VADEMECUM GENDERBUDGETING, BRUSSELSE …plaatselijke-besturen.brussels/bestanden-pdf-word/ec/vademecum-nl... · VADEMECUM GENDERBUDGETING, BRUSSELSE ERVARINGEN Voorwoord Definitie

VADEMECUM GENDERBUDGETING,

BRUSSELSE ERVARINGEN

5689

1011151923282932

VADEMECUMGENDERBUDGETING,BRUSSELSE ERVARINGENVoorwoord

Definitie van het concept en historiek

Wettelijk kader

Standpunt van het Gewest en verantwoording van de actie

Opleiding van de CORIF

Methodologie en ervaring van de stad Brussel

Methodologie gender budgeting in Elsene

Gender budgeting in Schaarbeek

Concrete voorbeelden uit de stad Wenen

Succesfactoren, mislukkingsfactoren

De budgettaire cyclus bekeken vanuit het genderstandpunt

Referentiepersonen

54

BRUSSEL PLAATSELIJKE BESTUREN • VADEMECUM GENDERBUDGETING, BRUSSELSE ERVARINGEN

TITRE

5

VOORWOORDIn 2012 heeft Brussel Plaatselijke Besturen zes gemeenten voor-gesteld een gendermainstreamingsactie op te starten bij hun pre-ventiediensten. Deze gemeenten hebben gedurende twee jaar hun interne processen geanalyseerd en hebben begin 2014 het re-sultaat van hun denkoefening voorgesteld tijdens een colloquium in Anderlecht met de titel: ”Professionele gelijkheid van vrouwen en mannen in de 19 gemeenten. Uitdagingen en vooruitzichten: preventie onder de loep.”

Sindsdien is dit gendermainstreamingsinitiatief tot mijn grote vreugde ook uitgezwermd naar andere Brusselse gemeenten.

Ik wilde dat Brussel Plaatselijke Besturen de gemeenten bleef on-dersteunen bij de uitwerking van hun beleid inzake gelijkheid van kansen tussen mannen en vrouwen.

Het logische vervolg van het initiatief dat in 2012 opgestart werd, was nadenken over nog andere gendermainstreamingsaspecten: de invoering van gendergevoelige begrotingen (”genderbudge-ting”) in de gemeenten. Zo komt het dat sinds 2014 meerdere ge-meenten opleidingen gevolgd hebben over deze tool en dat vier van deze gemeenten zich in verschillende stadia van de imple-mentering ervan bevinden.

We hebben het geluk gehad dat we bij de implementering van deze tool een beroep konden doen op de ervaring van de stad Wenen, die een echte koploper is op het gebied van gendergevoelige be-grotingen, aangezien gendermainstreaming en genderbudgeting al sinds 1995 deel uitmaken van de praktijken die in deze stad worden toegepast.

Deze brochure biedt u in de eerste plaats een concrete begelei-ding bij het uitdenken en het implementeren van een genderge-voelige begroting, door deze tool toe te lichten en getuigenissen en voorbeelden van het werkterrein aan te reiken.

Ik wens u veel leesplezier toe.

M. Van der Stichele

Directeur-generaal

76


Het concept gendermainstreaming berust op het onderscheid tussen twee kernconcepten: geslacht en gender.

Geslacht duidt op de biologische ver-schillen tussen mannen en vrouwen. Gen-der verwijst naar de rollen en functies die respectievelijk aan mannen en aan vrouwen worden toegewezen en is gebaseerd op sociale en culturele verschillen. Gender is eigen aan elke samenleving en kan evolue-ren. Genderverschillen zijn socioculturele constructies die voortvloeien uit de biolo-gische verschillen.

Mannen en vrouwen verschillen op tal van domeinen van elkaar. Toch zijn deze ver-schillen niet noodzakelijk ongelijkheden. Algemeen beschouwd stelt een verschil een probleem op het vlak van gelijkheid als dit verschil de toegang van een van beide groepen tot middelen of de uitoefening van fundamentele rechten belemmert.

Men kan dus stellen dat een beleid ”de gen-derdimensie integreert” als er bij de uitwer-king ervan rekening gehouden werd met de impact op de respectievelijke situatie van

vrouwen en mannen1 en/of als dit beleid eventuele ongelijkheden tussen mannen en vrouwen vermijdt of corrigeert.

Het gendermainstreamingconcept of ”geïntegreerde aanpak van de genderdi-mensie” is voor het eerst opgedoken in in-ternationale teksten tijdens de derde We-reldvrouwenconferentie van de Verenigde Naties die in 1985 plaatsvond in Nairobi.

Tijdens de vierde Wereldvrouwenconferen-tie in 1995 in Peking werd een verbintenis gesloten om het overheidsbeleid in alle be-leidstakken systematisch te onderwerpen aan een genderanalyse en een controle van het evenredige gebruik van de financiële middelen.

De Raad van Europa en zijn ”Group of Spe-cialists on gender budgeting” definiëren genderbudgeting als: ”een toepassing van gendermainstreaming in het budgettaire proces. Dit omvat een evaluatie van de bes-taande budgetten vanuit een genderpers-pectief op alle niveaus van het budgettaire proces en een herstructurering van de in-komsten en uitgaven met de bedoeling de gelijkheid tussen vrouwen en mannen te bevorderen”.

Gendermainstreaming is een benadering die tijdens het volledige beleidvoerings-proces (analyse van de situatie, definiëring van het beleid, uitvoering, evaluatie) reke-ning houdt met de genderdimensie en die toegepast moet worden door alle actoren die betrokken zijn bij de definiëring, de ui-tvoering en de evaluatie van het beleid... Het nagaan van de mogelijk verschillende impact op vrouwen en mannen van elke beoogde beleidsmaatregel moet immers een reflex, een automatisme worden voor ee-nieder die betrokken is in de verschillende fasen van de beleidscyclus.

Het betreft een transversale benadering, want ze moet in alle beleidsdomeinen (bv. tewerkstelling, volksgezondheid, mobiliteit, ...) worden toegepast.

Het is ook een preventieve benadering, want ze heeft tot doel te vermijden dat overheden een beleid voeren dat ongelijkheden tussen mannen en vrouwen doet ontstaan of in de hand werkt.

Het is geen doel op zich, maar wel een strategie die op lange termijn de gelijkheid tussen mannen en vrouwen moet vergroten. Het systematisch rekening houden met de genderdimensie bij de definiëring en de uit-voering van het beleid past bovendien in het kader van het principe van goed bestuur dat onder meer een hoog transparantie- en ob-jectiviteitsgehalte in het beheer van open-bare aangelegenheden vereist.

Rekening houden met de genderdimensie in het beleid impliceert dat dit ook een rol speelt

bij de begrotingsopmaak. Dat heet ”gender-budgeting” of ”gendergevoelige begroting”.

