Upload
others
View
3
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
Z Kam or 1Proacutebny egzamin maturalny z chemii Poziom podstawowyCopyright by ZamKor spoacutełka z ograniczoną odpowiedzialnością SKA Krakoacutew 2014
ARKUSZ ZAWIERA INFORMACJE PRAWNIE CHRONIONE DO MOMENTU ROZPOCZĘCIA EGZAMINU
MCHndashP1
PROacuteBNY EGZAMIN MATURALNYZ CHEMII
POZIOM POdsTAwOwY
Czas pracy 120 minut
Instrukcja dla zdającego1 Sprawdź czy arkusz egzaminacyjny zawiera 14 stron (zadania
1ndash29) Ewentualny brak zgłoś przewodniczącemu zespołu nad-zorującego egzamin
2 Rozwiązania i odpowiedzi zapisz przy każdym zadaniu w miej-scu na to przeznaczonym
3 W rozwiązaniach zadań rachunkowych przedstaw tok rozumo-wania prowadzący do ostatecznego wyniku oraz pamiętaj o jed-nostkach
4 Pisz czytelnie Używaj długopisu pioacutera tylko z czarnym tuszem atramentem
5 Nie używaj korektora a błędne zapisy wyraźnie przekreśl6 Pamiętaj że zapisy w brudnopisie nie podlegają ocenie7 Możesz korzystać z karty wybranych tablic chemicznych linijki
oraz kalkulatora
Życzymy powodzenia
MARZEC
ROK 2014
Za rozwiązanie
wszystkich zadań
można otrzymać
łącznie
50 punktoacutew
Wypełnia zdający przedrozpoczęciem pracy
PESEL ZDAJĄCEGO
KOd
ZDAJĄCEGO
Z Kam or 2Proacutebny egzamin maturalny z chemii Poziom podstawowyCopyright by ZamKor spoacutełka z ograniczoną odpowiedzialnością SKA Krakoacutew 2014
Zadanie 1 (2 pkt) 11 12
Pierwiastek X leży w szesnastej grupie i trzecim okresiea) Uzupełnij poniższą tabelę Podaj symbol chemiczny pierwiastka X konfigurację elektronową jego
atomu w stanie podstawowym oraz liczbę elektronoacutew walencyjnych
Symbolpierwiastka
Konfiguracja elektronowa atomu pierwiastka X w stanie podstawowym Liczba elektronoacutew walencyjnych
Pierwiastek X tworzy prosty jonb) Uzupełnij wzoacuter jonu (podając jego ładunek) oraz podaj konfigurację elektronoacutew walencyjnych
w tym jonie
Wzoacuter jonu Konfiguracja elektronoacutew walencyjnych
X
Zadanie 2 (1 pkt) 21
Według modelu planetarnego Rutherforda atom składa się z jądra atomowego i elektronoacutew krążących wo-koacuteł jądra po torach kołowych lub eliptycznych
Uzupełnij poniższe zdania W tym celu wybierz i pokreśl odpowiednie sformułowanie w każdym nawiasie
Średnica jądra atomowego jest ( znacznie mniejsza od średnicy atomu prawie roacutewna średnicy atomu )
Atomy roacuteżnych pierwiastkoacutew ( mogą mieć taką samą mają zawsze roacuteżną ) liczbę elektronoacutew
Masa jądra atomowego ( zależy nie zależy ) od liczby nukleonoacutew
Zadanie 3 (1 pkt) 31
Istnieją trzy trwałe izotopy tlenu o liczbach masowych 16 17 18
Zakładając że cząsteczkę tlenu tworzą wyłącznie trwałe odmiany izotopowe tlenu i składa się ona z ndash atomu nuklidu o najmniejszej liczbie masowejndash atomu nuklidu o największej liczbie masowejpodaj liczbę protonoacutew neutronoacutew i elektronoacutew wchodzących w skład tej cząsteczki tlenu
Liczba protonoacutew Liczba neutronoacutew Liczba elektronoacutew
Z Kam or 3Proacutebny egzamin maturalny z chemii Poziom podstawowyCopyright by ZamKor spoacutełka z ograniczoną odpowiedzialnością SKA Krakoacutew 2014
Zadanie 4 (2 pkt) 41 42
W tabeli podano okresy poacutełtrwania (Tfrac12) wybranych izotopoacutew promieniotwoacuterczych
Izotop promieniotwoacuterczy Okres poacutełtrwania (Tfrac12)
Na podstawieA Bielański Podstawy chemii nieorganicznej Warszawa 2010
226Ra 1622 lata238U 451 ∙ 109 lat214Po 162 10minus4 sekundy
a) Podaj symbol najtrwalszego izotopu
Okres połowicznego rozpadu definiuje się jako czas w ktoacuterym połowa z początkowej ilości promienio-twoacuterczego izotopu ulega rozpadowib) Oblicz ile okresoacutew poacutełtrwania minęło jeżeli z proacutebki 226Ra o masie 8 g pozostało 05 g
Obliczenia
Odpowiedź
Zadanie 5 (2 pkt) 51 52
Poniżej podano wzory sumaryczne ośmiu substancji chemicznychCs2S Cl2 C2H4 CH3NH2 N2 NH3 NaOH CH3COOH
Wybierz i zapisz wzory tych substancji w ktoacuterych występują
a) wiązania wielokrotne
b) wiązania jonowe
Informacja do zadań 6 i 7Tlen na skalę laboratoryjną można otrzymać poprzez prażenie w wysokiej temperaturze soli bogatych w tlen na przykład manganianu(VII) potasu Reakcja rozkładu KMnO4 zachodzi zgodnie z roacutewnaniem
4KMnO4 ogrzewanie 2K2O + 4MnO2 + 3O2
Przerwanie ogrzewania powoduje zaprzestanie wydzielania się tlenu
Zadanie 6 (2 pkt) 61
Oblicz ile dm3 tlenu (warunki normalne) powstanie w wyniku prażenia 79 g manganianu(VII) pota-su Załoacuteż że reakcja przebiega ze 100-procentową wydajnością
Obliczenia
Odpowiedź
Z Kam or 4Proacutebny egzamin maturalny z chemii Poziom podstawowyCopyright by ZamKor spoacutełka z ograniczoną odpowiedzialnością SKA Krakoacutew 2014
Zadanie 7 (2 pkt) 71 72
a) Określ typ reakcji otrzymywania tlenu z manganianu(VII) potasu ze względu na jej efekt energe-tyczny
b) Wskaż ktoacutery wykres przedstawia zmiany energii podczas przebiegu reakcji opisanej w informacji wprowadzającej Uzasadnij swoacutej wyboacuter
przebieg reakcji
A B
przebieg reakcji
ener
gia
kJ
ener
gia
kJ
Uzasadnienie
Zadanie 8 (1 pkt) 81
W kolumnie I podano kroacutetką charakterystykę trzech wybranych pierwiastkoacutew chemicznych a w kolumnie II wymieniono nazwy pięciu pierwiastkoacutew
Kolumna I Kolumna II
1Srebrzystobiały ciągliwy metal ktoacuterego nie można ciąć nożem Na powietrzu szybko pokrywa się nalotem Reaguje z wodą łagodniej niż leżący w tym samym okresie potas
A chlor
B azot
C wapń
D glin
E gal
2Bezbarwny gaz bez zapachu mało aktywny chemicznie W temperaturze pokojowej reaguje tylko z litem a w podwyższonej temperaturze z innymi metalami np magnezem
3
Metal nieszlachetny Jest trwały na powietrzu dzięki tworzeniu warstwy ochronnej ktoacutera zabezpiecza go przed działaniem czynnikoacutew chemicznych Po usunięciu ochronnej warstwy z powierzchni reaguje energicznie z kwasem solnym i zasadą sodową
Na podstawie KH Lautenschlaumlger W Schroumlter A Wanninger Nowoczesne kompendium chemii Warszawa 2007
Podanym charakterystykom przyporządkuj odpowiednie nazwy pierwiastkoacutew W tym celu do poniż-szej tabeli wpisz odpowiednie oznaczenia literowe pierwiastkoacutew (AndashE) z kolumny II
Kolumna I Kolumna II
1
2
3
Z Kam or 5Proacutebny egzamin maturalny z chemii Poziom podstawowyCopyright by ZamKor spoacutełka z ograniczoną odpowiedzialnością SKA Krakoacutew 2014
Zadanie 9 (1 pkt) 91
Przeprowadzono doświadczenie w ktoacuterym do trzech proboacutewek zwierających kolejno wodę wodny roz-twoacuter wodorotlenku sodu i wodny roztwoacuter chlorowodoru wprowadzono niewielką ilość stałego tlenku Ob-serwacje zanotowano w tabeli
ObserwacjeProacuteba z wodą Tlenek znika
Proacuteba z wodnym roztworem wodorotlenku sodu Tlenek znikaProacuteba z wodnym roztworem chlorowodoru Nie widać zmian
Spośroacuted wymienionych tlenkoacutew wybierz i podkreśl wzoacuter tego ktoacuterego charakter chemiczny zbadano w opisanym doświadczeniu
CaO CO P4O10 Na2O N2O5
Zadanie 10 (1 pkt) 101
Celem doświadczenia było otrzymanie substancji gazowych w reakcjach opisanych poniższymi roacutewnaniami
Zn + 2HCl rarr ZnCl2 + H2uarr
6KNO3 + 10Fe rarr 3K2O + 5Fe2O3 + 3N2uarr
Możliwe sposoby zbierania wydzielających się gazoacutew ilustrują schematyczne rysunki I i II
Napisz jaka właściwość gazu decyduje o wyborze pierwszego a jaka o wyborze drugiego sposobu
I
H2O
Właściwość gazu
II
Właściwość gazu
Z Kam or 6Proacutebny egzamin maturalny z chemii Poziom podstawowyCopyright by ZamKor spoacutełka z ograniczoną odpowiedzialnością SKA Krakoacutew 2014
Zadanie 11 (3 pkt) 111 112 113
Rozkład termiczny niektoacuterych soli prowadzi do otrzymywania gazowego produktu lub gazowych produk-toacutew
Przeprowadzono doświadczenie zilustrowane na schemacie obok
wapień
a) Zapisz roacutewnanie termicznego rozkładu wapienia wiedząc że jego głoacutewnym składnikiem jest wę-glan wapnia W zapisie roacutewnania reakcji uwzględnij warunki potrzebne do jej przebiegu
Roacutewnanie reakcji
Po chwili ogrzewania do wylotu proboacutewki zbliżono zwilżony wodą uniwersalny papierek wskaźnikowyb) Napisz jakie zmiany zaobserwowano
Obserwacja
Po kilku minutach ogrzewania do proboacutewki wlano wodę z dodatkiem fenoloftaleiny Zauważono że zawar-tość proboacutewki zabarwiła się na malinowo c) Uzasadnij zmianę barwy wskaźnika zapisując roacutewnanie zachodzącego procesu Uzupełnij poniż-
szy schemat
Zapis procesu H2O Ca2+ +
Zadanie 12 (2 pkt) 121
Zmieszano 400 cm3 roztworu NaOH o stężeniu molowym 05 mol dmminus3 i 500 cm3 roztworu NaOH o stężeniu molowym 25 mol dmminus3 a następnie całość rozcieńczono wodą do objętości 1 dm3 Otrzy-mano roztwoacuter o gęstości 106 g cmminus3 Oblicz w procentach masowych stężenie uzyskanego roztworu
Obliczenia
Odpowiedź
Z Kam or 7Proacutebny egzamin maturalny z chemii Poziom podstawowyCopyright by ZamKor spoacutełka z ograniczoną odpowiedzialnością SKA Krakoacutew 2014
Zadanie 13 (2 pkt) 131 132
W tabeli podano wartości stałych dysocjacji wybranych kwasoacutew nieorganicznych i organicznych
Wzory kwasoacutew Stała dysocjacji
Na podstawie W Mizerski Małe tablice chemiczne Warszawa 1995 s 37
HClO 295 10minus8
HNO2 708 10minus4
HCOOH 184 10minus4
CH3COOH 175 10minus5
Przeprowadzono doświadczenia ktoacuterych przebieg ilustrują poniższe schematy
II III
HCOOH(aq)
HCOONa(aq)
HClO(aq)
NaClO(aq) KNO2(aq)
I
CH3COOH(aq)
a) Podaj zapis procesu dysocjacji elektrolitycznej najmocniejszego kwasu spośroacuted wymienionych w tabeli
Zapis procesu
b) Podaj numer proboacutewki w ktoacuterej przebiegła reakcja Zapisz w formie cząsteczkowej roacutewnanie tej przemiany
Numer proboacutewki
Roacutewnanie reakcji
Zadanie 14 (2 pkt) 141 142
W zlewce zmieszano stechiometryczne ilości wodnych roztworoacutew chlorku baru i siarczanu(VI) sodu Za-wartość zlewki wymieszano a powstały osad odsączono
a) Napisz w formie jonowej skroacuteconej roacutewnanie zachodzącej reakcji
Roacutewnanie reakcji
b) Spośroacuted wymienionych jonoacutew wybierz i podreśl wzory tych ktoacuterych stężenie w przesączu będzie największe
Ba2+ Clndash Na+ SO42ndash
Z Kam or 8Proacutebny egzamin maturalny z chemii Poziom podstawowyCopyright by ZamKor spoacutełka z ograniczoną odpowiedzialnością SKA Krakoacutew 2014
Zadanie 15 (2 pkt) 151 152
a) Wybierz odpowiedź ktoacutera podaje poprawne stopnie utlenienia azotu manganu siarki i chloru w zapisanych jonach
NO2ndash MnO4
2ndash SO32ndash NO3
ndash ClO4ndash
A V IV VI IV IIIB III VII IV III VIIC III VI IV V VIID IV VII VI V VI
b) Z powyższej tabeli podaj wzory tych jonoacutew ktoacutere mogą pełnić wyłącznie funkcję utleniacza
Zadanie 16 (2 pkt) 161 162
Poniżej przedstawiono schemat pewnej reakcji chemicznej
Mg + HNO3 rarr Mg(NO3)2 + N2O + H2O
Dobierz i uzupełnij wspoacutełczynniki stechiometryczne w podanym schemacie reakcji Zastosuj metodę bilansu elektronowego
Bilans elektronowy
Roacutewnanie reakcji hellip Mg + hellip HNO3 rarr hellip Mg(NO3)2 + hellip N2O + hellip H2O
Zadanie 17 (1 pkt) 171
W tabeli podano nazwy węglowodoroacutew i ich pochodnych zawierających grupę aminową oraz wartości temperatury wrzenia tych związkoacutew pod ciśnieniem 1013 hPa
Na podstawie J Sawicka i inni Tablice chemiczne Gdańsk 2008 s 243
Nazwa związku Temperatura wrzenia ordmCmetan ndash1615etan ndash886
propan ndash421metyloamina ndash63etyloamina 165
propyloamina 472
Uzupełnij poniższe zdania wybierając jeden spośroacuted podanych w nawiasach wyraz (wybrane wyra-zy podkreśl)
W szeregu homologicznym węglowodoroacutew nasyconych wartość temperatury wrzenia ( rośnie maleje ) wraz ze wzrostem długości łańcucha węglowego
Wprowadzenie grupy aminowej do alkanu powoduje ( zwiększenie zmniejszenie ) wartości temperatury wrzenia związku
Wartość temperatury wrzenia pochodnych zawierających grupę aminową wraz ze wzrostem długości łań-cucha węglowodorowego ( rośnie maleje )
Z Kam or 9Proacutebny egzamin maturalny z chemii Poziom podstawowyCopyright by ZamKor spoacutełka z ograniczoną odpowiedzialnością SKA Krakoacutew 2014
Zadanie 18 (2 pkt) 181
Poniżej podano pary wzoroacutew związkoacutew organicznych
ICl Cl
II
CH3
ClC2H5
Cl
III OH
CH2OHHOH2C
HOH
H OH
O
H
H OH
H
OH
OH
H OH
HO
H
CH2OH
IVH
C
O
CH3 CH2
C
O
CH3 CH3
V CH2 CH2 CH3HO CH2 CH2CH3 OH VICH CH2CH3 CH3
CH3
CHCH3 CH3
CH3
Spośroacuted podanych wyżej wzoroacutew wybierz i wpisz do tabeli numery par wzoroacutew związkoacutew (IndashVI) ktoacutere względem siebie są homologami izomerami lub są tymi samymi związkami
Homologi Izomery Te same związki
Zadanie 19 (3 pkt) 191 192 193
Poniżej przedstawiono ciąg przemian chemicznych
1-chloropropan propan-2-olX ZKOH C2H5OH1
H2O kat2
[O]3
a) Określ typ przemiany (addycja substytucja eliminacja) oznaczonej na schemacie numerem 1
Typ przemiany
b) Posługując się wzorami poacutełstrukturalnymi (grupowymi) związkoacutew organicznych napisz roacutewna-nie reakcji oznaczonej numerem 2
Roacutewnanie reakcji
c) Podaj nazwę systematyczną związku Z
Nazwa
Z Kam or 10Proacutebny egzamin maturalny z chemii Poziom podstawowyCopyright by ZamKor spoacutełka z ograniczoną odpowiedzialnością SKA Krakoacutew 2014
Informacja do zadań 20 i 21Kwas metanowy (mroacutewkowy) o wzorze HCOOH wykazuje podobnie jak aldehydy właściwości redukujące
Zadanie 20 (1 pkt) 201
Narysuj wzoacuter strukturalny kwasu mroacutewkowego i zaznacz grupę odpowiadającą za redukujące wła-ściwości tego związku
Zadanie 21 (3 pkt) 211 212 213
Zaprojektuj doświadczenie ktoacuterego przebieg potwierdzi że kwas mroacutewkowy ma właściwości redu-kujące
a) Uzupełnij poniższy schemat doświadczenia wpisując nazwę odczynnika wybranego spośroacuted niżej podanych Wybierz warunki potrzebne do przeprowadzenia tej przemiany
ndash wodny roztwoacuter bromu ndash świeżo wytrącony wodorotlenek miedzi(II) ndash roztwoacuter wodorotlenku sodu ndash podwyższona temperatura ndash temperatura pokojowa
HCOOH(aq)
Warunki prowadzenia reakcji
b) Napisz dwie możliwe do zaobserwowania w czasie doświadczenia zmiany potwierdzające fakt że kwas mroacutewkowy ma właściwości redukujące
c) Posługując się wzorami poacutełstrukturalnymi (grupowymi) związkoacutew organicznych napisz w formie cząsteczkowej roacutewnanie zachodzącej reakcji
Z Kam or 11Proacutebny egzamin maturalny z chemii Poziom podstawowyCopyright by ZamKor spoacutełka z ograniczoną odpowiedzialnością SKA Krakoacutew 2014
Zadanie 22 (3 pkt) 221 222
Pewien ester poddano procesowi hydrolizy w wyniku ktoacuterej otrzymanondash kwas monokarboksylowy o masie molowej 74 g molndash1ndash monohydroksylowy II-rzędowy alkohol zawierający 267 wagowych tlenu
Wykonaj odpowiednie obliczenia a następnie narysuj wzoacuter poacutełstrukturalny (grupowy) tego estru
Obliczenia
Wzoacuter estru
Informacja do zadań 23 i 24Poniżej podano wzory związkoacutew organicznych zawierających azot
I CH3ONO2 II C6H5NO2 III CH2(NH2)COOH
IV CH3NO2 V C6H5NH2 VI NH2CH2CH2COOH
Zadanie 23 (1 pkt) 231
Związki nitrowe redukowane wodorem dają odpowiednie aminy
Posługując się wzorami poacutełstrukturalnymi (grupowymi) związkoacutew organicznych zapisz roacutewnanie reakcji redukcji w ktoacuterej substratem jest związek oznaczony numerem II a produktem związek oznaczony numerem V
Roacutewnanie reakcji
Zadanie 24 (2 pkt) 241 242
Wybierz numer przedstawiający wzoacuter związku budującego białko Swoacutej wyboacuter uzasadnij
Numer związku
Uzasadnienie wyboru
Z Kam or 12Proacutebny egzamin maturalny z chemii Poziom podstawowyCopyright by ZamKor spoacutełka z ograniczoną odpowiedzialnością SKA Krakoacutew 2014
Informacja do zadań 25 i 26Przeprowadzono dwa doświadczenia ktoacuterych przebieg umożliwia odroacuteżnienie sacharozy i skrobi
Zadanie 25 (1 pkt) 251
Uzupełnij poniższe zdania wpisując (w odpowiedniej formie) poprawne odpowiedzi wybrane z po-niższego zestawu
zawiesina roztwoacuter właściwy roztwoacuter koloidalny
1 Po wsypaniu do zlewki z chłodną wodą niewielkiej ilości sacharozy otrzymano
2 Po dodaniu do zlewki z chłodną wodą niewielkiej ilości skrobi otrzymano
zaś po ogrzaniu uzyskanej mieszaniny otrzymano
Zadanie 26 (2 pkt) 261 261
a) Uzupełnij poniższy schemat doświadczenia wpisując nazwę odczynnika wybranego spośroacuted po-danych pozwalającego na jednoznaczną identyfikację jednego z cukroacutew
ndash wodny roztwoacuter bromu ndash amoniakalny roztwoacuter Ag2O ndash roztwoacuter I2 w wodnym roztworze KI
roztwoacutersacharozy
roztwoacuterskrobi
I II
b) Opisz możliwe do zaobserwowania w czasie doświadczenia zmiany potwierdzające metodę odroacuteż-nienia tych roztworoacutew
Zadanie 27 (1 pkt) 271
Monosacharydy cukry proste to związki organiczne składające się z węgla wodoru i tlenu Przykładowymi monosacharydami są glukoza i fruktoza
Wypełnij tabelę wpisując literę P jeżeli informacja jest prawdziwa lub literę F jeżeli jest fałszywa
Zdanie PF
1 Monosacharydy to ciała stałe o słodkim smaku dobrze rozpuszczalne w wodzie Stosunek wagowy wodoru do tlenu w cząsteczkach tych cukroacutew jest taki sam jak w cząsteczce wody
2 Cząsteczki heksoz zawierają zawsze po sześć atomoacutew węgla Wszystkie są polihydroksyaldehydami utleniają się do kwasoacutew a redukują do alkoholi
3 Monosacharydy ulegają reakcji kondensacji tworząc di- i polisacharydy
Z Kam or 13Proacutebny egzamin maturalny z chemii Poziom podstawowyCopyright by ZamKor spoacutełka z ograniczoną odpowiedzialnością SKA Krakoacutew 2014
