488

UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

  • Upload
    others

  • View
    1

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden
Page 2: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

iiUhohug na Namaratu gafu te Hesus Kristu

New Testament in Agta, Central Cagayancopyright © 1992 Wycliffe Bible Translators, Inc.Language: Central Cagayan Agta (Agta, Central Cagayan)Translation by: Wycliffe Bible TranslatorsContributor: Wycliffe Bible Translators, Inc.

Copyright Information© 1992, Wycliffe Bible Translators, Inc. All rights reserved.This translation text is made available to you under the terms of the Creative Commons License:Attribution-Noncommercial-No Derivative Works. (http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/3.0/) In addition, you have permission to port the text to different file formats, as long as you do notchange any of the text or punctuation of the Bible.You may share, copy, distribute, transmit, and extract portions or quotations from this work, providedthat you include the above copyright information:

You must give Attribution to the work.You do not sell this work for a profit.You do not make any derivative works that change any of the actual words or punctuation of the

Scriptures.Permissions beyond the scope of this license may be available if you contact us with your request.The New Testamentin Agta, Central Cagayan

© 1992, Wycliffe Bible Translators, Inc. All rights reserved.This translation is made available to you under the terms of the Creative Commons Attribution-Noncommercial-No Derivatives license 4.0.You may share and redistribute this Bible translation or extracts from it in any format, provided that:

You include the above copyright and source information.You do not sell this work for a profit.You do not change any of the words or punctuation of the Scriptures.

Pictures included with Scriptures and other documents on this site are licensed just for use with thoseScriptures and documents. For other uses, please contact the respective copyright owners.2015-03-17PDF generated using Haiola and XeLaTeX on 22 May 2020 from source files dated 22 Nov 2019160f023e-5fca-509f-ab59-e136848ce2f4

Page 3: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Contents

Matyu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1Markus . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 64Lukas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 101Hwan . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 166Turin Kiden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 215Roma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2751 Korinto . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3032 Korinto . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 329Galasya . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 346Efeso . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 357Pilipos . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 366Kolosas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3731 Tesalonika . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3802 Tesalonika . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3861 Timotyo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3892 Timotyo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 396Tito . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 401Pilimon . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 404Hebreyu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 406Santiago . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4271 Pedru . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4342 Pedru . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4421 Hwan . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4472 Hwan . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4543 Hwan . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 455Hudas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 456Nagmatakar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 459

iii

Page 4: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Matyu 1:1 1 Matyu 1:11

Ya Nesurat Ni MatyuGafu Te Hesus KristuYa Gafu Na Suratin Yan

A ta kaarawan ni Hesus Kristu talutakin a ya lugar na kagitta na ki-den Hudyo ya iturayan na dakalen aringa taga Roma, a yen ta itta hapa yasuddalu na kiden ta lugar na Hudyokiden, petta taronan da ya lutakennga ginubatan da.

A pake mazigatan hapa ya Hudyokiden, te napersa kid nga magpagata bwis da ta gubyernu nga tagaRoma. Ammi ya agsingir ta bwis da akagitta da en hala nga Hudyo, a yen taikatupag da hapa, aglalo te padakalanna para ya bwis da petta isirak naya kadwan. A i Matyu ya takdayagsingir ta bwis ta nepagsimmu niHesus tentu (itam Mat. 9:9), ammita nepagpadagdag ni Hesus tentu aalistu imikkat, a nagtugutan na yapagpagan na tolay kiden ta bwis datentu, a dumagdag na teHesus. A intuhapa ya takday namafulu duwa kidennga pinili ni Hesus petta mesaad taturin na nga ange mangipadangag tadamag ni Hesus.

A kanayun nehulhulun i Matyu tegHesus ikid na kadwan kiden turin naaddet ta pasi ni Hesus ikid na netat-tullu na en ta langit, a yen ta pakeamu na ya ngamin binida ni Hesusikid na ngamin tinarabaku na. A yenhapa ya pakkamun tam ta kakuruganya nesurat ni Matyu. A ya surat na engafu te Hesus a intu yan:

Ya Gingginafu Ni Hesus(Lk 3:23-38)

1 A ya ngagan na ngamin kidengingginafu ni Hesus Kristu nga sim-sima ni mina Dabid ikid ni mina Abra-ham a ikid yan:

2 Mamegafu te mina Abraham aintu ya dama ni mina Isak,

a i mina Isak ya dama ni minaHakob,

a i mina Hakob ya dama nig minaHuda ikid na kabagis na kiden.

3 A i mina Huda ya dama nig minaPares ikid ni Zira nga neanak niTamar,

a i mina Pares ya dama ni minaEsron,

a i mina Esron ya dama ni minaAram,

4 a i mina Aram ya dama ni minaAminadab,

a imina Aminadab ya damaniminaNaason,

a i mina Naason ya dama ni minaSalmon,

5 a i mina Salmon ya dama ni minaBoas nga neanak ni Rahab,

a imina Boas ya damanimina Obednga neanak ni Rut,

a i mina Obed ya dama ni minaDyesi,

6 a i mina Dyesi ya dama ni Ari enDabid.

A i mina Dabid ya dama ni minaSolomun nga neanak na dana enatawa ni Urias,

7a imina Solomun ya dama niminaRoboam,

a i mina Roboam ya dama ni minaAbias,

a i mina Abias ya dama nimina Asa,8 a i mina Asa ya dama ni mina

Yusafat,a i mina Yusafat ya dama ni Yuram,a i mina Yuram ya dama ni mina

Osyas,9 a i mina Osyas ya dama ni mina

Hwatam,a i mina Hwatam ya dama ni mina

Akas,a i mina Akas ya dama ni mina

Ezikias,10 a i mina Ezikias ya dama ni mina

Manasa,a i mina Manasa ya dama ni mina

Amos,a i mina Amos ya dama ni mina

Yosias,11 a i mina Yosias ya dama ni mina

Yekonias ikid na kabagis na ki-den nga sakā nehulun ta Istralitakiden tekiden nealit petta ma-fukuk kid ta lugar na Babilonya.

Page 5: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Matyu 1:12 2 Matyu 2:212 A ta nepagyan ni Yekonias ta lu-

gar na Babilonya a nagbalin hapata dama ni Salatila,

a i mina Salatila ya dama ni minaZorubabel,

13 a i mina Zorubabel ya dama nimina Abiyud,

a i mina Abiyud ya dama ni minaEliakim,

a i mina Eliakim ya dama ni minaAzor,

14 a i mina Azor ya dama ni minaSaduk,

a i mina Saduk ya dama ni minaAkim,

a i mina Akim ya dama ni minaEliyud,

15 a i mina Eliyud ya dama ni minaElezar,

a i mina Elezar ya dama ni minaMatan,

a i mina Matan ya dama ni minaHakob,

16 a i mina Hakob ya dama ni minaHose,

a i Hose ya atawa ni Mariya,a Mariya ya hina ni Hesus nga

nagngagan hapa ta Kristu ngaMangikerutan.

17 A itta mantu ya mafulu appat nasimsima ni Hesus addet temina Abra-ham addet te mina Dabid. A itta hapaya mafulu appat na simsima na addette mina Dabid addet ta nekafukuk nataga Istralita kiden ta lugar na Ba-bilonya. A itta hapa ya mafulu appatna simsima na addet ta nekafukuk naIstralita kiden addet te Hesus Kristu.

Ya Nekeanak Ni Hesus(Lk 1:26-35; 2:1-7)

18 A ya pakabida na pakeanak niHesusen a intu yan: Te dana nag-babidan da ya pagatawa nig Mariyaikid ni Hose, ammi ta aweda para lapagdorug a danamatarun na i Mariyagafu ta nehuga na Kahalwa na Nama-ratu ta matarun. 19 Ammi te Hose apahig na ta nakikadallaw i Mariya en,a yen ta ikayat na idarum petta pag-talekudan na mina ya nagbabidan daen. Ammi gafu ta maallak hapa i Hoseen a awena ikayat ta mamatan ya

babbayen, a nakanonot mantu tatak-day ta awena mina idarum, te pagu-rayān na la. 20 A tentu en para lanagnononot ta kumanin a nakatari-nap hapa tentu nasidug, a nakipaitakan ya anghel na Namaratu tentu tatarinap na.

“Hose O,” kunna kan na anghe-len tentu, “Awem pahig ta dulayam alapam i Mariya ta atawam, teya Kahalwa na Namaratu ya nangi-huga ta nekatarun na. 21 A am ma-ganak sangaw ya atawam ta lalakia ingagan muy sangaw te Hesus,te intu sangaw ya mangikaru taliwat na ikattolay muy kiden pettamekerutan kid,” kun na anghelententu.22-25 A tentu en nahukal a kinu-

rug ni Hose ya uhohug na anghelententu. Inalap na i Mariya ta bali naen petta atawa na, ammi aweda bitnagdodorug abat ta nekeanak na ab-bingen, a nengagan da hapa te Hesus.A uray yen na Namaratu petta mag-dulot ya nepeuhohug na ta aglavunenta idi, te ya nebar na a

“Matarun sangaw ya balatangnga awan para la ta nakidoru-gan na ta lalaki, a maganakhala sangaw ta lalaki, a ya ibarda sangaw tangaganna abbin-gen a Imanwel,” kun na suratna aglavunen.

A ya ikayat na uhohugan na ngaganna en “Imanwel” a “Ittan ya Nama-ratu tekitam,” kunna.

2Ya Ange Kiden Magapag Ta Abbin-

gen Hesus1A ta nepaganak niMariya teHesus

a itta kid ta ili na Betlihem ta lugarna Hudeya. A i Heruden hapa yaari na Hudyo kiden. A ta kabalinna nekeanak ni Hesusen a itta yalālāki kiden nga dumabilbig ta bitwannga nagafu ta pake adayu ta daya naHudeya, a nagdulot kid hapa ta ili naHerusalem, 2 te pohutan da ta tolay

Page 6: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Matyu 2:3 3 Matyu 2:15-18kiden am had agyan na bagu en ari naHudyo kiden,

“Te naita min ya lattog na bit-wanen nga mangibar ta nekeanakna, a yen ta itta kamin sin te emmihapa dayawan,” kunda.3 A ta nepakadamag ni Ari en

Herud ta ittan ya takwan na ari nganeanak ta lugar na en a nagburungna hapa, yaga nagburung hapa yatolay na kiden ta ili na Herusalem.4 A pinagkakampat na mantu ya padikiden nga Hudyo ikid na mangituldukiden ta relisyon da, a pinohutanna tekid am had sin na lugar ya ki-nankanna na aglavunen ta keanakanna Ari en Kristu nga nebar na Nama-ratu. 5A ya uhohug da hapa a

“Yo ten, ili kan na Betlihem yakeanakan na,” kunda, “te ya uho-hug na surat na aglavunen a

6 ‘Maski am ili na Betlihem yakaassangan na ili ta lugar naHudeya

a pake madaydayawansangaw ammi ta ngaminkiden ili ta lugar naHudeya,

te yen sangaw ya pagafun naAkkimohayan nga magtaronta tolay ku kiden nga Istralita,’kunna.”

7 A ta nepakadangag ni Herud tauhohug na padi kiden ikid na man-gituldu kiden a pinaayagan na hapaya dumabilbig kiden ta bitwan, pettakabida na kid ta melemad, te dama-gan na tekid am kanu na araw ikidna hulan ya nelattog na bitwanen ngapakaitan da ta pakeanak na abbingen,8 a sangaw pinagdulot na kid hala taili na Betlihem.

“E kanan ta iten Betlihem, teyen kan sangaw ya pakaitan muyta abbingen. A sangaw am maitamuy a emmuy hapa sangaw ibar yaagyan na en teyak, te e yak hapasangaw magdayaw tentu,” kunnakampon tekid.9 A ta nekabalin da nagdangag te

Herud a nagtugut kid na nga umange

ta ili na Betlihem. A mappya la tenetuldu na kid hapa na bitwanen nganaita da ta lattog na en, a yen ya aa-nungan da ta angen da abat ta nagim-mang ta utun na bali en nga pagyananna abbingen. 10 A ta pakaita dan tanagimmang ya bitwanen a pake tim-oltollok ya nonot da ta talak da. 11 Asangaw simarok kid hapa ta umag nabali en, a naita da hala ya abbingenHesus ikid na hina na en Mariya. Aalistu kid namalentud ta atubang niHesus nga nagdayaw tentu, kapye dainukadan ya kaha na agitunan da tabalituk ikid na mangina na bangog, aneuhet da ya iatad da tentu. 12A san-gaw ta hiklam tekid nagkakāsidug anakatarinap kid, a tinarinap da kan taaweda kan mina magtoli te Herud, teitta kan ya dulay. A gafu ta kumanena nagtatugut kid ha, ammi linillikanda ya agyan ni Ari Herud, a dumatangkid hala ta agyan da en.

Ya PangitammangNi Hose TegHesus13A ta gafan na dumabilbig kiden ta

bitwan a nakatarinap hapa i Hose, anakipaita kan ya anghel na Namaratutentu.

“Imivwat kanan, Hose,” kunnakan na anghelen, “te itammangmu ya abbingina ikid na hina naina, te iangem kid ta iten lugar naEgipto. A magyan kam la ten abatta pakauhohug ku teko, te paapagni Herud ya abbingina petta pa-pasin na,” kunna kan.

14 A imivwat kid na ta tangngan nahiklam, a umange kid na ta lugar naEgipto.

15-18 Ammi ya Ari en Herud a pakenakaporay na ta dumabilbig kiden tabitwan gafu ta aweda nagtoli tentupetta ibar da ya agyan na abbingen.A gafu ta pangayayyaw da tentu anegakkad na ta mapapasi ya ngaminkiden abbing ta ili na Betlihem ikidna paglelehut na en, talo am mesipathapa mapapasi i Hesusen. A yen tadinob na ya suddalu na kiden, a sapinapasi da ya ngamin kiden lālākina abbing nga tagdwa darun kontodu

Page 7: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Matyu 2:19 4 Matyu 3:7ngamin kaassangan da kiden, te nek-wenta ni Herud ta ittan ya duwa nadarun addet ta lalattog na bitwanennga binida na dumabilbig kiden. Agafu ta pangpapasi da ta abbing ki-den a nagdulot hapa ya kuman nabinida na aglavunen mina Heremyasta palungu araw, te ya uhohug na tasurat na en a

“Pake masitang sangaw ya nga-hal da ta ili na Rama,

te magtatangit ya simsimani Rakel ta anak da kiden.

A awena matabtabang nadamdamda te awan na hamanya anak da kiden,” kunna.

Ammi teg Hose a nagyan kid la talugar na Egipto abat ta pasi ni Ari enHerud, kapye na kid pinatugut na Na-maratu. Te yen ya uray na tekid pettamagdulot sangaw ya nepeuhohug nata aglavunen, te ya nebar na a

“Pinatugut ku ya anak ken talugar na Egipto,” kunna.

Ya Pagtoli Nig Hose Ta Lugar NaIstralita

19 A ta nepasi ni Ari en Herud anagtarinapha i Hose en ta iten Egipto,a naguhohug ha ya anghel na Nama-ratu tentu.

“Imivwat kanan,” kunna, 20 “tedumatang kanan hala ta agyanmuy ten Istralita, te nasin yanangigakkad ta pasi na abbingina,”kunna kan.

21 A imivwat kid na, a netugut niHose ya abbingen ikid na hina na en,a dumatang kid ta lugar na Istralitakiden. 22 Ammi ta datang da ta itena nadamag ni Hose ta intun magari iArkelawnga anak niminaHeruden. Agafu ta nagtalaw hapa ig Hose ta baguen ari a aweda nagdulot ta nagyananda en. A tinarinap na ha ta magdulotkid ta lugar na Galileya. 23 A yenmantu ya nagdulotan da, a nagyankid ta ili na Nasaret, a yen hapa yadumakalan ni Hesus. A gafu ta ku-manen a nagdulot hapa ya uhohugna aglavun kiden gafu tentu, te yauhohug da ta surat da kiden a

“Ingagan da sangaw ta TagaNasaret,” kunda.

3Ya Nepadangag Ni Hwan(Mk 1:1-8; Lk 2-17; Jn 1:6-8, 19-28)

1 A ta nepagpasa na addu na daruna itta ya takday lalaki nga nagngagante Hwan, a intu hala ya nangzigut tatolay kiden gafu ta liwat da kiden. Anaglattog hapa i Hwan ta kawanan nababali ta lugar na Hudeya, te kinasabana ya tolay kiden nga nagtalib.

2 “Ulin muy ya gagangay muy,te ittan ya dafu tam nga nekari naNamaratu ta magturay tekitam,”pakakin tekid,

3 te intu hala ya binida na aglavunenmina Isayas nga mapolu bit ta Dafutam, petta dana iparan na ya tolaykiden. Te ya uhohug ni Isayas a intuyan:

“Itta sangaw ya makipaita takawanan na babali,

a iayayag na sangaw yapangtabarang na ta tolaykiden,

petta meparan kid mina tadatang na Dafu tamen,petta malogon mina yaiange na tekid,” kunna.

4 A ya gagangay ni Hwan a nag-barawasi ta pinadday da en nga na-gafu ta dutdut na kamelo, a sebarekashapa ta la-las. A intu la kanan na yadudun ikid na tahu na kalaba. 5 Aumange tentu ya addu na tolay ngataga ili na Herusalem, ikid na ngaminkiden ili ta lugar na Hudeya, ikid nanaggwadamdammang na karayan naHurdan. 6A dana nebosag da ya liwatda kiden tentu, kapye na kid zinigutta karayanen.

Ya Pangaskasaba Ni Hwan7A ta nepakaita ni Hwan ta umange

hapamagpazigut ya addu na Pariseyuikid na Saduseyu nga mangituldu tarelisyon na Hudyo kiden a pake nags-asitangan na kid hapa.

“Kuga magimmamappya kam tapagzigut muy. Awemuy mina

Page 8: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Matyu 3:8 5 Matyu 4:6pahig muy ta melillik kam sangawta pama-gang na Namaratu gafuta pagzigut muy, 8 te dana ipaitamuy mina ta naulin ya nonot muy,kapye muy magzigut. 9 A awemuypahig ta melillik kam sangaw gafuta simsima kam ni mina Abraham,te ibar ku tekamuy ta itta ya paka-pangwa na Namaratu nga magpa-balin ta batu kidin ta simsima nimina Abrahamen. 10 Kuman kananna kayu nga tokadan na Nama-ratu ewan, te dana neparan na yawatay na en, a awena la mabayag atokadan na ya kayu kiden ta agyanna ramut da kiden. Te ya ngaminkiden kayu nga awanmagmayan tamappya a tokadan na kid kapye nakid iwarad ta afuy.

11 “A yen ta itta yak sin ngamangzigut tekamuy ta danumin,petta mepasikkal ta nauli muy yagagangay muy. Ammi itta san-gaw ya ange ta gafan ku nga pakedakdakal ya pakapangwa na ammiteyak, temaski la awekmegitta ngamakitagabu tentu nga mangubadta sapatos na kiden. A intu sangawya mangpasinap tekamuy ta Ka-halwanaNamaratu. Ammi ya awankiden magbabawi a pa-gangan nakid sangaw ta afuy, 12 te itta yakuman na pagsap na ta tolay, a amnabalin magsap a uknudan na san-gaw ya semayan, ammi apangan nasangaw ya kupat,” kunna tekid.Ya Pangzigut Ni Hwan Te Hesus(Mk 1:9-11; Lk 21,22)

13 A ta ye-yen kid na araw a nag-ganwat hapa i Hesus ta agyan na enten Galileya, a dumatang ta karayanna Hurdan, te umange hapa pazigutte Hwan. 14 Ammi mamat haman iHwan nga mangzigut tentu,

“Te anu haman pazigut ka teyakbakawa iyak mina ya zigutam?”kunna te Hesus.

15 Ammi ya tabbag hapa ni Hesustentu a

“Awem la igamma ya kumanin,temappya ta sa idulot ta ya ngamin

pakkwa na Namaratu tekita,”kunna.

A malologon mantu i Hwan nganangzigut tentu. 16 A insigida lumat-tog i Hesus ta danumen, a kuman nabimangrit na hapa ya langit, a naitana ya Kahalwa na Namaratu nga nag-sunak ta kuman na kalapati, a nag-potun na tentu. 17 A nepagka-ma nahapa ya naguhohug ta langit.

“Ye ye-yan ya Anak ku ngamatakit ta nonot ku. Pake mata-lakanak tentu,” kunna.

4Ya Pangparuba Ni Satanas Te Hesus(Mk 1:12,13; Lk 4:1-13)

1A ta nekabalin ni Hesus nagzigut apinagtugut na Kahalwa na Namaratupetta ange tatakday ta bagbagetaykiden nga adayu ta tolay, te mappyata attaman na hapa ya pangparubani Satanas tentu. 2 A nagyan la tenabat ta appatafulu araw ikid na hik-lam, ammi awena pulus nangnangan,a sangaw pake nelunus. 3 A yen hapaya neange ni Satanas tentu, pettaparuban na.

“Bakkan ka hud ta Anak na Na-maratu ewan? A maguhohug kamantu ta batu kidin, petta mag-balin kid ta pan, petta mangan ka,”kun ni Satanas tentu.

4 Ammi ya tabbag hapa ni Hesus teSatanas a,

“Awek O, te ya uhohug na Nama-ratu ta lebru na en a

‘Bakkan la ta kanan muy yapagafun na katolay muy amawa ngamin kiden uhohugnga ibar na Dyos muy,’kunna.”

5 A gafu ta kumanen a takwan haya nepangparuba ni Satanas tentu,te neange na ta ili na Herusalem taagyan na Simbaanen, a pinatayuk nata pingit na atap na Simbaanen. A yanebar na ha tentu a

6 “Bakkan ka hud ta Anak naNamaratu ewan? A maglattu kanmantu ta lutakewan, te nesurathapa ta lebru na en ta doban na

Page 9: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Matyu 4:7 6 Matyu 4:24kan sangaw ya anghel na kiden ngamagtaron teko, a ta-mawan da kakan sangaw petta awem matakitanta batu kiden,” kunna.

7A ya tabbag ha ni Hesus tentu,“Awekmaglattu, te ya uhohug na

takday surat na Namaratu a‘Awemuy sangaw paruban ya

pangkenga na Dafu muyNamaratu tekamuy,’ kunna.”

8A gafu ta kumanen a neange na hai Hesus ta pake atata-nang na bage-tay, a nesaned na nepaita ya ngaminkiden lugar ta paglelehutin kontodutolay da kiden, a

“Itam ya kalalaki na lugar kid-ina ikid na gubyernu da,” kunnate Hesus. 9 “A ya ngamin ne-paitak teko a kwam na sangaw ammakidafu ka teyak,” kunna.

10 “Atsii, umadayu kan teyak, Sa-tanas, te ya nesurat ta lebru naNamaratu a

‘Namaratu la ya dayawan muy, aintu la tatakday ya pakidafunmuy,’ kunna.”

11 A ta nepagtugut ni Satanas,a umange hapa ya anghel kidennga manguffun te Hesus nga mang-pasikan tentu.

Ya Pamegafu Na Tarabaku Ni Hesus(Mk 1:14,15; Lk 4:14,15; Jn 4:43-45)

12 A ta nekabalin na kumanen anadamag ni Hesus ta nebalud dan iHwanen nga nangzigut ta tolay kiden.A yen ta nagtugut hapa i Hesus talugar na Hudeya, te nagtoli ta agyanna en ta iten Galileya. 13 A pa nagyanbit ta ili na Nasaret, kapye na umalithapa ta ili na Kapernayum.

A ya ili na Kapernayum a nesaad tapingit na Alug na Galileya ta lutakennga nebingay ta tribu na Zebulunikid na Naptali ta palungu na araw.14 A yen hala ya nagyanan ni Hesusabat ta mabayag, te sinaned na yangamin kiden lugar na Hudyo kidenpase Hentil kiden ta lugar na Galileya.A uray hapa yen na Namaratu pettamagdulot ya inuhohug na aglavunenmina Isayas, te ya uhohug na en a

15-16 “Ya Hentil kiden nga tagaZebulun ikid na Naptali amagyan kid ta sugiram ikidna ngarab na pasi, amminadakaran kid na, te naita danya masikan na zilag,” kunna.

17 A ta neaange ni Hesus ta ili naKapernayum a pinegafwanan na yamangipadangag ta damag na pagtu-ray na Namaratu ta tolay kiden, a yanebar na hapa ta tolay kiden a

“Ulin muy ya gagangay muy, teittan ya Dafu muy nga nekari naNamaratu ta magturay tekamuy,”pakakin.Ya Pagpili Ni Hesus Ta Ituldu Na

Kiden(Mk 1:16-20; Lk 5:1-11; Jn 1:40-42)

18A tentu en nagtugtugut ta pingitna Alug na Galileya a nesimmun naya duwa na magkabagis, ig Simonnga magngagan hapa te Pedru, ikidni Andres. A magtahukul kid na taalugen te dumatahukul kid ta ikan, abinaran na kid.

19 “Dumagdag kanan hala teyak,te ituldu ta kampetta dumatahukulkam sangaw ta tolay,” kunna tekid,

20a insigida newagak da ya tahukul daa dumagdag kid na. 21 A tekiden nag-dulot nagtugtugut ta ba-naden anaitani Hesus ya duwa ha na magkabagis,ig Santiago ikid ni Hwan, a nehulunkid hapa ta dama da en Zibadeyu tabarangay na en, a magpakappya kidta tahukul da kiden. 22 A binaran niHesus ya duwa kiden magkabagis, ainsigida newagak da ya dama da en tabarangayen, a dumagdag kid na hapa.

23 A sa nahahulun kid ni Hesusnga nagsaned ta ngamin kiden ilita lugar na Galileya, te mangitulduhapa i Hesus ta kapilya na Hudyo ki-den. A nepadangag na hapa ya damagna pangikerutan na Namaratu, yagapinagmappya na hapa ya magtatākitkiden ta magdaduma na takit ikidna pagzigātān. 24 A alistu kumalayya damag na pakapangwa ni Hesusaddet ta lugar na Siriya ta amyananna Galileya, a enda hapa nekarad ya

Page 10: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Matyu 4:25 7 Matyu 5:16ngamin kiden nagtatākit tentu. Ittaya nagtakit ta magdaduma na takit,ikid na ut-ut, ikid na seanitu, ikidna magkissiw, ikid na awan makahe-hit, a sa pinagmappya na kid ngamin.25 A maski am had ya eyan ni Hesusa dumadagdag hapa ya awan baba-bang na tolay nga taga Galileya, ikidna lugar na Dikapolis, ikid na ili naHerusalem, ikid na lugar na Hudeya,ikid na dammang na karayan na Hur-dan.

5Ya Netuldu Ni Hesus Ta Utun Na

Bagetay(Lk 6:20-30)

1 A gafu ta dumadagdag hapa yapake addu na tolay teg Hesus a gimonkid hapa ta bagetay. A ta nepagtuttudni Hesus a enna hapa kinalihung naituldu na kiden petta dangagan da yaituldu na. 2 A ya netuldu na tekid aintu yan:

3 “Ya ngamin kiden makkamu taitta ya pagkurangan da a nagāsātkid, te Namaratu sangaw yamakkamu tekid,” kunna.

4 “A ya magdamdam hapa gafuta dulayen ta paglelehutin anagāsāt kid hapa, te Namaratusangaw ya manabtabang tadamdam da.

5 “A nagāsāt hapa ya ngamin kidenmasippat, te yen kid sangaw yamakaalap ta ngamin lutakin ngapinadday na Namaratu ewan.

6 “A nagāsāt hapa ya ngamin kideniminam ta mappya na gagangay,te uffunan na kid hapa sangawna Namaratu.

7 “A ya ngamin kidenmakipagriknaikid namangikallak anagāsāt kidhapa, te ikid hapa ya ikallak naNamaratu ewan.

8 “A nagāsāt hapa ya tolay kidennga matunung ya agnonotan da,temaita da sangawyaNamaratu.

9 “A nagāsāt hapa ya ngamin kidenmangpakappya ta magtatapil, teyen kid ya ikwenta na Namaratuta anak na nga megitta tentu.

10 “A ikamuy hapa nga tapanganda gafu ta matunung ya gagan-gay muy a nagāsāt kam hapa, teNamaratu sangaw ya makkamutekamuy.11 “A am angarigan mantu ta

amāmatan da kam, ikid na tapan-gan da kam, ikid na padpadulayanda kam gafu ta pangurug muyteyak a nonotan muy ta nagāsātkanan. 12 A mappya ta magayayatkanan, te pake dakal sangaw yaisagolyat na Namaratu tekamuy. Aawemuy la magdamdam, te nono-tan muy mina ya aglavun kiden naNamaratu ta palungu na araw, tekagitta muy kid hapa nga natapan-gan.”Ya Keangarigan Na Mangurug

13A ya netuldu na para tekid a“Ikamuy nga mangurug teyak a

kuman kam na asin nga mekikkihuta awan kiden mangurug, te ika-muy mina ya mangatad ta pagkap-pyanan da. Ammi nonotan muymina ya gagangayen asin, te amimawanya apgadna a awan sangawta kapkappyan na, a mewarad san-gaw ta dalan, petta kelubegan natolay kiden.

14“A ya takday para pangiangari-gan ku tekamuy a ikamuy hapa yakuman na zilag nga magpadakar tatolay kiden. A mappya mantu taawemuy ilingad ya pagdakar muy,petta pake maita ta kuman na ilinga napatayuk ta toktok na bage-tay. 15 A am itta ya nagpagatangta zilag na ta bali na a enna huditagu ta umag na kalamba awa itunna haman ta kabagawan na, pettamadakaran yangaminumagnabalien. 16 A kumanen hapa mina teka-muy, te mappya ta awemuy ika-mat ya pagdakar muy ta ikattolaymuy kiden, petta maita da hapaya kappyanan na tarabaku muy, aikayat da hapa sangaw dayawan yaNamaratu ta kuman na ikamuy.Ya Ituldu Ni Hesus Ikid Na Lintigen

Page 11: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Matyu 5:17 8 Matyu 5:3217 “A awemuy mina pahig ta yen

ya neangek sin petta azin ku yalintig na Namaratu ikid na nesuratna aglavun kiden, te awek kid azinawa pake ipaitak hud la ya ikayatda uhohugan, 18 te ya pake ibarku tekamuy a mapmappya ta lu-mitap ya langitewan pase lutakinammi ta maazi ya maski kaassan-gan na letra ta lintig na en, temappya ta sa magdulot ya ngaminnesurat ta lintig na en. 19 A maskiam inya sangaw ya magsoysoy tamaski kaassangan na uhohug talintig na en ikid na manansanathapa ta kadwan petta magsoysoykid hapa a aweda sangaw mesipatta tolay kiden nga iturayan na Na-maratu ewan. Ammi ya kanayunmangidulot ikid na mangituldu talintig na en a yen kid sangaw yaigitta na Namaratu ta kaispotan natolay na kiden. 20 Te ya pake ibarku tekamuy a mapmappya minata magsurok ya kappya muy ammita kappya na Pariseyu kiden ngakampon la mappya ya tarabakunda, te am awan a awemuy sangawmesipat ta iturayan na Namaratuewan.

Ya Ituldu Ni Hesus Ta Magporay21 “Dana nadangag muy hapa

ya netuldu da ta popolu kidendadagkal muy ta

‘Awemuy mamapasi ta tolay,te maski am inya sangaw yamamapasi a medarum sangawta atubang na mangpa-gang tamakaliwat,’ kunda tekid.

22 Ammi ya uhohug ku tekamuyta ayanin a maski am magporaykam ta ikattolay muy a medarumkam sangaw ta atubang na Nama-ratu ewan. Te am ‘Awan ka takapkappyan,’ kummuy ta ikattolaymuy a medarum kam ta atubangna mangpa-gang ta makaliwat, amewarad kam sangaw ta pang-taguhali na Namaratu ewan. 23 Aam angarigan mantu ta itta ka ta

bali na Namaratu nga makimallak,amanonotmu ya liwatmu ta kagit-tam tolay, 24 a e ka bit makikomatentu, kapyem ange ha makimal-lak. 25 A am itta ya mangidarumteko gafu ta liwat mu tentu a map-pya ta alistu ka makikoma tentu taawena para la nepangidarum teko.Te am nedarum na kan ta kwesa igawat na ka sangaw na kwesta polis petta ibalud da ka. 26 Atalaga ta awem sangaw makauhetabat ta nabalin na ya pangikarumta ngamin liwat mu.

Ya Ituldu Ni Hesus Ta Magatattug(Mk 10:11; Lk 16:18)27 “A dana nadangag muy hapa

ya netuldu ni mina Moses ta idita ‘Awem mangadallaw,’ kunna.28 Ammi ya uhohug ku tekamuy taayanin a maski am inya ya mangit-ita ta babbay gafu ta pagattugān naa nekwenta hala tamangadallaw yanonot na en. 29 A yen ta ibar ku tatagtakday tekamuy ta ammagliwatka mina gafu ta sanatan na ka natakdaymatam amappya ta kilotamya matamen petta iwarad mu, temapmappya ta mewarad ya takdayla na matam ammi ta sa mewaradsangaw ya ngamin barim ta pang-taguhali na Namaratu ewan. 30 Aam masanat ka magliwat gafu tatakday kamat mu a mappya ta gap-pakam ya kamat men petta iwaradmu, te mapmappya ta awan ya tak-day kamatmu ammi ta samewaradsangaw ya ngamin barim ta pang-taguhali na Namaratu.

Ya Ituldu Ni Hesus Ta Makigungay31 “A ya netuldu hapa ni Moses ta

idi a‘Maski am inya ya makigun-

gay ta atawa na a mappya taatadan na ta papel na pakigun-gay na tentu,’ kunna.

32 Ammi ya uhohug ku tekamuyta ayanin a maski am inya nalalaki ya makigungay ta atawa na

Page 12: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Matyu 5:33 9 Matyu 5:48a ya lalaki en sangaw ya makali-wat am makiatawa ha ya negun-gay na en, te kuman na napersanakikadallaw, ammi awan bale amapolu nakikadallaw ya babbayenkapye na igungay na lalaki en. Amaski am inya ya mangatawa tanegungay na en a nekwenta hala tamangadallaw.Ya Ituldu Ni Hesus Ta Magpagasin-

gan33 “A dana nadangag muy hapa

ya netuldu ta dadagkal muy kidengafu ta pagpagasing muy, te yanebar ni mina Moses a

‘Am itta ya ikarim nga ipa-gasingam ta Namaratu ewan aawemmantumangilogot, te idu-lot mu ya nekari men,’ kunna.

34 Ammi ya uhohug ku tekamuy aawemuy malat magpagasingan tamaski am anu ya ngagan na, temakaliwat kam. ‘Ampade mahun-nak sangaw ya langit am tuladya ikari kin teko,’ awemuy kumin,te pagyanan na Namaratu ya lan-gitina. 35 ‘Ampade lumitap ya lu-takin am awek idulot ya kinan ken,’awemuy hapa kumin, te ya lutakinya pagkasoyadan na takki na Na-maratu ewan. A awemuy hapa ik-abat ya ili na Herusalem, te yensangaw ya pagyanan na Ari en ngapagtogkokan na Namaratu. 36 Aawemuy hapa ikabat ya huk na ulumuy, te awan haman ta makkwamuy ta huk muy petta mauli mina.37Am itta ya onanmuy a ‘On,’ kum-muy la ten. A am itta ya aweyanmuy a ‘Awek,’ kummuy la ten. Teammagpagasingan kam para a yenya tarabaku ni Satanas.Ya Ituldu Ni Hesus Ta Mangibalat38 “A ya takday ha nadangagmuy

nga netuldu ni mina Moses a‘Am itta ya mangbattak ta

matam a battakam hapa ya matana. A am pakkan na ya ngipama pakkam hapa ya ngipan na,’kunna.

39 Ammi ya uhohug ku tekamuyta ayanin am itta ya mangwa tadulay tekamuy a awemuy la ibalat.Am lappagan na ya pahingil mu aitayam hala tentu ya taakub. 40 Aam idarum na ka petta alapan naya barawasim a iatad mu hala kon-todu kamasitam. 41 A am persanna kamehulun tentu abat ta takdaykilumetru a hulunam la maski abatta duwa na kilumetru. 42Am itta yaadangan na ono gubatan na teko aiatad mu la.

Ya Gagangay Na Mangidduk(Lk 6:31-36)43 “A ya takday ha nga nadangag

muy nga netuldu da ta idi a‘Iddukam ya makikofun teko,

ammi ya makitapil teko a awemla ikallak,’ kunda.

44 Ammi ya uhohug ku tekamuya iddukan muy ya makitapil teka-muy, a pakimallak muy hapa yamangigaged tekamuy, 45 pettammegitta kam ta Dama muyewanNamaratu. Te ya gagangay naDama muyewan a paglattogan naya bilag na en ta ngamin tolay,dulay am dulay ikid na mappyaam mappya, yaga pagudanān nahapa ya agyan na magliwat paseawan magliwat. 46 A mappya takunna ten ya tarabakun muy, team intu la iddukanmuy yamangid-duk tekamuy a itta hud sangawya pangsagolyat naNamaratu teka-muy, te awan haman ta pagdadu-manmuynamagdarogas kiden ngamangidduk ta mangidduken tekid.47 A am intu la pagdulotan muyta bali muy ya kahulun muy kidena had kukunna mantu imaddu natarabaku muy ammi ta tarabakuna awan kiden makkamu ta Dyosmuy. 48 Mappya mantu ta awanta taliban muy ta pangidduk muypetta megitta kam ta Dama muye-wanNamaratu, te awan ta idadumana ta ngamin tekamuy.”

Page 13: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Matyu 6:1 10 Matyu 6:176

Ya Ituldu Ni Hesus Ta Manglimut1A ya ituldu para ni Hesus tekid a

“Itan muy ta ipabuya muy yakappya muy ta atubang na to-lay petta dayawan da kam, te amkunna ten ya tarabakun muy aawan sangaw ta pangsagolyat naDama muyewan tekamuy. 2 Aam angarigan mantu ta manglimutkam a awemuy ipadangag ya pan-glimut muy ta kuman na gagan-gay na magimmamappya kiden, teintu la pangatad da am itta kidta umag na paggagimungan ikidna dapun, petta pahig na tolay ki-den ta masikan ya pangidulot data lintig na Namaratu. Ammi yapake ibar ku tekamuy a naalap danya sagolyat da ta pangdayaw natolay kiden tekid. 3A am angariganmantu ta manglimut kam a awe-muy la ibabar maski ta pake abika-nen nga kofun muy, 4 te mangatadkam hud la am awan ta makaita,a ya Dama muyewan nga makaitata ngamin yamangsagolyat sangawtekamuy.Ya Ituldu Ni Hesus Ta Makimallak(Lk 11:1-13)5 “A kumanen hapa ammakimal-

lak kam ta Namaratu a awemuy laparigan yamagimmamappya kidennga ape la magdayaw ta Namaratu.Te am makimallak yen kid a ikayatda ipaita ya pakimallak da ta umagna kapilya da ikid na ang-angen natolay, petta pahig na tolay kidenta abikan kid ta Namaratu, amminaalap dan malat ya sagolyat data pangdayaw na tolay kiden tekid.6 A am itta mantu ya mayat maki-mallak a ange mina tatakday taawan ta totolay nga makaita ikidna makadangag tentu. A ya Damana ewan nga awan maita a intuhapa la sangaw ya makaita ikid namangsagolyat tentu.

7 “A kumanen hapa ammakimal-lak kam tentu a awemuy totolin

uhohugan ya takday la ta kumannaakkimallak na Hentil kiden ta dyosda kiden. Parig da ta dangagan nakid na dyos da gafu ta kaddu nauhohuganda, 8ammi awemuypari-gan ya akkimallak da, te ya Damamuy ta langitewan a dana amuna am anu ya masapul muy maskiawemuy para la inadang tentu.

9 “A mappya mantu ta kumaninya pakimallak muy:

‘Ay, Afu, ngaDamami ta langit,ampade nonotan na ka mina nangamin tolay sin,

petta sa ikamat da ya ngagam,10 ikid na makituray kid teko,

petta kanayun magdulot hapaya ngamin ikayat mu ta lutakinta kuman na tarabakun da talangitina.

11A atadan na kami haen, Afu,ta kanan mi ta kinanghahaw.

12 A pakoman na kami hapata liwat mi kiden teko, te na-pakoma min hapa ya nagliwattekami.

13 A awena kami doban tapagliwatan mi, te ikerutan nakami hud la ta pangparuba niSatanas tekami. Amen.’14 “A mappya ta dana pakoman

muy ya nagliwat tekamuy kapyemuy makipakoma ta Dama muye-wan, petta pakoman na kam hapa.15Te am awemuy pakoman ya ikat-tolay muy nga nagliwat tekamuya awena kam mantu pakoman naDama muyewan ta liwat muy.

16 “A am ngilinan muy ya arawennga aweda pangan gafu ta damdammuy ikid na pakimallak muy aawemuy ipaita ya damdam muyikid na bisin muy ta kuman namagimmamappya kiden nga apemagdamdam, te dana tunan daya ulu da ikid na mukat da talafu, petta maita na tolay kiden taaweda pulus mangmangan. Amminaalap dan malat ya sagolyat data pangdayaw na tolay kiden tekid.17 A am awemuy mantu mangan a

Page 14: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Matyu 6:18 11 Matyu 6:34magamwas kam ikid na magtage-tay kam ta kuman na gagangaymuyen hala, 18 petta bakkan ta to-lay ya makaita ta awemuy pan-gan am awa Dama muyewan ngaawemuy maita, a intu hapa la yamakkamu ta damdam muy ikid namangsagolyat tekamuy.

Ya Ituldu Ni Hesus Ta Maginggum19 “A mappya hapa ta awemuy

maguknud ta pagba-nang muy talutakin, te perdin na sangaw naulolag ikid na duping, yaga sarokanna sangawna tulisanpetta takawanna. 20Mapmappya hud la ta isanedmuy ya sobra na kwa muy, pettamagserbi ta kappyanan na ikatto-lay muy kiden. Te am kunna tenya tarabakun muy a itta sangaw taNamaratu ewan ya pagba-nanganmuy nga awan maperdi, a awenamasi-ged na tulisan. 21Te am itta lata Namaratu ewan ya pake kenganmuy a yen la ya agyan na nonotmuy.

22 “Ya mata muy kidina ya man-gatad mina ta dakar na bari muy,a am mappya ya mata muy a samadakaran ya ngamin bari muy.23 Ammi am dulay ya mata muy asugiram hapa sangaw ya ngaminbari muy. A am sugiram mantu yamagdakar mina ta bari muy a pakesugiram kanan. 24 A yen ta ibarku hapa tekamuy ta awenamabalinta duwa ya dafu muy, te am pakeikayat muy ya takday a kuman naikatupag muy ya takdayen, a amsa idulot muy ya ikayat na takdaya kuman na aweyan muy ya tak-dayen. A yen ta awemuy mapag-gindan manonot ya Namaratu ikidna pagba-nang muy hapa.

25 “A ya pake ibar ku mantutekamuy a awemuymina burunganya pagkatolay muy am anu san-gaw ya kanan muy ikid na inu-man muy. A awemuy hapa bu-rungan am anu sangaw ya pag-barawasi muy, te Namaratu haman

ya nangatad ta bari muy ikid naangat muy, a awena hud iatad yamagserbi ta angat muy ikid na barimuy? 26 Intu mina pagnonotanmuy ya mamanuk kiden, te awedahamanmagmula ikid namaggapas,yaga aweda haman maguknud takanan da, ammi mangan kid hala,te ya Dama muyewan ya makkamuta kanan da. Ammi tekamuy a pakemesasita kam tentu ammi ta ma-manuk. 27 A maski am magburungkam mina a itta hud ya medaggata pagkatolay muy maski ta tak-day la na oras gafu ta pagburungmuy? 28 A annun muy hapa bu-rungan ya pagbarawasi muy? Itanmuy la ya lappaw kiden awa awedahaman magbannag magdaget takuman na barawasi da, ammi mag-ispot kid hala. 29 Pake is-ispotkid ammi ta Ari en mina Solo-mun, te awena haman negitta nakalalaki na nepagbarawasi na takalalaki na lappaw kiden. 30 Aam kumanen mantu ya kalalaki napabarawasi na Namaratu ta kad-dat kiden nga makalimagan kapyeda matongradan a awan hud tapangkenga na tekamuy ta pag-barawasi muy?

“Anu haman ta assang laya pangikatalak muy tentu?31 Awemuy mantu burungan amhad ya pangalapan muy sangawta kanan muy ikid na inumanmuy ikid na pagbarawasi muy,32 petta awemuy megitta ta awankiden makkamu ta Dyos muy,te yen kid ya kuga mafulotannga magburung ta pagkatolayda. Ammi ya Dama muyewanya makkamu ta ngamin masapulmuy, 33 a am intu apolu karagatanmuy ya ikayat na Namaratu ikidna patarabaku na tekamuy a samedagga hapa sangaw ya ngaminmasapul muy. 34 A awemuy mantuburungan ya masapul muy sangawta lakwat, te awemuy para la amuam anu ya dumatang ta lakwat. A

Page 15: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Matyu 7:1 12 Matyu 7:17-18

awemuy mina daggan ya burungmuy, te gustun ya burungmuy paraayanin na araw.”

7Ya PangihuyaNi Hesus TaMangpali-

wat(Lk 6:37-42)

1A ya ituldu para ni Hesus tekid a“Awemuy ka-ma la palpaliwatan

ya ikattolay muy, talo am pali-watan na kam sangawnaNamaratuewan. 2Te am anu ya pangitanmuyta kadwan a kumanen hapa sangawya pangitan na Namaratu tekamuy.A ya pangikwenta muy ta ikatto-lay muy a kumanen hapa sangawya pangikwenta na Namaratu teka-muy. 3 Ya ibar ku ta tagtakdaytekamuy a anu haman ta ihuyamya salasangkap tamata na ikattolaymu, am awem maamu ta itta hapaya tarosu ta matam. 4 A pa-pa-num maazi ya salasangkap na amitta para la ya tarosu ta matam?5 Kuga magimmamappya ka. Azimbit ta apolu ya tarosu ta matam,a sangaw magdakar ya pakaitam,pettam maazim ya salasangkap tamata na ikattolay mu.

6 “A am ikayat muy bidan yamappya nga netuldu na Namaratutekamuy a itan muy ta awemuybidan ta kuman na atu kiden ngamalogon magporay, talo am tapi-lan da kam sangaw. A awemuyhapa iwarad ya mapateg teko taatubang na awan kidenmakanonottalo am ilublubeg da la sangaw takuman na bahuy kiden.Ya Sagolyat Na Makimallak(Lk 11:1-13)7-8 “A am itta ya masapul muy

a adangan muy la ta Namaratute iatad na hala tekamuy, te amkanayun apagan muy ya ikayatmuy tentu a maapagan muy hala,a am magtoktok kam tentu ahukatan na kam. 9 Te maski amikamuy ya pagadangan na anakmuy ta kanan na a batu hud ya

iatad muy tentu? 10 A am dalagya adangan na a ulag hud ya iatadmuy? 11A yenmina ya pagnonotanmuy, te maski am seliwat kama amu muy haman mangatad takappyanan ta anak muy kiden.A kontimas mantu ta mangatad iDama muyewan ta kappyanan tamagadang tentu.

12 “A am anu ya ikayat muy taipaita na ikattolay muy tekamuy amappya ta kumanen hapa ya ipaitamuy tekid, te yen ya fun na ngaminpatarabaku na Namaratu tekamuynga nesurat ta lintig na en ikid nalebru na aglavun kiden.Ya Duwa Na Dalan13 “A am ikayat muy simarok ta

pagtolayan muy a intu angen muyyamailaten sasarokan, temaski ammalmalogon ya dalan ta agyan naalawa en sasarokan a yen haman yaange ta kaperdin na kahalwa muy,a addu hapa ya kahulunmuy, te yenya angen na addu na tolay. 14Ammiassang la na tolay ya makadatangta agyan na pagtolayan, te ilat yasasarokan na, yagamazigat hapa yadalan na en.Ya Pakaitan Ta Kakurugan Na Man-

gurug15 “A itan muy hapa ta

maayayyaw na kam sangaw naape mangipadangag ta uhohug naNamaratu, te am e kid tekamuy aigitta da ya bari da ta kuman namangurug, ammi ya nonot da yakuman na nonot na atu en ngamagkalong. 16 A ya gagangay daya pakaitan muy ta kaladdud da, teawena haman negitta ta uhohuganda. Am maita muy ya lanut namawini a yen hud ya pakaitanmuy ta mayan na patani? A amambabanga a yen hud ya pakaitanmuy ta mayan na anyog? 17-18 Akumanen hapa ta kompormi nakayu, te am mappya ya fun amagmayan hud sangaw ta dulayawa mappya haman. Ammi am

Page 16: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Matyu 7:19-20 13 Matyu 8:4

dulay ya fun a magmayan hud tamappya awa dulay hapa ya mayanna en.

19-20 “A kumanen hapa ta angekiden mangituldu tekamuy, te yatarabaku da ya pakkamun muytekid am mappya kid ono am mat-ulad kid. A ya ngamin kiden funnga awan magmayan ta mappyaa matukad kid hala sangaw pettamewarad kid ta afuy. 21Amaski amibar da ta iyak ya dafu da a bakkanta yen kid sangaw ya pasarokan kuta agyannaNamaratu ewan, te intula sangaw makasarok ya mangidu-lot ta ikayat ni Damakewan.

22 “A sangaw ta araw na pama-gang na ta awan kiden mangu-rug a addu sangaw yamakikekallakteyak, te

‘Afu, Afu, ikallak na kami, teikami paen ya nangipadangagta ngagam, a ya ngagam hapaya nepagpatugut mi ta anitu, aaddu hapa ya pinadpadatu mi,Afu, gafu ta kalalaki na ngagam,’kunda sangaw teyak.

23Ammi ya ibar ku sangaw tekid a‘Umadayu kanan teyak, ika-

muy nga magtarabaku ta awankustu, te bakkan haman teyak yanangidob tekamuy,’ kunku san-gaw tekid.Ya Keangarigan Na Magbali24 “A am pake nonotan muy ya

ngamin kiden netulduk tekamuypetta yen kid ya tarabakun muya megitta kam hapa ta kuman nanakanonoten nga nagbali ta mal-adda na bali. Te ya nakanonotennagbali a dana nagpili ta maladdana arigi, kapye na kid nekali taadalam. 25 A tentu en nagkawanta agyan na bali na en a pirmi yasikan na paddaden ikid na udanenaddet ta naglayus, ammi awenahala natukalit na bali na en te mal-adda haman ya arigi na kiden yagaadalam hapa ya kali da. 26 Ammiya awan kidenmangdangag ta uho-hug ku kiden a megitta kid ta ku-

man na awanen nakanonot nganagbali ta malogon matukalit. Teya awanen nakanonot a nangalapta magdalikompormi na arigi, yaganetunglak na kid ta assang la. 27 Atentu en nagkawan a pirmi ha yasikan na paddaden ikid na udanikid na layus ta agyan na bali naen, a piga la ya katukalit na, a sanakutukutet hapa.”28 A yen bit la ya addet na ne-

tuldu ni Hesus ta tolay kiden, amminepagpaka-lat da hapa ya gagangayna pangituldu na, 29 te nangitulduta kuman na intu ya makkamu tangamin, a bakkan ta kumanna gagan-gay kiden nangituldu tekid.

8Ya Pagpamappya Ni Hesus Ta Nag-

galis(Mk 1:40-45; Lk 5:12-15)

1 A gafu ta nabalin na i Hesus nan-gituldu a dumagut na ta bagetayen,a dimadagdag hapa ya pake addu natolay. 2A ka-ma la itta ya takday lalakinga naggalis, a umange namalentudta atubang ni Hesus.

“Ay Afu, ikallak nak haen, teamuk ta maurum ya tabbit kin amikayat mu,” kunna.

3 A ya uhohug ni Hesus ta nepangisi-ged na ta lalaki en, a “Ikayat ku hapa,a itam awamalinis na ya tabbitmina,”kunna. A ka-ma la imawan ya galis naen. 4A ya uhohug para ni Hesus tentua

“Itam ta awan ta pangibibidamta isin, ammi em ipaita ya barim tapadi en ta simbaanen petta maitana ta awan na ya galis men, a iatadmu hapa tentu ya iatang na ta ku-man na nebar ni Moses ta lintigen,te yen sangaw ya mangipasikkalta tolay kiden ta nagmappya kan,”kunna.A sangaw nagdulot hapa i Hesus ta

ili na Kapernayum.Ya Pakimallak Na Suddalu En Te

Hesus(Lk 7:1-10)

Page 17: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Matyu 8:5 14 Matyu 8:205 A tentu en simarok ta ili en a itta

hapa ya kapitan na suddalu nga tagaRoma, a umange nangdafung tentu.

6“Ikallak nak haen, Afu, te itta yatagabuk ta bali nga awan makahe-hit, a pakemazigatan na,” kunna teHesus.

7 “A entanan mantu ta balimpetta pagmappyan ku,” kunnahapa ni Hesus.

8Ammi ya uhohug na hapa te Hesus a“Maski awem la ange ta bali, Afu,

te awekmegitta ta kappyam. A ibarmu la ya kakustun na pagmappyana a amuk ta magmappya hala, 9 temaski iyak, Afu, a itta ya mangitu-ray teyak, yaga itta hapa ya sud-dalu nga iturayan ku. A am ‘E katen,’ kunku ta takday a ange halaten. A am ‘E ka sin,’ kunku parata takday a ange hala teyak. Aam ‘Kwam yan,’ kunku ta tagabuken a kwan na hala. A kontimasmantu ta makkwa hapa ya ngaminuhohugam,” kunna.10Apake nepagpaka-lat ni Hesus ya

inuhohug na kapitanen, a dinayawanna hapa ta atubang na tolay kiden ngadumagdag tentu.

“Pake masmasikan haman yapangikatalak na kapitanen ammi taIstralita kiden. Te maski am ikidya pinili na Namaratu ta tolay naa awan para la ta naitak tekid ngamangikatalak tentu ta kuman nakapitanin,” kunna tekid.

11 “A pake ibar ku hapa teka-muy ta pake addu para sangaw yamangurug nga taga ngamin kidenlugar ta paglelehutin. A maski ambakkan ta Istralita kid a mesipatkid hala sangaw teg mina Abra-ham ikid ni mina Isak ikid nimina Hakob ta pangikerutan naNamaratu ewan. 12 Ammi ya Is-tralita kiden nga apolu pinili naa melogot sangaw ya pake addutekid, te meabbang kid sangaw taagyan sugiram, a magyan kid la tenmakatangtangit ikid na magngahi-tam,” kunna tekid.

13A ya nebar na hapa ta kapitanen a

“Dumatang kan la ta balim, tenabalin na ya inadangmen teyak takuman na nekatalak mu,” kunna.

A negindan hapa ya nepagmappyana tagabu na en ta nepaguhohug niHesusen.

Ya Pagpamappya Ni Hesus Ta Nag-tatākit

(Mk 1:29-34; Lk 4:38-41)14 A ta nepagtugut nig Hesusen

a kumin kid ta bali ni Pedru. Ata datang da ta bali na en a ned-datangan da ya katahungan ni Pedrunga babbay nga umaidda, te nagpatu.15 A enna sini-ged ni Hesus ya ka-mat na en, a yen hapa ya nepagka-mag na patu na en. A sangaw nag-tayuk hapa, a enna nepagafuy ig Hes-usen. 16 A sangaw ta hiklam a itta yanagdadatang ta bali da en nga angemangikahad ta addu na seanitu ikidna magtatākit. A pinatugut ni Hesusya anitu na seanitu kiden ta kasikanna uhohugan na, yaga pinagmappyana hapa ya ngamin kiden nagtatākit.17 A gafu ta kumanen a nagdulothapa ya inuhohug na aglavunenminaIsayas, te ya uhohug na en a

“Intu ya nangazi ta pagkafuytam ikid na nagpamappya tatakit tam kiden,” kunna.

Ya Tabarang Ni Hesus Ta DumagdagTentu

(Lk 9:57-62)18 A ta takday ha na araw a itta

kid ta pingit na alug, a umange hapakumalihung ya pake addu na tolay.Ammi ya uhohugni Hesus ta ituldu nakiden a “Entanan ta dammangewan,”kunna. 19 A ka-ma la umabikan hapatentu ya takday mangituldu ta lintigna Namaratu, a

“O, Mistro,” kunna te Hesus,“Dumagdagak hapa teko, te maskihad sin ya eyam,” kunna.

20 “A pake kakallak ka sangaw amdumagdag ka teyak, te maski amiyak ya Tolayen nga Taga Langit aawanhaman ta datangan ku ta pag-ibannagan ku mina. A mapmappyahamanya kasasaadnamungaw ikid

Page 18: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Matyu 8:21 15 Matyu 9:2

na mamanuk kiden, te itta hamanya pagyanan da,” kun ni Hesustentu.21 A sangaw pehulun hapa ya tak-

day para na ituldu na, te“Dumagdagak hapa sangaw

teko, Afu, ammi indagan ku bit yapasi ni damaken, te itanam ku,”kunna.

22Ammi ya uhohug ni Hesus tentu a“Bay-am la, te ya awan kiden

matolay ta Namaratu a yen kidmina ya makkamu mangitanam takahulun da kiden nasi, ammi tekoa dumagdag kan teyak,” kunna.Ya Pagpaimmang Ni Hesus Ta Pad-

dad(Mk 4:35-41; Lk 8:22-25)

23 A ta nepaglugan ni Hesus tabarangayen a dumagdag hapa ya it-uldu na kiden. 24 A tekid para la du-makit ta alugen a nasidug na i Hesusta barangayen, a ka-ma la nagsikan naya paddaden ta kuman na kawan, alima-nug na ya danum na alugen taumag na barangay da en. 25 A gafu tanagburung na ya kahulun na kiden aenda hapa hinukal i Hesus.

“Ay Afu, ikerutan na kami, telumammad kitanan,” kunda.

26 “A anu haman ta magburungkam? Kuga assang la ya pangikata-lak muy,” kunna hapa tekid.A tentu en nagtayuk a “Magim-

mangkanan,” kunna ta paddaden ikidna palung kiden, a nagimmang kidna, a nagsimpan ya danumen. 27 Apake nagpaka-lat hapa ya kahulun nakiden tentu, a

“Anu panaw ya katolay na to-layin yan, te maski ya paddad ikidna palung a kurugan da hala yauhohug na,” kunda.Ya Pagpamappya Ni Hesus Ta Duwa

Na Seanitu(Mk 5:1-20; Lk 8:26-39)

28 A tekiden nakadatang tadammang na alugen a itta kid na talugar na Gadareno kiden, a nepagka-ma ni Hesus ya duwa na lalaki ngapinagguyung na anitu da kiden, te

bagu nagafu kid ta agyan na tanamkiden. Pake maporay kid kan ta idiaddet ta magtalaw ya tolay kidennga magtalib ta agyan da. 29 A tanepakaita da te Hesus a naggihawakid tentu,

“Iko kad ya Anak na Namaratuewan, ammi anu itta ka sin tekami?Awena kami haen pakākāllakan, teawan para la ya arawmi en,” kundate Hesus.30 A gafu ta itta hapa ya addu

na bahuy nga magdukdukit ta sangadayu tekid, 31 a inadang na anitu dakiden ta yen kid ya pangidoban niHesus tekid.

“Am patugutan na kami ta lalakikidin a doban na kami mantu tabahuy kidewan,” kunda.

32 “A e kanan mantu,” kun ni Hesusta anitu da kiden, a nagtugutan daya lalaki kiden, kapye da simarok tabahuy kiden. A ka-ma la nagadukal yabahuy kiden bumilag, a sa nagurdakkid ta gatab na bagetayen kapye danagkahunnak ta alugen, a sa nagkali-mat kid na. 33A ya nagtahon kiden tabahuy kiden a nagbabilag kid na hapanga ange ta ili, a nedanug da hapa yangamin naita da ta nepagpamappyani Hesus ta duwa kiden lalaki. 34 Amagananwan la a imuhet ya ngaminkiden tolay ta ili, te enda itan i Hesus.Ammi ta datang da tentu a awedahaman pinagdulot awa nebar da hudla ta umadayu ta agyan da.

9Ya Pagpamappya Ni Hesus Ta Awan

Makahehit(Mk l-12; Lk 5:17-26)

1 A naglalugan mantu ha ig Hesusta barangay da en, a nagtoli kid hata nagafun da en ta dammang, a du-matang kid na ta ili na en. 2 Awenala nabayag a itta ya enda nekahadnga awan makahehit ta bali en nganagyanan ni Hesus, a nesarok da tabali en nga umaidda para la ta pagid-dan na en. A ta nepakaita ni Hesusta pangikatalak da tentu a naguhohughapa ta awanen makahehit.

Page 19: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Matyu 9:3 16 Matyu 9:16“Matalak ka la, Aleng, te pako-

man kun ya liwat mu kiden ta Na-maratu,” kunna.

3 Ammi ya kadwan kiden nga man-gituldu ta relisyon na Hudyo kidennga gituttudan hapa ta umag na balia linibakan da hapa ya inuhohug niHesus ta nonot da hapa la.

“Dulay mantu yan na tolay teugtulān na haman ya turay na Na-maratu,” kun na nonot da.

4Ammi narikna ni Hesus ya nonot da,a

“Anu haman ta libakan muy yainuhohug ken? 5 Had sin hud yamalmalogon, am pakoman ku yaliwat na kidenono ampagmappyanku petta makatugut? 6 Ammi ittaha ya ibar ku ta awanin makahehit,petta amu muy ta itta ya turayna Tolayen taga Langit nga mang-pakoma ta liwat na tolay kiden,”kunna tekid.

A ya nebar na en ta awanen makahe-hit a

“Imivwat kan, Aleng, te alapamna ya pagiddamina a dumatang kanta balim,” kunna.

7 A imivwat kad, kapye na magtugut,a nagdulot hapa ta bali na. 8 A tanepakaita na tolay kiden ta nagmap-pyan ya lalaki en a nahigalan kid na,otturu dinayawan da ya Namaratugafu ta inatadan na ya tolay ta kumanna pakapangwa na en.

YaPangpadagdagNiHesus TeMatyu(Mk 13-17; Lk 5:27-32)

9A ta nepagtugut nig Hesus ta itenanasimmunahapa ya takday agsingirta bwis nga imatuttud ta lugar napagpagan na tolay kiden ta bwis da, aiMatyu ya ngagan na agsingiren. A yauhohug ni Hesus ta pagtalib na tentua

“Dumagdag kan teyak petta it-uldu ta ka,” kunna tentu,

a imikkat hala nga dumagdag tentu, asa nagdulot kid ta bali ni Matyu.

10 A ta datang da ta bali na en asa magkakan kid. A sakā makikkananhapa ya addu na agsingir ta bwis ikid

na dulay kiden na tolay teg Hesusikid na ituldu na kiden. 11 A tanepakaita na Pariseyu kiden te Hesustamakikkanan hapa ta bali niMatyu alinibakan da hapa, ammi ya ituldu nakiden ya nangibaran da;

“Anu haman ta makikkananya mistro muy ta agsingir kidenta bwis ikid na dulay na tolay?”kunda.

12Ammi nedangagan na kid ni Hesus,a intu ya tumabbag tekid:

“A on ay, te gagangay haman taange ya manguru en ta agyan namagtakit kiden, te yen haman yamakaapag tentu. 13Amappya hapata pake nonotan muy am anu yaikayat na Namaratu, te ya uhohugna ta suraten a

‘Bakkan ta intu ikayat ku yapangatang muy teyak, temapmappya ta ikallak muy yaikattolay muy kiden,’ kunna.

“A bakkan ta yen ya umeyan ku sinpetta padagdagan ku ya awanen taliwat am awa seliwat kiden,” kunnaha tekid.Ya Mangpohut Te Hesus Gafu Ta

Ngilinan Da(Mk 18-22; Lk 5:33-37)

14 A ta nekabalin na kumanen aumange hapa nakibidan ya ituldu ki-den ni Hwanen nga nangzigut ta tolaykiden. A ya pohut da hapa te Hesus a

“Anu kawagan na, Afu, ta awenangilinan na ituldum kiden yaarawennga awedapangan, te ikamiikid na Pariseyu kiden a ngilinanmi haman?” kunda.

15A ya tabbag hapa ni Hesus tekid a“Mabalin hud ta magdamdam ya

makiboda kiden am itta para latekid ya magboda en? Itta la san-gaw ya araw am metugut tekid,a yen sangaw ya pagngilin da taarawen nga aweda pangan gafu tadamdam da tentu,” kunna.16 A nebar na hapa ya kuman na

keangarigan tekid petta aweda minapagdadaggan ya dana kiden gagangayda ikid na ituldu na.

Page 20: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Matyu 9:17 17 Matyu 9:33“Am angarigan ta napispissang

ya dana en barawasimuy a awemuyhaman pissangan ya bagu en ga-gamit petta itta ya itakup muy tadana en, te kenga sangaw ya baguen, otturu mapissang ha sangaw yadana en barawasi muy am kumbatya takup na en,” kunna.

17 “A kumanen hapa ta mamad-day kiden ta basi, te aweda hamanikarga ya bagu na basi ta dana naabyat, te am bumlad ya basi en amabattak ya abyaten, otturumebu-rud hapa ya basi en. Mapmappyata mekarga ya bagu na basi ta baguna abyat petta azo mabayag kid,”kunna ha tekid.Ya Pangtolay Ni Hesus Ta Abbingen

Nasi(Mk 5:21-43; Lk 8:40-55)

18 A tentu en para la naguhohugtekid a itta ya takday pinakadakal naHudyo kiden nga umange namalen-tud ta atubang na en ta pagadang natentu.

“Ay Afu, bagu nasi ya anak kennga balatang, ammi em haen isi-ged ya kamat mu tentu petta ma-tolay,” kunna.

19 A imivwat hapa i Hesus petta du-magdag ta lalaki en, a sakā dumagdaghapa ya ituldu na kiden. 20 A tekidpara la nakatugtugut ta dalan a ittaya babbay nga sumalsal ta talekud niHesus, te enna si-gedan ya barawasini Hesusen gafu ta nakataktakit kan,te nakadagdaga abat ta mafulu duwana darun. 21 Te ya itta ta nonot na a

“Maski la am masi-ged ku yabarawasi na en a magmappya yaksangaw,” kunna kan na nonot na.22 A ta nepakkamu ni Hesus ta itta

ya nangsi-ged ta barawasi na a nag-balittag hapa, a

“Matalak ka la, Aboy, te yapangikatalak mu teyak ya nagmap-pyam,” kunna.

A ye-yen hapa na oras ya nepagmap-pya na.

23 A ta datang nig Hesus ta balina makāanaken a neddatangan da

ya addu na tolay nga masitang ikidna magtatangit ikid na magmusiko,ammi nehuya na kid ni Hesus.

24 “Imuhet kanan ta isin, teawena haman nasi na abbingenawa masidug la,” kun ni Hesustekid,

ammi nekakatawa da hapa. 25A tekidna nakauhet a simarok i Hesus taagyan na abbingen a inibbalan na yakamat na en, a imivwat na. 26 Anepadamag da hapa ya iningwa niHesus addet ta ngamin paglelehut nalugarin yen.

Ya Pagpamappya Ni Hesus Ta DuwaNa Daram

27A ta nepagtugut nig Hesus ta itena tinaliban da ya duwa na lalaki nganagdaram, ammi dumagdag kid hapanga nagayayag te Hesus.

“O, Afu, Anak ni mina Dabid,Ikallak na kami O, Afu,” pakakinkid.28 A ta nesarok nig Hesus ta

pagyanan na en bali a dumagdaghapa tentu ya daram kiden, a yen yanepaguhohug ni Hesus tekid.

“Ikatalak muy hud ta mabalinku hala ya adangan muy teyak?”kunna hapa tekid, a

“On, Afu,” kunda hapa.29 “A nabalin na mantu gafu ta

pangurug muy,” kunna ha tekid,otturu sini-ged na hapa ya mata dakiden. 30A yen na hapa ya pakaita da.A pake nebar ni Hesus tekid ta awedasangaw ibabar ya pagpamappya natekid. 31 Ammi tekiden nagtugut aenda haman nepadangag ya kalalakini Hesus addet ta ngamin paglelehutna lugarin yen.

32A ta nepagtugut na duwa kiden aitta hapa ya takday lalaki nga neangeda te Hesus, te umal gafu ta anitu na.33 A pinatugut ni Hesus ya anitu naen, a nakasitang na ya lalaki en. A yauhohug na tolay kiden ta pagpaka-latda te Hesusen a

“Pake nabayag kitam haman ngaIstralita a awan para la ta naita tamta kumanin awa ayanin la,” kunda.

Page 21: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Matyu 9:34 18 Matyu 10:1334Ammi ya uhohug na Pariseyu kidena

“Namaratu hud ya nagafun napakapangwa na awa patugutan naya anitu gafu ta itta tentu ya dafuna anitu kiden,” kunda hud la.Ya Pangidob Ni Hesus Ta Turin Na

Kiden(Mk 13-19; Lk 6:12-16)

35 A ta kabalin na kumanen asinaned nig Hesus ya ngamin kiden iliikid na babali ta lugar na Istralita ki-den, petta mangituldu hapa ta umagna kapilya da. A nepadangag na hapaya damag na pangikerutan na Nama-ratu tekid, otturu pinagmappya nahapa ya ngamin kiden takit da ikidna zigat na bari da. 36 A tentu ennakaita ta pake addu ya tolay kidennga umange nagdangag tentu a paketimalin ya allak na tekid, te kuman nakimongkong kid ikid na nakutukutetkid ta kuman na kalneru kiden ngaawan ta mangtaron tekid. 37 A yenhapa ya nepangibar na ta ituldu nakiden ta

“Kuga alawa ya paggatabaninyan, ammi assang la garay ya mag-gatab. 38 A te awemuy haman ibarta Makkamu en magpagatab, pettadoban na kamhapa ngamanguffunmaggatab?” kunna tekid.

101A gafu ta kumanen a pinabikan ni

Hesus ya mafulu duwa kiden itulduna nga kanayun dumagdag tentu, apinasinapan na kid ta pakapangwana, petta itta ya mabalin da nga mag-patugut ta anitu na seanitu kiden, ikidna magpamappya ta magtatākit ikidna mazigatan ta bari da.

2 A ya ngagan na mafulu duwakiden a i Simon ya patudunanda, ammi Pedru ya agngilinan datentu,

a i Andres nga kabagis ni Simon,ikid ni Santiago nga anak ni

Zibadeyu,ikid ni Hwan nga kabagis ni Santi-

ago,

3 ikid ni Felipe,ikid ni Bartolome,ikid ni Tomasikid ni Matyu nga nagsingir ta bwis

ta idi,a takdayen Santiago nga anak ni

Alfeyo,ikid ni Tadyo,4 a ya takdayen Simon nga kahulun

na nakitapil ta gubyernu ta idi,ikid ni Hudas Iskaryote nga mangi-

talaba sangaw te Hesus.(Mk 6:7-13; Lk 9:1-6)

5 A ya uhohug ni Hesus ta mafuluduwa kidin a

“Awemuy sangaw ange ta agyanna Hentil kiden ikid na Samariyanokiden, 6 te yen la sangaw eyan muyya lugar na sakā Istralita muy ki-den, te kimongkong kid na ta ku-manna awan tamagtaron tekid. 7Amaski am had ya pagdulotānmuy aipadangagmuy ya pangikerutan naNamaratu tekid.

‘Ayanin ya araw napangikerutan na Namaratutekamuy,’ kummuy sangawtekid.8 “A pagmappyan muy hapa ya

magtatākit, ikid na tolayan muyya nagpasi, ikid na pagmappyanmuy ya maggalis, a patugutan muyya anitu na seanitu kiden. Teya neatad ken tekamuy a awemuyhamanpinagan, a yenhapaya iatadmuy, a awemuy papaga. 9-10 Aawemuy hapa magbalun ta pirak,ikid na tali na barawasimuy, ikid natali na sapatos muy, ikid na kananmuy, te am itta ya masapul muya gagangay ta ikallak na kam hapasangaw na ikallak muy kiden.

11 “A maski am had sin sangawna ili ikid na fugu ya eyan muy, amagita kam bit ta mappya na tolay,a yen sangaw ya pagdulotān muy.A magyan kam hapa tentu addet tamagtugut kam. 12A am gimon kamsangaw ta bali na en a ‘Namaratuya makkamu tekamuy,’ kummuysangaw ta makābali kiden. 13 A

Page 22: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Matyu 10:14 19 Matyu 10:28-31am kakurugan ta mappya kid a ma-padatang hala ya inuhohug muytekid. Ammi am aweda megittata bendisyon muy tekid a awenamantu mapadatang. 14 A am awanpulus ta magpadulot tekamuy ikidna magdangag ta uhohug muy apagtugutān muy kid mantu, a azinmuy ya lafu na agyan da ta takkimuy kiden. 15A kustu hapa ya uho-hugan ku ta pake mepallat sangawya pama-gang naNamaratu ta isinakid ammi ta tolay kiden nga tagaSodom ikid na Gomora nga awannagbabawi ta idi.

16-17 “A pake magpalan kam, tedoban ta kanan nga ange mangi-padangag ta agyan na mangikatu-pag sangaw tekamuy. A mappyamantu ta masippat kam, a pakeimugudan muy ya tolay kiden taeyan muy, te gafutan da kam san-gaw petta idarum da kam. A pali-gatan da kam hapa sangaw maskita umag na kapilya da. 18A idarumda kam hapa sangaw ta atubangna gubernador da kiden ikid na arida kiden, te ikabkabat da kam san-gaw ta pangikatupagan da teyak.Ammi uray hapa yen na Namaratupetta madangag da ya ipadangagmuy tekid, kumanen hapa ta Hentilkiden nga awan para nakadangag.19 A sangaw am idarum da kam aawemuy la burungan ya uhohuganmuy, te sangaw am ittan ya kustuna paguhohug muy a yen na san-gaw ya datang na uhohugan muy,20 te bakkan sangaw ta ikamuyya maguhohug, te ya Kahalwa naNamaratu sangaw ya makisagapiltekamuy.

21 “A am itta sangaw ya mangu-rug ta ipadangag muy a sakā mazi-gatan hapa sangaw ya kadwan, tepapapasi na kid hala na kabagis da.A mapapasi para sangaw ya kad-wan kiden gafu ta dadagkal da. Amazigatan hapa sangaw ya kadwangafu ta anak da kiden, a papapasida kid hapa. 22 A ikatupag na kam

sangaw na tolay kiden ta ngaminkiden lugar gafu ta pangurug muyteyak. Ammi ya ngamin kidenmaketurad abat ta pagaddetan napagzigātān da a yen kid sangawya mekerutan. 23 A am tapanganda kam ta takday lugar a umalitkam mantu ta takday na lugar, tepake ibar ku tekamuy ta awemuysangaw mesaned ya ngamin kidenili ta lugar na Istralita addet ta du-matang ya Tolayin nga taga Langit.

24 “A awemuy hapa pahig tamapmappya kam ammi ta dafumuy, te am anu ya kwan da tamistro muy ikid na dafu muy akumanen hapa la sangaw ya kwanda tekamuy, 25 te gagangay ta mek-abat ya metuldu ta nangituldu ententu, amekabat hapa ya daddobanta nangidoben en tentu. A am Sa-tanas ya nangingaganan da teyaka pake dulay hapa sangaw ya pa-madakat da tekamuy. 26 Ammiawemuy sangaw magtalaw tekid,te maski am anu ya pamadakat datekamuy a mepasikkal hala san-gaw ya katunung muy, te Nama-ratu sangaw ya mangpalattog tangamin melemad ikid na natap-panan. 27A ya ngamin ibar ku teka-muy ta paghahulun tam a yen san-gaw ya uhohugan muy ta ngamintolay. A ya ngamin nadangag muyteyak a yen hapa ya ipadangagmuyta ngamin.

28-31 “A awemuy sangaw magta-law ta makapapasi ta bari muy,te aweda haman mapapasi ya ka-halwa muy. Intu mina pagnono-tan muy ya malamamanuk kiden,te maski am malogon ya paga data dapun a awan ta makapapasitekid, maski ta takday la, am awenaipalubus na DamamuyewanNama-ratu. Ammi tekamuy a dakdakalya pangkenga na tekamuy ammitamalamamanuk, te dana nabilangna ya ngamin kiden huk muy, aawan sangaw ta maazi maski tatālabāg la am bakkan ta uray na.

Page 23: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Matyu 10:32 20 Matyu 11:6A awemuy mantu la magtalaw ikidna magburung ta dumatang teka-muy, te pake mataktakit kam taNamaratu ammi ta addu na mala-mamanuk. A mapmappya hud lata burungan muy ya pagliwat muytentu, te intu haman ya makapa-pasi ta bari muy pase kahalwa muyta pangtaguhali na tekamuy. A yenmina ya italaw muy.

32 “A maski am inya sangawya mangibosag ta pangurug nateyak a yen hapa sangaw yaibosag ku te Damakewan. 33 Ammiya mangilemad ta pangurug nateyak a ilemad ku hapa sangaw teDamakewan. 34 A awemuy minapahig ta iyak sangaw ya gafu nakaam-ammungan na tolay kiden,te iyak hala sangaw ya gafu napagkakattwayan da. 35 Te ya awanmangurug a ikatupag na sangawya kahulun na en mangurug, teikatupag na takday ya dama na en,a ikatupag na takday para ya hinana, a ya takday para a ikatupag nasangaw ya katahungan na en. 36 Aintu sangaw katapil da ya kahulunda kiden nga awan mangurug.37 Ammi am intu pake nonotan daya dama da ikid ni hina da ikidna ānāk da kiden ammi teyak aaweda mantu megitta teyak. 38 Aya awanen makaattam ta zigat napangdagdag na teyak maski abatta pakapapasi na a awena mantumegitta teyak. 39 Te am kengan namina ya angat na a mawakay hala.Ammi ya mangisagapil ta angatna gafu ta dumagdag teyak a yensangaw ya matolay nga magnayun.

40 “A maski am inya sangaw yamagpadulot tekamuy a mekwentata iyak hapa ya pagdulotan na. Agafu ta pagdulotannak amekwentata pagdulotan na hapa i Damake-wan nga nangidob teyak. 41 Te yamagpadulot ta dinob na Namaratuewan gafu ta Namaratu ya nangi-dob tentu a pagsipatān na sangawya itandan na Namaratu ta dinob

na en. A ya magpadulot ta matu-nung na tolay gafu ta katunung naen a sakā mesipat hapa sangaw taitandan na Namaratu ta matunun-gen tolay. 42 A am itta sangawya mangatad maski ta masanaw nainuman ta kompormi namangurugteyak gafu ta ikallak na ya mangu-rug a itta hala sangaw ya itandanna Namaratu tentu,” kunna.

A yen ya addet na inuhohug ni Hesusta nepangidob na ta turin na kiden.

11Ya Dinob Ni Hwan Ta Magpohut Te

Hesus(Lk 7:18-35)

1 A ta nekabalin ni Hesus nangit-uldu tamafulu duwa kiden ituldu na adinob na kid ta eyan da, kapye na nag-tugut hapa, te umange hapa tatakdaynga mangituldu ikid na mangipadan-gag ta kadwan kiden ili.

2 A ta kabalud para la ni Hwan anadamag na hapa ya ngamin kidentinarabaku ni Hesus, a yen ta dinob nahapa ya kadwan kiden ituldu na pettamagpohut kid te Hesus. 3 A ya nebarda tentu a

“Damagan mi kan am iko yaMangikerutanen nga nekari na Na-maratu ewan nga indagan mi? Oitta para la ya takwan nga indaganmi?” kunda tentu.4 A ta pagtabbag ni Hesus tekid a

intu netabbag na ya nesurat ni minaIsayas tentu en nanglavun ta iangena Mangikerutanen. A ya nebar namantu tekid a

“Magtoli kanan te Hwan a bidanmuy tentu ya ngamin nadangagmuy ikid na naita muy teyak,5 te makaita haman ya daram,a makatugut hapa ya pilay, anagmappyan ya nagkangaw, amakadangag ya bangngag, anatolay ya nagpasi, a mepadangaghapa ya mappya na damag tapobre kiden. A yen kid mina yapakkamun na teyak. 6 A ibar muyhapa tentu ta nagāsāt hapa ya awan

Page 24: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Matyu 11:7 21 Matyu 11:20magtabeng gafu teyak,” kunnatekid.7A ta nepagtugut dan a naguhohug

i Hesus ta tolay kiden nga kimalihungpara la tentu magdangag, te binidana tekid ya kasasaad ni Hwanen nganangidob ta nagpohut kiden tentu.

“A tekamuyen umange nangitate Hwan ta kalafukanen ta idi a anuhud ya naita muy? Intu de naitamuy ya awanen ta turad ta ku-man na kulang na sikal nga malo-gon mapakkul ta paddad? Bakkan.8 Ono intu de naita muy ya mala-pat na tolay nga mapenam mag-barawasi ta kuman na maba-nang?Bakkan haman, te itta haman tabali na ari ya magbarawasi ta ispotikid na mangina. 9A anu mantu yapangitan muy tentu? Nalasin muyde ta intu ya takday aglavun ngapaguhohugan na Namaratu ewan?A kakurugan ta aglavun na Nama-ratu, ammi pake ibar ku tekamuyta pake malmalalaki para i Hwanammi ta gagangayen aglavun, 10 teintu hala ya nebar na Namaratunga mapmapolu ammi teyak, te yauhohug na ta suraten a

‘Itta sangaw ya doban ku ngamapmapolu ammi teko, a intusangaw ya mangipadangag taiangem,’ kunna.

11-14 “A am kurugan muy ta intuya dinob na Namaratu tekamuya amu muy mina ta intu halaya kagitta ni mina Eliyasen ngalinavun da ta iange na. A kaku-rugan hapa ya ibar ku tekamuy taawan para la ta neanak nga me-gitta ta kalalaki ni Hwan. Ammi yapake al-alinnaken ta ngamin kideniturayan na Namaratu a pake mal-malalaki para ammi tentu.

“A ta palungu na araw addet naneange ni Hwan a nagattam hapaya tolay kiden nga magindag taaraw na pagturay na Namaratu talutakin, te dana nepasikkal na talebru na lintigen ikid na surat naaglavun kiden. Ammi ta neange

ni Hwanen nga mangipasikkal tapagturayan na Namaratu a ittanhapa ya masikan makitapil addetta ayanin, te ikayat da ugtulān yaturay na en. 15 A am itta ya bang-bang muy a mappya mantu ta pakedangagan muy ya inuhohug kintekamuy.

16 “Ammi ya pangigittan ku hapata magsoysoy kiden ta tarabaku naNamaratu a negitta kid haman takuman na anak kiden nga maga-likkad ta sakā ānāk da kiden, te yakuman na alikkad na ānāk kiden aikayat da matubtubbat. Ammi gafuta takwan ya nonot na kadwan a

17 ‘Anu awemuy haman mag-talip am maggasa kami?’ kun nakadwan.

‘A am masi kami pon awemuyhaman magtangit,’ kunda hapa.18 “A kumanen hapa ya nonot na

kadwan kiden tolay ta ayanin, tematupag kid gafu ta aweda ikayatya gagangay na sakā tolay da ki-den, te intu nonotan muy i Hwan,te awena haman uminum ta bina-rayang, yaga ngilinan na hapa yaarawen nga aweda pangan, a ibarda haman ta maguyung. 19 Ammigafu ta uminum ya Tolayin tagaLangit ikid na awena ngilinan yaarawen nga aweda pangan a ibar dahaman ta mellaw ikid na madugal.A ibar da para ta iyak ya kahulun namagsingir kiden nga magdarogasikid na dulay na tolay. Ammi maskipadpadulayan da kami duwa a yakappya na tarabaku mi ya mangi-pasikkal ta katunung na gagangaymi,” kunna.

Ya Pangpaliwat Ni Hesus Ta AwanMagbabawi

(Lk 10:12-15)20A tentunnabalin nagbida ta tolay

kiden a pinegafwanan na paliwatanya tolay kiden ta kadwan kiden lugar,te maski am naita da ya kalalaki napakapangwa na a aweda la nagbabawita gagangay da.

Page 25: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Matyu 11:21 22 Matyu 12:521 “Mapa-gang kam sangaw, ika-

muy Hudyo nga taga Korazin ikidnaBetsayda, temaski amnaitamuyya tarabaku na Namaratu a awe-muy haman nagbabawi ta pagliwatmuy. A am naita mina na Hentilkiden nga taga Tiro ikid na Sidon yakuman na naitamuy a nagbarawasikid na hapa ta kustal gafu ta pag-babawi da. 22Ayen ta pake kakallakkam sangaw ammi tekid ta arawna pangpa-gang naNamaratu teka-muy.

23 “A ikamuy hapa nga tagaKapernayum, a pahig muy tadayawan na kam na Namaratu,ammi mewarad kam sangaw tapangtaguhali na tekamuy, teawemuy hamanmagbabawi. Te amnaita mina na taga Sodom kiden yakuman na naita muy a itta la minaya ili da abat ta ayanin. 24 Ammikustu hala ya ibar ku tekamuy ngataga Kapernayum ta pake kakallakkam sangaw ammi ta tolay kidentaga Sodom ta araw na pangpa-gang na Namaratu tekamuy,”kunna tekid.Ya Pagagagay Ni Hesus Ta Umalin-

nak(Lk 10:21,22)

25A tentu en nabalin naguhohug takumanen tekid a nakimallak hapa taNamaratu.

“Matalakak teko, Amang, te ikoya makākwa ta ngamin langitinaikid na lutakin. A mappya hapate nelemad mu ya gagangay napangikerutam ta malalaki kidenikid na seadal, ammi yen yainukadam ta kuman na abbingkiden, petta maawatan da. 26 Amappya hapa ta kunna ten, Amang,petta magdulot ya ikayat men ngakappyanan,” kunna ta pakimallakna.27A ya uhohug na ha ta tolay kiden

a“Ya ngamin kiden amu ni

Damakewan a nepakamu na hapateyak. A awan hapa ta makkamu

ta amukin am awa i Damakewanla, a awan hapa ta makkamu taamu ni Damak am awa iyak la ngaanak na, ikid na tolay kiden ngaikayat ku pangipakamun tentu.28 A e kanan mantu teyak, ikamuyngamin nga mazigatan ikid nanadammatan, te atadan ta kamta pakabannayan muy. 29 A itunmuy mina ya sangul kin ta barimuy, a petuldu kam teyak, pettamaapagan muy ya pakabannayanna nonot muy, 30 te masippatakhala, a awek magparayag. Aawemuy sangaw mazigatan tasangul kin, te malampaw hapa yapaagtu kin tekamuy,” kunna tekid.

12Ya Makitapil Te Hesus Gafu Ta Araw

Na Agimmang(Mk 23-28; Lk 6:1-5)

1 A sangaw ta takday ha na araw amagtugtugut ig Hesus ikid na itulduna kiden ta tātangngan na kamaitanta araw na agimmang. A gafu tamabisin ya ituldu na kiden a nagpusitkid na ta mait a kinan dan. 2 Ammigafu ta naita na kid na Pariseyu kidena nepehuya da kid hapa te Hesus.

“Itam ya ituldum kidina, anuawem kid ihuya, te magtarabakukid haman ta araw na agimmang,”kunda tentu.

3A ya tabbag na hapa tekid a“Annun ku kid ihuya, te intu

la kwan da ya kuman na iningwani mina Dabiden ikid na kahulunna kiden ta kawan na kanan da,4 te simarok kid ta bali na Na-maratu, a inalap da ya pan kidennga nedasar ta atubang na Nama-ratu nga mehangat mina tekid, tekanan hala na padi kiden. Ammimaski kunna ten a bakkan hamanta nakaliwatan da yen.

5 “A intu mina pagnonotan muyya gagangay na padi kiden, tegagangay ta magtarabaku kid takada araw na agimmang, a maskiam aweda kurugan ya lintigen nga

Page 26: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Matyu 12:6 23 Matyu 12:24mangihangat ta pagtarabaku na to-lay ta araw na agimmang a awanta liwat da, te intu pagtarabakunda ya bali na Namaratu ewan, adakdakal mantu ya pangdayaw data bali na Namaratu ammi ta arawna agimmang. 6 Ammi ya ibar kutekamuy a dakdakal ya dayaw naitta in sin ngamaguhohug tekamuyammi ta bali na Namaratu, 7-8 aintumantu yamakkamu ta araw naagimmang.

“A ya takday para a awemuymina paliwatan ya awanen ta liwatam dana naawatan muy mina yaikayat na uhohugan na Namaratu,te ya uhohug na ta takday surat a

‘Bakkan ta intu ikayat ku yapangatang muy teyak, temapmappya ta ikallak muy yaikattolay muy kiden,’ kunna.”

Ya PagpamappyaNi Hesus TaNagpi-lay Ta Kamat

(Mk 3:1-6; Lk 6:6-11)9A ta kabalinan na kumanen a nag-

tatugut ig Hesusen, te e kid na takapilya, a simarok kid. 10 A gafu taitta hapa ten ya takday lalaki nga pakenagpilay ya takday kamat na, a apepinohutan na Pariseyu kiden te Hesusam mepalubus ta magpamappya tatolay ta araw na agimmang. Ammipangayayyaw da la tentu petta ittamina ya pangidaruman da tentu. 11Aya tabbag na hapa tekid a

“Anu hapa ya uray muy, te amangarigan ta itta ya kalding muynga neavut ta araw na agimmanga awemuy hud iagon? 12 A awenahud mesasita na tolay ammi takalakalding? A mabalin mantu tatarabakun tam ya mappya maskiam araw na agimmang,” kunnatekid.

13 A ya uhohug na hapa ta pilayen takamat a

“Uyadam la ya kamat mina,”kunna.

A tentu en nanguyad a negitta hapata takdayen kamat na nga mappya.14 A gafu ta kumanen a imuhet na ya

Pariseyu kiden ta kapilya en, a nag-tatahatun da am had kunna mina napangpapasi da te Hesus. 15 A nariknahapa ni Hesus ta dulay ya igakkad datentu a nagtugut hapa.

A tentu en nagtugut a addu hapa yadumagdag tentu nga nagtatākit, a sapinagmappya na kid ngamin, 16 ammiya pake nebar na tekid a

“Awedak sangaw bibidan,”kunna.

17 A uray hapa yen na Namaratupetta magdulot ya uhohug na en ngalinavun ni mina Isayasen ta idi, te yanebar na a

18 “Itan muy ya daddoban kennga nesaad ku, te intu ya pakeiddukan ku ikid na ikayat ku.

A intu hapa ya pasinapān ku taKahalwak, te ipadangag na yalintig ku ta Hentil kiden ngaawan makkamu teyak.

19 A awena sangaw makitapilikid namasitangmakidibati takaddun na tolay.

20A am itta ya natakitan a awenadahangan, a am itta ya maka-fuy a awena uyoyungan.

Te intu la ipaita na ya mappyaaddet ta pake metunglak yalintig na Namaratu ta lutakin.

21 A intu sangaw ya ikatalak nangamin tolay,” kunna.

Ya Pamadakat Da Te Hesus(Mk 3:20-27; Lk 11:14-23)

22 A ta takday ha na araw a ittaya neange da te Hesus nga nagdaramikid na umal gafu ta anitu na, apinagmappya ni Hesus petta makaitaikid na makasitang. 23 A ya tolay ki-den nga naggihaw a pake nepagpaka-lat da ya iningwa ni Hesus.

“Mabalin de ta intu ya nebar daen nga simsima ni mina Dabid ngaitun na Namaratu ta pinakadamatam,” kunda.

24 Ammi nedangagan na Pariseyu ki-den ya uhohugan da, a linibakan da iHesus ta tolay kiden.

“Namaratu hud ya pangalapanna tolayina ta pakapangwa na am

Page 27: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Matyu 12:25-26 24 Matyu 12:39awa Satanas, te itta tentu i Belzibubnga mayor na anitu kiden,” kunda.

25-26 Ammi dana naamu ni Hesus takunna ten ya nonot da a tinabbag nahapa ya nesaned da ta tolay kiden.

“Had hud kun na nonot muy,te am Satanas mina ya nangatadta pakapatugut ku ta sakā anituna kiden a nakikattway na mantuya dafu da en tekid, a naperdinmina ya patarabaku na en tekid.Te am makikattway mina ya tolaykiden nga makitapil ta gubyernua awena hud sangaw maperdi nagubyernu da? A kumanen hapa ammakikattway mina ya makipagyankiden ta takday na bali, te maperdihapa ya pagkakahulun da. A yen yaaddet na tarabakun da.

27 “A am uray muy ta Satanasya nangalapan ku ta pakapatugutku ta anitu a had sin mantu yanangalapan na kagitta muy kidenta pakapatugut da? Ikid mantusangaw yamangipasikkal ta pagkil-luyan na nonot muy. 28-29 Teawan haman ta makagubat ta ib-balan ni Satanas am bakkan la tamasmasikanen ammi tentu, te yensangaw ya mangabak tentu pettagubatan na ya ibbalan na en. Abakkan mantu ta kuman na inuho-hug muyen, te ya kakurugan a yaKahalwa na Namaratu ya pangala-pan ku ta pakapatugut ku ta anitu,a yen mina ya pakkamun muy taittan tekamuy ya nesaad na Nama-ratu nga magturay ta ngamin. 30 Aya awanmakikahulun teyak amek-wenta ta ikatupag nak, a ya awanmakipaguknud teyak a mekwentata mangkutkutet.

31 “A gafu ta nepagsil muy yadafu na anitu ta Kahalwa na Nama-ratu nga magyan teyak, itta mantuya ibar ku tekamuy: Te maski amanu ya liwat na tolay ikid na pa-madpadulay na ta ikattolay na ki-den amabalin tamapakoma. Ammiyamangipagsil ta dulay ta Kahalwana Namaratu a awena pulus ma-

pakoma. 32A maski am inya mantuya mamadpadulay ta Tolayin tagaLangit a mapakoma, ammi ya ma-madpadulay ta Kahalwa na Na-maratu a awena pulus mapakomamaski am kanu, te magnayun yaliwat na addet ta addet.

33 “A am gagangay mantu tamappya yamayan na kayu awemuymina ibar ta dulay ya kayu en, a ammadi ya mayan na a awemuy minaibar ta mappya ya kayu en, te yamayan na ya mangibar am anu yakasasaad na fun na en. 34 Negittakam haman ta kuman na ulag, ahad kukummuy mantu maguho-hug ta mappya am dulay ya nonotmuy, temaski am anu yamagyan tanonot na tolay a yen ya iuhohugna.35A ammappya ya tolay a uknudanna hapa ya mappya na nonot, amappya hapa sangaw ya iuhet nata sakā tolay na kiden. Ammi amdulay ya tolay a intu sangaw iuhetna ya dulayen nga nauknud na tanonot na.

36 “A pake ibar ku tekamuy ta amittan sangaw ya araw na pangpa-gang na Namaratu ta tolay kiden aibalat na sangaw ya ngamin kideninuhohug da nga awan ta kapkap-pyan. 37 Te am anu ya inuhohugda a yen ta pa-gangan na kid, onosagappyan na tekid,” kunna.Ya Ituldu Ni Hesus Gafu Te Mina

Honas(Lk 11:29-36)

38 A ta nekabalin na nagbida tekida naguhohug hapa ya kadwan kidenPariseyu nga mangituldu ta relisyonna Hudyo kiden.

“Mistro,” kunda tentu, “mappyata itta ya ipaitam ta pakapangwampetta pakaitan mi ta Namaratu yanangidob teko,” kunda.

39A ya tabbag hapa ni Hesus tekid a“Kuga awan ta kapkappyan na

tolay kidin nga awan manguruggafu ta awan ta maita da. Pakeadayu kanan para la ta Namaratu,a awan sangaw ta ipaitak tekamuy

Page 28: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Matyu 12:40 25 Matyu 13:6am bakkan la ta kuman na nepaitana Namaratu gafu temina Honasennga pinaglavun na ta nabayag naaraw. 40 Te ya kuman na neka-fukuk ni mina Honasen ta sirat nadakalen ikan ta las-ud na talluhawikid na tallu hiklaman a kumanenhapa sangaw ta Tolayen taga Lan-git, te mafukukak hapa sangaw taumag na lutak addet ta talluhawikid na tallu hiklaman.

41 “A am ittan sangaw ya arawna pama-gang na Namaratu a yataga Ninaba kiden nga kinasaba nimina Honas ya mangpaliwat san-gaw tekamuy, te nagbabawi kidhaman gafu ta nepadangag ni minaHonas tekid. Ammi ya itta insin nga mangipadangag tekamuy amalmalalaki haman ammi te minaHonas a awemuy haman kuruganam awan ta ipaita na tekamuy.42 A ya takday para sangaw ngamangpaliwat tekamuy a intu halaya babbayen ari ta lugar na Syiba,te nagafu ta pake adayu na lugarpetta enna dangagan ya amu nimina Ari en Solomun nga neatadna Namaratu tentu, ammi ya itta insin tekamuy a malmalalaki hamanammi te mina Solomun a awemuyla kurugan.

43 “Ammi makkwa hala sangawtekamuy ya kuman nakkwa ta tak-dayen tolay nga seanitu, te ya an-itu na en a nagtugut bit, a im-mange nakakalkalay ta bagbagetaykiden nga magapag ta pagyananna. Ammi gafu ta awan ta maapa-gan na a 44 ‘Asakay, paruban ku lamagtoli ta nagtugutan ken,’ kunna.A tentu en nakaita ta nagmappyanya tolayen ikid na awan ta mangi-hangat tentu, 45 a nagtugut ha yaanitu en, te immange bit nangalapta pitu ta sakā anitu na kiden ngapake duldulay ammi tentu, a sasimarok kid na, petta magyan kidta tolayen. A pake nagduldulay yakasasaad na tolayen ta pagyan napitu kiden anitu ammi ta ketta para

la na takdayen. A kumanen hapasangaw tekamuy ikid na kagittamuy kiden nagdupal,” kunna tekid.Ya Pangikwenta Ni Hesus TaHinaNa

Ikid Na Kabagis Na(Mk 8:31-35; Lk 8:19-21)

46 A tentu para la naguhohug tatolay kiden a dumatang hapa ya hinana en ikid na kabagis na kiden, teikayat da magbida tentu. A magindagkid ta bagaw na bali en, te itta yaumange nangbar tentu.

47 “Itta kan ta bagaw ig hinamikid na kabagis mu kiden, a ikayatda kan makibida teko,” kunna teHesus.

48Ammi ya uhohug ni Hesus tentu a“On ay, ammi inya hud ig hinak

ikid na kabagis ku kiden am awayen kid hapa,” kunna.

49 A nesaned na netuldu ya kahulunna kiden ta umag na bali.

“Ye yan kid hapa ig hinak ikidna kabagis ku, 50 te maski am inyayamangidulot ta ikayat ni Damake-wan a yen kid ya kabagis ku ikid nihinak,” kunna.

13Ya Keangarigan Na Magpurwak(Mk 4:1-20; Lk 8:4-15)

1A sangaw tamedyo furab a imuheti Hesus ta bali en, a umange ta pingitna alugen kapye na nagtuttud pettamangituldu ta tolay kiden. 2 A ma-gananwan la a pake imaddu ya tolaykiden nga kumalihung tentu. A gafuta pake imaddu kid na a gimon i Hesusta barangay kapye na ha nagtuttud, anagyan hapa ya tolay kiden ta pingitnga magdangag. 3A addu hapa ya ne-tuldu ni Hesus tekid ta keangarigan.

“Itta ya umange nagpurwak,”kunna. 4 “A nehunnak ya kadwankiden hukal ta dalan, ammi ennakid inafut na mamanuk kiden. 5 Anehunnak hapa ya kadwan kidenta kabatunen nga nebagbagtu yalutak na, a alistu kid nagtatuhugafu ta awan ta pake gimafutan naramut da. 6A ta kasikan na bilagen

Page 29: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Matyu 13:7 26 Matyu 13:21a nagladdag kid, te awan ta nagra-mutan da, a nagkatang kid na. 7 Aya kadwan para hukal a nehunnakkid ta natungradanen gahut. A tapagtuhu na hukal kiden a negindanhapa ya gahut kiden, a tinappananna ya tuhu na hukal kiden, a yen taawedan nakapagmayan. 8A ya kad-wan kiden hukal a nehunnak kid tamappya na lutak, a yen kid ya pakedumakal ikid na nakapagmayan, teitta ya nagdawa ta magatut, a ittahapa ya nagdawa ta annamafulu, anagdawa hapa ya kadwan ta tallu-fulu.

9 “A am kakurugan ta itta yabangbang muy a mappya mantu tapake dangagan muy ya nabidakintekamuy,” kunna.Ya Gafu Na Pangituldu Ni Hesus Ta

Keangarigan(Mk 4:10-12; Lk 8:9-10)

10 A tentu nabalin nagbida a um-abikan hapa ya ituldu na kiden tentu,a pinohutan da ya gafu na pagbida nata keangarigan ta tolay kiden. A yatabbag na tekid a

11 “A on ay,” kunna, “te ika-muy la bit ya nekallak na Nama-ratu petta amu muy ya gagangayna pangikerutan na ta tolay kiden,ammi ta kadwan kiden a melemadla tekid. 12 Te am itta ya mangu-rug ta nadangag na en a madag-gan hapa sangaw ya amu na pettaaddu. Ammi ya awanen manguruga maazyanan hapa ya amu na en.13 A yen ta nagbida yak tekid takeangarigan, te maski am itta yamata da a aweda haman maita yamepaita tekid, a maski am itta yabangbang da a aweda pake madan-gag ya mepadangag tekid, a yen taaweda maawatan ya mebida tekid.14 A ikid mantu ya pagdulotān nauhohug na Namaratu nga linavunni mina Isayasen, te ya uhohug naen gafu tekid a

‘Kanayun madangag muyya mebar tekamuy, ammiawemuy haman maawatan ya

madangag muy, a kanayunmaita muy hapa ya mepaitatekamuy, ammi awemuyhaman amu am anu ya maitamuy.

15 A on te kuman na nagbanadna ya nonot muy, a awe-muy pake ukadan ya bang-bang muy ikid na mata muypetta awemuy pake makadan-gag ikid na makaita.

A yen ta awemuymaawatan, ikidna awemuy magbabawi pettapagmappyan ta kam mina,’kunna.

16 “Ammi tekamuy nga petulduteyak a nagāsāt kanan, te amumuyya maita muy ikid na madangagmuy. 17 A pake ibar ku teka-muy ta itta ya addu na aglavunikid na mappya na tolay ta idinga nagkaragāt makaita ikid namakadangag ta kuman na maitamuy ikid na madangag muy taayanin ammi nelogot kid, te awedanadatang ya araw na.

Ya Pangipalawag Ni Hesus Ta Kean-garigan

(Mk 4:13-20; Lk 8:11-15)18 “A dangagan muy mantu ya

pagbalinan na keangarigan namagpurwak. 19 Te ya hukal kidennga nehunnak ta dalan a yenya keangarigan na makadangagta uhohug na pangikerutan naNamaratu, ammi gafu ta awenaitug ya madangag na a ange iSatanas tentu a tabtabangan na yanadangag na en petta kaliwatan na.

20 “A ya hukal kiden nga nehun-nak ta kabatunen a yen ya kean-garigan na makadangag ta uho-hug na Namaratu a ialistu na hapaikatalak, 21 ammi gafu ta awenapake itug ya madangag na en aawena la mabayag na pangikatalakna, te am itta sangaw ya pagzigātānna ono mangikatupag tentu gafuta uhohugen nga nekatalak na aalistu hapa magtabeng, te kuman

Page 30: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Matyu 13:22 27 Matyu 13:36

na ikazigman na ya nekatalak naen.

22 “A ya hukal kiden nga nehun-nak ta dana natungradanen gahuta yen hapa ya keangarigan namakadangag ta uhohug, ammi gafuta addu hapa ya burungan da tamagmagannud, ikid na pakolanganda ya pagba-nang da a yen kidna nonot ya mangiduyat ta uho-hugen, a awan na ta pagbalinan nauhohugen petta magserbi ta kap-pyanan da.

23 “A ya hukal kiden nga ne-hunnak ta mappya na lutak a yenya keangarigan na makadangag tauhohug na Namaratu, a itug nahapa ya madangag na, a yenmantuya kuman na ammay ngamakapag-mayan ta pake addu, a ta kadwana makapagmayan kid ta kustu, ata kadwan medyo makurang la,”kunna.Ya Keangarigan Na Ammay Ikid Na

Gahut(Mk 4:26-29)

24A ya takday para na keangarigannga binida na tekid a intu yan:

“Ya gagangay na pangikerutanna Namaratu a meangarig hapa tauma nga namulan ta mappya naammay. 25 Ammi ta pakasidug namakāuma en ta hiklam a umangeya katapil na en, a minulan na haya uma na en ta gahut ta lemad,kapye na nagbilag. 26 A naggagin-danmantu nagtatuhu ya ammayenikid na gahuten, ammi ta pagdawana ammayen a mapilin hapa yagahuten, 27 a enna hapa nedanugna tagabu na makāuma en,

‘O Afu, anu napannun ya uma-men ta gahut? A te mapmappyahamanen ta nepagmulamen taammay?’ kunda kan tentu.

28 ‘Kuga uyoyungan nakmantu na katapil ken,’ kunnakan hapa na makāuma en.

‘A ikayat mu de ta emmi han-tudan ya gahut kiden?’ kunnakan tentu.

29 ‘Awemuy la, temesipat hapamahantud ya ammay. 30 A azopadakalan muy ya ammay ikidna gahut. Mappya yen ta maka-paghuku bit ya gahuten a malo-gon na mapili, te ibar ku sangawta maggagatab kiden ta pilin daya gahut apolu kapye da sangawgataban ya ammay, te babbadanda hapa ya gahut kiden pettaiwarad da ta afuy, a sangaw ala-pan da hapa ya ammay ta gitadken,’ kunna kan na makāumaen.”Ya Kadwan Para Na Keangarigan(Mk 4:30-32; Lk 13:18,19)

31 A ya takday ha na keangarigannga binida ni Hesus a intu yan:

“A ya keangarigan na tolay kidennga iturayan naNamaratu a kumankid na kaassangan na hukal nganemula ta lutak, 32 te sangaw amdakal na a nagbalin ta kadakalanna ngamin kiden mula, te maggekuman na kayu, petta yen ya eyanna mamanuk kiden pagumukan,”kunna.

33 “A meangarig hapa ya tolaykiden na Namaratu ta kuman natāpirit na asin ngamekihu ta lappa,a yen ta sa maasinan ya ngaminlappa,” kunna.Ya Kebalinan Na Keangarigan Na

Gahut34 A ya gagangay mantu ni Hesus

tentu en mangituldu ta addu na tolaya intu la binida na ya keangarigan,te awan ta netuldu na tekid am awakeangarigan la. 35 A kunna ten yagagangay na, te yen haman ya danalinavun na aglavunen gafu tentu.

“Magbida yak sangaw ta kean-garigan, te bidan ku sangawya nelemad na Namaratu ad-det ta nekapadday na paglele-hutin,” kunna.

36A tentu en nabalin nangituldu tatolay kiden a nagtugutan na kid, aumange ta bali, a dumadagdag hapaya ituldu na kiden. A ya uhohug dahapa tentu ta bali en a

Page 31: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Matyu 13:37 28 Matyu 13:54“Ipalawag mu haen, Afu, ya

keangarigan na gahut kiden nganemula ta uma en,” kunda.

37 “A ya nagmula en ta mappyana ammay,” kunna, “a intu hala yaTolayin taga Langit. 38 A ya umaen nga namulan ta ammayen a yenya keangarigan na ngamin paglele-hutin, a ya ammay kiden ya tolaykiden na Namaratu, a ya gahut ki-den ya tolay ni Satanas, 39 te Sa-tanas haman ya nangimula tekid. Aya araw na gatab a yen ya pagad-detan na arawin yan, a ya anghelkiden sangaw ya kuman na magga-gatab kiden. 40 A ya pangbadbadda en hapa ta gahut kiden pettamewarad kid ta afuy, a kumanenhapa sangaw ya makkwa ta tolaykiden ta pagaddetanna arawin yan,41 te doban ku sangaw ya anghelku kiden, a hantudan da sangawya ngamin kiden mazigman ikidna mangwa ta dulay ta lugar natolay ku kiden, 42 a iabbang da kidsangaw ta lugar na pangiapangan,a yen sangaw ya pagzigātān da. 43Aam sa maazi sangaw ya ngamindulay a pake magdakar sangaw yakalalaki namappya kiden tolay ngamesipat ta lugar na Dama da ewanNamaratu.

“A am kakurugan ta itta ya bang-bang muy a mappya mantu ta pakedangagan muy ya nabidakin teka-muy,” kunna.

Ya Kadwan Kiden Keangarigan NiHesus

44 A ya kadwan kiden keangarigannga netuldu ni Hesus a intu yan:.

“Ya gagangay na pangikerutanna Namaratu a meangarig hapa taaddu na balituk nga nabayag nekalita bangkag. Ammi itta hapa yaumange nagaradu ta bangkagen anearadun hapa ya balituken. Agafu ta talak na ta gāsāt na en atinappanan na ha bit ya balituken,te umange bit maglaku ta ngaminkiden kwa na petta itta sangaw ya

igatang na ta bangkagen, petta kwanan hapa ya balituken.

45 “A ya takday ha na pangian-garigan ku ta pangikerutan na Na-maratu a kuman na takday to-lay nga maguknud ta magindumo-huma na batu nga ispot. 46A tentuen nakaita ta takday na batu ngapake mangina a enna hapa nelakuya ngamin kiden kwa na petta ittaya igatang na ta batu en.

47 “A ya takday para na pangian-garigan ku ta pangikerutan na Na-maratu a kuman sigay nga nehuk-lad da ta danum, a nakaalap kidhapa ta pake addu na magdadumana ikan. 48 A gafu ta pake napannuya sigay da en a enda ginerger tapingit, kapye da nagtuttud nagpilita ikan kiden, te ya ikan kidennga mappya a inuknud da, amminewarad da hala ya madi. 49 Akumanen hapa sangaw ya makkwata tolay kiden ta pagaddetan naarawin yan, te ange sangaw yaanghel kiden a igungay da sangawya dulay kiden tolay ta mappyakiden, 50 a iwarad da kid sangawta pangiapangan, a yen sangaw yapagzigātān da,” kunna.51 A sangaw pinohutan ni Hesus

ta ituldu na kiden am naawatan daya ngamin binida na tekid, a “On,”kunda hapa.

52“Am ittamantu yamakkamu talintig na Namaratu otturu metulduhapa ta gagangay na pangikerutanna Namaratu a imaddun mantu yaamu na petta itta ya ituldu na ngadan ikid na bagu.” kunna tekid.YaPagpaka-lat DaTa ItulduNiHesus(Mk 6:1-6; Lk 4:16-30)

53A tentu en nabalin nangituldu takeangarigan kiden a nagtugut ha, teange ta lugar na en hapa la. 54A tentuen dumatang ta ili na en a umangehapa nangituldu ta kapilya. A pakenepagpaka-lat da hapa, te kalugarānda haman a papa-nun na makkamumangituldu, a yen ta nagimpopohutkid na ta pagpaka-lat da tentu.

Page 32: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Matyu 13:55-57 29 Matyu 14:13“Inya hud ya nangalapan na ta

kumanin na bida?,” kun na takday.“A anu hud ya ikayat na uho-

hugan?” kunna hapa na takday.“A anu kawagan na ta itta ya

pakapangwa na?” kunna para natakday.

55-57 A gafu ta kalugarān da ikid nakagitta da en napanglaw a aweda kin-urug, a nedadula da.

“Bakkan hud ta anak na kalapin-tero ikid ni Mariya en nga kagittatam napanglaw? Yaga kagitta tamhapa ya kabagis na kiden Santiagoikid ni Hose, ikid ni Simon, ikidni Hudas, ikid na wāgi na kidennga babay nga magyan sin. Ainya mantu ya nangalapan na taituldu na ikid na pakapangwa na?”kunda.

Ammi ya uhohug ni Hesus tekid a“Kakurugan ta madayawan ya

paguhohugan na Namaratu tangamin kiden lugar, ammi fwerala ta lugar na en hapa la ikid na balina,” kunna.

58 A gafu ta aweda kinurug a assangla ya nepaita na ta pakapangwa na taagyan da.

14Ya Pasi Ni Hwan En Nga Nangzigut

Ta Tolay(Mk 6:14-29; Lk 9:7-9)

1 A gafu ta ngamin kidentinarabaku ni Hesus a simaned hapaya damag na addet ta addu na lugar.A ta nepakadamag ni GubernadorHerud ta ngamin tinarabaku na apahig na ta intu hala i Hwanen ngapinapasi na ta idi otturu natolay hala.

2 “Intu malat i Hwanen nganangzigut ta tolay kiden, a yen taitta ya pakapangwa na, te natolayhala ta pasi na en,” kunna kan tamagyan kiden tentu.3-5 A ya gafu na nepangpapasi ni

Heruden teHwan ta idi a nangadallawi Heruden, te inatawa na ya ipag na ennga atawa na kabagis na en Felipe. A

yen ta natotoli hapa i Hwan te Heru-den petta ihuya na ya tinarabaku naen.

“Nakaliwat kan ta Namaratu teginubatam haman ya atawa nakabagis men,” kunna te Herud.

A gafu ta pangihuya ni Hwan tentu aikayat ni Herud ta papasin na mina,ammi nagtalaw hapa ta tolay kiden,te nekwenta da i Hwan ta mappya natolay nga dinob na Namaratu. Ammite Herodias hapa, (intu hala ya ipagni Herud nga inatawa na,) a pakenekatupag na hapa i Hwan gafu tapangihuya na tekid, a yen ta nepaga-fut ni Herud nepabalud petta matap-pag hapa ya atawa na en Herodias.

6 A ta nekabalud para la ni Hwana magayayat ig Herud ta araw nanekeanak na en ta idi, a umange hapaya anak ni Herodias nga balatang, anangayawhapa ta atubangna sangailikiden. 7 A gafu ta pake natalakan iHerud ta pangayaw na balatangen a

“Pagasingan ta Dyos, Aboy, amawek iatad teko ya kompormi naadangam teyak,” kunna tentu.

8 A gafu ta pangsanat na hina na ententu a

“Iatad mu mantu teyak ya uluni Hwan, te pedatang mu sin ngamelātuk,” kunna.

9-10 A nadamdam hapa i Herud ta in-adang na en, ammi gafu ta nekarina en tentu ikid na amat na hapa tasangaili na kiden a dinob na ya angemangputul te Hwan ta pagbaludanen,a nebilin na ta meatad ya ulu na tabalatangen. 11Amagananwan la a ittaya nangidatang ta ulu na en nga nelā-tuk da, a negawat da ta balatangen,otturu negawat na hapa te hina na en.12 A ya ituldu kiden ni Hwan a endahapa inalap ya bari na, a netanam dakapye da nedanug te Hesus.

Ya Pagtugut Ni Hesus Ikid Na Pag-pakan Na Ta Limaribu

(Mk 6:30-44; Lk 9:10-17; Jn 6:1-13)13 A ta nepakadangag ni Hesus ta

pasi ni Hwan a naglugan kid ha naituldu na kiden ta barangay da en

Page 33: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Matyu 14:14 30 Matyu 14:36

petta umadayu kid ta lugar ni Herud,a umange kid ta awan ta totolay tadammang na alugen. Ammi kadu-layanna te nadamagna kadwan kidentolay ya eyan da a inakkawan da kid,te inange da ya pingit na alugen. 14Ata datang nig Hesus ta datangan daen a itta hala ten ya tolay kiden nganagapag tentu. A ta nepakaita nata kaddu da a timalin hapa ya allakna tekid, a pinagmappya na hapa yanagtatākit tekid.

15A tentu en marimat a nagburungna ya ituldu na kiden gafu ta tolaykiden, a enda nebar te Hesus.

“Mappya, Afu, ta patugutam yatolay kidin, petta e kid gumatang tapamuhab da ta babali kidewan, tefurab na a awan haman ta pangala-pan ta isin,” kunda.

16 “Maski aweda mina magtugut,te ikamuy mina ya mangatad takanan da,” kunna hapa tekid.

17 “A on ay, ammi intu la itta sinya lima na pan ikid na dwahukal nadalag,” kunda hapa.

18 “A alapan muy kid mantu sin,”kunna ha,

19 otturu pinagtuttud na ya tolay ki-den ta kakaddatanen. A tentu ennanggawat ta lima kiden pan ikid naduwa kiden ikan a tumangad hapa talangit petta pakimallak na ya kananda.

A sangaw ginadgadwa na ya pankiden ikid na ikan kiden, kapye nakid negawat ta ituldu na kiden pettaikid ya mangisaned ta tolay kiden.20A sa nagkakan kid abat ta nabattugkid. A tekid na nabalin nagkakan apinannu da ya mafulu duwa na la-bata huna na tolay kiden. 21A ya kadduna nagkakan kiden a limaribu kid nalālāki fwera ta bābāy ikid na ānāk.

Ya Pagpapa-yat Ni Hesus Ta Danum(Mk 6:45-52; Jn 6:15-21)

22 A sangaw pinaglugan ni Hesusya ituldu na kiden ta barangay daen, petta mapolu kid ta dammang,te mapozan la bit petta patugutan

na hapa ya tolay kiden. 23 A ten-tun nakapatugut tekid a gimon hapatatakday ta bagetay, te ange maki-mallak. A nagyan la ten tatakdaynakimallak abat ta hiklam. 24 Ammiya itulduna kiden anakatangngankidna ta alugen, a sisikbatan na kid napalung, te atubangan na kid hapa napaddad. 25 A tentu en nagkarawan aumange i Hesus tekid nga nagpapa-yat ta danumen. 26 A ta pakaita datentu nga magpapa-yat ta danum anagtalaw kid na, te pahig da ta datay,a kumahkahaw kid na. 27Ammi alistuhapa i Hesus nagayag tekid,

“Awemuy la magtalaw te iyakinyan,” kunna.

28 “A am kakurugan ta iko, Afu,a ayagan nak hapa sina, te magpa-yatak hapa ta danum,” kunna hapani Pedru.

29“On, e kamantu sin,” kunna hani Hesus tentu.

A dumagut mantu i Pedru tabarangayen, a nagpapa-yat hapa tadanum kumin te Hesus. 30 Ammigafu ta nagliplipay hapa ta kasikanna paddad a kima-ma la nagtalaw anamegafu lumammad, a nagayag na,“Ikerutan nak O, Afu,” kunna. 31 Aalistu tina-mak ni Hesus ta kamat naen.

“Kuga assang la ya pangikata-lak mu. Anu haman ta pinag-duwaduwam ya nonot mu,” kunnahapa tentu.

32 A tentu nangitoli ta barangayen anagimmang hapa ya paddad. 33 A yakadwan kiden hapa ta barangayen apake dinayawan da i Hesus.

“Kakurugan kad, Afu, ta iko yaAnak na Namaratu ewan,” kunda.34A ta nepakadakit dan a itta kid na

ta lugar na Genesaret, 35 a nalasin nakid hapa na tolay kiden, a nagbabilagkid ta babali kiden, te enda inalap yangamin kiden nagtatākit, a nedatangda kid te Hesus. 36 A nakimemallakkid ta si-gedan da la ya kayadan nabarawasi na en, a nagmappya hapa yangamin kiden nakasi-ged tentu.

Page 34: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Matyu 15:1 31 Matyu 15:2015

Ya Pagzigmanan Na Tolay(Mk 7:1-23)

1 A ta takday ha na araw a umangete Hesus ya kadwan kiden Pariseyunga taga Herusalem, ammi ikid halaya mangituldu ta relisyon na Hudyokiden, a imbestigaran da i Hesus gafuta ituldu na kiden. A ya nebar datentu a

2 “Anu awena haman dumagdagna ituldum kiden ta netuldu nadadagkal tam kiden, te am kadamangan kid a aweda bit magbag-gaw ta kamat da?” kunda tentu.

3 “A itta hapa ya pohutan kutekamuy,” kunna, “te anu kawaganna ta soysoyan muy ya lintig naNamaratu petta itali muy ya ituldumuy? 4 Te ya nebar na Namaratutekitam a

‘Nonotan muy ig dama muy ikidna hina muy,’ kunna. ‘A mappyatamapapasi hapa yamaguhohug tadulay tekid,’ kunna ha.

5 Ammi tekamuy a ugtulān muyhaman ya uhohug na en, te ya ituldumuy ta tolay kiden a

‘Dana mangatad kam bit tasimbaan na Namaratu, a amawan na sangaw ta iuffunmuy tadadagkal muy a ibar muy tekidta dana neatad muy na ta Nama-ratu,’ kummuy haman.

6 A gafu ta kumanen a awemuyipalubus ta kurugan da ya nebar naNamaratu gafu ta dadagkal da kiden.A liblibangan muy mantu ya uhohugna Namaratu petta idulot da ya ituldumuy. 7 Ammi kuga magimmamappyakam, a kustu hapa ya nepeuhohug naNamaratu ta aglavunen Isayas gafutekamuy, te8 ‘Dayawan nak na tolay kidin ta

simuk da, ammi adayu garayya nonot da teyak.

9 Awan mantu ta kapkappyan napangdayaw da teyak, te igittada haman ya ituldu da ta itul-duk,’ kunna.”

10 A ta nepaguhohug ni Hesus taisin a pakepinaabikannahapa ya kad-wan kiden tolay tentu petta madan-gag da hapa ya ibar na.

“Pake dangagan muy ya uhohugku tekamuy petta maawatan muy:11 Bakkan ta intu ikazigman na Na-maratu ya awan magbaggaw kapyenamangan, baka ikazigman na hudya itun muy ta simuk muy awaintu hud la ikazigman na ya dulaynga nagafu ta simuk muy,” kunnatekid.12 A ta magananwan la a itta hapa

ya ibar na ituldu na kiden tentu.“Awem de amu, Afu, ta pake

ikatupag na ka na Pariseyu ki-den gafu ta inuhohug mu tekid?”kunda.

13-14 “Bay-an muy la yana kid, teya awan kiden nemula ni Damake-wan a mappya ta mahantud kid, tedaram kid haman. A am daram yamangituldu ta kagitta na en darama azo meavut kid duwa,” kunnatekid.

15A ya uhohug hapa ni Pedru a“Mappya, Afu, ta pake ipasikkal

mu ya ikayat mu uhohugan taikazigman na Namaratu, te awemimaawatan,” kunna.

16 “Anu awemuy hapa metug yainuhohug ken? 17 A awemuy hudmanonot ta maski am itta ya dup-ing nga mehulun ta kanan na tolaya angehala ta sirat na kapyena san-gaw mewarad. 18 Ammi ya imuhetta simuk na tolay a magafu halata nonot na, a yen ya mangatad tapagzigmanan na. 19 Te ya magafuta nonot na tolay a dulay na nonot,ikid na pangpapasi na ta ikatto-lay na kiden, ikid na pangadallawna, ikid na pagtakaw na, ikid napagladdud na, ikid na pamadpadu-lay na. 20 Yen kid ya mangatadta pagzigmanan na tolay, ammi taawemen pagbaggaw a awan bale,”kunna.

Ya Gagangay Na Masikan

Page 35: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Matyu 15:21 32 Matyu 15:39Mangikatalak

(Mk 7:24-30)21 A ta nekabalin na kumanen a

nagtatugut ha ig Hesus ta nagyananda en, te ange kid ta tagad ta lugar naTiro ikid na Sidon. 22 A tekid para lanagyan ten a umange hapa ya takdaybabbay nga Hentil taga Kanaan, a bi-naran na i Hesus,

“Anak ni Dabid,” kunna, “Ikallaknak O, Afu, te pake mazigatan yaanak ken nga babbay gafu ta anituna,” kunna.

23 Ammi awena pulus nagsitang niHesusen. A gafu ta pakolangan na lana babbayen a mahulat na ya itulduna kiden.

“Pagustum mina, Afu, pettamagtugut, te kuga masitang yababbayin nga dumagdag tekitam,”kunda.

24Ammiya tabbaghapaniHesus tekida

“Awek haman nedob ta isina kidna tolay, te yen la ya umeyan ku sinpettamakaapagak ta Istralita kidennga netawag ta Dyos da,” kunna.

25Ammi umabikan hapa ya babbayen,a namalentud ta atubang ni Hesus, a

“Uffunan nak kad, Afu,” kunna.26 “On ay, ammi dulay am

meatad ta atu ya kanan na anakkidin,” kunna hapa ni Hesus tentu.

27 “Kakurugan, Afu, ya uhohugmina, ammi awena hud mangan naatu kiden ta hugta na dafu na ennga nahunnak ta lutak?” kunnahapa na babbayen.

28A gafu ta uhohug na babbayen a“Kakurugan ta masikan ya

pangikatalak mu, Aboy, magdulothala ya kuman na inadang muteyak,” kun ni Hesus tentu.

A ye-yen hala na oras ya nepagmap-pya na anak na en.

Ya Pagpamappya Ni Hesus Ta Kad-wan Nagtakit

(Mk 7:31-37)29 A ta nekabalin nig Hesusen ta

iten a nagtatugut kid ha, a inange daya pingit na Alug na Galileya, kapyeda gimon ta bagetay, a nagtuttud i

Hesus petta magibannag. 30 A tentupara la nagtuttud a dumatang ya pakeaddu na tolay nga mangikahad ta pi-lay, ikid na pukul, ikid na daram, ikidna umal, ikid na addu para. A tanepangitabnak da tekid ta atubangni Hesus a sa pinagmappya na kidhapa. 31A ta nepakaita na tolay kidenta sa nagmappyan ya ngamin kidenneange da tentu a pake dinayawan dahapa ya Dyos na Istralita kiden.

Ya Pagpakan Ni Hesus Ta Ap-pataribu

(Mk 8:1-9)32 A ta nekabalin ni Hesus nag-

pamappya ta neange da kiden tentua pinaabikan na ya ituldu na kidenpetta madangag da ha ya bida natekid.

“Kuga timalin ya allak ku ta tolaykidin, te tallu araw kid na teyak,a naafut na ya balun da. A ampadatangan ku kidmina ta bali da amagkafuy kid ta dalan gafu ta bisinda,” kunna.

33 “A onay, ammi bababang kid,Afu, a had ya pangalapan tam taisin na lugar ta ipakan tam tekid, teadayu haman yan ta babali,” kundahapa tentu.

34 “A awan hud ta huna muy ngapan?” kunna ha tekid.

“A itta ay, ammi pitpitu hukal la,ikid na assang kid la na daldalag,”kunda hapa.

35Agafu ta kumanen a pinagtuttud naya tolay kiden ta lutak, 36a ginawat nahapa ya pan kiden kontodu daldalagkiden, kapye na kid nepakimallak.A sangaw ginadgadwa na kid hapa,kapye na kid negawat ta ituldu nakiden, petta isaned da kid hapa tatolay kiden. 37A sa nagkakan kid abatta nabattug kid, a sangaw inuknudda hapa ya pitu na la-ba ta nehunana tolay kiden. 38 A ya kaddu nanagkakan kiden a appataribu kid nalālāki fwera ta bābāy ikid na ānāk.39 A sangaw pinatugut ni Hesus yatolay kiden, kapye na naglugan hapa

Page 36: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Matyu 16:1 33 Matyu 16:17ta barangay kontodu ituldu na kiden,te ange kid na ta lugar na Magadan.

16Ya Pangparuba Na Pariseyu Ikid Na

Saduseyu Te Hesus(Mk 8:11-21)

1 A ta ketta para la nig Hesus talugar na Magadan a umange ha tentuya kadwan kiden Pariseyu ikid naSaduseyu, petta paruban da.

“Mistro,” kunda, “mappya ta ittaya ipaitam ta pakapangwam pettapakaitan mi ta Namaratu ya nangi-dob teko,” kunda tentu.

2-3A ya tabbag na en hapa tekid a“Gafu ta itta ya pakaitan ta langit

a amu muy am magbilag ta lakwatono am magudan. A anu kawa-gan na mantu ta awemuy malasinya pakapangwa na Namaratu amitta ya pakaitan na? 4 Kuga awanta kapkappyan na awan mangu-rug gafu ta awan ta mepaita tentu.Ammi awan sangaw ta mepaitatekamuy, te intu mina pagnonotanmuy ya nakkwa ta aglavunen minaHonas,” kunna tekid,

a nagtugutan na kid. A naghahulunha igHesus ikidna itulduna kidenngaange ta dammang na alugen.

5 A ta pakadatang da ta dammanga awan ta kanan da ta tangngan naaraw, te naliwatan na ituldu na kidenya nagbalun ta pan. 6 A ya uhohug niHesus tekid a

“Mappya ta palananmuy ya bek-ing* na Pariseyu kiden ikid naSaduseyu kiden, te dulay,” kunna.

7 A nagbabidan da am anu ya ikayatna uhohugan, te pahig na kadwan tatabarangan na kid gafu ta naliwatanda ya magbalun ta pan. 8-10 Ammi tanepakarikna ni Hesus ta bida da a

“Anu kuga pagbabidan muy yakawan na kanan tam? Kuman naawemuy maawatan ya inuhohug

ken, yaga assang la ya pangikata-lak muy, te naliwatan muy de yalima kiden pan nga nakabattuganna limaribu kiden, ikid na pitukiden pan nga nakabattugan naappataribu kiden? A naliwatanmuy hapa de am piga na la-ba yanauknud muy ta nekabalin na li-maribu kiden ikid na appataribukiden? 11 Anu awemuy hamanmaawatan ya inuhohug ken nga‘Palanan muy mina ya beking naPariseyu kiden ikid na Saduseyukiden?’ Pake nonotan muy, tebakkan ta intu bidan ku ya kanantam,” kunna.

12 A gafu ta inuhohug na en a yenya nepakanonot da ta intu papalanna tekid ya ituldu na Pariseyu kidenikid na Saduseyu kiden, te bakkan takanan ya ikayat na uhohugan.

Ya Pangpohut Ni Hesus Ta PangitanDa Tentu

(Mk 8:27-29; Lk 9:18-27)13 A tekiden umabikan ta ili na

Sesariya Pilipo a itta ya pinohutan niHesus ta ituldu na kiden;

“Anu kan ya pangitan na tolaykiden teyak am inya yak?” kunnatekid.

14 “A pahig na kadwan ta iko imina Hwanen nga nangzigut ta to-lay kiden ta idi, te ibar da ta natolayhala. Ammi ta kadwan a pahig da taiko ya aglavunenEliyas ngamagtolikan ta lutakin. A ta kadwan para apahig da ta iko ya aglavunen minaHeremyas,” kunda.

15 “A ikamuy ay, anu hapa yapangitan muy teyak?” kunna hatekid.

16A i SimonPedru ya alistu tumabbag;“A iko ya Mangikerutanen nga

netun na Namaratu ta pinakadamami, te Anak ka na sigatolay naDyos,” kunna.

17 “Pake nagāsāt kan, Simon, teawem mina amu am inya yak amawa netuldu na ka ni Damakewan.

* 16:6 Ya beking ya ikihu da ta arena en am mamadday kid ta pan petta bumlad ya panen am malutu.† 16:18 Ya ngagan na “Pedru” ta agsitang da en a “Batu” tekitam Agta.

Page 37: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Matyu 16:18 34 Matyu 17:518A gafu ta Pedru† hapa ya ngagama iko ya kuman na pundasyon nabatu, te iko ya pamepegafwananku ta tolay ku kiden nga pagyananku ta lutakin, a awan sangaw tamakaperdi ta pagyanan kumaski tapasi. 19A iko hapa ya itunglak ku tamakkamu ta pangikerutan na Na-maratu ta lutakin, petta intu san-gaw ihangat mu ta lutakin ya dananehangat na Namaratu, a intu san-gaw ipalubusmu ta lutakin ya dananepalubus na Namaratu,” kunna.

20 A sangaw pake nebar ni Hesusta aweda mina bibidan ta intu yapinakadama da nga nekari na Nama-ratu.

Ya Pangilavun Ni Hesus Ta Pasi Na(Mk 8:31-9:1; Lk 9:22-27)

21 A ta nekabalin na en a namega-fun hapa i Hesus nga mangipadangagta pasi na tekid.

“Mappya ta e yak sangaw ta ili naHerusalem, petta pakākāllakan naksangaw na pinakadakal na Hudyokiden kapye dak sangaw papapasi,ammi matolayak hala sangaw amnagpasan ya talluhaw,” kunna.

22 Ammi ta nepaguhohug ni Hesus taisin a sang neadayu ni Pedru, kapyena nehuya;

“Awem mina ibar ta mapapasika, Afu, te Namaratu ya makkamuteko,” kunna.

23A nagbalittag hapa i Hesus nga nan-gatubang te Pedru, a

“Umadayu kan teyak, te itta yaSatanas teko, te sanatan nak ngamagliwat, te bakkan ta uray na Na-maratu ya ibar mu teyak awa urayhud la na tolay,” kunna tentu.24 A tentu en ha naguhohug ta it-

uldu na kiden a kumanin ya nebar natekid:

“Am itta ya mayat dumagdagteyak a mappya ta pagtalekudanna ya bari na, a attaman na yazigat na pangurug na teyak, pettamakadagdag teyak. 25 Te maskiam inya ya mangkenga ta angat

na a masi hala sangaw ta mag-nayun. Ammi ya mangisagapil taangat na gafu ta pangurug na teyaka matolay hala sangaw nga mag-nayun. 26 Te maski am itta mina yanakaalap ta ngamin kiden magma-gannud ta paglelehutin a itta hudsangaw ya kappyanan na tentu amnawakay ya kahalwa na ta pasi na?A itta hud sangaw ya pangsaka nata kahalwa na petta matolay mina?27 A yen mina ya nonotan muy, tegagangay ta magtoli sangaw sin yaTolayin taga Langit kontodu anghelna kiden a mehulun hapa tentuya ngamin pakapangwa na Nama-ratu, a yen sangaw ya pangatadna ta tagtakday tolay ta megitta tatinarabaku na. 28Ammi kustu hapaya ibar ku tekamuy ta itta ya kad-wan kiden tekamuy nga awan parala masi addet ta maita da sangawya kadakar na Tolayin taga Langitam ange sangaw sin magtogkok tapagariyan na en,” kunna.

17Ya Pagdakar Na Bari Ni Hesus(Mk 9:2-8; Lk 9:28-36)

1A ta nepagpasa na annam na arawa inalap ni Hesus ig Pedru, ikid namagkabagis kiden Santiago ikid niHwan, a sa naghahulun kid nga gi-mon ta ata-nang na bagetay. 2 A tadatang da ta utun a ka-ma la nanguliya mukat ni Hesus, te nagdakar ta ku-man na dakar na bilag, a pake nagfu-raw hapa ya barawasi na en ta kumanna kadakar na zilag. 3 A nepagka-mada hapa ya lalattog niminaMoses ikidni Eliyas, a nagbida kid te Hesus. A yauhohug hapa ni Pedru a

4“Mappya, Afu, te itta kamin sin,te am ikayat mu a mamaddayak nata tallu na ba-bali, petta tagtakdaykam ni Moses ikid ni Eliyas ta ba-bali,” kunna.

5Ammi ta paguhohug para la ni Pedrua imakban ya pake furaw na kulama tinappanan na kid, a nadangag da

Page 38: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Matyu 17:6 35 Matyu 17:22ya maguhohug tekid ta umag na ku-lamen;,

“Ye-yan ya Anak kin nga pakeiddukan ku, a matalakanak hapatentu. Mappya ta dangaganmuy yaituldu na tekamuy,” kunna.

6 A alistu nagtakab ya ituldu kidenni Hesus, te pake nagtalaw kid nata pakadangag da ta naguhohugentekid. 7 Ammi enna kid sini-ged niHesus, a

“Imivwat kanan, a awemuy lamagtalaw,” kunna tekid.

8 A tekid na tumangad a intu la naitada i Hesusen.

9 A tekiden dumadagut ta bage-tayen a nebar ni Hesus tekid ta awedala bit bibidan ya naita da,

“te mappya ta apolu masi ya To-layin taga Langit kapye na sangawmatolay, a yen sangaw ya pangi-padangag muy,” kunna.

10A ya uhohug da hapa tentu,“A am gagangay ta kunna ten

sangaw ya kasasaad mu, Afu, taiangem ta lutakin a anu mantu yaikayat na uhohugan namangituldukiden? Te ibar da haman ta apolumaglattog ha i Eliyasen kapye naumange ya Mangikerutanen nganekari na Namaratu. Ammi ikonhaman ya napolu,” kunda.

11 “Kustu hala ya nebar da,”kunna hapa ni Hesus, “te kaku-rugan ta apolu maglattog i Eliyas,petta dana iparan na ya tolay ki-den. 12 Ammi ya ibar ku tekamuya nabayag na haman ya nelalattogni Eliyas, a aweda amu ta intu, ayen ta tinapangan na pinakadakaltam, a kumanen hapa sangaw yatarabakun da ta Tolayin taga Lan-git,” kunna.

13A gafu ta nebar na en tekid a yen yanakkamun da ta intu binida na tekid imina Hwanen nga nangzigut ta tolaykiden.

Ya PagpamappyaNi Hesus Ta Abbin-gen Seanitu

(Mk 9:14-29; Lk 9:37-43)

14A tekid en nakadagut ta agyan nakadwan kiden ituldu na ta akban nabagetayen a pake umaddun ya tolaykiden nga nagindag tentu. A umangehapa ya takday nga namalentud taatubang ni Hesus nga nakimemallaktentu.

15 “Ikallak mu haen ya anak kin,Afu, te magkiskissiw, a pake mazi-gatan, te mahunnak ta afuy yagadanum. 16 Neangek apolu ta it-uldum kidin, ammi aweda hamanmapagmappya,” kunna.

17 “Kuga awan ta kapkappyan natolay kidin yan nga awan maketugta pangurug da. Bababang yenkabayag na pagyan ku tekamuyngamangitultuldu, ammi awemuyparala netug. Iange muy mantu sin yaabbingina,” kunna.

18 A ta nepangihuya ni Hesus ta an-itu na abbingen a nealistu na nag-tugutan, a yen ya nepagmappya naabbingen.

19 A sangaw ta awan ta nakibidante Hesus a umange tentu ya ituldu nakiden, a

“Anu awemi napatugut ya anituna en?” kunda tentu.

20 “A on ay te awemuy pakenekatalak ta makkwa na Namaratuya ibar muy,” kunna hapa. “Tepake ibar ku tekamuy ta am itta yapangikatalakmuy tentumaski la takuman na kaassangan na hukal amabalin ta ibar muy ta bagetayin,‘Umalit ka ta lugarewan,’ a umalithala, te awan sangaw ta awemuymakkwa am kustu ya pangikatalakmuy. 21 Ammi ya kuman na an-itu en nga pinatugut ku ta aya-nen a awena magtugut am awe-muy bit pagpasān ya pangan muypetta pake pakimallak muy ya pag-patugut muy tentu,” kunna.22 A ta takday ha na araw tekiden

nagkakampat ta iten Galileya a ittahapa i Hesus tekid, a binida na ha yapasi na tekid.

