Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w

Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej

w Warszawie – pozyskiwanie środków unijnych, nadzór nad ich wykorzystaniem i

możliwe nieprawidłowości

Warszawa, 10 grudnia 2015 r.

I. Informacje o zakresie działania i osiągnięciach WFOŚiGW

II. Zadania realizowane w ramach systemu wdrażania funduszy unijnych

III. Zakres działań kontrolnych WFOŚiGW

IV. Zapobieganie, wykrywanie oraz postępowanie z podejrzeniami zmów przetargowych przy realizacji projektów współfinansowanych z UE

V. Podsumowanie

Plan prezentacji:

I. Informacje o zakresie działania i osiągnięciach WFOŚiGW

www.wfosigw.pl

Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska

i Gospodarki Wodnej w Warszawie

od ponad 21 lat wspiera finansowo różnego rodzaju

przedsięwzięcia proekologiczne w zakresie określonym

w Ustawie Prawo ochrony środowiska.

WFOŚiGW dofinansował ponad 19 tysięcy inwestycji

kwotą ponad 4 miliardów złotych.

www.wfosigw.pl

Skąd WFOŚiGW w Warszawie ma pieniądze?

Głównymi przychodami WFOŚiGW w Warszawie są:•wpływy z tytułu opłat za korzystanie ze środowiska;•wpływy z tytułu kar za nieprzestrzeganie przepisów o ochronie środowiska;•nadwyżki z gminnych i powiatowych funduszy ochrony środowiska;•odsetki od udzielonych pożyczek;•pozostałe przychody.

www.wfosigw.pl

Dzięki tym środkom WFOŚiGW w Warszawie może finansować zadania proekologiczne w ramach następujących dziedzin:

•Ochrona wód•Gospodarka wodna•Ochrona atmosfery•Ochrona ziemi (w tym odnawialne źródła energii)•Edukacja ekologiczna•Ochrona przyrody•Zapobieganie zagrożeniom środowiska i poważnym awariom•Monitoring środowiska•Fundusze pomocowe Unii Europejskiej

www.wfosigw.pl

O pieniądze z WFOŚiGW w Warszawie mogą ubiegać się:•jednostki samorządu terytorialnego, ich związki i jednostki podległe;•osoby fizyczne;•inni wnioskodawcy np.: Lasy Państwowe, Park Narodowy, parki krajobrazowe, osoby prawne, spółki wodne i ich związki, organizacje, stowarzyszenia, zrzeszenia, fundacje, szkoły wyższe i instytuty badawcze, państwowe lub samorządowe instytucje kultury, itd. pod warunkiem realizacji zadania proekologicznego na terenie Województwa Mazowieckiego.

www.wfosigw.pl

Pomoc finansowa ze środków WFOŚiGW w Warszawie może być udzielana w formie:•Pożyczek o preferencyjnym oprocentowaniu (z możliwością częściowego umorzenia);•Bezzwrotnych dotacji;•Przekazania środków dla państwowych jednostek budżetowych (pjb);•Nagród za działalność na rzecz ochrony środowiska i gospodarki wodnej, niezwiązaną z wykonywaniem obowiązków pracowników administracji rządowej i samorządowej.

www.wfosigw.pl

Wysokość dofinansowania ze środków WFOŚiGW w Warszawiew formie pożyczki:do 100% kosztów kwalifikowanych;o preferencyjnym oprocentowaniu 3,5 % w stosunku rocznym (w indywidualnych przypadkach istnieje możliwość zmniejszenia do 1,5 %);karencja w spłacie pożyczki może być udzielona do 12 miesięcy (dla jednostek samorządu terytorialnego Zarząd Funduszu może wydłużyć okres karencji do 24 miesięcy);spłata w okresie nie dłuższym niż 10 lat (w uzasadnionych przypadkach na wniosek wnioskodawcy okres ten może zostać wydłużony do 15 lat);poziom umorzenia dla poszczególnych zadań/dziedzin określają regulaminy programów i konkursów; maksymalny poziom umorzenia dla poszczególnych zadań/dziedzin nie może przekroczyć 50 % przyznanej pożyczki;

www.wfosigw.pl

Wysokość dofinansowania ze środków WFOŚiGW w Warszawiew formie dotacji:do 50 % kosztu kwalifikowanego dla zadań inwestycyjnych i modernizacyjnych w zależności od charakteru zadania oraz rodzaju beneficjenta;do 100 % kosztu kwalifikowanego dla zadań nieinwestycyjnych w zależności od charakteru zadania oraz rodzaju beneficjenta;do 50 % kosztu kwalifikowanego na współfinansowanie projektów dofinansowanych ze środków Unii Europejskiej na finansowanie wkładu własnego rozumianego zgodnie z wytycznymi dla poszczególnych programów Unii Europejskiej. Ostateczny poziom udzielonego wsparcia jest uzależniony od warunków danego programu unijnego.

www.wfosigw.pl

Jak wygląda nabór wniosków w WFOŚiGW w Warszawie w 2015 roku? •30 grudnia 2014 r. Zarząd WFOŚiGW w Warszawie Uchwałą Nr 2586/14 przyjął kalendarium naboru wniosków o dofinansowanie ze środków WFOŚiGW w Warszawie na 2015 r.•Kalendarium jest zamieszczone na www.wfosigw.pl z możliwością pobrania. •Kalendarium zawiera szczegóły dotyczące programów i konkursów realizowanych przez Fundusz w 2015 r., w tym pełne tytuły, tryby naboru, formy i zakres dofinansowania, rodzaj wnioskodawcy i terminy naboru. •Środki finansowe w 2015 r. są przyznawane w oparciu o wnioski składane w ramach naborów ogłaszanych zgodnie z kalendarium na 2015 r.

www.wfosigw.pl

Podstawowe formy naboru wniosków o udzielenie dofinansowania ze środków WFOŚiGW w Warszawie:•Programy (w 2015 r. przygotowano łącznie 23 programy)w zakresie 7 dziedzin działalności:- ochrona wód (2 programy)- gospodarka wodna (4 programy)- ochrona atmosfery (8 programów)- ochrona powierzchni ziemi (3 programy)- edukacja ekologiczna (2 programy)- ochrona przyrody (3 programy)- nadzwyczajne zagrożenia (1 program)

w podziale na rodzaj wnioskodawcy tj.:•jednostki samorządu terytorialnego i ich jednostki podległe•osoby fizyczne•pozostali wnioskodawcy

prowadzone w trybie otwartym.

www.wfosigw.pl

Podstawowe formy naboru wniosków o udzielenie dofinansowania ze środków WFOŚiGW w Warszawie:•Konkursy (w 2015 r. przygotowano 1 konkurs)

w zakresie 1 dziedziny działalności tj. edukacja ekologicznaKonkurs 2015-EE-14

pn. „Organizacja konkursów i olimpiad w zakresie edukacji ekologicznej”w podziale na rodzaj wnioskodawcy tj.:•jednostki samorządu terytorialnego i ich jednostki podległe•pozostali wnioskodawcyprowadzone w trybie zamkniętym zgodnie z terminami określonymi w kalendarium naboru wniosków o dofinansowanie ze środków WFOŚiGW w Warszawie na 2015 r. W 2015 r. przeprowadzono trzy nabory konkursowe.

www.wfosigw.pl

Oferta programowa na 2015 rokdla jednostek samorządu terytorialnego i ich jednostek podległych (22 programy):2015-OW- 1 Realizacja przedsięwzięć ujętych w Krajowym Programie Oczyszczania Ścieków Komunalnych2015-OW- 2 Zadania z zakresu ochrony wód2015-GW-3 Budowa i przebudowa urządzeń oraz obiektów hydrotechnicznych poprawiających bezpieczeństwo przeciwpowodziowe, a także usuwanie skutków powodzi2015-GW-4 Poprawa jakości wody pitnej poprzez budowę, przebudowę i remont stacji uzdatniania wody2015-GW-5 Wspieranie zadań związanych z działaniami na rzecz odbudowy urządzeń i obiektów melioracji podstawowej i szczegółowej, zapewniającej ochronę terenów zurbanizowanych przed wodami podsiąkowymi i opadowymi2015-GW-6 Zadania z zakresu gospodarki wodnej2015-OA-7 Ograniczenie emisji zanieczyszczeń do powietrza2015-OA-8 Wspieranie instalacji wykorzystujących odnawialne źródła energii2015-OA-9 Wspieranie zadań z zakresu termomodernizacji oraz związanych z odzyskiem ciepła z wentylacji

www.wfosigw.pl

Oferta programowa na 2015 rokdla jednostek samorządu terytorialnego i ich jednostek podległych (cd.):2015-OA-10A Modernizacja oświetlenia elektrycznego2015-OA-10B Poprawa jakości powietrza Część 2)Kawka - Likwidacja niskiej emisji wspierająca wzrost efektywności i rozwój rozproszonych odnawialnych źródeł energii2015-OA-10C Poprawa jakości powietrza na terenie województwa mazowieckiego - ograniczenie emisji zanieczyszczeń poprzez modernizację kotłowni2015-OA-10D Plany Gospodarki Niskoemisyjnej2015-OZ-11 Budowa i rozbudowa instalacji służących zagospodarowaniu odpadów w ramach Wojewódzkiego Planu Gospodarki Odpadami dla Mazowsza na lata 2012-2017 z perspektywą lat 2018-20232015-OZ-12 Usuwanie i unieszkodliwianie azbestu na terenie województwa mazowieckiego2015-OZ-12A Przedsięwzięcia związane z zamykaniem i rekultywacją składowisk

