52

Vivek Vichar December 2015

Embed Size (px)

DESCRIPTION

Vivek Vichar December 2015Marathi Monthly Magazine from Vivekananda Kendra Marathi Prakashan Vibhag.http://vivekvichar.vkendra.orghttp://www.vkendra.org

Citation preview

Page 1: Vivek Vichar December 2015
Page 2: Vivek Vichar December 2015
Page 3: Vivek Vichar December 2015

{ddoH$ {dMma & {S>g|~a 2015 & 3

CÎma nydmªMbMo AéUmMb àXoemVrb AmìhmZ nobÊ`mgmR>r""AéUÁ`moVr'' `m àH$ënmÀ`m _mÜ`_mVyZ

{ddoH$mZ§X H|$Ð 1993 nmgyZ H$m`©aV Amho. ñdmñÏ` godm _§M, AZm¡nMm[aH$ {ejm _§M, g§ñH¥$Vr _§M AmXr CnH«$_m§Ûmao AéUmMb àXoembm ^maVr` g§ñH¥$Vrer OmoSy>Z R>odÊ`mgmR>r Am{U AéUmMbr ~m§Ydm§À`m gm_m{OH$ Om{Udm§À`m gwÑT>rH$aUmgmR>r {ddoH$mZ§X H|$Ð à`ËZerb Amho.

AZm¡nMm[aH$ {ejm _§MÛmam AéUmMb_Yrb N>moQ>çm N>moQ>çm Jmdm§_Ü`o Mmbdë`m OmUmè`m ~mbdmS>çm hm `m à`ËZm§Mm Jm^mM åhUmdm bmJob. ghmì`m dfmªn`ªV _yb Oo H$mhr {eH$Vo Ë`mMmM nwT>rb Am`wî`mV {dñVma hmoV OmVmo. åhUyZM 3 Vo 5 df} d`moJQ>mgmR>r ~mbdmS>r MmbdVmZm AéUÁ`moVrÀ`m ~mbdmS>rV OmUrdnyd©H$ AZw^dmVyZ "{ejU' {Xbo OmVo. _wbm§À`m emar[aH$, ~m¡{ÕH$, _mZ{gH$, ^md{ZH$ {dH$mgmbm nmofH$ JmUr, Jmoï>r, hmbMmbtÛmam _wbm§Zr {eH$md§, Ë`m§À`m H$m¡Qw>§{~H$ Am{U gm_m{OH$ Om{Udm§M§hr nmofU ìhmd§ Aem nÕVrZo ~mbdmS>r H$er Mmbdmdr? Am{U Ë`mgmR>r n[agamV ghO CnbãY AgUmè`m gmYZm§Mm dmna H$gm H$amdm? `m~m~V ~mbdmS>r MmbdUmè`m ~mbgo{dH$m§Zm dfm©VyZ

XmoZXm à{ejU {Xbo OmVo. ~mbH$m§À`m gdmªJrU {dH$mgmVrb nmbH$m§À`m gh^mJm{df`r OmJéH$Vm AmUÊ`mgmR>r nmbH$g^mhr KoVë`m OmVmV. AmO{_Vrbm Aem 93 ~mbdmS>çm§À`m _mÜ`_mVyZ 173 ~bgo{dH$m `m CnH«$_mV H$m`©aV AmhoV. 20 ~mbdmS>r à~§YH$m§À`m ghH$m`m©Zo Ë`m§À`mVrb gwgyÌVm Am{U gwì`dñWm amIbr OmVo.

_mÌ, AéUÁ`moVrÀ`m H$m`©H$Ë`mªÀ`m `m H¥$VrerbVoMm AmoK AI§S>, A~m{YV gwê$ amhmdm `mgmR>r AéUÁ`moVrbm AmoKdVo Am{W©H$ nmR>~i {_iUohr Amdí`H$ Amho. åhUyZM, dV©_mZ H$m`m©Mo gj_rH$aU Am{U {dñVma H$aÊ`mgmR>r "~mbdmS>r àm`moOH$' ~ZÊ`mgmR>r Amnë`mbm AmdmhZ H$aV AmhmoV. Xadfu é. 25000/- (é. n§Mdrg hOma \$º$) XoUJr XoD$Z AmnUhr "~mbdmS>r àm`moOH$' ~Zy eH$Vm. AmnU Amnbr XoUJr H$moa ~±qH$JÀ`m _mÜ`_mVyZ AWdm "{ddoH$mZ§X H|$Ð, AéUÁ`moVr' (Vivekanand Kendra, A runjyoti) À`m Zmdo ñQ>oQ> ~±H$ Am°\$ B§{S>`m_Ü`o YZmXoe AWdm S>r. S>r. O_m H$ê$Z XoD$ eH$Vm. (SBI, Hijiguri, A/C No.11410421705, IFSC code SBIN0007382)

Vw_Mo {dMma Xþgè`m§À`m öX`mbm {^S>bo nm{hOoV Ago Vwåhm§bm dmQ>V Agob, Va Vwåhr Vo Zo_Š`m ^mfoV ì`ŠV Ho$bo nm{hOo.

{ddoH$ {dMma & {S>g|~a 2015 & 3

Page 4: Vivek Vichar December 2015

4 & {ddoH$ {dMma & {S>g|~a 2015

JrVm g§XoeH$_© hm ^JdX²JrVoMm _yb^yV g§Xoe!

AO©wZ H$_© (`wÕ) H$aÊ`mg ZH$ma XoVmo. ñdV:À`m AH$_©Vobm ({ZpîH«$`Vobm) CXmÎm eãXm§Mm _wbm_m XoD$Z ~amo~a R>adVmo. `mVyZ Ë`mÀ`m _ZmMr g§^«m_mdñWmM {XgyZ `oVo. AO©wZmbm H$_©àd¥Îm H$aÊ`mgmR>r lrH¥$îU Ë`mg OmoaH$g àoaUm XoVmV. H$_© H$aÊ`mg ZH$ma {Xë`m~Ôb {^Ìm, ninwQ>m åhUyZ Ë`mMr {Z^©ËgZm (hoQ>miUr) H$aVmV. dmñV{dH$ H$_© hm OrdZmMm AmYma AgyZ, AH$_© åhUOoM _¥Ë`y Ago gm§JyZ Vo H$_m©Mm Jm¡ad H$aVmV. AkmZr _Zwî` AmgŠVr R>odyZ Va kmZr _Zwî` AZmgŠV ^mdZoZo H$_© H$aVmo, Ago gm§JyZ lrH¥$îU AO©wZmbm _mZdr OrdZmMo {dkmZ Am{U Ë`mhr nbrH$S>o KoD$Z OmVmV. Ë`mÀ`mV AmË_{dídmg {Z_m©U H$ê$Z Ë`mg H$_©àd¥Îm H$aÊ`mgmR>r Ë`mÀ`mg_moa Amnb§ {dídê$n àJQ> H$aVmV. A§VV: AO©wZmMm g§^«_ Xÿa hmoVmo, Voìhm Am{U VoìhmM lrH¥$îU AO©wZmbm H$m` H$am`Mo `mMm {ZU©` KoÊ`mMr ñdV§ÌVm XoVmV. H$maU Ho$di ñdV§Ì _ZM {ZU©` KoÊ`mgmR>r gj_ AgVo.

4 & {ddoH$ {dMma & {S>g|~a 2015

Page 5: Vivek Vichar December 2015

{ddoH$ {dMma & {S>g|~a 2015 & 5

^JdmZ lrH¥$îU åhUVmV...Zn§wgH$ ~Zy ZH$mo, AO©wZm, H$_© (`wÕ) H$aÊ`mg {gÕ hmo!

H$_© hoM OrdZ Amho AZ² AH$_© ({ZpîH«$`Vm) åhUOoM _¥Ë`y.H$_© H$a, H$_© Ho$ë`m{edm` H$moUrhr jU^agwÕm amhÿ eH$V

Zmhr. Vwbm Ho$di {d{hV H$_© H$aÊ`mMmM A{YH$ma Amho, H$_©\$b hm _r {Xbobm àgmX åhUyZ ñdrH$ma H$a.

_moË`m§À`m _mioV Xmoar Agmdr Ë`mà_mUo àË`oH$ Ord AZ² dñVyV _r ì`má Amho. àË`oH$ Ord, dñVy AÝ`moÝ`m{lV AmhoV ho Vy OmU.

g_mO Am{U àH¥$Vr `mV g_Ýd` gmYV H$_© H$a. AH$_©ËdVoMo ({ZpîH«$`ËdVoMo) CXmhaU ~Zy ZH$mo.

lÕmnyd©H$ AZmgº$ hmoD$Z H$m¡eë`mZo Ho$bobo H$_© åhUOo VwPr gmYZm AZ² _mÂ`màVr nyOm hmo`.

Vy Ho$di gmYZ_mÌ AgyZ, VwÂ`m _mÜ`_mVyZ _r _mP§ H$m`© g§nmXZ H$aVmo`. H$_© H$aVmZm Vy _mÂ`mVM pñWV ahm.

Vwbm gd©OZ{hVm` `k H$_© (Ë`mJ, godm) H$am`M§ Amho. `m_wioM VwP§ AZ² BVam§M§ nmofU hmoUma Amho. Vy ñdV: H$_© Z H$aVm Ë`mJ, godo{dZm ^moJ ^moJerb Va Vy {ZpíMVM Mmoa Amhog.

`Wm`mo½` Amhma, {ZÐm, {dlm§Vr AZ² H$_m©Vbr {Z`{_VVm åhUOoM dmñV{dH$ `moJ hmo`.

gX¡d ñdV:À`m CËWmZmgmR>r à`ËZaV ahm. ñdV:À`m nVZmMm YZr hmoD$ ZH$mog, åhUyZM Vy ñdV:Mm {_Ì ~Z, ñdV:Mm eÌy Zìho.

_mÂ`m ^º$m§À`m `moJjo_mMo Xm{`Ëd _r KoVmoM. `mMo AZwgaU H$a AZ² OrdZmV `eñdr hmo.

A§VV: g§O` åhUVmo-OoWo `moJoída ^JdmZ lrH¥$îU d _hmnamH«$_r AOw©Z EH$OyQ>

hmoVmV, VoWo g\$bVm, Eoíd`©, Ý`m` Am{U H$ë`mUmMr Zm§Xr AgVo, Ago _bm dmQ>Vo.

&& Amo_ VV² gV² &&

{ddoH$ {dMma & {S>g|~a 2015 & 5

Page 6: Vivek Vichar December 2015

6 & {ddoH$ {dMma & {S>g|~a 2015

Page 7: Vivek Vichar December 2015

{ddoH$ {dMma & {S>g|~a 2015 & 7

{ddoH$mZ§X H|$ÐmMo gm§ñH¥${VH$ _m{gH$

{ddoH$ {dMmadf© 30 do - A§H$ 12 dm - n¥ð>o 52H$m{V©H$ - _mJ©erf©/`wJmãX 5116

4 {S>g|~a 2015

RNI NO. 46869 / 85, "{ddoH$ {dMma' ho _m{gH$ _mbH$, "{ddoH$mZ§X H|$Ð _amR>r àH$meZ {d^mJ' `m§MogmR>r _wÐH$ d àH$meH$ YZ§O` gy`©d§er `m§Zr {à{gOZ qàQ>g², X¡{ZH$ VéU ^maV, 19/20, Am¡Úmo{JH$ dgmhV, hmoQ>Jr amoS>, gmobmnya `oWo N>mnyZ, {ddoH$mZ§X H|$Ð, 165, aoëdo bmB©Ýg, gmobmnya `oWyZ à{gÕ Ho$bo.

g§nmXH$ - {gÕmam_ ^¡aßnm nmQ>rb

nÌì`dhmamMm nÎmm

{ddoH$ {dMmaÛmam - {ddoH$mZ§X H|$Ð,

165, aoëdo bmB©Ýg, gmobmnya-413 001.Xy…0217 - 2315949 (gm`§ 7 Vo 8.30)

email : [email protected]í` ^oQ> Úm

vivekvichar.vkendra.org

_yë` - 15 én`o

g§nmXH$ {gÕmam_ ^¡. nmQ>rb

_w»` g§nmXH$lr. nr. na_oídaZ²

ho {díd EH$ `§Ì Amho, Á`m_Ü`o EH$mMm Xþgè`mer H$mhr g§~§Y ZgVmo. ApñVËdmMm AmYma g§Kf© Amho, Á`mV ~ir Vmo H$mZ {nir hm Ý`m` AgVmo.

boImZwH«$_

5 g§nmXH$s`

EH$m hmVmV ~m°å~ Xþgè`m hmVmV JrVm

9

14

`moÓm à§Ý`mgr

19

H«y$aH$_m© hmoVm {Q>ny gwbVmZ

hm àmU Hw$Ry>Z CËnÝZ hmoVmo?

23

26gmhgñda ~mJolrMo

Xodm, Amåhmbm \$ŠV n¡go Xo, Xoe agmVimbm OmD$ Xo...

OÝ_mbm `oVmV Ho$di bmoH${ejUmñVd

30

32

48

38

VoM IamoIa {dO`r OrdZ..

~mb{dhma

'Vo' g§nbo Va Amnë`mbm H$moU nmogUma?

35

Page 8: Vivek Vichar December 2015

8 & {ddoH$ {dMma & {S>g|~a 2015

g§nmX

H$s`

dmMH$ ~§Yy-^{JZr,`m _{hÝ`mV 21 {S>g|~a (_mJ©erf© ew.n. 11) amoOr JrVm O`§Vr Amho. ^JdX²JrVm

hm EH$_od J«§W Agm Amho, H$s Á`mMr O`§Vr H$aÊ`mV `oVo. AëS>g hŠñbo `m§Zr `m J«§WmMo dU©Z emídV VÎdkmZ Aem eãXm§V Ho$bo Amho. ñdm_r {ddoH$mZ§Xm§Zr Cn{ZfXm§Vrb {dMmam§Mm àMma Ho$bm. Cn{ZfXo hr gm_Ï`m©Mo Ajæ`H$mof Agë`mMo Ë`m§Mo åhUUo hmoVo. Cn{ZfXm§_Ü`o Oo VÎdkmZ gm§{JVbobo Amho VoM nwT>o ^JdX²JrVoV dU©Z Ho$bo Amho.

{d»`mV g§ñH¥$V VÁk _°Šgå`wba `m§À`mer b§S>Z `oWo ñdm_r {ddoH$mZ§Xm§Mr JmR> nS>br hmoVr. XmoKm§À`m AmoiIrMo ê$nm§Va JmT> AmnwbH$sV Pmbo. ñdm_r {ddoH$mZ§X ^maVmV naV {ZKmbo Voìhm _°Šgå`wba `m§Zr {dZ§Vr Ho$br H$s, _m`Xoer nmohmoMë`mda _bm Aer EH$ dñVy ^oQ> åhUyZ nmR>dm H$s, Or ^maVr`m§Mo d¡{eîQ>ç Amho. ^maVmV Amë`mZ§Va ñdm_rOtZr AmR>dU R>odyZ AmñWoZo _m{JVbobr dñVy VËnaVoZo nmR>dyZ {Xbr. Vr dñVy hmoVr ^JdX²JrVoMr EH$ àV!

JrVoMr hr Wmoadr Amho. ^maVr` g_mOmÀ`m AZoH$ {nT>çm JrVoÀ`m kmZm_¥Vmda nmogë`m Joë`m AmhoV. AmJm_r {nT>çmhr nmogë`m OmVrb. _¥Ë`y g_moa AgVmZm _XZbmb qYJ«m `m§Zr {b{hbobo nÌ åhUOo JrVoMm gmam§eM Amho. JrVm ho Ho$di Ym{_©H$ nwñVH$ Zmhr. _mUgmbm H$_©àdU H$aUmao nwñVH$ Amho. B_g©Z ̀ m§Mo JrVo~m~V åhUUo Amho, EImÚm _mUgmbm JXu_Ü`o {_giyZ OmUo gmono OmVo. na§Vw Vmo EH$Q>m AgVmo Voìhm em§V Am{U pñWa amhmV Zmhr. na§Vw Á`m _mUgmbm JrVoMm CnXoe g_Obm Amho Vmo EH$m§VmV Va em§V AgVmoM, nU AJXr ~mOmamVrb JXuV AgVmZmhr Vmo em§V amhÿ eH$Vmo.

Mmëg© {dpëH$Ýg `m§À`m B§J«Or ^JdX²JrVoÀ`m àñVmdZoV OZab dm°aZ hopñQ>¨½O `m§Mo JrVo{df`r Ago åhUUo Amho H$s, ^maVmVyZ B§J«Om§Mr gÎmm Joë`mZ§Va `m Xoem_Ü`o JrVoMo VÎdkmZ \w$byZ `oB©b. hopñQ>¨½OMo ho åhUUo Iao R>aVmZm {XgV Amho. dmñV{dH$ nmhVm JrVm VÎdkmZ ho {dMmam§_Ü`o ñnîQ>Vm AmUVo. na§Vw, ñdmWm©Zo Y¥VamîQ´> ~Zboë`m§_Ü`o n[adV©Z KS>Uo {Z`Vrbm _mÝ` ZgVo. Ë`m_wio gË` PmH$moiyZ Q>mH$Umar àd¥Îmr g_mOmbm AgË`mH$S>o KoD$Z OmÊ`mg à`ËZerb AgVo. Aemdoir `m àd¥Îmrbm CKS>o nmS>Uo hmM Y_© R>aVmo. goŠ`wb°[aP_, Y_©{ZanojVm, nwamoJm_r `m§gmaIo eãX dmnê$Z `oWrb Jm¡adembr g§ñH¥$Vr, na§naobm ZmH$maV AY_m©bm H$dQ>miÊ`mMo H$m_ XoemV H$mhr JQ>m§H$Sy>Z gwê$ Amho. ̀ m_wio gd©gm_mÝ` _mUyg g§^«{_V hmoUo ñdm^m{dH$M Amho. Aem doir JrVm Amnë`m _XVrbm YmdyZ `oVo. JrVoVrb emídV {dMma g_mOmn`ªV ZoÊ`mMr ì`dñWm Amnë`m F$fr_wZtZr JrVm O`§VrMr `moOZm H$ê$Z Ho$br Amho. g_mOmVrb g§^«_ Xÿa H$ê$Z epŠVXm`r {dMmam§Mr AmoiI H$ê$Z XoÊ`mMm {dZ_« à`ËZ {ddoH$mZ§X H|$ÐmH$Sy>Z gwê$ Amho. "{ddoH$ {dMma' _Yrb boI `m ÑîQ>rZo Amnë`mbm àoaH$ R>aVrb, Aem {dídmgmgh hm A§H$ gmXa H$aV AmhmoV.

YÝ`dmX.

Ooìhm _r `oWo ({ddoH$mZ§Xnwa_²) AgoZ, Voìhmhr _r Vw_À`m~amo~a H$m_ H$aoZ, Ooìhm _r ZgoZ Voìhm _mPm AmË_m Vw_À`mH$Sy>Z H$m_ H$adyZ KoB©b.

Page 9: Vivek Vichar December 2015

{ddoH$ {dMma & {S>g|~a 2015 & 9

EH$m hmVmV ~m°å~ Xþgè`m hmVmV JrVm

Amåhmbm dma§dma EH$ àíZ {dMmabm OmVmo Am{U Vmo AZoH$ XeHo$ {dMmabm Jobobm Amho H$s, ^maVmZo Joë`m hOmamo

dfmªÀ`m dmQ>Mmbr_Ü`o Amnbm ̂ y^mJ {dñVm[aV H$m Ho$bobm Zmhr qH$dm OJm_Ü`o dM©ñd àñWm{nV H$aÊ`mMm à`ËZ H$m Ho$bm Zmhr ? Ë`mMo CÎma AmnU XoD$ eH$V Zgbmo Var H$mhr Zm_d§V Aä`mgH$m§Zr Vo {Xbobo Amho. ^maVr`m§À`m {dñVma Z H$aÊ`mÀ`m àd¥Îmr_mJo Ë`mMr _mZ{gH$Vm XS>bobr Amho. Ë`mMo ñnï>rH$aU H$aVmZm ho {dÛmZ bmoH$ ^maVr`m§Mr g{hîUwVm, ~o{eñV, H$moUmMmhr ~Xbm Z KoÊ`mMr qH$dm gyS> Z KoÊ`mMr ^mdZm, naH$s`m§Zm Amnë`mV gm_mdyZ KoÊ`mMr bd{MH$Vm Am{U AmH«$_Umnojm ñdg§ajUmbm _hÎd XoÊ`mMr àd¥Îmr `mH$Soo> ~moQ> XmIdVmV.'

_mOr amï´>nVr S>m°. AãXþb H$bm_ `m§Zr ghboIH$ Eg. dm`. amOZ `m§À`m ghH$m`m©Zo 1998 gmbr {b{hboë`m "B§{S>`m pìhOZ 2020 … A pìhOZ \$m°a X Ý`y {_bo{Z`_' ̀ m nwñVH$mV darb à{VnmXZ Ho$bobo Amho.

Eg. Jwé_yVuMoÝZB©

^maVr`m§À`m _Zmod¥ÎmrMo AZoH$ n¡by S>m°. H$bm_ `m§Zr M{M©bo AmhoV. AmnU {dñVmambm ZH$ma {Xbm Ë`m_wio Amnbm ^yJmob g§Hw${MV Pmbm. Am_À`mV {eñV ZìhVr. Ë`m_wio Am_Mr g{hîUwVm hm CXmaVoMm nmoH$i XoImdmM R>abm. AmnU naH$s`m§Zm Amnbogo Ho$bo EdT>oM Zìho Va Ë`m§À`mer aº$mMo ZmVohr {Z_m©U Ho$bo na§Vw Ë`m_wio AmnU {d^m{OV Pmbmo. AmnU gmhgmbm ZH$ma {Xbm Am{U A{VH«$_Umnojmhr ñdg§ajUmbm àmYmÝ` {Xbo. Ë`m_wio AmnU AmH«$_H$m§Mo Jwbm_ Pmbmo. AmnU ~ir R>abmo.

_Zwî`OÝ_ Xþb©^ Amho. Vmo àmßV Pmbm AgyZhr B©ídabm^gmR>r Omo à`ËZ H$arV Zmhr, Ë`mMo OÝ_mbm `oUo ì`W© Amho - lram_H¥$îU

{deof boI {ddoH$ {dMma & {S>g|~a 2015 & 9

Page 10: Vivek Vichar December 2015

10 & {ddoH$ {dMma & {S>g|~a 2015

S>m°. H$bm_ `m§Zr `m nwñVH$mV hm {df` \$ma gImobnUo _m§S>bobm Amho. ^maVr`m§À`m `m gmè`m _Zmod¥ÎmrMo _yi Ë`m§À`m Jm|Yiboë`m _Z…pñWVrV AgVo Am{U hr Jm|Yibobr _Z…pñWVr hr Amnbr amï´>r` àd¥Îmr Amho. `wÜXmMm Ë`mJ H$aUmam amOm AemoH$ hm Amnë`m XoemVë`m OZVoMm AmXe© amOm Pmbm VoìhmnmgyZMr AZoH$ eVHo$ ^maVr`m§À`m _Z…pñWVrbm hm g§^«_ doTy>Z am{hbobm Amho.

S>m°. AãXþb H$bm_ ho _moR>o bmoH${à` hmoVo. Ë`m§Zm Ë`m§Mo bmImo MmhVo OZVoMm amï´>nVr åhUV AgV. {edm` AmXe© {ejH$, d¡km{ZH$, XÿaÑï>rMm {dMmad§V Am{U amï´>^º$ Aem AZoH$ {deofUm§Zr Ë`m§Zm Jm¡adbo OmV hmoVo. AWm©V hr gmar {deofUo S>m°. H$bm_ `m§Zm MnIb bmJy hmoV hmoVrM. nU Vo Ë`mhr nbrH$So> H$mhrVar hmoVo. Ë`m§À`m EH$m hmVmV AUy~m±~ Am{U jonUmóo hmoVr Am{U Xþgè`m hmVmV drUm Am{U ^JdX²JrVm hmoVr. Ë`m§À`m `m ì`mnH$ AmdmŠ`m_wio Ë`m§Zm EH$ amï´>dmXr {dMmad§V Ago ñWmZ àmá Pmbo hmoVo. Ë`m§Zr \$ma gImobnUo AmË_narjU Ho$bobo hmoVo Am{U Xoemg_moa H$mhr {M{H$ËgH$ àíZ CnpñWV Ho$bo hmoVo. AmnU Amnë`m B{VhmgmnmgyZ Oo H$mhr {eH$bmo Am{U Oo H$mhr {eH$bmo Zmhr qH$dm Oo {eH$Ê`mg AmnU ZH$ma XoV AmhmoV Ë`m gdmªMo à{Vq~~ Ë`m§À`m `m _m§S>UrV nS>bobo {XgVo.

^maVr`m§À`m `m _Zmod¥ÎmrMo AZoH$ n¡by S>m°. H$bm_ `m§Zr M{M©bo AmhoV. AmnU {dñVmambm ZH$ma {Xbm Ë`m_wio Amnbm ^yJmob g§Hw${MV Pmbm. Am_À`mV {eñV ZìhVr. Ë`m_wio Am_Mr g{hîUwVm hm CXmaVoMm nmoH$i XoImdmM R>abm. AmnU naH$s`m§Zm Amnbogo Ho$bo EdT>oM Zìho Va Ë`m§À`mer aº$mMo ZmVohr {Z_m©U Ho$bo na§Vw Ë`m_wio AmnU {d^m{OV Pmbmo. AmnU gmhgmbm ZH$ma {Xbm Am{U A{VH«$_Um- nojmhr ñdg§ajUmbm àmYmÝ` {Xbo. Ë`m_wio AmnU AmH«$_H$m§Mo Jwbm_ Pmbmo. AmnU ~ir R>abmo. S>m°.

H$bm_ `m§Mo ho à{VnmXZ {H$Vr Iao Amho ho AmnU OmUVmoM. Ë`m§Zr XmIdbobo Amnbo XþþJw©U Ho$di OwÝ`m H$mimVM hmoVo Ago Zmhr Va Vo AOyZhr Amnë`mV AmhoV. Ë`m§Zr ho nwñVH$ 1998 gmbr {b{hbo na§Vw Ë`m§Zr XmIdboë`m `m H$_VaVm H$_r ìhmì`mV `m Ñï>rZo AmnU AOyZhr {ejUmV H$mhr ~Xb Ho$bobo ZmhrV Am{U Amnë`m amï´>r` d¥ÎmrVhr H$mhr gwYmaUm Pmboë`m ZmhrV. Ë`m§Zr S>moù`mg_moa R>odbobo ^maVmMo ñdê$n AmnU Jm¡a{dbo Ë`m~Ôb S>m°. H$bm_ `m§Zm _moR>m _mZ {Xbm. na§Vw Ë`m§Zr Oo H$mhr gm§{JVbo Ë`mÀ`mda _mÌ AmnU bj H|${ÐV Ho$bobo Zmhr. Ë`m§À`mda AmnU ñVwVr Am{U àe§goMm dfm©d H$arV AgVmo nU Ë`m§Zr H$m` gm§{JVbo Amho `mMm {dMma H$arV Zmhr. Ë`m§Mo AmË_narjU hm Amnë`m gdmªÀ`m qMVZmMm {df` Agbm nm{hOo. gaH$ma, _mÜ`_o, g_mOmVbo àñWm{nV dJ© Am{U {dMmad§V `m gdmªÀ`mM qMVZmMm Vmo AmYma Pmbm nm{hOo. S>m°. H$bm_ `m§Zr nm{hboë`m ñdßZmÀ`m

g_«mQ> AemoH$

^JdmZ OUyZ H$ënd¥j AmhoV. Ë`m§À`mOdi Oo Oo _mJVmo Ë`mbm Vo {_iVo - lram_H¥$îU

{deof boI10 & {ddoH$ {dMma & {S>g|~a 2015

Page 11: Vivek Vichar December 2015

{ddoH$ {dMma & {S>g|~a 2015 & 11

Ñï>rZo dmQ>Mmb H$aVm `oB©b nU Ë`m§À`m `m qMVZmda AmnU H$mhr {dMma Ho$bm Zmhr Va `m dmQ>Mmbrbm gwê$dmV H$aVm `oUma Zmhr. AOyZhr doi Jobobr Zmhr. AmnU Ago qMVZ H$aUo hrhr S>m°. H$bm_ `m§Zm lÕm§Obr R>aob.