Het is dus geen doel op zich maar wel een transversaal beleidsinstrument dat deel uitmaakt van gendermainstreaming. Met behulp van deze tool kunnen budgetten geanalyseerd en opgesteld worden, reke-ning houdend met de respectievelijke si-tuatie van vrouwen en mannen. De tool kan worden gebruikt in alle toepassingsvelden van de politieke bevoegdheden, zoals het beheer van de openbare ruimte, tewerks-telling, beroepsopleiding, sociale cohesie, sport, kinderdagverblijven, buurthuizen, beheer van infrastructuur, cultuur, steden-bouw, mobiliteit, ... en uiteraard financiën.

Deze benadering stoelt op het inzamelen van gegevens, het opstellen van indicatoren en het meten van resultaten; op die manier kan de uitgevoerde evaluatie indien nodig leiden tot een bijsturing van het overheids-beleid en de overheidsbegroting. Deze tool is heel belangrijk voor de verbetering van de gendergelijkheid. Hij bevordert de ontwik-keling van een goed bestuur en vergroot de doeltreffendheid van het overheidsbeleid omdat enkel een goed gekende en duideli-jke situatie een gericht en efficiënt optre-den toelaat.

1Handleiding voor de toepassing van gender budge-

ting binnen de Belgische federale overheid, IGVM,

D/2010/10.043/21

DEFINITIE VAN HET CONCEPT EN HISTORIEK

98


In 1997 introduceerde het Verdrag van Amsterdam het principe van de gelijkheid van mannen en vrouwen in de opdrachten van de Europese Unie. De doelstellingen inzake het wegwerken van ongelijkheden en de bevordering van de gelijkheid tussen mannen en vrouwen werden in alle communautaire beleidslijnen opgenomen.

De huidige strategie van de Unie, die de Commissie in het jaar 2000 heeft uitgewerkt, berust op de integratie van de genderdimensie in alle beleidslijnen en ac-ties (gendermainstreaming).

De resolutie van het Europees Parlement over genderbudgeting - het opstellen van overheidsbegrotingen vanuit een gender-perspectief (2002/2198(INI)) regelt het Europese beleid ter zake.

In België, op federaal niveau, formuleert de wet van 12 januari 2007, die ook de ”gen-dermainstreamingswet” wordt genoemd, een heel ambitieuze doelstelling: ”de inte-gratie van de genderdimensie in het geheel van haar beleidslijnen, maatregelen, begro-tingsvoorbereidingen of acties”.

Op 29 maart 2012 werd in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest de ordonnantie houdende de integratie van de genderdi-mensie in de beleidslijnen van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest goedgekeurd.

WETTELIJK KADER

Het Gewest is van mening dat er een genderbudgetinginitiatief tot stand gebracht moet worden: - om een overzicht te krijgen van de economische middelen die vanuit genders-tandpunt op al dan niet evenredige wijze toegekend worden;

- om de uitvoering van het gendermains-treamingsbeleid te vergemakkelijken, dat met name berust op een genderanalyse van de begroting;

- om de financiële transparantie van de gewestbegroting te vergroten;

- voor een efficiëntere verdeling van de mid-delen in vergelijking tot de nagestreefde beleidsdoelstellingen.

De integratie van een genderperspectief in het begrotingsproces is een ambitieus pro-ject dat ingrijpende veranderingen vereist, zowel op het vlak van mentaliteit als van de bestaande procedures.

STANDPUNT VAN HET GEWEST EN VERANTWOORDING VAN DE ACTIE

11


10

Gender budgeting centraal in het actieplan voor de gelijkheid tussen vrouwen en mannen van de Stad Brussel

De gemeenteraad van de Stad Brussel heeft in september 2014 zijn eerste actieplan voor de gelijkheid tussen vrouwen en mannen van de Stad Brussel goedgekeurd. Dat plan dringt aan op een transversale aanpak die de nadruk legt op de verantwoordelijkheid van elke dienst van het gemeentebestuur. De algemene idee bestaat erin een gen-derbenadering in te voeren in het beheer van de stad.

Van de zeventien actiedomeinen in het plan heeft er één betrekking op de geslachtelijke analyse, met name gender budgeting en het herzien van de toewijzing van de financiële of andere middelen. Deze notie sluit aan bij de analyse van de verschillende impact van het fiscale beleid en de overheidsbe-grotingen op vrouwen en mannen alsook op de onderliggende genderverhoudingen. Gender budgeting kijkt voorbij de analyse en omvat ook de systematische opname van een genderdimensie in de budgetten en budgettaire processen.

METHODOLOGIE EN ERVARING VAN DE STAD BRUSSELOpleiding van de CORIF over

genderbudgeting voor de gemeenteambtenaren van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest

De opleiding van de CORIF reikt een speci-fieke methodologie aan en geeft aan welke vragen gesteld moeten worden om bij het opstellen van een gemeentebegroting reke-ning te houden met de genderdimensie.

Hoe gaan we hiervoor tewerk?

Het is belangrijk de basisvereisten te he-rhalen.

Een politieke wil die een strategische lijn bepaalt en regelmatig herinnert aan zijn en-gagement door nieuwe beleidsprojecten die ontstaan uit een analyse van een niet-egali-taire situatie.

Menselijke middelen met de aanwijzing van een coördinatiedienst die nodig is om de coherentie van de keuzes te waar-borgen die door de verschillende diensten gemaakt zijn.

Opgeleid personeel om sociale verschijnse-len te koppelen aan een aanpassing van de begroting, om genderindicatoren te kunnen kiezen die afgestemd zijn op de begrotings-doelstellingen en om de impact van deze uitgaven te meten.

Kwantitatieve en kwalitatieve geslachtsspe-cifieke gegevens om de nadruk te leggen op de discrepanties en ongelijkheden tussen vrouwen en mannen in het kader van de bestudeerde begrotingsthema’s.

Een methode voorstellen voor een gen-dergebonden begrotingsaanpak in termen van procedures.

De genderanalyse van een begroting: vertrekken uit de realiteit en de geslachts-verdeling van de doelgroep onderzoeken (situatie, eigenschappen en verschillende behoeften).

De technische categorisering van de be-grotingsartikels volgens de drie door de Belgische wet voorgeschreven interven-tieniveaus. Laat toe de acties te definiëren waarin de genderdimensie moet worden opgenomen en voor welke doelstellingen.

De indicatoren opstellen om het proces en de impact van de acties op de verwachte ge-lijkheid te evalueren.

OPLEIDING VAN DE CORIF

1312

BRUSSEL PLAATSELIJKE BESTUREN • VADEMECUM GENDERBUDGETING, BRUSSELSE ERVARINGENBRUXELLES POUVOIRS LOCAUX • VADE-MECUM GENDER BUDGETING, EXPÉRIENCES BRUXELLOISES

Mohamed Ouriaghli en Philippe Close zijn beiden schepenen van de Stad Brussel. Eerstgenoemde is schepen van Gelijke kansen, laatstgenoemde van Financiën. Allebei hebben ze zich resoluut geën-gageerd om genderbudgeting in de stad te introduceren. Dat is een van de zeventien actiedomeinen van het plaatselijke actie-plan voor de gelijkheid van vrouwen en mannen dat de gemeenteraad in september 2014 goedkeurde.

