Urteko txostena 2009 · 2017-04-18 · UDALMAP, EUSKAL AUTONOMIA ERKIDEGOKO IRAUNKORTASUNEKO UDAL ADIERAZLEAK. Urteko txostena. 2009 Proiektuaren zuzendaritza: Ogasun eta Herri Administrazio

Euskal Autonomia Erkidegoko Iraunkortasuneko udal adierazleak

Urteko txostena2009

- 3 -

PROIEKTUAREN FITXA:

UDALMAP, EUSKAL AUTONOMIA ERKIDEGOKO IRAUNKORTASUNEKO UDAL ADIERAZLEAK. Urteko txostena. 2009

Proiektuaren zuzendaritza:

Ogasun eta Herri Administrazio Saila Ekonomia, Aurrekontu eta Kontrol Ekonomikoko Sailburuordetza Ekonomia eta Plangintza Zuzendaritza

Lan-taldea:

Ekonomia eta Plangintza Zuzendaritza. Eusko Jaurlaritza Eustat Ikei Research & Consultancy

Idazketa-taldea:

Ikei Research & Consultancy

- 4 -

AURKIBIDEA

1. AURKEZPENA.................................................................................................................................7

2. UDALMAP-EN AURREKARIAK ETA PROIEKTUAREN GARAPENEKO ETAPAK...................13

3. UDALMAP: BALIOAK, EZAUGARRIAK ETA EGITURA.............................................................23 3.1. IRAUNKORTASUNAREN UDAL ADIERAZLEEN PANELA..............................................24 3.2. UDAL AZPIEGITUREN ETA EKIPAMENDUEN PANELA ................................................30

4. ADIERAZLE NAGUSIEN ANALISIA .............................................................................................35 4.1. SARRERA..........................................................................................................................35 4.2. EKONOMIA ETA LEHIAKORTASUN ADIERAZLEAK......................................................41 4.3. GIZARTE KOHESIOAREN ETA BIZITZA KALITATEAREN ADIERAZLEAK .................117 4.4. INGURUMEN ETA MUGIGARRITASUN ADIERAZLEAK...............................................175

1. ERANSKINA: HAUTATUTAKO TARTEEN BANAKETA .....................................................205

2. ERANSKINA: DEFINIZIOA, KALKULU METODOA ETA ADIERAZLEAK NEURTZEKO UNITATEA.............................................................................................210

3. ERANSKINA: EUSKAL AUTONOMIA ERKIDEGOKO UDALERRIEN ETA MAPEN ZERRENDA ......................................................................... ¡Error! Marcador no definido.

- 5 -

1. AURKEZPENA

- 7 -

1. AURKEZPENA

Egungo errealitatea dela eta, botere publikoek jarduera ugari zabaldu behar dituzte eremu oso

ezberdinetan. Finantza-murrizketak medio, programak doitu behar dira, prozesuak kontrolatu eta

lortutako emaitzak aztertu; izan ere, hiritarrak eta antolatutako taldeak gero eta zorrotzagoak dira

azken erabilerari eta sortutako inpaktuei dagokienean, herri-administrazioek haien izenean baliabide

mordoa kudeatzen baitute.

Eusko Jaurlaritzak badaki zer-nolako eragina duen Euskadiko garapen sozio-ekonomikoaren

prozesuari ahalik eta berme handienekin aurre egiteko beharrezko baldintzak ematerakoan. Horrela,

haren helburua da Euskal Autonomia Erkidegoko indartze sozio-ekonomikoa eta nekazaritza

eremuetako eta hiriguneetako lurralde-birsorkuntza sustatzea, lurralde, ekonomi eta gizarte kohesioa

lortze aldera.

Garapen iraunkorra bultzatzeko testuinguruan, lurraldearekin, gizartearekin eta habitatarekin lotutako

faktoreak elkartzea da toki-mailan aintzat hartu beharrekoa, eremu horretan eragina duten faktore

asko eta asko biltzen dituen eremua baita. Etorkizuneko apustua izango da diseinatutako eta

antolatutako hiriak eta herriak bultzatzea, bizi-kalitate maila handiagoak bermatzearren eta ziklo eta

eredu aldaketak medio sortutako erronkei aurre egiteko.

Ildo horretatik, toki-erakundeekiko lankidetza ekonomikoan Hiri Indarberritzearen Programa

Integratuak Herri Administrazioen arteko solidaritate eta koordinazio printzipioetan oinarritzen dira. Era

horretan, toki-inbertsioak bultzatuta, udalerrien bizi-kalitate hobea ez ezik, ekonomia-, gizarte- eta

ingurumen-kohesio handiagoa ere lortu nahi da, bereziki, erabilera publikoko azpiegitura, ekipamendu

eta zerbitzu gutxien edo okerren dituzten udalerri haietan.

Baina, baliabideak behar badira ere, beharrezkoa da zerbitzuak eta politika publikoak behar bezala

planifikatzea eta ebaluatzea. Gaur egun, halaxe eskatzen dute herritarrek, eta, hori behar da politika

eta kudeaketa aldetik. Horrela, eremu honetan, honelako gaitasunak dituzten mekanismoak eskatzen

dira:

• Objektiboki ebaluatzea tokiko premiak, behar bezala eguneratutako informazioaren bidez.

• Lurralde-banaketa erabat objektiboa egitea, adierazle eta indize garrantzitsuak erabilita.

• Laguntzak modulatzea ezarritako lehentasunen arabera, zerbitzuak ematean irtenbide

elkartuak, elkarkorrak eta udalerriz gaindikoak erabilita.

Jarduera eta politika publikoak behar bezala ebaluatzeko, informazio-sistema bat behar da; hau da,

lurralde eta toki garapenarekin lotutako jarduerak diseinatzearekin eta ezartzearekin lotutako

- 8 -

alderdietan erabakiak hartzea etengabe eta behar bezala bultzatzeko eta monitorizatzeko aukera

ematen duena.

Horrela, toki-mailako informazioa lortzeko, gaur egun UDALMAP izenez ezagutzen duguna sortu da;

hau da, Euskal Autonomia Erkidegoko Udalerrien Informazio Sistema. Horrela deitzen zaio, baita ere,

GIS aplikazioari (Informazio Geografikoaren Sistema), emaitzak hedatzekoari.

UDALMAP Euskal Autonomia Erkidegoko udalerrietan oinarria duen lurralde-informazioaren sistema

integratua da. Helburua da, batetik, zerbitzu publikoa eskaintzea, udalerrietako errealitate sozio-

ekonomikoa eta ingurumenaren ingurukoa hobeto ezagutu ahal izateko eta, bestetik, herrialdearen

hazkundean eta garapenean aritzen diren agente publiko zein pribatu guztiek erabakiak hartzea

erraztea.

Ondorioz,

• Eskualde Garapenerako Euskal Eredua artikulatzeko funtsezko tresna da.

• Lisboako Estrategiako postulatuak tokiko eremura ekartzen ditu, eta han definitutako hiru

ardatzen arabera egituratzen da: Ekonomia-Lehiakortasuna, Gizarte kohesioa-Bizi kalitatea eta

Ingurumena.

• Informazio-sistema interaktiboa da erabiltzaileen eta hedapen-aplikazioen artean. Gaikako

mapen bidez, datu heterogeneoak ikustea eta aztertzea errazten du.

• Tokiko garapen iraunkorraren politikarako sistema integratua da.

• Herri Administrazioko beste agente batzuen parte-hartzea sustatzen du, proiektua garatzeko

aktore gisa edo oinarrizko informazioaren hornitzaile gisa.

• Gizarteari zuzeneko zerbitzu publikoa eskaintzen dio, informazio garrantzitsua denek

erabiltzeko moduan.

- 9 -

Argitalpen honetan, UDALMAP proiektuaren esparruan garatutako lana biltzen da. Horrela, hauek

aurkeztuko dira:

• Proiektuan garatutako etapa metodologiko eta alderatzeko etapa ezberdinak. Horietan modu

aktiboan hartu dute parte Eusko Jaurlaritzako Ekonomia eta Plangintza Zuzendaritzak, Euskal

Estatistika Erakundeak (EUSTAT) eta IHOBEk.

• Adierazleen inguruan sortutako sistemaren ezaugarriak, egitura orokorra eta edukiak, eta horren

funtzionalitatea Euskal Autonomia Erkidegoko udal-informazio geoerreferentziatuko erreminta

gisa.

• UDALMAPen erabilgarritasuna eta aldakortasuna; adierazle garrantzitsuenak banaka aztertuko

dira.

- 11 -

2. UDALMAP-EN AURREKARIAK ETA PROIEKTUAREN GARAPENEKO ETAPAK

- 13 -

2. UDALMAP-EN AURREKARIAK ETA PROIEKTUAREN GARAPENEKO ETAPAK

UDALMAPen aurretik, Eusko Jaurlaritzako Ogasun eta Administrazio Sailak kaltetutako eremua

berrindartzeko programak jarri zituen abian, eta horien artean ezagunena IZARTU programa da.

Programa horien bidez, lehen aldiz eraman zen komunitateko Urban ekimenen filosofia Euskal

Autonomia Erkidegoko eremura, Autonomia Erkidegoak berak emandako finantza-hornidurekin izan

bazen ere. Horrela, udalerri kaltetuek eta/edo ekipamendu eta azpiegitura gutxiko udalerriek dituzten

arazoak kontuan izan ziren, gizarte-kohesio, garapen ekonomiko eta ingurumen-errespetuari

dagokienez, maila altua lortzearren.

Gaur arte, bi deialdi egin dira IZARTU programaren barruan: bata, 2000. urtean, eta, bestea, 2004an.

Bigarren deialdian, eskualde-mailako adierazleetan oinarrituta laguntzak ematetik udalerria —eta ez

zentsuko atala— berrindartzeko politikak abian jartzeko neurketa-unitate moduan hartzera pasatu

ziren.

Eta faktore horrek, beste gai batzuekin batera, agerian utzi zuen udal-informazioaren gaineko sistema

zabal eta eguneratua behar zela edota estatistika-informazio berria sortu behar zela, une horretan

udal-mailan zegoen estatistika-informazioa hobetu egin behar baitzen, lurralde eta tokiko garapen-

politikak diseinatzearekin eta ezartzearekin lotutako alderdien gaineko erabaki egokienak hartze

aldera.

Beraz, agerian geratu zen udal-mailako estatistika-informazio berria eta ofiziala behar zela, lehendik

zeuden gabeziak osatzeko eta Euskadiko udalerrien bilakaera osoa eta erlatiboa aztertzeko, toki-

garapenaren arlo ezberdinetan (ekonomikoa, soziala, kulturala, ingurumenaren gainekoa,…) eta

erabilera publikoko ekipamendu eta azpiegituren inguruan.

- 14 -

Udalerri mailako informazio-premia hori asetze aldera, Eusko Jaurlaritzak udal informazio-sistema

eraikitzea proposatu zuen, eta sistema horrek aukera hauek eskainiko zituen:

• Euskal Autonomia Erkidegoko udalerrien errealitatea hobeto ezagutzea.

• Kaltetutako eremuak edota ekipamendu eta azpiegitura gutxikoak antzeman eta ezagutzea.

• Politika publikoak baloratzeko eta ebaluatzeko sistema garatzea; hau da, toki eta eskualde

mailako hazkunde eta garapenarekin lotutako hainbat eremutan erabakiak errazago hartzera

zuzendutakoak.

• Udalerriekin lotutako arazo-multzoak identifikatzea.

• Lortutako informazioa zabaltzea, gizartearen zerbitzu gisa.

Eusko Jaurlaritzari dagokionez, udal-informazioaren gaineko sistema zabal eta eguneratua

eraikitzeko, Euskal Autonomia Erkidegoko (aurrerantzean EAE) udalerrien Iraunkortasunaren

Adierazleen Panela eta Udal Ekipamenduen inguruko Panela lortu behar zituen. Gainera, beste

baldintza bat izan zen argitaratutako informazioa geoerreferentziatuta egotea, Eusko Jaurlaritzaren

GIS plataforma korporatiboan sartzearren.

Udal Iraunkortasunaren Adierazleen Panelari dagokionez, definitzeko baldintza hauek ezarri ziren

aurrez:

• Gehienez 30 lan-eremu definitzea, eremu bakoitzeko gehienez 2 adierazlerekin eta adierazle

bakoitzeko 2 ratiorekin. Gutxienez talde edo alderdi handi hauek sartu behar ziren: Biztanleria,

Etxebizitza, Oinarrizko Azpiegiturak, Hirigintza, Ekipamenduak, Gizarteratzea, Ingurumen-

alderdiak eta Ekonomia eta Finantzaren ingurukoak.

• Ekonomia, gizarte- eta ingurumen-alderdien artean oreka izatea.

• Diseinuan informazio homogeneoa, eguneratua eta garrantzitsua sortzeko aukera izatea;

baita, etorkizunean adierazle berriak sartzeko aukera ere (sistema irekia eta modulu aldetik

igotzeko modukoa).

• Informazio ofiziala izatea.

Proposatutako lan-ildoan aurrera egiteko lehen urrats gisa, “Artearen Egoera”-ko txostena egin zen,

eta txostenean ondorengoak jaso ziren:

• Nazioartean eta estatu-mailan garapen iraunkorra neurtzeko zeuden sistema-proposamen

nagusiak edo adierazleen panelak alderatzeko analisia.

Modu horretan, alde batetik, instituzioek, erakundeek eta sareek egindako adierazleen

panelen proposamen ugarien gaineko ikuspegi orokorra lortu zen; halaber, zenbateraino

- 15 -

ezarrita eta aurreratuta zeuden ikus ahal izan zen. Bestetik, EAEko udalerrientzat

Iraunkortasunaren Adierazleen Panela garatzeko kontuan hartu beharreko eremu tematiko

nagusiak identifikatu ahal izan ziren.

• EAEko udalerrien mailan datuak ematen zituzten estatistikako informazio-iturrien analisi

xehekatua Iraunkortasunaren udal Adierazleen Panelean sartzeko, landutako zenbat

informazio zegoen jakitearren eta sistema hori osatu ahal izateko informazio osagarria

identifikatze aldera.

“Artearen Egoera” txostenean jorratutako lanaren emaitza gisa, 436 udal-adierazle bildu ziren, eta

Euskal Autonomia Erkidegoko udalerrien iraunkortasunaren adierazleen Panela osatuko zutenen

lehen aukeraketa egiteko oinarritzat hartu ziren.

Adierazleen lehen aukeraketa hori egiteko, adierazleen inguruan lanean ari ziren hainbat erakunde

publikok hautatzeko hartutako irizpideak aztertu ziren.

Horrela, udal-adierazleen lehen aukeraketa egiteko oinarrizko irizpideak hauek izan ziren:

• Politikak egiten eta aplikatzen esku hartzen duten agenteek erraz interpretatzeko modukoak

izan behar zuten.

• Datu fidagarriak, egiaztagarriak eta erraz lortzeko modukoak izan behar zituzten oinarri.

• Denboran zeharreko joera erakutsi behar zuten (denborazko serieen analisia) eta gutxieneko

erregulartasunarekin eguneratu behar ziren.

• Malguak izan behar zuten aldaketetara egokitu ahal izateko eta sentsibleak antzemateko.

• Metodologian homogeneoak izan behar zuten, eskualde arteko edo nazioarteko analisi

konparatiboak egin ahal izateko.

• Lehen mailako beste adierazle batzuek bilduta eraiki behar ziren; hau da, beste azpiadierazle

batzuetan bereizteko aukera izan behar zuten.

• Garapen iraunkorrean ezarritako helburuekin lotura estua izan behar zuten.

Behin irizpide horiek kontuan hartuta eta Eusko Jaurlaritzak Panelaren diseinuan definitutako

espezifikazioak kontuan izanda, lehen proposamena egin zen, eta Proiektuaren Segimenduko

Batzordeko kideekin (Eusko Jaurlaritzako Ekonomia eta Plangintza Zuzendaritza, EUSTAT eta Ihobe)

banan-banan eztabaidatu zen. Modu horretan, foro horretako iradokizun, iruzkin eta ekarpenen bidez,

adostasunez eta aurretiko gisa, EAEko udalerrien Iraunkortasunaren Adierazleen Panela definitu zen.

- 16 -

Panelak proiektua garatzen jarraitzeko oinarri gisa balio izan zuen, eta bertan hauek sartu ziren: 135

adierazle, 3 ardatz estrategikotan egituratuta (Ekonomia-Lehiakortasuna, Gizarte Kohesioa-Bizi

Kalitatea eta Ingurumena) 25 lan-eremu eta 65 lan-azpieremu.

Era berean, udalerri-mailako erabilera publikoko Ekipamenduen Panela proposatu zen, aldi berean

informazioa jasotzeko 6 paneletan egituratuko zena. Panel horiek 6 ekipamendu moten arabera

diseinatu ziren:

• Hezkuntza-ekipamenduak

• Kultur ekipamenduak

• Osasun-ekipamenduak

• Gizarte Zerbitzuen ekipamenduak

• Kirol-ekipamenduak

• Udalerrietako bizi-kalitaterako beste ekipamendu eta zerbitzu batzuk

Erabilera publikoko Ekipamenduen Panela bi helbururekin diseinatu zen:

• EAEko udalerrien Iraunkortasunaren Adierazleen Panelaren barruko erabilera publikoko

ekipamenduen adierazleak kalkulatzea.

• EAEko udalerrietako ekipamenduen hornidura zehatz-mehatz ezagutzea eta zenbatzea.

Euskal udalerrientzat Iraunkortasunaren Adierazleen Panelaren proposamena eta udalerri bakoitzean

zeuden Ekipamenduen Panelaren proposamena egin eta gero, horren bideragarritasuna eta

egokitasuna baliozkotzeko, egiaztatzeko proba egitera pasatu ziren, eta lan horretan hautatutako Udal

batzuk parte hartu zuten.

Zehatzago esanda, egiaztatzeko proba horren helburua izan zen Udala egokia zen ikustea informazio

zehatz bat emateko; hau da, udalerriek, oro har, a priori ez zuten informazioa eta beharrezkoa zena

udalerri-mailako Iraunkortasunaren Adierazleen Paneleko adierazle batzuk kalkulatzeko eta erabilera

publikoko ekipamenduen eta azpiegituren hornidurari buruzko informazio gehiena osatzeko.

Egiaztatzeko proban parte hartutako Udalek udalerrien talde heteregeneoa osatu zuten, eta, haien

lanari esker, biztanle kopuru oso ezberdineko eta hiru lurralde historikoeko udalerrietan Adierazleen

Panela eta Ekipamenduen Panela baliokoak ziren ikus ahal izan zen. Guztira, 11 udalek hartu zuten

parte: Laudio, Amurrio eta Berantevilla Araban; Zornotza, Lekeitio, Bakio eta Artzentales Bizkaian; eta

Irun, Azpeitia, Ataun eta Lizartza Gipuzkoan.

- 17 -

Aurrean adierazitako moduan, egiaztatzeko probarekin, udalei eskatu beharreko informazioa

bideragarria eta egokia zen aztertu ahal izan zen. Era berean, Udalek soilik eman zezaketen

informazioa identifikatu ahal izan zen (hots, ezinezkoa zen beste administrazio-iturri batzuetatik

lortzea); beraz, ezinbestekoa zen informazio hori Euskal Autonomia Erkidegoko Udal bakoitzari

eskatzea.

Testuinguru horretan, Eusko Jaurlaritzako Ogasun eta Herri Administrazio Saileko Estatistika

Organoak Euskal Estatistika Erakundearekin (EUSTAT) batera bi estatistika-eragiketa berri abian jarri

zituen: “Euskal Autonomia Erkidegoko udalerrietako Iraunkortasunaren Adierazleak” eta

“Udalerrietako Ekipamenduen eta Azpiegituren gaineko inkesta”.

Bi estatistika-eragiketak 172514 eta 172515 kodeek erregulatzen dituzte hurrenez hurren, martxoaren

27ko 53/2007 Dekretuak onartutako 2007ko urteko estatistika-programan. Helburua da Udal

Informazio Sistema eraikitzea, Euskal Autonomia Erkidegoko udalerrientzat Iraunkortasunaren

Adierazleen Panela eta Udal Ekipamenduen Panela sistematikoki lortze aldera.

Bi estatistika-eragiketa horiek EAEko udalerri guztiei zuzendu zaizkie, eta urtebetekoak dira; modu

horretan, udal-informazio berria lortu ahal izan da. Orain arte, bi estatistika-eragiketa horiekin lotutako

bi eremu-eragiketa burutu dira 2007 eta 20081 urteetan, eta Euskal Autonomia Erkidegoko ia udal

guztiek hartu dute parte.

Aipatu estatistika-eragiketa horiek ezartzeko, Eusko Jaurlaritzako Ekonomia eta Plangintza

Zuzendaritzako Estatistika Organoa Euskal Estatistika Erakundearekin (EUSTAT) batera, hainbat

agente publiko zein pribaturekin harremanetan jarri zen, proiektuan esku har zezaten eta, batetik,

ondoren Udal Adierazleen Panelean sartuko zen estatistika-informazioa, eta, bestetik, EAEko

udalerrietako erabilera publikoko azpiegituren, ekipamenduen eta zerbitzuen hornikuntzari buruzko

informazioa lortzeko2.

1 Lehen emaitzak 2008ko otsailean argitaratu ziren. 2 Horren inguruan, nabarmendu behar da Euskal Estatistika Erakundeak (EUSTAT) egindako lan garrantzitsua erabilera publikoko ekipamenduen eta azpiegituren geoerreferentzia-zereginetan, GEOEUSKADIren bidez, Eusko Jaurlaritzaren Informazio Geografikoko Sistema Korporatiboaren bidez, ikusteko.

- 18 -

Koadro honetan agertzen dira (alfabetikoki) UDALMAP sistemari gaur egun informazioa ematen

dioten agente publikoak eta pribatuak:

UDALMAP Sistemari informazioa ematen dioten agenteak

• Bizkaiko Foru Aldundia

• Energiaren Euskal Erakundea (EEE)

• Espainiako Bankua

• Estatistikako Institutu Nazionala (EIN)

• Euskal Estatistika Erakundea (EUSTAT)

• Eusko Jaurlaritzako Barne Saila

• Eusko Jaurlaritzako Etxebizitza eta Gizarte Gaiak Saila

• Eusko Jaurlaritzako Garraio eta Herri Lan Saila

• Eusko Jaurlaritzako Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Saila

• Eusko Jaurlaritzako Industria, Merkataritza eta Turismo Saila

• Eusko Jaurlaritzako Ingurumen eta Lurralde Antolamendu Saila

• Eusko Jaurlaritzako Justizia, Enplegu eta Gizarte Segurantza Saila

• Eusko Jaurlaritzako Kultura Saila

• Eusko Jaurlaritzako Ogasun eta Herri Administrazio Saila

• Eusko Jaurlaritzako Osasun Saila

• Gipuzkoako Foru Aldundia

• Gizarte Segurantzaren Diruzaintza Orokorra

• IHOBE

• Komunikabideen ikerketarako elkartea (AIMC)

• Posta eta Telegrafoen Estatu Sozietatea

• Prestakuntza eta Enplegua Sustatzeko Sozietatea (EGAILAN)

• Telefonica Telekomunikazio Publikoak (TTP)

• Udalak

- 19 -

UDALMAP publikoki erabiltzeko, adierazleak kalkulatzeko metodologia argitaratu da, eta hori banako

fitxa metodologikoetan eskura daiteke. Fitxa horietan, besteak beste, hauek jasotzen dira: definizioa,

kalkulu-metodoa, neurtzeko unitatea, informazio-iturriak, kalkuluaren periodikotasuna, eskura dagoen

azken urtea eta ohar eta definizio osagarrien atala, kontzeptuak errazte eta argitaratutako

informazioaren kalitateari buruzko informazio kualitatiboa emate aldera.

Azkenik eta gertaera garrantzitsu moduan, aipa daiteke UDALMAP bezalako udal informazio-sistema

hain osoa kudeatzeko, datu-base egituratua eta guztiz geoerreferentziatua diseinatu dela, adierazleak

zein ekipamenduak eta azpiegiturak lurraldearekin lotzeko moduan eta horiekin lotutako analisi

geografikoa egin ahal izatearren. Ezbairik gabe, ezinbesteko balioa da Euskal Herri Administrazioa ez

ezik, lurraldean lan egiten duten agente guztiak ere planifikatzeko eta kudeatzeko behar berriei

erantzuteko.

UDALMAP Sistema garatzeko eta ezartzeko gertaera nagusiak

• Artearen Egoeraren gaineko txostena egitea.

• Udalerrietako adierazleen multzo zabala biltzea.

• Aurrez 166 adierazle hautatzea eta proiektua Segimendu Batzordean eztabaidatzea.

• Hautatutako Udal batzuekin egiaztatzeko proba egitea.

• Bi estatistika-eragiketa ad hoc diseinatzea, kalkulatzea eta ezartzea, EAEko Udal guztientzat.

• Adierazleen multzo zabala kalkulatzea, EAEko udalerri guztientzat.

• Erabilera kolektiboko azpiegitura eta ekipamenduen inguruko informazioa lortzea, agente

publiko eta pribatu ezberdinen lankidetzarekin, eta informazio hori geoerreferentziatzea.

• Adierazleak kalkulatzeko metodologia eta informazioa eguneratzeko protokoloa ezartzea.

• Adierazleen eta ekipamenduen datu-base geoerreferentziatua diseinatzea eta egitea.

- 21 -

3. UDALMAP: BALIOAK, EZAUGARRIAK ETA EGITURA

- 23 -

3. UDALMAP: BALIOAK, EZAUGARRIAK ETA EGITURA

Udal-informazioaren sistema integral gisa, UDALMAP balio hauetan oinarritzen da:

• Berme ofizialeko informazioa: estatistika-informazio ofizial finkatua zabaltzen du.

Ezinbesteko ezaugarria da tokiko errealitatea neurtzeko eta ezagutzeko denentzako sistema

ezartzearren inguruan; hots, agente instituzional publikoek eta garapen berriak ezartzearen

inguruan erabaki ekonomikoak hartzen dituzten pertsonek eta enpresa pribatuek erabiltzeko

modukoa.

• Informazio eta kudeaketa gardentasuna: informazioa oso-osorik jartzen da erabiltzaile,

instituzio eta agente ekonomikoen eskura, publiko zein pribatuenera; halaber, horien eskura

jartzen dira kalkulatutako udal-adierazle guztiak. Horrela, “ad hoc” hurbilketak egiteko aukera

ematen da, bakoitzaren interes eta premiei erantzute aldera.

• Zehaztasun teknikoa: eragiketaren garapenean sartutako udal-adierazleen sakontasun,

harmonizazio, arrazionalizazio eta sistematizaziorik handiena lehendik dauden beste

batzuekin; horretarako, une bakoitzean eskura dagoen udal-informazioa sartzea bermatu

behar da.

• Gobernantza eta partaidetza: mantentze-lanetan honako hauek hartzen dute parte: Euskal

Estatistika Erakundeko erakundeek (Ogasun Saileko Estatistika organoa eta Herri

Administrazioa, EUSTAT), Eusko Jaurlaritzako Sailak, Ihobe, Udalak, Foru Aldundiak eta

beste erakunde batzuk.

• Informazioaren eguneratze sistematikoa eta etengabea

Egitura eta ezaugarriei dagokienez, UDALMAPek honako panel hauen bidez zabaltzen ditu emaitzak:

“Udal Iraunkortasunaren Adierazleen Panela” eta “Udal Ekipamenduen eta Azpiegituren Panela”.

- 24 -

3.1. IRAUNKORTASUNAREN UDAL ADIERAZLEEN PANELA

Euskal Autonomia Erkidegoko 251 udalerrientzako 166 adierazlek osatutako panela da; honako

irizpide hauen arabera hautatu dira:

• Interpretazio argia izatea.

• Sendotutako estatistiketatik etortzea.

• Beste lurralde-eremuetan lortutakoekin kuantifikatu eta konparatzeko modukoak izatea (kanpo

konparagarritasuna).

• Etengabe berrikusiak izatea, irudikatzen diren dimentsioetan oreka lortze aldera eta horietako

bakoitzean koherenteak izateko.

• Gardenak izatea eta erabiltzaileek erraz eskuratzeko modukoak.

Adierazleen panelak piramide-egitura du; hau da, dauden adierazleak hiru mailatan sailkatzen ditu,

erabiltzea eta bistaratzea errazteko asmoarekin: Ardatz Estrategikoak (3), Arloak (23) eta Adierazleak

(166).

ÁRLOAK Egitura ekonomikoa Lan-merkatua Enpresa-ehuna Dinamismo ekonomikoa Biztanleriaren baliabide ekonomikoak Bizitasun turistikoa eta komertziala Prestakuntza

EKONOMIA/ LEHIAKORTASUNA

Udaleko ekonomia eta finantza kudeaketa Demografia Biztanleriaren mugimendu naturala eta migrazioak Etxebizitza Hirigintza Gizarte-Ongizatea Oinarrizko azpiegiturak Erabilpen orokorreko ekipamenduak Hiritarren segurtasuna

GIZARTE KOHESIOA/BIZI KALITATEA

Herritarren iritzia eta parte-hartzea Hondakinak Ura eta Airea Energia Ingurumen kontzientziazioa Garraioa eta Mugikortasuna

EJES

INGURUMENA/ MUGIKORTASUNA

Berdeguneak eta babestutako eremuak

- 25 -

EKONOMIA / LEHIAKORTASUNA ARDATZA EGITURA EKONOMIKOA

- Nekazaritza eta Arrantza sektorearen balio erantsi gordina (%) - Nekazaritza- eta arrantza-sektorean lan egiten duten 16 urteko eta gehiagoko biztanleak (%) - Industria-sektorearen balio erantsi gordina (%) - Industria-sektorean lan egiten duten 16 urteko eta gehiagoko biztanleak (%) - Eraikuntza-sektorearen balio erantsi gordina (%) - Eraikuntza-sektorean lan egiten duten 16 urteko eta gehiagoko biztanleak (%) - Zerbitzuen sektorearen balio erantsi gordina (%) - Zerbitzuen sektorean lan egiten duten 16 urteko eta gehiagoko biztanleak (%)

LAN MERKATUA

- 16 urteko eta gehiagoko biztanleen jarduera-tasa (%) - 16 urteko eta gehiagoko emakumezkoen jarduera-tasa (%) - 16 urteko eta gehiagoko gizonezkoen jarduera-tasa (%) - 16 eta 64 urte arteko biztanleen okupazio-tasa (%) - 55 eta 64 urte arteko biztanleen okupazio-tasa (%) - 16 eta 64 urte arteko emakumezkoen okupazio-tasa (%) - 16 eta 64 urte arteko gizonezkoen okupazio-tasa (%) - 16 eta 24 urte arteko biztanleen okupazio-tasa (%) - Gizarte Segurantzako afiliazio-tasa (16 eta 64 urte arteko biztanleen %) - Okupazio-tasa: genero-arraila (p.p.) - SPEE-INEMen erregistratutako langabeak (16 eta 64 urte arteko biztanleen %) - SPEE-INEMen erregistratutako luzaroko langabeak (16 eta 64 urte arteko biztanleen %) - SPEE-INEMen erregistratutako 45 urteko eta gehiagoko langabeak (45 eta 64 urte arteko biztanleen %) - SPEE-INEMen erregistratutako gizonezko langabeak (16 eta 64 urte arteko gizonezkoen %) - SPEE-INEMen erregistratutako emakumezko langabeak (16 eta 64 urte arteko emakumezkoen %) - Kontratuen errotazio-indizea (kontratu kop./kontratutako pertsona kop.) - Emakumezkoen kontratuen errotazio-indizea (emakumezkoentzako kontratu kop./kontratatutako emakum.kop.)- Gizonezkoen kontratuen errotazio-indizea (gizonezkoentzako kontratu kop./kontratatutako gizonezko kop.)

ENPRESA EHUNA

- Mikroenpresek sortutako enplegua (enplegu osoaren %) - Industria-establezimenduen batez besteko tamaina (langile kop./establezimendu kop.) - Industria-sektoreko establezimenduak guztizko kopuruarekiko (%) - Eraikuntza-sektoreko establezimenduak guztizko kopuruarekiko (%) - Zerbitzuen sektoreko establezimenduak guztizko kopuruarekiko (%)

DINAMISMO EKONOMIKOA

- Per capita BPGd (€) - Per capita BPGd (EAE Oinarria=100) - BPGd-ren urteko hazkunde-tasa metatua azken bost urteetan (%) - Lanean ari den pertsonaren araberako BPGd (€) - BPGd pertsona landun bakoitzeko (EAE Oinarria=100) - Erregistratutako kontratuak (biztanleen ‰) - Kontratatutako biztanleak (biztanleen ‰) - Erregistratutako kontratu mugagabeak (kontratu guztien %) - Emakumeei egindako kontratu mugagabeak (kontratu mugagabe guztien %) - 30 urtetik beherako pertsonei egindako kontratu mugagabeak (kontratu mugagabe guztien %) - 45 urteko eta gehiagoko pertsonei egindako kontratu mugagabeak (kontratu mugagabe guztien %) - Enpleguaren urtetik urterako aldaketa (%) - Establezimenduen saldo garbia (biztanleen ‰) - Establezimendu berrien tasa (biztanleen %)

- 26 -

BIZTANLERIAREN BALIABIDE EKONOMIKOAK

- Per cápita errenta gordina (€) - Per cápita Errenta gordina (EAE Oinarria=100) - Errenta pertsonal erabilgarria (€) - Errenta pertsonal erabilgarria (EAE Oinarria=100) - Errenta pertsonalaren urteko batez besteko hazkunde-tasa metatua (1997-2001 aldia) - Errenta pertsonalaren urteko batez besteko hazkunde-tasa metatua (2001-2003 aldia) - Lanetik sortutako errenta pertsonala (errenta pertsonal erabilgarriaren %) - Oinarrizko Errenta jasotzen duten bizikidetza-unitateak (biztanleen ‰) - Gizarte Larrialdiko Laguntza jasotzen dituzten bizikidetza-unitateak (biztanleen ‰) - Kotizazio gabeko pentsioak jasotzen dituzten biztanleak (biztanleen ‰)

BIZITASUN TURISTIKOA ETA KOMERTZIALA

- Turismoko ostatu-plazak (biztanleen ‰) - Ostalaritza eta jatetxe establezimenduak (biztanleen ‰) - Txikizkako merkataritza-dentsitatea (denda kopurua mila biztanleko) - Txikizkako merkataritza azalera biztanle bakoitzeko (m2) - Noizbehinkako ondasunen dentsitate komertziala (biztanleen ‰)

PRESTAKUNTZA

- Gutxienez bigarren mailako ikasketak gainditutako 25 eta 64 urte arteko biztanleak (%) - Gutxienez bigarren mailako ikasketak gainditutako 20 eta 24 urte arteko biztanleak (%) - Unibertsitate-ikasketak amaitutako 18 eta 64 urte arteko biztanleak (%)

UDALEKO EKONOMIA ETA FINANTZA KUDEAKETA

- Udalak ordaindutako gastua biztanle bakoitzeko (€.) - Udalaren zerga-bilketa biztanle bakoitzeko (€.) - Udalaren zorra biztanle bakoitzeko (€) - Udalaren inbertsio garbia biztanle bakoitzeko (€)

- 27 -

GIZARTE-KOHESIOA / BIZI-KALITATEA ARDATZA

DEMOGRAFÍA - Biztanleria osoa (biztanle kopurua) - Biztanleriaren urtetik urterako aldaketa (%) - Biztanleriaren aldaketa azken hamarkadan (%) - Haurren indizea: 0 eta 14 urte arteko biztanleak (biztanleria osoaren %) - Zahartze-indizea: 65 urteko eta gehiagoko biztanleak (biztanleria osoaren %) - Gain-zahartzearen indizea: 75 urteko eta gehiagoko biztanleak (biztanleria osoaren %) - Mendekotasun-indizea (19 urtera bitarteko eta 64 urtetik gorako/20 eta 64 urte arteko biztanleen %)

BIZTANLERIAREN MUGIMENDU NATURALA ETA MIGRAZIOAK

- Jaiotze-tasa gordina (biztanleria osoaren ‰) - Hazkunde-tasa begetatiboa (biztanleria osoaren ‰) - Kanpoko migrazio-saldoa (biztanleria osoaren ‰) - Atzerriko etorkinak (biztanleria osoaren %) - EB-15 kanpoko atzerriko etorkinak (atzerritar biztanleen %) - EB-27 kanpoko atzerriko etorkinak (atzerritar biztanleen %)

ETXEBIZITZA

- Etxebizitza-lurzoruko etxebizitza-dentsitatea (etxebizitza kop./bizt.kop.) - Hutsik dauden familia-etxebizitzak (familia-etxebizitzen %) - 50 urtetik gorako familia-etxebizitzak (familia-etxebizitzen %) - Familia-etxebizitza nagusien erosotasun-indizea - Familia-etxebizitza nagusiak hondatutako eraikinetan edo eraikin txarretan (familia-etxebizitzen %) - Etxebiden erregistratutako etxebizitza-eskaerak (biztanleen ‰) - Etxebidek azken hirurtekoan esleitutako etxebizitzak (100 eskaera bakoitzeko kop.) - Etxebidek azken bosturtekoan esleitutako babestutako etxebizitzak (BOE) (biztanleen %) - Azken bosturtekoan etxebizitza berrirako emandako lizentziak (biztanleen %) - Azken bosturtekoan amaitutako babestutako etxebizitzak (BOE) (biztanleen %)

HIRIGINTZA

- Hiri-lurzorua (azalera osoaren %) - Etxebizitza-azalera urbanizagarria (azalera osoaren %) - Populazio-dentsitatea (biztanle kop./Km2) - Udal ekipamendu eta eraikin eskuragarriak (udal-eraikinen %)

- Bi solairuko edo gehiagoko eta igogailurik gabeko etxebizitza-eraikinak (2 solairuko eta gehiagoko etxebizitza-eraikinen %)

GIZARTE ONGIZATEA

- Udal-aurrekontuko Gizarte Zerbitzuen per capita ohiko gastua (€) - Gizarte Zerbitzuen per capita gastua, guztira (€) - Eguneko zentroen okupazio-maila (3. adinekoak eta pertsona ezinduak/plaza kop.(%)) - Egoitza-zentroen okupazio-maila (3. adinekoak eta pertsona ezinduak/plaza kop. (%)) - Eguneko zentroetan 3. adinekoentzat dauden plazak (65 urteko eta gehiagoko biztanleen ‰) - Egoitza-zentroetan 3. adinekoentzat dauden plazak (65 urteko eta gehiagoko biztanleen ‰) - Eguneko zentroetan pertsona ezinduentzat dauden plazak (biztanleen ‰) - Egoitza-zentroetan pertsona ezinduentzat dauden plazak (biztanleen ‰)

OINARRIZKO AZPIEGITURAK

- Ur-hornidura sistemaren errendimendu-indizea (%) - Hiri-lurzoruan ezarritako suteen aurkako ur-harguneak (kop./bizt.) - Argi publikoen puntuak (biztanleen ‰) - Argi publikoen potentzia, guztira (Kw/hiri-lurzoruko bizt.) - Gas-instalazioa hoditeria bidez duten familia-etxebizitza nagusiak (familia-etxebizitza nagusien %)

- 28 -

ERABILERA KOLEKTIBOKO EKIPAMENDUAK

- Haur-hezkuntzako unitateak (0-2 urteko 100 biztanleko kop.) - Sarrera publikoko liburutegiak (biztanle bakoitzeko kop.) - Zine-pantailak (kop.) - Zinema-aretoen edukiera (eserlekuak biztanle bakoitzeko) - Farmazia kopurua (biztanleen ‰) - Erreferentziazko ospitalera joateko batez besteko denbora (minutuak) - Haur-jolasen eremu publikoak (2-12 urteko biztanleen ‰) - Banketxeak (biztanleen ‰) - Posta-bulegoak (biztanleen ‰) - Gasolindegiak (biztanleen ‰) - Komun publikoak (biztanleen ‰) - Telefono publikoak (kop. 1.500 biztanleko)

HERRITARREN SEGURTASUNA

- Udaltzaingoa (biztanleen ‰) - Delitu-indizea (biztanleen ‰) - Erregistratutako trafiko-istripuak (biztanleen ‰) - Erregistratutako istripuetan harrapatutako oinezkoak (biztanleen ‰)

HERRITARREN IRITZIA ETA PARTE HARTZEA

- Udal-hauteskundeetako parte-hartzea (erroldatutako biztanleen %)

- 29 -

INGURUMENA ETA MUGIKORTASUNA ARDATZA

HONDAKINAK - Hiri-hondakinak (kg. biztanle eta urte bakoitzeko) - Hondakin arriskutsuen kudeaketa (kg. biztanle eta urte bakoitzeko) - Etxeko hondakinak jasotzeko edukiontziak (mila biztanleko kop.) - Beira jasotzeko edukiontziak (mila biztanleko kop.) - Papera jasotzeko edukiontziak (mila biztanleko kop.) - Ontziak eta plastikoak jasotzeko edukiontziak (mila biztanleko kop.) - Pilak jasotzeko edukiontziak (mila biztanleko kop.) - Arropa/ehunak jasotzeko edukiontziak (mila biztanleko kop.) - Kutsatuta egon daitekeen lurzorua (azalera osoaren %)

URA ETA AIREA - Guztizko ur-eskaria, biztanle eta egun bakoitzeko (litroak biztanle eta egun bakoitzeko) - Industriaren ur-eskaria, biztanle eta egun bakoitzeko (litroak biztanle eta egun bakoitzeko) - Kontsumorako uraren osasun-kalifikazioa - Airearen kalitatea ona edo onartzeko modukoa den egunak (egunen %)

ENERGIA - Urteko kontsumo elektrikoa biztanle bakoitzeko (biztanle bakoitzeko kw) - Sektore ez-industrialaren urteko kontsumo elektrikoa biztanle bakoitzeko (biztanle bakoitzeko kw) - Sektore industrialaren urteko kontsumo elektrikoa biztanle bakoitzeko (biztanle bakoitzeko kw) - Instalatutako potentzia fotovoltaikoa (10.000 biztanleko kw) - Instalatutako potentzia eolikoa (10.000 biztanleko kw) - Instalatutako potentzia hidraulikoa (10.000 biztanleko kw) - Instalatutako eguzki-azalera termikoa (10.000 biztanleko m2)

INGURUMEN KONTZIENTZIAZIOA - Ingurumen-ziurtagiria duten establezimenduak (%) - Ingurumen-ziurtagiriak (establezimenduen ‰) - CADEM eraginkortasun energetikoaren ziurtagiria duten etxebizitzak (etxebizitzen ‰)

GARRAIOA ETA MUGIKORTASUNA - Garraio- eta komunikazio-azpiegituretako dagoen azalera (azalera osoaren %) - Errepideetarako dagoen azalera (azalera osoaren %) - Bidegorrien edo bizikletentzako bideen sarea (km. 10.000 biztanleko) - Bizi diren udalerritik kanpo lan egiten duten 16 urte eta gehiagoko biztanleak (langileen %) - Bizi diren udalerritik kanpo ikasten duten 16 urte eta gehiagoko ikasleak (ikasle-bizt. %) - Ibilgailuak (ibilgailu kop./biztanle kop.) - Turismoak (turismo kop./biztanle kop.) - Taxi-lizentziak (mila biztanleko kop.) - Garraio publikoaren bidezko konektibitatea: hiri arteko autobusa (konexioa duten udalerri kop.) - Udalerriaren irisgarritasuna (EAEko gainerako udalerrietara bitarteko distantzia/ibilbidearen denbora) - EAEko gainerako udalerrietara joateko batez besteko denbora (minutuak) - Errepide nagusietara ateratzeko batez besteko denbora (minutuak) - Lurralde Historikoko hiriburura bitarteko distantzia (distantzia erreala-distantzia lineala/distantzia lineala) (%) - Lurralde Historikoko hiriburura joateko batez besteko denbora (minutuak)

BERDEGUNEAK ETA BABESTUTAKO EREMUAK - Parke, lorategi eta berdeguneek hartzen duten azalera (hiri-azaleraren %) - Parke, lorategi eta berdeguneek hartzen duten azalera (m2 biztanle bakoitzeko) - Babes bereziko udal-azalera (azalera osoaren %) - Baso-azalera (azalera osoaren %)

- 30 -

3.2. UDAL AZPIEGITUREN ETA EKIPAMENDUEN PANELA

Udal Azpiegituren eta Ekipamenduen Panelean, eguneratutako mapa, kale-izendegi eta ortofotoen

bidez, udalerri bakoitzean dauden ekipamendu ezberdinak geografikoki aurkitzeaz gain, bakoitzaren

inguruko informazio gehigarria lor daiteke.

Egun, Panela udal-ekipamenduen 45 geruzekin osatua dago, eta, intuizioz eta modu errazean,

besteak beste, hauek aurki daitezke: haurtzaindegiak, ikastetxeak, unibertsitateak, ospitaleak,

osasun-zentroak, hirugarren adinekoentzako egoitzak, eguneko zentroak, museoak, liburutegiak,

artxiboak, turismo-bulegoak eta udalerri bakoitzeko gainerako ekipamenduak.

UDALMAPen ekipamendu-geruzetan jasotako ekipamenduen tipologiaren arabera, 7 kategoria edo

azpipanel ezarri dira. Jarraian agertzen da kategoria bakoitzean sartutako ekipamenduen xehetasuna:

- 31 -

HEZKUNTZA - Unibertsitatez kanpoko hezkuntzako zentroak - Unibertsitate-zentroak

GIZARTE ZERBITZUAK - Desgaitasuna: elkarteak, instituzioak eta zerbitzu pribatuak - Desgaitasuna: Ostatu-zentroak - Desgaitasuna: eguneko zentroak - Desgaitasuna: eguneko zentro asistentzialak - Desgaitasuna: enpleguko zentro okupazionalak eta bereziak - Familia, marjinazioa eta bestelakoak: elkarteak, instituzioak eta zerbitzu pribatuak - Familia, marjinazioa eta bestelakoak: eguneko zentroak - Haurtzaindegi pribatuak - Programa eta zerbitzu publikoak (prebentzioa, arreta, balorazioa,...) - Oinarrizko Gizarte Zerbitzuak - Hirugarren Adina: elkarteak, instituzioak eta zerbitzu pribatuak - Hirugarren Adina: ostatu-zentroak - Hirugarren Adina: eguneko zentroak - Hirugarren Adina: eguneko zentro asistentzialak

OSASUNA - Anbulatorioak, Osasun-zentroak eta Kontsultategiak - Farmaziak - Ospitaleak

KULTURA - Gazteentzako aterpetxeak - Artxiboak - Liburutegiak - Euskaltegiak: euskara irakasteko zentroak - KZguneak: Interneten ibiltzen ikasteko eta nabigatzeko doako zentroak - Gazteentzako lokalak - Museoak - Gazteriaren informazio-bulegoak - Erakusketa-aretoak eta Galeriak - Antzokiak

GARRAIOA - Aireportuak - Metro-sarbideak - Gasolindegiak - Hiriarteko autobus-lineak - Hiribus-lineak - Tren-geltokiak

INSTITUZIOAK ETA ERAKUNDEAK - Udalak

BESTELAKOAK - Puntu garbiak (Garbiguneak) - Turismo-bulegoak - Kontsumitzailearen informaziorako udal-bulegoak - Suhiltzaileen parkeak - Hondartzak - Banda zabaleko errepikagailuak (landa-eremua) - LTD errepikagailuak (lurreko telebista digitala) - Industria-poligonoak: Industrialdeak - Industria-poligonoak: Sprilur

- 33 -

4. ADIERAZLE NAGUSIEN ANALISIA

- 35 -

4. ADIERAZLE NAGUSIEN ANALISIA

4.1. SARRERA

Kapitulu honen helburua da UDALMAP Udal Iraunkortasunaren Adierazleen Paneleko informazioak

eskaintzen dituen edukia eta aukerak, ahal dela ikusteko moduan, azaltzea.

Horrela, adierazle nagusiak hautatu dira, bakoitzaren banako analisia egitearren. Analisian, besteak

beste, EAEko udalerrien mapaz gain, adierazlearen definizioa, kontzeptu metodologiko nagusiak eta

azken datuaren inguruko emaitza nagusien deskripzioa agertzen dira.

Hautaketa egiteko, irizpide hauek erabili dira:

• Garrantzia: Euskal Autonomia Erkidegoko lurralde-kohesioaren helburuekin lotuta.

• Sinpletasuna: erraz ulertzeko eta ateratzeko modukoa.

• Irudikatzea: behar bezala irudikatzeko eta interpretatzeko modukoa.

• Dibertsitatea: aztertu beharreko ardatz eta eremu guztiak hartuta.

• Gaurkotasuna: informazio berri-berria kontuan izanik.

• Berria: UDALMAPentzat “ad hoc” eginak.

