Urządzenia dla Energetyki 6/2014

Specjalistyczny magazyn branżowyISSN 1732-0216INDEKS 220272

Nr 6/2014 (81) cena 16 zł ( )w tym

8% VAT

| www.urzadzeniadlaenergetyki.pl |

UR

ZĄ

DZ

EN

IA D

LA

EN

ER

GE

TY

KI 6

/20

14

(81

)

• Wywiad ze Sławomirem Trzybińskim, Dyrektor Handlowym i współzałożycielem Taurus-Technic Sp. z o.o. •• Wyłączniki próżniowe SN typu W-VACi – niezawodność, bezpieczeństwo i wydajność w kompaktowym wykonaniu – Eaton •

• Nowe koryta kablowe Magic – OBO BETTERMANN • Agregaty Caterpillar – moc dla każdego biznesu •

81

http://www.urzadzeniadlaenergetyki.pl

• bezpieczeństwoobsługi• niezawodnośćdziałania• ograniczonailośćczynnościkonserwacyjnych• zaawansowanatechnologia(łącznikipróżniowe,izolacjastało-powietrzna)

• przyjaznedlaśrodowiska• badaniatypuzgodnezIEC

www.moeller.pl/SN

Rodzina rozdzielnic SN firmy Eaton- rozwiązania dla Twojej aplikacji

Power Xpert UX rozdzielnicedwuczłonoweUndo24kVIndo4000AIthdo50kA

Power Xpert FMXmodułowerozdzielnicerozdziałupierwotnego

Undo24kVIndo2000AIthdo25kA

XIRIA-Emodułowerozdzielnicerozdziałuwtórnego

Undo24kVIndo630AIthdo20kA

XIRIAkompaktowerozdzielnice

pierścienioweUndo24kVIndo630AIthdo20kA

PRZYJAZNE DLA ŚRODOWISKA

http://www.moeller.pl/SN

Wyższa efektywność. Elastyczne rozwiązania. Witamy w świecie inteligentnych sieci elektroenergetycznych.

Bezpieczeństwo Rozszerz automatyzację sieci i sprostaj najbardziej wymagającym przepisom bezpieczeństwa.

Efektywność Zoptymalizuj obciążenie sieci i podnieś produktywność.

Elastyczność Wprowadź więcej zielonej energii i rozbuduj sieci w oszczędny sposób.

©2012 Schneider Electric. All Rights Reserved. Schneider Electric, Telvent, Easergy, and MiCOM are trademarks owned by Schneider Electric Industries SAS or its affiliated companies. All other trademarks are the property of their respective owners. www.schneider-electric.com • 998-5778_GMA-GB_C

Zrównoważ popyt i podaż na energię elektryczną Wykorzystaj rosnące zapotrzebowanie na energię i dodaj do sieci energetycznej więcej odnawialnych źródeł energii, korzystając z rozwiązań Schneider Electric.

Zarządzaj siecią w sposób prosty i inteligentny Schneider Electric wpływa na rozwój inteligentnych sieci energetycznych, dostarczając sprawdzone produkty i rozwiązania, pozwalające naszym klientom poprawiać ciągłość zasilania, obniżać koszty eksploatacji i sterować siecią rozdzielczą w sposób prosty, inteligentny i bezpieczny.

Nasze doświadczenia w Twoich rozwiązaniach Korzystając z wieloletnich doświadczeń w projektowaniu systemów dla energetyki stworzyliśmy kompletną ofertę dla sieci rozdzielczej SN.

Wraz z systemami nadzoru i automatyzacji oraz dzięki serwisowi i bezpieczeństwu nasze rozwiązania dla sieci dystrybucyjnych dostarczają zwiększoną efektywność i niezawodność z produktami takimi jak:

Wszechstronne, zintegrowane rozwiązania dla energetyki

Odwiedź nasze stoisko

podczas Targów Energetab!

Tablet Lenovo do wygrania!

Schneider Electric - Plener L 1 nr 1

Transformator TRICAST

Rozdzielnica do rozdziału pierwotnego typu GMA

Wyłącznik HVX

Zabezpieczenie Micom

Wejdź na stronę www.SEreply.com i wprowadź kod 38752p

Poznaj nasze rozwiązania dla zakładów energetycznych. Zarejestruj się już TERAZ i weź udział w losowaniu iPhona 5®!

Reklama na Energetab 205x295.indd 1 2013-08-09 11:42:30

















Wyłącznik HVX





Poznaj nasze rozwiązania dla Zakładów EnergetycznychZarejestruj się już TERAZ i weź udział w losowaniu Samsunga Galaxy Note 3.

Wejdź na stronę Sereply.com i wprowadź kod 49878p

















Wyłącznik HVX





















Wyłącznik HVX





















Wyłącznik HVX





http://www.ude

OD REDAKCJI

4 URZĄDZENIA DLA ENERGETYKI 6/2014

Spis treści

Współpraca reklamowa:

n WYWIAD

Słuszna droga rozwoju ..................................................................................6

nWYDARZENIA I INNOWACJEWspółpraca dozorów jądrowych Czech i Polski.......................... 11

Polski program jądrowy: umowa wspólników podpisana .. 12

n TECHNOLOGIE, PRODUKTY, INFORMACJE FIRMOWE

Schneider Electric prezentuje profesjonalne rozdzielnice SM6 ...14

Zmodernizowana konstrukcja zapewniająca

większe bezpieczeństwo ........................................................................... 14

Bezpieczeństwo eksploatacji stacji

elektroenergetycznych sn typu pf-p .................................................. 18

Agregaty Caterpillar – moc dla każdego biznesu ...................... 24

Wyłączniki próżniowe SN typu W-VACi – niezawodność,

bezpieczeństwo i wydajność w kompaktowym wykonaniu ....26

Oszczędność w cenie .................................................................................. 30

Nowoczesna stacja transformatorowa ............................................. 32

Zastosowanie systemów eksperckich

do analizy informacji z systemów monitoringu on-line ........ 36

Solidność i wielozadaniowość.

Nowe koryta kablowe Magic od OBO............................................... 40

zenon Energy Edition – niezawodny nadzór i kontrola

dla zakładów energetycznych, sieci dystrybucyjnych i podstacji ...42

Danfoss VLT® AutomationDrive ............................................................. 44

Jasno i czytelnie! ............................................................................................. 48

Technologie IHF oraz ULTRASONIC w produktach Steinel .......52

PQube®3 - rozproszone monitorowanie i sterowanie jakością

zasilania w inteligentnych sieciach elektroenergetycznych ....... 54

Kiedy historia i współczesność się spotykają,

czyli słów kilka o OPGW ............................................................................. 56

Wpływ warstwowej struktury na własności elektryczne

nadprzewodników wysokotemperaturowych ............................ 60

Fluke 500 – by zasilanie awaryjne nie uległo awarii ................. 64

n EKSPLOATACJA I REMONTYNarzędzia Wiha – świat mobilnych jest nam bliski! ................. 66

Nowoczesna technologia w elektronarzędziach Hitachi ...... 68

n TARGIENERGETICS 2014. VII Lubelskie Targi Energetyczne ................ 72

n MAGAZYN ENERGETYKI JĄDROWEJ - PROATOMPolski atom w sądzie .................................................................................... 74

WydawcaDom Wydawniczy LIDAAN Sp. z o.o.

Adres redakcji00-241 Warszawa, ul. Długa 44/50 lok. 109tel./fax: 22 760 31 65 e-mail: [email protected]

Prezes ZarząduAndrzej Kołodziejczyk, tel. kom.: 502 548 476, e-mail: [email protected]

Dyrektor ds. reklamy i marketinguDariusz Rjatin, tel. kom.: 600 898 082, e-mail: [email protected]

Zespół redakcyjny i współpracownicyRedaktor naczelny: mgr inż. Marek Bielski,tel. kom.: 500 258 433, e-mail: [email protected]

Dr inż. Andrzej Maciej Maciejewski,tel. kom.: 601 991 000, e-mail: [email protected]

Sekretarz redakcji: mgr Marta Olszewskatel. kom.: 531 266 287, e-mail: [email protected]

Dr inż. Wojciech Żurowski, doc. dr Valentin Dimov (Bułgaria), Inż. Armand Kehiaian (Francja), prof. dr hab. inż. Andrzej Krawczyk, prof. dr hab. inż. Krzysztof Krawczyk, dr inż. Jerzy Mukosiej, prof. dr hab. inż. Andrew Nafalski (Australia), prof. dr hab. inż. Andrzej Rusek, prof. dr inż. Wiesław Seruga, prof. dr hab. Jacek Sosnowski, prof. dr hab. inż. Czesław Waszkiewicz, prof. dr hab. inż. Jerzy Ziółko, mgr Anna Bielska

Redaktor Techniczny: Robert Lipski, [email protected]

Fotoreporter: Zbigniew Biel

Opracowanie graficzne: www.studio2000.pl

Redakcja nie odpowiada za treść ogłoszeń. Redakcja zastrzega sobie prawo przeprowadzania zmian w tekstach, np. adiustowania lub skracania, a także nieodsyłania materiałów nie zakwalifikowanych do druku. Przedruk, a także publikacja w innej formie, np. elektronicznej w internecie, tylko za zgodą wydawcy i właściciela praw autorskich.

Prenumerata realizowana przez RUCH S.A:Zamówienia na prenumeratę w wersji papierowej i na e-wydania można składać bezpośrednio na stronie www.prenumerata.ruch.com.plEwentualne pytania prosimy kierować na adres e-mail: [email protected] lub kontaktując się z Telefonicznym Biurem Obsługi Klienta pod numerem: 801 800 803 lub 22 717 59 59 – czynne w godzinach 7.00 – 18.00. Koszt połączenia wg taryfy operatora.

URZĄDZENIAENERGETYKI

DLA

ENERIA ................................................................................................................... I OKŁADKAEATON ................................................................................................................... II OKŁADKAOBO BATTERMANN .........................................................................................III OKŁADKATEKNISKA ........................................................................................................... IV OKŁADKACANTONI ................................................................................................................................. 25COPA-DATA ............................................................................................................................ 43DANFOSS ................................................................................................................................ 45ELEKTROBUD......................................................................................................................... 31ELEKTROMONTAŻ LUBLIN ............................................................................................... 65ELEKTROMONTAŻ RZESZÓW ......................................................................................... 47ELTEK POLSKA ..........................................................................................................................5ENERGETAB ............................................................................................................................ 71ENERGETICS ........................................................................................................................... 73ENERGOELEKTRONIKA.PL ................................................................................................ 55ENERGOPROJEKT................................................................................................................. 51HITACHI.................................................................................................................................... 69INSTYTUT ENERGETYKI ..................................................................................................... 13LANGE ŁUKASZUK ............................................................................................................... 53OLMEX ..................................................................................................................................... 11ORMAZABAL ......................................................................................................................... 17PARTEX ..................................................................................................................................... 49PFISTERER ............................................................................................................................... 59POLTRADE .............................................................................................................................. 55SCHNEIDER ELECTRIC ...........................................................................................................3SIBA ........................................................................................................................................... 63TAURUS-TECHNIC ...................................................................................................................9WILK .......................................................................................................................................... 29ZREW-TRANSFORMATORY ....................................................................................... 34, 35ZUT ENERGOAUDYT ........................................................................................................... 39

Zapraszamy na nasze stoisko na targach

ENERGETAB 2014w dniach 16-18.09.2014 r.

hala K, stoisko 25

http://www.eltek.com.pl

Taurus-Technic Sp. z o.o. działa na polskim rynku już od ponad dwudziestu lat. Jak z tej perspektywy ocenia Pan początki firmy i obraną drogę rozwoju? Czy potrafiłby Pan wskazać węzłowe, przełomowe momenty w historii Spółki?

Patrząc z perspektywy czasu, początki naszej działalności były bardzo skrom-ne w porównaniu do sytuacji obecnej. Podobnie jak w przypadku Microsoft, nasza siła rodziła się w przysłowiowym przydomowym garażu. Po ponad dwudziestu latach istnienia firmy zdecydowanie stwierdzam, iż ob-rana droga rozwoju była i jest jak naj-bardziej słuszna. Świadczy o tym nie tylko stały wzrost gospodarczy mojego przedsiębiorstwa, wyróżnienia i reko-mendacje ale i liczne inwestycje w no-woczesny park maszynowy, zasoby ludzkie oraz nowoczesne technologie. Kluczowym i poniekąd historycznym wydarzeniem z życia Taurus-Tech-nic Sp. z o.o. było podpisanie umo-wy o współpracy z firmą Nokian Ca-pacitors z Finlandii oraz ZEZ Silko z Czech. Współpraca ta trwa nieprze-rwanie od prawie 20 lat. Poprzez współpracę ze światowym po-tentatem, jakim jest fiński producent, możemy oferować naszym Klientom nowoczesne produkty i technologie w najwyższej możliwej jakości. Czeski producent za pośrednictwem Taurus-Technic Sp. z o.o. oferuje na pol-skim rynku produkty równie wysokiej jakości po bardzo atrakcyjnych cenach. Oprócz tradycyjnych produktów słu-żących do kompensacji mocy biernej, proponuje bardzo szeroką gamę kon-densatorów specjalnych (średniej czę-stotliwości, kondensatory trakcyjne, kondensatory dedykowane dla elek-troniki itp.)Kolejnym istotnym punktem w naszej historii było nawiązanie bliskiej współ-pracy z firmą Siemens. Wychodząc na-przeciw oczekiwaniom naszych Klien-tów i jednocześnie chcąc wzbogacić swoją ofertę, wraz z moim wspólnikiem, Panem Arkadiuszem Affeldtem podję-liśmy decyzję o zacieśnieniu koopera-cji z niemieckim producentem. Po fazie przygotowań naszej firmy oraz cyklu ne-gocjacji i wspólnych ustaleń w roku 2003 podpisaliśmy umowę licencyjną umoż-liwiającą nam zabudowę systemowych

rozdzielnic niskiego napięcia typu Siva-con 8PT. Poprzez ciągłe udoskonalanie system ten na przestrzeni lat ulegał mo-dyfikacjom. Dziś to Sivacon S-8. Wyso-ka jakość świadczonych i realizowanych przez nas projektów przekładająca się na zadowolenie Klienta przyczyniła się do rozszerzenia w roku 2008 powyższej umowy o produkcję konstrukcji oraz obudów. Tym samym atrakcyjność na-szej oferty jeszcze wzrosła.

Pańska firma zajmuje ważne miejsce w branży dostawców produktów i rozwiązań w zakresie kompensacji mocy biernej. Oferujcie również kompleksowe usługi z tym związane – od pomiarów i doboru urządzeń aż do

montażu i serwisowania. Czy to właśnie ta wszechstronność odróżnia Was od konkurencji, czy też o Waszej pozycji w tym sektorze decyduje coś jeszcze?

Naturalnie pełny zakres oferty w za-kresie kompensacji mocy biernej po-zwolił nam umocnić się na czołowej pozycji w kraju. Nasza oferta zaczyna się na pomiarach i analizach sieci oraz doborze urządzeń. Przebiega poprzez produkcję, dostawę, montaż i urucho-mienie wraz ze szkoleniem persone-lu obsługującego urządzenie, a koń-czy się na serwisie gwarancyjnym i pogwarancyjnym. Dodatkowo, we współpracy z wyspecjalizowanymi fir-mami, świadczymy również usługę uty-lizacji zużytych kondensatorów.

Słuszna droga rozwoju

URZĄDZENIA DLA ENERGETYKI 6/20146

WYWIAD

Ta wszechstronność wyróżnia nas spo-śród konkurencji i jest niewątpliwie na-szym dużym atutem. Jest także bardzo korzystna z punktu widzenia Zamawia-jącego. Realizuje on swój projekt kom-pleksowo u jednego dostawcy. Wszechstronności ta nie jest jednak ele-mentem najważniejszym. Bogata oferta źle zarządzanego i zbiurokratyzowa-nego przedsiębiorstwa jest nieuży-teczna dla Klienta bądź trudna do skonsumowania. W mojej firmie staram się tworzyć przyjazne warunki pracy, panuje sym-patyczna, wręcz rodzinna atmosfe-ra pomiędzy poszczególnymi pra-cownikami czy też działami firmy. Ma to niewątpliwie bardzo duży wpływ na komunikację wewnętrzną, która z kolei przekłada się na szybkość podejmowania kluczowych z punk-tu widzenia Klienta decyzji. Struktura firmy jest na tyle prosta, że pozwala błyskawicznie reagować na potrzeby i indywidualne życzenia Zamawiające-

go. Jest jednocześnie na tyle rozbudo-wana, iż pozwala na realizację skompli-kowanych projektów bardzo wymaga-jących kontrahentów.

Taurus-Technic jest jedynym oficjalnym przedstawicielem światowego potentata w zakresie kompensacji - firmy Nokian Capacitors z Finlandii oraz firmy ZEZ Silko z Czech. Jak przebiega ta współpraca i jak oczekiwania zagranicznych partnerów wpływają na sposób funkcjonowania Taurus-Technic oraz postrzeganie przez Was mechanizmów, jakie rządzą krajowym rynkiem – także na tle zagranicznych?

Patrząc na długość współpracy Taurus--Technic Sp. z o.o. z Nokian Capacitors oraz ZEZ Silko nie ma wątpliwości, że układa się ona wzorowo. Oczywiście ży-czeniem każdego dostawcy czy Licen-cjonowanego Partnera jest sprzedaż jak największej ilości produktów znajdują-cych się w ofercie. Tak samo jest i w tym przypadku. Można zatem postawić te-zę, że ten prosty mechanizm motywuje nas do działania, aby zmierzać właśnie w tym kierunku. Dążymy zatem do per-manentnego zwiększania sprzedaży i ciągłego zadowolenia coraz szerszej rzeszy nabywców czy to produktów fir-my ZEZ Silko, czy też Nokian Capacitors. Tak więc oczekiwania naszych zagra-nicznych partnerów wpływają na nas jak najbardziej pozytywnie. Jeżeli zaś pyta Pani o postrzeganie me-chanizmów rządzących rynkiem krajo-wym i rynkiem zagranicznym, to po-zwoli Pani, że w tym momencie zrezy-gnuję z głębszej analizy…. Ten temat to osobne, rozległe zagadnienie mogące

być dobrym materiałem do napisania kolejnego artykułu. Tam funkcjonowa-nie rynku i prowadzenie biznesu wyda-je się być dużo, dużo łatwiejsze… W ofercie Taurus-Technic Sp. z o.o. znajduje się całe spektrum baterii kondensatorów niskiego i śred-niego napięcia. Czy któryś z tej bogatej gamy produktów uznać można za szczególnie wart uwa-gi? Czy też za największą zaletę poczytać należy właśnie wspo-mnianą różnorodność oferty?

Zasada funkcjonowania baterii konden-satorów to podstawowe zagadnienia elektrotechniki. Dużo w tym zakresie już poczyniono. Analizując rynek, zarówno

krajowy jak i zagraniczny, dostrzegamy wzajemne podobieństwa w zakresie budowy urządzeń czy też ich sterowa-nia. Nas wyróżnia dbanie o najwyższą jakość oferowanych urządzeń w każ-dym, nawet najmniejszym szczególe. Jak Pani wie, właśnie w tych szczegółach tkwi przysłowiowy diabeł. To właśnie ta dbałość o jakość produkcji, jak i stoso-wanych przez nas elementów, rygory-styczne podejście do kontroli jakości każdego etapu zapewnia długą, często kilkunastoletnią, bezawaryjną pracę do-starczanych przez nas urządzeń. Dbałość o szczegóły oraz wspomnia-na wcześniej elastyczność w stosunku do Klienta jest największą zaletą naszej firmy i korzyścią z jego punktu widzenia. To aspekt, który zdecydowanie i pozy-tywnie wyróżnia nas na tle coraz szerzej rozwijającej się konkurencji.

Czy w dziedzinie kompensacji mocy biernej możemy jeszcze mówić o jakichkolwiek znaczących innowacjach, które wpływać mogą na to, jak wygląda ograniczanie strat w poborze prądu? Czy Taurus-Technic ma w tym obszarze jakieś istotne doświadczenia i zdobycze?

Cofając się do początku naszej działal-ności zdecydowanie możemy mówić o znaczących innowacjach. Pomijając aspekt jakości stosowanych głównych podzespołów, takich jak elementy łą-czeniowe, kondensatory, ogromne zna-czenie ma elektronika. Innowacje, które poczyniono w za-kresie budowy nowoczesnych ste-rowników i kontrolerów pracy urzą-dzenia zdecydowanie wpływają na pracę i jakość produkowanych przez nas baterii kondensatorów. Stoso-wane przez nas regulatory mocy biernej mogą inteligentnie i szyb-ko reagować na zamiany parame-trów sieci, zapewniając optymalną i bezpieczną pracę baterii kondensato-rów. Łączniki tyrystorowe (również ja-ko element elektroniki) poza szybkością działania eliminują niekorzystne zjawi-ska powstające podczas załączania ele-mentów o charakterze pojemnościo-wym do sieci elektroenergetycznej. Niewątpliwie równie dużą zasłu-gę w zakresie poprawy jakości ener-gii ma coraz częstsze stosowanie fil-trów aktywnych oraz stale zwiększa-jąca się świadomość naszych Klientów w zakresie istnienia i znaczenia wyższych harmonicznych. To one przyczyniają się do pogorszenia jakości energii elek-

URZĄDZENIA DLA ENERGETYKI 6/2014 7

WYWIAD

trycznej, a co za tym idzie, zwiększania poboru prądu. Dodatkowo zdecydowanie zwiększyła się jakość urządzeń pomiarowych, któ-rymi dokonujemy analizy sieci. Ich bar-dzo wysoka klasa dokładności pozwa-la nam z jeszcze większą precyzją oraz pewnością dobrać urządzenie dopaso-wane do potrzeb Klienta. Istotne doświadczenia i zdobycze w tym zakresie zdobywamy od początku ist-nienia firmy Taurus-Technic Sp. z o.o.

Jak wiadomo, niewłaściwy dobór dławika lub zastosowanie niewłaściwego układu połączeń może powodować pogorszenie warunków pracy baterii, a tym samym skrócenie ich żywotności lub poważne uszkodzenie. Czy prowadzone przez Pana firmę doradztwo techniczne wskazuje, że klienci potrzebują w tym względzie fachowego wsparcia i konsultacji dotyczących obsługi oferowanego przez Was sprzętu?

Dla naszych Klientów istniejemy nie tyl-ko po to, aby sprzedawać im gotowe wyroby, ale przede wszystkim po to, aby doradzać im w doborze i zastosowaniu rozwiązań optymalnych zarówno pod względem technicznym, jak i ekono-micznym. Ich wieloletnie zadowolenie, długoletnia i bezawaryjna praca dostar-czanych urządzeń to dla nas priorytet. Często zwracają się do nas osoby zu-pełnie nie związane z branżą, nie po-siadające wiedzy technicznej dotyczą-cej poprawy współczynnika mocy, czy też obniżenia kosztów utrzymania swo-jej firmy. To właśnie dla nich właściwe konsultacje i wsparcie z naszej strony jest szczególnie ważne. Profesjonalna firma powinna oferować profesjonalne i fachowe doradztwo. To właśnie od wielu lat czynimy.

Ważnym obszarem działalności Taurus-Technic jest również dobór, projektowanie, produkcja i montaż rozdzielnic średniego i wysokiego napięcia – proszę powiedzieć, jakie największe wyzwania napotykacie w tej dziedzinie?

Głównym wyzwaniem w dziedzinie SN jest dopasowanie urządzenia do panu-jących warunków środowiskowych – mam tu na myśli wymiary. Często Klien-

ci wymagają „upakowania” dużej ilości aparatury na małej przestrzeni. Niestety wyższy poziom napięć wymusza stoso-wanie innych odległości izolacyjnych, co musi pociągać za sobą właściwe ga-baryty urządzenia. Nasza wiedza, bogate doświadczenie załogi oraz własny wydział konstruk-cyjny pozwalają nam skutecznie radzić sobie także i z tym wymogiem naszych Klientów. Przy tej okazji muszę jeszcze dodać, iż w przypadku urządzeń elektrotech-nicznych miniaturyzacja nie zawsze jest tak wskazana, jak w przypadku innych dziedzin naszego życia.

Czy któryś z produktów oferowanych przez Was w zakresie rozdziału energii uznać można za za flagowy lub po prostu szczególnie ważny?

Zachęcam gorąco do zapoznania się z najnowszą ofertą rozdzielnic niskiego napięcia typu Sivacon S8. Zakres średnich napięć to z kolei rozdzielnice 8DJH (izola-cja gazowa), Simosec (izolacja powietrz-na) oraz silnoprądowa rozdzielnica typu NXPLUS C, przeznaczona do ekstremal-nie trudnych warunków przemysłowych. Wszystkie te produkty znajdziecie Pań-stwo w ofercie firmy Taurus-Technic Sp. z o.o.

Czy może Pan wskazać jakieś znaczące, ogólne tendencje w zakresie rozwoju i udoskonalania systemów rozdziału energii?

Zdecydowanie sugerujemy stosowanie rozwiązań systemowych, które mają na celu zwiększenie efektywności pracy

rozdzieleni oraz niewątpliwie zdecydo-waną poprawę kultury pracy i bezpie-czeństwa personelu obsługującego. To ogólnoświatowa tendencja, którą rów-nież stosuję w swojej firmie. Chodzi o to, aby dostarczyć Klientowi maksimum niezawodności, komfortu i bezpieczeństwa.

Taurus-Technic w zakresie rozdziału energii oferuje również produkty światowego potentata, marki Siemens. Co, jako licencjonowany partner tej firmy, uznałby Pan za wyróżnik proponowanych przez nią rozwiązań w tym zakresie?

Wyróżnik marki Siemens to przede wszystkim aspekty, o których wspo-mniałem powyżej. Istotnym elemen-tem oferowanych przez nas rozwiązań

niemieckiego producenta jest bardzo szeroka gama posiadanych atestów, certyfikatów itp. Nie ma elementu za-budowanego w rozdzielni, który nie byłby przebadany. Rozdzielnica SIVA-CON S8 posiada pełne badania typu TTA oraz – mimo iż nowa norma za-cznie obowiązywać dopiero od 1 listo-pada 2014 roku – już dzisiaj rozdzielnica SIVACON S8 spełnia wszystkie wyma-gania, które stawiane są rozdzielnicom nn w nowej normie.Certyfikowane są również bardzo new-ralgiczne elementy całego systemu, jak np. punkt łączenia głowicy zasila-jącej z szynoprzewodem zasilającym. Niewielu producentów może się tym pochwalić. Z reguły w przypadku awa-rii występującej właśnie w tym newral-gicznym punkcie przyłączenia Klient ma duży problem. Producent rozdziel-


WYWIAD

Zapraszamy na nasze stoisko na targach ENERGETAB

Pawilon J / stoisko 35

ni obarcza odpowiedzialnością pro-ducenta szynoprzewodu i vice-versa. Dzięki temu, że stosujemy proponowa-ne przez moją firmę rozwiązania syste-mowe, problem ten nie występuje. To niewątpliwie istotny z punktu widze-nia Nabywcy aspekt. Ogólnie budowane przez nas rozdziel-nice posiadają tak wiele pozytywnych wyróżników, że na zagadnienie to moż-na by poświęcić kolejny artykuł.