Wat heeft u ertoe aangezet zich in te zetten voor dit genderbudgetinginitiatief? Worden de gemeentemiddelen momenteel niet evenredig gespendeerd?

Het staat vast dat het overheidsgeld van de Brusselaars zo goed mogelijk beheerd wordt om alle burgers zonder onderscheid van dienst te kunnen zijn. Alle uitgaven en inkomsten moeten zorgvuldig overdacht worden. Toch was het belangrijk dat we verder keken dan deze vaststelling en dat we dit proces in een andere vorm, vanuit een andere invalshoek analyseerden. Het is immers onze taak ervoor te zorgen dat de staatsgelden zowel ten goede komen van vrouwen als van mannen. Meer nog, we willen verder gaan dan de analyse door op middellange termijn systematisch een gen-derdimensie op te nemen in de begrotingen en de begrotingsprocessen.

Houdt dat concreet in dat u meer zult uit-geven om voor een evenwichtige verdeling van de baten te zorgen?

Neen, de financiële situatie van de stad laat geen enkele afwijking, toename van de investeringen of van de buitengewone uitgaven toe. In dit geval gaat het erom het beschikbare geld beter te benutten. Hiertoe willen we de grote projecten aan een gron-dige inspectie onderwerpen, vanuit alle mo-gelijke invalshoeken: begroting, personeel, werking, voorschriften, enz. We moeten in-frastructuur bouwen en diensten organise-ren die op egalitaire wijze toegankelijk zijn. De middelen die toebehoren aan de collec-tiviteit moeten gelijkmatig verdeeld worden

en mogen in geen geval de belangen van een enkele dominerende groep dienen.

Welke lessen hebt u getrokken uit uw reis naar Wenen? Hebt u goede praktijken ont-dekt die ook in de stad Brussel kunnen worden toegepast?

Deze studiereis was zeer verrijkend. De stad Wenen heeft een jarenlange voorsprong op ons. Er wordt dan ook al sinds de jaren ne-gentig over de kwestie nagedacht. Toch he-bben ook zij obstakels moeten overwinnen en heel wat weerstand ondervonden, ook nu nog. Maar met een flinke dosis goede wil bereiken ze hun doel. Fundamenteel komt het erop neer dat ze erin slagen positieve resultaten te behalen door een piramidale

koppeling en transversaliteit, met richts-noeren vanuit de top die dankzij een opmer-kelijke coördinatie tussen de diensten ingang vinden op de lagere niveaus. Deze diensten werken op basis van een gerichte inzameling van statistische gegevens, wat een onontbeerlijke voorbereidende stap is voor een geconsolideerde planning van de inrichtingen en herinrichtingen.

Deze reis heeft ons in elk geval geholpen om onze methodologie uit te werken, onze doelstellingen in vraag te stellen en de verwachte resultaten te herevalueren. Het initiatief zal binnenkort een vervolg krijgen!

INTERVIEW MET MOHAMED OURIAGHLI EN

PHILIPPE CLOSE, SCHEPENEN VAN DE STAD BRUSSEL

15


Vereisten verbonden aan de gemeentebegroting

Het formaat van de gemeentebegroting moet voldoen aan de wettelijke normen en aan de instructies van de toezichthoudende overheid:

- Functionele en economische begroting;

- Gedetailleerde begroting;

- Toelichting.

Momenteel bestaan er geen instructies van de toezichthoudende overheid met be-trekking tot de gendergevoelige begroting (GGB).

Keuze van het College van Burgemeester en Schepenen

1. Invoering van de GGB voor de initiële begroting 2015;

2. De GGB is enkel van toepassing op de uitgaven (naar het voorbeeld van de COCOF);

3. Opsplitsing van het totale krediet in drie categorieën na analyse van het soort uitgave.

Doelstelling: de gendergebonden toewijzing van de overheidsfinanciën verbeteren

We staan nog maar aan het begin van deze ommekeer. Eens de personeelsleden van de Stad Brussel, waaronder die van de cel ge-lijke kansen, een degelijke vorming hebben gekregen, kon de genderanalyse van de be-grotingslijnen van start gaan in de zomer van 2015. Daartoe werd in overleg met het depar-tement financiën beslist stapsgewijs te vor-deren door zich op twee proefdepartementen te richten, nl. de departementen personeel en sport. Zo kon ervaring worden opgedaan en concrete voorbeelden worden verzameld om in een latere fase aan de andere depar-tementen van de Stad Brussel te tonen. In een leerfase blijkt het effectief verstandig om verschillende benaderingen met elkaar te vergelijken.

Naast het opstellen van een genderclassifi-catie werd er geprobeerd de keuze voor de classificatie te rechtvaardigen door de be-trokken diensten aan te zetten diepgaand na te denken over de genderkwestie. Vandaag lijkt het voorbarig definitieve of zelfs maar gedeeltelijke conclusies te trekken aange-zien we nog altijd in de testfase zitten. Het is de bedoeling om de oefening uit te breiden naar de hele begroting, en dat elk jaar te he-rhalen, waarbij 2017 als een redelijke streef-datum geldt.

Genderanalyse van een specifiek project.

Elk departement ontwikkelt grote projecten op min of meer lange termijn. Nieuwe struc-turen zien het licht of worden ingrijpend gewijzigd. De Stad Brussel verbindt zich er-toe van bij de voorbereiding van een project alle aspecten (begroting, human resources, werking, regelgeving, enz.) van een nieuw project te analyseren om een 100% gelijke behandeling te garanderen. Deze studie zal plaatsvinden in samenwerking met Ste-delijke Adviesraad voor Gelijkheid tussen Vrouwen en Mannen. Het project in kwestie zal binnenkort worden gedefinieerd.

METHODOLOGIE GENDER BUDGETING IN ELSENE

14

1716

BRUXELLES POUVOIRS LOCAUX • VADE-MECUM GENDER BUDGETING, EXPÉRIENCES BRUXELLOISES

1. Waarom is ‘gender budgeting’ zo belan-grijk voor Elsene?

’Gender budgeting’ is belangrijk voor Else-ne – en de rest van de wereld – om vrouwen en mannen en meisjes en jongens dezelfde kansen te bieden. Als we meer gelijkheid willen in de samenleving is ‘gender budge-ting’ een instrument dat politici kan toelaten projecten voor te stellen die dat mogelijk maken. Overheidsdiensten moeten daarin het voorbeeld geven. ‘Gender budgeting’ is een instrument dat slechts geleidelijk aan tot verandering leidt.

2. Wat onthoudt u uit het werkbezoek aan Wenen?

Deze reis was een geweldig idee van het Gewest, en liet me toe volgende drie vasts-tellingen te doen: de goedkeuring van de Elsense methode voor de plaatselijke im-plementatie van ‘gender budgeting’, dat het ook voor hen een evolutief proces was en ten slotte de impact op het dagelijkse leven. Met betrekking tot dit laatste punt vormt de Weense ervaring een mooi voorbeeld van het belang van een genderanalyse in alle domeinen en in het bijzonder voor de inrich-ting van de openbare ruimte.

