ÖZEL İLETKENLER TEKNİK ŞARTNAMESİ

TEİAŞ-İHTD/2018-048.0

ÖZEL İLETKENLER TEKNİK ŞARTNAMESİ

HAZIRLAMA : ARALIK 2018

TEİAŞ

TEİAŞ-İHTD/2018-048.0 i Özel İletkenler Teknik Şartnamesi

İÇİNDEKİLER

1. GENEL ................................................................................................................... 1

1.1. Konu ve Kapsam .............................................................................................. 1 1.2. Standartlar ....................................................................................................... 1 Havai Hat İletkenleri-Yuvarlak telli konsantrik,sıkı bükümlü Örgülü İletkenler (Round wire concentric lay overhead electrical stranded conductors ) ................................ 3

1.3. Çalışma Koşulları ............................................................................................. 4 1.3.1. Özel İletken Şartları ................................................................................... 4 1.3.2. Akım Taşıma Kapasitesi Koşulları ............................................................. 5 1.3.3. Sehim Gerilme Koşulları ............................................................................ 6 1.3.4. İletken Klerans Koşulları ............................................................................ 7

1.4. Garantilerin Karşılanmaması ve Sapmalar(Deviation) ..................................... 7 2. TEKNİK ÖZELLİKLER ........................................................................................... 7

2.1. İletken Tipleri .................................................................................................... 7 2.2. Elektriksel ve Mekanik Özellikler ...................................................................... 8 2.3. Yapısal Özellikler ............................................................................................. 9

2.3.1. İletken Tipine Özel İlave Bilgiler ............................................................... 10 2.3.2. İletken Sistem Tasarımı ........................................................................... 10

2.3.3. Gres Yağ ve Yüzey İşlemleri - Grease & Surface Treatments ................ 11 2.4. Bilgiler, Dokümanlar ve Hesaplamalar ........................................................... 12

2.4.1. Bilgiler, Dokümanlar ................................................................................ 12 2.4.2. Hesaplamalar .......................................................................................... 13

2.5. Diyagramlar .................................................................................................... 13 2.5.1. Gerilme-Uzama Eğrileri ........................................................................... 13

2.5.2. Krip-Zaman Eğrileri .................................................................................. 13 2.5.3. Uzun Süreli Krip-zaman Eğrileri ............................................................... 13

2.6. Makara ........................................................................................................... 13

2.7. Etiket .............................................................................................................. 14 3. TESTLER ............................................................................................................. 15

3.1. Tip Testleri ..................................................................................................... 15

3.1.1. Yüzey Durumu – Surface Condition ........................................................ 16

3.1.2. İletken çapı- İç Boşluk Ölçümü ................................................................ 16 3.1.3. D.C Direnci .............................................................................................. 16 3.1.4. Hareketsizlik(Inertness) ........................................................................... 16 3.1.5. Sarım Oranı ve Yönü – Lay Ratio and Direction of Lay ........................... 17

3.1.6. Tellerin Sayısı ve Türü – Number and Type of Wires .............................. 17 3.1.7. İletken ve Yağın Birim Ağırlığı – Mass per Unit Length of Conductor and Grease ............................................................................................................... 17 3.1.8. Gerilme - Uzama Eğrisi Testi (Stress-Strain Curve Test) ........................ 17 3.1.9. Çekme Kopma Mukavemeti – Tensile Breaking Strength ....................... 18

3.1.10. Çekme Testi (Stringing Test) ................................................................. 18 3.1.11. Yüzey Emisyonu (Surface Emissivity) ................................................... 18

3.2. Bireysel Teller Üzerinde Testler - Tests on Individual Wires .......................... 19

3.2.1. Yüzey Durumu – Surface Condition ........................................................ 19 3.2.2. Çap (Diameter) ........................................................................................ 19 3.2.3. Mekanik Özellikler Testler........................................................................ 20 3.2.4. Özdirenç (Sadece Alüminyum ve Alüminyum Alaşımlı Teller) Resistivity (Aluminium & Aluminium Alloy Wires Only) ....................................................... 20 3.2.5. Sargı Testi (Sadece Galvanizli Çelik, Aluminium Kaplı Çelik, Alüminyum ve Alüminyum Alaşımlı Teller) Wrapping Test (Galvanised Steel, Aluminium & Aluminium Alloy Wires Only) ............................................................................. 21

TEİAŞ

TEİAŞ-İHTD/2018-048.0 ii Özel İletkenler Teknik Şartnamesi

3.2.6. Kaynak (Sadece Alüminyum ve Alüminyum Alaşımlı Teller) - Welding (Aluminium & Aluminium Alloy Wires Only) ....................................................... 21 3.2.7. Çinko Kaplama Testleri (Sadece Galvaniz Çelik Teller) - Zinc Coating Tests (Galvanised Steel Wires Only) .......................................................................... 21 3.2.8. Alüminyum Kaplama Kalınlığı ve Düzgünlüğü (Sadece Alüminyum Kaplı Çelik Teller) Aluminium Cladding Thickness and Uniformity (Aluminium Clad Steel Wires Only) ........................................................................................................ 22 3.2.9. Burulma Testi (Sadece Çinko Kaplı Çelik, Alüminyum Kaplı Çelik Teller ve Alüminyum Teller) - Torsion Test (Zinc Coated Steel & Aluminium Clad Steel Wires Only) ........................................................................................................ 23

3.2.10. Boya Nüfuz Testi (Sadece Katı Kompozit özlü İletkenler) - Dye Penetration Test (Solid Composite Core Conductors Only) .................................................. 23 3.2.11. Corona Sönüm Gerilim Testi (Corona Extinction Voltage Test) ............. 23 3.2.12. Radyo frekans testi (Radio Interference Voltage Test) .......................... 23 3.2.13. Yüksek Sıcaklık Dayanıklılığı ve Creep Testi (High Temperature Endurance & Creep Test) .................................................................................. 24 3.2.14. Kasnak Testi (Sheaves Test)................................................................. 24

3.2.15. Eksenel Darbe Testi (Axial Impact Test) ............................................... 25 3.2.16. Radyal Ezilme Testi (Radial Crush Test) ............................................... 25 3.2.17. Rüzgar Titreşim Testi (Aeolian Vibration Test) ...................................... 25 3.2.18. Burulma Sünekliliği Testi (Torsional Ductility Test) ................................ 25

3.2.19. Sıcaklık Döngüsü Testi (Temperature Cycle Test) ................................ 26 3.2.20. Alüminyum Alaşımlı Tellerde Isı Direnci Testi (Heat Resistance Test On Aluminium Alloy Wire) ....................................................................................... 26 3.2.21. Alüminyum kaplı öz telinde bükme testi (Uygulanabiliyorsa) - (Bending test on Aluminium clad core wire) (if applicable) ...................................................... 26

3.2.22. Alüminyum kaplı tellerde sıkıştırma testi (Uygulanabiliyorsa) - (Compression test on Aluminium clad wires) (if applicable) .............................. 27

3.2.23. Öz teli / öz telleri için doğrusal genleşme katsayısı Coefficient of linear expansion for core/ core wires ........................................................................... 27 3.2.24. Kırılganlık testi (Yalnızca kompozit öz için) -Strand Brittle fracture test (for carbon-fibre composite core only) ..................................................................... 27

3.3. Yağ Testleri - Tests on Grease ...................................................................... 27

3.3.1. Yüksek Sıcaklık Stabilite Testleri - High Temperature Stability Tests ...... 27

3.3.2. Gres İçerisindeki Aşındırıcı Maddeler - Corrosive Substances in Grease 28 3.4. Numune Testleri ............................................................................................. 28

3.4.1. Rutin Muayene - Routine Inspection ........................................................ 28 4. FORMLAR VE KAYITLAR - FORMS AND RECORDS ....................................... 29 EK-1 TEİAŞ STANDARD FAZ İLETKENLERİ SEHİM MESAFELERİ ................... 30

EK-2 TEİAŞ STANDARD ÇELİK ÖZLÜ ALÜMİNYUM İLETKENLERİN KARAKTERİSTİKLERİ (VERİ SAYFASI) ................................................................ 31 EK-3 TEİAŞ STANDARD FAZ İLETKENLERİ AKIM TAŞIMA KAPASİTELERİ .... 32 EK-4 A İLETKEN VE İLETKEN MALZEMEYE UYGULANABİLİR TİP TESTLERİ . 33 EK- 4 B İLETKEN VE İLETKEN MALZEMEYE UYGULANABİLİR NUMUNE TESTLERİ ................................................................................................................ 35 EK-5 % 1 DEĞERLERDE MİNİMUM ÇEKME DAYANIMI, UZAMA VE GERİLME (Minimum Tensile Strengths, Elongation and Stress at 1% Values) .................. 36 EK-6 MALZEME LİSTESİ ........................................................................................ 37 EK-7 GARANTİ EDİLEN ÖZELLİKLER - TEKNİK PARAMETRELER LİSTESİ .... 39 EK-8 SAPMALAR (DEVIATION) LİSTESİ ............................................................... 41 EK-9 İLETKEN KESİT RESMİ ................................................................................. 42

TEİAŞ

TEİAŞ-İHTD/2018-048.0 1 Özel İletkenler Teknik Şartnamesi

ÖZEL İLETKENLER TEKNİK ŞARTNAMESİ

1. GENEL 1.1. Konu ve Kapsam Bu şartname İletim Sisteminde 170 kV ve 420 kV’luk Enerji İletim Hatlarında kullanılacak olan İletkenlerin (ACSR, ACAR, AAC, AAAC, AACSR) ve Termik dirençli düşük sehimli İletkenlerin (ACSS, TACIR, TACSR, GZTACSR, ACCR ve ACCC), tasarım, üretim ve testleri ile ilgili teknik ve genel özelliklerini ve performans özelliklerini tanımlar. Ayrıca tedarik ve kullanım koşullarını da içerir. Bu şartnamede, Teşekkülümüzce kullanılmakta olan mevcut ACSR iletkenlerin dışındaki tüm iletkenler özel iletkenler olarak adlandırılmaktadır. İletken iç ve dış katmanı farklı malzemelerden luşuyorsa, iletkenin iç katmanı iletkenin özü adlandırılmaktadır. Temini istenen iletkenlerin teknik özellikleri şartnamede belirtilmiştir.

Yüksek Sıcaklık Düşük Sehimli(HTLS) Özel iletkenlerin temel kullanım alanları:

1) Yeni hat yapımının mümkün olmadığı yerlerde mevcut direklerin kullanılarak daha yüksek kapasiteli enerji koridorları oluşturmak

2) Yeni hat yapımı mümkün olsa da direklerin yeni ancak iletkenin düşük kapasiteli olduğu noktalarda benzer ağırlıkta yüksek kapasiteli iletken kullanmak

3) Herhangi bir sebeple daha yüksek direklerin dikilemediği ve buna bağlı olarak yaşanan klerans problemlerinin çözümü için mevcut direk çeşidine uygun özel iletkenle kapasite artışı sağlamaktır.

Özel iletkenlerin genel anlamda uygun şartlarda akım taşıma kapasitesini arttırması, uzun vadede ekonomik olması, sehim mesafesini düşürmesi, gerilim düşümü, kamulaştırma ve irtifak hakkı alanlarını azaltması, hat kayıplarını minimize etmesi, buzlanmayı önleyecek şekilde dizayn edilmesi ve enerji arz güvenliğini (N-1) arttıracak nitelikte olması vb. avantajları vardır.

Genel Şartlar:

Bu iletkenler, Ek 1’de belirtilen maksimum sehim ve direklere uygulanacak maksimum gerilme değerlerini aşmaksızın, hatların akım taşıma kapasitelerini arttırmak amacıyla mevcut enerji iletim hatlarındaki ACSR iletkenlerin değiştirilmesine yönelik, Ek 2’de yer alan koşullar dikkate alınarak tasarlanmış olmalıdır.

Özel iletkenlerin üreticileri, bu üretimlerini kalite güvence yönetim sistemlerinde göstermelidir.

Tüm iletkenler ve iletken sistemleri, ilgili standartların gerekliliklerini ve bu şartnamede belirtilen ek koşulları karşılamalıdır. İletkenler için Tip Tescil işleminin bir parçası olarak, iletken tedarikçisinin mümkün olan her yerde uygun hırdavat takımı (Dead End Assemblies, Helical Suspension Units, Suspension Clamps, Spacers and Vibration Dampers vb.) tedarikçilerini tavsiye etmesi gerekir. Yüklenici, teklif edilen iletkenler ile ilgili PLSCAD dosyalarını eksiksiz olarak İDARE’ye verecektir. 1.2. Standartlar

TEİAŞ


Bu şartname kapsamındaki iletkenlerin tasarım, yapım ve testleri Standartların en son

baskılarına uygun olarak yapılacaktır.

Standart No Standart Adı

TS-EN ISO 9001 Kalite Yönetim Sistemi Belgesi

ASTM B 230 Standard Specification for Aluminium 1350-H 19 Wire For Electrical Purposes(Elektrikî Amaçlar İçin 1350-H 19 Alüminyum Tel İçin Standart)

ASTM B 232 Standard Specification for Aluminium Conductors, Coated-Steel Reinforced(ACSR)(Çelik Özlü Alüminyum İletkenler İçin Standart)

ASTM B 498 Standard Specification for Zinc-coated (Galvanized)Steel Core Wire For Aluminium Conductors (Alüminyum İletkenler İçin Çinko Kaplı(Galvanizlenmiş) Çelik İçin Standart)

TS EN 50182

Conductors for Overhead Lines-Round wire concentric lay stranded conductors(Havai Hat İletkenleri-Yuvarlak Telli Eşmerkez Tabakalı Örgülü İletkenler)

TS EN 50183 Conductors For Overhead Lines Alumınıum-Magnesıum-Sılıcon Alloy Wıres (Havai Hat İletkenleri- Alüminyum –Magnezyum-Silisyum Alaşımlı İletkenler)

TS EN 50189 Zinc-coated Steel Wires For Overhead Lines (Hava Hattı İletkenleri İçin Çinko Kaplanmış Çelik Teller)

TS EN 60889 Conductors for Overhead Lines - Hard-drawn Aluminium Conductor(Hava Hattı İletkenleri –Sert Çekilmiş Alüminyum Tel) (ACCC iletkenleri için sadece test edilme şartları)

TS EN 62004 Thermal-resistant aluminium alloy wire for overhead line conductor.

EN 62420 Concentric lay stranded overhead electrical conductors containing one or more gap(s).

