Upload
dangque
View
214
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
StatystykaWykład 12
Magdalena Alama-Bucko
29 maja 2017
Magdalena Alama-Bucko Statystyka 29 maja 2017 1 / 47
Analiza dynamiki zjawisk
badamy zmiany poziomu (tzn. wzrosty/spadki) badanego zjawiskaw czasie.
Zagadnienia:wskazniki natezenia i struktury,
przyrosty absolutne i wzgledne√
indywidualne indeksy dynamiki√
agregatowe indeksy dynamiki: wartosci, ilosci i cen
Magdalena Alama-Bucko Statystyka 29 maja 2017 2 / 47
Przykład 1 Liczba statków do przewozu ładunków stałych w latach2011-2016 (stan na 31 XII) [szt]:
2011 2012 2013 2014 2015 2016Liczba statków 91 93 88 84 80 75
szereg czasowy momentów
Magdalena Alama-Bucko Statystyka 29 maja 2017 3 / 47
Przykład 2 Liczba zgonów z powodu nowotworów w powiatachbydgoskim i torunskim w latach 2007-2015 :
2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015powiat bydgoski 216 228 227 228 244 223 232 248 233powiat torunski 215 217 209 250 210 201 214 216 245
szereg czasowy okres (okres=rok)
Magdalena Alama-Bucko Statystyka 29 maja 2017 4 / 47
Przyrosty absolutne:
∆yt/s = yt − ys
Przyrosty absolutne o podstawie stałej :ys = y0− moment bazowy (stały punkt odniesienia).
∆yt/0 = yt − y0 o ile rózni sie wartosc cechy w momencie twzgledem wartosci w momencie "bazowym"
Przyrosty absolutne o podstawie zmiennej (łancuchowej):ys = yt−1− wartosc poprzedniego pomiaru.
∆yt/t−1 = yt − yt−1 o ile rózni sie wartosc cechy w momencie twzgledem wartosci w poprzednim momencie, czyli t − 1.
Sredni przyrost absolutny: (srednia przyrostów łancuchowych)
∆y t/t−1 =yn − y1
n − 1Magdalena Alama-Bucko Statystyka 29 maja 2017 5 / 47
Przyrosty wzgledne (wskazniki tempa wzrostu)
∆yt/s
ys=
yt − ys
ys=
yt
ys− 1
yt
ys− 1 = (
yt
ys− 1) · 100%
przyrosty wzgledne jednopodstawowe :∆yt/0
y0=
yt − y0
y0=
yt
y0− 1
przyrosty wzgledne łancuchowe:∆yt/t−1
yt−1=
yt − yt−1
yt−1=
yt
yt−1− 1
informuja, o ile procent nizszy albo wyzszy jest poziombadanego zjawiska w danym okresie w stosunku do okresuporównanawczego
Magdalena Alama-Bucko Statystyka 29 maja 2017 6 / 47
Indywidualne indeksy dynamiki
indeksy = wskazniki dynamiki
yt− poziom zjawiska w badanym okresie , ys− poziom zjawiska wokresie bazowym, to
it/s =yt
ys=
yt
ys· 100%
wartosc niemianowana (brak jednostek)
i odpowiada na pytanie: " ile razy wiekszy albo mniejszy jestpoziom zjawiska w danym momencie w stosunku do momentubazowego"
jezeli i < 1 ( i < 100%) to nastapił spadek poziomu zjawiskajezeli i > 1 (i > 100%) to nastapił wzrost poziomu zjawiskajezeli i = 1 (i = 100%) to poziomy zjawiska w badanych okresachsa takie same
Magdalena Alama-Bucko Statystyka 29 maja 2017 7 / 47
indeksy o podstawie stałej (jednopodstawowe) (ys = y0):
it/0 =yt
y0, t = 1,2, ...,n
indeksy o podstawie zmiennej (łancuchowej) (dla dowolnego tpoziom zjawiska porównujemy z wartoscia w momencie"poprzedzajacym go", czyli s = t − 1):
it/t−1 =yt
yt−1, t = 2,3, ...,n
Magdalena Alama-Bucko Statystyka 29 maja 2017 8 / 47
Interpretacja
do interpretacji indeksów indywidualnych nalezy od jego wartosci(w postaci ułamka) odjac 1 i pomnozyc wynik przez 100% (wpamieci)
do interpretacji indeksów indywidualnych zapisanych w postaciprocentów nalezy od jego watosci odjac 100% (w pamieci)
w ten sposób otrzymujemy przyrost wzgledny wyrazony w %
Tak "przekształcony" indeks informuje nas, o ile procentwzrósł/zmalał poziom zjawiska wzgledem poziomu bazowego
Magdalena Alama-Bucko Statystyka 29 maja 2017 9 / 47
Zaleznosc miedzyindeksem a przyrostem wzglednymindeksami jednopodstawymi a łancuchowymi
z zaleznosci tych korzystamy, gdy nie dysponujemy dokładnymidanymi, a jedynie pewnymi wyliczonymi wskaznikami, a interesujanas pozostałe wskazniki.
