nr 11–12 (29–30)

grudzień 2014

Mie

sięc

znik

Mie

sięc

znik

nr 11nr 11(29

grudzień 2014

nr 11nr 11

grudzień 2014grudzień 2014

Mie

sięc

znikPolak

MałyWesołych Świąt Bożego Narodzenia

i szczęśliwego Nowego Roku!

2 nr 11–12 (29–30) grudzień 2014 * Polak Mały

Ostatnim, dwunastym miesiącem w roku jest grudzień. Ten miesiąc liczy 31 dni. W grudniu rozpoczyna się kalendarzowa zima. Ze względu na Mikołajki, Święta Bożego Na-rodzenia oraz Sylwester – grudzień jest ulu-bionym miesiącem wielu ludzi. Nazwa mie-siąca pochodzi od słowa gruda (w grudniu ziemia jest zamarznieta, pokryta grudami).

Przysłowie: Grudzień to miesiąc zawiły, czasem srogi, czasem miły.

Wszyscy cieszy-my się myślą o cho-ince, która w wieczór wigilijny rozbłyśnie światełkami, bla-skiem kolorowych kul, srebrzystą lame-tą, a po domu roznie-sie żywiczny zapach lasu.

Ale nie myślcie, że choinka od bardzo

dawna zdobi nasze domy w okresie świąt Bożego Narodzenia. Trochę więcej niż sto lat temu polskie dzieci miały, zamiast choinki, gałązki świerkowe lub sosnowe przybrane słodyczami, orzeszkami, wstążkami. Takie gałązki wieszano u pułapu, a nazywano je podłaźniczki, połaźniki lub gaje, w zależności od okolicy. Dawniej wierzono, że podłaźnicz-ka sprowadza szczęście do domu. Zdobienie

i wieszanie podłaźniczki było wesołą uroczy-stością, na którą schodziła się młodzież. W niektórych okolicach trwa do dzisiaj zwyczaj wieszania podłaźniczki. A może i wy wrócicie do tego zwyczaju i choinkę zastąpicie podłaź-niczką?

Pomyślmy o tym, czy nie szkoda lasu, który mógłby wyrosnąć z drzewek co roku wy-cinanych tysiącami dla naszej krótkiej przy-jemności? Pomyślmy jeszcze, czy w naszych

Boże Narodzenie tuż, tuż

Polak Mały * nr 11–12 (29–30) grudzień 2014 3

ciasnych mieszkaniach choinka ma spokoj-ny kąt? A podłaźniczkę zawiesimy nad sto-łem wigilijnym, na ścianie czy na drzwiach, gdzie świetnie wyglądać będzie i wcale nam miejsca nie zajmie.

Oto przykład przygotowania takiej pod-łaźniczki:

Weźmy jedną piękną gałąź świerkową albo kilka mniejszych, zwiążmy promieniście. Na kilku kolorowych wstążeczkach przyczep-my naszą podłaźniczkę do sufitu albo do

lampy, wreszcie do niewidocznych żyłek krzyżujących się nad stołem wigilijnym. Za-wieśmy na niej ozdo-by, jak na choince: kilka kul, lametę, zło-cone szyszki, orzesz-ki… a może znajdzie się czas, by zrobić

(samemu lub z rodzicami czy dziadkami) z wydmuszki ptaszka lub dzbanuszek albo pa-jąka ze słomek, złotek i bibułek? Albo długi

kolorowy łańcuch. To ogromna przyjemność mieć własnej roboty ozdoby choinkowe.

Na pewno zostanie nam sporo małych gałązek świerkowych i trochę złoconych dro-biazgów. Plączą się jeszcze wstążki, druciki, drobne bombki. Zróbmy więc kilka zupełnie małych podłaźniczek: zielona gałązka, trzy złote kłosy, szyszka, wstążeczka. Zresztą, na pewno, sami wymyślicie coś ciekawego.

Składając życzenia świąteczne, komuś bliskiemu ofiarujcie małą skromną podłaź-niczkę, a może macie w pobliżu osobę w po-deszłym wieku albo chorą, albo taką, która

nr 11–12 (29–30) grudzień 2014 * Polak Mały4

jest bardzo zapracowana i wcale nie ma cza-su, by pomyśleć o sobie. Na pewno każdą z tych osób ucieszy taki mały podarek, który wniesie nastrój wigilijny do domu.

