Zagrożenia ekologiczne Zagrożenia ekologiczne

Naszą Planetę trapi wiele Naszą Planetę trapi wiele problemów. problemów.

Ocenia się , że każdego dnia ginie Ocenia się , że każdego dnia ginie bezpowrotnie od 50 do 300 bezpowrotnie od 50 do 300 gatunków roślin i zwierząt. gatunków roślin i zwierząt.

Najważniejszą przyczyną Najważniejszą przyczyną wymierania gatunków jest wymierania gatunków jest niszczenie ich naturalnych niszczenie ich naturalnych

siedlisk spowodowane siedlisk spowodowane działalnością człowieka działalnością człowieka

i związanymi z tym i związanymi z tym zanieczyszczeniami zanieczyszczeniami

powietrza, wód i gleby.powietrza, wód i gleby.

Problem zanieczyszczenia Problem zanieczyszczenia środowiska ma charakter środowiska ma charakter

globalnyglobalny

Zanieczyszczenia emitowane są Zanieczyszczenia emitowane są przez:przez:- ciepłownie, - ciepłownie, - elektrownie,- elektrownie,- przemysł, - przemysł, - gospodarstwa domowe, - gospodarstwa domowe, - transport.- transport.

Coraz cieplej!!!Coraz cieplej!!!

Gromadzenie dużej ilości dwutlenku Gromadzenie dużej ilości dwutlenku węgla i metanu w atmosferze węgla i metanu w atmosferze

prowadzi do powstania tzw. efektu prowadzi do powstania tzw. efektu cieplarnianego, a w konsekwencji do cieplarnianego, a w konsekwencji do

ocieplenia klimatu ocieplenia klimatu i wzrostu poziomu wód w morzach i i wzrostu poziomu wód w morzach i

oceanach.oceanach.

Energetyka, transport i przemysł Energetyka, transport i przemysł nie tylko zwiększają efekt nie tylko zwiększają efekt

cieplarniany, ale są źródłem cieplarniany, ale są źródłem wielu szkodliwych substancji wielu szkodliwych substancji

bezpośrednio wpływających na bezpośrednio wpływających na kondycję środowiska i zdrowie kondycję środowiska i zdrowie

człowieka. człowieka.

Szczególnie zagrożone są obszary Szczególnie zagrożone są obszary miejskie i silnie uprzemysłowione, miejskie i silnie uprzemysłowione, gdzie często występuje zjawisko gdzie często występuje zjawisko

smogu czyli unoszącej się w smogu czyli unoszącej się w powietrzu mieszaniny pary wodnej, powietrzu mieszaniny pary wodnej, sadzy pyłów, niespalonej benzyny i sadzy pyłów, niespalonej benzyny i

ropy oraz tlenków (głównie ropy oraz tlenków (głównie dwutlenków) węgla , siarki i azotu.dwutlenków) węgla , siarki i azotu.

„„Dziura ozonowa”Dziura ozonowa”

Ozon, który jest odmianą tlenu Ozon, który jest odmianą tlenu występuje w atmosferze przy występuje w atmosferze przy

powierzchni Ziemi, powierzchni Ziemi, co jest zjawiskiem negatywnym co jest zjawiskiem negatywnym

oraz w górnych warstwach oraz w górnych warstwach stratosfery, co jest stratosfery, co jest

zjawiskiem pozytywnym.zjawiskiem pozytywnym.

Ozon w stratosferze chroni wszystkie Ozon w stratosferze chroni wszystkie organizmy przed promieniowaniem organizmy przed promieniowaniem

ultrafioletowym docierającym na ultrafioletowym docierającym na Ziemię ze Słońca. Warstwę tę niszczą Ziemię ze Słońca. Warstwę tę niszczą

procesy przemysłowe, loty procesy przemysłowe, loty kosmiczne, freony. Nadmiar kosmiczne, freony. Nadmiar

docierającego do nas docierającego do nas promieniowania UV osłabia system promieniowania UV osłabia system

odpornościowy, sprzyja odpornościowy, sprzyja nowotworom, chorobom oczu nowotworom, chorobom oczu oraz zmianom genetycznym.oraz zmianom genetycznym.

Dwutlenek siarki, tlenki azotu, Dwutlenek siarki, tlenki azotu, węglowodory dostając się do węglowodory dostając się do

atmosfery osadzają się na atmosfery osadzają się na powierzchni ziemi i na roślinach. powierzchni ziemi i na roślinach.

Jest to tzw. depozycja sucha.Jest to tzw. depozycja sucha.