Zaleznosc miedzy przyrostami wzglednymi a indeksami
∆yt/s
ys= it/s − 1, it/s =
∆yt/s
ys+ 1
przyrost wzgledny to indeks pomniejszony o jedenindeks to przyrost wzgledny zwiekszony o 1
Magdalena Alama-Bucko Statystyka 29 maja 2017 10 / 47
Zaleznosc miedzy indeksami jednopodstawymi a łancuchowymi
Zamiana indeksów jednopodstawowych na łancuchowe
it/t−1 =it/0
it−1/0, t = 2,3, ...,n.
Przykład
i5/4 =i 5/0
i 4/0, i8/7 =
i 8/0
i 7/0
Zamiana indeksów łancuchowych na jednopodstawowe
jezeli wartoscia bazowa y0 jest y1, toi1/1 = 1 oraz
dla t > 1 : it/1 = it/t−1 · it−1/t−2 · ... · i2/1 =t∏
t=1
it/t−1
Przykład
i4/1 = i4/3 · i3/2 · i2/1, i10/1 = i10/9 · i9/8 · ... · i3/2 · i2/1
Magdalena Alama-Bucko Statystyka 29 maja 2017 11 / 47
jezeli punktem odniesienia nie jest pierwsza obserwacja, tylkoy0 = yk gdzie k > 1, todla s < k mamy
is/k =1
ik/s=
1ik/k−1 · ik−1/k−2 · ... · is+1/s
dla s = k mamy is/s = 1dla s > k mamy
is/k = is/s−1 · is−1/s−2 · ... · ik+1/k
Przykład: gdy y0 = y4, to
i1/4 =1
i4/1=
1i4/3 · i3/2 · i2/1
, i2/4 =1
i4/2=
1i4/3 · i3/2
, i3/4 =1
i4/3
i4/4 = 1, i5/4 znana , i6/4 = i6/5 · i5/4, i7/4 = i7/6 · i6/5 · i5/4
Magdalena Alama-Bucko Statystyka 29 maja 2017 12 / 47
Srednie tempo zmian zjawiska
Indeksy pozwalaja ocenic zmiany badanego zjawiska pomiedzydwoma wyróznionymi momentami
Srednie tempo zmian zjawisk przedstawionych w postaciszeregów czasowych wyznaczamy za pomoca sredniejgeometrycznej z indeksów łancuchowych danego okresu.