WigiliaDzień, na który zawsze czekamy. Mama

krząta się w kuchni. Smakowite zapachy wy-pełniają cały dom. To wieczór, kiedy przy stole,

nakrytym białym obrusem (a pod nim sianko), zbiera się cała rodzina. Czekamy na pierwszą gwiazdkę na niebie. Dzielimy się opłatkiem, składając sobie życzenia. Tradycyjne 12 po-traw. Pusty talerz – znak, że każdy, kto w ten wieczór do nas zawita, zasiądzie przy na-

szym stole. Kolędy. Te tradycyjne i te współ-czesne. Przepełniają nasze serca ciepłem i dobrocią.

JasełkaDo tradycji bożonarodzeniowych należy

oglądanie jasełek. Jasełka należą do najbar-dziej kochanych i wyczekiwanych widowisk. Wszędzie tam, gdzie są Polacy, odbywają się mniej lub bardziej bogate przedstawienia. W swoim pierwszym znaczeniu „jasełka” to zdrobnienie od słowa „jasło”, czyli żłób. For-mę jasełek zawdzięczamy św. Franciszkowi

Polak Mały * nr 11–12 (29–30) grudzień 2014 5

Przy wigilijnym stole,Łamiąc opłatek święty,Pomnijcie, że dzień ten radosnyW miłości jest poczęty.

Że jako mówi wam wszystkimDawne, odwieczne orędzie,Z pierwszą na niebie gwiazdąBóg w waszym domu zasiędzie.

Sercem go przyjąć gorącym,Na ścieżaj otworzyć wrota – Oto co czynić wam każeMiłość – największa cnota.

JAN KASPROWICZ

z Asyżu. W Polsce pierwszy opis bożonaro-dzeniowego żłobka pochodzi z XV wieku. Samo widowisko upowszechniło się w XVII wieku i był to pomysł jezuitów.

Na cały miesiąc grudzień życzę wam mnóstwo niespodzianek, ale tych miłych! Niech Święty Mikołaj o was pamięta, prezen-ty nie zgubi, a rózgi wcześniej rozda. A jak już nadejdzie Wigilia, to pod choinką (podłaź-niczką?) niech Aniołek, starym polskim zwy-czajem, dla całej rodziny zostawi prezenty. Niech kolęda rozgrzewa wasze serduszka, a kolędnicy nie omijają waszych domów.

Wesołych Świąt i szczęśliwego Nowego Roku!

BABCIA KAZIA

Jedzie grudzień po grudzie,ale w drogę wziął sanie.Hej, pomóżcie mi ludzie,bo mi konik ustanie!

Jakże jechać na płozach,gdy brak śniegu na drodze?Zaprzęgnijcie do woza,by wytrzęsło mnie srodze!

Panie grudniu, wstąp do nas,na śnieg trochę poczekaj.Biała zima zamglonaidzie lasem z daleka.

Spędzę z wami chwil parę,niezbyt wiele mam czasu,bo podarek zielonymuszę przywieźć wam z lasu.

Jest taka tylko jedna – jedna jedyna –co radosnym mrugnięciem Wigilię zaczyna.

A kiedy wreszcie ta gwiazda uśmiechnie się wesoło –zapalimy świeczki na choince. Zasiądziemy do wspólnego stołu!

ANNA SZYDŁOWSKA-SZCZECIŃSKA

Gwiazda

nr 11–12 (29–30) grudzień 2014 * Polak Mały6

W jednej ręce niósł złoty dzwoneczek, a w drugiej małą latarenkę.

– Hop, hop – przeskakiwał Aniołek ze śniegowego płatka na płatek i podzwaniał dzwonkiem, aż doszedł do ziemi i usiadł na płocie. A koło płotu przechadzał się szarobury Kocur.

– Co tu robisz? I czemu tak głośno dzwo-nisz? – spytał.