Irizpide horien arabera, ondorengo 81 adierazle hautatu dira:

- 36 -

EKONOMIA ETA LEHIAKORTASUNAREN ADIERAZLEAK

EGITURA EKONOMIKOA 1 Nekazaritza eta Arrantza sektorearen balio erantsi gordina (BEGd-ren %)

2 Nekazaritza eta arrantza sektorean lan egiten duten 16 urteko eta gehiagoko biztanleak (lanean ari diren biztanleen %)

3 Industria-sektorearen balio erantsi gordina (BEGd-ren %) 4 Industria-sektorean lan egiten duten 16 urteko eta gehiagoko biztanleak (lanean ari diren biztanleen %) 5 Eraikuntza-sektorearen balio erantsi gordina (BEGd-ren %) 6 Eraikuntza-sektorean lan egiten duten 16 urteko eta gehiagoko biztanleak (lanean ari diren biztanleen %) 7 Zerbitzuen sektorearen balio erantsi gordina (BEGd-ren %) 8 Zerbitzuen sektorean lan egiten duten 16 urteko eta gehiagoko biztanleak (lanean ari diren biztanleen %)

LAN-MERKATUA 9 16 urteko eta gehiagoko biztanleen jarduera-tasa (biztanleria aktiboa/biztanleria osoa) (%) 10 16 eta 64 urte arteko biztanleen okupazio-tasa (lanean ari diren biztanleria/biztanleria osoa) (%) 11 Okupazio-tasa: gizon eta emakumeen arteko aldea (aldea ehunekotan) 12 16 eta 64 urte arteko langabeak (erregistratutako langabeak/biztanleria osoa) (%) 13 Erregistratutako luzaroko langabeak (erregistratutako luzaroko langabeak/biztanleria osoa) (%) 14 Gizarte Segurantzako afiliazio-tasa (16 eta 64 urte arteko biztanleria afiliatua/biztanleria osoa) (‰) 15 Kontratuen errotazio-indizea (kontratu kop. Kontratatutako pertsona bakoitzeko)

ENPRESA-EHUNA 16 Mikroenpresek sortutako enplegua (0-9 enpleguko establezimenduetako enpleguaren %) 17 Establezimenduen altak (mila biztanleko) 18 Industria-sektoreko establezimenduak (establezimendu guztien %) 19 Eraikuntza-sektoreko establezimenduak (establezimendu guztien %) 20 Zerbitzuen sektoreko establezimenduak (establezimendu guztien %)

DINAMISMO EKONOMIKOA 21 Per capita BPGd (€) 22 BPGd, lan egiten duen pertsona bakoitzeko (€) 23 BPGd-aren urteko hazkunde-tasa metatua azken bost urteetan (%) 24 Erregistratutako kontratuak (biztanleen ‰) 25 Erregistratutako kontratu mugagabeak (kontratu guztien %) 26 Enpleguaren urte arteko aldaketa (%)

BIZTANLERIAREN BALIABIDE EKONOMIKOAK 27 Per capita errenta gordina (€) 28 Errenta pertsonalaren hazkunde-tasa (urteko batez bestekoaren %l) 29 Lanetik sortutako errenta pertsonala (errenta pertsonal erabilgarriaren %) 30 Oinarrizko Errenta jasotzen duen biztanleria (biztanleen ‰)

BIZITASUN TURISTIKOA ETA KOMERTZIALA 31 Ostalaritza- eta jatetxe-establezimenduak (biztanleen ‰) 32 Txikizkako merkataritzaren dentsitatea (denda kopurua mila biztanleko)

PRESTAKUNTZA 33 Gutxienez bigarren hezkuntzako ikasketak gainditutako 20 eta 24 urte arteko biztanleak (%) 34 Unibertsitate-ikasketak amaitutako 18 eta 64 urte arteko biztanleak (%)

UDALEKO EKONOMIA ETA FINANTZA KUDEAKETA 35 Udalak ordaindutako gastua biztanle bakoitzeko (€.) 36 Udalaren zerga-bilketa biztanle bakoitzeko (€.) 37 Udalaren zorra biztanle bakoitzeko (€)

- 37 -

38 Udalaren inbertsio garbia biztanle bakoitzeko (€) GIZARTE KOHESIOAREN ADIERAZLEAK DEMOGRAFÍA 39 Biztanleriaren urte arteko aldakuntza (%, azken hiru urtetako batez bestekoa) 40 Biztanleriaren aldakuntza (%, azken hamarkada) 41 Haurren indizea: 0 eta 14 urte arteko biztanleak (biztanleria osoaren %) 42 Zahartze-indizea: 65 urteko eta gehiagoko biztanleak (biztanleria osoaren %)

BIZTANLERIAREN MUGIMENDU NATURALA ETA MIGRAZIOAK 43 Jaiotza-tasa gordina (biztanleriaren ‰) 44 Hazkunde-tasa begetatiboa (biztanleriaren ‰) 45 Kanpoko migrazio-saldoa (biztanleriaren ‰) 46 Atzerriko etorkinak (biztanleriaren %)

ETXEBIZITZA 47 Etxebizitza-lurzoruko etxebizitza-dentsitatea (etxebizitza kop. biztanle bakoitzeko) 48 Hutsik dauden familia-etxebizitzak (familia-etxebizitzen %) 49 50 urtetik gorako familia-etxebizitzak (familia-etxebizitzen %)

50 2 solairutik gorako eta igogailurik gabeko etxebizitza-eraikinak (2 solairuko eta gehiagoko etxebizitza-eraikinen %)

51 Familia-etxebizitza nagusien erosotasun-indizea 52 Amaitutako babestutako etxebizitzak (biztanleen ‰, azken bosturtekoa)

HIRIGINTZA 53 Hiri-lurzorua (azalera osoaren %) 54 Etxebizitza-azalera urbanizagarria (azalera osoaren %) 55 Populazio-dentsitatea (biztanle kop. km2-ko)

GIZARTE ONGIZATEA 56 Gizarte Zerbitzuetako per capita ohiko gastua (€) 57 Eguneko zentroetan 3. adinekoentzat dauden lekuak (65 urteko eta gehiagoko biztanleen ‰) 58 Egoitza-zentroetan 3. adinekoentzat dauden lekuak (65 urteko eta gehiagoko biztanleen ‰)

BIZI KALITATERAKO EKIPAMENDUAK ETA ZERBITZUAK 59 Haur Hezkuntzako unitateak (0-2 urteko 100 biztanleko kop.) 60 Farmaziak (10.000 biztanleko kop.) 61 Banketxeak (10.000 biztanleko kop.) 62 Gasolindegiak (10.000 biztanleko kop.) 63 Erreferentziazko ospitalera joateko batez besteko denbora (minutuak)

HERRITARREN SEGURTASUNA 64 Udaltzaingoa (biztanleen ‰) 65 Delitu-indizea (biztanleen ‰) 66 Erregistratutako trafiko-istripuak (biztanleen ‰) 67 Erregistratutako harrapatutako oinezkoak (biztanleen ‰)

- 38 -

MUGIKORTASUNA – INGURUMENA ADIERAZLEAK HONDAKINAK

68 Hondakin arriskutsuen kudeaketa (kg. biztanle eta urte bakoitzeko) 69 Kutsatuta egon daitekeen lurzorua (azalera osoaren %)

ENERGIA

70 Kontsumo elektrikoa (kwh biztanle eta urte bakoitzeko) 71 Industria-sektorearen kontsumo elektrikoa (kwh biztanle eta urte bakoitzeko)

URA ETA AIREA

72 Ur-eskaera osoa (litroak biztanle eta egun bakoitzeko) 73 Ur ez-industrialaren eskaera (litroak biztanle eta egun bakoitzeko)

GARRAIOA ETA MUGIKORTASUNA

74 Bizi diren udalerritik kanpo lan egiten duten 16 urte eta gehiagoko biztanleak (lan egiten duten biztanleen %)

75 Bizi diren udalerritik kanpo ikasten duten 16 urte eta gehiagoko ikasleak (ikasle-bizt. %) 76 Turismoen parkea (turismo kop. biztanle bakoitzeko) 77 Bizi diren udalerritik kanpo ikasten duten 16 urte eta gehiagoko ikasleak (ikasle-bizt. %) 78 EAEko gainerako udalerrietara joateko batez besteko denbora (minutuak) 79 Garraio publikoaren bidezko konektibitatea: hiri arteko autobusa (konexioa duten udalerri kop.)

BERDEGUNEAK ETA BABESTUTAKO EREMUAK 80 Babes bereziko udal-azalera (azalera osoaren %) 81 Baso-azalera (azalera osoaren %)

Datuak errazago ulertze aldera, emaitzak modu estandarizatuan aztertu dira; hau da, udalerri guztiak

bost maila edo kategoriatan multzokatu dira, eta, modu horretan, udalerrien kokapena edo egoera

alderatu ahal izango da EAEko batez besteko balioarekin3:

• +2 Maila: EAEko batez bestekoa baino balio askoz ere hobea (edo handiagoa) duten udalerriak • +1 Maila: EAEko batez bestekoa baino balio zertxobait hobea (edo handiagoa) duten udalerriak • 0 Maila: EAEko batez bestekoaren antzeko balioa duten udalerriak • -1 Maila: EAEko batez bestekoa baino balio zertxobait okerragoa (edo txikiagoa) duten

udalerriak • -2 Maila: EAEko batez bestekoa baino balio askoz ere okerragoa (edo txikiagoa) duten

udalerriak

Emaitzen analisian (betiere informazioaren azken datuari jarraiki), aurrean aipatutako bost mailen

araberako udalerrien banaketa zein bakoitzeko biztanleriaren kopurua agertzen dira.

Era horretan, lortutako emaitzen garrantzia modu objektiboagoan baloratu nahi da; hau da, maila

bakoitzeko udalerrien kopurua ez ezik, udalerri bakoitzeko biztanle kopurua ere kontuan hartuta. Izan

3 Logikoa denez, definitutako maila bakoitzean kontuan hartutako balioen mailak aldatu egiten dira adierazle batetik bestera. Dokumentu honekin batera dagoen 1. eranskinean jasotzen dira xehetasunez eta adierazle bakoitzerako, bost mailetako bakoitzarekin lotutako balioak.

- 39 -

ere, hori funtsezkoa da, EAEko udalerrietako biztanleen kopurua eta lurralde historikoetako

hiriburuetako garrantzia demografikoa desberdina izateagatik.

Deskribapen-analisi honekin batera, fitxa bat agertzen da, eta, fitxa horretan, grafikoki ikus ahal

izango da udalerri bakoitzak duen maila (gaikako mapa), eta alfabetikoki agertuko da muturreko bi

mailetan dauden udalerrien zerrenda: +/-2 mailak, ondoren ikus daitekeen moduan.

- 40 -

Adirazlearen izena.

Erabilitako datueniturria.

EAE-ri dagokioenemaitza (udalanalisian erabilitakodatuen urte berean)

Emaitzen aurkezpengrafikoa.

Aurkezpen grafikoanerabilitako balio etakoloreen artekoelkarrekikotasuna.

Muturreko bi mailetandauden udalerrienizenak (alfabetikokizerrendatuak)

Maila bakoitzakudalerri multzoan(251, zenbat kasutanziortza-Bolibar ez da kontuan hartzen) etaEAEko biztanlerianduen garrantziaaurkezten duen taula.

- 41 -

4.2. EKONOMIA ETA LEHIAKORTASUN ADIERAZLEAK

NEKAZARITZA ETA ARRANTZA SEKTOREAREN BALIO ERANTSI GORDINA

Nekazaritzako, abeltzaintzako, basogintzako eta arrantzako jarduerek guztizko balio erantsi gordinari

lotuta sortzen duten balio erantsi gordinaren ehunekoaren araberako ekarpena erakusten du.

Hau da Balio Erantsi Gordinaren (BEGd) definizioa: denbora-aldi bateko produkzio-prozesuan

sortutako aberastasuna, moneta-unitateetan neurtuta. Produkzioaren eta tarteko inputen arteko

aldeari dagokio, eta jarduera ekonomiko horretako faktore parte-hartzaileei (soldatapeko langileen

ordainketa eta ustiapeneko gordinaren soberakina) ordaintzeko erabiltzen da.

Nekazaritza eta arrantzako jarduerak EAEko BEGd-ri egindako ekarpena % 1ekoa da. Hala eta guztiz

ere, sektore honek guztizko aberastasunari egindako ekarpenari dagokionez, udalerri batetik bestera

alde handia dago.

Nekazaritza- eta arrantza-sektorearen garrantzia Euskadiko batez bestekoa baino altuagoa den (+2

maila gisa izendatzen da) hogeita bost udalerrietatik gehienak Araban daude. Bizkaia eta Gipuzkoako

hainbat udalerrik ere batez bestekoaren oso gainetik dauden balioak erakusten dituzte. Udalerri horiek

guztiek populazio-tamaina txikia dute; izan ere, orotara hartuta, ez dute Euskadiko populazioaren % 1

gainditzen.

Arabar Errioxako udalerrien nekazaritza-espezializazio nabarmendu behar da; hain zuzen ere,

eskualde horretakoak dira aipatutako udalerrietatik 15. Arabako landatar eremuetako udalerriekin

batera, EAEko batez bestekoari dagokionez, nekazaritza eta arrantzako jardueran espezializatuta

dauden beste udalerriak hemen koka ditzakegu: Bizkaian, Gernika-Bermeo, Markina-Ondarroa eta

Enkarterrietan daude batik bat, eta Gipuzkoari dagokionez, Tolosaldean.

Jarduera horren maila oso txikia den udalerriak, BEGd-ri egindako ekarpenei dagokienez (-2 maila),

EAEko populatuenak dira. Hori dela eta, lehen mailako sektorearen ekarpena batez bestekoa baino

nabarmen txikiagoa den 39 udalerriek Euskadiko populazioaren % 72 biltzen dute.

Talde horretan daude Euskadiko lurraldeetako hiru hiriburuak, eta horrek eragiten du hain

kontzentrazio-maila altua izatea; gainera, hiriburuez gain, Bilbo Handiko, Donostialdeko eta eremu

mugakideetako eskualdeetako udalerri handiak ere talde horretakoak dira.

- 42 -

[1]

Nekazaritza- eta arrantza-sektorearen balio erantsi gordina

+2 Mailako Udalerriak -2 Mailako Udalerriak Baliarrain Baños de Ebro/Mañueta Barrundia Beizama Bermeo Elvillar/Bilar Gaztelu Getaria Harana/Valle de Arana Iruraiz-Gauna Kortezubi Kripan Kuartango

Lagrán Lanciego/Lantziego Larraul Mendata Moreda de Alava Navaridas Orendain Peñacerrada-Urizaharra Ribera Alta San Millán/Donemiliaga Yécora/Iekora Zalduondo

Abadiño Arrasate/Mondragón Arrigorriaga Astigarraga Barakaldo Basauri Bilbao Derio Donostia Durango Eibar Erandio Ermua

Errenteria Etxebarri Galdakao Gernika-Lumo Getxo Igorre Irun Irura Iurreta Lasarte-Oria Leioa Lezo Loiu

Muskiz Olaberria Ordizia Ortuella Portugalete Santurtzi Sestao Sondika Sukarrieta Ugao-Miraballes Trapagaran Vitoria-Gasteiz Zamudio

Udalerri Taldeak

Udalerriak Biztanleria Kopurua % %

+2 Maila 25 10,0 1,3 +1 Maila 72 28,7 3,9 0 Maila 67 26,7 6,7 -1 Maila 48 19,1 16,0 -2 Maila 39 15,5 72,2

Guztira 251 100,0 100,0

Iturria: Ekonomia Kontuak, Eustat. Bertan eginda.

Nivel +2

Nivel +1

Nivel 0

Nivel -1

Nivel -2

Nivel +2

Nivel +1

Nivel 0

Nivel -1

Nivel -2[EAE: % 1,0]

+2 Maila +1 Maila 0 Maila -1 Maila -2 Maila

- 43 -

NEKAZARITZA ETA ARRANTZA SEKTOREAN LANEAN ARI DEN BIZTANLERIA

Udalerrian bizi diren okupatutako guztizko pertsonekin lotuta, udalerrian bizi diren 16 urteko edo

gehiagoko pertsonek nekazaritza-, abeltzaintza-, basogintza- eta arrantza-sektoreko ekonomia-

unitateetan edo enpresetan duten okupazioaren ehunekoa erakusten du.

Beraz, udalerrian bizi eta lan egiten duten enpresetako sektore-jarduera islatzen du; bizilekuko

udalerrian bertan edo kanpoan gara daiteke.

Diruz ordaindutako enplegua duten eta udalerrian bizi diren pertsona guztiak (16 urte eta

gehiagokoak) sartzen dira okupatutako biztanleriaren baitan.

Okupatutako biztanleriaren ia % 2 aritzen da nekazaritza- eta arrantza-sektorean EAEn; era berean,

16 udalerritan (Euskadiko udalerrien % 6), okupazio-maila Euskadiko batez bestekoa baino askoz ere

altuagoa da; kontuan hartu behar da udalerri horietan biztanleriaren % 0,4 baino ez dela bizi.

Udalerri horiek guztiak Arabakoak dira, Bizkaiko Karrantza Harana udalerria salbu. Arabako ekialdean

dauden udalerriak nabarmendu behar dira, bereziki Arabar Lautadako eta Arabar Errioxako

eskualdetakoak.

Nekazaritzan eta arrantzan (-2 maila) ehunekorik txikiena duten udalerrien kopurua 36koa da

(udalerrien % 14); hala ere, demografia-dimentsio handia izanik, Euskadiko populazioaren % 68 bizi

da bertan.

Udalerri horiek, batez ere, Gipuzkoako zatian, Donostia-Bilbao eta Donostia-Gasteiz ardatzetan

kokatzen dira. Bi ardatz horiei, EAEko beste bi hiriburuz gain, Gasteiz gehitu behar zaie.

- 44 -

[2]

Nekazaritza- eta arrantza-sektorean lanean ari den biztanleria

+2 Mailako Udalerriak -2 Mailako Udalerriak Baños de Ebro/Mañueta Barrundia Berantevilla Bernedo Elvillar/Bilar Harana/Valle de Arana Iruraiz-Gauna Karrantza Harana/Valle de Carranza

Kripan Lanciego/Lantziego Leza Navaridas Orendain Samaniego San Millán/Donemiliaga Yécora/Iekora

Abanto Zierbena Andoain Arakaldo Aretxabaleta Arrasate/Mondragón Arrigorriaga Barakaldo Basauri Beasain Bedia Belauntza Bergara

Bilbao Donostia-San Sebastián Durango Eibar Erandio Ermua Etxebarri Galdakao Getxo Irura Leioa Ordizia

Ormaiztegi Ortuella Portugalete Santurtzi Sestao Sondika Sopelana Soraluze Urretxu Trapagaran Vitoria-Gasteiz Zumarraga

Udalerri Taldeak



Guztira 250 100,0 100,0

Iturria: Biztanleria eta Etxebizitza Errolda, Eustat. Bertan eginda.

Nivel +2

Nivel +1

Nivel 0

Nivel -1

Nivel -2

Nivel +2

Nivel +1

Nivel 0

Nivel -1



- 45 -

INDUSTRIA SEKTOREAREN BALIO ERANTSI GORDINA

Manufaktura-industriako, erauzketa-industriako eta energia- eta ur-industriako jarduerek guztizko balio

erantsi gordinari lotuta (produkzio-sektore guztiek sortuta) sortzen duten balio erantsi gordinaren

ehunekoaren araberako ekarpena erakusten du.

Hau da Balio Erantsi Gordinaren definizioa: denbora-aldi bateko produkzio-prozesuan sortutako

aberastasuna, moneta-unitateetan neurtuta. Produkzioaren eta tarteko inputen arteko aldeari dagokio,

eta jarduera ekonomiko horretako faktore parte-hartzaileei (soldatapeko langileen ordainketa eta

ustiapeneko gordinaren soberakina) ordaintzeko erabiltzen da.

Industria-sektoreari dagokio EAEko BEGd-ren ia herena, zehatzago esanda, % 30. 42 udalerritan,

sektore horrek duen garrantzia, gutxienez, orokorraren bikoitza da. Udalerri horiek, oro har, tamainaz

txikiak izaten dira, eta orotara hartuta, Euskadiko biztanleriaren % 3 biltzen dute.

Udalerri horiek Euskadiko lurraldean zehar sakabanatuta daudela esan dezakegu. Udalerrietako

mugetan industria-eremua edo industria eraldatzeko enpresa handiren bat izateak kasu askotan

azaltzen du industriak aberastasunaren sorreran duen garrantzi handia.

Udalerri horien artetik erdia Gipuzkoari dagokio, eta demografia-dimentsioa dela eta, Oñati,

Aretxabaleta eta Usurbil nabarmendu behar dira. Era berean, tamainaz txikiagoak diren arren,

Bizkaian, Igorre, Ajangiz eta Muskiz nabarmendu behar dira.

BEGd-ri industria-arloko ekarpen txikia duten udalerrien taldeak (biztanleriaren % 45 bizi diren 77

udalerri) ditu ezaugarri berezienak; izan ere, Bilbo eta Donostiaren moduko udalerri handiekin batera,

Arabar Errioxako, Arabako Lautadako eta Plentzia-Mungia Bizkaiko eskualdeko udalerri txiki ugari ere

sartzen dira.

- 46 -

[3] Industria-sektorearen balio erantsi gordina

+2 Mailako Udalerriak -2 Mailako Udalerriak Aizarnazabal Ajangiz Albiztur Altzo Amoroto Antzuola Arakaldo Aretxabaleta Armiñón Asparrena Asteasu Atxondo Belauntza Berantevilla

Berastegi Berriatua Elciego Elgeta Eskoriatza Etxebarria Ezkio-Itsaso Gizaburuaga Idiazabal Igorre Irura Itsasondo Izurtza Lantarón

Lapuebla de Labarca Legutiano Mallabia Mañaria Muskiz Navaridas Olaberria Oñati Ormaiztegi Oyón-Oion Samaniego Usurbil Villabuena de Alava Zierbena

Areatza Arrazua-Ubarrundia Arrieta Artea Artzentales Ataun Bakio Barakaldo Barrika Bermeo Bernedo Bilbao Busturia Dima Donostia Durango Elantxobe

Elburgo/Burgelu Gautegiz Arteaga Getxo Gorliz Hondarribia Ibarra Ibarrangelu Iruraiz-Gauna Lasarte-Oria Laukiz Lekeitio Lemoiz Maruri-Jatabe Moreda de Alava Morga Mundaka Mutiloa

Ondarroa Orexa Orio Peñacerrada-UrizaharraPlentzia Portugalete Ribera Alta San Millán/Donemiliaga Santurtzi Sopelana Sukarrieta Ubide Zalduondo Zambrana Zeanuri Zeberio Zuia

Udalerri Taldeak Udalerriak Biztanleria

Kopurua % % +2 Maila 42 16,7 3,0 +1 Maila 36 14,3 6,6 0 Maila 67 26,7 33,1 -1 Maila 29 11,6 12,6 -2 Maila 77 30,7 44,7

Guztira 251 100,0 100,0 Iturria: Ekonomia Kontuak, Eustat. Bertan eginda.

Nivel +2

Nivel +1

Nivel 0

Nivel -1

Nivel -2

Nivel +2

Nivel +1

Nivel 0

Nivel -1

Nivel -2[EAE: % 29,8]


- 47 -

INDUSTRIA SEKTOREAN LANEAN ARI DEN BIZTANLERIA

EAEn lanean ari den biztanleriaren % 28 industria-sektorean ari da lanean. Produkzio-sektore handien

artean, industria bigarren lekuan kokatzen da, zerbitzuen atzetik.

Euskadin, 22 udalerritan, industrian lan egiten dutenen ehunekoa batez bestekoa baino zertxobait altuagoa da; 22 udalerri horietan bizi da guztizko biztanleriaren % 6.

Eibar-Bergara-Arrasate triangelua eta Deba bailarari dagozkien hurbileko udalerriek biltzen dute

industria-espezializazioa; Urolako (Azkoitia) eta Durangaldeko (Eibar-Berriz ardatza) eremu-

mugakideetara arte hedatzen da. 22 udalerrietatik, 18 Gipuzkoa mendebaldekoak dira, Bizkaia eta

Arabarekin mugan.

Hala ere, biztanleriaren lanpostuei dagokienez, 24 udalerrik industria-presentzia txikia duela esan

dezakegu. Udalerri horietan bizi da Euskadiko biztanleriaren % 30.

Talde horretan, Bilbo eta Donostia nabarmendu behar dira: biztanleria gehien duten (Gasteizekin

batera) Euskadiko udalerriak, alegia; horiez gain, Getxo, EAEko hegoaldeko (Arabar Errioxan

kokatutakoak) populazio-tamaina txikiko udalerriak eta Bizkaiko mendebaldeko kostakoak aipatu

behar dira.

Udalerrian bizi diren eta lanean ari diren pertsonen guztizkoari dagokionez, industria-sektoreko

ekonomia-unitateetan edo enpresetan lanean ari diren pertsonen ehunekoa erakusten du.

Beraz, udalerrian bizi eta lan egiten duten enpresetako sektore-jarduera islatzen du; lan hori bizilekuko




- 48 -

[4] Industria-sektorean lanean ari den biztanleria

+2 Mailako Udalerriak -2 Mailako Udalerriak Aizarnazabal Antzuola Aretxabaleta Arrasate/Mondragón Azkoitia Bergara Berriz Elduain Elgeta Elgoibar Ermua

Eskoriatza Etxebarria Idiazabal Leintz-Gatzaga Mendaro Oñati Ormaiztegi Otxandio Soraluze-Placencia de las Armas Zaldibar Zerain

Altzaga Artzentales Barrika Bilbao Donostia-San Sebastián Elantxobe Elciego Elvillar/Bilar Getxo Gorliz Iruraiz-Gauna Karrantza Harana

Kripan Labastida Laguardia Lanciego/Lantziego Lanestosa Lemoiz Leza Mundaka Navaridas Orendain Plentzia Samaniego

Udalerri Taldeak



Guztira 250 100,0 100,0


Nivel +2

Nivel +1

Nivel 0

Nivel -1

Nivel -2

Nivel +2

Nivel +1

Nivel 0

Nivel -1

Nivel -2[ EAE: % 27,5]


- 49 -

ERAIKUNTZA SEKTOREAREN BALIO ERANTSI GORDINA

Eraikuntzako jarduerek eta jarduera osagarriek (instalazioak, mantentze-lana) guztizko balio erantsi gordinari (produkzio-sektore guztiek sortuta) lotuta sortzen duten balio erantsi gordinaren ehunekoaren araberako ekarpena erakusten du.





EAEn, eraikuntzak BEGd-ri egiten dion ekarpena % 9koa da. 35 udalerritan, jarduera horren

presentzia, guztizko aberastasunarekin lotuta udalerri horietan kokatutako enpresek sortutako

aberastasunaren bidez neurtuta, Euskadiko batez bestekoa baino zertxobait handiagoa da.

Tamainaz txikiak dira udalerri horiek; izan ere, guztien artean ez dira Euskadiko biztanleriaren % 7ra

iristen.

Eraikuntza-jarduerak dituzten enpresen presentzia erlatibo txikiena duten udalerrien artean, 37

udalerri talde horretakoak dira, tamaina txikia izatea ere ezaugarri komuna da. Kasu honetan,

udalerrien talde horrek Euskadiko populazioaren % 3 biltzen du.

Eraikuntza-jarduerako sektorea Bizkaian gainerako bi lurraldeetan baino gehiago nabarmentzen da,

betiere, gainerako jarduera ekonomikoei dagokienez, horren garrantzi erlatiboa kontuan hartuz.

- 50 -

[5]

Eraikuntza-sektorearen balio erantsi gordina

+2 Mailako Udalerriak -2 Mailako Udalerriak

Alkiza Altzaga Arantzazu Areatza Arratzu Arrieta Artea Artzentales Ataun Bakio Baliarrain Barakaldo

Barrika Busturia Dima Ea Ereño Etxebarri Fruiz Gaintza Gamiz-Fika Gordexola Larraul Lemoiz

Mundaka Munitibar-Arbatzegi Gerrikaitz Mutiloa Nabarniz Orexa Orio Plentzia Ubide Ugao-Miraballes Urduliz Zegama

Ajangiz Altzo Amurrio Antzuola Arakaldo Aretxabaleta Asparrena Asteasu Atxondo Ayala/Aiara Belauntza Deba Elduain

Etxebarria Gaztelu Getaria Idiazabal Iurreta Izurtza Kuartango Laguardia Lantarón Lapuebla de Labarca Legutiano Leza Mallabia

Mañaria Muskiz Navaridas Olaberria Ormaiztegi Otxandio Sukarrieta Usurbil Villabuena de Alava/Eskuernaga Zierbena Ziortza-Bolibar

Udalerri Taldeak



Guztira 251 100,0 100,0


Nivel +2

Nivel +1

Nivel 0

Nivel -1

Nivel -2

Nivel +2

Nivel +1

Nivel 0

Nivel -1

Nivel -2

[EAE: % 8,9]


- 51 -

ERAIKUNTZA SEKTOREAN LANEAN ARI DEN BIZTANLERIA

Eraikuntza-jarduerak (industria osagarria barne hartuz) EAEn bizi den eta lanean ari den

biztanleriaren % 9ri ematen dio enplegua.

Jarduera horrek oso garrantzi handia duen udalerrien artean, Santurtzi, Ortuella eta Zierbena

nabarmendu behar dira. Produkzio-egitura eraikuntzarantz zuzentzen duten 15 udalerrietan

Euskadiko biztanleriaren % 3 bizi da.

Eraikuntzan lanean ari diren biztanle gutxien dituzten udalerriei dagokienez (28, guztira), EAEko

biztanleriaren % 3 bizi da herri horietan. Horien artean, demografia-tamaina dela eta, Durango

nabarmendu behar da.

Mapa honetan argi ikusten da Euskadiko batez bestekoa baino handiagoak diren balioak dituzten

guneak EAEko hiru mutur geografikoetan daudela: Enkarterriak eta Nerbioiko Haran Ertaina, Bizkaian;

barnealdean, Donostia-Irun ardatza eta Tolosaldeko landatar gunea, Gipuzkoan; eta hainbat udalerri

Arabako Hegoaldeko eskualdeetan.

Hala eta guztiz ere, erdialdean eta hiru lurraldeetako eskualdeak aintzat hartuta, askoz ere

prebalentzia txikiagoa nabarmentzen da. Arrazoi nagusia zeharkakoa izan daiteke: Eskulanaren pisu

erlatibo handia, eta erdialdeko eremu honetan, batez ere industria-enpleguan espezializatzea.

Adierazle honek udalerrian bizi diren eta lanean ari diren pertsonen guztizkoari dagokionez,

eraikuntza-sektoreko ekonomia-unitateetan edo enpresetan lanean ari diren pertsonen ehunekoa

erakusten du.





- 52 -

[6]

Eraikuntza-sektorean lanean ari den biztanleria

+2 Mailako Udalerriak -2 Mailako Udalerriak Altzaga Arakaldo Artzentales Baliarrain Beizama Belauntza Berastegi Etxebarri Gaztelu Hernialde Larraul Leaburu Ortuella Santurtzi Zierbena

Ajangiz Aramaio Arantzazu Aretxabaleta Artea Baños de Ebro/Mañueta Barrundia Berriz Durango Elburgo/Burgelu Elorrio Elvillar/Bilar Fruiz Garai

Gatika Gizaburuaga Iruraiz-Gauna Kripan Leintz-Gatzaga Maruri-Jatabe Mendata Oñati Otxandio Peñacerrada-Urizaharra Sukarrieta Ubide Zaldibar Zalduondo

Udalerri Taldeak



Guztira 250 100,0 100,0


Nivel +2

Nivel +1

Nivel 0

Nivel -1

Nivel -2

Nivel +2

Nivel +1

Nivel 0

Nivel -1

Nivel -2[ EAE: % 8,7]


- 53 -

ZERBITZUEN SEKTOREAREN BALIO ERANTSI GORDINA

Zerbitzuetako jarduerek guztizko balio erantsi gordinari (produkzio-sektore guztiek sortuta) lotuta

sortzen duten balio erantsi gordinaren ehunekoaren araberako ekarpena erakusten du.





Zerbitzuen sektoreak % 60ko ekarpena egiten du Euskadiko ekonomian. Sektore honek ekonomia-

jarduera ugari hartzen du bere baitan; horien artean, hauek aipa daitezke: merkataritzako eta

ostalaritzako zerbitzuekin lotutakoak, irakaskuntza, osasuna eta administrazio publikoa, baita

enpresa-, finantza-, eta garraio-zerbitzuak ere; horiek izango lirateke nagusienak, baina badira beste

hainbat ere.

Sektore handien artetik, zerbitzuen sektorea da Euskadiko udalerrien artean sakabanaketa txikiena

erakusten duena, gutizko BEGd-ri egindako ekarpenari dagokionez. Hala eta guztiz ere, hirugarren

mailako sektorearen jarduerak eta zerbitzuenak kontzentrazio handiagoa erakusten du handiagoak

diren herrietan eta eskualdeko hiri nagusietan; izan ere, leku horietatik eskaintzen dira zentraltasun

gehiago eskatzen duten zerbitzu horiek; gainera, batez ere horietan kokatzen dira zerbitzu publikoak

eta finantza-zerbitzuak.

Horrela, Bilboko, Donostiako eta Getxoko hirugarren sektorearen espezializazioa nabarmentzen da;

horiek dira hain zuzen demografia-entitate handiena duten Euskadiko bost udalerrietatik hiru (hiruren

artean, guztizko biztanleriaren % 30 inguru biltzen dute).

Sortutako aberastasunari dagokionez, hirugarren sektore gutxi duten udalerriak gehiago dira. Kopurua

45ean kokatzen da (ia udalerrien bostena); hala ere, EAEko biztanleriaren % 2 soilik bizi da horietan.

Multzo horren baitan, industria-espezializazio maila altua dutenen artean, Muskizek eta Usurbilek

soilik dute tamaina ertaina (5.000 biztanle gainditzen dituzte).

- 54 -

[7]

Zerbitzuen sektorearen balio erantsi gordina

+2 Mailako Udalerriak -2 Mailako Udalerriak Abaltzisketa Arama Arrazua-Ubarrundia Bernedo Bilbao Donostia Gaztelu Getxo Gorliz Hernialde Hondarribia

Ibarra Ibarrangelu Lasarte-Oria Leintz-Gatzaga Pasaia Portugalete Santurtzi Sukarrieta Zambrana Zuia

Aia Aizarnazabal Ajangiz Albiztur Altzo Amoroto Antzuola Arakaldo Armiñón Asparrena Asteasu Baños de Ebro/Mañueta Belauntza Berantevilla Berastegi

Berriatua Elciego Elgeta Elvillar/Bilar Etxebarria Forua Gabiria Gizaburuaga Idiazabal Igorre Irura Itsasondo Lanciego/Lantziego Lantarón Lapuebla de Labarca

Larraul Legutiano Lemoa Mallabia Mañaria Murueta Muskiz Navaridas Olaberria Ormaiztegi Oyón-Oion Samaniego Villabuena de Alava Yécora/Iekora Zierbena

Udalerri Taldeak



Guztira 251 100,0 100,0


Nivel +2

Nivel +1

Nivel 0

Nivel -1

Nivel -2

Nivel +2

Nivel +1

Nivel 0

Nivel -1

Nivel -2[EAE: % 60,3]


- 55 -

ZERBITZUEN SEKTOREAN LANEAN ARI DEN BIZTANLERIA

EAEn, lanean ari den biztanleriaren % 62k zerbitzu-jarduerak egiten ditu.

Adierazle hori aztertuta ikusiko dugun zonakatzea deigarria da; batez ere, zerbitzuen prebalentzia

handiagoarekin edo txikiagoarekin multzoek erakusten duten geografia-taldekatze mailarengatik.

Ondorioz, esan genezake adierazleak herrialdeko errealitate sozio-ekonomikoa ondo islatzen duela.

10 udalerri daude mailarik altuenean: 8 Bizkaian eta 2 Gipuzkoan, bi lurralde horietako hiriburuak eta

horietatik oso gertu dauden udalerriak barne, biztanleriaren % 30 biltzen baitute. Bertan, lanean ari

diren pertsonen % 72 eta %77 artean hirugarren sektorean aritzen dira. Bizkaian, kostako eta Nerbioi

itsasadarraren eskuinaldeko udalerriak nabarmentzen dira.

Bigarren taldean, 13 udalerri biltzen dira (% 65 eta % 71 arteko tasekin) eta biztanleriaren % 7 inguru

osatzen dute. Bizkaian, aurreko taldean aipatutako berak dira; hala ere, Gipuzkoan, Bidasoa

eskualdea nabarmentzen da, eta Araban, udalerri txiki bat (Zigoitia) besterik ez; bertan, tamaina

handiko merkataritza-gune bat dago kokatuta.

Zerbitzuetako langile gutxien dituen taldea (biztanleriaren % 5eko, % 20ko eta % 40ko arteko

ehunekoekin) Gipuzkoako barnealdeko eta Bizkaiko ekialdeko muturreko industria-eskualdeetan

dago; gainera, hiriburuen arteko distantzia handitzen doan heinean, gehiago nabarmentzen da. Era

berean, talde horretakoak dira ekialdeko Arabako hainbat udalerri; horietan, batik bat nekazaritzan

daude espezializatuta.

Udalerrian bizi diren eta lanean ari diren pertsonen guztizkoari dagokionez, zerbitzuen sektoreko

ekonomia-unitateetan edo enpresetan lanean ari diren pertsonen ehunekoa erakusten du.





- 56 -

[8]

Zerbitzuen sektorean lanean ari den biztanleria

+2 Mailako Udalerriak -2 Mailako Udalerriak Barrika Bilbao Donostia-San Sebastián Fruiz Getxo Gorliz Laukiz Lemoiz Loiu Plentzia

Abaltzisketa Aizarnazabal Amezketa Amoroto Antzuola Aretxabaleta Armiñón Arraia-Maeztu Azkoitia Azpeitia Baliarrain Baños de Ebro Berantevilla

Berastegi Bernedo Elvillar/Bilar Ermua Errezil Eskoriatza Etxebarria Gaintza Idiazabal Kripan Lanciego/Lantziego Larraul Mendaro

Mutriku Navaridas Ondarroa Oñati Ormaiztegi San Millán Soraluze Valle de Arana Villabuena de Araba Yécora/Iekora Zaldibar Zalduondo Zerain

Udalerri Taldeak



Guztira 250 100,0 100,0


Nivel +2

Nivel +1

Nivel 0

Nivel -1

Nivel -2

Nivel +2

Nivel +1

Nivel 0

Nivel -1

Nivel -2[ EAE: % 62,1]


- 57 -

BIZTANLERIAREN JARDUERA TASA

16 urteko eta gehiagoko, eta adin-tarte horretako guztizko biztanleria aktiboaren (hau da, lan egiteko

moduan dauden pertsonak, bai lanean ari direnak, bai langabezian daudenak) ehunekoa erakusten

du.

Udal-desagregazioarekin datuak lortu ziren unean, EAEn, 16 urteko eta gehiagoko biztanleriaren

jarduera-tasa % 47an kokatzen da.

Jarduera-tasak landatar udalerrietan lortzen ditu baliorik handienak. Udalerrien talde horretan, 29

direla kontuan hartuta eta biztanleriaren % 2 baino zertxobait gutxiago bizi direla aintzat hartuta, batez

ere Arabako udalerriak nabarmendu behar dira; izan ere, 14 dira guztira; hala ere, Gipuzkoako

hainbat eremutan ere badira talde honetako udalerriak (12, guztira).

Talde honetan, biztanleria gehieneko udalerriak Agurain eta Astigarraga dira; hala ere, ez dute 5.000

biztanleko muga lortzen.

Era berean, jarduera-tasa txikieneko 26 udalerriak, hau da, lan-merkatuan txertatzeko prest dauden pertsona gutxieneko udalerriak, txikiak dira oro har, eta erkidego osoan zehar daude banatuta. Talde hori EAEko biztanleriaren ia % 3ri dagokio.

Sestaoko jarduera-tasa txikia nabarmendu behar da; izan ere, demografia-bolumenari dagokionez,

Euskadiko hamargarren udalerria da Sestao. Sestaoz gain, Balmaseda, Güeñes, Artzentales eta

Lanestosako udalerriak ere nabarmendu behar dira.

Jarduera-tasa baxua duten gainerako udalerriak txikiak dira, eta batez ere, Bizkaiko kostako

eskualdeetan daude kokatuta, Gipuzkoako landa-eremuetan eta Arabar Errioxan.

- 58 -

[9]

Biztanleriaren jarduera-tasa

+2 Mailako Udalerriak -2 Mailako Udalerriak Aduna Alegría-Dulantzi Altzaga Aramaio Aretxabaleta Armiñón Arrazua-Ubarrundia Asteasu Astigarraga Bakio Barrundia Berantevilla Beizama Bernedo Elburgo/Burgelu

Eskoriatza Ikaztegieta Iruña Oka/Iruña de Oca Iruraiz-Gauna Leintz-Gatzaga Lizartza Mallabia Orexa Ribera Alta Ribera Baja/Erribera Beitia Salvatierra/Agurain San Millán/Donemiliaga Sukarrieta Zigoitia

Altzo Areatza Arrieta Artzentales Balmaseda Baños de Ebro/Mañueta Berrobi Ea Elantxobe Errigoiti Gabiria Gizaburuaga Güeñes Lagrán

Lanciego/Lantziego Lanestosa Leza Moreda de Araba Munitibar-Arbatzegi Gerrikaitz Mutiloa Navaridas Orendain Samaniego Segura Sestao Trucios-Turtzioz Villabuena de Araba/Eskuernaga

Udalerri Taldeak



Guztira 251 100,0 100,0


Nivel +2

Nivel +1

Nivel 0

Nivel -1

Nivel -2

Nivel +2

Nivel +1

Nivel 0

Nivel -1

Nivel -2[ EAE: % 46,9]


- 59 -

LANEAN ARI DEN BIZTANLERIA TASA

Adierazle horrek 16 eta 64 urte arteko eta lanean ari den biztanleriaren eta adin-tarte horretako

guztizko biztanleriaren arteko ehuneko islatzen du.

Udalerrien araberako datu zehatzak lortu ziren unean, 16 eta 64 urte artekoen artean, lanean ari den

Euskadiko biztanleria-tasa %59n kokatuta zegoen. Azken urteetan, ehunekoak nabarmen egin du

gora, eta 2007an, batez beste % 67ra iritsi da.

Gizonezkoen artean, tasa batez bestekoa baino handiagoa da, % 10 gutxi gorabehera; emakumeen

jarduera-tasa berriz, baxuagoa da: % 10 ingurukoa.

Tasarik altuenak bitarteko adinetan (25 eta 44 artekoetan) kokatzen dira; hala ere, adin-tarte horretatik

aurrera, tasa jaitsi egiten da, 16 eta 24 urte artekoen taldean, tasa nabarmen baxuagoa da.

Jarduera-tasa gehieneko (% 69ren gainetik) Euskadiko 25 udalerrien bereizgarria tamainaz txikiak

izatea da; izan ere, biztanleria osoaren % 2 soilik bizi da udalerri horietan. Horien artetik erdiak (23)

Araban daude, 15 Gipuzkoan eta 7 Bizkaian. Demografia-izatea dela eta, Oñati eta Astigarraga talde

horretan daudela nabarmendu behar da.

Kontrako muturrean, balio erantsia sortzeko aktibo gisa lanean aritzeko disponibilitate gutxien duten

16 udalerritan bizi da Euskadiko biztanleriaren % 14. Udalerri horietatik 14 Bizkaian daude, 1 Araban

eta beste 1 Gipuzkoan, hurrenez hurren.

Tamainaz handiak diren hainbat udalerri daude talde horretan, eta horrek populazioan eragin

nabarmena du. Nerbioi itsasadarraren ezkerraldeko udalerriak nabarmentzen dira: Barakaldo

(biztanleriaren arabera, Euskadiko laugarren udalerria), Portugalete (zazpigarrena), Santurtzi

(zortzigarrena) eta Sestao (hamargarrena), baita eskualde bereko edo gertuko beste hainbat udalerri

ere: Erandio, Balmaseda, Güeñes, Ortuella eta Alonsotegi. Era berean, Arabako Laudio herria

nabarmendu behar da talde honetan.

- 60 -

[10]

Lanean ari den biztanleria-tasa

+2 Mailako Udalerriak -2 Mailako Udalerriak Abaltzisketa Aia Alkiza Altzaga Amezketa Amoroto Añana Aramaio Armiñón Arraia-Maeztu Arrazua-Ubarrundia Asteasu Astigarraga Baliarrain Barrundia

Beizama Bernedo Bidegoian Elburgo/Burgelu Elgeta Elvillar/Bilar Gizaburuaga Harana Iruraiz-Gauna Kuartango Larraul Leintz-Gatzaga Mallabia Meñaka

Murueta Nabarniz Oñati Orexa Ribera Alta Ribera Baja San Millán/DonemiliagaUbide Urkabustaiz Valdegovía Zalduondo Zambrana Zigoitia Zuia

Alonsotegi Arakaldo Balmaseda Barakaldo Elantxobe Erandio Errigoiti Güeñes

Lanestosa Laudio/Llodio Mutiloa Ortuella Portugalete Santurtzi Sestao Trucios-Turtzioz

Udalerri Taldeak



Guztira 251 100,0 100,0


[ EAE: % 59,3]

Nivel +2

Nivel +1

Nivel 0

Nivel -1

Nivel -2

Nivel +2

Nivel +1

Nivel 0

Nivel -1

Nivel -2


- 61 -

LANEAN ARI DIRENEN TASA: EMAKUMEEN ETA GIZONEZKOEN ARTEKO DESBERDINTASUNA

Lanean ari diren pertsonen tasari dagokionez, emakumezkoen eta gizonezkoen okupazio-tasaren

(ehunekotan neurtuta) artean alde nabaria dago.

Beraz, udalerrietan gizonezkoek eta emakumezkoek diruz ordaindutako lan-merkatuan txertatzeko

dituzten aldeak erakusten ditu; nabarmendu behar da kasu guztietan lanean ari diren gizonezkoen

tasa emakumezkoena baino handiagoa dela.

Okupazio-tasak 16 eta 64 urte arteko lanean ari den biztanleriaren eta adin-tarte horretako guztizko

biztanleriaren arteko ehunekoa islatzen du.

EAEn, diruz ordaindutako lanpostuan aritzeko gizon eta emakumeen artean dagoen aldea % 25

ingurukoa da; batez besteko hori udalerri-mailako informazio zehatza jakin den unekoa da. Azken

urteotan, ehunekoetan dagoen alde hori nabarmen murriztu da; beraz, diruz ordaindutako

enplegurako sarbidean gizon eta emakumeen arteko berdintasunaren alde egin da.

Euskadiko 30 udalerri nabarmendu behar dira lan-merkatuari dagokionez genero-desoreka txikiena

dutelako (-2 maila). Udalerri horietan bizi da Euskadiko biztanleriaren % 10.

Tamaina txikiko udalerriak dira; hala ere, bada salbuespen nabarmena: Donostiaren kasua, hain

zuzen. Gainerako udalerriak txikiak dira (Plentzia izan ezik) eta Euskal Autonomia Erkidego osoan

zehar daude banatuta.

Era berean, biztanleriaren hamarrena gizon eta emakumeen arteko alderik handiena duten 57

udalerrietan bizi da; gizon eta emakumeek diruz ordaindutako lan-merkaturako sarbidean alde

handiak izatea da horren eragina.

Talde honetan, industrializatuenak diren Gipuzkoako udalerriak daudela nabarmendu behar dugu,

batez ere, Debabarrena, Urola Kosta eta Goierri eskualdeei dagozkien udalerriak, baita Bizkaiko

udalerri mugakideak ere. Biztanleria kopuruaren arabera, hauek aipa ditzakegu: Ermua, Azpeitia,

Beasain, Elgoibar, Azkoitia eta Zumarraga. Enkarterrietako eta Arabar Errioxako hainbat udalerri ere

aipa daiteke.

- 62 -

[11]

Lanean ari diren pertsonen tasa: Emakumeen eta gizonezkoen arteko desberdintasuna

+2 Mailako Udalerriak -2 Mailako Udalerriak Abadiño Alkiza Amurrio Andoain Antzuola Arrankudiaga Artziniega Atxondo Azkoitia Azpeitia Balmaseda Baños de Ebro Beasain Bedia Berastegi Deba Elciego Elduain Elgeta

Elgoibar Ermua Errezil Idiazabal Igorre Izurtza Karrantza Harana Kripan Laguardia Lanciego/Lantziego Lanestosa Lapuebla de Labarca Larraul Laudio Leaburu Legazpi Legorreta Lemoa Lizartza

Mendaro Moreda de Araba Mutiloa Navaridas Olaberria Peñacerrada Segura Soraluze Trucios-Turtzioz Ugao-Miraballes Urretxu V.deAraba/Eskuernaga Yécora/Iekora Zalla Zegama Zerain Zierbena Zumarraga

Ajangiz Altzaga Amoroto Arakaldo Aramaio Arratzu Arrazua-Ubarrundia Arrieta Artea Baliarrain Barrundia Beizama Bernedo Donostia-San Sebastián Elburgo/Burgelu Errigoiti

Gautegiz Arteaga Harana/Valle de Arana Iruraiz-Gauna Lagrán Larrabetzu Lezama Loiu Maruri-Jatabe Mendata Mendexa Orexa Plentzia Sukarrieta Valdegovía Zuia

Udalerri Taldeak



Guztira 250 100,0 100,0


[EAE: 25,9 p.p.]

Nivel +2 Nivel +1 Nivel 0 Nivel -1 Nivel -2


- 63 -

LANGABEZIAN DAGOEN ERREGISTRATUTAKO BIZTANLERIA Estatuko Enplegu Zerbitzu Publikoan (lehengo EIN) langabetu gisa izena emandako 16 eta 64 urte

arteko biztanleriaren eta adin-tarte horretako guztizko biztanleriaren arteko ehunekoa islatzen du.

Erreferentzia gisa hartu den urtean, erregistratutako langabeziaren batez besteko tasa % 5,4an

zegoen EAE osorako.

15 udalerri daude 16 eta 64 urte arteko biztanleriaren artean % 6ko baino gehiagoko langabezia-

tasarekin: Bizkaian 11, Gipuzkoan 3 eta Araban 1. Guztizko biztanleriaren herena baino gehiago da

(% 35), eta aipatutako Bizkaiko udalerriek, horiek soilik, guztizkoaren % 30 biltzen dute.

Oro har, jende asko bizi den udalerriak dira; Nerbioi itsasadarraren ezkerraldeko udalerriak eta Bilbo

nabarmendu behar dira.

Zehatzago esanda, talde honetakoak dira Bilbo, Barakaldo, Irun, Portugalete, Basauri, Santurtzi eta

Sestao. 7 udalerri horiek Euskal Autonomia Erkidegoan biztanle gehien dituzten 11 udalerrien artean

daude. Era berean, Laudio, Amurrio eta Lasarte ere talde horretakoak dira, beste udalerri txikiagoekin

batera.

Bestalde, 49 dira erregistratutako langabezia gutxien duten udalerriak. Tamaina txikikoak dira eta

batez ere landa-ingurunean daude kokatuta. Guztien artean, ia-ia ez dira Euskadiko biztanleriaren %

1era iristen, eta udalerrien batez besteko tamaina ez da 600 biztanlera iristen.

Udalerrien talde hori batez ere Bizkaia ekialdean, Gipuzkoa erdialdean eta Arabako landa-ingurunean

dago.

- 64 -

[12]

Langabezian dagoen erregistratutako biztanleria

+2 Mailako Udalerriak -2 Mailako Udalerriak Abanto y Ciérvana-Abanto Zierbena Alonsotegi Anoeta Arakaldo Barakaldo Basauri Bilbao Irun Lasarte-Oria Laudio/Llodio Ortuella Portugalete Santurtzi Sestao Zaratamo

Abaltzisketa Ajangiz Albiztur Añana Aramaio Arratzu Ataun Aulesti Baliarrain Baños de Ebro Barrundia Beizama Berantevilla

Bidegoian Dima Elduain Ezkio-Itsaso Gabiria Garai Gizaburuaga Ispaster Itsasondo Kortezubi Kripan Kuartango

Lagrán Lanciego/Lantziego Larrabetzu Larraul Leintz-Gatzaga Leza Lezama Loiu Mallabia Mañaria Mendata Moreda de Alava

Morga Navaridas Orexa Ribera Baja/ Samaniego San Millán Villabuena de Alava Yécora/Iekora Zambrana Zeanuri Zerain Ziortza-Bolibar

Udalerri Taldeak



Guztira 251 100,0 100,0

Iturria: Lanpostu eskaerak eta kolokazioak, Eustat. Bertan eginda.

[EAE: % 5,4]



- 65 -

LANGABEZIAN DENBORA LUZEAN DAGOEN ERREGISTRATUTAKO BIZTANLERIA Estatuko Enplegu Zerbitzu Publikoan (lehengo EIN) langabetu gisa izena emanda jarraian 12 hilabete

baino gehiago daraman 16 eta 64 urte arteko biztanleriaren eta adin-tarte horretako guztizko

biztanleriaren arteko ehunekoa islatzen du.