“Papasin da hala sangaw ya To-layin taga Langit, te itta sangaw ya

Page 39: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Matyu 17:23 36 Matyu 18:9mangitalaba tentu, a yen sangawya panggafut da tentu. 23 Ammimaski am papasin dak a matolayakhala sangaw tamekatallu na araw,”kunna.

A pake nagdamdam kid na ta inuho-hug na en tekid.

Ya Pakaapag Ni Pedru Ta Pirak TaSimuk Na Ikan

24 A tekiden dumatang ta ili naKapernayum a nesimmun da ya mag-tuki kiden ta bwis na Simbaan. Apinohutan da hapa te Pedru am mag-paga i Hesus ta bwis.

“Anu, awena demagpaga namis-tro muy ta bwis na Simbaan?”kunda tentu.

25 “Haan man,” kunna hapa niPedru.

Ammi ta datang ni Pedru ta bali anepagka-ma na hapa ya pohut niHesus tentu.

“Anu ya uray mu, Simon, tagagangayna ari kiden ta lutakin amhad sin na tolay ya pagpagan data bwis? Intu de pagpagan da yakagitta da kiden ono taga kadwankiden lugar?” kunna tentu.

26 “A intu pagpagan da ya tagakadwan kiden lugar,” kun ni Pedru.

“A ta kumanen awena mantumagpaga na kagitta da kiden,” kunni Hesus. 27 “Ammi mappya tamagpaga kita hala petta awan tabida. Ara, mangalap ka mantu tabanwit, a em iparuba ta alugewan,te ya imunnannamaalapmua itamsangaw ya pirak ta simuk na en, ayen sangaw ya iangem ta simbaa-nen, te kustu hala ta pagpaga ta tabwis ta,” kunna.

18Ya Bida Na Umalinnak(Mk 9:33-37; Lk 9:46-50)

1A ta pagyan da para la ten a itta yaikayat na ituldu na kiden ta pohutanda te Hesus, a

“Afu, inya hud sangaw tekamiya pake kadakalan na makipagtu-ray teko ta pagariyan na Namaratuewan?” kunda.

2 A pinaabikan bit ni Hesus ya takdayabbing, kapye na pinatayuk ta nag-tatangngan da, 3 a sangaw tinabbagna hapa ya pohut da.

“Ya pake ibar ku tekamuy a amawemuymauli petta negitta kam takuman na abbing a awemuy san-gaw mesipat ta pagariyan na Na-maratu. 4Temaski am inya sangawya imalinnak ta nonot na ta kumanna abbingin yan a yen sangaw yapake kadakalan na ngamin kidentolay na Namaratu,” kunna.

5A ya uhohug na para tekid a“Maski am inya hapa ya mang-

tagop ta abbing nga kumanin gafuta pangurug na teyak a mekwentata iyak hapa ya pinagdulot na.6 Ammi am itta ya mangitulduta dulay ta maski takday la nakaassangan kiden nga mangurugteyak a pake kakallak sangaw.A mapmappya mina en ta dananakaddangan ya lig na en tadappug na batu kapye na newaradta bebay, petta awena minanakaliwat. 7Kakallak ya tolay kidengafu ta ketta na pakaayayyawan data pagliwat da, ammi pake kakallakpara ya tolayen nga mangayayyawtekid.

8 “A yen mina ya pagnonotanmuy ta bari muy, te am angariganta kamat mu ono takkim ya gafu napagliwat mu a awem hud gappakankapyem iwarad, petta awem san-gaw melogot? Te mapmappya tanapukulan ka mina nga magdulotta magnayun na pagtolayam ammita mewarad ka ta afuyen nga awanmaazap gafu ta awemen inazi. 9 Akumanen hapa ta matam, te amangarigan ta matam ya gafu napagliwat mu a awem hud kilotankapyem iwarad, petta awem melo-got? Te mapmappya ta bulding kamina nga magdulot ta magnayun

Page 40: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Matyu 18:10 37 Matyu 18:26na pagtolayam ammi ta mewaradka ta afuyen gafu ta awemen inazi.

10 “A ya ibar ku hapa tekamuyngamin a itan muy ta idadula muyya maski takday la na kaassangannamangurug kiden teyak, te itta yaanghel da nga mangtaron tekid, amangidarum kid hapa ta atubangna Damakewan. 11-14 A intu minapagnonotan muy ya magtaron takalneru. Te am angarigan ta ittaya magatut na kalneru na ammimetawag hapa ya takday, a awenahud isirak ya siyamafulu siyamkiden ta panganan da kapye naange magapag ta takdayen nganetawag? A am naapagan nan ayen ya pake ikatalak na ammi taawan kiden netawag. A kuma-nen hapa te Damakewan, te awenaikayat ta itta ya metawag maski tatakday la na kaassangan kiden ngamangurug teyak, te yen ta umangeya Tolayin taga Langit ta lutakinpetta ikerutan na ya netawag,”kunna.

YaKwanTamMinaGafuTaNagliwatTekitam

15A ya takday para na bida ni Hesustekid a

“Am angarigan ta itta ya liwatna takday kabagis mu teko a e kamantu tatakday makibida tentu, atabarangam. Am ikayat na dan-gagan ya itabarang mu tentu aawan kad mappya, te nagmappyakanan,” kunna. 16 “Ammi amangarigan ta awena ikayat kuru-gan ya uhohug mu tentu a man-galap ka mantu ta takday onomaski duwanamanguffun tekongamangtabarang, kapye muy ha san-gaw ange maguhohug tentu, pet-tam kumanen itta hapa sangaw yaduwa ono tallu namangipasikkal tangamin uhohugan muy. 17 A amawena kid hapa kurugan a mappyamantu ta mebida ya liwat na taatubang na maggagimung kiden. Aam awena hapa ikayat dangagan

ya tabarang na maggagimung a ik-wenta muymantu ta kuman na du-lay na tolay nga awan mangurug, aawemuy na sangaw pagdulotan.

18 “A ya pake ibar ku ha tekamuya intu sangaw ihangat muy ta lu-takin ya dana nehangat na Nama-ratu ewan. A intu sangaw ipalubusmuy ta lutakin ya dana nepalubusna Namaratu ewan. 19A ya uhohugku para tekamuy a maski am ittaya duduwa la tekamuy nga maki-mallak ta Namaratu ewan, ikid natatakday la ya nonot muy ta adan-gan muy tentu a kwan na hala yaibar muy tentu. 20Temaski am hadsin na lugar ya agyan na duduwaono taltallu la na maggimung gafuta pangurug da teyak a itta yakhapa ta hebing da,” kunna.Ya Bida Na Awanen Nangpakoma

21A tentu en nabalin nagbida a um-abikan hapa i Pedru nga mangpohuttentu.

“A am pagliwatan nak na kabagisku, Afu, amamempigamina yapag-pakomak tentu am inaman nak?Gustu de ya mamempitu?” kunna.

22A ya tabbag hapa ni Hesus tentu a“Awek ibar ta gustu ya mamem-

pitu, te maski abat ta mamempitufulu pitu,” kunna, 23 “te am ikayatmuy mesipat ta iturayan na Nama-ratu ewan a intu mina pagnonotanmuy ya keangarigan na takday aringa nagsingir ta gagatut na tagabuna kiden. 24 Te ya takdayen tagabuna a niribribu ta pesuk ya gatut na,25 ammi awan garay ta pagpaga nata gatut na kiden. A gafu ta awenamapagan ya gatut na kiden a nebarna ari en ta melaku ya lalaki en,a kumanen hapa ta atawa na enkontodu ngamin kiden anak na ikidna ngamin kwa na, petta mapaganya gatut na kiden. 26 Ammi alistunamalentud hapa ya lalaki en ta arien, te nakimemallak tentu.

‘Ay afu, indagam para haen yapagpagak, te sa pagan kungamingatut ku,’ kunna.

Page 41: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Matyu 18:27 38 Matyu 19:1027 “A gafu ta ikallak na ari en a sa inazina ya ngamin gatut na, a pinatugutna. 28 A tentu en nagtugut a nes-immun na ya sakā tagabu na en nganakagatut tentu ta mafulu la ta idi,ammi awena para la napagan ya gatutna en. A ka-ma la ginafut na ya hul naen pattalan, a ‘Pagamna ya gatutmu,’kunna tentu. 29 A alistu namalentudhapa ya segatuten nga nakimemallaktentu,

‘Ay indagam la bit, Kofun,petta makaapagak, te pagan kusangaw ngamin,’ kunna.

30 Ammi awena haman nekallak natakdayen awa enna hud la nedarum,petta mebalud abat ta pakapaga namina ta ngamin gatut na. 31 A gafuta kumanen a nagdamdam hapa yakadwan kiden sakā tagabu na, te naitada ya iningwa na awanen nangikallak,a enda nedanug ta ari da en. 32 A tanepangpaalap na ari en tentu a

‘Kuga magdupal kan natagabu. Inazik haman yangamin gatut mu teyak gafuta pakimallak mu teyak, 33 akumanen mina ya pinarigam tasakā tagabu men ta pakimallakna en teko,’ kunna.34“A gafu ta pake nagporay ya ari

en tentu a pinatoli na hala ya gatutna kiden, a nepebalud na hapapetta mapa-gang abat ta pakapagana hapa ta ngamin kiden gatut na.35 A yen mina ya pagnonotan muy,te kumanen hapa sangaw ya kwanni Damakewan tekamuy am awe-muy hapa pakoman ta mappya yanagliwat tekamuy.”

19Ya Ituldu Ni Hesus Gafu Ta Maga-

tawa Kiden(Mk 10:2-12)

1A ta nekabalin ni Hesus nagbida anagtatugut kid na ituldu na kiden talugar na Galileya, te ange kid ta lugarnaHudeya ta dammangna karayannaHurdan. 2 Ammi dumadagdag hapaya awan bababang na tolay abat ta

eyan da, a pinagmappya ni Hesus yanagtatākit tekid.

3 A umange hapa tentu ya kadwankiden Pariseyu, te itta ya pinohutanda tentu ta pangparuba da tentu.

“Mistro, had kun na pan-gawatam ta lintigen nga netuldu niMoses gafu ta magatawa kiden, temepalubus de ta igungay na lalakiya atawa na ta kompormi la narazon?” kunda tentu.

4A ya tabbag na hapa a“Intumina nonotanmuy ya uho-

hug na surat na en, te‘Pinadday na Namaratu ya

napopolu kiden tolay pettaitta ya lalaki ikid na babbay.

5 A yen ta makigungay ya lalakita dadagkal na kiden, temakidagga ta atawa na en,

a ikwenta na Dyos ya duwakiden ta tatakday la natolay,’ kunna paen.

6 A bakkan kid na mantu ta duwana tolay, te tatakday kid na. Amadi mantu am paggungayan tam yapinagdagga na Namaratu ewan,” kunni Hesus tekid.

7A ya pohut da ha tentu a“Anu kawagan na mantu ta

nepalubus ni Moses ta makigungayya lalaki ta atawa na am iatad natentu ya papel na pakigungay na?”kunda.

8 “A nepalubus na ay, gafu ta pag-banad na nonot muy, ammi addetta nepagatawa na napopolu kidena bakkan ta kunna ten ya uray naNamaratu. 9 A yen ta ibar ku hapatekamuy ta am itta ya makigun-gay ta atawa na otturu mangatawaha ta takwan a mekwenta hala tamangadallaw, ammi awan bale amatawa na en ya apolu nakikadallawta takwan na lalaki,” kunna hatekid.10 A ya uhohug hapa na ituldu na

kiden tentu a“A am gagangay ta kunna ten

a mapmappya mantu ta awan tamangatawa,” kunda.

Page 42: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Matyu 19:11 39 Matyu 19:2711Ammi ya uhohug na hapa tekid a

“On ay, ammi bakkan hamanta ngamin tolay ya makaattamnga awan magatawa fwera la tamaatadan kiden ta pakaattam da.12Te itta ya kadwan kidennga awanmangatawa gafu ta dana nakapunkid ta nekeanak da. A itta hapaya kadwan nga kinapun na sakātolay da, a itta hapa ya kadwannga awanmangatawapetta awan tamanabtabang ta pangidulot da tatarabakunaNamaratu. A am itta yamakaattam nga awan mangatawaa mappya hapa am attaman na,”kunna.Ya PagbendisyonNi Hesus Ta Abbing(Mk 10:17-31; Lk 18:18-30)

13 A sangaw itta ya mangiange taanak da kiden te Hesus petta ipotunna ya kamat na tekid, te ikayat da tapakimallak na kid. Ammi nehuya nakid hapa na ituldu na kiden. 14 Ammiya uhohug ni Hesus tekid a

“Awemuy la gamman ya anakkidin, petta e kid la teyak, te yangamin kiden makigitta ta abbinga yen kid ya iturayan na Namaratuewan,” kunna.

15 A nepotun na ya kamat na tekid, anepakimallak na kid, a sangaw nag-tugut kontodu ituldu na kiden.

Ya Ituldu Ni Hesus Ta Naba-nang(Mk 10:17-31; Lk 18:18-30)

16 A magananwan la a itta yaumange nangpohut te Hesus.

“Mistro, ibar mu haen teyak amanumina ya tarabakukngamappyapetta itta sangaw ya angat ku ngamagnayun,” kunna.

17Ammi ya tabbag ni Hesus tentu a“Anu haman ta iyak ya pangpo-

hutam ta mappya na tarabaku, tetatakday la ya makkamu ta map-pya. A am ikayat mu maatadan tamagnayun na angat a mappya takurugamya lintig na kiden,” kunnahapa.

18 “A onay ammi had sin hud nalintig ya kurugan ku?” kunna ha nalalaki en.

“A amum haman ya lintig na ki-den ta awem mamapasi ta tolay,ikid na awem mangadallaw, ikidna awem magtakaw, ikid na awemmagladdud. 19 A dayawam hapa igdamam ikid ni hinam, a iddukamhapa ya kagittam tolay ta kumanna pangidduk mu hala ta barim,”kunna hapa ni Hesus tentu.

20Ammi ya tabbag ha na lalaki en,“A onay ammi kanayun kinurug

ku yana kid na lintig abat ta kaab-bing ku, a anu para ya pagkuranganku?” kunna.

21 “A am ikayat mu ta awan pu-lus ta pagkurangam a em mantuilaku ya ngamin kiden kwam, amangatad ka ta pobre kiden, pettaitta sangaw ya pagba-nangam ngamauknud ta agyan na Namaratuewan. A am mabalin kan a mag-toli ka sangaw petta dumagdag kanteyak,” kun ni Hesus tentu.

22Ammi ta pakadangag na lalaki en tainuhohug ni Hesus tentu a nagtuguthapa nagdamdam, te pake addu yakwa na.

23 A ta nepagtugut na lalaki en anagbida ha i Hesus ta ituldu na kiden:

“Kakurugan ya uhohug ku teka-muy ta pake mazigat ya isassarokna maba-nang ta pangikerutan naNamaratu. 24 A pake ibar kupara tekamuy ta malmalogon yaisassarok na anwang ta hubu nadagum ammi ta isassarok namaba-nang ta pangikerutan na Nama-ratu,” kunna tekid.

25 A pake nepagpaka-lat da hapa yainuhohug na tekid, a

“Am gagangay ta kunna ten, Afu,a itta hud para ya mekerutan?”kunda.

26 A nesaned na bit ya mata na tekidkapye na tumabbag.

“Awan pulus ta makkwa na tolaypetta mekerutan mina, ammi ittayamakkwa na Namaratu, te intu yamakapangwa ta ngamin,” kunna.

27A ya pohut hapa ni Pedru tentu a

Page 43: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Matyu 19:28 40 Matyu 20:14“Anu mantu ya maalap mi, Afu?

Te amum ta sa newasa min yangamin kwa mi petta dumagdagkami teko,” kunna.

28A ya tabbag hapa ni Hesus tentu a“Kakurugan ya uhohug ku teka-

muy ta sangaw am ittan ya baguen paglelehut a yen hapa sangawya pagtogkok na Tolayin taga Lan-git ta pagariyan na en. A ika-muy hapa nga nagattam dumagdagteyak a maatadan kam hapa san-gaw ta turay muy, petta makkamukam ta mafulu duwa kiden tribuna Istralita kiden. 29 A ya ngaminkiden nagtugut ta bali da, ikidna kabagis da, ikid na dadagkalda kiden, ikid na lutak da, ikidna anak da kiden gafu ta pakesi-pat da teyak a maatadan kid halasangaw ta minagmagatut ta ku-man na nagtugutan da kiden, yagamaatadan kid hapa sangaw tamag-nayun na angat. 30 Ammi ya kad-wan kiden nga magimpapolu taayanin a mapozan kid sangaw, a yakadwan kiden nga magimpapozanta ayanin a mapolu kid sangaw,”kunna tekid.

20Ya Gagangay Na Panandan Na Na-

maratu1A ya uhohug ha ni Hesus ta ituldu

na kiden a“Ya pangiangarigan ku ta

pangsagolyat na Namaratu ta tolayna kiden a kuman na tolayennga itta ya alawa na uma na, anaggabgabi ta lalakwat, te angemagapag tamayatmangallu ta umana en. 2 A ya nagtatulagan da atandanan na kid sangaw ta kumanna mekustu ta tangagaw, a dinobna kid ange manguma. 3 A sangawta medyo alas nwebe a umange hata agyan na dapunen a nasimmu nahapa ya kadwan para na tolay ngaimatuttud la, te awan ta tarabakuda.

4 ‘E kanan hapa magtarabakuta umaken, te tandanan ta kamsangaw ta kuman na mekustuta oras muy,’ kunna tekid, aumange kid hapa.

5 A kumanen ha ta alas dose, ikid naalas tres, te pinidwa na ha ya umangeta dapunen, a nangidob ha ta angemagtarabaku. 6 A sangaw ta alassingko a umange ha ta dapunen a ittapara la ya kadwannga awannaghehit,a

‘Annun muy haman magmal-malem ta isin nga awan mag-tarabaku?’ kunna tekid.

7 ‘A on ay te awan haman tamagpatarabaku tekami,’ kundahapa.

‘A e kanan mantu mag-tarabaku ta umaken, te tan-danan ta kamhapa,’ kunna tekid.8 “A sangaw ta marimat na a di-

nob na makāuma en ya kapatas naen petta ayagan na yamagtarabakukiden.

‘Em kid ayagan, te atadamkid na ta tandan da, ammi intupangigafum ya napozan kiden,’kunna tentu.9 “A ta datang na napozan kiden

nga umange nagtarabaku ta alassingko a inatadan na kid ta kumannametandan ta nagmalmalem. 10Ata datang na imunnan kiden nag-tarabaku a pahig da ta ad-addu san-gaw ya tandan da ammi ta napolukiden natandanan, ammi kagittahala na metandan ta napolu kiden,11-12 a nagsasitangan da hapa yanagpauma en.

‘Anu haman ta igittamtekami ya napozan kiden nganagtarabaku awa nakaoras kidla, ammi tekami a nagmalmalemkami haman nga nagattam tapatu na bilag,’ kunda tentu.

13Ayauhohugnahapa ta takday tekida

‘Anu hud ya liwat ku teko,Kofun? Awek hud netandanteko ya kuman na nagtulaganta en? 14 Alapam la ya tandam

Page 44: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Matyu 20:15 41 Matyu 20:31

a dumatang kan ta balim. Amikayat ku iatad ta napozan kidenya kagitta na iatad ku teko a15 awan hud ta katunungan kupetta igastuk ya pirak ku ta ku-man na ikayat ku? Mappya hudta pumassil ka gafu ta nasurok yaneatad ku ta kadwan?’ kunna.

16 A yen ta nebar ku tekamuy tamapozan sangaw ya napa-polu taayanin, a ya napozan ta ayanin a yensangaw ya mapolu,” kun ni Hesus taituldu na kiden.

Ya Ange Nig Hesus Ta Ili NaHerusalem

(Mk 10:32-34; Lk 18:31-34)17 A ta nekabalin na ten a magdul-

dulot para la ig Hesus ikid na itulduna kiden ta ili na Herusalem, a sangneadayu na bit ya mafulu duwa kidenta kadwan kiden tolay ta dalan, pettaikid la ya makadangag ta ibar na.

18 “A ta ayanin a magdulot ki-tanan ta ili na Herusalem,” kunna,“a yen sangawyapanggafutanda taTolayin taga Langit, petta idarumda ta atubang na padi kiden ikid namangituldu kiden ta lintig kiden, asa ikayat da sangaw tamasi. 19Aamnegawat dan ta Hentil kiden ngamangibbal tekitam a amāmatan dahapa, yaga paligatan da kapye dasangaw pagappan ta krus. Ammimatolay hala sangaw ta mekatalluna araw,” kunna.20 A tekid na nagdulot ta dalan a

himebing te Hesus ya hina nig San-tiago ikid ni Hwan, a namalentud taatubang na en ta pagadang na tentu.

21 “Anu ya ikayat mu, Ina?” kunni Hesus tentu.

“A te ya ikayat na duwa kidinanak ku a ikid kan mina yamesaad sangaw ta hebing muam makatogkok kan sangaw tapagariyam ta lutakin,” kunna hapa.

22 “Ahu, awemuy de amu ya zigatna adangan muy,” kun ni Hesustekid.

“Makkwa muy hud sangaw yamagattam ta kagitta na neatad

na Namaratu teyak ta zigat kin?”kunna.

“A on ay, makkwa mi hapa,”kunda.

23 “A kakurugan ta paruban muysangaw ya kagitta na zigat kin,ammi maski kunna ten a bakkanhala teyak ya magpili ta magyanta hebing ku, te i Damakewan yamakkamu magpili,” kunna.24 A ta pakadangag na kadwan ki-

den ta inadang na duwa kiden teHesus a nalussaw kid hapa tekid.25Ammi sa pinaabikan na kid ni Hesuspetta madangag da ya ibar na tekid.

“Amu muy ya gagangay na Hen-til kiden ta ikwenta da ya iturayanda kiden ta kuman na tagabu da.A ya mayat magmayor ta kahulunda kiden a doban na kid. 26 Ammiawemuy mina parigan yen kid, teya mayat madayawan tekamuy amaguray mina makitagabu ta kad-wan. 27 A ya mayat metun tamayor na ngamin a maguray hapamakitagabu tekid. 28 Te maski yaTolayin nga taga Langit a bakkanta yen ya umeyan na ta isin pettamakitagabu ya tolay kiden tentu,awa intu ya makitagabu tekid, aisagapil na hapa ya angat na tekid,petta addu hapa ya masaka natekid,” kunna tekid.Ya Pagpamappya Ni Hesus Ta Duwa

Na Nagdaram(Mk 10:46-52; Lk 18:35-43)

29A tekidennagtalib ta ili naHerikua dumadagdag hapa tekid ya pakeaddu na tolay. 30 A itta hapa ya duwana nagdaram nga imatuttud ta pingitna kalsada en. A ta pakadangag data magtalib na i Hesusen a nagayayagkid na,

“Ay Afu, Simsima ni mina Dabid,ikallak na kami haen, Afu,” pakakinkid.

31Ammi nehuya na kid na tolay kidenpetta aweda mina magsitang. Amminepasikan da para ya iayag da,

“Ay, Afu, Simsima ni mina Dabid,ikallak na kami haen, Afu,” kunda.

Page 45: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Matyu 20:32 42 Matyu 21:1632A nagtayuk hapa i Hesus, a binaranna kid;

“Anu hapa ya pakkwa muyteyak?” kunna tekid.

33 “Ay, Afu, ipaita mi ya awemi inpakaita,” kunda hapa.

34A gafu ta allak ni Hesus tekid a sini-ged na ya mata da kiden, a yen hapaya nepakaita da, a dumagdag kid nahapa.

21Ya Pagpaari Na Tolay Kiden TeHesus(Mk 11:1-10; Lk 19:28-40; Jn 12:12-19)

1 A tekiden nakaabikan ta ili naHerusalem a pa nagimmang kid bitta bikat na babali kiden ta Beffageta Bagetay na Olibo, te pinaunnan niHesus ya duwa na ituldu na kiden.

2 “Magdulot kanan ta babalikidewan, a maita muy sangaw yatakday kabayu nga negalut ikidna urbun na en. Ubadan muy kidte idatang muy kid hapa sin. 3 Aam itta sangaw ya mangpohut tapangubad muy tekid ‘A te masapulna kid la bit ni Afu,’ kummuytentu, a ipalubus na hala tekamuy,”kunna tekid, a umange kid.

4-7 A inalap da hala ya kabayu kidenta kuman na nebar ni Hesus tekid.A ta nepangidatang da tekid a ne-huklad da ya ga-gamit da ta kabayukiden a nagtakayan ni Hesus ya ur-bunen. A uray hapa yen na Namaratupetta magdulot ya uhohug na en taaglavunen, te

“Ibar mu ta taga Herusalem ki-den ta ittan ya ari da, te du-matang namagtakay ta urbunna kabayu,” kunna.

8 A ta nepagtakay ni Hesusen aimunnan hapa ya addu na tolay nganangihuklad ta ulolat da kiden ta an-gen na en ta pangdayaw da tentu. Anangalap hapa ya kadwan ta kumanna don na anaw, a nehuklad da hapata angen na en. 9A ya tolay kiden ngaimunnan tentu ikid na itta kiden tagafan na a nagayayag kid na.

“Madaydayaw ya simsima nimina Ari en Dabid. Bendisy-onam, Afu, ya umange in sinnga pinakabarim. Madaydayawya Namaratu ewan,” kunda tapagayayag da.

10 A ta nepakasarok nig Hesus ta ilina Herusalem a pake masitang na yatolay kiden ta pagpaka-lat da tentu, te

“Inya hud ya tolayin yan?”kukunda.

11 “A i Hesus yan nga aglavunennga taga Nasaret ta iten Galileya,”kunna hapa na tolay kiden nganakihulun te Hesus.

Ya Pangihuya Ni Hesus Ta MaglakuKiden

(Mk 11:15-19; Lk 19:45-48)12 A ta datang ni Hesus ta ili na

Herusalem a simarok hapa ta sim-baan na Namaratu. A tentu nakaitata naglaku kiden ikid na gumatangkiden a sa pinohet na kid, yagapinagsikig na hapa ya lamesa na nag-tali kiden ta pirak, ikid na pagtut-tudan na naglaku kiden ta kalapati.

13 “Anu awemuy hamanmanonot ya uhohug na Namaratuta suraten, te

‘Gagangay ta balikin yan ya eyanna tolay kiden nga pakimal-lakan,’ kunna haman,

ammi pinagbalin muy garay tapagkakampatan na magdarogas ikidna magswitik,” kunna tekid.

14A sangaw umange hapa te Hesusya nagdaram kiden ikid na napi-lay kiden ta umag na simbaanen, apinagmappya na kid. 15 A nagayayagna ya anak kiden ta pangdayaw datentu.

“Madaydayaw ya simsima nimina Dabiden,” pakakin kid.A ta nepakaita na padi kiden ikid na

mangituldu kiden ta iningwani Hesusikid na anak kiden nga magayag anagporay kid na.

16 “Awem hudmadangag ya uho-hugan na anak kiden?” kunda hapate Hesus ta pagporay da.

Page 46: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Matyu 21:17 43 Matyu 21:30“A onay, a awemuy hud nabasa

ya uhohug na suraten ta maski ab-bing ikid na asitay ya netuldu naNamaratu ta pangdayawda tentu?”kunna tekid.

17 A sangaw nagtugutan na kid, aimuhet ta ili en kapye na nagdulot tababali kiden ta Betanya.

Ya Pangigaged Ni Hesus Ta Kayu(Mk 11:12-14, 20-25)

18 A ta lalakwat a nagtoli kid na it-uldu na kiden ta ili na Herusalem,ammi nabisinan i Hesus ta dalan. 19Atentu en nakaita ta kayu na higosta bikat na dalan, a umange minanagpusit ta mayan na, te negindanmina ya mayan na ta don na ki-den, ammi awan haman ta mayanna. A gafu ta kumanen a “Maskiawem na sangaw magmayan,” kunnata kayu en. A awena la nabayag anamegafumagkatang ya kayu en. 20Ata nepakaita na ituldu na kiden takayu en a “Anu alistu nagkatang yakayu in?” kunda ta pagpaka-lat da.21A ya uhohug ni Hesus tekid a

“Kakurugan ya uhohug kutekamuy, ta am pake ikatalakmuy ya Namaratu ikid na awemuypagduwaduwan ya nonot muy amakkwa muy hala ya kuman nanakkwak ta kayu in. A maski amibar muy sangaw ta bagetayin‘Umalit kan te maglattu kan tabebay,’ kummuy, a Namaratu yamakkamu petta makkwa hala yanebar muy. 22 Te maski am anuya adangan muy ta pakimallakmuy a meatad hala tekamuy amkakurugan ta ikatalak muy yapangatad na tekamuy,” kunna.

Ya Pangpohut Da Ta Turay Ni Hesus(Mk 11:27-33; Lk 20:1-8)

23 A ta datang da ha ta ili naHerusalem a kuga simarok kid ha tasimbaanen, a nangituldu hapa i Hesusta tolay kiden. A sangaw umabikanhapa tentu ya padi kiden ikid nakadwan kiden pinakadakal na tolay

kiden, a pinohutan da ya gafu natarabaku na.

“Inya hud ya nangatad ta turaymu petta maguray ka la ta ngamintinarabakum ta isin?” kunda.

24 “A itta hapa ya pohut ku teka-muy,” kunna hapa tekid, “te ammatabbag muy ya pohut ken a ibarku hapa tekamuy ya gafu na tu-ray ku ta tarabaku kin. 25 A yapohut kin tekamuy a inya hud yanangatad ta turay ni mina Hwanenpetta mangzigut ta tolay, te ibarmuy teyak amNamaratu, ono tolayla ya nangatad ta turay na?” kunnatekid.

A gafu ta napopoyung kid na ta salud-sud na en tekid a dana nagbabidanda bit ta melemad am anu mina yatabbag da tentu;

“A anu mina ya tabbag tamtentu, te am ibar tam ta Namaratuya nangatad tentu a ‘Anu kawa-gan na mantu ta awemuy kinurug,’kunna sangaw tekitam. 26 Ammiam ‘Tolay la ya nangatad,’ kun tama ikatupag na kitam sangaw natolay kiden, te pake ipasikkal dahaman ta Namaratu ya nangidobtentu,” kunda.

27A ya tabbag da mantu te Hesus a“Awemi haman amu,” kunda.“A am awemuy mantu matabbag

ya pohut ken tekamuy a awek hapaibar tekamuy amhad sin ya gafu naturay kin ta tarabaku kin,” kunnahapa tekid.

28A ya uhohug na para tekid a“Nonotan muy mina ya kean-

garigan kin: Itta ya duwa na lalakinga nagkabagis. A ya uhohug nadama da ta takdayen a

‘Aleng, e ka magtarabaku tauma ta arawin,’ kunna tentu.

29 ‘O, awek ikayat O,’ kunnahapa.

Ammi sangaw a nagbabawi, a umangehala. 30 Ammi dana umangen hapaya dama da en ta takdayen, a nebarna hapa tentu ya kuman na nebar nata napolu en. A ‘On, Amang, eyak,’

Page 47: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Matyu 21:31-32 44 Matyu 21:46kunna hapa, ammi awena hamanumange. 31-32 A had sin mantu taduwa kiden ya nangurug ta dama daen?” kun ni Hesus tekid.

“A ya napolu en ay,” kunda hapa.“A yenmina ya pagnonotanmuy,

te ta neange ni Hwanen nga nangi-padangag ta katunungan tekamuya awemuy haman kinurug. Ammiya nagdarogas kiden nga nagsin-gir ta bwis ikid na nakisweldu tapakidallaw da a kinurug da a nag-babawi kid. A maski am naita muyya panguli na gagangay da, a usutkam la nga awan nagbabawi. Ayen ta ikid sangaw ya mesipat tapangikerutan na Namaratu, ammitekamuy a melogot kam,” kunna.Ya Keangarigan Na Nagmula Ta

Unas(Mk 12:1-12; Lk 20:9-18)33 “A dangagan muy ha ya tak-

day para na keangarigan,” kunnaha. “Itta ya takday ha na tolaynga nagmula ta addu na unas, ainaladan na hapa ya kaunasan naen. A sangaw namadday hapa taagdapilan na ikid na ba-bali en ngapagyanan na magtaron kiden. Asangaw nepaābāng na hapa ya kau-nasan na en ta kadwan, te angebit ta takwan na lugar. 34 A takaarawan na pagapit da a dinob naya tagabu na kiden ta nangābāngkiden, petta alapan da mina yaābāng na. 35 Ammi ginafut na kidna nangābāng kiden, a pinalpalukda ya takday, a pinapasi da hapa yatakday, yaga pinapasi da ya takdayta warad. 36 A gafu ta kumanena nangidob ha ya makāunasen taaddu para na tagabu na, ammi tina-pangan da kid ha. 37 A sangawdinob na tekid ya anak na en, tenonotan na ta ‘Mamat kid sangawta anak kin,’ kunna. 38 Ammi tanepakaita na nangabang kiden taanak na en a

‘Gagangay ta ye-yan sangawya makaalap ta ngamin kwa namakāunasen, amappyamantu ta

papasin tam hapa ya anak na inpetta awan sangaw ta mangalapta lutak na in, a kwa tanan san-gaw,’ kunda.

39 A ginafut da mantu ya anak na en,a neuhet da ta kaunasan kapye dapinapasi.

40 “A ta kuman na uray muy,a anu sangaw ya uray na makāu-nasen ta nangābāng kiden am du-matang sangaw tekid?” kunna.41A ya tabbag da hapa a

“Sa papasin na kid mina ay, tenagdupal kid, a ipaābāng na minaya kaunasan na ta kadwan kidennga makanonot ikid na mangatadtentu ta lugar na ābāng na,” kunda.42-43A ya uhohug ni Hesus tekid,

“A kustu hapa ya tabbag muyen,te kakurugan ta azin na kam san-gaw na Namaratu ta pangikerutanna en, a takwan na tolay sangawya itali na tekamuy nga mangatadtentu ta lugar na kwa na. Awemuymantu naawatan ya binasa muyenta surat na aglavunen, te

‘Newarad na magbali kiden yaarigi en nga nepapatayuk naNamaratu tekid.

Ammi netoli na hala,a nagbalin ta kasikanan na arigi

ta ngamin bali,te Namaratu ya nakkamu

tentu, a dayawan tamhapa ya kalalaki na,’kunna.

44 A maski am inya sangaw yamedumpar ta arigi na Namaratu aintu hapa la sangaw ya matakitan,a pake nahammek na sangaw amigsilan na arigi en,” kun ni Hesustekid.

45A ta nepakadangag na padi kidenikid na Pariseyu kiden ta keangarigankiden ni Hesus a naawatan da ta ikidhapa la ya pagbalinan na ta kuman nanangābāng kiden ta keangarigan nakiden. 46 A yen ta ikayat da gafutanpetta idarum da, ammi pinalanan dahapa ya kaddu na tolay kiden, te amu

Page 48: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Matyu 22:1 45 Matyu 22:17da ta intu ya aglavun nga dinob naNamaratu.

22Ya Keangarigan Na Ari En Nga Nag-

pamakan(Lk 14:15-24)

1 A ya takday para na keangarigannga binida ni Hesus tekid a intu yan:

2 “Ya pangiangarigan ku tapangikerutan na Namaratu ta tolaya kuman na takday na ari nganagpamakan ta boda na anak naen,” kunna. 3 “A dinob na ari en yatagabu na kiden, petta enda alapanya ginawi na kiden ta pagpamakanna en, ammi aweda ikayat ange. 4Asangaw nangidob ha ya ari en takadwan para tagabu na, a nebar nahapa tekid ya bidan da;

‘Ibar muy sangaw ta ginawikkiden ta dumatang kid na tapagpamakan kin, te nabalinna haman ya pagparti mi tabaka kiden, a sa neparan na yangamin kanan da,’ kunna tekid,a umange kid na.

5Ammi ya enda kiden inalap a awedakan matagop, te umange ya takday tauma na en, a umange hapa ya takdayta tyenda na en. 6 A ya kadwan kidenpara a ginafut da haman ya tagabukiden na ari en, a pinakakallak da kidkapye da kid pinapasi. 7A pirmi hapaya poray na ari en, te dinob na yasuddalu na kiden, a enda pinapasi yanamapasi kiden ta tagabu na kiden,yaga tinungradan da hapa ya ili da.8 A sangaw nangidob ha ya ari en takadwan para tagabu na. A ya uhohugna tekid a

‘Sa neparan ya ngaminmakan, ammi awena hamanmegitta na ginawik kiden. 9 Aemmuy mantu sanedan yakalsada kiden, a gawin muysangaw ya ngamin maita muy,petta e kid mangan,’ kunnatekid, a umange kid hapa.

10 A sinaned da ya ngamin kidenkalsada ikid na dalan, a pinagkakam-pat da ya ngamin naita da nga dulaypase mappya na tolay, a napannu kidta pagbodan na en.

11 “A sangaw simarok hapa ya arien, te ange hapa makikumusta tasangaili na kiden. Ammi neitan nahapa ya takday tolay nga awannag-barawasi ta barawasi na magboda,12 a

‘Hoy’, kunna tentu, ‘hadkukum nakasarok ta isin ngaawan magbarawasi ta pakibo-dam?’ kun na ari en tentu.

Ammi awan ta matabbag na. 13 Ainayagan na ari en ya tagabu na kidenpetta pohetan da ya tolayen.

‘A pake galutan muy tamappya a iwarad muy ta agyanna sugiram, petta magyan la tenmakatangtangit ta pagagayoyna,’ kunna.

14 A yen mina ya pagnonotan muy, temaski am addu ya ayagan na Nama-ratu ewan a addu hapa ya umawe, aassang la mantu ya mapili,” kun niHesus tekid.

Ya Pangayayyaw Na Pariseyu KidenTe Hesus

(Mk 12:13-17; Lk 20:19-26)15 A ta nepakadangag na Pariseyu

kiden ta bida kiden ni Hesus a nag-babidan da am had kunna mina napangsikwat da tentu gafu ta uhohugna, petta itta mina ya pangidarumanda tentu. 16 A ya iningwa da a dinobda tentu ya kadwan kiden ituldu daikid na kahulun kiden ni Herud pettaparuban da i Hesus. A ya uhohug dahapa te Hesus a

“Mistro, itta ya pohut mi teko, teamu mi ta matunung ka na tolay, amatununghapa yangamin ituldumta patarabaku na Namaratu teki-tam, te awem la burungan am anuya uray na tolay, ikid na awan taidadumam. 17A dangagan mi haenteko am ipalubus na lintig ni Mosesya pagpaga tam ta bwis ta Ari nataga Roma kiden,” kunda.

Page 49: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Matyu 22:18 46 Matyu 22:3918Ammi dana narikna ni Hesus ta ittaya dulay ta nonot da, a

“Kuga magimmamappya kam natolay, te parparuban dak la. 19 Itanku bit ya piraken nga ipaga muy tabwis muy,” kunna.

A negawat dan hapa ya piraken tentu.20“A inyahud yamakāmukat ikid

na makāngagan ta pirakin yan?”kunna tekid.

21 “A sinang mukat na Ari en,”kunda hapa.

“A ipaita muy mantu ta guby-ernu na Ari en ya mekustu ta pan-gurug muy tentu, a ipaita muyhapa ta Namaratu ya mekustu tapangurugmuy tentu,” kunna tekid.

22 A gafu ta pake nepagpaka-lat da yatabbag na en, a awedan pakolangan, anagtatugut kid na.

Ya Pangparuba Na Saduseyu KidenTe Hesus

(Mk 12:18-27; Lk 20:27-40)23A ta arawin yen para la a umange

hapa te Hesus ya Saduseyu kiden. Aitta hapa ya pohut da tentu gafu taaweda kurugan ta matolay hala san-gaw ya nagpasi kiden.

24“Itta hapa ya pohutmi, Mistro,gafu ta lintig ni Moses,” kunda, “team masi kan mina ya lalaki ngaawan ta anak na, a mappya kan takabagis na en ya mangatawa ta ka-balwan na en petta itta sangaw yaanak da nga lalaki nga mekwentata anak na nasi en. 25 A ta idi talugar mi a itta ya pitu na lālāki nganagkakabagis, a nangatawa hapaya imunnanen, ammi nasi hala taaweda para la paganak. A gafu tanetuldu ni Mosesen a ya kabagisna en ya nangatawa ta nabalu en,ammi nasi hala yen ta aweda parala paganak. 26 A kumanen hapa tamekatallu en ikid na mekappatenaddet ta mekapitu en. 27 A ta ka-balinan na pasi na mekapitu en anasi hapa ya babbayen. 28 A amkakurugan ta matolay hala sangawya nagpasi kiden a had sin hud ta

pitu kiden ya atawa sangaw na bab-bayen, te sa inatawa da haman?”kunda te Hesus.29A ya tabbag ni Hesus tekid a

“Kuga magamamangaw kanan,te awemuy maawatan ya ikayatna uhohugan na surat kiden, yagaawemuy hapa amu ya pakapangwana Namaratu. 30 Te am matolaysangaw ya nagpasi kiden a me-gitta kid sangaw ta anghel kidenta langit, a yen ta awedan sangawmangatawa. 31 A am pahig muy taawena sangaw matolay na nagpasikiden a had kunna mantu na pan-gawatan muy ta takdayen uhohugna Namaratu, te ya nebar na a

32 ‘Iyak ya Dyos nga dayawan niAbraham, ikid ni Isak, ikid niHakob,’ kunna.

A gagangay mantu ta matolay la yenkid, te bakkan haman ta nasi ya mag-dayaw ta Dyos, te ya matolay ya mag-dayaw tentu,” kunna tekid.

33A ta pakadangagna tolay kiden tatabbag ni Hesus ta Saduseyu kiden anepagpaka-lat da hapa ya kalalaki nanetuldu na en tekid.

Ya Kadakalan Na Lintig(Mk 12:28-34)

34 A ta nepakadangag na Pariseyukiden ta nepangabak ni Hesus taSaduseyu kiden a naghahulun kid hanga ange nagpohut te Hesus. 35 A yatakday tekid nga abugadu a intu yanagpohut te Hesus ta pangparuba natentu.

36 “Mistro, dangagan mi haenteko am had sin ya kadakalan nalintig ta ngamin kiden lintig naNamaratu,” kunna.

37-38 A ya tabbag hapa ni Hesus tentua

“Ya kadakalan na ngamin kidenlintig na a intu yan:

‘Iddukam ya Dafumewan Nama-ratu ta ngamin nonot muikid na ngamin kasikanan nabarim,’ kunna.

39A ya dagga hapa na lintigin yen a

Page 50: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Matyu 22:40 47 Matyu 23:13‘Iddukam ya kagittam tolay ta

kuman na pangidduk mu halata barim,’ kunna hapa.

40 Te ya duwa kidin lintig ya funna ngamin kidin lintig na Namaratunga netuldu ni mina Moses ikid naaglavun kiden ta idi,” kun ni Hesustentu.

(Mk 12:35-37; Lk 20:41-44)41 A ta pagkakampat para la na

Pariseyu kiden a itta hapa ya pino-hutan ni Hesus tekid.

42 “Anu hapa ya uray muy taMangikerutanen nga nekari na Na-maratu tekamuy? Inya hud yagingginafu na?” kunna tekid.

“A intu gingginafu na i mina arien Dabid,” kunda hapa.

43 “A ta kumanen mantu a intuhala ya simsima ni mina Dabid.Ammi anu kawaganna ta nekwentahapa ni Dabid ta dafu na, te yanesurat ni Dabid gafu ta Kahalwana Namaratu a

44 ‘Itta ya nebar na Namaratu tadafu ken, te

E ka sin magtogkok takanawan kin, te ikita yamangabak ta katapil mukiden, petta iko sangawya makkamu ta ngamin,’kunna.

45 A am nengagan na mantu ni minaDabid ta ‘Dafu ken,’ kunna, a hadkukunna mantu magbalin ta simsimana para?” kun ni Hesus tekid,46 ammi awan ta amu da ta itabbag datentu, a ye-yen na araw ya addet napakidibati da tentu, te naabak kid na.

23Ya Pangpaliwat Ni Hesus Ta Pariseyu

Kiden(Mk 12:38-40; Lk 11:37-54)

1 A ta pagyan da para la ta simbaa-nen a nedulot ni Hesus yamangitulduta ituldu na kiden ikid na kadwankiden tolay.

2-3 “Mappya ta kurugan muy yaituldu na Pariseyu kiden ikid na

mangituldu kiden, te itta ya tu-ray da nga mangituldu ta lintig ki-den nga netuldu ni Moses. Ammiawemuy parigan ya gagangay da,te aweda haman idulot ya itulduda tekamuy, 4 yaga addu hapa yapatarabaku da ta awena mabalinanna tolay kiden, a aweda kid uffu-nan ta maski assang la. 5 A adduhapa ya tarabakun da petta pahigna kadwan tamasikan ya pangurugda ta Namaratu, te isurat da yalintig kiden na Namaratu, kapyeda ibārungut ta mukat da, ikid naipatāpāt da hapa ta kamat da kiden,yaga pake paispotan da ya gayadanna barawasi da. 6 A am itta yapabuya ono gimung a pilin da paraya pake kaispotan na agtuttudan.7 A am itta kid ta lugar na adduna tolay a karagatan da hapa yapangdayaw na tolay kiden tekid, apake ikaykayat da am ‘Ser,’ kum-muy tekid.

8 “Ammi tekamuy a awemuy pa-dayaw ta ‘Ser,’ te sa magkakabagiskam haman, a tatakday la ya mis-tro muy. 9 A awan mina ta ik-wenta muy ta pinakadama muyta ikattolay muy kiden, te tatak-day la ya Dama muy ta langite-wan. 10 A awemuy hapa padayawta ‘Afu,’ te intu la dafu muy yaAri en Kristu nga netun na Nama-ratu ta makkamu tekamuy. 11 Aya manguffun tekamuy ta kumanna tagabu a yen ya mekwenta takadakalan muy, 12 te maski am inyasangaw ya mangpātā-nāng ta barina a mapaākban sangaw, ammi yaimunnan magpaakban ta bari naa yen sangaw ya mapātā-nāng,”kunna.13A ya uhohug ni Hesus ta Pariseyu

kiden ikid na mangituldu kiden talintig kiden a

“Kakallak kam sangaw, ikamuynga magimmamappya, te tabta-bangan muy garay ya isassarok natolay kiden ta pangikerutan na Na-maratu. Gafu ta awemuy man-

Page 51: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Matyu 23:14 48 Matyu 23:29gurug a tabtabangan muy hapaya mayat kiden mangurug. 14 Akakallak kam hapa sangaw, te sis-teman muy ya babay kiden nga na-balu, petta maalap muy ya bali da,yaga pādanukan muy ya pakimal-lak muy petta pahig na tolay kidenta abikan kam ta Namaratu ewan,ammi pake padakalan na hapa san-gaw ya pama-gang na tekamuy.15 A kakallak kam sangaw, ikamuynga Pariseyu ikid na mangituldugafu ta magimmamappya kam. Temaski am takday la na tolay ayen ya pake pakolangan muy pettaikayat na simarok tekamuy. Ammiam pake netuldumuy a nagbalin tapakemagimmamappya ammi teka-muy.

16 “Kakallak kam sangaw, ika-muy nga daram na mangituldu, team itta ya magpagasingan ta nga-gan na simbaan na Namaratu a ibarmuy ta awan ta kwenta na pag-pagasingan na, ammi am magpa-gasingan ta ngagan na balitukenta simbaanen a ibar muy ta liwatna am awena idulot ya nekari naen. 17 Nagdaram kam nga awanta nonot, te ya kuman na uraymuy a dakdakal ya balituken ammita simbaanen, ammi ya simbaanenhaman ya mangatad ta kwenta nabalituken. 18A ya takday para uho-hugan muy a

‘Am itta ya magpagasingan tangagan na angiatangan a awanta kwenta na, ammi am magpa-gasingan ta ngagan na neatan-gen a liwat na am awena idu-lot ya nekari na en,’ kummuyhaman.

19 Kuga daram kam! te awan hamanta kwenta na neatangen am bakkanhaman ta angiatanganen ya naga-fun na kwenta na. 20 A am ittamantu ya magpagasingan ta ngaganna angiatanganen a mesipat hapa yangamin netun ten. 21 A am itta yamagpagasingan ta ngagan na sim-baanen a mesipat hapa ya Namaratuewan nga magyan ten. 22 A am itta

magpagasingan ta ngagan na langite-wan a mesipat hapa ya Namaratuewan, te ya langitewan ya pagyananna.

(Lk 13:31-35)23 “A kakallak kam sangaw, ika-

muy Pariseyu ikid na mangituldugafu ta magimmamappya kam, team kwentan muy ya mekamafuluen ta apit muy nga ibingay muyta Namaratu ewan a pake sukatanmuy ta mappya petta awena na-surok ikid na awena makurang.Ammi ya pake mesasita en ngapatarabaku na tekamuy nga matu-nung ikid na mangikallak ikid naawan mangilogot a yen kid hamanya taliban muy. Mapmappya tayen kid mina ya pake nedulot muykontodu pangiatad muy ta meka-mafulu ta kwa muy. 24 Ammidaram kam haman na mangituldu,te intumasamgadmuy ya alaassan-gen, ammi ta dappugen a awemuymasamgad.

25 “A pake kakallak kam sangaw,ikamuy nga magimmamappya, tepakappyan muy ya bari muy pettaispot ya maita na tolay, ammi ile-mad muy haman ya itta ta nonotmuy nga paginggum muy ikid napagattug muy. 26 Daram kammantu na Pariseyu. Dana pakap-pyan muy mina ya nonot muy ngaawena maita na tolay, petta ispothapa sangaw ya maita da ta barimuy.

27 “A pake kakallak kam sangaw,ikamuy nga Pariseyu ikid na man-gituldu, te kuman kam na tanamkiden na semyento nga pinintoranda ta furaw petta ispot. Ammi na-pannu haman ta tulang na nasi ikidna kompormi na matapang. 28A takuman na maita na tolay tekamuya mappya kam, ammi napannu yanonotmuy ya ngamin dulay ikid napagimmamappya muy.

29 “A kakallak kam sangaw, ika-muy nga Pariseyu ikid na man-gituldu, te am appiyan muy ya

Page 52: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Matyu 23:30 49 Matyu 24:5tatānam na aglavun kiden a tunanmuy kid hapa ta magmagannud naispot, 30 te ape madamdam kamtekid.

‘Ay, am natolay kami minata araw na dadagkal mi kidenawemi nekabat tekid nga nama-pasi ta aglavun kiden,’ kummuy.

31 A yen mina ya pakanonotan muyta liwat muy, te ibar muy hamanta awan ta liwat na Hudyo gafu tasimsima kam ni mina Abrahamen,ammi ipasikkal muy hala ta anak kamna namapasi kiden ta aglavun kiden.32-33 Had kukummuy mantu makalil-lik ta pama-gang na Namaratu teka-muy, te anak kam haman na mada-gaten. A ikamuy hala sangaw yaman-gibalin ta pinegafwanan na dadagkalmuy kiden, 34 te itta sangaw ya dobanku tekamuy nga aglavun ikid naman-gituldu ikid na malalaki magnonot, apapasin muy sangaw ya kadwan, ikidna pagappan muy ya kadwan, a takadwan a paligatan muy kid, ikid nadadagdagan muy kid ta kompormi nalugar nga pagbilagan da. 35 A yenta ikamuy nga magimmamappya yamesipat ta pama-gang na Namaratuta dadagkal muy kiden, te sa makali-wat kam ta pasi na mappya kidentolay nga pinapasi da addet te minaAbel nga awan ta liwat addet te minaZikaraya nga anak ni Barakiya, ngapinapasi muy ta hahat na simbaanenikid na angiatanganen. 36 A kakuru-gan ya uhohug ku tekamuy ta ikamuyngamin ya pangibalatān naNamaratuta pasi na inin kid na tolay.”

Ya Pagdamdam Ni Hesus Ta TolayKiden Taga Herusalem

(Lk 13:34,35)37 A gafu ta madamdam i Hesus ta

pagdaram na sakā tolay na kiden atinangitan na kid;

“Ay, anak ku nga tagaHerusalem;mamempiga yak mina nganangikerutan tekamuy ta kumanna manuken nga mangukup tapiyak na kiden, ammi awemuyikayat, awa pinapasin muy hud

la ya aglavun kiden nga dinobna Namaratu ta mangaskasabatekamuy. 38 A ta ayanin a awenakam pagyanan na Namaratu ewan.39 A ibar ku tekamuy ta awedaksangaw maita am awemuy ulin yanonot muy, petta dayawan muy yapinakabari na Namaratu nga dinobna tekamuy,” kunna.

24Ya Dumatang Ta Pagaddetan Na

Arawin Yan(Mk 13:1-36; Lk 21:5-19)

1A ta neuhet ni Hesus ta simbaanena nagtugut mina, ammi dinadagdaghapa na ituldu na kiden, te endabit ipaita tentu ya ngamin kalalakina simbaanen. Te ya kasasaad nasimbaanen a pake dappug na bali,yaga dappug hapa ya batu kiden nganepadday da ta simbaanen, ammidana nataga kid, kapye da kid sinal-salnuk abat ta utun. A yen kid yabinida da te Hesus. 2 A ya uhohughapa ni Hesus tekid a

“Pake dayawan muy ya kapad-day na simbaanin, ammi ibar kutekamuy ta sa marabba sangaw yabatu na kiden abat ta awan pulusta mesalnuk ta maski takday la nabatu,” kunna tekid.3 A tekiden nakadatang ta utun na

bagetay na Olibo, a nagtuttud i Hes-usen. A umange ha tentu ya ituldu nakiden, a pinohutan da ya nebar na entekid.

“Afu, dangaganmi haen amkanusangaw na araw ya nebar men ngakaperdi na simbaanen. A am mag-tugut kan sangaw a anu hapa san-gaw ya pakaitan mi ta pagtolimsangaw sin ikid na pagaddetan naarawin yan?” kunda.

4A ya tabbag na en tekid a“Pake itan muy ta maayayyaw

kam sangaw,” kunna, 5 “teaddu sangaw ya umange ngamagingagan ta ngagan kin, te‘Iyak ya Kristu nga Mangikerutantekamuy,’ kunda sangaw, a addu

Page 53: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Matyu 24:6 50 Matyu 24:24sangaw ya mapadagdag da tapangayayyaw da tekid. 6 A ittahapa sangaw ya gubat ta agyanmuy, pase adayu na lugar, ammiawemuy la malalang ta isin kid,te gagangay ta dumatang yakumanin, kapye na idatang napagaddetan na arawin yan. 7 Tepagka-ma makigubat ya takdaygubyernu ta takwan, a pagka-ma magkāgubgubat ya kadwankiden tribu, yaga magkakattwayhapa ya kadwan kiden tolay ngamaginggubgubat, a dumatanghapa sangaw ya addu na agbabisinikid na lunig ta magdaduma nalugar. 8 Ammi ye-yen kid na zigatya pamegafwanan la na kadakalanna pagzigātān.

9 “A gafutan da kamhapa sangawpetta iatad da kam tamangpa-gangtekamuy. A papasin da sangawya kadwan tekamuy, te ikatupagna kam sangaw na tolay kiden tangamin kiden lugar gafu ta pan-gurug muy teyak. 10 A gafu tapagzigātān a addu hapa sangaw yamagtalekud ta pangurug da teyak,a ikatupag da sangaw ya kahulunda kiden mangurug, a italaba dakid.

11 “A imitta hapa sangaw ya adduna matulad na aglavun, a addusangaw na tolay ya mapadagdagda ta pangayayyaw da tekid. 12 Agafu ta dumakal la dumakal yakadulayan a addu sangaw yamagsanaw ta pangidduk da taNamaratu. 13 Ammi ya maketuradsangaw abat ta kabalin na ayen sangaw ya mekerutan. 14 Amepadangag sangaw ya damag napangikerutan na Namaratu abat tangamin kiden lugar ta paglelehutinpetta madangag na ngamin tolay.A am nabalin na mepadangag tangamin tolay a yen sangaw yapagaddetan na arawin yan.

Ya Dulayen Nga Ikatupag Na Nama-

ratu(Mk 13:14-19; Lk 21:20-24)15 “A ammaita muy hapa sangaw

ya pake dulay nga ikatupag na Na-maratu ta umag na simbaan na in aamu muy na ta yen ya dana binidana aglavunen mina Danyel. (A ika-muy ngamagbasa ta isin a nonotanmuy ya ikayat na uhohugan.) 16 Ayen mina ya pagbabakwit na tolaykiden ta Hudeya petta umahat kidmina ta bagetay kiden. 17 A yaitta en ta lawan na bali na en aawena mina nonotan ya kwa nakiden ta umag na bali. 18A ya mag-tarabaku ta uma awena mina tolinya barawasi na en nga netabnak nata lutak. 19 Ammi kakallak sangawya matarun ikid na magpasusu taisina kid na araw, tematalantan kidsangaw gafu ta pagdammatan da.20 A dana pakimallak muy hapa tabakkan ta agirid ikid na araw naagimmang ya datang na dulayen,talo am mazigatan kam ta pagbak-wit muy.

21 “A am ittan sangaw ya du-layen nga ikatupag na Namaratua yen sangaw ya ketta na dakalna pagzigātān nga pake dakdakalammi ta ngamin kiden pagzigātānabat ta nekapadday na lutak abat taayanin. A am nagpasan a awan naha sangaw ta kumanen maski amkanu. 22 A am mabayag mina yaaraw na pagzigātānen a awan minatamakalillik ta zigaten, ammi paās-sangan na sangaw na Namaratu yakabayag na petta mekerutan ya to-lay na kiden nga pinili na.

23 “A am madangag muy san-gaw ya ‘O itan muy, itta in yaKristu nga mangikerutan tekitam,’kumin, ono am ‘Yo, itta tewan,’ ku-min, a awemuymalat kurugan, 24 tekurug ta addu hala sangaw ya mat-ulad na Mangikerutan ikid na adduna matulad na aglavun. A am ittakid na a mangwa kid hapa ta dakalna pakaitan ikid na pagpaka-latanna tolay kiden, te pangayayyaw

Page 54: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Matyu 24:25 51 Matyu 24:44da tekid talo am itta hapa ya ma-padagdag da ta maski tolay kidenna Namaratu. 25 A mappya ta awe-muy sangaw kaliwatan yan, te dananebar kun haman tekamuy. 26 Aam ibar da mantu sangaw ta ittayak na ta talun, a awemuy malatmagalit. A am magtagu yak kan taumag na bali, a awemuy malat ku-rugan, 27 te am dumatang sangawya Tolayin nga taga Langit, a ka-ma la sangaw ya iange na ta kumanna kilaten nga magdangāng. 28 Ayen hapa sangaw ya pakkamu muyta bida en ta ‘Maski am had sinya agyan na nasi en nalabag a yenhapa ya datangan na ngamin kidengayang,’ kunna.”

Ya Imunnan Ta Datang Na TolayinTaga Langit

(Mk 13:24-27; Lk 21:25-33)29 “A am nabalin na sangaw ye-

yen na pagzigātān a mavit hapa yapagsugiram na bilag ikid na hulan,yaga makutukutet sangaw ya bit-wan kiden ta langit, a magkāhun-nak kid. 30 A yen sangaw ya pa-gagayoy na ngamin kiden tolaynga awan mangurug gafu ta liwatda ta Tolayin nga taga Langit, temaita da sangaw ya lattog na enta langitewan, te dumagut san-gaw nga imatogkok ta kulam ki-den, a mehulun sangaw tentu yangamin kasikanan ikid na kalalakina Namaratu ewan. 31 A doban nahapa sangaw ya anghel na kiden tapagsitangnamasikanna amaryungpetta uknudan da ya ngamin kidentolay na nga taga ngamin paglele-hutin.

32 “A intu mina pagnonotan muyya keangarigan na taggaten, team lumattog na ya lappaw na ki-den a yen ya pakaitan ta darunna. 33 A kumanen hapa sangawam dumatang na ya ngamin kidennabidak tekamuy ta ayanin, te yenkid sangaw ya pakaitan ta tanagayna ya pagtolik. 34 A kakurugan

ya ibar ku tekamuy ta sa magdu-lot ya ngamin kidin nabidak teka-muy ta awena para la masi na to-lay kiden ta ayanin. 35 Te gagan-gay ta umawan sangaw ya ngaminlangitewan ikid na lutakin, ammiawena mauli na ngamin inuhohugku tekamuy.Ya Maalap Ikid Na Mesirak(Mk 13:32-37; Lk 21:34-36)36 “Ammi am kanu sangaw na

araw ikid na oras ya pagtolik talutakin a awan ta makkamu, maskita anghel kiden, a maski teyak,te intu la makkamu i Damakewan.37 Ammi addu sangaw ya awannakaparan ta datang ku, te pagka-ma da sangaw ya datang ku ta ku-man na nepagka-ma na tolay kidenta layusen ta araw ni mina Noween, 38 te aweda kurugan ta itta yadulay awa pangākan da la, a iafurada la ya mangatawa, ikid na mag-boda abat ta araw na layusen. Anagkealud kid na ta danumen nganagkalimat. 39Ammi teg Nowe ikidngamamattama adana simarok kidna ta bapor na en nga dana pinad-day na, te pake dakal ya layusenabat ta nalintab ya ngamin kidenkayu ikid na bagetay. A kumanenhapa sangaw ya kelogot na kad-wan kiden ta datang na Tolayintaga Langit, 40 te maghebing san-gawmagtarabaku ya duwana lalakita uma, a ka-ma la sangaw maalapya takday, a mesirak ya takdayen.41 A magkaalsud hapa sangaw yaduwa na babbay nga magbayu, aka-ma la sangaw maalap ya takdaya mesirak ya takdayen.

42 “A mappya mantu ta if-ifunanmuy ya bari muy, te awemuy amuam kanu sangaw na araw ya pagtolina dafu muy. 43A itan muy ta pari-gan muy sangaw ya natulisanen tabali na, te am dana amu na minaya oras na iange na tulisan a awenamina nasidug, te inifunan ya balina en, petta awena natulisan. 44 Amappya ta dana magparan kanan

Page 55: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Matyu 24:45 52 Matyu 25:14hapa ta datang ku, te ampahigmuysangaw ta awek para la dumatang,a yen hala sangaw ya datang ku,”kunna.Ya Keangarigan Na Awan Mekatalak(Lk 12:42-46)

45A ya takday para na keangarigannga binida ni Hesus tekid a intu yan:

“Ya mekwenta ta mekatalakikid na makanonot a intu hala yakuman na tagabu en nga awanmangilogot ta dafu na en, te idulotna la ya magpakan ta anak nakiden ta kuman na nebar na dafuna en tentu. 46 A pake magāsāthapa sangaw yen am datangān nadafu na en, 47 te intu sangaw yapagtaronan na ta ngamin kidenkwa na. 48 Ammi ya tagabu ennga awan makanonot, a pahigna ta ‘Oh, pake mabayag para yadatang na dafu ken,’ kunna, 49 apalpalukan na ya sakā tagabu nakiden, ikid na sakā makipaginumikid na makipangan ta magkellawkiden. 50 Ammi pagka-ma nasangaw ya datang na dafu na engafu ta awena amu ya oras nadatang na. 51A kattaban na sangawna dafu na en, kapye na pehulunta magimmamappya kiden talugar nga pagzigātān da ikid napagtatangitan da,” kunna.

25Ya Nakanonot Ikid Na Napapawang

Ta Nonot1 A sangaw binida ha ni Hesus ya

takwan na keangarigan tekid;“Am magdulot sangaw ya

pangikerutan na Namaratu ta pa-gaddetanna arawin yan a datanganna sangaw ya tolay kiden ta kumanna mafulu kiden babbalatang ngaumange nakibodan ta hiklam.Tagtakday ya balatang kiden tazilag da tekiden umange dimafungta lalaki en nangatawa. 2 A ya limana balatang kiden a napāpāwangya nonot da, 3 te aweda haman

nanonot ya nagbalun ta gās nahilag da, 4 ammi ya nakanonotkiden a dana neparan da gās da,a nehulun da hapa ta agzilag da.5 A gafu ta nagtalantan ya lalakien nangatawa a sa nakakasidug yababbalatang kiden, 6 ammi sangawta tangngan na hiklam a itta yanagayag, ‘Ittan ya lalaki en, emmuyna dafungan,’ kunda. 7 A alistuimivwat ya babbalatang kiden, apadakalan da ya gatang na hilagda kiden, ammi dulay te maazaphala ya hilag nanapāpāwang kiden,a magadang kid hapa ta kadwankiden.

8 ‘Ay mangatad kam bit ta gāsna hilag muy O, te naazap yahilag mi kiden,’ kunda.

9 ‘A mappya ta alistu kananange ta maglaku kiden petta gu-matang kam talo am awena san-gaw makalannat na gās na hilagmi,’ kunna hapa na nakanonotkiden.10 “A tekid na umange gumatang

a dumatang na hapa ya lalaki en, aya nakanonot kidennga dananaka-paran a nehulun kid na tentu ngasimarok ta bali en nga pagbabodanda, a nelitup ya bali en. 11 A tapagtoli na kadwan kiden balatangnga umange gumatang ta gās da abaran da hapa ya lalaki en ta umagna bali, ‘Afu, ihukatan na kaminO,’ kunda. 12 Ammi netabbag na ta‘Aweta kam aamu,’ kunna la tekid.

13 “A yen mina ya pagnonotanmuy petta awemuy sangaw melo-got awa dana nakaparan kammina,te awemuy hapa amu am kanu yadatang na Dafu muy,” kun ni Hesustekid.Ya Magpataron Ta Pagba-nang Na(Lk 19:11-27)14 “A ya takday para keangarigan

na pangikerutan na Namaratu tatolay, a kuman na takday tolay ngaumange nagpasyar ta adayu na lu-gar. Te dana inayagan na ya tagabuna kiden, petta isaned na ya pirak

Page 56: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Matyu 25:15 53 Matyu 25:32na tekid petta taronan da mina yapaganak na pirak na en. 15A ya tak-dayen ya inatadan na ta limaribu,a ya mekaduwa en ya inatadan nahapa ta dwaribu, a ya mekatallu enya inatadan na ta maribu la, te intuneatad na tekid ya kustu la en ngamataronan na tagtakday tekid, asangaw nagtugut. 16A ya naatadanta limaribu a alistu ange magapagta pagatutan na ta pirak na en, anaba-bayag ta assang a nadagganhapa ta limaribu ha. 17 Kumanenhapa ta naatadanen ta dwaribu,nadaggan hapa ya pirak na en tadwaribu ha. 18 Ammi ya mekatalluen nga naatadan ta maribu la aennahamannekali ya pirak na dafuna en, a netagu na haman ta umagna lutak.

19 “A ta nepagpasa na addu naaraw a dumatang hapa ya dafuna tagabu kiden, a inayagan nakid ha petta tukin na kid ta kwana. 20 Umange ya takdayen ngainatadan na ta limaribu, a

‘Limaribu ya neatadmu teyak,Afu. Ye, nadaggan kunhapa ta li-maribu te mafuluribun ngamin,’kunna.

21 ‘A mappya ka mantu natagabu te awenak nelogot. Agafu ta mekatalak ka nga mag-taron ta assang a paturinan taka hapa petta makaibbal ka taaddu. A mesipat kan mantu tapagayayatan na dafum,’ kunnahapa na dafu na en tentu.

22 A sangaw umange hapa yanaatadan ta dwaribu, a

‘Dwaribu ya neatad mu teyak,Afu, te nadaggan kun hapata dwaribu te appataribunngamin,’ kunna.

23 ‘A mappya ka mantu natagabu te awenak hapa nelogot.A gafu ta mekatalak ka nga mag-taron ta assang a paturinan taka hapa petta makaibbal ka taaddu. A mesipat kan mantu tapagayayatan na dafum,’ kunnahapa na dafu na en tentu.

24-25 A sangaw umange hapa yanaatadan ta maribu la. A ya uhohugna hapa a

‘Ay, Afu, awek napadakal yapirak men te nagburungak tamaabakak, a yen ta enku nekalita lutak petta itta hala sangawya itolik teko ta datang mu, teamuk ta maporay ka na tolay,te pangalapām haman ya awemminulan, yaga magba-nang ka tabanbannag na kadwan. A yeh,alapam na ha, te itta ya ngaminkwam sina,’ kunna.

26-27 Ammi pake nagporay ya dafu naen, a

‘Kuga dupal ye-yan na tagabunga matalakag. Am amummantu ta magba-nangak tabanbannag na kadwan a anuawem mantu nepagatut yapirak ku ta gumatut kiden pettamadaggan mina ya pirak ku?’kunna hapa na dafu na en tentu.

28 ‘Azin muy mantu ya maribuen tentu a iatad muy ta magib-balen ta mafuluribu,’ kunna.29 “A yen mina ya pagnonotan

muy, te kunna ten sangaw ta itu-rayan na Namaratu ewan. Teya mekatalak magtaron ta neatadtentu a madaggan sangaw ya kwana petta addu, ammi ya awanmekatalak a maazi sangaw ya dananeatad tentu. 30 A ya kumanna tagabu en nga awan ta serbina a iabbang da sangaw ta agyanna sugiram, petta yen sangaw yapakatangtangitan na ta takit na,”kun ni Hesus tekid.Ya Bida Na Kalneru Ikid Na Kalding

31A ya takday para na keangarigannga binida ni Hesus a intu yan:

“Am magtoli hala sangaw ya To-layin taga Langit a pake mepaitaya ngamin kalalaki na, a mehulunhapa tentu ya ngamin na anghelna kiden. A am nakatogkok na taagtuttudan na pagturay na, 32 a sapagkakampatan na hapa sangaw yangamin tolay ta atubang na en. A

Page 57: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Matyu 25:33 54 Matyu 26:2am sa nagkakampat kid na a pag-gungayan na kid sangaw ta kumanna magtaronen nga magpagungayta kalneru ikid na kalding. 33 A yakuman na kalneru kiden a itun nakid ta kanawan na en, a ya kumanna kalding kiden a yen sangaw yaitun na ta kanigid na en. 34 A yauhohug sangaw na Ari en ta ittakiden ta kanawan na en a

‘Ikamuy ya pasinapān niDamakewan, a magdulot kananmantu teyak, te mesipat kananta pangikerutan na Namaratu,te yen ya neparan na tekamuyabat ta nekapadday na lutakin.35 Te ikamuy ya nangatad takanan ku teyaken nabisin, ateyaken gimtang a ikamuyya nangatad ta inuman ku, ateyaken nakipagsil tekamuya ikamuy hala ya nagpadulotteyak, 36 yaga inatadan dak hapata barawasi teyaken awan tanepagbarawasi, a kinahadan dakta nepagtakit ken, a pinasyar dakhapa ta nekabalud ken,’ kunnasangaw na Ari en tekid.

37 Ammi pagpaka-lat da hapa sangawya ibar na tekid, a

‘Kanu huden ya nepang-pakan mi teko, Afu, ikid nanepangpenum mi teko? 38 Akanu huden ya nepagpadulotmi ta nepakipagsil mu tekamiikid na nepangatad mi tapagbarawasim? 39A kanu hudenya nepagpasyar mi ta nepagtakitmu pase nekabalud mu?’ kundasangaw.

40 ‘A kakurugan ta kunna ten,te tekamuyen nangikallak takaāassangan na kabagis ku kidensin a mekwenta ta yen hapaya nepangikallak muy teyak,’kunna hapa sangaw na Ari entekid.41“A ya uhohug sangawna Ari en

ta itta kiden ta kanigid na en a‘Umadayu kanan teyak, te

mataguhali kanan, a mekabat

kanan ta afuyen nga awanmaazap nga neparan na Na-maratu teg Satanas ikid naanitu na kiden. 42 Te maskinabisinak a awedak inatadanta kanan, a teyaken gimtang aawedak haman pinenum. 43 Ateyaken nagdulot tekamuy aawedak pinagdulot, a teyakenawan ta barawasi a awedakinatadan ta pagbarawasik. Anagtakitak, a nabaludak, ammiawedak tinagop kinahadan,’kunna sangaw tekid.

44 A pagpaka-lat da hapa sangaw yauhohug na tekid, a

‘Kanu huden, Afu, ya nek-abisim ta awemi nepangikallakteko? A kanu hud yanepakainum mu ta aweminepangpenum teko? A kanuhud ya nepagdulot mu tekamita awemi nepagpadulot teko?A kanu huden ya aweminepangatad teko ta kawan nanepagbarawasim, ikid na nepag-takit mu, ikid na nekabaludmu?’kunda sangaw tentu.

45 ‘A kakurugan ta kunna ten,te tekamuyen awan nangikallakta kaāassangan na kabagis kukidin a mekwenta hapa yen taawemuyen nepangikallak teyak,’kunna sangaw tekid.

46 A gafu ta kumanen a medob san-gaw ye-yen kid tamagnayun na kapa-gangan da, ammi ya mangurug kidena yen kid sangaw ya mesipat ta mag-nayun na pagtolayan,” kun ni Hesustekid.

26Ya Pangipadangag Ni Hesus Ta Pasi

Na(Mk 14:1-2; Lk 22:1-6)

1 A ta nekabalin ni Hesus nangit-uldu ta keangarigan kiden ta ituldunakiden a takwan na ya nebar na tekid;

2 “Amu muy ta dwangagaw parala abat ta pyesta na Simana tam, ayen sangaw ya panggafut da teyak

Page 58: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Matyu 26:3 55 Matyu 26:24petta pagappan dak papasin,”kunna tekid.3 A ta pagbida na para la tekid a

itta hapa ya miting na ngamin kidenpinakadakal na Hudyo kiden ta balini Kaypas nga kadakalan na padi, 4 tepagbabidan da am had kunna minana panggafut da te Hesus ta awenapakkamu na tolay kiden, petta pa-pasin da.

5“Ammi awetammina gafutan taketta para la na pyesta en, talo ammagtatapil ya tolay kiden,” kunda.6A sangaw umange ig Hesus ikid na

ituldu na kiden ta iten Betanya ta balini Simonen nga nagkangaw ta idi. 7Atekid para la nangnangan a itta hapaya babbay nga himebing te Hesus, aibbalan na hapa ya botelya na ban-gog nga pake mangina am melaku, aneburud na ta ulu ni Hesus. 8 Amminagporay hapa ya ituldu na kiden tababbayen, a nehuya da.

“Anu haman ta isayang mu yabangogina? 9 Pade awa manginamina am melaku, petta meatadmina ya paga na ta pobre kiden,”kunda.

10A tapakadangagniHesus ta uhohugda tentu a nehuya na kid hapa.

“Annun muy haman ihuya yababbayin? Awa mappya hamanya iningwa na teyak. 11 Sigidaitta haman tekamuy ya pobre ki-den, ammi teyak a awek sangawsigida tekamuy. 12 A neburud naya bangogin ta barikin petta danameparan ya barikin ta ketanamna. 13 A kakurugan hapa ya uho-hug ku tekamuy ta maski am hadsin na lugar ya pakepadangaganna damag ku ta ngamin paglele-hutin a megindan hapa mebidaya iningwa na babbayin yan, tepanadamdaman da sangaw tentu,”kunna tekid.14 A ta nekabalin na en a nagtugut

hapa i Hudas Iskaryote nga takdayituldu ni Hesus, te umange nakitulagta padi kiden. 15 A ta datang na tekida

“Piga hud sangaw ya iatad muyteyak am uffunan ta kam mangga-fut te Hesus?” kunna tekid.

A nagtatulagan da ya tallufulu hukalna pirak. 16 A yen hapa ya pamegafuni Hudas nga magapag ta mappya naaraw ta pangitalaba na te Hesus.

Ya Pangitalaba Ni Hudas Te Hesus(Mk 14:12-21; Lk 22:7-23; Jn 13:21-30)

17A ta napolu en araw ta pyesta naSimana na Hudyo kiden am mangankid la ta panen nga awan bumlad aumange ya ituldu na kiden tentu, apinohutan da am had sin na lugar yapangiparanan da ta pamurab da taSimana. A nebar na tekid ta

18 “E kam ta ili ta bali na kofunken, a ‘Dinob na kami na Mistromi en,’ kummuy sangaw tentu, ‘temangan kami kan ta pamurabmi taSimana ta bali min, te abikan na yapasi na,’ kummuy sangaw tentu,”kunna.

19A enda ibalin ya nebar na en tekid, aneparan da ya pamurab da ta Simana.

(Mk 14:17-21; Lk 22:14-22; Jn 13:1-30)20A ta furab a nakikkanan ig Hesus

ikid na mafulu duwa kiden ituldu na.21A tekid para la nagkakan a naguho-hug hapa i Hesus.

“Kakurugan ta takday sangawtekamuy ya mangitalaba teyak,”kunna.

22 A gafu ta nebar na en a nag-dadamdam kid na, a ya tagtakday kidhapa ya nagpohut tentu,

“Iyak hud ya kinamen, Afu?”kun na tagtakday tekid.

23 “Intu sangaw mangitalabateyak ya nakipagkammat teyakta pingganin. 24 A gagangayta masi sangaw ya Tolayin tagaLangit ta kuman na nesurat naaglavunen, ammi maski kunnaten a kakallak hala sangaw yamangitalaba tentu, a mapmappyamina ta awenaneanak, petta awenamina metalaba magliwat,” kunnatekid.

Page 59: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Matyu 26:25 56 Matyu 26:4125 A yen hapa ya nepagpohut ni Hu-dasen nga manggakkad mangitalabatentu.

“A iyak hud, Afu, ya kinamen ngamangitalaba teko?” kunna.

“Maski iko,” kunna hapa niHesus tentu.Ya Pagpakan Ni Hesus Ta Ituldu Na

Kiden(Mk 14:22-25; Lk 22:19-24)

26 A tekid para la nagkakan a nan-galap i Hesus ta pan kapye na nepaki-mallak, kapye na hapa ginadgadwa, asangawnesaned na ta ituldu na kiden.

“Yeh, kanan muy yan te ye-yanbarikin,” kunna.

27 A sangaw inalap na hapa ya basuna binarayangen kapye na ha nepaki-mallak, a sangaw negawat na hapatekid,

“Yeh, sa uminum kam ta isin,28 te yan ya dagak nga magarutsangaw, te yen sangaw ya mangi-pasikkal ta pakitulagan na Nama-ratu, petta mapakoma na ya li-wat na addu na tolay. 29 Ammiibar ku hapa tekamuy ta awek san-gawmakipaginum tekamuy abat tapanginum tam sangaw ta bagu nainuman ta pangayayat tam ta pa-gariyan ni Damakewan,” kunna.30 A ta nekabalin da uminum a

nagkakansyon kid nga nangdayaw taNamaratu, kapye da umange ta Bage-tay na Olibo.

Ya Panglavun Ni Hesus Ta Pangiwa-gak Da Tentu

(Mk 14:27-31; Lk 22:31-34)31 A ya takday ha na uhohug ni

Hesus tekid a“Amuk ta pakigungayān dak san-

gaw ta hiklamin yan ta kuman nanesurat na aglavunen ta palunguaraw, te ya uhohug na aglavunen a

‘Papapasi sangaw na Namaratuya magtaron a makutkutetsangaw ya kalneru kiden,’kunna ta surat na en.

32 Ammi sangaw am matolayak halaa mapa-polu yak sangaw ammi

tekamuy nga ange ta iten Galileya,”kunna.

33 “O maski pakigungayān na kana kadwan, Afu, aweta ka sangawpakigungayān,” kunna hapa ni Pe-dru tentu.

34 “Maski ilemad nak hala san-gaw ta mamillu ta hiklamin yanta awena para la pagtareknay namanuk,” kunna hapa ni Hesustentu.

35 “Ay awan, Afu, maski ikabatdak sangaw teko papasin a awetaka sangaw ilemad,” kunna ha niPedru.

A kumanen hapa ya nepasikkal nakadwan kiden ituldu na.

Ya Pakimallak Ni Hesus Ta Lugar NaGetsimani

(Mk 14:32-42; Lk 22:39-46)36 A ta datang da ta Bagetay na

Olibo a nagdulot kid ta lugaren nganagngagan ta Getsimani, a ya uhohugni Hesus tekid a

“Magtuttud kanan ta isin te eyakbit yo tewan makimallak,” kunna.

37 Ammi nehulun na hapa ig Pedruikid na duwa kiden anak ni Zibadeyu.A sangaw nepagka-ma na hapa yapagdamdamna, a pake nagburungna.

38 “Kuga ipasik de ya sikan nadamdam kin. Magyan kam la sin aawemuy la masidug,” kunna tekid,

39 a sang imadayu tekid kapye na nag-takab ta lutak nga nakimallak.

“Ikallak nak, Amang, te am ma-balin mina a ilillik nak haen tapagzigātān kin nga nekarim teyak.Ammi maski kunku a bakkan minata yen ya magdulot, te mappya taikayat men ya idulot ku,” kunna tapakimallak na.40 A tentu en nagtoli teg Pedru a

masidug kid na, a“Anu hud, awemuy hud maat-

taman ya awan masidug ta maskitakday la na oras? 41 Awemuy lamasidug, te makimallak kam minapetta awemuy mina maayayyaw, temaski am malogon ya nonot muy amakafuy ya bari muy,” kunna.

Page 60: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Matyu 26:42 57 Matyu 26:6042 A umange ha nakimallak ta kumanna intu en.

“Am uray mu, Amang, ta awekmelillik ta iatad men teyak ngapagzigātān ku a mappya mantu tayen ya magdulot,” kunna.

43 A sangaw nagtoli ha ta ituldu nakiden, a masidug kid ha, te awenamakaladdang na mata da. 44 A gafuta kumanen a nagtugut ha ange naki-mallak, a pamillun na hala ya kumanna nepakimallak na en.

45 A ta nepagtoli na ha ta ituldu nakiden masidug a

“Ayanin hud ya agkakasidug ikidna agibannag? Itan muy ya orasawa ayanin ya ange na mangita-laba ta Tolayin taga Langit pettaigawat na ta awan kiden mangurugta Namaratu. 46 Imivwat kanan, teentanan, te ittan ya mangitalabateyak,” kunna tekid.Ya Paggafut Da Te Hesus(Mk 14:43-50; Lk 22:47-55; Jn 18:1-11)

47 A ta pagbida para la ni Hesusta ituldu na kiden a dumatang na iHudasen, a nehulun hapa tentu yaawan bababang na tolay nga dinob napinakadakal da kiden ikid na padi ki-den, a nagibbal kid hapa ta kampilanikid na paluk. 48Adananebar naman-gitalaba en ya pagsenyas na sangawta kahulun na kiden petta amu da yagafutan da.

“Ya amuyan ku sangaw a yen yagafutan muy, te intu yen,” kunna.

49 A gafu ta kumanen a nagdaretyo iHudas te Hesus a

“Itta yak O, Afu,” kunna tentu,kapye na inamu.

50 “A iko mantu, Kofun,” kunni Hesus tentu, “Aran, ialistummantu ya neangem sin,” kunnahapa tentu.

A umabikan hapa ya kadwan kidentolay, a ginafut da i Hesus. 51 A ka-ma la sinukkut na takday kahulun niHesus ya kampilan na en, a kinattabna ya takday tekid ta bangbang naen a newasik na. Intu kinattab na yatagabu na kadakalan na padi. 52Ammi

ginamman hapa ni Hesus ya nangkat-taben,

“Ialag mun ya kampilamina, team intu ikatalak mu ya pangkat-tab mu awem hud sangaw masi takattab? 53 Am awek mina ikayatmagafut a awek hud magadang teDamakewan, a doban na ta alistu yanasurok ta limafulu ribu na anghelpetta ikerutan dak mina. 54 Ammiam kunna ten a had kukunna san-gaw magdulot na uhohug na suratkiden?” kunna tentu.55 A sangaw naguhohug hapa i

Hesus ta tolay kiden nga nanggafuttentu.

“Anu dulayak hud na tolay, pettaendak gafutan konsu kampilan ikidna paluk ta kuman na panggafutmuy ta tulisan? Kinanghahawakhaman imatuttud ta simbaanennga nangituldu, a anu bakkan tayen ya nanggafutan muy teyak?56 Ammi gagangay ta kunna sin yatinarabaku muy petta magdulot yanesurat na aglavun kiden,” kunna.

A yen hapa ya nepangiwagak na it-uldu na kiden tentu, te nagbabilag kidna.

Ya Pangidarum Da Te Hesus(Mk 14:53-65)

57 A ya nanggafut kiden te Hesusa neange da ta bali ni Kaypas ngakadakalan na padi, te yen ya nagaam-mungan na mangituldu kiden ikid napinakadakal na tolay kiden. 58 Ammite Pedru a tinultulitul na kid hapaabat ta bagaw na bali en. A tentunnakasarok ta bagawen a nakipagtut-tud hapa ta maggwardya kiden, pettaitan na am anu ya pagbalinān napangidarum da te Hesus.

59 A ya padi kiden ikid na ngaminkiden nagkonsihal a apagan da yapangipasikkal da ta liwat ni Hesuspetta pangpapasin da mina tentu.60 Ammi awan ta naapagan da, temaski am addu ya nagtayuk nga nag-tulad a nagimpagsil haman ya inuho-hug da. A ta kapozyanan na a nag-

Page 61: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Matyu 26:61 58 Matyu 27:2tayuk ya duwa na mangipasikkal tatulad da, 61 a ya uhohug da hapa a

“Ya kuman na nadangag mi tauhohug na inin a itta kan ya paka-pangwa na nga mangkutkutet tasimbaan na Namaratu kapye na hapatayukan ta las-ud na talluhaw,”kunda.

62 A sangaw nagtayuk hapa yakadakalan na padi, kapye na naguho-hug te Hesus.

“Awan hud ta tabbag mu? Anumantu ya uhohugam ta ipaliwat naduwa kiden teko?” kunna.

63 Ammi awena la nagasitang i Hes-usen. A nagsitang ha ya padi en ta

“Magsitang kan, a magpagasin-gan ka ta sigatolay na Dyos. Ibarmu mantu am iko ya Ari en ngaAnak na Namaratu ewan,” kunna.

64A ya tabbag hapa ni Hesus tentu a“A iko haman ya nangibar, ammi

ibar ku hapa tekamuy ta makipaitasangaw ya Tolayin taga Langitnga makipagtuttud ta agtuttudanna Seppakapangwa ta Ngamin,te magtoli hala sangaw sin ngaimatuttud ta kulam kiden,” kunna.

65 “Agayaya!” kun na hapa nakadakalan na padi ta pakadangagna ta uhohug ni Hesus, kapye napinissang ya salnuk na pagpadi nagafu ta katupag na en ta inuhohug niHesus.

“Naguhohug yan ta dulay, teigitta na haman ya bari na ta Na-maratu ewan,” kunna. “A masa-pul hud para ya mangipasikkal taliwat na awa ikitanan hapa la yanakadangag ta uhohug na. 66 Anumantu ya uray muy tentu?” kunnaha.

“Amappya tamapapasi!” kunda.67A sangaw inuparan da ya mukat naen, yaga pinalpaluk da. A linaplappagna hapa na kadwan, kapye da ibar ta

68 “O Kristu, ibar mu am inyaya naglappag teko, te malalaki kahaman maglavun,” kunda.Ya Pangilemad Ni Pedru Te Hesus(Mk 14:65-72; Lk 22:56-62; Jn 18:25-27)

69 A ta pagimbestigar da para la teHesus a itta la i Pedru ta bagaw nabali en, te imatuttud la ten. A sangawimabikan te Pedru ya takday babbaynga tagabu, a

“Maski iko hapa ya takday kahu-lun ni Hesusen nga taga Galileya,”kunna tentu.

70 Ammi nelemad na ta atubang nangamin kiden nakadangag,

“Amuk hud am anu ya ikayat muuhohugan teyak,” kunna,

71 kapye na sang umadayu tagad tasasarokanen. Ammi itta hapa tenya takday ha na babbay nga nake-lasin tentu, a netuldu na i Pedru takatayukan na kiden.

“Yeyan hapa ya takday kahulunni Hesusen taga Nasaret ta itenGalileya,” kunna tekid.

72Ammi nelemad na ha,“Pagasingan ta Dyos am amuk ya

tolayina,” kunna.73Awena para la nabayag a umabikantentu ya kadwan kiden imatayuk taiten, a

“Talaga ta iko hapa ya takdaykahulun na te italaba na ka na ag-balikas mu,” kunda tentu.

74 “Atsi O, pagasingan ta Dyos amtulad ya uhohug ku, awek malatamu ya tolayina,” kunna ha nagle-mad.A ka-ma la nagtareknay ya manuk,

75 a yen hapa ya nepakanonot niPedru ta uhohug ni Hesus tentu,te ‘Mamillu ka mangilemad teyakta awena para la pagtareknay namanuk,’ kunna. A insigida nagtuguti Pedru en, a masikan nagtangit.

27Ya Pagimbestigar Na Gubernador Te

Hesus Ikid Na Pasi Ni Hudas(Mk 15:1-5; Lk 23:1-12; Jn 18:28-38)

1 A tentun araw a nagkakampatpara la ya padi kiden ikid napinakadakal na tolay kiden, anagtatulagan da ya pasi ni Hesus. 2 Asangawginalutanda kapyedaneuhet,

Page 62: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Matyu 27:3 59 Matyu 27:21te enda idarum ta atubang ni Pilatonga gubernador nga taga Roma.

3 A ta pakkamu ni Hudasen ta pa-pasin da i Hesus a nebabawi na yanepangitalaba na tentu, a netoli na yapiraken nga neatad na padi kiden ikidna pinakadakal kiden.

4 “Nakaliwatak, te netalabakhaman ya awanen ta liwat,” kunnatekid.

“A nekabat kami hud ta ining-wam? Problemam yana,” kundahapa tentu.

5 A gafu ta kumanen a enna newaradya pirak kiden ta umag na simbaanen,otturu enna ginalutan ya hul na enkapye na nagbesin.

6 A ta nepakaakut dan ta pirak ki-den a inalap na padi kiden, a

“Anu mina ya pagserbi na inin?Te madi am metun ta pundo nasimbaanin, te paga na daga na to-lay,” kunda.

7A tekid na nabalin nagbabida ta pan-gusar da ta piraken a enda negatangta lutak na magdammili, petta ittaya ketanaman na tolay kiden ngataga adayu na lugar nga nasi ta ilina Herusalem. 8 A gafu ta pirakennga negatang da ta lutaken a ‘Lutakna Daga’ ya nangingaganan da ta lu-taken. 9 A kumanen nagdulot hapaya nesurat na aglavunen mina Here-myas, te ya uhohug na en a

‘Inalap da ya tallufulu hukalna pirak nga nagtatulagan naHudyo kiden ta gatad na angatna en,

10 a negatang da ta lutak namag-dammili en,

te kumanen ya uray na Na-maratu,’ kunna.

11 A i Hesusen hapa a pinagtayukda ta atubang na gubernadoren, pettaimbestigaran na.

“Anu, iko hud ya nebar da en ngaAri na Hudyo kiden?” kunna teHesus,

“A ikomina yamangibar,” kunnahud la ni Hesus tentu.

12 A addu hapa ya nepaliwat na padikiden tentu ta gubernadoren, ammi

awena pulus nagsitang ni Hesus tapangpaliwat da tentu. A yauhohugnagubernadoren te Hesus a

13 “Anu awem hud madangag yangamin ipasikkal da ta liwat mu?”kunna hapa ni Pilato tentu.

14 Ammi awena kad tumabbag maskita takday la na uhohug, a pakenepagpaka-lat na gubernadoren.

(Mk 15:6-15; Lk 23:13-25; Jn 18:39-19:16)

15 A ya gagangay na gubernadorenta idi am araw na mayor na pyestana Hudyo kiden a pohetan na yatakday mabalud nga pinili na tolaykiden. 16 A ta nepangidarum da teHesus a dana ittan ya takday nabaludngamagngagan te Barabas, amalalakihapa namadday ta dulay ta idi. 17 Agafu ta nagaammung na ya tolay ki-den a pinohutan ni Pilato tekid aminya ya ikayat da pohetan.

“Had sin mina ta duwa kidinya ikayat muy ta pohetan ku? IBarabas ya ikayat muy, ono i Hesusnga magngagan hapa ta Kristu?”kunna.18 A yen ya nebar na ta tolay kiden

nga nagaammung, petta damagan natekid am inya ya ikayat da, te danaamu na ta nedarum na pinakadakalda kiden i Hesusen gafu ta katupag datentu. 19A tentu en para la imatuttudnga magindag ta uray da a itta hapaya enna nepadamag na atawa na ententu.

“Awem la mekabkabat ta pang-gakkad da ta tolayina nga awan taliwat, te pake nazigatanak ta hik-lamen gafu ta tarinap ku tentu,”kunna kan.

20 Ammi ya padi kiden ikid napinakadakal kiden a sinansanat daya tolay kiden petta ipasikkal da yapakauhet ni Barabas, petta i Hesusmina ya papasin da. 21 A sangawpinidwa ni Pilato ya pohut na ta tolaykiden,

“A anu ya uray muy ta duwakidin, had sin mina tekid ya po-hetan ku?” kunna ha tekid.

“I Barabas!” kunda hapa.

Page 63: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Matyu 27:22 60 Matyu 27:4222 “A anu mantu ya uray muy

te Hesusin nga magngagan teKristu?” kunna ha ni Pilato tekid.

A giaggayan kid na ta “Pagappam takayu,” pakakin kid.

23 “Te anu hud, anu hud ya liwatna?” kunna hapa.

Ammi pake giaggayan kid ha tamasikan ta “Pagappam ta kayu,pagappam ta kayu,” pagkin kid ha.

24 A gafu ta awena mapagimmangni Pilato ya tolay kiden, te yaga mag-tatapil kid na a nagpaalap ta palang-gana na danum, kapye na binaggawanya kamat na kiden ta atubang na tolaykiden.

“Itan muy na, nabaggawan kunya kamat ku kidin, petta amu muyta awan ta liwat ku ta pasi natolayin yan. Ikamuy hapa la yamakkamu tentu,” kunna tekid.

25 “Onay, ikami ikid na anak mikiden ya makkamu ta pasi na,”kunda.

26 A gafu ta kumanen a pinohet na iBarabasen, a nepapaligat na i Hesus,kapye na negawat ta suddalu na ki-den, petta enda pagappan ta kayu.

Ya PamābāngluNa Suddalu Kiden TeHesus

(Mk 15:16-20)27 A ta nepanggawat na suddalu

kiden te Hesus a neange da bit taumag na bali na gubernadoren, asa nangkalihung hapa ya ngaminbatalyon da. 28 A inazi da ya salnukni Hesusen, kapye da nesalnuk tentuya darag na ga-gamit nga kuman nasalnuk na ari. 29A sangaw nangwa kidhapa ta sangngat na sit kapye da ne-sangngat ta ulu na en, yaga nepaibbalda tentu ya kulang na biraw petta ku-man na baston na. A namalentud kidna ta atubang na en ta pamābānglu datentu, a

“Ihi, malalaki ya Ari na Hudyokiden,” kun na kampon na dayawda tentu.30 A ta nekabalin da en a inuparan

da hapa, kapye da inalap ya biraw naen, a nepalpaluk da ta ulu na en. 31 Atekid na nabalin a inazi da ya salnuk

na en darag, kapye da ha netoli yadana en salnuk na, a neuhet dan pettapagappan da.

Ya Pagpaappa Da Te Hesus(Mk 15:21-31; Lk 23:26-43; Jn 19:17-27)

32 A tekiden nakauhet ta irwanganna ili a nesimmun da ya takday tolaynga nagngagan ta Simon nga tagaSirene, a intun ya kinalbatan da ngapinagagtu ta pagappan ni Hesus. 33 Ata datang da ta nengagan da en Gol-gota (intu hala kettayan na Balontok),34 a pinenum da i Hesusen ta bina-rayang nga kinihun da ta apdu, ammitentu en nakakakkap a inawenan.

35 A ta nekabalin na nepagpaappada tentu a nagbabinunutan da yabarawasi na kiden, 36 a nagtuttud kidna nga naggwardya tentu. 37 Ittahapa ya nesurat da ta utun na uluna en petta mebasa ya pangpapasinda tentu, “Ye-yan i Hesus nga Arina Hudyo kiden,” kun na surat da,38 te itta hapa ya duwa na tulisan ngapinagappa da ta dwaakub ni Hesus.39A kada itta ya nagtalib ta nagappanni Hesus a nelutab da ya pangidadulada tentu.

40 “Agu ta itta ya pakapangwamnga mangkutukutet ta simbaanenkapyem ha patayukan ta las-ud natalluhaw? A ikerutam mantu yabarim ta pakapangwamina,” kunna kadwan.

“A amgagangay ta iko yaAnaknaNamaratu a dumagut kanmantu takrusina,” kunna hapa na kadwan.

41 Tumubbat hapa mangidadulatentu ya padi kiden ikid na mangi-tuldu kiden ikid na kadwan kidenpinakadakal na tolay kiden.

42 “Intu kan ya nangikerutan takadwan, ammi awena mekerutanya bari na en,” kun na kadwan.

“Intu pon ya Ari na Istralita ki-den, a mappya mantu ta dumagutna ta krus, petta itta mina ya pan-gurugan tam tentu,” kunna hapana kadwan.

Page 64: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Matyu 27:43 61 Matyu 27:6543 “Nekatalak na kan ya Nama-

ratu, a am itta ya pangkenga na Na-maratu tentu a ikerutan nan mina,te ‘Iyak ya Anak na Namaratu,’kunna paen,” kunna para na kad-wan.

44A kumanen hapa ya pangidadula natulisan kiden tentu nga pinagappa data dwaakub ni Hesus.

Ya Pasi Ni Hesus(Mk 15:33-41; Lk 23:44-49; Jn 19:28-30)

45A tentunpagtangngananna arawa nagsugiram na ya ngamin na pa-glelehut da en ta kuman na hiklamabat ta tallu na oras. 46A ta mekatalluen na oras a nagayag i Hesus tamasikan, “Ilay, Ilay, lama sabaktani,”kunna ta agsitang na Hudyo kiden. Aya ikayat na uhohugan na ayag na ena “Dyos ku, Dyos ku, anu haman tanagtalekudan nak,” kunna.

47 “Anu, ayagan na de i Eliyas?”kunna hapa na kadwan kiden nganagbuya tentu. 48 A alistu nagbilagya takday tekid nga ange nangalap takumanna ga-gamit, kapye na tinunanta suka, a sangaw nesukil na ta ud nabiraw te Hesus petta inuman namina.49Ammi ya nebar na kadwan kiden a

“Awem bit la, te itan tam labit am enna sangaw ikerutan niEliyasen,” kunda.

50 A sangaw nagayag ha i Hesus tamasikan, a yen hapa ya nepaka-sukkut na kahalwa na. 51 A negin-dan hapa napissang ya zingzingennga ga-gamit ta umag na simbaanen. Namegafu napissang ta utun abatta akban. A naglunig hapa ya lutakabat ta nakassib ya batu kiden, 52yaganahukatan hapa ya tanam kiden, tenatolay hala ya addu na nagpasi ki-den nga nangurug ta Namaratu tapalungu araw, a imuhet kid ta tanamda kiden. 53 A sangaw ta nekatolayhapa ni Hesus a umange kid ta ili naHerusalem, a nakipaita kid ta addu natolay ten. 54Ammi ta nepasi ni Hesusta nagappan na en a itta hapa yatakday kapitan ikid na sakā suddaluna kiden nga nagtaron ta pasi na. A

tekid na hapa nakaita ta lunigen, ikidna ngamin kiden napadatang, a pakenagtalaw kid na, “Kakurugan kad taAnak na Namaratu yan,” kunda.

(Mk 15:42-47; Lk 23:50-56; Jn 19:38-42)55A tamedyo adayu ta nagappan ni

Hesus a itta hapa ya addu na babaynga mangita tentu, te ikid ya danadimmagdag tentu tentu en nagafu talugar na Galileya, te inuffunan da.56Anehulun hapa tekid iMariyaMag-dalena, ikid ni Mariya nga hina nigSantiago ikid ni Hose, ikid na atawa niZibadeyu.

57 A itta hapa ya takday ituldu niHesus nga naba-nang nga nagngaganteHose, a taga ili na Arimateya. 58A tafurab ta nepasi ni Hesusen a umangei Hose ta bali ni Gubernador Pilato,a inadang na ya bari ni Hesus pettaitanamna, a nebar ni Pilato tameatadhala tentu. 59 A inalap na mantu yabari na en, a finutefutan na ta baguna furaw na ga-gamit, 60 otturu ennanetanam ta kababagu na tanam nganakali ta batu ta kuman na kweba. Asangaw nadokalig na ya dakal na batuta irwangan na tanamen petta namu-nitan, a sangaw nagtugut. 61Ammi panasirak bit ten ig Mariya Magdalenaikid na takdayen Mariya, te umatut-tud kid ta bikat na tanamen.

62A ta lalakwat ta Sabadu a umangeya padi kiden ikid na Pariseyu kidenta bali ni Pilato gafu ta ibar da tentu.

63 “Itta ya nanonot mi, Ser, teya takday para na tulad na nag-tuladen ta katolay na para la en,a ‘Matolayak hala sangaw ta ka-balinan na talluhaw,’ kunna kan.64Amappyamantu ta mangidob kamina ta maggwardya ta tanam naen abat ta mekatallu araw, pettaawena sangaw makaange na itulduna kiden nga magtakaw ta bari naen. Te am ‘Natolay hala ya nasi en,’kunda sangaw ta tolay kiden a pakedulay sangaw ya tulad da ammi tatulad na dafu da en,” kunda tentu.

65 “A aran ay, mangalap kammantu ta suddalu kiden, a pagg-

Page 65: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Matyu 27:66 62 Matyu 28:18wardyanmuy kid ta kustu na pagg-wardya,” kun ni Pilato tekid.

66A ta nepangalap da ta suddalu kidena umange kid ta agyan na tanamen,a dinirkatan da ya nelitupen batuta tanamen, petta maita sangaw ammaazi ya batu en, a nesirak da hapaya suddalu kiden nga maggwardya.

28Ya Pagtolay Hala Ni Hesus(Mk 16:1-8; Lk 24:1-12; Jn 20:1-10)

1 A ta nekabalin na araw na agim-mang na Hudyo kiden ta pagkarawanta Liggu a umange ig Mariya Mag-dalena ikid na takdayen Mariya tatanam ni Hesusen. 2 Ammi dana ittaya masikan na lunig, te umangen yatakday na anghel na Namaratu nganagafu ta langit, a dinokalig na yabatu en nga nelitup ta tanamen kapyena nagtuttudan. 3 Kuman na kaitanna kilat ya bari na anghelen, a awanta pangiduman na furaw na barawasina en. 4 A ya suddalu kiden hapanga nanggwardya a nagapilpilpig kidhapa ta talaw da en ta anghelen, anagkapedda kid na ta kuman na pag-pasi da.

5 A ta datang na babay kiden a ittapara la ya anghelen a

“Awemuy la magtalaw,” kunna,“te amuk ta apagan muy i Hesusennga pinagappa da, 6 ammi awanna sin, te natolay hala ta kumanna nebar na en tekamuy. Maski ekanan sin, te itan muy ya nagiddanna bari na en. 7 A alistu kam san-gaw magtoli ta ituldu na kiden, teibar muy sangaw tekid ta natolayhala ya nasi en, a maita da sangawten Galileya, te mapmapolu ammitekid. Aranan, te yen la ya ibar kutekamuy,” kunna tekid.

8A alistu kid na nagtugut ta tanamenta talaw da en, ammi nekihu hapaya dakal na talak da. A nagbilag kidna ange nangipadamag ta ituldu nakiden, 9 ammi ka-ma la nesimmun nakid ni Hesus ta dalanen.

“O ey, itta kanan,” kunna tekid.

A enda inahakupan ya takki na kiden,a dinayawan da. A ya uhohug na hapatekid a

10 “Awemuy la magtalaw, te em-muy ibar ta kabagis ku kiden ta ekid mina ta iten Galileya, te maitadak sangaw ten,” kunnahapa tekid.Ya Pagreport Na Naggwardya Kiden

11A ta nepagtugut na babay kiden anagtolin hapa ya kadwan kiden nagg-wardya ta ili, te enda nedanug ta padikiden ya naita da ta agyan na tana-men tekiden naggwardya. 12 A gafuta kumanen a nagkakampat ha yapinakadakal na Hudyo kiden kontodunaggwardya kiden, a nagbabidan daya uray da. A nagtatulagan da tamaatadan ya naggwardya kiden tapirak petta magtulad kid. A nebarda tekid ya bidan da sangaw ta tolaykiden.

13 “ ‘Umange ya ituldu na kidenta hiklam, a netammang da ya barini Hesus tekami en nagkasidug,’kummuy tekid.

14 “A am angarigan ta madamagsangaw na gubernador ta nasidugkam ta nepaggwardya muy a ikamihala sangaw ya makkamu magbidatentu, petta awan sangaw ta dulaytekamuy,” kunda tekid.

15A inalap damantu ya piraken a endanepadangag ya kuman na netuldu napadi kiden tekid. A ye-yen na bida yaisansaned na Hudyo kiden ta ngaminkiden lugar na sakā Hudyo da kidenmaski abat ta ayanin.

Ya Pakipaita Ni Hesus Ta Ituldu NaKiden

(Mk 16:14-18; Lk 24:36-49; Jn 20:19-23)16 A ya mafulu takday kiden na it-

uldu ni Hesus a umange kid hala talugar na Galileya ta nebar na en bage-tay nga pangdafungan na tekid. 17 Atekiden nakaita tentu a namalentudkid na nga nangdayaw tentu. Ammita kadwan a aweda kurugan ta intu inyen. 18A ya uhohug ni Hesus tekid a

“Iyak ya nagitunan na Namaratuta ngaminmakkwa ta langit ikid na

Page 66: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Matyu 28:19 63 Matyu 28:20lutak. 19 A ta ayanin a doban takanan, te e kam sangaw ta ngamintolay ta ngamin paglelehutin pettamagalap kam ta dagga na itul-duk kidin. Zigutan muy sangawya mangurug petta mesipat kidtekami ni Damakewan ikid na Ka-halwa na en. 20 A sage ituldu muykid hapa petta kurugan da hapa yangamin nepatarabakuk tekamuy.A nonotan muy yan: sigida itta yakla tekamuyngamehulhulun abat tapagaddetanna arawin yan,” kunna.

Page 67: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Markus 1:1-2 64 Markus 1:9

Ya Nesurat Ni MarkusGafu Te Hesus KristuYa Gafu Na Suratin Yan

Ya ngagan na nagsuraten ta isin nasurat a Markus. A ta ketta ni Hesusta lutakin a medyo babagu para la iMarkus, ammi nehulun de te Hesus takadwan eyan na, te anu kawagan naamu na ya mangisurat ta katolay niHesus. A ta kumanna uray na kadwana i Markus ya babagu en nga sakāginafut na suddalu kiden ta nepang-gafut da te Hesus (itam Mar. 14:51),ammi nakaibbat hala i Markus, te yabarawasi na en la ya ginafut da, amminewasik na ya barawasi na en kapyena nagbilag nga nauhagan.

I Markus hapa ya nehulun tegPablu ikid ni Barnabas ta napolu enange da pangipadangag ta damag niHesus, te nagkasinsin kid ni Barnabas.Ammi intu dulay te nagtammanganna kid ni Markus ta aweda en para lapangibalin ta pangipadangag da.

A ta mekaduwa na ange da a ikayatni Barnabas ta mehulun ha i Markusammi awena ikayat ni Pablu gafu tanagtammangan na kid ta idi, a yen tanaggungay kid, te inalap ni Barnabasi Markus, a i Silas ya inalap ni Pablu.

Ammi ta nepagpasa na addu nadarun a nagsikan de ya pangurug niMarkus, te nesurat ni Pablu ta dobandamina iMarkus tentu, petta uffunanna i Pablu ta tarabaku na nga man-gituldu ta uhohug na Namaratu. Aya nesurat ni Markus gafu te Hesus aintu yan:

Ya Nepadamag Ni Hwan Ta TolayKiden

(Mt 3:1-12; Lk 3:2-17; Jn 1:6-8, 19-28)1-2 Ya fun na Bida ni Hesus Kristu

nga Anak na Namaratu ewan aintu yan ta kuman na nesurat naaglavunen mina Isayas:

“Ya uhohug na Namaratu taAnak na en a

‘Dangagam, Anak ku, te ittasangaw ya doban ku ngamapmapolu ammi teko,

te intu sangaw ya mangi-padangag ta iangem,’kunna.

3 Te ya nebar na en ngamapmapolu a makipaitasangaw ta kawanan na babali,

a iayayag na sangaw ya tabarangna ta tolay kiden,

petta makaparan kid minata datang na Dafu tamen,petta malogon mina yaiange na tekid,” kun nasurat ni Isayas.

4 A gafu ta kumanen a nakipaita halaya binida ni Isayasen ta kawananna babali, a intu hala i Hwan nganangzigut ta tolay kiden, a kinasabana kid.

“Ulin muy ya gagangay muy azigutan ta kanan, petta pakomanna Namaratu ya liwat muy kiden,”kunna.

5 A umange tentu ya addu na tolaytaga ili na Herusalem, ikid na ngaminkiden lugar ta Hudeya. A dana ne-bosag da ya liwat da kiden tentu,kapye na kid zinigut ta karayan naHurdan. 6 A ya gagangay ni Hwan anagbarawasi ta pinadday da en nganagafu ta dutdut na kamelo, a se-barekas hapa ta la-las. A intu la kananna ya dudun ikid na tahu na kalaba.7A ya nepadangag na para a

“Itta sangaw ya ange ta gafanku nga pake dakdakal ya paka-pangwa na ammi teyak, te maskila awek megitta makitagabu tentunga mangubad ta sapatos na kiden.8 Te maski zinigut ta kam ta dan-umin, a intu sangaw ya mangpasi-nap tekamuy ta Kahalwa na Nama-ratu,” kunna.Ya Pangzigut Ni Hwan Te Hesus(Mt 3:13-17; Lk 3:21,22)

9 A ta arawin yen hapa la a nag-ganwat hapa i Hesus ta agyan na enten Nasaret ta lugar na Galileya, a du-matang hapa ta karayan na Hurdan,

Page 68: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Markus 1:10 65 Markus 1:28te umange hapa pazigut te Hwan. 10Ata nepakagon ni Hesus ta danumena naita na ta bimangrit ya langit, anagsunak ya Kahalwa na Namaratuta kuman na kalapati, a nagpotun natentu. 11 A nepagka-ma na hapa kanya naguhohug tentu ta langit:

“Iko ya Anak ku nga matakit tanonot ku. Pake matalakanak teko,”kunna kan.Ya Pangparuba Ni Satanas Te Hesus(Mt 4:1-11; Lk 4:1-13)

12A ta nekabalin ni Hesus nagziguta pinagtugut na Kahalwa na Nama-ratu, petta ange tatakday ta bagbage-tay kiden nga adayu ta tolay. 13 Anagyan la ten abat ta appatafulu araw,a nekihkihu ta magdaduma na ayamnga simaron ikid na maporay. Ayen hapa ya neange ni Satanas tentu,petta paruban na, ammi ta nekabalinni Satanas tentu a umange hapa yaanghel kiden ngamanguffun te Hesusnga mangpasikan tentu.

Ya Pamegafu Ni Hesus Ta TarabakuNa

(Mt 4:12-17; Lk 4:14,15; Jn 4:43-45)14 A sangaw ta nekebalud ni Hwa-

nen nga nangzigut ta tolay kiden adumatang ha i Hesus ta agyan na taiten Galileya nga mangipadangag tadamag na Namaratu;

15 “Ayanin ya arawen nga binidana aglavun kiden, te ittan ya dafumuy nga nekari na Namaratu. Ulinmuy mantu ya gagangay muy, akurugan muy na ya ipadangag kuntekamuy nga mappya,” pakakin.YaPagpehulunNiHesusTa ItulduNa

Kiden(Mt 4:18-22; Lk 5:1-11; Jn 1:40-42)

16A tentu en nagtugtugut ta pingitna Alug na Galileya a nesimmun na igSimon ikid na kabagis na en Andres,a magtahukul kid na ta alugen te du-matahukul kid ta ikan.

17 “Dumagdag kanan hala teyak,te ituldu ta kampetta dumatahukulkam sangaw ta tolay,” kun ni Hesustekid,

18 a insigida newagak da ya tahukulda, a dumagdag kid na. 19 A tekidennagdulot nagtugtugut ta ba-naden anaita ni Hesus ig Santiago ikid nakabagis na en Hwan nga anak niZibadeyu ta barangay da en, a mag-pakappya kid ta tahukul da kiden. 20Ainsigida inayagan na kid, a newagakda ya dama da en kontodu tagabu nakiden ta barangayen, a dumagdag kidna hapa, a sa nagdulot kid na ta ili naKapernayum.

Ya Pagpamappya Ni Hesus Ta Sean-itu

(Lk 4:31-37)21 A tentu en araw na agimmang a

umange kid nakigimung ta kapilyaen, a nangituldu hapa i Hesus.22 Ammi nakagtut hapa ya tolaykiden ta gagangay na pangituldu na,te awena pinarigan ya mangituldukiden ta relisyon da awa nangitulduta kuman na intu ya makkamuta ngamin. 23-24 A tentu para lanangituldu a ka-ma la kimahalwanhapa ya takday lalaki ta umag nakapilya en gafu ta anitu na en;

“O, Hesus taga Nasaret, anu ittaka sin tekami? Amu ta ka, te ikoya kagitta na Namaratu ewan. Yenhud ya umeyam sin petta pakākāl-lakan na kami?” kunna.

25 Ammi nehuya ni Hesus ya anitu naen ta

“Awem la magsitang, a pag-tugutām na ya tolayina,” kunna.

26Anagganwatanna anitu en ya lalakien pinagbalyad, kapye na hapa kima-halwan ta pagtugut na tentu. 27 Apake nakagtut ha ya tolay kiden tainingwa ni Hesus, a

“Anu panaw ye-yan O? Takwanya ituldu na inin, te mangituldu se-turay, yaga kurugan na anitu kidenam patugutan na kid,” kunda.

28 A gafu ta kumanen a insigidasumaned ya damag ni Hesus abatta ngamin kiden babali ta lugar naGalileya.

Page 69: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Markus 1:29 66 Markus 2:3Ya Pagpamappya Ni Hesus Ta Nag-

tatākit Kiden(Mt 8:14-17; Lk 4:38-41)

29 A ta nepagtugut nig Hesus takapilya en a umange kid ta bali nigSimon ikid ni Andres, a dumagdaghapa ig Santiago ikid ni Hwan. 30A tadatang da ta bali na en a neddatanganda ya katahungan ni Simon nga bab-bay nga imaidda, te nagpatu, a nebarda hapa te Hesus. 31 A enna ginafutni Hesus ya kamat na en pinatayuk,a yen hapa ya nepagkamag na patuna en, a enna kid hapa nepagafuy.32 A ta marimaten a itta hapa yanagdadatang ta bali da en nga angenangikahad ta seanitu ikid na mag-tatākit. 33A sa kumalihung ya ngaminkiden umili ta lugar na irwangan nabali en. 34 A addu ya pinagmappya niHesus ta magdaduma na takit, yagapinatugut na hapa ya addu na anituna seanitu kiden, ammi sinanat na kidnga maguhohug, te amu da ta intu yaAnak na Namaratu.

Ya Pagapag Nig Simon Te Hesus(Lk 4:42-44)

35 A ta lalakwat a nagkarawan iHesus nga imivwat, a umange latatakday ta awan ta totolay, a panagyan ten nakimallak. 36 A tanekahukal nig Simon a awan i Hes-usen, a enda inapag. 37 A tekid nanakaapag tentu a

“Anu itta ka sin, Afu? Itta hamanya addu na tolay makaapag teko,”kunda tentu.38A ya tabbag na tekid a

“On ay, ammi magdulot kitananta kadwan kiden babali, te mappyata yen kid hapa na lugar ya pangi-padangagan ku, te yen ya gafu naumeyan ku ta isin,” kunna.

39 A gafu ta kumanen a sinaned daya ngamin kiden babali ta lugar naGalileya, a nangipadangag i Hesus takapilya da kiden, yaga pinatugut nahapa ya anitu na seanitu kiden.

Ya Pagpamappya Ni Hesus Ta Nag-galisen

(Mt 8:1-4; Lk 5:12-16)40 A sangaw itta ya takday lalaki

nga naggalis, a umange namalentudta atubang ni Hesus;

“Ay, Afu, ikallak nak haen, teamuk ta maurum ya tabbit kin amikayat mu,” kunna.

41 A gafu ta timalin ya allak ni Hesustentu a neuyad na ya kamat na ennesi-ged ta lalaki en, a

“Ikayat ku hapa, itam awa mali-nis na ya tabbitmina,” kunniHesustentu.

42A ka-ma la imawan ya galis na en, apake nalinis na ya tabbit na en. 43A tanepagpatugut ni Hesus tentu a pakenebar na ta awena sangaw bidan.

44“Itam ta awan ta pangibibidamta isin, ammi em ipaita ya barim tapadi en ta simbaanen petta maitana ta awan ya galis men, a iatad muhapa tentu ya iatang na ta kumanna nebar ni Moses ta lintigen, teyen sangaw yamangipasikkal ta to-lay kiden ta pagmappyam,” kunna.

45 Ammi tentu en nagtugut a pine-gafwanannahala nepadangag ya pag-pamappya ni Hesus tentu, a yen taawenan nakasarok ni Hesus ta ili ki-den gafu ta kaddu na tolay kiden. Anagyan mantu la ta adayu ta babalikiden, ammi umange hala tentu yatolay kiden nga taga ngamin kidenlugar.

2Ya Pagpamappya Ni Hesus Ta Awan

Makahehit(Mt 9:1-8; Lk 5:17-26)

1 A naba-bayag ta assang a du-matang ha ig Hesus ta ili na Kaper-nayum, a nadamag na tolay kiden taittan ha ta nagyanan na en bali. 2 Ata magananwan la a pake umaddunya tolay kiden nga nagaammung taumag na bali en abat ta awan ta ketu-nan na kadwan kiden maski ta bikatna irwangan, a nepadangag ni Hesusya uhohug na Namaratu tekid. 3A itta

Page 70: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Markus 2:4 67 Markus 2:18hapa ya endanekahad tentunga awanmakahehit nga inisaw na appat nalalaki, 4 ammi aweda garay neabikante Hesus gafu ta kaddu na tolay, a yenta negon da ta addanen nga ange taatap na bali en. A sangaw inazi daya assang la ta atapen ta annung niHesus, kapye da neuhiyay ya awanenmakahehit ta umag na bali, a netab-nak da ta bikat ni Hesusen. 5 A tanepakaita ni Hesus ta pangikatalak datentu a naguhohug hapa ta awanenmakahehit;

“Aleng, pakoman kun ya liwatmu kiden ta Namaratu,” kunna.

6 Ammi ya kadwan kiden nga man-gituldu ta relisyon na Hudyo kidennga gituttudan hapa ta umag na balia linibakan da hapa ya inuhohug niHesus ta nonot da hapa la.

7 “Anu haman ta uhohugan na yakumanen bakawa Namaratu hud.Dulay mantu yan te ugtulān nahaman ya turay na Namaratu,” kunna nonot da.

8Ammi narikna ni Hesus ya nonot da,a

“Anu haman ta libakan muy yainuhohug ken? 9 Had sin hud yamalmalogon, am pakoman ku ya li-wat na kiden, ono am pagmappyanku petta makatugut? 10 Ammi ittahapa ya ibar ku ta awanin maka-hehit petta itta sangaw ya pakai-tan muy ta itta hapa ya turay naTolayin nga taga Langit nga mang-pakoma ta liwat na tolay kiden,”kunna tekid,

11 otturu naguhohug ha ta awanenmakahehit;

“Imivwat kan, Aleng, te alapamna ya pagiddamina a dumatang kanta balim,” kunna.

12A imivwat kad, a inalap na ya dapanna en kapye na nagtugut ta atubangda ngamin. A pake nagpaka-lat hapaya tolay kiden ta pagmappya na, ot-turu dinayawan da ya Namaratu.

“Nabayag kitanan sin a ayaninla ya pakaita tam ta kumanin,”kunda.

Ya Pangpadagdag Ni Hesus Te Lebi(Mt 9:9-13; Lk 5:27-32)

13 A sangaw ta mittan a umangei Hesus ta pingit na alugen, a du-madagdag hapa ya pake addu na tolaynga mangkalihung tentu, a netulduna kid hapa. 14 A tentu nabalin nan-gituldu a nagtugut ha, a nasimmu nahapa ya takday agsingir ta bwis ngaimatuttud ta lugar na pagpagan natolay kiden ta bwis da. I Lebi yangagan na nga anak ni Alfeyo. A tapagtalib ni Hesus tentu a

“Dumagdag kan teyak, petta it-uldu ta ka,” kunna tentu,

a imikkat hala nga dumagdag tentu.15 A sangaw itta kid na ta bali ni

Lebi en, a sa magkakan kid. A ittahapa ya addu na agsingir ta bwis ikidna dulay na tolay, a sakā makikkanankid hapa teg Hesus kontodu ituldu nakiden, te addu kid nga imanghuluntentu. 16 A ta pakaita na Pariseyukiden ta nakikkanan hapa i Hesus taagsingir ta bwis ikid na dulay na tolay,a linibakan da hapa, ammi ya itulduna kiden ya nangibaran da;

“Anu makikkanan hapa ya mis-tro muy ta agsingir kiden ta bwisikid na dulay na tolay?” kunda.

17Ammi nedangagan na kid ni Hesus,a intu ya tumabbag tekid:

“On ay, te gagangay haman taange ya manguru en ta agyan namagtakit kiden, te yen haman yamakaapag tentu. A bakkan ta yenya umeyan ku sin petta padagda-gan ku ya awanen ta liwat am awaseliwat kiden talo am magbabawikid,” kunna tekid.

Ya Pohut Da Te Hesus Gafu Ta Ngili-nan Da

(Mt 9:14-17; Lk 5:33-39)18 A ta takday ha na araw a ngili-

nan na Pariseyu kiden ya arawen ngaaweda pangan gafu ta pagdamdamda, a kumanen hapa ta ituldu kidenni Hwanen nga nangzigut ta tolay.Ammi ta ituldu kiden ni Hesus aaweda ngilinan. A yen ta umange ya

Page 71: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Markus 2:19 68 Markus 3:5kadwan kiden tolay te Hesus, pettadamagan da ya uray na.

“Anu kawagan na, Afu, ta awenangilinan na ituldum kiden yaarawen nga aweda pangan, ammita Pariseyu kiden ikid na ituldukiden ni Hwan a ngilinan da?”kunda.

19A ya tabbag hapa ni Hesus tekid a“Mabalin hud ta magdamdam ya

makiboda kiden am itta para latekid ya magboda en? Gagangay tamakikkanan kid la tentu ta ketta naen para la tekid. 20 Itta la sangawya araw am metugut tekid, a yensangaw ya pagngilin da ta arawennga aweda pangan gafu ta damdamda tentu,” kunna.

A nebar na hapa ya kuman na kean-garigan tekid petta aweda mina pag-dadaggan ya dana kiden gagangay daikid na ituldu na.

21“Amangarigan ta napispissangya dana en barawasimuy a awemuyhaman pissangan ya bagu en ga-gamit petta itta ya itakup muy tadana en, te kenga sangaw ya baguen, otturu mapissang ha sangaw yadana en barawasi muy am kumbatya takup na en,” kunna.

22 “A kumanen hapa ta basi muy,te awemuy haman ikarga ya baguna basi ta dana na abyat, te ambumlad ya basi en a mabattak yaabyaten, otturu meburud hapa yabasi en. Mapmappya tamekarga yabagu na basi ta bagu na abyat pettaazo mabayag kid,” kunna ha.

Ya Pakitapil Da Gafu Ta Araw NaAgimmang

(Mt 12:1-8; Lk 6:1-5)23 A sangaw ta mittan a magtug-

tugut ig Hesus ikid na ituldu na kidenta tātangngan na kamaitan ta araw naagimmang, a nagpusit hapa ya itulduna kiden ta angen da. 24Ammi gafu tanaita na kid hapa na Pariseyu kiden aipahuya da kid hapa te Hesus.

“Itam ya ituldum kidina, anuawem kid ihuya, te magtarabaku

kid haman ta araw na agimmang,”kunda tentu.

25A ya tabbag na hapa tekid a“Annun ku kid ihuya, te intu

la kwan da ya kuman na iningwani mina Dabiden ikid na kahulunna kiden ta kawan na kanan da,26 te simarok kid ta bali na Na-maratu ta nepagpadi ni mina Aby-atar, a inalap da hapa ya pan kidennga nedasar ta atubang na Nama-ratu nga mehangat mina tekid, tekanan hala na padi kiden. Ammimaski kunna ten a bakkan hamanta nakaliwatan da yen. 27 A yatakday para ibar ku tekamuy a ne-tunglak na Namaratu ya araw naagimmang petta magserbi ta tolay,te bakkan ta tolay ya magserbi taaraw na agimmang. 28A ya Tolayinnga taga Langit ya makkamu taaraw na agimmang,” kunna.

3Ya PagpamappyaNi Hesus TaNagpi-

lay Ta Kamat(Mt 12:9-14; Lk 6:6-11)

1A sangaw tamittan a umange iHesusnakigimung ta kapilya na Hudyo ki-den ta araw na agimmang. A gafu taitta hapa ten ya takday lalaki nga pakenagpilay ya takday kamat na, 2 a aitanda bit i Hesus talo am pagmappyan naya kamat na en, te ampagmappyannata arawna agimmang a yen sangaw yapangidaruman da tentu. 3 A ya uho-hug ni Hesus ta lalaki en a “Magtayukkan ta tangnganina,” kunna, 4 kapyena naguhohug hapa ta nagilalap ki-den tentu;

“A anu hapa ya uray muy taipalubus na Namaratu ta araw naagimmang? Intu ipalubus na yamappya onodulay? Mappyapanawta magpamappya kitam ono mag-papasi kitam?” kunna tekid.

Ammi aweda la nagasitang. 5 A init-ita na kid la ta pagporay na tekid,te madamdam hapa gafu ta pagtuyagna nonot da, otturu naguhohug hata lalaki en. “Uyadam la ya kamat

Page 72: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Markus 3:6 69 Markus 3:26mina,” kunna, a tentu en nanguyada negitta ta takdayen kamat na ngamappya. 6 A gafu ta kumanen aalistu imuhet ya Pariseyu kiden takapilya en, te umange kid nakibidanteg Herud, petta pagtatahatun da amhad kunna mina na pangpapasi da teHesus.

7 A gafu ta kumanen a nagtuguthapa i Hesus kontodu ituldu na kiden,a umange kid ta tagad ta alugen, adinadagdag na kid hapa na pake adduna tolay nga taga Galileya. 8Umangehapa tentu ya awan bababang na to-lay nga taga Hudeya, ikid na ili naHerusalem, ikid na Idumeya, ikid nadammang na karayan na Hurdan, ikidna lugar na Tiro ikid na Sidon, tenadamag da ya ngamin tinarabakuna. 9 A gafu ta kaddu na tolay kidennga umab-abikan te Hesus a

“Iparan muy bit ya barangayentalo am malipitak ta tolay kiden,”kunna ta ituldu na kiden.

10 te kuga addu na tolay ya pinagmap-pya na, a addu para ya nagtatākit ngasimalsal tentu petta si-gedan da yabari na en. 11A ya seanitu kiden hapaa ka-ma kid la nagtakab ta atubang naen nga kimahalwan, “Iko ya Anak naNamaratu,” kunda. 12 Ammi nehuyana hapa ya anitu da kiden petta awedaipakamu ya ngagan na.

Ya Pagpili Ni Hesus Ta Turin Na Ki-den

(Mt 10:1-4; Lk 6:12-16)13A sangaw gimon i Hesus ta agyan

na bagetay kiden, a pinadagdag nahapa ya kadwan kiden tolay ngaikayat na ta kahulun na, a dumagdagkid. 14 A pinili na ya mafulu duwatekid, petta kanayun magyan kidtentu, a yen kid hapa ya dinob naange mangipadangag ta uhohug na.15A pinasinapan na kid hapa ta paka-pangwa na petta itta ya mabalin danga magpatugut ta anitu na seanitukiden.

16 A ya ngagan na mafulu duwakiden a i Simon nga nengagan nate Pedru,

17 a ig Santiago ikid ni Hwan ngaanak ni Zibadeyu, ammi Bwan-ergis ya nangingagananna tekid,te ikayat na uhohugan ta kumankid na dalak.

18A itta hapa i Andres,ikid ni Felipe,ikid ni Bartolome,ikid ni Matyu, (intu hala i Lebi),a i Tomas,ikid na takday Santiago nga anak ni

Alfeyo,ikid ni Tadyo,ikid ni Simon nga kahulun na naki-

tapil kiden ta gubyernu na tagaRoma kiden,

19 a i Hudas Iskaryote nga mangita-laba sangaw te Hesus.Ya Pamadakat Da Te Hesus(Mt 12:22-45; Lk 11:14-23)

20 A ta nekabalin na kumanen adumatang ha ig Hesus ta nagyananna en bali, a imaddu ha ya tolay ki-den nga nagaammung ta bali addet taawenamatagop nigHesus yamangan.21 A ta pakadangag nig hina ni Hesusta pakolangan na la ya mangituldua naggaganwat kid nga ange tentu,petta gamman da mina, te pahig data magamamangaw. 22 A ya uhohugna mangituldu kiden hapa nga tagaHerusalem a

“Itta malat ya Satanas tentu ngamayor na anitu kiden, a yen ta ittaya mabalinan na nga magpatugutta anitu,” kunda.

23 Ammi pinaabikan na kid ni Hesushapa petta pake madangag da ya tab-bag na ta uhohug da.

“Mabalin hud ta Satanas yamag-patugut ta sakā anitu na kiden?”kunna tekid,

otturu nepasikkal na para ta kean-garigan.

24 “Am angarigan mina tamakikattway ya tolay kiden ngamakitapil ta gubyernu a awenahud sangaw maperdi na gubyernuda? 25 A am makikattway yamakipagyan kiden ta takday na balia maperdi hapa ya pagkakahulunda. 26 A kumanen hapa te Satanas,

Page 73: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Markus 3:27 70 Markus 4:11te am patugutan na ya sakā anituna kiden a nakikattway kid na,a naperdin ya patarabaku na entekid, te yen la ya pagaddetan na.27 Killu mantu ya nonot muy, te yakakurugan a awan ta makagubatta ibbalan ni Satanas am bakkan lata masmasikanen ammi tentu, teyen na sangaw ya mangabak tentupetta gubatan na ya ibbalan na en,”kunna tekid.28-30A gafu ta nepagsil da ya mayor

na anitu kiden ta Kahalwa na Nama-ratu a pake nepasikkal na ya liwat da;

“Kakurugan ya uhohug ku teka-muy ta maski am anu ya liwat natolay ikid na pamadpadulay na tasakā tolay na kiden a mabalin ma-pakoma, ammi ya mamadpadulayta Kahalwa na Namaratu a awenapulus mapakoma, te nakaliwat tamagnayun na liwat,” kunna.Ya Pangikwenta Ni Hesus TaHinaNa

Ikid Na Kabagis Na(Mt 12:46-50; Lk 8:19-21)

31 A ta datang nig hina na en ikidna kabagis na kiden a nagindag kidta bagawen, te nangidob kid ta angemagayag tentu. 32 A gafu ta addu yakumalihung kiden tentu a nebar dahapa tentu;

“Itta kan ta bagaw ig hinam ikidna kabagis mu kiden, te apagan daka kan,” kunda.

33Ammi ya tabbag na tekid a“On ay, ammi inya hud ig hinak

ikid na kabagis ku kiden am bakkanta isin kid hapa,” kunna,

34a nesaned na netuldu ya kahulun nakiden ta umag na bali,

“Yeyan kid hapa ig hinak ikid nakabagis ku, 35 te maski am inya yamangidulot ta ikayat na Namaratuewan a yen ya kabagis ku ikid nihinak,” kunna.

4Ya Keangarigan Na Magpurwak(Mt 13:1-9; Lk 8:4-8)

1A sangawha tamittan a namegafui Hesus nga mangituldu ta pingit na

alugen, a magananwan la a itta yapake addu na tolay nga kumalihungtentu. A gafu ta kaddu da a gimon nata barangay kapye na ha nagtuttud, anagyan hapa ya tolay kiden ta pingitna alugen nga magdangag. 2 A adduhapa ya netuldu na tekid ta keangari-gan, a kumanin ya takday netuldu na:

3 “Dangagan muy yan,” kunna,“Itta ya umange nagpurwak, 4 anehunnak ya kadwan kiden hukalta dalan, ammi enna kid inafutna mamanuk kiden. 5 A nehun-nak hapa ya kadwan kiden ta ka-batunen nga nebagbagtu ya lutakna, a alistu kid nagtatuhu gafu taawan ta pake gimafutan na ramutda. 6A sangaw ta kasikan na bilag anagladdag kid te awan ta nagramu-tan da, a nagkatang kid na. 7 A yakadwan para hukal a nehunnak kidnatungradanen gahut, a negindanya hukal kiden ta pagtuhu na gahutkiden, ammi tinappanan na gahutkiden ya tuhu na hukal kiden pet-tam kumanen awedan makapag-mayan. 8 A ya kadwan kiden hukala nehunnak kid tamappyana lutak,a yen kid ya pake dumakal ikid nanakapagmayan, te itta ya nagdawata magatut, a itta hapa ya nagdawata annamafulu, a nagdawa hapa yakadwan ta tallufulu.

9 “A am kakurugan ta itta yabangbang muy a mappya ta pakedangagan muy ya bidan kin teka-muy,” kunna.Ya Gafu Na Pangituldu Ni Hesus Ta

Keangarigan(Mt 13:10-17; Lk 8:9-10)

10 A tentu en tatakday a umangetentu ya kadwan kiden ituldu na nganehulun ta mafulu duwa kiden, teenda pinohutan am anu ya ikayat nauhohugan ta keangarigan na en. 11 Aya nebar na tekid a

“Mappya te ikamuy ya pinilina Namaratu petta amu muy yagagangay na pangikerutan na tatolay kiden, ammi ta kadwan ki-den a nelemad na tekid petta intu

Page 74: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Markus 4:12 71 Markus 4:28la madangag da ya keangarigan.12 A yen ta nagbida yak tekid takeangarigan, te maski am itta yamata da a aweda haman maita yamepaita tekid, a maski am ittaya bangbang da a aweda pakemaawatan ya mepadangag tekid,te am maawatan da mina a mag-babawi kid hapa mina petta pako-man na kid na Namaratu,” kunnatekid.Ya Pangipalawag Ni Hesus Ta Kean-

garigan(Mt 13:18-25; Lk 8:11-15)

13A ya nebar na para tekid a“Am awemuy mantu amu ya

ikayat na uhohugan na keangari-gan na nagpurwak a pake ipasikkalku petta amu muy sangaw ya pag-balinan na kadwan kiden keangari-gan nga mebida sangaw tekamuy.14A ya umange en nagpurwak a yenya mangipadangag ta uhohug naNamaratu. 15 A ya dalanen nga ne-hunnakan na kadwan kiden hukala yen ya keangarigan na makadan-gag ta uhohug na Namaratu, ammigafu ta aweda itug ya madangag daa ange i Satanas tekid a tabtaban-gan na ya nadangag da en pettakaliwatan da. 16 A ya kabatunennga nagtuhun na kadwan kidenhukal a yen ya keangarigan namakadangag ta uhohug na Nama-ratu, a alistu kid hapa mangurug tatalak da. 17 Ammi gafu ta awedapake itug ya madangag da en aawena la mabayag na pangikatalakda, te sangaw am itta ya pagzigātānda ono mangikatupag tekid gafu tauhohugen nga nekatalak da a alistukid hapa magtabeng, te kuman naikazigman da ya nekatalak da en.

18 “A ya natungradanen gahutnga nehunnakan na kadwan kidenhukal a yen hapa ya keangarigannamakadangag ta uhohug, 19ammigafu ta addu hapa ya burungan data magmagannud, ikid na pakolan-gan da ya pagba-nang da, ikid naaddu ya ingguman da a yen kid

na nonot ya mangiduyat ta uho-hugen, a awan na ta pagbalinān nauhohugen petta magserbi ta kap-pyanan da. 20 A ya mappya enlutak nga nehunnakan na kadwankiden hukal a yen ya keangariganna makadangag ta uhohug na Na-maratu, a itug da hapa ya madan-gag da, a yen mantu ya kumanna ammay nga makapagmayan tapake addu, ikid na makapagmayanta kustu, ikid na makapagmayan tamedyo makurang la,” kunna.Ya Kadwan Para Na Keangarigan

21 A ya kadwan kiden keangarigannga binida ni Hesus tekid a intu yan:

“Am napagatangan muy ya zilagta bali a emmuy hud itagu ta umagna kalamba ono addun na agid-dan, awa itun muy haman ta kaba-gawan na. 22A kumanen hapaminata keangarigan kiden nga nabidaktekamuy, te maski am maumag yaikayat da uhohugan a mappya tamepalawag kid. 23A am kakuruganta itta ya bangbang muy a mappyata pake dangagan muy ya uhohugkin tekamuy. 24 A pake itug muyhapa ya nadangagmuy, te ya kadduna metug muy a kumanen hapasangaw ya kaddu na amu muy, amadaggan para. 25 Te ya mangitugta madangag na a itta para sangawya medagga ta amu na, ammi yaawanen mangitug a imawan hapasangawya dana en amuna,” kunna.

26 “A ya gagangay napangikerutan na Namaratu ta tolaykiden,” kunna ha ni Hesus, “ameangarig ta hukal kiden nganepurwak na tolay ta uma na en.27 Te am nabalin na nagpurwak aawena la bit nonotan ya nepurwakna kiden, te ange magtarabakuta kadwan kiden tarabaku na amahaw, a am hiklam a masidug. A yanepurwak na kiden a magtatuhukid la, ammi awena haman amuam had kun na pagtuhu da ikidna idakal da, 28 te ya lutaken hala

Page 75: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Markus 4:29 72 Markus 5:9ya magpatuhu, a sangaw lumattogya don na kiden, kapye na sangawmagdawa ikid na magmayan taaddu. 29 A sangaw am nagtuyagna ya dawa na kiden a angehapa maggatab ya nagmula en, tedumatang na ya araw na kagatabna. A kumanen hapa sangaw tamesipat kiden ta pangikerutan naNamaratu.

30 “A anu mina ya takday parakeangarigan na tolay kiden ngaiturayan na Namaratu petta amumuy? 31 A kuman kid na kaassan-gan na hukal nga imula na tolay,32 te sangawamdakal na yamula naen a intu ya kadakalan na ngaminkiden mula, te magge kuman nakayu, petta yen ya eyan na ma-manuk kiden pagumukan,” kunna.33 A addu para ya binida ni Hesus

tekid ta kumanin na keangarigan, teyen ya naattaman da dangagan. 34 Aawan ta takwan na binida na tekidam bakkan ta keangarigan, ammi amik-ikid la na ituldu na kiden a sanepalawag na ya ngamin tekid.

