Uluslar arası iktisat ppt2

I. BÖLÜM DERS NOTLARII. BÖLÜM DERS NOTLARIGİRİŞ: ULUSLARARASI İKTİSATIN KAPSAMIGİRİŞ: ULUSLARARASI İKTİSATIN KAPSAMI

Öğr. Gör. Elşen BAĞIRZADEÖğr. Gör. Elşen BAĞIRZADEAzerbaycan Devlet İktisat Üniversitesi Azerbaycan Devlet İktisat Üniversitesi

Türk Dünyası İşletme FakültesiTürk Dünyası İşletme FakültesiBakü - 201Bakü - 20111

Ders: Uluslararası Ders: Uluslararası

İktisat ve Dış Ticaret İktisat ve Dış Ticaret

Politikası Politikası

Sunumlarda Sunumlarda Paul R. Paul R.

Krugman Krugman veve Maurice Maurice

ObstfeldObstfeld tarafından tarafından

yazılmış “yazılmış “International International

Economics: Theory and Economics: Theory and

PolicyPolicy”, ”, James GerberJames Gerber

tarafından yazılmış tarafından yazılmış

““International EconomicsInternational Economics””

ve Halil Seyidoğlu ve Halil Seyidoğlu

tarafından yazılmış tarafından yazılmış

““Uluslararası İktisat: Teori, Uluslararası İktisat: Teori,

Politika ve UygulamaPolitika ve Uygulama” ”

isimli ders kitabları temel isimli ders kitabları temel

alınmıştır.alınmıştır.

Copyright © 2003 Pearson Education, Inc. Slide 1-2

İçindekiler

Giriş ................................................................................................................................... 3

Uluslararası İktisatın (International Economics) konusu nedir? ..................................... 11 Uluslararası İktisat ve Uluslararası Ekonomik İlişkiler ................................................... 12 Uluslararası İktisatın Yapısı ............................................................................................ 13 Uluslararası İktisat ve Genel Ekonomi ............................................................................

14 Uluslararası İktisatın 12 sorunu .......................................................................................

15 Uluslararası Ticaret ve Parasal İlişkiler Arasındaki Temel Fark ..................................... 16 Uluslararası Ticaret ve Parasal Politiklar Arasında Kordinasyon Sorunu ....................... 18 I. Bölümün temel kavramları ..........................................................................................

19 Kaynaklar .........................................................................................................................

20


Giriş: Örnek Olay veya Asya Krizinin (1997) düşündürdükleri

1997 yılı yazında Doğu Asyada ekonomik kriz çıktı.Tailand’da başlayan kriz kısa zamanda Endonezya, Malazya, Filipinler ve Güney Kore’yi kapsadı. Ulusal paralar değer kaybetti, sermaye piyasaları iflas etti ve krediler kesildi. Çeşitli ülkeler olağanüstü borçlar için IMF’e başvurdu ve 1997 yılının sonlarına kadar IMF bu ülkelere yardımın şartlarını gözden geçirmeye başladı. Acil müdahele edilmesi gereken sorun olmasına rağmen, bu global boyut kazandı. Şöyle ki, Japonya ve Avrupa Bankaları bölgeye verdikleri büyük hacimli kötü brçlarla (bad loans) yüz yüze kaldılar. Kuzey ve Güney Amerika sermaye piyasaları telaşlı yatırımcıların baskısını hissetti ve Amerikan firmaları depresyona uğramış Asya ulusal paralarıyla yapılan ucuz ithalat dalgasının zararlarına hazırlandı. Böylece, artık her hangi bir bölgede ortaya çıkacak ekonomik krizin tüm dünyanın ekonomik istikrarını boza bileceği ve bu yönelimin son bir kaç onyılda hakim olduğu bir daha kanıtlandı.


Uluslararası iktisat öğretimi şimdiki gibi hiç bir zaman önemli olmamıştır.• XXI. yüzyılın başlarında milletler mal ve hizmetler ticareti, para

akımları ve yatırımlar yoluyla bir birileriyle önceki dönemlere kıyasla daha geniş bir ilişki içerisine girmiştir.