www.wfosigw.pl

Oferta programowa na 2015 rokdla jednostek samorządu terytorialnego i ich jednostek podległych (cd.):2015-EE-13 Wspomaganie edukacji ekologicznej poprzez propagowanie działań podnoszących świadomość ekologiczną społeczeństwa2015-EE-15 Wspieranie rozwoju terenowej infrastruktury edukacyjnej2015-OP-16 Zadania z zakresu ochrony przyrody2015-OP-16A Usuwanie barszczu Sosnowskiego na terenie województwa mazowieckiego2015-OP-17 Wykonanie uproszczonych planów urządzania i inwentaryzacji stanu lasów niestanowiących własności Skarbu Państwa2015-NZ-18 Zakup samochodów pożarniczych oraz sprzętu ratowniczego

www.wfosigw.pl

Oferta programowa na 2015 rokdla osób fizycznych (1 program z 4 podprogramami):2015-OA-10 Ograniczenie emisji zanieczyszczeń do powietrza poprzez modernizację indywidualnych kotłowni, zakup i montaż kolektorów słonecznych, zakup i montaż instalacji fotowoltaicznej, zakup i montaż pomp ciepłaModernizacja indywidualnych kotłowniZakup i montaż kolektorów słonecznychZakup i montaż pomp ciepłaZakup i montaż instalacji fotowoltaicznej

www.wfosigw.pl

Oferta programowa na 2015 rokdla pozostałych wnioskodawców (17 programów):2015-OW- 1 Realizacja przedsięwzięć ujętych w Krajowym Programie Oczyszczania Ścieków Komunalnych2015-OW- 2 Zadania z zakresu ochrony wód2015-GW-3 Budowa i przebudowa urządzeń oraz obiektów hydrotechnicznych poprawiających bezpieczeństwo przeciwpowodziowe, a także usuwanie skutków powodzi2015-GW-4 Poprawa jakości wody pitnej poprzez budowę, przebudowę i remont stacji uzdatniania wody2015-GW-5 Wspieranie zadań związanych z działaniami na rzecz odbudowy urządzeń i obiektów melioracji podstawowej i szczegółowej, zapewniającej ochronę terenów zurbanizowanych przed wodami podsiąkowymi i opadowymi2015-GW-6 Zadania z zakresu gospodarki wodnej2015-OA-7 Ograniczenie emisji zanieczyszczeń do powietrza2015-OA-8 Wspieranie instalacji wykorzystujących odnawialne źródła energii2015-OA-9 Wspieranie zadań z zakresu termomodernizacji oraz związanych z odzyskiem ciepła z wentylacji

www.wfosigw.pl

Oferta programowa na 2015 rokdla pozostałych wnioskodawców (cd.):2015-OA-10A Modernizacja oświetlenia elektrycznego2015-OZ-11 Budowa i rozbudowa instalacji służących zagospodarowaniu odpadów w ramach Wojewódzkiego Planu Gospodarki Odpadami dla Mazowsza na lata 2012-2017 z perspektywą lat 2018-20232015-OZ-12 Usuwanie i unieszkodliwianie azbestu na terenie województwa mazowieckiego2015-OZ-12A Przedsięwzięcia związane z zamykaniem i rekultywacją składowisk2015-EE-13 Wspomaganie edukacji ekologicznej poprzez propagowanie działań podnoszących świadomość ekologiczną społeczeństwa2015-EE-15 Wspieranie rozwoju terenowej infrastruktury edukacyjnej2015-OP-16 Zadania z zakresu ochrony przyrody2015-NZ-18 Zakup samochodów pożarniczych oraz sprzętu ratowniczego

www.wfosigw.pl

Realizacja oferty w 2015 roku:•Regulaminy programów i konkursu wraz ze wzorami wniosków i załączników dostępne są na www.wfosigw.pl dla programów = zakładka STREFA BENEFICJENTA / PROGRAMY/ PROGRAMY 2015 w podziale na rodzaj wnioskodawcydla konkursów = zakładka STREFA BENEFICJENTA /KONKURSY/ KONKURSY 2015 w podziale na rodzaj wnioskodawcy•Terminy rozpoczęcia naboru wniosków są różne dla poszczególnych programów. Zamknięcie programów następuje z chwilą wyczerpania alokacji dla danego programu. Nabór wniosków trwa nie później niż do dnia 30.10.2015 r. •O zmianach w kalendarium Zarząd WFOŚiGW w Warszawie niezwłocznie informuje na www.wfosigw.pl

http://www.wfosigw.pl/

II. Zadania realizowane w ramach systemu wdrażania funduszy unijnych

Podział środków UE dostępnych w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko pomiędzy poszczególne sektory przedstawia się następująco: środowisko - 4,8 mld euro;

I.Gospodarka wodno-ściekowa – 3 275,2 mln euro (w tym 2 783,9 mln euro z FS);II.Gospodarka odpadami i ochrona powierzchni ziemi – 1,430,3 mln euro (w tym 1,215,7 mln euro z FS);

transport - 19,4 mld euro;energetyka - 1,7 mld euro;kultura - 490,0 mln euro; zdrowie - 350,0 mln euro;szkolnictwo wyższe - 500,0 mln euro

Realizacja PO Infrastruktura i Środowisko

W obecnym okresie programowania 2007-2013 Fundusz jest Instytucją Wdrażającą dla następujących osi priorytetowych:

I – Gospodarka wodno-ściekowa, II – Gospodarka odpadami i ochrona powierzchni ziemi (projekty o

wartości do 25 mln euro).

Realizowane są przede wszystkim projekty, które przyczyniają się do wyposażenia aglomeracji w systemy kanalizacji oraz oczyszczalnie ścieków.

Realizacja PO Infrastruktura i Środowisko

W obecnym okresie programowania 2007-2013 Fundusz jest Instytucją Wdrażającą dla następujących osi priorytetowych:

I – Gospodarka wodno-ściekowa, II – Gospodarka odpadami i ochrona powierzchni ziemi (projekty o

wartości do 25 mln euro).

Realizowane są przede wszystkim projekty, które przyczyniają się do wyposażenia aglomeracji w systemy kanalizacji oraz oczyszczalnie ścieków.

Schemat ubiegania się o środki z PO IiŚ

Przygotowanie dokumentacji projektowej i wniosku Złożenie w terminie zapisanym w regulaminie konkursu kompletnego wniosku do właściwej Instytucji Akceptacja wniosku pod względem kryteriów formalnych Akceptacja wniosku pod względem kryteriów merytorycznych I stopnia Akceptacja wniosku pod względem kryteriów merytorycznych II stopnia Otrzymanie Potwierdzenia w sprawie dofinansowania projektu Wypełnienie (ewentualnych) warunków zapisanych w Potwierdzeniu poprzez złożenie

zaktualizowanego wniosku dofinansowanie Negocjacja warunków do umowy dofinansowanie projektu poprzez wypełnienie arkusza

negocjacyjnego Zawarcie z właściwą Instytucją Wdrażającą umowy dofinansowanie projektu Realizacja projektu zgodnie z umową o dofinansowanie Składanie wniosków o płatność zgodnie z umową dofinansowanie Poddawanie się kontrolom prowadzonym przez poszczególne Instytucje zaangażowane we wdrażanie

PO IiŚ

Udział WFOŚiGW w Warszawie we wdrażaniu POIiŚ 2007-2013Liczba podpisanych umów o dofinasowanie 65 szt.

Wartość projektów 991 779 078,99 PLNWydatki kwalifikowane 626 953 792,55 PLNKwota dofinansowania 532 910 723,61 PLN

Budowa kanalizacji sanitarnej 811,82 kmLiczba przebudowanych oczyszczalni ścieków 16 szt.

