Znaczenie doradztwa i wsparcia dla studentów z zaburzeniami psychicznymi

ASS. PROFESSORMARIA HOLLER HUNE

COUNSELLOR

22. OCTOBER 2009

THE DANISH SCHOOL OF EDUCATION AARHUS UNIVERSITY

* Znaczenie doradztwa i wsparcia dla studentów z zaburzeniami psychicznymi

w perspektywie uczenia się

prof. Maria Holler Hune

Konferencja Projektu DARE 2009

Świadomość niepełnosprawności – nowe wyzwania dla edukacji

Uniwersytet Jagielloński, Kraków

1


COUNSELLOR

22. OCTOBER 2009


*Główne założenia:

Zgłębienie i omówienie

znaczenia doradztwa i wsparcia w kontekście uczenia się w działaniach zmierzających do włączania i integracji studentów z zaburzeniami psychicznymi w ramach systemu edukacji na podstawie równości szans

2


COUNSELLOR

22. OCTOBER 2009


*

Dlaczego istotne jest, by skupić się na perspektywie uczenia się?

Zajmujemy się (nową?) grupą młodych ludzi› Wczesna interwencja› Nowa i lepsza opieka medyczna

Coraz więcej uwagi poświęca się kwestiom tożsamości wśród studentów z zaburzeniami psychicznymi› Jak sami siebie postrzegają – jak widzą ich inni› Należą do zmieniającego się młodego pokolenia

Ważne, by skupiać się nie tylko na konkretnym wsparciu akademickim› rekompensującym im konkretne trudności w uczeniu się

Równie istotne jest ułatwianie procesu kształtowania się ich tożsamości3


COUNSELLOR

22. OCTOBER 2009


*Główny temat prezentacji› Jak możemy zrozumieć i zdefiniować pojęcie uczenia się?

Jakie konsekwencje ma rozpoznanie choroby psychicznej na kształtowanie się tożsamości młodych ludzi?

› Doradztwo i wsparcie w perspektywie uczenia się › Jak pracujemy ze studentami z zaburzeniami psychicznymi w Ośrodku Doradztwa i

Wsparcia?

› Dlaczego perspektywa uczenia się ma kluczowe znaczenie w przypadku oferowania doradztwa i wsparcia studentom z zaburzeniami psychicznymi?

4


COUNSELLOR

22. OCTOBER 2009


*

Jak możemy zrozumieć i zdefiniować pojęcie uczenia się?

› 1. uczenie się dotyczy procesów umysłowych zachodzących w jednostce› skupienie się na procesie uczenia się›

› 2. uczenie się dotyczy wyników procesów uczenia się zachodzących w jednostce › skupienie się na przedmiocie nauczania lub zmianie, jaka zaszła

3. uczenie się i procesy uczenia się dotyczą procesów interakcji pomiędzy jednostką a jej otoczeniem (społecznym i materialnym)

4. Termin „uczenie się” jest często używany mniej więcej jako odpowiednik słowa „edukacja”,

› ›

5


COUNSELLOR

22. OCTOBER 2009


*

Jak możemy zrozumieć i zdefiniować pojęcie uczenia się?

› Ważne jest, by pracować mając szerokie i otwarte zrozumienie pojęcia uczenia się – zrozumienie holistyczne:

› Ponieważ:› Obejmuje ono socjalizację, kwalifikacje, kompetencje i terapię, itd.: › Pod ich właśnie kątem postrzegane jest pojęcie uczenia się.

› Niemożliwe jest utrzymanie granic pomiędzy tym, czym jest uczenie się i czym jest socjalizacja lub terapia, itp.

›

6


COUNSELLOR

22. OCTOBER 2009


*Proces uczenia się przez całe życie

Proces nabywania, podczas którego jednostka przetwarza i ewoluuje. › Rozwija tożsamość,› element uczenia się przez całe życie, pod względem akademickim,

osobistym i społecznym

Jednakże proces uczenia się jednostki, a więc proces kształtowania osobowości, nie może być postrzegany jako osobisty rdzeń wewnętrzny.

› Nie jest to wyizolowana „esencja” psychologiczna, nad którą panuje sama jednostka i nikt inny.

Wpływa na niego interakcja z innymi, od której również jest on zależny. 7


COUNSELLOR

22. OCTOBER 2009


*Jakie konsekwencje ma

rozpoznanie choroby psychicznej na proces tworzenia się

tożsamości młodych studentów?

8


COUNSELLOR

22. OCTOBER 2009


*

Większość studentów z zaburzeniami psychicznymi doświadcza kryzysu tożsamości

› Żyją, jak to sami określają: „na ziemi niczyjej”

› Nie są ani / ani:› Stąd nie posiadają ani tożsamości jako „chorzy psychicznie”, ani jako „normalni”

Sami widzą się jako „coś różnego, coś innego”.

Wielu zadaje sobie pytanie:› Kim jestem?› Kim chcę być?

