Z Senegalu muzyka płynie

Scenariusz do zajęć edukacyjnych o Afryce i Afrykanach.

Autorki

Martyna Majewska i Marta Rutkowska

Konsultacje merytoryczne: Mamadou Diouf

Temat zajęć: Zajęcia są wprowadzeniem do edukacji o Afryce i Afrykańczykach ze szczególnym

uwzględnieniem muzyki opartej na tradycyjnych rytmach i instrumentach Senegalu.

Wielkość grupy: 25-30 osób.

Wiek odbiorców: dzieci w wieku od lat 3 do 9 lat.

Czas trwania zajęć: 30- 45 min w zależności od wieku dzieci.

Po zakończeniu zajęć uczestnicy:

• Wiedzą, że Senegal jest jednym z państw kontynentu afrykańskiego i potrafią

go umiejscowić na mapie,

• Pamiętają nazwę tradycyjnych bębnów sabar oraz popularnego stylu muzycznego

Mbalax,

• Znają wybrane utwory Mamadou Diouf, Paco Sarr, Youssou N’dour oraz Akona.

Materiały wykorzystywane w czasie zajęć:

• Globus, mapa Afryki

• Kserówki z kolorowankami i zadaniami do wykonania przez dzieci

PODSTAWA PROGRAMOWA

Zgodnie z podstawą programową wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w

poszczególnych typach szkół (Dz.U.2012.977) wychowanie dzieci w wieku przedszkolnym

ma m.in. na celu:

• budowanie systemu wartości, w tym wychowywanie dzieci tak, żeby lepiej

orientowały się w tym, co jest dobre, a co złe;

• budowanie dziecięcej wiedzy o świecie społecznym, przyrodniczym i technicznym

oraz rozwijanie umiejętności prezentowania swoich przemyśleń w sposób

zrozumiały dla innych.

Dzieci biorące udział w edukacji wczesnoszkolnej w klasach 0-III powinny po zakończeniu

tego etapu:

1) przyswoić sobie podstawowy zasób wiadomości na temat faktów, zasad, teorii i praktyki,

dotyczących przede wszystkim tematów i zjawisk bliskich doświadczeniom uczniów;

2) zdobyć umiejętności wykorzystywania posiadanych wiadomości podczas wykonywania

zadań i rozwiązywania problemów;

3) nabyć umiejętności i postawę warunkujące sprawne i odpowiedzialne funkcjonowanie we

współczesnym świecie

Opis zajęć:

1. Na początku zajęć powitaj się z dziećmi i poinformuj je o temacie oraz celu zajęć,

a także ustal zasady współpracy z grupą.

2. Na powitanie każde dziecko poda swoje imię i wymieni znany sobie instrument

muzyczny.

3. Następnie pokaż dzieciom przygotowane wcześniej zdjęcia tradycyjnych instrumentów

(lub same instrumenty jeżeli masz taką możliwość) i omów ich zastosowanie. Z

przygotowanych wcześniej nagrań dostępnych na kanale You Tube zaprezentuj

dzieciom następnie utwory:

a. Mamadou Diouf

b. Paco Sarr

c. Youssou N’dour

d. Akona.

Zachęć dzieci do wspólnej zabawy wyklaskiwania rytmu, tupania i wspólnego

śpiewania.

4. Na zakończenie zajęć podaruj dzieciom kolorowanki, oraz karty z zadaniami do

wykonania i podziękuj za wspólnie spędzony czas.

Muzyka Senegalu

Tradycyjna muzyka senegalska jest muzyką żywą i rytmiczną. Różni się znacznie od muzyki

tworzonej w np. Mali. Senegal jest jednym z centrów muzycznych kontynentu afrykańskiego.

Najbardziej znanymi muzykami senegalskimi są m.in. Youssou N'Dour, Baaba Maal, Ismael Lô,

Cheikh Lô oraz Thione Seck tworzą muzykę razem z kolegami z USA oraz Europy. Równie

znane są śpiewające panie: Kine Lam i Coumba Gawlo Seck. W Polsce znani są również

Mamadou Diouf oraz Paco Sarr.

Mówiąc o muzyce Senegalu nie sposób wspomnieć o dwóch istotnych rzeczach; pierwsza

z nich dotyczy tradycyjnych instrumentów, na których tworzy się muzykę odwołującą się do

tradycji, czyli kory- 21 strunowej harfy, skrzypiec riti, pięciostrunowego xalam, afrykańskiej

siedmiostrunowej gitary oraz bębnów sabar. Drugą interesującą rzeczą są style muzyczne Yela

– czyli muzyka kobiet z charakterystycznym rytmem akcentowanym na 3, która wpłynęła –

dzięki Jimmiemu Cliffowi - na rozwój reggae na Karaibach.

Jednak najbardziej popularnym stylem muzycznym jest styl mbalax czyli połączenie jazzu,

Latino i rocka z rytmami bębnów sabar wykorzystywanymi przez grupę etniczną Wolof. Bardzo

energetyczna i żywa bywa grywana w klubach, na weselach, przyjęciach. Jej czołową postacią

jest Youssou N’dour.

W tej chwili najbardziej znanym poza kontynentem afrykańskim muzykiem pochodzącym

z Senegalu jest popularny Akon.

Warto także wspomnieć tutaj o hip hopie, który odgrywa ogromna rolę na muzycznej scenie

Senegalu stanowiąc współczesną formę wypowiedzi, którą kiedyś kultywowali grioci. Hip hop

senegalski tworzony jest w trzech językach: francuskim, Wolof oraz angielskim.