Liczba osób podłączonych do kanalizacji 102 037 Mk/RLMBudowa sieci wodociągowej 224,95 kmLiczba osób podłączonych do sieci wodociągowej 22 146 os

Liczba zakupionych pojazdów obsługi sieci kan. 13

Wytyczne Ministerstwa Rozwoju Regionalnego

Minister Rozwoju Regionalnego wydał szereg wytycznych horyzontalnych, w tym m.in. w zakresie:wybranych zagadnień związanych z przygotowaniem projektów inwestycyjnych, w tym projektów generujących dochód,jednolitego systemu zarządzania i monitorowania projektów indywidualnych,postępowania w sprawie oceny oddziaływania na środowisko dla przedsięwzięć współfinansowanych z krajowych lub regionalnych programów operacyjnych,kwalifikowania wydatków w ramach funduszy strukturalnych i Funduszu Spójności w okresie programowania 2007–2013,trybu dokonywania płatności i rozliczeń,sprawozdawczości,warunków gromadzenia i przekazywania danych w formie elektronicznej,korzystania z pomocy technicznej,

Wytyczne Ministerstwa Rozwoju Regionalnego

W odniesieniu do Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko Minister Rozwoju Regionalnego m. in. następujące wytyczne:

Wytyczne w zakresie kwalifikowania wydatków w ramach PO IiŚWytyczne w zakresie sprawozdawczości PO IiŚ Wytyczne w zakresie kontroli realizacji PO IiŚ

Procedury stosowane przez beneficjentaBeneficjent powinien posiadać udokumentowaną strukturę organizacyjną uwzględniającą zarządzanie projektem wraz z opisem zadań każdej komórki organizacyjnej w zakresie realizacji projektu oraz posiadać i stosować procedury dotyczące:

trybu wyboru wykonawcy oraz zawierania umów w ramach projektu realizowanego w ramach POIiŚ – zgodne z zasadami obowiązującymi w POIiŚ,weryfikacji, czy roboty, usługi lub dostawy za które jest dokonywana płatność zostały rzeczywiście wykonane zgodnie z zawartą umową,przygotowywania wniosków o płatność, w tym zasad weryfikacji i poświadczania czy wszystkie wydatki włączane do wniosku o płatność są zgodnie z zasadami zawartymi w Wytycznychw zakresie kwalifikowania wydatków w ramach POIiŚ wydanych przez Ministra Rozwoju Regionalnego,polityki rachunkowości, wraz z zakładowym planem kont uwzględniającym obowiązek stosowania odrębnego systemu księgowego albo odpowiedniego kodu księgowego dla wszystkich operacji związanych z projektem,archiwizacji wszelkich dokumentów związanych z realizacją projektu w okresie realizacji POIiŚ oraz 3 lat od zamknięcia POIiŚ zgodnie z postanowieniami art. 90 rozporządzenia Rady (WE) nr 1083/2006 oraz art. 19 rozporządzenia Komisji (WE) nr 1828/2006.

Dokumenty na etapie realizacji projektu – Umowa o dofinansowanie

Umowa o dofinansowanie zawierana pomiędzy Beneficjentem a Instytucją Wdrażającąjest podstawowym dokumentem określającym prawa i obowiązki beneficjenta oraz instytucji wdrażającej związane z realizacją danego projektu współfinansowanego w ramach POIiŚ. Swoim zakresem obejmuje m.in.:

zasady realizacji projektu, zobowiązując beneficjenta do przestrzegania wytycznych MRR,określenie wartości projektu oraz wysokości dofinansowania,okres kwalifikowania wydatków i termin zakończenia realizacji zakresu rzeczowego projektu,zakres oraz termin osiągnięcia efektu ekologicznego,warunki wypłaty dofinansowania oraz formy wypłaty (zaliczka, płatność pośrednia, płatność końcowa),zasady zwrotu środkówzasady zabezpieczenia wykonania umowy

Dokumenty na etapie realizacji projektu –Monitorowanie i rozliczanie projektu

Dokumentem służącym monitorowaniu realizacji projektu i jednocześnie jego rozliczeniu jest Wniosek Beneficjenta o Płatność. Dokument ten pełni funkcję sprawozdania, w którym Beneficjent przedstawia postęp rzeczowy i finansowy projektu i wnioskuje o dokonanie płatności przez Instytucje Wdrażającą. Wniosek o płatność składany jest przynajmniej raz na trzy miesiące, zgodnie z harmonogramem załączonym do umowy o dofinansowanie.

Do wniosku o płatność beneficjent załącza :-kopie faktur lub równoważnych dokumentów księgowych,-kopie dokumentów potwierdzających odbiór/wykonanie prac,-umowy zawarte pomiędzy beneficjentem a wykonawcą prac.

Zasady monitorowania realizacji projektów oraz Programu Operacyjnego określone zostały w Wytycznych w zakresie sprawozdawczości PO IiŚ.

III. Zakres działań kontrolnych WFOŚiGW

Dokumenty na etapie realizacji projektu – Kontrola realizacji projektu

Kontrole wykonywane są w celu weryfikacji, czy współfinansowane towary i usługi zostały rzeczywiście dostarczone, oraz czy wydatki zadeklarowane przez beneficjentów na pokrycie poszczególnych operacji zostały rzeczywiście poniesione, w sposób zgodny z zasadami wspólnotowymi i krajowymi. Zasady przeprowadzania kontroli określone są w Wytycznych w zakresie kontroli realizacji PO IiŚ

W systemie realizacji POIiŚ wyróżniamy następujące rodzaje kontroli projektów:kontrole przygotowania indywidualnych projektów kluczowych,kontrole procedur zawierania umów dla zadań objętych projektem,kontrole w trakcie realizacji projektów,kontrole wniosków beneficjentów o płatność,kontrole na zakończenie realizacji projektu,kontrole projektów zaawansowanych finansowo lub zakończonych przed dokonaniem pierwszegorozliczenia wydatków,kontrole trwałości projektu po zakończeniu realizacji projektu,kontrole realizacji projektów PT.Czynności kontrolne obejmują weryfikację dokumentów przedstawionych przez beneficjentów, mogą też obejmować sprawdzenie na miejscu realizacji projektu.

Podstawowe dokumentyPodstawowymi dokumentami regulującymi zasady i tryb przeprowadzania kontroli są:Wytyczne w zakresie procesu kontroli w ramach obowiązków Instytucji Zarządzającej Programem Operacyjnym,Wytyczne w sprawie warunków certyfikacji oraz przygotowania prognoz wniosków o płatność do Komisji Europejskiej w ramach NSRO na lata 2007–2013,Wytyczne w zakresie kontroli realizacji POIiŚ. www.funduszeeuropejskie.gov.pl

Zakładka Dokumenty i wytyczne Wytyczne polskie Wytyczne horyzontalne – obowiązujące ► ►www.pois.gov.pl

Zakładka Dokumenty i wytyczne Wytyczne obowiązujące►

Kontrole

Kontrole w systemie realizacji POIiŚ prowadzą:Instytucje krajowe:Instytucja Zarządzająca,Instytucja Pośrednicząca,Instytucja Wdrażająca,Instytucja Certyfikująca,Instytucja Audytowa.Instytucje wspólnotowe:Komisja Europejska,Europejski Trybunał Obrachunkowy,Europejski Urząd ds. Zwalczania Nadużyć Finansowych (OLAF).Kontrole mogą także przeprowadzać podmioty zewnętrzne działające na zlecenie IZ, IP lub IW.Oprócz tego, kontrole prowadzą inne uprawnione organy na mocy odrębnych przepisów, w tym m.in.: Najwyższa Izba Kontroli, Regionalne Izby Obrachunkowe, Urzędy Kontroli Skarbowej, Prezes Urzędu, Zamówień Publicznych.

Kontrole – kto prowadzi

I. Podstawy prawne i zasady przeprowadzania kontroli WFOŚiGW

Podstawy prawne przeprowadzania kontroliPorozumienie w sprawie realizacji POIiŚ dla osi priorytetowych: I – gospodarka wodno-ściekowa i II Gospodarka odpadami i ochrona powierzchni ziemi zawarte w Lublinie w dniu 25.06.2007 r. pomiędzy Ministrem Środowiska a WFOŚiGW w Warszawie.Do zadań Instytucji Wdrażającej w zakresie kontroli zamówień publicznych dla zadań objętych projektem, do których stosuje się przepisy dotyczące zamówień publicznych należy stosowanie wytycznych Instytucji Zarządzającej w tym zakresie […].Do zadań Instytucji Wdrażającej w zakresie kontroli zawierania umów dla zadań objętych projektem, do których nie stosuje się przepisów dotyczących zamówień publicznych należy […] kontrola pod względem zgodności z zasadami kwalifikowalności wydatków.

Podstawowymi dokumentami regulującymi zasady, terminy i sposoby informowania o nieprawidłowościach są:Wytyczne Ministra Rozwoju Regionalnego w zakresie sposobu postępowania w razie wykrycia nieprawidłowości w wykorzystaniu funduszy strukturalnych i Funduszu Spójności w okresie programowania 2007–2013,Procedura informowania Komisji Europejskiej o nieprawidłowościach w wykorzystaniu funduszy strukturalnych i Funduszu Spójności w latach 2007–2013, zatwierdzony przez Pełnomocnika Rządu ds. Zwalczania Nieprawidłowości Finansowych na Szkodę Rzeczypospolitej Polskiej lub Unii Europejskiej (PION).Dokumenty są dostępne w Interneciewww.funduszeeuropejskie.gov.pl Zakładka Dokumenty i wytyczne Wytyczne polskie ► ►Wytyczne horyzontalne – obowiązującewww.pois.gov.pl Zakładka Poradnik beneficjenta Kontrola i nieprawidłowości►

Nieprawidłowości - podstawowe dokumenty

http://www.funduszeeuropejskie.gov.pl/

http://www.pois.gov.pl/

Zgodnie z art. 2 pkt 7 rozporządzenia 1083/2006 za nieprawidłowość należy uważać jakiekolwiek naruszenie przepisu prawa wspólnotowego wynikające z działania lub zaniechania podmiotu gospodarczego, które powoduje lub mogłoby spowodować szkodę w budżecie ogólnym Unii Europejskiej w drodze finansowania nieuzasadnionego wydatku z budżetu ogólnego. Dla możliwości stwierdzenia nieprawidłowości konieczne jest wystąpienie łącznie trzech podstawowych elementów definicji tj.:naruszenia prawa,działania lub zaniechania podmiotu gospodarczego,spowodowania choćby potencjalnej szkody finansowej w budżecie ogólnym Unii Europejskiej.Zgodnie ze stanowiskiem KE, uwzględnionym w Wytycznych MRR w zakresie sposobu postępowaniaw razie wykrycia nieprawidłowości w wykorzystaniu funduszy strukturalnych i Funduszu Spójnościw okresie programowania 2007–2013 oraz PION, pojęcie „naruszenia prawa” jest interpretowane szeroko, obejmując również kwestie związane z krajowymi zasadami wykorzystania środków z funduszy UE. Naruszeniem będzie więc jakiekolwiek naruszenie zasady obowiązującej beneficjenta przy wdrażaniu projektu.

