22
Wykorzystanie oceny zdrowia finansowego podmiotu do planowania finansowego B. Kałuzińska Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu, D. Cebula Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu, J. Mazurkiewicz Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu, M. Knoska Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu, S. Zuchora Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu Streszczenie Celem pracy jest przeprowadzenie analizy kondycji finansowej trzech polskich instytucji. Badaniu zostały poddane organizacja non-profit, instytucja finansowa oraz przedsiębiorstwo produkcyjne. Dane potrzebne do obliczeń pochodzą ze sprawozdań finansowych tych jednostek za lata 2009-2011. Podstawą badań jest indeks kondycji finansowej, który został opracowany przez J. Zietlowa. Model ten stanowi innowacyjne rozwiązanie, ponieważ obejmuje trzy podstawowe składniki stabilności finansowej – wypłacalność, płynność i elastyczność finansową. Ponadto, składa się on z piętnastu wskaźników, które zostały sklasyfikowane w cztery grupy czasowe: ogólną, natychmiastową, krótkoterminową i średnioterminową. Skonstruowany przez J. Zietlowa indeks umożliwia przeprowadzenie wielowymiarowej i skrupulatnej analizy, zwłaszcza w instytucjach non- profit dla których był stworzony. Słowa kluczowe: kondycja finansowa, model John Zietlow, organizacja non-profit

Wykorzystanie oceny zdrowia finansowego podmiotu do ... · instytucjom non profit kierunku na długoterminową stabilność1. Organizacacje non profit nie skupiają się na osiąganiu

  • Upload
    others

  • View
    1

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: Wykorzystanie oceny zdrowia finansowego podmiotu do ... · instytucjom non profit kierunku na długoterminową stabilność1. Organizacacje non profit nie skupiają się na osiąganiu

Wykorzystanie oceny zdrowia finansowego podmiotu do planowania

finansowego

B. Kałuzińska Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu,

D. Cebula Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu,

J. Mazurkiewicz Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu,

M. Knoska Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu,

S. Zuchora Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu

Streszczenie

Celem pracy jest przeprowadzenie analizy kondycji finansowej trzech polskich

instytucji. Badaniu zostały poddane organizacja non-profit, instytucja finansowa oraz

przedsiębiorstwo produkcyjne. Dane potrzebne do obliczeń pochodzą ze sprawozdań

finansowych tych jednostek za lata 2009-2011. Podstawą badań jest indeks kondycji

finansowej, który został opracowany przez J. Zietlowa. Model ten stanowi innowacyjne

rozwiązanie, ponieważ obejmuje trzy podstawowe składniki stabilności finansowej –

wypłacalność, płynność i elastyczność finansową. Ponadto, składa się on z piętnastu

wskaźników, które zostały sklasyfikowane w cztery grupy czasowe: ogólną, natychmiastową,

krótkoterminową i średnioterminową. Skonstruowany przez J. Zietlowa indeks umożliwia

przeprowadzenie wielowymiarowej i skrupulatnej analizy, zwłaszcza w instytucjach non-

profit dla których był stworzony.

Słowa kluczowe: kondycja finansowa, model John Zietlow, organizacja non-profit

Page 2: Wykorzystanie oceny zdrowia finansowego podmiotu do ... · instytucjom non profit kierunku na długoterminową stabilność1. Organizacacje non profit nie skupiają się na osiąganiu

2

Use the financial health of an organization in financial planning

Abstract

The main purpose of this paper is the financial analysis of economic health of three

Polish institutions. The first one belongs to nonprofit sector, the second is a financial

institution and the last – a manufacturing company. Data is derived from the financial

statements for the last three commonly available years (2009-2011). The analysis is

performed on the basis of the Financial Health Index worked out by John Zietlow. It offers

a path-breaking solution which combines three key components of financial sustainability –

solvency, liquidity and financial flexibility. Furthermore, it includes 15 financial indicators

categorized into four classes: general, immediate-term, short-term and medium-term.

Thereby, the index enables institutions, especially nonprofits, to carry out an extremely

comprehensive analysis.

Key words: financial health, nonprofit sector, John Zietlow

JEL classification: A10

Recenzent 1: P. Szymański

Link do pierwszej recenzji:

http://figshare.com/articles/Reflections_on_the_work_Use_the_financial_health_of_an_organ

ization_in_financial_planning_/971423

Recenzent 2: E. Manaj

Link do drugiej recenzji:

http://figshare.com/articles/Refleksje_na_temat_pracy_Wykorzystanie_oceny_zdrowia_finans

owego_podmiotu_do_planowania_finansowego_autorstwa_D_Cebula_B_Ka_uzi_ska_M_Kn

oska_J_Mazurkiewicz_S_Zuchora/971448

Page 3: Wykorzystanie oceny zdrowia finansowego podmiotu do ... · instytucjom non profit kierunku na długoterminową stabilność1. Organizacacje non profit nie skupiają się na osiąganiu

3

WSTĘP

Kluczowe zadanie modelu stworzonego przez J. Zietlowa polega na nadaniu

instytucjom non profit kierunku na długoterminową stabilność1. Organizacacje non profit nie

skupiają się na osiąganiu zysków, co wyróżnia je wśród innych instytucji 2. Tego typu

organizacje mają obowiązek przekazać całość osiągniętego w danym roku zysku na

działalność statutową.3. W związku z tym pierwszą instytucją braną pod uwagę do niniejszej

analizy jest organizacja non profit, która specjalizuje się w pomocy dorosłym osobom

niepełnosprawnym.

Do porównania wyników wybrano również instytucję finansową, która jest

regulowana prawem bankowym. Zbadanie sytuacji ekonomicznej tej instytucji jest bardzo

ważne, aby móc odpowiednio zarządzać tym podmiotem w czasach stale rosnącej konkurencji

i wzrostu niepewności w sektorze4. Dla głębszej analizy wzięto również pod uwagę

przedsiębiorstwo produkcyjne z branży spożywczej a dokładniej mleczarskiej, które

specjalizuje się w produkcji twarożków, serków wiejskich oraz śmietan.

Aby poprawnie dokonać analizy kondycji finansowej poprzez model J. Zietlowa,

wykorzystano sprawozdania finansowe poszczególnych instytucji, które przedstawiają

informacje o sytuacji finansowej badanych jednostek.5.

