9

Filipino Ikalawang Markahan - Modyul 7:

Mga Akdang Pampanitikan sa Silangang Asya: DULA

Zest for Progress Zeal of Partnership

Name of Learner: ___________________________

Grade & Section: ___________________________

Name of School: ___________________________

Republic of the Philippines

Department of Education Regional Office IX, Zamboanga Peninsula

Filipino – Ikasiyam na Baitang Alternative Delivery Mode Ikalawang Markahan – Modyul 7: Mga Akdang Pampanitikan sa Silangang Asya:Dula

Unang Edisyon, 2020

Isinasaad sa Batas Republika 8293, Seksiyon 176 na: Hindi maaaring magkaroon ng karapatang-sipi sa anumang akda ang Pamahalaan ng Pilipinas. Gayunpaman, kailangan muna ang pahintulot ng ahensiya o tanggapan ng pamahalaan na naghanda ng akda kung ito ay pagkakakitaan. Kabilang sa mga maaaring gawin ng nasabing ahensiya o tanggapan ay ang pagtakda ng kaukulang bayad. Ang mga akda (kuwento, seleksiyon, tula, awit, larawan, ngalan ng produkto o brand name, tatak o trademark, palabas sa telebisiyon, pelikula, atbp.) na ginamit sa modyul na ito ay nagtataglay ng karapatang-ari ng mga iyon. Pinagsumikapang matunton ang mga ito upang makuha ang pahintulot sa paggamit ng materyales. Hindi inaangkin ng mga tagapaglathala at mga may-akda ang karapatang-aring iyon. Ang anumang gamit maliban sa modyul na ito ay kinakailangan ng pahintulot mula sa mga orihinal na may-akda ng mga ito. Walang anumang parte ng materyales na ito ang maaaring kopyahin o ilimbag sa anumang paraan nang walang pahintulot sa Kagawaran.

InilimbagsaPilipinas ng

Department of Education – Region IX – Dipolog City Schools Division

Office Address: Purok Farmers, Olingan, Dipolog City

Zamboanga del Norte, 7100

Telefax: (065)212-6986 and (065) 212-5818

E-mail Address: dipolog.city@deped.gov.ph

Bumuo sa Pagsusulat ng Modyul

Manunulat: Roisa R. Natividad at Zenaida Sebumpan

Editor: Lea Jane T. Lañoso/ Alma R. Santiago, MT-1

Tagasuri: Alma R. Santiago, MT-1

Tagalapat: Jessa Rose D. Ajero

Tagapamahala:

Virgilio P. Batan, Jr., CESO VI – Schools Division Superintendent

Lourma I. Poculan – Asst. Schools Division Superintendent

Amelinda D. Montero – Chief Education Supervisor, CID

Nur N. Hussien – Chief Education Supervisor, SGOD

Riela Angela C. Josol – Education Program Supervisor - Filipino

Ronillo S. Yarag – Education Program Supervisor, LRMS

Leo Martinno O. Alejo – Project Development Officer II, LRMS

Alamin

Ikaw ay inaasahang makamtan ang mga karunungang:

Nauuri ang tiyak na bahagi at katangian ng isang dula batay sa

napakinggang diyalogo o pag-uusap(F9PN-IIg-h-48) Nasusuri ang binasang dula batay sa pagkakabuo at mga elemento nito

(F9PB-IIg-h-48) Napaghahambing ang mga napanood na dula batay sa mga katangian at

elemento ng bawat isa (F9PD-IIg-h-48) Naisusulat ang isang maikling dula tungkol sa karaniwang buhay ng isang

pangkat ng tao sa ilang bansa sa Asya (F9PU-IIg-h-51) Nagagamit ang mga angkop na pang-ugnay sa pagsulat ng maikling dula

(F9WG-IIg-h-51)

Pamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap

Naipamalas ng mga mag-aaral ang pag-

unawa sa mga piling akdang tradisyunal ng

Silangang Asya.

Ang mag-aaral ay nakasusulat ng sariling

akda na nagpapakita ng pagpapahalaga sa

pagiging isang Asyano

Magandang araw! Ikaw ay aking binabati sapagkat

masaya akong ibahagi sa’yo ang bagong kaalaman

na aking hatid. Maglakbay tayo sa panibagong paksa

na ating tatalakayin! Handa ka na ba?

1

Balikan

Modyul

7 DULA – ANG MUNTING PAGSINTA

Sanggunian:https://www.edrawsoft.com/share-graphic-organizer.php

Ang Mongolia ay nasa border ng Tsina at Russia. Bahagi ito ng pinakamalaking kontinente sa buong mundo, walang iba kundi ang Asya o Asia sa Ingles. Ang mga

nakatira dito ay may mga medyo singkit na mata. Maraming isport na makikita at

matatagpuan sa bansang ito. Ang ilan sa kanila ay lumalaban sa mga internasyonal na

mga kumpetisyon sa iba't ibang bansa.