Czy polscy klienci chętniej wybierają rodzime, czy zagraniczne produkty i rozwiązania w dziedzinie rozdziału energii?Upodobania Klientów są bardzo różne i indywidualne. Uzależnione są od wie-lu czynników, a co istotne, nie zawsze głównym kryterium wyboru jest cena. Polscy Klienci cenią sobie światową ja-kość w konkurencyjnej cenie. Uważam

zatem, że niemiecka solidność pro-duktów połączona z najwyższą jako-ścią, jakie oferuje nasza firma to strzał w dziesiątkę. Klient otrzymuje właśnie ten światowy poziom jakości, zostawiając jednocze-śnie pieniądze w swoim kraju. Pozwolę sobie przypomnieć, że Tau-rus-Technic Sp. z o.o. to w stu procen-tach Polska firma i polski kapitał. Tutaj pracujemy, realizujemy swoje projekty, tutaj płacimy podatki. Mówiąc inaczej, wspieramy nasz, polski rynek i naszą krajową gospodarkę. Być może Pani zauważyła, że tendencje w tym wzglę-dzie bywają różne.

Pańska Spółka świadczy szeroki zakres usług w dziedzinie pomiarów i analiz sieci, pomiarów

termowizyjnych i utylizacyjnych. Jak ocenia Pan stan infrastruktury energetycznej i poziom świadomości ekologicznej Waszych klientów oraz użytkowników sieci? Czy pod tym względem poszczególne rejony naszego kraju różnią się od siebie?

Cieszy fakt, że zarówno świadomość ekologiczna naszych Klientów, jak i pro-ducentów oferowanych urządzeń jest bardzo wysoka. Co istotne, ta świado-mość zdecydowanie wzrasta. Kluczowe znaczenie miało Rozpo-rządzenie Ministra Gospodarki z dnia 24.06.2002 r. w sprawie wymagań w za-kresie wykorzystywania i przemiesz-czania substancji stwarzających szcze-gólne zagrożenie dla środowiska oraz wykorzystywania i oczyszczania insta-

lacji lub urządzeń, w których były lub są wykorzystywane substancje stwarzają-ce szczególne zagrożenie dla środowi-ska. Mowa tu o urządzeniach zawiera-jących polichlorowane bifenyle, czyli powszechnie znane PCB. O ile trzeba szczerze przyznać, iż nie wszyscy użytkownicy urządzeń starego typu wywiązali się z utylizacji w wyzna-czonym terminie (do 30.06.2010 r.), o ty-le ich świadomość w zakresie ewentual-nych konsekwencji jest bardzo wysoka. Ze świadomością ekologiczną idą w pa-rze nakłady na poprawę stanu infra-struktury oraz inwestowanie w nowo-czesne, ekologiczne źródła energii (np. farmy wiatrowe, solarne). Poprawa te-go stanu rzeczy przekłada się na niższe koszty przesyłu energii elektrycznej oraz na zwiększenie jej jakości. Obydwa te aspekty korzystnie wpływają na eko-

logię, chociażby poprzez zmniejszenie emisji CO2. Naturalnie nasz kraj jak każdy inny dzieli się na obszary bardziej i mniej dofinan-sowane, bardziej i mniej uprzemysło-wione. Przekłada się to zatem w sposób znaczący na stan infrastruktury w za-leżności od regionów. Inne inwestycje prowadzi się w regionach silnie zurba-nizowanych, a inne na obszarach, gdzie przemysł nie ma aż tak dużego wpływu na życie danego obszaru.

Zechce Pan zdradzić, jakie są – najbliższe i długofalowe – plany rozwoju zarządzanej przez Pana Spółki?

W najbliższej przyszłości planujemy zmianę siedziby naszej firmy. Zwięk-szymy powierzchnię biurową i produk-cyjną. Planowane są także inwestycje wewnątrz przedsiębiorstwa. Poprzez zwiększenie komfortu pracy moich współpracowników planujemy jeszcze bardziej zwiększyć swoją kon-kurencyjność i stać się jeszcze bardziej atrakcyjnym partnerem dla naszych Klientów. Dodatkowo, wychodząc naprzeciw oczekiwaniom naszym klientom za-mierzamy wprowadzić kilka innowa-cyjnych produktów…

Czy chciałby Pan coś dodać na koniec naszego spotkania?

Na koniec dodam, że firma to przede wszystkim ludzie, którzy ją tworzą oraz Klienci, którzy pozwalają nam istnieć na rynku. Atmosfera pomiędzy Współ-pracownikami, zarządem oraz naszymi Kontrahentami to nasze najwyższe do-bro. To element, który należy perma-nentnie udoskonalać, aby zapobiegać powstawianiu jakichkolwiek słabości. Przy okazji naszej rozmowy chciałbym na łamach Waszego Magazynu po-dziękować wszystkim swoim Pracow-nikom za wkład, jaki wnoszą w roz-wój mojej firmy. Wszystkim naszym Klientom serdecznie dziękuję za do-tychczasową współpracę. Serdecznie zapraszam do jej dalszej kontynuacji także w przyszłości. Osobiście dołożę wszelkich starań, abyście byli Państwo jeszcze bardziej zadowoleni z naszych produktów.

Dziękuję za rozmowę.

nSławomir Trzybiński,

Dyrektor Handlowy, właściciel, współzałożyciel Taurus-Technic Sp. z o.o.


WYWIAD

W dniach10 i 11 lipca br. w sie-dzibie PAA odbyło się kolej-ne już robocze spotkanie po-

między reprezentantami PAA i SUJB (dozoru jądrowego Republiki Czeskiej). Tematem spotkania było bezpieczeń-stwo jądrowe, rozwiązania legislacyjne, systemy zarządzania oraz perspekty-wy dalszej współpracy. W skład dele-gacji czeskiej weszli Wiceprzewodni-czący SUJB ds. zarządzania i wsparcia technicznego Peter Krs. oraz Dyrek-tor ds. bezpieczeństwa jądrowego Jan Štuller. Stronie polskiej przewodniczył Prezes PAA Janusz Włodarski.Głównymi tematami rozmów był trwa-jący w Republice Czeskiej proces wyda-wania zezwolenia lokalizacyjnego dla elektrowni jądrowej Temelin 3 i 4 oraz przygotowania do wdrożenia zintegro-wanego systemu zarządzania w cze-skim dozorze jądrowym. PAA zaprezen-towała własne przygotowania do peł-nienia roli dozoru jądrowego według Programu Polskiej Energetyki Jądrowej.

Wymieniono informacje o aktualnie obowiązujących przepisach w obsza-rze bezpieczeństwa jądrowego w Pol-sce i Republice Czeskiej, doświadcze-niach i wnioskach z przeprowadzonych w obu dozorach misjach IRRS (Integra-ted Regulatory Review Service – pl. Zin-tegrowany Przegląd Dozoru Jądrowego) i realizowanych programach szkolenio-wych personelu dozorowego. Uzgod-niono możliwość organizacji tzw. szko-leń stanowiskowych dla inspektorów PAA w czeskim dozorze (tzw. on the job training). Takie szkolenia będą mogły się rozpocząć od 2015 roku.Strony zgodziły się też na współpracę ekspercką w wybranych obszarach. PAA będzie korzystać z czeskich doświadczeń w identyfikacji niezbędnych zasobów do realizacji procesów wydawania zezwoleń dla obiektów energetyki jądrowej.Czeski dozór jądrowy nadzoruje aktual-nie dwie elektrownie jądrowe działające w tym kraju – w Temelinie i Dukovanach.Wg najnowszych informacji Czesi chcą

w swoim kraju wybudować dwa nowe bloki jądrowe - jeden w Temelinie oraz jeden w Dukovanach. Zamiast wcześniej planowanych dwóch nowych bloków zlo-kalizowanych tylko w Temelinie. Wg ana-lityków czeskich taka koncepcja będzie tańsza z uwagi na lepsze wykorzystanie już posiadanego zaplecza infrastruktural-nego obu elektrowni oraz zmniejszy kosz-ty przesyłu energii elektrycznej.Spotkania ekspertów dozoru jądrowe-go z obu krajów odbywają się w ramach Umowy pomiędzy Rządem Rzeczy-pospolitej Polskiej a Rządem Republiki Czeskiej o wczesnym powiadamianiu o awarii jądrowej oraz o wymianie infor-macji na temat pokojowego wykorzy-stania energii jądrowej, bezpieczeństwa jądrowego i ochrony radiologicznej.

(ab/mb) n

Współpraca dozorów jądrowych Czech i Polski

Prezes PAA Janusz Włodarski i Peter Krs z SUJB. Fot. PAA


WYDARZENIA I INNOWACJE

Podpisana 3 września 2014 r. umo-wa wspólników zobowiązuje stro-ny do wspólnego, proporcjonal-

nie do posiadanych udziałów, sfinan-sowania działań związanych z realiza-cją inwestycji przypadających na okres trzech kolejnych lat. Partnerzy przewi-dują, że łączne koszty z tego tytułu wy-niosą ok. 1 mld zł. W tym czasie planowany jest w szcze-gólności wybór partnera strategiczne-go, dostawcy technologii, wykonawcy elektrowni jądrowej w formule „pod klucz” (tzw. EPC - engineering, procure-ment, construction), dostawcy paliwa ją-drowego oraz pozyskanie finansowania projektu. W tym celu przeprowadzone zosta-nie postępowanie zintegrowane, które połączy w jednym przetargu kluczowe elementy projektu jądrowego. Obec-nie prowadzone są przygotowania w głównych obszarach, które umoż-liwią uruchomienie takiego postępo-wania na początku przyszłego roku. Uzgadniane są m.in. kwestie trybu je-go prowadzenia oraz finalizowane jest podpisanie umowy z inżynierem kon-traktu, który będzie wspierał spółkę w postępowaniu oraz w całym cyklu in-westycyjnym. Program jądrowy, który dotąd reali-zowała PGE Polska Grupa Energe-tyczna, ma od dziś charakter narodo-wy. Współpraca czterech spółek zwięk-sza możliwość budowy elektrowni atomowej w Polsce – mówi Zdzisław Gawlik, wiceminister skarbu państwa. Energetyka jądrowa jest jednym ze strategicznych kierunków rozwojo-wych PGE Polskiej Grupy Energetycz-nej. Do najważniejszych atutów tej technologii należą praktycznie ze-rowa emisyjność CO2, relatywnie ni-ski w stosunku do innych technologii udział paliwa w kosztach wytwarza-nia i równie niska wrażliwość na ewen-tualne zmiany cen tego paliwa – mówi Marek Woszczyk, prezes zarządu PGE Polskiej Grupy Energetycznej.

Grupa Kapitałowa PGE pozostaje lide-rem programu jądrowego, a spółka PGE EJ 1 ma w przyszłości pełnić funk-cję operatora elektrowni. Organizacyj-ne i kompetencyjne przygotowanie PGE EJ 1 do tej roli, tj. podmiotu odpo-wiedzialnego za jej bezpieczną i efek-tywną eksploatację, również jest celem umowy wspólników.Warunkiem nabycia udziałów w PGE EJ 1 przez krajowych partnerów bizne-sowych jest uzyskanie zgody na kon-centrację od Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów. Wniosek w tej sprawie został złożony 1 sierpnia 2014 r. Partnerzy oczekują, że stanowi-sko urzędu powinno być znane jeszcze w tym roku.Decyzja o ich dalszym zaangażowaniu w projekt budowy pierwszej elektrow-ni jądrowej, spodziewana w 2017 r., bę-dzie wynikała m.in. z analizy otoczenia makroekonomicznego, kształtu poli-tyki energetyczno-klimatycznej oraz mechanizmów regulacyjnych, zapew-niających ekonomiczną przewidywal-ność inwestycji. Dla KGHM udział w projekcie to szan-sa wejścia w jeden z najatrakcyjniej-szych sektorów, nie skorelowanych z koniunkturą na rynku metali oraz możliwość zabezpieczenia stabilno-ści dostaw i cen energii elektrycznej na potrzeby działalności operacyjnej. Dla spółek energetycznych to sposób na pozyskanie alternatywnego, beze-misyjnego źródła energii elektrycznej i dywersyfikację portfela wytwórcze-go. Przede wszystkim chodzi jednak o możliwość zapewnienia w przyszłości bezpiecznych dostaw energii elektrycz-nej dla polskich firm i gospodarstw do-mowych – mówi Zdzisław Gawlik, wiceminister skarbu państwa. Energetyka jądrowa, źródło stabil-nej i bezpiecznej energii elektrycznej, w długim terminie umocni pozycję PGE Polskiej Grupy Energetycznej, ja-ko lidera nie tylko w segmencie wy-twarzania, ale jako dostawcy bezpie-

czeństwa energetycznego – mówi Marek Woszczyk, prezes PGE Polskiej Grupy Energetycznej. Projekt budowy pierwszej polskiej elek-trowni jądrowej jest ogromną szansą nie tylko dla nas, firm biorących w nim udział, ale dla całej polskiej energety-ki. W tej chwili strategia Grupy ENEA przewiduje wydatki na przygotowanie do realizacji, czyli do momentu zakoń-czenia postępowania zintegrowanego. Wszyscy mamy jednak świadomość, że kluczowym elementem powodzenia będzie racjonalne wsparcie ze strony państwa, chociażby w postaci mecha-nizmu rynku mocy – mówi Krzysztof Zamasz, prezes zarządu ENEA. Nasz udział w tym projekcie jest szan-są na długoterminowe zabezpieczenie dostaw energii elektrycznej dla działal-ności podstawowej KGHM po przewi-dywalnej cenie i tym samym unieza-leżnienie się od zakupów rynkowych. Ponadto, projekt ten stanowi zabezpie-czenie przed restrykcyjnymi celami po-lityki klimatyczno-energetycznej Unii Europejskiej. Co więcej, mamy świa-domość, że uruchomienie elektrowni atomowej może być szansą na rozwój polskiej gospodarki – mówi Herbert Wirth, prezes KGHM Polska Miedź. Za kilkanaście lat kilkaset megawatów w portfelu wytwórczym Grupy TAU-RON pochodzić ma z energii atomowej. Wynika to z naszej strategii korporacyj-nej zakładającej uruchomienie nowych mocy w najbardziej efektywnych tech-nologiach. W tej chwili dywersyfikuje-my paliwa, realizując inwestycje wę-glowe, gazowe oraz w oparciu o OZE. Projekt atomowy pozwoli nam m.in. na zwiększenie procentowego udziału technologii bezemisyjnych w Grupie. Od początku byliśmy zwolennikami re-alizacji pierwszego projektu jądrowego w obecnej formule, tj. przy zaangażo-waniu kluczowych polskich podmio-tów – mówi Dariusz Lubera, prezes zarządu TAURON Polska Energia.

n

Polski program jądrowy: umowa wspólników podpisana ENEA, KGHM Polska Miedź oraz TAURON Polska Energia odkupią od PGE Polskiej Grupy Energetycznej po 10 proc. (łącznie 30 proc.) udziałów w spółce PGE EJ 1, odpowiedzialnej za przygotowanie i wybudowanie pierwszej polskiej elektrowni jądrowej o mocy ok. 3000 MW.


WYDARZENIA I INNOWACJE

http://www.ien.com.pl

Modułowa rozdzielnica SM6 za-wiera ujednolicony zestaw jed-nostek funkcyjnych w izolacji

powietrznej wyposażonych w apara-turę łączeniową w izolacji SF6 lub próż-niowej. Zestawiając różnorodne funkcje roz-dzielnicy, zyskujemy możliwość reali-zacji dowolnej aplikacji SN dla napięć do 24 kV.

Kompleksowe rozwiązanieNajnowsza konstrukcja rozdzielnicy SM6 została zaprojektowana przy wy-korzystaniu wieloletnich doświadczeń firmy Schneider Electric. Rozdzielnica zawiera w sobie szereg najnowszych i najlepszych rozwiązań w celu zapew-nienia ciągłości pracy i bezpieczeństwa obsługi.

SM6 to:rozdzielnica o szerokich możliwo-ściach:

y kompletna oferta dla aktualnych i przyszłych potrzeb,

y rozwiązanie zapewniające rozbudo-wę istniejącej instalacji,

y Katalog funkcji dla dowolnej aplika-cji użytkownika,

y Produkt spełniający wymagania norm,

y Opcje dla zdalnego sterowania i mo-nitoringu instalacji użytkownika.

rozdzielnica optymalna y minimalne wymiary ze zredukowa-

ną szerokością pól, y racjonalna przestrzeń wymagana

dla zabudowy rozdzielnicy, y zredukowane koszty robót budow-

lano-montażowych,

y łatwa integracja z prefabrykowany-mi stacjami transformatorowymi, do których SM6 jest

y szczególnie przystosowana.

rozdzielnica o zminimalizowanych czynnościach obsługowych

y elementy aktywne (wyłacznik, roz-łacznik z uziemnikiem) są szczelnie zamknięte w obudowach na cały okres uzytkowania,

y napędy łaczników wymagają mi-nimalnych zabiegów konserwacyj-nych w normalnych warunkach eks-ploatacyjnych,

y podwyższona wytrzymałość elek-tryczna w trakcie łączeń.

Schneider Electric prezentuje profesjonalne rozdzielnice SM6Zmodernizowana konstrukcja zapewniająca większe bezpieczeństwoDoświadczenie Schneider Electric w zakresie średnich napięć to ponad 40 lat produkcji rozdzielnic prefabrykowanych i ponad 30 lat rozwoju techniki łączeniowej bazującej na sześciofluorku siarki (SF6). To również ponad 1 100 000 pól rozdzielnicy SM6 zainstalowany na całym świecie.Doświadczenie to pozwala nam dzisiaj zaprezentować nową konstrukcję rozdzielnicy SM6, opartą o zmodernizowane obudowy, odporne na działanie łuku wewnętrznego. Wszystko po to aby jeszcze bardziej poprawić bezpieczeństwo naszych klientów, eksploatujących urządzenia Schneider Electric.

Pole wyłącznikowe DM1-A rozdzielnicy SM6


TECHNOLOGIE, PRODUKTY – INFORMACJE FIRMOWE

















Wyłącznik HVX





rozdzielnica łatwa do uruchomienia y zredukowane wymiary i ciężar, y rozwiązanie przystosowane do przy-

łączy kablowych, y proste i łatwe w montażu szyny

zbiorcze.

rozdzielnica łatwa i bezpieczna w eksploatacji

y trójpozycyjny rozłączniko-uziemnik uniemożliwiający błędne operacje łączeniowe,

y uziemnik o pełnej zdolności załącza-nia na zwarcie,

y niezawodne odwzorowanie sta-nu łączników przez mechaniczne wskaźniki położenia,

y przedziały aparatowe i kablowe od-porne na łuk wewnętrzny,

y czytelna animowana synoptyka, y jedna, wspólna dźwignia manewro-

wa z funkcją „anty-refleks” y celki wieloprzedziałowe.

Schneider Electric proponuje w rozdzielnicy SM6 gotowe rozwiązania systemu zabezpieczeń, kontroli i sterowania.

W celu zapewnienia odpowiedniego poziomu zabezpieczenia aparatów i urządzeń średniego napięcia, rozdziel-nica SM6 może być wyposażona w na-stępujące przekaźniki zabezpieczenio-we produkcji Schneider Electric:

y wielofunkcyjne zabezpieczenia ty-pu Sepam lub MICOM posiadające niezbędne funkcje zabezpieczenio-we oraz zapewniające pomiary i dia-gnostykę,

y autonomiczne przekaźniki zabez-pieczeniowy z serii VIP.

Przekaźniki te zabezpieczające in-stalację, zapewniając ciągłość zasila-nia i redukując przerwy w dostawie energii.

Rozdzielnice SM6 są również przystoso-wane do instalowania urządzeń pomia-rowych, dzięki którym mogą współpra-cować z dowolnym systemem monito-ringu i sterowania.Zarówno przekaźniki zabezpiecze-niowe, analizatory parametrów sieci, wskaźniki przepływu prądu zwarcio-wego oraz mierniki zapewniają wy-mianę danych po protokole MODBUS i mogą być integrowane w duże sys-temy monitoringu dzięki specjalistycz-nemu oprogramowaniu tj. ION Eneter-prise lub PACIS. Wszystkie te produkty i rozwiązania znajdują się w szerokiej ofercie handlowej firmy Schneider Electric.

SM6: rozdzielnica przystosowana do zdalnego sterowaniaAparatura w SM6 została idealnie do-brana z punktu widzenia możliwości zdalnego sterowania. Wyposażenie aparatów w napędy silnikowe jest moż-liwe w trakcie instalowania lub podczas eksploatacji. Umożliwia to współdzia-łanie z układem zdalnego sterowania Easergy T200, dzięki któremu rozdziel-nica może być sterowana z dowolnego systemu sterowania i nadzoru.

Bezpieczeństwo osób. Ochrona przed skutkami łuku elektrycznegoRozdzielnica SM6 pomyślnie prze-szła badania łukoochonności zgodnie z normą PN-EN 62271-200 dla wszyst-kich wersji wykonania.Użyte materiały odpowiadają rygorom narzuconym podczas projektowania SM6. Obudowa doskonale ogranicza ter-miczne i mechaniczne efekty powstałe-go łuku. Osoba obsługująca rozdzielnicę lub będąca w pobliżu rozdzielnicy w cza-sie powstania łuku elektrycznego nie jest narażona na jego groźne efekty.Celem zwiększenia bezpieczeństwa obsługi w SM6 zastosowano wszelkie możliwe metody ograniczenia skutków łuku elektrycznego:

y systemy rozpraszania, które kierują gazy w górę lub w dół rozdzielnicy uniemożliwiając powstanie zbyt du-żego nadciśnienia w którymkolwiek z przedziałów,

y nakierowanie i wylot gorących ga-zów na zewnątrz pomieszczenia rozdzielnicy, do miejsc bezpiecz-nych dla ludzi,

y dobór niepalnych materiałów wy-posażenia,

y wzmocnienie osłon.

Czynniki, dzięki którym rozdzielni-ca SM6 oferuje wysoki poziom bez-pieczeństwa to:

Przemyślana konstrukcja: y przedziałowa budowa pól.

Zaawansowana technologia: y elektrotechniczna - modelowanie

rozkładu pól elektrycznych, y mechaniczna - części produkowane

przy użyciu systemów CAD.

Użycie niezawodnych komponentów: y odpowiedni dobór materiałów, y uziemnik ze zdolnością załączania

na zwarcie.

Urządzenia poprawiające bezpieczeń-stwo użytkowania:

y wskaźniki obecności napięcia na pa-nelu przednim,

y niezawodne blokady wewnętrzne w polu,

y blokady mechaniczne kluczykowe lub na kłódkę.

Warianty wykonania rozdzielnicy SM6Nowa wersja rozdzielnicy SM6 wyko-nywana jest w dwóch klasach łuko-ochronności IAC: A-FL i A-FLR.(litera F oznacza dostęp z przodu, L – z obu boków, zaś R z tyłu obudowy)

1) A-FL - ochrona przed skutkami łuku elektrycznego z trzech stron przy prą-dach zwarciowych 12,5 kA 1 s i 16 kA 1 s

Rozdzielnica SM6 jest ustawiona przy ścianie, wówczas dostęp do jej tylnej części jest niemożliwy i ochrona przed wewnętrznym łu-kiem elektrycznym z trzech stron jest wystarczająca. Możliwe jest skierowanie wydmuchu gazu w gó-rę lub w dół.

2) A-FLR - ochrona przed skutkami łuku elektrycznego z czterech stron przy prądach zwarciowych 16 kA 1 s i 20 kA 1 s

Dla rozdzielnicy SM6 instalowanej ja-ko wolnostojąca ochrona przed łukiem elektrycznym z czterech stron jest nie-zbędna, by chronić osoby z obsługi po-ruszające się wokół rozdzielnicy.

Biorąc pod uwagę powyższe założenia dostępne są następujące wykonania rozdzielnicy:

y 12,5 kA 1 s, IAC: A-FL y 16 kA 1 s, IAC: A-FLR & IAC: A-FL y 20 kA 1 s, IAC: A-FLR & IAC: A-FL

Blok zdalnego sterowania i nadzoru T200I



Sposób odprowadzania gazów:Nowa konstrukcja zapewnia również wybór sposobu odprowadze-nia produktów spalania łuku:

y dolny (w kierunku kanału kablowego). Ten wariant wymaga za-pewnienia odpowiedniej przestrzeni pod rozdzielnicą w kanale kablowym.

y górny (przy wykorzystaniu dodatkowego kanału wydmucho-wego)

Kanał wydmuchowy zainstalowany na górze rozdzielnicy zapewnia wyprowadzenie gazów w dowolną stronę. Minimalna wymagana wysokość pomieszczenia zaledwie 2150 mm.

Zalety nowej konstrukcji rozdzielnicy SM6:

y Zmniejszenie głębokości pola rozdzielnicy w sto-sunku do poprzedniej wersji,

y Możliwość ustawiania rozdzielnicy bezpośred-nio przy ścianie (koniecz-ny jedynie 1 cm odstępu),

y Mniejsza wymagana wy-sokość sufitu - minimalnie 2150mm,

y Mniejsza szerokość kana-łu kablowego dla wersji 16kA (jedynie 930 mm),

y Możliwość rozbudowy do wyższej łukoochron-ności po instalacji na obiekcie (w przypadku wersji 12,5kA),

y Prosty montaż kanału wydmuchowego podczas instalacji. y Łukoochronność aż do 20 kA 1s w klasie A-FLR. y Wykonanie wolnostojące, niezależne od warunków budowla-

nych. y Opcjonalny kanał wydmuchowy na górze rozdzielnicy dla wersji

16kA 1s i 20kA 1s.n

600

840*

980

2200min

140

1600

1060

840*

1060

2200min

220

1600

1060

840*

1060

2200min

220

1600

930

100

840*

940

2150min

90

1600

840*

930

2150min

90

1600

930

Porównanie wymiarów obudowy oraz wymaganej przestrzeni instalacyjnej i wielkości kanałów kablowych dotychczaso-wej oraz nowej wersji rozdzielnicy SM6 dla wersji 12,5 kA 1s i 16 kA 1s, odprowadzenie gazów w dół.

