WeefselsWeefsels

Samenstelling van gelijksoortige cellen met Samenstelling van gelijksoortige cellen met gelijke of vergelijkbare functies, door gelijke of vergelijkbare functies, door intercellulaire contacten en een extracellulaire intercellulaire contacten en een extracellulaire matrix verbonden zijn (histologie)matrix verbonden zijn (histologie)

Soorten weefselsSoorten weefsels

Epitheel Epitheel

BindweefselBindweefsel

SpierweefselSpierweefsel

ZenuwweefselZenuwweefsel

OrganenOrganen

Opgebouwd uit wisselende combinaties Opgebouwd uit wisselende combinaties van weefselsvan weefsels

HuidHuid Hart en BloedvatenHart en Bloedvaten LeverLever Nier Nier TestisTestis SpierenSpieren

Hart (bloedvaten / binnen het lichaam)Hart (bloedvaten / binnen het lichaam) Maag / Darmholte (buiten het lichaam)Maag / Darmholte (buiten het lichaam)

Epitheel of Epitheel of DekweefselDekweefsel

Epitheel of DekweefselEpitheel of Dekweefsel

Vrije oppervlak van lichaamVrije oppervlak van lichaam Binnenbekleding holle organen (spijsv., Binnenbekleding holle organen (spijsv.,

luchtwegen, bloedvaten)luchtwegen, bloedvaten) Aaneengesloten laag zonder celtussenstofAaneengesloten laag zonder celtussenstof Bevat geen bloedvaten / voeding vanuit Bevat geen bloedvaten / voeding vanuit

bindweefsel bindweefsel Onderscheid in dekweefsel en klierweefselOnderscheid in dekweefsel en klierweefsel

DekweefselDekweefsel

1 Eenlagig dekweefsel1 Eenlagig dekweefsel2 Basaal membraan2 Basaal membraan3 Bindweefsel3 Bindweefsel4 Celtussenstof 4 Celtussenstof

Typen dekweefselTypen dekweefsel

DekweefselsDekweefsels

Huid Huid SerosaSerosa

Verzamelnaam voor sereuze vliezenVerzamelnaam voor sereuze vliezen Bekleding lichaamsholten niet in verbinding met buitenwereld Bekleding lichaamsholten niet in verbinding met buitenwereld

(bewegingen/glijden/vocht)(bewegingen/glijden/vocht) MucosaMucosa

Dekweefsel naast epitheelcellen, de slijmbekercel. Op Dekweefsel naast epitheelcellen, de slijmbekercel. Op basaalmembraan / afdekkende functie / productie slijm basaalmembraan / afdekkende functie / productie slijm (mucus) (mucus) maag (gat in maagwand = maagzweer) maag (gat in maagwand = maagzweer)

Ontstoken / meer slijm productie (vaginale uitvloeiing / Ontstoken / meer slijm productie (vaginale uitvloeiing / snotneus)snotneus)

Sereuze vliezenSereuze vliezen

Pleura (longvlies en borstvlies)Pleura (longvlies en borstvlies) Peritoneum (buikvlies)Peritoneum (buikvlies) Endocard (binnenbekleding hartspieren)Endocard (binnenbekleding hartspieren) Epicard (buitenbekleding van hart)Epicard (buitenbekleding van hart) Pericard (vliezen hartenzakje)Pericard (vliezen hartenzakje) Endotheel (binnenbekledingbloedvaten)Endotheel (binnenbekledingbloedvaten) Meningen (hersenvliezen)Meningen (hersenvliezen)

Muceuze VliezenMuceuze Vliezen

Slijmvliezen neus / keel / luchtwegenSlijmvliezen neus / keel / luchtwegen Slijmvliezen darmkanaalSlijmvliezen darmkanaal Slijmvliezen urinewegen en blaasSlijmvliezen urinewegen en blaas Slijmvliezen geslachtsorgaanSlijmvliezen geslachtsorgaan Slijmvliezen ogen (bindvlies)Slijmvliezen ogen (bindvlies)

Functies dekweefselFuncties dekweefsel

Bekleding en bedekkingBekleding en bedekking Opname en uitscheidingOpname en uitscheiding PrikkelopnamePrikkelopname ContractieContractie

