Upload
sabitaasyfa
View
231
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
7/23/2019 wawasan nusantara mamuju
1/18
NOPIYANTI HANDAYANI
KAB. MAMUJU Page 1
TUGAS KEWARGANEGARAAN
KELOMPOK 5
WAWASAN NUSANTARA
Nopiyanti Handayani
110 2009 205
Fak!ta" K#dokt#$an Uni%#$"ita" &a$"i
7/23/2019 wawasan nusantara mamuju
2/18
NOPIYANTI HANDAYANI
KAB. MAMUJU Page 2
NOP'&ANT' HAN(A&AN'1102009205TUGAS KEWARGANEGARAAN
7/23/2019 wawasan nusantara mamuju
3/18
Analisa strategi pendidikan kewarganegaraan tentang Wawasan
Nusantara dalam menerapkan ilmu kesehatan dan Kedokteran studi kasus
Di Kabupaten MAMUJU.
)A) 'PEN(AHULUAN
A.
LATAR BELAKANG :1.
Tentang wawasan Nsanta!aKe"#$%an &ans#a $# $n#a &e&%n'a#
(e$$(an se)aga# "a&)a T"an YangMa"a Esa $anse)aga# wa(#* T"an
+K"a*#,at**a"- $# ) 'ang &ene!#&a a&anatNYA nt( &enge*/*a (e(a'aan
a*a&.A$a%n se)aga# wa(#* T"an $# ) &ans#a $a*a&
awasan Nsanta!a
a$a*a" a!a %an$ang $an s#(a% )angsa In$/nes#a $#!# $an *#ng(ngann'a0$engan
&engta&a(an %e!satan $an (esatan w#*a'a" $a*a& %en'e*engga!aan
(e"#$%an)e!&as'a!a(at0 )e!)angsa0 $an )e!nega!a
NOPIYANTI HANDAYANI
7/23/2019 wawasan nusantara mamuju
4/18
KAB. MAMUJU Page 3
)*
'"i Wa+a"an N"anta$a
awasan Nsanta!a &ena(% :1* P#$+,dan K#p!aan N"anta$a "#-a.ai Sat K#"atan Po!itik/ da!a
a$ti
a- Ba"wa (e)*atan w#*a'a" nas#/na* $engan sega*a #s# $an (e(a'aann'a
&e!%a(an sat(esatan w#*a'a"0 wa$a"0 !ang "#$%0 $an (esatan &at!a se*!"
)angsa se!ta &en4a$# &/$a*$an *#( )e!sa&a )angsa.)- Ba"wa )angsa In$/nes#a
'ang te!$#!# $a!# )e!)aga# s( $an )e!)#a!a $a*a& )e!)aga# )a"asa$ae!a" se!ta
&e&e*( $an &e'a(#n# )e!)aga# aga&a $an (e%e!a'aan te!"a$a% T"an
YangMa"a Esa "a!s &e!%a(an sat (esatan )angsa 'ang )*at $a*a& a!t# 'ang
se*as*asn'a.- Ba"wa sea!a %s#(/*/g#s0 )angsa In$/nes#a "a!s &e!asa sat0
senas#) se%enanggngan0se)angsa0 $an setana" a#!0 se!ta &e&%n'a# te(a$ $a*a&
&ena%a# #ta#ta )angsa.$- Ba"wa Panas#*a a$a*a" satsatn'a ,a*sa,a" se!ta
#$e/*/g# )angsa $an nega!a 'ang&e*an$as#0 &e&)#&)#ng0 $an &enga!a"(an
)angsa &en4 t4ann'a.e- Ba"wa (e"#$%an %/*#t#( $# se*!" w#*a'a" Nsanta!a
&e!%a(an sat (esatan %/*#t#( 'ang$#se*engga!a(an )e!$asa!(an Panas#*a $an
Un$angUn$ang Dasa! 1567.,- Ba"wa se*!" Ke%*aan Nsanta!a &e!%a(an
sat (esatan s#ste& "(& $a*a& a!t#)a"wa "an'a a$a sat "(& nas#/na* 'ang
&enga)$# (e%a$a (e%ent#ngan nas#/na*.g- Ba"wa )angsa In$/nes#a 'ang "#$%
)e!$a&%#ngan $engan )angsa *a#n #(t &en#%ta(an(ete!t#)an $n#a 'ang
)e!$asa!(an (e&e!$e(aan0 %e!$a&a#an a)a$#0 $an (ea$#*an s/s#a* &e*a*#%/*#t#(
*a! nege!# )e)as a(t#, se!ta $#a)$#(an %a$a (e%ent#ngan nas#/na*.
2* P#$+,dan K#p!aan N"anta$a "#-a.ai "at K#"atan Ekonoi/da!a a$ti
a- Ba"wa (e(a'aan w#*a'a" Nsanta!a )a#( %/tens#a* &a%n e,e(t#, a$a*a" &/$a*
$an *#( )e!sa&a )angsa0 $an )a"wa (e%e!*an "#$% se"a!#"a!# "a!s te!se$#a
&e!ata $# se*!" w#*a'a"tana" a#!.)- T#ng(at %e!(e&)angan e(/n/ "a!s se!as#
$an se#&)ang $# se*!" $ae!a"0 tan%a&en#ngga*(an #!# ("as 'ang $#*#(# /*e"
$ae!a" $a*a& %enge&)angan (e"#$%an e(/n/n'a.- Ke"#$%an %e!e(/n/an
$# se*!" w#*a'a" Nsanta!a &e!%a(an sat (esatan e(/n/'ang
$#se*engga!a(an se)aga# sa"a )e!sa&a atas asas (e(e*a!gaan $an $#t4(an )ag#
se)esa!)esa! (e&a(&!an !a('at.
* P#$+,dan K#p!aan N"anta$a "#-a.ai Sat K#"atan So"ia! dan)daya/ da!aa$ti
a- Ba"wa &as'a!a(at In$/nes#a a$a*a" sat0 %e!#(e"#$%an )angsa "a!s
&e!%a(an (e"#$%an)angsa 'ang se!as# $engan te!$a%atn'a t#ng(at (e&a4an
&as'a!a(at 'ang sa&a0 &e!ata $anse#&)ang0 se!ta a$an'a (ese*a!asan (e"#$%an
'ang sesa# $engan t#ng(at (e&a4an )angsa.)- Ba"wa )$a'a In$/nes#a %a$a
"a(#(atn'a a$a*a" sat0 se$ang(an /!a( !aga& )$a'a 'anga$a &engga&)a!(an
7/23/2019 wawasan nusantara mamuju
5/18
(e(a'aan )$a'a )angsa 'ang &en4a$# &/$a* $an *an$asan %enge&)angan)$a'a
)angsa se*!"n'a0 $engan t#$a( &en/*a( n#*a#
n#*a# )$a'a *a#n 'ang t#$a( )e!tentangan $engan n#*a# )$a'a )angsa0 'ang "as#*
"as#*n'a $a%at $#n#(&at# /*e" )angsa.