tzw. sredni indeks łancuchowy
i t/t−1 = n−1√
in/n−1 · in−1/n−2 · ... · i2/1 = n−1
√yn
y1
srednie tempo zmian (inaczej sredniookresowe tempoprzyrostu):
T = i t/t−1 − 1 albo T = (i t/t−1 − 1) · 100%
T okresla sredni okresowy przyrost analizowanego zjawiska wbadanym przedziale czasowym (z okresu na okres)
Magdalena Alama-Bucko Statystyka 29 maja 2017 13 / 47
Jezeli rozwój zjawiska jest jednokierunkowy i nie podlega duzymzmianom, to:
Wartosc T mozna wykorzystac do prognozowania wartoscizjawiska w przyszłosci
yN = yn · (1 + T )N−n
gdzie
N oznacza numer okresu prognozowanegon numer ostatniego pomiaruyn - wartosc ostatniego pomiaru
Magdalena Alama-Bucko Statystyka 29 maja 2017 14 / 47
Podsumowanie indeksów
Indeksy indywidualne znajduja zastosowanie w przypadkubadania dynamiki zjawisk jednorodnych.
W naukach społeczno-ekonomicznych wyrózniamy nastepujacerodzaje indeksów indywidualnych:
indeksy cenindeksy ilosciindeksy wartosci.
Magdalena Alama-Bucko Statystyka 29 maja 2017 15 / 47
Indeks indywidualny cen:
wyraza stosunek ceny okreslonego produktu w badanymmomecie oraz pewnym momencie podstawowym
indywidualny indeks cen:
ip =p1
p0
p0− cena jednostki w okresie podstawowymp1− cena jednostki w badanym okresie
informuje o wzroscie/spadku ceny produkowanego produktu wporównaniu z okresem przyjetym za podstawe porównan
Cena maki w 1996 roku wynosiła 1.70zł za 1 kg, a w 1995 roku-1.09 zł/1kg.
ip =p1
p0=
1.701.09
= 1.5596,
zatem z roku 1995 na rok 1996 nastapił wzrost ceny maki o55.96%.
Magdalena Alama-Bucko Statystyka 29 maja 2017 16 / 47
Indeks indywidualny ilosci
wyraza stosunek ilosci okreslonego produktu w badanymmomencie oraz pewnym momencie podstawowym
indywidualny indeks ilosci:
iq =q1
q0
q0− ilosc produktów wyprodukowanych w okresie podstawowymq1− ilosc produktów wyprodukowanych w badanym okresie
informuje o wzroscie/spadku ilosci produkowanych dóbr wporównaniu z okresem przyjetym za podstawe porównan
Miesieczne spozycie maki w 2-osobowych rodzinach emerytów irencistów w 1996 roku wynosiło 3.98 kg, a w 1995 roku- 3.60 kg.
iq =q1
q0=
3.983.60
= 1.1055,
zatem z roku 1995 na rok 1996 nastapił wzrost spozycia maki o10.55%.
Magdalena Alama-Bucko Statystyka 29 maja 2017 17 / 47
Indeks indywidualny wartosci
wartosc=cena×ilosc
wartosc w momencie bazowym: w0 = p0 · q0
wartosc w momencie badanym: w1 = p1 · q1
indywidualny indeks wartosci
iw =w1
w0=
p1q1
p0q0,
w0− wartosc w okresie podstawowymw1− wartosc w badanym okresie
informuje o wzroscie/spadku wartosci produkowanych dóbr wporównaniu z okresem przyjetym za podstawe porównan
Magdalena Alama-Bucko Statystyka 29 maja 2017 18 / 47
Cena maki w 1996 roku wynosiła 1.70zł za 1 kg, a w 1995 roku-1.09 zł/1kg. Miesieczne spozycie w 2-osobowych rodzinachemerytów i rencistów wynosiło w roku 1995 : 3.60kg, a w 1996 :3.98kg.
Indeks wartosci
iw =p1 · q1
p0 · q0=
1.70 · 3.981.09 · 3.60
=6.7663.924
= 1.7243
zatem z roku 1995 na rok 1996 nastapił wzrost wydatków namake o 72.43%.
przypominamy:
ip = 1.5596 - wzrost cen o 55.96%,
iq = 1.1055 - wzrost spozycia o 10.55%
Magdalena Alama-Bucko Statystyka 29 maja 2017 19 / 47
indeks cen: ip =p1
p0
indeks ilosci: iq =q1
q0
indeks wartosci: iw =p1q1
p0q0
Równosc indeksowa dla indeksów indywidualnych:
iw = ip · iq.