• II. Dünya savaşından bugüne, diğer ifadeyle son 60 yılda dünya üretimi veya dünya geliri 6 kat arttığı halde, dünya ticareti 12 kat artmıştır.

• Şekil 1.1 gösteriyor ki, ABD için uluslararası ticaretin önemi ABD ekonomisinin tamamıyla kıyasladığımızda neredeyse 3 kat daha fazla artmıştır.

Giriş


Şekil 1-1: ABD Milli Gelirinin yüzdesi olarak İhracat ve İthalat

Giriş


Exports and imports as a percentage of Turkish GNI

0

5

10

15

20

25

30

35

1975 1976 1977 1978 1979 1980 1981 1982 1983 1984 1985 1986 1987 1988 1989 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999

years

Exp

ort

s, Im

po

rts

(pe

rce

nta

ge

of

Tu

rkis

h G

NI)

Exports/GNI Imports/GNI

Giriş


Giriş: Açıqlıq indeksi

Açıqlıq indeksi (Index of Openness) = [İxrac (Exports) + İdxal (Imports)] / GSYİH (GDP)


Giriş

15,8%

12,1%10,9%

8,2%

11,3%

20,6%

26,2%

0%

5%

10%

15%

20%

25%

30%

1890 1910 1930 1950 1970 1990 2000

ABD'nin açıklık endeksi (1890-2000)


Giriş

3,68,9 7,7

41,3

0

10

20

30

40

50

1950 2000

ABD

Mal ihracı / GSYİH Mal ihracı / Mal üretimi


Giriş: Dünya Ekonomisinde Temel Çağdaş Yönelimler

Küreselleşme, Ülkeler arasında ekonomik bağımlılığın (interdepency)

derinleşmesi, Dış ekonomik ilişkilerdeki gelişmelerin hemen her ülkede çok

yakından ve hassas bir şekilde izlenilmesi, Çokuluslu şirketlerin dünya ekonomisindeki hızlı yayılmaları, Ekonomik refah düzeyleri açısından ülkelerin gelişmiş ve az

gelişmiş şekilde kesin ayrılmaları, Az gelişmiş ülkelerin önemli Dış Borc Sorunun ortaya çıkması, Bölgesel ekonomik birleşmelerin giderek yaygınlaşması, Uluslararası kuruluşların rölünün artması.


Uluslararası iktisat bağımsız milletler arasında mevcut olan karşılıklı ekonomik ilişkileri öğretir.• Uluslararası ticaret ve yatırımların düzenlenmesinde hükümetlerin

rolü önemlidir.

• Analitik olarak, uluslararası piyasalar hükümetlere şirketlerin alt gurupları aleyhine ayrımcılık yapmak olanağı vermektedir.

• Hükümetler aynı zamada döviz arzını kontrol etmektedir.

Uluslararsı iktisat öğretimi konusunu tekrar düşünmeye iten çeşitli olaylar ve yayınlar mevcuttur.

Uluslararası İktisat’ın konusu nedir?


Uluslararası İktisat ve Uluslararası Ekonomik İlişkiler

Uluslararası Ekonomik İlişkilerin türleri:• Malların ve hizmetlerin uluslararası ticareti• Uluslararası sermaye akımları• Uluslararası teknoloji akımları• Uluslararası işgücü akımları

Uluslararası Ekonomik İlişkiler = Dış Ticaret + Emek akımları + Sermaye akımları + Teknoloji akımları

Uluslararası İktisat, İktisat biliminin Uluslararası Ekonomik İlişkileri öğrenen bir dalıdır.


Uluslararası İktisatın Yapısı

ULUSLARARASI İKTİSATULUSLARARASI İKTİSAT

ULUSLARARASI TİCARET

Uluslararası

Ticaret Teorisi

Uluslararası

Ticaret

Politikası

ULUSLARARASI PARASAL

İLİŞKİLER

(Uluslararası Finans Teorisi)ULUSLARARASI EKONOMİK

KALKINMA İLİŞKİLERİ

-Uluslararası Sermaye Akımları

-Uluslararası Teknoloji Akımları

-Uluslararası İşgücü Akımları

-Uluslararası Ekonomik Sorunlar


Uluslararası İktisat ve Genel Ekonomi

Uluslararası İktisat Genel Ekonominin kullandığı mikro ve makro ekonomik analiz tekniklerini kullanır. Ama onları farklı bir çerçeveye, yani en az iki ülkeden oluşan bir modele uygular.