Kwaśne deszczeKwaśne deszcze

Dwutlenek siarki i tlenki azotu Dwutlenek siarki i tlenki azotu rozpuszczają się także w kropelkach rozpuszczają się także w kropelkach

wody w atmosferze, tworząc kwas wody w atmosferze, tworząc kwas siarkowy i kwas azotowy, siarkowy i kwas azotowy,

a następnie w postaci tzw. kwaśnych a następnie w postaci tzw. kwaśnych deszczów opadają na ziemię. Jest to deszczów opadają na ziemię. Jest to

depozycja mokra. Zakwaszone depozycja mokra. Zakwaszone środowisko niekorzystnie oddziałuje środowisko niekorzystnie oddziałuje

na organizmy.na organizmy.

..

Lasy, pochłaniając Lasy, pochłaniając zanieczyszczenia, chronią zanieczyszczenia, chronią

środowisko, ale same ulegają środowisko, ale same ulegają uszkodzeniu i giną.uszkodzeniu i giną.

Drzewa liściaste są mniej wrażliwe Drzewa liściaste są mniej wrażliwe na działanie zanieczyszczeń na działanie zanieczyszczeń

powietrza niż drzewa iglaste, gdyżpowietrza niż drzewa iglaste, gdyż liście opadają co roku i w ten sposób liście opadają co roku i w ten sposób

są przez krótszy czas niż igły są przez krótszy czas niż igły poddane działaniu niekorzystnych poddane działaniu niekorzystnych

czynników.czynników.

Najbardziej zagrożonym Najbardziej zagrożonym gatunkiem jest jodła, która gatunkiem jest jodła, która

wyginęła jako gatunek wyginęła jako gatunek lasotwórczy w Sudetach, w lasotwórczy w Sudetach, w

zachodniej części Karpat , na zachodniej części Karpat , na Śląsku. Śląsku.

Znamiona klęski ekologicznej ma Znamiona klęski ekologicznej ma wymieranie drzewostanów wymieranie drzewostanów świerkowych w Sudetach, świerkowych w Sudetach,

Beskidzie Śląskim i Żywieckim. Beskidzie Śląskim i Żywieckim. Większość żywych świerków Większość żywych świerków

ma o połowę zredukowany ma o połowę zredukowany aparat asymilacyjny.aparat asymilacyjny.

Co dzieje się z drzewami Co dzieje się z drzewami pod wpływem pod wpływem

zanieczyszczeń powietrza?zanieczyszczeń powietrza?

-przebarwienie igliwia na żółte, przebarwienie igliwia na żółte, a nawet brązowe,a nawet brązowe,- wypuszczanie pędów zastępczych,- wypuszczanie pędów zastępczych,- obumieranie korzeni i ich osłabiony - obumieranie korzeni i ich osłabiony przyrost,przyrost,- słabsza odporność pnia na - słabsza odporność pnia na złamanie, złamanie, - zwisające pędy boczne,- zwisające pędy boczne,

-obniżenie odporności drzew na obniżenie odporności drzew na działanie warunków klimatycznych działanie warunków klimatycznych oraz szkodników owadzich i oraz szkodników owadzich i grzybów pasożytniczychgrzybów pasożytniczych- uszkodzenie ochronnej warstwy - uszkodzenie ochronnej warstwy wosku pokrywającej igły,wosku pokrywającej igły,- uszkodzenie aparatów - uszkodzenie aparatów szparkowych (zaburzenie szparkowych (zaburzenie transpiracji i fotosyntezy)transpiracji i fotosyntezy)

Świerk jako gatunek bardzo Świerk jako gatunek bardzo wrażliwy na zanieczyszczenia wrażliwy na zanieczyszczenia powietrza używany jest jako powietrza używany jest jako

bioindykator.bioindykator.

Bioindykator – organizm, którego obecność, brak lub Bioindykator – organizm, którego obecność, brak lub zachowanie się wskazuje na występowanie zachowanie się wskazuje na występowanie określonego związku w środowisku.określonego związku w środowisku.

O zanieczyszczeniu środowiska O zanieczyszczeniu środowiska wskazuje liczba roczników igieł na wskazuje liczba roczników igieł na

testowanej gałęzi. testowanej gałęzi. Jeśli powietrze jest nieskażone, na Jeśli powietrze jest nieskażone, na

gałązkach świerka znajdują się igły gałązkach świerka znajdują się igły co najmniej pięciu roczników, a igły co najmniej pięciu roczników, a igły dziesięcioletnie też nie są rzadkością. dziesięcioletnie też nie są rzadkością.