KlierweefselKlierweefsel

Ontstaat na ingroei van dekweefsel in bindweefselOntstaat na ingroei van dekweefsel in bindweefsel Basaalmembraan om weefsel heenBasaalmembraan om weefsel heen In klierweefsel dringen bloedvaatjes naar binnen In klierweefsel dringen bloedvaatjes naar binnen Maken uit grondstoffen eindproductenMaken uit grondstoffen eindproducten Klieren MET afvoerbuis (exocrien)Klieren MET afvoerbuis (exocrien)

Afgescheiden stoffen naar buiten (urine)Afgescheiden stoffen naar buiten (urine) Niet naar buiten (spijssverteringssappenNiet naar buiten (spijssverteringssappen Buisvormig (zweetklieren)Buisvormig (zweetklieren) Trosvormig (speekselklieren)Trosvormig (speekselklieren)

Klieren ZONDER afvoerbuis (inwendig)Klieren ZONDER afvoerbuis (inwendig) Producten (hormonen) rechtstreeks in bloedProducten (hormonen) rechtstreeks in bloed Hormoonklieren (hypofyse / schildklier / bijschildklier / bijnieren)Hormoonklieren (hypofyse / schildklier / bijschildklier / bijnieren)

BindweefselBindweefsel

SteunweefselSteunweefsel

BindweefselBindweefsel

KraakbeenKraakbeen

BeenBeen

SteunweefselSteunweefsel

Cellen niet aaneengeslotenCellen niet aaneengesloten Nadruk niet op celverband maar op door Nadruk niet op celverband maar op door

cellen gevormde tussencelstofcellen gevormde tussencelstof Afhankelijk van opbouw celtussenstofAfhankelijk van opbouw celtussenstof

BindweefselBindweefsel KraakbeenKraakbeen BeenBeen

BindweefselBindweefsel

Vele vormen (ontwikkeling celtussenstof)Vele vormen (ontwikkeling celtussenstof) Grondvormen kunnen ook wijzigen (stervormige cellen)Grondvormen kunnen ook wijzigen (stervormige cellen) Door gelei-achtige celtussenstof vezels gevormdDoor gelei-achtige celtussenstof vezels gevormd

Collageen (lijmgevend) Bij koken lijmachtige stofCollageen (lijmgevend) Bij koken lijmachtige stof ElastichElastich Reticuline vezelsReticuline vezels

Soorten bindweefselSoorten bindweefsel Vezelig bindweefsel Vezelig bindweefsel

Stevig (collageen bind) Stevig (collageen bind) veel vezels (pezen/banden) veel vezels (pezen/banden) Losmazig bindweefsel Losmazig bindweefsel weinig vezels (vulweefsel / vetdepot) weinig vezels (vulweefsel / vetdepot) Elastisch bindweefsel Elastisch bindweefsel veel elastische vezels (wand grote slagaders) veel elastische vezels (wand grote slagaders) Omhulling en verbinding organen / geleideweg zenuwen en vatenOmhulling en verbinding organen / geleideweg zenuwen en vaten Uitwisseling opbouw en afbraakstoffen vanuit weefselvocht (ook voeding dekweefsel, zelf geen bloedvaten)Uitwisseling opbouw en afbraakstoffen vanuit weefselvocht (ook voeding dekweefsel, zelf geen bloedvaten) Bescherming tegen schadelijke invloed buitenaf (ontstekingsreactie)Bescherming tegen schadelijke invloed buitenaf (ontstekingsreactie)

Reticulair bindweefselReticulair bindweefsel Basisweefsel voor Basisweefsel voor

Bloedvormend weefsel / rode beenmerg / ontwikkeling typen bloedcellenBloedvormend weefsel / rode beenmerg / ontwikkeling typen bloedcellen Lymfatisch stelsel in lymfeknopen. Ook de miltLymfatisch stelsel in lymfeknopen. Ook de milt Gele beenmerg (holte pijpbeenderen (veel vet maar geen bloedcellen vormend)Gele beenmerg (holte pijpbeenderen (veel vet maar geen bloedcellen vormend) Functies (vorming bloedcellen / afweer (nemen schadelijke bact op)Functies (vorming bloedcellen / afweer (nemen schadelijke bact op)