Powyzsza zaleznosc pozwala wyliczac brakujacy indeks, gdyznamy dwa pozostałe.
w naszym przykładzie o mace :
ip = 1.5596, iq = 1.1055, iw = 1.7243.
Mozna sprawdzic, ze równosc indeksowa iw = ip · iq jest spełniona.
Magdalena Alama-Bucko Statystyka 29 maja 2017 20 / 47
Indeksy indywidualne - słuza do oceny dynamiki zmian w czasiezjawisk jednorodnych (np. jeden produkt)
W praktyce badamy dynamike zmian w czasie całego zespołu(agregatu) zjawisk.
np. interesuje na dynamika zmian ceny, ilosci i wartosci produkcjidla pewnej firmy produkujacej pralki, lodówki i odkurzacze.(produkcja niejednorodna- rózne ilosci produkcji, rózne cenyjednostkowe)
indeksy zespołowe (agregatowe)
Magdalena Alama-Bucko Statystyka 29 maja 2017 21 / 47
Przykład Dla fabryki produkujacej produkty A,B i C dane zawarte sazwykle w tabeli z odpowiednimi ilosciami produkcji, cenamijednostkowymi oraz wartoscia produkcji.
wyrób moment podstawowy moment badany wartoscilosc q0 cena p0 ilosc q1 cena p1 w0 w1
ABC
albo
wyrób ilosc cena wartoscq0 q1 p0 p1 w0 w1
ABC
Magdalena Alama-Bucko Statystyka 29 maja 2017 22 / 47
Przykład Tabela zawiera ilosci i ceny sprzedazy w zł dóbr A, B i C wroku 2015 i 2016
wyrób ilosci ceny2015 2016 2015 2016
A 20 25 15 14B 30 20 10 15C 40 45 25 20
Indywidualne indeksy wyrobu A
ceny : Ip =1415
= 0.933 = 1− 0.067W roku 2016 nastapił spadek ceny produktu A wzgledem roku 2015 o6,7%.
ilosci : Iq =2520
= 1.25W roku 2016 nastapił wzrost ilosci produkowanych wyrobów Awzgledem roku 2015 o 25%.
wartosci : Iw =25 · 1420 · 15
= 1.167W roku 2016 nastapił wzrost wartosci produkcji wyrobów A wzgledemroku 2015 o 16,7%.
Magdalena Alama-Bucko Statystyka 29 maja 2017 23 / 47
Przykład 1 -c.d. Tabela zawiera ilosci i ceny sprzedazy w zł dóbr A, B iC w roku 2015 i 2016
wyrób ilosci ceny2015 2016 2015 2016
A 20 25 15 14B 30 20 10 15C 40 45 25 20
Indywidualne indeksy wyrobu B
ceny : Ip =1510
= 1.5W roku 2016 nastapił wzrost ceny produktu B wzgledem roku 2015 o50%.
ilosci : Iq =2030
= 0.667 = 1− 0.333W roku 2016 nastapił spadek ilosci produkowanych wyrobów Bwzgledem roku 2015 o 33.3%.
wartosci : Iw =20 · 1530 · 10
= 1W roku 2016 wartosc produkcji wyrobów B wzgledem roku 2015 byłataka sama
Magdalena Alama-Bucko Statystyka 29 maja 2017 24 / 47
Przykład 1-c.d. Tabela zawiera ilosci i ceny sprzedazy w zł dóbr A, B iC w roku 2015 i 2016
wyrób ilosci ceny2015 2016 2015 2016
A 20 25 15 14B 30 20 10 15C 40 45 25 20
Indywidualne indeksy wyrobu C
ceny : Ip =2025
= 0.8W roku 2016 nastapił spadek ceny produktu C wzgledem roku 2015 o20%.
ilosci : Iq =4540
= 1.125W roku 2016 nastapił wzrost ilosci produkowanych wyrobów Cwzgledem roku 2015 o 12.5%.
wartosci : Iw =45 · 2040 · 25
= 0.9W roku 2016 wartosc produkcji wyrobów C wzgledem roku 2015zmalała o 10%.
