Urządzenia Techniki Komputerowej

Urządzenia TechnikiKomputerowej

Prowadzący: mgr inż. Marek Sawicki

Szkoła Policealna – profil: Technik Informatyk

Drukarki

Drukarka to urządzenie współpracujące z komputerem, służące do drukowania tekstu i obrazu. Niektóre drukarki potrafią również pracować bez komputera, np. drukować zdjęcia wykonane cyfrowym aparatem fotograficznym (po podłączeniu go do drukarki lub po włożeniu karty pamięci z zapisanymi zdjęciami do wbudowanego w drukarkę slotu).


Podstawowe rodzaje drukarek

• drukarka igłowa,

• drukarka atramentowa,

• drukarka laserowa,


Drukarka igłowa

Drukarka igłowa, drukarka mozaikowa (ang. dot-matrix printer, needle printer, wire printer) – niegdyś najpopularniejszy typ drukarek. Wykorzystują do drukowania taśmę barwiącą podobną do tej stosowanej w maszynach do pisania. Ich główną zaletą jest tania eksploatacja i możliwość drukowania kilku kopii na papierze samokopiującym; do dziś często używana do druku faktur itp.; najczęściej spotykane są głowice 9- i 24-igłowe, istnieją także drukarki wielogłowicowe (każda głowica drukuje fragment wiersza).


Drukarka atramentowa

Drukarka atramentowa (ang. ink-jet printer) – najpopularniejszy obecnie typ drukarek. Drukuje poprzez umieszczanie na papierze bardzo małych (od kilku do kilkudziesięciu pikolitrów) kropli specjalnego tuszu do drukowania. Praktycznie wszystkie dzisiejsze drukarki atramentowe umożliwiają druk w kolorze. Stosowany jest atrament w czterech kolorach: cyjan, karmazynowy (ang. magenta), żółty i czarny (model CMYK). Ponadto w niektórych drukarkach można stosować specjalne tusze "fotograficzne" (są one nieco jaśniejsze niż standardowe i lepiej oddają barwy przy drukowaniu zdjęć) oraz inne dodatkowe kolory.


Drukarka atramentowa

Wadą tanich drukarek atramentowych są dość wysokie koszty eksploatacji (wysoka cena tuszu w stosunku do ilościowej możliwości pokrycia nim papieru). Jeden z niewielu typów drukarek umożliwiających druk w kolorze białym (obok technologii termotransferowej).


Historia drukarki laserowej

Pierwsza drukarka laserowa Xerox 9700 została zbudowana w roku 1977 przez firmę Xerox. Jej twórcą był Gary Starkweather. Drukarka kosztowała 350 000 dolarów. Umożliwiała monochromatyczny, dwustronny druk z rozdzielczością 300 dpi i z prędkością 120 stron na minutę. Xerox 9700 był urządzeniem o sporych rozmiarach, co uniemożliwiało zastosowanie go w niewielkim pomieszczeniu i była przeznaczona dla dużych komputerów.


Historia drukarki laserowej

Pierwszą drukarką laserową przeznaczoną do współpracy z komputerem osobistym było dzieło firmy Hewlett-Packard LaserJet Classic, wyprodukowane w roku 1984. Niedługo później pojawiły się drukarki laserowe firm Canon oraz Apple.Pierwsza kolorowa drukarka laserowa ColorScript Laser 1000 została zbudowana w roku 1993 przez firmę QMS.


Drukarka laserowa-monochromatyczna

Drukarka laserowa (ang. laser printer) – drukuje poprzez umieszczanie na papierze cząstek tonera. Zasada działania drukarek laserowych jest bardzo podobna do działania kserokopiarek. Wałek selenowy jest elektryzowany, następnie naświetlany światłem laserowym (lub diod LED). Przez to miejsca naświetlone tracą swój ładunek elektryczny i nie przyciągają cząsteczek tonera. Następnie toner z wałka przenoszony jest na papier. Na końcu prowadzony jest proces utrwalania wydruku. Karta papieru przechodzi przez fuser – utrwalacz termiczny, gdzie toner jest rozgrzewany i wprasowywany w kartkę papieru. Drukarki laserowe charakteryzują się bardzo wysoką jakością i szybkością wydruku, a druk pod wpływem wody się nie rozpływa.