TREŚĆ PRACY

Dzięki badaniu kondycji finansowej jednostek, przedsiębiorstwo ma możliwość

podjąć odpowiednie decyzje, związane z ciągłymi zmianami na rynku. Jest to zatem bardzo

ważny składnik w procesie zarządzania przedsiębiorstwem6. Taka analiza bazuje na

1 A Financial Health Index for Achieving Financial Sustainability, John Zietlow, (September 26, 2012),

http://ssrn.com/abstract=2049022 (ostatni dostęp: 15 listopada 2013), s. 3 2 Accounting and Financial Reporting for Governmental and Nonprofit Organizations: basic concepts, Robert

W. Ingram, Russell J. Petersen, Susan Work Martin, McGraw-Hill, Inc., USA, (1991), ISBN 0-07-031714-3, s.

4-5 3 Działalność organizacji pozarządowych na rzecz realizacji celów publicznych, Przemysław Kledzik, Difin SA,

Warszawa, (2013), ISBN 978-83-7641-890-2, s. 252-254 4 Analiza finansowa banku, Adam Kopiński, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa, (2008), ISBN

978-83-208-1756-0, s. 7 5 Sprawozdanie finansowe bez tajemnic, pod red. Gertrudy K. Świderskiej i Wojciecha Więcława, Difin ,

Warszawa, (2006), ISBN 83-7251-592-1, rozdział 2, s. 1 6 Ocena kondycji finansowej przedsiębiorstwa, Robert Kowalak, Ośrodek Doradztwa i Doskonalenia Kadr

Sp. z o.o., Gdańsk, (2003), ISBN 83-71877-39-0, s. 5

Page 4: Wykorzystanie oceny zdrowia finansowego podmiotu do ... · instytucjom non profit kierunku na długoterminową stabilność1. Organizacacje non profit nie skupiają się na osiąganiu

4

określonych modelach i metodach badawczych.7. Opracowany przez J. Zietlowa indeks

kondycji finansowej (ang. Financial Health Index, FHI, Ф) przedstawia innowacyjne

podejście do tych metod. Jego podstawą jest wieloczynnikowa ocena, która obejmuje 15

indywidualnych wskaźników opierające się na trzech kryteriach: elastyczności, wypłacalności

i płynności finansowej8.

Płynność finansowa oznacza zdolność do terminowego regulowania bieżących

zobowiązań9. Wypłacalność świadczy o tym czy przedsiębiorstwo jest w stanie wywiązać się

w terminie z zobowiązań ogółem10

. Jest zatem konieczne aby rozróżniać te dwa

zagadnienia11

. Natomiast elastyczność finansowa jest to zdolność do szybkiego reagowania na

niespodziewane zmiany w przepływach pieniężnych oraz na ewentualne perspektywy

inwestycyjne12

.

Patrząc na horyzont czasowy można wyróżnić 4 podgrupy wskaźników (ogólną,

natychmiastową, krótkoterminową i średnioterminową), które w ostateczności dadzą FHI13

.

PODGRUPA OGÓLNA (horyzont czasowy od 0 do 36 miesięcy)

1. Logarytm naturalny z wieku (ang. Natural Logarithm of Age)

Logarytm naturalny wieku mierzy trwałość organizacji, co wyraża się w jego wzroście

wraz z upływem czasu14

.

Tabela 1. Logarytm naturalny z wieku

7 Analiza finansowa, Bożyna Pomykalska, Przemysław Pomykalski, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa,

(2007), ISBN 83-01-14871-3, s. 15-16 8 op. cit., A Financial…, John Zietlow, s. 1-2 9 Analiza finansowa, Tadeusz Dudycz, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej im. Oskara Langego we

Wrocławiu, Wrocław, (1999), ISBN 83-7011-399-0, s. 39 10

Rentowność a wypłacalność przedsiębiorstw, Konrad Stępień, Difin, Warszawa, (2008), ISBN 978-83-7251-

831-6, s. 42 11

Ocena przedsiębiorstwa według standardów światowych, Tomasz Jachna, Maria Sierpińska, Wydawnictwo

Naukowe PWN, (2005), ISBN 83-01-14563-3, s. 145 12

Financial Flexibility and Corporate Cash Policy, Tao Chen, Jarrad Harford, Chen Lin, (Lipiec 2013),

www.ckgsb.edu.cn/Userfiles/doc/Financial_Flexibility_Aug_2013_upd.pdf, (ostatni dostęp: 25 listopada 2013),

s. 2 13 op. cit., A Financial…, John Zietlow, s.2 14

Ibidem, s.18

Page 5: Wykorzystanie oceny zdrowia finansowego podmiotu do ... · instytucjom non profit kierunku na długoterminową stabilność1. Organizacacje non profit nie skupiają się na osiąganiu

5

Źródło: Opracowanie własne na podstawie J. Zietlow „A Financial Health Index for Achieving Financial

Sustainability”, (September 26, 2012), http://ssrn.com/abstract=2049022 (ostatni dostęp: 11 marca 2014) oraz

sprawozdań finansowych dostępnych na Monitorze B

Jak można zauważyć w powyższej tabeli instytucja finansowa osiągnęła najwyższą wartość

wskaźnika, co może świadczyć o tym, że posiada najlepszą reputację. Zapewnia to

elastyczności finansową tej instytucji.

2. Logarytm naturalny z wielkości instytucji (ang. Natural Logarithm of Size)

Przy obliczaniu wskaźnika logarytmu naturalnego z wielkości instytucji, przyjmuje

się sumę całkowitych przychodów i dochodów, pomniejszoną o straty ze zbycia

niefinansowych aktywów trwałych15

. Logarytm ten stanowi miarę dostępu do rynków

kapitałowych oraz do poziomu asymetrii informacji. Ma to wpływ na elastyczność finansową

instytucji, w związku z czym umożliwia dokonywania szybkich decyzji na zmiany

zachodzące na rynku16

.