3* P#$+,dan K#p!aan N"anta$a "#-a.ai Sat K#"atan P#$ta4ananK#aanan/da!a a$ti
a- Ba"wa ana&an te!"a$a% sat %*a ata sat $ae!a" %a$a "a(e(atn'a
&e!%a(an ana&ante!"a$a% se*!" )angsa $an nega!a.)- Ba"wa t#a%t#a% wa!ga
nega!a &e&%n'a# "a( $an (ewa4#)an 'ang sa&a $a*a& !ang(a%e&)e*aan nega!a
$an )angsa.awasan Nsanta!a te*a" $#te!#&a $an $#sa"(an se)aga# (/nse%s#
%/*#t#( (ewa!ganega!aan 'angte!&a(t) 8 te!ant& $a*a& $asa!$asa! )e!#(t #n# :
Keteta%an MPR N/&/! I98MPR8153 tangga* 22 &a!et 153 TAP MPR N/&/!
I98MPR815; tangga* 22 &a!et 15; tentang GBHN TAP MPR n/&/! II8MPR815;3
tangga* 12 Ma!et 15;3Rang *#ng(% $an a(%an wawasan nsanta!a $a*a& TAP
MPR [email protected])%aten
&e&%n'a# )atas w#*a'a":Uta!a : Ka)%aten D/ngga*a0 P!/#ns# =*awes#
Tenga"T#&! : Ka)%aten Lw Uta!a=e*atan: Ka)%aten Ma&4Ba!at : =e*at
Ma(asa!.
Las #*a'a" : Las $ae!a" Ka)%aten Ma&4 a$a*a" ;.?160?> (&20 te!$#!#
atas 17w#*a'a" (ea&atan0 1?3 Desa $an ; Ke*!a"an se!ta 2 Un#t Pe&(#&an
T!ansg!as#+UPT-. 17 Kea&atan $#&a(s$ a$a*a" Ta%a*ang0
http://www.scribd.com/doc/11572679/wawasan-nusantarahttp://syadiashare.com/wawasan-nusantara.htmlhttp://syadiashare.com/wawasan-nusantara.htmlhttp://syadiashare.com/wawasan-nusantara.htmlhttp://www.scribd.com/doc/11572679/wawasan-nusantarahttp://syadiashare.com/wawasan-nusantara.htmlhttp://syadiashare.com/wawasan-nusantara.htmlhttp://syadiashare.com/wawasan-nusantara.htmlhttp://www.scribd.com/doc/11572679/wawasan-nusantara7/23/2019 wawasan nusantara mamuju
6/18
Ta%a*ang Ba!at0 Ma&40
=#&)/!/$an Ke%*aan0 Ka*((0 Pa%a*ang0 =a&%aga0 T/&&/0 Ka*&%ang0 T/)a$a(.
=&)e! Da'a A*a& + Batan ata In$st!# - :TANAMAN PANGANPa$a ta"n 2??5
*as sawa" $# Ka)%aten Ma&4 a$a*a" 23.537 Ha. A!ea* %e!sawa"ante!*aste!$a%at $# Kea&atan Panga*e +6.256 Ha.- $an T/&&/ +3.63? Ha.-0 se$ang(ana!ea*
%e!sawa"an te!se&%#t te!$a%at $# Kea&atan =#&)/!/ $an Ke%*aan 'a#t 6?
Ha$an Kea&atan Ma&4 'ang t#$a( &e&%n'a# a!ea* %e!sawa"an.=) se(t/!
tana&an )a"an &a(anan &ena(% tana&an %a$# +%a$# sawa" $an %a$#*a$ang-0
4agng0 )# (a'0 )# 4a*a!0 (aang tana" $an (e$e*a#. Pa$a ta"n 2??5
"as#*%e!tan#an Ka)%aten Ma&4 $#$/nas# tana&an %a$#. Pa$# 'ang $#"as#*(an
&ena%a#
137.;3? t/n. =e$ang(an %!/$(s# 'ang %a*#ng (e#* $# Ka)%aten Ma&4 a$a*a"
(aang"#4a $engan %!/$(s#n'a "an'a se)esa! 21;03; t/n %a$a ta"n
2??5.HORTIKULTURA=) se(t/! "/!t#(*t!a0 te!$#!# $a!# tana&an sa'!sa'!an $an
)a")a"an0 tana&an)#/,a!&a(a $an tana&an "#as. P!/$(s# tana&an sa'!
sa'!an 'ang %a*#ng $/nan $#Ma&4 %a$a ta"n 2??5 a$a*a" t/&at $engan
%!/$(s#n'a se)esa! >?0> t/n $an 'ang%a*#ng se$#(#t a$a*a" (et#&n 'ang $#
%!/$(s# se)esa! 1>103 t/n. Unt( tana&an )a")a"an 'ang %a*#ng )an'a( $#
%!/$(s# $# Ma&4 a$a*a" 4e!( 'a#t 2;>.22t/n.=e$ang(an )a")a"an 'ang
%a*#ng se$#(#t $# %!/$(s# a$a*a" %e%a'a $engan )e!at6.>52 t/n.TANAMAN
PERKEBUNANTana&an %e!(e)nan te!$#!# $a!# %e!(e)nan !a('at $an %e!(e)nan
)esa!. Has#*tana&an %e!(e)nan 'ang %a*#ng )esa! $# Ma&4 %a$a ta"n 2??5
a$a*a" Ke*a%a $a*a&$engan %!/$(s#n'a >.5>>0>7 t/n $a!# %e!(e)nan !a('at $an
'ang %a*#ng se$#(#t%!/$(s#n'a a$a*a" 9an#*# 'ang "an'a $#%!/$(s# se)esa! ?01;
T/n.Pe!(e)nan )esa! $# Ka)%aten Ma&4 te!$#!# $a!# t#ga %e!sa"aan )esa!'a#t0=!'a!a'a Lesta!#0 PT Mana(a!a Ungg* Lesta!#0 $an PT Tnas Ca4a! Pe!(asa.
Has#*%e!(e)nan $a!# (et#ga %e!sa"aan te!se)t a$a*a" Ke*a%a =aw#t se)an'a(
16;.;1;02;T/n.PERINDU=TRIANPa$a se(t/! In$st!# $# Ka)%aten Ma&4 te!$a%at
615 #n$st!# $engan 17 #n$st!#!&a" tangga $an 2>2 #n$st!# (e#*. In$st!#
#n$st!# te!se)t &a&% &en'e!a% 1.>>2tenaga (e!4a $engan 766 %e(e!4a %a$a
#n$st!# !&a" tangga $an 1.11; %e(e!4a %a$a#n$st!# (e#*.LI=TRIK AIR DAN
GA=Ene!g# *#st!#( $# Ma&4 $#(e*/*a /*e" PLN. Pa$a ta"n 2??50 *#st!#( $# Ma&4 $#
%as/( /*e" e&%at s) !ant#ng PLN0 sat !ant#ng PLN $an e&%at *#st!#( $esa. Da!#
(e*#&as&)e! *#st!#( te!se)t0 PLN &a&% &e*a'an# "#ngga 1.276 %e*anggan0
$engan K9A$a'a te!%asangn'a se)esa! 15.13>01 K9A Ma'/!#tas %e*anggan a$a*a"%a$a g/*/ngan!&a" tangga 1 'a#t se)an'a( 16.517 %e*anggan.A#! n& $#
Ka)%aten Ma&40 $#(e*/*a /*e" PDAM. Unt( &e*a'an# 6.2>;%e*anggan0
)an'a(n'a a#! n& 'ang $#$#st!#)s#(an /*e" PDAM %a$a ta"n 2??5a$a*a"
1.3;?.?? M3.
