24
Wörterbücher 25.02.2014

Wörterbücher 25.02.2014. Wörterbuch-Klassifikation 1.Informationstyp 2.Anzahl der Sprachen 3.Struktur 4.Zweck

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: Wörterbücher 25.02.2014. Wörterbuch-Klassifikation 1.Informationstyp 2.Anzahl der Sprachen 3.Struktur 4.Zweck

Wörterbücher

25.02.2014

Page 2: Wörterbücher 25.02.2014. Wörterbuch-Klassifikation 1.Informationstyp 2.Anzahl der Sprachen 3.Struktur 4.Zweck

Wörterbuch-Klassifikation

1. Informationstyp2. Anzahl der Sprachen3. Struktur4. Zweck

Page 3: Wörterbücher 25.02.2014. Wörterbuch-Klassifikation 1.Informationstyp 2.Anzahl der Sprachen 3.Struktur 4.Zweck

Informationstyp

• Sprachliche Informationen– WB im engeren Sinn– Sprachliches Wissen

• Nichtsprachliche Informationen– Lexika und Enzyklopädien– Enzykloädisches Wissen

Page 4: Wörterbücher 25.02.2014. Wörterbuch-Klassifikation 1.Informationstyp 2.Anzahl der Sprachen 3.Struktur 4.Zweck

Anzahl der Sprachen

• Einsprachige WB– z.B. Duden-Universalwörterbuch

• Zweisprachige WB

• Mehsprachige WB– Multilinguale WB– Glossare für Termini aus bestimmten Fachgebieten

Page 5: Wörterbücher 25.02.2014. Wörterbuch-Klassifikation 1.Informationstyp 2.Anzahl der Sprachen 3.Struktur 4.Zweck

Deutsch Serbisch, Kroatisch, Serbokroatisch

o Jakić, Blanka / Antun Hurm (1999): Hrvatsko-njemački rječnik s gramatičkim podacima i frazeologijom. Osmo, neizmenjeno izdanje. Zagreb: Školska knjiga.

o Ristić, Svetomir / Jovan Kangrga (1928): Rečnik srpskohrvatskog i nemačkog jezika. Drugi deo. Srpskohrvatsko-nemački. Beograd: Izdavačka knjižarnica Radomira D. Đukovića.

o Hausen-Kokoruš et al. (2005): Njemačko-hrvatski univerzalni rječnik. Zagreb.o Ristić, Svetomir / Jovan Kangrga (1936): Enciklopedijski nemačko-srpskohrvatski

rečnik sa srpskofonetičnom oznakom izgovora književnoga nemačkoga. Beograd: Izdavačka knjižarnica Radomira D. Đukovića.

o Uroić, Marija / Antun Hurm (2002): Njemačko-hrvatski rječnik s gramatičkim podacima i frazeologijom. 3. izdanje. Zagreb: Školska knjiga.

o Šamšalović, Gustav (1986): Njemačko-hrvatski ili srpski rječnik. 10. izdanje. Zagreb: Grafički zavod Hrvatske.

Page 6: Wörterbücher 25.02.2014. Wörterbuch-Klassifikation 1.Informationstyp 2.Anzahl der Sprachen 3.Struktur 4.Zweck

Struktur• Alphabetisch – Form Inhalt– Semasiologisch: “klassische” zweisprachige oder

mehrsprachige WB– Semasiologische Bild-WB: manche Inhalte werden durch

Grafiken oder Bilder dargestellt– Rückläufige WB: für Fachleute, Wortbildungstypen, Suffixe

etc.Mater, Ernst: Rückläufiges Wörterbuch der deutschen

SpracheAuch: Muthmann, GustavNikolić, Miroslav (2000): Obratni rečnik srpskoga jezika.

Page 7: Wörterbücher 25.02.2014. Wörterbuch-Klassifikation 1.Informationstyp 2.Anzahl der Sprachen 3.Struktur 4.Zweck

Rückläufige Wörterbücher

Page 8: Wörterbücher 25.02.2014. Wörterbuch-Klassifikation 1.Informationstyp 2.Anzahl der Sprachen 3.Struktur 4.Zweck

Rückläufige Wörterbücher

Page 9: Wörterbücher 25.02.2014. Wörterbuch-Klassifikation 1.Informationstyp 2.Anzahl der Sprachen 3.Struktur 4.Zweck

Struktur• Nichtalphabetisch – onomasiologisch– Im engeren Sinne: Thesauri– Inhalt Form– Bedeutungsfelder, Sachgruppen– DORNSEIFF, FRANZ (2000): Der deutsche Wortschatz nach

Sachgruppen. Lizenzausgabe der 5. Auflage 1959. Leicht gekürzte Sonderausgabe. Wiesbaden: Walter de Gruyter & Co.

– WEHRLE, HUGO/HANS EGGERS (1967): Deutscher Wortschatz. Ein Wegweiser zum treffenden Ausdruck. 12. Auflage - völlig neu bearbeitet von Professor Dr. Hans Eggers. Stutgart: Klett.

