Zbogum Mila, Zbogum Draga SCENARIO

Embed Size (px)

Citation preview

JANI BOJAXI

Zbogum mila, zbogum dragaSCENARIO ZA IGRAN FILM

Qubqana, Oktomvri, 2011 godina

1

OTTEMNUVAWE INT. KU]ATA NA MANE. GRCIJA - ZAJDISONCE Se otvora Vrata od soba, poleka, se zatvora, GLASOT se razleva se dodeka trae dejstvieto. GLASOT izleguva vo hodnikot i trnuva kon dnoto kade {to ima druga Vrata, zastanuva, ja otvora, izleguva i ja zatvora zad sebe, se spu{ta po skalite i doa|a do predvorjeto kade {to ima tri Vrati, ednata centralno vlezna, levo kon kujnata, desno kon salonot, koleblivo trgnuva kon kujnata, ja otvora, vnatre nema nikogo, ti{ina, se vrti kon dnoto i zdogleduva druga Vrata, ja pominuva trpezarijata i ja otvora Vratata i vleguva vo salonot, nema nikogo, se vrti naokolu i trgnuva kon Vratata {to vodi kon hodnikot, ja otvora, izleguva, ja zatvora i zastanuva pred Vleznata vrata. Pauza. Ti{ina. GLASOT NA ANGEL (VOV.) Ne umrev. @iv sum. Sega za sega. Imam drugi planovi. ]e patuvam. Ne znam kade. No rabotam na toa. Va`no e ~ovek da patuva so teloto. I umot. Za da vidi prostranstva i mesta na koi eden den }e patuva negovata du{a. Posle smrtta. Du{ata patuva.Tri. Devet. I ~eterieset dena otkako }e zamine{ od ovoj svet. Prvite tri dena, du{ata mo`e da otide na mestata na koi {to ne stapnala dodeka bila `iva. Mestata za koi {to kopnela. [to se veli da i se napolni du{ata na du{ata. Ama, izborot otsekoga{ bil pome|u: du{a vo rajot i onaa rabota vo zadnikot. Treba da izbere{. Ili }e propatuva{ dodeka si `iv ili otkoga }e umre{. Ne postoi razlika. Se raboti za istite mesta, lu|e i nastani. I cena. Du{ata i dodeka e `iva a i potoa, minuva niz carini, ~uvani od carinarnici koi ne prostuvaat za nitu edna tajna {to }e se obideme da ja protneme bez da sakame da platime za toa. Mnogu ili malku. Toa, ne znam ZATEMNUVAWE 2

OTTEMNUVAWE EKST.SKOPJE.KAMEN MOST - DEN KARNEVALXIITE, na sredina od mostot, stojat podredeni kako za vo Hor. Instrumentalnite for{pili gi izveduvaat so imitirawe na instrumenti so glasovi. Oble~eni se vo narodni nosii. Peat. KARNEVALXIITE (Peat.) Ku}a imam na Pelister, axanak baxanak, koj mu stiska neka dojdi, axanak baxanak. Devet deca jagorina axanak baxanak, vo koliba sami spijat, axanak baxanak. Edno pla~i site solzat, axanak baxanak, edno jadi site xvakat, axanak baxanak. Deca imam `ena nemam, axanak baxanak, koj mu stiska neka dojdi, axanak baxanak. Zavr{uvaat i dolgo gledaat vo dale~inata. Ne se podmrdnuvaat. Ti{ina. ZATEMNUVAWE OTTEMNUVAWE INT. KUJNA VO STANOT NA ANGEL- VE^ER ANGEL sedi na krevetot pod zagasen star aba`ur. So Slu{alki na glavata. ^ita. Pauza. Se otvora vratata. Na pragot stoi MANE, ~etirieset i pet godini, zastoma~en, sedo-`olta kosa na okrugloto lice, ~uka na kasata od vratata. ANGEL ne slu{a. MANE mu gi trga slu{alkite. ANGEL go gleda. Pauza. MANE Stariot. (ANGEL mol~i.) Pak go nema. (ANGEL mol~i.) Aj oblakaj se. Jas }e trknam do pazar. Ti svrti po kom{ii.

3

MANE odi kon vratata. Vo hodnikot stoi MIRA, trieset i pet godini, poodminato bremena, golemo lice na crnata kratka kosa, pu{i. JANA, desetgodi{na, dolga kosa na crvenite obrazi, se tutka vo skutot na RU[A, {eeset i osum godini, zabrazdeno suvo lice, si ja prebira kosata vo ~emberot. MIRA (Na ANGEL.) Go nema i {trkot. MANE ]e se vrati. Sigurno. ANGEL

MANE si go oblekuva paltoto. Poglednuva kon JANA. Ja bacuva i ja podudara po obrazot. MANE izleguva. JANA pla~e. ANGEL (Na MIRA.) Jana pla~e. RU[A ]e i mine. JANA (Na ANGEL.) Kaj e Siljan? ANGEL Odletal na jug. JANA Neli tuka e jug? MIRA Tuka be{e jug. (Pauza.) Sega e u pizdu materinu. ANGEL stoi na pragot, vo pixami, so slu{alkite na ednoto uvo i so knigata vo race. RU[A ja turka JANA vo dnevnata. ANGEL gi trga slu{alkite od 4

koi nadoa|a muzika. Gleda vo MIRA koja pu{i pred prozorecot ogreana od polnata mese~ina. PRELEVAWE VO: INT. AERODROM SKOPJE - VO ISTOTO VREME Se slu{aat najavi na letovi. Na site jazici. Poletuvawa i sletuvawa na avioni. Xagor na patnici {to doa|aat i zaminuvaat. STALIN, pedeset i pet godini, visok, suvo bledo lice, kratka podniknata kosa, vle~e kuferi. Na ramoto patna torba. Ogleduva naokolu. Odi kon telefonskata govornica. Vadi mal notes i telefonira. Ja spu{ta slu{alkata. Ogleduva naokolu i trgnuva kon Toaletot. INT. TOALETOT VO AERODROMOT - VO ISTOTO VREME Se slu{a pu{tawe voda od kazan~e. Od kabinata izleguva TIPOT, trieset godini, dolg, slab, visoko ~elo, luzna na bradata i iskr{en nos. Si go zatvora {licot i odi kon Lavaboto. Si gi pu{ta vrvovite od prstite niz vodata i se kreva pred OGLEDALOTO da si ja dotere frizurata. Si ja mokri retkata kosa i odedna{ vo OGLEDALOTO go zabele`uva ARHANGEL, rozovo lice so konturite na STALIN, lebdi nad podot i go gleda so staklenite o~i. Pauza. TIPOT voznemireno se vrti kon vratata kade {to e ARHANGEL. Na negovo mesto stoi STALIN. Zbuneto go gleda. STALIN Jas sum. Od telefonot. Petsto. (Poka`uva so rakata.) TIPOT (Na Albanski.)

STALIN od portomento vadi pari. Mu gi dava. TIPOT gleda naokolu. STALIN gi broi parite.TIPOT e voznemiren. Ne saka da go do~eka STALIN so broeweto. Gi zema parite u{te ne dobroeni. STALIN go gleda. TIPOT (Na albanski.) Robata e vo toaletot. (STALIN ne go razbira.) U }enefot. TIPOT izleguva voznemireno gledaj}i vo STALIN. Pauza. STALIN ja otvara vratata od Kabinata. Razgleduva naokolu. Nema ni{to. Proveruva okolu kazan~eto. Nema ni{to. Se vrti naokolu. Izbezumen e. Go bara 5

TIPOT vo hodnikot. Nema nikoj. Sednuva na {oqata. Voznemiren. Te{ko di{e. Poglednuva kon korpata. Go otvara kapakot. Paketot e tamu. Go vadi. EKST.PRED AERODROMSKATA ZGRADA - PO MALKU TAKSISTI {to kanat mu{terii. ^EN^ERI i [PERCERI. Na site valuti. Pauza. CVETO, pedeset i pet godini, visok, ispr~en stomak, motorxiski ro{avi mustaki, ~eka mu{terii. Doa|a STALIN. Nosi kuferi. CVETO mu gi zema kuferite i gi stava vo baga`nikot. Vleguvaat vo taksito. PRELEVAWE VO: EKST. ZGRADATA NA ANGEL - VO ISTOTO VREME ANGEL izleguva od vlezot. Si ja oblekuva jaknata. Ogleduva naokolu. Nema nikogo. Trgnuva po patekata me|u drvoredite. Brza. I odedna{ zabavuva. Pauza. Se vrti i gleda kon pokrivot od zgradata. EKT. POKRIVOT OD ZGRADATA - VO ISTOTO VREME KOSTA sedi na rabot od pokrivot na desetkatnicata. Vo race dr`i [TRK. EKST. PRED ZGRADATA NA ANGEL - VO ISTOTO VREME ANGEL stoi i gleda vo KOSTA. Pauza. Ti{ina. INT. TAKSITO NA CVETO-VO ISTOTO VREME TAKSITO vozi. CVETO go vklu~uva taksimetarot. STALIN vadi cigara. STALIN Se pu{i u taksito? CVETO poka`uva na znakot Zabraneto Pu{ewe. Go zapira radioto. STALIN I tuka, a? Poarno. Ne pu{am. Od v~era. Se zarekov. ]e si se vratam doma ko {o zaminav. So ~ista plu}a! (Pauza.) Kolku sme daleku od gradot? (Gleda qubopitno preku stakloto.) 6

CVETO Dvaes-pet kilometri. Deset minuti vozewe. Vie kade odite? Molam? STALIN

CVETO Kaj da vozam? STALIN Ne znam. Se mi e izme{ano. Rastureno na site strani. Po~etokot e na krajot. Krajot na sredinata. Ni{to ne se poklopuva edno so drugo. (Pauza.) Tamu, u [vajcarija, ostaviv se. @ena, deca, stan, kola, rabota. Ne mo`ev da izdr`am pove}e. Me bole{e - eve tuka. (Poka`uva pod ple{ka.) CVETO (Gleda vo terovizorot.) Gnilo meso. STALIN Molam? CVETO Ima{ gnilo meso! STALIN Me lepea kanfori i kineska mast. Xabe. Ne pomaga toa ni{to. Si vikav. Ohrid. Na ohridsko sonce da si pole`am den - dva, se }e mi mine. Ko na ku~e. Ama ne minue. Na kraj se ka~iv na avion i eve me tuka. (Vadi cigara. Povtoro ja vra}a.) Razbira{ li prijatele? 7

CVETO Ne. Ba{ka ~ovek - ba{ka budala. (Pauza.) U koj grad be{e u Germanija? STALIN U Frankfurt! Igrav fudbal. Dodeka mo`ev. Se o`eniv za germanka. Gre{ka! I sea skapo ja pla}am. Ama svetot se u~i na svoj gre{ki. Mi trebaa dvajs godini da go sfatam toa. Me~taev da si se vratam u Makedonija. Da otvoram restoran. So drveni stolovi i masi. Celiot u crveno i crno... so golemi sliki... CVETO ...na Pele... Buba mari mesto lambi i mre`a na tavan. DETAQ. RETROVIZOROT OD TAKSIOTO-VO ISTOTO VREME STALIN gleda vo CVETO. Ti{ina. STALIN bega od pogledot na CVETO PRELEVAWE VO: EKST. POKRIVOT OD ZGRADATA NA ANGEL - VO ISTOTO VREME ANGEL stoi. KOSTA go gleda preku ramoto. Pauza. Ti{ina. KOSTA (Vozbudeno. Vo eden zdiv.) Sabajlevo bev vo komitetot. Drugar Kosta: dojde denot-rekoa! Se krena bajrak i na Bijas kule. Vreme e da si se priberite. Kru{ava pod kru{ana! I trenot ~ine }uf-}uf. Se polni sta{ionot egejci vo kaputi i {e{iri. Vrvole{ egejki so svileni fustani. Egej~iwa vo sandali krkaat lokumi. Lafat po mobilki. @ivi-`ivi. Sre}ni -sre}ni! Do pladne trenot pristiga vo Solun. Na peronot muzika. Oro. 8

Pesni. Solzi. I simitli poga~i. Aj da e ~estit denot bra}a i sestri. I za mnogu godini. I onoj {to go ka`uva toa se vrti nanazad i od xeb vadi kamen. Po nego se vrtat site i vo raka stiskat kamewa. I pak go slu{am glasot na Onoj: Ako se vrati kamenov i jas da se vratam i go frla! I site povtoruvaat: ako se vrati kamenov i jas da se vratam! I do`d od kamewa vrne na neboto nad Skopje. Kako kometa! ANGEL mol~i. KOSTA stoi so [TRKOT vo racete. INT. STANOT NA ANGEL - PO MALKU MIRA stoi pokraj prozorecot. Pu{i i gleda vo MESE^INATA. Se slu{a otklu~uvawe na vleznata vrata. Se pojavuva KOSTA. Zad nego odi ANGEL. RU[A izleguva od sobata. Odi kon KOSTA. KOSTA (Na MIRA.) Mane. Istr~a nadolu pred malku. Gaz preku glava. Mati ne{to so nekoja. Nema bela rabota u crno vreme. Ma` ti e. Da si znae{. MIRA Nema problem. RU[A Ne go slu{aj. KOSTA Slu{aj ja nea. Skoro }e ja stigne{. MIRA [to i fali nejze? KOSTA Krila da letne.

9

RU[A (Na MIRA.) Izvini. MIRA Nema problem. RU[A i KOSTA vleguvaat vo sobata. ANGEL stoi vo hodnikot. Ja gleda MIRA. Pauza. Stojat i se gledat vo ti{inata. ANGEL Otidov jas po Mane. MIRA A-ha. ANGEL izleguva. MIRA nemo ja otvora ustata. Pla~e vo ti{inata. INT. SOBATA NA KOSTA I RU[A -VO ISTOTO VREME KOSTA le`i na krevetot. RU[A go gasne aba`urot i legnuva. Gleda vo temnata ti{ina. Pauza. Ti{ina. KOSTA (Na gr~ki.) Koga }e si odime? Za Veligden. (Pauza. Ti{ina.) Na Bo`i} be{e ka`ano. So Gospod napred. Re~e, aj da se zemime pa }e si se preberime doma? RU[A (Na gr~ki.)

KOSTA mol~i. RU[A gleda vo tavanot. Nema sila da zapla~e. Sinata no} si igra na tavanot. Kako tantela na veterot. EKST. PARKING POKRAJ AVTOPATOT - PO MALKU CVETO i STALIN stojat eden nasproti drug. Mol~at i gledat vo dale~inata. Pauza. Na kolovozot tatnej}i gi odminuvaat koli i kamioni. STALIN (Pali cigara. Vle~i dolgo i suvo.) 10

Ne znaev kako da te pobaram. Mi be{e sram. Se kriev od tebe. CVETO Turi mu pepel. STALIN ka{la. Si gi stiska gradite so dlankata. So drugata go kroti veterot {to mu ja kreva kosata. Gleda vo cigarata. Povlekuva dolg, `e`ok dim. CVETO go gleda. Duva vo dlankite niz koj te~e gust zdiv. Studeno e. STALIN ja frla cigarata i ja stiska so cokulot. Vleguvaat vo taksito. INT. TAKSITO - VO ISTOTO VREME Kolite minuvaat pokraj niv. Mol~at i dvajcata. Pauza. Ti{ina. STALIN U{te nema sneg? CVETO Mokro leto - suva zima. Pauza. Mol~at i dvajcata. CVETO vadi Pagur~e od pod sedi{teto. Pie. Mu nudi na STALIN. Pijat. Pauza. CVETO Kaj da vozam? STALIN Ne znam. Vozi kaj saka{. Znae{ deka nemam ku}a. (Mol~at.) Izvini. (Dolga pauza.) CVETO Ti li me prijavi na policija? STALIN Ja. Ti. CVETO

11

STALIN Ja be! Ja te prijaviv, pa {o? STALIN izleguva od taksito. Po nego i CVETO. Treskaat vratite od skapanata Lada. Gledat vo avtomobilite {to jurat po avtopatot. Pauza. STALIN Bev pijan, lud. Qubomoren. Ja ja sakav Klara. Ja sakav najmnogu od se - ja sakav! CVETO A ja ne ja sakav? (Pauza.) Mi be{e li mene devojka? Mi be{e li mene devojka te pra{uvam, be gomno edno pedersko? (Pauza.) Odgovori mi be! (Pauza.) STALIN Da. CVETO Te upoznav li ja so nea? STALIN Da. (Pauza.)