Ya Pagpaimmang Ni Hesus Ta Pad-dad

(Mt 8:23-27; Lk 8:22-25)35A sangaw ta marimat a “Entanan

ta dammangewan,” kunna. 36 A nag-tugutan da ya kaddu na tolay kiden taba-nad na alugen, te naglalugan kidna ta barangayen nga nagtuttudan niHesus tentu en nangituldu ta tolaykiden, ammi dumadagdag hapa yakadwan kiden tolay ta barangay dakiden hala. 37-38 A nagyan la i Hesusta huli na barangayen, a masidug nata fungan. A tentu en nasidug tamap-pya a kima-ma la umange ya masikanna paddad. A pake nagpalung na yadanumen, a lima-nug na ta umag nabarangay da en addet ta tanagay kidna lumammad. A gafu ta burung da aenda hinukal i Hesus,

“Magpasi kitamO, Afu, anu awanhaman ta pangkengam,” kunda.

39 A tentu nahukal a nehuya na yapaddad, a “Magintak kan,” kunna

hapa ta danumen, a nagimmang na, anagsimpan ya danumen. A ya uhohugna hapa ta ituldu na kiden a

40 “Anu haman ta magburungkam? Awan hud ta pangikatalakmuy?” kunna hapa tekid.

41A pake nahigalan kid na tentu, a“Anu panaw ya katolay na to-

layin yan, te maski ya paddad ikidna palung a kurugan da hala yauhohug na,” kunda.

5Ya Pagpamappya Ni Hesus Ta Sean-

itu(Mt 8:28-34; Lk 8:26-39)

1 A tekiden nakadatang tadammang na alugen a itta kid na talugar na Gadareno kiden, a dumagutna i Hesus ta barangayen. 2 A tentundimmagut a nepagka-mana ya takdaylalaki nga pinagguyung na anitu nakiden. 3-5 Te bagu nagafu ta agyan natanam kiden, te yen hala ya nagyananna. A ya gagangay na hapa ta idi apakpakataraw ikid na paghuhuklawgimihgihawa ikid na nakakalkalasigta agtatanamanen ikid na bagbagetaykiden, yaga kulkulsangan na yabarbari na ta batu. Namengaddunagalutan ta idi ta kawad ta kamatna pase takki na kiden, ammi awenahaman nagamman, te gasgasātanna hala ya kawad ta kamat nakiden, a pakpakkan na ya kawad tatakki na kiden, a awan ta tolay nganakagamma tentu. 6 Ammi tentu ennakaita te Hesus ta adayu a bumilagna hapa nga ange namalentud tentu.

7-8 “O Hesus, Anak na Nama-ratu,” kunna,

ammi ginamman ni Hesus ya anitu naen;

“Pagtugutām na ya tolayina,”kunna.

A pake pinaggihawa na anitu en,“Anu hud ya aamum teyak?

Magpagasingan ka ta Dyos taawenak pakākāllakan,” kunna.

9 “Anu hud ya ngagam?” kunnaha ni Hesus ta anitu na en.

Page 76: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Markus 5:10 73 Markus 5:32“Armado ya ngagan ku te adaddu

kami sin,” kunna hapa.10 A nakikekallak para la te Hesusta awena kid patugutan ta adayu nalugar.

11-12 “Doban kami haen ta bahuykidewan petta magyan kami latekid,” kunna,

te abikan hapa ya addu na bahuy ngamagdukdukit ta hukeb na bagetay.

13“E kananmantu,” kunniHesusta anitu kiden,

a nagtugutan da ya lalaki en, kapyeda simarok ta bahuy kiden, a ka-mala nagadukal ya bahuy kiden bumilag,a sa nagurdak kid ta gatab na bage-tayen, kapye da nagkahunnak ta alu-gen. Dwaribu kid, a sa nagkalimat kidta danumen.

14 A ya nagtahon kiden ta bahuykiden a nagbabilag kid na hapa ngakumin ta ili, a nesaned da nedanug yangamin iningwa ni Hesus, a umangehapa ya tolay kiden, te enda initaya makkwa. 15 A ta datang da taagyan ni Hesus, a nagtalaw kid nahapa, te naita dan ya lalaki en nganagyanan na anitu kiden, ammi awanna ya uyung na en, te nagbarawasin, aimatuttud la ten. 16 A binida hapa nanagtahon kiden ya ngamin naita da tanaguyungen ikid na bahuy kiden. 17Ayenya gafu na ta pinatugut da i Hesus,te aweda ikayat ta magdulot ta lugarda. 18 A nagtoli mantu ta barangayennga nagluganan da, a paalap hapa yalalaki en nga nagyanan na anitu kidenpetta dumagdag hapa tentu, 19 ammiawena nepalubus ni Hesus.

“Awem la ange, te dumatang kanmina ta balim ikid na kahulumkiden, te ipadangag mu sangawtekid ya ngamin kallak na Nama-ratu teko,” kunna tentu.

20 A nagtugut mantu ya lalaki en, aenna nepadangag ya kallak ni Hesustentu abat ta ngamin paglelehut namafulu kiden ili. A nepagpaka-lat dahapa ya binida na tekid.

Ya Pangtolay Ni Hesus Ta Nasi(Mt 9:18-26; Lk 8:40-56)

21 A ta nepakadakit nig Hesus tadammangna alugen a enna kid kinali-hung na addu na tolay ta bikat na alu-gen. 22 A nehulun hapa tekid ya tak-day pinakadakal ta kapilya na Hudyokiden nga nagngagan te Hayrus. Atentu nakaita te Hesus a umange na-malentud ta atubang na nga maki-mallak tentu.

23 “Masi ya anak ken, Afu. Emhaen isi-ged ya kamat mu tentupetta matolay,” kunna.

24 A dumagdag mantu i Hesus tentunga ange ta agyan na anak na enmasi.A sakā dumadagdag hapa ya magam-agaddu na tolay nga angemangiil-ilatte Hesus.

25 A itta hapa tekid ya tak-day babbay nga makataktakit, temakadagdaga kan abat ta mafuluduwa na darun. 26 A sa inafut nakan ya ngamin katolayan na nganetandan na ta addu na manguru,yaga addu hapa ya inattaman na tanepanguru da tentu, ammi awenahaman nagmappya awa nagkehal la.27 A mappya hapa, te nadamag na yapakapangwa ni Hesus gafu ta bidana tolay kiden, a yen ta sumalsal tatalekud ni Hesus, petta si-gedan naya barawasi na en.

28 “Maski la am masi-ged ku yabarawasi na en a magmappya yak,”kunna kan na nonot na.

29 A tentun nakasi-ged ta barawasina a yen hapa ya nepagimmang nadaga na en, te narikna na kan ta awanna ya takit na en. 30 Ammi nariknahapa ni Hesus ya imuhet ta bari naen nga nagpamappya ta magtakit, aalistu nagbalittag, a

“Inya ya nangsi-ged tabarawasikin?” kunna,

31 “A maitam haman ya kadduna tolay kiden nga magitaptapalnagsi-ged teko, a annum paraibar am inya ya nangsi-ged teko,”kunna hapa na ituldu na kidententu.

32 Ammi nakaliplipay para la, te apa-gan na ya takdayen nga nangsi-ged

Page 77: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Markus 5:33 74 Markus 6:5-6

tentu. 33 A gafu ta narikna na bab-bayen ya pagkamag na takit na en aumange hapa namalentud ta atubangni Hesus, te yaga nagtalaw hapatentu, a sa binida na ya ngamin tentu.A ya nebar ni Hesus tentu a

34 “Itam awa nagmappya kan,Aboy, te ya pangikatalak mu teyakya nagmappyam. Awem la sangawmagburung, te awena sangawmag-toli na takit men,” kunna hapa niHesus tentu.35 A tentu para la naguhohug ta

babbayen a itta ya umange mangi-danug tekid nga nagafu ta bali niHayrus.

“Maski awem na pagdulotan yaMistro ta bali, te nasin ya anakmen,” kunna te Hayrus.

36AmminedangaganhapaniHesus yainuhohug na, a nebar na te Hayrus ta

“Awem la magburung, te itugmu la ya pangikatalak mu,” kunnatentu.

37A gafu ta kumanen a nagdulot kid lata bali na en, ammi nehangat ni Hesusta dumagdag ya addu na tolay tekid,te ikid la inalap na ig Pedru, ikid niSantiago, ikid na kabagis na en Hwan,kontodu dama na abbingen.

38 A ta pakadatang da ta bali niHayrusen a neddatangan da ya tolaykiden nga gisitangan ikid na gitan-gitan ta masikan. 39 Ammi tekidengimon ta bali a

“Anu masitang kam gitangitan?Nasi hud ya abbingina awamasidugla,” kun ni Hesus tekid.

40A nekakatawa da hapa, ammi pino-het na kid ta bali en, kapye na inalapya dama na abbingen ikid na tallukiden kahulun na, a simarok kid taagyan na abbingen. 41 A inibbalanna ya kamat na en kapye na binaran,“Talita kumi,” kunna la ta agsitang naHudyo kiden. Ammi ya ikayat na uho-hugan a “Aboy, imivwat kan,” kunna.42 A alistu kad imivwat ya abbingen,a nagpapa-yat hapa ta umag na balien, te dakal hapa na abbing, te ittakan mafulu duwa darun na. A pake

nafulotan ya pagpaka-lat nig dama naen. 43 “Pakanan muy na,” kunna hapani Hesus tekid, otturu pake nebar natekid ta aweda la ibabar ya iningwa nata anak da en.

6YaPagpaka-lat DaTa ItulduNiHesus(Mt 13:53-58; Lk 4:16-30)

1 A ta nekabalin ni Hesus ta itena nagtatugut kid na ituldu na kiden,te umange kid ta lugar na en hapala. 2 A sangaw ta araw na agimmanga umange kid nakigimung ta kapilya,a nangituldu hapa i Hesus ta adduna tolay. A pake nepagpaka-lat dahapa, te kalugaran da haman, a papa-nun na makkamu mangituldu, a yenta nagimpopohut kid na ta pagpaka-lat da tentu.

“Inya hud ya nangalapan na takumanin na bida?” kun na takday.

“A anu hud ya ikayat na uho-hugan?” kunna hapa na takday.

“A anu kawagan na ta itta yapakapangwa na?” kunna para natakday.

3Agafu ta kalugaranda ikid na kagittada en napanglaw a aweda kinurug, anedadula da.

“Bakkan hud ta anak la na kalap-intero ikid ni Mariya en nga kagittatam napanglaw? Yaga kagitta tamhapa ya kabagis na kiden Santiago,ikid ni Hose, ikid ni Simon, ikid niHudas, ikid na wāgi na kiden ngababay nga magyan tekitam sin,”kunda.4Ammi ya uhohug ni Hesus tekid a

“Kakurugan ta madayawan yapaguhohugan na Namaratu tangamin kiden lugar ammi fwerala ta lugar na en hapa la ikidna kahulun na kiden ta bali na,”kunna.

5-6 A pake nepagpaka-lat na hapa yakawan na pangurug da tentu, a yenta assang la ya nepaita na ta paka-pangwa na tekid, te assang la yapinagmappya na tamagtakit nga sini-ged na ta kamat na. A sangaw sinaned

Page 78: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Markus 6:7 75 Markus 6:23na ya kadwan kiden lugar na babalipetta mangituldu ta tolay kiden.

Ya Pangidob Ni Hesus Ta Turin NaKiden

(Mt 10:5-42; Lk 9:1-6)7A sangaw pinagammung ni Hesus

ya mafulu duwa kiden ituldu na, apinasinapan na kid ta pakapangwana, petta itta ya mabalin da nga mag-patugut ta anitu na seanitu kiden, asinagduwa na kid nga ange mangi-padangag.

8-9 “Awemuy ihulun ya gamga-mak muy, fwera la ta sarukud muyikid na pagsapatos muy. A awe-muy hapa magbalun ta kanan muyikid na pirak muy ikid na tali nabarawasi muy. 10 A maski am inyasangaw ya magpadulot tekamuy tabali da a magyan kam ten abatta magtugut kam. 11 A am awanpulus ta magpadulot tekamuy ikidna magdangag ta uhohug muy apagtugutān muy kid mantu, a azinmuy ya lafu na agyan da ta takkimuy kiden,” kunna tekid.

12 A nagtatugut kid na nga angemangipadangag, a nepadangag da tamagbabawi mina ya tolay kiden tapagliwat da. 13 A addu hapa yapinatugut da nga anitu ta seanitu ki-den, a addu hapa na magtatākit yalinugudan da ta denu a nagmappyakid.

Ya Bida Na Pasi Ni Hwan en NgaNangzigut Ta Tolay

(Mt 14:1-12; Lk 9:7-9)14 A sangaw nadamag ni Ari en

Herud ya ngamin kiden tarabaku niHesus, te sigida bibidan na tolay ki-den ya ngagan na, a lavlavunan da aminya ya katolay na.

“Intu hala i Hwanen nganangzigut ta tolay kiden, a yen taitta ya pakapangwa na, te natolayhala ta pasi na en,” kun na kadwan.

15Ammi ya uray kadwan a“Intu hala ya aglavunen Eliyas,

te nagtoli hala ta lutakin,” kunda.A ta kadwan para a

“Kakurugan ta aglavun ta kumanna aglavun kiden ta palungu araw,”kunda.

16 Ammi ta nepakadamag ni Herudtentu a

“Intu malat i Hwanen nga pina-putulan ku ta kwa en sina, a natolayhala,” kunna.

17-20A kunna ten ya nebar na te ta ka-tolay para la ni Hwan a nangadallaw iHerud, te ginubatan na i Herodias ngaatawa na kabagis na en Felipe. A yenta natotoli i Hwan tentu petta ihuyana ya tinarabaku na en.

“Nakaliwat kan ta Namaratuewan te ginubatam haman yaatawa na kabagis men,” kunna teHerud.

A yen ta masikan hapa ya pangikatu-pag ni Herodias te Hwan, a ikayatna ta napapasi mina. Ammi awan tanabalin na, te nagtalaw i Herud ngamangpapasi tentu, te yaga amu nata mappya na tolay na Namaratu ngaawan ta liwat. A yen ta kengan niHerud ya angat na, a nepebalud nala gafu ta atawa na en. A kanayunnagpatotoli ta agyan na kabaludanna en petta dangagan na ya bida na,ammi napopoyung hala ya nonot niHerud gafu ta bida ni Hwan tentu.

21 A sangaw ta nekabalud para lani Hwan a dumatang ya araw napanadamdaman ni Herud ta araw nanekeanak na en, a namadday hapa tapagpamakan na ta opisyales na kidenikid na suddalu na kiden pase naba-nang kiden tolay nga taga Galileya.22 A ye-yen hapa na araw ya pak-agāsāt na babbayen petta papapasi nai Hwan, te umange nagsala ya anakna en nga balatang ta atubang niHeruden ikid na sangaili na kiden, apake natalakan kid ta pagsala na. A yauhohug ni Herud tentu a,

“Maski am anu ya ikayat mu,Aboy, a adangam la teyak te iatadku hala teko. 23 A pagasinganta Dyos am awek iatad teko yangamin adangam teyak maski abatta gadwa na ngamin pagariyan ku,”

Page 79: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Markus 6:24 76 Markus 6:44kunna.

24 A nagtugut la bit ya balatangen, teenna pinohutan te hina na en am anumina ya adangan na. A ya uhohug nahina na en tentu a

“Maski intu la adangam ya ulu niHwan en,” kunna tentu.

25 A alistu mantu nagtoli ya balatan-gen ta agyan na ari en, a

“Iatad mu mantu teyak ya ulu niHwan en, te pedatang mun ta isinnga melātuk,” kunna.

26 A pake nagdamdam hapa ya ari enta inadang na en, ammi awena ikayatilogot ya balatangen gafu ta kari na ententu, yaga amat na hapa ta sangailina kiden. 27 A dinob na mantu yasuddalu en naggwardya petta ennapapasin i Hwan, yaga nebar na taidatang na hapa ya ulu na en. Ennamantu pinutulan ta agyan na agbalu-danen, 28 a magananwan la a ne-datang nan ya ulu na en nga nelātuk,a negawat da ta balatangen, otturunegawat na hapa te hina na en. 29 Ata nepakadamag na ituldu kiden niHwan ta pangpapasi da tentu a endainalap ya bari na en, kapye da ne-tanam.

Ya Pagtugut Ni Hesus Ikid Na Pag-pakan Na Ta Limaribu

(Mt 14:13-21; Lk 9:10-17; Jn 6:1-13)30 A sangaw ta pagtoli na turin

kiden ni Hesus nga dinob na angemangipadangag, a binida da tentu yangamin tinarabaku da ikid na netulduda. 31 A gafu ta kanayun timahud yaaddu na tolay tekid a aweda matagopya mangan, a

“Mappya ta limillik kitam bit taisin petta ik-ikitam la bit, te mag-ibannag kitam,” kun ni Hesus taturin na kiden.

32 A naglalugan kid mantu tabarangay, te ange kid mina ta awanta totolay ta dammang na alugen.33 Ammi kadulayan na te neitanna kid na kadwan kiden tolay tanepagtugut da en. A gafu ta amu dakid a enda kid inakkawan ta lehutna alugen, a naghahulun hapa tekid

ya addu na tolay nga taga ili kidennga tinaliban da. A naunnanan daig Hesus ta datangan da en. 34 A tadatang nig Hesus a dana ittan halaten ya tolay kiden nga nagapag tentu.A ta nepakaita ni Hesus ta kaddu daa timalin hapa ya allak na tekid, tekimongkong kid ta kuman na awanta magtaron tekid. A namegafu hanangituldu tekid ta addu.

35-36 A ta furab a nagburung ya it-uldu na kiden ta tolay kiden, a endanebar te Hesus,

“Mappya, Afu, ta patugutam yatolay kidin, petta e kid gumatang tapamuhab da ta babali kidewan, tefurab na a awan haman ta pangala-pan ta isin,” kunda.

37 “A ikamuy na mina ya man-gatad ta kanan da,” kunna hapatekid.

“A had mantu ya pangalapan mita awan bababang na pirak, pettaigatang mi ta ipakan mi tekid?”kunda hapa.

38 “A emmuymantu itan am pigaya binalun na tolay kiden,” kunnaha tekid, a umange kid.

A ta pagtoli dan a“Intu la itta sin ya lima na pan

ikid na dwahukal na ikan,” kundahapa.

39 “A pagammungan muy mantuya tolay kiden, a pagtuttudan muykid ta kaddat kidina,” kunna hatekid.

40A gafu ta kumanen a gituttudan kidnga naammungan ta taglimafulu ikidna tagmagatut, 41 a inalap ni Hesus yalima kiden na pan ikid na dwahukalna ikan, kapye na tumangad maki-mallak. A sangaw ginadgadwa na yapan kiden ikid na ikan kiden, kapyenakid negawat ta ituldu na kiden pettaikid ya mangisaned ta tolay kiden.42A sa nagkakan kid abat ta nabattugkid. 43 A tekid na nabalin nagkakan apinannu da ya mafulu duwa na la-bata huna na tolay kiden. 44A ya kadduna nagkakan kiden a limaribu kid nalālāki fwera ta bābāy ikid na anak.

Page 80: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Markus 6:45 77 Markus 7:10Ya Pagpapa-yat Ni Hesus Ta Danum(Mt 14:22-36; Jn 6:15-21)

45 A tekiden nabalin a pinapolu niHesus ya ituldu na kiden ta barangay,petta mapolu kid ta dammang ta ilina Betsayda, te mapozan la bit pettapatugutan na ya tolay kiden. 46 Atentun nakapatugut tekid a gimonhapa tatakday ta bagetay petta maki-mallak. 47 A sangaw ta hiklam anakatangngan ya barangay na itulduna kiden ta alugen, a tatakday la iHesus ta bagetayen. 48 Ammi naitana ta nazigatan kid nagtagwan, teatubangan na kid hapa na paddad. Atentu nagkarawan a umange i Hesustekid nga nagpapa-yat ta danumen.A taliban na kid mina, 49 ammi tanepakaita da tentu nga magpapa-yatta danum en a pahig da ta datay,a kumahkahaw kid na, 50 te sa ikidnga nakaita tentu a gisatalaw kid na.Ammi alistu hapa iHesus nganagayagtekid, “Awemuy la magtalaw te iyakinyan,” kunna.

51 A tentu en hapa nakipaglu-gan tekid a ka-ma la nagimmangna ya paddaden, a pake masikan yapagpaka-lat da tentu. 52 Te maski amnaita dan ya pagpakaddu na ta pankiden a aweda para la naawatan yapakapangwa na, te aweda netug tanonot da. 53 A ta nepakadakit dan aitta kid na ta lutak na Genesaret, anegon da ya barangay da en.

54 A tekiden nakadagut tabarangayen a alistu nalasin na kidna lumugar kiden. 55A nagbabilag naya tolay kiden ta babali kiden, te endainalap ya ngamin kiden nagtatākit,a nedatang da kid giiddan ta dapanda kiden ta nagyanan ni Hesus. 56 Amaski had sin na ili ikid na lugar yaumeyan na a enda nekahad tentu yanagtatākit kiden, amaski netabnak dakid la ta tātangngan na dapun kidenpetta maita na kid. A nakimemallakkid ta si-gedan da la ya gayadan nabarawasi na en. A sa nagmappya hapaya ngamin kiden nakasi-ged tentu.

7Ya Katapang Na Tolay(Mt 15:1-11)

1 A ta takday ha na araw anakikkanan i Hesus ikid na kadwankiden Pariseyu ikid na mangituldunga taga Herusalem, 2 a neitan dahapa ya kadwan kiden ituldu na taaweda nagbaggaw kapye da nangan.3 Ammi tekid, kontodu ngamin kidenHudyo a aweda bit makakan amaweda apolu makapagbaggaw takamat da ta kuman na agangwa nadadagkal da kiden. 4 A maski ambagu nagafu kid ta dapun a awedabit makakan am dana aweda warsinya bari da. A addu para ya pariganda ta agangwa na dadagkal da kiden,te padeletan da ya magbaggaw tangamin banga da ikid na pinggan daikid na paginuman da kiden. 5 A yenta nebar da te Hesus ta

“Anu awena dumagdag na itul-dum kiden ta netuldu na dadagkaltam kiden? Te mangan kid halamaski aweda bit magbaggaw,”kunda tentu.

6A ya tabbag hapa ni Hesus tekid a“Kuga magimmamappya kam,

kustu hala ya nebar naNamaratu taaglavunen Isayas gafu tekamuy, teya nebar na a

‘Dayawan nak na tolay kidin tasimuk da, ammi adayu garayya nonot da teyak.

7Awan mantu ta kapkappyan napangdayaw da teyak,

te igitta da haman ya itulduda ta itulduk,’ kunna,

8 “On, te baybay-an muy hapa yalintig na Namaratu, a intu idulot muyya gagangay na tolay. 9 Malalakimantu ya sistema muy, te takwanya ipagsil muy ta lintig na Namaratupetta idulot muy la ya agangwa muy.10 Te ya lintig na Namaratu nga ne-tuldu ni mina Moses a

‘Nonotan muy ig dama muy ikidna hina muy,’ kunna.

Page 81: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Markus 7:11 78 Markus 7:29‘A mappya ta mapapasi

ya maguhohug ta dulaytekid,’ kunna ha.

11 Ammi tekamuy a ugtulān muyhaman ya uhohug na en, te ya ituldumuy tekid a

‘Dana mangatad kam bit tasimbaan na Namaratu, a amawan na sangaw ta iuffunmuy tadadagkal muy kiden a ibar muytekid ta dana neatad muy na taNamaratu,’ kummuy.

12 A gafu ta kumanen a awemuyipalubus ta kurugan da ya nebar naNamaratu gafu ta dadagkal da kiden.13 A liblibangan muy mantu ya uho-hug na Namaratu petta idulot da yaituldu muy, yaga addu para ya ituldumuy ta gagangay muy,” kunna tekid.

14A sangaw pinaabikan ni Hesus yatolay kiden tentu, a nebar tekid ta

“Pake dangagan muy ya uhohugku tekamuy petta maawatan muy:15 Bakkan ta intu ikazigman na Na-maratu ya awan magbaggaw kapyenamangan, baka ikazigman na hudya itun muy ta simuk muy? Intuhud la ikazigman na ya dulay nganagafu ta simuk muy.

16 “A am kakurugan ta itta yabangbang muy a mappya ta dan-gagan muy ya bidan kin tekamuy,”kunna tekid, kapye na kid nag-tugutan.Ya Pangipalawag Ni Hesus Ta Ikazig-

man Na Namaratu(Mt 15:12-20)

17 A ta datang nig Hesus ikid naituldu na kiden ta bali a pinohutanda tentu am anu ya ikayat na uho-hugan ta ikazigman na Namaratu. Aya nebar na tekid a

18 “Anu awemuy hapa metugya inuhohug ken? Awemuy hudmanonot ta maski am anu yamehulun ta kanan na tolay abakkan haman ta yen ya mangatadta pagzigmanan na, 19 te awenahaman ange ta nonot na awa angehala ta sirat na kapye na sangawmewarad,” kunna tekid.

A gafu ta uhohug na en a nepasikkalna ta mepalubusmakan ya kompormina kanan. 20 A ya uhohug na paratekid a

“Ya imuhet ta simuk na tolay yamangatad ta pagzigmanan na, temagafu hala ta nonot na. 21 Teya dulay na nonot, ikid na mag-takaw, ikid na mangpapasi, ikidna mangadallaw, 22 ikid na mag-inggum, ikid na mangikatupag,ikid na magladdud, ikid na awanmangiguwad ta dulay na nonot,ikid na pumassil ikid na mamad-padulay, ikid na magparayag, ikidna manguyoyung, 23 a yen kid natarabaku yamagafu ta nonot na to-lay amangatad kid ta pagzigmananna,” kunna.Ya Pangikallak Ni Hesus TaHentil Na

Babbay(Mt 15:21-28)

24 A tekiden nagtatugut ta iten nalugar a umange kid ta tagad ta lugarna Tiro ikid na Sidon. A nagyankid ta takday bali ten petta awan tamakkamu ta pagyanan da. Ammimaski kunna ten a aweda hamannakatagu, 25 te magananwan la a ittaya takday babbay nga nakadangag taitta la ten i Hesus, a umange nagtakabta atubang na en gafu ta balatang naen nga pagzigātan na anitu. 26Bakkanta Hudyo ya babbayen, te Giregu ngataga Funisya, a ya uhohug na te Hesusa

“Ikallak nak, Afu, te patugutammina ya anitu na anak ken ngababbay,” kunna.

27Ammi ya tabbag ni Hesus tentu a“Mappya ta apolu mangan ya

anak kiden, te dulay am meatadta atu ya kanan na anak kidin,”kunna.

28 “A kakurugan, Afu, ya kinam-ina, ammi awena hud mangan naatu kiden ta hugta na anak kidennga nahunnak ta lutak?” kunnahapa na babbayen.

29 “A kustu hapa ya inuhohugmu, Aboy, dumatang kan mantu ta

Page 82: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Markus 7:30 79 Markus 8:13balim, te nagtugut na ya anitu naanak men,” kun ni Hesus tentu.

30 A nagtugut mantu ya babbayen, adinatangan na hala ya anak na en ngaimaidda, a awan na ya anitu na en.

Ya Pagpamappya Ni Hesus TaBangngag Ikid Na Umal

(Mt 15:29-31)31 A ta nekabalin da ta iten a nag-

tatugut kid ha, a inange da ya ilina Sidon ikid na lugar na Dikapolisaddet ta Alug na Galileya. 32A sangawneange da tentu ya takday lalaki ngabangngag ikid na umal, a nakimemal-lak kid tentu ta isi-ged na ya kamatna tentu. 33 A sang neadayu bit niHesus ya lalaki en ta kaddun na tolaykiden petta ik-ikid la, a netulpat na yaguramay na ta duwa kiden bangbangna lalaki en, kapye na hapa naglutab.A sangaw netulpaw na hapa ya gu-ramay na ta zila na lalaki en. 34 Atumangad i Hesus ta langit, a man-alasigak hapa kapye na naguhohug talalaki en, “Efata,” kunna ta agsitangna Hudyo. “Maukadan kan,” kunna.35 A nakadangag na ya lalaki en, yaganalukay hapa ya zila na en, a mappyahapa ya pakauhohug na. 36 A pakenebarniHesus ta tolay kiden ta awedamina bibidan ya naita da. Ammiaweda garay dinangdangag ya nebarna tekid awa pake nepadangag da hudla. 37A pake nafulotan ya pagpaka-latna ngamin kiden nakadangag ta bidada en.

“Mappya kad ya ngamin yatarabaku na, te atadan na yabangngag ta pakadangag na, ikidna umal ta pakauhohugna,” kunda.

8Ya Pagpakan Ni Hesus Ta Ap-

pataribu(Mt 15:32-39)

1 A sangaw ha ta mittan a nagaam-mung ya pake addu na tolay, a gafuta awan ta kanan da a pinaabikan niHesus ya ituldu na kiden petta ibar natekid.

2 “Kuga timalin ya allak ku tatolay kidin, te tallu araw kid nateyak, a naafut na ya balun da. 3 Aam padatangan ku kid mina ta balida a magkafuy kid sangaw ta dalangafu ta bisin da, pade awa pakeadayu ya bali na kadwan,” kunna.

4“Ahu, had ya pangalapan tam taisin na lugar ta ipakan tam tekid,te adayu haman yan ta babali?”kunda hapa tentu.

5 “A piga hud ya nehunamuy ngapan?” kunna ha,

“A pitpitu hukal la,” kunda hapa.6A gafu ta kumanen a pinagtuttud naya tolay kiden ta lutak, a ginawat nahapa ya pitu kiden pan kapye na kidnepakimallak, a sangaw ginadgadwana kid kapye na kid negawat ta itulduna kiden, a nesaned da kid hapa tatolay kiden. 7 Itta hapa ya assangla na ikan da, a nepakimallak na kidhapa kapye na kid nepesaned. 8 Asa nagkakan kid abat ta nabattug kid.A sangaw pinannu da hapa ya pituna la-ba ta nehuna na tolay kiden.9 A ya kaddu na nagkakan kiden anasurok ta appataribu kid, a sangawpinadatang na kid ta bali da. 10A tekidna nagtugut a naglugan hapa i Hesusta barangay kontodu ituldu na kiden,a umange kid ta lugar na Dalmanuta.

Ya PangparubaNa PariseyuKiden TeHesus

(Mt 16:1-10)11 A sangaw umange te Hesus ya

kadwan kiden Pariseyu, a nakidibatikid tentu.

“Mappya ta itta ya ipaitam tapakapangwam, petta pakaitan mita Namaratu ya nangidob teko,”kunda ta pangparuba da tentu.

12 A nanalasigak hapa i Hesus ta pag-damdam na tekid, a

“Anu ya kuga pagdaram na tolaykidin yan ta kanayun adangan daya ipaitak tekid? Kakurugan yauhohug ku tekamuy ta awan san-gaw ta ipaitak tekamuy,” kunnatekid, 13 a nagtugutan na kid.

Page 83: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Markus 8:14 80 Markus 8:29A nagbarangay ig Hesus ikid na itulduna kiden petta e kid ta dammang naalugen.

14 A ta nepaglugan da tabarangayen a naliwatan na itulduna kiden ya nagbalun ta kanan da,te tatakday la na pan ya huna da tabarangayen. 15 A ya uhohug ni Hesustekid a

“Mappya ta palananmuy ya bek-ing* na Pariseyu kiden ikid na bek-ing na kahulun ni Herud, te dulay,”kunna.

16 A nagbabidan da am anu ya ikayatna uhohugan;

“Ay On, te naliwatan tam ya nag-balun ta pan,” kunda.

17 Ammi ta nepakarikna ni Hesus tabida da a

“Anu kuga pagbabidan muy yakawan na kanan tam?” kunna.“Awemuy hud para maawatan yaikayat ku uhohugan tekamuy. Nag-banad hud ya nonot muy? 18 Ittahaman ya mata muy, a anu awe-muy haman makaita. A itta hapaya bangbang muy, a anu awemuymakadangag? 19Naliwatan muy deya lima kiden pan nga nepakan kuta limaribu kiden. A piga hud nala-ba ya pinannu muy ta huna dakiden?” kunna tekid.“A mafulu duwa,” kunda hapa.

20 “A ta pitu kiden pan nganepakan ku ta appataribu kiden, apiga hapa na la-ba ya pinannumuyten ta huna da kiden?” kunna ha.“A pitu hapa,” kunda.

21 “Ay, awemuy para la demaawatan ya ikayat ken uhohugantekamuy nga

‘Palanan muy mina ya bek-ing na Pariseyu kiden ikid nigHerud?’ ” kunna.Ya Pagpamappya Ni Hesus Ta Nag-

daram22 A ta pakadatang da ha ta ili na

Betsayda a itta ya umange nangida-fung ta nagdaram teHesus, a nebar data

“Maski la isi-ged mu ya kamatmu tentu petta makaita,” kundatentu.

23 A inibbalan ni Hesus ya kamatna nagdaramen, kapye na ginemidanneuhet ta ada-dayu ta babali kiden. Asangaw linutabanna yamatana kidenkapye na kid hapa sini-ged ta kamatna.

“Itta de ya maitam?” kunnatentu.

24 A nesaned na hapa ya mata nakiden, a

“Maitak de ya tolay kiden ngamagpapa-yat, ammi awan ta pag-daduman da ikid na kayu kiden,”kunna hapa.

25 A gafu ta kumanen a sini-ged naha ya mata na kiden, a tentu hapake nagladdang a nagmappyan yamata na kiden, a pake madakar na yapakaita na ta ngamin. 26A pinadatangni Hesus ta bali na, ammi dana nebarna ta

“Awem la magsibsibal ta kadwankiden babali,” kunna hapa tentu.

Ya Pangpohut Ni Hesus Ta Ituldu NaKiden

(Mt 16:13-20; Lk 9:18-21)27 A tekiden nagduldulot ta ili na

Sesariya Pilipo a itta ya pinohutan niHesus ta ituldu na kiden;

“Anu kan ya pangitan na tolaykiden teyak am inya yak?” kunnatekid.

28 “A pahig na kadwan ta iko imina Hwan nga nangzigut ta to-lay nga napapasi ta kwa en sina.Ammi ta kadwan a pahig da ta ikoya aglavunen Eliyas nga magtolikan ta lutakin. A ta kadwan paraa pahig da ta iko ya takday naaglavun nga nasi ta palungu araw,”kunda.

29 “A ikamuy ay, anu hapa yapangitan muy teyak?” kunna hatekid.

A i Simon Pedru ya alistu tumabbag;* 8:15 Ya beking ya ikihu da ta arena en am mamadday kid ta pan petta bumlad.

Page 84: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Markus 8:30 81 Markus 9:7

“A iko ya Mangikerutanen nganetun na Namaratu ta pinakadamami,” kunna.

30 A sangaw pake nebar ni Hesus taaweda mina bibidan yen ta kadwankiden tolay.

Ya Panglavun Ni Hesus Ta Pasi na(Mt 16:21-28; Lk 9:22-27)

31 A ta nekabalin na en a namega-fun hapa i Hesus nga mangipadangagta pasi na tekid.

“Mappya ta pakākāllakanda san-gaw ya Tolayin taga Langit, te yakalalaklakayan kiden ikid na padikiden ikid na mangituldu kiden,a aweyan dak sangaw, kapye daksangaw papapasi, ammi matolayakhala sangaw am nagpasan ya tal-luhaw,” kunna,

te awena nelemad awa pake nebar natekid. 32 Ammi ginamid ni Pedru tasang adayu, a

“Awem mina ibar ta mapapasika, Afu, te Namaratu ya makkamuteko,” kunna.

33A nagbalittag hapa i Hesus nga nan-gita ta kadwan kiden ituldu na kapyena nehuya i Pedru,

“Umadayu kan teyak, te itta Sa-tanas teko, te bakkan ta uray naNamaratu ya patarabakum teyakawa uray hud la na tolay,” kunnatentu.

34 A sangaw pinaabikan na ya it-uldu na kiden ikid na kadwan kidentolay nga nangkalihung tentu pettamadangag da ya ibar na tekid.

“Am itta ya mayat dumagdagteyak a mappya ta pagtalekudanna ya bari na, a attaman na yazigat na pangurug na teyak, pettamakadagdag teyak. 35 Te maskiam inya ya mangkenga ta angat naa masi hala sangaw ta magnayun,ammi ya mangisagapil ta angat nagafu ta pangurug na teyak ikid nadamag ku a matolay hala sangawnga magnayun. 36 Te maski amitta mina ya nakaalap ta ngamin

kiden magmagannud ta paglele-hutin a itta hud sangaw ya kap-pyanan na tentu am nawakay yakahalwa na ta pasi na. 37 A ittahud sangaw ya pangsaka na ta ka-halwa na pettamatolay? 38Amaskiam inya sangaw ya mamat mangi-bosag teyak ikid na uhohug ku taatubang na awan kiden manguruga yen hapa sangaw ya ikamat kuam magtoli yak sangaw ta lutakinnga mangihulun ta pakapangwa niDamakewan ikid na anghel na ki-den,” kunna.

9Ya Pagdakar Na Bari Ni Hesus(Mt 17:1-8; Lk 9:28-36)

1A ya uhohug na para tekid a“Kustu hapa ya ibar ku tekamuy

ta itta ya kadwan kiden tekamuynga awan para la masi addet tamaita da sangaw ya pakapangwana Namaratu ewan ngamehulun taMangikerutan am ange sangaw sinmagtogkok ta pagariyan na Nama-ratu,” kunna.2A ta nepagpasa na annam na araw

a inalap na ig Pedru, ikid ni Santiagoikid ni Hwan, a sa naghahulun kid ngagimon ta ata-nang na bagetay, pettaik-ikid la. A sangaw nanguli hapa yabari ni Hesus en, 3 a pake nagfuraw yabarawasi na kiden, te awan ta kagittana kafuraw na, te pake makatulanghapa ya dakar na en. 4A nepagka-mada hapa ya lalattog niminaMoses ikidni Eliyas, a nagbida kid te Hesus. A yauhohug ni Pedru a

5“Mappya, Afu, te itta kamin sin,te mamadday kami mina ta talluna ba-bali, petta tagtakday kam niMoses ikid ni Eliyas ta ba-bali,”kunna.

6 Ammi pagtaranyag na yen gafu tatalaw na en, te sa nagtalaw kid. 7 Akima-ma la hapa ya pake furaw nakulam nga imakban tekid, a tinap-panan na kid, a nadangag da hapa yamaguhohug tekid ta umag na kula-men,

Page 85: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Markus 9:8 82 Markus 9:25“Ye-yan ya Anak kin nga pake

iddukan ku. Amappya ta dangaganmuy ya ituldu na tekamuy,” kunna.

8 A tekiden naglipay a awan na tanaita da am awa i Hesusen la.

9 A tekiden dumadagut ta bage-tayen a nebar ni Hesus tekid ta awedala bit bibidan ya naita da,

“te mappya ta apolu masi ya To-layin taga Langit kapye na sangawmatolay, a yen sangaw ya pangi-padangag muy,” kunna.

10 Aweda mantu binibida, ammi nag-babidan da am anu ya ikayat na uho-hugan ta uhohug na en nga ‘masikapye na sangaw matolay’. 11 A yapohut da en hapa tentu a

“Am gagangay ta kumanen san-gawya kasasaadmu, Afu, ta iangemta lutakin a anu mantu ya ikayatna uhohugan namangituldu kiden,te ibar da haman ta apolu maglat-tog i Eliyasen kapye na umangeya Mangikerutanen nga nekari naNamaratu, ammi ikon haman yanapolu?” kunda.

12-13 “A kustu hala ya nebar da,”kunna hapa ni Hesus, “te kaku-rugan ta apolu maglattog i Eliyas,petta dana iparan na ya tolay ki-den. Ammi ya ibar ku tekamuya nabayag na haman ya nelalattogni Eliyas ta kuman na linavun data suraten, ammi aweda nalasin,a yen ta tinapangan da ta kumanna nekayat da. A mappya hapata magdulot ya uhohug na suratengafu ta Tolayin taga Langit, tepakākāllakan da sangaw kapye daiwarad,” kunna.Ya PagpamappyaNi Hesus Ta Abbin-

gen Seanitu(Mt 17:14-21; Lk 9:37-43)

14 A tekid na nakadagut ta agyanna kadwan kiden ituldu na ta akbanna bagetayen a itta hapa ya addu natolay. A ya kadwan kiden mangitulduta relisyon na Hudyo kiden a pakidi-batin da ya ituldu na kiden. 15 A tanepakaita na tolay kiden te Hesus akuga nekawa kid tentu, a nagbabilag

kid na nga ange magpadulot tentu. Aya nebar ni Hesus tekid a

16 “Anu hud ya nagtatabbaganmuy ta ayanen?” kunna hapatekid.

17A ya tabbag na takdayen a“Itta yak sin, Mistro, te neangek

mina teko ya anak ken, te ittaya anitu na nga nagpaumal tentu.18 A am pagkissiwan na a pagdan-gkakan na hapa ta lutak, kapye napagtuyagan ya bari na en, otturupagngahitaman na, a paglukbakanna para. A nepatugut ku ya anituna en ta ituldum kidin sin, ammiaweda haman nabalinan,” kunna.

19 “Kuga awan ta pangikatalakna tolay kidin yan. Bababang yenkabayag na pagyan ku tekamuyngamangitultuldu, ammi awemuyparala netug. Iange muy mantu sin yaabbingina,” kunna.

20 A neange da mantu tentu, ammita nepakaita na anitu na en te Hesusa ka-ma la pinagkissiw na ha ya ab-bingen, a pinagdangkak na ta lutak, anagkakuyat, a naglukbak na hapa.

21 “Umanu hud ya kabayag na takumanin?” kun ni Hesus te damana en, a

“Addet ta pake kaassang na ay,”kunna. 22 “A ta kadwan a paglat-tun na ta afuy pase danum pettapapasin na. Ammi am itta yamakkwam, Afu, ay ikallak kami,Afu,” kunna ha.

23 “Annum hud ibar am itta yamakkwak? Makkwak ngamin amitta ya pangikatalak mu teyak,”kunna hapa ni Hesus tentu.

24 “Ay, ikatalak ta ka, Afu, pa-gustum haen ya pagkurangan napangikatalak ku,” kunna hapa nag-tangit.

25A gafu ta nagbabilag na ya tolay ki-den nga angemagbuya a dana nehuyani Hesus ya anitu na abbingen.

“Iko anitu nga nagpaumal ikidna nagpabangngag ta abbingina,pagtugutām na, a awem na sangawmagtoli,” kunna.

Page 86: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Markus 9:26 83 Markus 9:4726 A pinaggihawa na anitu en ya ab-bingen kapye na ha pinagkissiw tamasikan na kissiw, a yen ya nepag-tugut na. A kuman na nasin ya abbin-gen.

“Ay e, nasin,” kun na kadwankiden.

27 Ammi enna inibbalan ni Hesus yakamat na en kapye na pinagivwat, anagtayuk na.

28 A sangaw ta bali ta awan tanakibidan teHesus a umange tentu yaituldu na kiden, a

“Anu awemi napatugut ya anituna en?” kunda tentu.

29A ya tabbag na hapa tekid a“Awena mapatugut na kumanin

na anitu am awemuy dana maki-mallak petta uffunan na kam naNamaratu ewan,” kunna.30A tanekabalin da ten anagpaaba-

gatan kid ta lugar na Galileya, ammiikayat ni Hesus ta awan ta makkamuta agyan da, 31 petta awan ta man-abtabang ta pangituldu na ta itulduna kiden. A ya uhohug na tekid a

“Papasin da hala sangaw ya To-layin taga Langit, te itta sangaw yamangitalaba tentu petta enda gafu-tan na mangikatupag kiden tentu.Ammi maski am papasin dak a ma-tolayak hala sangaw ta mekatalluna araw,” kunna.

32 Ammi aweda para la naawatan yaikayat na uhohugan tekid, a mamatkid nangibar.

Ya Bida Na Umalinnak(Mt 18:1-5; Lk 9:46-48)

33 A ta nekabalin da ten a nagdulotkid ta ili na Kapernayum. A tekid nagimon ta bali a pinohutan ni Hesustekid am anu ya nagbabidan da tadalan. 34 Ammi aweda nagasitang,te intu nagbabidan da am inya tekidya pinakadakal da. 35 A tentun hapanakatuttud a pinaabikan na kid tentu,ya mafulu duwa kiden, a netuldu nakid.

“Am itta ya mayat magbalin tapinakadakal na kahulun na ki-den a mappya mantu ta intu ya

kapozyanan da petta makitagabutekid,” kunna.

36 A pinatayuk na hapa ya takday ab-bing ta tātangngan da, kapye na sina-bil, 37 kapye na ha binida ta mafuluduwa kiden.

“Maski am inya ya mangtagopta kumanin na abbing gafu ta pan-gurug na teyak a mekwenta hapata iyak ya tinagop na, a ya mang-tagop teyak a bakkan la ta iyakya tagopan na am awa nangidobenteyak hapa,” kunna.

38A ya uhohug hapa ni Hwan tentu a“Mistro, itta ya naita mi nga

magpatugut ta anitu na seanitukiden, ammi usaran na hapa yangagam. A ginamman mi hapa teawena mehulun tekitam,” kunna.

39 “Awemuy mina gamman yakumanen,” kunna hapa ni Hesustentu, “te maski am inya minaya mangipaita ta pagpaka-latangafu ta ngagan ku a awenak ot-turu padpadulayan. 40 Te ya awanmangikatupag tekitam a kahuluntam kid hapa. 41A kakurugan hapaya uhohug ku tekamuy tamaski aminya ya mangatad ta inuman muygafu ta kahulun ta kam a itta halasangaw ya isagolyat na Namaratutentu,” kunna.

42 “Ammi am inya ya mangit-uldu ta dulay ta maski takday lana kaassangan kiden nga mangu-rug teyak a pake kakallak sangaw,a mapmappya mina en ta dananakaddangan ya lig na en ta dap-pug na batu kapye na newarad tabebay, petta awena mina nakali-wat. 43-46 A am angarigan ta ka-mat mu ono takkim ya gafu napagliwat mu a awem hud gappakankapyem iwarad petta awemsangawmelogot? Te mapmappya ta na-pukulan ka mina nga magdulot tamagnayun na pagtolayam ammi tamewarad ka ta afuyen nga awanmaazap gafu ta awemen inazi. 47 Akumanen hapa ta matam, te amangarigan ta matam ya gafu na

Page 87: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Markus 9:48 84 Markus 10:17

pagliwat mu a awem hud kilotankapyem iwarad petta awem melo-got? Te mapmappya ta bulding kamina nga simarok ta pangikerutanna Namaratu ammi ta mewarad kata pangtaguhali na en gafu ta awe-men inazi. 48 Te ya ngamin kidenmagaddet ta iten a awena sangawmasi na irat da kiden, yaga awenamaazap na afuyen, 49 te sa mapa-gang kid ta afuy.

50 “Itta hud ya kapkappyan naasin am awan na ya nanam na? Ayen ya pagnonotan muy, te map-pya ta kuman na asin ya gagangaymuy, petta mappya ya pagkakahu-lun muy.”

10Ya Ituldu Ni Hesus Gafu Ta Paggun-

gay Na Nagatawa(Mt 19:3-12)

1 A ta nepagtugut nig Hesus tanagyanan da en a umange kid ta lugarna Hudeya ta dammang na karayanna Hurdan, a nagammung ha tentuya awan bababang na tolay, a netulduna kid ta kuman na gagangay na en.2 A umange hapa tentu ya kadwankiden Pariseyu, te itta ya pohut da tapangparuba da tentu.

“Mistro, had kun na pan-gawatam ta lintig ni Moses gafuta magatawa kiden, te mepalubusde ta igungay na lalaki ya atawana?” kunda.

3A ya tabbag na hapa tekid a“Anu hud ya nebar ni mina

Moses tekamuy?” kunna.4 “A nepalubus na ta igungay na

lalaki ya atawa na, ammimappya taiatad na tentu ya papel na pakigun-gay na,” kunda.

5 “A onay, gafu ta pagbanad nanonot muy, 6 ammi addet ta nepa-madday na Namaratu ta napopolukiden a bakkan haman ta kunnaten, te ya uhohug na suraten a

‘Pinadday na kid petta itta yalalaki ikid na babbay.

7 A yen ta makigungay yalalaki ta dakal na kiden,te makidagga ta atawa naen,

8a ikwenta na Dyos ya duwakiden ta tatakday la natolay,’ kunna,

A bakkan kid na mantu ta duwana tolay, te tatakday kid na. 9 Amadi mantu am paggungayan tamya pinagdagga na Namaratu,” kunnatekid.

10 A ta datang nig Hesus ikid naituldu na kiden ta bali a pabida da hatentu ya kasasaad na makigungay taatawa na. 11A ya uhohug na tekid a

“Am makigungay ya lalaki taatawa na otturu mangatawa ha tatakwan a mekwenta hala ta man-gadallaw. 12 A am makigungayhapa ya babbay ta atawa na otturumakiatawa ta takwan a mekwentahapa yen ta makikadallaw,” kunna.Ya PagbendisyonNi Hesus Ta Abbing(Mt 19:13-15; Lk 18:15-17)

13 A sangaw itta ya mangiange taanak da kiden te Hesus petta ipotunna ya kamat na tekid, ammi nehuyana kid na ituldu na kiden. 14 Ammita nepakaita ni Hesus ta iningwa da anagporayan na kid hapa.

“Awemuy la gamman ya anakkiden, petta e kid la teyak, te yangamin kiden makigitta ta abbinga yen kid ya iturayan na Namaratuewan,” kunna.

15 “A kakurugan hapa ya uhohugku tekamuy ta am awemuy ikatalakya pagtaron naNamaratu ta kumanna abbing a awemuy sangaw mesi-pat tentu,” kunna,

16 otturu sina-bil na ya tagtakdayabbing, a pinasinapan na kid tanepangipotun na ta kamat na tekid.

Ya Ituldu Ni Hesus Ta Naba-nang(Mt 19:16-30; Lk 18:18-30)

17 A tentu en nagganwat nga angeha magpasyar ta takwan na lugar aitta ya nagbilag nga ange namalentudta atubang na en nga nakimemallaktentu.

Page 88: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Markus 10:18 85 Markus 10:33“Ay, Mistro, kakurugan ta map-

pya ka na tolay, a ibar mu haenteyak am anu mina ya tarabakuknga mappya petta itta sangaw yaangat ku nga magnayun,” kunna.

18A ya tabbag ni Hesus tentu a“Annum hud ibar ta mappya yak

na tolay? Itta hud ya mappyaam bakkan la ta Namaratu ewan,”kunna.

19 “Ammi am ikayat mumaatadan ta magnayun na angata amum haman ya lintig nakiden ta awem mamapasi, ikidna awem mangadallaw, ikidna awem magtakaw, a awemhapa magladdud, ikid na awemmagdarogas, a dayawam hapa igdamam ikid ni hinam,” kunna ha.

20 “Ay, kanayun kurugan ku yenkid na lintig abat ta kaabbing ku,”kunna hapa.

21A inaita la ni Hesus ta pangidduk natentu, kapye naguhohug ha tentu;

“Itta para la ya takday pagku-rangam,” kunna, “te emmina ilakuya ngamin kiden kwam, a man-gatad ka ta pobre kiden pettaitta sangaw ya pagba-nangam ngamauknud ta agyan na Namaratu. Aam mabalin kan a magtoli ka san-gaw petta dumagdag kan teyak,”kunna.

22 A ta pakadangag na lalaki en tainuhohug ni Hesus tentu a nagsugyabya mukat na, a nagtugut hapa nag-damdam, te pake addu ya kwa na. 23Anesaned ni Hesus ya mata na ta it-uldu na kiden kapye na ha naguhohugtekid:

“Kuga mazigat ya isassarok namaba-nang ta pangikerutan na Na-maratu,” kunna.

24 A nepagpaka-lat da hapa ya inuho-hug na, ammi pinidwa na ha tekid;

“Anak ku, kakurugan tamazigat ya isassarok na tolayta pangikerutan na Namaratu,25 te malmalogon ya isassarokna anwang ta hubu na dagumammi ta isassarok na maba-nang

ta pangikerutan na Namaratu,”kunna tekid.

26 A pake nepagpaka-lat da ha ya in-uhohug na;

“A am gagangay ta kunna ten,Afu, a itta hudpara yamekerutan?”kunda.

27 A nesaned na bit ya mata na tekidkapye na tumabbag.

“Awan pulus ta mabalin na tolaypetta mekerutan mina, ammi ittaya mabalin na Namaratu, te intu yamakapangwa ta ngamin,” kunna.

28A ya uhohug ni Pedru tentu,“A itan na kamin, Afu, te sa newasa

min ya ngamin kwa mi pettadumagdag kami teko,” kunna.

29-30A ya tabbag hapa ni Hesus a“Kakurugan ya uhohug ku teka-

muy ta am itta ya nagtugut ta balina, ikid na kabagis na, ikid na dakalna kiden, ikid na lutak na, ikidna anak na, gafu ta pakesipat nateyak ikid na pangipadangag na tadamag ku a maatadan hala sangawyen ta minagmagatut ta katolayna sin ta kuman na natugutan nakiden, ammi medagga hapa san-gaw ya mangitapang tentu. A san-gaw ta ketta na pangipa-na na amaatadan hapa ta magnayun naangat. 31 Ammi ya kadwan ki-den nga mapa-polu ta ayanin amapozan kid sangaw, a ya kadwankiden nga mapozan ta ayanin amapolu kid sangaw,” kunna tekid.Ya Ange Nig Hesus Ta Ili Na

Herusalem(Mt 20:17-28; Lk 18:31-34)

32 A ta nekabalin na en a mag-tugtugut kid na nga ange ta ili naHerusalem, a malalang ya mafuluduwa kiden te Hesus gafu ta maaggutimunnan tekid ta dalan, yaga medyomagtalawhapa ya kadwankiden tolaynga dumagdag tekid. A pinaabikanni Hesus ya mafulu duwa kiden tentupetta bidan na tekid ya makkwa san-gaw tentu.

33 “Dangagan muy ya ibar kutekamuy, te magdulot kitanan ta

Page 89: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Markus 10:34 86 Markus 11:1ili na Herusalem, a yen sangawya panggafutan da ta Tolayin tagaLangit, petta idarum da ta padikiden ikid na mangituldu kiden talintigen, a sa ikayat da sangaw tamasi. 34A am negawat dan ta Hen-til kiden nga mangibbal tekitam aamāmatan da hapa, yaga paligatanda kapye da sangaw pagappan takrus. Ammi matolay hala sangawta mekatallu na araw,” kunna.

35 A pake himebing tentu ig Santiagoikid ni Hwan nga anak ni Zibadeyu, a

“Mistro, itta haen ya adanganmiteko,” kunda.

36 “A anu hud ya ikayat muy?”kunna hapa.

37 “A te ikayat mi ta makipag-togkok kami sangaw ta hebing muam makatogkok kan sangaw ta pa-gariyam ta lutakin,” kunda.

38 “Ahu, awemuy de amu ya zigatna adangan muy. Makkwa muyhud sangawyamagattam ta kagittana neatad na Namaratu teyak tazigat kin?” kunna.

39 “A on ay, makkwa mi,” kundahapa.

40 “A kakurugan ta paruban muysangaw ya kagitta na zigat kin,ammi maski kunna ten a bakkanhala ta iyak ya magpili ta magyanta hebing ku, te i Damakewan yamakkamu magpili,” kunna tekid.41 A ta pakadangag na kadwan ki-

den ta inadang na duwa kiden teHesus a nalussaw kid hapa tekid,42ammi sa pinaabikan na kid ni Hesusa tinabarangan na kid.

“Amu muy ya gagangay na Hen-til kiden ta ikwenta da ya iturayanda kiden ta kuman na tagabu da,a ya mayat magmayor ta kahulunda kiden a doban da kid, 43 ammiawemuy mina makigitta ta isinakid, te ya mayat madayawan teka-muy a maguray mina makitagabuta kahulun na kiden. 44 A yamayat metun ta mayor na ngamina maguray hapa makitagabu tekid.45Temaski ya Tolayin taga Langit a

bakkan ta yen ya umeyan na ta isinpetta makitagabu ya tolay kidententu, awa intu ya magserbi tekid,a isagapil na hapa ya angat na tekidpetta masaka na kid,” kunna tekid.Ya Pagpamappya Ni Hesus Te Bar-

timeyo(Mt 20:29-34; Lk 18:35-43)

46A tekidennagtalib ta ili naHerikua dumadagdag hapa tekid ya pakeaddu na tolay. A itta hapa ya nag-daram nga imatuttud ta pingit nakalsada en nga nagngagan te Bar-timeyo nga anak ni Timeyo. 47 A tapakadangag na ta magtalib na i Hesustaga Nasaret a nagayayag na,

“Ay, Hesus, Simsima ni minaDabid, ikallak nak haen, Afu,”pakakin.

48 Ammi nehuya na kadwan kidentolay petta awena magsitang, amminepasikan na para ya iayag na,

“Ay, Simsima ni mina Dabid,ikallak nak haen, Afu,” kunna.

49A nagtayuk hapa i Hesus a“Baran muy, petta ange hala

sin,” kunna.A binaran da.

“Awem la magburung, a imivwatkan, te paayagan na ka,” kundatentu.

50 A alistu timollok nangiwasa ta sal-nuk na en, a umange te Hesus.

51 “A anu hapa ya pakkwamteyak?” kun ni Hesus tentu.

“Ay Afu, ipaitak ya awekinpakaita,” kunna hapa.

52A ya uhohug ni Hesus tentu a“Magdulot kan la ta eyam, te

nagmappya kan gafu ta pangikata-lak mu teyak,” kunna,

a yen hapa ya nepakaita na, a du-magdag na hapa teg Hesus ta dalan.

11Ya Pagpaari Mina Na Tolay Kiden Te

Hesus(Mt 21:1-11; Lk 19:29-44; Jn 12:12-19)

1 A tekiden nakaabikan ta ili naHerusalem a pa nagimmang kid bit tabikat na babali kiden ta Beffage ikidna Betanya ta Bagetay na Olibo, te

Page 90: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Markus 11:2 87 Markus 11:22pinaunnanniHesus ya duwana itulduna kiden.

2 “Magdulot kanan ta babalikidewan, a am nakasarok kanana maita muy sangaw ten ya urbunna kabayu nga megalut nga awanpara la natakayan. A ubadan muyhapa, te idatang muy hapa sin. 3 Aam itta sangaw ya mangpohut tapangubadmuy a ‘Pamasapul na bitla i Afu, te petoli na hala sangaw taayanin,’ kummuy.”

4 Umange kid mantu, a naita da halaya kabayu en negalut ta irwangan nabali ta pingit na kalsada. A tekidennangubad tentu a

5 “Annunmuy hud ubadan ya ur-bunina?” kunna hapa na imatayukkiden ten.

6A nebar da hapa ya uhohug ni Hesustekid, a nepalubus da hala. 7 A tanepangidatang da tentu a nehukladda ya ga-gamit da ta urbunen, a nag-takay na hapa i Hesus. 8 A tentu ennagtakay a imunnan hapa ya adduna tolay, a nehuklad da ya ulolat dakiden ta angen na en ta pangdayawdatentu. A nangalap hapa ya kadwan takuman na don na anaw, a nehukladda hapa ta angen na en. 9 A ya tolaykiden nga imunnan tentu ikid na ittakiden ta gafan na a nagayayag kid na,

“Madaydayaw ya Namaratuewan. Bendisyonam, Afu, yaumange in sin nga pinakabarim.

10 “Bendisyonam, Afu, yaumange in nga magtogkok taiturayan ni minakakayen Dabid.

“Madaydayaw ya Namaratu ngakata-nangan na Dyos,” kunda tapagayayag da.

Ya PangigagedNi Hesus Ta Kayu IkidNa Pangihuya Na Ta Maglaku Kiden

(Mt 21:18-22)11 A ta datang ni Hesus ta ili na

Herusalem a simarok hapa ta Sim-baan na Namaratu. A tentun nabalinnangita ta ngamin ten a imuhet ha,a umange ta Betanya te furab na, anehulun hapa ya ituldu na kiden.

12 A ta lalakwat tekiden ha nag-toli ta ili na Herusalem a nabisinan iHesus ta dalan. 13 A tentu en nakaitata kayu na higos ta sang adayu, aumange nagpusit ta mayan na en,te itta mina ya negindan ta don nakiden. Ammi awan haman ta mayanna, a awan para la ya kaarawan namayor na pagmayan na. 14 A gafuta kumanen a “Maski awem na san-gaw magmayan,” kunna ta kayu en,a nedangagan na hapa na ituldu nakiden.

(Mt 21:12-17; Lk 19:45-48)15A ta datang da ta ili naHerusalem

a simarok kid ha ta simbaanen apinegafwanan ni Hesus pinohet yanaglaku kiden ikid na gumatang ki-den, yaga pinagsikig na hapa yalamesa na nagtali kiden ta pirak, ikidna pagtuttudan na naglaku kiden takalapati. 16 A am itta mina ya mangi-gadak ta agtun na ta bagaw na sim-baanen a nehangat na hapa. 17A pakenehuya na kid,

“Anu awemuy haman manonotya uhohug naNamaratu ta suraten,te

‘Gagangay ta balikin yan ya paki-mallakan mina na ngamin to-lay,’ kunna haman,

ammi pinagbalin muy garay tapagkakampatan na magdarogasikid na magswitik,” kunna tekid.

18-19 A sangaw ta marimat a nagtugutha ikid na ituldu na kiden. Ammita nepakadamag na padi kiden ikidna mangituldu kiden ta iningwa niHesus ta simbaanen a nagbabidan daam had kunnamina na pangpapasi datentu, te nagburung kid tentu gafu tapangdayawna tolay kiden ta ituldunaen tekid.

20 A ta lalakwat ta pagtalib nigHesus ta kayu en nga negaged naa nakatang na ya kayu en addet taramut na kiden, 21 a nanonot ni Pedruya nebar ni Hesus ta kayu en,

“Itam yan, Afu, nakatang kadna ya kayu in nga negaged mu takarabi,” kunna.

22A ya uhohug ni Hesus tekid a

Page 91: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Markus 11:23 88 Markus 12:7“Mappya ta ikatalak muy ya Na-

maratu, 23 te kakurugan ya uho-hug ku tekamuy ta am ikatalakmuy ya panguffun na tekamuy amabalin ta ibar muy sangaw tabagetayin ‘Umalit kan te maglattukan ta bebay,’ a Namaratu mantuya makkamu petta makkwa halaya nebar muy, am kakurugan taawemuy pagduwaduwan ya nonotmuy.

24 “A yen ta ibar ku tekamuy tamaski am anu ya adangan muy tapakimallak muy a ikatalak muy lata neatad nan, a kwa muy hala san-gaw. 25 Ammi am kada makimallakkam a mappya ta pakoman muy yanakaliwat tekamuy, petta pakomanna kam hapa na Dama muyewanNamaratu. 26 Ammi am awemuypakoman ya nakaliwat tekamuy aawena kamhapapakomannaDamamuyewan,” kunna.Ya Pangpohut Da Ta Turay Ni Hesus(Mt 21:23-27; Lk 20:1-8)

27 A sangaw ta mittan a nagtoli kidha ta ili na Herusalem a simarok kidha ta simbaanen. A ta pagpatoyanni Hesus ta umag na simbaanen aumange hapa tentu ya padi kiden ikidna kadwan kiden pinakadakal na to-lay kiden, a pinohutan da ya gafu natinarabaku na.

28“Inya hud yanangatad ta turaymu petta maguray ka la ta ngamintinarabakum ta isin?” kunda.

29 “A itta hapa ya pohut ku teka-muy,” kunna hapa, “te am matab-bag muy ya pohut ken a ibar kuhapa tekamuy ya gafu na turay kuta tarabaku kin. 30 A ya pohutkin tekamuy a inya hud ya nan-gatad ta turay ni mina Hwanenpetta mangzigut ta tolay? Ibarmuy teyak amNamaratu, ono tolayya nangatad ta turay na?” kunnatekid.

31 A gafu ta napopoyung kid na tasaludsud na en tekid a dana nag-babidan da bit ta melemad am anumina ya tabbag da tentu;

“Am ibar tam ta Namaratu yanangatad tentu a ‘Anu kawagan namantu ta awemuy kinurug,’ kunnasangaw tekitam. 32Ammi am ‘Tolayla ya nangatad,’ kuntam a ikatupagna kitam sangaw na tolay kiden, teipasikkal da haman ta Namaratu yanangidob tentu,” kunda.

33A ya tabbag da mantu te Hesus a“Awemi haman amu,” kunda.“A am awemuy mantu matabbag

ya pohut ken tekamuy a awek hapaibar tekamuy amhad sin ya gafu naturay kin ta tarabaku kin,” kunnahapa tekid.

12Ya Keangarigan Na Nagmula Ta

Unas(Mt 21:33-46; Lk 20:9-19)

1 A nedulot na ya pagbida na tekidta keangarigan:

“Itta ya takday tolay nga nag-mula ta adduna unas, a inaladannahapa ya kaunasan na en. A sangawnamadday hapa ta agdapilan ikidna ba-bali para magtaron kiden. Asangaw nepaābāng na ya kaunasanna en, te umange bit ta takwan nalugar. 2 A ta kaarawan na pagapitda a dinob na ya tagabu na en tanangabang kiden petta alapan namina ya abang na en. 3 Ammiginafut da, a pinalpaluk da kapyeda pinatugut, a awan ta inalap na.4 A sangaw dinob na ha ya takdaypara tagabu na, a binigadan da yaulu na yaga inamāmat da. 5 Asangaw dinob na ha ya takday para,a pinapasi da. A addu para yadinob na tekid, ammi tinapanganda ya kadwan, a pinapasi da ya kad-wan. 6 Itta para ya takday doban naammi anak na en nga pake iddukanna, a yen ya kapozyanan na dinobna tekid, te nonotan na ta ‘Mamatkid sangaw ta anak kin,’ kunna.7Ammi ta nepakaita na nangabangkiden ta anak na en a nagbabidanda ya pangpapasi da tentu.

Page 92: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Markus 12:8 89 Markus 12:21‘Gagangay ta ye-yan sangaw

ya makaalap ta ngamin kwa namakāunasen, amappyamantu tapapasin tam hapa ya anak na inpetta awan sangaw ta mangalapta lutak na in, a kwa tanan san-gaw,’ kunda.

8 A ginafut da mantu ya anak na en,a neuhet da ta kaunasan kapye dapinapasi,” kunna tekid.9 A ya nebar ni Hesus ta kinabida nakiden a

“A anu sangaw ya uray namakāunasen ta nangabang kiden,awa enna kid mantu papasin, aipaabang na sangaw ya kaunasanna ta kadwan. 10 A yen ta nonotanmuymina ya uhohug na aglavunenta surat na en, te nebar na ta

‘Newarad na magbali kiden yaarigi en nga nepapatayuk naNamaratu tekid,

ammi netoli hala,a nagbalin ta kasikanan na arigi

ta ngamin bali,11 te Namaratu yamakkamu

tentu, a dayawan tamhapa ya kalalaki na,’kunna.”

12 A gafu ta uhohug ni Hesus tekida ginafut da mina petta idarum da, tenaawatan da ta ikid hapa la ya pag-balinan na ta kuman na nangabangkiden ta keangarigan na en, ammigafu ta talaw da hapa ta tolay kidena nagtugutan da la.

Ya Pangayayyaw Na Pariseyu KidenTe Hesus

(Mt 22:15-22; Lk 20:20-26)13 A ta nekabalin da ten a nangi-

dob ya Hudyo kiden ta kadwan kidenPariseyu ikid na kahulun ni Herud,petta parubandamina iHesus talo ammasikwatan da mina ta uhohug na,petta itta mina ya pangidaruman datentu. 14A ya uhohug da tentu a

“Mistro, itta ya pohut mi teko, teamu mi ta matunung ka na tolay, amatununghapa yangamin ituldumta patarabaku na Namaratu teki-tam, te awem la burungan am anu

ya uray na tolay, ikid na awan taidadumam.

“A dangagan mi haen teko amipalubus na lintig ni Moses ya pag-paga tam ta bwis ta ari na tagaRoma kiden, petta amu mi ammagpaga kami mina ono awan?”kunda.

15Ammi dana narikna ni Hesus ta yenya pangayayyaw da mina tentu, a yatabbag na tekid a

“Annun dak hud paruban? Itanku bit ya piraken nga ipaga muy tabwis muy,” kunna.

16A ta nepangigawat dan ta piraken a“A inya hud ya makāmukat ikid

na makāngagan ta pirakin yan?”kunna tekid.

“A sinang mukat na Ari en,”kunda hapa.

17 “A ipaita muy mantu ta guby-ernu na Ari en ya mekustu ta pan-gurug muy tentu, a ipaita muyhapa ta Namaratu ya mekustu tapangurugmuy tentu,” kunna tekid.

A nepagpaka-lat da hapa ya tabbag naen.

Ya Pangparuba Na Saduseyu KidenTe Hesus

(Mt 22:23-33; Lk 20:27-38)18A ta nekabalin na Pariseyu kiden

a umange hapa tentu ya Saduseyukiden. A itta hapa ya pohut da tentugafu ta aweda kurugan ta matolayhala sangaw ya nagpasi kiden.

19“Itta hapa ya pohutmi, Mistro,gafu ta lintig ni Moses,” kunda,“te am masi kan mina ya lalakinga awan ta anak na a mappyakan ta kabagis na en ya mangatawata kabalwan na en petta itta kansangaw ya anak da nga lalaki ngamekwenta ta anak na nasi en. 20 Ata idi ta lugar mi a itta ya pituna lalaki nga nagkakabagis, a nan-gatawa hapa ya imunnanen, amminasi hala ta aweda para la pa-ganak. 21 A gafu ta netuldu nimina Mosesen a ya kabagis na enya nangatawa ta nabalu en, amminasi hala yen ta awena para la

Page 93: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Markus 12:22 90 Markus 12:36

paganak na babbayen. A kuma-nen hapa ta mekatallu en. 22 Asa nagpasi ya pitu kiden ta awedapara la paganak. A kabalinan napasi na mekapitu en a nasi hapaya babbayen. 23 A am kakuruganta matolay hala sangaw ya nagpasikiden a had sin hud ta pitu kidenya atawa sangaw na babbayen, teikid ngamin ya nangatawa tentu?”kunda te Hesus.

24A ya tabbag ni Hesus tekid a“Kugamagamamangawkanan te

awemuy maawatan ya ikayat nauhohugan na surat kiden, yagaawemuy hapa amu ya pakapangwana Namaratu. 25 Te am matolaysangaw ya nagpasi kiden a megittakid sangaw ta anghel kiden ta lan-git, yen ta awedan sangaw man-gatawa. 26 A am awemuy kuruganta matolay hala sangaw ya nagpasikiden a had kunna mantu na pan-gawatan muy ta uhohug na Nama-ratu te Moses ta agyan ta kalakayuen gumatgatang, te ya nebar natentu a

‘Iyak ya Dyos nga dayawan niAbraham, ikid ni Isak, ikid niHakob,’ kunna.

27 “Gagangay mantu ta matolay layana kid, te bakkan haman ta nasi yamagdayaw ta Dyos, te ya matolay yamagdayaw tentu. A yen ta killu yanonot muy,” kunna tekid.

Ya Fun Na Ngamin Kiden Lintig NaNamaratu

(Mt 22:34-40)28 A ta pagintabtabbag da para la

ni Hesus ikid na Saduseyu kiden, aneddatangan na kid na takdaymangi-tuldu. A gafu ta mappya ya tabbag niHesus ta Saduseyu kiden a itta hapaya pinohutan na tentu.

“Mistro, ta kuman na ituldum ahad sin hud ya funnangamin kidenlintig na Namaratu?” kunna.

29 A ya neuhohug mantu ni Hesustentu a

“Ya fun na ngamin lintig na aintu yan:

‘Dangagan muy, ikamuy ngaIstralita, Intu la dafu muyya Namaratu ewan, a awanta takwan. 30 A mappyamantu ta iddukan muy tangamin nonot muy ikid nangamin kasikanan na barimuy.’ kunna.

Yen ya kadakalan na fun na ngaminlintig na Namaratu. 31 A yamekaduwa na fun, a intu yan:

‘Iddukam ya kagittam tolay takuman na pangidduk mu halata barim,’ kunna.

A ya duwa kidin lintig ya fun nangamin kiden lintig na Namaratu,”kunna.

32 “Kustu hapa ya tabbag mina,Mistro,” kunna hapa na takdayen,“te kakurugan ta tatakday la yaDyos, a awan ta takwan, 33 a amiddukan tam ta ngamin nonot tamikid na kasikanan na bari tam, ikidna iddukan tam ya sakā tolay tamta kuman na pangidduk tam tabari tam a pake mapmappya yenammi ta ngamin kiden iatang tam,”kunna.

34 A ya uhohug hapa ni Hesus tentugafu ta mappya ya inuhohug na a

“Kakurugan ta assang na la yaawena pakatolay teko na Nama-ratu,” kun ni Hesus tentu.

A yen hapa ya abat na pagpohut datentu, te mamat kid na.

(Mt 22:41-46; Lk 20:41-44)35 A ta pangituldu para la ni Hesus

ta umag na simbaanen a itta hapa yapinohutan na ta tolay kiden.

“Ya kuman na ituldu na mangi-tuldu kiden a ibar da ta simsimani mina Dabid ya Mangikerutanennga nekari na Namaratu. A kaku-rugan hapa ya ibar da, ammi hadkukunna simsima na? 36 Te yanesurat ni Dabid nga nepaita naKahalwa na Namaratu tentu a

‘Itta ya nebar na Namaratu tadafu ken, te

“E ka sin magtogkok takanawan kin, te ikita ya

Page 94: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Markus 12:37 91 Markus 13:7mangabak ta katapil mukiden, petta iko sangawya makkamu ta ngamin,”kunna.’

37 “A am ‘Dafu ken,’ kun ni minaDabid ta pagtogkokan naNamaratua had kukunna mantu magbalin tasimsima na para?” kun ni Hesustekid.

A matalakan kid mangdangag ta it-uldu na.

38 A ya kadwan kiden para netulduna tekid a

“Itan muy ta awemuy pariganya mangituldu kiden, te ikayat daitugtugut ya barawasi na pangit-uldu da petta dayawan na kid natolay. 39 A am itta ya pabuya ikidna gimung a pilin da para ya pakekaispotanna agtuttudanpettamal-ogon kid maita. Ammi magim-mamappya kid la, 40 te ikid halaya mangsistema ta babay kiden na-balu ta panguffun da tekid, pettamagubat da ya bali da. A am itta kidta paggagimungan a makimallakkid ta mabayag petta pahig na kad-wan kiden ta abikan kid ta Nama-ratu. Ammi pake dakdakal sangawya pama-gang na Namaratu tekidammi ta kadwan,” kunna.YaNabalu enNgaNangatad Ta Pirak(Lk 21:1-4)

41 A sangaw umange nagtuttud iHesus ta batug na agila-nugan natolay kiden ta pirak ta umag nasimbaanen, a itan na la ya angekiden mangila-nug ta pirak da.Umange hapa ya addu na naba-nang,a dakal hapa ya nela-nug da. 42 Aumange hapa ya takday babbay nganapanglaw, a intu la nela-nug na yaduduwa la na sinsilyu, kustu ta lugarna binting. 43 A binaran ni Hesus yaituldu na kiden petta madangag da yaibar na gafu ta babbayen.

“Itan muy ya babbay ewan,kakurugan ta ad-addu ya nela-nug na ammi ta pagdadaggan nangamin kiden nela-nug na kadwankiden, 44 te intu neatad da ya sobra

na pagba-nangan da, ammi tentu aneatad na ya magserbi mina tentugafu ta kapanglaw na, te sa neatadna ya ngamin katolayan na,” kunnatekid.

13Ya Dumatang Ta Pagaddetan Na

Arawin Yan(Mt 24:1-14; Lk 21:5-19)

1 A ta neuhet nig Hesus ta simbaa-nen a makibidan kid na takday itulduna, a

“Itam, Mistro, ya batu kiden nganepadday da ta simbaanin, awa is-pot kid kontodu ngamin bali in,”kun na ituldu na en tentu,

te dappug kid na batu nga nataga, anasalsalnuk kid abat ta utun. A yatabbag hapa ni Hesus tekid a

2 “Pake dayawan muy ya kapad-day na simbaanin, ammi ya ibar kutekamuy a sa marabba sangaw yangamin bali in yan abat ta awanpulus ta mesalnuk ta maski takdayla na batu,” kunna.

3 A tentu en imatuttud ta utun nabagetay na Olibo ta batug na simbaa-nen a umange tentu ig Pedru, ikid niSantiago, ikid ni Hwan, ikid ni Andres,te itta ya pohutan da tentu gafu tabinida na ta simbaanen.

4 “Afu, damagan mi haen amkanu sangaw na araw ya nebarmen nga kaperdi na simbaanen. Aawan hud ta imunnan petta pakai-tanmi ta tanagayna ya datangna?”kunda tentu.

5A ya tabbag na en tekid a“Pake itan muy ta awemuy san-

gaw maayayyaw,” kunna, 6 “teaddu sangaw ya ange nga mag-ingagan ta ngagan kin, te ‘Iyakya Kristu nga Mangikerutan teka-muy,’ kunda sangaw, a addu san-gaw ya mapadagdag da ta pan-gayayyaw da tekid. 7A am itta san-gaw ya madamag muy ta gubat taagyanmuy ikid na gubat ta adayu aawemuy la malalang ta isin kid, tegagangay ta dumatang ya kumaninkapye na idatang na pagaddetan

Page 95: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Markus 13:8 92 Markus 13:23

na arawin yan. 8 Te pagka-mamakigubat ya takday gubyernu tatakwan, a pagka-ma magkāgubgu-bat ya kadwan kiden tribu, yagamagkakattway hapa ya kadwan ki-den tolay nga maginggubgubat, adumatang hapa sangaw ya addu naagbabisin ikid na lunig ta magdad-uma na lugar. Ammi ye-yen kidna zigat ya pamegafwanan la nakadakalan na pagzigātān.

9“A pake imugudanmuy sangaw,te gafutan da kam sangaw pettaidarum da kam ta mangpa-gangtekamuy, a palpalukan da kam san-gaw ta atubang na tolay kiden takapilya, a mepaatubang kam hapasangaw ta gubernador da kidenikid na ari da kiden gafu ta pangu-rugmuy teyak, petta ipasikkal muytekid ya gafu na tarabaku muy.10 Te mappya ta mepadangag yadamag na pangikerutan na Nama-ratu ta ngamin tolay ta ngamin ki-den lugar ta paglelehutin kapye naidatang na pagaddetan na arawinyan. 11 A am idarum da kamsangaw a awemuy la burungan yauhohugan muy, te am ittan san-gaw ya kustu na paguhohug muy ayen na sangaw ya datang na uho-hugan muy, te bakkan ta ikamuyya maguhohug, te ya Kahalwa naNamaratu sangaw ya makisagapiltekamuy.

12 “A am itta sangaw ya man-gurug ta ipadangag muy a mazi-gatan hapa sangaw ya kadwan, tepapapasi na kid na kabagis da. Apapapasi na kadwan ya anak dakiden ngamangurug, a papapasi nakadwan para ya dadagkal da kiden.13 A ikatupag na kam sangaw natolay kiden ta ngamin kiden lugargafu ta pangurugmuy teyak. Ammiya ngamin kidenmaketurad abat tapagaddetan na pagzigātān da a yenkid sangaw ya mekerutan.

Ya Dulayen Nga Ikatupag Na Nama-

ratu(Mt 24:15-28; Lk 21:20-24)14 “A ammaita muy hapa sangaw

ta itta ya pake dulay nga ikatu-pag na Namaratu ta lugaren ngamehangat tentu, (Ikamuyngamag-basa ta isin a nonotan muy yaikayat na uhohugan), a yen minaya pagbabakwit na itta kiden taHudeya petta umahat kid mina tabagetay kiden. 15 A ya itta en tabagaw na bali na en a awena minanonotan ya kwa na kiden ta umagna bali. 16A yamagtarabaku ta umaawenamina tolin ya barawasi na ennga netabnak na ta lutak. 17 Ammikakallak sangaw ya matarun ikidna magpasusu ta isina kid na araw,te matalantan kid sangaw gafu tapagdammatan da. 18 A mappyamantu ta dana pakimallak muy tabakkan ta agirid ya datang na du-layen, talo am mazigatan kam tapagbakwit muy. 19 Te am du-matang sangaw ye-yen na arawa yen sangaw ya ketta na dakalna pagzigātān nga pake dakdakalammi ta ngamin kiden pagzigātānabat ta nekapadday na lutak abatta ayanin. A am nagpasan a awanna ha sangaw ta kumanen maskiam kanu. 20 A am mabayag minaya araw na pagzigātānen a awanmina tamakalillik ta zigaten, ammipaāssangan sangaw na Namaratuya kabayag na petta mekerutan yatolay na kiden nga pinili na.

21 “A am madangag muy san-gaw ya ‘O itan muy, itta in yaKristu nga mangikerutan tekitam,’kumin, ono am ‘Yo, itta tewan,’kunna, a awemuy malat kurugan,22 te itta hala sangaw yamatulad namangikerutan ikid na matulad naaglavun. A am itta kid na amangwakid hapa ta dakal na pakaitan ikidna pagpaka-latan na tolay kiden, tepangayayyaw da tekid talo am ittahapa ya mapadagdag da ta maskitolay kiden naNamaratu. 23Amap-pya ta awemuy sangaw kaliwatan

Page 96: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Markus 13:24 93 Markus 14:6yan, te dana nebar kun hamantekamuy,” kunna.Ya Imunnan Ta Datang Na Tolayin

Taga Langit(Mt 24:29-35; Lk 21:25-33)24 “A am nabalin na sangaw ye-

yen na pagzigātān a mavit hapaya pagsugiram na bilag ikid na hu-lan, 25 yaga makutukutet hapa san-gaw ya bitwan kiden ta langit, amagkāhunnak kid. 26 A yen san-gaw ya pakaita na ngamin tolay talattog na Tolayin taga Langit, tedumagut sangaw nga imatogkok takulam kiden, a mehulun sangawtentu ya ngamin kasikanan ikidna kalalakin na Namaratu ewan.27 A doban na hapa sangaw yaanghel na kiden petta uknudan daya ngamin kiden tolay na nga tagangamin paglelehutin.

28 “A intu mina pagnonotan muyya keangarigan na taggaten, team lumattog na ya lappaw na ki-den a yen ya pakaitan ta darunna. 29 A kumanen hapa sangawam dumatang na ya ngamin kidennabidak tekamuy ta ayanin, te yensangaw ya pakaitan ta tanagay naya pagtolik. 30 A kakurugan hapaya ibar ku tekamuy ta sa magdu-lot ya ngamin kidin nabidak teka-muy ta awena para la masi na to-lay kiden ta ayanin. 31 Te gagan-gay ta imawan sangaw ya ngaminlangitewan ikid na lutakin, ammiawena mauli na ngamin inuhohugku tekamuy.

32 “Ammi am kanu sangaw naaraw ikid na oras ya pagtolik talutakin a awan ta makkamu, maskita anghel kiden, a maski teyak,te intu la makkamu i Damakewan.33Mappyamantu ta imugudanmuypetta dana nakaparan kanan, teawemuy amu am kanu sangaw yaaraw na. 34 Intu keangarigan na yanagpaibbal ta bali na en ta tagabuna kiden gafu ta ange magpasyarta adayu na lugar. A nebar na yangamin tarabaku da, yaga nebar na

hapa ta imugudan ya maggwardyaen ta irwangan, a sangawnagtugut.35 A mappya mantu ta imugudanmuy, te awemuy amu am kanusangaw ya datang na makābali en,te mabalin ta furab, ono tangn-gan na hiklam, ono magkarawan,ono lalakwat. 36 A imugudan muytalo am datangan ta kam masidug.37A ya ngamin nabidak tekamuy taayanin a ibar ku hapa ta ngamintolay, imugudan muy,” kunna.

14Ya Pangipadangag Ni Hesus Ta Pasi

Na(Mt 26:1-5,14-16; Lk 22:1-6)

1 A ta nekabalin ni Hesus nangit-uldu ta ituldu na kiden a itta parala ya dwangagaw abat ta pyesta naSimana na Hudyo kiden am mangankid ta pan nga awan bumlad. A nag-mamiting hapa ya padi kiden ikid namangituldu kiden, te pagbabidan daam had kunna mina na panggafut date Hesus ta awena pakkamu na tolaykiden, pettam papasin da.

2“Ammi awetammina gafutan taketta na pyesta en, talo ammagtat-apil ya tolay kiden,” kunda.3 A sangaw umange ig Hesus ikid

na ituldu na kiden ta iten Betanya tabali ni Simonen nga nagkangaw ta idi.A tekid para la nagkakan a itta hapaya babbay nga himebing te Hesus, aibbalan na hapa ya botelya na ban-gog nga pake mangina am melaku, atinappok na ya hul na en kapye naneburud ya mayan na en ta ulu niHesus. 4 Ammi nagporay ya kadwankiden ta babbayen, a nehuya da.

“Anu haman ta isayang mu yabangogen? 5 Pade awa manginamina am melaku, petta meatadmina ya paga na ta pobre kiden,”kunda.

6Ammi nehuya na kid hapa ni Hesus;“Bay-an muy, annun muy hud

ihuya ya babbayin? awa map-pya haman ya iningwa na teyak.

Page 97: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Markus 14:7 94 Markus 14:257 Sigida itta haman tekamuy ya po-bre kiden, petta mauffunan muykid am ikayat muy, ammi teyak aawek sangaw sigida tekamuy. 8 Ainingwa na babbayin ya mabalinna te linuggudan na ya barikinta bangogin, petta dana meparanta ketanam na. 9 A kakuruganhapa ya uhohug ku tekamuy tamaski am had sin na lugar yapakepadangagan na damag ku tangamin paglelehutin a megindanhapa mebida ya iningwa na bab-bayin yan, te panadamdaman dasangaw tentu,” kunna.

10 A ta nekabalin na kumanen a nag-tugut i Hudas Iskaryote nga takdayituldu ni Hesus, te umange nakitulagta padi kiden, petta italaba na i Hesustekid. 11A natalakan kid hapa ta bidana tekid, a nekari da tentu ya pirak.A yen hapa ya pamegafu ni Hudasnga magapag ta mappya na araw tapangitalaba na te Hesus.

Ya Mangitalaba Te Hesus(Mt 26:17-25; Lk 22:7-18)

12 A ta napolu en araw ta pyestana Simana na Hudyo kiden a mangankid la ta panen nga awan bumlad,ikid na mangiatang kid ta kalneru,te panadamdaman da ta araw nanepangilillik na Namaratu ta ging-ginafu da kiden. A umange hapaya ituldu kiden ni Hesus tentu, tepohutan da am had sin na lugar yapangiparanan da mina ta pamurab data Simana. 13 A dinob na ya duwa latekid,

“E kam ta ili, te masimmu muysangaw ya magtattun ta tākalambana danum, a dagdagan muy la. 14Asangaw amnakasarok kanan ta balia ibar muy ta makābali en, ‘Dinobna kami ni Mistro, te itan mi kanya lugar na panganan mi ta pa-murab mi ta Simana in ta bali min,’kummuy, 15 a ituldu na sangaw yadakal na silid ta utun, a yen sangawya pangiparanan muy ta pamurabtam,” kun ni Hesus tekid.

16 A umange kid a naita da hala yabali en nga nebar ni Hesus tekid, aneparan da ya pamurab da ta Simana.

(Mt 26:20-25; Lk 22:14-22; Jn 13:1-30)17 A ta furab a dumatang ig Hesus

ikid na mafulu duwa kiden ituldu nata bali en. 18A tekid para la nagkakana naguhohug i Hesus tekid.

“Kakurugan ta takday tekamuyya mangitalaba sangaw teyak,”kunna tekid.

19A nagdamdam kid na hapa ta nebarna en, a ya tagtakday kid hapa yanagpohut tentu;

“Iyak hud ya kinamen, Afu?”kunda.

20 “Intu sangaw mangitalabateyak ya itta sin nga makipagkam-mat teyak ta pingganin,” kunnahapa tekid.

21 “A mappya ta masi sangaw yaTolayin taga Langit ta kuman nanesurat na aglavunen, ammi maskikunna ten a kakallak hala sangawya mangitalaba teyak, te mapmap-pya mina ta awena neanak pettaawena mina metalaba magliwat,”kunna ha tekid.Ya Kapozyanan Na Pamurab Nig

Hesus(Mt 26:26-30; Lk 22:19-24)

22 A tekid para la nagkakan a nan-galap i Hesus ta pan kapye na nepaki-mallak, kapye na hapa ginadgadwa, asangawnesaned na ta ituldu na kiden.

“Yeh, kananmuy yan te yeyan yabarikin,” kunna.

23 A sangaw inalap na hapa ya basuna binarayangen kapye na ha nepaki-mallak, a

24 “Yeyan hapa ya dagak ngamangipasikkal ta pakitulagan naNamaratu, temapagarut sangawyadagakin petta mapakoma ya liwatna addu na tolay. 25 Ammi ibarku hapa tekamuy ta awek sangawmakipaginum tekamuy ta kumaninabat ta panginum tam sangaw tabagu na inuman ta pangayayattam ta pagariyan ni Damakewan,”kunna.

Page 98: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Markus 14:26 95 Markus 14:45Anegawatnahapa tekid, a sa uminumkid hapa. 26 A ta nekabalin dauminum a nagkakansyon kid, kapyeda umange ta Bagetay na Olibo.

Ya Panglavun Ni Hesus Ta Pangiwa-gak Da Tentu

(Mt 26:31-35; Lk 22:31-34)27 A ya uhohug ni Hesus tekiden

nagtugtugut ta dalan a“Amuk ta pakigungayān dak

sangaw, te yen ya nesurat naaglavunen;

‘Papapasi sangaw na Namaratuya magtaron a makutkutetsangaw ya kalneru kiden,’kunna ta surat na en.

28 Ammi am matolayak hala san-gaw a mapa-polu yak sangaw ammitekamuy nga ange ta iten Galileya,”kunna.

29 “O maski pakigungayān na kana kadwan, Afu, aweta ka sangawpakigungayān,” kunna hapa ni Pe-dru tentu.

30 “Maski ilemad nak hala san-gaw ta mamillu ta hiklamin yanta awena para la pagtareknay namanuk ta kapidwa na pagtareknayna,” kunna hapa ni Hesus tentu.

31Ammi pake nepapilit na ha,“Ay awan, Afu, maski ikabat dak

sangaw teko papasin a aweta kasangaw ilemad,” kunna ha.

A kumanen hapa ya nebar na kadwankiden ituldu na.

Ya Pakimallak Ni Hesus Ta Lugar NaGetsimani

(Mt 26:36-46; Lk 22:39-46)32 A ta datang da ta bagetayen a

nagdulot kid ta lugaren nga nagn-gagan ta Getsimani, a ya uhohug niHesus tekid a

“Magtuttud kanan ta isin te eyakbit yo tewan makimallak,” kunna.

33 Ammi nehulun na hapa ig Pedruikid ni Santiago ikid ni Hwan. Asangaw nepagka-ma na hapa ya pag-damdam na, a pake nagburung na.

34 “Kuga ipasik de ya sikan nadamdam kin. Magyan kam la sin, aimugudan muy,” kunna tekid.

35 A sang imadayu tekid kapye nanagtakab ta lutak, a nepakimallak nata pagpasan na Namaratu ya zigat napasi na am mabalin mina.

36 “Amang, amuk ta mabalin yangamin teko, a azim haen ya zi-gatin yan. Ammi maski kunku abakkan mina ta yen ya magdulot,te mappya ta ikayat men ya idulotku,” kunna ta pakimallak na.

37 A tentu en nagtoli teg Pedru amasidug kid na, te hiklam, a

“Anu masidug kan, Simon,awem hud maattaman ya awanmasidug ta maski takday la naoras? 38 Awemuy la masidug,te makimallak kam mina pettaawemuy mina maayayyaw, temaski am malogon ya nonot muy amakafuy ya bari muy,” kunna.

39 A umange ha nakimallak ta kumanna intu en. 40 A sangaw nagtoli ha taituldu na kiden, a masidug kid ha, teawena makaladdang na mata da. Amamat kid hapa magsitang. 41 A tamekatallu na neange na tekid a

“Ayanin hud ya agkakasidug ikidna agibannag? Itan muy ya orasawa ayanin ya ange na mangita-laba ta Tolayin taga Langit pettaigawat na ta awan kiden mangurugta Namaratu. 42 Imivwat kanan, teentanan, te ittan ya mangitalabateyak,” kunna tekid.

Ya Paggafut Da Te Hesus(Mt 26:36-56; Lk 22:47-53; Jn 18:1-11)

43 A ta pagbida para la ni Hesustekid a dumatang na i Hudasen, anehulun hapa tentu ya addu na to-lay nga dinob na pinakadakal da ki-den ikid na padi kiden, a nagibbalkid hapa ta kampilan ikid na paluk.44A dana nebar na mangitalaba en yapagsenyas na sangaw ta kahulun nakiden petta amu da ya gafutan da.

“Ya amuyan ku sangaw a yenya gafutan muy, te intu yen, aappiyan muy ya panggafut muytentu,” kunna tekid.

45A nagdaretyo i Hudas te Hesus a

Page 99: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Markus 14:46 96 Markus 14:65

“Itta yak O, Afu,” kunna tentu,kapye na inamu.

46 A yen hapa ya nepanggafut datentu. 47 Ammi ka-ma la sinukkut natakday kahulun ni Hesus ya kampilanna en, a kinattab na ya takday tekidta bangbang na en a newasik na. Intukinattab na ya tagabu na kadakalanna padi. 48 A ya uhohug ni Hesus tatolay kiden nanggafut tentu a

“Anu dulayak hud na tolay, pettaendak gafutan konsu kampilan ikidna paluk ta kuman na panggafutmuy ta tulisan? 49 Kinanghahawitta yak haman tekamuy ta simbaa-nen nga nangitultuldu, anu bakkanta yen ya nanggafutan muy teyak?Ammi gagangay ta kunna sin yatarabaku muy petta magdulot yanesurat na aglavun kiden,” kunna.

50 A yen hapa ya nepangiwagak naituldu na kiden tentu, a nagbabilagkid.

Ya Pangidarum Da Te Hesus(Mt 26:57-68; Lk 22:54; Jn 18:12-14,19-

25)51 A ta nepangitugut da te Hesus

a dumagdag hapa ya takday babagunga nagsalnuk para la ta ulolat naen, a nepagka-ma da hapa ginafut,52 ammi newasik na ya ulolat na en, anakabilag nauhagan.

53 A ya nanggafut kiden te Hesusa neange da ta bali na kadakalan napadi, te yen ya nagaammungan napadi kiden ikid na mangituldu kidenikid na pinakadakal na tolay kiden.54 Ammi te Pedru a dana tinultulitulna kid hapa abat ta bagaw na bali en,a nakipagtuttud hapa ta maggwardyakiden, te maggukup hapa ta afuy daen.

55 A ya padi kiden ikid na ngaminkiden nagkonsihal a apagan da yamangipasikkal ta liwat ni Hesus pettaitta mina ya pangpapasin da tentu,ammi awan ta naapagan da, 56 temaski am addu ya nagtayuk nga nag-tulad tentu a nagimpagsil haman yainuhohug da. 57 A ta kapozyanan na

a nagtayuk ya kadwan mangipasikkalta tulad da, a ya uhohug da hapa a

58 “Ya kuman na nadangag mita uhohug na inin a itta kan yapakapangwa na nga mangkutkutetta simbaanen nga pinadday na to-lay, te takwan kan ya patayukanna ta las-ud na talluhaw nga awenapaddayan na tolay,” kunda.

59 Ammi maski kunna ten a nagim-pagsil hala ya inuhohug da. 60 Anagtayuk hapa ya kadakalan na padi,kapye na hapa nagpohut te Hesus.

“Awan hud ta tabbag mu? Anumantu ya uhohugam ta ipaliwat nainin kid teko?” kunna.

61 Ammi awena la nagasitang ni Hes-usen. A nagsitang ha ya padi en,

“Ibar mu mantu am iko ya Arien nga Anak na Namaratu ewan,”kunna.

A ya tabbag hapa ni Hesus tentu a62 “A iyak ay, a ibar ku hapa

tekamuy ta makipaita sangaw yaTolayin taga Langit nga makipag-tuttud ta agtuttudan na Seppaka-pangwa ta Ngamin, te magtoli halasangaw sin nga imatogkok ta kulamkiden,” kunna.

63 “Agayaya!” kun na hapa nakadakalan na padi ta pakadangagna ta uhohug ni Hesus, kapye napinissang ya salnuk na pagpadi nagafu ta katupag na en ta inuhohug niHesus.

“Naguhohug yan ta dulay, teigitta na ya bari na ta Namaratuewan. 64 A masapul hud para yamangipasikkal ta liwat na awa ik-itanan hapa la ya nakadangag tauhohug na. Anu mantu ya uraymuy tentu?” kunna hapa ta kahu-lun na kiden.

A sa ikayat da ta mapapasi. 65 Ainuparan na hapa na kadwan kiden,otturu tinappanan da hapa ya mukatna kapye da sinilsiltuk.

“O, ibar mu am inya ya nagsil-tuk teko, te malalaki ka hamanmaglavun,” kunda.

Page 100: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Markus 14:66 97 Markus 15:14A sinilsiltuk da hapa na maggwardyakiden.

Ya Pangilemad Ni Pedru Te Hesus(Mt 26:69-75; Lk 22:55-62; Jn 18:15-

18,25-27)66 A ta pagimbestigar da para la te

Hesus a itta la i Pedru ta bagaw nabali en. 67 A ta pagtalib na takdaybabbay nga tagabu na kadakalan napadi a naita na i Pedru ngamaggukupta afuyen, a naguhohug tentu;

“Maski iko hapa ya takday kahu-lun ni Hesusen nga taga Nasaret,”kunna tentu.

68 “Amuk hud am anu ya ikayatmu uhohugan teyak,” kunna hapa,

kapye na sang umadayu ta tagad tasasarokanen. 69 Ammi nalasin nahapa na takday ha na babbay, a ne-tuldu na i Pedru ta katayukan na ki-den.

“Yeyan hapa ya takday kahulunna,” kunna tekid.

70 Ammi nelemad na ha. Awena parala nabayag a nepasikkal da ha na kad-wan kiden nga imatayuk ta iten;

“Talaga ta iko hapa ya takdaykahulun na, te taga Galileya ka,”kunda tentu.

71 “Atsi O, pagasingan ta Dyos amtulad ya uhohug ku, awek malatamu ya tolayina,” kunna ha nagle-mad.

A nagtareknay ha ya manuk ta pidwana, 72 a yen hapa ya nepakanonotni Pedru ta uhohug ni Hesus tentu,te ‘Mamillu ka mangilemad teyak taawena para pagtareknay na manukta kapidwa na,’ kunna. A insigidanagtangit i Pedru en.

15Ya Pagimbestigar Na Gubernador Te

Hesus(Mt 27:1-26; Lk 23:3-25; Jn 18:29-40)

1 A tentun araw a nagkakampatpara la ya padi kiden ikid napinakadakal na tolay kiden, anagtatulagan da tamasi mina i Hesus.A sangaw ginalutan da kapye daneuhet, te enda nedarum ta atubang

ni Pilato nga gubernador taga Roma.2 A ta nepagpatayuk dan tentu taatubangna gubernadoren anagpohuthapa i Pilato tentu;

“Anu, iko hud ya nebar da en ngaari na Hudyo kiden?” kunna teHesus.

“Iko mina ya mangibar,” kunnahud la ni Hesus tentu.

3 A addu hapa ya nepaliwat na padikiden tentu ta gubernadoren, ammiawena pulus nagsitang ni Hesus.

4 “Awan hud ta tabbag mu, awemhudmadangag ya ngamin ipasikkalda ta liwat mu?” kunna hapa niPilato tentu.

5 Ammi awena kad tumabbag tamaski takday la na uhohug, a pakenepagpaka-lat na gubernadoren.

6 A ya gagangay na gubernadorenta idi am araw na mayor na pyesta naHudyo kiden a pohetan na ya takdaymabalud nga pinili na tolay kiden.7 A ta nepangidarum da te Hesus adana ittan yanabalud kidennganaka-papasi ta pakitapil da ta gubyernuna taga Roma kiden, a i Barabas yangagan na takday tekid. 8 A gafuta nagaammung na ya tolay kiden ainadang da te Pilato ta pohetan na yatakday nabalud ta kuman na gagan-gay na en ta idi. A ya uhohug ni Pilatotekid a

9 “Ikayat muy mantu ta pohetanku ya ari muy in Hesus?” kunnatekid,

10 te dana amu na ta nedarum napinakadakal da kiden gafu ta katu-pag da tentu. 11 Ammi ya padi ki-den ikid na pinakadakal na tolay ki-den a sinansanat da ya tolay kidenpetta adangan da ya pangpohet nate Barabas. 12 A sangaw pinidwa niPilato ya pohut na ta tolay kiden,“A anu mantu ya uray muy ta kinan

muyin nga ari na Hudyo ki-den?” kunna.

13A giaggayan kid na ta “Pagappam takayu,” pakakin kid.

14 “Te anu hud, anu hud ya liwatna?” kunna hapa.

Page 101: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Markus 15:15 98 Markus 15:36Ammi pake giaggayan kid ha tamasikan; “Pagappam ta kayu,pagappam ta kayu,” pakakin kid. 15Agafu ta ikayat ni Pilato nga pagustunya tolay kiden a pinohet na mantui Barabas, a nepapaligat na i Hesus,kapye na negawat ta suddalu kidenpetta pagappan da.

Ya PamābāngluNa Suddalu Kiden TeHesus

(Mt 27:27-31; Jn 19:2,3)16A ta nepanggawat na suddalu ki-

den tentu a neange da bit ta umag nabali na gubernadoren, a sa pinagkali-hung da tentu ya ngamin batalyon da.17A inazi da ya salnuk na en, kapye danesalnuk tentu ya darag na ga-gamitnga kumanna salnuk na ari, a nangwakid hapa ta sangngat na sit kapye danesangngat ta ulu na en. 18 A sangawdaydayawan da kampon ta

“Ihi, malalaki ya Ari na Hudyokiden,” kunda.

19 A pinalpaluk da hapa ya ulu naen ta biraw kapye da inuparan. Anamalentud kid hapa ta atubang naen nga ape mangdayaw tentu. 20 Atekid na nabalin a inazi da ya salnukna en darag, kapye da ha netoli yadana en salnuk na, a neuhet dan pettapagappan da.

Ya Pagpaappa Da Te Hesus(Mt 27:32-44; Lk 23:32-43; Jn 19:17-24)

21 A nesimmun da hapa ya tak-day tolay nga nagngagan ta Simonnga taga Sirene, a intu hala ya damani Alehandru ikid ni Rufo. A nag-talib mina, te bagu nagafu ta lawana simarok mina ta ili, ammi kinal-batan da nga pinagagtu ta pagappanni Hesus. 22 A ta datang da ta nenga-gan da en Golgota (intu hala kettayanna Balontok), 23 a pinenum da minai Hesusen ta binarayang nga kinihunda ta apdu, ammi inawena.

24 A ta nekabalin na nepagpaappada tentu a nagbabinunutan da yabarawasi na kiden. 25 Alas nwebe talalakwat ya nepagpaappa da tentu,26 a itta hapa ya nesurat da ta utun

na ulu na en petta mebasa ya pang-papasin da tentu. “Ye-yan ya Arina Hudyo kiden,” kun na surat da.27 Itta hapa ya duwa na tulisan ngapinagappa da ta dwaakub ni Hesus,28 petta magdulot ya dana nebar naaglavunen ta surat na en, te “Isipatda sangaw ta dulay kiden na tolay,”kunna. 29 A kada itta ya nagtalib tanagappan ni Hesus a nelutab da yapangidadula da tentu.

“Agu ta itta ya pakapangwamnga mangkutukutet ta simbaanenkapyem ha patayukan ta las-ud natalluhaw? 30 Ikerutam mantu yabarim ta pakapangwamina, a du-magut kan ta krusina,” kunda.

31 Tumubbat hapa ya padi kiden ikidna mangituldu kiden;

“Intu kan ya nangikerutanta kadwan tolay, ammi awenamekerutan ya bari na en,” kunda.

32 “Intu pon ya Mangikerutannga Ari na Istralita kiden, a map-pya mantu ta dumagut na ta krus,petta itta mina ya pangurugan tamtentu,” kunna hapa na kadwan.

A kumanen hapa ya pangidadula natulisan kiden tentu nga pinagappa data dwaakub na en.

Ya Pasi Ni Hesus(Mt 27:45-61; Lk 23:44-56; Jn 19:28-42)

33A tentunpagtangngananna arawa nagsugiram na ya ngamin na pa-glelehut da en ta kuman na hiklamabat ta tallu na oras. 34 A ta alastres ta furab a nagayag i Hesus tamasikan, “Ilay, Ilay, lama sabaktani,”kunna ta agsitang na Hudyo kiden. Aya ikayat na uhohugan na ayag na ena “Dyos ku, Dyos ku, anu haman tanagtalekudan nak,” kunna.

35 “Anu, ayagan na de i Eliyas?”kunna hapa na kadwan kiden nganagbuya tentu.

36Anagbilag hapa ya takday tekid ngaange nangalap ta kuman na ga-gamitkapye na tinunan ta suka, a sangawnesukil na ta ud na biraw te Hesuspetta inuman na mina, a

Page 102: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Markus 15:37 99 Markus 16:10“Itan tam bit la am enna sangaw

ikerutan ni Eliyasen,” kunna.37 A tentu en ha nagayag ta masikana yen hapa ya nepakasukkut nakahalwa na en. 38 A negindanhapa napissang ya zingzingen ngaga-gamit ta umag na Simbaan naNamaratu. Namegafu napissang tautun abat ta akban. 39 A ta atubangna nagappan na en a itta ya kapitanna suddalu kiden, a tentu en nakaitata nepagaswang ni Hesus ta pasi na a“Kakurugan kad ta Anak naNamaratuyan,” kunna.

40A tamedyo adayu ta nagappan niHesus a itta hapa ya addu na babaynga nangita tentu, a nehulun hapatekid i Mariya Magdalena, ikid niMariya nga hina nig Santiago assangikid ni Hose, ikid ni Salome, 41 teikid hapa ya kanayun nehulhulun ngananguffun te Hesus ta idi ta lugar naGalileya. A addu kid para na babaynga dumadagdag te Hesus tentu endumatang ta ili na Herusalem.

42-43A itta hapa ya takday lalaki nganaba-nang nga konsihal na Hudyokiden, intu ngagan na i Hose ngataga ili na Arimateya. A nabayagna hapa nangipapa-na ta araw napangikerutan na Namaratu. A gafuta furab na ta kaatubangan na arawna agimmang a neturad ni Hose yaange ta bali ni Gubernador Pilato,petta adangan na ya bari ni Hesus,petta itanam na. 44Ammi ta pakadan-gag ni Pilato ta nasin a nepagpaka-lat na hapa, te pahig na ta awenapara la nasi. A pinaayagan na mantuya kapitan na suddalu, petta dama-gan na am kurug ta nasin i Hesus.45 A ta nepakadamag nan ta nasin anepalubus na hala ta alapan ni Hoseya bari na en. 46 A ta nepangidagutnan ta bari na en a finutefutan nata bagu na furaw na ga-gamit ngaginatang na, a enna netanam takababagu na tanam nga nakali tabatu ta kuman na kweba. A sangawnadokalig na ya dakal na batu ta ir-wangan na tanamen petta namuni-

tan. 47 A ig Mariya Magdalena ikidni Mariya nga hina na takday Hose adana nehulun kid hapa, petta itan daya pangitanaman na tentu.

16Ya Pagtolay Hala Ni Hesus(Mt 28:1-10; Lk 24:1-11; Jn 20:1-18)

1 A ta nekabalin na araw na agim-mang a umange ig Mariya Magdalenaikid ni Mariya nga hina ni Santiagoikid ni Salome nga gumatang ta ban-gog, petta iluggud da mina ta bari niHesus. 2A tentu nagkarawan ta Liggua naggaganwat kid, a dumatang kidta agyan na tanam en ta lalattog nabilagen. 3-4Ammi ya uhohug da hapata pakatugtugut da para la ta dalan a

“Inya hud sangaw ya manguffuntekitamngamangazi ta batu ennganelitup da ta tanamen?” kunda,

te dappug haman na batu. Ammi tadatang da a dana naazin, a simarokkid. 5 A ta nepakasarok dan a neitanda ya takday babagu nga nagbarawasita furaw nga imatuttud ta bikat nairwanganen, a nakagtut kid.

6 “Awemuy la magtalaw, te amukta apagan muy i Hesus nga tagaNasaret nga pinagappa da, ammiawan na sin, te natolay hala. Maskiitan muy ya nagiddan na bari naen,” kunna.

7 “Ammi alalag muy magtoli taituldu na kiden, aglalo te Pedru, teibar muy sangaw tekid ta imunnani Hesus tekid ta iten Galileya.

‘Maita muy kan hala sangawten ta kuman na nebar na entekamuy,’ kummuy sangawtekid,” kunna.

8 A tekiden nakauhet ta tanamen abumilag kid na ta talaw da en, ammiawan ta nakibidan da ta dalan, te kuganagtalaw kid.

9 A kumanen natolay hala i Hesusta pake nagkarawanen ta araw naLiggu, a intu apolu nakipaitan na iMariya Magdalena nga nagpatugutanna ta pitu na anitu ta idi. 10 A intuya umange nangipadangag ta kadwan

Page 103: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Markus 16:11 100 Markus 16:20kiden kahulun ni Hesus. Nagtatangitkid para la ta pagdamdam da, 11 atekiden nakadangag ta natolay hala iHesus, te nakipaita hapa te Mariya, aaweda kurugan.

12 A ta nekabalin na kumanen anakipaita ha i Hesus ta duwa parana ituldu na tekiden nagtugtugut tadalan, ammi aweda bit la nalasin tadamo, te kuman na takwan ya mukatna. 13 A tekiden hapa nagtoli ta kad-wankidenkahulunda anebar dahapatekid, ammi aweda hapa kurugan.

14A sangaw nakipaita hapa i Hesustamafulu takday kiden ituldu na teki-den nagkakan, a pake nehuya na kidhapa ta kawan na pangurug da ikid nakatuyag na nonot da, gafu ta awedakinurug ya uhohug na nakaita kidententu. 15 A ya takday para na uhohugnga nesirak na tekid a intu yan:

“E kam sangaw ta ngamin kidenlugar ta paglelehutin, te ipadan-gag muy ya damag na Namaratu tangamin tolay. 16 A ya mangurugsangaw ta ipadangag muy ikid namagzigut a mekerutan kid, ammiya awan kiden mangurug a meka-bat kid sangaw ta pangtaguhali naNamaratu. 17A ya mangurug kidensangaw teyak a mehulun hapa san-gaw tekid ya pakapangwa na Na-maratu petta itta ya mangipasikkalta ipadangag da, te patugutan dasangaw ya anitu na seanitu kiden,a makauhohug kid hapa sangaw tatakwan kid na agsitang nga awedainadal. 18 A maski am keibbalan dasangaw ya madagat, ono am keinu-man da ya tamay a awan sangaw tamakkwa tekid. A isi-ged da hapasangaw ya kamat da ta magtatākit,a magmappya kid hapa,” kunnatekid.19 A ta nekabalin na naguhohug

tekid a ka-ma la timullu ta langit, anakipagtogkok ta hebing na Nama-ratu ewan. 20 A ya dinob na kidena umange kid hapa nangipadangagta ngamin kiden lugar, a nepehulun

na Namaratu ya pakapangwa na tekidpetta mangipasikkal ta ipadangag da.

Page 104: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Lukas 1:1-4 101 Lukas 1:15

Ya Nesurat Ni LukasGafu Te Hesus KristuYa Gafu Na Suratin Yan

A ya ngagan na nagsuraten ta isinna surat a Lukas. A ta ngamin kidennagsurat ta lebru in yan a i Lukasla ya awan nagHudyo, te takwan yagingginafu na kiden nga bakkan taHudyo. Ammi dakal hapa ya adal niLukas, te doktor nga nanguru ta takitna tolay kiden. A nangurug hapa teHesus gafu ta nepadangag ni Pablutentu. Am basam hapa ya TarabakuNa Turin Kidenkapitulo 16 bersikulo10 a mabasam ya gafu na panghulunni Lukas teg Pablu ikid ni Silas, tenehulun bit hapa tekid addet ta ili naPilipos, a kumanen hapa sangaw takadwan kiden immeyan da.

A ya ngagan na nagsuratan niLukas a Teyopilo. Intu de ya takdaykofun ni Lukas nga mayat de mag-dangag ta bida ni Hesus. A yen tapake sinanedan ni Lukas ya addu nanakkamu te Hesus ikid na nakadan-gag tentu, petta pake dangagan na tamappya ya ngamin netuldu na ikid natinarabaku na, a yen kid ya nesuratna te Teyopilo. A ya nesurat ni Lukasgafu te Hesus a intu yan:

Ya Gafu Na Pagsurat Na1-4 Iko nga kofun ku, Teyopilo.Yen ta nagsuratak teko petta amum

ya kakurugan gafu te Hesus Kristu,te addu hapa ya nadangag mu gafutentu nga nesurat na kadwan kiden.A intu nesurat da ya kuman na nabidatekitam ngamin, te ya kahulun kidenni Hesus nga nakaita ikid na nan-guffun tentu nga nangipadangag tauhohug na a ikid hala ya imunnannga nangibida tentu. A gafu tapake napasikkal kun hapa ya ngamintarabaku na addet ta gafu na en a yenta nanonot ku hapa ya mangisurat tamatunung na bida teko, petta amum

hapa ya kakurugan ta ngamin kidennabida teko.

Ya Nalavun Gafu Ta Pakeanak niHwan

5 A ta idi ta nepagari para la niHerud ta lugar na Hudeya a itta yapadi na relisyon na Hudyo kiden nganagngagan te Zikaraya, a nedaggahapa ta padi kiden ni Abias. A intuhapa atawa ni Zikaraya i Lisabet ngasimsima ni mina Aron. 6 A amu hapana Dyos ta matunung ya duwa kiden,te kanayun kurugan da ya ngaminkiden lintig na Namaratu, a awan tapakehuyan da. 7 Ammi intu dulay teawan ta anak da, te awena magāānakna babbayen, yaga bakbakat na hapa,ikid na laklakay na hapa ya atawa naen.

8 A ta datang na araw na pag-tarabaku na padi kiden ni Abias tasimbaannaNamaratu anehulunhapai Zikaraya, 9 a intu ya napili ngasimarok tatakday ta pake umag nasimbaanen petta apangan na ya ban-gogen ta kuman na gagangay natarabaku na padi kiden. 10 A taoras na pangiapang na ta bangogena nagyan ya tolay kiden ta bagaw nasimbaanen, a nakimalmallak kid la.11 A sangaw nepagka-ma ni Zikarayaya anghel na Namaratu nga nag-matakar ta kanawan na pangiapan-gan na en, 12 a nakagtut i Zikaraya en,a pake nagtalaw. Ammi ya uhohug naanghelen tentu a

13 “Awem la magtalaw,” kunnakan na anghelen tentu, “te itta yaksin gafu ta dinangag na Namaratuya pakimallak muy ikid na atawam.A pasinapān na kanan, petta mag-anak kam hala sangaw ta lalaki, aintu sangaw ingagan muy tentu yaHwan.

14 “A bakkan la teko ya pakematalakan ta keanak na, te sakāmatalak hapa sangaw ya addu natolay, 15 te maita da sangaw ta pakemalalaki na tolay na Dyos. A awenasangaw uminum ta binarayang onokompormi na madagat na inuman.

Page 105: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Lukas 1:16 102 Lukas 1:33A mapasinapān sangaw ta Kahalwana Namaratu ta maski pagyan napara la ta sirat na hina na en.

16 “A addu hapa sangaw ya pa-tolin na ta Istralita kiden ta dafuda ewan Namaratu, 17 te mapsi-napan sangaw ta kagitta na nonotikid na pakapangwa ni Eliyas. Aintu sangaw ya mapmapolu ammita Dafu tamen, petta pagnonotanna ya dadagkal kiden ta kuman nanonot na abbing.

“Apagbabawinna sangawyama-soysoy kiden petta magtunung yanonot da, petta danamakaparan yatolay kiden ta datang na dafu daen,” kunna kan hapa na anghelententu.18A ya uhohug hapa ni Zikaraya a

“Anu hud ya pakkamun ku tadumatang hala ya kuman na nebarmen teyak, te laklakayak haman,a pake bakbakat hapa ya atawak?”kunna.19A ya tabbag hapa na anghelen a

“Amum hala sangaw, te iyak iGabriyel nga kanayun magyan taatubang na Namaratu ewan. Aintu hala ya nangidob teyak pettaipadangag ku teko ya kuman nanebar ken ta ayanin. 20A magdulothala sangaw ta arawen nga nekarina Namaratu, ammi gafu ta awemkinurug ya inuhohug ken a magu-mal kan sangaw, a awemna sangawmakasitang addet ta nagdulot naya kuman na inuhohug ken teko,”kunna.21A gafu ta pake nabayag i Zikaraya

ta umag na simbaanen a nagburungna ya tolay kiden nga nagaindagtentu, a pahig da ta anu ya du-lay. 22 Ammi tentu en nakauhet aawena nakauhohug tekid, a yen yanakkamun da ta itta ya nagmatakartentu ta umag na simbaanen. A gafuta awena nakasitang a nagsenyas latekid. 23 A ta nagaddetan na arawna pagtarabaku na ta simbaanen adumatang hala ta bali na en.

24-25A ta nekabalin na en a natarunhala ya atawa na en Lisabet. A yauhohug na en hapa a

“Mappya mantu la ya Namaratu,te nekallak nak hala ta kumanin,petta awek na sangaw mamat tasakā tolay ku kiden,” kunna kan nanonot na.

Ammi awena limatlattog addet talima hulan.

Ya Nalavun Gafu Ta Pakeanak niHesus

26-27 A ta kaarawan na katarun niLisabet a itta ya takday balatang nganagngagan ta Mariya, a nagyan taili na Nasaret ta lugar na Galileya.A dana nakiatawa hapa ta takdaysimsima ni mina Ari en Dabid nganagngagan ta Hose nga taga Nasarethapa, ammi aweda para la nagdorug.A ta mekānnamen hulan na katarunni Lisabeten a nagmatakar hapa yaanghelen Gabriyel teMariya, te dinobna Namaratu tentu. 28 A tentu ennakipaita te Mariya a

“Namaratu ya makkamu teko,Aboy, a itta hapa ya pangdayawanna teko, te iko ya pinili na,” kunnatentu.29 A nagburung hapa i Mariya en

gafu ta uhohug na en, a “Anu panawya ikayat na uhohugan teyak?” kunnakan na nonot na. A ya uhohug ha naanghelen tentu a

30 “Awem la magburung, Mariya,te dayawan na ka na Namaratuewan, 31 te matarun ka sangaw, amaganak ka sangaw ta lalaki, a in-gagan muy sangaw ta Hesus.

32“A amdakal na sangaw ya anakmu a pake malalaki na tolay, a amusangaw na ngamin tolay ta intuhala ya Anak na Namaratu ewan.A intu hapa sangaw ya pagbali-nan na Namaratu ta ari, te intuya ari muyen nga nekari na Nama-ratu ngametali taminakakay na enDabid.

33 “A awan sangaw ta addet napagari na, te intu hala sangaw yamakkamu ta ngamin kiden tolay na

Page 106: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Lukas 1:34 103 Lukas 1:56Namaratu addet ta addet,” kunnaha na anghelen tentu.34A ya uhohug hapa ni Mariya a

“Onay, ammi had kun na katarunku, te awek para la nakidorug talalaki?” kunna.

35 “A maski, te ange sangaw tekoya Kahalwa na Namaratu, a ihugana sangaw ta matarun ka. A pakedayawan da sangaw ya anak men,te ibar da sangaw ta awan ta pake-huyan na, te kagitta hala na Nama-ratu ewan.

36“A em sangaw itan ya AntimenLisabet nga awannagan-anak ta idi,te maski am bakbakat na a ittan yaannamna hulan ta katarun na, 37 temaski am anu ya ngagan na a awanta awa makkwa na Namaratu awamakkwa na ya ngamin,” kunna hana anghelen tentu.

38 “A kwa nak mantu la na Dafutamewan, petta dumatang hala yakuman na inuhohug mu teyak,”kunna hapa ni Mariya.

A ta nepaguhohug nan ta kumanen anagtugut hapa ya anghelen.

Ya Pagpasyar Ni Mariya Te Lisabet39 A ta nekabalin na anghelen a

nahukal hapa i Mariya ta pake lalak-wat, a imalistu umange ta takday ilita lugar na Hudeya, 40 a nagdulot tabali na Anti na en Lisabet. A tentuen simarok ta bali na a “Namaratu yamakkamu teko, Anti,” kun ni Mariyatentu.

41 A ta nepakadangag ni Lisabet tauhohug na en a timollok kan hapa yaasitayen ta umag na sirat na, a ka-mala napasinapān i Lisabet ta Kahalwana Namaratu, 42 a nagsitang hapa tamasikan;

“Iko, Mariya, ya pake nagāsātammi ta ngamin kiden bābāy, aDyos hapa ya mangbendisyon taanak mina. 43 Ammi anu hud yapangdayawan na Namaratu teyakta doban na teyak ya hina na Dafukewan? 44 On, Aboy, amuk na taiko sangaw ya maganak tentu, teteyaken nakadangag ta inuhohug

men teyak ta ayanen a timollokhapa ya asitay kin ta talak na taumag na sirat kin. 45 A yen tanagāsāt kan hapa, Aboy, te kinurugmu ya uhohug na Namaratu nganepepadangag na teko,” kunna.Ya Pagnot Ni Mariya

46A gafu tamatalak hapa i Mariya aka-ma la magnot hapa:“Napannu ya nonot ku

ta pangdayaw ku te Afu.47A magayayatak ta Dyos

nga mangikerutan teyak,48 te maski pobre yak a pinili nak.A ta ngamin kiden tolay

nga meanak sangaw,a awan sangaw ta awa makanonot

ta iyak ya nagāsātta bendisyon na Dyos.

49 Te ya Namaratu ewannga seppakapangwa na Dyos

a nekallak nak halata dakal na bendisyon.

Madaydayawan mantu ya Dafu tame-wan,

50 te ikallak na ikallakya ngamin mamat tentu,

a kumanen hapa ta simsima da kiden.51Ammi ta ngamin kidenmagparayag

anepaita na ya kasikan na kamat

na,te kinutkutet na kid

gafu ta pagparayag da.52A ya masikan kiden magturay a

pinaakban na kid,ammi pinautun na hapa

ya alinnak kiden.53A pake binattug na hapa

ya mabisin kiden,ammi nagtalekudan na la

ya naba-nang kiden.54A pinagdulot na la ya nekari na en

ta gingginafu tam kiden,te nedulot na ya panguffun na

ta tolay na kiden,55 te nanonot na i mina Abraham

ikid na simsima na kidenaddet ta addet,” kunna.

56 A nagyan i Mariya te Anti na enLisabet addet ta tallu hulan kapye nadimmatang ta agyan na.

Page 107: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Lukas 1:57 104 Lukas 1:80

Ya Keanak Ni Hwan Nga MangzigutTa Tolay

57A ta datang na paganak ni Lisabeta naganak hala ta lalaki, 58 a endahapa itan na kahulun na kiden ikid nakaruba na kiden gafu ta kallak na Na-maratu tentu, a nekokolu da hapa yaanak na en. 59A ta mekawalu en arawa nagaammung kid ha gafu ta banggi-tan ni Zikaraya ya anak da en, te yenya gagangay na Hudyo ta pagbunyagda. A ikayat na kahulun na kiden tamakikanāgān ya asitayen ta dama naen Zikaraya, 60 ammi ya uhohug nahina na abbingen a “Bakkan, te Hwanya ngagan na,” kunna.

61 “A anu haman ta Hwan,bakawa itta hud ya kumanen nangagan ta kadwan kiden kahulunmuy?” kunda hapa.

62Otturu nagsenyas kid hapa ta damana abbingen am anu ya ikayat nata ngagan na. 63 A nagpaalap iZikaraya ta pagsuratannapetta isuratna ya ngagan na, a ya nesurat na a“Hwan ya ngagan na,” kunna. A pakenepagpaka-lat na kahulun da kiden.64 Ammi ta nepakasurat ni Zikarayata ngagan na anak na en a ka-ma lanakasitang na hapa, a dinayawan naya Namaratu.

65 A gafu ta kumanen a nahigalanhapa ya ngamin kiden karuba da, akanayun bibidan da ya dumatang taagyan da addet ta sumaned ta ngaminkiden tolay taga Hudeya. 66 A yangamin kiden nakadangag ta pak-abidan da ta abbingen a pake netugda hapa ta nonot da, a “Anu panaw yapagbalinān na abbingin yan?” kunda,te yaga naita da ta itta ya bendisyonna Namaratu tentu.

Ya Panglavun Ni Zikaraya67A ta nepakasitang ni Zikaraya en

a napasinapān hapa ta Kahalwa naNamaratu, otturu naglavun;68 “Madaydayawan ya Namaratu

ewannga Dafu na Istralita kiden,

te nanonot na ya tolay na kidennga nagtalekudan na ta idi,

petta ikerutan na kid ta zigat da.69-70A kustu hapa ya uhohug

na aglavun kidennga nepeuhohug na Namaratu tekid

ta palungu araw,te patayukan nan tekitam

ya mangikerutan nga meanak tasimsima ni mina Dabid,

71 petta mekerutan kitamta mangikatupag kidennga mangpazigat tekitam.

72 “A nekallak na kitam hapata kuman na nekari nata dadagkal tam kiden,

73 te nanonot na ya tulag na ennga nepagasingan nata gingginafu tamen Abraham.

74 Te intu nebar na ta ikerutan nakitam ta mangikatupag tekitam,

petta awan na sangaw ta talaw tam,am awa idulot tam laya pangurug tam tentu,

75 petta meduma kitam hapagafu ta matunung ya nonot tamikid na gagangay tamaddet ta awetam pasi,” kunna.

A ya uhohug hapa ni Zikaraya taanak na en nga bagu neanak a76 “Iko sangaw, Aleng, ya mapmapolu

ammi ta Dafu tam, te paguho-hugan na na ka sangaw na Na-maratu ewan,

petta iparamya ange na tekitam.77 Te ipadangag mu ya pangikerutan

nata tolay na kiden,ikid na pagpakoma nata liwat da kiden.

78 A gafu ta allak na Namaratu tam,ikid na idduk na tekitam,

a palattogan na ya dakar na teki-tam nga nagafu ta langit.

79Te madakaran ya itta kiden ta sugi-ram,

ikid na itta kiden ta ngahab napasi.

A ituldu na kitam ta dalan na kap-pyanan tam,” kunna.

A yen ya addet na lavun na.80 A dumakal la dumakal ya anak

nig Zikaraya, a nagsikan hapa yanonot na. Ammi tentu en dakal a

Page 108: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Lukas 2:1 105 Lukas 2:20kanayunnagyan ta kawanannababaliaddet ta makipaita sangaw ta kagittana kiden nga Istralita.

2Ya Paganak Ni Mariya Te Hesus

1 A ta kaarawan na nekeanak niHwan a ya ari en nga taga Roma yanagturay ta ngamin kiden lugar kon-todu lugar na Hudyo kiden, a SisarAgusto ya ngagan na ari en. A ya nag-gubernador hapa ta lugar na Hudyokiden a Kirinu ya ngagan na, a kagittahapa na ari en, a Siriya ya ngaganna lugaren nga iturayan na. A tapaggubernador para la ni Kirinu anamadday hapa ya ari en ta baguna lintig, te nebar na ta melista yangamin kiden tolay nga magyan tangamin kiden lugar ta pagariyan naen. 2 A ye-yan hapa ya napolu enpakelista na tolay kiden nga negindanta paggubernador ni Kirinu.

3 A gafu ta sa melista kid minata lugar na gingginafu da kiden 4 amasapul tamagtugut bit hapa ig Hoseen ikid na atawa na enMariya ta ili naNasaret ta iten Galileya, te ange kidta ili na Betlihem ta lugar na Hudeya,te yen ya ili na gingginafu da en minaDabid ta idi. 5A yen ya umeyan da ngapakelistan, ammi tanagay na hapa yaaraw na paganak ni Mariya en.

6 A ta datang da ta ili na Betli-hem a nadatang hapa ni Mariya yapaganak na, 7 ammi intu naganakanna ya agsigongan na baka ikid nakabayu, te awan ta takwan na agdu-lotan gafu ta kadduna tolay kidenngaumange magpalista. A yen mantu yanaganakan na ta napopolu en anakna. A dana binabbad da ta kuman nagagangay da, kapye da nepaidda la bitta anganan na baka.

Ya Bida Na Anghelen Ta MangipastuKiden Ta Kalneru

8 A sangaw ta hiklam ta nekeanakna abbingen a itta hapa ya lālāki ki-den nga mangipastu ta kalneru dakiden ta bikat na ili en, 9 a ka-ma lanagmatakar ya anghel na Namaratu

tekid, a nadakaran na kid na dakar naNamaratu, a pake nagtalaw kid na. Aya uhohug na anghelen tekid a

10 “Awemuy la magtalaw O, temappya ya ipadangag ku teka-muy. A pakatalakan hapa san-gaw na ngamin tolay, 11 te ittan yamangikerutan tekamuy nga baguneanak ta ayanin ta ili na Betlihem.A intu hala ya ari muyen Kristu nganekari na Namaratu tekamuy.

12 “A itan muy sangaw awa kustuya uhohug ku tekamuy, te am ekam ta ili ewan a maita muy halasangaw ya bagu neanak nga ne-paidda da ta anganan na baka, abagu para la ya babbad na kiden,”kunna hapa.13A ta nekabalin na anghelen a ka-

ma la umaddu ya sakā anghel na ki-den ta langit, a gisakansyon kid hapanga nagdayaw ta Namaratu ewan.14 “Madaydayawan ya Namaratu

ewan,nga mangikallak ta tolay na ki-

den,te ittan ya dinob na en

nga mangpakappya tekid,”kun na kansyon da.

A sangaw limitap kid ha ta lan-gitewan. 15 A ya uhohug hapa namangipastu kiden ta nepagtugut naanghel kiden a

“Entanan mantu ta ili ewan,te entam itan ya abbingen nganepadangag na Dafu tamen teki-tam,” kunda.A alistu kid hapa umange. 16 A

naita da hala ig Mariya ikid ni Hose,a itta hala ya asitayen nga imaidda taanganan na baka. 17A binida da hapatekid ya uhohug na anghelen gafu taabbingen. A sangaw nesaned da hapaya damag da en ta kadwan kiden tolayta ili, 18 a nagpaka-lat kid hapa gafuta bida na lālāki kiden tekid. 19Ammite Mariya a awena la nagsitsitang, tenetatug na la ya ngamin nadangagna ikid na dumatang tentu. 20 A tanepagtatugut na manaron kiden takalneru, a nagtoli kid ta agyan na

Page 109: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Lukas 2:21 106 Lukas 2:40kalneru da kiden, a nagkakansyon kidta dalanen nga nagdaydayaw ta Na-maratu gafu ta ngamin nadangag daikid na naita da, te kustu ya ngamininuhohug na anghelen tekid.

Ya Pagbunyag Da Te Hesus21 A ta nepagpasa na waluhaw a

binanggit da hapa ya asitayen, te yenhaman ya gagangay na Hudyo kiden.A nengagan da hapa ta Hesus, te yenya nebar na anghelen te Mariya taawena en para la natarun.

22 A gafu ta lintigen nga netulduni Moses ta Hudyo kiden a mehangatya bagu naganak nga simarok ta sim-baan na Namaratu, te itta kan yapagzigmanan na addet ta appatafuluaraw. A ta nekabaggaw ni Mariya tapagzigmanan na a inalap da i Hesusta ili na Herusalem petta igawat da taNamaratu, 23 te ya takday lintig naNa-maratu tekid a kwa na kan ya napoluen neanak na tagtakday pagatawan.24 A enda hapa peatang ya duwa nalummun ono duwa na kalapati, te yenhapa ya nebar na Namaratu ta lintigna en tekid.

25 A itta hapa ten Herusalem yatakday laklakay nga nagngagan taSimyon. A pake matunung hapana tolay nga mamat ta Namaratu,te nabayag na hapa nga nagaindagta pangikerutan na Namaratu ta Is-tralita kiden. A gafu ta napasinapānhapa ta Kahalwa na Namaratu, 26 aneparikna na tentu ta awena para lamasi addet ta maita na bit apolu yaAri en Kristu nga nekari na Nama-ratu. 27 A gafu ta pangwalwag na Ka-halwa na Namaratu tentu a umangeta simbaanen, a yen ta dana ittan tenta pangidatang nig Mariya te Hesuspetta idulot da ya kumanna gagangayna lintig da en. 28 A ta nepakaita niSimyon ta asitayen a enna pegawat, ainahakupan na hapa nga nedayaw taNamaratu.

29 “Ay, Afu, maski masi yak nata kuman na inuhohug mu teyak,30 te naitak na ya dinob min ngamangikerutan, a matalakanak na.

31 Te ye-yan na abbing ya nekarimen nga umange sin, petta ikaruna ya liwat na ngamin tolay.

32 “A ye-yan mantu, Afu, yamangpadakar ta Hentil kiden hapa,petta amu da ya kakurugan naDyos, a intu hapa sangaw ya man-gatad ta pakadayaw na tolay mukiden nga Istralita,” kunna.33A pake nakagtut hapa ig Hose en

ikid ni Mariya ta uhohug ni Simyongafu ta anak da en, a nepakimallak nakid hapa. 34-35A ya uhohug na para tahina na abbingen a

“Dangagam, Aboy, ya ibar kinteko, te palattogan sangaw na Na-maratu ya itta ta nonot na ngamintolay gafu ta abbingin yan, a ma-paakban hapa sangaw ya addu naIstralita gafu tentu, ikid na adduhapa sangaw ya mapātā-nāng. Amaski am intu ya pakaitan ta kettana Namaratu tekitam a addu san-gaw ya magsoysoy tentu. A gafu taikatupag da sangaw a pake matak-itan hapa sangaw ya nonot muta kuman na takit na amuku ngamekaddug,” kunna tentu.36-38A ta pagbida para la ni Simyon

tekid a itta hapa ya pake bakbakat ngaaglavun nga nakasimmu tekid. A yangagan na hapa a Ana, a anak hapani Fanwel nga takday simsima ta tribuni Aser. A walufulu appat ya darunna, ammi nabalun, te pitu darun bitya pagatawa na, kapye na nasi nala-laay na en. A sigida nagyan laya bakbakaten ta simbaanen ta arawpase hiklam, te awena bit nonotanya mangan gafu ta pakimallak na.A ta nepakaita na hapa ta abbingena nedayaw na hapa ta Namaratu, abinida na hapa ta kadwan kiden, tesakā indagandahapa ya panguffunnaNamaratu ta taga Herusalem kiden.

39A gafu ta nedulot nig Mariya ikidni Hose ya ngamin nebar na Nama-ratu ta lintig na en gafu ta anak da ena dumatang kid hala ta ili na Nasaretta lugar na Galileya, 40 a yen hala yadumakalan ni Hesusen. A nagsikan

Page 110: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Lukas 2:41 107 Lukas 3:5hapa ya bari na ikid na nonot na, aumaddu ya adal na ikid na kalalaki na,a kanayun inuffunan na Namaratu.

Ya Pakasirak Ni Hesus Ta Ili NaHerusalem

41 A ta kaassang para la ni Hesus anagpatotoli ya dadagkal na kiden ta ilina Herusalem ta kada darun, te e kidmakipagayayat ta pyesta na Hudyokiden gafu ta panadamdaman da taaraw na nepangilillik na Namaratuta gingginafu da kiden ta lutak naEgipto. 42 A ta mekamafulu duwa nadarun ni Hesus a umange kid ha tapyesta en ta kuman na gagangay daen, a nehulun da hapa i Hesus. 43 Ata kabalinan na pyesta en a nagtugutkid ha, te dumatang kid ta agyan da.Ammi intu dulay, te aweda amu nigMariya ta nasirak i Hesus ta ili en,44 te pahig da la ta sakā nagtuguthapa nga nakihulun ta kadwan kidenkahulun da. A tekid na nakatugtugutaddet ta takday araw a apagan dan iHesusen ta kahkahulun da kiden ikidna kofun da kiden, ammi awan na,aweda naapagan.

45 A gafu ta kumanen a tinoli danapagan ta gafan da en abat ta ilina Herusalem. 46 A ta mekatalluen araw a naita da ta umag nasimbaanen, ammi nehulun hamanta mangituldu kiden nga gitogkokannakibibida tekid. 47 A dinayawan dahapa ya pagtabbag na ikid na kalalakina nonot na. 48 A ta nepakaita nigMariya tentu a nagpaka-lat kid tentu,a nehuya na hapa na hina na en;

“Aleng, anu haman ta nasirak kata isin, te pake nagburung kami niDamam nga nagapag teko,” kunna.

49 “A annun dak haman burun-gan? Dana amu muy mina ta ittayak ta bali ni Damakin,” kunnahapa tekid.50 Ammi aweda amu ya ikayat na

uhohugan tekid. 51 A ta nekabalin daten a dumagdag na i Hesus tekid, tenagtatugut kid ha nga ange ta agyanda en ta ili na Nasaret. A malologonhapa i Hesus ta ngamin patarabaku da

tentu. Ammi te Mariya a netatug nala ta nonot na ya ngamin dumatangtekid gafu te Hesus. 52 A dumakal lai Hesus addet ta nagtuyag na hapa yabari na ikid na nonot na, a mappya lamappya ya gagangay na ta kuman naikayat na Namaratu, a kumanen hapata tolay kiden.

3Ya Nepadamag Ni Hwan Nga

Nangzigut Ta Tolay(Mt 3:1-12; MK e1:1-8; Jn 1:6-8,19-28)

1 A ta nepagpasa na addu na daruna i Sisar Tiberyo ya ari ta ngamin pag-turayan na taga Roma kiden, a ittanya mafulu lima darun na pagturay na.A i Ponsyo Pilato hapa ya gubernadorta lugar na Hudeya, a i Herud hapaya magibbal ta lugar na Galileya, aya kabagis na en Felipe ya magibbalta lugar na Itureya ikid na lugar naTarakonita. A i Lisanyas ya magibbalta lugar na Abilena. 2 A ya kadakalanna padi kiden ta ili na Herusalem a iAnnas, a sangaw ya manuhang na enKaifas.

A ta kaarawan na inin kid a napasi-napān i Hwanen nga anak ni Zikarayata uhohug na Namaratu tentu ennagyan ta kalafukanen. 3 A sinanedna hapa ya ngamin kiden lugar tanaggwadamdammang na Karayan naHurdan, a kinasaba na ya tolay kiden.

