Download pdf - 17 NGƯỜI MỘT GƯƠNG MẶT Richard Baer

17 NGƯỜI MỘT GƯƠNG MẶT

Richard Baer

Making Ebook Project

BOOKAHOLIC CLUB

Richard Baer 17 NGƯỜI MỘT GƯƠNG MẶT

2

BO

OK

AH

OL

IC

C

LU

B

|

Ma

ki

ng

E

bo

ok

P

ro

je

ct

• Tác phẩm: 17 NGƯỜI MỘT GƯƠNG MẶT • Tác giả: Richard Baer • Nguyên tác: Switching Time: A Doctor's Harrowing Story Of Treating A Woman

With 17 Personalities • Dịch giả: Anh Phương • Nhà xuất bản: Thời ðại • Năm xuất bản: 2009 • Số trang: 410 • Khổ sách: 13.5 x 20.5 cm • Giá bìa: 62.000 ñồng

ðánh máy: Mẫn Tuyên, ðặng Mùi, Tuyết Anh, Ngọc Thảo, Kim Phụng, Thùy An, Thu Thủy, Vân Nguyễn

Kiểm tra: Tuyết Nhung, Minh Huy Chế bản ebook: Thảo ðoàn Ngày thực hiện: 24/7/2011 Making Ebook Project #161 - www.BookaholicClub.com


3

BO

OK

AH

OL

IC

C

LU

B

|

Ma

ki

ng

E

bo

ok

P

ro

je

ct

MỤC LỤC

MỤC LỤC..........................................................................................................3

GIỚI THIỆU TÁC GIẢ .....................................................................................5

GIỚI THIỆU TÁC PHẨM ................................................................................7

PHẦN MỞ ðẦU................................................................................................9

PHẦN I............................................................................................................ 12

SỐNG SÓT ..................................................................................................... 12

1. KHỞI ðẦU SAI LẦM................................................................................................. 13

2. TÀU LƯỢN ................................................................................................................. 19

3. ðÁNH MẤT THỜI GIAN........................................................................................... 26

4. LỰA CHỌN CÁI CHẾT.............................................................................................. 30

5. CHA BỊ BẮT ............................................................................................................... 39

6. MẸ VÀ CHA................................................................................................................ 48

7. ðÀO SÂU CAM KẾT ................................................................................................. 51

8. NỖI KHIẾP SỢ CỦA TUỔI THƠ .............................................................................. 56

PHẦN II .......................................................................................................... 69

NHỮNG NGƯỜI THAY THẾ....................................................................... 69

9. LÁ THƯ CỦA CLAIRE .............................................................................................. 70

10. NHỮNG LỜI GIỚI THIỆU....................................................................................... 85

11. MÓN QUÀ GIÁNG SINH ........................................................................................ 98

12. NHỮNG LIÊN KẾT RỜI RẠC............................................................................... 109


4

BO

OK

AH

OL

IC

C

LU

B

|

Ma

ki

ng

E

bo

ok

P

ro

je

ct

13. PHẢ HỆ ................................................................................................................... 124

14. THỜI GIAN KỂ CHUYỆN ..................................................................................... 133

15. HÌNH ẢNH CỦA NHÀ THỜ.................................................................................. 143

PHẦN III....................................................................................................... 151

HÒA NHẬP .................................................................................................. 151

16. GIẢI PHÁP CỦA HOLDON................................................................................... 152

17. HÒA NHẬP VỚI CLAIRE...................................................................................... 162

18. SANDY VÀ MILES ................................................................................................ 169

19. ANN VÀ SIDNEY................................................................................................... 178

20. THEA VÀ KAREN BOO ........................................................................................ 186

21. KARL....................................................................................................................... 191

22. ELISE VÀ KAREN 1 .............................................................................................. 196

23. KATHERINE........................................................................................................... 202

24. JULIANN VÀ KAREN 3 ........................................................................................ 210

25. KAREN 2 VÀ JENSEN........................................................................................... 218

26. HOLDON................................................................................................................. 236

LỜI KẾT ....................................................................................................... 250


5

BO

OK

AH

OL

IC

C

LU

B

|

Ma

ki

ng

E

bo

ok

P

ro

je

ct

GIỚI THIỆU TÁC GIẢ

Richard Baer sinh ra ở Oak Park, Illinois, vào ngày 12 tháng hai năm 1952. Sau khi hoàn tất bậc học trung học, gia ñình ông chuyển về vùng ngoại ô của Chicago. Ông ñã chọn một chương trình giảng dạy bằng tiếng Anh / Dự bị Y học tại trường ðại học Illinois hơn là chấp nhận một học bổng như là một ca sĩ opera.

Sau ñó Tiến sĩ Baer học tại ðại học Illinois, Trường Y học Abraham Lincoln Chicago và nhận ñược bằng y khoa vào năm 1978. Ông ñã hoàn thành bậc ñào tạo toàn phần về tâm thần học tại ðại học Bệnh viện Illinois năm 1982. Ông ñược mời vào hội ñồng tâm thần học của Hội ñồng Mỹ về tâm thần học và thần kinh, và ñược chứng nhận bởi Hội Dược Phẩm Gây Mê Hoa Kỳ.

Sau khi hoàn thành chương trình ñào tạo tâm thần học toàn phần, tiến sĩ Baer theo học một khóa ñào tạo tại Viện Phân tâm học ở Chicago và trong vòng 12 năm tới, ñiều trị nhiều bệnh nhân ở mọi lứa tuổi, bao gồm cả Karen Overhill. Sau khi ñiều trị Karen, Tiến sĩ Baer theo ñuổi bằng thạc sĩ bằng luận văn tại ðại học Northwestern và tốt nghiệp vào năm 2006.


6

BO

OK

AH

OL

IC

C

LU

B

|

Ma

ki

ng

E

bo

ok

P

ro

je

ct

Tiến sĩ Baer từng là Giám ñốc y tế cho các chương trình Medicare cho các dịch vụ của Chính phủ quốc gia. Giám ñốc y tế, các hoạt ñộng của ông bao gồm sự phát triển của chính sách y tế quốc gia và ñịa phương mà chương trình Medicare cung cấp các dịch vụ, trang thiết bị, hỗ trợ cho Tổng quát y tế và các chương trình dùng sai và lạm dụng thuốc, và ñại diện cho chương trình Medicare trong các cuộc họp và các ủy ban ñịa phương, khu vực và quốc gia. Tiến sĩ Baer phục vụ như một nhà tư vấn cho ngành công nghiệp chăm sóc sức khỏe.

Tiến sĩ Baer là một thành viên của Hiệp hội Y học Mỹ, Xã hội - Y tế bang Illinois và Hiệp hội Y khoa Chicago, Hiệp hội Tâm thần Mỹ và Hội Tâm thần học Illinois. Là một Giám ñốc y tế Medicare, Tiến sĩ Baer ñã ñược ñặc biệt là tích cực trong việc phát triển các chính sách y tế trong lĩnh vực dịch vụ bác sĩ, y tế nhà, nhà tế bần, và các dịch vụ thể chế.


7

BO

OK

AH

OL

IC

C

LU

B

|

Ma

ki

ng

E

bo

ok

P

ro

je

ct

GIỚI THIỆU TÁC PHẨM

Bạn ñọc nào từng thích và quan tâm tới cái tin “Người phụ nữ có 17 linh hồn” từng làm xôn xao trên mạng hơn một năm trước thì ñây chính là cuốn sách viết trọn vẹn về người phụ nữ ñó ñấy.

ðây là cuốn tự truyện do ông bác sỹ Baer người trực tiếp ñiều trị cho chị ấy (trong sách tên là Karen) viết lại. Nghe thì có vẻ sặc mùi y học nhưng cách viết rất mượt mà, giàu tính văn học mà nội dung càng ñọc càng cảm ñộng, thấy thú vị (là cảm nhận cá nhân tôi thôi nhé).

Câu chuyện bắt ñầu vào cái ngày Karen bước ñến phòng khám của Baer, tra tấn ông này bằng hàng mớ những thất bại, bất hạnh và sự nhẫn nhục ñến không tin ñược của chị ta.

Là bác sỹ tâm lý, quen ñủ với nỗi ñau của con người rồi mà bác sỹ Baer cũng không chịu ñược, cảm thấy khó thở ngột ngạt như là cá bị vớt ra khỏi nước. Vì thiếu cảm thông, suýt chút nữa bác sỹ Baer ñã làm cho Karen thất vọng.

Rất may, bác sỹ soi gương tự kiểm ñiểm kịp thời và dần trở thành chỗ dựa tinh thần thật sự cho Karen và sau này là 17 linh hồn khác trong người cô ấy nữa.

Suốt thời gian sau ñó, bác sỹ Baer “vận hết mười thành công lực”, ñánh ñông dẹp bắc ñể bảo vệ Karen khỏi những cơn trầm cảm, tự hủy hoại bản thân mình. Nhưng cũng nhờ thế mà các nhân cách khác trong Karen ñâm ra khoái bác ấy, tin bác ấy và thích ñược ra ngoài nói chuyện với bác ấy.

Bước ngoặt vĩ ñại ñã thực sự ñến khi nhân cách Clair 7 tuổi ñã “kết ñậm” bác Baer tới mức ñã “phản bội” các nhân cách khác ñể giao lưu với bác sỹ (chả là các bạn khác ép bạn ấy thề là không ñược cho bác sỹ biết sự hiện diện của họ).

Một cánh cửa ñã mở thì các cửa khác có ñóng cũng mất công, các nhân cách khác thôi không tự dối lòng mình nữa, dần dần tự ñộng ñi ra chào hỏi bác Baer hết.