Drukarka laserowa-kolorowa

Tworzenie obrazuDane dostarczane do maszyny w zrozumiałym przez nią formacie (zwanym językiem opisu strony) przetwarzane są przez RIP – procesor obrazu rastrowego. RIP poprzez układy sterujące moduluje wiązkę światła generowaną przez laser (ROS – Raster Output Scanner) lub zespół laserowych diod świecących (LED). Światło to kierowane na bębny powoduje zmianę własności fotoelektrycznych powierzchni i w rezultacie umożliwia nanoszenie obrazu na bęben. W procesie tym uczestniczy developer - drobno zmielony ferromagnetyk znajdujący się na wałku magnetycznym, mający za zadanie zbliżenie cząstek tonera do naelektryzowanego bębna.



Przenoszenie obrazuKolejny etap różni się w zależności od technologii:• drukarki jednoprzebiegowe - obraz powstaje w czasie

jednego przejścia papieru przez maszynę, transmisja obrazu z bębnów światłoczułych na nośnik. Pas (jeśli występuje) pełni jedynie funkcję pomocniczą, jak oczyszczanie bębnów z nadmiaru tonera czy transport papieru. • drukarki jednoprzebiegowe z pasem transferowym -

obraz powstaje w czasie jednego przejścia papieru przez maszynę, transmisja obrazu z pasa pośredniego na nośnik, zaraz po stworzeniu kompletnego odwzorowania.



Przenoszenie obrazu

• drukarki czteroprzebiegowe z pasem transferowym - obraz nakładany jest w 4 przebiegach na pośredni pas transferowy i dopiero z niego przenoszony na papier.

• drukarki czteroprzebiegowe - obraz powstaje na nośniku w procesie czterokrotnego nakładania nań poszczególnych składowych.



Utrwalanie obrazu

Kolejnym etapem jest utrwalanie, za które odpowiedzialny jest utrwalacz termiczny (fuser, piec). Jest on zazwyczaj zbudowany jako zespół co najmniej 2 wałków grzejnych z których przynajmniej jeden wyposażony jest w grzałkę. Czasem spotyka się proste rozwiązania z folią teflonową, grzałką ceramiczną i jednym wałkiem, czasem Fuser jest skomplikowanym mechanizmem z kilkoma wałkami grzejnymi których moc przekracza 1.500 W.



Utrwalanie obrazu

Papier przechodząc pomiędzy wałkami ulega ogrzaniu do ok. 200°C . Toner na jego powierzchni ulega scaleniu z podłożem, wykorzystywany jest do tego albo olej silikonowy, albo też cząsteczki wosków będące składnikiem nowoczesnych tonerów.


Inne rodzaje drukarek

• Drukarka głowicowa – następczyni elektrycznej maszyny do pisania. Głowica wykonana w formie kulistej lub częściej owalnej z naniesionymi wokół

znakami (na równoleżnikach). Na jedno uderzenie głowicy przez taśmę barwiącą w papier przypada

jeden wydrukowany znak. Dostępność znaków limitowana wykonaniem rozetki drukującej. Brak trybu graficznego.



• Drukarka iskrowa – drukarka, w której stosowany jest specjalny papier pokryty folią aluminiową.

Drukowanie polega na przepaleniu uziemionej warstwy folii przez ślizgający się po powierzchni papieru drut podłączony do zasilania. Sterowanie realizowane jest podobnie jak w drukarce igłowej.



• Drukarka rozetkowa – następczyni elektrycznej maszyny do pisania. Głowica wykonana w formie łatwo wymiennej tarczy z znakami na obwodzie. Brak trybu graficznego. Jest to uderzeniowa drukarka

znakowa, odbijająca młoteczkiem przez taśmę barwiącą znaki rozmieszczone na obwodzie obrotowej

tarczy - "rozetce". Posiada łatwo wymienny zestaw znaków, przez zmianę rozetki. Uzyskuje niewielką prędkość ok. 12 znaków na sekundę, ale daje

najlepsze wydruki ze wszystkich drukarek uderzeniowych, z tego względu mechanizm jej stosowany jest w maszynach do pisania.