Ik vond het heel interessant om te zien dat Wenen op het gebied van de inrichting van de openbare ruimte rekening houdt met be-zoldigd en onbezoldigd werk, een denkoefe-ning die centraal staat in elk huisvestings-project.

Een ander opmerkelijk voorbeeld: de speelpleinen die zo zijn uitgedacht dat ze door meisjes én jongens kunnen worden ge-bruikt, met boodschappen die stereotypen doorbreken en waardoor meisjes in de man-nelijke ruimte durven binnengaan en ze zich eigen maken.

3. Kan Wenen nog iets leren van Elsene?

Ja, enerzijds uit het experiment met de ver-vrouwelijking van zogenaamde mannelijke beroepen en anderzijds op het gebied van tewerkstelling, meer bepaald een project voor beroepsinschakeling via sport, met name boksen, wat meer en meer vrouwen aantrekt.

INTERVIEW MET VIVIANE TEITELBAUM,

SCHEPEN VAN FINANCIËN IN ELSENE

1. Waarom is gender budgeting zo belan-grijk voor Elsene?

Elsene onderscheidt zich als gemeente door haar culturele diversiteit, die altijd in-nig verweven is met al onze projecten, waa-ronder genderbudgeting.

Genderbudgeting zorgt voor een nieuw evenwicht bij ongelijkheden, werkt de onevenwichten weg uit de toestand van de vrouw en daardoor ook alle andere one-venwichten die aanwezig zijn in deze wereld die gedomineerd wordt door mannen en die iets te individualistisch is.

2. Wat onthoudt u uit het werkbezoek aan Wenen?

Het was een zeer verrijkende ervaring omdat het werkbezoek heel concreet was. Wij he-bben hier niet dezelfde bewegingsvrijheid m.b.t. de toepassing van ‘gender budgeting’. In Wenen hebben we heel wat verwezenli-jkingen kunnen aanschouwen, waarover de stad tien jaar later nog altijd vragen stelt en die nog voortdurend worden bijgestuurd. Het hoogtepunt was het bezoek aan het departement stadsplanning, waar we kon-den vaststellen dat Wenen een continuïteit heeft aangebracht in haar ruimtelijke orde-ningsbeleid.Het was erg verrijkend want erg concreet. Wij kunnen nog niet in dezelfde mate terug-kijken op het toepassen van genderbudge-ting. Wenen heeft ons verteld over hun vele verwezenlijkingen en 10 jaar later stellen ze nog altijd vragen en evalueren ze hun optre-den voortdurend. Ik was ook blij te zien hoe enthousiast de verschillende personeelsle-den waren die we hebben ontmoet. De apotheose van de presentaties was die van de afdeling stadsplanning, waarbij we konden vaststellen dat Wenen erin geslaagd is te zorgen voor continuïteit op de lange termijn binnen zijn ruimtelijk ordeningsbe-leid.

Ik was ook verheugd over het enthousiasme van de personeelsleden die we zijn tegen-gekomen.

3. Kan Wenen nog iets leren van Elsene?

Ik denk dat Elsene haar verwezenlijkingen op het vlak van culturele diversiteit graag zou willen delen met Wenen.

INTERVIEW MET BÉA DIALLO, SCHEPEN VOOR GELIJKE

KANSEN IN ELSENE

1918


Iedereen heeft recht op een goede dienstverlening van de gemeente of het nu gaat om het domein sport, jeugd, openbare werken, …. Jong en oud, arm en rijk, vrouw en man. Schaarbeek kiest daarom voor een transver-saal beleid op het vlak van geli-jke kansen, zo staat het in haar meerderheidsakkoord. In alle beleidsdomeinen zou het prin-cipe van gelijke kansen moeten opgenomen zijn en in een ideale wereld gebeurt dit zonder er bij na te denken. Schaarbeek heeft een begin gemaakt van deze transitie.

We startten in 2013 het project gen-der mainstreaming met 4 administraties en een jaar later met nog eens zoveel én met gender budgeting. De gemeente koos voor een stapsgewijze aanpak, op basis van de input van de administra-tie maar met professionele begeleiding.

Gender mainstreaming

Na een oproep werden vier gemeente-diensten geselecteerd voor de eerste fase van het project gendermainstreaming,

GENDER BUDGETING IN SCHAARBEEK

Opsplitsing van het uitgavenkrediet

De analyse wordt uitgevoerd voor elk begro-tingsartikel tot op het niveau dat bepaald wordt door de beherende dienst, in ove-reenstemming met de schepen die ervoor bevoegd is.

Deze opsplitsing gebeurt over 3 catego-rieën:

• Cat. 1: De neutrale kredieten die betrek-king hebben op de interne werking of die geen genderdimensie bevatten.

• Cat. 2: De genderspecifieke kredieten die betrekking hebben op acties die streven naar het creëren van gelijkheid.

• Cat. 3: De naar gender opsplitsbare kre-dieten (die naar gender moeten worden opgesplitst of niet-specifieke kredieten) die betrekking hebben op een overheidsbeleid en die een genderdimensie omvatten: het betreft uitgaven die rechtstreeks of onre-chtstreeks betrekking hebben op personen.

Deze categorie omvat alle andere kredie-ten waarvan de classificatie niet vaststaat. Het zijn dit soort posten die in een gender-mainstreamingbeleid bijzondere aandacht vragen: hoe moet men rekening houden met de genderdimensie bij de keuze van een overheidsbeleid?

Opmerking: de gemeente zal geen gebruik maken van de vierde categorie van de CO-COF (categorie ”Buiten bevoegdheid”) voor

de overdrachtsuitgaven die door een wet zijn opgelegd (dotaties); die zullen inge-deeld worden in de categorie ”neutraal” (categorie 1).

Er wordt de diensten een standaardindeling op de gewone dienst voorgesteld. Dat biedt een beter inzicht in de betekenis van elke categorie en in de keuzes die elk college-lid voor zijn/haar eigen bevoegdheden ge-maakt heeft. Elke dienst wijzigt de standaar-dindeling op basis van zijn eigen analyse en in overeenstemming met de bevoegde schepen.

De eindindeling werd in januari 2015 door de gemeentediensten gecontroleerd. De synthesetabellen werden op 26 januari 2015 ter goedkeuring voorgelegd aan het College van burgemeester en schepenen.

De genderanalyse van de begrotingsreke-ning zal een nota bevatten die beschrijft welke acties er in 2015 ondernomen zijn om in het gekozen beleid met de genderdimen-sie rekening te houden.

2120


namelijk Personeelsbeheer, Sport, Stu-diebureau Wegen en Groene Ruimten. In 2014 gingen een tweede fase van start met de diensten Burgerlijke Stand, Ge-meenschapswachten, Vreemdelingen en de Nederlandstalige Bibliotheek.