Rozdzielnica SM6 w wersji A-FLR 20 kA / 1s odprowadzenie gazów w górę

Przykład instalowania roz-dzielnicy SM6 dla wer-

sji przyściennej 12,5 kA 1 s i 16 kA 1 s

z odprowadzeniem gazów przez kanał

wydmucho-wy do do-

łu, ochrona przed skutkami

łuku elektrycznego z 3 stron IAC: A-FL

Przykład instalowania roz-dzielnicy SM6 dla wersji wol-

nostojącej 16 kA 1 s z odprowadzeniem gazów przez kanał wydmuchowy do

dołu, ochrona przed skutka-mi łuku elek-

trycznego z 4 stron IAC: A-FLR

Przykład instalowa-nia rozdziel-nicy SM6 dla

wersji wol-nostojącej

16 kA 1 s i 20 kA 1 s z od-prowadze-

niem gazów przez kanał

wydmuchowy do góry na zewnątrz pomiesz-

czenia, ochrona przed skutkami łuku elektrycznego z 4 stron IAC: A-FLR

Dotychczasowa wersja Nowa wersja

12,5 kA 1 s

Odprowadzenie gazów w dół

16 kA 1 s

Odprowadzenie gazów w dół

A-FL A-FLA-FLR A-FLR

600

100

840*

940

2150min

90

1600

600

840*

930

2150min

90

1600



Wstęp

Jednym z bardzo ważnych zagadnień w Krajowym Systemie Elektroenerge-tycznym (KSE) jest bezpieczeństwo użytkowania wszystkich elementów instalacji elektroenergetycznych [1] w tym zarówno całych stacji SN jak i ich poszczególnych elementów (roz-dzielnic, transformatorów, łączników itp.). Stacje (rozdzielnie) SN to przede wszystkim stacje wnętrzowe ustawia-ne często w miejscach wysoko zurba-nizowanych, gdzie zbliżenie się do nich osób postronnych jest rzeczą natural-ną. Z tego między innymi powodu jed-nym z najważniejszych kryteriów wy-boru rozwiązań konstrukcyjnych, apa-raturowych i budowlanych takich sta-cji jest bezpieczeństwo pracowników energetyki oraz (a może przede wszyst-kim) osób postronnych.

W polskim systemie elektroenergetycz-nym, a szczególnie w stacjach SN zda-rza się około kilkudziesięciu awarii rocz-nie powstających w wyniku zwarć łuko-wych [2]. W wyniku takich zwarć w to-rach prądowych urządzeń i w ziemi po-jawia się prąd zwarciowy o wartości od kilku do kilkudziesięciu kA. Podstawo-we przyczyny zwarć łukowych to: sta-rzenie się materiałów, błędy konstruk-cyjne, narażenia środowiskowe i eks-ploatacyjne (przepięcia, przetężenia) oraz bardzo często niestety tzw. czyn-nik ludzki (błędny montaż, błędne ope-racje łączeniowe czy nieprzygotowana praca pod napięciem) [1, 2, 3]. Nieste-ty zdarza się, że w wyniku zapalenia się łuku poszkodowani zostają ludzie

– najczęściej pracownicy energetyki. Częstotliwość takich wypadków w Pol-sce to 0,35–0,45 osób na 1000 zatrud-nionych w ciągu roku [2]. Gwałtowność i skutki oddziaływania zwarć łukowych sprawia że wiele zdarzeń kończy się ciężkimi obrażeniami ciała lub nawet śmiercią osób, które znalazły się w ob-szarze oddziaływania łuku [3].Spełnienie kryteriów wymaganej ochrony przeciwporażeniowej, ochro-ny przed skutkami łuku elektryczne-go a także odpowiedniej odporności ogniowej, eliminacji lub gwarantowa-nej utylizacji szkodliwych odpadów, ograniczenia hałasu oraz wpływu pola elektromagnetycznego na środowisko, szczelności i branie pod uwagę wszel-kich innych zagadnień związanych z bezpieczeństwem eksploatacji muszą stanowić absolutny priorytet w proce-sie projektowania i budowy stacji elek-troenergetycznych. Zagadnienia te opisano na przykładzie stacji transfor-matorowo-rozdzielczej SN typu PF-P.

System stacji średniego napięcia typu PF-P

Stacje typu PF-P to stacje z obsługą wewnętrzną. Są one przystosowane do pracy w kablowej i napowietrznej sieci rozdzielczej energetyki zawodo-wej i przemysłowej. Dzięki specyficz-nej modułowej konstrukcji możliwe jest zaprojektowanie niemal dowolne-go wariantu stacji. Inwestor i projektant mają zatem do dyspozycji system, który pozwala dowolnie kreować ostateczną funkcjonalność i przeznaczenie stacji [4]. Wielkość stacji oraz rozmieszczenie

w niej urządzeń uzależnione jest jedy-nie od ich ilości i typu (rys. 1).Oprócz modułowości podstawę syste-mu stanowią obudowy betonowe PF-P i ormaSET-P oraz aparatura rozdzielcza firmy ORMAZABAL [5].Możliwość zestawiania ze sobą obu-dów typu PF-P pozwala na wykonywa-nie niestandardowych, [4, 5] złożonych systemów zasilania, zawierających rów-nież transformatory dużych mocy (do 1600kVA), agregaty prądotwórcze oraz układy automatyki SZR. Dzięki zesta-wieniu kilku obudów (o szerokości 250 cm lub 300 cm) możliwe jest stworze-nie odpowiedniej przestrzeni do zain-stalowania całego systemu zasilania. Posadowienie kilku obudów obok sie-bie wymaga wcześniejszego wykona-nia odpowiednio wypoziomowanych ław fundamentowych, w celu eliminacji tzw. ”klawiszowania”. Po posadowieniu, połączenia pomiędzy obudowami są uszczelniane, a na złączeniach dachów wykonywane są obróbki blacharskie. System cechuje zdolność adaptacji ar-chitektonicznej do otoczenia. W tym celu stosowane są różne warianty da-chów. Standardowo stacje typu PF-P przykryte są niskim dachem betono-wym, którego lekko nachylona połać

Bezpieczeństwo eksploatacji stacji elektroenergetycznych SN typu PF-PW artykule opisano - na przykładzie stacji typu PF-P - wybrane aspekty bezpieczeństwa, uwzględniane w czasie projektowania, budowy i eksploatacji stacji średniego napięcia. Szczególną uwagę zwrócono na zagadnienie odporności stacji na skutki zwarć łukowych.



otoczona jest attyką. W przypadku da-chu dwuspadowego lub czterospado-wego na płycie betonowej zabudowa-na jest konstrukcja dachu spadzistego, która pokryta jest - w zależności od wymagań klienta -gontem bitumicz-nym, dachówką ceramiczną, blacho da-chówką lub innym materiałem. Jedno-cześnie zapewniona jest dowolna kolo-rystyka i rodzaj pokrycia ścian stacji [5].Dzięki temu stacje PF-P doskonale speł-niają wymagania stawiane przez urba-nistów w odniesieniu do terenów osie-dli mieszkaniowych i zakładów przemy-słowych.

Obudowy stacji są produkowane, a także wyposażane w aparaturę roz-dzielczą, sterującą i pomiarową w Py-skowicach na Górnym Śląsku. Lokaliza-cja producenta nie była przypadkowa, wynika bowiem z wieloletniej tradycji wytwórczości budowlanej realizowa-nej na potrzeby Górnośląskiego Za-kładu Energetycznego (GZE), w swo-im czasie największego dystrybutora energii elektrycznej w Polsce. Już w la-tach pięćdziesiątych ubiegłego wieku, na bazie technologii produkcji ogro-dzeń betonowych, w obecnej lokali-

zacji producenta obudów PF-P, produ-kowane były stacjie typu „Pyskowice”, które do dzisiaj są w wielu miejscach kraju z powodzeniem eksploatowane. Należy podkreślić, że do rozwoju pro-dukcji tych stacji przyczynił się wybit-ny specjalista w zakresie betonowych konstrukcji budowlanych, w energety-ce, mgr inż. Bronisław Nohel. Wzrost zapotrzebowania na moc szczytową odbiorców, pojawienie się rozproszonych źródeł energii elektrycz-nej, a w szczególności OZE, skutkuje ko-niecznością: monitorowania wytwarza-nej energii, monitorowania dystrybucji tej energii, usprawnienia zarządzania operacyjnego siecią SN i zapewnienia niezawodności dostaw energii, zarzą-dzania rynkiem energii, polepszenia ja-kości obsługi klienta oraz wprowadze-nia nowych usług dla klientów końco-wych. A zatem powstaje konieczność przekształcania tradycyjnych sieci SN w sieci typu „smart”. Wyposażenie sta-cji typu PF-P obejmuje wiele nowocze-snych rozwiązań w zakresie automatyki, sterowania, pomiarów i łączności [6, 7, 8, 9, 10]. Są to zatem stacje, które mogą być stosowane w sieciach typu „smart”. Sieć typu „smart” [11, 12] jest bowiem najczęściej definiowana jako instalacja stosowana zarówno w systemie przesy-łu jak i dystrybucji energii elektrycznej, która zapewnia cyfrową, dwukierunko-wą komunikację, realizowaną w czasie rzeczywistym lub zbliżonym do czasu rzeczywistego, umożliwia interaktyw-ne i optymalne monitorowanie i zarzą-dzanie procesem wytwarzania, przesy-łu, dystrybucji i odbioru energii elek-

trycznej, integruje zachowania i dzia-łania wszystkich podłączonych do niej użytkowników - wytwórców, odbior-ców oraz prosumentów (producent – konsument), w celu zapewnienia efek-tywnego ekonomicznie, zrównoważo-nego systemu elektroenergetyczne-go charakteryzującego się niewielkimi stratami, wysoką jakością i bezpieczeń-stwem dostaw energii elektrycznej, oraz bezpieczeństwem obsługi i osób postronnych. To, że stacjie typu PF--P spełniają wymagania stawiane ele-mentom sieci typu „smart” jest bardzo ważne w aspekcie polityki energetycz-nej kraju [13, 14, 15], aktów prawnych i działań legislacyjnych [16, 17], po-wiązanych ze standaryzacją i typizacją urządzeń [18, 19, 20], oraz stosownych regulacji Unii Europejskiej.

Konstrukcja stacji typu PF-P

Obudowa stacji PF-P składa się z trzech elementów: szczelnej, monolitycznej piwnicy kablowej, korpusu oraz da-chu, wykonanych z żelbetu. Typowa stacja transformatorowo-rozdzielcza składa się z pomieszczenia rozdzielni-cy SN i nn oraz komory transformato-ra. Pomieszczenie rozdzielnicy SN mo-że być oddzielone od pomieszczenia rozdzielnicy nn w przypadku różnych właścicieli sieci nn i sieci SN. Dach sta-cji PF-P nie jest na stałe skręcony ze ścianami, co umożliwia jego nieznacz-ne uniesienie w przypadku wystąpie-nia stanów awaryjnych, skutkujących wzrostem ciśnienia wewnątrz stacji. Do obsługi poszczególnych części sta-cji przewidziano oddzielne drzwi. Do-stęp do piwnicy kablowej możliwy jest dzięki włazowi umieszczonemu w podłodze. Chłodzenie urządzeń oraz wentylacja pomieszczeń stacji możli-

Rys. 1. Przykładowe warianty konstrukcji stacji typu PF-P



wa jest dzięki kratkom wentylacyjnym umieszczonym w drzwiach i ścianach stacji, a także odpowiednio zabezpie-czonej szczelinie pomiędzy ścianami a dachem. Drzwi i kratki wykonane są z ocynkowanej ogniowo blachy sta-lowej lub z aluminium i lakierowane proszkowo w określonym przez zama-wiającego kolorze. Ściany ze stropem i podłogą ustawione są na piwnicy ka-blowej w której pod komorą transfor-matorem wydzielono szczelną misę olejową. W piwnicy kablowej znajdują się również szczelne przepusty kablo-we umożliwiające przeprowadzenie kabli SN i nn oraz przewodów uziemia-jących. Piwnica kablowa, korpus stacji i dach mogą być transportowane i za-budowywane osobno. Jest to niewąt-pliwy czynnik stanowiący o elastycz-ności systemu PF-P. Mniejsze rozwią-zania, typowe dla sieci dystrybucyjnej, mogą być transportowane w całości. Konstrukcja stacji PF-P zapewnia bar-dzo duże bezpieczeństwo obsłudze i osobom postronnym w zakresie łuko-ochronności, czyli spełnia najnowsze wymagania Unii Europejskiej. Potwier-dzone jest to wynikami badań, które są wykonywane przez instytuty niezależ-ne oraz niemieckie instytuty IPH oraz PEHLA, zgodnie z wytycznymi zawar-tymi w normach IEC. Stacje posiada-ją również stosowne atesty Instytutu Elektrotechniki w Warszawie i aproba-tę Instytutu Techniki Budowlanej.Troska o możliwie dużą łukoochronność jest stale kontynuowana w procesie roz-woju systemu obudów oraz aparatury rozdzielczej firmy ORMAZABAL [1].Nie bez znaczenia jest także fakt, że sta-cje PF-P są przyjazne dla środowiska, ponieważ misy olejowe przedziałów transformatorowych mogą pomieścić 100 % zawartości oleju z transformato-rów. Do produkcji stacji używa się wy-łącznie materiałów i surowców przyja-znych środowisku, podlegających po-

wtórnemu przetworzeniu. Wszystkie materiały wykorzystywane w procesie produkcyjnym posiadają atesty Pań-stwowego Zakładu Higieny.Jeżeli użyje się określeń właściwych dla górnictwa, można stwierdzić, że obu-dowy PF-P (ze względu na zapewnienie odporności ogniowej oraz łukoochron-ności) mają cechy obudów wzmocnio-nych [1]. Opinie rzeczoznawców jed-noznacznie wykazują, że zewnętrzne ściany pełne oraz stropy stacji posiada-ją 120-minutową odporność ogniową (REI 120). Umożliwia to ustawienie stacji ścianą pełną w granicy działki (dosta-wienie do istniejącego budynku, któ-rego ściana „graniczna” spełnia wyma-gania ściany oddzielenia pożarowego).

Ochrona przed skutkami zwarć łukowych w stacjach tpu PF-P

Obudowa całej stacji oraz konstrukcja zainstalowanych w niej rozdzielnic po-winny zapewniać maksimum ochrony dla obsługi i osób postronnych, w przy-padku wystąpienia zwarcia łukowego. Z tego powodu stacje, rozdzielnie i roz-dzielnice powinny być zaprojektowane zgodnie ze stosownymi normami [21] i dokumentami związanymi, które pre-cyzyjnie określają zarówno wymagania jak i metodykę badań i testów jakim wymienione konstrukcje powinny być poddane, dla potwierdzenia ich odpor-ności na skutki zwarć łukowych.Skutki łuku elektrycznego zależą przede wszystkim od energii łuku za-leżnej od czasu palenia się łuku (rys. 2) i natężenia prądu zwarciowego [1, 2, 3]. Ponieważ na wartość prądu zwarcio-wego można wpływać tylko w proce-sie projektowania lub modernizacji sta-cji, jedynym parametrem, przy pomo-cy którego można ograniczać energię łuku a co za tym idzie jego skutki jest czas trwania zwarcia a w zasadzie czas palenia się łuku. Czas ten determinuje

dobór zabezpieczeń i nastaw tych za-bezpieczeń. Same skutki łuku można także ograniczać stosując odpowied-nie konstrukcje rozdzielnic i obudów stacji elektroenergetycznych.Kryteria testów na łukoochronność za-kładają, że na skutek wystąpienia zwar-cia łukowego w rozdzielnicy (lub stacji elektroenergetycznej): drzwi i osłony pozostają zamknięte, żadna z części nie ulega oderwaniu, w częściach ze-wnętrznych nie powstają żadne otwo-ry, wskaźniki testowe nie ulegają zapa-leniu, wszystkie połączenia uziemiające pozostają nienaruszone.Łuk ma w obrębie stopy temperatu-rę prawie 4000 K (lub więcej), i około 10000 K (lub więcej) w obrębie kana-łu łukowego (kolumny łukowej). Powo-duje to gwałtowny wzrost temperatu-ry otoczenia wskutek promieniowania cieplnego. Efektem wzrostu tempera-tury – oprócz zapalania się i topienia wszystkiego co znajdzie się pod wpły-wem tak wysokiej temperatury - jest wzrost ciśnienia w obrębie zamkniętej przestrzeni. Ciśnienie to może osiągnąć wartości równe lub większe od gra-nicznej wytrzymałości mechanicznej obudowy, jeżeli nie jest ona wyposa-żona w klapy wydmuchowe, lub kom-presję do wewnątrz. W takiej sytuacji często dochodzi do wyrwania drzwi lub rozerwania obudowy rozdzielnic. W przypadku rozdzielnic wyposażo-nych w klapy wydmuchowe następu-je otwarcie tych klap po ok. 5-8 ms od momentu zapalenia się łuku i zreduko-wanie ciśnienie wewnątrz obudowy co zapobiega jej zniszczeniu. Wielkość ci-śnienia wewnątrz komór (przedziałów) rozdzielnic zależy nie tylko od tempe-ratury ale także oczywiście od objęto-ści obudowy i mocy zwarciowej. Za-tem testy wykonywane dla potwier-dzenia odporności obudowy na dzia-łanie łuku muszą być przeprowadzane dla minimalnej objętości i maksymalnej

Rys. 2. Zależność energii zwarcia (łuku) i skutków łuku od czasu trwania zwarcia (łuku)



dopuszczalnej dla danego urządzenia mocy zwarciowej, czyli w warunkach najbardziej niekorzystnych.Czas palenia się łuku jest bardzo zróż-nicowany (w dużej mierze zależy od konstrukcji i nastaw zabezpieczeń) ale w skrajnych sytuacjach (np. przy źle do-branych lub uszkodzonych zabezpie-czeniach) może to być w sieci SN jedna i więcej sekundy. W związku z tym ścia-ny rozdzielnic, w miejscach narażonych na działanie łuku konstruuje się jako po-dwójne, z warstwą powietrza pomię-dzy arkuszami blach. Dzięki temu łuk działa tylko na wewnętrzną powierzch-nię blachy wewnętrznej. Innym syste-mem jest system labiryntowego od-prowadzania gazów (chłodnice gazów, w których wydłużenie drogi wydmu-chu skutkuje zwiększeniem powierzch-ni wymiany ciepła), z wnętrza obudo-wy. Dzięki takiemu rozwiązaniu nastę-puje dostateczne ochłodzenie i zmniej-szenie ciśnienia gazów i wyrzucenie ich w kontrolowane strefy tak aby nie za-grażały obsłudze. Jeszcze innym spo-sobem ograniczania skutków łuku jest obudowanie wewnętrznej powierzch-ni przestrzeni narażonych na działa-nie łuku odpowiednim dielektrykiem. W w rozdzielnicach SN przedział kablo-wy wyłożony jest tworzywem, które ogranicza miejsca, na który mogłaby

oprzeć się stopa łuku. Gazy odprowa-dzane są natomiast poprzez stos gęstej siatki za rozdzielnicę. Ciśnienie i tempe-ratura gazów zmniejsza się w wyniku przepływu tych gazów przez kolejne warstwy siatki. W wyniku tego na wy-locie tunelu osiąga się poziom ciśnienia i temperatury bezpieczny dla obsługi. Odporność urządzeń na wzrost ciśnie-nia jest sprawdzana w czasie testów wizualnie, za pomocą zdjęć z kamer rejestrujących. Dostateczne wychło-dzenie gazów sprawdza się za pomocą łatwopalnych kawałków gazy baweł-nianej, umieszczanych w miejscach, gdzie temperatura nie może przekra-czać dopuszczalnej. W czasie prób gaza nie może ulec zapaleniu. Przy próbach należy zwrócić uwagę również na wy-

sokość pomieszczenia, w którym roz-dzielnice mają być instalowane. Jeżeli sufit stacji jest blisko rozdzielnicy, za-grożenie mogą stwarzać odbijające się od sufitu gazy. Aby sprawdzić czy ta-kiego zagrożenia nie ma, wskaźniki po-miarowe umieszcza się poziomo przed rozdzielnicą. Ochrona osób może być dodatkowo podniesiona poprzez sto-sowanie deflektorów zamontowanych do dachu rozdzielnicy.Oczywistym jest, że bliskie maksymal-nemu bezpieczeństwo użytkowania stacji elektroenergetycznych (tu śred-niego napięcia) może być zapewnio-ne tylko przy odpowiedniej koordyna-cji rozwiązań konstrukcyjnych budyn-ku (obudowy) stacji i zainstalowanych w niej rozdzielnic i innych urządzeń. Taka koordynacja występuje w sta-cjach elektroenergetycznych SN, wy-konywanych w technologii odlewów betonowych. Nie bez znaczenia jest tu także czynnik ekonomiczny. Stacje te są testowane w sposób opisany po-wyżej, są zatem bezpieczne dla obsługi wewnątrz i dla wszystkich na zewnątrz. Spełniające kryteria łukoochronności obudowy stacji noszą znamiona obu-dowy wzmocnionej i mogą być stoso-wane w ciągach pieszych oraz w bli-skim sąsiedztwie budynków użytecz-ności publicznej.Kolejną zaletą omawianych obudów jest obniżenie ciśnienia gazów po-przez ich odprowadzenie przez dach budynku stacji. Podczas wybuchu dach unosi się na specjalnych prowad-nicach i gazy odprowadzane są do at-mosfery (rys. 3).Obudowy systemu PF-P posiadają po-twierdzoną odporność na zwarcia łu-kowe przy prądzie 20 kA w czasie 1s, w związku z powyższym stanowią naj-bardziej nowoczesne i unikalne roz-wiązanie na rynku krajowym [22]. Efekt zwiększenia odporności tych obudów osiągnięto umieszczając dodatkową klapę wybuchową w obudowie. Dzięki takiej konstrukcji gazy łukowe rozprę-żają się szybciej niż w tradycyjnym roz-

Rys. 3. Przygotowanie i przeprowadzanie próby na łukoochronność stacji elektro-energetycznej SN



wiązaniu zilustrowanym na rysunku 3.Potwierdzenie odporność systemu sta-cji PF-P na skutki zwarć łukowych po-twierdzono badaniami.Schematy i zdjęcia takich testów dla po-la pomiarowego i liniowego rozdzielnicy SN pokazano na rysunku 4. W obu przy-padkach testy przeprowadzono dla ka-tegorii dostępu A i B [1, 21, 22].

Dynamikę zjawiska zilustrowano na przebiegach czasowych prądów, na-pięcia oraz ciśnienia (rys.5) w punktach pomiarowych zaznaczonych na sche-macie (rys. 4).Po przeprowadzonej próbie widoczne jest otwarcie klapy wybuchowej (rys. 4), wskaźniki nie uległy nadpaleniu.

Podsumowanie

Opisany w artykule system PF-P jest syste-mem elastycznym, funkcjonalnym i łuko-ochronnym. Jako jedyny w kraju posiada potwierdzona odporność na skutki zwarć łukowych 20 kA w czasie 1 s. Stanowi on istotne uzupełnienie oferty firmy ORMA-ZABAL szczególnie w zakresie poprawy bezpieczeństwa eksploatacji stacji elek-troenergetycznych SN.

Uwzględnienie tego rozwiązania w czasie projektowania i modernizacji stacji SN może znacząco wpłynąć na funkcjonalność, bezpieczeństwo i nie-zawodność sieci SN. Może to być także element przekształcania sieci SN w sie-ci typu „smart”. Na podkreślenie zasłu-guje fakt, że system ten jest efektem pracy polskich inżynierów a przede wszystkim ich wiedzy i doświadczenia w realizacji projektów konkurencyjnych dla rozwiązań europejskich.27 Międzynarodowe Energetyczne Targi Bielskie ENERGETAB 2014 [23] są okazją do zapoznania się z praktyczny-mi rozwiązaniami stosowanymi w KSE. Przykładowe konstrukcje opisanego w artykule systemu, stanowić będą element ekspozycji targowej firmy: Ormazabal Polska Sp. z o. o. – Pawilon J, Stoisko 41.Autorzy zachęcając do zapoznania się tymi rozwiązaniami, składają podzięko-wania Zarządowi i Pracownikom firmy ORMAZABAL za pomoc w opracowa-niu niniejszej publikacji. Autorzy mają nadzieję, że artykuł w połączeniu z mi-sją miesięcznika Energetyka oraz Tar-gów Bielskich będzie istotnym elemen-tem dyskusji i analiz rozwiązań związa-nych z bezpieczeństwem w sieci dys-trybucyjnej, w energetyce zawodowej i energetyce przemysłowej.

Literatura:

1. Szywała P., Warachim A., Łuko-ochronność aparatury średniego napięcia, Energetyka nr 9, wrzesień 2003, str. 612 -614.

2. Michał Kaźmierczak, „Zwarcia łuko-we – doświadczenia eksploatacyj-ne w polskiej energetyce zawodo-wej i przemysłowej”, ELEKTROENER-GETYKA, nr 2 (8) 2011, str. 98 – 109.

3. http://www.mszadkowski.pl/2.html.4. Andrzej Warachim, „Wybrane za-

gadnienia konstrukcji nowoczesne-go system produkcji stacji transfor-matorowo-rozdzielczych średniego napięcia w obudowie betonowej”, Materiały konferencyjne Konferencji Naukowo Technicznej Stacje Elektro-energetyczne WN/SN i SN/nN, Jele-nia Góra 28-29 maja 2001, str. 57- 62.

5. Karta katalogowa stacji PF- P, ofer-ta, materiały niepublikowane, fir-my ORMAZABAL Polska Sp. z o. o., http://www.ormazabal.com/pl/).

6. SARATOWICZ M., WARACHIM A.: Sta-tistical monitoring of electric energy distribution, International Conferen-ce on Research in Electro technolo-gy and Applied Informatics August 31 - September 3 2005, Katowice.

Rys. 4. Schematy, przekroje, warianty inicjacji zwarcia łukowego, rozmieszczenie wskaźników oraz proces przygotowania testów na łukoochronność stacji elektro-energetycznej w systemie PF-P



7. WARACHIM A., LESYK K., CHUDZYŃ-SKI W., Parametry procesu przesy-łu i rozdziału energii elektrycznej w stacjach transformatorowo-roz-dzielczych systemu Scheidt, Ener-getyka, nr 8/2002, sierpień 2002 r.

8. JANUSZEWSKI W., WARACHIM A., Koncepcja systemu zdalnego mo-nitorowania i sterowania procesem przesyłu i rozdziału energii elek-trycznej w stacjach transformatoro-wych systemu Scheidt, Energetyka, nr 7/2002, lipiec 2002 r.

9. Krzysztof Koza, Aleksy Łodo, An-drzej Warachim, „Kierunki rozwo-ju konstrukcji betonowych dla po-trzeb dystrybucji energii elektrycz-nej, Energetyka sierpień/wrzesień 2008, str. 593 – 595.

10. Karty katalogowe rozdzielnic, ofer-ta, materiały niepublikowane fir-my ORMAZABAL Polska Sp. z o. o., http://www.ormazabal.com/pl/).

11. Marian NOGA, Andrzej OŻADO-WICZ, Jakub GRELA, Grzegorz HAY-DUK „Active Consumers in Smart Grid Systems- Applications of the Building Automation Technologies”, PRZEGLĄD ELEKTROTECHNICZNY, ISSN 0033-2097, R. 89 NR 6/2013.

12. REGULATION (EU) No 347/2013 OF THE EUROPEAN PARLIAMENT AND OF THE COUNCIL of 17 April 2013 on guidelines for trans-European ener-

gy infrastructure and repealing Deci-sion No1364/2006/ECand amending Regulations (EC) No 713/2009, (EC) No 714/2009 and (EC) No 715/2009.

