คมอการพฒนาและการสงเสรมการปฏบตงานเพอ

ปองกนผลประโยชนทบซอนเทศบาลตำาบลนาโสก

สำานกปลดเทศบาลสำานกงานเทศบาลตำาบลนาโสก

อำาเภอเมองมกดาหาร จงหวดมกดาหาร

คำ�นำ�

องคกรปกครองสวนทองถนในฐ�นะเปนผใชอำ�น�จรฐในก�รปกครองและบรห�รจดก�รในเขตพนทรบผดชอบเปนหนวยง�นทมหน�ทในก�รใหบรก�รส�ธ�รณะด�นต�งๆ ซงดำ�เนนก�รแกไขปญห�ต�งๆทเกดขนใหแกคนในทองถนเปนองคกรทมคว�มใกลชดกบประช�ชนและมคว�มเข�ใจในสภ�พและรบรถงส�เหตของปญห�ทเกดขนภ�ยในทองถนดกว�หนวยง�นร�ชก�รสวนกล�งในก�รปฏบตง�นและดำ�เนนก�รขององค กรปกครองสวนทองถนยอมอ�จสงผลกระทบตอชมชนและประเทศช�ต ซงอ�จมส�เหตม�จ�กก�ร ปฏบตหน�ทหรอละเวนก�รปฏบตหน�ทโดยมชอบหรอไดใชอำ�น�จในตำ�แหนงหน�ทเพอแสวงห�ผลประโยชน ทมควรได โดยชอบดวยกฎหม�ย รวมทงปญห�ก�รท จรตคอรปชนอนเปนปญห�ของสงคมไทยทเกดขนม�เปนเวล�น�น ทงในเชงขน�ดและคว�มสลบซบซอนของปญห�ทจรต ซงท�งคณะรกษ�คว�มสงบแหงช�ต หรอคสช. ไดมคำ�สงท ๖๙/๒๕๕๗ เรอง ม�ตรก�รปองกนและแกไขปญห�ก�รทจรตประพฤตมชอบ โดยทกสวนร�ชก�รและหนวยง�นภ�ครฐ กำ�หนดม�ตรก�รหรอแนวท�งแกไขปญห�ก�รทจรตประพฤต มชอบโดยมงเนนก�รสร�งธรรม�ภบ�ลในก�รบร ห�รง�น และสงเสรมก�รม สวนรวมจ�กทกสวนในก�รตรวจสอบเฝ�ระวง เพอสกดกนเพอมใหเกดก�รทจรตได

เทศบ�ลตำ�บลน�โสก ไดตระหนกถงคว�มสำ�คญในก�รปฏบตง�นและก�รดำ�เนนก�รขององคกรปกครองสวนทองถน ก�รปฏบตหน�ทหรอละเวนก�รปฏบตหน�ทโดยมชอบหรอไดใชอำ�น�จในตำ�แหนงหน�ทเพอแสวงห�ผลประโยชน ทม ควรได โดยชอบดวยกฎหม�ย จงดำ�เนนก�รจดทำ�

คมอก�รปฏบตง�นเพอปองกนผลประโยชนทบซอน ของเทศบ�ลตำ�บลป�ซ�ง เพอเปนแนวท�งในก�รปฏบตง�นตอไป

เทศบ�ลตำ�บลน�โสก อำ�เภอเมองมกด�ห�ร

จงหวดมกด�ห�ร

สารบญ

หน�

๑. บทนำ� ๑๒. ค�นยมหลก ๑๒ ประก�ร

๑๓. หลกธรรม�ภบ�ล

๒

๔. หลกปรชญ�เศรษฐกจพอเพยง ๒

๕. ประมวลจรยธรรมเทศบ�ลตำ�บลน�โสก ๓

๖. ม�ตรฐ�นท�งคณธรรมจรยธรรมพนกง�นเทศบ�ลและพนกง�นจ�ง ของเทศบ�ลตำ�บลน�โสก

๕๗. ประก�ศเทศบ�ลตำ�บลน�โสก เรอง กำ�หนดนโยบ�ยคว�มโปรงใสและตรวจสอบไดของ ทต.น�โสก ๕๘. คว�มหม�ยผลประโยชนทบซอน

๗๙. บทท 1 ก�รบรห�รจดก�รผลประโยชนทบซอน

๙- นย�มศพท และแนวคดสำ�คญ- หลก ๔ ประก�รสำ�หรบก�รจดก�รผลประโยชนทบซอน- แนวท�งก�รจดก�รผลประโยชนทบซอน

๑๐. บทท 2 ก�รเปดเผยผลประโยชนส�ธ�รณะ ๑๗

- ก�รเปดเผยผลประโยชนส�ธ�รณะ๑๑. บทท 3 ก�รให -ก�รรบของขวญและผลประโยชน

๒๓- แนวพจ�รณ�ในท�งปฏบต

๑๒. บทสรป ๒๙

1

บทนำาก�รมผลประโยชนทบซอนถอเปนก�รทจรตคอรรปชนประเภท

หนง เพระเปนก�รแสวงห�ประโยชนสวนบคคลโดยก�รละเมดตอกฎหม�ยหรอจรยธรรมดวยก�รใชอำ�น�จในตำ�แหนงหน�ทไปแทรกแซงก�รใชดลพนจในกระบวนก�รตดสนใจชองเจ�หน�ทของรฐจนทำ�ใหเกดก�รละทงคณธรรมในก�รปฏบตหน�ท ส�ธ�รณะของสวนรวมและทำ�ใหผลประโยชนหลกขององคกรหนวยง�นสถ�บนและสงคมตองสญเสยไป โดยผลประโยชนสญเสยไปอ�จอยในรปของผลประโยชนท�งก�รเงน คณภ�พใหบรก�ร คว�มเปนธรรมในสงคม รวมถงคณค�อนๆ ตลอดจนโอก�สในอน�คตตงแตระดบองคกรจนถงระดบสงคม ตวอย�งเชน ก�รทเจ�หน�ทของรฐเรยกรบเงนหรอผลประโยชนอนใดจ�กผประกอบก�ร เพอแลกเปลยนกบก�รอนมตก�รออกใบอนญ�ตประกอบกจก�รใด ๆ หรอแลกเปลยนกบก�รละเวนก�รยกเวนหรอก�รจดก�รประมลทรพยสนของรฐเพอประโยชนของเจ�หน�ทของรฐและพวกพองฯลฯ เปนตน

อย�งไรกต�มท�มกล�งผจงใจกระทำ�คว�มผดยงพบผกระทำ�คว�มผดโดยไมเจตน�หรอไมมคว�มรในเรองดงกล�วอกเปนจำ�นวนม�กจนนำ�ไปสก�รถกกล�วห�รองเรยนเรองก�รทจรตหรอถกลงโทษท�งอ�ญ�ผลประโยชนทบซอนหรอคว�มขดแยงกนระหว�งผลประโยชน สวนตนและผลประโยชนสวนรวม (Conflic of interest : COI) เปนประเดนปญห�ท�งก�รบรห�รภ�ครฐในปจจบนทเปนบอเกดของปญห�ก�รทจรตประพฤตมชอบในระดบทรนแรงขนและยงสะทอนปญห�ก�รข�ดหลกธรรม�ภบ�ลและเปนอปสรรคตอก�รพฒน�ประเทศ

เทศบ�ลตำ�บลน�โสก ไดตระหนกถงคว�มสำ�คญก�รมผลประโยชนทบซอนในก�รปฏบตร�ชก�ร จงไดนำ�นโยบ�ยของรฐบ�ลม�ใชเปนแนวท�งในก�รดำ�เนนง�นดงน

คานยมหลก ๑๒ ประการก�รสร�งค�น ยมหลกของคนไทย ต�มนโยบ�ยของคณะรกษ�

คว�มสงบแหงช�ต (คสช.)เพอสร�งสรรคประเทศไทยใหเขมแขง โดยตองสร�งคนในช�ต ใหมค�นยมไทย ๑๒ ประก�ร

๑. มคว�มรกช�ต ศ�สน� พระมห�กษตรย๒. ซอสตย เสยสละ อดทน๓. กตญญตอพอแม ผปกครอง ครบ�อ�จ�รย๔. ใฝห�คว�มร หมนศกษ�เล�เรยนทงท�งตรงและท�งออม๕. รกษ�วฒนธรรมประเพณ ไทย๖. มศลธรรม รกษ�คว�มสตย๗. เข�ใจเรยนรก�รเปนประช�ธปไตย๘. มระเบยบ วนย เค�รพกฎหม�ย ผนอยรจกก�รเค�รพ

ผใหญ

๙. มสตรตว รคด รทำ�๑๐. รจกดำ�รงตนอยโดยใชหลกปรชญ�เศรษฐกจพอเพยง๑๑. มคว�มเขมแขงทงร�งก�ยและจตใจ ไมยอมแพ ตออำ�น�จ

ฝ�ยตำ�๑๒. คำ�นงถงผลประโยชนของสวนรวมม�กกว�ผลประโยชน

สวนตน2

หลกธรรมาภบาล“หลกธรรม�ภบ�ล หรออ�จเรยกไดว� ก�รบรห�รกจก�ร” “

บ�นเมองทด หลกธรรมรฐ และบรรษทภบ�ล ฯลฯ ซงเร�รจกกนในน�ม ” “Good Governance” ทหม�ยถง ก�รปกครองทเปนธรรมนนไมใชแนวคว�มคดใหมทเกดขนในสงคม แตเปนก�รสะสมคว�มรทเปนวฒนธรรมในก�รอยรวมกนเปนสงคม ของมวลมนษยเปนพนๆป ซงเปนหลกก�รเพอก�รอยรวมกนในบ�นเมองและสงคมอย�งมคว�มสงบสขส�ม�รถประส�นประโยชนและคลคล�ยปญห�ขอขดแยงโดยสนตวธ และพฒน�สงคมใหม คว�มยงยน

องคประกอบของหลกธรรมาภบาลหลกธรรม�ภบ�ลมองคประกอบทสำ�คญ ๖ ประก�รดงน๑. หลกนตธรรม คอ ก�รตร�กฎหม�ย กฎ ระเบยบขอบงคบ

และกตก�ต�งๆ ให ทนสมยและเปนธรรม ตลอดจนเปนทยอมรบของสงคมและสม�ชกโดยมก�รยนยอมพรอมใจและถอปฏบตรวมกนอย�ง เสมอภ�คและเปนธรรม

๒. หลกคณธรรม คอ ก�รยดถอและเชอมนในคว�มถกตองดง�ม โดยก�รรณรงคเพอสร�งค� นยมทดง�มให ผปฏบตง�นในองคก�ร

หรอสม�ชกของสงคมถอปฏบต ไดแก คว�มซอสตยสจรต คว�มเสยสละ คว�มอดทนขยนหมนเพยร คว�มมระเบยบวนย เปนตน

๓. หลกคว�มโปรงใส คอ ก�รทำ�ใหสงคมไทยเปนสงคมทเปดเผยขอมลข�วส�รอย�งตรงไป ตรงม�และส�ม�รถตรวจสอบคว�มถกตองได โดยก�รปรบปรงระบบและกลไกก�รทำ�ง�นขององคกรใหม คว�มโปรงใสมก�รเปดเผยขอมลข�วส�รหรอเปดใหประช�ชนส�ม�รถเข�ถงขอมลข�วส�รได สะดวกตลอดจน มระบบหรอกระบวนก�รตรวจสอบและประเมนผลทม ประสทธภ�พ ซงจะเปนก�รสร�งคว�ม ไวว�งใจซงกนและกนและชวยใหก�รทำ�ง�นของภ�ครฐและภ�คเอกชนปลอดจ�กก�รทจรตคอรปชน

๔. หลกคว�มม สวนรวม คอ ก�รทำ�ใหสงคมไทยเปนสงคมทประช�ชนม สวนรวมรบร และรวมเสนอคว�มเหนในก�รตดสนใจสำ�คญๆของสงคม โดยเปดโอก�สใหประช�ชนมชองท�งในก�รเข�ม�มสวนรวมไดแก ก�รแจงคว�มเหนก�รไตสวนส�ธ�รณะ ก�รประช�พจ�รณ ก�รแสดงประช�มต หรออนๆ และขจด ก�รผกข�ดทงโดยภ�ครฐหรอโดยภ�คธรกจเอกชน ซงจะชวยใหเกดคว�มส�มคค และคว�มรวมมอกนระหว�ง ภ�ครฐและภ�คธรกจเอกชน

๕. หลกคว�มรบผดชอบ ผบรห�ร พนกง�นและลกจ�งตองตงใจปฏบตภ�รกจต�มหน�ทอย�งดยง โดยมงใหบรก�รแกผม�รบบรก�ร เพออำ�นวยคว�มสะดวกต�งๆ มคว�มรบผดชอบตอคว�มบกพรอง ในหน�ทก�รง�นทตนรบผดชอบอย และพรอมทจะปรบปรงแกไขไดทนทวงท๖. หลกคว�มคมค� ผ บรห�รตองตระหนกว�มทรพย�กรคอนข�งจำ�กด ดงนนในก�รบรห�รจดก�รจำ�เปนจะ ตองยดหลกคว�มประหยดและคว�มคมค� ซงจำ�เปนจะตองตงจดมงหม�ยไปทผรบบรก�รหรอประช�ชนดวย

หลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง“เศรษฐกจพอเพยง” เปนปรชญ�ทพระบ�ทสมเดจ

พระเจ�อยหวทรงม พระร�ชดำ�รสชแนะแนวท�งก�รดำ�เนนชวตแก พสก

นกรช�วไทยม�โดยตลอดน�นกว� ๒๕ ป ตงแตกอนวกฤตก�รณท�งเศรษฐกจ และเมอภ�ยหลงได ทรงเนนยำ�แนวท�งก�รแกไขเพอใหรอดพน และส�ม�รถดำ�รงอยได อย�งมนคง

3และยงยนภ�ยใตกระแสโลก�ภวตน และคว�มเปลยนแปลงต�ง ๆ

ความพอประมาณ หม�ยถง คว�มพอด ทไมนอยเกนไปและไมม�กเกน โดยไมเบยดเบยนตนเองและผอน เชน ก�รผลตและก�รบรโภคทอยในระดบพอประม�ณ

ความมเหตผล หม�ยถง ก�รตดสนใจเกยวกบระดบของคว�มพอเพยงนนจะตองเปนไปอย�งมเหตผล โดยพจ�รณ�จ�กปจจยทเกยวของ ตลอดจนคำ�นงถงผลทค�ดว�จะเกดขนจ�กก�รกระทำ�นน ๆ อย�งรอบคอบ

การมภมคมกนทดในตว หม�ยถง ก�รเตรยมตวใหพรอมรบผลกระทบและก�รปลยนแปลง ด�นต�งๆ ทค�ดว�จะเกดขนในอน�คตทงใกลและไกล