15

Ibidem, tabela 1, s. 1 16

Ibidem, s. 18

Rok Okres

funkcjonowania

działalności

Wiek Logarytm naturalny

z wieku

Instytucja non-profit

2009 2003 – 2009 6 1,79

2010 2003 – 2010 7 1,95

2011 2003 – 2011 8 2,08

Instytucja finansowa

2009 1924 – 2009 85 4,44

2010 1924 – 2010 86 4,45

2011 1924 – 2011 87 4,47

Przedsiębiorstwo produkcyjne

2009 1965– 2009 44 3,78

2010 1965 – 2010 45 3,81

2011 1965 – 2011 46 3,83

Page 6: Wykorzystanie oceny zdrowia finansowego podmiotu do ... · instytucjom non profit kierunku na długoterminową stabilność1. Organizacacje non profit nie skupiają się na osiąganiu

6

Tabela 2. Logarytm naturalny z wielkości instytucji

Rok Rozmiar Logarytm naturalny

z wielkości instytucji

Instytucja non-profit

2009 17 275 121,46 16,71

2010 14 988 127,49 16,56

2011 13 815 947,83 16,66

Instytucja finansowa

2009 1 176 315 14,03

2010 1 442 794 14,39

2011 1 994 111 14,67

Przedsiębiorstwo produkcyjne

2009 398 573 483,49 19,84

2010 449 745 991,54 19,93

2011 578 559 485,76 20,18

Źródło: : Opracowanie własne na podstawie J. Zietlow „A Financial Health Index for Achieving Financial

Sustainability”, (September 26, 2012), http://ssrn.com/abstract=2049022 (ostatni dostęp: 11 marca 2014) oraz

sprawozdań finansowych dostępnych na Monitorze B

Najbardziej stabilną sytuacją charakteryzuje się przedsiębiorstwo produkcyjne,

którego wartości wskaźnika zwiększają się. Natomiast najniższy wskaźnik osiągnęła

instytucja finansowa.

3. Wskaźnik niestabilności aktywów (ang. Asset Instability Index)

( ) √∑( )

Jako yT

przyjmuje się trend całkowitych aktywów na okres t, określony za pomocą

wzoru: yT = a + bt

17.

17

Ibidem, tabela 1, s.1

Page 7: Wykorzystanie oceny zdrowia finansowego podmiotu do ... · instytucjom non profit kierunku na długoterminową stabilność1. Organizacacje non profit nie skupiają się na osiąganiu

7

Tabela 3. Wskaźnik niestabilności aktywów

Rok yT Wskaźnik niestabilności

aktywów

Instytucja non-profit

2009 -2566105,773t + 8687306,22 376 189,15

2010 9371353,083t + 6050187,32 1 619 338,92

2011 19758092,63t + 3656557,296 490 970,90

Instytucja finansowa

2009 19184544t + 2158782,8 1 108 147,77

2010 18877061,07t + 3420798 513 228,10

2011 23616952,80t + 2703658 175 165,06

Przedsiębiorstwo produkcyjne

2009 83115269,8t + 31095838,87 1514804,27

2010 -129295851,6t + 96976694,45 45715366,76

2011 -178443017,7t + 133837414 63090682,44

Źródło: Opracowanie własne na podstawie J. Zietlow „A Financial Health Index for Achieving Financial

Sustainability”, (September 26, 2012), http://ssrn.com/abstract=2049022 (ostatni dostęp: 11 marca 2014) oraz

sprawozdań finansowych dostępnych na Monitorze B

Współczynniki kierunkowe funkcji trendu w przypadku instytucji non - profit oraz

przedsiębiorstwa produkcyjnego osiągnęły co najmniej w jednym roku ujemna wartość.

Jednakże w przypadku organizacji non – profit ujemny współczynnik można zauważyć tylko

w roku 2009, a w przedsiębiorstwie produkcyjnym dochodzi do spadku aktywów od 2010

roku. Zatem wzrost aktywów na przestrzeni całego okresu występuje wyłącznie w instytucji

finansowej. Największe wzrosty odnotowała instytucja non-profit, mimo wystąpienia

ujemnych wartości w pierwszym badanym roku. Największą niestabilnością aktywów

charakteryzuje się przedsiębiorstwo produkcyjne. W przypadku instytucji finansowej poziom

wskaźnika stopniowo się zmniejszał, co jest pożądanym zjawiskiem.

PODWSKAŹNIK OGÓLNY (ang. General Subscore)

( ) 18 ( ) ( )

( )

18

Ibidem ,s. 28

Page 8: Wykorzystanie oceny zdrowia finansowego podmiotu do ... · instytucjom non profit kierunku na długoterminową stabilność1. Organizacacje non profit nie skupiają się na osiąganiu

8

Tabela 4. Podwskaźnik ogólny

Podwskaźnik ogólny

Rok Instytucja

non-profit

Instytucja

finansowa

Przedsiębiorstwo

produkcyjne

2009 3,99 - 0,90 -3,87

2010 -8,30 5,18 -445,82

2011 3,19 8,67 -619,46

Źródło: Opracowanie własne na podstawie J. Zietlow „A Financial Health Index for Achieving Financial

Sustainability”, (September 26, 2012), http://ssrn.com/abstract=2049022 (ostatni dostęp: 11 marca 2014) oraz

sprawozdań finansowych dostępnych na Monitorze B

Instytucja finansowa przejawia dynamiczny wzrost podwskaźnika, natomiast

przedsiębiorstwo produkcyjne wykazuje duże spadki wartości badanego wskaźnika. Wartość

podwskaźnika instytucji non - profit tylko w 2010 roku osiągnął wysoki spadek, co mogło

być spowodowane wysoką niestabilnością aktywów w tym roku.

PODGRUPA NATYCHMIASTOWA (horyzont czasowy od 0 do 3 miesięcy)

4. Wskaźnik wystarczalności rezerwy gotówkowej (ang. Cash Reserve Sufficiency Ratio)

( ) 19

Tabela 5. Współczynnik wystarczalności rezerwy gotówkowej

Wskaźnik wystarczalności rezerwy gotówkowej

Rok Instytucja

non-profit

Instytucja

finansowa

Przedsiębiorstwo

produkcyjne

2009 2,27 3,19 0,84

2010 1,43 2,99 0,86

2011 1,09 1,15 0,83

Źródło: Opracowanie własne na podstawie J. Zietlow „A Financial Health Index for Achieving Financial

Sustainability”, (September 26, 2012), http://ssrn.com/abstract=2049022 (ostatni dostęp: 11 marca 2014) oraz

sprawozdań finansowych dostępnych na Monitorze B

Pożądane są wysokie wartości wskaźnika wystarczalności rezerwy gotówkowej,

ponieważ oznacza to lepszą kondycję finansową. Ostatecznie wysokość tego wskaźnika

powinna wynosić 1.20

Przedsiębiorstwo produkcyjne nie spełnia tej wartości, co może

19

Ibidem, tabela 1, s.2 20

Ibidem, s. 20

Page 9: Wykorzystanie oceny zdrowia finansowego podmiotu do ... · instytucjom non profit kierunku na długoterminową stabilność1. Organizacacje non profit nie skupiają się na osiąganiu

9

świadczyć o niedostatecznie dużej ilości gotówki posiadanej przez jednostkę. Wskaźnik dla

instytucji finansowej stopniowo zmniejszał się od wartości 3,19 do 1,15. Świadczy to o nie

najlepszej kondycji finansowej instytucji, mimo to środki pieniężne wystarczyły aby pokryć

wszelkie wydatki. Podobna sytuacja wystąpiła w instytucji non-profit, w której środki

pieniężne starczyły tylko na pokrycie niezbędnych wydatków.