PERTAMBANGANJen#s )a"an ga*#an 'ang )an'a( te!$a%at $# Ka)%aten Ma&4
a$a*a" %as#!0 s#!t $antana" !g.
7/23/2019 wawasan nusantara mamuju
7/18
B$a'a Dae!a" : A$at #st#a$at $an %!anata s/s#a* &as'a!a(at $# (awasan KTM
sea!a&& $#%enga!"# /*e" )$a'a Man$a!0 Bg#s8Ma(assa!0 Jawa $an
Ba*#.H(& a$at'ang )e!*a( $#(awasan KTM a$a*a" H(& A$at =( Man$a!0
'ang &ana set#a%a$an'a %e!&asa*a"an se*a#n $#se*esa#(an $engan"(&Penge&)angan =/s#a* B$a'a:1.
Pe&)#naan $an Pen'*"an se!ta %en#ng(atan %en$#$#(an )ag# (e*a!ga$engan
t#ng(at %en$#$#(an !en$a".2.
Me&)ent( (e*/&%/( Be*a4a! Pa(et A0 B $an 3.
Pen'*"an $an %e&)#naan (ete!a&%#*an &as'a!a(at nt( sea!a)e!sa&asa&a
&en4aga *#ng(ngan6.
Me*a((an %en'*"an $an %e&)#naan (e*a!ga )e!enana &en4(e*a!ga 'ang
"a!&/n#s $an se4a"te!a7.
Pe*a'anan (ese"atan $engan &en'#a%(an sa!ana $an %!asa!anan'a se%e!t#
:%e&)angnan R&a" =a(#t U&& Dae!a" (e*as III0 Ps(es&as 0 Ba*a#Peng/)atan 0
%enga$aan tenaga &e$#s $an /)at/)atan.>.
Pe&)#naan gene!as# &$a $an %en'*"an )ag# wan#ta nt(
&enn4ang%e&)angnan $# KTM T/)a$a(0 &e*a*# %e&)ent(an Ka!ang Ta!na
0%en'*"an (ete!a&%#*an )ag# wan#ta se!ta %enga$aan sa!ana $an%!asa!ana
%en$(ng se%e!t# (ete!a&%#*an &en4a"#t se!ta %enga$aan&es#n 4a"#t.
=&)e! Da'a Mans#a :PENDUDUKBe!$asa!(an "as#* %!/'e(s#0 %en$$( Ma&4
%a$a ta"n 2??5 )e!4&*a" 317.?73 4#wa.Ang(a #n# &enn4((an a$an'a
%e!t&)"an %en$$( $# Ma&4 se)ea! 3016@$#)an$#ng(an $engan ta"n
2??;.=ea!a (ese*!"an0 4&*a" %en$$( %a*#ng )esa! )e!a$a %a$a (e*/&%/(
&! 75ta"n 'a#t se)esa! 61.663 4#wa. Jen#s (e*an $a!# %en$$( Ma&4
*e)#" )esa! *a(#*a(# $#)an$#ng(an $engan %e!e&%an. Ha* #n# $a%at $#*#"at $a!#
&a'/!#tas !as#/ 4en#s(e*an &as#ng&as#ng (ea&atan 'ang &e&%n'a# n#*a# *e)#"
$a!# 1??.Pen$$( Ma&4 %a*#ng )esa! )e!a$a $# Kea&atan Ka*( 'a#t se)esa!67.15 4#wa.Na&n $e(#an0 (ea&atan 'ang &e&%n'a# (e%a$atan %en$$(
%a*#ng t#ngg# a$a*a"Kea&atan Ma&4 $engan (e%a$atan %en$$( 2>>07 4#wa
%e! (& %e!seg#.
KETENAGAKERJAANPe!sentase %en$$( )e!s#a 17 ta"n (e atas 'ang te!&as(
ang(atan (e!4a $# Ma&4a$a*a" >;06? %e!sen0 $engan >>01? %e!sen )e(e!4a $an
203? %e!sen &ena!# %e(e!4aan.=e$ang(an %e!sentase %en$$( 'ang )(an
ang(atan (e!4a a$a*a" 310>? %e!sen0 $engan062 %e!sen se(/*a"0 1;06 %e!sen
7/23/2019 wawasan nusantara mamuju
8/18
&eng!s !&a" tangga0 $an 701 %e!sen a$a*a"(eg#atan *a#nn'a.Men!t D#nas
=/s#a* Tenaga Ke!4a $an T!ansg!as# Ka)%aten Ma&4 )a"wa %ena!#(e!4a $#
Ka)%aten Ma&4 %a$a ta"n 2??5 )e!4&*a" 11.135 /!ang. Da!# 4&*a"te!se)t0
'ang )e!4en#s (e*an La(#*a(# a$a*a" 7.>?7 $an %e!e&%an se)an'a( 7.736
.Ma'/!#tas $a!# %ena!# (e!4a )e!%en$#$#(an =1 $engan 4&*a" 3.652
/!ang.Ban'a(n'a %en$a,ta!an %a$a ta"n 2??5 a$a*a" 11.?> /!ang. Da!# 4&*a"te!se)t"an'a se)esa! 1.63 /!ang 'ang $#te&%at(an.Da,ta! Ta)e* Kateg/!#
PENDUDUK DAN KETENAGAKERJAANTa)e* 3.1 Ban'a(n'a R&a" Tangga0 Las
#*a'a" Dan RataRata Angg/ta R&a"Tangga &en!t Kea&atan $# Ka)%aten
Ma&4 Ta"n 2??5Ta)e* 3.2 Ban'a(n'a J&*a" Pen$$( &en!t Kea&atan
Ta"n 2??>
2??5Ta)e* 3.3 Pen$$( Men!t Jen#s Ke*an D#!#n# Men!t Kea&atan $#
Ka)%atenMa&4 Ta"n 2??5Ta)e* 3.6 Ban'a(n'a Pen$$( &en!t Ke*/&%/(
U&! $an Jen#s Ke*an $#Ka)%aten Ma&4 Ta"n 2??5Ta)e* 6.1 Pe!sentase
Pen$$( Be!&! 17 Ta"n Keatas 'ang Be(e!4a &en!tKe*/&%/( U&! $an Jen#s
Ke*an $# Ka)%aten Ma&40 Ta"n 2??5Ta)e* 6.2 Pen$$( 17 Ta"n Ke Atas
Yang Be(e!4a &en!t La%angan Usa"a Uta&a $#Ka)%aten Ma&4 Ta"n 2??5
Pe!(e&)angan Pen$$( :KEMI=KINANPen$$( s(#n a$a*a" %en$$( 'ang
&e*#(# !ata!ata %enge*a!an %e! (a%#ta %e!)*an )e!a$a $# )awa" ga!#s
(es(#nan0 %en$e(atan 'ang $#*a((an /*e" BP= a$a*a"(/nse% (e&a&%an
&e&en"# (e)t"an $asa! +)as# nee$s a%!/a"-0 'a(n#(et#$a(&a&%an
&e&en"# (e)t"an $asa! &a(anan 'ang $#seta!a(an 21?? (#*/(a*/!#se!ta
(e)t"an )(an &a(anan0 'a(n# (e)t"an n#&& %e!&a"an0
san$ang0%en$#$#(an0 $an (ese"atan.