เงอนไขก�รตดสนใจและก�รดำ�เนนกจกรรมต�งๆ ใหอยในระดบพอ

เพยงตองอ�ศย ทงคว�มรและคณธรรมเปนพนฐ�น

เงอนไขความร ประกอบดวย คว�มร เกยวกบวช�ก�รต�งๆ ทเกยวของ อย�งรอบด�นคว�มรอบคอบทจะนำ�คว�มรเหล�นนม�พจ�รณ� ใหเชอมโยงกน เพอประกอบก�รว�งแผนและคว�มระมดระวงในขนปฏบต

เงอนไขคณธรรม ทจะตองเสรมสร�งประกอบดวยมคว�มตระหนกในคณธรรม มคว�ม

ซอสตยสจรต และมคว�มอดทน มคว�มเพยรใชสตปญญ�ในก�รดำ�เนนชวต

ประมวลจรยธรรมของเทศบาลตำาบลนาโสก จงไดกำาหนดมาตรฐานจรยธรรมอนเปนคำานยมหลกดงเชน

๑. ประมวลจรยธรรมของขาราชการการเมองทองถนฝายบรหาร เทศบาลตำาบลนาโสก

ขอ ๕ ข�ร�ชก�รก�รเมองทองถน มหน�ทดำ�เนนก�รใหเปนไปต�มกฎหม�ย เพอรกษ�ประโยชนสวนรวมเปนกล�งท�งก�รเมองอำ�นวยคว�มสะดวกและใหบรก�รประช�ชนต�มหลกธรรม�ภบ�ล โดยจะตองยดมนในม�ตรฐ�นท�งจรยธรรมอนเปนค�นยมหลก ๙ ประก�ร ดงน

๑) ยดมนในคณธรรมและจรยธรรม ๒) ก�รมจตสำ�นกทด ซอสตย และรบผดชอบ ๓) ก�รยดถอประโยชนของประเทศช�ตเหนอกว�ประโยชน

สวนตน และไมมผลประโยชน ทบซอน ๔) ก�รยนหยดทำ�ในสงทถกตอง เปนธรรม และถกกฎหม�ย ๕) ก�รใหบรก�รแกประช�ชนดวยคว�มรวดเรว มอธย�ศย

และไมเลอกปฏบต ๖) ก�รใหขอมลข�วส�รแกประช�ชนอย�งครบถวน ถกตอง

และไมบดเบอนขอเทจจรง ๗) ก�รมงผลสมฤทธของง�น รกษ�ม�ตรฐ�น มคณภ�พ

โปรงใส และตรวจสอบได ๘) ก�รยดมนในระบอบประช�ธปไตยอนมพระมห�กษตรย

ทรงเปนประม ข

๙) ก�รยดมนในหลกจรรย�วช�ชพขององคก�ร

๔.๒.ประมวลจรยธรรมของขาราชการการเมองทองถนฝาย

สภาทองถนเทศบาลตำาบลนาโสกขอ ๕ ข�ร�ชก�รก�รเมองทองถนมหน�ทดำ�เนนก�รใหเปนไป

ต�มกฎหม�ย เพอรกษ�ประโยชนสวนรวม เปนกล�งท�งก�รเมองอำ�นวยคว�มสะดวกและใหบรก�รประช�ชนต�มหลกธรรม�ภบ�ล โดยจะตองยดมนในม�ตรฐ�นท�งจรยธรรมอนเปนค�นยมหลก ๙ ประก�ร ดงน

๑) ยดมนในคณธรรมและจรยธรรม ๒) ก�รมจตสำ�นกทด ซอสตย และรบผดชอบ ๓) ก�รยดถอประโยชนของประเทศช�ตเหนอกว�ประโยชน

สวนตน และไมมผลประโยชน ทบซอน ๔) ก�รยนหยดทำ�ในสงทถกตอง เปนธรรม และถกกฎหม�ย ๕) ก�รใหบรก�รแกประช�ชนดวยคว�มรวดเรว มอธย�ศย

และไมเลอกปฏบต ๖) ก�รใหขอมลข�วส�รแกประช�ชนอย�งครบถวน ถกตอง

และไมบดเบอนขอเทจจรง ๗) ก�รมงผลสมฤทธของง�น รกษ�ม�ตรฐ�น มคณภ�พ

โปรงใส และตรวจสอบได ๘) ก�รยดมนในระบอบประช�ธปไตยอนมพระมห�กษตรย

ทรงเปนประม ข ๙) ก�รยดมนในหลกจรรย�วช�ชพขององคก�ร๓. ประมวลจรยธรรมของขาราชการเทศบาลตำาบลนาโสก

ขอ ๓ ข�ร�ชก�รของเทศบ�ลตำ�บลน�โสก ทกคนมหน�ทดำ�เนนก�รใหเปนไปต�มกฎหม�ย เพอรกษ�ประโยชนสวนรวม เปนกล�งท�งก�รเมอง อำ�นวยคว�มสะดวกและให บรก�รแกประช�ชนต�มหลกธรรม�ภบ�ล โดยจะตองยดมนในค�นยมหลก ๑ o ประก�รดงน

๑) ก�รยดมนในระบอบประช�ธปไตยอนมพระมห�กษตรยทรงเปนประม ข

๒) ยดมนในคณธรรมและจรยธรรม ๓) ก�รมจตสำ�นกทด ซอสตย และรบผดชอบ๔) ก�รยดถอประโยชนของประเทศช�ตเหนอกว�ประโยชนสวน

ตน และไมมผลประโยชน ทบซอน๕) ก�รยนหยดทำ�ในสงทถกตอง เปนธรรม และถกกฎหม�ย๖) ก�รใหบรก�รแกประช�ชนดวยคว�มรวดเรว มอธย�ศย และ

ไมเลอกปฏบต๗) ก�รใหขอมลข�วส�รแกประช�ชนอย�งครบถวน ถกตอง

และไมบดเบอนขอเทจจรง๘) ก�รมงผลสมฤทธของง�น รกษ�ม�ตรฐ�น มคณภ�พ

โปรงใส และตรวจสอบได๙) ก�รยดมนในหลกจรรย�วช�ชพขององคกร๑ o) ก�รสร�งจตสำ�นกใหประช�ชนในทองถนประพฤตตนเปน

พลเมองทด รวมกน พฒน�ชมชนใหน�อยคคณธรรมและดแลสภ�พสงแวดลอมใหสอดคลองรฐธรรมนญฉบบปจจบน

๕

มาตรฐานทางคณธรรมจรยธรรม พนกงานสวนตำาบลและพนกงานจางของเทศบาลตำาบลนาโสก

อนสนธสญญ�ท�งคณะกรรมก�รม�ตรฐ�นก�รบรห�รง�นบคคลสวนทองถน (ก.ถ.) ไดกำ�หนดม�ตรฐ�นท�งคณธรรมจรยธรรมของข�ร�ชก�ร พนกง�นสวนตำ�บล และพนกง�นจ�ง ขององคกรปกครองสวนทองถน ซงไดประมวลขนจ�กขอเสนอแนะของผบรห�รทองถน สม�ชกสภ�ทองถน ข�ร�ชก�ร หรอพนกง�นสวนทองถน โดยมวตถประสงคเพอใชเปนหลกก�รและแนวท�งปฏบตใหข�ร�ชก�รหรอพนกง�นสวนทองถน โดยทวไปใชยดถอปฏบตเปนเครองกำ�กบคว�มประพฤต ดงน

๑. พงดำ�รงตนใหตงมนอยในศลธรรม ปฏบตหน�ทดวยคว�มซอสตย สจรต เสยสละ และมคว�มรบผดชอบ

๒. พงปฏบตหน�ทอย�งเปดเผย โปรงใส พรอมให ตรวจสอบ๓. พงใหบรก�รดวยคว�มเสมอภ�ค สะดวก รวดเรว ม

อธย�ศยไมตร โดยยดประโยชนของประช�ชนเปนหลก

๔. พงปฏบตหน�ทโดยยดผลสมฤทธของง�นอย�งคมค�๕. พงพฒน�ทกษะ คว�มร คว�มส�ม�รถ และตนเองใหทน

สมยอยเสมอ ๖. พงมจรรย�บรรณตอตนเอง๗. พงมจรรย�บรรณตอหนวยง�น๘. พงมจรรย�บรรณตอผบงคบบญช� ผอยใตบงคบบญช�

และผรวมง�น๙. พงมจรรย�บรรณตอประช�ชนและสงคม

ประกาศเทศบาลตำาบลนาโสก เรอง กำาหนดนโยบายความโปรงใสและตรวจสอบไดของเทศบาลตำาบลนาโสก

เทศบ�ลตำ�บลน�โสก เปนองคกรปกครองสวนทองถน ม ภ�รกจในก�รใหบรก�รส�ธ�รณะแกประช�ชนในเขตพนทรบผดชอบต�มพระร�ชบญญตเทศบ�ล พ.ศ. 2496 แกไขเพมเตม (ฉบบท 13 ) พ.ศ. 2552 พระร�ชบญญตกำ�หนดแผนและขนตอนก�รกระจ�ยอำ�น�จใหแกองคกรปกครองสวนท องถ น พ.ศ.๒๕๔๒แกไขเพ มเต มถ ง (ฉบบท ๒)พ.ศ.๒๕๔๙ เพอใหก�รปฏบตร�ชก�รของเทศบ�ลตำ�บลน�โสก มระบบก�รบรห�รจดก�รท ด ต�มหล กธรรม�ภ บ�ลต�มเจตน�รมณของรฐธรรมนญร�ชอ�ณ�จกรไทย (ฉบบชวคร�ว) พ.ศ. ๒๕๕๗ พระร�ชบญญตขอมลข�วส�รของท�งร�ชก�ร พ.ศ. ๒๕๔๐ พระร�ชกฤษฎก�ว�ด วยหลกเกณฑและวธก�รบรห�รก จก�รบ�นเมองท ด พ.ศ. ๒๕๔๖ ยทธศ�สตรช�ต ว�ดวยก�รปองกนและก�รปร�บปร�มก�รทจรตระยะท ๓ (พ.ศ.๒๕๖๐ ๒๕๖๔– ) และนโยบ�ยของรฐบ�ล ขอท ๑๐ ก�รสงเสรมก�รบรห�รร�ชก�รแผนดนทมธรรม�ภบ�ลและก�รปองกนปร�บปร�มก�รทจรตและประพฤตมชอบในภ�ครฐ กำ�หนดใหปลกฝงค�นยมคณธรรม จรยธรรม และจตสำ�นกในก�รรกษ�ศกดศรคว�มเปนข�ร�ชก�รและคว�มซอสตยสจรต ควบคกบก�รบรห�รจดก�รภ�ครฐทมประสทธภ�พเพอปองกนและปร�บปร�มก�รทจรตและประพฤตมชอบของเจ�หน�ทของรฐทกระดบและตอบสนองคว�มตองก�รพรอมอำ�นวยคว�มสะดวกแกประช�ชนเพอสร�งคว�มเชอมนในระบบร�ชก�ร

๖

เทศบ�ลตำ�บลน�โสกจงไดกำ�หนดนโยบ�ยคว�มโปรงใสและตรวจสอบไดขนเพอเปม�ตรฐ�น และแนวท�งปฏบตใหบคล�กรทกคนพงยดถอเปนแนวท�งปฏบตควบคกบกฎ ระเบยบ และขอบงคบอนๆ ดงน

๑. ดานความโปรงใส๑.๑ เปดโอก�สใหผมสวนไดเสยเข�ม�มสวนรวมในก�ร

ดำ�เนนง�นในขนตอนต�งๆ ของหนวยง�นต�มภ�รกจหลกของหนวยง�น๑.๒ ในก�รดำ�เนนก�รเกยวกบก�รจดซอจดจ�งจะตอง

ดำ�เนนก�รและสงเสรมใหเกดคว�มโปรงใส ในทกขนตอนต�มทกฎหม�ยกำ�หนด

๑.๓ ใหเปดเผยขอมลต�งๆ ของหนวยง�นอย�งชดเจนถกตอง และครบถวน รวมถงก�รใหประช�ชนหรอผมสวนไดสวนเสยเข�ถงขอมลต�งๆ ของหนวยง�นไดโดยสะดวกรวดเรว

๑.๔ เมอมก�รรองเรยนเกยวกบก�รปฏบตหน�ทของเจ�หน�ทไมโปรงใสหรอทจรตตอหน�ทจะตองมก�รตรวจสอบขอเทจจรงใหแลวเสรจโดยเรว พรอมแจงผลก�รดำ�เนนก�รใหผรองเรยนทร�บ

๒. ดานความรบผด๒.๑ ในก�รปฏบตง�น/ก�รบรห�รง�น ทกขนตอนของเจ�

หน�ทตองมคว�มถกตองต�มกฎหม�ย ระเบยบขอบงคบต�งๆอย�งครบถวนเครงครด กล�ห�ญทจะรบผดชอบในผลง�นก�รปฏบตง�นของตน

๒.๒ ตองปฏบตง�นต�มหน�ทอย�งเตมใจและมประสทธภ�พและสร�งคว�มเชอมน แกสงคมว�จะขบเคลอนหนวยง�นใหเปนไปต�มหลกธรรม�ภบ�ล

๓. ดานความปลอดจากการทจรตในการปฏบตงาน๓.๑ ไมมก�รเรยกรบเงน สงของ หรอผลประโยชนอนใด

จ�กผมสวนไดเสย ห�กมก�รรองเรยนหรอชมลว�กระทำ�คว�มผดจะตองย�ยออกจ�กพนทกอน

๓.๒ ไมใชตำ�แหนงหน�ทในก�รเออประโยชนตอตนเองและพวกพองของตนหรอผอน

๔. ดานวฒนธรรมคณธรรมในองคกร

๔.๑ ใหเจ�หน�ทในหนวยง�นมคว�มเข�ใจกบก�รกระทำ�ทเปนผลประโยชนทบซอนหรอส�ม�รถแยกแยะผลประโยชนสวนตน และผลประโยชนสวนรวมได

๔.๒ สร�งวฒนธรรมเพอใหเกดวฒนธรรมทไมทนตอก�รทจรต จนกอใหเกดวฒนธรรมในก�รรวมตอต�นก�รทจรตได ใหร�งวลกบผตรวจสอบพบหรอแจงเบ�ะแสก�รทจรต

๔.๓ จดทำ�แผนปฏบตก�รปองกนและปร�บปร�มทจรต ก�รตรวจสอบถวงดลภ�ยในหนวยง�น

๔.๔ มระบบตดต�ม ตรวจสอบ และลงโทษผกระทำ�ก�รทจรตอย�งมประสทธภ�พ

๗๕. ดานคณธรรมการทำางานในหนวยงาน

๕.๑ ใหจดทำ�คมอหรอม�ตรฐ�นก�รปฏบตง�นต�มภ�รกจทชดเจนและเปนไปต�มระเบยบขนตอน และมระบบปองกนและตรวจสอบเพอปองกนก�รละเวนก�รปฏบตหน�ท

