YASAM SÜRDÜRÜLEBİLİR

YAŞAM SÜRDÜRÜLEBİLİR

EL ELE VEREREK NELER YAPABİLİRİZ?

Biz paylaşır, biz destekler, biz ilham veririz.

We Share, We Support, We Inspire.

Serdar Sağlamtunç, FCSI , 28 Kasım 2014





• Kuruluşu 1950, Amerika• 1955 12 üye• 1968 100 üye• 1986 600 üye, 32 üye Avrupa • 1995 1,000 üye• 2014 1,300 üye, 46 ülke



FCSI Üyelik Tipleri• FCSI Proje Danışmanı (DC)• FCSI İşletme Danışmanı (MAS)• Firmalar • Firma çalışanları• Öğrenciler• Emekliler



• Yazı tura atarak kazanma kaybetme risk oranı %50dir

• Zar atarak kazanma olasılığı 1/36dır

• Bilgi ve deneyim ile kazanım olağandır





YAŞAM• İnsan (ve tüm yaşam formları)• Gıda• Su • Hava• Toprak• Ağaç



• İnsan dünyanın kendisi için yaratıldığını düşünür, belki bazı yönlerden haklıdır

• Yaşam sürekli bir mücadele ve savaşım olarak insanlara öğretilmektedir

• Ama etrafımızın çevrili olduğu faydalı ve zararlı yaşam formları ile kaderimiz aynı



• Bizlere okulda öğretilen al-ver kuramıdır ki bu tamamen yanlıştır. Neden mi?

• Dünyanın yaşamı sürdürme kuramı ver-al şeklindedir. Buna karşı durabilir miyiz?

• Tohumu toprağa vermeden herhangi bir şey hasat edilebilir mi? Değişmeliyiz!





• Organik gıda üretimi

• Tohum ıslahı, çeşitlendirmesi

• Tahıl / sebze / meyve

• Et – kırmızı, kanatlı, balık



• Günlük yaşam kalitesi için gerekli olan enerjiyi önce besinlerden alırız

• Gıdadan alınan enerjiyi tam özümsemek için yediklerimizi beğenmeliyiz

• Gıda üretiminde lezzet ve kalite bu işin en önemli anahtarlarıdır



• Avrupa'da her yıl sağlıklı, yenilebilir gıdanın % 50'ye yakın miktarı müşteriye ulaşamadan tüm gıda tedarik zinciri boyunca kayıp ve atık hale geliyor

• AB ülkelerinde 90 milyon ton veya kişi başı 180 kg atık oluşur ve gerekli önlem alınmazsa 2020 yılında bu miktar 126 milyon ton, yani % 40 artışı işaret ediyor!



• FAO (BM Gıda ve Tarım Örgütü) tahminine göre 2050 yılı dünya nüfusu 7 milyardan 9 milyara çıkacak. Bunun anlamı bugünden %70 daha fazla gıda gereksinimi duyulacağıdır

• FAO verilerine göre 925 milyon kişi yetersiz beslenme riski altındadır. Rahatsız edici bu rakamlarla 2015 de Binyıl Kalkınma Hedefine ulaşamayacağı düşünülmektedir



• Dünya hububat üretimi 1960 da 824 milyon tondan artış göstererek 2010 yılında 2,2 milyar tona çıkmıştır

• Eğer küresel hububat üretimi bu oranda artarsa, 2050 yılında dünya nüfusunu doyuracak miktarda olacaktır



• Aynı zamanda hasat sonrası kayıp miktarı olan %14 ve diğer şekillerde, dağıtımla ve ev atıklarıyla oluşan %15 kayıp önlenirse

• 2050 yılına kadar gereksinim duyulan beşte üç oranında arz artışı kolaylıkla karşılanabilir





• İnsan ve diğer canlı yaşam formları ile dünyanın yaklaşık %70 i sudur

• İçilebilir nitelikteki su evrendeki tüm su miktarının % 0,3 ü kadardır

• Suyun sadece işimiz için yeterli olan miktarını kullanmak mühendisliktir



• İşletme olarak suya verilen para kadar atık suya da para vermekteyiz

• Ekonomik su kullanarak buradaki iki maliyeti de düşürmek olasıdır

• Tasarrufla ilgili çalışmalara projelendirme aşamasında başlamalıdır



• 1 araç 200 lt su ile yıkansa, Türkiye’de 18,5 milyon araç olduğu dikkate alınırsa

