Matatag na Pamilya, Matatag

na Pamayanan

ARALIN 4

Kaantasan ng Wika: Wikang Pampanitikan

Ano ang Wikang pampanitikan??

Wikang gamit sa pagkatha ng mga akdang pampanitikan, tulad ng tula, maikling kwento, sanaysay, nobeal, dula, at iba pa.

Wikang Pampanitikan

Nakakaiba-iba ang wikang pampanitikan ayon sa kanyang genre o paksa

Halimbawa: hinihingi ng tradisyonal na tula na makakatulad ang bilang ng pantik sa bawat taludtod (sukat), magkakawangis na tono ng huling patinig (tugma)

Ang iba pang genre hinihingi namang isulat sa anyong tuluyan na may mahusay na pagsasalaysay upang madala ang mambabasa sa daigdig na nilikha ng may-akda o may kakayahang antigin ang kanilang damdamin upang mapakilos sila ayon sa layuning nais.

Ang Wikang Pampanitikan ay karaniwang ginagamitan ng mga literary device, tayutay, matatalinhagang pahayag, at iba pang masining na paraan ng pagpapahayag

HINILAWODMuling isinalaysay ni Eugene Y. Evasco

Alunsina- Diyosa ng Silangang Dagat. Marami siyang manliligaw

Paubari- Asawa ni Alunsina. Isa lamang siyang ordinaryong tao, walang kapangyarihan, walang dugong bughaw, walang maalamat na kasaysayan

Labaw Donggon- Anak ni Alunsina at Paubari

Mga Pangunahing Tauhan ng Kwento:

Humadapnon- Anak ni Alunsina at Paubari

Dumalapdap- Anak ni Alunsina at Paubari

Maklium-sa-tuwan- Isa siya sa mga bigong manliligaw ni Alunsina. Siya ang naka-isip na Mahiganti kay Alunsina at Paubari

Ang Delubyo

Ang Bagong Simula

Si Labaw Donggon

Si Humadapnon

Si Dumalapdap

Sa Pasilang ng Panay

Tauhan sa Akda

isang elemento ng akdang pampanitikan na nagpapagalaw sa kwento. Ang paraan ng pag-iisip, pananalita, at pagkilos ay siyang binibigyang-buhay at sinusundan ng mambabasa.

Maituturing din ito na pinakamahalagang elementong epiko sapagkat sa mga pakikipagsapalaran ng pangunahing tauhan nakasalalay ang salaysay nito.

Ayon naman kay Eugenio (2001), nakasentro ang epiko sa isang bayani.

Tauhan

Tauhang flat o istatiko (plain character)

Tauhang Dinamiko (Round character)

2 Uri ng Tauhan

ay uri ng tauhan na hindi nagbabago ang katauhan sa loob

Halimbawa: Ang mga bida o bayani na hindi nagbabago ang ugali (mabait, matulungin, at handang ibuwis ang buhay) simula una hanggang huli.

1. Ang tauhang flat o istatiko (plain character)

naman ay kabaliktaran ng tauhang flat o istatiko. Nagbabago ang kanyang katauhan sa loob ng kwento.

Halimbawa: Ang isang kalaban na nakatanto ng kanyang kasamaan at naging mabuti kalaunan.

2.Tauhang Dinamiko (Round character)

Kasabihan

mga matatalinhagang salita na galing sa mga ninuno natin na nagbibigay ng moral o aral sa mga kabataan.

Kasabihan

Kung ano ang tass ng pagpalipad, Sayang lagapak kung bumagsak

Ang buhay ay parang gulong Minsan sa ibabaw, minsan sa ilalim

Ang buhay ay parang tanghalan Lahat tayo ay may papel na ginagampanan

Edukasyon ay solusyon sa problema natin ngayon.

Edukasyon, tungo sa magandang landas sa kinabukasan.

Ilang halimbawa ng kasabihan:

Pagkatha ng Tula

May sukat at tugma.

Tula

a | a | a | aa | b | a | ba | a | b | ba | b | b | a

Pattern:

Dokumentaryo

Programa sa television, radio, o sa isang film, na nagpapakita ng makatutuhanang pangyayari o nagbibigay impormasyon sa isang partikular na paksa.

Dokumentaryo

1. Gumawa ng pagsasaliksik sa iyong paksa

2. Maki-pagpanayam o interbyuhin ang mga taong nakakita o nakaka-alam sa iyong paksa

3. Ayusin ang iyong mga nasaliksik. At itama ang mga mali sa iyong documentaryo.

Paggawa ng isang documentaryo