๕.๒ ในก�รบรห�รง�นบคคล จะตองมก�รสอนง�นแลกเปลยนคว�มรและมอบหม�ยง�นทมคว�มเปนธรรม เท�เทยม มก�รเสนอแนวคว�มคดทแตกต�งและไมเลอกปฏบต

๕.๓ ใหคว�มสำ�คญแกสภ�พแวดลอมทเอออำ�นวยและสงเสรมในก�รปฏบตง�น

๖. ดานการสอสารภายในหนวยงานหนวยง�นตองจดทำ�ขอมล วธก�ร ก�รสอส�ร เพอ

ถ�ยทอดเกยวกบนโยบ�ยทง ๕ ด�น ใหเจ�หน�ทในหนวยง�นรบทร�บ เพอ

ใหเกดคว�มตระหนกและใหคว�มสำ�คญถงก�รปฏบตทมคณธรรมและคว�มโปรงใส

ในคมอเลมน จะสะทอนหลกก�รและแนวคดทเปนส�กลพรอมขอเสนอแนะท�งก�รประยกตใชเพอก�รปองกนเรองผลประโยชนทบซอน โดยมส�ระสำ�คญ ไดแก

๑. บทท 1 ก�รบรห�รจดก�รผลประโยชนทบซอน๒. บทท 2 ก�รเปดเผยผลประโยชนส�ธ�รณะ๓. บทท 3 ก�รให รบของขวญและประโยชนอนใด–

ความหมายผลประโยชนทบซอนคำ�ว� Conflict of Interests มก�รใชคำ�ภ�ษ�ไทยไวหล�ยคำ� เชน

ผลประโยชนทบซอน ผลประโยชนขดกน ผลประโยชนขด“ ” “ ” “แยง หรอ ก�รขดกนแหงผลประโยชน ถอยคำ�เหล�นถอเปนรปแบบหนง” “ ”ของก�รแสวงห�ประโยชนโดยมชอบอนเปนก�รกระทำ�ทขดตอหลกคณธรรมจรยธรรมและหลกก�รบรห�ร กจก�รบ�นเมองทด ( Governance ) โดยทวไปเรองผลประโยชนทบซอน จงหม�ยถงคว�มทบซอนระหว�งผลประโยชนสวนตนและผลประโยชนส�ธ�รณะทมผลตอก�รปฏบตหน�ทของเจ�หน�ทของรฐ กล�วทงเปนสถ�นก�รณทเจ�หน�ทของรฐมผลประโยชนสวนตนอยและไดใชอทธพลต�มอำ�น�จหน�ทและคว�มรบผดชอบเพอใหเกดประโยชนสวนตว โดยกอใหเกดผลเสยตอผลประโยชนสวนรวมมหล�กหล�ยรปแบบไมจำ�กดอยในรปแบบของตวเงนหรอทรพยสนเท�นน แตรวมถงผลประโยชนอนๆ ทไมใชในรปตวเงนหรอทรพยสนมลกษณะ ๗ ประก�ร ดงน

๑. ห�ผลประโยชนใหตนเอง คอ ก�รใชอำ�น�จหน�ทเพอตนเอง เชน ข�ร�ชก�รใชอำ�น�จหน�ทใหบรษทตวเองไดง�นรบเหม�จ�กรฐ หรอฝ�กลกหล�นเข�ทำ�ง�น เปนตน

๘๒. รบผลประโยชน คอ ก�รรบสนบนหรอรบของขวญ เชน

เปนเจ�พนกง�นสรรพ�กรแลวรบเงนจ�กผม�เสยภ�ษ หรอเปนเจ�หน�ทจดซอแลวรบไมกอลฟเปนของกำ�นลจ�กร�นค� เปนตน

๓. ใชอทธพลเปนก�รเรยกผลตอบแทนในก�รใชอทธพลในตำ�แหนงหน�ทสงผลทเปนคณแกฝ�ยใดฝ�ยหนงอย�งไมเปนธรรม

๔. ใชทรพยสนของท�งร�ชก�รเพอประโยชน สวนตน เชน ก�รใชรถยนตหรอคอมพวเตอรร�ชก�รทำ�ง�นสวนตว เปนตน

๕. ใชขอมลลบของท�งร�ชก�ร เชน รว�ร�ชก�รจะตดถนน จงรบไปซอทดนในบรเวณดงกล�วดกหน�ไวกอน เปนตน

๖. รบง�นนอก ได แก ก�รเปดบรษททำ�ธรกจซอนกบหนวยง�นทตนเองทำ�ง�นอย เชน เปนนกบญช แตรบง�นสวนตวจนไมมเวล�ทำ�ง�นบญชในหน�ทใหกบหนวยง�น เปนตน

๗. ทำ�ง�นหลงออกจ�กตำ�แหนง คอก�รไปทำ�ง�นให กบผอนหลงออกจ�กททำ�ง�นเดมโดย ใชคว�มรหรออทธพลจ�กทเดมม�ชงง�นหรอเอ�ประโยชนโดยไมเปนธรรม เชน เอ�คว�มรในนโยบ�ยและแผน

ของธน�ค�รประเทศไทยไปชวยธน�ค�รเอกชนอน ๆ หลงจ�กเกษยณ เปนตน

๙

บทท ๑การบรหารจดการผลประโยชนทบซอน

การบรหารจดการผลประโยชนทบซอนผลประโยชนทบซอนหรอคว�มขดแยงกนระหว�งผลประโยชน

สวนตนและผลประโยชนสวนรวม (Conflic of interest : COI) เปนประเดนปญห�ท�งก�รบรห�รภ�ครฐในปจจบนทเปนบอเกดของ

หลกสำาคญของการจดการผลประโยชนทบซอน ชมชนค�ดหวงใหเจ�หน�ทปฏบตง�นอย�งเปนธรรม โดย

ใหผลประโยชนของ ส�ธ�รณะมคว�มสำ�คญในอนดบตน

คว�มซอตรงตอหน�ทของเจ�หน�ทยงเปนร�กฐ�นของ

ปญห�ก�รทจรตประพฤตมชอบในระดบทรนแรงขนและยงสะทอนปญห�ก�รข�ดหลกธรรม�ภบ�ลและเปนอปสรรคตอก�รพฒน�ประเทศ

ประมวลจรยธรรมในก�รปองกนห�ผลประโยชนทบซอนในก�รปฏบตร�ชก�รหล�ยประก�ร ดงปร�กฏในประมวลจรยธรรมของข�ร�ชก�รก�รเมองทองถนฝ�ยบรห�ร พ.ศ. ๒๕๕๓ ไดกำ�หนดม�ตรฐ�นจรยธรรม หมวด ๒ ม�ตรฐ�นจรยธรรม สวนท ๑ ม�ตรฐ�นจรยธรรมอนเปนค�นยมหลก ขอ ๕ ประมวลจรยธรรมของข�ร�ชก�รก�รเมองทองถนฝ�ยสภ�ทองถน พ.ศ. ๒๕๕๓ ไดกำ�หนดม�ตรฐ�นจรยธรรม หมวด ๒ ม�ตรฐ�นจรยธรรม สวนท ๑ ม�ตรฐ�นจรยธรรมอนเปนค�นยมหลก ขอ ๕ และประมวลจรยธรรมของข�ร�ชก�ร เทศบ�ลตำ�บลน�โสก ไดกำ�หนดม�ตรฐ�นท�งจรยธรรมของข�ร�ชก�ร หมวด ๒ ม�ตรฐ�นจรยธรรม สวนท ๑ ม�ตรฐ�นจรยธรรมอนเปนค�นยมหลก ขอ ๓

สำ�หรบในบทนจะไดสะทอนหลกก�รและแนวคดทเปนส�กลพรอมขอเสนอแนะแนวท�งก�รประยกตใชเพอก�รบรห�รจดก�รผลประโยชนทบซอนโดยมส�ระสำ�คญเปน ๓ หวขอใหญ คอ

๑. ก�รบรห�รจดก�รผลประโยชนทบซอน๒. ก�รเปดเผยผลประโยชนส�ธ�รณะ๓. ก�รให -รบของขวญและผลประโยชน

การบรหารผลประโยชนทบซอนหลกสำ�คญของก�รจดก�รผลประโยชนทบซอนมดงน

• ชมชนค�ดหวงใหเจ�หน�ทปฏบตง�นอย�งเปนธรรมโดยใหผลประโยชนส�ธ�รณะมคว�มสำ�คญอนดบตน

• คว�มซอตรงตอหน�ทของเจ�หน�ทยงเปนร�กฐ�นของหลกนตธรรม (ประช�ชนทกคนเสมอภ�คภ�ยใตกฎหม�ยและตองไดรบก�รปฏบตทเปนธรรม)

• ถ�ไมจดก�รผลประโยชนทบซอนอย�งมประสทธภ�พเจ�หน�ทกจะละเลยประโยชนส�ธ�รณะและใหคว�มสำ�คญกบประโยชนสวนตนหรอของคนบ�งกลมแทนซงจะมผลตอก�รปฏบตง�นและอ�จนำ�ไปสก�รประพฤตมชอบในทสด

• ผลประโยชนทบซอนไมไดผดในตวมนเองเนองจ�กเจ�หน�ทกมชวตสวนตนมบ�งครงทผลประโยชนสวนตนจะม�ขดแยงกบก�รทำ�หน�ทแตประเดนคอตองเปดเผยผลประโยชนทบซอนทม

• หนวยง�นภ�ครฐตองจดก�รผลประโยชนทบซอนอย�งโปรงใสและพรอมรบผดชอบ มฉะนนจะบนทอนคว�มเชอมนของประช�ชนตอก�รปฏบตหน�ทของหนวยง�น

๑๐• ปจจบนขอบเขตของผลประโยชนทบซอนขย�ยม�กกว�เดม

เนองจ�กมก�รรวมมอระหว�งภ�ครฐและเอกชนรวมถงระหว�งหนวยง�นภ�ครฐทำ�ใหมคว�มสมพนธซบซอน/ซอนทบม�กขน

• หนวยง�นควรตระหนกว�ผลประโยชนทบซอนจะเกดขนในก�รทำ�ง�นและตองพฒน�

วฒนธรรมองคกรทสงเสรมก�รระบและเปดเผยผลประโยชนทบซอน • หนวยง�นตองขจดคว�มเข�ใจผดทว�ผลประโยชนทบซอน

เปนเรองผดในตวมนเอง มฉะนนคนกจะพย�ย�มปกปด

• ผลประโยชนทบซอนจะเปนสงผดกตอเมอมอทธพลตอก�รทำ�ง�นหรอก�รตดสนใจกรณ นเรยกว�มก�รใชหน�ทในท�งมชอบหรอแมแตก�รฉอร�ษฎรบงหลวง

• ก�รจดก�รผลประโยชนทบซอนสร�งประโยชนม�กม�ยแกหนวยง�นเนองจ�ก

- ลดก�รทจรตประพฤตมชอบ- ส�ม�รถแกขอกล�วห�เรองคว�มลำ�เอยงไดง�ย- แสดงคว�มยดมนในหลกธรรมม�ภบ�ล- ประช�ชนเชอมนว�หนวยง�นปฏบตหน�ทอย�งเปน

ธรรมและไมมผลประโยชนแอบแฝง

นยามศพทและแนวคดสำาคญ• ผลประโยชนสวนตน (private interest) – “ผลประโยชน

คอสงใดๆทม ผลตอบคคล” /กลมไมว�ในท�งบวกหรอลบ ผลประโยชนสวนตน ไมไดครอบคลมเพยง“ ”ผลประโยชนด�นก�รง�นหรอธรกจ ของเจ�หน�ทแตรวมถงคนทตดตอสมพนธดวย เชน เพอนญ�ต คแขงศตร เมอใดเจ�หน�ทประสงคจะใหคนเหล�นไดหรอเสยประโยชนเมอนนกถอว�มเรองผลประโยชนสวนตนม�เกยวของ

ผลประโยชนสวนตนม ๒ ประเภทคอทเกยวกบเงน (pecuniary) และทไมเกยวกบเงน(non-pecuniary)

- ผลประโยชน สวนตนทเกยวกบเงนไมได เกยวกบก�รไดม�ซงเงนทองเท�นน แตยงเกยวกบก�รเพมพนประโยชน หรอปกปองก�รสญเสยของสงทมอยแลว เชน ทดนหนตำ�แหนงในบรษททรบง�นจ�กหนวยง�นรวมถงก�รได ม�ซงผลประโยชนอนๆทไมไดอยในรปตวเงน เชนสมปท�นสวนลดของขวญหรอของทแสดงนำ�ใจไมตรอนๆ

- ผลประโยชนทไมเกยวกบเงนเกดจ�กคว�มสมพนธระหว�งบคคลครอบครวหรอกจกรรมท�งสงคมวฒนธรรมอนๆ เชนสถ�บนก�รศกษ�สม�คมลทธแนวคดมกอยในรปคว�มลำ�เอยง/อคต/เลอกทรกมกทชงและมขอสงเกตว�แมแตคว�มเชอ/คว�มคดเหนสวนตวกจดอยในประเภทน

•หนาทสาธารณะ (public duty) – หน�ทส�ธ�รณะของผททำ�ง�นให ภ�ครฐคอก�รใหคว�มสำ�คญอนดบตนแกประโยชน ส�ธ�รณะ (public interest) คนเหล�นไมจำ�กดเฉพ�ะเจ�หน�ทของรฐทงระดบทองถนและระดบประเทศเท�นนแตยงรวมถงคนอนๆททำ�ง�นใหภ�ครฐเชนทปรกษ�อ�ส�สมคร

๑๑

•ผลประโยชนสาธารณะ คอประโยชนของชมชนโดยรวม ไมใชผลรวมของผลประโยชนของปจเจกบคคลและไมใชผลประโยชน ของกลมคน ก�รระบ ผลประโยชน ส�ธ�รณะไมใชเรองง�ยแตในเบองตนเจ�หน�ทภ�ครฐส�ม�รถใหคว�มสำ�คญอนดบตนแกสงนโดย

- ทำ�ง�นต�มหน�ทอย�งเตมทและมประสทธภ�พ- ทำ�ง�นต�มหน�ทต�มกรอบและม�ตรฐ�นท�งจรยธรรม- ระบผลประโยชนทบซอนทตนเองมหรออ�จจะมและจดก�ร