8

BO

OK

AH

OL

IC

C

LU

B

|

Ma

ki

ng

E

bo

ok

P

ro

je

ct

Mỗi nhân cách một cá tính, một câu chuyện thú vị, rắc rối thì có cả ñống làm bác Baer phải trổ hết tài lẻ ra ñể thu phục lòng dân. Mỗi nhân cách một chiêu thức, thiên biến vạn hóa không thể lường hết ñược.

Bạn Claire 7 tuổi, hay gọi nhầm tên bác sỹ Baer thành bác sỹ Bear (bác sỹ Gấu) vốn sẵn ngọt ngào thì bác ñối xử như người cha với con gái nhỏ. Bạn Miles mới tí tuổi ñầu mà hung ha hung hăng nhưng dũng cảm thì bác ñề cao tính dũng cảm, tinh thần trách nhiệm cao như kiểu trưởng phòng khen nhân viên cốt cán.

Bạn Karl thì cũng ngổ ngáo nhưng lại ưa nịnh, dễ bị dắt mũi thì bác lấy oai của bố trị con hư ra ñè nén rồi vừa ñàn áp vừa xoa dịu, tâng bốc làm cu cậu ngấm thuốc và ngoan như cừu. Với các nhân cách lớn, bác cũng tùy người mà cho thuốc, khiến cho nhân cách nào cũng yêu thích bác ấy.

Nói tóm lại phương châm luôn luôn lắng nghe, luôn luôn thấu hiểu, thành thực thương yêu, chân thành ñối xử của bác ấy ñã hiệu quả, các nhân cách ñều cởi mở, quý bác ấy hết lòng, giáng sinh còn chung tay góp sức mua quà cho bác ấy nữa.

Dần dần, những vết thương lòng của từng nhân cách ñều ñược hàn gắn và sẵn sàng cho tiến trình hòa nhập, hợp thể với Karen. ðây là phần 3 của cuốn sách, mang phong vị của sự ly biệt như những ngọn nến dần dần tự tắt, ñầy cảm ñộng.

ðọc xong cuốn sách này, mọi ñịnh kiến về cái gọi là “bệnh rối loạn ña nhân cách” tan luôn trong gió. Mới biết, trước nay mình chỉ hiểu một cách rất lớ ngớ rằng tâm thần là những người ñánh mất tâm trí vẫn thường thấy lang thang vô ñịnh ngoài ñường phố, thật chẳng khác nào kẻ dẫm chân trong vũng nước mưa mà cứ tưởng rằng mình ñang bơi trong biển.


9

BO

OK

AH

OL

IC

C

LU

B

|

Ma

ki

ng

E

bo

ok

P

ro

je

ct

PHẦN MỞ ðẦU

Người y tá cứ gọi tôi là Karen, nên tôi nghĩ ñó chắc hẳn phải là tên mình. Tôi biết mình ñang ở trong bệnh viện mà không hiểu tại sao. Bụng tôi quấn ñầy những băng, và

cả cơ thể tôi ñau mỗi khi thở. Tôi nằm ñó - yên lặng, sợ hãi, và ñơn ñộc trong một thế giới mà tôi không thể lý giải. Tôi sợ rằng mình ñã bị mất trí nhớ.

Tôi ñược chuyển sang một căn phòng khác. Và tôi hiểu ra rằng mình mới sinh em

bé, nhờ những tấm băng trên bụng tôi cũng như tất cả các bà mẹ và trẻ nhỏ mới sinh ở

xung quanh. Một nữ y tá ñi vào và nhìn tấm băng trên bụng tôi, dưới ñó là một vết sẹo

dài 6 inch, nằm ngay trên xương mu của tôi và chằng chịt những dây chỉ, trông như một

nụ cười giận dữ.

Một người ñàn ông cao gầy, ñầy mùi bia với nụ cười ngốc nghếch và mái tóc cắt

như mỏ quạ bước vào, nói với tôi rằng chúng tôi vừa có một bé gái. Anh ta ắt hẳn là cha

ñứa bé, nhưng tôi không biết anh ta là ai.

“Karen, chúng ta ñã có bé Sara xinh ñẹp! Bao giờ thì em sẽ về nhà?”

Tôi không biết “nhà” ở ñâu, và có những ai khác nữa ở ñó.

“Ông phải hỏi bác sĩ ñã”, tôi mỉm cười yếu ớt, “Sara là tên cô ấy à?”

“Tất nhiên là Sara rồi”, anh ta nói. “Hay em muốn ñổi?”

“Không không, Sara là một tên ñẹp” - Tôi thực sự hỗn loạn và sợ hãi, nhưng tôi

quyết ñịnh sẽ giữ bí mật những hoảng hốt của mình. Làm sao tôi có thể hỏi người ñàn

ông ấy anh ta là ai? Người ta sẽ nghĩ rằng tôi bị ñiên, tôi ñã nghĩ như vậy. Nếu như họ

phát hiện ra tôi không còn nhớ ñiều gì nữa thì họ sẽ nhốt tôi lại.

Tôi bắt ñầu gắng nhớ lại mọi ñiều trước khi sinh em bé: Bị ñẩy ñi dọc hành lang

màu xanh ñể ñến thang máy, với những ống nước lao ñi nghiêng ngả dưới trần nhà, và

liếc nhìn những gương mặt ñang nói, ñang chạy lên xuống xung quanh mình. Ký ức của

tôi lại bùng nổ… Tôi không cử ñộng ñược… ðừng làm ñau tôi… Tôi cố gắng chống lại


10

BO

OK

AH

OL

IC

C

LU

B

|

Ma

ki

ng

E

bo

ok

P

ro

je

ct

những tấm băng ñang giữ chặt mình, không thể nhìn thấy bác sĩ qua tấm màn chắn, và

cảm thấy con dao mổ của ông ấy, như có lửa ñốt trong bụng mình…

Tôi ñá bằng chân mình và cố gắng hét lên, nhưng không có một tiếng ñộng nào.

Miệng tôi chua loét và hôi, và cổ họng tôi chực muốn nôn ói. Tôi cố hớp hơi ñể thở. Bác

sĩ thấy chân tôi chuyển ñộng và tôi thấy ông ta gào lên với y tá. Một chiếc mặt nạ trùm

lên mặt tôi, và tôi lịm ñi.

Một vài ngày sau khi sinh Sara, tôi biết rằng mình còn một con trai 2 tuổi nữa ở nhà,

cậu bé tên là James, có mái tóc vàng gợn sóng và ñôi mắt xanh nhất tôi từng thấy. Tôi

nhìn thấy cậu bé qua tấm ảnh mẹ tôi ñem tới. Tôi ñã hiểu rằng ñó là mẹ tôi. Bà ấy nói

với tôi về những gì bà ấy phải trải qua khi sinh ra tôi “Con là ñứa ñầu tiên, là ñứa khó

sinh nhất. Mẹ ñã ñau liên tục khi sinh con, cũng không có thuốc men và ñiều kiện y tế tốt

như bây giờ. Mẹ nhớ con như ñã xé mẹ ra thành từng mảnh và bao nhiêu vết khâu mẹ ñã

có”. Bà ấy hầu như không ñể tôi nói, tất cả những gì tôi phải làm là lắng nghe. Một lát

sau, tôi ñã trở nên khó chịu với người phụ nữ mặc áo in hình con thú sặc sỡ này, người

luôn hướng những câu chuyện ñể nói về bà ấy. Chồng bà ấy, Martin, cha tôi, là một

người ñàn ông to lớn, có vẻ dữ tợn và ủ rũ, tới thăm tôi ngắn ngủi, hỏi han tôi vài câu

mà không chờ ñợi câu trả lời. Ông ấy ñi ngay sau vài phút xem tivi với tôi.

Một cách lạ lùng, tôi chấp nhận những khám phá mới lạ ấy về bản thân và gia ñình

mình mà không ngạc nhiên hay hoảng hốt. Cho dù còn khá hoang mang, tôi lờ mờ cảm

thấy mình ñã từng trải qua chuyện này. Tôi có thể ñã quen với việc giả vờ và thu thập

những thông tin mà mình không hề nhớ, và một cách nào ñó, tôi tin rằng tốt hơn hết tôi

nên ngậm miệng lại.

Thỉnh thoảng khi gia ñình tới thăm, tôi vờ như ñang ngủ ñể nghe họ nói chuyện, và

bí mật làm quen mình với chồng tôi, các em trai tôi, gia ñình chúng và bạn bè của chúng

tôi. Tôi nghe mẹ tôi gọi chồng tôi là Josh, và anh gọi mẹ tôi là Katrina.

Tôi phải ở lại bệnh viện lâu hơn vì mỗi khi thở, toàn bộ phần ngực phải của tôi lại

ñau nhói. Cuối cùng, bác sĩ nội khoa của tôi nói, tôi bị chứng “viêm phổi khi thở”. Tôi

phải ñiều trị kháng sinh và ở lại bệnh viện thêm 3 tuần nữa.


11

BO

OK

AH

OL

IC

C

LU

B

|

Ma

ki

ng

E

bo

ok

P

ro

je

ct

Khi về nhà, cho dù bên phải vẫn ñau dai dẳng, tôi bắt ñầu cố gắng tìm hiểu con

người của chính tôi. Mọi người gọi ñiện và tới thăm em bé mới sinh, và tôi nói chuyện

chung chung với họ cho tới khi tôi lần ra ñược mối quan hệ của chúng tôi là thế nào. Tôi

nghiền ngẫm rất nhiều quyển album ảnh mà tôi tìm thấy, chúng dường như ñược ai ñó

ñặt sẵn ở ñó cho tôi. Tôi nghiên cứu kỹ từng trang và tìm thấy nhiều chi tiết ñược viết dưới các tấm ảnh. Dần dần, tôi ñã trở thành con người trong bức ảnh ñó.