NOPIYANTI HANDAYANI
KAB. MAMUJU Page 5
Pe!sentase %en$$( s(#n $# Ka)%aten Ma&4 $a!# ta"n 2??7 "#ngga ta"n
2??5&en!n $a!# ta"n (e ta"n. Ya#t $a!# 1705>@ %a$a ta"n 2??7 t!n
&en4a$# ;013@%a$a ta"n 2??5. =e$ang(an ga!#s (es(#nan $a!# ta"n (e ta"n
te!s &en#ng(at 'a#tR%111.>?? %a$a ta"n 2??7 &en4a$# R% 16.>>5 %a$a ta"n
2??5."tt%:88www.$e%na(e!t!ans.g/.#$8!/s#te8KTM8%*/a$s8TOBADAK.%$,
"tt%:88&a&4(a).)%s.g/.#$8B.
RUMU=AN MA=ALAH1. A%a ")ngan AA=AN NU=ANTARA $engan &asa*a"
(ese"atan 'ang a$a $#Ka)%aten MAMUJU2. Baga#&ana a!a (#ta &enn4(an
AA=AN NU=ANTARA &e*a*# )#$ang(ese"atan3. B#*a&ana te!4a$# (es*#tan
$a*a& &e&,as#*#tas(an (ese"atan $# Ka). MAMUJU a%at#n$a(an (#ta6. Menga%a
&e*#" Ka)%aten MAMUJU .
http://www.depnakertrans.go.id/microsite/KTM/uploads/TOBADAK.pdfhttp://mamujukab.bps.go.id/http://www.depnakertrans.go.id/microsite/KTM/uploads/TOBADAK.pdfhttp://www.depnakertrans.go.id/microsite/KTM/uploads/TOBADAK.pdfhttp://mamujukab.bps.go.id/http://mamujukab.bps.go.id/7/23/2019 wawasan nusantara mamuju
9/18
TUJUAN DAN ANALI=A1. Unt( &a"as#swa &an,aatn'a a$a*a" aga! &a"as#swa
&engeta"# )a"wa %ent#ngn'a&engeta"# wawasan nsanta!a0 a%a a!t# $a!#
*#g(ngan $an (e"#$%an )e!&as'a!a(attentn'a $a*a& )#$ang Kese"atan2. Unt(
,a(*tas (e$/(te!an0 tgas #n# )e!n#*a# t#ngg# (a!ena &engeta"# $ae!a" $ae!a"'ang
te!%en#* $an &ng(#n )#$ang &e$#s sangat n#&.3. Unt( )angsa0 $a%at &e*#"atsea!a *as $an $a!# s$t %an$ang )a"wa &a"as#swa 4ga )e!"a(
nt( &en'a&%a#(an %en$a%at $an as%#!as# &e!e(a.6. Unt( %e&e!#nta" $ae!a"0
aga! %e&e!#nta" $ae!a" *e)#" &e&%e!"at#(an )#$ang(ese"atan0 $engan a!a $an
(e)$a'aan &as#ng &as#ng w#*a'a" 'ang &e!e(a %e!a'a #t'ang te!)a#(.
D.
KONTRIBU=I ANALI=ACngs# awasan Nsanta!a a$a*a" %e$/&an0 &/t#as#0
$/!/ngan se!ta !a&)!a&)$a*a& &enent(an sega*a (e)#4a(sanaan0 (e%tsan0
t#n$a(an $an %e!)atan0 )a*( )ag#%en'e*engga!a nega!a $# t#ng(at %sat $an
$ae!a" &a%n )ag# se*!" !a('at $a*a&(e"#$%an )e!&as'a!a(at0 )e!nega!a $an
)e!)angsa.T4an awasan Nsanta!a a$a*a" &ew4$(an nas#/na*#s&e 'ang
t#ngg# $# sega*a)#$ang $a!# !a('at In$/nes#a 'ang *e)#" &engta&a(an (e%ent#ngan
nas#/na* $a!# %a$a(e%ent#ngan /!ang %e!/!angan0 (e*/&%/(0 g/*/ngan0 s(
)angsa8 $ae!a"=&)e!:"tt%:88#$.s"//ng./&8"&an#t#es8"#st/!'822?3526
%enge!t#anwawasan nsanta!a,ngs#$an8F#1%,";M( E.
METODE ANALI=APen*#s &enggna(an &et/$e st$# *#te!at! $a*a& &e&)at
t*#san #n#. Pen*#s&e&)aa )( tentang AA=AN NU=ANTARA $an &ene*s!#
s#tss#ts #nte!nette!(a#t %e!#st#wa $# =ULAE=I K"ssn'a Ka)%aten MAMUJU
)A) ''LAN(ASAN )UKU TENTANG WAWASAN NUSANTARA
Nama buku : Winarno, S.d., M.Si., radigma !aru endidikan,Kewarganegaraan endahuluan Kuliah diperguruan "inggi. #disi ke
$."entang wawasan Nusantara halaman %&$ '%()Wawasan Nusantara
Sebagai *eopolitik +ndonesia
a!a %an$ang sat )angsa &e&an$ang tana" a#! $an )ese!ta *#ng(ngann'a
&eng"as#*(anwawasan nas#/na*. awasan nas#/na* #t se*an4tn'a &en4a$#
%an$angan ata #s# )angsa $a*a&&en4 tann'a. Na&n t#$a( se&a )angsa
&e*#(# wawasan nas#/na* Ingg!#s a$a*a" sa*a"sat /nt/"
)angsa 'ang &e*#(# wawasan nas#/na* 'ang )e!)n'# B!#ta#n !*es t"e waes.