13. Energy Policy of Poland until 2030, elaborated by the Ministry of Eco-nomy; Warsaw 10th of November 2009; Appendix to Resolution no. 202/2009 of the Council of Mini-sters of 10 November 2009, Docu-ment adopted by the Council of Mi-nisters on 10 November 2009.

14. PROJECTION OF DEMAND FOR FU-ELS AND ENERGY UNTIL 2030, Ap-pendix 2 to draft “Energy Policy of Poland until 2030”, Warsaw, 10 No-vember 2009.

15. National Report, The President of the Energy Regulatory Office in Poland, 2013.

16. USTAWA z dnia 10 kwietnia 1997 r. Pra-wo energetyczne. (Dz. U. z 2012 r., poz. 1059 oraz z 2013 r. poz. 984 i poz. 1238), na dzień 1 stycznia 2014 r. Tekst ujed-nolicony w Departamencie Prawnym i Rozstrzygania Sporów URE.

17. USTAWA z dnia 15 kwietnia 2011 r. o efektywności energetycznej, Kan-celaria Sejmu, Opracowano na pod-stawie Dz. U. z 2011r. Nr 94, poz. 551.

18. Stanowisko Prezesa URE, w spra-wie szczegółowych reguł regu-lacyjnych w zakresie stymulowa-nia i kontroli wykonania inwestycji w AMI, Warszawa, dnia 11.01.2013 r.

19. Stanowisko Prezesa URE, w sprawie niezbędnych wymagań dotyczą-cych jakości usług świadczonych z wykorzystaniem infrastruktury AMI oraz ram wymienności i interopera-cyjności współpracujących ze sobą elementów sieci Smart Grid oraz ele-mentów sieci domowych współpra-cujących z siecią Smart Grid, Warsza-wa, dnia 10.07.2013 r.

20. Position of the President of Energy Re-gulatory Office on necessary require-ments with respect to smart metering systems implemented by DSO E taking into consideration the function of the objective and proposed support me-chanism in context of the proposed market model, Warsaw, 31.05.2011 r.

21. Polska Norma PN-EN 62271-202, Wy-sokonapięciowa aparatura rozdziel-cza i sterownicza, Część 202: Stacje transformatorowe prefabrykowane wysokiego napięcia na niskie napię-cie, PKN Warszawa, wrzesień 2010.

22. Type test report No. 1292.2131187.036, IPH Berlin, 31 października 2013, ma-teriał niepublikowany ORMAZABAL Polska Sp. z o. o.

23. Materiały informacyjne 27 Między-narodowych Energetycznych Tar-gów Bielskich ENERGETAB 2014, http://www.energetab.pl/.

nSzadkowski Marek, Warachim Andrzej

Rys. 5.



Agregat CAT C175 4000 kVA

Po pierwsze jakośćGdy mówimy o bezpieczeństwie, ko-nieczne jest podkreślenie znaczenia ja-kości, jako jednego z najistotniejszych kryteriów, który powinien być brany pod uwagę przy wyborze agregatu. Jednymi z najbardziej znanych i cenionych są ze-społy prądotwórcze światowego lidera

- amerykańskiej firmy Caterpillar, mogą-cej się poszczycić ponad 85-letnim do-świadczeniem w zakresie produkcji i roz-woju technologii silników diesla. O zaan-gażowaniu tej firmy w rozwój technolo-gii świadczy ponad 2500 patentów, za-rejestrowanych w ciągu ostatnich 5 lat oraz roczne wydatki na badania i rozwój na poziomie 2 mln USD.W Polsce Caterpillar jest reprezentowany przez firmę Eneria, posiadającą w swojej ofercie agregaty o mocach od 13,5 do 4000 kVA. Dzięki tak szerokiej ofercie oraz olbrzymiemu doświadczeniu w dobo-rze i kompleksowej instalacji zespołów, Eneria realizuje projekty zarówno dla od-

biorców prywatnych, niewielkich zakła-dów produkcyjno-usługowych, jak i dla dużych fabryk czy serwerowni. O jej do-świadczeniu świadczy ponad 380 MVA zainstalowanych w Polsce.

Szeroka gama produktów 13,5-4000 kVAZespoły CAT® to propozycja dla najbar-dziej wymagających. Wsparcie Enerii to pewność szerokiej gamy opcji dodat-kowych takich jak:

y Kontenery technologiczne o wy-sokim stopniu wyciszenia (nawet do 55dB(A) @1m), konstruowane w oparciu o autorskie rozwiązania naszych inżynierów,

y Homologowane podwozia jezdne o wzmocnionej konstrukcji,

y Panele synchronizacyjne w układzie agregat-agregat oraz agregat-sieć,

y Automatyczne układy SZR (układy Samoczynnego Załączania Rezerwy), oraz

y Realizacje „pod klucz”, obejmujące prace projektowe, budowlane, in-stalacyjne oraz odbiorowe (włącznie

z wykonaniem niezbędnych opera-tów i uzyskaniem wymaganych pra-wem pozwoleń).

Kompleksowe rozwiązaniaNiezależnie jaka moc jest konieczna by zapewnić zasilanie rezerwowe danego obiektu, niezależnie czy potrzeba za-pewnić bezpieczeństwo energetyczne domu, biura czy fabryki, dzięki szerokiej gamie zespołów prądotwórczych oraz bogatemu doświadczeniu w ich insta-lacji, Eneria zapewnia optymalne roz-wiązania. Niezawodne agregaty CAT® dają pewność, że niezależnie od sytu-acji posiadają Państwo sprzęt, na któ-rym można zawsze polegać.

Agnieszka Zawadka n

Agregaty Caterpillar – moc dla każdego biznesuZapewnienie bezpieczeństwa energetycznego jest obecnie jednym z kluczowych zagadnień. Niezależnie czy potrzeba bezprzerwowego zasilania dotyczy domku jednorodzinnego, hotelu czy centrum handlowego, jednym z najlepszych rozwiązań jest instalacja agregatu prądotwórczego diesla.

Eneria Sp. z o.o. wyłączny przedstawiciel firmy

CATERPILLAR®

w zakresie agregatów prądotwórczych www.eneria.pl




Agregat CAT 22 kVA



http://www.cantonigroup.com

Charakterystyka ogólna

80-letnie doświadczenie w projek-towaniu i produkcji łączników próż-niowych przyczyniło się do stworze-nia przez EATON przyjaznego śro-dowisku wyłącznika próżniowego

zdolnego do niezawodnego wyłą-czania zarówno normalnych prą-dów roboczych, jak również silnych prądów zakłóceniowych. W ce-lu zwiększenia wytrzymałości die-lektrycznej, jako zewnętrzny mate-riał izolacyjny, osłaniający komory

próżniowe, zastosowano żywicę epok-sydową. Wyłączniki rodziny W-VACi wykorzystują sprawdzoną i stosowa-ną przez wiele lat technologię izolacji stałej. Zarówno komory próżniowe jak i zewnętrzne kapsuły żywiczne nie za-wierają wpływającego na efekt cieplar-niany i zmiany klimatu gazu SF6.Wyłączniki zostały zaprojektowane oraz przetestowane zgodnie ze stan-dardami IEC 62271-100 oraz IEC 62271-1. Spełniają, a nawet przewyższają elek-tryczne i mechaniczne wymogi trwało-ści E2 i M2 zgodne z IEC 62271-100.Bogate doświadczenie oraz wdrażanie innowacji technologicznych w seg-mencie przemysłu elektrycznego po-zwoliły firmie Eaton stworzyć produkt o światowym poziomie niezawodno-ści i jakości. Każdy wyłącznik, zgodnie z wymogami posiadanego przez fabry-kę certyfikatu ISO 9001, przechodzi sze-reg testów mechanicznych i elektrycz-nych. Wyłączniki są solidne, przyjazne dla użytkownika i charakteryzują się ni-skimi kosztami eksploatacji.Wyłączniki W-VACi mogą być wyko-rzystane w szerokim spektrum aplika-cji, dla różnego typu układów zabez-pieczających transformatory, baterie kondensatorów, silniki, sekcje szynowe i linie kablowe. Mogą być również sto-sowane w specjalnych warunkach śro-dowiskowych takich jak duża wysokość pracy, lekkie wstrząsy, wibracje i wyso-ka temperatura otoczenia.

Wyłączniki próżniowe SN typu W-VACi – niezawodność, bezpieczeństwo i wydajność w kompaktowym wykonaniuSzeroki zakres wyłączników W-VACi na napięcia 12kV, 17,5kV i 24kV, wykonanych zgodnie z normami IEC, jest częścią globalnego portfolio produktów Eaton. Wyłączniki, obsługujące zarówno częstotliwości 50Hz jak i 60Hz, dedykowane są do zastosowań w obiektach przemysłowych, komercyjnych, użyteczności publicznej a także w sieciach dystrybucji energii elektrycznej. Wraz z pełną gamą dostępnych akcesoriów i wyposażenia dodatkowego stanowią kompletne systemy do wykorzystania przez producentów rozdzielnic SN. Są także w pełni kompatybilne z rozdzielnicami produkcji Eaton – Power Xpert UX.

Rys. 1. Wyłącznik W-VACi w rozdzielnicy Power Xpert UX



Rys. 2. Komora próżniowaRys. 3. Osłona komory próżniowej wyko-nana z żywicy epoksydowej (EPU)

Budowa

Wyłączniki W-VACi zbudowane się z trzech głównych elementów składo-wych:

y komór próżniowych (VI – vacuum interruper),

y osłon (kapsuł) komór próżniowych wykonanych z żywicy epoksydowej (EPU – encapsulated pole unit)

y uniwersalnego mechanizmu robo-czego (UMA – universal mechanism assembly).

Komory próżniowe (VI)„Sercem” wyłącznika W-VACi są komory próżniowe, w których następuje załą-czanie i wyłączanie prądów. Wewnątrz komory znajdują się chromowane sty-ki miedziane, które zapewniają bardzo dobre parametry łączeniowe i dużą wy-trzymałość. Próżnia w komorach gasze-niowych zabezpiecza miedziane styki przed szkodliwymi skutkami korozji i za-nieczyszczeń. Typową cechą przerwa-nia prądu dla wyłącznika próżniowego firmy Eaton jest to, że między stykami pojawia się wiele równoległych łuków elektrycznych. Takie wyładowanie roz-proszone charakteryzuje się bardzo ni-skim napięciem łuku i krótkim czasem jego trwania, a więc i małą energią łu-ku elektrycznego. Dzięki temu zuży-cie styków w wyłączniku próżniowym jest w zasadzie do pominięcia. Komory próżniowe są hermetycznie zamknięte i gwarantują integralność próżniową, co zapewnia ich bezobsługowość.

Osłony (kapsuły) komór próżnio-wych wykonane z żywicy epoksy-dowej (EPU)W wyłącznikach próżniowych W-VA-Ci komory próżniowe zabudowane są w osłonach (kapsułach) z żywicy epok-sydowej. Umieszczenie komór próżnio-wych w izolacji z żywicy epoksydowej powoduje, iż wyłącznik próżniowy jest wyjątkowo trwały. Dzięki takiemu roz-wiązaniu jest on zabezpieczony przed uszkodzeniami mechanicznymi i ne-

gatywnym wpływem czynników ze-wnętrznych takich jak wilgotność czy zapylenie. Osłony żywiczne są także odporne na drgania i wstrząsy. Przeznaczona docelowo dla użytku ze-wnętrznego solidna izolacja z żywicy epoksydowej zapewnia:

y Optymalną przewodność termiczną y Wysoką rezystywność skrośną y Niskie wchłanianie wilgoci y Wysoką rezystywność powierzch-

niową, skutecznie redukującą prądy pełzające

y Dużą wytrzymałość mechaniczną y Pełną jednorodność konstrukcji

Kapsuły żywiczne Eaton są zaprojekto-wane w sposób eliminujący całkowicie występowanie jakichkolwiek wyłado-wań niezupełnych powierzchniowych.Dzięki dużej wytrzymałości mechanicz-nej izolacji epoksydowej i zaawansowa-nej technologii próżniowej firmy Eaton, uzyskujemy rozwiązanie w pełni kom-paktowe. Wyłączniki W-VACi, pomimo swoich małych rozmiarów, zapewniają bardzo dobre parametry prądowo – zwarciowe, co pozwala użytkownikowi na dużą oszczędność miejsca.

Uniwersalny mechanizm roboczy (UMA)W zaprojektowanych pod kątem du-żej niezawodności i trwałości wyłącz-nikach W-VACi zastosowano prosty mechanizm sprężynowy zasobnikowy. Rozwiązanie to zapewnia niewielkie rozmiary urządzenia oraz eliminuje do minimum ilość elementów ruchomych.Uniwersalny mechanizm roboczy (UMA) jest konstrukcją modułową. Za-stosowanie jednego rodzaju mecha-nizmu we wszystkich odmianach wy-łączników znacznie usprawnia prace. Klienci praktycznie nie widzą różnic w poszczególnych wykonaniach wy-łączników W-VACi, co ułatwia szkole-nie, obsługę i przegląd aparatów. UMA jest niezależną jednostką funkcjonalną umożliwiającą szybką i łatwą instalację. Dzięki specjalnym elektronicznym kom-ponentom do sterowania silnikiem oraz cewkami zamykającymi i otwierającymi wymagana jest niewielka ilość energii. Wszystkie elementy mechanizmu speł-niają ograniczenia wykorzystania sub-stancji ryzykownych (RoHS), co sprawia, że jest on rozwiązaniem przyjaznym dla środowiska.Modułowa konstrukcja, szczegółowa se-lekcja zastosowanych materiałów oraz ograniczona ilość elementów rucho-mych, sprawia, że mechanizm roboczy wymaga niewielkiej ilości przeglądów. Zastosowanie prostych rozwiązań kon-strukcyjnych redukuje energię wyma-ganą do sterowania mechanizmem, co dodatkowo zwiększa jego żywotność i minimalizuje konieczność inspekcji.Trwałość łączeniowa mechanizmu to 20,000 operacji, bez konieczności prze-glądu do 10,000 cykli łączeń. Wszystkie komponenty mechanizmu są pokry-te specjalną warstwą ochronną, która zwiększa ich żywotność mechaniczną oraz chroni przed korozją.W celu uzyskania łatwego użytkowa-nia mechanizm roboczy zaopatrzony jest standardowo w system zabezpie-czający przed ponownym załączeniem

Dane techniczne W-VACiNapięcie znamionowe Ur [kV] 12 / 17,5 / 24Częstotliwość znamionowa fr [Hz] 50 / 60

Prąd znamionowy ciągły Ir [A] 630 / 800 / 1250 / 1600 / 2000 / 2500 / 3150 / 4000

Znamionowy prąd zwarciowy Ik [kA] rms 25 / 26.3 / 31.5 / 40 / 50 Czas trwania zwarcia tk [s] 3

Znamionowe napięcie pomocnicze [V] 24 - 48 - 60 - 110 - 125 - 220 - 250 VDC / 120 - 220 - 230 VAC

Podziałka międzybiegunowa [mm] 150 / 210 / 275Rozstawienie biegunów górnych – dolnych [mm] 205 / 275 / 310



Rys. 4. Uniwersalny mechanizm roboczy (UMA)

Rys. 5. Wyłącznik W-VACi w wersji stacjonarnej Rys. 6. Wyłącznik W-VACi w wersji wysuwnej

– układ anty-pompujący. Na elewacji wyłącznika znajduje się czytelny układ wskaźników statusu styków głównych oraz składana dźwignia manewrowania ręcznego. Ręczne zbrojenie sprężyny mechanizmu roboczego wymaga nie-wielkiego wkładu siły operatora oraz charakteryzuje się cichą pracą.

Dostępne wersje

W celu uzyskania pełnej wszechstron-ności zastosowań wyłączników W-VA-Ci są one dostępne zarówno w wersji wysuwnej jak i stacjonarnej.

Rama montażowa-LRama montażowa w kształcie litery L jest konstrukcją stanowiącą mecha-niczne połączenie wyłącznika w wersji

wysuwnej z rozdzielnicą. Wyłączniki W--VACi wyposażone w ramę montażową L mogą być montowane przez produ-centów i prefabrykatorów rozdzielnic. Pozwala to na instalacje wyłączników przez wszystkich użytkowników koń-cowych w nowych bądź istniejących rozdzielnicach SN. Zoptymalizowana i solidna konstrukcja zapewnia rozwią-zanie, które jest bezpieczne, niezawod-ne i łatwe w użyciu. Zintegrowanie wy-łącznika W-VACi z konstrukcją rozdziel-nicy ogranicza jej koszty posiadania i użytkowania. Rama montażowa za-pewnia pełne dopasowanie wyłączni-ka do rozdzielnicy, co umożliwia wyko-nanie połączeń wewnętrznych za po-mocą szyn lub kabli. Dla zwiększenia bezpieczeństwa obsługi rama monta-żowa wyposażona jest w automatycz-ne żaluzje izolacyjne zakrywające styki. Dodatkowo mogą być one zablokowa-ne w pozycji zamkniętej w sytuacji, gdy człon wysuwny jest wysunięty z roz-dzielnicy. Styki sygnalizujące położenie oraz mechanizm blokujący wewnątrz ramy montażowej zapewniają prostą i wygodną prace z wyłącznikiem. Ra-ma montażowa nie zawiera żadnych przewodów oraz oprzyrządowania ob-wodów wtórnych. Dzięki stykom sygnalizującym położe-nie członu wysuwnego otrzymujemy zdalną sygnalizację pozycji wyłącznika „praca / test / wysunięty”Mechanizm blokujący uniemożliwia wsunięcie/wysunięcie członu wysuw-nego, gdy wyłącznik nie jest w pozycji „otwarty” (wyłączony).Opcjonalnie dostępna jest blokada umożliwiającą otwarcie drzwi do prze-działu kablowego tylko i wyłącznie

wtedy, gdy wyłącznik jest w pozycji „test / wysunięty”.

Akcesoria do wyłącznika W-VACi

Wyłączniki próżniowe W-VACi posiadają pełną gamę akcesoriów, które pasują do każdego rodzaju aparatu (jeden uniwer-salny mechanizm roboczy). Redukuje to ilość części magazynowanych przez klientów oraz ułatwia proces zakupu. Montaż i oprzewodowanie akcesoriów jest bardzo łatwe, co zmniejsza czas oraz koszt instalacji. Prosta i szybka wymiana akcesoriów może być doko-nywana zarówno przez instalatora jak i służby utrzymania ruchu elektryczne-go na obiekcie, co eliminuje koniecz-ność interwencji producenta lub ze-wnętrznych firm serwisowych.

Akcesoria standardowe y cewka otwierająca (SO1) y cewka zamykająca y napęd silnikowy y korba wysuwu wyłącznika (dla jed-

nostek wysuwnych) y styki pomocnicze y styki sygnalizacji zazbrojenia spręży-

ny zamykającej y styki sygnalizacji położenia członu

wysuwnego (dla jednostek wysuw-nych)

Akcesoria opcjonalne y druga cewka otwierająca (SO2) y blokada elektromagnetyczna y wyzwalacz podnapięciowy y blokada dla wyłączników stacjonar-

nych

Mariusz Hudyga, Eaton n



http://www.wilk.net.pl

Instalacja stacji transformatorowej po-lega na umiejscowieniu jej w granicy działki i podłączeniu kablami śred-

niego napięcia do sieci energetycznej, skąd następnie kablami niskiego na-pięcia prąd dostarczany jest do koń-cowego odbiorcy. Jest to standardowe rozwiązanie w przypadku firm energe-tycznych dostarczających prąd. Mało kto jednak zastanawia się nad opła-calnością tego typu przyłącza, dlatego spróbujemy to przeanalizować.Załóżmy, iż stacja transformatorowa znaj-duje się w odległości 190 m od budynku, do którego mamy doprowadzić energię elektryczną. Koszt podłączenia kabli ni-skiego napięcia (obejmujący cenę zaku-pu kabli oraz ich ułożenia) wyniesie we-dług cennika 184 480,60 zł. Gdy zakład pracuje 24 godziny na dobę przez sie-dem dni w tygodniu, to na takim odcin-ku generujemy straty w zużyciu energii elektrycznej w wysokości 7 471,17 zł mie-sięcznie a 89 654,08 zł rocznie, co daje aż 896 540,83 zł strat w okresie 10 lat!W dobie żarówek energooszczędnych, domów pasywnych wykorzystujących odnawialne źródła energii i zyskującej z każdym rokiem na popularności mo-dzie na ekologię, nasuwa się pytanie, w jaki sposób można by było zreduko-wać te straty?

Skutecznym rozwiązaniem jest przenie-sienie stacji transformatorowej do sie-dziby zakładu czy też firmy, możliwie jak najbliżej maszyn i urządzeń. Funkcję taką spełniają przemysłowe stacje transfor-matorowe ICZ-E. Dzięki ich zastosowa-niu eliminujemy konieczność zakupu drogich kabli niskiego napięcia, które zastępujemy tanimi kablami średniego napięcia. Przy założeniu, iż przemysłowa stacja transformatorowa ICZ-E oddalo-na jest od sieci energetycznej o 190 m, wspomniany wyżej koszt podłączenia kabli średniego napięcia (zakup i koszt ułożenia) zmniejsza się do 41 675,10 zł. Redukcji ulegają także straty w przesy-le energii elektrycznej. Zakład pracujący 24 godziny na dobę przez siedem dni w tygodniu zmniejsza straty do kwo-ty 48,19 zł miesięcznie, co daje roczną kwotę strat w wysokości 578,27 zł oraz kwotę 5782,70 zł za okres 10 lat. Różnica w zmniejszeniu strat w przesyle energii elektrycznej, jaką uzyskuje się przy wy-korzystaniu przemysłowej stacji trans-formatorowej ICZ-E w porównaniu do standardowej stacji transformatorowej, jest diametralna.Wśród dostępnych na rynku stacji transformatorowych jedynie opatento-wana przemysłowa stacja transforma-torowa spełnia wymagania przemysłu

w obniżaniu kosztów stałych. Przemy-słowe stacje transformatorowe ICZ-E (Inteligentne Centrum Zarządzania Energię) są produkowane przez polską firmę Elektrobud SA. Zabudowa stacji transformatorowej na hali produkcyj-nej zwiększa możliwości zagospoda-rowania terenu oraz wpływa na estety-kę i bezpieczeństwo. Cena przemysło-wych stacji transformatorowych ICZ-E jest porównywalna z cenami tradycyj-nych stacji transformatorowych. Jakość stacji potwierdzona jest Certyfikatem Instytutu Elektrotechniki w Warszawie nr 10/28/NBR/2011. Przemysłowa stacja transformatorowa została opatentowa-na pod numerem 14690 w Unii Euro-pejskiej. ICZ-E realizuje strategię Euro-pa 2020 – gospodarka niskoemisyjna poprzez zmniejszenie zużycia energii elektrycznej. Została również wyróż-niona godłem „Eko-Inspiracja 2013” w kategorii produkt. Dodatkowym czynnikiem przemawiającym na ko-rzyść stacji transformatorowych ICZ-E jest to, że oferująca je firma Elektrobud SA jest w stanie wyliczyć wymierną wy-liczalną korzyść finansową, którą uzy-ska klient, wybierając jej innowacyjne rozwiązanie.

www.elektrobud.pl n

Oszczędność w cenieJednym stacje transformatorowe kojarzą się z betonowymi „klockami”, innym ze słupami usytuowanymi przy ulicach. Swoimi kształtami – przeważnie archaicznymi – dość specyficznie wpisują się w otoczenie. Wiadomo, że chcemy mieć prąd, ale czy na pewno musi to tak wyglądać?



Nowoczesna stacja transformatorowaW dobie ciągłego rozwoju gospodarczego priorytetem jest niezawodność oraz parametry dostarczanej energii elektrycznej. Zakłady produkcyjne, budynki użyteczności publicznej, czy też hipermarkety szukają innowacyjnych rozwiązań, które pozwoliłyby im zwiększyć swoje oszczędności w czasach, kiedy energia elektryczna stale drożeje. Zwracają się dlatego też coraz częściej w stronę źródeł energii odnawialnej, odwracając się od dotychczas stosowanych stacji transformatorowych. Dlaczego tak się dzieje?

Rozwiązania w temacie stacji transformatorowych są raczej tradycyjne. Projektowanie za-

silania elektroenergetycznego dla indywidualnych odbiorców opar-te jest tylko i wyłącznie o katalogi i wyroby wyprodukowane na potrze-by zakładów energetycznych. Insta-lacja stacji transformatorowej polega na umiejscowieniu jej w granicy dział-ki i podłączeniu kablami średniego

napięcia do sieci energetycznej, skąd następnie kablami niskiego napięcia prąd dostarczany jest do końcowe-go odbiorcy. Wymusza to w pewien sposób stosowanie drogich kabli nn, na których powstają duże straty ener-gii elektrycznej, a co za tym idzie – zwiększenie kosztów stałych przed-siębiorstwa.Bardziej opłacalnym rozwiązaniem za-równo dla Inwestora jak i Wykonawcy

jest umieszczenie stacji transforma-torowej wewnątrz budynku. Energia elektryczna doprowadzana jest wów-czas bezpośrednio do odbiorcy ka-blami SN, które są tańsze od kabli nn. Dodatkowo na kablach średniego na-pięcia powstają mniejsze straty energii elektrycznej.Mało kto dotychczas zastanawiał się nad opłacalnością takiego rozwiązania, więc poddajmy je wnikliwej analizie.

Wymierna korzyść finansowa polegająca na wyeliminowaniu drogich kabli nn 0,4 kV

ZałożeniaTradycyjna stacja transformatorowa Wnętrzowa stacja transformatorowa

Odległość od budynku 190 m Odległość od przyłącza energ. 190 mCena 1 mb kabla YKXS 4x185 446,32 zł Cena 1 mb kabla YHAKXS 70 93,43 złKoszt zakupu (2 x 190 m x 446,32 zł) 169 601,60 zł Koszt zakupu (3 x 190 m x 39,43 zł) 22 475,10 złKoszt ułożenia kabla 15 200,00 zł Koszt ułożenia kabla 19 200,00 złŁĄCZNY KOSZT BUDOWY 184 801,60 zł ŁĄCZNY KOSZT BUDOWY 41 675,10 zł

Uzyskana, wymierna korzyść finansowa przy budowaniu zakładowej sieci energetycznej z wykorzystaniem wnętrzowej stacji transformatorowej wynosi 143 126,50 złJest to kwota, o którą wykonawca może pomniejszyć wycenę budowy, przez co jego oferta stanie się bardziej atrakcyjna dla Inwestora.



Wymierna korzyść finansowa polegająca na obniżeniu kosztów stałych przedsiębiorstwa poprzez zmniejszenie strat w przesyle energii elektrycznej.