Genel iktisat kuramı, bir tek kapalı ekonominin sorunları ile ilgilenirken, uluslararası iktisat iki ya da daha çok dışa açık ekonominin sorunları ile ilgilenir.

Kısaca Uluslararası İktisat genel iktisadın ele aldığı konuları uluslararası ortamda inceler.


Uluslararası İktisatın 12 sorunu

1. Dış ticaretin faydaları (Gains from trade)2. Ücretler, iş yerleri ve proteksionizm (Wages, Jobs and Protection)3. Dış ticaret açıkları (Trade deficits)4. Bölgesel ticaret anlaşmaları (Regional trade agreements)5. Dış ticaret anlaşmazlıklarının çözümü (The Resolution of Trade Confilicts)6. Uluslararası kurumların rölü (The Role of International Institutions)7. Döviz kurları ve makroekonomi (Currency rate and macroeconomy)8. Mali krizler ve global enfeksiyon (Financial crises and global contagion)9. Sermaye akımları ve gelişmekte olan ülkelerin borçları (Capital flows and the

debt of developing countries)10. Krizler ve Latin Amerikada reformlar (Crisis and reform in Latin America)11. Doğu Asyada ihracata dayalı büyüme (Export-led growth in East Asia) 12. Eski sosialist cumhuriyetlerin dünya ekonomisine entegrasyonu (The

integration of Ex-Socialist Countries into World Economy)


Uluslararası Ticaret ve Parasal İlişkiler Arasındaki Temel Fark

Uluslararası ticaret uluslararası ekonominin ilk önce reel işlemleri üzerinde odaklanmaktadır.• Bu işlemler malların veya ekonomik kaynakların elle

tutulabilir taahütlerinin fiziksel hareketini kapsamaktadır. – Örneğin: ABD ile AB arasında Avrupanın tarım

ürünlerinin ihracını desteklemesile ilgili uyuşmazlık.


Uluslararası parasal analiz uluslararası ekonominin parasal tarafı üzerinde odaklanmaktadır. • ABD dolarının dış satınalma gücü gibi finansal

işlemler.– Örneğin: ABD dolarının dış mübadele değerinin onun

serbest hareketine veya hükümet faaliyetile stabilize edilmesine olanak tanıyıb tanımaması konusunda tartışma.

Uluslararası Ticaret ve Parasal İlişkiler Arasındaki Temel Fark


Uluslararası Ticaret ve Parasal Politiklar Arasında Kordinasyon Sorunu

Uluslararası politika kordinasyonu• Uluslararası İktisatın temel sorunu, ülkelere ne yapmalı

olduklarını söyleyecek dünya hükümetinin (world government) olmadığı durumda çeşitli ülkelerin ticaret ve parasal politikaları arasında kabüledilebilir derecede uyumun nasıl sağlanacağıdır.

Uluslararası Sermaye Piyasası (The International Capital Market)• Uluslararası sermaye piyasalarında riskler vardır:

– Paranın değer kaybetmesi– Ulusal Taahüttlerin Yerine Getirilememesi Durumu

(National default)


I. Bölümün temel kavramları

Uluslararası iktisat (international economics) Uluslararası ekonomik ilişkiler (international economic

relations) Küreselleşme (globalization) Entegrasyon (integration) Açıklık endeksi (index of openness)


Kaynaklar

P. Krugman and M. Obstfeld, International Economics: Theory and Policy, Seventh Edition Pearson – Addison Weasley.

James Gerber, International Economics, Third Edition, Pearson Education , 2005.

H. Seyidoğlu, Uluslararası İktisat: Teori, Politika ve Uygulama, XV. Baskı, İstanbul, 2003.

R. Karluk, Uluslararası Ekonomi: Teori ve Politika, VI. Baskı, İstanbul, 2002.

Documents

Uluslar arası iktisat ppt2