Magdalena Alama-Bucko Statystyka 29 maja 2017 25 / 47
Przykład 1-c.d. Tabela zawiera ilosci i ceny sprzedazy w zł dóbr A, B iC w roku 2015 i 2016
wyrób ilosci ceny2015 2016 2015 2016
A 20 25 15 14B 30 20 10 15C 40 45 25 20
ogólna produkcja nie jest jednorodna
jak ogólnie zmianiała sie cena wyrobów z 2015 na 2016 ?jak ogólnie zmianiała sie wielkosc produkcji z 2015 na 2016?jak ogólnie zmianiała sie wartosc produkcji z 2015 na 2016?
musimy zbadac indeksy zespołowe (agregatowe)
Magdalena Alama-Bucko Statystyka 29 maja 2017 26 / 47
Indeksy zespołowe dla wielkosci absolutnych
Wielkosci absolutne - to wartosci wielkosci ekonomicznychwystepujace w danym okresie czasu np.: wysokosc dochodunarodowego ( w mln.), liczba bezrobotnych, zarobki.
Konstrukcja indeksów zespołowych opiera sie na wykorzystaniuokreslonych współczynników przeliczeniowych, pełniacych rolewag.
role wag pełnia : ceny p i ilosci q.
Do grupy zaspołowych indeksów dla wielkosci absolutnych zaliczasie:
agregatowy indeks wartosciagregatowy indeks cenyagregatowy indeks ilosci
Magdalena Alama-Bucko Statystyka 29 maja 2017 27 / 47
Agregatowy (zespołowy) indeks wartosci okreslonego zespołuproduktów
np. jak zmianiała sie wartosc produkcji miedzy poszczególnymilatami przy obserwowanych zmianach cen i ilosci produkcji?
Iw - agregatowy indeks wartosci badanego zespołu artykułów
p0 i p1 - cena produktu jednostkowego w momenciepodstawowym i badanym
q0 i q1 - ilosc jednostek produktu w momencie podstawowym ibadanym
Agregatowy indeks wartosci to iloraz sum wartosci badanychdóbr w okresie badanym i w okresie podstawowym, czyli
Iw =
∑q1p1∑q0p0
sumowanie odbywa sie po wszystkich mozliwych produktachMagdalena Alama-Bucko Statystyka 29 maja 2017 28 / 47
Interpretacja
Iw wyraza zmiany, jakie nastapiły w okresie badanym wporównaniu z okresem podstawowym zarówno w ilosciach jak i wich cenach.
Przykład 1 Tabela zawiera ilosci i ceny sprzedazy w zł dóbr A, B i C wroku 2015 i 2016
wyrób ilosci q0,q1 ceny p0,p12015 2016 2015 2016
A 20 25 15 14B 30 20 10 15C 40 45 25 20
wyrób p0 · q0 q1 · p1A 300 350B 300 300C 1000 900
1600 1550
Iw =
∑q1p1∑q0p0
=15501600
= 0.9688 = 1− 0.0312
Od 2015 do 2016 roku wartosc sprzedanych dóbr spadła o 3.12%.