Hoe zit het met het aantal mannelijke en vrouwelijke werknemers op deze diensten? Wat zijn de good practices van de adminis-tratie om gelijkheid te garanderen in hun ac-tiviteiten? Waar zijn er nog mogelijkheden tot verbetering? Op al deze vragen werden antwoorden gegeven door de ambtenaren.

Begeleid door een consultant stelde elke dienst een actieplan op met concrete doels-tellingen op korte, middellange en lange termijn. Er werd gekozen voor aangepaste veiligheidsuniformen voor vrouwen, het sti-muleren van vrouwelijke sportteams in de gemeentelijke infrastructuur, meer aantrek-kelijke vacatures die evengoed mannen als vrouwen aan spreken, …

De acht diensthoofden vormen nu een pi-lootgroep waarbij de gehele Schaarbeekse administratie terecht kan voor tips en advies.

Gender Budgeting

Een logische maar meer uitdagende volgende fase is het gebruiken van de be-groting om gendergelijkheid te garanderen in het beleid. Onder impuls van de Geweste-lijke Overheidsdienst en na de positieve er-varingen met gender mainstreaming wil de gemeente Schaarbeek ook hier verandering doorvoeren.

Na een nieuwe oproep konden ambtenaren van de diensten Jeugd, Subsidies, Kinderen en het Vrouwenhuis een specifieke, theore-tische én praktische opleiding voor gender budgeting volgen.

En hoe gaat het nu verder in de praktijk? Het startprincipe blijft gelden: stapsgewijs en bottom-up. Gedragen door de pilootgroep stellen de dienst Jeugd en Sport in 2016 een gendergevoelige begroting voor, waarin de doelstellingen, acties en indicatoren zijn opgenomen.

Deze wordt na 6 en 12 maanden geëvalueerd en inspireert hopelijk ook andere diensten binnen en buiten de gemeente.

1. Waarom is gender budgeting belangrijk voor Schaarbeek?

Gelijke verdeling van overheidsgeld, in het belang van zowel vrouwen als mannen, is de evidentie zelf. Wanneer onze gemeente Schaarbeek daar bewust mee omgaat, winnen we niet enkel aan geloofwaardi-gheid en kwaliteit van ons overheidsbeleid. We geven hiermee ook het signaal aan onze bevolking dat elke inwoner telt en verhogen zo het democratisch gehalte op lokaal vlak.

2. Wat onthoudt u van de ervaring van de stad Wenen?

Het hebben van heldere data over de verde-ling man/vrouw is de eerste cruciale stap. Statistische gegevens tonen in cijfers hoe-

veel aandacht gaat naar welke groep. Zo is er een eerlijke herverdeling van publieke mid-delen mogelijk met kennis van zaken. Zowel het arrondissement Meidling met maatre-gelen die dicht bij de bevolking staan als de Stadt Wien met strategische keuzes en transparante monitoring hebben ons over-tuigd van het belang én de haalbaarheid van gendermainstreaming en genderbudgeting. Of in een woord: Gleichstellung!

3. Is er iets dat Wenen nog van Schaarbeek kan leren?

Vrouwen en mannen, meisjes en jongens, op gelijke voet zetten, kan ook op kleine schaal en zeer concreet. In Schaarbeek gaat de invoering van sportcheques, begroot op €100.000,-, gepaard met de gendertoets: ‘De verdeling van de cheques zal 50/50 ge-beuren om zo de gelijkheid tussen meisjes en jongens te respecteren’.

Remediëren aan de achterstelling van vrouwen gebeurt in Schaarbeek het jaar rond in het zeer toegankelijke Huis van de Vrouw, een gemeentelijk sociaal-cultureel huis in de Josafatstraat. Met een gediversi-fieerd aanbod van yoga tot conversatietafels en in de culturele foyer bereikt het Huis alle vrouwen en staat solidariteit centraal.

De gemeente maakt in het voorjaar een feest van de Internationale dag van de Vrouw en organiseert in het najaar een uitbundige optocht van vrouwen ÉN mannen tegen geweld op vrouwen.

INTERVIEW VAN SCHEPEN ADELHEID BYTTEBIER,

NEDERLANDSTALIG ONDERWIJS EN CULTUUR,

GELIJKE KANSEN EN AANKOPEN

2322


Van 14 tot 16 september 2015 heeft een delegatie bestaande uit de burgemeester, schepenen en ambtenaren van vier piloot-gemeenten en leden van de ad-ministratie ”Brussel Plaatselijke Besturen” van de Gewestelijke Overheidsdienst van Brussel, een ontmoeting gehad met vertegenwoordigers van de stad Wenen, partnerstad in dit gender budgetingproject.

Gedurende deze driedaagse, waarbij heel wat bezoeken werden gebracht en erva-ringen werden gedeeld, legden de Weense functionarissen uit hoe hun stad, een pionier inzake gender budgeting, dit proces heeft aangepakt.

Hieronder volgen enkele concrete voorbeelden van gendergevoelig be-leid en gender budgeting die de aan-dacht hebben getrokken van de delegatie.

A. Kleuterschool

Voorafgaande opmerking: in Oostenrijk kun-

nen kinderen van 0 tot 6 jaar terecht in de kleuterschool. Het opvangsysteem van peu-ters zoals wij dat kennen, kan dus, wat or-ganisatie betreft, niet worden vergeleken met de situatie in België.

Toegang tot de kleuterschool is gratis voor kinderen van vijf tot zes jaar. De deelstaat Wenen wilde echter verder gaan door de gratis toegang uit te breiden tot alle kinde-ren. Door deze zeer dure maatregel moesten nieuwe kleuterscholen worden gebouwd en meer dan 1.000 mensen in dienst worden genomen. Deze maatregel heeft ook betrek-king op andere opvanginstellingen. In dit kader ging er extra aandacht de aanwerving van mannelijk personeel (dat maar matig is vertegenwoordigd in de kinderverzorgings-beroepen). Bovendien had deze maatregel ook een directe uitwerking op de arbeids-markt, want jonge ouders, in het bijzonder de vrouwen, waren nu meer vertegenwoordigd op de arbeidsmarkt. Tegelijkertijd nam het BBP van de regio toe sinds de invoegetre-ding van de maatregel, ook al kon niet me-teen een rechtstreeks oorzakelijk verband worden gelegd.

De delegatie bezocht ook een kleuterschool die de ”genderpedagogie” toepast.

CONCRETE VOORBEELDEN UIT DE STAD WENEN

BRUXELLES POUVOIRS LOCAUX • VADE-MECUM GENDER BUDGETING, EXPÉRIENCES BRUXELLOISES

Waarom is ‘gender budgeting’ zo belangrijk voor Etterbeek?