5. Zmodyfikowany wskaźnik gotówkowy (ang. Modified Cash Ratio)

( ) 21

W przypadku zmodyfikowanego wskaźnika gotówkowego pożądane są wyższe

wartości, których zwiększenie oznacza poprawę wypłacalności, czyli polepszenie się

kondycji finansowej22

.

Tabela 6. Zmodyfikowany wskaźnik gotówkowy

Zmodyfikowany wskaźnik gotówkowy

Rok Instytucja

non-profit

Instytucja

Finansowa

Przedsiębiorstwo

produkcyjne

2009 -0,79 0,017 0,084

2010 0,07 0,005 -0,008

2011 -0,64 0,12 -0,011

Źródło: Opracowanie własne na podstawie J. Zietlow „A Financial Health Index for Achieving Financial

Sustainability”, (September 26, 2012), http://ssrn.com/abstract=2049022 (ostatni dostęp: 11 marca 2014) oraz

sprawozdań finansowych dostępnych na Monitorze B

Kondycja finansowa badanych jednostek bazując na danym wskaźniku jest bardzo

słaba. Mimo to najlepszą sytuację reprezentuje instytucja finansowa. Natomiast największy

spadek nastąpił w przypadku instytucji non-profit.

6. Docelowa płynność Lambda (ang. Target Liquidity Lambda, TLL)

( ) 23

21

Ibidem, tabela 1, s. 2 22

Ibidem, s. 20 23

Cash & Investments Management for Nonprofit Organizations, John Zietlow, Alan G. Seidner, John Wiley &

Sons, Inc., USA, (2007), ISBN 978-0-471-74165-7, s. 16-17

Page 10: Wykorzystanie oceny zdrowia finansowego podmiotu do ... · instytucjom non profit kierunku na długoterminową stabilność1. Organizacacje non profit nie skupiają się na osiąganiu

10

Tabela 7. Docelowa płynność Lambda

Docelowa płynność Lambda

Rok Instytucja

non-profit

Instytucja

Finansowa

Przedsiębiorstwo

produkcyjne

2009 0,91 0,66 13,91

2010 0,66 0,84 10,19

2011 0,53 1,60 10,20

Źródło: Opracowanie własne na podstawie J. Zietlow „A Financial Health Index for Achieving Financial

Sustainability”, (September 26, 2012), http://ssrn.com/abstract=2049022 (ostatni dostęp: 11 marca 2014) oraz

sprawozdań finansowych dostępnych na Monitorze B

Wskaźnik docelowej płynności lambda porównuje płynne środki ze stopniem

zmienności przepływów pieniężnych24

. Bardzo dobrą sytuacją przedstawia przedsiębiorstwo

produkcyjne, które nie musi się martwić utratą płynności. W przypadku instytucji finansowej

i non – profit mamy do czynienia z możliwością powstania deficytu gotówki

7. Bieżący indeks płynności (ang. Current Liquidity Index, CLI)

( ) 25

Wskaźnik bieżący płynności definiuje wypłacalność poprzez iloraz ilości środków

pieniężnych i płynnych inwestycji do przychodzących płatności. Wysokimi wartościami

charakteryzują się przedsiębiorstwa z bardzo dobrą kondycją finansową i mniejszym

ryzykiem.26

Indeksu tego nie stosuje się dla jednostek, które nie posiadają dzierżaw, obligacji

lub innych krótkoterminowych papierów wartościowych27

.

24

op. cit. A Financial…, John Zietlow, s. 21 25

Short-Term Financial Management, Terry S. Maness, John T. Zietlow, Thomson South-Western, USA,

(2005), ISBN 0-324-20293-8, s. 39 26

op. cit. A Financial…, John Zietlow, s. 21 27

Ibidem, tabela 3, s.1

Page 11: Wykorzystanie oceny zdrowia finansowego podmiotu do ... · instytucjom non profit kierunku na długoterminową stabilność1. Organizacacje non profit nie skupiają się na osiąganiu

11

Tabela 8. Bieżący indeks płynności

Bieżący indeks płynności

Rok Instytucja

non-profit

Instytucja

Finansowa

Przedsiębiorstwo

produkcyjne

2009 NA 2,02 NA

2010 -0,22 1,50 NA

2011 6,37 1,16 NA

Źródło: Opracowanie własne na podstawie J. Zietlow „A Financial Health Index for Achieving Financial

Sustainability”, (September 26, 2012), http://ssrn.com/abstract=2049022 (ostatni dostęp: 11 marca 2014) oraz

sprawozdań finansowych dostępnych na Monitorze B

Przedsiębiorstwo produkcyjne nie spełniło kryterium wskaźnika bieżącej płynności w

badanych latach, co było przyczyną, że ten wskaźnik nie mógł zostać obliczony. Organizacja

non - profit tylko w 2011 roku osiągnęła najlepszy wynik, który wynosił 6, 37, co może

świadczyć o zwiększeniu płynności i polepszeniu kondycji w tym roku. Wartości wskaźnika

w instytucji finansowej w badanych latach ulegały zmniejszeniu, przekłada się to na spadek

płynności, a także na pogorszenie kondycji finansowej.

PODWSKAŹNIK NATYCHMIASTOWY (ang. Immediate-Term Subscore)

( ) 28

Podwskaźnik natychmiastowy skupia się na przyszłych przepływach pieniężnych, a

także na ocenie kondycji finansowej organizacji. Bazując przede wszystkim na osiągniętym

poziomie płynności. Wartość tego wskaźnika powinna być dodatnia, a wartość maksymalna

powinna wynosić 10.