– Nie wiesz? Przypominam wszystkim, że niedługo Boże Narodzenie – odpowiedział Aniołek. I zawołał anielskim głosikiem:

– Święta, nadchodzą święta!– A po co komu te święta? – mruknął Kot.

– Komu są potrzebne?– Jak to? – zadziwił się Aniołek. – Wszyscy

o nich pamiętają, bo wszystkim są potrzebne! – I znów zadzwonił złotym dzwonkiem.

– Wszystkim? To znaczy komu? – dopyty-wał się Kocur.

Aniołek, słuchając Kota, śmiał się tak, że aż spadł z płotu. Otrzepując skrzydła, mówił:

– Święta potrzebne są choinkom, żeby mogły przystroić się w kolorowe ozdoby, po-trzebne są też gwiazdom, żeby mogły urosnąć na czubkach choinek.

– Mrau... i jeszcze komu?– Mamie – mówił Aniołek do kociego

ucha. – By założyła piękną sukienkę, i tacie, który pokaże, jaki jest silny, gdy przyniesie naj-większą choinkę.

– I komu jeszcze? – pytał Kot.– I dzieciom, by pod choinką znalazły ko-

lorowe prezenty.– I jeszcze komu? – pomrukiwał Kot. –

Powiedz, po co są te święta?– Po to – szepnął Aniołek – by wszyscy

mogli spróbować, jak smakuje biały opłatek.– A czy święta potrzebne są kotom?– Ach, kotom... – westchnął Aniołek. –

Potrzebne są, by mogły dzieciom na dobra-noc mruczeć kolędy.

Śnieg przestał sypać, mrugały gwiazdki, Aniołek śpiewał kolędę, a Kot pomrukiwał:

– Już wiem, komu potrzebne jest Boże Narodzenie. Wszystkim, nawet kotom.

– Ćwir, ćwir – dziwiły się wróbelki. – Jeśli wszystkim, to i nam, ćwir, ćwir.

babyonline.pl

Komu potrzebne jest Boże Narodzenie (bajka)

Polak Mały * nr 11–12 (29–30) grudzień 2014 7

nr 11–12 (29–30) grudzień 2014 * Polak Mały8

Na pewno część z was w tym roku zdecy-duje się na zrobienie swoim bliskim prezen-tów. Chcielibyśmy podpowiedzieć wam kilka rzeczy. Przede wszystkim, dorośli najmocniej ucieszą się z waszej pomocy oraz podarków wykonanych własnoręcznie. Może to być wła-snoręcznie robiona ramka na zdjęcia, laurka, bukiecik. Jeśli jednak nie czujecie się na si-łach, żeby kleić i lepić, to podpowiadamy co komu można kupić! Niektóre rzeczy są nie-drogie, inne ciut droższe, każdy znajdzie coś na swoje możliwości!

Prezenty dla mamy:Kosmetyki: bezbarwna pomadka do ust (ochronna); bezbarwny lakier do paznokci; do-bry szampon do włosów; mleczko do demaki-jażu (jeśli mama się maluje); krem do rąk.

Ubrania: ładne, ciepłe rę-kawiczki; ładne skarpetki (trzeba znać rozmiar – zaj-rzyjcie do buta!)Kuchnia: solniczka i pie-przniczka; rękawica ku-chenna (podejrzyjcie w jakim stanie jest ta w kuchni); obrus; zestaw

świątecznych ściereczek kuchennych; ład-na filiżanka; dobra kawa (jeśli mama pije kawę); jakaś pyszna herbata. Dodatki: kalendarzyk na kolejny rok; kieszon-kowy ogrzewacz do rąk; breloczek do kluczy; świeczka zapachowa; mydełko zapachowe; książka kucharska (dla mamy lubiącej goto-wać).

Prezenty dla taty:Kosmetyki: pianka lub maszynka do golenia (jeśli tata goli brodę); żel pod prysznic; krem po goleniu.

Ubranie: skarpety (roz-miar sprawdzicie zaglą-dając do buta!); kapcie; rękawiczki; szalik; czap-ka; krawat.Samochód: ładny za-pach do samochodu; brelok do kluczy samo-

chodowych; super skrobaczka do szyb.Dodatki: kawa (jeśli tata pije kawę); latarka; szalik kibica (jeśli jest kibicem); fajny ku-bek; może książka o czymś, co tata lubi.