TS EN 50326 Conductors for Overhead Lines – Characteristics of Grease for Bare Overhead Line Conductors Havai Hatlar İçin İletkenler - Havai Hat İletkenleri için Gres Yağının Özellikleri

IEC 61232 Aluminium clad steel wires for electrical purposes Elektrik amaçlı alüminyum kaplı çelik teller

IEC 61597 Overhead electrical conductors – Calculation methods for stranded bare conductors Havai elektrik iletkenleri - Telli çıplak iletkenler için hesaplama yöntemleri

TS EN 10244-2 Steel wire and wire products – Non-ferrous metallic coatings on steel wire Çelik tel ve tel ürünleri - Çelik tel üzerinde demir dışı metalik kaplamalar

TR 50540

Havai hatlar için İletkenler- Alüminyum iletken çelik destekli (ACSS İletkenler İçin) (ACCC iletkenleri için çelik öz gereksinimleri bölümleri hariç diğer bölümleri tabidir)

IEC 60468 Metalik Malzemelerin Direncinin Ölçüm Yöntemleri

https://shop.bsigroup.com/ProductDetail?pid=000000000030156084

https://shop.bsigroup.com/ProductDetail?pid=000000000030156084

TEİAŞ


EN 61395 Overhead electrical conductors - Creep test procedures for stranded conductors. Havai elektrik iletkenleri - Telli iletkenler için Creep testi prosedürleri

ASTM B987 ACCC iletkenleri için Karbon Fiber kompozit özün (CFCC) elektrik yüklü havai iletkenlerde kullanılması için standart özellikleri

ASTM B 856/B

/B 857M

Standard Specification for Concentric-Lay-Stranded Aluminum Conductors, Coated Steel Supported (ACSS) (Konsantrik,sıkı bükümlü Örgülü Alüminyum İletkenler için Standart Şartname, Kaplanmış Çelik Destekli)

IEC 61089-AM1/97

Havai Hat İletkenleri-Yuvarlak telli konsantrik,sıkı bükümlü Örgülü İletkenler (Round wire concentric lay overhead electrical stranded conductors )

İletkenler Türk Standartları, EN, IEC ve ASTM standartlarına uygun olarak imal edilecektir. Üretici hangi standartları esas aldığını Ek 7 garantili özellikler listesinde belirticektir. Bu şartnamede, ilgili standartlara atıf yapılmış olsa da, bu standartlarda tanımlananlara eşdeğer veya daha üstün imalatı garanti eden standartlar da kullanılabilir. Eşdeğer ya da daha üstün başka standartlar önerilmişse bunların Türkçe ve İngilizce kopyaları teklifle birlikte verilecektir. Yüklenici, teklif edilen iletkenler ile ilgili kullanılan tüm geçerli uluslararası

standartları listeleyecektir. Bu standartların orijinal setleri Yüklenici tarafından

İşverene sunulur.

TSE ile ASTM, EN veya IEC Standartları arasında farklılıklar olursa, farklılık arz eden konularda hangi standardın uygulanacağı hususunda Alıcıdan yazılı müsaade alınacaktır. ACSR İletkenin çelik özü ASTM B 498 veya TS EN 50189 uygun olarak imal edilip A sınıfı çinko ile kaplanacaktır. ACSR İletkene ASTM B 232 Standardı uygulandığında çelik öze ASTM B 498 uygulanacak veya iletkene TS EN 50182 uygulandığında çelik özün örgüden sonraki değerleri olarak TS EN 50189 uygulanacaktır. ACSR, ACAR, AAC, AAAC ve AACSR iletkenleri için, her bir iletkenin içerisindeki tellerin sayısı ve çapı, TS EN 50182'de belirtilen şartlara uygun olmalıdır.

TEİAŞ


1.3. Çalışma Koşulları

1.3.1. Özel İletken Şartları

Özel İletkenler için nominal sürekli çalışma sıcaklıkları aşağıdaki gibidir:

ACSR, ACAR, AAC, AAAC ve AACSR 80 °C

ACCC, ACSS, ACFR Up to 180 °C

GZTACSR, (Z)TACIR Up to 170 °C

Özel İletkenler için maksimum geçici çalışma sıcaklıkları aşağıdaki gibidir:

ACSR, ACAR, AAC, AAAC ve AACSR 100 °C

ACCC, ACSS, ACFR Up to 200 °C

ZTACSR, (Z)TACIR Up to 250 °C

Sonradan oluşan arıza koşullarında ACSR & AAAC iletkenlerinin, nominal çalışma sıcaklıklarının üzerinde 35 ° C'ye kadar sıcaklıklarda artışlar yaşayabileceğine dikkat edilmelidir. ACCC iletkenleri, anma sıcaklıklarının 40 ° C üzerinde sıcaklıklara ulaşabilirken, GZTACSR iletkenleride nominal çalışma sıcaklıklarının 40 ° C üzerinde sıcaklıklara ulaşabilir. Önerilen HTLS iletkeni aşağıdaki minimum gereksinimleri karşılamalıdır:

1. Önerilen iletkenin genel çapı, İletken Veri Sayfasında (Ek 2) belirtilen ilgili

mevcut iletkene göre daha fazla olmamalıdır.

2. Özel İletkenlerin sehim değerleri, mevcut iletken sehim değerlerinden daha fazla olmamalıdır. (Ek 1)

3. Özel İletkenlerin, kullanılacağı hatta talep edilen akım taşıma kapasitesini sağlaması gerekmektedir.

4. Özel İletkenin yerine kullanılacağı mevcut iletkene kıyasla, Ek 2'deki İletken Veri Sayfasında verilen 20 °C'de DC direncini ve ilgili koşullardaki AC direncini geçmeyeceğini de garanti edecektir.

Yüklenici, tellerin yapıldığı metaldeki herhangi bir kirliliğin yüzdesini ve doğasını veren analiz sertifikalarını sunacaktır. Alüminyum tellerin dış katmanlarının bireysel tellerinde eklem yeri olmayacaktır. Tüm katmanların sarımı tek bir üretim sürecinde yapılacaktır. Özel iletkenlerin veri sayfası, Malzeme Listesi, Garanti edilen özellikler-Teknik parametreler listesi ve İletken kesit resmi ve yerine kullanılacağı iletken ile arasındaki; sehim değerleri, farklı sıcaklıklardaki akım ve güç taşıma kapasitelerini, direnç değerlerini ve diğer hususları gösteren detaylı karşılaştırma tabloları teklif sahibi tarafından İDARE’ye teslim edilecektir. Önerilen iletken (ler) in ayrıntılı özellikleri, Ek 7'deki İletken Garanti edilen özellikler-Teknik parametreler uyarınca Yüklenici tarafından doldurulur.

TEİAŞ


1.3.2. Akım Taşıma Kapasitesi Koşulları

Yüklenici, önerilen Özel iletkeninin belirtilen Akım Taşıma Kapasitesi gereksinimlerini (sürekli çalışmada) karşılayabileceğini gösterecektir. ACSR Hawk, Drake, Cardinal iletkenlerinin Pheasant eşdeğeri bir özel iletkenle değiştirilmesi durumunda söz konusu özel iletken yaz, bahar ve termik koşullar altındaki akım taşıma değerlerini sağlayacaktır. TEİAŞ tarafından kullanılan iletkenler haricinde ilave akım taşıma ihtiyacı doğarsa bu akım değeri ayrıca İDARE tarafından yükleniciye bildirilecektir. Özel İletken Akım Taşıma Kapasitesi, aşağıdaki koşullar ve TSE IEC/TR 3 61597 Standartı temel alınarak hesaplanacaktır. Alüminyum İletkenlerle ilgili akım taşıma kapasiteleri hesaplamalarında kullanılan parametreler; TEİAŞ’ın kabul ettiği çevre şartları: Yaz - İletken Sıcaklığı 80 °C - Hava Sıcaklığı 40 °C - Rüzgar Hızı 0,1m/s Bahar - İletken Sıcaklığı 80 °C - Hava Sıcaklığı 25 °C - Rüzgar Hızı 0,5m/s Termik - İletken Sıcaklığı 80 °C - Hava Sıcaklığı 40 °C - Rüzgar Hızı 0,25m/s

Akım taşıma hesaplamalarında kullanılacak diğer parametreler aşağıdaki gibidir:

PARAMETRE DEĞER

Güneş radyasyonu (Solar radiation) 1000 W/m2

Siyah Gövdeye göre yayınırlık katsayısı (Emissivity coefficient in respect to black body)

0.6

Güneş radyasyonu emicilik katsayısı 0.5

Rüzgar açısı 90 derece

Rakım 1000 metre 1. Çevre Sıcaklığı ( Ambient temperature) T1 = 293 K (equal to 20 °C):

Bu Çalışma Koşullarına uygun olarak TEİAŞ’ca kabul edilen mevcut ACSR İletkenlerin akım taşıma kapasiteleri EK-3’de detaylı olarak verilmiştir.

Tüm önerilen özel iletkenler için ayrıntılı akım miktarı hesaplamaları, Ek 2 ve Ek 3’de

yer alan tüm koşullar için teklifin bir parçası olarak sağlanacaktır. Hesaplama, gereken

amper derecelerinin elde edildiği iletken sıcaklık derecesini açıkça belirtmelidir.

Hesaplamalar ile tanımlanan rakamlar, garanti edilen değerler olarak İletken veri

sayfası'nın ve Garanti edilen özellikler-Teknik parametreler listesinin ilgili

maddelerinde beyan edilecektir.

İletkenin tasarımı, söz konusu iletken için talep edilen termik, yaz, bahar kapasitelerine

karşılık kararlı durum iletken sıcaklığında çalışmak için uygun olacaktır.

TEİAŞ


Yüklenici, aynı zamanda, elektrik, mekanik ve metalürjik özelliklerinde herhangi bir

bozulma olmaksızın sürekli çalışma için izin verilen maksimum iletken sıcaklığını ve

yukarıda belirtilen ortam koşullarında izin verilen maksimum sıcaklığa karşılık gelen

kapasiteyi de belirtecektir.

Yüklenici, kısa süreli çalışma için izin verilen süre dâhil olmak üzere, kısa süreli

çalışma için izin verilen maksimum iletken sıcaklığını da sağlayacaktır. Yukarıda

belirtilen ortam koşullarında bu sıcaklığa karşılık gelen akım taşıma kapasiteleri

belirtilecektir.

Enerji iletim hatlarının ortam koşulları aşağıdaki gibi kabul edilir.

- Yükselti :1000 m’nin altında - Ortam sıcaklığı (*)

En yüksek : +45 °C

En düşük : - 40 °C

24 saatlik ortalama : +35 °C’nin altında

Bir yıllık ortalama : +25°C’yi aşmaz - Ortam hava kirliliği : Ağır - Rüzgâr basıncı : 53-68 kg / m² - En yüksek güneş ışınımı : 1000 W / m² (*) Ortam sıcaklığı yukarıda belirtilen normal işletme şartlarının önemli ölçüde dışında

olabildiği yerlerdeki tesisler için, belirtilmesi gereken en düşük, en yüksek sıcaklığın tercih edilen aralıkları;

- Çok soğuk iklimler için : -50°C ve +40°C - Çok sıcak iklimler için : -5°C ve +50°C

1.3.3. Sehim Gerilme Koşulları

Yüklenici, önerilen özel iletkenin sehiminin, Ek-1 ve Ek-2’de belirtilen sehim gerilme

koşulları altında mevcut iletkenin ilgili sehimini asla aşmayacağını gösterecektir.

Özel İletken sehimi, belirtilen Akım Taşıma Kapasitesinin elde edildiği (bir önceki

fıkra uyarınca hesaplanan) iletken sıcaklığı için hesaplanmalı ve mevcut iletkenin

80 ° C işletme sıcaklığında sehimiyle aşağıdaki gibi karşılaştırılmalıdır:

Sehim-gergi hesaplarının (dijital ve basılı kopya) sunulması zorunlu şarttır.

Ayrıca, Yüklenici, mevcut koruma telinin herhangi bir hava koşulunda (maksimum

çalışma sıcaklığı, minimum çalışma sıcaklığı, -5 ° C, buz yükü gibi) sehiminin Özel

iletkenin sehiminde daha az olacağının teyidini sağlamalıdır.

EK-1’de belirtildiği gibi aşağıdaki koşullarda 200 metreden başlayıp 100’er metre

artırarak 700 metreye kadar açıklıklar ve tüm buz yükü bölgeleri için sehim cetvelleri

sağlanacaktır.

TEİAŞ


-5 °C Buz+Rüzgârda Sehim (m)

5 °C Buzlu İletkende Sehim (m)

+15 °C Çıplak İletkende Sehim (m)

+45/40 °C Çıplak İletkende Sehim (m)

1.3.4. İletken Klerans Koşulları

Yüklenici, Özel iletkenin minimum mesafelerinin, yani iletkenler arası, faz-toprak teli arası ve iletken ile kuleler arasındaki mesafelerin izin verilen sınırlar dâhilinde olmasını sağlamalıdır. 1.4. Garantilerin Karşılanmaması ve Sapmalar(Deviation) Teknik Şartnamede belirtilen hususlar ile Garantili Özellikler Listesinde verilen değerlerin birebir karşılanması esastır. Karşılanmaması durumunda teklif sahibi sapmaları (Deviation) Ek-8’deki listede açıkça belirtecektir. Teklif sahibi tarafından doldurulan Sapmalar (Deviation) Listesi, Alıcı tarafından Teknik Şartnamenin özüne ve ilgili standartlara uygunluğu yönünden değerlendirilecektir. Alıcı tarafından değerlendirilip onaylanan sapmaların iletkenin kabulünde karşılanamaması hallerine yönelik olarak yüklenici veya imalatçıya uygulanacak müeyyideler alıcı tarafından belirlenecektir. 2. TEKNİK ÖZELLİKLER

2.1. İletken Tipleri Yüksek Gerilim Havai Hat İletkenleri:

ACSR/(ACS)(TW) – Aluminium Conductor Steel Reinforced (Alüminyum İletken Çelik Takviyeli)

ACAR – Aluminium Conductor Alloy Reinforced (Alüminyum İletken Alaşım Takviyeli)

AAC – All Aluminium Conductor (Tüm Alüminyum İletken)

AAAC – All Aluminium Alloy Conductor (Tüm Alüminyum Alaşımlı İletken)

AACSR – Aluminium Alloy Conductor Steel Reinforced (Alüminyum Alaşımlı İletken Çelik Takviyeli)

Yüksek Sıcaklık Düşük Sehimli Yüksek Gerilim Havai Hat İletkenleri: (HTLS – High Temperature Low Sag)

ACSS/(ACS)(TW) – Aluminium Conductor Steel Supported

TEİAŞ


(Tavlanmış Alüminyum İletken Çelik Takviyeli)

(Z)TACIR – (Zirconium Alloy) Thermal resistant Aluminium Conductor Invar Reinforced (Isıya Dayanaklı Alüminyum İletken Nikelli Çelik Takviyeli)

TACSR –Thermal resistant Aluminium Conductor Steel Reinforced (Isıya Dayanaklı Alüminyum İletken Çelik Takviyeli)

G(Z)TACSR – “Gap” type Thermal resistant Aluminium Conductor Steel Reinforced (“Gap” tipi Isıya Dayanaklı Alüminyum İletken Çelik Takviyeli)

ACCC/(TW) - Aluminium Conductor Composite Core (Alüminyum İletken Kompozit Özlü)

ACCR - Aluminium Conductor Composite Reinforced (Alüminyum İletken Kompozit Takviyeli)

ACFR - Aluminium Conductor Fiber Reinforced (Alüminyum İletken Fiber Takviyeli)

ACS = Aluminium Kaplı Çelik Tel (Aluminium Clad Steel Wire) TW = Trapez Şekilli Tel (Trapezoidal Wires) Z = Zirkonyum Alaşım (Zirconium Alloy)

Burda sık kullanılan Özel İletkenler örnek olarak verilmiştir. Bunların dışında da özel iletken tipleri bulunmaktadır. 2.2. Elektriksel ve Mekanik Özellikler

Malzeme Listesinde ve/veya Garantili Özellikler Listesinde aksi belirtilmedikçe

İletkenler aşağıda belirtilen özelliklerde çalışmaya uygun olacaktır.