• İstanbul’da 3,5 milyon araç, haftada 1 kez yıkama ile 700,000 ton su harcar

• Yılda 52 hafta hesabı ile 36,4 Milyon ton temiz su kullanılmaktadır





• Nefes alarak yaşamımızı sürdürürüz ve hava etrafımızdaki her şeyi kaplar

• Her şeyin üstünü örter, temiz ise temiz olarak kirli ise kirlenmiş şekilde

• Toz, çimento, asbest, egzoz, ilaçlama bize kimyasal savaş etkisi yaşatmaktadır



• Havanın içindeki kirlilik tüm canlı yaşam formlarının da üzerini kaplar

• Nefes veya ozmos etkisiyle hava içindeki her parçacık bünyenin içerisine girer

• Bina ve araçların üzerini örten kirliliği temizlemek için çok büyük su harcanır



• Gıda atıkları sadece, etik, ekonomik, sosyal ve beslenme ile ilgili değildir

• Bunlar aynı zamanda sağlık ve çevre etkilerini beraberinde getirmektedir

• Tüketilmemiş gıda yığını atıkları CO₂ ten 21 kat daha fazla sera gazı üretir





• Toprağın üst kısmı ekosistemin en önemli ve hayati kısmıdır

• Organik maddelerin birikip, ayrışıp su ile birlikte köklere ulaştığı yerdir

• Ayrıca binlerce canlı organizma türleri sadece bu kısımda yaşayabilir



• Seller toprağın en verimli üst kısımlarını süpürerek kaybolmasına neden olur

• Türkiye her yıl 1 mm toprak, 10 yılda 1 CM toprak kaybetmektedir

• Ülke yüzölçümü 800,000 km², her yıl binlerce kamyon toprak kaybolmaktadır



• Japon’ lar “Ürün değil toprak önemlidir, ona çok iyi bakmak gerekir” derler

• Kumlanma çöl oluşumuna giden yoldur. TEMA yıllardır uyarıyor dinleyen var mı?

• Erozyon önlenebilir, topraklar yeniden geri kazanılabilir, eğer istenirse…





• Büyük alanlar bilimsel usuller takip edilerek ağaçlandırılmalıdır

• Betonlaşma ağaç dikilerek önlenebilir, çim ve çiçek değil ağaç önemlidir

• Tabiatı takip ederek dünya anayı sağlıklı haline geri döndürmek olasıdır



• Ağaçlar, ormanlar, meralar toprağı tutarak kaybını önler

• Çim yerine ağaç dikmeyi kabul etmeli ve olabildiğince çok fazla ağaç ekmeliyiz

• Toprağın betonla en az oranda buluşması için mimari tarzlar değişmelidir







• Güneş enerjisi • Rüzgar enerjisi• Okyanus – dalga enerjisi• Isı pompası• Jeotermal enerji• Biyoyakıt



• Güneş enerjisi – ısıtma ve elektrik• Su tasarrufu ve az kullanma usulleri• Isı geri kazanımı – HVAC, davlumbaz• Elektrik tasarrufu – harcama kontrol• Atıkların azaltılması - ekonomi• Deterjan ve kimyasal kullanmama• Atık yönetimi – enerji elde etmek



• Temiz enerji türleri fosil yakıtlara karşı artan oranlarda hem ısıtma hem aydınlatmada kullanılıyor

