Download pdf - 4-01 Nauticki tehnicar (1).pdf

OBRAZOVNI PROGRAM

NAUTIKI TEHNIAR

2

SADRAJ: OPTI DIO .................................................................................................. 3 1. NAZIV PROGRAMA: NAUTIKI TEHNIAR .......................................................... 3 2. NASTAVNI PLAN ....................................................................................... 3 POSEBNI DIO ............................................................................................... 6 1. PREDMETNI PROGRAMI ............................................................................... 6 1.1. OPTEOBRAZOVNI PREDMETI ..................................................................... 6 1.2. STRUNO - TEORIJSKI PREDMETI ................................................................ 7 1.2.1. BRODSKE MAINE I UREAJI ................................................................... 7 1.2.2. OSNOVE TEHNIKE MEHANIKE ............................................................... 11 1.2.3. TEORIJA BRODA ................................................................................ 16 1.2.4. SIGNALIZACIJA I KOMUNIKACIJA U POMORSTVU ......................................... 24 1.2.5. POMORSKA METEOROLOGIJA I OKEANOGRAFIJA ........................................ 29 1.2.6. POMORSKA GEOGRAFIJA ..................................................................... 40 1.2.7. TERESTRIKA NAVIGACIJA ................................................................... 45 1.2.8. SOCIJALNA PSIHOLOGIJA POMORACA ...................................................... 65 1.2.9. SIGURNOST NA MORU ......................................................................... 73 1.2.10. STABILNOST BRODA .......................................................................... 78 1.2.11. MEDICINA ZA POMORCE ..................................................................... 84 1.2.12. ASTRONOMSKA NAVIGACIJA ................................................................ 92 1.2.13. POMORSKO PRAVO ........................................................................... 99 1.2.14. MANEVRISANJE BRODOM I MPISM ........................................................ 108 1.2.15. KRCANJE I SLAGANJE TERETA ............................................................ 118 1.2.16. ELEKTRONSKA NAVIGACIJA ............................................................... 125 1.2.17. PRAKTINA NASTAVA ....................................................................... 132 1.3. IZBORNI PREDMETI .............................................................................. 159 1.3.1. MORNARSKE VJETINE ....................................................................... 159 1.3.2. MANIPULACIJA BRODSKIM TERETOM ...................................................... 165 1.3.3. ENGLESKI JEZIK ZA POMORCE .............................................................. 172 1.3.4. STRANI JEZIK II - ITALIJANSKI JEZIK ...................................................... 185 2. STRUNI ISPIT ........................................................................................ 193 2.1. ISPITNI KATALOZI ZA STRUNO-TEORIJSKI DIO ISPITA ................................... 193 2.1.1 TERESTRIKA NAVIGACIJA ................................................................... 193 2.1.2. ASTRONOMSKA NAVIGACIJA ................................................................ 197 2.2. ISPITNI KATALOZI ZA STRUNI RAD .......................................................... 200 2.2.1. ELEKTRONSKA NAVIGACIJA ................................................................. 200 2.2.2. MANEVRISANJE BRODOM I MPISM .......................................................... 202 2.2.3. SIGURNOST NA MORU ........................................................................ 204 2.2.4. SIGNALIZACIJA I KOMUNIKACIJA U POMORSTVU ........................................ 206 2.2.5. TEORIJA BRODA ............................................................................... 208 2.2.6. KRCANJE I SLAGANJE TERETA .............................................................. 210 2.2.7. ASTRONOMSKA NAVIGACIJA ................................................................ 212 2.2.8. TERESTRIKA NAVIGACIJA .................................................................. 214 2.2.9. POMORSKA METEOROLOGIJA I OKEANOGRAFIJA ....................................... 217 2.2.10. POMORSKO PRAVO .......................................................................... 219 2.2.11. STABILNOST BRODA ......................................................................... 221 3. OBAVEZNI NAINI PROVJERAVANJA ZNANJA ................................................. 223 4. USLOVI ZA NAPREDOVANJE I ZAVRETAK OBRAZOVNOG PROGRAMA .................... 224 5. NAIN PRILAGOAVANJA UENICIMA SA POSEBNIM POTREBAMA ........................ 224 6. NAIN PRILAGOAVANJA PROGRAMA OBRAZOVANJU ODRASLIH ......................... 224 7. PROFIL STRUNE SPREME NASTAVNIKA I STRUNIH SARADNIKA ......................... 224 8. OBLIK ORGANIZACIJE IZVOENJA OBRAZOVNOG PROGRAMA ............................. 226 8. 1. BROJ ASOVA PO GODINAMA OBRAZOVANJA I VRSTAMA NASTAVE .................. 226 9. PROFESIONALNA PRAKSA ......................................................................... 227 10. SLOBODNE AKTIVNOSTI ......................................................................... 227

3

OPTI DIO 1. Naziv programa: NAUTIKI TEHNIAR 2. Nastavni plan

Redniboj

Nastavni predmeti grupe predmeta

I II III IV Ukupno

sed. god. sed. god. sed. god. sed. god. A Opteobrazovni predmeti 1. Maternji jezik i knjievnost 3 108 3 108 3 108 3 99 423 2. Matematika 3 108 3 108 3 108 3 99 423 3. Engleski jezik 2 72 2 72 2 72 2 66 282 4. Informatika 2 72 72 5. Fiziko vaspitanje 2 72 2 72 2 72 2 66 282 Drutvena grupa predmeta

1. Istorija 2 72 72 2. Geografija 2 72 72 3. Sociologija 2 72 72 Prirodna grupa predmeta

1. Fizika 2 72 2 72 144 UKUPNO A 18 648 14 504 10 360 10 330 1842

B Struno - teorijski predmeti 1. Brodske maine i ureaji 2 72 72 2. Osnove tehnike mehanike 2 72 72 3. Teorija broda 2 72 2 72 144

4. Signalizacija i komunikacija u pomorstvu 2 72 72

5. Pomorska meteorologija i okeanografija 3 108 108

6. Pomorska geografija 1 36 36 7. Terestrika navigacija 3 108 2 72 180

8. Socijalna psihologija pomoraca 2 72 72

9. Sigurnost na moru 2 72 72 10. Stabilnost broda 3 108 108 11. Medicina za pomorce 1 36 36 12. Astronomska navigacija 2 72 2 66 138 13. Pomorsko pravo 2 72 2 66 138 14. Manevrisanje brodom i MPISM 3 99 99 15. Krcanje i slaganje tereta 3 99 99 16. Elektronska navigacija 3 99 99

UKUPNO B 6 216 11 396 14 504 13 429 1545 C Praktina nastava 4 144 3 108 3 108 4 132 492 D Slobodne aktivnosti 1 36 1 36 1 36 1 33 141 E Izborna nastava 2 72 2 72 4 144 4 132 420 1. Mornarske vjetine 1 36 1 36 72

2. Manipulacija brodskim teretom 2 72 2 66 138

3. Engleski jezik za pomorce 1 36 1 36 2 72 2 66 210 4 Strani jezik II 2 72 2 72 2 72 2 66 282 F Profesionalna praksa 10 dana 10 dana 10 dana 30 dana G Sedmini broj asova 31 31 32 32 H Broj radnih sedmica 36 36 36 33 141

Ukupno (A+B+C+D+E) = 4440

4

3. Ciljevi i zadaci obrazovnog programa - Sticanje znanja i ovladavanje vjetinama neophodnim za poslove i zadatke

navigacije; - Ovladavanje vjetinama rukovanja navigacionim instrumentima i pomagalima; - Sticanje znanja i ovladavanje vjetinama u poslovima ukrcaja, slaganja i iskrcaja

tereta i putnika; - Osposobljavanje za strau tokom plovidbe; - Sticanje znanja i ovladavanje vjetinama rukovanja brodskim sistemima

komunikacije; - Sticanje znanja i ovladavanje vjetinama za manevar broda prema pravilima za

izbjegavanje sudara; - Sticanje znanja iz oblasti pomorskog prava; - Sticanje znanja o uticaju hidrometeorolokih pojava na sigurnost plovidbe; - Ovladavanje mornarskim vjetinama; - Ovladavanje vjetinama upotrebe protivpoarnih sredstava; - Ovladavanje vjetinama upotrebe sredstava za spaavanje; - Razvijanje svijesti o znaaju zatite ljudi i okoline; - Osposobljavanje za primjenu mjera zatite na brodu; - Sticanje znanja o medicinskoj brizi o ljudima na brodu i ovladavanje vjetinama

pruanja prve pomoi; - Ovladavanje komunikacijom i upotrebom strune terminologije na engleskom

jeziku; - Osposobljavanje za voenje brodske administracije; - Sticanje znanja i ovladavanje primjenom informatikih tehnologija u radu; - Razvijanje sposobnosti za nenasilnu komunikaciju i tolerantan odnos prema

drugima; - Razvijanje radnih navika i odgovornosti prema radnim zadacima. 4. Uslovi za upis, odnosno ukljuivanje u program za obrazovanje odraslih - Za upis u obrazovni program Nautiki tehniar, mogu se prijaviti kandidati: - koji su zavrili osnovnu kolu i nijesu stariji od 17 godina. Izuzetno, mogu se

upisati lica do 18-te godine starosti, uz odobrenje Nastavnikog vijea kole, - koji posjeduju ljekarsko uvjerenje, - koji su u toku svog osnovnog kolovanja izuavali engleski jezik kao prvi strani

jezik. - Ako se za upis prijavi vei broj kandidata od broja traenog konkursom, upis se

vri prema Pravilniku o vrednovanju kriterijuma za upis uenika u strunu kolu, koji donosi Ministarstvo prosvjete i nauke.

- Lica koja su napunila 18 godina ukljuuju se u program za obrazovanje odraslih. 5. Trajanje obrazovanja - Obrazovanje po obrazovnom programu Nautiki tehniar traje 4 godine. 6. Prohodnost - U redovnom obrazovanju uenici napreduju u vii razred ako su iz svih predmeta

tekue godine postigli pozitivnu ocjenu, obavili slobodne aktivnosti, priloili dnevnik profesionalne prakse i obavljena profesionalna praksa.

- Lica koja su zavrila dvogodinju strunu kolu mogu se upisati u drugi razred s obzirom na vrstu programa prethodnog obrazovanja uz polaganje dopunskih i diferencijalnih ispita.

- Odrasli napreduju po programu u skladu sa planom za izvoenje obrazovnog programa za odrasle - koji donosi kola.

5

7. Obrazovanje koje se stie - Zavretkom obrazovnog programa uenik stie srednje struno obrazovanje u etvorogodinjem trajanju - NAUTIKI TEHNIAR.

