61
Współczesne społeczeństwo polskie – wykład piąty, czyli o pracy

Współczesne społeczeństwo polskie – wykład piąty, czyli o pracy

  • Upload
    ingo

  • View
    98

  • Download
    1

Embed Size (px)

DESCRIPTION

Współczesne społeczeństwo polskie – wykład piąty, czyli o pracy. O czym będzie mowa?. Wprowadzenie Trochę historii… Zmiany na rynkach pracy – tendencje w krajach rozwiniętych Podstawowe wskaźniki Transformacja rynku pracy w Polsce Kto pracuje w Polsce (i ile zarabia)? - PowerPoint PPT Presentation

Citation preview

Page 1: Współczesne społeczeństwo polskie – wykład piąty,  czyli  o pracy

Współczesne społeczeństwo polskie – wykład piąty, czyli o pracy

Page 2: Współczesne społeczeństwo polskie – wykład piąty,  czyli  o pracy

O czym będzie mowa?

1. Wprowadzenie 2. Trochę historii…3. Zmiany na rynkach pracy – tendencje w

krajach rozwiniętych4. Podstawowe wskaźniki5. Transformacja rynku pracy w Polsce6. Kto pracuje w Polsce (i ile zarabia)?7. Kto w Polsce nie pracuje – bezrobocie8. Opinie Polaków na temat pracy,

postrzeganie siebie jako pracowników

Page 3: Współczesne społeczeństwo polskie – wykład piąty,  czyli  o pracy

Bez pracy nie ma kołaczy!

• Demografia doprowadziła nas do problemu pracy:– wytwarzania „produktu”

(składającego się na PKB) decydującego o zamożności społeczeństwa poziom makro

– Pozyskiwania dochodu decydującego o poziomie życia ludzi i ich rodzin poziom mikro

Page 4: Współczesne społeczeństwo polskie – wykład piąty,  czyli  o pracy

Praca w wymiarze „makro”

• Kluczowe kwestie:– „Zasoby pracy”

• Liczba ludności w wieku produkcyjnym, wskaźnik aktywności ekonomicznej i wskaźnik zatrudnienia, czyli: ilu może i chce pracować, ile jest zatrudnionych

• Cechy zasobów pracy: wykształcenie, umiejętności, doświadczenie, dokształcanie, struktura wieku, stan zdrowia

– Produktywność• Wytwarzanie wartości na jednostkę pracy (np. wartość

wytworzonych produktów na godzinę pracy: nie tylko kwestia sprawności pracownika, ale też jakości zarządzania!)

– Mobilność• Przemieszczanie się ludzi za pracą (dojazdy, relokacje)

Page 5: Współczesne społeczeństwo polskie – wykład piąty,  czyli  o pracy

Praca w wymiarze „mikro”

• Kluczowe kwestie:– Dostępność pracy (legalnej)

• Bezrobocie• Praca poniżej kwalifikacji• Praca w „szarej strefie” lub na czarno

– Prawa pracowników• BHP (naprawdę ważne!)• Kodeks pracy• Związki zawodowe

– Dochody gospodarstw domowych (na GD i na głowę)– Sfera godnościowo – motywacyjna

• Samorealizacja• Kariera• Godność

Page 6: Współczesne społeczeństwo polskie – wykład piąty,  czyli  o pracy

1. Trochę historii..

• Historyczne przekształcenia – Społeczeństwa rolnicze

• Jedność „pracy” i życia • Przekaz międzygeneracyjny

„zawodu”

– Społeczeństwa przemysłowe• Praca najemna i fabryka:

rozerwanie jedności pracy i życia• Powstanie „rynku pracy”

– Społeczeństwa postindustrialne• Dominacja usług

Page 7: Współczesne społeczeństwo polskie – wykład piąty,  czyli  o pracy

1. Trochę historii.. (cd)

• Rynek pracy– Podaż pracy (oferowane zajęcia pracodawcy prywatni i

publiczni); struktura podaży pracy (na kogo jest zapotrzebowanie)– Popyt na pracę (pracownicy gotowi zatrudnić się); struktura (kto

jest gotów podjąć pracę)– bezosobowy mechanizm (np. rynek decyduje o podaży np.