Definicja nieprawidłowości

„Podmiot gospodarczy” oznacza każdą osobę fizyczną, prawną lub inny podmiot biorący udział we wdrażaniu pomocy z Funduszy, z wyjątkiem Państwa Członkowskiego podczas wykonywania uprawnień władzy publicznej. Powyższa definicja nie odnosi się do pojęcia „beneficjent”, którego definicja prawna określona jest w art. 2 pkt 4 rozporządzenia 1083/2006. Wskazuje to więc, że nieprawidłowości może dopuścić się nie tylko podmiot inicjujący lub realizujący projekt, ale każdy podmiot, który ubiega się dopiero o wsparcie.

Brak wystąpienia skutku finansowego, rzeczywistego lub potencjalnego, uniemożliwia zakwalifikowanie danego naruszenia jako nieprawidłowości i tym samym rozpoczęcie procedury związanej z uznaniem jakichkolwiek wydatków za nieprawidłowe. Zatem, w przypadku naruszeń/uchybień/błędów zwłaszcza o charakterze formalnym, przy których nie występuje skutek finansowy (nawet o charakterze potencjalnym) nie należy nakładać na beneficjenta sankcji o charakterze finansowym.

Nieprawidłowości - cd

Za proces informowania KE o nieprawidłowościach odpowiedzialny jest:Pełnomocnik Rządu ds. Zwalczania Nieprawidłowości Finansowych na Szkodę Rzeczypospolitej Polskiej lub Unii Europejskiej – który realizuje zadania związane z informowaniem KE o nieprawidłowościach (przy Ministerstwie Finansów) Instytucja Zarządzająca MIR odpowiada za przygotowanie i przekazanie stosownych informacji o nieprawidłowościach do MF.Instytucje odpowiedzialne za wykrywanie oraz przekazywanie informacji na temat nieprawidłowości to:Instytucja Zarządzająca MIR,Instytucje Pośredniczące MŚ,Instytucje Wdrażające WFOŚiGW, NFOŚiGW,Instytucja Certyfikująca, Instytucja Audytowa,inne podmioty (np. Najwyższa Izba Kontroli, Regionalne Izby Obrachunkowe, organy ścigania).Instytucje odpowiedzialne za informowanie o nieprawidłowościach są zobowiązane do weryfikowania otrzymanych informacji o stwierdzonych naruszeniach prawa.

informowanie o nieprawidłowościach

IZ POIiŚ jest zobowiązana do niezwłocznego zawiadomienia MF oraz IC o każdej nieprawidłowości, podlegającej niezwłocznemu zgłoszeniu do KE na podstawie art. 29 rozporządzenia 1828/2006. Informację o stwierdzeniu nieprawidłowości podlegającej niezwłocznemu zgłoszeniu, przekazuje się poprzez sporządzenie raportu w systemie IMS.Przewidziano pewne wyjątki od obowiązku zgłoszenia nieprawidłowości do Komisji Europejskiej – zgodnie z art. 28 ust. 2 rozporządzenia 1828/2006 nie podlegają obowiązkowi zgłoszenia do KE przypadki, w których: nieprawidłowość polega jedynie na częściowym lub całkowitym zaniechaniu realizacji operacji w ramach programu operacyjnego, na skutek upadłości beneficjenta; przypadki zgłaszane Instytucjom Zarządzającym lub Certyfikującym przez beneficjenta z własnej woli i przed wykryciem przez właściwe podmioty, przed lub po włączeniu danego wydatku do poświadczonej deklaracji przedłożonej Komisji;przypadki wykryte i skorygowane przez Instytucję Zarządzającą lub Certyfikującą przed włączeniem danego wydatku do deklaracji wydatków przedłożonej Komisji. Powyższe wyjątki nie dotyczą nieprawidłowości, odnośnie których występuje podejrzenie nadużycia (oszustwa) finansowego. Należy również zgłaszać wszelkie nieprawidłowości poprzedzające upadłość.Ponadto, wszystkie nieprawidłowości (również te niepodlegające zgłoszeniu do Komisji) podlegają obowiązkowi zgłoszenia w formie rejestru korekt i naruszeń w ramach POIiŚ na szczeblu krajowym.

Nieprawidłowości – cd

Podstawowym dokumentem określającym system korygowania wydatków nieprawidłowo poniesionych w ramach POIiŚ są:

Wytyczne w zakresie sposobu korygowania wydatków nieprawidłowo poniesionych w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko . www.pois.gov.pl Zakładka Dokumenty i wytyczne Wzory dokumentów Dla instytucji ► ►

realizujących program Przygotowany przez IZ POIiŚ dokument określa sposób postępowania w celu skorygowania

wydatków nieprawidłowo poniesionych w zależności od etapu, na którym nieprawidłowość zostanie wykryta, tryby odzyskiwania środków, jak również kwestię zasad wyceny ewentualnej szkody.

Sposób postępowania zależy do momentu w którym nieprawidłowość zostanie wykryta, w szczególności:

w sytuacji, w której do wykrycia nieprawidłowości dochodzi przed zatwierdzeniem wniosku beneficjenta o płatność, wydatek nieprawidłowo poniesiony zostaje uznany w całości lub w części za niekwalifikowalny, co skutkuje de facto zmniejszeniem kwoty wydatków kwalifikowalnych w ramach wniosku beneficjenta o płatność,

w przypadku nieprawidłowości wykrytych po rozliczeniu wydatku beneficjentowi, na podstawie zapisów umowy o dofinansowanie dokonywana jest korekta finansowa, jak również w przypadkachokreślonych w ufp wszczyna się postępowanie mające na celu odzyskanie kwoty nieprawidłowo

wykorzystanej przez beneficjenta wraz z odsetkami.

Korygowanie wydatków nieprawidłowo poniesionych

http://www.pois.gov.pl/

Korekta finansowa polega na pomniejszeniu maksymalnej kwoty dofinansowania o kwotę nieprawidłowości.Ponadto stwierdzenie wystąpienia przesłanek określonych w art. 207 ust. 1 ufp, tj.:wykorzystania środków niezgodnie z przeznaczeniem,wykorzystania środków z naruszeniem procedur, o których mowa w art. 184 ufp,pobrania środków nienależnie lub w nadmiernej wysokości,– powoduje konieczność wszczęcia postępowania mającego na celu odzyskanie kwoty nieprawidłowo wykorzystanej przez beneficjenta wraz z odsetkami (nie dotyczy państwowych jednostek budżetowych).

Korekta finansowa

Odzyskiwanie środków powinno następować zgodnie z poniższą sekwencją (nie dotyczy państwowych jednostek budżetowych):w pierwszej kolejności beneficjent powinien zostać wezwany do zwrotu środków nieprawidłowo wykorzystanych – zgodnie z art. 207 ust. 8 pkt 1 ufp, bądź wyrażenia zgody na pomniejszenie kolejnej płatności – zgodnie z art. 207 ust. 8 pkt 2 ufp,po upływie terminu, o którym mowa w art. 207 ust. 8 ufp, właściwa instytucja (IZ lub IP lub IW jeżeli została upoważniona i należy do sektora finansów publicznych) wydaje decyzję o zwrocie zgodnie z art. 207 ust. 9 ufp, w przypadku nie dokonania zwrotu przez beneficjenta oraz w przypadku braku możliwości pomniejszenia płatności wynikającej z kolejnego wniosku beneficjenta o płatność, możliwe jest odzyskanie środków z ustanowionych zabezpieczeń umownych, wszczęcie postępowania dot. egzekucji administracyjnej.Jednocześnie, instytucje wprowadzają dane do rejestru obciążeń na projekcie w systemie KSI (SIMIK 07-13).