CVETO I rekov li deka si mi najboqi drugar? STALIN (Pauza.) I re~e. CVETO Deka si mi brat? STALIN I deka sum ti brat. 12

CVETO Deka si mi sve? STALIN I toa - da. CVETO Ja ti veruev, a ti si me prijavil na policija za da me vratat nazad u Jugoslavija. Edvam ~eka{e da me zatvorat za da i se gurne{ na Klara mesto mene. Gomno edno! Koga izlegov bevte o`eneti. Mi ja zede devojkata na pederski na~in! STALIN Boqe da ne sum ti ja zel. Se kaam sto-puti zarad toa. Mi go eba mameto mamino. Kurva {vapska. Mi gi zede decata i si zamina! Ete taka, ko nikad da ne sme bile zaedno! (Pauza.) Prosti mi, Cveto. (Pauza.) Mi prostue{ be? CVETO Turi mu pepel! (Pauza. Odedna{.) A ti drug pat nema da pravi{ taka? STALIN @imi sve. Nikad. Da mi umre majka do ve~er. CVETO Majka ti e umrena.Zakolni se u ne{to `ivo! @imi ti. STALIN 13

CVETO Kako be `imi ja? STALIN (Gleda vo CVETO. Pauza. Ti{ina.) Nemam nikoj drug `iv. CVETO go gleda. STALIN si gi stega gradite. Samo {to ne se zaka{lal. EKST. POKRIVOT OD SOLITEROT-VO ISTOTO VREME ANGEL stoi na rabot od pokrivot. Poleka gi {iri racete navednuvaj}i se nadolu. Pauza. Kako da saka da poleta. Gleda kon gradot koj spokoi vo tivkata ve~er. Pauza. ANGEL (Vika.) Ma-ke-do-nija!!!!!!!!!! Ehoto odeknuva kako vo ti{inata. Gleda kon neboto. DETAQ. NEBOTO NAD SKOPJE - VO ISTOTO VREME Na neboto ogreano so yvezdi [TRKOT leta pravej}i krug. Pauza. Se kreva I is~eznuva na horizontot. EKST. POKRIVOT OD ZGRADATA NA ANGEL - VO ISTOTO VREME ANGEL poleka gi sobira racete. Dolgo gleda vo dale~inata. Pauza. ANGEL (Za sebe.) Leka no}, Makedonija. Stoi na rabot od pokrivot. Zastuduva. Si ja potkreva Jaknata. PRELEVAWE VO: EKST. ULICA PRED STANOT NA CVETO - VO ISTOTO VREME Taksito e parkirano. CVETO od gepekot gi vadi kuferite i mu gi podava na STALIN koj gi dr`i vo dvete race. CVETO go tresnuva gepekot. Se vrti kon STALIN. Pauza. 14

CVETO E-pa, dobrodojde. CVETO odedna{ so glavata go udara STALIN vo liceto. STALIN ne o~ekuvaj}i go udarot se zamavnuva. Gi stiska kuferite so dvete race i pa|a na kolenata. Od nosot mu bliknuva krv. Po~nuva da ka{la. CVETO pie od pagur~eto. CVETO Koga izlegov od zatvor si kupiv pi{tol. Te demnev da te najdam na temno, pa da ti go ebam mameto mamino... CVETO ednuva na haubata. Pie. STALIN ja pluka krvta vo maram~e. CVETO ...ama ne bilo pi{ano. (Pauza.) Pi{tolot go ~uvam u{te. Eve go. CVETO vadi pi{tol. Go ostava na haubata. STALIN stanuva od zemjata. Odi do CVETO. Sednuva na haubata. CVETO mu go podava {i{eto. STALIN otpiva. Dolgo i luto. Si ja bri{e krvta od nosot. Pali cigara. STALIN (Doverlivo.) Sum te baral i ja tebe. Pod drvo i pod kamen. CVETO go poglednuva. STALIN odedna{ go udara so tupanica. CVETO se ru{i na zemjata. Mu blika krv od nosot. Se ~udi {to go sna{lo. Se kreva. STALIN go udara povtorno. CVETO pa|a na zemjata. Pluka krv. STALIN I ja kupiv pi{tol. Eve go! Od pazuvata vadi pi{tol. Mu go vperuva pi{tolot. CVETO polzi po asfaltot kon taksito. Samo {to posegnal po pi{tolot. STALIN go e~ka so nogata vo liceto. CVETO strupolen, pluka krv. STALIN go zema drugiot Pi{tol od haubata. STALIN dvata pi{toli gi lepi na slepoo~nicata na CVETO.

15

STALIN Stani gore. Ajt, stanuvaj koga ti velam! CVETO se isprava na noze. Poleka, neveruvaj}i na sopstvenite o~i. Soblakaj se! STALIN

CVETO Staline, {o prai{ be? STALIN Soblakaj gi pantolonite. Pantolonite, da ne brojam do tri! CVETO Staline, nemoj tuka pred svetot, majkata. ]e ne vidi nekoj. Sva{ta }e pomisli. STALIN Mol~i i pravi {o ti vikam. (Te{ko di{e.) Soblakaj se, jas da ne te soblakam! STALIN go repetira pi{tolot. CVETO gi svlekuva pantolonite. I ga}ite. STALIN

CVETO go gleda. Vozbudeno se vrti naokolu. STALIN Ajde, i ga}ite koga ti velam so arno. Da ne ti go ebam, mameto mamino! CVETO samo {to ne zaplakal. Gi soblekuva ga}ite. STALIN go gleda. STALIN (Mu go dopira penisot so cevkata od pi{tolot.) Ma{ala, bate Cveto. (Pauza. Ti{ina.) 16

Si stava{e li Gluvar~e za da ti porasne? Odgovaraj koga te pra{uvam. Si stava{e li Gluvar~e za da ti porasne? (Go pritiska so pi{tolot me|u nozete.) Ne. CVETO

STALIN A mene me izla`a? Ne. CVETO

STALIN mu go repetira drugiot pi{tolot na slepoo~nicata. CVETO Da. STALIN (Ospokeno. Za sebe.) A ja ti veruev? Ti veruev ko na brat ti veruev, da ti ibam mameto la`livo. Mi se poddu patlakot ko gajda. Me odnesoa na doktor. Celo leto me m'knea po bolnici. Sekoj den. Si go propu{tiv raspustot zarad tebe. Zarad tebe gi pro~itav site lektiri i stanav odli~en. Se zapi{av u gimnazija i zavr{iv fakultet! Se zarad' tebe! Od xebot vadi nikluvano Pagur~e. CVETO go gleda upla{eno. STALIN Da ne si mrdnal. ]e ti gi isturam jajcata! Go prska po penisot na CVETO. CVETO cimoli me|u zabi. Go pe~e. Pla~e.

17

CVETO [o e ova {to me poprsna? Me `e`i, majko - me `e`i. (Kvi~i.) STALIN [o te `e`i, {to te `e`i, pi~ko pla~liva? (Go pie ostatokot od sodr`inata od {i{enceto.) Votka. Obi~na votka. CVETO pa|a na kolena. Svitkan vo nem gr~. Pla~e. STALIN sednuva na pokrivot od taksito. Gleda vo dale~inata. CVETO se oblekuva i sednuva do nego. Vadi cigari. Pu{at i dvajcata. Mol~at i gledaat vo ti{inata. Pauza. CVETO Izvini. STALIN Turi mu pepel. Mu go podava {i{eto. CVETO go zema. Otpiva. Pauza. Ti{ina. STALIN gleda vo dale~inata. MOM^E i DEVOJKA se bacuvaat vo haustorot. Na pokrivot od ku}ata MA@ vrti satelitskata antena. @ENA stoi na prozorecot i mu asistira gledaj}i vo televizorot. INT. STANOT NA CVETO - PO MALKU Vo kujnata na sredina od sobata sedi STALIN. RAJNA so alkohol mu gi bri{e ranite. Bezmilosno. STALIN mol~i kabaetlija. CVETO pretura po fri`iderot. RAJNA Znaev jas deka ova }e se slu~i. Te ~eka{e. Mu javija pred nedela dena. Kodo{i. Ojlevci. Dojlevci. Da vi gledat seirot. Cveto lae{e natamu - navamu. Ko besno ku~e. So pi{tol pod pojas. Sekoe sabajle palev kandilo. Pravev metanii i molev boga da ne te najde negde. Da ne se ispoubiete na sred ulica. 18

RAJNA se krsti. CVETO ja redi masata. Sirewe, tur{ija, rakija i ~a{i. RAJNA Tries godini ja zbori istata prikazna. Tries godini. Gi znam site slu~ki {to bile i {to ne bile. Site istorii i peripetii. Edna po edna. Ko na film! CVETO go vklu~uva televizorot. Grmnuvaat vesti na CNN. RAJNA go isklu~uva televizorot. CVETO ja gleda. STALIN mol~i. RAJNA(V.O.V) ]e mi go razbudi{ deteto. CVETO Koe dete? Moeto! Dobro dojde. ALEKSANDAR, dvaesetipetgodi{en, visok, suv, dolgo lice, kosata fatena vo kolk, stoi na vratata. Samo {to stanal od spiewe. Vo usta dr`i nezapalena cigara. STALIN Aleksandar? ALEKSANDAR (Poka`uva na pe~atenata maicata so likot na Josif Stalin so sloganot: se bara - `iv ili mrtov.) Stalin. STALIN On. ALEKSANDAR @iv ili mrtov? 19 RAJNA ALEKSANDAR (V.O.V)

STALIN I ednoto i drugoto. Odat eden kon drug. Se pregrnuvaat. CVETO go otvara fri`iderot. RAJNA gleda vo STALIN. Samo {to ne zaplakala. Pauza. CVETO (Ja kreva ~a{ata.) E-pa, dobrodojde! STALIN Dobro ve najdov. CVETO ja prazni ~a{ata i go vklu~uva Televizorot. PRELEVAWE VO: EKST. BULEVAR-VO ISTOTO VREME ANGEL e vo Telefonska govornica. Ja kreva slu{alkata i vrti broj. Telefonot yvoni. Po malku se slu{a `enski glas. DETAQ. SLU[ALKATA-VO ISTOTO VREME Od drugata strana nadoa|a sonliv @ENSKI GLAS. @ENSKIOT GLAS (V.O.V) Alo?... Alo?... (Pauza.) Samo }e mol~i{? (Pauza.) Angel? (Pauza.) Angel!!! Ka`i ne{to, pi~ko edna! INT. TELEFONSKATA KABINA - VO ISTOTO VREME ANGEL ja dr`i slu{alkata do uvoto i gleda vo dale~inata. Liceto mu e vo nem gr~. Samo {to ne zaplakal. Pauza. Ja prekinuva vrskata. Ja odlaga slu{alkata i dolgo gleda vo dale~inata potpren na stakloto od kabinata. Po malku gi zariva racete vo glavata i po~nuva da pla~e. Po bulevarot jurat avtomobilite i pe{acite. Sekoj so svojata borba.

20

EKST. SKOPJE. STARA ^AR[IJA - DEN CVETO I STALIN stojat pred zatvorena kafeana. Po izlozite ima izlepeno vesnici. Natpis:SE PRODAVA. STALIN yirka. CVETO se tupka naokolu. Pauza. STALIN ogleduva od site strani. Pauza. CVETO pu{i. Nervozen. Gleda na drugata strana od ulicata vo ^AJXILNICATA kade {to sedat ALBANCI. Pu{at. Pijat ~aj i zboruvaat zagleduvaj}i se kon CVETO. CVETO (Gleda somni~avo vo STALIN. Pauza.) [o majka bara{e po ova vreme da doa|a{ u Makedonija? Lu|e noze iskr{ija po ambasadi za da zaminat a ti se vra}a{ doma. (Pauza. Gleda kon ^AJXILNICATA. [epoti.) Tuka e vojna. U Kumanovo ima policiski saat! Kaj i da e i ovdeka nekoj }e pqukne krf na kaldrma. STALIN se vrti kon CVETO. U{te edna{ ja ogleduva kafeanata. Pauza. STALIN ]e ja kupam. CVETO ]e stane{ kafanxija? STALIN Vojna e. [o drugo da se raboti? CVETO U [vajcarija e trista godini mir. Ako slu~ajno zapuka i tamu misli{ }e se naviknat na vojna ko {to sviknale na mir? STALIN go gleda. CVETO nervozno se vrti naokolu. CVETO Za dva dena. Samo neka im zaigra me~ka pred vrata. Dodeka sfatat 21

{o im se desilo }e se podelat na tri. Pa idi posle odberi koja strana e vistinskata. STALIN Koja e vistinskata? CVETO Na{ata. STALIN A onie od kar{i? CVETO Nivno gajle. Sekoj si pla~e na svoj grob. STALIN A ti i na mojot. Pizda mi mater {iptarska. STALIN po~nuva da ka{la. CVETO go gleda. STALIN vadi Maram~e i pluka krv. Poleka se sozema i prepravaj}i se deka e vo red se smee kon CVETO. Pauza. CVETO gleda na zemjata. STALIN go gleda. DETAQ. KALDRMATA PRED NIV - VO ISTOTO VREME Na kaldrmata ima gusta crvena krv {to se razleva. EKST. ^AR[IJATA - VO ISTOTO VREME STALIN gleda kon CVETO koj ne go kreva pogledot od Kaldrmata. Pauza. So ^evelot ja zama~kuva Krvta. Pauza. STALIN Polenov prav. CVETO I Uranium. Natovci isturija radiacija so tonovi. Se izmo~aa u Vardar i zaminaa na Kosovo. CVETO {turo kreva so ramewata begaj}i od pogledot na STALIN. Pu{i i infantilno se vrti naokolu. Pauza. 22

STALIN Kako nikoga{ ne se najdovme na ista strana? Pauza. STALIN go gleda CVETO. CVETO trgnuva nadolu po ~ar{ijata. Pauza. Zastanuva pred SLADOLEDXIJATA. Kupuva krem Sladoled vo korneti. SLADOLEDXIJATA gi vrti kornetite. STALIN se raduva na toa. Odi kon CVETO. CVETO (Dovikuva kon STALIN) Mo`e zatoa {o ima dve. Ja na ednata, a ti na drugata. Pra{aweto e koj prv }e se krene. Koj kogo prv }e ubie. Ja tebe ili ti mene? Nema treto. STALIN go gleda zbuneto. Zborovite mu se poznati. Pauza. CVETO mu go dava sladoledot. STALIN go zema i ne znae {to da napravi. Trgnuva kon CVETO koj lakomo jade od sladoledot. STALIN Ima. Da pukame u isto vreme. STALIN jade od sladoledot. CVETO go gleda. Go dr`i saldoledot vo raka. Pauza. STALIN trgnuva po udolnicata. CVETO ne znae [to da napravi so sladoledot. Ogleduva naokolu. Nema kade da go frli. EKST. AMBASADA NA GRCIJA.SKOPJE - DEN POLICAEC se obiduva da stavi red vo tolpata {to se tutka me|u metalnite cevki. Kako goveda vo klanica. KOSTA, vo pazuvite stiska ^anta so Dokumenti. Stoi pred slu`beniot vlez i gleda vo Znamiwata na EU i GRCIJA {to se veat na balkonot od belata klasicisti~kata zgrada. PRELEVAWE VO: EKST. PANORAMA NA SKOPJE - DEN Gradot se vle~e pokraj Vardar. Toj na ednata strana. Rekata na drugata. INT. KNIGOIZDATELSTVO - VO ISTOTO VREME ANGEL sedi vo tesnoto lobi. Go gori sonceto {to go pe~e po vratot. Pauza. 23

Od hodnikot se zadava SEKRETARKATA, {eesetinekolkugodi{na, slaba, istegnato lice, fustanot do kolena, kosata fatena vo kolk, vo racete dr`i fascikli. ANGEL ja gleda. Pauza. Angel. ANGEL stanuva. SEKRETARKATA Pop Aleksov? ANGEL ja gleda. Pauza. SEKRETARKATA ne trepnuva. Ti{ina. INT. KABINETOT NA KNIGOIZDATELOT-PO MALKU Naredeno vo psevdobaroken stil. Nasekade drveni polici so knigi. Po yidovite vrameni PRIZNANIJA. ANGEL si igra so plasti~noto la`i~e od espresoto. Go vitka vo oblik na triagolnik. KNIGOIZDATELOT, ~etirieset godini, visok, okruglo lice, kosata mu sveti od oreovo maslo, skapo odelo, zbori vo eden zdiv. KNIGOIZDATELOT Da. Gi razberam metaforite. Napalmot. Na Gramos. Ili na Vi~, sega e zamenet so nepriznavawe na jazikot. Kulturata. Idenitetot. Mi se ~ini preterano tretoto peewe. Ne znam od kade toj strav deka Bitola, Veles ili Skopje, ne daj Bo`e utre }e bidat novite Kuku{, Drama ili Solun, da re~eme. I sekako, temata. Kogo denes go interesira toa? Mislam, rabotata e kompleksna. Zo{to da razrivame po minatoto. Vie ste mlad ~ovek. Pejte za novite vrednosti. Me razbirate? (Pauza.) ANGEL A-ha. (Pauza. Ti{ina.) SEKRETARKATA

24

Kafe? A-ha.