S>m°. H$bm_ `m§Mo AUy~m±~ Am{U joonUmóo `m§Zr ^maVmbm OJmÀ`m amOH$s` Am{U ^m¡Jmo{bH$ ZH$memda ì`yhmË_H$ÑîQ²>çm _moŠ`mÀ`m OmJr AmUyZ R>odbo Amho ho {Z:g§e` Amho. `mMo {ddoMZ amOrd {eH«$s `m§Zr Ho$bo Amho. {eH«$s ho ^maVmMo _mOr naamï´> g{Md AmhoV. Ë`m§Zr, M°b|Oog A±S> ñQ´>°Q>oOr : B§{S>`mO \$m°aoZ nm°{bgr ho nwñVH$ {b{hbo Amho. `m nwñVH$mV Vo åhUVmV, n§{S>V Odmhabmb Zohê$ `m§Zr 1950 À`m Xaå`mZ ^maV Am{U A_o[aH$m `m§À`mV _¡ÌrMo g§~§Y àñWm{nV ìhmdoV åhUyZ à`ËZ Ho$bo nU Vo `eñdr Pmbo ZmhrV. `m XmoZ Xoem§V Z§VaMr 50 df}hr XþamdmM am{hbm. Z§Va {eH«$s åhUVmV, Ago Agbo Varhr 1998 gmbr ^maVmZo AUwMmMÊ`m KoVë`mZ§Va _mÌ `m g§~§YmV _moR>m ~Xb Pmbm. A_o[aHo$Zo ^maVmMr XIb ¿`m`bm gwê$dmV Ho$br. Ho$di ^maVM Zmhr Va gJù`m X{jU Am{e`mMm amOH$s` Am{U ^m¡Jmo{bH$ VgoM gwajoÀ`m Ñï>rZohr {dMma H$am`bm A_o[aHo$bm ^maVmÀ`m AUwMmMÊ`m§Zr ^mJ nmS>bo. `mM H$mimV ^maVmMm A{W©H$ÑîQ²>çmhr {dH$mg hmoV hmoVm Am{U A_o[aHo$V ñWm{`H$ Agboë`m _yi ^maVr`m§Mm {VWë`m amOH$maUmVbm à^md dmT>V Mmbbm hmoVm. `mhr XmoZ KQ>H$m§Zr A_o[aHo$À`m ZOaoV ^maVmMo _hÎd dmT>V Mmbbo.

nmümË` OJ H$embm _hÎd XoV AgVo ho H$bm_ `m§Zr ~m±~Zo XmIdyZ {Xbo. AUy~m±~ Am{U AmpÊdH$ eóo hr Iao Va ^r{VXm`H$ AgVmV. Ooìhm n{hbm AUwñ\$moQ> Pmbm Voìhm Ë`m MmMUrMm à_wI Agbobm emók S>m°. am°~Q>© AmonZhm`_a `mZo Ho$bobo dU©Z Va \$maM ^rVrXm`H$ hmoVo. AmonZhm`_a hm

^maVr` AÜ`mË_ emómMm _moR>m ^moº$m hmoVm. Ë`mZo Vo Ñí` nm{hë`mda Ë`mbm JrVoVbm AH$amdm AÜ`m` AmR>dbm. Vmo åhUmbm, "EH$ hOma gy`mªMm EH$X_ ñ\$moQ> Pmbm Va AmH$memV Oo Ñí` {Xgob Vo _mPo ñdê$n hmo`. _rM _¥Ë`y Amho. ̀ m OJmbm _r CX²ÜdñVhr H$ê$ eH$Vmo. ^JdmZ lrH¥$îUmZo AOw©Zmbm {damQ> én XmIdbo. Voìhm H$mT>bobo ho CX²Jma AmO AUwMmMUrMo ho én ~{KVë`mda _bm AmR>dV AmhoV.'

`mM AWm©Mo à{VnmXZ EH$m hmVmV JrVm KoVboë`m S>m°. H$bm_ ̀ m§Zr 1998 gmbr Pmboë`m AUwMmMUrZ§Va ~mobVmZm Ho$bo hmoVo. Vo åhUmbo hmoVo, "_r _mÂ`m nm`mImbMr ^y_r àM§S> hmXè`m§Zr hmXaVmZm EoH$br Am{U Ë`mVyZ àM§S> ^`H$mar ^mg Amåhmbm Pmbm. _mÌ Vo Ñí` _mÂ`mÑï>rZo A{^_mZmMogwÜXm hmoVo. H$maU Vr ^maVmÀ`m {dkmZ Am{U V§ÌkmZmZo KoVbobr Pon hmoVr.'

Iao åhUOo gm_Ï`© YmoH$mXm`H$ AgVo. na§Vw gm_Ï`m©{edm` OJUo Ë`mnojm A{YH$ YmoH$mXm`H$

^JdV²àmßVr H$éZ KoVë`mZ§Va Oa Vwåhr gm§gm[aH$ JmoîQ>rV àdoe H$amb Va Vw_Mr _Z:em§Vr H$Yrhr ZîQ> hmoUma Zmhr - lram_H¥$îU

{deof boI {ddoH$ {dMma & {S>g|~a 2015 & 11

Page 12: Vivek Vichar December 2015

12 & {ddoH$ {dMma & {S>g|~a 2015

AgVo. ^maVmMr n[apñWVr AerM hmoVr. ~wÜX, e§H$amMm`© Am{U _hmË_m Jm§YtMo VÎdkmZ bm^bobm hm Xoe OJmVbm EH$ _moR>m Xoe Amho. `m OJmÀ`m bmoH$g§»`oÀ`m EH$ fð>m§e bmoH$g§»`m Ho$di `m XoemMr Amho. `m XoemZo H$moUmda H$Yr AmH«$_U Ho$bobo Zmhr. naH$s`m§Zm Amnë`mV gm_mdyZ KoVbo Amho. VodT>r bd{MH$Vm XmIdbr Amho. na§Vw ^maVmH$So> gm_Ï`© Zgë`m_wio ^maVmÀ`m `m gX²JwUmMm H$YrM H$moUr AmXa Ho$bm Zmhr. CbQ> Ë`mMr Hw$Moï>m Ho$br Jobr. `m {R>H$mUr MrZMo CXmhaU KoÊ`mgmaIo Amho. 1970 À`m XeH$m_Ü`o A_o[aHo$Mo naamîQ´>_§Ìr hoÝar {H$gtOa ho MrZ_Ü`o MH$am _maV hmoVo. hþHy$_emhr amOdQ> Agboë`m MrZÀ`m gÎmmYmè`m§Mr ^oQ> KoÊ`mgmR>r VmQ>H$iV C^o amhV hmoVo. Iao åhUOo Ë`mdoir MrZ H$mhr lr_§V ZìhVm. MrZ_Ü`o Xagmb 3 H$moQ>r bmoH$ Cnmg_marZo _aV hmoVo. _mÌ `m Jar~ Agboë`m MrZÀ`m amÁ`H$Ë`mªMr ^oQ> A_o[aHo$À`m naamï´>_§Í`mbm Amdí`H$ dmQ>V hmoVr H$maU MrZ Cnmer Agbm Var Ë`mÀ`m eómÀ`m gmR>çmV eoH$S>mo AUy~m±~ hmoVo. OJ gm_Ï`m©Mr H$er ~yO amIVo `mMo ho EH$ CXmhaU hmo`. `m CXmhaUmZo ^maVmbm ~aoM H$mhr {eH$dbo. _hmË_m Jm§YtÀ`m ̀ m XoemV XaXhm _mUgm§_mJo AmR> qhXÿ AmhoV. Á`m§Mo dU©Z _hmË_m Jm§YtZr `m n¥ÏdrVbmdarb gdm©V gä` bmoH$ Ago Ho$bobo Amho. `m Xoembm gm_Ï`m©Mo _hÎd H$im`bm bmJbo Vo Ë`mÀ`m AUwMmMÊ`m§_wio.

nmoIaUÀ`m AUwMmMÊ`m§_wio ^maVmMo _hÎd gdmªZm H$ibo Am{U Vo Z§VaÀ`m H$mhr dfm©V dmT>V Jobo. A_o[aHo$À`m grAm`E `m JwáMa g§KQ>ZoZo 2012 gmbr Amnë`m gaH$mabm gmXa Ho$boë`m EH$m Ahdmbm_Ü`o ^maV hm Xoe 2030 gmbn`ªV A_o[aH$m Am{U MrZ `m§À`m ~amo~arMr _hmgÎmm ~Zob Ago Z_yX H$aÊ`mV Ambo hmoVo. Iao åhUOo S>m°. H$bm_ ̀ m§Mm AUy~m±~ Am{U jonUmómMm H$m`©H«$_ hm H$mhr _hmeº$s ~ZÊ`mgmR>r AmIbobm ZìhVm Am{U ^maV Ë`m AWm©Zo _hmgÎmm

hmoB©b H$s Zmhr Aer e§H$m _ZmV `oVo. Vgm Va OnmZ hm lr_§V Xoe hmoVm. Ë`mMr _mb_Îmm {H$Ë`oH$ AãO S>m°bg© EdT>r hmoVr. _mÌ EdT>r lr_§Vr AgyZgwÜXm OnmZ Ë`m AWm©Zo _hmeº$s Pmbm Zmhr. `mMm AW© _hmeº$s hmoUo ho Ho$di Am{W©H$ n[apñWVrda Adb§~yZ ZgyZ bîH$ar gm_Ï`m©dahr Adb§~yZ Amho Agm hmoVmo. nU Omo Xoe Ho$di Am{W©H$ÑîQ²>çm lr_§V hmoVmo Am{U bîH$ar {gÜXVoH$So> Xþb©j H$aVmo Ë`mÀ`mda AmH«$_Uo hmoÊ`mMr eŠ`Vm AgVo. ̂ maVmÀ`m ~m~VrV hoM KS>bo. A±Jg _°{S>gZ `m Aä`mgH$mZo Vob CËnmXH$ Xoem§À`m g§KQ>ZogmR>r Ho$boë`m EH$m Aä`mgm_Ü`o Ago XmIdyZ XoÊ`mV Ambo Amho H$s 1700 dfmªÀ`m B{VhmgmV AbrH$S>Mm H$mhr H$mi dJiVm ^maV hm OJmVbr _moR>r Am{W©H$ eº$s hmoVm. EdT>m lr_§V AgyZhr ^maVmda A{VH«$_Uo Pmbr Am{U H«$m¡`m©Mr n[a{g_m JmR>Umè`m AmH«$_H$m§Zr ^maVr`m§Zm qOHy$Z KoVbo. AmnU nam^yV Pmbmo H$maU g§nÎmr~amo~aM gm_Ï`m©Mohr g§nmXZ Ho$bo nm{hOo. ̀ mMo ̂ mZ Amnë`mbm ZìhVo. CbQ> AmnU bîH$a, gm_Ï`©, ̀ wÜXo ̀ m Jmoï>r Ag§ñH¥$VnUmÀ`m _mZë`m.

gm_Ï`m©{df`rMm Amnë`m _ZmVbm g§^«_ Am{U bîH$ar eº$s{df`rMm Amnbm Xþ…ñdmg hm amOm AemoH$mnmgyZ gwê$ Pmbm. H$qbJmÀ`m `wÜXm_Ü`o amOm AemoH$mZo àM§S> aº$nmV nm{hbm Am{U Ë`mÀ`m _Zm_Ü`o `wÜXm{df`r {V{S>H$ {Z_m©U Pmbr. eodQ>r `wÜXo H$am`Mr H$embm Agm àíZM Ë`mÀ`m _ZmV XmQy>Z Ambm. AerM AdñWm _hm^maVmÀ`m `wÜXmV AOw©ZmMr Pmbr hmoVr. na§Vw `m XmoKmVbm \$aH$ Agm H$s AOw©ZmÀ`m _ZmV `wÜXmnydu g§^«_ {Z_m©U Pmbm hmoVm Am{U AemoH$mÀ`m _ZmV `wÜXmZ§Va g§^«_ {Z_m©U Pmbm. AOw©ZmÀ`m _ZmVbm g§^«_ lrH¥$îUmZo JrVoMm CnXoe H$ê$Z g§ndbm Am{U AOw©Zmbm `wÜXmg àd¥Îm Ho$bo. AemoH$mbm _mÌ H$moUr Ë`mÀ`m _ZmVbm g§^«_ Xÿa H$aUmam lrH¥$îU ^oQ>bm Zmhr Am{U Ë`m_wio Amnë`m Xoembm ì`mnyZ

B©ídamgmR>r àmU ì`mHw$i Pmë`m{edm` H$mhr åhUVm H$mhrhr KS>V Zmhr - lram_H¥$îU

{deof boI12 & {ddoH$ {dMma & {S>g|~a 2015

Page 13: Vivek Vichar December 2015

{ddoH$ {dMma & {S>g|~a 2015 & 13

amhUmam g§^«_ H$m`_ am{hbm. XþX£dmMr Jmoï> åhUOo Amnë`mbm `m g§^«_mMmM A{^_mZ dmQ>m`bm bmJbm. Ë`mMr qH$_V AmnU MwH$Vr Ho$br.

S>m°. H$bm_ `m§À`m nmoIaU AUwMmMUrZo hm g§^«_ Xÿa Pmbm Amho Am{U Ë`m_wioM ^maV Xoe _hmeº$s ~ZÊ`mH$So> dmQ>Mmb H$aV Amho. hr à{H«$`m Amnë`m XoemVë`m {dMmad§Vm§À`m bjmV AOyZ Ambobr Zmhr. _mÌ 30 _mM© 2013 À`m X BH$m°Zm°{_ñQ> `m _m{gH$mZo `m à{H«$`oMo {dûcoH$fU Ho$bo Amho. ̀ m _m{gH$mÀ`m g§nmXH$s` boImV ^maV _hmeº$s hmoB©b H$m hm àý CnpñWV H$aÊ`mV Ambm Amho Am{U EH$ _m{_©H$ àý {dMmabobm Amho. "^maV _hmeº$s hmoD$ eH$Vmo na§Vw ^maVmbm _hmeº$s hmoÊ`mMr BÀN>m Amho H$m, hm àíZ _hÎdmMm Amho.' amï´>dmXr {dMmad§V S>m°. E. nr. Oo. AãXþb H$bm_ `m§Zr `mMo CÎma {Xbobo Amho. ^maV _hmeº$s hmoD$ BpÀN>Vmo Ago Ë`m§Zr åhQ>bo Amho. EdT>oM Zìho Va ̂ maVmÀ`m 125 H$moQ>r OZVoZo EH$m AmdmOmV, hmo`, Amåhr _hmeº$s hmoD$ BpÀN>Vmo, Ago åhUmdo Aer Anojm Ë`m§Zr ì`º$ Ho$bobr Amho. Aem àH$maMo gm_Ï`m©À`m _hÎdmMo YSo> {JadÊ`mÀ`m Ñï>rZo ^maVmÀ`m B{VhmgmMm gImob Aä`mg H$aUo hrM S>m°. AãXþb H$bm_ `m§Zm Iar lÜXm§Obr R>aUma Amho.

(boIH$ ho Am{W©H$ Am{U amOH$s` {díbofH$ AmhoV.)

nwT>rb dfm©nmgyZ AmXr e§H$amMm`© `m§Mr O`§Vr VÎdkmZ {Xdg åhUyZ gmOar H$aÊ`mV `oUma Amho. H|$Ð emgZmZo Vgo g§Ho$V {Xbo AmhoV. AmÚ e§H$amMm`mªZr ñWmnZ Ho$boë`m 4 _R>m§n¡H$s EH$ Agboë`m e¥§Joar _R>mH$Sy>Z (H$Zm©Q>H$) Ë`m g§X^m©V Ambobm àñVmd H|$Ð emgZmÀ`m gm§ñH¥${VH$ _§Ìmb`mZo ñdrH$mabm Amho. e§H$amMm`© `m§Mo Cn{ZfXm§darb ^mî` Am{U ^maVr` VÎdkmZmbm D${O©VmdñWm AmUÊ`mVrb Ë`m§Mo `moJXmZ `mbm COmim XoÊ`mV `oUma Amho.

`m _§Ìmb`mMo EH$ A{YH$mar åhUmbo, Amåhr AmVm `m {XeoZo H$m_ Mmbw Ho$bo AgyZ g§nyU© XoemV hm {Xdg gmOam H$aÊ`mÀ`m Ñï>rZo Amåhr {gÕVm H$aV AmhmoV. e¥§Joar _R>mMo _w»`m{YH$mar Am{U ì`dñWmnH$ dr.Ama. Jm¡are§H$a åhUmbo, Amåhr df© 1996 nmgyZ `m g§X^m©V H|$Ð emgZmH$So> àñVmd nmR>dV AmhmoV; nU EH$mhr emgZmZo Am_Mm àñVmd ñdrH$mabm Zmhr. `m doir _mÌ emgZmZo Vmo ñdrH$mabm. e§H$amMm`© `m§Mr O`§Vr d¡emI (E{àb qH$dm _o) _{hÝ`mV AgVo. Cn{ZfXm§darb e§H$amMm`© `m§Mo ^mî`, Ë`m§Zr aMboë`m ñVmoÌm§Mo nR>U, AÛ¡V doXm§V VÎdkmZmMm Aä`mg Am{U BVa ^maVr` VÎdkm§Mm Aä`mg H$ê$Z VÎdkmZ {Xdg gmOam ìhmdm, Ago _R>mZo gwMdbo Amho. Mma Ym_ `mÌm na§nam AmXr e§H$amMm`mªZr gwê$ Ho$ë`mMo _mZbo OmVo. hr `mÌm {ZYm}H$ ìhmdr `mgmR>r gwajm, nm`m^yV gw{dYm Am{U _hmnya Amë`mg Cnm``moOZm `mda H|$Ðr` n`©Q>Z _§Ìmb` H$m`©dmhr H$aV Amho.

gm^ma - BH$m°Zm°{_H$ Q>mBåg, 20 Zmoìh|~a 2015

AmÚ e§H$amMm`© O`§VrAmVm VÎdkmZ {Xdg

Á`mà_mUo Vobm{edm` {Xdm Oiy eH$V Zmhr, Ë`mà_mUo B©ídam{edm` _Zwî` OJy eH$V Zmhr - lram_H¥$îU

{deof boI {ddoH$ {dMma & {S>g|~a 2015 & 13

Page 14: Vivek Vichar December 2015

14 & {ddoH$ {dMma & {S>g|~a 2015

"Vo' {XdgM _§Vabobo hmoVo. "O` lram_' `m n§Mmjar _§ÌmV `m Xoembm IS>~Sy>Z OmJ§ H$aÊ`mMr {H$Vr {dbjU VmH$X Amho `mMm AX²^wV àË`` gmè`m Xoembm `oV hmoVm. OmV, àm§V, ^mfm, g§àXm`, CnmgZm nÕVr `m gmè`m ^oXm§da _mV H$ê$Z EH$mË_ Pmbobm qhXÿ Amnë`m amï´>r` _mZq~XÿÀ`m nwZ:à{Vð>ogmR>r g‚m Pmbm hmoVm. eoH$S>mo dfmªÀ`m AmKmVmZo _aJibobr qhXÿ MoVZm {dbjU {d{OJrfwVoZo EH$m A^yVnyd© g§Kfm©gmR>r {gÕ Pmbr hmoVr. hm g§Kf© Ho$di EH$m _§{XamMm ZìhVm. N>Ù Y_©{ZanojVoÀ`m AmË_KmVr Am{U amï´>Ðmohr {dMmaYmaobm {_imbobo Vo AmìhmZ hmoVo. hm g§Kf©, bT>m, amï´>mMr AmoiI {Z{üV H$aUmam bT>m hmoVm. hOmamo dfmªnmgyZ `m amï´>mbm EH$gyÌmV ~m§YyZ R>odUmè`m amï´>r` _mZq~XÿMm, AmXemªMm An_mZ AmVm ghZ H$aUma Zmhr `m {ZYm©amZo noQ>bob§ qhXÿ _mZg "am_bëbm h_ Am`|Jo, _§{Xa dhr ~Zm`|Jo' `m {ZYm©amZo A`moÜ`oH$So> S>moio bmdyZ ~gbo hmoVo. hOmamo H$magodH$ XoemÀ`m H$mZmH$monè`mVyZ A`moÜ`oH$So> {ZKmbo hmoVo. Ë`mMdoir "`hm± n[a¨Xm ^r na Zht _ma gH$Vm' Aer Xnm}º$s H$ê$Z hr H$magodm hmUyZ nmS>Ê`mMr nyU© V`mar _wbm`_qgJm§À`m gaH$maZ§ Ho$br hmoVr. OUy eÌyMm {Z:nmV H$amd`mMm Amho, Aem gyS>^mdZoZo emgZ nmJb Pmbo hmoVo. gmè`m CÎma àXoemMr ZmHo$~§Xr Pmbr hmoVr. CÎma àXoemVrb gm_mÝ` _mUyg _mÌ H$magodH$m§gmo~V hmoVm. eoH$S>mo {H$bmo_rQ>adê$Z Amboë`m H$magodH$m§Mm OËWm bnVN>nV nm`r àdmg H$arV A`moÜ`oH$So> dmQ>Mmb H$aVmZm am_Zm_mMr OmXÿ AZw^dV hmoVm.

n§. XrZX`mb CnmÜ`m` g§K àMmaH$m§gmR>r "à§Ý`mgr' Agm eãX dmnarV. g_mOmV amhÿZhr g§Ý`ñV ^mdZoZo Amnbo g§nyU© OrdZ g_mOmbm A{n©V H$aUmar "àMmaH$' na§nam g§KmZo {Z_m©U Ho$br. Šd{MV g§Ý`membm Amnë`m d¡am½`mMm, Ë`m Vnñ`oMm Ah§H$ma hmoD$ eH$Vmo nU "à§Ý`mgr' g§nyU© g_n©UmÀ`m dmQ>oda MmbUmam AgVmo. Ë`mM§ _Z§M Ë`mÀ`mOdi ZgV§ _J _ZmÀ`m Aml`mZo amhUmè`m Ah§H$mambm H$g§ ñWmZ Agob? Aer gw§Xa ì`m»`m n§{S>VOtZr Ho$br Amho. AemoH$ qgKb `m§M§ gma§ OrdZM à§Ý`mgr OrdZ hmoV§.

AmewVmof AS>moUr9370319789

`moÓm à§Ý`mgr

EH$ AI§S> na_mË_m _m`oÀ`m CnmYr_wio OrdmË_m Am{U na_mË_m Agm {ÛYm ^mgVmo - lram_H¥$îU

lÕm§Obr14 & {ddoH$ {dMma & {S>g|~a 2015

Page 15: Vivek Vichar December 2015

{ddoH$ {dMma & {S>g|~a 2015 & 15

~ìh§er H$magodH$m§Zm dmQ>oVM AQ>H$ hmoV hmoVr. {ZYm©[aV {Xder A`moÜ`oV EH$hr H$magodH$ nmohMy Z`o `mMm M§JM àemgZmZo ~m§Ybm hmoVm. _Ü`amÌr {R>H${R>H$mUr ~gog, aoëdo Wm§~dyZ hOmamo H$magodH$m§Zm O_ob {VWo S>m§~yZ H$mamJ¥hmV R>odÊ`mV Ambo. Ë`mdoir _Zmda {ZameoMr H$mOir O_m`bm bmJbr. `oUmao d¥Îm H$magodm hmoD$M eH$Uma Zmhr, Ago hmoVo. gmao _moR>o ZoVo AQ>Ho$V hmoVo. H$go hmoUma? {VWo nmohMboë`m§Mo ZoV¥Ëd H$moU H$aUma? Am{U AMmZH$ AmZ§XdmVm© YS>H$br. R>aë`mà_mUo H$magodm Pmbr! eVH$mZweVH$mÀ`m An_mZmMm à{VemoY àVrH$mË_H$ H$m hmoB©Zm nyU© Pmbm. H$moR>mar ~§Yy§Zr T>m§À`mda ^Jdm \$S>H$dbm! AemoH$Or A`moÜ`oV nmohMbo! J§^ra OI_r Pmbo! H$moR>mar ~§Yy§Mo ~{bXmZ! EH$mda EH$ dmVm© ngaë`m. qhXÿ nm¡éfmÀ`m Ë`m àJQ>rH$aUmZo gmao {díd hmXabo. N>Ù Y_©{ZanojVoÀ`m T>m§À`mbm VS>m Jobm. nwT>o Ë`mM nwéfmWu namH«$_mZo Vmo CX²ÜdñVhr Ho$bm. nU nmedr gÎmmYmè`m§À`m ZmH$mda {Q>ÀMyZ àM§S> à{VHy$bVoVyZ {_idbobm hm {dO` H$mhr Am¡aM hmoVm Am{U qhXÿ MoVZoÀ`m `m bT>çmMo OZZm`H$ hmooVo "AemoH$ qgKb!'

AemoH$ qgKb `m§Mo "Ë`m' {Xder AMmZH$ A`moÜ`oV àJQ>Uo nwT>o AZoH$ X§VH$Wm§Zm OÝ_ XoUma§

R>ab§. ñdV: AemoH$ qgKb `m§Zr Ë`mda H$Yr ^mî` Ho$bo Zmhr. H$maU BVam§gmR>r Vo Amü`© Agb§ Var Ë`m§À`mgmR>r Vo ZìhV§. ''Leading by example'' ho ì`dñWmnZ emómV {eH$dbo OmUmao gyÌ. Iam ZoVm, `moÕm hm ñdAmMaUmVyZ AZw`m`m§Zm àoaUm XoV AgVmo. g§H$Q>mda _mV H$er H$am`Mr, ho {eH$dV AgVmo. AemoH$ qgKb Iè`mM AWm©Zo OÝ_OmV `moÕm hmoVo. "Ë`m' {Xder A`moÜ`oV H$moUmbmhr gwJmdm bmJy Z XoVm AdVrU© hmoU§ hm Ë`m§À`m AOmoS> g§KQ>ZH$m¡eë`mMm, gyú_ {Z`moOZmMm, YmS>gr ZoV¥ËdJwUm§Mm _Zmok n[aM` hmoVm Am{U BVam§Zm {dpñ_V H$aUmè`m Amnë`m H$m¡eë`m~Ôb, namH«$_m~Ôb nwT>o H$Yrhr AdmjamZohr Z ~mobU§ hm Ë`m§À`mVrb g§Ý`mgr d¥ÎmrMm nwamdm hmoVm. Y_©ajUmgmR>r, Y_m©À`m nwZéËWmZmgmR>r `moÕm Am{U g§Ý`mgr `m XmoÝhr ^y{_H$m OJbobo ñdm_r {ddoH$mZ§XmZ§VaMo qhXÿ g§KQ>H$ AemoH$ qgKb hoM hmoVo.

n§. XrZX`mb CnmÜ`m` g§K àMmaH$m§gmR>r "à§Ý`mgr' Agm eãX dmnarV. g_mOmV amhÿZhr g§Ý`ñV ^mdZoZo Amnbo g§nyU© OrdZ g_mOmbm A{n©V H$aUmar "àMmaH$' na§nam g§KmZo {Z_m©U Ho$br. Šd{MV g§Ý`membm Amnë`m d¡am½`mMm, Ë`m Vnñ`oMm Ah§H$ma hmoD$ eH$Vmo nU "à§Ý`mgr' g§nyU© g_n©UmÀ`m dmQ>oda MmbUmam AgVmo. Ë`mM§ _Z§M Ë`mÀ`mOdi ZgV§ _J _ZmÀ`m Aml`mZo amhUmè`m Ah§H$mambm H$g§ ñWmZ Agob? Aer gw§Xa ì`m»`m n§{S>VOtZr Ho$br Amho. AemoH$ qgKb `m§M§ gma§ OrdZ§M à§Ý`mgr OrdZ hmoV§. "g§K' Am{U "lram_' `m XmoZ X¡dVm§Zm Ë`m§Zr Amnb§ _Z Ho$ìhmM g_{n©V Ho$b§ hmoV§. Ia§ Va AemoH$ qgKb `m§Mm OÝ_ J^©lr_§V åhUmd§ Aem Hw$Qw>§~mVbm. Kar O_rZXmar, dS>rb emgH$s` godoV Cƒ nXmda. g_¥ÕrMm ñne© Pmboë`m {dbmgr dmVmdaUmV AemoH$ qgKb `m§Mm AmoT>m _mÌ bhmZnUmnmgyZM g§Ý`ñV OrdZmH$So> hmoVm. Zdì`m dJm©V AgVmZm ñdm_r X`mZ§X gañdVtM§ M[aÌ dmMZmV Amb§. dmamUgrÀ`m J§Jm {H$Zmè`mda ^maVr`

gËd, aO, V_ `m§À`m {^ÝZ {^ÝZ à_mUm_wio, _Zwî`m§Mo {^ÝZ - {^ÝZ ñd^md ~ZVmV - lram_H¥$îU

lÕm§Obr {ddoH$ {dMma & {S>g|~a 2015 & 15

Page 16: Vivek Vichar December 2015

16 & {ddoH$ {dMma & {S>g|~a 2015

AmÜ`mpË_H$ eº$sMo à`moJ AZw^dmbm Ambo. KamVrb Ym{_©H$ dmVmdaUmZo `m AmÜ`mpË_H$ ^mdOrdZmbm ~i {Xbo Am{U _Z:em§VrgmR>r JmoaInya nrR>mH$So> dmè`m gwê$ Pmë`m. Ë`mMdoir ~Zmag qhXÿ {dÚmnrR>mV YmVwemómMo A{^`m§{ÌH$s {ejU gwê$ hmoVo. {VWoM a‚my^¡`m§Mm n[agñne© Pmbm. AmB©-d{S>bm§À`m Anojm PwJmê$Z H$_©R>, d«VñW àMmaH$s OrdZmbm àma§^ Pmbm. Xoe {d^mOZ, g§K~§Xr, gË`mJ«h, H$mamdmg `m gmè`m AmdVm©V H$mZnya `oWo àMmaH$ AgVmZm AemoH$ qgKb `m§Mm g§~§Y am_M§Ð {Vdmar ̀ m§À`mer Ambm. g§KàMmaH$ åhUyZ gm_m{OH$ OrdZmVrb AZoH$ AñdñW H$aUmè`m àým§§Mr MMm© Vo {Vdmatgmo~V H$arV. {gÕ g§V H$moQ>rÀ`m `m _hmnwéfmbm d¡`{º$H$ OrdZmV AemoH$ qgKb `m§Zr JwénXr {damO_mZ Ho$bo. _hm^maV, am_m`U, Mmahr doX, AÝ` àmMrZ dmL>_`mMm Aä`mg Ë`m§À`m _mJ©Xe©ZmV Pmbm. {deofV: doXm§À`m amï´>YmaUm H$aUm`m© AX²^wV gm_Ï`m©~ÔbMr Vrd« {Okmgm AemoH$ qgKb `m§À`m _ZmV OmJ¥V Pmbr. CX`nyabm gmoim {Xdg Mmbboë`m ~«÷`kmVyZ H$mhr {dbjU AZw^yVr Ë`m§Zm àmá Pmbr. Ë`mVyZM `mnwT>rb OrdZ doXdmL>_`mÀ`m àMmamgmR>r dmhÿZ ¿`mdo hm {dMma ~imdbm. g§KH$m`© H$s doXH$m`©? `m àýmÀ`m CÎmamgmR>r gag§KMmbH$ JwéOtZm nÌ {b{hbo. hm AemoH$ qgKb `m§À`m Am`wî`mVrb Q>{ZªJ nm°BªQ> hmoVm. AÜ`mË_mÀ`m dmQ>oda em§VagmÀ`m àmárgmR>r {ZKmboë`m EH$m g§Ý`memMo EH$m `moÕm OZZm`H$m_Ü`o ê$nm§Va H$aUmam Vmo jU hmoVm.JwéOtZr AemoH$ qgKb `m§À`m nÌmbm CÎma {Xbo. _mojmMr Amg bmJboë`m Za|Ðmbm R>mHy$a am_H¥$îU na_h§gm§Zr Ogo OrdZmoÔoemàV AmUbo. AJXr VgmM à^md JwéOtÀ`m eãXm§Mm AemoH$ qgKb `m§À`mda Pmbm. ""doXm§_Ü`o Anma em§VrMr, amï´>YmaUm H$aUmar AX²^wV j_Vm Amho ho {Z{d©dmXM. nU Ë`m _§Ìeº$sbm dmhÿZ ZoUmam g_mO Xþ~©b Amho. `m g_mOmbm Amnë`m dmñV{dH$ ñdê$nmMr AmoiI H$moU XoUma?''JwéOtÀ`m

`m _mJ©Xe©ZmZo OrdZYmaUm {Z{üV Pmbr. Am`wî`mMo à`moOZ Jdgbo Am{U qhXÿ g_mOmbm g§Kfm©Mo nmWo` XoUmam OZZm`H$ bm^bm.