Tabela 9. Podwskaźnik natychmiastowy

Podwskaźnik natychmiastowy

Rok Instytucja

non-profit

Instytucja

finansowa

Przedsiębiorstwo

produkcyjne

2009 -6,22 5,78 10 (13,93)

2010 3,15 5,27 9,63

2011 -3,04 4,88 9,56

Źródło: Opracowanie własne na podstawie J. Zietlow „A Financial Health Index for Achieving Financial

Sustainability”, (September 26, 2012), http://ssrn.com/abstract=2049022 (ostatni dostęp: 11 marca 2014) oraz

sprawozdań finansowych dostępnych na Monitorze B

28

Ibidem, s. 30

Page 12: Wykorzystanie oceny zdrowia finansowego podmiotu do ... · instytucjom non profit kierunku na długoterminową stabilność1. Organizacacje non profit nie skupiają się na osiąganiu

12

Otrzymane wyniki przez przedsiębiorstwo produkcyjne w badanych latach są zbliżone

do wartości oczekiwanej, którą powinien przyjąć ten wskaźnik, co świadczy o dobrej

kondycji finansowej. Na przestrzeni tych latach można zaobserwować stopniowy spadek

wartości. Sytuacja instytucji finansowej pogarszała się z roku na rok. Organizacja non - profit

osiągnęła w badanych latach ujemne wyniki, w związku z tym nie posiada dobrej sytuacji

finansowej.

PODGRUPA KRÓTKOTERMINOWA (horyzont czasowy od 3 do 12 miesięcy)

8. Wskaźnik operacyjnych przepływów pieniężnych (ang. Operating Cash Flow Ratio)

( ) 29

Tabela 10. Wskaźnik operacyjnych przepływów pieniężnych

Wskaźnik operacyjnych przepływów pieniężnych

Rok Instytucja

non-profit

Instytucja

finansowa

Przedsiębiorstwo

produkcyjne

2009 34,92 1,23 0,64

2010 -19,40 0,32 0,21

2011 0,43 0,05 0,34

Źródło: Opracowanie własne na podstawie J. Zietlow „A Financial Health Index for Achieving Financial

Sustainability”, (September 26, 2012), http://ssrn.com/abstract=2049022 (ostatni dostęp: 11 marca 2014) oraz

sprawozdań finansowych dostępnych na Monitorze B

W instytucji non-profit zdolność do pokrycia zobowiązań krótkoterminowych

dodatnimi przepływami z działalności operacyjnej na przestrzeni lat 2009 – 2010 gwałtownie

spadła. Natomiast w ostatnim badanym roku można zauważyć znaczną poprawę. Najlepsze

wyniki prezentuje przedsiębiorstwo produkcyjne, które nie miało ryzyka związanego ze spłatą

zobowiązań bieżących. W przypadku instytucji finansowej zaobserwowano spadek wskaźnika

w badanych latach. Oznacza to, że jej zdolność do spłaty zobowiązań krótkoterminowych

pogarszała się.

9. Wskaźnik aktywów (ang. Asset Ratio)

29

The Analysis and Use of Financial Statements, Gerald I. White, Ashwinpaul C. Sondhi, Dov Fried, John Wiley

& Sons, Inc., USA, (2003), ISBN 0-471-37594-2, s. 127-128

Page 13: Wykorzystanie oceny zdrowia finansowego podmiotu do ... · instytucjom non profit kierunku na długoterminową stabilność1. Organizacacje non profit nie skupiają się na osiąganiu

13

( ) 30

Wskaźnik aktywów pomaga ocenić stopień wypłacalności jednostki z punktu widzenia

dysponowania majątkiem, który umożliwia pokrycie wszystkich zobowiązań, czyli majątkiem

łatwym do upłynnienia31

.

Tabela 11. Wskaźnik aktywów

Wskaźnik aktywów

Rok Instytucja

non-profit

Instytucja

finansowa

Przedsiębiorstwo

produkcyjne

2009 0,62 0,10 0,41

2010 0,79 0,14 0,53

2011 0,93 0,24 0,46

Źródło: Opracowanie własne na podstawie J. Zietlow „A Financial Health Index for Achieving Financial

Sustainability”, (September 26, 2012), http://ssrn.com/abstract=2049022 (ostatni dostęp: 11 marca 2014) oraz

sprawozdań finansowych dostępnych na Monitorze B

Wartość wskaźnik dla instytucji finansowej wykazywał tendencję rosnącą, co jest

następstwem wzrostu wypłacalności. W przedsiębiorstwie produkcyjnym występuje

sinusoidalne ukształtowanie wartości wskaźnika, osiągając tym samym w ostatnim roku

wartość 0,46. W przypadku instytucji non-profit zaobserwowano wysoki poziom wskaźnika,

oznacza to, że instytucja odnotowuje wzrost wypłacalności.

10. Wskaźnik kosztów administracyjnych (ang. Administrative Expense Ratio)

( ) 32

Wskaźnik ten określa umiejętność organizacji do zarządzania kosztami poprzez

obniżkę poziomu kosztów administracyjnych. Jest to działanie, dające czas na podjęcie

bardziej racjonalnych kroków. Wzrostowi miernika towarzyszy poprawa kondycji

finansowej33

.

30

op. cit. A Financial…, John Zietlow, tabela 1, s. 4 31

Jak czytać sprawozdania finansowe, John A. Tracy, HELION, (2004), ISBN 83-7361-637-3, s.18 32

op. cit. A Financial…, John Zietlow, tabela 1, s. 4 33

Ibidem, s. 23

Page 14: Wykorzystanie oceny zdrowia finansowego podmiotu do ... · instytucjom non profit kierunku na długoterminową stabilność1. Organizacacje non profit nie skupiają się na osiąganiu

14

Tabela 12. Wskaźnik kosztów administracyjnych

Wskaźnik kosztów administracyjnych

Rok Instytucja

non-profit

Instytucja

finansowa

Przedsiębiorstwo

produkcyjne

2009 0,30 0,213 0,052

2010 0,26 0,198 0,061

2011 0,33 0,151 0,065

Źródło: Opracowanie własne na podstawie J. Zietlow „A Financial Health Index for Achieving Financial

Sustainability”, (September 26, 2012), http://ssrn.com/abstract=2049022 (ostatni dostęp: 11 marca 2014) oraz

sprawozdań finansowych dostępnych na Monitorze B

Wskaźnik osiągał najlepsze wartości dla instytucji non- profit utrzymując wartości na

podobnym poziomie. W przypadku instytucji finansowej zaobserwowano stopniowy spadek

udziału kosztów administracyjnych co wpływa niekorzystnie na jej kondycje finansową.

Przedsiębiorstwo produkcyjne osiągnęło najniższe wartości, mimo to można zauważyć wzrost

tego wskaźnika.

PODWSKAŹNIK KRÓTKOTERMINOWY (ang. Short-Term Subscore)

( ) 34

Podwskaźnik krótkoterminowy powinien osiągnąć wysokie wartości najlepiej w

okolicach 10, ponieważ wtedy instytucje posiadają niezbędne zasoby finansowe aby utrzymać

kondycję finansową w okresie od 3 do 12 miesięcy.35

.