KNIGOIZDATELOT ANGEL

(Pauza. Ti{ina.)

KNIGOIZDATELOT Se obidovte na drugo mesto? (Stanuva.) ANGEL A-ha. (Gleda vo dale~inata. Pauza.) KNIGOIZDATELOT @al mi e. (Gi dr`i racete vo xebot. Ti{ina.) ANGEL A-ha. KNIGOIZDATELOT stoi so racete navle~eni vo stegnatite pantoloni. ANGEL sedi i si igra so plasti~noto la`i~e. Pauza. Ti{ina.Zad grbot na KNIGOIZDATELOT stoi ARHANGEL, rozovo lice so konturite na KNIGOIZDATELOT za raka dr`i DETE, poleka se krevaat nad podot. ANGEL gi gleda. KNIGOIZDTELOT ne znae {to da napravi. O~ekuva ANGEL da razbere deka treba da si zamine, no ANGEL ne trepnuva. Pauza. EKST. MUSLIMANSKI GROBI[TA-ZAJDISONCE Mali selski Grobi{ta na vrvot na ridot. Vo dale~inata se gledat pokrivite od ku}ite i Xamijata od kade nado|a glasot na Oxata. STALIN stoi i gleda vo iskr{eniot spomenik. Raspukana nadgrobna plo~a na koja so avtolak ima nacrtano krst. AGIM pu{i i gleda vo dale~inata. Pauza. Ti{ina. AGIM I drug pat rasturale. Sum go popraval. Ama vaka ne. Viknav majstori. Da go sredat. Rekoa ne idat. Se pla{at. STALIN Se pla{at od mrtov ~ovek? 25

AGIM Se pla{at od `ivi. Ne~oveci. (Pauza. Ti{ina.) Gotovo e bratu~ed. Si eba majkata i tuka. I rekov jas na sestra ti. Nosi go na va{i grobi{ta. Ne me poslu{a. Zo{to? STALIN

AGIM Tatko ti taka povela. Otkoga ja zakopavme majka ti, doa|a{e sekoj den na grobi{ta. Pred da umre dojde kaj mene. Mi zboktisa ovoj `ivot, mi veli. Agime, na tebe izet imam. Da me zakopa{ do nea. Samo imeto. Ne klavaj ni krst ni mese~ina. Za mene nema Gospod. Jas sum komunist. Se slu{a repetirawe na avtomatski pu{ki. STALIN i AGIM se vrtat. Pred niv stojat MOM^IWATA, osumnaesetgodi{ni, suvi lica, trenerki, vo racete dr`at Kala{nikovi. STALIN gleda kon AGIM. pauza. Ti{ina. MOM^IWATA se nervozni. AGIM gi gleda. MOM^E 1 (Na albanski.) (Kon AGIM.) [to bara kaurinot na na{i grobi{ta!? MOM^E 2 (Na albanski.) Da go izre{etam pa da go frlime i nego vo kaurski grob! AGIM (Na albanski.) Spu{tete gi pu{kite. MOM^IWATA ne gi spu{taat. Gledaat eden vo drug. AGIM (Na albanski.) Spu{tete gi da ne vi gi piknam u gaz! 26

Tie se kolebaat. Te{ko di{at. Gledat eden kon drug. MOM^E 1 (Na albanski.) Neka si odi kaurot! Neka si odi! AGIM odi kon niv. Im gi vadi redenicite. Gi prazni kur{umite vo cevkata. STALIN gleda zbuneto. MOM^IWATA se luti. Samo {to ne po~nale da pla~at. AGIM Pozdravete se. Stalin vi e vujko. MOM^IWATA ne mrdaat. AGIM Ajde pozdravete se! MOM^IWATA davat po eden ~ekor kon STALIN. Zastanuvaat i pluknuvaat pred nozete na STALIN. Toj gleda zbuneto. AGIM im se nafrla i gi mava so {amari. MOM^IWATA ne se branat. AGIM Sikter ajde od tuka! Sikter! MOM^IWATA se spu{taat po udolnicata. AGIM gi kreva avtomatite od zemja. Gi naramuva. STALIN ne znae {to da ka`e. AGIM Te ~eka taksito. Se simnuvaat kon Taksito parkirano do patot pod grobi{tata. STALIN Koi bea decata, Agime? AGIM Moite. Zastanuvaat pred kolata. Se pregrnuvaat. Pauza. AGIM Ti ne idi ve}e. Grobot }e go pazam jas. 27

STALIN vleguva vo kolata. AGIM ja zatvara vratata. Se vrti i gleda kon MOM^IWATA {to so Kal{nikovite vo raka stojat na vrvot od ridot i gledat kon Taksito {to zaminuva. INT. STANOT NA ANGEL -UTRO Mala kujna. Desno golem prozorec od pregradena terasa. Sonceto se probiva niz vetvata zavesa. ANGEL spie na tesniot kau~. Kape ~e{mata vo lavaboto. Sonceto mu sveti vo o~ite. Se prevrtuva vo krevetot. Vleguva MIRA. Ja nosi JANA pospana vo pregratka. Go otvara fri`iderot. Se e zamrznato. Zema {i{e so mleko. Go gleda. Mlekoto e zamrznato vo {i{eto. Vozdivnuva. Ja vklu~uva ringlata. Zema tenxere i go polni voda. Go stava na ringlata zaedno so {i{eto. JANA i smeta. ANGEL se potkreva od krevetot. Gi gleda. JANA mu se smee. MIRA go primetuva. MIRA Dobro utro. ( ANGEL mol~i.) ]e ja zeme{ malce? ANGEL ja zema JANA pod }ebeto. Si igraat. Od toaletot izleguva MANE. Stokmen. Vrzuva kravata. Se probiva niz ali{ta {to gi prostira RU[A vo hodnikot i odi vo trpezarijata. Sednuva na masata. Pie kafe. KOSTA navalen vo foteqa gleda televizija. So distancionoto vo rakata postojano gi menuva kanalite. MANE ~ita vesnik. Mol~at. ANGEL odi vo trpezarijata. RU[A odi vo kujnata so {i{eto mleko vo racete. ANGEL Do kaj stasa promenata na svetot, Valensa? MANE Do kaj {to treba. ANGEL ]e bide podobro. MANE Koga }e se pridru`i{ i ti. I takvite ko tebe. Eden den }e se razviorat crveni bajraci na Prvi Maj. Rabotnicite }e izlezat na nalani po kaldrmite pred Monopolot! Kaj te~elo 28

reka, pak }e te~e. Svetot se obedinuva. U Japonija rabotnicite gi zemat fabrikite u svoi race. Nie na{ite gi davame na drugi. ANGEL Izvini {o te pra{av. MANE Nemaj gajle. ]e se osvesti{ ti. Ne e ova ni{to. Glavnoto go ~uvame za kraj. ANGEL ]e krevate revolucija? MANE I toa ako treba. Tebe ti e ova jangla{? Ne veruvale i vo oktomvri sedumnaesetata. I ~etiriesprvata. Ama, taka po~nuva taa rabota. So neveruewe. ANGEL Ne be. Ja veruem. Samo {o ne e za veruewe. (Gleda vo cigarite.) Mo`e cigara? MANE Dojdi ve~er u partija. ]e ima sendvi~i i kafe. MANE mu gi ostava cigarite. ^ita vo vesnikot. KOSTA go menuva kanalot. ANGEL [to ima novo po televizija? KOSTA Toa {to ima za mene, nema za tebe. (Menuva kanali.) Fati se za rabota. Najdi si nekoja i o`eni se. Sedi{ so denovi po ku}a. Ne odi{ nigde. Ne ti doa|a 29

nikoj. Po cel den knigi. Neli go zavr{i fakultetot? (Pauza.) Ako sam ne znae{ taa rabota, mo`e jas da ti kurdisam. Davat na oglasi po televizija. ANGEL [to davat na oglasi po televizija? @eni. KOSTA

ANGEL Ne me interesira. KOSTA Majkata. Oti ne si apandisal do sega? ]e ti uredam nekoj ma`. Vleguva RU[A. Nosi pr`enki. KOSTA jade. MANE go {mrknuva kafeto i izleguva. MIRA stoi vo hodnikot i se gleda vo ogledaloto. RU[A ja oblekuva JANA. ANGEL, MIRA i JANA izleguvaat. RU[A doa|a vo dnevnata. ANGEL gleda vo KOSTA, do kogo sedi ARHANGEL, rozovo lice so konturite na KOSTA. RU[A mu nosi pre`enki na KOSTA. ANGEL gleda vo ARHANGEL koj lebdi nad podot. RU[A (Na gr~ki.) Ostaj go deteto! KOSTA (Na gr~ki.) Ostajte me vie mene! RU[A (Na gr~ki.) Nikoj tebe ne ti e vinonoven {to si go upropasti `ivotot. Lu|e minaa `ivot so dnevnik pod mi{ka. I glava u pesok. Edni kradat. Drugi mol~at. Samo ti ne. KOSTA (Na gr~ki.) Jas, toga{, ne mo`ev da mol~am. 30

RU[A (Na gr~ki.) Toga{ mol~i sega! KOSTA go menuva kanalot. RU[A izleguva. ANGEL gleda vo KOSTA. ARHANGEL go nema. ANGEL gi stiska usnite. Samo {to ne zaplakal. PRELEVAWE VO: INT.STANOT NA CVETO - DEN RAJNA ja postavuva masata za ve~era. ALEKSANDAR pomaga okolu priborot. CVETO se bri~i vo toaletot. Se slu{a YVONEWE na vlezna vrata. Yvoni! Aleksandar! ALEKSANDAR ja otvora vratata. STALIN. Nosi zavitkani kutii. Mokar. Zdravo. Vrne. STALIN ]e prestane. Ka`aa na televizija. CVETO (So pena na liceto.) I ti im poveruva? RAJNA gi bri{e racete od krpata. Dodeka ALEKSANDAR gi zema podarocite RAJNA mu go zema paltoto. Torta. (I ja podava vnimatelno.) STALIN STALIN ALEKSANDAR CVETO RAJNA (V.O.V)

31

RAJNA (Ja zema.) Ne trebalo. STALIN U{te se veli taka? RAJNA Mokar si. Istura. STALIN

CVETO mu frla pe{kir. STALIN go zema. Se bri{e. CVETO (Si go mie liceto.) Ni{to da ne im veruva{. La`at. Najpove}e za vremeto. Znae{ deka evreite pravat ve{ta~ki do`d? Sobirat kumulusi po neboto. Gi polnat so eksploziv. I bam! Istura do`d. STALIN Ti se pla{i{ od do`d? CVETO Ne mislev na takov do`d. Toa be{e objasnuewe. STALIN Nadvor ne vrne objasnuewe. Vrne obi~en. Mokar do`d. STALIN odi vo dnevnata. Masata e postavena. ALEKSANDAR naduvuva Gajda. STALIN go gleda. Interesno mu e. CVETO Ti ne si od tuka. Ne mo`e{ da razbere{. STALIN Jasno mi e mene se. 32

CVETO Taka e brat. Od daleku i lajnoto mirisa na livant. STALIN Sega sum tuka, neli? Ima {to da se vidi. Pezevencite stanale oxi. So nakriveni ~almi. RAJNA ]e se oladi supata. Fala ti. ALEKSANDAR

STALIN Aj otsviri ne{to. CVETO More neka fati kniga! ALEKSANDAR ]e se fati ona za mene. CVETO negoduva potkrivuvaj}i ja ustata. RAJNA gleda vo ALEKSANDAR. STALIN vo ALEKSANDAR koj ja ostava Gajdata i sednuva na masata. CVETO si naleva rakija. CVETO (Na STALIN.) E-pa dobro dojde. Mu naleva na STALIN. STALIN ja pokriva ~a{ata so dlankata. CVETO Ti si znae{. Aj nazdravje. CVETO ja kreva rakijata na iskap. Site jadat. Pauza. RAJNA go gleda. STALIN ne znae {to da napravi. RAJNA (Na STALIN. Mu podava Bukovec.) Saka{ ? 33

STALIN Begam daleku od luto. Ama pak tr~am po blago. CVETO Rajna ne znae da pravi blagi raboti. Takvi raboti. Ama znae da pravi drugi raboti. Blagi raboti. A Rajno? (Go kreva {i{eto.) RAJNA ]e go donesam pileto. (Na ALEKSANDAR.) Pomogni mi so ~iniite. A-ha. ALEKSANDAR

RAJNA gi kreva ~iniite od supata. ALEKSANDAR gi zema i odi kon kujnata. RAJNA odi kon kujnata. STALIN ja gleda. CVETO ja otvora Vitrinata i pretura po DOKUMENTI. STALIN gleda vo kujnata. ALEKSANDAR stoi so NO@ vo racete a RAJNA nemo go dr`i za racete. STALIN ne znae {to da napravi. CVETO sednuva na masata i mu podava DOKUMENT. STALIN gleda kon kujnata. Tamu nema nikoj. Te{ko di{e. Ne znae {to da napravi. CVETO ^itaj. Samo ti ~itaj. STALIN go otvora DOKUMENTOT i gleda kon kujnata. Nema nikoj. Odedna{ stanuva od masata. CVETO go gleda. STALIN se vrti kon kujnata. Od tamu se podavaat RAJNA so pe~eno Pile vo Staklen sad i NO@ na sredina. ALEKSANDAR so {i{e crveno Vino. RAJNA go ostava Pileto. ALEKSANDAR go otvora Vinoto. STALIN te{ko di{e. CVETO go gleda. Toaletot. STALIN