Magdalena Alama-Bucko Statystyka 29 maja 2017 29 / 47
Agregatowe indeksy cen i ilosci
w celu obliczenia siły i kierunku zmian wyłacznie ilosci lubwyłacznie ceny wyrobów wchodzacych w skład zespołu budujesie
agregatowe indeksy ilosciagregatowe indeksy cen
odpowiadamy w ten sposób na pytanie: "w jakim stopniu nazmiane wartosci wpłyneły zmiany cen, a w jakim zmiany ilosci"
Konstrukcja agregatowych indeksów cen i ilosci opiera sie na tzw.standaryzacji wskazników dynamiki.
polega na ustaleniu jednego z tych czynników (cena/ilosc) nastałym poziomie
w agregatowych indeksach ilosci: cena ma ustalony stały poziom
w agregatowych indeksach cen: ilosc ma ustalony stały poziomMagdalena Alama-Bucko Statystyka 29 maja 2017 30 / 47
Najczesciej stosuje sie nastepujace formuły standaryzacyjne:
Laspeyrese
ustalenie poziomu ceny (odp. ilosci) na poziomie okresupodstawowego (bazowego)
Paaschego
ustalenie stałego poziomu ceny (odp. ilosci) na poziomie okresubadanego (sprawozdawczego).
Magdalena Alama-Bucko Statystyka 29 maja 2017 31 / 47
Agregatowy (zespołowy) indeks ilosci
cena ustalana na stałym poziomie
według formuły Laspeyresa (cena na poziomie okresu bazowego,czyli p0 )
ILq =
∑q1p0∑q0p0
według formuły Paaschego (cena na poziomie okresu badanego,czyli p1)
IPq =
∑q1p1∑q0p1
informuja o tym, o ile (przecietnie) wzrosła/zmalała ilosc danegozbioru artykułów w okresie badanym w porównaniu z okresembazowym.
Magdalena Alama-Bucko Statystyka 29 maja 2017 32 / 47
Agregatowy (zespołowy) indeks cen
ilosc ustalana na stałym poziomie
według formuły Laspeyresa (ilosc na poziomie okresu bazowego,czyli q0)
I Lp =
∑q0p1∑q0p0
według formuły Paaschego (ilosc na poziomie okresu badanego,czyli q1)
I Pp =
∑q1p1∑q1p0
informuja o tym, o ile (przecietnie) wzrosła/zmalała cenaokreslonego zbioru artykułów w okresie badanym w porównaniu zokresem bazowym
Magdalena Alama-Bucko Statystyka 29 maja 2017 33 / 47
Przykład 1 Tabela zawiera ilosci i ceny sprzedazy w zł dóbr A, B i C wroku 2015 i 2016.Wyznaczyc agregatowe indeksy ilosci i cen Laspeyresa i Paaschego.
wyrób ilosci ceny2015 2016 2015 2016
q0 q1 p0 p1A 20 25 15 14B 30 20 10 15C 40 45 25 20
Wyliczmy tabelke pomocnicza :
wyrób p0q0 p0q1 p1q0 p1q1A 300 375 280 350B 300 200 450 300C 1000 1125 800 900
Magdalena Alama-Bucko Statystyka 29 maja 2017 34 / 47
Przykład 1 Tabelka pomocnicza : sumujemy liczby z kazdej kolumny
wyrób q0p0 q1p0 q0p1 q1p1A 300 375 280 350B 300 200 450 300C 1000 1125 800 900
1600 1700 1530 1550
Agregatowy indeks ilosci:Laspeyresa:
ILq =
∑q1p0∑q0p0
=17001600
= 1.0625
W okresie od 2015 roku do 2016 roku srednio ilosci sprzedanychdóbr wzrosły o 6.25% przy załozeniu stałych cen z 2015 roku.Paaschego:
IPq =
∑q1p1∑q0p1
=15501530
= 1.0131
W okresie od 2015 roku do 2016 roku srednio ilosci sprzedanychdóbr wzrosły o 1.31% przy załozeniu stałych cen z 2016 roku.