Chồng tôi ngày một trở nên bần tiện. Quát tôi vì tôi ñã ở trong bệnh viện tới 6 tuần

và không thể giúp ñỡ gì ở nhà. Anh ta nguyền rủa tôi khi những ñau ñớn và mệt nhọc

khiến tôi không thể làm nhiều việc khi quanh quẩn trong nhà. Tôi không muốn quan hệ với Josh, tôi thậm chí không biết anh ta là ai, bởi vậy, thay vì thế tôi kêu ñau về phía

mình. Tệ nhất là con trai tôi, lúc ñầu hoàn toàn xa lạ với tôi, biết rằng tôi không phải mẹ

bé, phải mất hàng tháng ñể khiến bé tin và chấp nhận tôi.

Nhưng cuộc sống vẫn tiếp diễn. Tôi ñiều chỉnh dần theo thường lệ gia ñình, quen với

những ñòi hỏi của Josh và mẹ tôi, và làm cho mình lại thích hợp với những công việc

tình nguyện, làm việc vặt cho bạn bè, và chăm sóc con cái. Nhưng sau hơn 3 năm từ

ngày ấy, tôi trở nên tuyệt vọng. Tôi tới rất nhiều bác sĩ ñể tìm cách chữa trị cho vết khâu

không ngớt ñau nhức từ cuộc phẫu thuật phổi, nhưng không ai tìm ra nguyên nhân. Bên

cạnh vết ñau, trong sâu thẳm trái tim mình, tôi biết tôi ñang tự lừa dối mình. Tôi ñã trở

nên quen thuộc với gia ñình, nhưng có những lúc chập chờn, dường như tôi không thể hiểu ñược. Tôi không nhớ rằng mình ñã thay quần áo, và có những lúc tôi tìm thấy một

cuốn sách cạnh giường mà tôi không nhớ mình ñã ñọc nó. Tôi nghĩ rằng phải có ñiều gì

ñó thật khủng khiếp xảy ñến với mình. Tôi sợ mình ñang mất ñi tâm thức. Tôi có thể nói

chuyện với ai? Mọi thứ ñang trở nên ngoài tầm kiểm soát. Cuối cùng, tôi gọi tới ñường

dây khẩn cấp tại bệnh viện và họ giới thiệu cho tôi bác sĩ Rosa Gonzalez, một chuyên

gia tâm thần học. Khi tôi gọi tới phòng khám, tiếp tân nói rằng lịch hẹn của bác sĩ Rosa

ñã kín, nhưng cô ấy sẽ sắp xếp cho tôi một cuộc hẹn với bạn của bà, bác sĩ Richard

Baer.


12

BO

OK

AH

OL

IC

C

LU

B

|

Ma

ki

ng

E

bo

ok

P

ro

je

ct

PHẦN I

SỐNG SÓT


13

BO

OK

AH

OL

IC

C

LU

B

|

Ma

ki

ng

E

bo

ok

P

ro

je

ct

1. KHỞI ðẦU SAI LẦM

ðó là ngày 11 tháng 1 năm 1989. Tôi bước ñi dọc hành lang hẹp, qua phòng khám của 2 nhà trị liệu khác, tới phòng chờ ñể gặp Karen. Cô ấy ngồi ở góc phòng, gập ñầu xuống, tay bồn chồn mân mê dây quai túi. Karen trông già hơn so với tuổi 29, thừa cân, có khuôn mặt tròn, mái tóc nâu rối bù uốn quăn phần ñuôi, ñôi mắt nâu, ñeo kính gọng vàng và có một vết sẹo nhiều cạnh nhọn hình bán nguyệt ở giữa trán. Trang phục tinh tươm, nhưng chiếc quần cotton ñen và chiếc áo nâu cô ấy mặc rõ ràng không gây chú ý. Cô không trang ñiểm hay ñeo ñồ trang sức, trừ chiếc nhẫn cưới. Ngước lên khi tôi bước vào, ñôi mắt Karen như muốn nói “Xin chào, tôi xin lỗi, tôi bỏ cuộc thôi”.

“Vào ñây nào”, tôi nói, và cô ấy bước theo tôi một cách chậm chạp, khiêm nhường, ân hận và bất lực. Ở cô ấy có một ñiều gì ñó nặng nề, cả về thể xác lẫn tâm hồn, một sự trì trệ cũ kỹ và thuần nhất.

Phòng khám ở ngoại thành Chicago, nơi tôi chia ngày làm việc với bác sĩ Gonzalez, là một tòa nhà văn phòng 3 tầng xây bằng gạch nâu từ những năm 1970, tọa lạc giữa những khu trung tâm thương mại, gara kinh doanh xe ô tô và những nhà hàng ăn nhanh. Phòng khám không ñược trang bị tốt lắm. Có một cái bàn lớn bằng gỗ sồi với 2 chiếc ghế quay mặt vào nó và một cái bàn trong góc với những bông hoa giả bằng lụa khiêm tốn - quà tặng của vợ tôi. Một khung cửa sổ rộng gần bằng một mặt tường, nhìn rõ xe cộ trên phố 95. Các bức tường ñược sơn màu trắng, ñồ gỗ và thảm màu nâu. Ngoài khung cửa sổ, hầu như không có sự thiếu thống nhất nào.

Karen ngồi vào chiếc ghế quay vào bàn làm việc của tôi và thở dài. “ðiều gì khiến cho em tới ñây gặp tôi?” - tôi hỏi. Tôi dùng câu hỏi mở ñầu chuẩn mực này vì nó khuyến khích người khác bắt ñầu kể ra những bí mật mà không khiến cho họ thủ thế phòng ngự. Hầu như những câu hỏi khác - Cô muốn gì, có chuyện gì với cô? Tôi hiểu cô ñang bị suy sụp… - ñều khiến cho họ chui vào vỏ ốc phòng ngự.

Karen di chuyển khá khó khăn trong khi cố gắng tìm một chỗ ngồi thoải mái. Cô ấy quá lớn so với chiếc ghế, cho dù dáng dấp của cô ấy khá nhẹ nhàng và chắc chắn là khi


14

BO

OK

AH

OL

IC

C

LU

B

|

Ma

ki

ng

E

bo

ok

P

ro

je

ct

quay người lại về phía tôi khiến cô ấy trông có vẻ nhỏ nhắn hơn. “Tôi ñã bị… trầm cảm… trong 3 năm rưỡi trở lại ñây”, cô nói. Trước ñó, cô ấy thở thật nhanh, thể hiện một sự ngập ngừng. Lời nói của cô ấy chứa ñầy sự cố gắng và miễn cưỡng. Cô ấy dừng lại.

“Em chưa bao giờ bị trầm cảm trước ñó?” Tôi hỏi.

Cô ấy nhún vai, nhưng lắc ñầu.

“Có vấn ñề gì với chứng trầm cảm trong quá trình trưởng thành?”

“Không, tôi không có vấn ñề gì cho tới khi sinh bé thứ hai, con gái tôi, sinh mổ”. Cô ấy thuật lại ngắn gọn những ngày trong bệnh viện. Karen lại thở dài, cố gom lấy sức mạnh.

Cô ấy nói với tôi cô ấy ñã ñược uống thuốc chống trầm cảm và thuốc giảm ñau, cho dù thuốc giảm ñau khiến chứng trầm cảm của cô ấy tồi tệ hơn. Tôi biết rằng với bệnh nhân các bệnh mãn tính, chứng trầm cảm là phổ biến. Cô ấy cũng sẽ phải chịu ñựng trong suốt phần ñời còn lại.

“Hiện tại mọi việc ở nhà thế nào?” tôi hỏi. Cô ấy lại nhún vai, ân hận và bất lực. Cô ấy nói với tôi như thể phải nặn ra từng lời, như thể có một sức mạnh bên trong ngăn trở cô ấy nói với tôi có chuyện gì xảy ra. Cô ấy nói chậm tới mức tôi gần như mất tập trung khi chờ ñợi từng lời ñược kể.

“Cuộc hôn nhân của tôi ñảo lộn từ khi có em bé. Tôi và chồng không hòa hợp với nhau”. Lời nói của Karen dừng ở ñây và trông cô ấy như thể bị thóa mạ. “Tôi kiếm ñược 100 bảng kể từ khi em bé ñược sinh ra. Mọi người ñều áp chế tôi, tôi không thể nói không với họ”. Cô ấy ngừng lại và nhìn phản ứng của tôi, nhưng tôi chưa biết ñủ ñể có thể bình luận gì, vì thế tôi chỉ chờ ñợi thêm. Karen lại nhích một chút và tiếp tục.

“Tôi khóc suốt và phải nghỉ việc vì chỗ ñau. Khi tôi ở nhà, vết thương trở nên tồi tệ hơn, nhưng khi tôi ra ngoài, nó lại khá hơn”. Cô ấy nhìn ra hướng khác, sau ñó lại nhìn về phía tôi. “Tôi thấy có lỗi vì ñã ñau, và tôi cảm thấy mình nợ gia ñình vì họ ñã giúp ñỡ tôi”.

“Em nợ họ?”


15

BO

OK

AH

OL

IC

C

LU

B

|

Ma

ki

ng

E

bo

ok

P

ro

je

ct

“Vì họ ñã phải ñỡ ñần tôi”… Cô ấy lại quay ñi ñể tránh cái nhìn của tôi.