Na terenie stałego oddziaływania Na terenie stałego oddziaływania zanieczyszczeń świerki mają tylko zanieczyszczeń świerki mają tylko

dwa roczniki igieł.dwa roczniki igieł.

Poważnym problemem jest zatrucie Poważnym problemem jest zatrucie gleby metalami ciężkimi, które gleby metalami ciężkimi, które kumulują się w organizmach kumulują się w organizmach wszystkich ogniw łańcucha wszystkich ogniw łańcucha

pokarmowego. pokarmowego. U człowieka powodują m.in. U człowieka powodują m.in. nowotwory, choroby nerek, nowotwory, choroby nerek,

łamliwość kości, wady mowy, łamliwość kości, wady mowy, wzroku, słuchu i miażdżycę.wzroku, słuchu i miażdżycę.

Również stosowane przez Również stosowane przez rolników pestycydy w celu rolników pestycydy w celu

ochrony roślin przed chwastami, ochrony roślin przed chwastami, owadami, grzybami czy owadami, grzybami czy gryzoniami powodują gryzoniami powodują

nowotwory, wady rozwojowe nowotwory, wady rozwojowe płodu, uszkodzenia wielu płodu, uszkodzenia wielu

organów.organów.

Źródła Źródła zanieczyszczenia wódzanieczyszczenia wód

-ścieki komunalne, w tym głównie ścieki komunalne, w tym głównie detergenty pochodzące ze środków detergenty pochodzące ze środków piorących,piorących,- ścieki przemysłowe zawierające - ścieki przemysłowe zawierające sole metali ciężkich (rtęć, kadm, sole metali ciężkich (rtęć, kadm, chrom, ołów, mangan, miedź, chrom, ołów, mangan, miedź, żelazo), oleje, benzynę, smary, żelazo), oleje, benzynę, smary, ropę, ropę,

- ścieki rolnicze, głównie - ścieki rolnicze, głównie wypłukiwane z gleb azotany i wypłukiwane z gleb azotany i

fosforany pochodzące z nawozów fosforany pochodzące z nawozów mineralnych stosowanych w mineralnych stosowanych w

nadmiarze oraz chemiczne środki nadmiarze oraz chemiczne środki ochrony roślin (pestycydy).ochrony roślin (pestycydy).

Poważnym niebezpieczeństwem jest Poważnym niebezpieczeństwem jest masowe stosowanie przez rolników masowe stosowanie przez rolników nawozów sztucznych. Ulegają one nawozów sztucznych. Ulegają one

częściowemu wypłukaniu z gleby do częściowemu wypłukaniu z gleby do wód powierzchniowych, powodując wód powierzchniowych, powodując

eutrofizację, czyli przeżyźnienie eutrofizację, czyli przeżyźnienie zbiorników wodnych. zbiorników wodnych.

W konsekwencji prowadzi to do tzw. W konsekwencji prowadzi to do tzw. zakwitu wody i zachwiania zakwitu wody i zachwiania

równowagi biologicznej ekosystemu.równowagi biologicznej ekosystemu.

Klasy czystości wód:Klasy czystości wód:- I klasa – wody przeznaczone do picia, - I klasa – wody przeznaczone do picia, do celów gospodarczych, dla przemysłu do celów gospodarczych, dla przemysłu spożywczego, do chowu ryb spożywczego, do chowu ryb łososiowatych,łososiowatych,- II klasa – wody przeznaczone dla - II klasa – wody przeznaczone dla zwierząt gospodarskich, do chowu ryb zwierząt gospodarskich, do chowu ryb (poza łososiowatymi), w kąpieliskach, (poza łososiowatymi), w kąpieliskach, - III klasa- wody przeznaczone dla - III klasa- wody przeznaczone dla potrzeb przemysłu, w rolnictwie i potrzeb przemysłu, w rolnictwie i ogrodnictwie.ogrodnictwie.

W PolsceW Polscewody I klasy stanowią około 3%wody I klasy stanowią około 3%wody II klasy stanowią około20%wody II klasy stanowią około20%wody III klasy stanowią około 34%wody III klasy stanowią około 34%

Jak przeciwdziałać Jak przeciwdziałać zanieczyszczeniu środowiska?zanieczyszczeniu środowiska?