- En yüksek sistem gerilimi

(kV-rms) 170 420

- Anma akımı (A) Malzeme Listesinde belirtildiği gibi

- Anma frekansı (**) (Hz) 50 50

- Anma kısa süreli dayanım akımı (1 s için)

(kA-rms) 50 (Değişiklik: 22/07/2020 – 246597 GM)

63

- Anma tepe dayanım akımı

(kA-tepe)

125 (Değişiklik: 22/07/2020 – 246597 GM)

125

- Mekanik dayanım Malzeme Listesinde belirtildiği gibi

(**) İletkenler 47.5-52 Hz aralığında sürekli, 47-47.5 Hz aralığına her girişinde ise en

az 20 sn çalışacak şekilde tasarlanacaktır. Sipariş kapsamı iletken/iletkenlerin hangi gerilimde kullanılacağı belirtilmemişse,

TEİAŞ


iletken/iletkenlerin elektriki ve mekaniki yönden tahkiki en ağır şartlara göre yapılacaktır. Teiaş tarafından mevcut olarak kullanılmakta olan çelik özlü alüminyum iletkenlerin karakteristikleri EK-2 Tablo’da verilmiştir. 2.3. Yapısal Özellikler İletken örgüsünün çapı ve örgünün iletken katmanları, herhangi bir tabakanın sarım yönü alttaki tabakanın sarım yönünün tersi olacak şekilde düzenlenecektir. İletken tel çekimindeki gerilmeye karşı dayanıklı olacaktır. Dış tabakanın adım yönü sağ el yönünde olacaktır.

Çelik, alüminyum ve alüminyum alaşımlı teller, sabit kalmaları ve iletken kesildiğinde birbirlerine göre hareket etmemeleri için önceden oluşturulmuş ve / veya sonradan biçimlendirilmiş olmalıdır. Kullanılan ön-şekillendirme ve / veya sonradan şekillendirme yöntemi, tellerin ya da çelik tellerin galvanizlerinin zarar görmesine neden olmamalıdır Komple iletken ve bölümleri, kir, çapak ve yabancı maddelerden arınmış, yeni imal edilmiş ve kullanılmamış olacaktır.

İletkenin yüzeyi, işletme gerilimlerinde korona üretimi nedeniyle duyulabilir gürültü oluşturabilecek sıyrıklar, kesikler veya kusurlar içermemelidir. İletkenlerin iç katmanları üzerindeki yuvarlak tel iletkeni sarımlarının alüminyum veya alüminyum alaşımında 3 mm'ye kadar düzgün sıkıştırma elipsleri kabul edilebilir.

Alüminyum veya alüminyum alaşımı teller, kırılganlık, korozyon veya benzeri olumsuz yönde etkileyebilecek herhangi bir başka malzemeyle, özellikle bakır ile kontaminasyonu önlemek için iletkenlerin üretimi, depolanması ve teslimi sırasında önlemler alınmalıdır.

Boşluk tipi iletkenler için alüminyum alaşımlı tellerin minimum iletkenliği International Annealed Copper Standard (Uluslararası Tavlı Bakır Standardı'nın) (IACS)% 60'ından az olmamalıdır. Alüminyum veya alüminyum alaşımlı tellerde birleştirme gerekliyse, tek tellerin birleştirilmesi yöntemi alın direnç kaynağı, soğuk basınç kaynağı veya alıcı tarafından onaylanan diğer metotlarla yapılmalıdır, tambur başına eklem yerlerinin maksimum sayısı ve dayanımı TS EN 50182'de (EK-2 Tabloda verilmiştir.) belirtildiği şekilde olacaktır.

İletkenlerde fazla miktarda kalıp yağı ve kesinlikle metal parçacıkları bulunmayacaktır.

Yukarıda belirtilen eklerin, ek yapılmamış tellerin özelliklerini karşılaması gerekli

olmadığı durumda, bunlar tavlanmış alın kaynaklı ekler için 75 N/mm2 ‘den az

TEİAŞ


olmayan ve soğuk basınçlı ekler için 130 N/mm2 ‘den daha az olmayan bir gerilmeye

dayanacaktır.

Özel iletkenin maksimum direnci Ω / km olarak belirtilecek ve bu şartnamenin Ek 2'de belirtilen yerine kullanılacağı iletkenin direnç değerlerinden daha yüksek olmayacaktır.

Gap tipi özel iletken kullanılması durumunda veya imalatçının tasarımında gres yer alması durumunda;

Uygulanan iletken gresi, iletkenleri çevresel koşullardan koruyacak ve galvanizli çelik, alüminyum veya alüminyum alaşımlı tellere veya bu tellerin herhangi bir kombinasyonuyla veya bu malzemeler birbiriyle temas ettiğinde korozyona neden olmayacaktır. Gres veya herhangi bir bileşeni, depolama, taşıma ve montaj sırasında veya belirtilen sıcaklıklarda işletme sırasında iletkenin içinde akmamalıdır aynı şekilde dışarıyada akmamalıdır.

İletkenler için seçilen tüm yağlar bozulmayacak ve imalat, depolama, iletken üretimi sırasında oksitlenmeye karşı dirençli kalmaya devam edecek ve hizmet esnasında çatlama veya dökülme olmaksızın tüm çalışma sıcaklıklarında esnek olacak ve özelliklerini koruyacaktır.

Yağ, tüm mevcut sağlık ve güvenlik mevzuatına uyacaktır.

2.3.1. İletken Tipine Özel İlave Bilgiler

2.3.1.1 All Aluminium Alloy Conductor (Tüm Alüminyum Alaşımlı İletkenler) (AAAC),

Aluminium Alloy Conductor Steel Reinforced (Alüminyum Alaşımlı İletken Çelik Takviyeli) (AACSR) & Aluminium Conductor Alloy Reinforced (Alüminyum İletken Alaşımlı Takviyeli) (ACAR) İletkenler

AAAC, AACSR ve ACAR alüminyum alaşım tellerinin maksimum dirençliliği (her

durumda, tüm alaşım telleri üzerinde ortalama olarak) 20C'de 30.5 nm ve bireysel

tellerin maksimum özdirenci ise 31.5 nm 'dir. Bu Ekstra Yüksek İletkenlikli (Extra High Conductivity-EHC) alaşımlı iletken olarak belirlenmiştir.

2.3.1.2 Kompozit Özlü İletkenler

Kompozit özlü iletkenler, alüminyum ve kompozit alt bileşenleri içerir ve kompozit iletkenlerin nasıl tasarlandığına ve üretildiğine bağlı olarak, her birinin görünüşü ve performansı biraz farklı olabilir.

Kompozit özlü iletkenlerde öz kısmı ve iletken bölümün malzemelerin farklı olması nedeniyle, iki malzeme arasında oksitlenmeyi önlemek için iletken kısmı, öz kısmından bir bariyer ile ayrılmalıdır.

2.3.2. İletken Sistem Tasarımı İletken sistemini oluşturan asgari bileşenler; İletken, Gergi Klempleri (Sıkıştırma,

TEİAŞ


Sarmal veya Kama Klempleri), Ek Manşon, Gergisiz ek aparatları, Jumper ve Top başları, damperler, Spacerlar, Askı Klempleri ve bir dizi spiral ve sıkıştırma tipi tamir manşonu gibi iletken tamir parçaları. Bütün iletken demetleri, demetteki iletkenlerin birbirine temasını engellemek ve alt-iletken salınımını azaltmak için spacer damperler ile donatılmalı ve imalatçının kurulum ve yerleştirme talimatlarına göre kurulmalıdır.

Aşağıdaki iletken tipleri buna göre sonlandırılmalıdır.

ACSR, ACFR, AACSR & ACCC – Compression Anchor Clamp (Sıkıştırma Tipi Gergi Klempi) AAAC – Wedge Clamp & Compression Anchor Clamp (Kama Tipi Klemp ve Sıkıştırma Tipi Gergi Klempi) ACCC – Helical Anchor Clamp (Spiral Gergi Klempi) Not: Bağlantı(Junction) direklerinde, 60° veya daha yüksek sapma açılarına sahip

Nihayet direkleri veya Some direklerinde, faz iletkenleri üzerinde Sıkıştırma Tipi Gergi Klempleri kullanılacaktır.

2.3.3. Gres Yağ ve Yüzey İşlemleri - Grease & Surface Treatments 2.3.3.1 Yağlama işlemi için Genel Gereksinimler

Tek bir iletken uzunluğundaki tüm yağlar aynı tipte olmalı ve TS EN 50326'nın performans ve test şartlarına ayrıca bu şartnamenin herhangi bir ek performans ve test şartlarına uygun olmalıdır. Her bir tel tabakası, hem uzunlamasına hem de çevresel olarak uygulanan eşit ve sürekli bir gres kaplamaya sahip olacak ve iletkenin dış tarafında görünmeyecektir. Üreticinin herhangi bir ekipmanında, herhangi bir birikimin iletkenin dışarısıyla temas etme riski varsa, herhangi bir yağ birikimine veya herhangi bir kirletici birikmesine izin verilmemelidir. Bitmiş iletken yüzeyinde yağ izi bulunmayacaktır.

Sadece Kategori ‘A’ Soğuk Uygulamalı Yağ (Cold Applied Grease) kullanılmalı ve aşağıdaki gibi belirtilmelidir:

a) 150°C (20A150) Tüm standart faz iletkenleri için

b) 210°C (20A210) Yüksek sıcaklıklı faz iletkenleri için (Uygulanabildikleri yerlerde)

Gres yağ imalatçının önerilerine göre depolanacaktır.

2.3.3.2 Gres Yağ Uygulaması

TEİAŞ


Faz iletkenleri olarak kullanılmak üzere tasarlanmış standart yağlanmış iletkenlerde için, sondan bir önceki ve dış tabakalar arasındaki boşluklara gres uygulanmamalıdır. GZTACSR iletkeni için, yağın kütlesinin, trapez tellerin iç çapı tarafından kapsanan mevcut boşluğun% 60-80'lik bir dolgusunu temsil ettiği gösterilmelidir. Tedarikçi, numune testi amacıyla maksimum ve minimum boşluğun% 70'ini doldurarak gerekli olan kütle değerlerinin ayrıntılarını vermelidir. İletken üretimi sırasında, damlama noktası testleri ve yağ ayırma testleri TS EN 50326 Cl'ye (6.6.2 & 6.6.3) uygun olarak gerçekleştirilmelidir. İmalat hattındaki her bir uygulama noktasından haftada en az bir kez olmak üzere gresin bir numunesi alınmalıdır, bu kayıtlar gerektiğinde muayene için saklanacaktır.

2.3.3.3 İletken Yüzey İşlemleri

Standart sıcaklık iletkenleri, TEİAŞ tarafından özellikle talep edilmedikçe, işleme tabi tutulmamış bir yüzey ile sağlanacaktır. Yüksek Sıcaklık Düşük Sehim (HTLS) özellikli TEİAŞ tarafından belirlenen tüm iletkenler, aşağıda açıklandığı gibi işlenmiş bir yüzey şartına sahip olabilir; GZTACSR, ACCC iletkenleri yeni olduğunda iletkenin termal oranını maksimuma çıkarmak için 0,6 minimum yüzey yayılma(emissivity) katsayısına sahip olmalıdır. Bu yüzey yayılma(emissivity) değeri, bu belgede belirtilen fonksiyonel ve performans gereksinimlerini karşılayan bir yöntemle iletken yüzeyinin işlenmesiyle sağlanacaktır. Muamele edilen yüzeyin rengi yansıtıcı olmamalı ve gri renkte olmalıdır. Yüzey işlemi, sadece iletkenin dış yüzeyine eşit olarak uygulanmalıdır. İletken imalatçısı, aşağıdaki şartların yerine getirildiğini ispatlayan kanıt sağlamalıdır: a) Kontrol edilen iletkenin yüzey yayılması(emisivitesi) değeri, test edilen iletken için

maksimum çalışma sıcaklığına eşit bir yüzey sıcaklığında 0.6 veya daha yüksektir.

b) Yüzey işlemi, sıkıştırma bağlantıları yapmak ve iletkeni onarmak amacıyla bir tel fırça veya ped ile kolayca aşındırılabilir, ancak enerjili hatta, iletkenin tasarlanan çalışma ömrü boyunca, duyulabilir gürültüyü arttırmamak için normal kullanım ve kurulum tekniklerine dayanacak kadar esnek olacaktır.

c) Uygulama, işitilebilir gürültü oluşumuna yol açan havadaki partikülleri tutabilecek

yapışkan bir yüzey sağlamayacak ve 150°C'ye (standart iletkenler için) ve 210°C'ye (Yüksek Sıcaklık İletkenleri için) kadar sıcaklıklarda çalışırken, iletkenin tasarlanan çalışma ömrü boyunca, yapışkan hale gelmeyecektir.

2.4. Bilgiler, Dokümanlar ve Hesaplamalar Yüklenici veya İmalatçı aşağıda tanımlanan bilgi ve hesaplamaları teklifleri ile birlikte verecektir. 2.4.1. Bilgiler, Dokümanlar

TEİAŞ


Aşağıda tanımlanan konularda bilgiler ve dokümanlar metrik sistem birimleriyle verilecektir. - MCM ve eş değer kesit alanları - Maksimum gerilme dayanımı ve hesaplama yöntemi - Makaraların tanımı, boyutları, çizimleri ve ağırlıkları - İletkenlerin imalatında kullanılacak çelik çubuk vb. malzemelerin kalitesi ve

kimyasal bileşimi - İletken/iletkenlerin elektriki ve mekaniki özelliklere göre tahkiki 2.4.2. Hesaplamalar Yüklenici veya imalatçı, Alıcının yapacağı ayrıntılı sistem etütlerinde(özellikle aşırı manevra gerilim hesaplarında) kullanılmak üzere iletkenler için aşağıda tanımlanan konularda teknik özellikleri ve hesaplamaları verecektir.

a. -500C ve +500C sıcaklık aralığında 47 Hz ve 5000 Hz arasında iletken direncinin frekansla değişimi.

b. 250C, 500C, 750C sıcaklık değerleri için iletkenin 50 Hz’deki AC direncinin ve özindüksiyon reaktansının 0-12 kA akım aralığında akımla değişimi.

c. 47 Hz ve 5000 Hz arasında iletkenin özindüksiyon reaktansının frekansla değişimi.