_rZmjrnwa_²bm KS>boë`m gm_y{hH$ Y_mªVamMo nS>gmX Xoe^a C_Q>bo hmoVo. Ë`mVyZ qhXÿ g§KQ>ZH$m`m©Mo _hÎd, Ë`mMo {d{dY Am`m_ ho {df` EoaUrda Ambo. _hmamOm H$U©qghmÀ`m ZoV¥ËdmV {X„rbm Pmboë`m {damQ> qhXÿ g§_obZmÀ`m Am`moOZmV àm§V àMmaH$ åhUyZ AemoH$ qgKb `m§Mr _Ü`dVu ^y{_H$m hmoVr. Ë`mVyZM nwT>o {dœ qhXÿ n[afXoMr Ywam Ë`m§À`m Im§Úmda Ambr. Ë`m nwT>Mm B{Vhmg qhXÿ MoVZoÀ`m g§Kfm©Mm X¡Xrß`_mZ B{Vhmg Amho. Amnë`m Vn:nwV ì`{º$ÎdmZo, àIa dmUrZo, A{S>J AmË_{dœmgmZo Am{U AOmoS> dO«{ZYmamZo AemoH$ qgKb `m§Zr n[afXoÀ`m H$m`m©V ZdrZ àmU \w§$H$bo. g§KQ>Z, g§Kf©, g§Vg_Ýd` Am{U godm hr {dqhnÀ`m H$m`m©Mr MVw:gyÌr ~Zbr. "lram_ OÝ_^y_r Am§XmobZ' hm AemoH$ qgKb `m§À`m OrdZmH$m`m©Mm H$igmÜ`m` hmoVm. `m Am§XmobZmMr VmpÎdH$ n¥ð>^y_r V`ma H$aÊ`mnmgyZ Va XoemÀ`m H$mZmH$monè`mV `m Am§XmobZmÀ`m {Z{_ÎmmZo gwá qhXÿ g_mO _Zmbm OmJ¥V H$aÊ`mMo A^yVnyd© H$m`© Ë`m§À`m ZoV¥ËdmV Pmbo. 7 Am°ŠQ>mo~a 1984 amoOr grVm_R>r Vo A`moÜ`m {~XmB© aW`mÌm Ë`m§Zr H$mT>br. Ajae: hOmamo _{hbm {~XmB©-JrV JmV Ë`mV gm_rb Pmë`m. am_-grVoÀ`m ZwgË`m ZmdmV Xoe T>diyZ H$mT>Ê`mMr {H$Vr {dbjU VmH$X Amho `mMm Vmo àË`` hmoVm. Ë`mZ§Va erbmnyOZ, am_Á`moV, H$magodm Ago doJdoJù`m AÜ`m`m§ZrM ho Am§XmobZ T>diyZ {ZKmbo. `m{Z{_ÎmmZo qhXþËdmda amï´>r` MMm© gwê$ Pmbr. N>Ù Y_©{ZanojVoMm ~waIm \$mQ>Uo gwê$ Pmbo. gm§ñH¥${VH$ amï´>dmX Am{U "amï´>' `m g§H$ënZm§Mr MMm© gwê$ Pmbr. `m gmè`m P§PmdmVmV AemoH$ qgKb ho EH$sH$So> g§KQ>Z d g§Kfm©VyZ Xoe OmJm H$arV hmoVo Va XþgarH$So> gmè`mM g§Vm§Mm g_Ýd` KS>dyZ AmUV hmoVo. ho H$m`© \$maM _mobmMo hmoVo AZ² Eo{Vhm{gH$hr!

Am`wî`^a Oa B©ídaqMVZmMm Aä`mg Ho$bm Va à`mU g_`r XoIrb B©ídamMmM {dMma `oB©b.

lÕm§Obr16 & {ddoH$ {dMma & {S>g|~a 2015

Page 17: Vivek Vichar December 2015

{ddoH$ {dMma & {S>g|~a 2015 & 17

{dqhnMr ñWmnZmM _wir EH$m {d{eï> nmûd©^y_rda Pmbr hmoVr. qhXÿ g_mO {d{dY OmVr, nmVr, n§W, g§àXm` `mV {d^mJbobm. `m gmè`m© n§W g§àXm`m§À`m gmYwg§Vm§Zm, {d{dY nrR>m§À`m AmMm`mªZm EH$Ì AmUUo Am{U Ym{_©H$-AmÜ`mpË_H$ AmYmamda Ë`m§À`m_Ü`o EH$gyÌVm AmUUo ho AË`§V {OH$arMo H$m_. Amnmnë`m CnmgZm nÕVr, H$_©H$m§S>, AmMma-{dMma `m§Mr Ah§Vm ~miJyZ Amnmnë`m _R>_§{Xam§À`m H$mofmV AS>H$boë`m Y_m©Mm`mªZm EH$Ì AmUUo AeŠ` H$moQ>rV dmQ>mdo, Ago hmoVo. nU `mM Y_m©Mm`mªMm {dbjU à^md gm_mÝ` qhXÿ _mUgmda hmoVm hr nU dmñV{dH$Vm hmoVr. S>m°.Am§~oS>H$am§Zm Y_©n[adV©ZmnmgyZ namd¥Îm hmoÊ`mMr {dZ§Vr H$aVmZm XÎmmon§V R>|JS>r `m§Zr Ë`m§Zm Vw_Mm Am_À`m H$m_mda åhUOo g§KmÀ`m OmVnmV{da{hV EH$mË_ qhXÿ g_mO {Z{_©VrÀ`m H$m`m©da {dœmg Zmhr H$m, Agm àý Ho$bm AgVm g§KH$m`m©À`m gm_m{OH$ g_agVoMr `WmW© OmUrd AgUmè`m ~m~mgmho~m§Zr à{Vàý Ho$bm hmoVm. ""_w»` àý gm_mÝ` qhXÿ H$moUmMo EoH$Vmo hm Amho. Ë`mÀ`mda gZmVZr Y_©Jwê$§Mm à^md Amho. Vw_À`m H$m_mMr eº$s dmT>on`ªV _r H$er dmQ> ~Km`Mr?'' ~m~mgmho~m§À`m dº$ì`mMm Ame` H$Qw> Agbm Var Vo `WmW© dmñVd hmoVo. qhXÿ g§KQ>Z H$m`m©V dmhÿZ KoVboë`m gmè`m§ZmM AñdñW H$aUmao hmoVo. `mM AñdñWVoVyZ gmè`m Y_m©Mm`mªZm EH$Ì AmUUmè`m {dqhnMr ñWmnZm Pmbr. ""Z qhXÿ n{VVmo ^doV² gd} qhXÿ ghmoXam:'' `m qhXÿ EoŠ`_§ÌmMm CX²Kmof Pmbm. JwéOtÀ`m Abm¡{H$H$ à^mdmV hm M_ËH$ma KS>bm hmoVm. ho gyÌ nwT>o AË`§V à^mdrnUo g_moa ZoD$Z `m gmè`m Y_m©Mm`mªZm qhXþËdmÀ`m amï´>r` Am{U gm_m{OH$ Ame`mer g{H«$`VoZo OmoSy>Z R>odÊ`mMo Oo H$m`© Vã~b 35 df} Á`m Hw$ebVoZo AemoH$ qgKb `m§Zr Ho$bo Vo Ho$di A{ÛVr` Amho. amï´> OrdZmVrb Vo Ë`m§Mo _hÎm_ `moJXmZ Amho. AmÚ e§H$amMm`© Am{U JwéOr ̀ m§À`merM Ho$di VwbZm hmoD$ eH$Umao d Ë`m na§naobm nwT>o ZoUmao

Amho.AemoH$ qgKb ho H$ê$ eH$bo, H$maU Ë`m§Mo ào_!

g§Vm§Zmhr Vo AmnboM dmQ>V. "ewÕ gmpÎdH$ ào_ AnZo H$m`© H$m AmYma h¡' `m g§KgyÌmZo AemoH$ qgKb `m§Zr `m _hZr`m§Zm OmoSy>Z R>odbo. ñdV:H$So> gX¡d H$_rnUm KoD$Z KS>Umè`m gd© H$m`m©Mo lo` g§Vm§À`m AmoQ>rV KmbÊ`mMr namH$moQ>rMr AmË_{dbmonVm AemoH$ qgKb `m§À`m_Ü`o hmoVr. ZmJnyabm öX`{dH$mamgmR>r XdmImÝ`mV ^aVr AgVmZm gË` gmB©~m~m§gma»`m {d^yVtZr Ë`m§Mo jo_Hw$eb H$iÊ`mgmR>r {OdmMm AmQ>m{nQ>m H$amdm. {deof {d_mZ nmR>dyZ ñdV:H$So> Ë`m§À`m ewlyfoMm AmJ«h Yamdm hm àg§J `m gmè`m _hZr`m§da AemoH$ qgKb `m§Mm {H$Vr à^md hmoVm ho ñnï> H$aUmam Amho. Ë`m_wioM gmè`mM Y_m©Mm`mªgmR>r AemoH$ qgKb `m§Mm eãX A§{V_ amhmV Ago.

`mM ào_~imda ̀ m g§Veº$sbm godm Am{U g_agVm `m Am`m_m§er Ë`m§Zr OmoS>bo. am_OÝ_^y_r _§{XamMm {ebmÝ`mg hr XoemÀ`m B{Vhmgmbm doJi§ diU XoUmar KQ>Zm hmoVrM nU Ë`mhrnojm Vmo {ebmÝ`mg H$m_oœa Mmonmb ZmdmÀ`m H${WV {ZåZ OmVrVrb am_^º$mÀ`m hñVo H$aUo Ho$di `wJàdV©H$ KQ>Zm hmoVr. ^oX^mda{hV EH$mË_, ~bembr qhXÿ amï´>mÀ`m nm`m^aUrMm Vmo {ebmÝ`mg hmoVm. `mM H«$_mV gmè`m$ Y_m©Mm`mªMo ^moOZ S>m|~ amOmÀ`m Kar KS>dyZ AmUbo. {dqhnÀ`m _mÜ`_mVyZ AmO gmR> hOmamda godmH$m`} MmbVmV. ~«m÷UoVa g_mOmVrb ~m§Ydm§Zm nwamo{hV hmoVm `md§, hm AmJ«h Ë`m§Zr Yabm, Ë`mgmR>r à{ejU H|$Ðo gwê$ Ho$br. _{hbm§Zmhr nm¡amo{hË` A{YH$ma {_imdm `mgmR>r gX¡d AmJ«h Yabm. AmO 57 hOma EH$b {dÚmb`m§À`m _mÜ`_mVyZ bmImo d§{MVm§À`m Kamn`ªV {ejUmMr J§Jm nmohMbr Amho. "Jm`' hm {df` lÕogmo~VM Ë`mÀ`m gm_m{OH$ Cn`moJrVoÀ`m Ñï>rZo, J«m_AmYm[aV g_mOaMZoÀ`m Ñï>rZo amï´>r` MM}V Ambm Amho. J§Jm ewÕrH$aU emgH$s` nmVirda _hËdmMm

eŠVr Ooìhm {H«$`merb hmoVo Voìhm {Vbm _m`m åhUVmV, Am{U Vr Ooìhm {ZpîH«$` AgVo Voìhm {Vbm ~«÷ åhUVmV - lram_H¥$îU

lÕm§Obr {ddoH$ {dMma & {S>g|~a 2015 & 17

Page 18: Vivek Vichar December 2015

18 & {ddoH$ {dMma & {S>g|~a 2015

{df` ~Zbm Amho Am{U bmoH$g§»`m Ag§VwbZmÀ`m g§X^m©V Kadmngr hm J§^ra qMVZq~Xÿ R>aVmo Amho. {dqhnÀ`m H$m`m©bm ho gmao Am`m_ AemoH$ qgKb `m§À`m Ðï>onUmVyZ, ^{dî`doYr AmH$bZmVyZ, namH$moQ>rÀ`m n[al_mVyZ àmá Pmbo AmhoV.

`oUmè`m {H$Ë`oH$ {nT>çm§Zm amï´>g_{n©V OrdZ`kmMr AZwH$aUr` àoaUm XoD$Z AemoH$ qgKb ho n§MËdmV {dbrZ Pmbo. Am`wî`mMm eodQ>Mm jU Am{U H$UgwÕm amï´>doXrdarb g{_Ym åhUyZ g_{n©V H$aVmZm Ë`m§Mo OrdZ H¥$VmW© Pmbo. Ë`m§À`m OmÊ`mZo qhXþËdmMm ~wb§X AmdmO em§V Pmbm. H$amoS>mo qhXÿ _ZmV {dO`mMr AmH$m§jm OmJdUmam Ë`m§Mm Vmo H$_©R>, H$UIa AmdmO AmVm nwÝhm EoHy$ `oUma Zmhr. nU ^maV_mVobm eodQ>Mo d§XZ H$aVmZm Vo Z¸$sM åhUmbo AgVrb-

"OrdZ ^a H$m gwdU© XoH$a ^r

H$hVm _Z H$s X| Xÿ Hw$N> Am¡a A^r

VZ A§JrH$ma H$amo, _Z pñdH$ma H$amo

bmoH$ _moh N>moS>H$a, àmU {ZduH$ma H$amo

àVr nb àVr Amg Xÿ, gw~h Xÿ, em_ Xÿ

OnVn nwZ: àe_V Xo H$a ^r

H$hVm _Z H$s X| Xÿ Hw$N> Am¡a ^r...

^{º$^md AM©Z bmo, e{º$gmO gM©Z bmo

A{n©V h¡ A§V_©Z, Ah_² H$m {dgO©Z bmo

ñdßZ bo bmo OmJaU bo bmo,

{Mag§{MV gmYZm Xo H$a ^r

H$hVm _Z H$s X| Xÿ Hw$N> Am¡a A^r....'

Ag{hîUy OJmbm^maV _mJ© XmIdob

gÜ`m OJ^amV A^yVnyd© Ag{hîUwVm Am{U namH$moQ>rMm Ûof nmhmd`mg {_iVmo Amho. Aem n[apñWVrV ̂ maVmMr Cƒ _yë`o, {dMmagaUrM OJmbm Vmê$ eH$Vo, `mo½` _mJ© XmIdy eH$Vo. ^maVr` g_mOmZo {bpIV - A{bpIV g§ñH$ma, H$V©ì` OrdZe¡br_Ü`o `m g§H$Q>mMo g_mYmZ emoYbo OmD$ eH$Vo. ^maV Am{U OJmnwT>rb AmìhmZm§Mm _wH$m~bm H$aÊ`mgmR>r ^maVr` VÎdkmZmMm (B§S>mobm°Or) Aä`mg àmg§{JH$ Amho. {d{dYVoZo ^aboë`m g_mOmbm EH$ R>odÊ`mgmR>rMr ^maVr` _yë`o OJ^amV nwÝhm KoD$Z OmÊ`mMr JaO Amho. ^maVr` g§ñH¥$Vr OJmVrb àmMrZ g§ñH¥$Vtn¡H$s EH$ Amho. {VMo doJionU AmOhr H$m`_ Amho. {VÀ`m {d{dY àdmhm§_Ü`o kmZ, {dkmZ, g§ñH$mam§Mo AWm§J ^m§S>ma XS>bobo Amho. OJ^amV gÜ`m ^maVr` bmoH$ nmohmoMbo AgyZ Vo Ë`m§À`mgmo~V ^maVr` g§ñH¥$Vr VoWo KoD$Z Jobo AmhoV. {d{dY joÌm§V Ë`m§Zr Ë`m§Mr AmoiI {Z_m©U Ho$br Amho.

- àUd _wIOu, amï´>nVr(21 Zmoìh|~a 2015 amoOr amï´>nVr ^dZmV n{hë`m

Am§Vaamï´>r` ^maVr` VÎdk g§_obZmMo CX²KmQ>Z lr. _wIOu `m§Zr Ho$bo. VrZ {Xdg Mmbboë`m `m g§_obZmV OJ^amVrb ^maVr` VÎdk gh^mJr Pmbo hmoVo. `m n[afXoV O_©ZrVrb àmo. ho{Z«H$ \«o$B©ha \$moZ pñQ>Q>|H«$moZ `m§Zm amï´>nVtÀ`m hñVo n{hbm ^maVr` VÎdk nwañH$ma àXmZ H$aÊ`mV Ambm. àmo. pñQ>Q>|H«$moZ ho Qw>Eq~JoZ {dÚmnrR>mV ^maVr` VÎdkmZ, Ym{_©H$ B{VhmgmMm VwbZmË_H$ Aä`mg' ̀ m {d^mJmMo Joë`m 25 dfmªnmgyZ AÜ`j AmhoV. Ë`m§Zr `m {df`mV {dnwb boIZhr Ho$bo Amho. hm nwañH$ma Xadfu ̂ maVr` VÎdkmZ, qMVZ, B{Vhmg, H$bm, g§ñH¦$Vr, ^mfm, gm{hË`, na§nam, gm_m{OH$ OS>UKS>U AmXtMm Aä`mg H$aÊ`mÀ`m H$m_r `moJXmZ XoUmè`m {dXoer {dÛmZm§Zm {Xbm OmUma Amho.)

H$m{_Zr Am{U H$m§MZ hrM _Zwî`mbm g§gmamV S>m§~yZ R>odVmV. Vr Ë`mbm B©ídamH$S>o OmD$ XoV ZmhrV - lram_H¥$îU

lÕm§Obr18 & {ddoH$ {dMma & {S>g|~a 2015

Page 19: Vivek Vichar December 2015

{ddoH$ {dMma & {S>g|~a 2015 & 19

`m XoemMr g§ñH¥$Vr, Ë`mMo _mZq~Xÿ, lÕmñWmZo Am{U na§nam§Mm Jm¡ad hr Oa amï´>^º$sMr H$gmoQ>r Agob, Va Ë`m H$gmoQ>rda {Q>ny gwbVmZbm amï´>^º$ åhUUo Iè`m amï´>Zm`H$m§Mm An_mZM R>aob.

~bdra nw§O

H«y$aH$_m© hmoVm {Q>ny gwbVmZ

`m XoemMr g§ñH¥$Vr, Ë`mMo _mZq~Xÿ, lÕmñWmZo Am{U na§nam§Mm Jm¡ad hr Oa amï´>^º$sMr H$gmoQ>r Agob, Va Ë`m H$gmoQ>rda

{Q>ny gwbVmZbm amï´>^º$ åhUUo Iè`m amï´>Zm`H$m§Mm An_mZM R>aob.""`m ñdV§Ì XoemV jwÐ amOH$maU gmYÊ`mgmR>r ñdmV§Í` g§J«m_

g¡{ZH$m§dahr AmVm Amamon hmoD$ bmJbo AmhoV, hr A{Ve` Xþ:ImMr Jmoï> Amho.'' Cnamoº$ CX²Jma H$mT>bo AmhoV emhr B_m_ n§Om~ _m¡bmZm h~r~ D$a ah_mZ gmZr bw{Y`mZdr ̀ m§Zr. H$Zm©Q>H$mVrb H$m±J«og gaH$maZo åh¡gyaMm amOm {Q>ny gwbVmZMr O`§Vr gmOar H$aÊ`mMm {ZU©` KoVë`mZ§Va Ë`mbm hmoUmam {damoY nmhÿZ emhr B_m_m§Zr ho CX²Jma H$mT>bo hmoVo. {deof åhUOo H$Zm©Q>H$ gaH$maÀ`m `m {ZU©`mbm {damoY H$aÊ`mgmR>r qhXÿ g§KQ>Zm§À`m gmo~Vrbm MM©hr {h[aarZo nwT>o Ambo Amho. {Q>nyÀ`m OrdZM[aÌmMo boIH$ Am{U Xa~mar _ra hþg¡Z {H$a_mZr `m§Mm J«§W Oa emhr B_m_mZo dmMbm AgVm Va {Q>ny Zo_H$m H$gm hmoVm `mMr dñVw{Zð> _m{hVr Ë`m§Zm Pmbr AgVr. S>mì`m B{VhmgH$mam§Zr ImoQ>o nwamdo Xm_Qy>Z Am{U MwH$sMr ì`m»`m H$ê$Z {Q>nyMr EH$ {d{eï> à{V_m a§Jdbr Amho. emhr B_m_mgmaIo bmoH$ Ë`m à{V_obmM H$dQ>miyZ ~gbo AmhoV.

S>mì`m B{VhmgH$mam§Zr {Q>ny gwbVmZMo JmoS>do JmVmZm Ë`mMr à{V_m EH$ _hmZ amï´>^º$, ñdmV§Í` g¡{ZH$ Am{U goŠ`wba _yë`m§da AmñWm AgUmam Aer a§J{dbr Amho. {Q>ny OUy H$mhr EH$ _hmZ emgH$ hmoVm, Ago {MÌ `m S>mì`m {dMmad§Vm§Zr aoImQ>bo Amho. Eo{Vhm{gH$ nwamì`m§H$So> gm\$ Xþb©j H$ê$Z qhXÿ _§{Xam§Zm O_rZ XmZ XoÊ`mÀ`m {Q>nyÀ`m

^mo½` dñVy§À`m AmgŠVrnmgyZ _Z Ooìhm _wŠV hmoVo, VoìhmM Vo B©ídam{^_wI hmoVo - lram_H¥$îU

B{Vhmg {ddoH$ {dMma & {S>g|~a 2015 & 19

Page 20: Vivek Vichar December 2015

20 & {ddoH$ {dMma & {S>g|~a 2015

XmZeyaVoMr Zoh_rM dmao_mn ñVwVr H$aÊ`mV `oVo. {Q>nyZo B§J«Om§er XmoZ hmV Ho$bo `m{df`r Hw$R>boM Xþ_V Zmhr. _mÌ, B§J«Om§er bT>Uo Ë`mbm ^mJ nS>bo, hr dñVwpñWVr Amho. Oa {dXoer amÁ`H$Ë`mªZm XoemVyZ hmH$byZ bmdÊ`mMmM {Q>nyMm CÔoe AgVm, Va ^maVmV Amnbo gm_«mÁ` àñWm{nV H$aÊ`mMm à`ËZ H$aUmè`m Xþgè`m EH$m {dXoer eº$s¨Mo ghH$m`© Ë`mZo KoVbo ZgVo. Voìhm {Q>ny gwbVmZZo \«$mÝgMm amOm gmoimì`m bwB©gH$So> _XVrMr _mJUr H$m åhUyZ Ho$br hmoVr? \«$mÝger {Q>ny gwbVmZMm Omo nÌì`dhma Pmbm Vmo b§S>ZpñWV B§{S>`m Am°{\$g_Ü`o g§a{jV Amho. B{VhmgH$ma Vmo ImoQ>m H$gm H$m` R>ady eH$VmV?

{Q>ny gwbVmZZo OdiOdi 17 df} ({S>g|~a 1782 Vo _o 1799) amÁ` Ho$bo. `m 17 dfmªMm B{Vhmg _whå_X JOZr, _whå_X Kmoar, Am¡a§JOo~ ̀ m§À`m nmdbmda nmD$b Q>mH$UmamM Amho. ^maVmV Bñbm_r gm_«mÁ` àñWm{nV H$aÊ`mMo ñdßZ {Q>ny gwbVmZZo Camer ~miJbo hmoVo, Oo nyU© H$aÊ`mgmR>r Ë`mbm àW_ B§J«Om§Zm nam^yV H$aUo Amdí`H$ hmoVo. Amnbo ñdßZ nyU© H$aÊ`mgmR>r {Q>ny gwbVmZZo n{e©`m, A\$Jm{UñVmZ, VwH$r© Am{U AÝ` _wpñb_ Xoem§H$So> _XV _m{JVbr hmoVr. ""Hw$amUbm {dO`r ~Z{dÊ`mgmR>r (Bñbm_r gm_«mÁ` ñWmnÊ`mgmR>r) Amnbr g§nyU© eº$s nUmbm bmd. Oa `m n{dÌ H$m`m©V A„mZo _XV Ho$br Va _mohå_X gmho~m§Mr Vbdma Vwbm {Z{üVM V¡_wab§JÀ`m AmgZmda ~gdob Am{U Vmo {Xdg Xÿa Zmhr'', Ago {Q>nyybm {Xboë`m Amnë`m A§{V_ g§XoemV Ë`mMo dS>rb h¡Xa Abr `m§Zr {b{hbo hmoVo. Amnë`m ~mnmMo ñdßZ gmH$ma H$aÊ`mgmR>r {Q>nyZo Hw$R>brhr H$ga ~mH$s R>odbr Zmhr. {Q>ny gwbVmZMm

Á`mo{Vfemómda àM§S> {dœmg hmoVm. Amnbo B©pßgV, _hÎdmH$m§jm gmÜ` H$aÊ`mgmR>r Ë`mZo a§JZmW ñdm_r _§{XamÀ`m ~«m÷U Á`mo{Vfm§er g§nH©$ gmYbm. Ë`m§À`mM gëë`mZwgma Ë`mZo a§JZmW _§{XamV emó{dYrZwgma AZwð>mZhr Ho$bo. `m EH$_od CXmhaUmdê$Z AWm©V² gwVmdê$Z ñdJ© JmRy>Z, {Q>ny hm qhXÿ§{df`r g{hîUy hmoVm, Ago {MÌ S>mdo Am{U goŠ`wba B{VhmgH$ma a§J{dVmV. à»`mV B{VhmgH$ma bwB©g amB©gZo A{YH¥$V nwamdo Am{U XñVmdoOm§Mo AÜ``Z Ho$ë`mZ§Va åh¡gyaMm B{Vhmg {b{hbm Amho.

""{Q>ny gwbVmZÀ`m A\$mQ> gm_«mÁ`mV lra§JnÅ>U_² {H$ëë`mV Ho$di XmoZ _§{XamVM nyOm-AM©Zm hmoV hmoVr. Ë`mMr Hw§$S>br nmhUmè`m ~«m÷U Á`mo{Vfm§Zm g§Vwï> R>odÊ`mgmR>rM Ho$di Ë`mZo hr ì`dñWm Ho$br hmoVr. 1780 À`m AmYrM gd© qhXÿ _§{Xam§Vrb g§nÎmr Oá H$aÊ`mV Ambr hmoVr,'' Ago Ë`mZo Amnë`m à»`mV "{hñQ´>r Am°\$ åh¡gya' `m nwñVH$mV Z_yX Ho$bo Amho.

{Q>ny gwbVmZMr amOdQ> AË`§V g{hîUy Am{U CXma hmoVr, Agmhr Xmdm H$aÊ`mV `oVmo. H$Z©b {dëŠg `m§Mo "{hñQ>m°[aH$b ñHo$Mog', Ho$nr nÙZm^ _oZZ `m§Mo "{hñQ´>r Am°\$ H$mo{MZ ñQ>oQ>' hr nwñVHo$ Am{U gaXma Ho$. E_. npÊUH$a Am{U Hw§$OZ {n„BªÀ`m boIm§ì`{V[aº$ {Q>ny gwbVmZÀ`m Xa~mar B{VhmgH$mam§Mm d¥Îmm§V `m Jmoï>rMr gmj Amho H$s, {Q>nyMr 17 dfmªMr amOdQ> J¡a_wpñb_m§Mm ^`mZH$ N>i, Ë`m§À`m lÕmñWmZm§Mm {dX²Üd§g Am{U O~aXñVrZo Y_mªVa `mZo ì`má hmoVr. A{Ve` H«y$a Aer hr amOdQ> hmoVr. J¡a_wpñb_m§~m~V {Q>ny gwbVmZ {H$Vr Ag{hîUy hmoVm ho Ë`mÀ`m H$a{df`H$ YmoaUmdê$Z {gÕ hmoVo. Ë`mÀ`m

n¡em_wio ^mOr ^mH$arMr ì`dñWm bmJVo, nU åhUyZ n¡go {_i{dUo hm OrdZmMm na_ CÔoe _mZy Z`o - lram_H¥$îU

{Q>ny gwbVmZZo Hw$J© `oWo J¡a-_wpñb_m§da Oo AZpÝdV AË`mMma Ho$bo Vgo Xþgao CXmhaU B{VhmgmV {_iUma Zmhr. àM§S> à_mUmV qhXÿ§Mm Zag§hma Ho$ë`mZ§Va {Q>nyyZo hOmam|À`m g§»`oV qhXÿ Hw${J©`m§Zm Bñbm_ Y_© ñdrH$maÊ`mg ^mJ nmS>bo. CÎma H$Zm©Q>H$mVrb {~XZyaÀ`m gd© ZmJ[aH$m§Zm VbdmarÀ`m ~imda Bñbm_ Y_© ñdrH$maÊ`mg ^mJ nmS>bo.