VetweefselVetweefsel Oorsprong vezelig of reticulair met grote hoeveelheid vetcellenOorsprong vezelig of reticulair met grote hoeveelheid vetcellen Vetcellen ontstaan doordat in bindweefsel vetdruppeltjes samenvloeienVetcellen ontstaan doordat in bindweefsel vetdruppeltjes samenvloeien Vetcellen bestaan uit grotere vetdruppels omgeven door cytoplasmaVetcellen bestaan uit grotere vetdruppels omgeven door cytoplasma Opslag van vet als reserve (onderhuids bindweefsel / mensenterium (ophangband darm)Opslag van vet als reserve (onderhuids bindweefsel / mensenterium (ophangband darm) Steun geven aan organen en weefsels (nieren vetlaag met collageen laag), gewrichten, oogkassen, Steun geven aan organen en weefsels (nieren vetlaag met collageen laag), gewrichten, oogkassen,

wangen, voetzolen. Functie: met vet druk op lichaam opvangenwangen, voetzolen. Functie: met vet druk op lichaam opvangen Isolatiefunctie (vet is slechte warmtegeleider). Zorgt tevens voor vetafsluiting mylineschede (mergschede) Isolatiefunctie (vet is slechte warmtegeleider). Zorgt tevens voor vetafsluiting mylineschede (mergschede)

rondom de zenuwceluitlopers, daardoor geen kortsluitenrondom de zenuwceluitlopers, daardoor geen kortsluiten

KraakbeenKraakbeen

Celtussenstof betrekkelijk Celtussenstof betrekkelijk vast (toch vervormbaar)vast (toch vervormbaar)

Kraakbeenlijm (chondrine) Kraakbeenlijm (chondrine) met wisselende hoeveelheid met wisselende hoeveelheid vezelsvezels

Rijk aan vezels (veerkracht)Rijk aan vezels (veerkracht) Kraakbeencellen in groepjes Kraakbeencellen in groepjes

ingekapseld in tussencelstofingekapseld in tussencelstof Bevatten geen bloedvaten Bevatten geen bloedvaten

(avasculair)(avasculair) Calcium en fosfor ontbrekenCalcium en fosfor ontbreken

KraakbeenKraakbeen

HyalienHyalien Tussencelstof doorschijnend Tussencelstof doorschijnend Zeer dunne collagene vezelsZeer dunne collagene vezels Bekleding gewrichtsvlakkenBekleding gewrichtsvlakken

ElastischElastisch Tussencelstof is geelachtigTussencelstof is geelachtig Veel elastische vezelsVeel elastische vezels Oorschelpen / strotklepjeOorschelpen / strotklepje

VezeligVezelig Tussencelstof dikke bundels collagene vezelsTussencelstof dikke bundels collagene vezels Trekvast en drukbestendig Trekvast en drukbestendig Tussenwervels / schaambeenderen / symfyse Tussenwervels / schaambeenderen / symfyse

(schaambeenvoeg)(schaambeenvoeg)

KraakbeenKraakbeen

Door bekleding in gewrichten Door bekleding in gewrichten vormt een laag waardoor vormt een laag waardoor beweging soepel verloopt (verslijt / beweging soepel verloopt (verslijt / ruwe boteinden over elkaar)ruwe boteinden over elkaar)

Vorming van botstukken Vorming van botstukken (lengtegroei pijpbeenderen)(lengtegroei pijpbeenderen)

Vormt soepele botverbinding (b.v. Vormt soepele botverbinding (b.v. ribben en borstbeen, ribben en borstbeen, tussenwervelschijven tussen tussenwervelschijven tussen wervellichamen en wervelswervellichamen en wervels

Vorm van bepaalde lichaamsdelen Vorm van bepaalde lichaamsdelen (oor, neus)(oor, neus)

BeenBeen

Tussencelstof zeer vast en niet vervormbaar (rijk Tussencelstof zeer vast en niet vervormbaar (rijk aancalciumzouten)aancalciumzouten)

Collageenvezels en bloedvatenCollageenvezels en bloedvaten Door collageenvezels nog btje buigzaamDoor collageenvezels nog btje buigzaam Als ouder dan meer calciumzouten / brosse beenderenAls ouder dan meer calciumzouten / brosse beenderen Vrij kleine beencellen (osteocyten) door fijne uitlopers Vrij kleine beencellen (osteocyten) door fijne uitlopers

met elkaar in verbinding. In concentrische lagen met elkaar in verbinding. In concentrische lagen gerangschikt rondom kanalen van Havers (daarin gerangschikt rondom kanalen van Havers (daarin bloedvaten)bloedvaten)

Afbraak stofwisseling door adertjes.Afbraak stofwisseling door adertjes. Calciumzouten worden steeds aan en afgevoerdCalciumzouten worden steeds aan en afgevoerd Geen dode materieGeen dode materie