• Drukarka stałoatramentowa – technologia opracowana przez firmę Tektronix na początku lat 90., polega na nanoszeniu roztopionego woskowego atramentu bezpośrednio na nośnik (solid ink), lub też

na bęben transferowy (solid ink – transfix). Zaletami są znakomite krycie, wierność barw, szybkość,

prostota konstrukcji i całkowita odporność na UV i wodę. Do wad można zaliczyć niską wytrzymałość mechaniczną druku i łatwo ulegający analizie

termicznej atrament. Obecnie drukarki w tej technologii produkuje tylko firma Xerox.



• Drukarka sublimacyjna zawiera nieruchomą głowicę składającą się z wielu elementów grzejnych o regulowanej temperaturze. Podczas drukowania elementy grzejne

powodują punktowe przejście ilości barwnika, znajdującej się na trój- lub czterokolorowej taśmie, z fazy stałej do gazowej. Transparentny barwnik wnika w papier, dając w efekcie dla jednego piksela jeden z ponad 16 milionów odcieni 24-bitowego koloru. Uzyskuje się przez to

fotorealistyczną jakość, płynne przejście tonalne i bezrastrowo osiągane odcienie. Ten rodzaj druku wymaga

specjalnego papieru, ale jest idealny do prób barwnych, druku grafiki 3D i zdjęć.



• Drukarka termiczna – drukarka zazwyczaj używana jest w kasach fiskalnych. Drukowanie odbywa się na specjalnym papierze, który pod wpływem ciepła

ciemnieje. Zaletą są: szybkość wydruku, bardzo niski poziom hałasu oraz to, że jedynym materiałem

eksploatacyjnym jest papier (nie trzeba stosować taśm, tuszy i in.). Wadą jest zanikanie wydruku. Proces ten jest znacznie szybszy w wypadku poddawania wydruków działaniu światła słonecznego

lub wysokiej temperatury.



• Drukarka termotransferowa – drukarka zbliżona w działaniu do drukarki igłowej. Zasadniczą różnicą jest taśma barwiąca jednokrotnego wykorzystania z której barwnik nie jest przenoszony na papier w wyniku mechanicznego oddziaływania, lecz punktowego

podgrzania i dociśnięcia przez iglice (grzałki) głowicy. Jeden z niewielu typów drukarek umożliwiających druk w kolorze białym (obok technologii atramentowych).



• Drukarka stałoatramentowa – technologia opracowana przez firmę Tektronix na początku lat 90., polega na nanoszeniu roztopionego woskowego atramentu bezpośrednio na nośnik (solid ink), lub też

na bęben transferowy (solid ink – transfix). Zaletami są znakomite krycie, wierność barw, szybkość,

prostota konstrukcji i całkowita odporność na UV i wodę. Do wad można zaliczyć niską wytrzymałość mechaniczną druku i łatwo ulegający analizie

termicznej atrament. Obecnie drukarki w tej technologii produkuje tylko firma Xerox.



• Drukarka wierszowa – drukarka pracująca wyłącznie w trybie tekstowym, stawiająca za jednym

ruchem cały rząd znaków; najczęściej czcionki zamocowane są na łańcuchu przewijającym się ciągle

przed papierem barwiącym i przez uderzenie specjalnego młoteczka zostawiają ślad na papierze wydruku; obecnie stosowane rzadko za względu na

mały repertuar znaków i hałaśliwość.


Niektóre typy drukarek

• Drukarka produkcyjna - drukarka o parametrach technicznych predestynujących ją do dużych

obciążeń, tj. drukowania dużych ilości dokumentów. Nominalną, dolną granicą wydajności jest liczba 60 stron na minutę.

• Drukarka rozproszona (ang. distributed printer) - drukarka mogąca obsługiwać wiele komputerów

znajdujących się w firmowej sieci, klasyfikowana jednak wyżej niż zwykła drukarka sieciowa - przyjmuje się tutaj przedział 25-60 stron na minutę -

ale niżej niż drukarka produkcyjna.