อย�งมประสทธภ�พ- ใหคว�มสำ�คญอนดบตนแกผลประโยชนส�ธ�รณะมคว�มค�ด

หวงว�เจ�หน�ทตองจำ�กดขอบเขตทประโยชนสวนตนจะม�มผลตอคว�มเปนกล�งในก�รทำ�หน�ท

- หลกเลยงก�รตดสนใจหรอก�รท �หน�ททมผลประโยชนทบซอน

- หลกเลยงก�รกระทำ�/กจกรรมสวนตนทอ�จทำ�ใหคนเหนว�ไดประโยชนจ�กขอมลภ�ยใน

- หลกเลยงก�รใชตำ�แหนงหน�ทหรอทรพย�กรของหนวยง�นเพอประโยชนสวนตน

- ปองกนขอครห�ว�ไดรบผลประโยชนทไมสมควรจ�กก�รใชอำ�น�จหน�ท

- ไมใชประโยชนจ�กตำ�แหนงหรอขอมลภ�ยในทไดขณะอยในตำ�แหนงขณะทไปห�ตำ�แหนงง�นใหม

•ผลประโยชนทบซอน (Conflict of Interests) องคกรส�กลคอ Organization forEconomic Cooperation and Development (OECD) นย�มว�เปนคว�มทบซอนระหว�งผลประโยชนสวนตนและผลประโยชนส�ธ�รณะทมผลตอก�รปฏบตหน�ทของเจ�หน�ทภ�ครฐดงน

ผลประโยชนทบซอนม ๓ ประเภทคอ- ผลประโยชนทบซอนทเกดขนจรง (actual) มคว�มทบ

ซอนระหว�งผลประโยชนสวนตนและส�ธ�รณะเกดขน- ผลประโยชนทบซอนทเหน (perceived & apparent)

เปนผลประโยชน ทบซอนทคนเหนว�มแตจรงๆอ�จไมมกไดถ�จดก�รผลประโยชนทบซอนประเภทน อย�งข�ดประสทธภ�พกอ�จนำ�ม�ซงผลเสย ไมนอยกว�ก�รจดก�รผลประโยชนทบซอนทเกดขนจรงขอน แสดงว�เจ�หน�ทไมเพยงแตจะตองประพฤตตนอย�งมจรยธรรมเท�นนแตตองทำ�ให คนอนๆรบร และเหนดวยว�ไมไดรบประโยชนเชนนนจรง

- ผลประโยชนทบซอนทเปนไปได (potential) ผลประโยชนสวนตนทม ในปจจบนอ�จจะทบซอนกบผลประโยชนส�ธ�รณะไดในอน�คต

•หนาททบซอน (conflict of duty) หรอผลประโยชนเบยดซอนกน (competinginterests) ม ๒ ประเภท

- ประเภทแรกเกดจ�กก�รทเจ�หน�ทมบทบ�ทหน�ทม�กกว�หนง เชน เปนเจ�หน�ทในหนวยง�นและเปนคณะกรรมก�รด�นระเบยบวนยประจำ�หนวยง�นดวยปญห�จะเกดเมอไมส�ม�รถแยกแยะ บทบ�ทหน�ททงสองออกจ�กกนได อ�จทำ�ใหทำ�ง�นไมมประสทธภ�พหรอแมกระทงเกดคว�มผดพล�ดหรอผดกฎหม�ย ปกตหนวยง�นมกมกลไกปองกนปญห�นโดยแยกแยะบทบ�ทหน�ทต�งๆใหชดเจน

๑๒แตกยงมปญห�ได โดยเฉพ�ะอย�งยงในหนวยง�นทมกำ�ลงคนนอยหรอมเจ�หน�ทบ�งคน เท�นนทส�ม�รถ

ทำ�ง�นบ�งอย�งทคนอนๆทำ�ไมได คนสวนใหญไมคอยหวงปญห�นกนเพร�ะดเหมอนไมมเรองผลประโยชนสวนตนม�เกยวของ

- ประเภททสอง เกดจ�กก�รทเจ�หน�ทมบทบ�ทหน�ทม�กกว�หนงบทบ�ทและก�รทำ�บทบ�ทหน�ทในหนวยง�นหนงนน ทำ�ใหไดขอมลภ�ยในบ�งอย�งทอ�จนำ�ม�ใชเปนประโยชนแกก�รทำ� บท บ�ทหน�ทใหแกอกหนวยง�นหนงได ผลเสยคอถ�นำ�ขอมลม�ใชกอ�จเกดก�รประพฤตมชอบหรอคว�มลำ�เอยง/อคต ตอคนบ�งกลมควรถอว�หน�ททบซอนเปนปญห�ผลประโยชนทบซอนดวยเพร�ะว�มหลกก�รจดก�รแบบเดยวกน นนคอก�รตดสนใจทำ�หน�ทตองเปนกล�งและกลไกก�รจดก�รผลประโยชนทบซอนกส�ม�รถนำ�ม�จดก�รกบหน�ททบซอนได

หลกการ ๔ ประการสำาหรบการจดการผลประโยชนทบซอน• ปกปองผลประโยชนสาธารณะ : ก�รทำ�เพอผล

ประโยชนของส�ธ�รณะเปนหน�ทหลกเจ�หน�ทตองตดสนใจและใหคำ�แนะนำ�ภ�ยในกรอบกฎหม�ย และนโยบ�ยจะตองทำ�ง�นในขอบเขตหน�ทพจ�รณ�คว�มถกผดไปต�มเนอผ� ไมใหผลประโยชนสวนตนม�แทรกแซงรวมถงคว�มเหนหรอทศนคต สวนบคคลปฏบตตอแตละบคคลอย�งเปนกล�งไมมอคตลำ�เอยงดวยเรองศ�สน�อ�ชพจดยนท�งก�รเมองเผ�พนธวงศตระกลฯลฯ ทงนเจ�หน�ทไมเพยงปฏบตต�มกฎหม�ยเท�นนแตตองมจรยธรรมดวย

• สนบสนนความโปรงใสและพรอมรบผด : ก�รจดก�รผลประโยชนทบซอนตองอ�ศยกระบวนก�รแสวงห�เปดเผยและ

จดก�รทโปรงใส นนคอ เปดโอก�สใหตรวจสอบและมคว�มพรอมรบผดมวธก�รต�งๆ เชน จดทะเบยนผลประโยชน โยกย�ยเจ�หน�ทจ�กตำ�แหนงทเกยวของกบผลประโยชนทบซอนก�รเปดเผยผลประโยชนสวนตน หรอคว�มสมพนธทอ�จมผลตอก�รปฏบตหน�ท ถอเปนขนตอนแรกของก�รจดก�รผลประโยชนทบซอนก�ร ใชกระบวนก�รอย�งเปดเผยทวหน�จะทำ�ใหเจ�หน�ทรวมมอและสร�งคว�มเชอมนแกประช�ชนผรบบรก�รและผมสวนไดเสย

• สงเสรมความรบผดชอบสวนบคคลและปฏบตตนเปนแบบอยาง : ก�รแกปญห�หรอจดก�รผลประโยชนทบซอนจะสะทอนถงคว�มยดหลกคณธรรมและคว�มเปนมออ�ชพของเจ�หน�ทและองคกรก�รจดก�รตองอ�ศยขอมลนำ�เข�จ�กทกระดบในองคกรฝ�ยบรห�รตองรบผดชอบเรองก�รสร�งระบบและนโยบ�ยและเจ�หน�ทกมคว�มรบผดชอบตองระบผลประโยชนทบซอนทตนมเจ�หน�ทตองจดก�รกบเรอง สวนตนเพอหลกเลยงผลประโยชนทบซอนม�กทสดเท�ททำ�ได และผบรห�รกตองเปนแบบอย�งดวย

• สรางวฒนธรรมองคกร : ผบรห�รตองสร�งสภ�พแวดลอมเชงนโยบ�ยทชวยสนบสนนก�รตดสนใจในเวล�ทมประเดนผลประโยชนทบซอนเกดขนและก�รสร�งวฒนธรรมแหงคว�มซอตรงตอหน�ท ซงตองอ�ศยวธก�รดงน

- ใหขอแนะนำ�และก�รฝกอบรมเจ�หน�ทเพอสงเสรมคว�มเข�ใจเกยวกบกฎเกณฑ และก�รปฏบตรวมถงก�รใชกฎเกณฑทมในสภ�พแวดลอมก�รทำ�ง�น

๑๓

- สงเสรมใหมก�รสอส�รอย�งเปดเผยและมก�รเสวน�แลกเปลยนเพอใหเจ�หน�ทสบ�ยใจในก�รเปดเผยและห�รอเกยวกบผลประโยชนทบซอนในททำ�ง�น

- ปองกนไมใหขอมลเกยวกบผลประโยชนทบซอนทเจ�หน�ทเปดเผย เพอมใหมผนำ�ไปใชในท�งทผด

- ใหเจ�หน�ทมสวนรวมในก�รพฒน�และปรบปรงนโยบ�ยและกระบวนก�รจดก�รผลประโยชนทบซอน เพอใหรสกเปนเจ�ของและปฏบตต�มในเวล�เดยวกนกตองสร�งระบบโดยก�รพฒน�ในเรองตอไปน

- ม�ตรฐ�นในก�รสงเสรมคว�มซอตรงตอหน�ทโดยรวมไวในขอกำ�หนดท�งจรยธรรม

- กระบวนก�รระบคว�มเสยงและจดก�รผลประโยชนทบซอน- กลไกคว�มพรอมรบผดทงภ�ยในและภ�ยนอก- วธก�รจดก�ร (รวมถงก�รลงโทษ) ททำ�ใหเจ�หน�ทถอว�เปน

คว�มรบผดชอบของตนเองทจะตองทำ�ต�มกฎระเบยบและม�ตรฐ�น

แนวทางการจดการผลประโยชนทบซอน• กรอบการทำางาน เปนวธก�รกว�งๆไมจำ�กดอยกบร�ย

ละเอยดขอกฎหม�ยทเกยวของส�ม�รถนำ�ไปพฒน�เปนรปแบบก�รจดก�รต�มบรบทขององค กรและกฎหม�ยได ม ๖ ขนตอนสำ�หรบก�รพฒน�และก�รปฏบตต�มนโยบ�ยก�รจดก�รผลประโยชนทบซอน

๑) ระบว�มผลประโยชนทบซอนแบบใดบ�งทมกเกดขนในองค กร

๒) พฒน�นโยบ�ยทเหม�ะสมรวมถงกลยทธก�รจดก�รและแก ไขปญห�

๓) ใหก�รศกษ�แกเจ�หน�ทและผบรห�รระดบต�งๆรวมถงเผยแพรนโยบ�ยก�รจดก�รผลประโยชนทบซอนใหทวถงในองคกร

๔) ดำ�เนนก�รเปนแบบอย�ง๕) สอส�รใหผมสวนไดเสยผรบบรก�รผสนบสนนองคกรและ

ชมชนทร�บถงคว�มมงมนในก�รจดก�รผลประโยชนทบซอน

๖) บงคบใชนโยบ�ยและทบทวนนโยบ�ยสมำ�เสมอ

• รายละเอยดแตละขนตอน๑) ก�รระบผลประโยชนทบซอน- ขนตอนแรกน คอ ก�รระบว�ในก�รทำ�ง�นของหนวยง�นมจด

ใดบ�งทเสยงตอก�รเกดผลประโยชนทบซอนและผลประโยชนทบซอนทจะเกดขนไดนนมประเภทใดบ�ง

- เป�หม�ยสำ�คญคอ องคกรตองรว�อะไรคอผลประโยชนทบซอนทเปนไปได เพอปองกนไมใหเกดผลประโยชนทบซอนทเกดขนจรงและทเหน

๑๔- ก�รมสวนรวมของเจ�หน�ทมสวนสำ�คญ เพร�ะจะทำ�ใหระบ

จดเสยงไดครอบคลมและทำ�

ใหเจ�หน�ทรสกเปนเจ�ของและรวมมอกบนโยบ�ย- ตวอย�งของผลประโยชนสวนตน เชน ผลประโยชนท�งก�ร

เงน/เศรษฐกจ (เชนหน ) ธรกจสวนตว/ครอบครวคว�มสมพนธสวนตว (ครอบครวชมชนช�ตพนธ ศ�สน�ฯลฯ ) คว�มสมพนธกบองคกรอน(เอนจโอสหภ�พก�รค�พรรคก�รเมองฯลฯ) ก�รทำ�ง�นเสรมคว�มเปนอร /ก�รแขงขนกบคนอน/ กลมอน

- ตวอย�งของจดเสยงเชนก�รปฏสมพนธกบภ�คเอกชนก�รทำ�สญญ�จดซอจดจ�งก�รตรวจตร�เพอควบคมคณภ�พม�ตรฐ�นของก�รทำ�ง�นหรออปกรณ ในภ�คธรกจก�รออกใบอนญ�ตก�รใหบรก�รทอปสงคม�กกว�อปท�น ก�รกระจ�ยงบร�ชก�รก�รปรบก�รลงโทษ ก�รใหเงน/สงของสนบสนนชวยเหลอผเดอดรอนก�รตดสนขอพพ�ท ฯลฯ ทงน รวมถงง�นทส�ธ�รณะหรอสอมวลชนใหคว�มสนใจเปนพเศษ

- ก�รระบผลประโยชน ทบซอนนตองพจ�รณ�นย�มและขอกำ�หนดท�งกฎหม�ยทเกยวของประกอบดวย

๒) พฒนากลยทธและตอบสนองอยางเหมาะสม- องคประกอบประก�รหนงในก�รจดก�รผลประโยชนทบซอนก

คอ คว�มตระหนกของผบรห�รและเจ�หน�ทเกยวกบวธก�รจดก�รผลประโยชน ทบซอน รวมถงคว�มรบผดชอบของแตละคนดงนนกฎเกณฑ เกยวกบก�รจดก�รตองแยกให ชดระหว�งคว�มรบผดชอบขององค กรและคว�มรบผดชอบของสม�ชกในองคกรและยงตองทำ�ใหผบรห�รและเจ�หน�ทส�ม�รถ

- รไดว�เมอใดมผลประโยชนทบซอนเกดขนและในแบบใด (แบบเกดขนจรงแบบทเหนหรอแบบเปนไปได )

- เปดเผยผลประโยชนทบซอนและบนทกกลยทธต�งๆทใชเพอก�รจดก�ร

- ตดต�มประสทธภ�พของกลยทธทใช

๓) ใหความรแกเจาหนาทและหวหนางานระดบสง- เพอใหก�รจดก�รผลประโยชนทบซอนมประสทธภ�พตองม

ก�รใหคว�มรอย�งตอเนองตงแตเจ�หน�ทในองคกรเอกชนทม�ทำ�สญญ� อ�ส�สมครหวหน�ง�นระดบสง และกรรมก�รบรห�ร ก�รใหคว�มร จะเรมตงแตก�รปฐมนเทศ และมอย�งตอเนองในระหว�งทำ�ง�น เจ�หน�ททกคนควรส�ม�รถเข�ถงนโยบ�ยและขอมลทจะชวยให พวกเข�ส�ม�รถระบ และเปดเผยผลประโยชน ทบซอน สวนตวผบรห�รเองกตองรวธจดก�รผลประโยชนทบซอน