2.5. Diyagramlar Yüklenici veya imalatçı, iletkenler için aşağıda tanımlanan diyagramları hazırlayacak ve sözleşmenin imzasından sonra imalata başlamadan önce Alıcı'ya verecektir. 2.5.1. Gerilme-Uzama Eğrileri Komple iletken ile alüminyum ve iletkenin öz kısmı için tümü bir sayfada olmak üzere ilk ve son gerilme (kg/mm2)-uzama (%) eğrileri (+150C' de ya da laboratuar sıcaklığında 1 saat yük altında tutularak) saptanacak ve çizilecektir. 2.5.2. Krip-Zaman Eğrileri Komple iletken ile alüminyum ve iletkenin öz kısmı için 150C' de ya da laboratuar sıcaklığında 1 saat, 1 gün, 1 ay, 1 yıl ve 10 yıl için krip-zaman eğrileri çizilecektir. 2.5.3. Uzun Süreli Krip-zaman Eğrileri En az 10 yıllık bir süre için ve iletken kopma dayanımının %10, 20, 30, 40, 50 ve 60'ı için krip-zaman eğrileri çizilecektir. 2.6. Makara

TEİAŞ


İletkenler gereken uzunluk ve depolama koşullarına uygun ahşap veya metal tamburlarda tedarik edilecektir. İletkenlerin sarıldığı makaralar, deniz aşırı nakile, uygun araçlarla taşınmaya ve yüklenmeye uygun yapıda olacaktır. Bütün makaralar Enerji İletim Hatlarının tesisindeki ağır çalışma koşullarına ve tel çekim cihazları ile kullanılmaya müsait olacaktır. İletkenler makaralar üzerinde korozyondan oluşabilecek hasar riskinden korunmalıdır. Makaralarda metal göbek takviyeleri kullanılacak ve metal göbek takviyesindeki deliğin çapı minimum 8,5 cm olacaktır. Makaralar ahşap olmaları halinde sert ağaçtan yapılacak, iletkeni korumak için makara üstünü örten tahtalar iyi kalite ağaçtan ve en az 2,5 cm kalınlıkta olacak, ayrıca çelik kemerle çemberlenerek yükleme, nakliye ve boşaltma işlemlerinde iletkenlerin korunması sağlanacak, her hangi bir durumda makara göbeğinde meydana gelebilecek iletken kaymasını önlemek için iletkenin her iki ucu makara dış yanaklarına sabitlenecektir. Makaralar çürüme, küf, mantar ve böceklere karşı koruma sağlayacak şekilde Heterocyclic S.N bileşiklerinden benzothiazol ve izothiazolin karışımı veya benzeri sıvılara sıcak veya soğuk yöntemle daldırılmış tahtalarla imal edilecektir. Alıcı iletkenlerin kullanılma durumuna göre makaraların kaç yıllık korumaya uygun şekilde imal edilmesi gerektiğini Malzeme Listesinde belirtecektir. Makaradaki iletkenin uzunluğu ± % 1 toleranslı olacak ve makaralar,2’li demet iletkenli Enerji İletim Hattı için 6’lı gruplar halinde ve 3’lü demet iletkenli Enerji İletim Hattı için ise 9' lu gruplar halinde hazırlanacak ve makaralardaki iletken uzunlukları da yukarıdaki tolerans aşılmamak kaydıyla eşit olacaktır. 2.7. Etiket Makaraların her birinde ve yan yüzlerinden biri üzerinde paslanmaz metal veya çevre şartlarına dayanaklı plastik malzemeden yapılmış bir etiket bulunacaktır. Etiket makaranın yan yüzüne kolaylıkla görülebilir şekilde çelik vidalarla veya perçinle tespit edilecek, yazılanları kolayca okunabilecek ve zamanla bozulmayacak şekilde olacaktır. Ayrıca makaranın yan yüzeylerinden biri üzerine açık hava şartlarından etkilenmeyecek şekilde boya ile imalatçının Adı ve sembolü, Alıcının malzeme kod numarası, İletken tipi, İletken uzunluğu ve varsa Grup numarası okunaklı şekilde yazılacaktır. Makara, iletken çıkarılırken makara dönüşünün doğru yönünü göstermek için işaretlenmelidir.

Etiket üzerine aşağıdaki bilgiler yazılacaktır;

TEİAŞ


- Alıcının sipariş veya seri numarası

- Alıcının malzeme kod numarası

- İmalatçının adı ve sembolü

- Üretim tarihi

- İletkendeki yağ tipi (varsa)

- İletken tipi

- İletken uzunluğu

- Grup numarası(varsa)

- Makaranın net ağırlığı (kg) - Makaranın brüt ağırlığı (kg)

- Gevşetme yönü

- Gideceği Yer 3. TESTLER Test tarihi İŞ SAHİBİ'ne yurt içinde yapılacak testlerde en az 15 gün, yurt dışında yapılacak testlerde en az 45 gün önce bildirilmelidir. Tip ve numune testleri Madde 1.2’ de verilen Standartlara uygun şekilde yapılacaktır. Tip testleri, esas olarak tasarımına ve üretim sürecine bağlı olan iletkenin ana özelliklerini doğrulamayı amaçlamaktadır. Tip testler, her imalat yerinde tamamlanmalı ve tasarım, imalat projesi veya üretim yeri değiştiğinde tekrarlanmalıdır. Tüm iletkenler, bu belgede referans verilen ilgili Standartlarda ayrıntılı olarak verilen tip testlerine ve bu şartnamenin ek gereksinimlerine tabi olmalıdır. Kabul kriterleri ile birlikte her bir test, aşağıdaki şartlarda detaylandırılmıştır. Özel iletken veya iletkenin malzemelerine hangi testlerin uygulanacağını belirlemek için bir çapraz kontrol tablosu, bu şartnamenin Ek 4 Tablo'sunda verilmiştir. İletkenin ve kullanılan malzemelerin teknik parametreleri, İletken veri sayfası(Datasheet) ve eklerde verilen Malzeme listesi, Garanti edilen özellikler-Teknik parametreler listesi ve İletken kesit resminde sağlanacaktır. Alaşım iletkenler için Alaşım iletkeni oluşturan metallerin yüzdeleri onaylı olarak İDARE’ye teslim edilecektir. 3.1. Tip Testleri Tip testleri bu şartnamade yer alan maddeler ve Ek 4-A’da verilen Tip Testlerine ilişkin tabloya uygun şekilde gerçekleştirilecektir. Tip testleri, İdari Şartname Madde 46.8’e uygun olarak yapılmaktadır. Ancak özel iletkenler Teşekkülümüzce yeni kullanılmaya başlayacağından, bu şartname çerçevesinde yaptırılacak tip testlerinin, akredite edilmiş (uluslararası geçerliliği olan) laboratuvarlarda yaptırılması esastır. İDARE’ce uygun bulunması halinde bu testler üreticinin kendi tesislerindeki, muayene ve test cihazları akredite bir kuruluşça kalibre edilmiş laboratuvarlarında da yapılabilecektir. Tip test raporları uluslararası standartlara uygun olarak test süreçlerini ve sonuçlarını içermelidir. Tip testlerinin tüm masrafları Yüklenici tarafından karşılanacaktır. Üretici tarafından tip testi için TEİAŞ temsilcisi nezaretinde alınan iletken

TEİAŞ


numunesi, gerekli tüm testlerin tamamlanması için yeterli uzunlukta olmalıdır. 3.1.1. Yüzey Durumu – Surface Condition

İletkenin yüzey durumu görsel bir incelemeye tabi tutulmalıdır.

Kabul kriterleri - İletkenin yüzeyi, çentikler, çizikler ve girintiler gibi çıplak gözle görülen tüm kusurlardan arınmış olmalıdır. Verilen bir emisyon(emissivity) değerini yönetmek için ek bir kaplama iletkene uygulanmışsa, bu da iletken yüzeyine düzgün ve muntazam bir şekilde uygulanmalıdır. Yağlanmış iletkenlerde, iletkenin dış tarafında herhangi bir yağ izi bulunmayacaktır. 3.1.2. İletken çapı- İç Boşluk Ölçümü a) İletken çapı

İletken çapı, iletken tip testi için hazırlanmış numuneler üzerinde ölçülmelidir.

Kabul kriterleri - İletkenin çapı, Ek 2 Tabloda belirtilen yerine kullanılacağı iletkenin çap değerlerinden daha yüksek olmayacaktır.

b) İç Boşluk Ölçümü (GZTACSR Sadece iletkenler)

GZTACSR iletkenlerinin, ölçülen alüminyum/zirkonyumun iç katmanının iç çapı değerleri, üretici iletken veri sayfası, Garanti edilen özellikler-Teknik parametreler listesi ve İletken kesit resmi üzerinde belirtilen değerlere uygun olacaktır.

Kabul kriterleri - Alüminyum / zirkonyum iç tabakasının iç çapı 11.0 - 11.8 mm arasında olmalıdır ve veri sayfasında, Garanti edilen özellikler-Teknik parametreler listesinde veya İletken kesit resminde gösterilen nominal değerden +/-% 3'ten fazla değişmemelidir.

3.1.3. D.C Direnci

Tam iletkenin direnci ölçülmeli ve gerekli görülen yerlerde 1m'lik örnekler doğrulama için ölçülmelidir.

Kabul Kriteri - Ölçülen değer, bu şartnamenin Ek 2 Tabloda tanımlanan maksimum D.C. Rezistansı aşmamalıdır. 3.1.4. Hareketsizlik(Inertness)

İletkenin alüminyum / alüminyum alaşım tabakaları yaklaşık 0,5 m çözülmeli ve yeniden sarılmalıdır. Bu testi, hala tambur üzerinde iken veya sarım testi için alınan 1 m uzunluğundaki bir numunenin sıyrılmasından hemen önce örnekler üzerinde tamamlamak kabul edilebilir.

TEİAŞ


Kabul kriterleri - Tüm kablolar doğal konumlarında bulunacak ve iletken kesildiği noktada tel uçları yerinde kalacaklardır. Teller kolayca el ile değiştirilecek ve daha sonra yaklaşık konumlarında kalacaktır.

3.1.5. Sarım Oranı ve Yönü – Lay Ratio and Direction of Lay

Belirli bir iletken katmanının sarım oranı, ölçülen sarım uzunluğunun katmanın çapına bölünmesiyle elde edilir. Kabul Kriterleri – Aşağıdaki değerler uygulanacaktır.

Çelik teller ve kompozit teller, 16 - 26.

Alüminyum ve Alüminyum Alaşımlı teller, iç katmanlar için 10 - 16 ve dış tabaka için 10 - 14. Tellerin dış tabakası sağ el yönünde sarımlı olacaktır. 3.1.6. Tellerin Sayısı ve Türü – Number and Type of Wires

İletken incelenmeli ve tellerin sayısı ve tipi kontrol edilmelidir. Kabul kriterleri - Tellerin sayısı ve tipi, ilgili veri sayfasında, Garanti edilen özellikler-Teknik parametreler listesinde veya İletken kesit resminde belirtilen iletkene uygun olarak onaylanmalıdır. 3.1.7. İletken ve Yağın Birim Ağırlığı – Mass per Unit Length of Conductor and

Grease

İletken birim uzunluğundaki gres(varsa) ağırlığı, tamburun sonundan alınan bir iletken örneğinden belirlenir. İletken numunesinin ağırlığı ve uzunluğu ölçülmeli ve kaydedilmeli ve numune dışarıda yağ olup olmadığını kontrol etmek için incelenmelidir. Her tabakadaki teller, kaplama ve silme gerekliliklerinin karşılandığını doğrulamak için incelenirken katman tarafından kademeli olarak tabaka halinde ayrılmalıdır. Gres yağı teyit edilen herhangi bir uygun yöntemle çıkarılarak boşaltılır ve temizlenmiş iletken örneğinin ölçülen ağırlığı, İDARE’ce aksi belirtilmedikçe bu şatnamenin Ek 2 Tabloda tanımlanan yerine geçeceği iletkenin ağırlık değerlerini aşmamalıdır.

Kabul kriterleri - Birim ağırlık, +/-% 0.1'lik bir hassasiyete sahip olan bir aparat kullanılarak belirlenecek ve iletken sonucu, Bu şartnamenin Ek 2 Tabloda detaylı olarak verilen nominal değerinin +/-% 2'sinden daha fazla değişmeyecektir.

Not : İletkendeki gres(varsa) ağırlığının doğrulanması sırasında, test amacıyla damlama noktası ve yağ ayırma testleri için yeterli gresin elde edilmesi uygun kabul edilebilir. Bu şekilde yağ toplama yöntemi kullanılıyorsa, yağlayıcı iletken ısıtılmadan ve herhangi bir yağ boşaltma veya temizleme faaliyeti gerçekleşmeden numune yağ alımı yapılmalıdır.

3.1.8. Gerilme - Uzama Eğrisi Testi (Stress-Strain Curve Test)

TEİAŞ


Gerilme - Uzama eğrisi, TS EN 50182 Ek C'ye uygun olarak gerçekleştirilmelidir. Aynı iletken tasarımının, yani AAAC veya ACSR'nin bir dizi boyutunun üretildiği durumda, sadece en büyük iletken boyutunun test edilmesi gerekir.

Kabul kriterleri - Stres / Deformasyon testi için belirli bir geçiş / başarısızlık kriteri yoktur; Testten elde edilen veriler, yük altındaki iletkenin davranışının en iyi bilgisini temsil etmelidir.

Not : Gerilme - Uzama Defarmasyon eğrisi testinin tamamlanmasını takiben,

toplanan veriler IEC 61597 uyarınca Young'ın Esneklik Modülünü hesaplamak için kullanılacaktır; Ortaya çıkan rakam, Tip Tescil belgesinin bir parçası olarak Tedarikçi Sunum Formunda TEİAŞ’a teslim edilecektir.

3.1.9. Çekme Kopma Mukavemeti – Tensile Breaking Strength

Çekme kopma mukavemeti testi, uzunluğu 10 m'den az olmayan bir iletken numunesi üzerinde gerçekleştirilmelidir. Kabul kriterleri - İletken kopma mukavemetinin % 95'ine herhangi bir telin kırılması olmadan ulaşılması halinde iletkenin kopma mukavemeti tatmin edici kabul edilir. Herhangi bir telin kırılması, gerekli yüke ulaşılmadan önce telin uc noktalarındaki 50 mm'lik kısmında gerçekleşirse, kırılma tel ucuna bağlı olarak kabul edilir ve uc kısmı değiştirilebilir ve test tekrarlanabilir. İstenilen yüke ulaşılmadan önce kırılma uçlardaki 50 mm'de değilde daha içeride meydana gelirse, orijinal numunenin konumuna bitişik makara üzerindeki bir noktadan iki ek numune alınacaktır ve her iki numune de gerekli olan yüke dayanmalıdır.

3.1.10. Çekme Testi (Stringing Test)

Eğer TEİAŞ gerekli görüyorsa, bir çekme testi yapılacak ve bu, TS EN 50182 Ek E'ye göre gerçekleştirilecektir.

Kabul kriterleri - Germe tertibatından iletken uzunluğunun çözülmesi sırasında gözlem yapılmalı ve eğer tek bir dış katman teli normal konumun üzerinde bir tel çapından daha fazla kalkarsa, iletken kabul edilemez olarak kabul edilecektir. 3.1.11. Yüzey Emisyonu (Surface Emissivity)

Eğer iletken yüzey emisyonu için işlenmişse, bu en az 400 mm uzunluğunda üç örnek üzerinde ölçülmelidir, Numune iletkenin dış katmanının iki telleri arasına numunenin ortasına bir termokupl sabitlenmelidir ve tertibat ısıtılmalıdır. Isıtma elektrik akımı verilerek veya normal çalışma sıcaklığındaki bir fırında bir saatlik bir süre boyunca bekletilmesi ile gerçekleştirilir. Bir saatlik sürenin ardından iletken sıcaklıği sabit olmalı ve ısıtma mekanizmasının kontrol sıcaklığına yakın olmalıdır. Bir kızılötesi görüntüleme cihazı, test edilen iletken numunesinin merkezine yönlendirilir ve termokupl tarafından kaydedilen sıcaklığa uyacak şekilde kalibre

TEİAŞ


edilen görüntüleyicide gösterilen sıcaklık kızılötesi görüntüleyicide gösterilen emisivite iletkenin yüzey emisivitesi olarak kaydedilmelidir.

Kabul kriterleri - Üç numunenin sonuçları kaydedilecek ve hesaplanan ortalama değer esas alınacaktır ve bu değer 0,6'nın üzerinde olmalıdır.