Erreferentziatzat hartutako urtean, EAEn, iraupen luzeko erregistratutako langabezia-tasa % 1,9an

zegoen kokatuta.

Ehuneko hori baino zertxobait altuagoko balioak dituen udalerrien multzoa 17 udalerrik osatzen dute; horietan bizi da Euskadiko biztanleriaren % 35.

Tamainaz ertainak eta handiak diren udalerriak dira; horietako gehienak Bilbo Handian daude

kokatua: Bilbo, Portugalete, Basauri, Santurtzi eta Sestao, esaterako. Biztanleria kopurua kontuan

hartuta, Irun eta Eibar eta aipatzekoak dira.

Bestalde, iraupen luzeko langabezia-tasa gutxien duten udalerriek (74, guztira) ez dute Euskadiko

biztanleriaren % 5 gainditzen.

Udalerri horiek badituzte elementu komunak; hain zuzen ere, txikiak izateaz gain, landatar ingurunean

egon ohi dira eta hiru lurralde historikoetan kokatzen dira.

Eskualdeei dagokienez, Bizkaian, baliorik altuenak mendebaldean ikus daitezke, Bilbo Handian eta

Enkarterrietan; Gipuzkoan, Deba eta Urola eskualdeek osatzen dute bitarteko eremua; bien bitartean,

ekialdeak, Oria-Donostia-Irun ardatzak, bere ingurunearekin kontrastea egiten du, profil landatarragoa

baitu.

Araban, orotara hartuta, egoera askoz ere hobea da; izan ere, epe luzean langabezian dagoen

biztanleriaren batez besteko tasa Gipuzkoakoa eta Bizkaikoa baino baxuagoa da.

- 66 -

[13]

Langabezian denbora luzean dagoen erregistratutako biztanleria

+2 Mailako Udalerriak -2 Mailako Udalerriak Alegia Alonsotegi Andoain Anoeta Basauri Bilbao Eibar Hernani Ibarra Irun Lasarte-Oria Leaburu Portugalete Santurtzi Sestao Tolosa Ugao-Miraballes

Abadiño Ajangiz Albiztur Alegría-Dulantzi Amorebieta Añana Arakaldo Aramaio Arantzazu Areatza Arratzu Ataun Aulesti Baños de Ebro Barrundia

Beizama Berantevilla Bernedo Berriz Berrobi Bidegoian Dima Elburgo Elciego Elduain Elgeta Elorrio Gaintza Garai Gaztelu

Getaria Gizaburuaga Ibarrangelu Igorre Iruraiz-Gauna Ispaster Itsasondo Kortezubi Kripan Kuartango Labastida Lagrán Laguardia Lanestosa Lantarón

Larraul Leintz-Gatzaga Legutiano Leza Mallabia Mañaria Markina-Xemein Mendata Meñaka Moreda de A. Mutiloa Muxika Nabarniz Navaridas Oñati

Orexa Otxandio Peñacerrada Ribera Alta Ribera Baja San Millán/Donemil. Urkabustaiz Valdegovía Villabuena de Araba Zambrana Zeanuri Zerain Ziortza-Bolibar Zuia

Udalerri Taldeak



Guztira 251 100,0 100,0

Iturriak: EGAILAN , Estatuko Enplegu Zerbitzu Publikoak emandako informaziotik abiatuta. Udal errolda, EIN. Bertan egina.

[ EAE: % 1,9]



- 67 -

GIZARTE SEGURANTZAN AFILIATUTAKOEN TASA

Gizarte Segurantzan afiliatutako pertsona kopuruaren eta udalerri bakoitzean bizi den 16 eta 64 urte

arteko biztanleriaren arteko zatidura (milakotan) islatzen du.

Gizarte Segurantzan afiliatutako biztanleriak afiliatu deneko udalerria hartzen du aintzat; hau da,

jarduera ekonomikoa garatzen den lekua (ez du afiliatutako pertsonaren bizitokiarekin bat etorri

beharrik).

EAEn Gizarte Segurantzan afiliatutako pertsonek lan egiteko adina duten biztanleriaren erdia baino

zertxobait gehiago biltzen dute, edo Erkidegoan bizi den biztanleria nagusiki aktiboaren erdia.

Adierazle horrek aldagarritasun handia erakusten du Euskadiko udalerrien artean; horren arrazoi

nagusia bizitoki-udalerrien eta enpleguko udalerrien artean dauden fluxu altuak bat ez etortzea da

batez ere.

Euskadiko 31 udalerritan, EAEko biztanleriaren % 3 bizi den udalerrietan, jarduera ekonomiko asko

pilatzen da; hori udal-terminoetan jarduera ekonomikoko nukleoak, enpresa handiren bat edo

industria-eremuren bat lekuz aldatzearen ondorio gisa gertatzen da. Udalerri horiek tamaina

demografiko txikia dutenez, adierazleak balio handia erakusten du.

Oso lan-fluxu positiboa duten udalerrien artean, honako hauek aipa daitezke: Zamudio, Trapagaran,

Oiartzun, Astigarraga, Derio, Loiu, Legutio, Aduna eta Lantaron.

Hala ere, Euskadiko biztanleriaren % 8 bizi den 41 udalerritan, afiliatutako biztanleriaren eta lan

egiteko adinean dagoen guztizko biztanleriaren arteko lotura Euskadiko batez bestekoa baino

txikiagoa da. Hori dela eta, terminoak alderatzen baditugu, bertan bizi den biztanleriari dagokionez

enplegua sortzeko gaitasun txikiagoa erakusten du.

Talde honetan, Nerbioi Itsasadarraren ezkerraldeko Bizkaiko udalerriak nabarmentzen dira (Sestao-

Portugalete-Santurtzi-Zierbena), baita Bizkaiko kostako eskualdeko udalerriak ere (Sopela, Plentzia

eta Lekeitio).

- 68 -

[14]

Gizarte Segurantzan afiliatutakoen tasa

+2 Mailako Udalerriak -2 Mailako Udalerriak Aduna Aizarnazabal Arakaldo Arama Armiñón Arrankudiaga Asteasu Astigarraga Bedia Belauntza Berantevilla Derio Etxebarria Ezkio-Itsaso Gizaburuaga Irura

Izurtza Laguardia Lantarón Legutiano Loiu Mallabia Mendaro Oiartzun Olaberria Samaniego Sondika Valle de Trápaga-Trapagaran Villabuena de Araba/Eskuernaga Zamudio Zaratamo

Ajangiz Añana Aramaio Arantzazu Arratzu Arrieta Artzentales Aulesti Berrobi Busturia Ea Elantxobe Fruiz Gamiz-Fika

Garai Gautegiz Arteaga Gaztelu Ibarrangelu Kortezubi Kuartango Lanestosa Larraul Lekeitio Lemoiz Mendata Morga Munitibar-Arbatzegi Gerrikaitz Mutriku

Peñacerrada Plentzia Portugalete Santurtzi Segura Sestao Sopelana Ubide Urduña-Orduña Zalduondo Zeanuri Zierbena Ziortza-Bolibar

Udalerri Taldeak



Guztira 251 100,0 100,0

Iturria: Gizarte Segurantzako Diruzaintzaren Zuzendaritza Nagusia. Biztanleen Udal Errolda, EIN. Bertan eginda.

Nivel +2

Nivel +1

Nivel 0

Nivel -1

Nivel -2

Nivel +2

Nivel +1

Nivel 0

Nivel -1

Nivel -2

[EAE: 521,8 afiliatutako pertsonak ‰]


- 69 -

KONTRATUZKO ERROTAZIO INDIZEA

Udalerrian urtean zehar erregistratutako kontratu kopuruaren eta kontratu horiek egin dituzten

pertsona kopuruaren arteko zatidura islatzen du.

Udal-desagregazioa egiteko, lanpostuaren udalerria hartzen da erreferentziatzat, eta ez langilearen

bizilekuko udalerria.

Erregistratuko kontratuek idatziz egindako eta Enpleguko Bulego Publikoetan erregistratutako lan-

kontratuak barne hartzen dituzte, baita enpresek bulego horiei egindako kontratazio-jakinarazpenak

ere.

Urtean zehar erregistratuko kontratu kopuruaren eta kontratu horiek egin dituzten pertsona

kopuruaren arteko erlazioa 2,7koa da, Euskal Autonomia Erkidegoko batez besteko gisa hartutakoa.

Askoz ere errotazio handiagoa duten udalerri kopurua 27ra iristen da; udalerri horietan bizi da EAEko

biztanleriaren % 38. Udalerrien talde horretan Bilbo dago eta horrexek ematen dio horren garrantzi

demografiko handia.

Gainerako udalerriak tamainaz txikiak dira, Durango izan ezik, eta Euskal Autonomia Erkidego osoan

daude banatuta, geografia-jarraikortasunik gabe.

Bestalde, 45 dira kontratuzko errotazio gutxien duten udalerriak. Udalerri txikiak dira gehienak; izan

ere, Euskadiko biztanleriaren % 4 osatzen dute.

Talde horretakoak dira Urola-Goierri Gipuzkoako ardatzeko udalerri txikiak eta Arabar Errioxako

udalerri txikiak. Orotara, Gipuzkoa barnealdeak, Arabar Lautadak eta Ebro Bailarak osatzen dute

errotazio gutxieneko enpleguaren bizkarrezurra.

Aldiz, Bizkaiko hainbat eremutan, Donostialdean eta Arabako mendebaldeko eremuetan, kontratuzko

errotazio edo malgutasun handiagoa nabarmentzen da.

- 70 -

[15] Kontratuzko Errotazio Indizea

+2 Mailako Udalerriak -2 Mailako Udalerriak Amoroto Arrazua-Ubarrundia Atxondo Ayala/Aiara Barrika Berriatua Bilbao Durango Forua Garai Gautegiz Arteaga

Irura Iurreta Izurtza Kortezubi Kuartango Lanestosa Lizartza Orozko Sopuerta Valdegovía Zambrana

Abaltzisketa Aia Aizarnazabal Ajangiz Amezketa Arama Areatza Armiñón Ataun Baliarrain Baños de Ebro Belauntza Berrobi Bidegoian Elciego

Elvillar/Bilar Errezil Ezkio-Itsaso Gabiria Hernialde Idiazabal Ikaztegieta Iruraiz-Gauna Ispaster Labastida Lagrán Laguardia Lapuebla de Labarca Leaburu Leintz-Gatzaga

Mañaria Maruri-Jatabe Mendexa Moreda de Araba Mutiloa Navaridas Oyón-Oion Ordizia Ribera Baja Samaniego Villabuena de Araba/Esk. Yécora/Iekora Zegama Zerain Zizurkil

Udalerri Taldeak



Guztira 250 100,0 100,0

Iturria: Iturriak: EGAILAN, Estatuko Enpleguaren Zerbitzu Publikoak emandako informaziotik abiatuta. Bertan eginda.

[ EAE: 2,7 kontratu biztanleko]



- 71 -

MIKROENPRESEK SORTUTAKO ENPLEGUA

Mikroenpresek (10 langile baino gutxiago dituzten establezimenduak) sortutako enpleguaren eta

udalerrian kokatutako establezimenduek sortutako guztizko enpleguaren arteko ehunekoen erlazioa

islatzen du. Nekazaritza- eta arrantza-sektoreko establezimenduak ez dira aintzat hartzen.

Kokaleku jakin batean titular edo enpresa baten ardurapean, izaera ekonomiko edo sozialeko

jarduerak garatzen dituen ondasunen edo zerbitzuen produkzio-unitateari deitzen zaio

establezimendua.

Diru-ekarpenaren edo gauzaz egindako ordainketaren truke edo enpresa-irabazietan parte hartuz,

garatutako jardueretan modu aktiboan parte hartu duten pertsonak sartzen dira establezimenduek

sortutako enpleguaren baitan.

EAEn, jarduera ekonomikoek sortutako (lehen sektoreari lotutakoak izan ezik) guztizko enpleguen %

37 biltzen dute mikroenpresek.

40 udalerri txikitan, gehienak Bizkaiko kostako eta Arabar Errioxako udalerriei dagozkienak,

mikroenpresek egindako ekarpenak gutxienez bikoiztu egiten du ehunekoaren araberako ekarpen

hori. Hala ere, 26 udalerritan, enplegua sortzeari dagokionez, mikroenpresa kopurua nabarmen

txikiagoa da (batez bestekoaren erdia edo gutxiago, ehunekoei dagokienez).

Talde horretakoak dira Txorierri eremuko (Derio-Loiu-Zamudio) eta Debagoieneko (Arrasate, Oñati,

Eskoriatza eta Antzuola) udalerriak, baita enpresa ertain eta handi asko dituzten beste udalerri batzuk

ere: Legutio, Lantaron, Olaberria, Mendaro, Igorre eta Ormaiztegi. Durangaldea eta Aiara Bailara dira

ezaugarri horiek dituzten beste eskualde batzuk; hala ere, Bizkaiko kostako herrietan edo Arabako

Bailarak eta Mendiko herrietan, enpresa txikiaren eredua nagusitzen da.

Lurraldeen araberako batez bestekoak eta hiriburuetako datuak EAEko batez bestekoaren antzekoak

dira; ondorioz, esan genezake ekonomia-unitateen tamainari dagokionez, egitura anitza eta orekatua

dagoela.

- 72 -

[16]

Mikroenpresek sortutako enplegua

+2 Mailako Udalerriak -2 Mailako Udalerriak Alkiza Altzaga Arrieta Artzentales Bakio Baliarrain Baños de Ebro Elantxobe Elvillar/Bilar Ereño Fruiz Gaintza Gamiz-Fika Garai

Harana Ibarrangelu Iruraiz-Gauna Kripan Kuartango Lagrán Lanestosa Larraul Laukiz Leintz-Gatzaga Lemoiz Leza Maruri-Jatabe

Mendata Mendexa Moreda de Araba Morga Mutiloa Navaridas Orendain Orexa Orio Peñacerrada Ubide Zalduondo Ziortza-Bolibar

Aizarnazabal Ajangiz Amoroto Antzuola Armiñón Arrasate/Mondragón Asparrena Berantevilla Bernedo Berriatua Derio Elorrio Eskoriatza

Etxebarria Igorre Iurreta Izurtza Lantarón Legutiano Loiu Mendaro Olaberria Oñati Ormaiztegi Zamudio Zaratamo

Udalerri Taldeak



Guztira 251 100,0 100,0

Iturria: Jarduera Ekonomikoen Direktorioa (DIRAE), Eustat. Bertan eginda.

Nivel +2

Nivel +1

Nivel 0

Nivel -1

Nivel -2

Nivel +2

Nivel +1

Nivel 0

Nivel -1

Nivel -2[EAE: enplegu guztizkoaren % 37,2]


- 73 -

ESTABLEZIMENDUEN DINAMISMOA

Adierazle hau udalerri jakin bateko establezimenduen alta kopuruen eta bertan bizi den guztizko

biztanleriaren arteko zatiduratik (milakotan) lortzen da.

Eustateko Jarduera Ekonomikoen Direktorioko (DIRAE) azken eguneratzean berri gisa txertatu diren

establezimenduak sartzen dira alta emandako establezimenduen multzoan.

Kokaleku jakin batean titular edo enpresa baten ardurapean, izaera ekonomiko edo sozialeko

jarduerak garatzen dituen ondasunen edo zerbitzuen produkzio-unitateari deitzen zaio

establezimendua.

EAEn, guztizko populazioari dagokionez, alta hartutako establezimendu kopurua 9,5ekoa da,

milakotan kalkulatuta.

Enpresa-dinamismo erlatibo gehien duten udalerriak 25 dira; horien artean, Txorierriko udalerriak

(Sondika, Loiu, Derio eta Zamudio), eta Gipuzkoako hiriburutik gertu dauden Oiartzun eta Astigarraga

nabarmendu behar dira. Araban, Legutio nabarmen daiteke, baita Arabar Errioxako zenbait udalerri

txiki ere.

Enpresa-dinamismo gutxieneko 39 udalerriek, guztiek batera, ez dute biztanleriaren % 1 ere osatzen;

beraz, tamainaz oso txikiak eta estatistika-kalkuluarekiko oso sentsibleak dira. Horien artean, Markina-

Ondarroa eskualdean biztanleria gutxien duten udalerri ugari aipa daiteke, baita Gernika-Bermeo

eskualdearen barnealdeko zenbait udalerri ere. Gipuzkoan, Tolosaldea-Goierri eremuko zenbait

udalerri txiki ere nabarmendu behar dira.

Ikuspegi orokorragotik begiratuta, Bilbo inguruan, Gipuzkoan Oria-Donostia-Irun hiri-ardatzetan, eta

Araban Ebro ibaiaren inguruetan establezimendu berri gehiago dagoela nabarmendu behar da.

Hiru ardatz horiekin alderatuta, erdiguneko eskualdeetan dinamismo gutxiago nabarmentzen da, eta

Enkarterrietan, Gernikaldean eta Erdialdeko Deban indize txikiagoak antzematen dira; Arabari

dagokionez, Arabako Lautadan, Mendian eta Kantauri sartu behar dira multzo horretan.

- 74 -

[17]

Establezimenduen dinamismoa

+2 Mailako Udalerriak -2 Mailako Udalerriak Arakaldo Arrankudiaga Astigarraga Beizama Belauntza Berriatua Derio Elburgo/Burgelu Elciego Ezkio-Itsaso Gizaburuaga Irura Izurtza

Laguardia Lanciego/Lantziego Legutiano Lizartza Loiu Mallabia Mendaro Mutiloa Oiartzun Sondika Zamudio Zierbena

Aizarnazabal Ajangiz Alegia Alkiza Aramaio Arantzazu Arrieta Artzentales Aulesti Baliarrain Barrundia Ea Elantxobe Ereño

Errigoiti Fruiz Gabiria Gaintza Gaztelu Harana/Valle de Arana Hernialde Ispaster Itsasondo Kortezubi Kripan Kuartango Lanestosa

Maruri-Jatabe Mendata Moreda de Araba Morga Mundaka Munitibar-Arbatzegi-Gerrikaitz Nabarniz Samaniego Trucios-Turtzioz Zalduondo Zambrana Ziortza-Bolibar

Udalerri Taldeak



Guztira 251 100,0 100,0

Iturria: Jarduera Ekonomikoen Direktorioa (DIRAE), Eustat. Udal errolda, EIN. Bertan eginda.

Nivel +2

Nivel +1

Nivel 0

Nivel -1

Nivel -2

Nivel +2

Nivel +1

Nivel 0

Nivel -1

Nivel -2

[EAE: 9,5 establezimendu berriak ‰]


- 75 -

INDUSTRIA SEKTOREKO ESTABLEZIMENDUAK

Industria-sektoreko establezimenduen eta udalerrian kokatutako nekazaritza- eta arrantza-sektoreari

ez dagozkion guztizko establezimenduen arteko ehunekoen araberako erlazioa adierazten du.

Beraz, establezimendu kopuruari dagokionez, udalerrien industria-espezializazioa islatzen du; era

berean, manufaktura-, erauzketa-, energia-, gas- eta ur-industriako establezimenduak barne hartzen

ditu.

EAEn, industria-establezimendu kopuruak guztizko establezimenduen % 7 biltzen du; hala ere,

enpleguari dagokionez, ehuneko hori hirukoiztu egiten da. Beste establezimenduekin alderatuta, batez

ere zerbitzuen establezimenduak, industria-establezimenduen kopurua hain handia izateak azaltzen

ditu ehuneko horiek.

49 udalerri nabarmentzen dira jarduerako beste sektore batzuekin alderatuta industria-egituran

nagusitzeagatik, betiere, establezimendu kopuruei dagokienez. Gehienak oso udalerri txikiak dira;

izan ere, ez dute EAEko biztanleriaren % 3 ere pilatzen.

Udalerri industrializatuenen artean, Arabar Errioxakoak daude (Kripan salbu); horiek ardogintzan

daude espezializatuta; hala ere, Arabar Errioxaz gain, Arabako Legutio edo Aiara ere talde honetan

daude.

Bizkaian, Durangaldeko ekialdeko udalerriak (Berriz, Iurreta, Izurtza, Mallabia eta Zaldibar), Zamudio,

eta Gipuzkoan, Mendaro, Zegama eta Irura nabarmendu behar dira.

23 udalerritan egiten dute industria-establezimenduek ehuneko ekarpen gutxien; hala ere, Euskadiko

biztanleriaren bostena soilik eskaintzen dute. Hainbat udalerri handi, Donostia, Barakaldo, Getxo eta

Portugalete, esaterako, talde honetakoak dira.

Oro har, industria atomizatuen dagoen lekuetan daude industria-establezimendu kopuru handienak

(ildo horretatik, Gipuzkoaren zatirik handiena nabarmendu behar da).

- 76 -

[18]

Industria-sektoreko establezimenduak

+2 Mailako Udalerriak -2 Mailako Udalerriak Aduna Aia Aizarnazabal Altzo Arrankudiaga Asteasu Ayala/Aiara Baños de Ebro Bedia Beizama Belauntza Berantevilla Berriatua Berriz Elciego Elduain Elgeta

Elvillar/Bilar Etxebarria Ezkio-Itsaso Gabiria Gatika Gizaburuaga Ikaztegieta Irura Itsasondo Iurreta Izurtza Labastida/Bastida Laguardia Lanciego/Lantziego Lantarón Lapuebla de Labarca

Legutiano Leza Mallabia Mañaria Mendaro Moreda de Araba Navaridas Oyón-Oion Samaniego Villabuena de Araba Yécora/Iekora Zaldibar Zamudio Zaratamo Zegama Zerain

Areatza Baliarrain Barakaldo Donostia Elantxobe Gaintza Garai Gaztelu Getxo Gorliz Hernialde Ibarrangelu

Lemoiz Munitibar-Arbatzegi Gerrikaitz- Mutiloa Nabarniz Ordizia Plentzia Portugalete Santurtzi Sestao Sukarrieta Ubide

Udalerri Taldeak



Guztira 251 100,0 100,0


Nivel +2

Nivel +1

Nivel 0

Nivel -1

Nivel -2

Nivel +2

Nivel +1

Nivel 0

Nivel -1



- 77 -

ERAIKUNTZA SEKTOREKO ESTABLEZIMENDUAK

Eraikuntza-sektoreari dagozkion establezimenduen eta udalerrian kokatutako nekazaritza- eta

arrantza-sektoreari ez dagozkion guztizko establezimenduen arteko ehunekoen araberako erlazioa

adierazten du.

Beraz, establezimendu kopuruari dagokionez, udalerriek eraikuntzan duten espezializazioa islatzen

du.

Hau da eraikuntza-jarduerek Euskadiko ekonomiari egiten dioten ekarpena: lurraldean dauden

establezimendu aktiboen guztizko kopuruaren seiena.

35 udalerritan ekarpen hori askoz ere handiagoa da; udalerri horietan Euskadiko biztanleriaren % 5

bizi da.

Horien artean, demografia-tamaina dela eta, Donostialdeko zenbait udalerri nabarmendu daitezke

(Errenteria, Pasaia eta Lezo), baita Bermeo eta Ortuella Bizkaiko udalerriak, eta Araba Ekialdekoak

ere (Harana, Iruraiz-Gauna, Behe Erribera, Elburgo eta Lagran).

Eraikuntza-jardueran garrantzi gutxieneko 26 udalerrien artean, Getxo eta Araba Mendebaldeko

herriak nagusitzen dira. Tamaina txikiko udalerriak dira gehienak; izan ere, EAEko biztanleriaren % 4

biltzen dute.

Araban, Mendebaldetik Ekialderako geografia-ardatza egiten den heinean, eraikuntza-

establezimenduen presentzia erlatiboa handitu egiten da; Gipuzkoan eta Bizkaian berriz, eraikuntza-

jardueraren eskaintza hiriburuetatik gertu dauden udalerrietan pilatu ohi da.

- 78 -

[19]

Eraikuntza-sektoreko establezimenduak

+2 Mailako Udalerriak -2 Mailako Udalerriak Altzaga Amezketa Areatza Arraia-Maeztu Arratzu Artzentales Baliarrain Berastegi Bermeo Berrobi Elburgo/Burgelu Errenteria

Ezkio-Itsaso Gaintza Gautegiz Arteaga Gaztelu Harana/Valle de Arana Hernialde Iruraiz-Gauna Lagrán Lanestosa Larraul Leaburu Lezo

Mendata Murueta Nabarniz Okondo Ordizia Orio Ortuella Pasaia Ribera Baja Zaldibia Zeberio

Añana Arakaldo Arantzazu Armiñón Elduain Elgeta Fruiz Getxo Gizaburuaga Ispaster Kuartango Lantarón Leintz-Gatzaga

Leza Mallabia Morga Olaberria Orendain Orexa Peñacerrada-Urizaharra Sukarrieta Urduña-Orduña Villabuena de Araba/Eskuernaga Zalduondo Zerain Ziortza-Bolibar

Udalerri Taldeak



Guztira 251 100,0 100,0


Nivel +2

Nivel +1

Nivel 0

Nivel -1

Nivel -2

Nivel +2

Nivel +1

Nivel 0

Nivel -1

Nivel -2[EAE: % 15,5]


- 79 -

ZERBITZUEN SEKTOREKO ESTABLEZIMENDUAK

Zerbitzuen sektoreari dagozkion establezimenduen eta udalerrian kokatutako nekazaritza- eta

arrantza-sektoreari ez dagozkion guztizko establezimenduen arteko ehunekoen araberako erlazioa

adierazten du.

Beraz, establezimendu kopuruari dagokionez, udalerriek hirugarren sektorean duten espezializazioa

islatzen du, eta merkataritza, ostalaritza, garraioak, enpresetako zerbitzuak, zerbitzu pertsonalak, eta

administrazio publikoa, irakaskuntza edo osasunarekin lotutako jarduerak hartzen ditu.

EAEn jarduera ekonomikoa duten lau establezimendutatik hiru inguru zerbitzuen sektoreari dagozkio

(% 77). Establezimendu kopuru gehieneko jarduerak merkataritzari, ostalaritzari, enpresa-zerbitzuei,

osasunari, gizarte zerbitzuei eta garraioari lotuta daude.

Establezimenduetan hirugarren sektorearen espezializazio handia duten 30 udalerrien artean, Bilbo,

Donostia, Getxo, Leioa eta Durango nabarmendu behar dira. Guztira, EAEko biztanleriaren herena

biltzen dute.

Hirugarren sektoreko establezimendu gutxien dituzten 27 udalerriak oso txikiak dira (biztanleriaren %

1 osatzen dute). Araban, gehienak Arabar Errioxa eskualdean daude, eta horiei Legutio gehituko

litzaieke. Arabako lurraldeak, orotara, Gipuzkoak eta Bizkaiak baino hirugarren sektoreko

establezimendu gutxiago ditu.

Gipuzkoan, sektoreen presentzia homogeneoagoa dela esan dezakegu eta biztanleriaren araberako

banaketarekin bat dator. Industria-oinarria duten Deba eta Urola eskualdeen homogeneotasuna

nabarmentzen da; horietan, oro har, tamaina ertaineko hirugarren sektoreko jarduera modu

uniformean dago banatuta. Landatar eremu txiki batzuk bakarrik daude hurbileko udalerrietan

kokatutako zerbitzuen mende; ondorioz, nekazaritza- eta abeltzaintza-sektoreari dedikazio gehiago

eskaintzen diote.

- 80 -

[20]

Zerbitzuen sektoreko establezimenduak


Añana Barrika Bilbao Donostia Durango Elantxobe Fruiz Garai Getxo Gordexola Hondarribia Ibarrangelu Kuartango Laukiz Leintz-Gatzaga Leioa

Lemoiz Morga Mutiloa Ondarroa Orendain Orexa Peñacerrada-Urizaharra Plentzia Sopelana Sukarrieta Tolosa Urduña-Orduña Valdegovía/Gaubea Zalduondo Zigoitia

Aia Amezketa Arratzu Baliarrain Baños de Ebro/Mañueta Belauntza Berantevilla Elciego Elvillar/Bilar Etxebarria Ezkio-Itsaso Gizaburuaga Harana Izurtza

Laguardia Lanciego/Lantziego Lapuebla de Labarca Leaburu Legutiano Leza Mallabia Navaridas Samaniego Villabuena de Araba/Eskuernaga Yécora/Iekora Zaldibar Zaratamo

Udalerri Taldeak



Guztira 251 100,0 100,0


Nivel +2

Nivel +1

Nivel 0

Nivel -1

Nivel -2

Nivel +2

Nivel +1

Nivel 0

Nivel -1

Nivel -2[EAE: % 77,2]


- 81 -

PER CAPITA BPGd

Zehaztutako udal-informazioa dagoen aldirako, EAErako estimatutako per capita BPGd 27.000 euro

baino gehiagokoa da, eta azken bi urteetan gorakada nabarmena izan da.

56 udalerritan, biztanle bakoitzeko BPGd autonomia-erkidegoaren batez bestekoarena baino

nabarmen handiagoa da. 24 udalerri Bizkaian daude, 17 Araban eta 15 Gipuzkoan; horietan bizi da

biztanleriaren % 5 inguru.

Talde honen baitan, 5.000 biztanle baino gehiagoko udalerri bakarrak Trapagaran, Abadiño, Muskiz,

Usurbil eta Derio dira. Gasteiz inguruak eta Txorierriko eta Bizkaia mendebaldeko kostako zenbait

herri ere biztanle bakoitzak sortutako aberastasun kopuruarengatik nabarmendu behar dira.

Beste muturrean, 77 udalerrik, biztanleriari dagokionez, Euskadiko batez bestekoa baino askoz ere

aberastasun gutxiago sortu dute. Orotara, Euskadiko biztanleriaren bostena osatzen dute, tamaina

ertaineko udalerrien taldekatzean duten presentzia kontuan hartuta.

Udalerri horietatik 44 Bizkaian daude, 23 Gipuzkoan eta 10 Araban. Talde honetakoak izanik

biztanleria gehien duten (10.000 eta 100.000 biztanle artean) udalerriak hauek dira: Getxo,

Portugalete, Santurtzi, Errenteria, Sestao, Durango, Lasarte, Pasaia, Hondarribia eta Sopela.

Lurraldekako eremuen arabera, Ezkerraldeko-Enkarterrietako Bizkaiko eremua, kostako eskualdeak

eta Gipuzkoako hainbat udalerri nabarmendu behar dira Donostialdean eta Lasarten. Hauek dira

talde honetako Arabako udalerriak: Zuia, Zalduondo, Harana, Urizaharra, Lagran, Iruraiz-Gauna,

Kuartango, Kripan, Barrundia eta Aramaio.

Per capita Barne Produktu Gordina (BPGd) adierazlea honela lortzen da: udalerrian bertako

ekonomia-unitateek sortutako aberastasunaren eta bertan bizi den guztizko biztanleriaren arteko

zatiduraren bidez.

Barne Produktu Gordina denbora-tarte jakin batean udalerriko produkzio-unitateen produkzio-

jardueraren azken emaitza da.

- 82 -

[21]

Per capita BPGd

+2 Mailako Udalerriak -2 Mailako Udalerriak Abadiño Aduna Aizarnazabal Ajangiz Altzo Arakaldo Arama Armiñón Arrankudiaga Asparrena Asteasu Astigarraga Atxondo Bedia

Belauntza Berantevilla Bernedo Berriatua Derio Elciego Elgeta Elvillar/Bilar Etxebarria Ezkio-Itsaso Gizaburuaga Idiazabal Igorre Iruña de Oca

Irura Iurreta Izurtza Laguardia Lantarón Legutiano Lemoa Leza Loiu Mallabia Mañaria Mendaro Muskiz Navaridas

Olaberria Ormaiztegi Oyón-Oion Samaniego Sondika Sukarrieta Usurbil Valle de Trápaga Eskuernaga Zambrana Zamudio Zaratamo Zierbena Zigoitia

Alkiza Altzaga Aramaio Areatza Arrieta Artea Artzentales Ataun Baliarrain Balmaseda Barrika Barrundia Beizama Berango Busturia Durango Elantxobe Errenteria Errigoiti

Fruiz Gaintza Gamiz-Fika Garai Gautegiz Arteaga Gaztelu Getxo Gordexola Gorliz Harana Hernialde Hondarribia Ibarra Ibarrangelu Iruraiz-Gauna Kortezubi Kripan Kuartango Lagrán Lanestosa

Lasarte-Oria Laukiz Leaburu Leintz-Gatzaga Lekeitio Lemoiz Maruri-Jatabe Mendata Mendexa Meñaka Morga Mundaka Munitibar Mutriku Nabarniz Ondarroa Orendain Orio Pasaia

Peñacerrada Plentzia Portugalete Santurtzi Segura Sestao Sopelana Trucios-Turtzioz Ubide Urduña-Orduña Urretxu Villabona Zaldibia Zalduondo Zeanuri Zeberio Zegama Ziortza-Bolibar Zuia

Udalerri Taldeak



Guztira 251 100,0 100,0

Iturria: Ekonomia Kontuak, Eustat. Udal errolda, EIN. Bertan eginda.

Nivel +2

Nivel +1

Nivel 0

Nivel -1

Nivel -2

Nivel +2

Nivel +1

Nivel 0

Nivel -1

Nivel -2[EAE: Per capita 27.153 €]


- 83 -

LANEAN ARI DEN PERTSONA BAKOITZEKO BPGd Udalerriko ekonomia-unitateek (BPGd) udalerrian sortutako aberastasunaren eta udalerrian egindako

jarduera ekonomikoek sortutako enplegu kopuruaren arteko zatiduratik lortzen da.

Beraz, udalerriko jarduera ekonomikoetan enpleguaren produktibitatearen adierazlea da.

BPGd, merkatuko prezioetan, denbora-tarte jakin batean udalerriko produkzio-unitateen produkzio-


Bestalde, udalerriko establezimenduek sortutako enplegua dirutan edo gauzaz egindako ekarpen

baten truke, edo enpresa-irabazietan parte hartzearen truke garatutako jardueretan modu aktiboan

parte hartu duten pertsonen batez besteko gisa kalkulatzen da.

EAEko batez bestekoari dagokion enpleguaren araberako BPGd 59.345 eurotan dago estimatuta

erreferentzia gisa hartu den urtean.

Maila altuko 17 udalerritan, enpleguaren produktibitatea Euskadiko batez bestekoa baino bi eta zortzi

artean handiagoa da. Udalerri horien bereizgarria tamaina txikikoak izatea da; izan ere, guztiak

batuta ez dira EAEko biztanleria osoaren % 2ra ere iristen.

Udalerri horiek gehienak EAE osoan daude banatuta; hala ere, gehienak Bizkaian daude (7 udalerri),

gero Araban (6 udalerri), eta Gipuzkoan daude talde horretako udalerri gutxiena (4 udalerri).

Lanean ari diren pertsonen araberako BPGd Euskadiko batez bestekoa baino askoz ere baxuagoa

duten 46 udalerriek demografia-tamaina txikia dute (% 2). Udalerri horiek guztiek 6.000 biztanle baino

gutxiagoko biztanleria dute.

- 84 -

[22]

Lanean ari den pertsonaren araberako BPGd

+2 Mailako Udalerriak -2 Mailako Udalerriak Altzo Asparrena Ea Elantxobe Elciego Güeñes Mañaria Mendaro Muskiz

Navaridas Olaberria Ormaiztegi Oyón-Oion Samaniego Zambrana Zierbena Ziortza-Bolibar

Abaltzisketa Ajangiz Alkiza Altzaga Aramaio Arrieta Artea Artzentales Ayala/Aiara Baliarrain Beizama Belauntza Bernedo Berriatua Derio Elduain

Errezil Gaintza Gamiz-Fika Garai Gaztelu Gizaburuaga Harana Hernialde Iruraiz-Gauna Karrantza Harana Kortezubi Kuartango Lagrán Laukiz Leaburu

Leintz-Gatzaga Lizartza Maruri-Jatabe Mendata Mendexa Meñaka Morga Nabarniz Orendain Orexa Trucios-Turtzioz Zaldibia Zaratamo Zeberio Zuia

Udalerri Taldeak



Guztira 251 100,0 100,0

Iturria: Ekonomia Kontuak,, Eustat eta Jarduera Ekonomikoen Direktorioa (DIRAE). Bertan eginda.

Nivel +2

Nivel +1

Nivel 0

Nivel -1

Nivel -2

Nivel +2

Nivel +1

Nivel 0

Nivel -1

Nivel -2[EAE: 59.345 €]


- 85 -

BPGd-ren DINAMISMOA

Informazioa dugun azken bosturtekoan zehar izandako urteko batez besteko hazkunde-tasa

metagarri gisa kalkulatzen da, aldi horretako azken urteko eta lehen urteko BPGd-ren arteko

zatiduratik abiatuta.

Barne Produktu Gordina denbora-tarte jakin batean udalerriko produkzio-unitateen produkzio-


Udal-mailako informazio zehatza dagoen azken bosturtekoan zehar, EAEn, BPGd-ren hazkunde

metagarriaren tasa % 6,6an dago kokatuta.

Ekonomia-dinamismo handienekoen taldea osatzen duten 28 udalerriak populazio aldetik txikiak dira

(% 2) eta Euskal Autonomia Erkidegoan zehar daude banatuta.

Bizkaiko udalerriak nagusitzen dira, talde honetako ia erdiak baitira.

Hazkunde ekonomikoari dagokionez, dinamismo gutxieneko 51 udalerrien artean, tamaina ertaineko

zenbait udalerri nabarmentzen dira, eta guztiak elkartuta, Euskadiko biztanleria osoaren % 13

osatzen dute.

Horien artetik erdiak, 22, Bizkaian daude, 15 Gipuzkoan eta 14 Araban. Talde honetan, biztanleria

kopuru handi samarreko udalerriak sartzen dira: Nerbioi itsasadarraren ezkerraldeko Getxo,

Portugalete, Santurtzi eta Sestao.

- 86 -

[23]

BPGd-ren Dinamismoa

+2 Mailako Udalerriak -2 Mailako Udalerriak Aia Amurrio Arama Asparrena Asteasu Berantevilla Derio Ea Ereño Gizaburuaga Güeñes Idiazabal Lapuebla de Labarca Larrabetzu

Larraul Lemoa Leza Loiu Mañaria Mutiloa Navaridas Okondo Olaberria Samaniego Sukarrieta Urduliz Villabuena de Araba Zierbena

Altzaga Anoeta Aramaio Arantzazu Arratzu Arrieta Artea Ataun Ayala/Aiara Barrundia Beizama Berastegi Elantxobe Garai Gaztelu Getxo Harana

Hernialde Ibarra Ibarrangelu Ikaztegieta Iruña de Oca Iruraiz-Gauna Itsasondo Kortezubi Kripan Kuartango Lagrán Lanestosa Laukiz Leaburu Legorreta Leintz-Gatzaga Lekeitio

Mendata Moreda de Araba Morga Murueta Orozko Peñacerrada-Urizaharra Portugalete Santurtzi Sestao Sopelana Villabona Yécora/Iekora Zaldibia Zalduondo Zeanuri Zeberio Zuia

Udalerri Taldeak



Guztira 251 100,0 100,0

Iturria: Ekonomia Kontuak, Eustat. Udal errolda, EIN. Bertan eginda.

Nivel +2

Nivel +1

Nivel 0

Nivel -1

Nivel -2

Nivel +2

Nivel +1

Nivel 0

Nivel -1

Nivel -2[EAE: % +6,6]


- 87 -

ERREGISTRATUTAKO KONTRATUAK

Adierazle honek udalerrian erregistratutako kontratuak eta 16 eta 64 urte arteko biztanleria lotzen

ditu milako terminoetan.

a

Adierazle hau kalkulatzeko, udalerri bakoitzean denbora-tarte batean egin diren erregistratutako

kontratu kopurua hartzen da kontuan; idatziz egindako eta Enpleguko Bulego Publikoetan

erregistratutako lan-kontratuak ere barne hartzen dira, baita enpresek bulego horiei egindako

kontratazio-jakinarazpenak ere.

EAEk, 1.000 biztanleko, erregistratutako 406 lan-kontratuko batez bestekoa du.

35 udalerrik Euskal Autonomia Erkidegoaren batez bestekoa baino zertxobait altuagoa den indizea

erakusten dute; hain zuzen ere, mila biztanleko erregistratutako 760 kontratuko kopurua gainditzen

dute.

Edonola ere, udalerri txikiz osatutako talde horrek EAEko biztanleriaren % 2 biltzen du. Txorierriko

igarobidean kokatutakoak nabarmentzen dira; hau da, Bizkaia ekialdeko udalerriak, Iurreta

esaterako, Astigarraga Gipuzkoan eta Ebro Bailarakoak Araban, batez ere, Errioxa eskualdekoak.

Hiriburuak bigarren mailan kokatuko lirateke, baita Bizkaiko erdigune gehiena ere.

Udalerri horietatik oso gutxi daude Gipuzkoan, bost besterik ez; hain zuzen ere, Gipuzkoako

lurraldearen batez bestekoa Bizkaikoa eta Arabakoa baino baxuagoa da.

Beste muturrean, populazioaren araberako kontratazio-proportzio txikiagoko udalerri ugari

agertzen da; guztira, 44 udalerri dira eta biztanleri osoaren % 3,4 biltzen dute. Multzo horretan

nabarmendu beharrekoak dira Urola, Tolosaldea eta Goierri (eta hemen, Ordizia) eskualdeak

Gipuzkoan, eta kostako eskualdeak Bizkaian, Sopela eta Lekeitio barne.

- 88 -

[24]

Erregistratutako kontratuak

+2 Mailako Udalerriak -2 Mailako Udalerriak Aduna Ajangiz Amoroto Arakaldo Armiñón Arrankudiaga Astigarraga Baliarrain Baños de Ebro Bedia Berantevilla Berriatua

Derio Elciego Etxebarria Gizaburuaga Irura Iurreta Izurtza Laguardia Lanciego Lanestosa Lantarón Legutiano

Lizartza Loiu Mallabia Navaridas Olaberria Orozko Samaniego Villabuena de Araba/EskuernagaYécora/Iekora Zamudio Zaratamo

Altzaga Amezketa Aramaio Arratzu Ataun Aulesti Barrundia Berastegi Berrobi Bidegoian Busturia Ea Elantxobe Elburgo/Burgelu Fruiz

Gaintza Gamiz-Fika Gaztelu Gorliz Harana/Valle de Arana Hernialde Ibarra Iruraiz-Gauna Larraul Laukiz Leintz-Gatzaga Lekeitio Lemoiz Maruri-Jatabe Mendata

Mendexa Morga Ordizia Orendain Peñacerrada-Urizaharra Ribera Alta Sopelana Soraluze Ubide Villabona Zalduondo Zeanuri Ziortza-Bolibar Zuia

Udalerri Taldeak



Guztira 251 100,0 100,0

Iturria: EGAILAN, Enpleguko Institutu Nazionalak (EIN) emandako datuetatik abiatuta. Udal errolda, EIN. Bertan eginda.

Nivel +2

Nivel +1

Nivel 0

Nivel -1

Nivel -2

Nivel +2

Nivel +1

Nivel 0

Nivel -1

Nivel -2

[EAE: 406 kontratu mila biztanleko]


- 89 -

ERREGISTRATUTAKO KONTRATU MUGAGABEAK

Erregistratutako kontratu mugagabeak erregistratutako guztizko kontratuekin alderatuta lotzen ditu.

Adierazle hau kalkulatzeko, udalerri bakoitzean denboraldi batean egindako erregistratutako

kontratu mugagabe kopurua hartzen da kontuan. Erregistratutako kontratuek idatziz egindako eta

enpleguko bulego publikoetan erregistratutako lan-kontratuak barne hartzen dituzte, baita

enpresek bulego horiei egindako kontratazio-jakinarazpenak ere.

EAEk, adierazle honetan, erregistratutako guztiekiko % 9ko mugagabe kopurua erakusten du, eta

lurraldeen araberako batez bestekoak ere % 9ren ingurukoak dira; udal-balioak, berriz, askoz ere

gehiago aldatzen dira. Hala eta guztiz ere, Euskadiko biztanleriaren % 91 maparen erdiko

tarteetan dago; hau da, % 5etik % 14ra arteko kontratu mugagabeen tartean.

Adierazleak, neurri batean, eremu bakoitzeko enpleguaren kalitatea islatzen du. Kontratu

mugagabe gehien duten udalerrien taldean, Gipuzkoa barnealdea, Azpeitia eta Goierriko zenbait

udalerri nabarmentzen dira. Debagoienan dago kontratu mugagabe gutxien, eta Gipuzkoako

gainerako udalerriekiko salbuespen nagusi bilakatzen da.

Bizkaian, egoera nahasia da; Getxon eta Ondarroan daude kasu positibo gehien, eta Elorrio eta

Durangon kasu negatibo gehien. Inguruko eremuek, bai kostakoek, bai hegoaldeko ertzekoek,

kontratu mugagabe gutxiago dituzte; hala ere, lurraldearen ekialdean, kontraste nabarmenak

daude udalerrien artean. Araban ere kontraste nabarmenak daude; Gasteiz inguruek indize

handiagoak erakusten dituzten arren, Hegoaldea-Hegomendebaldea zatiak eta Kantauri Arabarrak

indize baxuagoak erakusten dituzte. Kasu honetan, hiriburuak erkidegoko batez bestekotik gertu

kokatzen dira.

Kontratu mugagabe gutxieneko indizeak erakusten dituzten 44 udalerriak, oro har, tamaina

txikikoak dira (Tolosaldekoak, Bizkaia ekialdekoak eta Araba hegoaldekoak nabarmendu behar

dira). Euskadiko biztanleriaren % 2 hartzen duen taldean, tamaina ertaineko zenbait udalerri

daude, Durango eta Elorrio, esaterako.

- 90 -

[25]

Erregistratutako kontratu mugagabeak

+2 Mailako Udalerriak -2 Mailako Udalerriak Abaltzisketa Aduna Amezketa Arakaldo Arama Arantzazu Asteasu Azpeitia Belauntza Elduain Ezkio-Itsaso Gabiria

Getaria Getxo Harana/Valle de Arana Idiazabal Iruña Oka/Iruña de Oca Iruraiz-Gauna Itsasondo Larraul Lazkao Leintz-Gatzaga Markina-Xemein Maruri-Jatabe

Meñaka Munitibar-Arbatzegi Gerrik. Mutiloa Muxika Olaberria Ondarroa Ribera Baja Samaniego Segura Zaldibia Zegama Zerain

Ajangiz Añana Arratzu Bakio Baliarrain Baños de Ebro Berastegi Berriatua Berrobi Durango Elorrio Elvillar/Bilar

Fruiz Gaintza Garai Gaztelu Hernialde Ibarrangelu Irura Izurtza Kuartango Lanestosa Lantarón Leza

Mendata Moreda de Araba Nabarniz Navaridas Orozko Peñacerrada-Urizaharra Ubide Yécora/Iekora Zalduondo Zambrana Zigoitia

Udalerri Taldeak



Guztira 251 100,0 100,0

Iturria: EGAILAN, Estatuko Enpleguaren Zerbitzu Publikoak emandako informaziotik abiatuta. Bertan eginda.

Nivel +2

Nivel +1

Nivel 0

Nivel -1

Nivel -2

Nivel +2

Nivel +1

Nivel 0

Nivel -1



- 91 -

ENPLEGUAREN DINAMISMOA Urte jakin batean establezimenduek sortutako enplegu kopuruaren ehunekoaren araberako

aldakuntza kalkulatzen du aurreko urteko datuekin alderatuta.

Establezimendua honela definitzen da: ondasunen edo zerbitzuen produkzio-unitatea; horrek,

kokapen jakin batean, titular edo enpresa baten erantzukizunpean, izaera ekonomikoko edo

sozialeko jarduera bat edo gehiago garatzen ditu.

Bestalde, establezimenduek sortutako enplegua dirutan edo gauzaz egindako ekarpen baten truke,

edo enpresa-irabazietan parte hartzearen truke, garatutako jardueretan modu aktiboan parte hartu

duten pertsonen batez besteko gisa kalkulatzen da.

Enpleguaren zenbatekoan, urtetik urterako aldakuntza, batez besteko gisa, % 2,5ean kokatzen da

EAE osorako.

Hazkunde gehieneko taldeak, guztira, 92 udalerri eta populazio osoaren % 11 biltzen ditu, eta oro har

tamaina txikiko udalerriak hartzen ditu; horien artean, Tolosa inguruko edo Bizkaiko mendebaldeko

udalerriak nabarmendu behar dira.

Hala eta guztiz ere, demografia-neurria dela eta, honako udalerri hauek nabarmentzen dira: Andoain,

Azpeitia, Bermeo, Erandio, Hondarribia eta Irun.

Bestalde, urtetik urterako enplegu-aldakuntza gutxien dituen taldeak 63 udalerri eta biztanleriaren %

13 hartzen ditu. Gipuzkoan, hiriburua eta Tolosa eta Azkoitia herriguneak nabarmentzen dira;

Bizkaian, ezkerraldeko udalerriak, eta Araban, lurralde-inguruan kokatutakoak.

- 92 -

[26]

Enpleguaren dinamismoa

Udalerriak +2 Maila* -2 Mailako Udalerriak* Alkiza Andoain Anoeta Antzuola Aramaio Areatza Aretxabaleta Atxondo Aulesti Azpeitia Baños de Ebro Barrundia Bermeo Ea Elgeta Elorrio Erandio

Etxebarria Forua Galdames Hernialde Hondarribia Igorre Irun Iruña de Oca Ispaster Izurtza Valle de Carranza Kuartango Lanestosa Lantarón Legorreta Leintz-Gatzaga Lemoa

Lemoiz Leza Loiu Mañaria Muxika Nabarniz Ordizia Orio Ribera Alta San Millán Segura Soraluze Urretxu Villabona Zeanuri Zeberio Zuia

Abadiño Alegia Alegría-Dulantzi Añana Arakaldo Armiñón Artea Artziniega Asteasu Astigarraga Azkoitia Barrika Basauri Berango Berriatua Deba Donostia

Elciego Elvillar/Bilar Ermua Errezil Gamiz-Fika Gatika Gautegiz Arteaga Gernika-Lumo Getaria Gordexola Ibarra Laguardia Larrabetzu Leioa Lekeitio Mallabia Meñaka

Oiartzun Orexa Portugalete Ribera Baja Beitia Santurtzi Sestao Tolosa Ubide Urduliz Valdegovía Yécora/Iekora Zambrana Zamudio Zaratamo Zegama Ziortza-Bolibar Zumaia

Udalerri Taldeak



Guztira 251 100,0 100,0

*Zerrendan, urtetik urterako hazkunde gehien eta gutxien dutenen artean, biztanleria gehieneko 51 udalerri erakusten dira. Iturria: EGAILAN, Estatuko Enpleguaren Zerbitzu Publikoak emandako informaziotik abiatuta. Jarduera Ekonomikoen Direktorioa (DIRAE). Bertan eginda.