Prezenty dla młodszego brata:Samochodzik, miś, ludzik z jakiejś popular-nej serii, puzzle, gra planszowa, grzechotka, smoczek, gryzaczek, śliniaczek.

Prezenty dla młodszej siostry:Lalka, konik, figurka jakiejś znanej serii, różdżka, korona, kolorowanka, gra planszowa, miś, smoczek, gryzaczek, grzechotka, spineczki i gum-ki.

Pomysły na prezenty

Polak Mały * nr 11–12 (29–30) grudzień 2014 9

Przybieżeli do Betlejem pasterze,Grając skocznie Dzieciąteczku na lirze.Chwała na wysokości, chwała na wysokości,A pokój na ziemi.

Oddawali swe ukłony w pokorzeTobie z serca ochotnego, o Boże!Chwała na wysokości...A pokój na ziemi.

Anioł Pański sam ogłosił te dziwy,Których oni nie słyszeli, jak żywi.Chwała na wysokości...A pokój na ziemi.

Do szopy, hej pasterze,Do szopy, bo tam cud!Syn Boży w żłobie leży,by zbawić ludzki ród.

Ref.: Śpiewajcie Aniołowie,pasterze, grajcie Mu.Kłaniajcie się królowie,nie zbudźcie Go ze snu.

Padnijmy na kolana,to Dziecię to nasz Bóg,Witajmy swego Pana;wdzięczności złóżmy dług.

Ref.: Śpiewajcie...

O Boże niepojęty, kto pojmie miłość Twą?Na sianie wśród bydlęty,masz tron i służbę swą.

Ref.: Śpiewajcie...***

Prezenty dla starszego brata:Koszulka, fajny kubek, la-tarka w breloczku, pendri-ve, jakiś gadżet na biurko, fajny długopis, kalendarz z autami, zeszyt z motocy-klami.

Prezenty dla starszej sio-stry:Coś z kosmetyków, opaska na włosy, kolorowe sznu-rówki, kolczyki, bransoletka na rękę (materiałowa lub gumowa), fajny kubek, ram-ka na zdjęcia.

Prezenty dla babci:Poduszka, obrusik, kalendarzyk na kolejny rok, ciepła chusta, krem do rąk, ładne my-dełko zapachowe, ciepłe skarpety, ozdoby

na choinkę, ładna filiżanka, kocyk, kap-cie, album na zdjęcia z wklejonymi zdjęcia-mi waszej rodziny, kalendarz z waszymi

zdjęciami, duże zdjęcie wnuczków w ramce, krzyżówki, pyszna herbata.

Prezenty dla dziadka:Szalik, kapcie, breloczek do kluczy z latarecz-ką, kubek, syrop wzmacniający serce, dzia-dek do orzechów, bombonierka.

dladzieci.pl

Hej kolęda, kolęda...

nr 11–12 (29–30) grudzień 2014 * Polak Mały10

Przygody Koziołka Matołka (fragmenty)

Wtedy słońce pociemniało, Jakby je zakryła chmura, Bo to leciał ptak straszliwy, Co się zwał Skrzydlata Góra.

Ryknął, jakby lew zaryczał, Porwał kozła w swoje szpony I biednego syna kozy Gdzieś w nieznane poniósł strony.

Leci, leci, leci, leci,Aż doleciał do księżyca!Już go pożreć chce łapczywie,Gdy wtem miga błyskawica.

Polski szlachcic z szablą bieży, Krzykiem wielkim siejąc grozę: „Jakim prawem, krwawy zbójco,Chcesz tę polską pożreć kozę?

Ja tu jestem, pan Twardowski, Co ci nie da zjeść biedaka!”Gdy to straszny ptak usłyszał,Między chmury dał drapaka!

Szlachcic w śmiech, a potem rzecze:„Że gościnność mam w zwyczaju, Usiądź waść i opowiadaj, Co tam w polskim słychać kraju?”