Dat is eenvoudigweg een kwestie van so-ciale rechtvaardigheid. Zo lang vrouwen en mannen geen gelijke rechten hebben, kan men niet spreken van een rechtvaardige samenleving. Meer bepaald voor het ge-meentebeleid lijkt ‘gender budgeting’ een doeltreffend en pragmatisch instrument om de overheidsmiddelen rechtvaardig te ver-delen tussen mannen en vrouwen. Na een lange voorbereiding wenst de gemeente ‘gender budgeting’ vanaf 2016 in te voeren.

Wat onthoudt u uit het werkbezoek aan Wenen?

Wenen heeft er goed aan gedaan ‘gender mainstreaming’ al in een heel vroeg sta-dium in te voeren. Dat is een noodzakelijke voorwaarde voor het welslagen van ‘gen-der budgeting’. Een andere succesfactor is volgens mij de transversaliteit van de bevoegdheid gelijkheid vrouwen-mannen doorheen het gevoerde beleid. Ik waardeer

ook heel erg de klaarblijkelijke openheid bij het departement financiën voor een trans-versale aanpak en samenwerking.

De conferentie van de dienst Stadsplan-ning was bovendien heel verhelderend: het voorbeeld van de herinrichting van de speelplaatsen was heel treffend, zeker voor deelnemers die niet per se openstonden voor gendergelijkheid, zoals personen met een eerder bestuurlijke achtergrond. Dat veelzeggende voorbeeld kan onder andere dienen als referentiekader voor ons toe-komstige beleid.

Het bezoek aan de ‘Kindergärten’ was ook zeer leerrijk. We werden daar in een heel concrete situatie geplaatst. En ook al zijn de mannen in onze groep niet helemaal overtuigd van de noodzaak om te strijden tegen genderstereotypering vanaf een zeer jonge leeftijd, zijn ze zich nu toch wat meer bewust van het genderaspect. Ik ben er ze-ker van dat deze reis naar Wenen de zaken zal doen vooruitgaan.

Alle leden van onze groep waren onder de indruk van de presentatie van de dienst Stadsplanning van dinsdagnamiddag. Zowel de relevantie van de gegeven voorbeelden als de uitmuntendheid van de presentatie maakten duidelijk dat Wenen een te volgen voorbeeld is op het vlak van stedelijke in-richting (woonomgeving, parken en open-bare ruimte).

Kan Wenen nog iets leren van Etterbeek?

Wenen is een voorloper op het gebied van genderbeleid en loopt ver voorop. Als we iets zouden kunnen suggereren aan de Weense overheid is het om dit ambitieuze beleid te koppelen aan het niet minder am-bitieuze duurzame ontwikkelingsbeleid.

INTERVIEW VAN MARIE-ROSE GEUTEN, SCHEPEN

VAN GELIJKHEID VROUWEN-MANNEN IN ETTERBEEK.

2524


Opmerking: kinderen worden zich bewust van hun sekse op ongeveer tweejarige leef-tijd. De kinderen worden verdeeld in ver-schillende groepen. De kleuterschool wordt opgedeeld in verschillende themaruimten:

1. De ruimte van de zintuigen: de jongsten beginnen de dag in deze ruimte waarin alle activiteiten de 5 zintuigen moeten prikkelen,

2. De atelierruimte,

3. De bouwen rollenspelruimte,

4. De geluidsruimte: de activiteiten in deze ruimte zijn gelinkt aan muziek, met materiaal dat is geïnspireerd op de Montessori-peda-gogie.

Een keer per week gaan de kinderen naar het bos of de bibliotheek.

Hieronder volgen een paar voorbeelden van activiteiten die de kinderen voorgeschoteld krijgen vanuit een genderperspectief.

”Fietsen voor meisjes, fietsen voor jongens”. Het omkaderend personeel van de kleuter-school stelde de kinderen voor om de fietsen te versieren, om het onderscheid te kunnen maken tussen de fietsen voor meisjes en voor jongens. Deze benadering kwam er na-dat werd vastgesteld dat jongens veel meer dan meisjes met de fietsen speelden. Kin-deren mogen de tweewielers voor meisjes en jongens gewoon door elkaar gebruiken, behalve wanneer bijvoorbeeld een meisje de als voor meisjes versierde fiets wil ge-bruiken: het jongetje dat ermee fietst, dient

het fietsje aan het meisje af te staan; en omgekeerd.... Door deze methode hebben jongens en meisjes een gelijke toegang tot de tweewielers en kunnen de jongens die niet monopoliseren.

* Pedagogen proberen bij alle kinderen, reeds van zeer jonge leeftijd, de interesse op te wekken voor technische domeinen. Er worden specifieke spelletjes ter beschikking gesteld van de meisjes om hun interesse ter zake op te wekken. Deze maatregel is ge-baseerd op de vaststelling van een achters-tand in wiskunde en techniek bij meisjes tijdens de eindexamens (equivalent van het Franse BAC).

*Er worden spelletjes georganiseerd opdat meisjes zich bewust zouden worden van de fysieke kracht die ze hebben.

*Er worden ook spelletjes voorgesteld aan de jongens met de bedoeling hun interesse op te wekken voor huishoudelijke taken, rond het thema van de lenteschoonmaak bi-jvoorbeeld.

*Emotionele relaties zijn belangrijk, kinde-ren wordt dus regelmatig gevraagd om zich met de kleintjes bezig te houden (luiers ver-versen, hen helpen bij het eten enzovoort).

*De kinderen hebben een ruimte ter beschik-king voor rollenspelletjes waar ze zich kun-nen verkleden, ze kunnen spelen met grote bouwstenen,… en waar ze zelf ook allerlei mogelijke spelletjes kunnen bedenken (bi-jvoorbeeld door een poppenhuis te bouwen).

*De turnlessen worden apart georganiseerd voor meisjes en voor jongens, onder kin-deren met dezelfde leeftijd. Kinderen voe-len zich immers meer op hun gemak in een niet-gemengde context.

Belangrijk punt is dat geen enkel kind wordt gedwongen om deel te nemen aan een ac-tiviteit die toegespitst is op een specifieke sekse. Wanneer een kind niet wenst deel te nemen aan een activiteit, dan wordt dat daar niet toe gedwongen. Het is heel belangrijk voor het lesgevend team om geen conflicten te laten ontstaan met de sociaal-culturele context van het kind, die soms specifieke rollen oplegt voor jongens of voor meisjes.

Elk jaar wordt een ontmoeting met de ouders georganiseerd rond het genderthema. Het eerste criterium in de keuze van een kleu-terschool voor ouders is de nabijheid van de

eigen woonplaats, en niet de manier van les-geven. Het personeel kiest deze werkplaats echter wel omwille van zijn pedagogisch project.

De kleuterschool bestaat al een jaar of 5. Er werd nog geen evaluatie uitgevoerd over het parcours van de kinderen die hier les hebben gevolgd. Toch worden er door de directrice twee elementen naar voren geschoven. Ener-zijds is de directie van de meest nabije school zeer enthousiast over de kinderen die van deze kleuterschool afkomstig zijn. Anderzi-jds kan worden vastgesteld dat de taal die de kinderen gebruiken, geleidelijk aan wijzigt. Het Duits wordt vooral gedomineerd door het mannelijke geslacht, toch houden de kinderen rekening met dat geslacht in hun zinnen (”la-ter wil ik bakkerin worden”, ”worden de eitjes met Pasen gebracht door een mannetjeshaas of door een vrouwtjeshaas?” enz.).