Nivel +2

Nivel +1

Nivel 0

Nivel -1

Nivel -2

Nivel +2

Nivel +1

Nivel 0

Nivel -1

Nivel -2[EAE: % +2,5]


- 93 -

PER CAPITA ERRENTA Per capita errenta gordinaren adierazleak 18 urte eta gehiagoko biztanleriak urtean zehar jasotako

urteko batez besteko diru-sarrera gordina islatzen du.

Errenta gordina kontzeptuak jasotako diru-sarrera guztiek osatzen duten urteko diru-sarrera gordina

esan nahi du; hau da: laneko errendimenduak, kapital higigarrien errendimenduak, kapital

higiezinenak, jarduera ekonomikoenak, transferentziak eta zerga-gardentasunaren errenta.

EAEn, per capita errenta gordina 12.139 eurora iristen da. Udal-mailan, per capita errenta gordinaren

datuek udalerrien artean alde nabarmenak erakusten dituzte.

Bizkaian gertatzen dira errenta-mailako alderik nabarmenenak; Plentzia-Mungia eskualdeko

udalerriak dira egoera onenean daudenak, eta Arratia-Nerbioi ingurukoak datoz jarraian. Gipuzkoan,

Donostia, Hondarribia eta Debagoiena nabarmendu behar dira; kostan eta Donostialdea barnealdean

datu okerragoak ikusten dira, eta Araban, Lautada nabarmentzen da Ipar-mendebaldearen eta Hego-

ekialdearen aurrean.

Errenta-maila altua dutelako, 33 udalerri nabarmentzen dira. Talde horrek biltzen du EAEko

biztanleriaren % 6, eta gehienak udalerri txikiak (25 udalerrik 2.000 biztanle baino gutxiago dituzte)

diren arren, Getxo nabarmendu behar da demografia-tamaina dela eta.

Erdiguneko hiru taldeek 190 udalerri barne hartzen dituzte; guztiak batera, EAEko biztanleriaren %

80 biltzen dute; bien bitartean, hiru hiriburuak errenta ertaina eta ertaina-altua sailkapenean kokatzen

dira.

Per capita errenta txikiena duten udalerrien taldeak 33 udalerri biltzen ditu guztira; EAEko

guztizkoarekiko % 14ko populazio-garrantzia dute; izan ere, Basauri, Errenteria, Sestao, Santurtzi,

Erandio, Bermeo, Ermua eta Pasaia herrien tamainako udalerriak daude bertan..

- 94 -

[27] Per capita errenta

+2 Mailako Udalerriak -2 Mailako Udalerriak Alegría-Dulantzi Antzuola Arantzazu Arrazua-Ubarrundia Bakio Barrika Barrundia Elburgo/Burgelu Gamiz-Fika Getxo Gizaburuaga Gorliz Ibarrangelu Ikaztegieta Iruña Oka/Iruña de Oca Izurtza Laukiz

Legutiano Lezama Loiu Mañaria Maruri-Jatabe Meñaka Murueta Mutiloa Orexa Plentzia Ribera Alta Ribera Baja/Erribera Beitia Sukarrieta Zeanuri Zigoitia Zuia

Aia Armiñón Balmaseda Baños de Ebro/Mañueta Basauri Belauntza Bermeo Elantxobe Elvillar/Bilar Erandio Ermua Errenteria Errezil Forua Harana/Valle de Arana Karrantza Harana/Valle de Carranza Kripan

Lanciego/Lantziego Lanestosa Lapuebla de Labarca Larraul Lezo Moreda de Araba Ondarroa Ortuella Oyón-Oion Pasaia Sestao Santurtzi Trucios-Turtzioz Urnieta Valle de Trápaga-Trapagaran Yécora/Iekora

Udalerri Taldeak



Guztira 251 100,0 100,0

Iturria: Pertsona eta familiako Errentaren Estatistikak, Eustat. Bertan eginda.

Nivel +2

Nivel +1

Nivel 0

Nivel -1

Nivel -2

Nivel +2

Nivel +1

Nivel 0

Nivel -1

Nivel -2[EAE: 12.139 €]


- 95 -

PER CAPITA ERRENTAREN DINAMISMOA Per capita errenta gordinaren hazkunde-tasaren adierazlea urte jakin batean per capita errentak

aurreko urtearekiko izan duen hazkundetik abiatuta lortzen da.

Per capita errenta guztizko errenta gordinaren eta bizilekua udalerrian duten 18 urteko eta gehiagoko

biztanleriaren arteko zatidura gisa kalkulatzen da.

Errenta kontzeptuak jasotako diru-sarrera guztiek osatzen duten urteko diru-sarrera gordina esan

nahi du; hau da: laneko errendimenduak, kapital higigarrien errendimenduak, kapital higiezinenak,

jarduera ekonomikoenak, transferentziak eta zerga-gardentasunaren errenta. Errenta igoerari dagokionez, EAEko batez bestekoa % 5,5ean kokatzen da.

Biztanleriaren % 2 osatzen duten 50 udalerritan eman da igoerarik handiena. Maila honetan, Orio,

Berango eta Etxebarri udalerriek soilik gainditzen dituzte 4.000 biztanleko kopurua; bien bitartean,

dinamismoaren bigarren mailan, Zornotza, Arrigorriaga, Abanto, Abadiño, Güeñes edo Sondika

daude Bizkaian, eta Urretxu, Mutriku edo Legazpi Gipuzkoan. Lehen bi mailetan kokatutako 95ek

biztanleriaren % 9 osatzen dute.

Eremuen arabera, Gasteiz inguruko arabar udalerri ugari edo Bizkaiko kostako eskualdeetako

udalerri txikiak nabarmentzen dira. Gipuzkoan, talde honetako udalerri gutxi daude, eta daudenak,

gainera, populazio gutxikoak dira; hala ere, batez bestekoa Bizkaikoarena baino hobea da, Bizkaian

oso kontraste markatuak agertzen baitira.

Adierazle honetan kokapen okerrena duten eremuen artean, Bizkaiko udalerriak nabarmendu behar

dira: Bilbo, Galdakao, Gernika, Durango edo Ondarroa. Araba Hegoaldeak eta bereziki Arabar

Errioxak ere errenta pertsonalaren igoera oso baxua erakusten dute; gauza bera gertatzen da

Gipuzkoan ere, batez ere, Debagoienako udalerriekin, Donostia eta Pasaia kasu.

- 96 -

[28]

Per capita errentaren dinamismoa

+2 Mailako Udalerriak -2 Mailako Udalerriak Abaltzisketa Aduna Alegría-Dulantzi Altzaga Arama Arraia-Maeztu Arrankudiaga Arrazua-Ubarrundia Arrieta Asteasu Ayala/Aiara Bakio Barrundia Beizama Berango Berantevilla Bernedo

Elburgo/Burgelu Errigoiti Etxebarri Gaintza Gamiz-Fika Garai Gizaburuaga Ibarrangelu Ikaztegieta Irura Iruraiz-Gauna Ispaster Izurtza Kuartango Lagrán Legutiano Lezama

Mallabia Maruri-Jatabe Mendexa Morga Mutiloa Nabarniz Okondo Orexa Orio Ribera Baja Samaniego Ubide Urkabustaiz Valdegovía Zerain Zuia

Ajangiz Areatza Arratzu Baños de Ebro Bermeo Bidegoian Bilbao Durango Elciego Elvillar/Bilar Forua Gabiria Galdakao

Gernika-Lumo Itsasondo Kripan Lantziego Lanestosa Lantarón Lapuebla de Labarca Laukiz Leaburu Lemoa Moreda de Araba Muskiz Navaridas

Olaberria Ondarroa Oyón-Oion Peñacerrada-Urizaharra Sopuerta Sukarrieta Trucios-Turtzioz Urduña-Orduña Villabuena de Araba/Esk. Yécora/Iekora Zaldibia Zambrana Zierbena

Udalerri Taldeak



Guztira 251 100,0 100,0

Iturria:. Pertsona eta familiako Errentaren Estatistikak, Eustat. Bertan eginda.

Nivel +2

Nivel +1

Nivel 0

Nivel -1

Nivel -2

Nivel +2

Nivel +1

Nivel 0

Nivel -1

Nivel -2[EAE: % +5,5]


- 97 -

LANEKO ERRENTAK Errenten guztizkoarekiko lanetik datozen errenten proportzioa erakusten du adierazleak, eta

Pertsona Fisikoen Errentaren gaineko Zergen zerga-oinarriarekin neurtzen da.

Guztizko errenta gordinak, laneko errentekin batera, jarduera ekonomikoetatik eratorritako errentak,

transferentziak edo laguntza sozialak, eta kapitaletik jasotakoak, bai higigarriak, bai higiezinak.

Laneko errenta gisa hartzen da langileak erreferentziako epean egindako lanaren kontrakontu gisa

enplegatzaileak ordaintzen dion guztizko ordainsaria, bai diru-ekarpena, bai diruzkoa ez den

ekarpena.

EAEn, 18 urteko edo gehiagoko biztanleriaren errenta pertsonaleko bi herenak ordaindutako lanetik

datoz, eta gainerako herena enpresa-jarduera partikularretatik sortutako aberastasun pertsonal,

higiezinen edo higigarrien jabetza, edo prestazio publiko bidez lortutakoa da.

Beste faktore batzuen aurrean, lanaren proportzioak % 72 gainditzen du indize handienak dituzten

Euskadiko 29 udalerritan; horiek biztanleriaren % 7 osatzen dute eta batzuk tamaina ertainekoak

dira, Bizkaiko Galdakao, Leioa edo Arrigorriaga, esate baterako.

Adierazlearen banaketa geografikoan, nolabaiteko lurralde-mailako jarraikortasuna nabarmentzen

da. Hori da Araban Gorbeiako Inguruetako eta Arabako Lautadako udalerrien kasua; baita Bizkaian

Plentzia-Mungia eremuaren kasua eta Gipuzkoan Debagoienarena ere.

Bestalde, laneko errentak gutxien nabarmentzen diren eremuen artean, Arabar Errioxa aipatu behar

da. 36 udalerri daude maila honetan, eta EAEko guztizko biztanleriaren % 1 osatzen dute; bertan,

Biasteri eta Karrantza bailara dira 2.000 biztanle inguru dituzten bakarrak.

Araba Hegoaldeko, Bizkaia Ipar-ekialdeko eta Gipuzkoako Oriako zenbait eremuk laneko errenten

indize erlatibo baxuak dituzte.

[29]

- 98 -

Laneko errentak

+2 Mailako Udalerriak -2 Mailako Udalerriak Abadiño Aizarnazabal Alegría-Dulantzi Altzo Aretxabaleta Arrigorriaga Atxondo Berango Berriz Eskoriatza Etxebarri Galdakao Gatika Igorre Iruña Oka/Iruña de Oca

Irura Legutiano Leioa Lezama Maruri-Jatabe Murueta Salvatierra/Agurain Sopelana Ubide Urduliz Urnieta Zalduondo Zigoitia Zuia

Albiztur Añana Armiñón Asteasu Aulesti Baliarrain Baños de Ebro Berantevilla Bernedo Ea Elantxobe Elciego

Elvillar/Bilar Ereño Errigoiti Gabiria Harana/Valle de Arana Iruraiz-Gauna Karrantza bailara Kripan Lagrán Laguardia Lanciego/Lantziego Lanestosa

Lantarón Lapuebla de Labarca Leaburu Leza Mendexa Moreda de Araba Morga Navaridas Samaniego Villabuena de Araba/Esk. Yécora/Iekora Zegama

Udalerri Taldeak



Guztira 251 100,0 100,0

Iturria: Errenta Pertsonaleko eta familiarreko estatistika, Eustat. Bertan eginda.

Nivel +2

Nivel +1

Nivel 0

Nivel -1

Nivel -2

Nivel +2

Nivel +1

Nivel 0

Nivel -1

Nivel -2[ EAE: % 66,4]


- 99 -

GIZARTE PRESTAZIOAK JASOTZEN DITUEN BIZTANLERIA Adierazle honek guztizko biztanleriarekiko (adierazlea mila biztanleko kalkulatzen da) udalerrian

dauden Oinarrizko Errentaren hartzaileak diren bizikidetzako unitate guztiak hartzen ditu.

Oinarrizko Errenta izaera ekonomikoa eta subsidiarioa duen aldian behingo prestazioa da;

bizikidetza-unitateko errentak eta ondarea kontuan hartuta, oinarrizko beharrei aurre egiteko nahikoa

baliabide ekonomiko ez duten pertsonei (EAEko udalerrian erroldatutakoak, gutxienez, urtebeteko

antzinatasunarekin) eta gizarte- eta lan-munduan txertatzeko prozesutik eratorritakoei dago

zuzenduta.

EAEko batez bestekoa mila biztanleko 14 bizikidetza-unitate hartzailekoa da. Lurraldeen artean,

Bizkaiak biltzen ditu gehien bat prestazio horiek, Arabak eta Gipuzkoak baino gehiago.

Biztanleria hartzaile gehien duten hamaika udalerriak Bizkaian daude; Bilbo Handiaren inguruko

udalerriak nabarmendu behar da, bai hiriburua, bai ezkerraldea eta Erandio; Bermeo ere talde

honetakoa da.

Multzo positiboa 39 udalerrik osatzen dute; ez dute laguntza horien beharrik, eta biztanleriaren % 15

baino gutxiago bizi da bertan.

Udalerri horiek Araban (hiriburuaren mendebaldera eta ekialdera, eta Arabar Errioxa), Bizkaia

ekialdeko landa-eremuetan eta Oriako Gipuzkoako haranean banatzen dira.

Araban, kokapen erlatibo okerrena hiriburuari dagokio, Nerbioi Bailara, Nafarroarekin mugakideak

diren udalerriak eta Miranda de Ebro ingurua. Gipuzkoan, hiriburuak eta Tolosa-Irun ardatzak

erakusten du gainerakok baino behar erlatibo handiagoa, Eibar, Azkoitia eta Zumarragarekin batera.

- 100 -

[30] Gizarte-prestazioak jasotzen dituen biztanleria

+2 Mailako Udalerriak -2 Mailako Udalerriak Alonsotegi Arakaldo Barakaldo Bermeo Bilbao Elantxobe Erandio Lanestosa Santurtzi Sestao Ubide

Abaltzisketa Aduna Albiztur Altzaga Añana Arama Arantzazu Armiñón Baliarrain Baños de Ebro/Mañueta Barrundia Beizama Berantevilla Elduain

Elvillar/Bilar Ereño Gaintza Garai Gaztelu Gizaburuaga Iruraiz-Gauna Kripan Kuartango Lagrán Leza Mañaria Murueta

Mutiloa Navaridas Orendain Orexa Ribera Alta Samaniego San Millán/Donemiliaga Villabuena de Alava/Eskuernaga Yécora/Iekora Zalduondo Zerain Ziortza-Bolibar

Udalerri Taldeak

Udalerriak Biztanleria

Kopurua % % +2 Maila 11 4,4 26,7 +1 Maila 12 4,8 8,5 0 Maila 92 36,7 49,4 -1 Maila 97 38,6 14,9 -2 Maila 39 15,5 0,5

Guztira 251 100,0 100,0

Iturria: Gizarteratze Zuzendaritza, Justizia, Lan eta Gizarte Segurantza Saila (udaletxeek kudeatutako administrazio-erregistroetatik abiatuta). Bertan eginda.

[EAE: % 13,8]


- 101 -

OSTALARITZA DENTSITATEA Adierazle hau ostalaritza- eta jatetxe-jarduerez arduratzen diren establezimendu kopuruaren eta

udalerriko guztizko populazioaren arteko zatidura eginda kalkulatzen da (milakotan).

Establezimendua honela definitzen da: zerbitzuen produkzio-unitatea; horrek, kokapen jakin batean

edo udalerrian kokatutako lokal konexioetan, titular edo enpresa baten erantzukizunpean, izaera

ekonomikoko jarduera bat edo gehiago garatzen ditu.

Adierazle honen kalkuluan txertatutako ostalaritza- eta jatetxe-establezimenduak honako jarduera-

kodeetan daude taldekatuta: hotelak, motelak, hostalak, pentsioak, kanpingak eta beste ostatu mota

batzuk, jatetxeak eta edarien establezimenduak.

Biztanleko ostalaritza- eta jatetxe-establezimendu gehien duten Euskadiko udalerri gehienak tamaina

txikikoak dira. Biztanleko establezimendu gehien duten 52 udalerrien taldean biltzen da biztanleriaren

% 2, eta Bizkaian Zamudiok eta Bakiok, eta Gipuzkoan Getariak soilik gainditzen dute 2.000

biztanleko kopurua. Bizkaiko kosta (Getxo eta Bermeo izan ezik), Arabako Bailarak, eta hain

nabarmen ez bada ere, Errioxa edo Gorbeia ere ondo kokatutako eremuak dira.

Bizkaiko batez bestekoa EAEkoa baino zertxobait altuagoa da, eta Arabakoa eta Gipuzkoako

zertxobait beherago daude. Beraz, Bilbok batez bestekoaren inguruan dabiltzan beste bi hiriburuak

gainditzen ditu. Zonakatzeak Bizkaiko udalerrien nagusitasuna erakusten du, ostalaritza-eskaintza

erlatibo gehiagorekin; bien bitartean, Araban, aipatutako eskualdeez gain, egoera ez da hain argia.

Gipuzkoan, bestalde, desberdintasuna nabarmen zonakatzen da, eta kostako inguruek barnealdeak

baino balio altuagoak dituztela ikusten da; hala ere, Tolosaldea eta Goierriko landatar eremuetako

udalerriak salbuespena direla esan dezakegu.

37 udalerri daude establezimendu horien presentzia erlatibo gutxienekoen taldean; udalerri horietan

bizi da biztanleriaren % 9 eta guztien artean, Getxo eta beste nukleo garrantzitsu batzuk ere

nabarmendu behar dira; besteen artean, Oñati edo Azkoitia. Aiara bailarak, eta Debako eta Urolako

eremu altuak eta ertainak biltzen dituzte baliorik txikienak; Oriako landa-inguruneak datoz gero, eta

Donostiako eta Araba Ekialdeko industria-ingurua ondoren.

- 102 -

[31]

Ostalaritza-dentsitatea

+2 Mailako Udalerriak -2 Mailako Udalerriak Abaltzisketa Aduna Aia Albiztur Alkiza Altzaga Amoroto Añana Arakaldo Arrazua-Ubarrundia Bakio Bernedo Ea Elantxobe Ereño Errezil Ezkio-Itsaso Gabiria

Gaintza Gaztelu Getaria Ibarrangelu Izurtza Kuartango Labastida Laguardia Laukiz Leintz-Gatzaga Leza Mallabia Maruri-Jatabe Mendexa Mundaka Munitibar Mutiloa

Nabarniz Navaridas Olaberria Orexa Peñacerrada-Urizaharra Plentzia Ribera Alta Sukarrieta Ubide Valdegovía Villabuena de Alava Zamudio Zeanuri Zerain Zierbena Zigoitia Ziortza-Bolibar

Alegría-Dulantzi Altzo Andoain Antzuola Armiñón Arratzu Arrieta Ataun Ayala/Aiara Azkoitia Berango Berastegi Bergara

Berriz Berrobi Elduain Forua Getxo Gordexola Ibarra Idiazabal Ikaztegieta Itsasondo Kripan Lagrán

Larraul Lazkao Leaburu Legazpi Moreda de Alava Oñati Soraluze Yécora/Iekora Zaldibar Zaldibia Zambrana Zaratamo

Udalerri Taldeak



Guztira 251 100,0 100,0 Iturria: Jarduera Ekonomikoen Direktorioa. (DIRAE), Eustat. Biztanleen Udal Errolda, EIN. Bertan eginda.

Nivel +2

Nivel +1

Nivel 0

Nivel -1

Nivel -2

Nivel +2

Nivel +1

Nivel 0

Nivel -1

Nivel -2

[EAE: 7,0 establez. mila biztanleko]


- 103 -

MERKATARITZA DENTSITATEA

Adierazle honek 1.000 biztanleko udalerrian kokatutako txikizkako merkataritza-establezimenduen

proportzioa islatzen du.

Talde honetako establezimenduak sartzen dira: Txikizkako merkataritza espezializatu gabeko

establezimenduetan, elikagaien txikizkako merkataritza, edariak eta tabakoa espezializatutako

establezimenduetan, farmazia-produktuen txikizkako merkataritza, mediku-artikuluak, edertasuna eta

higienea, artikulu berrien txikizkako beste merkataritza espezializatutako establezimenduetan eta

bigarren eskuko ondasunen txikizkako merkataritza. Euskadiko txikizkako dentsitate-batez bestekoa 14 establezimendutakoa da 1.000 biztanleko.

Adierazle honen mapak demografiari lotutako banaketa erakusten du.

Txikizkako merkataritza-dentsitateak handiagoa izateko joera du hiriburuetan eta eskualdeetako herri

nagusian; hori dela eta, lehen multzoko 37 udalerriek biztanleriaren erdia baino gehiago (% 52)

hartzen dute, eta 3 multzo txikiagoetako 173 udalerriek % 13 soilik biltzen dute.

Adierazle honetan, merkaturatze-maila oso handia da. Bilbo Handia, Donostialdea, Erdialdeko Deba

edo Urola nabarmentzen dira besteen gainetik.

Era berean, Bidasoaldea, Gasteiz (beste hiriburuen behetik gelditzen da), Zigoitia (tamaina handiko

merkataritza-eremua duelako, muturreko balioa erakusten du), Oriako nukleo nagusiak (Beasain,

Ordizia, Tolosa eta Villabona) nabarmendu behar dira; horiek, beste adierazle batzuetan gertatzen

den moduan, haraneko txikizkako merkataritza pilatzen dute.

Txikizkako merkataritzaren hain ekarpen handia ez duten eremuak ere argi islatuta gelditzen dira.

Bizkaiko kostako hiru eskualdeek merkataritzaren pilaketa handia erakusten dute hiri-inguruetan,

baina ez landa-inguruneetan. Bizkaia hegoaldeak ere merkataritza-dentsitate baxua erakusten du.

Eta beste merkataritza-zentraltasun kasu batzuk antzematen dira: dagoeneko aipatu dugun Oriako

kasua, Lautada Gasteizi eta Aguraini dagokionez, Errioxa Biasterirekin, Durangaldea Durangorekin,

eta Enkarterriak Zallarekin eta Balmasedarekin.

- 104 -

[32]

Merkataritza-dentsitatea

+2 Mailako Udalerriak -2 Mailako Udalerriak Azpeitia Balmaseda Barakaldo Basauri Beasain Bergara Bermeo Bilbao Deba Donostia Durango Eibar Elgoibar

Gernika-Lumo Igorre Irun Laguardia Legazpi Lekeitio Markina-Xemein Mungia Mutriku Oiartzun Olaberria Ondarroa

Ordizia Portugalete Tolosa Urretxu Usurbil Villabona Zalla Zamudio Zarautz Zigoitia Zumaia Zumarraga

Ajangiz Albiztur Alkiza Altzaga Altzo Arantzazu Armiñón Arratzu Arrazua-Ubarrundia Baliarrain Barrundia Elduain Gabiria Gaintza

Garai Gaztelu Gizaburuaga Hernialde Ikaztegieta Kortezubi Kripan Kuartango Larraul Leaburu Leza Mendata Meñaka

Morga Munitibar Nabarniz Orendain Peñacerrada San Millán Sukarrieta Ubide Yécora/Iekora Zalduondo Zambrana Zerain Ziortza-Bolibar

Udalerri Taldeak



Guztira 251 100,0 51,8

Iturria: Jarduera Ekonomikoen Direktorioa. (DIRAE), Eustat. Biztanleen Udal Errolda, EIN. Bertan eginda.

Nivel +2

Nivel +1

Nivel 0

Nivel -1

Nivel -2

Nivel +2

Nivel +1

Nivel 0

Nivel -1

Nivel -2

[EAE: 14,0 establez. mila pertsonekiko]


- 105 -

BIGARREN MAILAKO EDO GOI MAILAKO IKASKETAK DITUEN BIZTANLERIA GAZTEA

Gutxienez bigarren mailako ikasketak gainditu dituen eta udalerrian bizi den 20 eta 24 urte arteko

biztanleriaren proportzioa islatzen du adierazleak, betiere, adin-tarte horretako biztanleria guztia

aintzat hartuta. Derrigorrezko hezkuntzaren ondorengo ikasketak dituzten biztanleek batxilergoko

titulua, titulu teknikoa (maila ertaineko prestakuntza-zikloak), teknikari laguntzaileen titulua (LHI) eta

horien beste baliokide batzuk dituzte.

Goi-mailako ikasketak dituzten herritarrek titulu hauek, antzekoak edo baliokideak dituzte: doktore-

titulua, lizentziatua, unibertsitateko diplomatua, goi-mailako teknikaria (goi-mailako prestakuntza-

zikloak) eta teknikari espezialista (LHII).

Titulazio-mailari erreparatzean, pertsona batek amaitutako ikasketa-mailarik altuena (titulu batekin

ziurtatzen da) hartzen da aintzat; horrela, maila jakin bateko ikasketak egiten ari direnak edo amaitu

gabe utzi zituztenak maila hori baino maila bat baxuagoan agertzen dira sailkatuta.

Hezkuntza-alorreko adierazle honetarako, erdiko multzoan kokatu dira udalerri (148) eta biztanle (%

84) gehienak; izan ere, populazioaren multzo horren baitan, udal gehienek bigarren mailako

ikasketak gainditu dituztenen maila antzekoa dute: bigarren mailako ikasketei dagokienez, aipatutako

adineko gazteen % 67 eta % 82 artean bigarren hezkuntzako ikasketak eginda dago.

Mailarik baxuenean, 16 balio negatiboenak agertzen dira; landatar eremuko udalerriak dira gehienak

eta Euskadiko biztanleriaren % 1 besterik ez dute biltzen; gehienak Araban daude eta batez ere

ekialdeko eremua nabarmentzen da.

Hala eta guztiz ere, multzorik okerrenari erreparatzen badiogu, batez bestekotik nabarmen gertuago

dagoen arren, aipatu beharrekoa da tamaina ertaineko udalerri gehiago agertzen direla datu

txarrekin: Sestao, Erandio, Abanto, Bermeo edo Ondarroa Bizkaian, eta Arrasate Gipuzkoan.

Ondorioz, Bizkaian, lehen begiradan mapan ikusten ez diren balio negatibo garrantzitsuak pilatzen

dira; mapa horretan, hain zuzen, Bizkairako Gipuzkoarako baino egoera hobea islatzen da. Gainera,

Getxo izan ezik, goi-mailako ikasketak dituzten gainerako Bizkaiko udalerriak ez daude hain

populatuta. Horrek guztiak azaltzen du Gipuzkoako batez bestekoa Bizkaia eta Arabakoa baino

hobea izatea derrigorrezko bigarren hezkuntza gainditu duten gazteen ehunekoari dagokionez.

- 106 -

[33]

Bigarren mailako edo goi-mailako ikasketak dituen biztanleria gaztea

+2 Mailako Udalerriak -2 Mailako Udalerriak Albiztur Altzaga Arama Arantzazu Arratzu Artea Baliarrain Ereño Gizaburuaga

Ibarrangelu Lemoiz Maruri-Jatabe Morga Murueta Orendain Ubide Zerain

Abaltzisketa Aia Arraia-Maeztu Errezil Etxebarri Harana/Valle de Arana Lanestosa Lapuebla de Labarca

Leintz-Gatzaga Leza Mutiloa Navaridas Oyón-Oion Ribera Alta San Millán/Donemiliaga Zambrana

Udalerri Taldeak



Guztira 251 100,0 100,0

Iturria: Biztanleria eta Etxebizitzaren Zentsua, Eustat. Bertan eginda.

Nivel +2

Nivel +1

Nivel 0

Nivel -1

Nivel -2

Nivel +2

Nivel +1

Nivel 0

Nivel -1

Nivel -2

[EAE: % 74,0]


- 107 -

UNIBERTSITATEKO TITULAZIOA DUEN BIZTANLERIA

Unibertsitateko ikasketak dituzten eta udalerrian bizi den 18 eta 64 urte arteko biztanleriaren

proportzioa (%) erakusten du adierazleak, betiere, adin-talde horretako biztanleriari dagokionez.

Unibertsitateko ikasketak dituen biztanleria gisa hartzen da unibertsitateko titulu motaren bat duena:

Diplomatura, Lizentziatura edo Doktoretza.

Adineko biztanleriaren artean, unibertsitateko ikasketak dituztenen ehunekoak gorabehera handiak

erakusten ditu Euskadiko udalerrien artean; hala ere, EAE osorako batez bestekoa % 19koa da.

Bizkaiko batez bestekoa Gipuzkoa eta Arabakoa baino zertxobait altuagoa da. Udalerri gehieneko

balioak, % 10 eta %15 artean, -1 mailako 113 udalerriei dagokie; horiek biltzen dute Euskadiko

biztanleriaren herena.

Hiriburuak, Unibertsitateko campus gehienen egoitzak, goiko multzoetan geratzen dira; Donostia

milarik positiboenean dagoen bitartean, Bilbo bigarren mailan dago, eta Gasteiz Euskadiko batez

bestekoaren inguruan.

Plentzia-Mungia eskualdeetan nabaria da balio positiboen kontzentrazioa, baita Gernika-Bermeo

eskualdeko zenbait udalerritan ere, Bermeon bertan eta txikiagoak diren beste batzuetan izan ezik.

Hain zuzen ere, ondoen kokatutako 19 udalerrietatik hiru bakarrik daude Bizkaitik kanpo: Donostia

Gipuzkoan, eta Zuia eta Zigoitia Araban.

Batez ere egoitza-profila edo erabilera duten udalerrietako tituludunen egoitza, maila ekonomiko

onarekin lotua, izan daiteke lehen aipatutako hiri-inguruneko eremuetan agertzen diren balio

positiboetarako arrazoia. Donostia, Getxo edo Sopela nabarmen daitezke ondoen kokatutako talde

honetan.

Unibertsitateko ikasle gutxieneko taldeak 43 udalerri eta biztanleriaren % 5 hartzen ditu; gainera,

Bilbotik urrun, Bizkaiko muturretan, Tolosaldeko landa-inguruetan eta Araba hegoaldean eta

ekialdean banatzen da. Tamaina ertaineko udalerrien artean, Ermua eta Erandio nabarmendu behar

dira; eta egoera txarrean dauden arren, Ermua eta Erandio baino hobetoxeago daude Pasaian,

Errenterian edo Andoainen Gipuzkoan, eta Sestaon, Basaurin edo Barakaldon Bizkaian.

- 108 -

[34]

Unibertsitateko titulazioa duen biztanleria

+2 Mailako Udalerriak -2 Mailako Udalerriak Bakio Barrika Donostia-San Sebastián Ereño Gamiz-Fika Gautegiz Arteaga Getxo Gorliz Ibarrangelu Laukiz

Loiu Maruri-Jatabe Mundaka Murueta Plentzia Sopelana Sukarrieta Zigoitia Zuia

Abadiño Abaltzisketa Aduna Aia Aizarnazabal Albiztur Amezketa Amoroto Anoeta Arama Artzentales Asteasu Atxondo Baliarrain Baños de Ebro

Berastegi Bidegoian Campezo/Kanpezu Elduain Elvillar/Bilar Erandio Ermua Errezil Errigoiti Etxebarri Etxebarria Harana/Valle de Arana Iurreta Karrantza Harana

Kuartango Lanciego/Lantziego Lanestosa Larraul Leaburu Navaridas Orexa Ortuella Peñacerrada-Urizaharra Salvatierra/Agurain Samaniego San Millán/Donemiliaga Zaldibar Zizurkil

Udalerri Taldeak



Guztira 251 100,0 100,0

Iturria: Biztanleria eta Etxebizitzaren Zentsua, Eustat. Bertan eginda.

Nivel +2

Nivel +1

Nivel 0

Nivel -1

Nivel -2

Nivel +2

Nivel +1

Nivel 0

Nivel -1

Nivel -2

[EAE: % 18,6]


- 109 -

UDAL GASTUA

Adierazle honek, udaletxe bakoitzak udalerriko guztizko biztanleen artean denbora-tarte batean

kitatutako gastua (eurotan) islatzen du.

Udaletxeak kitatutako gastuek ohiko eragiketak, kapital-eragiketak eta finantza-eragiketak hartzen

dituzte.

Euskadiko udal-gastuaren batez bestekoa 1.330 eurokoa da biztanleko.

Udalak biztanle bakoitzeko gehien gastatzen duen 45 udalerrien artean, bik soilik (Orio eta Zamudio)

dituzte 2.000 biztanle baino gehiago. Maila honetako udalerriak geografia osoan daude banatuta;

hala ere, Gipuzkoan Orian pilatzen dira gehien, Bizkaian Ipar-ekialdean, eta Araban Hegoaldean.

Biztanleko eta urtean gastatutako 1.800 eurotik aurrera, biztanle gehiagoko udalerriak daude, eta

Gipuzkoako udalerriak nabarmentzen dira: Oñati, Arrasate, Bergara, Tolosa edo Azkoitia. Arabako

batez bestekoak Gipuzkoakoa eta Bizkaikoa gainditzen du, eta hiriburuak batez bestekoaren

inguruan kokatzen dira.

Oso gutxi dira muturreko balio negatiboak (batez bestekotik oso urrun), eta gastu gutxienekoen

taldean, biztanleriari dagokionez, Zalla eta Sopela nabarmentzen dira. Maila honetako 15 udalerrik

biztanleriaren % 2 biltzen dute, 45 balio positiboen ehuneko berbera.

Bizkaiko udalerri handiek batez bestekoaren oso behetik dauden balioak erakusten dituzte: Getxo,

Santurtzi, Durango, Barakaldo edo Basaurik, esaterako. Gipuzkoan, udal-gastu gutxiena duten

udalerriak hauek izango lirateke: Lasarte eta Legazpi, baita 4.000 biztanle inguru dituzten beste 5 ere

(Villabona, Soraluze, Ibarra, Urnieta eta Urretxu).

- 110 -

[35]

Udal-gastua

+2 Mailako Udalerriak -2 Mailako Udalerriak Alkiza Amoroto Añana Arakaldo Arama Arantzazu Areatza Arrieta Artzentales Bakio Baliarrain Beizama Berrobi Elduain Elgeta

Elvillar/Bilar Ereño Errigoiti Ezkio-Itsaso Gaintza Ibarrangelu Ispaster Kripan Laguardia Larraul Lemoa Mallabia Mendexa Munitibar-Arbatzegi Gerrik. Murueta

Mutiloa Orendain Orexa Orio Peñacerrada-Urizaharra Ribera Baja Trucios-Turtzioz Ubide Villabuena de Araba/Esk. Zamudio Zegama Zerain Zierbena Zigoitia Ziortza-Bolibar

Alegia Ayala/Aiara Barrika Berantevilla Berastegi Busturia Campezo/Kanpezu Elburgo/Burgelu

Forua Gamiz-Fika Hernialde Itsasondo Sopelana Zalla Zambrana

Udalerri Taldeak



Guztira 251 100,0 100,0

Iturria: Sektore publikoko aurrekontu-estatistikak, Eustat. Udal-errolda, EIN. Bertan eginda.

Nivel +2

Nivel +1

Nivel 0

Nivel -1

Nivel -2

Nivel +2

Nivel +1

Nivel 0

Nivel -1

Nivel -2[EAE: 1.330 € biztanleko]


- 111 -

UDAL BILKETA

Adierazle honek biztanle bakoitzaren gain erortzen diren udal-zergak zenbatzen ditu eurotan.

Denbora-tarte batean udaletxe bakoitzak egindako bilketaren (eurotan) eta udalerriko guztizko

biztanle kopuruaren arteko zatidura gisa kalkulatzen da. Zuzeneko zergak eta zeharkako zergak hartutako eskubideen zenbatekoa hartzen du aintzat.

Udalak herritar bakoitzari bildutako zergei dagokienez, Euskadiko batez bestekoa 288 €-tan dago

kokatuta.

Udal gehienek 200 eta 500 euro artean biltzen dute urtean biztanleko, muturreko balio gutxirekin.

Adierazle honetan, muturreko bi taldeetako bakoitzak biztanleriaren % 1 soilik biltzen du. Bilketa

kopuru handieneko maila positiboan markatu da; izan ere, adierazle honek, testuinguru honetan,

udalerri bakoitzean eskuragarri dagoen aberastasuna, eta udaletxeko finantza- eta inbertsio-

gaitasuna islatzeko balio du, nahiz eta herritarrarekiko gehiegizko zerga-presioa ere eragin

dezakeen.

Bilketa gehienekoen mailan, 5.000 biztanle inguruko bi hiri nabarmentzen dira, Derio eta Zamudio

hain zuzen. Bigarren mailan, Gipuzkoako bi udalerri nabarmendu behar dira: Arrasate eta Oiartzun.

Erkidegoaren batez bestekoak baino udal-zerga maila nabarmen handiagoa duten gainerako

udalerriak, oro har, biztanleria gutxikoak dira; hori ulergarria da, izan ere, hainbat udal-gastu

lurraldearekin egon baitaitezke lotuta, eta ez herriarekin. Hori dela eta, zerga-presioa handiagoa

izatea udalerri batzuetan; toki horietan, geografiak (handia izateak edo beste gorabehera batzuk)

gastu espezifiko batzuk egiteko beharra sor dezake, nahiz eta biztanleen kopurua txikia izan.

Zonakatzea anitza da, baina bilketa gutxieneko balioak Bizkaiko ipar-ekialdearen inguruan eta

Tolosaldeko udalerri txikietan pilatzen dira. Bilketa txikiagoko multzoen artean, Ondarroa

nabarmendu behar da Bizkaian eta Lasarte-Oria Gipuzkoan. Arabak biztanleko bilketa handia

erakusten du landako ia eremu guztietan, Ipar-ekialdean eta Hego-mendebaldean izan ezik, eta

horren batez bestekoak beste lurraldeak nabarmen gainditzen ditu. Hiriburuak batez bestekoaren

inguruan dabiltza eta hiriburuei dagozkien lurraldeak ranking horretan kokatzen dira.

- 112 -

[36]

Udal-bilketa

+2 Mailako Udalerriak -2 Mailako Udalerriak Aduna Arakaldo Arantzazu Armiñón Artea Bakio Derio Laguardia Lantarón

Legutiano Okondo Olaberria Urkabustaiz Zambrana Zamudio Zierbena Zigoitia

Abaltzisketa Altzaga Amezketa Amoroto Arratzu Arrieta Artzentales Baliarrain Beizama Berrobi Busturia Dima

Ea Gaintza Gaztelu Hernialde Lanestosa Lezama Ondarroa Orendain Orexa Ubide Ziortza-Bolibar

Udalerri Taldeak



Guztira 251 100,0 100,0

Iturria: Sektore publikoaren aurrekontu-estatistikak, Eustat. Udal-errolda, EIN. Bertan eginda.

Nivel +2

Nivel +1

Nivel 0

Nivel -1

Nivel -2

Nivel +2

Nivel +1

Nivel 0

Nivel -1

Nivel -2[EAE: 288 € biztanleko]


- 113 -

UDAL ZORRA

Udal-zorpetzearen indizea denbora-tarte batean udaletxe bakoitzak egindako zor biziaren (eurotan)

eta udalerriko guztizko biztanle kopuruaren arteko zatidura gisa kalkulatzen da.

Zor bizia Udaletxeak epe luzera kontzertatutako zorrari dagokio, urte amaieran amortizatzeko zain

dagoena. Zor biziaren zenbatekoa kitatutako eskubideetatik eta kitatutako betebeharretatik abiatuta

kalkulatzen da.

Euskadiko udaletxeen batez bestekoa biztanleko 250 eurotan kokatzen da. Multzorik positiboenak (-2

maila mapan) erreferentziako ekitaldiaren amaieran zorrik gabeko 72 udalerri erakusten ditu.

Bizkaikoak nabarmentzen dira batez ere: Leioa, Galdakao eta Durango, bakoitzak 30.000 biztanle

ingururekin. 15.000 biztanle inguru dituzte Zornotzak, Trapagaranek eta Mungiak. Antzeko

biztanleria-tamaina du Hondarribiak Gipuzkoan eta Laudiok Araban.

Arabako eta Bizkaiko batez bestekoa Gipuzkoakoa baino nabarmen baxuagoa da, baita bertako

hiriburuena ere, neurri txikiagoan bada ere. Zor-mailarik altueneko eremua Gipuzkoa Erdialdea-

Mendebaldean zehar zabaltzen da; hala ere, Gipuzkoa erdialdeko-ekialdeko zenbait udalerri ere

zorrik gabe dago.

Araban, deigarria da Arabar Errioxako udal-zorraren bolumen handiaren eta Lurralde honetako ia

landa-ingurune guztiko datu txikien arteko aldea.

Zor gehieneko kasuen artean, biztanleriaren % 1 ere osatzen ez duten 20 udalerri daude.

- 114 -

[37]

Udal-zorra

Udalerriak +2 Maila -2 Mailako Udalerriak Aduna Anoeta Añana Baliarrain Elgeta Errezil Gaztelu Kripan Leaburu Lezo

Mallabia Mendaro Mutiloa Mutriku Nabarniz Navaridas Orexa Ubide Yécora/Iekora Zerain

Aia Ajangiz Albiztur Alkiza Altzo Amorebieta-Etxano Amoroto Arakaldo Arama Armiñón Arraia-Maeztu Arratzu Arrazua-Ubarrundia Ataun Ayala/Aiara

Barrundia Beizama Berantevilla Bernedo Berriatua Derio Durango Elburgo/Burgelu Elduain Ereño Etxebarria Galdakao Gamiz-Fika Garai Gautegiz Arteaga

Gizaburuaga Gorliz Harana Hondarribia Ibarrangelu Ikaztegieta Iruña Oka Iruraiz-Gauna Ispaster Kuartango Lanestosa Lantarón Lapuebla de Labarca Laudio/Llodio

Laukiz Legutiano Leintz-Gatzaga Leioa Lezama Mendata Mungia Muskiz Orendain Orio Peñacerrada Ribera Alta Ribera Baja San Millán/Donemiliaga

Sondika Sopuerta Turtzioz Urduliz Urretxu Trapagaran Zalduondo Zalla Zambrana Zamudio Zaratamo Zierbena Zigoitia Zuia

Udalerri Taldeak



Guztira 251 100,0 100,0


[EAE: 250 € biztanleko]



- 115 -

UDAL INBERTSIOA

Adierazle honek udalerriko biztanle guztien artean, aldi batean udaletxe bakoitzak egindako

inbertsioa (eurotan) adierazten du.

Kapitalaren gastuak direla-eta, aitortutako guztizko obligazioen zenbatekoa barne hartzen du,

inbertsioen besterentzeak murriztuta.

Kapitalaren eragiketak direla eta egindako gastuak inbertsio errealen (gastuen VI. kapitulua) eta

kapitalaren transferentzien (gastuen VII. kapitulua) batuketa gisa lortzen dira.

Bestalde, kapital-eragiketa dela-eta egindako diru-sarrerak inbertsio errealen (diru-sarreren VI.

kapitulua) besterentzearen eta kapitalaren transferentzien (diru-sarreren VII. kapitulua) batuketatik

abiatuta lortzen dira.

EAEn, udal inbertsio garbiaren batez bestekoa biztanleko 165 eurotan kokatzen da.

Adierazle honetan, biztanle gehieneko udalerrien geografia-banaketa eta sailkapena oso anitza da;

izan ere, biztanleko inbertsio garbiaren balioak asko aldatzen dira.

Mailarik baxueneko 26 udalerriek biztanleriaren % 3 biltzen dute; Gernika, Balmaseda, Gorliz eta

Derio dira biztanleen arabera nabarmenenak, Bizkaikoak guztiak. Garrantzi demografiko hori

biztanleko inbertsio handienak egin dituzten eta kontrako multzoan agertzen diren 33 udalerrienaren

antzekoa da.

Araban, udaletxeen inbertsio garbia, lurraldeen araberako batez bestekoan, Gipuzkoakoa eta

Bizkaikoa baino txikiagoa da.

Mailarik altuenekoen artean, Tolosa nabarmentzen da. Bigarren mailan, Bilbo, Arrasate, Portugalete,

Irun eta Errenteria daude. Batez bestekoaren inguruan daude Getxo, Donostia edo Basauri, eta

indize baxuenekoen artean, negatiboak izan ez arren, Barakaldokoak eta Gasteizkoak sartzen dira.

- 116 -

[38]

Udal-inbertsioa

+2 Mailako Udalerriak -2 Mailako Udalerriak Ajangiz Albiztur Altzaga Amezketa Añana Arakaldo Arama Arantzazu Artzentales Bakio Bedia

Elduain Ereño Gaintza Gizaburuaga Kripan Lapuebla de Labarca Larraul Lazkao Leaburu Loiu Mallabia

Munitibar-Arbatzegi Gerrikaitz Mutiloa Orendain Orio Tolosa Ubide Urduliz Villabuena de Araba/EskuernagaZamudio Zegama Zigoitia

Aramaio Arrazua-Ubarrundia Arrieta Asparrena Baliarrain Balmaseda Berastegi Derio Errigoiti Gautegiz Arteaga Gernika-Lumo Gordexola Gorliz

Iruña Oka/Iruña de Oca Karrantza Harana/Valle de Carranza Kuartango Lagrán Laguardia Lantarón Legutiano Lemoa Murueta Olaberria Otxandio Ribera Baja/Erribera Beitia Zerain

Udalerri Taldeak


+2 Maila 33 13 2,3 +1 Maila 86 34 40,3 0 Maila 75 30 37,3 -1 Maila 31 12 17,4 -2 Maila 26 10 2,7

Guztira 251 100 100,00


Nivel +2

Nivel +1

Nivel 0

Nivel -1

Nivel -2

Nivel +2

Nivel +1

Nivel 0

Nivel -1



- 117 -

4.3. GIZARTE KOHESIOAREN ETA BIZITZA KALITATEAREN ADIERAZLEAK

AZKEN URTEOTAKO DINAMISMO DEMOGRAFIKOA

Adierazlearen bidez, biztanleria zein neurritan hazi edo txikitu den ikusiko dugu; horretarako,

eskuragarri dagoen azken urtearen guztizko populazioaren eta udalerri bakoitzari hiru urte lehenago

zegokion biztanleriaren arteko zatidura erabiliko dugu. Aldaketa ehunekotan adieraziko da.

Azken hirurtekoan, EAEko biztanleria % 0,5 hazi da. Adierazleak zatikatutako zonakatzea erakusten

du; inguruko udalerrien artean, barne-migrazioaren efektuek lagunduko dute. Horrela, alboko

udalerriek ehuneko desberdinak erakuts ditzakete, horien arteko populazio-fluxua dela eta.

Ez dira muturreko aldakuntzak dituzten udalerriak antzematen, eta badira joera negatiboa zehaztuta

duten eremuak, Deba Bailara, Bilbo Handia eta Araba hegoaldeko zati bat izan ezik.

Igoera handieneko mailan, % 4 eta % 8 arteko urteko tasekin hazi diren 2.000-5.000 biztanle

inguruko udalerriak nabarmentzen dira. Guztiak, Bakio izan ezik, Arabakoak eta Gasteiz ingurukoak

dira; gainera, Euskadiko hiriburuko hiri-inguruko bizitokiaren (Agurain, Alegria-Dulantzi eta Iruña Oka)

garapenak eragina izan du. Bestalde, Oionek duen indize altua Logroñotik gertu egotearekin lotuta

dago; beste kasu bat aipatzearren, Berriatuak esaterako, Ondarroako biztanleria hartuko luke, eta

Irurak, berriz, Tolosakoa. Hain zuzen ere, Bizkaiko kostak edo Tolosaldeak landako udalerri pilaketa

garrantzitsua erakusten dute, eta horren bidez, biztanleria gehitzen dute, nahiz eta galtzen duten

beste batzuekin tartekatu. Udalerri txikiagoen artean, oso gutxi dira biztanleria galtzen dutenak, eta

gehienak mantso hazten dira; horrek habitat mota honen iraunkortasun eta biziraupen ona erakusten

du.

Biztanleriaren araberako galerei dagokienez, maila baxuetan % 0,3 baino gehiago galtzen dutenak

sartzen dira. Maila honetan dago batez ere Galdakao, Getxo, Ermua, Basauri, Sestao, Portugalete

eta Ondarroan (Bizkaia), Eibar, Arrasate eta Bergaran (Gipuzkoa) eta Laudion (Araba) pilatutako

Euskadiko biztanleriaren % 18. Bilbok eta Donostiak oso hazkunde arinak erakusten dituzte, eta

Euskadiko hiriburua, Gasteiz, da hiruren artetik gehien hazi dena.

- 118 -

[39]

Izan berri den demografia-dinamismoa

+2 Mailako Udalerriak -2 Mailako Udalerriak Abaltzisketa Alegría-Dulantzi Alkiza Altzo Arama Armiñón Arrazua Artziniega Bakio Berriatua Ea Elburgo/Burgelu

Elduain Garai Gatika Gizaburuaga Ikaztegieta Iruña de Oca Irura Itsasondo Larrabetzu Larraul Lemoiz Meñaka

Mutiloa Muxika Orexa Otxandio Ribera Alta Ribera Baja Salvatierra Segura Urkabustaiz Zegama Zigoitia

Añana Aramaio Arraia-Maeztu Arrasate/Mondragón Basauri Berantevilla Bergara Eibar Elantxobe Elvillar/Bilar Ereño Ermua

Galdakao Galdames Getxo Valle de Arana Iurreta Kripan Lagrán Lantarón Laudio/Llodio Leza Loiu Moreda de Alava

Morga Nabarniz Ondarroa Portugalete Sestao Soraluze Sukarrieta Ugao-Miraballes Valle de Trápaga Villabuena de Alava Zambrana Zizurkil

Udalerri Taldeak



Guztira 251 100,0 100,0

Iturria: Udal-errolda, EIN. Bertan eginda

Nivel +2

Nivel +1

Nivel 0

Nivel -1

Nivel -2

Nivel +2

Nivel +1

Nivel 0

Nivel -1

Nivel -2[EAE: % +0,5]


- 119 -

JOERAZKO DEMOGRAFIA DINAMISMOA

Eskuragarri dagoen azken urteko guztizko populazioaren eta hamar urte lehenago udalerri bakoitzari

zegokion biztanleriaren arteko zatidura gisa lortzen da. Aldaketa ehunekotan adieraziko da.

Azken hamarkadan, EAEn % 3 inguru hazi da populazioa.

Bilakaera negatibo argia duten 15 udalerriak -2 mailan biltzen dira; guztiek % 7 baino gehiago galdu

dute egoiliar kopurua, eta egun, biztanleriaren % 10 baino gehiago hartzen dute. Horien artean,

hasteko, populazioaren arabera, hauek nabarmendu behar dira: Portugalete, Basauri, Sestao eta

Ondarroa. Gipuzkoan, Eibar, Arrasate, Pasaia, Legazpi eta Soraluze, eta Araban, Laudio, Harana eta

Moreda aipatu behar dira.