spadek cen węgla upadek kopalń spadek zapotrzebowania na górników)

• Problem dopasowania podaży i popytu– Brak pewnego typu pracowników (zawody deficytowe) – brak pracy

dla pewnego typu pracowników (bezrobocie)– Rola systemu edukacji: współpraca np. uczelni z instytucjami

rynku pracy jakie specjalności/zawody będą potrzebne w przyszłości; dokształcanie dorosłych, przekwalifikowywanie

• Instytucje rynku pracy w Polsce– Urzędy pracy (PUPy, WUPy); organizacje pozarządowe; Rady

Zatrudnienia

Page 8: Współczesne społeczeństwo polskie – wykład piąty,  czyli  o pracy

2. Zmiany na rynkach pracy – tendencje w krajach rozwiniętych

• Dominacja sektora usług• Rdzeń i peryferie =

delegowanie pracy wymagającej niskich kwalifikacji do krajów z niskimi kosztami pracy

• Elastyczne formy zatrudnienia• Mobilność pracowników• Praca w domu• „Working poor”

Page 9: Współczesne społeczeństwo polskie – wykład piąty,  czyli  o pracy

3. Podstawowe wskaźniki• Aktywni zawodowo = w ciągu ostatniego

tygodnia wykonywali pracę przynoszącą dochód przynajmniej przez godzinę (def. BAEL= Badanie Aktywności Ekonomicznej Ludności; LFS = Labour Force Survey) LUB nie wykonywali pracy, ale jej poszukują i są gotowi ją podjąć w ciągu najbliższych 2 tygodni; liczone w odniesieniu do ludności 15+

• Aktywni zawodowo = zatrudnieni + bezrobotni• Bierni zawodowo = nie pracują i nie poszukują

pracy; mogą to być emeryci, renciści, uczący się, i po prostu nie pracujący (np. „gospodyni domowa”)

Page 10: Współczesne społeczeństwo polskie – wykład piąty,  czyli  o pracy

4. Transformacja rynku pracy w PolsceGospodarka planowa

- polityka pełnego zatrudnienia- ukryte bezrobocie- „czy się stoi...”

Gospodarka rynkowa

- rynek pracy- bezrobocie oficjalne- nowy etos pracy?

Reformy: wymienność złotówki, prywatyzacja

Page 11: Współczesne społeczeństwo polskie – wykład piąty,  czyli  o pracy

Zmiany 1992-2007

0

10

20

30

40

50

60

70

1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007

współczynnik aktywności zawodowej wskaźnik zatrudnienia stopa bezrobocia

Aktywność ekonomiczna ludności w wieku 15+ (wartości w %)

Dane: GUS

Page 12: Współczesne społeczeństwo polskie – wykład piąty,  czyli  o pracy

Źródło: OECD 2003

Dynamika aktywności zawodowej w „starej” UE (15)

Współczynnik aktywności zawodowej kobiet i mężczyzn w krajach UE (15 krajów) w latach 1970 - 2003

Page 13: Współczesne społeczeństwo polskie – wykład piąty,  czyli  o pracy

% zatrudnionych w Unii Europejskiej(total)2007 rok

Eurostat

Blado na tleUnii…

Page 14: Współczesne społeczeństwo polskie – wykład piąty,  czyli  o pracy

Wskaźnik zatrudnienia wśród osóbw wieku 15-64 lat (w %)

0

10

20

30

40

50

60

70

2003 2004 2005 2006 2007

Polska UE 15 UE 27

Dane: GUS

Page 15: Współczesne społeczeństwo polskie – wykład piąty,  czyli  o pracy

Zmiany 1992-2007

• Przyczyny spadku aktywności zawodowej:– Późniejsze podejmowanie pracy (więcej osób