Cô ấy tiếp tục nói về việc thức giấc lúc nửa ñêm và không thể ngủ tiếp, và cũng không quan tâm nữa. Cô ấy không có sức sống, cô ấy khóc, cô ấy không thể tập trung, và cô ấy ngừng những thứ thuốc ñang ñiều trị…

Tôi ñang nhìn thấy một người phụ nữ không thể tự giúp bản thân mình. Cô coi mình như một nạn nhân, hầu như khăng khăng về vai trò này, và tôi cảm thấy nhức nhối vì mất kiên nhẫn. Tôi biết cô ấy bị trầm cảm, với những dấu hiệu có thể chữa khỏi bằng thuốc men, nhưng tôi cũng thấy ở cô ấy những tính cách dường như hỗ trợ thêm cho chứng trầm cảm và khiến cho việc chữa trị cô ấy trở nên khó khăn hơn.

Sau khi nghe câu chuyện của Karen, tôi hỏi cô ấy những câu hỏi chuẩn mực mà tôi vẫn thường sử dụng ñể ñoán biết tình trạng tâm lý của người bệnh. Rõ ràng Karen mắc chứng trầm cảm nặng, nhưng cô phủ nhận hoàn toàn việc có ý nghĩ tự tử. Tôi quyết ñịnh kê cho cô ấy những loại thuốc ñể chữa các triệu chứng của bệnh trầm cảm và bỏ qua các ñặc ñiểm tính cách. Tôi yêu cầu cô ấy quay lại gặp tôi vào tuần sau. Karen chấp nhận ñơn thuốc tôi kê một cách ngoan ngoãn và rời phòng khám. Khi cô ấy ñi khỏi, tôi cảm thấy khá hơn ñôi chút.

Với tất cả những ñiều này tôi nghĩ mình chỉ có thể giúp ñỡ cô ấy rất ít. Cô ấy không bao giờ cho tôi thấy bản thân mình ñã làm những gì ñể giải quyết vấn ñề - cô ấy ñơn giản chỉ chịu ñựng. Một sự nhức nhối khó chịu lại lớn dần lên khi tôi lắng nghe cô ấy. Việc nhà trị liệu nhận thức ñược phản ứng của chính mình với bệnh nhân và rút ra ñiều gì ñó thực sự quan trọng. Những người xung quanh Karen có cảm thấy khó chịu như thế này hay không? Tôi thắc mắc. Tôi ñề nghị rằng Karen có thể thay ñổi cuộc ñời mình nếu cô ấy muốn và không cần cảm thấy bất lực như hiện tại. Tôi chỉ cho cô ấy một vài ví dụ về những hoàn cảnh cô ấy ñề cập, và chỉ cho cô ấy có những lựa chọn quyết ñoán hơn thay cho cái khuôn mẫu ñầu hàng bản thân như hiện tại. Cô ấy ñưa ra những cái cớ vì sao chuyện ñó không thể ñược và tôi nhận ra rằng mình ñang nói chuyện với một tảng ñá. Tôi kê cho cô ấy liều thuốc nặng gấp ñôi và yêu cầu Karen quay trở lại trong 2 tuần.

Khi Karen quay lại, tay cô ấy ñang run rẩy. Cô vẫn ăn mặc như trước, quần áo khác, nhưng ấn tượng về sự gọn ghẽ và buồn tẻ vẫn không thay ñổi. Trán cô ấy nhăn nhúm với những nếp nhăn ở giữa. Cô ấy nhấp nhổm trên ghế ngồi và nhìn tôi, ñôi mắt buồn bã.


16

BO

OK

AH

OL

IC

C

LU

B

|

Ma

ki

ng

E

bo

ok

P

ro

je

ct

“Tôi không thể ngủ… buổi tối”, cô ấy nói nhẹ, ngập ngừng, và bắt ñầu bài kinh những lời than phiền mà tôi ñã quá quen trong 2 buổi khám trước ñây.

Lắng nghe những gánh nặng không có một chút nỗ lực ñể từ bỏ của Karen, tôi cảm thấy nỗi khó chịu của mình tăng lên. Cô ấy nói với một giọng ñều ñều miễn cưỡng, lờ ñi những lúc tôi toan ngắt lời, và khi tôi ñưa ra một ñề xuất, cô ấy gật ñầu cho có rồi lại tiếp tục như thể tôi chưa nói gì. Tôi cảm thấy như mình ñã hoàn toàn bị qua mặt, theo cái cách thụ ñộng của Karen. Cô ấy có cái vẻ nhất quyết chìm ñắm và mòn mỏi trong những cảm xúc thất sách ấy. Trong ñầu, tôi cố gắng bóc tách các triệu chứng căn bệnh trầm cảm của Karen và những nét tính cách thụ ñộng, ñầu hàng bản thân của cô ấy. Tôi muốn tập trung vào việc ñiều trị bệnh trầm cảm, hứa hẹn sẽ là một công việc ngắn hạn. Tôi không thực sự muốn can thiệp vào vấn ñề tính cách, ñó sẽ là một công việc rất dài. Tôi có cảm giác Karen ñã khá hơn sau khi ñiều trị, những phản ứng của cô ấy về ñợt ñiều trị khá khiêm tốn. Tôi tăng liều thuốc ban ñầu lên gấp 3 và yêu cầu cô ấy quay lại sau 1 tháng.

Karen là bệnh nhân cuối cùng trong ngày của tôi, và tôi nôn nóng ñược về nhà. Tôi có vợ, một bé trai 4 tuổi cùng một bé gái 8 tháng ñang ñợi mình ở nhà. Sau một ngày lắng nghe những vấn ñề của người khác, tôi biết rằng sẽ cảm thấy rất phấn chấn khi nhìn thấy họ.

Bốn tuần sau ñó tôi tới phòng chờ ñể gặp Karen, nhưng cô ấy không có ở ñó. Tôi quay trở lại phòng khám và lướt qua các ghi chép của mình trong những buổi ñiều trị cho Karen. ðó là thói quen của tôi, ñọc lại những ghi chép từ các buổi ñiều trị trước ñể nhớ lại diễn biến suy nghĩ và cảm xúc của người bệnh mỗi khi họ tới theo lịch hẹn. Bệnh nhân luôn tiếp tục từ chỗ họ ngừng lại, có thể không phải vì chủ ñề mà là do sự tiếp nối những liên kết về mặt cảm xúc của họ. Cho dù các chủ ñề có thể thay ñổi, những dòng cảm xúc của họ vẫn không khác ñi hoặc, tôi hy vọng, sẽ có những tiến bộ.

Từng phút trôi qua, tôi hiểu ra rằng cô ấy không tới muộn - thực ra thì cô ấy không tới theo lịch hẹn. Thật khó ñể giúp ñỡ Karen, bởi vậy tôi ñọc lại những ghi chép của mình nhằm tìm ra một vài dấu vết giải thích vì sao cô ấy không quay lại. Khi tôi ñọc lại những gì cô ấy nói và nhớ lại cảm giác về cô ấy, tôi ñã dễ dàng thấy ñược lý do mình thất bại trong việc hiểu ñược và thông cảm cho Karen. Thỉnh thoảng tôi sa vào chi tiết về cuộc ñời một con người và các phản ứng của riêng mình với họ, nên ñã không thể thấy


17

BO

OK

AH

OL

IC

C

LU

B

|

Ma

ki

ng

E

bo

ok

P

ro

je

ct

ñược sự việc. Giờ ñây, tôi thấy rõ rằng cô ấy ñã cố gắng làm vừa lòng tôi khi uống ñơn thuốc mà cô ấy không nghĩ sẽ có tác dụng, rằng tôi ñã cảm thấy khó chịu vì cô ấy không khá hơn, và nghĩ rằng cách cư xử của cô ấy thật là sai lầm. Rõ ràng, sự khó chịu của tôi ñã ngăn tôi thực sự lắng nghe Karen, kết quả là cô ấy ñã quyết ñịnh rằng tôi không thể giúp gì cho cô ấy.

Trong lúc suy nghĩ về thất bại của mình, tôi ngẫm lại xu hướng khiến các bác sĩ tâm thần cảm thấy lo lắng của những bệnh nhân trầm cảm. ðằng sau tất cả những bùng nổ vì khó chịu của các nhà trị liệu là nỗi lo âu, áy náy. Nhưng lo âu vì ñiều gì? Lo âu rằng chứng trầm cảm của bệnh nhân sẽ lây sang mình. Và thực sự là có. Khi bạn ngồi với một người bị trầm cảm, bạn cảm thấy rằng mình cũng bị nhiễm ngược lại, như thể họ ñang rút sự sống ra khỏi bạn, khiến bạn cũng bị buồn thảm theo. ðó là vấn ñề của tôi với Karen, là lý do vì sao lại thật khó ñể ngồi cùng cô ấy. Qua bao nhiêu năm, tôi ñã chữa trị cho rất, rất nhiều bệnh nhân trầm cảm, nhưng không có ai khiến tôi có cảm giác như Karen ñã làm.