6

POSEBNI DIO 1. PREDMETNI PROGRAMI 1.1. OPTEOBRAZOVNI PREDMETI 1.1.1. MATERNJI JEZIK I KNJIEVNOST 1.1.2. MATEMATIKA 1.1.3. ENGLESKI JEZIK 1.1.4. INFORMATIKA 1.1.5. FIZIKO VASPITANJE 1.1.6. ISTORIJA 1.1.7. GEOGRAFIJA 1.1.8. SOCIOLOGIJA 1.1.9. FIZIKA Napomena: Katalozi opteobrazovnih programa su u nadlenosti Zavoda za kolstvo.

7

1.2. STRUNO - TEORIJSKI PREDMETI 1.2.1. BRODSKE MAINE I UREAJI 1. Nziv predmeta: BRODSKE MAINE I UREAJI 2. Broj asova po godinama obrazovanja i vrstama nastave

Razred Vrste nastave

Ukupno Teorija Vjebe Praktina nastava

I 48 24 72 II III IV

Ukupno 48 24 72 3. Opti ciljevi nastave - Upoznavanje sa osnovnim svojstvima glavnih pogonskih maina; - Upoznavanje sa osnovnim svojstvima parnog brodskog pogona; - Upoznavanje sa osnovnim pojmovima prane turbine; - Upoznavanje sa osnovnim svojstvima motora sa unutranjim sagorijevanjem; - Poznavanje terminologije brodskih maina i ureaja; - Sticanje znanja o upotrebi pumpi na brodu; - Sticanje znanja o upotrebi rashladnog ureaja na brodu; - Razvijanje motivacije i odgovornosti za obavljanje poslova na brodu; - Podsticanje pozitivnog odnosa prema profesiji.

8

4. Sadraji/Standardi znanja predmeta/Operativni ciljevi Razred: PRVI

Informativni ciljevi i sadraji Formativni ciljevi

Socijalizacijski ciljevi

Preporuke za izvoenje nastave

uenik uenik uenik Uvod u brodske maine i ureaje - Upoznaje se sa

istorijskim razvojem brodskih maina i ureaja

- Objanjva brod kao tehniki sistem

- Kazuje istorijski razvoj brodskih maina i ureaja

- Poznaje brod kao tehniki sistem

- Poznaje podjelu brodskih podsistema

- Razvija tehniku kulturu

Svojstva glavnih pogonskih maina - Nabraja

svojstva glavnih pogonskih maina

- Razlikuje svojstva glavnih pogonskih maina

- Stie zanja o strunoj termilogiji

Parni pogon broda - Opisuje brodsko

parno postrojenje - Objanjava rad

brodskih kotlova

- Poznaje upotrebu pare na brodu

- Razlikuje djelove brodskog parnog postrojenja

- Poznaje brodske kotlove

- Razlikuje pogonsku i sigurnosnu armaturu

- Poznaje vrste goriva za brodske kotlove


- Grafiki prikaz

Parne turbine - Objanjava rad

parnih turbina - Nabraja

specifinosti parne turbine u odnosu na druge brodske pogonske maine

- Poznaje princip rada parne turbine

- Poznaje razliku izmeu brodske parne turbine i ostalih brodskih pogonskih maina


- Grafiki prikaz

Motori sa unutranjim sagorijevanjem - Uoava prednosti

upotrebe motora sa unutranjim sagorijevanjem u odnosu na ostale brodske pogonske maine

- Objanjava princip rada dvotaktnog i etvorotaktnog motora

- Objanjava osovinski vod

- Poznaje prednosti motora sa unutranjim sagorijevanjem u odnosu na ostale brodske pogonske maine

- Uporeuje princip rada dvotaktnog i etvorotaknog motora sa unutranjim sagorijevanjem


- Grafiki prikaz

9




uenik uenik uenik - Poznaje osovinski

vod Brodske pumpe - Objanjava rad

brodskih pumpi - Shvata znaaj

brodskih pumpi - Razlikuje klipne

pumpe - Poznaje

centrifugalne pumpe

- Razlikuje zupane i vijane pumpe

- Ovladavanje strunom termilogijom

- Grafiki prikaz

Rashladni ureaji na brodu - Uoava znaaj

rashladnog ureaja na brodu

- Objanjava rad rashladnog ureaja

- Opisuje sisteme rashladnih ureaja kod brodova za prevoz rashlaenih tereta

- Shvata znaaj rashladnih ureaja na brodu

- Razlikuje rashladna sredstva koja se koriste u rashladnim ureajima na brodu

- Poznaje sastavne djelove rashladnog ureaja

- Razlikuje rashladne sisteme kod brodova za prevoz rashlaenog tereta


- Grafiki prikaz

Evaporator destilacioni ureaj - Uoava svrhu

evaporatora na brodu

- Objanjava princip rada evaporatora

- Shvata svrhu evaporatora na brodu

- Poznaje upotrebu vode dobijene iz evaporatora

- Poznaje razloge mineralizacije vode dobijene iz evaporatora


- Grafiki prikaz

Brodski cjevovodi - Nabraja brodske

cjevovode - Poznaje brodske

cjevovode - Razlikuje djelove

brdoskih cjevovoda - Poznaje nain

obiljeavanja brodskih cjevovoda


- Grafiki prikaz

Ureaji za prenos zapovijesti - Opisuje ureaj za

prenos zapovijesti na brodu

- Razlikuje vrste komunikacija na brodu


- Grafiki prikaz

10




uenik uenik uenik - Opisuje princip

rada brodskog telegrafa

- Poznaje princip rada brodskog telegrafa

- Razlikuje sastavne djelove brodskog telegrafa

- Poznaje ostala sredstva komunikacije na brodu

5. Okvirni spisak literature i drugih izvora - mr L. Vujovi: Brodsko mainstvo, Univerzitet Crne Gore, Obod Cetinje, 1997. - dipl. in. A. Paanin: Brodski motori (VI izdanje), Palga doo, Split, 1999. - V. Ozreti: Brodski pomoni strojevi i ureaji (IV dopunjeno izdanje), Split Ship

Management Ltd. , Dalmacijapapir, Split, 2004. 6. Materijalni uslovi za izvoenje nastave - Raunar; - Video projektor; - Internet; - Grafoskop; - Ilustracije; - Brodski nacrti. 7. Obavezni naini provjeravanja i ocjenjivanja znanja uenika - Pismeno, po jedan pismeni rad u svakom klasifikacionom periodu; - Usmeno, najmanje po jedna provjera znanja u svakom klasifikacionom periodu; - Zakljuna ocjena na kraju klasifikacionog perioda izvodi se iz svih pismenih i

usmenih ocjena u toku klasifikacionog perioda; - Zakljuna ocjena na kraju kolske godine izvodi se iz svih datih ocjena u

klasifikacionim periodima. 8. Uslovi za napredovanje i zavretak predmeta - Pozitivna ocjena na kraju kolske godine. 9. Profil strune spreme nastavnika i strunih saradnika - Diplomirani inenjer brodomainstva; - Diplomirani inenjer saobraaja; - Upravitelj maine sa mainskim kompleksom pogonske snage od 3000 KW ili jaim

(STCW III/2).

10. Povezanost predmeta

Znanja Povezanost sa drugim predmetima

Predmet Znanja - Brodski cjevovodi - Brodske pumpe

- Praktina nastava - Palubni protivpoarni sistem

- Rahladni ureaji na brodu - Krcanje i slaganje tereta - Brodska skladita za rashlaene terete

11

1.2.2. OSNOVE TEHNIKE MEHANIKE 1. Naziv predmeta: OSNOVE TEHNIKE MEHANIKE 2. Broj asova po godinama obrazovanja i vrstama nastave



I 48 24 72 II III IV

Ukupno 48 24 72 3. Opti ciljevi nastave - Usvajanje osnovnih pojmova iz oblasti mehanike; - Primjena zakona statike na rjeavanje problema iz stabilnosti broda; - Sticanje znanja o djelovanju sistema sila; - Sticanje znanja o pojmovima grafostatike; - Sticanje znanja o pojmu teita tijela i naina njegovog odreivanja; - Razlikovanje vrsta ravanskih nosaa i vrste optereenja nosaa; - Primjena znanja pri rjeavanju zadataka iz statike; - Primjena steenih znanja iz tehnike mehanike na konkretne probleme u struci.

12





uenik uenik uenik Uvod u mehaniku - Navodi istorijski

razvoj i predmet izuavanja mehanike

- Navodi grane mehanike

- Obrazlae predmet izuavanja mehnike

- Navodi primjenu mehanike

- Kazuje istorijski razvoj mehanike

- Poznaje predmete izuavanja mehanike

- Poznaje predmet izuavanja grana mehanike

- Razvija optu tehniku kulturu

- Razvija kritiko razumijevanje odnosa tehnike prirode i drutva

Osnovni pojmovi i aksiomi statike - Obrazlae predmet

pruavanja statike - Navodi vrste i

podjelu sila - Navodi i definie

sisteme sila - Objanjava

aksiome statike - Objanjava

definiciju veze i reakciju veza

- Navodi aksiome o vezama

- Poznaje predmet prouavanja statike

- Zna definiciju sile - Grafiki

predstavlja sile - Zna vrste sila - Zna sisteme sila - Zna aksiome

statike - Poznaje osnovne

zakone i pravila statike

- Poznaje pojam veze

- Poznaje primjere reakcije veza

- Poznaje aksiom o vezama

Sistem sueljnih sila u ravni - Demonstrira

grafiku metodu slaganja sila

- Objanjava grafike uslove ravnotee

- Demonstrira grafike metode razlaganja sile

- Objanjava projekcije sile na ose

- Obrazlae osnovne trigonometrijske funkcije

- O bjanjava analitiki nain

- Vri slaganje sila grafikim postupkom

- Poznaje grafike uslove ravnotee

- Rjeava zadatke slaganja sila grafikim postupkom

- Razlae silu na dvije komponente pomou grafikih metoda

- Odreuje osnovne trigonometrijske funkcije

- Projektuje sile na

- Razvija preciznost i urednost u radu i rjeavanju zadataka

- Razvija sposobnost primjene steenih znanja u praksi

Vjeba: - Slaganje i

razlaganje sueljnih sila (analitiki i i grafiki)

- Odreivanje momenta sile za taku

- Primjena uslova ravnotee na rjeavanje zadataka

13




uenik uenik uenik predstavljanja i slaganja sila

- Objanjava analitike uslove ravnotee

- Objanjava moment sile za taku

- Objanjava Varinjonovu teoremu o momentu rezultante

osu - Vri slaganje sila

analitikim postupkom

- Rjeava zadatke primjenom analitikog postupka slaganja sila

- Poznaje analitike uslove ravnotee

- Poznaje moment sile za taku

- Poznaje Varinjonovu teoremu

Sistem paralelnih sila u ravni - Objanjava

postupak slaganja dvaju paralelnih sila

- Objanjava razlaganje sile na dvije paralelne komponente

- Vri slaganje dviju paralelnih sila

- Razlae silu na dvije paralelne komponente

- Razvija sposobnost povezivanja raznih oblasti u cilju rjeavanja problema

Vjeba: - Rjeavanje

Zadataka Slaganja I Razlaganja Paralelnih Sila U Ravni (Analitiki I Grafiki)