15 – 25 uczy się)– Dezaktywizacja (przechodzenie na emerytury):

zmiany demograficzne + wcześniejsze emerytury

– Wzrost odsetka kobiet biernych zawodowo, z różnych powodów:

• Niemożność podjęcia pracy z powodów rodzinnych (np. migracje mężczyzn przykład Żnina)

• Nierejestrowanie się (jako bezrobotne)– Duży odsetek z orzeczoną niepełnosprawnością

(prawną renta): ponad 14% ogółu populacji

Page 16: Współczesne społeczeństwo polskie – wykład piąty,  czyli  o pracy

Dane w tysiącach

Źródło: GUS 2003

Nożyce: aktywni zawodowo a ludność w wieku produkcyjnym!

Page 17: Współczesne społeczeństwo polskie – wykład piąty,  czyli  o pracy

A w dodatku nie wszyscy aktywni zawodowo pracują (w tys.):

10000

11000

12000

13000

14000

15000

16000

17000

18000

1992 1993 1994 1999 2004 2006

aktywni zawodowo pracujący

Dane: GUS

Page 18: Współczesne społeczeństwo polskie – wykład piąty,  czyli  o pracy

Kto pracuje?

Lepiej wykształceni, mężczyźni…

Page 19: Współczesne społeczeństwo polskie – wykład piąty,  czyli  o pracy

Kto pracuje? Lepiej wykształceniWspółczynnik aktywności zawodowej według wykształcenia

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

1994 1999 2004 2006

wyższe

policealne i średniezawodowe

srednie ogólnokształcące

zasadnicze zawodowe

gimnazjalne, podstawowe,niepełne podstawowe

Dane: GUS

Page 20: Współczesne społeczeństwo polskie – wykład piąty,  czyli  o pracy

• Tak jest na całym świecie, że im niższe wykształcenie, tym trudniej o pracę, ale:– U nas ta zależność jest wyraźniejsza– Wszędzie bardziej dotyka to kobiety

Page 21: Współczesne społeczeństwo polskie – wykład piąty,  czyli  o pracy

Chart A8.1. Employment rates by educational attainment (2003)

This chart show s the percentage of the 25-to-64-year-old population that is employed

20

30

40

50

60

70

80

90

100

Icela

nd1

New

Zeala

nd

Port

ugal

Sw

eden

Sw

itzerland

Denm

ark

Neth

erlands1

Unite

d K

ingdom

Norw

ay

Austr

alia

Canada

Fra

nce

Irela

nd

Austr

ia

Czech R

epublic

Japan

Unite

d S

tate

s

Fin

land

Belg

ium

Spain

Italy

1

Luxem

bourg

Hungary

Slo

vak R

epublic

Germ

any

Kore

a

Gre

ece

Mexic

o

Pola

nd

Turk

ey

Upper secondary and post-secondary non-tertiary education%

20

30

40

50

60

70

80

90

100Ic

ela

nd1

Port

ugal

Sw

eden

Japan

Kore

a

Sw

itzerland

Norw

ay

New

Zeala

nd

Mexic

o

Luxem

bourg

Austr

alia

Denm

ark

Fra

nce

Neth

erlands1

Fin

land

Unite

d S

tate

s

Gre

ece

Irela

nd

Canada

Spain

Austr

ia

Unite

d K

ingdom

Germ

any

Italy

1

Turk

ey

Belg

ium

Czech R

epublic

Pola

nd

Hungary

Slo

vak R

epublic

% Below upper secondary education

% zatrudnionych w kategorii wykształcenia: poniżej średniego

Page 22: Współczesne społeczeństwo polskie – wykład piąty,  czyli  o pracy

20

30

40

50

60

70

80

90

100

Icel

and

1

Mex

ico

New

Zeal

and

Irela

nd

Japa

n

Switz

erla

nd

Neth

erla

nds

1

Aust

ralia

Kore

a

Spai

n

Luxe

mbo

urg

Unite

d Ki

ngdo

m

Czec

h Re

publ

ic

Denm

ark

Gree

ce

Portu

gal

Swed

en

Norw

ay

Cana

da

Italy

1

Aust

ria

Belg

ium

Fran

ce

Turk

ey

Unite

d St

ates

Hung

ary

Slov

ak R

epub

lic

Germ

any

Finl

and

Pola

nd

Upper secondary and post-secondary non-tertiary education%

Chart A8.2. Employment rates, by educational attainment (2003) Percentage of 25-to-64-year-old population who are employed