Kornel Makuszyński, Marian Walentynowicz,

Przygody Koziołka Matołka

Polak Mały * nr 11–12 (29–30) grudzień 2014 11

Pismo jest redagowane przez zespół „Kuriera Galicyjskie-go”. Adres do korespondencji: Kurier Galicyjski – Polak Mały, skrytka pocztowa (a/c) nr 80, Iwano-Frankiwsk 76018, Ukraina, абонентська скринька № 80, Івано-Франківськ, Україна, e-mail: kuriergalicyjski@wp.pl, tel.: 0-038 (032) 2531520. Свідоцтво про державну реєстрацію Серія КВ № 18983-7773 Р видане Державною Реєстраційною Службою України 08.06.2012 р. Świadectwo rejestracji: seria KW nr 18983-7773 R wydane przez Państwową Rejestracyjną Służbę Ukrainy

08.06.2012 r. Założyciel i wydawca: Mirosław Rowicki, засновник і видавець М. М. Ровіцкі. Projekt współfi nansowany ze środków Ministerstwa Spraw Zagra-nicznych RP w ramach konkursu na realizację zadania „Współpra-ca z Polonią i Polakami za granicą” za pośrednictwem fundacji „Wolność i Demo-kracja”.

Miesięcznik Polak Mały można zaprenumerować na poczcie na Ukrainie!!!KOD PRENUMERATYУКРПОШТА 68416

Cena prenumeraty pocztowej1 miesiąc – 3,50 hrywien

3 miesiące – 10,50 hrywien6 miesięcy – 21,00 hrywien12 miesięcy – 42,00 hrywny

Przede wszystkim musicie pamiętać o ciepłym ubieraniu się. Bardzo dużo zimna ucieka przez gło-wę, dlatego nieprzypadkowo rodzice proszą o zakła-danie czapek! Nasza głowa jest jak antena wysyła-jąca ciepło, które tracimy, gdy niczym tej anteny nie przykryjemy. Bardzo ważne są też ciepłe buty, ponie-waż zmarznięte nogi grożą przeziębieniem. Jeśli jest wam za gorąco, bo ubraliście za ciepły sweter to po-starajcie się iść przebrać nieco lżej. Za nic w świecie, rozgrzani do czerwoności od biegania na śniegu nie zdejmujcie kurtek! Wtedy najłatwiej o katar!

Możemy też hartować nasz organizm tzn. wzmacniać go, żeby lepiej walczył z wirusami. Do-brym sposobem jest obniżenie temperatury, jaka panuje w naszym domu. Oczywiście nie mamy za-marzać, ale nie powinno też być duszno i upalnie. Za wysoka temperatura w mieszkaniu osłabia nas, wysychają nam nosy i gardła.

Dobrze jest chodzić na spacery zimą, codzien-nie. Jeśli zaszyjemy się w domu na długi czas, na-

kryjemy kołdrami, a potem wyskoczymy na zimno, to nasz nieprzyzwyczajony do tego organizm może poczuć się słaby. Ruch to zdrowie, nie zapominajcie o tym nawet w zimie.

Pamiętajcie o witaminach, które najlepiej jeść w naturalnej postaci. W zimie bardzo przydatna jest witamina C, którą znajdziecie w pomarańczach, cy-trynach i pietruszce. Możecie zrobić sobie wodę z wy-ciśniętą cytryną i łyżeczką cukru. Odrobinę pietrusz-ki warto schować w kanapce. Na pewno nie popsuje wam smaku, a będzie malutką dawką zdrowia!

Jest też wiele domowych sposobów na ratowa-nie się, gdy przeziębienie już nas zaatakuje. Zaufaj-cie rodzicom lub babci i wypijcie podawaną wam miksturę nawet wtedy, gdy jest niedobra. Zły smak szybko minie, a może uchronić przed wizytą u le-karza. Najlepsze jest płukanie gardła solą, syrop z cebuli i czosnek. Ten ostatni nazywany bywa natu-ralnym antybiotykiem, ponieważ zabija zarazki. Nie pachnie zbyt ładnie i ma ostry smak, ale naprawdę działa.

dladzieci.pl

Jak nie przeziębić się zimą?