›9


COUNSELLOR

22. OCTOBER 2009


*

10


COUNSELLOR

22. OCTOBER 2009


*Pojęcie tożsamości

› Tożsamość jest zmienna, wielowymiarowa i zależna od kontekstu

› Obejmuje ona różnorodność doświadczeń samego siebie, innych, kulturę, historię i osobowość

› Pojęcie tożsamości związane jest z naszymi doświadczeniami tego, kim jesteśmy my i kim są inni

› Pojęcie tożsamości ma charakter relacyjny:› Obejmuje zarówno aspekt osobisty jak i społeczny

11


COUNSELLOR

22. OCTOBER 2009


*

Jakie procesy wpływają na sposób tworzenia się tożsamości jednostki?

12


COUNSELLOR

22. OCTOBER 2009


*

Podejście indywidualne:

› Kwestia kluczowa:

› Jakie procesy wpływają na sposób kształtowania i tworzenia się indywidualnej osobowości?

› „Na tożsamość danej osoby wpływa społeczna interakcja z innymi ludźmi, od której również jest ona zależna” (Jenkins 2009).

13


COUNSELLOR

22. OCTOBER 2009


*Podejście młodzieżowe

› Kwestia kluczowa:

› Co charakteryzuje młodość?

› Codzienne życie w niej jako całość jest wieloznaczne, wielowymiarowe i zależne od konkretnego kontekstu.

› Powodując, że młodzi ludzie są słabsi niż kiedyś

14


COUNSELLOR

22. OCTOBER 2009


*Podejście psychiatryczne

› Centralne i istotne kwestie:

› Co się dzieje, gdy studenci z trudnościami psychologicznymi zetkną się z systemem psychiatrycznym?

› Czego doświadczają w procesie rozpoznania choroby?

15


COUNSELLOR

22. OCTOBER 2009


*Dlaczego jest to kryzys tożsamości?

› To codzienne życie na „ziemi niczyjej”

› To życie w sprzecznych rzeczywistościach › Młodość i studia› Choroba psychiczna

› To życie jako „ani, ani”

16


COUNSELLOR

22. OCTOBER 2009


*

Dlaczego jest to życie na „ziemi niczyjej”?

› Studenci z zaburzeniami psychicznymi należą do pokolenia młodych:

› Aby znaleźć własną drogę w życiu musisz zawsze i cały czas wybierać› Wybory to prywatna sprawa› Problemy i trudności oznaczają niemożność

› Istnieje „właściwy” i „niewłaściwy” sposób bycia młodym

› Istnieje „właściwy” i „niewłaściwy” sposób bycia studentem

17


COUNSELLOR

22. OCTOBER 2009


*

Dlaczego jest to życie na „ziemi niczyjej”?

›Biegunowość układu: „sposób właściwy” i „sposób niewłaściwy” ulega zintensyfikowaniu, gdyż ich zaburzenia psychiczne umożliwiają im kontakt z inną rzeczywistością:› Obszarem psychiatrii, gdzie uwaga skupiona jest na chorobie i

trudnościach psychologicznych

› Doświadczają klientyzacji

18


COUNSELLOR

22. OCTOBER 2009


*

Jest to życie na „ziemi niczyjej”, ponieważ:

› Doświadczają, że nie są już tą samą osobą, jaką myśleli, że są› › Są pozostawieni z uczuciem „zniszczonego wizerunku”

› Zostanie osobą chorą psychicznie zupełnie zmienia:

Sposób, w jaki postrzegają siebie samych

› Sposób, w jaki postrzegają ich inni

19


COUNSELLOR

22. OCTOBER 2009


*

Znaczenie zwracania większej uwagi na tożsamość społeczną w perspektywie uczenia się

› Tożsamości nie kształtują w pełni definicje innych.

› Jednostka może być aktywnym czynnikiem procesu dochodzenia do własnej tożsamości› Ma odpowiedzialność.

› Jednostka jest w stanie wybrać własną tożsamość› Jest w stanie zaangażować się w kształtowanie własnej tożsamości

› Z drugiej strony, jednostka czerpie wiele doświadczeń z interakcji z innymi czynnikami społecznym › Doświadczenia te mają doniosły wpływ na proces tworzenia się tożsamości

20


COUNSELLOR

22. OCTOBER 2009


*

Znaczenie zwracania większej uwagi na tożsamość społeczną w perspektywie uczenia się

› Doradztwo i wsparcie skierowane do studentów z zaburzeniami psychicznymi musi się skupiać nie tylko na:

› konkretnym doradztwie i wsparciu akademickim w celu zrekompensowania im konkretnych trudności

› lecz również na:

› ułatwianiu w jego ramach procesu tworzenia się tożsamości

21


COUNSELLOR

22. OCTOBER 2009


*

22

Znaczenie doradztwa i wsparcia dla studentów z zaburzeniami

psychicznymi w perspektywie uczenia się


COUNSELLOR

22. OCTOBER 2009


*Czym jest Ośrodek Doradztwa i Wsparcia?