Lại thêm 3 tháng nữa trôi qua. ðó là một ngày xuân dịu dàng vào cuối tháng Năm, tôi thấy tên của Karen trong danh sách bệnh nhân buổi chiều. Tôi nhắc nhở bản thân phải tập trung và cố gắng cảm thông cho sự bất lực và cạn kiệt hy vọng của cô ấy, thực sự hiểu ñược cô ấy, bất kể cách cư xử của cô ấy có ñẩy tôi ra như thế nào. Tôi quyết tâm phải làm tốt hơn. Trước cuộc hẹn tiếp theo chỉ một thời gian ngắn, cô ấy gọi ñiện báo hủy. Hai tuần sau, tôi nhận ñược bức thư sau ñây của cô ấy:

11/12/89

Bác sĩ Baer thân mến,

Bây giờ là 1h30 sáng và tôi không ngủ ñược. Tôi không biết mình sẽ chịu ñựng như vậy ñược bao lâu nữa. Tôi thực sự muốn chết. Tôi ghét bản thân và cuộc ñời mình. Tôi không thể ngừng khóc. Tôi chỉ ñang chờ ñợi khoảnh khắc thích hợp ñể chết mà thôi. Tôi không biết là bao giờ và như thế nào, nhưng tôi cảm thấy sẽ sớm thôi. Tôi ñang tê liệt. Tôi muốn ngủ thiếp ñi mãi mãi. Xin hãy giúp tôi trước khi quá muộn.

Bệnh nhân của bác sĩ

Karen Overhill.


18

BO

OK

AH

OL

IC

C

LU

B

|

Ma

ki

ng

E

bo

ok

P

ro

je

ct

P/S: Ông có thực sự quan tâm chuyện gì xảy ra với tôi hay không? Tôi thì không.

ðiều khiến tôi quan tâm nhất khi ñọc bức thư là nguy cơ tự tử của Karen. Tôi khá chú ý tới nguy hiểm mà cô ấy ñang gặp phải. Cô ấy dường như tuyệt vọng và muốn chết hơn nhiều so với những gì cô ấy khiến tôi có thể tin ñược. Tôi gọi cho cô ấy ngay lập tức. Chúng tôi nói chuyện vài phút, qua ñó tôi thấy rằng Karen thực sự gục ngã và muốn tự sát, có thể bởi ñã uống ñơn thuốc của tôi quá liều. Trong lúc như vậy, tôi thấy rằng chỉ còn một sự lựa chọn thiết thực. “ðiều quan trọng nhất bây giờ là phải ñảm bảo rằng em ñược an toàn”, tôi nhấn mạnh. “Và nơi tốt nhất ñể làm ñược ñiều ñó là bệnh viện”. Tôi nói ñiều này với một sự chắc chắn, vì khiến một người ñồng ý vào bệnh viện tâm thần thực sự vô cùng khó khăn. Karen im lặng trong vài phút.

“Nếu như ông nghĩ như vậy là tốt nhất”.


19

BO

OK

AH

OL

IC

C

LU

B

|

Ma

ki

ng

E

bo

ok

P

ro

je

ct

2. TÀU LƯỢN

Karen vào viện ngày 19 tháng Mười Một và ở lại một tháng. Khi tôi tới thăm, cô ñưa cho tôi một vài trang hồi ký cô ñã viết lại. Cô ấy có vẻ xấu hổ khi ñưa chúng cho tôi. Khi ñọc chúng, tôi ñã biết tới một cuộc sống ñầy sự khắc nghiệt, sự khiếp sợ, sự tổn hại và sự sống sót.

Những trang viết tay ñầy lỗi chính tả và dấu chấm câu thường xuyên cho thấy cô ấy viết nhanh, như thể bị buộc như vậy.

Về Cha

Cha tôi là một kẻ ñáng kinh tởm, không chín chắn, lười biếng, luộm thuộm, một kẻ ăn cắp vặt, không cảm tính, không nhân cách, ỷ lại, một kẻ ñồi trụy. Tất cả những gì ông ta nghĩ tới là tình dục. Ông ta luôn luôn nhòm ngó ñám bạn gái của tôi. Ông ta ñã từng ñưa cho bạn tôi một ñồng mười xu và nói họ hãy gọi cho ông ta sau 10 năm nữa ñể ông ta chỉ cho những bài học về tình yêu. Tôi ghét ông ta. Ông ta lạm dụng tôi cả về thể xác lẫn tinh thần. Ông ta khiến tôi cảm thấy xấu xí, không ñược mong ñợi, bất an, vô dụng. Ông ta luôn gọi tôi là con ñiếm, con ñĩ, ñồ chó ñẻ…

Tôi ñã phải học cách kiểm soát ñược cảm xúc của mình và không khóc. Tôi cần phải sống. Cả quãng thời gian từ 5 tới 16 tuổi, tôi bị ñánh từ 3 tới 5 lần mỗi tuần. Dường như tôi lúc nào cũng có những vết thâm tím, ñau ñớn. Tôi mong bố mẹ tôi chết ñi. Tôi cầu nguyện Chúa, mong Người giúp ñỡ, nhưng không có gì xảy ra. Tôi không thể tin vào ai. Tôi muốn mình có thể chết ñi. Tôi muốn chạy trốn, nhưng tôi sợ nếu họ tìm thấy họ sẽ giết tôi.

Ngoài những trang viết này, cô ấy còn ñưa cho tôi một trang viết tay khác có tuồng chữ khác hẳn so với lá thư ñầy oán hận ở những trang trước. Nó ñược gửi tới tôi và hỏi:

Tôi có thể tin ông ấy không? Tôi nên nói cho ông ấy những gì? Liệu ông ấy có ruồng bỏ tôi không? Liệu ông ấy có phản bội tôi không? Liệu tôi có bao giờ cảm thấy


20

BO

OK

AH

OL

IC

C

LU

B

|

Ma

ki

ng

E

bo

ok

P

ro

je

ct

khá hơn không? Liệu nỗi ñau có bao giờ hết ñược không? ðiều gì sẽ xảy ra nếu tôi mất kiểm soát và nổi ñiên? Ông ấy có thể giúp tôi trong chuyện này thế nào?

Tháng Một năm 1990, tôi ñã không gặp Karen từ kể từ Giáng sinh. Chúng tôi bắt ñầu năm thứ 2 làm việc với nhau, tôi nhận ra mình lo lắng nhiều cho cô ấy, nhất là khi tôi không có ở ñây.

“Tôi ñã có vài tuần tồi tệ”, cô nói, nhìn quanh quất phòng khám mới trước khi ngồi sụp xuống ghế như một vận ñộng viên quyền anh sau vòng ñấu thứ 10.

“Kể cho tôi nghe nào”.

“Tôi không nghĩ mình có thể tiếp tục”, cô nói, gương mặt méo ñi. “Tôi không thể làm gì. Tôi luôn nghĩ về việc tự sát”. Cô ấy trông như thể sẽ nói thêm ñiều gì ñó, nhưng rồi cô chỉ thụt sâu vào ghế ngồi.

“Em ñã bao giờ nghĩ sẽ có thể tự sát bằng cách nào chưa?” Giờ ñây, thói quen của tôi với Karen không phải là hỏi xem cô ấy có tự tử hay không, mà ñể xem cô ấy ñã tới gần việc ñó như thế nào.

“Tôi có thuốc ở nhà - chúng có thể ñủ cho ñơn thuốc, nhưng tôi không nghĩ mình sẽ uống”, cô ấy nói. Thật là một sự mỉa mai ñặc biệt ñối với một nhà tâm lý học khi bệnh nhân của ông ta bị quá liều với ñơn thuốc chính ông ta kê. ðiều ñó giống như bạn ñã ñưa cho cô ta từ ñạn tới súng. ðó như thể là một sự phản bội rất cá nhân của bệnh nhân. Tôi phản ứng trước lời bình luận của Karen về liều thuốc bằng cách kê một loại thuốc hoàn toàn mới, Prozac, và một vài thứ có thể giúp cô ấy ngủ ngon hơn. Prozac sẽ không có tác dụng chết người kể cả khi cô ấy sử dụng nó quá liều.

“Em có làm một ñiều gì khác ñể chuẩn bị cho việc tự sát hay không?” tôi hỏi.

“Thế này, tôi xa lánh gia ñình mình. Họ không thực sự cần tôi nữa”. Cô ấy gập người trên chiếc ghế.

“Làm sao chúng ta có thể giữ cho em an toàn?” Tôi hỏi.

“Tôi không muốn quay trở lại bệnh viện”, cô nói nhanh. Cô ấy nhìn tôi, vẻ mặt cương quyết.


21

BO

OK

AH

OL

IC

C

LU

B

|

Ma

ki

ng

E

bo

ok

P

ro

je

ct

Tôi rất lo lắng cô ấy sẽ cố gắng tự sát, nhưng tôi không muốn ép cô ấy vào trong bệnh viện. Tôi không tin rằng một lần nhập viện ngắn ngủi sẽ có ích gì nhiều, trừ việc tạm thời giữ cho cô ấy ñược an toàn, và rồi cô ấy sẽ ra viện vẫn với tình trạng như hiện tại. Chuyện có thể chưa ñến mức như vậy, nhưng tôi muốn mình có thể giữ cô ấy an toàn bên ngoài bệnh viện.

Tôi thường về nhà vào buổi tối, biết rằng mình có 2 hoặc 3 bệnh nhân gặp nguy hiểm ngang mức Karen. Xoay sở với những bệnh nhân có ý ñịnh tự tử - quyết ñịnh xem nên ñưa ai vào bệnh viện và giúp ñỡ ai qua ñiện thoại và các buổi khám thêm giờ là ñiều khó khăn nhất một bác sĩ tâm thần phải làm. Mọi bác sĩ ñều ñã từng có bệnh nhân tự vẫn. ðó không phải là ñiều luôn có thể ngăn chặn ñược, tôi ñã từng có 3 bệnh nhân tự sát, và mỗi lần mất mát ñều thực sự khốc liệt. Sâu thẳm trong tôi, tôi hy vọng khả năng giữ người bệnh an toàn của mình không phạm sai lầm, nhưng ñôi khi thực tế xen vào và tôi mất ñi ai ñó trong những hoàn cảnh mình không kiểm soát ñược.