Zadanie 28 (1 pkt) 281
Przeprowadzono doświadczenie w ktoacuterym roztwoacuter białka jaja kurzego poddano działaniu stężonego kwa-su azotowego(V) i roztworu siarczanu(VI) miedzi(II) w obecności zasady sodowej Przebieg doświadcze-nia zilustrowano na poniższym rysunku
II
CuSO4(aq) + NaOH(aq)
wodny roztwoacuter białka jaja kurzego
I
stężony HNO3
Zaznacz odpowiedź w ktoacuterej poprawnie opisano spostrzeżenia dokonane w czasie doświadczenia oraz poprawnie zinterpretowano wynikające z nich wnioski
A W obu proboacutewkach zaobserwowano powstanie fioletowego zabarwienia ktoacutere świadczy o obecności wiązań peptydowych w białku
B W proboacutewce I zaobserwowano powstanie żoacutełtego osadu co świadczy o obecności w białku reszt ami-nokwasowych w skład ktoacuterych wchodzi pierścień aromatyczny W proboacutewce II powstało fioletowe zabarwienie ktoacutere świadczy o obecności wiązań peptydowych w białku
C W proboacutewce I zaobserwowano powstanie fioletowego zabarwienia ktoacutere świadczy o obecności wiązań peptydowych w białku W proboacutewce II zaobserwowano powstanie żoacutełtego osadu co świadczy o obec-ności w białku reszt aminokwasowych w skład ktoacuterych wchodzi pierścień aromatyczny
D W proboacutewce I zaobserwowano powstanie żoacutełtego osadu co świadczy o obecności wiązań peptydowych w białku W proboacutewce II nie zaobserwowano objawoacutew reakcji ponieważ białko nie reaguje z siarcza-nem(VI) miedzi(II) i zasadą sodową
Zadanie 29 (1 pkt) 291
W wyniku kondensacji aminokwasoacutew powstają peptydyPoniżej podano wzory dwoacutech aminokwasoacutew
CH
OHseryna (Ser)
H2N COOH
CH2
CH
SHcysteina (Cys)
H2N COOH
CH2
Posługując się wzorami poacutełstrukturalnymi (grupowymi) napisz wzoacuter dipeptydu Cys-Ser
Z Kam or 14Proacutebny egzamin maturalny z chemii Poziom podstawowyCopyright by ZamKor spoacutełka z ograniczoną odpowiedzialnością SKA Krakoacutew 2014
Brudnopis
Z Kam or 2Proacutebny egzamin maturalny z chemii Poziom podstawowyCopyright by ZamKor spoacutełka z ograniczoną odpowiedzialnością SKA Krakoacutew 2014
Zadanie 1 (2 pkt) 11 12
Pierwiastek X leży w szesnastej grupie i trzecim okresiea) Uzupełnij poniższą tabelę Podaj symbol chemiczny pierwiastka X konfigurację elektronową jego
atomu w stanie podstawowym oraz liczbę elektronoacutew walencyjnych
Symbolpierwiastka
Konfiguracja elektronowa atomu pierwiastka X w stanie podstawowym Liczba elektronoacutew walencyjnych
Pierwiastek X tworzy prosty jonb) Uzupełnij wzoacuter jonu (podając jego ładunek) oraz podaj konfigurację elektronoacutew walencyjnych
w tym jonie
Wzoacuter jonu Konfiguracja elektronoacutew walencyjnych
X
Zadanie 2 (1 pkt) 21
Według modelu planetarnego Rutherforda atom składa się z jądra atomowego i elektronoacutew krążących wo-koacuteł jądra po torach kołowych lub eliptycznych
Uzupełnij poniższe zdania W tym celu wybierz i pokreśl odpowiednie sformułowanie w każdym nawiasie
Średnica jądra atomowego jest ( znacznie mniejsza od średnicy atomu prawie roacutewna średnicy atomu )
Atomy roacuteżnych pierwiastkoacutew ( mogą mieć taką samą mają zawsze roacuteżną ) liczbę elektronoacutew
Masa jądra atomowego ( zależy nie zależy ) od liczby nukleonoacutew
Zadanie 3 (1 pkt) 31
Istnieją trzy trwałe izotopy tlenu o liczbach masowych 16 17 18
Zakładając że cząsteczkę tlenu tworzą wyłącznie trwałe odmiany izotopowe tlenu i składa się ona z ndash atomu nuklidu o najmniejszej liczbie masowejndash atomu nuklidu o największej liczbie masowejpodaj liczbę protonoacutew neutronoacutew i elektronoacutew wchodzących w skład tej cząsteczki tlenu
Liczba protonoacutew Liczba neutronoacutew Liczba elektronoacutew
Z Kam or 3Proacutebny egzamin maturalny z chemii Poziom podstawowyCopyright by ZamKor spoacutełka z ograniczoną odpowiedzialnością SKA Krakoacutew 2014
Zadanie 4 (2 pkt) 41 42
W tabeli podano okresy poacutełtrwania (Tfrac12) wybranych izotopoacutew promieniotwoacuterczych
Izotop promieniotwoacuterczy Okres poacutełtrwania (Tfrac12)
Na podstawieA Bielański Podstawy chemii nieorganicznej Warszawa 2010
226Ra 1622 lata238U 451 ∙ 109 lat214Po 162 10minus4 sekundy
a) Podaj symbol najtrwalszego izotopu
Okres połowicznego rozpadu definiuje się jako czas w ktoacuterym połowa z początkowej ilości promienio-twoacuterczego izotopu ulega rozpadowib) Oblicz ile okresoacutew poacutełtrwania minęło jeżeli z proacutebki 226Ra o masie 8 g pozostało 05 g
Obliczenia
Odpowiedź
Zadanie 5 (2 pkt) 51 52
Poniżej podano wzory sumaryczne ośmiu substancji chemicznychCs2S Cl2 C2H4 CH3NH2 N2 NH3 NaOH CH3COOH
Wybierz i zapisz wzory tych substancji w ktoacuterych występują
a) wiązania wielokrotne
b) wiązania jonowe
Informacja do zadań 6 i 7Tlen na skalę laboratoryjną można otrzymać poprzez prażenie w wysokiej temperaturze soli bogatych w tlen na przykład manganianu(VII) potasu Reakcja rozkładu KMnO4 zachodzi zgodnie z roacutewnaniem
4KMnO4 ogrzewanie 2K2O + 4MnO2 + 3O2
Przerwanie ogrzewania powoduje zaprzestanie wydzielania się tlenu
Zadanie 6 (2 pkt) 61
Oblicz ile dm3 tlenu (warunki normalne) powstanie w wyniku prażenia 79 g manganianu(VII) pota-su Załoacuteż że reakcja przebiega ze 100-procentową wydajnością
Obliczenia
Odpowiedź
Z Kam or 4Proacutebny egzamin maturalny z chemii Poziom podstawowyCopyright by ZamKor spoacutełka z ograniczoną odpowiedzialnością SKA Krakoacutew 2014
Zadanie 7 (2 pkt) 71 72
a) Określ typ reakcji otrzymywania tlenu z manganianu(VII) potasu ze względu na jej efekt energe-tyczny
b) Wskaż ktoacutery wykres przedstawia zmiany energii podczas przebiegu reakcji opisanej w informacji wprowadzającej Uzasadnij swoacutej wyboacuter
przebieg reakcji
A B
przebieg reakcji
ener
gia
kJ
ener
gia
kJ
Uzasadnienie
Zadanie 8 (1 pkt) 81
W kolumnie I podano kroacutetką charakterystykę trzech wybranych pierwiastkoacutew chemicznych a w kolumnie II wymieniono nazwy pięciu pierwiastkoacutew
Kolumna I Kolumna II
1Srebrzystobiały ciągliwy metal ktoacuterego nie można ciąć nożem Na powietrzu szybko pokrywa się nalotem Reaguje z wodą łagodniej niż leżący w tym samym okresie potas
A chlor
B azot
C wapń
D glin
E gal
2Bezbarwny gaz bez zapachu mało aktywny chemicznie W temperaturze pokojowej reaguje tylko z litem a w podwyższonej temperaturze z innymi metalami np magnezem
3
Metal nieszlachetny Jest trwały na powietrzu dzięki tworzeniu warstwy ochronnej ktoacutera zabezpiecza go przed działaniem czynnikoacutew chemicznych Po usunięciu ochronnej warstwy z powierzchni reaguje energicznie z kwasem solnym i zasadą sodową
Na podstawie KH Lautenschlaumlger W Schroumlter A Wanninger Nowoczesne kompendium chemii Warszawa 2007
Podanym charakterystykom przyporządkuj odpowiednie nazwy pierwiastkoacutew W tym celu do poniż-szej tabeli wpisz odpowiednie oznaczenia literowe pierwiastkoacutew (AndashE) z kolumny II
Kolumna I Kolumna II
1
2
3
Z Kam or 5Proacutebny egzamin maturalny z chemii Poziom podstawowyCopyright by ZamKor spoacutełka z ograniczoną odpowiedzialnością SKA Krakoacutew 2014
Zadanie 9 (1 pkt) 91
Przeprowadzono doświadczenie w ktoacuterym do trzech proboacutewek zwierających kolejno wodę wodny roz-twoacuter wodorotlenku sodu i wodny roztwoacuter chlorowodoru wprowadzono niewielką ilość stałego tlenku Ob-serwacje zanotowano w tabeli
ObserwacjeProacuteba z wodą Tlenek znika
Proacuteba z wodnym roztworem wodorotlenku sodu Tlenek znikaProacuteba z wodnym roztworem chlorowodoru Nie widać zmian
Spośroacuted wymienionych tlenkoacutew wybierz i podkreśl wzoacuter tego ktoacuterego charakter chemiczny zbadano w opisanym doświadczeniu
CaO CO P4O10 Na2O N2O5
Zadanie 10 (1 pkt) 101
Celem doświadczenia było otrzymanie substancji gazowych w reakcjach opisanych poniższymi roacutewnaniami
Zn + 2HCl rarr ZnCl2 + H2uarr
6KNO3 + 10Fe rarr 3K2O + 5Fe2O3 + 3N2uarr
Możliwe sposoby zbierania wydzielających się gazoacutew ilustrują schematyczne rysunki I i II
Napisz jaka właściwość gazu decyduje o wyborze pierwszego a jaka o wyborze drugiego sposobu
I
H2O
Właściwość gazu
II
Właściwość gazu
Z Kam or 6Proacutebny egzamin maturalny z chemii Poziom podstawowyCopyright by ZamKor spoacutełka z ograniczoną odpowiedzialnością SKA Krakoacutew 2014
Zadanie 11 (3 pkt) 111 112 113
Rozkład termiczny niektoacuterych soli prowadzi do otrzymywania gazowego produktu lub gazowych produk-toacutew
Przeprowadzono doświadczenie zilustrowane na schemacie obok
wapień
a) Zapisz roacutewnanie termicznego rozkładu wapienia wiedząc że jego głoacutewnym składnikiem jest wę-glan wapnia W zapisie roacutewnania reakcji uwzględnij warunki potrzebne do jej przebiegu
Roacutewnanie reakcji
Po chwili ogrzewania do wylotu proboacutewki zbliżono zwilżony wodą uniwersalny papierek wskaźnikowyb) Napisz jakie zmiany zaobserwowano
Obserwacja
Po kilku minutach ogrzewania do proboacutewki wlano wodę z dodatkiem fenoloftaleiny Zauważono że zawar-tość proboacutewki zabarwiła się na malinowo c) Uzasadnij zmianę barwy wskaźnika zapisując roacutewnanie zachodzącego procesu Uzupełnij poniż-
szy schemat
Zapis procesu H2O Ca2+ +
Zadanie 12 (2 pkt) 121
Zmieszano 400 cm3 roztworu NaOH o stężeniu molowym 05 mol dmminus3 i 500 cm3 roztworu NaOH o stężeniu molowym 25 mol dmminus3 a następnie całość rozcieńczono wodą do objętości 1 dm3 Otrzy-mano roztwoacuter o gęstości 106 g cmminus3 Oblicz w procentach masowych stężenie uzyskanego roztworu
Obliczenia
Odpowiedź
Z Kam or 7Proacutebny egzamin maturalny z chemii Poziom podstawowyCopyright by ZamKor spoacutełka z ograniczoną odpowiedzialnością SKA Krakoacutew 2014
Zadanie 13 (2 pkt) 131 132
W tabeli podano wartości stałych dysocjacji wybranych kwasoacutew nieorganicznych i organicznych
Wzory kwasoacutew Stała dysocjacji
Na podstawie W Mizerski Małe tablice chemiczne Warszawa 1995 s 37
HClO 295 10minus8
HNO2 708 10minus4
HCOOH 184 10minus4
CH3COOH 175 10minus5
Przeprowadzono doświadczenia ktoacuterych przebieg ilustrują poniższe schematy
II III
HCOOH(aq)
HCOONa(aq)
HClO(aq)
NaClO(aq) KNO2(aq)
I
CH3COOH(aq)
a) Podaj zapis procesu dysocjacji elektrolitycznej najmocniejszego kwasu spośroacuted wymienionych w tabeli
Zapis procesu
b) Podaj numer proboacutewki w ktoacuterej przebiegła reakcja Zapisz w formie cząsteczkowej roacutewnanie tej przemiany
Numer proboacutewki
Roacutewnanie reakcji
Zadanie 14 (2 pkt) 141 142
W zlewce zmieszano stechiometryczne ilości wodnych roztworoacutew chlorku baru i siarczanu(VI) sodu Za-wartość zlewki wymieszano a powstały osad odsączono
a) Napisz w formie jonowej skroacuteconej roacutewnanie zachodzącej reakcji
Roacutewnanie reakcji
b) Spośroacuted wymienionych jonoacutew wybierz i podreśl wzory tych ktoacuterych stężenie w przesączu będzie największe
Ba2+ Clndash Na+ SO42ndash
Z Kam or 8Proacutebny egzamin maturalny z chemii Poziom podstawowyCopyright by ZamKor spoacutełka z ograniczoną odpowiedzialnością SKA Krakoacutew 2014
Zadanie 15 (2 pkt) 151 152
a) Wybierz odpowiedź ktoacutera podaje poprawne stopnie utlenienia azotu manganu siarki i chloru w zapisanych jonach
NO2ndash MnO4
2ndash SO32ndash NO3
ndash ClO4ndash
A V IV VI IV IIIB III VII IV III VIIC III VI IV V VIID IV VII VI V VI
b) Z powyższej tabeli podaj wzory tych jonoacutew ktoacutere mogą pełnić wyłącznie funkcję utleniacza
Zadanie 16 (2 pkt) 161 162
Poniżej przedstawiono schemat pewnej reakcji chemicznej
Mg + HNO3 rarr Mg(NO3)2 + N2O + H2O
Dobierz i uzupełnij wspoacutełczynniki stechiometryczne w podanym schemacie reakcji Zastosuj metodę bilansu elektronowego
Bilans elektronowy
Roacutewnanie reakcji hellip Mg + hellip HNO3 rarr hellip Mg(NO3)2 + hellip N2O + hellip H2O
Zadanie 17 (1 pkt) 171
W tabeli podano nazwy węglowodoroacutew i ich pochodnych zawierających grupę aminową oraz wartości temperatury wrzenia tych związkoacutew pod ciśnieniem 1013 hPa
Na podstawie J Sawicka i inni Tablice chemiczne Gdańsk 2008 s 243
Nazwa związku Temperatura wrzenia ordmCmetan ndash1615etan ndash886
propan ndash421metyloamina ndash63etyloamina 165
propyloamina 472
Uzupełnij poniższe zdania wybierając jeden spośroacuted podanych w nawiasach wyraz (wybrane wyra-zy podkreśl)
W szeregu homologicznym węglowodoroacutew nasyconych wartość temperatury wrzenia ( rośnie maleje ) wraz ze wzrostem długości łańcucha węglowego
Wprowadzenie grupy aminowej do alkanu powoduje ( zwiększenie zmniejszenie ) wartości temperatury wrzenia związku
Wartość temperatury wrzenia pochodnych zawierających grupę aminową wraz ze wzrostem długości łań-cucha węglowodorowego ( rośnie maleje )
Z Kam or 9Proacutebny egzamin maturalny z chemii Poziom podstawowyCopyright by ZamKor spoacutełka z ograniczoną odpowiedzialnością SKA Krakoacutew 2014
Zadanie 18 (2 pkt) 181
Poniżej podano pary wzoroacutew związkoacutew organicznych
ICl Cl
II
CH3
ClC2H5
Cl
III OH
CH2OHHOH2C
HOH
H OH
O
H
H OH
H
OH
OH
H OH
HO
H
CH2OH
IVH
C
O
CH3 CH2
C
O
CH3 CH3
V CH2 CH2 CH3HO CH2 CH2CH3 OH VICH CH2CH3 CH3
CH3
CHCH3 CH3
CH3
Spośroacuted podanych wyżej wzoroacutew wybierz i wpisz do tabeli numery par wzoroacutew związkoacutew (IndashVI) ktoacutere względem siebie są homologami izomerami lub są tymi samymi związkami
Homologi Izomery Te same związki
Zadanie 19 (3 pkt) 191 192 193
Poniżej przedstawiono ciąg przemian chemicznych
1-chloropropan propan-2-olX ZKOH C2H5OH1
H2O kat2
[O]3
a) Określ typ przemiany (addycja substytucja eliminacja) oznaczonej na schemacie numerem 1
Typ przemiany
b) Posługując się wzorami poacutełstrukturalnymi (grupowymi) związkoacutew organicznych napisz roacutewna-nie reakcji oznaczonej numerem 2
Roacutewnanie reakcji
c) Podaj nazwę systematyczną związku Z
Nazwa
Z Kam or 10Proacutebny egzamin maturalny z chemii Poziom podstawowyCopyright by ZamKor spoacutełka z ograniczoną odpowiedzialnością SKA Krakoacutew 2014
Informacja do zadań 20 i 21Kwas metanowy (mroacutewkowy) o wzorze HCOOH wykazuje podobnie jak aldehydy właściwości redukujące
Zadanie 20 (1 pkt) 201
Narysuj wzoacuter strukturalny kwasu mroacutewkowego i zaznacz grupę odpowiadającą za redukujące wła-ściwości tego związku
Zadanie 21 (3 pkt) 211 212 213
Zaprojektuj doświadczenie ktoacuterego przebieg potwierdzi że kwas mroacutewkowy ma właściwości redu-kujące
a) Uzupełnij poniższy schemat doświadczenia wpisując nazwę odczynnika wybranego spośroacuted niżej podanych Wybierz warunki potrzebne do przeprowadzenia tej przemiany
ndash wodny roztwoacuter bromu ndash świeżo wytrącony wodorotlenek miedzi(II) ndash roztwoacuter wodorotlenku sodu ndash podwyższona temperatura ndash temperatura pokojowa
HCOOH(aq)
Warunki prowadzenia reakcji
b) Napisz dwie możliwe do zaobserwowania w czasie doświadczenia zmiany potwierdzające fakt że kwas mroacutewkowy ma właściwości redukujące
c) Posługując się wzorami poacutełstrukturalnymi (grupowymi) związkoacutew organicznych napisz w formie cząsteczkowej roacutewnanie zachodzącej reakcji
Z Kam or 11Proacutebny egzamin maturalny z chemii Poziom podstawowyCopyright by ZamKor spoacutełka z ograniczoną odpowiedzialnością SKA Krakoacutew 2014
Zadanie 22 (3 pkt) 221 222
Pewien ester poddano procesowi hydrolizy w wyniku ktoacuterej otrzymanondash kwas monokarboksylowy o masie molowej 74 g molndash1ndash monohydroksylowy II-rzędowy alkohol zawierający 267 wagowych tlenu
Wykonaj odpowiednie obliczenia a następnie narysuj wzoacuter poacutełstrukturalny (grupowy) tego estru
Obliczenia
Wzoacuter estru
Informacja do zadań 23 i 24Poniżej podano wzory związkoacutew organicznych zawierających azot
I CH3ONO2 II C6H5NO2 III CH2(NH2)COOH
IV CH3NO2 V C6H5NH2 VI NH2CH2CH2COOH
Zadanie 23 (1 pkt) 231
Związki nitrowe redukowane wodorem dają odpowiednie aminy
Posługując się wzorami poacutełstrukturalnymi (grupowymi) związkoacutew organicznych zapisz roacutewnanie reakcji redukcji w ktoacuterej substratem jest związek oznaczony numerem II a produktem związek oznaczony numerem V
Roacutewnanie reakcji
Zadanie 24 (2 pkt) 241 242
Wybierz numer przedstawiający wzoacuter związku budującego białko Swoacutej wyboacuter uzasadnij
Numer związku
Uzasadnienie wyboru
Z Kam or 12Proacutebny egzamin maturalny z chemii Poziom podstawowyCopyright by ZamKor spoacutełka z ograniczoną odpowiedzialnością SKA Krakoacutew 2014
Informacja do zadań 25 i 26Przeprowadzono dwa doświadczenia ktoacuterych przebieg umożliwia odroacuteżnienie sacharozy i skrobi
Zadanie 25 (1 pkt) 251
Uzupełnij poniższe zdania wpisując (w odpowiedniej formie) poprawne odpowiedzi wybrane z po-niższego zestawu
zawiesina roztwoacuter właściwy roztwoacuter koloidalny
1 Po wsypaniu do zlewki z chłodną wodą niewielkiej ilości sacharozy otrzymano
2 Po dodaniu do zlewki z chłodną wodą niewielkiej ilości skrobi otrzymano
zaś po ogrzaniu uzyskanej mieszaniny otrzymano
Zadanie 26 (2 pkt) 261 261
a) Uzupełnij poniższy schemat doświadczenia wpisując nazwę odczynnika wybranego spośroacuted po-danych pozwalającego na jednoznaczną identyfikację jednego z cukroacutew
ndash wodny roztwoacuter bromu ndash amoniakalny roztwoacuter Ag2O ndash roztwoacuter I2 w wodnym roztworze KI
roztwoacutersacharozy
roztwoacuterskrobi
I II
b) Opisz możliwe do zaobserwowania w czasie doświadczenia zmiany potwierdzające metodę odroacuteż-nienia tych roztworoacutew