Magdalena Alama-Bucko Statystyka 29 maja 2017 35 / 47
Przykład 1. Tabelka pomocnicza.
wyrób q0p0 q1p0 q0p1 q1p1A 300 375 280 350B 300 200 450 300C 1000 1125 800 900
1600 1700 1530 1550
Agregatowy indeks cen:Laspeyresa:
I Lp =
∑q0p1∑q0p0
=15301600
= 0.9563 = 1− 0.0437
W okresie od 2015 roku do 2016 roku srednio ceny sprzedanychdóbr zmalały o 4.37% przy załozeniu stałych ilosci z 2015 roku.Paaschego:
I Pp =
∑q1p1∑q1p0
=15501700
= 0.9117 = 1− 0.0883
W okresie od 2015 roku do 2016 roku srednio ceny sprzedanychdóbr zmalały o 8.83% przy załozeniu stałych ilosci z 2016 roku.
Magdalena Alama-Bucko Statystyka 29 maja 2017 36 / 47
Indeksy wyliczone według formuł Laspeyresa i Paaschego zwykleróznia sie miedzy soba.
Jezeli mamy mozliwosc, wyznaczamy oba zespołowe indeksy :Laspeyresa i Paaschego.
Obliczone wartosci wyznaczaja granice zmian w dynamicebadanego agregatu.
Magdalena Alama-Bucko Statystyka 29 maja 2017 37 / 47
Agregatowy indeks cen i ilosci typu Fishera
obliczany gdy porównywane okresy nie sa od siebie mocnoodległe,
jest srednia geometryczna z agregatowych indeksów typuLaspeyresa i Paaschego
agregatowy indeks cen typu Fishera
I Fq =
√I Lq · I P
q
agregatowy indeks ilosci typu Fishera
I Fp =
√I Lp · I P
p
Magdalena Alama-Bucko Statystyka 29 maja 2017 38 / 47
Równosc indeksowa dla indeksów agregatowych (zespołowych)
Iw = I Lp · I P
q = I Pp · I L
q = I Fp · I F
q
Magdalena Alama-Bucko Statystyka 29 maja 2017 39 / 47
Zadanie Roczne spozycie na 1 mieszkanca oraz przecietne cenywybranych artykułów zywnosciowych w Polsce w latach 1993 i 1996przedstawiono w tablicy.
artykuł j.m. 1993 1996spozycie cena (zł) spozycie cena (zł)
Mleko litry 209 0.41 196 0.83Jaja szt. 157 0.18 175 0.31
Cukier kg 41.3 0.99 39.7 2.20
Obliczyc:a) roczne łaczne wydatki na te artykuły w 1993 i w 1996 rokub) roczne łaczne wydatki na te artykuły w 1996 roku przy
zachowaniu poziomu spozycia z 1993 roku.c) roczne łaczne wydatki na te artykuły w 1996 roku przy
niezmienionych cenach z 1993 roku.d) agregatowy indeks rocznych wydatków
e)-g) agregatowe indeksy cen i spozycia według formuły Laspeyresa,Paaschego i Fishera.
Magdalena Alama-Bucko Statystyka 29 maja 2017 40 / 47
Tabelka (p0,q0- dane z 1993 roku, p1,q1- dane z 1996 roku)
artykuł q0 p0 q1 p1 q0p0 q0p1 q1p0 q1p1
Mleko 209 0.41 196 0.83 85.69 173.47 80.36 162.68Jaja 157 0.18 175 0.31 28.26 48.67 31.5 54.25
Cukier 41.3 0.99 39.7 2.20 40.89 90.86 39.30 87.34154.84 313 151.16 304.27
a) roczne łaczne wydatki na te artykuły w 1993 i w 1996 roku
w 1993 roku:∑
q0 · p0 = 154.84 zł
w 1996 roku:∑
q1 · p1 = 304.27 zł
b) roczne łaczne wydatki na te artykuły w 1996 roku przyzachowaniu poziomu spozycia z 1993 roku. (ceny z 1996 roku,ilosci z 1993 roku)∑
q0 · p1 = 313 zł
Magdalena Alama-Bucko Statystyka 29 maja 2017 41 / 47
Tabelka (p0,q0- dane z 1993 roku, p1,q1- dane z 1996 roku)
artykuł q0 p0 q1 p1 q0p0 q0p1 q1p0 q1p1
Mleko 209 0.41 196 0.83 85.69 173.47 80.36 162.68Jaja 157 0.18 175 0.31 28.26 48.67 31.5 54.25
Cukier 41.3 0.99 39.7 2.20 40.89 90.86 39.30 87.34154.84 313 151.16 304.27
c) roczne łaczne wydatki na te artykuły w 1996 roku przyniezmienionych cenach z 1993 roku. (ceny z 1993 roku, ilosci z1996 roku)∑
q1 · p0 = 151.16 złd) agregatowy indeks rocznych wydatków
Iw =
∑q1p1∑q0p0
=304.27154.84
= 1.9650
Wartosc zakupionych artykułów wzrosła w okresie 1993 - 1996 o96,5%.