20

30

40

50

60

70

80

90

100M

exic

o

Icel

and

1

Portu

gal

Kore

a

Japa

n

Switz

erla

nd

Gre

ece

Spai

n

Luxe

mbo

urg

Net

herla

nds

1

New

Zea

land

Turk

ey

Swed

en

Aust

ralia

Irela

nd

Nor

way

Den

mar

k

Italy

1

Uni

ted

Stat

es

Fran

ce

Can

ada

Aust

ria

Belg

ium

Uni

ted

King

dom

Ger

man

y

Finl

and

Cze

ch R

epub

lic Pola

nd

Hun

gary

Slov

ak R

epub

lic

%Males Females

Below upper secondary education

% zatrudnionych w kategorii wykształcenia: poniżej średniego,w rozbiciu na płeć

Page 23: Współczesne społeczeństwo polskie – wykład piąty,  czyli  o pracy

20

30

40

50

60

70

80

90

100

Icelan

d 1Me

xico

New

Zeala

nd Irelan

dJa

pan

Switz

erlan

d

Nethe

rland

s 1Au

strali

aKo

rea

Spain

Luxe

mbou

rgUn

ited K

ingdo

m

Czec

h Rep

ublic

Denm

arkGr

eece

Portu

gal

Swed

enNo

rway

Cana

da Italy1

Austr

ia

Belgi

umFra

nce

Turke

y

Unite

d Stat

esHu

ngary

Slov

ak R

epub

lic

Germ

any

Finlan

dPo

land

Upper secondary and post-secondary non-tertiary education%

20

30

40

50

60

70

80

90

100

Icelan

d 1Sw

itzerl

and Japa

nCz

ech R

epub

lic Mexic

oNo

rway

Irelan

dNe

therla

nds 1

Slova

k Rep

ublic

Unite

d King

dom

Korea

Portu

gal

Austr

alia

Luxe

mbou

rg Italy1

Denm

arkNe

w Ze

aland Finlan

dUn

ited S

tates

Belgi

umHu

ngary Sp

ainAu

stria

Fran

ceGe

rman

yGr

eece

Swed

enCa

nada

Polan

dTu

rkey

Tertiary education%

1. Year of reference 2002.Countries are ranked in descending order of the employment rate of males having attained less than upper secondary education.Source: OECD. Table A8.1a. See Annex 3 for notes (www.oecd.org/edu/eag2005 ).

% zatrudnionych w kategorii wykształcenia: wyższe (dla: 2003),w rozbiciu na płeć

Page 24: Współczesne społeczeństwo polskie – wykład piąty,  czyli  o pracy

• Lepiej wykształceni nie tylko łatwiej znajdują pracę, ale też lepiej zarabiają

Page 25: Współczesne społeczeństwo polskie – wykład piąty,  czyli  o pracy

40

60

80

100

120

140

160

180

200

220

240

260

280

Hun

gary

Uni

ted

Stat

es

Finl

and

Fran

ce

Luxe

mbo

urg

Uni

ted

King

dom Ita

ly

Can

ada

Ger

man

y

Spai

n

New

Zea

land

Swed

en

Aust

ralia

Switz

erla

nd

Belg

ium

Irela

nd

Nor

way

Den

mar

k

Kore

a

Net

herla

nds

Males% Index

Below upper secondary education

Tertiary-type B education

Tertiary-type A and advanced research programmes

Chart A9.2. Relative earnings from employment (2003)By level of educational attainment and gender for 25-to-64-year-olds (upper secondary education =100)

