UNIVERZITET U ISTOČNOM SARAJEVU

SAOBRAĆAJNO TEHNIČKI FAKULTET

DOBOJ Ul. Vojbode Mišića br.52 Doboj

SEMINARSKI RAD Predmet: Ispitivanje pruga i vozila

Tema: Upotreba mjernih kola

1

SADRŽAJ

I . UVOD................................................................................................... 1

II. OPŠTI OPIS MJERNIH KOLA EM -80 L......................................... 3

III. KARAKTERISTIKE MJERNOG SISTEMA ................................... 5

IV. MJERNI SISTEMI............................................................................. 6

V. ORGANIZACIJA IZVRŠENJA MJERNIH VOŽNJI...................... 7

VI. POSJEDANJE MJERNIH KOLA...................................................... 8

VII. ANALIZA I OCJENA STANJA KOLOSJEKA.............................. 9

VIII. GRAFIČKI PRIKAZ PARAMETARA GORNJEG STROJA........ 9

Literatura................................................................................................... 11

2

UVOD

Svi elementi kolosijeka po svom satavu i ugrađenom materijalu treba da

obezbijede sigurnu i udobnu vožnju. Da bi se to postiglo služba održavanja

mora prugu da održava u tehnički ispravnom stanju, što zahtijeva poseban

režim njene kontrole. Kontrola kolosijeka naročito dolazi do izražaja sa

povecanjem saobraćaja, očuvanja postojećih maksimalnih brzina i

osovinskih pritisaka i da je mogućnost da se provjeri stanje i

blagovremeno interveniše.

Kontrola kolosijeka isto tako omogućava realno planiranje radova na

redovnom i investicionom održavanju, pojedinih faza radova.

Elektronska mjerna kola firme »Plasser & The-urer« tipa EM-80 L « su

konstruisana i opremljena tako da u potpunosti vrše precizno mjerenje i

ana-lizu svih elemenata geometrije gornjeg stroja pruge.Na osnovu

numerickih podataka dobijenih preko analizatora, moguće je planiranje i

kontrola izvrsenih radova na održavanju gornjjeg stroja pruga, a u daljnjoj

perspektivi omogucava primjenu sistema i obračuna i nagrađivanja prema

stanju pruge i kvaliteta izvršenih planiranih radova.

3

OPŠTI OPIS MJERNIH KOLA EM -80 L

Mjerna kola su dvoosovinsko samohodno vozilo (Jedna trčeća i jedna

pogonska osovina). Na kolima je montirano još 6.(šest) osovina čija se

stabilnost na kolosjeku ostvaruje djelovanjem sa vertikalnim i

horizontalnim silama pomoću .pneumatskog sistema, od kojih su 3 (tri)

mjeme I 3 (tri) vodeće osovine. Za vrijeme mjerenja kolosijeka (mjerna

vožnja montirane osovine (mjene i vodeće) su spuštene na šine, a

podignute kada se ne vrše mjerenja kolosijeka.

Pogonsku jedinicu činii dilzel motor GM - 8 V 82 T sa osam cilindara

snage 316 kW i hidraulični mjenjac CLAK-model 84-21. Na dizel motoru

ug-rađen je kompresor TUFLO 1000 koji napaja četri rezervoara zraka od

po 57 litara pritiskom 7,5 bara.

Napajanje mjernih kola je električnom energijom iz generatora 220/380 V,

koji je smješten u motornom odjeljenju.

Mjerna kola su podijeljena u četri funkcionalne cjeline:

1. Motorno odjeljenje

2. Odjeljenje za mjernu tehniku

3. Odjeljenje za analizu mjeme vožnje i odmor

4. Dva vozačka upravljačka mjesta

U motornom odjeljenju smjšten je motor sa hladnjakom, generator i

priključna oprema. Komandna mjesta se nalaze na kraju kola. Na ko-

mandnoj tabli se pored upravljačkih komandnih jedinica nalaze i tasteri za

registrovanje karakte-rističnih objekata na pruzi.