Tabela 13. Podwskaźnik krótkoterminowy

Podwskaźnik krótkoterminowy

Rok Instytucja

non-profit

Instytucja

finansowa

Przedsiębiorstwo

produkcyjne

2009 32,83 3,34 3,64

2010 -7,12 2,81 4,20

2011 9,21 2,90 3,82

Źródło: Opracowanie własne na podstawie J. Zietlow „A Financial Health Index for Achieving Financial

Sustainability”, (September 26, 2012), http://ssrn.com/abstract=2049022 (ostatni dostęp: 11 marca 2014) oraz

sprawozdań finansowych dostępnych na Monitorze B

34

Ibidem, s. 32 35

Ibidem, s. 22

Page 15: Wykorzystanie oceny zdrowia finansowego podmiotu do ... · instytucjom non profit kierunku na długoterminową stabilność1. Organizacacje non profit nie skupiają się na osiąganiu

15

W każdej z badanych instytucji występuje wzrost wartości podwskaźnika w ostatnim

roku. W przypadku instytucji finansowej obserwujemy najniższe wartości, czyli posiada ona

problem z utrzymaniem kondycji finansowej w tym okresie.

PODGRUPA ŚREDNIOTERMINOWA (horyzont czasowy od 12 do 36 miesięcy)

11. Nadwyżka aktywów netto (ang. Net Surplus)

Aktywa netto stanowią sumę wartości aktywów pomniejszoną o pasywa bieżące

i zobowiązania długoterminowe36

. Rozwój instytucji powinien się opierać na ciągłym

tworzeniu nadwyżek w tym obszarze.37

.

Tabela 14. Nadwyżka aktywów netto

Nadwyżka aktywów netto

Rok Instytucja

non-profit

Instytucja

finansowa

Przedsiębiorstwo

produkcyjne

2009 7 949 458,50 - 1 328 441 25 896 247,08

2010 3 838 756,18 293 562 16 347 947,57

2011 2 949 766,82 207 458 33 631 816,66

Źródło: Opracowanie własne na podstawie J. Zietlow „A Financial Health Index for Achieving Financial

Sustainability”, (September 26, 2012), http://ssrn.com/abstract=2049022 (ostatni dostęp: 11 marca 2014) oraz

sprawozdań finansowych dostępnych na Monitorze B

Najlepszą kondycją finansową biorąc pod uwagę tylko zmiany w aktywach netto

charakteryzuje się przedsiębiorstwo produkcyjne wynoszące w 2011 roku 33 631 816,66. W

przypadku instytucji non-profit wykazany został stopniowy spadek wartości nadwyżki

aktywów netto, natomiast instytucja finansowa osiągnęła wysoki wzrost w latach 2009- 2010.

W ostatnim roku zauważono niewielki spadek.

12. Wskaźnik wniesionego wkładu (ang. Contribiution Ratio)

( ) 38

( )

36

Finansowa kondycja firmy – metody pomiaru i oceny, Ewa Siemińska, Poltext, (2003), ISBN 83-88840-46-0,

s. 87-88 37

op.cit., A Financial…, John Zietlow, s. 24 38

Ibidem, tabela 1, s. 4

Page 16: Wykorzystanie oceny zdrowia finansowego podmiotu do ... · instytucjom non profit kierunku na długoterminową stabilność1. Organizacacje non profit nie skupiają się na osiąganiu

16

Instytucje, które finansują się poprzez otrzymywanie dotacji, prezentują mniej

dającym się przewidzieć strumieniem zasobów będącym pokryciem wydatków. Mimo to

warto zauważyć iż instytucje posiadające niski udział dotacji ocenia się wyżej niż te które

całkowicie nie korzystają z tego rodzaju finansowania.39

Gwarantuje to rekomendowaną

dywersyfikację źródeł przychodów.40

Tabela 15. Wskaźnik wniesionego wkładu

Wskaźnik wniesionego wkładu

Rok Instytucja

non-profit

Instytucja

finansowa

Przedsiębiorstwo

produkcyjne

2009 0,7114 0,00 0,000103

2010 0,7056 0,00 0,000095

2011 0,6168 0,00 0,000075

Źródło: Opracowanie własne na podstawie J. Zietlow „A Financial Health Index for Achieving Financial

Sustainability”, (September 26, 2012), http://ssrn.com/abstract=2049022 (ostatni dostęp: 11 marca 2014) oraz

sprawozdań finansowych dostępnych na Monitorze B

W instytucji non-profit i w przedsiębiorstwie produkcyjnym wskaźnik wniesionego

wkładu na przestrzeni badanych lat uległ spadkowi. Mimo wszystko ich kondycja finansowa

lepiej się prezentuje niż instytucji finansowej, która nie korzysta z dotacji aby finansować

swoją działalność.

13. Wskaźnik samofinansowania (ang. Self-Financing Ratio)

( ) 41

Tabela 16.Współczynnik samofinansowania

Wskaźnik samofinansowania

Rok Instytucja

non-profit

Instytucja

finansowa

Przedsiębiorstwo

produkcyjne

2009 NA NA 1,09

2010 NA NA 1,00

2011 NA 1,60 1,04

Źródło: Opracowanie własne na podstawie J. Zietlow „A Financial Health Index for Achieving Financial

Sustainability”, (September 26, 2012), http://ssrn.com/abstract=2049022 (ostatni dostęp: 11 marca 2014) oraz

sprawozdań finansowych dostępnych na Monitorze B

39

Ibidem, s. 24 40

Ibidem, tabela 3, s. 2 41

Ibidem, tabela 1, s. 5

Page 17: Wykorzystanie oceny zdrowia finansowego podmiotu do ... · instytucjom non profit kierunku na długoterminową stabilność1. Organizacacje non profit nie skupiają się na osiąganiu

17

Obliczenie tego wskaźnika jest możliwe tylko wtedy gdy operacyjne przepływy

pieniężne z trzech ostatnich lat są dodatnie.42

W związku z tym został on obliczony dla

przedsiębiorstwa produkcyjnego i dla instytucji finansowej w 2011 roku. W obu podmiotach

zaobserwowano podobne wartości oscylujące w granicach 1, oznacza to, że wykazują one

mniejsze zaangażowanie kapitału obcego co pozytywnie wpływa na kondycję finansową.