ZałożeniaTradycyjna stacja transformatorowa Wnętrzowa stacja transformatorowa

Układ Pracy TN-C Transformator 630 kVAZapotrzebowana moc P= 550 kW Zapotrzebowana moc P= 550 kW

cos φ= 0,93 cos φ= 0,93In= 854,62 A Un= 15 kV

Kabel 2 x YKXS4 x 185 Prąd - obciążenia Id= S/√3 Un cos φObciążalność kabla Idd= 910 A Id= 22,78 A

Kabel 3 x YHAKXS1 x 70Obciążalność kabla Idd= 275 A

Spadek napięcia i straty w przesyle są wyliczone wg wzorów:

ϕχ cos⋅⋅⋅⋅

=∆UA

PlU

ϕχ 22

2

cos⋅⋅⋅⋅

=UA

PlPstr

gdzie:l – jednokrotna długość przewodu [m] – 80 mA – przekrój pojedynczego przewodnika [mm2] – 150 mm2

χ – przewodność właściwa , miedź χ = 57 [m/Ωmm2]

Założenia c.d.

Tradycyjna stacja transformatorowa Wnętrzowa stacja transformatorowaDługość linii kablowej 190 m Długość linii kablowej 190 mObliczony spadek napięcia 13,32 V Obliczony spadek napięciaStraty dla przesyłu mocy 19,69 kW Straty dla przesyłu mocy 0,127 kWŚrednia cena 1 kWh 0,51 zł netto Średnia cena 1 kWh 0,51 zł netto

Czas pracy zakładu24 h na dobę

Czas pracy zakładu24 h na dobę

31 dni w miesiącu 31 dni w miesiącuStrata w przesyle mocy 14 649,36 kWh Strata w przesyle mocy 94,488 kWhWartość strat w ciągu jednego mie-siąca

7 471,17 zł netto Wartość strat w ciągu jednego mie-siąca

48,19 zł netto

Wartość strat w ciągu jednego roku 89 654,04 zł netto Wartość strat w ciągu jednego roku 578,28 zł nettoWartość strat w ciągu 10 lat 896 540,40 zł netto Wartość strat w ciągu 10 lat 5782,80 zł netto

Uzyskana, wymierna korzyść finansowa wynosi 890 757,60 zł w ciągu 10 lat.

Jak więc widzimy, zabudowanie wnę-trzowej stacji transformatorowej w bu-dynku jest rozwiązaniem nieporów-nywalnie bardziej opłacalnym dla Wy-konawcy – zmniejsza koszty budowy, oraz daje wymierną korzyść dla Inwe-stora - zmniejsza koszty eksploatacji obiektu.

Wśród dostępnych na rynku stacji transformatorowych jedynie opaten-towana, przemysłowa stacja transfor-matorowa spełnia wymagania prze-mysłu w obniżaniu kosztów. Przemy-słowe stacje transformatorowe ICZ-

-E (Inteligentne Centrum Zarządzania Energię) są produkowane przez polską firmę Elektrobud SA. Zabudowa stacji transformatorowej na hali produkcyj-nej zwiększa możliwości zagospoda-rowania terenu oraz wpływa na estety-kę i bezpieczeństwo. Cena przemysło-wych stacji transformatorowych ICZ-E jest porównywalna z cenami tradycyj-nych stacji transformatorowych. Jakość stacji potwierdzona jest Certyfikatem Instytutu Elektrotechniki w Warszawie nr 10/28/NBR/2011. Przemysłowa sta-cja transformatorowa została opaten-towana pod numerem 14690 w Unii

Europejskiej. ICZ-E realizuje strategię Europa 2020 – gospodarka niskoemi-syjna poprzez zmniejszenie zużycia energii elektrycznej. Została również wyróżniona godłem „Eko-Inspiracja 2013” w kategorii produkt. Dodatko-wym czynnikiem przemawiającym na korzyść stacji transformatorowych ICZ--E jest to, że oferująca je firma Elektro-bud SA jest w stanie wyliczyć wymier-ną wyliczalną korzyść finansową, którą uzyska klient, wybierając jej innowacyj-ne rozwiązanie.

www.elektrobud.pl n



X KONFERENCJA NAUKOWO-TECHNICZNA

TRANSFORMATORY ENERGETYCZNE

I SPECJALNENowoczesne konstrukcje, niezawodna eksploatacja

www.zrew-transformatory.pl

Małgorzata Siedlarek – Sekretarz OrganizacyjnyZREW Transformatory Sp. z o.o.92-412 Łódźul. Rokicińska 144tel. 42 671 86 15fax 42 671 86 16e-mail: [email protected]

Więcej informacji i formularz zgłoszeniowy na:

www.zrew-transformatory.pl

KONTAKT

KAZIMIERZ DOLNY8-10 października 2014MIEJSCE KONFERENCJI

Hotel Król Kazimierz

Tematyka konferencji obejmuje zagadnienia z zakresu transformatorów energetycznych i specjalnych, a w szczególności:

– problemy eksploatacyjne,– diagnostyka, próby i badania,– nowoczesne metody obliczeniowe i pro-

jektowanie,– remonty i modernizacje,– aktualne trendy rozwojowe.

W ramach konferencji zostaną zaprezento-wane referaty wiodących ośrodków nauko-wych, przedsiębiorstw reprezentujących energetykę zawodową, placówek naukowo--badawczych oraz firm współpracujących z energetyką.

TEMATYKA KONFERENCJI

X Konferencja Naukowo-Techniczna towarzyszy II Kongresowi Elektryki Polskiej

Konferencja organizowana przy współudziale:PFISTERER Sp. z o.o.

http://www.zrew-transformatory.pl

http://www.zrew-transformatory.pl

Zastosowanie systemów eksperckich do analizy informacji z systemów monitoringu on-linePełne wykorzystanie informacji z systemów monitorujących urządzenia elektroenergetyczne staje się dla eksploatujących coraz większym wyzwaniem. Korzystanie ze stanu wiedzy z różnych dyscyplin naukowych wymaga zaangażowania wielu specjalistów o dużym doświadczeniu.

Prawidłowa ocena tych informacji wymaga dodatko-wo czasu, który jest niezwykle cenny w sytuacjach grożących awarią. Do podjęcia decyzji coraz częściej

wykorzystywane są systemy eksperckie, nie tylko zbiera-jące dane, ale również umożliwiające zgromadzenie ich na jednej płaszczyźnie. Dalszą koniecznością staje się ge-nerowanie raportów w dowolnych obszarach czasowych w sposób automatyczny. Takie postępowanie umożliwia systematyczną pracę, bez konieczności śledzenia jedno-cześnie wielu parametrów na dużej ilości urządzeń. Po-przez zastosowanie zobrazowania informacji w odpo-wiedniej kolejności – od miejsca, stacji, urządzenia i po-szczególnych parametrów – dochodzimy do informacji o kondycji technicznej danych urządzeń.

Na przykładzie systemu Smart SUB firmy QUALITROL chcie-libyśmy przedstawić logikę działania Eksperckiego Systemu Analizy Danych. System Smart SUB zapewnia integrację dla wszystkich urzą-dzeń monitorujących klienta. Poprzez zastosowanie modułów plug-in zbierane są zaszy-frowane sygnały z różnych urządzeń i gromadzone na wspól-nej płaszczyźnie.

SmartPDM – Sygnały z monitoringu wyładowań niezupełnych Zastosowanie systemy monitoringu PD poprzez analizę sygnału UHF niesie za sobą zwiększenie dokładności pomiarów poprzez eliminację szumów. Czytelne wykresy w różnych układach tj. aktualny i historyczny ze zdarzeniami, oraz określający trend ułatwiają szybką analizę.



SmartTM – Zebrane w tym module informacje w formie sygnałów analogo-wych i cyfrowych dają obraz bieżących parametrów transformatora jak : tempe-ratura, poziom oleju, prąd, napięcie, stan bezobsługowego odwilżacza powie-trza oraz innych interesujących nas parametrów. Możemy dodatkowo porównać te parametry w czasie.

SmartDGA – Chromatograficzna analiza gazów rozpuszczonych w oleju. Poprzez przenoszenie informacji do modeli analitycznych, otrzymujemy nie tylko informa-cję o aktualnych wartościach poszczególnych gazów, ale również wsparcie w po-staci analiz jak: Trójkąt Duvala, Stosunek wg. Rogersa, IEC.

Smart LTC – monitorowanie podobciążeniowego przełącznika zaczepów (ppz) Zbieramy informacje na temat:

y Pozycja ppz y Czas cyklu przełączania y Pobór mocy podczas przełączania y Pobór mocy silnika napędu i stałej wartości prądu y Różnica temperatur między kadzią a głowicą mocy ppz y Alarmy dotyczące odchyleń mocy od wartości „fingerprints” y Obliczanie zużycia styków i oceny dalszej żywotności

SmartCSM – Monitorowanie układu chłodzenia Wyjścia analogowe i cyfrowe umożliwiają monitorowanie aktualnych i historycz-nych wartości oraz trendu dla:

y Prąd rozrusznika silnika wentylatorów, pomp y Prąd pracy poszczególnych silników y Różnicę temperatury między górnym i dolnym punktem chłodnicy y Alarmy dotyczące odchyleń mocy od wartości „fingerprints”



Component level view: Showing all displays, data trends and other analysis for each parameter

Country wide view: Showing all substations Station level view: Line diagram showing assets

SmartBM – Monitoring izolatorów. Zbierane są sygnały aktualne z adapterów zainstalowanych na izolatorach oraz historyczne wartości trendu dla:

y Dla Tg δ i zmian Tg δ y Pojemności i zmian pojemności w czasie y Temperatur kompensowanych wartości Tg δ y Alarmy dotyczące wszystkich odchyleń

Smart GDM – Monitorowanie gęstości gazu Dla urządzeń wypełnionych gazem SF-6 zbieramy sygnały z czujnika gęstości ga-zu. Poprzez analizę aktualnych i historycznych parametrów, określenie trendu dla ciśnienia gazu, gęstości i temperatury identyfikuje się o oszacowuje wycieki SF-6 z urządzenia. Uruchamiany jest alarm przy wycieku większym niż normalne na-tężenie przepływu gazu przez nieszczelności. Przy obniżeniu ciśnienia obniża się również próg alarmu.

Smart Reporting Automatyczne generowanie raportów (codziennie/co tydzień/co miesiąc) z XLS lub PDF według oczekiwań eksploatatorów pomaga w organizowaniu procesu produk-cji i planowaniu remontów.

Od systemów eksperckich oczekujemy przyjazności co ten system zapewnia. Po-zostaje tylko uzupełnienie brakujących monitoringów na urządzeniach i wykorzy-stywanie w pełni funkcjonalności systemu.

nZUT Energoaudyt sp. z o.o. – Mirosław Zając;

QUALITROL DMC – Piotr Kornatowski



Usługi nasze przeznaczone są dla wytwórców energii elektrycznej o rozbudowanym systemie elektroenergetycznym, a także innych odbiorców intensywnie użytkujących urządzenia energetyczne.Nasze działania zmierzają do: wydłużenia żywotności urządzeń elektroenergetycznych, ułatwienia ich dozoru i obsługi oraz zmniejszenia kosztów ich eksploatacji.

Zakres działania:Remonty transformatorów w miejscu zainstalowania

Remonty transformatorów w zakładzie remontowym

Mobilne laboratorium diagnostyczne transformatorów i innych urządzeń elektroenergetycznych

Badania ochrony przeciwporażeniowej powyżej 1kV

Zabezpieczenia energetyczne

Termowizyjna Diagnostyka urządzeń energetycznych

Systemy monitoringu on-line wyładowań niezupełnych Generatorów i Maszyn WN

Systemy monitoringu DGA oleju on-line w transformatorach

ZUT Energoaudyt Sp. z o.o.ul. Marszałkowska 87/10700 - 683 Warszawawww.zutenergoaudyt.com.pl

Adres do korespondencji:ZUT Energoaudyt Sp. z o.o.ul. 25 Czerwca 29 26-600 Radom

Tel + 48 (048) 377-97-17, 377-97-18Fax + 48 (048) 377-97-19, 362-29-71

[email protected]

Wystarczy przyłożyć do siebie - KLIK - i gotowe. Bezśru-bowy system złącza Magic, opracowany przez OBO BETTERMANN, już teraz jest integralną częścią wielu

instalatorów w trakcie ich pracy. Firma OBO konsekwentnie rozwinęła ten system dalej. Po raz pierwszy, nowa generacja koryt została wyposażona w całości w opatentowane złącze szybkiego łączenia Magic. Wszystkie elementy są teraz zakli-kiwalne co pozwala jeszcze szybciej i prościej wykonać całą instalację. Zupełnie nowy system produkcji oferuje wiele in-nych korzyści, np. znaczny wzrost obciążalności tras kablo-wych. Już teraz, nowy system koryt został przetestowany, spełniając a niejednokrotnie w znaczny sposób przewyższa-jąc standardy krajowe i międzynarodowe. Środowisko rów-nież znacznie zyskało na tej zmianie ze względu na ulepszony balans ekologiczny procesu produkcyjnego.

Bardziej solidny niż kiedykolwiek dzięki nowoczesnej metodzie spawania laserowego

Nowy system tras kablowych jest jeszcze bardziej niezawod-ny, wytrzymały i ekonomiczny. Stało się to możliwe dzięki procesowi produkcyjnemu DUO-Plus, do którego OBO - spe-cjalnie dla systemów koryt kablowych – uzyskało wyłącz-ność praw licencyjnych. Nasz nowoczesny park maszynowy, wyposażony w technologię spawania laserowego, stanowi fundament dla najwyższej jakości produktów. Kompleksowa struktura 3-D uzyskana dzięki innowacyjnej technologii wraz ze zmianą w strukturze materiału w obszarze spawu, dało w rezultacie wyniki obciążalności niemożliwe wcześniej do uzyskania. Koryta perforowane zapewniają dobrą przepuszczalność wody i zapewniają znakomitą wentylację przewodów. Po-nadto, badanie wytrzymałości na uderzenia oraz w komo-rze solnej wykazują niezwykłe cechy koryt do zastosowania w każdych warunkach. Ponadto koryta o szerokości 200 mm i powyżej spełniają wymogi dla montażu trasy poniżej insta-lacji tryskaczowych dzięki specjalnej konstrukcji dna, a tym samym są zgodne z wymaganiami VdS (Verband der Sa-chversicherer).

Solidność i wielozadaniowośćNowe koryta kablowe Magic od OBO Wszystkie istotne elementy systemu nowej generacji koryt kablowych zostały wyposażone przez OBO BETTERMANN w złącze Magic. Dzięki innowacyjnej technologii produkcji, nowy system posiada większą obciążalność i wyznacza nowe standardy dla niezawodności i oszczędności czasu montażu. Nowa generacja tras kablowych OBO została nominowana do nagrody Steel Innovation Award 2012 (Stah l-Innovationspreis 2012) natychmiast po debiucie na rynku – to wszystko dzięki wielu korzyściom płynącym z nowej konstrukcji koryt kablowych OBO.

MKS-Magic® koryto kablowe z błyskawicznym złączem MagicKompleksowa struktura 3D generowana dzięki metodzie pro-dukcji DUO-Plus



Przepuszczalność wody z tryskaczy oraz doskonała wentylacja przewodów

System bezśrubowego złącza Magic – system kompletny

System zaklikiwany ze złączem Magic

Od trójnika do łuku - wszystkie istotne elementy nowego systemu koryt wyposażone są w opatentowane złącze bły-skawicznego montażu Magic. Wyraźnie słyszalne kliknięcie wskazuje na mocne połączenie mechaniczne. Szybkozłą-cze Magic spełnia wymogi nawet przy dużych obciążeniach koryt, upraszczając pracę i oszczędzając czas już na etapie montażu, w szczególności podczas pracy tuż nad głową lub na dużych wysokościach. Ponadto, ciągłość elektryczna, jak i związane z nią wyrównanie potencjałów, wymagane przez normy, są zachowane. Kolejną korzyścią jest to, że elementy zintegrowanego łącznika Magic są przymocowane do koryta uniemożliwiając ich zgubienie. Szczególnie w trakcie prac na obiekcie, nowe złącze Magic pokazuje swój prawdziwy talent. Między innymi zapewnia bezpieczne połączenie koryt także w miejscu cięcia. Złącze jest mocowane do obu koryt, a następnie starannie połą-czone poprzez zaciski sprężynowe - bez względu na to, czy wymagane jest cięcie proste czy też pod kątem.

Technologia i środowisko: wszystkie światła zielone

Nowe koryta kablowe z OBO są testowane zgodnie z mię-dzynarodową normą IEC 61537 a także posiada certyfikat VDE. Środowisko również korzysta z innowacyjnej metody produkcji DUO-Plus dzięki temu, że ekologiczny bilans dla całej rodziny produktów Magic został znacznie usprawnio-ny. Roczna produkcja w ilości dwóch milionów metrów koryt kablowych Magic emituje ok. 2 600 ton mniej CO2 w porów-naniu do tradycyjnej metody produkcyjnej. W przeliczeniu na emisję dwutlenku węgla przez samochód osobowy, przy-równać to możemy do zaoszczędzenia emisji po przejecha-niu 15 milionów kilometrów lub okrążenia Ziemi 375 razy.

Przemysław Głogowski, OBO Bettermann n

Pełna oferta dla ciężkich oraz standardowych wymagańBezśrubowe połączenie jest teraz możliwe również dla średnio-ciężkich oraz ciężkich tras kablowych dzięki pro-gramowi innowacyjności OBO. Oferta obejmuje: MKS-Magic ® – średnio-ciężkie koryto kabloweSKS-Magic ® – ciężkie koryto kabloweIKS-Magic ® – średnio-ciężkie koryto kablowe z wyprowadzeniami przewodówMKSU Magic – średnio-ciężkie koryto kablowe, bez perforacjiSKSU Magic – ciężkie koryto kablowe, bez perforacji

Zaklikiwane połączenie koryt kablowych w miejscu cięcia

Koryta typu MKS-Magic ®, SKS-Magic ®, IKS-Magic ®, MKSU Magic i SKSU Magic



Parametryzowanie zamiast programowaniaWiele programów wciąż opiera się na programowaniu i skryptach tworzonych na zamówienie klienta. zenon EE dzia-ła zupełnie inaczej. Nasze rozwiązanie zwalnia wdrażających je integratorów z konieczności ciągłego programowania wciąż tych samych funkcji dla każdego elementu. Zamiast tego, wartości określa się jeden raz i przypisuje się je obiektom, aby móc później w łatwy sposób wyko-rzystać je w dowolnym momencie,przez proste wskazanie i kliknięcie myszą. To tyl-ko jedna spośród wielu przydatnych cech odróżniających to rozwiązanie od trady-cyjnych systemów.

Sterownik IECCOPA-DATA przykłada dużą wagę do podstawowych funkcji Energy Au-tomation System. Wszystkie interfej-sy systemu zenon opracowywane są przez specjalistów z poszczególnych dziedzin. Zawsze odbywa się to we-

dług tej samej procedury, bez korzy-stania z dostawców zewnętrznych, bez konieczności kupowania żadnych bi-bliotek i niepotrzebnych interfejsów – niezależnie od tego, czy chodzi o nor-my IEC 60870, 61850 czy o normę DNP3, zawsze zapewniamy pełną zgodność. Dotyczy to w szczególności opraco-wanego przez nas sterownika IEC 61850 oraz kwestii istotnych dla bezpieczeń-stwa, takich jak tryb Select before Ope-rate lub File Transfer, dzięki którym ni-gdy żadne dane nie zostaną utracone.

Reaguj w porę. Alarmy graficzneKolorowe obrazki same w sobie nie są skutecznymi alarmami, zwłaszcza gdy ilość alarmów generowanych w insta-lacji podczas pracy przerasta operatora. W przypadku alarmu ważne jest to, aby pomóc użytkownikowi w zbudowaniu obrazu sytuacji oraz systematycznie doprowadzić go do poznania głów-nych przyczyn usterki i możliwych roz-wiązań. zenon Energy Edition zapew-

nia elastyczne i sprawne mechanizmy alarmowania oraz informacje napro-wadzające użytkownika na przyczynę i rozwiązanie usterki.

zenon 7.11 – innowacyjne funkcje dla branży energetycznejPodczas opracowywania oprogramo-wania dedykowanego automatyzacji w branży energetycznej w centrum za-interesowania znalazły się ulepszenia funkcjonalne mające spełniać wymo-gi IEC 61850 edycja 2. Lista aktywnych i nieaktywnych blokad umożliwia lep-szy przegląd komend. Użytkownicy są więc w stanie szybko rozpoznać, które warunki nie zostały spełnione aby po-prawnie wykonać czynności przełącza-nia. Dzięki udoskonalonej koncepcji re-dundancji w oprogramowaniu zenon, COPA-DATA jest liderem w obszarze bezpieczeństwa. Nowo wdrożony tryb redundancji („rated”) umożliwia przy-dzielanie ról serwera i serwera standby

zenon Energy Edition – niezawodny nadzór i kontrola dla zakładów energetycznych, sieci dystrybucyjnych i podstacjiOgraniczanie wydatków, zwiększanie produktywności oto główne potrzeby klientów w sektorze energetycznym. Aby je realizować należy uwzględnić kilka czynników, a jednym z nich jest niewątpliwie oprogramowanie HMI/SCADA.



zgodnie z tym, który komputer ma lep-sze połączenie z procesem, dzięki cze-mu zapewnia się wyższą jakość danych. Wybór pomiędzy redundancją domi-nującą i niedominującą to również no-wość. Użytkownicy mają dostęp do większej liczby możliwości zapewniają-cych ochronę funkcjonalną, operacyjną i przed awariami.

PodsumowanieZa sprawą wielu innowacji i swojej prak-tycznej funkcjonalności, zenon już od prawie 30 - lat jest polecany przez spe-cjalistów zajmujących się systemami do automatyzacji energetyki. Wielokrot-nie nagradzany w Polsce i na świecie. Dowodem przydatności zenon’a jest jednak przede wszystkimi 100% nieza-

wodność i zgodność z najsurowszymi standardami i wymaganiami w sekto-rze energetycznym. Nie bez znaczenia jest również fakt, że zenon Energy Edi-tion jest aplikacją, która jest wyposażo-na w narzędzia niezbędne do zaimple-mentowania tzw. inteligentnych sieci energetycznych. Słowem dzięki zenon Energy Edition nowoczesne zakłady energetyczne będą mogły wydajnie i bezpiecznie spełniać oczekiwania sta-wiane przed nowoczesną energetyką. Więcej informacji: www.copadata.pl

nUrszula Bizoń-Żaba

COPA-DATA Polska Sp. z o.o.(na podstawie materiałów

Ing. Punzenberger COPA-DATA GmbH)



zenon Energy EditionPrzełącz się na większą wydajność, integrację i ergonomię w produkcji i dystrybucji energii

oprogramowanie HMI/SCADA

[email protected]

zenon na targach

energetab 2014 16.09-18.09.2014 ziad bielsko-biała

hala: a stoisko numer: 29

http://www.copadata.pl

http://www.copadata.pl

Dopasowane algorytmy sterowania silnikiem maksymalizują sprawność układu napędowegoProducenci stosują wiele koncep-cji konstrukcji silników elektrycznych w celu uzyskania wysokiej sprawności układów napędowych w zastosowa-niach przemysłowych, komunalnych i budynkowych. Choć większość tech-nologii silnikowych zapewnia porów-nywalną sprawność w nominalnym punkcie pracy układu, różnią się pod wieloma względami w obszarze para-metrów rozruchowych i charakterysty-ki pracy pod niepełnym obciążeniem. Dla użytkowników głównym skutkiem dużej różnorodności technologii sil-ników jest potrzeba znalezienia tech-nologii odpowiedniej do danego za-stosowania tak, aby zmaksymalizować sprawność energetyczną i uzyskać związane z tym korzyści. W zasadzie prawie wszystkie silniki można eksploatować z regulowaną charakterystyką zasilania określając wy-magane napięcie dla poszczególnych prędkości obrotowych lub częstotliwo-ści wyjściowej (charakterystyka napię-ciowo-częstotliwościowa).Jednak teoretyczną sprawność wyni-kającą z poszczególnych technologii silnikowych można w praktyce uzy-skać z użyciem algorytmów sterowa-nia specjalnie przygotowanych dla da-nej technologii, w przeciwnym razie nie jest możliwa optymalizacja pracy silnika dla każdego punktu pracy przy zmiennym obciążeniu.

Synchroniczne silniki reluktancyjneW synchronicznych silnikach reluktan-cyjnych wykorzystuje się technologię znaną od dawna. W przeszłości były one optymalizowane pod względem momentu obrotowego lub wielkości korpusu, jednak obecnie nacisk w pro-jektowaniu kładzie się sprawność ener-getyczną. Silniki te wykorzystują siłę re-luktancji, która wynika ze zmian oporu

magnetycznego. Obecnie specjalnie zaprojektowane wycięcia w wirniku prowadzą linie pola magnetycznego wewnątrz wirnika w celu wytworzenia momentu reluktancyjnego z wysoką sprawnością. Synchroniczne silniki re-luktancyjne wymagają do pracy prze-twornicy częstotliwości,

Algorytm sterowania silnikami reluktancyjnymi już dostępny w standardowej przetwornicy Danfoss VLT® Jako niezależny producent rozwiązań napędowych, Danfoss stawia na inno-wacyjny rozwój zapewniający obsługę wszystkich powszechnie stosowanych typów silników.Przetwornice częstotliwości Danfoss dotychczas oferowały algorytmy ste-rowania zapewniające wysoką spraw-ność standardowych silników induk-cyjnych i silników z magnesami trwały-mi (PM), a obecnie, począwszy od VLT® AutomationDrive FC 302, obsługują również synchroniczne silniki reluktan-cyjne. Ponadto przetwornica częstotli-wości VLT® sprawia, że ustawienie pro-gramu, dopasowanie algorytmu pra-cy i uruchomienie takiego silnika przy wdrożeniu do eksploatacji jest równie łatwe, jak w przypadku standardowych silników indukcyjnych. Dzięki połącze-niu łatwości użytkowania z dodatko-wymi użytecznymi funkcjami, takimi jak automatyczna adaptacja silnika, która mierzy charakterystykę silnika i odpo-wiednio optymalizuje jego parametry, silnik zawsze pracuje z najwyższą moż-liwą sprawnością, umożliwiając użyt-kownikom zmniejszenie zużycia ener-gii i kosztów eksploatacji.

Małe zróżnicowanie układów napędowych w instalacjachNiemal wszystkie powszechnie stoso-wane technologie silnikowe bądź nie-zbędnie wymagają sterownika elek-tronicznego lub mogą być sterowane elektronicznie. Rodzi się jednak wte-dy pytanie: czy wszystkie silniki moż-

na obsługiwać z użyciem zaledwie jednego typu sterownika? Jeżeli nie, użytkownicy i operatorzy ryzykują ko-nieczność stosowania bardzo zróżnico-wanych układów. W praktyce oznacza to wyższe koszty szkolenia projektan-tów i operatorów układów, jak również szerszej bazy serwisowej. Konieczność magazynowania części zamiennych do różnego rodzaju urządzeń to także większe koszty eksploatacji.Możliwość obsługiwania wszystkich typów silników przetwornicą częstotli-wości tylko jednego typu jest korzystna dla użytkowników, ponieważ znacznie redukuje wyżej opisane dodatkowe na-kłady pracy i środki finansowych prze-znaczane na utrzymanie ruchu. Jako niezależny producent przetwornic czę-stotliwości, Danfoss oferuje rozwiąza-nie, dzięki któremu możliwe jest stero-wanie jednym urządzeniem wszystkich standardowych silników powszechnie stosowanych w automatyce przemy-słowej, komunalnej i budynkowej.Daje to operatorom instalacji możli-wość stosowania tego samego interfej-su operatora, tych samych interfejsów

Danfoss VLT® AutomationDriveDzięki Danfoss VLT® AutomationDrive zyskujesz wolność wyboru technologii silnikowej.