40

60

80

100

120

140

160

180

200

220

Hung

ary

Kore

a

Unite

d Ki

ngdo

m

Unite

d St

ates

Irelan

d

Finla

nd

Switz

erlan

d

Cana

da

Aust

ralia

Fran

ce

Ger

man

y

New

Zeala

nd Italy

Belgi

um

Luxe

mbo

urg

Norw

ay

Swed

en

Spain

Denm

ark

Neth

erlan

ds

Females% Index

„Stopa zwrotu” z inwestycji w wykształcenie: mężczyźni

Page 26: Współczesne społeczeństwo polskie – wykład piąty,  czyli  o pracy

40

60

80

100

120

140

160

180

200

220

240

260

280

Hunga

ry

United

State

s Finlan

d

France

Luxem

bourg

United

Kingd

om

Italy

Canad

a

Germ

any Spain

New Z

ealand Sw

eden

Austr

alia

Switze

rland

Belgiu

m

Irelan

d

Norw

ay

Denm

ark Korea

Nethe

rlands

Males% Index

Below upper secondary education

Tertiary-type B education

Tertiary-type A and advanced research programmes

40

60

80

100

120

140

160

180

200

220

Hunga

ry Korea

United

Kingd

om

United

State

s Irelan

d

Finlan

d

Switze

rland

Canad

a

Austr

alia

France

Germ

any

New Z

ealand

Italy

Belgiu

m

Luxem

bourg Norwa

y

Swede

n Spain

Denm

ark

Nethe

rlands

Females% Index

Countries are ranked in descending order of relative earnings of the population having attained the level of tertiary-type A and advanced research programmes.Source: OECD. Table A9.1a. See Annex 3 for notes (www.oecd.org/edu/eag2005) .

„Stopa zwrotu” z inwestycji w wykształcenie: kobiety

Page 27: Współczesne społeczeństwo polskie – wykład piąty,  czyli  o pracy

Kto pracuje? Częściej mężczyźniWskaźnik zatrudnienia według płci w latach 1994-2006

0,00%

10,00%

20,00%

30,00%

40,00%

50,00%

60,00%

70,00%

1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2006

Mężczyźni Kobiety

Dane: GUS

Page 28: Współczesne społeczeństwo polskie – wykład piąty,  czyli  o pracy

Struktura zatrudnienia w głównych sektorach gospodarki w latach 1992-2006

0,00%

10,00%

20,00%

30,00%

40,00%

50,00%

60,00%

1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2006

usługi przemysł rolnictwo

Dane: GUS

Page 29: Współczesne społeczeństwo polskie – wykład piąty,  czyli  o pracy
Page 30: Współczesne społeczeństwo polskie – wykład piąty,  czyli  o pracy
Page 31: Współczesne społeczeństwo polskie – wykład piąty,  czyli  o pracy
Page 32: Współczesne społeczeństwo polskie – wykład piąty,  czyli  o pracy