Spregovi sila u ravni - Objanjava spreg

sila, slaganje spregova i moment sprega sila

- Objanava uslov ravnotee spregova sila

- Poznaje postupak slaganja spregova sila

- Primjenjuje postupak slaganja spregova sila na konkretnim primjerima

- Poznaje uslov ravnotee spregova sila


Vjeba: - Odreivanje i

slaganje momenta spregova sila

- Primjena uslova ravnotee

Sistem proizvoljnih sila u ravni - Obrazlae teoremu

o paralelnom prenoenju sile

- Objanjava postupak redukcije proizvoljnog ravanskog sistema sila na zadatu taku

- Objanjava svoenje sistema proizvoljnih sila na prostiji oblik

- Zna teoremu o paralelnom prenoenju sile

- Poznaje postupak redukcije proizvoljnog ravanskog sistema sila na zadatu taku

- Zna definiciju pojmova: glavni vektor i glavni moment

Vjeba: - Redukcija sile na

zadatu taku - Primjenu uslova

ravnotee

14




uenik uenik uenik - Definie analitike

uslove ravnotee sistema proizvoljnih sila u ravni

- Poznaje postupak svoenja ravanskog sistema sila na rezultantu

Grafostatika - Opisuje postupak

izrade poligona sila i verinog poligona

- Objanjava grafiko odreivanje rezultante sistem ravanskih sila

- Poznaje postupak izrade poligona sila

- Izrauje veriin pilogon sila

- Rjeava zadatke odreivanja rezultante ravanskog sistema sila

- Razvija preciznost i urednost u radu i rjeavanju zadataka

Vjeba: - Verini poligon - Odreivanje

rezultante ravanskog sistema sila grafikom metodom

Teite - Obrazlae postupak

odreivanja sredita sistema paralelnih sila

- Definie pojam teita tijela

- Objanjava odreivanje teita tijela

- Objanjava odreivanje teita homogene ravanske figure i homogene linije

- Poznaje postupak odreivanja sredita sistema paralelnih sila

- Poznaje pojam teita tijela

- Rjeava zadatke odreivanja teita tijela

- Rjeava zadatke odreivanja teita ravanske figure analitikim postupkom


Vjeba: - Odreivanje teita

tijela, ravanske figure

Ravanski nosai - Objanjava pune

ravanske nosae i navodi vrste optereenja

- Navodi osnovne postupke rjeavanja otpora oslonaca

- Objanjava osnovne statike veliine punih ravanskih nosaa

- Opisuje izradu statikih dijagrama za pune ravanske nosae

- Poznaje pojam - puni ravanski nosa

- Uporeuje vrste punih ravanskih nosaa

- Razlikuje vrste optereenja punih ravanskih nosaa

- Odreuje otpore oslonaca kod prostih punih ravanskih nosaa analitikim postupkom

- Poznaje osnovne statike veliine u poprenim presjecima

- Izraunavanje otpora oslonaca prostih punih ravanskih nosaa

15

5. Okvirni spisak literature i drugih izvora - M. Plavi, M. Miljkovi, S. Nikoli: Mehanika I, Statika i otpornost materijala sa

zbirkom zadataka za srednje strune kole, Zavod za udbenike i nastavna sredstva Beograd, 1996.

6. Materijalni uslovi za izvoenje nastave - Raunar; - Video projektor; - Pribor za crtanje. 7. Obavezni naini provjeravanja i ocjenjivanja znanja uenika - Pismeno, po jedan pismeni rad u svakom klasifikacionom periodu; - Usmeno, najmanje po jedna provjera znanja u svakom klasifikacionom periodu; - Zakljuna ocjena na kraju klasifikacinog perioda izvodi se iz svih datih ocjena u

klasifikacionom periodu; - Zakljuna ocjena na kraju kolske godine izvodi se iz svih datih ocjena u

klasifikacionim periodima. 8. Uslovi za napredovanje i zavretak predmeta - Pozitivna ocjena na kraju kolske godine. 9. Profil strune spreme nastavnika i strunih saradnika - Diplomirani mainski inenjer; - Diplomirani inenjer brodomainstva. 10. Povezanost predmeta


Predmet Znanja - Moment sile za taku - Moment sprega sila - Odreivanje teita

- Stabilnost broda - Moment statike stabilnosti - Osnovne take poetne

stabilnosti

16

1.2.3. TEORIJA BRODA 1. Naziv predmeta: TEORIJA BRODA 2. Broj asova po godinama obrazovanja i vrstama nastave



I 48 24 72 II 48 24 72 III IV

Ukupno 96 48 144 3. Opti ciljevi nastave - Poznavanje svojstava plovnosti i stabilnosti; - Vladanje terminologijom uzdune i poprene stabilnosti; - Poznavanje glavnih dimenzija broda; - Sticanje znanja o mjerama broda; - Sticanje znanja o vanosti teretne vodene linije; - Poznavanje vrsta tereta koji se prevoze brodovima; - Poznavanje brodske opreme za sidrenje, spaavanje i manipulaciju teretom; - Poznavanje brodskih konstruktivnih elemenata; - Sticanje znanja o geometrijskom prikazu broda; - Sticanje znanja o kormilarskom ureaju; - Sticanje znanja o propulzionim kretnim sredstvima; - Podsticanje aktivnog uea u izvoenju nastave; - Pripremanje za kvalitetno obavljanje poslova u profesiji.

17





uenik uenik uenik Istorijski razvoj pomorstva - Upozanje se sa

istorijskim razvojem pomorstva

- Kazuje istorijski razvoj pomorstva


- Posjeta Pomorskom muzeju

Opis i osnovna svojstva broda - Opisuje brod kao

plovno sredstvo - Nabraja djelove

brodskog trupa - Opisuje

konstruktivne elemente brodskog trupa

- Objanjava svojstvo plovnosti

- Objanjava znaaj rezervnog uzgona

- Objanjava svojstvo stabilnosti

- Poznaje definiciju broda

- Razlikuje djelove brodskog trupa

- Razlikuje konstruktivne elemente brodskog trupa

- Poznaje svojstvo i uslove plovnosti

- Poznaje znaaj rezervnog uzgona

- Poznaje svojstvo stabilnosti broda

- Razlikuje poprenu i uzdunu stabilnost


- Brodski planovi i nacrti

Glavne brodske dimenzije - Nabraja glavne

dimenzije broda - Objanjava

oitavanje gaza

- Poznaje glavne dimenzije broda

- Razlikuje duine broda

- Poznaje pojam glavnog rebra

- Razlikuje irine broda

- Razlikuje visine broda

- Razlikuje gazove broda

- Poznaje nain oitavanja gaza


Glavne mjere broda - Objanjava glavne

mjere broda - Poznaje glavne

mjere broda - Poznaje pojam

deplasmana - Poznaje znaaj

rezervnog deplasmana broda

- Razlikuje ukupnu, korisnu i posrednu nosivost

18




uenik uenik uenik - Razlikuje BRUTO i

NETO tonau - Poznaje pojam

kapaciteta - Uoava vanost

faktora slaganja tereta

Nadvoe i oznaka nadvoa - Navodi znaaj

potovanja propisa Meunarodne konvencije o teretnim vodenim linijama

- Objanjava znaaj teretne vodene linije

- Objanjava oznaku nadvoa

- Uoava znaaj potovanja propisa Meunarodne konvencije o teretnim vodenim linijama

- Shvata znaaj teretne vodene linije

- Crta oznaku nadvoa

Podjela trgovakih brodova - Navodi podjele

trgovakih brodova prema:

- namjeni; - materijalu gradnje; - vrsti pogona; - porivnom sredstvu.

- Poznaje podjelu brodova prema namjeni

- Razlikuje brodove za prevoz:

- generalnog tereta - rasutog tereta - kontejnera - tenog tereta - Ro-Ro - rashlaenog tereta - putnika

- Grafiki prikaz

Specijalne vrste brodova - Navodi specijalne

vrste brodova

- Razlikuje brodove specijalne namjene:

- ribarice - tegljai - kablopolagai - brodovi za

spasavanje - ledolomci - nauno-istraivaki

brodovi - fider brodovi

- Grafiki prikaz

Oprema za vez i sidrenje - Opisuje opremu za

vez broda - Opisuje sidreni

ureaj broda

- Razlikuje palubnu opremu za vez

- Razlikuje djelove sidrenog ureaja

- Razlikuje djelove


- Posjeta brodu - Grafiki prikaz

19




uenik uenik uenik sidrenog vitla

- Uporeuje vrste sidara

- Poznaje sidreni lanac

- Razlikuje vrste topera

Oprema za ukrcaj i iskrcaj tereta - Opisuje opremu za

ukrcaj i iskrcaj tereta

- Razlikuje samarice i brodske dizalice

- Razlikuje rampe za ukrcaj i iskrcaj tereta kod Ro-Ro brodova

- Posjeta brodu

Oprema za spaavanje - Opisuje sredstva za

spasavanje - Opisuje ureaje za

sputanje amaca

- Razlikuje sredstva za kolektivno spasavanje

- Razlikuje sredstva za lino spasavanje

- Poznaje ureaje za sputanje amaca

- Nastavni film - Posjeta brodu

20

Razred: DRUGI Informativni ciljevi i

sadraji Formativni ciljevi Socijalizacijski

ciljevi Preporuke za

izvoenje nastave uenik uenik uenik

Struktura trupa broda - Objanjava

strukturu trupa broda

- Poznaje djelove brodskog trupa

- Razlikuje konstruktivne elemente

- Poznaje konstruktivne elemente u brodskim nacrtima i planovima

- Razvija pozitivnu orjentaciju prema zanimanju


- Posjeta brodu

Uzduni konstruktivni elementi - Objanjava

uzdune konstruktivne elemente

- Poznaje uzdune konstruktivne elemente:

- kobilice - pramane statve - krmene statve - palube - oplatu - pasme - proveze - podveze


- Posjeta brodu

Popreni konstruktivni elementi - Objanjava

poprene konstruktivne elemente

- Poznaje poprene konstruktivne elemente:

- rebra - pregrade - rebrenice - spone


- Posjeta brodu

Naprezanja brodske konstrukcije - Objanjava

naprezanja brodske konstrukcije

- Razlikuje vrste naprezanja brodske konstrukcije

- Poznaje naprezanja broda kod dokovanja

- Uoava mjesta izloena vibracijama na brodu


- Grafiki prikaz - Lokalno ojaavanje

konstrukcije

Brodski tankovi - Opisuje brodske

tankove - Objanjava naine

punjenjenja, mjerenja i provjetravanja

- Razlikuje strukturne tankove

- Poznaje raspored strukturnih i balastnih tankova

- Shvata znaaj

- Razvijanje ekoloke svijesti

- Posjeta brodu - tetan uticaj

balastnih voda u pomorskom prevozu

21




uenik uenik uenik brodskih tankova

dvodna kod savremenih brodova

- Poznaje naine punjenja, mjerenja i provjetravanja brodskih tankova

Brodogradilite i gradnja broda - Objanjava

djelatnost brodogradilita

- Opisuje opremu brodogradilita

- Objanjava sisteme gradnje brodova

- Uoava razlike izmeu brodogradilita i remontnog zavoda

- Razlikuje vrste dokova brodogradilita

- Razlikuje gradnju na navozu i suvom doku


- Posjeta brodogradilitu

- Nastavni film

Klasifikacioni zavodi i pregledi brodova - Navodi djelatnost

klasifikacionih zavoda

- Nabraja preglede brodova

- Poznaje djelatnost klasifikacionih zavoda

- Razlikuje postupke klasifikacije brodova

- Razlikuje preglede brodova

- Stie odgovornost za potovanje propisa

- Brodska dokumenta

Geometrijski prikaz broda - Objanjava

geometrijski prikaz broda

- Razlikuje brodske linije

- Poznaje koeficijenate brodske forme

- Dijagramni list

Otpor broda - Objanjava otpor

broda - Shvata znaaj

otpora broda - Poznaje

komponente otpora broda

Kormilo i kormilarski ureaji broda - Opisuje kormilo i

kormilarske ureaje

- Opisuje znaaj potovanja propisa o kormilarskom ureaju

- Poznaje kormila broda

- Razlikuje kormilarske ureaje

- Poznaje razloge upotrebu rezervnog kormilarskog ureaja

- Shvata znaaj potovanja propisa

- Posjeta brodu - Grafiki prikazi

22




uenik uenik uenik o kormilarskom ureaju

Propulzija i propulziona sredstva - Objanjava pojam

propulzije - Opisuje

propulziona kretna sredstva

- Razlikuje propulziona sredstva

- Poznaje propeler - Poznaje: - Propeler sa

prekretnim krilima - Fojt-najder-ov

propeler - Azipod sistem


- Posjeta brodu

5. Okvirni spisak literature i drugih izvora - M. Miloevi Dr . Miloevi: Osnove teorije broda 1, kolska Knjiga, Zagreb,

1981. - M. Miloevi Dr . Miloevi: Osnove teorije broda 2, kolska Knjiga, Zagreb,

1981. - V. oli V. kiljaica: Teorija i oprema plovila, Zavod za udbenike i nastavna

sredstva, Beograd, 1989. - V. oli R. Zobenica: Geometrija broda, Saobraajni fakultet, Beograd, 2005. - M. Jovanovi, Projektovanje broda, Saobraajni fakultet, Beograd, 2002. - V. oli D. Kreculj: Plovnost broda, Saobraajni fakultet, Beograd 2003. - V. oli: Otpor broda, Saobraajni fakultet, Beograd 2002. 6. Materijalni uslovi za izvoenje nastave - Raunar; - Video projektor; - Internet; - Brodski planovi i nacrti; - Grafiki prikazi; - Oigledna nastava- brodogradilite; - Brod. 7. Obavezni naini provjeravanja i ocjenjivanja znanja uenika - Pismeno, po jedan pismeni rad u svakom klasifikacionom periodu; - Usmeno, najmanje po jedna provjera znanja u svakom klasifikacionom periodu; - Zakljuna ocjena na kraju klasifikacionog perioda izvodi se iz svih datih ocjena u


klasifikacionim periodima. 8. Uslovi za napredovanje i zavretak predmeta - Pozitivna ocjena na kraju kolske godine.

23

9. Profil strune spreme nastavnika i strunih saradnika - Diplomirani inenjer saobraaja; - Diplomirani pomorsko-nautiki inenjer. 10. Povezanost predmeta


Predmet Znanja - Opis i osnovna svojstva

broda - Glavne brodske dimenzije - Naprezanje brodske

konstrukcije

- Stabilnost broda - Pojam i podjela stabilnosti - Proraun promjene trima - Stabilnost broda u posebnim

uslovima

- Glavne mjere broda - Oprema za ukrcaj i iskrcaj

tereta

- Krcanje i slaganje tereta - Odreivanje korisne nosivosti

- Brodska i luka pretovarna mehanizacija

- Oprema za vez i sidrenje - Manevrisanje brodom i MPISM

- Manevrisanje brodom u razliitim situacijama

- Nadvoe i oznaka nadvoa - Pomorsko pravo - Meunarodna konvencija o teretnim vodenim linijama

- Oprema za spasavanje - Sigurnost na moru - Sredstva za spasavanje - Oprema za spasavanje - Kormilo i kormilarski ureaji

broda

- Praktina nastava - Sredstva za spasavanje - Sredstva za sputanje amaca i splavova

- Oprema za veslanje i manevrisanje-kormilo i veslo

24

1.2.4. SIGNALIZACIJA I KOMUNIKACIJA U POMORSTVU 1. Naziv predmeta: SIGNALIZACIJA I KOMUNIKACIJA U POMORSTVU 2. Broj asova po godinama obrazovanja i vrstama nastave



I II 54 18 72 III IV

Ukupno 54 18 72 3. Opti ciljevi nastave - Upoznavanje sa pojmom i znaenjem signalizacije u pomorstvu; - Sticanje znanja o Meunarodnom signalnom kodeksu; - Sticanje znanja o vrstama signalizacije u pomorstvu; - Poznavanje pravila signalizacije i komunikacije u pomorstvu; - Sticanje znanja o Svjetskom pomorskom sistemu opasnosti i sigurnosti; - Osposobljavanje za korienje i rukovanje ureajima za signalizaciju i

komunikaciju; - Razvijanje tehnike kulture.

25

4. Sadraji/Standardi znanja predmeta/Operativni ciljevi Razred: DRUGI




ueniik ueniik ueniik Signalizacija u pomorstvu - Objanjava znaaj i

podjelu signalizacije

- Poznaje osnovne pojmove u signalizaciji

- Razlikuje podjelu signalizacije

- Poznaje sredstva za signalizaciju


Medjunarodni signalni kodeks - Opisuje

meunarodni signalni kodeks (MSK)

- Uoava znaaj i podjelu MSK

- Razlikuje znaenje: - jednoslovnih

signala - jednoslovnih

signala sa dopunom - dvoslovne signale - Poznaje znaaj

troslovnih signala za medicinsku pomo

- Poznaje svrhu fonetske tablice

Optika signalizacija - Obrazlae nain i

sredstva za optiku signalizaciju

- Poznaje vrste i namjenu zastava za signalizaciju prema MSK

- Poznaje postupak pri signalizaciji zastavama

- Razlikuje sredstva za signalizaciju svijetlom

- Koristi uputstva za uenje Morzeovih znakova

- Koristi Morzeove znakove

- Razlikuje signalizaciju

- runim barjaiima - semaforskim

znacima

- Zastave MSK - Aldis lampa

Signalizacija pomocu morseovih znakova - Demonstrira

komunikaciju pomou Morzeovih znakova

- Komunicira pomou Morzeovih znakova

- Aldis lampa

26




ueniik ueniik ueniik Signalizacija govorom i zvukom - Obrazlae

signalizaciju govorom i zvukom

- Razlikuje sredstva za signalizaciju govorom

- Razlikuje sredstva za signalizaciju zvukom

- Razlikuje karakteristike sredstava za signalizaciju zvukom

Signalizacija radio telefonijom - Objanjava osnove

radio telefonije

- Razlikuje vrste ureaja za radiotelefoniju

- Poznaje pojmove u radiotelefoniji

- Poznaje isprave i knjige u radio slubi

Svjetski pomorski sistem sigurnosti i opasnosti - GMDSS - Obrazlae

savremeni sistem komunikacije na brodu

- Uoava znaaj GMDSS

- Razlikuje podjelu morskih podruja u GMDSS

- Razlikuje ureaje prema podrujima plovidbe

- Razlikuje vidove komunikacije

Digitalno selektivno pozivanje - DSC - Obrazlae svrhu i

upotrebu DSC

- Poznaje upotrebu DSC

- Razlikuje vrste i forme poziva

- Poznaje postupak slanja DSC pomou VHF, MF/HF

- Poznaje karakteristiku MMSI i MID

- Razlikuje prioritete i kategorije poziva

- Poznaje NBDP - Poznaje DSC

''ALERT'' i naknadnu komunikaciju


- Rad u trening centru

Inmarsat, segmenti i njihova podjela - Obrazlae - Poznaje satelitski - Rad u trening

27




ueniik ueniik ueniik INMARSAT sistem

sistem i mreu

- Razlikuje segmente INMARSAT-a

- Razlikuje vrste INMARSAT terminala

- Poznaje INMARSAT C

- Uoava vanost EGC poruka

centru

Meunarodni sistem traganja i spasavanje, cospas-sarsat - Obrazlae sistem

traganja i spasavanja pomou satelita

- Poznaje osnove Meunarodnog sistema traganja i spasavanja

- Poznaje sistem COSPAS - SARSAT

- Poznaje EPIRB 406 Mhz

- Poznaje Inmarsat- EPIRB 1,6 Ghz


Navtex - Obrazlae Navtex

- Poznaje Navtex - Poznaje MSI na

Navtexu - Poznaje postupak

podeavanja Navtex-a



Radar transponder- sart - Obrazlae SART

- Poznaje namjenu i nain rada SART-a

- Razlikuje testiranje i prikazivanje na radaru


Prenosni primopredajnik za sluaj opasnosti - Obrazlae prenosni

primopredajnik za sluaj opasnosti

- Poznaje VHF ureaj za sluaj opasnosti

- Poznaje namjenu i korienje


5. Okvirni spisak literature i drugih izvora - A. I. Simovic, Signalizacija i radio telefonija, Zagreb 1982. - IMO, General Operators Certificate for the Global Maritime Distress and Safety

System, London, 1997. 6. Materijalni uslovi za izvoenje nastave - Raunar sa softverom SEAGULL; - Video projektor; - TC sa GMDSS simulatorom; - Skolski brod.

28

7. Obavezni naini provjeravanja i ocjenjivanja znanja uenika - Pismeno, po jedan pismeni rad u svakom klasifikacionom periodu; - Usmeno, najmanje po jedna provjera znanja u svakom klasifikacionom periodu; - Zakljuna ocjena na kraju klasifikacinog perioda izvodi se iz svih datih ocjena u


klasifikacionim periodima.