Ang pamumuhay sa bansang Mongolia ay natatangi sanhi ng lokasyon nito. Ito’y

nakapagitan sa bansang Siberia at China at napapalibutan ng mga disyerto at mga ilog.

Ang Mongolia ay binubuo ng iba’t ibang tribo at karaniwang namumuhay silang mga

lagalag. Ang kalagayang ito ay masisilayan sa kanilang panitikan.

Sanggunian: Panitikang Asyano 9

Minsan ang tao ay parang lugar na maari mong balikan

kahit na sinukuan mo na. Gayundin sa ating paksa,

tingnan nga natin kung naalala niyo pa ba ang tinalakay

sa ating modyul. Ibalik natin ang dapat ibalik.

KAHON NG PAGBABALIK TANAW!

Panuto: Ilagay sa kahon ang iyong kaalaman tungkol sa maikling

kwento na tinalakay sa nakaraang modyul

MAIKLING

KWENTO

2

https://www.edrawsoft.com/share-graphic-organizer.php

Tuklasin

Sa ngayon bago tayo magsimula, magkakaroon muna tayo ng isang

laro na tinatawag nating 4 PICS 1 word. Pamilyar ba kayo sa larong ito?

Tara na’t maglaro!

A. Tingnan ang mga larawan sa ibaba. Pansinin kung ano ang mga

ipinapakita nito. Handa ka na bang maglaro? Simulan na! Pagkatapos

sagutin ang mga tanong sa ibaba. Isulat ang iyong sagot sa sagutang papel.

1.Ano ang nais ipinapahiwatig sa larawan? ___________________________________________________________________________

2. Tungkol saan kaya ang mga larawan?

___________________________________________________________________________ 3. Batay sa mga larawan, saan kadalasan ito ginaganap?

___________________________________________________________________________

4.Paano mo mailalarawan ang pangyayari na makikita sa larawan ___________________________________________________________________________

3

Suriin

Ano nga ba ang dula?

Sa palagay mo, tama kaya ang iyong sagot? May

ideya ka na ba sa ating paksa

ngayon? Kung ganun

magsimula na tayo.

Sa bahaging ito ng modyul,madagdagan ang iyong kaalaman

tungkol sa paksang-aralin upang mas maintindihan mo kung

saan ito napapatungkol.

Ang dula ay isang uri ng panitikan at naiiba dahil hindi ito isinulat para lamang basahin kundi itanghal. Ito ay nagsimula sa tula o tuluyang pangungusap na naglalarawan ng

buhay o ugali sa pamamagitan ng mga usapan at kilos ng mga tauhang gumaganap upang itanghal sa dulaan. Mahalagang tandaan ng bawat dula ay may panimula, gitna at katapusan.

Elemento ng Dula

1. Iskrip

▪ pinakakaluluwa ng isang dula ▪ lahat ng bagay na isinasasaalang-alang sa dula ay naayon sa isang iskrip

▪ walang dula kapag walang iskrip

2. Gumaganap o Aktor ▪ ang mga actor o gumaganap ay nagsasabuhay sa mga tauhang nasa iskrip.

▪ sila ay bumibigkas ng diyalogo. ▪ sila ang nagpapakita ng iba’t ibang damdamin.

▪ sila ang pinanonood na tauhan sa dula.

3. Tanghalan ▪ Anumang pook na pinagpasyahang pagdausan ng isnag dula ay tinatawag na

tanghalan.

4. Direktor ▪ Ang direktor ang namamahala at nagpapakahulugan sa isang iskrip ng dula.

▪ Siya ang nagbibigay buhay sa iskrip mula sa pagpasiya sa kaayusan ng tagpuan ng kasuotan ng mga tauhan hanggang sa paraan ng pagganap at pagbigkas ng mga

tauhan

5. Manonood

▪ Sa kanila inilalaan ang isang dula ▪ Sila ang sumasaksi sa pagtatanghal ng mga aktor

6. Diyalogo

▪ Ito ay may dalawang katangian: una, ito ay ginagamit upang maipaalam sa manonood o mambabasa ang mga nangyayari na ang mga mangyayayei pa at kasalukuyang

nagaganap sa isip at damdamin ng tauhan, ikalawa, ang pagbitiw ng diyalogo ay kinakailangan malakas kaysa normal na pagsasalita.

7. Tema

▪ pinakapaksa ng isang dula

4

Bahagi ng Dula

1. Yugto – ito ang bahaging pinanghahati sa dula. Inilalahad ang tabing bawat yugto upang makapanghina ang mga natatanghal gayon din ang nanonood.

2. Tanghal – kung kinakailangang magbago ang ayos ng tanghalan, ito ang ipinanghahati

sa yugto. 3. Tagpo – ito ang paglabas masok ng mga tauhang gumaganap sa tanghalan.