Zadanie 27 (1 pkt) 271
Monosacharydy cukry proste to związki organiczne składające się z węgla wodoru i tlenu Przykładowymi monosacharydami są glukoza i fruktoza
Wypełnij tabelę wpisując literę P jeżeli informacja jest prawdziwa lub literę F jeżeli jest fałszywa
Zdanie PF
1 Monosacharydy to ciała stałe o słodkim smaku dobrze rozpuszczalne w wodzie Stosunek wagowy wodoru do tlenu w cząsteczkach tych cukroacutew jest taki sam jak w cząsteczce wody
2 Cząsteczki heksoz zawierają zawsze po sześć atomoacutew węgla Wszystkie są polihydroksyaldehydami utleniają się do kwasoacutew a redukują do alkoholi
3 Monosacharydy ulegają reakcji kondensacji tworząc di- i polisacharydy
Z Kam or 13Proacutebny egzamin maturalny z chemii Poziom podstawowyCopyright by ZamKor spoacutełka z ograniczoną odpowiedzialnością SKA Krakoacutew 2014
Zadanie 28 (1 pkt) 281
Przeprowadzono doświadczenie w ktoacuterym roztwoacuter białka jaja kurzego poddano działaniu stężonego kwa-su azotowego(V) i roztworu siarczanu(VI) miedzi(II) w obecności zasady sodowej Przebieg doświadcze-nia zilustrowano na poniższym rysunku
II
CuSO4(aq) + NaOH(aq)
wodny roztwoacuter białka jaja kurzego
I
stężony HNO3
Zaznacz odpowiedź w ktoacuterej poprawnie opisano spostrzeżenia dokonane w czasie doświadczenia oraz poprawnie zinterpretowano wynikające z nich wnioski
A W obu proboacutewkach zaobserwowano powstanie fioletowego zabarwienia ktoacutere świadczy o obecności wiązań peptydowych w białku
B W proboacutewce I zaobserwowano powstanie żoacutełtego osadu co świadczy o obecności w białku reszt ami-nokwasowych w skład ktoacuterych wchodzi pierścień aromatyczny W proboacutewce II powstało fioletowe zabarwienie ktoacutere świadczy o obecności wiązań peptydowych w białku
C W proboacutewce I zaobserwowano powstanie fioletowego zabarwienia ktoacutere świadczy o obecności wiązań peptydowych w białku W proboacutewce II zaobserwowano powstanie żoacutełtego osadu co świadczy o obec-ności w białku reszt aminokwasowych w skład ktoacuterych wchodzi pierścień aromatyczny
D W proboacutewce I zaobserwowano powstanie żoacutełtego osadu co świadczy o obecności wiązań peptydowych w białku W proboacutewce II nie zaobserwowano objawoacutew reakcji ponieważ białko nie reaguje z siarcza-nem(VI) miedzi(II) i zasadą sodową
Zadanie 29 (1 pkt) 291
W wyniku kondensacji aminokwasoacutew powstają peptydyPoniżej podano wzory dwoacutech aminokwasoacutew
CH
OHseryna (Ser)
H2N COOH
CH2
CH
SHcysteina (Cys)
H2N COOH
CH2
Posługując się wzorami poacutełstrukturalnymi (grupowymi) napisz wzoacuter dipeptydu Cys-Ser
Z Kam or 14Proacutebny egzamin maturalny z chemii Poziom podstawowyCopyright by ZamKor spoacutełka z ograniczoną odpowiedzialnością SKA Krakoacutew 2014
Brudnopis
Z Kam or 3Proacutebny egzamin maturalny z chemii Poziom podstawowyCopyright by ZamKor spoacutełka z ograniczoną odpowiedzialnością SKA Krakoacutew 2014
Zadanie 4 (2 pkt) 41 42
W tabeli podano okresy poacutełtrwania (Tfrac12) wybranych izotopoacutew promieniotwoacuterczych
Izotop promieniotwoacuterczy Okres poacutełtrwania (Tfrac12)
Na podstawieA Bielański Podstawy chemii nieorganicznej Warszawa 2010
226Ra 1622 lata238U 451 ∙ 109 lat214Po 162 10minus4 sekundy
a) Podaj symbol najtrwalszego izotopu
Okres połowicznego rozpadu definiuje się jako czas w ktoacuterym połowa z początkowej ilości promienio-twoacuterczego izotopu ulega rozpadowib) Oblicz ile okresoacutew poacutełtrwania minęło jeżeli z proacutebki 226Ra o masie 8 g pozostało 05 g
Obliczenia
Odpowiedź
Zadanie 5 (2 pkt) 51 52
Poniżej podano wzory sumaryczne ośmiu substancji chemicznychCs2S Cl2 C2H4 CH3NH2 N2 NH3 NaOH CH3COOH
Wybierz i zapisz wzory tych substancji w ktoacuterych występują
a) wiązania wielokrotne
b) wiązania jonowe
Informacja do zadań 6 i 7Tlen na skalę laboratoryjną można otrzymać poprzez prażenie w wysokiej temperaturze soli bogatych w tlen na przykład manganianu(VII) potasu Reakcja rozkładu KMnO4 zachodzi zgodnie z roacutewnaniem
4KMnO4 ogrzewanie 2K2O + 4MnO2 + 3O2
Przerwanie ogrzewania powoduje zaprzestanie wydzielania się tlenu
Zadanie 6 (2 pkt) 61
Oblicz ile dm3 tlenu (warunki normalne) powstanie w wyniku prażenia 79 g manganianu(VII) pota-su Załoacuteż że reakcja przebiega ze 100-procentową wydajnością
Obliczenia
Odpowiedź
Z Kam or 4Proacutebny egzamin maturalny z chemii Poziom podstawowyCopyright by ZamKor spoacutełka z ograniczoną odpowiedzialnością SKA Krakoacutew 2014
Zadanie 7 (2 pkt) 71 72
a) Określ typ reakcji otrzymywania tlenu z manganianu(VII) potasu ze względu na jej efekt energe-tyczny
b) Wskaż ktoacutery wykres przedstawia zmiany energii podczas przebiegu reakcji opisanej w informacji wprowadzającej Uzasadnij swoacutej wyboacuter
przebieg reakcji
A B
przebieg reakcji
ener
gia
kJ
ener
gia
kJ
Uzasadnienie
Zadanie 8 (1 pkt) 81
W kolumnie I podano kroacutetką charakterystykę trzech wybranych pierwiastkoacutew chemicznych a w kolumnie II wymieniono nazwy pięciu pierwiastkoacutew
Kolumna I Kolumna II
1Srebrzystobiały ciągliwy metal ktoacuterego nie można ciąć nożem Na powietrzu szybko pokrywa się nalotem Reaguje z wodą łagodniej niż leżący w tym samym okresie potas
A chlor
B azot
C wapń
D glin
E gal
2Bezbarwny gaz bez zapachu mało aktywny chemicznie W temperaturze pokojowej reaguje tylko z litem a w podwyższonej temperaturze z innymi metalami np magnezem
3
Metal nieszlachetny Jest trwały na powietrzu dzięki tworzeniu warstwy ochronnej ktoacutera zabezpiecza go przed działaniem czynnikoacutew chemicznych Po usunięciu ochronnej warstwy z powierzchni reaguje energicznie z kwasem solnym i zasadą sodową
Na podstawie KH Lautenschlaumlger W Schroumlter A Wanninger Nowoczesne kompendium chemii Warszawa 2007
Podanym charakterystykom przyporządkuj odpowiednie nazwy pierwiastkoacutew W tym celu do poniż-szej tabeli wpisz odpowiednie oznaczenia literowe pierwiastkoacutew (AndashE) z kolumny II
Kolumna I Kolumna II
1
2
3
Z Kam or 5Proacutebny egzamin maturalny z chemii Poziom podstawowyCopyright by ZamKor spoacutełka z ograniczoną odpowiedzialnością SKA Krakoacutew 2014
Zadanie 9 (1 pkt) 91
Przeprowadzono doświadczenie w ktoacuterym do trzech proboacutewek zwierających kolejno wodę wodny roz-twoacuter wodorotlenku sodu i wodny roztwoacuter chlorowodoru wprowadzono niewielką ilość stałego tlenku Ob-serwacje zanotowano w tabeli
ObserwacjeProacuteba z wodą Tlenek znika
Proacuteba z wodnym roztworem wodorotlenku sodu Tlenek znikaProacuteba z wodnym roztworem chlorowodoru Nie widać zmian
Spośroacuted wymienionych tlenkoacutew wybierz i podkreśl wzoacuter tego ktoacuterego charakter chemiczny zbadano w opisanym doświadczeniu
CaO CO P4O10 Na2O N2O5
Zadanie 10 (1 pkt) 101
Celem doświadczenia było otrzymanie substancji gazowych w reakcjach opisanych poniższymi roacutewnaniami
Zn + 2HCl rarr ZnCl2 + H2uarr
6KNO3 + 10Fe rarr 3K2O + 5Fe2O3 + 3N2uarr
Możliwe sposoby zbierania wydzielających się gazoacutew ilustrują schematyczne rysunki I i II
Napisz jaka właściwość gazu decyduje o wyborze pierwszego a jaka o wyborze drugiego sposobu
I
H2O
Właściwość gazu
II
Właściwość gazu
Z Kam or 6Proacutebny egzamin maturalny z chemii Poziom podstawowyCopyright by ZamKor spoacutełka z ograniczoną odpowiedzialnością SKA Krakoacutew 2014
Zadanie 11 (3 pkt) 111 112 113
Rozkład termiczny niektoacuterych soli prowadzi do otrzymywania gazowego produktu lub gazowych produk-toacutew
Przeprowadzono doświadczenie zilustrowane na schemacie obok
wapień
a) Zapisz roacutewnanie termicznego rozkładu wapienia wiedząc że jego głoacutewnym składnikiem jest wę-glan wapnia W zapisie roacutewnania reakcji uwzględnij warunki potrzebne do jej przebiegu
Roacutewnanie reakcji
Po chwili ogrzewania do wylotu proboacutewki zbliżono zwilżony wodą uniwersalny papierek wskaźnikowyb) Napisz jakie zmiany zaobserwowano
Obserwacja
Po kilku minutach ogrzewania do proboacutewki wlano wodę z dodatkiem fenoloftaleiny Zauważono że zawar-tość proboacutewki zabarwiła się na malinowo c) Uzasadnij zmianę barwy wskaźnika zapisując roacutewnanie zachodzącego procesu Uzupełnij poniż-
szy schemat
Zapis procesu H2O Ca2+ +
Zadanie 12 (2 pkt) 121
Zmieszano 400 cm3 roztworu NaOH o stężeniu molowym 05 mol dmminus3 i 500 cm3 roztworu NaOH o stężeniu molowym 25 mol dmminus3 a następnie całość rozcieńczono wodą do objętości 1 dm3 Otrzy-mano roztwoacuter o gęstości 106 g cmminus3 Oblicz w procentach masowych stężenie uzyskanego roztworu
Obliczenia
Odpowiedź
Z Kam or 7Proacutebny egzamin maturalny z chemii Poziom podstawowyCopyright by ZamKor spoacutełka z ograniczoną odpowiedzialnością SKA Krakoacutew 2014
Zadanie 13 (2 pkt) 131 132
W tabeli podano wartości stałych dysocjacji wybranych kwasoacutew nieorganicznych i organicznych
Wzory kwasoacutew Stała dysocjacji
Na podstawie W Mizerski Małe tablice chemiczne Warszawa 1995 s 37
HClO 295 10minus8
HNO2 708 10minus4
HCOOH 184 10minus4
CH3COOH 175 10minus5
Przeprowadzono doświadczenia ktoacuterych przebieg ilustrują poniższe schematy
II III
HCOOH(aq)
HCOONa(aq)
HClO(aq)
NaClO(aq) KNO2(aq)
I
CH3COOH(aq)
a) Podaj zapis procesu dysocjacji elektrolitycznej najmocniejszego kwasu spośroacuted wymienionych w tabeli
Zapis procesu
b) Podaj numer proboacutewki w ktoacuterej przebiegła reakcja Zapisz w formie cząsteczkowej roacutewnanie tej przemiany
Numer proboacutewki
Roacutewnanie reakcji
Zadanie 14 (2 pkt) 141 142
W zlewce zmieszano stechiometryczne ilości wodnych roztworoacutew chlorku baru i siarczanu(VI) sodu Za-wartość zlewki wymieszano a powstały osad odsączono
a) Napisz w formie jonowej skroacuteconej roacutewnanie zachodzącej reakcji
Roacutewnanie reakcji
b) Spośroacuted wymienionych jonoacutew wybierz i podreśl wzory tych ktoacuterych stężenie w przesączu będzie największe
Ba2+ Clndash Na+ SO42ndash
Z Kam or 8Proacutebny egzamin maturalny z chemii Poziom podstawowyCopyright by ZamKor spoacutełka z ograniczoną odpowiedzialnością SKA Krakoacutew 2014
Zadanie 15 (2 pkt) 151 152
a) Wybierz odpowiedź ktoacutera podaje poprawne stopnie utlenienia azotu manganu siarki i chloru w zapisanych jonach
NO2ndash MnO4
2ndash SO32ndash NO3
ndash ClO4ndash
A V IV VI IV IIIB III VII IV III VIIC III VI IV V VIID IV VII VI V VI
b) Z powyższej tabeli podaj wzory tych jonoacutew ktoacutere mogą pełnić wyłącznie funkcję utleniacza
Zadanie 16 (2 pkt) 161 162
Poniżej przedstawiono schemat pewnej reakcji chemicznej
Mg + HNO3 rarr Mg(NO3)2 + N2O + H2O
Dobierz i uzupełnij wspoacutełczynniki stechiometryczne w podanym schemacie reakcji Zastosuj metodę bilansu elektronowego
Bilans elektronowy
Roacutewnanie reakcji hellip Mg + hellip HNO3 rarr hellip Mg(NO3)2 + hellip N2O + hellip H2O
Zadanie 17 (1 pkt) 171
W tabeli podano nazwy węglowodoroacutew i ich pochodnych zawierających grupę aminową oraz wartości temperatury wrzenia tych związkoacutew pod ciśnieniem 1013 hPa
Na podstawie J Sawicka i inni Tablice chemiczne Gdańsk 2008 s 243
Nazwa związku Temperatura wrzenia ordmCmetan ndash1615etan ndash886
propan ndash421metyloamina ndash63etyloamina 165
propyloamina 472
Uzupełnij poniższe zdania wybierając jeden spośroacuted podanych w nawiasach wyraz (wybrane wyra-zy podkreśl)
W szeregu homologicznym węglowodoroacutew nasyconych wartość temperatury wrzenia ( rośnie maleje ) wraz ze wzrostem długości łańcucha węglowego
Wprowadzenie grupy aminowej do alkanu powoduje ( zwiększenie zmniejszenie ) wartości temperatury wrzenia związku
Wartość temperatury wrzenia pochodnych zawierających grupę aminową wraz ze wzrostem długości łań-cucha węglowodorowego ( rośnie maleje )
Z Kam or 9Proacutebny egzamin maturalny z chemii Poziom podstawowyCopyright by ZamKor spoacutełka z ograniczoną odpowiedzialnością SKA Krakoacutew 2014
Zadanie 18 (2 pkt) 181
Poniżej podano pary wzoroacutew związkoacutew organicznych
ICl Cl
II
CH3
ClC2H5
Cl
III OH
CH2OHHOH2C
HOH
H OH
O
H
H OH
H
OH
OH
H OH
HO
H
CH2OH
IVH
C
O
CH3 CH2
C
O
CH3 CH3
V CH2 CH2 CH3HO CH2 CH2CH3 OH VICH CH2CH3 CH3
CH3
CHCH3 CH3
CH3
Spośroacuted podanych wyżej wzoroacutew wybierz i wpisz do tabeli numery par wzoroacutew związkoacutew (IndashVI) ktoacutere względem siebie są homologami izomerami lub są tymi samymi związkami
Homologi Izomery Te same związki
Zadanie 19 (3 pkt) 191 192 193
Poniżej przedstawiono ciąg przemian chemicznych
1-chloropropan propan-2-olX ZKOH C2H5OH1
H2O kat2
[O]3
a) Określ typ przemiany (addycja substytucja eliminacja) oznaczonej na schemacie numerem 1
Typ przemiany
b) Posługując się wzorami poacutełstrukturalnymi (grupowymi) związkoacutew organicznych napisz roacutewna-nie reakcji oznaczonej numerem 2
Roacutewnanie reakcji
c) Podaj nazwę systematyczną związku Z
Nazwa
Z Kam or 10Proacutebny egzamin maturalny z chemii Poziom podstawowyCopyright by ZamKor spoacutełka z ograniczoną odpowiedzialnością SKA Krakoacutew 2014
Informacja do zadań 20 i 21Kwas metanowy (mroacutewkowy) o wzorze HCOOH wykazuje podobnie jak aldehydy właściwości redukujące
Zadanie 20 (1 pkt) 201
Narysuj wzoacuter strukturalny kwasu mroacutewkowego i zaznacz grupę odpowiadającą za redukujące wła-ściwości tego związku
Zadanie 21 (3 pkt) 211 212 213
Zaprojektuj doświadczenie ktoacuterego przebieg potwierdzi że kwas mroacutewkowy ma właściwości redu-kujące
a) Uzupełnij poniższy schemat doświadczenia wpisując nazwę odczynnika wybranego spośroacuted niżej podanych Wybierz warunki potrzebne do przeprowadzenia tej przemiany
ndash wodny roztwoacuter bromu ndash świeżo wytrącony wodorotlenek miedzi(II) ndash roztwoacuter wodorotlenku sodu ndash podwyższona temperatura ndash temperatura pokojowa
HCOOH(aq)
Warunki prowadzenia reakcji
b) Napisz dwie możliwe do zaobserwowania w czasie doświadczenia zmiany potwierdzające fakt że kwas mroacutewkowy ma właściwości redukujące
c) Posługując się wzorami poacutełstrukturalnymi (grupowymi) związkoacutew organicznych napisz w formie cząsteczkowej roacutewnanie zachodzącej reakcji
Z Kam or 11Proacutebny egzamin maturalny z chemii Poziom podstawowyCopyright by ZamKor spoacutełka z ograniczoną odpowiedzialnością SKA Krakoacutew 2014
Zadanie 22 (3 pkt) 221 222
Pewien ester poddano procesowi hydrolizy w wyniku ktoacuterej otrzymanondash kwas monokarboksylowy o masie molowej 74 g molndash1ndash monohydroksylowy II-rzędowy alkohol zawierający 267 wagowych tlenu
Wykonaj odpowiednie obliczenia a następnie narysuj wzoacuter poacutełstrukturalny (grupowy) tego estru
Obliczenia
Wzoacuter estru
Informacja do zadań 23 i 24Poniżej podano wzory związkoacutew organicznych zawierających azot
I CH3ONO2 II C6H5NO2 III CH2(NH2)COOH
IV CH3NO2 V C6H5NH2 VI NH2CH2CH2COOH
Zadanie 23 (1 pkt) 231
Związki nitrowe redukowane wodorem dają odpowiednie aminy
Posługując się wzorami poacutełstrukturalnymi (grupowymi) związkoacutew organicznych zapisz roacutewnanie reakcji redukcji w ktoacuterej substratem jest związek oznaczony numerem II a produktem związek oznaczony numerem V
Roacutewnanie reakcji
Zadanie 24 (2 pkt) 241 242
Wybierz numer przedstawiający wzoacuter związku budującego białko Swoacutej wyboacuter uzasadnij
Numer związku
Uzasadnienie wyboru
Z Kam or 12Proacutebny egzamin maturalny z chemii Poziom podstawowyCopyright by ZamKor spoacutełka z ograniczoną odpowiedzialnością SKA Krakoacutew 2014
Informacja do zadań 25 i 26Przeprowadzono dwa doświadczenia ktoacuterych przebieg umożliwia odroacuteżnienie sacharozy i skrobi
Zadanie 25 (1 pkt) 251
Uzupełnij poniższe zdania wpisując (w odpowiedniej formie) poprawne odpowiedzi wybrane z po-niższego zestawu
zawiesina roztwoacuter właściwy roztwoacuter koloidalny
1 Po wsypaniu do zlewki z chłodną wodą niewielkiej ilości sacharozy otrzymano
2 Po dodaniu do zlewki z chłodną wodą niewielkiej ilości skrobi otrzymano
zaś po ogrzaniu uzyskanej mieszaniny otrzymano
Zadanie 26 (2 pkt) 261 261
a) Uzupełnij poniższy schemat doświadczenia wpisując nazwę odczynnika wybranego spośroacuted po-danych pozwalającego na jednoznaczną identyfikację jednego z cukroacutew
ndash wodny roztwoacuter bromu ndash amoniakalny roztwoacuter Ag2O ndash roztwoacuter I2 w wodnym roztworze KI
roztwoacutersacharozy
roztwoacuterskrobi
I II
b) Opisz możliwe do zaobserwowania w czasie doświadczenia zmiany potwierdzające metodę odroacuteż-nienia tych roztworoacutew
Zadanie 27 (1 pkt) 271
Monosacharydy cukry proste to związki organiczne składające się z węgla wodoru i tlenu Przykładowymi monosacharydami są glukoza i fruktoza
Wypełnij tabelę wpisując literę P jeżeli informacja jest prawdziwa lub literę F jeżeli jest fałszywa
Zdanie PF
1 Monosacharydy to ciała stałe o słodkim smaku dobrze rozpuszczalne w wodzie Stosunek wagowy wodoru do tlenu w cząsteczkach tych cukroacutew jest taki sam jak w cząsteczce wody
2 Cząsteczki heksoz zawierają zawsze po sześć atomoacutew węgla Wszystkie są polihydroksyaldehydami utleniają się do kwasoacutew a redukują do alkoholi
3 Monosacharydy ulegają reakcji kondensacji tworząc di- i polisacharydy
Z Kam or 13Proacutebny egzamin maturalny z chemii Poziom podstawowyCopyright by ZamKor spoacutełka z ograniczoną odpowiedzialnością SKA Krakoacutew 2014
Zadanie 28 (1 pkt) 281
Przeprowadzono doświadczenie w ktoacuterym roztwoacuter białka jaja kurzego poddano działaniu stężonego kwa-su azotowego(V) i roztworu siarczanu(VI) miedzi(II) w obecności zasady sodowej Przebieg doświadcze-nia zilustrowano na poniższym rysunku