Nowe technologie silników elektrycznych to większa wydajność i energooszczędność w różnych zastosowaniach.



Dzięki VLT® AutomationDrive zyskujesz wolność wyboru technologii

Technologie silnikowe rozwijają się bardzo szybko, ze względu na wymagania nowych klas efektywności. Przetwornice częstotliwości VLT® AutomationDrive standardowo pozwalają na pracę z wieloma typami silników . Dzięki temu można skupić się na aplikacji i nie ograniczać wyborem silnika.

www.danfoss.pl/vlt

Wolność technologii to jedna VLT®dla różnych typów silników

NiezależnośćAlgorytm sterowania silnikami reluktancyjnymi już dostępny w standardowej przetwornicy Danfoss VLT®

układów, tych samych rozszerzeń oraz sprawdzonej, niezawodnej technologii w całym zakresie mocy. Zarządzanie częściami zamiennymi i ich obsługa ulegają uproszczeniu, a koszty szkoleń spadają.

Technologie silnikowe służące spełnieniu wymagań nowych klas sprawnościMaszyny napędzane silnikami elek-trycznymi odpowiadają za dwie trze-cie zużycia energii w przemyśle. Dzięki zastąpieniu dotychczasowych, mają-cych dziesiątki lat napędów nowocze-snymi technologiami napędowymi, w samych tylko Niemczech w przemy-śle i handlu można uzyskać oszczędno-ści rzędu 38 miliardów kilowatogodzin rocznie. W skali europejskiej dałoby to redukcję zużycia o aż 135 miliardów ki-lowatogodzin, co odpowiada zmniej-szeniu emisji CO2 o 69 milionów ton (źródło wszystkich danych: ZVEI, „Mo-tors and controlled drives”).Minimalne poziomy sprawności silni-ków elektrycznych określone są w UE rozporządzeniem (WE) nr 640/2009. Rozporządzenie (UE) nr 4/2014 rozsze-rza zakres silników elektrycznych obję-tych tymi regulacjami.Wyżej wspomniane rozporządzenia ustanawiają nowe klasy sprawności, których obecne limity dla IE1 (najniższa klasa) do IE3 zaczerpnięto z normy EN 60034-30. Norma EN 60034-30-1 okre-śla limity dla klasy IE4, które nie zostały ujęte w aktach prawnych. Aby osiągnąć minimalną sprawność przewidzianą dla wielu z tych klas konieczne są zmiany stosowanych technologii silnikowych, jak również wprowadzenie nowych lub usprawnionych technologii silnikowych. W rezultacie użytkownicy mają obecnie do czynienia z różnorodnymi tendencja-mi na rynku. Muszą również wiedzieć, co oznaczają poszczególne określenia i co poszczególne technologie mają do za-oferowania. Czy każdy silnik jest równie dobry do każdego zastosowania?

W dużym skrócieObecnie dostępne technologie silniko-we to:

y Standardowy silnik indukcyjny y Silnik z wirnikiem miedzianym

y Silnik z magnesami trwałymi y Silnik CE (przypadek szczególny) y Silnik z magnesami trwałymi o roz-

ruchu bezpośrednim y Synchroniczny silnik reluktancyjny y Wiele silników i napędów elektrycz-

nych marnuje energię z powodu pracy w nieoptymalnym zakresie. W związku z tym konstruktorzy sil-ników elektrycznych przywiązują coraz większą wagę do optymaliza-cji skutków środowiskowych pracy niedociążonych regulowanych ukła-dów, a w szczególności ich spraw-ności energetycznej.

Obecnie wiele silników jest przewymia-rowanych w wyniku stosowania „mar-ginesu ostrożności” w projektowaniu i planowaniu, a zatem w większości przypadków pracuje pod obciążeniem niższym niż znamionowe. Silniki ta-kie pracują ze zmniejszoną prędkością obrotową i zmniejszonym momentem obrotowym. Kolejnym aspektem zgodności środo-wiskowej silników elektrycznych jest ich wielkość mechaniczna. Zmniejsze-nie wymiarów silników zmniejsza ilość materiałów zużywanych podczas pro-dukcji oraz koszty utylizacji.Stosowanie silników o większej spraw-ności wprowadza nowy aspekt do roz-ważań na temat stosowania przetwor-nic częstotliwości. Po pierwsze, stero-wanie prędkością możliwe dzięki prze-twornicy częstotliwości daje ogromne możliwości zmniejszenia zużycia ener-gii i kosztów. Po drugie, niektóre tech-nologie silnikowe mogą być stosowane tylko wraz z tą techniką.Podczas łączenia przetwornicy czę-stotliwości z silnikiem wstępną orien-tację zapewniają dane o mocy w kW. Do pełnego dostrojenia trzeba jednak jeszcze dopasować niezbędne prądy lub moce pozorne (dotyczy to w szcze-gólności synchronicznych silników re-luktancyjnych!). Ważne jest, by prze-twornica częstotliwości była w stanie obsługiwać przeciążenia niezbędne w danym zastosowaniu. Wynoszą one zwykle 110% w przypadku wentylato-rów i pomp oraz 160% w przypadku przenośników taśmowych lub podno-śników.

OptymalizacjaJeżeli stosowana jest przetwornica częstotliwości o jeden rozmiar więk-sza niż potrzebna do danego zasto-sowania, na przykład w celu obsługi większego przeciążenia, nie ma to ne-gatywnego wpływu na zużycie ener-gii, ze względu na wyższą sprawność większej przetwornicy. Inaczej jest w przypadku silnika, ponieważ prze-wymiarowanie ma znacznie poważ-niejsze skutki. W zależności od konstrukcji silnika, sprawność w punkcie pracy danego zastosowania może być nawet większa niż przy obciążeniu pełnym w przy-padku wyboru większego silnika.Przetwornice częstotliwości, w któ-rych wykorzystuje się metody stero-wania dostosowane do technologii silnikowej zapewniają idealne nama-gnesowanie podczas pracy, między innymi pod obciążeniem niepełnym. Dotyczy to również (mocno) zmien-nych obciążeń. Na przykład w prze-twornicach częstotliwości firmy Dan-foss do silników PM stosuje się koncep-cję MTPA (maksymalnego ilorazu mo-mentu elektromagnetycznego i prą-du stojana), która zapewnia największą z możliwych sprawność silnika każdej konstrukcji.

Więcej informacjiWięcej informacji o projektowaniu bez-piecznych i sprawnych rozwiązań na-pędowych można znaleźć na stronach internetowych firmy Danfoss:www.danfoss.pl/napedy.

Przetwornice częstotliwości VLT® sto-sowane są w różnorodnych zastoso-waniach na całym świecie. Specjaliści Danfoss VLT Drives służą klientom ob-szerną wiedzą specjalistyczną związaną z określonymi zastosowaniami. Kom-pleksowe doradztwo i szybka obsłu-ga zapewniają optymalne rozwiązanie oferujące wysoką niezawodność i do-stępność.

DanfossSilnik indukcyjny

klatkowySilnik PM z magnesami

trwałymiSilnik synchroniczny

reluktancyjny



http://www.elektromontaz.com.pl

Przepisy dotyczące opisywania in-stalacji elektrycznych pozosta-wiają wykonawcom stosunkowo

dużą swobodę. Ważnym kryterium jest przede wszystkim czytelność oraz trwałość oznaczenia – nawet po kilku-dziesięciu latach. Aby zminimalizować ryzyko groźnych pomyłek, producen-ci opracowują kolejne rozwiązania po-zwalające na jednoznaczne oraz trwa-łe opisywanie kabli oraz pełną orienta-cję w szafie sterowniczej, urządzeniach i instalacji elektrycznej.

Elastyczne rozwiązanie

Nie zapominajmy o tym, że do uszko-dzenia oznaczników znacznie częściej dochodzi podczas ich montażu niż na późniejszym etapie eksploatacji insta-lacji. Dlatego też ich zakładanie wy-maga od instalatora najwyższej uwagi i precyzji. Oprócz tego zaleca się wy-korzystanie materiałów ściśle przyle-gających do kabla, co eliminuje ryzy-ko przesuwania się podczas montażu. Wśród oznaczników pozwalających na szybkie i trwałe opisanie kabli energe-tycznych wyróżnia się elastyczny PPQ.

Oznacznik PPQ nie jest sztywny, do-brze układa się na kablu, idealnie do-pasowując się do jego kształtu, nie ulega więc zniszczeniu podczas in-stalacji oraz eksploatacji, jak niejedno-krotnie dochodzi w przypadku twar-dych, sztywnych tabliczek. Należy zwrócić uwagę również na możliwości zapisu oznacznika. „Istnieją dwa sposoby znakowania produktów. Na oznaczniku możemy umieścić jedy-nie numer (np. w standardzie kodowa-nia KKS, stosowanym w elektrowniach i elektrociepłowniach), który następ-nie zostanie dokładnie opisany w do-kumentacji technicznej, lub utrwalić na nim pełny, kompletny opis, w któ-rym pojawią się najważniejsze infor-macje o rodzaju przewodu, specyfice instalacji, roku ułożenia itp. – tłuma-czy Tomasz Ćwik, szef sprzedaży w fir-mie Partex Marking Systems. Druga metoda zabezpiecza użytkowników obiektu czy osoby przeprowadzające prace serwisowe sieci energetycznej przed skutkami zniszczenia lub zagu-bienia dokumentacji”. Oznaczniki PPQ mają stosunkowo duże pole do zadru-ku (są dostępne w rozmiarze nawet 38

na 100 mm), dzięki czemu zmieszczą do 4 linijek tekstu, czyli w rezultacie pełny opis przewodu. Istotną kwestią jest także jakość i trwa-łość opisu. W tym przypadku wykonu-je się go w innowacyjnej technologii nadruku UV. Tusz po nałożeniu zosta-je utwardzony przez specjalne lampy, co pozwala na uzyskanie wysokiej od-porności na szereg czynników, w tym promieniowanie UV i działanie rozpusz-czalników, dzięki czemu tę metodę dru-ku wykorzystuje się również w warun-kach przemysłowych.

Oznaczenie do zadań specjalnych

Dobór oznaczników musi być po-przedzony analizą charakterystyki przewodów oraz warunków, w jakich pracować będzie instalacja po ułoże-niu. W przypadku oznaczników w roz-dzielniach czy na kablach ułożonych we wnętrzu wybór jest zasadniczo prosty. Zatrzaskiwane lub o zamknię-tym kształcie (w zależności, czy ozna-czamy niepodłączone, czy już pod-łączone przewody), oznaczniki ela-

Jasno i czytelnie!Elastyczne oznaczniki z nadrukiem UV, odporne na szereg różnych czynników tabliczki z kwasoodpornej stali nierdzewnej AISI 316 czy nylonowe opaski z opiłkami metali – to tylko niektóre z nowoczesnych propozycji zwiększających bezpieczeństwo instalacji dzięki jej trwałemu i czytelnemu opisowi.



styczne, przylegające do kabla, ter-mokurczliwe rurki, samolaminujące etykiety – producenci oferują szereg różnego rodzaju znaczników, pozwa-lających na trwałe i czytelne opisanie instalacji. Wspomniana trwałość staje się kryterium kluczowym, gdy oznacz-nik montowany jest w warunkach wy-magających, czyli np. na zewnątrz lub w środowisku agresywnym. „Najbar-dziej trwałym materiałem do znako-wania jest stal nierdzewna – tłuma-czy Tomasz Ćwik. Produkty z kwaso-odpornej stali nierdzewnej AISI 316, jak oznaczniki PKS, wykorzystuje się wszędzie tam, gdzie wymagana jest najwyższa odporność na dzia-łanie czynników zewnętrznych, pro-mieniowania UV, bardzo niską i bar-dzo wysoką temperaturę, nawet do +400°C, czyli w przypadku instalacji ułożonej w ziemi, a także w przemy-śle morskim, górniczym, petroche-micznym, kolejowym oraz spożyw-czym i farmaceutycznym. Oznacznik jest odporny na ogień, wodę, wilgoć oraz korozję, a wykonawca zyskuje pewność, że opis instalacji pozosta-nie czytelny nawet po kilkudziesięciu latach” – kontynuuje ekspert firmy Partex. Stalowy oznacznik zapewnia trwałość opisu mimo montażu w eks-tremalnych warunkach. Za jego czy-telność odpowiada zaś wyraźne tło-

czenie, widoczne nawet po zamalo-waniu czy zabrudzeniu tabliczki oraz satynowe wykończenie powierzchni, które nie odbija światła.

Bezpieczne mocowanie

Oznaczniki przewodów można po-dzielić na produkty do samodzielnego montażu oraz takie, których zainstalo-wanie wymaga użycia specjalistycz-nych taśm lub opasek. Pamiętajmy, że także materiały, z których wykonuje się te elementy, powinny charakteryzo-wać się bardzo dobrymi parametrami wytrzymałościowymi. Wśród produk-tów tego typu wyróżniają się przede wszystkim opaski z nylonu 6.6., odzna-czającego się dużą twardością, przy jednoczesnej elastyczności, wytrzy-małością na uszkodzenia mechaniczne, odpornością na promieniowanie UV oraz na szeroki zakres temperatur (od -40 do 100°C). Należy zaznaczyć, że jest to materiał nietoksyczny, bezhalogeno-wy, co oznacza, że podczas ewentual-nego spalania nie dochodzi do uwal-niania trujących gazów pochodnych halogenów, czyli chlor, bromu i fluoru. Zapobiegają one również dalszemu rozprzestrzenianiu się ognia. Nylonowe opaski PKBM zostały do-datkowo wzbogacone pigmentami metalu, dzięki czemu są dedykowane

przede wszystkim branżom przemy-słu spożywczego, farmaceutycznego i chemicznego. W przypadku, gdy opa-ska ulegnie uszkodzeniu czy zerwaniu i spadnie na linię produkcyjną, detek-tory metalu wykryją ją, zanim trafi do produktu lub opakowania.

Supertrwały nadrukPoruszając temat znakowania prze-wodów, nie możemy zapomnieć rów-nież o innych urządzeniach uspraw-niających proces opisywania instalacji. Dużą popularnością cieszą się przede wszystkim nowoczesne urządzenia ter-motransferowe – z uwagi na właściwo-ści nadruku termotransferowego. Wy-różnia się on wyjątkową odpornością na promieniowanie UV, wilgoć, kwasy, pyły, oleje. Wybierając odpowiednie urządzenie, należy zwrócić uwagę na jego ciężar oraz obudowę, co zadecy-duje o wygodzie transportowania oraz pracy na miejscu wykonania instalacji, a także na intuicyjność obsługi. Drukar-ka PROMARK T-800 waży niespełna 2 kg, dzięki czemu z łatwością użyjemy jej w nietypowych miejscach i warun-kach. Dzięki sterowaniu polskojęzycz-nym oprogramowaniem możliwe jest importowanie plików programu Excel z komputera lub wprowadzenie tekstu za pomocą klawiatury drukarki. Pro-gram posiada również rozbudowane menu z indeksem produktów, profili Partex, w zależności od których urzą-dzenie automatycznie ustawia odpo-wiednią pozycję tekstu oraz głębokość nacinania. Zadaniem wykonawcy jest więc jedynie sporządzenie czytelnego, prawidłowego opisu oraz wprowadze-nie profilu. Z drugiej strony za wprowa-dzenie profili może też odpowiadać ich automatyczny podajnik, który odwija profile z rolki, zapewniając im płynne wejście do drukarki, znacznie przyspie-szając proces znakowania, szczególnie w przypadku dużej instalacji. Interesu-jącym usprawnieniem dostępnym jako wyposażenie dodatkowe jest również podgrzewacz profili zapewniający im osiągnięcie odpowiedniej temperatu-ry, umożliwiając nadruk w wymagają-cych warunkach.

Uniwersalne metody opisywania in-stalacji nie istnieją, a dobór odpowied-nich produktów musi poprzedzić ana-liza charakterystyki sieci i urządzeń. Nie należy jednak bagatelizować tego etapu – odpowiednie oznaczniki spra-wią, że użytkowanie oraz serwisowa-nie instalacji będzie bezpieczne także w przyszłości.

Partex n



N i e k w e s t i o n o w a n y l i d e r u s ł u g p r o j e k t o w o - i n ż y n i e r s k i c h

E N E R G O P R O J E K T - K A T O W I C E S A

EPK_205 x 295_urzadz dla energ_nr 6 wrzesien2014.indd 1 2014-08-29 12:30:01

Steinel jako światowej sławy produ-cent automatycznego oświetlenia wprowadził do swojej oferty pro-

dukty działające w technologii iHF (In-teligent High Frequency). Dlaczego ta technologia jest wyjątkowa? Czujnik w tej technologii wykrywa ruch, tak jak standardowy czujnik HF (wysokiej częstotliwości), czyli wysyła falę i od-słuchuje echo. W przypadku wykrycia różnicy pomiędzy odebraną a wcze-śniejszą falą powrotną, czujnik decydu-je aby załączyć światło. Wykrywanie ru-chu w technologii HF możliwe jest tylko wewnątrz pomieszczeń, ze względu na wykrywanie każdego ruchu (człowieka, zwierzęcia, rośliny lub kropli deszczu). Dopiero detekcja ruchu w technologii iHF gwarantuje, że możemy ten pro-dukt zastosować na zewnątrz. Elimina-cja włączeń światła przy ruchu małych zwierząt oraz drzew, krzewów możliwa jest dzięki temu, że czujnik w techno-

logii iHF wykry-wa ruch, ale jest w stanie określić odległość tego ruchu od siebie. W przypadku de-tekcji ruchu, czuj-nik „widzi”, czy

poruszający się obiekt przemieszcza się, czyli zmienia miejsce położenia, czy zaburzenie fali jest cały czas w tym samym miejscu. W przypadku wykry-cia ruchu, np. drzewa, czujka rozpozna-je, że ruch odbywa się w tym samym punkcie, więc będzie zignorowany. Małe zwierzęta (mały pies, kot) powo-dują zaburzenie mniejsze niż człowiek, dlatego produkty z czujnikami iHF są w stanie wykryć małe zwierzę i określić jego położenie.. Technologia iHF wpro-wadza możliwość zabudowy czujnika, tak, że możemy cieszyć się wyglądem oprawy, a czujnik dyskretnie, ale do-kładnie wykrywa ludzi.

Drugi rodzaj wykrywania, który chciał-bym poruszyć oparty jest na techno-logii ULTRASONIC. W Europie dopie-ro teraz zaczyna wykorzystywać się jej zalety, a w USA od wielu lat używa się tych produktów, do kontroli oświetlenia w pomieszczeniach. Czym wyróżnia się ta technologia – pozwala wykryć ruch, który odbywa się za rogiem lub za/pod przeszkodą. Wyobraźmy sobie pomiesz-czenie, na suficie zamontowany czujnik

(nawet obecności) oraz ścianę, w części dzielącą nasze pomieszczenie. Ruch wy-konywany za ścianą nie zostanie wykryty przez żadną czujkę, tylko detektor w tech-nologii ULTRASONIC zobaczy ruszający się obiekt. Co nam to daje?; Pozwala załą-czyć światło w korytarzu głównym, gdy osoba dochodzi do niego z korytarza bocznego. Kolejny przykład , biuro; sprzą-tamy biurko i zaczynamy sprzątać pod nim. W przypadku zamontowania stan-dardowego czujnika światło zgaśnie po

upływie ustawionego czasu, dlatego że standardowy czujnik nie będzie widział żadnego ruchu. W przypadku zamonto-wania czujnika w technologii ULTRASO-NIC ruch odbywający się pod biurkiem zostanie wykryty i światło nie zgaśnie. Za-stosowanie czujników ULTRASONIC daje nam szerokie możliwość zastosowania, będzie to idealne rozwiązanie w koryta-rzach, toaletach, biurach itp. Na podanych przykładach widać, że STEINEL stale rozwija nowe techno-logie i stosuje je w swoich produk tach tak, aby jak najbardziej zwiększyć kom-fort i niezawodność swoich pro duktów oraz jak najlepiej wykorzystywać (nie marnować) energię elektryczną.

Więcej informacji na www.langelukaszuk.plwww.steinel.pl

Tomasz MilczarekLŁ Sp. z o.o. Sp.k.

Technologie IHF oraz ULTRASONIC w produktach Steinel



http://WWW.langelukaszuk.pl

http://WWW.steinel.pl

http://www.langelukaszuk.pl

OZE (Odnawialne Źródła Energii) wraz z lokalnymi źródłami o wysokiej efek-tywności i zerowej lub niskiej emisji CO2 znacząco komplikują to zagadnienie wprowadzając do sieci elektroenerge-tycznych szereg zmiennych i zjawisk, które wymagają coraz wyższej wbudo-wanej sieciowej inteligencji. Obecnie prowadzi się na szeroką skalę badania tych nowych zjawisk w celu zaimple-mentowania nowych algorytmów za-pewniających bezpieczeństwo dostaw energii elektrycznej, w tym zapewnie-nie i utrzymanie wysokiej jakości ener-gii elektrycznej. Amerykańska Agencja Zaawansowanych Projektów Badaw-czych ARPA-E finansuje obecnie ba-dania prowadzone przez Kalifornijski Uniwersytet w Berkley w zakresie zja-wisk pojawiających się w elektroener-getycznych sieciach rozdzielczych SN. Badania rozpoczęły się w kwietniu 2013 i są prowadzone przy użyciu ko-mercyjnego systemu rozproszonego monitorowania parametrów energii elektrycznej PQube®3 produkowa-nego przez Power Sensors Ltd kali-fornijską firmę będącą częścią Power Standards Laboratory (Laborato-rium Standardów Energii Elektrycznej). System ten jest następcą pracującego również w Polsce systemu PQube Clas-sic. Oba zaawansowane systemy mo-nitorujące zostały stworzone na bazie zaplecza technicznego doliny krzemo-wej (Silicon Valley). Oprócz wszyst-kich funkcji typowych dla analizatora

jakości zasilania, dzięki synchroniza-cji GPS, system PQube®3 posiada cie-kawą funkcję: mikrosynchrofazora (microPMU) pozwalającą na pomiar przesunięć kątowych przebiegów elek-trycznych z dokładnością 0,05° (patrz www.pqubepmu.com). Ta funkcja pozwala na użycie PQube®3 do bada-nia skomplikowanych zjawisk eskalują-cych coraz mocniej w sieciach energe-tycznych, gdzie udział odbiorów ener-goelektronicznych oraz źródeł OZN i mikrogeneracyjnych staje się coraz większy. Z metrologicznego punktu wi-dzenia niezbędna jest porównywalność i kompletność wyników pomiarowych dla istotnych parametrów energii elek-trycznej. Przygotowywana nowa trze-cia już edycja normy IEC 61000-4-30 (przeniesienie do części normatywnej parametrów prądowych) pozwoli na bi-lateralne rozstrzyganie kwestii spornych w zakresie zarówno dostaw i odbioru energii elektrycznej na bazie nie tylko normy EN/PN 50160, Rozporządzeń Ministerialnych czy też zapisów umow-nych, ale również Instrukcji Ruchu i Eksploatacji Sieci Energetycznych publikowanych przez Spółki Dystrybu-cyjne, aby zapobiegać min. zniekształ-ceniom (kontaminacji) harmonicznym czy zjawisku migotania. System roz-proszonego monitorowania i sterowa-nia jakością zasilania PQube®3 stanowi najnowszą odpowiedź na te wyzwania. System oferuje otwartą architekturę ko-munikacyjną, w tym szeroko stosowany

przez energetykę zawodową protokół IEC 61850 zapewniając szybkie, odpor-ne na zakłócenia i bezpieczne przesyła-nie kluczowych danych pomiarowych i sygnałów sterujących. Duża pamięć SD 2 x 8GB daje pewność, że nie za-braknie miejsca na zapis coraz większe-go strumienia danych pomiarowych reprezentującego coraz bardzie zło-żone zjawiska występujące w sieciach energetycznych. Szybkie próbkowanie do 1 MHz przebiegów nieustalonych i funkcja BlackBox pozwala na pewne zarejestrowanie najbardziej nieuchwyt-nych zjawisk sieciowych. Możliwość podłączenia sensorów wielkości nie-elektrycznych w celu rejestracji sygna-łów towarzyszących generacji, transmi-sji i rozdziału energii elektrycznych jest nieodzowne dla poprawnej analizy wy-stępujących zjawisk energoelektrycz-nych. System PQube® 3 pozwala na reje-strację: temperatury, wilgotności, ciśnie-nia, przyspieszenia/wibracji, momentu siły, natężenia oświetlenia, co pozwala stosować go w coraz bardziej zróżnico-wanym krajobrazie OZN. PQube°3 po-siada klasę pomiarowa 02s dla rozliczeń energii, co dodatkowo zwiększa jego atrakcyjność techniczną przy bardzo dobrym stosunku możliwości do ceny.