Odzyskiwanie środków

IV. Zapobieganie, wykrywanie oraz postępowanie z podejrzeniami zmów

przetargowych przy realizacji projektów współfinansowanych z UE

Podstawy prawne i zasady przeprowadzania kontroli zawierania umów

Podstawy prawne przeprowadzania kontroli

1.Art. 35 e ust. 1 ustawy z dnia 6 grudnia 2006 r. o zasadach prowadzenia polityki rozwoju (Dz. U. Nr 227, poz. 1658 z późn. zm.).2.Porozumienie w sprawie realizacji POIiŚ dla osi priorytetowych: I – gospodarka wodno-ściekowa i II Gospodarka odpadami i ochrona powierzchni ziemi zawarte w Lublinie w dniu 25.06.2007 r. pomiędzy Ministrem Środowiska a WFOŚiGW w Warszawie.3.Wytyczne w zakresie kontroli realizacji POIiŚ 2007 – 2013.4.§ 13 umów o dofinansowanie zawieranych pomiędzy Beneficjentami a WFOŚiGW w Warszawie.



1.Art. 35 e ust. 1 ustawy z dnia 6 grudnia 2006 r. o zasadach prowadzenia polityki rozwoju (Dz. U. Nr 227, poz. 1658 z późn. zm.). Beneficjent jest obowiązany poddać się kontroli w zakresie prawidłowości realizacji projektu, przeprowadzanej przez instytucję zarządzającą, instytucję pośredniczącą, instytucję wdrażającą, instytucję certyfikującą, instytucję audytową, przedstawicieli Komisji Europejskiej oraz inne instytucje uprawnione do przeprowadzenia kontroli na podstawie odrębnych przepisów.



3.Wytyczne w zakresie kontroli realizacji POIiŚ 2007 – 2013.Na podstawie zawartych pomiędzy IZ a IP, a także IP a IW/IP II porozumień w sprawie systemu realizacji PO IiŚ, za kontrolę procedur zawierania umów dla zadań objętych projektem w ramach PO IiŚ odpowiedzialne są IW/IP II […]W uzasadnionych przypadkach kontrolę procedury zawierania umów może prowadzić także IP lub IZ, samodzielnie lub we współpracy z IP. W celu uniknięcia powielania czynności kontrolnych IZ lub IP powinna poinformować odpowiedzialną za prowadzenie kontroli IP lub IW/IP II o decyzji o podjęciu kontroli.



4.§ 13 umów o dofinansowanie zawieranych pomiędzy Beneficjentami a WFOŚiGW w Warszawie.Instytucja Wdrażająca kontroluje przestrzeganie przez Beneficjenta postanowień § 12 umowy o dofinansowanie tj. stosowania odpowiednich procedur zawierania umów zarówno przez Beneficjentów stosujących jak i nie stosujących ustawy Pzp.

Obowiązki i uprawnienia Beneficjentów oraz zasady zawierania umów

1. Obowiązek przestrzegania/stosowania wytycznych IZ, wynikający z § 4 ust. 1 pkt 2 umowy o dofinansowanie.

2. Obowiązek stosowania odpowiednich procedur zawierania umów, wynikający z § 12 umowy o dofinansowanie.

3. Obowiązek poddania się kontroli i udostępniania dokumentów wynikający z § 13 umowy o dofinansowanie.


1. Obowiązek przestrzegania/stosowania wytycznych IZ, wynikający z § 4 ust. 1 pkt 2 umowy o dofinansowanie.

[…] Beneficjent zobowiązuje się w szczególności do przestrzegania […] wytycznych ministra właściwego do spraw rozwoju regionalnego wydanych na podstawie art. 35 ust. 3 ustawy. Beneficjent jest zobowiązany do stosowania wytycznych w wersji obowiązującej na dzień dokonywania odpowiedniej czynności lub operacji związanej z realizacją Projektu.


2. Obowiązek stosowania odpowiednich procedur zawierania umów, wynikający z § 12 umowy o dofinansowanie.Beneficjent jest zobowiązany do zawierania umów, z tytułu których będzie ponosił wydatki kwalifikowalne dla zadań objętych Projektem, z uwzględnieniem procedur przewidzianych w ustawie z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych (t.j. Dz. U. z 2013 r. poz. 907 z późn. zm.),zwanej dalej „ustawą Pzp”, w przypadku, gdy wymóg jej stosowania wynika z ustawy Pzp. Beneficjent zawierający umowy, do których nie stosuje się ustawy Pzp, zobowiązany jest zawierać umowy z wykonawcami w trybach, o których mowa w art. 701 – 705 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93, z późn. zm.), chyba że przepisy szczególne wymagają innego trybu i formy zawarcia umowy. W przypadkach określonych w Wytycznych w zakresie kwalifikowania wydatków w ramach PO IiŚ Beneficjent może zawrzeć umowę w trybie innym niż wskazany w art. 701 – 705 Kodeksu cywilnego.

Obowiązki i uprawnienia Beneficjentów oraz zasady zawierania umów3. Obowiązek poddania się kontroli i udostępniania dokumentów wynikający z§ 13 umowy o dofinansowanie.•Beneficjent zobowiązuje się do poddania się kontroli, o której mowa w ust. 1. § 13 umowy o dofinansowanie.•Beneficjent umożliwi na wniosek Instytucji Wdrażającej udział jej przedstawiciela w pracach komisji przetargowej w charakterze obserwatora.•Na wniosek Instytucji Wdrażającej Beneficjent zobowiązuje się do przekazywania do Instytucji Wdrażającej lub innych podmiotów upoważnionych na mocy prawa, dokumentacji związanej z prowadzeniem procedur, o których mowa w § 12 ust. 1 – 3 (zawierania umów) […].•Beneficjent ma obowiązek dostarczyć do Instytucji Wdrażającej dokumenty, o których mowa w ust. 4, w terminach wskazanych przez Instytucję Wdrażającą.•W przypadku, gdy Beneficjent nie zgadza się ze stwierdzonymi naruszeniami lub treścią opinii Instytucji Wdrażającej, informuje o tym Instytucję Wdrażającą na piśmie wraz z podaniem uzasadnienia swojego stanowiska

Szczegółowe reguły prowadzenia kontroli w tym …………………… określają Wytyczne w zakresie kontroli…… wydane przez IZ i dostępne na stronie internetowej www.mir.gov.pl.

http://www.mrr.gov.pl/

Podstawowe dokumenty związane z procedurami zawierania umów, kontrolą tych procedur, a także korygowaniem wydatków nieprawidłowo poniesionych

A. WYTYCZNE W ZAKRESIE KWALIFIKOWANIA WYDATKÓW W RAMACH POIIŚ (WERSJA Z DN. 21.06.2011R.).

B. WYTYCZNE W ZAKRESIE KONTROLI REALIZACJI POIIŚ 2007-2013 (WERSJA Z DN. 28.05.2013R.).

C. WYTYCZNE W ZAKRESIE SPOSOBU KORYGOWANIA WYDATKÓW NIEPRAWIDŁOWO PONIESIONYCH W RAMACH POIIŚ 2007-2013 (WERSJA Z DN. 29.04.2013R.)



Rozdział 5.3. Wymóg zgodności z projektem i efektywności.W rozdziale tym znajdziemy opis zasad wydatkowania środków poniżej 30.000

euro (wyłączenie przedmiotowe z art. 4 pkt 8 uPzp) – tzw. procedury „rozeznania rynku”.

Rozeznanie rynku – postępowanie mające potwierdzić, iż dana usługa, dostawa lub robota budowlana została wykonana po cenie nie wyższej niż rynkowa. Jeżeli w danym przypadku rozeznanie rynku nie jest możliwe, beneficjent powinien wykazać okoliczności uzasadniające konieczność udzielenia danego zamówienia bez rozeznania rynku.



Rozdział 5.3. Wymóg zgodności z projektem i efektywności.

Najważniejsze zasady procedury „rozeznania rynku”:1. Obowiązek przeprowadzanie procedury „rozeznania rynku” dotyczy

zamówień o wartości przekraczającej netto 2 000,00 pln2. Co do zasady umowy o wartości przekraczającej 2 000,00 pln muszą być

zawierane w formie pisemnej (wyjątek np. szkolenia, studia podyplomowe).3. Umowa musi być zawarta zgodnie z przygotowaną przez beneficjenta

procedurą zweryfikowaną przez instytucję oceniającą wniosek o dofinansowanie.

Podstawowe dokumenty związane z procedurami zawierania umów, kontrolą tych procedur, a także korygowaniem wydatków nieprawidłowo poniesionychA. WYTYCZNE W ZAKRESIE KWALIFIKOWANIA WYDATKÓW W RAMACH POIIŚ

(WERSJA Z DN. 21.06.2011R.).

Dokumentami potwierdzającymi przeprowadzenie procedury rozeznania rynku są w szczególności:

Skierowane do potencjalnych wykonawców zapytania ofertowe (bądź wydruk ogłoszeniao zamówieniu zamieszczonego na stronie internetowej) wraz z otrzymanymi ofertami (co najmniej dwie ważne oferty lub co najmniej jedna ważna oferta, gdy w odpowiedzi na zamieszczone na ogólnodostępnej stronie internetowej ogłoszenie o zamówieniu złożona zostanie tylko jedna ważna oferta).