- ograniczanie ruchu - ograniczanie ruchu samochodowego i przestawianie samochodowego i przestawianie komunikacji oraz transportu na komunikacji oraz transportu na pojazdy elektryczne,pojazdy elektryczne,- stosowanie benzyny bezołowiowej, - stosowanie benzyny bezołowiowej, -stosowanie filtrów oczyszczających -stosowanie filtrów oczyszczających gazy spalinowe,gazy spalinowe,- odsiarczanie paliw,- odsiarczanie paliw,

- stosowanie filtrów i odpylaczy - stosowanie filtrów i odpylaczy gazów przemysłowych,gazów przemysłowych,- ograniczanie stosowania nawozów - ograniczanie stosowania nawozów sztucznych i chemicznych środków sztucznych i chemicznych środków ochrony roślin, ochrony roślin, - ograniczać ilość dwutlenku węgla - ograniczać ilość dwutlenku węgla emitowanego do atmosfery poprzez emitowanego do atmosfery poprzez poszukiwanie i wykorzystywanie poszukiwanie i wykorzystywanie alternatywnych źródeł energii alternatywnych źródeł energii (woda, wiatr, energia słoneczna)(woda, wiatr, energia słoneczna)

Jak JA mogę chronić Jak JA mogę chronić środowisko?środowisko?

- ograniczać zużycie wody,ograniczać zużycie wody,- ograniczać stosowanie aerozoli, - ograniczać stosowanie aerozoli, które niszczą warstwę ozonu,które niszczą warstwę ozonu,- segregować śmieci,- segregować śmieci,- korzystać z koszy na śmieci,- korzystać z koszy na śmieci,- dbać o zieleń w najbliższym - dbać o zieleń w najbliższym otoczeniu.otoczeniu.

Formy ochrony przyrody:Formy ochrony przyrody:

Parki Narodowe,Parki Narodowe,Rezerwaty,Rezerwaty,

Pomniki PrzyrodyPomniki Przyrody

W Polsce istnieją 23 Parki W Polsce istnieją 23 Parki Narodowe, które liczą 3145,5 km.Narodowe, które liczą 3145,5 km.

BIAŁOWIESKI BIAŁOWIESKI ** KARKONOSKIKARKONOSKI POLESKIPOLESKI

ŚWIĘTOKRZYSKIŚWIĘTOKRZYSKI WOLIŃSKIWOLIŃSKI BIEBRZAŃSKI BIEBRZAŃSKI ********

BABIOGÓRSKIBABIOGÓRSKI SŁOWIŃSKISŁOWIŃSKI GÓR STOŁOWYCHGÓR STOŁOWYCH

PIENIŃSKIPIENIŃSKI BIESZCZADZKIBIESZCZADZKI MAGURSKIMAGURSKI

TATRZAŃSKITATRZAŃSKI ROZTOCZAŃSKIROZTOCZAŃSKI BORY TUCHOLSKIEBORY TUCHOLSKIE

OJCOWSKI OJCOWSKI ****** GORCZAŃSKIGORCZAŃSKI NARWIAŃSKINARWIAŃSKI

WIELKOPOLSKIWIELKOPOLSKI WIGIERSKIWIGIERSKI UJŚCIE WARTY UJŚCIE WARTY ****

KAMPINOSKIKAMPINOSKI DRAWIEŃSKIDRAWIEŃSKI

** - najstarszy - najstarszy ****** - najmniejszy - najmniejszy ****- najmłodszy - najmłodszy ******** - największy - największy

Spis gatunków roślin i zwierząt Spis gatunków roślin i zwierząt zagrożonych wyginięciem zagrożonych wyginięciem

zawiera tzw.zawiera tzw. CZERWONA KSIĘGA CZERWONA KSIĘGA

Ochroną przyrody zajmuje się Ochroną przyrody zajmuje się wiele organizacji o zasięgu wiele organizacji o zasięgu

lokalnym i ogólnoświatowym.lokalnym i ogólnoświatowym.

Są to:Są to:Światowy Fundusz na Rzecz Światowy Fundusz na Rzecz Dzikich Zwierząt (WWF),Dzikich Zwierząt (WWF),Światowa Unia Ochrony Światowa Unia Ochrony

Przyrody (IUCN),Przyrody (IUCN),Dyrektywa Siedliskowa Dyrektywa Siedliskowa

Unii Europejskiej,Unii Europejskiej,Greenpeace.Greenpeace.

Pamiętajmy, Pamiętajmy, ochrona zieleni to pierwszyochrona zieleni to pierwszy

i najważniejszy krok do poprawy i najważniejszy krok do poprawy stanu środowiska przyrodniczego.stanu środowiska przyrodniczego.

Obszary zielone to „płuca” naszych Obszary zielone to „płuca” naszych miast i wsi. miast i wsi.

Dbajmy o nie!Dbajmy o nie!