II
CuSO4(aq) + NaOH(aq)
wodny roztwoacuter białka jaja kurzego
I
stężony HNO3
Zaznacz odpowiedź w ktoacuterej poprawnie opisano spostrzeżenia dokonane w czasie doświadczenia oraz poprawnie zinterpretowano wynikające z nich wnioski
A W obu proboacutewkach zaobserwowano powstanie fioletowego zabarwienia ktoacutere świadczy o obecności wiązań peptydowych w białku
B W proboacutewce I zaobserwowano powstanie żoacutełtego osadu co świadczy o obecności w białku reszt ami-nokwasowych w skład ktoacuterych wchodzi pierścień aromatyczny W proboacutewce II powstało fioletowe zabarwienie ktoacutere świadczy o obecności wiązań peptydowych w białku
C W proboacutewce I zaobserwowano powstanie fioletowego zabarwienia ktoacutere świadczy o obecności wiązań peptydowych w białku W proboacutewce II zaobserwowano powstanie żoacutełtego osadu co świadczy o obec-ności w białku reszt aminokwasowych w skład ktoacuterych wchodzi pierścień aromatyczny
D W proboacutewce I zaobserwowano powstanie żoacutełtego osadu co świadczy o obecności wiązań peptydowych w białku W proboacutewce II nie zaobserwowano objawoacutew reakcji ponieważ białko nie reaguje z siarcza-nem(VI) miedzi(II) i zasadą sodową
Zadanie 29 (1 pkt) 291
W wyniku kondensacji aminokwasoacutew powstają peptydyPoniżej podano wzory dwoacutech aminokwasoacutew
CH
OHseryna (Ser)
H2N COOH
CH2
CH
SHcysteina (Cys)
H2N COOH
CH2
Posługując się wzorami poacutełstrukturalnymi (grupowymi) napisz wzoacuter dipeptydu Cys-Ser
Z Kam or 14Proacutebny egzamin maturalny z chemii Poziom podstawowyCopyright by ZamKor spoacutełka z ograniczoną odpowiedzialnością SKA Krakoacutew 2014
Brudnopis
Z Kam or 4Proacutebny egzamin maturalny z chemii Poziom podstawowyCopyright by ZamKor spoacutełka z ograniczoną odpowiedzialnością SKA Krakoacutew 2014
Zadanie 7 (2 pkt) 71 72
a) Określ typ reakcji otrzymywania tlenu z manganianu(VII) potasu ze względu na jej efekt energe-tyczny
b) Wskaż ktoacutery wykres przedstawia zmiany energii podczas przebiegu reakcji opisanej w informacji wprowadzającej Uzasadnij swoacutej wyboacuter
przebieg reakcji
A B
przebieg reakcji
ener
gia
kJ
ener
gia
kJ
Uzasadnienie
Zadanie 8 (1 pkt) 81
W kolumnie I podano kroacutetką charakterystykę trzech wybranych pierwiastkoacutew chemicznych a w kolumnie II wymieniono nazwy pięciu pierwiastkoacutew
Kolumna I Kolumna II
1Srebrzystobiały ciągliwy metal ktoacuterego nie można ciąć nożem Na powietrzu szybko pokrywa się nalotem Reaguje z wodą łagodniej niż leżący w tym samym okresie potas
A chlor
B azot
C wapń
D glin
E gal
2Bezbarwny gaz bez zapachu mało aktywny chemicznie W temperaturze pokojowej reaguje tylko z litem a w podwyższonej temperaturze z innymi metalami np magnezem
3
Metal nieszlachetny Jest trwały na powietrzu dzięki tworzeniu warstwy ochronnej ktoacutera zabezpiecza go przed działaniem czynnikoacutew chemicznych Po usunięciu ochronnej warstwy z powierzchni reaguje energicznie z kwasem solnym i zasadą sodową
Na podstawie KH Lautenschlaumlger W Schroumlter A Wanninger Nowoczesne kompendium chemii Warszawa 2007
Podanym charakterystykom przyporządkuj odpowiednie nazwy pierwiastkoacutew W tym celu do poniż-szej tabeli wpisz odpowiednie oznaczenia literowe pierwiastkoacutew (AndashE) z kolumny II
Kolumna I Kolumna II
1
2
3
Z Kam or 5Proacutebny egzamin maturalny z chemii Poziom podstawowyCopyright by ZamKor spoacutełka z ograniczoną odpowiedzialnością SKA Krakoacutew 2014
Zadanie 9 (1 pkt) 91
Przeprowadzono doświadczenie w ktoacuterym do trzech proboacutewek zwierających kolejno wodę wodny roz-twoacuter wodorotlenku sodu i wodny roztwoacuter chlorowodoru wprowadzono niewielką ilość stałego tlenku Ob-serwacje zanotowano w tabeli
ObserwacjeProacuteba z wodą Tlenek znika
Proacuteba z wodnym roztworem wodorotlenku sodu Tlenek znikaProacuteba z wodnym roztworem chlorowodoru Nie widać zmian
Spośroacuted wymienionych tlenkoacutew wybierz i podkreśl wzoacuter tego ktoacuterego charakter chemiczny zbadano w opisanym doświadczeniu
CaO CO P4O10 Na2O N2O5
Zadanie 10 (1 pkt) 101
Celem doświadczenia było otrzymanie substancji gazowych w reakcjach opisanych poniższymi roacutewnaniami
Zn + 2HCl rarr ZnCl2 + H2uarr
6KNO3 + 10Fe rarr 3K2O + 5Fe2O3 + 3N2uarr
Możliwe sposoby zbierania wydzielających się gazoacutew ilustrują schematyczne rysunki I i II
Napisz jaka właściwość gazu decyduje o wyborze pierwszego a jaka o wyborze drugiego sposobu
I
H2O
Właściwość gazu
II
Właściwość gazu
Z Kam or 6Proacutebny egzamin maturalny z chemii Poziom podstawowyCopyright by ZamKor spoacutełka z ograniczoną odpowiedzialnością SKA Krakoacutew 2014
Zadanie 11 (3 pkt) 111 112 113
Rozkład termiczny niektoacuterych soli prowadzi do otrzymywania gazowego produktu lub gazowych produk-toacutew
Przeprowadzono doświadczenie zilustrowane na schemacie obok
wapień
a) Zapisz roacutewnanie termicznego rozkładu wapienia wiedząc że jego głoacutewnym składnikiem jest wę-glan wapnia W zapisie roacutewnania reakcji uwzględnij warunki potrzebne do jej przebiegu
Roacutewnanie reakcji
Po chwili ogrzewania do wylotu proboacutewki zbliżono zwilżony wodą uniwersalny papierek wskaźnikowyb) Napisz jakie zmiany zaobserwowano
Obserwacja
Po kilku minutach ogrzewania do proboacutewki wlano wodę z dodatkiem fenoloftaleiny Zauważono że zawar-tość proboacutewki zabarwiła się na malinowo c) Uzasadnij zmianę barwy wskaźnika zapisując roacutewnanie zachodzącego procesu Uzupełnij poniż-
szy schemat
Zapis procesu H2O Ca2+ +
Zadanie 12 (2 pkt) 121
Zmieszano 400 cm3 roztworu NaOH o stężeniu molowym 05 mol dmminus3 i 500 cm3 roztworu NaOH o stężeniu molowym 25 mol dmminus3 a następnie całość rozcieńczono wodą do objętości 1 dm3 Otrzy-mano roztwoacuter o gęstości 106 g cmminus3 Oblicz w procentach masowych stężenie uzyskanego roztworu
Obliczenia
Odpowiedź
Z Kam or 7Proacutebny egzamin maturalny z chemii Poziom podstawowyCopyright by ZamKor spoacutełka z ograniczoną odpowiedzialnością SKA Krakoacutew 2014
Zadanie 13 (2 pkt) 131 132
W tabeli podano wartości stałych dysocjacji wybranych kwasoacutew nieorganicznych i organicznych
Wzory kwasoacutew Stała dysocjacji
Na podstawie W Mizerski Małe tablice chemiczne Warszawa 1995 s 37
HClO 295 10minus8
HNO2 708 10minus4
HCOOH 184 10minus4
CH3COOH 175 10minus5
Przeprowadzono doświadczenia ktoacuterych przebieg ilustrują poniższe schematy
II III
HCOOH(aq)
HCOONa(aq)
HClO(aq)
NaClO(aq) KNO2(aq)
I
CH3COOH(aq)
a) Podaj zapis procesu dysocjacji elektrolitycznej najmocniejszego kwasu spośroacuted wymienionych w tabeli
Zapis procesu
b) Podaj numer proboacutewki w ktoacuterej przebiegła reakcja Zapisz w formie cząsteczkowej roacutewnanie tej przemiany
Numer proboacutewki
Roacutewnanie reakcji
Zadanie 14 (2 pkt) 141 142
W zlewce zmieszano stechiometryczne ilości wodnych roztworoacutew chlorku baru i siarczanu(VI) sodu Za-wartość zlewki wymieszano a powstały osad odsączono
a) Napisz w formie jonowej skroacuteconej roacutewnanie zachodzącej reakcji
Roacutewnanie reakcji
b) Spośroacuted wymienionych jonoacutew wybierz i podreśl wzory tych ktoacuterych stężenie w przesączu będzie największe
Ba2+ Clndash Na+ SO42ndash
Z Kam or 8Proacutebny egzamin maturalny z chemii Poziom podstawowyCopyright by ZamKor spoacutełka z ograniczoną odpowiedzialnością SKA Krakoacutew 2014
Zadanie 15 (2 pkt) 151 152
a) Wybierz odpowiedź ktoacutera podaje poprawne stopnie utlenienia azotu manganu siarki i chloru w zapisanych jonach
NO2ndash MnO4
2ndash SO32ndash NO3
ndash ClO4ndash
A V IV VI IV IIIB III VII IV III VIIC III VI IV V VIID IV VII VI V VI
b) Z powyższej tabeli podaj wzory tych jonoacutew ktoacutere mogą pełnić wyłącznie funkcję utleniacza
Zadanie 16 (2 pkt) 161 162
Poniżej przedstawiono schemat pewnej reakcji chemicznej
Mg + HNO3 rarr Mg(NO3)2 + N2O + H2O
Dobierz i uzupełnij wspoacutełczynniki stechiometryczne w podanym schemacie reakcji Zastosuj metodę bilansu elektronowego
Bilans elektronowy
Roacutewnanie reakcji hellip Mg + hellip HNO3 rarr hellip Mg(NO3)2 + hellip N2O + hellip H2O
Zadanie 17 (1 pkt) 171
W tabeli podano nazwy węglowodoroacutew i ich pochodnych zawierających grupę aminową oraz wartości temperatury wrzenia tych związkoacutew pod ciśnieniem 1013 hPa
Na podstawie J Sawicka i inni Tablice chemiczne Gdańsk 2008 s 243
Nazwa związku Temperatura wrzenia ordmCmetan ndash1615etan ndash886
propan ndash421metyloamina ndash63etyloamina 165
propyloamina 472
Uzupełnij poniższe zdania wybierając jeden spośroacuted podanych w nawiasach wyraz (wybrane wyra-zy podkreśl)
W szeregu homologicznym węglowodoroacutew nasyconych wartość temperatury wrzenia ( rośnie maleje ) wraz ze wzrostem długości łańcucha węglowego
Wprowadzenie grupy aminowej do alkanu powoduje ( zwiększenie zmniejszenie ) wartości temperatury wrzenia związku
Wartość temperatury wrzenia pochodnych zawierających grupę aminową wraz ze wzrostem długości łań-cucha węglowodorowego ( rośnie maleje )
Z Kam or 9Proacutebny egzamin maturalny z chemii Poziom podstawowyCopyright by ZamKor spoacutełka z ograniczoną odpowiedzialnością SKA Krakoacutew 2014
Zadanie 18 (2 pkt) 181
Poniżej podano pary wzoroacutew związkoacutew organicznych
ICl Cl
II
CH3
ClC2H5
Cl
III OH
CH2OHHOH2C
HOH
H OH
O
H
H OH
H
OH
OH
H OH
HO
H
CH2OH
IVH
C
O
CH3 CH2
C
O
CH3 CH3
V CH2 CH2 CH3HO CH2 CH2CH3 OH VICH CH2CH3 CH3
CH3
CHCH3 CH3
CH3
Spośroacuted podanych wyżej wzoroacutew wybierz i wpisz do tabeli numery par wzoroacutew związkoacutew (IndashVI) ktoacutere względem siebie są homologami izomerami lub są tymi samymi związkami
Homologi Izomery Te same związki
Zadanie 19 (3 pkt) 191 192 193
Poniżej przedstawiono ciąg przemian chemicznych
1-chloropropan propan-2-olX ZKOH C2H5OH1
H2O kat2
[O]3
a) Określ typ przemiany (addycja substytucja eliminacja) oznaczonej na schemacie numerem 1
Typ przemiany
b) Posługując się wzorami poacutełstrukturalnymi (grupowymi) związkoacutew organicznych napisz roacutewna-nie reakcji oznaczonej numerem 2
Roacutewnanie reakcji
c) Podaj nazwę systematyczną związku Z
Nazwa
Z Kam or 10Proacutebny egzamin maturalny z chemii Poziom podstawowyCopyright by ZamKor spoacutełka z ograniczoną odpowiedzialnością SKA Krakoacutew 2014
Informacja do zadań 20 i 21Kwas metanowy (mroacutewkowy) o wzorze HCOOH wykazuje podobnie jak aldehydy właściwości redukujące
Zadanie 20 (1 pkt) 201
Narysuj wzoacuter strukturalny kwasu mroacutewkowego i zaznacz grupę odpowiadającą za redukujące wła-ściwości tego związku
Zadanie 21 (3 pkt) 211 212 213
Zaprojektuj doświadczenie ktoacuterego przebieg potwierdzi że kwas mroacutewkowy ma właściwości redu-kujące
a) Uzupełnij poniższy schemat doświadczenia wpisując nazwę odczynnika wybranego spośroacuted niżej podanych Wybierz warunki potrzebne do przeprowadzenia tej przemiany
ndash wodny roztwoacuter bromu ndash świeżo wytrącony wodorotlenek miedzi(II) ndash roztwoacuter wodorotlenku sodu ndash podwyższona temperatura ndash temperatura pokojowa
HCOOH(aq)
Warunki prowadzenia reakcji
b) Napisz dwie możliwe do zaobserwowania w czasie doświadczenia zmiany potwierdzające fakt że kwas mroacutewkowy ma właściwości redukujące
c) Posługując się wzorami poacutełstrukturalnymi (grupowymi) związkoacutew organicznych napisz w formie cząsteczkowej roacutewnanie zachodzącej reakcji
Z Kam or 11Proacutebny egzamin maturalny z chemii Poziom podstawowyCopyright by ZamKor spoacutełka z ograniczoną odpowiedzialnością SKA Krakoacutew 2014
Zadanie 22 (3 pkt) 221 222
Pewien ester poddano procesowi hydrolizy w wyniku ktoacuterej otrzymanondash kwas monokarboksylowy o masie molowej 74 g molndash1ndash monohydroksylowy II-rzędowy alkohol zawierający 267 wagowych tlenu
Wykonaj odpowiednie obliczenia a następnie narysuj wzoacuter poacutełstrukturalny (grupowy) tego estru
Obliczenia
Wzoacuter estru
Informacja do zadań 23 i 24Poniżej podano wzory związkoacutew organicznych zawierających azot
I CH3ONO2 II C6H5NO2 III CH2(NH2)COOH
IV CH3NO2 V C6H5NH2 VI NH2CH2CH2COOH
Zadanie 23 (1 pkt) 231
Związki nitrowe redukowane wodorem dają odpowiednie aminy
Posługując się wzorami poacutełstrukturalnymi (grupowymi) związkoacutew organicznych zapisz roacutewnanie reakcji redukcji w ktoacuterej substratem jest związek oznaczony numerem II a produktem związek oznaczony numerem V
Roacutewnanie reakcji
Zadanie 24 (2 pkt) 241 242
Wybierz numer przedstawiający wzoacuter związku budującego białko Swoacutej wyboacuter uzasadnij
Numer związku
Uzasadnienie wyboru
Z Kam or 12Proacutebny egzamin maturalny z chemii Poziom podstawowyCopyright by ZamKor spoacutełka z ograniczoną odpowiedzialnością SKA Krakoacutew 2014
Informacja do zadań 25 i 26Przeprowadzono dwa doświadczenia ktoacuterych przebieg umożliwia odroacuteżnienie sacharozy i skrobi
Zadanie 25 (1 pkt) 251
Uzupełnij poniższe zdania wpisując (w odpowiedniej formie) poprawne odpowiedzi wybrane z po-niższego zestawu
zawiesina roztwoacuter właściwy roztwoacuter koloidalny
1 Po wsypaniu do zlewki z chłodną wodą niewielkiej ilości sacharozy otrzymano
2 Po dodaniu do zlewki z chłodną wodą niewielkiej ilości skrobi otrzymano
zaś po ogrzaniu uzyskanej mieszaniny otrzymano
Zadanie 26 (2 pkt) 261 261
a) Uzupełnij poniższy schemat doświadczenia wpisując nazwę odczynnika wybranego spośroacuted po-danych pozwalającego na jednoznaczną identyfikację jednego z cukroacutew
ndash wodny roztwoacuter bromu ndash amoniakalny roztwoacuter Ag2O ndash roztwoacuter I2 w wodnym roztworze KI
roztwoacutersacharozy
roztwoacuterskrobi
I II
b) Opisz możliwe do zaobserwowania w czasie doświadczenia zmiany potwierdzające metodę odroacuteż-nienia tych roztworoacutew
Zadanie 27 (1 pkt) 271
Monosacharydy cukry proste to związki organiczne składające się z węgla wodoru i tlenu Przykładowymi monosacharydami są glukoza i fruktoza
Wypełnij tabelę wpisując literę P jeżeli informacja jest prawdziwa lub literę F jeżeli jest fałszywa
Zdanie PF
1 Monosacharydy to ciała stałe o słodkim smaku dobrze rozpuszczalne w wodzie Stosunek wagowy wodoru do tlenu w cząsteczkach tych cukroacutew jest taki sam jak w cząsteczce wody
2 Cząsteczki heksoz zawierają zawsze po sześć atomoacutew węgla Wszystkie są polihydroksyaldehydami utleniają się do kwasoacutew a redukują do alkoholi
3 Monosacharydy ulegają reakcji kondensacji tworząc di- i polisacharydy
Z Kam or 13Proacutebny egzamin maturalny z chemii Poziom podstawowyCopyright by ZamKor spoacutełka z ograniczoną odpowiedzialnością SKA Krakoacutew 2014
Zadanie 28 (1 pkt) 281
Przeprowadzono doświadczenie w ktoacuterym roztwoacuter białka jaja kurzego poddano działaniu stężonego kwa-su azotowego(V) i roztworu siarczanu(VI) miedzi(II) w obecności zasady sodowej Przebieg doświadcze-nia zilustrowano na poniższym rysunku
II
CuSO4(aq) + NaOH(aq)
wodny roztwoacuter białka jaja kurzego
I
stężony HNO3
Zaznacz odpowiedź w ktoacuterej poprawnie opisano spostrzeżenia dokonane w czasie doświadczenia oraz poprawnie zinterpretowano wynikające z nich wnioski
A W obu proboacutewkach zaobserwowano powstanie fioletowego zabarwienia ktoacutere świadczy o obecności wiązań peptydowych w białku
B W proboacutewce I zaobserwowano powstanie żoacutełtego osadu co świadczy o obecności w białku reszt ami-nokwasowych w skład ktoacuterych wchodzi pierścień aromatyczny W proboacutewce II powstało fioletowe zabarwienie ktoacutere świadczy o obecności wiązań peptydowych w białku
C W proboacutewce I zaobserwowano powstanie fioletowego zabarwienia ktoacutere świadczy o obecności wiązań peptydowych w białku W proboacutewce II zaobserwowano powstanie żoacutełtego osadu co świadczy o obec-ności w białku reszt aminokwasowych w skład ktoacuterych wchodzi pierścień aromatyczny
D W proboacutewce I zaobserwowano powstanie żoacutełtego osadu co świadczy o obecności wiązań peptydowych w białku W proboacutewce II nie zaobserwowano objawoacutew reakcji ponieważ białko nie reaguje z siarcza-nem(VI) miedzi(II) i zasadą sodową
Zadanie 29 (1 pkt) 291
W wyniku kondensacji aminokwasoacutew powstają peptydyPoniżej podano wzory dwoacutech aminokwasoacutew
CH
OHseryna (Ser)
H2N COOH
CH2
CH
SHcysteina (Cys)
H2N COOH
CH2
Posługując się wzorami poacutełstrukturalnymi (grupowymi) napisz wzoacuter dipeptydu Cys-Ser
Z Kam or 14Proacutebny egzamin maturalny z chemii Poziom podstawowyCopyright by ZamKor spoacutełka z ograniczoną odpowiedzialnością SKA Krakoacutew 2014
Brudnopis
Z Kam or 5Proacutebny egzamin maturalny z chemii Poziom podstawowyCopyright by ZamKor spoacutełka z ograniczoną odpowiedzialnością SKA Krakoacutew 2014
Zadanie 9 (1 pkt) 91
Przeprowadzono doświadczenie w ktoacuterym do trzech proboacutewek zwierających kolejno wodę wodny roz-twoacuter wodorotlenku sodu i wodny roztwoacuter chlorowodoru wprowadzono niewielką ilość stałego tlenku Ob-serwacje zanotowano w tabeli
ObserwacjeProacuteba z wodą Tlenek znika
Proacuteba z wodnym roztworem wodorotlenku sodu Tlenek znikaProacuteba z wodnym roztworem chlorowodoru Nie widać zmian
Spośroacuted wymienionych tlenkoacutew wybierz i podkreśl wzoacuter tego ktoacuterego charakter chemiczny zbadano w opisanym doświadczeniu
CaO CO P4O10 Na2O N2O5
Zadanie 10 (1 pkt) 101