B{Vhmg20 & {ddoH$ {dMma & {S>g|~a 2015

Page 21: Vivek Vichar December 2015

{ddoH$ {dMma & {S>g|~a 2015 & 21

amOdQ>rV _wpñb_m§Zm J¥h H$a, dñVy H$a, CËnmXZ H$a BË`mXrV gyQ> {_iV hmoVr. Y_mªVa H$ê$Z Bñbm_Mm ñdrH$ma H$aUmè`m§ZmXoIrb hr gyQ> XoÊ`mV `oV hmoVr. àemgH$s` nXm§darb VgoM bîH$amVrb qhXÿ§Mr ^aVr {Q>ny gwbVmZZo ~§X Ho$br hmoVr. Ë`mÀ`m g§nyU© 17 dfmªÀ`m amOdQ>rV _b~maMo _mOr emgH$ nyU}æ`m ho EH$_od qhXÿ hmoVo. Ë`m§Zm {XdmU nX ~hmb H$aÊ`mV Ambo hmoVo. {Q>nyZo H$ÞS>EodOr \$magrbm A{YH¥$V ^mfoMm XOm© XoÊ`mMmhr à`ËZ Ho$bm.

{Q>ny gwbVmZMm nwÌ Jwbm_ _mohå_X Am{U {H$a_mZrgma»`m _wpñb_ B{VhmgH$mam§À`m Vn{ebmdê$Zhr hr ~m~ A{Ve` ñnï>nUo {XgyZ ̀ oVo H$s Jmdm§Mr qhXÿ Zmdo Ë`mbm gm\$ Zmng§V hmoVr. qhXÿ Zmdm§Mm Ë`mbm {VañH$ma hmoVm. Ë`mZo _§JbmnwarMo (_§Jbmoa) Zmd ~XbdyZ Obmbm~mX Ago Ho$bo. Ë`mMà_mUo H$Þm¡aMo Hw$fmUm~mX, d¡`nwamMo gwëVmZnÅ>U_², åh¡gyaMo ZOmam~mX, JwQ>rMo \¡$O-{hgma, aËZm{JarMo _wñV\$m~mX, qS>{S>JwbMo I{bH$m~mX, H$mo{PH$moS>Mo Bñbm_m~mX Ago Zm_H$aU H$aÊ`mV Ambo.

{Q>ny gwbVmZZo Hw$J© `oWo J¡a-_wpñb_m§da Oo AZpÝdV AË`mMma Ho$bo Vgo Xþgao CXmhaU B{VhmgmV {_iUma Zmhr. àM§S> à_mUmV qhXÿ§Mm Zag§hma Ho$ë`mZ§Va

{Q>nyyZo hOmam|À`m g§»`oV qhXÿ Hw${J©`m§Zm Bñbm_ Y_© ñdrH$maÊ`mg ^mJ nmS>bo. CÎma H$Zm©Q>H$mVrb {~XZyaÀ`m gd© ZmJ[aH$m§Zm VbdmarÀ`m ~imda Bñbm_ Y_© ñdrH$maÊ`mg ^mJ nmS>bo. _§Jbmoada Vm~m {_i{dë`mZ§Va {Q>nyZo hOmamo p¼üZm§Mo AnhaU H$ê$Z Ë`m§Zm ~§Xr ~ZdyZ lra§JnÅ>U_²À`m H$mamJ¥hmV S>m§~yZ R>odbo. VoWo gdmªMr O~aXñVrZo gw§Vm H$ê$Z Ë`m§Zm _wgb_mZ ~Z{dÊ`mV Ambo. Aem àH$maMo H«y$a H¥$Ë` åhUOo Amnbo Ym{_©H$ H$V©ì` Amho, Ago {Q>ny g_OV hmoVm. nmoVw©JrOm§À`m amOdQ>rV {_eZè`m§Zr _wgb_mZm§Zm p¼üZ ~Z{dbo hmoVo, Ë`m_wio Ë`m§Zm {ejm H$aÊ`mMm Amnë`mbm Z¡g{J©H$ A{YH$ma Amho, Ago {Q>ny åhUm`Mm. Amnbm {OhmX A{YH$ Vrd« H$arV {Q>nyZo Amnbo gm_«mÁ` Ho$aiÀ`m CÎma gr_on`ªV åhUOo Hw§$~bmn`ªV dmT>{dbo. _mJm©Vrb àË`oH$ qhXÿbm O~aXñVrZo ~mQ>dyZ _wgb_mZ ~Z{dÊ`mV Ambo. Ooìhm gd© ZmJ[aH$ EH$mM Y_m©Mo AZwgaU H$aVrb VoìhmM EH$Vm ñWm{nV hmoB©b d Z§VaM B§J«Om§Zm ha{dUo gmono OmB©b, Ago {Q>ny _mZV hmoVm. g§nyU© ^maVmV doXmÜ``ZmgmR>r {d»`mV Agbobo {WéZmdm` _§{XamMr byQ> H$ê$Z Vo CX²ÜdñV H$aUmè`m {Q>nyyZo ~p»V`ma pIbOrMoM Va AZwH$aU Ho$bo Amho. ***

{ddoH$mZ§X H|$Ð _amR>r àH$meZ {d^mJ

{ddoH$mZ§X H|$ÐmÀ`m H$moUË`mhr emIoV darb gm{hË`m§Mr Zm|XUr H$ê$ eH$Vm.A{YH$ _m{hVrgmR>r g§nH©$ : {OV|Ð 9975967345

2016 X¡Z§{XZr{ddoH$ ebmH$m 100/-

{ddoH$ d{Y©Zr 50/-

n{hë`m§XmM àH$m{eV H$aV AmhmoV...

ñdm_r {ddoH$mZ§X H$mbX{e©H$m 2016

_yë` 25/-

12 OmZodmar 2016 amoOr àH$m{eV hmoV Amho

ñdm_r {ddoH$mZ§X g_J« M[aÌ (I§S> 1 Vo 3) Xþgar Amd¥Îmr(Eg. EZ. Ya {bpIV "A H$m°åàohopÝgìh ~m`moJ«m\$s Am°\$ ñdm_r {ddoH$mZ§X' `m {ÌI§S>mË_H$ J«§WmMm _amR>r AZwdmX)

_yi _yë` 1500/-

àH$meZnyd© gdbV 1000/- (31 {S>g|~a 2015 n`ªV)

BVa gJù`m nXmWmªnojm B©ídaM Vw_À`m A{YH$ Odi Amho. na§Vw Ah§H$mamÀ`m nS>Úm_wio Vmo Vwåhmbm {XgV Zmhr - lram_H¥$îU

B{Vhmg {ddoH$ {dMma & {S>g|~a 2015 & 21

Page 22: Vivek Vichar December 2015

22 & {ddoH$ {dMma & {S>g|~a 2015 H¥$fr

1100 ~odmag, ^mH$S> Jm`tnmgyZ 3 H$moQ>tMo CËnÞXÿY XoUmè`m Jm`tnmgyZ {VVH$sM H$_mB©, {OVH$s So>Aar \$m_©_YyZ

_ZmoO R>mHy$a & bmS>dm Jmd ({hgma) : Y_©J«§Wm§_Ü`o JmoYZ, H$m_YoZy, JmodY©Z, Jmoajm, OZZr Aer eãX`moOZm Agbr Varhr AmO Jm`tZm ^mH$S> R>adyZ H$ÎmbImÝ`mV gmondbo OmVo. na§Vw n§Om~-h[a`mUmZo ^mH$S> AmhoV åhUyZ ~odmag gmoSy>Z {Xboë`m Jm`tMm gm§^mi H$ê$Z Ë`mnmgyZ dfm©bm 3 H$moQ>tMo CËnÞ {_idV ì`dgm`mMm AZmoIm _mJ© XmIdbm Amho. h[a`mUmV bmS>dm `oWrb bmoH$m§Zr ~odmag Am{U ^mH$S> Jm`tH$So> ewÕ ì`mdgm{`H$ Ñ{ï>H$moZmVyZ nm{hbo. Ë`mVyZ `m Jm`r Iè`m AWm©Zo "JmoYZ' R>aë`m AmhoV.

n§Om~-h[a`mUmV Cƒ XOm©À`m Ogu Jm`tÀ`m _mÜ`_mVyZ So>Aar ì`dgm`mMr 10 hOma H$moQ>tMr CbmT>mb hmoVo. Ogu Jm`r Aem àH$mao ̂ a^¸$_ CËnÞ XoV AgVmZm ^mH$S> ~odmag Jm`r gm§^miÊ`mMm bmS>dmÀ`m J«m_ñWm§Mm {ZU©` Hw$Umbmhr doSo>nUmMm qH$dm YmS>gr dmQy> eH$bm AgVm. H$maU XÿY XoD$ eH$V Zgë`mZo, VgoM AZoH$ AmOma OS>ë`mZo Ë`m§Zm ~odmag gmoSy>Z XoÊ`mV Ambo hmoVo. Ë`m_wio Ë`m añË`mda Hw$R>ohr ^Q>H$V AgV. `m gd© Jm`r J«m_ñWm§Zr Jmoemio_Ü`o AmUyZ Ë`m§À`mda CnMma Ho$bo. Ë`m Jm`r XÿY XoV Zgë`m Varhr JmoemioMo dm{f©H$ CËnÞ gmSo>VrZ H$moQ>r én`m§À`m da Jobo Amho. H$maU `m Jm`tMo eoU, Jmo_yÌ Jmoim H$ê$Z Ë`mMm ì`dgm` JmoemioZo gwê$ Ho$bm Amho.

JmoemioMo à_wI AmZ§XamO qgh `m§Zr gm§{JVbo H$s, JmonmbZ hm ewÕ ì`dgm` Amho, ho AmnU bjmV KoVbo nm{hOo. Amåhr eoUmnmgyZ ~m`moJ°g ~ZdVmo. Ë`mVyZ {ZKUmè`m eoUmMo O¡{dH$ IV

~ZVo, Va Jmo_yÌmnmgyZ H$sQ>H$ZmeHo$ AH©$ ~ZVo. Ë`mMm {d{dY Am¡fYm§_Ü`o dmna hmoVmo.

_mbdm ~oëQ>_Ü`o eoVH$ar {nH$m§da H$sQ>H$ZmeHo$ \$dmaÊ`mMo à_mU OmñV Amho. Ë`m_wio Zm{nH$s dmT>br Amho. H$sQ>H$ZmeHo$ {nH$m§_YyZ earamV OmV AmhoV. Ë`m_wio O¡{dH$ eoVr CËnmXZmMr _mJUr BVH$s dmT>br Amho H$s, Ë`mbm _mJob Vr qH$_V {_iV Amho. O¡{dH$ IVm§_wio hr g_ñ`m H$_r hmoB©b.

JmoemioMo amoOMo CËnÞ 11 bmI én`o bmS>dm `oWrb JmoemioV EH$ Jm` gamgar

10 {H$bmo eoU, 10 {bQ>a _yÌ XoVo. 10 {H$bmo eoUmnmgyZ 7 {H$bmo IV ~ZVo. Vo 35 én`m§Zm {dH$bo OmVo. 10 {bQ>a Jmo_yÌmnmgyZ 10 {bQ>a doJdoJir CËnmXZo {ZKVmV. Vo e§^a én`o {bQ>a ̀ mà_mUo {dH$bo OmVmV.Ë`m_wio Jmoemiobm XaamoO 11 bmIm§Mo CËnÞ hmoVo. Mmè`mda àË`oH$ Jm`rda 50 én`o IM© `oVmo.

gm^ma : X¡. {Xì` _amR>r, 23 Zmoìh|~a 2015

"_r' Am{U "_mPo' "Vy' Am{U "VwPo' ho kmZ - lram_H¥$îU

Page 23: Vivek Vichar December 2015

{ddoH$ {dMma & {S>g|~a 2015 & 23

{Vgam àíZ H$mogb XoemVrb Amœmbm`ZmZo {nßnbmX F$frbm {dMmabm. Vmo åhUmbm, ""^JdZ², hm àmU Hw$Ry>Z CËnÞ

hmoVmo? `m earamV Vmo H$gm `oVmo? ñdV:Mo {d^mJ H$ê$Z Vmo H$emàH$mao earamV H$m`©àdU AgVmo? H$moUË`m H$maUmZo Vmo `m earamVyZ {ZKyZ OmVmo? Am{U H$em nÕVrZo Vmo ~mø åhUOo Am{Y^m¡{VH$ Am{U AmÜ`mpË_H$ ê$n YmaU H$aVmo?''

ho àíZ EoHy$Z {nßnbmX _wZr åhUmbo, ""Vy \$maM ImobmVrb àý' {dMmarV Amhog. (_yi dMZmMm, "Vy Oam OmñVM àý {dMmarV Amhog'- Agmhr AW© hmoD$ eH$Vmo, H$maU àýmMo _yi eãX AmhoV "A{V àý² n¥ÀN>m{g') VWm{n, Vy OmUH$ma Amhog, åhUyZ _r VwÂ`m àým§Mr CÎmao XoVmo.''

àmUmMr CËnÎmr""hm àmU AmËå`mnmgyZ CËnÞ hmoVmo. Á`mà_mUo _mUgmÀ`m

{R>H$mUrM Ë`mMr gmdbrhr AgVo, Ë`mà_mUo AmËå`mV àmU ì`mnbobm Amho. _ZmÀ`m g§H$ënmZo Vmo earamV `oV AgVmo.

""Á`mà_mUo EImXm g_«mQ> Amnbo A{YH$mar {Z`wº$ H$aVmo; åhUOo `m JmdmMm Vy A{YH$mar, ̀ m AÝ` JmdmMm Vy A{YH$mar, Aer A{YH$ma

""hm àmU AmËå`mnmgyZ CËnÞ hmoVmo. Á`mà_mUo _mUgmÀ`m {R>H$mUrM Ë`mMr gmdbrhr AgVo, Ë`mà_mUo AmËå`mV àmU ì`mnbobm Amho. _ZmÀ`m g§H$ënmZo Vmo earamV `oV AgVmo.""Á`mà_mUo EImXm g_«mQ> Amnbo A{YH$mar {Z`wº$ H$aVmo; åhUOo `m JmdmMm Vy A{YH$mar, `m AÝ` JmdmMm Vy A{YH$mar, Aer A{YH$ma {d^mJUr H$aVmo, Ë`mà_mUo hm àmU BVa àmUm§Zm {Za{Zamù`m {R>H$mUr {Z`wº$ H$aVmo.'' AmnU n§MàmU OmUVmo. àmU, AnmZ, g_mZ, ì`mZ d CXmZ hr Ë`mMr Zmdo AmhoV.

hm àmU Hw$Ry>Z CËnÝZ hmoVmo?àíZmon{ZfX- ^mJ 2

AmoiI Cn{ZfXm§Mr

_m. Jmo. d¡ÚZmJnya.09881717809

Vwåhmbm Oa Ah§H$maM ~miJm`Mm Agob Va "_r B©ídamMm Xmg Amho. _r B©ídamMo boH$ê$ Amho' Agm Ah§H$ma ~miJm - lram_H¥$îU

Page 24: Vivek Vichar December 2015

24 & {ddoH$ {dMma & {S>g|~a 2015

{d^mJUr H$aVmo, Ë`mà_mUo hm àmU BVa àmUm§Zm {Za{Zamù`m {R>H$mUr {Z`wº$ H$aVmo.'' AmnU n§MàmU OmUVmo. àmU, AnmZ, g_mZ, ì`mZ d CXmZ hr Ë`mMr Zmdo AmhoV. earamV Ë`m§Mr {d{eï> ñWmZo AmhoV. _w»` àmUhr, BVa àmUm§Zm, Ë`m Ë`m ñWmZmda {Z`wº$ H$aVmo.

àmUm§Mr {Z`wº$s""Ogo, JwXÛma d OZZ|{Ð` `m§À`m {R>H$mUr AnmZ,

Va ZmH$ d H$mZ `m {R>H$mUr _w»` àmU ñdV: amhVmo. _Ü` ^mJmV (Zm{^ñWmZr) g_mZ amhVmo. hm g_mZ àmU AmnU Im„obo AÞ nM{dVmo. åhUOo Vmo AÞmMo \$b gd©Ì g_mZVoZo nga{dVmo. åhUyZM Ë`mbm "g_mZ' Ago åhUVmV. Ë`mVyZM _J gmV Ádmbm§Mm A¾r CËnÞ hmoVmo. hmM OR>am¾r hmo`.'' AmnU Im„obo AÞ-nmUr åhUOo `m A¾rMo B§YZ hmo`. Ë`m B§YZmVyZ noQ>boë`m gmV Ádmbm åhUOo XmoZ S>moio, XmoZ H$mZ, XmoZ ZmH$nwS>çm Am{U Or^ hmoV.

ì`mZ Am{U CXmZ""ì`mZ öX`ñWmZr AgVmo. `m öX`ñWmZr EH$eo

EH$ ZmS>çm AmhoV. `m EHo$H$m ZmS>rÀ`m àË`oH$s 100 emIm, åhUOo gyú_ ZmS>çm AmhoV. Ë`m àË`oH$sV 72 hOma ZmS>çm AmhoV. `m ZmS>çm§_Ü`o "ì`mZ' hm àmU amhVmo.'' Vmo ì`mnH$ Agë`m_wioM Ë`mbm "ì`mZ' Ago åhUVmV. Á`mà_mUo EH$m gy`m©nmgyZ hOmamo {H$aUo {ZKVmV, Ë`mà_mUo hm ì`mZ, Ag§»` ZmS>çm§À`m Ûmao g§nyU© Xohmbm ì`mnyZ AgVmo.

""`m_Ü`o D$Üd© (da) OmUmar EH$ ZmS>r Amho. {VÀ`mVyZ hm "CXmZ' dm`y nwÊ`d§Vm§Zm nwÊ`bmoH$mV Am{U nmnr bmoH$m§Zm ImbÀ`m bmoH$mV åhUOo new-n{j`moZrV, Va nmn-nwÊ` g_mZ Agboë`m§Zm _Zwî` bmoH$mV KoD$Z OmV AgVmo.''

Am{XË`mMo ê$n""AmH$memV Am{XË`mÀ`m ê$nmZo ~mø àmU CJdV

AgVmo. Vmo S>moù`m§À`m Ûmao gd© g¥ï>r ~KVmo. ̀ m n¥Ïdrda Á`m XodVm AmhoV, Ë`m `m nwéfmMm AnmZ dm`y hmo`.

Ë`m XodVm AnmZ dm`ybm Amnë`mH$So> AmoT>rV AgVmV. `m XmoKm§À`m _Ü`o Oo AmH$me åhUOo Or nmoH$ir Amho, VrV amhUmam dm`y g_mZ dm`y hmo`. hmM g_mZ dm`y ì`mZmer OmoS>bobm Amho.''

"CXmZ' åhUOo Ë`m Am{XË`mMo VoO hmo`. Vo VoO em§V Pmbo H$s, _Z, BpÝÐ`o `m§g{hV gd© em§V hmoVo; åhUOo _¥Ë`y àmá hmoVmo.

""_¥Ë`yÀ`m doir Oo {dMma Amnë`m _ZmV AgVmV, VoM àmUmÀ`m {R>H$mUr amhVmV d Ë`m {dMmamZwgma àmU, CXmZmer g§`wº$ hmoD$Z, Ë`m {dMmamZwgma Ë`mbm Ë`m Ë`m bmoH$mV nwZO©Ý_ àmá H$ê$Z XoV AgVmo.

""Omo hm àmU{dMma OmUVmo, Ë`mMm d§e dmT>V AgVmo. Vmo A_a hmoVmo. `m g§~§YmV, gmaê$n Agm EH$ ûcmoH$ Amho. Ë`mMm AW© Amho- àmUmMr CËnÎmr, _ZmMm g§H$ën, pñWVr, {d^wËd åhUOo {dñVma Am{U àmUmMo nmM àH$ma OmUyZ Ë`m§Mr Ë`m {R>H$mUr ñWmnZm hmoVo, ho Omo OmUVmo, Vmo _Zwî` A_a hmoVmo.''

`m {R>H$mUr Amœbm`ZmMm {Vgam àý g§nVmo.Mm¡Wm àíZMm¡Wm àý JJ© Hw$imV OÝ_boë`m gm¡`m©`UrZo

{dMmabm. Vmo åhUmbm, ""^JdZ², `m nwéfmV H$moUVr B§{Ð`o Pmonr OmV AgVmV? H$moUVr B§{Ð`o OmJr AgVmV? H$moUVr XodVm ñdßZo ~KV AgVo? gwImMm AZw^d Hw$Umbm ̀ oV AgVmo? hr B§{Ð`o H$emV à{Vq~{~V AmhoV?''

{ZÐm åhUOo H$m`?{nßnbmX åhUmbo, ""ho JmJ}`, Á`mà_mUo gy`©

AñVmbm OmV AgVmZm, Ë`mMr gd© {H$aUo Ë`mÀ`m VoOmo_§S>bmV EH${ÌV hmoVmV, Am{U Vmo CX`mbm `oV AgVmZm, Vr gd©Ì ngaVmV, Ë`mMà_mUo _Zê$nr na_² XodmV gd© B§{Ð`o EH$Ì hmoV AgVmV. Aem AdñWoV Vmo nwéf H$mhr EoHy$ eH$V Zmhr, nmhÿ eH$V Zmhr, hþ§Jy eH$V Zmhr, MmIy eH$V Zmhr, ñne© H$ê$ eH$V Zmhr, ~moby eH$V Zmhr, J«hU H$ê$ eH$V Zmhr, AmZ§X ^moJV

"B©ída hmM EH$_od H$Vm© AgyZ _r AH$Vm© Amho' Aer Á`mMr lÕm AgVo VmoM OrdÝ_wŠV AgVmo - lram_H¥$îU

AmoiI Cn{ZfXm§Mr

Page 25: Vivek Vichar December 2015

{ddoH$ {dMma & {S>g|~a 2015 & 25

Zmhr, _bmoËgJ© H$arV Zmhr, qH$dm AÝ` hmbMmb H$arV Zmhr, Ë`m pñWVrbm, Vmo Pmonbm Amho, Ago åhUVmV.

""_mÌ, Ë`m pñWVrV àmUê$nr (n§MàmU) A¾r OmJ¥V AgVmV. `mV AnmZ hm Jmh©nË` A¾r Amho; ì`mZ hm AÝdmhm`©nMZ A¾r Amho, Vmo Jmh©nË`mVyZ AmUbobm Agë`m_wio Ë`mbm "àmUm`mZ' Ago åhUVmV. VmoM AmhdZr` A¾r hmo`.''

A{½ZÌoVm`oWo `m nm[a^m{fH$ eãXm§Mm AW© OmUyZ

KoVbm nm{hOo. A¾rÀ`m CnmgZoMo Á`mZo d«V KoVbo Amho, åhUOo Omo A{¾hmoÌr ~Zbobm Amho, Ë`mbm VrZ A¾tMr à{Vð>mnZm H$amdr bmJVo. Ë`m VrZ A¾tMr Zmdo AmhoV (1) Jmh©nË` (2) AmhdZr` Am{U (3) X{jU. `m§ZmM "A{¾ÌoVm' Agohr åhUVmV. "A{¾hmoÌ' d«V J¥hñWM KoV AgVmV. Ë`m§Zr åhUOo Jh©nVrZo ñWmnZ Ho$bobm A¾r åhUOo "Jmh©nË`' A¾r hmo`. VrZ A¾t_Ü`o hm àYmZ A¾r AgVmo. Ë`mnmgyZM AmhdZr` d X{jUm¾rMo àÁdbZ hmoVo. AmhdZr` A¾rV AmhþVr Q>mH$br OmVo. {Vgam "X{jUm¾r'. hm A{¾J¥hmV X{jUoH$So> ñWmnZ Ho$bobm AgVmo. åhUyZ Ë`mbm X{jUm¾r ho Zmd Amho. `mMoM Xþgao Zmd "AÝdmhm`©nMZ' Ago Amho.

AmMm`mªMo ^mî`lr_XmÚ e§H$amMm`© Amnë`m ^mî`mV

gm§JVmV H$s, ""AnmZ hm Jmh©nË` A¾r Amho. `mnmgyZM AmhdZr` åhUOo Á`mV hdZ Ho$bo OmVo, Vmo A¾r {Z_m©U Ho$bm.

***

ñdm_r {ddoH$mZ§X ho ̂ maVmMm AmË_m ñdm_r {ddoH$mZ§X ho Ho$di EH$ Zmd Zmhr. ghòmdYr

dfmªÀ`m ^maVr` g§ñH¥$VrMo Am{U gä`VoMo Vo EH$ Xe©Z Amho. ñdm_r {ddoH$mZ§X ho ^maVmMm AmË_m AmhoV. d`mÀ`m Ad¿`m 32 ì`m dfu ñdm_r {ddoH$mZ§X `m§Zr nm{ü_mË` OJmbm AÜ`mË_mMo YSo> {Xbo. AmO Amåhr

Cn{ZfXm§nmgyZ g°Q>obmBQ>À`m O_mÝ`mn`ªV nmohmoMbmo Agbmo, Var _mZdr _yë`m§Mm {dH$mg Pmbm H$m, hm Iam àý Amho. _mZdr _yë`m§Mm {dH$mg Pmbm, VaM Iè`m AWm©Zo AmnU {ddoH$mZ§Xm§À`m AmXemªda Mmby eH$Vmo. Ë`mgmR>r {ddoH$mZ§X `m§Zm Amnë`m öX`mV Am{U AmËå`mV dgdÊ`mMr Amdí`H$Vm Amho.

OJ AmO OmJ{VH$ Vmn_mZd¥Õr{df`r ~mobV Amho; nU Amåhr d¥jm§_Ü`o Xod nhmUmè`m§n¡H$s AmhmoV. IaoVa Am_À`m gd© Xodr-XodVm {ZgJm©Vrb Hw$R>ë`m Zm Hw$R>ë`m eº$ser g§~§{YV AmhoV. àmUr, njr Am{U d¥j `m§À`m ê$nmV Amåhr Ë`m§Mo nyOZ H$aVmo. {ZgJm©bm Amoa~mSy> ZH$m, hmM Am_À`m {dMmaYmao_mJMm gai AW© Amho. `mVyZM AmnU OJmbm dmMdy eH$Vmo.

- Za|Ð _moXr, n§VàYmZ(Am{e`mB© Xoem§À`m {eIa n[afXogmR>r nV§àYmZ Za|Ð

_moXr ho _bo{e`m Xm¡è`mda Jobo hmoVo. 22 Zmoìh|~a 2015 amoOr noQ>qbJ `oWo C^maÊ`mV Amboë`m ñdm_r {ddoH$mZ§X `m§À`m nyUm©H¥$Vr nwVù`mMo Ë`m§À`m hñVo AZmdaU Pmbo. Ë`mdoir lr. _moXr `m§Zr darb {dMma ì`º$ Ho$bo. am_H¥$îU {_eZZo hm nwVim C^mabm Amho.)

Á`mZo {MÎmweÕr KS>Vo, Vo Iao kmZ, ~mH$s gd© AkmZ - lram_H¥$îU

AmoiI Cn{ZfXm§Mr

Page 26: Vivek Vichar December 2015

26 & {ddoH$ {dMma & {S>g|~a 2015

~mJolr ho g§JrVmVë`m EH$m àgÞ, ào__` amJmM§ Zmd Amho. _mÂ`m Á`m _¡{ÌUr~Ôb _r {b{hV Amho {VM§ Zmd

Amho ~mJolr. {VM§ ì`{º$_Îd ZmdmgmaI§M àgÞ Amho. na§Vw {VMr AmoiI Ë`mhÿZ Iyn _moR>r Amho. hmV^Å>rMr Xmé nmOyZ J«m_rU OrdZ ZmgdUmè`m H§$Oma^mQ>m§er ~mJolrZo Amnë`m _¡{ÌUrgh O~a Pw§O {Xbr Amho. Amgm_, AéUmMb àXoemVyZ nwÊ`mV `oUmè`m _wbm_wbtMr Vr VmB© qH$dm AmB© Amho. AéUmMb àXoemV {VZo {VMo Ü`o`dmXr nVr lr. {ddoH$ nm§ojo ̀ m§À`m~amo~a H$m_ Ho$b§ Amho. kmZ à~mo{YZrÀ`m {edJ§Jm-Jw§OdUr Imoè`mVrb Amamo½` H$m`m©V {VZo _hËdmM§ `moJXmZ {Xb§ Amho. AmVm nwÊ`mVrb ZmJar dñË`m§À`m Amamo½` àíZmda Vr H$m_ H$aV Amho. `m gd© H$m_mV {Vbm H$mhr doim {OdmdaÀ`m àg§Jm§_YyZ Omd§ bmJb§ Amho. na§Vw {VMr ~wb§X qh_V Ho$ìhmM CUmdbobr Zmhr.

n{hb§ nmZ {VÀ`m gmhgr H$ma{H$XuV n{hb§ nmZ nwUo-gmVmam añË`mdaÀ`m {edJ§Jm Imoè`m_Ü`o CbJS>b§.

kmZ à~mo{YZr ̀ m n[agamVrb 137 Jmdm§_Yë`m VéUm§Zm V§ÌkmZ Am{U CÚmoOH$VoMr AmoiI {edmnyaÀ`m {H$bm}ñH$a kmZ à~mo{YZr `§ÌemioVyZ H$éZ XoV hmoVr. d§{MV g_mOmVyZ C_Xo V§Ìk, CÚmoOH$ C^o amhÿ bmJbo hmoVo. ̀ m ̀ moOZoMo H$U©Yma hmoVo kmZ à~mo{YZrMo Ë`mdoiMo åhUOo 1986-

gmhgñda ~mJolrMo

ór-H$Wm

S>m°. ñdU©bVm {^erH$akmZà~mo{YZr, hamir8888802628

V~ë`mMo ~mob Vm|S>mZo åhUUo gmono AgVo, na§Vw Vo àË`j dmO{dUo H$R>rU AgVo, Ë`mMà_mUo Y_©MMm© H$aUo gmono AgVo nU Y_m©MaU AdKS> AgVo - lram_H¥$îU

hmV^Å>rMr Xmé nmOyZ J«m_rU OrdZ ZmgdUmè`m H§$Oma^mQ>m§er ~mJolrZo Amnë`m _¡{ÌUrgh O~a Pw§O {Xbr Amho. Amgm_, AéUmMb àXoemVyZ nwÊ`mV `oUmè`m _wbm_wbtMr Vr VmB© qH$dm AmB© Amho. AéUmMb àXoemV {VZo {VMo Ü`o`dmXr nVr lr. {ddoH$ nm§ojo `m§À`m~amo~a H$m_ Ho$b§ Amho. kmZ à~mo{YZrÀ`m {edJ§Jm-Jw§OdUr Imoè`mVrb Amamo½` H$m`m©V {VZo _hËdmM§ `moJXmZ {Xb§ Amho. `m gd© H$m_mV {Vbm H$mhr doim {OdmdaÀ`m àg§Jm§_YyZ Omd§ bmJb§ Amho. na§Vw {VMr ~wb§X qh_V Ho$ìhmM CUmdbobr Zmhr.