Upang mas maging maganda ang daloy ng pagsulat ng isang iskrip ng dula, maari

tayong gumamit ng mga angkop na pang-ugnay. Upang maiwasan ang paulit-ulit na

paggamit ng mga salita.

Ano nga ba ang Pang-ugnay?

▪ Anumang salitang nag-uugnay sa mga salita, parirala, sugnay at pangungusap gaya ng

pangatnig, pang-angkop at pang-ukol ▪ Ang pang-ugnay ay ang salita na nagpapakita ng relasyon o kaugnayan ng dalawang

yunit sa pangungusap.

PANGATNIG ▪ Ang tawag sa mga kataga o salitang nag-uugnay sa dalawang salita, parirala o sugnay na

pinagsusunod-sunod sa pangungusap.

▪ Halimbawa ng pangatnig ay at, pati, nang, bago, habang, upang, sakali, kaya, kung gayon at iba pa.

Halimbawa:

1. Si Rossy ay nagsusunog ng kilay upang makakuha ng maraming medalya. 2. Habang tumatagal ang COVID-19 lalong nahihirapan ang mga tao sa kanilang

paghahanap-buhay.

PANG-ANGKOP ▪ Katagang nag-uugnay sa panuring at salitang tinuturingan. May dalawang pang-angkop

na itinuturing sa Filipino ang na at ng

▪ Ang na ay ginagamit kapag ang salitang sinusundan ay nagtatapos sa katinig maliban sa

titik n. Halimbawa:

1. Mabait na ate. 2. Matamis na tsokolate.

▪ Ang ng ay idinurugtong sa salitang inaangkupan. Ginagamit ito sa mga salitang nagtatapos sa patinig.

Halimbawa:

1. Mapag-arugang ama si Ben sa kaniyang pamilya. 2. Isang napakagandang binibini si Angela.

PANG-UKOL

▪ Ang tawag sa mga kataga o salitang nag-uugnay sa isang pangngalan at sa iba pang salita sa pangungusap.

▪ Ng, ni,nina, kay/kina, laban sa/kay, ayon sa/kay, para sa/kay, alinsunod sa/kay,hinggil sa/kay at tungkol sa/kay.

Halimbawa: 1. Ang pinakamainit na balita ngayon ay ang tungkol sa pagtaas ng kaso ng COVID-19.

2. Gumawa ng tula si Max para sa kanyang nobya na si Gel.

5

Pagyamanin

Ngayon dahil naintindihan mo na ang ating tinalakay. Meron akong

inihandang mga gawain na tiyak makakatulong upang mas tatatak sa

iyong isipan ang kaalaman. Bago tayo tutungo sa Gawain, babasahin

muna natin ang dula na may pamagat na Munting Pagsinta na hinalaw

ni Mary Grace A. Tabora sa pelikula ni Sergei Bordov na mula sa Mongolia.

MUNTING PAGSINTA

mula sa pelikulang Mongol: The Rise of Genghis Khan ni Sergei Bordrov Hinalaw ni Mary Grace A. Tabora

Mga Tauhan:

Temüjin - anak ni Yesügei na mula sa Tribong Borjigin

Yesügei - ama ni Temüjin Borte - isang dalaginding na taga - ibang tribo

Tagpuan: Kawangis ng madilim na kalangitan ang nadarama ng magiting na mandirigmang naninimdim sa takbo ng kapalarang sinapit na nakatalungko sa isang

sulok ng makipot at karima-rimarim na piitan.

Temüjin: Anong saklap na mapiit sa kulungang malupit? Ito ay silid ng kalungkutan. Tila kailan lamang nang kasa-kasama ko si Ama . . . .

Yesügei: Temüjin, bilisan mo na riyan. Kailangan nating magmadali? Temüjin: Bakit Ama?

Yesügei: Malayo ang ating lalakbayin. Kailangang huwag tayong magpatay-patay.

Mahalaga ang ating sasadyain. Temüjin: Naguguluhan ako sa iyo Ama. Kanina ka pa nagmamadali at sinasabing

mahalaga ang ating sadya sa ating pupuntahan? Ano ba iyon? Yesügei: Ika’y siyam na taong gulang na, sa edad mong iyan Temüjin ay dapat ka nang

pumili ng iyong mapapangasawa. Temüjin: Itay ako’y masyado pang bata para sa bagay na iyan. Ang kasal ay sa matatanda

lamang. Yesügei: Aba’t ang batang ito, hindi naman ibig sabihin na kapag nakapili ka na ng

babaeng pakakasalan mo ay magsasama na kayo. Isang simpleng pamimili lamang ng

babae ang gagawin mo at pangakong siya’y iyong pakakasalan. Temüjin: Ganoon po ba iyon?