Karen kể tôi nghe câu chuyện về vết sẹo trên trán cô ấy. Cô ấy bị chứng phình mạch hay u mạch (một dạng u lành hình thành do rối loạn mạch máu) ñược cắt bỏ khỏi trán khi cô ấy mới mười chín tháng tuổi. Khi còn là một ñứa trẻ, vết sẹo của cô lồi to và những ñứa trẻ khác chế nhạo cô ấy, gọi cô là Quỷ Frankenstein. Người cha không thể chịu ñựng ñược các vấn ñề sức khỏe của cô ấy và ñổ lỗi cho cô vì những hóa ñơn bệnh viện ñắt ñỏ. Ông ta hét lên: Nếu không phải do mày và những hóa ñơn bệnh tật của mày, ta ñã có những gì! Tôi nghĩ cô ñã là người giơ ñầu ra chịu báng tốt cho những thất bại của ông ta.

Càng nghe những ñiều Karen tiết lộ, tôi càng kinh ngạc trước những gì cô ấy phải chịu ñựng - nhưng tôi vẫn còn ngờ vực liệu tất cả những chuyện này có ñúng hay không. Bên cạnh những khó khăn về mặt thể chất của Karen, cái khuôn mẫu nổi bật của sự lạm dụng xúc cảm tàn bạo cũng ñáng lưu tâm. Thật khó ñể biết những ký ức tuổi thơ này chính xác tới mức nào, nhưng cô ấy ñã nhắc lại chúng với sự cương quyết, rõ ràng và một sự thành thật ñáng thương. Cô ấy nói những buổi ñiều trị của chúng tôi khiến cô ấy kiệt sức.

Trong một vài buổi khám tiếp theo, tôi cảm thấy mình ñang ñi ñúng hướng. Karen cho thấy một dãy ñến chóng mặt những triệu chứng về mặt thể chất và những kí ức khủng khiếp, nhưng cùng lúc ñã trở nên ít suy sụp và sống ñộng hơn trên tổng thể.


22

BO

OK

AH

OL

IC

C

LU

B

|

Ma

ki

ng

E

bo

ok

P

ro

je

ct

“Một lần, khi tôi còn là một cô bé, tôi ñang may quần áo cho búp bê”, cô nói, không thể hiện một cảm xúc cụ thể nào. “Tôi hỏi cha liệu tôi có thể lấy một chiếc cà vạt ñỏ cũ của ông ta ñể làm váy cho búp bê không. Ông ta nói ñược, nhưng trước tiên tôi phải ñeo nó vào và thắt cho ñúng. Sau khi tôi ñã làm theo lời ông ta, tôi quay lại và ông ta chộp lấy cái cà vạt, cầm nó nhấc tôi lên, xiết cổ tôi. Ông ta cười nói với tôi rằng, tôi chẳng nên tin bất kỳ ai”. Cô ấy kể chuyện này không phải với sự kịch hóa có thể nhận thấy ngay, mà với vẻ buồn rầu, như thể ký ức ñang ñè nặng và là một phần nỗi thống khổ của cô ấy. Cuối cùng, cô ấy nói thêm, “Tất cả những mối quan hệ của tôi với ñàn ông cuối cùng ñều khiến tôi bị tổn thương theo một cách nào ñó”.

Một hồi chuông cảnh báo vang lên trong ñầu tôi khi nghe ñiều này. Một nhà trị liệu luôn luôn nên lắng nghe những gì bệnh nhân nói với một bên tai nghe xem những ñiều ấy có ý nghĩa gì xét trên khía cạnh mối quan hệ của bệnh nhân ñó với ông ta. ðiều ñó có vẻ như, về phần nhà trị liệu, coi mình là trung tâm. Nhưng chuyện này hoàn toàn ñúng, trên thực tế, mọi thứ một bệnh nhân nói ñều có ý nghĩa ngầm về mối quan hệ bác sĩ - bệnh nhân. Karen gần ñây ñã có những tiến bộ ñầu tiên trong quá trình trị liệu khi nói ra những ñiều khủng khiếp về quá khứ của mình. Nhưng cùng lúc, cô ấy ñã ngầm có ý, bằng cách liên hệ tới tất cả những mối quan hệ của cô ấy với ñàn ông, rằng tôi cũng như thế, giống như tất cả những người ñàn ông khác ñã lạm dụng cô ấy. Một mặt, cô ấy ñã tìm thấy một nơi, với tôi, ñể bắt ñầu trải lòng về cuộc ñời bị lạm dụng mà cô ấy ñã trải qua, nhưng mặt khác, trong sâu thẳm, cô ấy buộc phải tin rằng tôi cũng sẽ giống như tất cả những người ñàn ông khác, sẽ mắng nhiếc vào mặt cô ấy.

ðây là một ñiểm then chốt trong trị liệu, từ ñó, quá trình này có thể trở nên sâu sắc hơn mà cũng có thể sẽ tan thành mây khói. Tôi chuẩn bị nhận lấy cơ hội ñể nói với Karen một ñiều gì ñó quan trọng, thực sự ñây là lần ñầu tiên: ñể giúp cô ấy hiểu một cách thấu ñáo sự mất lòng tin sâu sắc của mình với người khác, cho dù có những người trong số ấy, trong số chúng tôi có thể ñáng tin.

“Karen, tôi ñã nghĩ về những gì em nói, và tôi nghĩ nỗi sợ hãi của em là ở chỗ, nếu em tới gần tôi, tôi sẽ lạm dụng em như mọi người ñàn ông em biết. Em muốn ñến gần, nhưng em sợ”. Karen nhìn tôi và gật ñầu chậm; mắt ươn ướt và mặt ñỏ gay. Cô nghe thấy tôi, nhưng lời nói của tôi phải ñược cân nhắc một chút trước khi cô ấy có thể tin


23

BO

OK

AH

OL

IC

C

LU

B

|

Ma

ki

ng

E

bo

ok

P

ro

je

ct

rằng tôi có lẽ sẽ khác biệt. Nếu như tôi ñã ñánh trúng tâm ñiểm, cô ấy sẽ cảm thấy mình ñược hiểu, an toàn hơn, và có thể chuyển tới cấp ñộ tiếp theo. Sau ñó, cô ấy viết cho tôi:

Bác sẽ Baer thân mến,

Sau khi rời phòng khám của ông hôm nay, tôi ñã nghĩ tới những gì chúng ta nói chuyện, và tôi cần nói cho ông hay rằng tôi thực sự mừng vì ñã tới trị liệu. Có rất nhiều thứ tôi cần kể cho ông nghe, nhưng khi tới phòng khám, tôi trở nên bối rối. Tôi mừng vì ông ñã kiên nhẫn với tôi, và tôi hy vọng ông không cảm thấy như tôi ñang làm ông mất thời gian. ðiều gì sẽ xảy ra nếu tôi có thể thực sự nói chuyện với ông? Liệu tôi có khả năng xoay xở ñiều này không? Nếu như tôi không thể thì sao? Tôi có cảm giác như mình ñang ở trên một cái tàu lượn xoay vòng mà không thể dừng lại. Tôi biết rằng ông có thể giúp tôi giúp ñỡ chính bản thân mình.

Karen

Dường như cô ấy biết rõ ñiều gì ñang ñợi mình. Cô ấy ñang ở trên một vòng quay tàu lượn, lao thẳng xuống vực sâu. Tôi cũng ngồi trên tàu cùng cô ấy, hiểu rằng những bí mật sâu kín vẫn còn sâu trong lòng ñất. Nghĩ về ñiều này, tôi cảm thấy một nỗi khiếp ñảm tột cùng. Trong một tuần tâm trạng của cô ấy tốt, tuần sau nó lại xấu ñi. Cô ấy muốn giải quyết những vấn ñề của mình, nhưng liệu cả 2 chúng tôi có thể xoay xở ñược hay không? Tàu lượn lúc lao lên rồi lại lao xuống.

Một nhà trị liệu dùng rất nhiều thời gian trong quá trình ñiều trị tâm lý chỉ ñể chờ ñợi ñiều gì sẽ lộ ra. Trên “cái tàu lượn” cụ thể này, tôi cảm thấy mình như bị bịt mắt, không thể nhìn thấy ñiều gì phía trước. Tôi thấy rằng tất cả những bệnh nhân ñều có một cảm giác vô thức nhưng luôn chính xác về cách thức tốt nhất ñể kể ra câu chuyện của họ, chỉ cần bạn ñể cho họ làm vậy. Họ làm việc này từng “lớp” một. Một lời khuyên rất tốt tôi học ñược trong quá trình thực tập tâm thần học làm một nhà trị liệu là cố gắng hiểu ñược bệnh nhân của mình. Không nói họ phải làm gì, không bắt họ phải thay ñổi, không kể cho họ về bản thân mình. Công việc của tôi là phải hiểu họ. Một khi tôi làm ñược chuyện này, tôi có thể chia sẻ với họ. ðó là một khía cạnh sẽ giúp nhà trị liệu giữ ñược bình tĩnh và tránh ñược nhiều rắc rối.