Magdalena Alama-Bucko Statystyka 29 maja 2017 42 / 47
e) indeksy cen i ilosci Laspeyresa (stały poziom danych z 1993 roku)
indeks ceny ( ilosc - stały poziom z 1993 roku )
ILp =
∑q0p1∑q0p0
=313
154.84= 2.0214
W latach 1993-1996 nastapił wzrost cen o 102.14% przy załozeniu
stałego spozycia na poziomie z 1993 roku.
indeks spozycia ( cena - stały poziom z 1993 roku )
ILq =
∑q1p0∑q0p0
=151.16154.84
= 0.9762 = 1− 0.0238
W latach 1993-1996 nastapił spadek spozycia o 2.38% przyzałozeniu stałej ceny z 1993 roku.
Magdalena Alama-Bucko Statystyka 29 maja 2017 43 / 47
f) indeksy cen i ilosci Paaschego (stały poziom danych z 1996 roku)
indeks ceny ( ilosc - stały poziom z 1996 roku)
IPp =
∑q1p1∑q1p0
=304.27151.16
= 2.0129
W latach 1993-1996 nastapił wzrost cen o 101.29% przy załozeniuspozycia z 1996 roku.
indeks spozycia ( cena - stały poziom z 1996 roku)
ILq =
∑q1p1∑q0p1
=304.27
313= 0.9721 = 1− 0.0279
W latach 1993-1996 nastapił spadek spozycia o 2.79% przyzałozeniu stałej ceny na poziomie z 1996 roku.
Magdalena Alama-Bucko Statystyka 29 maja 2017 44 / 47
zatem uzyskalismy zespołowe indeksy cen i spozycia:
ILp = 2.0214, IP
p = 2.0129
Interpretacja : Dynamika zmian cen w 1993-1996 miesci sie wprzedziale (2.0129; 2.0214) (czyli sredni wzrost cen od 101,29%do 102.14%.)
ILq = 0.9762 = 1− 0.0238, IL
q = 0.9721 = 1− 0.0279
Interpretacja : Dynamika zmian spozycia w 1993-1996 miesci siew przedziale (0.9721; 0.9762). (czyli sredni spadek spozycia od2,38% do 2.79%.)
Magdalena Alama-Bucko Statystyka 29 maja 2017 45 / 47
g) agregatowe indeksy cen i spozycia według formuły Fishera.
IFq =
√ILq · IP
q , IFp =
√ILp · IP
p
IFq =
√ILq · IP
q =√
0.9762 · 0.9721 =√
0.94896 = 0.9741
W latach 1993-1996 nastapił spadek spozycia produktów o 2.59%przy załozeniu stałej ceny produktów.
IFp =
√ILp · IP
p =√
2.0214 · 2.0129 =√
4.068876 = 2.0171
W latach 1993-1996 nastapił wzrost cen o 101.71% przy załozeniustałego spozycia tych produktów.
Magdalena Alama-Bucko Statystyka 29 maja 2017 46 / 47