Dodatkowe informacje: www.powerstandards.com oraz www.poltradetech.com

Przemysław Widziewicz n

PQube®3 - rozproszone monitorowanie i sterowanie jakością zasilania w inteligentnych sieciach elektroenergetycznychŚwiatowe sieci elektroenergetyczne ewoluują stopniowo w kierunku Smart Grids czyli sieci inteligentnych, w których inteligentne mierniki energii elektrycznej pozwolą na efektywne sterowanie i zarządzanie zasobami sieciowymi w celu min. zapewnienia wymaganej jakości zasilania.



http://www.pqubepmu.com

http://www.powerstandards.com

http://www.poltradetech.com

System rejestracji i analizy parametrów i jakości energii elektrycznej AC/DC PQube®3 klasa A

y stworzony dla elektroenergetyki pod kątem nowych wyzwań sieciowych i eskalacji problemów związanych ze zwiększającym się udziałem OŹN w bilansie energetycz-nym oraz powszechnością stosowania urządzeń energo-elektronicznych w sieci energetycznej

y jakość i konstrukcja rodem z doliny krzemowej, zgodność z IEC 6100-4-3, klasa A, edycja 2 (wkrótce 3 edycja), 512 próbek na okres, spełnia i generuje protokół zgodności EN/PN 50160

y rejestruje wszystkie parametry JE (w tym min: RVC, Pst/Psl, harmoniczne/interharmoniczne U/I

y klasa pomiarowa dla rozliczeń energii elektrycznej 0,2s !!! y rejestracja szybkich stanów nieustalonych 1MHz oraz

min: zapadów, przepięć, RVC… y wyposażony w programowalne wyjścia sterujące oraz

kanały pomocnicze

y funkcja mikrosynchrofazora microPMU !!! (dla analizy przesunięć kątowych w sieciach rozdzielczych - 0,05°) – patrz: www.micro-pmu.com

y otwarta komunikacja: Ethernet, USB, DNP 3.0, IEC 61850, WebServer, Email, FTP, BACnet, MODBUS over TCP. Opro-gramowanie bazodanowe do zarządzania flotą urządzeń PQube CQube3

y rejestracja poprzez opcjonalne sensory towarzyszących wielkości nieelektrycznych: drgania, ciśnienie, temperatura, wilgotność, przyspieszenie…(fotowoltaika, farmy wiatrowe, telekomunikacyjne stacje bazowe, serwerownie itp.)

y duża pamięć wbudowana 8GB i na dodatkowej karcie pamięci 8GB

y ekran dotykowy (obsługa również z rękawicach dielek-trycznych !!!)

y świetny stosunek możliwości do ceny

Producent: www.powerstandards.com Dystrybutor: www.poltradetech.com

http://www.energoelektronika.pl

Siedziba SFPOC

Typy konstrukcji OPGW

Wysoko nad ziemią, na szczy-tach słupów napowietrz-nych linii elektroenergetycz-

nych wysokich i najwyższych napięć spotyka się historia z tradycją i nowo-czesnością. Bogata historia istnienia wiodącego europejskiego producen-ta osprzętu do elektroenergetycz-nych linii napowietrznych spotyka się z historią japońskiej firmy elektrotech-nicznej Furukawa Electric Co. Spoty-kają się pod postacją nowoczesnych przewodów odgromowych z wbu-dowanymi włóknami optycznymi produkowanych przez spółkę SFPOC (Suzhou Furukawa Power Optic Cable ) skojarzonych z innowacyj-nym osprzętem do zawiesi, w tym oplotowym dostarczanym przez au-striacką firmę Mosdorfer. Obie firmy z małych rodzinnych biznesów wy-rosły w swojej dziedzinie na graczy klasy światowej. Ponad 300 lat temu powstała mała kuźnia rodziny Mos-dorfer, a 130 lat temu Ichibei Furuka-wa zaczynał od wytapiania miedzi. Dziś te nazwy zna cały energetycz-ny świat, bo stały się niemal synoni-mem jakości. Obie marki są markami globalnymi. Mosdorfer obecny jest przy realizacji projektów energetycz-nych na całym świecie. Dla SFPOC Furukawa główne kierunki to wyma-gający rynek amerykański, Australia czy Kanada, gdzie w ostatnim czasie Furukawa zrealizowała duży projekt OPGW wpólnie z Mosdorferem. Taka dobra współpraca rozwija się również na rynku europejskim, w tym m.in. w Polsce.

Kiedy historia i współczesność się spotykają, czyli słów kilka o OPGW



SFPOC Furukawa powstała w 2002 roku jako joint venture. Przeniesiono wówczas produkcję firmy Phillips Fitel Inc. Canada, należącej do Furukawa Electric i dokonano transferu techno-logii z Furukawa Electric Co. Już wte-dy Furukawa miała 25 lat doświadczeń w obszarze badań i rozwoju oraz pro-dukcji OPGW.

Współczesność w firmie SFPOC Furuka-wa to pięć typów przewodów OPGW, które są stosowane w zależności od po-trzeb i wymagań dla poszczególnych projektów.1. SFPOC- Centrum - przewód z cen-

tralną tubą z włóknami optycznymi. Tuba mieści 48-72 włókien optycz-nych. Jest to podstawowa, po-wszechnie stosowana konstrukcja.

2. SFPOC-Lux - przewód z tubą lub tubami optycznymi wplecionymi w druty. Taka konstrukcja może za-wierać do 144 włókien optycznych w trzech tubach

3. SFPOC-Dual- przewód z centralną tuba ze stali nierdzewnej pokrytą aluminium, z max. 48 włóknami. Ten typ przewodu stosowany jest często w trudnych warunkach środowisko-wych, gdy przewody narażone są na podwyższoną korozję

4. SFPOC – Plast – przewód z tubą optyczną z tworzywa sztucznego zamkniętą w tubie z aluminium. Jednostka optyczna jest w tym przy-padku odizolowana.

5. SFPOC-TRAZ – przewód o kom-paktowej konstrukcji z trapezoidal-nymi drutami stalowymi pokrytymi aluminium dla zmniejszenia średni-cy. Duża wytrzymałość mechanicz-na i zwarciowa przy małej średnicy.

Wszystkie wymienione typy przewo-dów mają cechy wspólne:

y druty ze stopu aluminium lub/i dru-ty stalowe pokryte aluminium

y jednostkę lub jednostki optyczne z włóknami światłowodowymi

y włókna światłowodowe typu OFS Allwave Zero Water Peak (ZWP): ITU--T-G652D lub włókna optyczne OFS TruewaveRS and Truewave: ITU-T--G655C zależnie od wymagań za-mawiającego

Warto zauważyć, że Furukawa Electric jest jednym z nielicznych na świecie pro-ducentów przewodów OPGW produku-jącym także włókna światłowodowe. Jest właścicielem firmy OFS.

Druty stalowe odpowiadają za wytrzy-małość mechaniczną przewodu, zaś aluminium i stop aluminium za para-metry prądowe. Większy prąd zwarcia wymaga zastosowania większej ilości aluminium, z kolei aby osiągnąć więk-szą wytrzymałość mechaniczną potrz-bea więcej stali. Aby uzyskać wyma-gane parametry elektryczne i mecha-niczne przewodu OPGW i jednocze-śnie zapewnić pełne bezpieczeństwo jednostce optycznej trzeba skorelować ze sobą wiele parametrów.

Jednostka optyczna powinna mieć zapewnione bezpieczeństwo mecha-niczne podczas możliwego wydłu-żenia przewodu OPGW, jak i bezpie-czeństwo elektryczne w trakcie zwarć i wyładowań. Konstrukcja przewodów OPGW musi zapewnić właściwe od-prowadzanie ciepła, tak aby granicz-ne temperatury dla poszczególnych

komponentów przewodów OPGW nie zostały przekroczone. Niezwykle istot-ne jest, aby temperatura wewnątrz tu-by optycznej nie przekroczyła 180°C. Wzrost temperatury powyżej tej war-tości jest zabójczy dla włókien światło-wodowych.

Do obliczania parametrów przewo-dów OPGW firma SFPOC Furukawa na podstawie wieloletnich doświadczeń opracowała swój własny program komputerowy. Poprawność jego ob-liczeń dla danej średnicy przewodów potwierdziły liczne testy, a zwłaszcza badania typu przeprowadzane w re-nomowanym labolatorium Kinetrics Inc w Kanadzie.

Różnorodność konstrukcji przewodów OPGW produkowanych przez SFPOC Furukawa pozwala spełnić każde wy-magania klientów. Aby dobrać i zapro-ponować odpowiedni przewód po-trzebne jest kilka podstawowych para-metrów:

y wymagany jednosekundowy prąd zwarcia lub pojemność zwarciowa I2t

y wytrzymałość mechaniczna w kN y ilość i typ włókien optycznych y wymagana klasa odporności na wy-

ładowania

Badania i kontrola jakości



Przykładowe zawiesie odciągowe OPGW

Przykładowe zawiesie przelotowe OPGW z tłumikami drgań

Przy doborze przewodów OPGW dla wymiany istniejących przewodów od-gromowych przydatne są także dodat-kowe informacje - czy trzeba zachować określoną średnicę przewodu czy wa-gę. SFPOC Furukawa może zapropono-wać również przewody OPGW zastępu-jące istniejące przewody odgromowe typu AFL-1,7 50 mm2, AFL-1,7-70 mm2, AFL 1,7-95mm2 czy każdy inny typ. Mo-żemy zaproponować również przewo-dy OPGW o zwisie zbliżonym do nowo-czesnych przewodów HTLS

W zależności od wymaganych para-metrów przewodów OPGW zewnętrz-na warstwa może być zbudowana z samych drutów ze stopu aluminium, z samych drutów ze stali pokrytych alu-minium lub obu tych typów drutów na raz. Ma to znaczenie przy doborze uchwytów oplotowych odciągowych, ale przede wszystkim uchwyty oploto-we dobieramy do średnicy przewodu OPGW kierując się wymaganiem, że po-winien on mieć wytrzymałoś min. 95% wytrzymałości przewodu.

Uchwyty przelotowe dobierane są do średnicy przewodu.

Ciekawostką interesującą zwłaszcza monterów będzie fakt, że czarne pa-ski oznaczające włókna nie ścierają się podczas przemywania włókien pod-czas przygotowania do spawania. Sa-me włókna OFS spawają się bardzo dobrze między sobą, ale także robio-no próby spawania z włóknami od in-nych producentów i wyniki były bar-dzo dobre!

Firmy Furukawa i Mosdorfer do tej pory zrealizowały wspólnie wiele projektów w Polsce dla Spółek Dystrybucyjnych i PSE. Liczne badania odbiorcze prze-prowadzane w fabryce SFPOC Furuka-wa jak i Mosdorfer w pełni potwierdziły nie tylko wysoką jakość samych prze-wodów OPGW i osprzętu do zawiesi, ale również wysoką jakość procesu pro-dukcyjnego w obu fabrykach i bardzo dobrą współpracę przewodów OPGW SFPOC Furukawa z osprzętem produko-wanym przez firmę Mosdorfer.

W przypadku zainteresowania szcze-gółowymi informacjami zapraszamy do kontaktu z firmą Enervision, która jest wyłącznym przedstawicielem na rynku polskim firm SFPOC i Mosdorfer.

Robert Marfiak, EnerVision Sp. J. nWłókna



Nowość w ofercie – Osprzęt kablowy 420kV

PFISTERER Sp. z o.o.ul. Pogodna 10Piotrkówek Mały05-850 Ożarów Maz.

http://www.pfisterer.plTel. +48 22 722 41 68Fax +48 22 721 27 81e-mail: [email protected]

ESS 420 + MSA 420 y Um 420kV y Przekroje żyły roboczej: do 2500 mm2

y Obciążalność: do 4000A y Strefa zabrudzeniowa: IV y Próba Typu: wg IEC 62067

EHV-CONNEX 8 y Ujednolicony system

dla transformatorów i GIS y Um 420kV y Przekroje żyły roboczej: do 3000 mm2

y Obciążalność: do 4000A y Próba Typu: wg IEC 62067

Zapraszamy na Targi ENERGETAB 2014

16 – 18 wrzesień 2014

W obecnej dobie postępu technologicznego i po-szukiwań nowych energo-oszczędnych rozwiązań zjawisko nadprzewodnictwa coraz szerzej wchodzi

w obszar zainteresowań elektryków. Związane to jest z no-wymi możliwościami zastosowań, jakie stwarzają urządze-nia skonstruowane przy użyciu wysokotemperaturowych materiałów nadprzewodnikowych, także pod kątem ich ekologiczności. Wzrastające znaczenie przemysłu urządzeń nadprzewodnikowych widoczne jest w wynikach sonda-żu CONECTUS, organizacji zrzeszającej firmy zajmujące się nadprzewodnictwem stosowanym, według której światowy roczny budżet na nadprzewodnictwo osiągnął już w skali globalnej 5,25 mld Euro w 2010 r. i wykazuje stałą tendencję wzrostową. Jakkolwiek nadal dominuje rynek niskotempera-turowych nadprzewodników, w którym szczególnie mocną pozycją jest wykorzystanie nadprzewodników w NMR i MRI, czyli tomografii z zastosowaniem elektromagnesów nad-przewodnikowych do badań jądrowego rezonansu magne-tycznego i przetwarzania obrazów w medycynie, to jednak zastosowania wysokotemperaturowych nadprzewodników stale ulegają rozwojowi. Wysokotemperaturowe nadprze-wodniki są materiałami warstwowymi, co z jednej strony wymaga uwzględnienia tej dwuwymiarowości, prowadzącej do anizotropowych właściwości elektrycznych przy projek-towaniu wysokotemperaturowych urządzeń nadprzewodni-kowych. Z drugiej strony wielowarstwowość struktury kry-stalograficznej stwarza nowe możliwości wykorzystania tych materiałów szczególnie w elektronice, gdyż taka struktura prowadzić będzie do powstania samoistnych złącz joseph-sonowskich, stanowiących podstawę ultraczułych nadprze-wodnikowych przyrządów pomiarowych. Analizie tych pro-blemów poświęcony jest niniejszy artykuł. Wielowarstwowa struktura najbardziej znanego nadprzewodnika wysokotem-peraturowego o wzorze YBa2Cu3O7-x pokazana jest na rys. 1. Skala zainteresowań tym właśnie materiałem jest taka, że jest to najwszechstronniej zmierzony po krzemie związek.

Na rys. 1 zaznaczone są łańcuchy atomów tlenu, jak też war-stwy miedziowo-tlenowe CuO2 odpowiedzialne za efekt nadprzewodnictwa wysokotemperaturowego i stwarzające możliwości wykorzystania nadprzewodników wysokotem-peraturowych w elektronice. Warstwy buforowe pomiędzy nimi zapewniają transport ładunku elektrycznego właśnie do warstw CuO2. Warstwowa struktura jest specyficzną cechą wszystkich nadprzewodników wysokotemperaturowych na bazie miedzi, w tym typu REBa2Cu3O7-x o temperaturze kry-tycznej rzędu 92 K, gdzie symbol RE oznacza z angielskiego ziemię rzadką, np. itr, jak pokazuje to rys. 1. Kolejną rodzinę wysokotemperaturowych nadprzewodników, wykorzysty-wanych do produkcji taśm nadprzewodnikowych i zawie-rających płaszczyzny miedziowo-tlenowe tworzą nadprze-wodniki bizmutowe Bi2Sr2Ca2Cu3O10 o temperaturze krytycz-nej 125 K oraz Bi2Sr2Ca1Cu2O8 o temperaturze krytycznej 85 K. Warstwowa struktura występuje także w ostatnio odkrytych nadprzewodnikach żelazowych o przykładowym składzie LaFeAsO i temperaturze krytycznej przewyższającej 50 K. Jednak zasadniczym odróżnieniem od pokazanych na rys. 1 ceramik itrowych jest brak w tym przypadku zarówno płasz-czyzn, jak też łańcuchów złożonych z atomów miedzi i tlenu. Specyficzna warstwowa struktura wpływa na właściwości nadprzewodników wysokotemperaturowych, szczególnie ich anizotropię, w tym determinuje specyfikę przepływu prą-du przez te materiały w zależności od orientacji względem nadprzewodnikowych płaszczyzn miedziowo-tlenowych. Oddziaływanie międzypłaszczyznowe jest jednym z istot-nych czynników wpływających na właściwości tych mate-riałów. Jedna z teorii nadprzewodnictwa wysokotemperatu-rowego w tych materiałach oparta jest właśnie na uwzględ-nieniu oddziaływań międzywarstwowych, które prowadzą do wzmocnienia funkcji falowej Y odpowiedzialnej za efekt nadprzewodnictwa. Funkcja ta scharakteryzowana jest wów-czas symetrią typu s, pokazaną na rys. 2. Jest to więc model typu klasycznego BCS, w którym uwzględnia się dodatkowo

Wpływ warstwowej struktury na własności elektryczne nadprzewodników wysokotemperaturowych

Rys. 1. Wielowarstwowa struktura krystalograficzna nadprze-wodnika wysokotemperaturowego o wzorze YBa2Cu3O7-x

Rys. 2. Porównanie symetrii funkcji falowej typu s i typu d nad-przewodnika wysokotemperaturowego



międzypłaszczyznowe tunelowanie. Z kolei model oparty na spinowych fluktuacjach antyferromagnetycznych, jak to ma miejsce szczególnie dla nadprzewodników żelazowych prze-widuje parowanie w nadprzewodnikach wysokotemperatu-rowych z symetrią typu dx2–y2, również pokazaną na rys. 2. Pomimo licznych prac eksperymentalnych nie potwierdzono dotychczas jednoznacznie któregoś z tych modeli.

Warstwowa struktura nadprzewodników wysokotempera-turowych wpływa na anizotropowe wartości elektrycznych parametrów tych materiałów: długości koherencji funkcji fa-lowej nadprzewodnika ξ, głębokości wnikania indukcji ma-gnetycznej λ oraz wyższego pola krytycznego Hc2. Dla roz-patrywanego nadprzewodnika o składzie YBa2Cu3O7-x wiel-kości tych parametrów w płaszczyznach CuO2 pokazanych na rys. 1, można w przybliżeniu oszacować: ξII∼ 150 nm, λII = 75 000 nm, Hc2II = 30 T. Z kolei dla prostopadłej geome-trii wartości tych parametrów są już całkiem inne i wynoszą odpowiednio: ξ^∼ 20 nm, λ^= 15 000 nm, Hc2^= 150 T. War-stwowa struktura wpływa także na anizotropię prądu kry-tycznego nadprzewodnika wysokotemperaturowego w po-lu magnetycznym. Bez pola magnetycznego wartość ta istot-nie zależy od orientacji względem płaszczyzn miedziowo--tlenowych i dla nadprzewodnika typu YBa2Cu3O7-x jest rzędu 106 A/cm2 w temperaturze 77 K wzdłuż płaszczyzn. Przyłoże-nie pola magnetycznego zdecydowanie powiększa tę ani-zotropię. Prąd krytyczny płynący przez wysokotemperatu-rowe taśmy nadprzewodnikowe w równoległym polu ma-gnetycznym jest nawet 10-krotnie wyższy od wartości tego parametru w prostopadłym polu magnetycznym. Wymaga to wprowadzenia modyfikacji przy projektowaniu urządzeń z uzwojeniami z wysokotemperaturowych nadprzewodni-ków, mającej na celu zmniejszenie składowej prostopadłej indukcji magnetycznej. Warstwowa struktura uwidacznia się także w konstrukcji taśm nadprzewodnikowych drugiej ge-neracji, schematycznie pokazanych na rys. 3.

Rys. 3. Przekrój wysokotemperaturowej taśmy nadprzewodni-kowej 2 generacji

Centralna warstwa z nadprzewodnika wysokotemperaturo-wego typu YBa2Cu3O7-x wzrasta epitaksjalnie na podłożu z ha-stelloyu i jest na zewnątrz pokryta stabilizatorami z miedzi i srebra. Zabezpieczają one taśmę nadprzewodnikową me-chanicznie i przede wszystkim termicznie, dobrze rozprowa-dzając ciepło i wyrównując temperaturę podczas zaburzeń pracy taśmy, prowadzących do quenchu. Przewodzące elek-trycznie warstwy srebra i miedzi otaczające nadprzewod-nik przejmują wówczas część prądu przewyższającą war-tość krytyczną i chronią w ten sposób nadprzewodnik przed uszkodzeniem, podczas chwilowego zaburzenia. Po ustaniu zaburzenia stabilizator umożliwia powrót taśmy do stanu nadprzewodnictwa. Bardzo istotną funkcję w konstrukcji ta-śmy nadprzewodnikowej 2 generacji pełni podkład zazna-

czony na rys. 3, odpowiedni wybór którego zapewnia epi-taksjalny wzrost nadprzewodnikowej warstwy o jak najlep-szych parametrach elektrycznych. Najbardziej znane firmy jak SuperPower oraz American Superconductor Corporation stosują w tym celu hastelloy, stop niklu z molibdenem, zawie-rający również chrom, który jednak wykazuje magnetyczne własności, wpływające na wartość strat mocy w przypadku przepływu prądu przemiennego przez taśmę nadprzewod-nikową. Teoretycznie obliczona zależność strat mocy L w jed-nostkach względnych w taśmie 2 generacji od charakterysty-ki magnetycznej niklu pokazana jest na rys. 4.

Rys. 4. Teoretycznie obliczone straty mocy w taśmie nadprze-wodnikowej drugiej generacji w funkcji gęstości prądu, w za-leżności od charakterystyki magnetycznej podłoża niklowego opisanego zależnością B =a th(0,6 H): (1) a = 0,7, (2) 0,6, (3) 0,4

Warstwowa struktura nadprzewodników wysokotempera-turowych wymaga zastosowania specjalnego opisu mate-matycznego zagadnień przepływu prądu, różnego w ob-rębie warstwy nadprzewodzącej, w porównaniu do pro-stopadłego kierunku transportu prądu. Przepływ prądu wewnątrz warstw nadprzewodnikowych opisany jest rów-naniami teorii Ginzburga-Landaua, przy uwzględnieniu modyfikacji ze względu na występowanie wirów magne-tycznych oddziałujących z centrami zakotwiczenia. Widok wielowarstwowej struktury magnetycznej nadprzewod-nika wysokotemperaturowego z zakotwiczonym wirem przedstawia rys. 5.

Rys. 5. Zakotwiczony wir magnetyczny „naleśnikowatego” kształtu w wielowarstwowej strukturze nadprzewodnika wy-sokotemperaturowego



Odpowiednie dla tej geometrii równanie teorii Ginzburga--Landaua opisujące wewnątrz-płaszczyznowy przepływ prą-du przybiera wówczas postać:

(1)

W równaniu 1 jII oznacza gęstość prądu wewnątrz-płaszczy-znową, mII jest masą wewnątrz-płaszczyznową, e ładunkiem elektronu, ћ zredukowaną stałą Plancka, c prędkością światła. Znak + oznacza sprzężenie zespolone, natomiast Yn funkcję falową w n-tej płaszczyźnie, zwaną też parametrem porząd-ku, wyrażoną w zespolonej postaci poprzez moduł i fazę

(2)

Osiągnięcie wartości krytycznej gęstości prądu transpor-tu prowadzi do zaniku bariery potencjału odpowiedzialnej za zakotwiczenie wirów pokazane na rys. 5 i wskutek tego przejście do stanu pełzania i następnie płynięcia strumienia magnetycznego, co prowadzi do pojawienia się spadku na-pięcia na taśmie nadprzewodnikowej. Ilustruje to rys. 6 obra-zujący także wpływ oddziaływania międzypłaszczyznowe-go na charakterystyki prądowo-napięciowe nadprzewodni-ka wielowarstwowego.

Rys. 6. Teoretycznie obliczony wpływ na charakterystyki prą-dowo-napięciowe oddziaływania międzypłaszczyznowego w wielowarstwowym nadprzewodniku wysokotemperaturo-wym. Parametr n oznacza liczbę oddziałujących warstw nad-przewodzących.

Z kolei przepływ prądu w kierunku prostopadłym do płasz-czyzn w wielowarstwowych nadprzewodnikach wysoko-temperaturowych opisany jest równaniem teorii Lawrence--Doniacha uwzględniającym josephsonowskie sprzężenie tunelowe pomiędzy funkcjami parametru porządku Yn i Yn+1

w poszczególnych płaszczyznach, prowadzące do powsta-nia złącz Josephsonowskich:

A^ jest potencjałem wektorowym pola magnetycznego w kierunku prostopadłym do płaszczyzn CuO2, natomiast d odległością międzypłaszczyznową.

Rys. 7. Cienkowarstwowy nadprzewodnikowy interferometr kwantowy SQUID

Złącza Josephsonowskie wykorzystywane są w konstrukcji szeregu pomiarowych przyrządów elektronicznych, w tym przede wszystkim SQUID-ów, nadprzewodnikowych inter-ferometrów kwantowych, cienkowarstwowy przykład które-go pokazany jest na rys. 7. Umożliwiają one pomiar indukcji magnetycznej z niespotykaną dokładnością do 10-15 T, któ-ra to wartość związana jest z kwantem strumienia indukcji magnetycznej F0 = 2,07 · 10-15 Wb przenikającym wielospój-ny nadprzewodnik. Charakterystyka takiego interferometru pokazana jest na rys. 8 właśnie w funkcji kwantu strumienia F0 oraz w zależności od parametrów symetrii funkcji falowej nadprzewodnika, dyskutowanej w pierwszej części.

Rys. 8. Interferencyjna charakterystyka prądowo-magnetyczna SQUID-u w przypadku (1) złączy klasycznych, (2) złączy typu π o symetrii funkcji falowej typu d

nprof. dr hab. Jacek Sosnowski

Instytut Elektrotechniki, Zakład Wielkich Mocy, Warszawa

(3)



Firma Fluke wprowadza na polski ry-nek analizatory stanu baterii i aku-mulatorów Fluke BT510, BT520

i BT521. To idealne przyrządy do dia-gnostyki i konserwacji zarówno poje-dynczych akumulatorów stacjonarnych jak i banków akumulatorów funkcjonu-jących jako zasilanie rezerwowe o kry-tycznym znaczeniu. Intuicyjny interfejs użytkownika i niewielka, wzmocniona konstrukcja zapewniają optymalną wy-dajność pracy i niezawodność. Analiza-tory serii Fluke 500 obsługują szeroki zakres funkcji — od pomiaru prądu sta-łego i rezystancji po pełne, zautomaty-zowane testowanie baterii ogniw oraz pomiar temperatury za pomocą wbu-dowanej sondy pomiarowej. Najważniejsze właściwości:

y Pomiary – rezystancja akumulato-ra, napięcie AC i DC, prąd AC i DC, napięcie pulsowania, częstotliwość i temperatura akumulatora.

y Tryb pomiarów sekwencyjnych – automatyczne lub ręczne testowa-nie sekwencyjne baterii akumula-torów z automatycznym zapisywa-niem pomiarów, w tym napięcia, re-zystancji i temperatury (z inteligent-ną sondą pomiarową BTL21).

y Wszechstronne rejestrowanie – wszystkie wartości mierzone pod-

czas testowania są automatycznie rejestrowane i można je przejrzeć na ekranie przyrządu przed pobraniem danych do bieżącej analizy.

y Porównywanie progów – możliwość konfiguracji wielu wartości odniesie-nia i progów rezystancji oraz napięcia.

y Ergonomiczne przewody pomiaro-we – wzmocnione, koncentryczne, dwubiegunowe przewody pomia-rowe z końcówkami kelvin i zdal-nym przyciskiem zapisywania skra-cają czas trwania testu i zwiększają jego wydajność.

y Port USB oraz komunikacja bezprze-wodowa (aplikacja dla systemu iOS) – do pobierania danych i ich zdalne-go wyświetlania podczas pomiarów.

y Osiem godzin ciągłej pracy – akumu-lator litowo-jonowy 7,4 V 3000 mAh.

y Najwyższa kategoria bezpieczeń-stwa w branży – CAT III 600 V.

Przy projektowaniu urządzeń z serii Flu-ke 500 duży nacisk został położony na intuicyjność obsługi i wygodę użytko-wania. Zoptymalizowany interfejs oraz system wskazówek wizualnych i dźwię-kowych pozwala na szybką konfigura-cję oraz gwarantuje zarejestrowanie właściwych danych i minimalizację ryzyka błędów podczas pomiarów.