2726


- Een ruimte voorzien van ”uitnodigende” toi-letten (goed verlicht, regelmatig schoon-gemaakt door het aanwezigepersoneel, met toiletten voor gehandicapten en luier-tafels). Het dak van de sanitaire ruimte doet bovendien dienst als bushokje.

- Openbare verlichting:

De kwaliteit van de openbare verlichting is een belangrijk instrument voor de gelijkheid tussen mannen en vrouwen. Elk jaar worden nieuwe werven bepaald om de verlichting te verbeteren van de voetgangerszones.

- De gepensioneerdenclub:

Gepensioneerdenclubs of seniorenvereni-gingen dateren nog van een tijdperk waarin gepensioneerden een zwakke groep vor-mden, deze clubs boden in de winter verwar-mde lokalen aan en zorgden ook voor een goedkope ontspanningsruimte. Vandaag is het aantal gepensioneerden echter aan-zienlijk toegenomen en zijn gebruikers in hoofdzaak gebruiksters. Het aanbod is dus grotendeels toegespitst op de behoeften van deze laatsten. In Meidling werd er een uitge-breide enquête georganiseerd onder de ge-bruikers. Sinds 2015 worden verschillende veranderingen doorgevoerd in deze clubs. Er worden maatregelen ter promotie van de mannelijke gezondheid ingevoerd, en het sportaanbod voor mannen wordt verder ontwikkeld. Voor vrouwen worden bijeen-komsten over thema’s zoals gezondheid voorgesteld. Bovendien, omdat de mannen daar niet wilden aan deelnemen,werden ook mannelijke dansers aangeworven om met de vrouwen te dansen tijdens de dansac-tiviteiten. In het arrondissement Meidling

worden alle projecten onderworpen aan een analyse van de behoeften van de gebrui-kers vanuit het genderoogpunt, waardoor het aanbod van de openbare diensten en de behoeften van de inwoners beter op elkaar kunnen worden afgestemd. Deze bijzondere aanpak en budgetaire benadering wordt on-der de aandacht gebracht met een visual waarin in schemavorm alle taken van de ad-ministratie, de begunstigden, de verantwoor-delijke diensten en de vooruitzichten voor het volgende jaar worden verduidelijkt.

C. Gender en de overheidsop-drachten

In de overheidsopdrachten werd gender mainstreaming geïntroduceerd bij twee as-pecten:- Keuze van de bedrijven die deelnemen

aan een offerteaanvraag.- Selectie van de inschrijver.

Dienstverleners moeten, om een offerte te kunnen indienen, een 16 punten tellende lijst met genderacties invullen. Daarbij moeten ze zich ertoe verbinden om mins-tens 3 maatregelen daarvan ten uitvoer te brengen.

De dienstverleners moeten in hun offertes uitleggen hoe zij hun offerte op een egali-taire manier ten uitvoer denken te brengen (doelpubliek, mogelijke inrichting, enzo-voort).

De geselecteerde strategie die tot uitvoer wordt gebracht, houdt geen wijziging in van het bestek, maar de toevoeging van een bijkomende clausule met betrekking tot gender.

B. En pilootarrondissement: het 12e Bezirk Meidling Meidling is het 12e district (Bezirk) van Wenen en telt 92.000 inwoners afkomstig uit verschillende etnische groepen. Het is ook een zeer schoolrijk arrondissement met 16 lagere scholen, een secundaire school, een ”vakschool voor economische beroepen” en een modeschool.

Sinds 2004 is Meidling pilootarrondisse-ment inzake gender budgeting. Twee jaar lang werd het budget voorbereid vanuit een genderperspectief, dat in 2006, met de steun van de centrale administratie in Wenen, ook tot uitvoering werd gebracht. Op dit moment is Meidling het enige arrondissement dat meewerkt aan gender budgeting. De deel-name van de verschillende diensten van het arrondissement is ongelijk verdeeld maar in het algemeen is het resultaat positief.

De opdrachten van het arrondissement2 wer-den geanalyseerd om te kunnen antwoorden op 2 vragen:

**Wat zijn de verschillende behoeften van de inwoners?

**Hoe kunnen we ervoor zorgen dat de finan-ciële middelen van het arrondissement de behoeften dekken van alle inwoners en alle inwoonsters?

Als antwoord op deze vragen is Meidling gestart met een globale aanpak van de gen-der budgeting, die geconcretiseerd wordt aan de hand van talloze geprogrammeerde projecten. Hieronder volgen een aantal voorbeelden:

- De herinrichting van een speelplaats van een school:

Aan de basis van het project lag de inrichting van een speelplaats met een volleybalterrein op de helft van de speelplaatsoppervlakte (duur project wegens de aanzienlijke afslui-ting die voorzien diende te worden). Dankzij een analyse kon men de verlangens van de gebruikers identificeren (leerlingen, lesge-vers, conciërges) waarbij de geïnteresseer-den in 3 groepen opgesplitst konden worden: een groep vrouwen, een groep mannen, een gemengde groep. Uit de resultaten bleek dat 20% van de kinderen het volleybalterrein ge-bruikte, het merendeel daarvan waren oudere jongens. Het project werd dus bijgestuurd: er werd een volleybalterrein aangelegd, maar kleiner en dus minder duur dan het aanvan-kelijke project. Deze ruimte werd ook open gehouden zodat die toegankelijk zou zijn voor zoveel mogelijk leerlingen. Bovendien werd een ruimte aangelegd met bomen en ronde banken om het toezicht tijdens de speelti-jd te vergemakkelijken, alsook een klim- en schommelzone. Tot slot werd ook nog een amfitheater gebouwd dat wordt gebruikt voor de toneellessen en de openluchtlessen en als discussieforum voor de oudere leerlingen.

- Het marktplein:

Als gevolg van een raadpleging van de ge-bruikers, werd het marktplein heraangelegd en werd het omgevormd tot: - Een meer kleurrijke ruimte;- en ruimte waar meer handelaars op tere-

chtkunnen;- Een ruimte die makkelijker toegankelijk is

voor bussen;

2 De verplichte scholen, kleuterscholen en openluchtzwembaden, de aanleg van wegen, kanalen, de inrichting van groene openbare ruimten, openbare verlichting, de verkeerslichten, de fietspaden, hulp aan personen van de derde leeftijd, openbare netheid, een deel van het culturele budget.