24

BO

OK

AH

OL

IC

C

LU

B

|

Ma

ki

ng

E

bo

ok

P

ro

je

ct

Tôi muốn hiểu thêm về những xúc cảm vô thức của Karen, về những bí mật cô ấy vẫn chưa ñủ can ñảm ñể nói ra thành lời, bởi vậy tôi nói với cô ấy cô ấy có thể viết lại một vài giấc mơ của mình, ñiều ñó sẽ có ích. Nếu ñược dịch lại cẩn thận, những giấc mơ có thể chỉ ra một cách chính xác trạng thái hiện tại của những mâu thuẫn vô thức và cội nguồn những triệu chứng hiện tại của người bệnh.

Trong tiến trình trị liệu, ta có thể coi như giấc mơ có 3 phần: những nhân tố về quá khứ, về hiện tại (cũng ñược gọi là phần lắng lại trong ngày), và mối quan hệ trong trị liệu. Phần quan trọng nhất là mối quan hệ với nhà trị liệu. ðó là nơi khả năng mạnh nhất ñể thay ñổi cư ngụ. Hai nhân tố kia có nhiệm vụ rọi sáng cho nhân tố thứ 3. ðó là cái tôi ñặt trọng tâm với Karen.

“Tôi nghĩ giấc mơ này thể hiện sự lo sợ của em về việc thường xuyên tới những buổi trị liệu và tới gần tôi hơn”, tôi nói. “Em ñang rơi từ một cao ốc văn phòng, như phòng khám của tôi, và em ñang cảm thấy mất kiểm soát khi ngày càng cởi mở với tôi”. ðó là một phép ẩn dụ khác cho “cái tàu lượn”. Giấc mơ tiếp theo cho thấy sâu hơn nỗi sợ của Karen:

Tôi ñang ở trong phòng mổ, sắp ñược phẫu thuật. Các bác sĩ nhấn tôi xuống bàn mổ. Tôi không biết ñó là ca mổ gì. Các bác sĩ ñang ñeo mặt nạ. Tôi không thể nhìn thấy gương mặt họ. Họ ñang cười. Ca mổ bắt ñầu với một vết rạch trên bụng tôi và tôi thấy vết ñau tựa như một cái bàn là nóng. Họ vẫn ñang cười. Nụ cười của họ thật nhạo báng. Sau ñó bác sĩ phẫu thuật nhìn xuống chân tôi và nói. “Cô ta không cần nó ñâu”, rồi cắt chúng ñi. Ông ta ném nó qua vai. Sau ñó ông ta cắt trái tim tôi và nói, “Mày không có tim, không có cảm xúc”. Ông ta tiếp tục cười. Tôi ñang chết, mọi người ñều muốn một mảnh thân thể tôi. Tôi cố gắng vùng chạy, nhưng không thể làm ñứt những tấm băng. Không có ai giúp ñỡ tôi. Tôi thức giấc trong sợ hãi.

Tai tôi luôn vểnh lên khi có bệnh nhân có một giấc mơ có bác sĩ ở trong ñó. Người bác sĩ ñó sẽ luôn thể hiện, một phần nào ñó, chính tôi. ðó là một cách ñể biết ñược một bệnh nhân thực sự cảm thấy thế nào về bạn.

“Tôi nghĩ giấc mơ này cho thấy nhiều hơn nỗi sợ của em về tôi”, tôi nói. “Em lo rằng nếu em chấp nhận quá trình trị liệu và ñể cho tôi ‘phẫu thuật’ em, em sẽ chỉ phải


25

BO

OK

AH

OL

IC

C

LU

B

|

Ma

ki

ng

E

bo

ok

P

ro

je

ct

chịu ñựng và cảm thấy bất lực”. Ca sinh mổ của cô ấy giống như trong giấc mơ này, chỉ có ñau ñớn và bệnh trầm cảm tiếp theo mà thôi.

Buổi khám tiếp theo, Karen ñưa cho tôi vài ký ức ñã ñược cô ấy viết ra. Cô nói cô không chắc tại sao lúc này mình lại nhớ ra. Trước khi chúng tôi bắt ñầu, tôi ñọc một vài trong số ñó. Câu hỏi ñầu tiên ñến với tôi là: Có thật những chuyện này ñã xảy ra hay không? Tôi cẩn thận không bao giờ hỏi Karen về những chuyện này hay gợi ý rằng những chuyện này có thể ñã xảy ra với cô ấy, tuy vậy những câu chuyện này ñược kể một cách chi tiết và nhất quán tới mức tôi thấy nó thuyết phục và ñáng tin.

Giải mã giấc mơ là vấn ñề cơ bản trong quá trình trị liệu, tuy nhiên, chuyện gì ñã thực sự xảy ra - những ký ức này thật tới mức nào - lại không quá quan trọng. Những ký ức tuổi thơ có thể bị bóp méo, kết hợp, thay thế và biến ñổi theo vô số cách khác nhau. Cho dù tôi không có lý do gì ñể nghi ngờ Karen, và tôi biết trẻ con bị lạm dụng thì rất phổ biến, vẫn thật khó tin khi ngồi với ai ñó ñã sống sót qua tất cả những chuyện này. Nhưng tôi không phải quyết ñịnh một cách chính xác chuyện gì ñã xảy ra, tôi chỉ cần hiểu Karen nghĩ gì và cảm thấy thế nào. Như thế là ñủ cho lúc này.


26

BO

OK

AH

OL

IC

C

LU

B

|

Ma

ki

ng

E

bo

ok

P

ro

je

ct

3. ðÁNH MẤT THỜI GIAN

Lần ñầu tiên, vào tháng bảy năm 1990, Karen nói với tôi chi tiết về những khoảng thời gian mà cô không thể lý giải ñược. Cô kể về một chuyến ñi tới Las Vegas dịp Năm mới vào năm ngoái. Cô thấy mình trong các thành phần người khác nhau ở một sòng bạc và không hiểu mình ñã tới ñây bằng cách nào. Cuối cùng, khi chồng và các bạn tìm thấy cô, cô có 2500 ñô la trong túi xách. Lúc ñầu cô chỉ có 25 ñô la, và cô phải viện cớ giải thích tại sao cô ấy lại ở ñó mà không phải ở trên giường nằm nghỉ vì nhức ñầu như cô ñã than phiền.

Trước ñây cô ấy ñã nói với tôi về tính hay quên, hoặc ñôi khi có những thứ xảy ra mà cô không nhớ lại ñược, và tôi chú ý rằng cô ñã nói cô có những khoảng thời gian không thể lý giải ñược, nhưng vào thời ñiểm ñó tôi nhận thấy cô chưa sẵn sàng ñối mặt với chuyện này. ðây là lần ñầu tiên cô ấy nói với tôi về việc ñánh mất thời gian - những khoảng thời gian kín ñáo khi cô ấy “không ở ñó”.

Rõ ràng, Karen ñã có triệu chứng phân ly, ñó là những khoảng thời gian khi nhận thức của cô ấy bị ngắt quãng. Một phần những kinh nghiệm thực tế, và một phần của chính cô ấy bị cắt ra khỏi nó. Trước ñây, có ñôi lúc tôi ñã nghi ngờ về ñiều này, nhưng chính xác những triệu chứng ấy thuộc kiểu nào thì tôi không biết. Cô ấy ñã từng nói với tôi, cô ấy sợ phải thu hẹp mọi thứ vào một vấn ñề, bởi vậy tôi quyết ñịnh sẽ ñể cô ấy kể cho tôi về những triệu chứng này khi cô ấy muốn. Tôi thận trọng với việc khuyến khích những câu chuyện như vậy - tôi không chắc mình có thể biết liệu cô ấy có bịa ra chúng chỉ ñể làm vừa lòng tôi hay không.

Trong buổi khám tiếp theo, Karen nói với tôi cô ấy ñang cãi nhau với chồng. Cô ấy ñể con gái qua ñêm ở nhà mẹ, và chồng cô ấy nổi giận với chuyện này. Cô ấy bắt ñầu ñánh vào mặt anh ta mà không hề cảm thấy chính mình làm chuyện ñó, anh ta ñánh lại, và cuối cùng cô ấy vào bệnh viện và cũng không hề nhớ. Toàn thân chồng cô ấy thâm tím. Cô ấy nói những khoảng thời gian bị ñánh mất của cô ấy ngày càng tồi tệ hơn.


27

BO

OK

AH

OL

IC

C

LU

B

|

Ma

ki

ng

E

bo

ok

P

ro

je

ct

Cô ấy nhận ñược một cuộc gọi từ một người ñàn ông, anh ta nói ñã gặp cô vào thứ Sáu tuần trước. Cô ấy không nhớ mình ñã gặp anh ta. Cô ấy ñã ñi xem phim, nhưng lại không nhớ vài phần trong bộ phim ấy. Cô ấy nói cô ấy không nhớ ñược khoảng thời gian từ 6 tới 10 tuổi. Một lần, có một bà Sơ ở trường dòng nói rằng cô ấy ñã phát khùng và ñổ nước thánh lên ñầu mình.

Karen ñang kể lại những triệu chứng phân ly ñã xảy ra liên miên trong gần trọn cuộc ñời mình. Cô ấy hỏi tôi tại sao cô ấy lại mất nhận thức về thời gian. Tôi gợi ý rằng, ñó có thể là một cách ñể cô ấy ñương ñầu với nỗi ñau. Tôi có những nghi ngờ riêng của mình, nhưng tôi không thực sự có một câu trả lời khá hơn cho cô ấy lúc này.