0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%

2002

2005

2006

2007

sektor publiczny sektor prywatny

Struktura pracujących według sektorów Dane: GUS

Page 33: Współczesne społeczeństwo polskie – wykład piąty,  czyli  o pracy

0

1000

2000

3000

4000

5000

6000

1 2 3 4 5 6 7 8 9 1 0 1 1 1 2 1 3

Zmiany w liczbie przedsiębiorstw państwowych w latach 1994-2007

1994 2007

Page 34: Współczesne społeczeństwo polskie – wykład piąty,  czyli  o pracy

0

500000

1000000

1500000

2000000

2500000

3000000

1 2 3 4 5 6 7 8 9 1 0 1 1 1 2

Liczba osób fizycznych prowadzącychdziałalność gospodarczą w latach 1994-2007

1994 2007

Page 35: Współczesne społeczeństwo polskie – wykład piąty,  czyli  o pracy

Osoby fizyczne prowadzące działalnośćgospodarczą wg sekcji PKD

Page 36: Współczesne społeczeństwo polskie – wykład piąty,  czyli  o pracy

Wielkość zakładu

sektor publiczny

sektor prywatny dominanta

9 i mniej osób 1426,87 1354,64 1510,28 1895,63 1370,3 728,9110 - 19 osób 1758,79 1785,18 1735,86 2002,94 1662,01 76020 - 49 osób 1925,98 1955,6 1903,27 2073,74 1813,92 730,0850 - 99 osób 1995,78 2115,36 1890,12 2159,04 1844,5 1254,7100 - 249 osób 2052,17 2152,39 1953,63 2290,47 1901,07 1415,98250 - 499 osób 2086,11 2383,29 1696,09 2040,11 2128,91 1299,48500 - 999 osób 2088,58 2309,64 1848,16 2055,83 2115,31 1600,981000 - 1999 osób 2501,55 2861,03 2109,41 2291,84 2734,42 1631,842000 - 4999 osób 3578,25 3834,24 2818,19 2579,58 4285,57 3005,065000 i więcej

osób 1438,65 1441,59 1423,21 3549,2 1333,43 811,4

ogółemPrzeciętne wynagrodzenia

ogółem mężczyźni kobiety

A to, gdzie się pracuje, przekłada się na dochody

Page 37: Współczesne społeczeństwo polskie – wykład piąty,  czyli  o pracy

Przeciętne miesięczne wynagrodzenie brutto (w tys.)