In# )e!a!t# tana" #ngg!#s )(an "an'a se)atas %*an'a0 teta%# 4ga *atn'a. A$a%n
)angsaIn$/nes#a &e*#(# wawasan nas#/na* 'a#t wawasan nsanta!a.A%a(a"wawasan Nsanta!a #t =ea!a (/nse%s#/na* wawasan nsanta!a
+asanta!a-&e!%a(an wawasan nas#/na*n'a )angsa In$/nes#a. Pe!&san
wawasan nas#/na* )angsaIn$/nes#a 'ang se*an4tn'a $#se)t awasan Nsanta!a #t
&e!%a(an sa*a" sat (/nse%s# %/*#t#( $a*a& (etatanega!aan Re%)*#(
In$/nes#a.=e)aga# awasan nas#/na* $a!# )angsa In$/nes#a na(a w#*a'a" In$/nes#a
'ang te!$#!# $a!#$a!atan0 *at $an $a!a $#atasn'a $#%an$ang se)aga# !ang "#$%
+*e)ens!a&- 'ang sat atat". awasan nsanta!a se)aga# wawasan
http://id.shvoong.com/humanities/history/2203924-pengertian-wawasan-nusantara-fungsi-dan/#ixzz1pfhcx8Mkhttp://id.shvoong.com/humanities/history/2203924-pengertian-wawasan-nusantara-fungsi-dan/#ixzz1pfhcx8Mkhttp://id.shvoong.com/humanities/history/2203924-pengertian-wawasan-nusantara-fungsi-dan/#ixzz1pfhcx8Mkhttp://id.shvoong.com/humanities/history/2203924-pengertian-wawasan-nusantara-fungsi-dan/#ixzz1pfhcx8Mkhttp://id.shvoong.com/humanities/history/2203924-pengertian-wawasan-nusantara-fungsi-dan/#ixzz1pfhcx8Mkhttp://id.shvoong.com/humanities/history/2203924-pengertian-wawasan-nusantara-fungsi-dan/#ixzz1pfhcx8Mkhttp://id.shvoong.com/humanities/history/2203924-pengertian-wawasan-nusantara-fungsi-dan/#ixzz1pfhcx8Mk7/23/2019 wawasan nusantara mamuju
10/18
nas#/na*n'a )angsa In$/nes#a $#)angnatas%an$angan ge/%/*#t#( )angsa.
Pan$angan )angsa In$/nes#a $#$asa!(an (e%a$a (/nste*as#*#ng(ngan te&%at
t#ngga*n'a 'ang &eng"as#*a(an (/nse%s# wawasan Nsanta!a. Ja$#
wawasannsanta!a &e!%a(an %ene!a%an $a!# te/!# ge/%/*#t#( )angsa
In$/nes#a.awasan Nsanta!a )e!asa* $a!# (ata awasan $an Nsanta!a. awasan
)e!asa* $a!# (atawawas +)a"asa Jawa- 'ang )e!a!t# %an$angan0 t#n4aan ata%eng*#"atan #n$!aw#. =e*an4tn'a&n* (ata &awas 'ang )e!a!t# &e&an$ang0
&en#n4a ata &e*#"at. awasan a!t#n'a%an$angan0 t4an0 %eng*#"atan0 tangga%
#n$!aw#. awasan )e!a!t# %*a a!a %an$ang0 a!a&e*#"at.Nsanta!a )e!asa* $a!#
(atans a $ananta! a. Nsa a!t#n'a %*a ata (esatan (e%*aan. Anta!aa!t#n'a
&enn4((an *eta( anata!a $a ns!. Nsanta!a a!t#n'a (esatan (e%*aan
'angte!*eta( anta!a $a )ena0 'a#t )ena As#a $an Ast!a*#a $an $a sa&$e!a0
'a#t =a&$e!a
H#n$#a $an Pas#(. Be!$asa!(an %enge!t#an &/$e!n0 (ata Nsanta!a $#gna(an
se)aga#
%enggant# na&a In$/nes#a.
awasan Nsanta!a a$a*a" a!a %an$ang )angsa In$/nes#a &engena# $#!# $an
*#ng(ngann'ase)aga# nega!a (e%*aan $engan se&a as%e( (e"#$%an 'ang
)e!aga&. Ata a!a %an$ang $ans#(a% )angsa In$/nes#a &engana# $#!# $an
*#ng(ngann'a0 $engan &engta&a(an %e!satan $an(esatan )angsa se!ta
(esatan w#*a'a"" $a*a& %en'e*engga!aan (e"#$%an )e!&as'a!a(at0)e!)angsa
$an )e!nega!a.
!uku ke $ : engantar endidikan Kewarganegaraan ang disusun oleh r
o-. Dr. amid
Darmadi, M.d. enerbit buku ini adalah Al-abeta pada tahun $/%/.
A*
'MPLEMENTAS' WAWASAN NUSANTARA (ALAM KEH'(UPAN NAS'ONAL
Da*a& !ang(a &ene!a%(an wawasan nsanta!a0 (#ta se)a#(n'a te!*e)#" $a"*
&enge!t#$an &e&a"a %enge!t#an 0a4a!an $asa!0 "a(#(at 0asas0 (e$$(an $an
,ngs# se!ta t4anwawasan nsanta!a. awasan Nsanta!a $a*a& (e"#$%an
Nas#/na* 'ang &ena(% (e"#$%an%/*#t#(0 e(/n/ s/s#a* )$a'a $an %e!ta"anan
(ea&anan "a!s te!e!n $a*a& %/*a %#(#!0 %/*as#(a%0 $an %/*a t#n$a( 'ang
senant#asa &engta&a(an (e%ent#ngan )angsa $an Nega!a KesatanRe%)*#(
In$/nes#a $# atas (e%ent#ngan %!#)a$# $an ata g/*/ngan.
1.
P#n.#$tian Wa+a"an N"anta$a )#$da"a$kan )#-#$apa Tin,aan
K#n#.a$aana*
P#n.#$tian +a+a"an n"anta$a -#$da"a$kan k#t#tapan
a,#!i"p#$"ya+a$a4an $akyat ta4n 199 dan 199 t#ntan. G)HN
7/23/2019 wawasan nusantara mamuju
11/18
a$a*a" se)aga#)e!#(t:wawasan nsanta!a 'ang &e!%a(an wawasan nas#/na* 'ang
)e!s&)e! %a$aPanas#*a $an )e!$asa!(an UUD 1567 a$a*a" a!a %an$ang $an
s#(a% )angsaIn$/nes#a &engena# $#!# $an *#ng(ngann'a $engan &engta&a(an
%e!satan $an(esatan )angsa se!ta (esatan w#*a'a" $a*a& &en'e*engga!a(an
(e"#$%an)e!&as'a!a(at0 )e!)angsa0 $an )e!nega!a nt( &ena%a# t4an
nas#/na*.-*
P#n.#$tian +a+a"an n"anta$a #n$t p$o6* ($* Wan "an 7K#ta
P$o.$aS82 PKN
U' :
wawasan nsanta!a a$a*a" a!a %an$ang )angsa #n$/nes#a
&engena# $#!# $an tana" a#!n'a se)aga# nega!a (e%*aan $engan se&a as%e(
(e"#$%an 'ang )e!aga&.. Ha* te!se)
t $#sa&%a#(ann'a saat */(a(a!'a wawsannsanta!a $an (eta"anan nas#/na* $#
Le&"anas %a$a Jana!# 2???. Ia 4ga&en4e*as(an )a"wa wawasan nsanta!a
&e!%a(an ge/%/*#t#( #n$/nes#a.