Page 27: Vivek Vichar December 2015

{ddoH$ {dMma & {S>g|~a 2015 & 27 ór-H$Wm

87 À`m H$mimVrb g§MmbH$ S>m°. AmÊUm VmåhUH$a. `§Ìemio~amo~aM H¥${fVm§{ÌH$ {dÚmb`hr kmZ à~mo{YZr MmbdV Ago. `m CnH«$_m§_YyZ J«m_rU VéUm§À`m hmVr ~è`mn¡H$s n¡gm Ioiy bmJbm. Ë`mMm Cn`moJ _wbm§À`m {ejUmgmR>r, Amnbr eoVr gwYmaÊ`mgmR>r, Zdo CÚmoJ gwê$ H$aÊ`mgmR>r ìhm`bm hdm hmoVm. nU `m Imoè`mbm amoJ bmJbm hmoVm hmV^Å>rMm. Vr H$aUmao H§$Oma^mQ> ~mhoéZ Hw$Ry>Z `m Imoè`mV Ambo hmoVo. gma§ Imoa§ Ë`m§Zr hmV^Å>rZo Zmgdb§ hmoV§. `m Imoè`mVbr Jar~ _mUg§ dfm©bm 72 bj én`o Xméda CS>dV hmoVr. AmÊUm§À`m ZoV¥ËdmImbr VS>\$Xma ̀ wdH$ Am{U ̀ wdVr ̀ m hmV^Å>rMm ~§Xmo~ñV H$am`bm {gÜX Pmbo.

`m gdmªZr hmV^Å>r hQ>dÊ`mgmR>r Omo O~a bT>m {Xbm Ë`mMr Jmoï> M{H$V H$aUmar Amho. Jm`Ìr, ~mJolr Am{U g[aVm `m VrZ nwÊ`mÀ`m `wdVr {edmnyabm `oD$Z am{hë`m. Jm`Ìr doVmidñVrV am{hbr. hr ^Q>Š`m {d_wº$m§Mr dñVr hmoVr. ~mJolr Hw§$^madmS>çmV amhm`bm Jobr. ~mJolrMr ^mJm~mB© Pmbr. Vr H$mîQ>çmM§ ZD$dmar Zogy bmJbr. R>gR>erV Hw§$Hy$ H$nmimda emo^y bmJb§. {VZo Hw§$^madñVrVë`m ~m`m§Zm EH$Ì Ho$b§. Ë`m gJù`m OUtZr {_iyZ ~mß`m§Mr Xmê$ ~§X Ho$br. Z§Va _moaXar `m Jmdr OmD$Z {VZo Amnë`m ghH$mè`m§gh gmoZ~m ImQ>no `m§Mr hmV^Å>r \$moSy>Z Q>mH$br. XméMr {nn§ AmoVyZ {Xbr. Hw$OŠ`m agm`ZmMr {nn§hr AmoVyZ {Xbr!

_moaXarMr ^Å>r ^m^r ZmdmMr H§$Oma^mQ>m§Mr Xmê$ V`ma H$aUmè`m§Mr amUr hmoVr. ~mJolr Q>oH$S>rdaÀ`m JwÎ`mda Jobr hmoVr Voìhm Ë`m _hm_m`oZo hmVmV _moR>§ bmHy$S> KoD$Z ~mJolrda h„m Ho$bm. {Z^©` ~mJolrZo {VMm hëbm H$aUmam hmV daÀ`mda nH$S>bm! _J ~mH$s Mma bmoH$ YmdyZ Ambo Am{U Ë`m§Zr ^m^rbm naVdb§!

_moaXarMr ^Å>r \w$Q>ë`mda Imoè`mVë`m Caboë`m ZD$ ^Q²>Q>çm§Mr AerM dmQ> bmJUma ho R>éZM Job§. JmdmVë`m VéUm§À`m CËgmhmbm nmamda Cabm ZìhVm. ~mJolr, Jm`Ìr Am{U g[aVm `m H$m`©H«$_mV AmKmS>rda hmoË`m.

dS>Jmd : H§$Omè`m§er gm_ZmnmoVZrgm§À`m dS>JmdmOdi Jm|Ym, T>o~è`m,

nm§Sy>, AemoH$ Am{U àH$me `m H§$Omar§Mr gaH$mar nmPa VbmdmImbr EH$ ^br _moR>r ^Å>r hmoVr. {VWyZ \$ma _moR>çm à_mUmda Xmé {edJ§Jm Imoè`mV `oV Ago. hr ^Å>r ~mJolrÀ`m ZoV¥ËdmImbr \$moS>m`M§ R>ab§. ~amo~a 35-40 VéU JmdH$ar hmoVo. Vr ^Å>r AMmQ>M hmoVr. Mma-Mma \w$Q>r ì`mgmMr VrZ _moR>_moR>r MwbmU§ bmdbobr hmoVr. Ë`mda nmMghm \w$Q>r ì`mgmÀ`m {nnm§_Ü`o agm`Z aQ>aQ> CH$iV hmoV§. Zoh_rÀ`m XþßnQ> AmH$mamMr Xhm {nn§ hmV^Å>rÀ`m XméZo ^abobr hmoVr. ~mJolr Am{U _wbm§Zr ^am^am H$m_mbm gwédmV Ho$br. àW_ {nnm§Zm ^moH§$ nmS>br. Ë`mVyZ XméMo nmQ> dmhÿ bmJbo. hr ~mV_r Hw$UrVar H$mnyahmoi Jmdr ZoD$Z nmohmoMdbr. nmMhr H§$Omar {VWo hmoVo. ~mV_r H$iVmM Z§½`m Vbdmar KoD$Z ñHy$Q>g©déZ dS>Jmdbm Ambo. ^Å>rda nmohmoMbo.

Ë`m§Zm nmhmVmM _wb§ niy bmJbr. ~mJolrbm gmS>r_wio ZrQ> niVm ̀ oB©Zm. Ia§ Va _wbm§Zr {VM§ g§ajU H$am`bm hd§ hmoV§. EH$ ~mB© _mUyg AmnU H§$Omè`m§À`m, Jw§S>m§À`m hmVmV XoD$Z Om`bm ZH$mo ho Ë`m§Zm H$im`bm hd§ hmoV§. nU Vg§ Pmb§ Zmhr.

Y¡`m©Mr _yVu`m Jw§S>m§Zr ~mJolrbm J{bÀN> {eì`m {Xë`m. XméZo

^abob§ _S>H§$ S>moŠ`mda KoD$Z Mmbm`bm bmdb§. VodT>çmV dS>JmdMo bmoH$ YmdyZ Ambo. Ë`m§Zr ~mJolrbm H§$Omè`m§À`m hmVyZ gmoS>dyZ {Vbm Q>oånmoZo {edmnyabm nmR>db§. {edmnyahÿZ AmYrM {VÀ`m gwQ>Ho$gmR>r bmoH$ admZm Pmbobo hmoVo. Ë`mV AmÊUm, am_^mD$ qS>~io, _h|Ð go{R>`m ho à~mo{YZrMo H$m`©H$V} hmoVo.

Vo dS>Jmd ^Å>rda nmoMbo. {VWo VrZ àM§S> MwbU§ Am dmgyZ nS>br hmoVr. XméMm {MIb gJirH$S>o Pmbm hmoVm. ganUmbm Va {MS>boë`m JmdH$è`m§Zr AmYrM AmJ bmdyZ {Xbr hmoVr. bmIm§M§ CËnÞ XoUmar H§$Omè`m§Mr gmoÝ`mMr H$m|~S>r ZmH$m_ Pmbr hmoVr!

Am_amB©V AmhmV Va Am§~o Im. Ë`mZo nmoQ> ^aob. PmS>o _moOyZ PmS>m§Mm {heo~ H$éZ H$m` {_iUma Amho?

{ddoH$ {dMma & {S>g|~a 2015 & 27

Page 28: Vivek Vichar December 2015

28 & {ddoH$ {dMma & {S>g|~a 2015

EH$ H§$Omar ~mJolrbm åhUmbm, ~`m, Vy Am_M§ H$m` ZwH$gmZ Š`ob§g Vo Vwbm H$m` åhm`Vr!

gm_mÝ`V: gd© Ioi nma nS>ë`mda Aem {R>H$mUr nmobrg AdVrU© hmoVmV. VgoM Vo Pmbo. H§$Omè`m§Zr AmoT>çmV bndbobo drg XméMo H°$Ýg Oá H$éZ Ý`mdoV Aer Ë`m§Mr ào_i BÀN>m hmoVr. nU JmdH$è`m§Zr Vo H°$Ýg AmoVZy {Xbo! Xþgè`m {Xder à~mo{YZrMo EH$ n[a{MV ZmVodmB©H$m§Zm ^oQ>m`bm dS>Jmd ^mJmV Jobo hmoVo. Ë`m§Zm bmoH$m§Zr gm§{JVb§, H$mb Ë`mÀ`m ^Å>rda EH$ _moR>r em°`S>r (grAm`S>r) ~mB© Ambr hmoVr. {VZo Ho$dT>m _moR>m S>md Ho$bm ~K ^Å>r \$moS>m`Mm!

EdT>m àH$ma hmoD$Zhr ~mJolr _ZmZo JS>~S>br IMbr ZìhVr. JmdH$è`m§Zr {VMm IU-lr\$i ~amo~aM I§Ora XoD$Z gËH$ma Ho$bm.

gr_mdVu àXoemV`m ndm©Z§Va kmZ à~mo{YZrMo {ejU joÌmV AJ«^mJr

Agbobo H$m`©H$V} lr. {ddoH$ nm|jo `m§À`mer ~mJolrMm {ddmh Pmbm. nydmªMbmVrb O`am_nya `m Jmdr ho XmoKo {ddoH$mZ§X H|$ÐmÀ`m {dÚmb`mV H$m_ H$aV hmoVo. {VWo Ë`m§Zr H$_rV H$_r IMm©V g§gma H$gm H$aVm `oVmo `mMo A{^Zd à`moJ Ho$bo. naV Amë`mda ñdén d{Y©ZrÀ`m {\$aË`m à`moJemioM§ H$m_ ~mJolrZo Ho$b§.

dmXi bmQ>oZ§VaM§ nwZd©gZ : Amo[agm{edJ§Jm Imoè`mVë`m 300 _{hbm ~MV JQ>m§_Yrb

6000 _{hbm§À`m Amamo½` ajUmMr O~m~Xmar `mZ§Va ~mJolrZo KoVbr. 2004 ho df© {VÀ`mgmR>r nwÝhm Zd§ AmìhmZ KoD$Z Amb§. Amo[agm_Ü`o ËgwZm_rZo O~a

_wZî`hmZr Ho$br. JmdÀ`m Jmd§ CMbyZ Zobr! Ë`mdoir à~mo{YZrÀ`m _{hbm, `wdVr `m§Mm JQ> KoD$Z ~mJolr Amo[agmÀ`m gmJa {H$Zmè`mda nwZd©gZ H$m`m©gmR>r Jobr. {VWo `m gd© JQ>mZo A{dlm§V l_ Ho$bo. nwZd©gZ N>mdÊ`m C^maë`m. Ë`mVrb AmaVrXrXr ZmdmÀ`m EH$m ór~Ôb ~mJolrZo gm§{JVbobr hH$sH$V H$miOmM§ nmUr H$éZ Jobr. nñVrerVë`m AmaVrXrXrbm gmV _wb§ hmoVr. Ë`m gmVOUm§gh {VÀ`m Hw$Qy>§~mVbr Mmirg _mUg§ ËgwZm_rZo JS>n Ho$br. AmaVrXrXrM§ _Z EdT>§ _moR>§ Am{U qh_Vhr EdT>r _moR>r H$s Amnb§ Xþ:I ~mOybm R>odyZ Vr ~mJolrÀ`m JQ>mbm _XV H$am`bm C^r am{hbr. Joboë`m§M§ AmVm H$m`, {Od§V Agboë`m§Zm gm§^mib§ nm{hOo Zm! Ag§ Vr em§VnUo gm§JV Ago. ~mJolrH$S>o _mUgmMr {h§_V ~wb§X H$aUmao Ago AZoH$ AZw^d AmhoV.

H$m¡Qw>§{~H$ H$gmoQ>rH$mhr H$mimnydu {ddoH$Or nm|jo Iyn AmOmar hmoVo.

AdKS> eó{H«$`m H$amdr bmJbr. AmOmamVyZ ~mhoa `m`bm ~amM doi bmJbm. Ë`m H$gmoQ>rÀ`m H$mimVhr ~mJolr _ZmZo pñWa am{hbr. Am{XË` Am{U {Zdo{XVm ̀ m Ë`m§À`m _wbm§Zm Amnë`m I§~ra AmB©Mm AmYma Am{U XoemV AZoH$ {R>H$mUr {\$aV H$m_ H$aUmè`m Amnë`m d{S>bm§Mm A{^_mZ Amho.

AdKS> nmbH$ËdAmVm ~mJolr nwÊ`mVrb ZmJar dñË`m§ (PmonS>nQ²>Q>çm)

_Ü`o amhmUmè`m _{hbm§er, VéUter g§dmX H$aV Amho. Ë`m§Zm Am{W©H$ÑîQ>çm gj_ H$aÊ`mgmR>r H$m` H$m` H$aVm `oB©b `mg§~§Yr à`moJ H$aV Amho. {VMm nydmªMbmer Owibobm g§~§Y ÑT> Amho. Joë`m {H$Ë`oH$ dfmªV {VH$Sy>Z nwÊ`mV Amboë`m AZoH$ _wbm_wbtM§ nmbH$Ëd {VZo Amnë`m Kar Ho$b§ Amho. qH$~hþZm Amgm_-AéUmMbmVyZ `oUmè`m _wbm§Zm AmYma XoUma§ nwÊ`mVb§ n{hb§ {R>H$mU åhUOo {ddoH$ Am{U ~mJolr nm|jo `m§Mo Ka!

nmbH$Ëd Hw$R>ë`m Q>moH$mn`ªV H$amd§ bmJV§? amIr

Á`mà_mUo XJS> nmUr emofyZ KoV Zmhr, Ë`mà_mUo ~Õ Ord WmoS>mhr Y_m}nXoe AmË_gmV H$arV Zmhr - lram_H¥$îU

ór-H$Wm28 & {ddoH$ {dMma & {S>g|~a 2015

Page 29: Vivek Vichar December 2015

{ddoH$ {dMma & {S>g|~a 2015 & 29

ìhmoam ZmdmMr AéUmMbMr VéU _wbJr AgmÜ` AmOmamZo AmOmar Pmbr. {VÀ`m CnMmam§gmR>r Am{W©H$ O_dmO_d, XrZmZmW é½Umb`mV ì`dñWm H$aU§, {VÀ`m ZmVodmB©H$m§er g§nH©$, {Vbm Yra XoU§ ho gma§ {ddoH$ Am{U ~mJolr `m§Zr Ho$b§. nU Ë`m§À`m à`ËZm§Zm `e Amb§ Zmhr. nwÊ`mVM amIrMm AH$mbr Xohm§V Pmbm. Iyn ì`{WV Pmboë`m ~mJolrZo Amnë`m _ZmMm Vmob OmD$ {Xbm Zmhr. {d_mZmZo amIrMr edno{Q>H$m KoD$Z Vr amIrÀ`m Jmdr Jobr. Amnë`m EH$m nmë`mbm Agm XþX£dr {Zamon {Vbm ¿`mdm bmJbm. amIrÀ`m nmbH$m§Zm

{VÀ`m~Ôb Anma H¥$VkVm dmQ>br."[aíVm {Z^mZm' Agm EH$ eãXà`moJ qhXrV Amho.

~mJolrZo {edJ§Jm Imoè`mVë`m {ó`m§er, Amo[agm, Amgm_, AéUmMb `oWrb _wbm§er ZmV§ OmoS>b§ Am{U Vo A{Ve` ào_mZo, XjVoZo {Z^db§hr! {VÀ`m OrdZmMm àdmh AZoH$m§Zm OmoS>b§, Ë`m§Mr OrdZ AmhoV Ë`mnojm AW©nyU©, gw§Xa H$aV dmhUma Amho. qMVZerb, {ddoH$OtMr {ejUmVbr à`moJemó§ MmbV§M amhmUma AmhoV. C^`Vm§À`m ghàdmgmbm ew^oÀN>m XoD$`m.

***

~më`mdñWoV Oa _Z na_oídamH$S>o bmdbo Va ^Jd§VmMr àmßVr ghO hmoD$ eH$Vo. na§Vw d` dmT>ë`mZ§Va hr JmoîQ> \$ma H$R>rU OmVo - lram_H¥$îU

ór-H$Wm

nmWm©, Xm¡~©ë` Q>mHy$Z Xo !""Vñ_mËd_w{Îmð> `emob^ñd &'' åhUyZ D$R> Am{U `e, H$rVu

g§nmXZ H$a. Ho$dT>m X¡dXw{d©bmg nmhm ! `oey {¼ñV -`wamonr`m§Mo X¡dV- Ë`m§Mr {eH$dU Aer H$s, Hw$Umer eÌwËd H$ê$ ZH$mog, Oo Vw_À`mer eÌwËd H$aVmV Ë`m§Mohr ew^ qMVmdo. Vw_À`m COì`m Jmbmda H$moUr WßnS> _mabr Va S>mdm Jmb nwT>o H$amdm. gd© H$m`} Wm§~dyZ nabmoH$mMr dmQ> nmhmdr, H$maU OJmMm eodQ> AmVm Odi Ambm Amho.

Am{U JrVoV lrH¥$îUm§Zr gm§{JVbo H$s, Iyn CËgmhmZo H$m_ H$am, Vw_À`m eÌyMm {Z:nmV H$am Am{U ^y{_Vbmdarb g§nXm gwImZo ^moJm.

nU eodQ>r KS>bo H$m` ? `wamonr`m§Zr {¼ñVmÀ`m CnXoemH$S>o H$Yr Jm§^r`m©Zo nm{hboM Zmhr. Vo amOg d¥ÎmrZo PnmQ>bo Jobo. àM§S> CËgmhmZo _moR>o _moR>o CÚmoJ H$ê$Z Ë`m§Zr OJmVrb {^ÝZ {^ÝZ Xoem§da ñdm{_Ëd {_i{dbo Am{U AmnU? AmnU Amnbo JmR>moS>o Jw§S>miyZ EH$m H$monè`mV ~gyZ am{hbmo.

JrVoÀ`m g§XoemZwgma AmMaU H$moU H$arV AmhoV ? `wamonr` bmoH$ ! Am{U {¼ñVmÀ`m {eH$dUwH$sMo AmMaU H$moU H$arV AmhoV? lrH¥$îUmMo AmnU d§eO - ho ZrQ> g_OyZ KoVbo nm{hOo.

- ñdm_r {ddoH$mZ§X

JrVoÀ`m g§XoemZwgma AmMaU H$moU H$arV AmhoV?

{ddoH$ {dMma & {S>g|~a 2015 & 29

Page 30: Vivek Vichar December 2015

30 & {ddoH$ {dMma & {S>g|~a 2015

Om{V`m©Vw agmVc§ JwUJUñVñ`mß`Ymo JÀN>Vm§ Ÿ&erc§ e¡cVQ>mËnVËd{^OZ: g§XøVm§ dpÝhZm Ÿ&&em¡`} d¡[a{U dO«_mew{ZnVËdWm}ñVw Z: Ho$dc§ Ÿ&&

`oZ¡Ho$Z {dZm JwUmñV¥Ucdàm`m: g_ñVm B_oŸ&& 39 &&dm_Zn§{S>Vm§Zr `m ûbmoH$mMm Ho$bobm g_ûbmoH$s AZwdmX Agm Amho

amhmo Om{V agmVit gJwU ho amhmoV Vo ImcV|Ÿ&e¡cmJ«mhþ{Z erc gËda nS>mo gm¡OÝ` A½ZtV V|Ÿ&&eyaËdmd[a AmXimo Ae{ZH$m h| gd©hr ZmdS>oŸ&

AW©àm{á Agmo {Za§Va _cm Ë`mdrU h| ~mnwS>|Ÿ&& 39 Ÿ&&gÜ`mÀ`m H$mimV Amnc§ OrdZ AW©àYmZ Pmcoc§ Amho.

OrdZmÀ`m gd© joÌm§_Ü`o n¡emcm ZH$mo EdT>§ _hËd Amcoc§ Amho. `eñdr hmoU§ åhUOo ^anya n¡go H$_dU§, Aer `emMr ì`m»`m hmoD$Z ~gcr Amho. {d{dY joÌm§_Ü`o AZoH$ àH$mao `eñdr Pmcoë`m ì`ŠVtZm n¡go {_iV ZgVrc Va Ë`m§M§ Vo `e gwÕm {ZaW©H$ R>adc§ Om`cm cmJc§ Amho. Omo ^anya n¡go H$_dV Zmhr, Vmo A`eñdr Ag§ OUy g_rH$aU hmoD$Z ~gc§ Amho. JwUmnojm YZmMm à^md dmT>V Mmccm Amho. åhUyZM ^V©¥harZ§ ~mameo dfmªnydu {c{hcocm hm ícmoH$ AmOÀ`m Amnë`m OJÊ`mcmhr cmJy nS>V Amho. CnhmgmÀ`m ^mfo_Ü`o aMcoë`m `m ícmoH$mV ^V¥©har åhUVmo H$s, Xodm, Amåhmcm \$ŠV n¡go Xo, Xoe agmVimcm OmD$ Xo, nU Amåhmcm n¡go Xo. gÜ`m Amnë`m XoemVco ̂ «ï>mMmar ZoVo Am{U emgH$s` A{YH$mar g§JZ_V H$ê$Z hmM Va

AaqdX Omoer9370408926

Xodm, Amåhmbm \$ŠV n¡go XoXoe agmVimbm OmD$ Xo...

AmnU Amnbo g§nyU§ OrdZ EH$m {d{eîQ> CÔoemgmR>rM ì`VrV Ho$bo nm{hOo. Vo hoVwnyU©, Ü`o`nyU© Agbo nm{hOo.

`eñdr hmoU§ åhUOo ^anya n¡go H$_dU§, Aer `emMr ì`m»`m hmoD$Z ~gcr Amho. {d{dY joÌm§_Ü`o AZoH$ àH$mao `eñdr Pmcoë`m ì`ŠVtZm n¡go {_iV ZgVrc Va Ë`m§M§ Vo `e gwÕm {ZaW©H$ R>adc§ Om`cm cmJc§ Amho. Omo ^anya n¡go H$_dV Zmhr, Vmo A`eñdr Ag§ OUy g_rH$aU hmoD$Z ~gc§ Amho. JwUmnojm YZmMm à^md dmT>V Mmccm Amho. åhUyZM ^V©¥harZ§ ~mameo dfmªnydu {c{hcocm hm ícmoH$ AmOÀ`m Amnë`m OJÊ`mcmhr cmJy nS>V Amho.

^V©¥harMo Zr{VeVH$30 & {ddoH$ {dMma & {S>g|~a 2015

Page 31: Vivek Vichar December 2015

{ddoH$ {dMma & {S>g|~a 2015 & 31

CÚmoJ H$aV AmhoV. Xoe agmVimcm Jocm Var Mmcoc, na§Vw {d{dY emgH$s` H$m_m§_Ü`o Amncm dmQ>m R>odyZ hr XwH$cr Amnë`m {VOmoè`m ^aÊ`mMmM AmQ>m{nQ>m H$aV AmhoV. gJiçm gX²JwUm§Mm èhmg Pmcm Var Mmcoc, nU Amåhmcm n¡go {_iy Xo, AerM Va Ë`m§Mr àmW©Zm AgVo. {VMmM CëcoI ^V¥©harZ§ Ho$cm Amho. Hw$crZnUm hm EH$ gX²JwU g_Ocm OmVmo. na§Vw Ë`mcm AmJ cmJcr Var Mmcoc nU Amåhmcm n¡gm {_imcm nm{hOo. H$maU n¡em{dZm OJÊ`mV H$mhr AW©M Zmhr. AmOM§ OJM Ag§ Amho, Ë`mcm H$m` H$amd§. Á`mÀ`mH$S>§ n¡gm Amho VmoM ZJagoR> R>aVmo. "Omoda n¡gm Vmoda ~¡gm' hm Va `m OJmMm Ý`m`M Pmcm Amho. ̂ anya n¡gm O_m Pmcm Am{U Ë`mM§ àXe©Z gwê$ Pmc§ H$s, XwamMmar _mUgmcm gwÕm cmoH$ JwUdmZ g_Om`cm cmJVmV. {ZdS>UwH$sÀ`m amOH$maUmV gƒm g_mOgodH$ nam^yV hmoVmo Am{U YZXm§S>½`m§Mm {dO` hmoVmo, ho Va AmnU AZw^dVM AmhmoV. g_mOmV n¡emcm _mZ Amho. n¡gm Zgoc Va ^mD$ gwÕm ^mdmcm _mZm`cm V`ma Zmhr. Xm_mOtMr H¥$nm Amogacr H$s, Hw$Qw>§~ à_wImcm Ë`mÀ`mM Hw$Qw>§~mVco cmoH$ _mZ XoB©Zmgo hmoVmV. _wco gwÕm n¡godmë`m AmB©~mnm§ZmM {dMmaVmV. EH$m JmdmV EH$ ~mB© hmoVr. Vr Iyn lr_§V hmoVr. Omon`ªV {VMr lr_§Vr {Q>H$cocr hmoVr, Vmon`ªV {VMm ^mD$ {VMm \$ma gÝ_mZ H$am`Mm. na§Vw H$mcm§VamZo {VÀ`m lr_§Vrcm AmohmoQ>r cmJcr, Eoíd`m©cm Ñï> cmJcr Am{U Vr Jar~ Pmcr. {VMr n[apñWVr nmcQ>VmM ^mdmM§ ào_ gwÕm Amogam`cm cmJc§. OmU§`oU§ H$_r Pmc§. ^mD$ ^mD${~OoMr Amod-miUr gwÕm {dgacm. Ë`m_wi§ ~hrU H$ï>r Pmcr. nU

BcmO ZìhVm. H$maU {Vcm J[a~r Amcr hmoVr. nwT>§ nwÝhm cú_rZ§ ~{hUrda H¥$nm Ho$cr Am{U {VM§ d¡^d naV {_imc§. ^mdmÀ`m ào_mcm nwÝhm ^aVr Amcr. Ë`mZ§ {Vcm ^mD${~Oocm AmJ«hmZ§ Oodm`cm ~mocmdc§. {VMm _mZnmZ H$ocm. Oodm`cm ~mocmdc§. n§Mn¹$mZmMm

WmQ> Ho$cm. ~hrU Oodm`cm Amcr. `oVmZm gJio Xm{JZo A§Jmda KmcyZ

Amcr. ZQ>cr gOcocr Amncr lr_§V ~hrU ~KyZ ^mdmcmhr AmZ§X Pmcm. Ë`mZ§ AmJ«hmZ§ ~{hUrcm nmQ>mda ~gdc§ g_moa am§Jmoir H$mT>cr. {Vcm

nmQ>mda ~gdc§. gwdm{gH$ CX~Îmr cmdcr. nU ~{hUrZ§

doJimM àH$ma Ho$cm. {VZ§ Amnë`m ^mdmcm Amnë`mgmR>r AmUIr EH$ nmQ> AmUm`cm gm§{JVcm. ^mdmcm

AmíM`© dmQ>c§. nU Ë`mZ§ ~{hUrÀ`m gm§JÊ`mZwgma KamVyZ EH$ nmQ> AmUyZ {VÀ`m eoOmar R>odcm. ~{hUrZ§ Amnë`m A§JmdaMm EHo$H$ Xm{JZm CVa{dcm Am{U Vmo Vr nmQ>mda R>odm`cm cmJcr. A§JmdaMo gJio Xm{JZo {VZ§ nmQ>mda ì`dpñWV _m§S>co Am{U Amnë`m VmQ>mVë`m AÞmMm EHo$H$ Kmg Vr Xm{JÝ`m§Zm ImD$ Kmcm`cm cmJcr. ^mdmZ§ AmíM`m©Z§ {dMmac§, "VmB© ho Vy H$m` H$aVog ?' Ë`mda ~hrU CÎmacr, "XmXm _r Jar~ hmoVo Voìhm Vy _cm H$Yr Oodm`cm ~mocdc§ Zmhrg. AmVm ~mocdVmo`g. nU ho OodUmM§ {Z_§ÌU _cm Zmhr`², _mÂ`m lr_§Vrcm Amho, _mÂ`m d¡^dmcm Amho. åhUyZ Ë`m d¡^dmcm _r Kmg KmcVo. VwP§ _mÂ`mnojm _mÂ`m lr_§Vrda OmñV ào_ Amho.' ~{hUrM§ ho CÎma EoHy$Z ^mD$ IOrc Pmcm. `m ~{hUrZ§ Oo gË` gm§{JVc§ VoM ^V¥©harZ§ Amnë`m ícmoH$mV gm§{JVc§ Amho.