Yesügei: Oo, anak. Tayo’y nabibilang sa Tribong Borjigin kaya’t ikaw ay pipili ng babaeng mapapangasawa sa Tribong Merit.

Temüjin: Bakit sa Tribong Merit siya kailangang magmula? Hindi naman iyon ang ating tribo.

Yesügei: Malaki ang atraso ko sa tribo, kaya’t sa ganitong paraan ako’y makababawi sa

kanila. Temüjin: Sa tingin mo ba Ama sa ating gagawin ay kalilimutan na nila ‘yon nang ganoon

na lamang? Yesügei: Hindi ko alam. Tingnan natin kung ano ang mangyayari. Mas mabuting may

gawin akong paraan kaysa sa wala. Temüjin: Kung iyan po ang sa tingin ninyo’y tama. Tagpo: Sa maliit na nayong liblib na kinatatayuan ng ilang kabahayan.

Yesügei: Temüjin, magpahinga muna tayo. Temüjin: Mabuti ‘yan Ama. Napagod na rin ako. Gagalugarin ko lamang ang paligid.

Yesügei: Huwag kang lalayo at mag-iingat ka. Tagpo: Mapapadpad si Temüjin sa isang dampa kung saan nakatira ang dalaginding na si

Borte. Mabibigla siya sa di inaasahang pagbagsak ng pinto ng kanilang kusina na likha ng aksidenteng pagkabuwal ni Temüjin.

Borte: Aaay! May magnanakaw!

6

Temüjin: Shhh (Tatakpan ang bibig ni Borte). ‘Wag kang sumigaw, wala akong gagawing

masama. Borte: (Pipiliting magsalita kahit nakatakip ang bibig.)

Temüjin: Tatanggalin ko ang pagkakatakip ng bibig mo kung mangangako kang hindi ka na mag-iingay. Magtiwala ka sa akin hindi ako masama (Habang dahan-dahang inaalis

ang kamay sa bibig ni Borte.) Borte: (Sa isang mahinang tinig) Bakit kita paniniwalaan? Di naman kita kilala.

Temüjin: Kahit di mo ako kilala, kaya kong patunayan sa iyo na ako’y mabuti. Borte: (Mariing pagmamasdan si Temüjin) Aber paano mo patutunayan ‘yang sinasabi mo? Sige nga! (Taas noo)

Temüjin: Basta ba di mo ako pagtatawanan sa sasabihin ko sa iyong patunay. Borte: Tingnan natin.

Temüjin: (Tila seryosong nag-iisip na may ngiti sa labi) Borte: Anong nginingiti mo riyan? Sabi mo ‘wag akong tatawa, ikaw lang pala ang tatawa.

Temüjin: Heto na, handa ka na ba?

Borte: Kanina pa, ang bagal mo naman. Temüjin: Nais ko sanaaaannnng (magkakandautal) sa…sanang ikaw ang babaeng

mapangasawa ko. (Mababa ang tono) Borte: Siraulo ka ba? Niloloko mo ako no? Kabata-bata pa natin.

Temüjin: Seryoso ako. Ano payag ka ba? Borte: Ganon-ganon lamang ba iyon?

Temüjin: Alam kong mahirap akong paniwalaan, hayaan mong ipaliwanag ko sa iyo. Kasama ko si Itay, kami’y papunta sa tribo ng mga Merit upang pumili ako ng aking

mapapangasawa. Ngunit ikaw ang ibig ko, ikaw ang pinipili ko.

Borte: Anong mayroon sa akin, bakit ako ang pinili mo? Temüjin: Di ko rin alam. Ang tanging alam ko lamang ay ito ang ibinigay ng pagkakataon

sa akin. Ikaw ang aking nakita. Kaya naman pagbigyan mo na ako. Hindi naman ibig sabihin na pumayag ka ay pakakasal na tayo.

Borte: (Di pa rin makapaniwala sa bilis ng mga pangyayari) Di ko malaman kung ano ang dapat kong sabihin sa iyo. (Nag-aalangan) Pero… sige na nga.

Temüjin: Salamat sa iyo, ako’y labis mong pinaligaya. Asahan mong hindi ka magsisi sa

iyong desisyon. Borte: (Nahihiya at halos di makapagsalita) Paano na ngayon?

Temüjin: Siyempre tuloy pa rin ang buhay natin. (Masuyo ang pagkakatingin kay Borte) Pero darating ang panahon na tayo’y mamumuhay sa iisang bubong. Magkatuwang na

aarugain ang ating mabubuting anak. Borte: Matagal pa iyon.

Temüjin: Oo, pangako babalikan kita pagkatapos ng limang taon. Halika puntahan natin

si Ama. (Kukunin ang kamay ni Borte.) Tagpo: Magkahawak kamay na naglalakad sina Temüjin at Borte sa paghahanap sa ama

kay Yesügei na kanilang makikita nanakatunghay sa ilog. Temüjin: Ama!