14. Wskaźnik zadłużenia finansowego (ang. Financial Debt Ratio)

( ) 43

( )

Wyznaczenie struktury kapitału jest przede wszystkim kluczowe dla instytucji non-

profit. Wykorzystywanie kapitału obcego jest dla niej bardzo ryzykowne, ponieważ może

dojść do braku zdolności emisji akcji, a także ograniczeń w zakresie przepływów

pieniężnych.44

Osiągnięcie wzrostu tego wskaźnika świadczy o pogorszeniu kondycji

finansowej.

Tabela 17. Wskaźnik zadłużenia finansowego

Wskaźnik zadłużenia finansowego

Rok Instytucja

non-profit

Instytucja

finansowa

Przedsiębiorstwo

produkcyjne

2009 0,0000000 0,54 0,00

2010 0,0000000 0,45 0,00

2011 0,0000000 0,43 0,06

Źródło: Opracowanie własne na podstawie J. Zietlow „A Financial Health Index for Achieving Financial

Sustainability”, (September 26, 2012), http://ssrn.com/abstract=2049022 (ostatni dostęp: 11 marca 2014) oraz

sprawozdań finansowych dostępnych na Monitorze B

Badana organizacja non-profit charakteryzuje się bardzo dobrą kondycją finansową. W

przypadku przedsiębiorstwa produkcyjnego w 2011 roku można zauważyć pogorszenie

sytuacji finansowej z powodu wzrostu wskaźnika. Pomimo osiągnięcia najwyższych wartości

wskaźnika przez instytucje finansową można zauważyć polepszenie sytuacji w ostatnich

badanych latach.

42

Ibidem, s. 25 43

Ibidem, tabela 1, s.5 44

Ibidem, s. 25

Page 18: Wykorzystanie oceny zdrowia finansowego podmiotu do ... · instytucjom non profit kierunku na długoterminową stabilność1. Organizacacje non profit nie skupiają się na osiąganiu

18

15. Wskaźnik kosztów pozyskiwania funduszy (ang. Fundraising Cost Ratio)

( ) 45

Wzrost wskaźnika kosztów pozyskania funduszy świadczy o pogorszeniu kondycji

finansowej. Jest to związane po części ze wzrostem struktury kosztów a także po części z

rosnącym prawdopodobieństwem negatywnej reakcji osób bądź podmiotów, które dokonały

darowizny46

.

Tabela 18. Wskaźnik kosztów pozyskania funduszy

Wskaźnik kosztów pozyskiwania funduszy

Rok Instytucja

non-profit

Instytucja

finansowa

Przedsiębiorstwo

produkcyjne

2009 0,00 NA 0,64

2010 0,00 NA 41,08

2011 0,00 NA 39,73

Źródło: Opracowanie własne na podstawie J. Zietlow „A Financial Health Index for Achieving Financial

Sustainability”, (September 26, 2012), http://ssrn.com/abstract=2049022 (ostatni dostęp: 11 marca 2014) oraz

sprawozdań finansowych dostępnych na Monitorze B

Najlepszą sytuacją charakteryzuje się instytucja non-profit. Utrzymuje ona strukturę

kosztów na odpowiednim poziomie oraz cieszy się dobrą reputacją wśród ofiarodawców.

Niepokojącym faktem jest raptowny wzrost wartości na przełomie 2009- 2010 w

przedsiębiorstwie produkcyjnym. Świadczy to o złym stanie kondycji finansowej.

PODWSKAŹNIK ŚREDNIOTERMINOWY (ang. Medium-Term Subscore)

( ) 47

( )

( )

( )

45

Ibidem, tabela 1, s.5 46

Ibidem, s. 24-25 47

Ibidem, tabela 1, s. 5

Page 19: Wykorzystanie oceny zdrowia finansowego podmiotu do ... · instytucjom non profit kierunku na długoterminową stabilność1. Organizacacje non profit nie skupiają się na osiąganiu

19

Tabela 19. Podwskaźnik średnioterminowy

Podwskaźnik średnioterminowy

Rok Instytucja

non-profit

Instytucja

finansowa

Przedsiębiorstwo

produkcyjne

2009 10,00 - 14,36 257,67

2010 36,98 2,05 81,31

2011 28,26 1,22 256,74

Źródło: Opracowanie własne na podstawie J. Zietlow „A Financial Health Index for Achieving Financial

Sustainability”, (September 26, 2012), http://ssrn.com/abstract=2049022 (ostatni dostęp: 11 marca 2014) oraz

sprawozdań finansowych dostępnych na Monitorze B

We wszystkich podmiotach występują dodatnie wartości podwskaźnika

średnioterminowego. Tylko w przypadku instytucji finansowej zauważono ujemną wartość w

2009 roku, mimo to w następnych latach doszło do poprawy sytuacji. W przedsiębiorstwie

produkcyjnym na przełomie 2010-2011 roku doszło do znaczącego wzrostu wynikającego ze

znaczącej nadwyżki aktywów netto w tym roku. Organizacja non-profit na przełomie

badanych lat wykazuje zarówno wzrost i spadek wartości. Pomimo to jej kondycja finansowa

jest zadowalająca.

ZAKOŃCZENIE

Piętnaście różnych wskaźników finalnie połączonych w jeden indeks umożliwia

otrzymanie globalnego przedstawienia kondycji finansowej trzech badanych podmiotów. W

związku z tym założenie niniejsze pracy zostało osiągnięte.

( ) 48

48

Ibidem, s. 37

Page 20: Wykorzystanie oceny zdrowia finansowego podmiotu do ... · instytucjom non profit kierunku na długoterminową stabilność1. Organizacacje non profit nie skupiają się na osiąganiu

20

Tabela 20. Wskaźnik kondycji finansowej

Wskaźnik kondycji finansowej

Rok Instytucja

non-profit

Instytucja

finansowa

Przedsiębiorstwo

produkcyjne

2009 97,57 3,5 578,12

2010 56,88 38,79 -232,09

2011 75,17 39,33 -56,26

Źródło: Opracowanie własne na podstawie J. Zietlow „A Financial Health Index for Achieving Financial

Sustainability”, (September 26, 2012), http://ssrn.com/abstract=2049022 (ostatni dostęp: 11 marca 2014) oraz

sprawozdań finansowych dostępnych na Monitorze B

Badana instytucja non-profit osiągała najlepsze wyniki na przestrzeni lat 2009-2011 z

czego wynika, że posiada najlepszą kondycje finansową. Powinna utrzymać swoją działalność

na takim samym poziomie jak dotychczas.