Wydruki ze stron internetowych przedstawiających oferty potencjalnych wykonawców.


(WERSJA Z DN. 21.06.2011R.).

Dokumentami potwierdzającymi przeprowadzenie procedury rozeznania rynku są w szczególności:

Dokumenty potwierdzające rozeznanie rynku mogą przyjąć w szczególności formę: pisma, wydruku listu elektronicznego, wydruku strony internetowej przedstawiającej oferty lub informacje handlowe (zawierającego datę wydruku), oferty lub informacji handlowej przesłanej przez wykonawców z własnej inicjatywy.

Uwaga !!! notatka potwierdzająca przeprowadzenie rozmów telefonicznych z potencjalnymi wykonawcami nie jest uznawana za udokumentowanie rozeznania rynku.


(WERSJA Z DN. 21.06.2011R.).Rozdział 5.5. I tryb (przetarg lub aukcja zgodnie z art. 701 – 705 K.c.)Beneficjent zawierający z wykonawcami umowy, do których nie ma zastosowania

ustawa Pzp, zobowiązany jest co do zasady zawierać umowy w formie pisemnej wdrodze aukcji albo przetargu, o których mowa w art. 701 – 705 K.c., z uwzględnieniem

zasad określonych w Komunikacie Komisji, w tym w szczególności zasady:

a) jawności - w szczególności rozumianej jako zamieszczenie ogłoszenia o przetargu(aukcji) w prasie lub w Internecie, w zależności od wartości i rodzaju zamówienia.Decyzję o zakresie upowszechnienia informacji o planowanym zawarciu umowypodejmuje beneficjent. Dodatkowo ogłoszenie powinno być zamieszczone w miejscupublicznie dostępnym w siedzibie beneficjenta;


(WERSJA Z DN. 21.06.2011R.).Rozdział 5.5. I tryb (przetarg lub aukcja zgodnie z art. 701 – 705 K.c.)

b) niedyskryminacyjnego opisu przedmiotu zamówienia - w szczególności rozumianejjako zakaz zawierania w opisie postanowień mogących preferować konkretnych

wykonawców oraz, w przypadku konieczności wskazania konkretnych znaków towarowych, patentów lub pochodzenia, obligatoryjne dopuszczenie rozwiązań równoważnych;


(WERSJA Z DN. 21.06.2011R.).Rozdział 5.5. I tryb (przetarg lub aukcja zgodnie z art. 701 – 705 K.c.)

c) równego dostępu dla podmiotów gospodarczych ze wszystkich państw członkowskich - w szczególności rozumianej jako zakaz stawiania wymagań powodujących dyskryminację względem wykonawców z innych państw członkowskich. Przykładowo zakazane są wymagania nakładające: posiadanie przez wykonawcę doświadczenia w wykonywaniu zamówienia w

Polsce, posiadanie przez wykonawcę doświadczenia w realizacji zamówień

współfinansowanych w ramach funduszy UE lub funduszy krajowych.


A. Wytyczne w zakresie kwalifikowania wydatków w ramach POIiŚ (wersja z dn. 21.06.2011r.).

Rozdział 5.5. I tryb (przetarg lub aukcja zgodnie z art. 701 – 705 K.c.)

d) wzajemnego uznawania dyplomów, świadectw i innych dokumentów potwierdzających posiadanie kwalifikacji, zgodnie z polskim prawem,

e) odpowiednich terminów - w szczególności rozumianej jako wyznaczenie na składanie ofert terminów umożliwiających wykonawcom zapoznanie się z opisem przedmiotu zamówienia, przygotowanie i złożenie oferty,

f) przejrzystego i obiektywnego podejścia - w szczególności rozumianej jako obowiązek wyłączania po stronie beneficjenta z przygotowania i prowadzenia przetargu osób, w stosunku do których zachodzą przesłanki analogiczne do określonych w art. 17 ust. 1 ustawy Pzp.

Podstawowe dokumenty związane z procedurami zawierania umów, kontrolą tych procedur, a także korygowaniem wydatków nieprawidłowo poniesionychA. Wytyczne w zakresie kwalifikowania wydatków w ramach POIiŚ (wersja z dn.

21.06.2011r.).Rozdział 5.5 punkt 6 (wyjatki od stosowania k.c)II tryb (rozeznanie rynku i forma pisemna):Umowy: • których przedmiot obejmuje zamówienia, o których mowa w art. 4 pkt 3 lit. e, g, h ustawy Pzp lub których wartość obejmuje zamówienia, o których mowa w art. 4 pkt 8 ustawy Pzp,• do których mają zastosowanie wyłączenia, o których mowa w art. 136 – 138a ustawy Pzp (zamówienia sektorowe),• zamówienia sektorowe w rozumieniu art. 132 ustawy Pzp o wartości niższej od kwot określonych w art. 11 ust. 8 ustawy Pzp i równocześnie zachodzą przesłanki analogiczne do przesłanek, o których mowa w art. 134 ust. 6,należy zawierać w sposób efektywny z uwzględnieniem postanowień Podrozdziału 5.3

pkt 10 (wymóg rozeznania rynku), zachowując przy tym formę pisemną (z zastrzeżeniem wyjątków przewidzianych w Wytycznych).



6.4.2 Sekcja 2 - Roboty dodatkowe oraz inne wydatki wynikające ze zwiększenia wartości zamówień podstawowych albo udzielenia zamówień w trybach niekonkurencyjnych.

Roboty dodatkowe a zamówienia dodatkowe - definicjeRoboty dodatkowe - to roboty, które są objęte przedmiotem zamówienia (dziełem), ale nie

były przewidziane w zestawieniu prac planowanych, będących podstawą obliczenia wynagrodzenia kosztorysowego, czyli nie były przewidziane w cenie oferty..

Innymi słowy poprzez roboty dodatkowe należy rozumieć te roboty, które nie zostały ujęte w przedmiarze robót, a ich wykonanie wynika z projektu budowlanego i projektu wykonawczego (pojęcie robót dodatkowych wynika z art. 630 § 1 Kodeksu cywilnego).

Zamówienie dodatkowe – to zamówienie, którego przedmiot wykracza poza określenie przedmiotu zamówienia podstawowego. Jest to więc de facto nowe zamówienie, które udzielamy w trybie zamówienia z wolnej ręki przy zachowaniu procedur wynikających z ustawy pzp.

ROBOTY DODATKOWE A ZAMÓWIENIA DODATKOWE – PORÓWNANIEKRYTERIUM ROBOTY DODATKOWE ZAMÓWIENIA DODATKOWE

ZAKRES CECHY CHARAKTERYSTYCZNE

Roboty dodatkowe to prace mieszczące się w przedmiocie zamówienia podstawowego.

Zamówienia dodatkowe to prace wykraczające poza zakres zamówienia podstawowego – jest to nowe zamówienie

SPOSÓB UDZIELANIA Brak konieczności przeprowadzenia nowego postępowania.

Zamawiający przeprowadza postępowanie w trybie zamówienia z wolnej ręki po ścisłym spełnieniu przesłanek z art. 67 ust. 1 pkt 5 ustawy Pzp. Je ST to nowa procedura. Zamawiający zobowiązany jest m.in. do:1.Opisania przedmiotu zamówienia zgodnie z art. 29 – 31 uPzp;2.Dokonanie szacowania wartości zamówienia zgodnie z art. 32 – 34 uPzp;3.Negocjacji z wykonawcą;4.Zawarcia umowy w sprawie zamówienia publicznego;5.Sporządzenie protokołu z postępowania ZP, oraz zamieszczenie ogłoszenia o udzieleniu zamówienia publicznego

WYNAGRODZENIE KOSZTORYSOWE

Zamawiający ma możliwość rozliczenia robót dodatkowych w ramach wynagrodzenia kosztorysowego. Rozliczenie i ustalenie ostatecznego wynagrodzenia wykonawcy, następuje po zakończeniu prac, w oparciu o kosztorys powykonawczy robót, przeważnie przy zastosowaniu ustalonych w kosztorysie ofertowym cen jednostkowych prac wchodzących zakres zamówienia podstawowego.

Zamawiający nie ma możliwości rozliczenia zamówienia dodatkowego w ramach wynagrodzenia zamówienia podstawowego (zarówno w przypadku wynagrodzenia ryczałtowego jak i kosztorysowego) – wynika to z tego, iż zamówienie dodatkowe jest nowym zamówieniem, które jest udzielane w wyniku przeprowadzenia odrębnego postępowania (forma rozliczenia zamówienia dodatkowego może być odmienna niż zamówienia podstawowego).

WYNAGRODZENIE RYCZAŁTOWE

W przypadku wynagrodzenia ryczałtowego zamawiający nie ma możliwości rozliczenia robót dodatkowych, których konieczność wykonania wynika np. w trakcie realizacji umowy. Wykonawca przy wynagrodzeniu ryczałtowym ponosi ryzyko, że za oferowaną cenę zobowiąże się do wykonania pełnego zakresu robót, niezależnie od faktycznego rozmiaru lub kosztów robót.