Griot

Słowo griot (wymawiane z angielska "gree-oh") określa poetę, rytualnego pieśniarza i

wędrownego muzyka, który jest uważany za przechowującego ustną tradycję swego ludu

lub wioski. Dzisiejsi grioci żyją w wielu częściach Afryki Zachodniej, włączając w to: Mali,

Gambię, Gwinee i Senegal i są obecni wśród ludów Mande, fulbe, Tukulóor, Wolof, Serer i u

Berberów w Mauretanii.

Samo słowo może pochodzić od francuskiej transliteracji "guiriot" portugalskiego wyrazu

"criado", co w tłumaczeniu znaczy sługa. W językach afrykańskich, grioci mają wiele imion:

jeli (dżeli)na północnych terenach Mande, jali na południowych terenach Mande, géwal w

Wolof, gawlo w Pulaar (Fula) oraz igiiw w arabskim dialekcie Hassaniyya, języku Berberów.

Grioci tworzą kastę endogamiczną, co oznacza, że większość z nich żeni się z innymi

griotami. Natomiast ci, którzy nie są griotami nie mogą spełniać funkcji społecznych

przynależnych griotom.

Z punktu widzenia stratyfikacji społecznej, grioci zajmują środkową pozycję pomiędzy

arystokracją a kastą dawnych niewolników. Stanowią oni część grupy złożonej z artystów-

rzemieślników, w tym mówców, rymarzy i kowali. nie tylko odtwarzają określone dzieje (tak

jak w przypadku genealogii rodów) lecz mają dużą wolność w nadawaniu im osobistych

interpretacji. Mogą zawrzeć w swoich utworach zarówno elementy krytyki społecznej jak i

wyidealizowany, mityczny obraz rzeczywistości. W pieśniach wychwalających daną osobę

czy ród przeplatają pochlebstwa z pouczeniami, wplatając w ten sposób w swój dyskurs

treści dydaktyczno-moralizatorskie. Prestiż griotów wiąże się też z funkcjami jakie

tradycyjnie pełnili w strukturze hierarchii społecznej. Od zawsze byli oni kojarzeni z elitą

polityczną - zazwyczaj towarzyszyli przywódcom i wojownikom, będąc niejako ich

oficjalnymi reprezentantami. Częstą praktyką było posyłanie griota w ramach negocjacji do

innego władcy, by poprzez recytację listy zasług jego oraz jego rodu, zjednać sobie

przychylność tej osoby.

Pełnili nieocenioną rolę żywych nośników tradycji i pamięci grupowej głęboko osadzonych w

oralnej tradycji ludów Zachodniej Afryki.

Źródła internetowe (stan na grudzień 2012):

- http://www.discoversenegal.com/Music.html

- http://en.wikipedia.org/wiki/Music_of_Senegal

- http://en.wikipedia.org/wiki/Sabar

- http://en.wikipedia.org/wiki/Mbalax

- http://wolofresources.org/music.htm

- http://worldmusic.nationalgeographic.com/view/page.basic/country/content.country/senegal_8

- http://en.wikipedia.org/wiki/Senegalese_hip_hop

- http://pl.wikipedia.org/wiki/Griot

- http://www.freeusandworldmaps.com/html/WorldRegions/WorldRegionsPrint.html

- http://flagartist.com/art/svg/flags/senegal

Nota prawna

Uznanie autorstwa

Ten scenariusz został opracowany w ramach projektu Cztery Strony Bajek przez Kolektyw

Odrobina Kultury. Przy jego tworzeniu korzystaliśmy z ogólnodostępnych zasobów domeny

publicznej.

Będziemy szczęśliwi jeżeli będziecie wykorzystywa

jednocześnie wskazując na autora tego scenariusza.

Źródła internetowe (stan na grudzień 2012):

http://www.discoversenegal.com/Music.html

http://en.wikipedia.org/wiki/Music_of_Senegal

http://en.wikipedia.org/wiki/Sabar

ipedia.org/wiki/Mbalax

http://wolofresources.org/music.htm

http://worldmusic.nationalgeographic.com/view/page.basic/country/content.country/senegal_8

http://en.wikipedia.org/wiki/Senegalese_hip_hop

http://pl.wikipedia.org/wiki/Griot

http://www.freeusandworldmaps.com/html/WorldRegions/WorldRegionsPrint.html

http://flagartist.com/art/svg/flags/senegal-black-white-line-flag-scallywag-flag-

Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Na tych samych warunkach 3.0 Polska

został opracowany w ramach projektu Cztery Strony Bajek przez Kolektyw

Odrobina Kultury. Przy jego tworzeniu korzystaliśmy z ogólnodostępnych zasobów domeny

Będziemy szczęśliwi jeżeli będziecie wykorzystywać ten scenariusz w sposób niekomercyjny

jednocześnie wskazując na autora tego scenariusza.

http://worldmusic.nationalgeographic.com/view/page.basic/country/content.country/senegal_8

http://www.freeusandworldmaps.com/html/WorldRegions/WorldRegionsPrint.html

-svg/

arunkach 3.0 Polska

został opracowany w ramach projektu Cztery Strony Bajek przez Kolektyw

Odrobina Kultury. Przy jego tworzeniu korzystaliśmy z ogólnodostępnych zasobów domeny

ć ten scenariusz w sposób niekomercyjny

Karta Pracy

Znajdź na mapie Senegal i pokoloruj go. Pokoloruj także flagę Senegalu Znajdź na mapie Senegal i pokoloruj go. Pokoloruj także flagę Senegalu

Senegal

Senegal

Karta pracy

Połącz obrazek z nazwą instrumentu

Rysunek 2

Rysunek 4

Rysunek 3

Rysunek 1 Xalam

Riiti

Sabar

Kora