Era berean, biztanleria galdu dute, baino neurri txikiagoan, Bilbok eta Bizkaiko 7 nukleo garrantzitsuk

(>10.000 biztanle): Barakaldo, Getxo, Santurtzi, Galdakao, Bermeo, Ermua eta Trapagaran. Horiez

gain, txikiagoak diren Bizkaiko beste 11 udalerrik ere populazio-galerak izan dituzte.

Gipuzkoan oreka handiagoa dago; izan ere, Errenteria, Tolosa, Elgoibar, Lasarte, Andoain,

Zumarraga eta Bergarako populazioa zertxobait murriztu den arren, Donostia, Oñati, Hernani,

Azpeitia, Azkoitia eta Beasaingo populazioak zertxobait gora egin du. Irungo kasua nabarmentzekoa

da, % 10 irabazi baitu.

Arabaren kasuan, Gasteiz inguruko udalerriek dituzte hazkunde-tasarik handienak. Logikoki,

hazkunde hori, neurri handi batean behintzat, Euskadiko hiriburuko biztanleriaren kanpo-fluxuari

dagokio.

1.000 eta 5.000 biztanle artean dituzten geografia osoko udalerri ugarik hazkunde nabarmena izan

dute; hain zuzen ere, eskuragarri ditugun datuen arabera, tamaina hori bihurtu da goraka doan

udalerri-eredu. Hala ere, dagoeneko aipatu ditugun Bizkaiko 7 udalerriak, eta Gipuzkoan,

Hondarribia, Oiartzun edo Zarautz nabarmendu behar dira.

Hazkunderik handienak Arabako Lautadan, eta Gorbeiako eta Nerbioiko eskualdeetan, Plentzia-

Mungian (Gorliz, Bakio), Arabako bailaretan, antzematen dira; gainera, Gipuzkoako ia guztietan eta

Arabar Errioxan ageriko egonkortasuna antzematen da.

- 120 -

[40]

Joerazko demografia-dinamismoa

+2 Mailako Udalerriak -2 Mailako Udalerriak Alegría-Dulantzi Altzaga Bakio Barrundia Elburgo/Burgelu Iruña Oka/Iruña de Oca Irura

Larraul Maruri-Jatabe Mendaro Mutiloa Orexa Ribera Baja/Erribera Beitia Zuia

Arrasate/Mondragón Arratzu Basauri Eibar Elantxobe Harana/Valle de Arana Iurreta Karrantza bailara/Valle de Carranza

Laudio/Llodio Moreda de Alava Ondarroa Pasaia Portugalete Sestao Soraluze-Placencia de las Armas

Udalerri Taldeak



Guztira 251 100,0 100,0

Iturria: Udal-errolda, EIN. Bertan eginda.

Nivel +2

Nivel +1

Nivel 0

Nivel -1

Nivel -2

Nivel +2

Nivel +1

Nivel 0

Nivel -1

Nivel -2[EAE: % +2,8]


- 121 -

HAURRAK

Adierazleak 0 eta 14 urteko biztanleriaren eta udalerrian bizi den guztizko biztanleriaren arteko

ehunekoen araberako erlazioa adierazten du.

EAEk adierazle honetan duen neurria % 13koa da eta aldakortasuna mugatua da lurralde osoan

zehar; izan ere, baliorik gehienak % 10 eta % 17 artekoak dira.

EAEko biztanleriaren % 4 biltzen duten 34 udalerri nabarmenenek 14 urtez beheko biztanleriaren %

16 baino gehiago dute. Eskualdeen arabera, Tolosaldea eta Urola-Kosta nabarmentzen dira

Gipuzkoan, Plentzia-Mungia Bizkaian, eta neurri txikiagoan bada ere, Arabako Lautada. Udalerri

horien artean, tamainaren arabera, Zarautz eta Mungia nabarmendu behar dira.

Hiriburuen artean, Gasteiz eta Donostia daude Euskadiko batez bestekoaren mailan; bien bitartean,

Bilbo maila bat beherago dago. Haur gutxien duten eskualdeen artean, Arabako Bailarak eta Mendia,

Enkarterriak eta Gernika-Bermeo nabarmendu behar dira. Jarraian, Aiara Bailara, Errioxa, Markina-

Ondarroa eta Erdialdeko Deba agertzen dira.

Tasa baxuak dituzten udalerri handia gutxi daude (-2 mailan, Karrantza Bailara eta Gobiaran daude

1.000 biztanle baino gehiagoko udalerrien artean), baina ranking honetan gehien nabarmentzen

dutenak Bilbo Handiko nukleo handiak, eta batez ere, Ezkerraldean kokatutakoak dira. Araban,

Gobiaran eta Lantaron agertzen dira biztanleria gaztearen ehuneko txikiena duten udalerri nagusien

artean. Udalerri-talde honetan ez da Gipuzkoako udalerririk ikusten.

- 122 -

[41]

Haurrak

+2 Mailako Udalerriak -2 Mailako Udalerriak Abaltzisketa Aduna Aia Alegría-Dulantzi Alkiza Altzaga Altzo Anoeta Asteasu Astigarraga Berango Berastegi Bidegoian Elburgo/Burgelu Elduain Gabiria Hernialde

Ikaztegieta Iruña Oka/Iruña de Oca Irura Larraul Laukiz Mendaro Mungia Murueta Mutiloa Orexa Orozko Oyón-Oion Ribera Baja/Erribera Beitia Urkabustaiz Urnieta Zarautz Zuia

Añana Arraia-Maeztu Arratzu Bernedo Ea Elantxobe Ereño Errigoiti Galdames Harana/Valle de Arana Ibarrangelu Izurtza Karrantza bailara/Valle de Carranza Kuartango Lagrán

Lanestosa Lantarón Leza Mañaria Moreda de Alava Morga Munitibar-Arbatzegi Gerrikaitz Peñacerrada-Urizaharra Sukarrieta Trucios-Turtzioz Ubide Valdegovía Zambrana Ziortza-Bolibar

Udalerri Taldeak



Guztira 251 100,0 100,0


Nivel +2

Nivel +1

Nivel 0

Nivel -1

Nivel -2

Nivel +2

Nivel +1

Nivel 0

Nivel -1

Nivel -2

[EAE: % 12,8]


- 123 -

ZAHARTZEA

Adierazleak 65 urteko eta gehiagoko biztanleriaren eta udalerrian bizi den guztizko biztanleriaren

arteko ehunekoen araberako erlazioa adierazten du.

Euskadiko biztanleriaren % 19 inguruk 65 urte baino gutxiago ditu; azken urteetan ehuneko hori igo

egin da.

Adierazlearen eskualdekatze argia nabarmentzen da: Haurren indize baxuen antzeko ereduari

jarraituz, zahartutako eskualde gisa hauek nabarmentzen dira: Enkarterriak eta Gernika-Bermeo

Bizkaian; Arabako Bailarak, Errioxa eta Mendia. Bizkaian, Bilbo Handiko eta Arratia-Nerbioiko egoera

zertxobait hobea da.

Kantauri Arabarra eta Gipuzkoako zati handi bat indize ertainarekin agertzen dira; Gasteiz

Donostiaren eta Bilboren aurretik agertzen da. Donostialdeak –Pasaiak izan ezik-, Tolosaldeak,

Durangaldeak, Bizkaia Erdialdeak, Arabako Lautada osoak eta Gorbeia eremuak datu onak

erakusten dituzte.

Udalerrien arabera, zahartze-mailarik handieneko muturrak tamaina ertaineko-baxuko udalerriak (39

udalerri eta biztanleriaren % 1; bertan, Karrantza bailara soilik nabarmentzen da) hartzen ditu.

Bilbo Handiko nukleorik garrantzitsuenak batez bestekoa baino zahartuago daude; bien bitartean,

Gipuzkoan, Eibar, Pasaia, Zumarraga eta Elgoibarrek batez besteko hori eta 10.000 biztanleko muga

gainditzen dute; hala ere, Donostia, Tolosa eta Bergara batez bestekotik gertu daude, baita Laudio

ere.

Bestalde, Errenteria, Irun, Zarautz, Erandio, Getxo, Galdakao eta Gasteiz ez daude hain zahartuta,

eta daturik onenen taldean, Bizkaiko udalerriak soilik daude 10.000 biztanle baino gehiagokoen

taldean: Arrigorriaga, Mungia, Leioa eta Sopela.

- 124 -

[42]

Zahartzea

+2 Mailako Udalerriak -2 Mailako Udalerriak Añana Arakaldo Arraia-Maeztu Arratzu Arrieta Artzentales Aulesti Baños de Ebro/Mañueta Berantevilla Bernedo Campezo Ea Elantxobe

Elvillar/Bilar Ereño Errigoiti Galdames Harana Ibarrangelu Ispaster Karrantza Harana Kuartango Lagrán Lanciego Lanestosa Leza

Moreda de Alava Morga Munitibar Muxika Navaridas Olaberria San Millán Sukarrieta Valdegovía Villabuena de Alava Zambrana Zeberio Ziortza-Bolibar

Abadiño Aizarnazabal Alegría-Dulantzi Altzaga Altzo Anoeta Arrigorriaga Astigarraga Belauntza Berango Elburgo/Burgelu Etxebarri

Hernialde Iruña Oka/Iruña de Oca Irura Leioa Lezo Mungia Orexa Ribera Baja/Erribera Beitia Salvatierra/Agurain Sopelana Urnieta Zigoitia

Udalerri Taldeak



Guztira 251 100,0 100,0


[EAE: % 18,6]



- 125 -

JAIOTZA TASA

Jaiotza-tasa gordinak udalerrian bizi den guztizko biztanleriari (mila biztanleko neurtuta) dagokionez,

urtean izandako jaiotza-bizi kopurua islatzen du.

Hau da, jaiotza-tasak biztanleriaren bilakaerari egindako ekarpen erlatiboa neurtzen du.

Jaiotza-tasa gordinak Euskadiko udalerrietan ez du aldakortasun handirik erakusten, eta ‰ 10

inguruko balioa du.

10.000 biztanle gainditzen dituzten guztiak % 7 eta % 14 artean dabiltza jaiotza-tasan, Sopelaren antzera. Hori dela eta, biztanleria gehiena (% 84) erdiko mailetan dago, 0 eta -1 mailetan. Erdiko mailan Gasteiz eta Bilbo daude, -1 mailan Donostia.

Jaiotza-tasaren eskualdekatzea ez da haurrena edo zahartzaroarena bezain argia, eta baliorik

baxuenak pilatzen diren eskualdeetan (Kantauri Arabarra, Errioxa eta Arabako Bailarak, Gernika-

Bermeo, Arratia-Nerbioi, Enkarterriak) beti dago datu positiboak dituen udalerriren bat.

Gipuzkoako eskualdeen artean, Tolosaldeak, Goierrik, Bidasoak eta Urola-Kostak dituzte daturik

onenak; Donostialdea dator ondoren, eta Debak ditu daturik okerrenak.

Jaiotza-tasa baxueneko balioen artean, Bizkaikoak nabarmentzen dira; izan ere, bertan daude

10.000 biztanle baino gehiagoko 19 udalerritatik 7; Gipuzkoako udalerrien artean, Donostia, Arrasate

eta Bergara daude udalerri nagusien artean, eta horiei Araban Laudioren kasua gehitu behar zaie.

- 126 -

[43]

Jaiotza-tasa

+2 Mailako Udalerriak -2 Mailako Udalerriak Abaltzisketa Aduna Aizarnazabal Albiztur Alegría-Dulantzi Alkiza Altzaga Altzo Anoeta Antzuola Arrankudiaga Astigarraga Ataun Ayala/Aiara Barrika Bedia Belauntza

Berango Berastegi Berriatua Berriz Bidegoian Elduain Errezil Iruña de Oca Irura Ispaster Itsasondo Izurtza Kuartango Larraul Leaburu Leintz-Gatzaga Lizartza

Mendaro Meñaka Mutiloa Okondo Orexa Orio Ormaiztegi Oyón-Oion Ribera Baja Segura Sopelana Urkabustaiz Urnieta Villabona Zamudio Ziortza-Bolibar

Añana Arakaldo Aramaio Arraia-Maeztu Arratzu Baños de Ebro Campezo/Kanpezu Ea Ereño Ezkio-Itsaso Gabiria Gamiz-Fika

Gaztelu Ibarrangelu Iruraiz-Gauna Karrantza Harana Kortezubi Kripan Lagrán Laguardia Lanestosa Lantarón Mallabia

Mañaria Moreda de Alava Munitibar Ondarroa Peñacerrada San Millán Sukarrieta Trucios-Turtzioz Ubide Villabuena de Alava Zambrana

Udalerri Taldeak



Guztira 251 100,0 100,0

Iturria: Jaiotzak eta heriotzak, Eustat. Udal-errolda, EIN. Bertan eginda.

Nivel +2

Nivel +1

Nivel 0

Nivel -1

Nivel -2

Nivel +2

Nivel +1

Nivel 0

Nivel -1

Nivel -2[EAE: 9,6 mila biztanleko]


- 127 -

HAZKUNDE BEGETATIBOA

Adierazle honek denbora-aldiko hazkunde begetatiboa erakusten du, une horretan udalerrian bizi den

biztanleriaren artean zatituta eta mila biztanleko adierazita.

Hazkunde begetatiboa udalerrian erregistratutako jaiotzen eta heriotzen arteko alde gisa lortzen dira.

Eremu geografikoen araberako banaketari dagokionez, zahartze-tasaren eta jaiotze-tasaren

banaketaren antzekoa da; izan ere, adierazle horiek hazkunde begetatiboarekin lotura dute. EAEko

batez bestekoa ‰ 0,7 kokatzen da.

Bizkaian, Txorierri eta Plentzia-Mungia nabarmentzen dira modu positiboan; Ezkerraldearen,

Enkarterrien, Gernika-Bermeoren eta Arratia-Nerbioiren egoera, berriz, txarra da. Gipuzkoan,

Tolosaldeak, Goierrik, Urolak, Oiartzunek edo Astigarragak datu onak dituzte, baina Donostia eta

Pasaia egoera okerragoan agertzen dira, eta lotutako adierazleen mapei dagokienez, kokapenak

errepikatu dituzte. Hala eta guztiz ere, kasu honetan, kostako gainerako herriek, Getariak izan ezik,

datu onak erakusten dituzte.

Orotara, Gipuzkoa (% 16rekin) Bizkaia baino askoz hobeto kokatuta dago; izan ere, Bizkaiak

biztanleria galtzen du termino begetatiboetan (-% 0,2). Arabak gainditzen ditu (% 2,2); bertan, zenbait

eskualde nabarmen zahartu diren arren, zenbait landatar eremuko ingurunetako datu positiboei esker

oreka da nagusi; Arabako Lautadak eta Kantauri Arabarrak, biek batera, datu onak erakusten dituzte.

Udalerriek, mailarik beherakorrenean, gorakorrenean baino batez besteko tamaina handiago

erakusten dute. Kasu honetan, udalerri eta biztanle gehien biltzen duen multzoa -1 da; izan ere,

adierazleak 92 balio negatibo artean hartzen ditu, hiri gehienak barne. 0 balioak eta balio negatiboak

-1 eta -2 mailetan erakusten dira. -2 mailak ez ditu biztanle ugariko udalerriak biltzen, baina -1 mailan

Bilbo, Donostia, Barakaldo, Sestao, Portugalete, Bermeo, Eibar, Arrasate, Bergara eta Pasaia

agertzen dira. Batez bestekotik gertu daude Gasteiz, Irun, Errenteria, Laudio, Basauri, Galdakao,

Getxo eta Bilboko Itsasadarraren eskuinaldea.

+1 mailan, demografia-adierazleetan datu onak erakusten dituzten udalerriak agertzen dira berriro:

Sopela, Arrigorriaga, Mungia eta Durango Bizkaian, Hondarribia, Zarautz edo Beasain Gipuzkoan,

eta horiei Azpeitia, Andoain eta Lasarte gehituko zaizkie.

- 128 -

[44]

Hazkunde begetatiboa

+2 Mailako Udalerriak -2 Mailako Udalerriak Abaltzisketa Alegría-Dulantzi Altzaga Armiñón Asteasu Astigarraga Ayala/Aiara Berango Berriatua Berriz Elduain

Etxebarri Gaintza Hernialde Ikaztegieta Iruña Oka/Iruña de Oca Irura Larraul Legutiano Leza Mendaro Mutiloa

Nabarniz Navaridas Oiartzun Olaberria Orendain Orexa Orio Ormaiztegi Urnieta Villabona Zuia

Añana Arama Arantzazu Arratzu Arrieta Artzentales Baliarrain Baños de Ebro/Mañueta Ea Elvillar/Bilar Ereño Forua

Fruiz Gamiz-Fika Gizaburuaga Harana/Valle de Arana Izurtza Karrantza Harana Kuartango Lanestosa Mañaria Meñaka Moreda de Araba

Morga Mundaka Munitibar-Arbatzegi Gerrikaitz Samaniego Sopuerta Trucios-Turtzioz Ubide Villabuena de Araba/Eskuern. Yécora/Iekora Zeberio Zierbena

Udalerri Taldeak



Guztira 251 100,0 100,0

Iturria: Jaiotzak eta heriotzak, Eustat. Udal-errolda, EIN. Bertan eginda.

Nivel +2

Nivel +1

Nivel 0

Nivel -1

Nivel -2

Nivel +2

Nivel +1

Nivel 0

Nivel -1



- 129 -

MIGRAZIOAK Adierazleak denbora-aldian udalerriko kanpo migrazio-saldoa islatzen du, betiere, bertan bizi den

biztanleria aintzat hartuta kalkulatuta eta emaitza mila biztanleko adierazita.

Kanpoko migrazio-saldoa edo kanpo migrazio garbia Euskal Autonomia Erkidegoko migrazio-

sarreren (immigrazioa) eta migrazio-irteeren (emigrazioa) arteko diferentzia gisa lortzen da.

Adierazle honek EAEtik kanpora eta EAEra datozen migrazio-mugimenduen saldo erresultantea

barne hartzen du, eta kalkulua udalerri bakoitzari aplikatzen zaio. EAEri, orotara hartuta aplikatutako

kalkuluak 1.000 biztanleko 7 etorkin berri inguruko indizea erakusten du, termino garbietan. Beraz,

beste eskualdeetatik edo eskualdeetara, eta atzerritik edo atzerrira etorritako eta joandako

immigranteak eta emigranteak barne hartzen dira, baina ez dira Euskal Autonomia Erkidegoko barne-

mugimenduak kontuan hartzen.

Mailarik baxuenean, migrazio-saldo hutsa edo negatiboa duten 32 udalerri biltzen dira. Donostia,

Pasaia, Portugalete eta Sestaoko biztanleen artean, erkidegotik kanpora jende asko joan da, eta herri

horietara iritsitakoak baino gehiago dira bertatik alde egindakoak. Udalerri horiek erkidegoaren

kanpoaldetik gertuko eremuetan daude, Kantabria ekialdea edo Frantziarekiko muga, esaterako.

Adierazle horretan, datu uniformeak dituzten udalerriak agertzen dira; oro har txikiak diren arren,

eskualdeen artean kontrasteak daude; gainera, orotara hartuta, aldakortasun nabarmena antzematen

da. Saldoa uniformeki txikia edo negatiboa duten eremu bakarrak dagoeneko aipatu ditugun

Donostialdea eta Ezkerraldea dira; bien bitartean, kontrako muturrean, kanpo immigrazio

gehiagorekin, Plentzia-Mungia eta Txorierri, Gasteiz inguruko eremuak eta Miranda de Ebro, eta

Gipuzkoan Goierri aipa daitezke.

Erreferentziako aldian, Gasteizek eta Bilbok Euskaditik kanpoko etorkinak jaso dituzte, eta Euskadiko

gainerako nukleo nagusiek baino askoz ere erritmo bizkorragoan, gainera.

Gernika, Ordizia eta Durango daude biztanle gehien duten udalerrien artean; batez bestekotik gertu

daude Getxo, Irun, Leioa, Tolosa, Eibar eta Laudio; datu okerragoak dituzte Barakaldo, Arrasate,

Errenteria, Basauri, Santurtzi edo Galdakaok.

- 130 -

[45]

Migrazioak

+2 Mailako Udalerriak -2 Mailako Udalerriak Altzaga Altzo Añana Armiñón Berantevilla Berriatua Elciego Elgeta Elvillar/Bilar Ereño Errezil

Gernika-Lumo Labastida/Bastida Lanciego/Lantziego Lapuebla de Labarca Leza Loiu Mañaria Markina-Xemein Mendexa Moreda de Araba Murueta

Navaridas Ordizia Otxandio Oyón-Oion Ribera Alta Ribera Baja/Erribera Beitia Samaniego Trucios-Turtzioz Urkabustaiz Yécora/Iekora Zegama

Abanto Zierbena Albiztur Alonsotegi Antzuola Arakaldo Arama Arratzu Arrazua-Ubarrundia Baliarrain Baños de Ebro/Mañueta Berrobi

Donostia-S. S. Errigoiti Ezkio-Itsaso Gaztelu Gizaburuaga Ikaztegieta Ispaster Kripan Laguardia Mendata Morga

Mundaka Muskiz Orendain Ortuella Pasaia Peñacerrada-Urizaharra Portugalete Sestao Sukarrieta Villabuena de Araba/Eskuern.

Udalerri Taldeak



Guztira 251 100,0 100,0

Iturria: Migrazio Mugimenduak, Eustat. Udal-errolda, EIN. Bertan eginda.

Nivel +2

Nivel +1

Nivel 0

Nivel -1

Nivel -2

Nivel +2

Nivel +1

Nivel 0

Nivel -1



- 131 -

ATZERRIKO BIZTANLEAK Erreferentziako aldian udalerrian bizi den guztizkoarekiko biztanle kopuruarekin alderatutako

atzerritarren proportzioa da.

Udalerrian bizi, eta espainiar nazionalitaterik ez duenari esaten zaio biztanleria atzerritarra.

Atzerriko biztanleen kopurua handiagoa da Araban Bizkaian eta Gipuzkoan baino; ondorioz,

Euskadin, 100 biztanleko 5,4 atzerritarreko batez bestekoa dago. Hiru lurraldeetan modu

asimetrikoan banatzen da.

Bizkaian, atzerritar gehienak Bilbon, Txorierrin eta lurraldearen iparraldeko eta ekialdeko eskualdeen

muturren inguruan bizi dira; Bilboren hegoaldean eta mendebaldean atzerritar biztanleria kopurua

nabarmen jaisten da.

Gipuzkoan, Donostian, Irunen, Pasaian edo Getarian dago atzerritar biztanleria gehien, eta

barnealdeko alboko udalerrietan atzerritar gutxiago dagoela dirudi. Goierriko erdigunea ere gune

garrantzitsua da; hala ere, industria-nukleoetan, ehunekoa ertaina da (Arrasaten edo Tolosaldean

izan ezik, hor oraindik txikiagoa baita).

Araban, atzerritar biztanleria hiriburuan; Errioxan eta landa-eremu jakin batzuetan pilatzen da batik

bat, eta nabarmen gutxiago Kantaurin edo Ekialdeko Lautadan.

Atzerriko biztanle gehienekoen mailan, Bilbo eta Gasteizekin batera, Gernika, Beasain eta Ordizia

nabarmendu behar dira; horiek ere oso migrazio-saldo positiboa duten hiriko nukleoak dira.

Donostiak, Irunek, Getxok eta dagoeneko aipatu ditugun beste gune batzuek batez bestekoa baino

atzerritar biztanleria-maila altuagoak dituzte. Hainbat hiri-nukleo txiki batez bestekotik gertu agertzen

dira.

Nahiko immigrazio maila baxua dutenen artean, industria ugariko guneak nabarmendu behar dira:

ezkerraldea, Errenteria, Tolosa, Laudio, Basauri, Galdakao edo Arrasate, esaterako. Immigrazio-

mailarik baxueneko mailan, Trapagaran-Ortuella-Abanto ardatza nabarmendu behar da.

- 132 -

[46]

Atzerriko biztanleria

+2 Mailako Udalerriak -2 Mailako Udalerriak Aizarnazabal Areatza Baños de Ebro/Mañueta Beasain Belauntza Bernedo Berriatua Elciego Gernika-Lumo Labastida Lapuebla de Labarca Leza Loiu

Mañaria Markina-Xemein Navaridas Ordizia Oyón-Oion Salvatierra/Agurain Samaniego Ubide Vitoria-Gasteiz Yécora/Iekora Zaldibia Zegama

Abaltzisketa Abanto y Ciérvana Ajangiz Albiztur Alkiza Añana Arakaldo Arama Aramaio Arrankudiaga Aulesti Ayala/Aiara Baliarrain Beizama

Berastegi Dima Ea Elduain Fruiz Gaintza Galdames Gaztelu Gizaburuaga Ispaster Karrantza Harana Kripan Kuartango

Lagrán Larraul Meñaka Mutiloa Nabarniz Orendain Orexa Ortuella San Millán Valle de Trápaga Zalduondo Zerain Ziortza-Bolibar

Udalerri Taldeak



Guztira 251 100,00 100,0


Nivel +2

Nivel +1

Nivel 0

Nivel -1

Nivel -2

Nivel +2

Nivel +1

Nivel 0

Nivel -1



- 133 -

ETXEBIZITZEN DENTSITATEA

Adierazleak udalerriko etxebizitza kopurua hartu eta bizitegirako erabiltzeko aitortua izan den

lurzoruaren azaleraren artean zatitzen du (hektareatan).

Euskadin, bizitegirako erabiltzeko gisa kalifikatutako hektarea bakoitzeko 42 etxebizitzako batez

bestekoa dago. Orografiak eta lurzoruaren udal-politikak eragin handia duten adierazlea da.

Sailkapenean, mailarik positiboenean (+2), etxebizitzara zuzendutako lursailetan dentsitate altua

erakusten duten udalerriak hartu dira aintzat.

Lurralde bakoitzean eredu bat antzematen da: Araban, udalerrien ezaugarri orokorra, ia denak

landatar eremukoak, dentsitate baxua izatea da; Gasteizek ere Donostiak eta Bilbok baino dentsitate

txikiagoak ditu. Laudiorena ezohiko kasua da; izan ere, Laudio da Bizkaiko hiriburu inguruaren

ezaugarri antzekoenak dituen udalerria.

Bizkaian, erdialdean, Ibaizabal eta Bilboko itsasadarra izenekin ezagutzen denean, biltzen da

biztanleen kopururik handiena; horrek erakusten du dentsitaterik handiena, eta ardatzaren iparraldera

(herri nagusiak izan ezik) dauden hiru eskualdeek eta hegoaldera dauden beste hirurek ezaugarri

landatarragoak eta dentsitate txikiagoak dituzte. Bizkaiko zazpi udalerri handienetatik sei etxebizitza-

dentsitate handienekoen mailan agertzen dira, Getxo izan ezik, eta kostako udalerri bat ere gehitu

behar dugu zerrenda horretan: Bermeo hain zuzen.

Gipuzkoak, bere orografia dela eta, haran estuetan sartutako hiri-nukleo ugari du; ondorioz, egoera

oso ezberdina da. Barnealdeko udalerriek, eta batez ere, Oria haraneko landako udalerriek soilik

erakusten dituzte hainbesteko dentsitaterik gabeko bizitegirako azalerak.

Dentsitate-kasurik edo eraikitako lursail-taldekatze kasurik esanguratsuenak Eibar, Pasaia, Tolosa,

Bergara eta Zarautzen daude; bestalde, Donostia, Irun edo Errenteria, etxebizitzen dentsitate-maila

handiarekin baita ere, maila baxuagoan daude (+1 maila).

- 134 -

[47] Etxebizitzen dentsitatea

+2 Mailako Udalerriak -2 Mailako Udalerriak Barakaldo Basauri Beasain Bergara Bermeo Bilbao Eibar Ermua Ibarra Laudio/Llodio

Lezo Pasaia Portugalete Santurtzi Sestao Soraluze Tolosa Urretxu Villabona Zarautz

Ajangiz Amezketa Arakaldo Aramaio Arantzazu Armiñón Arraia-Maeztu Arratzu Arrazua-Ubarrundia Arrieta Asparrena Aulesti Ayala/Aiara Baños de Ebro/Mañueta Barrika Barrundia

Berantevilla Bernedo Dima Elburgo/Burgelu Elduain Ereño Fruiz Gamiz-Fika Garai Gautegiz Arteaga Harana Ibarrangelu Iruña Oka Iruraiz-Gauna Karrantza Harana Kortezubi

Kuartango Lagrán Laguardia Lanestosa Lantarón Laukiz Lemoa Loiu Mallabia Maruri-Jatabe Mendata Mendexa Meñaka Morga Mungia Murueta

Muxika Nabarniz Orozko Peñacerrada-Urizaharra Ribera Alta Ribera Baja San Millán Trucios-Turtzioz Urkabustaiz Valdegovía Zalduondo Zalla Zierbena Zigoitia Zuia

Udalerri Taldeak



Guztira 251 100,0 100,0

Iturria: Udalplan. Eusko Jaurlaritzaren Ingurumen eta Lurralde Antolamendu Saila. Bertan eginda.

[EAE: 42,4 hektareako etxebizitza kopurua]


- 135 -

OKUPATU GABEKO ETXEBIZITZAK

Adierazle hau okupatu gabeko familia-etxebizitzen eta udalerriko familia-etxebizitza guztien arteko

zatidura eginda kalkulatzen da.

Familia-etxebizitzatzat hartzen da eraikin bat edo egiturari dagokionez eraikinetik bereizitako zati bat

okupatzen duen, eta eraiki, berreraiki, eraldatu edo egokitu den moduarengatik pertsona batek edo

hainbat pertsonak bizileku gisa hartzera zuzenduta dagoen eta errolda-datan beste helburuetarako

erabiltzen ez den gela oro edo gela multzoa, eta bertako dependentzia. Familia-etxebizitzak honela

sailkatzen dira: nagusiak, bigarren mailakoak, okupatu gabeak (hutsak) eta beste etxebizitzak.

Bestalde, errolda-ondorioetarako, etxebizitza okupatu gabekotzat hartzeko, ezingo da inoren ohiko

bizilekua izan eta ezingo da urtearen gainerako egunetan, urtaro batzuetan, aldizka (hau da, ez da

bigarren etxebizitza) erabili.

EAErako adierazle horren batez besteko balioa % 10 ingurukoa dela kalkulatzen da, eta Gipuzkoak

Bizkaiak eta Arabak baino balio altuagoa erakusten du.

Etxebizitza hutsen proportzio handieneko mailak EAEko biztanleriaren % 1 osatzen du. Etxebizitza

hutsen tasa handiena duen eremua Oriako landa-inguruneko udalerriek osatzen dute batez ere, eta

Bizkaia hegoaldean eta mendebaldean Karrantzak eta Orozkok soilik gainditzen dituzte 2.000

biztanle.

Bigarren mailan, Arratia-Nerbioi eta Markina-Ondarroa Bizkaiko eskualdeak nabarmentzen dira; baita

Gipuzkoako Urola-Kosta ere. Biztanleriaren arabera, Azpeitia, Azkoitia eta Zumaia aipatu behar dira.

Kontrako muturra, etxebizitza huts proportzio txikienarekin, difuminatuago agertzen da, eta

Gipuzkoako nukleo handi gutxi batzuk nabarmentzen dira: Arrasate, Zumarraga eta Hondarribia.

Hiriburuak bigarren mailan daude etxebizitza huts gutxieneko mailari dagokionez; etxebizitza huts

horien ondorioz, biztanleriaren % 62 biltzen du. Hiriburuen inguruetan etxebizitza hutsen indize

baxuak daude. Arabako Lautadan eta kosta gehienean ere gauza bera gertatzen da.

- 136 -

[48]

Okupatu gabeko etxebizitzak

+2 Mailako Udalerriak -2 Mailako Udalerriak Abaltzisketa Albiztur Alkiza Altzaga Amezketa Arakaldo Artea Baliarrain Beizama Belauntza

Berastegi Elduain Errezil Etxebarria Ezkio-Itsaso Gaintza Gizaburuaga Ikaztegieta Karrantza Harana Lantarón

Lizartza Moreda de Araba Mutiloa Orendain Orexa Orozko Segura Zegama Zerain

Añana Arrasate/Mondragón Artzentales Artziniega Bakio Deba Elantxobe Elburgo/Burgelu Errigoiti Fruiz

Hondarribia Ibarrangelu Labastida Lagrán Laukiz Mendexa Mundaka Mutriku Muxika

Peñacerrada-Urizaharra Plentzia Samaniego Sukarrieta Ubide Usurbil Zalduondo Zigoitia Zumarraga

Udalerri Taldeak



Guztira 251 100,0 100,0


[EAE: etxebizitzen guztizkoaren gaineko % 9,5]



- 137 -

ETXEBIZITZA ZAHARRA Adierazle hau 50 urte baino gehiagoko antzinatasuna duten familia-etxebizitzen eta udalerriko

etxebizitzen guztizko kopuruaren arteko zatidura gisa lortzen da.

Familia-etxebizitzatzat hartzen da eraikin bat edo egiturari dagokionez eraikinetik bereizitako zati bat

okupatzen duen, eta eraiki, berreraiki, eraldatu edo egokitu den moduarengatik pertsona batek edo

hainbat pertsonak bizileku gisa hartzera zuzenduta dagoen eta errolda-datan beste helburuetarako

erabiltzen ez den gela oro edo gela multzoa, eta bertako dependentzia.

Eraikinaren antzinatasuna kalkulatzeko, eraikinaren eraikitze-urtearen eta errolda-urtearen artean

igaro den denbora hartu da erreferentzia gisa. Eraikitze-urtea eraikuntza edo eraikuntzaren oinarrizko

erreforma amaitu den urtea da (hau da, egindako aldaketa guztien ondorioz ia-ia eraikin berria egin

denean).

EAEko batez bestekoa % 14koa da, eta landako udalerrietako etxebizitza zaharrak nabarmendu

behar dira.

Eragin gehieneko eremuak Arabako ia landa-ingurune osoan zehar daude kokatuta, eta Bailaren

eskualdeetan agertzen dira daturik altuenak; Enkarterrietan eta Gernika-Bermeon Bizkaian, eta

Gipuzkoan, berriz, Donostia, Eibar, Tolosa eta Pasaian daude etxebizitza zaharren kopuru altuenak.

Arabako batez bestekoarekin kontrajarrita, Gasteizko egoera beste bi hiriburuetakoa baino hobea da.

Bilbo Handian eta Donostialdean barne-kontrasteak daude: Barakaldok, Portugaletek, Getxok edo

Galdakaok datu positiboak erakusten dituzte, Laudioko bezala, eta Gipuzkoan, Lasartek, Errenteriak

edo Irunek.

Bizkaian, Plentzia-Mungia eta Durangaldea eskualdeek etxebizitza zahar kopuru mugatuak dituzte,

baita Debak eta Urolak ere Gipuzkoan. Gipuzkoako bizileku-parke berrituena Arrasate inguruan eta

Villabona-Andoain-Lasarte ardatzean agertzen da.

- 138 -

[49]

Etxebizitza zaharrak

+2 Mailako Udalerriak -2 Mailako Udalerriak Altzaga Añana Arantzazu Artzentales Bedia Bernedo Dima Ea Elduain Ereño Errigoiti Fruiz Galdames

Karrantza Harana Kortezubi Laguardia Lanestosa Lantarón Lapuebla de Labarca Larraul Leaburu Leza Maruri-Jatabe Mendata Moreda de Araba

Morga Mutiloa Nabarniz Ribera Alta Ribera Baja/Erribera Beitia San Millán/Donemiliaga Trucios-Turtzioz Valdegovía Yécora/Iekora Zalduondo Zambrana Zeanuri

Abadiño Aduna Andoain Anoeta Arama Aretxabaleta Arrasate/Mondragón Baliarrain Basauri Berriz

Derio Elgeta Ermua Galdakao Gorliz Lasarte-Oria Laudio/Llodio Laukiz Leioa

Mungia Orio Portugalete Santurtzi Sopelana Ugao-Miraballes Urnieta Villabona Vitoria-Gasteiz

Udalerri Taldeak



Guztira 251 100,0 100,0


[EAE: etxebizitzen guztizkoaren gaineko % 13,5]



- 139 -

IGOGAILURIK GABEKO ETXEBIZITZAK Adierazle honek bi solairu baino gehiagoko igogailurik gabeko eraikinen proportzioa erakusten du,

altuera hori duten udalerriko guztizko eraikinekiko. Beraz, igogailurik gabeko 2 solairuko edo

gehiagoko etxebizitzen eta udalerriko 2 solairuko edo gehiagoko guztizko etxebizitza kopuruaren

arteko zatidura eginda kalkulatzen da.

Etxebizitzen eraikina da bizitoki moduan erabiltzeko sortu den edozein eraikuntza (iraunkorra,

bereizitakoa eta independentea); hau da, tarte gehienak gizakientzako gela izateko prestatuta

dauden eraikinak.

Bestalde, etxebizitzatzat hartzen da eraiki, berreraiki, eraldatu edo egokitzeko erabili zen

moduarengatik pertsonak bizitzeko eginda dagoen eta beste erabileretarako guztiz zuzenduta ez

dagoen esparru egituralki bereizia eta independentea den oro. Ostatu eta establezimendu

kolektiboak ere multzo horretakoak dira.

Adierazle horrek erakusten du EAEko bi solairuko edo gehiagoko etxebizitza-eraikinen % 78k ez

duela igogailurik. Horrek landatar eremuetako etxebizitza ugari eta bi solairutako etxebizitza moderno

ugari barne hartzen ditu.

EAEko batez bestekoa baino askoz ere emaitza baxuagoak dituzten 59 udalerrien artean eta

biztanleriaren % 1ean eragiten duela kontuan hartuta, aztertutako eraikin motetan gehienek ez dute

igogailurik. Gabezia horrek gehien eragiten dien eremuen artean, Bizkaiko erdialdea-ekialdea,

Arabako Lautaden eskualdea ia osorik, Arabako ekialde ertain gehiena eta Oria Haraneko landako

udalerriak nabarmentzen dira.

Durangok eta Gasteizek dute igogailu kopururik handiena, Donostia eta Bilbo datoz ondoren, baita

hiriburuen inguruko beste hainbat gune hiritar ere. Baliorik altueneko bi multzoek biztanleriaren % 83

osatzen dute 60 udalerritan, eta % 45 eta % 86 artean dabiltza igogailu gabeziari dagokionez.

Adierazle horretan, landako habitat gutxi duten udalerriek eta hiru edo lau solairuko hainbat eraikinek

datu hobeak erakusteko joera dute.

% 70eko baino gehiagoko gabeziarekin eta 15.000 biztanle baino gehiagoko udalerrietan oinarrituz,

hauek nabarmendu behar dira: Laudio Araban; Gernika, Bermeo, Zornotza, Sestao, Portugalete,

Barakaldo, Santurtzi, Erandio eta Basauri Bizkaian; eta Arrasate, Irun, Tolosa eta Hernani

Gipuzkoan; horrez gain, aipatu behar da Hondarribiak % 92ko defizita duela. Erdiko mailan, 10.0000

biztanle eta % 85eko gabezia gainditzen dute Andoainek, Mungiak eta Sopelak.

- 140 -

[50]

Igogailurik gabeko etxebizitzak

+2 Mailako Udalerriak -2 Mailako Udalerriak Abaltzisketa Aduna Ajangiz Altzaga Añana Arakaldo Arama Armiñón Arratzu Arrazua-Ubarrundia Arrieta Artzentales Baliarrain Baños de Ebro Beizama Belauntza Bernedo Dima Elduain Elvillar/Bilar

Ezkio-Itsaso Fruiz Gabiria Gaintza Garai Gautegiz Arteaga Gaztelu Gizaburuaga Harana/Valle de Arana Karrantza Harana Ibarrangelu Iruraiz-Gauna Ispaster Kuartango Lantarón Lanciego/Lantziego Larraul Laukiz Legutiano

Mallabia Maruri-Jatabe Mendata Moreda de Araba Morga Mutiloa Muxika Nabarniz Navaridas Orexa Otxandio Ribera Alta Samaniego San Millán/Donemiliaga Ubide Yécora/Iekora Zalduondo Zeanuri Leza

Basauri Bilbao Donostia-San Sebastián Durango Eibar Ermua Errenteria Etxebarri Galdakao Getxo

Lasarte-Oria Leioa Pasaia Ugao-Miraballes Valdegovía Villabona Vitoria-Gasteiz Zarautz Zumaia

Udalerri Taldeak



Guztira 251 100,0 100,0 Iturria: Biztanleria eta Etxebizitza Errolda, Eustat. Bertan eginda.

[EAE: ≥ 2 pisu etxebizitzen guztizkoaren gaineko % 78,4]


- 141 -

ETXEBIZITZEN KONFORTA Konfort-indizeak modu sintetikoan neurtzen du familia-etxebizitza nagusietan instalaziorik eta

zerbitzurik ez izatea; horrela, konfortaren balioaren bidez, etxebizitzek izan dezaketen erosotasun-

edo ongizate-maila neur genezake.

Etxebizitza nagusien konfort-indizearen balioa instalazio edo zerbitzu bakoitzari eta etxebizitzetan

oinarrizkotzat hartzen diren hainbat ezaugarriri esleitutako puntuazioak erantsiz lortzen da.

Euskadiko udalerriak 52 eta 83 puntu arteko mailan kokatu dira konfortaren indizeari dagokionez, eta

Euskadiko batez bestekoa 71 puntutan kokatzen da; hala ere, horren behetik dago Bizkaia, Arabaren

eta Gipuzkoaren gainetik, aldea txikia bada ere.

Bizitokiaren erosotasun-mailarik handienaren multzoan 23 udalerri eta biztanleriaren % 33 sartu dira.

Multzo honetan kokatzen dira biztanleria kopuru altua duten Donostia eta Gasteiz (Bilbo tarteko

multzoan dago) Getxo, Arrasate edo Durango, baita beste nukleo txikiago batzuk ere: Sopela, Gernika

eta Mungia Bizkaian, eta Hondarribia, Oñati, Andoain, Bergara eta Azpeitia Gipuzkoan.

Debagoiena da adierazle honetan aurreratuena dagoen eremuetako bat, Donostialdea-Bidasoarekin

edo Eskuinaldea-Mungiarekin batera. Nerbioi Haranak eta Ibaizabalek, Urola Haranak, Oria Beherak

edo Goierri Erdialdeak datu onak dituzte oro har.

Konfort-indizeari dagokionez baliorik txikienak dituzten udalerriak hemen daude kokatuta: Enkarterriak,

Markina-Ondarroa, Tolosaldea, eta kasu zehatz batzuk Bizkaia hegoaldean, Donostialdean edo Araba

hegoaldean eta mendebaldean. Talde honetako bi udalerrik soilik gainditzen dituzte 9.000 biztanle

(Pasaiak eta Ondarroak). Bizkaiko kostak eta Debabarrenak ere batez bestekoa baino askoz ere datu

baxuagoak erakusten dituzte.

- 142 -

[51]

Etxebizitzen konforta

+2 Mailako Udalerriak -2 Mailako Udalerriak Andoain Aretxabaleta Arrasate/Mondragón Azpeitia Berango Bergara Donostia-San Sebastián Durango Elorrio Gernika-Lumo Getxo Hondarribia

Irura Legazpi Mungia Muskiz Oiartzun Oñati Sopelana Sukarrieta Vitoria-Gasteiz Zaldibia Zizurkil

Albiztur Alegia Arakaldo Arantzazu Artzentales Asteasu Astigarraga Ataun Baliarrain Beizama Ereño

Galdames Gaztelu Izurtza Kortezubi Kuartango Laguardia Lapuebla de Labarca Larrabetzu Larraul Legorreta Lizartza

Markina-Xemein Morga Olaberria Ondarroa Orexa Otxandio Pasaia Peñacerrada-Urizaharra Sopuerta Zaratamo Ziortza-Bolibar

Udalerri Taldeak



Guztira 251 100,0 100,0


Nivel +2

Nivel +1

Nivel 0

Nivel -1

Nivel -2

Nivel +2

Nivel +1

Nivel 0

Nivel -1

Nivel -2[ EAE: ehuneko 70,6 puntu]


- 143 -

ERAIKI DIREN BABESTUTAKO ETXEBIZITZAK Adierazle honek eraikuntza azken bost urteetan amaitu den babestutako etxebizitzen bolumena

biltzen du; bolumen hori udalerri bakoitzean bizi den biztanleriaren araberakoa da.

Babestutako etxebizitzek bi etxebizitza-tipologia biltzen dituzte: babes ofizialeko etxebizitzak eta

etxebizitza sozialak.

Etxebizitza amaitutzat jotzeko, amaiera adierazten duen administrazio-dokumentuan agertzen den

data hartuko da kontuan.

Erreferentzia gisa hartu dugun bosturtekoan, EAEn eraikitako eta amaitutako babes ofizialeko

etxebizitza kopuruaren batez bestekoa 1.000 biztanleko 109 etxebizitzatakoa izan da.

Euskadiko 271 udalerrien artetik, 166 udalerritan, eskuragarri dagoen azken bosturtekoan, ez da

babes ofizialeko etxebizitza bakar bat ere eraiki. Horien artean, biztanleria kopuruaren arabera,

hauek nabarmentzen dira: Portugalete, Sestao, Arrasate, Ermua, Pasaia, Azpeitia, Sopela eta Oñati,

5.000 eta 10.000 biztanle artean dituzten beste 10 udalerrirekin, eta 1.000 biztanle gainditzen

zituzten beste 54rekin batera.

Babes ofizialeko etxebizitzak edo etxebizitza sozialak eraikitzeko proiektuak izan dituzten udalerriek

hiriburuen inguruetan pilatzeko joera dute grosso modo, batez ere, Bilbo eta Gasteiz mendebaldean,

eta Gipuzkoan, Donostia inguruetan eta Oria eremuetan. Lurraldearen erdialdean, babestutako

etxebizitza pilaketa gutxiago agertzen da, Urola haranetako, Debako eta Ibaizabalgo erdiguneak

salbu.

Gainerakoan, 1.000 biztanleren araberako etxebizitzen ehunekoa aldatu egiten da udalerrien

geografia eta tamaina edozein izanda ere; beraz, kasu honetan, zatiek biztanleria eta udalerrien

antzeko proportzioak biltzen dituzte.

Biztanleko BOE tasa handieneko mailan, Arrigorriaga eta Muskiz (Bizkaia), Andoain, Ibarra eta Lezo

(Gipuzkoa) agertzen dira. Gasteiz, Barakaldo, Elgoibar eta Beasain datoz ondoren.

Batez bestekoaren inguruan daude Bilbo, Erandio, Leioa, Durango eta Irun; amaitutako BOE maila

baxuenekoen artean, Donostia, Getxo, Basauri, Eibar, Santurtzi, Errenteria, Galdakao, Laudio eta

Tolosa agertzen dira.

- 144 -

[52]

Eraiki diren babestutako etxebizitzak

Udalerriak +2 Maila -2 Mailako Udalerriak* Andoain Arrigorriaga Artea Elduain Ibarra Kuartango Lezo Lizartza Murueta Muskiz Okondo Orozko Ubide

Abadiño Aizarnazabal Alegia Alegría-Dulantzi Amezketa Anoeta Antzuola Aramaio Aretxabaleta Arrankudiaga Arrasate/Mondragón Arrazua-Ubarrundia Artzentales Artziniega Asteasu Astigarraga Ataun

Atxondo Aulesti Azpeitia Bakio Barrika Barrundia Bedia Berastegi Berriatua Berrobi Busturia Campezo Deba Dima Ea Elgeta Elorrio

Ermua Eskoriatza Etxebarria Ezkio-Itsaso Forua Galdames Gamiz-Fika Gatika Gautegiz Arteaga Gordexola Gorliz Ibarrangelu Idiazabal Igorre Ispaster Itsasondo Iurreta

Karrantza Harana Labastida Lantziego Lantarón Lapuebla de Lab. Laukiz Lekeitio Lemoa Lemoiz Lezama Mallabia Markina-Xemein Maruri-Jatabe Mendaro Meñaka Mundaka Mutriku

Muxika Oiartzun Olaberria Ondarroa Oñati Orio Ormaiztegi Ortuella Pasaia Portugalete Ribera Alta Ribera Baja Salvatierra/Agurain San Millán/Donem. Segura Sestao Sondika

Sopelana Soraluze Ugao-Mir. Urduliz Urduña Urkabustaiz Urnieta Villabona Zaldibar Zamudio Zaratamo Zeanuri Zeberio Zestoa Zierbena Zigoitia Zizurkil

Udalerri Taldeak



Guztira 251 100,0 100,0 * Zerrendan, azken bosturtekoan amaitutako 0 BOE dituzten 166 udalerrien artean biztanleria gehieneko 102 udalerriak erakusten dira (529 biztanle baino gehiago). Iturria: Hasitako eta Amaitutako Etxebizitzen gaineko Estatistika, Eusko Jaurlaritzaren Etxebizitza eta Gizarte Gaien Saila. Udal-errolda, EIN. Bertan eginda.

Nivel +2

Nivel +1

Nivel 0

Nivel -1

Nivel -2

Nivel +2

Nivel +1

Nivel 0

Nivel -1

Nivel -2[EAE: 108,8 etxebizitza mila pertsonako ]


- 145 -

HIRI LURZORUA Adierazle honek udalerri bakoitzaren azalera guztiarekiko hiri-lurzoruaren proportzioa erakusten du.

Hiri lurzorua sailkapenaren kategoriak honako lurzoru tipologia hauek hartzen ditu kontuan: bizilekua

den hiri-lurzorua eta jarduera ekonomikoen hiri-lurzorua.

Bi kasuetan erabilitako informazioa udalerrietako planteamendu orokorreko dokumentuetan edo

horien aldaketetan bildutakoa da, behin betiko onarpenarekin edo onarpen partzialarekin.

EAEko guztizko azaleraren % 3 soilik dago hiri-lurzorutzat hartuta. Hiri-lurzorua erabilera finkatuta

duena da, eta beraz, urbanizagarria eta urbanizaezina bereizten ditu. Hori dela eta, hiri-nukleoaren

tamaina erlatiboa islatzeko balio du; horri, behar izanez gero, nukleo txikiagoei edo urrunagoko

auzoei dagozkienak gehituko litzaizkioke.

Logikoa den moduan, hiri-lurzoru proportzio handieneko multzoak biztanleria proportzio handia (%

49) eta 23 udalerri biltzen ditu; bigarren multzoa batuz, kopurua % 81 ingurura iristen da. Lehen

taldean, Bilbo Handia agertzen da Bizkaia ekialdea eskualdeko hainbat hiri nagusirekin (Durango,

Lekeitio, Ondarroa eta Gernika) batera; Gipuzkoan, berriz, orografia malkartsuagoa denez, Donostia,

Lasarte eta Hondarribia soilik agertzen dira.