3.2. Bireysel Teller Üzerinde Testler - Tests on Individual Wires Aşağıdaki testler, her testin başlığında aksi belirtilmedikçe, sırasıyla alüminyum, alüminyum alaşımı, alüminyum kaplamalı çelik, galvanize çelik sarımlar ve kompozit özler üzerinde gerçekleştirilecektir;

3.2.1. Yüzey Durumu – Surface Condition

Tellerin yüzey durumu görsel bir incelemeye tabi tutulur.

Kabul kriterleri - Telin yüzeyi, çentikler, çizikler ve büyük girintiler gibi çıplak gözle görülen tüm kusurlardan arınmış olacaktır. İletken iç katmanlarından alınan tel üzerinde, alüminyum veya alüminyum alaşımlı yuvarlak tel içinde 3 mm'ye kadar olan pürüzsüz sıkıştırma elipsleri kabul edilebilir.

3.2.2. Çap (Diameter)

3.2.2.1 Yuvarlak Teller(Round Wires)

Ek 2 tabloda belirtilen iletkenler için bireysel kabloların nominal çapı, telin aynı kesitinde alınan dik açıda iki ölçüm ile ve iletken veri sayfası, garanti edilen özellikler ve Teknik Parametreler listesi veya iletken kesit resminde belirtilen çapla karşılaştırılarak belirlenir. Kabul kriterleri - Aşağıdaki toleranslar iletkenlerde kullanılan tüm yuvarlak teller için geçerli olacaktır ve iletken veri sayfasında, Garanti edilen özellikler-Teknik parametreler listesinde veya İletken kesit resminde belirtilmelidir.

3.50mm çapa kadar olan çelik teller, +/- 0,05 mm'lik bir toleransa sahip olacaktır; Çapı 3.50mm'nin üzerindeki tüm teller +/- 0,06 mm'lik bir toleransa sahip olacaktır.

2.67 mm'den daha az olan Alüminyum Kaplamalı Çelik tel sarımları +/- 0,04 mm toleransa sahip olacaktır; 2.67 mm'nin üzerindeki tüm teller +/-% 1.5 toleransa sahip olacaktır.

3.00 mm'ye kadar ve dahil olmak üzere Alüminyum ve Alüminyum Alaşımlı teller, +/- 0.03 mm'lik bir toleransa sahip olacaktır; 3.00 mm'nin üzerindeki tüm teller +/-% 1'lik bir toleransa sahip olacaktır.

3.00 mm'ye kadar ve dahil olmak üzere kompozit teller, +/- 0.09 mm'lik bir toleransa sahip olacaktır; 3.00 mm'nin üzerindeki tüm kompozit teller% +/- 1 toleransa sahip olacaktır.

3.2.2.2 Şekil Verilmiş Teller (Formed Wires)

TEİAŞ


Şekillendirilmiş bir telin eşdeğer çapı, 1 m uzunluğunda bir numuneden yapılan ağırlık ölçümlerinden ve iletkendeki her malzeme için ilgili standartta belirtilen yoğunluğundan elde edilecektir.

Kabul kriterleri - Aşağıdaki toleranslar iletkenlerde kullanılan tüm alaşım tellere uygulanacak ve iletken kesit çiziminde belirtilecektir.

3.00 mm'ye kadar ve dahil olmak üzere Alüminyum ve Alüminyum Alaşımlı teller, +/- 0.03 mm'lik bir toleransa sahip olacaktır; 3.00 mm'nin üzerindeki tüm kablolar +/-% 1'lik bir toleransa sahip olacaktır. Trapez teller için tolerans değeri çapta % 2 olacaktır.

3.2.3. Mekanik Özellikler Testler

İletkeni oluşturan malzemelerin mekanik özellikleri, aşağıdaki 3.2.3.1, 3.2.3.2 ve 3.2.3.3 nolu maddelerde tarif edilen kopma mukavemeti ve % 1 uzatma testlerindeki uzama ve gerilme değerleri ile gösterilmelidir.

3.2.3.1 Kopma Mukavemeti Testi – Tensile Strength Test

Çekme mukavemeti testi, TS EN 50182'ye göre parçalarına ayrılan bir iletken numuneden alınan tüm teller üzerinde tek tek gerçekleştirilmelidir.

Kabul kriterleri - Bu Şartnamanin Ek 5 Tablo’da belirtilen her bir malzeme için istenen minimum Kopma mukavemetleri sağlanacaktır;

3.2.3.2 Uzama Testi (Elongation Test)

3.2.3.1'de detaylandırılan gerilme mukavemeti testi sırasında, münferit tellerin uzaması kaydedilecektir.

Kabul kriterleri - Elde edilen değer, bu şartnamenin Ek 5 Tablo’da verilen değerden daha az olmamalıdır.

3.2.3.3 % 1 Uzama Testinde Stres (Sadece Çinko Kaplı ve Alüminyum Kaplı Çelik Teller) Stress at 1% Extension Test (Zinc Coated and Aluminium Clad Steel Wires Only)

3.2.3.1'de detaylandırılan gerilme mukavemeti testi sırasında münferit tellerin uzaması kaydedilecektir.

Kabul kriterleri - Elde edilen değer, bu tarifnamenin Ek 5 Tablo’da verilen değerden daha az olmamalıdır. 3.2.4. Özdirenç (Sadece Alüminyum ve Alüminyum Alaşımlı Teller) Resistivity

(Aluminium & Aluminium Alloy Wires Only)

Numunenin nΩ / m cinsinden ifade edilen elektriksel direnci, ondalık üç basamağa

TEİAŞ


kadar düzeltilmiş 20 °C'de bir sıcaklıkta ölçülmelidir. Özdirenç; ölçülen direnç, ölçülen çaptan hesaplanan telin toplam kesiti ve direncin ölçüldüğü telin uzunluğundan hesaplanmalıdır. Kabul kriterleri - Bireysel bir telin maksimum direnci aşağıdaki gibi olacaktır;

Alüminyum Tel - 28.26 nΩ / m

Alüminyum Alaşımlı Tel - 31.5 nΩ / m Termal Dayanıklı Alüminyum Alaşımlı Tel - 28.74 nΩ / m

3.2.5. Sargı Testi (Sadece Galvanizli Çelik, Aluminium Kaplı Çelik, Alüminyum ve Alüminyum Alaşımlı Teller) Wrapping Test (Galvanised Steel, Aluminium & Aluminium Alloy Wires Only)

Bir iletken örneğinden alınan tellerin en az % 50'si aşağıdaki gibi bir sarma testine tabi tutulur.;

Çelik Teller – Telin kesitine eşit bir merdane etrafında 8 tur, dakikada 15 turu geçemez.

Alüminyum Tel - Telin kesitine eşit bir merdane etrafında 8 tur, dakikada 60 turu geçemez. Sonrasında 6 tur tel sökülür ve daha sonra tekrar sıkıca sarılır.

Alüminyum Alaşımlı Tel – Telin kesitine eşit bir merdane etrafında 8 tur, dakikada 60 turu geçemez.

Trapez Tel (Trapezoidal Wire) – EN 50540’da belirtilen testler uygulanacaktır.

Kabul kriterleri - Test edilen tel yırtılmamalı veya kırılmamalı. 3.2.6. Kaynak (Sadece Alüminyum ve Alüminyum Alaşımlı Teller) - Welding

(Aluminium & Aluminium Alloy Wires Only) Tedarikçi, numune boyutunda 6 adet tel için, alüminyum veya alüminyum alaşımlı tellerin birleştirilmesi için kullanılan alın direnç kaynağı, soğuk basınç kaynağı veya İDARE tarafından onaylanan diğer metotla kaynak yöntemini gösterecektir. Kabul kriterleri – Alaşım Teller ve alüminyum teller için birleşme yerleri, 130 MPa'dan az olmayan bir gerilme kopma mukavemetine sahip olacak ve birleşme alanının yüzey alanı tamamlandığında, telin yüzey geometrisine ve orijinal telin sonuna uydurduğunu gösterecektir. Tavlı Alüminyum teller için bu değer 75 MPa'dan az olmayacaktır.

3.2.7. Çinko Kaplama Testleri (Sadece Galvaniz Çelik Teller) - Zinc Coating Tests (Galvanised Steel Wires Only)

Çinko kütlesinin saptanması, daldırma testi ve yapışma testi genel olarak TS EN

TEİAŞ


10244-2'de açıklanmıştır, ancak spesifik test yöntemleri ve Kabul kriterleri aşağıdaki 3.2.7.1, 3.2.7.2 ve 3.2.7.3 nolu uluslararası sınıflamalarda tanımlanmıştır.

3.2.7.1 Kütlenin Belirlenmesi (Determination of Mass)

Çinko kaplama kütlesi, TS EN 10244-2'de tarif edildiği gibi hacimsel veya gravimetrik bir yöntemle belirlenecektir. Tedarikçi, hacimsel veya gravimetrik tayin yöntemlerinin hangisinin kullanılıp kullanılmayacağına dair test edilmesinden önce tavsiyede bulunacaktır.

Kabul kriterleri - Aşağıdaki çinko kaplama kalınlıkları tüm çelik tellere kesitlerine göre uygulanacaktır. Çapları 2.75 mm ila 3.00 mm arasında olanlara 230 g/m2'lik bir kaplama uygulanacaktır. Çapı 3,00 mm ila 3,50 mm olan teller için 245 gr/m2'lik bir kaplama uygulanacaktır.

3.2.7.2 Daldırma Testi (Dipping Test)

250 mm uzunluğunda bir test numunesi yağdan arındırılır, damıtılmış suda durulanır ve pamuk yünü ile temizlenir. Numune, sadece daldırma testine tabi tutulmayacak olan ucundan tutulacak veya desteklenecektir. Test, en az 80 mm çapında ayıraç(reagent) içeren bir cam kapta (Not 9) 100 mm'lik bir derinlikte gerçekleştirilmelidir. Test numunesi, kenarlara değmeden konteynırda dikey olarak tutulmalı ve ayıraç içine 1 dakika süre ile daldırılmalıdır, bu test iki kez daha tekrarlanmalıdır.

Not : Reaktif, bakır sülfat kristallerinden (CuSO4. 5H2O) hazırlanmış, 314 g

tuzdan 1 litre iyonize suya kadar doymuş bir bakır sülfat çözeltisi olmalıdır. Kabul kriterleri - Eğer yapışık bakır içermeyen daldırmaların sayısı, belirtilen daldırma sayısına eşit veya ondan büyükse, numune testin gerekliliklerini yerine getirmiş sayılır. Kesilen ucun 25 mm dahilindeki metalik bakır bölümü atılmalıdır.

3.2.7.3 Yapışma Testi (Adhesion Test)

Kaplanmış çelik tel içeren her iletken örneğinden kesilen bir örnek, çinko kaplama testinin yapışmasına tabi tutulmalıdır. Tel, 3.50mm ve daha küçük tel çapları için tel çapının 4 katı, 3.50mm'den daha büyük tel çapları için tel çapının 5 katı kadar bir çapa sahip olan silindirik bir mandrelin etrafında, bir yakın sarmalda dakikada 15 dönüşü aşmayan bir hızda en az 8 tur sarılmalıdır

Kabul kriterleri - Çinko kaplama, çeliğe sıkıca bağlı kalacaktır ve herhangi bir çinkonun çıplak parmaklarla sürtünerek çıkarılabileceği kadar çatlamamalı veya parçalanmamalıdır. 3.2.8. Alüminyum Kaplama Kalınlığı ve Düzgünlüğü (Sadece Alüminyum Kaplı Çelik Teller) Aluminium Cladding Thickness and Uniformity (Aluminium Clad Steel Wires Only)

Herhangi bir çelik tel üzerindeki minimum alüminyum kaplama kalınlığı, üç ondalık

http://tureng.com/tr/turkce-ingilizce/uluslararas%C4%B1%20s%C4%B1n%C4%B1flama

TEİAŞ


basamağa kadar ölçebilen uygun bir ekipman kullanılarak ölçülmelidir.

Kabul kriterleri - Kaplama kalınlığı, 1,80 mm'den küçük teller için nominal tel çapının % 8'i olacaktır. 1.80 mm ve üzeri teller için, kaplamanın kalınlığı, nominal tel yarıçapının% 10'u olacaktır.

3.2.9. Burulma Testi (Sadece Çinko Kaplı Çelik, Alüminyum Kaplı Çelik Teller ve

Alüminyum Teller) - Torsion Test (Zinc Coated Steel & Aluminium Clad Steel Wires Only)

Telin çapının en az 100 katı uzunluğunda bir düz tel örneği aşağıdaki şekilde bir burulma testine tabi tutulur.

TS EN 50540 madde 5.1.1’deki değerler esas alınacaktır.

Kabul kriterleri - Numune teli, arızasız gereken dönüşlerin sayısını karşılar veya aşarsa numenin, gereksinimleri karşıladığı kabul edilir. Numuneden, test sırasında tel koparsa ve müteakip inceleme, kopmanın 2 tel çapları içinde kavrama pozisyonunda meydana geldiğini belirlnirse daha sonra test tekrarlanacaktır.

3.2.10. Boya Nüfuz Testi (Sadece Katı Kompozit özlü İletkenler) - Dye Penetration

Test (Solid Composite Core Conductors Only)

ASTM B 987 de belirtilen aşağıdaki değerler esas alınacaktır. 10mm +/- 0.5mm uzunluğundaki on adet öz numunesi, numuneden 90° 'de özün eksenine kesilir ve bir petrie çanağında bir cam toplar tabakası üzerine konulur. Çanak içine toplarınkinden 2-3mm daha yüksek bir derinlikte olacak şekilde uygun bir boya penetranı dökülür. Numuneler 15 dakika boyunca ıslanmaya bırakılırlar, bu sırada boya siyah bir ışık altında gözlenir ve kılcal hareket yoluyla boyanın artmasına dikkat edilir.

Kabul kriterleri - Numuneler boyunca boyanın artması için geçen süre 15 dakikadan fazla olmalıdır.

3.2.11. Corona Sönüm Gerilim Testi (Corona Extinction Voltage Test)

Her biri en az 5 m uzunluğunda iletkene ait iki numune, zemin üzerinde 7.01 m'yi aşmayan bir yükseklikte, alt iletkenler arasında 450 mm'lik aralıklarla yatay ikili bandıl konfigürasyonunda gerdirilmelidir. Güç frekansı gerilimine tabi tutulduğunda numune tertibatı, kuru koşullar altında faz-toprak arası 154 kV (rms)‘tan daha az olmayan bir korona sönme voltajına sahip olacaktır. Numunelerin herhangi bir bölümünde koronaya ait bir iz bulunmayacaktır. Test korona kontrol halkaları olmadan yapılmalıdır. Bununla birlikte, küçük korona kontrol halkaları, uç bağlantı parçalarında korona oluşumunu önlemek için kullanılabilir. Voltaj standart atmosfer koşulları için düzeltilmelidir. 3.2.12. Radyo frekans testi (Radio Interference Voltage Test)

TEİAŞ


Yukarıdaki (3.2.11) 'de belirtilen koşullar altında, iletken numuneler kuru koşullar altında faz-toprak arası 154 kV 50 Hz AC gerilime maruz bırakıldığında bir MHz'de 1000 mikrovolt'un altında radyo girişim voltajı seviyesine sahip olmalıdır. Bu test korona kontrol halkaları ve ark boynuzları ile gerçekleştirilebilir. 3.2.13. Yüksek Sıcaklık Dayanıklılığı ve Creep Testi (High Temperature Endurance &

Creep Test)

En az 100 X d + 2 X a'ya eşit uzunluktaki iki iletken numunesi (burada d, iletken çap ve a ise İletken uç hırdavatları ve numunenin uzunluğudur.) iletken maksimum kopma yükünün % 25'ine eşit yükte çekilmelidir. Mesafe a, numune uzunluğunun en az % 25'i veya hangisi daha küçükse 2 m olmalıdır. İletken örnekleri aşağıda belirtilen testlere tabi tutulacaktır:

(i) İletken örneklerinden birinde, iletken sıcaklığı 1000 saat 20 °C'de muhafaza

edilmelidir. Bu süre boyunca iletkenin uzaması / creep gerinimi, 1 saat, 10 saat, 100 saat sonunda ve daha sonra her 100 saat için 1000 saate kadar olan sürede ölçülüp kaydedilecektir.