;*
P#n.#$tian +a+a"an n"anta$a/ #n$t k#!opok k#$,a +a+a"an
n"anta$a/yan. di"!kan #n,adi k#t#tapan a,#!i" p#$"ya+a$atan
$akyat dan di-atdi L#4ana" ta4n 1999
a$a*a" se)aga# )e!#(t: a!a %an$ang $an s#(a% )angsa
#n$/nes#a &engena# $#!# $an *#ng(ngann'a 'ang )e!se!aga& $an )e!n#*a#
st!ateg#s$engan &engta&a(an %e!satan $an (esatan )angsa se!ta (esatan
w#*a'a" $a*a&&en'e*enga!a(an (e"#$%an )e!&as'a!a(at0 )e!)angsa0 $an)e!nega!a nt(
&ena%a# t4an nas#/na*.
2.
Kon"#p .#opo!itik dan .#o"t$at#.i
B#*a $#%e!"at#(an *e)#" 4a" (e%*aan In$/nes#a 'ang $a%e!t#ga w#*a'a"n'aa$a*a"
*at &e&)entang (e ta!a $engan %satn'a $# %*a Jawa &e&)ent( ga&)a!an
(#%as. =e)aga# sat (esatan nega!a (e%*aan0 sea!a (/nse%ta*0ge/%/*#t#(
In$/nes#a $#tang(an $a*a& sa*a" sat $/(t!#n nas#/na* 'ang $#se)tawasan Nsanta!a $an %/*#t#( *a! nege!# )e)as a(t#,. 0 se$ang(an
ge/st!ateg#In$/nes#a $#w4$(an &e*a*# (/nse% Keta"anan Nas#/na* 'ang
)e!t&)" %a$a%e!w4$an (esatan #$e/*/g#0 %/*#t#(0 e(/n/ s/s#a* )$a'a $an
%e!ta"anan(ea&anan. Dengan &enga %a$a (/n$#s# ge/g!a )e!#!#(an &a!#t#&0
&a(a$#%e!*(an st!ateg# )esa! +g!an$ st!ateg'- &a!#t#& se4a*an $engan $/(t!#n
%e!ta"anan$e,ens#, a(t#, $an ,a(ta )a"wa )ag#an te!*a! w#*a'a" 'ang "a!s
$#%e!ta"an(ana$a*a" *at. I&%*e&entas# $a!# st!ateg# &a!#t#& a$a*a" &ew4$(an
7/23/2019 wawasan nusantara mamuju
12/18
(e(atan &a!#t#&+&a!#t#&e %/we!- 'ang $a%at &en4an (e$a*atan $an #nteg!#tas
w#*a'a" $a!#)e!)aga# ana&an.
3.
Wa+a"an n"anta$a "#-a.ai .#opo!itik 'ndon#"ia
Nsanta!a +a!"#%e*ag#- $#%a"a se)aga# (/nse% (ew#*a'a"an nas#/na*$engan%ene(anan )a"wa w#*a'a" nega!a In$/nes#a te!$#!# $a!# %*a%*a
'ang$#")ng(an /*e" *at. Lat 'ang &eng")ng(an $an &e&%e!sat(an %*a
%*a'ang te!se)a! $# seante!/ ("at*#st#wa. =e$ang(an awasan Nsanta!a
a$a*a"(/nse% %/*#t#( )angsa In$/nes#a 'ang &e&an$ang In$/nes#a se)aga# sat
(esatanw#*a'a"0 &e*#%t# tana" +$a!at-0 a#! +*at- te!&as( $asa! *at $an tana" $#
)awa"n'a$an $a!a $# atasn'a sea!a t#$a( te!%#sa"(an0 'ang &en'at(an )angsa
$an nega!asea!a t" &en'e*!" &ena(% segena% )#$ang (e"#$%an nas#/na*
'ang &e*#%t#as%e( %/*#t#(0 e(/n/ s/s#a* )$a'a0 $an "an(a&.awasan
Nsanta!a se)aga# (/nse%s# %/*#t#( $an (enega!aan 'ang&e!%a(an &an#,estas#
%e(#!an %/*#t#( )angsa In$/nes#a te*a" $#tegas(an $a*a&GBHN $engan Ta%. MPR
N/.I9 ta"n 153. Peneta%an #n# &e!%a(an ta"a%an a("#!%e!(e&)angan (/nse%s#
nega!a (e%*aan 'ang te*a" $#%e!4ang(an se4a( De(!a!as#Jan$a tangga* 13
Dese&)e! 157.
6.
P#n.#$tian dan Hakikat Wa+a"an N"anta$a
awasan Nsanta!a a$a*a" a!a %an$ang )angsa In$/nes#a tentang $#!# $an
*#ng(nganse(#ta!n'a )e!$asa!(an #$e nas#/na*n'a 'ang )e!$asa!(an %anas#*a $an
UUD 1567+Un$angUn$ang Dasa! 1567- 'ang &e!%a(an as%#!as# )angsa #n$/nes#a
'ang &e!$e(a0)e!$a*at0 )e!&a!ta)at se!ta &en4#wa# tata "#$% $a*a& &ena%a#
t4an %e!4angannas#/na*. awasan Nsanta!a te*a" $#te!#&a $an $#sa"(anse)aga# (/nse%s# %/*#t#( (ewa!ganega!aan 'ang te!ant&& $a*a& )e)e!a%a
(eteta%an )e!#(t #n# :a.
Keteta%an MPR N/ I98MPR8153 tangga* 22 &a!et 153).
TAP MPR N/ I98MPR815; tangga* 22 &a!et 15; tentang GBHN.
TAP MPR N/ II8MPR815;3 tangga* 12 &a!et 15;3
=e$ang(an !ang *#ng(% $an a(%an wawasan nsanta!a $a*a& TAP MPR ;3
$a*a&&ena%a# t4an %e&)angnan nas#/na* $#se)t(an se)aga# )e!#(t :a.
Kesatan P/*#t#( ).
Kesatan E(/n/.
Kesatan =/s#a* B$a'a$.
7/23/2019 wawasan nusantara mamuju
13/18
Kesatan Pe!ta"anan Kea&anan
)*
WAWASAN NUSANTARA (ALAM PERUN(ANG8UN(ANGAN NEGARA R'
awasan Nsanta!a &e!%a(an sat %an$angan0 s#(a% %en$#!#an $an (e'a(#nanBangsaIn$/nes#a 'ang te*a" *a&a $#(ena* $an $#antn'a0 $an )a"(an te*a"
&e&%n'a# *ega*#tas $a*a&(e"#$%an (#ta =e)aga# Bangsa $an Nega!a 'ang te*a"
&e!$e(a $an )e!$a*at. Ha* #n# $a%at (#ta*#"at $a*a& (eteta%an Ma4e*#s
Pe!&s'awa!atan Ra('at Re%)*#( In$/nes#a0 'a#t TAP MPR
N/.I98MPR8153 tangga* 22 &a!et 1530 tentang ga!#sga!#s )esa! "a*an Nega!a
+GBHN- Ba)II s) E 'ang anta!a *a#n )e!)n'# : wawasan $a*a& &ena%a# t4an
Pe&)angnan Nas#/na*a$a*a" awasan Nasanta!a0 'ang &ena(%
K#"atan Po!itikP#$+,dan K#p!aan N"anta$a "#-a.ai Sat K#"atan
Po!itik/ da!a a$ti
1.