Mjerni odjeljak je smješten u zadnjem dijelu

kola, a sadrži mjerni sto i računar. Mjerni sto se

sastoji od štampača, pisača i komandnog pulta za

rukovanje mjernim osnovama. U ovaj skup ko-

mandi ulaze i prekidači za uključivanje u rad prednjeg ili zadnjeg

komandnog mjesta. Odjeljak za analizu mjernog dijagrama i dnev-ni

odmor ima u svom sastavu dva ležaja za osob-Ije, kupatilo sa tušem 1

malu kuhinju sa štednjakom i hladnjakom.

4

Izgled mjernih kola

5

KARAKTERISTIKE MJERNOG SISTEMA

Za mjerenje i obradu parmetara, mjena kola EM - 80 L saatoje se od

sledećih jednica;

- analogni pojačivač

- racunar

- uređaj magnetne trake

- sisitem za snimaunje mjenih vrijednosti

- terminal - pisač, analitičkih vrtjednosti

-crtač mjenog dijagrama.

Ove jedinice povezane su u cjelinu i daju jedan pouzdan i precizan sistem

potreban za snimanje, obradu i pamćenje geometriskih podataka kolosjeka

kroz parametre.

Snimljene vrednosti izmjerenog koiosljeks is-kazuju se putem računara na

analognom crtaču mjeraog dijagrama. Dobivni podaci zapisuju se i pamte

na magnetnoj traci u digitlnoj formi za kasniju upotebu.

6

MJERNI SISTEMI

U mjerna kola EM - 80 L ugrađeni su mjerni sistemi za mjerenje

sljedećih paramtara geometrije kolcsijeka:

1. Mjerenje strelica smjera kolcsijeka lijeve i desne sine na osnovu mjerne

baze - tetive od lOm.

2.Mjerenje vitopemosti kolosijeka sa mjernom bazom od 3500mm.

3.Mjerenje širine kotosjeka,

4.Mjerenje nadvišenja kolosjeka.

5.Mjerenje stabilnosti lijeve i desne šine

kolosijeka sa mjernom bazom od 5m.

6. Mjerenje podužnih ulegnuća lijeve i desne šine sa bozom od 10 m. Od

ovih šest parametara prva četiri se registruju gra-fički na dijagramu, s tim

što se 5 i 6 mogu registriovati alternativno.

Na dijagramu mjerne vožnje registruje se stabilnost kolosiijeka.

Pored mjerenja gore navedenih parametara pri mjernoj vožnji registruje se

brzina vožnje i stacionaža pruge, a markiraju se karakteristični objekti

(most, tunel, putni prelaz, skretnica, signal, stanična zgrada) ručno

prtiskom na taster kod vozača na komandnom stolu.

Mjerenje strelica smjera kolosjeka lijeve i desne

šine

7

ORGANIZACIJA IZVRŠENJA MJERNIH

VOŽNJI

Mjerne vožnje za snimanje i ispitivanje stanja geometrije gornjeg stroja

pruge obavezne su (na osnovu člana 51, Pravilnika 314) i to:

- na glavnim magistralnim prugama najmanje tri puta godisnje (proljeće,

ljeto i jesen),

- na ostalim glavnim prugama najmanje dva puta godišnje (proljeće i

jesen),

- na sporednim prugama jedanput u dvije godine (po pravilu u jesen),

Pored gore navedenog obaveznog broja mjerenja, u toku godine može se

vršiti i veći broj mjernih vožnji na svim ili pojedinim prugama po potrebi i

na zahtjev OOUR-a ZPP ili R. O. za stabilna postrojenja.

Kao vid dopunskih mjernih vožnji predstavlja potrebu mjerenje geometrije

i stanja kolosijeka prije i poslije izvođenja obimnljih radova na

pojedininim vidovima pruga kao sto je mašintsko rešetanje zastora,

mašinsko regulsanje kolosijeka, velika opravka pruga -tehnički prijem,

izgradnja novih pruga, promjene brzine na pojedinim dionicama, u.svrhu

izrade posebnih studija i proučavanje uticaja vozila na kolosijek, dopuna

teh. propisa u vezi sa snimljenim podacima i njihovih tolerancija.

