-Postoji mnogo podataka koji su posvećeni uticaju promjenljivih meteoroloških (vremenskih) faktora na zdravlje ljudi. -Najveći dio ovih istraživanja je urađen od strane naučnika iz oblasti medicine, a manji dio od strane klimatologa (biometeorologa)

Vremenske prilike imaju snažan i dubok uticaj na zdravlje ljudi ali još uvijek ne postoji jedinstven stav na koji način vremenske prilike utiču na zdravlje ljudi.

Jedna grupa istrazivača sugeriše da ekstremne vremenske prlike imaju najveći uticaj na zdravlje ljudi,dok druga grupa uticaj na zdravlje povezuje sa normalnim sezonskim promjenama u vremenu,uz dodatno zagađenje vazduha, koncentracije polena i rastvorenih jona u vazduhu. Sve ove promjene mogu direktno ili indirektno uticati na učestalost bolesti i umiranja.

Uticaj temperature vazduha na zdravlje ljudi (kao i na pojavu bolesti ili čak i smrti) može biti procjenjivan na nivou sezonskih varijacija ili na nivou dnevnih varijacija.

Sa sezonskim promjenama temerature vazduha povezane su bolesti kao što su bronhitis, čir želudca i dvanaestopalačnog crijeva, visok pritisak u oku (glaukom), struma (gušavost), ekcem i herpes zoster.

Međutim srčana slabost, infarkt miokarda, cerebrovaskularne bolesti i bolesti krvnih sudova se dovode u vezu sa mjesečnom temperaturom vazduha.

Ove bolesti skoro po pravilu komplikuju se tokom ljetnjih dana (na višim temperaturama vazduha), pošto u uslovima toplotnog stresa tjelo odgovara tako da usmjerava krv iz dubokih tkiva u kožu, kako bi se povećalo odavanje toplote iz tjela.

U statističkoj analizi koja se bavi uticajem vremena na zdravlje ljudi, bolesti i smrtnost, koriste se razliciti parametri (maksimalna i minimalna dnevna temperatura vazduha, prosječna dnevna temperatura, prosječna nedjeljna temperatura, maksimalna temperatura tokom noći).

U tim statističkim analizama uspješno se koristi model koji uključuje značaj visoke temperature vazduha, broj dana tokom kojih je temperatura vazduha visoka, sa visokim procentom vlage i sa malom brzinom vjetra. Korišćenjem odgovarajućih matematičkih jedinica može se saznati granična temperatura vazduha iznad koje smrtnost dramatično raste.

Dobro zaštićeno ljudsko tijelo može da se prilagodi varijacijama spoljne temperature od - 50ºc do + 100ºc . Pri tome su fiziološki mehanizmi osposobljeni da u rasponu od 0ºc do 50ºc to rade sami, a van tih granica samo uz odjeću, klimatizaciju, zaklone i sl.

Organizam izložen visokim temperaturama za vrijeme toplih ljetnjih dana, mjenja brojne svoje funkcije.

Normalni, zdravi, fiziološki odgovor organizma u vrijeme toplih ljetnjih dana jeste da se aktiviraju mehanizmi za odbranu od pregrijavanja : povećava se odavanje toplote iz tjela, a istovremeno se smanjuje stvaranje toplote u tijelu.

Povećano odavanje toplote iz tijela se ostvaruje pute vazodilatacije (širenja) krvnih sudova kože.

Usled dilatacije krvnih sudova iz dubokih tkiva stiže veća količina tople krvi, a odatle se sa kože toplota odaje u spoljašnu sredinu putem sledećih procesa:

- Zračenje: razmjena toplote između tijela koja nisu u direktnom kontaktu

- Kondukcija: razmjena toplote između tijela koja jesu u direktnom kontaktu (npr. između stolice ili ležaljke-na kojoj se nalazmo i našeg organizma)

- Konvekcija: odvođenje toplote putem strujanja vazduha. Odavanje toplote je veće u vodi nego vazduhu zbog čega je fiziološki opravdano kupanje u morima, jezerima i rijekama u toku ljetnjih dana.

- Znojenjem: isparavanjem 1 gr znoja sa površine tijela gubi se oko 580 kcal, što je fiziološki moćan mehanizam za odavanje viška toplote iz tijela.

U slučaju dugotrajnog djelovanja visokih temperatura vazduha , nastupa dodatna aktivacija ovih mehanizama (aklimatacija na toplo).

Aklimatizacija predstavlja proces fiziološke adaptacije, pri dugotrajnoj izloženosti visokoj temperaturi.

U osnovi aklimatizacije stoje 2 osnovna procesa: - Cirkulatorna aklimatizacija - Povećana efikasnost znojenja.Suština uticaja visoke temperature na organizam

je povećan gubitak tečnosti i pokušaj organizma da se zaštiti tako što pokušava da se hladi pomoću vazodilatacije krvnih sudova na koži.

Posledica ovih u osnovi fizioloških procesa jeste pad pritiska, kao rezultat gubitka elektrolita i zbog raspoređivanja krvi u sad već proširenim krvnim sudovima.

Zato zdravi ljudi osećaju malaksalost i iscrpljenost, dok se kod hroničnih bolesnika postojeće smetnje pojačavaju, a zdravstveno stanje pogoršava.

U procesu aklimatizacije najbitnija je nadoknada tečnosti,zbog moguće pojave komplikacija termalnog stresa.

Komplikacije termalnog stresa se ispoljavaju u različitim stepenima kao toplotni grčevi, toplotno iscrpljivanje i toplotni udar.