Page 10: Wörterbücher 25.02.2014. Wörterbuch-Klassifikation 1.Informationstyp 2.Anzahl der Sprachen 3.Struktur 4.Zweck
Page 11: Wörterbücher 25.02.2014. Wörterbuch-Klassifikation 1.Informationstyp 2.Anzahl der Sprachen 3.Struktur 4.Zweck
Page 12: Wörterbücher 25.02.2014. Wörterbuch-Klassifikation 1.Informationstyp 2.Anzahl der Sprachen 3.Struktur 4.Zweck

Onomasiologische WB

• Ontologisches System• Alphabetisches Register• Einsprachig• Synonyme, Sprachgebrauch• Erfordern hohe Sprachkompetenz

Page 13: Wörterbücher 25.02.2014. Wörterbuch-Klassifikation 1.Informationstyp 2.Anzahl der Sprachen 3.Struktur 4.Zweck

Bild-WB

• Einsprachig, zweisprachig oder mehrsprachig

Page 14: Wörterbücher 25.02.2014. Wörterbuch-Klassifikation 1.Informationstyp 2.Anzahl der Sprachen 3.Struktur 4.Zweck
Page 15: Wörterbücher 25.02.2014. Wörterbuch-Klassifikation 1.Informationstyp 2.Anzahl der Sprachen 3.Struktur 4.Zweck

Bild-WB

• Text und Abbildungen• Eingeschränkter Gebrauch• Fachterminologie• Maschinenteile etc.• Tier- und Pflanzenwelt• Nomina bzw. Konkreta

Page 16: Wörterbücher 25.02.2014. Wörterbuch-Klassifikation 1.Informationstyp 2.Anzahl der Sprachen 3.Struktur 4.Zweck

Struktur

aphabetischNicht

-alphabetischi

semasiologisch rückläufig Bild-WB onomasiologisch Bild-WB

Page 17: Wörterbücher 25.02.2014. Wörterbuch-Klassifikation 1.Informationstyp 2.Anzahl der Sprachen 3.Struktur 4.Zweck

Zweck / Ziel von WB• Allgemeine Wörterbücher– Breiter Benutzerkreis– Ein- oder zweisprachig

Duden Deutsches Universalwörterbuch (DUDEN 2006) Wahrig Deutsches Wörterbuch (WAHRIG 2006).

– Einbändig oder mehrbändig– Standardsprachlich:

•Gesamtes Sprachgebiet•Kodifiziert und normier•Unterrichtssprache•Grundlage für Übersetzungen•Hohes gesellschaftliches Ansehen

Page 18: Wörterbücher 25.02.2014. Wörterbuch-Klassifikation 1.Informationstyp 2.Anzahl der Sprachen 3.Struktur 4.Zweck

Zweck / Ziel von WB

• Spezialwörterbücher– Sonderwortschatz• Fremdwörterbuch, Dialekt-, WB der Umgangssprache,

Österreichisches WB, Varietäten-

– Sprachebene, sprachliche Erscheinungsformen• Phraseologisches WB, Rechtschreibewörterbuch,

Aussprache-, Valenz-, Kolokations-

– Benutzergruppe• Lerner Deutsch als Fremdsprache, DaZ

Page 19: Wörterbücher 25.02.2014. Wörterbuch-Klassifikation 1.Informationstyp 2.Anzahl der Sprachen 3.Struktur 4.Zweck

Spezialwörterbücher

• Bestimmte Zielgruppe– Z.B. Lernerwörterbücher

• Eingeschränkter Informationsumfang– Etymologische WB sind nur auf etymologische

Angaben beschränkt– Auswahl relevanter Lemmata

Page 20: Wörterbücher 25.02.2014. Wörterbuch-Klassifikation 1.Informationstyp 2.Anzahl der Sprachen 3.Struktur 4.Zweck

Lernerwörterbücher• Für alle Lernstufen (A1 bis C1 oder C2)• Vorstufe zum Gebrauch allgemeiner einsprachiger WB• Förderung der lexikographischen Kompetenz• Merkmale

– Kurze, eindeutige, leicht verständliche Definitionen– Beispiele– Klare, verständliche grammatische Informationen– Keine Symbole oder Abkürzungen– Kollokationen– Pragmatische Informationen– Varietäten– Grafisch Übersichtlich (Farben, Tabellen etc.)

Page 21: Wörterbücher 25.02.2014. Wörterbuch-Klassifikation 1.Informationstyp 2.Anzahl der Sprachen 3.Struktur 4.Zweck
Page 22: Wörterbücher 25.02.2014. Wörterbuch-Klassifikation 1.Informationstyp 2.Anzahl der Sprachen 3.Struktur 4.Zweck
Page 23: Wörterbücher 25.02.2014. Wörterbuch-Klassifikation 1.Informationstyp 2.Anzahl der Sprachen 3.Struktur 4.Zweck
Page 24: Wörterbücher 25.02.2014. Wörterbuch-Klassifikation 1.Informationstyp 2.Anzahl der Sprachen 3.Struktur 4.Zweck