Operativni plan vršenja obaveznih mjernih vožnji, dužan je sačiniti

rukovodioc mjemih kola koji je istovremeno operator i to za sve pruge i -

OOUE-a i svaku mjernu vožnju, najkasnije na 15 dana prije polaska

mjerenja. Sa operativnim planovima mjerne voinje moraju bti

blagovremeno upoznati svi zainteresovani i navedeni u poglavlju

„posjedanja mjemih kola“.

Operativnim planovima mjernih vožnji predvidjeti: mjesto, vrijeme, vrstu

i kolčinu obezbjedenja pogonskog goriva za mjerna kola po OOUR-a 2PP,

Prilikom izvršenja mjerne vožnje, operator mjerenja je dužan na mjernom

dijagnozu obavezno gumenim datumarom otisnuti datum snimanja više

puta, najmanje na početku i kraju dijela grafikona pružne dionice. Isto tako

dužan je na grafikonu pored stanične zgrade vidljivo upisati naziv stanice,

a oznaku iijevog kolosijeka dvokolosiječne pruge napisati „LIJIVI

KOLOSIJEK“.

8

POSJEDANJE MJERNIH KOLA

Pri mjernoj vožnji posada mjerni koja sadrži najmanje dva radnika i to:

operator mjerne tehnike i vozač mjernih kola koji istovremeno rukuje

tasterima na komandnom stolu,. Poered ovih postoji i jedan mehaničar -

vozač.

Mjernoj vožnji obavezno prisustvuju:

—Šef radne jedinice ZPP na svom područiju ili lice koje ga zamjenjuje.

—Organ OOUR-a ZPP na području pruga OOUR-a

—Predstavnik R. Z. R. O, za stabilha postrojenja

—Predstavnici službe U. K. R, Inspektor Žeijeznižkog sabraćaja po

potrebi.

Tehničar za mjemu vožnju dužan je sačekati elektronska mjema kola EM -

80 L najmanje na prethodnoj stanici ispred pčetka svoje dionice i

obavezno ponijeti dijagram posljednje mjerne vožnje u kojem treba da su

ucrtani podaci svih izvršenih radova između dvije mjeme vožnje (ručno

regulisanje kolosijeka, izmjena šina, kretanje zastora, zamjena pragova,

prekivanje koloeijeka itd.). Ove podatke unijeti po dužini crvenom

olovkom na dijagramu između liija 8 i 9 odnosno stabilnosti lijeve i desne

šine.

9

ANALIZA I OCJENA STANJA

KOLOSJEKA

U mjerna kola EM-80 L ugrađen je računar - analizator u koji se prije

početka svake mjerne vožnje unose podaci raznih parametara, a u svrhu

pravilnog rada programa (pravac kretanja, počatna stacionaža - rastuća ili

opadajuća, datum mjerne vožnje, makaimalna brzina na pruzi, podužna

razmjera, granicne vrijednosti pojedinih parame-tarara i dr.)

Sve analize se vrše za usvojenu dužlnu od 1000 m iako postoji mogućnost

izbora drugih dužina, smirtra se da je dužina 1 km optimalan zadatak

programa.Iza analize odabrane dužine od 1 km slijedi sumarna analiza

tretiranih parametara, odnosno zbirni izvjetaj registrovanih grešaka po

pojedinim parametrima (smjer, vltoparaost, nadvišenje, proširenje, itd.) za

odabranu dužinu.

GRAFIČKI PRIKAZ PARAMETARA

GORNJEG STROJA Izmjereni podaci pojedinih parametara regi-struju se putem pisača na 410

mm široku ptovidnu papirnu traku.

Kanali na kojima su registirovane izmjerene vrijadnosti parametara

geometrije kolosijeka pred-stavijeni su siijedećim redosljedom:

1. Objekti 2.Brzina

3.Smjer 4. Nadvisenje

5. Sirina 6. Vitopernost

7. Stabilnost 8. Stacionaza

10

11

Literatura

Prof. dr Relja Jovanović, doc. Dr Marko Vasiljević, Ispitivanje pruga

i vozila, Doboj 2008

Upustvo o upotrebi mjernih kola EM – 80 L, JŽ, Sarajevo 1986

Upustvo o jedinstvenim kriterijuma za kontrolu stanja pruge na mreži

JŽ – Upustvo 339 JŽ, Beograd, 2001