(ii) Diğer iletken numunesinde, iletken sıcaklığı, 20 derecelik adımlarla tasarlanmış maksimum sıcaklığa yükseltilmelidir. İletken sıcaklığı ve iletken örneğinin termal uzaması her adımda ölçülmeli ve kaydedilmelidir. Sıcaklık, her adımda sıcaklık stabilizasyonu için yeterli bir süre boyunca tutulmalıdır. Ayrıca, iletken sıcaklığı 1000 saat için tasarlanmış maksimum sıcaklıkta (+10 ° C) muhafaza edilmelidir. Bu süre boyunca iletkenin uzaması / creep uzaması, 1 saat, 10 saat, 100 saat sonunda ve daha sonra her 100 saat için 1000 saate kadar olan sürede ölçülüp kaydedilecektir. Yukarıdakilerin tamamlanmasından sonra, iletken numunesinin özü, maksimum kopma gerilmesi testine tabi tutulur. İletken özü, maksimum kopma gerilmesinin % 95'ine eşdeğer bir yüke dayanmalıdır. İletkenin özünün Karbon fiber kompozit olması durumunda, özün bükülme mukavemeti ve cam geçiş sıcaklığı da değerlendirilmeli ve aynı başlangıç değerine göre % 10'dan fazla bozulma gözlenmemelidir. Tedarikçi, termal uzamayı sıcaklığa bağlı olarak çizmelidir.

Tedarikçi, benzer tipte iletken üzerinde yapılan laboratuvar deneyleri ve diğer laboratuvar araştırmaları / deneylerine dayalı olarak creep karakteristiği ayrıntılarını sunacak ve normal yükte 1 ay, 6 ay, 1 yıl, 10 yıl ve 20 yıla karşılık gelen uzama/creep uzaması değerlerini tasarlanan maksimum sıcaklık ve oda sıcaklığı için gösterecektir.

3.2.14. Kasnak Testi (Sheaves Test)

En az 35 metrelik iletken numunesi, Komple Koparma Mukavemeti kuvvetinin % 22'sinde gerilecektir ve 20 derece açıyla, iletkenin kendi çapının en az 32 katı çapa sahip olan kasnaklar arasında geçirilmelidir. İletken, kasnakların üzerinden 36 kez 2 m / sn'lik bir hızla geçirilmelidir. Bu testten sonra iletken üzerinde Komple Koparmaya Dayanım testi yapılmalıdır. Kompozit özlü iletkenler için öz, ASTM B987'ye göre boya penetrasyon testi yoluyla herhangi bir hasar veya çatlama işareti için incelenmelidir.

TEİAŞ


3.2.15. Eksenel Darbe Testi (Axial Impact Test)

İletken numunesi dikey olarak askıya alınacak ve numunenin 4 metre üstünde bir yükseklikten 650 Kg düşerülerek yük uygulanacaktır. Darbe hızı 200 kg'lık bir ön gerilim ile 8 m / sn'den az olmayacaktır. Yük ve zaman eğrisi kaydedilecek ve öz için arıza yükü, özün maksimum kopma gücünden daha az olmayacaktır. 3.2.16. Radyal Ezilme Testi (Radial Crush Test)

Bir iletken bölümü, iki adet 15 cm’lik çelik levha arasında sıkıştırılarak üzerinde 1 dakika boyunca 350 Kg ağırlığında yük tutulacak ve daha sonra serbest bırakılacaktır. Öz teli / öz telleri daha sonra sökülmeli ve gerilme testi yapılmalıdır. Öz teli / öz telleri, özün (bükme sonrası) garantili kopma mukavemeti ile tam mukavemet tutumu sergilemelidir.

3.2.17. Rüzgar Titreşim Testi (Aeolian Vibration Test)

İletken ve destekleyici hırdavat donanım maksimum kopma gücünün % 25'ine yüklenmelidir. İletken gerilimini ölçmek için bir dinamometre, yük hücresi, kalibre edilmiş ışın veya başka bir cihaz kullanılmalıdır. Test sırasında sıcaklık dalgalanmalarına izin vermek adına sabit gerilimi korumak için bazı araçlar, önlemler sağlanmalıdır. Test tertibatındaki İletken uçları arasındaki mesafe en az 30 metredir. Açıklık, kablonun statik sehim açısının, yatay açıklıkta (1.5 + 0.5) derece olacak şekilde bir yükseklikte desteklenecektir. Döngü uç noktaları (antinod) titreşim genliğinin bir destek döngüsünde değil, bir serbest döngüde ölçülmesi ve izlenmesi için gerekli araçlar sağlanacaktır. İletkeni dikey düzlemde uyarmak için elektronik olarak kontrol edilen bir titreşim cihazı kullanılmalıdır. Titreşim cihazının armatürü, dikey düzlemde iletkene dik olacak şekilde sağlam bir şekilde sabitlenmelidir. Titreşim cihazı, askı tertibatı ve Titreşim cihazı arasında en az altı titreşim döngüsüne(ilmiğine) izin vermek için uygun bir açıklığı konumlandırılmalıdır.

Test, bir veya daha fazla rezonans frekansında (10 Hz'den fazla) gerçekleştirilmelidir. Genlik (tepeden-tepeye) döngüsü içerisindeki salınımın zirve noktası, iletken çapının üçte biri bir değer olacaktır. Düzenek, herhangi bir arıza olmadan 10 milyon döngüden daha az olmayak şekilde titreşime mağruz bırakılacaktır. Testten sonra, iletken herhangi bir hasar sergilememelidir (kırık teller). İletken, maksimum kopma gücünün en az % 95’ni koruduğunu kanıtlamak için test edilmelidir.

3.2.18. Burulma Sünekliliği Testi (Torsional Ductility Test)

10-15 m'lik iletken numunesi, maksimum kopma gerilimin değerinin % 20'sine yüklenmeli ve daha sonra +/- 180 derecelik artan basamaklarda döndürülmelidir. INVAR tipi HTLS iletkeni olması durumunda, tüm iletken en az 16 kez bu dönüşe dayanacak ve Alüminyum Alaşım veya INVAR öz tellerinde herhangi bir hasar olmayacaktır. Karbon-fiber kompozit öz iletkenleri durumunda, 4 rotasyondan sonra veya Alüminyum şeritlerin ayrılmasından sonra, Alüminyum teller kesilir ve iletkenden çıkarılır ve açık

TEİAŞ


kalan öz 16 rotasyona kadar çevirilir. Kompozit öz 16 rotasyonun tamamlanmasından sonra kırılmamalıdır.

3.2.19. Sıcaklık Döngüsü Testi (Temperature Cycle Test)

Bu testin amacı, termal döngü sıcaklığına maruz kaldığında metalik ve metal olmayan malzemenin bozunma özelliklerinin doğrulanmasıdır. Bileşenler arasındaki termal genleşme uyumsuzluğu nedeniyle büyük iç gerilmeler oluşabilir. Test yöntemi: İletken, maksimum kopma gücünün % 20’sinde gerdirilir. İletkenin uc noktalarının üzeri işaretlenir. Oda sıcaklığından, tasarlanmış maksimum sıcaklığa kadar 100 döngü uygulanır. Bu döngülerde tasarlanmış maksimum sıcaklıkta (+ 2.5 C derecede) 5’er dakika tutulur. Yukarıda belirtilen 100 döngüden sonra, İletken mekanik gerilimi oda sıcaklığında % 70'e kadar yükseltilecek ve bu gerginlikte 24 saat tutulacaktır. Daha sonra, maksimum kopma gücünün % 20’sine kadar mekanik gergisi düşürülecektir. Bu şekilde test 5 kez tekrarlanacaktır. Test sırasında hırdavatlar ve iletkenin sıcaklığı ayrıca direnç kaydedilecektir. Bu testin sonunda Kopma testi uygulanmalıdır. Kopma testinde iletkenin mekanik gücü maksimumum kopma gücünün % 95’inden yüksek çıkmalıdır. Karbon-fiber kompozit özler durumunda, bükülme(kopma) mukavemeti (Flexural strength) garanti edilen maksimum değerinin % 90’ından az olmamalıdır ve Termal döngü sonrası cam geçiş sıcaklığı, garanti edilen değerin % 90’ından az olmayacaktır.

3.2.20. Alüminyum Alaşımlı Tellerde Isı Direnci Testi (Heat Resistance Test On Aluminium Alloy Wire)

Kopma yükü testi, numuneyi bir saat boyunca aşağıdaki sıcaklıkta düzgün ısı fırınında ısıtmadan önce ve sonra gerçekleştirilmelidir. Isıtmadan sonra telin kopma mukavemeti, ısıtmadan önce kopma mukavemetinin% 90'ından daha az olmamalıdır.

İletkenin maksimum sürekli işletme sıcaklığı Test Sıcaklığı

150 dereceye kadar 230 derece(+5/-3 derece)

150 derece ile 210 derece arasında 280 derece(+5/-3 derece)

210 dereceden fazla ise 400 derece(+5/-3 derece)

3.2.21. Alüminyum kaplı öz telinde bükme testi (Uygulanabiliyorsa) - (Bending test on

Aluminium clad core wire) (if applicable)

30 cm uzunluğundaki bir alüminyum kaplı invar teli numunesi, bir mengene yardımıyla bükülmeye maruz kalacaktır. Telin mengelenen uzunluğu 5 cm ve bükme yarıçapı 4.8 mm olmalıdır. Bükme ilk olarak 90 derece sola ve 90 derece sağa olmalıdır. Bu

TEİAŞ


işlemden sonra, tel bükme noktasında kesilmelidir. Bu işlemden sonra bükme noktasında öz ve Alüminyum ayrımı olmamalıdır.

3.2.22. Alüminyum kaplı tellerde sıkıştırma testi (Uygulanabiliyorsa) - (Compression

test on Aluminium clad wires) (if applicable)

10 mm uzunluğunda alüminyum kaplı öz telinin bir örneği, 3600 kg'lık bir yük ile bir plaka tarafından sıkıştırılmalıdır. Alüminyum kaplı öz teli kırılmamalıdır.

3.2.23. Öz teli / öz telleri için doğrusal genleşme katsayısı Coefficient of linear

expansion for core/ core wires

Sıcaklığı uygun araçlarla değiştirerek, bir numunedeki sıcaklık ve uzama miktarı iletken istenen akım değeri sıcaklığına ulaşana kadar 15 C derecelik aralıklarla sürekli olarak ölçülmeli ve kaydedilmelidir. Lineer genleşme katsayısı, ölçülen sonuçlardan belirlenir.

3.2.24. Kırılganlık testi (Yalnızca kompozit öz için) -Strand Brittle fracture test (for

carbon-fibre composite core only)

Numune yaklaşık maksimum kopma gücünün % 25’i ile gerdirilmelidir. Bu esnada numuneye eşzamanlı olarak 1N-HNO3 asit uygulanmalıdır. 96 saat boyunca çıplak polimer kompozit öz ile asit doğrudan temas halinde olmalıdır. Asidin temas uzunluğu 40 mm'den az olmamalı ve özün kalınlığı 10 mm'den az olmamalıdır. Numune 96 saat sonra Maksimum kopma gerilmesi testine dayanmalıdır.

3.3. Yağ Testleri - Tests on Grease İletkenlerde kullanılan gres aşağıda gösterilen testlere tabi tutulur; Bazı testler sadece iletken üretim sürecinin tamamlanmasını takiben tamamlanabilir ve bu nedenle iletken üretim yerinde bu testler tamamlanacaktır, diğer tüm testler yağ üretim yerinde tamamlanabilir. Yağ üzerine yapılacak olan bu testler Ek-4’te belirtilmemiştir.

3.3.1. Yüksek Sıcaklık Stabilite Testleri - High Temperature Stability Tests

Yağın yüksek sıcaklık stabilitesi, aşağıda 3.3.1.1 ve 3.3.1.2'de açıklanan yağ ayırma ve damlama noktası testleri ile gösterilecektir.

3.3.1.1 Yağ Ayırma Testleri- Oil Separation Test

Yağ ayırma testi, uluslararası standartlarda açıklanan yöntemlere uygun olarak gerçekleştirilmelidir.

Kabul şartları -

a) 20A 80 Gres - Yağ ayrımı, 80 ° C'de 4 saat sonar % 1.0'ı geçmemelidir.

b) 20A 150 Gres - Yağ ayrımı, 150 ° C'de 4 saat sonar % 0.15’i geçmemelidir.

c) 20A 210 Gres - Yağ ayrımı, 210 ° C'de 24 saat sonar % 1.0'ı geçmemelidir.

TEİAŞ


3.3.1.2 Damlama Testi - Drop Point Test

Damlama noktası testi uluslararası standartlara uygun olarak gerçekleştirilmelidir. Bu test sırasında toplanan bilgiler, diğer testleri desteklemek ve iletken üretimi sırasında alınan gres numuneleriyle karşılaştırmak için gereklidir. Soğuk uygulanmış gresler iyi tanımlanmış bir düşme noktasına sahip olmayabilir, bu nedenle test, belirtilen maksimum gres sıcaklığının 20 ° C üzerinde kesilebilir.

Kabul kriterleri - Sonuçlar, yağ banyosundaki termometre üzerindeki sıcaklık okuması ve test tüpündeki termometreden alınan iki sıcaklık değerinin ortalaması olarak ifade edilir. Gres yağı damlamamalı veya belirtilen maksimum çalışma sıcaklığının altında akış potansiyeli göstermemelidir. 3.3.2. Gres İçerisindeki Aşındırıcı Maddeler - Corrosive Substances in Grease

Bu test TS EN 50326'ya uygun olarak gerçekleştirilmelidir. Her biri 75 mm uzunluğunda, galvanizli çelik, alüminyum ve alüminyum alaşımlı tel % 99.5 saf alüminyum tel ile birlikte düzleştirilecek ve ve uçları sızdırmaz hale getirilecek şekilde uygun bir balmumu veya reçine ile bağlanacaktır. Demetler numunesi, (100µm +/- 10) üniform kalınlıkta gres ile kaplanmalı ve havada 24 saat boyunca (90 +/- 5 ° C) bir sıcaklıkta tutulacaktır.

Kabul kriterleri - Test süresinin sonunda teller incelenir. Yağın rengi haricinde tellerin üzerinde korozyon, aşındırma ya da çukurlaşma belirtisi olmayacaktır.