Yesügeii: (Mapapaharap at magpapalipat-lipat ang tingin sa dalawa pati sa kanilang kamay) Anong…Sino siya…Bakit?

Temüjin: Ama, siya po ang babaing napili ko. Si Borte.

Borte: Magandang hapon po. Kumusta po kayo? Yesügei: Pero…

Temüjin: (Agarang magsasalita) Paumanhin po sa pagdedesisyon ko nang di nagpapaalam sa inyo pero buo po ang loob ko sa aking ginawa. Sana’y maunawaan n’yo

po ako. Yesügei: Ganang desidido ka na, sino ba ako para di-sumang-ayon sa iyong kagustuhan.

Ang iyong buhay naman ang nakataya rito. (Matiim na titingnan si Borte) Okay lang ba sa iyo?

Borte: Opo!

Yesügei: Kung gayon, halina kayong dalawa at kausapin natin ang mga magulang mo Borte. Matapos makipagkasundo sa mga magulang ni Borte, ang mag-ama ay naglakbay

pauwi sa kanilang dampa sa malayong nayon ng Mongolia. (Si Temüjin ay si Genghis Khan.)

7

GAWAIN: Palawakin Mo!

Panuto: Sagutin at ipaliwanag ang mga tanong na nasa loob ng graphic organizer.

Isaisip

Gawain F: Try mong sagutin!

1. Paano nakakatulong ang paggamit ng mga angkop na pang-ugnay sa mga

pangungusap?

2. Ano ang sangkap ng mabisang dula?

3. Paano nakakatulong ang mga elemento ng dula?

Mongol: Ang Magandang Kapalaran ni Temujin

Angkop ba ang lugar

na pinangyarihan sa

dula? Ipaliwanag.

Malinaw ba ang iskrip

diyalogo/tagpuan tauhan na matatagpu-

an sa dula? Ipaliwanag.

Masasabi mo bang totoo

ang pagganap ng mga tauhan batay sa kanilang

diyalogo? Ipaliwanag.

Makikita ba sa dula ang karaniwang pamu

muhay ng mga tao?

Ipaliwanag.

Maihahalintulad mo ba sa iyong buhay ang

mga pangya-yaring makikita sa dula?

Patunayan.

8

Isagawa

Gawain: Buhay Mo! Itala Mo!

Magtala ng mga mahahalagang pangyayari na hindi mo makakalimutan sa iyong

buhay at tukuyin kung saang bahagi at katangian ng dula ito naayon.

Tayahin

Paalala: Basahin ang mga sumusunod na pahayag bago sagutan ang bawat bilang.

Gawin ito sa sagutang papel o kuwaderno.

Para sa 1-5: Suriin ang mga pahayag sa ibaba ayon sa elemento ng dula. Piliin sa

loob nag kahon ang tamang sagot.

1.

2.

Isang maligayang pagbati dahil malapit mo ng matapos ang modyul na

ito. Pero bago iyan, susubukin muna natin ang iyong kakayahan sa

pagsulat.

1.

2.

3.

4.

5.

1.

2. 3.

4.

5.

“Naguguluhan ako sa iyo ama. Kanina ka pa nagmamadali at sinasabing

mahalaga ang ating sadya sa ating pupuntahan? Ano ba iyon? .” “Ita’y ako’y masyado pang bata para sa bagay na iyan. Ang kasal ay sa

matatanda lamang.”

“Bakit sa tribong Merit siyang magmula? Hindi naman iyon angating tribo?”

Mahalagang

Pangyayari sa

Buhay

Bahagi o Katangian

ng Dula

“Mapadpad si Temujin sa isang dampa kung saan nakatira ang dalaginding na

si Borte. Mabibigla siya sa di inaasahang pagbagsak nag pinto ng kanilang

kusina na likha nag aksidenteng pagkabuwal ni Temujin.”

a. tauhan/aktor b. iskrip c. diyalogo d. tagpuan/tanghalan

e. manonood f. tema g. direktor

9

3.

4.

5.

Para sa aytem 6-9 Analohiya

Panuto: Basahing mabuti ang nasa ibaba at piliin ang angkop na elemento ng dula na naaayon nito.

6.

7.

8.

9.

Temujin: Alam kong mahirap akong paniwalaan, hayaan mong ipaliwanag ko sa iyo. Kasama ko si Itay, kami’y papunta sa tribo ng mga Merit upang pumili

ako nag aking mapapangasawa. ngunit ikaw ang ibig ko, ikaw ang pinipili ko. Borte: Anong mayroon sa akin, bakit ako ang pinili mo? Temujin: Di ko rin alam. Ang tanging alam ko lamang ay ito ang ibinigay ng

pagkakataon sa akin. Ikaw ang aking nakita. Kaya naman pagbigyan mo na ako. Hindi naman ibig sabihin na pumayag ka ay pakakasal tayo.