Celem doświadczenia było otrzymanie substancji gazowych w reakcjach opisanych poniższymi roacutewnaniami
Zn + 2HCl rarr ZnCl2 + H2uarr
6KNO3 + 10Fe rarr 3K2O + 5Fe2O3 + 3N2uarr
Możliwe sposoby zbierania wydzielających się gazoacutew ilustrują schematyczne rysunki I i II
Napisz jaka właściwość gazu decyduje o wyborze pierwszego a jaka o wyborze drugiego sposobu
I
H2O
Właściwość gazu
II
Właściwość gazu
Z Kam or 6Proacutebny egzamin maturalny z chemii Poziom podstawowyCopyright by ZamKor spoacutełka z ograniczoną odpowiedzialnością SKA Krakoacutew 2014
Zadanie 11 (3 pkt) 111 112 113
Rozkład termiczny niektoacuterych soli prowadzi do otrzymywania gazowego produktu lub gazowych produk-toacutew
Przeprowadzono doświadczenie zilustrowane na schemacie obok
wapień
a) Zapisz roacutewnanie termicznego rozkładu wapienia wiedząc że jego głoacutewnym składnikiem jest wę-glan wapnia W zapisie roacutewnania reakcji uwzględnij warunki potrzebne do jej przebiegu
Roacutewnanie reakcji
Po chwili ogrzewania do wylotu proboacutewki zbliżono zwilżony wodą uniwersalny papierek wskaźnikowyb) Napisz jakie zmiany zaobserwowano
Obserwacja
Po kilku minutach ogrzewania do proboacutewki wlano wodę z dodatkiem fenoloftaleiny Zauważono że zawar-tość proboacutewki zabarwiła się na malinowo c) Uzasadnij zmianę barwy wskaźnika zapisując roacutewnanie zachodzącego procesu Uzupełnij poniż-
szy schemat
Zapis procesu H2O Ca2+ +
Zadanie 12 (2 pkt) 121
Zmieszano 400 cm3 roztworu NaOH o stężeniu molowym 05 mol dmminus3 i 500 cm3 roztworu NaOH o stężeniu molowym 25 mol dmminus3 a następnie całość rozcieńczono wodą do objętości 1 dm3 Otrzy-mano roztwoacuter o gęstości 106 g cmminus3 Oblicz w procentach masowych stężenie uzyskanego roztworu
Obliczenia
Odpowiedź
Z Kam or 7Proacutebny egzamin maturalny z chemii Poziom podstawowyCopyright by ZamKor spoacutełka z ograniczoną odpowiedzialnością SKA Krakoacutew 2014
Zadanie 13 (2 pkt) 131 132
W tabeli podano wartości stałych dysocjacji wybranych kwasoacutew nieorganicznych i organicznych
Wzory kwasoacutew Stała dysocjacji
Na podstawie W Mizerski Małe tablice chemiczne Warszawa 1995 s 37
HClO 295 10minus8
HNO2 708 10minus4
HCOOH 184 10minus4
CH3COOH 175 10minus5
Przeprowadzono doświadczenia ktoacuterych przebieg ilustrują poniższe schematy
II III
HCOOH(aq)
HCOONa(aq)
HClO(aq)
NaClO(aq) KNO2(aq)
I
CH3COOH(aq)
a) Podaj zapis procesu dysocjacji elektrolitycznej najmocniejszego kwasu spośroacuted wymienionych w tabeli
Zapis procesu
b) Podaj numer proboacutewki w ktoacuterej przebiegła reakcja Zapisz w formie cząsteczkowej roacutewnanie tej przemiany
Numer proboacutewki
Roacutewnanie reakcji
Zadanie 14 (2 pkt) 141 142
W zlewce zmieszano stechiometryczne ilości wodnych roztworoacutew chlorku baru i siarczanu(VI) sodu Za-wartość zlewki wymieszano a powstały osad odsączono
a) Napisz w formie jonowej skroacuteconej roacutewnanie zachodzącej reakcji
Roacutewnanie reakcji
b) Spośroacuted wymienionych jonoacutew wybierz i podreśl wzory tych ktoacuterych stężenie w przesączu będzie największe
Ba2+ Clndash Na+ SO42ndash
Z Kam or 8Proacutebny egzamin maturalny z chemii Poziom podstawowyCopyright by ZamKor spoacutełka z ograniczoną odpowiedzialnością SKA Krakoacutew 2014
Zadanie 15 (2 pkt) 151 152
a) Wybierz odpowiedź ktoacutera podaje poprawne stopnie utlenienia azotu manganu siarki i chloru w zapisanych jonach
NO2ndash MnO4
2ndash SO32ndash NO3
ndash ClO4ndash
A V IV VI IV IIIB III VII IV III VIIC III VI IV V VIID IV VII VI V VI
b) Z powyższej tabeli podaj wzory tych jonoacutew ktoacutere mogą pełnić wyłącznie funkcję utleniacza
Zadanie 16 (2 pkt) 161 162
Poniżej przedstawiono schemat pewnej reakcji chemicznej
Mg + HNO3 rarr Mg(NO3)2 + N2O + H2O
Dobierz i uzupełnij wspoacutełczynniki stechiometryczne w podanym schemacie reakcji Zastosuj metodę bilansu elektronowego
Bilans elektronowy
Roacutewnanie reakcji hellip Mg + hellip HNO3 rarr hellip Mg(NO3)2 + hellip N2O + hellip H2O
Zadanie 17 (1 pkt) 171
W tabeli podano nazwy węglowodoroacutew i ich pochodnych zawierających grupę aminową oraz wartości temperatury wrzenia tych związkoacutew pod ciśnieniem 1013 hPa
Na podstawie J Sawicka i inni Tablice chemiczne Gdańsk 2008 s 243
Nazwa związku Temperatura wrzenia ordmCmetan ndash1615etan ndash886
propan ndash421metyloamina ndash63etyloamina 165
propyloamina 472
Uzupełnij poniższe zdania wybierając jeden spośroacuted podanych w nawiasach wyraz (wybrane wyra-zy podkreśl)
W szeregu homologicznym węglowodoroacutew nasyconych wartość temperatury wrzenia ( rośnie maleje ) wraz ze wzrostem długości łańcucha węglowego
Wprowadzenie grupy aminowej do alkanu powoduje ( zwiększenie zmniejszenie ) wartości temperatury wrzenia związku
Wartość temperatury wrzenia pochodnych zawierających grupę aminową wraz ze wzrostem długości łań-cucha węglowodorowego ( rośnie maleje )
Z Kam or 9Proacutebny egzamin maturalny z chemii Poziom podstawowyCopyright by ZamKor spoacutełka z ograniczoną odpowiedzialnością SKA Krakoacutew 2014
Zadanie 18 (2 pkt) 181
Poniżej podano pary wzoroacutew związkoacutew organicznych
ICl Cl
II
CH3
ClC2H5
Cl
III OH
CH2OHHOH2C
HOH
H OH
O
H
H OH
H
OH
OH
H OH
HO
H
CH2OH
IVH
C
O
CH3 CH2
C
O
CH3 CH3
V CH2 CH2 CH3HO CH2 CH2CH3 OH VICH CH2CH3 CH3
CH3
CHCH3 CH3
CH3
Spośroacuted podanych wyżej wzoroacutew wybierz i wpisz do tabeli numery par wzoroacutew związkoacutew (IndashVI) ktoacutere względem siebie są homologami izomerami lub są tymi samymi związkami
Homologi Izomery Te same związki
Zadanie 19 (3 pkt) 191 192 193
Poniżej przedstawiono ciąg przemian chemicznych
1-chloropropan propan-2-olX ZKOH C2H5OH1
H2O kat2
[O]3
a) Określ typ przemiany (addycja substytucja eliminacja) oznaczonej na schemacie numerem 1
Typ przemiany
b) Posługując się wzorami poacutełstrukturalnymi (grupowymi) związkoacutew organicznych napisz roacutewna-nie reakcji oznaczonej numerem 2
Roacutewnanie reakcji
c) Podaj nazwę systematyczną związku Z
Nazwa
Z Kam or 10Proacutebny egzamin maturalny z chemii Poziom podstawowyCopyright by ZamKor spoacutełka z ograniczoną odpowiedzialnością SKA Krakoacutew 2014
Informacja do zadań 20 i 21Kwas metanowy (mroacutewkowy) o wzorze HCOOH wykazuje podobnie jak aldehydy właściwości redukujące
Zadanie 20 (1 pkt) 201
Narysuj wzoacuter strukturalny kwasu mroacutewkowego i zaznacz grupę odpowiadającą za redukujące wła-ściwości tego związku
Zadanie 21 (3 pkt) 211 212 213
Zaprojektuj doświadczenie ktoacuterego przebieg potwierdzi że kwas mroacutewkowy ma właściwości redu-kujące
a) Uzupełnij poniższy schemat doświadczenia wpisując nazwę odczynnika wybranego spośroacuted niżej podanych Wybierz warunki potrzebne do przeprowadzenia tej przemiany
ndash wodny roztwoacuter bromu ndash świeżo wytrącony wodorotlenek miedzi(II) ndash roztwoacuter wodorotlenku sodu ndash podwyższona temperatura ndash temperatura pokojowa
HCOOH(aq)
Warunki prowadzenia reakcji
b) Napisz dwie możliwe do zaobserwowania w czasie doświadczenia zmiany potwierdzające fakt że kwas mroacutewkowy ma właściwości redukujące
c) Posługując się wzorami poacutełstrukturalnymi (grupowymi) związkoacutew organicznych napisz w formie cząsteczkowej roacutewnanie zachodzącej reakcji
Z Kam or 11Proacutebny egzamin maturalny z chemii Poziom podstawowyCopyright by ZamKor spoacutełka z ograniczoną odpowiedzialnością SKA Krakoacutew 2014
Zadanie 22 (3 pkt) 221 222
Pewien ester poddano procesowi hydrolizy w wyniku ktoacuterej otrzymanondash kwas monokarboksylowy o masie molowej 74 g molndash1ndash monohydroksylowy II-rzędowy alkohol zawierający 267 wagowych tlenu
Wykonaj odpowiednie obliczenia a następnie narysuj wzoacuter poacutełstrukturalny (grupowy) tego estru
Obliczenia
Wzoacuter estru
Informacja do zadań 23 i 24Poniżej podano wzory związkoacutew organicznych zawierających azot
I CH3ONO2 II C6H5NO2 III CH2(NH2)COOH
IV CH3NO2 V C6H5NH2 VI NH2CH2CH2COOH
Zadanie 23 (1 pkt) 231
Związki nitrowe redukowane wodorem dają odpowiednie aminy
Posługując się wzorami poacutełstrukturalnymi (grupowymi) związkoacutew organicznych zapisz roacutewnanie reakcji redukcji w ktoacuterej substratem jest związek oznaczony numerem II a produktem związek oznaczony numerem V
Roacutewnanie reakcji
Zadanie 24 (2 pkt) 241 242
Wybierz numer przedstawiający wzoacuter związku budującego białko Swoacutej wyboacuter uzasadnij
Numer związku
Uzasadnienie wyboru
Z Kam or 12Proacutebny egzamin maturalny z chemii Poziom podstawowyCopyright by ZamKor spoacutełka z ograniczoną odpowiedzialnością SKA Krakoacutew 2014
Informacja do zadań 25 i 26Przeprowadzono dwa doświadczenia ktoacuterych przebieg umożliwia odroacuteżnienie sacharozy i skrobi
Zadanie 25 (1 pkt) 251
Uzupełnij poniższe zdania wpisując (w odpowiedniej formie) poprawne odpowiedzi wybrane z po-niższego zestawu
zawiesina roztwoacuter właściwy roztwoacuter koloidalny
1 Po wsypaniu do zlewki z chłodną wodą niewielkiej ilości sacharozy otrzymano
2 Po dodaniu do zlewki z chłodną wodą niewielkiej ilości skrobi otrzymano
zaś po ogrzaniu uzyskanej mieszaniny otrzymano
Zadanie 26 (2 pkt) 261 261
a) Uzupełnij poniższy schemat doświadczenia wpisując nazwę odczynnika wybranego spośroacuted po-danych pozwalającego na jednoznaczną identyfikację jednego z cukroacutew
ndash wodny roztwoacuter bromu ndash amoniakalny roztwoacuter Ag2O ndash roztwoacuter I2 w wodnym roztworze KI
roztwoacutersacharozy
roztwoacuterskrobi
I II
b) Opisz możliwe do zaobserwowania w czasie doświadczenia zmiany potwierdzające metodę odroacuteż-nienia tych roztworoacutew
Zadanie 27 (1 pkt) 271
Monosacharydy cukry proste to związki organiczne składające się z węgla wodoru i tlenu Przykładowymi monosacharydami są glukoza i fruktoza
Wypełnij tabelę wpisując literę P jeżeli informacja jest prawdziwa lub literę F jeżeli jest fałszywa
Zdanie PF
1 Monosacharydy to ciała stałe o słodkim smaku dobrze rozpuszczalne w wodzie Stosunek wagowy wodoru do tlenu w cząsteczkach tych cukroacutew jest taki sam jak w cząsteczce wody
2 Cząsteczki heksoz zawierają zawsze po sześć atomoacutew węgla Wszystkie są polihydroksyaldehydami utleniają się do kwasoacutew a redukują do alkoholi
3 Monosacharydy ulegają reakcji kondensacji tworząc di- i polisacharydy
Z Kam or 13Proacutebny egzamin maturalny z chemii Poziom podstawowyCopyright by ZamKor spoacutełka z ograniczoną odpowiedzialnością SKA Krakoacutew 2014
Zadanie 28 (1 pkt) 281
Przeprowadzono doświadczenie w ktoacuterym roztwoacuter białka jaja kurzego poddano działaniu stężonego kwa-su azotowego(V) i roztworu siarczanu(VI) miedzi(II) w obecności zasady sodowej Przebieg doświadcze-nia zilustrowano na poniższym rysunku
II
CuSO4(aq) + NaOH(aq)
wodny roztwoacuter białka jaja kurzego
I
stężony HNO3
Zaznacz odpowiedź w ktoacuterej poprawnie opisano spostrzeżenia dokonane w czasie doświadczenia oraz poprawnie zinterpretowano wynikające z nich wnioski
A W obu proboacutewkach zaobserwowano powstanie fioletowego zabarwienia ktoacutere świadczy o obecności wiązań peptydowych w białku
B W proboacutewce I zaobserwowano powstanie żoacutełtego osadu co świadczy o obecności w białku reszt ami-nokwasowych w skład ktoacuterych wchodzi pierścień aromatyczny W proboacutewce II powstało fioletowe zabarwienie ktoacutere świadczy o obecności wiązań peptydowych w białku
C W proboacutewce I zaobserwowano powstanie fioletowego zabarwienia ktoacutere świadczy o obecności wiązań peptydowych w białku W proboacutewce II zaobserwowano powstanie żoacutełtego osadu co świadczy o obec-ności w białku reszt aminokwasowych w skład ktoacuterych wchodzi pierścień aromatyczny
D W proboacutewce I zaobserwowano powstanie żoacutełtego osadu co świadczy o obecności wiązań peptydowych w białku W proboacutewce II nie zaobserwowano objawoacutew reakcji ponieważ białko nie reaguje z siarcza-nem(VI) miedzi(II) i zasadą sodową
Zadanie 29 (1 pkt) 291
W wyniku kondensacji aminokwasoacutew powstają peptydyPoniżej podano wzory dwoacutech aminokwasoacutew
CH
OHseryna (Ser)
H2N COOH
CH2
CH
SHcysteina (Cys)
H2N COOH
CH2
Posługując się wzorami poacutełstrukturalnymi (grupowymi) napisz wzoacuter dipeptydu Cys-Ser
Z Kam or 14Proacutebny egzamin maturalny z chemii Poziom podstawowyCopyright by ZamKor spoacutełka z ograniczoną odpowiedzialnością SKA Krakoacutew 2014
Brudnopis
Z Kam or 6Proacutebny egzamin maturalny z chemii Poziom podstawowyCopyright by ZamKor spoacutełka z ograniczoną odpowiedzialnością SKA Krakoacutew 2014
Zadanie 11 (3 pkt) 111 112 113
Rozkład termiczny niektoacuterych soli prowadzi do otrzymywania gazowego produktu lub gazowych produk-toacutew
Przeprowadzono doświadczenie zilustrowane na schemacie obok
wapień
a) Zapisz roacutewnanie termicznego rozkładu wapienia wiedząc że jego głoacutewnym składnikiem jest wę-glan wapnia W zapisie roacutewnania reakcji uwzględnij warunki potrzebne do jej przebiegu
Roacutewnanie reakcji
Po chwili ogrzewania do wylotu proboacutewki zbliżono zwilżony wodą uniwersalny papierek wskaźnikowyb) Napisz jakie zmiany zaobserwowano
Obserwacja
Po kilku minutach ogrzewania do proboacutewki wlano wodę z dodatkiem fenoloftaleiny Zauważono że zawar-tość proboacutewki zabarwiła się na malinowo c) Uzasadnij zmianę barwy wskaźnika zapisując roacutewnanie zachodzącego procesu Uzupełnij poniż-
szy schemat
Zapis procesu H2O Ca2+ +
Zadanie 12 (2 pkt) 121
Zmieszano 400 cm3 roztworu NaOH o stężeniu molowym 05 mol dmminus3 i 500 cm3 roztworu NaOH o stężeniu molowym 25 mol dmminus3 a następnie całość rozcieńczono wodą do objętości 1 dm3 Otrzy-mano roztwoacuter o gęstości 106 g cmminus3 Oblicz w procentach masowych stężenie uzyskanego roztworu
Obliczenia
Odpowiedź
Z Kam or 7Proacutebny egzamin maturalny z chemii Poziom podstawowyCopyright by ZamKor spoacutełka z ograniczoną odpowiedzialnością SKA Krakoacutew 2014
Zadanie 13 (2 pkt) 131 132
W tabeli podano wartości stałych dysocjacji wybranych kwasoacutew nieorganicznych i organicznych
Wzory kwasoacutew Stała dysocjacji
Na podstawie W Mizerski Małe tablice chemiczne Warszawa 1995 s 37
HClO 295 10minus8
HNO2 708 10minus4
HCOOH 184 10minus4
CH3COOH 175 10minus5
Przeprowadzono doświadczenia ktoacuterych przebieg ilustrują poniższe schematy
II III
HCOOH(aq)
HCOONa(aq)
HClO(aq)
NaClO(aq) KNO2(aq)
I
CH3COOH(aq)
a) Podaj zapis procesu dysocjacji elektrolitycznej najmocniejszego kwasu spośroacuted wymienionych w tabeli
Zapis procesu
b) Podaj numer proboacutewki w ktoacuterej przebiegła reakcja Zapisz w formie cząsteczkowej roacutewnanie tej przemiany
Numer proboacutewki
Roacutewnanie reakcji
Zadanie 14 (2 pkt) 141 142
W zlewce zmieszano stechiometryczne ilości wodnych roztworoacutew chlorku baru i siarczanu(VI) sodu Za-wartość zlewki wymieszano a powstały osad odsączono
a) Napisz w formie jonowej skroacuteconej roacutewnanie zachodzącej reakcji
Roacutewnanie reakcji
b) Spośroacuted wymienionych jonoacutew wybierz i podreśl wzory tych ktoacuterych stężenie w przesączu będzie największe
Ba2+ Clndash Na+ SO42ndash
Z Kam or 8Proacutebny egzamin maturalny z chemii Poziom podstawowyCopyright by ZamKor spoacutełka z ograniczoną odpowiedzialnością SKA Krakoacutew 2014
Zadanie 15 (2 pkt) 151 152
a) Wybierz odpowiedź ktoacutera podaje poprawne stopnie utlenienia azotu manganu siarki i chloru w zapisanych jonach
NO2ndash MnO4
2ndash SO32ndash NO3
ndash ClO4ndash
A V IV VI IV IIIB III VII IV III VIIC III VI IV V VIID IV VII VI V VI
b) Z powyższej tabeli podaj wzory tych jonoacutew ktoacutere mogą pełnić wyłącznie funkcję utleniacza
Zadanie 16 (2 pkt) 161 162
Poniżej przedstawiono schemat pewnej reakcji chemicznej
Mg + HNO3 rarr Mg(NO3)2 + N2O + H2O
Dobierz i uzupełnij wspoacutełczynniki stechiometryczne w podanym schemacie reakcji Zastosuj metodę bilansu elektronowego
Bilans elektronowy
Roacutewnanie reakcji hellip Mg + hellip HNO3 rarr hellip Mg(NO3)2 + hellip N2O + hellip H2O
Zadanie 17 (1 pkt) 171
W tabeli podano nazwy węglowodoroacutew i ich pochodnych zawierających grupę aminową oraz wartości temperatury wrzenia tych związkoacutew pod ciśnieniem 1013 hPa
Na podstawie J Sawicka i inni Tablice chemiczne Gdańsk 2008 s 243
Nazwa związku Temperatura wrzenia ordmCmetan ndash1615etan ndash886
propan ndash421metyloamina ndash63etyloamina 165
propyloamina 472
Uzupełnij poniższe zdania wybierając jeden spośroacuted podanych w nawiasach wyraz (wybrane wyra-zy podkreśl)
W szeregu homologicznym węglowodoroacutew nasyconych wartość temperatury wrzenia ( rośnie maleje ) wraz ze wzrostem długości łańcucha węglowego
Wprowadzenie grupy aminowej do alkanu powoduje ( zwiększenie zmniejszenie ) wartości temperatury wrzenia związku
Wartość temperatury wrzenia pochodnych zawierających grupę aminową wraz ze wzrostem długości łań-cucha węglowodorowego ( rośnie maleje )
Z Kam or 9Proacutebny egzamin maturalny z chemii Poziom podstawowyCopyright by ZamKor spoacutełka z ograniczoną odpowiedzialnością SKA Krakoacutew 2014
Zadanie 18 (2 pkt) 181
Poniżej podano pary wzoroacutew związkoacutew organicznych
ICl Cl
II
CH3
ClC2H5
Cl
III OH
CH2OHHOH2C
HOH
H OH
O
H
H OH
H
OH
OH
H OH
HO
H
CH2OH
IVH
C
O
CH3 CH2
C
O
CH3 CH3
V CH2 CH2 CH3HO CH2 CH2CH3 OH VICH CH2CH3 CH3
CH3
CHCH3 CH3
CH3