“Ulin muy ya gagangay muy, azigutan ta kanan, petta pakomanna kam hapa na Namaratu ta liwatmuy,” pakakin tekid.4A gafu ta ange ni Hwan a nagdulot

ya nesurat na aglavunen mina Isayas,te ya uhohug na en a

“Itta sangaw ya makipaita ngamagayayag ta kalafukanen, teintu sangaw iayayag na yatabarang na ta tolay kiden,petta magparan kid mina tadatang na Dafu tamen, pettamalogon mina ya ange natekid.

5 “Te mapātā-nāng sangaw yaalinnak, ikid na mapaakban

Page 111: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Lukas 3:6 108 Lukas 3:19

ya ata-nang, a mapatunungya killu, ikid na maazi ya ke-tumpapan.

6 “A maita sangaw nangamin tolay yapangikerutan na Nama-ratu,” kunna ta surat naen.

Ya Pangkasaba Ni Hwan Ta TolayKiden

(Mt 3:7-10)7A ya nekasaba ni Hwan ta umange

kiden pazigut tentu a“Anu kuga magimmamappya

kanan ta pagzigut muy. Pahigmuy hud ta melillik kam sangawta pama-gang na Namaratu gafuta pagzigut muy? 8 Dana ipaitamuy mina ta naulin ya nonot muy,kapye muy magzigut. A awemuypahig ta melillik kam sangawgafu ta simsima kam ni minaAbrahamen, te ibar ku tekamuy taitta ya pakapangwa na Namaratunga magpabalin ta batu kidin tasimsima ni mina Abraham.

9 “Negitta kanan ta kayu ngatokadan na Namaratu ewan, tedana neparan nan ya watay na en,a awena la mabayag a tokadan naya kayu kiden ta agyan na ramutda kiden. Te ya ngamin kiden kayunga awan magmayan ta mappya atokadan na kid kapye na kid iwaradta afuy,” kunna tekid.10A ya pohut da hapa tentu a

“A anu mina ya tarabakun mipetta mekerutan kami mina?”kunda.11A ya tabbag na hapa tekid a

“Am itta ya duwa na barawasimuy a iatad muy ya takday ta awa-nen ta barawasi. A ya nasurokta kanan na a isipat na hapa yaawanen ta kanan,” kunna.12 A umange hapa pazigut tentu ya

magsingir kiden ta bwis na tolay ki-den nga nesaad na gubyernu na tagaRoma, a pinohutan da hapa ta

“Anumina ya tarabakunmi pettamakaparan kamin hapa?” kundahapa.13A ya tabbag na hapa tekid a

“Awemuy pagsurokan ya singi-ran muy,” kunna.14 Yaga suddalu hapa ya umange

pazigut, a pinohutan da hapa yatarabakun da mina, a ya tabbag natekid a

“Awemuy persan ya tolay kidennga mangatad ta pirak, a awemuykid hapa tātālawan, te matappagkanan mina ta tandan muyen,”kunna.15 A gafu ta ittan i Hwan nga man-

gaskasaba ta tolay kiden a nekatalakda ta ittan ya mangikerutanen nganekari na Namaratu ta dadagkal dakiden, a nonotan da am intu hala iHwanen. 16Ammi ya uhohug ni Hwantekid a

“Itta yak sin nga mangziguttekamuy ta danumin gafu ta liwatmuy kiden, ammi itta sangaw yaumange ta gafan ku nga pakedakdakal ya pakapangwa na ammiteyak, temaski la awekmegitta ngamakitagabu tentu nga mangubadta sapatos na kiden. A intusangaw ya mangpasinap tekamuyta Kahalwa na Namaratu. Ammiya awan kiden magbabawi a pa-gangan na kid sangaw ta afuy, 17 teitta ya kuman na pagsap na tatolay, a am nabalin na magsap auknudan na sangaw ya semayan,ammi apangan na sangaw ya kupatna kiden,” kunna tekid.Ya Pangzigut Ni Hwan Te Hesus(Mt 3:13-17; Mk 1:9-11)

18 A* ta nekabalin na tolay kidennagzazigut a umange hapa i Hesusnga pazigut te Hwan. A tentu en hapanakazigut a nakimallak, a kuman nabimangrit na ya langit, 19 a nagsunakya Kahalwa na Namaratu nga nag-potun tentu ta kuman na kalapati, a

* 3:18 Ya katunud na bersikulo 18 addet ta 22 ta kadwan kiden Bibliya a 21, 22, 18, 19, 20.

Page 112: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Lukas 3:20 109 Lukas 3:38nepagka-ma na hapa ya naguhohugtentu ta langit;

“Iko ya Anak ku nga matakit tanonot ku. Pake matalakanak teko,”kunna.20A addu para ya nekasaba ni Hwan

ta kuman netabarang na kiden tentuen nangipadangag ta tolay kiden.21-22 Ammi te Gubernador Herud nganakagubat ta atawa na kabagis na en aawena dangdangagan ya tabarang niHwan tentu awa dinaggan na hud laya liwat na, te nepebalud na i Hwangafu ta pangihuya ni Hwan tentu.

Ya Ngagan Na Gingginafu Kiden NiHesus

(Mt 1:1-17)23 A ta nepangrugi ni Hesus ta

tarabaku na en a ittan ya tallufuludarun na. A kumanin hapa ya ngaganna dadagkal na kiden:

I Hose en nga atawa ni Mariya aintu ya mekwenta ta dama niHesus.

A ya dama ni Hose a Heli nga anakni Matat.

24A i Matat ya anak ni Lebi,A i Lebi ya anak ni Melki,a i Melki ya anak ni Hanni,25 a i Hanni ya anak ni Hose nga

anak ni Matatiyas,a i Matatiyas ya anak ni Amos,a i Amos ya anak ni Nahum,a i Nahum ya anak ni Esli,a i Esli ya anak ni Nage,26 a i Nage ya anak ni Maat,a i Maat ya anak ni Matatiyas nga

anak ni Semi,a i Semi ya anak ni Hose nga anak

ni Huda,27 a i Huda ya anak ni Hwanan,a i Hwanan ya anak ni Resa,a i Resa ya anak ni Zorubabel,a i Zorubabel ya anak ni Saltiyel,a i Saltiyel ya anak ni Neri,28a i Neri ya anak niMelki nga anak

ni Adi,a i Adi ya anak ni Kosam,a i Kosam ya anak ni Elmadam,a i Elmadam ya anak ni Er,29 a i Er ya anak ni Hoswe,

a i Hoswe ya anak ni Elizer,a I Elizer ya anak ni Horim,a i Horimya anak niMatat nga anak

ni Lebi nga anak ni Simyon,30 a i Simyon ya anak ni Hudas,a I Hudas ya anak ni Hose nga anak

ni Honan,a i Honan ya anak ni Eliakim,31 a i Eliakim ya anak ni Meleya,a i Meleya ya anak ni Menna,a i Menna ya anak ni Matata,a i Matata ya anak ni Natan,a i Natan ya anak ni Dabid,32 a i Dabid ya anak ni Dyesi,a i Dyesi ya anak ni Obed,a i Obed ya anak ni Bowas,a i Bowas ya anak ni Sala,a i Sala ya anak ni Nasyon,33 a i Nasyon ya anak ni Aminadab,a i Aminadab ya anak ni Admin,a i Admin ya anak ni Arni,a i Arni ya anak ni Esron,a i Esron ya anak ni Peres,a i Peres ya anak ni Huda,34 a i Huda ya anak ni Hakob,a i Hakob ya anak ni Isak,a i Isak ya anak ni Abraham,a i Abraham ya anak ni Tera,a i Tera ya anak ni Nakor,35 a i Nakor ya anak ni Serug,a i Serug ya anak ni Ragaw,a i Ragaw ya anak ni Peleg,a i Peleg ya anak ni Heber,a i Heber ya anak ni Selar,36 a i Selar ya anak ni Kaynan,a i Kaynan ya anak ni Arpaksad,a i Arpaksad ya anak ni Sem,a i Sem ya anak ni Nowe,a i Nowe ya anak ni Lamek,37 a i Lamek ya anak ni Matusalem,a i Matusalem ya anak ni Enok,a i Enok ya anak ni Hared,a i Hared ya anak ni Mahalalel,a iMahalalel ya anak ni Kaynan nga

anak ni Enos,38 a i Enos ya anak ni Set,a i Set ya anak ni Adan,a i Adan ya napopolu en tolay nga

anak na Namaratu.

Page 113: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Lukas 4:1 110 Lukas 4:184

Ya Pangparuba Ni Satanas Te Hesus(Mt 4:1-11; Mk 1:12,13)

1 A ta nekabalin ni Hesus nagzigutta karayan na Hurdan a napasinapānhapa ta Kahalwa na Namaratu. Atentu en nagtugut a dumatang namina ta agyan na, ammi pinagdulotna Kahalwa en ta bagbagetay kidenaddet ta appatafulu araw petta atta-man na hapa ya pangparuba ni Sa-tanas tentu. 2 A awena pulus nang-nangan addet ta appatafulu araw. 3 Atentu en pake melunus a yen hapaya neange ni Satanas tentu, pettaparuban na. A ya uhohug ni Satanastentu a

“Bakkan ka hud ta Anak na Na-maratu ewan? A maguhohug kamantu ta batu kidin pettamagbalinkid ta panpettamangan ka,” kunnatentu.4 Ammi ya tabbag hapa ni Hesus

tentu a“Awek kurugan ya ibar men, te

ya uhohug na surat na Namaratu a‘Bakkan la ta kanan muy ya pagafun

na katolayan muy,’ kunna.”5 A gafu ta kumanen a neange na i

Hesus ta pake atata-nang na lugar, ata las-ud na takday minutos a nepaitana tentu ya ngamin kiden lugar tapaglelehutin kontodu tolay da kiden,6-7 a ya uhohug ha ni Satanas tentu a

“Itam ya kalalaki na lugar kidinaikid na gubyernu da, te ya ngaminkiden nepaitak teko a kwam nasangaw am makidafu ka teyak, teneatad yan kid teyak, a iatad kuhapa ta kompormi na ikayat ku,”kunna.8Ammi ya tabbag ni Hesus tentu a

“Iko hud ya pakidafun ku, te yauhohug na suraten a

‘Namaratu la ya dayawan muy, aintu la tatakday ya pakidafunmuy,’ kunna.”

9A sangaw a takwan ha ya nepang-paruba ni Satanas tentu, te neange naiHesus ta ili naHerusalem ta agyannasimbaanen, a pinatayuk na ta pingit

na atap na simbaanen. A ya uhohugna ha tentu a

“Bakkan ka hud ta Anak na Na-maratu ewan? A maglattu kanmantu ta lutakewan, 10 te intu lanonotam ya nesurat ta lebru naNamaratu, te

‘Doban na ya anghel na kiden ngamagtaron teko, 11 a ta-mawanda ka sangaw petta awemmatakitan ta batu kiden,’kunna haman.” kun niSatanas tentu.

12A ya tabbag ha ni Hesus tentu a“Awekmaglattu, te ya uhohug na

takday surat na Namaratu a‘Awemuy sangaw paruban ya

pangkenga na Dafu muyNamaratu tekamuy,’ kunna.”

13 A ta nekabalin ni Satanas nganangparuba tentu a nagtugutan naaddet la ta takwan na araw. 14 A nag-toli hapa i Hesus ta lugar na Galileya,a napasinapān hapa ta pakapangwana Kahalwa na Namaratu. A sumanedhapa ya damag na pakapangwa naaddet ta ngamin kiden lugar ta lehutna Galileya. 15 A nangituldu hapa taumag na kapilya na Hudyo kiden, adinayawan na ngamin tolay.

Ya Pangituldu Ni Hesus Ta Lugar NaDumakalan Na en

(Mt 13:53-58; Mk 6:1-6)16 A ta datang ni Hesus ta ili

na Nasaret nga dimmakalan na, aumange hapa nakigimung ta kapilyata araw na agimmang da ta kuman nagagangay na en ta idi. A gafu ta intuya pinili da nga mangibasa ta arawinyen a nagtayukhapa ta atubangna to-lay kiden. 17A negawat da hapa tentuya lebru nga nesurat na aglavunenmina Isayas. A tentu en nangukad talebru en a apagan na ya lugar na ibasana, a ya uhohug ni mina Isayas nganebasa na tekid a intu yan:18 “Itta teyak ya Kahalwa na Dafu

tamen, te pinasinapan naknga ange mangipadangagta mappya na damag tanapanglaw kiden.

Page 114: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Lukas 4:19 111 Lukas 4:34“A dinob nak hapa nga ange mangi-

padangag ta pakaubad na ne-galut kiden, ikid na pakalad-dang na daram kiden, ikid napakabannayan na mazigatankiden, 19 a petta ipadangag kuhapa ya araw na pangikallakna Dafu tamen,” kunna.

20 A tentu nabalin nangibasa a ki-nalaban na ya lebru en kapye nanetoli ta nanggawaten tentu, a san-gaw nagtuttud hapa petta mangit-uldu. Ammi sa gahgahalangan dahapa, te indagan da ya ituldu na. A yanebar na tekid a intu yan:

21 “Ikamuy nga Amang ku ikid naKabagis ku, A ya suratin yan nganebasak tekamuy a nagdulot nahala ta ayanin na araw ta pakadan-gag muy teyak,” kunna.

22 A “On,” kunda hapa, ammi gafu taispot ya inuhohug na en a kuman nanakagtut kid hapa tentu. A ya uhohugda hapa gafu ta pumassil kid la tentua

“Pa-pa-nun na hudmakauhohugta kumanin bakawa sakā tolay tamhaman la nga anakniHose,” kunda,23 A ya uhohug para ni Hesus tekid

a“Gagangay ta kummuy nga

maguhohug teyak ta‘Am magdoktor ka a mappya

ta urum bit ya barimina hapala. A ipaitam mina ta lugar minya kuman na tinarabakum kanta ili na Kapernayum, petta ittahapa ya pangurugan mi teko,’kummuy teyak.

24 Ammi kakurugan ya ibar ku teka-muy ta am itta ya doban na Namaratunga paguhohugan na a dayawan dahapa ta ngamin kiden lugar ammifwera la ta lugar na en hapa la.25 A kumanen hapa te Eliyasen ta idi,te intu ya dinob na Namaratu ngamagtabarang ta Istralita kiden ta idi,ammi gafu ta magsoysoy kid a awenanepalubus na Namaratu ta magudanaddet ta tallu darun a gadwa, pettamapa-gang kid. A gafu ta agbabisinen

ta ngamin kiden lugar a pake nazi-gatan ya addu na kagitta muy ngabābāy nga babbalu. 26 Ammi maskiIstralita kid a awan tanepaita ni Eliyasta pakapangwa na Namaratu tekid,awa intu hud la nangidoban na Na-maratu tentu ya babbayen nabalu taili na Sarepta ta lugar na Hentil kidentaga Sidon.27 “A kumanen hapa ta kaarawan ni

mina Eliseyo, te addu hapaya nagkangaw nga kagittamuy kiden Istralita ta ketta niEliseyo, ammi bakkan ta isinakid ya enna pinagmappya, teintu hud la pinagmappya na iNaamannga kapitan naHentilkiden taga Siriya,” kunna.

A yen hapa ya addet na binida niHesus tekid.

28A gafu ta inuhohug na en ta tinal-iban na Namaratu ya gingginafu dakiden ta idi a nagporay kid na tentu,29 a gisatayuk kid nga ange nanggafuttentu. A ginerger da ta lawan na ili,te enda itulud ta ngahab na gatab nganagyanan na ili da en, petta itu-bangda mina ta akban. 30 Ammi awenamabalin ta itu-bang da, te nagpapa-yat la ta hahat da, a nagtugut.

Ya Pagpamappya Ni Hesus Ta Sean-itu

(Mk 1:21-28)31 A nagtoli mantu i Hesus ta ili

na Kapernayum nga takday para naili ta lugar na Galileya. A ta arawna agimmang a umange nakigimungta kapilya da en, a nangituldu hapa.32 Ammi nakagtut ya tolay kidenta gagangay na pangituldu na, tenaguhohug ta kuman na intu yamakkamu ta ngamin. 33 A ka-ma lakimahalwan hapa ya takday lalaki taumag na kapilya en gafu ta anitu naen.

34“OHesus nga tagaNasaret, anuitta ka sin tekami? Amu ta ka, te ikoya kagitta na Namaratu ewan. Yenhud ya umeyam sin petta pakākāl-lakan na kami?” kunna.

Page 115: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Lukas 4:35 112 Lukas 5:835 Ammi nehuya ni Hesus ya anitu enta

“Awem la magsitang, a pag-tugutām na ya tolayina,” kunna.

A nagganwatan na anitu en pinag-balyad ya lalaki en, kapye na nag-tugutan, ammi awan ta nakaan-anunna lalaki en. 36 A gafu ta pagpaka-latna tolay kiden ta iningwa ni Hesus a

“Anu masikan hapa ya uhohugna inin? Te seppakapangwa yapaguhohug na ta anitu kiden, amagtugut kid la,” kunda.37 A gafu ta kumanen a insigida

sumaned ya damag ni Hesus abatta ngamin kiden babali ta lugar naGalileya.

Ya Pagpamappya Ni Hesus Ta Nag-tatākit Kiden

(Mt 8:14-17; Mk 1:29-34)38 A ta nepagtugut ni Hesus ta

kapilya en a nagdulot ta bali ni Simon.A gafu ta nagtakit hapa ya katahun-gan ni Simonnga babbay nga nagpatua nebar da te Hesus. 39 A umange iHesus ta pagiddan na en, a nehuya naya patuna, a yenhapa yanepagkamagna patu na en. A alistu imivwat kapyena ange nagafuy petta mangan kid.

40 A sangaw ta marimat a addu yanagdadatang ta bali, te enda neka-had ya magtatākit kiden ta magdad-uma na takit. A nepotun ni Hesusya kamat na ta tagtakday tekid, apinagmappya na kid. 41 A pinatugutna hapa ya anitu na addu na seanitukiden, a nagtugut kid kimahalwan,“Iko kad ya Anak na Namaratu ewan,”kun na ayag da. Ammi nehuya nakid nga maguhohug, te amu da taintu ya Kristu nga Mangikerutan, aawena ikayat ta ikid ya mangipadan-gag tentu.

Ya Pagapag Da Te Hesus(Mk 1:35-39)

42 A ta lalakwat a nagtugut ha iHesus, a umange la tatakday ta awanta totolay, ammi enna inapag na tolaykiden, te ikayat da ta magyan minatekid. 43Ammi ya uhohug na tekid a

“Mappya ta magdulotak ta kad-wan kiden ili, petta madangag dahapa ya damag na pangikerutan naNamaratu tekid, te yen ya gafu nanepangidob na teyak, “kunna.44 A gafu ta kumanen a sinaned

na ya ngamin kiden babali ta lugarna Hudeya, a nangipadangag hapa taumag na kapilya da kiden.

5Ya Pangpadagdag Ni Hesus Ta

Imunnan Kiden Ituldu Na(Mt 4:18-22; Mk 1:16-20)

1A sangaw tamittan a imatayuk la iHesus ta pingit na Alugen Genesaret,a pake imabikan ya pake addu natolay petta dangagan da ya uhohugna Namaratu. 2 A naita ni Hesusya duwa na barangay nga negalut tapingit nga awan ta totolay na te ittakid ta danumen nga magbaggaw tatahukul da kiden. 3 A gimon mantuta takdayen nga barangay ni Simon, anebar na te Simon ta itu-bang na bitya barangay na en ta sang adayu tapingit, a sangawnagtuttudhapapettamangituldu ta tolay kiden. 4 A tentuen nabalin nangituldu a nebar na teSimon ta

“Entam bit ta adalamewan, teihunnak muy ya tahukul kidenpetta makaalap kam,” kunna.

5 “Onay, ammi paghuhuklawkami haman, Afu, nga nagtahukul,a awan haman ta naalap mi. Ammigafu ta inuhohug mu a paruban miay,” kunna hapa ni Simon.6A ta nepangihunnak da ta tahukul

da kiden a “Awe”, ta kaddu na ikankiden ay nga nagkapannu ta tahukulkiden, a namegafu nagasāt ya tahukulkiden ta dammat da. 7 Pinaypayanda ya kahulun da kiden ta takdayenbarangaypetta e kid hapamanguffun,a pinannu da ya duwa kiden barangayta ikan abat ta magge lumammad kidna. 8 A ta nepakaita ni Simon Pedruta kaddu na naalap da a ka-ma lanagtakab ta atubang ni Hesus.

Page 116: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Lukas 5:9 113 Lukas 5:24“Ay, Afu, umadayu kan mina

teyak, te pake dulayak na tolay,”kunna gafu ta amat na tentu.

9A sa nakagtut kid ta kaddu na naalapda, 10kumanen hapa teg Santiago ikidni Hwan nga anak kid ni Zibadeyu, teikid hapa ya kahulun ni Simon. A yauhohug ni Hesus te Simon a

“Awem la mamat, te ituldu taka sangaw petta dumatahukul kasangaw ta tolay, petta dumagdagkid teyak,” kunna.11 A tekiden nakadatang ta ba-nad

na alugen a sa newagak da ya ngaminkiden kwa da, a dumagdag kid na teHesus.

Ya Pagpamappya Ni Hesus Ta Tak-day Naggalis

(Mt 8:1-4; Mk 1:40-45)12 A sangaw ha ta mittan a itta

ig Hesus ta takday ha na ili, a ittaya takday lalaki nga naggalis. A tanepakaita na lalaki en te Hesus aumange namalentud ta atubang naen nga nakimemallak tentu.

“Ay, Afu, ikallak nak haen, teamuk ta maurum ya tabbit kin amikayat mu,” kunna.

13 A neuyad na ya kamat na en nesi-ged ta lalaki en, a

“Ikayat ku hapa, itam awa mali-nis na ya tabbitmina,” kunniHesustentu.

A ka-ma la imawan ya galis na en, apake nalinis na ya tabbit na en. 14 Apake nebar ni Hesus ta awena bibidanya nakkwa tentu,

“te em ipaita ya barim ta padien ta simbaanen petta maita na taawan ya galis men, a iatad mu hapatentu ya iatang na ta kuman nanebar ni Moses ta lintig kiden, teyen sangaw yamangipasikkal ta to-lay kiden ta pagmappyam,” kunna.15 Ammi maski kunna ten a pake

sumaned para ya damag ni Hesusabat ta pake imaddu ya tolay kidennga umange magdangag tentu, pettapagmappyan na mina ya takit da ki-den. 16Ammi kanayun nagtugut hapa

i Hesus, te ange ta adayu ta babalikiden petta makimallak.

Ya Pagpamappya Ni Hesus Ta AwanMakahehit

(Mt 9:1-8; Mk 2:1-12)17A naba-bayag ta assang a mangi-

tuldu ha i Hesus ta takday ha na lugar,a itta hapa ya kadwan kiden Pariseyuikid na mangituldu ta relisyon naHudyo kiden nga taga ngamin ki-den lugar ta Galileya ikid na Hudeyakontodu ili na Herusalem, a nakitut-tudan kid hapamagdangag. A napasi-napān hapa i Hesus ta pakapangwa naNamaratu petta makapagmappya tanagtatākit kiden. 18A sangaw ta mag-ananwan a itta hapa ya enda nekahadnga awena makahehit, te imaidda lata pang-isawan da en tentu, te iangeda mina itabnak ta atubang ni Hesus.19 Ammi aweda garay neabikan tentugafu ta kaddu na tolay, a yen ta negonda ta addanen nga ange ta atap na balien. A sangaw inazi da ya assang lata atapen ta annung ni Hesus, kapyeda neuriyay ya awanen makahehit taumag na bali, a netabnak da ta bikatni Hesus. 20A ta nepakaita ni Hesus tapangikatalak da tentu a naguhohug taawanen makahehit,

“Aleng, pakoman kun ya liwatmu kiden ta Namaratu,” kunna.21 Ammi ya Pariseyu kiden ikid

na mangituldu kiden nga gituttudanhapa ta umag na bali a linibakan dahapa ya inuhohug ni Hesus ta nonotda hapa la.

“Annun na haman uhohugan yakumanen bakawa Namaratu hud.Dulay mantu yan, te ugtulān na yaNamaratu,” kun na nonot da.

22AmminariknaniHesus yanonot da,a

“Anu haman ta libakan muyya inuhohug ken ta nonot muy?23 Had sin hud ya malmalogon,am pakoman ku ya liwat na ki-den, ono am pagmappyan ku pettamakatugut? 24 Ammi itta hapa yaibar ku ta awanin makahehit pettaitta sangaw ya pakaitan muy ta

Page 117: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Lukas 5:25 114 Lukas 5:39itta hapa ya turay na Tolayin tagaLangit ngamangpakoma ta liwat natolay,” kunna,

otturu naguhohug ha ta awanenmakahehit;

“Imivwat kan, Aleng, te alapamna ya pagiddamina a dumatang kanta balim,” kunna.

25A alistu kad imivwat, ta atubang nangamin kiden imatuttud, a inakkat naya nagiddan na en kapye na nagtugut,a kumin ta bali na nga nagdaydayawta Namaratu. 26 A nafulotan hapa yapagpaka-lat na ngamin kiden nakaita,a pake dinayawan da ya Namaratugafu ta nahigalan kid tentu.

“Kakurugan ta takwan ya naitatam ta arawin yan,” kunda hapa.Ya Pangpadagdag Ni Hesus Te Lebi(Mt 9:9-13; Mk 2:13-17)

27A ta nekabalin da ten a nagtugutig Hesus, a nesimmun da ya takdayagsingir ta bwis nga nagngagan teLebi, a imatuttud hapa ta lugar napagpagan na tolay kiden ta bwis da. Aya uhohug ni Hesus tentu a

“Dumagdag kan teyak petta it-uldu ta ka,” kunna.

28A imikkat hapa, a nagtugutan na yanagtarabakun na en, petta dumagdagtentu.

29 A tekiden nagtugut a inagagayna kid ni Lebi ta bali na en, tenamadday ta dakal na pagpamakanta pangdayaw na te Hesus, a du-madagdag hapa ya addu na agsingirta bwis, ikid na kadwan kiden tolaynga nakikkanan hapa tekid. 30 A yaPariseyu kiden ikid na kahulun dakiden nga mangituldu a naita da taumange ig Hesus nakikkanan ta balini Lebi, a nehuya da ya ituldu nakiden.

“Anu makikkanan kam ta agsin-gir kiden ta bwis ikid na dulay natolay?” kunda.31A ya tabbag hapa ni Hesus a

“On ay, te gagangay haman taange ya manguru en ta agyan namagtakit kiden, te yen haman yamakaapag tentu. 32Abakkan ta yen

ya umeyan ku sin petta padagda-gan ku ya ape awanen ta liwat amawa seliwat kiden talo am mag-babawi kid,” kunna.Ya Pagpohut Da Te Hesus Gafu Ta

Awan Pangan(Mt 9:14-17; Mk 2:18-22)

33 A sangaw itta ya umange nag-pohut te Hesus gafu ta takwan yagagangay na ituldu na kiden;

“Anu kawagan na, Afu, ta awenangilinan na ituldum kiden yaarawen nga aweda pangan, ammita ituldu na Pariseyu kiden ikid naituldu kiden ni Hwan a kanayunngilinan da petta makimallak kid?”kunda.34A ya tabbag hapa ni Hesus tekid a

“Mabalin hud ta magdamdam yamakiboda kiden am itta para latekid ya magboda en? 35 Itta lasangaw ya araw am metugut yamagboda en tekid, a yen sangawya pagdamdamda ikid na pagngilinda ta arawen nga aweda pangan,”kunna.

36A sangaw binida na hapa ya kumanna keangarigan tekid petta awedamina pagdadaggan ya dana kidengagangay da ikid na ituldu na.

“Am angarigan ta napispissangya dana en barawasi muy a pis-sangan muy hud ya bagu en ga-gamit petta itta ya itakup muy tadana en, te kenga sangaw ya baguen barawasi, yagameduma hapa yadana en ta bagu en.

37 “A kumanen hapa ta basi muy,te awemuy haman ikarga ya baguna basi ta dana na abyat, te sangawam bumlad ya basi en a mabattakya abyaten otturu meburud hapaya basi en. 38Mapmappya hud la tamekarga ya bagu na basi ta bagu naabyat.

39 “Ammi am napenam na ya to-lay ta baak na basi a gagangay taawena ikayat paruban ya bagu, te

‘Kustu ya singat na baaken,’kunna.”

A yen ya addet na bida na tekid.

Page 118: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Lukas 6:1 115 Lukas 6:176

Ya Pakitapil Da Gafu Ta Araw NaAgimmang

(Mt 12:1-8; Mk 2:23-28)1 A sangaw ta mittan a magtug-

tugut ig Hesus ikid na ituldu na kidenta tātangngan na kamaitan ta araw naagimmang, a nagpusit hapa ya itulduna kiden, a inusakan da kapye dakinān. 2 Ammi gafu ta naita na kidhapa na Pariseyu kiden a nehuya dakid.

“Anu haman ta tarabakun muyya mehangat ta araw na agim-mang?” kunda.

3A netabbag hapa ni Hesus ta“Dulay hud ya iningwa da en?

Intu mina pagnonotan muy ya in-ingwa ni mina Dabid ikid na kahu-lun na kiden ta kawan na kanan da,4 te simarok kid la ta bali na Nama-ratu, a inalap da hapa ya pan kidennga nedasar ta atubang na Nama-ratu nga mehangat mina tekid, tekanan hala na padi kiden. A maskinangan kid na kahulun na kiden abakkan haman ta nakaliwatan dayen,” kunna.

5A ya takday para nebar na tekid a“Ya Tolayin taga Langit ya

makkamu ta araw na agimmang,”kunna.Ya PagpamappyaNi Hesus TaNagpi-

lay Ta Kamat(Mt 12:9-14; Mk 3:1-6)

6 A ta takday ha na araw na agim-mang a mangituldu i Hesus ta kapilyanaHudyo kiden, a itta ya takday lalakinga pake nagpilay ya takday kamatna. 7A ya Pariseyu kiden ikid naman-gituldu kiden a pake aitan da hapai Hesus talo am pagmappyan na yakamat na en, te am pagmappyan nata arawna agimmang a yen sangaw yapangidaruman da tentu. 8Ammi danaamu ni Hesus ya nonotan da, a yen tabinaran na hapa ya nagpilay ta kamat,

“E ka bit sin, te magtayuk kan tapagtatangnganin,” kunna,

9 otturu pinohutan na hapa ta nagi-lalap kiden tentu;

“Anu hapa ya uray muy taipalubus na Namaratu ta arawna agimmang? Intu ipalubus naya mappya ono dulay? Mappyapanaw ta magpamappya kitam onomagpapasi kitam?” kunna tekid.

10A inaita na kid la kapye na naguho-hug ha ta lalaki en.

“Uyadam la ya kamat mina,”kunna.

A tentu en nanguyad a negitta hapata takdayen kamat na nga mappya.11 Ammi ya Pariseyu kiden a nafu-lotan ya pagporay da tentu, a nag-babidan da am anu mina ya pangpa-gang da te Hesus.

Ya Pagpili Ni Hesus Ta Turin Na Ki-den

(Mt 10:1-4; Mk 3:13-19)12A sangaw gimon i Hesus ta agyan

na bagetay kiden, a paghuhuklawhapa nga nakimalmallak ta Nama-ratu. 13A ta lalakwat a pinaabikan naya ituldu na kiden, a nagpili tamafuluduwa la tekid, petta yen kid ya turinna nga ange mangipadangag.

14 Itta i Simon nga nengagan na taPedru,

ikid na kabagis na en Andres,ikid ni Santiago,ikid ni Hwan,ikid ni Felipe,ikid ni Bartolome,15 ikid ni Matyu, (intu hala i Lebi),ikid ni Tomas,ikid na takday Santiago nga anak ni

Alfeyo,ikid ni Simonnganakitapil ta guby-

ernu nga taga Roma,16 ikid ni Hudas nga anak ni Santi-

ago,ikid ni Hudas Iskaryote nga mangi-

talaba sangaw te Hesus.Ya Pagpamappya Ni Hesus Ta Addu

Na Tolay17A tentu nabalin nagpili tekid a sa

dumagut kid ta bagetayen, kapye danagimmang ta palanada. Pake adduya ituldu kiden ni Hesus, yaga du-madagdag hapa ya addu na tolay ngataga Herusalem ikid na kompormi na

Page 119: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Lukas 6:18 116 Lukas 6:35lugar ta Hudeya, ikid na ili na Tiroikid na Sidon ta bikat na bebayendakal, te umange kid magdangag ikidna magpauru ta takit da kiden. 18 Aya pinagzigat na anitu da kiden apinagmappya na kid hapa. 19 A saikayat da ya pasi-ged tentu, te ittaya pakapangwana ngamagpamappyatekid ngamin.

Ya Binida Ni Hesus Nga Nagāsāt(Mt 5:1-12)

20 A sangaw imatubang i Hesus taituldu na kiden petta ituldu na kid, aya binida na tekid a intu yan:

“Ikamuy nga napanglaw anagāsāt kanan, te Namaratu yamakkamu tekamuy.

21 “A ikamuy nga mabisin ta ayanina nagāsāt kanan hapa,

te matappag kam hala sangaw.“A ikamuy nga magdamdam ta

ayanin a nagāsāt kanan sangaw,te magayayat kam sangaw.22 “A maski am ikatupag na kam na

ikattolay muy, ikid na dugimanda kam, ikid na amāmatan dakam, ikid na padpadulayan dakam gafu ta ituldu ta kam

a nagāsāt kam la.23 “A magayayat kanan mina am

dumatang sangaw ya kumanin nazigat tekamuy, a timollok kammina setalak, te pake dakal sangawya sagolyat muy ta langitewan. Aawemuy la magdamdam, te nono-tan muy mina ya aglavun kiden naNamaratu ta palungu na araw, tekagitta muy kid hapa nga nekatu-pag.24 “Ammi ikamuy nga maba-nang a

kakallak kam sangaw,te am maafut na sangaw ya kaba-

nang muy a awan sangaw ta ta-lak muy.

25 “A ikamuy nga magbattug taayanin a kakallak kam sangaw,

te mabisin kam.“A ikamuy nga magayayat ta

ayanin a magtangit kam sangawta damdam muy.

26 “A kakallak kam hapa sangaw ammappya la ya bibidan na ngamintolay gafu tekamuy,

te negitta kanan hala ta matuladkiden aglavun nga dinayawan natolay kiden ta idi.

“A mehulun kam sangaw tekid tapama-gang na Namaratu.27 “A am madangag muy ya uho-

hugan ku tekamuy a iddukan muyya mangikatupag tekamuy, a uf-funan muy kid. 28 A am igagedda kam a bendisyonan muy kid, apakimallak muy ya manguyoyungtekamuy. 29 A am linappongan naya pahingil muy a itayan muy halatentu ya taakub. A am gubatanna ya barawasi muy a idagga muyhapa ya kamasita muy. 30 A maskiam anu ya adangan na ono gubatanna tekamuy a iatad muy la a awe-muy petoli.

Ya Gagangay Na Mangidduk(Mt 5:43-48)31 “A kumanen hapa am anu ya

ikayat muy ta ipaita na ikattolaymuy tekamuy a mappya ta ku-manen hapa ya ipaita muy tekid.32 Te am intu la iddukan muy yamangidduk tekamuy a anu hudsangaw ya pangsagolyat na Nama-ratu tekamuy, te maski ya awankiden mangurug a iddukan da halaya mangidduk tekid. 33 A amintu la uffunan muy ya manguf-fun tekamuy a anu hud sangawya pangsagolyat naNamaratu teka-muy, te awan haman ta pagdadu-manmuy ta awan kidenmangurug.34 A am intu la pagatutan muy yaamumuyngamagpagatut tekamuya anu hud sangaw ya pangsagolyatna Namaratu tekamuy, te maski yaawan kiden mangurug a pagatutanda hala ya kagitta da kiden ngaawan mangurug petta paggatutanda kid hapa.

35 “Ammi bakkan mina ta kunnaten tekamuy, te iddukan muy hudla ya mangikatupag tekamuy, a

Page 120: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Lukas 6:36 117 Lukas 6:49uffunan muy kid ikid na pagatu-tan muy kid, a awemuy nonotanya pagsupapak da tekamuy, te amkunna ten ya tarabakun muy adakal sangaw ya sagolyat muy, amegitta kam ta Namaratu ewan, temaallak hapa ya Namaratu ta dulaykiden na tolay nga awan matalaktentu. 36Mappya mantu ta pariganmuyya pangikallak naDamamuye-wan.”Ya Itabarang Ni Hesus Ta Mamad-

padulay(Mt 7:1-5)37 “A ya ibar ku para tekamuy

a awemuy ka-ma la paliwatan yaikattolaymuy talo ampaliwatan nakam hapa na Namaratu ewan. Aawemuy hapa mangigaged talo amigaged na kam hapa. Mappya hudla ta pakoman muy ya magliwattekamuy, te am pakoman muy apakoman na kam hapa na Nama-ratu ewan.

38 “A am mappya ya iatad muyta ikattolay muy a mappya hapasangaw ya iatad na Namaratu teka-muy, te pannun na ya sabok muy, asadsadan na, kapye na ha surokān.Te am anu ya pangsukat muy takadwan a kumanen hala sangaw yapangsukat na Namaratu tekamuy.

39 *“A kumanen hapa am itta yapagkurangan na kabagis mu ngaalaassang ta kuman na salasangkapta mata na tolay a anu kawaganna ta ihuyam ta awem haman amuta itta ya pagkurangam nga kumanna tarosu? 40 A am awem maitaya kuman na tarosu ta matam aannum hud ibar ta kabagis men ta

‘O, kabagis, azin ku bit yasalasangkap ta matam.’

“Kuga magimmamappya ka. Azimbit apolu ya kuman na tarosu enta matam, a sangaw magdakar yapakaitam, pettam maazim hapa yasalasangkap ta mata na kabagis mu.

41Te amdaramya tolay amabalin hudta itulud na ya sakā daram na en awaazometawag kid ngameavut. 42A yenmina ya pagnonotan muy, te maskiam inya ya metuldu a assang la yaamu na ammi ta mangituldu tentu, aamnabalin nametuldu amegitta halata mangituldu en tentu.

43 “A nonotan muy para yagagangay na kayu: te am kaku-rugan ta mappya ya fun na kayuen a magmayan hud sangaw tadulay awa mappya haman. A amdulay ya fun a magmayan hud tamappya awa dulay hapa ya mayanna en. 44 Te ya mayan na kayu yapakaitan am mappya ono dulayya fun na en. A bakkan mantuta patani ya mayan na lanut namawini. A bakkan hapa ta anyogya mayan na fun na ambabanga45 A kumanen hapa ta tolay, te ammappya ya tolay a mappya hapa yapohetan na ta nonot na, a am dulayya tolay a dulay hapa ya pohetan nata nonot na. Te am anu ya nauknudna tolay ta nonot na a yen sangawya iuhohug na.

46 “Ibar muy haman ta iyak yadafu muy, ammi anu kawagan nata awemuy idulot ya patarabakuktekamuy? 47 Ammi ya ngamin ki-den ange teyak ikid na mangdan-gag ta uhohug ku ikid na mangidu-lot ta madangag da a ibar ku teka-muy ya keangarigan da, 48 te mean-garig kid ta magbali en nga nag-pili ta maladda na arigi kapye nakid ikali ta pake adalam. A san-gaw am dumatang ya layus ikidna kasikanan na arut a awenamatukalit na bali na en, te pakemaladda na bali.

49Ammi ya awanenmangurug tauhohug ku a meangarig ta magbalien nga awan mekali ya arigi na ki-den, te am dumatang ya kasikananna arut a matukalit ya bali na en, a

* 6:39 Ya katunud na bersikulo 39 addet ta 42 ta kadwan kiden Bibliya a 41, 42, 39, 40, ammi nauli yakatunud na bersikulo kiden ta isin petta matarus ya bida.

Page 121: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Lukas 7:1 118 Lukas 7:17mekutukutet na ta aruten,” kunna.

7Ya Pakimallak Na Suddalu en Te

Hesus(Mt 8:5-13)

1 A ta nekabalin ni Hesus nga nan-gituldu ta tolay kiden a nagdulot hapata ili na Kapernayum. 2 A itta hapaten ya kapitan na suddalu kiden ngataga Roma, a tanagay na kan masiya tagabu na en nga pake mesa-sita tentu, te pake nagtakit. 3 A tanepakadamag na kapitanen te Hesusa dinob na tentu ya kadwan kidenkalalaklakayan na Hudyo kiden, pettaalapan da mina i Hesus ta bali na,petta pagmappyan na hapa ya tagabuna en. 4A ta pakadatang da te Hesus apake nakimemallak kid tentu gafu takapitanen;

“Mappya, Afu, ta ikallak mu yakapitanen te mappya hapa na to-lay, 5 te maski bakkan ta kagittatam Hudyo a iddukan na kitamhala, te intu ya nagpapadday takapilya tam sin,” kunda te Hesus.

A dumagdag mantu i Hesus tekid. 6Atekid na nakaabikan ta bali na kapi-tanen a dinob na ya kofun na kidennga nage mangdafung te Hesus, pettaaweda pagdulotan ta bali.

“Maski awem kan la magdulotta bali na kapitan, Afu, te mamatkan teko, 7 a yen kan ta takwan yadinob na nga umange teko. Ammiibar mu kan hala ya kakustun napagmappya na tagabu na, a ikata-lak na kan ta magmappya hala. 8Teya uhohug na hapa a

‘Itta ya mangituray teyak,yaga itta hapa ya suddalu ngaiturayan ku, te am ibar ku tatakday, “E ka ten,” kunku, aange hala ten, a am “E ka sin,”kunku para ta takday a ange halateyak. A am “Kwam yan”, kunkuta tagabu ken a kwan na hala,’kunna.

“A amgagangay kan ta kunna ten gafuta itta ya turay na a kontimas mantu

kan ta makkwa hapa ya ngamin uho-hugam,” kunda te Hesus.

9 A ta pakadangag ni Hesus ta bidada en tentu a pake dinayawan na hapaya kapitanen ta tolay kiden nga du-magdag tentu.

“Ibar ku tekamuy ta pake mas-masikan ya pangikatalak na kapita-nen ammi ta Istralita kiden. Gagan-gay ta ikid mina ya masmasikan, tetolay na kid haman na Namaratuewan, ammi awan para la ta naitaktekid ta masmasikan mangikatalakta kuman na kapitanin,” kunna.

10 A ta pagtoli na dinob na kapitanenta bali a naita dan ta nagmappyanhapa ya tagabu na en.

Ya Pangtolay Ni Hesus Ta Anak NaBalu

11A ta takday ha na araw a umangei Hesus ta ili na Nain, a dumadagdaghapa ya ituldu na kiden kontodu adduna tolay. 12 A tekiden nakaabikan tasasarokan na ili a nesimmun da yaaddu na tolay nga ange mangitanam,te enda itanam ya babagu en nasinga mementu en anak na babbayennabalu.

13 A ta nepakaita ni Hesus ta na-balu en a maallakan hapa tentu, a“Awem la magtangit, Ina,” kunnatentu, 14 otturu umabikan ta lun-gunen, a sini-ged na petta magim-mang ya mangisaw kiden. “Aleng,imivwat kan,” kunna hapa ta nasi en,15 a natolay hala, a nagtogkok, yaganamegafu hapa nagbida. A kumanennegawat ni Hesus te hina na en. 16A sanakagtut ya tolay kiden nga nakaita,ammi dinayawan da hapa ya Nama-ratu;

“Mappya te ninonot na Nama-ratu ya tolay na kiden, te dinob naya turin na en tekitam nga pakemalalaki,” kunda.

17 A nepadamag da ya iningwa niHesus ta kompormi na lugar taHudeya abat ta kadwan kiden lugarta bikat na Hudeya.

Page 122: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Lukas 7:18 119 Lukas 7:31-32Ya Dinob Ni Hwan Ta Mangpohut Te

Hesus(Mt 11:2-19)

18 A ta kabalud para la ni Hwa-nen nga nangzigut ta tolay kidena kanayun umange tentu ya itulduna kiden, te ipadamag da tentu yangamin kiden tinarabaku ni Hesus.19A yen ta dinob ni Hwan ya duwa naituldu na petta ange kid magpohut teHesus. A ya nebar na tekid a

“Damagan muy am intu hala yaMangikerutanen nga nekari na Na-maratu ewan nga indagan tam,”kun ni Hwan tekid, a umange kid.

20-21 A dinatangan da i Hesus ngamagpamappya para la ta addu namagtatākit, te pinatugut na ya anituna seanitu kiden, a pinagmappya nahapa ya mata na addu na nagdaram.A sangaw nebar da hapa ya neange datentu;

“Yen ta itta kamin, Afu, te dinobna kami ni Hwan, te damagan nakan am iko yaMangikerutanen nganekari na Namaratu nga indaganmi, ono itta para la ya takwan ngaindagan mi?” kunda.22A ya uhohug ni Hesus tekid a

“Magtoli kanan te Hwan a bidanmuy tentu ya ngamin nadangagmuy ikid na naita muy ta ayanin,te makaita ya daram kiden, ikidna makatugut ya pilay kiden, anagmappyan ya naggalis kiden,ikid na makadangag ya bangag ki-den, a natolay hapa ya nagpasi ki-den, a mepadangag hapa ya map-pya na damag ta pobre kiden. A yenkid mina ya pakkamun na teyak.23A ibarmuyhapa tentu tamagāsātya tolay nga awan magtabeng gafuteyak,” kunna.24A ta nepagtugut na duwa kiden a

naguhohug i Hesus ta tolay kiden ngakumalihung tentu, te bidan na tekidya kasasaad ni Hwanen nga nangidobta nagpohut kiden tentu.

“A tekamuyen umange nangitate Hwan ta kalafukanen ta idi a anuhud ya naita muy? Intu de naita

muy ya awanen ta turad ta ku-man na kulang na sikal nga malo-gon mapakkul ta paddad? Bakkan.25 Ono intu de naita muy ya mala-pat na tolay nga mapenam mag-barawasi ta kuman na maba-nang?Bakkan haman, te itta haman tabali na ari ya magbarawasi ta ispotikid namangina. 26A anumantu yapangitan muy tentu? Nalasin muyde ta intu ya takday aglavun ngapaguhohugan na Namaratu ewan?A kakurugan ta aglavun na Nama-ratu, ammi pake ibar ku tekamuyta pake malmalalaki para i Hwanammi ta gagangayen aglavun, 27 teintu hala ya nebar na Namaratunga mapmapolu ammi teyak, te yauhohug na ta suraten a

‘Itta sangaw ya doban ku ngamapmapolu ammi teko, a intusangaw ya mangipadangag taiangem,’ kunna.

28 “A kakurugan hapa ya ibarku tekamuy ta awan para la taneanak nga megitta ta kalalaki niHwan. Ammi ya pake al-alinnakenta ngamin kiden iturayan na Na-maratu a pake malmalalaki paraammi tentu. 29 A ya ngamin ki-den nakadangag ta damag na en taawena en para la nebalud a kinurugda ya nebar na, petta magdulot yauray na Namaratu tekid, a yen tanagbabawi kid ta liwat da kapye dapazigut te Hwan, kumanen hapa tanagswitik kiden nga nagsingir tabwis.

30 “Ammi ya Pariseyu kiden ikidna kahulun da kiden nga mangi-tuldu a nagtalekudan da ya urayna Namaratu tekid, te aweda ikayatpazigut te Hwan.

31-32 “A ya pangiangarigan ku tatolay kiden nga mangawe ta urayna Namaratu a kuman kid na anakkiden nga magalikkad ta sakā anakda kiden. Te ya kuman na alikkadna anak kiden a ikayat da matub-tubbat. Ammi gafu ta takwan yanonot na kadwan a

Page 123: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Lukas 7:33 120 Lukas 7:47‘Anu awemuy hamanmagtalip

am maggasa kami,’ kunda.‘A am masi kami pon awemuy

haman magtangit,’ kunda ha.33 “A kumanen hapa ya nonot na

kadwan kiden tolay ta ayanin, tematupag kid gafu ta aweda ikayatya gagangay na sakā tolay da ki-den, te intu nonotan muy i Hwan,te awena haman uminum ta bina-rayang, yaga ngilinan na hapa yaarawen nga aweda pangan, a ibarda haman ta maguyung. 34 Ammigafu ta uminum ya Tolayin tagaLangit ikid na awena ngilinan yaarawen nga aweda pangan a ibar dahaman ta mellaw ikid na madugal.A ibar da para ta iyak ya kahulun namagsingir kiden nga magdarogasikid na dulay na tolay. 35 Ammimaski padpadulayan da kami niHwan a ya kappya na tarabaku miya mangipasikkal ta katunung nagagangay mi,” kunna.Ya Pagpakoma Ni Hesus Ta Bab-

bayen Nga Nakikadallaw36 A sangaw ta mittan a itta ya

takday Pariseyu nga nangagagay teHesus ta bali na petta makikkanankid. A umange hala i Hesus ta bali naen, a nagidda kid nagsikig ta angananda ta kuman na gagangay da en. 37 Anamegafu kid para la nangnangan, anepagka-ma da ya takday babbay ngaumatayuk ta bikat na takki ni Hesus,a magtangit. A dulay kan hapa nababbay, te madi kan ya tarabaku nata agyan na ili da, ammi tentu ennakadangag ta ittan i Hesus ta balina Pariseyu en a umange hapa, anehulun na hapa ya botelya na pakemangina na bangog. 38A tentu para lanakatangtangit a namegafu nagbag-gaw ta takki ni Hesus ta zigu na matana kiden, a sangaw finunatan na yatakki na kiden ta huk na, kapye nainamu, a sangaw linuggudan na kid tabangogen.

39 A ta nepakaita na Pariseyu en tainingwa na babbayen a linibakan na i

Hesus ta nonot na en hapa la.“Am kakurugan mina ta aglavun

na Namaratu ya tolayin yan a amuna mina ya gagangay na babbayinnga mangsi-ged tentu, te dulayhaman na babbay,” kun na nonotna.

40 Ammi tinabbag hala ni Hesus yaitta en ta nonot na Pariseyu en, te yanebar na a

“Simon, itta haen ya ibar kuteko,” kunna tentu.

“A anu yen, Afu?” kunna hapa.41 “A ta idi itta ya nagpagatut

ta duwa na tolay, a ya gatut natakday a limagatut, ammi limafulula ya gatut na takdayen. 42 Ammikadulayan na te aweda makapagata gatut da, ikid duwa. A gafu taawedamapagan ya gatut da kiden ainazi na nagpagatuten gafu ta allakna tekid. A ta kuman na uray mu,Simon, a had sin ta duwa kiden yapake mataltalak ta nagpagatutentekid?” kunna ha ni Hesus.

43A ya tabbag hapa ni Simon a“Ya dakdakalen de ta gatut ya

pake matalak tentu,” kunna hapa.“A kustu kad ya tabbag mina,”

kun ni Hesus tentu.44 A sangaw linipay ni Hesus ya

babbayen kapye na ha naguhohug teSimon.

“Itam ya iningwa na babbayin,Simon, te addet ta nesarok ku tabalimin a awan haman ta nedasarmu ta pagbaggawan ku ta takkikkiden, ammi tentu a binaggawanna ya takkik kiden ta zigu na matana, a finunatan na kid ta huk na.45 A teyaken simarok ta bali min aawanhaman ta pangamumteyak tapagpadulot mu teyak, ammi tentua awena nagimmang nangammu tatakkik kidin. 46 Awan hapa ta nel-uggud mu ta ulu kin, ammi tentua linuggudan na ya takkik kidin tabangog na en.

47 “A yen ta ibar ku teko, Si-mon, ta pake dakdakal ya talakna babbayen teyak ammi teko, teamu na ta dakal ya liwat na kiden

Page 124: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Lukas 7:48 121 Lukas 8:13nga nepakoma na Namaratu tentu.Ammi am pahig na tolay ta assangla ya liwat na nga nepakoma tentua assang mantu la ya pangayat nata nangpakoma en tentu,” kunna.48 A ya uhohug ha ni Hesus ta bab-

bayen, a“Mappya, Aboy, te pinakoma

na Namaratu ya liwat mu kiden,”kunna.49 Ammi ya kadwan kiden nga

nakiatubang ta panganan da a lini-bakan da ya uhohug ni Hesus ta bab-bayen.

“Anu hud ya uray na tolayin yan,bakawa itta hud ya turay na ngamangpakoma ta liwat na tolay?”kunda.50 A ya uhohug para ni Hesus ta

babbayen a“Nekerutan kan, Aboy, gafu ta

pangikatalak mu teyak. Dumatangkan la ta bali, a Namaratu yamakkamu teko,” kunna.

8Ya Bābāy Kiden Nga Nanguffun Te

Hesus1 A ta nekabalin na en a sinaned

nig Hesus ikid na mafulu duwa kidenituldu na ya ngamin kiden ili ikid nalugar na babali, a nepadangag na yadamag na pangikerutan na Namaratuta tagtakday lugar. 2 A dumadagdaghapa tentu ya kadwan kiden bābāynga pinatugut na ya anitu da ikid natakit da. Itta i Mariya Magdalena nganagtugutan na pitu na anitu, 3 ikid niHwana nga atawa ni Kusa nga nag-taron ta bali ni Ari en Herud, ikidni Susana, ikid na addu para. A yenkid na bābāy ya makkamu ange gu-matang ta ngamin masapul nig Hesusikid na ituldu na kiden.

Ya Pangituldu Ni Hesus Ta Keangari-gan

(Mt 13:1-23; Mk 4:1-20)4 A gafu ta nagaammung ya pake

adduna tolay nga nagafu ta tagtakdayili a nagbida i Hesus tekid.

5 “Itta ya umange nagpurwak,”kunna, “a nehunnak ya kadwan ki-den hukal ta dalan, a nelublubeganna kid na tolay kiden, a enna kidinafut na mamanuk kiden. 6 Anehunnak hapa ya kadwan kidenta kabatunen nga nebagbagtu yalutak na. Ammi tekid na nagtatuhua nagkatang kid, te awan ta danumta nagtuhun da en. 7 A ya kad-wan kiden hukal a nehunnak kid tanatungradanen gahut, a negindanya hukal kiden ta pagtuhu na gahutkiden, ammi tinappanan na gahutkiden ya tuhu na hukal kiden pet-tam kumanen awedan makapag-mayan. 8 A ya kadwan kiden hukala nehunnak kid tamappyana lutak,a yen kid ya pake dumakal ikid nanakapagmayan maski abat ta mag-atut.

A am kakurugan ta itta ya bang-bang muy a mappya ta pake dan-gaganmuy ya nabidakin tekamuy,”kunna.9A sangaw umange tentu ya ituldu

na kiden, te pohutan da am anu yaikayat na uhohugan ta keangariganna en. 10A ya uhohug na tekid a

“Mappya te nekallak na kamna Namaratu petta amu muy yagagangay na pangikerutan na tatolay kiden, ammi ta kadwan kidena nelemad tekid, te intu la madan-gag da ya keangarigan na, pettamaski am itta ya mata da a awedamaita yamepaita tekid. Amaski amitta ya bangbang da a aweda pakemaawatan ya madangag da.

11 “A dangagan muy mantu yapagbalinan na keangarigan ken: Yahukal kiden nga nepurwak a yenkid ya uhohug naNamaratu. 12A yaitta kiden ta dalanen a yen ya kean-garigan na makadangag ta uhohugna Namaratu, ammi gafu ta awedaitug ya madangag da a ange i Sa-tanas tekid a tabtabangan na yanadangag da en petta aweda kuru-gan, petta aweda hapa mekerutan.13Aya itta kiden ta kabatunen a yen

Page 125: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Lukas 8:14 122 Lukas 8:27-29ya keangarigan na makadangag tauhohug na Namaratu a alistu kidhapa mangurug ta talak da, ammigafu ta aweda pake itug ya madan-gag da en a awena la mabayag napangikatalak da, te sangaw am ittaya pagzigātān da a magtabeng kid.14A ya itta kiden ta natungradanengahut a yen hapa ya keangariganna makadangag ta uhohug, ammigafu ta addu hapa sangaw ya bu-rungan da ta magmagannud, ikidna pakolangan da ya pagba-nangda, ikid na addu ya ingguman daa yen kid na nonot ya mangiduyatta uhohugen. 15 A ya itta kidenta mappya en lutak a yen ya kean-garigan na makadangag ta uhohugna Namaratu, a itug da hapa yamadangag da, te mappya ikid namatunung ya nonot da, a yen kidmantu ya kuman na ammay ngamakapagmayan, te idulot da la idu-lot ya pangurug da,” kunna.Ya Kadwan Para Na Keangarigan(Mk 4:21-25)

16 A ya nedagga para ni Hesus takeangarigan na en a intu yan:

“Am napagatangan muy ya zilaga awemuy haman itagu ta umag nakalambaono addunna agiddan awaitunmuyhud la ta tangnganna balien, petta madakaran ya ngaminsimarok ta bali. 17 A kumanenhapa mina ta keangarigan kiden,te maski am kuman na melemadya ikayat da uhohugan a mappyata mepalawag kid. 18 A pake itugmuy mantu ya nadangag muy, teya kaddu na metug muy a kuma-nen hapa sangaw ya kaddu na amumuy, otturumadaggan para. Ammiya awanenmangitug ta netuldukententu amaazi hala sangaw ya pahigna en ta amu na,” kunna.Ya Ikwenta Ni Hesus Ta Hina Na Ikid

Na Kabagis Na(Mt 12:46-50; Mk 8:31-35)

19 A ta pagbida na para la a du-matang na hapa ig hina ni Hesus ikid

na kabagis na kiden, ammi awedanakaabikan tentu gafu ta pake adduya tolay kiden. 20 A yen kid hapa yanangibar tentu;

“Itta kan ta bagaw ig hinam ikidna kabagis mu kiden, te apagan daka kan,” kunda.

21Ammi ya tabbag na tekid a“On ay, ammi intu hapa ig hinak

ikid na kabagis ku ya mangdangagta uhohug na Namaratu petta ku-rugan da,” kunna.Ya Pagpaimmang Ni Hesus Ta Pad-

dad(Mt 8:23-27; Mk 4:35-41)

22 A sangaw ta mittan a binaran niHesus ya ituldu na kiden, a “Entananta dammangewan,” kunna tekid, anaglalugan kid na ta barangay da en,a nagtugut kid. 23A ta pagtugtugut nabarangay da en ta danumen a nasidugi Hesus. A kima-ma la umange yamasikan na paddad, a pake nagpalungna ya danumen abat ta lima-nug nata umag na barangay da en, a tanagaykid na lumammad. 24Agafu ta burungda a enda hinukal i Hesus. “Afu, Afu,magpasi kitam O,” kunda.

A ta nekahukal ni Hesus a nehuyana ya paddad ikid na danumen ngapake nagpalung na, a nagimmang kidna, a nagsimpan ya danumen. 25 “Anuawan haman ta pangikatalak muy,”kunna hapa tekid.

A pake nagtalaw kid na. A ya uho-hug da hapa gafu ta pagpaka-lat datentu a

“Anu panaw ya katolay na to-layin yan, te maguhohug haman tapaddad ikid na palung, a kuruganda hala ya uhohug na,” kunda.Ya Pagpamappya Ni Hesus Ta Sean-

itu(Mt 8:28-34; Mk 5:1-20)

26 A tekiden nakadatang tadammang na alugen a itta kid na talugar na Geraseno kiden ta batug naGalileya. 27-29 A ta nedagut ni Hesusta barangayen a nepagka-ma na yatakday lalaki taga ili nga nauhagan,te awena pulus nagbarbarawasi gafu

Page 126: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Lukas 8:30 123 Lukas 8:45ta pinaguyung na anitu na kiden. Aawena kan nagyan ta bali, te nagyanla ta agyan na tanam kiden. Akankanayun pagkagtutan na kan naanitu na kiden petta papasin da. Ayen ta ginalutan na kadwan kidenya kamat na kiden ikid na takki nakiden ta kawad petta mataronan da,ammi gasgasatan na hala ya kawadkiden, a pagbilagan na anitu nakiden, petta ange ta awan ta totolay.Ammi tentu en nakaita te Hesus apake gimihgihawa, kapye na umangenagtakab ta atubang na en, ammiginamman ni Hesus ya anitu na en;

“Pagtugutām na ya tolayina,”kunna.

A ka-ma la nagayag hapa ya lalaki enta masikan;

“Anu hud ya aamum teyak,Hesus, te iko ya Anak na Namaratuewan. Ikallak nak kad, te awenakhaen pakākāllakan,” kunna.

30“A anu hud ya ngagam,” kunnaha ni Hesus tentu.

“Ay, Armado ya ngagan ku,”kunna hapa, te adaddu kan ya anituna.

31 A nakimemallak kid hapa te Hesusta awena kid doban ta agyan naavuten nga pake adadalam.

32 “Doban na kami haen ta bahuykidewan petta magyan kami latekid,” kunda,

te abikan hapa ya addu na bahuy ngamagdukdukit ta hukeb na bagetay.

33 “A e kanan mantu,” kun niHesus tekid.

A nagtugutan da ya lalaki en kapye dasimarok ta bahuy kiden. A ka-ma lanagadukal ya bahuy kiden bumilag. Asa nagurdak kid ta gatabna bagetayenkapye da nagkahunnak ta alugen, anagkalimat kid ta danumen.

34 A ya nagtahon kiden ta bahuykiden a nagbabilag kid na hapa ngaumange ta ili, a nesaned da ya ngamininingwa ni Hesus. 35 A umangehapa ya tolay kiden, te enda itan yanakkwa. A ta datang da te Hesus aitta hapa ya lalaki en nga nagtugutanna anitu kiden, a imatuttud hapa ta

bikat ni Hesus nga sebarawasi, a awanna ya uyung na en. A nagtalaw hapaya tolay kiden. 36 A ya nagtahonkiden ta bahuynga nakaita ta iningwani Hesus a binida da ha ya nepag-pamappya na ta nagyanan na anitukiden. 37 A gafu ta nafulotan ya ta-law na ngamin kiden tolay ta lugarna Geraseno a nebar da te Hesus taawena mina magdulot ta lugar da. Anagtoli mantu ta barangayen naglu-gananda. 38Apaalaphapa ya lalaki ennga pinagmappya na ta anitu kiden,petta dumagdag mina tentu, ammiawena nepalubus ni Hesus.

39 “Mappya ta dumatang kanmina ta balim, te ipadangag musangaw ta kahulum kiden yangamin kallak na Namaratu teko,”kunna tentu.

A nagtugutmantu ya lalaki en, a ennanepadangag ya kallak ni Hesus tentuta ngamin na ili.

Ya Pangtolay Ni Hesus Ta Nasi(Mt 9:18-26; Mk 5:21-43)

40 A ta nepakadakit nig Hesus tadammang na alugen a enna pinagdu-lot na addu na tolay, te indagan da yapagtoli na. 41 A nehulun hapa tekidya takday lalaki nga magngagan teHayrus nga pinakadakal ta kapilya naHudyo kiden. A umange namalentudta atubang ni Hesus nga nakimemal-lak tentu, petta ange mina i Hesus tabali na, 42 te itta kan ya anak na ngabalatang nga mementu en anak na,a masin. A nehulun mantu i Hesustentu, a naghahulun hapa ya magam-agaddu na tolay nga angemangiil-ilatte Hesus.

43 A nekihu hapa tekid ya tak-day babbay nga makataktakit, temakadagdaga kan abat ta mafuluduwa na darun. Amaski addu ya nan-guru tentu a awena garay nagmap-pya. 44 A simalsal hapa ta talekud niHesus, a sini-ged na ya kayadan nasalnuk na en, a yen hapa ya nepagka-mag na pagdaga na. 45 Ammi tentuen nangsi-ged tentu a nagtayuk hapai Hesus, a nebar na ta

Page 127: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Lukas 8:46 124 Lukas 9:8“Inya hud ya nangsi-ged teyak,”

kunna,“Bakkan teyak,” kunna hapa na

ngamin kiden kumalihung tentu.A ya uhohug hapa ni Pedru tentu a,

“Addu haman, Afu, ya magitap-tapal nagsi-ged teko,” kunna.

46 “Awan, te itta ya takdaynangsi-ged teyak, te nariknak yanagafu ta barikin nga nagpamap-pya ta nagtakit,” kunna hapa.47A gafu ta awena nakatagu na bab-

bayen a umange hapa namalentud taatubangniHesus nga nagapilpilpig. Asa binida na ya ngamin nepagtakit naikid na nepagmappya na ta nepangsi-ged na ta barawasi ni Hesus. A yauhohug ni Hesus tentu a

48 “Mappya, Aboy, te nekatalaknak, te yen ya nagmappyam. Du-matang kan la ta bali, a awem lasangaw magburung,” kunna.49 A tentu para la naguhohug ta

babbayen a itta ya umange nangda-fung tekid nga nagafu ta bali niHayrus.

“Maski awem na pagdulotan yaMistro ta bali, te nasin haman yaanak men,” kunna te Hayrus.

50AmminedangaganhapaniHesus yainuhohug na, a ya nebar na tentu a

“Awem lamagburung, te itugmula ya pangikatalak mu a magmap-pya hala sangaw ya anak men,”kunna te Hayrus.51A ta datang da ta bali a nehangat

ni Hesus ta simarok ya kadwan kidentekid, te intu la inalap na ig Pedru,ikid ni Hwan, ikid ni Santiago, kon-todu dadagkal na abbingen. 52 A di-natangan da ya tolay kiden nga gisi-tangan ikid na gitangitan ta masikangafu ta abbingen nasi. A ya uhohug niHesus tekid a

“Awemuy mina magtangit, tenasi hud ya abbingina awamasidugla,” kunna.53A nekakatawa da hapa, te amu da

haman ta nasin. 54 Ammi inibbalanna ya kamat na abbingen kapye nabinaran; “Aboy, imivwat kan,” kunna.

55A natolay hala ya abbingen, a mavitkad la imivwat. “Pakanan muy na,”kunna hapa ni Hesus tekid, 56 a pakenepagpaka-lat na dakal na kiden yakatolay na anak da en, ammi pakenebar ni Hesus ta aweda ibabar yanepagpamappya na ta anak da en.

9Ya Pangidob Ni Hesus Ta Turin Na

Kiden(Mt 10:5-42; Mk 6:7-13)

1A ta takday araw a pinagammungni Hesus ya mafulu duwa kiden it-uldu na, a pinasinapan na kid tapakapangwa na, petta itta ya mabali-nan da nga magpamappya ta takitikid na magpatugut ta anitu na to-lay kiden seanitu. 2 A dinob nakid hapa nga ange mangipadangagta pangikerutan na Namaratu, ikidnamagpamappya ta nagtatākit kiden.3A ya nebar na tekid a

“Awemuy pulus magbalun takanan muy ikid na pirak muy.A awemuy hapa mangihulun tasarukud ikid na pagsapatos, ikidna tali na barawasi muy. 4 A maskiam inya sangaw ya magpadulottekamuy ta bali da a magyan kamten abat ta pagtugut muy. 5 Ammiam awan pulus ta magpadulottekamuy a pagtugutān muy kidmantu, a azin muy hapa ya lafuna agyan da ta takki muy,” kunnatekid.

6 A nagtatugut kid mantu, a sinanedda ya ngamin kiden babali, anepadangag da ya damag ni Hesus,yaga pinagmappya da ya nagtatākitta ngamin kiden lugar.

Ya Kapopoyung Ni Ari en Herud(Mt 14:1-12; Mk 6:14-29)

7A ta nepakadamag ni Ari enHerudta itta ya malalaki magpamappya tanagtatākit kiden, a napopoyung hapaam inya na tolay ya gafu na, te binidana kadwan ta natolay hala i minaHwanen nga nepapapasi ni Herud, ayen kan ta itta ya pakapangwa nanga magpamappya ta tolay. 8 Ammi

Page 128: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Lukas 9:9 125 Lukas 9:24ta bida na kadwan a nagtoli kan yaaglavunenEliyas. A ta bidana kadwanpara a natolay hala kan ya takdayaglavun nga nasi ta palungu araw. 9Aya uhohug ni Herud hapa a

“Pinaputulan ku haman i Hwan,ammi inya panaw ya tolayin yannga madamdamag ku?” kunna.

A yen ta ikayat na kan itan i Hesus.Ya Pagpakan Ni Hesus Ta Limaribu(Mt 14:13-21; Mk 6:30-44; Jn 6:1-13)

10 A ta nepagtoli na turin kiden niHesus nga dinob na nga ange mangi-padangag a binida da tentu ya ngamintarabaku da. A sangaw inalap na kidta ili na Betsayda. 11 Ammi nadamagna tolay kiden ta nagtugut kid, a di-nadagdag da kid hapa. A ta nepakaitani Hesus ta tolay kiden a nehulun nakid hapa, a netuldu na kid hapa tagagangay na pangikerutan na Nama-ratu, yaga pinagmappya na hapa yanagtatākit tekid.

12A ta furab a nagburung ya itulduna kiden ta tolay kiden, a enda nebarte Hesus.

“Mappya, Afu, ta patugutam yatolay kidin, petta e kid magammakikid na gumatang ta pamuhab da tababali kidewan, te awan haman tapangalapan ta isin,” kunda.

13 “A ikamuy na mina ya man-gatad ta kanan da,” kunna hapatekid.

“A itta hud ya ipakan mi tekidbakawa lilima haman la na pan ikidna duduwa la na ikan ya itta. Ikayatmu hud ta e kami gumatang taipakan mi ta ngamin tolay kidinyan?” kunda hapa,

14 te itta de ya limaribu na lalaki fwerata bābāy ikid na anak. A ya uhohug hani Hesus tekid a

“Pagammungan muy mantu yatolay kiden ta taglimafulu, a pag-tuttudan muy kid,” kunna.15A gafu ta kumanen a pinagtuttud

da kid, 16 a inalap ni Hesus ya limakiden na pan ikid na dwahukal naikan, a yen kid ya netangadnanepaki-mallak. A sangaw ginadgadwa na ya

pan kiden ikid na ikan kiden, kapyenakid negawat ta ituldu na kiden pettaikid ya mangisaned ta tolay kiden.17A sa nagkakan kid abat ta nabattugkid. A tekid na nabalin nagkakan apinannu da ya mafulu duwa na la-bata huna na tolay kiden.

Ya Pangpohut Ni Hesus Ta Ituldu NaKiden

(Mt 16:13-20; Mk 8:27-29)18 A ta takday araw a makimallak i

Hesus ta takday na lugar nga awan tatotolay fwera ta ituldu na kiden, a ittaya pinohutan na tekid.

“Anu kan ya pangitan na tolaykiden teyak am inya yak?” kunnatekid.

19 “A pahig na kadwan ta iko iHwanen nga nangzigut ta tolay ngapinapasi da ta kwa en sina. Ammita kadwan a pahig da ta iko yaaglavunen Eliyas nga magtoli kanta lutakin. A pahig na kadwan parata iko ya takday aglavun nga nasi tapalungu araw,” kunda.

20 “A ikamuy ay, anu hapa yapangitan muy teyak?” kunna hatekid.

A i Simon Pedru ya alistu tumabbag;“Iko ya Mangikerutanen nga ne-

tun na Namaratu ta pinakadamami,” kunna.

21 A pake nebar ni Hesus tekid taaweda mina bibidan yen ta kadwankiden tolay, kapye na nebar ta

22 “Mappya ta pakākāllakan dasangaw ya Tolayin taga Langit,te idadula da sangaw na kalalak-lakayan kiden ikid na padi kidenikid namangituldu kiden, kapye dasangaw papasin, ammi matolayakhala sangaw am nagpasa ya tal-luhaw,” kunna.23A ya uhohug na para tekid a

“Am itta ya mayat dumagdagteyak amappya ta pagtalekudan naya bari na. A am kada magganwatta lalakwat a dana itug na minaya pagattam na ta zigat na pan-gurug na teyak, petta dumagdagla teyak. 24 Te maski am inya

Page 129: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Lukas 9:25 126 Lukas 9:43ya mangkenga ta angat na a masihala sangaw ta magnayun. Ammiya mangisagapil ta angat na gafuta pangurug na teyak a matolayhala sangaw nga magnayun. 25 Temaski am itta mina ya tolay nganakaalap ta ngamin kiden magma-gannud ta paglelehutin a itta hudsangaw ya kappyanan na tentu amnawakay ya kahalwa na ta pasina? 26 A maski am inya sangawya mamat mangibosag teyak ikidna uhohug ku a yen hapa sangawya ikamat ku am magtoli yak san-gaw ta lutakin nga mangihulun tapakapangwa ni Damakewan ikid naanghel na kiden. 27 A kustu hapaya ibar ku tekamuy ta itta ya kad-wan kiden tekamuy nga awan parala masi addet ta maita da sangawya pakapangwa na Namaratu ewannga mehulun ta Mangikerutan ammagtogkok sangaw ta pagariyan naNamaratu,” kunna.Ya Pagdakar Na Bari Ni Hesus(Mt 17:1-8; Mk 9:2-8)

28 A ta nepagpasa na magge waluaraw a inalap na ig Pedru, ikid niHwan ikid ni Santiago, te umange kidta ata-nang na bagetay petta maki-mallak kid. 29 A tentu en nakimallaka nanguli hapa ya bari na en, a pakenagfuraw ya barawasi na en, te nag-dakar ta kuman na kadakar na bilag.30-32 Dana nasidug ig Pedru ikid nakahulun na kiden, ammi nagadukalkid, a nepagka-ma da hapa ya kalalakini Hesus. A itta hapa ya duwa na tolaynga nagbida tentu, ig mina Moses,ikid ni Eliyas, te nagmatakar kid hapanga sedakar. A intu bidan da ya pasini Hesus nga magdulot sangaw ta ilina Herusalem. 33 A ta pagganwatna duwa kiden magtugut te Hesus anagsitang hapa i Pedru;

“Ay Afu, mappya te itta kaminsin, te mamadday kami mina tatallu na ba-bali, petta tagtakdaykam ni Moses ikid ni Eliyas ta ba-bali,” kunna.

Ammi kuman na nagalimanga i Pe-dru, te ka-ma la naguhohug. 34 Akima-ma la hapa ya kulamen ngaimakban tekid, a tinappanan na kid,a sa nagtalaw ig Pedru. 35A nadangagda hapa ya maguhohug tekid ta umagna kulamen,

“Ye ye-yan ya Anak kin nga pakeiddukan ku. Mappya ta dangaganmuy ya ituldu na tekamuy,” kunna.36 A ta nekabalin na naguhohug

tekid a intu la naita da i Hesusen,te limitap ya duwa kiden. A san-gaw nelemad da ya naita da ta kad-wan kiden kahulun da, a aweda pulusbinibida addet ta mabayag.

Ya PagpamappyaNi Hesus Ta Abbin-gen Seanitu

(Mt 17:14-21; Mk 9:14-27)37A ta lalakwat tekid na nakadagut

ta bagetayen a enna kid dinafung naaddu na tolay. 38 A ya takday lalakitekid a binaran na i Hesus;

“Mistro, ikallakmu haen ya anakkin nga mementu in anak ku, 39 teitta garay ya anitu na. A am pagk-agtutan na anitu na en a gimihawa.A sangaw am pagkissiwan na, apagdangkakan na hapa ta lutak, apaglukbakan na para, a awena ib-batan.

40 ‘Patugutanmuy haen ya an-itu na in,’ kunku ta ituldumkidinsin,

ammi aweda haman nabalinan,”kunna.41A ya uhohug hapa ni Hesus a

“Kuga awan ta kapkappyanna tolay kidin yan nga awanmangikatalak. Bababang yenkabayag na pagyan ku tekamuynga mangitultuldu, ammi awemuypara la netug. Iangem mantu sinya anak men,” kunna ta lalaki en.42 A tentu en nangiange ta anak

na en tentu a ka-ma la pinagkissiwna anitu na en. Ammi ginamman niHesus ya anitu en a nagmappyan yaabbingen, a “Yeh, alapam na,” kunnate dama na en. 43 A sa nagpaka-lat ya

Page 130: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Lukas 9:44 127 Lukas 9:61

tolay kiden ta kalalaki napakapangwana Namaratu.

Ya PangipadangagNi Hesus Ta Pake-talaba Na

(Mt 17:22,23; Mk 9:30-32)A ta pagbabida para la na tolay

kiden ta pagpaka-lat da ta iningwa niHesus a naguhohug hapa i Hesus taituldu na kiden.

44 “Pake dangagan muy ya uho-hug ku tekamuy, te itta sangaw yamangitalaba ta Tolayin taga Langit,petta gafutan na mangikatupag ki-den tentu,” kunna tekid,

45 ammi aweda naawatan ya ikayat nauhohugan, te nelemad para la tekid, amamat kid mangibar.

Ya Pakidibati Na Ituldu Kiden NiHesus

(Mt 18:1-5; Mk 9:33-37)46A sangaw nakidibati ya ituldu na

kiden, te pagtatabbagan da am inyatekid ya pinakadakal da. 47Ammi amuni Hesus ya itta ta nonot da, a pina-hebing na tentu ya takday abbing,kapye na hapa naguhohug ta itulduna kiden.

48 “Maski am inya ya mang-tagop ta kumanin na abbing gafuta pangurug na teyak a mekwentata iyak hapa ya tinagop na, a yamangtagop teyak a bakkan la taiyak ya tagopan na am awa nangi-doben hapa teyak. Intu mantupinakadakal muy ya imalinnak tanonot na ta kuman na abbing,”kunna.49A sangaw nanonot hapa ni Hwan

ya ibar na te Hesus,“Afu, itta ya naita mi nga mag-

patugut ta anitu na seanitu ki-den, ammi ngaganan na hapa yangagam, ammi ginamman mi teawena haman mehulun tekitam,”kunna.

50 “Awemuy mina gamman yakumanen, te ya awan mangikatu-pag tekitam a kahulun tam hapa,”kun ni Hesus tekid.YaPangaweNaTaga SamariyaKiden

Te Hesus

51 A gafu ta tanagay na ya arawna pagtoli ni Hesus ta langit asarukusukan na ya magdulot ta ilina Herusalem. 52 A dinob na ya angekiden ta unnan na en ta takday ili talugar na Samariya, petta iparan damina ya pagammakan da. 53 Ammiya tolay kiden ten a aweda ikayatpagdulotan i Hesus ta agyan da, teamu da ta Hudyo nga magdulot halasangaw ta ili na Herusalem. 54 Ata pakadangag nig Santiago ikid niHwan ta nebar na taga Samariyakiden a nagporay kid, a nebar da teHesus,

“Am ikayat mu, Afu, a makimal-lak kami ta Namaratu petta ihun-nak na mina ya afuy ta agyan dapetta maapang kid,” kunda,

55-56 ammi ginamman na kid. A nag-dulot kid na ta takwan na lugar.

Ya Tabarang Ni Hesus Ta DumagdagTentu

(Mt 8:19-22)57 A tekiden nagtugtugut ta dala-

nen a umabikan hapa tentu ya takdaytolay, a binaran na i Hesus;

“O, Mistro, dumagdagak hapateko, te maski am had ya eyam,”kunna.

58 “A kakallak ka sangaw am du-magdag ka teyak, te itta hala yaavut na mungaw ikid na umuk namamanuk, ammi teyak nga Tolayintaga Langit a awan garay ta datan-gan ku ta pagibannagan ku mina,”kun ni Hesus tentu.59 A sangaw naita ni Hesus ya tak-

day a “Dumagdag kan teyak,” kunnatentu. Ammi ya tabbag na hapa a“Indagan ku bit ya pasi ni damaken teitanam ku,” kunna.

60 Ammi ya uhohug ni Hesus tentua,

“Bay-am la, te ya awan kidenmatolay ta Namaratu ya makkamumangitanam ta nasi, ammi teko adumagdag kan teyak, petta ipadan-gag mu ya pangikerutan na Nama-ratu,” kunna.61A umange ha ya takday para, a

Page 131: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Lukas 9:62 128 Lukas 10:15

“Dumagdagak hapa, Afu, ammieyak mina bit ibar ta kahulun kukiden ta bali,” kunna.62 A ya tabbag hapa ni Hesus tentu

a“Am namegafu kan nagaradu ot-

turu magsagalipay ka ta gafam aawem megitta nga mesipat ta itu-rayan na Namaratu,” kunna.

10Ya Pangidob Ni Hesus Ta Pitufulu

Duwa1 A ta takday ha na araw a nag-

pili i Hesus ta pitufulu duwa nalalaki, te doban na ya sagduwa, pettamapmapolu kid ammi tentu nga angemangipadangag ta uhohug na Na-maratu ta tagtakday na lugar ngaangeyan na hapa sangaw. 2A ya nebarna en tekid a

“Addu para ya awan nakadangagta damag na Namaratu, te kumankid na alawa na kāmmayān ngaawan para la nagataban, ammi as-sang la garay ya ange maggatab. Adoban ta kanan mantu, ammi ma-gadang kam hapa ta Dafu na pag-gatabanen petta daggan na para yaange maggatab ta paggataban naen. 3 A imugudan muy hapa, tedoban ta kanan nga ange mangi-padangag ta agyan na mangikatu-pag tekamuy. 4 A awemuy mag-balun ta pirak, a awemuy hapamangihulun ta tali na sapatos muyono kompormi na ibbalan muy.A awemuy hapa magtalantan tadalan nga makibidan ta maski inyana tolay.

5 “A am gimon kam ta bali napagdulotan muy a ‘Namaratu yamangbendisyon tekamuy,’ kum-muy tekid. 6A am itta yamayat ngamekerutan tekid a masirak halaya bendisyon na Namaratu tentu.Ammi ya awan kiden mayat a awanmantu ta masirak tekid. 7 A maskiam had sin na bali ya pagdulotanmuy ta tagtakday lugar a awemuymagal-alit ta kadwan kiden bali,

te magyan kam la ten nga man-gan ikid na uminum ta iatubangda tekamuy, te gagangay ta yenya kuman na tandan muy gafu tatarabaku muy nga mangipadangagtekid. 8 A kumanen hapa ta tag-takday lugar nga eyan muy, te amhad sin na bali ya pagyanan muy akanan muy la ya iatubang da teka-muy. 9 A am itta ya magtatākit talugar da a pagmappyan muy kid, aipadangagmuy ya pangikerutan naNamaratu tekid petta mesipat kidhapa.

10 “Ammi am angarigan tasimarok kam ta takday na lugar,ikid na awan ta magpadulottekamuy a pagtugutan muy kidmantu, a

11 ‘Azin mi mantu ya lafu nalugar muy ta takki mi kidengafu ta awemuy dangagan, pettaamu muy ta liwat muy hapa laam pa-gangan na kam na Na-maratu. Ammi amu muy minata intu nagtalekudan muy yapangikerutan naNamaratu teka-muy,’ kummuy sangaw tekid.

12 Te kakurugan ta dakdakal san-gaw ya pangpa-gang na Namaratutekid ammi ta tolay kiden nga tagaSodom nga kanayun namadday taawan ta kapkappyan ta idi,” kun niHesus tekid.13A ya uhohug na para tekid a

“Mapa-gang sangaw ya Hudyokiden nga taga Korazin ikid naBetsayda, te maski naita da yatarabaku na Namaratu a awedahaman nagbabawi ta pagliwat da.Ammi am kumanen mina ya naitana Hentil kiden nga taga Tiro ikidna Sidon a nagtuttud kid minata kalafukan nga nagbarawasi takustal gafu ta pagbabawi da. 14 Ayen ta pake kakallak sangaw yaHudyo kidina ammi ta Hentil kidennga taga Tiro ikid na Sidon ta arawna pangpa-gang na Namaratu.15Kumanen hapa sangaw ta Hudyokiden nga taga Kapernayum, te

Page 132: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Lukas 10:16 129 Lukas 10:29pahig da ta dayawan na kid sangawna Namaratu, ammi mewarad kidsangaw ta pangtaguhali na en, teaweda haman magbabawi.16“A kumanenhapa sangaw ta eyan

muy kiden nga lugar, te ya mayatmangdangag tekamuy a mekwenta taiyak ya dangagan na, ammi ya man-gawe tekamuy a mekwenta ta iyakya inawe na. A ya mangawe teyak amekwenta ta inawe na hapa ya nangi-dob teyak,” kunna tekid, a sangawnagtatugut kid.

Ya Pagtoli Na Pitufulu Duwa Kiden17 A ta pagtoli na pitufulu duwa

kidenngadinobniHesus a pakemata-lakan kid.

“O, Afu,” kunda tentu, “Magta-law hapa ya anitu kiden tekami ampatugutan mi kid ta pakapangwana ngagam,” kunda.18A ya uhohug na hapa tekid a

“Naitak hapa ya pagtukalit nadafu da en Satanas ta kuman napagsunak na kilat gafu ta pag-patugut muy ta daddoban na kid-ina. 19 A yen mina ya pagnono-tan muy, te neatad kun tekamuyya pakapangwa muy, petta maabakmuy ya ulag ikid na manggagama,ikid na ngamin kasikanan na kat-apil tam, a awan ta makkwa natekamuy. 20Ammimaski kunna tena bakkan mina ta yen ya pakata-lakan muy, te intu mina ikata-lak muy ya pakesurat na ngaganmuy ta agyan na Namaratu ewan,”kunna.21 A ta nepaguhohug ni Hesus ta

kumanen a pa nakimallak hapa taNamaratu, te natalakan hapa gafu taKahalwa na Namaratu tentu.

“Matalakak hapa teko, Amang,ngamakkamu ta ngamin langit ikidna lutak, te nelemad mu ya paka-pangwam ta masirib kiden ikid naseadal kiden, a nepaitam ta kumanna abbing kidin. A mappya hapayen, Amang, te nagdulot hala yaikayat men,” kunna.

22 A ya uhohug na hapa ta tolaykiden nga nagdangag a

“Nekatalak nak ni Damakewanpetta iyak ya makkamu ta ngamin,a awan ta makkamu teyak ambakkan la te Damakewan. A awanhapa ta makkamu te Damakewanam bakkan la ta iyak ikid na ikayatku pangipakkamun tentu,” kunna.23 A sangaw tinubbat na ha ya it-

uldu na kiden nga kinabida petta ikidla ya makadangag ta ibar na,

“Dakal ya gāsāt muy gafu tangamin kiden naita muy. 24 Teya ari kiden ikid na aglavun ki-den ta idi a pake karagatan da itanya maita muy ta ayanin, a kara-gatan da hapa dangagan yamadan-gag muy, ammi nelogot kid gafuta aweda nadatang ya araw na,”kunna.

Ya Bida Na Nangikallak TagaSamariya

25 A ta takday ha na araw a nag-tayuk ya takday abugadu nga mang-pohut te Hesus petta paruban na.

“Mistro, ibar mu haen amanu mina ya tarabakuk pettamaatadanak sangaw ta magnayunna angat,” kunna.26A ya uhohug hapa ni Hesus tentu

a“A amum haman ya lintig na Na-

maratu, a imanu hud ya binasam?”kunna.

27 “A ya kuman na binasak a id-dukan ku kan mina ya Dafu tamNamaratu ta ngamin nonot ku ikidna ngamin kasikan na barik. Aiddukan ku kan hapa ya kagittaktolay ta kuman na pangidduk ku tabarik,” kunna ha na abugadu en.

28 “A kustu kad ya tabbag mina,te am yen kid ya tarabakum a ma-tolay ka hala sangaw,” kunna hapani Hesus tentu.

29 “A onay, ammi inya hud yakagittak tolay?” kunna ha naabugadu en, te ial-aliki na ya awenapangidduk.

Page 133: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Lukas 10:30 130 Lukas 11:330 A gafu ta kumanen a takwan ya

binida ni Hesus tentu:“Itta ta idi ya takday lalaki nga

taga ili na Herusalem,” kunna. “Aumange mina magpasyar ta ili naHeriku. Ammi kadulayan na tenelakap na tulisan kiden ta dalan,a pinalpaluk da abat ta magge nasi,kapye da ginubatan ya ngamin kwana, kontodu barawasi na, a newa-gak da.

31 “A sangaw nagtalib hapa yatakday padi nga kalugaran na lalakien. Ammi tentu en nakaita ta lalakien nga imaidda ta dalan a linillikanna haman, a nagdulot ta eyan naen. 32 A kumanen hapa ta takdaymanguffun ta padi en, te timunudta padi en. A tentu nakaita ta lalakien a linillikan na hapa. 33A sangawa timunud hapa ya mekatallu natolay, ammi nagafu ta takwan nalugar, te taga Samariya.

“A tentu en nakaita ta lalaki enta kakallak hapa a maallakan hapatentu, 34 a enna inurun ya bigad nakiden, kapye na kid binabbad. Asangaw netakay na hapa ta kabayuna en, kapye na nedatang ta agyanna takday agpadulotan, a tinaro-nan na ta hiklamin yen. 35 A san-gaw ta lalakwat a nesirak na ya pi-rak ta makākwa ta agpadulotanenpetta taronan na bit ya lalaki en.

‘Taronam bit haen ya tolayinyan, a am magkurang sangawya neatad kina a iko sangaw yamakkamu ta maapag na, te pa-gan ku hapa sangaw teko ammanoli yak sin,’ kunna.36 “A ta kuman na uray mu ta

tallu kiden nga nakaita ta Hudyo ena inya tekid ya nangikwenta tentuta kagitta na?” kun ni Hesus taabugadu en.

37 “A ya nangikallaken tentu ngataga Samariya,” kunna hapa.

“A yen hapa ya parigam, a mato-lay ka sangaw,” kunna ha ni Hesustentu.Ya Pagpasyar Ni Hesus Ta Bali Ni

Marta38A ta nekabalin na ten a nagdulot

igHesus ikid na ituldu na kiden ta tak-day lugar na babali, a nagimmang kidta bali na takday babbay nga nagnga-gan ta Marta, a pinagdulot na kid tabali. 39 Itta hapa ya kabagis ni Martanga babbay hapa, a Mariya ya ngaganna. A ikayat ni Mariya ya imatuttudla ta bikat ni Hesus petta dangaganya ituldu na. 40 Ammi te Marta aawena pake tinagop ya magdangaggafu ta addu ya kapopoyungan na tatarabaku na en magafuy. A sangawnebar na te Hesus,

“Anu awenak ikallak, Afu, ta uf-funan nak mina na kabagis kina, tetatakdayak na nga magafuy ikid namaglutu,” kunna.41 A ya tabbag hapa ni Hesus tentu

a“Kuga addu ya burungam,

Marta, ikid na kapopoyungam,42 ammi tatakday la ya mesasita, apinili ni Mariya ya kappyanan ngaawan sangaw maazi tentu,” kunna.

11Ya Ituldu Ni Hesus Ta Pakimallak Da(Mt 6:9-13; 7:7-11)

1A ta takday ha na araw amakimal-lak i Hesus ta takday lugar, a tentunnagimmang a umange hapa ya takdayituldu na tentu nga magpetuldu tapakimallak na;

“Mappya hapa, Afu, am ituldu nakami nga makimallak ta kuman nanepangituldu ni mina Hwanen taituldu na kiden,” kunna.

2A ya nebar ni Hesus tekid a“Am makimallak kam ta Nama-

ratu a kumanin ya uhohugan muy:‘Ay, Afu, ngaDamami ta langit,

ampade nonotan na ka mina nangamin tolay sin,

petta sa ikamat da ya ngagam,ikid na makituray kid teko.

3 A ikallak na kami hapa, teatadan na kami ta kanan mi takinanghahaw.

Page 134: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Lukas 11:4 131 Lukas 11:204 A pakoman na kami haen ta

liwat mi kiden, te pakoman mihapa ya makaliwat tekami.

A awena kami doban ta pagli-watan mi. Amen,’ ” kunna.

5A ya netulfu na hapa ta netuldu naen nga pakimallak da a intu yan:

“Am angarigan ta itta ya sangailina takday tekamuy nga dumatangta tangngan na hiklam, ikid naawan ta ipakan na tentu, a awenahud ange gumatut ta karuba na en?6Te ya ibar na sangaw tentu a

‘O, kofun, pagatutan nak haenta tallu supa la, te itta ya sangai-lik nga bagu dumatang, a awanta ipakan ku tentu,’ awena hudkumin tentu?

7-8A am tabbagan na hapa ta‘O awenak tabtabangan

O, te nelitup ya bali in.Awek makaatad ta ayanin, temakakasidug kamin na anakkiden,’ am kunna,

a awena hud pakolangan na ma-gadangen gafu ta magkofun kid?A maski am awena ikayat imivwatgafu ta pagkofun da, am pakolan-gan na la a imivwat hala sangawpetta iatad na ya masapul na gafuta awena magimmang na maga-dangen. 9 A kumanen hapa minata pakimallak muy ta Namaratu, team itta ya masapul muy a adanganmuy mantu la tentu, a iatad nahala tekamuy. Te am pake apaganmuy ya ikayatmuyen tentu a itulduna hala tekamuy. A am intu yapake baranmuy a tabbagan na kamhapa. 10 Te ya magadang tentu ayen ya atadan na, a ya magapagtentu a yen ya ituldu na, a yamang-bar tentu a yen ya tabbagan nahapa.

11 “Te am angarigan mina ta ma-gadang ya anak muy ta daldalag aulag hud ya iatad muy? 12 A amiplug ya adanganna amanggagamahud ya iatad muy? 13 A yen minaya pagnonotan muy, te ikamuy nga

seliwat a amu muy haman ya man-gatad ta kappyanan ta anak muy.A pake mekatalak para ya Damamuyewan Namaratu ngamangatadta mappya ta ngamin kiden maga-dang tentu, te dobanna yaKahalwana en nga manguffun tekamuy.”

Ya Pamadakat Da Te Hesus(Mt 12:22-30; Mk 3:20-27)

14 A ta takday ha na araw apatugutan ni Hesus ya anitu nganagpaumal ta seanitu en. A ta nepag-tugut na anitu en a nakauhohug naya umalen, a pake nakagtut hapa yatolay kiden gafu ta pakapangwa niHesus. 15Ammi ya uhohug na kadwankiden a

“Itta malat ya Satanas tentu ngamayor na anitu kiden, a yen ta ittaya mabalinan na nga magpatugutta anitu,” kunda.* 16 (-)

17-18 Ammi dana amu ni Hesus yanonot da, a tinabbag na ya uhohug da;

“Am kakurugan mina ta Satanasya nangatad ta pakapatugut ku tasakā anitu na kiden a nakikattwaymantu ya dafu da en tekid, anaperdin mina ya patarabaku natekid. Te maski am had sin nagubyernu am makikattway ya to-lay na kiden nga magtatāpil aawena hud sangaw maperdi nagubyernu da? Kumanen hapa ammakikattway mina ya makipagyankiden ta takday na bali a maperdihapa ya pagkakahulun da. 19 A amuraymuy ta Satanas ya pangalapanku ta pakapatugut ku ta anitu a hadsinmantu yapangalapanna kagittamuy kiden ta pakapatugut da? Ikidmantu sangaw ya mangipasikkal tapagkilluyan na razon muy.

20 “Ammi ta kakurugan apatugutan ku ya anitu gafu tapakapangwa na Namaratu, a yenmina ya pakkamun muy ta ittantekamuy ya nesaad na Namaratunga magturay ta ngamin.

* 11:15 Ya bersikulo 16 a netulfu ta 29 petta matarus ya bida.

Page 135: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Lukas 11:21 132 Lukas 11:3321 “A ya masikanen nga magg-

wardya ta bali na en nga magibbalhapa ta kompormi na pangpapasina a awan sangaw ta makagubat takwana kiden ta bali, 22malaksid amange sangaw ya masmasikan ammitentu, te yen sangaw ya mangabaktentu, a gubatan na sangaw ya ar-mas na kiden nga nekatalak na, akwa nan sangaw ya bali en.

23 “A yen mina ya pagnonotanmuy, te ya awan makikahulunteyak a mekwenta ta ikatupag nak,a ya awan makipagammung teyaka mekwenta ta mangkutkutet,”kunna.Ya Bida Na Pagtoli Na Anitu(Mt 12:43-45)

24 “A am angarigan ta itta ya nag-tugutan na anitu na en a nonotanmuy mina ya uray na anitu en, teange makakalkalay ta bagbagetay ki-den nga magapag ta pagyanan na,ammi gafu ta awan ta maapagan na a‘Asakay, paruban ku lamagtoli ta nag-tugutan ken,’ kunna. 25 A am maitana ta nagmappyan ya tolayen, ikid naawan ta mangihangat tentu 26 a angebit mangalap ta pitu ta sakā anituna kiden nga pake duldulay ammitentu, a sa simarok kid na ngamagyanta tolayen. A pake nagduldulay yakasasaad na tolayen ta pagyan na pitukiden anitu ammi ta ketta para la natakdayen,” kunna.

27 A ta nepaguhohug nan ta isin aka-ma la nagsitang hapa ya takdaybabbaynganekihu ta tolay kidennag-dangag;

“Nagāsāt kad i hinam, Aleng, nganaganak teko ikid na nagpasusuteko,” kunna.

28A ya tabbag hapa ni Hesus a“Kustu ya uhohug mina, Ina,

ammi pake nagāsāt para ya mang-dangag ikid namangitug ta uhohugna Namaratu,” kunna.Ya Pangihuya Ni Hesus Ta Maga-

dang Ta Pakaitan(Mt 12:38-42)

29 (v16,29) A ya uhohug hapa nakadwan kiden te Hesus a

“Itta mina ya ipaitam tekami tapakapangwam, petta pakaitan mita Namaratu ya nangidob teko,”kunda,

te pangparuba da tentu. A pake imad-dun hapa ya tolay kiden ange mag-dangag tentu. A ya netabbag na tekida

“Kuga nagdupal ya tolay kidin taayanin nga kanayun magadang tapakaitan da. Ammi awan sangawta mepaita tekamuy, te mappya taintu pagnonotan muy ya nakkwate mina Honasen. 30-32 Te linin-tuk bit na ikanen kapye na neadwata mekatallu araw a natolay halai mina Honasen, a yen ya nakai-tan na taga Ninaba kiden ta Na-maratu ya nangidob tentu, a nag-babawi kid hapa gafu ta nepadan-gag ni mina Honas tekid. Ammiya itta in sin nga mangipadangagtekamuy a pake malmalalaki paraammi te mina Honasen, a soysoyanmuy haman ya uhohug na teka-muy. Ammi am nasin sangaw yaTolayin taga Langit a matolay halasangaw ta kumanniminaHonasen,a yen sangaw ya pakaitan muy taNamaratu ya nagafun na. A san-gaw ta araw na pangpa-gang naNamaratu a ya taga Ninaba kidenya mangpaliwat tekamuy gafu taawemuy nangurug.

“A yen para sangaw ya tak-day mangpaliwat tekamuy ya bab-bayen ari ta lugar na Syiba, te na-gafu haman ta pake adayu na lugar,petta dangagan na ya amu ni minaAri en Solomun nga neatad na Na-maratu tentu, ammi ya itta in sintekamuy a pake malmalalaki paraya amu na ammi te mina Solomun,a awemuy haman kurugan.

33 “A intu mina pagnonotan muyya nagpagatang ta zilag, te amnapagatangan nan ya zilagen aenna hud itagu awa itun na hamanta kabagawan na, petta maita na

Page 136: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Lukas 11:34 133 Lukas 11:49mayat kiden simarok. 34 A ya matamuy kidina ya mangatad mina tadakar na bari muy, a am mappyaya mata muy a sa madakaran yangamin bari muy. Ammi am du-lay ya mata muy a sugiram hapasangaw ya ngamin bari muy. 35 Aimugudanmuymantu, te am kaku-rugan ta masugiram ya pahig muyta madakar a melogot kam. 36 Team mappya la ya ngamin nonotmuy petta awan pulus ta sugiramna a kanayun madadakkaran kamta kuman na pangdakar na zilag tabari muy,” kunna.

Ya Pangtabarang Ni Hesus TaPariseyu Kiden

(Mt 23:1-36; Mk 12:38-40)37 A ta nekabalin ni Hesus nagbida

a itta ya takday Pariseyu nga nan-gagagay tentu ta bali na en pettamakikkanan kid, a umange mantui Hesus nga nakiatubang ta kadwankiden. 38 Ammi nakagtut hapa yaPariseyu en te Hesusen gafu ta awenanagbaggaw ta kuman na gagangay naHudyo kiden kapye na mangan. Agafu ta nakagtut ya Pariseyu en a ittaya nebar ni Hesus tentu;

39 “A ta kuman na ikamuy ngaPariseyu a pakappyan muy ya barimuy petta ispot ya maita na to-lay, ammi ilemad muy haman yaitta ta nonot muy nga paginggummuy ikid na kompormi na dulay.40 Kuman na awan ta nonot muy,te ya namadday ta bari tam apinadday na hapa ya nonot tam.A am pabaggaw na ya bari muya awena hud pabaggaw ya nonotmuy hapa? 41 Mapmappya mantuta dana baggawan muy ya nonotmuy a sakā mabaggawan hapa san-gaw ya ngamin barbari muy.

42 “Ammi mapa-gang kam san-gaw nga Pariseyu, te am kwentanmuy yamekamafulu en ta apit muynga ibingaymuy taNamaratu ewana pake sukatan muy ta mappyapetta awena nasurok ikid na awena

makurang. Ammi ya pake mesa-sita en nga patarabaku na tekamuynga matunung ikid na mangidduktentu a yen kid haman ya talibanmuy. Mapmappya ta yen kid minaya pake nedulot muy kontodu pan-giatad muy ta mekamafulu ta kwamuy.

43 “A mapa-gang kam para ngaPariseyu, te am makigimung kama pilin muy ya kaispotan na pag-tuttudan, a am itta kam ta kaddunna tolay a karagatan muy hapa yapangdayaw na tolay kiden teka-muy. 44 A mapa-gang kam parasangaw, te kuman kam na malabagnga awena maita na tolay kiden,a matapangan kid gafu ta pakihu-lun da tekamuy, te aweda maita yapakatapangan da,” kunna.45 A gafu ta inuhohug ni Hesus

a tinabbag hapa na takdayen man-gituldu ta lintigen nga kahulun naPariseyu kiden.

“Namatan kami hapa, Mistro,gafu ta inuhohug mu ta Pariseyukidin,” kunna.

46 “Mapa-gang kam hapasangaw nga mangituldu,” kunnahapa ni Hesus tentu, “te adduya patarabaku muy ta awenamabalinan na tolay kiden, aawemuy kid hapa uffunan ta maskiassang la. 47-48 A mapa-gang kampara sangaw, te daggan muy yaliwat na dadagkal muy kiden nganamapasi ta aglavun kiden naNamaratu, te am appiyan muy yatatānam na aglavun kiden a tunanmuy kid hapa ta magmagannud naispot, te apemadamdamkam tekid.A mekabat kam mantu ta pagliwatna dadagkal muy kiden, te tuladla ya pagdamdam na nonot muytekid. 49 A gafu ta Namaratu ewanya makkamu ta ngamin a

‘Mangidobak sangaw ta kadwanpara na aglavun ikid na turinku, ammi papasin da halasangaw ya kadwan tekid, apagzigātan da hapa ya kad-

Page 137: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Lukas 11:50 134 Lukas 12:13wan,’ kunna.

50 “A yen ta ikamuy nga itta taayanin ya datangan na kadakalanna pangpa-gang na Namaratugafu ta pasi na aglavun na kidenaddet ta nekaparatu na lutakin.51 Kakurugan ta ikamuy ngaminnga itta ta ayanin ya pa-ganganna Namaratu gafu ta ngaminkiden pinapasi na dadagkal muykiden addet te mina Abel addet temina Zikaraya nga nasi ta hahatna pangiatangan ikid na kapilya.52 Mapa-gang kam sangaw ngamangituldu ta lintig na Namaratu,te winakay muy haman ya ikayatna uhohugan na lintig na en gafuta awemuy ikayatmesipat ta nekarina en, a nelogot hapa ya mayatkiden mesipat gafu tekamuy,”kunna.53 A ta nepagtugut ni Hesus ta bali

en a sakā nehulun hapa ya Pariseyukiden ikid na mangituldu kiden, tepasikkalan da ya pagpohut da tentu,54 talo am itta sangaw ya ibar na ngapangidaruman da mina tentu.

12Ya Pangituldu Ni Hesus Ta Rinibribu

Na Tolay1A ta pagbabida da para la ta dalan

a kimalihung te Hesus ya rinibribuna tolay addet ta naginglublubeg kid,te ikayat da dangagan ya ituldu na.Ammi dana naguhohug bit i Hesus taituldu na kiden nga nekihu tekid.

“Mappya ta palanan muy yagagangay na Pariseyu kiden temagimmamappya kid la. 2 Ammimaski am tappanan da ya kadulayda ta ayanin a sa maukadan halasangaw, a mepakamu hala sangawya ngamin nelemad da. 3 A map-pya mantu ta appiyan muy hapa yauhohugan muy, te maski am anuya nean-anisat muy ta agyan nasugiram ikid na umag na bali muy amepadangag hala sangaw ta dakarpetta sa madangag na ngamin to-lay.

4 “A maski am itta ya mayatmamapasi tekamuy gafu ta gagan-gay muy a awemuy la magtalawtekid, te maski am papasin da kama awan ta makkwa da ta kahalwamuy. 5-7 Intu mina pagnonotanmuy ya passik kiden, te maski ammalogon ya paga da ta dapun aawena kid kaliwatan na Namaratumaski ta takday la. Ammi pakemesasita kam para tentu ammi taaddu na passik, te dana nabilangnan ya ngamin kiden huk muy.Awemuy mantu magtalaw ta du-matang tekamuy, te mapmappyahud la ta burungan muy ya pagli-wat muy ta Namaratu, te intuhaman ya makapapasi ta bari muypase makewarad ta kahalwa muyta pangtaguhali na tekamuy, a yenmina ya italaw muy.

8 “A ya uhohug ku para tekamuya maski am inya ya mangibosagta pangurug na teyak ta atubangna tolay a yen hapa sangaw yaibosag ku ta atubang na anghelkiden na Namaratu. 9 Ammi yamangilemad teyak ta atubang natolay a ilemad ku hapa ta atubangna anghel kiden. 10 A maski amitta ya maglibak ta Tolayin tagaLangit a mabalin mapakoma, ammiya mamadpadulay ta tarabaku naKahalwa na Namaratu a awenama-balin mapakoma. 11 A am angari-gan ta itta ya mangpaliwat teka-muy ta umag na kapilya da, onoatubang na dafu da, ono guber-nador da, a awemuy la burunganya uhohugan muy, 12 te sangaw amittan ya kustu na paguhohug muya ituldu na kam na Kahalwa na Na-maratu ta uhohugan muy,” kunna.Ya Itabarang Ni Hesus Ta Pumassil

Ikid Na Maginggum13 A ta pangituldu para la ni Hesus

a itta ya takday lalaki nga nangbartentu.

“Mistro, ibar mu haen tekakaken ta ibingayan nak mina tanesirak ni minamaken,” kunna.

Page 138: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Lukas 12:14 135 Lukas 12:3114Ammi ya tabbag ni Hesus tentu a

“Iyak hud ya netun ta lugar nakwes? Bakkan haman ta iyak yamakkamu am piga mina ya kwam,”kunna.15 A ya uhohug na para tekid

ngamin nga magdangag a“Pake imugudanmuy ta awemuy

maginggum ta pagba-nang muy, temaski am piga ya kaddu na kwamuy a bakkan ta yen ya mangatadta pagkappyanan muy,” kunna,

16 otturu binida na tekid ya keangari-gan na takday naba-nang.

“Itta ya takday naba-nang ta idi,a nagsurok ya naalap na ta mula nakiden. 17 A ya uhohug na ta nonotna en hapa la a

‘Asakay, anu mina ya kwanku ta kaddu na apit ku, teawan haman ta pangiappiyanku,’ kunna. 18 ‘Mappya ta pasat-sat ku ya gitad ku kiden, temagpapaddayak ta kadakalan nakamarin, petta gustun sangawpangiappiyan ku ta ngamin irikku ikid na kadwan kiden kwak.19A awek na sangawmagburung,te itta haman ya ngamin teyakmaski abat ta addu na darun. Amappya te awek na sangawmag-bannag magtarabaku, te man-ganak la ikid na magidda yak tatalak ku,’ kunna ha na nonot na.20 “Ammi tumubbat hapa ya Na-

maratu nga naguhohug tentu.‘Iko ya awan ta nonot, te masi

kan sangaw ta hiklamin yan,a amum para sangaw am inyaya makākwa ta ngamin neap-piyam,’ kunna.

21 A kumanen hapa sangaw tamaguknud ta pagba-nang na takatolay na sin nga awan ta pagba-nang na ta Namaratu,” kun ni Hesustekid.

Ya Kadwan Para Netuldu Na Ta It-uldu Na Kiden

(Mt 6:25-34)22 A sangaw nedulot ni Hesus ya

uhohugan na ta ituldu na kiden;

“Yen ya uhohugan ku tekamuyta awemuy mina burungan yapagkatolay muy am anu sangawya kanan muy ikid na inuman muy,a awemuy mina burungan am anusangaw ya pagbarawasi muy. 23 TeNamaratu haman ya nangatadta bari muy ikid na angat muy,a awena hud iatad ya magserbita angat muy ikid na bari muy?24 Intu mina pagnonotan muy yamamanuk kiden, te aweda hamanmagmula ikid na maggapas, yagaaweda haman maguknud ta kananda. Ammi mangan kid hala, teNamaratu ya makkamu ta kananda. Ammi tekamuy a pakemesasitakam tentu ammi ta mamanuk. 25Amaski am magburung kam a ittahud ya medagga ta pagkatolaymuy maski ta takday oras gafu tapagburung muy? 26 A am awanta medagga muy maski ta assangla ta pagkatolay muy a annun muymantu burungan ya dakdakal para?27 Itan muy hapa ya lappaw kidenawa aweda haman magbannagmagdaget ta kuman na barawasida, ammi magispot kid hala. Tepake is-ispot kid ammi te Ari enmina Solomun, te awena hamannegitta na kalalaki na pagbarawasina ta kalalaki na lappaw kiden. 28Aam kumanen mantu ya kalalakina pabarawasi na Namaratu takaddat kiden nga makalimagankapye da matongradan a awanhud ta pangkenga na tekamuy tapagbarawasi muy?

“Anu haman ta assang laya pangikatalak muy tentu?29 Awemuy mina burungan amhad ya pangalapan muy sangawta kanan muy ikid na inumanmuy, 30 petta awemuy megittata awan kiden makkamu ta Dyosmuy, te yen kid ya kuga mafulotannga magburung ta pagkatolayda. Ammi ya Dama muy ewan yamakkamu ta ngamin masapul muy,31 a mappya mantu ta karagatan

Page 139: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Lukas 12:32 136 Lukas 12:51muy ya ikayat na en tekamuy, a samedagga hala sangaw ya ngaminmasapul muy.

32 “Awemuy mantu magburung,te ikamuy ya kumannapastorānnaDama muyewan, a ikayat na ta ika-muy ya mesipat tentu nga magtu-ray ta ngamin. 33Amappya ta ilakumuy ya kadwan kiden kwa muypetta itta sangaw ya iuffun muy tanapanglaw kiden. Te am kunnaten ya tarabakun muy a mauknudya ba-nang muy ta langitewan ngaawan magdan ikid na awan maazitekamuy, te awan ta magtakaw tenikid na awan ta ulolag nga magkanta kwa muy. 34 A mappya ta kunnaten, te am itta la ta Namaratu ewanya pake kengan muy a yen la yanonotan muy.

35-36 “A kumanen hapa a mappyata makigitta kam ta tagabu kidennga awan masidug, te sigida maka-paran kid talo am ka-ma la du-matang ya dafu da en nga umangenakipyesta. A dana nagpagatangkid hapa, petta alistun da ihukat.37A nagāsāt sangaw ya awan kidenmangikasidug ta datang na dafu da,te pagtuttudan na kid hapa san-gaw ta lamesa na en, kapye na kidpakanan. 38 A maski am awena du-matang abat ta tangngannahiklamono nagkarawan a pake magāsātkid para am dana nakaparan kid tadatang na.

39 “A itan muy hapa ta awemuysangaw parigan ya natulisan ta balina, te am dana amu na mina yaoras ya iange na tulisan a awenamina nasidug, petta awena minanatulisan na bali na en. 40 A yenmina ya nonotan muy petta dananakaparan kanan ta datang ku, team pahigmuy sangaw ta awek parala dumatang a yen hala sangaw yadatang ku,” kunna.Ya Ituldu Ni Hesus Gafu Ta Pagtoli

Na41 A gafu ta uhohug ni Hesus a

nagpohut hapa i Pedru tentu,

“Afu, ikami la de ya pangibaramta keangarigan kidin, ono isipatmuhapa ya ngamin kidin kimalihungta isin?” kunna.

42 “A maski am inya na tolaynga makanonot ikid na mekata-lak,” kunna hapa ni Hesus, “teyen sangaw ya patudunan na dafuna en nga magturay ta kadwankiden tagabu na ta bali, a intuhapa sangaw yamakkamu ta kananda. 43 A am mekatalak hapa yapinatudunan na en a pake magāsātpara, 44 te intu sangaw ya paturi-nan na nga manaron ta ngaminkiden pagba-nangan na. 45 Ammiam pahig na tagabu en ta mabayagpara ya pagtoli na dafu na en, a intula tarabakun na ya mangan ikidna uminum ikid na magillaw, ikidna magpalpaluk ta kadwan kidentagabu. 46 A kakallak hapa sangawam pagka-ma na ya datang na dafuna en gafu ta awena nakaparan.A pa-gangan na sangaw na dafuna en, petta mesipat mapa-gang taawan kiden mekatalak.

47-48 “A am itta mantu yamakkamu en ta patarabaku na dafuna en ta awena idulot a dakdakalsangaw ya pangpa-gang na dafu naen ammi ta awanen makkamu. Teya naatadan ta addu a masapul taad-addu sangaw ya itoli na, ammiya naatadan ta medyo assang la aassang hapa ya itoli na,” kunna.Ya Pagkakattway Na Tolay Kiden

Gafu Te Hesus49A ya netuldu para ni Hesus tekid

a intu yan:“Yen ya umeyan ku ta lutakin

petta ipurwak ku ya afuy ku tangamin tolay, a ampade gumatangkid na mina. 50 Ammi mappya tadana attaman ku bit ya takwanna zigat, a mabanta yak na addetta awena pakabalin. 51 A gafu taneangek ta isin a pahig muy de taiyak sangaw ya kaam-ammunganna ngamin tolay, ammi bakkan,te iyak sangaw ya kakatkattwayan

Page 140: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Lukas 12:52 137 Lukas 13:11da, 52 te mamegafu ta ayanin amitta ya lima na tolay ta takdaybali a maghahulun ya kadwan ngamakikattway ta kadwan kiden,53 te ya lalaki en a makikattwaysangaw ta anak na en lalaki. Aya babbay hapa a makikattwaysangaw ta anak na en babbay.A ya katahungan na takday amakikattway hapa sangaw tamanuhang na en,” kunna.54 A ya uhohug na hapa ta kaddun

na tolay kiden a“Am maita muy ta magkulam na

a ‘Magudan na sangaw O,’ kum-muy, a kustu magudan. 55 A amnagafu ta abagatan ya paddaden a‘Mapatu sangaw O,’ kummuy hapa,a kustu magpatu. 56 Ammi apemalalaki kam, te amumuy lavunanya dumatang gafu ta pakaitan talangit ikid na lutak, ammi ya ipaitana Namaratu tekamuy ta ayanin aawemuy haman malasin.

57 “Mappya mantu ta ulin muyya nonot muy, petta mangnonotkam ta matunung na nonot. 58 Teammedarumka sangaw ta atubangna kwes a mapmappya ta danamakikappya ka mina ta mangi-darumen teko ta awem para naka-datang ta kwes, te am nedarumna kan a paalap na ka na kwesta mangbalud teko, 59 a kakuruganya ibar ku teko ta awem sangawmakauhet addet ta awem pakekaruta ngamin liwat mu,” kunna.

13Ya Pangipapilit Ni Hesus Ta Pag-

babawi Na Tolay1A ta pangituldu para la ni Hesus a

itta ya ange kiden nangidanug tentu,te bidan da ya taga Galileya kiden ngapinapasi na suddalu kiden ni Guber-nador Pilato.

“Dinatangan na kid na suddalukiden tekiden mangatang, anagkakihu ya daga da ta daga naatang da kiden,” kunda tentu.2A ya tabbag ni Hesus tekid a

“Pahig muy de ta pake dulay yapinapasi da kiden ammi ta kad-wan kiden nga taga Galileya, ayen ta nepalubus na Namaratu yapasi da? 3 Ammi bakkan ta kunnaten, te ya ibar ku tekamuy a sakāmegitta kam hapa sangaw tekidam awemuy magbabawi ta liwatmuy. 4 A nonotan muy hapa yamafulu walu kiden nga inigsilan nabali en ta iten Silowam, te pahigmuy de ta nasi kid gafu ta pakedulay kid ammi ta kadwan kidentaga Herusalem, 5 ammi bakkanhaman ta kunna ten, te ya ibar kuha tekamuy ta sakā megitta kamsangaw tekid am awemuy mag-babawi,” kunna.6 A sangaw binida na hapa ya tak-

day keangarigan ta pangipasikkal natekid.

“Itta kan ya nagpamula ta fun nahigos ta lutak na en, a ta pagdakalna higosen a enna mina alapanya mayan na kiden, ammi awanhaman ta mayan na. A kumanen lakumanen abat ta tallu darun. 7A yauhohug na ta manaronen ta mulana kiden a

‘Nekatalak ku haman tamagmayan ya higosin abat tatallu darun, ammi awan haman.Mapmappya ta tukadam na, teafutan na la ya taba na lutakin,’kunna kan.

8 Ammi ya tabbag kan na manaro-nen tentu a

‘Awem la bit, Afu, te indagammina abat ta takday para darun,te lehutan ku kalin kapyek tunanta abuno na. 9 A am magmayansangaw ta takday darun a awankad mappya, ammi am awan atukadan ta,’ kunna kan.

A mappya ta yen hapa ya pagnono-tan muy,” kun ni Hesus tekid.Ya Pagpamappya Ni Hesus Ta Bab-

bayen Nagkavub10 A ta takday ha na araw na agim-

mang a nangituldu ha i Hesus ta umagna kapilya da, 11 a itta hapa ten ya

Page 141: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Lukas 13:12 138 Lukas 13:28takday babbay nga pake nagkavub, aawena nauyad ya addag na en, te ittaya anitu na nga nangpakavub tentuabat ta mafulu walu darun. 12 A tanepakaita ni Hesus tentu a binaranna.

“Ina, itam awa naubadan kan tapagkavub mu,” kunna,

13 otturu nesi-ged na hapa ya kamatna tentu, a alistu nagtunung ya addagna en, a dinayawan na ya Namaratu.14Ammi ya presidente na kapilya en anakaporay na te Hesus, te awena kannginilin ya araw na agimmang awanagtarabaku kan ta nepagpamappyana ta babbayen, ammi ya tolay kidenya nehuya na.

“Itta haman ya annam na arawta pagtarabaku tam, a yen kid minana araw ya iange muy ta isin amikayat muy magpauru ta takit muy,a bakkan mina ta araw na agim-mang,” kunna.

15 Ammi tinabbag hapa ni Hesus yauhohug na en ta

“Kugamagimmamappya kam, team ikamuy haman a awemuy hudubadan ya anwang muy ikid nakabayu muy ta araw na agimmang,petta emmuy kid penuman. 16 Akumanen dulay hud am araw naagimmang ya nekaubad na kagittamuyin tolay nga nagalutan ni Sa-tanas abat ta mafulu walu darun?”kunna.17 A gafu ta inuhohug na en a na-

matan na hapa ya nakitapil kidententu. Ammi pake natalakan ya kad-wan kiden te Hesus, te malalaki yangamin tinarabaku na.

Ya Keangarigan Na Pangikerutan NaNamaratu

(Mt 13:31-33; Mk 4:30-32)18 “Anu mina ya pangigittan ku

ta tolay kiden nga iturayan na Na-maratu, a anumina ya keangariganda?” kun ni Hesus. 19 “Ameangarigkid ta pake kaassangan na hukalnga imula na tolay, te sangaw amdakal na ya mula na en a nag-balin ta kadakalannangamin kiden

mula, te magge kuman na kayu,petta yen ya eyan na mamanukkiden pagumukan,” kunna.

20-21 “A meangarig para ya tolayna kiden ta kuman na tāpirit naasin nga mekihu ta lappa, te gafuta asinen a sa maasinan ya ngaminlappa,” kunna.

Ya Bida Na Awan Mapasarok TaPangikerutan Na Namaratu

(Mt 7:13,14, 21-23)22 A ta nekabalin ni Hesus ta iten

a nagtugut, te magdulot ta ili naHerusalem, a nangituldu hapa ta kad-wan kiden ili ikid na babali ngasinaned na ta inange na en. 23 A ittahapa ya takdayngaumangenagpohuttentu;

“Afu, assang la hud sangaw yamekerutan ta pangpa-gang na Na-maratu?” kunna.

24A ya uhohug na hapa a“Addu sangaw ya mayat simarok

ta pangikerutan na Namaratu,ammi melogot kid sangaw, tenailat ya sasarokan na en. Mappyamantu ta afuran muy ya simarok,25 te am indagan muy ya kelitupna sasarokanen kapye muy minasimarok a ‘Afu, Afu, hukatan kamiO,’ kummuy sangaw, ammi itabbagna sangaw ta ‘Aweta kam amu aminya kam,’ kunna.

26 ‘Atsi O, Atsi O,’ kummuyhapa sangaw, ‘awa ikamihaman ya kahulum kidennga nakikkanan teko ikid nanakipaginum teko, a ume kahaman nangituldu ta lugar mi,’kummuy hapa sangaw.

27 Ammi ya uhohug na sangawtekamuy a

‘Maski kunna ten aweta kamhaman amu am inya kam. Uma-dayu kanan mantu teyak, te du-lay ya tarabaku muy,’ kunnahapa sangaw tekamuy.

28 A magtatangit kanan sangaw,a magngaritam sangaw ya ngi-pan muy ta zigat muy, aglalo am

Page 142: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Lukas 13:29 139 Lukas 14:9madangag muy sangaw ta madugi-man kanan nga mehulun teg Abra-ham ikid ni Isak, ikid ni Hakob,ikid na ngamin kiden aglavun tapagariyan na Namaratu. 29 Ammiaddu sangaw yamakasarok ta Hen-til kiden nga magafu ta ngaminpaglelehutin, a makikkanan kid takadwan kiden ta pagariyan na Na-maratu, ammi tekamuy a madugi-man kam. 30Te ya awan kidenminamakasarok ta uray muy a yen kidsangaw ya simarok, a yamakasarokkiden mina ta uray muy a yen kidsangaw ya madugiman,” kunna.Ya Pagdamdam Ni Hesus Ta Taga

Herusalem Kiden(Mt 23:37-39)

31 Awena pake nabayag a umangeya kadwan kiden Pariseyu nga man-gibar te Hesus.

“Mappya, Afu, ta umadayu kanta isin, te doban kan ni Ari enHerud ya mamapasi teko,” kunda.

32Ammi ya uhohug na hapa tekid a“Kuga mangayayyaw ya ari ina.

Magtoli kanan tentu a ibar muy taawek magbilag, te idulot ku la yatarabakuk ta isin nga magpatugutta anitu ikid na magpamappya tamagtatākit kiden, kapyek ibalin yagafu na umeyan ku ta isin. 33 Yensangaw ya ibarmuy tentu, temaskiam anu ya panatalaw na teyak amappya ta idulot ku la ya umangeta ili na Herusalem. Te gagangay tayen ya pangpapasin da ta aglavunna Namaratu,” kunna tekid,

34 otturu nanalasigak hapa gafu tadamdam na ta taga Herusalem kiden.

“Ay, anak ku taga Herusalem;Mamengpiga yak mina nganangikerutan tekamuy ta kumanna manuken nga mangukup tapiyak na kiden, ammi awemuyikayat, awa papasin muy hud laya aglavun kiden na Namaratu ngadinob na tekamuy. 35 A makkamukanan mantu ta lugar muy, tepagurayan na kam na Namaratu. Aibar ku tekamuy ta awedak sangaw

maita am awemuy ulin ya nonotmuy, petta dayawan muy ya dinobna Namaratu nga pinakabari natekamuy,” kunna.

14Ya Pagpamappya Ha Ni Hesus Ta

Araw Na Agimmang1 A ta takday ha na araw na agim-

mang aumange iHesusnakikkanan tabali na Pariseyu en nga presidente nakapilya. A ya kadwan kiden Pariseyunga kahulunnamakābali en a aitan daam anu sangaw ya kwan ni Hesus, 2 teitta hapa ten ya takday lalaki nga pakenagbagbaga ya kamat na kiden ikid natakki na kiden, a nagtayuk ta atubangni Hesus. 3 A gafu ta kumanen a ittaya pinohutan ni Hesus ta Pariseyukiden ikid na mangituldu kiden ngamangaita tentu,

“Anu ya uray muy, kustu ampagmappyan ku ya tolay ta araw naagimmang ono awan?” kunna.

4 Ammi aweda haman nagsitang.A sini-ged na mantu ya lalaki enpinagmappya, kapye na pinatugut.5 A ya uhohug ni Hesus ta nangaitakiden tentu a

“Am angarigan mina ta neavutya anwang muy ono kabayu muy,a had sin hud tekamuy ya awanmangigon tentu maski ta araw naagimmang?” kunna tekid.

6 Ammi awan hapa ta metabbag datentu.

7 A sangaw pake itan ni Hesus yagagangay na tolay kiden nga ginawina Pariseyu en ta bali na, te intu pinilida ya abikan ta agtogkokannamagpa-makanen. A yen ta tinabarangan nakid ni Hesus ta takday keangarigan.

8 “Am angarigan ta itta ya mang-gawi tekamuy ta pagpamakan namagboda, a awemuy mina pag-tuttudan ya kaispotan na lugartalo am yen ya dana neparan tamapmappya en ammi tekamuy.9 Te awemuy amu am ange sangawya nanggawi en a

Page 143: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Lukas 14:10 140 Lukas 14:24‘O, kofun, awemuy la bit mag-

tuttud ta isin, te yan ya neparanta sangaili tamin,’ kunna sangawtekamuy,

a namatan kam sangaw, gafu taneakban kam. 10Mapmappya minata intu pilin muy ya pake naak-akban, te am maita na kam sangawna magboda en a mabalin ta baranna kam sangaw.

‘O, kofun, anu haman ta mag-tuttud kam ta isina nga adayuteyak? E kam sin, te mappya tamakihebing kam teyak,’ kunnasangaw tekamuy,

a madayawan kanan sangaw taatubang na ngamin. 11 Te yangamin kiden mangpautun ta barida a mapaakban kid sangaw, a yamangpaakban ta bari na a yen sangawya mapautun,” kunna tekid.

12Ayauhohugnahapa ta nanggawien tekid a

“Am mamadday ka sangaw tapagpamakan a bakkan mina ta ko-fum kiden, ikid na kahulum kiden,ikid na naba-nang kiden ya gawim,talo am itubbat da ka sangawgawinta pagpamakan da, a metoli halateko ya kuman na nagastum tekid.13 Mapmappya mina ta intu san-gaw gawim ya napanglaw kiden,ikid na pilay, ikid na pukul, ikidna nagdaram, 14 pettam kumanena pake magāsāt ka sangaw. Team awan ta pagsupapak da tekoa Namaratu sangaw ya makkamunga mangsagolyat teko ta araw napangtolay na ta matunung kiden,”kunna tentu.Ya Bida Na Kadakalan Na Pagpa-

makan(Mt 22:1-10)

15 A ta nepakadangag na takdayenkahebing ni Hesus ta binida na en a

“Umpa, magāsāt kitam sangawam makikkanan kitam ta pagpa-makan na Namaratu ta pagtogkokna Dafu tamen,” kunna.16 Ammi ya uhohug ni Hesus tentu

a

“Itta hapa ya takday nagpa-makan ta idi,” kunna, “a naggawihapa ta pake addu na tolay. 17 A taaraw na pagpamakan na en a dinobna ya ange mangalap ta ginawi nakiden.

‘Em alapan ya ginawik kiden,te neparan na ya ngamin kananda,’ kunna tentu, a umangen.

18 Ammi intu dulay te nagpambarhaman ya ngamin kiden nagawi;

‘Gummatangak garay ta lutak,a mappya bit ta eyak itan, adispensaran nak na la,’ kun natakday.

19A ya uhohug ha na takday a‘Gummatangak garay ta lima

paris na baka, a mappya bit taeyak kid paruban pagaradu talomayat kid, a dispensaran nak nala,’ kunna hapa.

20A ya uhohug na takday para a‘Bagu nabalinak nagboda, a

yen ta awek makaange,’ kunna.21Agafu ta kumanen la kumanen

ya pagpambar da a nagtoli ya dinobna nagpamakanen, a nebar na yangamin pambar da tentu, a nagpo-ray hapa ya nagpamakanen.

‘Alistum mantu ange takalsada kiden ikid nadalan kidenta ili, te apam sin ya napanglawkiden, ikid na pilay kiden ikid nadaram kiden,’ kunna, a umangenha ya daddoban na en.

22Nepagtoli nan a‘Afu, nebalin kun ya nepangi-

dobmu teyak, ammi addupara laya pagyanan,’ kunna ta dafu naen.

23A ya uhohug na hapa tentu a‘E kan mantu ta nahughugtuk

kiden babali, a persam ya tolaykiden nga ange sin, petta ma-pannu ya bali kin, 24 te ibar ku latekamuy ngamin ta awena san-gaw mesipat na palungu kidenginawik ta neparan kin,’ kunna.”

A yen ya addet na bida ni Hesus tekid.Ya Ipasikkal Ni Hesus Ta Dumagdag

Tentu

Page 144: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Lukas 14:25 141 Lukas 15:625A tentu ennagtugtugut ta dalan a

mehulhulun hapa tentu ya pake adduna tolay. A nagtayuk bit i Hesus,kapye na nagbalittag nagbida tekid.

26 “Am itta tekamuy ya mayatmagbalin ta itulduk a mappya taiyak ya pake ikayat na ammi tadama na, ikid na hina na, ikid naatawa na, ikid na anak na kiden,ikid na kabagis na kiden, a maskita angat na, te am awan a awenamakapagbalin ta itulduk. 27 Amaski am inya mina ya dumagdagteyak am awena iwasa ya pasi naa awena mantu makapagbalin taitulduk,” kunna tekid.

28 Otturu netulfu na hapa ya duwana keangarigan, te ye-yen ya mangi-pasikkal ta nebar na en tekid.

“Am itta mina ya magbali tadakal,” kunna, “a dana bilangan nabit ya pirak na kiden petta amu naammakalannat addet ta kabalin nabali na en. 29 Te am intu la sangawmabalin ya arigi na kiden kapye namaafut ya pirak na kiden a awenamantu sa mabalin na ngamin balina, a ikakatawa na sangaw na tolaykiden.

30 ‘Itan muy ya parayag namagbali en mina ta dakal awaawena hamanmebalin ya negafuna en,’ kunda sangaw.31 A kumanen hapa ta ari en nga

ange mina makigubat, te am an-garigan ta pake ad-addu ya sud-dalu na katapil na en ammi tasuddalu na kiden a dana itan nabit ta malmalalaki ya suddalu nakiden nga makigubat. 32 Te amawan ta turad da ikid na kalalakida nga mangabak ta pake ad-adduammi tekid a magtalaw kid na san-gaw mangidulot ta pakigubat da,a masapul ta timuluk ya dafu daen ta katapil na en. 33 A yen tadana ibar ku tekamuy ta awemuymakapagbalin ta itulduk kiden amawemuy dana iwasa ya ngamin ittatekamuy, petta iyak la ya nonotanmuy.

34 “Mappya mantu ta kuman naasin ya dumagdagen teyak, te map-pya haman ya asin. Ammi ammangilogot sangaw ya dumagda-gen teyak a nagbalin mantu ta ku-man na asinen nga imawan ya ap-gad na en, A am awan ta apgadna a itta hud sangaw ya serserbina? 35Mapmappya haman ya attay,te mabalin ta meabuno. Ammiya asinen nga awan ta apgad na agagangay ta mewarad. A am kaku-rugan ta itta ya bangbang muy amappya ta dangagan muy ya bidankin tekamuy,” kunna.

15Ya Bida Na Nawakay Nga Naapagan

Hala1 A ta takday ha na araw a man-

gituldu i Hesus ta addu na tolay ngaumange nagdangag tentu, te itta yaagsingir kiden ta bwis nga magswitikkan ta singiran da, a itta hapa yakadwan kiden minagliwat. 2 A sakāumange hapa nagdangag ya kadwankiden Pariseyu ikid na mangituldukiden ta lintig, ammi liniblibakan dai Hesus ta kahulun da kiden.

“Anu haman ta pagdulotan naya dulay kiden na tolay, yagakaatubang na kid mangan?”kunda.3 A gafu ta libakan da ya gagangay

ni Hesus a nagbida hapa ta tallu nakeangarigan tekid;

(Ya Kalneru en Nga Netawag)4 “Am angarigan mina ta itta ya

takday tekamuy nga magtaron tamagatut na kalneru ta metawag yatakday, a awena hud isirak ya siya-mafulu siyam, petta enna apaganya takdayen? 5A am naapagan nana kokolun na hapa, a sa-bilan naabat ta bali. 6 A am nedatang nanta bali a awena hud baran ya kofunna kiden ikid na karuba na kiden?

‘O ey, magragsak kitanan, tenaapagan kun ya kalneruken,’awena hud kumin?

Page 145: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Lukas 15:7 142 Lukas 15:257 A kumanen hapa ta Namaratuewan ikid na anghel na kiden, te amitta ya magbabawi maski ta takdayla na magliwat a dakdakal ya talakda tentu ammi ta siyamafulu siyamkiden nga awan ta liwat,” kunnatekid.(Ya Babbayen Nga Nagwakay Ta Ar-

itut Na)8 “A kumanen hapa ta takdayen

babbay am mawakay ya takday ar-itut na ta bali na, a awena hudmag-pagatang ta hilag kapye na apaganya aritut na en ta ngamin umag nabali en abat ta naapagan nan? 9 Aam naapagan nan a baran na hapaya kofun na kiden ikid na karuba nakiden,

‘O ey, magragsak kitanan, tenaapagan kun ya aritut ken,’kunna.

10 A kumanen hapa ta Namaratuikid na anghel na kiden, te dakalhapa ya pagragsak da ta pagbabawina maski takday nagliwat,” kunna.(Ya Anak Na Laklakayen)

11A ya takday para keangarigan naa

“Itta ta idi ya laklakay nga duwaya anak na nga azo lālāki kid. 12 Aumange hapa ya assangen te damana en gafu ta adangan na tentu.

‘Amang, mappya ta iatad munya lugar na iatad mu teyak, temagtugutak na,’ kunna.

A ginadwa na mantu ya ngaminpagtolayan na ta duwa kiden anakna. 13 A ta nepagpasa na assangla na araw a nelaku na assangenya ngamin bingay na en, kapye nanagtugut. a sa nehulun na hapaya ngamin pirak na en. A gafu takumanen a umange nagpasyar tapake adayu na lugar, a sa ginastona ya ngamin pirak na ta awan tapakait-itan. 14 A sangaw ta nekaa-fut na pirak na kiden a nazigatanhapa, te dinatanganna agbabisin talugaren nga umeyan na. 15 A gafuta kumanen a umange nangallu ta

takday tolay ten, a dinob na hapanga ange magtaron ta bahuy nakiden. 16A tentu nagtaron ta bahuykiden a tagasingatan na hapa yamagbasug ta kanan na bahuy ki-den, te awan haman ta nangatad takanan na. 17 A sangaw nakanonothapa, a

‘Asakay, mapmappya hamanya pagyan na mangallu kiden tedamaken. Aweda haman maafutya ipakan na tekid, ammi teyaka masi yak na ta bisin,’ kun nanonot na.

18 ‘Atsi, magtugutak na sin,te dumatangak te damaken, temakipakoma yak sangaw tentu.A “Amang,” kunku sangaw,“nakaliwatak na mantu tekoikid na Namaratu, 19 a awena tamekwenta ta anak nak, ammialapan nak la ta kuman namagyan la teko mangallu,”kunku sangaw tentu,’ kunna.20 “A gafu ta kumanen a naggan-

wat nagtugut ya lalaki en, a du-matang ta lugar na dama na en.A tentu para la sang adayu ta balina en a neitan ni dama na en tadumatang na, a timalin ya allak natentu, a bimilag hapa ya laklakayennga ange nangdafung tentu, a ina-hakupan na hapa inamu.

21 ‘Amang,’ kun na abbingen,‘pake nakaliwatak teko ikid naNamaratu, a awena ta mekwentata anak nak,’ kunna.

22Ammi nagayag na i dama na en tatagabu na kiden:

‘Ibilag muy sin ya kaispotanna barawasi, te pagbarawasi naanak kin, a pangalap muy hapata sakalang na ikid na sapatosna. 23 A emmuy hapa partin yamataba en urbun, te gagangay taayayatan tanan ya anak kin, 24 teagu ta nasin, aya natolay hala.Imawan biten teyak, ammi map-pya te ittan,’ kunna. A namegafukid na nagayayat.25 “A tekiden para la nagayayat

a itta para la ta uma ya kadakalan

Page 146: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Lukas 15:26 143 Lukas 16:8na en ngamagtarabaku. A tentu enhapa dumatang ta furab a dadan-gagan na ya magtatokar ikid namagsasala, a pahig na ta anu yakwan da. 26 A pinohutan na tatakday na mangallu kiden am anuya pagayayat da.

27 ‘A te nanoli ya wagi men,a nepagparti nig damam ta ur-bunen, te pangikatalak da ta du-matang ta kaskasikanan na barina,’ kun na mangallu en tentu.28 “A gafu ta kumanen a naglus-

saw ya kadakalanen, a awenanikayat magdulot ta umag na bali. Ayen ta imuhet ya dama na en pettapagdulotan na ta bali. 29 Ammi yauhohug na hapa a

‘Itan nak, Ama, awa bababangna darun ya pagtarabakuk tekota kuman na tagabum, a awekla sinoysoy ya ngamin nangi-dobam teyak, ammi awan parala ta neatad mu teyak, maski lata kalakalding, petta pagayayatmi hapa ikid na kofun ku kiden.30Ammi ta pagtoli na anak minanga nangafut ta pagtolayam tanakikadallaw kiden a pagpartimhaman ta urbunen,’ kunna.31 “A ya uhohug na dama na en

tentu a‘Awem la kumin, Aleng, te

kwam haman ya ngamin kwak,te sigida magyan ka teyak,32 ammi gagangay haman taayayatan tammina ya wagi men,te kuman na nasi tekitam, amminatolay hala, te imawan bitentekitam, ammi mappya te ittanhala,’ kunna.”