Borte: (Di pa rin makapaniwala sa bilis ng mga pangyayari) Di ko malaman kung ano ang dapat kong sabihin sa iyo. (Nag-aalangan) Pero…sige na nga.

“Ang pag-aasawa ay hindi isang laro na maari mong talikuran kapag

ika’y nagsawa na sapagkat ika’y nakatali na habang buhay.”

“1, 2, 3 ACTION! “CUT!” “STOP!”

a. Dapat humingi ng basbas sa magulang bago magpasya. Upang ikaw ay magabayan sa mga planong nais mong mangyari.

b. Nananaig pa rin ang pagmamahal sa kabila ng maraming humadlang.

Temujin:Borte : Munting Pagsinta Manuel:Don Arkimedes :Dahil sa Anak

Kawangis ng madilim na kalangitan ang nadarama ng magiting na mandirigmang naninimdim sa takbo ng kapalarang sinapit na nakatalungko sa

isang sulok ng makipot at karima-rimarim na piitan: Munting Pagsinta Ang ayos ng tanghalan ay loob ng isang bahay mayaman. Makikita sa loob ng

bahay ang kasangkapang antik o sinauna. : Dahil sa Anak

Ayon sa ama ni Temujin na dapat ang kanyang mapapangasawa ay mula sa

Tribu ng Merit.” : Munting Pagsinta “Hindi nagustuhan ni Don Arkimedes ang babaeng mapapangasawa ng kanyang

anak dahil ito ay isang anak ng labandera lamang.” :Dahil sa Anak

a. Tema b. Tanghalan c. Direktor d. Diyalogo e. Tagpuan f. Iskrip

10

Para sa 10-15 Panuto: Basahin ng mabuti ang mga sumusunod na pahayag. Piliin ang titik ng

tamang sagot.

10.

11.

12.

13.

14.

15.

a. saglit na kasiglahan b. sulyap sa suliranin

c. tagpuan d. tauhan e. yugto

Temujin: Mabuti ‘yan ama. Napagod na rin ako. Gagalugarin ko lamang ang paligid. Yesugei: Huwag kang lalayo at mag-iingat ka. Tagpo: Mapadpad si Temujin sa isang dampa kung saan nakatira ang dalaginding na si Borte. Mabibigla siya sa di inaasahang pagbagsak ng pinto

ng kanilang kusina na likha nag aksidenteng pagkabuwal ni Temujin.

Borte: Aaaa! Magnanakaw!

Don Cristobal: Ispin mo, primo na ang tinawag mong walang-hiya ay tunay mong anak. Ang bugtong mong anak na iniwan sa iyo nag nasira… Don Arkimedes: (Titindig at magpapahalata ng kapootan) Primo … iya’y hindi ko na anak, mula sa sandaling iya’y makaisip na gumawa nag napakalaking kasalanang gaya ng kaniyang ginawa..siya’y hindi ko na anak… Siya’y hindi

karapat-dapat na magtaglay nag aking apelyido… Si Manoling ay kahiya-

hiya…! Karima-rimarim…! Oo, walang patawad ang kaniyang ginawa. Don Cristobal: Huwag mong ipasupil sa iyong puso ang iyong isip…. Ang nangyari sa inyong mag-ama’y nangyayari sa lahat….

Yesugei: Ika’y siyam na taong gulang na, sa edad mong iyan Temujin ay dapat ka nang pumili ng iyong mapapangasawa. Temujin: Ita’y ako’y masaydo pang bata para sa bagay na iyan. Ang kasal ay sa matatanda lamang.

Yesugei: Aba’t ang batang ito, hindi naman ibig sabihin na kapag nakapili ka na ng babaeng pakakasalan mo ay magsasama na kayo. Isang simpleng

pamimili lamang nag babae ang gagawin mo at pangakong siya’y iyong pakaksalan.

Temujin: Ganoon po ba iyon?

Temujin: anak ni Yesugei na mula sa Tribong Borjigin Yesugei: Ama ni Temujin Borte: isang dalaginding na taga-ibang Tribo

Temujin: Alam kong mahirap akong paniwalaan, hayaan mong ipaliwanag ko sa iyo. Kasama ko si Itay, kami’y papunta sa tribo ng mga Merit upang pumili

ako nag aking mapapangasawa. ngunit ikaw ang ibig ko, ikaw ang pinipili ko. Borte: Anong mayroon sa akin, bakit ako ang pinili mo? Temujin: Di ko rin alam. Ang tanging alam ko lamang ay ito ang ibinigay ng pagkakataon sa kain. Ikaw ang aking nakita. Kaya naman pagbigyan mo na

ako. Hindi naman ibig sabihin na pumayag ka ay pakakasal na tayo.