• Drukarka sieciowa (ang. network printer) - drukarka mogąca obsługiwać wiele komputerów znajdujących się w firmowej sieci lokalnej, co oznacza istotną oszczędność kosztów w środowisku biurowym. Drukarki sieciowe są zazwyczaj modelami o wyższych parametrach niż zwykłe drukarki podłączone do pojedynczego komputera, przede wszystkim o znacznie większej szybkości działania,

pojemniejszych podajnikach (nawet do 3 000 stron) i odbiornikach papieru. Często wyposaża się je w specjalistyczne odbiorniki ułatwiające grupowe użytkowanie, jak np. : zszywacz (stapler), odbiornik wielotackowy (sorter), odbiornik z przesuwaniem poprzecznym wydruków. (offset)



• Drukarka stronicowa (ang. page printer) - drukarka, która drukuje od razu całą stronę.Urządzeniami tego typu mogą być drukarki LED, drukarki laserowe i drukarki atramentowe. W miarę postępu technicznego ich rozmiary znacznie zmalały, za to wzrosła szybkość działania, sięgająca nawet, w przypadku wysokiej klasy modeli, kilkuset stron na minutę.Wśród

drukarek stronicowych na rynku dominowały kiedyś drukarki laserowe, jednak w ostatnich latach znacznie zwiększył się udział drukarek atramentowych, których tanie modele są

powszechnie wykorzystywane przez indywidualnych użytkowników, zwłaszcza w dobie fotografii cyfrowej.Wadą

jest brak możliwości druku na papierze ciągłym (tzw. składance).



• Drukarka szeregowa (ang. serial printer) to drukarka:

• dołączona do komputera poprzez złącze szeregowe. • drukująca znaki jeden po drugim (np. drukarka

mozaikowa) - w przeciwieństwie do drukarki wierszowej, drukującej cały wiersz od razu.


Plotery

• Ploter (ang. plotter) - komputerowe urządzenie peryferyjne, służące do pracy z dużymi płaskimi powierzchniami, mogące nanosić obrazy, wycinać wzory, grawerować itp.


Plotery

• Pierwotnie mianem plotera określano sterowane komputerowo urządzenie kreślące - rysujące za pomocą

specjalnego pióra. W odróżnieniu od drukarek, służyło ono tylko do grafiki wektorowej (a nie do rastrowej).

Obecnie ten typ ploterów został zastąpiony przez plotery atramentowe lub laserowe, służące do nanoszenia

dowolnego rodzaju grafiki. Plotery mogą być sterowane za pomocą tych samych języków programowania co

drukarki - np. Postscript lub HPGL. Czynność jaką wykonują plotery nazywa się plotowaniem, a wydruki z

ploterów noszą gwarową nazwę wyplotów


Plotery

Wyróżniamy następujące rodzaje ploterów:•ze względu na prowadzenie papieru:

•ploter płaski •ploter bębnowy

•ze względu na nanoszony obraz:•ploter atramentowy •ploter solwentowy •ploter kreślący •ploter laserowy •ploter grawerujący •ploter tnący


Plotery

Ploter atramentowy (drukarka wielkoformatowa) - sterowane komputerowo urządzenie drukujące. Jest rodzajem plotera wyposażonego w głowicę z tuszem lub atramentem, umożliwiającą druk zarówno grafiki wektorowej, jak i rastrowej na dowolnych płaskich powierzchniach. Głowice są tego samego typu, co w drukarkach atramentowych, i mogą być stosowane do nanoszenia podobnej ilości kolorów podstawowych, a także innych substancji, np. zabezpieczających.


Plotery

Plotery atramentowe są najczęściej typu bębnowego, gdzie materiał może być w postaci arkusza lub wstęgi, głowica przesuwa się wzdłuż osi bębna (oś X) a ruch w osi Y uzyskiwany jest poprzez przesuw zadrukowywanego podłoża.Maksymalna szerokość stosowanego materiału zależy od typu plotera i zawiera się od ok. 85 cm do nawet kilku metrów.Plotery atramentowe stosowane są w poligrafii, zastosowaniach inżynierskich, geodezji, także w pracy biurowej.


Plotery

Na ploterach atramentowych drukować można: mapy, plany, schematy, rysunki techniczne, diagramy, arkusze lub obszerne zestawienia danych itd.

Niektóre modele wyposażono także w głowicę tnącą, dzięki czemu mogą one spełniać rolę plotera tnącego - tzw. ploter drukująco-tnący. Istnieją też modele ploterów drukujących, gdzie głowicę z atramentem zastąpiono przez laser. Są to plotery laserowe.