2928


Tijdens de discussies met de Weense ex-perten kwam de kwestie van de evaluatie en van het jaarlijkse verslag aan bod. Hun ervaring heeft hen ertoe gebracht de gen-derdimensie op te nemen in het productie-proces van de reeds bestaande verslagen om te verzekeren dat ze worden gelezen. Bovendien is elke dienst binnen het bes-tuur verantwoordelijk voor de analyse van

de gegevens die het dagelijks behandelt evenals voor de integratie van gender in de begroting die het beheert. Zo stelt een gemeenschappelijke methode de per-soneelsleden toe gender budgeting toe te passen op hun werk. Deze methode kan wor-den samengevat in het schema hieronder en dat wordt elk jaar opnieuw herhaald.

DE BUDGETTAIRE CYCLUS BEKEKEN VANUIT HET GENDERSTANDPUNT:

Controle van het budget in het licht

van de relevantie van de gelijkheid tussen mannen en vrouwen:

wat is de huidige toestand / wat is het wijzigingspotentieel?

Welke doelstelling kan er vastgesteld worden?

Bij het vaststellen van de rekeningen: zijn de doelstellingen bereikt? Drie opties zijn moge-lijk: de doelstellingen

aanpassen / laten vallen / voortzetten

Via welke maatregelen zouden we deze doelstel-lingen kunnen bereiken?Via welke indicatoren

zouden we de resultaten kunnen meten?

De geïdentificeerde succesfactoren zijn de volgende:

- Een wettelijke basis,- Een duidelijk engagement van de politieke

macht, op lange termijn,- Ondersteuning van de leidinggevende

functies binnen de administratie,- Een regelmatige analyse van de begunstig-

den; deze waarborgt een op lange termijn geïntegreerd proces,

- Een lange politieke traditie ten gunste van de vrouw,

- Een jaarlijkse opleiding gewijd aan gender mainstreaming en gender budgeting,

- Een voor de diensten gratis opleiding die beschikbaar is op eenvoudig verzoek,

- Een net van experten binnen de adminis-tratie,

- Het tegelijkertijd opleggen van de benade-ring aan alle diensten van de administratie, wat alle ambtenaren ertoe verplicht heeft om zich er tegelijkertijd voor te interesse-ren. Uiteraard reageert elke dienst anders op deze benadering; sommige zijn enthou-siast, andere hebben nog dagelijkse bege-leiding nodig, zelfs 10 jaar na de start van de procedure,

- Concrete projecten zorgen voor zichtbare resultaten.

Wat zouden de factoren voor mislukkingen zijn?

- Men mag nooit in de zaken berusten;- Men moet voorzichtig zijn met bekering-

sijver, men mag niet geloven dat iedereen met hetzelfde enthousiasme als het onze overtuigd zal zijn.

- We moeten aanvaarden dat weerstand een normaal antwoord is op een beleid van ve-randering.

- We moeten in het begin van het proces accepteren dat het vooral de kleinere pro-jecten zijn die de zaken vooruit kunnen doen gaan, ook al mag de algemene visie uiteraard niet worden vergeten;

SUCCESFACTOREN, MISLUKKINGS- FACTOREN

3130


Elke begrotingslijn wordt systematisch vanuit genderoogpunt geanalyseerd. Het Weense bestuur gebruikt hierbij een in Zweden ontwikkelde methode. Die laat toe alle stappen van het gendermainstrea-mingsproces te doorlopen. Zo vergewist de betrokken dienst zich ervan dat hij werkelijk de begunstigden kent van de begrotingslijn die hij beheert. De methode wordt hieronder in detail toegelicht.

De methode:

A . RepresentatieWie zijn gebruikers en gebruiksters? Is hun exacte aantal gekend? Wie kan deze dienst niet gebruiken? Wie is in het bijzonder afhankelijk van deze dienst?

B. ResourcesHoe zijn de resources of middelen en oppor-tuniteiten verdeeld over de verschillende gebruikers en gebruiksters? Deze informa-tie is beslissend voor de indeling van de tijd, de ruimte en de toegang tot de informa-tie. Hebben alle gebruikers en gebruiksters een adequate toegang tot de informatie over het aanbod? Wordt in de planning rekening gehouden met de verschillende levenssi-tuaties? Hebben mannen en vrouwen ge-lijke kansen om toegang te krijgen tot de diensten?

C. RealiteitWat verklaart de situatie? Waarom is er een verschil in gebruik van de dienst tussen mannen en vrouwen? Welke gedifferen-

tieerde modellen, waarden en procedures zijn hier in het geding? Wordt er rekening gehouden met de verschillende interesses en behoeften?

D. RechtssituatieZijn de wettelijke vereisten voldoende om bescherming tegen discriminatie te kunnen garanderen? Hier worden de wetten beoogd, maar ook de reglementen en interne regels. Is de informatie over de rechtssituatie gega-randeerd voor alle doelgroepen?

1. Welke doelstelling kan worden bepaald?

2. Welke maatregelen moeten ons in staat stellen om deze doelstelling te bereiken?

3. Welke indicatoren zouden ons in staat stellen om de resultaten te meten?

4. Vaststelling van de rekeningen: werden de doelstelling bereikt? Er zijn 3 opties mo-gelijk: de doelstellingen wijzigen/opgeven/nastreven.

Services Financiële positie

Voorzien aanbod/voor-ziene maatre-gel

Indica-toren

Gewenste resultaten

32

Brussel Plaatselijke Besturen

Zoé Absil en Séverine Van Herzeele [email protected]

Stad van Brussel

Alexandre Van der LindenKabinet van Mohamed Ouriaghli, schepen van Huisvesting, Gelijke Kansen en Informatica 02/279 41 [email protected]

Cel Gelijke Kansen Tél. : 02 279 21 11Fax : 02 279 21 [email protected]

Etterbeek

Carole Geerinckx Ambtenaar belast met gelijke kansen tussen vrouwen en [email protected]

Philippe [email protected]

Elsene

Chi Ban HuynhDirecteur van Financiën van de gemeente Elsene

Elsensesteenweg 187, 1050 Brussel02/515 62 [email protected]

Godelieve Bonnet Burgerschap afdelingDienst Gelijke KansenCoördinatorElsensesteenweg 1681050 Brussel

Schaarbeek

Suzanne RyversKabinetschef van schepen Adelheid Byttebier, bevoegd voor elijke Kansen, Nederlandstalig Onderwijs en Cultuur en Aankopen02/244 73 99 [email protected],

Pierre SeegerKabinetschef van schepen Sait KÖSE, bevoegd voor Kinderen, Jeugd en Sport 02/244 71 02 [email protected]

REFERENTIEPERSONEN

© Brussel Plaatselijke BesturenAlle rechten voorbehouden

Veel andere informatie over Brussel Plaatselijke Besturen op het adres: www.gob.irisnet.be/plaatselijke-besturen

Michel Van Der Stichele, Directeur generaal van Brussel Plaatselijke Besturen, Brussel, 2015.

© foto credits: Ismail Gökmen, GOB

Documents

VADEMECUM GENDERBUDGETING, BRUSSELSE …plaatselijke-besturen.brussels/bestanden-pdf-word/ec/vademecum-nl... · VADEMECUM GENDERBUDGETING, BRUSSELSE ERVARINGEN Voorwoord Definitie