Spośroacuted podanych wyżej wzoroacutew wybierz i wpisz do tabeli numery par wzoroacutew związkoacutew (IndashVI) ktoacutere względem siebie są homologami izomerami lub są tymi samymi związkami
Homologi Izomery Te same związki
Zadanie 19 (3 pkt) 191 192 193
Poniżej przedstawiono ciąg przemian chemicznych
1-chloropropan propan-2-olX ZKOH C2H5OH1
H2O kat2
[O]3
a) Określ typ przemiany (addycja substytucja eliminacja) oznaczonej na schemacie numerem 1
Typ przemiany
b) Posługując się wzorami poacutełstrukturalnymi (grupowymi) związkoacutew organicznych napisz roacutewna-nie reakcji oznaczonej numerem 2
Roacutewnanie reakcji
c) Podaj nazwę systematyczną związku Z
Nazwa
Z Kam or 10Proacutebny egzamin maturalny z chemii Poziom podstawowyCopyright by ZamKor spoacutełka z ograniczoną odpowiedzialnością SKA Krakoacutew 2014
Informacja do zadań 20 i 21Kwas metanowy (mroacutewkowy) o wzorze HCOOH wykazuje podobnie jak aldehydy właściwości redukujące
Zadanie 20 (1 pkt) 201
Narysuj wzoacuter strukturalny kwasu mroacutewkowego i zaznacz grupę odpowiadającą za redukujące wła-ściwości tego związku
Zadanie 21 (3 pkt) 211 212 213
Zaprojektuj doświadczenie ktoacuterego przebieg potwierdzi że kwas mroacutewkowy ma właściwości redu-kujące
a) Uzupełnij poniższy schemat doświadczenia wpisując nazwę odczynnika wybranego spośroacuted niżej podanych Wybierz warunki potrzebne do przeprowadzenia tej przemiany
ndash wodny roztwoacuter bromu ndash świeżo wytrącony wodorotlenek miedzi(II) ndash roztwoacuter wodorotlenku sodu ndash podwyższona temperatura ndash temperatura pokojowa
HCOOH(aq)
Warunki prowadzenia reakcji
b) Napisz dwie możliwe do zaobserwowania w czasie doświadczenia zmiany potwierdzające fakt że kwas mroacutewkowy ma właściwości redukujące
c) Posługując się wzorami poacutełstrukturalnymi (grupowymi) związkoacutew organicznych napisz w formie cząsteczkowej roacutewnanie zachodzącej reakcji
Z Kam or 11Proacutebny egzamin maturalny z chemii Poziom podstawowyCopyright by ZamKor spoacutełka z ograniczoną odpowiedzialnością SKA Krakoacutew 2014
Zadanie 22 (3 pkt) 221 222
Pewien ester poddano procesowi hydrolizy w wyniku ktoacuterej otrzymanondash kwas monokarboksylowy o masie molowej 74 g molndash1ndash monohydroksylowy II-rzędowy alkohol zawierający 267 wagowych tlenu
Wykonaj odpowiednie obliczenia a następnie narysuj wzoacuter poacutełstrukturalny (grupowy) tego estru
Obliczenia
Wzoacuter estru
Informacja do zadań 23 i 24Poniżej podano wzory związkoacutew organicznych zawierających azot
I CH3ONO2 II C6H5NO2 III CH2(NH2)COOH
IV CH3NO2 V C6H5NH2 VI NH2CH2CH2COOH
Zadanie 23 (1 pkt) 231
Związki nitrowe redukowane wodorem dają odpowiednie aminy
Posługując się wzorami poacutełstrukturalnymi (grupowymi) związkoacutew organicznych zapisz roacutewnanie reakcji redukcji w ktoacuterej substratem jest związek oznaczony numerem II a produktem związek oznaczony numerem V
Roacutewnanie reakcji
Zadanie 24 (2 pkt) 241 242
Wybierz numer przedstawiający wzoacuter związku budującego białko Swoacutej wyboacuter uzasadnij
Numer związku
Uzasadnienie wyboru
Z Kam or 12Proacutebny egzamin maturalny z chemii Poziom podstawowyCopyright by ZamKor spoacutełka z ograniczoną odpowiedzialnością SKA Krakoacutew 2014
Informacja do zadań 25 i 26Przeprowadzono dwa doświadczenia ktoacuterych przebieg umożliwia odroacuteżnienie sacharozy i skrobi
Zadanie 25 (1 pkt) 251
Uzupełnij poniższe zdania wpisując (w odpowiedniej formie) poprawne odpowiedzi wybrane z po-niższego zestawu
zawiesina roztwoacuter właściwy roztwoacuter koloidalny
1 Po wsypaniu do zlewki z chłodną wodą niewielkiej ilości sacharozy otrzymano
2 Po dodaniu do zlewki z chłodną wodą niewielkiej ilości skrobi otrzymano
zaś po ogrzaniu uzyskanej mieszaniny otrzymano
Zadanie 26 (2 pkt) 261 261
a) Uzupełnij poniższy schemat doświadczenia wpisując nazwę odczynnika wybranego spośroacuted po-danych pozwalającego na jednoznaczną identyfikację jednego z cukroacutew
ndash wodny roztwoacuter bromu ndash amoniakalny roztwoacuter Ag2O ndash roztwoacuter I2 w wodnym roztworze KI
roztwoacutersacharozy
roztwoacuterskrobi
I II
b) Opisz możliwe do zaobserwowania w czasie doświadczenia zmiany potwierdzające metodę odroacuteż-nienia tych roztworoacutew
Zadanie 27 (1 pkt) 271
Monosacharydy cukry proste to związki organiczne składające się z węgla wodoru i tlenu Przykładowymi monosacharydami są glukoza i fruktoza
Wypełnij tabelę wpisując literę P jeżeli informacja jest prawdziwa lub literę F jeżeli jest fałszywa
Zdanie PF
1 Monosacharydy to ciała stałe o słodkim smaku dobrze rozpuszczalne w wodzie Stosunek wagowy wodoru do tlenu w cząsteczkach tych cukroacutew jest taki sam jak w cząsteczce wody
2 Cząsteczki heksoz zawierają zawsze po sześć atomoacutew węgla Wszystkie są polihydroksyaldehydami utleniają się do kwasoacutew a redukują do alkoholi
3 Monosacharydy ulegają reakcji kondensacji tworząc di- i polisacharydy
Z Kam or 13Proacutebny egzamin maturalny z chemii Poziom podstawowyCopyright by ZamKor spoacutełka z ograniczoną odpowiedzialnością SKA Krakoacutew 2014
Zadanie 28 (1 pkt) 281
Przeprowadzono doświadczenie w ktoacuterym roztwoacuter białka jaja kurzego poddano działaniu stężonego kwa-su azotowego(V) i roztworu siarczanu(VI) miedzi(II) w obecności zasady sodowej Przebieg doświadcze-nia zilustrowano na poniższym rysunku
II
CuSO4(aq) + NaOH(aq)
wodny roztwoacuter białka jaja kurzego
I
stężony HNO3
Zaznacz odpowiedź w ktoacuterej poprawnie opisano spostrzeżenia dokonane w czasie doświadczenia oraz poprawnie zinterpretowano wynikające z nich wnioski
A W obu proboacutewkach zaobserwowano powstanie fioletowego zabarwienia ktoacutere świadczy o obecności wiązań peptydowych w białku
B W proboacutewce I zaobserwowano powstanie żoacutełtego osadu co świadczy o obecności w białku reszt ami-nokwasowych w skład ktoacuterych wchodzi pierścień aromatyczny W proboacutewce II powstało fioletowe zabarwienie ktoacutere świadczy o obecności wiązań peptydowych w białku
C W proboacutewce I zaobserwowano powstanie fioletowego zabarwienia ktoacutere świadczy o obecności wiązań peptydowych w białku W proboacutewce II zaobserwowano powstanie żoacutełtego osadu co świadczy o obec-ności w białku reszt aminokwasowych w skład ktoacuterych wchodzi pierścień aromatyczny
D W proboacutewce I zaobserwowano powstanie żoacutełtego osadu co świadczy o obecności wiązań peptydowych w białku W proboacutewce II nie zaobserwowano objawoacutew reakcji ponieważ białko nie reaguje z siarcza-nem(VI) miedzi(II) i zasadą sodową
Zadanie 29 (1 pkt) 291
W wyniku kondensacji aminokwasoacutew powstają peptydyPoniżej podano wzory dwoacutech aminokwasoacutew
CH
OHseryna (Ser)
H2N COOH
CH2
CH
SHcysteina (Cys)
H2N COOH
CH2
Posługując się wzorami poacutełstrukturalnymi (grupowymi) napisz wzoacuter dipeptydu Cys-Ser
Z Kam or 14Proacutebny egzamin maturalny z chemii Poziom podstawowyCopyright by ZamKor spoacutełka z ograniczoną odpowiedzialnością SKA Krakoacutew 2014
Brudnopis
Z Kam or 7Proacutebny egzamin maturalny z chemii Poziom podstawowyCopyright by ZamKor spoacutełka z ograniczoną odpowiedzialnością SKA Krakoacutew 2014
Zadanie 13 (2 pkt) 131 132
W tabeli podano wartości stałych dysocjacji wybranych kwasoacutew nieorganicznych i organicznych
Wzory kwasoacutew Stała dysocjacji
Na podstawie W Mizerski Małe tablice chemiczne Warszawa 1995 s 37
HClO 295 10minus8
HNO2 708 10minus4
HCOOH 184 10minus4
CH3COOH 175 10minus5
Przeprowadzono doświadczenia ktoacuterych przebieg ilustrują poniższe schematy
II III
HCOOH(aq)
HCOONa(aq)
HClO(aq)
NaClO(aq) KNO2(aq)
I
CH3COOH(aq)
a) Podaj zapis procesu dysocjacji elektrolitycznej najmocniejszego kwasu spośroacuted wymienionych w tabeli
Zapis procesu
b) Podaj numer proboacutewki w ktoacuterej przebiegła reakcja Zapisz w formie cząsteczkowej roacutewnanie tej przemiany
Numer proboacutewki
Roacutewnanie reakcji
Zadanie 14 (2 pkt) 141 142
W zlewce zmieszano stechiometryczne ilości wodnych roztworoacutew chlorku baru i siarczanu(VI) sodu Za-wartość zlewki wymieszano a powstały osad odsączono
a) Napisz w formie jonowej skroacuteconej roacutewnanie zachodzącej reakcji
Roacutewnanie reakcji
b) Spośroacuted wymienionych jonoacutew wybierz i podreśl wzory tych ktoacuterych stężenie w przesączu będzie największe
Ba2+ Clndash Na+ SO42ndash
Z Kam or 8Proacutebny egzamin maturalny z chemii Poziom podstawowyCopyright by ZamKor spoacutełka z ograniczoną odpowiedzialnością SKA Krakoacutew 2014
Zadanie 15 (2 pkt) 151 152
a) Wybierz odpowiedź ktoacutera podaje poprawne stopnie utlenienia azotu manganu siarki i chloru w zapisanych jonach
NO2ndash MnO4
2ndash SO32ndash NO3
ndash ClO4ndash
A V IV VI IV IIIB III VII IV III VIIC III VI IV V VIID IV VII VI V VI
b) Z powyższej tabeli podaj wzory tych jonoacutew ktoacutere mogą pełnić wyłącznie funkcję utleniacza
Zadanie 16 (2 pkt) 161 162
Poniżej przedstawiono schemat pewnej reakcji chemicznej
Mg + HNO3 rarr Mg(NO3)2 + N2O + H2O
Dobierz i uzupełnij wspoacutełczynniki stechiometryczne w podanym schemacie reakcji Zastosuj metodę bilansu elektronowego
Bilans elektronowy
Roacutewnanie reakcji hellip Mg + hellip HNO3 rarr hellip Mg(NO3)2 + hellip N2O + hellip H2O
Zadanie 17 (1 pkt) 171
W tabeli podano nazwy węglowodoroacutew i ich pochodnych zawierających grupę aminową oraz wartości temperatury wrzenia tych związkoacutew pod ciśnieniem 1013 hPa
Na podstawie J Sawicka i inni Tablice chemiczne Gdańsk 2008 s 243
Nazwa związku Temperatura wrzenia ordmCmetan ndash1615etan ndash886
propan ndash421metyloamina ndash63etyloamina 165
propyloamina 472
Uzupełnij poniższe zdania wybierając jeden spośroacuted podanych w nawiasach wyraz (wybrane wyra-zy podkreśl)
W szeregu homologicznym węglowodoroacutew nasyconych wartość temperatury wrzenia ( rośnie maleje ) wraz ze wzrostem długości łańcucha węglowego
Wprowadzenie grupy aminowej do alkanu powoduje ( zwiększenie zmniejszenie ) wartości temperatury wrzenia związku
Wartość temperatury wrzenia pochodnych zawierających grupę aminową wraz ze wzrostem długości łań-cucha węglowodorowego ( rośnie maleje )
Z Kam or 9Proacutebny egzamin maturalny z chemii Poziom podstawowyCopyright by ZamKor spoacutełka z ograniczoną odpowiedzialnością SKA Krakoacutew 2014
Zadanie 18 (2 pkt) 181
Poniżej podano pary wzoroacutew związkoacutew organicznych
ICl Cl
II
CH3
ClC2H5
Cl
III OH
CH2OHHOH2C
HOH
H OH
O
H
H OH
H
OH
OH
H OH
HO
H
CH2OH
IVH
C
O
CH3 CH2
C
O
CH3 CH3
V CH2 CH2 CH3HO CH2 CH2CH3 OH VICH CH2CH3 CH3
CH3
CHCH3 CH3
CH3
Spośroacuted podanych wyżej wzoroacutew wybierz i wpisz do tabeli numery par wzoroacutew związkoacutew (IndashVI) ktoacutere względem siebie są homologami izomerami lub są tymi samymi związkami
Homologi Izomery Te same związki
Zadanie 19 (3 pkt) 191 192 193
Poniżej przedstawiono ciąg przemian chemicznych
1-chloropropan propan-2-olX ZKOH C2H5OH1
H2O kat2
[O]3
a) Określ typ przemiany (addycja substytucja eliminacja) oznaczonej na schemacie numerem 1
Typ przemiany
b) Posługując się wzorami poacutełstrukturalnymi (grupowymi) związkoacutew organicznych napisz roacutewna-nie reakcji oznaczonej numerem 2
Roacutewnanie reakcji
c) Podaj nazwę systematyczną związku Z
Nazwa
Z Kam or 10Proacutebny egzamin maturalny z chemii Poziom podstawowyCopyright by ZamKor spoacutełka z ograniczoną odpowiedzialnością SKA Krakoacutew 2014
Informacja do zadań 20 i 21Kwas metanowy (mroacutewkowy) o wzorze HCOOH wykazuje podobnie jak aldehydy właściwości redukujące
Zadanie 20 (1 pkt) 201
Narysuj wzoacuter strukturalny kwasu mroacutewkowego i zaznacz grupę odpowiadającą za redukujące wła-ściwości tego związku
Zadanie 21 (3 pkt) 211 212 213
Zaprojektuj doświadczenie ktoacuterego przebieg potwierdzi że kwas mroacutewkowy ma właściwości redu-kujące
a) Uzupełnij poniższy schemat doświadczenia wpisując nazwę odczynnika wybranego spośroacuted niżej podanych Wybierz warunki potrzebne do przeprowadzenia tej przemiany
ndash wodny roztwoacuter bromu ndash świeżo wytrącony wodorotlenek miedzi(II) ndash roztwoacuter wodorotlenku sodu ndash podwyższona temperatura ndash temperatura pokojowa
HCOOH(aq)
Warunki prowadzenia reakcji
b) Napisz dwie możliwe do zaobserwowania w czasie doświadczenia zmiany potwierdzające fakt że kwas mroacutewkowy ma właściwości redukujące
c) Posługując się wzorami poacutełstrukturalnymi (grupowymi) związkoacutew organicznych napisz w formie cząsteczkowej roacutewnanie zachodzącej reakcji
Z Kam or 11Proacutebny egzamin maturalny z chemii Poziom podstawowyCopyright by ZamKor spoacutełka z ograniczoną odpowiedzialnością SKA Krakoacutew 2014
Zadanie 22 (3 pkt) 221 222
Pewien ester poddano procesowi hydrolizy w wyniku ktoacuterej otrzymanondash kwas monokarboksylowy o masie molowej 74 g molndash1ndash monohydroksylowy II-rzędowy alkohol zawierający 267 wagowych tlenu
Wykonaj odpowiednie obliczenia a następnie narysuj wzoacuter poacutełstrukturalny (grupowy) tego estru
Obliczenia
Wzoacuter estru
Informacja do zadań 23 i 24Poniżej podano wzory związkoacutew organicznych zawierających azot
I CH3ONO2 II C6H5NO2 III CH2(NH2)COOH
IV CH3NO2 V C6H5NH2 VI NH2CH2CH2COOH
Zadanie 23 (1 pkt) 231
Związki nitrowe redukowane wodorem dają odpowiednie aminy
Posługując się wzorami poacutełstrukturalnymi (grupowymi) związkoacutew organicznych zapisz roacutewnanie reakcji redukcji w ktoacuterej substratem jest związek oznaczony numerem II a produktem związek oznaczony numerem V
Roacutewnanie reakcji
Zadanie 24 (2 pkt) 241 242
Wybierz numer przedstawiający wzoacuter związku budującego białko Swoacutej wyboacuter uzasadnij
Numer związku
Uzasadnienie wyboru
Z Kam or 12Proacutebny egzamin maturalny z chemii Poziom podstawowyCopyright by ZamKor spoacutełka z ograniczoną odpowiedzialnością SKA Krakoacutew 2014
Informacja do zadań 25 i 26Przeprowadzono dwa doświadczenia ktoacuterych przebieg umożliwia odroacuteżnienie sacharozy i skrobi
Zadanie 25 (1 pkt) 251
Uzupełnij poniższe zdania wpisując (w odpowiedniej formie) poprawne odpowiedzi wybrane z po-niższego zestawu
zawiesina roztwoacuter właściwy roztwoacuter koloidalny
1 Po wsypaniu do zlewki z chłodną wodą niewielkiej ilości sacharozy otrzymano
2 Po dodaniu do zlewki z chłodną wodą niewielkiej ilości skrobi otrzymano
zaś po ogrzaniu uzyskanej mieszaniny otrzymano
Zadanie 26 (2 pkt) 261 261
a) Uzupełnij poniższy schemat doświadczenia wpisując nazwę odczynnika wybranego spośroacuted po-danych pozwalającego na jednoznaczną identyfikację jednego z cukroacutew
ndash wodny roztwoacuter bromu ndash amoniakalny roztwoacuter Ag2O ndash roztwoacuter I2 w wodnym roztworze KI
roztwoacutersacharozy
roztwoacuterskrobi
I II
b) Opisz możliwe do zaobserwowania w czasie doświadczenia zmiany potwierdzające metodę odroacuteż-nienia tych roztworoacutew
Zadanie 27 (1 pkt) 271
Monosacharydy cukry proste to związki organiczne składające się z węgla wodoru i tlenu Przykładowymi monosacharydami są glukoza i fruktoza
Wypełnij tabelę wpisując literę P jeżeli informacja jest prawdziwa lub literę F jeżeli jest fałszywa
Zdanie PF
1 Monosacharydy to ciała stałe o słodkim smaku dobrze rozpuszczalne w wodzie Stosunek wagowy wodoru do tlenu w cząsteczkach tych cukroacutew jest taki sam jak w cząsteczce wody
2 Cząsteczki heksoz zawierają zawsze po sześć atomoacutew węgla Wszystkie są polihydroksyaldehydami utleniają się do kwasoacutew a redukują do alkoholi
3 Monosacharydy ulegają reakcji kondensacji tworząc di- i polisacharydy
Z Kam or 13Proacutebny egzamin maturalny z chemii Poziom podstawowyCopyright by ZamKor spoacutełka z ograniczoną odpowiedzialnością SKA Krakoacutew 2014
Zadanie 28 (1 pkt) 281
Przeprowadzono doświadczenie w ktoacuterym roztwoacuter białka jaja kurzego poddano działaniu stężonego kwa-su azotowego(V) i roztworu siarczanu(VI) miedzi(II) w obecności zasady sodowej Przebieg doświadcze-nia zilustrowano na poniższym rysunku
II
CuSO4(aq) + NaOH(aq)
wodny roztwoacuter białka jaja kurzego
I
stężony HNO3
Zaznacz odpowiedź w ktoacuterej poprawnie opisano spostrzeżenia dokonane w czasie doświadczenia oraz poprawnie zinterpretowano wynikające z nich wnioski
A W obu proboacutewkach zaobserwowano powstanie fioletowego zabarwienia ktoacutere świadczy o obecności wiązań peptydowych w białku
B W proboacutewce I zaobserwowano powstanie żoacutełtego osadu co świadczy o obecności w białku reszt ami-nokwasowych w skład ktoacuterych wchodzi pierścień aromatyczny W proboacutewce II powstało fioletowe zabarwienie ktoacutere świadczy o obecności wiązań peptydowych w białku
C W proboacutewce I zaobserwowano powstanie fioletowego zabarwienia ktoacutere świadczy o obecności wiązań peptydowych w białku W proboacutewce II zaobserwowano powstanie żoacutełtego osadu co świadczy o obec-ności w białku reszt aminokwasowych w skład ktoacuterych wchodzi pierścień aromatyczny
D W proboacutewce I zaobserwowano powstanie żoacutełtego osadu co świadczy o obecności wiązań peptydowych w białku W proboacutewce II nie zaobserwowano objawoacutew reakcji ponieważ białko nie reaguje z siarcza-nem(VI) miedzi(II) i zasadą sodową
Zadanie 29 (1 pkt) 291
W wyniku kondensacji aminokwasoacutew powstają peptydyPoniżej podano wzory dwoacutech aminokwasoacutew
CH
OHseryna (Ser)
H2N COOH
CH2
CH
SHcysteina (Cys)
H2N COOH
CH2