***

nm§T>è`m H$nS>çmda nS>bobm nwgQ>gm _iH$Q> S>mJhr KmUoaS>m {XgVmo. gmYyMm bhmZgm Xmofhr \$ma _moR>m dmQ>Vmo - lram_H¥$îU

^V©¥harMo Zr{VeVH$ {ddoH$ {dMma & {S>g|~a 2015 & 31

Page 32: Vivek Vichar December 2015

32 & {ddoH$ {dMma & {S>g|~a 2015

`mo _m_O_Zm{X§ M do{Îm bmoH$_hoœa_²&Ag§_yT: g _Ë`o©fw gd©nmn¡… à_wÀ`Vo&& JrVm, 10, 3Cnm` -{dœmg EH$ ^º$ :- _hmamO, Agë`m àH$maÀ`m g§gmar Ordm§Zm H$mhrM

H$m VaUmonm` Zmhr? lram_H¥$îU :- Amho H$s, Adí` Amho. _YyZ_YyZ gmYwg§J {Z

EH$m§Vdmg H$ê$Z B©ídamM§ qMVZ Ho$b§ nm{hOo. AZ² "{dMma' H$am`bm hdm. {MÎmmV ^{º$-{dœmg CËnÞ hmodmo åhUyZ.

""{dœmg CËnÞ Pmbm H$s Pmb§. {dœmgmnojm _moR>r AmUIr H$moUVrM Jmoï> Zmhr.

(Ho$Xmam§Zm) ""{dœmgmV H$m` eº$s AgVo EoH$b§ Amho Va? nwamUmV gm§{JVb§ Amho H$s am_M§Ð, Oo gmjmV² nyU©~«÷ Zmam`U, Ë`m§Zm ñdV:bm b§Ho$V Om`bm nyb ~m§YÊ`mMr CR>mR>od H$amdr bmJbr. na§Vw

Oo H$m_ H$aÊ`mV MVwa ZgVmV, Vo H$maU gm§JÊ`mV MVwa AgVmV.

{deof Ñï>mÝV AWdm KQ>Zm nmhÿZ gmYmaU {gÕmÝV ñWm{nV H$aUo. Ogo - hm H$mdim H$mim, Vmo H$mdim H$mim, {OVHo$ åhUyZ H$mdio ~{KVbo gd©M H$mio - AVEd gd© H$mdio H$mio AgVmV.na§Vw øm Xþgè`m VèhoZ§ {gÕmÝV ~m§YÊ`mV nwîH$iXm MyH$ XoIrb hmoÊ`mMm g§^d AgVmo. H$maU emoYVm§ emoYVm§ Xþgè`m Xoem§V Z OmUmo nm§T>am H$mdimhr {XgyZ `oB©b.

OÝ_mbm `oVmV Ho$di bmoH${ejUmñVdlram_H¥$îU dMZm_¥V

32 & {ddoH$ {dMma & {S>g|~a 2015

Page 33: Vivek Vichar December 2015

{ddoH$ {dMma & {S>g|~a 2015 & 33

VmoM hZw_mZ, Ho$di am_Zm_mda ^adgm R>odyZ EH$m X_m§V g_wÐ Amobm§S>y>Z n¡bVrar OmD$Z WS>H$bm. Ë`mbm Zmhr ^mgbr {ZaW©H$ nwbm{JbmMr JaO ! (hem.)

""{~^rfUmZ§ EH$m nmZmda am_mM§ Zmd {bhÿZ Vo EH$mÀ`m YmoVamÀ`m Q>moH$mbm ~m§YyZ {Xb§. Ë`m Bg_mbm g_wÐnma ìhm`M§ hmoV§ ! {~^rfU Ë`mbm åhUmbm, "AmVm Vwåhmbm H$emMr XoIrb ^rVr Zmhr. {dœmg R>odyZ Vwåhr nmÊ`mdê$Z ZrQ> MmbV - MmbV {ZKyZ Om. _mÌ bjmV R>odm, _ZmV A{dœmg S>moH$mdVmM VËjUr nmÊ`mV ~wSy>Z Omb, Ë`mà_mUo Vmo _mUyg _moR>çm _OoV g_wÐmdéZ MmbV nbrH$S>o {ZKyZ OmV hmoVm ! Aem doir _YoM Ë`mbm ^mar BÀN>m Pmbr H$s YmoVamÀ`m Q>moH$mbm EdT>§ ~m§YyZ Var H$m` {Xb§ Amho Vo EH$dma nmhmd§. Pmb§, JmR> gmoSy>Z nmZ CKSy>Z ~{KVb§, Vmo H$m`, Ë`mda \$º$ am_Zm_ {b{hb§ Amho. Vmo {dMma H$ê$ bmJbm, ho H$m` ? `mda Va ZwgV§ am_mM§ Zmd§M {b{hbob§ Amho ?' ~g² A{dœmg Ambm, {Z - bmJbrM g_wÐmMm Vi !

Á`mMm na_oœamda {dœmg Amho, Ë`mZ§ nmVH$ Zmhr _hmnmVH$ Oar Ho$b§ - JmohÎ`m, ~«÷hÎ`m, Zìho òrhÎ`m Oar Ho$br - VargwÕm XodmdaÀ`m Ë`m {dœmgmÀ`m ~imda Agë`m Kmoa nmnm§nmgyZ XoIrb Ë`mMm CÕma hmoD$ eH$Vmo. Vmo Oa Xodmnmer åhUob H$s, Xodm nwÝhm H$Yr _r Agb§ H¥$Ë` H$aUma Zmhr', Va Ë`mbm H$gb§M ^` Zmhr.''

BVHo$ ~mobyZ lram_H¥$îU nwT>rb Ame`mMo JmUo JmD$ bmJbo - AmB©, ho OJÝ_mVo, _r XþJm© XþJm© åhUV àmU gmoS>bm Va ~KoZ, _bm Vy H$g§ AIoarg VmaUma Zmhrg Vo ! ho X`m_`r, dmQ>ob VodT>§ AKmoa nmVH$ KSo>Zm H$m _mÂ`m hmVyZ,- gwamnmZ, ~«÷hÎ`m, ^«yUhÎ`m, ZmarhÎ`m - dmQ>ob Vo H$m KSo>Zm hmVyZ, BVH$s XoIrb ndm© Zmhr _bm Ë`mMr ! AmB©, VwÂ`m Zm_mÀ`m Omoamda _mÂ`mgmaIm AY_XoIrb ~«÷nX nQ>H$mdy eHo$b, {deof Vo H$m` Amho Ë`mV !''

Za|Ð - hmo_mnjrhm g_moa N>moH$am ~gbm Amho Zm, hm BW§ EH$

àH$maMm. IQ>çmi nmoaJm ~mnmOdi ~gVmo Voìhm OUy AJXr JmoJbJm`, AZ² Mm¡H$mV IoiVmZm Ooìhm qYJmUm KmbVmo Voìhm EH$ {ZamirM _yVu ! hr _wb§ {ZË`{gÕmÀ`m H$moQ>rVbr. hr g§gmamV H$YrM Am~Õ ìhm`Mr ZmhrV. d` hmoD$Z WmoS§>g§ g_Oy bmJVmM Ë`m§À`mV OmJ¥Vr CËnÞ hmoVo {Z Vo B©œamH$So> diVmV! ho OÝ_mbm `oVmV Ho$di bmoH${ejUmñVd. gm§gm[aH$ H$moUVrM Jmoï> `m§Zm AmdS>V Zmhr, H$m{_Zr-H$m§MZmda ho H$Yrhr Amgº$ hmoV ZgVmV.

doXm§_Ü`o hmo_mnú`mMr Jmoï> Amho. AmH$memV Iyn Iyn C§M OmJr hm njr amhV AgVmo. _mXr {VWo AmH$memVM A§S>r KmbVo. A§So> ~mhoa `oVmM nSy> bm-JVo - na§Vw Vr OmJm BVŠ`m H$mhr C§Mrda AgVo H$s, A§So> ~aoM {Xdg nS>VM amhVo. nS>Vm nS>Vm C~yZ eodQ>r Vo \w$Q>Vo. Ë`mVyZ {nëby ~mhoa nSy>Z Vohr Imbr nSy> bmJVo. Imbr `oVm `oVmZmM Ë`mMo S>moio CKS>VmV {Z Ë`mbm n§Ihr \w$Q>VmV. S>moio CKS>VmM Ë`mbm {XgyZ `oV§ H$s, AmnU Iyn doJmZ§ Imbr nS>Vmo Amhmo Am{U O[_Zrda AmXië`mg Amnë`m AJXr {R>H$è`m {R>H$è`m CS>Vrb. Voìhm _J Vo bJoM Amnë`m AmB©À`m amoImZ§ _moMm© didyZ gai da CSy> bmJV§.''

Za|Ð CRy>Z Jobo.~¡R>H$sV Ho$Xma, àmUH¥$îU, _mñVa BË`m{X AZoH$OU

~gbo AmhoV. lram_H¥$îU :- ~Km, Za|Ð JmÊ`m-~OmdÊ`m§V,

{b{hÊ`m � dmMÊ`mV - gmè`m Jmoï>r§V nQ>mB©V. Ë`m {Xder Ho$Xma~amo~a dmX{ddmX Ho$bm Ë`mZ§. Ho$XmaMo _wÔo H$go H$MmH$M N>mQy>Z Q>mH$V hmoVm ! (lram_H¥$îU d BVa gd©OU hgVmV.)

(_mñVam§Zm CÔoeyZ) - H$m` hmo, B§J«OrV VH$m©da EImX§ nwñVH$ Amho H$m?

_mñVa :- hmo` _hmamO, Amho. B§J«OrV Ý`m`emò

dmMZ hr Aer gmYZm Amho Or gmYH$mbm VËH$mi daXmZ XoVo.

lram_H¥$îU dMZm_¥V {ddoH$ {dMma & {S>g|~a 2015 & 33

Page 34: Vivek Vichar December 2015

34 & {ddoH$ {dMma & {S>g|~a 2015

(Logic) åhUVmV VH$m©bm. lram_H¥$îU :- Añg§; ~a§, H$g§ H$m` AgV§ Vo WmoS§> gm§Jm ~Ky.gmYmaU {gÕmÝVmÀ`m gmhmæ`mZo {deof {gÕmÝV ~m§YUo. Ogo -

gd© _mUgo _Ë`© AmhoV. n§{S>V _mUg§M AmhoV. åhUyZ n§{S>V{h _Ë`© AmhoV.

""Xþgam àH$ma Agm : {deof Ñï>mÝV AWdm KQ>Zm nmhÿZ gmYmaU {gÕmÝV ñWm{nV H$aUo. Ogo - hm H$mdim H$mim, Vmo H$mdim H$mim, {OVHo$ åhUyZ H$mdio ~{KVbo gd©M H$mio - AVEd gd© H$mdio H$mio AgVmV.

na§Vw øm Xþgè`m VèhoZ§ {gÕmÝV ~m§YÊ`mV nwîH$iXm MyH$ XoIrb hmoÊ`mMm g§^d AgVmo. H$maU emoYVm§ emoYVm§ Xþgè`m Xoem§V Z OmUmo nm§T>am H$mdimhr {XgyZ `oB©b. AmUIr EH$ Ñï>mÝV :- {OW§ {OW§ d¥ï>r {VW§ {VW§ _oK hmoVm qH$dm Amho, åhUyZ Agm EH$ gmYmaU {gÕmÝV ~Zbm H$s, _oKmnmgyZ d¥ï>r hmoV AgVo. AmUIr EH$ Ñï>mÝV :- `m _mUgmbm ~Îmrg XmV AmhoV, Zìho Omo Hw$Ur _mUyg ~Kmdm, àË`oH$mbm ~ÎmrgM XmV. åhUyZ gmar _mUg§ ~Îmrg XmVm§Mr AgVmV.

""Agë`m gmYmaU {gÕm§VmM§ B§J«Or Ý`m`emñÌm§V {ddaU Ho$b§ Amho.''

lram_H¥$îU _mñVam§À`m gmè`m gm§JÊ`mbm Ho$di hþ§H$ma XoV hmoVo. EoH$Vm§EoH$Vm§M Ë`m§Mo _Z XþgarH$S>o {ZKyZ Jobo. AWm©VM _J Ë`m{df`rMo ~mobUo VodT>çmdaM Wm§~bo.

***

 

 

 

 

१ ॐ

१ ॐ

२ २ लाक�ड ३ ३ वजन,××वाहक ४ ४ जप करण्याची अक्षरे,वेद××

५ ५ तेजी िवरु� ६ ६ रेघ,रेष, ७ ७ कावळा ८ ८ दुसरा पांडव,जय×× ९ ९ धान्य,××पाणी १० १० झाड,वृक्ष. ११ ११ दणेगी,सपर्मे×× १२ १२ नेहमी १३ १३ फोडण्यासारखा,अ××

१४ १४ पाऊल,अिधकार

१५ १५ कटोरी,लहान वाडगे १६ १६ शंकराचे वाहन १७ १७ ऐक्य,मैतर्ी.

१८ १८(५+४)÷९=––– १९ १९ ितघांचा समूह. २० २० पिवतर्,××शाळा २१ २१ चांदी,रौ�य.

 रचना :– सौ.सुरेखा काणे.संभाजीनगर - ०२४०-२३२८२१७

       

सबोध वेल ६सुचना :- या वेलीवर आह े�वा�ी िववकेानदंांचा सुिवचार

कर्मांकानुसार समानाथीर् श�द िलहासुिवचार वाचा. आचरणात आणा. आनंद िमळवा

 

 

१ ॐ २ का �ठ

भा ३ र ४ मं तर्

मं ५ िद ६ र े खा

का ७ उ ८ भी म

पी ९ क त १० रू

११ भे ट स १२ दा

१३ भे � प १४ द

१५ वा टी न ं १६ दी

१७ ए की ए १८ क

१९ तर् यी पा २० क

२१ रु पे

सुबोध वेल ६च े��र

ñdV:Mr eŠVr dmT>{dÊ`mgmR>r epŠVembr {_Ì OmoS>bo nm{hOoV.

lram_H¥$îU dMZm_¥V34 & {ddoH$ {dMma & {S>g|~a 2015

Page 35: Vivek Vichar December 2015

{ddoH$ {dMma & {S>g|~a 2015 & 35

g_Om H$ënZm H$am H$r `m n¥Ïdrdê$Z gd©À`m gd© _mUgo ZîQ> Pmbr. d¥j, dZñnVtMr H$m` hmZr hmoB©b? H$mhrhr

Zmhr. CbQ> \$m`XmM hmoB©b. Ë`m§Mo OrdZ gwIr hmoB©b. g§nÝZ hmoB©b. {dñVma hdmVgm hmoD$ eHo$b. H$maU _wimV Ë`m§Mo ApñVËd _mZdm§da Adb§~yZM Zmhr. CbQ> _mZdm§_wio Ë`m§Mo ApñVËd YmoŠ`mV `oVo.

AJXr `mM ñdénmV {dMma H$am, H$s g_mOm gJir _mUgo Jm`~ Pmbr Va newnú`m§Mo H$m` {~KS>ob? {ZpíMV gm§JVmo H$mhrhr Zmhr. CbQ> Vo AmZ§XmV gm_mYmZmV OJVrb. H$maU Ë`m§Mohr OJUo _mUgmda Adb§~yZ Zmhr.

J§_V nhm {H$Vr {d{MÌ Amho Á`m dZñnVrMo, newnú`m§Mo OrdZ _mUgmda H$dS>rMohr Adb§~yZ Zmhr Ë`m§Zr _mUgmMo ApñVËd g§n{dÊ`mMm H$Yrhr à`ËZ Ho$bm Zmhr. _mÌ, Á`m _mUgmMo ApñVËd ̀ m dZñnVr VWm àmÊ`m§{edm` g§^dM Zmhr Ë`m gJù`m§Zm g§n{dÊ`mÀ`m ZdZdrZ nÕVr Am{U A{YH$m{YH$ doJ Vmo {_idV Amho Am{U `m AmË_KmVr d¥Îmrbm Vmo àJV g_OV Amho. Aem na_{Z~w©ÕVoMo ZdZdrZ

{dÚmdmMnñnVr àm. ñdmZ§X JOmZZ nw§S>dUr, {O. `dV_mi. 9822644611

'Vo' g§nbo Va Amnë`mbm H$moU nmogUma?

Á`oîR>Ëd ho d`m_wio Zmhr Va JwUm§_wio `oVoo.

d¥j - ney Am{U _mZd hm gw§XaV_² {ÌH$moU Amho. _mZd `m {ÌH$moUmMm daMm q~Xÿ Amho. nU Vmo loîR> dJ¡ao åhUyZ Zmhr Va `m XmoKm§À`m AmYmamda Vmo C^m Amho ho g_OyZ ¿`m`bm hdo. ImbMo ho XmoÝhr "H$moZ' g§nbo Va daÀ`mbm {dMmaob "H$moU?' ^maVr` g§ñH¥$Vr `m {ÌH$moUmÀ`m g_Ýd`mMo gyÌ gm§JVo.

H$amdm {dMma {ddoH$ {dMma & {S>g|~a 2015 & 35

Page 36: Vivek Vichar December 2015

36 & {ddoH$ {dMma & {S>g|~a 2015

AÜ`m` Vmo aMV Amho Am{U Varhr ñdV:bm ~w{Õ_mZ g_OV Amho.

ney, njr qH$dm _ybV: dZñnVr Iè`m AWm©Zo AmË_{Z^©a AmhoV. ñdV:À`m AÝZm{XH$ JaOm§gmR>r Vo _mZdmda Adb§~yZ ZmhrV. nU _mUyg _mÌ Ë`m§À`m{edm` ñdV:Mo EH$ Kmg AÝZhr {Z_m©U H$ê$ eH$V Zmhr. `m Amnë`m namdb§{~Ëdmbm g_OyZ KoÊ`mEodOr ñdV:bm `m OJ{dUmè`m§Mm _mbH$ g_OÊ`mMr Am{U {dZmeH$ hmoÊ`mMr _mZdr d¥Îmr H$moUË`m ~w{ÕdmXmMr CnO g_Omdr.

AmYw{ZH$ ̂ m¡{VH$dmXmZo _mUgm§_Ü`o hr ñdm{_ËdmMr {dH¥$Vr à~b Ho$br. ^maVr` g§ñH¥$VrMr ^y{_H$m hr ñdm{_ËdmMr Zmhr. godH$ËdmMr Amho. d¥jm§Zm XodËd XoV Ë`m§Mr godm {eH${dUmar Am_Mr g§ñH¥$Vr. `m XoemV AdVma YmaU Ho$bobo ^JdmZ gwÕm ñdV:bm JmogodH$, Jmonmb åhUyZ KoÊ`mV YÝ`Vm _mZVmV Aerhr hr newnyOH$ g§ñH¥$Vr.

nU `m d¥jnyOZmbm, JmonyOZmbm Amåhr Jmd§T>i, AS>mUr, OwZmQ>, à{VJm_r dJ¡ao R>a{dbo. gdm©Wm©Zo Cn`moJr Aer Jmo_mVm {\$a{dUmè`mbm AmOhr A{e{jV åhUVmo Am{U Hw$Ìo KoD$Z {\$aUmam _mÌ gw{e{jV åhU{dbm OmVmo hr ~m~ qMVZr` Zmhr H$m?

JmdmV Hw$Ìo _moH$mQ> AgVmV Am{U Jmo_mVm JmoR>çmV nU ehamV Jmo_mVm CKS>çmda Am{U Hw$Í`m§Zm A{bemZ gmo`r AgVmV. `mbmM Oa àJVr (?) åhUm`Mo Agob

Va Amåhr AS>mUrM AgUo ~ao Zmhr H$m?Ordmbm na_Cn`moJr dS>, C§~a, qnni, e_r,

Vwig ñdV:À`m hmVmZo g§ndm`Mr, Ë`m§Mr OmonmgZm H$aUmè`m§Zm AS>mUr åhUm`Mo Am{U dmid§Q>mVrb {ZdSy>§J KamV dmT>dV d¥ÎmrÀ`m dmid§Q>mMo àXe©Z H$am`Mo `mbm H$m àJVr åhUVmV?

d¥j - ney Am{U _mZd hm gw§XaV_² {ÌH$moU Amho. _mZd ̀ m {ÌH$moUmMm daMm q~Xÿ Amho. nU Vmo loîR> dJ¡ao åhUyZ Zmhr Va `m XmoKm§À`m AmYmamda Vmo C^m Amho ho g_OyZ ¿`m`bm hdo. ImbMo ho XmoÝhr "H$moZ' g§nbo Va daÀ`mbm {dMmaob "H$moU?'

^maVr` g§ñH¥$Vr `m {ÌH$moUmÀ`m g_Ýd`mMo gyÌ gm§JVo. Am_À`m amoOÀ`m OrdZmVrb {H$Vr bhmZbhmZ JmoîQ>rV ho gyÌ hmoVo nhm. gmYo ^moOZ.

Amåhr Ho$irÀ`m nmZmda Oodm`Mmo. PmS>mnmgyZ nmZo {_im`Mr. Oodë`mda Vr nmZo JmoemioV JmB©bm Om`Mr. {VMo nmoQ> ^am`Mo Am{U n[aUm_ñdén eoUmZo PmS> dmT>m`Mo. {H$Vr g_Vmob hmoVm hm!

nU _mUyg àJV (?) Pmbm. Ë`mZo ßbmpñQ>H$ Zm_H$ _hmKmVH$ nXmW© emoYbm. Ë`mMr VmËH$m{bH$ JaO Va ̂ mJbr. nU Vmo Zm PmS>m§À`m H$m_r Zm ney§À`m. CbQ> Ë`m§Zm KmVH$. `m nm`r Vo XmoKohr g§nVrb. Am{U Vo g§nbo Va Amnë`mbm H$moU nmogob `mMm "H$amdm {dMma!'

***

ñdV:bm AZw^d `oV Zmhr, Vmon`ªV H$emdahr {dídmg R>ody ZH$m.

gm¡a {Xdo ~Z{dÊ`mMo à{ejU, H$ÀÀ`m _mbmMr ghO CnbãYVm, KaÀ`m Kar ñd`§amoOJmamMr gwdU©g§Yr

Sharadashram Foundation Infinite Research &

development organisationD5/1, Nirmal Township, Sasane Nagar,

Kale Padal Road, Hadapsar, Pune - 4110028.

g§nH©$ … g{MZ Ym§S>o09881000392

email : sachin309e.rediffmail.com

{ddoH$mZ§X H|$Ð, à{ejU d godm àH$ën 9423540306, 9371828781

H$amdm {dMma36 & {ddoH$ {dMma & {S>g|~a 2015

Page 37: Vivek Vichar December 2015

{ddoH$ {dMma & {S>g|~a 2015 & 37

_r Amho EH$ àmMrZ VrW©ñWi. ^maVdfm©À`m AJXr X{jU Q>moH$mbm Amho _r. ^maVdfm©Vrb gmè`m ZÚm `m qgYy gmJa (Aa~r g_wÐ), J§Jm gmJa (~§JmbMm CngmJa) Am{U qhXÿ (qhXr) _hmgmJamV {_iVmV. `m VrZhr gmJam§À`m {ÌdoUr g§J_mda _r dgbo Amho. Xodr nmd©VrZo {h_mb`mVë`m ^JdmZ {ede§H$amgmR>r EH$m nm`mda VníM`m© Ho$br Vo ñWmZ åhUOo _r. XodrÀ`m nmdbmMm R>gm H$mù`m {eboda C_Q>bm. Vr {ebm åhUOoM lrnmX namB©. ^y_rnmgyZ H$mhr A§Vamda hr {ebm Amho. ñdm_r {ddoH$mZ§X `m§Zr ^maV^«_UmZ§Va ^maVmÀ`m X{jU Q>moH$mbm Ambo. `mM lrnmX{eboda Ë`m§Zr VrZ {Xdg VrZ amÌ Ü`mZ Ho$b§. 25,26 Am{U 27 {S>g|~a 1892 ho Vo {Xdg hmoVo. `oWo Ë`m§Zm Amnë`m Or{dVH$m`m©Mm gmjmËH$ma Pmbm. nwT>o Ë`m§Zr OJmbm qhXÿ Y_m©Mm {díd~§YwËdmMm g§Xoe {Xbm. AmO lrnmX{eboda ñdm_r {ddoH$mZ§X `m§Mo ^ì` ñ_maH$ {X_mImV C^o Amho. Xadfu bjmdYr bmoH$ `m n{dÌ ñWmZr `oD$Z Xoe^ŠVrMr, CXmÎmVoMr àoaUm KoD$Z OmVmV. `m ñ_maH$mMr {Z{_©Vr _mZZr` EH$ZmWOr amZS>o `m§Zr Ho$br. Ë`m§À`m OÝ_eVmãXr dfm©Mr ZwH$VrM g_mßVr hmoV Amho. _mÂ`mH$S>o AZoH$ `wJm§À`m AmR>dUr AmhoV. A{Ve` àmMrZ ñWmZ åhUyZ _mÂ`mH$S>o nm{hbo OmVo. AmoiIm nmhÿ _r H$moU?

_r H$moU?

~mb{dhma

gw~moY dob … 6gyMZm … `m dobrda Amho ñdm_r {ddoH$mZ§Xm§Mm

gw{dMma. H«$_m§H$mZwgma g_mZmWu eãX {bhm. gw{dMma dmMm. AmMaUmV AmUm d AmZ§X {_idm.

gwaoIm H$mUo, g§^mOrZJa. \$moZ … 0240-2328217

 

 

 

 

१ ॐ

१ ॐ

२ २ लाक�ड ३ ३ वजन,××वाहक ४ ४ जप करण्याची अक्षरे,वेद××

५ ५ तेजी िवरु� ६ ६ रेघ,रेष, ७ ७ कावळा ८ ८ दुसरा पांडव,जय×× ९ ९ धान्य,××पाणी १० १० झाड,वृक्ष. ११ ११ दणेगी,सपर्मे×× १२ १२ नेहमी १३ १३ फोडण्यासारखा,अ××

१४ १४ पाऊल,अिधकार

१५ १५ कटोरी,लहान वाडगे १६ १६ शंकराचे वाहन १७ १७ ऐक्य,मैतर्ी.

१८ १८(५+४)÷९=––– १९ १९ ितघांचा समूह. २० २० पिवतर्,××शाळा २१ २१ चांदी,रौ�य.

 रचना :– सौ.सुरेखा काणे.संभाजीनगर - ०२४०-२३२८२१७

       

सबोध वेल ६सुचना :- या वेलीवर आह े�वा�ी िववकेानदंांचा सुिवचार

कर्मांकानुसार समानाथीर् श�द िलहासुिवचार वाचा. आचरणात आणा. आनंद िमळवा

 

 

१ ॐ २ का �ठ

भा ३ र ४ मं तर्

मं ५ िद ६ र े खा

का ७ उ ८ भी म

पी ९ क त १० रू

११ भे ट स १२ दा

१३ भे � प १४ द

१५ वा टी न ं १६ दी

१७ ए की ए १८ क

१९ तर् यी पा २० क

२१ रु पे

सुबोध वेल ६च े��र

gdm©V à~i Am{U àoaH$ eŠVr AgoV AmË_{dídmgmMr.

{ddoH$ {dMma & {S>g|~a 2015 & 37

Page 38: Vivek Vichar December 2015

38 & {ddoH$ {dMma & {S>g|~a 2015

Eg. E_. n§{S>V (25 _mM© 1916- 30 _mM© 1993) H$Zm©Q>H$mVrb H$b~wJu `oWo OÝ_ Pmbm.

MoÞB© `oWyZ {MÌH$boMm {S>ßbmo_m {_idyZ Ë`m§Zr _w§~B©À`m Oo. Oo. ñH$by Am°\$ AmQ>©_Ü`o nwT>rb {ejU KoVbo. Ë`m§Zr {~«{Q>e dmñVddmXr {MÌe¡brVrb aoIm§H$Z d aoImQ>Z, _mZdmH¥$VrMo {MÌU d {MÌaMZm, V¡ba§JmMo a§JbonZ V§Ì, Cƒ

XOm©Mo ì`{º${MÌU Aem {df`m§da à^wËd {_idbo. _oQ´>mo JmoëS>{dZ _o`a H§$nZrMo nmoñQ>g© V`ma H$aÊ`mgmR>r Ë`m§Mr {ZdS> Pmbr. `mgmR>r V¡ba§JmEodOr AnmaXe©H$ Oba§Jm§Mm (nmoñQ>a H$ba) dmna n§{S>V `m§Zr gwê$ Ho$bm. Ë`m§À`m_wio ^maVm_Ü`o qhXr {MÌnQ>m§gmR>rMr nmoñQ>a {Z{_©Vr gwê$ Pmbr. amOm a{dd_m© `m§À`mZ§Va n§{S>V `m§ZrM nm¡am{UH$ {df` A{Ve` VmH$XrZo hmVmibo. H$Ý`mHw$_marÀ`m {ddoH$mZ§X {ebm ñ_maH$mgmR>r {ddoH$mZ§Xm§Mo V¡b{MÌ gmH$maÊ`mAmYr n§{S>Vm§Zr am_H¥$îU na_h§g d emaXm_mVm ̀ m§Mr {MÌo H$mT>br, A§V_w©I hmoD$Z {ddoH$mZ§Xm§À`m ì`{º$_ÎdmMo gImob _ZZ-qMVZ Ho$bo d AmÜ`mpË_H$ gmYZm Ho$br. Ë`mMo \$bñdê$n Ë`m§À`m Ñï>rnwT>o Oo gmjmËH$mar Xe©Z Pmbo, Vo Ë`m§Zr ^ì` V¡b{MÌmV CVadbo. ho {MÌ åhUOo ì`{º${MÌU H$bmàH$mambm A{^OmV H$bmH¥$VrÀ`m CƒV_ nmVirbm ZoUmao AmXe© CXmhaU Amho. AmO Kam§Kam§VyZ ñdm_r {ddoH$mZ§Xm§Mo hoM EH$_od {MÌ nhm`bm {_iVo.