Plotery

Ploter solwentowy drukuje grafiki rozpuszczalnikową farbą solventową, opartą na cykloheksanolu, trwale łączą się z podłożem, agresywnie wnikając w jego strukturę. Wydruki charakteryzują się bardzo dużą odpornością na: promieniowanie UV, uszkodzenia mechaniczne, ścieranie, zróżnicowane warunki atmosferyczne, ekstremalne różnice temperatur. Począwszy od zastosowania wydruków na tablice reklamowe, samochody, banery, bilboardy, kasetony, cityboardy, citylighty, flagi aż do wykorzystania wydruków pełnokolorowych na plandekach TIR.


Plotery

Ploter grawerujący - rodzaj plotera, sterowane komputerowo urządzenie grawerujące w materiałach twardych (metale, szkło, tworzywa sztuczne, drewno). Mogą one być dwuwymiarowe (głowica porusza się tylko w osi X i Y) lub trójwymiarowe (głowica porusza się również w osi Z czyli można grawerować na różne głębokości).Plotery grawerujące stosowane są np. do grawerowania napisów, tworzenia matryc, wykonywania drobnych detali.


Plotery

Ploter tnący - sterowane komputerowo urządzenie tnące, służące do nacinania lub wycinania kształtów w arkuszach miękkich materiałów. Działa na zasadzie głowicy wyposażonej w odpowiednie ostrze, która przesuwa się nad daną powierzchnią.Maksymalna wielkość materiału przy ploterach płaskich najczęściej jest w granicach formatów od A4 do A0, przy bębnowych ograniczony jest tylko jeden wymiar (szerokość rolki) dochodzący do kilku metrów, drugi zależy tylko od długości wstęgi - nawet do kilkudziesięciu metrów.


Plotery

Plotery tnące są stosowane w poligrafii do nacinania liter i innych kształtów w folii samoprzylepnej, do wycinania kształtów np. w styropianie, w kamieniarstwie i szklarstwie do piaskowania napisów, do wykrawania w tkaninach elementów ubrań, do wycinania w skórze części składowych butów, do wycinania na folii flock i fleck tzw. prasowanek na koszulki, bejsbolówki i inną odzież napisów, loga, itp.


Plotery

Większość ploterów tnących po wymianie noża na specjalne piórko może pracować również jako ploter kreślący grafikę wektorową. Są one programowane za pomocą tych samych języków programowania, co drukarki. Do znanych firm produkujących plotery tnące na potrzeby poligrafii należą m.in. Roland, Mutoh, GCC i Summa.


Skanery

Skaner - czytnik, urządzenie służące do pobierania informacji z danego obiektu. Skanery mogą pobierać informacje w najrozmaitszy sposób.Skaner optyczny to urządzenie umożliwiające wczytanie statycznego obrazu rzeczywistego obiektu (np. kartka papieru, powierzchnia ziemi, siatkówka ludzkiego oka) i przetworzenie tego obrazu do postaci analogowej w celu bezpośredniego przesłania obrazu do urządzenia wyjściowego, lub (częściej) cyfrowej, w celu dalszej obróbki komputerowej.


Skanery

Skanery optyczne stosuje się w celu przygotowania do obróbki graficznej obrazu, rozpoznawania pisma (patrz: OCR), w systemach zabezpieczeń i kontroli dostępu, badaniach naukowych, medycznych itd.Rodzaje skanerów:

•skaner ręczny •skaner płaski •skaner bębnowy •skaner do slajdów •skaner do filmów fotograficznych •skaner kodów kreskowych •skaner przestrzenny - 3D


Skanery


Skanery

Skaner do slajdów (ang. slide scanner) - wyspecjalizowane urządzenie komputerowe do skanowania 35-milimetrowych slajdów, pozwalające przenieść ich zawartość do edycji w programie komputerowym. Obecnie zamiast skanera slajdów najczęściej wykorzystuje się skanery płaskie lub skanerów do filmów fotograficznych z dodatkowym osprzętem do mocowania slajdów.


Mysz komputerowa

Mysz (z ang. mouse) urządzenie wskazujące używane podczas pracy z interfejsem graficznym systemu komputerowego. Wynaleziona przez Douglasa Engelbarta w 1963 r. Mysz umożliwia poruszanie kursorem po ekranie komputera poprzez przesuwanie jej po powierzchni płaskiej. Mysz odczytuje zmianę swojego położenia względem podłoża, a po jego zamianie na postać cyfrową komputer dokonuje zmiany położenia kursora myszy na ekranie.