8. Uslovi za napredovanje i zavretak predmeta - Pozitivna ocjena na kraju kolske godine.

9. Profil strune spreme nastavnika i strunih saradnika - Zapovjednik broda od 3000BT ili veeg (STCW II/2). 10. Povezanost predmeta


Predmet Znanja - Optika signalizacija - Signalizacija govorom i

zvukom - Signalizacija

radiotelefonijom - GMDSS

- Praktina nastava - Komunikacija u sistemu sigurnosti optikim sredstvima

- Komunikacija u sistemu sigurnosti zvunim sredstvima

- Komunikacija u sistemu sigurnosti elektronskim sredstvima

- NAVTEX - Pomorska meteorologija i okeanografija

- Meteoroloka navigacija i sigurnost plovidbe

- Radar transponder -SART - Elektronska navigacija - Radar - GMDSS - Medicina za pomorce - Medicinski savjeti putem

sredstava radio - komunikacijom

29

1.2.5. POMORSKA METEOROLOGIJA I OKEANOGRAFIJA 1. Naziv predmeta: POMORSKA METEOROLOGIJA I OKEANOGRAFIJA 2. Broj asova po godinama obrazovanja i vrstama nastave



I II 72 36 108 III IV

Ukupno 72 36 108 3. Opti ciljevi nastave - Upoznavanje sa pojmom atmosfere, elementima i pojavama u atmosferi; - Upoznavanje sa uticajem meteorolokih pojava na sigurnost i uslove plovidbe; - Osposobljavanja za rad sa meteorolokim instrumentima; - Ovladavanje tehnikom itanje sinoptikih karata; - Ovladavanje tehnikom itanja meteorolokih izvjetaja i izrade prognoze

vremena; - Upoznavanje osnovnih karakteristika morske vode, njenih fizike i hemijske

osobine, - Upoznavanje osnovnih karakteristika talasa, morskih struja i njihov uticaj na

sigurnost plovidbe; - Sticanje znanja o znaaju mora kao klimatskog regulatora na planeti Zemlji; - Sticanje znanja o moru kao mediju za obavljanje pomorskog saobraaja; - Shvatanje znaaja izbora plovnog puta s obzirom na fizike karakteristike mora; - Stvaranje pozitivnog odnosa prema zanimanju.

30





uenik uenik uenik Uvod u meteorologiju - Obrazlae pojam

meteorologije, njen razvoj i zadatke

- Obrazlae meteoroloke elemente i pojave

- Poznaje pojam meteorologije i njen razvoj kroz istoriju

- Poznaje podjelu meteorologije

- Uoava zadatke meteorologije

- Uporeuje slinosti i razlike meteorolokih elemenata i pojava;

Atmosfera, toplotni procesi u atmosferi, voda u atmosferi - Obrazlae podjelu

atmosfere na slojeve i meuslojeve

- Obrazlae hemijski sastav atmosfere

- Obrazlae pojave i procese u atmosferi

- Objanjava fizika stanja i procese vode u atmosferi

- Razlikuje slojeve i meuslojeve atmosfere

- Poznaje hemijski sastav atmosfere

- Poznaje pojam gustine vazduha

- Razlikuje akustine, elektrine i optike pojave u atmosferi

- Poznaje toplotne procese u atmosferi; promjenu temperature vazduha, zemljine povrine i povrine mora

- Poznaje adijabatske procese i stanja atmosfere

- Poznaje raspodjelu temperature na Zemlji i povrini mora

- Razlikuje raspodjelu temperature mora po dubini

- Mjeri temperature vazduha i mora sa termometrom

- Identifikuje karakteristike stanja vode u atmosferi

- Poznaje prisustvo vodene pare u

- Podstie inicijativno st sa ciljem prepoznavanja potrebe usvajanja novih znanja neophodnih za obavljanje profesije

Praktine vjebe: - Mjerenje

temperature vazduha i mora termometrom

- Mjerenje vlanosti vazduha psihrometrom i hiogrometrom

31




uenik uenik uenik atmosferi

- Razlikuje instrumente za mjerenje vlanosti

- Uporeuje pojmove apsolutne i relativne vlanosti vazduha

- Razlikuje uslove formiranja i nastanka oblaka

- Poznaje podjelu oblaka prema obliku i visini

- Poznaje pojam oblanosti i nain mjerenja

- Poznaje osmatranje oblanosti sa broda

- Poznaje padavine i vrste padavina

- Razlikuje instrumente za mjerenje koliine i intenziteta padavina

- Razlikuje naine mjerenja padavina

Magla i njen uticaj na sigurnost plovidbe, vidljivost - Opisuje nain

formiranja magle - Navodi podjelu

magle s obzirom na nain formiranja u odnosu na daljinu vidljivosti u magli

- Opisuje raspored magle na Zemlji

- Objanjava upotrebu radara u magli

- Objanjava pojam vidljivosti

- Opisuje uticaj stanja atmosfere na vidljivost

- Navodi metode procjene vidljivosti sa broda

- Poznaje proces nastanka magle

- Poznaje podjelu magle

- Poznaje podjelu magle s obzirom na uslove vidljivosti

- Uoava uticaj magle na sigurnost plovidbe

- Uoava znaaj upotrebe radara u uslovima plovidbe u magli

- Poznaje raspored magle na Zemlji

- Poznaje karakteristina podruja plovidbe gdje je magla izrazito prisutna

- Poznaje pojam vidljivosti koristei Tablicu vidljivosti

- Podstie inicijativnost

Praktina vjeba: - Procjena vidljivosti

sa broda uz korienje tablice vidljivosti

- Grupe sastavljene od 4 do 8 uenika

32




uenik uenik uenik Atmosferski pritisak - Obrazlae pojam

vazdunog pritiska - Navodi jedinice i

instrumenate za mjerenje atmosferskog pritiska

- Poznaje pojam vazdunog pritiska

- Razlikuje pojam normalnog vazdunog pritiska i pojam izobare

- Poznaje jedinice za mjerenje vazdunog pritiska

- Uporeuje zavisnost vazdunog pritiska od temperature, nadmorske visine i vlanosti vazduha

- Razlikuje instrumente za mjerenje atmosferskog pritiska

- Razlikuje ivin i metalni barometar

Praktian rad: - Mjerenje vazdunog

pritiska - Grupe sastavljene od

4 do 8 uenika

Vjetar i vazduna strujanja - Objanjava vrste

vazdunih strujanja - Objanjava nastanak

vjetra i njegove promjene

- Objanjava elemente vjetra

- Navodi jedinice i instrumente za mjerenje brzine i jaine vjetra

- Objanjava metode za odreivanje smjera i brzine vjetra

- Obrazlae Boforovu skalu za vjetar i njene elemente

- Poznaje horizontalno, vertikalno, koso i kruno vazduno strujanje

- Poznaje nastanak vjetra,

- Razlikuje dnevne i godinje promjene vjetra

- Razlikuje promjene u brzini vjetra

- Poznaje elemente vjetra

- Razlikuje naine i postupke odreivanja elemenata vjetra na brodu

- Poznaje Boforovu skalu i uoava njene elemente

- Razvija pozitivan kritiki odnos ovjeka, tehnike i prirode

Praktian rad: - Mjerenje elemenata

vjetra korienjem anemometra i vjetrokaza i Boforove skale


Geografska prisutnost vjetrova na svjetskim morima - Objanjava pojam

cirkulacije vazduha - Navodi uzroke koji

utiu na strujanje

- Poznaje principe kretanja vazdunih masa

- Poznaje nastanak


33




uenik uenik uenik vazduha

- Opisuje nastanak i karakteristike stalnih ili planetarnih vjetrova

- Objanjava lokalne vjetrove i njihove karakteristike

- Opisuje vjetrove Sredozemnog mora i vjetrove na okeanima

stalnih vjetrova - Uoava geografsku

prisutnost i karakteristike pasata

- Uoava geografsku prisutnost i karakteristike zapadnih vjetrova

- Uoava geografsku prisutnost i karakteristike stalnih ili kontinentalnih vjetrova

- Poznaje opte karakteristike lokalnih vjetrova i karakteristike bitne za navigaciju

- Poznaje vjetrove prisutne na Mediteranu, Atlanskom, Indijskom i Tihom okeanu, vjetrove Crvenog mora i Persijskog zaliva

Vazdune mase i frontovi, bariki sistemi - Obrazlae pojam

vazdune mase - Nabraja podjele

vazdunih masa - Definie pojam, vrste

i osobine vazdunog fronta

- Opisuje ciklon i anticiklon

- Navodi naine formiranja i razvoj barikih ciklona

- Poznaje definiciju vazdune mase

- Poznaje nastajanje vazdunih masa

- Razlikuje podjele vazdunih masa

- Poznaje pojam vazdunog fronta i njegovo oznaavanje na sinoptikim kartama

- Razlikuje vrste i nastanak frontova

- Poznaje olujnu liniju - Poznaje opte

karakteristike, formiranja i podjelu dva barika sistema- ciklona i anti-ciklona

- Poznaje pojam regeneracije ciklona, familije ciklona, serije ciklona i

- Razvija snalaljivost preciznosti

34




uenik uenik uenik sekundarni ciklon

- Poznaje nain odreivanja elemenata ciklona

Tropski ciklon i vremenske nepogode - Obrazlae pojam

tropskog ciklona, njegove karakteristike i razvoj

- Navodi razlike izmeu tropskog i ciklona umjerenih geografskih irina

- Navodi i opisuje vrste oluja

- Obrazlae uslove plovidbe u podruju tropskog ciklona, znakove upozorenja i naine otkrivanja ciklona

- Obrazlae tornado i morsku pijavicu

- Poznaje pojam tropskog ciklona

- Razlikuje tropski i ciklon umjerenih geografskih irina

- Razlikuje vrste oluja i njihove karakteristike

- Poznaje formiranje, razvoj i karakteristike tropskog ciklona

- Razlikuje podruja i staze tropskog ciklona

- Poznaje postupke otkrivanja i osmatranja ciklona

- Poznaje plovidbu u podruju ciklona

- Razlikuje karakteristike i uticaj tornada i morske pijavice na sigurnost plovidbe


Meteoroloke karte i prognoza vremena - Obrazlae vrste

meteorolokih karata - Navodi sadraj i

simbole na meteorolokim kartama

- Navodi osnove prognoze i metode prognoziranja vremena

- Poznaje vrste meteorolokih karata

- Uoava razliku simbola na meteorolokoj karti

- Razlikuje osnovne metode prognoziranja vremena i njihov uticaj na plovidbu

Vjeba - Unoenja podataka

na meteoroloke karte


Meteoroloka navigacija i sigurnost plovidbe - Obrazlae

organizaciju meteoroloke slube

- Navodi karakteristike i mogunosti NAVTEX i NAVARE

- Obrazlae forme

- Poznaje nain organi-zovanja meteoroloke slube

- Poznaje sisteme NAVTEX i NAVAREA i njihov znaaj za sigurnost plovidbe


- Metode pravilnog korienja raspoloive literature

35




uenik uenik uenik meteorolokih izvjetaja

- Obrazlae osnovne pojmove meteoroloke navigacije

- Poznaje forme pomorskih izvjetaja

- Upotrebljava meteoroloko-okeanografske prirunike

- Poznaje glavne satelitske meteoroloke sisteme i njihovo funkcionisanje

- Poznaje brodsku meteoroloku stanicu

- Razlikuje elemente meteorolokog izvjetaja

- Razlikuje vrste i sadraj podataka u izvjetajima i radio izvjetaje

- Poznaje optike signale upozorenja o nevremenu

- Poznaje pojam meteoroloke navigacije, odabir plovidbene rute

- Uoava obilaenje podruja olujnih talasa, obilaenje najjaih vjetrova i talasa, plovidbu u podrujima leda i ledenih brjegova