S>m°. Zmam`U Xm_moXa gmdaH$a (25 _o 1988 - 19 Am°ŠQ>mo~a 1949)

XoemgmR>r gd©ñdmMm hmo_ H$aUmè`m gmdaH$a ~§YyÌ`tn¡H$s EH$. ^Jya ({O. Zm{eH$) `oWo OÝ_ Pmbm. ho M[aÌboIH$ d H$mX§~arH$ma hmoVo. ñdmV§Í`dra {dZm`H$ Xm_moXa gmdaH$am§À`m _yi B§J«Or ̂ mfoVrb qhXþËd d qhXþnXnmVemhr ̀ m J«§Wm§Mo

_amR>r ^mfm§Va Ë`m§Zr Ho$bo. H$mobH$mË`mVrb d¡ÚH$s` _hm{dÚmb`mVyZ nXdr KoD$Z Ë`m§Zr _w§~B©V X§Vd¡ÚmMm ì`dgm` Ho$bm. hmo_éb d AÝ` H$mhr amOH$s` MidirV ^mJ KoVë`mZo Ë`m§Zm Vwé§Jdmghr ^moJmdm bmJbm. 'lÕmZ§X' `m gmdaH$admXr gmám{hH$mMo Vo H$mhr df} g§nmXH$ hmoVo. Om{VöX` `m ZmdmZo Ë`m§Zr H$mX§~ar boIZ Ho$bo. OmB©Mm _§S>n d b¾ H$s _aU `m Ë`m H$mX§~è`m hmoV. goZmnVr VmË`m Q>mono `m§Mo M[aÌ, qhXÿ§Mm {dœ{dO`r B{Vhmg ho nwñVH$ {b{hbo.

AmoiIm nmhÿAmoiIm nmhÿ : _mJrb A§H$mMr CÎmao

~mb{_Ìm§Zmo, AmYw{ZH$ ^maVmÀ`m OS>UKS>UrV

_mobmMo `moJXmZ XoUmar XmoZ ì`pŠV_Îdo AmoiIm. `mgmR>r

{_Ì, {ejH$, KamVrb d{S>bYmè`m§Mr _XV ¿`m. Am{U `m§À`m{df`r àË`oH$s 50 Vo 60 eãXm§V _m{hVr

{bhÿZ nmR>dm. Vr `m gXamV à{gÕ H$ê$.

(A)

(~)

38 & {ddoH$ {dMma & {S>g|~a 2015

AmXem©bm Amnë`m nmVirda Z AmoT>Vm AmnU AmXem©H$S>o OmÊ`mMr YS>nS> Ho$br nm{hOo.

~mb{dhma

Page 39: Vivek Vichar December 2015

{ddoH$ {dMma & {S>g|~a 2015 & 39

^maVmVrb bmoH$H$WoV øm~Ôb EH$ gw§Xa H$Wm àM{bV Amho. ^maVmV Agm EH$ g_O Amho, H$s _moVr {nH${dUmam qenbm ñdmVr ZjÌmÀ`m nmÊ`mMm EH$ W|~ KoD$Z Ë`mMm _moVr ~Z{dVmo. Vmo AÝ` nmÊ`mMm W|~gwÜXm ñdrH$m[aV Zmhr. AJXr Amnbo AmoR> KÅ> {_Qy>Z gmJaVir nSy>Z amhmVo. nU gy`© ñdmVr ZjÌmV

`oVmM Vmo gmJamÀ`m n¥ð>mda `oD$Z ñdmVr ZjÌmVrb nmdgmMm W|~ {_i{dÊ`mgmR>r Amnbo AmoR> hiyM {dbJ H$aVmo Am{U nmdgmMm W|~ {_iVmM AmoR> KÅ> {_Qy>Z gmJaVir Ë`m W|~mMm _moVr ~ZÊ`mMr dmQ> nmhV em§V nSy>Z amhVmo.AmnUhr AgoM ~Zy`m. àW_ ZrQ> H$mZ

XoD$Z EoH$m. S>moio CKS>o R>odyZ nmhm. EoH$bobo, nm{hbobo, ZrQ> g_OyZ ¿`m Am{U _J {MÎmmbm {dM{bV H$aUmè`m gmè`m _mohm§nmgyZ Xÿa ahm. Ë`mgmR>r Amnë`m _ZmMr H$dmS>o KÅ> ~§X H$éZ ¿`m. gVV _ZZ, qMVZ, {Z{XÜ`mgmZo Ë`m na_²gË`mMo _m¡{º$H$ {dH${gV hmoD$ Úm. ***

_moVr {nH$dUmam qenbm ìhmJmoï>r {ddoH$mZ§Xm§Zr gm§{JVboë`m

{ddoH$ {dMma & {S>g|~a 2015 & 39

EH$Xm EH$m _§{XamÀ`m nwOè`mÀ`m JmdmV nya `oVmo. bmoH$ Jmd gmoSy>Z Om`bm gwédmV H$aVmV. Ooìhm Vo Ë`mbm Amnë`m~amo~a ̀ m`bm gm§JVmV, Voìhm Vmo ZmH$maVmo. Vmo Ë`m§Zm gm§JVmo, H$s Ë`mMm Ë`mÀ`m Xodmda {dœmg Amho Am{U Xod Ë`mM§ Z¸$s ajU H$aob. nmUr dmT>V§ Am{U A»Im Jmd Ë`mV dmhÿZ OmVmo. EH$ nÅ>rMm nmohmoUmam _mUyg nwOmè`mÀ`m KamOdiyZ nmohV OmV AgVmo. Vmo nwOmè`mbm nmR>rdê$Z dmhÿZ Ý`m`Mr V`mar XmIdVmo; nU nwOmar Vo ZmH$maVmo. WmoS>çm doimZo EH$ hmoS>r `oVo; nU Vmo Ë`mVhr ~gV Zmhr. eodQ>r EH$ ho{bH$m°ßQ>a `oV§ Am{U Ë`mÀ`mH$So> {eS>r Q>mH$V§, nU Vmo Vohr ZmH$maVmo. eodQ>r nwamM§ nmUr dmT>V§ Am{U Ë`mM§ Ka ~wS>V§ d Vmo _aVmo.

Vmo nwÊ`dmZ J¥hñW Agë`m_wio gai ñdJm©V OmVmo. Xod ̂ oQ>ë`m ̂ oQ>ë`m Vmo Ë`mÀ`mH$So> VH«$ma H$aVmo, H$s Ë`mMm EdT>m ^º$ AgyZhr Ë`mZo Ë`mbm dmMdb§ Zmhr. Voìhm Xod hgyZ

åhUmbm, _r VwÂ`mH$So> EH$ _mUyg, EH$ hmoS>r Am{U EH$ ho{bH$m°ßQ>a nmR>db§ hmoV§. Vy {Xboë`m g§YrMm \$m`Xm KoVbm Zmhrg. nwOmè`mZo Amnë`m hÅ>rnUm_wio gd© g§Yr J_mdë`m hmoË`m.

{_Ìm§Zmo, Vw_À`m Am`wî`mV Aem Ag§»` g§Yr `oD$Z OmV AgVmV, nU Ë`m jUmbm Vwåhmbm Ë`mMr H$ënZmM ZgVo. EH$ N>moQ>rer g§Yr Vw_À`m Am`wî`mbm EH$ Mm§Jbr H$bmQ>Ur XoD$ eH$Vo. åhUyZ `mo½` g§Yr H$YrM hmVMr OmD$ XoD$ ZH$m. ***

g§Yr

_Zwî` hm _Zwî`Ëd d newËd `m§Mo {_lU Amho.

~mb{dhma

Page 40: Vivek Vichar December 2015

40 & {ddoH$ {dMma & {S>g|~a 2015

OrdZ åhUOo g§Kf© Am{U ^«_ `m§Mr _m{bH$mM hmo`.

b½ZmgmR>r ̀ m§Zr XmoZ {Xdgm§Mr aOm KoVbr. {Vgè`m {Xder ̀ m§Mr ZmBQ>. _r {dMmabo, AmO S>çwQ>r? Va åhUmbo, n{hb§ nmZ

_mÂ`mH$So>`. Vy nÌH$mamMr ~m`H$mo Amhog. g§Ü`mH$mir {\$am`bm Mbm, `m`bm Cera H$m Ho$bm, Aer Mm¡H$er H$aV OmD$ ZH$mo. EH$ {df` ŠbmoO Pmbm. Ia§ Va _r EH$m dmXimer g§gma Ho$bm. AmVm em§V Pmë`mda dmQy> bmJb§`, _mPm AmYma {ZKyZ Jobm`.

~m`H$moZo Zdè`mÀ`m nm`m nS>Uo, hr àWm ̀ m§Zm _mÝ` ZìhVr. nU _rhr hÅ> gmoS>bm Zmhr. Jwénm¡{U©_oMm {Xdg hmoVm. "_bm BVH§$ {eH$db§V. Jwê$ åhUyZ Var Z_ñH$ma ñdrH$mam' Ag§ KamV {bhÿZ R>odb§. Xþgè`m {Xder nm{hbo. Ë`mImbr nwT>rb Amoir hmoË`m. Vy CÎm_ J¥{hUr Amhog Am{U Vy _mPr ~w{Õ_mZ _¡ÌrU Amhog. Ë`m_wio Z_ñH$ma ZH$mo.'

ho nwUo VéU ^maVbm hmoVo, Voìhm CÎma àXoemVrb _wamXm~mXbm _moR>r X§Jb Pmbr. Am°{\$gZo {Xbobo VwQ>nw§Oo n¡go KoD$Z [anmo{Qª>JgmR>r Jobo. AmOÀ`mgmaIo _mo~mBb, \$moZ H$mhr gmo` Zmhr. ho nmoMbo H$s Zmhr, H$im`bm _mJ© Zmhr. Am°{\$g_Ü`o amoO {dMmaV hmoVo. Mm¡Ï`m {Xder ~mV_r Ambr' _wamXm~mX & {deof à{V{ZYr'. Ë`m§Zr gm§JyZ R>odb§ hmoV§, {deof à{V{ZYr `m ZmdmZo ~mV_r Ambr H$s g_Om`M§ _r gwIê$n nmoMbmo.

_bm AmR>dm _{hZm hmoVm. Iyn Ìmg hmoV hmoVm. Q>oÝeZ hmoV§. VrZ Vmg à`ËZ H$ê$Z Q´>§H$ H$m°b bmJbm. Voìhm XoemV AmUr~mUr hmoVr. {d.

ì`mg§Jr d Á`oð> nÌH$ma AéU am_VrW©H$a `m§Mo 6 Zmoìh|~a amoOr {ZYZ Pmbo. {ddoH$mZ§X H|$Ðmer Ë`m§Mo {Oìhmù`mMo ZmVo V`ma Pmbo hmoVo. {ddoH$ {dMmaMo gmobmnyamVyZ àH$meZ gwê$ Pmë`mnmgyZ Ë`m§Mo doimodoir _mJ©Xe©Z bm^V Ago. Ë`m§Mr nÌH$m[aVm amï´>r` ^mdZm MoVdUmar, dmMH$m§da g§ñH$ma H$aUmar hmoVr. Ë`m§À`m nËZr d gm_m{OH$ H$m`©H$Ë`m© A°S>. AnUm© AéU am_VrW©H$a `m§Zr OmJdboë`m H$mhr AmR>dUr.

eãXm§H$Z

{gÕmam_ ^¡. nmQ>rb

dmXimer Ho$bm g§gma

lÕm§Obr40 & {ddoH$ {dMma & {S>g|~a 2015

Page 41: Vivek Vichar December 2015

{ddoH$ {dMma & {S>g|~a 2015 & 41

OJmV amhmd`mMo nU OJmMo ìhm`Mo Zmhr, hr Ë`mJmMr Iar H$gmoQ>r Amho.

g. Im§So>H$a {g[a`g hmoVo. Ë`m ~mV_rgmR>r ho Jobobo. _mÂ`m d{S>bm§Zm ho åhUmbo, "Vwåhr AmhmV. S>m°ŠQ>a AmhoV. Vwåhr ghr H$am.' {d. g. Im§So>H$a XmoZ {Xdg Jobo ZmhrV. Vr ~mV_r H$ê$ZM Ambo. _bm amJ Ambm. Ë`mda åhUmbo, "nÌH$mamZo hmVmVbr O~m~Xmar nyU© H$ê$ZM Wm§~bo nm{hOo.' {Q>iH$ AJ«boI {b{hVmZm nËZr Joë`mMr ~mV_r Ambr Voìhm Ë`m§Zr AJ«boI nyU© hmoB©Vmon`ªV ì`Ë`` AmUy ZH$m, Ago gm§{JVë`mMr AmR>dU H$ê$Z {Xbr. Am`wî`mV Hw$R>o VS>OmoS>M Zmhr.

gmobmnwamV Amë`mda Ho$garZo `m§Zm E_ {\$âQ>r hr JmS>r {Xbr. bú_r _§S>B©bm ^mOr AmUÊ`mgmR>r Mbm Agm _r AmJ«h Ho$bm. Ë`mda åhUmbo, "[ajm Amho Z§? nQ>H$Z OmD$Z `oVm `oV§. noQ´>mob AmnU Kmby`m.' Ë`mda ̀ m§Mo åhUUo, bmoH$m§Zm JmS>r {XgVo, noQ´>mob Zmhr.' {Zñn¥hnUm_wio Vo A{Ve` {Z^©` hmoVo. naIS>nUm H$Yr gmoS>bm Zmhr. H$Yr H$moUmMr bmMmar nËH$abr Zmhr.

nwañH$mamgmR>r H$mÌUo H$Yr O_dbr Zmhr.AmR>dUr Va Iyn AmhoV. eodQ>À`m {XderMr

AmR>dU _bm A{YH$ _hÎdmMr dmQ>Vo. _Vm§À`m ñdmWm©gmR>r amOH$s` nj ̂ oX^md H$aVmV AZ² _r{S>`mhr njnmV H$aVo, ho Ë`m§Zm _mÝ` ZìhVo. _r{S>`mMm njnmV MìhmQ>çmda AmUUo Am{U AÝ`m`mbm dmMm \$moS>Uo hoM Ë`m§Mo OrdZÜ`o` ~Zbo hmoVo. Hw$Qw>§~m~Ôb, _mÂ`m~Ôb H$mhrhr qMVm Ë`m§Zm ZìhVr. àmU Ë`mJÊ`mnydu Ë`m§Mo eodQ>Mo eãX hmoVo, "EH$ XmXar Pmbr Va A»»`m XoemV JXmamoi gwê$ Amho. H$Zm©Q>H$mV Jmoajm H$aUmè`m àem§V nwOmarMm {ZK¥©U IyZ Pmbm. nU Ë`mda {ZfoYmMm EH$ eãX Zmhr. {H$_mZ gmobmnwamV Var àem§V nwOmargmR>r EImXm _moMm© {ZKmdm.' Ë`m§Mo Ü`o`{Zð> OrdZ AZoH$m§Zm àoaUm XoV amhrb, hm {dMma _ZmV `oVmo, Voìhm Ë`m§Mm A{^_mZ dmQ>V amhVmo. Ë`m§Mo {dMma hoM AmVm _mÂ`m OJÊ`mMr àoaUm Agob. ***

nÌH$m[aVoV Mma XeHo$ JmOdbobo Á`oð> nÌH$ma AéU am_VrW©H$a ho _w{ÐV Am{U BboŠQ´>m°{ZH$ `m XmoÝhr à{gÕr _mÜ`_m§V R>gm C_Q>dUmao nÌH$ma R>abo. nÌH$m[aVoH$So> H$[aAa qH$dm {Zìdi M[aVmWm©Mo gmYZ åhUyZ Z nmhVm Vo EH$ d«V Agë`mMr {Zð>m OrdmnmS> OnUmè`m nÌH$mam§À`m {nT>rMo AJ«Ur åhUyZ Ë`m§Mr AmoiI hmoVr.

nwUo AmH$medmUr H|$Ðmda d¥Îm{ZdoXH$ åhUyZ Ë`m§Zr nÌH$m[aVobm gwédmV Ho$br. Ë`mZ§Va nwUo VéU ^maV_Ü`o H$m_ Ho$bo. 1985 _Ü`o X¡{ZH$ gmobmnya Ho$gar_Ü`o d¥Îmg§nmXH$ åhUyZ Vo éOy Pmbo. bmoH$g^m, {dYmZg^m {ZdS>UwH$m§À`m doir {X„r, _w§~B©gh Xoem-Vrb AZoH$ eham§VyZ Ë`m§Zr dmVmªH$Z Ho$bo. gmobmnya Ho$gargmR>r {~hma_Yrb VËH$mbrZ à^mdembr ZoVo bmbyàgmX `mXd `m§Mr _wbmIV KoVbr hmoVr. 1990 Z§Va Ë`m§Zr {X„r `oWo {deof à{V{ZYr åhUyZ AZoH$ df} nÌH$m[aVm Ho$br. `mZ§Va gmobmnwamVrb ñWm{ZH$ d¥Îmdm{hZr "d¥ÎmXe©Z'À`m g§nmXH$nXmMr Ywam Ë`m§Zr

gm§^mibr. {Zd¥Îm g¡{ZH$m§Mr _m{bH$m, Am§Vaamï´>r`, amï´>r` ho ~wbo{Q>Z {deof JmObo. {Q>iH$ _hmamï´> {dÚmnrR>mV AZoH$ df}, Va gmobmnya {dÚmnrR>mVrb d¥ÎmnÌ{dÚm {d^mJmVhr H$mhr df} AÜ`mnZmMo H$m_ Ho$bo. d¥ÎmnÌm§Mm B{Vhmg, amOH$s` {dûcofU ho Ë`m§Mo AmdS>Vo {df` hmoVo. Ë`m§Zr AZoH$ nÌH$mam§Zm KS>dbo. X¡{ZH$ gmobmnya VéU ^maV_Yrb "gSo>VmoS>' `m ñV§^mVyZ Vo Joë`m 12 dfmªnmgyZ d¡Mm[aH$ boIZ H$aV hmoVo. Amnbm EH$ Img dmMH$ dJ© Ë`m§Zr {Z_m©U Ho$bm hmoVm.

gmYr, gmonr AZ² gSo>VmoS> ^mfmË`m§À`m ~mV_rXmarV, dmVmªH$ZmV VgoM boIm§_Ü`o

AZoH$ g§X^©, B{Vhmg, Imobda _m{hVtMm I{OZm Ago. gai, gmYr Am{U gmonr nU gSo>VmoS> ^mfm ho Ë`m§À`m boIZmMo d¡{eîQ>ç hmoVo. {edm`, Vo {VVHo$M H$R>moanUo àhmahr H$aV. Ë`m§Mr dmUrXoIrb ewÕ Am{U gwñnï> Aer hmoVr. Ë`m_wio dmMH$ Agmo dm lmoVm Ë`m§Zm Vo pIidyZ R>odV AgV.

lÕm§Obr {ddoH$ {dMma & {S>g|~a 2015 & 41

Page 42: Vivek Vichar December 2015

42 & {ddoH$ {dMma & {S>g|~a 2015

g{H«$`Vm Am{U H§$Q>mim EH$Ì Zm§XV Zmhr.

AmdmhZ

Page 43: Vivek Vichar December 2015

{ddoH$ {dMma & {S>g|~a 2015 & 43

H$mbmdYr : 13 {S>g|~a gH$mir 10 Vo 14 {S>g|~a Xþnmar 1.30 n`ªV, ñWi : {ddoH$mZ§X H|$Ð à{ejU d godm àH$ën, JUnV ~mar ~gñWmZH$, Oìhma añVm, qnniX, Í`§~Ho$ída, Zm{eH$.

ewëH$ : 1950 én`o, nyd©Zm|XUr _wXV : 10 {S>g|~a 2015 n`ªV.

g§nH©$ : {ddoH$mZ§X H|$Ð à{ejU d godm àH$ën.

5, EH$ZmW ^dZ, nmÊ`mÀ`m Q>mH$sg_moa, H$m¡eë`mZJa, am_dmS>r, n§MdQ>r, Zm{eH$, 422003

^«_UÜdZr : 9423540306, 9271812954, 9371828781. B©_ob : nasikevkendra.org

{deof : {e{~amWvZm {e{~a ewëH$mVyZ Ë`m§ZrM V`ma Ho$bobm EH$ {Xdm VgoM {Xdm ~ZdÊ`mgmR>r Amdí`H$ ghm gmYZo {Xbr OmVrb. (_ëQ>r _rQ>a, dm`a XmoZ _rQ>a, ñH«y$ S´>m`ìha, dm`a ñQ´>rna, dm`a

H$Q>a, gmoëS>atJ, âbŠg.$)àË`oH$ {e{~amWuH$Sy>Z nmM

{Xdo ~ZdyZ KoVbo OmVrb. VgoM nmM {~KS>bobo {Xdo XþéñV H$éZ KoVbo OmVrb.

àË`oH$ {e{~amWu XmoZ {Xdgm§À`m à{ejUmZ§Va ñdV:Mm ì`dgm` gwê$ H$ê$ eH$Vmo. Ë`mgmR>r Amdí`H$ H$ÀMm _mb g§`moOH$m§H$Sy>Z CnbãY H$éZ {Xbo OmVo.)

H|$Ðd¥Îm

`wdH$m§Zr CÀM Ü`o` R>odyZ _mZd godogmR>r VËna ahmdo, Ago AmdmhZ lr{Zdmg dU}H$a `m§Zr Ho$bo. {ddoH$mZ§X H|$Ð dYm© emIoÀ`m dVrZo ~moaJmd `oWrb

nr. B©. Ama. _hm{dÚmb`mV Am`mo{OV {díd~§YwËd {XZ H$m`©H«$_mV Vo ~mobV hmoVo. VgoM ào_, AmË_r`Vm d ~§YwËd ^mdZm d amîQ´>r` EH$Vm `mÛmaoM amîQ´>mMr CÝZVr eŠ` Agë`mMohr dU©oH$a `m§Zr åhQ>bo. AÜ`jñWmZr

àmMm`© Ama. Amo. J§Ordmbo hmoVo. Ë`m§Zr {ddoH$mZ§Xm§Mo {dMma AmMaUmV AmUÊ`mMo AmdmhZ Ho$bo. `mdoir {ddoH$mZ§X {ebmñ_maH$ {Z{_©VrMo Mb{MÌ XmIdÊ`mV Ambo. Zwnwa ^wgmar `m§Zr JrV Jm{`bo. ZJa g§KQ>H$ Y_]Ð ndma `m§Zr {ddoH$ dmUr gmXa Ho$br. ZJa à_wI AZ§V ~mo~S>o `m§Zr H|$Ð n[aM` H$éZ {Xbm.

CËgd à_wI A_mob JmT>dH$a `m§Zr gyÌg§MmbZ Ho$bo. `mdoir ZJa g§MmbH$ à_moX ~moaH$a, AemoH$ gmdaH$a, {earf OdX§S>, CX`e§H$a nmb, àm. amOrd YmÌH$, àm. Hw§$XZ nmQ>rb, JUoe ~K_mao, {ZVoe {~bIS>o, AM©Zm nmb, AmH$me nËH$s, MméXÎm haXmg `m§À`mgh {dÚmWu CnpñWV hmoVo.

gm¡aXrn {Z{_©Vr à[ejU {e{~a

Á`mMo ~mobUo EH$ Am{U H¥$Vr doJir, Ago Agob Va Ë`mMo {R>H$mUr à~moYZ eŠVr g§^dV Zmhr.

dYm© `oWo {díd~§YwËd {XZ

{ddoH$ {dMma & {S>g|~a 2015 & 43

Page 44: Vivek Vichar December 2015

44 & {ddoH$ {dMma & {S>g|~a 2015

{ddoH$mZ§Xm§Mo pìhOZ hoM EH$ZmWOtMo {_eZ Amho. ñdm_r {ddoH$mZ§Xm§Zr {Z{ÐñV ^maVr` g_mOmbm Amnë`m AmoOñdr dmUrZo OmJ¥V H$aVmZm "ho ^maV D$R>, Amnë`m AmÜ`mpË_H$VoZo {díd{dO`r ~Z' Ago AmdmhZ Ho$bo hmoVo. ñdm_rOtÀ`m `m AmdmhZmZoM ^maVmV ZdMoVZoMm g§Mma Pmbm hmoVm. ñdm_rOr åhUm`Mo H$s, OJmÀ`m H$ë`mUmgmR>r ^maVmMo nwZéËWmZ Amdí`H$ Amho. ñdm_rOtÀ`m `m pìhOZbmM EH$ZmWOtZr Amnbo {_eZ ~Zdbo Am{U Ë`m§Zr {ddoH$mZ§X H|$ÐmÀ`m _mÜ`_mVyZ ñdm_r {ddoH$mZ§Xm§À`m amîQ´> nwZéËWmZmMo {dMma bmoH$m§n`ªV nmohmoMdÊ`mMo bú` R>odbo, Ago à{VnmXZ {ddoH$mZ§X H|$ÐmÀ`m amîQ´>r` CnmÜ`j {Zdo{XVmVmB© `m§Zr Ho$bo.

{ddoH$mZ§X H|$ÐmMo g§ñWmnH$ EH$ZmWOr amZS>o `m§À`m OÝ_eVr ndm©{Z{_Îm H|$ÐmÀ`m ZmJnya emIoÀ`m dVrZo Am`mo{OV g{_Ym H$m`©H«$_mV Ë`m ~mobV hmoË`m. AÜ`jñWmZr amîQ´>r` n`m©daU A{^`m§{ÌH$s g§emoYZ g§ñWoMo {ZXoeH$ S>m°. gVre dQ>o hmoVo. `màg§Jr amîQ´> go{dH$m g{_VrÀ`m à_wI g§Mm{bH$m em§VmŠH$m, à{_bm _oT>o, Amf© {dkmZ JwéHw$b_À`m AmMm`© ñdm_r ~«÷àH$meZ§Xm, H|$ÐmMo ZJa g§MmbH$ S>m°. OJXre hoS>mD$ `m§Mr à_wI CnpñWVr hmoVr.

S>m°. dQ>o åhUmbo, Amnbr eŠVr Amnë`mVM Amho. öX`mVyZ {_iUmè`m eŠVrbm H$moUr nam^yV H$ê$ eH$V Zmhr. H$maU Ë`m eŠVrV {dídmg AgVo. {ddoH$mZ§X H|$ÐmZo g{_Ym An©U H$aÊ`mMo AmdmhZ Ho$bo Amho. öX`nyd©H$ An©U Ho$br OmUmar hr g{_Ym BVH$s dmT>mdr H$s, amîQ´>`kmÀ`m àH$memZo g§nyU© {dídmbm VoOmo_` H$ê$Z Q>mHo$b.

`màg§Jr H|$ÐmMo g§ñWmnH$ EH$ZmWOr amZS>o `m§À`mdarb bKwnQ> XmIdÊ`mV Ambm. b{ZªJ \$m°a A _°ZoOa, H|$ÐmÀ`m H$m`m©da AmYm[aV {ddoH$ aËZmH$a 2016 `m {XZX{e©Ho$Mo àH$meZ H$aÊ`mV Ambo. àmñVm{dH$ S>m°. hoS>mD$ `m§Zr Ho$bo. gyÌg§MmbZ AM©Zm bnmbH$a `m§Zr Ho$bo. ZJa à_wI Jm¡ar Ioa `m§Zr Am^ma _mZbo.

H|$Ðd¥Îm

{ddoH$mZ§Xm§Mo nwZéËWmZmMo {dMma bmoH$m§n`ªV nmohmoMdUo hoM Am_Mo bú` : {Zdo{XVmVmB©

AmMma, {dMma d CÀMma `mV EH$dmŠ`Vm nm{hOo.

bmH$S>mMm VwH$S>m Ogm Ë`mÀ`m aofm§dê$ZH$mnbm Va MQ>H$Z H$mnbm OmVmo. VgoMnwamVZ qhXy Y_m©V {eabobo Xmof, Ë`m Y_m©À`m_mÜ`_mVyZM Xya hmoVrb. Ë`mgmR>r {XImD$,~oJS>r, gwYmaH$s MiditMr _wirM JaO Zmhr !

- ñdm_r {ddoH$mZ§X

44 & {ddoH$ {dMma & {S>g|~a 2015

Page 45: Vivek Vichar December 2015

{ddoH$ {dMma & {S>g|~a 2015 & 45

_J Á`m§Zm AÝ` H$mhr CXmÎm H$aUo eŠ` ZgVo qH$dm Á`m§Zr H$Yr H$mhr g_mOmon`moJr Hw$R>bo H$V©ì` ~Omdbobo ZgVo, Ago bmoH$ øm gmoß`m Jmoï>rVyZ "nwÊ`' JmR>rer ~m§Ym`bm ghOJË`m nwT>o `oVmV. Vgo `m {MÌUmVyZ ~Km`bm {_iVo. `m S>moù`m§Zm nÅ>r ~m§Yboë`m Hw$Um AZmoiIr ì`º$sbm AmqbJZ {Xë`mZo AmnU OJmV Ym{_©H$ gm¡hmX© {Z_m©U H$am`bm _moR>m hmV^ma bmdbm, Ago ImoQ>o g_mYmZ Ë`mV nwT>o `oUmè`mZm {_iVo. H$gbm IM© Zmhr H$s H$gbr Vmo{eg Zmhr. H$gë`mhr H$ï> _ohZVr{edm` JmR>rer nwÊ` ~m§Yë`mMo nmoH$i g_mYmZ _mÌ {_iVo. AmnU Y_mªY Zmhr, AmnU Ûofmbm {PS>H$maUmao g{hîUy Agë`mMm ImoQ>m A{^_mZ H$miOmV O_m hmoVmo. Ë`m Hw$Um Bg_mÀ`m hmV C§MmdÊ`mZo {gar`mV em§VVm ñWmnZ hmoV Zmhr, H$s {VWo hH$ZmH$ _aUmè`m Hw$Umbm OrdXmZ {_iV Zmhr. {VWo dm AÝ`Ì qhgmMma _mOdUmè`m {OhmXtZm Hw$R>bm nümÎmmn hmoV Zmhr, H$s OJ gwa{jV, gwIr hmoV Zmhr. nU Xaå`mZ, `m àË`oH$ AmqbJZ XoUmè`mbm _mÌ AmnU µ\$ma _moR>o CXmÎm H$m`© Ho$ë`mMo g_mYmZ nXar nS>bobo AgVo. `mVbm H$moUr añË`mÀ`m H$So>bm _mObobm H$Mam gm\$ H$ê$Z OrdZ {ZamoJr hmoÊ`mgmR>r H$ï> H$aUma Zmhr. nU hË`mH$m§S> dm qhgmMma hmoD$Z Joë`mda _oU~Î`m qH$dm Jwbm~mMo \w$b {VWo R>odm`bm AJË`mZo hOoar bmdrb. H$maU g_moaMr qhgm WmondÊ`mMo ~i Ë`m§À`mV ZgVo. VmoM Amnbm ZmH$Vm© ñd^md bndÊ`mgmR>r Ë`m§Zm Ago H$mhr ninwQ>o Cnm` hdo AgVmV.

