Projekty realizowane na terenie województwa lubelskiego w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007 – 2013 z zakresu gospodarowania zasobami

wodnymi w rolnictwie

Wojewódzki Zarząd Melioracji

i Urządzeń Wodnych w Lublinie

dr Stanisław Jakimiuk – Dyrektor

dr inż. Andrzej Pichla – Z-ca Dyrektora

Lublin, dn. 19.09.2012 r.

PROGRAM ROZWOJU OBSZARÓW WIEJSKICH NA LATA 2007 – 2013

W ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007 – 2013, Schemat II „Gospodarowanie rolniczymi zasobami wodnymi” w ramach działania „Poprawianie i rozwijanie infrastruktury technicznej związanej z rozwojem i dostosowaniem rolnictwa i leśnictwa przez gospodarowanie rolniczymi zasobami wodnymi” – Wojewódzki Zarząd Melioracji i Urządzeń Wodnych w Lublinie otrzymał środki finansowe w wysokości 115 631 507,20 zł (brutto z VAT 141 978 441,78 zł).

W ramach trzech naborów ogłoszonych przez Marszałka Województwa Lubelskiego złożono 21 wniosków aplikacyjnych z uwzględnieniem projektów dla pilnej poprawy złego stanu technicznego urządzeń przeciwpowodziowych i zwiększenia stopnia bezpieczeństwa chronionych dolin, zabudowań i infrastruktury technicznej, upraw sadów i chmielu oraz zagospodarowanych użytków rolnych.

Fot. nr 12 Modernizacja (rozbudowa) wału p.pow. (układanie bentomaty uszczelniającej korpus wału) na dł. 3,120 km w 2010 r., w m. Gołąb, gm. Puławy.

Po uzyskaniu środków z Programu Ochrony przed powodzią w dorzeczu Górnej Wisły w wysokości 19009742,00 zł brutto, 3 projekty zostały wycofane z Programu PROW na lata 2007 – 2013 obejmujące rozbudowę wałów przeciwpowodziowych rzeki Wisły w dolinie Janiszowskiej na łącznej długości 5,680 km.

W ramach zgłoszonych 18 projektów finansowanych z Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007 – 2014 zaplanowano wykonanie n/w zakresu rzeczowego:

• rozbudowę (modernizację) wałów przeciwpowodziowych rzeki Wisły i jej dopływów na łącznej długości 27,178 km w tym: w dolinie Opolskiej na terenie gminy Wilków 6,375 km, w dolinie Janiszowskiej 5,685 km, w dolinie Puławsko – Parchacko – Bochotnickiej 4,648 km, w dolinie Gołębskiej 6,200 km, w dolinie Stężyckiej 4,270 km,

• odbudowę koryt rzecznych (rzeka Bystra, Pasternik, Wełnianka, Wilkojadka) na długości 14,508 km, dla zapewnienia regulowanego odpływu dla poprawy uwilgotnienia użytków rolnych i zabezpieczenia budynków przed podtopieniami,

• modernizację (przebudowę) grobli i budowli upustowych zbiornika (zb. Mosty) na długości 3,190 km, dla usprawnienia nawodnień w systemie Kanału Wieprz - Krzna.

Fot. nr 13 Rozbudowa prawego wału p.pow. rzeki Wisły w dolinie Puławsko – Parchacko – Bochotnickiej na dł. 1,377 km.

Na dzień 31.12.2011 r. zakończono realizację 11 projektów z zakresu ochrony przeciwpowodziowej i poprawy stanu uwilgotnienia użytków rolnych wraz z ich przekazaniem do użytkowania za wartość brutto z VAT 53 239 392,60 zł, co stanowi 37,5 % limitu środków brutto, w tym:

• rozbudowę (modernizację) wałów przeciwpowodziowych rzeki Wisły i jej dopływów na łącznej długości 13,250 km w tym: w dolinie Opolskiej na terenie gminy Wilków 3,068 km, w dolinie Janiszowskiej 5,685 km, w dolinie Puławsko – Parchacko – Bochotnickiej 1,377 km, w dolinie Gołębskiej 3,120 km,

• odbudowę koryt rzecznych (rzeka Pasternik, Wełnianka, Wilkojadka) na długości 14,063 km,

• modernizację (przebudowę) grobli i budowli upustowych zbiornika (zb. Mosty) na długości 3,190 km.