Vào tháng Tám năm 1990, Karen bắt ñầu mất ñi thời gian thường xuyên hơn, hoặc ít nhất thì cô ấy cũng nói với tôi về chúng nhiều hơn trước. Vào tối thứ Năm, cô ấy thấy một con dao dưới gối mình mà không hiểu tại sao nó lại ở ñó. Cô ấy mất ñi thời gian 3 hay 4 giờ vào tối thứ Sáu. Cô ấy viết cho tôi bức thư ngắn sau ñây:

Bây giờ là 2 giờ sáng và tôi không biết mình ñang ở ñâu và ñã tới ñây bằng cách nào. Tôi không biết ñây là thành phố nào nữa. Chẳng có căn nhà nào cả, nó dường như ñã bị bỏ hoang. Tôi không biết mình phải làm gì. Tôi có nên nhờ ai ñó giúp ñỡ, hay tôi cứ lái xe tiếp cho tới khi thấy ñiều gì quen thuộc? Tôi không thể gọi cho chồng. Anh ta sẽ không hiểu. Tôi một mình và sợ hãi. Tôi ñang ở sân ga và có một phụ nữ ở trong ñó. Tôi sẽ hỏi bà ấy.

Người phụ nữ ñó rất nhiệt tình. Bà ấy nói tôi ñang ở Công viên Tinley. Tôi biết mình ñang ở ñâu rồi. Chúng tôi sẽ về nhà an toàn.

“Chúng tôi” là một cách dùng từ thú vị, tôi nghĩ. Cô ấy ñang ở ñó một mình, vậy mà lại dùng từ “chúng tôi”. Lúc này, Karen ñã cho tôi những dữ liệu ñầy ñủ ñể có thể biết rằng, cô ấy ñã mắc chứng Rối loạn bản sắc phân ly (mà y học gọi là DID). Tôi thắc mắc có thực sự Karen ñã mắc chứng Rối loạn ña nhân cách (MPD), theo tôi thì cái tên này ñúng hơn ñể nói về chứng bệnh khi bệnh nhân có nhiều nhân cách ñộc lập tiềm ẩn. Hầu hết các bác sĩ tâm thần không gặp một ca bệnh MPD nào, và tôi thì nghĩ việc ña nhân cách thật sự khá là hiếm, cho dù ñã có nhiều bệnh nhân “ñược cho rằng” mắc phải nó vì các bác sĩ quá ư hăng hái muốn tuyên bố họ ñã chữa trị ñược căn bệnh. Nếu như Karen thực sự mắc chứng bệnh này, thì vấn ñề ñầu tiên của chúng tôi là ở chỗ, “phần Karen”


28

BO

OK

AH

OL

IC

C

LU

B

|

Ma

ki

ng

E

bo

ok

P

ro

je

ct

vẫn tới gặp tôi không hề nhận ra ñiều ñó. Biết ñược rằng Karen bị rối loạn bản sắc phân ly là phần dễ, phần khó khăn là ở chỗ biết ñược cách ñể nói chuyện ñó với cô ấy. Tôi chưa sẵn sàng ñể cho Karen ñối mặt với chuyện này, tôi sợ những phản ứng của cô ấy. Cô ấy hầu như ñã không thể chịu ñựng mọi chuyện như thế này rồi. Tôi không muốn ñem ñến cho cô ấy một ñiều gì khủng khiếp nữa, ñể ñẩy cô ấy ñến cái chết, ñến bờ vực thẳm. Tôi sẽ nói với cô ấy về khả năng này khi bản thân cô ấy làm nó rõ hơn trong quá trình trị liệu. Lúc này, tôi sẽ tập trung vào việc thắt chặt mối quan hệ giữa chúng tôi và chế ngự những khủng hoảng của cô ấy.

Buổi khám tiếp theo, dù Karen vẫn ñúng giờ như thường lệ, nhưng khi tôi mở cửa cho cô ấy, cô ấy tránh xa tôi hơn mọi khi. Có những ñường kẻ dọc theo trán và trong góc mắt của cô ấy. Cô ấy không thực sự nhìn tôi khi ngồi xuống.

“Tôi ñã ñọc những gì em viết”, tôi nói, và thấy cái nhìn ñầy ñau ñớn trên gương mặt cô ấy tăng lên.

“Ông vẫn muốn gặp tôi chứ”, cô ấy hỏi, “hay tôi quá ghê tởm ñể ông có thể nói chuyện với tôi?” Cô không thể nhìn tôi.

“Tôi mừng vì em cuối cùng cũng có thể kể tôi nghe bí mật này, và tôi rất muốn giúp em hiểu tại sao em lại có những cảm giác như vậy”.

“Tôi ñã không muốn nói với ông chuyện ñó; tôi ñang ñến quá gần ông, nhưng tôi ñã kể với ông quá nhiều, giờ ñây tôi sợ mình làm ông giận và sẽ mất ông”. Tôi mừng khi thấy bản thân cô ấy ñánh giá cao mối ràng buộc giữa chúng tôi.

“Nghe giống như có tôi hay thiếu tôi ñều làm em không thể sống ñược”, tôi nói, giúp cô ấy làm sáng tỏ chuyện này. Cô ấy ñồng tình, và nói ñiều ñó ñang ngày càng có vấn ñề, ñặc biệt từ khi ý nghĩ làm ñau mình với cô ấy trở nên tồi tệ hơn, và cô ấy sợ phải kể với tôi.

ðôi khi, tôi chẳng thể nói gì ñể xoa dịu nỗi ñau mà cô ấy thổ lộ. Tôi cố nói một ñiều gì ñó ñể cô ấy thấy rằng tôi hiểu cô ấy, và hơn thế, tôi cảm thấy ñôi chút những gì cô ấy ñang cảm thấy. Tôi không thể nói chính xác rằng, tôi biết cô ấy nghĩ gì. Làm sao tôi có thể tưởng tượng ñược những gì cô ấy phải trải qua? Nhưng qua Karen, tôi ñang học cách trở thành một người lắng nghe tốt hơn.


29

BO

OK

AH

OL

IC

C

LU

B

|

Ma

ki

ng

E

bo

ok

P

ro

je

ct

Ngay sau Giáng sinh năm 1990, tôi có một kỳ nghỉ. Thật khó cho tôi không cảm thấy có lỗi. Không chỉ vì Karen, mà vì những bệnh nhân khác ñang ở trong những giai ñoạn khủng hoảng hay mức ñộ khó khăn khác nhau sẽ phải chịu ñựng và thoái lui khi tôi không có ở ñây. Nhưng Karen dường như phải chịu ñựng nhiều nhất. Tôi muốn nói chuyện với cô ấy nhiều hơn về những gì cô ấy phải trải qua về “thời gian ñánh mất”, nhưng mỗi lần chúng tôi nói tới gần nó, lại có những khủng hoảng hay nguy cơ tự sát mới lại ñẩy chúng tôi ra xa.

Tôi ñề nghị cô ấy viết ra những suy nghĩ và giấc mơ của mình khi tôi ñang ñi nghỉ, chúng tôi có thể ñọc lại cùng nhau khi tôi quay về, ñể có thể lấp chỗ trống tôi ñể lại trong kỳ nghỉ. Tôi phân vân mình sẽ thấy chuyện gì khi trở về nhà.


30

BO

OK

AH

OL

IC

C

LU

B

|

Ma

ki

ng

E

bo

ok

P

ro

je

ct

4. LỰA CHỌN CÁI CHẾT

Khi trở về, tôi thấy một phong bì trong hòm thư với nét chữ của Karen ñang ñợi mình. Tôi ñọc vài ñoạn viết trước khi gặp cô ấy. Cô ấy bước chậm và nhìn không ñược khá lắm. Vai cô ấy khuỵu xuống, cô cúi ñầu.

“Chồng tôi có vẻ thích ñánh tôi”, cuối cùng cô nói, “nhưng tôi không thấy cách nào ñể có thể bỏ ñi”.

“Tôi biết, nhưng em có thể làm ñiều gì hơn ñược? Làm sao em có thể bảo vệ mình tốt hơn trước anh ta?” Tôi hỏi.

Karen nhún vai và lắc ñầu. “Anh ta dồn tôi vào ñường cùng”, cô ấy nói, giọng lộ vẻ cam chịu. “Tôi có những ý nghĩ kỳ quặc về việc giết anh ta, cũng giống như những gì tôi nghĩ về việc giết cha tôi”. Tôi nhìn Karen xem cô ấy có biểu hiện gì của việc sẽ thực sự làm chuyện ñó không, nhưng ñôi mắt cô cho thấy sự tuyệt vọng và chẳng có một chút sức sống nào toát ra từ người cô ấy.

“Em làm gì với những ý nghĩ ñó?” Tôi hỏi.

“Khi chúng trở nên tồi tệ, tôi tự làm ñau mình”.

“Chuyện ñó giúp gì ñược?”

“Nó khiến những ý nghĩ ñó ra khỏi ñầu tôi”.

“Việc em làm ñau mình - em có thể bảo vệ chồng và cha em khỏi nỗi tức giận của em bằng cách trút nó ngược lại lên chính em… chuyển nó sang một hướng khác?”

Karen nhìn tôi, không trả lời, nhưng tôi có thể thấy cô ấy ngạc nhiên vì ñiều này.

“Và chuyện ñó có thể giải thích tại sao em lại bị thôi thúc làm ñau mình hơn khi tôi ñang ñi nghỉ hay không?” Tôi nói thêm. Karen nhìn tôi, không hiểu. Có một vài bước tôi ñã bỏ qua, với hy vọng Karen sẽ thấy mối liên hệ giữa nỗi giận của cô ấy về phía tôi vì tôi ñã bỏ cô ấy lại trong kỳ nghỉ với việc cô ấy làm ñau mình nhiều hơn. Cô ấy cần biết