"_r _wpñb_ Amho Am{U _mPm Vw_À`mda {dœmg Amho. Vw_Mm _mÂ`mda {dœmg Amho H$m`? Agob Va _bm AmqbJZ Úm!' ho dmMUo {R>H$ Amho. nU Ë`mVbm AW© Agm, H$s _wpñb_m§daMm BVam§Mm {dœmg CS>mbm

Agbm Var _wpñb_ _mÌ {~Ja _wpñb_m§da {dœmg R>odyZ AmhoV. `mV {H$VnV VÏ` Amho? AmO OJmV {H$Vr {R>H$mUr Amnë`mbm _wpñb_m§{df`r A{dœmg {XgyZ `oVmo? Vohr ~mOybm R>odm. _wpñb_m§Zr AÝ` Hw$Umda {dœmg R>odÊ`mnojm Ë`m§Zr _wpñb_m§da Var {dœmg R>odbm nm{hOo Zm? B{gg dm gwÞr _wpñb_ AÝ` n§WmÀ`m _wpñb_m§er Var {dœmgmZo dmJVmV H$m`? OJmVbr AmOMr g_ñ`m _wpñb_ d {~Ja _wpñb_ Aer ZgyZ, Ë`m§À`m H$S>ì`m Y_©lÕm§Zr C^r Ho$bobr g_ñ`m Amho. H$maU EH$ _wpñb_M Xþgè`m n§WmÀ`m _wpñb_mÀ`m {dœmg d lÕm ZmH$mê$Z Ë`mÀ`m Ordmda CR>bobm Agë`mMo gmVË`mZo {XgVo Amho. gdmb {~Ja _wpñb_mZo _wpñb_mda {dœmg XmIdÊ`mMm ZgyZ, _wpñb_mZo AÝ` n§Wr` _wpñb_mda {dœmg XmIdUohr Iwn em§VVm {Z_m©U H$ê$ eHo$b. B{ggZo H$moUm AÝ` Y{_©`mMr H$Îmb Ho$br, Vmo {df` gmoSy>Z Úm! Ë`m§Zr gdm©{YH$ H$Îmb _wpñb_m§MrM Ho$br Amho Am{U Ë`mVyZ nÞmg bmI _wpñb_M Bñbm_r XoemVyZ {Zdm©{gV Pmbo AmhoV. Ë`m§Zm Aml` Úm`bm Hw$R>bm _wpñb_ Xoe nwT>o Ambm Amho? {Zdm©{gVm§Mo bm|T>o YmdV niV gwQ>bo AmhoV, Ë`m§Zm Hw$R>bm _wpñb_ (Xoe) {dœmgmZo Odi KoVmo Amho H$m`?

EH$ gmYr Jmoï> Amnë`m S>moù`m§Zm {XgVo Amho.

KQ>ZmMH«$

_wpñb_mMm Var _wpñb_mda {dœmg Amho?

ñdV: Ho$ë`mdmMyZ Xþgè`mg gm§JUo ì`W© hmo`.

{ddoH$ {dMma & {S>g|~a 2015 & 45

Page 46: Vivek Vichar December 2015

46 & {ddoH$ {dMma & {S>g|~a 2015

`wamonH$So>M ZìhoVa AÝ` nmümÎ` Xoem§H$So> Am{U A{VXÿa Am°ñQ´>o{b`mn`ªV _wpñb_ XoemVrb {Zdm©{gVm§Mo bm|T>o YmdV AmhoV. Oo Xoe _wpñb_ ZmhrV dm p¼üZ dm goŠ`wba AmhoV, {VWoM ho _wpñb_ {Zdm©{gVm§Mo bm|T>o H$embm YmdV gwQ>bo AmhoV? Ë`m§Mm Amnë`mM Y_m©Mo _wpñb_m§Mo amÁ` Agboë`m Xoemda, {VWë`m _wpñb_ gÎmmYrem§da qH$dm {VWo dgboë`m _wpñb_m§da {dœmg Zgë`mMo Vo bjU Zmhr H$m`? {gar`m, BamH$, n°boñQ>mB©Z, {b~r`m dm A\$JmU Aem XoemVbo ho _wpñb_m§Mo Vm§So> eoOmarM Odi Agboë`m gwIdñVy lr_§V gm¡Xr, Hw$doV Amo_mZ dm AmImVr Vobg§nÞ XoemV Aml`mbm H$m OmD$ YObobo ZmhrV? Va {VWo Amnë`mbm H$moUr pñdH$maUma Zmhr. AmnboM Y_©~§Yy _wpñb_ ZmJ[aH$ dm gÎmmYre Jmoù`m KmbyZ {nQ>miyZ bmdVrb, hmM Ë`m {Zdm©{gV _wpñb_ bm|T>çm§Zm dmQ>Umam {dœmg Amho Zm? åhUOoM AmO OJmnwT>br gdm©V _moR>r {dœmgmMr g_ñ`m Amho, Vr _wpñb_, {~Ja _wpñb_ Aer ZgyZ _wpñb_m§MmM _wpñb_m§da {dœmg Cabobm Zmhr. _J Aer AmqbJZmMr ZmQ>Ho$ hdrV H$embm? _wpñb_ AgyZ BVam§da {dœmg R>odUo gmono Am{U Z¡g{J©H$ Amho. gdmb _wpñb_mZo _wpñb_m§da {dœmg R>odÊ`mMm Amho. {~Ja _wpñb_mÀ`m OrdZe¡brV BVa Y{_©`m§da {dœmg R>odUo hr g_ñ`mM Zmhr. gdmb _wpñb_m§À`m {dœmgmh©VoMm Amho. EH$ _wpñb_M AmO Xþgè`m _wpñb_mda {dœmg R>ody eH$V Zmhr. EH$ _wpñb_M AmO Xþgè`m _wpñb_mÀ`m Ordmda CR>bobm Amho. Voìhm g_ñ`m g_OyZ KoVbr nm{hOo. _wpñb_m§da BVam§Mm {dœmg AgUo, ZgUo hr g_ñ`mM Zmhr. _wpñb_m§_Ü`oM AmngmV {dœmgmbm VS>m Jobobm Amho. Ë`mMr gdm©V _moR>r gmj åhUOo AmImVr _wpñb_ Xoem§Zr Amnë`mM Y_©~§Yy _wpñb_ {Zdm©{gVm§Zm dmè`mda gmoSy>Z {Xbo Amho, Va {~Ja _wpñb_ Xoem§Zr Ë`m§Zm Aml` {Xbobm Amho.

_J ho ZmQ>H$ H$embm? Ooìhm Aml` XoUmè`m§daM _wpñb_ {OhmXr A{VaoŠ`m§Zr àmUm§{VH$ h„m

Ho$bobm Amho, Voìhm gdmb ZmQ>H$mMm ZgyZ H¥$VrMm Amho. ~opëO`_nmgyZ V_m_ `wamo{n`Z Xoem§Zr Aem AmqbJZmVyZ Amnë`m XoemV d OrdZmV Agbobr gwa{jVVm YmoŠ`mV AmUbr Amho. _OoMr Jmoï> åhUOo _wpñb_ XoemVyZ hOmamo _¡b Xÿa {Zdm©{gV niV AmhoV. `wamonmVrb H$S>mŠ`mÀ`m W§S>rV CKS>çmda nS>bobo AmhoV Am{U Hw$Ur Hw$amUmMm Ad_mZ Ho$bm, åhUyZ X§Jbrhr H$arV AmhoV. Ë`mZ§Vahr hm V_mem gmogÊ`mMr na_mdYr `wamo{n`Z Xoem§Zr XmIdbr Amho. nU eoOmar gm¡Xr Aao{~`m Zm_H$ _wpñb_ XoemV EH$mM doir 30 bmI bmoH$m§Zm VmËnwaVm Aml` XoVm ̀ oB©b, BVH$s ̀ §ÌUm g‚m Amho. hO `mÌm H$am`bm `oUmè`m OJ^amVrb _wpñb_m§Zm VmËnwaVr dmñVì`mMr gw{dYm åhUyZ C^mabobr hr ì`dñWm 30 bmI bmoH$m§Zm Aml` Xody eH$Vo. {VWo AÚ`mdV ZmJar gw{dYm AmhoV. nU XoemoYS>rbm bmJboë`m Amnë`mM Y_©~m§Ydm§Zm gm¡Xr {VWo ¿`m`bm, Aml`mMo AmqbJZ Úm`bm V`ma Zmhr. `mbm H$gbm {dœmg åhUm`Mo? H$s gm¡Xr amOo d _¸$m, _{XZm `m à_wI Y_©ñWim§Mo amIUXmaM _wpñb_ ZmhrV Am{U Vo _wpñb_m§dahr {dœmg R>odV ZmhrV Agm Xmdm Amho? gdmb åhUyZM _wpñb_mZo {~Ja _wpñb_m§da {dœmg Agë`mMo ZmQ>H$ a§JdÊ`mMm Zmhr. gdmb _wpñb_m§ZrM Amnë`mM Y_m©À`m BVa n§WmÀ`m AZw`m`m§da {dœmg XmIdÊ`mMm {df` Amho. Ë`mdê$Z BVam§Mo bj CS>dÊ`mMo ho ZmQ>H$ Amho. Amnbm Y_© Amnë`mbm Hw$UmdaM {dœmg R>ody XoV Zmhr Am{U AJXr Amnë`mM Y_m©À`m AÝ` n§Wm§Mmhr Ûof H$am`bm {eH$dU XoVmo, `m dmñVdmnmgyZ BVaoOZm§Mr {Xem^yb H$aÊ`mMm hm H$m§Jmdm Amho. `mV qH${MV àm_m{UH$nUm AgVm, Var ho µ\$bH$Ymar d S>moù`m§da nÅ>r ~m§YUmao _w§~B© n°[agnojm gm¡XrÀ`m añË`mda OmD$Z Vgo C^o am{hbo AgVo.

AmnU _wpñb_ AmhmoV Am{U Amnë`mM Y_m©À`m {eH$dUyH$sMm AmYma KoD$Z hOmamo {ZanamYm§Mr

Á`mbm bmoH$g§J«h H$amd`mMm Agob Ë`mZo bmoH$m§Zm XþI{dVm H$m_m Z`o.

KQ>ZmMH«$46 & {ddoH$ {dMma & {S>g|~a 2015

Page 47: Vivek Vichar December 2015

{ddoH$ {dMma & {S>g|~a 2015 & 47

{ZË`Zo_mZo OJmV Hw$R>oVar hË`m Mmbbr Amho, Va Amnë`m Y_m©Mr {eH$dU ~XZm_ hmoVo Amho, `mMo Var ^mZ Agm`bm ZH$mo H$m? gwÞr bmoH$ {e`m _wpñb_m§Mr hË`m H$aV AmhoV. {gar`mVrb _wpñb_m§Zm KaXma gmoSy>Z namJ§Xm ìhmdo bmJbo Amho. OJmV Hw$R>ohr _wpñb_m§Mm qhgH$ Moham g_moa Ambm Amho. Aem doir Á`m Y_m©À`m àoaUoZo ho Mmbbo Amho Agm Xmdm Ho$bm OmVmo, Ë`mbm AmìhmZ XoÊ`mMr JaO Amho. qH$~hÿZm Amnë`m Y_m©Mr Mmbbobr {dQ>§~Zm amoIÊ`mgmR>r Var BVa Y_m©Vrb bmoH$m§Zm `oD$ KmVboë`m YmoŠ`mnmgyZ gmdY H$aÊ`mMr àm_m{UH$ JaO Amho. Aemdoir ho AmqbJZmMo ZmQ>H$ åhUyZM KmVnmVmMmM àH$ma Amho. XmoZ _{hÝ`m§nydu ~mhÿ ngê$Z `wamo{n`Z Xoe {Zdm©{gVm§Mo ñdmJV H$aV hmoVo. Ë`m bm|T>çmVyZ H$mhr {OhmXr `oVrb, hr e§H$mhr Hw$UmÀ`m _ZmV Ambr Zmhr. H$maU AmqbJZmMr ZemM Am¡a AgVo. AmVm XmoZ _{hÝ`m§Z§Va

n°[ag_Ü`o AmqbJZmMo Y_mHo$ Pmë`mda {VWo gaH$ma d bmoH$m§Zm OmJ `oD$ bmJbr Amho. ~opëO`_Zo Va gJù`m gmd©O{ZH$ gw{dYm R>ßn H$ê$Z EH$ EH$ KamMr PS>Vr Ama§^br Amho. Ë`mbm {dœmgmbm VS>m OmUo åhUVmV. Vmo {dœmg VmoS>Umao H$moUr {~Ja _wpñb_ ZmhrV Va _wpñb_M AmhoV. Am{U Ë`m§Mo S>md hmUyZ nmS>Ê`mZoM {dœmgmMm nwamdm g_moa `oD$ eH$Vmo. AmnU _wpñb_ AgÊ`mnojm AmnU qhgH$ {OhmXr VÎdkmZmMo {damoYH$ AmhmoV, Ago \$bH$ KoD$Z añË`mda _wpñb_m§Zr CVaÊ`mMr JaO Amho. AmO Ago AmqbJZmMo ZmQ>H$ a§Jdmdo bmJVo Amho, H$maU _wpñb_m§daMm bmoH$m§Mm {dœmg CS>mbobm Amho Am{U AH$maU Hw$R>ë`mhr _wpñb_mH$So> bmoH$ g§e`mZo ~Ky bmJboV. Ë`mdaMm Cnm` AmqbJZmMo ZmQ>H$ Zmhr, Va Amnë`m Amgnmg {OhmXr {eH$dU XoUmè`m§Zm emoYyZ nmo{bgm§À`m hdmbr H$aÊ`mMr JaO Amho. Ë`mMr eŠ`Vm {H$Vr Amho? **

~bm{Ve`mbm {Z`§{ÌV R>odÊ`mgmR>r Z_«VoMr JaO AgVo.

H$m`? ^maV Zï> hmoB©b? Vgo H$Yr KSy>Z AmboM Va `m AdZrVbmdéZ gmar AmÜ`mpË_H$Vm Zmhrer hmoB©b,gmar Z¡{VH$Vm bmon nmdob, A§V:H$aUmÀ`m _Ywa ^mdmVyZ {Z_m©U hmoUmar Y_m©{df`rMr AmoT> A§VYm©Z nmdob, AmXem©{df`rMm gmam Ü`mg Zmhrgm hmoB©b: Am{U `m gdm©Mr OmJm _moh Am{U dmgZm ho {_WwZ KoB©b,Ë`m C^`Vm§Zm B©ídamMo ñWmZ àmßV hmoB©b, Ë`m§MoM A[YamÁ` CËnÝZ hmoB©b, ImoQ>onUm, O~aXñVr Am{U hrZ ñnYm© `m§Zm _mZmMo ñWmZ {_iob. Am{U AIoa _mUgmÀ`m AmËå`mMmM ~ir nS>ob. nU Ago H$Yrhr hmoUma Zmhr.

- ñdm_r {ddoH$mZ§X

H$m`? ^maV Zï> hmoB©b?

KQ>ZmMH«$ {ddoH$ {dMma & {S>g|~a 2015 & 47

Page 48: Vivek Vichar December 2015

48 & {ddoH$ {dMma & {S>g|~a 2015

nyduMo {Xdg {H$Vr doJio hmoVo. amÌr bdH$a {ZOyZ, gH$mir bdH$a CR>m`Mo. gmVÀ`m AmV KamV `m`Mo... A m n ë ` m H $ S o > { V Ý h r g m § O b m \$maM _hËd àmá Pmbo Amho. nU Vo _hËd AmVm H$_r hmoVmZm {XgV Amho. nydu g_mOmVrb àË`oH$ ñVamVrb bmoH$m§À`m KamV {VÝhrgm§O Pmbr H$s {Xdo bmJm`Mo. ~mßnmg_moa ~gyZ N>mZn¡H$s ew^§H$amoVr åhUm`Mr, {ZË`nmR> Agm`Mm... {H$Vr gw§Xa {Xdg hmoVo Vo...

nU AmVm ̀ m gdmªMr OmJm _yI© noQ>rZo KoVbr Amho. hmo` _yI© noQ>r, åhUOo B{S>`Q> ~m°Šg... Q>o{bpìhOZ. Q>o{bpìhOZ_wio AZoH$m§Zm pìhOZM am{hbo Zmhr. nU Á`mdoir A{V-_Zmoa§OZ hmoVo, Ë`mdoiog _Zmoa§OZmMo _Zmo^§OZ ìhm`bm doi bmJV Zmhr. AmVm ew^§H$amoVr Zmhr, {ZË`nmR> Zmhr åhUyZ _mUyg _mR> hmoV Mmbbm Amho.

nydu pñÌ`m ñd`§nmH$ H$aVmZm AÞnyUm© ñVmoÌ åhUm`À`m, AmVm hmoUma gyZ _r `m KaMr `m _m{bHo$Vrb {ef©H$ JrV åhUVmV. H$mbMr AmB© AmOMr AmOr Pmbr, nU _J Vr BVH$s H$m ~Xbbr? Vr AmB© Amnë`m _wbmbm Odi ~gdyZ ñVmoÌo åhUdyZ ¿`m`Mr. nU VrM AmB© AmOr Pmbr,

AmVm _mÌ AmOrbm Amnë`m ZmVdmbm Odi ~gdyZ ñVmoÌo åhUdyZ KoÊ`mg dmQ>V Zmhr. Ë`mÀ`mda g§ñH$ma H$amdogo dmQ>V Zmhr. Oa _moR>oM Ago dmJy bmJbo Va _J bhmZ½`m§Mo H$m`?

AmÎmmMr _wb§ Xþ^m©Jr AmhoV. `m _wbm§Zm J§_V am{hbr Zmhr. gJi§ H$mhr _moH$i§ hmoV Mmbb§`. gmVÀ`m AmV KamV `oUo Zmhr, {ZË`nmR> Zmhr, ew^§H$amoVr Zmhr. {Xdo bmJdU Zmhr. h„rÀ`m _wbm§Zm {VÝhrgm§O _m{hVhr Zgob. nydu AmnU {VÝhrgm§O Pmbr H$s C§~aR>çmV ~gV ZìhVmo. H$maU _moR>çm§Zr Amnë`mbm gm§{JVbobo hmoVo H$s {VÝhrgm§O Pmbr H$s Kar bú_r `oVo... nU AmVm H$mi ~Xbbm`.

AmVm {VÝhrgm§O Pmbr H$s Kar ^mD$Or `oVmV.

boIH$ : O`oe eÌw¿Z _oór_mo~mB©b : 9967796254

B©_ob : contactmestrysolutions.in

Pmë`m {VpÝhgm§Om....

"AmMaUmMm EH$ H$U' CÀMmaÊ`mÀ`m amernojm A{YH$ n[aUm_H$maH$ AgVmo.

hbH§$-\w$bH§$

Page 49: Vivek Vichar December 2015

{ddoH$ {dMma & {S>g|~a 2015 & 49

bmoH$OrdZmMo g§ñH$aU H$aÊ`mMm à`ËZ H$aUmao {Z:ñn¥h, {Z^©`, {Z^uS> bmoH${ejH$ hr AmOMr JaO Amho.

EH$ C_Xm OdmZ, EH$ IoiH$a nwÌ, EH$ ào_i nVr, Am{U XmoZ C_bË`m H$ù`m§Mm {nVm Agm AMmZH$ H$mimÀ`m

nS>ÚmAmS> Joë`mMo Xþ:I Ë`m jUr nmnUrAmS> XS>dyZ Ë`mÀ`m dra_aUmMm A{^_mZ ZOaoV {_adUmè`m Ë`mÀ`m Amáoï>m§Zrhr Xoembm EH$ doJim g§Xoe {Xbm Amho. g§Vmof _hm{S>H$ `mÀ`m N>mVrda `mAmYr Ooìhm em¡`©nXH$ PiH$bo, Voìhm Ë`mÀ`m Hw$Qw>§~r`m§Mm AmZ§X Am{U g§Vmof{df`rMm A{^_mZ Amog§Sy>Z dmhV hmoVm. g§Vmofbm emioVrb EH$m ñnY}V nXH$ {_imbo, Voìhm Ë`mÀ`m d{S>bm§Zr EH$m dmŠ`mVyZ _wbmÀ`m _ZmV EH$ ñdßZ éO{dbo hmoVo. "g§VmofZo AmOMr bT>mB© qOH$br Agbr, Var Ë`mMr Iar bT>mB© XoemÀ`m gr_oda AgUma Amho, Am{U Ë`mVhr VmoM {dO`r hmoB©b', Ago Voìhm g§VmofMo dS>rb åhUmbo hmoVo. d{S>bm§À`m `m dmŠ`mZo g§VmofÀ`m _ZmMm R>md KoVbm hmoVm. XoemgmR>r gdm}ƒ Ë`mJmMr V`mar R>odyZM g¡Ý`mV XmIb hmoUmè`m OdmZm§À`m ^ademda XoemVrb OZVm {Z^©a AgVo, `mMr OmUrd g§VmofÀ`m dmJÊ`m~mobÊ`mV gX¡d OmJr hmoVr, åhUyZM "XoemgmR>r _aUo hoM Iao OJUo' ̀ m {dMmam§er Vmo ~m§Yrb am{hbm, VgoM OJbm Am{U Vr ~m§YrbH$s Camer OnVM Ë`mZo hm¡VmËå` nËH$abo. Hw$ndmS>çmÀ`m O§JbmV A{VaoŠ`m§Mm ImË_m H$aÊ`mÀ`m _mo{h_oMo ZoV¥Ëd H$aVmZm EH$m jUr g_moê$Z Amboë`m Jmoù`m§Zr g§VmofMm doY KoVbm

VoM IamoIa {dO`r OrdZ..

{ddoH$ {dMma & {S>g|~a 2015 & 49

"Amnb§ OJU§ XoemgmR>r AgobM, nU _aUhr XoemgmR>rM Agob', Agm {Zü` H$ê$ZM bîH$amV XmIb Pmboë`m H$Z©b g§Vmof _hm{S>H$À`m nm{W©dmda gmVmè`mOdiÀ`m nmoJadmS>rV A§Ë`g§ñH$ma hmoV AgVmZm Ad¿`m XoemZo Ë`mÀ`m em¡`m©bm {ea PwH$dyZ gbm_ Ho$bm Amho.

Page 50: Vivek Vichar December 2015

50 & {ddoH$ {dMma & {S>g|~a 2015

_mUgmMr Aì`ŠV j_Vm àË`j H¥$VrVyZM gmH$ma hmoVo.

Am{U XoemgmR>r OJÊ`mMo d XoemgmR>r _aÊ`mMo Ë`mZo A{^_mZmZo Camer Onbobo EH$ ñdßZ XþX£dmZo Iao R>abo. `m bT>mB©V g§Vmofbm àmU J_dmdo bmJbo Agbo, nU Vmo habm ZmhrM. XoemgmR>r àmUmMr ~mOr bmdyZ Ë`mZo AIoa hr bT>mB© qOH$brM. g§VmofÀ`m dra_aUmZ§Va Cä`m XoemZo Aly T>mibo AgVrb, nU XþgarH$So> Ë`mÀ`m hm¡VmËå`mÀ`m Am{U Xoeào_mÀ`m A{^_mZmZo XoemMr _mZ Z¸$sM C§MmdbrXoIrb Amho. EImÚm Hw$Qw>§~mVrb EH$ H$Vm©gdaVm C_Xm VéU Agm Ad{MV J_mdë`mZ§Va Ë`m Hw$Qw>§~mda hmoUmè`m _mZ{gH$ AmKmVmMr H$ënZm H$aUo AdKS> Zmhr. Varhr, Aemhr pñWVrV, Ë`mÀ`m emoH$mHw$b Hw$Qw>§~mMr N>mVr g§VmofÀ`m dra_aUm_wio A{^_mZmZo \w$byZ Ambr, Voìhm g§Vmof Am{U Ë`mÀ`m Xoe^º$ Hw$Qw>§~m{df`rÀ`m AmXamZo àË`oH$mMo _Z {Z{üVM ^mamdyZ Jobo Agob. g§Vmof _hm{S>H$Mr draJVr hr Ho$di EH$m OdmZmMr em¡`©H$Wm Zmhr. Vr Xoe^º$sÀ`m Am{U amï´>ào_mgmR>r gdm}ƒ Ë`mJmMr V`mar H$aÊ`mÀ`m _mZ{gH$VoMr JmWm Amho. Amnbm OÝ_ ~{bXmZmgmR>rM Pmbm Amho, `mM YmaUoVyZ bhmZnUrM g¡{ZH$s {ejUmH$So> diboë`m g§VmofZo Amnë`m gdm}ƒ ~{bXmZmVyZ {dO` {_idbm Amho. AmO XoemV "EH$ loUr EH$ {Zd¥{ÎmdoVZ'gma»`m _wÚmda {Zd¥Îm bîH$ar A{YH$mar ~§S>mMo P|So> hmVr KoD$Z gaH$mag_moa C^o R>mH$bo AmhoV. Zo_Š`m AemM g§doXZerb n[apñWVrV, H$Z©b g§VmofÀ`m Hw$Qw>§~mMm {ZYm©a hobmdyZ Q>mH$Umam Amho. Amnbr XmoÝhr _wbo bîH$amV XmIb hmoD$Z Xoegodm H$aVrb Agm {ZYm©a H$aUmè`m g§VmofÀ`m nËZrbm Ë`m jUr Xþ:ImMo H$T> AZmda Pmbohr AgVrb, nU Ë`mda _mV H$ê$Z `m dranËZrZo amï´>^º$sMo AmJio CXmhaU Xoemg_moa R>odbo Amho. åhUyZM g§Vmof Am{U Ë`mMo amï´>^º$ Hw$Qw>§~ XoemMr emZ R>abo AmhoV.

50 & {ddoH$ {dMma & {S>g|~a 2015

{Q>ny-H$Zm©S>-AZ² {edmOr _hmamO{Q>ny gwbVmZZo Ho$ai_Ü`o _{hbm§da ~bmËH$ma,bmoH$m§Mo Y_mªVa Ho$bo Agob. _wÔm hm Amho H$s, Ë`mZo hr H¥$Ë`o H$Zm©Q>H$mV Ho$br ZmhrV. H$Zm©Q>H$gmR>r Vmo Mm§Jbm amOm hmoVm.Ë`mZo H$Zm©Q>H$mVrb EH$mhr _{hboda ~bmËH$ma Ho$bm Zmhr qH$dm Y_mªVaU KS>dyZ AmUbo Zmhr...

ho {dMma AmhoV kmZnrR> {dOoVo {Jare H$Zm©S> `m§Mo. hmo`, ho VoM AmhoV, Á`m§Zr C^r h`mV {Q>nyÀ`m CXmÎmrH$aUmgmR>r Kmbdbr.{Q>ny qhXÿ AgVm Va {edmOr _hmamOmà_mUoË`mMmhr Jm¡ad Pmbm AgVm, Agohr H$Zm©S> åhUmbo. Z§Va _m\$shr _m{JVbr.H$Zm©S> `m§Mr Q>mBåg Am°\$ B§{S>`mVàH$m{eV _wbmIV nmhm,åhUOo H$iobH$Zm©S>mgmaIo ñd`§Kmo{fVnwamoJm_r, ^§nH$ goŠ`wba~wÕrOrdr H$go {dMma H$aVmV.(H$Zm©S> `m§Mr _wbmIV - http://m.timeso-findia.com/india/Intolerance-linked-to-PM-Modi-Girish-Karnad/article-

show/49751091.cms)

H$Zm©S>, Jwhm, amo{_bmgmaIr ~wÕrOrdr _§S>ir{Q>ny, Am¡a§JOo~ AmXr {OhmXr, Y_mªYm§MoCXmÎmrH$aU H$aVmV AZ²EnrOo H$bm_ `m§À`mgma»`m Xoe^º$ _hmnwê$fm§Mr Cnojm. Ago H$m?ho Wm§~dm`Mo Agob Va g_mOmV {df H$mbdyZBVam§H$So> ~moQ> XmIdUmè`m§Zm nwamì`mgh CKSo> nmS>bo nm{hOo.AmYr {dMma OÝ_ KoVmV,_J H¥$Vr! - ñdm_r {ddoH$mZ§Xhm g§Xoe \$m°adS©> H$am`bm {dgê$ ZH$m !@ ^JVqgJ J«wnwww.psiddharam.blogspot.com

... `m§Mr dJ©Ur g§nV AmhoAmnë`mbm `oUmè`m "{ddoH$ {dMma'À`m nm{H$Q>mdarb

nÎ`mÀ`m n{hë`m AmoirMm eodQ> "201601' Agm Agob Va Vw_Mr dJ©Ur OmZodmar 2016 _Ü`o g§nV Amho. H¥$n`m nwT>rb dfm©Mr dJ©Ur ^am. `mdoir Amnbm dJ©UrXma H«$_m§H$ (nm{H$Q>mdarb nÎ`mMr n{hbr Amoi) Adí` H$idm.

Page 51: Vivek Vichar December 2015
Page 52: Vivek Vichar December 2015