Posługując się wzorami poacutełstrukturalnymi (grupowymi) napisz wzoacuter dipeptydu Cys-Ser
Z Kam or 14Proacutebny egzamin maturalny z chemii Poziom podstawowyCopyright by ZamKor spoacutełka z ograniczoną odpowiedzialnością SKA Krakoacutew 2014
Brudnopis
Z Kam or 8Proacutebny egzamin maturalny z chemii Poziom podstawowyCopyright by ZamKor spoacutełka z ograniczoną odpowiedzialnością SKA Krakoacutew 2014
Zadanie 15 (2 pkt) 151 152
a) Wybierz odpowiedź ktoacutera podaje poprawne stopnie utlenienia azotu manganu siarki i chloru w zapisanych jonach
NO2ndash MnO4
2ndash SO32ndash NO3
ndash ClO4ndash
A V IV VI IV IIIB III VII IV III VIIC III VI IV V VIID IV VII VI V VI
b) Z powyższej tabeli podaj wzory tych jonoacutew ktoacutere mogą pełnić wyłącznie funkcję utleniacza
Zadanie 16 (2 pkt) 161 162
Poniżej przedstawiono schemat pewnej reakcji chemicznej
Mg + HNO3 rarr Mg(NO3)2 + N2O + H2O
Dobierz i uzupełnij wspoacutełczynniki stechiometryczne w podanym schemacie reakcji Zastosuj metodę bilansu elektronowego
Bilans elektronowy
Roacutewnanie reakcji hellip Mg + hellip HNO3 rarr hellip Mg(NO3)2 + hellip N2O + hellip H2O
Zadanie 17 (1 pkt) 171
W tabeli podano nazwy węglowodoroacutew i ich pochodnych zawierających grupę aminową oraz wartości temperatury wrzenia tych związkoacutew pod ciśnieniem 1013 hPa
Na podstawie J Sawicka i inni Tablice chemiczne Gdańsk 2008 s 243
Nazwa związku Temperatura wrzenia ordmCmetan ndash1615etan ndash886
propan ndash421metyloamina ndash63etyloamina 165
propyloamina 472
Uzupełnij poniższe zdania wybierając jeden spośroacuted podanych w nawiasach wyraz (wybrane wyra-zy podkreśl)
W szeregu homologicznym węglowodoroacutew nasyconych wartość temperatury wrzenia ( rośnie maleje ) wraz ze wzrostem długości łańcucha węglowego
Wprowadzenie grupy aminowej do alkanu powoduje ( zwiększenie zmniejszenie ) wartości temperatury wrzenia związku
Wartość temperatury wrzenia pochodnych zawierających grupę aminową wraz ze wzrostem długości łań-cucha węglowodorowego ( rośnie maleje )
Z Kam or 9Proacutebny egzamin maturalny z chemii Poziom podstawowyCopyright by ZamKor spoacutełka z ograniczoną odpowiedzialnością SKA Krakoacutew 2014
Zadanie 18 (2 pkt) 181
Poniżej podano pary wzoroacutew związkoacutew organicznych
ICl Cl
II
CH3
ClC2H5
Cl
III OH
CH2OHHOH2C
HOH
H OH
O
H
H OH
H
OH
OH
H OH
HO
H
CH2OH
IVH
C
O
CH3 CH2
C
O
CH3 CH3
V CH2 CH2 CH3HO CH2 CH2CH3 OH VICH CH2CH3 CH3
CH3
CHCH3 CH3
CH3
Spośroacuted podanych wyżej wzoroacutew wybierz i wpisz do tabeli numery par wzoroacutew związkoacutew (IndashVI) ktoacutere względem siebie są homologami izomerami lub są tymi samymi związkami
Homologi Izomery Te same związki
Zadanie 19 (3 pkt) 191 192 193
Poniżej przedstawiono ciąg przemian chemicznych
1-chloropropan propan-2-olX ZKOH C2H5OH1
H2O kat2
[O]3
a) Określ typ przemiany (addycja substytucja eliminacja) oznaczonej na schemacie numerem 1
Typ przemiany
b) Posługując się wzorami poacutełstrukturalnymi (grupowymi) związkoacutew organicznych napisz roacutewna-nie reakcji oznaczonej numerem 2
Roacutewnanie reakcji
c) Podaj nazwę systematyczną związku Z
Nazwa
Z Kam or 10Proacutebny egzamin maturalny z chemii Poziom podstawowyCopyright by ZamKor spoacutełka z ograniczoną odpowiedzialnością SKA Krakoacutew 2014
Informacja do zadań 20 i 21Kwas metanowy (mroacutewkowy) o wzorze HCOOH wykazuje podobnie jak aldehydy właściwości redukujące
Zadanie 20 (1 pkt) 201
Narysuj wzoacuter strukturalny kwasu mroacutewkowego i zaznacz grupę odpowiadającą za redukujące wła-ściwości tego związku
Zadanie 21 (3 pkt) 211 212 213
Zaprojektuj doświadczenie ktoacuterego przebieg potwierdzi że kwas mroacutewkowy ma właściwości redu-kujące
a) Uzupełnij poniższy schemat doświadczenia wpisując nazwę odczynnika wybranego spośroacuted niżej podanych Wybierz warunki potrzebne do przeprowadzenia tej przemiany
ndash wodny roztwoacuter bromu ndash świeżo wytrącony wodorotlenek miedzi(II) ndash roztwoacuter wodorotlenku sodu ndash podwyższona temperatura ndash temperatura pokojowa
HCOOH(aq)
Warunki prowadzenia reakcji
b) Napisz dwie możliwe do zaobserwowania w czasie doświadczenia zmiany potwierdzające fakt że kwas mroacutewkowy ma właściwości redukujące
c) Posługując się wzorami poacutełstrukturalnymi (grupowymi) związkoacutew organicznych napisz w formie cząsteczkowej roacutewnanie zachodzącej reakcji
Z Kam or 11Proacutebny egzamin maturalny z chemii Poziom podstawowyCopyright by ZamKor spoacutełka z ograniczoną odpowiedzialnością SKA Krakoacutew 2014
Zadanie 22 (3 pkt) 221 222
Pewien ester poddano procesowi hydrolizy w wyniku ktoacuterej otrzymanondash kwas monokarboksylowy o masie molowej 74 g molndash1ndash monohydroksylowy II-rzędowy alkohol zawierający 267 wagowych tlenu
Wykonaj odpowiednie obliczenia a następnie narysuj wzoacuter poacutełstrukturalny (grupowy) tego estru
Obliczenia
Wzoacuter estru
Informacja do zadań 23 i 24Poniżej podano wzory związkoacutew organicznych zawierających azot
I CH3ONO2 II C6H5NO2 III CH2(NH2)COOH
IV CH3NO2 V C6H5NH2 VI NH2CH2CH2COOH
Zadanie 23 (1 pkt) 231
Związki nitrowe redukowane wodorem dają odpowiednie aminy
Posługując się wzorami poacutełstrukturalnymi (grupowymi) związkoacutew organicznych zapisz roacutewnanie reakcji redukcji w ktoacuterej substratem jest związek oznaczony numerem II a produktem związek oznaczony numerem V
Roacutewnanie reakcji
Zadanie 24 (2 pkt) 241 242
Wybierz numer przedstawiający wzoacuter związku budującego białko Swoacutej wyboacuter uzasadnij
Numer związku
Uzasadnienie wyboru
Z Kam or 12Proacutebny egzamin maturalny z chemii Poziom podstawowyCopyright by ZamKor spoacutełka z ograniczoną odpowiedzialnością SKA Krakoacutew 2014
Informacja do zadań 25 i 26Przeprowadzono dwa doświadczenia ktoacuterych przebieg umożliwia odroacuteżnienie sacharozy i skrobi
Zadanie 25 (1 pkt) 251
Uzupełnij poniższe zdania wpisując (w odpowiedniej formie) poprawne odpowiedzi wybrane z po-niższego zestawu
zawiesina roztwoacuter właściwy roztwoacuter koloidalny
1 Po wsypaniu do zlewki z chłodną wodą niewielkiej ilości sacharozy otrzymano
2 Po dodaniu do zlewki z chłodną wodą niewielkiej ilości skrobi otrzymano
zaś po ogrzaniu uzyskanej mieszaniny otrzymano
Zadanie 26 (2 pkt) 261 261
a) Uzupełnij poniższy schemat doświadczenia wpisując nazwę odczynnika wybranego spośroacuted po-danych pozwalającego na jednoznaczną identyfikację jednego z cukroacutew
ndash wodny roztwoacuter bromu ndash amoniakalny roztwoacuter Ag2O ndash roztwoacuter I2 w wodnym roztworze KI
roztwoacutersacharozy
roztwoacuterskrobi
I II
b) Opisz możliwe do zaobserwowania w czasie doświadczenia zmiany potwierdzające metodę odroacuteż-nienia tych roztworoacutew
Zadanie 27 (1 pkt) 271
Monosacharydy cukry proste to związki organiczne składające się z węgla wodoru i tlenu Przykładowymi monosacharydami są glukoza i fruktoza
Wypełnij tabelę wpisując literę P jeżeli informacja jest prawdziwa lub literę F jeżeli jest fałszywa
Zdanie PF
1 Monosacharydy to ciała stałe o słodkim smaku dobrze rozpuszczalne w wodzie Stosunek wagowy wodoru do tlenu w cząsteczkach tych cukroacutew jest taki sam jak w cząsteczce wody
2 Cząsteczki heksoz zawierają zawsze po sześć atomoacutew węgla Wszystkie są polihydroksyaldehydami utleniają się do kwasoacutew a redukują do alkoholi
3 Monosacharydy ulegają reakcji kondensacji tworząc di- i polisacharydy
Z Kam or 13Proacutebny egzamin maturalny z chemii Poziom podstawowyCopyright by ZamKor spoacutełka z ograniczoną odpowiedzialnością SKA Krakoacutew 2014
Zadanie 28 (1 pkt) 281
Przeprowadzono doświadczenie w ktoacuterym roztwoacuter białka jaja kurzego poddano działaniu stężonego kwa-su azotowego(V) i roztworu siarczanu(VI) miedzi(II) w obecności zasady sodowej Przebieg doświadcze-nia zilustrowano na poniższym rysunku
II
CuSO4(aq) + NaOH(aq)
wodny roztwoacuter białka jaja kurzego
I
stężony HNO3
Zaznacz odpowiedź w ktoacuterej poprawnie opisano spostrzeżenia dokonane w czasie doświadczenia oraz poprawnie zinterpretowano wynikające z nich wnioski
A W obu proboacutewkach zaobserwowano powstanie fioletowego zabarwienia ktoacutere świadczy o obecności wiązań peptydowych w białku
B W proboacutewce I zaobserwowano powstanie żoacutełtego osadu co świadczy o obecności w białku reszt ami-nokwasowych w skład ktoacuterych wchodzi pierścień aromatyczny W proboacutewce II powstało fioletowe zabarwienie ktoacutere świadczy o obecności wiązań peptydowych w białku
C W proboacutewce I zaobserwowano powstanie fioletowego zabarwienia ktoacutere świadczy o obecności wiązań peptydowych w białku W proboacutewce II zaobserwowano powstanie żoacutełtego osadu co świadczy o obec-ności w białku reszt aminokwasowych w skład ktoacuterych wchodzi pierścień aromatyczny
D W proboacutewce I zaobserwowano powstanie żoacutełtego osadu co świadczy o obecności wiązań peptydowych w białku W proboacutewce II nie zaobserwowano objawoacutew reakcji ponieważ białko nie reaguje z siarcza-nem(VI) miedzi(II) i zasadą sodową
Zadanie 29 (1 pkt) 291
W wyniku kondensacji aminokwasoacutew powstają peptydyPoniżej podano wzory dwoacutech aminokwasoacutew
CH
OHseryna (Ser)
H2N COOH
CH2
CH
SHcysteina (Cys)
H2N COOH
CH2
Posługując się wzorami poacutełstrukturalnymi (grupowymi) napisz wzoacuter dipeptydu Cys-Ser
Z Kam or 14Proacutebny egzamin maturalny z chemii Poziom podstawowyCopyright by ZamKor spoacutełka z ograniczoną odpowiedzialnością SKA Krakoacutew 2014
Brudnopis
Z Kam or 9Proacutebny egzamin maturalny z chemii Poziom podstawowyCopyright by ZamKor spoacutełka z ograniczoną odpowiedzialnością SKA Krakoacutew 2014
Zadanie 18 (2 pkt) 181
Poniżej podano pary wzoroacutew związkoacutew organicznych
ICl Cl
II
CH3
ClC2H5
Cl
III OH
CH2OHHOH2C
HOH
H OH
O
H
H OH
H
OH
OH
H OH
HO
H
CH2OH
IVH
C
O
CH3 CH2
C
O
CH3 CH3
V CH2 CH2 CH3HO CH2 CH2CH3 OH VICH CH2CH3 CH3
CH3
CHCH3 CH3
CH3
Spośroacuted podanych wyżej wzoroacutew wybierz i wpisz do tabeli numery par wzoroacutew związkoacutew (IndashVI) ktoacutere względem siebie są homologami izomerami lub są tymi samymi związkami
Homologi Izomery Te same związki
Zadanie 19 (3 pkt) 191 192 193
Poniżej przedstawiono ciąg przemian chemicznych
1-chloropropan propan-2-olX ZKOH C2H5OH1
H2O kat2
[O]3
a) Określ typ przemiany (addycja substytucja eliminacja) oznaczonej na schemacie numerem 1
Typ przemiany
b) Posługując się wzorami poacutełstrukturalnymi (grupowymi) związkoacutew organicznych napisz roacutewna-nie reakcji oznaczonej numerem 2
Roacutewnanie reakcji
c) Podaj nazwę systematyczną związku Z
Nazwa
Z Kam or 10Proacutebny egzamin maturalny z chemii Poziom podstawowyCopyright by ZamKor spoacutełka z ograniczoną odpowiedzialnością SKA Krakoacutew 2014
Informacja do zadań 20 i 21Kwas metanowy (mroacutewkowy) o wzorze HCOOH wykazuje podobnie jak aldehydy właściwości redukujące
Zadanie 20 (1 pkt) 201
Narysuj wzoacuter strukturalny kwasu mroacutewkowego i zaznacz grupę odpowiadającą za redukujące wła-ściwości tego związku
Zadanie 21 (3 pkt) 211 212 213
Zaprojektuj doświadczenie ktoacuterego przebieg potwierdzi że kwas mroacutewkowy ma właściwości redu-kujące
a) Uzupełnij poniższy schemat doświadczenia wpisując nazwę odczynnika wybranego spośroacuted niżej podanych Wybierz warunki potrzebne do przeprowadzenia tej przemiany
ndash wodny roztwoacuter bromu ndash świeżo wytrącony wodorotlenek miedzi(II) ndash roztwoacuter wodorotlenku sodu ndash podwyższona temperatura ndash temperatura pokojowa
HCOOH(aq)
Warunki prowadzenia reakcji
b) Napisz dwie możliwe do zaobserwowania w czasie doświadczenia zmiany potwierdzające fakt że kwas mroacutewkowy ma właściwości redukujące
c) Posługując się wzorami poacutełstrukturalnymi (grupowymi) związkoacutew organicznych napisz w formie cząsteczkowej roacutewnanie zachodzącej reakcji
Z Kam or 11Proacutebny egzamin maturalny z chemii Poziom podstawowyCopyright by ZamKor spoacutełka z ograniczoną odpowiedzialnością SKA Krakoacutew 2014
Zadanie 22 (3 pkt) 221 222
Pewien ester poddano procesowi hydrolizy w wyniku ktoacuterej otrzymanondash kwas monokarboksylowy o masie molowej 74 g molndash1ndash monohydroksylowy II-rzędowy alkohol zawierający 267 wagowych tlenu
Wykonaj odpowiednie obliczenia a następnie narysuj wzoacuter poacutełstrukturalny (grupowy) tego estru
Obliczenia
Wzoacuter estru
Informacja do zadań 23 i 24Poniżej podano wzory związkoacutew organicznych zawierających azot
I CH3ONO2 II C6H5NO2 III CH2(NH2)COOH
IV CH3NO2 V C6H5NH2 VI NH2CH2CH2COOH
Zadanie 23 (1 pkt) 231
Związki nitrowe redukowane wodorem dają odpowiednie aminy
Posługując się wzorami poacutełstrukturalnymi (grupowymi) związkoacutew organicznych zapisz roacutewnanie reakcji redukcji w ktoacuterej substratem jest związek oznaczony numerem II a produktem związek oznaczony numerem V
Roacutewnanie reakcji
Zadanie 24 (2 pkt) 241 242
Wybierz numer przedstawiający wzoacuter związku budującego białko Swoacutej wyboacuter uzasadnij
Numer związku
Uzasadnienie wyboru
Z Kam or 12Proacutebny egzamin maturalny z chemii Poziom podstawowyCopyright by ZamKor spoacutełka z ograniczoną odpowiedzialnością SKA Krakoacutew 2014
Informacja do zadań 25 i 26Przeprowadzono dwa doświadczenia ktoacuterych przebieg umożliwia odroacuteżnienie sacharozy i skrobi
Zadanie 25 (1 pkt) 251
Uzupełnij poniższe zdania wpisując (w odpowiedniej formie) poprawne odpowiedzi wybrane z po-niższego zestawu
zawiesina roztwoacuter właściwy roztwoacuter koloidalny
1 Po wsypaniu do zlewki z chłodną wodą niewielkiej ilości sacharozy otrzymano
2 Po dodaniu do zlewki z chłodną wodą niewielkiej ilości skrobi otrzymano
zaś po ogrzaniu uzyskanej mieszaniny otrzymano
Zadanie 26 (2 pkt) 261 261
a) Uzupełnij poniższy schemat doświadczenia wpisując nazwę odczynnika wybranego spośroacuted po-danych pozwalającego na jednoznaczną identyfikację jednego z cukroacutew
ndash wodny roztwoacuter bromu ndash amoniakalny roztwoacuter Ag2O ndash roztwoacuter I2 w wodnym roztworze KI
roztwoacutersacharozy
roztwoacuterskrobi
I II
b) Opisz możliwe do zaobserwowania w czasie doświadczenia zmiany potwierdzające metodę odroacuteż-nienia tych roztworoacutew
Zadanie 27 (1 pkt) 271
Monosacharydy cukry proste to związki organiczne składające się z węgla wodoru i tlenu Przykładowymi monosacharydami są glukoza i fruktoza
Wypełnij tabelę wpisując literę P jeżeli informacja jest prawdziwa lub literę F jeżeli jest fałszywa
Zdanie PF
1 Monosacharydy to ciała stałe o słodkim smaku dobrze rozpuszczalne w wodzie Stosunek wagowy wodoru do tlenu w cząsteczkach tych cukroacutew jest taki sam jak w cząsteczce wody
2 Cząsteczki heksoz zawierają zawsze po sześć atomoacutew węgla Wszystkie są polihydroksyaldehydami utleniają się do kwasoacutew a redukują do alkoholi
3 Monosacharydy ulegają reakcji kondensacji tworząc di- i polisacharydy
Z Kam or 13Proacutebny egzamin maturalny z chemii Poziom podstawowyCopyright by ZamKor spoacutełka z ograniczoną odpowiedzialnością SKA Krakoacutew 2014
Zadanie 28 (1 pkt) 281
Przeprowadzono doświadczenie w ktoacuterym roztwoacuter białka jaja kurzego poddano działaniu stężonego kwa-su azotowego(V) i roztworu siarczanu(VI) miedzi(II) w obecności zasady sodowej Przebieg doświadcze-nia zilustrowano na poniższym rysunku
II
CuSO4(aq) + NaOH(aq)
wodny roztwoacuter białka jaja kurzego
I
stężony HNO3
Zaznacz odpowiedź w ktoacuterej poprawnie opisano spostrzeżenia dokonane w czasie doświadczenia oraz poprawnie zinterpretowano wynikające z nich wnioski
A W obu proboacutewkach zaobserwowano powstanie fioletowego zabarwienia ktoacutere świadczy o obecności wiązań peptydowych w białku
B W proboacutewce I zaobserwowano powstanie żoacutełtego osadu co świadczy o obecności w białku reszt ami-nokwasowych w skład ktoacuterych wchodzi pierścień aromatyczny W proboacutewce II powstało fioletowe zabarwienie ktoacutere świadczy o obecności wiązań peptydowych w białku
C W proboacutewce I zaobserwowano powstanie fioletowego zabarwienia ktoacutere świadczy o obecności wiązań peptydowych w białku W proboacutewce II zaobserwowano powstanie żoacutełtego osadu co świadczy o obec-ności w białku reszt aminokwasowych w skład ktoacuterych wchodzi pierścień aromatyczny
D W proboacutewce I zaobserwowano powstanie żoacutełtego osadu co świadczy o obecności wiązań peptydowych w białku W proboacutewce II nie zaobserwowano objawoacutew reakcji ponieważ białko nie reaguje z siarcza-nem(VI) miedzi(II) i zasadą sodową
Zadanie 29 (1 pkt) 291
W wyniku kondensacji aminokwasoacutew powstają peptydyPoniżej podano wzory dwoacutech aminokwasoacutew
CH
OHseryna (Ser)
H2N COOH
CH2
CH
SHcysteina (Cys)
H2N COOH
CH2
Posługując się wzorami poacutełstrukturalnymi (grupowymi) napisz wzoacuter dipeptydu Cys-Ser
Z Kam or 14Proacutebny egzamin maturalny z chemii Poziom podstawowyCopyright by ZamKor spoacutełka z ograniczoną odpowiedzialnością SKA Krakoacutew 2014
Brudnopis
Z Kam or 10Proacutebny egzamin maturalny z chemii Poziom podstawowyCopyright by ZamKor spoacutełka z ograniczoną odpowiedzialnością SKA Krakoacutew 2014
Informacja do zadań 20 i 21Kwas metanowy (mroacutewkowy) o wzorze HCOOH wykazuje podobnie jak aldehydy właściwości redukujące
Zadanie 20 (1 pkt) 201