Fot. nr 14 Zmodernizowany (rozbudowany) wał p.pow. rzeki Wisły na dł. 3,120 km, przekazany do użytkowania w 2011 r., m. Gołąb, gm. Puławy.

Na lata 2012 – 2014 zaplanowano do realizacji 11 projektów za wartość brutto z VAT 88 739 049,18 zł do wysokości przyznanego limitu, w tym:

• rozbudowę wałów przeciwpowodziowych na długości 17,078 km w dolinach Puławsko – Parchacko – Bochotnickiej, Stężyckiej, Gołębskiej i Opolskiej (7 projektów),

• odbudowę koryta rz. Stanianki, rz. Bystrej i Kanału Ulgi w m. Hrubieszów na długości 13,525 km (2 projekty),

• melioracje szczegółowe użytków rolnych na powierzchni 243 ha w ramach zadania „Kujawy – Jarczówek – melioracje użytków rolnych” (2 projekty),

W roku 2012 planuje się zakończyć 3 projekty na rozbudowę wałów przeciwpowodziowych rzek Wisły i Chodelki wraz z ich przekazaniem do użytkowania na długości 4,952 km w ramach 3 projektów za łączną wartość brutto z VAT 19 630 752,50 zł, co będzie stanowiło 51,3 % limitu środków brutto.

Fot. nr 15 Zmodernizowany (rozbudowany) wał p.pow. rzeki Wisły w dolinie Janiszowskiej.

Na lata 2013 – 2014 zaplanowano realizację wraz z przekazaniem do użytkowania 8 projektów na wartość brutto z VAT 69 108 296,68 zł, w tym:

• rozbudowę wałów rzeki Wisły i Bystrej na długości 12,126 km w dolinach: Puławsko – Parchacko – Bochotnickiej, Gołębskiej, Stężyckiej i Opolskiej na terenie gminy Łaziska (4 projekty),

• odbudowę koryta rzeki Bystrej, rzeki Stanianki i Kanału Ulgi w m. Hrubieszów na łącznej długości 13,525 km (2 projekty),

• melioracje szczegółowe użytków rolnych na powierzchni 243 ha w ramach zadania „Kujawy – Jarczówek – melioracje użytków rolnych” (2 projekty).

Fot. nr 16 Modernizacja (rozbudowa) wału p.pow. rzeki Wisły w dolinie Opolskiej

Projekt melioracji szczegółowych w ramach zadania „Kujawy – Jarczówek – melioracje użytków rolnych” obejmuje:

• regulację koryta rzeki Wilkojadki na długości 10,050 km za wartość brutto z VAT 1 656 650,13 zł, w ramach obiektu 1, który przekazano do użytkowania w 2010 r.

• melioracje użytków rolnych na powierzchni 243 ha w tym:

» melioracje użytków zielonych 54,20 ha,

» melioracje gruntów ornych 188,80 ha,

» zagospodarowanie pomelioracyjne 26,60 ha.

Fot. nr 17 Rozbudowa wału wstecznego prawego rzeki Chodelki.

UWARUNKOWANIA REALIZACJI MELIORACJI SZCZEGÓŁOWYCH W WOJ. LUBELSKIM

• uzyskanie wniosków zainteresowanych właścicieli gruntów stanowiących co najmniej 75 % powierzchni planowanych do zmeliorowania – ustawa z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo wodne, Dz. U. z 2012 r., poz. 145, (brak wymaganej ilości wniosków na wykonanie melioracji do roku 2010),

• duże rozdrobnienie działek,

• nieuregulowany stan prawny nieruchomości (nieaktualna ewidencja geodezyjna w starostwach powiatowych),

• mały stopień objęcia istniejących urządzeń melioracji szczegółowych działalnością Spółek Wodnych (zaledwie 36,6 % powierzchni zmeliorowanej),

• niska dotacja państwa do budżetów Spółek Wodnych na utrzymanie urządzeń melioracji szczegółowych. W roku 2011 wartość wykonanych robót przez Spółki Wodne wyniosła 2 802 500,00 zł, w tym przyznana dotacja z budżetu Państwa w kwocie 371 000,00 zł, stanowiła zaledwie 13 % wartości wykonanych robót.