0

500

1000

1500

2000

2500

3000

3500

2000 2005 2006

sektor publiczny

w tym: własność państwowa

w tym: jednostki samorządu

sektor prywatny

w tym: własność prywatnakrajowa

w tym: własność prywatnazagraniczna

Page 38: Współczesne społeczeństwo polskie – wykład piąty,  czyli  o pracy

Zmiany struktury zatrudnienia:zawody

Kategorie społeczno-zawodowe 1982 1987 1994-1995 1998-1999 2002

Wyższe kadry kierownicze w administracji państwowej, dyrektorzy przedsiębiorstw

0,9 1,8 1,6 1,0 2,4

Inteligencja nietechniczna 3,2 3,3 3,2 4,5 3,9

Inteligencja techniczna 3,1 2,6 2,7 2,4 2,5

Technicy 7,0 6,2 4,6 6,0 6,1

Pracownicy administracyjni średniego szczebla

9,6 10,7 9,5 11,2 13,0

Pracownicy biurowi 5,0 4,6 3,9 3,5 4,1

Właściciele firm 1,6 3,6 6,2 6,6 5,0

Pracownicy placówek handlowych

6,4 7,7 10,6 10,3 12,3

Brygadziści 2,1 2,3 1,8 1,9 5,0

Robotnicy wykwalifikowani 25,7 26,3 27,4 24,8 22,4

Robotnicy niewykwalifikowani w produkcji

5,8 5,7 7,0 7,2 4,6

Pracownicy fizyczni usług 4,3 3,9 6,0 6,4 5,9

Robotnicy rolni 1,8 1,5 2,0 2,1 2,7

Właściciele gospodarstw 23,5 19,8 13,4 12,2 10,2

Ogółem 100 100 100 100 100

Page 39: Współczesne społeczeństwo polskie – wykład piąty,  czyli  o pracy

Struktura zawodowa: Polska a świat

Kategorie społeczno-zawodowe

Anglia

Czechy

Dania

Hiszpania

Irlandia

Niem

cy

Polska

Szw

ecja

Węgry

Inteligencja, wyższe kadry kierownicze i urzędnicy państwowi

18,7 9,8 14,1 6,8 15,0 12,7 10,1 13,5 10,3

Specjaliści średniego szczebla 20,7 17,7 21,5 15,7 18,9 22,1 14,0 24,0 13,9

Pracownicy biurowi 4,9 9,4 6,9 0,5 4,1 10,0 7,3 5,0 6,5

Pracownicy umysłowi w handlu i usługach

13,9 7,7 10,1 8,8 14,3 10,0 8,7 10,7 7,1

Właściciele firm 7,6 6,4 6,3 10,5 7,2 7,1 7,8 7,4 8,3

Fizyczni pracownicy nadzoru 3,4 5,3 3,8 2,4 3,5 4,4 3,5 2,5 3,4

Robotnicy wykwalifikowani 5,0 13,8 9,6 10,1 7,2 11,8 12,9 15,0 15,0

Robotnicy niewykwalifikowani 32,7 25,2 24,5 32,3 21,5 18,3 22,8 27,3 27,3

Właściciele gospodarstw i robotnicy rolni

2,1 4,6 3,4 12,8 8,3 3,5 13,0 2,7 8,2

Źródło: H. Domański

Page 40: Współczesne społeczeństwo polskie – wykład piąty,  czyli  o pracy

Miesięczne wynagrodzenie minimalne w EURO (2005)

0

200

400

600

800

1000

1200

1400

Polska

Rumunia

Bułgar

ia

Łotw

aLit

wa

Czech

y

Słowen

ia

Hiszpan

iaUSA

Irlan

dia

W.B

rytan

ia

Belgia

Holandia

Page 41: Współczesne społeczeństwo polskie – wykład piąty,  czyli  o pracy

Wskaźnik zatrudnienia według wieku w 2006 (w % dla odpowiednich kategorii wiekowych)

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

15-24 25-34 35-44 45-54 55+

ogółem mężczyźni kobiety

Page 42: Współczesne społeczeństwo polskie – wykład piąty,  czyli  o pracy

Wskaźnik zatrudnienia według wykształcenia w 2006 (w % dla odpowiednich kategorii wykształcenia)

0

10

20

30

40

50

60

70

80

ogółem męźczyźni kobiety

wyższe

policealne i średnie zawodowe

średnie ogolnokształcące

zasadnicze zawodowe

gimnazjalne, podstawowe,niepełne podstawowe

Page 43: Współczesne społeczeństwo polskie – wykład piąty,  czyli  o pracy

Źródło: GUS 2004

Nadrezeprentacja osób dobrze wykształconych szczególnie silna wśród kobietPracujący wg płci i wykształcenia

Page 44: Współczesne społeczeństwo polskie – wykład piąty,  czyli  o pracy

6. Kto w Polsce nie pracuje - bezrobocie

• Trudności „statystyczne”:– Problem rejestracji– Problem pracy nierejestrowanej

• Ważne pojęcia– Bezrobocie strukturalne– Bezrobocie długotrwałe

Page 45: Współczesne społeczeństwo polskie – wykład piąty,  czyli  o pracy
Page 46: Współczesne społeczeństwo polskie – wykład piąty,  czyli  o pracy
Page 47: Współczesne społeczeństwo polskie – wykład piąty,  czyli  o pracy
Page 48: Współczesne społeczeństwo polskie – wykład piąty,  czyli  o pracy
Page 49: Współczesne społeczeństwo polskie – wykład piąty,  czyli  o pracy

Bezrobotni według płci i wykształcenia (2007)

0 5 10 15 20 25 30 35 40

wyższe

policealne i średnie zawodowe

średnie ogolnokształcące

zasadnicze zawodowe

gimnazjalne, podstawowe, niepełnepodstawowe

kobiety

mężczyźni

Page 50: Współczesne społeczeństwo polskie – wykład piąty,  czyli  o pracy

Bezrobocie młodzieży(w % ludności aktywnej zawodowo)

0

5

10

15

20

25

30

35

40

Polska Słowacja Argentyna Francja Włochy Hiszpania W.Brytania USA

2000 2006

Page 51: Współczesne społeczeństwo polskie – wykład piąty,  czyli  o pracy

Bezrobocie w UE

Page 52: Współczesne społeczeństwo polskie – wykład piąty,  czyli  o pracy

Komu zagraża bezrobocie lub dezaktywizacja?

• gorzej wykształconym• bardziej kobietom niż mężczyznom

• młodym bezrobocie, starszym dezaktywizacja

Page 53: Współczesne społeczeństwo polskie – wykład piąty,  czyli  o pracy

7. Opinie Polaków na temat pracy, postrzeganie siebie jako pracowników

• Jaki jest stosunek Polaków do pracy?