Narysuj wzoacuter strukturalny kwasu mroacutewkowego i zaznacz grupę odpowiadającą za redukujące wła-ściwości tego związku
Zadanie 21 (3 pkt) 211 212 213
Zaprojektuj doświadczenie ktoacuterego przebieg potwierdzi że kwas mroacutewkowy ma właściwości redu-kujące
a) Uzupełnij poniższy schemat doświadczenia wpisując nazwę odczynnika wybranego spośroacuted niżej podanych Wybierz warunki potrzebne do przeprowadzenia tej przemiany
ndash wodny roztwoacuter bromu ndash świeżo wytrącony wodorotlenek miedzi(II) ndash roztwoacuter wodorotlenku sodu ndash podwyższona temperatura ndash temperatura pokojowa
HCOOH(aq)
Warunki prowadzenia reakcji
b) Napisz dwie możliwe do zaobserwowania w czasie doświadczenia zmiany potwierdzające fakt że kwas mroacutewkowy ma właściwości redukujące
c) Posługując się wzorami poacutełstrukturalnymi (grupowymi) związkoacutew organicznych napisz w formie cząsteczkowej roacutewnanie zachodzącej reakcji
Z Kam or 11Proacutebny egzamin maturalny z chemii Poziom podstawowyCopyright by ZamKor spoacutełka z ograniczoną odpowiedzialnością SKA Krakoacutew 2014
Zadanie 22 (3 pkt) 221 222
Pewien ester poddano procesowi hydrolizy w wyniku ktoacuterej otrzymanondash kwas monokarboksylowy o masie molowej 74 g molndash1ndash monohydroksylowy II-rzędowy alkohol zawierający 267 wagowych tlenu
Wykonaj odpowiednie obliczenia a następnie narysuj wzoacuter poacutełstrukturalny (grupowy) tego estru
Obliczenia
Wzoacuter estru
Informacja do zadań 23 i 24Poniżej podano wzory związkoacutew organicznych zawierających azot
I CH3ONO2 II C6H5NO2 III CH2(NH2)COOH
IV CH3NO2 V C6H5NH2 VI NH2CH2CH2COOH
Zadanie 23 (1 pkt) 231
Związki nitrowe redukowane wodorem dają odpowiednie aminy
Posługując się wzorami poacutełstrukturalnymi (grupowymi) związkoacutew organicznych zapisz roacutewnanie reakcji redukcji w ktoacuterej substratem jest związek oznaczony numerem II a produktem związek oznaczony numerem V
Roacutewnanie reakcji
Zadanie 24 (2 pkt) 241 242
Wybierz numer przedstawiający wzoacuter związku budującego białko Swoacutej wyboacuter uzasadnij
Numer związku
Uzasadnienie wyboru
Z Kam or 12Proacutebny egzamin maturalny z chemii Poziom podstawowyCopyright by ZamKor spoacutełka z ograniczoną odpowiedzialnością SKA Krakoacutew 2014
Informacja do zadań 25 i 26Przeprowadzono dwa doświadczenia ktoacuterych przebieg umożliwia odroacuteżnienie sacharozy i skrobi
Zadanie 25 (1 pkt) 251
Uzupełnij poniższe zdania wpisując (w odpowiedniej formie) poprawne odpowiedzi wybrane z po-niższego zestawu
zawiesina roztwoacuter właściwy roztwoacuter koloidalny
1 Po wsypaniu do zlewki z chłodną wodą niewielkiej ilości sacharozy otrzymano
2 Po dodaniu do zlewki z chłodną wodą niewielkiej ilości skrobi otrzymano
zaś po ogrzaniu uzyskanej mieszaniny otrzymano
Zadanie 26 (2 pkt) 261 261
a) Uzupełnij poniższy schemat doświadczenia wpisując nazwę odczynnika wybranego spośroacuted po-danych pozwalającego na jednoznaczną identyfikację jednego z cukroacutew
ndash wodny roztwoacuter bromu ndash amoniakalny roztwoacuter Ag2O ndash roztwoacuter I2 w wodnym roztworze KI
roztwoacutersacharozy
roztwoacuterskrobi
I II
b) Opisz możliwe do zaobserwowania w czasie doświadczenia zmiany potwierdzające metodę odroacuteż-nienia tych roztworoacutew
Zadanie 27 (1 pkt) 271
Monosacharydy cukry proste to związki organiczne składające się z węgla wodoru i tlenu Przykładowymi monosacharydami są glukoza i fruktoza
Wypełnij tabelę wpisując literę P jeżeli informacja jest prawdziwa lub literę F jeżeli jest fałszywa
Zdanie PF
1 Monosacharydy to ciała stałe o słodkim smaku dobrze rozpuszczalne w wodzie Stosunek wagowy wodoru do tlenu w cząsteczkach tych cukroacutew jest taki sam jak w cząsteczce wody
2 Cząsteczki heksoz zawierają zawsze po sześć atomoacutew węgla Wszystkie są polihydroksyaldehydami utleniają się do kwasoacutew a redukują do alkoholi
3 Monosacharydy ulegają reakcji kondensacji tworząc di- i polisacharydy
Z Kam or 13Proacutebny egzamin maturalny z chemii Poziom podstawowyCopyright by ZamKor spoacutełka z ograniczoną odpowiedzialnością SKA Krakoacutew 2014
Zadanie 28 (1 pkt) 281
Przeprowadzono doświadczenie w ktoacuterym roztwoacuter białka jaja kurzego poddano działaniu stężonego kwa-su azotowego(V) i roztworu siarczanu(VI) miedzi(II) w obecności zasady sodowej Przebieg doświadcze-nia zilustrowano na poniższym rysunku
II
CuSO4(aq) + NaOH(aq)
wodny roztwoacuter białka jaja kurzego
I
stężony HNO3
Zaznacz odpowiedź w ktoacuterej poprawnie opisano spostrzeżenia dokonane w czasie doświadczenia oraz poprawnie zinterpretowano wynikające z nich wnioski
A W obu proboacutewkach zaobserwowano powstanie fioletowego zabarwienia ktoacutere świadczy o obecności wiązań peptydowych w białku
B W proboacutewce I zaobserwowano powstanie żoacutełtego osadu co świadczy o obecności w białku reszt ami-nokwasowych w skład ktoacuterych wchodzi pierścień aromatyczny W proboacutewce II powstało fioletowe zabarwienie ktoacutere świadczy o obecności wiązań peptydowych w białku
C W proboacutewce I zaobserwowano powstanie fioletowego zabarwienia ktoacutere świadczy o obecności wiązań peptydowych w białku W proboacutewce II zaobserwowano powstanie żoacutełtego osadu co świadczy o obec-ności w białku reszt aminokwasowych w skład ktoacuterych wchodzi pierścień aromatyczny
D W proboacutewce I zaobserwowano powstanie żoacutełtego osadu co świadczy o obecności wiązań peptydowych w białku W proboacutewce II nie zaobserwowano objawoacutew reakcji ponieważ białko nie reaguje z siarcza-nem(VI) miedzi(II) i zasadą sodową
Zadanie 29 (1 pkt) 291
W wyniku kondensacji aminokwasoacutew powstają peptydyPoniżej podano wzory dwoacutech aminokwasoacutew
CH
OHseryna (Ser)
H2N COOH
CH2
CH
SHcysteina (Cys)
H2N COOH
CH2
Posługując się wzorami poacutełstrukturalnymi (grupowymi) napisz wzoacuter dipeptydu Cys-Ser
Z Kam or 14Proacutebny egzamin maturalny z chemii Poziom podstawowyCopyright by ZamKor spoacutełka z ograniczoną odpowiedzialnością SKA Krakoacutew 2014
Brudnopis
Z Kam or 11Proacutebny egzamin maturalny z chemii Poziom podstawowyCopyright by ZamKor spoacutełka z ograniczoną odpowiedzialnością SKA Krakoacutew 2014
Zadanie 22 (3 pkt) 221 222
Pewien ester poddano procesowi hydrolizy w wyniku ktoacuterej otrzymanondash kwas monokarboksylowy o masie molowej 74 g molndash1ndash monohydroksylowy II-rzędowy alkohol zawierający 267 wagowych tlenu
Wykonaj odpowiednie obliczenia a następnie narysuj wzoacuter poacutełstrukturalny (grupowy) tego estru
Obliczenia
Wzoacuter estru
Informacja do zadań 23 i 24Poniżej podano wzory związkoacutew organicznych zawierających azot
I CH3ONO2 II C6H5NO2 III CH2(NH2)COOH
IV CH3NO2 V C6H5NH2 VI NH2CH2CH2COOH
Zadanie 23 (1 pkt) 231
Związki nitrowe redukowane wodorem dają odpowiednie aminy
Posługując się wzorami poacutełstrukturalnymi (grupowymi) związkoacutew organicznych zapisz roacutewnanie reakcji redukcji w ktoacuterej substratem jest związek oznaczony numerem II a produktem związek oznaczony numerem V
Roacutewnanie reakcji
Zadanie 24 (2 pkt) 241 242
Wybierz numer przedstawiający wzoacuter związku budującego białko Swoacutej wyboacuter uzasadnij
Numer związku
Uzasadnienie wyboru
Z Kam or 12Proacutebny egzamin maturalny z chemii Poziom podstawowyCopyright by ZamKor spoacutełka z ograniczoną odpowiedzialnością SKA Krakoacutew 2014
Informacja do zadań 25 i 26Przeprowadzono dwa doświadczenia ktoacuterych przebieg umożliwia odroacuteżnienie sacharozy i skrobi
Zadanie 25 (1 pkt) 251
Uzupełnij poniższe zdania wpisując (w odpowiedniej formie) poprawne odpowiedzi wybrane z po-niższego zestawu
zawiesina roztwoacuter właściwy roztwoacuter koloidalny
1 Po wsypaniu do zlewki z chłodną wodą niewielkiej ilości sacharozy otrzymano
2 Po dodaniu do zlewki z chłodną wodą niewielkiej ilości skrobi otrzymano
zaś po ogrzaniu uzyskanej mieszaniny otrzymano
Zadanie 26 (2 pkt) 261 261
a) Uzupełnij poniższy schemat doświadczenia wpisując nazwę odczynnika wybranego spośroacuted po-danych pozwalającego na jednoznaczną identyfikację jednego z cukroacutew
ndash wodny roztwoacuter bromu ndash amoniakalny roztwoacuter Ag2O ndash roztwoacuter I2 w wodnym roztworze KI
roztwoacutersacharozy
roztwoacuterskrobi
I II
b) Opisz możliwe do zaobserwowania w czasie doświadczenia zmiany potwierdzające metodę odroacuteż-nienia tych roztworoacutew
Zadanie 27 (1 pkt) 271
Monosacharydy cukry proste to związki organiczne składające się z węgla wodoru i tlenu Przykładowymi monosacharydami są glukoza i fruktoza
Wypełnij tabelę wpisując literę P jeżeli informacja jest prawdziwa lub literę F jeżeli jest fałszywa
Zdanie PF
1 Monosacharydy to ciała stałe o słodkim smaku dobrze rozpuszczalne w wodzie Stosunek wagowy wodoru do tlenu w cząsteczkach tych cukroacutew jest taki sam jak w cząsteczce wody
2 Cząsteczki heksoz zawierają zawsze po sześć atomoacutew węgla Wszystkie są polihydroksyaldehydami utleniają się do kwasoacutew a redukują do alkoholi
3 Monosacharydy ulegają reakcji kondensacji tworząc di- i polisacharydy
Z Kam or 13Proacutebny egzamin maturalny z chemii Poziom podstawowyCopyright by ZamKor spoacutełka z ograniczoną odpowiedzialnością SKA Krakoacutew 2014
Zadanie 28 (1 pkt) 281
Przeprowadzono doświadczenie w ktoacuterym roztwoacuter białka jaja kurzego poddano działaniu stężonego kwa-su azotowego(V) i roztworu siarczanu(VI) miedzi(II) w obecności zasady sodowej Przebieg doświadcze-nia zilustrowano na poniższym rysunku
II
CuSO4(aq) + NaOH(aq)
wodny roztwoacuter białka jaja kurzego
I
stężony HNO3
Zaznacz odpowiedź w ktoacuterej poprawnie opisano spostrzeżenia dokonane w czasie doświadczenia oraz poprawnie zinterpretowano wynikające z nich wnioski
A W obu proboacutewkach zaobserwowano powstanie fioletowego zabarwienia ktoacutere świadczy o obecności wiązań peptydowych w białku
B W proboacutewce I zaobserwowano powstanie żoacutełtego osadu co świadczy o obecności w białku reszt ami-nokwasowych w skład ktoacuterych wchodzi pierścień aromatyczny W proboacutewce II powstało fioletowe zabarwienie ktoacutere świadczy o obecności wiązań peptydowych w białku
C W proboacutewce I zaobserwowano powstanie fioletowego zabarwienia ktoacutere świadczy o obecności wiązań peptydowych w białku W proboacutewce II zaobserwowano powstanie żoacutełtego osadu co świadczy o obec-ności w białku reszt aminokwasowych w skład ktoacuterych wchodzi pierścień aromatyczny
D W proboacutewce I zaobserwowano powstanie żoacutełtego osadu co świadczy o obecności wiązań peptydowych w białku W proboacutewce II nie zaobserwowano objawoacutew reakcji ponieważ białko nie reaguje z siarcza-nem(VI) miedzi(II) i zasadą sodową
Zadanie 29 (1 pkt) 291
W wyniku kondensacji aminokwasoacutew powstają peptydyPoniżej podano wzory dwoacutech aminokwasoacutew
CH
OHseryna (Ser)
H2N COOH
CH2
CH
SHcysteina (Cys)
H2N COOH
CH2
Posługując się wzorami poacutełstrukturalnymi (grupowymi) napisz wzoacuter dipeptydu Cys-Ser
Z Kam or 14Proacutebny egzamin maturalny z chemii Poziom podstawowyCopyright by ZamKor spoacutełka z ograniczoną odpowiedzialnością SKA Krakoacutew 2014
Brudnopis
Z Kam or 12Proacutebny egzamin maturalny z chemii Poziom podstawowyCopyright by ZamKor spoacutełka z ograniczoną odpowiedzialnością SKA Krakoacutew 2014
Informacja do zadań 25 i 26Przeprowadzono dwa doświadczenia ktoacuterych przebieg umożliwia odroacuteżnienie sacharozy i skrobi
Zadanie 25 (1 pkt) 251
Uzupełnij poniższe zdania wpisując (w odpowiedniej formie) poprawne odpowiedzi wybrane z po-niższego zestawu
zawiesina roztwoacuter właściwy roztwoacuter koloidalny
1 Po wsypaniu do zlewki z chłodną wodą niewielkiej ilości sacharozy otrzymano
2 Po dodaniu do zlewki z chłodną wodą niewielkiej ilości skrobi otrzymano
zaś po ogrzaniu uzyskanej mieszaniny otrzymano
Zadanie 26 (2 pkt) 261 261
a) Uzupełnij poniższy schemat doświadczenia wpisując nazwę odczynnika wybranego spośroacuted po-danych pozwalającego na jednoznaczną identyfikację jednego z cukroacutew
ndash wodny roztwoacuter bromu ndash amoniakalny roztwoacuter Ag2O ndash roztwoacuter I2 w wodnym roztworze KI
roztwoacutersacharozy
roztwoacuterskrobi
I II
b) Opisz możliwe do zaobserwowania w czasie doświadczenia zmiany potwierdzające metodę odroacuteż-nienia tych roztworoacutew
Zadanie 27 (1 pkt) 271
Monosacharydy cukry proste to związki organiczne składające się z węgla wodoru i tlenu Przykładowymi monosacharydami są glukoza i fruktoza
Wypełnij tabelę wpisując literę P jeżeli informacja jest prawdziwa lub literę F jeżeli jest fałszywa
Zdanie PF
1 Monosacharydy to ciała stałe o słodkim smaku dobrze rozpuszczalne w wodzie Stosunek wagowy wodoru do tlenu w cząsteczkach tych cukroacutew jest taki sam jak w cząsteczce wody
2 Cząsteczki heksoz zawierają zawsze po sześć atomoacutew węgla Wszystkie są polihydroksyaldehydami utleniają się do kwasoacutew a redukują do alkoholi
3 Monosacharydy ulegają reakcji kondensacji tworząc di- i polisacharydy
Z Kam or 13Proacutebny egzamin maturalny z chemii Poziom podstawowyCopyright by ZamKor spoacutełka z ograniczoną odpowiedzialnością SKA Krakoacutew 2014
Zadanie 28 (1 pkt) 281
Przeprowadzono doświadczenie w ktoacuterym roztwoacuter białka jaja kurzego poddano działaniu stężonego kwa-su azotowego(V) i roztworu siarczanu(VI) miedzi(II) w obecności zasady sodowej Przebieg doświadcze-nia zilustrowano na poniższym rysunku
II
CuSO4(aq) + NaOH(aq)
wodny roztwoacuter białka jaja kurzego
I
stężony HNO3
Zaznacz odpowiedź w ktoacuterej poprawnie opisano spostrzeżenia dokonane w czasie doświadczenia oraz poprawnie zinterpretowano wynikające z nich wnioski
A W obu proboacutewkach zaobserwowano powstanie fioletowego zabarwienia ktoacutere świadczy o obecności wiązań peptydowych w białku
B W proboacutewce I zaobserwowano powstanie żoacutełtego osadu co świadczy o obecności w białku reszt ami-nokwasowych w skład ktoacuterych wchodzi pierścień aromatyczny W proboacutewce II powstało fioletowe zabarwienie ktoacutere świadczy o obecności wiązań peptydowych w białku
C W proboacutewce I zaobserwowano powstanie fioletowego zabarwienia ktoacutere świadczy o obecności wiązań peptydowych w białku W proboacutewce II zaobserwowano powstanie żoacutełtego osadu co świadczy o obec-ności w białku reszt aminokwasowych w skład ktoacuterych wchodzi pierścień aromatyczny
D W proboacutewce I zaobserwowano powstanie żoacutełtego osadu co świadczy o obecności wiązań peptydowych w białku W proboacutewce II nie zaobserwowano objawoacutew reakcji ponieważ białko nie reaguje z siarcza-nem(VI) miedzi(II) i zasadą sodową
Zadanie 29 (1 pkt) 291
W wyniku kondensacji aminokwasoacutew powstają peptydyPoniżej podano wzory dwoacutech aminokwasoacutew
CH
OHseryna (Ser)
H2N COOH
CH2
CH
SHcysteina (Cys)
H2N COOH
CH2
Posługując się wzorami poacutełstrukturalnymi (grupowymi) napisz wzoacuter dipeptydu Cys-Ser
Z Kam or 14Proacutebny egzamin maturalny z chemii Poziom podstawowyCopyright by ZamKor spoacutełka z ograniczoną odpowiedzialnością SKA Krakoacutew 2014
Brudnopis
Z Kam or 13Proacutebny egzamin maturalny z chemii Poziom podstawowyCopyright by ZamKor spoacutełka z ograniczoną odpowiedzialnością SKA Krakoacutew 2014
Zadanie 28 (1 pkt) 281
Przeprowadzono doświadczenie w ktoacuterym roztwoacuter białka jaja kurzego poddano działaniu stężonego kwa-su azotowego(V) i roztworu siarczanu(VI) miedzi(II) w obecności zasady sodowej Przebieg doświadcze-nia zilustrowano na poniższym rysunku
II
CuSO4(aq) + NaOH(aq)
wodny roztwoacuter białka jaja kurzego
I
stężony HNO3
Zaznacz odpowiedź w ktoacuterej poprawnie opisano spostrzeżenia dokonane w czasie doświadczenia oraz poprawnie zinterpretowano wynikające z nich wnioski
A W obu proboacutewkach zaobserwowano powstanie fioletowego zabarwienia ktoacutere świadczy o obecności wiązań peptydowych w białku
B W proboacutewce I zaobserwowano powstanie żoacutełtego osadu co świadczy o obecności w białku reszt ami-nokwasowych w skład ktoacuterych wchodzi pierścień aromatyczny W proboacutewce II powstało fioletowe zabarwienie ktoacutere świadczy o obecności wiązań peptydowych w białku
C W proboacutewce I zaobserwowano powstanie fioletowego zabarwienia ktoacutere świadczy o obecności wiązań peptydowych w białku W proboacutewce II zaobserwowano powstanie żoacutełtego osadu co świadczy o obec-ności w białku reszt aminokwasowych w skład ktoacuterych wchodzi pierścień aromatyczny
D W proboacutewce I zaobserwowano powstanie żoacutełtego osadu co świadczy o obecności wiązań peptydowych w białku W proboacutewce II nie zaobserwowano objawoacutew reakcji ponieważ białko nie reaguje z siarcza-nem(VI) miedzi(II) i zasadą sodową
Zadanie 29 (1 pkt) 291
W wyniku kondensacji aminokwasoacutew powstają peptydyPoniżej podano wzory dwoacutech aminokwasoacutew
CH
OHseryna (Ser)
H2N COOH
CH2
CH
SHcysteina (Cys)
H2N COOH
CH2
Posługując się wzorami poacutełstrukturalnymi (grupowymi) napisz wzoacuter dipeptydu Cys-Ser
Z Kam or 14Proacutebny egzamin maturalny z chemii Poziom podstawowyCopyright by ZamKor spoacutełka z ograniczoną odpowiedzialnością SKA Krakoacutew 2014
Brudnopis
Z Kam or 14Proacutebny egzamin maturalny z chemii Poziom podstawowyCopyright by ZamKor spoacutełka z ograniczoną odpowiedzialnością SKA Krakoacutew 2014
Brudnopis