RAJNA Vo hodnikot. A-ha. STALIN 34

CVETO ]e te ~ekam za jadecot. STALIN odi kon TOALETOT. RAJNA go presekuva Pileto. CVETO ja kreva ~a{ata za vino. ALEKSANDAR mu naleva. Pauza. Se otvora i zatvora vratata od toaletot. PRELEVAWE VO: INT. TOALETOT VO STANOT NA CVETO-VO ISTOTO VREME STALIN te{ko di{e. Si ja razlabavuva kravatata i se gleda vo ogledaloto. Bled. Ja pu{ta ~e{mata i si gi stava dlankite pod mlazot studena voda. INT. STANOT NA CVETO-VO ISTOTO VREME CVETO, RAJNA i ALEKSANDAR jadat vo ti{inata. Po malku doa|a STALIN i sednuva na masata nasmevaj}i se. CVETO go podava Jadecot. STALIN ja prifa}a igrata. Se fa}aat za kraevite od maloto kov~e i povlekuvaat. Kov~eto se kr{i. CVETO Jadec! CVETO ja poka`uva pogolemata strana. STALIN go gleda. Pobedi. STALIN

CVETO Mi popu{ti. Ne. STALIN

CVETO Aj ~itaj. (Poka`uva kon DOKUMENTOT.) DETAQ.DOKUMENTOT - VO ISTOTO VREME STALIN go zema DOKUMENTOT. ^ita. Pokana za vojska. Najgore e ispi{ano imeto: ALEKSANDAR GRADI[KI - REZERVNA POLICIJA. STALIN go vitka me|u prstite. Mu go vra}a na CVETO. 35

VRA]AWE VO: INT. STANOT-VO ISTOTO VREME STALIN gleda vo ALEKSANDAR. CVETO e raspolo`en. Si naleva Vino vo ~a{ata. RAJNA i ALEKSANDAR jadat. ALEKSANDAR (Smireno.) Ne odam u nikakva policija. Idi ti ako saka{. CVETO @ivee{ kaj mene. Ja te ranam. U{te si pod moja komanda. ALEKSANDAR ]e si ja otse~am ednata dlanka. A so zdravata }e se upukam u koleno! ALEKSANDAR stanuva od masata i odi vo negovata soba. CVETO (Vika.) Ima da ide{. Nasmeano i so pesna. Od sobata na ALEKSDANDAR grmnuva muzika. CVETO sripuva od stolot. RAJNA ja ostava vilu{kata vo pireto. Se potpira na laktovite. Samo {to ne riknala da pla~e. STALIN stanuva zbuneto. CVETO tropa na vratata od sobata na ALEKSANDAR. CVETO (Udara po vratata. Vika.) Otvori!Barabo edna!Samo vojska tebe te spasuva! Krv da mo~a{. Sinko maj~in! Otvori! RAJNA edvaj se bori so instinktot na majka. Samo {to ne riknala da pla~e. Gleda kon STALIN koj stoi pred prozorecot. Sonceto go ogreva po liceto. Toplo mu e na du{ata. Go sobira ~eloto kako somot i gleda kon RAJNA. RAJNA (Ednoli~no. Pani~no, niz zabi.) 36

Staline, re~i mu. Ko na brat te molam. Kaj go pra}a detevo po ova vreme? Vo ova vojna, detevo da mi zagine, Staline. Toj ne e normalen? (Gleda stapisano kon CVETO.) Toj ne e normalen. RAJNA samo {to ne zaplakala. STALIN gleda vo Televizorot. VLEGUVAWE VO: DETAQ.TELEVIZOROT - VO ISTOTO VREME Na Televizija se emituvaat vesti. Vo preden plan minuvaat teknovi. Posle vojnici. So znamiwa. Pukaat vo vozduh.Slikata e prosledena so reporterska naracija. Na angliski. Po malku vo kadar e NOVINARKATA. Stendap od mestoto na nastanot. NOVINARKATA: Linda Marshall, from Skopje. Former Yugoslav Republic of Macedonia. VRA]AWE VO: ENT. STANOT NA CVETO - VO ISTOTO VREME RAJNA nemo pla~e. CVETO se dere pred vratata na ALEKSANDAR. Muzikata e~i. CVETO Otvori! Barabo edna....Otvori! STALIN stoi i gleda niz prozorecot. Pu{i. Ludiloto od nadvor niz kakafoni~ni zvuci se natprevaruva so ludiloto vnatre. PRELEVAWE VO: INT. KANCELARIJA VO AMBASADATA NA GRCIJA - DEN KOSTA sedi na stolot zad maloto biro. Gleda vo golemite posteri so likot na Aleksandar Makedonski. Kitni naslovi: Makedonija, 3000 godini gr~ka kultura. Neprijatno mu e. Ne znae {to da napravi. Pauza. Po malku vleguva 37

SLU@BENIKOT, triesetgodi{en, okruglo belo lice na kosata zali`ena so oreovo maslo, vo racete nosi Formulari. Sednuva na biroto. Pauza. [to vi e? SLU@BENIKOT (Na gr~ki.)

KOSTA (Na gr~ki.) Ne mi e prijatno. SLU@BENIKOT (Na gr~ki.) Razbiram. (Pauza. Ti{ina.) KOSTA (Na gr~ki) Samo potpis. SLU@BENIKOT (Na gr~ki.) A-ha. KOSTA (Na gr~ki.) Nikolaki mi umre na race. Imam pismo za sestra mi, Meri. Ako jas pre`iveam da i go dadam, mi re~e. Go prativ od Ta{kent po po{ta. Pred trieset godini. Meri `ivee{e vo Solun. Mislite stasalo do nea? SLU@BENIKOT (Na gr~ki.) Pra{ajte ja koga }e ja vidite. Pauza. Ti{ina. KOSTA dolgo gleda vo SLU@BENIKOT. PRELEVAWE VO: EKST.POKRIVOT OD ZGRADATA NA ANGEL-VO ISTOTO VREME ANGEL vo racete dr`i `ito. Gugutka i frla od `itoto. Po malku na raka mu sletuva GOLUB. Mu jade od dlankata. ANGEL poleka go fa}a. Go gali. Pauza. Go miluva za vratot i neo~ekuvano mu ja otkinuva glavata. Rutinirano. Po malku po betonot pa|aat perja. Pauza. Ti{ina. INT. PRODAVNICA ZA BELA TEHNIKA - DEN Golema svetla i uredna prodavnica. Diskretna usluga i Prodava~i. 38

Kupuva~ite si razgleduvaat. KARNEVALXIITE vleguvaat vo prodavnicata. Eden po eden. Od nekolku strani. Za de ne gi zabele`at. MIRA i MANE stojat pred oddelot so fri`ideri. Razni fri`ideri. Vo site golemini. Formi i boi. MIRA Ne. Odat ponatamu. Otvarat drug fri`ider. Go razgleduvaat. Ma`ot mol~i. MIRA Taka ...taka... Doa|a REVOLUCIONERKATA. Ima perika. Temni o~ila. Dolga crna tunika. REVOLUCIONERKATA (Qubezno.) Mo`e da pomognam? MIRA Kupuvame fri`ider. MANE Ne sme odlu~eni. Gledame. Onaka. REVOLUCIONERKATA Ovde ~ovek te{ko mo`e da re{i bilo {to. Neli? (Doverlivo.) Napraveno e da te zbuni. Da se izgubi{. Luksuzot golem a ti mal. Ko zrno gra{ok! MIRA i MANE se poglednuvaat. Zbuneti se. Poleka okolu niv se sobiraat ostanatite KARNEVALXII. Diskretno. Yirkaat zad raftovite. Se prepravaat deka se kupuva~i. REVOLUCIONERKATA Storete ne{to. Neli imate pravo na izbor. Izberete! KARNEVALXIITE odedna{ pravat krug okolu REVOLUCIONERKATA i Kupuva~ite. Vadat megafon. I go podavat na REVOLUCIONERKATA. Taa go raskop~uva mantilot. Crvena marama. Ti {rt so portetot na ^E. 39

Armi pantoloni i ~izmi. Pod normalnata obleka drugite KARNEVALXII krijat kostimi. REVOLUCIONERKATA (So patos.) Drugari i drugarki!Bra}a i sestri! Komu slu`i vakov fri`ider? Toj e protiv na{eto dostoinstvo! Protiv konvenciite za ~ovekovi prava! Protiv slobodata i demokratijata! Protiv povelbata na obedinetite nacii. Protiv deklaracijata od Hag. Ovoj fri`ider e polo{ i od nagazna mina. Fri`iderov, dragi moi, uni{tuva pove}e od nuklearna bomba. Ovoj fri`ider e Katastrofa!Pou`asna i pogolema od Hiro{ima i Nagasaki. Zaedno! Dami i Gospoda!Ovoj fri`ider treba da se zabrani da se prodava! Ve molam - vedna{! KARNEVALXIITE delat Letoci na Kupuva~ite koi se sobiraat naokolu. Slu`benicite se obiduvaat da gi popre~at. No KARNEVALXIITE se dr`at za race i igraat vo krug okolu REVOLUCIONERKATA, MANE i MIRA taka {to ne mo`at da gi spre~at. REVOLUCIONERKATA Bra}a i sestri! Ovoj fri`ider e napraven da sobere tries kila svinsko, dvaeset tele{ko, i deset kilogrami pile{ko meso. Plus kolbasi, pe~urki, i riba! Potoa testenini. Sve` zelen~uk. Mleko i mle~ni proizvodi. Taze, suvo i zamrznato ovo{je! Sokovi voda, sirewe, delikatesi, slatki i torti! MIRA (Odedna{.) I jajca! REVOLUCIONERKATA A znaete li kolku pari e potrebno za da se napolni eden vakov fri`ider? 40

MIRA i MANE se poglednuvaat. MANE (Zbuneto.) Mnogu. REVOLUCIONERKATA Mnogu? A kolku plata zemate? Za poln fri`ider potrebni se {est mese~ni plati!O moj bo`e? [est meseci rabota za da se napolni eden vakov fri`ider? Kako }e se po~ustvuvate koga }e go vidite va{iot fri`ider prazen. Kako }e im objasnite na va{ite deca deka ova ne e holuvudski film? Reklama za ogromni fri`ideri polni so {areni proizvodi. Zamislete go va{eto razo~aruvawe koga nemate odgovor na pra{aweto: kako da se zaraboti za poln fri`ider? Doa|aat i drugi KUPUVA^I. Slu{at. Interesno im e. Komentirat tivko me|e sebe. KARNEVALXIITE doturkuvaat MAL FRI@IDER. Slu`benicite vo prodavnicata se zate~eni. Se javuvvat na telefoni. REVOLUCIONERKATA Bra}a i Sestri! Imate pravo na sopstven izbor! Zatoa izberete! Ova e vistinskiot izbor. Mal fri`ider! Dodeka REVOLUCIONERKATA objasnuva KRANEVALXIITE i gi dodavat potrebnite produkti. Tie se podgotvile za ova. REVOLUCIONERKATA Sto litri! Mala komora i dve stala`i. Redenik za deset jajca i dolap za zelen~uk! Vo komorata: kilogram svinsko so koska. ^etvrt meleno. Edno zamrznato pile i pakuvawe xiger! Vo stala`ata: par~e sirewe. Mortadela. Pet pa{teti. Kristal margarin. Slanina. I tenxere so ru~okot 41

od v~era! Podolu, dve konzervi. Tegla xem od kajsii. Ajvar i tur{ija! Vo dolapot, zelka. Kilogram morkovi i mlado kromit~e!I kolku ~ini toa? SITE (Stilizirano, vo hor.) Sto evra! REVOLUCIONERKATA A zamislete go ~uvstvoto koga }e go otvorite fri`iderot? Nirvana! KLOVN

REVOLUCIONERAKATA Se ~uvstvuvate ispolneti! Ko da ste na vrvot na svetot? DEVOJKA Na Monblan! REVOLUCIONERKATA A va{ite deca? KARNAVALXIITE ja razigruvaat scenata {to REVOLUCIONERKATA ja opi{uva. SITE (Stilizirano, vo hor.) Decata se gordi na nas! REVOLUCIONERKATA Ve po~ituvaat zatoa {to najposle ste go napolnile fri`iderot! (Kon MANE. Stilizirano, so mima.) Vie so soprugata zaminuvate vo spalnata soba i cela ve~er vodite qubov. A na televizija se dava: Odneseno so viorot! Site aplaudirat. Obezbeduvaweto gi brka nadvor KARNEVALXIITE. 42

OBEZBEDUVA^ITE [to e ova be? Ajde sikter da ve nema! REVOLUCIONERITE dovikuvaat od site strani. REVOLUCIONERITE Zatoa kupuvajte mali fri`ideri! Isfrlete gi nadvor golemite fri`ideri! Golemite fri`ideri go ru{at va{eto dostoinstvo! Ve frustriraat! Golemite fri`ideri vlijaat na va{ata li~nost!Golemite fri`ideri ja uni{tuvaat va{ata li~nost! REVOLUCIONERKATA Ka`ete im ,,ne,, na golemite fri`ideri!Ka`ete im:NO PASARAN! SITE (Stilizirano, vo hor.) NO PASARAN...!!! NO PASARAN...!!! Obezbeduvaweto gi turka nadvor KARNEVALXIITE. Tie frlaat letoci i vikaat No Pasaran!!! Od nadvor pred prodavnicata stoi topla i skandira: No Pasaran!No Pasaran! PRELEVAWE VO: EKST.POKRIVOT OD ZGRADATA-DEN ANGEL i JANA se vo agol od zaedni~kata su{arnica na pokrivot od zgradata. Vo legen ANGEL mesi testo. JANA mu dodava voda od bokal. ANGEL testoto go ma~ka vrz Krilja napraveni od platno i `ica. JANA go pravi istoto. JANA Misli{ {trkot }e se vrati? ANGEL Sekoga{ se vra}at na prolet. Go barat gnezdoto vo koe se rodeni. Isto kako lu|eto. 43

JANA Lu|eto patuvat so kola ili so avion. Misli{ toj }e go najde patot do doma? ANGEL A-ha. I {trkovite imaat svoi pati{ta. Nevidlivi za nas. Isto ko {to ~ovekot ima svoi krila. Nevidlivi za {trkovite. JANA Tato veli deka ~ovekot ne e sozdaden da leta. ANGEL La`e. I toj e ptica. Samo {o e preparirana. Zatoa leta so umot. ANGEL vrz testoto vrla perduvi od golubi. Perduvite se lepat na testoto. JANA A mama? Mo`e li da poleta? ANGEL Ne znam. Majka ti e najubavata ptica {to ja znam. I zatoa {to e ubava ja ~uvame vo kafez. Za da ne pobegne. JANA (Pauza. Ti{ina.) A jas? ANGEL Sigurno. Eden den. JANA Koj den? ANGEL Sam }e ti se ka`e. Gi lepat perduvite vrz testoto. 44

EKST. GRADOT-ISTATA VE^ER ANGEL stoi pred zgrada so iskr{eni prozorci od vleznata vrata. Yidovite se is{arani so grafiti. ^ita vo imenikot na stanovite. Ja pronao|a baranata adresa i se ka~uva nagore po temnite skali. Poleka stignuva do pettiot sprat. Zastanuva pred vratata. Pauza. INT. ZGRADATA-VO ISTOTO VREME ANGEL gleda vo natpisot: KOMUNISTI^KA PARTIJA NA MAKEDONIJA. Podolu nacrtani Srb i ^ekan. Yvoni na vratata. Mu otvara ANA, trieset I pet godini, dolga crna kosa, malo pr~asto nose na ubavoto belo lice, vo racete dr`i kup vesnici. Go gleda. Zdravo. ANA

ANGEL Zdravo. (Se gledaat. ANA mu se smee.) Jas sum Angel. Brat na Mane. ANA (Mu podava raka.) Te znam. ANGEL se zbunuva srame`livo.Se rakuvaat. ANA go propu{ta. ANA Od tablo. Tvojata fotografija be{e vedna{ do mojata. Filolo{ki Fakultet. Grupa, jugoslovenska kni`evnost. Apsolventi, devees treta! Skopje, Makedonija. (Odat po skalite nagore.) Sega, ti tekna? ANGEL Ne. Stojat pred vleznata vrata. Mol~at vo ti{inata. Pauza. Pi{uva{? ANA 45