16Ya Bida Na Masistema Na Magtaron

1A ya takday hapa na bida ni Hesusta ituldu na kiden a intu yan:

“Itta ta idi yamagtaron ta pagba-nang na dafu na en, ammi itta hapaya umange nangidanug tentu gafuta afutan na ya ba-nang na;

‘Awem hud amu ta afutan napinagtaromen ya ngamin kidenkwam?’ kunna kan ta naba-nangen.

2 A gafu ta kumanen a pinaayaganna ya pinagtaron na en, a

‘Dulay haman ya nadangagkun gafu ta pagtarom. A map-pya mantu ta iatad mun sangawteyak ya lista na gatut na ngaminkiden nakagatut teyak, te awemna sangawmagtaron,’ kunna kantentu.

3A nagburung na hapa yamagtaro-nen,

‘Ahu, dulay yan. Am azinnak sangaw na dafu ken a hadpara sangaw pagapagan ku, temakafuyak haman magtarabakuta madammat, a mamatak hapamakilimlimut,’ kunna kan.

4 ‘Atsi, amuk na mantu yakwan ku O, petta ikallak naksangaw na tolay kiden am azinnak sangaw ta pagtaronan kin,’kunna kan na nonot na.5 “A pinaayagan na mantu ya

ngamin kiden pinagatutan na tapirak na dafu na en, ammi tinag-takday na kid. A ya nebar na kanta imunnanen a

‘Amum am piga ya gatut muta dafuken nga nelista ta isin?’kunna kan tentu.

6 ‘A ya amuk a magatut na latana denu,’ kunna kan hapa.

‘Yeh, alapam mantu ya piner-mam a ulim ya gatut mu ta lima-fulu la, a alag mu hapa,’ kunnakan na magtaronen tentu.7 “A sangaw dumatang hapa ya

takday a‘Amum am piga ya gatut mu

ta dafuken nga nelista ta isin?’kunna kan tentu.

‘A amuk ay, te magatut na ka-ban na irik,’ kunna kan hapa.

‘Yeh, alapam mantu ya pin-ermam a ulim ya gatut mu tawalufulu la,’ kunna kan ha namagtaronen.8 “A sangaw neatad na ya lista na

Page 147: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Lukas 16:9 144 Lukas 16:26

gatut kiden ta dafu na en, kapyena nagtugut. A ta nepakkamu nanaba-nangen ta sistema na mag-taronen a

‘Asakay, kuga masistema yamagtaronen O, petta itta sangawyamangikallak tentu amawan tapagapagan na.’ kunna kan.

A yen mina ya pagnonotan muy,te ya gagangay na awan kidenmangurug ta Namaratu a kakuru-gan ta pake masistema kid ammita mangurug kiden. 9 Ammi yaibar ku tekamuy a mappya hud takunna ten ya tarabakun muy pettaitta sangaw ya mangikallak teka-muy? A itta hud sangaw ya mag-padulot tekamuy ta magnayun napagyanan gafu ta pagswitik muy?

10 “Am kakurugan ta mekata-lak kam nga magtaron ta assangla a gagangay ta mekatalak kamhapa sangaw magtaron ta addu.Ammi am madi ya pagtaron muyta assang la a gagangay ta madihapa sangaw ya pagtaron muy taaddu. 11 A am awemuy mekatalaknga magtaron ta gagangayen kaba-nang ta lutakin a itta hud sangawya ipataron na Namaratu tekamuyta magnayunen na kaba-nangmuy.12 A am awemuy hapa mekata-lak nga magtaron ta nepataron natekamuy a itta hud sangaw ya iatadna tekamuy ta kabukodan na kwamuy. 13 A yen ta awemuy maka-pagserbi ta Namaratu pase pagba-nang muy hapa, te am duwa minaya dafu muy a ikayat muy ya tak-day, a kuman na ikatupag muyya takdayen, a am idulot muy yaikayat na takday a aweyan muy yatakdayen,” kunna.14 A ya Pariseyu kiden hapa a

nedangagan da ya binida ni Hesusta ituldu na kiden a nedadula da, tepake karagatan da ya pagba-nang da.15Ammi ya uhohug ni Hesus tekid a

“Ikamuy ya mangsagappya ta

barimuy ta atubang na tolay, ammiamu na Namaratu ta dupal yanonot muy, te ya pagkaragāt muyta pagba-nang muy a ikatupag naNamaratu,” kunna tekid.Ya Bida Na Pasi Na Naba-nang

16-18 (-) * 19 A ya uhohug para niHesus tekid a intu yan:

“Itta ta idi ya naba-nang nalalaki nga kanayun nagbarawasita pake mangina na ga-gamit, anesipat na ya kuman na kananna magbaboda ta kinanghahaw.20 A itta hapa ya napanglaw nganagngagan ta Lasaru nga netab-nak da ta irwangan na gibaw nanaba-nangen petta makilimlimut,te napilay. 21 A tagasingatan nahapa ya magbasug ta hugta nanaba-nangen, a umange hapa yaatu kiden mangzilzil ta gurid nakiden. 22 A sangaw a nasi hapa yanapanglawen, a inalap na anghelkiden ta hebing na gingginafu naenAbraham ta agyannamagpyestakiden ta langit. A sangaw nasi hapaya naba-nangen, a netanam da.23 Ammi pake nazigatan ta pang-taguhalin na Namaratu ta nagpasikiden nga awanmangurug. A tentuen naglipay a nebatad na hapaya gingginafu na en Abraham taadayu, a itta kad i Lasaru ta hebingna en. 24A nagayagmantu ya naba-nangen te Abrahamen,

‘Kakay Abraham, ikallak nakO, Kakay, te dobam haen sin iLasaru, petta pasamnayan na yazilakin ta danum, te kuga mazi-gatanak ta patu in,’ kunna.

25 ‘A yen mina ya nonotam,anak ku,’ kun ni Abraham tentu,‘te dana naalap mun ya mappyana kwam ta katolay men, ammite Lasaru a intu la naalap na yadulay. A ta ayanin a newasa nan,a ikon ya mazigatan. 26 A yamedagga para ta isin a itta ya

* 16:16-18 Ya bersikulo 16 addet ta 18 a netulfu ta bersikulo 31 petta matarus ya bida.

Page 148: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Lukas 16:27 145 Lukas 17:7dakal na avut ta naghahatan tampetta kumanen a maski am ittaya mayat a awan ta makakalasigtekitam,’ kunna hapa.

27 A ya tabbag na naba-nangenhapa a

‘Am kunna ten mantu, Kakay,a iko bit yamakkamungamangi-dob te Lasaru ta bali ni damaken,28 te itta ya lima na kabagis ku,a ipasikkal na mina tekid, pettaaweda sangaw makaange ta isinagyan na pagzigātān kin,’ kunna.

29Ammi ya tabbag ha ni Abraham a‘Itta haman tekid ya uhohug

na Namaratu nga nesurat nigMoses ikid na aglavun kiden, ayen mina ya pagnonotan da,’kunna.

30 ‘On ay, ammi aweda hamandangagan yen kid na surat, ammiam itta mina ya umange tekidnga nagafu ta nagpasi kidena magbabawi kid hala sangaw,’kunna ha na naba-nangen.

31A ya napozan na uhohug ni Abra-ham tentu a

‘Am aweda mantu dangaganya surat nig Moses ikid naaglavun kiden a gagangaymantuta aweda sangaw mangurugmaski am itta ya matolay tanagpasi kiden,’ kunna.(v 16) “A yen mina ya pagnono-

tan muy,” kun ni Hesus ta Pariseyukiden, “te addet ta idi a ya lintigkiden ikid na surat na aglavunkiden ya mangibar ta datang napangikerutan na Namaratu. Ammita neange ni Hwan nga nangzigutta tolay kiden a nepadangag na taittan ya araw na pangikerutan na, aipapilit na ngamin tolay ta mesipatkid na maski aweda kurugan yalintig na kiden. (v 17) Ammi awenamabalin, te mapmappya ta lumitapya langitewan pase lutakin ammi taawena pa-gangan na Namaratu yangamin kiden nakaliwat ta maskitakday la na lintig na kiden. (v 18)A yen ta ibar ku tekamuy ta am

makigungay ya lalaki ta atawa naen otturu mangatawa ha ta takwana nakaliwat ta lintig na Namaratu,te mangadallaw haman. Kumanenhapa amatawānna lalaki yanegun-gay na takdayen a nakaliwat hapayen ta lintig na en, te kadallawanna hapa,” kunna.

17Ya Ituldu Ni Hesus Gafu TaMamagli-

wat1A ya kadwan para ituldu ni Hesus

ta ituldu na kiden a intu yan:“Gagangay ta itta la itta ya dulay

ta paglelehutin nga mamagliwat tatolay, ammi pake mapa-gang san-gaw ya gafu na dulayen nga ma-magliwat tekid, 2 te mapmappyamina ta dana nakaddangan ya ligna en ta dappug na batu kapyena newarad ta bebayen, pettamawena mina mamagliwat. A map-pya mantu ta imugudan muy pettaawemuy magliwat.

3 “A am angarigan ta pagliwatānna ka na kagittam tolay a ihuyam,a am magbabawi a pakomam hapa.4 A maski am inaman na ka otturumakipakoma teko abat ta mamem-pitu ta tangagaw amappya ta pako-mam la,” kunna.5 A ya uhohug hapa na turin na

kiden nga mafulu duwa a“Mappya, Afu, ta padakalam ya

pangurugmi, te kuman na assang,”kunda.

6 “A maski am alaassang la yapangurug muy ta kuman na kaas-sangan na hukal kiden, a mabalinta pealit muy ya kayu inyan gafu tauhohug muy, te am ‘Hantudam yafum, te imulam ta tangngan na be-bay,’ kummuy, a kinurug na kam,”kunna.7A ya uhohug na para tekid a

“Am ikayat muy ta dumakal yapangurug muy a intu mina nono-tanmuy ya gagangay na tagabu. Team dumatang na ta bali nga nagafu

Page 149: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Lukas 17:8 146 Lukas 17:27ta nagaradun na en, ono nangi-pastun na en ta kalding kiden, apahig na hud ta intu yamapmapolumangan ammi ta dafu na en awamapolu ya dafu na en, te ibar na ta

8 ‘E kan magafuy te mangankamin. Dana tunnadān na kamikapyem sangawmangan,’ kunnahaman tentu.

9A am nabalin na nagitunnād a pahigna hud ta magyaman ya dafu na ententu awa awan haman. 10 A kuma-nen hapa am ikayat muy ta dumakalya pangurug muy a mappya ta uma-linnak kam. A am nebalin muy yanepatarabaku na Namaratu tekamuya awemuy la padayaw ya bari muy, tetagabu kam la, a intu la iningwa muyya gagangayen tarabaku na tagabu,”kunna.

Ya Bida Na Mafulu Kiden Naggalis11 A ta nekabalin na en a nagdulot

hala i Hesus ta dalanen nga ange ta ilina Herusalem, a inange na ya takdayili ta nagdulunan na Samariya ikid naGalileya. 12 A magtalib mina, ammitentu para la imatakkun a enna dina-fung na mafulu na lalaki nga naggalista ngamin barbari da, 13ammi nagyankid ta ada-dayu nagbar tentu.

“AfuHesus, ikallak na kami haen,te pagmappyan na kami,” kunda.

14A inita na kid bit kapye na naguho-hug tekid.

“Emmuy mantu ipaita yapagmappya na bari muy ta padikiden, petta pasikkalan da yapagmappya muy,” kunna.A tekid para la umange ta padi ki-

den a yen ya nepagmappya da. 15-16SaHudyo kid ngamin fwera la ta tak-dayen, te taga Samariya yen. A tanepakaita na taga Samariya en tanagmappyan a awenan bit nagdulotta padi kiden, te alistu hud la nagtolite Hesus, a “Haleluya, Pres da Lord,Pres da Lord,” kunna ta masikan. Adatang na te Hesus a namalentud taatubang na en, a “Matalakak teko,Afu, te pinagmappya nak,” kunna.

17-18 A ya uhohug hapa ni Hesus tanagtayuk kiden naggiraw a

“Itan muy yan, mafulu paen yanagmappya, ammi intu la mata-lak ta Namaratu ya awanen ne-sipat ta tolay na kiden. Anuawena makanonot na siyam ki-den?” kunna.

19 A ya uhohug na hapa ta lalaki ennagtoli a “Magtayuk kan, a magdu-lot kan, te nagmappya kan gafu tapangikatalak mu teyak,” kunna.

Ya Datang Na Ari en Nga Nekari NaNamaratu

20A ya Pariseyu kiden hapa a pino-hutan da te Hesus am kanu sangawya pagtogkok na ari en nga nekari naNamaratu. A ya nebar ni Hesus tekida

“Awemuy mina pahig ta itta yapakaitan ta iange na, 21 anna awe-muy mina lavlavunan am had sinna lugar ya lattogan na, te ittanhaman tekamuy, a awemuy hamanamu,” kun ni Hesus tekid.22 A sangaw naguhohug hapa ta

ituldu na kiden;“Sangaw am ittan ya araw na

pagzigātān a ‘Ampade ta ittan yaTolayin taga Langit maski ta tak-day la na araw’, kummuy, ammiawanak para la. 23 A am ibar dasangaw ta itta yak na yo ten aawemuy malat umange. A am ibarda sangaw ta itta yak na ye sin aawemuy la dumagdag tekid, 24 tepagka-ma muy la sangaw ya pag-tolik ta kuman na pagdangāng nakilaten. 25 Ammi mappya ta danaattaman ku bit ya addu na zigat,te papasin nak sangaw na kagittakkidin tolay.

26 “A am magtoli yak sangaw talutakin a addu sangaw ya awannakaparan, te intu la sangaw nono-tan da ya kuman na tolay kidennga nalayus ta ketta ni mina Noween. 27 Te ya kalugarān ni Nowe apangākan da la, ikid na keaatawakid, yaga kebaboda kid abat ta arawna nesarok nig Nowe ta umag na

Page 150: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Lukas 17:28 147 Lukas 18:10baporen, a dinatangan na kid nalayusen, a sa nagkalimat kid.

28“A kumanen hapa ta kalugaranni mina Lot ta idi, te pangākan dala hapa, ikid na keainum kid, ikidna kegagatang kid, ikid na kelalakukid, kemamula kid, kebabali kid.29 Ammi ta neuhet nig mina Lot taili na Sodom a naudanan ya nasirakkiden ta afuy ikid na burbura, a sanagkaapang kid.

30 “A kumanen hapa sangaw ammagtoli ya Tolayin taga Langit ngamakipaita ta tolay kiden. 31 Te amittan sangaw ya araw na en a ya ittaen ta lawan na bali na en a awenamina nonotan ya kwa na kiden taumag na bali. A ya magtarabaku taumaa awenaminanonotanya angeta bali na en, 32 te nonotan muy yaatawa ni Lot nga nagbalin ta sinangtolay na asin. 33 A ya mangkengata angat na ikid na katolay na talutakin a yen sangaw ya melogot,ammi ya awanenmangkenga ta an-gat na ikid na katolay na a yensangaw ya magnayun. 34 A ya ibarku para tekamuy a masidug san-gaw ya duwa na tolay ta takdayagiddan, a maalap ya takday, amasirak ya takdayen. 35Amagkaal-sud hapa sangaw ya duwa na bab-bay nga magbayu, a ka-ma la san-gawmaalap ya takday a masirak yatakdayen. 36 A maghebing sangawmagtarabaku ya duwa na lalaki tauma, a maalap ya takday a masirakya takdayen,” kunna tekid.

37 A tentu nabalin nagbida tekid apinohutan da am had sin na lugarya pagdulotan na sangaw ta araw napagtoli na. A ya nebar na tekid a

“Maski am had sin ya agyanna nasi en nalabag a yen hapaya datangan na ngamin kidengayang. Te am pake nagdulay na yatarabaku na tolay kiden ta lutakina yen sangaw ya datang na pangpa-gang na Namaratu tekid,” kunna.

18Ya Keangarigan Na Makimallak

1 A sangaw binida ni Hesus ya tak-day para keangarigan tekid, pettayen mina ya pagnonotan da ta awedamahulat makimallak.

2 “Itta ya kwes ta takday na lu-gar nga awan mamat ta Namaratu,yaga awan ta pangkenga na ta to-lay,” kunna. 3 “A itta hapa ten yanabalu nga babbay, a sogawan nahapa ya kwesen nga nakimemal-lakan gafu ta katapil na en.

‘Uffunan nak haen nga maga-pag ta pakaitan ta kwak gafu tagubatan na katapil ken,’ kunnakan.

4-5Aawenabit la nekaskasuna kwe-sen, ammi gafu ta nagpatotoli yanabalu en a nahulat na ya kwesen.

‘Kuga popoyungan nak nababbayin yan O. A maski awekmamat ta Namaratu pase tolaya mappya ta uffunan ku yababbayin petta awenak sangawulangan,’ kun na nonot nakwesen.6 “A nonotan muy mantu ya in-

uhohug na kwesen,” kun ni Hesus,“te am kunna ten ya uray na killuna kwes 7 a awena hud uffunanna Namaratu ya matakit tentu ngamagayayag tentu ta araw pase hik-lam? Te maski am kuman namabayag 8 a ibar ku tekamuy ta al-istu sangaw ya panguffun na tekid.Ammi maski ibar ku yan tekamuya awek amu am itta la sangaw yamadatangan ku ta mekatalak ngamakimallak am magtoli yak san-gaw ta lutakin,” kunna.Ya Keangarigan Na Ikatalak Na Na-

maratu9 A itta hapa ya binida ni Hesus

ta kadwan kiden nga mangiparayagta kappya na bari da ikid na mangi-dadula ta kadwan.

10 “Itta ya duwa na tolay ngaumange makimallak ta agyan nasimbaanen,” kunna. “Pariseyu ya

Page 151: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Lukas 18:11 148 Lukas 18:26

takday, a ya takdayen ya magsin-gir ta bwis. 11 A imatayuk la yaPariseyu en nga tumangad ta utun,a

‘Matalakak teko, Afu Dyos,ta bakkanak ta kuman na kad-wan kiden tolay nga magswitik,ikid na magkillu, ikid na man-gadallaw. A matalakak hapa tabakkanak ta kuman na magsin-girin ta bwis, 12 te mamidwayak nga magpasa ta pangan kuta kada lawas ta pakimallak kuteko, yaga itolik teko ya meka-mafulu na ngamin maapaganku,’ kunna.

13 Ammi ya nagsingiren ta bwisa imatayuk ta ada-dayu nga ima-tumag, te mamat mangiadang, atinarmig na ya radang na ta pag-damdam na.

‘Ay, Afu, pakoman nak haen, teamuk ta dulayak na tolay,’ kunnahapa.14 “A pake ibar ku tekamuy ta

intu nekwenta na Namaratu tamatunung yanagsingiren ta bwis, aawena dinangag ya takdayen, te yangamin mangpātā-nāng ta bari daa paakbanan na kid na Namaratu,ammi ya magpaakban ta bari na ayen ya pātā-nāngan na Namaratu,”kun ni Hesus tekid.Ya PagbendisyonNi Hesus Ta Abbing(Mt 19:13-15; Mk 10:13-16)

15 A sangaw itta ya mangiange taasitay da kiden te Hesus petta ipotunna ya kamat na tekid, ammi nehuyana kid na ituldu na kiden. 16 Ammipinaabikan na kid hala ni Hesus,

“Awemuy la gamman ya anakkidin, petta e kid la teyak, te yangamin kiden makigitta ta abbinga yen kid ya iturayan na Namaratuewan. 17 A kakurugan hapa yauhohug ku tekamuy ta am awemuyikatalak ya pagtaron na Namaratuta kuman na abbing a awemuy san-gaw mesipat tentu,” kunna.Ya Ituldu Ni Hesus Ta Naba-nang(Mt 19:16-30; Mk 10:17-31)

18 A sangaw itta ya takdaypinadakal na Hudyo kiden ngaumange nagpohut te Hesus;

“Ay, Mistro, kakurugan ta map-pya ka na tolay, a ibar mu haenam anu mina ya tarabakuk pettaitta sangaw ya angat ku nga mag-nayun,” kunna.

19A ya tabbag ni Hesus tentu a“Annum hud ibar ta mappya yak

na tolay? Itta hud ya mappyaam bakkan la ta Namaratu ewan,”kunna.

20 “Ammi am ikayat mumaatadan ta angaten nga mag-nayun a amum haman ya lintigkiden ta awem mina mangadallaw,ikid na awem mamapasi, ikidna awem magtakaw, anna awemmagladdud. A dayawam ig damamikid ni hinam,” kunna ha.

21 “Ay, kanayun kurugan ku yenkid na lintig abat ta kaabbing ku,”kunna hapa.

22 “On ay, ammi itta para laya takday pagkurangam,” kunni Hesus, “te em mina ilaku yangamin kiden kwam, a mangatadka ta pobre kiden petta itta sangawya pagba-nang mu nga mauknudta agyan na Namaratu, a magtolika sangaw nga dumagdag teyak,”kunna.23 A ta pakadangag na lalaki en ta

inuhohug ni Hesus tentu a nagsugyabya mukat na ta pagdamdam na, tepake dakal ya pagba-nang na. 24 Atentu en nagtugut a pake inaita niHesus kapye na nedulot ya ibar na taituldu na kiden;

“Kuga mazigat ya isassarokna maba-nang ta pangikerutanna Namaratu, 25 te malmalogonya isassarok na anwang ta hubuna dagum ammi ta isassarok namaba-nang ta pangikerutan naNamaratu,” kunna.26A ya tabbag hapa na nakadangag

kiden tentu“A am gagangay ta kunna ten,

Afu, a itta hudpara yamekerutan?”

Page 152: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Lukas 18:27 149 Lukas 19:5kunda.

27 “A maski am awena mabalingafu ta tolay a mabalin hala gafu taNamaratu,” kunna.

28A ya uhohug ni Pedru tentu“A anu ya uray mu tekami, Afu,

te sa newasa min ya ngamin balimi petta dumagdag kami teko,”kunna.

29 “A am itta ya nagtugut ta balina, ikid na kabagis na kiden, ikidna dakal na kiden, ikid na lutakna, ikid na anak na kiden, gafu tapangidulot na ta tarabaku na Na-maratu 30 a maatadan hala sangawyen ta minagmagatut ta katolay nasin ta kuman na nagtugutan nakiden. A sangaw am mapabaguya araw a maatadan hapa ta mag-nayun na angat,” kun ni Hesustentu.Ya Panglavun Ni Hesus Ta Pasi Na(Mt 20:17-28; Mk 10:32-34)

31 A ta nekabalin na ten a binaranni Hesus ya mafulu duwa kiden ngaturin na, a sang neadayu na kid pettaikid la ya makadangag ta ibar na.

“Dangagan muy ya ibar ku teka-muy, te magdulot kitanan ta ili naHerusalem, a yen sangaw ya pag-dulotān na ngamin kiden nesuratna aglavun kiden gafu ta Tolayintaga Langit, 32 te gafutan da san-gaw petta igawat da ta Hentil ki-den nga magibbal tekitam. A amā-matan da hapa, 33 te uparan da, ikidna paligatan da kapye da sangawpapasin, ammi matolay hala san-gaw ta mekatallu na araw,” kunnatekid.

34 Ammi pake napopoyung kid tangamin inuhohug na tekid, te awedamanonot am had kunna, a awedanaawatan.

Ya Pagpamappya Ni Hesus Ta Nag-daram

(Mt 20:29-34; Mk 10:46-52)35 A tekiden umabikan ta ili na

Heriku a itta hapa ya nagdaram ngaimatuttud nakilimlimut ta pingit nakalsada en. 36 A ta pakadangag na

ta magtalib ya addu na tolay a pino-hutanna ta kahebingna kiden amanuya dulay.

37 “A te magtalib na i Hesusennga taga Nasaret,” kunda hapatentu.

38 A gafu ta kumanen a nagayayag nahapa ya nagdaramen,

“Ay, Hesus, Simsima ni minaDabid, ikallak nak haen, Afu,”pakakin.

39 Ammi nehuya na kadwan kidentolay petta awena mina magsitang,ammi nepasikan na para ya iayag na,

“Ay, Simsima ni mina Dabid,ikallak nak haen, Afu,” kunna.40 A nagtayuk na hapa i Hesus,

a pinaayagan na ya nagdaramen.Datang na ta atubang na a

41 “Anu hapa ya pakkwamteyak?” kunna tentu.

“Ay, Afu, ipaitak teko ya awekinpakaita,” kunna hapa.

42“Ara on,makaita kanmantu, tenagmappya kan gafu ta pangikata-lak mu teyak,” kun ni Hesus tentu.

43 A yen hapa ya nepakaita na, a du-magdag na hapa teg Hesus ta dalannga nagdaydayaw ta Namaratu. Anehulun hapa nagdayaw ya ngaminkiden nakaita ta tarabaku ni Hesus.

19Ya Pagpasyar Ni Hesus Ta Bali Ni

Sakyo1 A ta nesarok nig Hesus ta ili na

Heriku a taliban da mina, 2-3 ammiitta ten ya takday lalaki nga mayatmakaita am inya i Hesus. Sakyo yangagan na, a naba-nang hapa, te intuya netun na taga Roma kiden ta agsin-gir ta bwis naHudyokiden, a yenhapaya nangikatupagan da tentu. A tapagtalib ni Hesusen a apagan ni Sakyoya panggirawan na tentu, ammi awanta naapagan na gafu ta kaddu na tolaykiden, te alinnak hapa ya bari na en.4A gafu ta kumanen a bumilag i Sakyota unnan na angen ni Hesus, a imunekta kayu, petta maidungan na i Hesusta pagtalib na. 5 A ta pakadatang ni

Page 153: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Lukas 19:6 150 Lukas 19:22Hesus ta agyanna kayu en anagtayuk,a tinangad na i Sakyo, a binaran na.

“Sakyo, alag mu, te dumagutkan, te mappya ta magdulotak tabali men ta arawin,” kunna.

6 A alistu hapa dumagut i Sakyo, amatalak hapa ta pagdulot ni Hesus tabali na en.

7 Ammi ya kadwan kiden tolay nganangita a linibakan da i Hesus, gafu taumange nagdulot ta bali na dulay natolay. 8A ta pagbida nig Hesus ikid niSakyo ta bali na en a nagtayuk i Sakyo,a nebosag na hapa ya pagbabawi na.

“Afu, igadwak sangaw ta ayaninya pobre kiden ta ngamin kwak. Aam itta ya dinarogas ku ta pagpagada ta bwis da a itolik hala sangawtekid ya mamengappat ta kaddu nanapasurok ku ta bwis da,” kunna teHesus.9A ya tabbag hapa ni Hesus tentu a

“Iko mantu ya takday kagittani mina Abraham, te mangurugkan, a ayanin mantu ya pakesipatmuy ikid na anak muy kiden tapangikerutan na Namaratu. 10 Teyen hapa ya imeyan ku ta isinpetta apagan ku ya metawag, pettaikerutan ku,” kunna hapa ni Hesustentu.Ya Nagpataron Ta Pagba-nangan Na(Mt 25:14-30)

11 A gafu ta bida ni Hesus te Sakyoa pahig na kadwan kiden nakadangagta tanagay na ya pagpatayuk ni Hesusta gubyernu na Namaratu ta ili naHerusalem, te abikan na ya ili en, aamu da ta yen pagdulotan ni Hesusen.A yen ta nagbida i Hesus ta takwan nakeangarigan tekid, petta pake amu damina ya dumatang.

12 “Itta ta idi ya naba-nang natolay,” kunna, “a umange ta adayuna lugar, te yen ya enna pangala-pan ta pagsaad na ta agyan na en,kapye na sangaw dumatang. 13 Agafu ta medyo mabayag sangaw ainayagan na ya mafulu ta tagabuna kiden, a nepataron na tekid yakadwan kiden pirak na.

‘Pagatut muy yan petta mag-anak, te alapan ku sangaw amdumatangak,’ kunna kan tekid,kapye na nagtugut.14 “Ammi ya kalugaran na ki-

den a nekatupag da, a pinadagdagda hapa ya kadwan kiden kahulunda ta enna en pangalapan ta saadna petta awena mina mesaad, teaweda ikayat ta intu ya magibbaltekid. 15 Ammi maski kunna tena nesaad hala, a nagtoli ta lugarna en. A sangaw pinaayagan naya pinagtaron na kiden ta pirak nakiden, petta madangag na am pigaya naapagan da. 16 A ta datang nanapolu en a

‘Mappya, Afu, te yanepatarom teyak a imaddu tamamengfulu,’ kunna kan.

17 ‘A mappya ka mantu natagabu te awenak nelogot. Agafu ta mekatalak ka nga mag-taron ta assang a paturinan ta kahapa petta magibbal ka hapa tamafulu na ili,’ kunna kan na arien tentu.18 “A sangaw umange hapa ya

mekaduwa en tagabu na a‘Mappya, Afu, te ya

nepatarom teyak a imaddu tamamenglima,’ kunna.

19 ‘A iko mantu sangaw yamagibbal ta lima na ili,’ kunnahapa na ari en tentu.20 “A sangaw umange hapa ya

takday, a‘Yeh, Afu, ya nepatarom teyak.

Pake neappiyak ta umag na pa-nyaw kin, 21 te amuk ta mapo-ray ka na tolay, te pangalapamhaman ya awem pagmulan, yagamagba-nang ka ta banbannag nakadwan, a nagtalawak ta pagpo-rayan nak sangaw,’ kunna.

22 ‘Kuga dupal ya tagabu inyan,’ kunna hapa na ari en tentu.

‘Ya uhohug mu hapa la yapangpa-gang ku teko. Am pahigmu ta maporayak na tolay ngamagba-nang ta banbannag na

Page 154: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Lukas 19:23 151 Lukas 19:44

kadwan 23 a anu awem mantunepagatut ya pirak ku ta gu-matut kiden petta itta mina yanadatangan ku ta naapagan nakwak?’ kunna hapa na dafu naen tentu.24 “A ya nebar na para ta gi-

tayukan kiden a‘Azin muy mantu ya

nepataron ku tentu a iatadmuy ta nagpakaddu en tamamengfulu,’ kunna.

25 ‘Ammi pake addun sangawya kwa na, Afu, te ittan hamantentu ya imaddu ta mameng-fulu,’ kunda.

26 ‘A maski ay,’ kunna hapa,‘te kakurugan ya uhohugan kutekamuy ta madaggan sangawya kwa na makākwa en pettaimad-addu ya kwa na, ammi taawanen nagpakaddu ta kwa naa maazi hapa sangaw ya dananeatad tentu.

27 ‘A ya mangikatupag kidennga awan makidafu teyak, a ala-pan muy kid sin, te papasin muykid ta atubang ku,’ kunna.”Ya Pagpaari Na Tolay Kiden TeHesus(Mt 21:1-11; Mk 11:1-10; Jn 12:12-19)

28 A ta nekabalin ni Hesus nan-gibida ta keangarigan na en a nag-dulot kid kontodu ituldu na kiden taili na Herusalem, ammi napa-polu iHesus ta dalan. 29 A tekiden naka-datang ta Bagetay na Olibo ta bikatna babali kiden ta Beffage ikid naBatanya a pinaunnan ni Hesus yaduwa na ituldu na.

30 “Magdulot kanan ta babalikidewan, a am nakadatang kananta bikat da a maita muy sangaw yaurbun na kabayu nga megalut ngaawan para la natakayan. Ubadanmuy, te idatang muy hapa sin. 31 Aam itta sangaw ya mangpohut tapangubadmuy a ‘Pamasapul na bitla i Afu,’ kummuy,” a umange kid.32 Naita da hala ya kabayu en ta

kuman na nebar ni Hesus tekid, 33 atekiden nangubad tentu a

“Annun muy hud ubadan ya ur-bunina?” kunna hapa na makākwaen.

34 “A te masapul na kan na dafutamen,” kunda hapa.35 A ta nepangidatang da tentu a

neimmakda yaulolat da ta urbunen, ainuffunan da i Hesusen nagtakay. 36Atentu en nakatakay a imunnan hapaya addu na tolay nga nangihuklad taulolat da kiden ta angen na en tapangdayaw da tentu. 37 Pakadatangda ta dadagutan na bagetayen a sagimihawaya itulduna kiden, a neayagda ya pangdayawda ta Namaratu gafuta ngamin kiden naita da ta paka-pangwa ni Hesus.

38 “Bendisyonam, Afu, ya Ari innga pinakabarim, petta mappya talutakin ta kuman na langitina, akumanen ka hapa,” kunda.39 A ya uhohug na kadwan kiden

Pariseyu nga nehulun ta tolay kidena

“Anu awem ihuya ya ituldum ki-den, te igitta da ka ta Namaratu,”kunda te Hesus.

40 “Am awena mina magsitangna inin kid a ibar ku tekamuy tamagsitang hud la ya batu kidin,”kunna hapa tekid.Ya Pagtangit Ni Hesus Gafu Ta Ili Na

Herusalem41 A tentu en nakaabikan ta ili na

Herusalem a pake itan na, a nagtangithapa ta damdam na ta tolay na kiden.

42 “Ampade amu muy mina yamangatad ta kappyanan muy,ammi gagangay ta awemuymanonot, 43 te pagka-ma muysangaw ya iange na katapil muykiden, a seran da sangaw yangamin kiden dalan muy pettaawemuy makauhet. 44 A rakrakanda sangaw ya alad muy ikid nangamin kiden bali muy, a idangkakda kam sangaw ta lutak kontoduanak muy kiden. A awan sangawta mesalnuk maski ta takday lana batu ta bali muy kiden, teawemuy garay amu ya neange

Page 155: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Lukas 19:45 152 Lukas 20:13na mangikerutan mina tekamuy,”kunna.

Ya Pangahugu Ni Hesus Ta Simbaa-nen

(Mt 21:12-17; Mk 11:15-19)45A ta datang da ta ili naHerusalem

a simarok i Hesus ta simbaanen apinegafwanan na pinohet ya naglakukiden.

46 “Anu awemuy hamanmanonot ya uhohug na Namaratuta suraten, te

‘Balikin yan ya pakimallakanmina na ngamin tolay,’ kunnahaman,

ammi pinagbalin muy garay tapagkakampatan na magdarogas ikidna magswitik,” kunna tekid.

47 A kinanghahaw umange i Hesusta simbaanen petta mangituldu ta to-lay kiden, ammi ya padi kiden ikidna mangituldu kiden ta lintig ikid nakadwan kiden opisyales ta ili a apaganda am had kunnamina na pangpapasida tentu. 48Ammi awan tamakkwa datentu, te pake ikayat na tolay kiden yamagdangag tentu.

20Ya Pangpohut Da Ta Turay Ni Hesus(Mt 21:23-27; Mk 11:27-33)

1 A ta takday ha na araw a itta ha iHesus ta simbaanen nga mangitulduta tolay kiden, ikid na mangipadan-gag ta damag na Namaratu tekid. Aumange hapa tentu ya padi kiden,ikid na mangituldu kiden ta lintig,ikid na kadwan kiden pinakadakal natolay kiden, te pinohutan da ya gafuna tarabaku na.

2 “Inya hud ya nangatad ta turaymu petta maguray ka la ta ngamintinarabakum ta isin?” kunda.

3-4 “A itta hapa ya pohut ku teka-muy, te ibar muy teyak am inya yanangatad ta turay ni mina Hwanenngamangzigut ta tolay? Namaratu,ono nonot la na tolay ya nangatadta turay na?” kunna tekid.

5Agafu ta napopoyung kid ta nebarna en tekid a nagbabidan da bit tamelemad am anu mina ya tabbag da.

“Am ibar tam ta Namaratu yanangatad tentu a ‘Anu kawagan namantu ta awemuy kinurug,’ kunnasangaw tekitam. 6Ammi am ‘Tolayla ya nangdob tentu,’ kuntam apapasin na kitam na tolay kiden, tekurugan da haman ta Namaratu yanagpauhohug tentu,” kunda.7A ya tabbag da mantu te Hesus a

“Awemi haman amu,” kunda.8 “A am awemuy mantu matab-

bag ya pohutan ken tekamuy aawekhapa ibar tekamuy amhad sinya gafu na turay kin ta tarabakukin,” kunna hapa tekid.

Ya Keangarigan Na Nagmula TaUnas

(Mt 21:33-46; Mk 12:1-12)9 A gafu ta kumanen a namegafu

nagbida i Hesus ta tolay kiden ngaumange hapa magdangag, ammikeangarigan ya binida na tekid:

“Itta ya takday tolay nga nag-mula ta addu na unas, a sangawnepaābāng na ya kaunasan na takadwan, te umange nagpasyar tatakwan na lugar. 10 A sangaw takaarawan na pagapit da a dinobna ya tagabu na en ta nangābāngkiden petta alapan na mina yaabang na en. Ammi ginafut da, apinalpaluk da, kapye da pinatugut,a awan ta inalap na. 11 A san-gaw dinob na makāunasen ya tak-day para tagabu na, a pinalpalukda hapa yen, yaga inamāmat da,kapye da pinatugut awan ta inalap.12 A sangaw dinob na ha ya takdaypara, a binigadan da hapa kapye dapinatugut.

13 ‘Asakay, anu panaw ya kwanku?’ kunna kan na makāunasen.

‘Mappya ta idob ku tekid yaanak kin talo ammamat kid san-gaw tentu gafu ta pake abikanteyak,’ kunna kan na nonot na.

Page 156: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Lukas 20:14 153 Lukas 20:2814 “Ammi ta nepakaita na nanga-

bang kiden ta anak na en a nag-babidan da ya pangpapasi da tentu;

‘Gagangay ta ye-yan sangawya makaalap ta ngamin kwa namakāunasen. A mappya mantuta papasin tam petta ikitanansangawyamakākwa,’ kunda kan.15“A ginafut damantu ya anakna

en, a neuhet da ta kaunasan kapyeda pinapasi.”A ya uhohug ni Hesus ta kinabida

na kiden a“Anu hud sangaw ya uray na

makāunasen ta nangabang kiden,16 awa enna kid sangaw papasin, aipaabang na sangaw ya kaunasanna ta kadwan,” kunna.A gafu ta naawatan da ya kebalinan

na keangarigan na en a“Bakkan mina ta kunna ten,”

kunda.17A pake inita na kid ni Hesus, a

“Am pahigmuy ta awena sangawpa-gangan na Namaratu ya pinag-taron na kiden ta kwa na a intumina pagnonotan muy ya nesuratna aglavunen, te

‘Newarad na magbali kiden yaarigi en nga nepapatayuk naNamaratu tekid.

Ammi netoli na hala a yen yapinagbalin na ta kasikanan naarigi ta ngamin bali,’ kunna.

18 “A maski am inya sangaw yamedumpar ta arigi in yen a intuhapa la sangaw ya matakitan, apake nahammek na sangaw amigsilan na arigi en,” kun ni Hesustekid.Ya Pangayayyaw Na Pariseyu Kiden

Te Hesus(Mt 22:15-22; Mk 12:13-17)

19 A ya padi kiden ikid na man-gituldu kiden ta lintig a naawatanda ta ikid hapa la ya pagbalinan niHesus ta kuman na nangabang kidenta keangarigan na en, a yen ta ginafutda mina, ammi aweda nagafut gafuta talaw da ta tolay kiden nga mayattentu. 20 A yen ta ilalapan da la, yaga

dinob da ya kadwan kiden kahulunda tentu, petta ape makitabarang kidtentu, talo am itta ya madangag data pangidaruman da tentu ta guber-nadoren nga taga Roma. 21A ya nebarda tentu a

“Mistro, itta ya pohut mi teko, teamu mi ta matunung ka na tolay, amatununghapa yangamin ituldumta patarabaku na Namaratu teki-tam, te awem la panunnutan amanu ya uray na tolay, ikid na awanta idadumam.

22 “A dangagan mi haen teko amipalubus na lintig ni Moses ta mag-paga kitam ta bwis ta Ari na tagaRoma kiden?” kunda.23Ammi narikna ni Hesus ta yen ya

pangsikwat da tentu, 24a ya tabbag natekid a

“Itan ku bit ya piraken nga ipagamuy ta bwis muy,” kunna.

A ta nepangigawat da tentu a“Inya hud ya makāmukat ikid

na makāngagan ta pirakin yan?”kunna tekid.

“A sinang mukat na Ari en,”kunda hapa.

25 “Ipaita muy mantu ta guby-ernu na Ari en ya mekustu ta pan-gurug muy tentu, a ipaita muyhapa ta Namaratu ya mekustu tapangurugmuy tentu,” kunna tekid.26 A gafu ta itta ya addu na tolay

nga nakadangag ta tabbag ni Hesustekid a awan ta nabalinan da ta pang-paliwatan da tentu, yaga aweda hapanakasitang ta pagpaka-lat da tentu.

Ya Pangparuba Na Saduseyu KidenTe Hesus

(Mt 22:23-33; Mk 12:18-27)27A ta nekabalin na Pariseyu kiden

a umange hapa tentu ya Saduseyukiden. A itta hapa ya pohut da tentugafu ta aweda kurugan ta matolayhala sangaw ya nagpasi kiden.

28“Itta hapa ya pohutmi, Mistro,gafu ta lintig ni Moses,” kunda.

“Te am masi kan mina ya lalakinga awan ta anak na a mappya kanta kabagis na en ya mangatawa ta

Page 157: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Lukas 20:29 154 Lukas 20:47

kabalwan na en petta itta kan san-gaw ya anak da nga lalaki nga mek-wenta ta anak na nasi en. 29A ta idita lugarmi itta ya pitu na lālāki nganagkakabagis, a nangatawa hapaya imunnanen, ammi nasi hala taaweda para la paganak. 30-31A gafuta lintigen a inatawa na mekaduwaen ya atawa na en, a sangaw timub-bat ya mekatallu en, a kumanenhapa abat ta mekapitu en, te sanagpasi kid ta pangatawa da ta bab-bayen, ammi awan pulus ta nesirakda ta anak da. 32 A kabalinan napasi na mekapitu en a nasi hapa yababbayen. 33A am kakurugan ta samatolay kid hala sangaw ta arawnapagtolay na nagpasi kiden a had sinhud ta pitu kiden ya atawa sangawna babbayen, te ikid ngamin yanangatawa tentu,” kunda.34A ya tabbag ni Hesus tekid a

“Gagangay ta mag-aatawa ya to-lay kiden ta katolay da sin, 35 ammiya nagpasi kiden nga gagangaymatolay ta araw na pangtolay naNamaratu a awedan sangaw man-gatawa, 36 te awedan sangaw masi,te am tolayan na kid sangaw naNamaratu a kagitta na kid sangawna anghel kiden ikid na Namaratu.37 A maski am awemuy kuruganta matolay hala sangaw ya nagpasikiden a yen hala ya nepasikkal nimina Moses ta surat na en gafuta uhohug na Namaratu tentu taagyan ta kalakayu en nga umagā-tang, te ya uhohug na en te Mosesa

‘Iyak ya Dyos nga dayawan niAbraham, ikid ni Isak, ikid niHakob,’ kunna.

38 A gagangay mantu ta matolayhala yen kid, te bakkan hamanta nasi ya mangdayaw ta Dyos, teya matolay ya mangdayaw tentu,”kunna tekid.39 “Mappya hapa ya tabbag mina,”

kunna hapa na kadwan kiden mangi-tuldu ta lintig, 40 a awan na ta nagpo-hut tentu talo am maabak kid hapa.

Ya Pangpohut Ni Hesus Ta Tolay Ki-den

(Mt 22:41-46; Mk 12:35-37)41 A ta nekabalin na pagpohut da

a itta hapa ya pinohutan ni Hesus tatolay kiden.

“Ya kuman na ituldu namangituldu kiden ta lintig a ibarda ta simsima ni mina Dabid yaMangikerutanen nga nekari naNamaratu. A kakurugan hapaya ibar da, ammi had kukunnasimsima na? 42 Te ya nesurat nimina Dabid ta lebru na KansyonKiden a

43 ‘Itta ya nebar na Namaratu tadafu ken, te

“E ka sin magtogkok takanawan kin, te ikita yamangabak ta ya katapilmu kiden, petta ikosangaw ya makkamu tangamin,” kunna.’

44 A am ‘Dafu ken,’ kun ni minaDabid ta Makkamu en, a hadkukunna mantu magbalin tasimsima na para?” kun ni Hesustekid.Ya Pangpaliwat Ni Hesus Ta Mangit-

uldu Kiden(Mt 23:1-36; Mk 12:38-40)

45 A ta pagdangag para la na tolaykiden a itta yanebar niHesus ta itulduna kiden.

46 “Itan muy ta awemuy pariganya mangituldu kiden ta lintig, teikayat da itugtugut ya barawasi napangituldu da petta dayawan nakid na tolay. A am itta ya pabuyaikid na gimung a pilin da para yakaispotanna agtuttudanpettamal-ogon kid maita. 47 Ammi magim-mamappya kid la, te ikid hala yamangayayyaw ta bābāy kiden na-balu ta panguffun da tekid pettamagubat da ya bali da. A am ittakid ta paggagimungan a makimal-lak kid ta mabayag petta pahig nakadwan kiden ta abikan kid ta Na-maratu. Ammi pake dakdakal san-gaw ya pangpa-gang na Namaratutekid ammi ta kadwan,” kunna.

Page 158: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Lukas 21:1 155 Lukas 21:19

21YaNabalu enNgaNangatad Ta Pirak(Mk 12:41-44)

1 A ta pangituldu para la ni Hesusta simbaanen a itan na ya naba-nangkiden nga umange mangila-nug tapirak da ta agyan na agila-nugan natolay kiden. 2A sangaw umange hapaya napanglaw na babbay, a nela-nugna ya duduwa la na sinsilyu, kustu talugar na binting. 3 A ya uhohug niHesus ta ituldu na kiden a

“Itan muy ya babbay ewan,kakurugan ta ad-addu ya nela-nug na ammi ta pagdadaggan nangamin kiden nela-nug na kadwankiden, 4 te intu neatad da ya sobrana kaba-nang da, ammi tentu aneatad na ya magserbi mina tentugafu ta kapanglaw na, te neatad naya ngamin katolayan na,” kunnatekid.Ya Dumatang Ta Pagaddetan Na

Arawin Yan(Mt 24:1-14; Mk 13:1-36)

5A ta pagbabida na kadwan kiden adayawan da ya kalalaki na simbaanen,te dappug haman ya batu na kidennga nataga, ikid na addu ya neatadna tolay kiden ta pamaispot da tasimbaanen. 6 A ya uhohug ni Hesustekid a

“Kakurugan ya ibar ku tekamuyta sa marabba sangaw ya ngaminbali in yan abat ta awan pulus tamesalnuk ta maski takday la nabatu,” kunna.7A ya pohut da hapa tentu a

“Kanu sangaw na araw yakaperdi na simbaanen, a anusangaw ya pakaitan mi ta datangna,” kunda.8A ya tabbag na en hapa tekid a

“Pake itan muy ta maayayyawkam sangaw,” kunna, “te addu san-gaw ya umange nga mangingaganta ngagan kin, te

‘Iyak ya Kristu ngaMangikerutan tekamuy, tedimmatang na ya araw na

pangikerutan na Namaratutekamuy,’ kunda sangaw,

ammi awemuy kid kurkurugan.9 A am itta sangaw ya madamagmuy ta gubat ta agyan muy ikidna gubat ta adayu a awemuy lamalalang ta isin kid, te gagangayta dumatang ya kumanin kapye naidatang na pagaddetan na arawinyan. 10 Te pagka-ma magkāgubgu-bat ya kadwan kiden tribu, yagamagkakattway hapa ya kadwan ki-den tolay nga maginggubgubat.11 A dumatang hapa ya addu nalunig ikid na agbabisin, ikid na takitta magdaduma na lugar. A maitamuy hapa sangaw ya kattatalawanna pakaitan ta langit.

12 “Ammi ta awena para la du-matang na inin kid na zigat adana gafutan da kam sangaw, pettaidarum da kam ta atubang na to-lay kiden ta kapilya, kapye da kamibalud. A iatubang da kam hapasangaw ta gubernador da kidenikid na ari da kiden gafu ta pan-gurug muy teyak, 13 petta ipasikkalmuy tekid ya gafu na tarabakunmuy. 14 A mappya mantu ta danaitug muy ta nonot muy ta awemuysangaw burungan am anu ya itab-bag muy tekid, 15 te am ittan san-gaw ya kustu na paguhohug muy aiyak sangaw ya mangatad tekamuyta uhohugan muy ikid na pangra-zonan muy. A maabak muy hapasangaw ya katapil muy kiden, teaweda sangaw matabbag ya uho-hugan muy. 16 A ya kadwan ki-den tekamuy a italaba na kam nadakal muy kiden ikid na kabagismuy ikid na kahulun muy kidenpase kofunmuy kiden, a papasin daya kadwan tekamuy. 17 Te ikatu-pag na kam sangaw na ngamin to-lay gafu ta pangurug muy teyak.18 Ammi maski kunna ten awanpulus ta mawakay maski ta takdayla na huk muy, 19 te am attamanmuy la ya ngamin makkwa teka-muy a maatadan kam hala sangaw

Page 159: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Lukas 21:20 156 Lukas 21:38ta magnayun na angat.”Ya Kaperdi Na Herusalem Ikid Na

Pagtoli Ni Hesus(Mt 24:15-21; Mk 13:14-19)20 “A kumanen hapa am maita

muy sangaw ya armado na sud-dalu kiden nga manglehut ta ili naHerusalem a yen ya pakkamu muyta tanagay na ya kaperdi na. 21 Ayen mina ya pagbabakwit na ittakiden ta Hudeya petta umahat kidmina ta bagetay kiden. A kumanenhapa ta itta kiden ta umag na ili. Aya itta kiden ta lawan na ili a awedamina simarok, 22 te yen sangaw yaaraw na pangpa-gang na Namaratupetta magdulot ya ngamin kidenlinavun na aglavun kiden ta suratkiden. 23 Ammi kakallak sangawya matarun ikid na magpasusu taisina kid na araw te pake mazi-gatan kid nga magbakwit, te yenya datang na dakal na pagzigātānikid na pangpa-gang na Namaratuta tolay kiden. 24 A mapapasi yakadwan, ikid na magafut ya kad-wan petta metugut kid mebaludta kadwan kiden lugar ta paglele-hutin. A mapannu sangaw ya ilina Herusalem ta suddalu na Hentilkiden addet ta kabalin na araw naHentil kiden.”Ya Imunnan Ta Datang Na Tolayin

Taga Langit(Mt 24:29-31; Mk 13:24-27)25 “A am nabalin sangaw yen kid

na zigat a itta sangaw ya takwanna pakaitan ta bilag ikid na hulanikid na bitwan kiden ta langit, apake magtalaw sangaw ya tolay ki-den gafu ta simiksikan sangaw yapalung kiden ta bebay. 26 A pakekumafuy sangaw ya nonot na tolaykiden gafu ta talaw da ta dumatangta paglelehutin, te makutukutethapa sangaw ya bitwan kiden talangit. 27 A yen sangaw ya pakai-tan na ngamin tolay ta lattog naTolayin taga Langit ta langitewan,te dumagut sangaw nga imatogkokta kulam kiden, a mehulun sangaw

tentu ya ngamin kasikanan ikid nakalalakin na Namaratu. 28 A ammaita muy sangaw ta namegafunyan kid na pakaitan a awemuy gi-tumagan awa matalak kanan, tetanagay na ya pangikerutan na Na-maratu tekamuy.”29A sangaw binida ni Hesus ya tak-

wan na keangarigan tekid.“Nonotan muy ya keangarigan

na taggaten, ikid na kadwan kidenkayu, 30 te am lumattog na ya bagukiden don da a yen ya pakaitan tadarun na. 31 A kumanen hapa san-gaw amdumatang na ya ngamin ki-den nabidak tekamuy ta ayanin, teyen sangaw ya pakaitan ta tanagayna ya pagpatogkok na Namaratu tadafu muy. 32 A kakurugan hapaya ibar ku tekamuy ta sa magdulotya ngamin kidin nabidak tekamuyta awena para la masi na tolaykiden ta ayanin. 33 Te gagangayta imawan sangaw ya ngamin lan-gitewan pase lutakin, ammi awenasangawmauli na ngamin inuhohugku tekamuy.

34 “A mappya mantu taimugudan muy, petta awemuymaayayyaw gafu ta madugal kamikid na magillaw kam ikid namagburung kam ta katolay muy.A sigida makaparan kam, ikid naawemuy sangaw masikwatan taaraw na zigat, 35 te dumatangla dumatang ye-yen na araw tangamin kiden tolay ta utun nalutak. 36 A mappya mantu tahutunān muy, a sigida makimallakkam, petta itta ya pagsikan muynga magattam ta ngamin kidendumatang, petta awemuy sangawmamat am mapaatubang kamsangaw ta Tolayin taga Langit tadatang na,” kunna.37 A kinanghahaw nangituldu i

Hesus ta umag na simbaanen, ammita hiklam a umange nagammak tabagetay na Olibo. 38A kada lalakwat anaggabi hapa ya tolay kiden nga ange

Page 160: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Lukas 22:1 157 Lukas 22:22

ta simbaanen, petta dangagan da yaituldu na.

22Ya Pagtatulag Na Mangpapasi Kiden

Te Hesus(Mt 26:1-5; Mk 14:1-2)

1 A ta tanagay na ya pyesta naSimana na Hudyo kiden am mangankid ta pan nga awan bumlad, 2 a nag-mamiting ya padi kiden ikid na man-gituldu kiden petta pagbabidan da amhad kunna mina na pangpapasi da teHesus, te nagburung kid hapa gafu tatolay kiden nga dumagdag tentu.

3A tekiden para la nagmiting a ittahapa ig Hesus ikid na ituldu na kidenta takwan na lugar, a yen hapa ya ne-sassarok ni Satanas ta nonot ni HudasIskaryote petta italaba na i Hesus, teintu ya takday na mafulu duwa kidenkahulun ni Hesus. 4A umange mantui Hudasen nga nakitulag ta padi kidenikid na maggwardya kiden ta simbaa-nen, petta italaba na i Hesus. 5 Anatalakan kid hapa ta bida na tekid, anekari da tentu ya pirak. 6Mayat hapai Hudas ta tulag da a yen ya pamegafuna nga magapag ta pangitalaba na teHesus ta kawan na addu na tolay.

Ya Pangiparan Da Ta Pyesta NaSimana

(Mt 26:17-25; Mk 14:12-21; Jn 13:21-30)7 A ta araw na pangan da ta panen

nga awan bumlad, a yen hapa ya pan-giatang da ta kalneru, te pagnonotanda ta araw na nepangilillik na Na-maratu ta gingginafu da kiden. 8 Adinob ni Hesus ig Pedru ikid ni Hwanpetta enda iparan ya panganan da takalneru da.

9 “A had sin mina ya pangi-paranan mi?” kunda hapa tentu.

10 “E kam ta ili, te masimmumuysangaw ya magtattun ta tākalambana danum, a dagdagan muy la. Asangaw amnakasarok kanan ta balia ibarmuy tamakābali en, 11 ‘Dinobna kami ni Mistro, te itanmi kan yalugar na panganan mi ta pamurabmi ta Simana in,’ kummuy, 12 a

ituldu na sangaw ya dakal na silidta utun, a yen sangaw ya pangi-paranan muy ta pamurab tam,”kun ni Hesus tekid.

13 A umange kid, a naita da hala yakuman na nebar ni Hesus tekid, aneparan da ya pamurab da ta Simana.

14 A sangaw ta nekaparan nangamin a nakiatubang ig Hesus ikidna mafulu duwa kiden ituldu na. 15 Atekid para la nagkakan a naguhohug iHesus.

“Pake ikayat ku ta magaatubangkitam ta ayanin, te awena para ladumatang na zigat kin. 16 Ammiawekna sangawmakiatubang teka-muy ta isin na pamurab addet tasa nedulot ya ngamin pagbalinanna ta pagturaynaNamaratu ewan,”kunna.17A sangaw nagibbal ta paginuman

na binarayang kapye na nakimallak, asangawnegawat na ta itulduna kiden.

“Ye, sa uminum kanan ta isin,18 ammi teyak, awek sangawuminum ta kumanin abat tapagayayat tam sangaw ta pagturayNamaratu ewan,” kunna.19 Kabalinan na kumanen a nagib-

bal hapa ta tāhukal na pan kapye nanakimallak ha. A sangaw ginadgadwana ya pan en, a nesaned na tekid.

“Kanan muy yan, tepanadamdaman muy teyak, te ye-yan ya barikin nga isagapil ku gafutekamuy,” kunna.(Mt 26:20-25; Mk 14:17-21; Jn 13:1-30)

20A ta nekabalin na nepamuhab daa inibbalan na ha ya paginuman nabinarayang kapye na neatad tekid,

“Ye-yan ya panadamdamanmuyta bagu en tulag na Namaratu teka-muy gafu ta dagak nga magarutsangaw ta gafu tekamuy. 21 A ittahapa ta lamesa in ya mangitalabasangaw teyak, 22 te mappya ta ma-papasi ya Tolayin taga Langit ta ku-man na nekari na Namaratu ewan,ammi kakallak sangaw ya mangita-laba in tentu,” kunna.

Page 161: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Lukas 22:23 158 Lukas 22:4023 A nagimpopohutan da hapa aminya panaw tekid yamangitalaba san-gaw tentu.

Ya Pagingfulfulatan Na Ituldu Na Ki-den Ta Pinakadakal Da

24 A sangaw nakidibati hapa ya it-uldu kiden ni Hesus, te nagingfulfula-tan da am inya tekid ya pinakadakalda. 25 Ammi nedangagan na kid niHesus, a pake tinabarangan na kid.

“Amu muy ya gagangay na arina Hentil kiden ta ikwenta da yaiturayan da kiden ta kuman natagabu da, a ingagan da hapa yabari da ta mangikerutan. 26 Ammiawemuy mina parigan yen kid,te ya kadakalan muy a magbalinmina ta kaassangan muy ikid namagserbi en tekamuy. 27 Ta kumanna uray na tolay a intu dakdakalya imatuttuden mangan ammi tamangiatubang ta kanan na. Ammimappya ta iyak ya parigan muy teitta yak sin tekamuy ta kuman namangiatubang ta kanan.

28 “Mappya te ikamuy yakanayun nehulhulun teyak tangamin kiden zigat ken. 29 A yaneatad ni Damakewan teyak taiturayan ku a yen hapa ya isipatku tekamuy, 30 petta ikamuy hapasangaw ya makiatubang teyak talamesaken ta lugar na pagariyanku. A magtogkok hapa sangaw yatagtakday tekamuy ta kuman naagtogkokan na ari, petta magibbalkam hapa sangaw ta mafulu duwakiden tribu na Istralita kiden.

31 “A iko hapa Simon, a dan-gagam ya ibar ku teko, te pakeikayat ni Satanas ya mangalaptekamuy, petta paruban na kamsangaw ta kuman na magsapta aggik, 32 ammi iko ya pakenepakimallak ku petta awenamawakay na pangurug mu teyak.Ammi sangaw am nagbabawi kanta pagtalekud mu teyak a uffunamhapa ya kabagis mu kiden, pettamagsikan hapa ya pangurug da,”kun ni Hesus te Pedru.

33 “Ay, Afu, aweta ka pag-talekudan maski mehulunak tekomebalud ikid na mapapasi,” kunnahapa.

34 “Itam sangaw awa kustu yauhohug ku teko, Pedru,” kunna hani Hesus tentu, “te maski ta awenapara la pagtareknay na manuk tahiklamin yan a mamillu ka sangawmangilemad ta pakkamum teyak,”kunna.35 A sangaw nagbida ha i Hesus

tekid ngamin,“Tekamuyen immange nangi-

padangag ta idi ta awemuyennepagbalun a itta de ya nagkuran-gan muy?” kunna.

“Awan O, Afu” kunda hapa.36-37 “A onay, te itta ya

nangikallak tekamuy. Ammibakkan sangaw ta kunna ten, te yauhohug na aglavunen gafu teyaka ‘Isipat da sangaw ta dulay kidenna tolay’, kunna ta surat na en. Agafu ta magdulot hala sangaw yanesurat na en a ikatupag da kamhapa sangaw gafu teyak. A mappyamantu ta ikamuy hapa la sangawya makkamu ta ngamin masapulmuy nga pirak ikid na ga-gamitmuy kiden. A gafu ta zigat muysangaw a pake karkaragatan muyya kampilan ammi ta ulat muyen,”kunna.

38 “A itam, Afu, duwa haman yakampilan mi,” kunda hapa.

“Bakkanna ta yen ya bidan tam,”kunna hapa tekid.Ya Pakimallak Ni Hesus Ta Bagetay

Na Olibo(Mt 26:36-46; Mk 14:32-42)

39A ta kabalin na en a imuhet kid niHesus ta bali, a umange kid ta Bage-tayen Olibo ta kuman na gagangayni Hesus ta idi. 40 A ta datang data lugaren nga kanayun nakimallakanna a

“Magyan kanan la sin, a maki-mallak kanan ta awemuy timu-luk ta mamahpahuba en tekamuy,”kun ni Hesus tekid,

Page 162: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Lukas 22:41 159 Lukas 22:6241 kapye na sang imadayu tekid. Asangaw namalentud ta lutak, a naki-mallak.

42 “Amang, am mappya ta uraymu a azim haen ya zigatin yan.Ammi maski kunku a bakkan minata yen ya magdulot, te mappya taikayat men ya idulot ku,” kunna tapakimallak na.43 A lumattog hapa ya anghel

na Namaratu nga nangpasikantentu. 44 A gafu ta pake nazigatana pinasikan na para ya pakimallakna addet ta neugang ya daga naen, a nagsaddu ta lutak. 45 A tentuen imivwat ta nakimallakan na ena nagtoli ta ituldu na kiden, amminakakasidug kid na gafu ta pakenabannag kid na ta pagdamdam datentu.

46“Anumasidug kanan? Imivwatkanan, a makimallak kam pettaawemuy mina maayayyaw,” kunnahapa tekid.Ya Paggafut Da Te Hesus(Mt 26:47-56; Mk 14:43-50; Jn 18:1-11)

47 A ta paguhohug para la ni Hesustekid a dumatang na i Hudasen, anehulun hapa tentu ya addu na to-lay. A umange i Hudas te Hesus pettaamuyan na mina, 48 ammi ya uhohugni Hesus tentu a

“Anu haman ta amuyam, Hudas,ya Tolayin taga Langit ta pangital-abam tentu?” kunna.49 A ta nepakaita na kahulun ni

Hesus ta gafutan da a“Mappya de, Afu, ta katkattaban

mi kid na?” kunda.50 A ka-ma la kinattab na takdayenya tagabu na kadakalanen padi, anewasik na ya takday bangbang na.

51 “Awemuy na!” kunna hapa niHesus tekid,

otturu sini-ged na ya bangbang nakinattab da en, a nagmappyan. 52 Asangaw naguhohug hapa i Hesus taange kiden nanggafut tentu.

“Anu, dulayak hud na tolay,petta endak gafutan konsukampilan ikid na paluk ta kuman

na panggafut muy ta tulisan?53 Kinanghahaw itta yak hamantekamuy ta simbaanen nganangitultuldu, anu bakkan ta yenya nanggafutan muy teyak? Ammigagangay ta ayanin ya oras muyikid na oras na pagturay na dulay,”kunna tekid.54A ta nepakagafut dan tentu a ne-

tugut da neange ta bali na kadakalanna padi, a tinultulitul na kid ni Pedru.55 Datang da ta bagaw na bali en anaghatung kid ta paggukupan da, anakipagtuttud hapa i Pedru tekid.

Ya Pangilemad Ni Pedru Te Hesus(Mt 26:69-75; Mk 14:66-72; Jn 18:25-27)

56A ta pagtuttud para la ni Pedru tadakar na afuyen a neitan na babbayentagabu ta pagtalib na, a pake initana ta mappya kapye na netuldu takadwan kiden.

“Yeyan hapa ya takday kahulunna ginafut da en,” kunna.

57Ammi nelemad ni Pedru.“Awek amu yen O,” kunna.

58 Ammi sangaw ta magananwana itta hapa ya takday nga nakalasintentu a

“Maski iko hapa ya takday,”kunna.

“O iyak hud O,” kunna ha ni Pe-dru.59 A sangaw ta pagtalib na kuman

na takday oras a pake nepapilit parana takday ta intu.

“Talaga ta iko hapa ya takdaykahulun na, te taga Galileya ka,”kunna.

60 “Atsi O, awek para la aamu yenO!” kunna ha naglemad,

a ka-ma la nagtareknay ya manuk.61 A nagbalittag na hapa i Hesusnga imatubang tentu, a yen hapa yanepakanonot ni Pedru ta uhohug niHesus tentu ta ‘Mamillu ka mangile-mad teyak ta awena para la pagtarek-nay na manuk,’ kunna. 62 A insigidanagtugut i Pedru, a masikan nagtan-git.

Ya Pangpabanglu Da Te Hesus(Mt 26:67,68; Mk 14:65)

Page 163: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Lukas 22:63-64 160 Lukas 23:1263-64 A ya tolay kiden nga nagg-

wardya te Hesus a pinābānglu da,te tinappanan da ya mata na kidenkapye da pinalpaluk,

“O, ibar mu am inya ya nag-paluk teko, te malalaki ka hamanmaglavun,” kunda.

65 A addu para ya inuhohug da tentuta pamadpadulay da tentu.

66A tamagkarawanen a nagkakam-pat ya padi kiden ikid na mangituldukiden ta lintig ikid na ngamin kidenkalalaklakayan, a neange da i Hesusta atubang na ngamin kiden konsihalpetta idarum da. A ya uhohug da teHesus a

67“Amkakurugan ta iko ya Ari enKristu nga nekari na Namaratu, aibar mun,” kunda tentu.Ammi ya tabbag na en tekid a

“Am ibar ku mina tekamuy aawemuy haman kurugan, 68 a amitta ya pohut ku tekamuy a awemuyhapa tabbagan. 69 Ammi awena lamabayag a makipagtuttud ya To-layin taga Langit ta kanawan naNamaratu ewan nga Makapangwata Ngamin,” kunna tekid.

70“A ta kuman na ikayatmu uho-hugan a iko ya Anak na Namaratuewan?” kunda.

“Kakurugan ta iyakin yen,”kunna hapa.

71 “Itan muy yen, masapul hudpara ya mangipasikkal ta liwat na,te ikitanan hapa la ya nakadangagta uhohug na,” kunda.

23Ya Pangidarum Da Te Hesus Ta Gu-

bernadoren Taga Roma(Mt 27:1,2, 11-14; Mk 15:1-5; Jn 18:28-

38)1 A ta nekabalin dan a sa nagtayuk

kid, a enda nedarum i Hesus te Guber-nador Pilato.

2 “Ginafut min ya tolayin yan, tesansanatan na ya tolay kiden pettamakitapil kid ta gubyernu. A ibarna hapa ta aweda mina pagan yabwis da ta gubyernu na Ari muyen

Sisar, yaga ipapilit na hapa ta intuya netun na Namaratu ta ari mi,”kunda.3 A gafu ta kumanen a pinohutan

hapa ni Pilato,“Kurug de ta iko ya ari na Hudyo

kiden?” kunna.“A ikon haman ya nangibar,”

kunna hapa ni Hesus.4 A sangaw naguhohug i Pilato ta

Hudyo kiden nga ange nangidarum,“Ta kuman na uray ku a awan

ta gafu na pangidarummuy tentu,”kunna.

5Amminepapilit da ya nepangidarumda tentu.

“Nangituldu haman ye-yan natolay ta ngamin paglelehutin abatta lugar na Galileya abat ta isinHudeya, a sansanatan na ya tolaykiden petta makitapil kid mina tagubyernu,” kunda.6A gafu ta kumanen a pinohutan ni

Pilato tekid am taga Galileya i Hesus,a “On,” kunda.

7 “A alapan muy mantu, te iangemuy te Gubernador Herud, te intuhaman ya makkamu ta tolay kidentaga Galileya,” kun ni Pilato tekid,

te itta hapa i Gubernador Herud ta ilina Herusalem ta arawin yen.

8 A ta nepangidatang da tentu teHerud a matalakan hapa i Herud, teaddu ya nadangdangag na te Hesusta idi, a ikayat na hapa itan, taloam itta ya ipaita ni Hesus tentu tapakapangwa na. 9 A addu hapa yapinohutan na te Hesus, ammi awenapulus tumabbag ni Hesus. 10 A yapinakadakal na Hudyo kiden a adduhapa ya binida da ta pangidarumandatentu, ammi awan hapa ta netabbagni Hesus tekid. 11 A gafu ta awenatumabbag a inuyoyungan ni Herudikid na suddalu na kiden, a tinapan-gan da ta addu na uhohug. A sangawpinagbarawasi da ta kuman na arikapye da hala pinatoli te Pilato.

12 Ta idi a nagkākatupag ig Herudikid ni Pilato, ammi mappya kid na taarawin yen gafu ta azo matupag kidna te Hesus.

Page 164: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Lukas 23:13 161 Lukas 23:34Ya Pangipalubus Ni Pilato Ta Pasi Ni

Hesus(Mt 27:15-26; Mk 15:6-15; Jn 18:39—

19:16)13 A ta nepangitoli dan te Hesus

te Pilato en a pinagkakampat na yapinakadakal na Hudyo kiden pettamagbida tekid.

14 “Ye-yan na tolay ya neangemuy teyak, te ibar muy haman tasanatan na ya kagitta muy kidenpetta makitapil kid mina ta guby-ernu. Ammi pinohutan ku ta map-pya ta atubang muy, a awan hamanta nadangag ku ta kuman na pangi-daruman muy tentu. 15 Kumanenhapa te Gubernador Herud, awankan ta liwat na, a yen ta pinatoli nateyak. Maita muy mantu ta awanhaman ta pangpapasin mi tentu.16A mappya mantu ta papaligat kula kapyek ibbatan,” kun ni Pilatotekid.17A ya gagangay da ta idi a pohetan

da ya takday mabalud ta kada Pyestana Panadamdaman, petta matalakanmina ya Hudyo kiden ta gubyernu niAri en Sisar. A yen ta nebar ni Pilatota pohetan na mina i Hesus, 18 ammibakkan te Hesus ya ikayat da.

“Papasim yana, te Barabas minaya pohetam,” kunda,

19 te ya kinan da en Barabas a nabayaghapa nabalud gafu ta sinanat na ya to-lay kiden petta makitapil kid ta guby-ernu, yaga namapasi hapa ta tolay taidi. 20 A gafu ta kumanen a nakibidaha i Pilato tekid, pettamonan daminaya pangpohet na te Hesus, 21 amminafulotan kid nagayag:

“Papasim, pagappam na takrus,” kun na ayag da.

22 “Annun ku hud papasin? Anuhud ya liwat na? Awan hamanta amuk ta pakapapasi na. Amapmappya ta papaligat ku lakapyek pohetan,” kunna ha ni Pi-lato tekid.23Ammi kuga nafulotan ha ya tolay

kiden nga nagayayag ta masikan, teipapilit da ya pasi ni Hesus. 24-25 Agafu ta kumanen a timuluk i Pilato ta

nebar da en, a pinohet na ya nabalu-den nga namapasi ikid na nakitapil tagubyernu ta idi, a negawat na i Hesusta tolay kiden petta kwan da ya ikayatda kwan tentu.

Ya Pagpaappa Da Te Hesus(Mt 27:32-44; Mk 15:21-32; Jn 19:17-27)

26 A ta nepangalap dan te Hesus aneuhet da ta ili, petta pagappan da takrus. A tekiden dumayum ta agyanna pagpaappan da tentu a nasimmuda ya takday lalaki nga nagngaganta Simon nga taga Sirene, te bagunagafu ta takday na bariyo. A simarokmina ta ili, ammi kinalbatan da ngapinagagtu ta krus ni Hesus. 27 A du-madagdag hapa ya pake addu na tolaykontodu bābāy nga nakatangtangit tapagdamdam da te Hesus. 28 A yenta nagbalittag i Hesus nga naguhohugtekid.

“Ikamuy bābāy, bakkan mina taiyak ya tangitān muy, te intu minatangitan muy ya bari muy ikid naanak muy. 29 Te dumatang sangawya pake dulay na araw, a ibar dasangaw ta nagāsāt ya bābāy kidennga awan naganak ikid na awankiden ta pasusu. 30 Te sangaw amdumatang na ye-yen na araw a ma-gayag ya tolay kiden ta bagetaykiden, petta tappanan da kid mina,31 te am kumanin ya dumatang taawanen ta liwat a pake duldulaypara sangaw ya dumatang ta seli-wat kiden,” kunna.32A nepehulun da hapa ya duwa na

pake dulay na tolay te Hesus, pettaigindan da i Hesus papasin ta duwakiden. 33 A tekiden nakadatang taagyan na kinan da en Banga na Ulu,a yen ya nagpaappan da tekid ta talluna krus, a netunglak da ya kayu ennga nagappan ni Hesus ta naghatanna duwa kiden nga pake dulay. 34 Ata nepagpaappa da te Hesus a nepaki-mallak na kid “Amang, pakomam kidte aweda amu ya kwan da,” kunna.A ya suddalu kiden hapa a nagbabin-unutanda ya ga-gamit kidenniHesus.

Page 165: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Lukas 23:35 162 Lukas 23:5635 A ya kadwan kiden tolay a

umatayuk kid la naggiraw ta pina-gappa da kiden, ammi ya pinakadakalda kiden a inuyoyungan da la i Hesus,

“Agu ta intu mina yamangikerutan ta ikattolay nakiden, ammi ikerutan nan minaya bari na en am kurug taintu ya netun na Namaratu tamangikerutan,” kunda.36A sangaw tumubbat hapa ya sud-

dalu kiden nga nanguyoyung tentu,te enda negawat ya suka ta inumanna, otturu nebar ta

37 “Ikerutam mina ya barim, teAri ka haman na Hudyo kiden,”kunda hapa,

38 te dana netun da ya surat ta utunna ulu na en, a “Ari na Hudyo kiden,”kun na suraten.

39 A ya takdayen nga pinagappa data hebing ni Hesus a medyo nakapo-ray hapa te Hesus;

“Agu ta iko haman ya netun naNamaratu ta mangikerutan? Aikerutam mantu ya barim ikid nabari mi,” kunna tentu.40 Ammi ya takdayen ta taakub ni

Hesus a nagsasitangan na hapa yanapolu en,

“Anu awemhamanmamat ta Na-maratu maski ta pasim? 41 Gustuhala ya pagpapasi da tekita, teinatadan da kita ta kuman na nagli-watan ta, ammi awan haman taliwat na tolayin yan,” kunna tentu.42 A sangaw nakimallak hapa te

Hesus;“Ay Hesus, nonotan nak haen,

Afu, am nakatogkok kan ta pa-gariyam,” kunna.

43 “Kakurugan ya uhohugan kuteko ta mehulun ka hapa sangawteyak ta arawin yan ta pake ispot nalugar,” kun ni Hesus tentu.Ya Pasi Ni Hesus(Mt 27:45-56; Mk 15:33-41; Jn 19:28-30)

44 A ta tangngan na araw a nagsu-giram na ya ngamin na paglelehut daen ta kumannahiklamabat ta tallu naoras, te nagsugiram ya bilag. 45 A ka-ma la napissang hapa ya zingzingen

nga ga-gamit ta umag na simbaan en.46 A ta kuman na alas tres ta furab anagayag i Hesus ta masikan, “Amang,ikon la ya makkamu ta kahalwakin,”kunna. A yen ya nepasi na.

47 A ya kapitan na suddalu nganaggwardya ta pinagappa da kiden adinayawan na hapa ya Namaratu gafuta naita na en. “Kakurugan kad tamappya na tolay yan,” kunna. 48 Aya tolay kiden nga umange naggiraw,a nagdamdam kid hapa ta naita da,a napopoyung kid na nagtugut ngamagtoli ta bali da. 49A ya kofun kidenni Hesus kontodu bābāy kiden tagaGalileya nga dumagdag tentu ta idi aumatayuk kid la ta sang adayu, a itanda la ya ngamin nakkwa tentu.

Ya Pangitanam Da Te Hesus(Mt 27:57-61; Mk 15:42-47; Jn 19:38-42)

50-52A ta nekabalin na pasi ni Hesusa itta ya takday lalaki nga umangete Pilato, petta adangan na ya barini Hesusen. I Hose ya ngagan na, ataga Arimateya ta lugar na Hudeya.Mappya hapa na tolay, te kuruganna ya ngamin lintig na Hudyo kiden,yaga nabayag na hapa nangipapa-nata Mangikerutanen nga nekari na Na-maratu. Intu hapa ya takday konsihalna Hudyo kiden, ammi awena kum-abkabat ta nepangpapasi da te Hesus.53A ta nepangidagut ni Hose ta bari niHesus a inulolatanna ta furawnaulat,kapye na neange ta pangitanaman natentu. A netanam na ta kababaguna tanam nga kinobkob da ta batuta kuman na kweba, a awan para lata netanam. 54 Furab ta Byernis yanepangitanamna tentu, a yenhapa yapamegafu na araw na agimmang naHudyo kiden.

55 A ya bābāy kiden nga du-madagdag teHesus tentu ennagtugutta lugar na Galileya a naita da hapa yatanam na ikid na nepangpaidda nata bari na en. 56 A sangaw nagtugutkid hapa nga dumatang ta bali da,petta mangiparan kid ta bangog, teiluggud da sangaw ta bari ni Hesus.Ammi nagimmang kid bit ta araw

Page 166: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Lukas 24:1 163 Lukas 24:23na agimmang, te pangurug da talintigen.

24Ya Bida Na Katolay Ni Hesus(Mt 28:1-10; Mk 16:1-8; Jn 20:1-10)

1 A ta nagkahawan ta Liggu a nag-gabi ya bābāy kiden nga ange taagyan na tanamen, te nehulun da yabangogen nga neparan da ta bari niHesus. 2 Ammi ta datang da ta tana-men a dana naazin ya batu en nganesalin ta sasahokan na tanamen. 3Asimarok kid, ammi awan na ya bari niHesusen! 4 A gafu ta mapopoyung yanonot da a umatayuk kid bit la ten,a ka-ma la itta ya duwa na lalaki ngapakemagdakar ya barawasi da, a nag-tayuk kid ta hebing ta bābāy kiden.5 Alistu nagtakab ya bābāy kiden tatalaw da tekid, a sangaw naguhohugya duwa kiden tekid,

“Anu haman ta apagan muy yanatolay ta tanamin, 6 Awemuy demanonot ya nebar na en tekamuyta nepagyan na en tekamuy ta itenGalileya?

7 ‘Mappya ta megawat ya To-layin taga Langit ta awan kidenmangurug taNamaratupetta pa-gappan da ta krus, ammi ma-tolay hala sangaw ta mekatalluen araw,’ kunna paen tekamuy,”kunda tekid.

8 A yen hapa ya nepakanonot nabābāy kiden ta uhohug ni Hesus.

9A gafu ta kumanen a nagtugut kid,a enda nepadangag ya naita da ikid nanadangag da ta mafulu takday turinni Hesus kontodu kadwan kiden it-uldu na. 10 I Mariya tagaMagdala, ikidni Yohana, ikid ni Mariya nga hina niSantiago, ikid na kadwan kiden sakābābāy da, a yen kid ya umange nan-gibar ta turin kiden. 11 Ammi awedahaman kinurug ya uhohug na bābāykiden, te pahig da ta tulad. 12 Ammite Pedru a alistu imikkat, a bumilagta agyan na tanamen. Datang na tatanamen a simisirib ta umag, a naitana ya ga-gamit kiden nga nefutefut ta

bari ni Hesusen, ammi awan ya barina en. A sangaw nagtugut hapa ngadumatang ta bali na, te napopoyunghapa gafu ta awan na ya bari ni Hesus.

YaPakipaitaNiHesusTaDuwaKiden(Mk 16:12,13)

13 A ta araw na katolay ni Hesus agimanwat hapa ya duwa na ituldu nata ili na Herusalem, te ange kid ta itenEmawas, a kuman na mafulu takdaykilumetru ya kadayuna. 14Anakatug-tugut kid la nagbida, te bibidan da yanakkwa te Hesus ta ili na Herusalem.15 A tekid para la nakatugtugut nag-bida ikid na nagimpopohut a ka-ma lanakihebing i Hesus tekid, 16 a naita daammi pahig da ta bakkan ta intu.

17 “Anu hud ya kuga bidan muyta pakatugtugut muy ta dalanin,”kunna tekid.

A nagtayuk kid la ten nagdamdam.18 Klopas ya ngagan na takdayen, aintu ya tumabbag ta nebar ni Hesus,

“Anu, iko la tatakday ya awanpara la nakadangag ta iningwa daen ta ili na Herusalem ta takdayenaraw?” kunna te Hesus.

19 “Anu hud ya iningwa da?”kunna hapa ni Hesus tekid.

“A ya iningwa da en te Hesusnga taga Nasaret,” kunda ha,“te amu haman na Namaratuikid na ngamin tolay ta intu yakasikanan na aglavun, te masikanya ngamin tarabaku na ikid nauhohug na. 20 Ammi kadulayanna te ya pinakadakal tam kidena nepagafut da haman, a sangawnedarum da ta taga Roma kidennga mangibbal tekitam, pettapapasin da, a pinagappa da takayu. 21 Nekatalak mi ta intuya mangikerutan tekitam ngaIstralita, ammi awan na, te arawinyan haman ya mekatallu araw abatta pasi na en.

22 “Ammi kuman na nakagtutkami hapa gafu ta bida na kadwankiden kahulun mi nga bābāy, teumange kid kan ta tanam na en tanagkarawanen, 23 a awan kan na ya

Page 167: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Lukas 24:24 164 Lukas 24:44bari na en. Ammi intu kan naitada ya anghel kiden na Namaratu,a nebar kan na anghelen ta nato-lay hala i Hesusen. 24 A yen taumange ya kadwan kiden kahulunmi nga lalaki ta tanam na en, pettapasikkalan da mina ya uhohug nabābāy kiden. A kustu kad ya uho-hug da, te aweda kan naita ya barina en,” kunda te Hesus.25A ya uhohug hapa ni Hesus tekid

a,“Anu kuga makilavun kam? A

anu hapa ya kabakka na nonotmuy ta awemuy kurugan yanesurat na aglavun kiden? 26 Tegagangay haman ta neattam naMangikerutanen ya nepagpapasida tentu kapye na hala matolay,petta mesaad ta pagariyan na,”kunna tekid.

27 A sangaw pake nepasikkal na tekidya ngamin nesurat nig mina Mosesikid na aglavun kiden ta palungu naaraw, a netuldu na tekid ya uhohug naaglavun kiden, te dana linavun da yangamin dumatang tentu ta awena enpara la pakeanak.

28 A sangaw nakaabikan kid na tababali kiden nga datangan na duwakiden, a kuman na magtalib mina iHesus, 29 ammi ginamman na duwakiden.

“Magyan ka la bit tekami tefurab na, magge hiklam na,” kundatentu,

ammi aweda para la amu ta intu.A gafu ta kumanen a sakā nehulunhapa tekid ta nagdulotan da en. 30 Atekiden nagaatubang ta pamurab daa nangalap i Hesus ta pan kapye nanepakimallak, a sangaw ginadgadwana hapa ta duwa kiden. 31 A tanepangigawat na ta pan tekid a nag-dakar ya mata da, a amu dan ta intu,ammi ta nepakaita da tentu a limitaphapa, a awedan naita.

32 “Anggem ta kuman nanaglampaw ya nonot ta tentu ennaguhohug tekita ta dalanen tanepagsaned na ta surat kiden,”kunda.

33A gafu ta kumanen a imikkat kidta namuraban da en, a nagtugut kid,te manoli kid na ta ili na Herusalem.A ta datang da ten a nadatangan danagaammung ya mafulu takday it-uldu ni Hesus ikid na kadwan kidennedagga tekid. 34 A tekiden simarokta agyan na kahulun da kiden na-gaammung a

“O,matolay kad i Afu, a nakipaitakan te Simonin,” kun na nagaam-mung kiden tekid.

35A yen hapa ya nepangibida na duwakiden ta naita dan hapa ta dalanen;

“A tentu en nanggadwa ta panena naita min ta intu,” kunda.Ya Pakipaita Ni Hesus Ta Ituldu Na

Kiden(Mt 28:16-20; Mk 16:14-18; Jn 20:19-23)

36 A tekid para la nagbabida a ka-ma la nakipaita i Hesus ta tātangnganda a nakikumusta hapa tekid, 37 ammisa nakagtut kid ta talaw da tentu tepahig da ta datay.

38 “Anu haman ta magtalawkam? Kuman na awemuy ikayatmangurug ta matolayak. 39 Itanmuy haman ya kamat ku kidin ikidna takkik kidin awa iyaken halayan. Maski si-gedan dak petta amumuy, te awan haman ta bilsag ikidna tulang na datay ta kuman nabarikin,” kunna tekid.40 A pake nepaita na ya gafan na

lansa kiden ta kamat na kiden ikidna takki na kiden. 41 A matalak kidmina ta matolay, ammi intu nonotanda am had kunna matolay, a yen taaweda para la pake kurugan. A gafu takumanen anagadang iHesus ta kananna tekid;

“Awan hud ta kanan muy sin? temanganak mina,” kunna.

42 A inatadan da mantu ta bilsag naikan nga inasal da, 43 a kinan na hapata nagaatubangan da. 44 A sangawnagbida ha tekid,

“Dana nebar ku haman tekamuyta magdulot hala sangaw teyak yangamin kiden nabida da ta lebru nakansyon kiden ikid na surat kiden

Page 168: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Lukas 24:45 165 Lukas 24:53ni Moses ikid na aglavun kiden,”kunna.

45 A pake netuldu na ya surat kidentekid, petta maawatan da.

46 “Kumanen ya nesurat tapalungu araw petta amumuyminata mazigatan ikid na mapapasiya Mangikerutanen tekamuy,kapye na matolay ta mekatallu naaraw. 47 Yaga nesurat da hapa tamepadangagmina ya ngagan na enta ngamin tolay, petta magbabawikid mina ta liwat da, a pakomanna kid hapa na Namaratu. Amappyamantu ta yen ya ipadangagmuy ta ili na Herusalem, kapyemuy ipadangag ta ngamin kidenlugar abat ta ngamin paglelehutin.48 A ikamuy hapa ya makkamumangipasikkal ta isin na damag,49 te doban ku hala sangaw yaKahalwa na Namaratu tekamuyta kuman na nekari ni Damakentekamuy, petta mapasinapān kamta kasikan na Kahalwa na en. Ammimappya ta magyan kam la bit ta iliin yan nga magindag ta iange na,”kunna tekid.Ya Netattullu Ni Hesus Ta Langit(Mk 16:19-20; Tur 1:9-11)

50A ta nekabalin na en a pinohet nakid bit ni Hesus ta ili en. A tekid naka-datang ta ili na Betanya a neta-gayna ya kamat na kiden, a pinasinapanna kid. 51 A tentu en nabalin nang-pasinap tekid a yen hapa ya nepag-tugut na en tekid, te timullu ta langit,52 a namalentud kid hapa nangdayawtentu. A gafu ta kumanen a nagtugutkid hapa setalak, a nagtoli kid ta ili naHerusalem. 53 A kanayun itta kid taumag na simbaan naHudyo kiden ngamakimalmallak ikid namagdaydayawta Namaratu.

Page 169: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Hwan 1:1 166 Hwan 1:15

Ya Nesurat Ni HwanGafu Te Hesus KristuYa Gafu Na Suratin Yan

A ya ngagan na nagsuraten taisin na surat a Hwan nga anak niZibadeyu, a ya ngagan na hina na aSalome. A ta nepagsimmu ni Hesus teHwan a uffunan na ya dama na ikid nakabagis na en Santiago, te magpakap-pya kid ta tahukul da, te dumatahukulkid ta ikan. A ta nepakaita ni Hesus taduwa kiden a pinadagdag na kid hapa,a nagtugutan da mantu ya tahukul dakiden kontodu dama da en, te nag-balin kid na ta ituldu ni Hesus.

I Hwan ya pake abikan te Hesus, temaski awena netun ya ngagan na tasurat na in a kanayun ibar na ta intuya pake iddukan ni Hesus. A ta nepa-gappa ni Hesus ta krus a iniddunganna ya hina na en nga nakihebing teHwan, a ya nebar na te Hwan gafu tahina na en a “Aleng, ikwentam na tehinam,” kunna (itam Hwan 19:27). Ayen kan hapa ya nepangalap ni Hwanta hina ni Hesus ta bali na. A yanesurat mantu ni Hwan gafu te Hesusa intu yan:

Ya Uhohugen Nga Negitta Ta Tolay1 A ta pake gafgafu na ngamin a

dana ittan ya nagngaganen ta “Uho-hug na Namaratu”. A sigida itta tahebing na Namaratu nga nakibidantentu, te nesipat hapa ta kadyos naNamaratu. 2 A maski addet ta pakekaatubangannangamin kidennapad-day a intu hala ya kahulun na Nama-ratu, 3ammi ta nekapadday da en a yanagngaganen ta “Uhohug” ya pinag-padday na Namaratu tekid, a awanmina ta napadday tekid am bakkan taintu ya namadday tekid ngamin.

4 A awan mina ta matolay tangamin kiden napadday am bakkanta intu ya pagafun na angat da. A yaangaten nga nagafu tentu a kumanna zilag ta nonot na tolay kiden,petta amu da ya ngamin katunungan.

5Amminagsugiramgaray ya nonot dagafu ta pagtalekud da ta katunungan.Ammi magdakar la magdakar yakuman na zilag, te pagdakaran na laya sugiram ta nonot na tolay kiden,te awena magamma na sugiram yadakar na en.

6-7 A itta hapa ya takday lalakinga nagngagan te Hwan nga umangenangipadangag ta tolay kiden, te intuya dinob naNamaratu, petta ipasikkalna tekid ya “Uhohugen” nga mang-padakar ta kuman na zilag, petta ku-rugan da mina gafu ta pangipasikkalna en tekid. 8 A bakkan mantu teHwan ya kuman na zilag am awa intuhud la ya nangipasikkal.

9 A ya “Uhohugen” mantu ya zila-gen nga kakurugan, te pagdakaran naya nonot na ngamin tolay, a lumattogna hapa ta paglelehutin. 10 Ammidana ittan ta paglelehutin, te intuhaman ya namaddayen ta ngamin,kontodu tolay kiden. Ammi maskikunna ten a aweda haman amu yanamaddayen tekid. 11 A tentu en du-matang ta agyan na tolay na kiden aaweda haman pinagdulot. 12Ammi yakadwan kiden nga nagpadulot tentu ayen kid ya pinagbalin na Namaratu taānāk na kiden gafu ta pangikatalak datentu. 13A kuman na nauli kid mantuneanak, ammi bakkan ta kuman nagagangay na tolay meanak, te naulikid neanak ta pakapangwa na Nama-ratu ewan.

14 Ya ikayat ku mantu uhohugantekamuy a ya nagngaganen ta “Uho-hug na Namaratu” a nagbalin hala tatolay, a nakipagyan tekami, a sigidanangikallak hapa, ikid na nangitulduta kakurugan. A gafu ta pake nabilbigmi ya pakedayawan na en, a yen yanangilasinan mi ta intu hala ya Anakna Namaratu ewan. 15 A intu hala enya netuldu ni Hwan ta tolay kiden, teya pake neayag na tekid a

“Ye ye-yan ya nabidaken teka-muy nga umange sangaw ta gafanku, te pumatalin sangaw teyak.A pake atata-nang ammi teyak,

Page 170: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Hwan 1:16 167 Hwan 1:32te dana ittan ta aweken para lanekeanak”, kunna.16 A gafu ta pake dakal ya allak

na tekitam tolay a sa napasinapankitam ta addu na bendisyon nga na-gafu tentu, te daggan na la dagganya allak na tekitam. 17 Te maski amamu tam ya lintig kiden na Namaratunga nesirak ni mina Moses tekitama amu tam ya allak na tekitam ikidna ngamin kakurugan gafu ta ange niHesus Kristu. 18 Te addet ta ayanina awan pulus ta tolay nga nakaita taNamaratu ewan, ammi ya mementuen anak na nga negitta tentu a intuya nangipakamu ta Dama na ewantekitam, te pake abikan tentu.

Ya Nepadangag Ni Hwan Gafu TeHesus Kristu

19Agafu ta pangipadangagniHwana nangidob hapa ya Hudyo kiden tagaHerusalem ta kadwan kiden padi daikid na kauffunan da kiden nga ma-gLebi, petta imbestigaran da i Hwan.A ya uhohug da tentu a

“Ikayat mi damagan amanu ya katolay mu, iko de yaMangikerutan nga dana nebar naNamaratu ewan?” kunda tentu.

20A awena nelemad, te pake nebar nata “Bakkan ta iyak ya Mangikerutan,”kunna.

21 “A anu mantu ya katolay mu?Iko de i mina Eliyasen nga magtolikan ta lutakin,” kunda ha.

A “Bakkan,” kunna hapa.“A iko mantu de ya takdayen

paguhohugan na Namaratu nganebar ni mina Moses?” kunda,

a “Bakkan,” kunna ha.22 “A ibar mu mantu am inya ka,

petta itta ya itabbagmi ta nangidobkiden tekami. Anu hud ya katolaymu?” kunda.

23 “A iyak ya makāngaral ngadana binida ni mina Isayasen tasurat na en, te iyak ya nebar na ennga magayayag ta lugarin yan ngaawan ta kapkappyan. A ya nesuratna en nga uhohug ku tekamuy ayen ya ipadangag kun tekamuy.

‘Pakappyan muy ya angen naDafu tamewan petta meparankanan ta ange na tekamuy,’kunku tekamuy,” kunna.

24A ya kadwan kiden nedob tentu aPariseyu kid. 25A ya pohut da en hapatentu a

“Am bakkan ta iko yaMangikerutan, ono Eliyas, onopaguhohugan na Namaratu ngabinida ni mina Moses a anukawagan na mantu ta mangzigutka ta tolay kidin?” kunda.26A ya tabbag ni Hwan a

“Itta yak sin nga mangziguttekamuy ta danum, te itta hamanya makikihkihu tekamuy ngaawemuy para la amu. 27 Intuhala ya kinan ken nga pumatalinteyak. A awek hapa megitta ngamakitagabu tentu, te pake atata-nang ammi teyak,” kunna.28 A nakkwa ye-yen ta lugar na

Betanya ta dammang na karayan naHurdan, te yen ya nangzigutan niHwan ta tolay kiden.

Ya Kalneru Na Namaratu NgaMeatang Ta Liwat

29 A ta pagtalib na araw a naita niHwan i Hesus nga umab-abikan tentu,a netuldu na hapa ta tolay kiden;

“Itan muy, ye-yan na tolay yaiatang na Namaratu ta kuman nakalneru muy kiden, te intu halasangaw mangikaru ta liwat nangamin tolay ta paglelehutin. 30 Aintu hala ya nabidaken tekamuy, te

‘Itta sangaw ya umange tagafan ku nga pumatalin teyak.A pake atata-nang ammi teyak,te dana ittan ta aweken para lanekeanak,’ kunku.

31 Ammi ta kuman na iyak ta idi aawekpara la pake amuyapumatali-nen teyak, ammi immange yak taisin nga mangzigut ta tolay kidinnga Istralita, te iparan ku kid taange na, petta am ittan a amu dasangaw,” kunna.32 A pake nepasikkal para ni Hwan

ya naita na,

Page 171: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Hwan 1:33 168 Hwan 1:47“Naitak ya Kahalwa na Na-

maratu nga umakban tentu tanepangzigut ku tentu, te nagafuhaman ta langitewan ta kuman napagsunak na kalapati, a nagintakla tentu. 33 A awek mina amu taintu ya Mangikerutan nga dananebar na Namaratu ta dadagkaltam kiden, ammi nanonot ku yauhohug na Namaratu ta pangidobna en teyak, te ya nebar na a

‘Maitam sangaw ya takday to-lay nga pagintakān na Ka-halwakin, a intu sangaw yamangpasinap ta tolay kiden taKahalwa na Namaratu,’ kunnateyak.

34 A gafu ta naitak ya nebar naen teyak a napasikkal kun ta intuhala ya Anak na Namaratu ewan,”kunna.

Ya Napolu Kiden Ituldu Ni Hesus35 A ta pagtalib ha na araw a gi-

tayukan la ig Hwan ikid na duwa naituldu na kiden, 36 a naita na i Hesusta pagtalib na en tekid, a netuldu natekid.

“Yo ewan ya Kalneru na Nama-ratu nga mesagapil sangaw ta to-lay kiden,” kunna ta kahebing nakiden.37 A ta pakadangag na duwa kiden

ta nebar na en a nagtugutan da iHwan, te dumagdag kid na te Hesus.38 A ta nepaglipay ni Hesus a naitana ya duwa kiden dumagdag tentu, akinabida na kid.

“Itta de ya ikayat muy teyak?”kunna tekid.

“Mistro, ikayat mi la dangaganam had ya pagyanam,” kunda.

39 “A mehulun kanan mantupetta itan muy,” kunna hapa.A nehulun kid mantu tentu, a naita

da ya pagyanan na, a nagammak kidhapa tentu, te kuman na alas kwatrota furab. 40 Andres ya ngagan natakday na duwa kiden, a itta hapa yakabagis na nga nagngagan ta Simon,ammi Pedru ya agngilinan da tentu.

41 A enna mantu inapag ni Andres. Ata nepakaapag na tentu a

“O, Simon, ittan hala ya Mes-sayasen nga dana nebar na Nama-ratu tekitam, te nesimmun min,”kunna.(Ya ikayat na uhohugan na

“Messayas” nga kinan na, a“Mangikerutan”.) 42 A enna mantunetulud i Simon ta agyan ni Hesus. Apake aitan na bit ni Hesus kapye nakinabida.

“Iko mantu i Simon nga anak niHwan, ammi magngagan ka san-gaw te Sepas,” kunna.

(A ya ngagan na en Sepas a intuhala Pedru ta aguhohug na Giregu,ammi ya ikayat na uhohugan tekitama “Batu”.)

Ya Pagpadagdag Ni Hesus Teg FelipeIkid Ni Natanyel

43 A ta pagtalib ha na araw anakanonot i Hesus nga ange ta lugarna Galileya, a nesimmun na hapa iFelipe ta dalan. “Dumagdag kan lateyak petta ituldu ta ka,” kunni Hesustentu, a dumagdag la hapa. 44 Intulugar ni Felipe ya ili na Betsayda ta lu-gar na Galileya, a yen hapa ya nagafunni Andres ikid ni Pedru. 45 A sangawenna inapag ni Felipe i Natanyel.

“O Natanyel, ittan hala ya Mes-sayasen nga binida nig mina Mosesta lintig na kiden ikid na aglavunkiden na Namaratu ta surat da ki-den, te naita min. Intu hala i Hesusnga taga ili na Nasaret nga anak niHose en,” kunna te Natanyel.46Ammi ya tabbag ni Natanyel a

“Taga Nasaret? Itta hud yanagafu ten nga kappyanan tam?”kunna.

“A em la itan,” kunna ha ni Felipetentu.47 A ta nepakaita ni Hesus teg

Natanyel nga umab-abikan tentu a“Itta mantu in ya Istralita

nga kakurugan; awan kad tapakaladdudan na,” kun ni Hesuste Natanyel.

Page 172: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Hwan 1:48 169 Hwan 2:1448 “Anu hud ya pakkamum

teyak?” kunna hapa.“On, te ta awena para la nepa-

gayag ni Felipe teko a dana naitata ka ta balimen nga imatuttud taaddun na kayu na higos,” kunna hani Hesus.

49 “Ay, Afu, kakurugan mantu taiko ya Anak na Namaratu ewan,ikid na Ari na Istralita kiden ngadana nebar na tekami,” kunnahapa tentu.50A ya tabbag ni Hesus tentu a

“Anu? Alistu kan de manguruggafu ta inuhohug ken la teko nganaita ta ka ta addun na kayu nahigos? Pake dakdakal sangaw yamaitam ammi ta isin. 51 A ya pakeibar ku tekamuy ngamin a maitamuy sangaw ta nahukatan na yalangitewan gafu ta Tolayin TagaLangit, te iyak hapa la ya addanennga tinarinap nimina Hakoben ngaimunekanna anghel kiden ta agyanna Namaratu, ikid na dimagutan data lutakin,” kunna.

2Ya Boda Ta Ili Na Kana

1 A ta nepagpasa na dwangagawitta ya boda ta ili na Kana ta lugarna Galileya. Dana ittan ten ya hinani Hesus, 2 a sangaw nagawi hapa igHesus ikid na ituldu na kiden ta bodaen. 3 A ta nekaafut na inuman nanakibodankiden a ennanebarnahinani Hesus tentu;

“Aleng, manguffun ka haen, teawan na ta inuman da nga bina-rayang,” kunna.

4 “Mappya, Ina, ta awenak laituldu ta tarabakuk, te awan hudpara ya araw na pakkamuk tapatarabaku ni Damakewan teyak?”kunna.5 A gafu ta kumanen umange

maguhohug i hina na en ta tagabukiden nga mangiparan ta kanan,

“Am itta ya ibar na sangaw teka-muy a kwan muy la,” kunna tekid.6A dana netabnak da ten ya annam

na angāng nga magserbi ta Hudyo

kiden ta pangbaggaw da ta dulayentekid. A ya makarga na tagtakday adwafulu na galon, ammi ta kadwan atallufulu na galon. 7 A ya uhohug niHesus ta tagabu kiden a

“Pannun muy ya angāng kidinata danum,” kunna, a pinannu dakid abat ta bibig da.

8 “Aran, takday tekamuy yamagsiruk, te em bit pakakkap tadafu na boda in,” kunna ha niHesus.A ta nepagsiruk na takday a enna

nepakakkap. 9 A ta nepakakakkap nadafu na boda en a binarayang na, tenagbalin ya danumen ta binarayang.Ammi awena amu am had ya nagafunna binarayangen, te intu la nakkamuya nangiparan kiden. A gafu ta kuma-nen a inayagan na ya lalaki en mag-boda, te pahig na ta intu ya nangiuhetta binarayangen.

10 “Anu haman ta neappiyamya mappya en binarayang abat taayanin? Te gagangay ta meunnanbit mina ya mappya en, a sangawam nakainum na ya tolay kidena yen mina ya pangiuhet muy tamatabeng,” kunna.11 A ye-yen ya napolu en pakaitan

nga nehuga ni Hesus ta neange naen ta ili na Kana ta lugar na Galileya,petta maita da ya pakapangwa na. Apake nangurug na hapa ya ituldu nakiden tentu. 12A ta kabalinan na bodaen a nagtatugut ig Hesus kontoduhina na, ikid na wāgi na kiden, ikid naituldu na kiden, te kumin kid ta ili naKapernayum, a yen bit la ya nagyananda ta mangananwan.

Ya Pagporay Ni Hesus Ta NaglakuKiden

13 A sangaw tanagay na hapa yaPyesta na Simana na Hudyo kiden taili na Herusalem, a umange hapa igHesus. 14 A ta datang da ta ili en asimarok hapa i Hesus ta nagingumagna bagaw na simbaanen, a neddatan-gan na ya addu na maglaku ta bakaikid na kalneru ikid na kalapati, teyen kid ya iatang na tolay kiden ta

Page 173: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Hwan 2:15 170 Hwan 3:7simbaanen. A itta hapa ya magitalikiden ta pirak nga gitogkokan ta nag-italin da. 15A nangalapmantu i Hesusta lubid kapye na pinadday ta pag-paligat na, a yen ya nepangpohet natekid ngamin ta bagaw na simbaanenkontodu ilaku da kiden. A pinagsikigna para ya lamesa na nagitali kidenta pirak petta meburud ya pirak dakiden. 16 A ya uhohug na ta naglakukiden ta kalapati a

“Iuhet muy yeyan kid, te awe-muy la igitta ya bali ni Damakewanta kuman na aglakun,” kunna.17 A gafu ta poray na en ta naglaku

kiden a yen ya nakanonotan na itulduna kiden ta takday uhohug nga dananesurat ta Bibliya na Hudyo kiden tapake nabayag na araw, te ya uhohugna suraten a

“Pekavut nak sangaw, Afu, napangahuguk ta balimen,”kunna.

18Ammi ya uhohug na pinakadakalna Hudyo kiden tentu a

“Itta hud yamabalim nga neatadna Namaratu ta tinarabakum taisin? Am kumanin ya kwam aitan mi mantu ya pakapangwampetta mepasikkal hala ya mabalimta isin,” kunda.19A ya tabbag na hapa tekid a

“Maski amperdinmuyye-yannabali na Namaratu a patayukan kuhala sangaw ta las-ud na talluhaw,”kunna.

20 “A had kukum hud mapatayukta talluhaw, bakawa appatafulu an-nam na darun ya nepakapatayukna ta idi?” kunda hapa.

21 Ammi takwan ya ikayat na uho-hugan ni Hesus, te ya bali na Na-maratu nga nebar na tekid a bari naen hapa la, te kurug ta pinapasi da,22 ammi natolay hala ta mekatallu naaraw. A yen hapa ya nepakanonotna ituldu na kiden ta isin na uhohugni Hesus ta umag na simbaanen. Ayen ya nangurugan da ta intu hala yanebida ta Bibliya na Hudyo kiden.

Ya Bida Ni Hesus Ikid Ni Nikodemu

23 A ta ketta para la ni Hesus taili na Herusalem ta Pyesta na Simanana Hudyo kiden a nangurug kan yaaddu na tolay tentu gafu ta naita daya pakapangwa na en nga nehuga nata kadwan kiden tolay. 24 Ammi teHesus, a awena nekatalak ya nangu-rug tentu, te dana amu na ya nonotda. 25Amaski awan tamangibar tentuta tolay a dana amunahala ya ngaminkiden nonot na tolay.

31 A itta hapa ten ya takday lak-

lakay nga nagngagan ta Nikodemu,a intu hapa ya takday Pariseyu ngapinakadakal na Hudyo kiden. 2 Aumange hapa ya laklakayen ta agyanni Hesus ta hiklam, temakibida tentu.A ya nebar na a

“Mistro, amu mi ta iko ya man-gituldu nga dinob na Namaratuewan, te awan mina ta pakapang-wam ta kuman na naita mi en tekoam bakkan ta Namaratu ya man-guffun teko,” kunna.3A ya tabbag hapa ni Hesus a

“Pake ibar ku teko ta awan san-gaw ta mesipat ta pangikerutanna Namaratu ewan am awena bitmauli meanak,” kunna.

4 “Asakay, had kukunna meanakna tolay am laklakay na? Makatolihud para ta sirat na hina na enpetta mapidwa meanak?” kunnahapa ni Nikodemu tentu.5A ya tabbag ha ni Hesus a

“Pake ibar ku hala teko ta awanpulus ta mesipat ta pangikerutanna Namaratu ewan am awena bitmauli meanak gafu ta pakapangwana Kahalwa na Namaratu tapagzigut na ta danum. 6 Te yaneanak na tolay a mesigud la tentuya gagangay na tolay, ammi yanauli neanak ta pakapangwa naKahalwa na Namaratu a megittahapa ta gagangay na Kahalwa en.7 A awem mina pahig am hadkukunna makkwa na nebar kenteko nga mauli ka mina meanak,te intu mina pagnonotam ya

Page 174: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Hwan 3:8 171 Hwan 3:26angarigan na paddad. 8 Te yagagangay na paddad a ange halata gagangay eyan na, a awemamu am had ya namegafwananna ikid na pagdulotan na, ammimadangag mu hala. A kumanenhapa ta tolayen nga nauli neanakta pakapangwa na Kahalwa naNamaratu,” kunna.

9 “Onay, ammi awek paramanonot am had kukunnamakkwa,” kunna hapa niNikodemu.10A ya uhohug ha ni Hesus tentu a

“Anu iko haman ya kadakala-nen na mangituldu nga Istralita, aawem amu ya inuhohug ken teko?11 Pake ibar ku ha teko ta intula bidan mi tekamuy ya amu miikid na naita mi, ammi awemuyhaman dangdangagan ya pasikkalmi tekamuy. 12 A am awemuy lakurugan ya nabidak tekamuy ngamalogon maita ta lutakin a hadkukummuy mantu mangurug amintu sangaw bidan ku tekamuy yaawemuy maita ta langitewan? 13 Agafu ta awan ta nakaange ta lan-gitewan nga nakaita tamakkwa tena awan mantu ta takwan na mak-abida ta makkwa ten am bakkan lata nagafu en ta langit. A intu halaya Tolayin Taga Langit, 14 ammimappya ta mebesin hapa sangawta kayu ta kuman na sinang ula-gen nga nebesin ni mina Mosesenta kayu ta agyan na kalafukanen,15 petta maski am inya sangawya mangikatalak tentu a maatadansangaw tamagnayun na angat gafutentu.” kunna.Ya Gafu Na Ange Na Anak Na Nama-

ratu16 A pake dakal mantu ya idduk

na Namaratu ewan ta ngamin kidentolay ta paglelehutin, te netuluk nata masi ya mementu en anak na gafuta liwat tam kiden, petta am ikatalaktam a awetam sangaw melogot amawa maatadan kitam hud la ta mag-nayun na angat. 17 A bakkan mantu

ta yen ya nepangidob na ta Anak napetta ibar na ya pama-gang na tatolay kiden, am awa petta mekerutankid hud la gafu ta pasi na Anak naen. 18 A maski am inya mantu yamangikatalak tentu a awena sangawmedarum ta atubang na Namaratuewan, ammi ta awanen mangikatalaktentu a dana nekari ya pakedarumna, gafu ta awena haman nekatalakya mementu en Anak na. 19 A yenya gafu na pakedaruman na tolay telumattog na ya negitta en ta zilagnga mangpadakar ta nonot na tolaykiden, ammi nekatupag da haman, tepake nekayat da hud la ya sugiramammi ta dakaren, te dulay hamanya tarabaku da. 20 Te ya ngaminkiden mangwa ta dulay a ikatupagda ya dakar, a palanan da la, teaweda ikayat ta maita ya tarabakunda talo am mapaliwatan ya nonot da.21 Ammi ya mangwa ta katunungana sarukusukan na la ya dakar, pettamepasikkal ya pangurugna ta pakkwana Namaratu tentu.

Ya Nagingunnan La Te Hesus22 A ta nekabalin nig Hesus ikid

ni Nikodemu nga nagbida a nagtugutig Hesus ikid na ituldu na kiden, teumange kid ta kadwan kiden babali talugar na Hudeya. A medyo nabayagkid hapa ten nga mangzigut ta nag-babawi kiden ta liwat da. 23-24 Ammite Hwan, ta awena en para la neke-balud, a itta para la ta iten Enonnga abikan ta Salim nga nangzigut taumange kiden tentu, te alawa hapa yadanum ten.

25 A sangaw itta ya takday Hudyonga nakidibati ta ituldu kiden niHwan, te intu nakidibatin da am hadsin ya mapmappya ta pangzigut niHwan ikid nig Hesus. 26 A yen tanagtoli ya ituldu na kiden tentu, tepohutan da hapa tentu.

“Mistro,” kunda te Hwan, “Anuhud ya uray mu ta umangennagpazigut teko ta dammang naKarayan na Hurdan? Iko paen yanangipasikkal tentu, a ta ayanin

Page 175: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Hwan 3:27 172 Hwan 4:10intun ya mangzigut, a intu hapa yaeyan na ngamin tolay,” kunda.27A ya tabbag ni Hwan tekid a

“Bay-an muy la, te bakkan minata intu ya eyan na tolay kidenam awena uray na Namaratu.28 Ikamuy haman ya nakadangag tainuhohug ken, te ‘Bakkan la ta iyakya Mangikerutan,’ kunku haman,te iyak la ya pinapolu na Namaratunga ange nangipadangag tentu.29 A intu mina pagnonotan muyya keangarigan na magboda, teya lalaki en ya ange mangalap tababbayen. Ammi ya kahulun na ennga nangpili ta atawa na a indaganna la ya pangdayaw na lalaki enta atawa na en, a pake matalakanhapa ammadangag na. A kumanenhapa teyak, te nagdulot na ya talakku, 30 te mappya ta intu ya imutuna iyak ya imakban,” kunna.

I Hesus Ya Nagafu Ta Utun31 A ya nagafu en mantu ta utun

ya pake atata-nang ammi ta ngamin,ammi ya taga lutakin a intu la amu naikid na bidan na ya makkwa ta agyanna lutakin. Ya taga langitewanmantuya pake atata-nang ammi ta ngamin,32 a intu bidan na ya naita na ikidna nadangag na ta Namaratu ewan.Ammi maski kunna ten a kuman naawan ta mangurug ta ipadangag na.33 Ammi am itta ya mangurug tentua ipasikkal na ta kakurugan ya Na-maratu ewan, 34 te ya nagafu en talangitewan nga dinob na Namaratu aintu ya mangiuhohug ta uhohug naen, te pake napasinapan ta mappya taKahalwa na Namaratu. 35 Namaratuhapa la ya Dama na dinob na en,a pake iddukan na, te Anak na. Apinatudunan na petta intu hala yamakkamu ta ngamin. 36 A ya mangu-rugmantu ta AnaknaNamaratu ewana ittan ya angat na nga magnayun.Ammi ya awanen mangurug ta Anakna a awena sangaw mesipat ta angatna, te itta para la ya pagporay naNamaratu tentu.

4Ya Babbayen Taga Samariya Nga

Nesimmu Ni Hesus1 A sangaw gafu ta pake imaddun

ya zinigut nig Hesus nga dumagdagtentu a nadamag na Pariseyu kidenta ad-addu ya ituldu na kiden ammite Hwan, 2 ammi bakkan te Hesus yanangzigut tekid am awa dana itulduna kiden. 3 A ta pakkamu ni Hesusta nadamag na Pariseyu kiden tentua nagtugut kid na ituldu na kiden talugar na Hudeya, te nagpaamyanankid ha ta itenGalileya, 4ammimappyata angen da ya lutak na Samariya.5 A nakatugtugut kid la nakatugtugutaddet ta pingit na ili na Sikar, a nag-immangkid na ta bikat na lutakennganeatad ni mina Hakob ta anak na enHose ta palungu na araw. 6 A gafuta nabannag na i Hesus ta inange daen, te tangnganan na araw hapa, anagibannag hapa ta bibig na huhunennga kinali ni mina Hakoben.

7-8A ta pagibannag ni Hesus a nag-dulot hala ya ituldu na kiden ta umagna ili petta gumatang kid ta kanan da.A ta kawan da para la a itta ya bab-bay nga taga Samariya nga umangenanagab ta huhunen. A ya uhohug niHesus tentu a

“Ikwa nak haen ta danumina,”kunna.

9 Ammi nagpaka-lat ya babbayen tauhohug ni Hesus, a

“Anum hud magadang tadanum teyak, bakawa Hudyo ka,a Samariyano yak nga babbay?”kunna.

Te ya gagangay kan na Hudyo kiden aaweda kan uminum ta paginumān naSamariyano. 10 A ya tabbag ni Hesushapa a

“Awem garay amu ta itta ya iatadna Namaratu ewan teko, a awemamu am inya ya nagadang teko tainuman, te am amunakmina a iyakmina ya nagadangam ta inumam, ainatadan ta ka mina ta matolay nadanum,” kunna.

Page 176: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Hwan 4:11 173 Hwan 4:2811 “Awan haman ta pagsiruk

mu, Ser, ta huhunin, yaga pakenaumag ya danum na in. A hadkukummantumakaalap tamatolayna danum nga iatad mu teyak?12 Dakdakal hud ya amum ammite mina Hakoben nga nangisirakta huhunin tekami, te maski intuhapa ya kanayun imminum tadanum na in, kontodu anak nakiden ikid na ayam na kiden,”kunna ha na babbayen.13A ya uhohug ha ni Hesus tentu a

“Onay, ammi gumtang hala san-gaw ya ngamin kiden uminum taisin na danum. 14Ammi ya uminumta iatad kin nga danum a awenasangaw gumtang, te ya danuminnga iatad ku a magbalin sangawta kuman na huhun ta umag naen, a kuman na sigida tumuhayuktentu petta magnayun ya angatna,” kunna.

15 “A atadan nak mantu, Ser, takinamina danum, petta awek nasangaw gumtang ikid na angeman-agab ta isin,” kun na babbayen.

16“A embit ayagan ya atawamen,te dumatang kanan sangaw ta isin,”kunna hapa ni Hesus.

17 “Ay awanak haman ta atawa,”kunna ha.

Ammi ya uhohug ni Hesus tentu a“Kustu ya uhohug men ta awan

ka ta atawa, 18 te nakigungay kanhaman ta lima na atawa, a bakkanhapa ta atawam ya pakidaggam taayanin,” kunna.19 A gafu ta nagpaka-lat ya bab-

bayen ta uhohugniHesus a takwanhaya nebar na;

“Ser, ya kumannamariknak tekoa iko hala ya takday aglavun ngapaguhohugan na Namaratu ewan.20A ittamantu ya damagan ku teko,te ya gagangay na gingginafu mikiden ta pangdayaw da ta Nama-ratu a kanayunnakigimung kid kanta bagetayewan. Ammi ya kagit-tam kiden nga Hudyo a ibar da

ta awan mina ta takwan na pang-dayawan tam tentu ambakkan ta ilina Herusalem. A had sin mantu yakakurugan na pangdayawan tam?”kunna.21-22 A kunna sin hapa ya tabbag ni

Hesus ta nebar na en:“Mappya, Aboy, ta kurugam ya

uhohug ku teko, te ikamuy ngaSamariyano a dayawan muy halaya Namaratu, ammi awemuy pakeamu ya dayawan muy. Ammiikami nga Hudyo a amu mi yadayawan mi, te ikami ya nangala-pan na Namaratu ta mangikerutanta ngamin tolay. A yen ta ibarku teko ta mauli sangaw ya pang-dayaw muy, te bakkan la sangaw tabagetayewan ono ili na Herusalemya pangdayawan muy ta Nama-ratu. 23 Te ya kakurugan na mang-dayaw a dayawan na ya Namaratuta nonot na hapa la ta kakuruganna pangdayaw, te yen ya apaganna Namaratu ta mangdayaw tentu.24 Te bakkan haman ta tatakdayla na lugar ya kettayan na Nama-ratu ta kuman na tolay, te sigidaitta ta ngamin kiden lugar ta ku-man na paddad. A mappya mantuta dayawan muy ta kakurugan tanonot muy hapa la,” kunna.25A ya uhohug na babbayen hapa a

“Intu la amuk ta ange sangawya nebar na Namaratu ngaMangikerutan nga magngaganta Kristu, a intu sangaw yamangipakamu ta ngamin tekitam,”kunna.

26 “Intu hala ya makiuhohuganteko, Aboy, te iyak haman yen,”kun ni Hesus tentu.27 A ta paguhohug na para la ta

babbayen a nagtoli hapa ya ituldu nakiden, a nalangga kid hapa tentu gafuta kabida na ya babbay, ammi awedapinohutan tentu am anu ya bidanda ikid na ikayat na ta babbayen.28 A sangaw newagak na babbayenya kalamba na en nga netabnak ta

Page 177: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Hwan 4:29 174 Hwan 4:48huhunen, te alistu nagtoli ta umag naili, a nagayayag na ta tolay kiden.

29 “E kanan sin, e kanan sin, teemmuy itan ya tolay nga nangibarta ngamin kiden iningwak. Intu deya Mangikerutanen nga linavun napopolu kiden aglavun,” kunna.

30 A matutunudan kid na mantuimuhet ta ili en nga dumadayum teHesus.

Ya Keangarigan Na Aggatab31 A ta ang-ange para la na tolay

kiden te Hesus a agagayan na itulduna kiden, petta mangan ta inalap daen ta ili.

“E ka sin, Mistro, te mangan ki-tanan,” kunda.

32Ammi ya tabbag na en hapa tekid a“Itta in ya kanan ku nga awemuy

amu,” kunna.33A yen ta nagimpopohut kid na.

“Itta hud ya nangitulud ta kananna?” kunda.34A gafu ta kumanen a naguhohug

ha i Hesus tekid;“Intu hala kanan ku ya pangidu-

lot ku ta ikayat na nangidobenteyak petta ibalin ku ya patarabakuna en teyak. 35 Ikamuy ya man-gibar ta itta para la ya appat na hu-lan kapye na idatang na aggagatab.Ammi ya ibar ku tekamuy a magli-pay kanan, te maita muy hapa yatakwan na agtalunan, a nalutunhapa ya kuman na dawa da kiden temakigatab na. 36Ya ange maggataba itta hala sangaw ya tandan na,te kuman na mauknud ya magatabna kiden petta magnayun ya angatda, pettam kumanen a mahahulunmagayayat ya nagmula en ikid nanaggataben. 37-38 A iyak paen yanangidob tekamuy petta maggatabkam ta awemuyen nagbannagan, tetakwan ya nagbanbannag. Ammiikamuy hapa ya mesipat ta nag-banbannagan da. A yen hapa yanagdulotan na dana en bida nga‘Takday ya magmula, a takwan yamaggatab,’ kunna.”

39 A ya Samariyano kiden nga tagaili na Sikar a addu kid hapa nga nan-gurug te Hesus gafu ta bida na bab-bayen, te, “Nebar na haman teyakya ngamin kiden iningwak,” kunnatekid. 40 A ta datang da mantu teHesus a inagagay da nga magdulot tababali da kiden, a pa nagyan mantu iHesus tekid abat ta dwangagaw. 41 Aimaddu para ya mangurug tentu gafuta nepadangag na en tekid. 42 A yauhohug da hapa ta babbayen a

“Pake mangurug kamin tentu,ammi bakkan na la ta nebarmen yapangurugan mi am awa uhohug naen tekami nga nadangag na bang-bang mi kidin hapa la. A pake amumin ta intu hala ya Mangikerutanta ngamin tolay,” kunda.Ya Pagpamappya Ni Hesus Ta Anak

Na Opisyal43 A ta nepagpasa na dwangagaw

a sa nagtatugut ha ig Hesus ikid naituldu na kiden, te dumatang kid nata lugar da en ten Galileya. 44 Aya takday uhohug ni Hesus ta idi aaweda kan dayawan ya paguhohuganna Namaratu ta pake lugar na en.45Ammi tentu a pinagdulot da hala nakalugaran na kiden nga taga Galileyatentu en dimmatang ta lugar na en, tenaita da ya ngamin kiden tinarabakuna ta ili na Herusalem, te umangekid hapa ta pyesta en ten. 46 A san-gaw nagdulot ig Hesus ta ili na Kana.Yen hala ya lugar na boda en tentuen nangihuga ta danumen petta nag-balin ta binarayang. A ta datang data ili na Kana a itta hapa ya takdayopisyal nga nagtakit ya anak na taili na Kapernayum. 47 A tentu ennakadangag ta dumatang na i Hesusnga nagafu ten Hudeya a umangehapa nakikekallak tentu, petta ennamina pagmappyan ya anak na en, tetagtakday na ya angat na. 48 A yauhohug ni Hesus tentu

“A te awemuy ikayat mangurugteyak am awan ta ipaitak ta paka-pangwak tekamuy,” kunna.

Page 178: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Hwan 4:49 175 Hwan 5:1449 Ammi pake persan na para na

lalaki en;“Ser, em haen itan ya anak ken

petta awena sangaw masi,” kunnate Hesus.

50 “Dumatang kan mantu tabalim, te matolay hala ya anakmen,” kun ni Hesus tentu.Kinurug na ya uhohug ni Hesus

tentu, a sangaw nagtugut kumin tabali na. 51 A tentu en para la ta dalana nesimmun na hala ya tagabu nakiden nga umange nangdafung tentu,a nebar da hapa ya anak na en;

“Matolay hala ya anak men,”kunda tentu.

52 “A kanu hud na oras yanepagmappya na?” kunna hapatekid.

“A ala una ta furaben yanepagkamag na patu na en,”kunda.53 A nanonot na hapa ta ye-yen na

oras ya nepangibar ni Hesus tentuta matolay hala ya anak na en. Ayen ta pake netug na ya pangurugna, kumanen hapa ta ngamin kidenmakipagyan tentu. 54A ye-yenmantuyamekaduwanapakaitannganehugani Hesus tentu en dimmatang ta lugarna Galileya nga nagafu ta Hudeya.

5Ya Pagpamappya Ni Hesus Ta Pilay

1 A ta nepagpasan na piga na arawa itta ha ya pyesta na Hudyo kiden,a umange hapa i Hesus nakipyesta taili na Herusalem. 2 A ta hebing nakinan da en ‘Sasarokan na Kalneru’ta ili en a itta ya takday agzigutanna tolay kiden nga nalehutan ta limana pagsigongan, a Betsata ya ngaganna ta agsitang na Hudyo kiden. 3 Ata agyan na pagsigongan kiden a gi-iddan ya addu na nagtatākit, te ittaya nagdaram, ikid na pilay, ikid naawan nakahehit. A indagan da kan yapaghehit na danumen, 4 te itta kan yaanghel na Namaratu nga umange laumange mangpahehit ta danumen. Aya imunnanen kan nga sumabbung ta

nepaghehit na danumen a yen kan yamagmappya ta takit na. 5 A itta hapaya takday lalaki nga nekihu ta nag-tatākit kiden, te nabayag na nagtakithapa abat ta tallufulu walu na darun.6 A ta pagtalib ni Hesus a naita na yalalaki en, a nadamag na ta nabayag naimaidda ta takit na en. “Ikayat muhud magmappya?” kunna tentu.

7 “A onay, Ser,” kunna hapa,“ammi awan haman ta manguf-fun teyak, petta ibilag nak minata agzigutanen am maghehit yadanumen. Te am ang-ange yakpara la tatakday a takwan hamanya imunnan teyak nga dumagut tadanumen,” kunna.

8 “Magtayuk kan mantu, a ala-pam hapa ya dapamina, a mag-tugut kan,” kun ni Hesus tentu.

9 A ka-ma la nagmappyan, a inalapna mantu ya dapan na en, kapye nanagtugut.

10 A gafu ta araw na agimmang yanepagmappya na lalaki en a ginam-man na Hudyo kiden ya pangagtu nata dapan na.

“Arawin haman ya agimmangtam a mehangat ya pangagtum tadapamina,” kunda.

11 “Onay, ammi ya nangpamap-pya en teyak ya nangpaalap teyak,”kunna tekid, te ‘Alapam ya dapam-ina a magtugut kan,’ kunna hamanteyak,” kunna tekid.

12 “A inya mantu ya nangibarteko ta pangalap mu ta dapam ikidna pagtugut mu?” kunda ha.13 Ammi intu dulay, te awena

amu ya ngagan na nangpamappya ententu, te dana nagtugut na i Hesusgafu ta kaddun na tolay kiden. 14 Asangaw ha ta mittan a nesimmun niHesus ya lalaki en ta umag na dakalensimbaan, a

“Itam, nagmappya kan. Awemna sangawmagliwat talo amdatan-gan na ka sangaw na pake dulayammi ta takit men,” kun ni Hesustentu.

Page 179: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Hwan 5:15 176 Hwan 5:3315 A nagtugut ya lalaki en, a enna

nepadamag ya ngagan ni Hesus taHudyo kiden nga nangpohut tentu.16 A yen na hapa ya nangtapilan naHudyo kiden teHesus, te nagtarabakukan ta araw na agimmang tentu ennagpamappya ta lalaki en. 17Ammi yauhohug ni Hesus tekid

“A te magtarabaku para la iDamakewan, a yen ta magtarabakuyak hapa,” kunna.18Agafu ta uhohugna en a pake ne-

gakkad dan ya pangpapasi da tentu,te duwa kan ya liwat na, te awenakan kinurug ya lintig na araw na ag-immang da, yaga nakigitta kan hapata Namaratu ewan, te nebar na taNamaratu ya Dama na.

Ya Pagafun Na Pakapangwa NiHesus

19 A ya tabbag ni Hesus ta mag-gakkad kiden tentu a

“Pake ibar ku tekamuy ta ammagurayak la mina a awan ta ma-balin ku. Ammi gafu ta Anaknak na Damakewan a hiknan kubit ya ikayat na, a yen hala yaidulot ku. Te maski am anu yaikayat na tarabakun a mesipatakhapa tentu, 20 te ya gagangay niDamak a iddukan nak, a ituldu nakhapa ta ngamin tarabakun na. Aituldu nak sangaw ta pake mas-masikan para ammi ta nepaitaktekamuy, petta pake magpaka-latkam. 21 A gafu ta itta ya paka-pangwa ni Damakewan nga mang-tolay ta nagpasi kiden a kumanenhapa teyak, te tolayan ku hapa yangamin ikayat ku. 22 Te bakkanna te Damakewan yamangnonot tatolay kiden am awa iyak, te gafuta Anak nak a pinatudunan nak,petta iyak yamangnonot tekid. 23Aiyak mantu ya makkamu ta tolay,petta dayawannaknangamin tolaymaski ta kuman na pangdayaw date Damakewan. Ammi ya awan ki-den mangdayaw ta Anak na Nama-ratu a mekwenta mantu ta aweda

dayawan ya Dama na en nga nangi-dob tentu. 24A pake ibar ku mantutekamuy ta am itta yamangdangagta uhohug ku ikid na mangurug tanangidoben teyak a ittan ya angatna ngamagnayun. A awena sangawmedarum ta atubang na Namaratuewan, te nelillik na ta pasi na pettamatolay la.

25 “A ya takday para na ibar kutekamuy a itta la sangaw ya arawna pakadangag na nagpasi kiden tangahal na Anak naNamaratu ewan,a maski ta ayanin ya pakadangagda, a magnayun hapa ya makadan-gag ta ibar na. 26Te am itta ya angatnga magafu hala te Damakewan akumanen hapa teyak, te pinasina-pan nak petta itta ya angat ngamagafu hala teyak. 27A gafu ta iyakyaTolayTaga Langit a pinatudunannak para nga mangnonot ta tolaykiden. 28A awemuyminamalanggata nebar kin, te itta hala sangawya araw am maayagan ya ngaminkiden nagpasi, a madangag da san-gaw ya ngahal ku, 29a sa imuhet kidta tanam da kiden. Te ya nangwata katunungan ta katolay da en amaatadan kid sangaw tamagnayunna angat. Ammi ya nangwa taawan ta kapkappyan a medarumkid sangaw ta atubang na Nama-ratu ewan. 30 Ammi maski amiyak ya mangnonot ta tolay kiden aawek hamanmaguray, te dangaganku bit ya uray ni Damakewan. Aam anumantu ya nonot ku a matu-nung hapa, te bakkan ta ikayat kinya nonotan ku am awa ikayat nanangidoben teyak.

31 “A kumanen hapa am iyakhapa la ya mangtistigu ta barika amuk ta awena mekwenta napangtistiguk, te tatakdayak la.32 Ammi itta para ya takday, te iDamakewan hapa ya mangtistiguteyak. A amuk ta matunung yapangtistigu na. 33 A kumanenhapa te Hwan, te ikamuy hapala ya nangidob ta ange kiden

Page 180: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Hwan 5:34 177 Hwan 6:7nagimbestigar tentu, a nebosagna hapa ya kakurugan tekid ngamegitta teyak. 34 Ammi awenata ikatalak ku ya pangtistigu natolay teyak, ammi nebar ku la yapangtistigu ni Hwan, petta amkurugan muy a mekerutan kam.35 Te intu hala ya kuman na zilagnga nangpadakar bit tekamuy, akuman na pa matalak kam bit ngatimoltollok ta dakar na en.

36 “Ammi itta ya takwan namangtistigu teyak nga pakedakdakal ammi te Hwan, te yangamin kiden tarabakuk nganepatudun ni Damakewan teyaka yen kid para la ya idulot ku. Ayen kid hapa ya mangtistigu teyak,petta amu muy ta awan ta takwanna pagafun ku am bakkan la teDamakewan Namaratu, te intuya namatudun teyak. 37 Addetta ayanin a awemuy la nadangagya ngahal ni Damakewan nganangidob teyak, a awan hapa tanakaitan muy tentu, ammi maskikunna ten itta hala ya pangtistiguna teyak. 38 A awemuy la netugya uhohug na en, te awemuykurugan ya dinob na en. 39 Pakesinanedan muy haman ya suratkiden ta Bibliya petta bilbiganmuy ya uhohug na kiden, te pahigmuy ta surat kiden ya mangatadta magnayun na angat gafu tapagbasa muy tekid. 40 Ammi iyakhaman ya bidan da, a awemuyhaman magadang teyak petta ittamina ya angat muy nga magnayun.

41 “A bakkan ta intu apagan ku yapangdayaw na tolay teyak, 42 ammiamuk ya awemuy pangurug teyak,a te awemuy iddukan ya Nama-ratu. 43 Imange yak la tekamuyta ngagan ni Damakewan, ammiawedak haman kurugan. Ammiam takwan ya umange tekamuyta ngagan na en hapa la a yenhud la ya ikayat muy kurugan.44 Had kukummuy mantu mangu-rug, bakawa intu pakolangan muy

yapangdayawna kagittamuyen to-lay tekamuy, a awemuy la nonotanya ikayat na Namaratu petta intumina ya mangdayaw tekamuy. 45 Amaski am awemuy la mangurug aawemuy pahig ta iyak sangaw yamangidarum tekamuy ta atubangni Damakewan, te dana ittan yamangidarum tekamuy. Te ya lintigkiden ni mina Moses nga ikatalakmuy, a yen kid ya mangipasikkalta liwat muy. 46 Te am kinu-rug muy mina ya nebar ni minaMoses a kinurug dak hapa, te iyakhaman ya binida na ta surat na ki-den. 47Ammi am awemuy kuruganya surat na kiden a had kummuymantu mangurug ta uhohug ku ki-den tekamuy,” kunna, a yen bit laya addet na pagbida na tekid.

6Ya Pagpakan Ni Hesus Ta Lima Ribu

Na Tolay1 A sangaw ta mittan a itta ha i

Hesus ta iten Galileya, a sa umangekid na ituldu na kiden ta dammangna alugen. Intu hala ya alug naTiberyas. 2 A dumadagdag hapa yapake addu na tolay tekid, te ikayatda itan ya pakapangwa ni Hesus ampagmappyan na ya nagtatākit kiden.3 A ta datang nig Hesus ta dammanga gimon kid ta bagetayen, a sangawnagibannag kid. 4Tanagay na hapa yaaraw na Simana na Hudyo kiden ammangan kid ta panadamdaman da taaraw na nepangilillik na Namaratu tagingginafu da kiden.

5 A ta nepaglipay ni Hesus a naitana ya awan bababang na tolay ngadumadagdag tekid, te umabikan kidna tentu. A ya uhohug na te Felipe a

“Felipe, mappya ta mangan yatolay kiden nga dumagdag tekitam,ammi anu hud ya ialap tam takanan da?” kunna tentu.

6 Ammi pangparuba na yen te Felipe,te dana nanonot na ya kwan na. 7A yatabbag ni Felipe hapa a

Page 181: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Hwan 6:8 178 Hwan 6:26“Maski am itta mina tekitam

ya pirak na matandanan ta lugarna annam na hulan a makalan-nat hud ya igatang na ta kananpetta makakakkap mina ya tagtak-day tekid?” kunna.8 A i Andres hapa nga kabagis ni

Pedru a nebar na te Hesus ya takdaybabagu nga nehulun ta tolay kiden.

9 “Itta hala ya balun na babagu inta limana pan ikid na duwana ikan,ammi makalannat hud yen kid takaddu na tolay kidin?” kunna.

10 “A pagtuttudan muy mantu yatolay kidin,” kun ni Hesus.A gafu ta kakaddatan hapa ye-yen

na lugar a gituttudan kid na. A yabilang na lalaki kiden la a itta delima ribu kid. 11 A sangaw ginawatni Hesus ya pan na babagu en, kapyena nepakimallak. A sangaw nepe-saned na ta tolay kiden gituttudan,kumanen hapa ta ikan kiden. A sanakakakan kid ta kaddu na nekayatda.

12A tekiden nabattug a“Uknudan muy ya nagadgadwa

kiden nga nahuna, petta awedamakenga,” kun ni Hesus ta itulduna kiden.

13 A inuknud da kid, a pinannu daya mafulu duwa na la-ba ta nehunana nagkakan kiden ta lima kiden pan.14 A gafu ta naita na tolay kidenya pakapangwa ni Hesus ta nepag-pakaddu na ta pan kiden a

“Talaga ta ye-yan na tolay yakinan da en nga paguhohugan naNamaratunga ange kan ta lutakin,”kun na kadwan kiden tekid.15 A narikna ni Hesus ta tanagay

enda gafutan, petta pagbalinan da taari da, a yen ta nagtugutan na kid,a nagtoli tatakday ta utun na bage-tayen.

Ya Pagpapa-yat Ni Hesus Ta DanumNa Alugen

16A sangaw ta marimat a imunnanya ituldu na kiden nga dumagut taalugen. 17A ta datang da ta barangayda en a gimon kid hapa, te gumanwat

kid na dimakit, te dumatang kid nata ili na Kapernayum. Ammi tentuen nagsugiram a awena para la du-matang ni Hesus tekid. 18 A sangawgafu ta nagsikan na ya paddaden anamegafun magpalung ya danumen,a magtagwan kid na mantu pettamakatangngan kid ta alugen. 19 Atekid na nakatagwan abat ta lima onoannam na kilumetru a neitan da yamagpapa-yat ta danumen, te umab-abikan ta barangay da en, a pakenakatalaw kid na hapa. 20 Ammi intuhala i Hesus, a nagayag hapa tekid,

“Awemuy la magtalaw, te iyakinyan,” kunna.

21 A gafu ta intu a mayat kid na man-gitakay tentu. A tentun nakatakay aalistu kid na nakadatang ta lutakennga datangan da.

Ya Pagapag Na Tolay Kiden Te Hesus22-23Aya tolay kidenngapinakanni

Hesus a itta kid para la ta dammangna alugen. A ta pagtalib na arawa dumatang hapa ya kadwan kidenbarangay nga taga Tiberyas ta nan-ganan na tolay kiden ta pan kidennga nepakimallak ni Hesus. A tanepakkamu na tolay kiden ta awanna i Hesusen, a amu da ta awenanehulun ta ituldu na kiden, te ikid laya nakalugan ta barangay, a tatakdayla ya barangay da. 24 A gafu ta awanig Hesus ikid na ituldu na kiden anaglalugan kid na ta barangay kidennga bagu dumatang, te umange kidhapa ta ili na Kapernayum, te endaapagan i Hesus.

Ya Bida Na Kanan Nga Mangtolay25 A ta datang da ta dammangen a

naapagan da hala, a binaran da;“Mistro, kanu hud ya datang mu

ta isin?” kunda tentu.26A ya uhohug na en tekid a

“Kakurugan hala ya ibar kutekamuy ta nagbannag kam ngamangapag teyak gafu ta nabattugkam ta nepakakan muy ta pankiden, ammi maski am naita muyya pakapangwak a awemuy para

Page 182: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Hwan 6:27 179 Hwan 6:44la maawatan ya naita muy. 27 Intupara apagan muy teyak ya kanannga mewarad sangaw ta lutak,ammi bakkan mina ta yen yapagbannagan muy, te ya awanenmewarad mina nga magnayunmangtolay tekamuy, te ye-yen nakanan ya iatad ku tekamuy, teiyak hala ya Tolayen Taga Langitnga pinasinapan ni DamakewanNamaratu ta pakapangwa na en,”kunna.