(WERSJA Z DN. 21.06.2011R.).Przesłanki pozwalające uznać roboty dodatkowe za kwalifikowalne (dotyczy umów z

wynagrodzeniem kosztorysowym)• Nowe pozycje przedmiaru robót są zgodne z projektem budowlanym – opisem

przedmiotu zamówienia (dalej: OPZ) podstawowego (w sytuacji kiedy nie są zgodne z OPZ to należy roboty te traktować jako nowe zamówienie dodatkowe).

• Konieczność wprowadzenia robót dodatkowych w formie podpisanego przez obie strony aneksu do umowy podstawowej.

• Konieczność przewidzenia w warunkach zamówienia podstawowego (np. Wynagrodzenie kosztorysowe) mechanizmu wskazującego jednoznacznie podstawy i sposób określenia wartości nowych pozycji przedmiarowych.

Uwaga ! Wprowadzenie nowych pozycji przedmiarowych zgodnych z projektem budowlanym i OPZ w umowach z rozliczaniem ryczałtowym może być kwalifikowalne jedynie po sądowej waloryzacji wynagrodzenia ryczałtowego zgodnie z art. 632 ust. 2 Kodeksu cywilnego.


(WERSJA Z DN. 21.06.2011R.).Przypadki zwiększeń wartości umowy, które mogą zostać uznane za kwalifikowalne Zwiększenia wartości zamówienia podstawowego na zasadach określonych w

umowie (może wynikać np. z zastosowanego mechanizmu klauzul waloryzacyjnych), które stanowią normalną realizację warunków zamówienia podstawowego i nie wymagają zawarcia aneksu do umowy albo udzielania nowego zamówienia.

Zwiększenia wartości zamówienia podstawowego określonej w umowie wynikające z zastosowanego mechanizmu kosztorysowego wynagrodzenia wykonawcy i ostatecznego obliczenia go na podstawie obmiaru faktycznie wykonanych robót. Stanowi to normalną realizację warunków zamówienia podstawowego i nie wymaga zawarcia aneksu do umowy albo udzielania nowego zamówienia. Wyższe wydatki mogą zostać uznane za kwalifikowane, pod warunkiem, że wyższe wydatki wynikające z obmiaru robót faktycznie wykonanych poniesiono tylko w ramach pozycji przedmiaru robót będącego podstawą wyceny ofert.


(WERSJA Z DN. 21.06.2011R.).

Przesłanki pozwalające uznać roboty zamienne za kwalifikowane

Nie mogą wynikać z istotnej zmiany projektu budowlanego lub nowego projektu budowlanego.

Produkt końcowy osiągnięty w wyniku zastosowania robót zamiennych musi być zgodny z określonym w zamówieniu podstawowym.

Konieczność wprowadzenia robót zamiennych w formie podpisanego przez obie strony aneksu do umowy podstawowej.

Dofinansowaniem mogą być objęte wydatki do wysokości wartości zastąpionych elementów zamówienia podstawowego ujętych w kosztorysie ofertowym.


(WERSJA Z DN. 21.06.2011R.).Aneksy, zasady kontroli Wszystkie aneksy zwiększające wartość umowy podlegają obligatoryjnej kontroli

doraźnej przy wniosku o płatność. Natomiast pozostałe aneksy są kontrolowane na próbie co najmniej 20% aneksów

otrzymanych w danym kwartale. w przypadku umów, do których stosuje się ustawę Pzp, kontrola obejmuje

spełnienie przesłanek określonych w art. 144 ustawy Pzp oraz zgodność zakresu aneksu z zakresem przedsięwzięcia określonym we wniosku o dofinansowanie lub decyzji o dofinansowaniu oraz umowie o dofinansowanie projektu, jak również zgodność z zasadami kwalifikowania wydatków.

Uwaga !!!1. Każdy aneks powinien mieć uzasadnienie faktyczne i prawne.2. Opis możliwości zmiany umowy oraz opis warunków takiej zmiany powinien być

zamieszczany również w ogłoszeniu o zamówieniu



Zamówienia udzielane w trybach niekonkurencyjnychZamówienia udzielane w trybie negocjacji bez ogłoszenia oraz zamówienia z wolnej ręki

mogą wyjątkowo zostać uznane za kwalifikowalne pod warunkiem, że zostaną spełnione następujące wymogi:

Właściwa IP w danym sektorze PO IiŚ wyrazi zgodę na deklarowanie tych wydatków;

Zamawiający zamieści obligatoryjnie ogłoszenie o zamiarze zawarcia umowy, o którym mowa w art. 66 ust. 2 oraz 62 ust. 2a ustawy Pzp;

Zamawiający przedłoży protokół, o którym mowa w art. 96 ustawy Pzp oraz umowę o udzielenie zamówienia publicznego. Protokół powinien zawierać pełne uzasadnienie faktyczne i prawne dla zastosowania trybu niekonkurencyjnego (zob. załącznik nr 1). Brak uzasadnienia dla którejkolwiek z przesłanek powoduje niekwalifikowalność wydatków z przyczyn formalnych i nie jest możliwe uzupełnienie przez beneficjenta informacji ex-post.



Rozdział 6.4.2 pkt. wyjatki od stosowania rozeznania rynku dla zamawiających nie stosujących ustawy Pzp.

Wydatki związane z wykonaniem robót podstawowych oraz robót dodatkowych są kwalifikowane do wartości zamówienia podstawowego.

Zgodnie z postanowieniami Podrozdziału 5.5 pkt 10, zawarcie z dotychczasowym wykonawcą dodatkowych umów, nieobjętych umową podstawową a niezbędnych do jej prawidłowego wykonania, z pominięciem procedur, o których mowa w Podrozdziale 5.5, jest możliwe dla usług lub robót budowlanych, jeśli tych dodatkowych usług lub robót budowlanych nie można było wcześniej przewidzieć.

W takim przypadku ograniczenie dotyczące kwalifikowania wydatków do wartości zamówienia podstawowego nie ma zastosowania.



Rodzaje kontroli, tryb kontroli planowe oraz doraźnej

Kontrola procedury zawierania umów dla zadań objętych projektem prowadzona jest w trybie kontroli planowej oraz w uzasadnionych przypadkach w trybie kontroli doraźnej.



Metodyka doboru próby do kontroli planowej oraz doraźnej.

Kontrola planowa jest przeprowadzana na określonej próbie umów. Doboru próby do kontroli procedury zawierania umów dla zadań objętych projektem dokonuje się poprzez wybranie do kontroli następujących umów:

a)najwyższej wartości w ramach projektu;

b)wszystkie postępowania prowadzone w trybach innych niż przetarg nieograniczony i przetarg ograniczony;

c)w uzasadnionych przypadkach do kontroli może być wybrana także inna umowa, jeżeli informacje posiadane przez IW wskazują na konieczność przeprowadzenia kontroli procedury zawierania tej umowy. W szczególności podstawą podjęcia decyzji o kontroli powinny być wcześniej stwierdzone naruszenia skutkujące koniecznością unieważnienia umowy.



Metodyka doboru próby do kontroli planowej oraz doraźnej.

•Minimalna wartość poddawanych kontroli umów w ramach każdego projektu wynosi 20% z ogólnej planowanej przez beneficjenta szacunkowej wartości zamówień przedstawionej przez niego we wniosku o dofinansowanie.

•Jeżeli wartość umów wybranych do kontroli w ramach projektu na podstawie pkt a), b) i c) nie wyczerpuje 20% szacunkowej wartości zamówień przedstawionej we wniosku o dofinansowanie, pozostałe umowy do kontroli są wybierane losowo.

•Wskazana powyżej minimalna wartość poddawanych kontroli umów, obejmuje również umowy kontrolowane w trybie doraźnym, nie obejmuje natomiast umów i zmian określonych w pkt 4.1 pkt 1 niniejszego Załącznika aneksy zwiększające wartość, tryby niekonkurencyjne, polecenia Inżyniera Kontraktu.



Dokument określa sposoby korygowania nieprawidłowości, zidentyfikowanych w ramach wdrażania PO IiŚ. Dokument przedstawia metody postępowania z nieprawidłowościami, w zależności od momentów ich wykrycia:

nieprawidłowości wykryte przed podpisaniem umowy o dofinansowanie,nieprawidłowości wykryte przed rozliczeniem wydatku beneficjentowi,nieprawidłowości wykryte po rozliczeniu wydatku beneficjentowi, ale przedrefundacją, z wyróżnieniem przypadku, gdy ww. wydatki zostały zadeklarowane do KE,nieprawidłowości wykryte po rozliczeniu wydatku beneficjentowi.



Rozporządzenie Rady (WE) nr 1083/2006 z dnia 11 lipca 2006 r. ustanawiające przepisy ogólne dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego oraz Funduszu Spójności.

Jakiekolwiek naruszenie przepisu prawa wspólnotowego wynikające z działania lub zaniechania podmiotu gospodarczego, które powoduje lub mogłoby powodować szkodę w budżecie ogólnym Unii Europejskiej w drodze finansowania nieuzasadnionego wydatku z budżetu ogólnego - art. 2 pkt 7 Rozporządzenia.