3.4. Numune Testleri Numune testleri, iletkenin kalitesini ve ilgili standart özelliklerine uygunluğunu garanti etmek için yapılır. Numune testleri için iletken makara numuneleri İDARE temsilcileri tarafından rasgele seçilecek ve aksi belirtilmedikçe numune sayıları TS EN 50182 standardına uygun olacaktır. Üretici tarafından testler için sunulan iletken numunesi, gerekli tüm testlerin tamamlanması için yeterli uzunlukta ve sayıda olmalıdır. Numunenin, bu şartnamede belirtilen testlerin gerekliliklerini karşılamaması halinde, aynı uzunlukta iki adet numune alınarak testler tekrarlanır. Yapılacak bu iki adet testten herhangi birinin başarısız olması durumunda, alındığı iletken makarası reddedilecektir. Numune testleri bu şartnamade yer alan maddeler ve Ek 4-B’de verilen Numune Testlerine ilişkin tabloya uygun şekilde gerçekleştirilecektir.

3.4.1. Rutin Muayene - Routine Inspection

Tüm iletken tamburları; üst tabaka yüzeyindeki görünür izler yönünden, tellerin aşırı gevşek/sıkı olması veya korona oluşturabilecek yüzey hasarları olup olmadığının anlaşılması için rutin olarak incelenmelidir. Hiçbir telin, bitişik telle arasında 2 mm'den fazla yükseklik farkı olmamalıdır.

TEİAŞ


4. FORMLAR VE KAYITLAR - FORMS AND RECORDS

Tedarikçi Başvuru Formu (İletken)

İletken Veri sayfası, Malzeme Listesi, Garanti Edilen Özellikler-Teknik Parametreler

Listesi, İletken Kesit Çizimi,

Gerilim-Uzama Test Raporu

İletken Tip Testi Raporu

Gres Uyum Sertifikası(Uygulanıyorsa) Iletkeni Oluşturan Malzeme Tedarikçilerinin Tavsiyeleri

TEİAŞ

TEİAŞ-İHTD/2018-048.0 30 Teiaş Standard Faz İletkenleri

Sehim Mesafeleri

EK-1 TEİAŞ STANDARD FAZ İLETKENLERİ SEHİM MESAFELERİ

Bu tabloda verilen sehim mesafeleri Ek-2’de verilen iletken değerleri ve Değişik Haller Denklemi kullanılarak elde edilmiştir. Yüklenici firma Özel iletkenlerinin, bu sehim değerlerinde iken ulaştığı sıcaklık değerlerini de belirtecektir. Özel iletkenin kullanılacağı hatta 700 m’nin üzerinde bir açıklık olması durumunda bu açıklık içinde ilgili sehim değerleri verilecektir. +45/40 °C Bu maksimum sıcaklık 2. Bölgede 45 °C, 3 ve 4. Bölgelerde 40 °C alınmıştır.

ACSR ACSR ACSR ACSR ACSR ACSR

Maksimum Gerilme Degeri

154 kV HAWK 154 kV DRAKE 154 kV CARDİNAL 154 kV PHEASANT 380 kV CARDİNAL 380 kV PHEASANT

3100 4950 4920 6160 5300 6430

200 m Ara Mesafede

2 3 4 2 3 4 2 3 4 2 3 4 2 3 4 2 3 4 Bölge Bölge Bölge Bölge Bölge Bölge Bölge Bölge Bölge Bölge Bölge Bölge Bölge Bölge Bölge Bölge Bölge Bölge

-5 °C Buz+Rüzgârda

Sehim (m)

3.18 3.91 5.41 2.77 3.30 4.37 3.20 3.79 4.95 3.10 3.61 4.60 2.97 3.52 4.60 2.97 3.46 4.41

-5 °C Buzlu İletkende Sehim (m)

2.98 3.73 5.27 2.64 3.18 4.27 3.09 3.69 4.87 3.02 3.53 4.54 2.86 3.41 4.51 2.89 3.38 4.34


2.45 2.96 4.38 2.38 2.68 3.53 2.96 3.37 4.37 3.04 3.39 4.20 2.67 3.02 3.90 2.88 3.20 3.96


3.30 3.69 5.03 3.22 3.40 4.24 3.83 4.09 5.03 3.93 4.12 4.88 3.54 3.75 4.59 3.77 3.94 4.65

300 m Ara Mesafede

2 3 4 2 3 4 2 3 4 2 3 4 2 3 4 2 3 4

Bölge Bölge Bölge Bölge Bölge Bölge Bölge Bölge Bölge Bölge Bölge Bölge Bölge Bölge Bölge Bölge Bölge Bölge


Sehim (m)

7.15 8.81 12.19 6.23 7.43 9.85 7.20 8.53 11.16 6.98 8.12 10.37 6.68 7.92 10.36 6.69 7.78 9.93


6.87 8.57 12.03 6.05 7.26 9.72 7.05 8.40 11.06 6.87 8.02 10.29 6.52 7.77 10.24 6.58 7.68 9.85


6.20 7.70 11.13 5.69 6.64 8.92 6.90 8.05 10.53 6.91 7.86 9.93 6.29 7.32 9.59 6.58 7.47 9.43


7.30 8.55 11.79 6.82 7.55 9.70 7.97 8.88 11.24 8.00 8.72 10.67 7.40 8.20 10.34 7.69 8.35 10.20

400 m Ara Mesafede

2 3 4 2 3 4 2 3 4 2 3 4 2 3 4 2 3 4



Sehim (m)

12.73 15.68 21.71 11.09 13.21 17.53 12.81 15.18 19.87 12.42 14.45 18.46 11.89 14.09 18.43 11.90 13.84 17.68


12.39 15.41 21.53 10.86 13.01 17.38 12.63 15.04 19.76 12.30 14.34 18.37 11.69 13.93 18.31 11.77 13.73 17.59


11.68 14.52 20.64 10.47 12.36 16.57 12.47 14.67 19.23 12.34 14.18 18.01 11.45 13.44 17.65 11.77 13.51 17.16


12.89 15.40 21.30 11.75 13.34 17.37 13.66 15.56 19.95 13.54 15.09 18.77 12.69 14.39 18.42 13.01 14.46 17.96

500 m Ara Mesafede

2 3 4 2 3 4 2 3 4 2 3 4 2 3 4 2 3 4



Sehim (m)

19.90 24.53 33.99 17.34 20.66 27.42 20.02 23.75 31.10 19.42 22.61 28.89 18.58 22.04 28.85 18.60 21.65 27.66


19.53 24.24 33.81 17.09 20.45 27.27 19.84 23.59 30.99 19.29 22.49 28.80 18.38 21.86 28.72 18.46 21.53 27.57


18.81 23.35 32.91 16.68 19.78 26.45 19.68 23.22 30.45 19.34 22.32 28.43 18.12 21.37 28.05 18.47 21.31 27.14


20.07 24.24 33.58 18.04 20.80 27.26 20.92 24.14 31.18 20.60 23.27 29.21 19.43 22.35 28.83 19.78 22.29 27.95

600 m Ara Mesafede

2 3 4 2 3 4 2 3 4 2 3 4 2 3 4 2 3 4



Sehim (m)

28.68 35.37 49.08 24.98 29.78 39.56 28.86 34.24 44.88 27.99 32.59 41.68 26.78 31.77 41.62 26.81 31.21 39.91


28.30 35.07 48.90 24.72 29.56 39.41 28.67 34.08 44.77 27.86 32.47 41.59 26.56 31.59 41.49 26.66 31.08 39.81


27.57 34.17 47.99 24.30 28.88 38.58 28.51 33.70 44.22 27.90 32.30 41.21 26.30 31.09 40.81 26.67 30.86 39.37


28.86 35.08 48.67 25.72 29.92 39.40 29.79 34.64 44.96 29.22 33.27 42.00 27.66 32.09 41.61 28.03 31.87 40.20

700 m Ara Mesafede

2 3 4 2 3 4 2 3 4 2 3 4 2 3 4 2 3 4



Sehim (m)

39.08 48.22 67.02 34.03 40.58 53.96 39.33 46.68 61.25 38.14 44.42 56.86 36.49 43.30 56.78 36.53 42.54 54.43


38.69 47.92 66.83 33.76 40.35 53.80 39.13 46.52 61.13 38.00 44.30 56.77 36.26 43.11 56.65 36.38 42.41 54.33


37.95 47.02 65.91 33.33 39.67 52.97 38.97 46.14 60.59 38.05 44.13 56.39 36.00 42.61 55.97 36.39 42.18 53.89


39.26 47.93 66.60 34.79 40.72 53.79 40.27 47.08 61.33 39.39 45.12 57.19 37.39 43.62 56.77 37.78 43.21 54.72

TEİAŞ

TEİAŞ-İHTD/2018-048.0 31 Çelik Özlü Alüminyum

İletkenlerin Karakteristikleri

EK-2 TEİAŞ STANDARD ÇELİK ÖZLÜ ALÜMİNYUM İLETKENLERİN

KARAKTERİSTİKLERİ (VERİ SAYFASI)

İLETKEN Kod İsmi HAWK DRAKE CARDINAL PHEASANT

ACSR Anma Kesit MCM 477 MCM 795 MCM 954 MCM 1272 MCM

Kesit (mm2) 281.14 468 547.34 726.8

Alüminyum (mm2) 241,7 402,8 483,4 644,5

Çap (mm) 21.8 28.11 30.38 35.1

Kopma Gerilmesi (daN) 8700 14020 15589 19410

Birim Ağırlık (kg / m) 0.973 1.620 1.829 2.435

Tmax-154 kV Maksimum Gerilme Degeri (kg) 3100 4950 4920 6160

Tmax-380 kV Maksimum Gerilme Degeri (kg) 5300 6430

Elastisite Modülü(kg/mm2) 7600 7600 6900 7200

Isı uzama katsayısı(1/°C) 0.0000189 0.0000189 0.0000193 0.0000194

DC Direnç (ohm/km @20 °C) 0,1169 0,0702 0,0587 0,0443

AC Direnç (ohm/km @25 °C) 0,1198 0,0725 0,0610 0,0467

AC Direnç (ohm/km @75 °C) 0,1432 0,0864 0,0747 0,0568

Katman sayısı 3 3 4 5

Katmanlardaki Tel Sayısı 1/6/10/16 1/6/10/16 1/6/12/18/24 1/6/12/12/18/24

Örgüdeki Alüminyum Telin Adedi 26 26 54 54

Çapı(mm) 3,44 4,44 3,38 3,90

Örgüdeki Çelik Telin Adedi 7 7 7 19

Çapı(mm) 2,67 3,45 3,38 2,34 Bir Makarada Alüminyum Tellerdeki İzin

Verilen Sıcak Kaynak Eklerin Sayısı 4 4 5 5

II.Bölge Buz Yükü (kg/m) 0.934 1.060 1.102 1.185

III.Bölge Buz Yükü (kg/m) 1.401 1.591 1.654 1.777

IV.Bölge Buz Yükü (kg/m) 2.335 2.651 2.756 2.962

II.Bölge Buzlu çap(mm) 49.57 55.14 57.12 61.21

III.Bölge Buzlu çap(mm) 58.72 64.54 66.57 70.74

IV.Bölge Buzlu çap(mm) 73.68 80.10 82.29 86.71

II.Bölge Buz kalınlığı(mm) 13.883 13.514 13.368 13.0538

III.Bölge Buz kalınlığı (mm) 18.458 18.215 18.096 17.8179

IV.Bölge Buz kalınlığı (mm) 25.941 25.993 25.953 25.803

İletkene %100 rüzgar yükü (kg/m) 1.482 1.911 2.066 2.387

İletkene %70 rüzgar yükü (kg/m) 0.809 1.043 1.446 1.671

%100 rüzgar +iletken yükü (kg/m) 1.773 2.506 2.759 3.410

%70 rüzgar +iletken yükü (kg/m) 1.265 1.927 2.332 2.953

II.Bölge buz üzerine rüzgar (kg/m) 0.991 1.103 1.142 1.224

III.Bölge buz üzerine rüzgar (kg/m) 1.174 1.291 1.331 1.415

IV.Bölge buz üzerine rüzgar (kg/m) 1.474 1.602 1.646 1.734

II.Bölge buzlu iletken ağırlığı (kg/m) 1.907 2.680 2.931 3.620

III.Bölge buzlu iletken ağırlığı (kg/m) 2.374 3.211 3.483 4.212

IV.Bölge buzlu iletken ağırlığı (kg/m) 3.308 4.271 4.585 5.397

II.Bölge buzlu iletken+rüzgar (kg/m) 2.149 2.898 3.146 3.821

III.Bölge buzlu iletken+rüzgar (kg/m) 2.648 3.460 3.728 4.444

IV.Bölge buzlu iletken+rüzgar (kg/m) 3.621 4.561 4.871 5.669

TEİAŞ

TEİAŞ-İHTD/2018-048.0 32 Faz İletkenleri

Akım Taşıma Kapasiteleri

EK-3

TEİAŞ STANDARD FAZ İLETKENLERİ AKIM TAŞIMA KAPASİTELERİ

154kV HAVAİ İLETİM HATLARINDA MEVCUT SİSTEMDE KULLANILAN İLETKENLERİN

TİPLERİ VE KAPASİTELERİ

TİP Toplam İletken Alanı ( mm2 )

MCM Akım Taşıma Kapasitesi (A)

***

Yazlık Kapasite

(MVA) *

Bahar / Sonbahar Kapasite

(MVA) **

Termik Kapasite

(MVA) ***

Hawk 281 477 496 110 180 132

Drake 468,4 795 683 153 250 182

Cardinal 547 954 765 171 280 204

2B Cardinal

2x547 2X954 2x765 342 560 408

Pheasant 726 1272 925 206 336 247

400kV HAVAİ İLETİM HATLARINDA MEVCUT SİSTEMDE KULLANILAN

İLETKENLERİN TİPLERİ VE KAPASİTELERİ

TİP Toplam

İletken Alanı ( mm2 )

MCM Akım Taşıma Kapasitesi (A)

***

Yazlık Kapasite

(MVA) *

Bahar / Sonbahar Kapasite

(MVA) **

Termik Kapasite

(MVA) ***

2B Rail 2x517 2x954 2x755 832 1360 995

2B Cardinal

2x547 2x954 2x765 845 1360 1005

3B Cardinal

3x547 3x954 3x765 1268 2070 1510

3B Pheasant

3x726 3x1272 3x925 1524 2480 1825

TEİAŞ’ın kabul ettiği çevre şartları: * : İletken Sıcaklığı: 80 oC, Hava Sıcaklığı: 40 oC, Rüzgar Hızı: 0,1 m/s ** : İletken Sıcaklığı: 80 oC, Hava Sıcaklığı: 25 oC, Rüzgar Hızı: 0,5 m/s *** : İletken Sıcaklığı: 80 oC, Hava Sıcaklığı: 40 oC, Rüzgar Hızı: 0,25 m/s 2B ve 3B sırasıyla ikili ve üçlü iletken demetlerini temsil eder.