EAEko batez bestekoaren oso gainetik dauden (+1 maila) udalerrien bigarren taldean daude Gasteiz

eta Laudio Araban, ia gainerako Bilbo Handia osoa eta Donostialdea; baita beste hainbat Gipuzkoako

udalerri ere: Eibar, Arrasate, Zumaia, Zarautz, Beasain eta Zumarraga, esaterako.

Bizkaia kanpoaldean, eta Oriako eta Arabako Mendiko landako herrietan, nukleo nagusiak azalera

gutxiago okupatzen du udalerriaren guztizkoarekin alderatuta; edonola ere, Euskadiko udalerrien

geografia-konfigurazio anitzak eragiten du beti, eta bakoitzaren biztanleriaren eta horren araberako

landako lurzoruaren kopuruaren arteko lotura oso aldagarria izateaz gain, oso desberdinak diren

egoera historikoen araberakoa da.

- 146 -

[53]

Hiri-lurzorua

+2 Mailako Udalerriak -2 Mailako Udalerriak Barakaldo Basauri Bilbao Derio Donostia Durango Etxebarri Gernika-Lumo Getxo Hondarribia Lanestosa Lasarte-Oria

Leioa Lekeitio Ondarroa Portugalete Santurtzi Sestao Sondika Sopelana Valle de Trápaga Zamudio Zierbena

Abaltzisketa Aia Albiztur Alkiza Aramaio Arraia-Maeztu Artzentales Ataun Aulesti Beizama Berastegi Bernedo Campezo Dima Ea Ereño Errezil

Gaintza Galdames Garai Gatika Gaztelu Gordexola Harana Hernialde Ispaster Karrantza bailara Kortezubi Lagrán Larraul Leintz-Gatzaga Mañaria Mendaro Mendata

Meñaka Munitibar Mutiloa Muxika Nabarniz Orozko Peñacerrada-Urizaharra Trucios-Turtzioz Zambrana Zeanuri Zeberio Zerain Ziortza-Bolibar

Udalerri Taldeak



Guztira 251 100,0 100,0


[EAE: guztizko azaleran gaineko %3,3a]



- 147 -

BIZITEGI LURZORU URBANIZAGARRIA Adierazle honen bidez, udalerri bakoitzean dagoen bizitegi-lurzoru urbanizagarriaren eta udalerri

horietako bakoitzaren guztizko bizitegi-azaleraren arteko lotura adierazten da.

Bizitegi-lurzoru urbanizagarriaren kategorian, honako lurzoru-tipologia hauek hartzen dira aintzat:

Exekutatu gabeko lurzoru urbanizagarria, programatutako lurzoru urbanizagarria (edo urbanizatzeko

gaitasuna duena) eta programatu gabeko lurzoru urbanizagarria.

Hiru kasuetan erabilitako informazioa udalerrietako planteamendu orokorreko dokumentuetan edo

horien aldaketetan bildutakoa da, behin betiko onarpenarekin edo onarpen partzialarekin.

EAEko bizitegi-lurzoruaren % 22 urbanizagarri gisa dago sailkatuta.

Bizitegi urbanizagarri gisa kalifikatutako udal-lurzoruaren proportzioak udal-nukleoen hazkunde

potentzialaren mailari buruzko ideia bat ematen du. Udalerriko geografia-osaerak (nukleoaren

tamaina, inguruko landa-ingurunearen tamainaren aurrean) baldintzatzen du, baita dagoen

lurzoruaren politikak ere; bi dimentsio horiek Euskadin aniztasun handia erakusten dute.

Maparen banaketa da horren guztiaren emaitza. Ia eskualde guztietako udalerriak, biztanleria-

tamaina guztietakoak ia multzo guztietan agertzen dira. Hiriburuak ere rankingeko maila

desberdinetan agertzen dira; Gasteiz dago bizitegi-lursail urbanizagarri gehieneko 22 udalerrien

artean (Errenteriak edo Leioak lagunduta), Donostia tarteko multzoan dago, eta Bilbo -1 mailan,

Barakaldo, Basauri, Santurtzi, Irun edo Eibarrekin batera.

Eremuen arteko kontrasteko gisa, Bizkaia iparraldean, mendebaldeko kostaren (Getxo eta Bakio

artean) eta Gernikako landa-ingurunearen artean gertatzen dena nabarmendu beharko litzateke; izan

ere, lehenengoan, eraikitzeko lursail asko dago eta bigarrenean, mota horretako aurreikuspen gutxi

dago. Tolosaldean, Bidasoaldean eta Arabako bailaretan, udalerriek ez dute bizitegi berriak

garatzeko erreserbatutako lursail-proportzio handirik.

- 148 -

[54]

Bizitegi-lurzoru urbanizagarria

+2 Mailako Udalerriak -2 Mailako Udalerriak Abadiño Aia Alegría-Dulantzi Bakio Barrika Berango Bidegoian Campezo/Kanpezu Derio Errenteria Hernialde

Laguardia Leioa Mutriku Ormaiztegi Plentzia Ribera Baja Sopelana Urduliz Vitoria-Gasteiz Zalla Zierbena

Abaltzisketa Ajangiz Altzaga Altzo Amoroto Añana Arakaldo Aramaio Arantzazu Arratzu Arrieta Ataun Atxondo Aulesti Baliarrain

Beizama Belauntza Berantevilla Berastegi Elduain Elvillar/Bilar Errigoiti Forua Gaintza Gamiz-Fika Gautegiz Arteaga Gizaburuaga Ibarrangelu Ikaztegieta Irura

Itsasondo Kortezubi Kripan Lagrán Larraul Leaburu Leintz-Gatzaga Lizartza Mendata Moreda de Alava Morga Mundaka Mutiloa Nabarniz Navaridas

Ondarroa Orendain Orexa Peñacerrada Samaniego Sestao Soraluze Ubide Villabuena de Alava Zaratamo Zerain Ziortza-Bolibar Zizurkil Zuia

Udalerri Taldeak



Guztira 251 100,0 100,0


Nivel +2

Nivel +1

Nivel 0

Nivel -1

Nivel -2

Nivel +2

Nivel +1

Nivel 0

Nivel -1

Nivel -2[EAE: bizitegi-lurzoru gaineko %22,4a]


- 149 -

DENTSITATE DEMOGRAFIKOA Dentsitate demografikoa edo biztanleria-dentsitatea udalerri baten bizi den guztizko biztanle kopurua

da, haren azalera km2 bakoitzeko.

Beraz, udalerrietako biztanleria-dentsitatea kalkulatzeko, udalerri bakoitzeko guztizko biztanleria

haren lurralde-azaleraz zatitu behar da.

EAEko batez besteko dentsitatea 2007an 304 biztanlekoa zen km2-ko. EAEko biztanleriaren erdia

inguru (% 47) biztanleria-dentsitate handiena duten taldeko 16 udalerritan bizi da.

Biztanleria-dentsitate handieneko udalerrien erdia Bizkaian dago. Eskualdeko hainbat hirigune dira

eta lurralde-azalera txikia izatea dute ezaugarri: Durango, Gernika, Lekeitio, Ondarroa eta Ermua.

Bilboko itsasadarraren inguruko udalerriek osatzen duten hirigintzako continuumean, baina baita

Bizkaiko beste eremu batzuetan ere, hirigintza-nukleoen ezaugarri da ia udalerri-lur guztia betetzea,

beste habitat landatarrago eta barreiatuago batzuetarako ia lekurik ere utzi gabe. Gipuzkoan,

Donostiaren eta Lasarte-Oriaren kasuak aipatu behar dira.

Bigarren mailan, 44 udalerri daude (biztanleriaren % 36), antzeko banaketa errepikatuz; Bilbo

Handiko udalerriak eta haren ingurunea; Donostialdekoak eta Bidasoa eta Oria bailarak biltzen

dituzten ardatzak, Gasteiz eta Laudio Araban, eta berriz ere, eskualdean garrantzia duten udalerri

txikiak, esaterako, Mungia, Bermeo, Balmaseda, Eibar, Arrasate, Zumarraga-Urretxu, Beasain-

Ordizia, Zumaia edo Zarautz.

Biztanleria-dentsitate gutxieneko eremuak Araban daude nagusiki, baita Bizkaiko landatar periferian

eta Oria bailarako landa-inguruneetan ere, Gipuzkoan. Deba eta Urola tarteko eskualde gisa

nabarmentzen dira, 3.000 eta 15.000 arteko biztanleria eta zabalera nahiko handia baitute.

- 150 -

[55] Dentsitate demografikoa

2 Mailako Udalerriak -2 Mailako Udalerriak Barakaldo Basauri Bilbao Donostia Durango Ermua Etxebarri Gernika-Lumo Getxo Lasarte-Oria Leioa Lekeitio Ondarroa Portugalete Santurtzi Sestao

Abaltzisketa Aia Albiztur Alkiza Amoroto Añana Aramaio Armiñón Arraia-Maeztu Arrazua-Ubarrundia Artzentales Asparrena Ataun Aulesti Ayala/Aiara

Barrundia Beizama Berantevilla Berastegi Bernedo Campezo Dima Elburgo/Burgelu Elduain Elvillar/Bilar Ereño Errezil Errigoiti Ezkio-Itsaso Gabiria

Gaintza Galdames Gaztelu Gizaburuaga Harana Iruraiz-Gauna Ispaster Karrantza Harana Kripan Kuartango Lagrán Laguardia Lanciego/Lantziego Lantarón Leintz-Gatzaga

Leza Mañaria Mendata Moreda de Alava Morga Munitibar Mutiloa Muxika Nabarniz Navaridas Orendain Orexa Orozko Peñacerrada-Urizaharra Ribera Alta

Samaniego San Millán Trucios-Turtzioz Urkabustaiz Valdegovía Yécora/Iekora Zalduondo Zambrana Zeanuri Zeberio Zerain Zigoitia Ziortza-Bolibar Zuia

Udalerri Taldeak



Guztira 251 100,00 100,0

Iturria: Udal errolda, EIN; Udalplan, Eusko Jaurlaritzako Ingurumen eta Lurralde Antolamendu Saila. Bertan egina.

[EAE: 304 biztanle/km2 ]



- 151 -

GIZARTE ZERBITZUETAKO GASTUA Adierazle horrek Gizarte Zerbitzuetako ohiko gastua adierazten du, udalerriarekiko administrazio

publikoek oro har egindakoa, biztanleen guztizko kopuruaz zatituta.

Emaitzak behar bezala interpretatzeko, komeni da kontuan izatea udalaz gaindiko erakunde batek

egindako gastua udalerri bati egozteko, programaren edo prestazioaren onuradunaren bizilekua

hartzen dela kontuan (betiere, logikoa baldin bada eta egokia den informazioa izanez gero).

Dauden beharren egoeren bolumenak eragiten du adierazlearengan, baina baita udaleko, foruko edo

gizarte-babeseko arloan aplikatzen ari den beste goragoko eremuren bateko politikak ere. Horrez

gain, eragina dute udalerri bakoitzeko Gizarte Zerbitzuen zentroetako kalitateak, gertutasunak eta

biztanleko bolumenak. Biztanleriaren ezegonkortasun sozioekonomikoa (gizarte-maila ahuleko

eremuak), beraz, ez da kontuan hartu beharreko eragile bakarra. Hori dela eta, gastu hori

ezinbestean adierazle negatibotzat hartu da.

EAEn, erreferentziazko urtean, Gizarte Zerbitzuetako batez besteko guztizko gastua biztanle

bakoitzeko 401 eurokoa zen.

Lurraldeka, adierazleak balio handienak Araban ditu, Gasteizen, bereziki, eta Ekialdeko Lautadako

udalerrietan eta lurraldeko hegoaldekoetan. Bizkaiko eta Gipuzkoako beste hiru udalerri txikirekin

osatzen da 15 udalerriko multzo hori (biztanleen % 11 osatzen dute).

Bigarren mailan, 23 udalerriz osatuta, EAEko guztizko biztanleriaren % 23ra artekoa dago, Bilbo

kontuan hartuta, eta Santurtzi eta Erandio ere hartzen ditu Bizkaian, eta Gipuzkoako multzoan kasu

nabarmen gisa Pasaia aipatu behar da. Berriz ere, Arabako udalerri kopuru handia aipatu behar da.

Lurralde horretan, batez bestekoa handiagoa da, baina kontrasteak daude, landa-inguruneko

udalerriak baitaude, eta gastu gutxiagoko mailan geratzen baitira.

Tarteko multzoan, Gipuzkoako udalerri handienak eta ia eskualde osoak daude, esaterako,

Donostialdea, Debagoiena edo Enkarterriak, hala nola Barakaldo edo Getxo.

Bi multzo txikienek biztanleriaren % 19 biltzen dute, 57 udalerriren artean. Batez ere Bizkaiko

erdialdean eta iparraldean daude, Debabarrena, Oriako bailara eta Gorbeiako ingurunea. Galdakao

nabarmendu behar da Bizkaian, eta baita Gipuzkoako kostaldeko bi herri hauek ere: Hondarribia eta

Zarautz.

- 152 -

[56]

Gizarte-zerbitzuetako gastua

+2 Mailako Udalerriak -2 Mailako Udalerriak Añana Armiñón Asparrena Beizama Elvillar/Bilar Gizaburuaga Harana/Valle de Arana Ikaztegieta Lanciego/Lantziego Salvatierra/Agurain Samaniego San Millán/Donemiliaga Valdegovía Vitoria-Gasteiz Zambrana

Abadiño Aizarnazabal Ajangiz Altzaga Amoroto Anoeta Arantzazu Arratzu Arrieta Astigarraga Ataun Atxondo Baliarrain Belauntza Berango

Berastegi Deba Ereño Errigoiti Fruiz Gaintza Galdakao Garai Gatika Gautegiz Arteaga Hernialde Hondarribia Ibarrangelu Idiazabal

Irura Iruraiz-Gauna Ispaster Itsasondo Iurreta Izurtza Kortezubi Lanestosa Laukiz Lazkao Leintz-Gatzaga Lemoiz Lezama Lizartza

Mendexa Morga Murueta Mutriku Nabarniz Orio Ormaiztegi Orozko Peñacerrada-Urizaharra Segura Urkabustaiz Zeanuri Zigoitia Zuia

Udalerri Taldeak



Guztira 251 100,0 100,0

Iturria: Eusko Jaurlaritzako Gizarte Ekintza eta Gizarte Zerbitzuetako estatistika Bertan eginda.

Nivel +2

Nivel +1

Nivel 0

Nivel -1

Nivel -2

Nivel +2

Nivel +1

Nivel 0

Nivel -1



- 153 -

3. ADINEKOENTZAKO EGUNEKO EGOITZAK Adierazlea lortzeko, eguneko zentroetako leku kopurua 65 urteko eta gehiagoko biztanleez (milako)

zatitu behar da.

Eguneko zentrotzat hartzen dira mendekotasuna duten pertsonei eguneko arreta indibidualizatua

eskaintzeko programak dituzten zentroak. Pertsona horiek egokitutako instalazioetan, bertako

egokitzapen-programekin eta pertsonalarekin, eguneroko bizitzako jarduerak egiteko beste batzuen

laguntza behar dute. Mantenu-erdiko erregimenean eta erregimen anbulatorioan funtzionatzen dute.

Etxez etxeko laguntzaren eta egoitzako arretaren arteko baliabidea dira, eta sare natural edo familia-

sare deitutako sareko zaintzaileen esfortzua aritzeko asmoa dute.

Eguneko zentroetako erabiltzaile objektiboaren multzoaren artean, eta adierazle hau kalkulatzeko, 3.

adineko biztanleria bakarrik hartzen da kontuan. 3. adinekoen terminoak erretiroa hartzeko adinera

iritsi diren pertsonen multzoa biltzen du, eta horrek, oro har, ohiko lan-jarduera uztea ekarri ohi du

eta, bereziki, gaitasun psikofisikoak murriztea, ondoriozko marjinazio sozialekin.

EAEn 3. adinekoei zuzendutako eguneko zentroetako lekuen disponibilitatea 8 lekukoa da 65 urte eta

gehiagoko 1.000 biztanleko.

Lurraldeka, Bizkaia Gipuzkoa eta Araba baino baxuago dago. Bizkaian, batez besteko onenak

inguruetako eskualdeei zerbitzua emango lieketen eguneko zentroek dituzte: mendebaldetik

ekialdera eta iparraldetik hegoaldera: Muskiz, Leioa, Mungia, Gernika, Markina, Zalla, Gueñes eta

Zornotza. Horiek bigarren maila onenean daude. Bilbo Handiko gune handienak bigarren tarte

okerrenean daude.

Gipuzkoan egoera nabarmen orekatuago dago, kostaldeko eremuan hornidura hobearekin, eta

eskasagoa Debabarrenean. Udalerri askok eguneko zentroak dituzte, aldiz, Orian, Beasainen eta

Lazkaon gainerako Goierriko herriei eskainiko dizkiete, eta Tolosari eskualdeko lekuak bilduko dira.

Gasteiz, Donostia edo Bidasoaldea tarteko lekuetan egongo lirateke, aldiz, Errenterian inguruneari

zerbitzua eskaintzen dioten lekuak bilduko lirateke.

Eskuragarri dauden azken datuen arabera, guztira 173 udalerrik ez dute eguneko zentrorik adin

nagusieneko herritarrak hartzeko; Bizkaian, Bermeoko eta Sopelako biztanleak nabarmentzen dira,

eta Gipuzkoan, Zumarraga.

- 154 -

[57]

3. adinekoentzako eguneko egoitzak

2 Mailako Udalerriak -2 Mailako Udalerriak* Alegría-Dulantzi Bidegoian Dima Errezil Harana/Valle de Arana Idiazabal Iruña Oka/Iruña de Oca Mendaro Muskiz Ribera Baja/Erribera Beitia Ugao-Miraballes Valdegovía Zambrana Zigoitia

Abadiño Abanto y Ciérvana Alegia Alonsotegi Amezketa Anoeta Antzuola Aramaio Areatza Aretxabaleta Asteasu Astigarraga Ataun Atxondo Ayala/Aiara Bakio Balmaseda Barrika Bedia Berango

Berastegi Bermeo Berriatua Berriz Busturia Campezo/Kanpezu Elciego Elorrio Etxebarri Forua Gamiz-Fika Gatika Gordexola Gorliz Ibarra Igorre Irura Iurreta Karrantza Harana Labastida

Laguardia Lantarón Larrabetzu Laukiz Legorreta Legutiano Lekeitio Lemoa Lemoiz Lezama Lezo Loiu Mallabia Mundaka Mutriku Muxika Okondo Ondarroa Ordizia Ormaiztegi

Orozko Otxandio Oyón-Oion Plentzia Segura Sondika Sopelana Sopuerta Soraluze Urduliz Urkabustaiz Urnieta Zaldibar Zaldibia Zamudio Zaratamo Zeanuri Zeberio Zierbena Zumarraga

Udalerri Taldeak



Guztira 251 100,0 100,0

*Zerrendan 3. adinekoentzako eguneko zentrorik ez duten 173 udalerrien artean biztanleria handieneko 80 udalerriak ageri dira. Iturria: Gizarte Ekintza eta Gizarte Zerbitzuetako estatistika. Eusko Jaurlaritzako Justizia, Lan eta Gizarte Segurantza Saila. Bertan eginda.

Nivel +2

Nivel +1

Nivel 0

Nivel -1

Nivel -2

Nivel +2

Nivel +1

Nivel 0

Nivel -1

Nivel -2[EAE: 8 leku 64 urte baino gehiagoko mila biztanleko]


- 155 -

3. ADINEKOENTZAKO EGOITZA ZENTROAK Adierazlea lortzeko, hirugarren adinekoentzako egoitza-zentroetako leku kopurua 65 urteko eta

gehiagoko biztanleez (milako) zatitu behar da. Egoitza-zentroak bizikidetza-zentroak dira eta horietan

etengabeko arreta eta laguntza integrala eskaintzen da, horretarako, ostatua, mantenua eta beste

zerbitzu osagarri batzuk eskaintzen dira, esaterako, hauek: Harrera-zentroak, Aterpetxeak,

Barnetegi-erregimeneko Berreskuratze Zentroak, Etxe Funtzionalak eta egoitzak (adiera hertsian).

Egoitza-zentroetako erabiltzaile objektiboaren multzoaren artean, eta adierazle hau kalkulatzeko, 3.

adineko biztanleria bakarrik hartzen da kontuan. 3. adinekoen terminoak erretiroa hartzeko adinera

iritsi diren pertsonen multzoa biltzen du, eta horrek, oro har, ohiko lan-jarduera uztea ekarri ohi du

eta, bereziki, gaitasun psikofisikoak murriztea, ondoriozko marjinazio sozialekin.

Hirugarren adinekoentzako egoitza-zentroetan lekuen disponibilitatea EAEn 65 urteko eta gehiagoko

1.000 biztanleko 43 lekukoa da.

Lurraldeka, Araba nabarmentzen da, eta jarraian, Bizkaia eta Gipuzkoa. Gipuzkoan, eskualdeetan,

biztanleriaren barreiadura handiagoa egoteak azalduko luke, neurri handi batean, neurri txikiagoko

baliabidearen eskaintza handiagoa egotea, esaterako, eguneko zentro gehiago egoitzak baino; eta

hori bat dator baliabide horren eskatzaileen eta haien familien jatorrizko bizilekuaren barreiadura

handiagoarekin, beste zerbitzu askotan gertatzen den bezala.

Enkarterrietan, Plentzia-Mungian eta Arabako Lautadan egoera ona dute, aldiz, Markina-Ondarroan,

Bilbo Handiko ekialdean, Durangaldean, Urolan eta Goierrin hornidura okerragoa dute. Gipuzkoan

udalerri gutxi daude egoitza-plazen goiko tarteetan.

- 156 -

[58]

3. adinekoentzako egoitza-zentroak

2 Mailako Udalerriak -2 Mailako Udalerriak* Artziniega Barrika Bernedo Busturia Derio Dima Elburgo/Burgelu Forua Meñaka Mundaka Muskiz Ribera Alta Ribera Baja/Erribera Beitia Samaniego Sopuerta Trucios-Turtzioz Yécora/Iekora Zierbena Zizurkil Zuia

Abadiño Aizarnazabal Ajangiz Alegia Alonsotegi Amezketa Anoeta Antzuola Aramaio Arraia-Maeztu Arrankudiaga Arrieta Artea Artzentales Ataun Atxondo Aulesti Bedia Berantevilla Berastegi

Berriatua Berriz Berrobi Bidegoian Deba Elantxobe Elciego Elgeta Ermua Errezil Errigoiti Etxebarri Etxebarria Ezkio-Itsaso Galdames Gautegiz Arteaga Getaria Gorliz Ibarra Ibarrangelu

Idiazabal Igorre Ikaztegieta Irura Iruraiz-Gauna Ispaster Itsasondo Iurreta Labastida Lanciego/Lantziego Lantarón Lapuebla de Labarca Larrabetzu Laukiz Lazkao Legorreta Legutiano Lemoa Lemoiz Lezama

Lezo Lizartza Loiu Mallabia Mañaria Mendaro Olaberria Ormaiztegi Ortuella Plentzia Ugao-Miraballes Urkabustaiz Urretxu Usurbil Zaldibar Zaldibia Zamudio Zaratamo Zeanuri Zegama

Udalerri Taldeak



Guztira 251 100,0 100,0 *Zerrendan 3. adinekoentzako egoitza-zentrorik ez duten 137 udalerrien artean biztanleria handieneko 80 udalerriak ageri dira. Iturria: Gizarte Ekintza eta Gizarte Zerbitzuetako estatistika. Eusko Jaurlaritzako Justizia, Lan eta Gizarte Segurantza Saila. Bertan eginda.

Nivel +2

Nivel +1

Nivel 0

Nivel -1

Nivel -2

Nivel +2

Nivel +1

Nivel 0

Nivel -1

Nivel -2

[EAE: 43 leku 64 urte baino gehiagoko mila biztanleko]


- 157 -

HAUR HEZKUNTZAKO UNITATEAK Adierazle honek udalerri bakoitzean eskuragarri dauden haur-hezkuntzako unitate kopurua eta bertan

bizi diren 0 eta 2 urte arteko biztanleak lotzen ditu.

Adierazlea kalkulatzeko kontuan hartu diren eskola-unitateak Haur Eskolak, Haur Hezkuntzako udal

zentroak eta Haur Hezkuntzako gainerako zentroak izan dira. Haur Hezkuntzako lehen zikloak hiru

urteko herritarrak har ditzakeen arren (0 eta 2 urte artean matrikulatzen baitira), 0 eta 2 arteko tarte

hori ezarri dugu izendatzailean.

Homologatutako haur-hezkuntzako ikastetxeen sarera haurtzaindegi pribatuak pixkanaka sartzeak

denbora-mailako bilakaera adieraz dezake: lehen bazeuden baina ez ziren kontatzen.

EAEn, batez beste, 0 eta 2 urte arteko 100 biztanleko haur-hezkuntzako ia 4 unitate daude.

Adierazle honetan, ekipamenduekin lotutako beste batzuetan bezala, eragina du udalerri batzuek

inguruneko beste txikiago batzuekiko egin ohi duten xurgatze-efektuak; hain zuzen ere ekipamendu

hori haietako batean instalatzea eragingarriagoa edo operatiboagoa denean, hainbati zerbitzua

eskaintzeko batera. Hori nabari daiteke landa-inguruneko herri batzuetan, esaterako, Tolosaldean,

Gernikaldean edo Arabako hegoaldean eta Lautadako eremu batzuetan, izan ere, inguruneko

udalerri batzuetan balio altuak dituzte edo ekipamendu hori ez duten 62 udalerrien artean daude.

Udalerri talde horretan batek ere ez du 1.500 biztanleko muga gainditzen.

Adierazleari eragiten dion bigarren aldagai bat biztanleriaren barreiadura handiagoa edo txikiagoa da;

Gipuzkoan, handiagoa izanik, lurralde horretan ekipamenduen dentsitatea ere handiagoa izatea

eragin dezake. Izan ere, haur-unitate mota horri dagokionez, batez bestekoa Bizkaikoa eta Arabakoa

baino handiagoa da.

Gipuzkoako barnealdearen ia erdiak kostaldekoaren erdiak baino balio handiagoak ditu, Donostia

barne, beste bi hiriburuak baino handiagoa izanik. Salbuespen negatiboxeagoa izango litzateke

Bidasoaldea.

- 158 -

[59]

Haur Hezkuntzako unitateak

+2 Mailako Udalerriak -2 Mailako Udalerriak Albiztur Altzo Arraia-Maeztu Baliarrain Beizama Ea Elduain Gaintza Itsasondo Lizartza

Loiu Munitibar-Arbatzegi Gerrik. Orendain Samaniego Trucios-Turtzioz Valdegovía Zamudio Zeberio Zerain

Ajangiz Altzaga Añana Arakaldo Arama Arantzazu Armiñón Arrazua-Ubarrundia Arrieta Baños de Ebro Barrika Barrundia Bedia Belauntza Elantxobe Elburgo/Burgelu

Elvillar/Bilar Ereño Errigoiti Forua Fruiz Galdames Gamiz-Fika Garai Gaztelu Gizaburuaga Harana Hernialde Ibarrangelu Iruraiz-Gauna Izurtza Kortezubi

Kripan Kuartango Lagrán Lanestosa Lantarón Larraul Leaburu Leintz-Gatzaga Leza Mañaria Maruri-Jatabe Mendata Mendexa Meñaka Moreda de Araba

Morga Murueta Mutiloa Nabarniz Navaridas Orexa Peñacerrada-Urizaharra Sukarrieta Ubide Villabuena de Araba/Eskuernaga Yécora/Iekora Zalduondo Zambrana Zierbena Ziortza-Bolibar

Udalerri Taldeak



Guztira 251 100,0 100,0

Iturria: Irakaskuntzako estatistika. Eustat. Udal errolda. EIN. Bertan eginda.

Nivel +2

Nivel +1

Nivel 0

Nivel -1

Nivel -2

Nivel +2

Nivel +1

Nivel 0

Nivel -1

Nivel -2[EAE: 3,7 unitate 3 urte baino gutxiagoko 100 biztanleko]


- 159 -

FARMAZIAK Adierazle horren bidez, EAEko udalerri bakoitzean 10.000 biztanleko dagoen farmazia kopurua

lortuko dugu.

EAEn guztira 3,8 farmazia daude 10.000 biztanleko.

Lurraldeka, Gipuzkoako batez bestekoa gainerako lurraldeetakoa baino altuxeagoa da, eta oro har,

lurraldeak tarteko banaketa eta banaketa orekatua du.

Farmazien banaketari udalerrika begiratzen badiogu, guztira 83 udalerrik ez dutela bertako

farmaziarik ikusiko dugu, eskuragarri dauden datuen arabera. Horietatik, 1.000 biztanle baino

gehiago bi udalerrik bakarrik dute: Irurak eta Berriatuak, Tolosatik eta Ondarroatik oso gertu,

hurrenez hurren.

Edonola ere, gabezia hori erabat zabalduta dagoen hainbat eremu dago, Arabako hainbat eremu eta

Bizkaiko ipar-ekialdeko landatar eremuak barne.

Hornidura nahiko urria duen beste eremu bat Bilbo Handiko eskuinaldea izan daiteke.

Oria bailaran (Tolosaldea eta Goierri) nabarmen ikus daiteke hiri-udalerriek sortzen duten xurgatze-

efektua ingurune landatarrekiko.

- 160 -

[60]

Farmaziak

+2 Mailako Udalerriak -2 Mailako Udalerriak Añana Aizarnazabal Amezketa Areatza Artea Artzentales Bedia Berastegi Bernedo Berrobi Campezo Ea Elantxobe Elciego Elgeta

Etxebarria Forua Galdames Gautegiz Arteaga Ibarrangelu Itsasondo Lanciego/Lantziego Lapuebla de Labarca Laukiz Lemoiz Okondo Olaberria Valdegovía Villabuena de Araba/Esk. Zeberio

Abaltzisketa Aduna Ajangiz Albiztur Alkiza Altzaga Altzo Amoroto Arakaldo Arama Arantzazu Armiñón Arraia-Maeztu Arrankudiaga Arratzu Arrazua-Ubarr. Arrieta

Aulesti Baliarrain Baños de Ebro Barrundia Beizama Belauntza Berantevilla Berriatua Bidegoian Elburgo Elduain Elvillar/Bilar Ereño Errezil Errigoiti Ezkio-Itsaso Fruiz

Gabiria Gaintza Garai Gaztelu Gizaburuaga Harana Hernialde Ikaztegieta Irura Iruraiz-Gauna Ispaster Izurtza Kortezubi Kripan Kuartango Lagrán Lanestosa

Lantarón Larraul Leaburu Leintz-Gatzaga Leza Lizartza Mañaria Maruri-Jatabe Mendata Mendexa Meñaka Moreda de Araba Morga Munitibar-Arb. Gerr. Murueta Mutiloa

Nabarniz Navaridas Orendain Orexa Peñacerrada Ribera Alta Samaniego San Millán/Donemil. Sukarrieta Trucios-Turtzioz Ubide Yécora/Iekora Zalduondo Zambrana Zerain Ziortza-Bolibar

Udalerri Taldeak



Guztira 251 100,0 100,0

Iturria: Osasun Saila, Eusko Jaurlaritza. Bertan eginda.

Nivel +2

Nivel +1

Nivel 0

Nivel -1

Nivel -2

Nivel +2

Nivel +1

Nivel 0

Nivel -1

Nivel -2[EAE: 3,8 farmaziak hamar mila biztanleko]


- 161 -

BANKETXEAK Adierazle honek udalerrietako bakoitzean 10.000 biztanleko dagoen banketxe kopuruaren

proportzioa biltzen du.

Hori kalkulatzeko, udalerrietan dagoen banketxe kopurua hartuko dugu zenbakitzailean, eta

izendatzaile gisa, berriz, udalerriko biztanleria.

Euskadiko banku-sukurtsalen batez bestekoa 10.000 biztanleko 9,1ekoa da.

Udalerrika, 86 udalerrik ez dute banketxerik. Udalerri horiek, batez ere, eremu hauetan biltzen dira:

Gernika ingurunea, Oria bailara eta Arabako Ekialdeko Lautada, edo Bizkaiko mendebaldean eta

Arabako hego-mendebaldean banatuta daude. Haietatik 10ek 1.000 biztanle baino gehiago dute, eta

2.000 baino gehiago dute Aiarak (Araba), Zizurkilek (Gipuzkoa) eta Loiuk (Bizkaia).

Arabako batez bestekoa Bizkaikoaren eta Gipuzkoaren gainetik dago.

Hala ere, eta gainerako lurraldeetakoak baino balio baxuagoak izan arren, Gipuzkoan banaketa

orekatuagoa dago. Oria bailaran, ardatz nagusian, baliabideen kontzentrazioa antzeman daiteke.

Hiriburuak tarteko mailan daude, eskaintza okerxeagoa izanik (bulego kopuruaren arabera, behintzat)

inguruneko eremuetan (Ezkerraldean, Bidasoaldean edo Arabako Lautadan). Arabako mendialdean

eta Arabako Errioxan banku-dentsitate handia dago, aldiz, Lautadan, Gasteizen eta Agurainen

bulego kopuru txikiagoa kontzentratzen da.

Banketxe asko duten beste udalerri batzuk dira, esaterako, Durango, Beasain, Tolosa, Zumarraga

edo Laudio. Bestalde, egoera okerragoarekin nabarmentzen dira Gipuzkoako udalerri garrantzitsu

batzuk, esaterako, Errenteria, Irun eta Hondarribia, Hernani edo Lasarte, edo Sestao, Bizkaian.

- 162 -

[61]

Banketxeak

+2 Mailako Udalerriak -2 Mailako Udalerriak Areatza Baños de Ebro Berantevilla Bidegoian Campezo Ea Elantxobe Elciego Elvillar/Bilar Harana Kripan Laguardia Lanestosa Lapuebla de L.

Legutiano Leza Moreda de Araba Navaridas Oyón-Oion Peñacerrada Salvatierra/Agurain Samaniego Sondika Trucios-Turtzioz Villabuena de A. Yécora/Iekora Zamudio

Abaltzisketa Aduna Aizarnazabal Ajangiz Albiztur Alkiza Altzaga Altzo Amoroto Añana Arakaldo Arama Arantzazu Armiñón Arrankudiaga Arratzu Arrazua-Ubarr. Arrieta

Artea Artzentales Ayala/Aiara Baliarrain Barrika Barrundia Beizama Belauntza Berrobi Elburgo Elduain Ereño Errezil Errigoiti Etxebarria Ezkio-Itsaso Forua

Fruiz Gabiria Gaintza Galdames Gamiz-Fika Garai Gautegiz Arteaga Gaztelu Gizaburuaga Hernialde Ikaztegieta Irura Iruraiz-Gauna Ispaster Itsasondo Izurtza Kortezubi

Kuartango Lagrán Lantarón Larraul Laukiz Leaburu Leintz-Gatzaga Lemoiz Loiu Mallabia Mañaria Maruri-Jatabe Mendata Mendexa Meñaka Morga Munitibar-Arbatzegi Gerr.

Murueta Mutiloa Muxika Nabarniz Olaberria Orendain Orexa San Millán/Donem. Sukarrieta Ubide Zalduondo Zambrana Zaratamo Zerain Zierbena Ziortza-Bolibar Zizurkil

Udalerri Taldeak



Guztira 251 100,0 100,0

Iturria: Espainiako Bankua. Bertan eginda.

Nivel +2

Nivel +1

Nivel 0

Nivel -1

Nivel -2

Nivel +2

Nivel +1

Nivel 0

Nivel -1

Nivel -2

[EAE: 9,1 bulego hamar mila biztanleko]


- 163 -

GASOLINDEGIAK Adierazle honek udalerrietako bakoitzean 10.000 biztanleko dagoen gasolindegi kopuruaren

proportzioa biltzen du.

Hori kalkulatzeko, udalerrietan dagoen gasolindegi-zerbitzua ematen duten saltokien kopurua hartuko

dugu zenbakitzailean, eta izendatzaile gisa, berriz, udalerriko biztanleria.

EAEn gasolindegien hornidura batez beste 1,3 saltokikoa da 10.000 biztanleko.

Lurraldeka, gasolina-zerbitzuguneen hornidura handiagoa da Araban beste lurraldeetan baino.

Adierazleari dagokionez, kontuan izan behar da gasolindegiek errepideko zati kilometrikoekin

zuzenean lotuta dagoen eredua betetzen dutela, ez bezero den biztanleriaren banaketarekin lotuta

bakarrik. Araban, bideen barreiatzea handiagoa da Bizkaian baino, aldiz, Gipuzkoan gauza bera

gertatzen da biztanleen barreiatzearekin, eta beraz, ez da harritzekoa lurraldeen arteko

desberdintasuna.

Erreferentziazko urtean, 144 udalerrik ez zuten azpiegitura hori, eta horien artean nabarmentzekoak

dira Durango, Ondarroa, Ortuella, Urretxu, Muskiz, Aretxabaleta eta Berango. Horiez gain, 1.000 eta

5.000 biztanle arteko beste 43 udalerri ere bazeuden. Biztanleko zerbitzugune gehien zuten

udalerrien taldean, pasabidekoak diren udalerriak edota errepide zati luzeak dituzten eta haren

araberako zabalera duten udalerriak daude. A-8 eta N-I errepideen trazaduren eragina nabari da

bereziki.

Gaizki hornitutako eremuak daude, esaterako, Bizkaiko ipar-ekialdea eta kostaldea edo Debako

eremua, eta Nerbioiko bailara. Araban, ikuspegia askotarikoa da, landa-eremuko udalerri gutxi

batzuek dituzte eremuko gasolindegiak. Gasteizek beste bi hiriburuak gainditzen ditu, baina egia da

eremu zabal horretan hainbat bide zati pasatzen dela.

- 164 -

[62]

Gasolindegiak

+2 Mailako Udalerriak -2 Mailako Udalerriak Arakaldo Arraia-Maeztu Arrazua-Ubarrundia Artea Artziniega Ataun Campezo/Kanpezu Elburgo/Burgelu Ezkio-Itsaso Gatika Itsasondo Izurtza Labastida Laguardia

Lantarón Legorreta Lemoa Mallabia Muxika Olaberria Ribera Alta Ribera Baja Usurbil Zeanuri Zestoa Zierbena Zuia

Aduna Aizarnazabal Ajangiz Alegría-Dulantzi Alonsotegi Altzo Amezketa Amoroto Anoeta Antzuola Aramaio Areatza Aretxabaleta Arrankudiaga Arrieta Artzentales Asteasu

Atxondo Aulesti Ayala/Aiara Barrika Barrundia Bedia Berango Berantevilla Berastegi Bernedo Berriatua Berrobi Bidegoian Busturia Dima Durango Ea

Elantxobe Elciego Elgeta Elvillar/Bilar Errezil Errigoiti Etxebarria Forua Fruiz Gabiria Galdames Gamiz-Fika Gautegiz Arteaga Getaria Gordexola Gorliz Ibarra

Ibarrangelu Ikaztegieta Irura Iruraiz-Gauna Ispaster Karrantza H. Kortezubi Kuartango Lantziego Lapuebla de L. Larrabetzu Laukiz Leaburu Legutiano Lemoiz Lezama Lizartza

Mañaria Maruri-Jatabe Mendaro Mendexa Meñaka Morga Munitibar-A. G. Muskiz Okondo Ondarroa Orio Ormaiztegi Ortuella Otxandio Oyón-Oion Plentzia San Millán

Segura Sondika Soraluze Sukarrieta Turtzioz Ugao-Mir. Urkabustaiz Urretxu Valdegovía Zaldibar Zaldibia Zambrana Zaratamo Zeberio Zegama Zigoitia Zizurkil

Udalerri Taldeak


+2 Maila 27 11 1,7 +1 Maila 23 9 6,1 0 Maila 31 12 27,0 -1 Maila 25 10 55,6 -2 Maila 144 58 9,5

Guztira 251 100 100,0 * Zerrendan, lurraldean gasolindegirik ez duten 144 udalerrien artean biztanleria handieneko (350 biztanle baino gehiago) 102 udalerriak ageri dira. Iturria: Jarduera Ekonomikoen Direktorioa. (DIRAE), Eustat. Bertan eginda.

Nivel +2

Nivel +1

Nivel 0

Nivel -1

Nivel -2

Nivel +2

Nivel +1

Nivel 0

Nivel -1

Nivel -2[EAE: 1,3 gasolindegi hamar mila biztanleko]


- 165 -

OSPITALEETAKO IRISGARRITASUNA

Adierazle honek dagokion ospitalera iristeko batez besteko denbora (minututan) adierazten du. Arreta

sanitarioaren arloan, garrantzia nabaria du; udalerri bakoitzeko bide-konexioen kalitatea eta EAEko

lurraldean ospitaleen hornikuntza konbinatzen ditu.

Udalerri bakoitzetik dagokion erreferentziazko ospitalera joateko egin beharreko denboraren batez

bestekoan oinarritzen da.

Adierazlea lortzeko, udalerri bakoitzean dagoen biztanleria talde bakoitzeko, dagokion ospitalera

joateko denbora kalkulatu da. Hori kalkulatzeko, Eusko Jaurlaritzako Garraio eta Herri Lan Saileko

ibilbideak kalkulatzeko algoritmoa erabiltzen da. Algoritmoak egindako gutxieneko denboraren

arabera ibilbide egokiena kalkulatzen du (hau da, ibilbide azkarrena).

EAEko batez bestekoa erreferentziazko ospitalera joateko ordu laurdenen inguruan dago.

Bi horniduren emaitzak, lekualdaketa-denboran adierazita, Euskadiko mapan ardatz gutxi batzuk

marrazten ditu, oso nabariak eta elkarrekin gurutzatutakoak. Bilbo Handia-Ibaizabal bailara, Bizkaian;

Debagoiena-Oria-Donostia-Bidasoa, Gipuzkoan; eta aurrekoekiko perpendikularra den ardatza,

Gasteizek eta Deba bailarak osatutakoa. Hori dela eta, Bizkaiak eta Arabak balio okerreneko

banaketa dute (lekualdaketa-denbora gehien) hiri-inguruetako eremuetan, aldiz, Gipuzkoako

eskualdeetako ospitaleek osatutako sareak eremu bakarra uzten du arreta gutxiagorekin, Urola

Behea-Kostan. Gipuzkoako batez bestekoa 9 minutukoa da; Bizkaikoa, 14 minutukoa, eta Arabakoa,

26 minutukoa.

Biztanleriaren batez bestekoari dagokionez, EAEko biztanleriaren % 1,8 ospitaletik 26 minutura baino

gehiagora dago; % 4, 18 eta 26 minutu artean; % 14, 11 eta 18 minutu artean; % 25, 7 eta 11 minutu

artean; eta % 55, berriz, 7 minutu baino gutxiagoko distantzian. Bilbok eta Gasteizek 5 minutu baino

gutxiagoko balioak dituzte, eta Donostiak, 8 minutu baino gehiagokoak. Ondarroak eta Lekeitiok

7.000 biztanle baino gehiago dituzte eta erreferentziazko ospitaletik 28 minutu baino gehiagora

daude. Bermeok, Zumaiak, Balmasedak eta Amurriok biztanle gehiago dute eta 18 eta 25 minutu

arteko distantzia dute.

Durango, Zarautz eta Errenteria, 20.000 biztanle baino gehiagorekin, ospitaletik 11 eta 18 minutu

arteko distantziara daude.

- 166 -

[63]

Ospitaleetako irisgarritasuna

+2 Mailako Udalerriak -2 Mailako Udalerriak Amoroto Asparrena Baños de Ebro Bernedo Berriatua Campezo Elciego Elvillar/Bilar Gizaburuaga Harana Karrantza Harana

Kripan Labastida Lagrán Laguardia Lanciego/Lantziego Lanestosa Lantarón Lapuebla de Labarca Lekeitio Leza Mendexa

Moreda de Araba Navaridas Ondarroa Oyón-Oion Samaniego Trucios-Turtzioz Valdegovía Villabuena de Araba/Esk. Yécora/Iekora Zalduondo

Albiztur Alegia Alonsotegi Altzo Amorebieta Anoeta Arantzazu Aretxabaleta Arrasate Arrigorriaga Barakaldo Basauri Bedia Belauntza

Bergara Berrobi Bilbao Deba Derio Elduain Elgoibar Erandio Eskoriatza Etxebarri Ezkio-Itsaso Gabiria Galdakao Hernialde

Hondarribia Ibarra Igorre Ikaztegieta Irun Irura Larrabetzu Leaburu Legazpi Leioa Lemoa Lizartza Loiu

Mendaro Ormaiztegi Ortuella Portugalete Sestao Sondika Tolosa Urretxu Trapagaran Villabona Vitoria-Gasteiz Zaratamo Zumarraga

Udalerri Taldeak



Guztira 251 100,0 100,0

Iturria: Eusko Jaurlaritzako Osasun Saila: Udalerri bakoitzerako erreferentziazko ospitaleak eta ospitaleen kokapena. 2007 urtea. EUSTAT: Erroldaren eta biztanle-entitateen araberako biztanleria 2001ean; biztanle-entitateak eta errolda-sekzioak mugatzeko kartografia. Eusko Jaurlaritzaren Garraio eta Herri Lan Saila: EAEko errepide-sarea eta herriguneen kokapena. 2006 urtea. Bertan eginda.

[EAE: 14,9 minutu]



- 167 -

UDALTZAIN KOPURUA

Adierazle honek EAEko 1.000 biztanleko udalerrietan dagoen udaltzainen kopurua biltzen du;

horretarako, iturri gisa EAEko udalerrietako udaltzainen Erregistroa erabili dugu.

Zenbatzeko, agenteen maila, postu edo tipologia hauek hartu ditugu: intendenteak, komisarioak,

komisariordeak, ofizialak, ofizialordeak, lehen mailako agenteak, agenteak eta agente laguntzaileak

(aguazil, zaintzaileak…).

EAEko udaltzainen kopurua 1.000 biztanleko 1,4 udaltzainekoa da batez beste.

Udalerrien arteko aldakortasuna murritza da beste adierazle batzuekiko, eta banaketa nahiko

uniformea mantentzen da, beraz, batez bestekotik urrun dauden tarteetan biztanle eta udalerrien

proportzioa ere oso murritza da.

Erreferentziazko urtean, EAEko 64 udalerrik ez zuten udaltzainik. Biztanleriaren arabera, Orio,

Villabona eta Zaldibar nabarmentzen dira, eta 1.000 eta 2.000 biztanle arteko 14 udalerri.

Indize baxuagoko bigarren mailan, besteak beste, udalerri hauek daude: Errenteria, Oñati, Azkoitia,

Azpeitia, Beasain, Bergara eta Lasarte (Gipuzkoan), eta Mungia, Gernika, Sopela, Leioa, Ermua eta

Zornotza (Bizkaia).

EAEko batez bestekoaren inguruan daude Gasteiz eta Bilbotik gertu dauden udalerriak. Bestalde,

Bilbok, Getxok, Donostiak, Eibarrek eta Irunek batez besteko hori baino udaltzain gehixeago dute, eta

batez ere Sestao eta Pasaia nabarmentzen dira, 1.000 biztanleko udaltzain kopuru handieneko

udalerri gisa.

- 168 -

[64]

Udaltzain kopurua

+2 Mailako Udalerriak -2 Mailako Udalerriak Abaltzisketa Aduna Altzaga Altzo Amoroto Añana Arakaldo Arama Arratzu Baliarrain Baños de Ebro Belauntza Bidegoian Campezo

Elantxobe Elvillar/Bilar Ereño Fruiz Gaintza Gaztelu Hernialde Ikaztegieta Izurtza Kortezubi Kripan Leaburu Leza

Mañaria Mendata Mendexa Moreda de Araba Nabarniz Navaridas Olaberria Orendain Pasaia Samaniego Sestao Villabuena de A. Zaldibia

Ajangiz Albiztur Alkiza Aramaio Arantzazu Armiñón Arrazua-Ubarrundia Arrieta Asteasu Atxondo Barrundia Beizama Berantevilla Berastegi Berriatua Busturia

Ea Elburgo/Burgelu Elduain Gabiria Galdames Garai Gatika Gautegiz Arteaga Gizaburuaga Gordexola Harana Ibarrangelu Irura Iruraiz-Gauna Ispaster Kuartango

Labastida Lagrán Lanestosa Lapuebla de Labarca Larrabetzu Larraul Laukiz Legorreta Leintz-Gatzaga Lemoiz Lizartza Mendaro Meñaka Morga Munitibar-Arb. Gerr. Murueta

Mutiloa Orexa Orio Ormaiztegi Otxandio Peñacerrada San Millán Sukarrieta Ubide Villabona Yécora/Iekora Zaldibar Zalduondo Zambrana Zerain Ziortza-Bolibar

Udalerri Taldeak



Guztira 251 100,0 100,0

Iturria: Udaltzainen Koordinazio Zuzendaritza. Eusko Jaurlaritza. . Udal Erolda, EIN. Bertan eginda.

Nivel +2

Nivel +1

Nivel 0

Nivel -1

Nivel -2

Nivel +2

Nivel +1

Nivel 0

Nivel -1

Nivel -2[EAE: 1,4 udaltzain mila biztanleko]


- 169 -

DELITUAK

Adierazle honek Ertzaintzako agenteen artean erregistratutako faltak eta delituak kalkulatzen ditu,

gertakarien udalerriaren arabera, udalerrian bizi diren 1.000 biztanleko.

Delitu edo faltatzat hartzen da Legeak zigortutako ekintza eta ez-egitea, 1995ko Zigor Kodeko 10.

artikuluaren arabera. Gainera 13.3 artikulua gehitzen du faltak direla Legeak zigor arinarekin

zigortzen dituen arau-hausteak.

Ertzaintzak erregistratutako delinkuentzia-tasaren arabera, mila biztanleko 38 delitu daude batez

beste, gehiena Bizkaian, eta jarraian, Araban eta Gipuzkoan. Mapan negatiboan adierazi ditugu

eragin gehien duten udalerriak. Maila altuenean daude biztanleria-neurri handieneko udalerrien

artean, Bilbo eta Barakaldo. Aldiz, gainerako 31 udalerrietatik Berangok bakarrik ditu 6.000 biztanle

baino gehiago.

Gune horiek eremu jakinetan daude, eta haiek errazago mugatzen dira EAEko batez bestekotik gora

dauden gainerako udalerriak ere kontuan hartuz gero (+1 maila). Bilboko ingurunea eta Bizkaiko

kostaldea da, nagusiki; Araban, Gasteizko iparraldea eta Ebro eta Errioxa inguruko eremu batzuk;

Gipuzkoan, nahiz eta eragin gutxiagorekin izan, nabarmentzekoak dira Donostia inguruneko

udalerriak eta Oria bailarako landa-inguruneko udalerriak.

Datu oneneko eremuak batez ere Gipuzkoan daude: Urola bailara nabarmendu behar da, eta neurri

txikiagoan, Deba. Oria bailarako udalerriek edo Bizkaiko ekialdekoek muturretako bi taldeetan

dauden udalerri txikien presentziarekin kontrastea egiten dute. Tarte onenean daude Lasarte-Oria,

Pasaia, Andoain, Azpeitia, Azkoitia eta Oñati.