Ba"wa (e)*atan w#*a'a" nas#/na* $engan sega*a #s# $an (e(a'aann'a &e!%a(an
sat(esatan w#*a'a"0 wa$a"0 !ang "#$%0 $an (esatan &at!a se*!" )angsa
se!ta &en4a$#&/$a* $an *#( )e!sa&a )angsa.2.
Ba"wa )angsa In$/nes#a 'ang te!$#!# $a!# )e!)aga# s( $an )e!)#a!a $a*a&
)e!)aga#)a"asa $ae!a" se!ta &e&e*( $an &e'a(#n# )e!)aga# aga&a $an
(e%e!a'aan te!"a$a%T"an Yang Ma"a Esa "a!s &e!%a(an sat (esatan )angsa
'ang )*at $a*a& a!t# 'angse*as*asn'a.3.
Ba"wa sea!a %s#(/*/g#s0 )angsa In$/nes#a "a!s &e!asa sat0 senas#)se%enanggngan0se)angsa0 $an setana" a#!0 se!ta &e&%n'a# te(a$ $a*a&
&ena%a# #ta#ta )angsa.6.
Ba"wa Panas#*a a$a*a" satsatn'a ,a*sa,a" se!ta #$e/*/g# )angsa $an nega!a
'ang&e*an$as#0 &e&)#&)#ng0 $an &enga!a"(an )angsa &en4 t4ann'a.7.
Ba"wa se*!" Ke%*aan Nsanta!a &e!%a(an sat (esatan s#ste& "(&
$a*a& a!t#)a"wa "an'a a$a sat "(& nas#/na* 'ang &enga)$# (e%a$a
(e%ent#ngan nas#/na*.
K#"atan So"ia! dan )dayaP#$+,dan K#p!aan N"anta$a "#-a.aiSat K#"atan So"ia! dan )daya/ da!a a$ti
a.
Ba"wa &as'a!a(at In$/nes#a a$a*a" sat0 %e!#(e"#$%an )angsa "a!s
&e!%a(an(e"#$%an )angsa 'ang se!as# $engan te!$a%atn'a t#ng(at (e&a4an
&as'a!a(at 'angsa&a0 &e!ata $an se#&)ang0 se!ta a$an'a (ese*a!asan (e"#$%an
'ang sesa# $engant#ng(at (e&a4an )angsa.).
7/23/2019 wawasan nusantara mamuju
14/18
Ba"wa )$a'a In$/nes#a %a$a "a(#(atn'a a$a*a" sat0 se$ang(an /!a( !aga&
)$a'a'ang a$a &engga&)a!(an (e(a'aan )$a'a )angsa 'ang &en4a$# &/$a*
$an *an$asan%enge&)angan )$a'a )angsa se*!"n'a0 $engan t#$a( &en/*a(
n#*a#
n#*a# )$a'a *a#n'ang t#$a( )e!tentangan $engan n#*a# )$a'a )angsa0 'ang "as#*
"as#*n'a $a%at $#n#(&at#/*e" )angsa
K#"atan EkonoiP#$+,dan K#p!aan N"anta$a "#-a.ai "at
K#"atan Ekonoi/ da!a a$ti
a.
Ba"wa (e(a'aan w#*a'a" Nsanta!a )a#( %/tens#a* &a%n e,e(t#, a$a*a" &/$a*
$an*#( )e!sa&a )angsa0 $an )a"wa (e%e!*an "#$% se"a!#"a!# "a!s te!se$#a
&e!ata$# se*!" w#*a'a" tana" a#!.).
T#ng(at %e!(e&)angan e(/n/ "a!s se!as# $an se#&)ang $# se*!" $ae!a"0
tan%a&en#ngga*(an #!# ("as 'ang $#*#(# /*e" $ae!a"
$a*a&%enge&)angan(e"#$%ane(/n/n'a.
K#"atan P#$ta4anan K#aanan
P#$+,dan K#p!aan N"anta$a "#-a.ai Sat K#"atan P#$ta4anan
K#aanan/ da!aa$ti
a.
Ba"wa ana&an te!"a$a% sat %*a ata sat $ae!a" %a$a "a(e(atn'a
&e!%a(anana&an te!"a$a% se*!" )angsa $an nega!a.).
Ba"wa t#a%t#a% wa!ga nega!a &e&%n'a# "a( $an (ewa4#)an 'ang sa&a
$a*a&!ang(a %e&)e*aan nega!a $an )angsa
NOPIYANTI HANDAYANI
KAB. MAMUJU Page 17
)A) '''POLA P'K'R TENTANG WAWASAN NUSANTARA / Ka-* MAMU
7/23/2019 wawasan nusantara mamuju
15/18
E(UKAS' yan. -aik ntk "#tiap a"a!a4t#$.antn. "#tiap da#$a4
-#$da"a$kanWAWASAN NUSANTARA
UUD 1567
)A) '=
>
ANAL'S'S S'STEM KEWARGANEGARAAN TENTANG WAWASAN NUSANTARA
(ALAM MENERAPKAN 'LMU KESEHATAN (AN KE(OKTERAN
(ENGAN STU(' KASUS (' KA)UPATEN MAMU
7/23/2019 wawasan nusantara mamuju
16/18
D/(te! $a%at &e*a((an%!a(t#( sea!a se!#s.).
Da%at &e&%e*a4a!# %eta%en'e)a!an %en'a(#t..
Me&)e!# /)at sesa# ge4a*a$an (e*"an.$.
1 !&a" sa(#t &&0 1?%s(es&as0 32 %s(es&as%e&)ant $an11? %/s'an$
se!ta5 %s(es&as (e*#*#ng
KELEMAHAN IIa.
Mas#" )an'a( &as'a!a(at'ang )e*& )#sa &enga(ses,as#*#tas.).
Leta( ,as#*#tas (ese"atan 'ang(!ang st!ateg#s..
K!ang te!se$#an'a /)at 'ang$#)t"(an.$.
Men!nn'a se)ag#an 4&*a"#&n#sas# %a$a ta"n 2??5.a.
K!angn'a %engeta"an&engena# sat %en'a(#t.).
T#$a( &engeta"# a%a sa4a$#agn/s#s )an$#ng sat%en'a(#t..
Me*#"*#" $a*a& "a*&enangan# %as#en.$.