Borte: (Di pa rin makapaniwala sa bilis ng mga pangyayari) Di ko malaman kung ano ang dapat kong sabihin sa iyo. (Nag-aalangan) Pero…sige na nga.

Temujin: Salamat sa iyo ako’y labis mong pinaligaya.Asahan mong hindi ka magsisi sa iyong desisyon.

Ang ayos ng tanghalan ay loob ng isang bahay-mayaman. Makikita sa loob ng

bahay ang kasakangpang antik o sinauna.

11

Karagdagang Gawain

Gawain A: Dula Mo, Isulat Mo!

Sumulat ng isang maikling dula tungkol sa karaniwang buhay ng isang pangkat ng

tao sa ilang bansa sa Asya gamit ang mga angkop na pang-ugnay.

Mga Krayterya 4 3 2 1

Nilalaman Lubos na

naipapahatid ang nilalaman

o ang kaisipan

Naipahatid

ang nilalaman o kaisipan

Di-gaanong

naipaha tid ang

nilalaman o kaisipan

Di naipahatid

ang nilalaman o kaisipan

Organisasyon Mahusay ang

pagkakasunod-sunod ng mga

ideya.

Maayos ang

organisasyon o pagkakabuo

ng mga ideya

Di gaanong

maayos ang pagkakabuo

at pagkaka-

sunod ng mga ideya

Hindi maayos

ang organisasyon

ng mga ideya

Paggamit ng

angkop na

pang-ugnay

Tama at

angkop ang pang-ugnay na

ginamit sa pangungusap

Tama ang

pang-ugnay na ginamit sa

pangungusap

Di tama ang

mga pang-ugnay na

ginamit

Di tama at

hindi angkop ang mga

pang-ugnay na ginamit sa

pangungusap

Istilo/Pagkama-

likhain

Ang ideya ay

nagpapakita ng lubusang

pagkamalik hain

Kakitaan ng

pagkamalik hain

Di-gaanong

nagpapakita nag maayos

na istilo at pagkamalik

hain

Di nakitaan

ng maayos na istilo at

pagkama likhain

Maligayang Pagbati! Dahil ngayon ay natapos mo na ang modyul na ito alam

kong nadagdagan ang kaalaman mo tungkol sa dula at sa paggamit angkop

na pang-ugnay sa pangungusap. Hanggang sa susunod na talakayan sa

modyul! Palaging tandaan na ang batang masipag mag-aral ay tiyak na

magtatagumpay!

12

Susi sa Pagwawasto

Tayahin

1. d 2. a 3. c

4. f 5. g

6. g 7. e

8. a 9. 10. c

11. b 12. b

13. d 14. a

15. c

Isaisip

Nakadepende

ang mga sagot

sa mag-aaral

kung paano

nila

ipinaliwanag

o sariling

opinyon ng

mga bata.

Pagyamanin

Gawain : Nakadepende sa opinyon ng mga mag-aaral.

Karadagdang Gawain

A: Depende sa opinyon ng mga mag-aaral.

13

Sanggunian

AKLAT

FILIPINO MELCS

PANITIKANG ASYANO 9 Modyul ng mga Mag-aaral

INTERNET

Sanggunian: http://filipino9niwarville.blogspot.com/2015/06/munting-pagsinta.html

Sanggunian: https://www.google.com/search?sxsrf=ALeKk01uKDMX9-7uaDnemxLsC1TeQxiEkw%3A1598688045369&source=hp&ei=LQtKX_umFIT6wAO7hI

SQAw&q=dahil+sa+anak+by+julian+cruz+balmaceda&oq=dahil+sa+anak+by+julian+cruz+bal&gs_lcp=CgZwc3ktYWIQAxgAMgQIIxAnMggIABAWEAoQHjoECAAQQzoCCAA6Bg

gAEBYQHlCKBVjdPmDFUmgAcAB4AIABqwyIAdVNkgENMy0zLjMuMy4wLjMuMZgBAKABAaoBB2d3cy13aXo&sclient=psy-ab

Sanggunian: https://brainly.ph/question/453221

Sanggunian: https://brainly.ph/question/66385

Sanggunian: https://prezi.com/lfikodlrzfmx/filipino-9-aralin-

25/?frame=1d9c6015a322f4238ea8cffa0ab55aa2435c8634

Sanggunian: https://www.slideshare.net.mobile/rednightena_0517/pang-ugnay-53237493

Sanggunian: http://filipino9niwarville.blogspot.com/2015/06/munting-pagsinta.html?m=1