• Czy Polacy czują się zagrożeni bezrobociem?

Page 54: Współczesne społeczeństwo polskie – wykład piąty,  czyli  o pracy

Zadowolenie ze swojej pracy (styczeń 2008)

Bardzo zadowolony

Raczej zadowolony

Średnio zadowolony

Raczej niezadowolony

Bardzoniezadowolony

Dane: CBOS

Page 55: Współczesne społeczeństwo polskie – wykład piąty,  czyli  o pracy

Jak ocenia Pan(i) sytuację na rynku pracy w Polsce?

X2001

XI XII I2002

II III IV V VI VIIIIX X XI XII I2003

II III IV V VI VIIIIX X XI XII I2004

II III IV V VI VIII IX X XI XII

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

zła

bardzo zła

ani dobra, ani zła

dobra*

Źródło: CBOS

Page 56: Współczesne społeczeństwo polskie – wykład piąty,  czyli  o pracy

Jak określił(a)by Pan(i) sytuację na rynku pracy w Pana(i) miejscowości lub okolicy? Czy, Pana(i) zdaniem, obecnie:

Dane: CBOS

0

10

20

30

40

50

60

2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 I 2008

bez większych problemówmożna znaleźć odpowiedniąpracę

można znaleźć jakąś pracę,ale trudno jest o pracęodpowiednią

nie można znaleźć żadnejpracy

trudno jest znaleźćjakąkolwiek pracę

Page 57: Współczesne społeczeństwo polskie – wykład piąty,  czyli  o pracy

Czy liczy się Pan(i) z możliwością utraty obecnej pracy (np. zwolnienia, bankructwa, upadku, likwidacji zakładu, gospodarstwa itp.)?

0

10

20

30

40

50

60

70

80

2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 I 2008

nie

tak

Dane: CBOS

Page 58: Współczesne społeczeństwo polskie – wykład piąty,  czyli  o pracy

Czy liczy się Pan(i) z możliwością utraty pracy (styczeń 2008)

Nie ,to małoprawdopodobne

Raczej nie

Raczej tak

Bardzo poważnie się z

tym liczę

Dane: CBOS

Page 59: Współczesne społeczeństwo polskie – wykład piąty,  czyli  o pracy

Znaczenie pracy dla Polaków (% odpowiedzi „zdecydowanie się zgadzam”)

Polska Hiszpania Holandia

Pracę powinno się zawsze stawiać na 1-ym miejscu

27 14 4

Człowiek potrzebuje pracy, by w pełni rozwinąć swoje talenty

47 29 10

Ludzie, którzy nie pracują staja się leniwi

35 19 5

Otrzymywanie pieniędzy bez pracy jest upokarzające

29 11 6

Page 60: Współczesne społeczeństwo polskie – wykład piąty,  czyli  o pracy

Waga pracy w Polsce względem innych dziedzin życia i krajów

Table 1. Important aspects of personal life (% of respondents saying "very important")

Family Work Religion Free time

Friends and acquaintanc

es Politics Average for Western Catholic countries 86.,7 61.8 29.4 35.3 41.3 7.6 Average for Western non-Catholic countries 82.9 56.6 16.1 42.0 53.4 12.6 Poland 90.6 72.0 47.4 26.3 23.8 6.9 Average for other post-communist countries 79.0 59.8 18.4 23.0 30.8 6.1 Source: EVSS

Page 61: Współczesne społeczeństwo polskie – wykład piąty,  czyli  o pracy

Czy więc jesteśmy lepszymi pracownikami niż inne nacje?

Productivity of labour

0

20

40

60

80

100

Polska Czechy Węgry CC-13

Polska 13 38 68 61 43 49 38

Czechy 88 53 72 63 54 54 58

Węgry 77 49 54 67 99 52 58

CC-13 28 41 58 69 66 47 41

Rolnictwo Wytwórstwo BudownictwoHandel i

transportUsługi finansowe Usługi publiczne

CAŁA GOSPODARKA

Źródło: Eurostat 2003