ANGEL Kako koga. (Pauza. ANA go gleda.) Ponekoga{. (Pauza. ANA go gleda.) Ne. ANA [teta. ^ekav od tebe da bide golem ~ovek. (ANGEL ne znae {to da i odgovori.) ANA ja otvora vratata od salata. Stotina lu|e. MA@I i @ENI. Od site vozrasti. Razgovaraat burno pome|u sebe. Po yidovite izlepeni fotografii od poznati Komunisti. Paroli. Plakati. Na dnoto ima mala scena. Najgore visi parola: PROLETERI OD SITE ZEMJI OBEDINETE SE! ANGEL gleda zbuneto. MANE gi zdogleduva. Im prio|a. ANA se pridru`uva kon izdvoenata grupa {to stoi vo agolot. MANE Mislev nema{e da dojde{? I jas isto. ANGEL

MANE Ne zaebavaj. Ela, }e te zapoznam so edni lu|e. Se pridru`uvaat na grupata vo koja stoi ANA. MANE gi prekinuva vo debatata. MANE Brat mi Angel. Poet. Mnogu dobar. PROFESOROT Pi{uvate? Razmisluvam. ANGEL

PROFESOROT (Go gu{ka. Na ANGEL mu e neprijatno.) Poetikata e emocija. Sostojba na 46

duhot. Politikata e glasot na umot. Ako ~ovek znae {to saka da ka`e, izrazot ne e va`en. MANE (Gleda vo ANGEL ) Sekako. ANGEL go gleda. Neprijatno mu e. ANA se izdvojuva od grupata i se ka~uva na scenata. Go vklu~uva mikrofonot. ANA (P.O.V) Drugari i drugarki! Site se vrtat kon nea. Ja slu{at. ANA Drugari i Drugarki! Go povikuvam drugarot Emanuil Pop Aleksov da go pro~ita pozdravnoto pismo {to v~era pristigna od Kuba... (Aplauzi.) ... od bratskata Kuba... dale~en, no ne i edinstven ostrov na rabotni~koto i ~ove~koto dostoinstvo...! (Aplauz.) Ova pismo, malo na zborovi, no golemo po zna~ewe, ja vra}a nade`ta i verbata vo rabotni~kata solidarnost... I go najavuva denot koga proleterite od site zemji, prezreni i gladni, }e zastanat povtorno na svoite noze... ANGELE izleguva na scenata. Site po~nuvaat da ja peat Komunisti~kata internacionala. ANGEL zbuneto se izdvojuva od grupata i poleka se prikraduva kon izlezot. Nasekade stojat ARHANGELI, so rozovi lica na mnogu PRISUTNI vo salonot. ANA stoi so tupanicata na ~elo, pee vo patos i go gleda. ANGEL te{ko di{e. Upla{eno gleda kon ARHANGELITE koi lebdat pome|u podot i tavanot od Salot. ANGEL upla{eno izleguva nadvor. SITE (Peat.) Na noze prezreni i gladni... 47

na noze robje od cel svet! So sila, urni sila dolu... ANGEL izleguva i tr~a po skalite. Go goni horot {to odeknuva zad nego. PRELEVAWE VO: EKST. KAFEANATA NA STALIN -PRIKVE^ER Pred kafeanata se parkira Taksito na CVETO. Natovareno so masi i stolovi. MAJSTORI na skala zaka~uvaat Neonska Reklama. STALIN izleguva od kafeanata i zastanuva pred vratata. Gleda vo MAJSTORITE. Od kolata izleguvat CVETO i ALEKSANDAR. ALEKSANDAR vo ustata stava cigara. CVETO mu ja zema. Mu ja dava na STALIN. Go osloboduva ja`eto od baga`nikot. ALEKSANDAR go gleda. Samo {to ne eksplodiral. Gi kreva stolovite i gleda vo STALIN. Pauza. STALIN (Na ALEKSANDAR.) [to se mora ne e te{ko. CVETO i STALIN stojat i gledat vo firmata: Kafe Bar Bukefal. BEL KOW ISPRAVEN NA ZADNITE NOZE. VO PREDNITE DR@I FUDBALSKA TOPKA. Se palat neonite treperej}i i yuej}i. Nitu svetat nitu se gasnat. Dvajcata gledat i se ~udat. INT.BAR-PO POLNO] KELNER gi kreva stolovite na masite. Fajront. ANGEL sedi na {ankot. Sam. Pie pivo. Na dnoto od barot ima naredeno aparati za poker. [PRIC udara po tasterite. Nervozen. Gubi. KELNEROT se vrti. Gleda kon BARMENOT koj kreva so ramenicite. [PRIC so tupanica udara po tasterite. ANGEL gi gleda. Ostava pari na barot i stanuva od stolot. EKST. PREDGRADIE.BAROT-VO ISTOTO VREME ANGEL izleguva od Barot. Si ja potkreva jaknata. Studot mu vleguva niz vratot. Od xebovite vadi rakavici i se spu{ta po trotoarot. Gleda po izlozite i iz~eznuva zad agolot. EKST. SKOPJE-VO ISTOTO VREME SATELITOT obskura pominuva nad GRADOT koj sveti vo dale~inata. Poleka se nayiraat ulicite. Simetri~no pominuva nad soliterite i 48

fokusira kon KRSTOT {to sveti nad Gradot. Kako na presen grob. Pauza. Se pokrupno se gledaat KARNEVALXIITE {to se iska~uvaat kon vrvot od ridot. So zapaleni fakeli vo racete. Oble~eni vo KARNEVALSKI KOSTIMI. Svirat. Peat. Kamerata gi sledi. Pauza. PRELEVAWE VO: EKST. ULICA-VO ISTOTO VREME ANA i MANE lepaat plakati po dolgiot betonski yid. Po malku od dale~inata se pojavuva TAKSITO na CVETO. So izgaznati farovi. Poleka zastanuva. Se palat svetlata. CVETO i TIPOVITE izleguvaat od kolata. Vo racete dr`at ~eli~ni pra~ki. Odat kon ANA i MANE. ANA se vrti i gi zdogleduva. Mu dava znak na MANE. Poleka se oddale~uvaat. CVETO i TIPOVITE se zagnuvaat po niv. ANA i MANE ja sfa}aat situacijata i begat. CVETO i TIPOVITE gi gonat. Doa|aat do raskrsnicata. Goni~ite im se zad petici. MANE Begaj na drugata strana! ANA se str~nuva po udolnicata. CVETO i TIPOT se zagnuvaat po MANE. DVAJCATA TIPOVI po ANA. EKST.ULICA-VO ISTOTO VREME ANGEL si gi stiska u{ite od studot i brza po trotoarot. Na dnoto od ulicata gleda kako ANA tr~a. Zastanuva i se {mugnuva vo Vlezot od zgradata so iskr{ena kandilabra. Po malku dotr~uva ANA. ANGEL se podava. I ja zatnuva ustata i ja povlekuva vnatre. ANA e prepla{ena. TIPOVITE doa|aat i se ogleduvaat naokolu ~udej}i se kade iz~ezna. ANGEL ja stiska za ustata dodeka ANA od strav go grize za dlankata. TIPOT 1 Izbega? TIPOT 2 (Te{ko di{e.) Kurva komunisti~ka! TIPOT 2 ]e im ebam mater u pi~ka! (Se ogleduva naokolu.) 49

I sea? Kur sea!

TIPOT 1 TIPOT 2

TIPOVITE odminuvaat po ulicata. Se ogleduvaat naokolu. TIPOT 1 kloca po metalnata kandilabra. Se gasne. TIPOT 2 ja prevrtuva korpata za otpadok. Po asfaltot se strupoluvaat {i{iwa i ostatoci od hrana. INT. VLEZOT OD ZGRADATA-VO ISTOTO VREME ANGEL gleda dali TIPOVITE odminale. ANA go griznuva silno za rakata. ANGEL kriknuva i ja pu{ta. ANA se stutkuva vo agolot od temniot vlez. Te{ko di{e. Pauza. Po malku ANA svetnuva so zapalkata. Go gleda. ANGEL si ja vadi iskinatata rakavica i gleda vo krvavata dlanka. Pauza. Ti{ina. ANGEL Izvini {to te spasiv. ANA go prepoznava. Podgoltnuva dodeka se obiduva da zeme zdiv. Poleka se potkreva. Pauza. ANA (Te{ko di{e.) Me prepla{i. Mislev }e umram. (Go gleda vo dlankata. Pauza.) Boli? ANGEL ]e mi mine. Ko na pes. ANA (Treperi.) Ima{ visoko mislewe za sebe. ANGEL Nikoj sam ne si stava prekar. Um u glava. I du{mani na vrat. Se gledaat vo ti{inata. ANA te{ko di{e. ANGEL si ja smuka krvta. Poleka poglednuva nadvor kon ulicata. ANA go gleda. Pauza. Ti{ina. 50

EKST. SLEPA ULICA-VO ISTOTO VREME MANE bez du{a vleguva vo podlezot. Na dnoto ima ~eli~na porta. Se obiduva da ja otvori. Zatvoreno e. Te{ko di{e. Se potpir CVETO ... e sea ti ibav mame mamino. MANE si ja krie glavata. Gi gleda stapisano. CVETO i TIPOT go akat. MANE pa|a na zemjata. CVETO i TIPOT go udaraat so pra~kite. Go mavaat so kloci. MANE pla~e. EKST.GRAD SKOPJE-VO ISTOTO VREME SATELITOT gi sledi KARNEVALXIITE. Ve}e se na vrvot od ridot. Se raspoznavat nivnite lica pokrieni so crni maski na o~ite. Se vrtaat vo krug okolu fakelite ostaveni na zemjata vo forma na yvezda i fateni za race igraat i peat. Nejasno. Se po krupno. Fotografirawa. KARNEVALXIITE zastanuvaat. Fotografirawa. Odena{ si gi simnuvaat pantolonite i gi vrtaat zadnicite kon Satelitot. Se pokrupno. Fotografirawa. Na zadnicite imaat ispi{ano bukvi. Kamerata kru`i nad niv. Se ~ita: EUROPA FUCK YOU! Pauza. Odedna{ fotografijata po~nuva da treperi. Se rastura frekvencijata. Mrak. EKST. ULICATA-PO MALKU ANGEL i ANA stojat pred isfrlenite Plakati. ANGEL ~ita. DETAQ.PLAKATOT - VO ISTOTO VREME Na Plakatite e sledniot ispi{an tekst: PROLETERI OD SITE NACIONALNOSTI - OBEDINETE SE PROTIV VOJNATA! EKST. ULICATA - VO ISTOTO VREME ANA gi sobira plakatite po trotoarot. ANGEL ja gleda. ANGEL Za ova ve brkaa? ANA Za se }e se najde po ne{to. Ogleduva naokolu. Seu{te se pla{i. Treperi vo di{eweto. 51

ANGEL A pravo na govor? ANA I toa. ANGEL Ova e slobodna zemja. ANA Sekako. ANGEL Zna~i, ti si protiv vojnata. ANA Jas sum protiv zabranite. ANGEL Taka e. Anarhijata e majka na redot. ANA Od negde mora nanovo da se po~ne. ANA trgnuva nadolu po ulicata. ANGEL odi po nea. ANGEL (Dovikuva.) Edna{ka ne{to da doteravte do kraj. Site vleguvate u kino na sred film. Po~etokot ne go znaete a do krajot ne vi se sedi. I ajde, pu{taj majstore nov film! Mo`e po~etokot e lo{, sredinata dosadna, ama finaleto e hepi-end!Samo, za da se do`ivee treba da se dogleda do kraj. So se krediti. ANA zastanuva. ANGEL ja gleda. Pauza. Se gledat vo ti{inata. ANA Aj da begame. ANA odi napred. ANGEL ogleduva naokolu. Nema nikoj. Trgnuva po nea. 52

EKST. ULICA PRED KU]ATA NA ANA-PO MALKU Golema bur`oaska ku}a so visoka ograda od kovano `elezo. Alarmi. Kameri za nabquduvawe. ANA ja otklu~uva Portata. ANGEL za~udeno gleda naokolu. ANA ja otvora portata. ANGEL ja gleda. ANA Tuka sedam. ANGEL Proleterski. [to raboti ma`ot ti? ANA Razvedena sum. Ne znaev. ANGEL

ANA Sega znae{. ]e napravam kafe. ANGEL Imam menstruacija. ANA (Pauza. Go gleda vo ti{inata.) Stalno pravi{ taka so `eni? ANGEL Zo{to? ANA Ne mi e prijatno. ANGEL (Mol~at.) Izvini. (Pauza.) Mo`e ~aj? ANA ja otklu~uva vratata. Vleguvaat vnatre. PRELEVAWE VO: 53

EKST. SLEPATA ULICA NA MANE - VO ISTOTO VREME MANE poleka ja kreva glavata. Liceto mu e krvavo. Go bolat koskite. Se isprava i gleda naokolu. Prestra{en. No sre}en {to e `iv. INT. STANOT NA ANA-PO MALKU Ogromen stan. Malku name{taj. Gol pod. Sliki po yidovite. Pritaeno osvetlenie. Ti{ina. ANGEL razgleduva naokolu. Stanuva i odi kon polnite raftovi knigi. Prebaruva. Odbira kniga. Ja gleda. DETAQ.KNIGATA-VO ISTOTO VREME Na naslovnata stranica: Edicija ALFA. Angel Pop Aleksov. Naslov: Sloboda na Fa{izmot - Smrt na Narodot. INT. STANOT-VO ISTOTO VREME Po~nuva muzika. ANNGEL se vrti. ANA doa|a od dlabo~inata. Gola vo negli`e. Pu{ta muzika. ANGEL ja gleda preku ramo. Ja vra}a knigata na mesto. ANA doa|a do ANGEL. Go bacuva po vratot. Pauza. Nemoj. Zo{to? ANGEL Ne mi e ubavo. ANA Opu{ti se. Daj da ti pravam {to sakam. (Prodol`uva da go bacuva.) Ostavi. (ANA prodol`uva da go bacuva.) Nemoj pizda mu materina! ANGEL odi kon prozorecot. ANA se skamenuva. Go gleda preku rameto. Si go kreva negli`eto. Odedna{ i studi. Od barot zema Votka. Sednuva vo 54 ANGEL ANGEL ANA

}o{ot na podot. Pie. ANGEL gleda niz prozorecot. ANA pla~e. ANGEL ja gleda. Sednuva do nea. ANA prestanuva da pla~e. ANA mu go nudi {i{eto. ANGEL odbiva. ANA ja kreva Votkata. Otpiva. Pauza. Ti{ina. ANA Se razvedovme. So pi~ki materini. Mene mi se padna ku}ata. Na nego deteto. Mislev, sega koga sum slobodna da go dopolnam propu{tenoto u brak. (Pauza.) Osamena sum. ANGEL Ka`i ne{to novo. ANA Toa mi e najnovo. Mislev }e projde. Ama trae so godini. (Pie.) Zemam ap~iwa. U razni boi. Nave~er zaspiva{. Ko angel. Nasabajle edvam se budi{. Ko slon. Samo {to surlata ti e na gazot. ANA po~nuva da se smee i da pla~e vo istoto vreme. ANGEL ne znae {to da napravi. Go povlekuva smeeweto na ANA. Po~nuva da se smee. Pauza. Pie I se smee. ANGEL se vrti i na sredina od sobata go gleda ARHANGEL, rozovo lice so konturite na ANA, lebdi nad podot. Pauza. ANA se smee, ANGEL ne znae {to da napravi. Gleda vo ARHANGEL koj poleka se kreva nagore. INT. STANOT NA ANGEL-UTRO MANE e vo Zavoi na racete. Pod o~ite mu e modro a na ustata ima zasirena krv. Tropa na vratata od Toaletot. Do nego stoi JANA. I se mo~a. RU[A e zakovana na pragot od dnevnata. Gleda vo MIRA koja stoi na ~e{mata so preleana ~a{a vo raka. ANGEL samo {to go razbudile. Potpren na yidot se yveri vo dale~inata. MANE (Tropa na vratata.) Tatko! Otvori! (Pauza.) Me slu{a{? Otvori, ova ne 55

e nikakov na~in! (Pauza.) Otvori, na Jana i se mo~ka! Doa|a RU[A. Tropa na vratata. RU[A (Na Gr~ki.) Kosta, otvori. MANE (Na Gr~ki.) Tatko, otvori ja vratata! Otvori ja taa prokleta vrata oti }e ja iskr{am! Se slu{a otklu~uvawe na bravata. Site mol~at. Se otvora vratata. KOSTA vo racete dr`i kazan~e za voda. Celiot e mokar. MANE gleda vo KOSTA. RU[A vo bawata. Od cevkata {prica voda. KOSTA (Na RU[A.) Kazan~eto kape so denovi. Vir po vir - ezero. Nema koj da go katrepa. Site ste zafateni. Golemiot so spasuvawe na svetot. Maliot so spiewe do pladne. Ti so manxi i pla~ewe na temno. (Mu go dava kazan~eto na MANE.) Ve gledam a ne mo`am da ve vidam. Ve slu{am ama ne ve razbiram. Eden jazik zboraviv, drug ne nau~iv. Samo so {trkot imav kalimera. I dvajcata mol~evme. Tebe snao ne ti se slu{a. Ova ve}e ne se podnesuva. Me pizmi{. Ama na ista zort sme. Jas sakam da pobegnam ama ne mo`am. Ti mo`e{ ama ne saka{. (Na RU[A.) V~era bev vo ambasadata. Za prv pat. La`ev oti sum odel stofores. (RU[A go gleda.) Sum odel. Do porta. Nikoga{ ne vlegov vnatre. Od strav. Da ne re~at. Pu ise esi: Kostadine Papaleksi?! 56

