Karta pracy

www.dlanauczyciela.pl © Copyright by Nowa Era Sp. z o.o.

1

Wolności i prawa jednostki Na podstawie zamieszczonego tekstu określcie, które z podanych w tabeli przepisów z Konstytucji RP odnoszą się do wolności i praw osobistych, a które − do wolności i praw politycznych. W tym celu wstawcie znak X we właściwe rubryki. Wolności i prawa osobiste: − dotyczą respektowania podstawowych wartości związanych z godnością człowieka, − chronią naszą prywatność, są gwarancją autonomii każdej osoby. Wolności i prawa polityczne: − zapewniają nam możliwość udziału w życiu publicznym, − pozwalają obywatelom wpływać na decyzje organów władzy i kontrolować ich działalność.

Wybrane przepisy z Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z 1997 r. Wolności i prawa

osobiste polityczne

Rzeczpospolita Polska zapewnia każdemu człowiekowi prawną ochronę życia.

Nikt nie może być poddany torturom ani okrutnemu, nieludzkiemu lub poniżającemu traktowaniu i karaniu.

Każdemu zapewnia się wolność sumienia i religii.

Obywatel ma prawo do uzyskiwania informacji o działalności organów władzy publicznej oraz osób

pełniących funkcje publiczne.

Każdy ma prawo składać petycje, wnioski i skargi w interesie publicznym […].

Każdemu zapewnia się nietykalność osobistą i wolność osobistą.

Zapewnia się wolność i ochronę tajemnicy komunikowania się.

Obywatel polski ma […] prawo wybierania […] posłów, senatorów […].

Każdemu zapewnia się wolność organizowania pokojowych zgromadzeń i uczestniczenia w nich.

Ustalcie, do których generacji praw człowieka należą wymienione prawa i wolności zapisane w Konstytucji RP. Wstawcie znak X we właściwe rubryki tabeli.

Wybrane przepisy z Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z 1997 r. Generacja

I II III

Każdemu zapewnia się nietykalność osobistą i wolność osobistą.

Każdy ma prawo do nauki. Nauka do 18 roku życia jest obowiązkowa.

Zapewnia się wolność zrzeszania się w związkach zawodowych […].

Każdemu zapewnia się wolność sumienia i religii.

Każdy ma prawo do bezpiecznych i higienicznych warunków pracy.

Obywatel polski ma prawo […] wybierania Prezydenta Rzeczypospolitej […].

www.dlanauczyciela.pl © Copyright by Nowa Era Sp. z o.o.

2

Katalog praw człowieka Przeczytaj tekst źródłowy i wykonaj polecenia. Wypowiedź Eleonory Roosevelt z okresu opracowywania Powszechnej deklaracji praw człowieka Gdzie tak naprawdę zaczynają się powszechne prawa człowieka? Niedaleko domu – tak blisko, że nie widać tego na żadnej mapie świata. Jest to świat pojedynczego człowieka; okolica, w której mieszka; szkoła czy uniwersytet, na który uczęszcza; fabryka, gospodarstwo czy biuro, w którym pracuje. W takich miejscach każdy mężczyzna, każda kobieta i dziecko potrzebują równych praw, równych szans i godnego życia bez dyskryminacji. Jeżeli prawa człowieka nie będą tam respektowane, nie będą też miały znaczenia nigdzie indziej. Bez troski obywateli o ochronę praw człowieka w najbliższym otoczeniu daremnie będziemy oczekiwać postępu w skali globalnej. Źródło: http://www.unic.un.org.pl. A. Określ, gdzie – zdaniem Eleonory Roosevelt – należy rozpocząć działania zmierzające do upowszechnienia praw człowieka i zapewnienia ich przestrzegania.

________________________________________________________________________________________________________________________

________________________________________________________________________________________________________________________

________________________________________________________________________________________________________________________

________________________________________________________________________________________________________________________

B. Oceń, czy przytoczony postulat jest realizowany na co dzień w Twoim najbliższym otoczeniu.

________________________________________________________________________________________________________________________

________________________________________________________________________________________________________________________

________________________________________________________________________________________________________________________

________________________________________________________________________________________________________________________

Służby ochrony prawa Ćwiczenie

Odszukaj w internecie tekst Ustawy o strażach gminnych i przeczytaj artykuł 12.1. Następnie oceń, czy podane stwierdzenia dotyczące uprawnień straży gminnej (miejskiej) są prawdziwe. Zaznacz P, jeśli zdanie jest prawdziwe, albo F – jeśli jest fałszywe.

Strażnik miejski może zażądać okazania dokumentu potwierdzającego tożsamość. P F

P F

W określonych przypadkach strażnicy mają prawo do przeprowadzenia kontroli osobistej i sprawdzenia zawartości podręcznego bagażu. P F

P F

Straż miejska może umieścić w areszcie osobę stwarzającą zagrożenie dla otoczenia

P F