Toplotni grčevi su ispoljeni u obliku nevoljnih spazama mišića, i to uglavnom u mišićima koji su bili najviše angažovani. Nastaju kao posledica poremećaja ravnoteže u tjelesnim tečnostima i elektrolitima tjelu, zbog povećanog znojenja i nagomilavanja kisjelih metabolita.Pored spazma se javlja i intezivan bol, dok temperatura može biti i ne mora povišena.

Toplotno iscrpljenje se najčešće javlja kod neaklimatizovanih osoba tokom prvih dana izloženosti termičkog stresu. Posledica, neadekvatnog cirkulatornog prilagođavanja zbog smanjenja volumena plazme usled pretjeranog znojenja. Količina krvi u centralnoj krvi opada jer je veliki dio krvi skoncentrisan u proširenim perifernim krvnim sudovima.

Krvni pritisak pada, puls je slab i gotovo nemjerljiv, javlja se glavobolja, opšta slabost, temperatura tijela je povišena, ali ne preko 40°c .

Toplotni udar je najozbiljnija komplikacija termičkog stresa, koja iziskuje urgentnu medicinsku intervenciju. Nastaje na visokim spoljnim temperaturama pri relativno visokoj valžnosti. Problem nastaje zbog otkazivanja termoregulacionog mehanizma (znojenje se zaustavlja, koža postaje suva i topla, temperatura tjela brzo raste i preko 40°c, uz pojavu blijedila lica i tahikardiju).

Među najrasprostranjenije teškoće koje su posledica tropskih vrućina, mlađe i u osnovi zdrave populacije izdvajaju se žene sa niskim arterijskim pritiskom.

Na visokoj temperaturi, prilikom dužeg boravka na otvorenom, stajanja, gužve u gradskom prevozu ili ulaska u pregrijane automobile, značajno se povećava verovatnoća kolabriranja i kratkotrajnog gubitka svesti. Pojava nije naročito opasna ali psihološki opterećuje osobu kojoj se dogodi. 

Bolesnici koji se liječe od povišenog arterijskog pritiska (hipertenzije), trebalo bi da prilagode dozu lijeka ili ljekova koju uzimaju.

Po ovakvom vremenu kod pojedinih pacijenta nepromjenjena doza može da dovede do značajnog pada pritiska i kolabriranja.

Reagujući na novo stanje srce pokušava da spriječi gubitak svijesti i povećava broj otkucaja.

To prouzrokuje neprijatan osjećaj lupanja srca (tahikardije), praćen pojačanim strahom.

Tako bolesnicima koji imaju poremećaje srčanog ritma, prijeti opasnost od mogućnosti da se i oni dodatno pogoršaju.

Više pažnje trebalo bi da se obrati i na venski sistem, naročito kod osoba koje već imaju proširene vene jer, tokom vrućina, ovo oboljenje može da se pogorša.

Oboljeli moraju da poštuju savjete ljekara i ne bi trebalo da provode previše vremena na nogama.

Ako je problem već postao bolest vena, samo

adekvatna terapija može da ublaži tegobe i smanji vjerovatnoću za nastanak komplikacija.

Zato se savjetuje da se ujutro i predveče obave neophodni poslovi van kuće, a da se prostorije zatvore i zamrače i da se tako spriječi “ulazak” toplote tamo gdje se provodi najviše vremena.

Zato se preporučuje mediteranski način ishrane, sa više lakih jela, svježih salata, voća i povrća.

Ukoliko ne postoje druga, prateća oboljenja ili poremećaji, bolesnici sa ugrađenim pejsmejkerima nisu ugroženiji od drugih. Za njih je najvažnije da ne preteruju u boravljenju na suncu.

Ljudi sa hroničnim oboljenjima sa posebnim naporom održavaju svoje zdravlje u otežanim klimatskim uslovima jer njihovi odbrambeni mehanizmi već rade pod povišenim opterećenjem.

Zbog toga se osobe sa hroničnim kardiovaskularnim oboljenjima, moraju pridržavati sledećih savjeta:

- Neophodno je odmarati što više, smanjiti fizičku aktivnost na minimum (zbog pregrijavanja tijela).

- Unositi dovoljne količine, ne pretjerano rashlađene tečnosti (8-10 čaša vode ili ne gaziranih voćnih sokova, uz izbjegavanje kofeinskih i alkoholnih napitaka jer oni pojačavaju dijurezu). Posebno se unos tečnosti savjetuje osobama starjim od 65 god, bez obzira da li su žedne.

- Redovno uzimanje obroka, posebno doručka prije izlaska iz kuće (treba jesti manje, češće i lagane obroke, sa akcentom na voće, povrće i riblje i pileće meso)

- Redovno održavanje lične higijene je takođe bitno (tuširanje i kupanje mlakom vodom prije odlaska na spavanje, nakon dolaska sa posla, iz grada...) - Provjetravanje prostorija, upotreba zavesa na prozorima, podešavanje rada klima uređaja tako da razlika u temperaturi između spoljne sredine i sredine u kojoj se boravi ne bude veća od sedam do deset stepeni. - Na otvorenom prostoru građanima se preporučuje da nose laganu, svijetlu odjeću od prirodnih materijala, udobnu obuću, da se žaštite šeširom ili kačketom, da se rashlađuju lepezama i zaštitite kožu odgovarajućim kozmetičkim preparatima, naročito tokom sunčanja koje se ne preporučuje u periodu između 11 i 16 sati.