Fot. nr 18 Rozbudowa wału wstecznego prawego rzeki Chodelki w dolinie Opolskiej.

Fot. nr 19 Wykonana rozbudowa wału wstecznego prawego rzeki Chodelki w dolinie Opolskiej.

Fot. nr 20 Wykonana rozbudowa wału w dolinie Puławsko – Parchacko - Bochotnickiej.

PODSUMOWANIE Pełne wykorzystanie limitu przyznanych środków na realizację inwestycji melioracyjnych i z zakresu ochrony przeciwpowdziowej w wys. co najmniej brutto z VAT 141 978 441,78 zł. Przestrzeganie terminu wydawania przez służby ochrony przyrody decyzji środowiskowych na realizację przedsięwzięć do 45 dni zgodnie z ustawą z dnia 8 lipca 2010 r. o szczególnych zasadach przygotowania do realizacji inwestycji w zakresie budowli przeciwpowodziowych (Dz. U. z 2010 r. Nr 143, poz. 963). Rozpoczęcie przywracania swobodnego spływu wód i lodów rzeki Wisły przy zachowaniu lub odtworzeniu stanu jego dna i brzegów wraz z odbudową lub remontem istniejących budowli regulacyjnych w korycie przepływu wielkich wód (art. 22 ustawy Prawo wodne z 18 lipca 2001 r. Dz. U. z 2012 r., poz. 145). Odbudowa i remont 19 budowli regulacyjnych w korycie rzeki „Wisła” dla stabilizacji podłoża wałów przeciwpowodziowych wymienionych w załączniku nr 1 do pisma Marszałka Województwa Lubelskiego skierowanego do Prezesa Krajowego Zarządu Gospodarki Wodnej (nr R.Ś.VII.BD.7036/43/10 z dnia 24 maja 2010 r.).

Przystąpienie do etapowej wycinki zadrzewień i zakrzaczeń w międzywalu rzeki Wisły w granicach woj. lubelskiego na pow. ok. 2 100 ha wraz z usunięciem rumowiska rzecznego (odsypiska, namuliska) dla eliminacji sztucznego spiętrzenia wody powodziowej o wysokości od 0,5 m do 1,5 m (zmniejszenia przekroju wód wielkich w skutek wypłycenia międzywala). Wyłączenie poboru gruntu w międzywalu z uzyskania koncesji na podstawie ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. Prawo geologiczne i górnicze (Dz. U. z 2005 r. Nr 228, poz. 1947 z późn. zm.) z możliwością uzyskania zgody na jego pozyskanie na podstawie pozwolenia wodno – prawnego w nawiązaniu do ustawy – Prawo wodne, Zabezpieczenie środków na inwestycje, dotyczące budowy obiektów małej retencji zgodnie z „Aktualizacją Programu Małej Retencji Województwa Lubelskiego” i Uchwałą nr XXXIX/577/05 Sejmiku WojewództwaLubelskiego z dnia 3 października 2005 r. dla opóźnienia odpływu wód ze zlewni cząstkowych rzek z terenu województwa Lubelskiego do rzeki „Wisła” oraz zwiększenia dyspozycyjnych zasobów wód powierzchniowych, które zalicza się do najmniejszych w kraju.

Zmniejszenie ilość wniosków na wykonanie melioracji szczegółowych od zainteresowanych właścicieli gruntów z co najmniej 75 % do co najmniej 51 % powierzchni planowanych do zmeliorowania oraz obowiązek utrzymania wykonanych urządzeń melioracji szczegółowych.

Przyspieszenie prac scaleniowych dla poprawy struktury władania gospodarstw rolnych,

Zwiększenie środków finansowych dla Starostw Powiatowych dla przyśpieszenia bieżącej aktualizacji ewidencji gruntów i użytków rolnych,

Objęcie działalnością Spółek Wodnych o co najmniej 80 % powierzchni zmeliorowanych użytków rolnych,

Pełne zabezpieczenie środków na utrzymanie urządzeń melioracji wodnych podstawowych.

Dostosowanie istniejącej ewidencji gruntów dla urządzeń melioracji wodnych.

Zwiększenie dotacji państwa dla Spółek Wodnych w wysokości co najmniej 30 % budżetów na utrzymanie urządzeń melioracji szczegółowych.

DZIĘKUJĘ