W przypadku instytucji finansowej zauważono poprawę kondycji finansowej w

badanych latach. W 2010-2011 roku można zauważyć utrzymanie się wskaźnika na

podobnym poziomie. Alarmujący poziom wskaźnika występuje w przedsiębiorstwie

produkcyjnym, gdzie dochodzi do gwałtownego spadku w latach 2009-2010.

Przedsiębiorstwo to powinno rozważyć wprowadzenie zmian w działalności aby odbudować

kondycję finansową.

Indeks kondycji finansowej opracowany przez J. Zietlowa ma największe znaczenie w

przypadku analizy instytucji non-profit, gdyż z myślą o niej został stworzony. W następstwie

tego napotkano się z trudnością w interpretacji oraz obliczeniu wartości wskaźników w

pozostałych dwóch instytucjach, które prowadzą swoją działalność z nastawieniem na

osiąganie korzystnych zysków.

Page 21: Wykorzystanie oceny zdrowia finansowego podmiotu do ... · instytucjom non profit kierunku na długoterminową stabilność1. Organizacacje non profit nie skupiają się na osiąganiu

21

SPIS TABEL

Tabela 1. Logarytm naturalny z wieku ....................................................................................... 4 Tabela 2. Logarytm naturalny z wielkości instytucji ................................................................. 6 Tabela 3. Wskaźnik niestabilności aktywów ............................................................................. 7

Tabela 4. Podwskaźnik ogólny ................................................................................................... 8 Tabela 5. Współczynnik wystarczalności rezerwy gotówkowej ................................................ 8 Tabela 6. Zmodyfikowany wskaźnik gotówkowy ..................................................................... 9 Tabela 7. Docelowa płynność Lambda .................................................................................... 10 Tabela 8. Bieżący indeks płynności ......................................................................................... 11

Tabela 9. Podwskaźnik natychmiastowy.................................................................................. 11 Tabela 10. Wskaźnik operacyjnych przepływów pieniężnych ................................................ 12 Tabela 11. Wskaźnik aktywów ................................................................................................ 13 Tabela 12. Wskaźnik kosztów administracyjnych ................................................................... 14 Tabela 13. Podwskaźnik krótkoterminowy .............................................................................. 14

Tabela 14. Nadwyżka aktywów netto ...................................................................................... 15 Tabela 15. Wskaźnik wniesionego wkładu .............................................................................. 16 Tabela 16.Współczynnik samofinansowania ........................................................................... 16 Tabela 17. Wskaźnik zadłużenia finansowego ........................................................................ 17 Tabela 18. Wskaźnik kosztów pozyskania funduszy ............................................................... 18 Tabela 19. Podwskaźnik średnioterminowy ............................................................................. 19 Tabela 20. Wskaźnik kondycji finansowej .............................................................................. 20

SPIS LITERATURY

Pozycje zawarte:

1. A Financial Health Index for Achieving Nonprofit Financial Sustainability, John

Zietlow, (September 26, 2012), SSRN: http://ssm.com/abstract=2049022, (ostatni

dostęp: 26 listopad 2013)

2. Accounting and Financial Reporting for Governmental and Nonprofit Organizations:

basic concepts, Robert W. Ingram, Russell J. Petersen, Susan Work Martin, McGraw-

Hill, Inc., USA, (1991), ISBN 0-07-031714-3

3. Analiza finansowa banku, Adam Kopiński, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne,

Warszawa, (2008), ISBN 978-83-208-1756-0

4. Analiza finansowa, Bożyna Pomykalska, Przemysław Pomykalski, Wydawnictwo

Naukowe PWN, Warszawa, (2007), ISBN 83-01-14871-3

5. Analiza finansowa, Tadeusz Dudycz, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej im.

Oskara Langego we Wrocławiu, Wrocław, (1999), ISBN 83-7011-399-0

6. Cash & Investments Management for Nonprofit Organizations, John Zietlow, Alan G.

Seidner, John Wiley & Sons, Inc., USA, (2007), ISBN 978-0-471-74165-7

Page 22: Wykorzystanie oceny zdrowia finansowego podmiotu do ... · instytucjom non profit kierunku na długoterminową stabilność1. Organizacacje non profit nie skupiają się na osiąganiu

22

7. Działalność organizacji pozarządowych na rzecz realizacji celów publicznych,

Przemysław Kledzik, Difin SA, Warszawa, (2013), ISBN 978-83-7641-890-2

8. Financial Flexibility and Corporate Cash Policy, Tao Chen, Jarrad Harford, Chen Lin,

(Lipiec 2013), http://www.ckgsb.edu.cn/Userfiles/doc/Financial_Flexibility_Aug_

9. Finansowa kondycja firmy – metody pomiaru i oceny, Ewa Siemińska, Poltext, (2003),

ISBN 83-88840-46-0

10. Jak czytać sprawozdania finansowe, John A. Tracy, HELION, (2004), ISBN 83-7361-

637-3

login.html?sv= EMIS&pc=PL, (ostatni dostęp: 12 listopad 2013)

11. Ocena kondycji finansowej przedsiębiorstwa, Robert Kowalak, Ośrodek Doradztwa

i Doskonalenia Kadr Sp. z o.o., Gdańsk, (2003), ISBN 83-71877-39-0

12. Ocena przedsiębiorstwa według standardów światowych, Tomasz Jachna, Maria

Sierpińska, Wydawnictwo Naukowe PWN, (2005), ISBN 83-01-14563-3

13. Rentowność a wypłacalność przedsiębiorstw, Konrad Stępień, Difin, Warszawa,

(2008), ISBN 978-83-7251-831-6

14. Short-Term Financial Management, John T. Zietlow, Terry S. Maness, Thomson

South-Western, USA, (2005), ISBN 0-324-20293-8

15. Sprawozdania finansowe dla instytucji finansowej i przedsiębiorstwa produkcyjnego

za lata 2009-2011, Baza danych EMIS, Monitor Polski B, http://www.securities.com/

2013_upd.pdf, (ostatni dostęp: 25 listopad 2013)

16. Sprawozdania finansowe dla instytucji non-profit za lata 2009-2011,

http://pozytek.gov.pl/BAZA,OPP,3403.html, (ostatni dostęp: 12 listopad 2013)

17. Sprawozdanie finansowe bez tajemnic, Gertruda K. Świderska, Wojciech Więcław,

Difin , Warszawa, (2006), ISBN 83-7251-592-1

18. The Analysis and Use of Financial Statements, Gerald I. White, Ashwinpaul C.

Sondhi, Dov Fried, John Wiley & Sons, Inc., USA, (2003), ISBN 0-471-37594-2

upd.pdf, (ostatni dostęp: 25 listopad 2013)