Szybkie porównywanie trendów, ana-lizowanie wyników i tworzenie rapor-tów zapewnia dołączone oprogramo-wanie do zarządzania akumulatorami (dla komputerów PC). Pozwala ono na tworzenie plików PDF z raportami za-wierającymi wykresy analityczne i ta-bele danych. Szybkie wysyłanie rapor-tów umożliwia aplikacja mobilna dla urządzeń działających w systemie iOS. Do końca roku zostanie wprowadzona funkcja łączności analizatorów z aplika-cją Fluke Connect, dzięki czemu lista możliwości komunikacyjnych zostanie znacznie rozszerzona. Analizatory stanu baterii i akumulatorów z serii Fluke 500 znajdą zastosowania wszędzie tam, gdzie awaryjne systemy zasilania opierają się na akumulatorach stacjonarnych. Ich diagnostyka i konser-wacja jest szczególnie ważna w infra-strukturze krytycznej: banki, szpitale, lot-niska, stacje radiowe i telewizyjne, obiek-ty wojskowe czy centra danych, a także na stacjach paliw, podstacjach elektro-energetycznych, w terminalach komu-nikacyjnych, turbinach wiatrowych czy liniach kolejowych i tramwajowych. Więcej informacji i szczegółowe pa-rametry techniczne znajduje się na www.fluke.pl

n

Fluke 500 – by zasilanie awaryjne nie uległo awariiCzy potrafisz sobie wyobrazić, że w połowie Twojego dnia pracy następuje przerwa w dostawie prądu, a system zasilania awaryjnego nie działa? A jeśli taka sytuacja przytrafi się na lotnisku czy w szpitalu?



http://www.fluke.pl

Ponad 60 lat doświadczeń

www.elektromontaz-lublin.pl

http://www.elektromontaz-lublin.pl

Postęp cywilizacyjny jest nieunik-niony, niezbędny i okazuje się, że szybko przyzwyczajamy się do no-

wości i łatwiejszego życia. Konsekwen-cją takiego stanu jest między innymi potrzeba szybkiego serwisu. Niektóre urządzenia można zawieść do punku napraw i czekać na usunięcie usterek. Można, ale kto tak chce robić? Zupeł-nie inaczej temat wygląda z większy-mi urządzeniami domowymi, których zwyczajnie „nie da się” w prosty sposób zdemontować i przywieźć. Podobnie w przemyśle. Nie opłaca się zatrzymy-wać całej linii produkcyjnej z powodu usterki jednego elementu, który trzeba zawieźć do naprawy. Służby utrzyma-nia ruchu muszą uporać się z proble-mem w miejscu awarii, szybo by nie wstrzymywać produkcji. Dlatego coraz większa grupa serwisantów musi pra-cować poza swoim stacjonarnym miej-scem pracy zabierając ze sobą wszyst-ko co niezbędna aby dokonać naprawy. Poza częściami zamiennymi bardzo du-żą część tego, co technik musi mieć ze sobą, stanowią narzędzia. Firma Wiha od lat wychodzi naprzeciw takim oczekiwaniom i przy projekto-waniu nowych rozwiązań konsultuje potrzeby z ich przyszłymi użytkowni-

kami. Konstruktorzy utrzymują ścisły kontakt z pracownikami techniczny-mi wielu branż, zapoznają się z trud-nościami i problemami ich codziennej pracy: mowa o ograniczonym dostę-pie do śrub, braku miejsca czy bez-pośredniego dostępu, pracy na dra-

binie, bolących ścięgnach, stawach oraz wielu innych niedogodnościach. Z drugiej strony brane są pod uwagę wymogi zastosowanych technologii czy instrukcji technicznych artykuło-wane przez producentów tych urzą-dzeń. Dzięki współpracy na linii użyt-kownik – producent zostają projekto-wane rozwiązania, które są w stanie zadowolić obie strony. W ten właśnie sposób powstają innowacyjne narzę-dzia ułatwiające codzienną pracę oraz gwarantujące spełnienie wymogów instrukcji serwisowych danej czynno-ści. Ta polityka zapewnia bezpieczeń-stwo, komfort pracy oraz niezawod-ność narzędzi Wiha, czego potwier-dzeniem jest zaufanie i zadowolenie użytkowników z całego świata.

Narzędzia Wiha – świat mobilnych jest nam bliski! Globalne zmiany – ekonomiczne, społeczne, technologiczne – w sposób zauważalny wpływają na najbliższe otoczenie. Chcemy czy nie, ale ulegamy tym wpływom zauważając w sposób mniej lub bardziej świadomy, że wokół nas wdrażane są coraz bardziej zaawansowane rozwiązania. Często w sposób bezpośredni wpływają one na naszą „codzienność”- ułatwiając nam na przykład wykonywanie obowiązków zawodowych. Otacza nas zatem coraz więcej urządzeń, bez których stajemy się bezradni. Czyżby zatem spełniały się wizje z książek Stanisława Lema?


EKSPLOATACJA I REMONTY

Wiha SoftFinish electric SlimVarioWarto zwrócić uwagę na rozwiązanie, które powstało w celu ograniczenia ilo-ści wkrętaków do pracy pod napięciem do 1000V AC, które każdy elektrotech-nik musi mieć przy sobie w codziennej pracy – mowa o Wiha SoftFinish electric SlimVario. Zajmowały one dużo miejsca w torbie narzędziowej i wpływały na jej ciężar. Dodatkowo z torbą na ramieniu ciężko pracować na wysokości.Firma Wiha zaproponowała jedną rę-kojeść z uchwytem na wymienne bity również w izolacji do 1000V AC. Dzię-ki zastosowaniu nowych technologii powstało doskonałe połączenie funk-cjonalnych bitów, poręcznej rękoje-ści i najwyższego standardu bezpie-czeństw. Wiha slimBits i rękojeść SoftFi-nish zostały specjalnie zaprojektowane do mobilnych zastosowań w różnych miejscach. Wykonanie izolacji slimBits pozwoliło na redukcję jego średnicy nawet o 33% w stosunku do standar-dowych wkrętaków VDE. Rozwiązanie to zapewnia łatwy dostęp do głęboko osadzonych połączeń śrubowych czy zacisków sprężynowych. Dzięki użyciu tego systemu można znacznie zredukować nie tylko miejsce ale i wagę narzędzi. Zestaw 6 podsta-wowych wkrętaków VDE waży 0,53 kg, zestaw slimBits z rękojeścią slimVario tylko 0,17 kg co przy noszeniu narzę-dzi przy sobie nie jest bez znaczenia. Na dzień dzisiejszy w ofercie dostępne jest 8 różnych profili w 29 rozmiarach.

Wiha LiftUp – uchwyt do slimBits z magazynkiem w rękojeściTym, którzy nie potrzebują dużej ilo-ści końcówek i nie lubią nosić torby Wiha proponuje LiftUp - uchwyt VDE

z magazynkiem. Jednym ruchem, naciskając na przycisk elektryk otrzy-muje łatwy dostęp do 6 końcówek SlimBits. Uchwyt ten zapewnia elek-trykom bezpieczny i ergonomiczny chwyt, a 6 końcówek slimBits wygod-ny dostęp do śrub. Po skończonej pra-cy można go szybko (także jednym ruchem) i bezpiecznie schować do kieszeni.

Wiha TorqueVario®-S VDEW celu zwiększenia bezpieczeństwa w trakcie prac elektrotechnicznych, firma Wiha wyprodukowała jako pierwsza, wkrętak dynamometryczny w izolacji do prac pod napięciem do 1000V AC. Dostępne są one w trzech zakresach roboczych 0,6 do 2,0 Nm, 1,0 do 5,0 Nm i 2,0 do 8,0 Nm. W ze-stawie znajduje się rękojeść dynamo-metryczna, klucz do nastawiania mo-mentu oraz specjalny adapter który umożliwia wykorzystanie tych samych końcówek slimBits co przy rękojeści slimVario. Redukcja miejsca, redukcja wagi i oczywiście redukcja kosztów, te same końcówki możemy wykorzystać do różnych narzędzi.

Wiha TriCut Professional electric – “trzy w jednym”Szczypce stworzone z myślą o instala-torach, którzy zajmują się układaniem instalacji elektrycznych w budynkach. Możemy sobie łatwo wyobrazić pra-cę takiego montera, wiele punktów, na różnych wysokościach, kilometry kabli. Cięcie przewodu, usunięcie płaszcza zewnętrznego, odizolowanie końcówki przewodu, montaż gniazdka i następny punkt. Do obróbki przewodu, tak jak wi-

dać, potrzeba trzech różnych narzędzi: szczypce tnące, przyrząd do usuwania izolacji zewnętrznej i dodatkowo jeszcze cos do odizolowywania żył przewodu. Wiha proponuje jedne szczypce, któ-re usprawnione konstrukcyjnie, potra-fią wykonać wszystkie te czynności i to nawet w miejscach trudno dostępnych jak np. puszka elektryczna. Rozwiązanie to zapewnia ergonomie pracy, oszczęd-ność czasu i pieniędzy. Jedno narzędzie zawsze jest tańsze jak trzy różne.

Inne propozycje niebanalnych rozwią-zań dostępne są www.wiha.com.

Wiha Polska Sp. z o.o. nWojciech Gradowski

Koordynator Sprzedaży



http://www.wiha.com

Nowoczesna technologia w elektronarzędziach HitachiSilniki bezszczotkowe wkraczają do branży elektronarzędzi coraz śmielej. Najlepszym przykładem na to jest nowa seria wiertarko-wkrętarek Hitachi. Firma Hitachi jako lider branży w produkcji elektronarzędzi, które do napędu wykorzystują technologię silnika bezszczotkowego w 2014 roku rozpoczęła sprzedaż nowej serii takich urządzeń. Do tej pory silniki bezszczotkowe

wykorzystywano do napędu tylko narzędzi technologicznie

najbardziej zaawansowanych a co za tym idzie najdroższych. Takie rozwią-zanie zaspokajało potrzeby klientów ceniących sobie nowoczesne rozwią-zania oraz urządzenia charakteryzu-jące się dużą mocą oraz możliwością wszechstronnej regulacji. Niesyty są to urządzenia stosunkowo drogie. Nowa seria urządzeń Hitachi o sym-bolu DBEL wkracza to średniego seg-mentu elektronarzędzi bateryjnych, zarówno pod względem samej mocy oraz dostępnych funkcjonalności. No-we bateryjne wiertarko-wkrętaki do-stępne są w dwu wersjach. Jako ba-teryjne wiertarko wkrętarki oraz wier-tarko wkrętaki wyposażone w funkcje udaru mechanicznego. Oczywiście dostępne są dwie wersje voltarzowe: 14,4V oraz 18V.

Seria wiertarko-wkrętarek o symbo-lu DS14DBEL oraz 18V odpowiednik o symbolu DS18DBEL to urządzenia przeznczone do pracy w drewnie, miękkiej stali oraz wkręcania i wykrę-cania różnego rodzaju śrub, wkrętów itp. Z kolei urządzenia wyposażone w udar mechaniczny o symbolach DV14DBEL oraz 18V odpowiednik DV18DBEL to urządzenia zaprojekto-wane z myślą o pracy w cegle, be-tonie, drewnie oraz stali. Oczywiście można nimi również wykręcać różne-go rodzaju śruby i wkręty.

Zasadnicza różnica miedzy wersja 14,4V a 18V poza samym woltarzem oczywiście to posiadany maksymalny moment twardy. Dla urządzenia 14,4V wynosi on 44Nm natomiast dla osiem-nastek jest to 50Nm. Moment miękki to odpowiednio 20Nm dla 14.4V oraz 26Nm dla 18V co doskonale odpowia-da właśnie średniej „półce” rynkowej oferty. Za pomocą tych wiertarek mo-żemy wiercić w betonie, oraz stali mak-



Dane techniczne:

Wiertarko-wkrętarka Hitachi DS14DBEL

Max moment obrotowy (Nm) 44Nm

Max średnica wiercenia stal (mm) 13

Max średnica wiercenia drewno (mm) 36

Max średnica śrub (mm) 6

Max. wymiar wkrętów do drewna (mm) 6,8x50

Prędkość obrotowa bez obciążenia (niska/wysoka) 0-400/0-1500

Napięcie akumulatora (V) 14,4

Długość całkowita (mm) 202

Waga (kg) 1,8

Bateria 2 szt., ładowarka, walizka transportowa

Wiertarko-wkrętarka Hitachi DS18DBEL





Max. wymiar wkrętów do drewna (mm) 8x75


Napięcie akumulatora (V) 18


Waga (kg) 1,9


Wiertarko-wkrętarka udarowa Hitachi DV14DBEL



Max średnica wiercenia cegła (mm) 13



Max. wymiar wkrętów do drewna (mm) 6,8x50


Liczba udarów 0 – 21 000/min

Napięcie akumulatora (V) 14,4


Waga (kg) 1,8


Wiertarko-wkrętarka udarowa Hitachi DV18DBEL



Max średnica wiercenia cegła (mm) 13



Max. wymiar wkrętów do drewna (mm) 8x75


Liczba udarów 0 – 21 000/min

Napięcie akumulatora (V) 18


Waga (kg) 1,9


symalnie wiertłem Ø13mm, natomiast w drewnie maksymalnie Ø36mm dla urządzeń 14,4V oraz Ø38mm dla urządzeń 18V. Urządzenia posiada-ją nastawę obrotów w pozycji wyso-kiej 0 -1500 obr/min oraz niskiej 0-400 obr/min. Wersja udarowa może osią-gać liczbę udarów w zakresie od 0 do 21 000 udarów na minutę.

Nowa konstrukcja Hitachi posiada także kolejną cechę związaną z wyko-rzystaniem technologii silnika bezsz-czotkowego. Wszystkie elektronarzę-dzia Hitachi posiadające silnik bezsz-czotkowy mają również elektroniczny spust. W odróżnieniu od spustu me-chanicznego, który jest standardo-wym rozwiązaniem w elektronarzę-dziach, spust elektroniczny to przede wszystkim łatwiejsza, bardziej płyn-na regulacja pracy (obrotów). Kolej-ne plusy to łagodniejsza powodująca mniejsze zmęczenie operatora praca, mniejsza awaryjność a co za tym idzie dłuższa żywotność.

Uzupełnieniem nowej oferty wiertar-ko-wkrętarek Hitachi jest możliwość wyboru pomiędzy różnego rodzaju pojemnościami baterii. Wszystkie ba-terie zasilające nowe wiertarko-wkrę-tarki Hitachi to oczywiście wysoko pojemnie baterie Li-ion. Mamy do wyboru baterie 2,5Ah, 4Ah oraz 5Ah. Wszystkie one wykorzystują techno-logie MPC – elektroniczny system czuwający nad prawidłowym proce-sem pracy baterii/elektronarzędzia podczas zarówno pracy jak i samego procesu ładowania.

Do wyboru mamy również różne wa-lizki transportowe. Standardowa wa-lizka plastikowa lub nowość w ofer-cie Hitachi walizki systemowe zwane Hitsystem. Więcej na stronie produ-centa: www.hitachi-narzedzia.pl

n



http://www.hitachi-narzedzia.pl

ENERGETAB

MIÊDZYNARODOWE ENERGETYCZNE TARGI BIELSKIE

BIELSKO-BIA£A INTERNATIONALPOWER INDUSTRY FAIR

16 - 18 wrzeœnia / September 2014

http://www.energetab.pl

ENERGETICS to jedno z najważniej-szych spotkań branży energetycznej w Polsce. Targi skupiają w jednym miej-scu zarówno duże koncerny, jak i indy-widualnych przedsiębiorców. Stano-wią platformę wymiany doświadczeń specjalistów, wśród których znajdują m.in. przedstawiciele zakładów ener-getycznych, elektrowni, biur projek-towych, działów energetycznych firm i zakładów przemysłowych, elektrycy i instalatorzy.Ekspozycja targowa obejmuje ofertę wystawców z obszaru: przesyłu, dys-trybucji i rozdziału energii elektrycz-nej i cieplnej, wytwarzania energii elektrycznej i cieplnej, elektrotechni-ki i elektroniki przemysłowej a także budownictwa energetycznego, inte-ligentnych sieci energetycznych czy

energii odnawialnej. W stały punkt wystawy wpisała się Strefa pojazdów i sprzętu specjalistycznego dla energe-tyki, która spotkała się z bardzo pozy-tywnym odbiorem.Dopełnieniem ekspozycji jest bogaty program wydarzeń towarzyszących przygotowany przy współpracy z part-nerami branżowymi. Program Targów ENERGETICS stanowi tematy aktualne dla branży: najnowsze regulacje praw-ne, kierunki rozwoju branży energe-tycznej oraz wdrażanie innowacyjnych rozwiązań. Podczas targów nie zabrak-nie również szeregu prezentacji i wy-stąpień promocyjnych wystawców. W tym samym terminie odbędą się Targi Technologii Szerokopasmo-wych INFOSTRADA – forum spotkań inwestorów, wykonawców i innych

podmiotów zaangażowanych w reali-zację projektów teleinformatycznych.Targi ENERGETICS zostały objęte Pa-tronatem Honorowym Ministerstwa Gospodarki. Wieloletnim Partnerem Głównym Targów jest PGE Dystrybu-cja S.A. Do wydarzenia pozostały niespełna trzy miesiące a lista wystawców wciąż się powiększa, co istotne na tegorocz-nej edycji pojawi się wiele nowych firm, które do tej pory nie wystawiały się na targach w Lublinie. Już dziś warto wpi-sać listopadowy termin (18-20 listopada 2014) do kalendarza najważniejszych wydarzeń targowych w Polsce.

Więcej o wydarzeniu na stronie: www.energetics.targi.lublin.pl.

ENERGETICS 2014VII Lubelskie Targi Energetyczne18-20 listopada 2014Czy Twoja firma będzie na spotkaniu branży energetycznej w Lublinie?W dniach 18-20 listopada Targi Lublin S.A. zapraszają na kolejną VII edycję Targów Energetycznych ENERGETICS.


TARGI

http://www.energetics.targi.lublin.pl

http://www.energetics.targi.lublin.pl

Decyzja o budowie elektrowni jądro-wych w Polsce wzbudza nie tylko duże zainteresowanie społeczne,

ale rodzi spore emocje. Niczym kaskada pojawiają się kolejne pytania związane za-równo z finansowaniem inwestycji jądro-wych, jak i przed wszystkim konieczności zagwarantowania odpowiednio wysokie-go stopnia bezpieczeństwa mających po-wstać w Polsce elektrowni.Pojawienie się ze strony społeczeństwa pytań o zasadność budowy w Polsce elektrowni jądrowych wymaga – zda-niem organizacji ekologicznych – bardzo rzetelnych odpowiedzi ze strony czynni-ków rządowych.Program polskiej energetyki jądrowej zatwierdzony został w dniu 28 stycznia 2014 r. przez Radę Ministrów RP. A już niespełna trzy miesiące później Funda-cja Greenpeace Polska złożyła do pre-miera Donalda Tuska oficjalną skargę, że złożony przez ministra gospodarki do za-twierdzenia Program polskiej energetyki jądrowej zastał przygotowany z wielo-krotnym naruszeniem polskiego i mię-dzynarodowego prawa. .Otrzymana odpowiedź nie usatysfakcjo-nowała działaczy Greenpeace tak dalece, iż 8 sierpnia br. do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, wpły-nęła ich skargę dotyczącą Programu pol-skiej energetyki jądrowej (PPEJ).Greenpeace zwraca się do sądu o stwier-dzenie nieważności decyzji wydanej przez Radę Ministrów oraz przygotowa-nie nowej prognozy oceny oddziaływa-nia na środowisko PPEJ z koniecznością uwzględnienia brakujących uwag, zanim podjęta zostanie decyzja o kierunku pol-skiej polityki energetycznej.

Naruszono prawo?Zdaniem Fundacji Greenpeace Polska wskutek zignorowania tak ważnych su-gestii napływających podczas konsultacji społecznych, Ministerstwo Gospodarki nie tylko złamało prawo, ale też sprawiło, że czteroletni proces tworzenia oceny od-działywania na środowisko zamiast poma-gać rządowi w podejmowaniu trafnych decyzji, zamienił się – według opinii fun-dacji - w pustą, biurokratyczną procedurę.Zdaniem prawników pracujących dla Gre-enpeace rząd RP - nie biorąc pod uwagę istotnych punktów oraz uwag wskaza-nych podczas konsultacji społecznych „Prognozy oddziaływania na Środowisko PPEJ” - działał niezgodnie z art.6(8) Kon-wencji z Aarhus, art. 11(1) Protokołu Kijow-skiego do konwencji Espoo, art.8 Dyrek-

tywy EU SEA 2001/42/EC i art.42 oraz 55(1) polskiej ustawy o udostępnianiu informa-cji o środowisku.Greenpeace uważa więc, że PPEJ został przyjęty i zatwierdzony z naruszeniem prawa krajowego, jak i międzynarodowe-go, bowiem elementy istotne dla osta-tecznego kształtu programu nie zostały uwzględnione podczas podejmowania decyzji o jego przyjęciu.Jan Haverkamp, ekspert Greenpeace w dziedzinie energii jądrowej przekonuje, że: „Poprzez brak uwzględnienia istotnych informacji w swojej ocenie, rząd nie posia-da kompletnych informacji niezbędnych do uzasadnienia wprowadzenia energii jądrowej w kraju. Rząd nie może po prostu odrzucić informacji niezgodnych z przyję-tą linią decyzyjną. Wybór energii jądrowej – z ryzykiem jakie niesie, nierozwiązywal-nym problemem odpadów radioaktyw-nych i ogromnymi kosztami – potrzebuje poważnej i pogłębionej oceny oraz rze-telnego porównania z innymi sposoba-mi wytwarzania energii. Greenpeace ma prawo do uzyskania werdyktu sądowe-go w kwestii odmowy rządu, niepopartej uzasadnieniem, dotyczącej wypełnienia tego obowiązku”.

Nie zgadzają się rachunki?Greenpeace twierdzi, że nie dokonano w PPEJ żadnej systematycznej analizy od-działywań na środowisko, społeczeństwo i gospodarkę przy porównywaniu opcji energetycznych.W ocenie oddziaływania na środowisko przygotowanej na potrzeby Programu miały zostać pominięte kluczowe czyn-niki, po to, aby uzasadnić wprowadzenie energii jądrowej do Polski.Brak pełnych analiz porównawczych z al-ternatywnymi kierunkami polityki ener-getycznej związanych z efektywnością energetyczną i rozwojem energetyki od-nawialnej. Wg ekologów z Greenpeace zaniżono koszt energii jądrowej o około 45 procent, a natomiast zawyżyło koszt energii pochodzącej z kilku źródeł odna-wialnych o około 30 procent.

Zignorowane odpady?Program polskiej energetyki jądrowej - wg opinii Greenpeace - nie bierze pod uwa-gę możliwości wystąpienia jakichkolwiek poważnych awarii w elektrowniach jądro-wych, ponieważ zakłada, że żadna awaria nie może doprowadzić do wycieku znacz-nych ilości substancji radioaktywnych.Ekolodzy z Greenpeace uważają, że pro-gram rządowy niewystarczająco opisuje w jaki sposób będzie składowane wypa-

lone paliwo jądrowe i inne odpady radio-aktywne, a przy okazji zaznaczają, iż nie istnieje żadne gotowe i uniwersalne roz-wiązanie, z którego można by skorzystać. Odpady takie powstaną na pewno, je-śli program zostanie zrealizowany. Nato-miast twierdza, że strategie skutecznego radzenia sobie z potencjalnymi odpadami muszą zostać przygotowane nawet wte-dy, gdy istnieje możliwość uniknięcia ich produkcji.

Atom przegrywa?Iwo Łoś, koordynator kampanii Klimat i Energia Greenpeace Polska wyraża jed-noznaczną opinie, że „Atom przegrywa z prawdziwie skutecznymi rozwiązania-mi, które opierają się na rozwoju efek-tywności energetycznej i czystych, odna-wialnych źródeł energii. Energia jądrowa jest po prostu bardzo kosztowna i dostar-cza za mało i zbyt późno. Oprócz tego wystawia nas na ryzyko poważnych wy-padków i pozostawia kolejne pokolenia z nierozwiązanym problemem odpadów radioaktywnych.I dodaje - „opierając się na analizach i ba-daniach ekspertów jasno, którzy stwier-dzają, energia jądrowa nie pomoże za-pewnić bezpieczeństwa energetycznego Polski oraz nie pomoże w walce ze zmia-nami klimatu. ”

Błędna decyzja?Błędna decyzja, w przypadku decyzji o re-alizacji w Polsce elektrowni jądrowych - stwierdza Maciej Muskat, dyrektor Gre-enpeace Polska - może być bardzo kosz-towna nie tylko dla mieszkańców Polski, ale też Europy. Wierzymy, że gdy powsta-nie już poprawie przygotowana ocena oddziaływania na środowisko, stanie się jasne, że w polskim miksie energetycz-nym nie ma miejsca dla energii jądrowej.Greenpeace ma już w swojej 40-letniej historii za sobą kilka wygranych spraw, w których zaskarżono niewystarczająco uzasadnione decyzje rządów na całym świecie, między innymi w Wielkiej Bryta-nii, Niemczech, Rumunii i Słowacji.Fundacja Greenpeace Polska w swojej skardze domaga się uznania aktualnego i zatwierdzonego już na szczeblu Rady Mi-nistrów RP Programu polskiej energetyki jądrowej za nieważny oraz przygotowania nowej oceny oddziaływania na środowi-sko, z uwzględnieniem pełnych konsulta-cji społecznych oraz wzięcia pod uwagę brakujących analiz i wniosków z nich wy-pływających przed przygotowaniem no-wego programu.

(MB) n

Polski atom w sądzie


MAGAZYN ENERGETYKI JĄDROWEJ - PROATOM

POMYŚL, JAKIE OSZCZĘDNOŚCI OSIĄGNIESZ, UKŁADAJĄC OD DZIŚ TRASY KABLOWE

W 48 MINUT.

Transmisja Danych dla Energetyki

TEKNISKA Polska Sp. z o.o. w Łabędzka 9 w 44-121 Gliwice w tel: +48 32 33 111 06-08 w fax: +48 32 33 111 09 w www.tekniska.pl

www.westermo.com.pl

Idealne dla GPZwSwitche zarządzane oraz switche z funkcją routingu,wObsługa transceiver’ów (100Mbit lub 1 Gbit) oraz BiDi,wObsługa portów szeregowych RS-232,RS-485, brama Modbus

TCP/RTU, emulacja modemu telefonicznego,wSzeroki zakres temperatury pracy –40°C do +70°C,wVLAN, FRNT, STP/RSTP, IGMP Snooping, QoS ,

SNMP, SSH, DHCP client/server, DDNS, Ipsec VPN, SSL VPN, GRE, VRRP, RIP v2, OSPF v2,

wNiski pobór mocy, montaż na szynie DIN.

Dla sieci szkieletowychwSwitche z funkcją routingu,wObsługa transceiver’ów (100Mbit lub 1 Gbit)

oraz BiDi,w27 portów do 11 portów Gbit,wSzeroki zakres temperatury pracy –40°C do +70°C,wVLAN, FRNT, STP/RSTP, IGMP Snooping, QoS , SNMP,

SSH, DHCP client/server, DDNS, Ipsec VPN, SSL VPN, GRE, VRRP, RIP v2, OSPF v2,

wMożliwośc montażu na scianie lub w szafie RACK 19”,wNiski pobór mocy, brak elementów ruchomych.

Documents

Urządzenia dla Energetyki 6/2014