- ขนตอนแรกของก�รใหคว�มร คอ สร�งคว�มเข�ใจว�อะไรคอผลประโยชนทบซอนผลประโยชนทบซอนใดเกดขนบอยในองคกรอะไร คอจดเสยงทระบในนโยบ�ยรวมถงคว�มแตกต�งของคว�ม รบผดชอบในก�รปฏบตต�มนโยบ�ยของผมตำ�แหนงหน�ทต�งกนควรใหเอกส�รบรรย�ยพรอมตวอย�งทชดเจนสำ�หรบก�รระบและจดก�รผลประโยชนทบซอนโดยเนนตรงทเปนจดเสยงม�กๆ เชน ก�รตดตอ ก�รรวมทำ�ง�นกบภ�คเอกชน ก�รแลกเปลยนบคล�กรกบภ�คเอกชน ก�รแปรรปก�รลดขนตอนและกระจ�ยอำ�น�จคว�มสมพนธกบเอนจโอ และกจกรรมท�งก�รเมอง เปนตน

๑๕ นอกจ�กก�รใหคว�มรแลวคว�มตนตวและเอ�ใจใสของผบรห�ร

รวมถงกลยทธก�รจดก�ร ทมประสทธภ�พจะมสวนอย�งสำ�คญในก�รชวยใหเจ�หน�ทปฏบตต�มก�รสร�งคว�มตนตวและคว�มเอ�ใจใสจะชวยในก�รแสวงห�จดเสยงและพฒน�วธก�รปองกนปญห�ทจะเกดขนตอไป

๔) ดำาเนนการเปนแบบอยาง- ก�รจดก�รผลประโยชนทบซอนทมประสทธภ�พจำ�เปนตอง

อ�ศยคว�มทมเทของผทอยในตำ�แหนงระดบบรห�รซงตองแสดงภ�วะผนำ�สนบสนนนโยบ�ยและกระบวนก�รอย�งแขงขนสนบสนนใหเจ�หน�ทเปดเผยผลประโยชนทบซอนและใหคว�มชวยเหลอแกไข ผบรห�รมคว�มสำ�คญเนองจ�กเจ�หน�ทมกจะคำ�นงถงสงทผบรห�รใหคว�มสนใจ

- ผบรห�รตอง (๑)พจ�รณ�ว�มขอมลเพยงพอทจะชว�หนวยง�นมปญห�ผลประโยชนทบซอนหรอไม (๒) ชงนำ�หนกประโยชนขององคกรประโยชนสวนบคคล และประโยชนส�ธ�รณะและพจ�รณ�ว�อะไรคอวธ ทดทสดในก�รจดก�รหรอแก ไขผลประโยชนทบซอนและ (๓)พจ�รณ�ปจจยอนๆ รวมถงระดบและลกษณะของตำ�แหนงหน�ทของเจ�หน�ททเกยวของ รวมถงลกษณะของผลประโยชนทบซอน

๕) สอสารกบผมสวนไดเสย- ประเดนสำ�คญคอภ�พลกษณขององคกรในก�รรบรของผม

สวนไดเสย เนองจ�กไมว�จะ

ส�ม�รถจดก�รกบผลประโยชนทบซอนไดดเพยงใด ถ�ผมสวนไดเสยรบร เปนตรงกนข�มผลเสยทเกดขนกเลวร�ยไมแพกน

- ก�รทำ�ง�นกบองคกรภ�ยนอกไมว�เปนเอนจโอ หรอภ�คธรกจองคกรตองระบจดเสยงของผลประโยชนทบซอนกอนและพฒน�วธปองกนไมว�เปนเรองขอมลภ�ยในหรอโอก�สก�รใชอำ�น�จหน�ท เพอผลประโยชน และตองแจงแกองคกรภ�ยนอกใหทร�บนโยบ�ยก�รจดก�รผลประโยชนทบซอนและผลทต�มม�ห�กไมปฏบตต�มนโยบ�ย เชน ยกเลกสญญ� หรอดำ�เนนก�รต�มกฎหม�ยบ�งองคกรภ�ครฐจะอ�ศยจรยธรรมธรกจเพอสอส�รเกยวกบหน�ท และคว�มพรอมรบผดทผทำ�ธรกจมกบหนสวนและผทำ�สญญ�ดวย

- นอกจ�กน ควรสอส�รแบบสองท�งกบองคกรภ�ยนอกอ�จใชวธต�งๆ เชนให มสวนรวมในก�รระบจดเสยงและรวมกนพฒน�กลไกปองกนแกไขปญห� ขอรบฟงคว�มเหนตอร�งนโยบ�ยก�รจดก�รผลประโยชนทบซอน รวมทบทวนและปรบปรงกลไกก�รแสวงห�และแกไขผลประโยชนทบซอนวธ เหล�น จะทำ�ใหไดนโยบ�ยทสอดคลองคว�มค�ดหวงส�ธ�รณะและไดรบคว�มรวมมอจ�กผมสวนไดเสยทงน ในก�รรวมกนจดก�รผลประโยชนทบซอนกบผมสวนไดเสยน องคกรภ�ครฐตองทำ�ให ก�รตดสนใจทกขนตอนโปรงใสและตรวจสอบได

๖) การบงคบใชและทบทวนนโยบาย- ระบบจดก�รผลประโยชนทบซอนตองไดรบก�รทบทวน

ประสทธภ�พสมำ�เสมอโดยสอบถ�มขอมลจ�กผใชระบบและผมสวนไดเสยอนๆ เพอใหระบบใชไดจรง และตอบสนองตอสภ�พก�รทำ�ง�น รวมถงสภ�พสงคม เศรษฐกจทเปลยนแปลง อกทงยงสร�งคว�มรสกเปนเจ�ของ

และคว�มรวมมอ นอกจ�กน ยงอ�จเรยนรจ�กองคกรอนๆ ก�รแสวงห�ก�รเรยนรเชนน ยงเปนก�รสอส�รว�องคกรมคว�มมงมนในก�รจดก�รผลประโยชนทบซอนอกดวยก�รทบทวนควรครอบคลมจดเสยงและม�ตรก�รและผลก�ร

๑๖ทบทวนหรอมก�รเปลยนแปลงตองสอส�รใหแกเจ�หน�ทผปฏบตใหเข�ใจและปรบเปลยนก�รทำ�ง�นใหสอดคลองกน โดยอ�จพฒน�ระบบสนบสนนเพอชวยพฒน�ทกษะและก�รใหคำ�ปรกษ�แกเจ�หน�ทก�รเปดเผยและร�ยง�นขอสงสยเกยวกบก�รประพฤตมชอบและก�รบรห�รทบกพรอง/อคต ของภ�ครฐเปนร�กฐ�นของคว�มถกตองเปนธรรม (integrity) และก�รยดมน ยนหยดทำ�ในสงทถกตอง

• ผเปดเผยผลประโยชน :ผเปดเผยเปนผทร�ยง�นขอมลทเปนจรงเกยวกบพฤตกรรมท

มชอบทร�ยแรงของเจ�หน�ทภ�ครฐทกระทำ�โดยมใชเพอผลประโยชนส�ธ�รณะหล�ยหนวยง�นข�ดก�รสนบสนนผเปดเผยก�รกระทำ�ผดของเจ�หน�ท โดยแทนทจะยกยองชมเชยเจ�หน�ททเปดเผยก�รประพฤตมชอบคดโกงทจรตหรอพฤตกรรมอ�ชญ�กรรมกลบวพ�กษวจ�รณท�งลบทำ�ใหสญเสยคว�มก�วหน�ในอ�ชพและแมแตสญเสยง�นหลก (core) ของก�รปกปองคมครองพย�น (whistlblowing) ใชหลกแหงคว�มรบผดชอบและก�รแสดงออกซงคว�มพรอมรบผดใหแกส�ธ�รณชน ก�รเปดเผยทเหม�ะสม คอ เมอเกดก�รทำ�ผดทร�ยแรงหรอเปนปญห�คว�มเสยงส�ธ�รณะ ก�รร�ยง�นก�รกระทำ�ผดภ�ยในองคกรหรอภ�ยนอกองคกรตอ

ส�ธ�รณชนเปนท�งเลอกทดทสดโดยเฉพ�ะเมอชองท�งภ�ยในและกระบวนก�รบรห�รภ�ยในใชก�รไมไดหรอข�ดประสทธภ�พ

• ท ำาไมการเปดเผยจงทำาไดยาก :ก�รศกษ�วจยพบว�แมจะมก�รสนบสนนมชองท�งวธก�รผลก

ดนเจ�หน�ทของรฐในก�รสบเส�ะก�รคดโกงและก�รกระทำ�ผด แตมหล�ยองคประกอบททำ�ใหก�รเปดเผยก�รกระทำ�ผดเปนเรองย�กสำ�หรบเจ�หน�ทปญห�สำ�คญ คอ ก�รขดแยงกนระหว�งคว�มเทยงตรง (Integrity) ของบคคลกบพนธะสญญ�ทมตอสวนรวม และกบคว�มภกดตอเพอนหรอองคกรซงเปนวฒนธรรมขององคกรภ�ครฐ

1 ๗

บทท ๒

การเปดเผยผลประโยชนสาธารณะ

การเปดเผยผลประโยชนสาธารณะ• ผเปดเผยผลประโยชน :ผเปดเผยเปนผทร�ยง�นขอมลทเปนจรงเกยวกบพฤตกรรมท

มชอบทร�ยแรงของเจ�หน�ทภ�ครฐทกระทำ�โดยมใชเพอผลประโยชนส�ธ�รณะหล�ยหนวยง�นข�ดก�รสนบสนนผเปดเผยก�รกระทำ�ผดของเจ�หน�ทโดยแทนทจะยกยองชมเชยเจ�หน�ททเปดเผยก�รประพฤตมชอบคดโกง ทจรตหรอพฤตกรรมอ�ชญ�กรรมกลบวพ�กษวจ�รณท�งลบทำ�ใหสญเสยคว�มก�วหน�ในอ�ชพและแมแตสญเสยง�นหลก (core) ของก�รปกปองคมครองพย�น (whistlblowing)ใชหลกแหงคว�มรบผดชอบและก�รแสดงออกซงคว�มพรอม รบผดใหแกส�ธ�รณชน ก�รเปดเผยทเหม�ะสม คอ เมอเกดก�รทำ�ผดทร�ยแรงหรอเปนปญห�คว�มเสยงส�ธ�รณะก�รร�ยง�นก�รกระทำ�ผดภ�ยในองคกรหรอภ�ยนอกองคกรตอส�ธ�รณชนเปนท�งเลอกทดทสด โดยเฉพ�ะเมอชองท�งภ�ยในและกระบวนก�รบร ห�รภ�ยในใช ก�รไมไดหรอข�ดประสทธภ�พ

• ทำาไมการเปดเผยจงทำาไดยาก :ก�รศกษ�วจยพบว�แมจะมก�รสนบสนนม ชองท�งวธก�รผลก

ดนเจ�หน�ทของรฐในก�รสบเส�ะ ก�รคดโกงและก�รกระทำ�ผด แตมหล�ยองคประกอบททำ�ใหก�รเปดเผยก�รกระทำ�ผดเปนเรองย�กสำ�หรบเจ�หน�ทปญห�สำ�คญคอ ก�รขดแยงกนระหว�งคว�มเทยงตรง (Integrity) ของบคคลกบพนธะสญญ� ทมตอสวนรวมและกบคว�มภกดตอเพอนหรอองคกรซงเปนวฒนธรรมขององคกรภ�ครฐก�รยดมนในสงถกตอง และเปนธรรม คว�มเทยงตรงสวนบคคลเปนค�นยมทเปนหลก

คณธรรมในม�ตรฐ�นท�งจรยธรรม (Code of Conduct) แตในท�งตรงกนข�มคว�มจงรกภกด เปนสญญ�ทมตอกลมคนและสงคมทใหคว�มสำ�คญว�บคคลจะผดสญญ�หรอทรยศตอเพอนไมได ในย�มจำ�เปนปจจยสำ�คญอกประก�รททำ�ใหบคคลไมกล�ร�ยง�นก�รกระทำ�ผดคอ ขอมลทเปดเผยและผเปดเผยจะตองเปนขอมลทเปนคว�มลบไดรบก�รปกปอง แตในท�งปฏบต ผเปดเผยขอมลก�รกระทำ�ผดมกไดรบก�รปฏบตในท�งตรงกนข�มก�รตดสนใจทจะเปดเผยควรจะเปนเรองพนฐ�นง�ยๆ หลกคอจะตองปฏบต อย�งโปรงใส มก�รเปดเผยก�รกระทำ�ผดพรอมทงก�รปกปองขอมลทร�ยง�นใหเกดคว�มเชอมนและไวว�งใจได

• ผเปดเผยผลประโยชน :ผเปดเผยเปนผทร�ยง�นขอมลทเปนจรงเกยวกบพฤตกรรมท

มชอบทร�ยแรงของเจ�หน�ทภ�ครฐทกระทำ�โดยมใชเพอผลประโยชนส�ธ�รณะหล�ยหนวยง�นข�ดก�รสนบสนนผเปดเผยก�รกระทำ�ผดของเจ�หน�ท โดยแทนทจะยกยองชมเชยเจ�หน�ททเปดเผยก�รประพฤตมชอบคดโกง ทจรตหรอพฤตกรรมอ�ชญ�กรรมกลบวพ�กษวจ�รณ ท�งลบ ทำ�ใหสญเสยคว�มก�วหน�ในอ�ชพและแมแตสญเสยง�น

หลก (core) ของก�รปกปองคมครองพย�น (whistlblowing) ใชหลกแหงคว�มรบผดชอบและก�รแสดงออกซงคว�มพรอมรบผดใหแกส�ธ�รณชน ก�รเปดเผยทเหม�ะสมคอเมอเกดก�รทำ�ผดทร�ยแรงหรอเปนปญห�คว�มเสยงส�ธ�รณะก�รร�ยง�นก�รกระทำ�ผดภ�ยในองคกรออหรอภ�ยนอกองคกรตอ

๑๘ส�ธ�รณชนเปนท�งเลอกทดทสดโดยเฉพ�ะเมอชองท�งภ�ยในและกระบวนก�รบรห�รภ�ยในใชก�รไมไดหรอข�ดประสทธภ�พ