[to si ~ekal do sega?! Se prestra{iv. Zastanav vo sirata. Kalimera, povelete, mi rekoa. Po viza sum. Doma da si odam. Samo toa. Ni{to pove}e. Kaj si ti: Kostadin Papaleksi?! [to si ~ekal dosega?! Mi rekoa. (I go dava paso{ot na RU[A.) Ne znam {to sum ~ekal. VLEGUVAWE VO: DETAQ.PASO[OT-VO ISTOTO VREME RU[A go lista paso{ot. Vnatre ima liv~e so gr~ka viza. MANE go zema liv~eto. Go gleda i go podava na MIRA. INT.STANOT-VO ISTOTO VREME KOSTA stoi mokar so kazan~eto vo rcete. Site mol~at. Pauza. KOSTA ^ekav da mi pomine stravot. Im rekov. Ama ne pominuva. Od tamu pobegnavme od polimot. Toj sega dojde tuka. Kako pceto po dirata. Se pla{am da si odam. Vojnata me sledi. Prokopsani sme. Kade nie, i ona tamu. (Na JANA.) Petar go pu{ti {trkot. Jas go kandisav. Mu rekov deka i toj e {trk. Ama bez ftira. Zatoa ne mo`e da odleta na svoe stavjalo. Grev e da se ~uva divo `ivotno po ku}a. ]e prokobi. ]e ne najde zlo. (Na MANE.) U{te ne e telosan svetot. A i ti ne si Noe. Begaj od politika! Eden den }e vi pomine besot. Ama }e vi ostane sramot. (Na RU[A.Na Gr~ki. I {epoti.) Aj da si odime doma. Prolet e. Imam lojze za kastrewe. Gumno 57

za krevawe. Ni se smee seloto. Samo na{ata ku}a ostana nevarosana. (RU[A go gleda. Na Makedonski.) Jas }e si odam za Bogorojca. Samo ne znam za koja. Za Mala ili za Golema? U{te ne sum re{il. Ti }e dojde{ so mene? Mora nekoj da mi go poka`e dromot! RU[A se smee a samo {to ne zaplakala. JANA se stiska vo MANE. MIRA pu{i. ANGEL stoi na pragot od kujnata. Mu se mo~a. Gleda kon ANESTI i go zabele`uva ARHANGEL, rozevo lice so konturite na KOSTA, za raka dr`i DETE stoi zad KOSTA i belee na svetlinata {to doa|a od prozorecot. ANGEL se vrti i gleda vo RU[A koja odi kon KOSTA i go zema pod mi{ka vodej}i go vo sobata. ANGEL se vrti kon ARHANGEL i DETETO koi se krevat na sredina me|u podot i tavanot. ANGEL stoi i dolgo gleda vo dale~inata. Si gi vitka kolenata. Mu se mo~a. PRELEVAWE VO: INT.CRKVA VO SKOPJE-VO ISTOTO VREME [PRIC zastanuva na vratata i se krsti. Vleguva. Od pazuvata vadi sve}a i ja pali. Gore. Za `ivite. Se krsti. Pauza. Pluka na palecot ja gasi istata sve}a i ja zapaluva dolu. Za mrtvite. Se krsti i odi kon oltarot. Zastanuva pred Ikona. Se krsti. Gi zatvara o~ite i zboruva sosema ne~ujno. Pauza. Ti{ina. Ja baknuva ikonata. Gi sobira parite i si gi tutka vo xeb. Odi kon drugite ikoni. Nasekade go pravi istoto. Se pobrzo i pobrzo. Pauza. POPOT(V.O.V) Grev e. [PRIC se vrti i gleda vo POPOT koj stoi zad nego. Pauza. Poleka odi nanazad. [PRIC Ne e. POPOT Povikav policija. Samo {to ne stasale. Ostaj se i odi si. [PRIC (Prodol`uva da sobira pari vo ranecot.) 58

Begaj pope. Sum gi pra{al ikonite pred da zemam. POPOT Ikonite ne zborat. Ova e drvo! [PRIC Mo`e tebe ti e drvo. Ama mene mi se svetci. I jas ne veruvav. Ko ti sega. Ama, }e poveruva{. POPOT gi {iri racete za da mu go popre~i patot. POPOT Od koja vera si? [PRIC Od komaraxiskata. Gubam nedela dena na aparati. Dol`am na pola Skopje. Ako ne vratam {o sum zemal }e me frlat u Vardar. Sno{ti na son mi dojde Gospod. E arno ti tekna -mu velam. Mene i onaka ne mi se `ivee. Si priznav se. Ko na detektor. Si bil, vakov, onakov. Najprokopsan, mi veli. Sum bil, priznav. Pa {o }e bide neka bide. (Sobira pari vo ranecot.) Da otide{ u crkva. Da zapali{ sve}a. Gore za `ivite. Dolu za mrtvite. Da se pomoli{ na site Svetci. Da ka`e{, takava i takva rabotata - dedo Gospod me prati. (Sobira pari od drugite ikoni.) Cel `ivot sum zborel lo{i raboti za Gospod. Za Crkvata. Ne bilo vistina. (Odi kon vratata. POPOT gi {iri racete. [PRIC se vrti kon Raspetieto na oltarot. Se krsti.) Sega se kaam. (Se svrtuva za da zamine.)

59

Odedna{ se otvara vratata. Vleguvaat dvajca POLICAJCI. Edniot simnuva kapa. Se krsti. Drugiot gleda naokolu. @e{ko mu e. Brzale. POPOT gi gleda i poka`uva so glava kon [PRIC koj odedna{ vadi no`. POLICAECOT SO KAPA go zabele`uva. Mu dava znak na drugiot. Vadi pi{tol. No`! POLICAECOT SO KAPA

DRUGIOT POLICAEC De~ko. Aj pu{ti go no`ot! ]e se razbereme so arno? Ima{ kriza? Na metadon~e si? [PRIC odedna{ se voznemiruva. Te{ko di{e. Odi kon POPOT. POPOT odi nanazad i gleda kon POLICAJCITE. Odedna{ [PRIC go fa}a za vratot. Go svrtuva so grb kon sebe i mu go stava no`ot na vratot. POLICAECOT SO KAPA Ej nemoj be! Nemoj be! [PRIC (Treperi. Voznemiren.) Pope? Neli ti rekov? Si imam maka. Pu{ti me da si idam. Sega ispadna deka kradam! DRUGIOT POLICAECOT De~ko, pu{ti go Popot pa }e se razbereme? Pu{ti go Popot i se }e se sredi. [PRIC [o da se sredi be, lajno edno cajkansko!? Edna{ka mene da me ogree sre}a i se }e se posere. (Po~nuva da pla~e.) A fino mu ka`av? (Pauza.) Ti ka`av li Pope, koj sum? POPOT Mi re~e. 60

[PRIC I sega? Dojdoa cajkani. POLICAJCITE gledaat zbuneto. POPOT mol~i. [PRIC samo {to ne riknal da pla~e. Pauza. Ti{ina. [PRIC Ne znam koga posleden pat sum ka`al ~esna rabota? Sum la`e{ i majka i tatko. I bra}a i sestri. I u~itelka u {kolo sum la`el. Sum la`el za pari. Za bez pari. Sum la`el za }ef i bez }ef. Sum la`el za prijateli. I za neprijateli. I koga trebalo. I koga ne trebalo - sum la`el. Abe sum si go ebal vekot od la`ewe. [PRIC si go bri{e nosot od rakav. POLICAJCITE gledat {ansa. Se prebli`uvaat. [PRIC go vra}a no`ot na vratot na POPOT. POLICAJCITE zastanuvaat i gledat vo [PRIC. [PRIC Sega ja ka`uvam vistinata. (Pauza.) Ama nema koj da mi poveruva? POPOT Nema. (Pauza. Ti{ina.)

DRUGIOT POLICACEC Ja ti veruem be. Drugiot POLICAEC go gleda zbuneto. Pauza. [PRIC Deka na son mi dojde Gospod. Deka mi ka`a da dojdam i da zemam pari od ikoni? Crni pari. Za komar. Veruem be. POLICAECOT 61

[PRIC I sega otkako mi poverue }e me pu{ti{ da si idam? POLICAECOT Da be. Samo pra{aj u{te edna{ka. Za sekoj slu~aj. POPOT Ova e bogohulie! POLICAECOT Dobro e Pope. Dobro e. POLICAECOT SO KAPA gleda kon kolegata. Ovoj kreva so glavata poka`uvajki deka se e pod kontrola. POPOT e zate~en. Ne znae {to da ka`e. Pauza. Ti{ina. [PRIC Mo`e da kleknam? POLICAECOT O~e pope? POLICAECOT gleda kon POPOT koj odobruva so klimnuvawe. Slobodno. POLICAECOT

[PRIC go nosi i POPOT so sebe. Kleknuvaat pred raspetieto na Hristos. POLICAECOT SO KAPA gleda nedover~ivo na nastanatata situacija. DRUGIOT POLICAEC gleda vo freskite po yidovite. Pauza. [PRIC (Se krsti so ranecot vo koj xangorat pari. Nervozen e. Te{ko di{e.) O~e na{ koj si na nebesi da se sveti imeto tvoe... (Pauza.) Da se sveti imeto... tvoe... Site go gledaat koncentrirano. Mol~at vo ti{inata o~ekuvaj}i [PRIC da prodol`i. Pauza. 62

[PRIC Mo`e od po~etok? POLICAECOT O~e pope? POLICAJCAECOT gleda kon POPOT. Nema ni{to protiv. Mo`e. POLICAECOT

[PRIC O~e na{ koj si na nebesi da se sveti imeto tvoe... POPOT (Mu {epoti.) ... da bide voljata tvoja... [PRIC ...da bide voljata tvoja... POPOT Kako na neboto... ([PRIC go pu{ta POPOT.) POPOT i [PRIC ... kako na neboto, taka i na zemjata. Lebot na{ nasu{en, daj ni go denes izbavi ne od lukavogo i prosti ni gi grevovite na{i kako {to nie im pro{tevavme na na{ite gre{nici. (POPOT prodol`uva sam do krajot na molitvata.) [PRIC Gospodi bo`e. Gre{en sum. Naj gre{en na svet. Eve priznavam. Mene mater u pi~ka za ebewe mi e. Ama, neli ima i od mene pogre{ni? Kako onaa Magdalena,na primer? Pa i bilo prosteno. Ili ko na onoj Petar, u filmot.Ne veruva{e i te predade. Ama mu se prosti. Nemu celoto. Mene polovinata Gospodi. 63

Dosta mi e i tolku. Jas sum od malku blagodaren. Eden da mi zavrvi na avtomatite. Da si vratam borxot. Toa samo. (Kon Raspetieto.Pauza.) Daj edno znak~e. ([PRIC se vrti nanazad.) POLICAJCITE se vrtat nazad. Vratite se zatvoreni. Pauza. Ti{ina. Gotovo? Gotovo. POPOT stanuva od podot. Si ja trese mantijata. POLICAJCITE doa|aat do [PRIC. Go fa}aat za pazuvite. POLICAECOT SO KAPA go udara vo stomak. [PRIC se svitkuva ko sve}a. Te{ko di{e. POPOT ne mo`e da gleda. Go krevaat. Go nosat kon vratata. Pauza. [PRIC (Niz zabi.) Ti stvarno verue{ u ~uda ili se zaebava{? Se zaebavam. POLICAECOT POLICAECOT [PRIC

Odedna{ silno se otvra vleznata vrata. Duva silen vetar. Blesnuva sonce. Se gasnat sve}ite vo crkvata. POLICAJCITE zastanuvaat. Gledat upla{eno kon POPOT koj stoi izbezumeno. Pauza. POPOT (Se krsti.) ^udo! ^udo! ^udo! [PRIC Fala ti Gospodi! [PRIC go grabnuva ranecot i letnuva niz vratata. POLICAJCITE si gi zemaat {apkite od podot i se pu{tat po [PRIC. POPOT stoi i gleda kon Raspetieto. Se se smiruva. Pauza. Ti{ina. 64

EKST. GRADE@EN OBJEKT - DEN Desetkatnica vo izgradba. Kranovi krevat i spu{tat grade`ni materijali. RABOTNICI armiraat beton. MANE, vo mantil, za{titna kaciga, so racete vo prevrski, stoi pred [EFOT, pedest i pet godini, debel, crven vo obrazite, za{titnata kaciga mu se potpira na temeto, vo racete dr`i fascikli, MANE mu dovikuva, [EFOT edvam di{e, mu nudi na MANE da potpi{e dokument, MANE nervozno vrti grb, [EFOT stoi so fasciklot, edvam di{e, MANE se vrti i so previtkanite race gi udara fasciklite {to letaat na site strani. MANE stoi, [EFOT edvam di{e. MANE se gleda vo racete. Go bolat od udarot. INT. IN@EWERSKA GARDEROBA - PODOCNA MANE stoi pred aluminiumskiot garderober. Si go svlekuva kombenizonot. Ja turka kacigata koja pa|a i ja tresnuva vrati~kata. Sednuva na stolot i si ja oblekuva bluzata. Zastanuva. Samo {to ne zaplakal. Pauza. Od drugata strana se slu{a razgovor. ]ELAVIOT (VOV.) Onoj dobi otkaz. VISOKIOT (VOV.) Vleze zaedno so nas. ]ELAVIOT (VOV.) Go tresna garderoberot. Izleze. VISOKIOT (VOV.) Ne ja slu{nav vratata. ]ELAVIOT (VOV.) Me boli kurot. MANE gi slu{a. Pauza. Sedi so bluzata navle~ena na polovina. INT. DRUGATA GARDEROBA - VO ISTOTO VREME ]ELAVIOT, pedesetipetgodini, suv, dolgo lice, kosata si ja kreva od ednata na drugata strana, VISOKIOT, pedest godini, visok, dolgi race, i [EFOT se oblekuvaat pred otvorenite lamarineni garderoberi. VISOKIOT Ti {efe znae{ za{to? 65