28 “A am mappya ta yen yapagbannagan mi a anu mantu yapatarabaku na Namaratu tekamipetta maatadan kami ta magnayunna pagtolayan nga kinam?” kundahapa.

29“Awan ta patarabakunaNama-ratu tekamuy am bakkan la ta pan-gurug muy ta dinob na en, pettaintu la ya ikatalak muy,” kunna hani Hesus.30 A gafu ta uhohug na en tekid a

nangibar kid na ta pakaitan.“Mappya mantu ta mamadday

ka ta pakaitanmi ta pakapangwam.Anu hud ya makkwam nga megittata iningwa ni mina Moses, pettaitta ya pangurugan mi teko. 31 Teya uhohugna Bibliya en a ‘Inatadanna kid ta kanan nga nagafu ta lan-git,’ kunna. A intu hala ya ‘Manaen’ nga nagtolayan na gingginafutam kiden ta kalafukanen,” kunda.32A ya uhohug ni Hesus tekid hapa

a“Kustu hala ya ibar ku tekamuy

ta bakkan haman te mina Moses yanangatad ta kanan nga nagafu talangit am awa Damakewan. A taayanin intu hapa la ya mangatadta kakurugan na kanan nga nagafuta langit. 33 Te ya kanan nga iatadna Namaratu ewan a intu hala yataga langitewan nga umakban talutakin, a yen ya mangatad ta mag-nayun na angat ta ngamin tolay tapaglelehutin,” kunna.

34 “Mappya mantu, Ser, ta ye-yen na kanan ya kanayun iatad mu

tekami,” kunda tentu.I Hesusen Hapa La Ya Kanan Nga

Mangtolay35 A ya uhohug ni Hesus ta na-

gadang kiden tentu a“Iyak hapa la ya kanan nga

mangtolay. A ya ange mantuteyak petta mangan a awenansangaw mabisin. A am ikatalaknak a awenan sangaw gimtang.36Ammi nebar ku paen tekamuy tamaski am naita muy ya tarabakuka awedak haman ikatalak. 37Ammiya ngamin kiden iatad ni Damake-wan ta kwak a yen kid sangaw yamagdulot teyak. A maski am inyasangaw ya ange teyak awek sangawpatugutan. 38Te yen ta nagtugutakta langitewan nga dumagut ta isinpetta idulot ku la ya ikayat nanangidoben teyak, te bakkan taikayat kin ya tarabakun ku. 39 Auray na hapa ta awan sangawta mawakay ku ta ngamin kidenneatad na ta kwak, te tolayan kukid ta pagaddetan na arawin yan.40 Te ya uray ni Damakewan tangamin kiden mangnonot ta Anakna en ikid na mangikatalak tentu amaatadan kid sangaw tamagnayunna angat, te tolayan ku kid sangawta pagaddetan na arawin yan,”kunna.Ya Paglibak Na Hudyo Kiden Te

Hesus41 A gafu ta ‘Iyak ya kanan nga

nagafu ta langitewan,’ kunna a yen talinibakan na Hudyo kiden.

42 “Bakkan hud te Hesus yan ngaanak ni Hose en? Amu tam hamanya dama na ikid na hina na, a hadkukunna mantu nagafu ta langit?”kunda.43 Ammi ya uhohug ni Hesus tekid

a“Awemuy mina liblibakan ya in-

uhohug ken, 44 te nonotan muymina ta awan ta makaange teyakam awena gamidan ni Damakewannga nangidob teyak. A iyak hapa

Page 183: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Hwan 6:45 180 Hwan 6:64-65sangaw ya mangtolay tentu ta pa-gaddetan na arawin yan. 45 Adana nesurat hala yen ta lebru napinaguhohug na en, te ya nebar naa ‘Namaratu sangaw yamangituldutekid,’ kunna. A yamagdangag ikidna mangitug ta ituldu ni Damake-wan a yen kid mantu ya umangeteyak. 46 Ammi maski kunna ten aawan para la ta nakaita te Damake-wan am bakkan la ta Anak na ennga nagafu tentu, a iyak la mantuya nakaita tentu.

47 “A pake ibar ku ha yan teka-muy, ya mangurug teyak, ittan yaangat na nga magnayun, 48 te iyakya kanan nga mangtolay tentu.49 Ammi ta kuman na gingginafumuy kiden ta kalafukanen, a maskisigida nangan kid ta Mana en nganagafu ta langit a aweda hala mag-nayun ta kinān da en, te sa nagpasikid hala. 50 Ammi ya kanan ngamagafu ta langit a yen ya man-gatad ta magnayun na angat, pettamaski am inya ya mangan tentu aawena sangaw pake masi. 51 A iyakhapa la ya kanan nga mangtolaynga nagafu ta langit, a am itta yamangan ta isin na kanan a matolaysangawmagnayun. A ya kanan ngaiatad ku, intu hala ya barikin, pettamatolay mina ya ngamin tolay tapaglelehutin,” kunna.Ya Bari Ikid Na Daga Ni Hesus

52 A gafu ta uhohug ni Hesus a yenya nagtatapilan na Hudyo kiden, tenagtatabbagan da am had kukunnaiatad ya bari na tekid petta kanan da.53A yen ta nagbida ha i Hesus tekid.

“Pake ibar ku tekamuy ta amawemuymangan ta bari na TolayinTaga Langit ikid na uminum ta dagana en a awemuy mesipat ta angatna. 54 Ammi ya mangan ta barikikid na uminum ta dagak a ittanya angat na nga magnayun, a iyaksangaw ya mangtolay tentu ta pa-gaddetan na arawin yan. 55 Te yabarikin ya kakurugan na kanan, a

ya dagak ya kakurugan na inuman.56 A ya mangan mantu ta barikikid na uminum ta dagak a yenya mesipat teyak, a iyak hapa yamesipat tentu. 57 Ya Damakewannga awan sangaw masi ya nangi-dob teyak, a matolayak hapa gafutentu. A kumanen hapa ta man-ganen teyak, te matolay hapa gafuteyak. 58 A ya kanan mantu ngabidan ku tekamuy a nagafu hala talangit, ammi bakkan ta kuman nakanan na gingginafu muy kiden, temaski nangan kid a sa nagpasi kidhala. Ammi ya mangan ta iatad kinnga kanan a matolay hala sangawnga magnayun,” kunna.59 A ye-yen na bida ya nepadangag

ni Hesus ta umag na kapilya na Hudyokiden tentu en nangituldu ta ili naKapernayum.

YaNagtalekudTeHesus Gafu Ta BidaNa en

60Aya tolay kidennga dumagdag teHesus ikid na nakadangag ta netulduna en a addu tekid ya malussaw tabida na en.

“Kuga mazigat ye-yan na bida.Itta hud ya mayat magdangag takumanin?” kunda.61 A maski awan ta nangibar te

Hesus a amu na hala ta libakan da yabinida na en tekid, a yen ta naguho-hug ha tekid.

“Anu? Matampa de ya pangu-rug muy teyak gafu ta nabidakentekamuy? 62 A anu sangaw yapangawatan muy ta inuhohug kenam maita dak sangaw nga timulluta langitewan ta dana nagyananken? 63 Awan mantu ta iatad nabilsag ku ta kappyanan muy, teintu la mangtolay tekamuy ya Ka-halwa na Namaratu. A ya uhohugku kiden tekamuy ya pagyanan naKahalwa na en ikid na pangpato-lay na ta ngamin kiden mangurug.64-65Ammi itta ya kadwan tekamuynga awan mangurug. A yen tanebar ku tekamuy ta awan sangaw

Page 184: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Hwan 6:66 181 Hwan 7:14ta makaange teyak am awena uffu-nan ni Damakewan,” kunna.

A yen ya nebar na tekid, te addetta nepamegafu da en nga dumagdagtentu a dana amu na ya awan kidenmangurug tentu, ikid na am inya san-gaw ya mangitalaba tentu.

66 A gafu ta kumanen a nagtalekudna ya addu na dumagdag kiden tentu,te awedan nakihulun tentu. 67 Ammiitta la ya mafulu duwa kiden ngasigida itultuldu na. A ya nebar natekid a

“Anu hapa ya uray muy? Ikayatmuy hapa de magtugut teyak?”kunna.68A ya tabbag ni Pedru a

“A itta hud ya takwan na eyanmi, Afu, petta yen hud ya dagdaganmi? Te iko la ya pakadangagan mita uhohug kiden nga mangatad tamagnayun na angat. 69A nangurugkamin teko, te amu min ta iko yakagitta na Namaratu ewan nga na-gafu tentu,” kunna.70 A ya uhohug ni Hesus tekid

ngamin a“Nonotan muy ta iyak hapa la

ya nangpili tekamuy petta mafuluduwa kam, ammi amuk ta kahu-lun ni Satanas ya takday tekamuy,”kunna.

71 A intu binida na i Hudas nga anakni Simon Iskaryote, te maski nebilangta mafulu duwa kiden a intu halasangaw ya mangitalaba te Hesus.

7Ya Pagsoysoy Na Kabagis Kiden Ni

Hesus1 A ta nekabalin na en a nagyan la

i Hesus ta lugar na Galileya nga nag-papasyar ta kadwan kiden lugar, teawena ikayat ange ta lugar na Hudeyagafu ta Hudyo kiden ten nga nangi-gakkad ta pamapasi da tentu. 2-3 Asangaw tanagay na ya Pyesta na Ba-bali Kiden ta iten Hudeya, a nepapilitna kabagis na kiden ta ange mina iHesus ta pyesta en.

“Mappya ta awemmagaagyan taisin, te e ka mina ta iten Hudeya,

petta maita na ituldum kiden yapakapangwam. 4 Te ya mayatenmangipakamu ta bari na a awenahaman ilemad ya tarabaku na amawa ipaita na hud la ta ngamin.A gafu ta malalaki ya tarabakuma mappya ta ipabuyam ta ngamintolay,” kunda.

5Ayenya inuhohugda tentu, temaskikabagis na kid a aweda mangurugtentu.

6A ya tabbag na hapa tekid a“Awek para umange, te bakkan

para la ta araw ku. Ammi teka-muy a sigida itta ya araw muy,7 te awena kam ikatupag na tolaykiden. Iyak ya ikatupag da, gafuta iyak yamangipasikkal ta kadulayna tarabakun da. 8 Mappya mantuta ikamuy na ya ange ta pyesta en,te awek ange, te bakkan para la tapake araw ku,” kunna.

9Ayen ta awena bit nagtugut ni Hesusta lugar na Galileya.

Ya Ange Ni Hesus Ta Pyesta Na Ba-bali Kiden

10 Ammi ta nepakagon na kabagisna kiden ta agyan na pyesta ena gimon na hala i Hesus, ammiawena nakihulun ta addu na to-lay, petta awan ta mangibar tentuta makipyesta kiden. 11 Ammi yapinakadakal na Hudyo kiden a apa-gan da hala i Hesus, te ikatalak data umange, a yen ta pinohutan da tatolay kiden am naita da. 12 A adduhapa ya nean-anisat na tolay kidengafu tentu.

“Mappya na tolay yen O,” kun nakadwan.

Ammi ta kadwan a“Mappya hud yeyana, te man-

gitawag ta tolay kiden,” kunda.13 Ammi gafu ta talaw da tapinakadakal da kiden a aweda pakebibidan i Hesus ta kaddun na tolay.

14A ta mekappat na araw na pyestaen a gimon i Hesus ta agyan na sim-baanen, a namegafu nangituldu ta

Page 185: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Hwan 7:15 182 Hwan 7:31tolay kiden ten. 15A pake nepagpaka-lat da hapa na pinakadakal na Hudyokiden.

“Anu itta ya amu na inin, bakawaawena haman nagadal ta mistrotam kiden?” kunda.16Ammi ya tabbag ni Hesus ta uho-

hug da en a intu yan:“Maski am awek nagadal ta mis-

tromuy kiden a bakkan hala ta iyakya nagafun na itulduk tekamuy, teya Namaratu ewan nga nangidobteyak ya nagafun na. 17 A maskiam inya ya mayat nga mangidulotta patarabaku na Namaratu ewantentu a melasin na hala am Na-maratu ya pagafun na itulduk, onoam magurayak la maguhohug takabukodan na nonot ku. 18 Te yamaguray maguhohug ta kabuko-dan na nonot na a awan ta tak-wan na padayaw na am bakkan tabari na hapa la. Ammi ya mangi-padayaw ta nangidoben tentu ayen ya mekatalak nga mangit-uldu, te awan ta pagkilluyan na.19 Pake dayawan muy hala i minaMosesen gafu ta intu ya nangisirakta lintig kiden tekamuy. Ammimaski kunna ten awanhaman teka-muy ta mangitug ta nesirak na entekamuy, te igakkad dak hamanpapasin maski am awan ta pangpa-pasin muy teyak,” kunna.20 A ya tabbag na tolay kiden hapa

a“Itta hud yamanggakkadmama-

papasi teko? Itta de ya anitum nganagpaguyung teko,” kunda.21A ya tabbag na en hapa a

“Maski kustu hala ya inuhohugken, te ka-ma kam la nakaporaygafu ta takday la na tarabakuk taaraw na agimmang. 22Ammi sigidamagtarabaku kam hapa ta arawna agimmang, te yen haman yapagbanggit muy ta mayaten mesi-pat tekamuy. A yen ya idulotmuy gafu ta lintig na agbanggitnga nesirak ni mina Mosesen teka-muy. Ammi maski kunna ten a

bakkan haman te Mosesen ya na-gafun na am awa gingginafu muykiden nga napopolu ammi tentu.23 A am ituluk muy mantu ta ma-banggit ya tolay ta araw na ag-immang petta awemuy makaliwatta lintig ni Moses a anu hamanta magporay kam teyak ta pag-pamappyak ta napilay ta araw naagimmang? 24 Mappya ta awemuyhamhama ya pangnonot muy, temangnonot kam mina ta katunun-gan na nonot,” kunna tekid.Ya Pagbida Ni Hesus Ta Nagafun Na

25 A gafu ta tabbag ni Hesus a tu-mubbat hapa naguhohug ya kadwankiden tolay taga ili na Herusalem.

“Talaga ta ye-yan na tolay yaikayat da en papasin,” kunda.26 “Ammi itan muy awa itta inmagbida ta tolay kidin, a awenahamanmagtalaw, yaga aweda hapapakidibatin na pinakadakal tamkiden. Nelasin dan de ta intu halaya Mangikerutan nga ange kantekitam?” kunda hapa.

27Ammi ya uhohug na kadwan a“Awan, te am makipaita sangaw

ya Mangikerutan a awan kan tamakkamu am had ya pagafun na,ammi amu tam haman ya nagafunna inin,” kunda.28 A gafu ta mangituldu para la

i Hesus ta umag na simbaanen aneayag na ya tabbag na ta bida natolay kiden tentu.

“Maski am amu muy ya nga-gan kin ikid na lugaren nga naga-fun ku a awemuy haman amu yanangidoben teyak, te aweknagurayumange ta isin te itta ya nangidobteyak, a intu ya kettayannangaminkakurugan. 29 A iyak ya makkamutentu, te intu ya nagafun ku ikid nanangidob teyak,” kunna.30 A gafu ta uhohug na en a gi-

nafut da mina na pinakadakal naHudyo kiden, ammi awan ta nakaga-fut tentu, te bakkan para la ta arawna en. 31 Ammi ta kadwan kidentolay nga nakadangag tentu a addu

Page 186: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Hwan 7:32 183 Hwan 7:49hapa ya nangurug ta intu hala yaMangikerutan nga dana nebar na Na-maratu, te ya uhohug da a

“Talaga ta intu hala yaMangikerutanen, te am kanu minaya ange na Mangikerutanen adakdakal hud ya pakapangwa naammi ta umange in?” kunda.Ya Pangidob Da Ta Manggafut Te

Hesus32 A ya Pariseyu kiden hapa a

nedangagan da ya nean-anisat na to-lay kiden gafu te Hesus, a yen taumange kid nakibidan ta kadwan ki-den padi na Hudyo, a nagbabidan daya pangidob da ta polis kiden, pettagafutan da i Hesus. 33 A ta datang napolis kiden a magbida para la i Hesusta tolay kiden.

“Assang na la ya kettakin teka-muy, kapyek sangaw magtoli tanangidoben teyak. 34A apagan dakhapa sangaw petta uffunan ta kam,ammi awedak sangaw maapagan,te awemuy haman makaange taeyan ken,” kunna.35A nagimpopohutan na Hudyo ki-

den ya ikayat na uhohugan.“Had hud para ya eyan na en nga

awetam sangaw maapagan?” kunna kadwan.

“Ikayat na panaw ange ta Hudyokiden nga nesansaned ta lugarna Giregu kiden petta mangitulduhapa ta Giregu kiden?” kun nakadwan para.

36A ta kadwan para a“Anu hud ya ikayat na uhohugan

ta apagan tam sangaw, ammi awetam sangaw maapagan? A hadkukun na uhohug na en ta awe tammakaange ta eyan na en?” kunda.37 A ta kapozyanan na araw

na pyesta en a sa magkakampatya ngamin tolay ta simbaanen, anagtayuk i Hesus kapye na pinasikanya ipadangag na tekid.

“Am itta ya makainum a angemina teyak petta uminum. 38 Teya mangikatalak teyak a dumatang

sangaw tentu ya kuman na nesuratta Bibliya, te

‘Itta hala sangaw ya kuman nakarayan na danum nga maga-rut ta umag na en nga mang-tolay tentu,’ ” kunna.

39 Ammi intu bidan na ya Kahalwana Namaratu nga iatad na sangawta ngamin kiden mangurug tentu.Ammi awena la bit nedob tekid teawena para la madayawan ni Hesus talangitewan.

40 A ta nepakadangag na tolay ki-den ta uhohug ni Hesus a nebar nakadwan ta

“Talaga ta intu hala ya paguho-hugan na Namaratu nga binida nimina Mosesen,” kunda.41A ya uhohug na kadwan a

“Maski intuhala yaMangikerutan,”kunda.Ammi awena nangurug na kadwan,

te“Taga Galileya hud sangaw ya

Mangikerutan tekitam? 42 Te yanesurat ta Bibliya a intu sangawya pangpanga ni mina Dabiden, ameanak sangaw ta ili na Betlihem,te yen haman ya lugar ni minaDabiden,” kunda.

43A nagkakattwaymantu ya nonot natolay kiden gafu tentu, 44 te ikayatna kadwan ta gafutan da mina, ammimaski kunna ten a awan haman tanangsi-ged tentu.

45 A ta pagtoli na polis kiden tapadi kiden ikid na Pariseyu kiden nganangidob tekid a

“Anu hud ta awemuy inalap?”kunda tekid.

46 “A awemi ginafut, te awan tatakwan na amu mi nga makauho-hug ta kuman na nadangag mi ententu,” kunda.

47 “Anu kuga naayayyaw kamhapa ta laddud na. 48 Itta hudya nangurug tentu ta pinakadakalmuy ono Pariseyu?” kunna hapana Pariseyu kiden tekid. 49 “Pa-gangan na Namaratu ye-yan kid natolay nga awan makkamu ta lintigna kiden,” kunda ha.

Page 187: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Hwan 7:50-51 184 Hwan 8:1650-51Ammi ya uhohug ni Nikodemu

ta sakā Pariseyu na kiden a“Ta kuman na uhohug na lintig

tam kiden a mehangat kitam ngamangpa-gang ta tolay am danaawetam bit dangagan ya bida na,petta amu tam ya liwat na,” kunna.

I Nikodemu ya umange nakibidan teHesus ta hiklam.

52 A ya tabbag na kadwan kidententu a

“Anu? Taga Galileya ka hapa,petta ikerutam ya kagittam. Pakebasam mina ya surat na pinaguho-hug kiden na Namaratu, te maitamsangaw ta bakkan ta Galileya ya pa-gafun na paguhohugan na en nganebar na tekitam,” kunda.

53 A sangaw naggagungay kid, te im-mange ya tagtakday tekid ta bali da.

8Ya Babbayen Nga Nakikadallaw

1 A ta nekabalin na kumanen anagammak i Hesus ta Bagetay naOlibo nga itta ta bikat na ili naHerusalem. 2 A ta magkakarawan adumagut ha, a nagtoli ta simbaanen.A gafu ta enna ha kinalihung na tolaykiden a nagtuttud hapa, petta mangi-tuldu tekid. 3 A tentu para la nangit-uldu a simarok hapa ya kadwan kidenPariseyu ikid na Abugadu nga mangi-tuldu ta lintig ni Moses. A nehulunda hapa ya takday babbay nga ginafutda ta pakikadallaw na en, a pinatayukda ta pagtatangnganan na tolay kidenkapye da nebar te Hesus.

4 “Mistro, neddatangan mi ye-yan na babbay ta pakikadallaw na.5 A ta lintig ni Moses a nebar na tamapatur ya kumanin addet tamasi,ammi damaganmihapa ya uraymutentu.” kunda.

6 Ammi inuhohug da yen te Hesus tepangparuba da tentu, talo am itta yaibar na nga pangidaruman da sangawtentu. Ammi te Hesus a nagtumag lanagkurkurnit ta lutak ta guramay naen. 7A gafu ta netotoli da ya pohut da

en tentu a nagtayuk hapa ta atubangda kapye na hapa naguhohug tekid.

“Am itta ya awan seliwat teka-muy a yenmina ya imunnanmang-patur ta babbayina,” kunna,

8kapye na nagtumag ha nagkurkurnitta lutak.

9 Ammi ta nepakadangag da ta in-uhohug na en tekid a nasesenut kidna nagtatugut namegafu ta kalalak-lakayan, a intu la nasirak i Hesus ikidna babbayennga imatayuk ta atubangna en. 10 A sangaw nagtayuk ha iHesus kapye na naguhohug ta bab-bayen.

“Anu awan kid? Awan hud tanasirak nga mangpa-gang teko?”kunna.

11 “Awan kad, Afu,” kunna hapa.“Amaski teyak, bakkan ta iyak ya

mangpa-gang teko, a e kan mantu,ammi awem na sangaw magliwat,”kun ni Hesus tentu.Ya Zilag Na Namaratu Nga Mang-

padakar Ta Tolay12A sangaw ta mittan ta pagbida ni

Hesus ta Pariseyu kiden a“Iyak ya zilag na Namaratu ewan

nga mangpadakar ta tolay kiden.Am itta ya dumagdag teyak a awenasangawmagtugtugut ta sugiram, teitta tentu ya zilagen ngamangtolaytentu,” kunna.13Ammi ya tabbag da hapa tentu a

“Awan haman ta kwenta napangtistigum, te iko la tatakdayya mangtistigu ta barim,” kunda.14 A ya bida ni Hesus tekid a intu

yan:“Maski am iyak hapa la ya

mangtistigu ta barik a kakuruganhala ya pangtistiguk, te amukhaman ya nagafun ken ikid nadatangan ku. Ammi tekamuy aawemuy haman amu ya nagafunken ikid na datangan ku. 15 Amikamuy ya mangnonot ta kwentana tolay a intu la nonot muy yagagangayen nonot na tolay, ammiteyak a awek haman nonotan amanu ya kwenta na tolay. 16 Ammi

Page 188: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Hwan 8:17 185 Hwan 8:32maski am iyak mina ya mangnonottekid a matunung hala ya nonotku tekid, te awek haman maguraymangnonot am awa duwa kamini Damakewan nga nangidobteyak. 17 Intu mina pagnonotanmuy ya ibar na lintigen ngaikatalak muy, te am naggitta kanya pangtistigu na duwa na tolaya matunung kan ya pangtistiguda. 18 A matunung mantu yapangtistigu mi ni Damakewan,te ya pangtistiguk ta barikin akumanen hala ya pangtistigu niDamakewan teyak,” kunna tekid.19A gafu ta nekabat na ya dama na

en a nebar da ta“Had sin mantu ya damam nga

kinam, petta dangagan mi yapangtistigu na teko,” kunda tentu.

“Bakkanmantu la ta iyak ya awe-muy amu am awa i Damakewanhapa, te am amu dak mina a amumuy hapa i Damakewan,” kun niHesus tekid.20 A ta nepaguhohug na ta kuma-

nen tekid a itta kid ngamin ta umagna simbaanen ta bikat na nangila-nugan na tolay kiden ta kontribisyonda kiden, te yen ya nagyanan na tentuen nangituldu ta tolay kiden. Ammimaski inuhohug na yen tekid a awanta nanggafut tentu, te bakkan para lata araw na en.

Ya Panglavun Ni Hesus Ta Pasi Na21 A gafu ta kumanen a nedulot na

ya paguhohug na tekid.“Awanak sangaw tekamuy, te

pagtugutān ta kam, a ‘Ampade it-tan ya Mangikerutanen,’ kummuysangaw. Ammi masi kam halasangaw seliwat, a awemuy sangawmakaange ta eyan ku,” kunna.22A gimpopohut kid ta

“Anu hud ya ikayat na uhohuganta awetam sangaw makaange taeyanna? Papasin nahud sangawyabari na?” kunda.23A ya uhohug na para tekid a

“Ikamuy ya taga akbanin, a pari-ganmuy hala ya tolay kidin sin ngaadayu ta Namaratu. Ammi iyak yataga utunewan, a awek parigan yaagnonot na taga lutak kidin. 24 Ayen ta nebar ku tekamuy ta masikam hala sangaw seliwat, te amawemuy mangurug ta iyak hala yapakaitan na Namaratu ewan a ku-rug ta masi kam sangaw seliwat,”kunna.

25-26 “Agay! Parig mu hud taiko ya kagitta na nginaganamina?”kunda tentu.A ya tabbag na hapa a

“Mabalin hapa ta addu yamauhohug ku ta pangihuyaktekamuy, ammi annun ta kampara kabida maski ta assang la. Teya nangidoben teyak ya kettayanna ngamin kakurugan, a awan taipadangag ku ta tolay kiden ambakkan ta kuman na nadangag kutentu,” kunna.27 Aweda naawatan ta intu nabida

na tekid ya Dama na en nga nangidobtentu, 28 a yen ta pake nebar na tekid.

“Sangaw am nebesin dak a yensangaw ya pakkamu muy ta iyakhala ya Tolayin Taga Langit. A amumuy hapa sangaw ta awek nagu-ray ta paguhohug ku tekamuy, teintu la uhohugan ku ya netulduni Damakewan teyak. 29 A maskiam intu ya nangidob teyak a ne-hulun hala teyak, a awenak sangawpagurayān, te kanayun kwan ku yamakamamallak tentu,” kunna.

30 A ta nepakauhohug ni Hesus taisin tekid a addu hapa ya nangibar tamangurug kid na tentu.

Ya Pangparuba Ni Hesus Ta Mangu-rug Kiden Tentu

31 Ammi ya uhohug ni Hesus tamangurug kiden tentu nga Hudyo a

“Am pake itug muy ya uhohugku tekamuy a megitta kam mantuta kakurugan nametuldu nga awanmangilogot. 32 A am pake netugmuy na ya kakurugan a maubadan

Page 189: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Hwan 8:33 186 Hwan 8:50kamhapa ta pagtagabumuy gafu takakurugan nga amu muy,” kunna.

33 “A te Hudyo kami nga pang-panga ni mina Abraham, a addetta ayanin awan kad ta nakitagabunmi. A anumantu ya ikayat mu uho-hugan ta maubadan kami sangawta pagtagabu mi?” kunda.34A ya uhohug ni Hesus tekid a

“Pake ibar ku tekamuy ta maskiam inya tekamuy ya iminammagliwat a kuman na makitagabumantu ta mamagliwaten tentu.35 A amu muy haman ta awenamagdanang na tagabu ta bali nadafu na en. Ammi ya anak namakābali en ya magdanang. 36 Aam Anak na Namaratu mantu yamangubad tekamuy ta pagliwatmuy a pake maubadan kam tamappya. 37Amuk ta ikamuy Hudyoya pangpanga ni Abrahamen,ammi awemuy haman megittatentu, te igakkad muy haman yamamapasi teyak. A yen ta papasindak gafu ta awan ta ketugan nauhohug ku tekamuy. 38 Ammiawan ta inuhohug ku tekamuy ambakkan la ta kuman na naitak teDamakewan, a intu la tarabakunmuy hapa ya kuman na nadangagmuy ta dama muy,” kunna.39A ya tabbag da hapa ta inuhohug

ni Hesus a“Awan ta takwan na dama mi

am bakkan la te mina Abraham,”kunda.

“A am kakurugan ta ānāk kammina ni Abrahamen a gagangay tatarabakun muy mina ya kuman nagagangay na en. 40Ammi ta kumanna ikamuy a ikayat muy hud la pa-pasin ya nangipadangag ta kakuru-gan nga nadangag na ta Namaratuewan. Kunna hud ten ya tarabakuni mina Abraham? 41 Takwanmantu ya dama muy a yen ya pari-gan muy,” kunna hapa tekid.

“Atsi O, awena kami igitta ta ku-man na anak na nakikadallaw, te

takday la ya dama mi, a intu halaya Namaratu ewan,” kunda.42A ya uhohug ni Hesus tekid a

“Am Namaratu mina ya damamuy a gagangay ta iddukan dakmina, te Namaratu hapa la ya na-gafun ku. A yen ta itta yak sin,te awek haman naguray umangeam awa intu hud la ya nangidobteyak. 43 Ammi awemuy garaymaawatan ya ikayat ku uhohugantekamuy, te awemuy ikayat danga-gan ya ibar ku tekamuy. 44 Ikamuyhala ya ānāk ni Satanas, a am anuya ikayat na dama muy a yen hapaya tagasingatan muy. Intu hala yaminagpapasi abat ta gafu na en, aawena amu magbida ta kakurugan,te intu la gagangay na ya pagkil-luyan. A am magladdud a ipaita nahala ya gagangay na, te kanayunmagladdud, yaga intu hapa la yanamepegafu ta laddud. 45 Ammiteyak a kanayun uhohugan ku yakakurugan, ammi gafu ta kakuru-gan a awemuy haman kurugan, teintu la ikayatmuy ya laddud. 46 Ittahud tekamuy ya makapasikkal tapagliwat ku? A am kakurugan yauhohugan ku tekamuy anu kawa-gan na mantu ta awedak kurugan?47Am makidama ya tolay ta Nama-ratu a dangagan na mantu ya ibarna Namaratu tentu, ammi yen taawemuy dangagan ya uhohug nate bakkan ta intu ya dama muy,”kunna.48 A gafu ta uhohug ni Hesus ta

Hudyo kiden a tinabbag da hapa.“Kustu hala ya uhohug mi en ta

kagitta na ka na Samaritan kiden,te itta malat ya anitum nga nag-paguyung teko,” kunda.

49 “Itta hud ya anituk, bakawapadayaw ku haman ya Damake-wan. Ammi tekamuy a padpadu-layan muy ya mangpadayaw tentu.50 Awena ta padayaw ku ya bariktekamuy, ammi itta hala ya mang-padayaw teyak, a intu hala ya

Page 190: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Hwan 8:51 187 Hwan 9:9makkamu ta ngamin dumatangteyak,” kunna.51A ya takday para na bida na tekid

a“Pake ibar ku tekamuy ta maski

am inya ya mangitug ta uhohug kua awena sangaw masi,” kunna.

52 “Asakay, kuga maguyung kanmalat O, te pake netug ni minaAbrahamen ya uhohug na Nama-ratu, ammi nasi hala, a kumanenhapa ta kadwan kiden pinaguho-hug na. Ammi ibar mu haman taawena sangaw masi na mangitugta uhohug mu. 53 Dakdakal kahud ammi te mina Abraham ikidna pinaguhohug kiden na Nama-ratu nga sa nagpasi? Inya hudya pangigittam ta barim?” kundatentu.54A ya uhohug na ha tekid a

“Am angarigan ta iyak ya mang-dayaw ta barik a awan ta kwenta napangdayaw ku, ammi ya Damake-wan ya mangdayaw teyak, a intuhala ya ibar muyen ta Namaratumuy, 55 ammi ta kakurugan a awe-muy haman amu. Iyak hala yamakkamu tentu, a am awek minaibosag ya pakkamuk tentu a kagittadak mina nga magladdud. Ammiamuk haman, a itug ku hapa yauhohug na. 56 A ya gingginafumuyen Abraham nga kinan muy apake matalak hapa gafu ta uhohugnaNamaratu tentu tamaita na san-gaw ya araw ku. A kuman na naitanak hapa gafu ta pangikatalak naen teyak, a pake natalakan hapa,”kunna.

57 “Asakay, pake nabayag nahaman ya nepasi ni Abrahamen aawem para la laklakay. Mabalinhud mantu ta nagkāita kam?”kunda hapa tentu.

58 “Kakurugan hala ya uhohugku tekamuy ta dana itta yak nata kawan para la ni mina Abra-hamen,” kunna ha tekid.

59 A gafu ta pake nekatupag da yauhohug na tekid a nangalap kid na tabatu, te pangpapasi da tentu, ammi

nelogot kid te nalingadan na tentu enimuhet ta simbaanen.

9Ya Bida Na Nagdaram Ta Nekeanak

Na1 A sangaw ta pagtugtugut nig

Hesus ikid na ituldu na kiden ta dalana nesimmun da ya takday lalaki nganagdaram ta nekeanak na en. 2 Anapopoyung hapa ya nonot na kahu-lun na kiden ni Hesus ta nagdaramen,te ya uhohug da te Hesus a

“Mistro, Inya hud ya nagliwattekid na daramin ono dadagkal nakiden, petta daram ta nekeanakna?” kunda.

3 “Bakkan ta liwat na ya nepag-daramna,” kun ni Hesus, “a bakkanhapa ta liwat na dadagkal na kiden,am awa neanak nagdaram pettaintu sangaw ya pakaitan na paka-pangwa na Namaratu ewan gafu tapagpamappyak tentu. 4 A mappyamantu ta idulot tam ya patarabakuna nangidoben teyak ta ketta parala na araw tam, te dumatang san-gawya kumannahiklam ta awetampakatarabaku. 5 Ammi ta kettakpara la ta paglelehutin a iyak yamangpadakar ta sugiram na tolaykiden,” kunna.6 A tentun nakauhohug ta isin a

naglutab ta lutak, kapye na nelagumya lutak ta lutab na en. A sangawnedirkat na ya fuyaken ta mata nadaramen kapye na dinob nga angemagamwas.

7 “Aran, E kan magamwas ta ki-nan da en ‘Agzigutan na Siluwam’,”kunna ta daramen.

(A ya ikayat na uhohugan na Siluwama ‘Nedob’, kunna.)

Umange mantu nagamwas, a tentuen dimmatang ta bali na en a makai-tan. 8 A ta nepakaita na karuba nakiden tentu a

“Intu hala de ya nakilim-limuten,” kunda.

A kumanen hapa ya uhohug nanakaita kiden tentu ta nepakilim-limut na en. 9 “Intu kad hala,” kun na

Page 191: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Hwan 9:10 188 Hwan 9:25kadwan, ammi ta kadwan a “Bakkanta intu, am awa kagitta la na barina en,” kunda. Ammi ya uhohug nadaramen tekid a “Maski iyak haman,”kunna.

10A ya uhohug da mantu tentu a“Had kukunna mantu na

nepakaladdang mu?” kunda.11 “A te ya nagngagan ta Hesus

a namadday ta fuyak, kapye nanedirkat ya fuyaken ta matak ki-den. A ‘E kan magamwas ta itenSiluwam,’ kunna teyak.

“A umange yak mantunagamwas, a sangaw nakaita yakna,” kunna.

12 “A had agyan na kinamenHesus ta ayanin?” kunda ha tentu,ammi awena kan amu.Ya Pagimbestigar Da Ta Daramen

13-14 A ta nepamadday ni Hesus tafuyaken ikid na nepagpaladdang nata mata na daramen a araw na ag-immang na Hudyo kiden. A sangawitta ya umange nangalap ta lalaki en,petta iange da ta Pariseyu kiden, 15 teimbestigaran da am had kukun nanepakaladdang na mata na kiden. Aya uhohug na en tekid a

“Nedirkat na ya fuyak ta matakkiden, kapyek umange nagamwas,a ta ayanin a makaita yak na,”kunna tekid.

16 “On ay, ammi ye-yen na tolaynga kinam a bakkan ta kahulun naNamaratu, te awena haman ngili-nan ya araw na agimmang,” kun nakadwan kiden Pariseyu.

“A am kakurugan mina ta dulayna tolay a itta hud ya mabalin na tadaram petta makaita?” kunna parana kadwan.

A nagkakattway mantu ya nonot dagafu tentu.

17 A gafu ta kumanen a pinohutanda ha ta lalaki en.

“Iko haman ya pinaladdang nata mata, anu mantu ya uray mutentu?” kunda.

“A talaga ta paguhohugan na Na-maratu,” kunna.

18 Ammi ya pinakadakal na Hudyokiden nga nangikatupag te Hesus aaweda kurkurugan ya nepagdaramnalalaki en ikid na nepakaladdang namata na kiden, a yen ta pinaayaganda bit ya dadagkal na kiden pettapohutan da tekid.

19 “Ye-yan hud ya anak muyennga kinan muy nagdaram tanekeanak na? A am ‘On,’ kummuya ipasikkal muy mantu am hadkukunna makaita ta ayanin,”kunda.20A ya tabbag da hapa a

“Amu mi ta intu hala ya anakmi, a amu mi hapa ta daram tanekeanak na en, 21 ammi awemihaman amu am anu ya gafu napakaita na ta ayanin, ikid na aminya ya nangpaladdang ta mata nakiden. Mappya ta intu mina yapangpohutan muy, petta intu hapala ya pakadangagan muy, te intuhapa la ya makkamu ta bari na,”kunda.

22 A yen ya tabbag da en gafu tatalaw da ta Hudyo kiden nga nang-pohut tekid, te dana nagbabidan napinakadakal da kiden ta am itta yamangibosag te Hesus ta intu hala yaMangikerutan nga dinob na Nama-ratu amehangat sangawmakigimungta kapilya da. 23 A yen ya gafuna nepagtabbag da ta “Intu mina yapangpohutan muy, te intu hapa la yamakkamu ta bari na,” pagkin.

24A gafu ta kumanen a pinaayaganda ha ya lalaki en nga nagmappyata nepagdaram na en, a pake tin-abarangan da.

“Awem na mina magtulad taatubang na Namaratu ewan, teibosag mu hala ya kakurugan, teamumi haman ta dulay na tolay yakinamen nga nangidirkat ta fuyakta matam kidina,” kunda tentu.

25 “A awek haman amu am du-lay na tolay yen, ono awan. Intula amuk ya nepagdaram ken, a taayanin a makaita yak na,” kunnahapa tekid.

Page 192: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Hwan 9:26 189 Hwan 10:326 “A anu mantu ya iningwa na

teko? Had kukunna hud na nepag-paladdang na ta matam kidina?”kunda ha tentu.

27 “Asakay, nebar kun paen teka-muy, a awemuy haman dinangag.Anu haman ta damagan muy yainingwa na teyak? Ikayat muyhud medagga ta ituldu na kiden?”kunna.28 Ammi pake nagsasitangan da ya

lalaki en.“Iko ya ituldu na tolayin yana,

ammi ikami ya ituldu ni minaMoses. 29Amumi ta itta ya netulduna Namaratu te mina Moses, ammita tolayin yana a awemi hamanamu amhad ya nagafun na,” kunnahapa na tabbag da tentu.

30 “Ama! Kuga mamallaw kanan,te maski itta ya nakapaladdang tamatak kiden a ibar muy para taawemuy amu am had ya nagafunna. 31Amu haman na ngamin tolayta awena dangagannaNamaratu yapakimallak na minagliwat ta lintigna kiden, te intu la dangagan nayamamat tentu ikid namangidulotta ikayat na en. 32 A maski abatta nepamegafu na paglelehutin ittahud ya nadamag nga makapalad-dang ta mata na tolay nga neanaknagdaram am bakkan la ta ayanen.33 Am bakkan mina ta kahulun naNamaratu ye-yen na tolay a ittahud mantu ya pakapangwa na ngamangpaladdang ta matak kidin,”kunna tekid.

34 “Oh, iko hud ya makkamumangituldu tekami, bakawa nek-ihu ya liwat mu ta nepaghukalmu,” kunda hapa tentu, kapye danewarad ta lawan.

Ya PakasimmuNiHesus TaNagdara-men

35 A sangaw nadamag ni Hesusta dinugiman da ya nagdaramen takapilya da en. A tekid ha nagkasimmua

“Anu hapa ya uraymu ta TolayenTaga Langit? Mangurug kan detentu?” kun ni Hesus tentu.

36 “A inya hud yen, Ser? Ibarmu haen teyak, petta kurugan kuhapa,” kunna.

37 “A naitam na haman, a maskiintun ya makiuhohugan teko,” kunni Hesus tentu.

38 “Ay, mangurugak mantu, Afu,”kunna, kapye na namalentud hapata atubang ni Hesus nga nang-dayaw tentu.39A ya pasikkal ni Hesus ta iningwa

na en ta nagdaramen a“Yen ta umange yak ta paglele-

hutin, petta melasin ya mangurugikid na awanmangurug gafu teyak,pettam kumanen amakaita ya nag-daram kiden, ikid na magdaram yamakaita,” kunna.40A gafu ta nedangagan da hapa na

kadwan kiden Pariseyu a“Anu hud ya ikayat mu uho-

hugan? Ikami de hapa ya kumannanagdaram?” kunda te Hesus.

41 “A am amu muy mina ta nag-daram kam a awan mina ta liwatmuy ta awemuy pakaita ta nepaitatekamuy. Ammi gafu ta ‘Ikami hudya kuman na nagdaram,’ kummuy,a itta la ya liwat muy, te awemuyhaman kurugan ya nepaita teka-muy,” kun ni Hesus tekid.

10Ya Keangarigan Na Manaron Ta

Kalneru Na Kiden1 A ya takday ha na bida ni Hesus

tekid a intu yan:“Pake ibar ku ya kustu tekamuy,”

kunna. “Am ittamina ya simarok taagiafunan na kalneru kiden, ammiawena simarok ta agyan na irwan-gan, te apagan na ya takwan naunekan na, a talaga ta tulisan yennga ange magtakaw ta kalneru ki-den. 2 Ammi ya simarok hala taagyan na irwangan a amu tam taintu hala ya dafu na kalneru kidennga magtaron tekid, 3 te intu hapa

Page 193: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Hwan 10:4 190 Hwan 10:21la ya ihukat na maggwardya en tairwangan. A mengahalan da hapana kalneru na kiden, te am iuhetna kid a baran na kid ta ngagan da.4 A sangaw am sa nelattog na kidna a intu ya imunnan, te enna kiditulud ta agyan na pangipastun natekid. A dumadagdag kid hapa, teintu ya mengahalan da. 5 Awedahapa dumagdag ta aweda en amuam awa pagbilagān da hud la, teaweda mengahalan ya bakkanen tadafu da,” kunna.

6Yen hala ya addet na keangarigan niHesus ta Hudyo kiden, ammi awedananonot am anu ya ikayat na uho-hugan tekid.

7 A gafu ta aweda manonot a pakenepasikkal na ha tekid.

“Pake ibar ku mantu ya kustutekamuy ta iyak ya kuman nairwangan na kalneru kiden. 8 Aya ngamin kiden napopolu ammiteyak nga ape mangikerutanmina ta tolay kiden, a kumankid na tulisan nga magtakawta kalneru kiden, te matuladkid na mangikerutan. A yen taaweda kid dinangag na kalnerukkiden. 9 Awan mantu ta takwan nairwangan am bakkan la ta iyak, amaski am inya ya mayat simarokteyak a mekerutan hala, a alawahapa sangaw ya pagbalabalittaganna petta makaapag ta magserbitentu. 10 Ammi ya kuman natulisan a ikayat na la angemagtakaw ikid namamapapasi ikidna mangikutkutet. Ammi teyak ayen ta itta yak ta paglelehutin pettamatolay la ya kuman na kalnerukkiden gafu teyak, te iatad ku latekid ya angaten nga awan pulusta pagaddetan.

11 “A iyak para ya kuman namappya na manaron ta kalneru ki-den, te ya mappya na manarona isagapil na hala ya angat na tataronan na kiden, petta mekerutankid. 12 Ammi ya gagangay na man-gallu en hapa nga magtaron, a am

maita na ya kuman na maporay naatu nga ange mamapasi ta kalnerukiden a pakimohayan na hala yakalneru kiden, te pagbilagān nakid, te bakkan ta intu ya makākwatekid. A malogon sangaw ya pang-gafut na atu en tekid, a meku-tukutet kid na. 13 A pagbilagān nakid hala na mangallu en, te awanta pangkenga na ta kalneru kiden,te bakkan ta intu ya makākwa.14-15 Ammi teyak hapa la a mappyayak na manaron, te magkākofunkami na ngamin kwak ta kuman napagkākofun mi ni Damakewan. Aisagapil ku hapa sangaw ya angatku tekid, petta mekerutan kid.

16 “A itta para ya kadwan ki-den kalneruk nga awan nedaggata agiafunanin yan, a mappya tayen kid hapa ya padagdag ku. Adumadagdag kid hala sangaw ammadangag da ya ngahal ku, pettamkumanen a sa magdadagga sangawya ngamin kiden kalneruk, a iyak latatakday ya dafu da nga magtarontekid. 17 A yen ta iddukan nak niDamakewan te isagapil ku hala yaangat ku tekid, petta ipabaguk halasangaw. 18 Ammi awan ta maka-papasi teyak am bakkan la ta iyakya makāuray, te itta ya pakapang-wak nga mangisagapil ta angat ku,yaga itta hapa ya pakapangwak ngamangtolay ta barikin hapa la, teyen hala ya nepatudun ni Damake-wan teyak,” kunna.19 A gafu ta binida ni Hesus

ta Hudyo kiden a yen yanagkakattwayan na nonot da tentu.

20 “Annun tam hud dangdanga-gan ya tolayin yan. Itta malatya anitu na nga mangpaguyungtentu,” kun na kadwan.21Ammi ta kadwan a

“Bakkan ta kumanin ya uhohugna seanitu, te yaga makapaladdanghud ya anitu ta mata na daram?”kunda.Ya Pangpohut Na Hudyo Kiden Te

Page 194: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Hwan 10:22 191 Hwan 11:2Hesus

22A sangaw ta kaarawan na agirid aitta hapa ya pyesta ta ili naHerusalemnga Pangigawat da ta simbaanen taNamaratu. 23Anagpapa-yat la i Hesusta pagsigonganen nga nepapadday nimina Ari en Solomun ta agyan nasimbaanen. 24A tentu en nagpapa-yata enna kinalihung na pinakadakal naHudyo kiden a ya nebar da tentu a

“Annun na kami biga popoyun-gan? Am kakurugan ta iko yaMangikerutan nga dinob na Nama-ratu ewan a mappya ta pake ibarmu mina tekami,” kunda.

25 “A nebar kun paen tekamuy,ammi awemuy garay mangurug,”kunna. “Te ya ngamin kidentinarabakuk gafu ta pakapangwani Damakewan a yen kid hala yamangipasikkal teyak. 26 Ammigagangay ta awemuy mangurug teawemuy negitta ta kalneruk kiden.27 Te ya tolay kiden nga negitta takalneruk a pake dangagan dak, akanayun dagdagan dak, te kofundak. 28 A aweda hapa sangaw mel-ogot ta pasi da, te iyak hapa yamangiatad ta magnayun na angatda. A awan sangaw ta makagu-bat tekid ta kamat ku. 29 Te yaDamakewan ya nangipaibbal tekidteyak a masmasikan haman ammita ngamin, a itta hud yamakagubattekid ta kamat na, 30 te ikami niDamak a tatakday kami,” kunna.Ya Pangpator Da Mina Te Hesus

31A ta pakadangag na Hudyo kidenta uhohug ni Hesus a nagakut kid nata batu, te pangpapasi da mina tentugafu ta inuhohug na en. Ammi yauhohug ha ni Hesus tekid a

32 “Addu haman ya nepaitaktekamuy nga mappya gafu tapakapangwa ni Damakewan, ahad sin mantu tekid ya gafu napangpapasin muy teyak?” kunnahapa tekid.

33 “Bakkan ta mappya natarabaku ya gafu na pangpapasinmi teko am awa panadakat mu ta

Namaratu ewan, te maski tolayka a igittam haman ya barim taNamaratu,” kunda.

34 “A te awemuy de manonot yauhohug na Namaratu ta lebru nalintig na kiden, te ya uhohug na a

‘Nebar ku paen ta kagitta nakam na Namaratu, te anakkam ngamin na Kata-nanganna Dyos,’ kunna.

35 A am nengagan na mantu ta Dyosya dadagkal tam kiden nga pinasina-pan na ta uhohug na, anna awenamabalin ta mauli ya uhohug na en,36 a panadakat ku hud am ibar ku taAnak nak na Namaratu ewan, bakawaiyak haman ya pinasinapan na ikidna pinakabari na nga nedob na tapaglelehutin. 37 A am awek minatarabakun ya kagitta na tarabaku naNamaratu a awedak mina kurugan,38ammi gafu ta yen hala ya tarabakunku a yen mina ya pangurugan muyteyak maski am awemuy kurugan yauhohug ku tekamuy, pettam kuma-nen a amu muy ikid na mapasikkalmuy ta itta ya Namaratu teyak, annaintu hala ya pagtolayan ku,” kunna.

39 A gafu ta uhohug na en a ne-gakkad da la gafutan, ammi nakalil-lik hala tekid. 40 A umange ha tadammang na Karayan na Hurdan taagyan na nangzigutan ni Hwan ta to-lay kiden ta palungu, a nagyan bitla ten, 41 a umange hapa sangaw yaaddu na tolay tentu. A ya uhohug nakadwan ta kahulun da kiden a

“Maski am awan ta iningwa niHwan ta masikan na pakaitan akakurugan hala ya ngamin binidana ta tolayin yan,” kunda.

42 A addu para ya nangurug te Hesusta iten na lugar.

11Ya Bida Na Pasi Ni Lasaru

1 A medyo nabayag ta assang a ittaya takday lalaki nga taga ili na Be-tanya nga nagtakit. I Lasaru ya nga-gan na, a kabagis hapa ni Mariya ikidniMarta. 2 I Mariya hapa ya babbayen

Page 195: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Hwan 11:3 192 Hwan 11:26nga nangiluggud ta bangog ta takkikiden ni Hesus kapye na nepuhid yahuk na en tekid. 3 A gafu ta takit nakabagis da en Lasaru anangidob kid taange mangibar te Hesus. A ya nebarna dinob da en a

“Afu, pake nagtakit kan ya kofu-men,” kunna.4 Ammi ta pakadangag ni Hesus ta

damag na en a“Bakkan ta pasi na ya takit na

ina, am awa pakaitan na sangaw napakapangwa na Namaratu ewan,petta maita hapa sangaw ya paka-pangwa na Anak na Namaratu gafutentu,” kunna.5A pake inidduk ni Hesus ig Lasaru

ikid na kabagis na kiden Marta ikid niMariya, 6-7 ammi tentu en nakadan-gag ta takit ni Lasaru a nagyan halata nagyanan na en abat ta dwangagawkapye na binaran ya ituldu na kidenpetta mehulun kid tentu nga ange hata iten Hudeya. 8Ammi ya uhohug dahapa tentu a

“Anu haman ta magtoli kan taiten, Afu, bakawa awena para lanabayag addet ta nepangpator damina teko na kagittam kiden ngaHudyo,” kunda hapa tentu.9A ya netabbag na hapa a

“Awena hud kustu na oras kidenta araw tam, petta am maghehitya tolay ta ketta para la na arawa awena sangaw melogot, te malo-gon makaita ta dakaren. 10 Ammiam indagan na ya hiklam kapye namaghehit a malogon sangawmelo-got, te awan ta dakar na,” kunna.11Nepaguhohug na ta kumanen a

“Nasidug na ya kofun tamenLasaru, ammi e yak na hukalan,”kunna ha.

12 “A am makakasidug na, Afu, amappya yen, te magmappyan halasangaw ta takit na en,” kunda hapaotturu.

13 Te pahig da ta ikayat na uhohuganya pakasidug na ta kuman na maban-nag, ammi ta kakurugan a ikayat nauhohugan ya pasi ni Lasaru.

14 A gafu ta kumanen a pake nebarna ta mappya tekid:

“Nasin haman i Lasaru, 15 amaski am awanak tentu ta nepag-takit na en a matalakak hala gafutekamuy, petta itta sangaw yamaita muy nga mangpasikan tapangurug muy teyak. A aranan, teentanan la tentu,” kunna.16 A ya uhohug hapa ni Tomas ta

kadwan kiden kahulun na a“Entanan mantu hulunan, petta

sa mahahulun kitam magpasi,”kunna.Ya Ange Nig Hesus Ta Agyan Nig

Lasaru17 A ta datang nig Hesus ta iten

Betanya a nadangag na ta nabalin nanetanam i Lasaru abat ta appat naaraw. 18-19A gafu ta abikan ya lugar naBetanya ta ili na Herusalem a umangehapa kumahad ya addu naHudyo tagaHerusalem teg Marta ikid ni Mariya,te petta tabtabangan da ya damdamna babay kiden ta kabagis da en nasi.20 A ta pakadangag ni Marta ta du-matang na hapa i Hesus a enna hapadinafung, ammi nasirak hala i Mariyata bali da en nga imatogkok. 21 A yauhohug ni Marta ta pagdafung na ente Hesus a

“Ay, Afu, am dana itta kan minasin a awena mina nasi na kabagisken. 22 Ammi maski kunna ten aamuk ta maski am anu ya adangamta Namaratu a iatad na hala teko,”kunna ha.

23 “Matolay hala sangaw yakabagismen,” kunna hapa ni Hesustentu.

24 “A amuk hala yen, Afu, te ma-tolay kan hala sangaw ya ngaminkiden nagpasi ta araw na angto-lay ta pagaddetan na arawin yan,”kunna ha ni Marta.25A ya uhohug para ni Hesus tentu

a“Iyak hapa la ya agtolay, te iyak

la ya pagafun na angat. A maskiam masi ya mangurugen teyak amatolay hala. 26 A ya ngamin ki-den matolay gafu ta pangurug da

Page 196: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Hwan 11:27 193 Hwan 11:47teyak a aweda sangaw mapidwamasi maski am kanu, te ittan ya an-gat da nga magnayun. Kurugam nade ya uhohug kin, Marta,” kunna.

27 “A kurugan ku ay, Afu, te iyakla takday a dana nangurugak nata iko ya Anak na Namaratu ewan,ikid na Mangikerutan nga umangekan ta lutakin,” kunna.28A ta kabalin na nepangtabbag na

en a nagtoli ta bali na, a nagan-anisatta kabagis na en Mariya.

“Ittan ya Mistro en, a paayaganna ka hapa,” kunna tentu.29 A alistu imikkat i Mariya, a

umange hapa te Hesus. 30 Ammiawena para la nakadulot ig Hesus taagyan na babali kiden, te itta kid parala ta nangdafungan ni Marta tentu.31 A ta nepagtugut ni Mariya ta bali adumadagdag hapa ya tolay kiden ngaumange manabtabang ta damdam naen, te naita da tentu en imikkat, ammipahig da ta ange ta agyan na tanamenmagtangit. 32A ta datang ni Mariya taagyan ni Hesus a pa itan na bit kapyena umange nagtakab ta takki na kidennagtangit.

“Ay, Afu, am dana itta kan minasin a awena mina nasi na kabagisken,” kunna hapa tentu.33 A ta nepakaita ni Hesus ta pag-

tangit na en ikid na dumadagdagkiden nga makatangtangit hapa ananalasigak ta damdam na nonot naen hapa. A ya uhohug na hapa a

34 “Had mantu ya nangitanamanmuy tentu,” kunna hapa tekid, a

“E ka hala sin, Afu, te itam,”kunda.35A nagtangit na hapa i Hesus.

36 “Itan muy awa dakal hapa yaidduk na ta nasi en,” kun na Hudyokiden.37 Ammi ya uhohug na kadwan

tekid a“Intu hala ya nakapaladdang ta

mata na daramen, a anu kawaganna mantu ta awena kinahadan iLasaru petta awena mina nasi?”kunda.

Ya Ange Ni Hesus Ta Tanam NiLasaru

38 A ya lugar na nangitanaman date Lasaru a kuman na kweba, a na-munitan hapa ta dakal na batu. A tadatang da ta agyan na tanam na ena nanalasigak ha i Hesus, kapye nanaguhohug.

39 “Azin muy haen ya batu ina,”kunna.

Ammi nehangat na mina ni Marta,“Dulay de, Afu, am maazi, te

pake mahuyuk na de, te mekappatna araw na,” kunna.

40 “Awek hud nebar teko tamaitam hala sangaw ya paka-pangwa na Namaratu ewan ammangurug ka?” kunna hapa niHesus tentu.

41A inazi da mantu ya batu en.Nekaazi na batu en a tumangad

hapa i Hesus nakimallak.“Amang, matalakak teko te dana

dinangag nak. 42 A amuk hapa takanayun dangagan nak, ammi in-uhohug ku yen petta madangag dahapa na tolay kidin mangkalihungta isin, petta pangurugan da minata iko ya nangidob teyak,” kun napakimallak na en.43 A tentun nakauhohug ta kuma-

nen a pake nagayag ta masikan.“Lasaru, imuhet kan,” kunna.

44 A limattog hala ya nasi en, amminafutfutan para la ta ga-gamit ta uluna en abat ta takki na kiden, a nabad-badan hapa ya simid na ta panyaw.

“Azinmuy na ya nefutefut kiden,petta makatugut,” kunna hapa niHesus.Ya Pangigakkad Da Ta Pasi Ni Hesus

45A ya Hudyo kiden nga nakihulunteg Mariya a mangurug kid na hapate Hesus gafu ta iningwa na ta nasien nga naita da. 46 Ammi ya kad-wan tekid a umange kid ta Pariseyukiden petta ipadamag da ya iningwani Hesusen. 47 A ta nepakadamag naPariseyu kiden a sa nagmamiting kidna padi kiden ikid na kadwan kidenpinakadakal na Hudyo kiden. A yabida da hapa a

Page 197: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Hwan 11:48 194 Hwan 12:7“Anu awan haman ta kwan tam,

te addu para ya kwan na tolayinyan nga pagpaka-latan na tolay ki-den. 48 A am awetam pagimman-gan ya tarabaku na in a sa man-gurug sangaw ya ngamin tolay taintu ya ari da, a magribelde kidna sangaw ta gubyernu na tagaRoma kiden. A yen sangaw ya angena suddalu kiden taga Roma pettakutkutetan da ya lugar na pang-dayawan tam ta Namaratu kontodutolay tam kiden,” kunda.49A sangaw naguhohug hapa i Kay-

pas tekid, te intu ya kadakalan na padikiden ta darunin yen.

50 “Kuga makilavun kanan taisin, te awemuy para manonot takappyanan tam ta takday la minaya masi nga metali ta tolay kiden,petta bakkan ta sa ikitam ya mapa-pasi,” kunna.51 Ammi awena amu ta itta hapa

ya takwan na kebalinan na inuhohugna en. A gafu ta intu ya kadakalanna padi kiden ta darunin yen a urayna Namaratu ta linavun na ya pasini Hesus nga mangikaru ta liwatna ngamin kiden Hudyo. 52 Ammibakkan la ta liwat na Hudyo kiden yaikaru na am awa liwat na ngamin ki-den tolay hapa nga bakkan ta Hudyo,petta mapatatakday ya ngamin kidenanak na Namaratu nga nesaned tangamin paglelehutin.

53Agafu ta uhohugna kadakalandaen nga padi ta nagkakampat kiden ayen ta nagbabidan da ya pangpapasida te Hesus. 54 A yen ta awenannakipapaita ni Hesus nga nakikihkihuta Hudyo kiden, a nagtugut kid naituldu na kiden ta lugar na Hudeya,te umange kid na ta ili na Eparim ngaabikan ta alawa na kalafukan. A yenhala bit ya nagyanan da.

55 Tanagay na hapa ya Pyesta naSimana na Hudyo kiden, a naggagabiya addu na Hudyo nga nagafu ta kad-wan kiden babali, te ange kid na taili na Herusalem, petta dana bag-gawan da ya dulayen tekid ta ku-

man na pakkwa na lintigen kapye damakipyesta. 56 A tekid gitayukan taumag na simbaanen a angzen kid taitan te Hesusen.

“Anu ya uray muy, umangepanaw i Hesus ta pyesta in?” kundata kahebing da kiden.57 Yen ya uhohug da, te ya padi

kiden ikid na Pariseyu kiden a dananangibar kid ta am itta ya makkamuta agyan ni Hesus a ipakamu da minatekid, petta enda gafutan.

12Ya Pangluggud Ni Mariya Te Hesus

1 A ta mekannam na araw takaatubangan na Pyesta na Simana naHudyo kiden a dumatang ha ig Hesusta iten Betanya nga lugar ni Lasaru ennga tinolay na ta pasi na en. 2 A gafuta datang ni Hesusen a nangiparanya kadwan kiden tolay ta dakal napagpamakan ta pangdayaw da tentu.I Marta ya nangiparan ta kanan,a i Lasaru ya takday nakiatubangte Hesus. 3 A tekiden nagkakan anangalap i Mariya ta garapon napake mangina na bangog nga dipurunardu. A enna neluggud ya bangogenta takki kiden ni Hesus, a sangawpinuhidan na kid ta huk na en. Anesaned hapa ya bangogen ta ngaminlagum na bali en. 4-5 Ammi i HudasIskaryote nga takday ituldu ni Hesusa nehuya na i Mariya.

“Anu awena nelaku ya ban-gogina, petta meatad ya paga nata pobre kiden nga mazigatan?Pade awa magamid na ya lugar natandan ta tādarun,” kunna.Intu hala sangaw yamangitalaba te

Hesus. 6A awan haman ta pangkengana ta pobre kiden, ammi inuhohugna yen, te intu hala ya mangifun tasufuten nga aggiappiyan da ta pirakda en, a gafu tamangtakaw a kanayunnangalap ta nesufut da en. 7Ammi yauhohug ni Hesus tentu a

“Awem la ihuya ya babbayin, tedana neappiya na yen petta ilug-gud na ta barikin nga meparan ta

Page 198: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Hwan 12:8 195 Hwan 12:26araw na ketanam ku. 8 Sigida ittahaman ya pobre kiden tekamuy,ammi teyak a awek mabayag teka-muy,” kunna.Ya Pangigakkad Da Ta Pasi Ni Lasaru

9 A gafu ta pyesta en ta ili naHerusalem a pake addu ya Hudyo ki-den nga umange, a nadamag da taittan ha i Hesus ta iten Betanya. Ayen ta umange kid hapa ten, te endaitan i Hesus. Ammi bakkan la te Hesusya enda itan am awa Lasaru hapa ngatinolay ni Hesus ta pasi na en. 10 Agafu ta kumanen a nagtatulag ya padikiden nga mamapasi hapa te Lasaru,11 te i Lasaru ya gafu na pagtalekudna addu na Hudyo kiden ta padi kidenpetta mangurug kid na te Hesus.

Ya Pangdayaw Na Tolay Kiden TeHesus

12 A ta pagtalib na araw a itta parala ya pake addu na tolay nga umangenakipyesta ta ili na Herusalem, anadangag da ta ange hapa i Hesus tapyesta en. 13 A nangalap kid mantuta addu na don na kuman na anyog, aenda kid nepaypay te Hesus ta pang-dayaw da tentu. A nagayayag kid nahapa.

“Madaydayaw ya Namaratuewan. Bendisyonam, Afu, yaumange in sin ta ngagam. Bendisy-onam ya Ari na Istralita kiden,”pakakin kid.14Anagtakay hapa i Hesus ta urbun

na kabayu nga nepaalap na. A yenya nagdulotan na dana en uhohug taBibliya gafu tentu, te ya uhohug nasuraten a

15 “Awemuy na magburung, ika-muy taga Herusalem, te itanmuy, dumatang na ya ari muynga magtakay ta urbun nakabayu,” kunna.

16 Ammi awena amu na ituldu nakiden ya gafu na pagtakay na ta kalak-abayu en addet ta pagtoli na en talangit, a yen ya nepakanonot da tapangdayaw na tolay kiden tentu, ikidna nesuraten tentu. 17 A ya tolay

kiden nga nakaita te Hesus tentu ennangpohet te Lasaru ta tanam ikidna nangtolay tentu a nepadpadangagda hapa ya naita da. 18 A yen taumange ya addu na tolay nga nangda-fung te Hesus, te nadamag dan yapakapangwa na gafu te Lasaru. 19 Ayen ta nagburungnahapa ya Pariseyukiden.

“Itan muy awa awan haman tamabalin tam, te sa dumadagdag yangamin tolay tentu,” kunda ta sakāPariseyu da kiden.Ya Pagapag Na Kadwan Kiden Tolay

Te Hesus20 A ta neange na Hudyo kiden ta

pyesta en nga makimallak ta simbaanna Namaratu a nekihkihu hapa tekidya kadwan kiden Giregu nga danasimarok ta relisyon na Hudyo kiden.21 A gafu ta ikayat da hapa makkamute Hesus a enda bit nebar te Felipe;

“Ser, ikayat mi haen makibidanta dafu muyen Hesus,” kundatentu,

te intu ya takday ituldu ni Hesus ngataga Betsayda ta lugar na Galileya.22A enna kid mantu nebar te Andres,a ig Andres ikid ni Felipe ya umangenangitulud ta Giregu kiden te Hesus,a nebar da kid tentu. 23A ya tabbag niHesus tekid a

“Ittan mantu ya araw na pake-paita na pakedayawan na TolayinTaga Langit, 24 te ya ibar ku teka-muy a mappya ta memula yak san-gaw ta lutak ta kuman na mait.Te am awena memula na maitenta lutak a awena sangaw lumat-tog na angat na en, ammi ammemula a magmayan hapa san-gaw ta addu, a kumanen hapateyak. 25 A kumanen hapa teka-muy, te am kengan muy mina yakatolay muy sin a mawakay mantusangaw ya katolay muy nga mag-nayun. Ammi am awemuy la nono-tan ya katolay muy ta paglelehutinyan a meappiya hala ya katolaymuy nga magnayun. 26 A am ittatekamuy ya mayat makidafu teyak

Page 199: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Hwan 12:27 196 Hwan 12:42a mappya ta kanayun dumagdaghala teyak, petta maski am hadya eyan ku a yen hapa ya agyanna. A maski am inya tekamuy yamakidafu teyak a ya DamakewanNamaratu ya makkamu mangpa-dayaw tentu,” kunna tekid.Ya Pangipakkamu Ni Hesus Ta Pasi

Na27A ya uhohug na para tekid a

“Kuga mapopoyung na ya nonotkin, te kuman na makimallakakmina te Damakewan petta ikerutannak mina ta zigatin nga dumatangteyak. Ammi awek la, te yen hamanya gafu na neangek ta lutakin pettaidulot ku la ya magattam ta zigatinyan,” kunna.

A sangaw nakimallak hapa ta28 “Amang, kompormi la ya

dumatang teyak petta mepaitamhapa ya pakedayawam gafu teyak,”kunna.

A ka-ma la itta ya nagsitang ta langit,“Dana nepaitak na ya pake-

dayawan ku teko, a pidwan ku halasangaw,” kunna.29 A ya tolay kiden gitayukan ta

bikat nig Hesus a nedangagan dahapa ya nagsitangen, a pahig na kad-wan ta nagdalak, ammi ta kadwana “Naguhohug de ya anghel na Na-maratu tentu,” kunda. 30 Ammi yauhohug ni Hesus tekid a

“Awemuy la pahig ta iyak la yakauhohugan na nagsitangen amawa ikamuy hapa. 31 A tanagayna hapa ya pangpa-gang na Nama-ratu ta liwat na tolay kiden. Amegindan hapa ya pangabak ku taakkimohayanen nga makkamu tangamin dulay ta paglelehutin. 32Tesangaw am nebesin dak ta kayu,a yen sangaw ya panggamid ku tangamin tolay petta mangurug kidteyak,” kunna.

33A inuhohug na ye-yen, te dana pan-gibar na tekid am had kunna sangawna pasi na.

34 Ammi tumubbat hapa ya tolaykiden nga magpohut tentu.

“Annum haman ibar ta mebesinsangaw ya Tolayen Taga Langit takayu? Te ya nadangagmi ta Bibliyaa magnayun hala sangaw ya idobna Namaratu nga Mangikerutan. Aam iko hala yen a inya mantu yaTolayen Taga Langit?” kunda.

35A ya tabbag hapa ni Hesus tekid a“Assang para la ya ketta na dakar

tekamuy kapye na limitap. Mappyamantu ta yen ya dagdagan muypetta awena kam madatangan nasugiram. Te ya magtugut ta sugi-ram a awena amu am had ya eyanna. 36 Mappya ta ikatalak muy yadakaren ta ketta na en para la teka-muy, petta magbalin kam hapa takuman na anak na dakar,” kunna.

A tentun nakauhohug ta kumanen anagtugutan na kid, a nagtagun na kid.

Ya Gafu Na Awena Pangurug NaHudyo Kiden

37Amaski adduya iningwaniHesusnga pakaitan na pakapangwa na enta atubang na Hudyo kiden a awedala kurkurugan. 38 A gafu ta awedanangurug a yen ya pagdulot na uho-hug ni mina Isayasen nga nepesuratna Namaratu tentu, te ya uhohug naa“Awan haman ta mangurug, Afu, ta

nepadangagmi tekid. Amaskinaita da ya pakapangwam aaweda la netug,” kunna.

39Ammi awena mabalin ta mangu-rug ya Hudyo kiden, te ya uhohug nimina Isayasen ta takday ha na surat a40 “Kuman na pinagdaram na Nama-

ratu ya mata da petta awedamakaita.

A pinagtuyag na ya nonot da pettaaweda makanonot ikid namagbabawi ta liwat da.

Te am magbabawi kid mina a gagan-gay kan ta pagmappyan nakid,” kunna.

41 A yen ya nesurat ni minaIsayasen, te gait-itan na ya pake-dayawan ni Hesus, a intu hala yabinida na. 42 Ammi maski kunnaten a addu hala ya nangurug ta

Page 200: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Hwan 12:43 197 Hwan 13:10

pinakadakal na Hudyo kiden, ammiaweda la nebosag gafu ta talaw data Pariseyu kiden, te aweda ikayat yamadugiman ta kapilya da en, 43 te intuhud la ikaykayat da ya pangdayaw natolay tekid ammi ta pangdayaw naNamaratu.

Ya Kadwan Para Na Netuldu NiHesus

44 A ta nepangkasaba ni Hesus tatolay kiden a pinasikan na ye-yan nauhohug tekid:

“Am itta ya mangurug teyak abakkan la ta iyak ya kurugan naam awa nangidoben teyak hapa.45 A am pake itan nak ta map-pya a maita na hapa ya nangi-doben teyak. 46 Iyak hala ya ku-man na dakar nga lumattog ta pa-glelehutin, petta am itta ya man-gurug teyak a awenan sangawmag-danang ta sugiram na en. 47 Ammiya makadangag ta uhohug ku ot-turu baybay-an na la gafu ta awenaitug a melogot hala sangaw tapakapa-gangan na. Ammi bakkanta iyak ya mangpa-gang tentu, tebakkan ta yen ya neangek isinpetta mangpa-gangak ta tolay, teiyak hala ya mangikerutan tekid.48 Ammi ya awanen mangpadulotteyak gafu ta aweyan na ya uhohugku a mapa-gang hala sangaw tapagaddetan na arawin yan gafu tainuhohug ken nga awena kinurug.49 Te bakkan haman ta uhohug kuya neuhohug ku tekamuy am awauhohug ni Damakewan nga nangi-dob teyak, te intu hapa la ya nan-gibar teyak ta ngamin uhohuganku ikid na bidan ku tekamuy. 50 Aamuk hapa ta itta ya pakapangwana uhohug na kiden ngamangtolaytekamuy petta magnayun kam, ammangurug kam. A awan mantu tauhohugan ku tekamuy am bakkanla ta kuman na nepeuhohug niDamakewan teyak,” kunna.

13Ya Pangipaita Ni Hesus Ta Alinnak

Na Nonot1 A ta kaatubangan na Pyesta na

Simana na Hudyo kiden a narikna niHesus ta tanagay na ya pagtugut nata lutakin petta magtoli ta agyan naDama na ewan Namaratu. A gafuta pake iddukan na ya ituldu na ki-den nga isirak na ta lutakin a pakeipasikkal nan ya idduk na en tekid.

2 A itta kid ngamin ta angnganannga makikkanan ta pamurab da,ammi dana pinasikan ni Satanas yanonot ni Hudas nga anak ni SimonIskaryote, petta italaba na i Hesus.3Ammi ya itta ta nonot ni Hesus a

“Namaratu hala ya nagafun kenikid na datangan kun sangaw, apinatudunan nak petta iyak yamakkamu ta ngamin,” kun nanonot na.4 A yen ta imikkat ta namuhaban

da en kapye na inazi ya salnuk na en,kapye na hapa nehakkat ya tuwalya.5A sangaw tinunan na ya palangganata danum, kapye na pinegafwananbinaggawan ya takki na ituldu na ki-den, otturu pinuhidan na kid hapa tatuwalya en nga nehakkat na. 6A tentunamegafu nangbaggaw ta takki kidenni Pedru a awena ikayat;

“Atsi O, Afu, iko hud mina yamangbaggaw ta takkik kidin,”kunna.

7 “Awem para la amu, Pedru, yagafu na pangbaggaw ku ta takkimkiden, ammi amum hala sangaw,”kun ni Hesus tentu.

8 “Atsi O, Afu, awek pabaggaw yatakkik kidin teko,” kunna ha.

“A am awem kid pabaggawteyak a awan sangaw ta kesipatamteyak,” kunna ha ni Hesus tentu.

9 “A bakkan mantu la ta takkik,Afu, am awa ngamin kamat kuhapa, kontodu uluk,” kunna.10A ya uhohug ha ni Hesus tentu a

“Am dana nabalin kan nagziguta awem na pidwan ya pazigut, tenabaggawan na ya ngamin barim.

Page 201: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Hwan 13:11 198 Hwan 13:31Ammi mappya ta mabaggawan haya takkim kiden, te matapangankid ta dalan. Amappya te sa nabag-gawan kanan, ammi fwera ta tak-day la tekamuy,” kunna,

11 te dana amu ni Hesus am inya san-gaw ya mangitalaba tentu, a yen ta“fwera ta takday la tekamuy,” kunna.

12 A ta kabalin na nangbaggaw tatakki da kiden a nagsalnuk ha, kapyenanagtoli ta angngananda en. A pakenepasikkal na ya nepaita na tekid;

“Amu muy panaw ya gafu napangbaggaw ku ta takki muy kid-ina? 13 Ikamuy nga itulduk a inga-gan dak ta ‘Mistro,’ ikid na ‘Afu,’ akustu hapa, te kakurugan haman.14 A am dafu muy ikid na mis-tro muy ya nangbaggaw ta takkimuy kiden amappya ta magimbag-gaw kam hapa ta takki muy kiden.15 Te kuman na keangarigan ya ne-paitak tekamuy, petta umalinnakya nonot muy ta kuman na ne-paitak tekamuy. 16 A pake ibar kumantu tekamuy ta awemuy minapahig ta malmalalaki kam ammita dafu muyen nga nangidob teka-muy. 17 Am amu muy ya ikayat kuuhohugan tekamuy, a matalakankam sangaw am yen ya idulot muy.

18 “Ammi itta hala ya takdaytekamuy nga awan mesipat tabidan ken tekamuy, a maski amintu ya takday nepadagdag ku adana amuk ta takwan hala ya nonotna. Ammi mappya ta kunna tenpetta magdulot hala sangaw teyakya kuman na nesurat ta Bibliya, teya uhohug na suraten a ‘Nekuyatnak na nakikkanan teyak,’ kunna.

19 “A dana nebar kun yan teka-muy ta awena para la magdulot,petta sangaw amnabalin na aman-gurug kam ta iyak hala ya binidana suraten. 20 A pake ibar ku paratekamuy ta maski am inya san-gaw ya magpadulot tekamuy gafuta doban ta kam a mekwenta taiyak hapa ya pagdulotan na. Ku-

manen hapa ta magpadulot teyaka mekwenta ta pagdulotan na yanangidoben teyak,” kunna.Ya Mangitalaba en Te Hesus

21 A ta nepakauhohug ni Hesus taisin a nagkarbaw hapa, kapye na pakenepasikkal ya dumatang tentu.

“Kakurugan hala ya ibar ku teka-muy ta takday sangaw tekamuy yamangitalaba teyak,” kunna.22A gingit-ita la ya ituldu na kiden,

te aweda amu am inya tekid ya ikayatna uhohugan. 23-24A gafu ta kahebingni Hesus ya takdayen ituldu na ngapake kofun na a yen ya pinaypayan niPedru.

“Ibar mu bit tentu am inyatekitam ya ikayat na uhohugan,”kunna tentu.25 Nagtahelig mantu ta radang ni

Hesus ya kahebing na en, a nebar nata

“Afu, inya hud tekami ya ikayatmu uhohugan?” kunna tentu.

26 “Intu hala ya pangigawatan kuta tāhukal na panin yan am nesaw-saw kun ta zigu in,” kun ni Hesus.A ta nepangisawsaw na ta panen

a negawat na hala te Hudas anak niSimon Iskaryote. 27 A ta nekabalin niHudas nga nanggawat ta panen a yenhapa ya nesarok ni Satanas tentu. Aya uhohug hapa ni Hesus tentu a

“Tarabakum na ya ikayat mutarabakun,” kunna.28-30A alistu mantu imuhet i Hudas

ta bali en ta hiklam para la. Ammi takadwan kiden nga nasirak ta lamesaen a aweda amu am anu ya ikayatna uhohugan ni Hesus tentu. Ammigafu te Hudas ya mangibbal ta sufutna pirak da kiden a pahig na kadwanta intu ya dinob ni Hesus nga angegumatang ta magserbi tekid ta pyestaen, ono ange mangatad ta pobre ki-den mazigatan.

Ya Bagu Na Bilin Ni Hesus31 A ta nepagtugut ni Hudasen a

nagbida ha i Hesus.“Ayanin ya oras na Tolayin

Taga Langit, te sangaw ta ayanin

Page 202: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Hwan 13:32 199 Hwan 14:11ya pakaita muy ta pakedayawanku. A Namaratu ewan hapa yamadayawan ta pangidulot ku tapatarabaku na en teyak. 32 A ammadayawan ya Namaratu gafuteyak a intu hapa la sangaw yamangpadayaw teyak, a mavithapa ya pangpadayaw na teyak.33 A ya ibar ku mantu tekamuy,ānāk ku, a mangananwanak latekamuy kapyek magtugut. Aapagan dak hapa sangaw, ammiibar ku tekamuy ya kuman nainuhohug ku ta pinakadakal naHudyo kiden ta awemuy makaangeta eyan ku. 34 A gafu ta awedaksangaw maita a itta mantu yabagu na bilin ku tekamuy, te yaibilin ku tekamuy a magkaid-iddukkam. Te ya kuman na nepangiddukku tekamuy a kumanen mina yapagkaid-idduk muy. 35Te am sigidamagkaid-idduk kam a yen sangawya pakaitan na ngamin tolay ta iyakya dagdagan muy,” kunna.36A ya pohut hapa ni Pedru tentu a

“Had mantu ya eyam, Afu?”kunna.

“Awem la pahig ta mehulun ka,Pedru, te awem para la makaangeta eyanku, ammidumagdag kahalasangaw,” kun ni Hesus tentu.

37 “Anu awek mehulun tekomaski ta ayanin, Afu, te maskiisagapil ku hala ya angat ku teko,”kunna ha.

38 “Pahig mu hud ta itta ya turadmu nga mangisagapil ta angat muteyak? Pake ibar ku teko ta ma-mentallu ka sangaw nga mangile-mad ta pakkamum teyak ta awenapara la pagtareknay na manuk,”kunna hapa ni Hesus tentu.

14Ya Pangpasikan Ni Hesus Ta Ituldu

Na Kiden1 A ya uhohug para ni Hesus ta

ituldu na kiden a“Awemuy mina pagpopoyungan

ya nonot muy gafu ta inuhohug

ken ta ayanin, te am ikatalak muyya Namaratu, a mappya ta iyakhapa ya ikatalak muy. 2 Te maskimagtugutak a eyak mangiparan tapagyanan muy ta bali ni Damake-wan, te addu hapa ya pagyananta bali na en, a awek mina nebartekamuy am awa kustu. 3 A gafuta eyak mangiparan ta pagyananmuy a tolin ta kam hapa sangaw, tealapan ta kam sangaw teyak, pettamagyan kam hapa la teyak. 4 Amappya hapa, te amu muy hala yaeyan ku ikid na dalan,” kunna.5Ammi ya uhohug hapa ni Tomas a

“Pa-pa-nun mi hud makkamuta dalanina, Afu, bakawa awemihaman amu ya lugarina nga eyam,”kunna.6A ya tabbag ni Hesus a

“Iyak hapa la ya dalan nga angenmuy, ikid na pakkamun muy takakurugan ikid na mangtolay teka-muy, te awan pulus ta makadulotte Damakewan am bakkan ta iyakya angen na. 7 A am pake amu daka amu muy mantu i Damakewan, amamegafu ta ayanin a amu muy, tenaita muy na,” kunna.8 A ya uhohug hapa ni Felipe tentu

a“Afu, pake ipaitam ya Damam

tekami a matappag kamin,” kunna.9 “Anu nabayagak na haman

tekamuy, Felipe, a awem para laamu am inya yak. Ya nakaita teyaka naita na hapa i Damak. Annummantu ibar ta ipaitak i Damaktekamuy? 10Awem hud mangurug,Felipe, ta itta i Damakewan teyak,a intu hala ya pagtolayan ku? Amaski ya ngamin inuhohug kutekamuy a awek haman neurorayneuhohug, te i Damakewan ya ittateyak, a ya tarabakuk a tarabakuna hapa. 11 A mappya ta kuruganmuy ya uhohug ken ta itta iDamakewan teyak ikid na intuhapa ya pagtolayan ku, ammi ammazigat ya mangurug ta uhohug

Page 203: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Hwan 14:12 200 Hwan 14:28ken tekamuy a ya tinarabakukmina ya pangurugan muy.

12 “A pake ibar ku para teka-muy ta maski am inya tekamuy yamangurug teyak amakkwa na hapasangaw ya kuman na tinarabakuk.A maski dakdakal para ya makkwana ammi ta iningwak, te eyak nasangaw ta agyan ni Damakewan,13 petta maski am anu ya adanganmuy tentu ta gafu teyak a iyakhala sangaw ya makkamu ta in-adang muyen, petta maita hapa yapakedayawan ni Damakewan gafuteyak. 14 A maski am itta hapasangaw ya adangan muy teyak ngamegitta teyak a iyak hala sangawyamakkamu,” kunna.Ya Manguffunen Nga Kagitta Ni

Hesus15 “A am kurug ta iddukan dak a

itug muy mantu ya pakkwak teka-muy, 16 a magadangak hapa san-gaw te Damakewan petta idob nasangaw tekamuy ya takday Man-guffun nga megitta teyak, pettamagnayun hala sangaw tekamuy.17A intu sangaw Kauffunanmuy yaKahalwa na Namaratu nga mangi-pakamu ta kakurugan tekamuy.Ammi ya awan kiden mangurugteyak a aweda ikatalak ya mangi-pakamu ta kakurugan tekamuy,te aweda manonot, a awan tapakkamu da tentu. Ammi itta yapakkamu muy tentu, te mehebingtekamuy, ammi itta hala sangaw tanonot muy.

18 “A maski magtugutak a awe-muy pahig ta iwarad ta kanan,te mehulunak hala sangaw ta Ka-halwa na Namaratu nga magyantekamuy. 19 Awena mantu lamabayag addet ta awenan sangawpakaita na tolay kiden teyak, ammitekamuy a maita dak hala sangaw.A gafu ta matolayak a matolay kamhapa gafu teyak. 20A am ittan san-gaw ye-yen na araw a yen sangawya pake pakkamumuy tamagtatak-day kami ni Damakewan, a kuma-

nen hapa sangaw tekitam ngamin.21 A ya mangitug ikid na mangidu-lot ta ngamin patarabakuk teka-muy a intu hala ya mangipasikkalta pangidduk na teyak. A intu hapaya pangipaitan mi ni Damakewanta pangiddukmi tentu, a ukadan kuhapa ya nonot na petta pake amunak,” kunna.22A ya takdayen Hudas nga bakkan

ta mangitalaba en a nangpohut hapate Hesus.

“Anu kawagan na, Afu, ta ikamila sangaw ya pangipakamum tabarim, ammi awem isipat yangamin tolay?” kunna.23A ya tabbag ni Hesus tentu a

“Maski am inya na tolay yamangidduk teyak ikid na mangitugta uhohug ku a yen ya iddukan niDamakewan, a yen hapa ya emmipakipagyanan. 24 Ammi ya awanmangidduk teyak a awena ikayatitug ya uhohug ku. Ammi bakkanhaman ta uhohug ku ya madangagmuy am awa uhohug ni Damake-wan nga nangidob teyak.

25 “A ye-yen kid na uhohug yaisirak ku tekamuy ta awek para lapagtugut tekamuy. 26 Ammi yaKahalwa na Namaratu ya Manguf-fun sangaw tekamuy, te intu san-gaw ya pinakabarik nga doban niDamakewan, a ituldu na kam san-gaw ta ngamin magserbi tekamuy,te pagnonotan na kam ta ngamininuhohug ku tekamuy,” kunna.YaPangbendisyonNiHesusTa Ituldu

Na Kiden27 “A ta ayanin a isirak ku hapa

tekamuy ya pagintak na nonotmuy, ammi bakkan ta kuman napagintak na awan kiden makkamuteyak, temesipat kanan ta pagintakna nonot ku. Awemuy mantu pag-popoyungan ikid na pagtalawan yanonot muy. 28Nadangag muy paenya uhohug ku tekamuy ta ‘Pag-tugutān ta kanan, ammi pagtolin takam hala sangaw,’ kunku paen. Aam kurug ta iddukan dak a awemuy

Page 204: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Hwan 14:29 201 Hwan 15:13minamagdamdamamawamakipa-gayayat kam mina teyak gafu tamakaange yak na te Damakewan,te pake atata-nang i Damakewanammi teyak. 29A nebar kun mantuyen tekamuy ta awena para lamag-dulot, petta sangaw am nabalin naa idulot muy la ya pangurug muy.30 A awek na makapagbayag ngamaguhohug tekamuy, te dumatangna ya mamaddayen ta ngamin du-lay ta paglelehutin, petta pagzigā-tan nak. 31 A maski awan tagatut ku tentu a ituluk ku hala yabarik tentu ta kuman na pakkwani Damakewan teyak, petta amuna ngamin tolay ta iddukan ku iDamak. Imikkat kanan mantu, teentanan,” kunna.

15Ya Fun Ikid Na Pangpanga Na Kiden

1 A sangaw nedulot ni Hesus yapangituldu na tekid.

“Iyak hapa la ya kakurugan nafun na kayu na Namaratu, a iDamakewan ya manaron. 2 Teya ngamin kiden pangpangak ngaawan magmayan a iwasik na kid,ammi ta pangpanga kiden mag-mayan a palpaltungān na kid pettaumaddu para ya mayan da. 3 Aikamuy hapa ya kuman na pang-pangak kiden, a kuman na na-balin kanan napaltungan gafu tapangurug muy ta uhohug ku ki-den tekamuy. 4 A mappya mantuta kanayun medagga kam teyak,petta itta la itta ya angat muynga nagafu teyak, te ya gagan-gay na pangpanga kiden na kayua aweda makapagmayan am awedamekamit ta fun da en nga mesipatta angat na. A kumanen hapa teka-muy, te awemuy sangaw maka-pagmayan ta kuman na ikayat niDamakewan am awemuy medaggateyak.

5 “Iyak mantu ya kuman na fun,a ikamuy ya kuman na pangpangakkiden. A ya sigida medagga teyak

petta itta la itta ya angat na nga na-gafu teyak a yen yamakapagmayanta addu ta kuman na gagangay napangpanga kiden ta kayu. Te ammegungay kam teyak a awan san-gaw ta mabalin muy nga makama-mallak te Damakewan. 6 A am ittaya awanmedagga teyak a mewaradsangaw yen ta kuman na panga nakayu nga awan magmayan ikid namakatang. A mauknud sangaw yapangpanga kiden nagkatang pettamewarad kid ta afuy, a maapangkid na. 7 Ammi am medaggakam la teyak ikid na itug muy laya uhohugan ku tekamuy a ma-gadang kam mantu ta kompormiya ikayat muy, a dumatang halasangaw tekamuy. 8 Te am kunnaten ya tarabakun muy a kuman namagmayan kam sangaw ta addu, ayen sangaw ya pakaitan na paka-pangwa ni Damakewan nga mag-taron tekamuy, a magbalin kananhapa ta itulduk kiden nga megittateyak.Ya Gagangay Na Mangidduk9 “A ya kuman na pangidduk ni

Damakewan teyak a kumanen hapaya pangidduk ku tekamuy. A map-pya ta magintak kam la ta pangid-duk ku tekamuy. 10 Te am itugmuy la ya ngamin pakkwak teka-muy a makaintak kam mantu tapangidduk ku tekamuy ta kumanna iyak hapa, te gafu ta netug kunya ngamin pakkwa ni Damakewanteyak a nakaintakak na hapa tapangidduk na en teyak. 11 A ye-yen ya inuhohug ku tekamuy, pet-tam kumanen am kurugan muy amesipat kam hapa ta talak kin, apake matappag kam sangaw ta ta-lak muy.

12 “A ya pakkwak tekamuy taayanin a magkaid-idduk kamta kuman na pangidduk kutekamuy. 13 A ya pake mangiddukta kadakalan na pangidduk aisagapil na ya angat na petta

Page 205: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Hwan 15:14 202 Hwan 16:5matolay ya kofun na kiden. 14 Aikamuy hala ya kofun ku kiden amidulot muy ya pakkwak tekamuy.15 Awek na sangaw ibar ta tagabuta kam, te kofun ta kanan. Teya gagangay na tagabu a idulotna la ya mebar tentu, ammiawena pake ibar na dafu na en yanonot na en tentu. Ammi gafuta kofun ta kanan a nepakamukhala tekamuy ya ngamin nadangagku te Damakewan. 16 A bakkanta ikamuy ya nangpili teyak amawa iyak hud la ya nangpilitekamuy. A pinatudunan ta kamnga ange mangipadangag, pettakuman na magmayan kam hapasangaw ta kuman na pangpangakiden, a petta magnayun hapa yapagbalinan na pagmayan muy. Aam anu mantu ya adangan muy teDamakewan ta gafu teyak a iatadna hala tekamuy.Ya Zigat Na Mangurug Te Hesus17 “A ta kuman na nebar ku paen

tekamuy a magkaid-idduk kanan.18 A am ikatupag na kam sangawna awan kiden makkamu teyak anonotan muy ta iyak ya napolunekatupag da. 19Te amnegitta kammina tekid a kofunanda kam, ammiawemuy na negitta tekid gafu tapinili ta kam petta meduma kamtekid, a yen ta ikatupag da kam.20 Nonotan muy mantu ya uho-hug ken tekamuy ta ‘Awemuy minapahig ta malmalalaki ya medobammi ta nangidoben tentu,’ kunkupaen, te am negaged dak a igagedda kam hapa sangaw. Ammi amnetug da mina ya uhohug ku tekida itug da hapa ya uhohug muy. 21Ayen sangaw ya kwan da tekamuygafu ta pangikatupag da teyak, teyaga aweda amu ya nangidobenteyak.

22 “Am awek mina umange ngamangipasikkal ta uhohug na Na-maratu tekid a awan mina ta liwatda, ammi ta ayanen gafu ta awedamangurug a awan ta pambar da

ta liwat da. 23 Te ya mangikatu-pag teyak a ikatupag nan mantu iDamakewan. 24 A am awek minanepaita tekid ya awena makkwa nakadwan kiden tolay a awanmina taliwat da. Ammi ta ayanen a naitadan, a ikatupag da kamin hud la niDamakewan. 25 Ammi gagangay takunna ten petta magdulot teyak yakuman na dana nesurat ta lintig ki-den nga neatad na Namaratu tekid,te ya uhohug na a

‘Nekatupag dak maski awan ta li-wat kungapangikatupagandamina,’ kunna.

26 Ammi maski kunna ten a pedobku hala sangaw ya manguffun teka-muy nga magafu te Damakewan. Intuhala ya Kahalwa na Namaratu ngamakkamu ta ngamin kakurugan, aintu sangaw ya doban na Namaratutekamuy, petta am ipadangag daksangaw ta tolay kiden a intu hapa yamangipasikkal ta ipadangag muyentekid. 27Ammi ikamuypara yamangi-pasikkal, te dana nehulun kam teyakaddet ta nepamegafu tamen.

161 “Ye-yen kid na bida ya isirak

ku tekamuy, petta awemuy sangawmagbabawi gafu ta dumatang teka-muy, 2 te dugiman da kam parasangaw ngamakigimung ta kapilyakiden. A bakkan la ta yen, tepapasin da kam para sangaw, tepahig da ta yen ya ikakayat na Na-maratu. 3 A yen sangaw ya kwanda tekamuy gafu ta aweda amu yaNamaratu kontodu iyak. 4 Ammidana nebar kun yen tekamuy, pettaam magdulot sangaw a dana naka-paran kanan, te nanonotmuy na yainuhohug kin tekamuy ta ayanin.Ya Tarabaku Na Kahalwa Na Nama-

ratu“Ta idi a awek binida ya

pangikatupag da sangaw tekamuy,te itta yak para la tekamuy,5 ammi ta ayanin a magtugutakna, te magtoli yak ta nangidoben

Page 206: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Hwan 16:6 203 Hwan 16:23teyak. A dana nadangag muy tamagtugutak, ammi awan hamanta nangibar teyak am had yaeyan ku, 6 am awa nagdamdamkanan hud la gafu ta nabidakintekamuy. 7 Ammi maski kunna tena ibar ku ya kakurugan tekamuyta pagkappyanan muy ya pagtugutku. Te am awek mina magtuguta awena sangaw timulyat naManguffunen tekamuy. Ammiam magtugutak a doban kuhala sangaw tekamuy. 8 A amittan sangaw tekamuy a intu yamakkamu mangipasikkal ta liwatna tolay kiden tekid, ikid na kawanna liwat ku, ikid na pangpa-gangna Namaratu ewan. 9 Ipasikkal nata itta ya liwat da gafu ta awedamangurug teyak. 10 A ipasikkalna hapa tekid ta awan ta liwatku, te itta yak na te Damakewan,a awedak sangaw maita. 11 Aipasikkal na para ya pangpa-gangna Namaratu tekid, te dana nekarina ya pangpa-gang na ta dafu da ennga mamadday ta ngamin dulay tapaglelehutin, a mekabat kid hapasangaw tentu.

12 “A addu para mina ya itul-duk tekamuy, ammi awemuy parala metug ta ayanin. 13 Ammi amittan sangaw ya Kahalwa en ngamakkamu ta ngamin kakurugan, aintu ya timubbat nga mangitulduta ngamin kakurugan tekamuy. Aawena sangaw maguray maguho-hug tekamuy, te dangagan na bitya peuhohug ni Damakewan, a yensangaw ya iuhohug na tekamuy,yaga ipakamu na hapa tekamuy yadumatang sangaw ta paglelehutin.14 A maita muy hapa sangaw yapakedayawan ku gafu tentu, te yangamin amu na teyak, a yen san-gaw ya ipakamu na tekamuy. 15 Teyangaminpakapangwani Damake-wan a pakapangwak hapa. A yenya nebar ku ta ipakamu na sangawtekamuy ya ngamin amu na teyak,”kun ni Hesus tekid.

Ya Kapopoyung Da Ta Bida Ni Hesus16A ya uhohug na para tekid a

“Mangananwan la a awetambit magkait-ita. Ammi awekpake mabayag nga awan tekamuy,kapyek ha makipaita tekamuy,”kunna.17A gafu ta nebar na en tekid a yen

ta nagimpopohutan na kadwan kidenituldu na, te aweda amu ya ikayat nauhohugan tekid.

“Anu panaw ya ikayat nauhohugan, te ‘Mangananwan la aawetam sangaw magkait-ita, ammiawek pake mabayag kapyek hamakipaita tekamuy,’ kunna. Aannun na haman ibar, ‘te eyak nate Damakewan’?” kunda.

18 “A mazigat hapa maawatan yauhohug na en nga ‘Mangananwanla,’ te awetam haman amu,” kunnapara na kadwan.19 A narikna ni Hesus ta ikayat da

pohutan tentu, a dana nebar na tekid.“Anu? Magimpopohutan kanan

de gafu ta uhohug ken tekamuyta ‘Mangananwan la a awetamsangaw magkait-ita?’ ikid na‘Awek pake mabayag kapyek hamakipaita tekamuy’? 20A pake ibarku mantu tekamuy ta magtatangitkanan sangaw ta pagdamdam muyteyak, ammi timoltollok la yakadwankidennga awanmangurug.Ammi maski am madamdam kama pimatalin hala sangaw ya talakmuy ta damdam muyen. 21 Intumina nonotan muy ya gagangay nababbayen maganak, te am tanagayna ya paganakna a pakemazigatan,te nadatangan na ya paganak na.Ammi am nakaanak na a awenanmanonot ya zigat na en am awamatalakan hud la gafu ta limattogna ya anak na en.

22 “A kumanen hapa tekamuy, temadamdam kanan ta ayanin, ammimatalakan hala sangaw ya nonotmuy, temagkait-ita kitamhala san-gaw, a awan ta makatampa ta ta-lak muy. 23 A am dumatang na

Page 207: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Hwan 16:24 204 Hwan 17:8sangaw ye-yen a awan na sangawta pohutan muy teyak. A pakeibar ku para tekamuy ta maski amanu ya adangan muy sangaw teDamakewan ta gafu teyak a iatadnahala tekamuy. 24 Addet ta ayanin aawan para la ta inadang muy tentuta gafu teyak. A magadang kananmantu, petta maatadan kam, a ma-datangan sangaw ya talak muy,”kunna.Ya Kapozyanan Na Uhohug Ni Hesus

Tekid25 A ya uhohug para ni Hesus tekid

a“Intu nabidak tekamuy ya

keangarigan, ammi awek na san-gaw maguhohug ta keangarigan,te pake ipadangag ku sangawi Damakewan tekamuy pettamalogon ya pakkamu muy. 26A amitta sangaw ya ikayat muy adangantentu a adangan muy hala ta gafuteyak, te maski bakkan ta iyak yamangibar ta adanganmuyen tentu,27 te iddukan na kam hapa la gafuta iddukan dak ikid na kuruganmuy ta intu hala ya nagafun ken.28 Ya Damakewan ya nagafun kenteyaken lumattog ta lutakin. A taayanin a magtoli yak hala tentu, temagtugutak na ta isin,” kunna.

29 “Ay, nalawag kad na, Afu, ye-yen na inuhohug mun, te bakkanna ta keangarigan. 30A ayanin parala ya pakkamumi tamaski amawanta mangibar teko a dana amum yaikayat na pohutan teko. Yenmantuya pangurugan min ta Namaratuhala ya nagafum,” kunda.

31A ya tabbag na hapa tekid a“Mangurug kam ta ayanin,

32ammi awena lamabayag a iwagakdak petta tatakdayak la, te samagbabilag kam nga dumatang tabali muy. Ammi maski am iwagakdak a awek tatakday, te itta la iDamakewan teyak.

33 “A yen ta inuhohug ku ye-yen kid na uhohug tekamuy, pettaam ikatalak dak a awena sangaw

makulkulaw na nonot muy amawa magintak kid la. A gafu taketta muy ta paglelehutin a itta lasangaw ya mangpazigat tekamuy,ammi itug muy la ya turad muy, tenaabak kun ya ngamin kidin zigatta paglelehutin,” kunna.

17Ya Pakimallak Ni Hesus Ta Nama-

ratu ewan1 A ta nekabalin ni Hesus nga nan-

gituldu ta ituldu na kiden a tumangadna ta langit kapye na nakimallak taNamaratu ewan:

“Amang, ittan ya oras na Anakmin, a ipasikkal mu haen ya pake-dayawan ku ta tolay kidin, pettamaita da hapa ya pakedayawamgafu teyak. 2 A mappya ta kunnaten, Amang, te uray mu haman taiyak ya makkamu ta ngamin tolay,petta atadan ku hapa ya neatad mukiden teyak ta magnayun na angat.3A ittan ya angat da ngamagnayunte amu da kan ikid ni Hesus Kristu,te amu da ta iko hapa la ya kakuru-gan na Dyos, a iyak ya pinakabarimnga dinob mu ta paglelehutin.

4 “A teyakin itta ta lutakin akanayun nepasikkal ku ya pake-dayawam, a nebalin kun ya ngamintarabakuk nga nepakkwam teyak.5A ta ayanin, Amang, a padatangannak haen ta hebing mina, petta ittaha ya pakedayawan ku ta kuman napakedayawan ken ta kettaken tekota kawan para la na paglelehutin.6 Iko hala, Amang, ya nepakamukta tolay kidin nga neatad mu teyakta lutakin, te dana anak mu kid,ammi neatadmu kid teyak, a netugdan hapa ya uhohug men. 7 Ata ayanin a amu dan ta iko halaya pake nagafun na ngamin kidenneatad mu teyak. 8 Te ya ngaminnepeuhohug mu teyak a yen halaya neuhohug ku tekid, a kinurug dahapa. A pake amu dan ta iko yanagafun ken, a mangurug kid na taiko ya nangidob teyak.

Page 208: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Hwan 17:9 205 Hwan 17:25-269 “A yen ta makimallakak teko,

Amang, te pakimallak ku kid hapa.Awek bit pakimallak ya kadwan ki-den tolay ta paglelehutin, te intubit la pakimallak ku ya neatad mukiden teyak. A pakimallak ku kid,te anak mu kid. 10 Te ya ngamintolay mu a tolay ku kid hapa, atolay mu hapa ya ngamin tolayku, a madayawanak hapa gafu tapangurug da teyak. 11 Awanakna sangaw ta paglelehutin, te du-matangak na teko. Ammi sigidaitta yan kid ta paglelehutin, a yenta pakimallak ku kid teko, Amang,te iko la ya katununganen na Dyos.A sigida pagdadaggam kid la tekonga neatad mu teyak, petta mag-tatakday kid ngamin ta kuman napagtatakday ta. 12 Ta kettakin parala tekid a iyak hala ya nangpadaggatekid teko, a nekerutankukidhapa,te awan ta nelogot tekid fwerata takdayen la nga nekari nelo-got, petta magdulot ya uhohug nasuraten.

13 “Ammi pagtugutān ku kid na,Amang, te dumatangak na teko, auhohugan ku yan ta kettak parala ta paglelehutin petta madan-gag da hapa, petta magdulot hapatekid ya kuman na talak na nonotkin. 14 Nesirak kun ya uhohug mutekid, a yen ya pangikatupagan naawan kiden mangurug tekid gafuta aweda negitta tekid, te kuma-nen hapa teyak. 15 Awek ibar tapadayum kid ta awan kiden man-gurug, ammi ikayat ku ta ilillikmu kid ta pangayayyaw ni Satanastekid, petta aweda mangwa ta du-lay, 16 te aweda megitta ta kad-wan kiden tolay ta paglelehutin,te kumanen hapa teyak. 17 Ikayatku hapa, Amang, ta pagtatakdayamya nonot na gintatakdayan tekid,petta kanayun kwan da ya megittata uhohug mu, te ya uhohug menhapa la ya pakkamun da ta ngaminkakurugan. 18 A ta kuman nanepangidob mu teyak ta paglele-

hutin a doban ku kid hapa. 19Agafuta itulduk kid a pagtatakdayan kuhapa ya nonot ku ta patarabakumteyak, petta parigan dak hapa san-gaw nga magpatatakday ta nonotda ta kakurugan.

20 “A bakkan la ta isin kid yapakimallak ku, te isipat ku hapaya mangurug sangaw teyak gafu tapangipadangag na inin kid teyak,21petta samagtatakday kid ngaminnga megitta tekita ta kuman napagtatakday ta, a petta mesipat kidhapa ta pagtatakday ta, pettam ku-manen a yen sangaw ya panguru-gan na kadwan kiden tolay ta ikoya nangidob teyak. 22 A ya pake-dayawam nga nesipat mu teyaka yen hapa ya nesipat ku tekid,petta magtatakday kid nga megittatekita. 23 Itta yak tekid, a itta kahapa teyak, petta pake magtatak-day kid ta mappya, pettam kuma-nen a yen sangaw ya pakkamunna kadwan kiden tolay ta iko yanangidob teyak ikid na mangidduktekid ta kuman na pangidduk muteyak.

24 “Ikayat ku para, Amang, tadumagdag hapa sangaw teyakya ngamin kiden mangurug nganeatad mu teyak, petta pake maitada hapa ya kadakalan na dakarna pakedayawan ken nga neatadmu teyak ta kawan para la nalutakin gafu ta pangidduk muteyak. 25-26 Iko la, Amang, ya lugarna ngamin katunungan, ammiawena ka amu na tolay kiden ngaitta ta paglelehutin. Ammi iyak yamakkamu teko, a nepakamu ta kahapa ta itulduk kidin, a amu dan taiko ya nangidob teyak. A ipakamuta ka para tekid petta mesipat kidhapa ta pangidduk mu teyak gafuta itta yak hapa tekid,” kunna. Ayen ya addet na pakimallak na en.

18Ya Panggafut Da Te Hesus

Page 209: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Hwan 18:1 206 Hwan 18:201A ta nekabalin ni Hesus nga naki-

mallak a sa nagtatugut kid na itulduna kiden, a umange kid ta dammangna Wer na Kidaron, te magdulot kidta agyan na kakayunen nga kanayuneyan da. 2 Awan tekid i Hudas ngamangitalaba te Hesus, ammi danaamu na ya lugar na kakayunen, teyen ya kanayun katotolin nig Hesusikid na ituldu na kiden nga pagaam-mungan. 3 A gafu ta kumanen anangihulun i Hudas ta addu na sud-dalu ikid na polis nga dinob na padikiden nga Hudyo ikid na Pariseyu ki-den, te enna kid netulud ta agyan niHesus, a nagibbal kid hapa ta hilagikid na kampilan. 4 A datang da taagyan na kakayunen a dana amu niHesus ya ngamin dumatang tentu, aenna kid mantu dinafung. A ya uho-hug na tekid a

“Inya hud ya apagan muy?”kunna tekid.

5 “A ya Hesusen taga Nasaret,”kunda.

“A iyak haman,” kunna hapatekid.A nakihebing hapa tekid i Hu-

das nga nangitalaba tentu. 6 A tanepangtabbag ni Hesus tekid ta “Iyakhaman,” nepagkin a sa nagasusunsunkid na abat ta napakayang kid, ammipinidwa ha ni Hesus ya nebar na entekid.

7“A te inya hud ya apaganmuy?”kunna.

“I Hesus la nga taga Nasaret,”kunda ha.

8 “A te ‘Iyak haman,’ kunku paen.A am iyak la ya apagan muy apatugutan muy mantu ya kahulunku kidin sin,” kunna.

9 A uray na Namaratu ye-yen pettamagdulot hala ya inuhohug na en taNamaratu nga “Awan ta nelogot taneatad mu kiden teyak,” kunna.

10 Ammi te Pedru a dana nagib-bal hapa ta kampilan na en, a ka-ma la sinukkut na kapye na nekattabta takdayen tekid, a newasik na yabangbang na en. I Malkus ya ngagan

na kinattab na en, a intu ya takdaytagabu na kadakalan na padi kiden.11Ammi ta nepangkattab na a ginam-man ni Hesus,

“Ialag mun ya kampilamina.Pahig mu hud ta awek ituluk yabarik ta pakkwa ni Damakewanteyak?” kunna.12 A gafu ta kumanen a timurad na

mantu ya suddalu kiden kontodu kap-itan da ikid na polis kiden, te enda gi-nafut i Hesus kapye da ginalutan. 13Ata nepakagalut dan tentu a neangeda bit ta bali ni Annas, te intu yakatahungan ni Kaypas, a i Kaypas yakadakalanen na padi ta darunin yen.14 I Kaypas ya dana nangibar ta takdayla na tolay ya masi nga metali ta kad-wan kiden, petta bakkan ta ngamintolay ya mapapasi.

Ya Pangilemad Ni Pedru Ikid Na Pag-imbestigar Da Te Hesus

15 A ig Pedru ikid na takday paraituldu ni Hesus a tinultulitul da yananggafut kiden te Hesus. A gafu taamu na padi en kadakalan ya kahulunni Pedru a nehulun hapa teg Hesusnga simarok ta bagaw na bali na padien, ammi nagtayuk i Pedru ta lawanna irwangan. 16 A gafu ta kumanen anagtoli ya kahulun na en ta irwangan,petta ibar na i Pedru ta babbayennan-galwad ta irwangan, a pinasarok nahapa ta bagawen. 17 Ammi dana ittaya pinohutan na babbayen te Pedru;

“Anu? Iko hapa de ya takdayituldu na ginafut da en?” kunnatentu.

“Ay, awan O,” kunna hapa.18 A ta nepakasarok ni Pedru a

umange bit nakipaggukup ta afuy natagabu kiden ikid na polis kiden, tedana nagpagatang kid na ta dungitgafu ta sanawen.

19A ta umag na bali na kadakalanenna padi a imbestigaran na i Hesus,gafu ta itulduna kiden ikid nanetulduna en tekid. 20 A ya tabbag ni Hesustentu a

“Sigida naguhohugak ta pakai-tan na ngamin tolay, te awan

Page 210: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Hwan 18:21 207 Hwan 18:36haman ta ilemad ku. A kanayunnangituldu yak hapa ta kapilya naHudyo kiden ikid na simbaanen.21Annummantu pohutan teyak amanu ya netulduk? Kappyanan nata pohutam mina ta nakadangagkiden teyak, te amu da am anu yainuhohug ku tekid,” kunna.22 Ammi ta nepagtabbag na ta ku-

manen a enna linappag na takdayenpolis nga umatayuk ta bikat na en.

“Kunna hud sina ya itabbag muta kadakalan na padi?” kunnatentu.

23 “A am dulay ya inuhohug kua ipasikkal mu mantu ya kadulayna. Ammi am kustu a anu hamanta lappagan nak?” kunna hapa niHesus tentu.

24A sangaw nepetulud ni Annas sega-lut te Kaypas, te intu ya kadakalan napadi nga kakurugan ta darunin yen.

25 A i Pedru hapa a umatayuk parala nakipaggukup ta afuyen, a ka-ma lanekabat da hapa;

“A te iko hapa de ya takday itulduna,” kunda.

Ammi nelemad na ha, “Awan O,”kunna.

26 Ammi ya takdayen tagabu nakadakalan na padi a intu hapa ya tak-day kahulun na kinattab ni Pedru tabangbang na en, a nekabat na hapa,

“Bakkan hud ta iko ya naitak nganehulun te Hesus ta kakayunen?”kunna.

27 Ammi nelemad na ha, a yen nahapa ya nepagtareknay namanuknganebar ni Hesus.

Ya Pangidarum Da Te Hesus TaAtubang Na Gubernador

28 A sangaw ta magkahkahawan anetugut da ha i Hesus ta bali ni Kay-pas, te iange da ta Gubernadorentaga Roma petta ibar na mina ya pasina. Ammi ta datang da ten a awenasimarok na Hudyo kiden ta bali naen, petta aweda kan maalasigan tadulay gafu ta awena negitta tekid,

pettam kumanen a aweda kan san-gawmehangat ngamakikkanan ta pa-murab na simana da. 29 A gafu takumanen a imuhet na i GubernadorPilato tekid, a pinohutan na tekid;

“Anu mantu ya nangidarumanmuy ta tolayin yan?” kunna tekid.

30 “A te dulay na tolay, a neangemi hud teko am awan ta liwat na,”kunda.

31“Ay on, a alapanmuy lamantu,te ikamuy na hapa la ya mangpa-gang tentu ta kuman na ibar nalintig muy kiden,” kunna hapa naGubernadoren tekid.Ammi ya tabbag da hapa a

“Mappya ta ikamuy, te ihangatna kami na gubyernu nga mama-pasi ta makaliwat,” kunda ha.

32 A uray na Namaratu hala ye-yenpetta magdulot hapa ya inuhohug niHesus ta idi, te dana kinankanna naam had kukun na pangpapasi da san-gaw tentu.

33A gafu ta kumanen a nagtoli i Pi-lato ta umag na bali na en, a pinaaya-gan na hapa i Hesus.

“Anu? Ipadangag mu hud ta ikoya Ari na Hudyo kiden?” kunnatentu.34Ammi ya pohut ni Hesus tentu a

“Anu, Iko hapa la ya nakanonotta pohut mu teyak, ono yen yapapohut na kadwan kiden tolayteko?” kunna.

35 “Annun ku hud ipahig am arika, baka Hudyo yak hud. Ya kagit-tam kiden ikid na pinakadakal dakiden ya nangiange teko ta isinpetta iyak mina ya mangibar tapasim. Anu mantu ya iningwam?”kunna ha ni Pilato tentu.

36 “A itta hala ya pagariyan ku,ammi takwan ya pagarik, te awekparigan ya ari kiden ta paglele-hutin yan. Te am kuman nakmina na inen kid a nakitapil minaya tagabuk kiden, petta nekerutandak mina ta Hudyo kiden, ammiawek parigan ya ari kiden ta lu-takin,” kunna.

Page 211: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Hwan 18:37 208 Hwan 19:1237 “A ari ka mantu ay?” kun ni

Pilato tentu.“Iko ya mangibar ta ari yak,

ammi ibar ku teko ya gafu nanekeanak ku, te umange yak ta lu-takin petta ipasikkal ku ya kakuru-gan ta tolay kiden. A ya ngamin ki-denmangidulot ta kakurugan a yenkid ya mayat mangdangag teyak,”kunna hapa ni Hesus.

38 “Anu hud ya serbi na kakuru-gan?” kunna ha ni Pilato tentu,kapye na imuhet ha ta agyan naHudyo kiden. A ya uhohug na tekida

“Awan haman ta naapagan kuta pangpapasin ku mina tentu,39 ammi kada simana muy a gagan-gay ta ibbatan ku ya takday kagittamuy nga nabalud. A am ikayatmuya ibbatan ku hala i Hesusin nga Arina Hudyo kiden,” kunna tekid.

40Ammi giaggayan kid na.“Bakkan ta isina ya ibbatam am

awa Barabas mina,” kun na aggayda.

Te ya kinan da en Barabas a dananabalud gafu ta tulisan ikid na naka-papasi.

19Ya PamābāngluNa Suddalu Kiden Te

Hesus1 A gafu ta kumanen a nepaalap

ni Pilato i Hesus ta suddalu kiden,petta paligatan da ta dakal na pali-gat nga makabigad. 2 A nangwa kidhapa ta sangngat na sit kapye danesangngat ta ulu ni Hesus, kapyeda ha sinalnukan ta darag ta kumanna salnuk na ari, te pamābānglu datentu. 3 A sangaw natubtubbat kidnangatubang nga nagdayaw kampontentu.

“Ihi, kuga malalaki ya Ari naHudyo kiden,” kun na dayaw da,kapye da hapa linaplappag.4A ta nekabalin da en a nepohet ni

Pilato ta agyan na tolay kiden.“Itan muy, te iuhet kun ha teka-

muy, petta amu muy mina ta awan

ta naapagan ku ta pangpapasin kutentu,” kunna tekid.

5 A imuhet na i Hesus nasangngatanta sit, ikid na nasalnukan ta kuman naari.

“Ye, itan muy ya tolayin,” kunnaha ni Pilato tekid.6 A ta nepakaita na pinakadakal da

kiden tentu a giaggayan kid ha.“Pagappam na ta kayu en, pa-

gappam na ta kayu en,” kun naaggay da.

“Alapan muy mantu, te ikamuyna ya magpaappa tentu, ammi ika-muy hala sangaw ya makaliwat, teawan ta amuk ta liwat na,” kun niPilato tekid.

7 “Onay, ammi nakaliwat ta lintigmi, te maski tolay la a negitta na yabari na ta Anak na Namaratu ewan,a yen mina ya kapapasi na,” kunda.8 A gafu ta inuhohug da en a pake

nagburung na i Pilato, 9 a inalap naha i Hesus ta umag na bali en pettaimbestigaran na para.

“Had hud ya nagafum?” kunnatentu, ammi awena tinabbag niHesus.

10 “Anu awem hud magsitangteyak? Awem hud amu ta iyak yamakkamu teko petta ibbatan ta kaono pagappan ta ka?” kunna ha.11 Ammi ya uhohug ni Hesus tentu

a“Awan mina ta pakapangwam

teyak am awena neatad na Nama-ratu teko. Dakdakal mantu ya li-wat na nangpetulud teyak teko, tepepapasi na teko ya awanen ta li-wat,” kunna.

Ya Uray Ni Pilato Te Hesus12 A gafu ta uhohug ni Hesus a

ikayat na ibbatan ni Pilato, ammi gi-aggayan ha ya Hudyo kiden.

“Am ibbatam mina ye-yana natolay a awem na mantu kofun naArimen Sisar, te igitta na haman yabari na ta ari, a igakkad na mantuya makigubat te Ari en Sisar,”kunna ha na aggay da.

Page 212: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Hwan 19:13 209 Hwan 19:2913A gafu ta uhohug da en a neuhet

na ha i Hesus, a sangaw nagtuttud iPilato ta kinan da en Lamesa Na Batu,ammi ‘Gabata’ ya ngagan na ta Hudyokiden, a yen ya nangipadangagan nata uray na gafu te Hesus. 14 Alas seista lalakwat ya nepagtuttud na ta arawna Byernis ta simana na Hudyo kiden.A ya nebar na tekid a

“Yeh, itan muy, itta in ya arimuy,” kunna tekid.

15 “Atsi, itugut mun, itugut mun,te pagappam na ta kayu en,” kunnaha na pagaggay da.

“Ikayat muy hud ta pagappanmiya ari muy?” kunna ha tekid.A ya tabbag na pinakadakal da ki-

den nga padi a“Awan ta ari mi am awa Sisar,”

kunda.16 A netuluk mantu ni Pilato ta pa-

gappan da i Hesus ta kayu petta masi.Ya Pagpaappa Da Te Hesus

17 A enna mantu inalap na suddalukiden, a nepaagtu da tentu ya kayu ennga pagappan na. A enda netulud talawan na ili na Herusalem, te iange data kinan da en ‘Agyan na Tulang naUlu’, ammi ‘Golgota’ ya ngagan na taHudyo kiden. 18A yen ya nagpaappanda tentu, a nesipat da hapa ya duwapara na tolay, a netun da i Hesusta nagtangnganan na duwa kiden.19 A nepesurat ni Pilato ya ngagan niHesus, a nepetun na ta nagappan naen ta utun a ulu na en. “Hesus TagaNasaret, Ari na Hudyo kiden,” kunna surat na en. 20 A addu hapa yanagbasa ta suraten, te abikan hala yanagappanna en ta ili naHerusalem, teyaga nesurat ta aguhohug na Hudyoikid na Latin ikid na Giregu. 21 Ammiya nebar na pinakadakal na Hudyokiden nga padi te Pilato a

“Bakkan mina ‘Ari na Hudyo ki-den’ am awa ‘Nebar na ta intu yaAri na Hudyo kiden,’” kunda.

22 “Nabalin na nesurat yanepesurat ku,” kunna hud la niPilato tekid.Ya Pasi Ni Hesus

23 A ta nekabalin na suddalu kidennga nagpaappa te Hesus a inalap daya ga-gamit na kiden nga inazi da, apinagappat da kid fwera ta nagingu-magen barawasi na, petta tagtakdaykid ta bingay da, te appat kid nganagpaappa tentu. Ammi ta nagingu-magen barawasi na a aweda ginadwa,te awan ta daget na, te naglayun la tautun abat ta akban.

24 “Awetam pispissilan, tepagbabinunutan tam la talo aminya sangaw tekitam yamakākwa,”kunda.A uray na Namaratu ta kunna ten

petta magdulot hapa ya takday uho-hug ta Bibliya na Hudyo kiden, te“Nagbabingayan da ya ga-gamit ku

kiden, a nagbabinunutan daya barawasi ken,” kun nasuraten.

A yen mantu ya iningwa na suddalukiden te Hesus.

25Ammi ta pagbabingay na suddalukiden a umatayuk hapa ya appat nababay ta bikat na nagappan ni Hesus.Itta ya hina ni Hesus, ikid na kabagisna en, ikid ni Mariya nga atawa niKlopas, ikid ni Mariya nga taga Mag-dala. 26 A ta nepangiddung ni Hesusta hina na en ikid na ituldu na en ngapake kofun na nga naghebing tentu a

“Ina, ya nakihebingina tekoya anak mun sangaw nga metaliteyak,” kunna tentu.27A ya uhohug na hapa ta ituldu na

en gafu ta hina na en a“Aleng, ikwentam na hapa san-

gaw te hinam,” kunna.A ye-yen hapa na araw ya nepan-galap ni Hwan ta hina ni Hesus, pettamakipagyan ta bali na en.

28 A ta nekabalin na kumanen aamu ni Hesus ta sa nabalin na yangamin nepatarabaku na Dama na ententu, a “Makainumak,” kunna, pettamagdulot ya takday hapa uhohug taBibliya. 29 A nangalap mantu ya sud-dalu kiden ta kuman na kapas kapyeda nesabbung ta duyug namalsut nganesagpaw ta bikat da, a netullu da

Page 213: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Hwan 19:30 210 Hwan 20:8ta simuk na en petta sappilan na yamalsuten. 30Nepakainum na a

“Nebalin kun ya tarabakuken,”kunna, kapye na nagtumag, a netu-luk na ya angat na.Ya Pagkaddug Da Ta Bari Na

31 A ta kuman na lintig na Hudyokiden a awena mina mesirak na barina nasi ta kayu addet ta Sabadu, tearaw na agimmang da. A gafu taByernis ya araw na nepangpaappa date Hesus, anna ye-yen na Sabadu yamayor na araw na simana da, a yenta umange ya pinakadakal na Hudyokiden te Pilato, te inadang da ta ma-pakka mina ya takki na pinagappa nasuddalu kiden, petta alistu mina yapasi da, pettam kumanen a medagutkid na mina ta nagappan da en. 32 Anangidob mantu i Pilato ta suddalukiden, a intu napolu pinakka da yatakki na duwa kiden nga nagdwaakubte Hesus. 33 Ammi ta pangitubbatda mina te Hesus a dana nasin, aaweda mantu pinakka ya takki na ki-den. 34 Ammi ya takdayen suddalua pinika na hala ya hakbu na barina en, a ka-ma la imuhet ya daga nakiden nga nekihu ta danum. 35-37 Auray na Namaratu hapa ye-yen, pettamagdulot ya nesurat ta Bibliya en ta“Awan sangaw ta mapakka ta tulang

na kiden,” kunna.Kumanen hapa ta takday para

nesurat, te ya uhohug na a,“Tangadan da sangaw ya kinaddug da

en,” kunna.A ya pake nakaita ya nangisurat

hapa ta isin, petta kurugan muy. Akakurugan hapa ya ipasikkal ku teka-muy, te amuk ta pake nakkwa yabidan ku tekamuy.

Ya Ketanam Ni Hesus38 A ta nekabalin na kumanen a

umange i Hose taga Arimateya te Pi-lato, te inadang na ya bari ni Hesus,petta itanam na. Intu hapa ya takdayituldu ni Hesus, ammi nelemad nagafu ta talaw na ta pinakadakal naHudyo kiden. A netuluk ni Pilato

ya bari na en, a enna mantu inalapni Hose. 39 Intu hapa kahulun na iNikodemu nga umange nakibidan teHesus ta hiklam ta idi. A nangihulunhapa i Nikodemu ta limāfulu kilu nabangog nga nekihu da, te iluggud dasangaw ta bari na nasi petta awenaalistu malabag. 40 A ta nepangidagutda ta bari ni Hesus a finutefutan data ga-gamit ikid na bangog kiden, teyen ya gagangay na Hudyo kiden amitanam da ya nasi. 41-42 A gafu taassang la na oras addet ta pamegafuna araw na agimmang da a neange daya bari na en ta bagu na tanam ngadana nakobkob ta hukeb ta agyan nakakayunen, te abikan hala ta nagap-pan na en. A yen ya nangitanaman datentu.

20Ya Bida Na Katolay Ni Hesus

1 A sangaw ta lalakwat ta Liggua umange i Mariya taga Magdala tatanam na en ta magkahkahawan parala. Ammi datang na ten a naita na tanaukadanna, te naazin ya batu ennganemunit da ta sasarokan na en. 2 Abumilag na mantu nga ange ta agyannig Pedru ikid na kahulun na en ngapake kofun ni Hesus, a nebar na tekid.

“Itta ya umange nangalap tabari na dafu tamen, a awemi amuam had ya nangikinan da tentu,”kunna.3-4A imikkat mantu ya duwa kiden,

a naggindan kid nagbilag addet taagyan na tanamen, ammi naunnananna takdayen i Pedru, a intu ya napolunakadatang. 5 A tentu en simisihibta umag na tanamen a intu la naitana ya nefufutefuten ta bari ni Hes-usen, ammi awena simarok ta umagna tanamen. 6 A ta datang ni Pedrungadumagdag ta takdayen anagdulothala simarok, a aitanna la ya ga-gamitkiden nga nefufutefut ikid na pa-nyawen nga nebadbad ta ulu na en, 7aawena nehebing na panyawen ta ga-gamit kiden, te nakappil nehugtuk.8 A sangaw dumagdag hapa simarok

Page 214: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Hwan 20:9 211 Hwan 20:23ya takdayen nga imunnan tentu. Atentu en nakaita ta ga-gamit kiden ayen ya nangurugan na ta natolay halai Hesus, 9 te aweda para la amu yaikayat na uhohugan na surat kidennga dana nangibar ta pasi na ikid nakatolay na hala sangaw.

Ya Pakipaita Ni Hesus Te MariyaTaga Magdala

10 A tekid na nabalin ten a du-matang kid na ta bali da. 11 Ammite Mariya en nga dumagdag hapa taduwa kiden a nasirak la ta lawan natanamennga nakatangtangit. A tentupara la nagtangit a simisirib hapa taumag na tanamen, 12 a naita na yaduwa na anghel nga nagbarawasi tafuraw, te imatuttud kid la ta nagiddanna bari ni Hesusen, takday ta ulwananna en, a takday ta kasoyadan na en,13 a “Anu magtangit ka?” kundatentu.

“A onay, te itta ya umange nan-galap ta dafu ken, a awek amuam had ya nangikinan da tentu,”kunna.

14 Ammi tentun nakauhohug ta isina pa nagbalittag bit, a naita na yaumatayuk ta talekud na en, ammiawena amu ta intu hala i Hesusen.

15 “Anu magtangit kan, aboy?Inya hud ya apagam ta isin?”kunna ta babbayen.

Ammi pahig ni Mariya ta intu hala yamagtaronen ta kakayunen, a

“Ser, am iko ya nangitugut tabari na dafu ken a ibar mu haenteyak amhad ya nangikinam tentu,te enku sangaw alapan,” kunnatentu.16 A “Mariya,” kunna ha ni Hesus

tentu. A ta nepangngagan na tababbayen a pake nagbalittag na ngagumafut tentu, a

“Raboni, anu iko kad,” kunna,(te Raboni ya nangingaganan da tamistro da).17A ya uhohug ni Hesus tentu a

“Awem na mina gafgafutan yabarikin, te mappya ta timullu yakpara te Damakewan, a yen sangaw

ya pake pakkamum teyak ta map-pya. A e kan mantu ta kabagis kukiden, te ibarmu tekid ta eyak na teDamakewan Namaratu, a intu halaya Dama muy ikid na Namaratumuy,” kunna.18 A ta nepagtugut ni Mariya en a

enna nebar ta natolay hala i Hesus taituldu na kiden.

“Naitak kad na ya Dafu tamen O,ikamuy,” kunna tekid,

yaga nebar na hapa ya inuhohug niHesus tentu.

Ya Pakipaita Ni Hesus Ta Ituldu NaKiden

19 A sangaw ta hiklam ta ye-yenpara na araw, araw na Liggu, a ittaya ituldu na kiden ta takday bali, asa nalitupan ya ngamin irwangan nabali en gafu ta talawda ta pinakadakalda kiden nga Hudyo. Ammi ka-mala naglattog i Hesus nga nagtayuk tanagtatangnganan da en, a

“Namaratu ewan ya makkamutekamuy,” kunna tekid.

20 A sangaw neuyad na ya kamat nakiden tekid pettamaita da ya piglat nalansa kiden, otturu netuldu na hapaya piglat na pika en ta hakbu na en.A tekiden nakaita ta intu hala ya dafuda en Hesus a pake nefulot ya talak datentu.

21 “Namaratu ewan ya makkamutekamuy,” kunna ha tekid, “tedoban ta kam nga ange mangi-padangag ta uhohug ku ta ku-man na nepangidob ni Damake-wan teyak,” kunna, kapye na kidinaswangan.

22A tentu en nagaswang tekid a“Pagdulotan muy na ya Kahalwa

na Namaratu nga manguffun teka-muy. 23 A ya ngamin kiden pako-man muy ta liwat da kiden gafuta pangurug da ta ipadangag muya yen kid hala ya pinakoman naNamaratu ewan. Ammi ta awemuykiden pakoman gafu ta awedaman-gurug a itta hala tekid ya liwat dakiden,” kunna.Ya Awena Pangurug Ni Tomas

Page 215: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Hwan 20:24 212 Hwan 21:824 Ammi ta napolu en nepakipaita

ni Hesus ta ituldu na kiden a awan iTomas tekid, ammi Siping ya agngili-nan da tentu. 25 A sangaw ta ketta naen tekid a nebar da tentu,

“Naita min ya dafu tamen,”kunda tentu.Ammi ya tabbag na tekid a

“Awek sangaw kurugan ta intuamawekbitmaita ya gafanna lansata kamat na kiden, te yaga iparubakya guramay kin ta piglat na kidenta kamat na kontodu hakbu na en,”kunna.26 A sangaw ta takday Liggu a

nagkakampat ha ya ituldu na kiden tabali en, a nehulun hapa i Tomas tekid.A nalitupan da ha ya irwangan kidengafu ta talaw da en, ammi ka-ma lanagtayuk i Hesus ta nagtatangngananda en, a

“Namaratu ya makkamu teka-muy,” kunna tekid.27A sangaw binaran na i Tomas.

“E ka bit sin, Tomas, te itam yakamat ku kidin. A iparubam hapaya guramay mu ta palad ku kidinkontodu hakbu kin, te awem minaparigan ya awanmangurug am awamangurugen mina,” kunna tentu.

28 “Ay, Afu, iko kad hala ya dafukikid na Dyos ku,” kunna hapa niTomas.29A ya uhohug ha ni Hesus tentu a

“Mappya te mangurug kan,Tomas, gafu ta naita nak na. Ammita mangurugen nga awan para lanakaita teyak a pake nagāsgāsātammi teko,” kunna.30 A addu para ya nepaita ni Hesus

ta pakapangwa na ta ituldu na kidennga awan nesurat ta lebru in yan.31 Ammi yen ta nesurat kun ya kad-wan ta isin petta yen kid ya panguru-gan muy ta intu hala ya Anak na Na-maratu ewan ikid naMangikerutanennga nekari na tekitam, pettam kuma-nen am mangurug kam mina tentua ittan ya angat muy nga magnayungafu tentu.

21Ya Pamillu Na Pakipaita Ni Hesus

1A sangaw ta mittan a nakipaita hai Hesus ta ituldu na kiden ta ihangna Alug na Tiberyas, a kumanin yanepakipaita na tekid. 2Sa nagdadaggaig Simon, (intu hala i Pedru,) ikid niTomas, ikid ni Natanyel nga taga Kanata lugar na Galileya, ikid na duwakiden anak ni Zibadeyu, ikid na duwapara na kahulun da. A ya uhohug niPedru ta kahulun na kiden a

3 “Asakay! E yak na magsigay O,ta alugin,” kunna.

“A mehulun kami mantu ay O,”kunna hapa na kadwan kiden.Anahahulunkidnanagbarangay ta

agyan na pagsigayan da en. A tāhikla-man kid ta alugen, ammi awan pulusta naalap da. 4 A tentun gumāgākādna bilagen a sang adayu kid para lata ba-naden, a itta la i Hesusen ngaumatayuk ta ba-naden, ammi awedanelasin ta intu. 5 A sangaw nagayag iHesus tekid,

“O ey, itta hud ya naalap muy taigupan tam?” kunna.

“Awan O,” kunda hapa.6 “A isaruwag muy mantu ya

sigay muy ta ziwanan na barangaymuy, a itta hala sangaw ya maalapmuy,” kunna ha tekid.

A nesaruwag da mantu ta kuman nanebar na en tekid, a “Awe! ta kadduna ikan kiden,” te awedan magamidya sigay da en gafu ta dammat naen. 7 A yen ya nepakamu ni Hwan tanagayagen tekid, a nebar na te Pedru.

“Intu hala ya dafu tamen,”kunna.A gafu ta kumanen a alistu

nagbarawasi i Pedru, te maggenauhagan, a nagsilattuk na tadanumen nga naglangoy tagad teHesus. 8 Ammi nasirak ya kahulunna kiden ta barangay da en nganaggerger ta sigay da en, te napannuta ikan, a aweda pake adayu ta ba-naden, te kuman na magatut nametru.

Page 216: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Hwan 21:9 213 Hwan 21:249 A sangaw tekid na nakadagut ta

barangay da en a dana ittan ten yaumagātang nga afuy nga keasalan naikan, a itta hapa ya pan.

10 “Alapan muy hapa sin ya kad-wan kidina ikan nga naalap muy,”kun ni Hesus tekid.11 A nagla-nug mantu i Pedru ta

barangayen, a inubadan na ya sigayenkapye da ginerger ta ba-naden. Amappya te awena napissang, te pakenapannu ta dadagkal na ikan, mag-atut a limafulu tallu kid ngamin. Abinaran na kid ha ni Hesus.

12 “E kanan sin, te maggub ki-tanan,” kunna tekid.

A pohutan da mina am pake intu,ammi mamat kid, te aitan da haman.13 A ta nepangiagon ni Hesus ta ikanta afuyen a enna negawat tekid, ku-manen hapa ta pan. 14 A yen mantuya pakapamillu na pakipaita ni Hesusta ituldu na kiden tentu en natolay tapasi na en.

Ya Tabarang Ni Hesus Te Pedru15 A tekid na nakapaggub a itta ya

netotoli nebar ni Hesus te Simon.“Simon, damagan ku teko am

pake ikaykayat nak ammi ta isin kidna kwam?” kunna tentu.

“On, Afu, te amum haman taikayat ta ka,” kunna hapa.

“Amakkamukanmantu ta kananna mangurug kiden teyak, te ku-man kid na kalneruk kiden,” kunnahapa ni Hesus tentu.16A sangaw ta mittan a pinidwa na

ha ya nebar na en.“Simon, damagan ku ha am id-

dukan nak?” kunna.“On, Afu, te amum haman ta

ikayat ta ka,” kunna ha.“Tahonam mantu ya tolay ku

kiden nga kuman na kalneruk,”kunna ha ni Hesus tentu.17 A sangaw nepamillu na ha ya

nebar na en.“Simon, kurug mantu ta ikayat

nak?” kunna.A nagdamdam na i Pedru gafu ta

mekatallu en nebar ni Hesus tentu, te

“Kurug mantu ta ikayat nak?” kunna.A ya tabbag na en tentu

“Ay, Afu, iko ya makkamu tangamin, a amum ta ikayat ta ka,”kunna.A ya uhohug ni Hesus tentu a

“Makkamu kan mantu takalneruk kiden. 18 A ya pakeibar ku para teko a kanayunnagbarbarawasi kan ta kababagumen para la, kapyem umangenagpapasyar ta kompormi naikayat men. Ammi sangaw amlaklakay kan a magappa kan hapa,a takwan sangaw ya mangbarawasiteko ta galut, a iange da ka sangawta awem ikayat,” kunna.19 A ye-yen na uhohug ni Hesus

ya pangipasikkal na ta pangpapasida sangaw te Pedru petta Nama-ratu hapa sangaw yamadayawan gafutentu. A ta nepaguhohug ni Hesusta isin a “Dumagdag kan la teyak,”kunna.

20 A sangaw naglipay i Pedru, adumagdag hapa i Hwan nga takdayenituldu ni Hesus nga pake kofun na.Intu hala ya kahebing ni Hesus tanepamurab da en ikid na nangpohuttentu ta nangitalaba en tentu. 21 A tanepakaita ni Pedru tentu a nebar nahapa te Hesus.

“A anu sangaw ya makkwa tatakdayin, Afu?” kunna.

22 “A am ikayat ku ta matolayaddet ta awek pagtoli ta lutakin aanu hud ya pakolangam? Intu lanonotam ya dumagdag teyak,” kunni Hesus tentu.

23 A gafu ta inuhohug ni Hesusen asimaned hala ya bida ta ngamin kidennagkakabagis ta awena sangaw masini Hwan. Ammi awena haman nebarni Hesus ta awena masi am awa “Anuhud ya pakolangam am ikayat ku tamatolay addet ta awek pagtoli ta lu-takin,” kunna.

Ya Pangipasikkal Na Kadwan TaNesurat Ni Hwan

24Aya kahulunda ennga binida nigHesus, a intu hala ya nangipasikkal

Page 217: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Hwan 21:25 214 Hwan 21:25ikid na nangisurat ta isin kid nganakkwa, a amu na ngamin tolay sin takakurugan ya nepasikkal na tekami.25 A addu para ya iningwa ni Hesusta ketta na en ta isin, ammi am sanesurat mina ya ngamin kiden in-ingwa na a awan de ta ketunan nangamin kiden lebru.

Page 218: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Turin Kiden 1:1 215 Turin Kiden 1:10

Ya Tarabaku Na TurinKidenYa Gafu Na Suratin Yan

Ta pagyan na para la ni Hesus ta lu-takin a pake addu ya ituldu na kiden,ammi pinili na ya mafulu duwa tekid(Lukas 6:12-16), petta ikid ya kanayunmehulhulun tentu, petta pake itulduna kid ta mappya. A yen kid yanengagan na ta Turin na kiden, tedinob na kid nga ange mangipadan-gag ta nepadamag na tekid, otturupinasinapanna kid ta kagitta na paka-pangwa na, petta itta ya makkwa dangamangipasikkal ta ipadangagda en(Lukas 9:1). A ya ngagan na takday tamafulu duwakiden aHudas Iskaryote,a intu hapa ya nangitalaba te Hesus.A ta nekabalin na nepangpapasi da teHesus a nebabawi ni Hudas ya nepan-gitalaba na tentu, ammi nabalin nahaman. A gafu ta kumanen a ennanebesin ni Hudas ya bari na, a nasihapa (Matyu 27:5). A ya bida in ngatimunud ta isin a intu hala ya nesuratni Lukas ta takday tolay nga nagn-gagan te Teyopilo, te nesurat na yatarabaku na kadwan kiden turin niHesus.