• ABD her yıl 1,4 milyon güneş evini temiz enerji sistemine bağlamaktadır



• Kimyasal madde kullanmadan yıkama yapmak olanakları mevcuttur

• Atık ortaya çıkartmayan tesis planlaması ve işletilmeleri olanaklıdır

• Enerji üreterek çevreyi kirletmeyen sistemlerin kullanılması olasıdır





• Gıda üretim tesis ve sistemlerinde karbon ayak izi duyarlılığı yaratmak

• İşletmelere düşük karbon salınımı için projeler ve tasarımlar yapmak

• Mönü planlamasında karbon salınımı azaltma çalışması uygulamak



• Gıdanın tohumdan yiyecek hale gelme süresi haftalar ve aylar sürer

• Gıdanın hazırlanması, pişirilmesi, sunumu birkaç saat zaman alır

• Gıdanın tüketilmesi 15-30 dakika. Projeler itinalı yapılırsa kazanım olur



• Karbon ayak izi bilinci dünya çapında tüm doğal kaynakları korur

• Kendi sağlığımız ve gelecek nesillerin yaşam kalitesini artırıcı rol oynar

• Açlık yerine daha çok insanın güvenli ve doğru beslenmesini temin eder







• Dünyada 7 milyar insandan 870 milyonu, ya da sekizde bir açtır

• Gelişmiş ülkelerde yetersiz beslenen kişi sayısı 17 milyon iken

• Gelişmekte olan ülkelerde aç insan sayısı 853 milyon kişidir



• Çocuklar ne yazık ki dünyada yetersiz beslenmenin en görünür kurbanlarıdır

• Bu, kötü beslenen anne ile doğumdan önce başlar; ölüm oranı 6 da 1 dir

• Kalanlar zor öğrenme, zihinsel gerilik, kötü sağlık ve ölüm ile karşılaşır



• 240 kg mısırdan elde edilen etanol, bir SUV aracın 100 lt yakıtını sağlar

• 240 kg mısır bir insanın bir yıllık normal beslenmesini sağlayabilir

• Günlük kalori 2.000-2.700, 100 gr mısır 342 kal, 650 gr mısır 2.222 kal





YENİLİKLER

• Yenilebilir plastik olmayan torbalar ekolojik dengeye destek verecektir

• Sodyum Aljinat, Kalsiyum Klorür ve su ile bu imalat kolaylıkla yapılıyor



• Sürdürülebilir bir gelecek için BM Gıda ve Tarım (FAO) önerisiyle 2014 yılı

• BM 66. Genel Kurulunda Uluslararası Aile Çiftçiliği Yılı kabul edildi

• Aile çiftçiliği kırsal kalkınma ve gıda güvencesi için anahtar olabilir



• Yosun canlı organizmalarına destek olarak çok çeşitli kullanım bulacaktır

• Nanoteknoloji ve fosil diyatome kullanılarak ürün saklamak kolaylaşacaktır



• Ozon kimyasal yerine kullanılacak, çevre ve atıklar kontrol altına alınacaktır

• Temizlik, arıtma ve düşük ısı ile büyük tasarruflar söz konusudur





UFUK AÇICILAR

• Kimya ve ilaç sektörü ortadan kalksa ne olur veya neyle karşılaşırız?

• Sizce deterjanların olmadığı yeni bir dünya daha temiz görünebilir mi?



• Günlük tüketilen gıdalardan %10 kısıntı yaparsak neyle karşılaşabiliriz?

• Temiz enerji kullanarak bugün sıkıntı

çektiğimiz nelerden kurtulabiliriz?



• Sizce ilaçların olmadığı ama herkesin sağlıklı olduğu bir dünya olabilir mi?

• Ebola gibi dünyayı tehdit eden büyük salgınların çok basit tedavi usulleri var mı?





Sosyal Hedef ve Dünya Anayı kurtarma fonları (mly USD)Temel Sosyal HedefleriEvrensel ilköğretim 10Yetişkin okuma yazma eğitimi 4 Okul yemek programları 3Kadın, bebek, okul öncesi çocuk yardımı 4 Sağlıklı üreme ve aile planlaması 21 Evrensel temel sağlık 33

Toplam 75



Dünya Anayı Kurtarma HedefleriAğaç dikme 23Ekilecek arazide humus koruması 24 Meraların ıslahı 9Balık üretme ıslahı 13Su havzaları ıslahı 10 Biyolojik çeşitliliği koruma 31

Toplam 110

Genel Toplam 185



ABD Askeri Bütçe 661Bütçe payı % 28

Dünya Askeri Bütçe 1,522Bütçe payı % 12 (SIPRI ve www.earth-policy.org)



• Olumsuz düşünce sahipleri her fırsatı zorluk olarak görürler

• Olumlu düşünce sahipleri her zorluğu bir fırsat görürler

• HANGİSİ SİZSİNİZ?



TEŞEKKÜRLER.

Serdar Sağlamtunç, FCSI

Documents

YASAM SÜRDÜRÜLEBİLİR