Svjetsko more i sedimentologija morskog dna - Obrazlae pojam i

podjelu okeanografije

- Navodi pojam i podjelu svjetskog mora, mora po dubini, morske sedimente

- Poznaje pojam i podjelu okeanografije

- Poznaje podjelu svjetskih mora

- Razlikuje karakteristike mora po dubini

- Poznaje podjelu morskih sedimenata prema nastanku

- Razlikuje veliine estica sedimenata

- Poznaje nastanak i razvoj obale


36




uenik uenik uenik - Razlikuje vrste

ostrva prema nastanku

- Poznaje procese abrazije i akumulacije

Fiziko hemijske karakteristike morske vode - Obrazlae i nabraja

fizike i hemijske karakteristike morske vode

- Obrazlae uticaj fizikih I hemijskih karakteristika morske vode na plovidbu i manipulaciju teretom

- Objanjava pojam saliniteta mora, gustine mora, optike osobine i svjetlucanje mora

- Poznaje karakteristike fizikih osobina morske vode

- Poznaje hemijski sastav morske vode

- Poznaje pojam saliniteta, zavisnost saliniteta, temperature i dubine

- Uoava podruja karakteristina po izraenom salinitetu mora

- Razlikuje faktore koji utiu na gustinu mora

- Poznaje optike karakteristike morske vode, prozirnost mora i svjetlucanje mora


- Podstie inicijativno st sa ciljem prepoznavanja potrebe usvajanja novih znanja neophodnih za obavljanje profesije pomorca

Praktian rad: - Mjerenja

temperature, gustine i prozirnosti mora


Led u moru i plovidba u podrujima leda - Objanjava nastanak

leda u moru - Opisuje osobine leda

i vrste leda - Opisuje naine

osmatranja i otkrivanja leda

- Poznaje nastanak i karakteristike leda

- Razlikuje vrste leda i njihov uticaj na sigurnost plovidbe

- Razlikuje naine osmatranja leda, metode i tehnika sredstva za otkrivanje leda u moru


Morske mijene i morske struje - Objanjava pojavu i

nastanak plime i oseke,

- Objanjava prognozu nastanka morskih mijena i uticaj na plovidbu

- Poznaje pojavu i nastanak plime i oseke

- Poznaje proraun i periodiku u javljanju plime i oseke

- Uoava uticaj


Vjebe: - Prepoznavanje i

korienja simbola morskih struja na navigacijskim kartama

- Korienje tablica za

37




uenik uenik uenik - Objanjava nastanak

morskih struja, - Objanjava podjelu,

mjerenje i glavne karakteristike morske struje

morskih mijena na sigurnost plovidbe

- Poznaje pojam morske struje

- Razlikuje vrste struja - Uoava glavne

morske struje sa njihovim karakteristikama i uticajima na navigaciju

proraun morskih mijena


Morski talasi i boforova skala - Objanjava kretanja

u moru - Objanjava nastanak

i vrste talasa, - Navodi elemente

talasa - Objanjava Boforovu

skalu za stanje mora sa tumaenjem elemenata skale i demonstrira njenu upotrebu

- Poznaje osnovna kretanja u moru

- Poznaje nastanak talasa

- Razlikuje elemente talasa i naine odreivanja duine, visine i amplitude talasa

- Razlikuje kratke i duge talase

- Uporeuje slinosti i razlike kratkih i dugih talasa i uticaj na plovidbu broda

- Poznaje Boforovu skalu za stanje mora

- Poznaje elemente skale


Strategijski znaaj mora - Objanjava znaaj

mora kao klimatskog regulatora na planeti Zemlji

- Objanjava znaaj mora kao medija za obavljanje pomorskog saobraaja

- Objanjava vanost odabira plovnog puta s obzirom na fizike karakteristike mora

- Opisuje ekoloku crtu koja definie more

- Poznaje znaaj mora sa aspekta uticaja na klimu

- Uoava prednosti pomorskog saobraaja u odnosu na ostale vidove saobraaja

- Razlikuje fizike karakteristike mora koje su znaajne za odabir plovne rute

- Poznaje ekoloku crtu ouvanja zdrave morske sredine


38

5. Okvirni spisak literature i drugih izvora - A. I. Simovi: Navigacijska meteorologija, kolska knjiga Zagreb, Zagreb, 1996. - M. Buljan, M. Z. Armanda: Osnovi oceanografije i pomorske meteorologije II

dopunjeno izdanje, Institut za oceanografiju i ribarstvo Split, Split, 1971. - B. Gelo: Opa i prometna meteorologija, Hinus Zagreb, Zagreb, 1994. - I. Delijani: Opta meteorologija, Zavod za udbenike i nastavna sredstva

Beograd, Beograd, 2005. 6. Materijalni uslovi za izvoenje nastave - Raunar sa programskom opremom i prikljukom za internet; - Video projektor; - Meteoroloki instrumenti (barometar, termometar, higrometar, anemometar,

visibilimetar, vjetrokaz, prijemnik NAVTEX); - Meteoroloke i okeanografske publikacije i prirunici, meteoroloke, sinoptike i

navigacijske karte (Pilot, Pilot Charts,The ocean Passages for the World, Climatological and Oceanographic Atlas for Mariners North Atlantic, Vol I, Tide tables, Oceanographic Atlas of the North Atlantic Ocean-Section IV, Wave climatology as an Aid to Ship Routing in the North Atlantic Ocean).

7. Obavezni naini provjeravanja i ocjenjivanja znanja uenika - Pismeno, po jedan pismeni rad u svakom klasifikacionom periodu; - Usmeno, najmanje po jedna provjera znanja u svakom klasifikacionom periodu; - Praktian rad, jedan rad u IV klasifikacionom periodu; - Zakljuna ocjena na kraju klasifikacionog perioda izvodi se iz svih datih ocjena u


klasifikacionim periodima. 8. Uslovi za napredovanje i zavretak predmeta - Pozitivna ocjena na kraju kolske godine. 9. Profil strune spreme nastavnika i strunih saradnika - Zapovjednik broda od 3000BT ili veeg (STCW II/2); - Diplomirani ininjer pomorstva. 10. Povezanost predmeta


Predmet Znanja - Magla i njen uticaj na

sigurnost plovidbe - Vidljivost - Led u moru i plovidba u

podrujima leda

- Elektronska navigacija - Radar - Plovidba kroz navigacijski

teka podruja

- Meteoroloka navigacija i sigurnost plovidbe

- Manevrisanje brodom i Meunarodna pravila izbjegavanja sudara na moru

- Signalizacija i komunikacija u pomorstvu

- Manevrisanje brodom u loim meteorolokim uslovima

- NAVTEX, - Svjetski pomorski sistem

sigurnosti I opasnosti-GMDSS - Morske mijene i morske

struje - Terestrika navigacija - Plima i oseka

- Led u moru i plovidba u podrujima leda

- Praktina nastava - itanje informacija sa pomorskih karata

- Strategijski znaaj mora - Sigurnost na moru - Zatita mora i okoline

39


Predmet Znanja - Svjetsko more i

sedimentologija morskog dna

- Fiziko hemijske karakteristike morske vode

- Pomorska geografija - Svjetsko more odnos kopna i mora na zemlji

- Okeanografske karakteristike svjetskog mora

40

1.2.6. POMORSKA GEOGRAFIJA 1. Naziv predmeta: POMORSKA GEOGRAFIJA 2. Broj asova po godinama obrazovanja i vrstama nastave



I II 24 12 36 III IV

Ukupno 24 12 36 3. Opti ciljevi nastave - Razumijevanje osnovnih pojmova pomorske geografije; - Sticanje znanja o uticaju prirodnih i drutvenih geografskih pojava na pomorsku

geografiju; - Sticanje prostorne predstave i sposobnost da se deavanja u prostoru lociraju; - Sticanje osnovnih znanja o ekologiji mora i njenom znaaju; - Sticanje znanja o rasporedu kopna i mora na Zemlji i podjeli Svjetskog mora; - Sticanje znanja o fizikim i hemijskim karakteristikama Svjetskog mora; - Razumijevanje znaaja okeanografskih karakteristika za uslove i sigurnost

plovidbe na moru; - Upoznavanje sa pomorskom komunikacijom i elementima plovnog puta; - Sticanje znanja o pomorskim prolazima u Sredozemnom moru; - Sticanje znanja o pomorsko geografskim regijama svijeta.

41





uenik uenik uenik Pomorska geografija pojam i zadaci - Objanjava pojam i

zadatke pomorske geografije

- Objanjava pojam i faze razvoja pomorstva

- Shvata pojam i znaaj pomorske geografije

- Poznaje faze razvoja pomorstva

- Razvija svijest o fazama razvoja pomorstva

Osnovni pojmovi ekologije mora - Obrazlae osnovne

pojmove i zadatke ekologije mora

- Shvata pojam i znaaj ekologije mora

- Razvija svijest o znaaju ekologije mora za plovidbu

Diskusija: - Uticaj plovidbe na

zagaenost mora

Svjetsko more odnos kopna i mora na zemlji - Objanjava pojam

Svjetskog mora - Objanjava podjelu

Svjetskog mora - Objanjava odnos

kopna i mora

- Poznaje pojam Svjetsko more

- Razlikuje odnos kopna i mora

- Uoava tipove morskih obala

- Uoava tipove zaliva i rijenih ua

- Opaanje znaaja razliitih pojmova i njihova povezanost

- Karta Svijeta - Ilustracije tipova

morskih obala - Ilustracije tipova

zaliva i rijenih ua

Okeanografske karakteristike svjetskog mora - Opisuje i definie

fizike i hemijske karakteristike morske vode,

- Objanjava znaaj okeanografskih karakteristika na uslove i sigurnost plovidbe na svjetskim morima