[EFOT Ne znam. Mu rekov da se dr`i podaleku od politi~ki zaebancii. VISOKIOT I sega? [to misli da pravi. ]ELAVIOT Najdobro e da si zamine. Tamu od kaj {o e dojden. (Gleda vo VISOKIOT) Mane e egeec. Osumdesprva gi dovle~kaa tuka. Od Rusija. Dojdoa so dva kufera i skinati ga}i. Za pet godini dobija stanovi i rabota. A pola od niv ne znaea da beknat makedonski. Me|u sebe drndaa na gr~ki.Sega Makedonija ne im ~ini. ]ELAVIOT se vrti i gleda kon VISOKIOT i [EFOT koi mol~at i gledat vo MANE koj stoi na vratata. Pauza. Ti{ina. MANE E-pa, sre}no. (Pauza.) Ihame kali parea, palikarja. Jasas. ]ELAVIOT gleda vo garderoberot. VISOKIOT i [EFOT nezgodno otpozdravuvaat so klimawe. Pauza. Ti{ina. MANE zaminuva. Se spu{ta po tesniot hodnik i izleguva nadvor. Pauza. Ti{ina. INT. TRGOVSKI CENTAR. BEBE[KI ODDEL - PODOCNA MIRA, stomakot i e napr~en, vozbudeno gleda vo {arenite pamu~ni pixami za bebiwa. Zad nea MANE so podlakticite se potpira na golemata koli~ka za pazarewe. MIRA gi zema Pixamite. I se dopa|aat. Mu gi poka`uva na MANE. Toj odobruva. MIRA ja gleda cenata. Pauza. Gi vra}a nazad. Pauza. Prodol`uva ponatamu. MANE ja turka koli~kata. MANE Dobiv otkaz. (MIRA ne go slu{a.) Me izbrkaa od rabota. 66

MIRA se vrti. Go gleda zbuneto. Vo racete dr`i {pilhozni. Vo nebesno sina boja. Gleda vo MANE. Pauza. Ti{ina. MANE ]e gi tu`am. Bev u sindikat. Rekoa da pobaram advokat. MIRA gi vra}a [pilhoznite na raftot. MANE ja gleda. MIRA se vrti i gi zema par~iwata od Koli~kata za da gi vrati. MANE i gi fa}a racete. MIRA se obiduva da se otrgne. MANE i gi dr`i racete. Go boli. Pauza. Se dr`at za racete optegnati preku koli~kata. MIRA po~nunva da pla~e. MANE i prio|a i ja gu{ka. Go bolat racete. Gi stiska o~ite i ustata. Samo {to ne zapklakal. Gleda po KUPUVA^ITE koi ne gi primetuvaat. MIRA pla~e. INT. KANCELARIJATA NA KNIGOIZDATELOT- VE^ER SEKRETARKATA e gola, se obiduva da si gi prekrie padnatite gradi, KNIGOIZDTELOT, gol do pojas, stoi I izgubeno gleda vo SOPRUGATA, trisetgodini, viskoka, preslaba, dolga crna kosa, belo lice na maloto pr~asto nose, pla~e i vo rakata stiska FOTOGRAFIJA od ULTRAZVUK na koja jasno se gleda FETUS, vo tretiot mesec od za~nuvaweto. Pauza. SOPRUGATA gleda vo SEKRETARKATA i pla~e. SEKRETAKATA se krie zad foteqata i se oblekuva, KNIGOIZDATELOT gleda vo FOTOGRAFIJATA od Ultrazvukot. PRELEVAWE VO: EKST.KAFEANA-POSLE POLNO] STALIN i CVETO sedat na dolgata drvena Masa polna so jadewe i piewe. Tre{ti muzika. Okolu niv DEVOJKI. CVETO gi bacuva. Im tutka pari. STALIN stanuva i gleda vo CVETO. Da odime? STALIN

CVETO Odi be. Koj te dr`i? Te dr`i li nekoj tuka, tebe, so sila? Ova e slobodna zemja. Mo`e da dojde koj saka i koga saka. Da be! Razni, komesari-emisari a im se primo~a, ete ti gi u Makedonija! Ne gi 67

sobirat nivnite evropski toaleti, pa doa|aat tuka po na{ive balkanski kenefi. (Pie.) Sum gi analiziral ja na aerodromsko ve-ce! ]e gi na~ekam, na pristignuvawe kako idat u toalet. I im se {mugnuvam, odma po niv u kabina. I, pravo da ti ka`am ne im mirisa lajnovo ko na{evo. Koga }e vleze{ da te {tipa na o~i. Ne be brat, nekako poinaku mirisa. Ko na ~aj od kamilica. STALIN ^aj od kamilica? CVETO Istiot tip, go zemam od Hotel posle nedela dena i go vozam nazad na aerodrom. Go akam po dupkive, navamu-natamu, za taman da stigne do aerodrom crevata da mu se pritisnat. Edno doa|awe na aerodrom, pravo u toalet. Ja, go ~ekam pred kabina i vleguvam odma po nego. [tipa na o~i ko majska rasolnica. STALIN (Se ~udi.) ... majska rasolnica? CVETO I {o e naravou~enieto, moj Staline? STALIN kreva so ramencite. Neprijatno gleda naokolu. CVETO Evropejcive {to doa|aat tuka, jadat samo gomna! (Mu ja mesti kravatata na STALIN.) 68

Da si znae{, ako si odi{ sega, posle vra}awe nema. CVETO go bacuva Stalin vo ustata i stanuva od masata I odi na na binata kaj muzi~arite. Ja zapira muzikata. STALIN go gleda. CVETO vo racete stiska kup~e pari. Zad nego MUZI^ARITE gi dr`at instrumentite vo race. VIOLINISTOT, podgotven da se vklu~i, vnimava na CVETO koj ja dr`i za rakata davaj}i mu znak da ~eka toj da mu ka`e koga da po~ne. CVETO (Pee.) Nemam milo, nemam drago, ni{to nemam jas svoe, kako brodot bez kormilo }e skitam po svetot. ]e se skitam po ezera, bez nade`i, bez qubov. Duri jas ne si go najdam negde mojot studen grob. Dodeka CVETO pee STALIN ja dopiva ~a{ata i ja kr{i od podot. Pauza. Go sobira ASTALOT od masata i gi vrzuva ~etirite kraevi vo jazol zaedno so site ~a{i, {i{iwa i ~inii vo nego. Go kreva i go udara od masata. Se {iri crvevnilo od vinoto. Kako krv na ko`ata. CVETO pee. STALIN sedi. Go gleda i mol~i. Samo {to ne zaplakal. (Pee.) ]e se ka~am na Vergina, na najsvetlata yvezda, ]e i ka`am jas na nea {to sum patil po svetot. MUZI^ARITE grmnuvaat so for{pilot. CVETO frla pari koi se razletuvaat po kafanata. PEA^KATA gi pee poslednite stihovi. PEA^KATA I CVETO (Peat.) ]e se ka~am na korabot, i }e vikam na set glas: zbogum mila, zbogum draga, zbogum mil moj roden kraj. CVETO i STALIN peat i pijat. 69 CVETO

PRELEVAWE VO: EKST. POKRIVOT OD SOLITEROT NA ANGEL- PRETPLADNE MIRA prostira. MANE sedi na sredina. So previtkani race. Se pe~e na sonceto. JANA i ANGEL gi bojadisuvaat Krilata. Pauza. Ti{ina. MANE (Dovikuva.) [to }e bide od toa? ANGEL [trk. MANE Ste po~nale od krijata? ANGEL On negde mora. [trkot! (Se podava preku ali{tata.) Ovde i onaka }e crkne{e. Od glad. Jana go najde. Vo park. So iskr{ena noga. Padnal od gnezdo. Nekoj go aknal so to~ak i go xitnal vo trevata. Go donesovme Doma. Mislev nema da pre`ivee. Ama, ete, pre`ivea. Sum se pra{ala milon pati, kako mo`e {trk da `ivee ~ove~ki, a nie ne? Em {to sme lu|e! ANGEL mol~i. MIRA si prostira.Pauza. Ti{ina. MANE (Po~nuva da pee.) ,,Majko edna si na svetot ti si se {to imam jas. Zo{to ne si kraj mene si ostanav majko bez tebe,,. MIRA Pesnava ja peele na zaminuvawe 70 MIRA

na pe~alba. I ne `alele za `enata ili decata- tuku za majkata. Misli{, na `enite ne im pa|alo krivo za toa? Ama koj te pra{uva? Guvee{ so godini pokraj svekor i svekrva. Ti bela vdovica, a on se kurva po Vla{ko i Amerika. MANE stanuva i odi zad MIRA. Ja bacuva po vratot. Te{ko se snao|a od prevrskite na racete. MIRA go gleda. Pauza. MANE Mene Miro ne mi e do pesna. Umoren sum. Ko star Orel. Kru`am na neboto so denovi. Te demnam - srna mlada. Tebe ti se `ivee. A mene mi se jade. Imam gri`a na sovesta, Miro. Dali da te izedam ili da te ostavam? Ete toa mene me ma~i? MIRA Samo toa? MANE I zo{to ~ajot se vika ,,Maj~ina du{i~ka,, a ne ,,Tatkovo srcenece,,? MIRA Pra{aj ja majka ti. MANE [to ima{ ti protiv majka mi? MIRA Ni{to. Ti li~i{ na tatko ti. Sert egeec! MANE Ama ima{ ti protiv egejcite? MIRA prodol`uva da prostira. JANA i ANGEL gledaat preku ramo.

71

MANE Deka sum egeec. Toa tebe ti smeta. Vo kontekst. I tebe. I brat ti. I tatko ti. Se vide taa rabota od prviot den. Po ru~ekot izlegovme na terasa. Tatko ti celo vreme me vode{e pod mi{ka. Raska`uva{e za nekoja baba {to ja donele od selo vo Skopje. Po nedela dena padnala od osmi sprat. Se potprevme na ograda. Brat ti Stevo zastana do mene. Me gleda vo o~i. Jas se podnavednav. Vozbuden. Pomisliv: se sprijatelivme. A on mi {epna: ima{ ksmet-nie sme na treti! MIRA Tuka li }e si raspravame semejnini pikanterii? MANE Ako treba - da slezeme na plo{tad. Nema problem. Samo da se ras~isti edna{ - zasekoga{. MIRA Da se ras~isti edna{ zasekoga{, {to, Mane!? MANE Koj za {tipki - koj za ga}i. Kadifeto tuka - basmata naba{ka! Nema problem. Neka se znae koj e ubavicata a koj yverot? Jas sum partizansko dete. Sneseno na livada. Mene poleto mi e nivo. Zatoa se pla{am od viso~ina. Da ne se la`eme. @imi majka egejska. I ova do treti kat mi e mnogu. I i~ ne se bunam ako vie tuka{nive gazdi, mislam poba{ - makedonci, si ja izregulirate i ovaa materija, mislam -zakonski. Za egejci vo soliter - zabraneto posle treti sprat. 72

MIRA Ova ve}e ne e ni sme{no. I egejskite istorii ne se vo moda. Mu zdodeavte na svetot glumej}i emigranti proterani vo sopstvenata tatkovina. Mesto da i ka`ete fala na zemjata {to ve primila kako svoi, vie plukate na nea. Preku glava mi e od va{ite kompleksi na ma~enici i romanti~ni heroi. I na kraj krai{ta koj ne ve dr`i so sila? Mo`e da si otidete koga sakate. (Pauza.) Ako ima kade da otidete? MIRA po~nuva da pla~e. Pauza. Ti{ina. ANGEL ja stiska JANA. MANE gi gleda. Odi kon MIRA. Se gu{kat. Se bacuvat. Pauza. MIRA Denes e nedela. (Gleda vo pokrivite na zgradite.) Otsekoga{ me interesiralo {to pravat po svetot vo nedela? ANGEL Sabajle rano odat vo crkva. Peat vo hor so biblija vo race. Posle pazarat vo natroni i se pribirat doma. Ma`ite pravat skara. @enite mesat pita so jabolki a decata farbaat tarabi. MIRA se smiruva. Ko da ne bilo ni{to. MIRA (Na ANGEL.) Gladni ste? ]e ni mine. ANGEL

MIRA Da napravime skara. 73

Tuka?

MANE

MIRA [to mu fali? MANE Ali{tata. ]e zamirisat na desetka so kromid. MIRA go gleda. Odedna{ po~nuva da gi sobira Ali{tata. Mu ja podava vangalta na ANGEL. ANGEL ja zema. MIRA gi frla ali{tata vnatre. MANE gi gleda. Ja sednuva JANA vo skutot. VLEGUVAWE VO: EKST. ]EBAP^ILNICA VO STARA ^AR[IJA- DEN KARNEVALXIITE se naredeni kako Hor. Vo narodni nosii. Peat. KARANAEVALXIITE (Peat.) Sedna baba da ve~era, edna erebica, edna erebica. Pak baba ne jala, pak baba ne pila. Baba bila zgojasna pak se ne najala, pak se ne napila. V~era ve~er ve~era dva mi letna galaba, edna erebica, edna erebica. Pak baba ne jala, pak baba ne pila. Baba bila zgojasna pa se ne najala pak se ne napila.Treta ve~er ve~era tri koko{ki pr`eni, dva mi letna galaba i edna erebica, edna erebica. Pak baba ne jala, pak baba ne pila. Baba bila zgojasna pak se ne najala pak se ne napila. ^etvrta ve~er ve~era ve~era ~etiri ovna kale{i, tri mi letna galabi, dve koko{ki pr`eni i edna erebica, edna erebica. Pak baba ne jala, pak baba ne pila. Baba bila gojasna pak se ne najala pak se ne napila. Peta ve~er ve~era pet mi kravi jalovi, ~etiri ovna kale{i, tri koko{ki pr`eni, dva 74

mi letna galava i edna erebica, edna erebica. Pak baba ne jala, pak baba ne pila. Baba bila zgojasna pak se ne najala pak se ne napila. [esta ve~er ve~era {est kamili grbavi, pet mi kravi jalovi, ~etri ovna kale{i, tri koko{ki pr`eni, dva mi letna galabi i edna erebica, edna erebica. Pak baba ne jala, pak baba ne pila. Baba bila zgojasna pak se ne najala pak se ne napila. Sedma ve~er ispila sedum bo~vi so vino, {est kamili grbavi, pet mi kravi jalovi, ~etri ovna kale{i, tri koko{ki pr`eni, dva mi letna galabi, edna erebica, edna erebica. Pak baba ne jala, pak baba ne pila. Baba bila zgojasna pak se ne najala pak se ne napila. KARNEVALXIITE dolgo gledaat vo dale~inata. Pauza. Ti{ina. NAZAD KON: EKST. POKRIVOT OD SOLITEROT - PODOCNA Masa za piknik. Pe~eno meso. Salata. Leb. Rakija. Vino. MIRA ja hrani JANA. MANE i ANGEL jadele. MANE e podnapien. Si dotura u{te. MIRA i ANGEL se gledat. Pauza. MANE Vaka ko {to ni trgnalo mo`e da otvorime }ebap~ilnica. A-ha. ]e se vika... ...[trk! JANA ANGEL MANE

75

MIRA Super. Skara Kaj [trkot! MANE E-pa. Za ubo - za arno! Nazdravje. ANGEL

Nazdravuvaat. Pijat. Muzikata te~e kako reka. MANE I so nevesta na leto. MIRA (So polna usta.) Mal e u{te. ANGEL Ivrija. Zatoa sedam na va{e gnezdo. MANE Samo ti sedi si. Pukna prolet. Po Vardar krekaat `abi po cel den. U{te da te nau~am da gi lovi{. Pa posle teraj sam. MIRA (Na MANE.) Aj, ostavi go. (Na ANGEL.) Pijan e. MANE (Na ANGEL.) Izvini. (Se smee.) O-kej e. ANGEL

MANE odedna{ po~nuva da se smee. MIRA go gleda. Po~nuva da se smee. JA NA gleda vo ANGEL. I dvajcata prsnuvaat vo smeewe. MANE go klati pivoto i po~nuva da gi prska drugite tr~aj}i po pokrivot. MANE go boli. 76

Ne mo`e da izdr`i. Se smiruva. MANE i MIRA legnuvaat na betonot. Umorni i sre}ni. Gledaat vo neboto. JANA si igra so mravkite {to izleguvaat od bitumenot. ANGEL stoi ka~en na Antenata. Pauza. MANE Abe ti, zo{to ne se o`eni{?! ANGEL So kogo. Vidi na {o li~am. (Pauza. Ti{ina.) MANE Edna{ka go dadovme {trkot na veterinar. Dojde doktorot. Ni{to nema. Zemete si ja. Kako misli{, da si ja zeme, go pra{uvam. Taka. [trkov e `enski: mi veli. (Gleda vo MIRA.) MIRA Jana ne znae za ova. MANE Ako se vrati. Mo`e da te o`enime za {trkot. ANGEL Nema problem. Samo u{te da mi porasnat krila. ANGEL zastanuva na rabot od soliterot. MIRA ja zema JANA i se simnuvaat nadolu. MANE se tetravi. Odi na drugiot kraj od pokrivot. Mo~a. Od radioto se see muzika. Vo dale~inata svetnuvaat prozorcite na soliterite. Kako lampioni. ANGEL stoi na rabot od pokrivot. Gi {iri racete kako da ima krila. PRELEVAWE VO: INT. STANOT NA STALIN - VO ISTOTO VREME Dnevna soba. Skap name{taj so ko`ena sofa. Minimalisti~ki naredeno. Goli laminateni podovi.Televizorot raboti. STALIN spie na sofata. Pauza. STALIN sripuva i gleda vo RAJNA koja stoi na sredina od sobata i dolgo go gleda. 77

Te razbudiv. Ne.