Sanggunian: https://www.edrawsoft.com/share-graphic-organizer.php

Ibang larawan: Bitmoji

14

http://filipino9niwarville.blogspot.com/2015/06/munting-pagsinta.htmlhttps://www.google.com/search?sxsrf=ALeKk01uKDMX9-7uaDnemxLsC1TeQxiEkw%3A1598688045369&source=hp&ei=LQtKX_umFIT6wAO7hISQAw&q=dahil+sa+anak+by+julian+cruz+balmaceda&oq=dahil+sa+anak+by+julian+cruz+bal&gs_lcp=CgZwc3ktYWIQAxgAMgQIIxAnMggIABAWEAoQHjoECAAQQzoCCAA6BggAEBYQHlCKBVjdPmDFUmgAcAB4AIABqwyIAdVNkgENMy0zLjMuMy4wLjMuMZgBAKABAaoBB2d3cy13aXo&sclient=psy-abhttps://www.google.com/search?sxsrf=ALeKk01uKDMX9-7uaDnemxLsC1TeQxiEkw%3A1598688045369&source=hp&ei=LQtKX_umFIT6wAO7hISQAw&q=dahil+sa+anak+by+julian+cruz+balmaceda&oq=dahil+sa+anak+by+julian+cruz+bal&gs_lcp=CgZwc3ktYWIQAxgAMgQIIxAnMggIABAWEAoQHjoECAAQQzoCCAA6BggAEBYQHlCKBVjdPmDFUmgAcAB4AIABqwyIAdVNkgENMy0zLjMuMy4wLjMuMZgBAKABAaoBB2d3cy13aXo&sclient=psy-abhttps://www.google.com/search?sxsrf=ALeKk01uKDMX9-7uaDnemxLsC1TeQxiEkw%3A1598688045369&source=hp&ei=LQtKX_umFIT6wAO7hISQAw&q=dahil+sa+anak+by+julian+cruz+balmaceda&oq=dahil+sa+anak+by+julian+cruz+bal&gs_lcp=CgZwc3ktYWIQAxgAMgQIIxAnMggIABAWEAoQHjoECAAQQzoCCAA6BggAEBYQHlCKBVjdPmDFUmgAcAB4AIABqwyIAdVNkgENMy0zLjMuMy4wLjMuMZgBAKABAaoBB2d3cy13aXo&sclient=psy-abhttps://www.google.com/search?sxsrf=ALeKk01uKDMX9-7uaDnemxLsC1TeQxiEkw%3A1598688045369&source=hp&ei=LQtKX_umFIT6wAO7hISQAw&q=dahil+sa+anak+by+julian+cruz+balmaceda&oq=dahil+sa+anak+by+julian+cruz+bal&gs_lcp=CgZwc3ktYWIQAxgAMgQIIxAnMggIABAWEAoQHjoECAAQQzoCCAA6BggAEBYQHlCKBVjdPmDFUmgAcAB4AIABqwyIAdVNkgENMy0zLjMuMy4wLjMuMZgBAKABAaoBB2d3cy13aXo&sclient=psy-abhttps://www.google.com/search?sxsrf=ALeKk01uKDMX9-7uaDnemxLsC1TeQxiEkw%3A1598688045369&source=hp&ei=LQtKX_umFIT6wAO7hISQAw&q=dahil+sa+anak+by+julian+cruz+balmaceda&oq=dahil+sa+anak+by+julian+cruz+bal&gs_lcp=CgZwc3ktYWIQAxgAMgQIIxAnMggIABAWEAoQHjoECAAQQzoCCAA6BggAEBYQHlCKBVjdPmDFUmgAcAB4AIABqwyIAdVNkgENMy0zLjMuMy4wLjMuMZgBAKABAaoBB2d3cy13aXo&sclient=psy-abhttps://www.google.com/search?sxsrf=ALeKk01uKDMX9-7uaDnemxLsC1TeQxiEkw%3A1598688045369&source=hp&ei=LQtKX_umFIT6wAO7hISQAw&q=dahil+sa+anak+by+julian+cruz+balmaceda&oq=dahil+sa+anak+by+julian+cruz+bal&gs_lcp=CgZwc3ktYWIQAxgAMgQIIxAnMggIABAWEAoQHjoECAAQQzoCCAA6BggAEBYQHlCKBVjdPmDFUmgAcAB4AIABqwyIAdVNkgENMy0zLjMuMy4wLjMuMZgBAKABAaoBB2d3cy13aXo&sclient=psy-abhttps://brainly.ph/question/453221https://brainly.ph/question/66385https://prezi.com/lfikodlrzfmx/filipino-9-aralin-25/?frame=1d9c6015a322f4238ea8cffa0ab55aa2435c8634https://prezi.com/lfikodlrzfmx/filipino-9-aralin-25/?frame=1d9c6015a322f4238ea8cffa0ab55aa2435c8634https://www.slideshare.net.mobile/rednightena_0517/pang-ugnay-53237493http://filipino9niwarville.blogspot.com/2015/06/munting-pagsinta.html?m=1https://www.edrawsoft.com/share-graphic-organizer.php