• ทำาไมการเปดเผยจงทำาไดยาก :ก�รศกษ�วจยพบว�แมจะมก�รสนบสนนมชองท�งวธก�รผลก

ดนเจ�หน�ทของรฐในก�รสบเส�ะ ก�รคดโกงและก�รกระทำ�ผด แตมหล�ยองคประกอบททำ�ใหก�รเปดเผยก�รกระทำ�ผดเปนเรองย�กสำ�หรบเจ�หน�ทปญห�สำ�คญ คอก�รขดแยงกนระหว�งคว�มเทยงตรง (Integrity) ของบคคลกบพนธะสญญ�ทมตอสวนรวม และกบคว�มภกดตอเพอนหรอองคกรซงเปนวฒนธรรมขององค กรภ�ครฐ

• การสงสาสนขององคกร :องคกรจะตองขบเคลอน /ผลกดนใหเจ�หน�ทของรฐเปดเผย

พฤตกรรมทผดจรยธรรมและคดโกงว�เปนสงทภ�ครฐตองก�รและขอมลของผเปดเผยจะตองไดรบคว�มเชอมนว�ถกปกปดตองมคำ�แนะนำ� แกเจ�หน�ทว�จะบรห�รข�วส�รขอมลอย�งไร และจะจดก�รอย�งไร เมอเผชญกบกรณ เกยวกบจรยธรรมทมแนวโนมจะทำ�ใหเกดก�รกระทำ�ผด

• กฎหมาย ระเบยบ และนโยบาย :ร�กฐ�นของก�รเปดเผยก�รกระทำ�ผดม�จ�กกรอบกฎหม�ย

ม�ตรฐ�นท�งจรยธรรมรวมทงนโยบ�ยขององคกร ในม�ตรฐ�นท�งจรยธรรมจะกำ�หนดพฤตกรรมทเปนม�ตรฐ�นและขอแนะนำ�พฤตกรรมทยอมรบใหปฏบตและไมยอมรบใหปฏบต รวมทงตองมก�รร�ยง�นก�รกระทำ�ทเบยงเบนจ�กม�ตรฐ�นดวยก�รเปดเผยก�รกระทำ�ผดเพอปองกนก�รละเมดหลกคณธรรมตองมกลไกก�รร�ยง�นและก�รตรวจสอบทเปน อสระ ก�รเปดเผยก�รกระทำ�ผดภ�ยใต กฎหม�ยต�งๆ นนตองอธบ�ยไดดวยว�จะมก�รดำ�เนนก�รอย�งไร และองคกรตองแนใจว�ก�รเปดเผยจะตองไดรบก�รคมครองพย�นอย�งเตมท

• องคกรควรจะทำาอยางไร :วธทดทสดหนวยง�นตองมนโยบ�ยทชดเจนเกยวกบก�รเปด

เผยก�รกระทำ�ผดจดชองท�งอำ�นวยคว�มสะดวก สนบสนน และคมครองผเปดเผยก�รกระทำ�ผด รวมทงคนอนๆ ทจะไดรบผลกระทบวตถประสงคของก�รปกปองผเปดเผยก�รกระทำ�ผดและก�รคมครองพย�นคอ

- สนบสนนใหบคคลเปดเผยก�รกระทำ�ผด- เพอใหแนใจว�ก�รเปดเผยจะไดรบก�รจดก�รอย�งเหม�ะสม- เพอใหแนใจว�จะตองมก�รปกปองคมครองพย�นทเหม�ะ

สมในทกกรณปกตก�รร�ยง�นหรอเปดเผยก�รประพฤตมชอบจะใชก�รร�ยง�นต�มกระบวนก�รท�งก�รบรห�รซงเปนชองท�งปกต โดยส�ม�รถร�ยง�นใหกบกลมบคคลต�งๆ เชน หวหน� ผอำ�นวยก�ร เจ�หน�ทผรบผดชอบ(เชนกลมง�นคมครองจรยธรรม ) ผบรห�รระดบสง คณะกรรมก�รจรยธรรมหรอองคกรจรยธรรมภ�ยนอก ก�รร�ยง�นหรอเปดเผยก�รประพฤตมชอบนน ขอมลทเปดเผย ควรประกอบดวย

- ก�รประพฤตมชอบในหน�ทของเจ�หน�ท- ก�รบรห�รทเปนอคต หรอ (ลมเหลว)

๑๙- ก�รละเวน ละเลย เพกเฉย เลนเลอ หรอก�รบรก�รทไมเหม�ะ

สม ทำ�ใหสญเสยเงนของแผนดน

- ก�รกระทำ�ทเปนเหตใหเปนอนตร�ยตออน�มยส�ธ�รณะ คว�มปลอดภย หรออนตร�ยตอ

สงแวดลอมสวนกระบวนก�รจะแยกต�งห�กจ�กกระบวนก�รรองทกขหรอรองเรยน เชน ในกรณ ก�รขคกค�มหรอก�รดหมนเหยยดหย�มกนในททำ�ง�น องคกรควรกำ�หนดกระบวนก�รเปดเผยผลประโยชนส�ธ�รณะและประก�ศใชอย�งชดเจน

ประโยชนของกระบวนก�ร คอ บคคลจะทร�บว�เมอมคว�มจำ�เปนตองร�ยง�น/เปดเผยจะตองทำ�อย�งไร เพอใหแนใจว�หนวยง�นจะสนบสนนและปกปองกลไกจะตองเปนกลไกเชงรกตอบสนองตอก�รเปดเผยก�รกระทำ�ผดในกรอบของหนวยง�นในท�งปฏบต ตวอย�งเชน ทกคนจะตองรบรโดยทนท(อย�งเปนสญช�ตญ�ณ) ว�เมอเกดขอสงสยว�เกดก�รคดโกง ประพฤตผดควรตองร�ยง�นทนทตอหวหน�ผบงคบบญช�หรอผไดรบมอบหม�ย และผบรห�รระดบสง หรอคณะกรรมก�รจรยธรรมขององคกรก�รเปดเผยก�รกระทำ�ผดเปนสงสำ�คญและผรบร�ยง�นควรใหคำ�แนะนำ�ผเปดเผยถงก�รตรวจสอบและสงทหนวยง�นจะสนบสนนและคมครอง

เจ�หน�ทของรฐส�ม�รถเปดเผยก�รกระทำ�ผดใน ๔ กลมคอ๑) ก�รประพฤตมชอบของเจ�หน�ทต�มกฎหม�ย ปปช.๒) ก�รบรก�รทผดพล�ดโดยกระทบกบผลประโยชนของผอน๓) ก�รละเวนก�รปฏบตหน�ทหรอบรห�รโดยมชอบโดยเจ�

หน�ทของรฐ องคกรของรฐหรอ ผรบจ�งจ�กรฐเปนผลใหงบประม�ณถกใชสญเปล�

๔) ก�รกระทำ�ของบคคลเปนผลใหเกดอนตร�ยตอสขภ�พ คว�มปลอดภยกบส�ธ�รณะหรอกระทบตอสงแวดลอม

ก�รเปดเผยก�รกระทำ�ผดบ�งประเภทอ�จจะไมไดรบก�รคมครอง เชน ก�รเปดเผยตอสอมวลชนก�รเปดเผยทกอใหเกดคำ�ถ�มตอคว�มเปนธรรมของรฐบ�ล ก�รเปดเผยนโยบ�ยของหนวยง�นหรอ ก�รเปดเผยเพอหลกเลยงก�รถกลงโทษท�งวนย

นโยบ�ยและกระบวนก�รในก�รเปดเผยจะตองครอบคลม :- เนอห�ในก�รเปดเผย- ก�รเปดเผยจะทำ�ไดทไหน เมอไร และอย�งไร- ใครบ�งทจะเปนผเปดเผย- เปดเผยตอใคร- เครองมอทดสอบและก�รตรวจสอบก�รเปดเผย- กลไกในก�รสนบสนนและปกปอง- กระบวนก�รตรวจสอบ- บทบ�ทในก�รบรห�รและคว�มรบผดชอบ

๒๐

• การใหความสำาคญกบการรายงานและวธการงานทยดหยน

ม�ตรฐ�นท�งจรยธรรมตองกำ�หนดใหเจ�หน�ททกคนเปดเผยขอสงสยเกยวกบก�รคดโกงหรอก�รใหบรก�รทไมเปนธรรมก�รจดก�รเกยวกบก�รร�ยง�นควรยดหยน เชน ก�รร�ยง�นตอผบงคบบญช�หรอเจ�หน�ทผรบผดชอบ หรอคณะกรรมก�รจรยธรรม ทส�ม�รถไปพบปะหรอร�ยง�นไดนอกสถ�นท หรอร�ยง�นตอองคกรอสระ เชน ปปช. ปปท. ผตรวจก�รแผนดน

• การผลกดนใหเปนรปธรรมในทางปฏบต

หนวยง�นตองรบผดชอบในท�งปฏบตใหก�รเปดเผยผลประโยชนส�ธ�รณะไดรบก�รคมครองอย�งเชอมนไดและขอมลบคคลตองเกบเปนคว�มลบ ปกตหนวยง�นตองพฒน�นโยบ�ย/กระบวนก�รในก�รใหคำ�แนะนำ�ตอผบรห�รใหตระหนกในคว�มสำ�คญสนบสนนและปกปองคมครองพย�น และควรมก�รอบรมพเศษแกหวหน�และผบงคบบญช�

• เบองหลงความสำาเรจประสทธภ�พในก�รเปดเผยก�รกระทำ�ผดทดทสดคอ

วฒนธรรมก�รยดถอคว�มถกตองขององคกรองคกรทมพฤตกรรมจรยธรรมและคว�มรบผดชอบ รวมทงใหคว�มสำ�คญกบก�รปองกนปร�บปร�มก�รประพฤตมชอบทชดเจนจะทำ�ใหเกดบรรย�ก�ศจรยธรรมเชงบวก วฒนธรรมเกดจ�กก�รเสรมสร�งก�รเปดเผยผลประโยชนส�ธ�รณะ ก�รปกปองพย�นและภ�วะผนำ�ตอคว�มสำ�คญในก�รเปดเผยก�รกระทำ�ผดของเจ�หน�ทและผลกดนก�รเปดเผยอย�งแขงแกรง

ก�รปกปองสทธของบคคลใดๆ ทเกยวของกบก�รเปดเผยเปนเรองทสำ�คญม�กหนวยง�นจะ ตองพสจนใหไดว�จะใหก�รดแลอย�งเหม�ะสมมก�รบรห�รกระบวนก�รอย�งเท�เทยมซงจะทำ�ใหเจ�หน�ทเกดคว�มเชอมนและพฒน�คว�มรบผดชอบในก�รร�ยง�น

• ดชนวดความสำาเรจ พจ�รณ�ไดจ�ก

- มเจ�หน�ทผรบผดชอบโดยตรงหรอมเครอข�ยสนบสนน- มโปรแกรมเฉพ�ะสำ�หรบก�รสนบสนนภ�ยในองคกรและก�ร

ปกปองคมครอง- ใหก�รฝกอบรมก�รตรวจสอบสบสวนแกเจ�หน�ทผรบผด

ชอบ

- ก�รใหคำ�ปรกษ�แนะนำ�หรอก�รสนบสนนท�งจตใจ/อ�รมณแกผเปดเผยผลประโยชนส�ธ�รณะ

- มเครอข�ยสนบสนนอย�งไมเปนท�งก�รผ�นก�รพบปะ สนทน�กบผเปดเผยคนอนๆและหวหน�ส�ยง�น

•บทบาทสำาคญของการบรหารผบรห�รระดบล�งมบทบ�ทสำ�คญตอกระบวนก�รเปดเผย

ขอมลส�ธ�รณ ะ ( Public Information Disclose : PID) ชวยใหเกดคว�มตระหนกรขององคกรและใหเหนว�ไมเปนอปสรรคในก�รร�ยง�นของผเปดเผย ผอำ�นวยก�รจะเปนผไดรบขอมลและจดก�รกบก�รรองเรยนทเกยวของกบผลก�รตรวจสอบ และรบผดชอบโดยตรงตอผลทจะเกดตอทมง�น บทบ�ทสำ�คญทสดทได จ�กก�รวจย คอก�รปรบเปลยนทศนคตของข�ร�ชก�รตอก�รร�ยง�น

๒๑สมพนธภ�พระหว�งเจ�หน�ทหลงจ�กร�ยง�นก�รกระทำ�ผด

และภ�วะผนำ�เปนเรองสำ�คญม�กในก�รสร�งบรรย�ก�ศในททำ�ง�นผบรห�รจะตองส�ม�รถค�ดก�รณ ก�รตอบสนองของข�ร�ชก�รและผลทเกดขนจ�กก�รตรวจสอบต�งๆ

ผอำ�นวยก�รและเจ�หน�ทตองไมคกค�มหรอทำ�ใหผเปดเผยผลประโยชน ส�ธ�รณกล�ยเปนเหยอ เจ�หน�ทผรบผดชอบตองปกปองและรกษ�คว�มเชอมนใหแกบคคลทเปดเผยหรอผ ตองสงสยในก�รเปดเผยใหคว�มเชอมนว�ขอมลทไดจะเปนคว�มลบซงเปนปจจยทสำ�คญตอก�รลด

แรงตอต�นห�กสงทเปดเผยบ�งสวนหรอทงหมดรวไหลออกไปเปนสงสำ�คญทตองเข�ไปจดก�รโดยเรวเพอลดปฏกรย�ท�งลบและปองกนผตอต�นเท�ทจะทำ�ได

บทบ�ทอนๆคอ- ลดคว�มเครยดของผเปดเผยและสนบสนนในท�งทเหม�ะสม

แกผเปดเผย- ปรบกลยทธก�รบรห�รคว�มเสยงเพอจดก�รกบสงทจะเกด

จ�กก�รเปดเผย- พฒน�โครงสร�งผนำ�แกลกนองททำ�ง�น ขณะมก�รตรวจ

สอบ- ทำ�ง�นอย�งใกลชดรวมกบเจ�หน�ททรบผดชอบหรอกลม

ง�นคมครองจรยธรรมเพอใหแนใจว�ไดรบก�รสนบสนนและปองกนพย�นทด

- ปกปองขอมลทเกยวของกบก�รเปดเผยทเปนหลกฐ�น- ใหเวล�และขอมลทยอนกลบตอทกฝ�ยทเกยวของผบรห�รจะตองส�ม�รถจดก�รกบบคคลทตอต�นก�รเปดเผย

และเจ�หน�ทโดยใหคำ�ปรกษ�แนะนำ�ลกนองไมใหทำ�ผดและตนตวตอก�รรบรตอก�รกระทำ�ผด ก�รคดโกงและทจรตทอ�จเกดขนและตรวจ สอบขอมลอย�งระมดระวงตองแสดงบทบ�ทอย�งยตธรรมเปนกล�งไมเข�ไปมสวนไดสวนเสยแลตรงไปตรงม�ไมว�จะย�กเพยงไร