K!angn'a %!/,es# $/(te! $antenaga &e$#s.PELUANG IIIa.
P!/g!a& (e!4a )a(t# )e!s#"(an*#ng(ngan (a). Ma&4).
Men4aga (e)e!s#"an*#ng(ngan aga! se"at..
Me&)e!# (!#t#( &e&)angn%a$a #nstans# (ese"atan.$.
Men#ng(at(an %enga$aan 4&*a" #&n#sas# $an a(s#n.D# (a).&a&4a.
Men$a"*(an %as#en 'ang*e)#" gawat.).
Me&ast#(an se&a %as#en$#*a'an# $engan )a#(..
Men'e$#a(an /)at/)atan'ang &e&a$a# $an sesa#.$.
Me*a(sana(an a&ana" $a!#%as#en nt( &en'e&)"(an.ANAMAN I9a.
Pen'a(#t &ewa)a".).
7/23/2019 wawasan nusantara mamuju
17/18
O!ang s(#n t#$a( &en$a%at%e*a'anan (ese"atan..
Pe&a(a#an /)at 'ang te*a"(a$a*a!sa.$.
Men& /)at t#$a( sesa#$engan #nst!(s# $a!# $/(te!0%en'a(#t %as#en t#$a(
se&)".a.
Da%at te!4a$# &a*%!a(t#( (e$/(te!an $# (a). Ma&4.).
Ke&a&%an $/(te! 'ang(!ang te!a&%#*..
Kesa*a"an $#agn/s#s %a$a%as#en $a%at )e!a(#)at ,ata*.$.
Pas#en &e!asa $#!g#(an0$/(te! $#tntt %as#en.
)A) =PENUTUPANK#"ip!an
a. =et#a% $ae!a" )e!"a( atas %e*a'anan (ese"atan 'ang *a'a(.). =e)aga#
&a"as#swa (e$/(te!an 'ang a(an &en4a$# $/(te! *e)#" &e&%e!"at#(an $ae!a"
7/23/2019 wawasan nusantara mamuju
18/18
$ae!a"'ang &as#" )e*& &a(s#&a* te!"a$a% (ese"atan.. %!/g!a& #&n#sas# BG
$an a&%a( $a%at te!*a(sana (% )a#(. Ha* #n# $#*#"at $a!#%e!sentase !ea*#sas#
%!/g!a& 'ang *e)#" $a!# 7?@ $# e&%at (ea&atan Ka)%aten Ma&4
Uta!a.=e$ang(an nt( #&n#sas# P/*#/ I $an P/*#/ II 4ga $a%at te!ea*#sas# $engan
)a#(0 na& t#$a( &e!ata. Te!*#"at $a!# %e!sentase !ea*#sas# sa*a" sat (ea&atan
'ang &as#" )e!a$a $#)awa" 7?@.$.
Tenaga (ese"atan 'ang te!se$#a a$a*a" 11 $/(te!0 ; %e!awat0 63 )#$an $an 77
$(n )a'#.
Sa$an Sa$an
a. Unt( Pe&e!#nta"an (#ta $# "a!a%(an Le)#" &e&%e!"at#(an $ae!a" $ae!an 'ang
&ng(#nte!&as( te!%en#*.). D#"a!a%(an )ag# Mas'a!a(atn'a )e(e!4a sa&a $a*a&
&e&e*#"a!a L#ng(ngan aga! te!#%ta(ese"atan 'ang )a#(.. Gene!as# M$a 'ang
)e!a$a $# Ka)%aten MAMUJU $# nta nt( *e)#" )e!(/nt!#)s#)an'a( (a!ena
&e!e(a*a" 'ang a(an &e&)angn MAMUJU *e)#" &a4 $an )a#(.$. Da!# )#$ang
&e$#s $an sa'a sen$#!# sangat #ng#n &e&)ant sa!ana $an %!asa!ana
nt( (a)%aten &a&4 (a!ena Kese"atan &/$a* ta&a &en4a$# $ae!a" Yang
=U=KE= nan =e4a"te!a)a#( $a*a& =DA Ma%n =DMn'a #t sen$#!#.e. D#"a!a%(an
/)at *e)#" &e&a$a#
DACTAR PU=TAKA :
"tt%:88www.s!#)$./&8$/81172>58wawasannsanta!a "tt%:88s'a$#as"a!e./&8w
awasannsanta!a."t&*
"tt%:88www.$e%na(e!t!ans.g/.#$8!/s#te8KTM8%*/a$s8TOBADAK.%$,
"tt%:88&a&4(a).)%s.g/.#$8
=&)e!: "tt%:88#$.s"//ng./&8"&an#t#es8"#st/!'822?3526%enge!t#anwawasan
nsanta!a ,ngs#$an8F#1%,";M(
#na!n/0 =.P$.0 M.s#. P!a$#g&a Ba! Pen$#$#(an Kewa!ganega!aan Pan$an K*#a"$#Pe!g!an T#ngg#. B A(!asa 2??
P!/,.D!. Ha$ Da!&a$#0 M.P$. Penganta! Pen$#$#(an Kewa!ganega!aan. A*,a Beta
2??.
http://www.scribd.com/doc/11572679/wawasan-nusantarahttp://syadiashare.com/wawasan-nusantara.htmlhttp://syadiashare.com/wawasan-nusantara.htmlhttp://syadiashare.com/wawasan-nusantara.htmlhttp://www.depnakertrans.go.id/microsite/KTM/uploads/TOBADAK.pdfhttp://mamujukab.bps.go.id/http://id.shvoong.com/humanities/history/2203924-pengertian-wawasan-nusantara-fungsi-dan/#ixzz1pfhcx8Mkhttp://id.shvoong.com/humanities/history/2203924-pengertian-wawasan-nusantara-fungsi-dan/#ixzz1pfhcx8Mkhttp://www.scribd.com/doc/11572679/wawasan-nusantarahttp://www.scribd.com/doc/11572679/wawasan-nusantarahttp://syadiashare.com/wawasan-nusantara.htmlhttp://syadiashare.com/wawasan-nusantara.htmlhttp://syadiashare.com/wawasan-nusantara.htmlhttp://www.depnakertrans.go.id/microsite/KTM/uploads/TOBADAK.pdfhttp://www.depnakertrans.go.id/microsite/KTM/uploads/TOBADAK.pdfhttp://mamujukab.bps.go.id/http://mamujukab.bps.go.id/http://id.shvoong.com/humanities/history/2203924-pengertian-wawasan-nusantara-fungsi-dan/#ixzz1pfhcx8Mkhttp://id.shvoong.com/humanities/history/2203924-pengertian-wawasan-nusantara-fungsi-dan/#ixzz1pfhcx8Mkhttp://id.shvoong.com/humanities/history/2203924-pengertian-wawasan-nusantara-fungsi-dan/#ixzz1pfhcx8Mkhttp://id.shvoong.com/humanities/history/2203924-pengertian-wawasan-nusantara-fungsi-dan/#ixzz1pfhcx8Mk