TEİAŞ

TEİAŞ-İHTD/2018-048.0 33 İletken ve İletken Malzemeye

Uygulanabilir Tip Testleri

EK-4 A İLETKEN VE İLETKEN MALZEMEYE UYGULANABİLİR TİP TESTLERİ

Test Adı

Bütün İletken (TS EN 50182 & 50540 & 60889)

Full Conductor

Çinko

Kaplı Çelik Teller

Wires (TS EN 50189)

Zinc Coated Steel

Alüminyum ve Alüminyum

Alaşımlı Teller (TS EN 60889 &

50183 & İEC 62004)

Aluminium & Aluminium Alloy

Wires

Alüminyum Kaplı Çelik

ve Çelik Alaşım Teller

(IEC 61232) Aluminium Clad Steel

Wires

Kompozit Öz

Teli (ASTM B 987 & EN 50540)

Composite Wires/Strands

Madde

Numarası

Clause Number

Yüzey durumu (Surface Condition) X X X X X

3.1.1 & 3.2.1

Çap (Diameter) X X X X X

3.1.2 & 3.2.2

Kesit alanı (Cross-section) X X X X X

D.C. Direnç (Conductor DC Electrical Resistance) X - - - -

3.1.3 IEC 60468

Hareketsizlik (Inertness) X - - - -

3.1.4

Adım Oranı ve Adım Yönü (Lay Ratio & Direction of Lay) X - - - -

3.1.5

Tellerin Tipi ve Sayısı (Number & Type of Wires) X - - - -

3.1.6

Birim Ağırlığı (Mass Per Unit Length) X - - - -

3.1.7

(Gerilme Uzama Eğrisi) Stress – Strain Curve X - - - -

3.1.8

Çekme Kopma Mukavemeti (Tensile Breaking Strength) X - - - -

3.1.9

Çekme Testi (Stringing Test) X* - - - -

3.1.10

Yüzey Emisyonu (Surface Emissivity) X - - - - 3.1.11

Creep Testi X EN 61395

A.C. Direnç (AC Electrical Resistance) X* - - - -

Kopma Mukavemeti (Tensile Strength) X X X X 3.2.3.1

Uzama Testi (Elongation Test) - X X X X 3.2.3.2

% 1 Uzama Testinde Stres (Stress at 1% Extension Test) - X - X - 3.2.3.3

Özdirenç Resistivity - - X X - 3.2.4

Sarma testi (Wrapping Test) - X X X - 3.2.5

Kaynak Welding - - X - -

3.2.6

Çinko kütlesi (Mass of Zinc) - X - - - 3.2.7.1

Çinko Daldırma Testi (Zinc Dip Test) - X - - - 3.2.7.2

Çinko Kaplama Yapışma Adhesion of Zinc Coating - X - - - 3.2.7.3

Alüminyum Kaplama Kalınlığı ve Düzgünlüğü

Cladding Uniformity and Thickness

-

-

-

X

-

3.2.8

Burulma testi Torsion Test - X X X - 3.2.9

TEİAŞ


Uygulanabilir Tip Testleri

Corona Sönüm Gerilim Testi (Corona extinction Voltage

Test) (dry)

X* 3.2.11

Radyo frekans testi Radio (İnterference Voltage Test

)(dry)

X* 3.2.12

Yüksek Sıcaklık Dayanımı ve Akma Testi

(High Temperature endurance & Creep Test on Stranded

Conductor)

X* 3.2.13

Kasnak Testi (Sheaves Test) X* 3.2.14

Eksenel Darbe Testi (Axial Impact Test) X* 3.2.15

Radyal Ezilme Testi (Radial Crush Test) X* 3.2.16

Rüzgar Titreşim Testi (Aeolian Vibration Test) X* 3.2.17

Burulma Sünekliliği Testi (Torsional Ductility Test) X* 3.2.18

Sıcaklık Döngüsü Testi (Temperature Cycle Test) X 3.2.19

Alüminyum Alaşımlı Tellerde Isı Direnci Testi

(Heat Resistance Test On Aluminium Alloy Strands or

Core)

X* 3.2.20

Alüminyum kaplı öz telinde bükme testi (Bending test on

Aluminium clad core wire) (Uygulanabiliyorsa)

X* 3.2.21

Alüminyum kaplı tellerde sıkıştırma testi (Compression test on Aluminium clad core)

(Uygulanabiliyorsa)

X* 3.2.22

Öz teli / öz telleri için doğrusal genleşme katsayısı

Coefficient of linear expansion for core/ core wires

X* X* X* 3.2.23

Kırılganlık Testi (Strand Brittle fracture test-for

composite core only)

X 3.2.24

Camsı geçiş sıcaklığı (Glass Transition

Temperature)

- - - - X

Yoğunluk (Density) - - - - X

Isı/Gerilme testi (Heat/Stress Test)

- - - - X

Isıya Maruz Kalma Testi (Heat Exposure Test) - - - - X

Bükme testi (Bending Test) - - - - X

Büküm sonrası boya sızma, çatlak testi (Dye Penetrant

after Bending Test)

- - - - X 3.2.10

Büküm sonrası çekme dayanımı testi (Tensile Test

after Bending Test)

- - - - X

Galvanik koruma kalınlık testi (Galvanic Protection Barrier

Layer Thickness Test)

- - - - X

* İDARE, özel iletkenin tipi, kullanım yeri, gerilim seviyesi ve sunulan dökümanlara bağlı olarak bu testlerin yapılmasını istemeyebilir.

TEİAŞ


Uygulanabilir Numune Testleri

EK- 4 B

İLETKEN VE İLETKEN MALZEMEYE UYGULANABİLİR NUMUNE TESTLERİ

Test Adı

Bütün İletken (TS EN

50182 & EN 50540)

Full Conductor

Çinko Kaplı Çelik Teller Wires (TS EN 50189)

Zinc Coated Steel

Alüminyum ve Alüminyum

Alaşımlı Teller (TS EN 60889 &

50183 & İEC 62004)

Aluminium & Aluminium Alloy

Wires


Teller (IEC 61232) Aluminium Clad Steel

Wires

Kompozit Öz

Teli (ASTM B

987 & EN 50540)

Composite Wires/Strands

Madde Numar

ası

Clause Numbe

r

Yüzey durumu (Surface Condition) X X X X X 3.1.1 & 3.2.1

Çap (Diameter) X X X X X 3.1.2 & 3.2.2

Kesit alanı (Cross-section) X X X X X

D.C. Direnç (Conductor DC Electrical Resistance) X - - - -

3.1.3 IEC 60468

Hareketsizlik (Inertness) X - - - - 3.1.4

Sarım Oranı ve Sarım Yönü (Lay Ratio & Direction of Lay) X - - - - 3.1.5

Tel Sayısı ve Türü (Number & Type of Wires) X - - - - 3.1.6

Birim Ağırlığı (Mass Unit Length) X - - - - 3.1.7

Yüzey Emisyonu (Surface Emissivity) X - - - - 3.1.11

Kopma Mukavemeti (Tensile Strength) X X X X X 3.2.3.1

Uzama Testi (Elongation Test) - X X X X 3.2.3.2

% 1 Uzatma Testinde Stres (Stress at 1% Extension Test) - X - X - 3.2.3.3

Özdirenç Resistivity - - X X - 3.2.4

Sarma testi (Wrapping Test) - X X X - 3.2.5

Kaynak Welding - - X - -

3.2.6

Çinko kütlesi (Mass of Zinc) - X - - - 3.2.7.1

Çinko Daldırma Testi (Zinc Dip Test) - X - - - 3.2.7.2

Çinko Kaplama Yapışma Adhesion of Zinc Coating - X - - - 3.2.7.3

Alüminyum Kaplama Kalınlığı ve Düzgünlüğü Cladding

Uniformity and Thickness

-

-

-

X

-

3.2.8

Burulma testi (Torsion Test) - X X X - 3.2.9

Camsı geçiş sıcaklığı (Glass Transition

Temperature)

- - - - X

Yoğunluk (Density) - - - - X

Bükme testi (Bending Test) - - - - X

Büküm sonrası boya sızma, çatlak testi (Dye Penetrant

after Bending Test)

- - - - X 3.2.10

Galvanik koruma bariyer kalınlık testi (Galvanic Protection Barrier Layer Thickness Test)

- - - - X

TEİAŞ

TEİAŞ-İHTD/2018-048.0 36

% 1 Değerlerde Minimum Çekme

Dayanımı, Uzama ve Gerilme

EK-5 % 1 DEĞERLERDE MİNİMUM ÇEKME DAYANIMI, UZAMA VE GERİLME

(Minimum Tensile Strengths, Elongation and Stress at 1% Values)

Material

Bireysel Tel Çapı

Individual Wire Diameter (mm)

Minimum Tel Çekme

Dayanımı

Minimum Wire Tensile

Strength (MPa)

Minimum uzama

Minimum Elongation

(%)

% 1 uzamada stres

Stress at 1% Extension (N/mm2)

Galvanised Steel Galvanizli çelik

2.75 – 3.00

3.00 – 3.50

1350

1300

3.5

1140

1100

Aluminium Clad Steel


1.25 – 3.25 1340 1.0 1200

High Strength Galvanised Steel (Matthew Conductor Only)

Yüksek mukavemetli galvanizli çelik

3.00 – 3.50

1750

4.5

1311

Aluminium

2.50 – 3.00 170.0 - -

3.00 – 3.50 165.0 - -

3.50 – 5.00 160.0 - -

Aluminium Alloy

Alüminyum alaşımı

1.50 – 5.00 295 3.5 -

Burda belirtilmeyen değerler için uluslararası standartlara ve Yüklenici tarafından temin edilecek onaylı iletken verilerine bakılacaktır.

TEİAŞ

TEİAŞ-İHTD/2018-048.0 37

Özel İletkenler

Malzeme Listesi

EK-6

MALZEME LİSTESİ

Sipariş No:

Poz No:

1 2 3 4

1) İletkenin tipi

2) Komple iletkenin çapı mm

3) Kesit alanı

-Alüminyum toplam kesit alanı mm²

-İletkenin özünün toplam kesit

alanı

mm²

İletkenin toplam kesit alanı mm²

4) İletken katmanlarındaki tel

sayısı (Alüminyum tel sayısı /

İletken özü tel sayısı)

5) İletkenin birim ağırlığı kg/km

6) İletkenin kullanılacağı en

yüksek sistem gerilimi

kV rms

7) Anma frekansı Hz

8) Anma kopma kuvveti kN

9) İletkenin nihai elastisite

modülü

kg/ mm²

10) İletkenin ısıl uzama katsayısı 1/0Cx10-6

11) Komple iletkenin akım taşıma

kapasiteleri (Ek 3’te belirtilen

koşullarda)

A

12) Komple iletkenin mesafe ve

sehim değerleri (Ek 1’de

belirtilen koşullarda)

m

13) Çalışma koşulları (İdare

tarafından belirlenecektir)

-Deniz seviyesinden yükseklik m

-Ortam sıcaklığı

En yüksek

En düşük

24 saatlik ortalama

Bir yıllık ortalama

°C

°C

°C

°C

°C

TEİAŞ

TEİAŞ-İHTD/2018-048.0 38

Özel İletkenler

Malzeme Listesi

-Rüzgar basıncı Kg/ m²

-En yüksek güneş ışınımı W/ m²

14) Alıcının malzeme kod

numarası

15) Makaraların kaç yıllık

korunmaya karşı imal

edileceği

16) Makara sayısı Adet

TEİAŞ

TEİAŞ-İHTD/2018-048.0 39

Özel İletkenler

Garantili Özellikler Listesi

EK-7 GARANTİ EDİLEN ÖZELLİKLER - TEKNİK PARAMETRELER LİSTESİ

Sipariş No

Poz No

Alıcının Mlz. Kod No

Madde Tasarım Birim (Metrik)

İstenen Değer

Garanti Edilen Değer

1 İmalatçı Firma

2 İletkenin Tipi

3 İletkenin Adı

4 Çalışma Koşulları

Deniz seviyesinden yükseklik

m

Ortam sıcaklığı

En yüksek

°C

En düşük

24 saatlik ort

Bir yıllık ort

Rüzgar basıncı Kg/m2

En yüksek güneş ısınımı

W/m2

5 Katman sayısı ve Katmanlardaki Tel Sayısı

Alüminyum katmanı

Adet

İletkenin Öz Katmanı

6 Çap Tüm İletkenin

mm

Alüminyum Telin

İletkenin Özünün

7 Kesit Alanı Tüm İletkenin

mm2

Alüminyum Telin

İletkenin Özünün

8 Birim Ağırlık Tüm İletkenin

kg/km

Alüminyum Telin

TEİAŞ

TEİAŞ-İHTD/2018-048.0 40

Özel İletkenler

Garantili Özellikler Listesi

İletken Özünün

9 Anma (Maksimum) Kopma Kuvveti

Tüm İletkenin

kN

İletken Özünün

10 Maksimum İletken Sıcaklığı

Sürekli Çalışma

°C

Kısa Süreli (Acil Durum)

11 Çinko Kaplamanın Tipi ve Kalınlığı mm

12 Alüminyum Kaplamanın Tipi ve Kalınlığı

mm

13 İletkenin Elastisite Modülü (Termal kırılma noktasından önce

İletkenin İlkel Elastisite Modülü

kg/mm2

İletkenin Nihai Elastisite Modülü

Alüminyum Nihai Elastisite Modülü

İletken Özü Nihai Elastisite Modülü

14 Isıl Uzama Katsayısı

Tüm İletkenin 1/°C

Alüminyum Telin

İletken Özünün

15 50 Hz’deki AC direnç (25 °C’de) ohm/km

16 Xa ve X’a (50 Hz’de) ohm/km

17 GMR

18 Komple İletkenin Akım taşıma Kapasitesi

A

19 Makaradaki İletken Uzunluğu km

20 E.İ. Hattındaki İletken demet sayısı (Tekli, İkili, Üçlü)

21 Makaranın Grup Numarası (varsa)

22 Makaranın kaç yıllık korunmaya karşı imal edileceği

23 Üretim standart referansları

24 Alüminyum özdirenci 20°C’de nΩm

25 İletkenin DC direnci 20°C’de Ω/km

26 Kompozit özlü için Geçiş Sıcaklığı °C

27 Minimum Büküm Çapı

Ara Yapılar mm

İlk/Son Yapılar

TEİAŞ

TEİAŞ-İHTD/2018-048.0 41

Özel İletkenler

Sapmalar Listesi

EK-8

SAPMALAR (DEVIATION) LİSTESİ

Sipariş No.: ................ Poz No. : ................

Alıcının Mlz.Kod.No: ................ A- TEKNİK ŞARTNAMEDEN SAPMALAR (DEVIATION) (Hangi maddelerde sapmalar olduğu ve sapmaların neler olduğu teklif sahibi tarafından açıkca belirtilecektir.) - ………………………………………………………………. - …………………………………………………………………. - …………………………………………………………………. -………………………………………………………………….. - …………………………………………………………………. -………………………………………………………………….. -……………………………………………………………………. B- GARANTİLİ ÖZELLİKLER LİSTESİNDEKİ SAPMALAR (DEVIATION) (Hangi maddelerde sapmalar olduğu ve sapmaların neler olduğu teklif sahibi tarafından açıkca belirtilecektir.) - ………………………………………………………………. - …………………………………………………………………. - …………………………………………………………………. -…………………………………………………………………..

TEİAŞ

TEİAŞ-İHTD/2018-048.0 42

Özel İletkenler

İletken Kesit Resmi

EK-9 İLETKEN KESİT RESMİ

(İLETKEN KESİTİ RESMİ)

İLETKEN ADI

FİRMA ADI VE

LOGOSU

ŞİRKET ADI

İLETKEN ADI

İLETKEN ÖZ ÇAPI

İLETKEN ÖZ KESİT ALANI

ALÜMİNYUM KESİT ALANI

İLETKENİN TOPLAM ÇAPI

İLETKENİN TOPLAM KESİTİ

TABAKA SAYISI: TABAKA 1 TEL SAYISI TABAKA 2 TEL SAYISI

ÇİZEN

ONAYLAYAN

ÇİZİM NUMARASI

*Bu kesit resmi temsilidir. Gerekli görülmesi halinde ilave bilgiler eklenebilir.

Documents

ÖZEL İLETKENLER TEKNİK ŞARTNAMESİ