Datu onak nagusitzen diren eskualdeak dira hauek: Kantauri Arabarra eta Arabako Mendiak.

Bestalde, Donostia ingurunean, salbuespen jakinekin, emaitza onak ageri dira, Gipuzkoa osoan

bezala.

- 170 -

[65]

Delituak

+2 Mailako Udalerriak -2 Mailako Udalerriak Aduna Altzaga Arakaldo Armiñón Arrazua-Ubarrundia Bakio Barakaldo Berango Berantevilla Bernedo Bilbao Gizaburuaga

Ibarrangelu Irura Izurtza Kortezubi Laguardia Lasarte-Oria Legutiano Lemoa Leza Loiu Mallabia Mendexa

Nabarniz Olaberria Plentzia Ribera Baja/Erribera Beitia Sukarrieta Ubide Zambrana Zamudio Zaratamo Zierbena Zigoitia

Altzo Aizarnazabal Alkiza Amoroto Andoain Antzuola Aramaio Arratzu Arrieta Ataun Azkoitia Azpeitia Baliarrain Berrobi Bidegoian

Ea Elorrio Errezil Eskoriatza Etxebarria Gaztelu Ibarra Kripan Lagrán Lanestosa Legazpi Meñaka Moreda de Araba Morga

Mutiloa Oñati Orendain Orexa Orio Otxandio Pasaia Soraluze-Placencia de las Armas Villabuena de Araba/Eskuernaga Zalduondo Zeanuri Zeberio Zestoa Ziortza-Bolibar

Udalerri Taldeak



Guztira 251 100,0 100,0

Iturria: Eusko Jaurlaritzako Segurtasuneko sailburuordearen Kabinetea. Udal Erolda, EIN. Bertan eginda.

[EAE: 37,6 delituak mila biztanleko]


- 171 -

TRAFIKO ISTRIPUAK Udalerrian gertatutako eta Ertzaintzak eta udaltzaingoak erregistratutako trafiko-istripuen guztizko

kopurua da, mila biztanleko.

Kalkulatzeko, Ertzaintzak eta udaltzaingoak udalerri bakoitzerako erregistratutako istripuak hartuko

dira kontuan, eta hauek bakarrik: zirkulazio publikoa duen edo motordun ibilgailuen zirkulazio, bideko

segurtasun eta trafikoari buruzko legediaren helburu diren lurrean gertatutako istripuak, betiere,

mugimenduan ibilgailu bat egonik gutxienez eta ondorio gisa pertsona bat edo hainbat hil badira edo

kalte materialak bakarrik gertatu badira.

EAEko batez bestekoa 1.000 biztanleko 8,7 istriputan kokatzen da, Gipuzkoak Arabako eta Bizkaiko

batez bestekoa baino altuagoa du.

Adierazpen grafikoan ikus daitekeen moduan, Bilbo eta Gasteizek horretan laguntzen dute, datu onak

baitituzte. Donostia, aldiz, EAEko batez bestekoaren inguruan dago.

Bilbo inguruneko guneak (Santurtzi edo Portugalete, esaterako) ere tarte positiboan daude, eta era

berean, nabarmentzekoa da Pasaia ere Gipuzkoan.

Gipuzkoa hegoaldea da datu positiboak dituen eremu handi bakarra; aldiz, Araban, hiriburuaren

inguruneko eskualdeetako udalerri gehienetako datuak negatiboak dira. Horretan eragina izan

dezake biztanleria gutxi duten baina, aldiz, errepide luzeko zatiak dituzten udalerri ugari izateak.

EAEko batez bestekoa baino handiagoko emaitzak dituzten udalerrien artean, 5.000 biztanle baino

gehiagoko herrietan Elgoibar eta Deba aipatu behar dira, Gipuzkoako ipar-ekialdeko zatian. Hori dela

eta, gogorarazi behar da bi udalerrietatik pasatzen dela A-8 autobidea, trafiko-bolumen handiarekin,

eta beraz, istripuak izateko arrisku handiagoarekin.

- 172 -

[66]

Trafiko-istripuak

+2 Mailako Udalerriak -2 Mailako Udalerriak Aduna Albiztur Alegia Amoroto Añana Arakaldo Arama Armiñón Arraia-Maeztu Baliarrain Barrundia Berriatua Deba Elburgo/Burgelu

Elduain Elgoibar Idiazabal Ikaztegieta Irura Iruraiz-Gauna Ispaster Itsasondo Kortezubi Kuartango Lantarón Legutiano Leintz-Gatzaga Mallabia

Mendaro Murueta Muxika Olaberria Orozko Peñacerrada-Urizaharra Samaniego Urkabustaiz Valdegovía Zambrana Zierbena Zigoitia Zuia

Altzaga Amezketa Anoeta Arrazua-Ubarrundia Ataun Balmaseda Baños de Ebro/Mañueta Berango Bernedo Berrobi Bilbao Elantxobe

Etxebarri Gaintza Gorliz Hernialde Ibarra Kripan Larraul Lazkao Legazpi Ondarroa Otxandio Pasaia Portugalete

Ribera Alta Ribera Baja/Erribera Beitia San Millán/Donemiliaga Santurtzi Sukarrieta Ugao-Miraballes Zaldibia Zalduondo Zegama Ziortza-Bolibar Zizurkil

Udalerri Taldeak



Guztira 251 100,0 100,0

Iturria: Eusko Jaurlaritzako Barne Saila. Bertan eginda.

[EAE: 8,7 istripu mila biztanleko]


- 173 -

HARRAPATUTAKO OINEZKOAK Ertzaintzak eta udaltzainek erregistratutako eta udalerrian gertatutako istripuetan harrapatutako

oinezkoen kopurua biltzen du adierazleak, hamar mila biztanleko.

Oinezkotzat hartzen da gidari izan gabe zirkulazio publikoa duen edo motordun ibilgailuen zirkulazio,

bideko segurtasun eta trafikoari buruzko legediaren helburu diren lurretan oinez dabilena. Era

berean, ume-kotxea edo ezinduena edo motorrik gabeko neurri txikiko beste edozein ibilgailu

bultzatzen edo arrastan daramatenak ere oinezkotzat hartzen dira; baita oinez bizikleta edo bi

gurpileko ziklomotorra daramatenak eta gurpildun aulkian dabiltzan ezinduak (motorduna nahiz

motorgabea izan daiteke gurpildun aulki hori).

Eskuragarri ditugun datuen arabera, EAEn oinezkoak harrapatzearen tasa 4,8 harrapatzekoa zen

1.000 biztanleko.

145 udalerritan, hau da, euskal udalerrien erdia baino gehiagotan, ez zen oinezkoen harrapatzerik

erregistratu. Horien artean nabarmentzekoak dira, biztanleriari dagokionez, Gipuzkoako hiru: Pasaia,

Andoain eta Elgoibar. Jarraian, 7.000 biztanle inguruko Bizkaiko hiru daude: Balmaseda, Elorrio eta

Lekeitio. Harrapatze-tasaren eragin gutxieneko eremuak landa-ingurunekoak dira batez ere,

esaterako: Tolosaldea, Goierri, Bizkaiko ipar-ekialdea, Arratia-Nerbioi, eta ia Arabako eskualde

guztiak, Lautada eta hegoaldeko kasu puntualak kenduta.

Logikoa denez, EAEko batez bestekoa baino balio askoz altuagoak dituzte hiri-trafikoa duten

eremuek, nahiz eta biztanleria gutxi izatearekin lotuta daudenean, hiriarteko bideak dituzten beste

batzuk gehitzen diren.

EAEko batez bestekoa baino emaitza altuagoak dituzte Gipuzkoako iparraldean, eta biztanleria-neurri

handieneko bi udalerriak biltzen ditu gainera emaitza negatiboenekin: Errenteria eta Hernani.

Donostialdea eta Bidasoaldearen multzoak ere, biztanleria-ordezkaritza handiarekin, istripu-tasa

mota horren tasa altuak ditu (Pasaiak eta Lasartek izan ezik, biztanleriari dagokionez oso dentsoak

izan arren, errepideetarako azalera gutxi baitute).

Bizkaian, Gernika eta haren inguruneko udalerriak nabarmendu behar dira, EAEko batez bestekoa

baino tasa altuagoarekin.

Bilbok eta Gasteizek ere, gertuago egon arren, batez bestekoa baino datu altuagoak dituzte.

- 174 -

[67]

Harrapatutako oinezkoak

+2 Mailako Udalerriak -2 Mailako Udalerriak Aia Amoroto Añana Armiñón Baños de Ebro Barrundia Deba Elciego Errenteria Forua Gautegiz Arteaga Hernani

Karrantza H. Labastida Laukiz Lemoiz Meñaka Murueta Muxika Orexa Oyón-Oion Plentzia San Millán/Don.

Aizarnazabal Ajangiz Alegia Alegría-Dulantzi Altzo Amezketa Andoain Anoeta Aramaio Areatza Arraia-Maeztu Arrankudiaga Arrazua-Ubarr. Arrieta Artea Artzentales Artziniega

Asparrena Asteasu Ataun Atxondo Aulesti Ayala/Aiara Bakio Balmaseda Barrika Bedia Berantevilla Berastegi Bernedo Berriatua Berrobi Bidegoian Kanpezu

Dima Ea Elantxobe Elburgo Elgeta Elgoibar Elorrio Errezil Errigoiti Eskoriatza Etxebarria Ezkio-Itsaso Fruiz Gabiria Galdames Gamiz-Fika Gatika

Ibarra Ibarrangelu Idiazabal Ikaztegieta Iruña Oka Irura Iruraiz-Gauna Ispaster Itsasondo Kortezubi Laguardia Lantziego Lantarón Lapuebla de L. Larrabetzu Leaburu Legorreta

Lekeitio Lemoa Lizartza Mallabia Mañaria Markina-Xemein Maruri-Jatabe Mendata Mendexa Morga Mundaka Munitibar-Arb. G. Okondo Olaberria Otxandio Pasaia Ribera Alta

Ribera Baja Segura Sondika Turtzioz Urduña-Orduña Urkabustaiz Urretxu Valdegovía Villabona Zaldibar Zaldibia Zeanuri Zeberio Zegama Ziortza-Bolibar Zizurkil Zuia

Udalerri Taldeak



Guztira 251 100,0 100,0 * Zerrendan, Ertzaintzak oinezkoen harrapatzerik erregistratu ez duten 145 udalerrien artean biztanleria handieneko (365 biztanle baino gehiago) 102 udalerriak ageri dira. Iturria: Eusko Jaurlaritzako Barne Saila. Udal errolda, EIN. Bertan eginda.

[EAE: 4,8 istripu mila biztanleko]


- 175 -

4.4. INGURUMEN ETA MUGIGARRITASUN ADIERAZLEAK HONDAKIN ARRISKUTSUEN KUDEAKETA

Adierazle honek udalerri batean urtebetez gero kudeatzeko edo tratamendu berezia emateko jasotako hondakin arriskutsuen bolumena adierazten du. Adierazlearen unitatea biztanleko eta urteko kilogramotan neurtzen da. Hondakin arriskutsuak hiru motatan sailkatzen dira: urteko jarduera ekonomikoari lotutakoak, lerro amaierako tratamenduetatik sortutako hondakin arriskutsuak eta hondakin historikoak. Hondakin mota honen arrisku-tasaren ezaugarriak direla eta, noski, haren kudeaketak berekin dakar haien bilketaz eta haiek erabiltzeaz arduratzen diren enpresek hainbat arau zorrotz bete behar izatea.

EAEn kudeatutako hondakin arriskutsuen batez besteko balioa biztanleko eta urteko 240 kg-koa den arren, errealitatean hondakin mota horren sorrera, bilketa eta geroko kudeaketa toki gutxi batzuetan egiten da. Hori dela eta, herri hauek ageri dira hondakin arriskutsuak bildu eta kudeatzen dituzten gune nagusi gisa: Abanto-Zierbena, Alonsotegi, Etxebarri edo Loiu (guztiak Bizkaian), Legutio eta Lantaron Araban, edo Olaberria Gipuzkoan. Udalerri horietan, hondakin arriskutsuak sortzen dituzten enpresak egoteaz gain (industria kimikoa, metalurgikoa, energetikoa....), hondakin mota horren kudeaketaz arduratzen diren enpresak eta lantegiak egon ohi dira.

- 176 -

[68]

Hondakin arriskutsuen kudeaketa

Mailako Udalerriak -2 Mailako Udalerriak Abanto Zierbena Ajangiz Alonsotegi Etxebarri Etxebarria Lantarón Legutiano Loiu Olaberria

Abaltzisketa Albiztur Alkiza Altzaga Añana Arakaldo Arama Aramaio Areatza Armiñón Arratzu Arrieta Artea Aulesti Bakio Baliarrain

Baños de Ebro Barrika Barrundia Beizama Bidegoian Busturia Dima Ea Elantxobe Elciego Elvillar/Bilar Ereño Forua Fruiz Gabiria Gaintza

Galdames Gamiz-Fika Garai Gatika Gaztelu Gordexola Gorliz Harana Hernialde Ibarra Ibarrangelu Iruraiz-Gauna Kortezubi Kripan Kuartango

Labastida Lagrán Lantziego Lanestosa Larrabetzu Larraul Laukiz Leaburu Leintz-Gatzaga Lekeitio Lemoiz Leza Lizartza Mañaria Maruri-Jatabe

Mendata Mendexa Meñaka Moreda de Araba Morga Munitibar-Arbatzegi G. Murueta Mutiloa Nabarniz Navaridas Ondarroa Orendain Orexa Peñacerrada Plentzia

Portugalete Ribera Alta Samaniego Turtzioz Ubide Urduña-Orduña Valdegovía Villabuena de Araba Yécora/Iekora Zalduondo Zambrana Zeberio Zegama Zerain Zierbena

Udalerri Taldeak



Guztira 251 100,0 100,0

Iturria: EAEko Hondakin Arriskutsuen Inbentarioa, IHOBE, Udal errolda, EIN. Bertan eginda.

[EAE: 240 kg./biztanleko/urtean]


- 177 -

KUTSATUTA EGON DAITEKEEN ZORUA

Adierazle honek kutsatuta egon daitekeen udal-azaleraren ehunekoa adierazten du. Zoruaren kutsadura bereizitako bi mekanismoren ondorioz sor daiteke: zoruan kutsatzaileak modu kontzentratuan eta lokalizatuan askatzeagatik (hondakinak, isuriak eta filtrazioak gordetzea edo lurperatzea) edo zoruaren azalera zabalean oso kontzentratuta ez dauden kutsatzaileak zuzenean edo zeharka askatzea (ongarriak, kutsatutako ureztatze-urak, produktu fitosanitarioak...).

EAEko zoruaren % 1,2 kutsatuta egon daiteke. Zoru horien kokapen geografikoari begiratuz gero, ez da harritzekoa tradizioz industria-jarduera kutsatzaile handiak izan dituzten udalerriak identifikatzea, esaterako, Bilboko itsasadarraren bi bazterretan daudenak: Zierbena, Muskiz, Santurtzi, Portugalete, Sestao, Leioa, Erandio eta Barakaldo). Gipuzkoari dagokionez, Irun nabarmendu behar da; izan ere, batez ere iraganean, baina gaur egun ere tren- eta industria-jardueretarako erabiltzen baitu zoruaren zati handia, eta jarduera horiek kutsatzaileak izan daitezke. Lurralde horretan, gainera, Beasain-Zumarraga inguruneko udalerrien taldea nabarmendu behar da; izan ere, kutsatuta egon daitezkeen azalera-maila altuak dituzte. Era berean, nabarmentzekoa da Donostia inguruneko industria-jarduera garrantzitsua: Urnieta, Hernani eta Errenteria. Araban, bestalde, emaitza hobeak daude, ez dago kutsadura-gune nabarmenik, Gasteiz eta Agurainen kasuak kenduta; izan ere, bi udalerri horiek (Bizkaiko eta Gipuzkoako kasuak baino maila baxuagoan izan arren) industria-jarduera kutsatzaileak izan dituzte.

- 178 -

[69]

Kutsatuta egon daitekeen zorua

+2 Mailako Udalerriak -2 Mailako Udalerriak Abanto y Ciérvana-Abanto Zierbena Barakaldo Basauri Erandio Etxebarri Galdakao Irun Leioa Muskiz Ortuella Portugalete Santurtzi Sestao Valle de Trápaga-Trapagaran

Abaltzisketa Aizarnazabal Albiztur Alegría-Dulantzi Alkiza Altzaga Amezketa Añana Aramaio Areatza Arraia-Maeztu Arratzu Arrazua-Ubarrundia Arrieta Artzentales Asparrena Asteasu Ataun Ayala/Aiara Bakio Baliarrain Barrundia

Beizama Bernedo Bidegoian Campezo/Kanpezu Dima Ea Elantxobe Elciego Elduain Elvillar/Bilar Errezil Errigoiti Fruiz Galdames Gamiz-Fika Gautegiz Arteaga Gaztelu Gizaburuaga Gordexola Gorliz Harana/Valle de Arana Hernialde

Ibarra Ibarrangelu Iruraiz-Gauna Karrantza Harana Kortezubi Kripan Kuartango Labastida Lagrán Laguardia Lanciego/Lantziego Larraul Leintz-Gatzaga Leza Lizartza Maruri-Jatabe Mendata Mendexa Meñaka Morga Munitibar Okondo

Orendain Orexa Orozko Peñacerrada-Urizaharra Ribera Alta San Millán/Donemiliaga Segura Sukarrieta Trucios-Turtzioz Ubide Urkabustaiz Valdegovía Yécora/Iekora Zalduondo Zeanuri Zeberio Zegama Zigoitia Ziortza-Bolibar Zuia

Udalerri Taldeak



Guztira 251 100,0 100,0

Iturria: EAEko zorua kutsa dezaketen jarduerak dituzten kokapenen inbentarioa, IHOBE, Bertan eginda.

[EAE: azalera guztiaren gaineko %1,2]


- 179 -

KONTSUMO ELEKTRIKOA

Adierazle hau kalkulatzeko udalerri bakoitzean urtean fakturatutako energia elektrikoa bertan bizi diren biztanleen kopuruaz zatitu behar da. Adierazle honetan ageri den kontsumo elektrikoa, aurrez adierazi dugun gisan, udalerrietako agenteek egindako kontsumoari dagokio: etxeetan (edo egoitzen sektorean), industria-jarduera, zerbitzuak (saltokiak, ekipamendu handiak...) eta zehaztu gabeko beste kontsumo batzuk.

EAEn, biztanleko batez besteko kontsumo elektrikoa urtean 8.566 kWh-ekoa da. Nabaria da zerbitzuen edota industriaren jarduera handiak dituzten udalerrietan batez bestekoa baino kontsumo-maila handiagoak identifikatuko direla, esaterako, hauetan: Azpeitia, Zumarraga, Ezkio-Itsaso, Olaberria, Berastegi, Usurbil edo Aduna, Gipuzkoan; edo Zierbena, Trapagaran, Loiu, Zamudio, Lemoa, Iurreta, Izurtza eta Atxondo, Bizkaian; eta Legutio, Amurrio eta Berantevilla Araban. Hala ere, aipatu behar da EAEko biztanleen guztizkoarekiko kontsumo-maila handiak dituzten udalerri horien ordezkaritza txikia dela, ez da biztanle guztien % 5era ere iristen. Hain industriala ez den ekoizpen-egitura duten udalerrietan, energia gutxiago behar dute, eta beraz, kontsumo energetiko txikiagoa dute. Plentzia-Mungia eta Gernika-Bermeo eskualdeetan dauden udalerriak izan daitezke, esaterako. Horiek guztiek batez bestekoa baino kontsumo energetikoaren maila baxuagoa dute. Beste muturrean daude Getxo, Portugalete, Santurtzi, Lasarte-Oria edo Pasaia, esaterako (guztiek 15.000 biztanle baino gehiago dute), edo neurri txikiagoko beste hauek: Busturia, Ataun, Gamiz-Fika, Areatza edo Lemoiz, hala nola 900 biztanle baino gutxiagoko udalerri batzuk. Guztira, batez bestekoa baino askoz ere kontsumo-maila baxuagoko taldean (-2 maila), EAEko biztanleriaren % 10 inguru biltzen duten 36 udalerri daude. Emaitzak ikusita, zerbitzuen sektoreak (baina, batez ere, industria-jarduerak) eragindako kontsumoa da guztizko kontsumoaren maila zehazten duena neurri handi batean.

- 180 -

[70]

Kontsumo elektrikoa

+2 Mailako Udalerriak -2 Mailako Udalerriak Aduna Aizarnazabal Altzo Amurrio Atxondo Azpeitia Berantevilla Berastegi Berrobi Etxebarria Ezkio-Itsaso Iurreta

Izurtza Lantarón Legutiano Lemoa Loiu Olaberria Sestao Usurbil Valle de Trápaga Zamudio Zierbena Zumarraga

Altzaga Areatza Arratzu Ataun Aulesti Busturia Elantxobe Forua Fruiz Gaintza Gamiz-Fika Gaztelu

Getxo Hernialde Iruraiz-Gauna Kripan Lanestosa Larraul Lasarte-Oria Lemoiz Mendata Meñaka Moreda de Alava Morga

Munitibar-Arbatzegi Gerrikaitz Nabarniz Navaridas Orexa Pasaia Peñacerrada-Urizaharra Portugalete Santurtzi Ubide Yécora/Iekora Zalduondo Ziortza-Bolibar

Udalerri Taldeak



Guztira 251 100,0 100,0

Iturria: Iberdrola. Bertan eginda.

[EAE: 8.566 kWo/biztanleko/urtean]


- 181 -

INDUSTRIAREN KONTSUMO ELEKTRIKOA

Adierazle hau kalkulatzeko udalerri bakoitzean industria-jardueretarako urtean fakturatutako energia elektrikoa bertan bizi diren biztanleen kopuruaz zatitu behar da.

Biztanleko, batez besteko industria-arlorako kontsumo elektrikoa biztanleko guztizko

kontsumoaren % 65 inguru da; hau da, biztanleko eta urteko 5.614 kWh.

Kontsumo energetikoaren maila altuenak, normala den gisan, energia behar duten industrien

bolumen handiena dagoen udalerrietan daude. Hori da herri hauen kasua: Olaberria,

Aizarnazabal, Iurreta, Legutio, Berrobi, eta Ezkio-Itsaso, besteak beste.

Gainera, udalerri hauetan biztanleria kopurua ere kontuan hartu behar da, biztanle kopuru txikiko

udalerriak izanik, industria-arlorako kontsumo energetikoaren maila biztanleko handitu egiten da.

Industria asko duten beste udalerri batzuek ere per capita industriarako kontsumo energetikoaren

maila altuak dituzte, esaterako: Trapagaran, Zumarraga, Azpeitia, Sestao eta Bergara. Hala ere,

aurrekoak baino neurri handiagoko udalerriak dira, beraz, biztanleko batez besteko kontsumoa

txikiagoa da.

Adierazlearen adierazpen grafikoak, era berean, industriarako kontsumo energetikoaren balioa

murritza edo nulua den udalerriak adierazten ditu. Hori da hauen kasua: Plentzia-Mungia eta

Gernika-Bermeo, eta Arabako Mendiko eta Arabar Errioxako udalerri batzuk.

- 182 -

[71] Industriaren kontsumo elektrikoa

+2 Mailako Udalerriak -2 Mailako Udalerriak Aduna Aizarnazabal Altzo Amurrio Armiñón Atxondo Azpeitia Berantevilla Berastegi Bergara Berrobi Eskoriatza Etxebarria

Ezkio-Itsaso Iurreta Izurtza Lantarón Legutiano Lemoa Loiu Olaberria Sestao Usurbil Valle de Trápaga Zierbena Zumarraga

Abaltzisketa Ajangiz Alkiza Altzaga Arama Areatza Arratzu Arrazua Arrieta Artea Artzentales Ataun Bakio Barrika Bermeo

Bernedo Bilbao Busturia Elantxobe Forua Fruiz Gaintza Gamiz-Fika Garai Gautegiz Arteaga Gaztelu Getxo Gordexola Gorliz Harana

Hernialde Hondarribia Ibarrangelu Iruraiz-Gauna Kortezubi Kripan Kuartango Lagrán Lanestosa Larraul Lasarte-Oria Laukiz Lekeitio Lemoiz

Leza Maruri-Jatabe Mendata Meñaka Moreda de Alava Morga Munitibar Mutiloa Nabarniz Navaridas Ondarroa Orendain Orexa Orio

Pasaia Peñacerrada-Urizaharra Plentzia Portugalete Santurtzi Sukarrieta Trucios-Turtzioz Ubide Yécora/Iekora Zalduondo Zeanuri Ziortza-Bolibar Zuia

Udalerri Taldeak



Guztira 251 100,0 100,0

Iturria: Iberdrola. Bertan eginda.

[EAE: 5.614 kWo/biztanleko/urtean]


- 183 -

UR ESKARIA

Adierazle hau kalkulatzeko udalerri bakoitzeko ur-eskaria bertan bizi den biztanle kopuruaz zatitu behar da. Adierazlearen neurketa-unitatea litroa da, biztanleko eta eguneko. Behe-hornidurarako eskatutako guztizko ur kantitatetzat hartzen da udalerrian identifikatutako ur-eskarien tipologien batura. Hau da, etxerako, industria-erabilerarako, merkataritza-erabileretarako, udal-erabileretarako, ureztatze pribaturako eta abeltzaintzako eskatutako ura.

EAEn, oro har, eskatutako uraren guztizkoa biztanleko eta eguneko 210 litrokoa da. Emaitzak ikusita, ur-eskari handiena sortzen dutenak abeltzaintzako eta ureztatze pribatuko beharrak dira. Hala ere, zenbait jardueratan ere ur-eskari handiak egiten dituzte, esaterako, papergintzan, kimikan, metalurgian edo elikagaien industrian. Biztanleko ur-kontsumoaren maila altuenak Arabako Lurralde Historikoko udalerrietan gertatzen dira, abeltzaintzako eta nekazaritzako jarduera handia baitago. Hala ere, Gipuzkoan ere ur-kontsumoaren maila altuko hainbat udalerri daude. Zehazki, nekazaritzako eta abeltzaintzako jarduera handia edo ura behar duten industria duten udalerriak, esaterako Urola-Kostakoak (Aia, Getaria, Aizarnazabal, Zestoa, Errezil, Beizama...) eta Goierriko batzuk (Idiazabal eta Ezkio-Itsaso). EAEko batez besteko balioak baino ur-eskari handiagoko mailak dituzten udalerri asko egon arren (guztizkoaren % 31,5), haien garrantzia erlatiboa oso murritza da EAEko biztanleen guztizkoarekiko, biztanleriaren guztizkoaren % 4,1 besterik ez baitira.

- 184 -

[72]

Ur-eskaria

+2 Mailako Udalerriak -2 Mailako Udalerriak Aduna Aia Asparrena Beizama Berantevilla Ezkio-Itsaso Gizaburuaga Idiazabal Irura

Karrantza Harana/Valle de Carranza Kuartango Laguardia Lantarón Legutiano Loiu San Millán/Donemiliaga Urnieta Zamudio

Areatza Barrika Berastegi Elantxobe Ermua Gautegiz Arteaga Ibarra Portugalete

Udalerri Taldeak



Guztira 251 100,0 100,0

Iturria: Uren Zuzendaritza. Eusko Jaurlaritzako Ingurumen eta Antolamendu Saila. Bertan eginda.

[EAE: 210 litro/biztanleko/egunean]


- 185 -

INDUSTRIARAKO EZ DEN UR ESKARIA

Adierazle hau kalkulatzeko udalerri bakoitzean industriarako ez den ur-eskaria bertan bizi den biztanle kopuruaz zatitu behar da. Adierazlearen neurketa-unitatea litroa da, biztanleko eta eguneko. Behe-hornidurarako eskatutako industria-erabilerarako ez den guztizko ur kantitatetzat hartzen da udalerrian identifikatutako ur-eskarien tipologien batura, industriakoa izan ezik: hau da, etxerako, merkataritza-erabileretarako, udal-erabileretarako, ureztatze pribaturako eta abeltzaintzarako eskatutako ura.

Industriarako ez den ur-eskaria EAEn eskatutako uraren guztizkoaren % 87 da. Hori dela eta, adierazlean lortutako emaitzak uraren guztizko eskaerari dagozkien emaitzen oso antzekoak dira. Dena den, egia da industria-jarduera gutxien duten udalerrietan batez besteko kontsumoa EAEko batez bestekotik neurri handiagoan urruntzen dela. Zehazki, EAEn, industriarako ez den uraren batez besteko eskaria 182 litrokoa da biztanleko eta eguneko. Espero izatekoa den bezala, biztanleko industriarako ez den ur-kontsumoaren maila altuenak Arabako udalerrietan gertatzen dira, abeltzaintzako eta nekazaritzako jarduera handia baitago. Hala ere, Gipuzkoan ere industriarako ez den ur-kontsumoaren maila altuko hainbat udalerri daude. Zehazki, nekazaritzako eta abeltzaintzako jarduera handia duten udalerriak, esaterako Urola-Kostakoak (Aia, Getaria, Errezil, Bidegoian eta Beizama) eta Tolosaldeko kasu batzuk (Larraul, Asteasu, Orexa, Orendain, Baliarrain eta Abaltzisketa). Hala ere, eta uraren guztizko eskaria aztertzean gertatzen den bezala, industriarako ez den uraren kontsumo-maila altuenak dituzten udalerrien biztanleria murritza da, biztanleria gutxiko udalerriak baitira, oro har. Hori dela eta, EAEko udalerrien ia laurdena osatzen duten arren, biztanleriari dagokionez, biztanleen guztizkoaren % 2 besterik ez dira.

- 186 -

[73]

Industriarako ez den ur-eskaria

+2 Mailako Udalerriak -2 Mailako Udalerriak Aia Alkiza Arraia-Maeztu Ayala/Aiara Bakio Baliarrain Barrundia Beizama Bernedo Bidegoian Elburgo/Burgelu Errezil Gaintza Harana/Valle de Arana

Idiazabal Karrantza Harana/Valle de Carranza Kripan Kuartango Lagrán Larraul Orendain Ribera Alta San Millán/Donemiliaga Urkabustaiz Valdegovía Zalduondo Zigoitia Zuia

Alegia Anoeta Elgoibar Ermua Forua Gautegiz Arteaga Irura Lemoa Mundaka Murueta Sondika Ugao-Miraballes

Udalerri Taldeak



Guztira 251 100,0 100,0

Iturria: Uren Zuzendaritza. Eusko Jaurlaritzako Ingurumen eta Antolamendu Saila. Bertan eginda.

[EAE: 183 litro/biztanleko/egunean]


- 187 -

KANPOAN LAN EGITEN DUTEN BIZTANLEAK

Adierazle honek udalerrian bizi diren 16 urteko edo gehiagoko eta lanean ari diren biztanleen artean

udalerritik kanpo lanean ari direnen ehunekoa islatzen du.

EAEn, 16 urteko eta gehiagoko biztanleriaren erdia baino gehiagok lan egiten du bizi den udalerritik kanpo (% 51). Jakina denez, langileen fluxua biztanleria gutxiago duten udalerrietatik dator eta biztanleria handiagoko udalerrietara doa, horietan baitago lanpostuen eskaintza kopuru handiagoa. Eskualde bakoitzeko buru diren hiriburuak eta udalerriak enplegua sortzeko gune gisa funtzionatzen dute, inguruneko langile asko erakartzen baitute. Lanean ari diren biztanleen irteera-tasa baxueneko udalerrien taldea 15 udalerrik osatzen dute, eta oro har EAEko biztanleriaren herena baino gehiago dira. Biztanleriari dagokionez, Gasteiz eta Donostia talde horretan daudelako da hainbestekoa. Hauek dira nabarmentzeko beste udalerri batzuk: Arrasate, Azpeitia eta Oñati Gipuzkoan eta Biasteri, Eltziego eta Lapuebla de Labarca Araban. Atxikitako mapan erakutsitako emaitzak ikusita, zenbait udalerrik, bai duten neurriagatik, bai haien lan-eskaintza zabalagatik (edo bi ezaugarrien eraginez), inguruko udalerrietako langile asko jasotzen dituzte. Bizkai horren adibide da, bertako udalerriek EAEko batez bestekoa baino mugigarritasun-tasa altuagoak baitituzte, salbuespen argi batzuk izan ezik, esaterako: Bilbo, Karrantza, Bermeo, Elorrio eta Gernika, enpleguaren erakargarri gisa funtzionatzen baitute.

- 188 -

[74]

Kanpoan lan egiten duten biztanleak

+2 Mailako Udalerriak -2 Mailako Udalerriak Altzaga Altzo Arama Aramaio Arantzazu Areatza Armiñón Arratzu Arrieta Artea Barrika Berango Berrobi Busturia Dima Elduain

Ereño Errigoiti Etxebarri Forua Fruiz Gamiz-Fika Garai Gatika Gautegiz Arteaga Gorliz Hernialde Ibarra Ikaztegieta Laukiz Leaburu

Leintz-Gatzaga Lemoiz Maruri-Jatabe Mendata Mendexa Munitibar-Arbatzegi Gerrikaitz Murueta Mutiloa Orexa Ortuella Plentzia Segura Sopelana Sukarrieta Urduliz

Arrasate/Mondragón Azpeitia Baños de Ebro/Mañueta Donostia-San Sebastián Elciego Elvillar/Bilar Harana/Valle de Arana Karrantza Harana

Laguardia Lanciego/Lantziego Lapuebla de Labarca Navaridas Oñati Villabuena de Araba/Eskuernaga Vitoria-Gasteiz

Udalerri Taldeak



Guztira 251 100,0 100,0

Iturria: Biztanleria eta Etxebizitza errolda. Eustat. Bertan eginda.

[EAE: 15 urte baino gehiagoko biztanlegoaren %51a]


- 189 -

KANPOAN IKASTEN DUTEN BIZTANLEAK

Bizi den udalerritik kanpo ikasten duten 16 urteko eta gehiagoko ikasleen ehunekoa, 16 urte eta gehiagoko ikasleen guztizko kopuruarekiko.

EAEko 16 urteko eta gehiagoko ikasleen % 54k bizi den udalerritik kanpo ikasten du. EAEko batez bestekoak baino balio nabarmen baxuagoak dituzten udalerriak % 2 bakarrik dira, nahiz eta EAEn bizi den guztizko biztanle kopuruari dagokionez garrantzia erlatiboa askoz ere handiagoa den, % 39 ingurura artekoa. Logikoa denez, derrigorrezkoaren ondorengo hezkuntza-eskaintza handiena duten udalerriek (bigarren hezkuntzako ikasketak, lanbide-heziketa eta goi-mailako ikasketak) dituzte udalerritik kanpo ikasten duten ikasleen kopuru baxuenak. Hori dela eta, gainerako udalerrietatik bereizten dira hiru hiriburuak: Bilbo, Gasteiz eta Donostia. Izan ere, derrigorrezkoaren ondorengo hezkuntza-mailen ekipamendu handienak biltzen dituzte, baita unibertsitateko eskaintza gehiena ere. Horien atzetik daude Elgoibar, Irun edo Oñati; horietan ere derrigorrezkoaren ondorengo ikastetxe ugari baitaude. Berrobi, Larraul, Arama, Baliarrain, Navaridas eta Alkiza, bestalde, kasu bereziak dira, batez bestekoa baino balio altuagoak adierazten baitituzte, batez ere, haien biztanleria dela eta (600 biztanle baino gutxiago); horrek emaitzen azterketa aldatzen du.

- 190 -

[75]

Kanpoan ikasten duten biztanleak

+2 Mailako Udalerriak -2 Mailako Udalerriak Abaltzisketa Aduna Aia Ajangiz Albiztur Altzaga Altzo Amezketa Amoroto Arakaldo Aramaio Arantzazu Areatza Arraia-Maeztu Arrieta Artzentales

Artziniega Asteasu Aulesti Bakio Baños de Ebro Barrika Barrundia Bedia Beizama Belauntza Berango Bernedo Busturia Dima Ea Elantxobe

Elduain Elvillar/Bilar Ereño Errezil Errigoiti Etxebarria Forua Gaintza Galdames Gamiz-Fika Garai Gatika Gautegiz Arteaga Gaztelu Getaria Gizaburuaga

Ibarra Ibarrangelu Irura Iruraiz-Gauna Ispaster Itsasondo Izurtza Kortezubi Larrabetzu Laukiz Leaburu Legorreta Legutiano Lemoa Lemoiz Lizartza

Mañaria Mendaro Mendata Meñaka Mundaka Munitibar-Arb. Gerr. Murueta Muxika Nabarniz Okondo Orexa Ormaiztegi Peñacerrada San Millán Segura Trucios-Turtzioz

Ubide Ugao-Mirab. Urduliz Urkabustaiz Valdegovía Villabona Yécora Zaldibia Zalduondo Zeberio Zegama Zerain Zestoa Zierbena Zuia

Berrobi Bilbao Donostia-San Sebastián Larraul Vitoria-Gasteiz

Udalerri Taldeak



Guztira 251 100,0 100,0

Iturria: Biztanleria eta Etxebizitza errolda. Eustat. Bertan eginda.

[EAE: 15 urte baino gehiagoko biztanlegoaren %54a]


- 191 -

TURISMOAK

Adierazle hau kalkulatzeko, udalerrian matrikulatutako turismo kopurua bertan bizi den biztanle kopuruaz zatitu behar da. Udalerri bateko ibilgailuen multzoa udalerrian matrikulatutako eta teorian udalerrian ibiltzen diren ibilgailu motordun guztiek osatzen dute, ibilgailu bereziek izan ezik. Horrela, ekitaldi guztietan izandako matrikulazio guztiak sartzen dira, gertatutako bajak kenduta eta aldaketek eragindakoak, esaterako, potentzia-aldaketa, erabilera-aldaketa eta abar.

EAEko motorizazio-tasa biztanleko 0,43 ibilgailukoa da. Atxikitako mapan ikus daitekeen moduan, udalerrien artean alde oso gutxi dago, eta EAEko geografian balioen homogeneotasuna handia da. Dena dela, esan daiteke Arabako udalerriak nabarmentzen direla motorizazio-tasa altuenekin, oro har, batez ere gainerako Arabako udalerriekiko Gasteizen nagusitasun nabariak eraginda, bai haren garrantzia ekonomikoagatik, bai ekipamenduen eta zerbitzuen garrantziagatik. Horrek guztiak eraginda, eta Arabako ezaugarri geografikoak kontuan hartuta, arabar askok derrigorrez behar dituzte hiriburura joateko lekualdatzeko baliabide pribatuak. Bizkaiko udalerri batzuek antzeko egoera dute, bereziki Txorierriko bailaran daudenek (Loiu, Zamudio) eta haren ingurunekoek (Morga, Laukiz eta Fruiz).

- 192 -

[76]

Turismoak

+2 Mailako Udalerriak -2 Mailako Udalerriak Aduna Bedia Beizama Belauntza Berantevilla Elburgo/Burgelu Izurtza Laukiz Loiu Mallabia Morga Olaberria Zamudio Zaratamo

Ajangiz Alonsotegi Altzaga Barakaldo Bermeo Gaztelu Ikaztegieta Larraul Lekeitio Mendaro

Nabarniz Navaridas Ondarroa Pasaia Portugalete Santurtzi Sestao Zarautz Ziortza-Bolibar

Udalerri Taldeak



Guztira 251 100,00 100,0

Iturria: Eustat, Trafiko Zuzendaritza Nagusiak emandako datuetatik. Udal Erolda, EIN. Bertan eginda.

[EAE: 0,4 ibilgailu biztanleko]


- 193 -

ERREPIDE NAGUSIETARAKO IRISGARRITASUNA

Adierazle horrek errepide nagusi batera iristeko udalerri batetik behar den batez besteko denbora islatzen du; errepide nagusia autobidea, autobia edo lehentasunezko interesa duen errepidea izan daiteke. Adierazlea eskuratzeko, biztanle-entitate bakoitzerako, errepide nagusi gertuenekora iristeko behar duen denbora kalkulatu da. Elementu hori kalkulatzeko, Eusko Jaurlaritzako Garraio eta Herri Lan Saileko ibilbideak kalkulatzeko algoritmoa erabili da. Algoritmo horrek gutxieneko ibilbide-denboraren arabera ibilbide onenak kalkulatzen ditu.

EAEko edozein udalerritatik errepide nagusi batera iristeko batez besteko denbora 6,1 minutukoa da. EAEko udalerrien erdiak baino gehiagok (% 52) errepideetara iristeko 1,5 eta 9 minutu arteko denbora-tartea dute, eta guztira, EAEko biztanleen % 75 osatzen dute. Logikoa denez, komunikazio-bide nagusiak dituzten udalerriek iriste-denbora murritzagoak dituzte. Hori dela eta, esate baterako, hauek identifika daitezke: A-8 autobidea duen ibilbidea (Bilbo-Behobia), N-240 (Lemoatik Gasteizera), BI-623 (Urkiola portutik doana) eta Iparraldeko autobia edo A-1 (lehen N-1 zena), Irun eta Gasteiz elkartzen dituena. Aldiz, errepide nagusietara iristeko denbora gehiago behar duten eremuetan (10 minutu baino gehiago) Gernika-Bermeo eta Markina-Ondarroa eskualdeetakoak dira Bizkaiko ipar-ekialdean, eta Enkarterrietakoak, mendebaldean. Gauza bera gertatzen da Arabar Errioxako eta Arabako Mendietako udalerriekin.

- 194 -

[77]

Errepide nagusietarako irisgarritasuna

Udalerriak +2 Maila -2 Mailako Udalerriak Amoroto Arraia-Maeztu Artzentales Artziniega Aulesti Balmaseda Baños de Ebro Bermeo Bernedo Busturia Campezo Ea Elantxobe

Elciego Ereño Errigoiti Gizaburuaga Gordexola Ibarrangelu Ispaster Kripan Lagrán Laguardia Lapuebla de Labarca Lekeitio Leza

Mendexa Mundaka Munitibar-Arbatzegi,Gerrik. Murueta Nabarniz Navaridas Okondo Peñacerrada Plentzia Sukarrieta Trucios-Turtzioz Valdegovía Zalla

Abadiño Abanto Zierbena Amorebieta-Etxano Andoain Anoeta Arakaldo Arama Arantzazu Areatza Armiñón Artea Atxondo Bedia Berriz Deba Durango Elgoibar Elorrio

Ermua Etxebarri Galdakao Getaria Hondarribia Ibarra Igorre Ikaztegieta Irura Itsasondo Iurreta Lanestosa Larrabetzu Lasarte-Oria Legorreta Legutiano Lemoa Lezo Mendaro

Muskiz Olaberria Ordizia Orio Ortuella Pasaia Ribera Baja Salvatierra/Agurain Sondika Tolosa Ubide Usurbil Valle de Trápaga-Trapagaran Villabona Zaldibar Zierbena Zizurkil Zumaia

Udalerri Taldeak



Guztira 251 100,0 100,0

Iturria: Eusko Jaurlaritzaren Garraio eta Herri Lan Saila: EAEko errepide-sarea. Bertan eginda.

[EAE: 6,1 minutu]


- 195 -

EUSKAL AUTONOMIA ERKIDEGOKO BESTE UDALERRI BATZUETARAKO IRISGARRITASUNA

Adierazle honek udalerri batetik Euskal Autonomia Erkidegoko beste udalerri batzuetara joateko behar den batez besteko denbora neurtzen du, minututan. Adierazlea kalkulatzeko, Eusko Jaurlaritzako Garraio eta Herri Lan Saileko ibilbideak kalkulatzeko algoritmoa erabili da. Algoritmo horrek gutxieneko ibilbide-denboraren arabera (ibilbide azkarrena) ibilbide onenak kalkulatzen ditu. Jatorri- eta helmuga-puntu gisa, udalerri bakoitzean udaletxeen kokapena hartu da kontuan.

Logikoa denez, geografikoki euskal geografiaren erdigunean dauden udalerriak, a priori behintzat, azkarrago iristen dira gainerako udalerrietara. Gainera, horrekin batera kontuan hartu behar da euskal errepideen sare nagusiak pasatzen direla horietatik, beraz, bertatik gainerako udalerrietara joateko batez besteko denbora nabarmen murritz daiteke. Adierazle horren emaitzen adierazpen geografikoak EAEko gainerako udalerrietara lekualdatzeko denbora gutxien behar duten udalerriak erraz identifikatzea ahalbidetzen du. Horiek guztiak EAEko erdigunean eta komunikazio-bide garrantzitsuen inguruetan daude, esaterako, A-8, AP-1 edo N-240 (Iurreta, Durango, Izurtza, Zornotza, Berriz, Ermua, Abadiño, Mañaria, Lemoa, Zaldibar, Atxondo, Galdakao, Bedia, Bergara, Elgoibar, Elorrio, Larrabetzu, Eibar, Mallabia, Elgeta, Garai, Antzuola, Etxebarri, Basauri, Igorre, Lezama, Arrigorriaga, Soraluze, Arrasate, Arantzazu, Zaratamo, Zamudio). Bigarren maila batean daude EAEko erdigune geografikotik edo komunikazio-bide nagusietatik urrutixeago dauden udalerriak, baina era berean, batez besteko lekualdaketa-denbora murritzak dituztenak. Bereziki, Urola-Kostan, Debabarrena, Markina-Ondarroa, Bilbo Handia, Arratia-Nerbioi eta Debagoiena. Kontrako muturrean daude mugako muturretan dauden udalerriak. Enkarterrietan (Bizkaia), Bidasoa Behea (Gipuzkoa), Arabako bailarak, Arabako Mendiak eta Arabar Errioxa eskualdeetako udalerriak dira batez ere. Logikoa denez, geografikoki, udalerri horiek eremu urrutikoenetan daude, beraz, EAEko gainerako udalerrietara iristeko denbora gehien behar dute. Hori konpentsatuta geratzen da EAEtik kanpoko beste testuinguru geografiko batzuetara joaten denborak murrizten direlako.

- 196 -

[78]

EAEko beste udalerri batzuetarako irisgarritasuna


Baños de Ebro/Mañueta Bernedo Elciego Elvillar/Bilar Karrantza Harana Kripan Lagrán Laguardia Lanciego/Lantziego

Lanestosa Lapuebla de Labarca Leza Moreda de Araba Navaridas Oyón-Oion Samaniego Villabuena de Araba/Eskuernaga Yécora/Iekora

Abadiño Amorebieta-Etxano Antzuola Arantzazu Arrasate/Mondragón Arrigorriaga Atxondo Basauri Bedia Bergara Berriz

Durango Eibar Elgeta Elgoibar Elorrio Ermua Etxebarri Galdakao Garai Igorre Iurreta

Izurtza Larrabetzu Lemoa Lezama Mallabia Mañaria Soraluze-Placencia de las Armas Zaldibar Zamudio Zaratamo

Udalerri Taldeak



Guztira 251 100,0 100,0

Iturria: Eusko Jaurlaritzaren Garraio eta Herri Lan Saila: EAEko errepide-sarea. Bertan eginda.

[EAE: 43,3 minutu]


- 197 -

HIRI ARTEKO GARRAIO BIDEZKO KONEKTIBITATEA AUTOBUSEZ

Adierazle honek, EAEn, hiri arteko garraio-lineak erabiliz, udalerri batetik batez beste zenbat udalerritara irits daitekeen islatzen du. Hori kalkulatzeko, EAEko autobus-lineei dagokien kartografia erabili dugu, eta hiri arteko lineak bakarrik hartu ditugu kontuan. Kalkulua egiteko, gainera, EAEtik kanpora doazen baina barruan geltokia duten lineak ere sartu ditugu eta kontatu ditugu lotura gisa.

Batez beste EAEko udalerrietatik irits daitekeen helmuga (udalerri) kopurua 13koa da. Espero izatekoa den gisan, hiriburuak daude garraio publiko bidez udalen arteko konektagarritasunaren zerrendaren hasieran, 55 udalerri baino gehiagoko helmugen eskaintza baitute. Horien atzetik daude Galdakao, Tolosa, Durango, Eibar, Abadiño, Zornotza, Bergara, Leioa eta Beasain. Era berean, hiri arteko konektagarritasun-tasa altua duten ia udalerri guztiak daude komunikazio-bide nagusietako ibilbideetan (A-8, A-1, N-240 edo BI-623). Kudeaketa logistiko eraginkorraren ondoriozkoa da hori. Kudeaketa logistiko horrek, alde batetik, autobus-lineek bide nagusietatik ibilbideko udalerrietako geltokietara azkar sartu ahal izatea ahalbidetzen du, eta beste alde batetik, biztanle gehien duten udalerrietan zerbitzua eskaintzea, hau da, erabiltzaile izan daitezkeen herritar gehien duten udalerrietan. Hala eta guztiz ere, nabarmentzekoa da EAEko 11 udalerrik ez dutela hiri arteko konexiorik, eta beste 19k, helmuga kopuru oso murritza dute (3 udalerri baino gutxiago). Oro har, udalerri txikiak izan ohi dira, komunikazio-bide nagusietatik urrun daudenak.

- 198 -

[79]

Hiri arteko garraio bidezko konektibitatea autobusez

+2 Mailako Udalerriak -2 Mailako Udalerriak Abadiño Amorebieta-Etxano Beasain Bergara Bilbao Donostia-San Sebastián

Durango Eibar Galdakao Leioa Tolosa Vitoria-Gasteiz

Aduna Aia Ajangiz Alkiza Altzaga Anoeta Arakaldo Arama Astigarraga Bakio Beizama Bernedo Ereño Etxebarria Gabiria

Gaintza Garai Hernialde Kuartango Lagrán Lantarón Lapuebla de Labarca Larraul Mendexa Nabarniz Orexa Peñacerrada-Urizaharra Ribera Baja/Erribera Beitia Ziortza-Bolibar Zizurkil

Udalerri Taldeak



Guztira 251 100,0 100,0

Iturria: EAEko hiri arteko autobusen lineak. Bertan eginda.

[EAE: 13 udalerritara]

Nivel +2

Nivel +1

Nivel 0

Nivel -1

Nivel -2

Nivel +2

Nivel +1

Nivel 0

Nivel -1

Nivel -2


- 199 -

BABES BEREZIKO AZALERA

Adierazle honek babes bereziko zoru izaeraren kalifikazioa duen udal-zoruaren ehunekoa islatzen du. Babes bereziko eremutzat hartzen dira arrazoi hauen eraginez babes bereziko maila handiagoa eskaintzen zaien eremuak: haien ezaugarriengatik eta kontserbazio-egoeragatik edo hauskortasunagatik, hedadura murritzagatik eta inguruan garatzen diren nekazaritza-erabilerengatik. Eremuen barruan sartzen dira Babestutako Natura Guneak, Natura Intereseko Eremuak, Natura 2000 Sarea eta Lurralde Plan Partzialek babestea edo berreskuratzea beharrezkotzat hartzen duten beste eremu batzuk.