ผบรห�รตองทำ�ใหผเปดเผยมนใจตงแตแรกในขณะร�ยง�นว�จะไดรบก�รปฏบตอย�งเปนคว�มลบ เชอมนในกระบวนก�รเปดเผยและผลทเกดจ�กก�รเปดเผยขอมลทไดรบจ�กผเปดเผยจะตองเปนเอกส�รทสมบรณ ห�กมก�รร�ยง�นดวยว�จ�จะตองสรปร�ยละเอยดเปนเอกส�รผบรห�รจะตองระงบไมให ก�รกระทำ�ใดๆ ของตนเข�ไปก�วก�ยมอทธพลตอ

ก�รตรวจสอบหรอทำ�ใหผอนรบรไดว�ทำ�เพอประโยชนสวนตนหรอทำ�ใหรบร ไดว�มอทธพลตอก�รตรวจสอบ

• การพฒนำาการตระหนกรและทกษะการรสนบสนนจดโปรแกรมก�รพฒน�ข�ร�ชก�ร เพอใหตระหนกในคว�ม

สำ�คญและผลกดนใหเกดทศนคตท�งบวกตอก�รเปดเผยขอมล โดยอธบ�ยว�ทำ�ไมตองเปดเผย และอะไรจะเกดขนเมอข�ร�ชก�รเปดเผยก�รกระทำ�ผดจดใหมก�รฝกอบรม /พฒน�ก�รตดสนใจเชงจรยธรรม (ethical decision making) แกข�ร�ชก�ร หรอเมอข�ร�ชก�รไดเลอนตำ�แหนงเปนหวหน� /ผบรห�รรวมทงตองไดรบก�รฝกอบรมทกษะเฉพ�ะในก�รบ ขอรองเรยน ก�รร�ยง�นก�รเปดเผยและจดก�รกบก�รเปดเผยขอมลรวมทงทกษะในก�รสนบสนนและปกปองคมครองพย�น

๒๒

• เปาหมายเพอการบรหารจดการทด (Best- practice target)

- หนวยง�นควรสร�งกลไกในก�รสนบสนนและปกปองคมครองผเปดเผยขอมลมนโยบ�ยและกระบวนก�ร เพอลดกฎเกณฑทม�กเกนไปและสงเสรมใหคนกล�เปดเผย และร�ยง�นขอสงสยเกยวกบก�รบรห�รทไมเปนธรรมหรอก�รคดโกงและก�รทจรต

- จดกลไกสนบสนน (robust support) เพอลดก�รร�ยง�นและก�รรบรทผดพล�ดใหคำ�ปรกษ� ก�รเปดเผยพฤตกรรมก�รกระทำ�ผดทเหม�ะสม และปกปองก�รตอต�นทจะมตอผเปดเผย

- โครงสร�งก�รร�ยง�นหรอเปดเผยผลประโยชนส�ธ�รณะ ควรเหม�ะสมกบโครงสร�ง

ธรรมช�ตและขน�ดขององคกร- นโยบ�ยโครงสร�งและกระบวนก�รเปดเผยขอมลส�ธ�รณะ

ตองไดรบทร�บโดยทวกน- มหลกสตรก�รฝกอบรมเพอใหแนใจว�ก�รเปดเผยขอมล

ส�ธ�รณะจะไดรบก�รปฏบตอย�งเหม�ะสมกบผบรห�ร ผบงคบบญช� ข�ร�ชก�รทวไป เพอใหปฏบตหน�ทเปนไปอย�งมประสทธภ�พ

๒๓

บทท ๓การให - การรบของขวญและผลประโยชน

การให - การรบของขวญและผลประโยชนหลกก�รและแนวคดนส�ม�รถประยกตใชประกอบก�รดำ�เนน

ก�รต�มนโยบ�ยก�รใหและรบของขวญและผลประโยชนของข�ร�ชก�รพลเรอนและเจ�หน�ทภ�ครฐ ในประมวลจรยธรรมข�ร�ชก�รพลเรอน ขอบงคบว�ดวยจรรย�ข�ร�ชก�รของสวนร�ชก�รต�มพระร�ชบญญตระเบยบข�ร�ชก�รพลเรอนพ .ศ. ๒๕๕๑ และประก�ศคณะกรรมก�รปองกนและปร�บปร�มก�รทจรตแหงช�ต เรองหลกเกณฑก�รรบทรพยสนหรอประโยชนอนใดโดยธรรมจรรย�ของเจ�หน�ทของรฐ พ.ศ.๒๕๔๓

• เจตนารมณเนองจ�กคว�มเชอถอไวว�งใจของประช�ชนตอก�รปฏบตง�น

ของข�ร�ชก�รและเจ�หน�ทภ�ครฐว�จะตองตดสนใจและกระทำ�หน�ท โดยยดผลประโยชนส�ธ�รณะเปนหลกปร�ศจ�กผลประโยชนสวนบคคล ห�กข�ร�ชก�รและเจ�หน�ทภ�ครฐคนใดรบของขวญและผลประโยชน ททำ�ใหมอทธพลตอก�รตดสนใจและก�รกระทำ�หน�ทถอว�เปนก�รประพฤตมชอบยอมทำ�ล�ยคว�มเชอถอไวว�งใจของประช�ชนกระทบตอคว�มถกตองชอบธรรมทองคกรภ�ครฐยดถอในก�รบร ห�รร�ชก�รรวมทงกระทบตอกระบวนก�รปกครองในระบอบประช�ธปไตย

• อะไรคอของขวญและประโยชนอนใดทใชในความหมายน

- ของขวญและประโยชนอนใด หม�ยถง สงใดๆ หรอบรก�รใดๆ (เงน ทรพยสน สงของ

บรก�รหรออนๆทมมลค�) ทข�ร�ชก�รและเจ�หน�ทภ�ครฐใหและหรอไดรบทนอกเหนอจ�กเงนเดอน ร�ยไดและผลประโยชนจ�กก�รจ�งง�นในร�ชก�รปกต

- ของขวญและผลประโยชนอนใดส�ม�รถตค�ตร�ค�เปนเงนหรออ�จไมส�ม�รถตค�ต

ร�ค�ได- ของขวญทส�ม�รถคดร�ค�ได (Tangible gifts) หม�ย

รวมถงสนค�บรโภคคว�มบนเทงก�รตอนรบใหทพกก�รเดนท�งอปกรณ เครองใช เชนตวอย�งสนค�บตรของขวญเครองใชสวนตวบตรกำ�นลบตรลดร�ค�สนค�หรอบรก�รและเงนเปนตน

- ของขวญและประโยชนอนใดทคดเปนร�ค�ไมได ( Intangible gifts and benefits )

หม�ยถงสงใดๆหรอบรก�รใดๆทไมส�ม�รถคดเปนร�ค�ทจะซอข�ยได อ�ท เชนก�รใหบรก�รสวนตวก�รปฏบตดวยคว�มชอบสวนตนก�รเข�ถงประโยชน หรอก�รสญญ�ว�จะให หรอก�รสญญ�ว�จะไดรบประโยชนม�กกว�คนอนๆ

ร�ยละเอยดตอจ�กนเปนขอเสนอแนะในก�รพจ�รณ�เกยวกบก�รให -รบของขวญและหรอผลประโยชนอนใดในท�งปฏบต

๒๔

• เราจะจดการอยางไรก�รจะรบของขวญและหรอผลประโยชน ใดๆ ม ๓ คำ�ถ�มทใช

ในก�รตดสนใจว�จะรบหรอไมรบของขวญและหรอผลประโยชนคอ

๑) เร�ควรรบหรอไม๒) เร�ควรร�ยง�นก�รรบหรอไม๓) เร�ส�ม�รถเกบไวเปนของตนเองไดหรอไม

๑. เราควรรบหรอไมต�มหลกก�รท�งจรยธรรมแมว�เร�จะไมควรรบ แตมหล�ย

โอก�สทเร�ไมส�ม�รถปฏเสธไดหรอเปนก�รรบในโอก�สทเหม�ะสมต�มขนบธรรมเนยมประเพณวฒนธรรมหรอใหกนต�มม�รย�ททปฏบตกนในสงคม อย�งไรกต�มมหล�ยโอก�สทไมเปนก�รเหม�ะสมอย�งยงทจะรบ

๑) ถ�เปนก�รใหเงนท�นจะตองปฏเสธไมว�จะเปนโอก�สใดๆ ก�รรบเงนสดหรอสงใดๆทส�ม�รถเปลยนกลบม�เปนเงน เชน ลอตเตอร หน พนธบตร เปนก�รฝ�ฝนประมวลจรยธรรมและอ�จเข�ข�ยก�รรบสนบน

ก�รถกเสนอสงใดๆนอกเหนอจ�กเงนนนสงทควรนำ�ม�เปนเหตผลในก�รตดสนใจคอ

- ทำ�ไมเข�จงเสนอให เชน ใหแทนคำ�ขอบคณก�รเสนอใหมผลตอก�รตดสนใจในก�รปฏบตตนหรอไม

- คว�มประทบใจของท�นตอของขวญและหรอผลประโยชนทจะสงผลตอก�รทำ�ง�นในอน�คต

ถ�ท�นทำ�ง�นอยในกลมเสยงออนไหวหรออยในข�ยทตองไดรบคว�มไวว�งใจเปนพเศษ เชน ง�นตรวจสอบภ�ยในและง�นตรวจคณภ�พต�งๆ ก�รจดซอจดจ�ง ก�รออกใบอนญ�ตหรอก�รอนมต/อนญ�ตต�งๆ ฯลฯ ท�นจะตองปฏบตต�มนโยบ�ยและหลกจรยธรรมเรองน ม�กกว�บคคลกลมอน

๒) ก�รรบกอใหเกดก�รขดแยงระหว�งผลประโยชนสวนตนและสวนรวมหรอไม ห�กก�รรบกอใหเกดคว�มขดแยงระหว�งผลประโยชนสวนตนและผลประโยชนส�ธ�รณะ แลวผลประโยชนสวนตนทไดรบกล�ยเปนมอทธพลตอก�รปฏบตหน�ทร�ชก�ร หรอกอใหเกดขอสงสยตอส�ธ�รณชนว�เปนก�รประพฤตโดย มชอบ

๒๕ก�รขดแยงระหว�งผลประโยชนสวนตนและสวนรวมเปนตว

กระตนใหเกดก�รประพฤตมชอบ และก�รทจรตคอรรปชน ในแตละสวนร�ชก�รควรกำ�หนดนโยบ�ยก�รรบของขวญและผลประโยชนของตนเอง โดยสวนร�ชก�รทอยในกลมปฏบตหน�ททเสยงตอก�รประพฤตมชอบควรกำ�หนดนโยบ�ยด�นนอย�งเครงครดม�กกว�หนวยง�นอนๆ

ไมว�ของขวญและหรอผลประโยชนนนจะมค�เพยง

เลกนอยกไมควรรบ เพร�ะกอใหเกดคว�มรสกผกพน

หรอพนธะกบผให และอ�จกอใหเกดคว�มเสอม

ศรทธ�ตอประช�ชน

หลกก�รก�รปฏบตง�นในภ�ครฐอยบนพนฐ�นทว� ก�รกระทำ�“และก�รตดสนใจใดๆจะตองกระทำ�ดวยคว�มเปนกล�งปร�ศจ�กก�รมสวนไดสวนเสยในก�รใหบรก�รและปกปองผลประโยชนขอสงคมไทยโดยรวม”

ดงนน องคกรหรอบคคลใดๆ ไมควรใชของขวญหรอผลประโยชนม�แสวงห�คว�มชอบผลประโยชนใหกบองคกรของตนหรอตนเองเหนอองคกรหรอบคคลอนทำ�ใหเกดคว�มสนคลอนคว�มเชอถอไวว�งใจทประช�สงคมมตอภ�ครฐและทำ�ใหเกดคว�มไมเปนธรรมในสงคมประก�รสำ�คญ สม�ชกทงหมดในสงคมตองไดรบก�รปฏบตอย�งเปนธรรมภ�ยใตระบอบประช�ธปไตย ข�ร�ชก�รและเจ�หน�ทภ�ครฐมพนธะผกพนทจะตองปฏบตง�นอย�งเปนธรรมโดยกระทำ�และแสดงออกโดยยดม�ตรฐ�นคว�มโปรงใส คว�มพรอมรบผดชอบ และแสดงพฤตกรรมทถกตอง เทยงธรรม ตลอดเวล�ทมอ�ช พรบข�ร�ชก�รไมว�ของขวญและหรอผลประโยชนนนจะมค�เพยงเลกนอยกไมควรรบ เพร�ะกอใหเกดคว�มรสกผกพนหรอพนธะกบผให และอ�จกอใหเกดคว�มเสอมศรทธ�ตอประช�ชน

๒.เราตองรายงานหรอไมก�รร�ยง�นก�รรบของขวญและหรอผลประโยชนตดสนจ�ก

หลกก�รตอไปน๑ ) ธรรมช�ตของผ ให : พจ�รณ�ต�มกฎหม�ยกฎ ระเบยบท

เกยวของ เชน ประก�ศคณะกรรมก�รปองกนและปร�บปร�มก�รทจรตแหงช�ต รวมทงนโยบ�ยของหนวยง�น เชน ก�รห�มรบของขวญหรอประโยชนจ�กคสญญ�/องคกรหรอบคคลทกำ�ลงจะม�ทำ�ก�รค� ก�รสญญ�ว�จะให - รบกบองคกรหรอบคคลทจะขอทำ�ใบอนญ�ตหรอรบก�รตรวจสอบด�นต�งๆ ฯลฯ หนวยง�นควรกำ�หนดนโยบ�ย ด�นนใหเครงครดและมกระบวนก�รทชวย

ใหข�ร�ชก�รและเจ�หน�ทภ�ครฐส�ม�รถจดก�รเรองนไดอย�งเหม�ะสมก�รร�ยง�นก�รรบของขวญและหรอผลประโยชนใดๆตองมก�รลงทะเบยนรบอย�งเปนท�งก�ร

๒) บทบ�ทหน�ทของท�นในองคกร : ถ�ข�ร�ชก�รนนๆ ทำ�ง�นในขอบข�ยทออนไหวและตองก�รคว�มเชอถอไวว�งใจเปนพเศษ และหรอกลมทเกยวกบก�รไดประโยชนหรอเสยประโยชน ทงจ�กระดบองคกร และระดบบคคล อ�ท เชน ง�นตรวจสอบ ง�นจดซอจดจ�ง ก�รให ใบอนญ�ต /ยดใบอนญ�ต ฯลฯ ควรใหแนใจทสดว�ตวท�นและองคกรมคว�มเทยงธรรมและจะไมถกตงขอสงสย แมว�

หนวยง�นของท�นมไดกำ�หนดนโยบ�ยเกยวกบก�รห�มรบของขวญหรอผลประโยชน ใดๆ และมไดกำ�หนดให ร�ยง�นก�รรบของขวญและผลประโยชนท�นควรดำ�รงคว�มถกตองดวยก�รร�ยง�นหรอปฏเสธทจะรบของขวญและหรอผลประโยชนนนๆ

หลกก�รกำ�หนดว�ของขวญและผลประโยชน อนใดควรตองร�ยง�นหรอไม ควรจะตองใหองคกรเกบรกษ�ไว หรอไม หรอควรตกเปนของข�ร�ชก�ร ใหเทยบกบค�ต�มร�ค�ตล�ดโดยตองมค�นอยกว�๓,๐๐๐ บ�ท ทงน ใหปฏบต ต�มประก�ศคณะกรรมก�รปองกนและปร�บปร�มก�รทจรตแหงช�ต เรองหลกเกณฑก�รรบทรพยสนหรอประโยชนอนใดโดยธรรมจรรย�ของเจ�หน�ทของรฐ พ.ศ.๒๕๔๓

๒๖

แนวพจารณาในการปฏบต

- ของขวญทงหมดทมค�ท�งวฒนธรรมหรอประวตศ�สตร เชน ง�นศลปะพระพทธรป

เครองประดบโบร�ณ ฯลฯ แมจะมขน�ดเลกหรอเปนเรองเลกนอย ของขวญนนๆ ยอมเปนทรพยสนขององคกรไมว�จะมค�ร�ค�เท�ใด

- ของขวญหรอผลประโยชนทไดรบเมอเทยบกบร�ค�ตล�ด มค�นอยกว� ๓,๐๐๐ บ�ท ไม

ตองร�ยง�นและอ�จเกบเปนของตนเองได- ของขวญหรอผลประโยชนใดๆเมอเทยบกบร�ค�ตล�ดมค�

เกน ๓,๐๐๐ บ�ท ตองร�ยง�นหนวยง�นและลงทะเบยนไว- ถ�ของขวญหรอผลประโยชน ทม ค�ท�งก�รตล�ดระหว�ง

๓,๐๐๐ - ๑๕,๐๐๐ บ�ทและเจ�หน�ทมคว�มจำ�เปนตองรบใหองคกรโดยหวหน�สวนร�ชก�รตดสนว� สมควรใหข�ร�ชก�รหรอเจ�หน�ทของรฐคนนนๆรบทรพยสนดงกล�วหรอไม

- ถ�ของขวญหรอผลประโยชนทมค�ท�งก�รตล�ดม�กกว� ๑๕,๐๐๐ บ�ท ใหสงมอบเปน

ทรพยสนขององคกร เพอใชประโยชนส�ธ�รณะและหรอต�มคว�มเหม�ะสม องคกรอ�จพจ�รณ�อนญ�ตใหข�ร�ชก�รหรอเจ�หน�ทของรฐผนนเกบรกษ�ของไวเปนกรณ ไป เชน ของขวญในก�รย�ยหนวยง�นในขณะดำ�รงตำ�แหนงเดม ของขวญในโอก�สเกษยณอ�ยร�ชก�รหรอล�ออกจ�กง�นของขวญหรอผลประโยชนทเพอนรวมง�นใหเมอเจบปวยฯลฯ

- ถ�ในปงบประม�ณใดๆคณค�รวมของขวญและหรอผลประโยชนทไดรบจ�กผใหคน

เดยวกนกลมเดยวกนหรอผใหมคว�มสมพนธกนหล�ยๆครง เมอรวมกนทงปมค�ม�กกว� ๓,๐๐๐ บ�ทตองร�ยง�นของขวญหรอผลประโยชนแตละอย�งทไดรบ

- ถ�ในปงบประม�ณใดๆไดของขวญและหรอผลประโยชนจ�กผรบบรก�ร แมจะต�งคน

ต�งกลมเพอเปนก�รขอบคณในก�รใหบรก�รทด แตเมอรวมกนแลวมค�ม�กกว�ส�มพนบ�ทตองร�ยง�นของขวญหรอผลประโยชนแตละอย�งนน

- ของขวญและหรอผลประโยชนใดๆ ทไดรบ เพอเปนก�รขอบคณ จ�กผรบบรก�ร

(ประช�ชนองคกรเอกชน ) ทไดอย�งสมำ�เสมอบอยครงอ�จทำ�ใหเกดขอสงสยจ�กประช�ชนว�มอทธพลบดเบอนกอใหเกดอคตในก�รใหบรก�รของข�ร�ชก�รหรอเจ�หน�ทภ�ครฐหรออ�จกอใหเกดคว�มรสกชอบและค�ดหวงว�จะไดรบของขวญและหรอผลประโยชนเมอมผม�รบบรก�รควรปฏเสธก�รรบ

- เงนสดหรอสงใดๆทส�ม�รถเปลยนเปนเงนได (ตวอย�งเชน หน พนธบตร ลอตเตอร)

ตองปฏเสธไมรบไมว�จะอยในสถ�นก�รณใดๆ) ๓. เราจะเกบรกษาไวเองไดหรอไม

๑) ปกตส�ม�รถเกบรกษ�ไวเองห�กมค�ไมเกน ๓,๐๐๐ บ�ท๒) ห�กม ร�ค�ท�งก�รตล�ดระหว�ง ๓,๐๐๐ ๑๕– ,๐๐๐ บ�ท

สวนร�ชก�รตองพจ�รณ�ตดสนว�ข�ร�ชก�รหรอเจ�หน�ทภ�ครฐนนๆจะเกบไวเองไดหรอไม

๓) ห�กร�ค�ม�กกว� ๑๕,๐๐๐ บ�ท จะตองใหเปนทรพยสนของสวนร�ชก�รและสวน

ร�ชก�รพจ�รณ�ตดสนว�จะใชประโยชนอย�งไร๒๗

๔. การฝาฝนกฎนมโทษอยางไรก�รฝ�ฝนนโยบ�ยว�ดวยก�รรบของขวญหรอผลประโยชนนน

และพรอมฝ�ฝนก�รปฏบต ต�มประมวลจรยธรรมอ�จถกลงโทษตกเตอน ตดเงนเดอนจนกระทงถงไลออกขนกบคว�มร�ยแรงของก�รฝ�ฝนนอกจ�กนนห�กก�รรบของขวญหรอผลประโยชนนนๆ เข�ข�ยก�รรบสนบน ฉอฉลทจรต และส�ม�รถพสจนไดว� ข�ร�ชก�รและหรอเจ�หน�ทภ�ครฐนนๆรบของขวญหรอผลประโยชน ซงมผลตอคว�มเปนธรรมกอใหเกดผลประโยชนแกผใหโดยมชอบ ห�กถกตดสนว�ผดจรงผมสวนเกยวของทกคนอ�จมสวนรวมในก�รรบโทษท�งอ�ญ�ดวย

• การรบของขวญและผลประโยชน : กญแจแหงความเสยง

ก�รรบของขวญและผลประโยชนใดๆเปนส�เหตใหส�ธ�รณชนรบรว�มก�รปฏบตอย�งมอคต มอทธพลตอก�รตดสนใจในก�รปฏบตหน�ทร�ชก�รกอใหเกดก�รทำ�ล�ยคว�มเชอถอศรทธ�ของประช�ชนตอภ�ครฐและตอข�ร�ชก�ร

กญแจแหงคว�มเสยง ๒ ประก�รทสำ�คญคอ๑. คว�มพย�ย�มทจะหลบเลยงกฎเกณฑ โดยตค�ร�ค�ของ

ขวญและหรอผลประโยชนนอยกว�คว�มเปนจรง ก�รตค�ร�ค�ตำ�กว�คว�มเปนจรงนน บคคลอ�จจงใจตนเองหรอจงใจผอนใหคดว�ของขวญและหรอผลประโยชนนนๆมค�ตำ�กว�ทเปนจรง เพอหลกเลยงก�รร�ยง�นก�รกระทำ�ดงกล�วนบว�เปนก�รคดโกงและหลอกลวงซงเข�ข�ยฝ�ฝนประมวลจรยธรรม

๒. ก�รเพกเฉยมองข�มคว�มผดและละเลยตอผลทเกดขน

ก�รรบของขวญและหรอผลประโยชน ใดๆ อ�จทำ�ใหตดเปนนสยอย�งรวดเรวและกอใหเกดคว�มค�ดหวงเสมอว�จะไดรบของขวญและหรอผลประโยชนใดๆ ในก�รปฏบตหน�ทร�ชก�รทำ�ใหเกดคว�ม รสกชอบหรออย�กปฏบตตอผรบบรก�รหรอผรบง�น รบจ�ง – - รบเหม� ฯลฯ ทเปนผใหของขวญและหรอผลประโยชน โดยอทธพลของคว�มชอบหรอประโยชนตอบแทนทไดรบทำ�ใหมก�รปฏบตตอบแทนเกนกว�ม�ตรฐ�นทกำ�หนด

ในสถ�นก�รณ เชนนผรบจ�ง ผรบเหม�และหรอผรบจดซออ�จรบรผดพล�ดและเข�ใจว�ก�รรบจ�งต�งๆไมตองทำ�ในระดบม�ตรฐ�นหรอลดคณค�ก�รบรก�ร

นอกจ�กนนห�กเกดก�รปฏบตเปนวฒนธรรมก�รทำ�ง�นขององคกรข�ร�ชก�รและหรอเจ�หน�ทของรฐจะมพฤตกรรมเคยชนกบ ก�รรบร�งวล จ�กก�รปฏบต“ ”หน�ทและละเวนก�รปฏบตหน�ทโดยคว�มรบผดชอบซงจดไดว�เปน ก�รรบสนบน

ก�รแสวงห�เหตผลเพอบดเบอนคว�มจรงมแนวโนมทเปนไปไดม�กทเร�จะรบของขวญและผลประโยชน โดยเฉพ�ะสงทถกใจเร�บคคลอ�จสงสยว�ก�รรบของขวญและหรอผลประโยชนใดๆ ถอไดว�เปนคว�มผดแตผรบมกจะห�เหตผลเข�ข�งตนเองดงน

“ฉนรว�ไมควรรบของดงกล�ว แตดวยม�รย�ทจงไมกล�จะปฏเสธนำ�ใจหรอห�กไมรบจะเปนก�รทำ�ล�ยสมพนธภ�พระหว�งผใหกบองคกรหรอกบตนเอง”

“คนอนๆกทำ�เชนน ทำ�ไมฉนจะทำ�บ�งไมได ”๒๘

“ดซฉนอทศเวล�นอกเวล�ร�ชก�รทำ�ง�น ดงนนมนเปนก�รยตธรรมทเร�จะไดร�งวล

ผลประโยชนพเศษบ�ง”“เพร�ะฉนเปนคนพเศษจรงๆ ดงนนผบงคบบญช�จงชมฉน

และเปนเรองธรรมด�ทฉนมกเปนคนแรกเสมอทไดรบโอก�สใหไปฝกอบรม/สมมน�”

“มนเปนแคตวอย�งฟรใหทดลองใชและฉนกไมคดว�หนวยง�นของฉนจะสงสนค�ชนดนแมว�ฉนจะใหคำ�แนะนำ�กต�ม”

“ฉนไมเหนมกฎ ระเบยบใดๆ เกยวกบก�รใหของขวญ ดงนนฉนกไมไดฝ�ฝนกฎเกณฑใดๆ”ท�นตองระลกอยเสมอว�เหตผลทท�นใชกล�วอ�งเชนน ไมส�ม�รถปกปองท�นจ�กก�รถกดำ�เนนก�รท�งวนย ห�กก�รกระทำ�ของท�นเปนก�รกระทำ�ทมชอบ

สถานการณตวอยาง หนวยง�นภ�ครฐหนง สงนกทรพย�กรบคคลททำ�หน�ทจดซอจดจ�ง (HR procurement) ใหเข�รวมสมมน�ด�นทรพย�กรบคคล เจ�หน�ทผนนไดรบร�งวลมลค� ๗,๐๐๐ บ�ท จ�กก�รเปนผเข�รวมสมมน�ทมบคลกเปน personnel planner ซงบรจ�คโดยโรงง�นผลตสนค�ทเปนคค�กบหนวยง�น เจ�หน�ทไดเกบของร�งวลนนไวโดยไมไดร�ยง�นหนวยง�นเนองจ�กคดว�เปนร�งวลทตนชนะจ�กก�รเข�รวมกจกรรมก�รสมมน�

ผบงคบบญช�ตระหนกถงคว�มหม�ยทอ�จแอบแฝงม�จ�กก�รใหและตดสนใจว�จะตองมก�รร�ยง�นของร�งวลนนและลงทะเบยนเปนของหนวยง�น โดยใหเหตผลว�ก�รปร�กฏตวของเข�ในก�รเข�รวมสมมน�เปน

๒๙

โมเดลสำาหรบการตดสนใจประเดนการตดสนใจ

เจตนารมณ : อะไรเปนเจตน�ของก�รใหของขวญและหรอ ผลประโยชน

กฎระเบยบ : มกฎระเบยบหรอนโยบ�ยอะไรทเกยวกบก�รให ของขวญและหรอผลประโยชน

ความเปดเผย : มก�รเปดเผยตอส�ธ�รณชนเพยงใด

คณคา : ของขวญและหรอผลประโยชนมค�ร�ค�เท�ใด

หลกจรยธรรม : มหลกจรยธรรมทเกยวกบก�รรบของขวญหรอไมและมอะไรบ�ง

อตลกษณ : ผใหมอตลกษณเพออะไร

เวลาและโอกาส : เวล�และโอก�สในก�รใหคออะไร

บทสรปคว�มเชอถอไวว�งใจ และจรยธรรมเปนร�กฐ�นของก�รบรห�ร

ภ�ครฐทด เมอท�นเปนข�ร�ชก�รและหรอเจ�หน�ทภ�ครฐไมว�จะสงกดหนวยง�นใด ท�นถกค�ดหวงใหปฏบตหน�ทและตดสนใจโดยปร�ศจ�กอคต ท�นถกค�ดหวงไมใหแสวงห�ร�งวลหรอผลประโยชนในรปแบบใดๆ นอกเหนอจ�กเงนเดอนและผลประโยชนทรฐจดให แมว�นโยบ�ยของหนวยง�นหล�ยแหงจะอนญ�ตใหรบของขวญได ซงถอว�เปนของทระลกในโอก�สทเหม�ะสม แตอย�งไรกต�มควรมขอบเขตในก�รรบเสมอ ก�รฝ�ฝนขอบเขตดวยก�รรบของขวญหรอผลประโยชนทไมเหม�ะสมจะนำ�ไปสคว�มเสยงตอก�รทจรตและทำ�ล�ยชอเสยงของท�นรวมทงองคกรของท�นเอง

**************************************************