- Razlikuje hemijske i fizike karakteristike morske vode

- Poznaje uticaj fizikih i hemijskih karakteristika morske vode na plovidbu

Pomorska komunikacija i elementi plovnog puta - Objanjava pojam

pomorskog saobraaja

- Objanjava znaaj pomorskih komunikacija

- Objanjava pojam i elemente plovnog puta

- Shvata pojam pomorskih komunikacija

- Poznaje podjelu pomorskih komunikacija

- Razlikuje elemente plovnog puta

- Karta Svjeta - Globus

Luke pojam i faktori razvoja - Opisuje pojam luke - Objanjava podjelu

luka i vri

- Poznaje pojam luke

- Poznaje podjelu

Internet: - Pretraivanje

podataka o

42




uenik uenik uenik poreenje prema namjeni

- Navodi istorijski razvoj luka i faktore koji su uticali na njihov razvoj

luka prema namjeni

- Izlae istorijski razvoj luka i faktore njihovog razvoja

znaajnijim lukama svjeta

Pomorski prolazi u sredozemnom moru - Objanjava pojam

prirodnih i vjetakih prolaza u Sredozemnom moru

- Navodi poloaj, znaaj, granice i dimenzije prolaza u Sredozemnom moru

- Navodi znaaj hidrografije pomorskih prolaza sa uslovima sigurne plovidbe

- Poznaje podjelu pomorskih prolaza prema nainu nastanka

- Razlikuje poloaj, granice i dimenzije:

- gibraltarskog - sicilijanskog - mesinskog - bonifao - bosfor - dardaneli - otrantskih vrata - Poznaje poloaj,

granice i dimenzije: Sueckog i Korintskog kanala

- Razlikuje pomorske kanale prema hidrografskim i geografskim karakteristikama

- Razvija kritiko razumijevanja odnosa ovjeka i prirode, sa akcentom na razvoj ljudske djelatnosti u podruju saobraaja

Diskusija: - Uloga Sueckog

kanala za plovidbu u svijetu

- Karta Sredozemnog mora

Pomorsko geografske regije svijeta - Opisuje pomorsko-

geografske regije svijeta i vanije pomorske kanale

- Objanjava geografski poloaj pomorsko- geografskih regija, privrednu strukturu, vanost njihove pomorske orijentacije i pomorsku tradiciju

- Navodi vanije luke u okviru regije

- Poznaje geografski poloaj Atlantske obale Evrope

- Poznaje geografski poloaj Mediterana

- Uoava znaaj luka Mediterana u savremenom pomorstvu

- Poznaje gegrafsko prometni poloaj Angloamerike

- Uoava znaajnije luke Angloamerike

- Poznaje geografsko - saobraajni poloaj Amerikog Mediterana

- Razvija pozitivnu motivisanost i orjentaciju prema zanimanju pomorac

- Razumije odnos ovjek- priroda, tj. uticaj ovjeka i njegove djelatnosti u podruju pomorskog saobraaja

- Karta Evrope - Karta Sjeverne

Amerike - Karta Sjeverne i

June Amerike - Karta June

Amerike - Karta Afrike - Karta Azije - Karta Evrope i

Sjeverne Amerike

43




uenik uenik uenik - Poznaje geografski

poloaj Atlantske obale June Amerike;

- Poznaje geografski poloaj Atlantske obale Afrike

- Poznaje geografski poloaj drava Azijske Pacifike obale

- Poznaje geosaobraajni poloaj Azijske obale Indijskog okeana

- Uoava ulogu i znaaj Panamskog kanala na pomorstvo u svijetu

- Uoava znaaj Kilskog kanala i Kanala Sv. Lorenca

5. Okvirni spisak literature i drugih izvora - N. Straii: Pomorska geografija svijeta, kolska knjiga, Zagreb, 1996. - dr M. Tei: Vojnopomorska geografija, Dravni sekretarijat za narodnu odbranu,

Split, 1968. 6. Materijalni uslovi za izvoenje nastave - Raunar sa programskom opremom i prikljukom za Internet; - Video projektor; - Karte; - Globus; - Ilustracije. 7. Obavezni naini provjeravanja i ocjenjivanja znanja uenika - Usmeno, najmanje po jedna provjera znanja u svakom klasifikacionom periodu; - Zakljuna ocjena na kraju klasifikacionog perioda izvodi se iz svih datih ocjena u


klasifikacionim periodima. 8. Uslovi za napredovanje i zavretak predmeta - Pozitivna ocjena na kraju kolske godine. 9. Profil strune spreme nastavnika i strunih saradnika - Profesor geografije; - Diplomirani geograf.

44

10. Povezanost predmeta


Predmet Znanja - Svjetsko more odnos kopna

i mora na zemlji - Okeanografske karakteristike

svjetskog mora

- Pomorska meteorologija i okeanografija

- Svjetsko more i sedimentologija morskog dna

- Fiziko hemijske karakteristike morske vode

- Pomorska komunikacija i elementi plovnog puta

- Manevrisanje brodom i MPISM

- Pravila za plovidbu i manevrisanje

45

1. 2. 7. TERESTRIKA NAVIGACIJA 1. Naziv predmeta: TERESTRIKA NAVIGACIJA 2. Broj asova po godinama obrazovanja i vrstama nastave



I II 72 36 108 III 48 24 72 IV

Ukupno 120 60 180 3. Opti ciljevi nastave - Poznavanje geografskih koordinata i mjernih jedinica u navigaciji; - Sticanje znanja neophodnih za orijentaciju na moru; - Poznavanje zemljinog magnetizma i varijacije; - Upoznavanje sa magnetnim kompasom i osposobljavanje za rukovanje; - Poznavanje pomorskih karata i IALA sistema obiljeavanja morskih puteva; - Korienje prirunika za navigaciju; - Odreivanje udaljenosti do objekta; - Odreivanje pozicije broda; - Poznavanje karakteristika plovidbe u razliitim uslovima; - Dranje strae pod nadzorom tokom plovidbe; - Primjena znanja i vjetina iz oblasti navigacije; - Upoznavanje sa znaajem timskog rada na mostu; - Razvijanje tehnike kulture; - Razvijanje odgovornosti prema radnim zadacima.

46





uenik uenik uenik Uvod u terestriku navigaciju - Definie pojam i

nabraja vrste navigacije, zadatke i sredstva koja se upotrebljavaju u navigaciji

- Poznaje pojam navigacije

- Razlikuje i obrazlae vrste navigacije

- Razlikuje i obrazlae zadatke navigacije

- Razlikuje i obrazlae sredstva koja se upotrebljavaju u navigaciji

- Razvija kritino razumijevanje odnosa tehnike i prirode i drutva

- Odlazak na brod i obilazak mosta

Geografske koordinate i mjerne jedinice u navigaciji - Definie osnovne

pojmove - Nabraja i

objanjava mjerne jedinice u navigaciji

- Definie pojam i nabraja vrste horizonta

- Razlikuje pojmove: - velika i mala

krunica - osa i polovi Zemlje - paralele i Ekvator - meridijani i Grini - geografska irina i

duina - promjena

geografske irine i duine

- srednja geografska irina i razmak

- Rjeava zadatke izraunavanjem promjena geografske irine i duine

- Rjeava zadatke izraunavanjem srednje geografske irine i razmaka

- Razlikuje mjerne jedinice:

- jedinicu za mjerenje udaljenosti i puta

- jedinicu za mjerenje brzine

- jedinicu za mjerenje vremena

- jedinicu za mjerenje uglova

- Razlikuje pojmove:

- Razvija snalaljivost i orijentaciju u prostoru

47




uenik uenik uenik - horizont oka - geometrijski

horizont - morski horizont - obalni horizont - depresija i

refrakcija - vjetaki i radarski

horizont - rjeava zadatke

izraunavanjem udaljenosti do horizonta

- rua vjetrova Orijentacija na moru - Nabraja i

objanjava osnovne ravni, pravce, linije (smjerove) i uglove za orijentaciju na moru

- Razlikuje meusobni odnos ravni:

- vertikalna ravan (ravan meridijana)

- vertikalna ravan (ravan I vertikala)

- horizontalna ravan i kvadranti

- Razlikuje odnos pravaca:

- kardinalni pravci - interkardinalni

pravci - Razlikuje odnos

linija (smjerova) i uglova:

- kurs - azimut - pramani ugao - horizontalni ugao - vertikalni ugao

- Razvija snalaljivost i orijentaciju u prostoru

Zemljin magnetizam i varijacija - Objanjava Zemlju

kao magnet - Objanjava

elemente Zemljinog magnetog polja

- Opisuje i objanjava pojmove magnetna deklinacija (varijacija) i magnetna inklinacija

- Poznaje elemente Zemljinog magnetnog polja

- Poznaje magnetnu deklinaciju (varijaciju)

- Poznaje magnetnu inklinaciju

- Razlikuje vrste promjena varijacije

- Rjeava zadatke svoenjem varijacije na


- Razvija preciznost u rjeavanju zadataka

48




uenik uenik uenik godinu plovljenja (ispravljanje varijacije)

- Razlikuje vrste i upotrebu karata geomagnetnih elemenata

Magnetski kompas - Nabraja vrste,

opisuje sastavne djelove i definie svojstva magnetnog kompasa

- Nabraja i opisuje mjerne instrumente

- Opisuje postupak mjerenja azimuta, pramanih i horizontalnih uglova i objanjava njihov meusobni odnos

- Razlikuje vrste i sastavne djelove magnetnog kompasa u odnosu na:

- namjenu - konstrukciju - principe rada - tehniku izvedbu - Razlikuje svojstva

magnetnog kompasa:

- osjetljivost - mirnou - stabilnost - Razlikuje mjerne

instrumente: - azimutni krug - smjerna ploa - Poznaje postupak

odreivanja i mjerenja:

- kursa - pramanog ugla - azimuta - horizontalnog ugla - Odreuje kurs,

azimut i pramani ugao

- Uporeuje odnos kursa, azimuta i pramanog ugla i rjeava zadatke kod njihovog pretvaranja

- Razlikuje postupke kod odravanja magnetnih kompasa



- Demonstracija postupaka i radnji na modelu magnetnog kompasa

Brodski magnetizam, devijacija i kompenzacija magnetnog kompasa - Nabraja vrste i

definie brodsko magnetno polje

- Razlikuje vrste brodskog magnetnog polja i

- Razvija kritino razumijevanje odnosa tehnike i

- Demonstracija postupaka i radnji na modelu

49




uenik uenik uenik - Nabraja i

objanjava komponente, parametre i koeficijente brodskog magnetnog polja

- Objanjava devijaciju i objanjava priblinu formulu devijacije

- Opisuje i objanjava postupke kompenzacije devijacije i razmagnetizacije brodskog trupa

vrste brodskog magnetizma

- Razlikuje i uporeuje konstantnu, polukrunu, pravilnu kvadrantalu i nepravilnu kvadrantalnu devijaciju

- Poznaje djelovanje komponenti P, Q i R stalnog brodskog magnetizma

- Poznaje djelovanje parametara a, e, b i d promjenljivog brodskog magnetizma

- Razlikuje koeficijente A, B, C, D i E brodskog magnetnog polja

- Poznaje priblinu formulu devijacije

- Poznaje devijaciju nastalu zbog nagiba broda i opisuje nagibni korektor

- Poznaje postupak kompenzacije magnetnog kompasa metodom poznatih i nepoznatih koeficijenata