Ya Serbi Na Surat Ni Lukas1 Nagsuratak ha teko, Teyopilo, te

itta ya itulfuk ta napolu en surat kuteko. Intu la nabidak ta napolu ensurat ku ya tinarabaku ni Hesus ikidnanetulduna en ta nepamegafuna enaddet ta araw na netattullu na en talangit. 2-3 A ta kuman na nesurat kena natolay hala i Hesus ta kabalinanna nepamapasi da tentu, a kanayunnakipaita ta turin na kiden addet taappatafulu na araw, te dana pinilina kid. A addu hapa ya nepaita natekid nga mangipasikkal ta katolayna, yaga addu para ya netuldu natekid ta gagangay na pangikerutanna Namaratu. A yen kid hapa yapinatudunan na ta pakapangwa na

Kahalwa na Namaratu, petta ange kidsangawmangipadangag ta ngaganna.

4 A sangaw ta pagaammung nigHesus ikid na turin na kiden anagkakakan kid. A ya uhohug niHesus tekid a

“Awemuy bit hama magtugut taisin ili na Herusalem, te indaganmuy bit ya Kahalwa na Namaratunga dana nekari ni Damakewantekamuy, te doban na hala sangawtekamuy ta kuman na nepadangagku tekamuy ta idi. 5 Te maski amzinigut na kanan ni Hwan a ma-pasinapān kam hapa sangaw ta Ka-halwa na Namaratu, petta makustuya pagzigut na en tekamuy,” kunnatekid.Ya Tattullu Ni Hesus Ta Langit

6A sangaw ta takdayhana arawa sanagkakampat kid ta utun na bagetayna Olibo, a itta ya pinohutan da teHesus.

“Afu, damagan mi haen teko amarawin yan de ya pangpatugut muta taga Roma kiden nga nanggubatta lugar tamin, petta ikitam hapala nga Hudyo ya makkamu ta lugartamin?” kunda.7A ya tabbag na en hapa tekid a

“Namaratu hapa la ya makkamuam kanu sangaw na darun ikid naaraw, ammi awena haman mebartekamuy. 8Ammi am dumatang nasangaw ya Kahalwa na Namaratutekamuy a mapasinapān kam hapata pakapangwa na en, petta ittaya turad muy nga mangipasikkalteyak ta tolay kiden. A mamegafukam sangaw ta ili na Herusalemikid na ngamin lehut na en ta lu-gar na Hudeya, kapye muy san-gaw umange ta Samariya ikid nangamin kiden lugar abat ta pa-gaddetan na lutakin,” kunna hapatekid.9 A tentun nakauhohug ta isin

a kima-ma la timullu ta langit, atinatangad da la nga timullu abat talimitap ta kulamen. 10 A tekid parala imatangad a dimmatu ya duwa

Page 219: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Turin Kiden 1:11 216 Turin Kiden 1:24

na anghel ta hebing da en nga nag-barawasi ta furaw. 11 A ya uhohug naanghel kiden tekid a

“Anu umatayuk kam para la ngaimatangad ta langit? Nagtugut nahaman i Hesusen, te ittan ta langitewan. Ammi magtoli hala sangaw,te dumagut hala sangaw ta lutakinta kuman na nepakaita muy ta ne-tattullu na en,” kunna tekid.Ya Ngagan Na Turin Kiden

12 A ta nekabalin na a dumagut yaturin na kiden ta bagetay na Olibo, teyen ya nangtugutan ni Hesus tekid,a nanoli kid na ta umag na ili naHerusalem, te abikan la, te kumanna takday kilumetru ya kadayu naabat ta bagetayen. 13 A ta datang data ili en a nagdulot kid hala ta balien nga pagammakan da, a gimon kidhapa ta nagingutunen silid ta bali en.Itta i Pedru, ikid ni Hwan, a Santi-ago, ikid ni Andres, a Felipe, ikid nigTomas, ikid ni Bartolome, a Matyu,ikid ni Santiago nga anak ni Alfeyo,ikid ni Simonen nga nakitapil ta idita gubyernu na taga Roma kiden, ikidni Hudas nga anak na takday Santi-ago. 14 A sa nagyan kid ten makimal-mallak ta Namaratu, kontodu hina niHesus ikid na kadwan kiden babayikid na kabagis kiden ni Hesus, tenagdadagga hapa ya nonot da.

Ya Pangtali Da Te Hudas15 A ta pagpasan na pigahaw a na-

gaammung ha ya magatut a dwafuluna mangurug, a nagtayuk hapa i Pe-dru ta nagtatangnganan da, te mag-bida tekid.

16-17 (v16b, 17) “Amu muy,kahkahulun ku, ya iningwa ni minaHudasen, te intu bit ya takdaykahulun tam nga nakikahulun teHesus, a nesipat hapa ta tarabakutamen. Ammi intu haman yanangitalaba te Hesusen, te ennanetulud ya nanggafut kiden tentu,”kunna.

18 (Ammi ta nepakaita ni Hu-das ta pinapasi dan i Hesusen

a nagbabawi, a enna netoli yanetandan na padi kiden tentu, asangaw enna hapa nesagapil yabari na en te Hesus, te kinad-dangan na ya hul na, a nagbesinna. A tentun bumlad a nabat-tak ya sirat na en, a nekutkutetna ta lutak. Ammi ya pirakennga netoli na ta padi kiden, ayen ya negatang da ta lutak,petta ketanaman na takwan natolay. 19 A ta nepakadamag natolay kiden taga Herusalem talutaken nga ginatang da a ‘Lu-tak na Daga’ ya nengagan da talutaken. Ammi ya ngagan na taagsitang na Hudyo kiden a ‘Akel-dama’.)

20 (v16a,20) A ya tulfu na uhohug niPedru a intu yan:

“A mappya mantu, kahkahulun,ta nagdulot ya nebar naKahalwanaNamaratu gafu teminaHudasen, tenesurat na haman ni mina Dabidenta lebru na Kansyon kiden, te yanebar na a

‘Mappya ta awan sangaw ta ma-tolay nga masirak ta bali naen, a takwan mina ya metalitentu ta saad na en,’ kunna.

21-22 A yen ya gafu na, kahkahulunku, ta magpili kitam mina ta tali nimina Hudasen, petta intu sangawya kahulun mi nga mangipasikkalta katolay ni Hesusen. Ammi intumina pilin tam ya takday kahuluntam nga lalaki nga dana dumagdagte Hesusen abat ta nepangzigut niHwan teHesus abat ta netattullu naen ta langit ewan.” kunna.

23 A gafu ta uhohug ni Pedru tekid anebar da ya ngagan ni Matyas ikid niHose Husto, ammi Barsabas hapa yatakday ngagan ni Hose. 24 A sangawnakimallak kid;

“Ay Afu, amum ta nagtalekudanni Hudas ya saad na en, a ittan talugaren nga dana neparam tentu.A gafu ta iko la ya makkamu tanonot na ngamin tolay a ituldummantu tekami am inya ya pinilim

Page 220: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Turin Kiden 1:25 217 Turin Kiden 2:16-17ta duwa kidin, 25 petta metali minatemina Hudasen ngamakipagserbita kadwan kiden turim,” kun napakimallak da.26 A sangaw pinagkihu da ya

nakesuratan na ngagan na duwakiden, kapye da sinukkut ya takday,a ya ngagan ni Matyas ya nesukkutanda, a intu mantu ya tali ni minaHudasen, a nelista ya ngagan na takadwan kiden turin ni Hesus.

2Ya Iange Na Kahalwa Na Namaratu

1 A sangaw ta kārawān na Pyestana Pentikostes a sa nagkakampat yamangurug kiden ta takday na bali.2 A magananwan la a nepagka-ma daya masikan na adug nga nagafu talangit ta kuman na masikan na pad-dad, te simarok ya adugen ta umag nabali en nga nagyanan da, 3 yaga ittahapa ya sinang afuy nga nagtabnakta ulu na tagtakday tekid. 4 A ka-ma la naggagindan kidmaguhohug tamagdadumana agsitang, te sa napasi-napān kid na ta Kahalwa na Nama-ratu, a inatadan na ya tagtakday tekidta uhohugan da.

5A ta arawin yen hapa a dana ittanten Herusalem ya pake addu na tolaynga nagafu ta magdaduma na lugarta ngamin paglelehut, te umange kidnakipyesta ta sakā Hudyo da kiden,te dana simarok kid na ta relisyonna Hudyo kiden. 6 A nepagka-ma dahapa ya sitang na naguhohug kiden tamagdaduma na agsitang, a enda kidpake dangagan. Apakenepagpaka-latda kid hapa, te nadangag da ya kumanna tagtakday agsitang da ta bida daen.

7-8 “Taga Galileya haman ye-yankid na tolay, a pa-pa-nun da mantumakauhohug ta dana agsitang tamkidin?” kunda.

A pake nefulot ya pagpaka-lat da ngamangdangag ta uhohugan da.

9 A ya tolay kiden nga nakadan-gag a itta ya taga Partya, ikid naMedya, Elam, Mesopotamya, Hudeya,

Kapadosya, Pontu, ikid na Asya. 10 Aya kadwan kiden ya taga Parigya,Pampiliya, Egipto, ikid na kadwan ki-den lugar ta iten Libya ta bikat naSirene. A itta hapa ya kadwan kidentaga Roma nga Hudyo ikid na Hen-til nga dana simarok ta relisyon naHudyo kiden. 11 A ya kadwan kidenpara a taga Kareta kid ikid na Arabya,a nagdaduma hapa ya ngamin kidenagsitang da. A yen ta nagpaka-lat kidnga magdangag, te ya nebar da a

“Anu haman ta bidan da yapakapangwa na Namaratu ta agsi-tang na gintatakdayan tekitam?”kunda.

12 A gafu ta napopoyung kid na anagimpopohutan da para am anu yagafu na pakauhohug da ta takwan naagsitang. 13 Ammi ya kadwan tekida nedadula da kid, te “Magilellaw kidmalat O,” kunda.

Ya Pangipadangag Ni Pedru14 Ammi ta nepakadangag ni Pe-

dru ta inuhohug na tolay kiden aimatubang na tekid, a pake pinasikanna ya paguhohug na, petta dangaganda ya tabbag na ta inuhohug da en, anakihebing hapa tentu ya kagitta nakiden nga turin.

“Ikamuy, kahkahulun, ikid nakagittak nga Hudyo, a dangaganmuy ya uhohug ku tekamuy, kon-todu ikamuy nga magpasyar ta isinHerusalem. 15 A awemuy minapahig ta nellaw kami na kahulun kukidin ta isin, te itta hud ya mellawam lalakwat para la. 16-17 Intu lanagdulot tekami ya kuman na danabinida ni mina Howel nga aglavunna Namaratu ewan, te ya uhohugna en ta dadagkal tam kiden a

‘Itta ya nepadangag na Nama-ratu ewan teyak,’ kunna, ‘tesangaw am tanagay na kanya pagaddetan na arawin yana pasinapān na kan sangawya ngamin tolay ta Kahalwana, a ya simsima muy kiden

Page 221: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Turin Kiden 2:18 218 Turin Kiden 2:31nga lālāki ikid na babay amanglavun kid.

A itta kan sangaw ya mag-matakar ta lālāki muy kiden,a makatahinap kan sangaw yakalalaklakayan muy kiden.

18 A ya ngamin kiden daddobanna Namaratu nga lalaki pasebabbay a pasinapān na kid kansangaw ta Kahalwa na, pettamanglavun kid,’ kunna.

19 “A ya takday para uhohug nimina Howel a

‘Itta kan sangaw ya ipaita na Na-maratu ta langitewan ikid nalutakin nga pagpaka-latan natolay kiden, te itta kan sangawya daga ikid na afuy ikid namakanag na asok.

20A sangaw ammagsugiram kanya bilag, ikid na magdarag yahulan ta kuman na daga, a yenkan sangaw ya kadakalan naaraw na Dafu tam nga kahigh-igalan, te yen kan ya araw napangpa-gang na ta ngamin ki-den nakaliwat ta utun na lu-takin.

21Ammi maski am inya kan san-gaw ya makimallak tentu aikerutan na,’ kunna paen nimina Howel, kahkahulun.

22 “A dangagan muy mantu,kahkahulun, ya ibar ku paratekamuy, te ya lalaki en Hesus ngataga Nasaret, a nepasikkal na taintu hala ya dinob na Namaratuewan, te dana amu muy hamanya ngamin kiden iningwa na taatubang tam nga nagpaka-latantam ikid na nakaitan tam tapakapangwa na en, a yen kid yamangipasikkal ta itta ya Namaratutentu. 23 Ammi gafu ta danaen amu na Namaratu a danauray na hapa ta ye-yen hala natolay ya mangikaru ta liwat tamkiden, a nepalubus na mantu taitta ya mangitalaba tentu pettaidarum muy. A ye-yan na tolay yanepapapasi muy, te emmuy haman

netulud ta awan kiden makkamuta Dyos petta pagappan da ta kayu.24Ammi maski kunna ten a natolayhala, te inubadan na Namaratuya pasi na, te awena mabalin taiguwad na pasi na en.

25 “A gagangay ta natolay halai Hesusen, kahkahulun, te ittaya nesurat ni mina Dabiden nganarikna na ta nonot na, ammi intubinida na ya nagdulot te Hesusen,te ya nebar na a

‘Kanayun mariknak ya pakihul-hulun na Dafu kin, a awek namantu magburung, te itta laya Namaratu ta hebing ku.

26 A ikansyon ku mantu ya talakna nonot kin, te maski am anuya dumatang teyak a itta yaikatalak ku ta matolayak hala.

27Te amuk, Afu, ta awem la isirakya kahalwakin ta agyan nanagpasi kiden, ikid na awemla ipalubus ta malabag yabarikin gafu ta takit na nonotmu teyak.

28 Mappya hapa yen, Afu, te ne-tuldum teyak ya dalan na ka-tolay ku, petta magayayataksangaw ta atubang mu,’ kunna surat ni mina Dabiden.

29 “Ammi ya pake ipasikkalku para tekamuy, kahkahulun, abakkan haman ta bari ni Dabidenya ikayat na uhohugan na surat naen, te pake nabayag na haman yanepasi na en, a itta la ya tanam naen tekitam abat ta ayanin. 30Ammigafu ta aglavun i mina Dabidena yen ya linavun na te Hesusen,te ninonot na ya nepagasinganna Namaratu tentu ta pagbalinanna sangaw ya takday simsima nata pake atata-nang na ari ngamakkamu ta ngamin. 31 A kumanna aitan na ya simsima na en ngamagbalin sangaw taMangikerutan,kumanen hapa ta pasi na ikid nakatolay na en. A yen ta danainuhohug na ya uhohugan nasimsima na en ta awena sangawmasirak na kahalwa na en ta agyan

Page 222: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Turin Kiden 2:32 219 Turin Kiden 3:1na nagpasi kiden, ikid na awenasangaw malabag na bari na en. 32Aawan mantu ta takwan na binidani mina Dabiden am bakkan la teHesus, te intu hala ya tinolay naNamaratu ewan, a ikami hapa yamangipasikkal ta katolay na, teikami ya nakaita tentu.

33 “A gafu ta pinātā-nāng na Na-maratu ewan a intun ya makkamumagturay ta ngamin, a pinakimo-hayan na Dama na en, petta intuya mangidob ta Kahalwa na en ngadana nebar na tekami. A intumantu ya nagafun na naita muyentekami ikid na agsitang kiden nganadangag muy. 34 A bakkan mantuta bari ni mina Dabiden ya ikayatna uhohugan na surat na en, tebakkan haman ta intu ya timullu talangitewan am awa Dafu na en, teya uhohug ha ni Dabiden ta takdaypara na surat a

‘Nadangag ku ya uhohug na Na-maratu ta Dafu kin, te “E kasin magtuttud ta ziwanan kin,35 te pagbalinan ku sangawya katapil mu kiden ta dad-dobam,” kunna tentu.’

36 “Mappya mantu, kahkahulun,ta ikamuy ngamin nga Istralitaya pake makkamu ta iningwa naNamaratu ewan, te ya Hesusennga pinagappa muy a intu halaya pinagbalin na Namaratu ewanta Dafu tam ikid na Mangikerutantekitam,” kunna.

A yen la ya abat na binida ni Pedrutekid.

37A ta nepakadangag da ta uhohugni Pedru a pake narikna dan ya liwatda, a pinohutan da teg Pedru ikid nakagitta na kiden turin amanumina yakwan da petta mapakoma kid mina.38A ya tabbag ni Pedru tekid a

“Magbabawi kanan mina tagagangay muy ikid na liwat muy,a pazigut kanan ta ngagan ni HesusKristu, petta pakoman na kam, amaatadan kam hapa sangaw taKahalwa na Namaratu. 39 Te yenya nekari na Dafu tam Namaratu

tekitam Hudyo ikid na anak tamkidin, kontodu ngamin kidenagagayan na nga taga adayu nalugar,” kunna.40A addu para ya nedagga ni Pedru

ta nepagtabarang na tekid.“Ikerutan muy ya bari muy,

petta awemuyminamekabkabat takagitta muy kiden nga magnonotta killu na nonot,” kunna tekid.Ya Gagangay Na Popolu Kiden Man-

gurug41 A ya ngamin kiden nangurug

ta inuhohug ni Pedru a pazigut kidhapa, a itta ya talluribu na tolaynga nedagga ta mangurug kiden taarawin yen. 42 A kinanghahaw kidnga naggagimung, te pake ikayat daya magdangag ta ituldu na turin ki-den, ikid na makimallak, ikid namagkakan ta netuldu ni Hesus tekidta panadamdaman da ta pasi na en.43 A pake nahigalan ya ngamin tolaygafu ta mangurug kiden, aglalo tegPedru ikid na kagitta na kiden turin,te adduyapinadpadatu da ta pakaitanta pakapangwa na Namaratu tekid.

44 A ya gagangay hapa na mangu-rug kiden a sa naggagitta ya ngaminnonot da, te naginsipsipat kid tangamin kiden kwa da. 45 A am ittaya awan tekid a maglaku ya kadwankiden ta lutak da ikid na kukwa da, ot-turu nesaned da ya naglakun da en taawan kiden ta kwa. 46 A naghahulunkid hapa nakigimung ta simbaan naNamaratu ta kinanghahaw, kapye danakipagkakan ta babali da kiden. Apake nagayayat kid, 47 te matalak kidnga magdayaw ta Namaratu ewan, apake nekamat da kid hapa na kadwankiden tolay. A dumakal la dumakal yakaddu namangurug kiden, te kinang-hahaw itta ya nedagga na Namaratuta bagu kiden mangurug.

3Ya Pagmappya Na Pilay

1 A sangaw ta takday na araw tafurab a umange ig Pedru ikid ni Hwan

Page 223: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Turin Kiden 3:2 220 Turin Kiden 3:20ta simbaanen, te yen ya oras na paki-mallak na Hudyo kiden. 2 A tekidsimarok ta kinan da en “Ispot na Ir-wangan” a itta ya pilay nga nagidda tabikat na irwanganen, a nakilimlimut,te dana pilay kan abat ta nekeanak naen, a kada araw iange da ta irwanganna simbaanen, petta makilimlimut tatolay kiden nga umange makimallak.

3 A ta nepakaita na teg Pedru ikidni Hwan nga simarok ta simbaanen anagadang hapa ta limut na tekid. 4 Aitan da la bit, kapye na nebar ni Pedruta “Tangadan na kami bit ay,” kunnatentu. 5 A tinangad na kid hapa, tematalak ta itta ya igawat da tentu.6Ammi ya uhohug ni Pedru tentu a

“Awan haman ta pirak ku,ammi iatad ku hala teko ya ittateyak. Magtugut kan mantu gafuta pakapangwa ni Hesusen ngaMangikerutanen taga Nasaret,”kunna ta pilayen,

7 kapye na inibbalan ya kamat na ena pinatayuk na. A ka-ma la nagsikanya nagtotopan na tulang na takkina kiden. 8 A timollok nagtayuk, anagpapa-yat na. A sangaw himu-lun hapa teg Pedru nga simarok tasimbaanen, a netoltollok na hapa yapakatugut na ikid na pagdayaw na taNamaratu.

9 A ya kadwan kiden tolay taumag na simbaanen, a dinadulanganda la ya lalaki en nga magpapa-yatmagdayaw ta Namaratu, 10 a nabil-big da ta intu hala ya pilayen ngaimatogkok nakilimlimut ta Ispot naIrwangan na simbaanen, a umagaha-lang kid la tentu, te anu kawagan nata nakatugut na.

Ya Bida Ni Pedru Ta Simbaan11A tekiden imuhet a gimafut para

la ya lalaki en teg Pedru, a alistu hapaya tolay kiden nga ange nangkali-hung tekid ta agyan na kinan da enPagsigongan ni Solomun ta hebingna simbaanen, te pake nepagpaka-lat da ya pilayen nga nagtayuk. 12 Ata nepakaita ni Pedru ta tolay kidennangkalihung a nagbida hapa tekid.

“Anu kawagan na, kahkahulun,ta pagpaka-lat muy ya pagmappyana lalaki in? A anu haman ta uma-gahalang kam tekami ta kuman naikami ya namagmappya tentu? Ittahud ya pakapangwa mi petta ma-patugut mi ya pilayin? 13 Awanta takwan na namagmappya ta to-layin yan am bakkan ta Namaratuewan nga Dyos na gingginafu tamkiden Abraham, ikid ni Isak, ikid niHakob, petta madayawan ya Anakna en Hesus gafu ta pagmappya napilay.

“A intu hala ya emmuy netuludte Gubernadoren Pilato petta papa-pasi muy. A inibbatan na mina niPilato en ammi inawe muy haman.14 Inawe muy mantu ya mappyana tolay nga negitta ta Namaratuewan, a intu hud la pinalattog muyya nabaluden nga namapasi ta to-lay. 15Ammi yamangatad ta pagto-layan tam a yen haman ya nepapa-pasi muy. Ammi maski kunna tena tinolay hala na Namaratu ewan,a ikami hapa ya nakaita ikid namangipasikkal ta katolay na. 16 Agafu ta ngagan ni Hesusen ikid napangikatalak mi tentu a pake map-pyan ya bari na lalaki in yan, temaitamuyhaman, a dana amumuyhapa ta pilay ta idi, ammi masikankad na magtugut.

17 “A maski am nepersa muyya pasi ni Hesusen a amuk,kahkahulun, ta awemuy amuya iningwa muy, a kumanenhapa ta pinakadakal muy kiden.18 Ammi gagangay ta mazigatanya Mangikerutan nga dinob naNamaratu, te yen haman yadana binida na gafu ta aglavunkiden. A pinagdulot nan mantuya binida da en. 19 A mappyamantu ta magbabawi kanan, amakipakoma kam tentu pettaazin na ya liwat muy kiden,a paglampawan na sangaw yapagzigātān muy. 20 A doban na hasangaw i Hesus tekitam, te intu

Page 224: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Turin Kiden 3:21 221 Turin Kiden 4:11hala ya Mangikerutan nga dananebar na ta dadagkal tam kiden.21Ammimappya tamagyan la bit talangitewan abat ta pangpabagu naNamaratu ta ngamin paglelehutin,te yen ya dana nebar na aglavun nakiden ta palungu na araw.

22 “Ya uhohug ni mina Mosesenta dadagkal tam kiden a

‘Mangidob sangaw ya Namaratuta takday aglavun ta kumannanepangidob na teyak, ammikagitta muy hala sangaw, amappya ta dangagan muy yangamin ituldu na tekamuy.

23 Ammi ya awan sangaw mang-dangag ta aglavunin yen amadugiman sangaw medaggata tolay kiden na Namaratu amapa-gang,’ kunna.

24 “A maski i mina Samwel ikidna kadwankiden aglavunnaNama-ratu nga timunud tentu a sa ikidhaman ya dana nangibar ta du-matangen tekitam ta araw tam. 25Aikitanan mantu ya nagdulotan nangamin binida na aglavun kiden,a sa mesipat kitam hapa ta naki-tahatun na Namaratu ta dadagkaltam kiden, te yen haman ya uho-hug na te mina Abrahamen:

‘Bendisyonan ku sangaw yangamin tolay ta paglelehutingafu ta takday na simsimamnga magafu sangaw teko,’kunna haman te minaAbrahamen.

26 A yen ta ikitam Hudyo ya napolunangidoban na Namaratu ta Anak naen Hesus, petta mabendisyonan ki-tam gafu tentu, petta pagtalekudantam ya gagangay tam nga awan takapkappyan na,” kunna.

A yen ha ya addet na uhohug niPedru tekid.

4Ya Pangimbestigar Da Teg Pedru Ikid

Ni Hwan1 A ta paguhohug da para la nig

Pedru ta tolay kiden a neddatangan

na kid na padi kiden, ikid na kapita-nen ta simbaanen, ikid na Saduseyukiden. 2 A nagporay kid na teg Pe-dru gafu ta ituldu da ya tolay kiden,yaga aweda ikayat ya netuldu da enta matolay sangaw ya nagpasi kidengafu ta katolay ni Hesusen. 3A yen taginafut da kid, ammi gafu ta furab naa enda kid bit ibalud, petta idarum dakid sangaw ta lalakwat. 4Ammimaskikunna ten a dana addun ya nangurugta uhohug nig Pedru, a pake umaddunya bilang na ngamin kiden mangurugte Hesus, te ya bilang na lālāki la alimaribu kid.

5A sangaw ta lalakwat a nagkakam-pat ya ngamin kiden pinakadakal naHudyo kiden ta ili na Herusalem. 6 Anehulun hapa ig Annas nga mayor napadi kiden, ikid ni Kaypas, a intu hapakahulun da ya takday na Hwan, ikidni Alehandru, ikid na kadwan kidenpara kahulun ni Annas. 7 A sangawnepaalap da ig Pedru ikid ni Hwan,a pinagtayuk da kid ta nagtatangn-ganan na nagkakampat kiden, kapyeda kid inimbestigar.

“Anu hud ya pakapangwa muy,ono inya hud ya nginaganan muy,petta magmappya ya pilayen?”kunda tekid.8 A pake napasinapān i Pedru ta

Kahalwa na Namaratu ta pagtabbagna tekid:

9 “Apo Kadadakalan, am imbesti-garan da kami gafu ta mappya natarabaku nga iningwa mi ta pilayin10 a ipadangag ku mantu ya gafuna tekamuy, kontodu ngamin ki-den kagittak nga Istralita. Te yapakapangwa na ngagan ni Hesusnga Mangikerutanen taga Nasareta yen ya gafu na ta nagmappyan ye-yan na lalaki, petta makatayuk taisin atubang muy.

11 “I Hesusen mantu ya batu ennga dana nabida ta surat na Kan-syon kiden, te intu hala ya neatadna Namaratu tekamuy petta isaadmuy mina ta kuman na kepun-dasyon na bali, ammi newarad

Page 225: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Turin Kiden 4:12 222 Turin Kiden 4:30muy haman. Ammi netoli halana Namaratu, a pinagbalin na takadakalan na batu ta bali na. Temaski am pinagappa muy a tino-lay hala na Namaratu ewan. 12 Aawan ta takwan na mangikerutanam bakkan te Hesus, te awan pulusta takwan na neatad na Namaratuewan ta ikatalak tam mina, pettamekerutan kitam,” kun ni Pedrutekid.13A ta nepakadangag na padi kiden

ta uhohug nig Pedru ikid ni Hwan a“Anu haman ta maturad kid,

bakawa gagangay kid haman la natolay nga awan ta adal?” kunda.

A sangaw ninonot da ta maturad kidgafu ta kahulun na kid ni Hesus.14 Ammi awan haman ta pangihuyanda tekid, te aitan da haman ya lalakien ta nagmappyan, a umatayuk hapata hebing da en. 15A gafu ta kumanena pinadayu da kid bit ta assang, tepagbabidan da bit am anu ya uray datekid.

16 “A anu mantu ya kwan tam taisin kid na tolay? Awena hamanmelemad ya nehuga da ta pilayen,te amu haman na ngamin tolay tangamin ili na Herusalem?” kunda.

17Ammi tekid na nakanonot a“Mappya ta pake tātālawan tam

kid, petta awedan sangaw ipadan-gag ya ngagan ni Hesus ta tolaykiden, petta awenan sangaw du-makal na uhohug,” kunda.18 A sangaw pinaayagan da ha ig

Pedru, a pake nebar da ta awedan san-gaw ipadangag ya ngagan ni Hesus.19Ammi ya tabbag nig Pedru tekid a

“Mappya ta pake nonotan muyam anu ya ikayat na Namaratuewan, te mapmappya hud ta ika-muy ya kurugan mi ammi tentu?20Ammi am ikami a awenamabalinta awemi ipadangag ya naita miikid na nadangag mi,” kunda.21A gafu ta kumanen a pake tinata-

law da kid ha, kapye da kid pinatugut,te awan haman ta pambar da nga

mangpa-gang tekid gafu ta tolay ki-den, 22 te sa matalak ya ngamin tolay,a dinayawan da ya Namaratu gafuta iningwa nig Pedru ta pilayen, tenasurok ta appatafulu na darun yakapilay na en.

Ya Pakimallak Na Mangurug Kiden23 A ta nepakauhet nig Pedru ikid

ni Hwan a umange kid ta agyan nakahulun da kiden mangurug, a binidada ya uhohug na padi kiden ikid nakalalaklakayan na Hudyo kiden tekid.24 A gafu ta binida da en tekid a sanagdadagga kid na ngamakimallak taNamaratu:

“Ay Afu Namaratu, iko hala yaDyos mi nga namadday ta langitikid na lutak ikid na bebay ikid nangamin kiden matolay ta paglele-hutin. 25A ta ayanin, Afu, nonotamya nepeuhohug mu ta tagabumenmina Dabid nga pinasinapam ta Ka-halwam, te ya uhohug na en tatakday na surat a

‘Anu haman ya pagloko naHentilkiden ta ikatupag da ya Na-maratu? Aweda hud amu tamelogot kid?

26 Te mangiparan hamanya ari da kiden ta gubat,petta maghahulun kid ngamakitapil ta Namaratuikid na dinob na en ngaMangikerutan,’ kunna.

27 “A kakurugan, Afu, ya inuhohugni Dabiden, te nagdulot hala ya ku-man na binida na en ta isin ili naHerusalem, te i Ari en Herud, ikidna Hudyo kiden, ikid ni GubernadorPilato, ikid na Hentil kiden, a sa ikidhaman ya nangigakkad ta pasi naanak men Hesus nga netunglak muta dafu mi. 28 A maski aweda naamua nedulot da hala ya dana negakkadmu ta nonot mu hapa la. 29 A taayanin, Afu, a nonotam ya panatalawda tekami, a atadan na kami hapa taturad mi, petta awemi sangaw mag-talaw nga mangipadangag ta uhohugmu, te ikami ya daddobam. 30 Auyadamhapa ya kamatmu, Afu, petta

Page 226: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Turin Kiden 4:31 223 Turin Kiden 5:11magmappya ya magtatākit kiden, amangihuga ka hapa ta pakaitan, pettamehulun hapa ya pakapangwam tapangipadangag mi ta ngagan na anakmen Hesus, Amen,” kun na pakimal-lak da.

31 A tekid nabalin nakimallak anawalwag hapa ya bali en nga nagām-mungan da, a sa napasinapān kid taKahalwanaNamaratu, a pakenaturadkid nga nangipadangag ta uhohug naNamaratu.

Ya Pagtatakday Na Mangurug Kiden32 A ya ngamin kiden mangurug

nga nagyan ta ili na Herusalem a nag-dadagga ya ngamin nonot da, a awanta naginggum tekid am awa sa kwa dangamin ya kwa na takday tekid. 33 Aya turin kiden hapa a pakemasikan yapangipasikkal da ta katolay ni Hesus,a dakal hapa ya panguffun na Nama-ratu tekid ngamin. 34 A awan hapa takurang na maski am takday la tekid,te ya kadwan kiden nga makākwa tabali ono lutak a nelaku da hapa yakwa da, 35 a sangaw nedatang da yanaglakun da en ta turin kiden, otturunesaned da hapa ta tagtakday tekid tamekustu ta masapul da.

36-37 Kumanen hapa ya iningwa niHose en nga taga Sipre, te nelaku naya takday lutak na, a neange na hapaya naglakunna en ta turin kiden pettaisaned da. Ammi ya agngilinan date Hose a Barnabas, gafu ta malalakimangpaturad ta kahulun na kiden.

5Ya Tulad Nig Ananayas Ikid Ni

Sapira1 A itta hapa ya magatawa, ig

Ananayas ikid ni Sapira, nga naglakuhapa ta kadwan lutak da, 2 amminagbidan da ta aweda sa iatad yanaglakun da en ta lutaken, te nesirakda ya kadwan. A sangaw nedatangni Ananayas ya iatad da en ta turinkiden. A ya uhohug na tekid a

“Nelaku min hapa ya takdaylutak mi, a itta in ya ngaminnaglakun mi,” kunna tekid.

3Ammi ya uhohug ni Pedru tentu a“Ananayas, anu kawagan na

ta kinurug mu ya nepanonotni Satanas teko? Nagtuladammantu ya Kahalwa na Namaratu,te nesirak mu haman ya kadwannaglakun muy ta lutak muyen.4 Awemuy hud lutak ta awemuyenpara la pangilaku? A maski nelakumuy a inya hud ya makākwa tanaglakun muyen am bakkan taikamuy hapa la? Anu kawaganna mantu ta nakanonot ka ngamagtulad? Bakkan haman la tatolay ya nagtuladam, te pahig muta melemad mu hapa ta Namaratuewan,” kunna tentu.5-6 A ta pakadangag ni Ananayas ta

uhohug ni Pedru a ka-ma la natukalitnasi. A enna inulolatan na babbagukiden ya bari na en kapye da neuhetnetanam. A pake nagtalaw na hapa yangamin kiden nakadangag ta pasi na.

7A sangaw ta nepagpasa na kumanna tallu na oras a dumagdag hapa yaatawa na en Sapira ta agyan na turinkiden, ammi awena amu ta nasin yaatawa na en. 8 A ya uhohug hapa niPedru tentu a

“Ibar mu bit am ye-yan yangamin naglakun muy ta lutakmuy?” kunna.

“A on ay, intu la yen,” kunnahapa.

9 “Anu kawagan na ta nagbidanmuy na atawam ta magtulad kamta Kahalwa na Dafu tamewan?Itam awa dumatang na ya umekiden nangitanam ta atawamen,a ikon hapa ya itubbat da itanam taayanin,” kun ni Pedru tentu,

10A ka-ma la natukalit hapa nasi.A ta nesarok na babbagu kiden a

neddatangan da ya babbayen nasi, aneuhet da hapa netanam ta hebing naatawa na en. 11 A gafu ta kumanena pake nagtalaw na ya ngamin kidenmangurug kontodu ngamin nakadan-gag ta isin.

Ya Kadwan Kiden Nehuga Na TurinKiden

Page 227: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Turin Kiden 5:12-13 224 Turin Kiden 5:2912-13A ya gagangay na turin kiden a

nagdadagga ya nonot da nga kanayunmagkakampat ta Pagsigongan niSolomun nga netulfu ta simbaanen. Apake dinayawan na kid hapa na tolaykiden nga umange nagdangag tekid,ammi ya kadwan kiden mangurug aaweda nesipat ta tarabaku da gafu tatalaw da. A addu hapa ya nehugana turin kiden ta tolay kiden ngakimahad tekid.

14 A kinanghahaw umaddu la yamangurug te Afu Hesus nga lālākipase bābāy. 15 A gafu ta kumanenam kada magtalib i Pedru ta babalikiden nga ange ta agyan na simbaa-nen a alapan hapa na tolay kiden yanagtatākit kiden ta bali da, a iange dakid itabnak kontodu agiddan da kidenta aāngen na en petta masi-ged nakid na alinu na en am magtalib, taloam yen ya pagmappyān da. 16 Maskiya tolay kiden ta kadwan kiden lugarnga abikan ta ili na Herusalem a endahapa nekahad tekid ya nagtatākit ki-den ikid na pinagzigat na anitu, a sanagmappya kid ngamin.

Ya Pangibalud Da Ta Turin Kiden17 Ammi ya mayor na padi ki-

den ikid na kahulun na kiden ngaSaduseyu a pake pumassil kid na taturin kiden, 18 a yen ta enda kid nepa-gafut, a nepebalud da kid. 19 A san-gaw ta hiklam a umange ya takdayanghel na Namaratu ta agyan na ke-baludan na turin kiden, a hinukatanna ya irwangan na en a pinohet nakid, ammi awena kid hapa narikna nanaggwardya kiden. 20A ya uhohug nahapa tekid a

“Magtoli kam hala sangaw tasimbaanen, a idulot muy hala it-uldu ya bagu en angat muy ta tolaykiden,” kun na anghelen tekid.21 A ta nekabalin na anghelen nga

maguhohug tekid a nagtugut kid na.A ta lalakwat a umange kid ha tasimbaanen, a nangituldu kid ha. Aya mayor na padi kiden hapa ikid

na kahulun na kiden a dana pinag-mamiting da ya konsihal kiden ikidna ngamin kiden kalalaklakayan naHudyo kiden, petta imbestigaran daya turin kiden, te parig da ta mabaludkid para la. A dinob damantu ya angemangalap tekid ta agyan na agbalu-dan. 22Ammi ta datang na polis kidenta agyan na agbaludanen a awan kidna haman, a nagtoli mantu ya poliskiden petta ibar da ta nagmamitingkiden.

23 “Datang mi ta agbaludanen, aitta hala ya naggwardya kiden, anekandado para la ya litup na ag-baludan, ammi ta nepangihukat mia awan haman ya nabalud kiden,”kunda.

24A pake naburungan na ya magtaro-nen ta simbaanen kontodu padi ki-den, te nonotanda amanuyamakkwasangaw gafu ta nakauhet ya turin ki-den. 25Ammimagananwan la a itta yatakday umange nangipadamag tekid.

“Itta haman ya nebalud muy ki-den ta agyan na simbaanen, a man-gituldu kid ha,” kunna.

26 A umange ha mantu ten ya poliskiden kontodu kapitan na simbaanen,a ginafut da ha ya turin kiden. Ammiaweda kid pinalpaluk, te nagtalaw kidhapa ta tolay kiden talo am mang-warad kid ta batu.

27 Ta nepangidatang da tekid taagyan na nagmamiting kiden, apinagtayuk da kid ta atubang napinakadakal da kiden, a inimbestigarna kid na mayor na padi kiden.

28 “Anu awemuy haman dang-dangagan ya nebar mi tekamuy?Te nehangat mi haman ta mangit-uldu kam ta ngagan na tolayin yen,ammi pake pinannu muy hud la yaili na Herusalem ta netuldu muyententu, yaga ipapilitmuy para ta ittaya liwat mi gafu ta pasi na en,”kunna tekid.29A ya tabbag nig Pedru tentu a

“Awena mabalin ta magimmangkami mangituldu, te mapmappya

Page 228: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Turin Kiden 5:30 225 Turin Kiden 6:3ta Namaratu ya pake kurugan miammi ta sakā tolay mi,” kunda.

A sangaw dinaggan ni Pedru ya tab-bag na:

30 “Nonotan muy mina ya in-ingwa na Namaratu ewan. Gafuta intu hala ya Dyos na dadagkaltam kiden a tinolay na hala i Hes-usen nga pinagappa muy. 31 Aintu para ya pinātā-nāng na pettamakipagtogkok ta hebing na en,te pinagbalin na ta Dafu tam ikidna Mangikerutan tekitam. A taayanin a ibar na ta magbabawi ki-tam petta pakoman na kitam taliwat tam kiden. 32 A ikami nakahulun ku kidin ya mangipasikkalta ngamin nabidak tekamuy. Ammibakkan la ta ikami, te nehulunhapaya pangipasikkal na Kahalwa naNamaratu nga neatad na tekamikontodu ngamin kiden mangurugtentu,” kun ni Pedru tekid.33 Ammi gafu ta inuhohug na

en tekid a pake nagporay kid na,a negakkad da ya mamapasi tentukontodu kahulun na kiden. 34 Amminagtayuk hapa naguhohug ya takdayPariseyunganagngagan teGamaliyel,a pake dayawan na tolay kiden, temalalaki mangituldu ta lintig naHudyo kiden. A pinohet na bit yaturin kiden, kapye na naguhohug takahulun na kiden ngamagimbestigar.

35 “Mappya, kahkahulun, taawetam mina gamman ye-yenkid na tolay talo am makaliwatkitam hapa. 36 A nonotan muyi mina Teyudasen ta kwa ensina, te pinātā-nāng na ya barina, a pinadagdag na hapa yaappatagatut na lālāki. Ammi awenahaman napagbalin ya gakkad naen, te pinapasi da hala, a sangawnekutukutet hapa ya dumagdagkiden tentu. 37A sangawpumatalinhapa tentu i mina Hudasen ngataga Galileya ta araw na pagilista,a addu hapa ya pinadagdag nata kahulun na. Ammi pinapasida hapa yen, a nekutukutet hapa

ya kahulun na kiden. 38-39 Akumanen hapa sangaw ta isin kidna tolay, te am nonot da hapala ya pagafun na tarabaku da amelogot kid hala sangaw. Ammiam angarigan ta Namaratu ewanya mangpaturad tekid a awemuysangaw mapagkamag ya tarabakuda. A ya tabarang ku mantutekamuy a pagurayan muy kid la,talo am Namaratu ya nangidobtekid, a mekwenta ta Namaratu yatapilan muy,” kunna.40A gafu ta kumanen kinurug da ya

tabarang na en. A ta nepangpatoli data turin kiden a nepapaligat da kid la,kapye da ha nebar ta awedan sangawipadangag ya ngagan ni Hesus, a san-gaw pinatugut da kid. 41 A tekidennagtatugut ta miting na pinakadakalkiden a nataltalakan kid hala gafu tanekatalak na kid na Namaratu ngamagattam ta keamamat da gafu tangagan ni Hesus. 42 A ta kinangha-haw nedulot da hala yamangituldu tasimbaanen pase babali na tolay kiden,a nepadangag da la i Hesusen ngaMangikerutan.

6Ya Problema Da Nga Mangisaned Ta

Rasyon1 A ta isin kid na araw a umaddu

la umaddu ya mangurug te Hesus,ammi ya naguhohug kiden ta agsi-tangnaGiregu anagmamulmugkid tanaguhohug kiden ta agsitang na He-breyu, te am kada mesaned ya rasyonna balu kiden nga bābāy ta kinangha-haw a nataliban garay ya balu kidennga Giregu. 2 A yen ta pinagkakam-pat na turin kiden ya ngamin kidenmangurug ta ili na Herusalem, pettapagbabidan da ya problema da ngamangisaned ta rasyon. A ya uhohugda tekid a

“Dulay haman am ikami yamakkamu mangisaned ta rasyonna balu kiden, te awemi sangawmatagop ya pangipadangag mi tauhohug na Namaratu. 3 A mappya

Page 229: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Turin Kiden 6:4 226 Turin Kiden 7:3mantu, kahkahulun, ta ikamuyya magpili ta pitu na lālāki ngakahulunmuy, petta yen kid sangawya itun mi nga mangisaned tarasyon. Ammi mappya ta intusangaw pilin muy ya napasikkalmuyen ta makāutak ikid nanapasinapān ta pakapangwa naKahalwa na Namaratu, 4 te ikamia intu la tagopan mi ya makimallakikid na mangipadangag ta uhohugna Namaratu,” kunda.5 A mayat hapa ya ngamin kiden

mangurug ta nebar da. A ya ngaganna pinili da kiden a i Esteban ngamasikan mangurug ikid na mapasi-napān ta Kahalwa na Namaratu, a iFelipe para, ikid ni Parukor, ikid niNikanor, ikid ni Timon, ikid ni Par-menas, ikid ni Nikolas nga takday naHentil taga Antiyoka nga negitta taHudyo. 6A ya pitu kidin yan ya pinag-tuttud da ta atubang na turin kiden,petta pakimallak da kid. A nesagpawda hapa ya kamat da ta ulu da, pettapasinapān na kid na Namaratu. 7 Ata nekabalin da en a pake nesanedpara ya uhohug na Namaratu addetta pake dimmakal hapa ya kaddu namangurug kiden ta ili na Herusalem.A nagbabawi hapa ya addu na padikiden nga Hudyo, te mangurug kid nate Hesus.

Ya Pangikatupag Na Hudyo Kiden TeEsteban

8A ya iningwa para ni Esteban hapaa addu ya nehuga na nga nagpaka-latanna tolay kidengafu ta panguffunna Namaratu tentu, te pake mapasi-napān ta pakapangwa na. 9 Ammiintu dulay, te ya Hudyo kiden ngamakigimung ta kapilya na kinan daen Naubadan kiden, ikid na kadwankiden nga taga Sirene, ikid na Alehan-dra a nakitapil kid hapa tentu. A ittahapa ya kahulun da nga taga Silisyaikid na Asya. A sa ikid ya nakidibatite Esteban, 10 ammi aweda maabakya tabbag na en tekid gafu ta paka-pangwa na en nga neatad na Kahalwana Namaratu. 11A gafu ta kumanen a

nagita kid ta mamadpadulay tentu, atinandanan da kid ta melemad, pettaisaned da ya pamadpadulay da tentu.A ya inuhohug da nga nesaned da a

“Pake nadangag mi ya nepadan-gag ni Esteban, a padpadulayan nahaman ya ginafu tamenMoses paseNamaratu ewan,” kunda.12 A yen ta nagpatun hapa ya to-

lay kiden ikid na kalalaklakayan naHudyo kiden, a enda mantu gina-fut i Estebanen kapye da nedarumta atubang na pinakadakal da kiden.13 Ammi dana neparan da ya laddudkid na tistigu, petta padpadulayan dapara i Estebanen. Te ya laddud da ena

“Kanayun idadula na haman yalintig na Namaratu kontodu sim-baan na in ta isin Herusalem.14 Te ya kinan na en Hesus ngataga Nasaret a intu kan sangaw yamangikutkutet ta simbaanin yan,yaga talin na kan sangaw ya gagan-gay tam kiden nga nebilin ni Mosestekitam,” kun na laddud da.15A ya pinakadakal kiden nga mag-

imbestigar tentu a nilaladdangan daya mukat ni Esteban, te pake makillatta kuman na mukat na anghel.

7Ya Bida Ni Esteban

1 A ya pohut na mayor na padikiden tentu a

“Kakurugan hud ya nabida da enteko ta ayanen?” kunna.2A ya tabbag hapa ni Esteban a intu

yan:“Kahkahulun ku ikid na am-

amang ku, a attaman muy haen yamagdangag ta tabbag kin tekamuy,te ta palungu na araw a nakipaitakan ya Namaratu ewan nga sep-pakapangwa ta ginafu tamen Abra-ham ta itenMesopotamya ta awenapara la umalit ta iten Haran. 3A yauhohug na tentu a

‘Pagtugutān muy na ya lugarmuyin ikid na kahulun muy

Page 230: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Turin Kiden 7:4 227 Turin Kiden 7:17kidin, te umalit kanan ta tak-wan na lugar nga ipaitak san-gaw teko,’ kunna kan na Na-maratu tentu.

4 “A gafu ta kumanen a nag-tugutannigAbraham ikid nig damana en ya lugar na kagitta da ki-den taga Kaldeya, a pa nagyan kidbit ten Haran. Ammi ta pasi nadama na en a pinagdulot na Na-maratu ig mina Abrahamen ta lu-garin yan nga pagyanan tam taayanin. 5Ammi awan para la ten taneatad na Namaratu tentu ta lutakna maski ta assang la, ammi nekarina hala ta intu sangaw yamakākwata lutakin yan kontodu anak nakiden ikid na ngamin simsima nakiden, ammi awan para la ten taanak na.

6 “A sangaw ta paguhohug ha naNamaratu tentu a nebar na ta

‘Pake umaddun sangaw ya sim-simam kiden, ammi magyankid sangaw ta takwan na lu-gar nga pake adayu ta isin, apagzigātan na kid sangaw namakālutak kiden ten, te per-san da kid sangaw nga mag-tagabu tekid abat ta appata-gatut na darun.

7 Ammi am nagpasan ya appata-gatut na darun a pa-ganganku hapa ya magpatagabu ki-den tekid, a makatugut halasangaw ya simsimam kiden taiten, petta dumatang kid halasangaw ta isin na lugar, pettamakidafu kid sangaw teyak taisin,’ kunna kan na Namaratutentu.

8 “A sangaw gafu ta pakitahatuna Namaratu te mina Abrahamen,a nebar na ta mabanggit mina kon-todu ngamin kiden anak na ikid nasimsima na nga lālāki, te yen kansangaw ya pagnonotān da ta tulagna en tekid. A ta nepaganak mantunig Abraham te Isak a binanggit namantu ta mekawalu en araw na, akumanen hapa ya iningwa ni Isakta anak na en Hakob, a kumanen

hapa ya iningwa ni Hakob ta ma-fulu duwa kiden anak na, te ikid yanapopolu kiden dadagkal tam.

9 “Ammi tekiden dimmadagkal anekatupag da ya wagi da en Hosegafu ta passil da tentu, a yen taginafut da, a nelaku da ta kadwankiden tolay, petta alapan da ta itenEgipto. Ammi nehulun hala yaNamaratu tentu, 10 a nekerutan nahapa ta ngamin nagzigatan na, ainatadan na hapa ta malalaki nanonot petta amu na ya dumatang.A ta pakkamu na Ari na Egiptanokiden ta pakapangwa ni Hose en, apinātā-nāng na hapa, te pinagbalinna ta gubernador ta ngamin lugarna Egipto, yaga nepataron na tentuya ngamin kiden kwa na.

11“A sangaw itta ya dakalen bisinta ngamin na lugar na Egipto pasenagyanan na gingginafu tam kidenta iten Kanaan, a pake nepallatya zigat na tolay kiden, gafu taawan ta maapagan da ta kanan da.12 Ammi ta nepakadamag ni minaHakob ta itta ya nauknud da ngakanan ta lugar na Egipto, a dinobna mantu ten ya anak na kiden,petta gumātāng kid ta kanan da, ayen ya gafu na neange da ten. 13 Asangaw ta kapidwa na neange da anaggingginafu i Hose tekid, a yenla ya pakkamu da ta intu hala yawagi da en nga nelaku da ta idi, ikidna pakkamu na ari en ta kahulunna kiden ni Hose. 14 A sangawnepaalap ni Hose ya dama na enikid na ngamin kiden kahulun na, adumatang kid hapa ten, a pitufululima kid ngamin. 15 A sangaw takala-laay ni Hakoben a nasi hapa talugar na Egipto, a kumanen hapa taanak na kiden nga gingginafu tamta kala-laay da. 16 Ammi neangeda ya bari da ta dana agyan da enta lugar na Kanaan, a netanam dakid ta lugar na Sikam ta kweba ennga ginatang ni mina Abrahamenta anak ni Hamor ta idi.

17 “A ta kabalinan na kumanen

Page 231: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Turin Kiden 7:18 228 Turin Kiden 7:35a imaddu la imaddu ya gingginafutam kiden ta iten Egipto abat tamagge nagpasan ya appatagatut nadarunnga dananebar naNamaratute mina Abrahamen. 18 Ammi intudulay te pumatalin ya takwan naari nga awan makkamu te Hose en,19 a inuyoyungan na ya gingginafutam kiden, petta pake mazigatankid, te pinersa na kid nga mangi-warad ta asitay da kiden, pettaawan mina ta matolay ta anak da.

20“A ye-yen hapa ya kaarawannanekeanak ni Moses, a pake ispot naasitay. Amappya hapa te netagu nadadagkal na kiden ta umag na balida abat ta tallu na hulan. 21 Ammita nepangitagu da tentu ta pingitna karayanen a neitan na anak naari en nga babbay, a inalap na tabali na, a pinadakal na hapa, tenekwenta na ta anak na. 22 A gafuta kumanen a netuldu da i Mosesta ngamin kiden amu na Egiptanokiden, a nagbalin ta pake malalakina tolay ta ngamin uhohugan naikid na tarabaku na.

23 “A sangaw ta mekappatafuludarun na, a nanonot na ya angeta kagitta na kiden nga Istralita,te ikerutan na kid mina gafu tamazigatan kid. 24 A nesimmun naya takday tekid, ammi talamananna Egiptano, a yen ta pinapasini Moses ya Egiptano en, pettamekerutan ya kagitta na en ngaIstralita, 25 te pahig na ta amuna kagitta na kiden ta intu yamangikerutan tekid nga dinob naNamaratu ewan. Ammi intu dulay,te aweda haman amu, 26 a sangawta lalakwat a umange ha i Mosesnakipaita ta kagitta na kiden, aneddatangan na ya duwa tekid nganagtapil, a ginamman na kid.

‘Anu haman ya kukwan muy O,kunna hud sina ya tarabakunamagkakahulun,’ kunna kantekid.

27 Ammi ya namepegafu en nakitapilta takdayen a netu-bang na hapa i

Moses, a‘Ikohudyamakkamu tekami, 28o

papasin nak de ta kuman nanepagpapasim ta Egiptano enta karabi?’ kunna hapa kan teMoses.

29 A gafu ta uhohug na en a nagbu-rung na i Mosesen, te ittan mantu yanakaita tentu, a yen ta nagtammangna ta pake adayu. A nagyan ta lugarnaMidyan, a yen hapa ya nangatawanna, a naganak kid ta duwa na lalaki.

30 “A sangaw ta nepagpasa ha naappatafulu na darun ta itenMidyana itta i Mosesen ta kalafukanenta bikat na Bagetayen Sinay, anakipaita kan ya anghel tentu taagyan na kalakayu en nga umagā-tang. 31 A ta nepakaita na kanta kalakayu en a nagpaka-lat kanhapa, te awena hamanmaapang nakayu en. A pake imabikan mantu,petta pake itan na ta mappya, anadangag na kan ya ngahal na Na-maratu nga maguhohug tentu.

32 ‘Moses, iyak ya Dyos na ging-ginafumkidenngaminaAbra-ham ikid ni mina Isak, ikidni mina Hakob,’ kunna kantentu,

ammi nagpapilpig na i Moses ta higalna, a awenan itan ya afuyen gafu tatalaw na. 33 A ya uhohug kan naNamaratu tentu a

‘Moses, azim na ya sapatosmina,te lugar na Namaratu ya lu-takin nga nagtayukam.

34 A dangagam hapa ya ibarku teko, te naitak na yapagzigātān na tolay ku kidenta iten Egipto, a nadangag kunhapa ya panalasigak da, a yenta itta yak sin, te ikerutan kukid.

A magparan kan mantu, tedoban ta kan tekid,’ kunnakan ha na Namaratu tentu.

35 “A yen i Moses nga inawena kagitta na kiden ta idi, te‘Iko hud ya makkamu tekami,’kunda paen tentu. Ammi intuhala ya dinob na Namaratu tekid

Page 232: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Turin Kiden 7:36 229 Turin Kiden 7:48ta paguhohug na anghel na ennga nakipaita tentu ta kalakayuen, a pinatudunan na hapa, pettadafu da nga mangikerutan sangawtekid. 36 A i mina Mosesen mantuya nangitugut ta gingginafu tamkiden ta lugar na Egiptano kidengafu ta pakapangwa na en, te adduya nehuga na ta agyan da en, ikidna Bebayen Darag, a sangaw ha takalafukanen nga nagpalelehutanda abat ta appatafulu na darun.37 A intu hapa ya nanglavun tekid,ta

‘Itta sangaw ya patudunanna Namaratu ta takwan napaguhohugan na tekamuyta kuman na nepagpatudunna teyak, ammi kagitta muyhala ya patudunan na, a intuhala sangaw ya kurugan muy,’kunna kan tekid.

38 “A ta nepagaammung na ging-ginafu tam kiden ta fun na Bage-tayen Sinay ta kalafukanen a iminaMoses hapa ya pinakasimuk da taanghelen, a kumanen hapa ta to-lay kiden, te nepadangag na tekidya uhohug kiden mangtolay, pettaituldu na kid hapa ta dadagkal tamkiden kontodu ikitam nga simsimada.

39 “Ammi gafu ta kabayag niMoses ta utun na bagetayen ngamagdangag ta anghelen a nag-talekudan na dadagkal tam kiden,te sinoysoy da, te tagasingatan dala ya pagtolay na Egiptano kiden.40 A ya nebar da te Aron nga kakani Mosesen a

‘Mamadday ka ta sinang dyostam, petta ituldu na kitam taangen tam, te awetam hamanamu am anu ya nakkwa teMosesen,’ kunda tentu.

41A ya dyos damantu nga pinaddayda a sinang baka, a yen ya atanganda, a pakenekatalak da yapinaddayda en. 42 A gafu ta nagtalekudanda ya Namaratu ewan, a nagtaleku-dan na kid hapa, te pinaguray nakid nga magdayaw ta magmagan-

nud kontodu bitwan kiden ta langitewan. A yen hapa ya nangihuyanna Namaratu tekid ta nepesurat naen ta aglavun na en, te ya uhohugna tekid a

‘O, ikamuynga Istralita, Iyak hudya nangiatangan muy ta bakamuy kiden tekamuyen nagyanta kalafukanen,

43 te intu la nekatalak muy ikidna dinayawan muy ya sinangbali ni Moluk ikid na sinangbitwan ni Repan nga pinaddaymuy.

A awek mantu ituluk tapagyanan muy ya lutakin yan,te padayun ta kam sangaw tataakub na Babilonya, pettamapa-gang kam,’ kunna kanna Namaratu tekid.

44 “A nonotan muy hapa,kahkahulun ku, ya tolda naNamaratu ewan nga pinadday nagingginafu tam kiden, te dananepaita na Namaratu ya pangipari-gan da te Mosesen, a yen hapa yanehulhulun da tekiden kanayunumalit ta kalafukanen, pettapangdayawan da ta Namaratu amkada magimmang kid. 45 A sangawtentu en nasi i Moses kontodukadadagkalan na kiden a inalapna anak da kiden ya tolda naNamaratu, a netulud na kid niHoswe ta lugarin yannga pagyanantam ta ayanin. A ginubatan da yalutakin yan, te inuffunan na kidna Namaratu nga mangpatugut tapalungu kiden makākwa. A yenta nedatang nig Hoswe ya toldana en ta isin, a nagyan la sin abatta araw na ginafu tamen Dabid.46 A gafu ta talak na Namaratu temina Dabiden a pinalubusan nanga magpapadday ta bagu na balina Namaratu nga ispot nga pakemaladda. 47 Ammi ya anak na enSolomunyamayor na nangpatayukta bali naNamaratu ta kabalinannapasi ni dama na en Dabid.

48 “Ammi maski kunna ten,kahkahulun, a awetam mina pahig

Page 233: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Turin Kiden 7:49 230 Turin Kiden 8:5ta pagyanan na Namaratu ewanya pinadday na tolay, te dangaganmuy ya uhohug na Namaratu nganesurat na aglavun na en:

49 ‘Ya langitin ya pagtuttudanku, a ya lutak ya ilubeg natakkik kidin. A had kukum-muy mantu mamadday ta balinga pagyanan ku?

A had sin para ya pangpaddayanmuy ta pagiddan ku?

50 Te iyak haman ya namaddayta ngamin langit ikid na lutakikid na ngaminmagyan tekid,’kunna haman.

51 “Ammi ya dulayen tekamuy,”kun ni Esteban tekid “a maning-bangngag kam garay ta uhohug naen, te matuyag haman ya ulu muy.A soysoyan muy la ya Kahalwa naNamaratu ta kuman na dadagkaltam kiden. 52 Itta hud ya maskitakday na aglavun na Namaratunga awena tinapil na dadagkal tamkiden ta idi, te dinugiman da kidngamin. Yaga pinapasi da paraya kadwan nga dana nangibar taiange na Anak na Namaratu, ot-turu intu hala ya pinadadakat muyta taga Roma kiden petta papasinda. 53 Ikitam haman ya inatadanna Namaratu ta lintig na kidennga nedagut na anghel kiden tadadagkal tamkiden, ammi awemuygaray netug ya nesirak da tekitam,”kun ni Esteban tekid,

a nagimmang na hapa nga nagbidatekid.

Ya Pangpapasi Da Te Esteban54A ta pakadangag na Hudyo kiden

ta inuhohugni Estebanen tekid a pakenagpatu ya nonot da, a kuman nahattokan da gafu ta poray da tentu.55 Ammi gafu ta napasinapān ta Ka-halwa na Namaratu a tumangad la talangit, a naita na kan ya dakar naNamaratu ewan ikid ni Hesusen ngaumatayuk ta hebing na.

56 “Yo, itan muy, mahukatan naya langit ewan, a umatayuk kad ya

Tolayen Taga Langit ta hebing naNamaratu ewan,” kunna.57 Ammi pake giaggayan ya tolay

kiden, a tinappanan da ya bangbangda, petta awedamadangag ya uhohugna en. A sa naggagindan kid ngabumilag nga ange nanggafut tentu,58 a ginerger da ta lawan na ili pettapapasin da ta batu. Ya nagladdudkiden tistigu nga nangipapilit ta li-wat na a gagangay ta ikid ya mapolumangwarad tentu, a dana inazi damantu ya salnukna barawasi da, pettaawena magsalin na pangwarad da, anepaibbal da ya salnuk da kiden tatakday kahulun da nga nagngagan teSalu, kapye da winarad i Esteban. 59Atekid namegafu nangwarad tentu anakimallak hapa.

“Ay Afu, alapam na ya kahal-wak,” kunna,

60 kapye na hapa namalentud ikid nanagayag ta masikan.

“Ay Afu, awem la nonotan yaliwat da in teyak,” kunna, a nasin.

8Ya Pakitapil Ni Salu Ta Mangurug

Kiden1-3 A ya kadwan kiden tolay nga

dumagdag ta lintig na Namaratu, aenda inalap ya bari ni Esteban, pettaitanam da, a pake tinangtāngitān da.Ammi te Salu a pake natalakan ta pasina en, a yen hapa ya gafu na pakitapilna ta ngamin kiden mangurug, temaski enna kid sarokan ta bali da ki-den, a gergeran na kid iuhet, ngaminlālāki pase bābāy, a enna kid pebalud.A yen hapa ya nepagtatugut na man-gurug kiden ta ili na Herusalem fwerata turin kiden, te pake pagzigātanna kid ni Salu. A naggugungay kidabat ta ngamin paglelehut ta lugar naHudeya ikid na Samariya.

Ya Pangipadangag Ni Felipe4 A ya gagangay na mangurug ki-

den nagugungay a nepadangag dahala ya damag ni Hesus ta ngaminkiden lugar nga nagdulotan da. 5 Aya takdayen tekid nga nagngagan te

Page 234: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Turin Kiden 8:6 231 Turin Kiden 8:27Felipe a umange ta takday na ili talugar na Samariya, a nepadangag naya damag ni Hesus nga Mangikerutantekid. 6 A tekiden nakaita ta paka-pangwa na Namaratu nga nepehugana te Felipe a pake pakolangan daya magdangag ta bida na en, 7 tepinatugut na ya addu na anitu taseanitu kiden, a wawwayway da na-gauhet. A pinagmappya na para yaaddu na awan makahehit ikid na pi-lay. 8A pakematalakan ya tolay kidenta ili in yen.

9 Ammi dana itta hapa ten ya tak-day lalaki nga nagngagan te Simon,a neparparayag na ya amu na, temalalaki kan magmadyik. A pakenagpaka-lat hapa ya ngamin tolaytaga Samariya tamadyik na en. 10A samangurug bit ya ngamin pobre pasenaba-nang tentu, te

“Intu ya pakaitan ta Dyos ngaseppakapangwa,” kunda.11 A pake pakolangan da ya mang-

dangag tentu, te addet ta nabayagna araw a kanayun mangipaita tapagpaka-latan. 12 Ammi ta ange niFelipe nga mangipadangag ta damagna pangikerutan na Namaratu ikid nangagan ni Hesus Kristu, a addu hapaya nagbabawi ta lālāki pase bābāy, anazigut kid hapa gafu ta pangurug date Hesus. 13A nangurug kan hapa i Si-mon, a tentun nabalin nagzigut a ne-hulun hapa te Felipe, a pake nagpaka-lat hapa ta ngamin kiden nehuga niFelipe ta tolay kiden.

14 A sangaw ta pakadangag naturin kiden nga nasirak ta ili naHerusalem ta mangurug na hapa yataga Samariya kiden ta uhohugnaNa-maratu a dinob da hapa ig Pedru ikidni Hwan, petta enda uffunan i Felipe.15 A ta datang da ten a nepakimallakda ya bagu kiden mangurug, pettamapasinapān kid hapa ta Kahalwa naNamaratu, 16 te maski nabalin kid nanagzigut ta ngagan ni Afu Hesus aaweda para la mapasinapān ta Ka-halwa na Namaratu. 17A ta nepangis-agpaw hapa nig Pedru ta kamat da

tekid a mapasinapān kid hapa.18 A ta pakaita ni Simon ta ma-

pasinapān ya tolay kiden ta Kahalwana Namaratu gafu ta pakapangwa naturin kiden, a passilan na hapa yakuman na pakapangwa da, a ennahapa igawat ya pirak ta pangibar naen tekid.

19 “Atadan dak haen ta kumanna pakapangwamuy, pettamapasi-napān hapa ya kesagpawan na ka-mat ku ta Kahalwa na Namaratu,”kunna.

20Ammi pake nehuya ni Pedru:“Pade la maapang ya pirak mina

nga mehulun teko ta pangtaguhalina Namaratu, te pahig mu ta ma-pagam ya iatad na Namaratu ewan.21 Awan mantu ta kesipatam tauhohug na Namaratu, te awenahamanmegitta na nonot mu tentu.22 Magbabawi ka mantu ta liwatmu, a makimallak ka ta Namaratuewan talo am pakoman na ka tanegakkadna nonotmu, 23 temaitakta mefulot ya passil na nonot mu, amegalut ka para la ta pagliwatam,”kunna tentu.

24 “Ay Apo, pakimallak dak haenta Namaratu ewan, petta awenasangaw magdulot na pangigagedmen teyak,” kunna hapa ni Simon.Ya Pangidob Na Anghel Te Felipe

25A ta nekabalin da ten a pa nagyanbit ig Pedru ta iten, te naghahulunkid ni Hwan ikid ni Felipe nga mangi-padangag para ta damag ni Hesus,ikid na mangituldu ta uhohug na Na-maratu. A sangaw tekiden nagtolita ili na Herusalem a sage nagsibalkid ta babali na Samariyano kiden tainange da en, petta ipadangag da haya damag ni Hesus tekid.

26A sangaw itta ya anghel naNama-ratu nga ange maguhohug te Felipe;

“Umakkat kan Felipe, te e kan takalsada en nga magpaabagatan taili na Gaza nga mangrugi ta ili naHerusalem,” kunna kan tentu.

27 A kuman na awena maaange nakalsada in yen, ammi umakkat hala

Page 235: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Turin Kiden 8:28 232 Turin Kiden 9:2i Felipe nga umange ta agyan nakalsada en. A ta datang na a itta halaya takday kalesa ta unnan na en ngadumayum ta abagatan, a itta ya lalakinagtakay. Intu kan ya magtaron tangamin kaba-nang na babbayen ari talugar na Etiyopya ta pake abagatanpara. 28 Ammi dana immangen taili na Herusalem nga nakigimung taagyan na simbaan na Hudyo kiden, amagtolin hapa ta agyan na en, amminagatākay la nagbasa ta lebru niminaIsayasen nga takday aglavun na Na-maratu. 29 A ta nepakaita ni Felipeta kalesa en a naguhohug hapa yaKahalwa na Namaratu tentu;

“Umabikan kan, Felipe, ta kalesaewan, a makitunud ka la tentu,”kunna.30-33 A nagbilag mantu i Felipe ad-

det ta pake timunud ta kalesa en, adadangagan na la ya lalaki en mag-basa ta lebru ni mina Isayas. A yauhohug kiden nga basan na a

“Timuluk la tekid ta kuman nakalneru en nga alapan da taagyan na pangpartin da ententu.

“A parigan na para ya urbun nakalneru nga awan magsitangam usipan da ya dutdut nakiden.

“A pake amāmatan da para, teawan haman ta pake man-gibar ta katunung na.

“A ta ikāttolay na kiden awanhaman ta pangkenga da tentu,te ituluk da la tamasi,” kun napagbasa na en.

A ya uhohug ni Felipe ta lalaki en a“Amum de ya ikayat na uho-

hugan na binasam?” kunna.“Awek haman amu am awan ta

mangituldu teyak,” kun na hapa nalalaki en,

otturu pinagtakay na hapa i Felipe,petta ituldu na ya binasa na en.

34 “A inya hud na tolay ya bidanna nagsuraten, ya bari na en hapala, ono takwan na tolay?” kunna hate Felipe.

35 A pinegafwanan ni Felipe yasuraten binasa na, petta pakeipadangag na tentu.

“Ya nagsuraten ta binasamina alinavun na ya pasi ni Hesusen ngaAnak na Namaratu ewan,” kunna,

otturu nepadangag na hapa ya kato-lay na en.

36A tekidenpara la nakatugtugut takalsada en a nadatang da ya wer, a

“Itam awa itta kad danum sin,awena de dulay am zigutan nak?”kun na lalaki en tentu.

37 “Awena dulay am pake itugmuya pangurug mu,” kun ni Felipe.

“A mangurugak ay ta Anakhala na Namaratu i Hesusen ngaMangikerutan,” kunna hapa.

38 A sangaw pinagimmang na yakalesa na en, a azo dumagut kid tadanumen, kapye na zinigut ni Felipeya lalaki en.

39 A tekiden gimon a ka-ma la lim-mitap i Felipe, te pinalitap na Ka-halwa na Namaratu, a awenan naitana lalaki en. A nagtakay la ya lalakien ta kalesa na en, a nagayayat ladumayum ta agyan na en. 40 Ammite Felipe a nakipaita ha ta adayu taili na Azotu. A dumayum na hapa taili na Sesariya, ammi nedulot na la yamangipadangag ta damag ni Hesus takadwan kiden ili ta inang-ange na.

9Ya Pangurug Ni Salu

1 A ta nepaggugungay na mangu-rug kiden ta pasi ni Esteban a pakepagzigātan na kid para la ni Salu, teikayat na kid papasin. 2 A yen taumange nangpasurat i Salu ta mayorna padi kiden, te petta itta ya ipaitana ta makkamu kiden ta kapilya naHudyo kiden ta ili na Damasku. Te amitta yamakigimung tekid ngamangu-rug te Hesus a gafutan na kid, kom-pormi am lalaki ono babbay, a idatangna kid sangaw ta agbaludan ta ili naHerusalem.

Page 236: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Turin Kiden 9:3 233 Turin Kiden 9:223 A ta nepakaalap na ta surat na

padi en a nagtugut hapa nga du-mayum ta ili na Damasku kontodukahulun na kiden. Ammi tekid umab-abikan ta ili a nepagka-ma ni Salu yapake masikan na killat ta bikat na ennga nagafu ta langit, a nahunnak talutaken. 4 A sangaw nadangag na yanangbar tentu:

“Salu, Salu, anu haman taigakkad nak?” kunna.

5 “A inya ka, Afu?” kunna hapana tabbag na.

“I Hesusak, a iyak ya igakkadmu.6 Ammi magtayuk kan, a magdulotka hala ta ili, a mebar sangaw tekoya kwam,” kunna tentu.7 Dana nagimmang hapa ya kahu-

lun na kiden, a aweda nakasitanggafu ta talaw da ta naguhohugen,te awan haman ta naita da ta to-lay. 8 A nagtayuk mantu i Salu,ammi tentu en limmaddang a awe-nan haman makaita. A ginemidan namantu na takday kahulun na, a nee data ili na Damasku. 9 A nagyan la tennagdaram abat ta talluhaw, a awenakad nangnangan ikid na uminum.

10 A ta ili na Damasku a itta hapaya lalaki enmangurug nga nagngagante Ananayas, a nagmatakar kan i AfuHesus tentu.

“Ananayas,” kunna kan tentu.“Anu yen, Afu?” kunna hapa

kan.11 “Umakkat kan, te e ka ta ki-

nan da en kalsada nga matunung,a apagam ya bali ni Hudas, a dam-agam sangaw ya nagngagan te Salunga taga Tarsu, te itta tenmakimal-mallak, 12a naita nan ya alinumngaimunnan ange mangisagpaw ta ka-mat na ta ulu na, pettamakaita ha,”kunna kan ni Hesus te Ananayas.

13 “Ahu, pake dulay ye-yana natolay, Afu, te ya nadamag ku tentua pake dulay kan ya iningwa na tatolay mu kiden ta ili na Herusalem.14 A yen kan ta umange hapa sin,te dinob na kan na mayor napadi kiden, petta gafutan na kan

ya ngamin kiden makimallak tangagam,” kunna hapa na tabbag niAnanayas.

15 “Maski kumanen, a e ka hala,te intu hala ya pinilik ta magserbiteyak, petta ipadangag na sangawya ngagan ku ta Hudyo kiden ikidna Hentil kiden pase ari da kiden.16 A dana ipakamuk hapa tentu yangamin attaman na ta pangipadan-gag na ta ngagan ku,” kunna kan niHesus tentu.17 A gafu ta kumanen imangen i

Ananayas, a tentu en nakasarok tabali en nga nagyanan ni Salu, a ennanesagpaw ya kamat na ta ulu na en. Aya nebar na tentu a

“Kabagis Salu, yen ta itta yak sin,te i AfuHesusen nga ange nakipaitateko ta angemen ta isin a dinob nakhapa teko, petta makaita kan ha,anna mapasinapān ka ta Kahalwana Namaratu,” kunna.

18 A ka-ma la nahunnak ya kuman nasiksik na ikan ta mata na kiden, anakaitan ha. A sangaw nagtayuk, teenna zinigut ni Ananayas. 19 A yenhapa ya nepangan na, a nagtolin yapagsikan na bari na.

Ya Pangipadangag Ni SaluA ta nekabalin na en a nedagga

bit i Salu ta mangurug kiden taili na Damasku. 20 Ammi umangemakigimung ta kapilya na Hudyo ki-den, te pake ipasikkal na tekid taAnak na Namaratu i Hesusen. 21 A tapakadangag da ta uhohug na en tekida napopoyung kid na ta pagpaka-latda tentu,

“Bakkan hud ta intu ya nang-tapil ta makimallak kiden te Hesusta iten Herusalem? A awena hudumange ta isin, petta gafutan naya kahulun da kiden ta isin, pettaiange na kid ta atubang na mayorna padi kiden?” kunda.

22 Ammi pake pinasikan na para yapangipadangag na ta ngagan ni Hesusta Hudyo kiden ta ili na Damasku, aawan hapa ta amu da ta itabbag da tainuhohug na, te pake nepasikkal na i

Page 237: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Turin Kiden 9:23 234 Turin Kiden 9:40Hesus ta intu hala ya Mangikerutannga dinob na Namaratu ewan.

Ya Pagtoli Ni Salu Ta Herusalem23 A ta nepagpasa na pigahaw a

nagbabidan na Hudyo kiden ya pang-papasi da te Salu. 24A sangaw nesaadda ya kadwan kiden nga mangilakaptentu ta irwangan kiden na ili enta araw pase hiklam, petta papasinda am lumattog. Ammi mappya tenadamag na ya igakkad da tentu, 25 aennamantu inalap na ituldu na kidenta hiklam, a netun da ta umag nakuribut, kapye da neuhiyay ta lawanna batu en alad, a nakatammang na.26 A tentu en dumatang ta ili naHerusalem a ikayat na ha makidaggatamangurug kiden, ammi netalaw da,te aweda nekatalak ta negitta tekidnga mangurug te Hesus. 27 Ammi yatakday tekid nga nagngagan te Barn-abas a nekallak na hala i Salu, a ennanetulud ta agyan na turin kiden, abinida na tekid ya pakipaita ni Hesuste Salu ikid na paguhohug na tentu takalsada en. A binida na para tekid yaturad ni Salu nga mangipadangag tangagan ni Hesus ta ili na Damasku.

28A gafu ta kumanen a pake pinag-dulot da, a nakipagyan tekid. A mat-urad la mangipadangag ta ngagan niAfuHesus ta ngamin ili naHerusalem.29 A nakiuhohug otturu nakitabbaghapa ta Hudyo kiden nga maguhohugta agsitang na Giregu, ammi igakkadda hapa papasin. 30 A ta nepakadan-gag na kabagis kiden ta igakkad naHudyo kiden, a hinulun da abat ta ilina Sesariya, a sangaw pinalugan da tabapor, petta magdulot ta ili na Tarsunga dana agyan na.

31 A gafu ta kumanen a nagmap-pyan ya kasasaad na mangurug kidenta ngamin lugar na Hudeya ikid naGalileya ikid na Samariya, te awanna ta burungan da. A nagsikan lanagsikan ya pangurug da, yaga pakeimaddu kid para ta panguffun na Ka-halwa na Namaratu tekid, te kanayunlinillik da ya ikatupag ni Afu Hesus.

Ya Pagpasyar Ni Pedru Ta Lida IkidNa Hoppe

32 A ya tarabaku ni Pedru hapa aumange magpasyar ta mangurug ki-den ta ngamin kiden lugar. A tentuen dumatang tamangurug kiden ta ilina Lida 33 a nasimmun na ya takdaylalaki nga nagngagan te Enas, ammiimaidda la ta dapan na en, te awenamakahehit abat ta walu darun. 34 Agafu ta kumanen a binaran ni Pedru.

“Enas, pagmappyan na kani Hesus Kristu, magtayuk kanmantu, a appiyam ya iddamina,”kunna tentu,

a insigidanagtayuk. 35Anaita dahapana ngamin kiden limugar ta ili na Lidaikid na Syaron, a yen na hapa ya gafuna pangurug da te Afu Hesus.

36 A ta ketta para la ni Pedru ta ilina Lida a itta ya takdaymangurug ngababbay ta ili na Hoppe, a Tabita yangagan na, ammi Dorkas ya pangin-gaganan na Giregu kiden tentu. Amappya hapa na babbay te kanayunikallak na ya mazigatan. 37 Ammiintu dulay te nagtakit, a sangaw nasi.A ta nekabalin da nangzigut ta barina en a negon da bit ta nagingutunna silid, te ifunan da bit la addet taenda pangitanam. 38A gafu ta abikanhapa ya ili na Lida, a nadamag data itta para ten i Pedru, a nangidobkid mantu ta duwa na lalaki nga angemangalap tentu. A ta ange da en tePedru a nebar da tentu;

“Mangikallak ka kan, te magal-istu ka umange ta lugar mi,” kundatentu.

39 A nagganwat na mantu, a nehulunhapa tekid.

A ta datang da ta bali en a pinagonda i Pedru ta agyan na nasi en.Ammi dana itta hapa ya balu kiden,te enda hapa itan ya nasi en, a sanagtatangit kid hapa. A nepaita dahapa te Pedru ya barawasi da kidennga dinaget ni Dorkas ta katolay naen. 40 Ammi pinohet na kid ngamin,kapye na namalentud nakimallak. Asangaw imatubang ta bari na nasi en,

Page 238: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Turin Kiden 9:41 235 Turin Kiden 10:20a “Tabita, imivwat kan,” kunna. Ayen hapa ya nepagladdang na. A tapakaita na te Pedru, a imivwat nahapa. 41 A inibbalan ni Pedru yakamat na en, kapye na pinagtayuk.A sangaw inayagan ni Pedru ya man-gurug kiden kontodu balu kiden, anepaita na i Tabita en tekid, te na-tolay. 42 A alistu nesaned ya damagna katolay na en ta ngamin ili naHoppe, a addu hapa ya mangurug teAfu Hesus. 43 A nagyan bit hapa teni Pedru abat ta addu na araw, ammiintu nagdulotanna ya bali ni Simonennga agpamaga ta la-las.

10Ya Pagmatakar Na Anghel Te Korne-

lyu1 A ta ili na Sesariya hapa a itta

ya takday suddalu nga nagngagan teKornelyu nga taga ili na Roma, aintu hapa ya kapitan da ta kampo nasuddalu kiden taga Itali. 2 A maskibakkan ta Hudyo a mamat hala taDafu da ewan Namaratu, a kumanenhapa ta kahulun na kiden. A kanayunmakimallak hapa i Kornelyu ta Na-maratu, ikid namangikallak ta Hudyokiden nga mazigatan. 3 A sangaw tatakday araw ta alas tres ta furab amakimallak i Kornelyu ta bali na en,a ka-ma la nagmatakar kan ya anghelna Namaratu tentu, a binaran na.

“Kornelyu,” kunna kan tentu.4 A nakagayanggang i Kornelyu ta

talaw na en tentu, a“Anu yen, Afu?” kunna.“Pake nonotan na ka na Nama-

ratu ewan gafu ta pakimallak mutentu, ikid na pangikallak mu taikāttolay mu kiden. 5-6 A mangi-dob kan mantu ta ange ta ili naHoppe ta bali ni Simonen nga agpa-maga ta la-las ta pingit na bebay, tepaayagam ya nagngagan te Pedru,te itta sangaw ya ibar na teko,”kunna kan na anghel tentu.7A ta nepagtugut na anghelen a in-

ayagan na mantu ya duwa na tagabu

na ikid na daddoban na en sud-dalu nga mamat hapa ta Namaratu,8 a binida na tekid ya nagmatakarententu, kapye na kid dinob ta ili naHoppe.

Ya Pagmatakar Na Ulat Te Pedru9 A ta takday araw tekid para la

medyo adayu ta ili en, a itta la i Pe-dru ta ili na Hoppe, a gimon hapa taagpalanawan na bali ta tangngan naaraw, petta tatakday la makimallak.10 A sangaw nabisinan, a ikayat namangan. Ammi tekid para la mangi-paran ta kanan na a netuggad nanagmatakaren tarapal, 11 te kumanna sehahukat kan ya langitewan, anagaak-akban kan ya kuman na dakalna tarapal, a nagalutan ya kadaduguna en. 12A napannu kan ya tarapalenta magmagannud na ayam kontoduulag ikid na mamanuk nga mehangatta Hudyo kiden. 13 A itta hapa yanangbar tentu.

“Pedru, magtayuk kan, te mag-parti ka ta igupam,” kunna kan.

14 “Atsi, awek O, Afu, te maskiabat ta kaabbing ku awek paranangigup ta kuman na mehangatkidina,” kun ni Pedru.

15 “Awem ibar ta mehangat yaituluk na Namaratu,” kunna kan hana ngahalen.16 A namillu kan ya nepangibar na

ta kumanen, a sangaw timullu haya tarapalen ta langit. 17 A pakenapopoyung i Pedru ta nagmatakarententu, te awena para la amu am anuya ikayat na uhohugan. Ammi tentuen para la mangnonot a ittan ya lālākikiden nga dinob ni Kornelyu, a nag-tayuk kid na ta irwangan na bali en,18 a nangbar kid na.

“O, itta de i Pedru en sin?”kunda.19 A ta ketta para la ni Pedru ta

agpalanawan na bali nga mangnonota nepagka-ma na ya uhohug na Ka-halwa na Namaratu tentu.

“Dumagut kan, Pedru, te itta yatallu na tolay nga magapag teko,20 a awem magtalaw dumagdag

Page 239: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Turin Kiden 10:21 236 Turin Kiden 10:38tekid, te iyak ya nangidob tekid,”kunna kan.21Dimmagut mantu i Pedru, a

“Iyak ya apagan muy. Anumantu ya ange muy sin?” kunnatekid.

22 “A yen ta itta kami, te ya dafumi en Kornelyu a kapitan na sud-dalu, ammi mappya hapa na tolay,te mamat ta Namaratu, a dayawanda hapa na kagittam kiden Hudyo.A itta kan ya anghel na Namaratunga nagmatakar tentu, a nebar nakan ta paalap na ka kan ta bali na,petta dangagan na kan ya ibar mutentu,” kunda.

23A pinagdulot na kidmantu ni Pedruta umag na bali, petta magammakkid. A sangaw ta kalalakwatan na anagganwat i Pedru nga dimmagdagtekid, a nehulun na hapa ya kadwankiden mangurug taga ili na Hoppe.

Ya Pagpasyar Ni Pedru Ta Bali NiKornelyu

24 A ta mekatallu en na araw tadatang nig Pedru ta ili na Sesariya adana ginawi ni Kornelyu ya kahulunna kiden ikid na kofun na kiden ngamappya tentu, te ikatalak na ta yenya araw na datang nig Pedru. 25 Ata isarok ni Pedru a enna dinafung niKornelyu, a namalentud ta atubangna en ta kuman namangdayaw tentu.26Ammi pinatayuk na hala ni Pedru.

“Awem mina mamalentud taatubang ku, te kagitta nak hamantolay,” kunna.27 A nagdulot kid na nagbida addet

ta agyan na tolay kiden naammung,pake addu kid. 28 A sangaw naguho-hug hapa i Pedru tekid.

“Dana amu muy ya gagangaymi nga Hudyo ta mehangat kaminga ange magpasyar ta bakkan takagitta mi, ammi itta ya nepaita naNamaratu ewan teyak, petta amukta awek na mina idaduma ya to-lay. 29 A yen ta awek nagtalawumange ta isin tekiden nangalapteyak. A dangagan kun mantu am

anu ya nangayagan muy teyak,”kunna tekid.30A ya tabbag hapa ni Kornelyu a

“Mekappat na araw ta ayaninabat ta nepakimallak ken ta alastres ta furab a pagka-mak la ngaitta ya nagtayuk nga lalaki taatubang ku, a makatulang hapa yabarawasi na, a binaran nak.

31 ‘Kornelyu,’ kunna hapateyak, ‘Pake nonotan na kana Namaratu ewan gafu tapakimallak mu tentu, ikid napangikallak mu ta ikāttolay mukiden,’ kunna.

32A ya uhohug na en para teyak a‘Mangidob kan mantu ta ange

ta ili naHoppe ta bali ni Simonennga agpamaga ta la-las ta pingitna bebay, a paayagam ya magn-gaganen ta Pedru, te itta sangawya ibar na teko,’ kunna ha naanghelen teyak.

33A yen ta pinaalap ta ka ta alistu, amappya te umange ka hapa. A dan-gagan mi mantu am anu ya peuho-hug na Namaratu teko, te intu yakuman na nagpakampat tekami,”kunna.Ya Bida Ni Pedru Ta Bali Ni Kornelyu

34A ya bida ni Pedru tekid a“Kakurugan mantu ya

nepakamu na Namaratu teyak taawan ta idaduma na ta tolay tangamin paglelehut, 35 am awapagdulotan na ya ngamin mamattentu ikid na mangwa ta mappya,te maski am anu ya katolayda. 36 A ya uhohug na en nganepepadangag na ta Istralita kidena pakoman na kid na ta liwatda gafu ta pasi ni Hesus Kristu,ammi bakkan la ta liwat da, amawa liwat na ngamin, te intu halaya pinagbalin na Namaratu tadafu na ngamin tolay. 37 Ammidana amu muy de ya ngamindumatang ta lugar na Hudyo kiden,te intu bit napolu i mina Hwanennga nangipadangag ta pangzigutna ta tolay kiden. 38 A sangaw

Page 240: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Turin Kiden 10:39 237 Turin Kiden 11:6dumagdag hapa i Hesusen nga tagaili na Nasaret ta iten Galileya, apinasinapan na hapa na Namaratuta pakapangwa na Kahalwa na en.A sinaned na hapa ya ngamin kidenlugar na Hudyo kiden, a mappyala ya ngamin tarabaku na ten, tepinagmappya na ya ngamin tolaynga pinagzigat ni Satanas, gafu taitta ya Namaratu tentu.

39 “A ikami hapa ya mangi-pasikkal ta ngamin tarabaku na,te nehulhulun kami tentu abat taili na Herusalem addet ta ngaminkiden lugar na Hudyo kiden. Ammimaski kunna ten a pinagappa dahala ta kayu, a nasi. 40 Ammita mekatallu en ahaw a tinolayna hala na Namaratu ewan, anetuluk na hapa ta makipaitatekami, 41 te bakkan ta ngamintolay ya nakipaitan na am awaikami la nga pinili na Namaratu,petta itta ya mangipasikkal takatolay na. A kakurugan ta natolayhala, te nakikkanan haman tekamita pagtolay na en. 42 A sangawdinob na kami hapa nga angemangipadangag ta tolay kiden,petta ipasikkal mi ta intu hala yapinatudunan na Namaratu ngamagimbestigar sangaw ta ngaminkiden natolay ikid na ngaminkiden nagpasi. 43 A intu hala yadana binida na aglavun kiden naNamaratu ta palungu na araw, teya ngamin kiden mangurug tentua mapakoma kan ya liwat da kidengafu ta intu ya nangikaru,” kun niPedru tekid.

Napasinapān Ig Kornelyu Ta Ka-halwa Na Namaratu

44-46Ammi ta paguhohug para la niPedru tekid a ka-ma kid la maguho-hug ta magdaduma na agsitang tapangdayaw da ta Namaratu ewan, tesa mapasinapān kid na ta Kahalwa naNamaratu. A ya mangurug kiden ngaHudyo nga nehulun te Pedru a pakenagpaka-lat kid hapa ta pakadangag

da ta paguhohug na magsitang kiden,a

“Anu maatadan hapa ya Hentilkiden ta Kahalwa na Namaratu?”kunda.47 A ya uhohug hapa ni Pedru ta

kahulun na kiden a“Itta hud ya makehangat ta

pagzigut na inin kid, bakawanaatadan kid haman ta Kahalwa naNamaratu ta kuman na ikitamenta idi,” kunna, 48 otturu nebar nahapa teg Kornelyu.

“Mappya ta mazigut kanan tadanum, petta mepasikkal ya pake-sipat muy ta ngagan ni HesusKristu,” kunna.

A ya uhohug da hapa te Pedru tekidna nabalin nagzigut a

“Mappya mina ta awemuy la bitmagtugut, te maski magyan kam labit sin,” kunda tentu.

11Ya Nepadamag Ni Pedru Ta Sakā

Turin Na Kiden1 A gafu ta pangurug nig Kornelyu

ikidna sakāHentil na kiden ta uhohugna Namaratu a nesaned ya damagna pangurug da addet ta ngamin ki-den lugar na Hudyo. A yen hapa yanepakadamag na turin kiden ikid nakadwan kiden kabagis ta iningwa niPedru. 2 A tentu en dimmatang tekidta ili na Herusalem a medyo nakitapilya mangurug kiden nga Hudyo tentu,a nehuya da.

3 “Anu haman ta nagtalekudamya lintig tam, te simarok ka hamanta bali na Hentil nga awan na-banggit, yaga nakikkanan ka paratekid?” kunda tentu.4 A yen hapa ya pake nepangi-

padangag na ta nakkwa tentu abat tagafu na en, te ya uhohug na tekid a

5 “Dana itta yak haman ta ilina Hoppe, a makimalmallakak. Asangaw itta ya nagmatakar teyaknga kuman na dakal na tarapal,ammi nagaak-akban ta bikat ken, anagalutan ya kadadugu na en. 6 Apake itan ku ta mappya, a napannu

Page 241: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Turin Kiden 11:7 238 Turin Kiden 11:22-24haman ta magmagannud na ayamkontodu ulag ikid na mamanuk. 7Asangaw itta ya nangbar teyak,

‘Pedru, magtayuk kan, amagparti ka ta igupam,’ kunnahaman teyak.

8 ‘Atsi, awek O, Afu, te maskiabat ta kaabbing ku awek paranangigup ta mehangat teyak,’kunku hapa ay.9“Ammi ya tabbag hapa na nang-

baren teyak a‘Awem ibar ta mehangat ya

ituluk na Namaratum,” kunna.10 A namillu ya nepangibar nateyak, a sangaw timullu ha ya tara-palen ta langit.

11-12 “A ta netattullu na en a ittanhapa ya tallu na lālāki nga nagafukan ta ili na Sesariya, Ammi negin-dan hapa ya uhohug na Kahalwana Namaratu teyak ta awek minamagtalaw nga dumagdag tekid, tenedob kid kan ngamangalap teyak,ammi bakkan kid ta kagitta tamnga Hudyo. A dimmagdag kamimantu na annam kidin kahulun kunga taga Hoppe, a nagdulot kami tabali ni Kornelyu, te intu ya nang-paalap teyak. 13 A sangaw binidani Kornelyu ya nagmatakar tentunga anghel nga kima-ma nagtayukta umag na bali na en. A ya uhohugkan na anghelen a

‘Mangidob ka ta umange ta ilina Hoppe, te paayagam ya mag-ngagan te Pedru, 14 te ipadangagna sangaw ya kurugam, pettamekerutan ka, te kumanenhapa ta anak mu kiden, ikid naatawam,’ kunna kanna anghelententu.15 “A mamegafu yak para la

maguhohug tekid, a ka-ma lapinasinapan na kid haman naKahalwa na Namaratu ta kuman naikitamen ta palungu. 16A yen hapaya nepakanonot ku ta uhohug niAfu Hesus ta palungu, te

‘Maski zinigut na kananni Hwan a mapasinapān kamhapa sangaw ta Kahalwa na

Namaratu, petta mekustu yanepagzigut na tekamuy,’ kunnahaman tekitam.

17 Ammi ta ayanen a pinasinapanna Namaratu ya Hentil kiden hapata kuman na iningwa na tekitam tanepangurug tam te Afu Hesus. Aam ikayat namantu yaHentil kidena anu mabalin ku? Iyak hud yamanggamma ta Namaratu,” kun niPedru tekid.18A tekiden nakadangag ta bida na

en a awan na tametabbag da ta pangi-huya da tentu, am awa dinayawan dahud la ya Namaratu.

“A am kunna mantu ten a talagata Hentil kiden hapa ya pagnono-tan na Namaratu petta magbabawikid, petta maatadan kid hapa tamagnayun angat,” kunda.Ya Pangurug Na Hentil Kiden Ta Ili

Na Antiyoka19 A ta pasi ni Estebanen ta idi a

pake mazigatan ya mangurug kidenta ili na Herusalem, te pake mefulotya makitapil kiden tekid. A yen tanagkakattway ya mangurug kiden, apake umadayu ya kadwan kiden abatta lugar na Funisya ta pingit na be-bay, a nagaddet ya kadwan para tafugu na Sipre, a ya ili na Antiyoka yanagaddetan na kadwan. A maski amhad ya nagdulotan da a nepadangagdahapa yadamagniHesus, ammi intula nangipadangagan da ya kagitta dakiden Hudyo. 20 Ammi ya kadwankiden mangurug nga taga Sipre ikidna Sirene a umange kid hapa ta ilina Antiyoka nga pake dakal na ili, anepadangag da hapa i AfuHesus ta to-lay kiden ten nga magge dipuru Hen-til. 21A nehulun hapa ya pakapangwana Namaratu ta pangipadangag da, amangurug hapa ya addu na Hentil,petta dumagdag kid na te Afu Hesus.

22-24 A gafu ta pangurug da anadamag na mangurug kiden ta ilina Herusalem a yen ta dinob da iBarnabas ta ili na Antiyoka, pettapasikkalan na ya pangurug da, temappya hapa na tolay, a dakal ya

Page 242: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Turin Kiden 11:25 239 Turin Kiden 12:11pangurug na, a mapasinapān hapata Kahalwa na Namaratu. A tentuen dimmatang a matalakan hapa, tenaita na ya bendisyon na Namaratutekid, ammi pake nebar na tekid taidulot da la ya pangurug da te AfuHesus, a pake imaddu para yamangu-rug ta Dafu tamen ta ili da en.

25 A gafu ta imaddun ya mangurugkiden ta lugar da a yen ta enna apaganni Barnabas i Salu ta ili na Tarsu, pettaitta sangawya kauffunanna ngaman-gituldu tamangurug kiden. 26A tentuen nakaita tentu a nehulun na ta ilina Antiyoka, a kanayun makigimungkid ta mangurug kiden ten abat tatakday darun, a netuldu da ya pakeaddu na tolay. A ya mangurug kidente Hesus Kristu ta ili na Antiyoka aikid ya popolu kiden managanan tangagan na Kristu.

27A ta pagyan para la nig Barnabasikid ni Salu ta ili na Antiyokaa umange hapa ya kadwan napinaguhohug na Namaratu nga tagaHerusalem. 28 A ya takday tekid nganagngagan te Agabus, a pinasinapanna Kahalwa na Namaratu, pettalavunan na ya dakal na bisin tangamin na paglelehut. A dimmatanghala ya linavun na en bisin ta kettani Ari en Klawdyo. 29 A gafu tamazigatan ya mangurug kiden talugar na Hudeya ta bisinin yen a yenta nakanonot ya mangurug kidenta Antiyoka ta magpetulud kid taiuffun da tekid. A nangatad yatagtakday tekid ta kompormi la nameatad da. 30 A ta nepakauknudda ta ngamin iuffun da a neatad dateg Barnabas ikid ni Salu, petta ikidya ange mangitulud ta piraken takalalaklakayan na mangurug kiden.

12Ya Pangpa-gang Ni Ari Herud Ta

Mangurug Kiden1 A ta araw na bisinen a nepaga-

fut ni Ari en Herud ya kadwan kidenmangurug petta pa-gangan na kid, 2 apinaputulanna i Santiago nga kabagis

ni Hwan. 3 A gafu ta matalakan yaHudyo kiden ta pasi ni Santiago, anetubbat na hapa pagafut i Pedru takaatubangan na Pyesta na Simana.4 A ta nepakagafut dan tentu a endanebalud, a matubtubbat ya tag-appatna suddalu nga magtaron tentu. Teya uray na ari en a peuhet na sangawam nabalin na ya Pyesta na Simana,petta papasin da ta atubang na tolaykiden. 5 Ammi ya kahulun na kidennga mangurug ta ili na Herusalem apake nepakimallak da hapa ta Nama-ratu.

Ya Pakauhet Ni Pedru Ta Agbaludan6 A sangaw ta hiklam ta

kaatubangan na pangpohet damina te Pedru a masidug hapasekakawad, ammi nekering naduwa kiden suddalu, a duwapara na suddalu ya magtaron tairwangan na agbaludanen. 7 Aka-ma la lumattog ya anghel naNamaratu, a pinagdakar na yangamin umag na nakebaludan niPedru en. A sini-ged na hapa yahakbu ni Pedru petta mahukal.

“Alag mu magtayuk,” kunna kanna anghelen tentu,

a ka-ma la naubadan ya kawad nakiden.

8 “Aran magbarawasi kan, amagsapatos kan,” kunna ha.A ta nekabalin na nagsapatos a

“Magsalnuk kan, a dumagdagkan,” kunna ha.

9A imuhet na dumagdag ta anghelen,ammi kuman na awena kurugan yainingwa na anghelen, te pahig na kanta tarinap na yen.

10 A kumanen tinaliban da ya tak-dayen suddalu nga magtaron ikid namekaduwa en ta mayor na irwangan,kapye da dimmatang ta irwangan nalanduk ta batug na ili, a ka-ma lamahukatan ya irwanganen, a imuhetkid. A nagtugut kid abat ta takdayna kalsada, a yen ya nangtugutanna anghelen tentu. 11 A yen la yanepakamu ni Pedru ta kakurugan.

Page 243: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Turin Kiden 12:12 240 Turin Kiden 13:1“Kakurugan mantu ta dinob na

Namaratu ya anghel na en teyak,a nekerutan nak ta igakkad nigHerud ikid na Hudyo kiden teyak,”kunna.12 A ta pakarikna ni Pedru ta

nakkwa tentu a umange ta bali niMariya nga hina ni Hwan Markus,ammi dana itta ten ya addu na tolaynga nagaammung makimallak. 13 Anagtoktok i Pedru ta irwangan na balien, a enna nepa-na ni Roda nga tak-day na tagabu ta bali. 14 Nengahalanna i Pedru, ammi awena haman ne-hukat gafu ta talak na en, te alistuhud la nagtoli ta agyan na tolay ki-den, petta ibar na ta itta hala i Pedruen nga imatayuk ta irwangan, ammiaweda hapa kinurug.

15 “Anu maguyung ka, awem hudamu ta mabalud,” kunda,

ammi ipapilit na ta itta hala i Pedru tairwangan. A ya uhohug da ha a

“Mabalin ta intu de ya anghel naen nga mangifun tentu?” kunda.16 Ammi imatayuk para la ten i

Pedru nga nakatotoktok. A tekidennangihukat a intu kad, a pake ma-sitang kid na ta talak da tentu. 17 Apinagkamag na kid hapa, petta pakemadangag da ya ibar na, a binida naya nepangiuhet na Namaratu tentu taagbaludanen.

“Bidanmuy hapa sangaw te San-tiago ikid na kadwan kiden kahu-lun tam,” kunna hapa,

kapye na nagtugut, te umange ta tak-wan na lugar.

18 A ta kalakwatan na a pake mag-burung na ya suddalu kiden ngamag-taron, te awan haman i Pedru ta nake-baludan na en. 19A nepaapag na hapaniHeruden, ammi awedanaapagan. Apinohutan na hapa ta nagtaron kidenam had kunda nga awan nakariknate Pedru. A gafu ta aweda amu anebar na ta mapapasi kid, a sangawnagtugut hapa, te umange ta ili naSesariya, a nagyan ta bali na en ten tapigahahaw.

Ya Pasi Ni Ari en Herud

20 A ya tolay kiden nga taga Tiroikid na Sidon a awan ta takwan napangalapan da ta kanan da ambakkanta lugar ni Herud. Ammi intu dulay teitta ya pangikatupaganna tekid, a yenta nakanonot kid nga ange makiko-fun tentu, ammi pinolu da kinofun iBlasto, petta bidan na hapa ya pakiko-fun da ta ari en, te intu yamanaron tabali na en.

21A sangaw ta nagbabidan da en naaraw a nagsalnuk i Herud ta salnuk napagari na en, kapye na nagtuttud taagtuttudan na en, a sangawnamegafumagbida ta tolay kiden. 22 A sa giag-gayan hapa ya tolay kiden:

“Bakkan ta tolay yamaguhohug-ina, te intu haman ya takday nadyos,” kun na aggay da, te pangikinda la tentu.23 A natalakan hapa, te negitta da

ta dyos. Ammi gafu ta awena kidnehuya a yen ta pinaluk na anghel naNamaratu, a nairat hapa ya ngaminna barbari na, a nasin. 24 Ammi pakemesaned para ya uhohug na Nama-ratu, te awan na ta manggamma, aimaddu para ya mangurug ta uhohugna en.

25 A ig Barnabas ikid ni Salu ngaumange mangisaned ta iuffun namangurug kiden taga Antiyoka anebalin da hapa ya pangisaned da. Asangaw inalap da i Hwan Markus takahulun da, kapye da nagtugut ta ilina Herusalem, te magtoli kid na ta ilina Antiyoka.

13Ya Pagpatudun Na Namaratu Te

Pablu Ikid Ni Barnabas1 A ya mangurug kiden nga ma-

gaammung ta ili na Antiyoka a yakadwan tekid ya aglavun na Nama-ratu nga mangiuhohug ta ibar na, aya kadwan para ya makkamu man-gituldu ta mangurug kiden. A yangagan da hapa a i Barnabas, ikidni Simyon nga magngagan hapa teNiger, ikid ni Lusyo nga taga Sirene,

Page 244: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Turin Kiden 13:2 241 Turin Kiden 13:17ikid ni Manaen nga pinadakal ni Gu-bernadorHerud, ikid ni Salu ngamag-ngagan hapa te Pablu. 2 A ta takdayaraw tekiden mangdayaw ta Nama-ratu a aweda hapa pagkakan, te intula nonotan da ya pakimallak da. A ittahapa ya nepeuhohug na Kahalwa naNamaratu tekid.

“Igungay muy ig Barnabas ikidni Pablu, petta tarabakun da yapangidoban ku tekid,” kunna.

3 A aweda bit ninonot ya pangan dapetta pakimallak da ig Barnabas ikidni Pablu, a nesagpaw da hapa ya ka-mat da kiden ta ulu da, kapye da kidpinatugut.

Ya Pagpasyar Nig Pablu Ta Fugu NaSipre

4 A gafu ta Kahalwa na Namaratuya mangidob tekid a nagtugut kid la,a dimmayum kid ta ili na Selusya tabikat na bebay, kapye da nagbaporaddet ta fugu na Sipre. 5 A teki-den dimmagut ta ili na Salamina aumange kid makigimung ta kapilyana Hudyo kiden, petta ipadangag daya uhohug na Namaratu tekid, a intuhapa kahulun da i Hwan Markus, teuffunan na kid hapa.

6-8A sangaw nesaned da ya uhohugna Namaratu ta ngamin paglehut nafugu en addet ta ili na Pafus, a yenhapa ya nakasimmun da ta takdayHudyo nga magmadyik nga magnga-gan te Elimas Baresus. Te ya guber-nador na fugu en nga magngagan teSergyo Pawlu a dana pinaayagan na igBarnabas ikid ni Pablu, petta danga-gan na hapa ya uhohug na Namaratu,te mappya hapa ya nonot na. Ammiya magmadyiken a magyan hapa tabali na gubernadoren, te intu kan yatakday aglavun na dyos kiden, a tin-abtabang na ya uhohug nig Pablu, asinansanat na ya gubernadoren, pettaawena mina kurugan ya uhohug daen. 9 Ammi i Pablu a pake napasi-napān hapa ta Kahalwa na Namaratu,a nagporay ya mata na en te Elimas.

10 “Iko ya anak na Satanas, teikatupag mu ya ngamin katunun-gan. Intu la amum ya magladdudikid na manguyoyung, te awemhaman magimmang mangpakilluta dalan na Namaratu. 11Ammi pa-gangan na kan, temagdaram kan, aawem sangawmaita ya dakar addetta mabayag,” kun ni Pablu tentu.A ka-ma la nagsugiram na ya itan

ni Elimas, a kamkammatan na yapakigemidan na. 12 A ta nepakaita nagubernadoren ta iningwa na Nama-ratu te Elimas amangurug na hapa, tepake nagpaka-lat hapa ta netuldu nigPablu gafu te Afu Hesus.

Ya Pangipadangag Nig Pablu Ta An-tiyoka Na Pisidya

13A ta nekabalin da ta ili na Pafus anagtugut ha ig Pablu ikid na kahulunna kiden, a nagbapor kid ha abat taili na Perga ta lugar na Pampiliya,ammi yen hapa ya nangtammanganni Hwan Markus tekid, te magtolinta ili na Herusalem. 14 A sangawnagtugut hapa ig Pablu ikid ni Barn-abas ta ili na Perga, te magdulot kidna ta takday na Antiyoka ta lugarna Pisidya. A ta Sabadu a umangekid makigimung ta kapilya na Hudyokiden, a nagtuttud kid, 15 te dangaganda bit ya mangibasa ta surat ni minaMoses ikid na surat na kadwan kidenaglavun na Namaratu. A ta kabalinna pangibasa na a itta ya dinob napinakadakal kiden ta ange mangibarteg Pablu ta maguhohug kid hapa.

“Mappya, kahkahulun, ta mag-bida kam hapa am itta ya ibar muyta tolay kidin,” kunna.16A nagtayuk mantu i Pablu, kapye

na nagsenyas tekid, petta dangaganda ya ibar na.

“Ikamuy nga Istralita, ikid naikamuy Hentil nga mamat ta Na-maratu ewan, a dangagan muy yamabidak tekamuy. 17 Dana amumuy haman ya iningwa na Dafutamewan Namaratu ta palungu naaraw, te pinili na ya gingginafu

Page 245: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Turin Kiden 13:18 242 Turin Kiden 13:32-33

tam kiden, petta tolay na kid. Atekiden nagyan ta lugar na Egiptoa pake pinakaddu na kid. A sangawpina-gang na hapa ya nagpatagabukiden tekid ta pakapangwa na en,petta patugutan da ya tolay na ki-den nga pagzigātan da. A san-gaw netugut na kid hapa ta lugarna Egipto, 18 a inifunan na kid takalafukanen addet ta appatafuluna darun. 19 A sangaw inuffunanna kid nga mangabak ta pitu nanasyon ta lugar na Kanaan, kapyena neatad ya lugarin yen tekid,petta kwada. A kumanennagpasanya appatagatut a limafulu na darunaddet ta neange na dadagkal dakiden ta lugar na Egipto.

20 “A ta kabalinan na a pinili naNamaratu ya tagtakday manarontekid addet te Samwel, a intu hapaya napolu en aglavun na Namaratutekid. 21 A tentu en naglaklakaya nagadang ya tolay kiden ta arida, a pinili na Namaratu i Salu ngaanak ni Kis, a simsima hapa niminaBendyamin. A i Salu mantu ya arida abat ta appatafulu na darun. 22Ata nepangawe na Namaratu te Salua pinili na i mina Dabiden, pettaintu ya ari da, te ya uhohug naNamaratu tekid a

‘Intu la megitta ta nonot ku iDabid nga anak ni Dyesi, tekurugan na sangawya ngaminpatarabakuk tentu,’ kunna.

23 “A ya simsima kiden hapani mina Dabiden ya nagafun naMangikerutanen nga nekari na Na-maratu tekitam, te intu hala iHesus. 24 Ammi dana imunnan bittentu i mina Hwanen, te nepadan-gag na ta magbabawi mina yangamin tolay nga Istralita ta liwatda kiden, kapye na kid zigutan. 25Ata tanagay pagaddetan na tarabakuni Hwan a dana nepadangag naya ange na Mangikerutan ta tolaykiden.

‘Iyak hud ya Mangikerutannga doban na Namaratu teka-muy, am awa pumatalin hala

sangaw teyak. A pake atata-nangammi teyak, te awek hamanmegitta nga makitagabu tentu,’kunna.26 “A yen mina ya nonotan tam,

kahkahulun,” kun ni Pablu, “te iki-tam nga simsima ni mina Abra-ham, ikidna ikamuyHentil ngama-mat ta Namaratu, a ikitam hamanya nangipakamun na Namaratu teHesusen nga mangikerutan teki-tam. 27 Te ya tolay kiden ta ili naHerusalem ikid na pinakadakal dakiden a aweda haman amu ta intuya Mangikerutan nga nekari naNamaratu tekitam, te pinapasi dahaman. Ammi aweda haman amuta dana nalavun ya pasi na ta suratna nanglavun kiden, te maski amkanayun basan da ya surat da ki-den ta kada Sabadu a aweda hamanmanonot ta ikid ya nangidulot tadana nalavun ta surat kiden. 28 Temaski awan haman ta napasikkalda ta liwat na a nepapilit da hala yapasi na teGubernador Pilato. 29A tanepangpapasi dan tentu a nabalinna hapa ya ngamin nalavun tentuta surat kiden, a itta ya umangenangidagut ta bari na en ta kayuen nga nagappan na, kapye danetanam. 30 Ammi tinolay halana Namaratu ewan, 31 a kanayunnakipaita ta kahulun na kiden tagaGalileya addet ta addu na araw, tedana nehulun kid tentu ta ili naHerusalem, a ikid na ya mangi-pasikkal ta katolay na.

32-33 “A yen ta itta kamin hapasin, kahkahulun ku, petta madan-gag muy hapa ya ipadamag mitekamuy nga mappya. Te yaMangikerutan nga nekari na Na-maratu ewan ta gingginafu tamkiden a intu hala i Hesus ngadinob nan tekitam. A gafu takumanen a pake nagdulot na teHesus ya inuhohug na Namaratute mina Dabiden nga nesurat na tamekaduwa en Kansyon na, te yauhohug na Namaratu tentu a

‘Iko hala ya anak ku, te nagbali-

Page 246: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Turin Kiden 13:34 243 Turin Kiden 13:48nak na ta kuman na damam,’kunna.

34 “A ya takday para uhohug naNamaratu ta gingginafu tam kidennga mangibar ta katolay ni Hesus,petta awenan ha sangaw masi, aintu yan:

‘Bendisyonan ta kam halasangaw ta magnayun napagariyan, te awek ibabawiya nekarik te Dabid,’ kunna.

35 “A ya uhohug hapa ni Dabid tatakday para kansyon na ta Nama-ratu a

‘Mappya hapa yen, Afu, te awemsangaw ituluk ta malabag yaikatalak min,’ kunna.

36 “Ammi bakkan haman tabari ni Dabid ya nebar na en ngaawan malabag, te kabalinan nanepagserbi ni Dabid ta patarabakuna Namaratu tentu a nasi hapa,kapye da netanam ta hebing nadadagkal na kiden, a malabaghaman. 37 Ammi i Hesusen yatinolay na Namaratu ewan, aintu mantu ya nebar na en ngaawan malabag. 38 A yen minaya pagnonotan muy, kahkahulunku, te ye-yan na tolay nga awanmalabag a intu hala ya gafuna pangpakoma na Namaratuta liwat tam kiden. A intu yamangikerutan nga ipadangag mitekamuy. 39 Ammi am ikatalakmuy ta mekerutan kam gafu tapangidulot muy ta lintig kidenni mina Mosesen a melogot kam,te awemuy kid haman sa idulot.Ammi am intu ikatalak muy yanepangikaru ni Hesus ta liwatmuy kiden a mekerutan kam. 40 Amappya mantu ta pake nonotanmuy yan, kahkahulun, talo ammekabat kam hapa sangaw tapangpa-gang na Namaratu nganepadangag na aglavun na en,te ya uhohug na Namaratu tamangidadula kiden ta idi a

41 ‘Ikamuy nga mangidadula apagka-ma muy sangaw ya du-

matang tekamuy, a yen hapasangaw ya pasin muy. Te ittasangaw ya padatangan ku talugar muy nga awemuy kuru-gan maski am dana nepadan-gag mina tekamuy,’ kunna.”

A yen ya addet na bida ni Pablu tekid.42A ya nebar da teg Pablu ta neuhet

da ta kapilya en a“E kam hala sangaw sin mangi-

padangag ta takday Sabadu, te pakedangaganmi ha tamappya,” kunnana tolay kiden tekid, kapye da hapanagugungay.

43AmmiyaHudyokiden ikidnaHentilkiden nga dana simarok ta relisyon naHudyo a addu kid hapa nga himulunbit teg Pablu ikid ni Barnabas, a pakenebar da ta awedamina pagtalekudanya allak Namaratu tekid.

44 A ta takday ha na Sabadu amakipagammung hapa ya maggengamin kiden tolay ta ili, te ikayatda dangagan ya uhohug na Namaratunga ipadangag nig Pablu. 45 Ammigafu ta itta ya pake addu na Hentil aneahugu na Hudyo kiden i Pablu, ayen ta nakitapilan da ya inuhohug naen, yaga inamamat da para. 46 Ammipake nagturad hapa ig Pablu ngamangtabbag tekid,

“Mappya ta uray na Namaratuta ikamuy Hudyo ya mapolupangipadangagan mi ta uhohugna, ammi gafu ta iwarad muy, ikidna dugiman muy ya bari muy tamagnayunna angat a e kamimantuta Hentil kiden. 47 Te ya pakkwa naNamaratu tekami nga nesurat nimina Isayas a

‘Isaad ta kam sangaw ta kumanna zilag nga mangpadakar taHentil kiden, pettamekerutanmina ya ngamin tolay addet tangamin paglelehutin,’ kunna.

48A ta pakadangag na Hentil kidenta nebarni Pablu a dinayawandahapaya uhohug na Namaratu, a pake nata-lakan kid na gafu ta isipat na kid hapa.A nangurug hapa ya ngamin kiden

Page 247: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Turin Kiden 13:49 244 Turin Kiden 14:15nekari ngamaatadan tamagnayun naangat.

49 A gafu ta kumanen a pake ne-saned para ya uhohug na Namaratuaddet ta ngamin paglelehut da en.50 Ammi ya magturay kiden ta ilinga lālāki ikid na naba-nang kidenbabay nga makipaggimung ta kapilyada en a pinagporay naHudyo kiden yanonot da, petta ikatupag da ig Pablu,a yen ta pinatugut da kid ta ili. 51 Agafu ta kumanen a inazi nig Pablu yalafu na lutak da ta takki da kiden gafuta awena kinurug na Hudyo kiden yauhohug da, a nagdulot kid na ta ili naIkoniya. 52 Ammi ya mangurug kidennga magyan ta ili en a mapasinapānkid la ta Kahalwa naNamaratu, a pakematalakan kid hapa.

14Ya Pangipadangag Nig Pablu Ta Ili

Na Ikoniya1A ta datang nig Pablu ikid ni Barn-

abas ta ili na Ikoniya a kuga umangekid ha mangipadangag ta kapilya naHudyo kiden, a nangurug hapa yaaddu na Hudyo pase Hentil gafu takalalaki na paguhohug da. 2 Ammiya Hudyo kiden nga awan manguruga pinagporay da ya nonot na kadwankiden Hentil, petta ikatupag da igPablu. 3Ammimaski ikatupag da kid amabayag kid la ten, te maturad kid lamangipadangag ta allaknaNamaratu.A pinasinapan na kid hapa ta paka-pangwa na, petta itta ya ihuga da tatolay kiden, a yen ya nangipasikkal taallak na en nga nepadangag da tekid.

4 Ammi nagkakattway garay yanonot na tolay kiden ta ili, te yakadwan a nakidagga kid ta Hudyo ki-den nga makitapil, a ya kadwan tekidya nakidagga teg Pablu ikid ni Barn-abas. 5Ammi sangaw a nahahulun yakadwan kiden Hudyo ikid na Hentilkontodu pinakadakal da, petta pa-gangan da ig Pablu, te igakkad da yamamapasi tekid ta batu. 6-7 Ammi tapakadamagnig Pablu ta igakkad da entekid, a nagtammang kid. A umange

kid na mangipadangag ta damag niHesus ta ili na Listra ikid na Derbeikid na kadwan kiden ili ta lugar naLikonya.

Ya PangdayawDa Teg Pablu Ta Ili NaListra Ikid Na Derbe

8-9 A ta ange da en ta iten Listra aitta ya lalaki nga awan makatugut, tepilay kan abat ta nekeanak na en, aimatuttud la ten magdangag ta bidani Pablu. A pake itan na hapa niPablu, a narikna na ta ikatalak naya pagpamappya na Namaratu tentu,a pake magayag na i Pablu tentu.10 “Magtayuk kan sina,” kunna, a ka-ma la timollok nagtayuk, a nagpapa-yat na hapa.

11 A ta pakaita na tolay kiden tainingwa ni Pablu a naggihawa kid na:

“Dyos tam yan kid nga nagbalinta tolay,” kun na girawa da en,

ammi awena naawatan nig Pablu, tenegirawa da haman ta agsitang dahapa la nga agsitang na Likonya. 12 Ai Barnabas ya nengagan da ta Ziyus,te Ziyus ya ngagan na takday dyos da.A i Pablu kan ya dyos da en Hermes,te intu ya mayor na magbida. 13 A yapadi na dyos da en Ziyus a nangalaphapa ta torona bakangapinagsigal nata addu na sabong, a nedatang na yabaka en ta agyan na simbaan na tolaykiden ta pingit na ili, petta iatang damina teg Pablu ikid ni Barnabas.

14 Ammi ta pakadangag nig Pabluta atangan na kid a pinispissang daya barawasi da kiden ta pangikatupagda ta pangatang da, a magbilag kidna ta tangngan na tolay kiden, pettagamman da kid.

15 “An-anu haman yana O?Bakkan kami ta dyos muy, tekagitta da kami la nga tolay,”kunda. “Yen ta ipadangag mi yadamag ni Hesus tekamuy pettaamu muy ya kakurugan na Dyosnga namadday ta ngamin kidenitta ta langit pase paglelehutin.Mappya mantu ta azin muy yamangatang ikid na makimallak taawan manguffun tekamuy.

Page 248: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Turin Kiden 14:16 245 Turin Kiden 15:216 “Ta idi a pinagorayan na Na-

maratu ikamuy nga Hentil ngaawan makkamu tentu, 17 ammimaski kunna ten itta hala ya neatadna ngamangipasikkal tentu, te intuhaman ya mangatad ta ngaminudan, ikid na pagmayan na im-ula tam, petta matalakan kitam tangamin kanan tam,” kunda hapa.

18 Ammi maski kunna ten yanetabarang nig Pablu tekid a maggeaweda nagamma ya pangatang datekid.

Ya Pangwarad Da Te Pablu19 A ta nepagpasan na pigpigaaraw

a dimmagdag hapa ya Hudyo kidentaga Antiyoka ikid na Ikoniya, a pakepinadpadulay da i Pablu ta tolay ki-den, petta ikatupag da, a winarad damantu ta batu. A sangaw ginerger daya bari na en neuhet ta ili, a newagakdan, te pahig da ta nasin. 20Amappyala, te dimmadagdag hapa ya kahulunna kiden mangurug, a linehut da yabari na en. A ta mangananwan la anagtayuk hala i Pablu en, a nagtolihapa ikid na kahulun na kiden taumag na ili. A ta lalakwat a nagtugutha i Pablu ikid ni Barnabas, te magdu-lot kid na ta ili na Derbe.

21 A tekiden nangipadangag tadamag ni Hesus ta ili na Derbe amangurug na hapa ya addu na tolayten. A sangaw nagtoli ha ig Pablu ikidni Barnabas ta inange da en, a sagenagsibal kid ha ta ili na Listra ikid naIkoniya ikid na Antiyoka na Pisidya,22 petta pagturadan da ya mangurugkiden ta isin kid na ili. A netulduda kid ta aweda mina kaliwatan yapangurug da.

“Am ikayat tam mesipat tapangikerutan na Namaratu amappya ta attaman tam hapa yazigat na pangurug tam,” kundatekid.23Aya iningwadapara ta tagtakday

lugar a netun da ya pinakadakal na

mangurug kiden nga makkamu mag-taron tekid. A aweda bit mangman-gan, te intu la tagopanda yamakimal-lak, te ipataron da ya netun da kidente Afu Hesus.

Ya Pagtoli Nig Pablu Ta Ili Na An-tiyoka

24 A tekid na ha nagtugut a gi-nadak da ya lugar na Pisidya addetta dumatang kid na ta ili na Pergata lugar na Pampiliya. 25 A yen bitha ya nangipadangagan da ta uhohugna Namaratu, kapye da ha nagdulotta ili na Ataliya. 26 A sangaw nag-bapor kid ha nga dumayum ta ili naAntiyoka ta lugar na Siriya, te nebalindan ya nepatarabaku na Namaratutekid. A dumatang kid na ta ili na An-tiyoka, te yen ya nagganwatan da enta nepangidob na kahulun da kidentekid, petta idulot da ya patarabakuna Namaratu tekid.

27 A tekiden dimmatang a pina-gaammung da ya mangurug kiden, abinida da ya ngamin panguffun naNamaratu tekid ikid na nepanghukatna ta nonot na Hentil kiden pettamangurug kid. 28 A nakipagyan kidna ta mangurug kiden ten abat tamabayag.

15Ya Pagdibati Na Mangurug Kiden Ta

Magpabanggit1 A ta ketta para la nig Pablu ikid

ni Barnabas ta mangurug kiden ta ilina Antiyoka a itta ya dimmatang nganagafu tamangurug kiden ta Hudeya,a takwan ya netuldu da ta mangurugkiden nga Hentil.

“Awena mabalin ta mekerutankam am awemuy hapa mabang-git ta kuman na netuldu ni minaMoses,” kunda tekid.

2 Ammi gafu ta awena ikayat nigPablu ikid ni Barnabas ya netuldu daa makidibati kid na abat ta medyomabayag. A gafu ta awan ta itulukna takday a yen ta napatudunan igPablu ikid ni Barnabas ikid na kadwankiden mangurug, petta medob kid ta

Page 249: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Turin Kiden 15:3 246 Turin Kiden 15:19ili na Herusalem ta agyan na turin ki-den ikid na kalalaklakayan namangu-rug kiden ten, petta enda pasikkalantekid am anu ya mappya. 3 A teki-den naggaganwat a inatadan na kidna kadwan kiden ta masapul da, anagtatugut kid na. A sage nagsibalkid hapa ta agyan namangurug kidenta lugar na Funisya ikid na Samariya.A binida da hapa tekid ya pangurugna Hentil kiden ta inange nig Pablu takwa en sina. A natalakan kid hapa tadamag da en. 4 A ta pakadatang da tamangurug kiden ta ili na Herusalem apinagdulot da kid hapa. A nepadan-gag hapa nig Pablu ya iningwa naNamaratu ta ngamin kiden lugar nganangipadangagan da ta uhohug naen.

5Ammi ya kadwankidenmangurugnga nedagga ta Pariseyu kiden a nag-tayuk kid nga nakitabbag ta uhohugni Pablu.

“Am mesipat hapa ya Hentil ki-den ta pangurug tam a mappya tamabanggit kid, yaga idulot daminaya ngamin kiden lintig nga nesirakni mina Moses tekitam Hudyo,”kunda.6Agafu ta kumanen anagmamiting

ya turin kiden ikid na kalalaklakayankiden, petta pagbabidan da am anuya uray na Namaratu ta Hentil kidennga mangurug. 7 A gafu ta nabayagkid hapa nagintabtabbag a nagtayuk iPedru nga naguhohug tekid ta kunnasin na uhohug:

“Dana amumuy, kahkahulun ku,ya nangidoban na Namaratu teyakta idi, te intu haman ya makāurayta iyak ya umange mangipadan-gag ta damag ni Hesus ta Hentilkiden, petta mangurug kid hapa.8 A gafu ta intu ya makkamu tanonot na ngamin tolay a nepaitana ya pangikayat na ta Hentil ki-den, te pinasinapan na kid hapata Kahalwa na en ta kuman nainingwa na tekitam Hudyo. 9 Amaski amawedanabanggit a awenakid haman neduma, am awa bi-

naggawan na hala ya nonot dagafu ta pangurug da. 10 Am ipa-pilit tam mantu ta idulot da paraya lintig ni Moses a awetam hudpagporayan ya Namaratu ewan,te kuman na ipaagtu tam hamantekid ya awetam para la maagtuikid na awena maagtu na dadagkaltam kiden. 11 A bakkan mina takunna ten, kahkahulun, te amutam haman ta mekerutan kitamgafu ta pangikatalak tam ta allakni Afu Hesus tekitam, a kumanenhapa ta Hentil kiden. A yen la yaabat na mabidak,” kun ni Pedru.12 A tentu en nabalin nagbida

aweda hapa magasitang am awadadangagan da hapa ya uhohug nigBarnabas ikid ni Pablu, te binida daha ya pakapangwa na Namaratu nganepehuga na tekid ta Hentil kiden.13-14 A tekid hapa nabalin nagbida atumubbat hapa i Santiago.

“Dangagan muy hapa ya ibarku, kahkahulun,” kunna. “Ta ku-man na binida ni Simon Pedrutekitam ta ayanen a nepaita naNamaratu ya idduk na ta Hentilkiden, petta tolay na kid hapa.15-16 Ammi yen haman ya danabinida na pinaguhohug na Nama-ratu ta palungu na araw, te ya uho-hug na Namaratu tentu a

‘Sangaw am pagtolin ku ha yatolay ku kiden a itta hapasangaw ya patayukan ku ngabali ta kuman na pinatayuk niDabid nga natukalit.

Te pakappyan ku sangaw yanaperdi a patayukan ku ha,17 petta itta hapa sangaw yapagaammungan na kadwankiden tolay nga magapagteyak, kontodu Hentil kidennga makidafu teyak,’ kunna.

18 “A yen ya uhohug na Nama-ratu ewan, kahkahulun, te dananepadangag na ta palungu na araw.19 A ya uray kin mantu a awe-tam mina pagzigātan ya Hentil ki-den nga mangurug ta Namaratu.

Page 250: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Turin Kiden 15:20 247 Turin Kiden 15:34-3520 Ammi mappya ta magsurat ki-tam tekid ta lillikan da mina yamakikanan ta meatang, ikid namakidorug ta bakkan ta atawa da,ikid na mangan ta daga kontodubilsag nga sedaga. 21 Mappyata aweda mekabat ta isin kid natarabaku, petta awan sangaw tapangikatupagan na Hudyo kidentekid, te amumuyhaman ta yen kidna tarabaku ya ihangat na Hudyokiden abat ta araw na dadagkal ki-den, te pangurug dahaman ta suratni mina Moses nga mebasa tekid takada Sabadu ta ngamin na lugar,”kunna.

A yen ya abat na uhohug ni Santiago.YaUrayNaTurin kiden Gafu TaHen-

til Kiden22 A gafu ta inuhohug ni Santiago

a nagdadagga ya ngamin nonot naturin kiden ikid na kalalaklakayankiden kontodu ngamin kiden man-gurug ta uray da en. A nakanonotkid nga magpili ta kadwan tekid ngapinakadakal da, petta medob ya pilinda kiden ta iten Antiyoka, temehulunkid teg Pablu ikid ni Barnabas. Adinob da mantu ig Hudas Barsabasikid ni Silas, petta enda itulud ya suratna uray da en tekid.

23 (v23,30) A tekiden nakadatang taili naAntiyoka a pinagaammungda yamangurug kiden kapye da negawat yasuraten tekid. A ya uhohug na suratda en a intu yan:

“Tekamuy mangurug taga ili naAntiyoka ikid na lugar na Siriya ikidna Silisya.Kumusta kam, kahkahulun.

“A ya nagsurat tekamuy,kabagis, a ikami nga turin ikid nakalalaklakayan ta isin Herusalem.24A yen ta nagsurat kami tekamuy,kahkahulun, te nadamag mita itta ya immange nangituldutekamuy nga nagafu kan tekami,a napopoyung kam kan gafu tanetuldu da en tekamuy, ammi

bakkan ta ikami ya nangidob tekid.25 A yen ta nemiting mi hapaya nadamag mi, a naggagitta yanonot mi nga magpili ta dobanmi tekamuy, petta ipadangag daya uray mi tekamuy, a nehulunkid hapa ta pake kofun mikiden Barnabas ikid ni Pablu.26 Ya duwa kidina ya kakurugannga nangisagapil ta bari da tanepangserbi da ta dafu tamewanHesus Kristu. 27 A ig Hudasikid ni Silas ya dinob mi mantutekamuy, a ikid hapa la sangaw yamangipasikkal ta uraymi ta kumanna nesurat min tekamuy.

28 “A kumanen nakanonot kamigafu ta Kahalwa na Namaratu taawan ta idagga mi ta gagangaymuy fwera ta isin kid: 29 te map-pya ta lillikan muy ya makikananta meatang, ikid na makidorug tabakkan ta atawa muy, ikid na man-gan ta daga, ikid na bilsagen ngasedaga. Mappya ya pagbalinanmuy am awemuy si-gedan yen kidnga mehangat tekamuy. A yenla ya abat na mabida mi tekamuy.Namaratu ya makkamu tekamuy,”kun na surat da en. 30 (-)31 * A tekiden nakabasa ta suraten

a natalakan kid hapa ta netabarangtekid. 32 A ig Hudas ikid ni Silas ngapaguhohugan na Namaratu a adduhapa ya nebar da tekid ta mappyana uhohug petta dumakal para yapangurug da. 33 A nagyan kid bitta kabagis kiden ten abat ta medyomabayag. A sangaw ta pagpatugutna kabagis kiden tekid a “Dyos yamanghulun tekamuy,” kunda tekid, adimmatang kid na ta nangdob kidentekid. 34-35 Ammi teg Pablu ikid niBarnabas a nagyan kid la ta ili na An-tiyoka, a inuffunan na kid na kadwankiden nga mangituldu ikid na mangi-padangag ta uhohug na Namaratu.

Ya Paggungay Ni Barnabas Ikid NiPablu

* 15:31 Netulfu ya bersikulo 30 ta 23 ta utun petta matarus ya bida.

Page 251: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Turin Kiden 15:36 248 Turin Kiden 16:1336A ta nepagpasa na pigpigaaraw a

“Enta pasyaran ya kabagis tamkiden ta ngamin immeyan ta ennga nangipadangagan ta ta uhohugna Namaratu, te itan ta am imanukid,” kun ni Pablu te Barnabas.

37 A mayat hapa i Barnabas, ammiikayat na ta ihulun da i HwanMarkus.38 Ammi ta uray ni Pablu a dulaykan am ihulun da ya nagtammangtekid ta idi, te nagtugutan na kid niHwan tekiden immange ta Pampiliya,a awena nedulot ya manguffun tatarabaku da. 39 A gafu ta awena nag-dadaggananonot da a pakenefulot yapagkatabtabbag da, a yen ta naggun-gay kid na. A nehulun mantu i Hwante Barnabas, a nagbapor kid ta fuguna Sipre. 40Ammi te Pablu a pinili nai Silas ta kahulun na, a nepakimallakna kid na mangurug kiden kapye danagtugut. 41A sinaned da ya pagaam-mungan na mangurug kiden ta lugarna Siriya ikid na Silisya, a pinasikanda ya pangurug da.

16Ya Pangihulun Ni Pablu Te Timotyo

1 A tekiden ha nagtugut a nagdu-lot kid ta ili na Derbe ikid na Lis-tra. A ya ili na Listra ya nakasim-mun da hapa ta takday mangurugnga nagngagan ta Timotyo. Hudyoya hina na en nga mangurug hapa,ammi Hentil ya dama na. 2A mappyakan na tolay i Timotyo, te yen yabinida na mangurug kiden taga ili naListra ikid na Ikoniya. 3 A ikayat niPablu ta intu ya takday kahulun da,ammi dana binanggit na, petta awansangaw ta pangikatupagan na Hudyokiden tentu, te amu da ta Hentil yadama na en. 4 A sangaw nagtugutkid ha, sa ikid nig Pablu ikid ni Silas,ikid ni Timotyo, a sinaned da ya man-gurug kiden ta kadwan kiden ili, anepadamag da hapa tekid ya uray naturin kiden ikid na kalalaklakayan taili na Herusalem. 5A gafu ta kumanena nagsikan ya pangurug na tagtakday

iglesya, a itta la itta ya medagga tekidta kinanghahaw.

Ya Panggamma Na Namaratu TegPablu

6 A tekiden ha nagtugut a e kidmina mangipadangag ta lugar naAsya, ammi awena netuluk na Ka-halwa na Namaratu, a yen ta nag-paamyanan kid ta lugar na Parigyaikid na Galasya. 7 A tekiden naka-datang ta lalassangan na lugar naMisya a magdulot kid mina ta lugarna Bitinya, ammi awena kid ha pinag-dulot na Kahalwa ni Hesus. 8 A gafuta kumanen a tinaliban da ya lugar naMisya, te magpalalammadan kid na,a nagdulot kid na ta ili na Troas tapingit na bebay.

Ya Nagmatakar Te Pablu9 A ta hiklam itta ya nagmatakar

te Pablu, te imatubang kan tentuya lalaki nga taga Masadonya nganakimemallak tentu.

“E kam haen ta isin Masadonya,te uffunan da kami,” kunna kan nalalaki en.

10 A yen mantu ya nakkamun da tadoban na kid na Namaratu ta itenMasadonya, petta ipadangag da yauhohug na ta tolay kiden ten. A nag-ganwat kamin mantu, te iyak, Lukas,ya nehulun da hapa. 11 A ta nepakaa-pag min ta pagluganan mi a nagtugutkamin ta ili na Troas, a dimmayumkamin ta fugu na Samotrasya, te nag-bapor kami, a sangaw ta lalakwat anagdulot kami ta ili na Neapolis. 12 Atekami en nagdisaag ta baporen atinugut min abat ta ili na Pilipos ngamayor na ili ta lugar na Masadonya.Ammi ya taga Roma kiden ya mag-turay ta isin na ili. A yen hapa yanagyanan mi abat ta addu na araw.

Ya Pangipadangag Nig Pablu Ta IliNa Filipos

13A ta Sabadu a limattog kami ta ili,a imange kami ta pingit na karayan, teemmi apagan ya lugar na akimallakanna kagitta mi kiden Hudyo, a ned-datangan mi ya kadwan kiden bābāy

Page 252: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Turin Kiden 16:14 249 Turin Kiden 16:29nga maggagimung, a nakipagtuttudkami hapa nga nakibibidan tekid. 14Aya takdayen babbay nga nagdangagta bida mi a dana mangurug hapa taNamaratu, ammi tentu en nakadan-gag ta damag ni Hesus nga binidani Pablu a inukadan na Namaratu yanonot na, a pazigut hapa ta ngagan niAfu Hesus, a nesipat hapa ya ngaminkidenmagyan tentu. Lidya ya ngaganna, a taga ili na Tiyatira, a maglaklakuhapa ta ga-gamit. 15A tentun nabalinnazigut a pinagdulot na hapa ig Pabluta bali na.

“Am ikwenta dak na ta takdaymangurug te Afu Hesus a awemuyhud magdulot ta balik?” kunnatekami,

a immange kami hapa, te gafu ta ito-toli na ibar tekami.

Ya Paggamma Ni Pablu Ta Seanitu16 A ta takday na araw a immange

kami ha ta akimallakanen, a ittaya balatang nga seanitu nga angenangdafung tekami. A malalaki hapamanglavun gafu ta anitu na en. Ammiintu hapa ya daddoban na kadwankiden tolay, a ikid ya magba-nanggafu ta aglavun na balatangen. 17 Adimmagdag la ya balatangen tekamiabat ta addu na araw, a iayayag nakami ta tolay kiden.

“Ye-yan kid na tolay ya dad-doban na Kata-nangan na Dyos,a ipadamag da ya mangikerutantekamuy,” kun na ayag na en.

18A pake nahulat na i Pablu ta ayag naen, a nagbalittag na nga imatubang tabalatangen, kapye na nehuya ya anituna en.

“Iyak ya turin ni Hesus Kristu, apagtugutan ta ka ta balatang ina,”kunna.

A alistu nagtugut hapa ya anitu na en.Ya Kabalud Nig Pablu Ikid Ni Silas

19 A ta pakaita na dafu na balatan-gen ta nagtugut na ya anitu na ena nagporay kid na teg Pablu, te pin-erdi dan ya pangalapan da ta pirak.A ginafut da kid na, kapye da kidginergerger ta agyan na munasipyo,

a nedarum da kid ta atubang napinakadakal da kiden nga taga Roma.

20 “Hudyo yan kid, a mamaddaykid na ta dulay ta agyan tamin,21 te takwan na ugali ya pakkwa datekitam ngamekontra ta lintig tamte Romano kitam haman, a awenamabalin ta dagdagan tam ya ugalida,” kunda.22 A kumabkabat hapa ya tolay ki-

den nga mangpaliwat tekid. A yen tapinispissil na pinakadakal da kiden yabarawasi nig Pablu ikid ni Silas, kapyeda kid papaluk ta kayu. 23 A tekidna nabalin nagpaluk tekid ta addu napaluk a nebalud da kid, a ya nebar data maggwardya en ta agbaludan a

“Pake taronam ya duwa kidin,petta aweda makatammang,”kunda.

24A neange na kid mantu ta nagingu-mag na silid ta agbaludan, kapye nadinamsit ya takki da kiden ta duwa nakayu.

Ya Pangurug Na Maggwardya25 A ta hiklam a imaidda la ig

Pablu ikid ni Silas ngamakimalmallakikid na magkankansyon ta Namaratu,a dadangagan na kid hapa na sakābalud da kiden. 26 Ammi ta tangnganna hiklam a ka-ma la itta ya masikanna lunig, a pake nawalwag ya pun-dasyon na agbaludanen. A nahukatanhapa la ya ngamin irwangan kiden,yaga naubadan hapa ya kawad nangamin kiden nabalud, kontodu kayukiden nga nangdamsit ta takki da ki-den. 27A ta nekahukal na naggwardyaen a naita na ta nahukatan ya irwan-gan kiden, a pahig na ta nakalattog naya nabalud kiden. A yen ta sinikkutna ya kampilan na en, te papasin namina ya bari na, te mamatan sangawta atubang na dafu na en. 28 Ammita nepakaita ni Pablu tentu a pakenagayag tentu.