BeenweefselBeenweefsel

SpierweefselSpierweefsel

Spierweefsel Spierweefsel

Langgerekte cellenLanggerekte cellen In cytoplasma groot aantal plasmadraden of In cytoplasma groot aantal plasmadraden of

spierfybrillenspierfybrillen Fibrillen werken als omgekeerd elastiekje (door Fibrillen werken als omgekeerd elastiekje (door

energiegebruik verkorten). Tegelijk verkorten / energiegebruik verkorten). Tegelijk verkorten / spier samentrekkenspier samentrekken

SpierweefselsSpierweefsels GladGlad DwarsDwars HartHart

DwarsDwars

WillekeurigWillekeurig Skeletspieren Skeletspieren

(spiervezels uit (spiervezels uit spiercellen waarvan spiercellen waarvan tussenwanden tussenwanden verdwijnen)verdwijnen)

Nucleus zichtbaarNucleus zichtbaar In lange spiervezels In lange spiervezels

langs zijkanten (originele langs zijkanten (originele spiercellen)spiercellen)

Dunne eiwitdraden Dunne eiwitdraden (actine) waar tussen (actine) waar tussen dikke eiwitdraden dikke eiwitdraden (myosine)(myosine)

GladGlad

Onwillekeurig Onwillekeurig spierenspieren

BuikorganenBuikorganen Maag/darmMaag/darm Blaas Blaas UrineleidersUrineleiders BaarmoederBaarmoeder Diverse Diverse

bloedvatenbloedvaten

HartspierweefselHartspierweefsel

TussenvormTussenvorm Iets dwarsgestreept Iets dwarsgestreept

maar werking maar werking onwillekeurigonwillekeurig

Maar niet doorgezetMaar niet doorgezet Vezels soms duidelijk Vezels soms duidelijk

begrensdbegrensd Celkernen op Celkernen op

oorspronkelijke plaats oorspronkelijke plaats (midden)(midden)

Vezels vertakken zich Vezels vertakken zich somssoms

Ruimte tussen vezels Ruimte tussen vezels groter (losmazig groter (losmazig bindweefselbindweefsel

ZenuwweefselZenuwweefsel

ZenuwweefselZenuwweefsel

Cellen met cellichaam en sterk vertakte uitlopersCellen met cellichaam en sterk vertakte uitlopers Daardoor in staat om prikkels (impulsen) over Daardoor in staat om prikkels (impulsen) over

bepaalde afstanden door lichaam heen te geleidenbepaalde afstanden door lichaam heen te geleiden Zeer samengesteld netwerk van verbindingen tussen Zeer samengesteld netwerk van verbindingen tussen

weefsels waar prikkels opgevangen worden en weefsels waar prikkels opgevangen worden en weefsels waar prikkels tot reactie leidenweefsels waar prikkels tot reactie leiden

Neuronen (Zenuwcellen)Neuronen (Zenuwcellen) Glia- of Neurogliacellen (Steuncellen)Glia- of Neurogliacellen (Steuncellen)

NeuronenNeuronen

Cellichaam met een celkernCellichaam met een celkern Een of meer dendrieten (korte uitlopers die impuls naar cellichaam Een of meer dendrieten (korte uitlopers die impuls naar cellichaam

toe geleiden)toe geleiden) Een of meer neurieten (lange uitlopers die impuls van cellichaam af Een of meer neurieten (lange uitlopers die impuls van cellichaam af

geleiden en aan uiteinden in verbinding staan met bv een spier geleiden en aan uiteinden in verbinding staan met bv een spier (eindboompjes). Meeste uitlopers omgeven door mergschede en (eindboompjes). Meeste uitlopers omgeven door mergschede en schede van Schwan (opgebouwd uit cellen), zorgt voor voeding schede van Schwan (opgebouwd uit cellen), zorgt voor voeding zenuwcel. Myelineschede afzettingsproduct van cellen van Schwan zenuwcel. Myelineschede afzettingsproduct van cellen van Schwan (elektrische isolatie)(elektrische isolatie)

40 maal vergroot40 maal vergroot

NeurogliacellenNeurogliacellen

Niet alleen voor steun maar ook rol bij Niet alleen voor steun maar ook rol bij voeding neuronen en bij afweerreacties voeding neuronen en bij afweerreacties schadelijke invloeden``schadelijke invloeden``