- Poznaje postupak i potrebu razmagnetizacije brodskog trupa

prirode i drutva - Razvija preciznost

u rjeavanju zadataka

magnetnog kompasa

Odreivanje i kontrola devijacije - Nabraja i obrazlae

naine i metode odreivanja i kontrole devijacije kompasa

- Nabraja i obrazlae obaveze oficira strae u odnosu na kontrolu devijacije

- Poznaje odreivanje devijacije metodom Pokrivanog smjera

- Poznaje odreivanje devijacije

- Razvija preciznost u radu i realizaciji obaveza

- Razvija pozitivan odnos prema kvalitetu rada i ispunjavanju radnih obaveza

- Demonstracija postupaka i radnji na brodskoj dokumentaciji

50




uenik uenik uenik kompasa metodom

Udaljenog markantnog terestrikog objekta

- Poznaje odreivanje devijacije metodom Uporeenja sa iro kompasom

- Uporeuje postupke odreivanja devijacije i postupak kontrole devijacije kompasa

- Izrauje tablicu devijacije kompasa

- Izrauje grafikon devijacije kompasa

- Ispravlja knjigu devjacije kompasa

- Objanjava znaaj potovanja propisa i obaveza oficira strae u pogledu kontole devijacije kompasa

Pomorske karte i iala sistem obiljeavanja morskih puteva - Nabraja i

objanjava vrste navigacijskih karata

- Objanjava i opisuje pomorske karte u odnosu na vrstu projekcije

- Pojanjava IALA sistem oznaavanja morskih puteva

- Razlikuje vrste pomorskih karata u odnosu na razmjer

- Razlikuje vrste pomorskih karata u odnosu na namjenu

- Razlikuje vrste pomorskih karata u odnosu na konstrukciju

- Razlikuje vrste pomorskih karata u odnosu na taku projekcije

- Razlikuje vrste pomorskih karata u odnosu na dodirnu taku ravni projekcije

- Poznaje valjkastu projekciju i



- Odlazak brodom na more

- Konkretni primjeri IALA sistem oznaka

51




uenik uenik uenik objanjava konstrukciju Merkator-ove karte

- Poznaje znaaj IALA sistema oznaavanja plovnih puteva

- Poznaje lateralne oznake IALA sistema

- Poznaje kardinalne oznake IALA sistema

- Poznaje oznake usamljenih opasnosti IALA sistema

- Poznaje oznake sigurnih voda IALA sistema

- Poznaje (posebne) oznake IALA sistema

Informacije sa pomorskih karata i prirunici za navigaciju - Opisuje i obrazlae

znake i skraenice na pomorskim kartama

- Demonstrira i obrazlae upotrebu prirunika za navigaciju

- Razlikuje grupe znakova i skraenica na pomorskim kartama

- Poznaje upotrebu i rjeava probleme (zadatke) pomou:

- nautikih tablica - nautikog

godinjaka - popisa svetionika - tablica udaljenosti - pilotskih knjiga - pilotskih karata - tablica morskih

mijena - grafikona izlaza i

zalaza Sunca - poligona za

odreivanje devijacije i kompenzacije mag. kompasa

- oglasa za pomorce - svjetskih

plovidbenih ruta - tablica stranih

- Razvija marljivost, preciznost i pozitivan odnos prema radu i ispunjavanju radnih obaveza

- Demonstracija postupaka i radnji sa pripunicima za navigaciju

52




uenik uenik uenik autora

- kataloga pomorskih karata i publikacija

- Poznaje postupke i znaaj odravanja pomorskih karata i prirunika u aurnom stanju

Udaljenost i nain mjerenja - Definie udaljenost

do objekta na horizontu i

- Obrazlae i objanjava naine odreivanja udaljenosti do objekata na horizontu

- Poznaje pojam udaljenosti do objekata na horizontu

- Razlikuje naine procjenjivanja udaljenosti

- Izraunava udaljenost do objekta u momentu pojave na horizontu

- Izraunava udaljenost do svetionika u momentu pojave svijetla na horizontu

- Izraunava udaljenost do objekta mjerenjem vertikalnih uglova

- Izraunava udaljenost do objekta uzastopnim mjerenjem pramanih uglova


- Odreivanje udaljenosti do objekta

Plima i oseka - Obrazlae teoriju

nastanka i - Objanjava znaaj

prouavanja pojave plime i oseke

- Opisuje i obrazloe na primjerima proraunavanje elemenata plime i oseke

- Poznaje navigacijski znaaj prouavanja pojave plime i oseke

- Poznaje teoriju nastanka plime i oseke

- Razlikuje pojmove: - plima - oseka - VV (visoka voda) - NV (niska voda) - A (amplituda) - T (period)



- Vjebe (rjeavanje zadataka)

- Demonstracija postupaka i radnji sa tablicama morskih mijena

53




uenik uenik uenik - PMN (polu

mjeseeva nejednakost)

- LZ (luko zakanjenje)

- MM (ive morske mijene)

- MMM (mrtve morske mijene)

- Poznaje nivoe mora kao posljedicu pojave plime i oseke

- Upotrebljava tablice morskih mijena u rjeavanju zadataka

- Poznaje i izraunava:

- vrijeme nastupa i trajanja VV (visoke vode) i NV (niske vode) za glavne i sporedne stanice

- dubinu mora u asu nastupa VV (visoke vode) i NV (niske vode)

- reduciranje izmjerenih dubina i odreuje dubinu mora u bilo koje vrijeme

- opisuje i objanjava predjele sa izrazitim amplitudama i plimnim strujama i upotrebljava atlase plimnih struja

Linija pozicija i pozicija broda - Definie i opisuje

vrste pozicija - Definie i opisuje

geometrijske oblike linije pozicija (stajnice)

- Poznaje pozicije: - osmotrenu - zbrojenu - zbrojeno-

osmotrenu - Poznaje liniju

pozicije kao: - pravac (kurs,


54




uenik uenik uenik azimut, pokriveni smjer i spojnica)

- krunica (udaljenost, prevaljeni put, horizontalni i vertikalni ugao)

- nepravilnu krivu liniju (izobata)

- hiperbolu

55

Razred: TREI Informativni ciljevi i

sadraji Formativni ciljevi Socijalizacijski

ciljevi Preporuke za

izvoenje nastave uenik uenik uenik

Odreivanje pozicije broda - Definie i opisuje

vrste i naine odreivanja pozicija

- Razlikuje vrste, opisuje i skicira naine odreivanja pozicije broda istovremenim osmatranjem sa jednim objektom

- Razlikuje vrste, opisuje i skicira naine odreivanja pozicije broda istovremenim osmatranjem sa dva objekta

- Razlikuje vrste, opisuje i skicira naine odreivanja pozicije broda istovremenim osmatranjem sa tri i vie objekata

- Razlikuje vrste, opisuje i skicira naine odreivanja pozicije broda osmatranjem u razmaku vremena sa jednim ili dva objekta

- Razlikuje vrste, opisuje i objanjava greke linija pozicija

- Poznaje greke odreivanja pozicija u zavisnosti od metoda odreivanja

- Poznaje i skicira raunatu (zbrojenu) poziciju

- Poznaje i skicira vjerovatnu i procijenjenu poziciju

- Razlikuje greke raunate pozicije


56




uenik uenik uenik Plovidba po loksodromi - Definie pojam

loksodrome, opisuje i objanjava loksodromske trouglove

- Nabraja i objanjava naine rjeavanja loksodromskih zadataka

- Nabraja, opisuje i objanjava specifine sluajeve loksodromske plovidbe

- Poznaje pojam loksodrome

- Razlikuje prednosti i mane loksodromske plovidbe

- Poznaje I loksodromski trougao (trougao kursa)

- Poznaje II loksodromski trougao (trougao srednje geografske irine)

- Poznaje III loksodromski trougao (Merkator-ov trougao)

- Poznaje I loksodromski zadatak

- Poznaje II loksodromski zadatak

- Rjeava loksodromske zadatke matematikom metodom

- Rjeava loksodromske zadatke tablinom metodom

- Rjeava loksodromske zadatke grafikom metodom

- Rjeava II loksodromski zadatak primjenom metode SABIRANJE KURSEVA

- Razlikuje specifine sluajeve loksodromske plovidbe:

- plovidba po



- Rjeavanje I i II loksodromskog zadatka je sadraj I pismenog zadatka

57




uenik uenik uenik ekvatoru

- plovidba po meridijanu

- plovidba po paraleli

Plovidba u oteanim uslovima - Nabraja, opisuje i

objanjava metode sigurne plovidbe

- Razlikuje i uoava znaaj poznavanja metoda sigurne plovidbe

- Poznaje metod sigurnog azimuta

- Poznaje metod sigurnog graninog azimuta

- Poznaje metod sigurnog pokrivenog smjera

- Poznaje metod sigurnog horizontalnog ugla

- Poznaje metod sigurnog vertikalnog ugla

- Poznaje metod sigurnog kursa

- Poznaje metod sigurne udaljenosti

- Poznaje metod sigurne izobate

- Poznaje metod zaobilaenja navigacijskih opasnosti i rtova



- Rjeavanje loksodromskog zadatka je sadraj i pismenog zadatka

- Demonstracija postupaka i radnji izlaskom kolskog broda na more

Plovidba kroz navigacijski teka podruja - Nabraja

navigacijski opasna podruja i opisuje naine plovidbe

- Uoava navigacijske opasnosti u podruju plitkog mora i pliina i objanjava nain plovidbe

- Uoava navigacijske opasnosti u podruju kanala i uskih prolaza i objanjava nain plovidbe

- Uoava navigacijske

- Razvija osjeaj za saradnju i spremnost za preuzimanje odgovornosti

- Vjebe na navigacijskom simulatoru

58




uenik uenik uenik opasnosti u podruju poloenih minskih prepreka (minska polja) i objanjava nain plovidbe

- Uoava navigacijske opasnosti u podruju ledenih santi (leda) i objanjava nain plovidbe

- Uoava navigacijske opasnosti u podruju magle i objanjava nain plovidbe

Plovidba pri zanoenju - Definie pojmove

elemenata plovidbe pri zanoenju i objanjava vektorske trouglove brzine i prevaljenog puta

- Opisuje i objanjava naine odreivanja elemenata kretanja broda u uslovima djelovanja vjetra i struje

- Poznaje pojmove: - vjetar - morska struja - kurs kroz vodu

(Kkv) - brzina kroz vodu

(Vkv) - kurs preko dna

(Kpd) - brzina preko dna

(Vpd) - kurs struje (Kst) - brzina struje (Vst) - smjer i jaina

vjetra - ugao zanoenja - Razlikuje faktore

koji utiu na zanoenje

- Poznaje vektorski trougao brzine pri zanoenju

- Poznaje vektorski trougao prevaljenog puta pri zanoenju

- Poznaje plovidbu u uslovima zanoenja (odreuje elemente djelovanja morskih

- Razvija kritino razumijevanje odnosa tehnike i prirod