Mysz mechaniczna

Najstarszym typem myszy jest "mysz mechaniczna", w urządzeniu tym wykorzystuje się metalową kulkę pokrytą gumą, oraz system rolek. Kulka pod wpływem tarcia o powierzchnię, po której przesuwamy mysz obraca się. Kulka powoduje obrót dwóch prostopadle umieszczonych rolek, które odzwierciedlają przesunięcie kursora myszy na ekranie w "pionie" i "poziomie". Ze względu na to, że do poruszania kulką myszy potrzebna jest równa powierzchnia o odpowiednio dużym tarciu, stosuje się specjalne podkładki. W trakcie używania myszy brud z podkładki przenosi się na kulkę i wałki. Powoduje to problemy z działaniem urządzenia i wymusza jego czyszczenie co jakiś czas.


Mysz mechaniczna


Mysz mechaniczna


Mysz optyczna

Nowszym rozwiązaniem jest tzw. "mysz optyczna". W podstawie takiej myszy zainstalowana jest jedna lub więcej dioda elektroluminescencyjna która oświetla powierzchnię pod myszą oraz system czujników optycznych, mysz posiada także procesor DSP służący do analizowania względnych zmian w położeniu mocno powiększonego obrazu powierzchni. Najnowszym rozwiązaniem jest zastosowaniem lasera zamiast diod świecących co jeszcze bardziej podnosi rozdzielczość myszy. Zaletą dwóch ostatnich rozwiązań jest brak mechaniki, która łatwo ulega zanieczyszczeniu i wymaga częstej konserwacji oraz to, że mysz działa na prawie każdej powierzchni i nie wymaga podkładki.


Komunikacja z komputerem

W zależności od rodzaju, mysz może przekazywać sygnały do komputera po kablu lub bezprzewodowo. Mysz musi być zasilana prądem. W przypadku myszy przewodowych, odpowiednie napięcie jest dostarczane po tym samym kablu co sygnały od myszy. W przypadku myszy bezprzewodowych, energia elektryczna pobierana jest z baterii lub akumulatorów umieszczonych we wnętrzu myszy. Są również urządzenia ze specjalną podkładką, która indukuje prąd do bezprzewodowej myszy. Wówczas mysz nie musi posiadać ani kabla, ani wewnętrznego źródła prądu, jednak można z niej korzystać tylko na specjalnej podkładce, która jest zasilana po kablu.


Klawiatury

Klawiatura jest to uporządkowany zestaw klawiszy służący do ręcznego sterowania urządzeniem lub ręcznego wprowadzania danych. W zależności od spełnianej funkcji klawiatura zawiera różnego rodzaju klawisze – alfabetyczne, cyfrowe, znaków specjalnych, funkcji specjalnych, o znaczeniu definiowanym przez użytkownika.

Na klawiaturze komputerowej każde naciśnięcie klawisza powoduje wysłanie sygnału do komputera. Każdy klawisz ma przypisany własny sygnał, zwany kodem. Najbardziej rozpowszechnionym w klawiaturach komputerowych kodem jest ASCII.


Klawiatury

Od pewnego czasu na rynku dostępne są klawiatury bezprzewodowe stosujące do komunikacji z komputerem podczerwień (musi być kontakt klawiatury z odbiornikiem sygnału) oraz fale radiowe (mogą to być znaczne odległości ok. 5 m). Najnowszym trendem jest łączenie klawiatur za pomocą standardu Bluetooth. Klawiatury wprowadzające znaki łacińskie występują najczęściej w tzw. układzie QWERTY (od pierwszych liter w lewym, górnym rogu klawiatury), rzadziej QWERTZ (klawiatury niemieckie czy polskie w tzw. układzie maszynistki) czy AZERTY (francuskie). Istnieją również inne układy klawiatur między innymi klawiatura Dvoraka której celem jest przyśpieszenie pisania.


Klawiatury

Układ znaków na klawiaturze klawiatury komputerowe odziedziczyły po klawiaturach mechanicznych maszyn do pisania – występował tam problem blokujących się dźwigni podczas szybkiego pisania, który próbowano rozwiązać poprzez umieszczenie klawiszy z najczęściej powtarzającymi się sekwencjami liter w taki sposób, by leżały możliwie daleko od siebie.


Klawiatury


Klawiatury


Documents

Urządzenia Techniki Komputerowej