› Ofertą skierowaną do studentów Duńskiej Akademii Pedagogicznej działającej w ramach Uniwersytetu w

Aarhus, mających specjalne potrzeby w zakresie poradnictwa, doradztwa i wsparcia

› w tym studentów z zaburzeniami psychicznymi


COUNSELLOR

22. OCTOBER 2009


*Wizja:

› Równość szans w zakresie studiowania, gdyż studenci mający specyficzne trudności powinni być w

stanie zrealizować swe zdolności związane z ukończeniem studiów wyższych

› jednak muszą oni w toku studiów spełnić ogólne i szczególne wymagania jakościowe.

24


COUNSELLOR

22. OCTOBER 2009


*Cel:

› Poprzez specjalne doradztwo, poradnictwo i wparcie edukacyjne zapewnić studentom z zaburzeniami

psychicznymi› możliwość, na zasadzie równości z pozostałymi

studentami, › kontynuacji i ukończenia studiów wyższych, dzięki czemu

› jednostka ma możliwość› stać się uwzględnianym i integralnym elementem

duńskiego społeczeństwa.25


COUNSELLOR

22. OCTOBER 2009


*

Grupa docelowa: studenci ze specyficznymi trudnościami związanymi z nauką

Trudności w uczeniu się: - Kłopoty z koncentracją

› - tendencja do przekładania, zmiany programu, itd.

› - Brak ogólnego zarysu, trudności z organizowaniem i planowaniem

› - trudności w interakcji z innymi studentami – wyobcowanie, samotność

› - brak motywacji i energii

› - niski poziom odporności na stres i wrażliwość


COUNSELLOR

22. OCTOBER 2009


*Specjalna praktyka edukacyjna

› Rekompensowanie trudności w uczeniu się

nie praktyka terapeutyczna zmierzająca do uczynienia z nich ludzi „zdrowych”

Specjalne praktyki pedagogiczne – cel: › zapewnienie specjalnego wsparcia edukacyjnego› spełnienie ich specjalnych potrzeb› uczynienie ich nauki bardziej skuteczną› zapewnienie jakości ich kształcenia

Optymalnym rezultatem doradztwa i wsparcia jest stopniowe uczenie się studentów, jak regulować własne procesy uczenia się.

27


COUNSELLOR

22. OCTOBER 2009


*PRZYPADEK:

› Lise (ma schizofrenię): › Wsparcie ze strony studenta – skupienie się na uczeniu się, jak się

uczyć

› Wsparcie – zasypywanie przepaści pomiędzy systemem psychiatrii, pomocą socjalną oraz codziennym tu i teraz życia studenta

› Doradztwo

28


COUNSELLOR

22. OCTOBER 2009


*›PRAKTYKA POKAZUJE, ŻE

›DORADZTWO I WSPARCIE

›W PERSPEKTYWIE UCZENIA SIĘ JEST SKUTECZNE

›DLACZEGO?

29


COUNSELLOR

22. OCTOBER 2009


*

Umożliwia integrację i włączanie studentów z zaburzeniami psychicznymi w ramach systemu

edukacji na podstawie równości szans

›Podejście holistyczne – skoordynowane z wykładanymi przedmiotami

› W oparciu o ich specyficzne problemy związane z nauką (nie ich chorobę)- ułatwia indywidualny proces uczenia się

› Zachowawszy swą tożsamość studenta

Stają się aktywnym graczem w duńskim społeczeństwie


COUNSELLOR

22. OCTOBER 2009


*

Umożliwia integrację i włączanie studentów z zaburzeniami psychicznymi w ramach systemu

edukacji na podstawie równości szans

› Zapobieganie mechanizmom wykluczenia społecznego

› Zdolność rozwinięcia ich pełnego potencjału – marzenie o dobrym życiu

› Wspiera proces rehabilitacji jednostki – proces uczenia się przez całe życie


COUNSELLOR

22. OCTOBER 2009


*

To poprzez indywidualny rozwój – tworzenie się tożsamości i proces uczenia się - osoby kieruje się w

stronę bycia uwzględnianym i integralnym elementem dzisiejszego społeczeństwa

› Uczenie się / nabywanie wiedzy odgrywa istotną rolę: stąd poprzez edukację oraz aktywne uczestnictwo w społeczeństwie

Stanowi to element socjalizacji jak też rozwoju zawodowego, osobistego i społecznego oraz mobilności każdej jednostki

Ma to również zastosowanie względem młodych ludzi z zaburzeniami psychicznymi

32

22. October 2009

THE DANISH SCHOOL OF EDUCATIONAARHUS UNIVERSITY

Dziękuję za uwagę

+45 2778 2880

[email protected]

Documents

Znaczenie doradztwa i wsparcia dla studentów z zaburzeniami psychicznymi