RAJNA STALIN

(Pauza.

RAJNA Vratata be{e otklu~ana. Da. STALIN

Se gledat vo ti{inata. Pauza.STALIN gi zema cigarite. Pali cigara. Te{ko di{e. Zema od {i{eto so piluli. Go otvora i nervozno gi istura vo dlankata. Ka{le. Pluka krv vo stutkanata krvava marama. RAJNA go gleda. STALIN polni ~a{a so viski. Ja ispiva zaedno so pilulite. Pauza. Pluka{ krv. Ni{to. RAJNA Tatko mi umre od toa. Na peeset i pet. Mu se skinaa gradite. Ko tebe sega. STALIN Razbiram. RAJNA Kolku ti ostanuva? STALIN U{te malku. RAJNA Pu{am tajno. Pijam tajno. Cveto ne znae. Aleksandar mol~i. Jas sama si znam. Sigurno se pra{uva{ {to pravam vo ovoj `ivot? Go ar~am. Ko veresija. Od Cveto 78 RAJNA STALIN

dadena. Me izvle~e od kalta. Da ne be{e on u{te }e skapuvav vo kafani po Debar i Struga. Me zede od inaet. Ne bev jas za nego. Ama go zasakav. Od se srce. Posle se rodi Aleksandar. I se se promeni. Dvaes godini go opstojuvam. Mu gi mijam nozete. Mu ja pijam vodata. Se prepiv. Me stega vo stomakot. ]e puknam eden den. (Pauza. Ti{ina.) Napravi ne{to za mene. STALIN stoi i pu{i. Te{ko di{e. RAJNA si go svlekuva blejzerot. STALIN ja gleda vo dolgite zgodni noze. Pauza. Ti{ina. RAJNA mu prio|a. Po~nuva da go bacuva po vratot. Po gradite. Mu ja svlekuva ko{ulata. STALIN i ja soblekuva bluzata. I gi zema gradite so dlankite. Ja bacuva. RAJNA e vozbudena. STALIN te{ko di{e. Legnuvaat na sofata. STALIN i go kreva fustanot. RAJNA mu gi zariva noktite vo ko`ata. Vodat qubov. Strasno. Ko da im e prvo. Ili posledno.STALIN se izviva vo ubava bolka. Te{ko di{e. Se strupoluva do RAJNA. Te{ko di{e. RAJNA dolgo go gleda. PRELEVAWE VO: INT. STANOT NA ANGEL - NO] Pod vratata svetnuva lambata vo sobata na KOSTA i RU[A. Izleguva RU[A i ja zatvora vratata zad sebe. Gleda kon sobata na ANGEL. Sveti pod vratata. RU[A vleguva. ANGEL sedi na krevetot. ^ita. RU[A go gleda. ANGEL ja sobira knigata. RU[A sednuva na drugiot kraj od krevetot. RU[A ]e oslepee{ od lambata. Naredi barem pogolema kru{a. ANGEL Lamba-kru{a. Se sramev od tebe. I od Kosta. Ne sakav drugi deca da ve slu{at koga zboruvate. La`ev deka i jas ne ve razbiram. RU[A (Na gr~ki.) (Pauza. Ti{ina.) [to pravi{? 79

ANGEL (Na gr~ki.) Ja ~uvam no}ta. Da ne ja ukrade nekoj. RU[A (Na gr~ki.) Be{e najumnoto dete na svetot. ANGEL (Na gr~ki.) Porasnav. (Pauza. Ti{ina.) [to zaebal Kosta vo minatoto? RU[A (Na gr~ki.) Zo{to e toa va`no? ANGEL (Na gr~ki.) Mene mi e va`no. RU[A (Na gr~ki.) Tatko ti e prekrasen ~ovek. Imavme nie svoi momenti. Vo Ta{kent se gledavme so godini. I se razminuvavme. Toj na ednata, na makedonskata a jas na drugata, na gr~kata strana. Ne se me{avme me|usebe. Osven za Prvi Maj ili na denot na Revolucijata. I taka pominaa godinite. Jas si bev skromna u~itelka. A Kosta, strog direktor. U~enicite porasnaa, kako pilcii se razletaa po Moskva, Skopje. Atina. Ostanavme so eden klas. Makedon~iwa i gr~iwa. Aj da se zemime mi re~e. Po~ekaj, da umre tatko. Dodeka e `iv za tebe nema da me dade, mu rekov. I po tri godini se rodi barat ti. ANGEL (Na gr~ki.) Zo{to dedo mi ne te daval za Kosta? RU[A (Na gr~ki.) Zaradi istoto {to i denes. Nema{e kr{tevka, ven~avka, svadba ili pak praznik nekoj, a da ne se zavr{i so 80

raspravii za toa koj se grcite a koj makedoncite. ANGEL (Na gr~ki.) Misli{ ova }e se re{i? RU[A (Na gr~ki.) Nie grcite dolgo vreme `iveeme so toa deka sme sami na ovoj svet. Deka nemame nikogo. Sega se pojavija rodninite za koi ne znaevme deka postojat. Ili pak sme znaele ama ne sme gi zabele`uvale. Sega, tie si go barat delot {to im pripa|a. Samo {to grcite mislat deka davat mnogu. A makedoncite deka dobivat malku. Svetot e kantar. Dodadi od ednata strana, }e se krene drugata. I se taka. Duri ne se izmramni i stane bir taman. ANGEL (Na gr~ki.) Koj }e go izmrani kantarot? RU[A (Na gr~ki.) Bog. Samo {to sekoga{ koga toj go ramni kantarot, ne dodava na ednata ili na drugata. Odzema i od dvete. (Pauza.) [to ti e? ANGEL po~nuva da treperi. Samo {to ne zaplakal. Gleda vo RU[A. ANGEL Gledam lu|e. Koga se `ivi. I drugi lu|e isti kako niv. Koga se umreni. So rozevi lica. I svilena ko`a. (Pauza.) Go vidov i Kosta. Dr`e{e dete za raka. RU[A (Na gr~ki.) Se izramnil negoviot kantar. (Pauza.) 81

ANGEL nemo gleda vo RU[A. Pauza. Ti{ina. RU[A stanuva od krevetot. Strav mi e. ]e ti mine. ANGEL Kako na skilo. RU[A Leka no} Angele. RU[A ja gasi lambata i izleguva. ANGEL sedi vo temnata ti{ina. Pauza. Odedna{ po~nuva da pla~e. Silno. Bez glas. INT. SOBATA NA KOSTA I RU[A - VO ISTOTO VREME RU[A stoi na vratata vo temnata ti{ina. KOSTA gleda vo dale~inata. RU[A pla~e. Silno. Bez glas. INT.KAFEANATA NA STALIN-VO ISTOTO VREME STALIN gleda televizija. Reporta`i od demonstracii. VLEGUVAWE VO: DETAQ. TELEVIZOROT VO KAFEANTA - VO ISTOTO VREME Dokumentarno: TOLPA pred SOBRANIETO NA REPUBLIKA MAKEDONIJA. NO]TA POSLE NASTANITE VO ARA^INOVO. Ja demoliraat CRNATA KOLATA parkirana pred vlezot i vleguvaat vo Sobranieto. Se slu{at skandirawa: Makedonija, Makedonija. NAZAD VO: INT. KAFEANTA NA STALIN - VO ISTOTO VREME STALIN te{ko di{e. ALEKSANDAR stoi i go gleda. STALIN mol~i zagri`eno. ALEKSANDAR gi kreva KUTIITE so ALKOHOL i odi kon Magazinot. STALIN gleda vo televizorot. Kako ma|epsan. Pauza. Vleguva CVETO. Vo racete stiska kup~e Knigi i listovi. 82 ANGEL RU[A

Zdravo.

CVETO

Odi na {ankot. Si zema [i{e so Mastika. Si ja polni ~a{ata. Go kreva {i{eto. STALIN go gleda. Izleguva ALEKSANDAR. ALEKSANDAR Kako nadvor? CVETO Sardisano. ALEKSANDAR gi podreduva {i{iwata na {ankot. ALEKSANDAR Imalo demonstarcii pred Sobranie? CVETO lista po knigite. Ne go gleda ALEKSANDAR. STALIN gleda vo televizorot. Pu{i I ka{la. ALEKSANDAR Policija mavala so pendreci? Isturale so {mrk i pukale so gumeni kur{umi?! CVETO Vojna e. Terat tie svoja rabota. U{te malku pa i ti. [to i jas? ALEKSANDAR

CVETO Da oble~e{ uniforma. Da ja brani{ dr`avata. ALEKSANDAR A }e me brani li ona mene? CVETO go gleda. Pauza. Ti{ina. STALIN Ajde, ti dojde kompanijata. 83

EKST. PRED KAFEANATA-VO ISTOTO VREME Nadvor e KOMPANIJATA na ALEKSANDAR. Pijat. Pu{at. Se zadevat, MAJA gleda kon ALEKSANDAR. Mu mava raka. INT. KAFEANATA-VO ISTOTO VREME ALEKSANDAR ja svlekuva prestilkata. Si ja zema jaknata i odi kon vratata. STALIN mu tutka pari. ALEKSNADAR go gleda. STALIN go turka nadvor ALEKSANDAR izleguva nadavor. Se bacuva so JANA i zaminuvaat. STALIN stoi zalepen na stakloto. Gi gleda. Te{ko di{e. Ubavo mu e na du{ata. ALEKSANDAR se vrti i go gleda. Mu otpozdravuva i se rastega so JANA koja go vle~e kon sebe i go bacuva. STALIN samo {to ne zaplakal. Pauza. Ti{ina. CVETO (VOV.) Koj ti e omilen pijalok? Molam? STALIN

CVETO [to naj~esto pie{? STALIN Lekovi so voda. CVETO zapi{uva. STALIN seu{te sveten so grb. Se gr~i. Mu studi. CVETO Koga si sam naj~esto misli{ na: pod a) @ena ti? Pod b) Decata? I pod v) Na majka si? STALIN Na sebe si. Naj~esto mislam na sebe si. CVETO (Zapi{uva vo tefterot.) Ako neo~ekuvano dobie{ besplatni bileti za avion, ti bi zaminal za: Havai? Na Aljaska. Ili doma? 84

STALIN U pizdu materinu. Ete tamu bi zaminal. (Se vrti kon CVETO. Gleda i se ~udi.) [o pravi{? CVETO Te testiram. Ti go proveruvam nivoto na patriotizam. Doka`ano e nau~no. (Pie.) Ne e va`no toa {to go ka`uva{. Tuku toa {to go misli{. Ne {to pravi{. Tuku zo{to go pravi{. STALIN Ti od kaj gi znae{ ovie raboti? CVETO ^itam knigi. STALIN pu{i i te{ko di{e. Pauza. Ti{ina. STALIN Aleksandar. Go pra}a{ u vojna. CVETO ]e nau~i da go ceni mirot. On misli ova padnalo od Mars. STALIN Nema{ drugo dete. Mo`e da se sredi. CVETO [o, da se sredi? STALIN Da zamine od tuka. Ne mo`eme da ja dobieme ova vojna. Pak drugi ni ja krojat kapata. CVETO Drugi...! 85

STALIN ^ija majka, pla~ela? CVETO Cvetanova. STALIN A ~ija, ne pla~ela? CVETO Beganova. (Pauza. Odedna{. Tivko no odlu~no.) Ima na ova da mu se stavi kraj. STALIN Koj }e stavi kraj? Ti ke stavi{ kraj? CVETO E oti? [o mi fali mene? Aleksandar Makedonski za sto dena osvoil teritorija golema kolku cel Balkan denes. ]e re~e{ imal golema vojska. Jok. Toga{ imal mnogu pari? Nemal! Imal um i strategija. Razbira{, Staline? Stra-te-gi-ja! STALIN Ne razbiram. CVETO Normalno deka ne razbira{, koga ne ~ita{ knigi. (Pie.) Karpo{ovo vostanie? A? Isto taka!Znae{ kolku bile karpo{ovci? Sto - dvesta du{i, se na se! A otomanskata imperija? Sila ej. I se krenale! I~ pet pari ne dale! Milion turci, a Karpo{ sam! STALIN I go nabile na kol? 86

CVETO E - pa sea? Nekoj mora da go plati cehot! Krale marko? Mame im ebal na toa turcite? Samo so toa bozdoganot. Edno mavawe, sto glavi kinewe! I so {to? So ni{to! So kogo? Sam! STALIN A kowot, [arec? CVETO Tebe ti e ova neseriozno? Neli? I ti si od onie takvite. Te znam ja tebe. ]e proveram dali te ima na spisokot? Za se ima uredna evidencija! STALIN Spisok? Evidencija? CVETO [to misle{e ti? Taka }e ve ostavime. Svr{i taa pesna, moj Staline! Nema ve}e Hej Sloveni i komunisti~ka internacionala! Sega druga pesna se pee. Site ve ima u tefterot. Po rod i porod. Koj? Kako? [to? So kogo? Od dedo i para dedo! A ti si mi taka koga podobro }e razmislam, epten somnitelen, brat~e. Ako me slu{a{ mene, najdobro bi bilo da si se prekrsti{. Da si znae{. Da ne ispadne posle, ti rabotel bate Cveto zad grb? STALIN Te imam i ja tebe na spisokot. (CVETO go gleda za~udeno. Pie.) Koj naviva{e za Zvezda a ne za Vardar? Koj be{e na tri radni akcii? Koj se dopi{ue{e so nepoznato drugar~e? Ti! Koj 87

mole{e u sredno da go primat u Ka - Pe - Ju? Cveto mole{e! Koja pesna ti e omilena i pla~e{ koga si pijan? Zbog jedne divne crne `ene! Koj ima{e slika na Marks u nov~anik i zna~ka, primeran vojnik? Pak, ti! Koj stoel cel direkten prenos dodeka go pu{taa Tito u grob? Cveto, stoel! Osum saati ceremonija, a ti si stoel! U znak `alosti ~eteries dena si nosel crna lenta na rukav! Nose{e li? Ajde ka`i, da ti go ebam mameto mamino patriotsko da ti go ebam! (Otpiva od pivoto. Pauza. Ti{ina.) Go pameti{ tatko mi? Matno. CVETO

STALIN I mene mi e matno. Mu namestile deka e {pion na Rusija. Deset godini mina po zatvori. Koga go pu{tija bevme ergeni. Me krstile Stalin po direk