Oznacza to, że aby móc stwierdzić wystąpienie nieprawidłowości konieczne jest wystąpienie łącznie trzech przesłanek!

III. Podstawowe dokumenty związane z procedurami zawierania umów, kontrolą tych procedur, a także korygowaniem wydatków nieprawidłowo poniesionych


Rozdział 3.1. pkt 5Wobec stwierdzenia przypadku określonego w Taryfikatorze, istnieje domniemanie wystąpienia szkody (co najmniej potencjalnej).

Rozdział 4

Wycena szkody Szkoda powinna odzwierciedlać rzeczywistą stratę poniesioną przez budżet ogólny UE. Ustalenie wysokości szkody dokonuje się na podstawie analizy dokumentacji.Jednakże w przypadku, kiedy dokładne obliczenie kwoty nieprawidłowości nie jest możliwe, a uznanie wydatku za niekwalifikowalny w całości byłoby niewspółmierne do rodzaju naruszenia, nakłada się „korektę” w odniesieniu do części wydatków - tzw. metodą wskaźnikową, stosując stawki korekt określone w „Taryfikatorach”.



Stawki korekt wyrażają abstrakcyjny i uśredniony stopień „szkodliwości” określonego typu naruszenia.

Stawki korekt określone są w załącznikach 1, 1a oraz 2 do Wytycznych

UWAGA! W przypadku wykrycia w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego dwóch lub większej ilości przypadków niezastosowania zasad zamówień publicznych, nie sumuje się wartości procentowych korekt lecz stosuję się korektę finansową o największej wartości procentowej.

Skutki stwierdzenia w toku kontroli naruszeń prawa zamówień publicznych

1. W przypadku powzięcia uzasadnionego podejrzenia, że w postępowaniu doszło donaruszenia przepisów ustawy Pzp mogącego mieć wpływ na jego wynik, IP może wystąpić do Prezesa UZP z wnioskiem o przeprowadzenie kontroli doraźnej

IW sporządza projekt wniosku o przeprowadzenie kontroli przez Prezesa UZP wraz z uzasadnieniem prawnym i faktycznym i przekazuje wniosek do IP;IP weryfikuje wniosek i, jeżeli uzna jego zasadność, przekazuje do Prezesa UZP wraz z własną opinią.

2. Uznanie części lub całości wydatków w ramach umowy za niekwalifikowalne.

Skutki stwierdzenia w toku kontroli naruszeń prawa zamówień publicznych

Naruszenia ustawy Pzp mogące mieć lub mające wpływ na wynik postępowania dotyczą głównie: •nieuprawnionego odstąpienia od stosowania przepisów ustawy Pzp, •dzielenia zamówienia na części, w wyniku czego nie stosowano przepisów ustawy Pzp właściwych dla łącznej jego wartości, •niezgodnego z przepisami ustawy Pzp zastosowania trybu zamówienia z wolnej ręki, •niezgodnego z przepisami ustawy Pzp odrzucenia najkorzystniejszej oferty lub wykluczenia wykonawcy, który złożył taką ofertę, •wyboru oferty wykonawcy, który podlegał wykluczeniu lub jego oferta podlegała odrzuceniu, •opisu przedmiotu zamówienia w sposób naruszający uczciwą konkurencję, •opisu warunków udziału w postępowaniu w sposób naruszający uczciwą konkurencję.

Zapobieganie, wykrywanie oraz postępowanie z podejrzeniami zmów przetargowych przy realizacji projektów współfinansowanych z UE

Zalecenia IZ POIiŚ nr 18/2013 z dnia 06.02.2013 r. dotyczące zapobiegania, identyfikowania i reagowania w przypadku symptomów oszustw w szczególności w zakresie zmów cenowych przy wdrażaniu projektów POIiŚ.

1.Zalecenia wskazują na wynikające z przepisów prawa zadania w zakresie zapobiegania, identyfikowania i reagowania w przypadku powzięcia podejrzeń popełnienia oszustw, których realizacja spoczywa na wszystkich instytucjach administracji publicznej.2.Instytucje odpowiedzialne za zwalczanie i przeciwdziałanie przestępczości o charakterze korupcyjnym i łamaniu przepisów w zakresie zamówień publicznych:• Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego,• Centralne Biuro Antykorupcyjne• Policja i prokuratura• Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów• Urząd Zamówień Publicznych



3.Prawny obowiązek zawiadomienia o przestępstwie wynika z art. 304 par. 2 Kodeksu postępowania karnego i obejmuje instytucje państwowe i samorządowe. Zaniechanie obowiązku zawiadomienia o przestępstwie pociąga za sobą odpowiedzialność karną z art. 231 Kodeksu postępowania karnego.


Zalecenia IZ POIiŚ nr 18/2013 z dnia 06.02.2013 r. dotyczące zapobiegania, identyfikowania i reagowania w przypadku symptomów oszustw w szczególności w zakresie zmów cenowych przy wdrażaniu projektów POIiŚ.Zmowa przetargowa - współpraca zamiast konkurencjiRezygnacja z przetargu - Podobną formą jest wycofywanie już złożonej oferty, niekiedy ocenionej przez zamawiającego jako najkorzystniejszaSkładanie ofert komplementarnych - Uczestnicy składają oferty, lecz są one tak przygotowane, że wygrać może tylko jedna z nichRotacja ofert - każdy z uczestników na zmianę z innymi składa najkorzystniejszą, wcześniej opracowaną ofertęPodział zysku - po rezygnacji z wzięcia udziału w przetargu, ewentualnie po złożeniu oferty z góry skazanej na porażkę, uczestnik zmowy otrzymuje „wypłatę” swojej części zyskuPodział rynku – porozumienie polegające na uzgodnieniu, że każdy z wykonawców bierze udział tylko w określonych przetargach np. na wyznaczonym terenie.



Przykładowe publikacje„Poradnik antykorupcyjny dla urzędników”„Poradnik antykorupcyjny dla przedsiębiorców”„Rekomendacje postępowań antykorupcyjnych przy udzielaniu zamówień publicznych”

http://antykorupcja.gov.pl/ak/wydawnictwa-cba/publikacje-w-jezyku-pol

Szkoleniahttps://szkolenia-antykorupcyjne.edu.pl/

http://antykorupcja.gov.pl/ak/wydawnictwa-cba/publikacje-w-jezyku-pol

https://szkolenia-antykorupcyjne.edu.pl/

V. Podsumowanie

Nie każda nieprawidłowość w realizacji i przygotowaniu projektu jest przestępstwem lub wykroczeniem w rozumieniu polskiego prawa:Nieprawidłowością jest każda niezgodność w realizacji projektu z wytycznymi i zasadami unijnymi:-Nie wszystkie te wytyczne mają charakter przepisów prawa (umowa o dofinansowanie ma charakter cywilno-prawny i zawiera zobowiązanie beneficjenta do realizacji projektu zgodnie z określonymi zasadami i taki charakter ma większość nieprawidłowości i korekt,-Nie wszystkie przepisy unijne są dokładnie przetransponowane do prawa krajowego lub istnieją wątpliwości dotyczące interpretacji niektórych zagadnień, dotyczy to szczególnie projektów realizowanych w 2007 i 2008 roku, gdy proces transpozycji nie był zakończony-Interpretacje dotyczące przepisów unijnych zmieniają się pod wpływem orzecznictwa sądów unijnych, powoduje to zmiany w zasadach realizacji projektów, bowiem wyroki te i interpretacje obowiązują często „wstecz”.

Wnioski

Nie wszystkie obszary związane z realizacją projektów są objęte kontrolami w tym samym stopniu i z równą dokładnością:Precyzyjny i dobrze rozwinięty jest system kontrolny związany z realizacją projektów pod względem finansowym i księgowym oraz związany z udzielaniem zamówień.

Inne obszary są mniej regularnie kontrolowane i mogą stanowić problem w przyszłości, np. jako skutek kontroli instytucji unijnych, są to przykładowo kwestie:Prawidłowości przygotowania projektów i ich zatwierdzenia: kwestie zgodności z prawem ochrony środowiska i ocen oddziaływania na środowisko i prawidłowości analiz finansowych, gdzie wytyczne IZ nie zawsze były wystarczająco precyzyjneKontroli projektów na etapie i trwałości – które są na etapie początkowymKwestie związane z pomocą publiczną – gdzie zmieniło się stanowisko KEProblem kwalifikowalności VAT – gdzie zmieniło się stanowisko KE.

Wnioski - 2

Dziękuję za uwagę

Jarosław SarulWydział Funduszy Europejskich

WFOŚiGW w Warszawiee-mail: [email protected]

WFOŚiGW w Warszawieul. Ogrodowa 5/7 00-893 Warszawa

[email protected].: (22) 504 41 00

Wykorzystano materiały przygotowane przez: Ewę Rychlińską, Betinę Beredę -Wysocką, Krzysztofa Sendera, Podręcznik Wdrażania Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko (ver. 3.0) Warszawa 2011Infrastruktura i ŚrodowiskoWersja 3.0Programu OperacyjnegoInfrastruktura i ŚrodowiskoWersja 3.0Warszawa, listopad

mailto:[email protected]

Documents

Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w