EAEn guztira dauden 708.847 hektareatatik, 141.630 babes bereziko eremuak dira. EAEko % 20ko azalera babes-maila handienarekin dagoela esan nahi du horrek. Babes bereziko eremuak aurrez aipatutako babes-ereduetako batek babestutako lekuak dira (ENP-Babestutako Natura Eremuak, Natura Intereseko Eremuak, Natura 2000 Sarea eta abar). Beraz, haien kokapena naturak berak eragindako aldagai exogeno eta arloek zehazten dute. Adierazlearen berezko definizioaren arabera desitxuratzeren bat gerta badaiteke ere (azalera horiek udal-hedadurarekin lotuta), atxikitako mapako emaitzekin babestutako eremu asko koka daitezke. Hori dela eta, udalerri hauek nabarmendu behar dira, babestutako zoruari dagokion garrantzia dela eta: Elduain eta Berastegi, Leitzaran bailaran; Altzo, Itsasondo, Idiazabal eta Abaltzisketa, Aralarreko Parke Naturalean; Errezil eta Zestoa, Pagoetako Parke Naturalean; Oiartzun Aiako Harriako Parke Naturalean; Asparrena, Zalduondo, Donemiliaga, Oñati, Aretxabaleta eta Legazpi Aizkorri-Aratzeko magalean; Mañaria, Otxandio, Bedia, Aramaio eta Abadiño Urkiolako Parke Naturalean; eta Orozko, Zuia, Urkabustaiz eta Urduña Gorbeiako Parkean. Babestutako zorua proportzio handian duten beste udalerri batzuk Gorliz eta Lemoiz dira, horietan daude Astondoko harri-dunak; eta Turtzios, Armañoneko mendigunearekin, eta Karrantza, Ordunte ibaiaren erriberarekin. Araban, Biasteri eta Lantziego udalerrietako zoruaren zati handia Biasteriko Urmaelen gunea babesteko darabilte. Azkenik, babestutako gune gisa Urdaibaiko Biosferaren Erreserba nabarmendu behar da, bertan daude Elantxobe, Ibarrangelu, Gautegiz-Arteaga, Murueta, Forua eta Ereño.

- 200 -

[80]

Babes bereziko azalera

+2 Mailako Udalerriak -2 Mailako Udalerriak Alkiza Alonsotegi Altzo Arama Arraia-Maeztu Asparrena Azpeitia Bedia Berastegi Berriz Elantxobe Elduain Elorrio

Errezil Gautegiz Arteaga Gorliz Ibarrangelu Idiazabal Itsasondo Leintz-Gatzaga Lemoiz Lizartza Mañaria Mendaro Meñaka

Murueta Oiartzun Orozko Otxandio Pasaia Trucios-Turtzioz Urduña-Orduña Urkabustaiz Urretxu Zalla Zestoa Zuia

Aduna Amoroto Arakaldo Arrigorriaga Astigarraga Aulesti Balmaseda Baños de Ebro Belauntza Berantevilla Derio Elciego Elvillar/Bilar Etxebarri

Gabiria Gizaburuaga Harana/Valle de Arana Hondarribia Ibarra Ikaztegieta Irura Lanestosa Lasarte-Oria Laukiz Legutiano Lemoa Lezama

Lezo Loiu Morga Olaberria Portugalete Ribera Baja Samaniego Santurtzi Sestao Tolosa Ubide Villabona Villabuena de Alava

Udalerri Taldeak



Guztira 251 100,0 100,0

Iturria: Udal Azpiegitura eta Ekipamenduen inkesta. Eusko Jaurlaritzako Ogasun eta Herri Administrazio Saila eta Eustat. Bertan eginda.

Nivel +2

Nivel +1

Nivel 0

Nivel -1

Nivel -2

Nivel +2

Nivel +1

Nivel 0

Nivel -1

Nivel -2[EAE: azalera guztizko % 20a]


- 201 -

BASO AZALERA

Adierazle honek udalerri bateko zuhaitzez betetako baso-azaleraren ehunekoa islatzen du, haren guztizko azalerarekiko. Zuhaitzezko baso-azaleratzat hartzen dira erabilera hauetarako erabilitako eremuak: basoak, landatze-basoak, baso-eremuetako erriberak eta menditik kanpoko zuhaitzak (erriberetan. Adierazlea kalkulatzeko, zuhaitzezko baso-azalera bakarrik hartzen da kontuan, edozein izanik ere haren titulartasuna, publikoa nahiz pribatua.

Zuhaitzezko baso-azalerak EAEko guztizkoaren % 56ko azalera biltzen du. Babes bereziko eremuek bezala, azalera mota horren kokapena aldagai exogenoek bakarrik erabakitzen dute, naturaren berezko izaeren arabera. Dena den, beste interes mota batzuek ere (ekonomikoak edota hirigintzakoak, funtsean) iraganean eremu horiek mantentzea edota zabaltzea eragin zezaketen. EAEko baso-errealitateari dagokionez, erraz identifikatzen dira hiru eremu: erdigunea, autonomia-erkidegoaren batez bestekoa baino nabarmen handiagoak diren zuhaitz-eremuekin, bertan daude hainbat natura-intereseko eremuak daude, Gorbeia Parke Naturala eta Aiara bailara (Gordexola, Okondo, Arrankudiaga, Zeberio, Artea, Areatza, Arantzazu eta Bedia, besteak beste). Aizkorriko eremua (Oñati, Legazpi, Urretxu, Zegama...) eta Leitzaran bailara (Berastegi, Elduain, Orexa, Gaztelu...). Aldiz, Arabako Lautada, eta batez ere, Arabar Errioxa baso-azalera gutxiko eremuak dira. Eremu horrekin batera euskal geografian banatutako hainbat gune daude, esaterako, Nerbioi ibaiaren itsasoratzea, Bizkaian, eta Gipuzkoako kostaldea, Getariatik Hondarribira.

- 202 -

[81]

Baso-azalera

-+2 Mailako Udalerriak -2 Mailako Udalerriak Alegia Amoroto Antzuola Arakaldo Aramaio Arantzazu Areatza Arrankudiaga Artea Ataun Aulesti Balmaseda Beasain Bedia Berastegi

Berriatua Eibar Elduain Elgeta Ereño Ezkio-Itsaso Gaztelu Gizaburuaga Gordexola Ispaster Itsasondo Legazpi Leintz-Gatzaga Legorreta

Lemoiz Markina-Xemein Mendaro Mendata Munitibar-Arbatzegi Gerrikaitz Muxika Okondo Oñati Orexa Ormaiztegi Zeberio Zegama Ziortza-Bolibar

Armiñón Baños de Ebro/Mañueta Basauri Berantevilla Elciego Elvillar/Bilar Getxo Laguardia Lanciego/Lantziego Lapuebla de Labarca Leioa Lekeitio Moreda de Araba

Navaridas Ortuella Oyón-Oion Pasaia Portugalete Ribera Baja/Erribera Beitia Samaniego Santurtzi Sestao Villabuena de Araba/Eskuernaga Yécora/Iekora Zierbena

Udalerri Taldeak



Guztira 251 100,0 100,0

Iturria: Euskadiko Baso-inbentarioa. Eusko Jaurlaritzako Nekazaritza, Arrantza eta Elikadura Saila. Bertan eginda.

Nivel +2

Nivel +1

Nivel 0

Nivel -1

Nivel -2

Nivel +2

Nivel +1

Nivel 0

Nivel -1

Nivel -2[EAE: azalera guztizko %56a]


- 203 -

1. ERANSKINA: HAUTATUTAKO TARTEEN BANAKETA

- 205 -

1. ERANSKINA: HAUTATUTAKO TARTEEN BANAKETA Taula hauetan, adierazle bakoitzaren adierazpen grafikoan EAEko udalerrien kategorizaziorako

erabilitako tarteak xehetasunez ageri dira.

100 oinarritzat EAE osoko batez bestekoa hartuz aurkeztu ditugu zifrak; balio hori, era berean, mapa

bakoitzaren alboan agertzen da. Gogoratu behar da datu hori ez dagokiola batez besteko udalerri bati,

adierazle bakoitzean komunitate guztiak duen balioa baizik. Hori dela eta, udalerrien neurria eta

haietako biztanleria aldakorrak izan daitezkeela kontuan hartuta, EAEko batez bestekotik gertuen

dagoen balioa duen udalerria 251 udal-balioen erdiko baliotik nahiko urrun egon daiteke. Hala ere,

tarteak egokitu egin ditugu, 100 balioa duen udalerri hori, arau orokor gisa, 0 mailan edo erdigunean

ager dadin.

Oro har, kasu bakoitzean bisualki ordezkaria den oreka mantendu nahi izan dugu, tarte bakoitzean

ordezkatutako udalerri kopuruari eta biztanleei dagokienez.

Era berean, taula honetan kolore-kodearen bidez adierazi dugu +2 maila zer adierazletan lotu den

egoera positibo edo negatibo batekin, eta alderantziz, -2 mailarako.

Kasu bakoitzean EAEko batez bestekoa eta taula hau erreferentzia gisa hartuta, oinarri errealean

udalerrien maila edo tarte bakoitza mugatzen duten balio jakinak ondoriozta daitezke.

Udalerri bakoitzak adierazle hauetan edo lotutako beste iraunkortasuneko adierazle batzuetan dituen

balio jakinak Udalmap webgunearen bidez kontsulta daitezke, bertsio eguneratuan.4.

4 http://www.ogasun.ejgv.euskadi.net/r51-udalmap/es/contenidos/informacion/udalmap/es_udalmap/udalmap.html

- 206 -

EKONOMIA – LEHIAKORTASUNA ARDATZEKO ADIERAZLEAK Egitura ekonomikoa -2 maila -1 maila 0 maila +1 maila +2 maila

1 Nekazaritza- eta arrantza-sektorearen balio erantsi gordina (%) <30 30-100 100-500 500-2000 >2000

2 Nekazaritza- eta arrantza-sektorean lan egiten duten 16 urte eta gehiagoko biztanleak (%) <50 50-100 100-500 500-1500 >1500

3 Industria-sektorearen balio erantsi gordina (%) <60 60-95 95-175 175-220 >220 4 Industria-sektorean lan egiten duten 16 urte eta

gehiagoko biztanleak (%) <65 65-90 90-120 120-180 >180 5 Eraikuntza-sektorearen balio erantsi gordina (%) <40 40-85 85-150 150-250 >250 6 Eraikuntza-sektorean lan egiten duten 16 urte eta

gehiagoko biztanleak (%) <60 60-80 80-120 120-180 >180 7 Zerbitzu-sektorearen balio erantsi gordina (%) <39,5 39,5-75 75-105 105-120 >120 8 Zerbitzu-sektorean lan egiten duten 16 urte eta

gehiagoko biztanleak (%) <66 66-79,5 79,5-104,5 104,5-115 >115

Lan-merkatua 9 16 urte eta gehiagoko biztanleen jarduera-tasa (%) <90 90-96,5 96,5-103,5 103,5-109 >109 10 16 eta 64 urte arteko biztanleen laneratze-tasa (%) <91 91-98,5 98,5-105,5 105,5-116 >116 11 Lanean ari diren pertsonen tasa: Gizon eta emakumeen

artean dagoen aldea (ehunekoak) <75 75-90,5 90,5-110,5 110,5-125 >125

12 16 eta 64 urte arteko biztanleen artean erregistratutako langabezia-tasa <50 50-69,5 69,5-101,5 101,5-112 >112

13 Erregistratutako iraupen luzeko langabezia-tasa (16 eta 64 urte arteko biztanleak) <42 42-63,5 63,5-100,5 100,5-114 >114

14 Gizarte Segurantzako afiliazio-tasa (biztanleko ‰) <44 44-69,5 69,5-112,5 112,5-167 >167 15 Kontratuen errotazio-indizea (pertsonako kontratuak) <60 60-74,5 74,5-103,5 103,5-117 >117 Enpresa-ehundura 16 Mikroenpresek sortutako enplegua (%) <55 55-79,5 79,5-139,5 139,5-200 >200 17 Establezimenduen altak (biztanleko ‰) <35 35-66,5 66,5-110,5 110,5-149 >149 18 Industria-sektoreko establezimenduak (%) <51 51-89,5 90-139,5 139,5-294 >294 19 Eraikuntza-sektoreko establezimenduak (%) <51 51-79,5 79,5-119,5 119,5-150 >150 20 Zerbitzu-sektoreko establezimenduak (%) <70 70-79,5 79,5-100,5 100,5-105 >105 Dinamismo ekonomikoa 21 Udaleko per capita BPGd <68 68-87 88-130 131-180 >180 22 Lanean ari den pertsonako udaleko BPGd <80 80-95 95-110 110-150 >150 23 Azken bosturtekoan BPGd-ren urteko hazkunde-tasa

metakorra (%) <50 50-80 80-120 120-175 >175 24 Urtean erregistratutako kontratuak (biztanleen ‰) <35 35-56,5 56,5-110,5 110,5-187 >187 25 Urtean erregistratutako kontratu mugagabeak (%) <50 50-79,5 79,5-118,5 118,5-162 >162 26 Enplegu-tasaren urte arteko aldakuntza (%) <0 0-60 60-127 128-202 >202 Biztanleriaren baliabide ekonomikoak 27 Per capita errenta gordina (€) <85 85-95,5 95,5-105,5 105,5-115 >115 28 Errenta pertsonalaren urteko hazkuntzaren batez

besteko tasa 1997 eta 2003 artean <91 91-97,5 97,5-116,5 116,5-130 >130 29 Lanetik eratorritako errenta pertsonala (%) <90 90-95,5 95,5-104 104-108 >108 30 Oinarrizko Errenta jasotzen duten biztanleak <25 25-55 55-100 100-120 >120 Bizitasun turistikoa eta merkataritzakoa 31 Ostalaritza- eta jatetxe-establezimenduak (biztanleen ‰) <75 75-93 93-110 110-165 >165 32 Txikizkako merkataritzaren dentsitatea (biztanleen ‰) 0 0-35 35-75 75-100 >100 Formazioa 33 Gutxienez bigarren hezkuntzako ikasketak gainditu

dituzten 20 eta 24 urte arteko biztanleak (%) <80 80-90,5 90,5-110,5 110,5-120 >120

34 Unibertsitateko titulazioa duten 18 eta 64 urte arteko biztanleak (%) <54 54-80,5 80,5-112,5 112,5-131 >131

Udaleko kudeaketa ekonomiko finantzarioa 35 Udaletxeak biztanleko kitatutako gastua (€) <70 70-84,5 84,5-114,5 114,5-175 >175 36 Udaletxeak biztanleko egindako zerga-bilketa (€) <55 55-85 85-130 130-200 >200 37 Udaletxearen zor bizia biztanleko (€) 0 0-40 40-175 175-400 >400 38 Udaletxearen inbertsio garbia biztanleko (€) <-150 (-150)-30 30-125 125-350 >350

- 207 -

GIZARTE KOHESIOA – BIZITZA KALITATEA ARDATZAREN ADIERAZLEAK Demografia -2 maila -1 maila 0 maila +1 maila +2 maila 39 Biztanleriaren urte arteko aldakuntza (%): azken

hirurtekoko batez bestekoa <-50 (-50)-90 90-400 400-700 >700

40 Azken hamarkadan, biztanleria kopuruan izandako aldaketa (%) <-250 (-250)-0 0-500 500-1500 >1500

41 Haurren indizea: 0-14 urte arteko biztanleak (%) <80 80-95 95-105 105-125 >125 42 Haurren indizea: 65 urtetik gorako biztanleria (%) <75 75-90,5 90,5-110 111-125 >125 Biztanleriaren mugimendu naturala eta migrazioak 43 Jaiotza-tasa gordina (biztanleen ‰) <70 70-90 90-115 115-150 >150 44 Hazkunde begetatiboaren tasa (biztanleen ‰) <-1500 (-1500)-0 0-350 350-1000 >1000 45 Kanpoko migrazio-saldoa (biztanleen ‰) 0 0-70 70-130 130-300 >300 46 Atzerriko immigrazio-biztanleria (%) <35 35-65 65-105 105-135 >135 Etxebizitza 47 Etxebizitza-dentsitatea bizitegi-lurzoruan (Etxebizitzak /

Ha.) <25 25-60 60-130 130-200 >200

48 Okupatu gabeko familia-etxebizitzak (%) <60 60-90 90-165 165-275 >275 49 50 urte baino gehiagoko familia-etxebizitzak (%) <50 50-90 90-130 130-240 >240

50 Igogailurik gabeko 2 solairu baino gehiagoko etxebizitzen eraikinak (%) <90 90-110 110-120 120-127 >127

51 Familia-etxebizitza nagusien erosotasun-indizea <85 85-95 95-100 100-105 >105

52 Azken bosturtekoan amaitutako babestutako etxebizitzak (biztanleen ‰) 0 0-60 60-175 175-300 >300

Hirigintza 53 Hiri-lurzorua (%) <20 20-40 40-125 125-350 >350 54 Bizitegi-lurzoru urbanizagarria (%) 0 0-55 55-115 115-170 >170 55 Biztanleriaren dentsitatea (Bizt./Km2) <10 10-30 30-105 105-600 >600 Gizarte Ongizatea 56 Per capita ohiko gastua Gizarte Zerbitzuetan (€) 65 65-76 76-110 110-137 >137 Bizi-kalitaterako ekipamenduak/zerbitzuak 57 Haur-hezkuntzako unitateak (0 eta 2 urte arteko 100

biztanleko kopurua) 0 0-100 100-150 150-300 >300

58 Farmaziak 10.000 biztanleko 0 0-85 85-125 125-235 >235

59 3. adinerako eguneko zentroetako lekuak (65 urteko eta gehiagoko biztanleen ‰) 0 0-100 100-150 150-500 >500

60 3. adinerako egoitza-zentroetako lekuak (65 urteko eta gehiagoko biztanleen ‰) 0 0-65 65-175 175-400 >400

61 Banketxeak 10.000 biztanleko 0 0-80 80-120 120-200 >200 62 Gasolindegiak 10.000 biztanleko 0 0-100 100-200 200-500 >500

63 Erreferentziazko ospitalera joateko batez besteko denbora (minutuak) <50 50-75 75-125 125-175 >175

Hiritarren segurtasuna 64 Udaltzain kopurua (biztanleen ‰) 0 0-80 80-110 110-150 >150 65 Delituen kopurua (biztanleen ‰) <51 51-74,5 74,5-114 114-135 >135 66 Erregistratutako trafiko-istripuak (biztanleen ‰) <55 55-90 90-200 200-400 >400 67 Erregistratutako harrapatutako oinezkoak (biztanleen ‰) 0 0-65 65-120 120-200 >200

- 208 -

MUGIGARRITASUNA – INGURUMENA ARDATZEKO ADIERAZLEAK Hondakinak 68 Hondakin arriskutsuen kudeaketa (kg/bizt./urte) <4 4-30 30-150 150-800 >800 69 Kutsatuta egon daitekeen zorua (%) <11 10-50 50-150 150-500 >500 Energia 70 Biztanleko kontsumo elektrikoa

(Kwh/biztanle) <30 30-50 50-150 150-400 >400

71 Industria-sektoreko kontsumo elektrikoa biztanleko (kWh/biztanle) <10 10-25 25-175 175-500 >500

Ura 72 Biztanleko eta eguneko uraren guztizko eskaera

(litro/bizt./egun) <80 80-89,5 89,5-125 125-200 >200

73 Biztanleko eta eguneko industriarako ez den uraren guztizko eskaera (litro/bizt./egun) <86 86-90,5 90,5-120,5 120,5-150 >150

Garraioa eta mugigarritasuna 74 Bizi diren udalerritik kanpo lan egiten duten 16 urte eta

gehiagoko biztanleak (%) <70,5 70,5-90,5 90,5-140,5 140,5-160 >160

75 Bizi diren udalerritik kanpo ikasten duten 16 urte eta gehiagoko biztanleak (%) <60 60-100 100-150 150-180 >180

76 Turismoak (ibilgailu/biztanle) <90 90-95 95-125 125-140 >140

77 Errepide nagusietara iristeko batez besteko denbora (minutuak) <25 25-49,5 49,5-149,5 149,5-200 >200

78 EAEko gainerako udalerrietara joateko batez besteko denbora (minutuak) <80 80-89,5 89,5-110 110-140 >140

79 Udalerriaren konektibitatea garraio publiko bidez: hiri arteko autobusa (udalerri kopurua) <25 25-49,5 49,5-149,5 149,5-300 >300

Eremu berdeak eta babestutako eremuak 80 Babes bereziko udaleko azalera (%) 0 0-25 25-125 125-200 >200 81 Baso-azalera (%) <30 30-80 80-120 120-130 >130

- 209 -

2. ERANSKINA: DEFINIZIOA, KALKULU METODOA ETA ADIERAZLEAK NEURTZEKO

UNITATEA

- 210 -

2. ERANSKINA: DEFINIZIOA, KALKULU METODOA ETA ADIERAZLEAK NEURTZEKO UNITATEA

ZK. ADIERAZLEAREN DEFINIZIOA KALKULU METODOA NEURTZEKO UNITATEA

ALDIZKAKOTASUNA

ESKURAGARRI DAGOEN AZKEN

DATUA

1 Udal BEGd-n nekazaritza- eta arrantza-sektoreak sortutako BEGd-ren partaidetza

(nekazaritza- eta arrantza-sektorearen BEGd /Udal BEGd) x 100

% Bosturtekoa 2005

2 Udalerriko lanean ari den biztanleriaren artean, nekazaritza- eta arrantza-sektorean lanean ari direnen partaidetza.

(Nekazaritza- eta arrantza-sektorean lanean ari den biztanleria/ Lanean ari den guztizko biztanleria) x 100 % Bosturtekoa 2001

3 Udal BEGd-n industria-sektoreak sortutako BEGd-ren partaidetza (Industria-sektorearen BEGd /Udal BEGd) x 100 % Bosturtekoa 2005

4 Udalerriko lanean ari den biztanleriaren artean, industria-sektorean lanean ari direnen partaidetza.

(Industrian lanean ari den biztanleria/ Lanean ari den guztizko biztanleria) x 100 % Bosturtekoa 2001

5 Udal BEGd-n eraikuntza-sektoreak sortutako BEGd-ren partaidetza (Eraikuntza-sektorearen BEGd /Udal BEGd) x 100 % Bosturtekoa 2005

6 Udalerriko lanean ari den biztanleriaren artean, eraikuntza-sektorean lanean ari direnen partaidetza.

(Eraikuntzan lanean ari den biztanleria/ Lanean ari den guztizko biztanleria) x 100 % Bosturtekoa 2001

7 Udal BEGd-n zerbitzuen sektoreak sortutako BEGd-ren partaidetza (Zerbitzuen sektorearen BEGd /Udal BEGd) x 100 % Bosturtekoa 2005

8 Udalerriko lanean ari den biztanleriaren artean, zerbitzuen sektorean lanean ari direnen partaidetza.

(Zerbitzuetan lanean ari den biztanleria/ Lanean ari den guztizko biztanleria) x 100 % Bosturtekoa 2001

9 16 urte eta gehiagoko guztizko biztanleriari dagokionez, biztanleria aktiboaren (hau da, lan egiteko adinean egon, eta lanean edo lan bila ari den biztanleria) parte hartzea.

((16 eta 64 urte arteko lanean ari den biztanleria + lan bila dabilen 16 eta 64 urte arteko biztanleria) / 16 urteko edo gehiagoko biztanleria) x 100

% Bosturtekoa 2001

10 16 eta 64 urte arteko biztanleriaren okupazio-tasa (16 eta 64 urte artekoen artean, lanean ari den biztanleria / 16 eta 64 urte arteko biztanleria) x 100 % Bosturtekoa 2001

11 Okupazio-tasari dagokionez, gizon eta emakumeen artean dagoen aldea. Gizonezkoen okupazio-tasa – Emakumeen okupazio-tasa Ehunekotan Bosturtekoa 2001

12 Langabezian dagoen erregistratutako 16-64 urte arteko biztanleria (EINen erregistratutako langabetuak / 16 eta 64 urte arteko biztanleria) x 100 % Urtekoa 2007

13 Iraupen luzeko langabezia-tasan erregistratutako 16-64 urte arteko biztanleria

(12 hilabetez baino gehiagoz jarraian langabezia-egoeran erregistratutakoak / 16 eta 64 urte arteko biztanleria) x 100 % Urtekoa 2007

- 211 -


ALDIZKAKOTASUNA


DATUA

14 1.000 biztanleko Gizarte Segurantzan izandako afiliatu-tasa (Gizarte Segurantzan afiliatutakoak / 16 eta 64 urte arteko biztanleria) x 1.000

Afiliatuak / 1.000 bizt. Urtekoa 2007

15 Kontratuzko txandakatze-indizea Urtean erregistratutako kontratu kopurua / Urtean kontratatutako pertsonak

Kontratuak / pertsona Urtekoa 2007

16 Udalerrian kokatutako establezimenduek sortutako guztizko enpleguarekiko mikroenpresek sortutako enpleguaren parte-hartzea

(0 eta 9 langile artean dituzten saltokiek sortutako enplegua / Establezimenduek sortutako guztizko enplegua) x 100 % Urtekoa 2007

17 Urtean, 1.000 biztanleko sortutako establezimenduen alta kopurua (Establezimenduen altak / Guztizko biztanleria) x 1.000 Altak. / 1.000 bizt. Urtekoa 2007

18 Industria- eta energia-sektoreko establezimenduek udalerrian kokatutako guztizko establezimenduetan duten parte-hartzea.

(Industria- eta energia-sektoreko establezimenduak / Establezimenduak, guztira) x 100 % Urtekoa 2008

19 Eraikuntza-sektoreko establezimenduek udalerrian kokatutako guztizko establezimenduetan duten parte-hartzea.

(Eraikuntza-sektoreko establezimenduak / Establezimenduak, guztira) x 100

% Urtekoa 2008

20 Zerbitzuen sektoreko establezimenduek udalerrian kokatutako guztizko establezimenduetan duten parte-hartzea.

(Zerbitzuen sektoreko establezimenduak / Establezimenduak, guztira) x 100

% Urtekoa 2008

21 Udaleko per capita BPGd Udal BPGd / Udalerriko biztanleria € / bizt. Bosturtekoa 2005

22 Langilearen araberako udal BPGd Udal BPGd / Udalerriko lanean ari den biztanleria € / langilea Bosturtekoa 2005

23 Azken bosturtekoan, udal BPGd-ren urteko batez besteko hazkundearen tasa (((Udal BPGd t+5 / Udal BPGd t) (1/5))-1)) x 100 % 2005

24 16 eta 64 urte artean dituzten 1.000 biztanleko urtean erregistratutako kontratu kopurua

(Urtean erregistratutako kontratuak / 16 eta 64 urte arteko biztanleria) x 1.000

Kontratuak / 1.000 bizt. Urtekoa 2007

25 Urtean, guztizko kontratu multzoan, erregistratutako kontratu mugagabe kopurua.

(Urtean erregistratutako kontratu mugagabeak / Urtean erregistratutako guztizko kontratuak) x 100 % Urtekoa 2007

26 Urtetik urterako aldaketa udalerrian kokatutako establezimenduek sortutako enplegu kopuruan. ((Sortutako enpleguakt +1 / Sortutako enpleguakt) –1) x 100) % Urtekoa 08/07

27 18 urteko eta gehiagoko biztanleriaren per capita errenta gordina Eustatek kalkulatuta € Biurtekoa 2003

- 212 -


ALDIZKAKOTASUNA


DATUA

28 Errenta pertsonalaren urteko hazkunde metagarriaren tasa (((Errenta pertsonala t+2 / Udal BPGd t) (1/2))-1)) x 100 % 01-03

29 Lanetik eratorritako errenta pertsonala (Guztizko errenta pertsonala / Lanetik eratorritako errenta pertsonala) x 100 % Biurtekoa 2003

30 Oinarrizko errenta hartzaile kopurua 1.000 biztanleko. (Oinarrizko Errenta Hartzaileak / Guztizko biztanleria) x 1.000

Hartzaileak / 1.000 bizt. Urtekoa 2007

31 Ostalaritza- eta jatetxe- establezimendu kopurua 1.000 biztanleko (Ostalaritza- eta jatetxe- establezimenduak / Guztizko biztanleria) x 1.000

Estab. / 1.000 bizt. Urtekoa 2008

32 1.000 biztanleko, txikizkako merkataritza-establezimendu kopurua. (Txikizkako merkataritza-establezimenduak/ Guztizko biztanleria) x 1.000

Estab. / 1.000 bizt. Urtekoa 2008

33 20 eta 24 urte arteko biztanleriaren guztizkoarekiko, bigarren mailako ikasketak gainditu dituen 20 eta 24 urte arteko biztanleria.

(Bigarren mailako ikasketak dituzten 20 eta 24 urte arteko biztanleria / 20 eta 24 urte arteko biztanleria) x 100

% Bosturtekoa 2001

34 Unibertsitateko ikasketak eginda dituen 18 eta 64 urte arteko biztanleria, 18 eta 64 urte arteko guztizko biztanleriarekiko.

(Unibertsitateko ikasketak dituen 18-64 urte arteko biztanleria / 18 eta 64 urte arteko biztanleria) x 100

% Bosturtekoa 2001

35 Udaletxeak biztanleko kitatutako gastua Udal Gastuaren Aurrekontu Likidazioa / Biztanleria, guztira € / bizt. Urtekoa 2006

36 Zerga-bilketa biztanleko Zuzeneko zergak, zeharkako zergak, tasak, prezio publikoak eta zerga berezi gisa hartutako eskubideen zenbatekoa / Biztanleria, guztira.

€ / bizt. Urtekoa 2006

37 Udaletxearen zor bizia biztanleko Abenduaren 31n amortizatu gabe dauden udalak hitzartutako epe luzeko zorraren zenbatekoa / Biztanleria, guztira € / bizt. Urtekoa 2006

38 Udaletxearen inbertsio garbia biztanleko (Kapitalaren gastuengatik aitortutako obligazioen guztizko zenbatekoa, finantza pasiboen amortizazioa salbu – Inbertsioak Besterentzea) / Biztanleria, guztira

€ / bizt. Urtekoa 2006

39 Biztanleria kopuruaren urtetik urterako aldaketa ((Biztanleria t+1 / Biztanleria t) –1) x 100) % Urtekoa 2008

40 Azken hamarkadan, biztanleria kopuruan izandako aldaketa ((Biztanleria t+10 / Biztanleria t) –1) x 100) % 10 urte 98-08

41 Haurrak, (0 eta 14 urte artean) guztizko biztanleriarekiko (0 eta 14 urte arteko biztanleria / Biztanleria, guztira) X 100 % Urtekoa 2008

42 65 urte eta gehiagoko biztanleria, biztanleria guztiarekiko (65 urte eta gehiagoko udalerria / Biztanleria, guztira) X 100 % Urtekoa 2008

- 213 -


ALDIZKAKOTASUNA


DATUA

43 Urtean izandako jaiotza bizien eta aldi horretako batez besteko biztanleriaren arteko lotura, 1.000 biztanleko (Bizirik jaiotakoak / Guztizko biztanleria) x 1.000 Jaiotzak /

1.000 bizt. Urtekoa 2007

44 Bizirik jaiotakoen eta hildakoen arteko emaitza gisa gertatzen den biztanleriaren igoera edo jaitsiera, 1.000 biztanleko. ((Bizirik jaiotakoak – Hildakoak) / Guztizko biztanleria) x 1.000 ‰ Urtekoa 2007

45 Udalerriko biztanleriaren immigrazioaren eta emigrazioaren arteko aldea, 1.000 biztanleko.

((Urtean zehar pilatutako kanpo-immigrazioak – Urtean zehar pilatutako kanpo-emigrazioak) / Guztizko biztanleria) x 1.000 ‰ Urtekoa 2006

46 Udalerrian erroldatutako atzerriko biztanleria, erroldatutako guztizko biztanleriarekiko (Udalerrian erroldatutako atzerriko biztanleria / Biztanleria, guztira) x

100 % Urtekoa 2008

47 Etxebizitza-dentsitatea bizitegi-lurzoruan Udalerriko etxebizitza kopurua / Bizitegi gisa kalifikatutako udal-azalera

Etxebizitzak / Bizt. Urtekoa 2008

48 Udalerriko familia-etxebizitza huts kopurua, udalerriko guztizko familia-etxebizitzekiko

(Familia-etxebizitza huts kopurua / Familia-etxebizitzen guztizko kopurua) x 100 % 10 urte 2001

49 50 urte baino gehiagoko antzinatasuna duten familia-etxebizitzak, udalerriko familia-etxebizitzen guztizkoarekiko

(50 urte baino gehiagoko familia-etxebizitza kopurua / Familia-etxebizitzen guztizko kopurua) x 100 % 10 urte 2001

50 Igogailurik gabeko 2 solairu edo gehiagoko etxebizitzen eraikinak, udalerriko etxebizitzen eraikineko guztizko parkearekiko.

(Igogailurik gabeko 2 solairu eta gehiagoko etxebizitzen eraikinen guztizko kopurura / 2 solairu eta gehiagoko etxebizitzen eraikinen guztizko kopurua) x 100

% 10 urte 2001

51 Etxebizitzen instalazioak eta zerbitzuak neurtzen ditu, eta horren balioaren bidez, udalerriko etxebizitza nagusiek izan ditzaketen erosotasun- edo ongizate-mailak ezagutzen dira.

Eustatek kalkulatuta Balioa 10 urte 2001

52 Azken 5 urteetan amaitutako BOE etxebizitzak, 1.000 biztanleko (Azken bosturtekoan amaitutako BOE kopurua / Azken bosturtekoko batez besteko biztanleria) x 1.000 BOE / 1.000

bizt. Bosturtekoa 2005

53 Udalerriko hiri-lurzorua (Udalerriko hiri-lurzoruaren azalera/ Udal-azalera) x 100 % Urtekoa 2008

54 Bizitegi-lurzoru urbanizagarria (Bizitegi-lurzoru urbanizagarriaren azalera/ Bizitegi-azalera) x 100 % Urtekoa 2008

55 Biztanleria-dentsitatea Guztizko biztanleria / udalaren azalera Bizt. / km2 Urtekoa 2008

56 Per capita ohiko gastua Gizarte Zerbitzuetan Guztizko ohiko gastua Gizarte Zerbitzuetan / biztanleria osoa € / bizt. Urtekoa 2005

- 214 -


ALDIZKAKOTASUNA


DATUA 57 3. adinerako eguneko zentroetako lekuak 65 urteko eta gehiagoko 1.000

biztanleko (3. adinerako eguneko zentroetako lekuak 65 urteko eta gehiagoko biztanleak) x 1.000

Lekuak / 1.000 bizt. Urtekoa 2006

58 3. adinerako egoitza-zentroetako lekuak 65 urteko eta gehiagoko 1.000 biztanleko

(3. adinerako egoitza-zentroetako lekuak 65 urteko eta gehiagoko biztanleak) x 1.000

Lekuak / 1.000 bizt. Urtekoa 2006

59 Haur-hezkuntzako unitateak 0 eta 2 urte arteko 100 biztanleko (Haur-hezkuntzako unitateak / 0 eta 2 urte arteko biztanleak) x 100 Unitateak / 100 bizt. Urtekoa 2007

60 Farmazia kopurua 10.000 biztanleko (Udalerrian dauden farmazien guztizko kopurua / Biztanleria osoa) x 10.000 Farmaziak /

10.000 biz. Urtekoa 2008

61 Banketxe kopurua 10.000 biztanleko (Udalerrian dauden banketxeen guztizko kopurua / Biztanleria osoa) x 10.000 Banketxeak /


62 Gasolindegi kopurua 10.000 biztanleko (Udalerrian dauden gasolindegien guztizko kopurua / Biztanleria osoa) x 10.000 Gasolindegiak /

10.000 biz. Urtekoa 2007

63 Erreferentziazko ospitalera joateko batez besteko denbora Biztanleria-entitate bakoitzetik dagokion erreferentziazko ospitalera joateko denboraren batez bestekoa Min. -- 2007

64 Udalerrira esleitutako udaltzain kopurua mila biztanleko (Udalerrian esleitutako udaltzainen guztizko kopurua / Biztanleria osoa) x 1.000 Udaltzainak /


65 Delituen tasa mila biztanleko (Udalerrian gertatutako delituen edo arau-hausteen guztizko kopurua / Biztanleria osoa) x 1.000 Delituak /


66 Udalerrian erregistratutako istripuak 1.000 biztanleko (Ertzaintzak eta udaltzainek udalerrian erregistratutako istripu kopurua/ Biztanleria osoa) x 1.000 Istripuak /


67 Udalerrian erregistratutako istripuetan harrapatutako oinezkoak 10.000 biztanleko

(Udalerrian erregistratutako istripuetan harrapatutako oinezko kopurua / Biztanleria osoa) x 10.000 Harrapatzeak /


68 Hondakin arriskutsuen kudeaketa biztanleko eta urteko (Urtean kudeatutako hondakin arriskutsuen guztizko bolumena/biztanleria osoa

(kg / bizt. / urtea) Urtekoa 2004

69 Kutsatuta egon daitekeen zorua (Kutsatuta egon daitekeen zoruaren azalera / Udalerriaren guztizko azalera) x 100 % Urtekoa 2008

70 Udalerriko guztizko kontsumo elektrikoa biztanleko eta urteko (Udalerriko guztizko kontsumo elektrikoa / Biztanleria osoa) / 365 kWh Urtekoa 2007

71 Udalerriko industria-sektoreak egindako kontsumo elektrikoa biztanleko eta urteko

(Udalerriko industria-sektoreak egindako guztizko kontsumo elektrikoa / Biztanleria osoa)/ 365 kWh Urtekoa 2007

- 215 -


ALDIZKAKOTASUNA


DATUA

72 Ur-eskaria biztanleko eta eguneko (Behe-hornidurarako eskatutako guztizko ur kantitatea / biztanleria osoa) / 365

Litro / bizt. / egun Laurtekoa 2001

73 Industriarako ez den ur-eskaria biztanleko eta eguneko (Behe-hornidurarako eskatutako guztizko ur kantitatea (industria-sektorekoa izan ezik) / biztanleria osoa) / 365

Litro / bizt. / egun -- 2001

74 Bizi diren udalerritik kanpo lan egiten duten 16 urte eta gehiagoko biztanleak (Bizi diren udalerritik kanpo lan egiten duten 16 urte eta gehiagoko biztanleak / lan egiten duten 16 urte eta gehiagoko biztanleen guztizkoa) x 100

% Bosturtekoa 2001

75 Bizi diren udalerritik kanpo ikasten duten 16 urte eta gehiagoko biztanleak (Bizi diren udalerritik kanpo ikasten duten 16 urte eta gehiagoko biztanleak / ikasten duten 16 urte eta gehiagoko biztanleen guztizkoa) x 100

% Bosturtekoa 2001

76 Turismoak biztanleko Udalerrian matrikulatutako ibilgailuen guztizko kopurua / biztanleria osoa Ibilgailu / bizt. Urtekoa 2007

77 Errepide nagusietara iristeko batez besteko denbora ∑((Errepide nagusira iristeko denbora x biztanleria-entitatea) /udalerriko biztanleria) Minutuak Urtekoa 2006

78 EAEko gainerako udalerrietara joateko batez besteko denbora Udaleko batez bestekoa (EAEko gainerako udalerrietara joateko udalerri bakoitzetik behar den denbora) Minutuak Urtekoa 2007

79 Udalerriaren konektibitatea garraio publiko bidez: hiri arteko autobusa (udalerri kopurua)

Udaleko batez bestekoa (EAEko gainerako udalerrietara joateko udalerri bakoitzetik behar den denbora)

Udalerri kopurua Urtekoa 2007

80 Babes bereziko udaleko azaleraren ehunekoa (Babes bereziko udaleko azalera / udaleko azalera osoa) x 100 % Urtekoa 2008

81 Baso-kalifikazioa duen udaleko azaleraren ehunekoa (Baso-erabilera gisa kalifikatutako udaleko azalera / udaleko azalera osoa) x 100 % Bosturtekoa 2005

- 216 -

3. ERANSKINA: EUSKAL AUTONOMIA ERKIDEGOKO UDALERRIEN ZERRENDA ETA

MAPA

- 217 -

3. ERANSKINA: EUSKAL AUTONOMIA ERKIDEGOKO UDALERRIEN ZERRENDA ETA MAPA

Udalerriak Lurralde Historikoa Biztanleria (2008) Abadiño Bizkaia 7.197 Abaltzisketa Gipuzkoa 317 Abanto y Ciérvana-Abanto Zierbena Bizkaia 9.608 Aduna Gipuzkoa 376 Aia Gipuzkoa 1.854 Aizarnazabal Gipuzkoa 653 Ajangiz Bizkaia 445 Albiztur Gipuzkoa 314 Alegia Gipuzkoa 1.710 Alegría-Dulantzi Araba 2.467 Alkiza Gipuzkoa 347 Alonsotegi Bizkaia 2.831 Altzaga Gipuzkoa 157 Altzo Gipuzkoa 400 Amezketa Gipuzkoa 983 Amorebieta-Etxano Bizkaia 17.626 Amoroto Bizkaia 404 Amurrio Araba 10.027 Andoain Gipuzkoa 14.427 Anoeta Gipuzkoa 1.811 Antzuola Gipuzkoa 2.145 Añana Araba 176 Arakaldo Bizkaia 93 Arama Gipuzkoa 188 Aramaio Araba 1.489 Arantzazu Bizkaia 307 Areatza Bizkaia 1.110 Aretxabaleta Gipuzkoa 6.646 Armiñón Araba 198 Arraia-Maeztu Araba 707 Arrankudiaga Bizkaia 885 Arrasate/Mondragón Gipuzkoa 21.974 Arratzu Bizkaia 358 Arrazua-Ubarrundia Araba 902 Arrieta Bizkaia 551 Arrigorriaga Bizkaia 12.399 Artea Bizkaia 727 Artzentales Bizkaia 710 Artziniega Araba 1.764 Asparrena Araba 1.595 Asteasu Gipuzkoa 1.488 Astigarraga Gipuzkoa 4.522 Ataun Gipuzkoa 1.654 Atxondo Bizkaia 1.456 Aulesti Bizkaia 680 Ayala/Aiara Araba 2.710 Azkoitia Gipuzkoa 11.091 Azpeitia Gipuzkoa 14.157 Bakio Bizkaia 2.258 Baliarrain Gipuzkoa 100

- 218 -

Udalerriak Lurralde Historikoa Biztanleria (2008) Balmaseda Bizkaia 7.174 Baños de Ebro/Mañueta Araba 357 Barakaldo Bizkaia 97.328 Barrika Bizkaia 1.417 Barrundia Araba 841 Basauri Bizkaia 42.966 Beasain Gipuzkoa 13.510 Bedia Bizkaia 982 Beizama Gipuzkoa 180 Belauntza Gipuzkoa 319 Berango Bizkaia 6.440 Berantevilla Araba 447 Berastegi Gipuzkoa 1.031 Bergara Gipuzkoa 14.746 Bermeo Bizkaia 16.940 Bernedo Araba 588 Berriatua Bizkaia 1.282 Berriz Bizkaia 4.829 Berrobi Gipuzkoa 589 Bidegoian Gipuzkoa 492 Bilbao Bizkaia 353.340 Busturia Bizkaia 1.716 Campezo/Kanpezu Araba 1.108 Deba Gipuzkoa 5.404 Derio Bizkaia 5.253 Dima Bizkaia 1.266 Donostia-San Sebastián Gipuzkoa 184.248 Durango Bizkaia 27.861 Ea Bizkaia 892 Eibar Gipuzkoa 27.496 Elantxobe Bizkaia 438 Elburgo/Burgelu Araba 526 Elciego Araba 1.025 Elduain Gipuzkoa 236 Elgeta Gipuzkoa 1.050 Elgoibar Gipuzkoa 11.051 Elorrio Bizkaia 7.165 Elvillar/Bilar Araba 357 Erandio Bizkaia 23.987 Ereño Bizkaia 253 Ermua Bizkaia 16.277 Errenteria Gipuzkoa 38.505 Errezil Gipuzkoa 624 Erriberagoitia/Ribera Alta Araba 705 Errigoiti Bizkaia 518 Eskoriatza Gipuzkoa 4.071 Etxebarri Bizkaia 8.536 Etxebarria Bizkaia 832 Ezkio-Itsaso Gipuzkoa 578 Forua Bizkaia 986 Fruiz Bizkaia 408 Gabiria Gipuzkoa 448 Gaintza Gipuzkoa 132

- 219 -

Udalerriak Lurralde Historikoa Biztanleria (2008) Galdakao Bizkaia 29.234 Galdames Bizkaia 813 Gamiz-Fika Bizkaia 1.283 Garai Bizkaia 321 Gatika Bizkaia 1.520 Gautegiz Arteaga Bizkaia 870 Gaztelu Gipuzkoa 166 Gernika-Lumo Bizkaia 16.255 Getaria Gipuzkoa 2.585 Getxo Bizkaia 81.260 Gizaburuaga Bizkaia 182 Gordexola Bizkaia 1.704 Gorliz Bizkaia 5.287 Güeñes Bizkaia 6.275 Harana/Valle de Arana Araba 311 Hernani Gipuzkoa 19.229 Hernialde Gipuzkoa 343 Hondarribia Gipuzkoa 16.315 Ibarra Gipuzkoa 4.298 Ibarrangelu Bizkaia 611 Idiazabal Gipuzkoa 2.212 Igorre Bizkaia 4.162 Ikaztegieta Gipuzkoa 459 Irun Gipuzkoa 60.914 Iruña Oka/Iruña de Oca Araba 2.783 Irura Gipuzkoa 1.418 Iruraiz-Gauna Araba 486 Ispaster Bizkaia 662 Itsasondo Gipuzkoa 631 Iurreta Bizkaia 3.854 Izurtza Bizkaia 260 Karrantza Harana/Valle de Carranza Bizkaia 2.831 Kortezubi Bizkaia 409 Kripan Araba 184 Kuartango Araba 357 Labastida Araba 1.503 Lagrán Araba 190 Laguardia Araba 1.506 Lanciego/Lantziego Araba 683 Lanestosa Bizkaia 286 Lantarón Araba 938 Lapuebla de Labarca Araba 910 Larrabetzu Bizkaia 1.840 Larraul Gipuzkoa 239 Lasarte-Oria Gipuzkoa 17.694 Laudio/Llodio Araba 18.276 Laukiz Bizkaia 1.056 Lazkao Gipuzkoa 5.285 Leaburu Gipuzkoa 388 Legazpi Gipuzkoa 8.709 Legorreta Gipuzkoa 1.448 Legutiano Araba 1.604 Leintz-Gatzaga Gipuzkoa 263

- 220 -

Udalerriak Lurralde Historikoa Biztanleria (2008) Leioa Bizkaia 29.748 Lekeitio Bizkaia 7.490 Lemoa Bizkaia 3.114 Lemoiz Bizkaia 1.031 Leza Araba 226 Lezama Bizkaia 2.443 Lezo Gipuzkoa 6.022 Lizartza Gipuzkoa 628 Loiu Bizkaia 2.147 Mallabia Bizkaia 1.171 Mañaria Bizkaia 474 Markina-Xemein Bizkaia 4.804 Maruri-Jatabe Bizkaia 855 Mendaro Gipuzkoa 1.839 Mendata Bizkaia 371 Mendexa Bizkaia 414 Meñaka Bizkaia 664 Moreda de Alava Araba 267 Morga Bizkaia 399 Mundaka Bizkaia 1.863 Mungia Bizkaia 15.848 Munitibar-Arbatzegi Gerrikaitz Bizkaia 395 Murueta Bizkaia 309 Muskiz Bizkaia 7.089 Mutiloa Gipuzkoa 235 Mutriku Gipuzkoa 4.973 Muxika Bizkaia 1.448 Nabarniz Bizkaia 225 Navaridas Araba 219 Oiartzun Gipuzkoa 9.846 Okondo Araba 1.076 Olaberria Gipuzkoa 967 Ondarroa Bizkaia 8.987 Oñati Gipuzkoa 10.816 Ordizia Gipuzkoa 9.758 Orendain Gipuzkoa 180 Orexa Gipuzkoa 121 Orio Gipuzkoa 4.969 Ormaiztegi Gipuzkoa 1.308 Orozko Bizkaia 2.382 Ortuella Bizkaia 8.504 Otxandio Bizkaia 1.220 Oyón-Oion Araba 3.101 Pasaia Gipuzkoa 15.996 Peñacerrada-Urizaharra Araba 271 Plentzia Bizkaia 4.146 Portugalete Bizkaia 48.205 Ribera Baja/Erribera Beitia Araba 1.173 Salvatierra/Agurain Araba 4.628 Samaniego Araba 329 San Millán/Donemiliaga Araba 715 Santurtzi Bizkaia 47.004 Segura Gipuzkoa 1.377

- 221 -

Udalerriak Lurralde Historikoa Biztanleria (2008) Sestao Bizkaia 29.638 Sondika Bizkaia 4.484 Sopelana Bizkaia 12.242 Sopuerta Bizkaia 2.427 Soraluze-Placencia de las Armas Gipuzkoa 4.029 Sukarrieta Bizkaia 345 Tolosa Gipuzkoa 17.894 Trucios-Turtzioz Bizkaia 546 Ubide Bizkaia 158 Ugao-Miraballes Bizkaia 4.014 Urduliz Bizkaia 3.300 Urduña/Orduña Bizkaia 4.197 Urkabustaiz Araba 1.159 Urnieta Gipuzkoa 6.065 Urretxu Gipuzkoa 6.812 Usurbil Gipuzkoa 5.793 Valdegovía Araba 1.148 Valle de Trápaga-Trapagaran Bizkaia 12.402 Villabona Gipuzkoa 5.760 Villabuena de Alava/Eskuernaga Araba 317 Vitoria-Gasteiz Araba 232.477 Yécora/Iekora Araba 299 Zaldibar Bizkaia 2.931 Zaldibia Gipuzkoa 1.504 Zalduondo Araba 184 Zalla Bizkaia 8.178 Zambrana Araba 358 Zamudio Bizkaia 3.227 Zaratamo Bizkaia 1.741 Zarautz Gipuzkoa 22.474 Zeanuri Bizkaia 1.317 Zeberio Bizkaia 1.072 Zegama Gipuzkoa 1.454 Zerain Gipuzkoa 244 Zestoa Gipuzkoa 3.426 Zierbena Bizkaia 1.351 Zigoitia Araba 1.589 Ziortza-Bolibar Bizkaia 395 Zizurkil Gipuzkoa 2.794 Zuia Araba 2.379 Zumaia Gipuzkoa 9.099 Zumarraga Gipuzkoa 10.053

- 222 -

Documents

Urteko txostena 2009 · 2017-04-18 · UDALMAP, EUSKAL AUTONOMIA ERKIDEGOKO IRAUNKORTASUNEKO UDAL ADIERAZLEAK. Urteko txostena. 2009 Proiektuaren zuzendaritza: Ogasun eta Herri Administrazio