“Awem la, te itta kami la ngaminsin,” kunna.29 A nagayag bit mantu ya magg-

wardya en ta paghilag na, a sangaw

Page 253: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Turin Kiden 16:30 250 Turin Kiden 17:5nagbilag na simarok ta agyan na na-balud kiden. A gafu ta nagpapilpig nata talaw na teg Pablu ikid ni Silas anamalentud bit ta atubang da, kapyena kid neuhet. 30A ya uhohug na hapatekid a

“Ibar muy haen, Ser, am anumina ya tarabakun ku petta aweksangawmesipat ta pangpa-gang naNamaratu ewan,” kunna.

31“Amangurug kan te AfuHesus,te intu ya makkamu mangikerutantekitam, a kumanen hapa tekamuyngamin nga mamattama,” kundatentu.

32 Ammi pake nepadangag da hapaya uhohug na Namaratu tentu ikidna ngamin kiden magyan tentu. 33 Asangaw inalap na hapa ig Pablu ikid niSilas ta agyan na danum ta tangnganna hiklam para la, a binaggawan na yabigad da kiden gafu ta paluk. A yenhapa ya nepagzigut da tentu ikid namagyan kiden tentu gafu ta pangurugda. 34 A sangaw pinagdulot na hapaig Pablu ikid ni Silas ta bali na en,kapye na kid nepagafuy, a nagkakankid hapa. A matalak hapa ya magg-wardya en ikid na kahulun na kidengafu tamangurug kid na taNamaratu.

Ya Pakauhet Nig Pablu Ta Agbalu-dan

35 A ta lalakwat a nangidob yapinakadakal kiden ta polis da ta agyanna agbaludanen, te petta ilattog damina ig Pablu. 36 A sangaw ennanebar na maggwardya en tekid.

“Pelattog na kam kan napinakadakal mi kiden, a magtugutkanan mantu, a Dyos ya makkamutekamuy,” kunna tekid.37 Ammi ya uhohug ni Pablu tentu

a“Ay, awena mabalin ta kunna

ten, te maski am Hudyo kami akagitta da kami haman nga meka-mang ta gubyernu na taga Roma,a aweda haman panunnutan dam-agan tekami am anu ya liwat mi,am awa ka-ma la amāmatan dakami hud la ta paluk ta atubang

na ngamin tolay, kapye da kamipebalud. A ta ayanin a ikayat dailemad ya pagpatugut da tekami.Awan! Awemin mantu magtugutam bakkan ta pinakadakal mu kid-ina ya ange mangilattog tekami,”kunna.38 A nagtoli mantu ya polis kiden

ta pinakadakal da kiden, a nebar daya inuhohug ni Pablu tekid, a nabu-rungan kid na hapa, te liwat da tanepabalud ya awanen ta liwat. 39 Ayen ta umange kid na nakipakoma tegPablu, a sangaw nelattog da kid taagbaludanen, kapye da kid pinatugutta ili da. 40 A tekid na nagtugut taagbaludan a nagsibal kid bit ta balini Lidya en, te pagturadan da bit yamangurug kiden, a sangaw nagtugutkid hapa.

17Ya Pagpasyar Nig Pablu Ta Ili Na

Tesalonika1A tekiden nagtugut a tinaliban da

ya ili na Ampipolis ikid na Apolonya,kapye da dimmatang ta ili na Tesa-lonika. A gafu ta itta hapa ten yakapilya na Hudyo kiden 2 a immangekid hapa makigimung, te yen halaya gagangay da. A nakiuhohugananhapa i Pablu tekid ta tallu na Sabadugafu ta surat kiden ta Bibliya da. 3 Anetuldu na hapa tekid ya surat ki-den nga dana nangibar ta iange naMangikerutan, petta amu da ta dananekari ya pasi na ikid na katolay na.

“A ya Hesusen nga ipadangagku tekamuy a intu hala yaMangikerutan nga nekari naNamaratu ewan tekitam,” kunnatekid.

4 A mangurug hapa ya kadwan kidenHudyo, ikid na Hentil nga dana man-gurug ta Namaratu, a medagga kid nateg Pablu ikid ni Silas, a itta hapa yaaddu na bābāy nga naba-nang.

5 Ammi ya Hudyo kiden nga awanmangurug ta nepadangag ni Pablu amangahugu kid na gafu ta mangurug

Page 254: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Turin Kiden 17:6-7 251 Turin Kiden 17:20

kiden. A yen ta nangalap kid ta kad-wan kiden lālāki nga mangunung takanan da, kapye da sa mamadday tadulay, petta burburungan da ya tolaykiden ta ili. A sangaw simarok kidhapa ta bali ni Hason nga pagyanannig Pablu ikid ni Silas, petta gafutanda kid mina, te idarum da kid minata atubang na tolay kiden. 6-7 Ammimappya te dana nagkahan kid nag-tugut, a aweda kid mantu nadatan-gan. A gafu ta kumanen a nekabkabatda ig Hason ginafut ikid na kadwankiden mangurug, a ginerger da kid taatubang na konsihal da kiden ta ili.

“Ye-yan kid ya kahulun na duwakiden nga manabtabang ta ngaminkiden lugar, te pinagdulot na kid niHason ta bali na. A sa makaliwatkid ta lintig na Ari en ta ili na Roma,te ipapilit da ya takwan na ari ngamagngagan te Hesus,” kun na ayagda en.

8 A magburung na hapa ya tolay ki-den ikid na konsihal da kiden tekidennakadangag ta itta ya mangipapilit tatakwan na ari. 9 A pinagmulta damantu ig Hason ikid na kahulun nakiden, kapye da kid pinagtugut.

Ya Iange Nig Pablu Ta Ili Na Beriya10A ta hiklam a dinob namangurug

kiden ig Pablu ikid ni Silas ta ili naBeriya. A ta datang da ta iten Beriyaa kuga immange kid ha ta kapilya naHudyo kiden. 11 Ammi mapmappyaya agnonotan na Hudyo kiden tagaBeriya ammi ta itta kiden ta Tesa-lonika, te nefulot ya talak da ngamag-dangag ta inuhohug nig Pablu, a pakebilbigan da para ya Bibliya ta kinang-hahaw, te pasikkalan da am kurug yainuhohug nig Pablu tekid. 12A gafu takumanen a mangurug hapa ya adduna Hudyo, ikid na addu hapa na baba-nang na Hentil na lālāki pase bābāy.

13 Ammi intu dulay, te ya Hudyokiden taga Tesalonika a nadamag data itta ig Pablu ta iten Beriya ngamangipadangag ha ta uhohug na Na-maratu, a dinagdag da kid hapa. A

sinansanat da hapa ya tolay kidenten, petta ikatupag da mina i Pablu.14-15 A yen ta nebar na mangurug ki-den tentu ta alistu mina magtugut, aenda netulud na kadwan kiden addetta ili na Atenas ta pingit na bebay,ammi nasirak ig Silas ikid ni Timotyota ili na Beriya. A ya uhohug ni Pabluta nangitulud kiden tentu a

“Padagdagan muy sangaw tamavit ig Silas ikid ni Timotyo,”kunna tekid,

kapye da nagtugut magtoli ta ili naBeriya.

Ya Bida Ni Pablu Ta Taga AtenasKiden

16A ta pagindag ni Pablu teg Silas taili na Atenas a pakematupag ya nonotna gafu ta napannuya ili da ta addunasinang dyos. 17 A yen ta magpatotolita agyan na pagkakampatan na tolaykiden ta kinanghahaw, te petta maki-uhohuganan tekid gafu ta sinangdyosda kiden ikid na Namaratu. Ammiam Sabadu a immange ta kapilyana Hudyo kiden, te makiuhohugananhapa tekid ikid na Hentil kiden nganedagga tekid. 18 A ya kadwan kidenmistro ta eskwela ni Ipikuro ikid naeskwela ni Zeno a nesimmu da hapai Pablu nga makiuhohuganan ta ittakiden ta agyan na dapun da en. A yauhohug kadwan a

“Anu hud ya ikayat na uhohuganna magtuladin,” kunda.

“A kuman na ipadangag na yatakwan na dyos,” kunna hapa nakadwan,

te nadangag da ya pangipadangag nata ngagan ni Hesus ikid na pangtolayna Namaratu ta nagpasi kiden. 19 Aenda mantu binaran, a neange da tabagetay na Areyopago, te yen ya ag-imbestigaran na konsihal da kiden tatolay. A ya nebar da tentu a

“Pake dangagan mi ta mappyaam anu ya ituldum, te kuman natakwan, 20 te bakkan ta kumanna amu mi, a ikayat mi dangaganam anu ya ikayat mu uhohugan,”kunda tentu.

Page 255: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Turin Kiden 17:21 252 Turin Kiden 18:421 Te ya tolay kiden taga Atenas ikidna imme kiden magpasyar ten, a intula pakolanganda yamangibida ikid namagdangag ta bagu na bida.

22 A gafu ta kumanen a nagtayuk iPablu ta nagtātangnganan na konsi-hal kiden. A ya binida na tekid a intuyan:

“Ikamuy taga Atenas, a ta ku-man na mariknak tekamuy a pakepakolangan muy ya ngamin narelisyon, te awemuy ikayat ta ittaya taliban muy nga dyos. 23 Teteyaken nagpapasyar nga nagbuyata ngamin kiden pakimallakanmuya naitak hapa ya takday na pan-giatangan muy, a ya nesurat hapatentu a

‘Ye-yan ya Pangiatangan taDyos nga Awan Aamu’, kunna.“A ya Dyos nga awemuy amu a

yen mantu na Dyos ya ipadangagku tekamuy. 24 Te Namaratu ewanhaman ya Dyos nga namadday talutakin kontodu ngamin na ittata paglelehutin, a awena hamanmagyan ta bali nga pinadday natolay, te intu haman ya dafu nangamin lutak pase langit. 25 Amasapul na hud ta itta ya man-gatad tentu, bakawa intu hamanya mangatad ta angat tam ikid nangamin magserbi tekitam. 26 Teya napopolu en tolay nga pinaddayna, a intu la tatakday ya nagafun nangamin tolay maski am anu ya ka-tolay da, petta magyan kid ta utunna lutakin. Ammi dana tinugnakanna ya lugar na pagyanan da ikidna kabayag na araw da, 27 pettamkumanen a apagan da mina ya Na-maratu, talo am maapagan da, ammanonot da. Ammi maski kunnaten awena haman adayu ta tagtak-day tekitam, te ya kuman na in-uhohug na kadwan kiden dadagkalmuy a

28 ‘Intu ya makkamu ta angattam, ikid namangpahehit ikid namangpanonot tekitam, a ikitamtolay ya anak na kiden,’ kunda

haman.29 “A gafu ta ikitam tolay ya ānāk

na Namaratu ewan a awetam minaigitta ya Namaratu ta balituk, ikidna pirak, ikid na batu nga pinad-day na malalaki na tolay. 30 Taidi a pinagorayan na Namaratu yaawemuy pakkamu tentu, ammi taayanin a ibar na ta magbabawimina ya ngamin tolay, 31 te danatinugnakan nan ya araw na pag-imbestigar na ta ngamin tolay. Apinatudunan nan hapa ya matu-nung na lalaki nga magimbestigartekid. A pake nepasikkal nan hapaya pinatudunan na en, te tinolaynan ta pasi na en. A yen la ya abatna mabidak,” kun ni Pablu tekid.32 A ta pakadangag da ta itta

ya tinolay na Namaratu ta pasi naa nekakātawa na kadwan, amminakanonot ya kadwan, te

“Dangagan mi ha sangaw ta mit-tan am anu ya ikayat mu uhohuganta matolay ya nasi,” kunda.33-34 A ta nekabalin na kumanen a

nagtugutanna kidni Pablu, a nehulunbit hapa ya kadwan tentu, a mangu-rug kid hapa te Hesus. I konsihal Dy-onisyo ya takday, a ya takday para yababbayen nga nagngagan ta Damaris,a mehulun hapa ya kadwan tekid.

18Ya Pagyan Nig Pablu Ta Ili Na Kor-

into1 A ta nepagtugut ni Pablu ta ili na

Atenas a nagdulot ta ili na Korinto, 2 ayen hapa ya nakasimmun na te Akilanga takday na Hudyo nga neanak talugar na Pontu. Ammi bagu nagafukid hapa na atawa na en Persila talugar na Itali, te pinatugut na kid niAri en Klawdyo kontodu ngamin ki-den Hudyo nga nagyan ta ili na Roma,a ikid ya napnapolu dimmatang ta ilina Korinto ammi te Pablu. 3A sangawimmange hapa i Pablu magpasyar tabali da, a nakipagyan tekid nakipag-tarabaku, te naggagitta kid nga ma-madday ta tolda. 4 A kada Sabadu a

Page 256: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Turin Kiden 18:5 253 Turin Kiden 18:21makigimung hapa i Pablu ta kapilyana Hudyo kiden, a nakiuhohuganantekid pase Giregu kiden, talo amman-gurug kid hapa te Hesus.

5 A sangaw ta datang nig Silasikid ni Timotyo, te nagafu kid tenMasadonya, a nagimmang bit i Pablunga magtarabaku ta tolda, te intu lakwan na ya mangipadangag ta uho-hug na Namaratu ta Hudyo kiden, apake nepasikkal na i Hesus ta intuya Mangikerutanen nga dana nekarina Namaratu tekid. 6 Ammi gafu tamasoysoy kid ikid na mamadakat kidtentu a nagtalekudan na kid hapa. Teya nebar na tekid a

“Ikamuy mantu la ya makkamuta liwat muy. Am aweyan muy yaiatad na Namaratu tekamuy a anupara ya liwat ku. Eyak na mantumangipadangag ta Hentil kiden,”kunna tekid.7 A nagtugutan na kid, a immalit

ta bali ni Tikyo Husto ta hebing nakapilya da en, te Hentil i Tikyo, amangurug hapa ta Namaratu. 8Ammii Krispu nga presidente na kapilyaen a dimmagdag hapa te Pablu, te saikid nga mamattama ya mangurug teHesus gafu ta nepadangag ni Pablutekid. A addu hapa ya mangurugnga Hentil kiden taga Korinto, a sanazigut kid hapa.

9 A sangaw ta takday na hiklam anagmatakar kan i Afu Hesus te Pablu,a ya nebar na tentu a

“Awem magtalaw, Pablu, te idu-lotmu la yamangipadangag ta isin,10 te itta yak hala teko, a awansangaw tamangsi-ged teko, te addupara ya mangurug teyak ta isin naili,” kunna kan tentu.

11 A nagyan mantu i Pablu ta ili naKorinto abat ta tādarun a annam nahulan nga mangituldu ta uhohug naNamaratu.

12 A ta pagyan para la nig Pablu taili na Korinto a naggubernador hapa iGaliyo ta ngamin lugar na Akaya, a yaarawin yen hapa ya nepagdadagga naHudyo kiden ngamanggafut te Pablu,

a nee da ta atubangna gubernador en,petta idarum da.

13 “Ye-yan ya mangayayyaw tatolay kiden, petta dagdagan damina ya takwan na pangurug ngamehangat ta lintig tam,” kunda.14 A tanagay maguhohug hapa i

Pablu, ammi napnapolu ya guber-nadoren nga tumabbag tekid.

“Am angarigan ta itta mina yatinarabaku na nga pake dulay aattaman ku la ya magdangag teka-muy. 15 Ammi gafu ta intu la pag-tatāpilan muy ya uhohug ikid nangagan na tolay ikid na lintig naHudyo a mappya ta ikamuy hapala ya makkamu, awan ta amuk taproblema muyina,” kunna.

16 A pinatugut na kid. 17 Ammi ka-ma la enna ginafut na Hentil kideni Sostinu nga bagu en presidente nakapilya na Hudyo kiden, a pinalpalukda ta atubang na gubernadoren, abinaybay-an na kid hapa na guber-nadoren.

Ya Pagtoli Nig Pablu Ta Ili Na An-tiyoka

18 A ta kabalinan na kumanen anagyan bit i Pablu ta ili na Korintoabat ta medyo mabayag. A gafu tamabayag mantu ten a “Eyak na ha, amakkamu kanan,” kunna ta mangu-rug kiden, kapye na nagtugut, sa ikidnig Akila ikid ni Persila.

A nabayag na hapa ya awenanepagposip ni Pablu gafu ta itta yanekari na ta Namaratu, ammi tekidennakadatang ta ili na Senkareya a yenya nagposipan na ta huk na en, tenabalin na ya nekari na en. A sangawnaglugan kid ta bapor nga ange talugar na Siriya. 19 A gafu ta nagsibalhapa ya baporen ta ili na Efeso adimmagut bit i Pablu, petta angemakigimung ta kapilya na Hudyokiden, a nakiuhohuganan hapa tekid.A ya uhohug da hapa tentu a

20 “Mappya ammabayag kaminatekami,” kunda hapa tentu, ammi

“Awek la bit, 21 te am itulukna Namaratu ewan a magtoli yak

Page 257: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Turin Kiden 18:22 254 Turin Kiden 19:6hala sangaw,” kunna tekid kapyena nagtugut.

Ammi ig Akila ikid ni Persila a nasirakkid ta ili na Efeso, a nagbapor ha iPablu addet ta lugar na Siriya.

22 A ta datang na baporen ta ili naSesariya a yen hapa ya nagdisaaganni Pablu, a nagtugut na addet ta ilina Herusalem, te ange bit magpasyarta mangurug kiden ten, kapye namagdulot ta ili na Antiyoka, te yenya nagganwatan na en ta idi. 23 Amedyo mabayag hapa ten, kapye naha nagtugut, te magtoli ta mangurugkiden ta ngamin inange da en ni Silasta lugar na Galasya ikid na Parigya,petta pagsikanan na ya pangurug da.

Ya Tarabaku Ni Apolo24-26 A ta ketta para la ni Pablu ta

iten Galasya a itta ya takday Hudyonga immange nagpasyar ta ili naEfeso. Apolos ya ngagan na, a tagaili na Alehandra ta lugar na Egipto.A tentu en immange makigimung takapilya na Hudyo kiden a pake natu-rad hapa magbida tekid, te malalakimaguhohug, yaga awena metawagta surat kiden ta Bibliya. A pakepinasikkal na ya maguhohug, a awankad ta pagkilluyan na ituldu na tadamag ni Hesus, te kustu ngamin yabidan na, te pake naadal na tamappyaya ngamin netuldu tentu gafu te AfuHesus. Intu la pagkurangan na yakazigut na en, te maski dana nesipatta pangzigut ni mina Hwan a awenapara la nakompleto na kazigut na. Ata nepakadangag nig Persila ikid niAkila tentu ta kapilya en a nebar datentu ta

“Magdulot ka hala ta bali mi, temagbida kitam,” kunda tentu,

a pake netuldu da ya awena en paraamu nga dalan na Namaratu.

27 A ta nekabalin da magbida aikayat ni Apolos magtugut.

“Mappya ta eyak para ta itenAkaya ta dammang na bebay, pettamangituldu yak hapa ten,” kunna.

A inuffunan da hapa na mangurugkiden, te nagsurat kid ta kahulun dakiden mangurug ta dammang, pettapagdulotan da hapa. A ta datangni Apolos ta dammang ta ili na Ko-rinto a dakal hapa ya panguffun nata mangurug kiden ten gafu ta paka-pangwa na Namaratu, 28 te masikanmakidibati ta Hudyo kiden ta lugarna pagaammungan da, a inabak nakid ta uhohug na Namaratu, te pakenepasikkal na i Hesus ta intu yaMangikerutan nga nekari na Nama-ratu tekid.

19Ya Pagtoli Ni Pablu Ta Ili Na Efeso

1 A ta ketta ni Apolos ta ili na Ko-rinto a nagtugut hapa i Pablu ta itenParigya, a inange na ya bagbagetaykiden addet ta nakadatang ta ili naEfeso, a yen hapa ya nakasimmun nata kadwan kiden mangurug. 2A tentuen nakiuhohugan tekid a pinohutanna ta

“Anu, awemuy hud napasinapānta Kahalwa na Namaratu ta nepan-gurug muy?” kunna tekid.

“Awan ay, te awemin para lanadangag am ittan ya Kahalwa naNamaratu,” kunda hapa.

3 “A anu mantu ya kinurug muypetta nagzigut kam?” kunna.

“A intu kinurug mi ya pangzigutni mina Hwan ta danum,” kunda.4A ya uhohug para ni Pablu tekid a

“Zinigut ni Hwan ya tolay ki-den gafu ta pagbabawi da ta liwatda kiden, ammi ya nebar na kanpara tekid a mappya ta ikatalak daya ange sangaw ta gafan na ngamangpasinap tekid ta Kahalwa naNamaratu, a i Hesusenmantu yen,”kunna.5 A gafu ta uhohug ni Pablu tekid

a pazigut kid hapa ta ngagan ni AfuHesus. 6A ta nepangisagpaw ni Pabluta kamat na ta ulu da a mapasinapānkid hapa ta Kahalwa na Namaratu, amagsitang kid na ta magdaduma naaguhohug, otturu neuhohug da hapa

Page 258: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Turin Kiden 19:7 255 Turin Kiden 19:23ya pepadangag na Namaratu tekid.7 Itta mafulu duwa kid ngamin.

8 A ta kabalinan na kumanen anagyan i Pablu ta ili na Efeso abatta tallu hulan, ammi kada Sabadu aimmange ta kapilya na Hudyo kiden,a naturad hapa maguhohug tekid, teawena mamat mangituldu am awapake nepasikkal na ya pangikerutanna Namaratu tekid. 9Ammi pake ma-soysoy ya kadwan, te aweda kuruganya ituldu na, am awa pinadpadulayda hud la ta atubang na magdangagkiden. A yen ta nagtugutan na kid niPablu, a netugut na hapa ya mangu-rug kiden, a immalit kid ta eskwelani Tirano. 10 A nangituldu i Pablu taeskwela na en ta kinanghahaw abat tadwadarun, a nesaned hapa ya uhohugna Namaratu ta ngamin kiden lugarnaHudyopaseHentil ta paglelehut naAsya.

Ya Pangtalama Na Seanitu Ta AnākNi Iskeba

11A itta para la yapakemasmasikanna nehuga na Namaratu gafu ta barini Pablu. 12 Te am itta ya magtakita ange mangalap ya kahulun na enta sangngat ni Pablu, ono arikavwatna, a am mesagpaw ya inalap na enta bari na magtakiten a magmappyahapa. Amaski amseanitu apatugutanna hapa ya anitu na en. 13A itta hapaya kadwan kiden Hudyo nga makap-atugut kan ta anitu, a nepangparubada hapa ya ngagan ni Hesus ta seanitukiden, te pasyaran da ya seanitu kidenpetta patugutan da ya anitu da.

“Patugutan mi ka ta ngagan niHesusen nga ipadangag ni Pablu,”kunda ta anitu da.14 A ya pitu kiden ānāk ni Iskeba

nga mayor na padi kiden a ikid hapaya nangiparuba ta ngagan ni Hesus tatakdayen seanitu. 15 Ammi ya tabbagna anitu na en tekid a

“Amuk i Hesus ikid ni Pablu,ammi inya kam hud petta kuruganta kam,” kunna,

16 otturu dinukmaran na kid na lalakien gafu ta poray na anitu na en, a pake

binigbigadan na kid ngamin abat tanapispissil ya ngamin barawasi da, anauh-uhagan kid nga nagbabilag. 17Aalistu nesaned hapa ya damag na pitukiden ta ngamin kiden limugar ta ilina Efeso, a pake nahigalan ya ngaminHudyo pase Hentil gafu ta ngagan niAfu Hesus.

“Kakurugan ta pake masikanhapa ya ngagan ni Hesus,” kunda.Ya Pangiapang Na Mangurug Kiden

Ta Agmadyik Da18 A gafu ta damag na kasikan na

ngagan ni Hesus a umange ya addu namangurug ta agyan na aggagimunganda en, a nebosag da ta pagtalekudandan ya dana tarabaku da ta atubangna ngamin tolay, te managa-na kid,ammi nelemad da ta idi. 19 A ya kad-wan kiden nga nagtalekud ta panaga-na da a nedatang da hapa ya le-bru da kiden, petta sa mauknud kidta atubang na ngamin tolay, kapyeda kid neapang. Ammi dana nek-wenta da am piga ya nepagpaga data ngamin kiden lebru da, a kustulimafulu ribu na pesuk. 20 A gafuta kumanen a pake nesaned para yauhohug na Namaratu addet ta adduna lugar, a awan ta nakatubang tapakapangwa na uhohug na en.

21 A ta kabalinan na kumanen anakanonot i Pablu nga ange mag-pasyar ta dammang na bebay ta lu-gar na Masadonya ikid na Akaya,kapye na sangaw magtoli ta ili naHerusalem.

“A sangaw am mabalinak na tenHerusalem a mappya ta e yak hapata ili na Roma ta lugar na Itali,”kunna.

22A dana pinapolu na mantu ya kauf-funan na kiden nga Timotyo ikid niErasto ta itenMasadonya, ammi tentua pa magyan bit ta ili na Efeso.

Ya Manabtabang Ta Ili Na Efeso23 A ta ketta para la ni Pablu ta

ili na Efeso a itta hapa ya masikanna manabtabang ta tolay kiden gafuta dalan ni Hesus nga ipadangag ni

Page 259: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Turin Kiden 19:24 256 Turin Kiden 19:41Pablu tekid. 24 Te ya takday tolay ngamagngagan te Dimitriyu a dana naki-tulag ta tarabakun na kadwan kidenpandayān, te ikid ya mamadday tasinang ba-bali na dyos da en Artemis,a addu hapa ya nelaku da ta pinaddayda kiden. Ammi gafu ta ipadangag niPablu a umassang na ya gumatang tapinadday da. 25A yen ta pinagmamit-ing ni Dimitriyu ya pagalluyan na ki-den ikid na kadwan kiden pandayān.A ya uhohug na tekid a

“Amu muy, kahkahulun, ta awanta takwan na pangalapan tam tamagserbi tekitam am bakkan tatarabaku tamin, 26 ammi maitamuy haman, ikid na madangagmuy ta addu ya naagagay ni Pabluta kagitta tam kidin ta isin Efesopase ngamin lugar na Asya, a pag-talekudan dan ya paddayan tamkidin, te ibar na haman ta bakkanta dyos ya pinadday na tolay. 27 Akadulayan na sangaw, te awan san-gaw ta kapkappyan na pagapagantamin. Ammi bakkan la ta yen,te awan sangaw ta kapkappyan nasimbaan na dyos tam Artemis, aawan na sangaw ta kwenta na paki-mallakan na ngamin tolay ta lugarna Asya ikid na ngamin paglele-hutin,” kunna tekid.28A ta pakadangag da ta uhohug ni

Dimitriyu a pake magporay kid na, asa naggihawa kid.

“Malalaki ya Artemis, malalakiya dyos na taga Efeso kiden,” kunna gihawa da, a tinotoli da la.

29Agafu ta kumanen a sa napopoyungna ya ngamin tolay ta ili, a nag-gagindan kid na nagbabilag nga im-mange ta agyan na agbuyan da en,a sakā ginerger da hapa ig Gayusikid ni Aristarku nga tagaMasadonya,te kahulun kid ni Pablu. 30 A angemina i Pablu ta nagtātangnganan natolay kiden petta maguhohug tekid,ammi ginamman na kahulun na ki-den. 31 A maski ya kadwan kidenpinakadakal na taga Efeso kiden ngakofun ni Pablu a nangidob kid hapa ta

maggamma hapa tentu.“Awem la makipaita ta tolay kid-

ina, te dulay,” kunna tentu.32 A nagdaduma hapa ya gihawa

na tolay kiden, te pake napopoyungkid na, a nagalalimanga hapa ya kad-wan tekid, te aweda amu am anuya kauk-uknud da. 33 Pahig na kad-wan ta intu nakaliwat i Alehandru,te intu ya netu-bang na Hudyo kidenta atubang na tolay kiden. 34 Ammitentu en nagsenyas petta magbidatekid a nabilbig da ta Hudyo, a naggi-hawa kid ha.

“Malalaki ya Artemis, malalakiya dyos na taga Efeso kiden,”kunda,

a tinotoli da la negihawa abat tadwaoras.

35 A ta nepagpakamag na takdayenpinakadakal da tekid a pake nehuyana kid.

“Ikamuy taga Efeso, anu hud yaserbi na kasitangmuy? Itta hud sinya awan makkamu ta ikitam tagaEfeso ya manaron ta simbaan niArtemis, ikid na sinang bari na enbatu nga nagafu ta langit? 36A gafuta awena mabalin ta melemad yana mappya mantu ta magimmangkanan. 37 A awemuy hahama, teawan haman ta liwat na tolay kid-ina nga ginerger muy ta isin. Awanhaman ta inuhohug da ta dulayta dyos tam, a awan ta tinakkawda ta simbaan na en. 38 A amitta mina ya idarum nig Dimitriyuikid na kahulun na kiden a ittahaman ya munasipyo tam ikid nakwes tam. Yen kid mina ya eyanda pangidaruman. 39 Ammi amitta ya takwan na problema muy amappya ta nonotan da hala sangawam araw na pagaammung na imili,40 temabalin ta sa ikitam sangaw yamedarum gafu ta panabtabang tamta arawin, te awan haman ta ra-zon tam ta iningwa tamin,” kunnatekid.

41A ta nekabalin na naguhohug ta isina pinatugut na ya tolay kiden.

Page 260: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Turin Kiden 20:1 257 Turin Kiden 20:1920

Ya Pagpasyar Nig Pablu TaMasadonya

1 A ta nepagimmang na panabta-bang na tolay kiden a pinagaammungni Pablu ya mangurug kiden, pettapagturadan na kid. A sangaw nag-pakamu tekid, kapye na nagtugut. 2Apinasyar na ya ngamin kiden lugarna mangurug ta lugar na Masadonya,a pinasikan na ya pangurug da taaddu na uhohug, kapye na nagdulotta abagatan ta lugar na Giresya. 3 Anagyan hapa ten abat ta tallu hulan.A sangaw ikayat na magtoli ta lugarna Siriya, ammi tentu en nagganwatnga maglugan ta bapor a nadangagna ta anānigan na Hudyo kiden, aawenan mantu nagtakay ta baporen,te nagtugut na ta dalan nga ange taMasadonya. 4 Nehulun hapa tentui Sopatro nga anak ni Piro nga tagaBeriya, a ig Aristarku ikid ni Segundonga taga Tesalonika, a i Gayus ngataga Derbe, ikid ni Timotyo, a igTikiku ikid ni Tropimo nga taga Asya.

5 A ta datang da ta ili na Pilipos talugar Masadonya a imunnan ya kahu-lun na kiden nga dimmakit ta bebayaddet ta ili na Troas, te indagan data iten. 6 A iyak Lukas a nesibal nakhapa ni Pablu ta ili na Pilipos, ammidana nginilin mi bit ya pyesta naHudyo kiden am mangan kid ta pannga awan bumlad, kapye mi nagtugutnga naglugan ta bapor. A tamekalimaen araw a yen ya datang mi ta ili naTroas ta agyan na magaindag kidentekami. A pa nagyan kami hapa tenabat ta pitu araw.

Ya Pangituldu Ni Pablu Ta Ili NaTroas

7 A ta furab na Liggu a sa nagaam-mung kami, te yen ya pangan mita panen nga panadamdaman mi teAfu Hesus. Ammi napolu nagbida iPablu tekami, te ikayat na magtugutta lalakwat. Ammi awena haman nag-immang naguhohug abat ta tangnganna hiklam. 8 Dana napagatangan ya

addu na hilag ta nagyanan mi en tanagingutunen silid. 9 A ya takday nababagu nga magngagan ta Yutiku, aimatuttud hapa ta tawa en, a natan-gluk ta sikan na sidug na ta kabayagna pagbida ni Pablu, a nahunnak nata lutak addet ta mekatallu en daklat.Enda inakkat a nasin. 10 Alistu dim-magut hapa i Pablu, a nagtumagan naya babagu en inahakupan, a

“Awemuy lamagburung temato-lay hala,” kunna.

11 A tekamin ha gimon ta nagyananmi en ta utun a nagkakan kamin, anagbabida kid ha ni Pablu abat tamagkākārawan, a sangaw nagtugutanna kid. 12 A pake matalak kid hapa tapangidatang da ta babagu en ta balina, te natolay hala.

13A ta kabalinmin ten a immunnankami ha ammi te Pablu, te nagbaporkami nga dumayum ta ili na Asos,ammi te Pablu a nagtugut ta dalan, tedana nanonot na ta makilugan hapasangaw ta iten Asos. 14 A ta pakada-fung mi en ten a nelugan mi hapa,a sa nagbapor kami ngamin abat taili na Mitilena. 15 A tekami en hanagbapor ta lalakwat a tinaliban miya fugu na Kiyos. A ta tālakwatan anagsibal kami bit ta fugu na Samos,kapye mi nagdulot ta ili na Miletuta mekatallu en na araw. 16 Aweminagsibal ta ili na Efeso, te awenaikayat ni Pablu ta mabayag kami talugar na Asya, te imaggut dumatangta ili na Herusalem, petta dana ittanmina ten ta kaarawan na Pentikostes.

Ya Tabarang Ni Pablu Ta Kalalak-lakayan Kiden Taga Efeso

17 A ta datang mi ta ili na Miletua nangidob i Pablu ta ili na Efesopetta maayagan ya kalalaklakayan naiglesya. 18 A tekiden dimmatang tePablu a nagbida hapa tekid.

“Dana amu muy ya gagangayku tekamuy, kahkahulun, addet tanapolu en araw na datang ku talugar na Asya. 19 Te awek hamannagparayag tekamuy, te immalin-nakak hud la nga nagtarabaku ta

Page 261: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Turin Kiden 20:20 258 Turin Kiden 20:38kuman na daddoban ni Afu Hesus.A addu hapa ya naattaman ku ngadamdam ku ikid na pagzigātān kugafu ta pangigakkad na Hudyo ki-den teyak.

20 “A amu muy hapa ta awanpulus ta nelemad ku ta makauf-fun tekamuy, te netuldu ta kam takapilyamuypase babalimuykiden,a sa nepadangag ku ya ngamin kap-pyanan muy. 21 A tinabarangan kupara ya ngamin tolay nga Hudyopase Hentil ta magbabawi kid minata pagliwat da ta Namaratu, temangurug kid na mina te Dafutamewan Hesus Kristu.

22 “A ta ayanin hapa a eyak hata ili na Herusalem, te imaggutak,te kuman na itu-bang nak na Ka-halwa na Namaratu. A awek hapaamu am anu sangaw ya makkwateyak ta iten, 23 ammi teyaken sagenagsibal ta kadwan kiden lugar aitta ya iparikna naKahalwa na en tamadatangan ku sangaw ya mang-balud teyak ta iten Herusalem, apagzigātan nak kan na Hudyo ki-den. 24 Ammi maski am papasindak a awek haman kengan ya angatku, te awan haman ta kappyananna angat ku am awek ibalin yangamin patarabaku ni Afu Hesusteyak. Te yen haman ya nangi-doban na teyak petta ipadangag kuya damag na allak na Namaratutekitam tolay.

25 “A ikamuy ngamin nga nangi-padangagan ku ta pangikerutan naNamaratu a amuk na ta awedaksangawmaita. 26A yen ta pake ibarkun tekamuy ta am awemuy man-gurug a awan ta liwat ku tekamuy,27 te awan ta tinaliban ku ta pangi-padangag ku ta ngamin uray naNamaratu tekamuy. 28 A makkamukam mantu nga magtaron ta barimuy ikid na ngamin kiden man-gurug, te ikamuy haman ya netunna Kahalwa na Namaratu nga ma-naron ikid na mangituldu tekid, tetolay kidni AfuHesus nga sinakana

ta daga na en.29 “A kumanen hapa a amuk

ta itta sangaw ya matulad namangituldu nga timulyat teyak,a pagkakattwayan da sangaw yamangurug kiden. 30 A bakkanla ta yen, te magparayag hapasangaw ya kadwan kahulun muy,a pagkilluyan da sangaw yakakurugan nga netulduk tekamuytalo am itta hapa ya mapadagdagda. 31 A mappya mantu ta dananonotan muy, petta awemuysangaw maayayyaw, te intunonotan muy ta netangtangitku para ya nepangtabarang kutekamuy ta araw pase hiklam abatta tallu darun.

32-34 “A amu muy hapa ta awanta inadang ku ta pirak muy onoga-gamit muy, te iyak hapa laya nakkamu nagapag ta ngaminmagserbi tekami ikid na kahulunku kiden, 35 petta iyak mina yaparigan muy. Te mappya ta mag-tarabaku kitam, petta itta hapasangaw ya iuffun tam ta awan ki-den makaapag ta magserbi tekid.Te nonotan tammina ya uhohug niAfu Hesus,

‘Magasgasat sangaw yamangatad ammi ta maguknud,’kunna.“A ta ayanin a Namaratu ewan ya

ikatalak ku ngamakkamu tekamuy,a ya uhohug na allak na en tekitamya mangpasikan ta pangurug muy,te yen ya mangibar ta itta ya iatadna tekamuy, petta mesipat kam tangamin kiden tolay na Namaratu.A yen la ya addet na mabidak teka-muy,” kunna.36A tentu en nabalin naguhohug ta

isin a sa namalentud kid, a nakimallakkid na. 37 A nagtatangit kid hapa ngaimahakup ikid na nangammu tentu,38 te madamdam kid na gafu ta uho-hug na en tekid ta aweda sangawmaita. A sangaw enda netulud tapagluganan na en bapor.

Page 262: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Turin Kiden 21:1 259 Turin Kiden 21:1921

Ya Ange Nig Pablu Ta Ili NaHerusalem

1 A tekami en naggagungay a nag-bapor kamin ha ni Pablu abat ta ili naKoos. A ta kalakwatan na a nagdulotkami ta ili na Rodas. A tekami ennagtugut ten a dumatang kami ta ilina Patara. 2 A yen hapa ya nakaapa-gan mi ta takwan na bapor nga angeta lugar na Funisya, a naglugan kamiha. 3 A tekami en nakaabikan ta fuguna Sipre a tinaliban mi ta abagatanna, a nagdulot kamin ta ili na Tirota lugar na Siriya, a yen ya nagdis-aagan mi, te yen hapa ya pangidis-aagan da ta karga na baporen. 4 Atekami en nagdisaag a emmin hapainapag ya agyan na mangurug kiden,a pa nakipagyan kami tekid abat tatāliggwan. A ta pagyan mi en tekid anakikekallak kid hapa te Pablu gafu taKahalwa na Namaratu ta awena minaange ta ili na Herusalem. 5 Ammitekami en nabalin nagpasyar tekid anagganwat kami hala nga magtugut,te magdulot kami hala ta eyan mi. Agafu ta kumanen a enda kami hapanetulud abat ta lawan na ili, a nehu-lun hapa ya atawa da ikid na ānāk dakiden. A sangaw namalentud kamingamin ta zigzig na bebayen, a naki-mallak kami. 6 A ta kabalin mi ena nagimpakpakamu kami, kapye minaglugan ta baporen, a nagtoli hapaya kadwan kiden ta bali da.

7 A tekami en nakadatang ta ili naTolemayda a nagdisaag kami ha. Atekami en nagimpakpakamu ta man-gurug kiden ten a nagammak kamihapa ta bali da ta tāhiklaman.

8 A ta lalakwat a nagtugut kamiha, ammi tinugut mi abat ta ili naSesariya, a nagdulot kami ta bali ni Fe-lipe. I Felipe ya takday na pitu kidennga pinili da ta idi nga nangisanedta rasyon na nabalu kiden, ikid namangipadangag ta damag ni Hesus.9 A itta hapa ya appat na ānāk na ngababbalatang, a aglavun kid hapa ngamangiuhohug ta ibar na Namaratu.

Ya Manglavun Ta Kedarum Ni Pablu10 A ta pagyan mi para la ta bali

ni Felipe a umange hapa ya takdayaglavunnaNamaratungamagngagante Agabus nga taga Hudeya. 11A ennabit inazi ya hakkat ni Pablu, kapyena bit ginalutan ya kamat na kidenikid na takki na kiden. A ya nebar natekami a

“Dangagan muy ya ibar na Ka-halwa na Namaratu,” kunna, “tekumanin kan sangaw ya kwan naHudyo kiden taga Herusalem tamakākwa ta hakkatin yan, kapye daidarum taHentil kiden taga Roma,”kunna.12 A ta pakadangag mi ta uhohug

na en a sa nakikekallak kami te Pabluta awena mina ange ten Herusalem.13Ammi ya uhohug na en tekami a

“Awedak tangitān, pettam awekhapa madamdam, te dana naka-paranak na am uray na Namaratuta mabaludak, ono maski am pa-pasin dak para gafu ta pangurug kute Afu Hesus,” kunna.

14 A gafu ta awena kami dangagan anagimmang kami hapa, a

“Namaratu ewan mantu la yamakāuray,” kummi.15 A ta nepagpasa na pigpiga araw

a neganwat mi ya ngamin masapulmi kiden, a nagdulot kamin ta ilina Herusalem. 16 Ammi nehulunhapa ya kadwan kidenmangurug tagaSesariya, te enda kami netulud ta pag-dulotan mi nga bali, bali ni Mason.Intu hapa ya takday na popolu kidenmangurug nga taga Sipre ta idi.

Ya Tabarang Ni Santiago Te Pablu17 A tekami en nakadatang ta ili

na Herusalem a matalak hapa yamangurug kiden nga mangpadulottekami. 18 A ta lalakwat a emmiitan ig Santiago ikid na kadwan kidenkalalaklakayan na mangurug kiden.19 “Umanu kam la,” kun ni Pablutekid. A sangaw binida na hapa tekidya ngamin nepaita na Namaratu tanepangipadangag na ta uhohug na taagyan na Hentil kiden.

Page 263: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Turin Kiden 21:20 260 Turin Kiden 21:3620 A tentu nabalin nagbida tekid

a dinayawan da hapa ya Namaratu.Ammi ya nebar da hapa te Pablu a

“Amum kabagis, ta rinibribu yakagittam kiden Hudyo nga man-gurug te Afu Hesus, ammi pakeipapilit da hapa ta awetam minapagtalekudan ya lintig ni Moses.21 Ammi intu dulay, te itta kanya nadamag da teko ta takwan yanetuldum ta Hudyo kiden ten talugar na Hentil kiden. Te nebarmu kan ta pagtalekudan da minaya lintig ni Moses, te nehangat mukan ya dana gagangay da ikid napagbanggit da ta ānāk da kiden ngalālāki.

22 “A anu mantu ya mappya? Team madangag da sangaw ta ittakan sin, a magporay kid na sangaw.23 Ibar mi mantu ya kwam pettamappya, te maski itta sin ya ap-pat na lālāki ngamayatmangidulotta nekari da ta Namaratu. 24 Amappya sina tamehulun ka sangawtekid ta simbaanen, ammi iko hapasangaw ya makkamu ta ngaminmagastu da ta simbaanen, pettamkumanen mausipan hapa sangawya huk da. A yen sangaw ya mangi-paita ta itta ka para la ta lintigni Moses, pettam kumanen awenasangawkurugannaHudyo kiden yanadamag da en teko. 25 Ammi yaHentil kiden ngamangurug hapa teAfu Hesus a awemi ibar ta parigandamina ya Hudyo, ammi dana nag-surat kamin tekid ta lillikan da yamangan ta meatang, ikid na daga,ikid na bilsagen nga sedaga, ikid namakidorug ta bakkan ta atawa da,”kunda.26Anehulunmantu i Pablu ta appat

kiden lālāki ta lalakwat, a neparan daya bari da kapye da umange ta sim-baanen, petta makipaita kid ta padien. A nebar da hapa tentu am kanuna araw ya addet na pangikari da,ikid na pangigawat da ta iatad da taNamaratu.

Ya Panggafut Da Te Pablu

27-28 A ta magge pagpasa na meka-pitu en araw nga nebar da a ittanha i Pablu ta umag na simbaanen,a neitan na Hudyo kiden taga Asya,a pinadpadulay da ta kadwan kidenHudyo, petta gafutan da.

“Ikamuy Istralita, manguffunkam O, te ye-yan ya mangisaned tapangikatupagan na tekitamHudyo,ikid na lintig tam, ikid na simbaantamin, yaga tapangan na para yasimbaanin, te nesarok na ya Hentilnga mehangat ta isin,” kunda.

29 A yen ya neayag da gafu ta dananaita da ya Hentilen Tropimo nganehulun te Pablu ta ili, a pahig da tanesarok ni Pablu ta simbaanen.

30 A gafu ta neayag da en a na-gadukal na ya ngamin tolay ta ili, anagbabilag kid na nga immange taagyan na simbaanen, a ginafut da iPablu, kapye da ginerger ta lawanna simbaanen, a insigida nelitup yairwangan na kiden. 31 A papasin damina i Pablu, ammi itta ya e nangi-danug ta kumander na suddalu kidennga taga Roma ta magtatapil na yatolay kiden. 32 A insigida nangalapya kumander ta addu na suddalu kon-todu kapitan da kiden, a nagbabilagkid na nga ange kumahad ta agyan nanagtatapil kiden. A ta nepakaita natolay kiden ta suddalu kiden a nagim-mang kid na magpaluk te Pablu. 33 Aginafut na kumanderen i Pablu, kapyena nepagalut ta duwa na kawad.

“Inya hud ye-yan na tolay, a anuhud ya iningwa na,” kunna ta tolaykiden.

34 Ammi nagdaduma haman ya gi-hawa na tolay kiden, a awena pakenadangag am anu ya kakurugan, teyaga masikan ya sitang na tolay ki-den. A inalap na mantu i Pablu taagyan na kampo na suddalu kiden.35Ammi tekiden nakadatang ta adda-nen nga dumayum ta kampo da en ainakkat na suddalu kiden i Pablu ne-gon gafu ta poray na tolay kiden, 36 tedumadagdag kid hapangamagayayagta

Page 264: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Turin Kiden 21:37 261 Turin Kiden 22:14“Papasin muy, papasin muy,”

pakakin kid na.37 A ta pakadatang da ta kampo

a nesarok da mina i Pablu, amminaguhohug bit ta kumanderen:

“Itta haen ya ibar ku teko,”kunna.

38 “Anu amum maguhohug taGiregu? Agu ta iko ya Egiptano ennga namepegafu ta magribelde tagubyernu, ikid na nangpadagdag taappataribu namamapasi ta lafukennga kadakalan?” kunna hapa nakumanderen tentu.

39 “Bakkan, te Hudyo yak hamantaga kadakalan na ili ta lugar naSilisya, te ili na Tarsu. Ammi ikallaknak haen, te maguhohugak bit tatolay kiden,” kun ni Pablu.

40 “A aran ay, maguhohug kan,”kunna hapa.A umatayuk i Pablu ta utun na

addanen, a nagsenyas hapa ta tolaykiden petta magimmang kid. A tekidna nagimmang amaguhohug na tekidta agsitang na Hebreyu, te yen hapaya agsitang da.

22Ya Bida Ni Pablu Ta Hudyo Kiden1 “Am-amang ku ikid na

kahkahulun ku, dangagan muyhaen ya mabidak tekamuy,” kunni Pablu.

2 A pake nagimmang kid na ta map-pya, te naguhohug tekid ta agsitangda en. A sangaw nedulot na ya bidana en tekid.

3 “Hudyo yak, kahkahulun ku,a neanakak ta ili na Tarsu ta lu-gar na Silisya. Ammi ya ili naHerusalemin ya dimmakalan ku, tenagbasa yak hapa ta eskwela na la-laayen Gamaliyel. A netuldu nakta mappya ta ngamin kiden lintigna dadagkal tam kiden. A pakenepasikkal ku hapa ya Namaratuewan ta idi ta kuman na ikamuy, 4 ayen ta negakkad ku ya mamapasita mangurug kiden te Hesus, a gi-nafut ku ya kadwan nga lālāki pase

bābāy, petta mebalud kid. 5 Maskipabida muy sangaw ta mayor napadi kiden ikid na konsihal kiden,te ikid hapa la ya nagsurat ta kahu-lun muy kiden ta ili na Damasku,petta kurugan da ta iyak ya ne-dob nga manggafut ta mangurugkiden te Hesus. A enku kid minagafutan, petta idatang ku kid minasekakawad ta ili na Herusalem, pet-tam kumanen a mapa-gang kidmina.

6 “Ammi tekami en magaab-abikan na kahulun ku kiden ta ilina Damasku a tangngan na araw, anepagka-mak ya masikan na killatta bikat ku nga nagafu ta langit, 7 anahunnakak ta lutak, a nadangagku ya nangbar teyak.

‘Salu, Salu, anu haman taigakkad nak,’ kunna.

8 “ ‘Inya ka, Afu?’ kunku hapa.‘I Hesusak nga taga Nasaret,

a iyak ya igakkad mu,’ kunnahaman teyak.

9-10 ‘A anu mantu ya pakkwamteyak, Afu,’ kunku hapa.

‘A magtayuk kan, a magdulotka hala ta ili, a mebar sangawteko ya ngamin patarabaku naNamaratu teko,’ kunna.“A ya kahulun ku kiden a naita

da hapa ya dakaren, ammi awedapake nadangag ya uhohug na naki-uhohuganan teyak. 11 Ammi teyaka awek na garay nakaita, te pinag-daram nak na dakaren, a ginemi-dan nak na takday kahulun ku abatta ili na Damasku.

12 “A itta hapa ten ya takdaytolay nga nagngagan te Ananayas,a dayawan na ngamin Hudyo tekurugan na ya ngamin kiden lintigna Namaratu. 13 A umange hapanagtayuk ta hebing ku. A ‘KabagisSalu, itan nak,’ kunna, a yen na yanepakaladdang ku, te naitak na iAnanayas ta hebing ken. 14 A yanebar na en teyak a

‘Iko kabagis, ya pinili na Dyosna dadagkal tam kiden, petta

Page 265: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Turin Kiden 22:15 262 Turin Kiden 23:1amum ya ngamin uray na. Anakipaita i Hesus nga naguho-hug teko, petta maitam ikid namadangag mu ya ngahal na, 15 teiko sangaw ya mangipakamutentu ta ngamin tolay, pettaamu da hapa ya naitam ikid nanadangag mu. 16 A awem namantu magtalantan, te pazigutkan, a ayagam na ya ngagan niHesus, petta mabaggawan yaliwat mu kiden,’ kunna hapateyak.17 “A teyaken nagtoli ta isin, ili

na Herusalem, a itta yak ta simbaa-nenngamakimallak taNamaratu, anagmatakar i Afu Hesus teyak, 18 tenaitak haman ta paguhohug na enteyak. A ya uhohug na teyak a

‘Alalag mu magtugut ta ili in,te awena sangaw kurugan naHudyo kidin ya bidam nga gafuteyak,’ kunna.19 “Ammi ya uhohug ku hapa a

‘Kurugan dak de Afu, te danaamu da ta iyak ya immangenanggafut ta mangurug kidenteko ta agyan na kapilya kiden,petta pa-gangan ku kid. 20 Aamu da ta iyak para ya takdaykahulun na nangpapasi kiden teEsteban, te iyak ya nangibilin tasalnuk na barawasi da,’ kunkutentu.21 “Ammi awena ipalubus, te ya

nebar na a‘Magtugut kan la, te doban ta

ka ta adayu, petta mangipadan-gag ka ta Hentil kiden,’ kunnahaman teyak,” kun ni Pablu.Ya Pagporay Na Hudyo Kiden Te

Pablu22 A mayat kid nagdangag te Pablu

addet ta nebar na ya Hentil kiden, ayen ya nagporayan da tentu, a giag-gayan kid na.

“Papasinmuy yanan, te dulay natolay,” kun na aggay da,

23 yaga newawadwad da ya ga-gamitda kiden ta pagaggay da, kapye danangitappuhwak ta lafu ta utun.

24 A gafu ta kumanen a pinasarokna kumanderen i Pablu ta umag nabaraks da, a nebar na ta suddalu nakiden ta paligatan da, petta ibosag namina am anu ya pangikatupagan naHudyo kiden tentu. 25 Ammi tekidennagpaappa tentu petta paligatan da amaguhohug na i Pablu ta kapitanennga magtayuk ta bikat na en.

“Mepalubus hud ta paligatanmuy ya kagittamuyennga iturayanna gubyernu na Roma am awenapara la mepasikkal ya liwat na?”kunna.26 A ta pakadangag na kapitan ta

uhohug na a enna nebar ta kumanderna en.

“Am paligatan tam ya tolayinyan a anu sangaw ya razon tam, tekagitta tam haman nga iturayan nagubyernu,” kunna.

27 A enna mantu pinasikkal na ku-mander na en.

“Kakurugan hud ta iturayan naka na gubyernu na Roma?” kunna.

“On,” kunna hapa ni Pablu.28“Anagpaga kamantu ta kuman

na iyak, te addu ya nepagpagak?”kunna ha na kumanderen.

“Awan, awek nagpaga, teneanakak ta pagturayan nagubyernu gafu te minamaken,”kun ni Pablu.29 A insigida umadayu te Pablu ya

sepaligat kiden, te magburung kid na,kontodu kumander da en hapa, tenakaliwat kid na gafu ta ginalutan daya iturayan na gubyernu na Roma.

Ya Pangidarum Na Hudyo Kiden TePablu

30 A ta lalakwat a inazi na kuman-deren ya kawad ni Pablu, a neange nata atubang na pinakadakal na Hudyokiden, te dana pinagkakampat na kidpetta pake pasikkalan na am anu yapangpaliwatan da te Pablu.

231 A sinaned ni Pablu inita ya

nagkakampat kiden nga magimbesti-gar tentu, kapye na naguhohug tekid.

Page 266: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Turin Kiden 23:2 263 Turin Kiden 23:18“Kustu la ya uhohug ku tekamuy,

kahkahulun ku, ta kanayun nono-tan ku am anu ya ikayat na Nama-ratu ewan, a addet ta ayanin awanpulus ta amuk ta liwat ku tentu,”kunna.

2 Ammi ya mayor na padi kiden aka-ma la nepalappag na ya simuk niPablu ta umatayuken ta hebing na.3 Ammi ya uhohug hapa ni Pablu tapadi en a

“Ikohapa sangawya lappagannaNamaratu ewan, te magingaappyaka. Ape dagdagam ya lintig na Na-maratu ta pagimbestigar mu teyak,ammi makaliwat ka hala ta lintigna en, te palappag mu haman yaawem para la napasikkal ta liwatna,” kunna tentu.

4 “Amāmatam hud ya mayor napadi naNamaratu?” kunnahapanakadwan ta bikat ni Pablu.

5 “Ay, awek naamu, kahkahulun,ta intu ya mayor na padi, te kustuya uhohug na Bibliya tam ta awe-tam mina maguhohug ta dulay tamagturay tekitam,” kunna ha niPablu.6 Ammi tentu en nakalasin ta itta

hapa ya Pariseyu kiden nga nekihu taSaduseyu kiden a neayag na hapa ta

“Iyak hapa ya Pariseyu,kahkahulun, a anak nak parana Pariseyu, a yen ta idarumdak te ikatalak ku ya pangtolayna Namaratu ta nagpasi kiden,”kunna.7 A gafu ta inuhohug na en a

nagkakattway na ya Saduseyu kidenikid na Pariseyu kiden, a namegafukid na nga nagtatapil. 8 Te yaSaduseyu kiden a aweda mangurugta matolay hala sangaw ya nagpasikiden, yaga aweda hapa mangurug taitta ya anghel ikid na anitu. Ammi yaPariseyu kiden a kurugan da ngamin.9A pake simikan ya pagingay-ayag daaddet ta nagtayuk hapa ya kadwan ki-den Pariseyu nga abugadu, te ipapilitda ta awan ta liwat ni Pablu.

“Mabalin de ta itta ya nakiuho-hug tentu ta anghel ono takwan na

turin na Namaratu,” kunda.10 Ammi nagkehal la ya pagtatapil daabat ta magburung na hapa ya ku-manderen te Pablu, te magge mapil-sat na ya bari ni Pablu gafu ta pagk-agubgubatan da. A nangidob mantuya kumanderen ta ange mangiadayutentu, a negon da ha ta umag nabaraks da.

11 A sangaw ta hiklam a ka-ma lanagtayuk i Afu Hesus ta hebing niPablu, a

“Awem la magburung, Pablu, temappya ta iange da ka sangaw taili na Roma, petta ipasikkalmu san-gaw ya ngagan ku ta itta kiden tenta kumannanepangipasikkalmu taili in yan,” kunna tentu.Ya Nanggakkad Nga Mamapasi Te

Pablu12 A ta kalalakwatan na a nagpa-

gasingan ya kadwan kiden Hudyo taaweda pagkakan ikid na uminum abatta awedamapapasi i Pablu. 13Nasurokta appatafulu kid nga nagtulag tapangpapasi da tentu. 14 A sangawenda nebar ya pangigakkad da ta padikiden ikid na pinakadakal da kiden.

“Nagtatulag kamin ta awemipagkakan ikid na uminum abatta awemi mapapasi i Pablu. 15 Amappya mantu ta dana ibar muyta kumanderen ta idagut na hasangaw i Pablu tekamuy, te ‘Pakeimbestigaran mi ta mappya,’ apekummuy tentu, te dana ilakap mipettam awena sangawmakadatangtekamuy,” kunda tekid.

16 Ammi mappya la te dana nadamagna panganakan ni Pablu ya pangi-gakkad da tentu, a enna nebar tePablu ta umag na baraks. 17A sangawbinaran ni Pablu ya takday kapitan nasuddalu,

“Hulunamhaenyababagu in yanta kumander muyen, te itta kan yaibar na tentu,” kunna ta kapitanen.

18 A enna mantu netulud ta kuman-deren.

“Itta yak, Ser, te binaran nakni Pablu en, a ‘Hulunam haen ya

Page 267: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Turin Kiden 23:19 264 Turin Kiden 24:1babagu in yan ta kumandermuyen,te itta kan ya ibar na tentu,’ kunnateyak. A intu in yan,” kun na kapi-tanen.

19 A ginemidan na kumander yababagu en ta sang adayu pettapohutan na ta melemad.

“Anu mantu ya ibar mu teyak,aleng,” kunna.

20 “Nagtatulag, Ser, ya Hudyokiden ta pedagut da sangaw iUtte ken Pablu ta pagmamitinganna konsihal kiden ta lakwat, teape imbestigaran da kan ta map-pya. 21 Ammi awem la ituluk,Ser, te itta kan ya nasurok ta ap-patafulu na lalaki nga mangilakapsangaw tentu, te nagpagasingankid ta aweda pagkakan ikid nauminum abat ta aweda mapapasiya utte ken. Dana nakaparan kidna ta ayanin, te indagan da la yapangidagut mu tentu,” kunna.

22 “A awem mantu la ibarbar yapakibidam teyak,” kun na kuman-deren tentu, kapye na pinatugut.Ya Pangpetammang Na Kumander

Te Pablu23A sangaw inayagan na kumander

ya duwa na kapitan na.“Iparan muy ya dwagatut na

suddalu ikid na pitufulu na magk-abayu, ikid na dwagatut na mag-ibbal ta pika, te am alas nwebe tahiklamin a e kam ta ili na Sesariya.24 Pangalap muy hapa i Pablu tapagtakayan na, a itan muy sangawta awan ta makkwa tentu, te em-muy itulud te Gubernador Pelis,”kunna tekid.25 A ya surat na kumanderen ta

Gubernador Pelis a intun yan:26 “Apo Gubernador Pelis:Umanu ka la, Apo?27 “A yen ta nagsuratak teko, Apo

Gubernador, te bidan ku ya tolayinyan nga petulud ku teko. Intu yaginafut na Hudyo kiden ta ili naHerusalemin, a pinapasi dan minaamawemi kid neddatangan na sakāsuddaluk kiden. A nekerutan mi

hapa, te iturayan hala na gubyernuna Roma. 28 A nedagut ku hapata pagmamitingan na pinakadakalda kiden, te dangagan ku minaam anu ya pangpaliwatan da tentu.29 Ammi awan haman ta nadangagku ta liwat na petta mapapasi onomabalud, te intu la pangpaliwatanda tentu ya pagtalekud na kan talintig da.

30 “A teyaken nakadangag taitta ya mangigakkad nga mama-pasi tentu a yen ta neayukkut kunepetulud teko, a ibar kun hapa tamangidarum kiden ta iko mina yaenda pangidaruman tentu am anuya pangpaliwatan da tentu. A yenla ya addet na isurat ku teko, ApoGubernador.

Sedadayawak, Klawdyo Lisiyas,”kunna surat na en.31 A ta nepanggawat na kapitan ki-

den ta suraten a inalap da i Pablu,a netugut da ta hiklam abat ta ilina Antipatris. 32 A ta kalakwatanna a nagtoli ya suddalu kiden awannagtakay ta ili na Herusalem, a yamagkabayu kiden la ya nangidulot tePablu abat ta ili na Sesariya. 33 Endanepaita i Pablu ta gubernadoren ngataga Roma, a neatad da hapa ya suratna kumanderen. 34 A ta kabalin napagbasa na ta suraten a “Taga anuka,” kunna te Pablu.

“Taga Silisya yak, Apo,” kunnahapa ni Pablu.

35 “A dangagan ku sangaw yauhohugam am dumatang na yamangidarum kiden teko,” kunnaha,

kapye na nepataron i Pablu ta balini Ari en Herud nga dafu na Hudyokiden.

24Ya Kapidwa Na Pangidarum Na

Hudyo Kiden Te Pablu1 Ta nepagpasa na limāhaw a du-

matang na ig Ananayas nga mayorna padi kiden ikid na kadwan ki-den kalalaklakayan na Hudyo kiden,a nehulun da hapa ya abugadu da

Page 268: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Turin Kiden 24:2 265 Turin Kiden 24:18en Tertulo. A umange kid te Gu-bernador Pelis petta ipadangag da yapangidaruman da te Pablu. 2 A tapangisarok dan te Pablu a i Tertulo yanapolu nagbida, a nepadangag na yapangidaruman na Hudyo kiden tentu:

“Apo Gubernador,” kunna,“Kakurugan ta itta ya gatutmi ta

mappya teko, te awan ta dulay talugar mi in gafu ta kappyanan napaggubernador mu. A addu hapaya kesasipatanmi ngamappya gafuta kallak mu tekami. 3 A kanayunmatalak kami nga manggawat taisin kid na kappyanan ta ngamin ki-den lugar mi. 4Ammi awemi ikayatta matalantan ka, Apo, a yen tamakikekallak kami teko ta ayaninta dangagambit haen ya ipadangagmi teko.

5 “Ta kuman na pangitan mi tatolayin yan a kanayun mamaddayta dulay, te sanatan na haman yaHudyo kiden ta ngamin paglelehut,petta magribelde kid. A intu hapaya takday dumugān na tolay kidennga makikattway nga mangurug teHesusen nga taga Nasaret. 6 Aikayat na para tapangan ya sim-baan mi en ta ili na Herusalem,ammi ginafut mi. A ikami minaya makkamu nagimbestigar tentugafu ta lintig mi, 7 ammi immangegaray ig kumander Lisiyas, a gin-ubatan da i Pablu tekami, a nebarna ta idarummi sangaw ta atubangmu. A yen ta itta kamin sin, 8 te amimbestigaram hapa ye-yan na tolaya amum hapa sangaw am kustu yapangidaruman mi tentu,” kunna.9 A nakigitta hapa ya Hudyo kiden

ta ngamin binida ni Tertulo ta guber-nadoren.

Ya PangipadangagNi Pablu Ta Katu-nung Na

10A ta kabalin na pagbida naHudyokiden a nagsenyas hapa ya guber-nador te Pablu petta maguhohughapa.

“Apo Gubernador,” kunna,

“Amuk ta nabayag na ya paggu-bernador mu ta lugar na Hudyokiden, a yen ta matalakak ngamangipadangag ta katunung kuteko. 11 Am pasikkalam mina aamum ta awena para la nagpasana mafulu duwa na araw abat taneangek ta ili na Herusalem, teume yak nakigimung ta simbaanmi en. 12 Ammi awan haman tanakadangag teyaknganakidibati tatolay ta simbaanen, a awan hamanta nakaita teyak nga mangsanat tatolay ta ili na Herusalem ikid nahad sin na kapilya. 13 A awan pu-lus ta mepaita da ta ayanin ngamangipasikkal ta pangidarumandateyak. 14 Ammi maski kunna tenitta hala ya takday nga ibosag kuteko, Apo, te ya nebar na en ngamakikattway a kakurugan ta ye-yen na dalan ya pangdayawan ku taDyos na dadagkal mi kiden, a ku-rugan ku hapa ya ngamin nesuratta lintig ni Moses ikid na lebru napinaguhohug na Namaratu ewan.15A intuhala ikatalak ku ya ikatalakna Hudyo kiden ta isin, te mangu-rugak ta itta hala sangaw ya pang-tolay na Namaratu ta ngamin ki-den nagpasi nga mappya ikid nadulay, petta maatadan sangaw yatagtakday ta megitta ta iningwana ta katolay na en. 16 A yenta kanayun magafura yak, pettasigida madakar ya nonot ku taatubang na Namaratu ewan pasetolay kiden.

17 “Ammi ta kuman na iyaken anabayagak nga awan dumatang taili na Herusalem, ammi ta nepag-pasa na pigpigādarun a dumatan-gak na, te enku idatang ya pi-raken nga neatad na Hentil ki-den ta kagittak kiden Hudyo ngamazigatan. 18 A gafu ta eyakhapa mangdayaw ta simbaanen adananagpabaggawak ta padi kiden,kapyek simarok, petta ibalin kuhapa ya pangiatad ku ta Namaratu.A yen hapa ya nepakasimmu na

Page 269: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Turin Kiden 24:19 266 Turin Kiden 25:6Hudyo kiden teyak nga taga Asya taumag na simbaanen. Ammi awanhaman ta naita da ta tinabtabangku, te awan haman ta addu na tolayteyak. 19 A gagangay ta ikid minaya immange ta isin, petta idarumdak mina, am angarigan ta ittaya pangidaruman da teyak, ammiawan kid haman.

20 “A mappya mantu ta pohutamta itta kidin sin, petta bidan damina am anu ya napasikkal data liwat ku tekiden nagimbestigarteyak ta nagmamitingan na kon-sihal da kiden. 21 Ammi awanhaman ta amuk ta pangpaliwatanda teyak am bakkan la ta inuhohugken teyaken nagayag tekid, te yaneayag ku a

‘Yen ta idarum dak te ikatalak kuya pangtolay na Namaratu ta nag-pasi kiden,’ kunku la tekid,” kun niPablu ta Gubernadoren.22 A ta nepakadangag ni Gu-

bernador Pelis ta bida ni Pablu amapmappyan ya pakkamu na tagagangay na mangurug kiden teHesus, ammi awena bit nebar ya urayna ta mangidarum kiden, te

“Indagan ku bit ya datang ni Ku-mander Lisiyas, pettamadangag kuhapa ya bida na,” kunna.23A sangaw nepataron na i Pablu ta

kapitanen, ammi nepalubus ta mag-papasyar, a nepalubus hapa ya kofunna kiden nga umange mangatad tamagserbi tentu.

Ya Tabarang Ni Pablu Te Pelis Ikid NiDrusila

24 A ta nepagpasa na pigpiga arawa nagtoli ha ig Gubernador Pelis ikidni Drusila nga bagu en atawa na ngaHudyo, a pinaayagan na i Pablu, teikayat na dangagan am anu ya uho-hugan na gafu ta pangurug na teHesus. 25 A ya netabarang na tekid aya tarabaku da mina ta katunungan,ikid na pangiguwad da mina ta barida, ikid na pangpa-gang na Namaratuta awan kiden mangurug. A gafu ta

magburung na ya nonot ni Pelis tainuhohug ni Pablu a

“Magtugut kan la bit, te paaya-gan ta ka ha sangaw am itta yapakatagop ku,” kunna tentu.26 A namengaddu hapa ya nepang-

paayag na tentu, pettamakibidan kid,te ikatalak na ta mangatad i Pablu tapirak petta lumattog. 27 A ta nepag-pasa na dwādarun a itta ya pumatalinte Gubernador Pelis nga nagngagante Porsyu Pestu, ammi ta awena parala nagtugut ni Pelis a nebar na tamasirak la i Pablu ta agbaludanen,

“petta itta ya panadamdaman naHudyo kiden teyak,” kunna.

25Ya Pagimbestigar Na Gubernador Te

Pablu1 A ta gafu na en nga maggu-

bernador i Gubernador Porsyu Pestua pa nagyan bit ta ili na Sesariyaabat ta talluhaw, kapye na umangemagpasyar ta ili na Herusalem. 2 Aumange hapa tentu ya padi kiden ngaHudyo ikid na kadwan kiden kalalak-lakayan da, a binida da hapa tentu yapangidarum da te Pablu.

3 “A am ikallak na kami hapaa mappya ta mealit i Pablu taisin, petta madangag mi hapa yauray mu ta isin Herusalem,” kundatentu.

Ammi pangayayyaw da yen, te dananegakkad da ta ilakap da sangaw iPablu ta dalan. 4Ammi awenanetulukni Pestu.

“Maski magyan la ten Sesariya,te mavitak hala dumatang ta iten.5 A am itta ya pangidaruman muytentu a mappya ta mehulun san-gaw ya pinakadakal muy kiden,petta idarum da sangaw ta atubangku ten,” kunna tekid.

6 A nagyan para la i Pestu ta ili naHerusalem addet ta tāliggwan, kapyena nagtugut, petta dumatang na ta ilina Sesariya, a nehulun hapa ya Hudyokiden nga mangidarum te Pablu.

Page 270: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Turin Kiden 25:7 267 Turin Kiden 25:22A ta kalalakwatan na a umange

nagtogkok i Pestu ta lugar na ag-imbestigaran en ta medarum, kapyena nepaalap i Pablu. 7 A ta nepangis-arok da tentu a enna kinalihung naHudyo kiden taga Herusalem, a adduya nangidaruman da tentu ta dakal naliwat, ammi awan haman ta nepaitada ta liwat na.

8Anaguhohughapa i Pablu, te pakeipasikkal na ya katunung na;

“Itta hud ya liwat ku ta lintig naHudyo kiden, ikid na simbaan daen. A itta hud para ya liwat ku talintig na Ari en taga Roma,” kunna.

9 Ammi gafu ta ikayat ni Pestu ngamangikallak ta Hudyo kiden a nebarna te Pablu ta

“Ikayat mu de metoli ta ili naHerusalem, petta yen sangaw yapagimbestigaran ku teko?” kunna.

10 “Annun ku haman ange taHerusalem? Itta hud ya liwatku tekid? Itta yak na haman taatubang na agimbestigaran ni Arien Sisar taga Roma, a ye sin minaya pagimbestigaram teyak. 11 Amangarigan ta itta mina ya liwat ku,petta mapapasi yak mina a awekmantu takitan ta masi yak, ammiam awan ta pakaitan na pangi-daruman da teyak a awena ma-balin ta mepersa yak nga medobtekid. A yen ta makikekallakak nata Ari en Sisar, petta intu sangaw yamakkamu teyak,” kun ni Pablu.

12 A dangagan na bit ni Pestu amanu ya uray na konsihal na kiden, asangaw nebar na hapa te Pablu.

“Gafu ta makikekallak ka te Arien Sisar a medob ka mantu tentu,”kunna tentu.

Ya Pagpasyar Ni Ari Agripa Te Gu-bernador Pestu

13 A ta nepagpasa na pigpiga arawa umange hapa ya dafu na Hudyokiden, i Herud Agripa, ikid na atawana en Bernisa ta ili na Sesariya, temagpasyar kid te Gubernador Pestugafu ta bagu nesaad hapa. 14 A gafu

ta medyo mabayag kid tentu a binidani Pestu ya kabalud ni Pablu tekid:

“Itta ya takday mabalud ta isinnga nesirak ni Gubernador Pelis.15 A teyaken umange ta ili naHerusalem a umange hapa teyakya padi na Hudyo kiden ikid nakalalaklakayan da, te idarum daya mabaluden, a ikayat da ta pa-gangan ku. 16 Ammi nebar kuhapa tekid ya gagangay mi ngataga Roma ta awemi hama pa-gangan ya tolay am awena parala makiatubang ta mangidarumtentu, petta itta hapa ya pakitab-bag na ta pangidaruman da tentu.17 A tekiden umange ta isin a aweknagtalantan, te kala-watan na anagtogkokak na ta lugar na ag-imbestigaran ken, a pinaayagan kuya mabaluden.

18-19 “A pahig ku ta pake dulaymina ya pangidaruman da tentu,ammi awan haman, am awa nag-intabtabbagandahud la ya relisyonna Hudyo kiden ikid na takday to-lay nga nagngagan kan te Hesus.Te ya kinan da en Hesus a nasi kanna, ammi ipapilit ni Pablu ta mato-lay hala. 20 A gafu ta napopoyun-gak hapa ta pagintabtabbag da, aawek haman amu am had kukunna pagimbestigar ku tentu, a yenta pinohutan ku te Pablu am ikayatna medob ta ili na Herusalem pettayen sangaw ya pagimbestigaran kutentu. 21 Ammi awena hamanikayat am awa nakikekallak hud late Ari Sisar, a pebalud para la, teindagan na kan ya uray ni Sisarententu. A nepataron ku mantu abatta pangidob ku tentu ta Ari en,”kunna.22A ya uhohug hapa ni Agripa a

“Ikayat ku hapa dangagan yauhohug na mabaluden,” kunna.

“Amappya hapa. Dangagam san-gaw ta lakwat,” kun ni Pestu tentu.

Ya Pangiatubang Da Te Pablu Te AriAgripa

Page 271: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Turin Kiden 25:23 268 Turin Kiden 26:1023 A ta kalalakwatan na a umange

ha ig Ari Agripa ikid ni Bernisa, amminepaggiraw da hapa ya pagari da teki-den simarok ta agimbestigaran na gu-bernadoren, a nehulun hapa ya ku-mander kiden ikid na ba-nang kidenta ili. A sangaw nangidob i Gu-bernador Pestu ta ange mangalap tePablu. A ta nepangisarok dan tentu anagbida bit ya gubernador en:

24 “Apo, Ari Agripa, ikid na ika-muy ngamin nga magkakampat,”kunna.

“Ya tolayin yan nga maitamuy ta atubang muy, a intu halaya nedarum na ngamin kidenHudyo ta iten Herusalem, kapyeda ha nedarum ta isin Sesariya,a neayayag da para ta mapapasimina. 25 Ammi awan haman tanadangag ku ta pangpapasin kumina tentu. A gafu ta pedob hapate Ari Sisar a doban ku mantutentu.

26 “Ammi intu dulay te awekhaman amu am anu mina ya isuratku gafu tentu. A yen ta pinaalapku hapa ta atubang muy, aglalo taatubang mu Apo, Ari Agripa, pettaam nadangag tanan ya tabbag nata pangpohut mu tentu a amuk nasangaw am anu ya isurat ku gafutentu. 27Te kuman na awan hamanta serbi na am doban ku sangaw yamabalud ta Ari en am awek pakeibar ya liwat na,” kunna.

26Ya Bida Ni Pablu Te Ari Agripa

1A ya uhohug hapa ni Ari Agripa tePablu a

“Aran maguhohug kan, te dan-gagan ku hapa am anu ya razom,”kunna.A neta-gay ni Pablu ya lima na,

kapye na hapa ipadangag ya katu-nung na.

2 “Apo, Ari Agripa, ikwentak tagasat ku ta arawin yan gafu ta ittaka, petta madangag mu hapa ya

tabbag ku ta ngamin pangidaru-man na Hudyo kiden teyak. 3 Amaski te dana amum ya gagangayna Hudyo kiden, ikid na ngaminpagintabtabbagan da. A ikallak nakmantu, Apo, te attamam la bit yamagdangag ta uhohugan ku teko.

4 “Amu haman na ngamin Hudyoya dana gagangay ku addet ta kaab-bing ken ta dana en lugar ken addetta neangek ta ili na Herusalem. 5Aam awedamina ilemad amabida dahapa ta kanayun itug ku ta map-pya ya ngamin kurugan na Hudyokiden, te nekihu yak haman tapinpinanga na Pariseyu kiden ngamasikan mangipasikkal ta relisyonna Hudyo. 6 Ammi gafu ta ikata-lak ku ya datang na Mangikerutanikid na pangtolay na ta nagpasikiden nga nekari na Namaratu tadadagkal tam kiden, a yen ta ittayak sin nga medarum ta atubangmu.

7 “Ammi anu kawagan na taidarum nak na Hudyo kiden gafuta ikatalak kin, bakawa intu laikatalak ku ya ikatalak na ngaminHudyo ta ngamin kiden lugar. Agafu ta ikatalak da ya datang naMangikerutan ikid na kesipat da tapangtolayna ta nagpasi kiden a yenta ikakinanda yamakimallak taNa-maratu ta araw pase hiklam. Ammigafu ta ipadangag kun ya datang naikatalak da en nga Mangikerutan aanu kawagan na, Apo Ari, ta yenya pangidaruman da teyak. 8 Aam kakurugan ta tolayan na Nama-ratu ya nagpasi kiden a anun muymantu pahig ta tulad ya nepangto-lay na te Hesusen?

9 “Kumanen hapa teyak ta idi,te pahig ku haman ta doban nakna Namaratu nga manggammata mangurug kiden ta ngaganni Hesus. 10 A yen mantu yatinarabakuk ta ili na Herusalem,a addu ya nepebalud ku tekid, teiyak ya pinatudunan na padi kidennga manggafut tekid, a iyak para

Page 272: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Turin Kiden 26:11 269 Turin Kiden 26:26ya takday makigitta ta mamapasikiden tekid. 11 A awek hamannakaintak nga mangsaned takapilya naHudyo kiden talo am ittaya madatangan ku ta mangurugtentu. A nepapalpaluk ku kidpara ta atubang na umange kidennakigimung, petta pagtalekudanda mina ya pangurug da tentu. Agafu ta masikan ya pangikatupagku tekid a en ku kid hapa inapagaddet ta adayu kiden na lugar,petta pa-gangan ku kid mina.

12 “Yen ta immange yak hapa taili na Damasku, te pinatudunannakna padi kiden nga ange mangga-fut ta mangurug kiden. 13 Ammitekami en nagtugtugut ta kalsadaen a nepagka-mak, Apo, ya pakemasikan na killat nga nagafu talangitewan, a masmasikan hamanammi ta bilagewan, a linehut nakami ikid na kahulun ku kiden.14 A sa nahunnak kami ta lutak,a nadangag ku hapa ya mangbarteyak ta agsitang na Hudyo:

‘Salu, Salu, anu haman taigakkad nak? Iko hala ya matak-itan am ikuyat mu yamuduk ku,’kunna teyak.

15 ‘Inya ka hud, Afu,’ kunkuhapa.

‘I Hesusak, a iyak haman yaigakkad mu,’ kunna.

16 ‘A magtayuk kan, te yenta nakipaita yak teko pettamagbalin ka ta daddoban kunga mangipasikkal teyak, teipasikkal mu sangaw ya nepaitakteko ta ayanen ikid na ngaminipaitak sangaw teko.

17 ‘A ilillik ta ka hapa sangaw tapanggakkad na kagittam kidenikid na Hentil kiden, te yen kidya pangidoban ku teko, 18 pettapagladdangam ya mata da, pettapagtugutān da ya sugiram ngaiturayan ni Satanas, a simarokkid ta dakar nga iturayan na Na-maratu. Te am mangurug kidteyak a mapakoman ya liwat da,

amesipat kid hapa ta tolay kidennga binaggawan na Namaratu,’kunna haman teyak.19 “A yen ya gafu na, Apo Ari

Agripa, ta awek nagtalekudanya nagmatakaren teyak, 20 tenamegafu yak na mangipadangagta ili na Damasku, a sangaw taili na Herusalem, ikid na ngaminpaglelehut na lugar na Hudeya,kapyek hapa umange ta agyan naHentil kiden. A pake nepadangagku ta magbabawi kid mina tapagliwat da, petta mangurug kidna ta Namaratu ewan. A pakenebar ku para ta idulot da mina yamappya na tarabaku nga megittata pagbabawi da.

21 “A yen hapa ya gafu na, Apo, taginafut nak na Hudyo kiden ta sim-baanen ta ili na Herusalem pettapapasin dak. 22 Ammi mappya late kanayun uffunan nak hala naNamaratu ewan abat ta ayanin. Ayen ta itta yak ta atubang muynga mangipasikkal ta ata-nang ki-den tekamuy pase alinnak kiden, teawanhaman ta takwanna ipasikkalku tekamuy ngamin am bakkan lata kumanna linavun niminaMosesikid na kadwan kiden pinaguho-hug na Namaratu ewan. 23 Te yenkid haman ya palungu nanglavunta mapapasi ya ange mangikerutantekitam, kapye na sangaw matolay,petta intu ya imunnan nga mangi-pasikkal ta dakar ta kagitta na ki-den Hudyo pase Hentil kiden,” kunni Pablu.24Ammi tentu para la naguhohug a

tinabtabang ni Gubernador Pestu:“Maguyung ka, Pablu, te

paguyunganna kana kadduna adalmu,” kunna ta pagayag na tentu.

25 “Maski awek maguyung, ApoGubernador, te kakurugan yangamin uhohugan ku. 26 Maskipabidam te Ari Agripa ina, te danaamu na haman ya ngamin nabidakta ayanen. A yen ta awek ikamatibida tentu, te dana amu na, te

Page 273: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Turin Kiden 26:27 270 Turin Kiden 27:12awena hamannakkwa ta nelemad,”kun ni Pablu tentu.27 A ya uhohug na hapa te Ari

Agripa a“Ibar mu haen, Apo, am ku-

rugam ya nesurat na pinaguho-hug kiden na Namaratu? Ammimaski awem ibar amuk haman takurugam,” kunna.

28 “Pahig mu hud ta alistuyak mangurug te Hesus gafu tabidamina?” kun ni Ari Agripatentu.

29 “Maski am alistu ka onoam awan, makimallakak hala tamegitta ka mina teyak fwera takawaden ta kamat kin. Kumanenhapa mina ta ngamin kidinmakadangag teyak ta ayanin,” kunni Pablu tentu.30 A sangaw sa nagtayuk ya ari en

ikid ni Bernisa ikid na gubernadorenikid na kahebing da kiden. 31 A tekidna nakauhet a

“Awan haman ta iningwa na tadulay nga megitta ta kapapasi naono kabalud na,” kukunda.

32 “Gagangay ta maibbatan minaam awena mina nakikekallak te Arien Sisar,” kunna hapa ni Ari Agripate Pestu.

27Ya Pangidob Da Te Pablu Ta Ili Na

Roma1 A ta nekari na en nga araw nga

pangidob ni Pestu te Pablu ta ari nataga Roma kiden a inalap da ig Pabluikid na kadwan kiden nabalud, a endakid netulud te Huliyo, te intu ya kap-itan na suddalu kiden nga magtarontekid addet ta ili na Roma. 2 A sagimon kami nig Pablu ikid na sud-dalu kiden ta takday na bapor selayagnga taga ili na Adrumito, te mag-ganwat na magtugut ya baporen, asage magsibal sangaw ta ili kiden tapingit na bebay ta lugar na Asya. Intuhapa kahulun mi i Aristarku nga tagaTesalonika ta lugar na Masadonya. Akumanen nagtugut kamin.

3 A ta kalakwatan na a nagsibalkami ta ili na Sidon, a nekallak niHuliyo i Pablu, petta dumagut bit ngaange mangalap ta masapul na kidenta bali na kofun na kiden. 4 A tekamien ha nagtugut a atubangan na kamina paddad, a yen ta nagpingit kami talingad na fugu na Sipre. 5 A tekamien nakadakit ta bebayen ta annung nalugar na Silisya ikid na Pampiliya, anagdulot kamin ta ili na Mira ta lugarna Lisya. 6 A yen bit ya nagdisaa-gan mi, te umange nagapag i kapitanHuliyo ta takwan na paglugananmi, asangaw pinaglugan na kami ta takdaybapor taga Alehandra, te magdulotye-yen na bapor ta lugar na Itali.7 Pake mabayag kami nakatugtugutabat ta addu na araw, a addu ya zi-gat mi nga nakadatang ta annung naili na Nidu. A gafu ta atubanganna kami na paddad a nagpaabagatankamin, petta angen mi ya lingad nafugu na Kareta. 8 A tekami en nag-talib ta annung na Salmone a medyonazigatan kami hapa pumingit abatta nakadatang kami ta kinan da enMappya na Paglingadan nga abikan taili na Laseya.

9 A gafu ta natalantanan kamin tapaddaden a nadatangan na kami naagirid ikid na araw na kawan, a mazi-gat na ya magbapor, a netabarang niPablu ta aweda bit mina magdulot.

10 “Mariknak, Apo, ta pake mazi-gatan kitam sangaw, a maperdisangaw ya baporin kontodu kargatam, yaga addu sangaw ya masitekitam,” kunna.

11Ammi takwan ya uray na piloto ikidnamakābaporen, a yen kid ya kinurugni Kapitan Huliyo ammi te Pablu. 12Agafu ta medyo dulay kan hapa ye-yanna paglippadan ta agirid a addu yanangibar ta imunnan kami talo ammadatangmi ya lugar na Fenika tagadta lod na fugu na Kareta, te itta kanten ya mapmappya na paglingadannga umatubang ta lod na abagatanikid na lod na amyanan. A mapmap-pya kan ta yen ya pagpataliban mi ta

Page 274: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Turin Kiden 27:13 271 Turin Kiden 27:31araw na kawan, te malingadan kan tapaddad.

Ya Zigat Da Ta Kawan Ta Bebay13A sangaw gafu ta itta ya palapad-

dad nga nagafu ta abagatan a mata-lak kid na, te pahig da ta makkwadan hala ya gakkad da en. A yenta negon dan ya landuken nga keso-dan na baporen, a nagtugut kaminha ta papapingit na fugu na Kareta.14 Ammi awena la mabayag a neta-pal na kami na masikan na paddadnga nagafu ta amyanan. 15 A gafuta awemi napaatubang ya baporenta paddaden, a netuluk mi mantu tamepaddad. 16 A inange mi ya taakubna fugu na Kawda, petta malingadankami ta paddaden, a magge aweminegon ya barangayen nga ginerger nabaporen, te igalut mi ta ngarab naen. 17 Ammi ta nepangigon min tabarangayen a ginalutan da hapa yatangngan na baporen ta dakal kidenna lubid, petta awena imangat nanagtotopan na en. A ta kabalin napanggalut da a nagburung kid na tamepaddad ya baporen ta dammang, amesalsal ta kaassangan na danumenta kinan da en Sirte. A yen ta neakbanda ya dakalen layag na petta awenamakaange ta kaassangan na danum,a netuluk da la ta mepaddad. 18 Agafu ta awena haman magimmang nasikan na paddad ikid na palung ki-den a pake nakawanan kami addet talalakwat, a nepagiwarad dan ya kargana baporen ta danum petta malam-paw ya baporen.

19 A ta mekatallu en araw a maggemalammad na ya baporen, a sina-sat da ya kadwan kiden ramyenta nalayag kiden, a nepagihunnak da kidta bebay. 20 Ammi intu para dulayte awenan haman limattog na bilagikid na bitwan kiden abat ta addu naaraw gafu ta kasikan na kawanen, aawemin amu ya agyan mi, a awan nata ikatalak mi ta matolay kami.

21 A gafu ta nabayag hapaya nagtarabaku kiden nga awan

nakatagop nangan, a enna kid hapatinabarangan ni Pablu.

“Mapmappyamina en, kahkahu-lun, ta kinurug dak, petta awe-tam bit mina nagtugut ta fugu naKareta, te nalillikan tanan minaya zigatin yan ikid na kaperdi nakarga na baporin. 22Ammi awemuyna magburung, te awan sangaw tamasi tekitam, te ya baporin la yamaperdi. 23-24Te umange nagtayukya anghel naDyos kewanNamaratuta hebing ken ta hiklamen, a nebarna teyak:

‘Awem la magburung, Pablu,te uray na Namaratu taimatubang ka sangaw te Arien Sisar. A dinangag na yapakimallak mu ta kahulumkidina, petta awan sangaw tamasi tekid,’ kunna teyak.25 “A awemuy mantu magbu-

rung, kahkahulun, te ikatalak ku yaNamaratu ewan ta magdulot halasangaw ya kuman na nebar na enteyak, 26 ammi mappya ta mesalsalkitam sangaw ta takday na fugu,”kun ni Pablu tekid.27A kumanen nedodoyan kami la ta

bebay na Adriyatiko abat ta dwāligg-wān. A tamekafulu appat na hiklam anarikna namagibbal kiden ta bapor taumabikan kami ta lutak, 28 a ginukudda mantu ya kadalam na danumen, atallufulu annam nametru ya kadalamna. Magananwan la a ginukud daha a dwafulu pitu metru. 29 A gafuta nagburung kid ta metumpap yabaporen ta kabatun a nehunnak da yaappat na kesodan na nga negalut tahuli na en, a nakimallak kid ta mavitmina ya araw. 30 Ammi intu paradulay, te ya magibbal kiden ta bapora ikayat da magtammang ta baporen,a enda neuhiyay ya balabarangayenta danum, petta pagluganan da tapagtammang da. Ammi ape ihunnakda ya landuken nga negalut ta mukatna baporen ta kuman na nepagihun-nak da kiden ta huli na. 31 Ammimappya la, te neitan na kid ni Pablu, a

Page 275: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Turin Kiden 27:32 272 Turin Kiden 28:7nedanug na kid ta kapitan na suddalukiden.

“Am awena masirak na magib-bal kiden ta bapor awan sangaw tamatolay tekitam ngamin,” kunnatentu.

32 A gafu ta kumanen dinob na kap-itanen ya ange manggattat ta galutna barangayen, petta mahunnak tadanum.

33A tentu en tanagay nagkarawan apinagturad ni Pablu ya tolay kiden tamangan kid mina.

“Awemuy haman nangnanganabat ta mafulu appat na araw gafuta maburung kam la. 34 Mangankanan mina, petta magsikan san-gaw ya bari muy, te awan sangawta masi tekitam maski takday la,”kunna.

35 A intu ya napolu nangalap ta pan,a nepakimallak na ta Namaratu taatubangnangamin, kapyenapinilsat,a kinan na. 36 A gafu ta kumanen anaazi hapa ya burung na nonot da, anangan kid nahapa. 37Dwagatut pitu-fulu annam kami ngamin nga nagyanta baporen. 38 A tekiden nabattugta nepangan da a nepagihunnak data bebay ya irik kiden petta pakemaglampaw para ya baporen.

Ya Kaperdi Na Baporen Ta Batu39 A tentun nagdakar a aweda amu

ya lugaren nga agyan da, ammi naitada ta itta ya sinang walawer na ginat,a yen ya ikayat da en pangisarokan tabaporen talo am mabalin. 40 A ginat-tat damantu ya galut na landuk kidennga nesod ta kabatunen ta huli nabaporen, kapye da inubadan ya galutna lapag na en. A sangaw nepotun daya assangen layag ta ulu na baporen,a netu-bang na kamin na paddad tatagad ta ba-naden. 41 Ammi intudulay, te intu inange na baporen yakauknudan na ginat kiden ta pagda-fungan na palung kiden, a nelumlum,a awenan nakaalit. A nakutukutethapa ya huli na ta kasikan na palungkiden.

42 A ya uray na suddalu kiden apapasin da ya mabalud kiden, pettaawan sangaw ta makatammang,43 ammi ginamman na kid na kapitan,te ikayat na ikerutan i Pablu. Aya makkamu kiden maglangoy apinaglattu na kid ta danumen pettaimunnan kid ta ba-naden. 44 A takadwan kiden a nebar na ta gumafutkid ta tabla ono kompormi na ittanga naazi ta baporen. A kumanensa nakadatang kami ngamin ta ba-naden, a awan ta nakkwa ta dulaytekami.

28Ya Pagyan Da Ta Fugu Na Malta

1-2 A tekami en nakagon ta ba-naden a enna kami pinagdulot nalimugar kiden ta fugu en, a yen yanepakadangag mi ta Malta ya ngaganna fugu en nga dimmatangan mi. Aaddu hapa ya nepaita na tolay kidenta kallak da tekami, a naghatung kidhapa ta paggukupan mi, te nagudanna, a masanaw. 3 Umange hapa nan-galap i Pablu ta hangaw, ammi tentuen nangitumpa ta hangaw kiden taafuyen a imuhet ya madagat gafu tapatu en, a kinagat na ya kamat naen. 4 A ta nepakaita na tolay kidenta ulagen nga nagbesin ta kamat niPablu a

“Kakurugan ta amapasi ya to-layin yan, te maski nakadakit tabebayen a awenamantumabalin tamatolay gafu ta addu ya liwat na, temasi sangaw ta dagat na ulagina,”kunda,

5 Ammi newadwad na hala ya ulagenta afuyen, a awan ta nahikna na tatakit na. 6 Nepa-na na tolay kidenya pagbaga na bari na ikid na pasina, ammi gafu ta awan ta naita da takabayag na pangipa-na da a nauli yanonot da tentu, te nebar dan ta intuya takday na dyos.

7 A ta kabalinan na kumanen aumange kami ta bali namayor na fuguen, bali ni Publiyo, te abikan ya lutakna kiden ta ba-naden dimmatangan

Page 276: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Turin Kiden 28:8 273 Turin Kiden 28:22mi, a pinagdulot na kami ta bali na,a pinakpakan na kami ta talluhaw.8 Ammi nagtakit hapa ya dama niPubliyo, te nagpatu, yaga nagatattay.A enna inita ni Pablu, a nepakimallakna. A ta nepangisagpaw ni Pabluta kamat na tentu a nagmappyan.9 A ta nepakedamag na pagmappyana en ta kadwan kiden tolay ta fuguen a umange hapa ya nagtakit ki-den te Pablu, a nagmappya kid hapa.10-11Nagyan kami ta fugu in yen abatta talluhulan, a addu ya neatad natolay kiden tekami ta pangikayat datekami.

Ya Pagdulot Da Ta Ili Na RomaA ta kabalin na talluhulan a nag-

ganwat kami ha nagtugut, te itta yatakday na bapor nga naglingad tafugu en ta agiriden, a yen ya paglu-ganan mi. Taga Alehandra hapa yabaporen, a Siping na Dyos ya ngaganna. A tekami en nagganwat naglugana pinagbalun na kami hapa na tolaykiden ta ngaminmasapul mi ta angenmi in. 12 A kumanen nagbapor kamiha abat ta ili na Sirakut, a nagyankami ten ta talluhaw, kapye mi hanagtugut. 13 A sangaw nagsibal kamihapa ta ili na Regiyo ta tangagaw, teipa-na mi ya paddad nga magafu taabagatan.

A ta mekaduwa en araw a nagdulotkami ta ili na Puteoli, a nagdisaagkami. 14 A yen hapa ya nakasimmunmi ta kadwan kiden mangurug, a ina-gagay da kami hapa ngamagyan tekidabat ta pitu araw. A tekami en hanagtugut a tinugut mi abat ta ili naRoma. 15 Ammi ya mangurug kidentaga Roma a dana nadamag da hapaya datang mi ta ili na Puteoli, a endakami dinafung ta Plasa na Appio, aya kadwan kiden para a dinafung dakami ta agyan na kinan da en Talluna Tyenda. A ta nepakaita ni Pablutekid a matalak hapa ta Namaratu,a pinagturad na ya nonot na. 16 Ata datang mi ta ili na Roma a awedapake nebalud i Pablu ta agbaludan,

te pagurayan da la ta takday na bali,ammi mehulhulun hapa ya suddaluen nga nangtaron tentu.

Ya Pangipadangag Ni Pablu Ta Ili NaRoma

17 A ta kabalinan na talluhaw apinaayagan ni Pablu ya pinakadakalna Hudyo kiden taga Roma ta bali ennagyananna. A tekidennagkakampattentu a binida na ya gafu na nepang-paayag na tekid.

“Yen ta pinaayagan ta kam,kahkahulun, petta bidan kutekamuy ya gafu na kabalud kin.Te maski am awan ta liwat kuta kagittak kiden Hudyo ikid nagagangay tamen nga nesirak nadadagkal tam tekitam, a ginafutdak hala ta ili na Herusalem, anedarum dak ta atubang na tagaRoma kiden, petta mabaludak.

18 “A tekid na hapa nagimbesti-gar teyak a awan haman tanapasikkal da ta pangpapasin dateyak, a inibbatan dak mina, ammiawena haman nekayat na Hudyokiden. 19 A gafu ta nepapilit data itta ya liwat ku a kapilitan tanakikekallakak te Ari en Sisar,ammi awan haman ta idarumku ta kagittak Hudyo. 20 A yenya gafu na nepangpaayag kutekamuy petta dangagan muyhapa ya mabidak, te nabaludaksekawad gafu ta pangikatalak kuta mangikerutanen nga nekari naNamaratu ta dadagkal tam kiden,”kunna.21A ya tabbag da hapa tentu a

“Awan haman ta nadamag migafu teko, te awan para la tanesurat na taga Hudeya kidentekami, a awan hapa ta binidana nagafu kiden ten. 22 Ammiikayat mi sangaw dangagan tekoam anu ya pake kurugam, te yanadamag mi ta kahulum kidennga makikattway ta pangurug nadadagkal tam kiden a dulay kanya bidan da tekid ta ngamin kidenlugar,” kunda te Pablu.

Page 277: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Turin Kiden 28:23 274 Turin Kiden 28:3123 A nagbabidan da hapa ni Pablu

ya araw na pagdangag da tentu. Ata lalakwat ta nagbabidan da en anagdadatang hapa ya awan bababangna tolay ta pagyanan na en, a nag-tangtangagaw nangipasikkal i Pabluta pangikerutan na Namaratu tekid,a pake ipasikkal na para ya uho-hug na Namaratu tekid nga nesuratni mina Moses ikid na kadwan ki-den pinaguhohug na Namaratu, pettamangurug kid mina te Hesus gafu taintu ya nagdulotan na bida na suratkiden. 24A nangurug hapa ya kadwanta inuhohug na en, ammi nasoysoy yakadwan. 25A gafu ta nagkakattway yanonot da a nagtatugut kid na, ammidana naguhohug bit i Pablu ta takdaypara la na uhohug ta awan kiden nan-gurug:

26 “Kustu hala ya uhohug na Ka-halwa na Namaratu ta dadagkalmuy kiden, te ya uhohug na tekidgafu te mina Isayasen a

‘Pake dangagan muy ya uhohugna Namaratu, ammi awemuyhaman maawatan.

A maski pake bilbigan muy awe-muy haman metug,

27 te nagtuyag haman ya nonotmuy,

a maningbangngag kam,a nagkigsap kam para

gafu ta awemuy ikayatmakaita ikid na magdan-gag ikid na magnonot.

A yen ta awemuy magbabawipetta pagmappyan ta kammina,’ kunna tekid.

“A gafu ta parigan muy yadadagkal muy kiden a 28 ibar kutekamuy ta pagtalekudan na kananna Namaratu, a ya Hentil kidenya pangibaran na ta pangikerutanna tekid, te ikid na sangaw yamangurug,” kun ni Pablu tekid.

29A ta nekabalin na naguhohug tekida nagtatugut kid, a nagkapopohutanda ya inuhohug na tekid.

30 A nagyan hala i Pablu ta sinaldana en bali abat ta dwadarun, a pinag-

dulot na ya ngamin kiden umangemagdangag tentu, 31 te mepalubusla mangipadangag ta ngagan ni AfuHesus ikid na pangikerutan na Nama-ratu tekid.

Page 278: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Turin Kiden 28:31 275 Turin Kiden 28:31

Ya Surat Ni Pablu TaTaga Roma KidenYa Gafu Na Suratin Yan

Romaya ngaganna kadakalan na ilita lugar na Itali. A ya tolay kiden hapanga dana nagyan ta ili na Roma a adduya dyos da, te aweda para la amu yakakurugan na Dyos nga namadday tangamin paglelehutin kontodu langit.A kuman na intu hapa dyos da yaari da en, a masapul kan ta dayawanda hapa ta kuman na pangdayaw data kadwan kiden dyos da. Ammi yaHudyo kiden nga umange nakipagyanta ili na Roma a awan ta takwan naDyos da am bakkan la ta Namaratuewan, a pake ikatupag da ya mang-dayaw ta takwan na dyos. A yenta ikatupag da hapa ya mangurug teHesus, te ibar da ta tolay haman la. Amaski am mangurug kid ta Namaratua aweda kurugan ta Anak na i Hes-usen, te nakigitta kan la ta Dyosmaskiam kagitta tam tolay.

Ammi ya kadwan kiden Hudyo ngataga Roma a pake nadangag da yadamag ni Hesus nga nepadangag naturin na kiden a kinurug da hapa, ot-turu nepadangag da hapa ta kadwankiden tolay taga Roma, a kinurug dahapa. A gafu ta itta ya mangurugnga Hudyo ikid na Hentil (bakkan taHudyo) te Hesus a yen kid na ya gafuna iglesya ni Hesus ta ili na Roma.A yen kid ya nagsuratan ni Pablu tasuratin yan.

A yen ta nagsurat i Pablu tekid,petta dana meparan ya enna pang-pasyar tekid. Te ya kuman na nariknani Pablu ta kadwan kiden Hudyo amaski mangurug kid na te Hesus, aparuban da la ya mangidulot ta lintigna Namaratu nga netuldu ni minaMoses ta popolu kiden dadagkal da,te pahig da ta yen ya pedulot na Na-maratu tekid petta ikwenta na kid tamatunung gafu ta pangidulot da talintig na en. Ammi ya pake ipasikkal

ni Pablu ta surat na in tekid a awenakan mabalin ta kunna ten, te awankan ta mabalin tam nga mangidulotta lintig na, te kanayun pagliwatantam haman. A am kakurugan kanmina ta matunung kitam ta pakaitanna Namaratu gafu ta pangidulot tamta lintig na en a awan kan ta serbina nepangikaru ni Hesus ta liwat tamkiden. A gafu ta gagangay tam kannga kanayun magliwat a awena kanmabalin ta matunung kitam ta pakai-tan na Namaratu am bakkan ta intuhapa la yamakkamu ta katunung tam,pettam kumanen a awan ta pangpa-gangan na tekitam. A yen kan ya gafuna ta dinob na ya anak na en Hesusnga nangikaru ta liwat tam kiden,petta am ikatalak tamya nepangikaruna a ikwenta na kitam kan ta matu-nung gafu ta pangikatalak tam. Aam itta kitanan kan te Hesus ikid naittan ya Kahalwa na Namaratu teki-tam a intu kan hapa la ya makkamumangpasikan tekitam petta makkwatam ya mangidulot ta ngamin ikayatna Namaratu tekitam.

A ya takday para uhohug ngaipasikkal ni Pablu ta surat na in abakkan ta Hudyo kiden la ya ikwentanaNamaratu ta tolay na, te intu kan latolay na ya ngamin kiden mangikata-lak te Hesus kompormi am Hudyo kidono am Hentil kid. A maski am danapinili na Namaratu ya Hudyo kidengafu ta simsima kid ni mina Abra-hamen am aweda kurugan ya dinobna en nga ange nangikaru ta liwatda kiden a nelogot da ya nepangpilina Namaratu tekid. Te intu kan laikwenta na Namaratu ta simsima nimina Abrahamen ya ngamin kidenmangikatalak ta mangikerutan tekidta kuman ni Abrahamen kompormiam Hudyo kid ono am Hentil kid. Teikitamkanngamangikatalak teHesusya kakurugan na Istralita na Nama-ratu. A ya nesurat mantu ni Pablu aintu yan:

(v 7) Tekamuy ngamin nga iddukanna Namaratu nga negitta na ta tolay

Page 279: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Roma 1:1 276 Roma 1:17na kiden ta ili na Roma.

Ampade Dama tam Namaratu ikidni Afu Hesus ya mangikallak tekamuypetta mappya kam la.

1 A ya nagsuratin tekamuy a iyak,Pablu, nga daddoban ni Hesus Kristu.A yen ta inalap nak, petta isaad nakta turin na en nga ange mangipadan-gag ta Mappya en Damag na Nama-ratu. 2-3 A awan mantu ta takwanna ipadangag ku am bakkan ta ku-man na nebar na Namaratu ta idi talebru na en nga nesurat na aglavunkiden, te intu nesurat da ya ange naAnak na Namaratu ewan. A intu halaya Dafu tamewan Hesus Kristu. Atentu en umange a negitta tekitamtolay, te simsima ni mina Dabiden.4 Ammi maski am tolay a nepasikkalhapa ta Anak na Namaratu ewan ngaseppakapangwa, te tentu en nasi anatolay hala gafu ta kahalwa na ennga negitta ta Namaratu ewan. 5 Agafu ta kallak na en teyak a nesaadnak ta turin na en nga ange mangi-padangag ta damag ni Hesus Kristu tangamin tolay ta ngamin kiden lugar,petta intu mina ya madayawan gafuta pangurug da tentu. 6 A kumanenhapa tekamuy nga taga Roma, te yenta inalap na kam hapa, petta tolaykanan ni Hesus Kristu. 7 (-)

Ya Katalak Ni Pablu Ta MangurugKiden

8 A ikamuy hapa, kahkahulun,ya gafu na talak ku ta Namaratuewan ikid ni Afu Hesus, te bidanna kanan hapa na ngamin tolayaddet ta ngamin paglelehutin gafu tapangurug muy, a yen ta nadamag takam hapa. 9-10 A kanayun pakimallakta kam hapa ta Namaratu ewan, teawek magimmang makimallak tentu.A gafu ta tatakday la ya nonot kunga magserbi tentu a idulot ku la yamangipadangag ta damag na Anakna en ta ngamin kiden lugar. ANamaratu hapa la ya mangipasikkalta am kada makimallakak tentu aibar ku hapa ta eyak mina magpasyartekamuy, am yen ya uray na teyak.

11 A yen ta pake ikayat ku magpasyartekamuy, petta isipat ku hapatekamuy ya iatad na Kahalwa naNamaratu nga mangpasikan tapangurug muy, 12 pettam ikamuyhapa ya mangpasikan ta pangurugku, te mappya ta magimpaspasikankitam ta pangurug na gintatakdayantekitam.

13 Ammi awemuy pahig, kahkahu-lun, ta ayanin la ya pakanonot ku ngaumange tekamuy, te naming-adduyak nga magganwat, ammi kanayunneguguwadak abat ta ayanin. Ammiikayat ku la umange tekamuy talo amitta ya mapadagdag ku te Hesus takagitta muy kidina nga taga Romata kuman na Hentil kiden nga na-padagdag ku ta kadwan kiden lu-gar. 14-15 A yen ta pake karagatanku ya mangipadangag ta damag napangikerutan na Namaratu ta kagittamuy kidina nga taga Roma, te liwatku ta Namaratu am awek ipadangagya pangikerutan na ta ngamin tolay,maski am anu ya katolay da ikid naamu da, petta madangag da hapa.

Ya Damagen Nga Nepadangag NiPablu

16 A pake ikatalak ku para yadamag na pangikerutan na en, te amkada mepadangag a mehulun hapaya pakapangwa na Namaratu pettamekerutan ya ngamin kiden mangu-rug. Ikami nga Hudyo ya napolunangipadangagan na, a ta ayanin aisipat na hapa ya kadwan kiden ngaHentil. 17 A mabalin ta mekerutanya mangurug, te ya damag na en yapakkamun tam ta ikwenta na kitamta matunung gafu ta pangurug tamam idulot tam la ya pangikatalak tamtentu addet ta addet, te ya uhohug nata surat na Bibliya a“Intu sangaw matolay magnayun ya

ikwenta na en ta matununggafu ta pangikatalak natentu,” kunna.

Ya Kasasaad Na Awan Makkamu TaNamaratu

Page 280: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Roma 1:18 277 Roma 2:418 A kakallak sangaw ya awan ki-

den mangurug, te pa-gangan na kansangaw ya ngamin kiden mangwa tadulay ikid na awan makanonot tentu,te yen hapa ya nepakamuna ta damagnapangikerutanna tekitam. Temaskiam amu da ya kakurugan a dulay laya tarabakun da. 19 A yen ta awan tapambar da, te dana amu da hamanya malogon maamu ta Namaratu, tenepaita na hala tekid. 20 Te addet tanekaparatu na ngamin paglelehutina pake nepasikkal ya awan maita takasasaad na Namaratu, te ya paka-pangwa na ikid na kadyos na a malo-gon maita gafu ta pinadday na kiden.21 A yen ta awan ta pambar da, temaski am amu da ta itta ya Namaratuaweda haman dinayawan ta kumannamekustu tentu, ikid na aweda hapaipaita ya talak da tentu, te intu lanonotan da ya awan ta kapkappyan.A kuman na nagsugiram mantu yanonot da gafu ta aweda kurugan yanepaita na tekid. 22 Ibar da tamalalakiya amu da, ammi madi haman, 23 tenegitta da ta Dyos ya pinadday dakiden nga sinang tolay, ikid na sinangayam, ikid na sinang mamanuk, ikidna sinang ulag.

24 A gafu ta intu la karagatan da yadulay a binaybay-an na kid na Nama-ratu, petta maguray kid la nga mag-padakat ta bari da ta pangadallaw daikid na pagingatattug da, 25 te aweyanda haman ya kustu en nga nepaita naNamaratu tekid, a kurugan da hud laya tulad, te bakkan ta Namaratu yadayawan da ikid na pakidafun da amawa pinadday na kiden. Ammi Nama-ratu hala sangaw ya madaydayawanaddet ta addet.

26 A binaybay-an na kid, petta idu-lot da la ya kuman na ikayat da ennga kāāmāmatān, te ya babay kidena aweyan da ya lalaki, te makidorugkid hud la ta sakā babbay da. 27 A ku-manenhapa ta lalaki kiden, te aweyanda ya babbay, gafu ta sakā lalaki da yapagattugān da. A intu la tarabakunda ya kāāmāmatān ta sakā lalaki da.

Ammi naatadan kid hala ta pa-gangda, te yen ya balat na dulayen natarabaku da.

28 A gafu ta aweda ikayat nono-tan ya Namaratu a binaybay-an nakid nga magnonot ta dupal na nonot,petta kwan da la ya ikayat da kwannga awan ta kapkappyan. 29 Apinannu da ya nonot da ta ngaminmagmagannudna kadulayan, te kwanda la ya maginggum, ikid na maga-tattug, ikid na mangahugu, ikid namamapasi, ikid na makitapil, ikid namagtulad, ikid na mangikatupag, ikidna mangisaned ta bida, 30 ikid namamadpadulay, ikid na mangikatu-pag ta Dyos, ikid na magparayag.A kanayun parparatun da hapa yabagu na dulay, a aweda kurugan yadadagkal da kiden. 31 A kuman naawan kid ta nonot, te aweda mekata-lak, ikid na aweda makipagrikna, ikidna aweda mangikallak. 32 Dana amuda haman ya nebar na Namaratu tamapa-gang sangaw ya ngamin kidenmangwa ta kumanna gagangay da en,ammi maski kunna ten aweda hamanpagimmangan ya gagangay da, yagapagurayān da para ya kadwan kidennga mangwa ta kuman na gagangayda.

2Ya Pagporay Na Namaratu Ta Hudyo

Kiden1-2 A dana amu tam haman ta

am pa-gangan na Namaratu yangamin kiden mangwa ta kumaninkid na pagliwatan a atadan na kidta mekustu tekid. Ammi maskiam inya ka na tolay, am iko yamangpaliwat ta kadwan a awan tapambar mu, te parigam haman yakuman na tarabaku na paliwatamen,a sakā ikabat mu mantu ya barim tapangpaliwat mu tentu. 3 Anu hud yauray mu? Am kwam hapa ya dulayta kuman na paliwatamen a parig muhud ta melillik ka ta pangpa-gang naNamaratu teko? 4 A tagaassangamde ya nasuroken nga allak na ikid na

Page 281: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Roma 2:5 278 Roma 2:24pagattam na teko? Awem hud amuta nekallak na ka ta idi petta itta yapagnonotam ta pagbabawim? 5Ammiam awem magbabawi te patuyagamla ya nonot mu a padakalammantu laya pangpa-gang na Namaratu teko, teyen sangaw ya pake iparikna na tekota araw na pangpa-gang na ta ngaminkiden nagliwat. 6 Te maski am anuya tinarabaku tam ta katolay tamin aigitta na hala ya pangpa-gang na tatinarabaku tamen.

7A ya ngamin kiden mangidulot tamappya na tarabaku gafu ta ikayat damesipat ta dakar naNamaratu, ikid nadayaw na, ikid na katolay na en ngamagnayun, a atadan na kid sangaw tamagnayun na angat. 8 Ammi ya ma-soysoy kiden ikid na mangidadula takakurugan a intu la sangaw kesipatanda ya pagporay na ikid na pangpa-gang na tekid.

9 A dakal mantu sangaw yapagzigātān na ngamin kiden mangwata dulay, te intu polun na ya Hudyokiden, kapye na isipat yaHentil kiden.10 Ammi ya ngamin kiden mangwa tamappya a awan sangaw ta burunganda, te mesipat kid sangaw ta dakarna Namaratu, ikid na dayaw na en,te intu ha polun na ya Hudyo kidenkapye na isipat ya Hentil kiden,11 te awan sangaw ta idaduma naNamaratu tekid. 12-13 Te ya Hudyokiden nga nagliwat a pa-gangan nakid gafu ta lintig na en nga neatad natekid, temaski am kanayun dangaganda ya lintig na en a aweda hamanidulot ya madangag da. Ammi intu laikwenta naNamaratu tamatunung yamangidulot ta lintig na en. A maskiam awena amu na Hentil kiden yalintig na en nga neatad na ta Hudyokiden a magliwat kid ta lintig da enhapa la. 14Temaski am aweda amu yalintigen nga neatad na Namaratu taHudyo kiden, ammegitta ya tarabakuda ta kuman na nebar na Namaratuta lintig na en, a yen ya ikwenta naNamaratu ta lintig da. 15 A yen yapakaitan ta dana nesurat ya lintig na

en ta nonot da, te maski am anu yatarabakun da a dana amu da hamanam mappya ono am dulay.

16 A am dumatang sangaw i AfuHesus ta pagaddetan na arawin yana intu sangaw ya isaad na Nama-ratu nga magimbestigar ta ngamintolay, petta palattogan na sangaw yangamin nelemad da ta nonot da ngaaweda en nepāssay, te yen sangawya itan na am mappya ono dulay. Ayen kid ya kanayun ipadangag ku tangamin tolay.

Ya Liwat Na Hudyo Kiden17 A ta kuman na ikamuy nga

Hudyo a iparayag muy ya kaHudyomuy, te parig muy ta matunung kamgafu ta lintigen nga neatad na Na-maratu tekamuy, yaga iparayag muyya pakkamu muy ta kakurugan naDyos. 18 A gafu ta naadal muy yalintig na en a amu muy mantu yangamin ikayat na, a amu muy hapaipasikkal ya mappya. 19-20 A gafuta lintig na en a amu muy hapa yangamin kakurugan, petta ituldu muyta kadwan kiden nga itta ta sugiram,ikid na awan kiden makaita, ikid naawan kiden ta nonot, ikid na abbingkiden. 21Ammi am ituldumuy ya kad-wan kiden anu kawagan na ta awe-muy ituldu ya bari muy? Ibar muyta awan mina ta magtakaw, ammiawan hud tekamuy tamagtakaw? 22A“Awan mina ta mangadallaw,” kum-muy para, ammi awan hud tekamuyta mangadallaw? Pake ikatupag muypara yamakimallak ta sinang tolay ki-den ta agyannapakimallakannaHen-til kiden, ammi awan hud tekamuyta ange magtakaw ta pirak kiden nganeatang da ta sinang tolay da kiden?23 Dayawan muy mantu ya lintigennga neatad na Namaratu tekamuy,ammi ayayyawanmuyhaman yaDyosgafu ta pagliwat muy ta lintig na en?24 Kakurugan mantu ya uhohug nasuraten ta Bibliya gafu tekamuy ngaHudyo, te ya nebar na a

Page 282: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Roma 2:25 279 Roma 3:9“Gafu ta dulay ya tarabakumuy a ibar

na Hentil kiden ta dulay hapaya Namaratu ewan,” kunna.

25 Anu hud mantu ya kappyananna nepagbanggit muy? Te ya ka-banggit muy mina ya pakaitan ta ne-sipat kam ta netaratu na Namaratute mina Abrahamen, ammi itta hudya kapkappyan na nepagbanggit muyam awemuy idulot ya ibar na ta lintigna en? A gafu ta awemuy idulot anegitta kanan mantu ta Hentil kidennga awan nabanggit. 26 Ammi maskiam awena nabanggit na Hentil kiden,am kwan da hala ya kuman na nebarna Namaratu ta lintig na en a isipatna kid hapa ta netaratu na en te minaAbraham. 27A ikid hapa la sangaw yapakaitan ta nakaliwat kam, te maskiam nabanggit kam a awemuy hamanidulot ya ibar na lintigen nga neatadna Namaratu tekamuy.

28-29 Bakkan mantu ta pakagalgalna bari tam ya pakaitan ta tolay kitamna Namaratu, te bakkan haman tayen ya kakurugan na pagbanggit. Teya kakurugan na pagbanggit a ittahaman ta nonot tam, petta naazi yadulayen na nonot nga awan naazi tapagbanggit na bari tam. A bakkanhapa ta uray na tolay ya nonotan tamam awa uray na Namaratu ewan.

3Ya Kasasaad Na Hudyo Kiden

1 Am mabalin mantu ta mesipathapa ya Hentil kiden ta netaratu naNamaratu te mina Abrahamen a anuhud ya kapkappyan na Hudyo ammita Hentil, a anu hud ya kappyanan napagbanggit da?

2A gagangay ta dakal mina ya kap-pyanan da, te ikid haman ya nekata-lak na Namaratu nga mangidulot tauhohug na kiden tekid. 3 Ammi gafuta addu kid nga awan mekatalak anelogot dan mantu ya nekari na Na-maratu tekid.

A anu mantu ya uray na Namaratugafu ta pangilogot da? Mabalin deta awenan sangaw idulot ya nekari

na en te mina Abrahamen? 4 Awenamabalin ta kunna ten, te maski am samangilogot mina ya ngamin tolay amekatalak hala ya Namaratu, a idulotna la idulot ya nekari na en te minaAbrahamen. Te ya uhohug ni minaDabiden gafu ta Namaratu a“Maski am anu ya inuhohug mu, Afu,

a mepasikkal hala sangaw taawem nagtulad.

A maski am pagbalinan da ya in-uhohug mu ta tulad a me-paita hala sangaw ya katu-nung mu,” kunna.

5Ammi amgagangay ta kunna ten aya aweda en pangidulot ta lintig na enya kuman na mangipaita ta katunungna Namaratu, a had kukunna mantupa-gangan ya tarabaku da ngamangi-paita ta katunung na, te killu haman?6 Ammi bakkan ta kunna ten, te ampagurayan na la mina ya Hudyo kidennga nangilogot tentu a had kunnamantu pa-gangan ya kadwan kidenta paglelehutin nga awan mangurug?7 Te ya uhohug da sangaw a“Am gagangay ta maita ya pake-

dayawan na katunung naNamaratu gafu ta pangilogotmi tentu a mabalin hud tapaliwatan na kami petta pa-gangan na kami?” kundasangaw.

Te am anu ya pambar na Hudyo kidenta aweda mina mapa-gang a kuma-nen hapa ta kadwan kiden nga awanmangurug. 8 A am kakurugan minaya pambar da amapmappyamantu tasa idulot tam la ya mangwa ta dulay,petta mappya sangaw ya pagbalinanna. Yen garay ya ipaliwat na kadwankiden teyak gafu ta itulduk, ammitulad da haman. A am anu sangawya pangpa-gang na Namaratu tekid amekustu hala tekid.

9 A anu mantu ya uray tam taHudyo kiden? Mapmappya de yakasasaad da ammi ta kadwan kidentolay?

A bakkan ay, te ya kuman na in-uhohug ken ta ayanin a awan haman

Page 283: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Roma 3:10 280 Roma 3:30ta pagduman na Hudyo kiden ikid naHentil kiden, te sa nagliwat haman yangamin tolay, 10 te dangagan muy yadana nesurat ta lebru na Namaratu;“Awan pulus ta awanmagliwat, maski

am takday la,” kunna.11 “A awan ta makkamu ta Namaratu,

ikid na awan hapa ta makasa-pul tentu,

12 te sa nagtalekud ya ngamin to-lay tentu, te sa nagdupal kid,a awan pulus ta mangwa tamappya,” kunna ha.

13“Napannuya simukda tangaminnakadulayan,

te mahuyuk ya bida da ta kumanna tanam na nasi nga awannatappanan.

A tulad ya kadwan, a madagat paraya kadwanuhohugan da ta ku-man na dagat na ulag.

14 A napannu para ya simuk da tapanglibak da ikid na pamad-padulay da.

15A malogon kid para mamapasi.16 A maski am had ya eyan da a

mangisirak kid ta dulay ikidna zigat,

17 te aweda amu ya mappya,18 a awan ta amat da ikid na talaw da

ta Namaratu,” kunna.19A yen kid na uhohug ya pagnono-

tan tam mina, te am anu ya inuho-hug na Namaratu ta isin kid na surata nebar na haman ta Hudyo kiden,petta awan sangaw ta mauhohug data razon da, te ikid haman ya inatadanna ta lintig na en ta palungu. Amepasikkal mantu ta sa nakaliwat yangamin tolay ta ngaminin paglele-hut, petta sa medarum kitam minata atubang na Namaratu ewan. 20 Amaski am inya na tolay a awan pulusta ikwenta na ta matunung gafu tapangidulot na ta lintig na en, te yalintig na en ya mangipasikkal ta liwatna.

MatunungKitamGafu Ta Pangikata-lak Tam Te Hesus

21-22 A ta ayanin gafu ta ange niHesus Kristu a nepakamun na Nama-ratu ya allak na tekitam, te maskiam nakaliwat kitam ta lintig na en,am ikatalak tam ya nepangikaru niHesus ta liwat tam kiden a ikwenta nakitam tamatunung gafu ta pangikata-lak tam tentu. A maski am ayanin laya pakadangag tam ta allak na a danabinida ni Moses ta lintigen, a kuma-nen hapa ta surat na aglavun kiden.23 A kompormi hapa ya mangurug, teawan haman ta idaduma na tekitam,te sa nagliwat kitam haman, ikid napake adayu kitam para la ta kalalakina Namaratu ewan. 24 Ammi gafu taikallak na kitam a sinaka na kitamni Hesus, a ikwenta na kitam mantuta matunung ta kuman na iatad nala ya katunung tam. 25 Te i Hesusenya nekwenta na Namaratu ta atangennga mangikaru ta liwat tam kiden, ayen ta pakoman na kitam am kurugantam ikid na ikatalak tam ya pasi niHesusen gafu tekitam.

Ta idi a pinagtalib na Namaratu yaliwat na napopolu kiden tolay gafuta nepagattam na tekid, 26 ammi taayanin a nepaita nan ta awenan tago-rayan ya liwat tam, te nepekaru nakid hud la te Hesusen. A mappyahapa ta kunna ten petta ipasikkal naya katunung na nonot na en, pasekatunung tam gafu ta pangikatalaktam te Hesus.

27 A itta hud mantu ya meparayagtam, te bakkan haman ta katolaytam ikid na tarabaku tam ya gafu nakatunung tam ta Namaratu am awapangikatalak tam la te Hesus. 28Te yapake ipasikkal ku a maski am idulottam la ya lintig na Namaratu a bakkanta yen ya pakaitan na ta katunungtam, am awa pangikatalak tam la teHesusen.

29 A anu mantu ya uray tam?Intu hud la iddukan na Namaratu yaHudyo, ono iddukan na hapa de yaHentil? A bakkan la ta Hudyo yaiddukan na, te tatakday haman la yaDyos nga namadday ta ngamin tolay.30 A maski am nabanggit kitam ono

Page 284: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Roma 3:31 281 Roma 4:14am awetam nabanggit a ibar na ta samatunung kitam gafu ta pangikatalaktam te Hesus.

31 Ammi maski am ipasikkal ku yapangikatalak tam te Hesus a awemuyparig ta newarad kun ya lintig naNamaratu, te awek newarad am awapake nepasikkal kun ya ikayat na uho-hugan ta lintig na en.

4Ya Pangurug Ni Mina Abraham

1 A intu para pagnonotān tamya kasasaad ni mina Abrahamen, teintu haman ya pake nagafun tamennga Hudyo. 2 A am kakuruganmina tamatunung i mina Abrahamenta pakaitan na Namaratu gafu tatarabaku na kiden nga mappya a ma-balin mantu ta itta ya pambar na ngamakidayaw tentu. Ammi ta kakuru-gan awena haman nakidayaw tentu,3 te ya uhohug na suraten gafu tentua“Kinurug ni mina Abraham ya nebar

na Namaratu tentu, a ya pan-gurug na en ya nekwenta naNamaratu ta katunung na,”kunna.

4 A bakkan mantu ta bannag niAbrahamen ya nekwenta na Nama-ratu ta katunung na, te am kakuruganmina ta kunna ten a bakkan mantuta allak na yen am awa isupapak nahud la ta bannag na en. 5 A amawetam magbannag gafu ta ikatalaktam ta Namaratu hapa la ya man-gatad ta katunung na nakaliwat, aya pangikatalak tam ya ikwenta naNamaratu ta katunung tam. 6 A ku-manen hapa ya inuhohug ni minaDabiden, te nebar na ta pake nagāsātya awanen magbannag nga ikwentana Namaratu ta matunung.7 “Pake nagāsāt ya pinakoma na Na-

maratu, te inazi na ya liwat nakiden,” kunna.

8 “A ya pake nagāsāt a intu hala yaawena ikwenta na Namaratuya liwat na kiden,” kunna ha.

9 Ammi had sin hud na tolay yaikayat na uhohugan ni Dabiden nganagāsāt? Intu la de bidan na yaHudyokiden gafu ta pagbanggit da en? Omabalin de ta nesipat na hapa yaHen-til kiden nga awan nabanggit?

A ya kasasaad ni mina Abrahamenya pagnonotan tam mina, te intuhaman ya pake nepasikkal na Nama-ratu ta matunung gafu ta pangikata-lak ni Abrahamen tentu. 10 A dananekwenta na Namaratu ta matunungta awena en para la nabanggit, te yapangikatalak na ta Namaratu ya gafuna katunung na. 11 A gafu ta matu-nung na ta pakaitan na Namaratua yen ta nabanggit hapa ta kumanna nebar na Namaratu tentu, pettayen ya mangipasikkal ta awan na taliwat na ta maski awena en para lapagbanggit. A uray hapa na Nama-ratu ta kunna ten petta am itta yamangurug tentu nga awan nabanggita ikwenta na ta simsima kid hapa nimina Abrahamen gafu ta makigittakid ta pangurug na en ta awena enpara la pagbanggit. 12 A kumanenhapa mina ta Hudyo kiden nga na-banggit, te maski am ikāttolay na kidhala niminaAbrahamabakkan ta yenya ikwenta na Namaratu, te ikwentana kid ta simsima na kiden gafu tamakigitta kid hapa ta pangurug na enta awena en para la nepagbanggit.

Ya Mangurug Kiden Ya NangikarinNa Namaratu

13 A nonotan tam para ya nekarina Namaratu te mina Abrahamen,te nekari na ta intu kontodu sim-sima na kiden ya makākwa sangawta ngamin paglelehutin. Ammi yagafu na nekari na en tentu a bakkanhaman ta pangidulot na ta lintig naNamaratu, te awan para la ya lintigna en. Intu la gafu na ya katunungni Abraham gafu ta pangikatalak nata nebar na Namaratu tentu. 14Te amkakurugan mina ta intu la nangikarinna ya mangidulot ta lintig na en aawan mantu ta serbi na pangikatalaktam tentu. A kenga hapa sangaw ya

Page 285: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Roma 4:15 282 Roma 5:5nekari na en, te awan haman tekitamta mangidulot ta lintig na en. 15 Aawan mantu ta iatad na lintig na entekitam am bakkan la ta pangpa-gangna Namaratu tekitam, te am awanmina ya lintig na en a awan mina tamangipasikkal ta liwat tam.

16 A gafu ta seliwat kitam a map-pya mantu ta ikatalak tam la yanepangikaru ni Hesus ta liwat tamkiden, pettam kumanen a magdulothapa sangaw ya nekari na en tekitam.Te ya uray na Namaratu a ya allak naen hapa la tekitam ya gafu na nekarina en, petta awan mina ta madugi-man am awa sa mesipat ya ngaminkiden simsima ni mina Abraham. Teya uray na Namaratu a bakkan lata Hudyo kiden ya simsima na amawa Hentil kiden hapa nga kagittana pangurug ni mina Abrahamen, teintu ya gingginafu na ngamin kidenmangikatalak ta uhohug na Nama-ratu. 17 Te ya uhohug na Namaratutentu a“Iko ya pinatudunan ku, petta mag-

balin ka ta gingginafu na adduna tolay ta ngamin kiden lu-gar,” kunna.

A ya uray mantu na Namaratu temina Abrahamen a intu hala ya ging-ginafu na ngamin kiden tolay ngakagitta na pangurug na en, te yanekatalak ni mina Abraham gafu taNamaratu ewan a tolayan hala yanasin, a palattogan na hapa ya awan.Te ya uhohug na Namaratu tentu a18-19 “Itam ya langitewan a bilangam

ya bitwan kidina, te kuma-nen sangaw ya kaddu nasimsimam nga magafu teko,”kunna.

Ammi ya darun ni mina Abra-hamen a magge magatut, a pakenagkafuy na ya bari na en, yaga addetta kasiksikan na bakbakat na en aawena pulus nagaānāk. Ammi maskiawan ta nekatalak ni mina Abrahamta bari na en a awena la nagkafuy napangikatalak na ta uhohug na Nama-ratu tentu, te nekatalak na la ta itta

sangaw ya anak na nga pagafun nangamin kiden simsima na ta ngaminkiden lugar. 20A awena mantu la nag-duwaduwa na nonot na ta nekari naNamaratu tentu, te nagsiksikan hudla ya pangikatalak na ta pangibosagna ta kalalaki na Namaratu, 21 te pakenekatalak na ta makkwa sangaw naNamaratu ya kuman na nekari na ententu. 22A yen ya gafu na ta nekwentana Namaratu ya pangikatalak na takatunung na.

23-24 Ammi ya uhohug na suratennga “Nekwenta na Namaratu ta katu-nung na,” kunna, a yen ya pakkamuntam ta bakkan la te mina Abrahamenya ikwenta naNamaratu tamatunungam awa sa ikitam hapa nga mangu-rug ta nepangtolay na Namaratu teAfu Hesus. 25 Te yen ya nepasi niHesus petta ikaru na ya liwat tamkiden, ammi ya pangtolay na Nama-ratu tentu ya pake mangipasikkal takustu ya nepangikaru na en, pettaikwentana kitam tamatunung gafu tapangikatalak tam tentu.

5Ya Mehulun Ta Katunung Tam

1 A ta ayanin gafu ta matunungkitanan ta pangikatalak tam ta Dafutamewan Hesus Kristu a kofun na ki-tanan hapa naNamaratu, te nekaru niHesus ya liwat tam kiden, 2a intu halaya gafu na allak na Namaratu tekitamnga magnayun. A pake matalak ki-tam hapa te itta ya ikatalak tam tamesipat kitam sangaw ta kalalaki naNamaratu ewan. 3 A maski am ittaya pagzigātān tam amatalak kitam la,te amu tam ta yen ya mangatad tapagattam tam. 4A ammaita naNama-ratu ya pagattam tam a pake ikatalakna kitam hapa. A gafu ta ikatalakna kitam a yen ta itta hapa ya ikata-lak tam ta megitta kitam tentu. 5 Aawetam sangaw melogot ta ikatalaktam, te pake iparikna na Namaratu yapangidduk na ta nonot tam gafu taKahalwa na en nga magyan tekitam.

Page 286: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Roma 5:6 283 Roma 5:176 A ta idi ta awetam para la nepan-

gurug a awetam haman nakkwa yapatarabaku na Namaratu tekitam.Ammi ta datang na arawen nga danapinili na a dinob na i Hesus, pettaikaru na ya liwat tam kiden. 7 A yenmina ya pake nonotan tam, te amtekitam mina nga tolay a ikayat tamhud ya sumagapil ta sakā tolay tam?Ammi mabalin de ta itta tekitam yamaturad nga sumagapil ta pake map-pya en na tolay. 8 Ammi te Hesusen asumagapil haman tekitam ta pagliwattam para la tentu, a yen ya pakai-tan tam ta pake iddukan na kitamna Namaratu. 9 A gafu ta nekarunni Hesus ya liwat tam kiden a matu-nung kitanan mantu ta pakaitan naNamaratu ewan. A gafu ta matunungkitanan a pake ilillik na kitam hapasangaw ta pangpa-gang na Namaratuta awan kiden mangurug. 10 Te maskiitta ya nangikatupagan na Namaratutekitam ta idi, a pinagbalin na kitananta kofun na kiden gafu ta pangikaruna Anak na en ta liwat tam kiden. Agafu ta kofun na kitanan a ikerutan nakitam hapa sangaw ta mekaduwa napasi, te nesipat na kitamhapa ta kato-lay na en. 11A maski am indagan tampara la ya pangalap na tekitam a ittanhala ta ayanin ya pagay-ayatan tamta Namaratu ewan gafu ta Dafu tame-wan Hesus nga nangpakofun tekitam.

Ya Gafu Na Pasi Tam Ikid Na KatolayTam

12Anu kawagan namantu ta magli-wat ya tolay? Ono had ya nagafun napagliwat da? Te awan haman ta awanmagliwat.

A gagangay ta sa magliwat kitamgafu ta tatakday la na tolay, te i minaAdanen ya gafu na liwat tam. A tentuen nagliwat a dumagdag hapa ya pasina, a yen ta masi hapa ya ngamintolay gafu ta sa nesipat kid ta liwatna gingginafu da en Adan. 13 Ammimaski am dulay hapa ya tinarabakuna popolu kiden dadagkal a awenahaman nekwenta na Namaratu ya li-wat da, te awan para la ya lintig

na en nga mangipasikkal ta liwat dakiden. 14 Ammi maski am awenanekwenta ya liwat da a sa nagpasihala ya ngamin tolay addet te minaAdan addet ta nepangidagut ni minaMosesen ta lintig na Namaratu. Amaski am dulay ya tinarabaku da abakkan haman ta kuman na liwat nimina Adanen, te i Adan a nagsoysoyta nebar na Namaratu tentu, ammi takadwan kiden a awan ta nagsoysoyanda, te awan para la ya lintigen. A yenmina ya pake nonotan muy, te maskiam awan ta nagsoysoyan da a nasi kidhala, te ya uray na Namaratu a dananesipat kid ta liwat na gingginafu daen Adan.

A gafu ta kumanen a kuman napinaggitta na Namaratu i mina Adanikid ni Afu Hesus gafu tekitam, te ikidduwa ya kuman na fun tam. Ammiitta hapa ya pagduman da, 15 te yaiatad ni Hesus tekitam a bakkan takuman na neatad na liwat ni Adantekitam. Te ya uray na Namaratu a samasi ya ngamin tolay gafu ta sa ittakitam ngamin ta bari na nagliwaten.Ammi maski kunna ten a pake dak-dakal para ya uray na Namaratu tapake ikallak na kitam gafu ta nesipatkitanan te Hesus. A yen ta ikwentana kitam ta matunung petta matolaykitam.

16 A ya takday para pagduman daa maski am tatakday la ya liwat nimina Adan a pake adaddu ya nesipatta pangpa-gang na Namaratu tentu.Ammi gafu ta allak na Namaratu nganepaita ni Hesus tekitam a sa pako-man na kitam, maski am pake adduya liwat tam kiden, petta ibar na tamatunung kitam. 17 A gafu ta nagli-wat i mina Adanen a sa maabak yangamin tolay gafu ta pasi da. Ammigafu ta pake dakal ya allak na Na-maratu nga nepaita ni Hesus tekitama ibar na ta matunung ya ngaminkiden mangikatalak tentu. A awenakid sangaw maabak na pasi da, te ikidsangaw ya mangabak gafu ta nesipatkid na ta katolay ni Hesus Kristu.

Page 287: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Roma 5:18 284 Roma 6:1418Kuman na naggitta mantu i mina

Adanen ikid ni Hesus, te maski amtatakday kid a pake addu na tolay yanesipat ta tinarabaku na tagtakdaytekid. Te ya nagbalinan na dulayennga iningwaniminaAdan anekwentana Namaratu ta liwat na ngamin to-lay, a yen ta nesipat kid ta pangpa-gang na Namaratu te Adan. Ammi yanagbalinan na mappya nga iningwani Hesus a nekwenta na Namaratu takatunung na ngamin kiden tolay nganesipat tentu, a yen ta matolay kid.19 A gafu ta nagsoysoy ya takday a samagliwat ya ngamin tolay, ammi gafuta malogon ya takdayen a sa matu-nung hapa ya ngamin kiden nedaggatentu.

20-21A ya lintigen hapa nga nedagutni mina Moses ta dadagkal tam ki-den a uray na Namaratu ta yen yamangibar ta kadulay na tolay kiden,te ta kawan para la na lintig na en aaweda amu ta magliwat kid. Ammita nepangatad na ta lintig na en aaweda haman nedulot, a yen mantuya mangipasikkal ta kanayun mag-soysoy kid, a awan ta takwan na pa-gaddetan da am awa masi ya ngaminkahalwa da. Ammi maski pake nagli-wat kitam gafu ta pagsoysoy tam talintig na en, a pake dakdakal para yaallak na Namaratu tekitam, te ya allakna en tekitam a yen ya mangibar tamatunung kitam gafu ta pangikatalaktam te Afu Hesus. A yen hapa yamangibar ta matolay kitam nga mag-nayun.

6Ya Pagzigut Tamen Ya Pasi Tam

1 A am dumakal mantu ya allak naNamaratu gafu ta liwat tam kiden aanumina ya uray tam? Mappya de amidulot tam la ya magliwat petta pakedumakal para ya allak na tekitam?

2 Ammi had kun tam hud magli-wat bakawa nasin haman ya gagan-gayen nonot tam nga uminam magli-wat? 3 Awemuy panaw amu ta iki-tam ngamin nga nagzigut ta pangu-

rug tamen a nesipat kitanan hapa teHesus Kristu. A gafu ta nesipat kitamtentu a nesipat kitam hapa ta pasi naen. 4 Te tekitamen nagzigut a nek-wenta ta netanam kitam, petta mesi-pat kitam hapa ta pasi na en. Ammigafu ta natolay hala i Hesus ta paka-pangwa ni Dama na ewan a nesipatkitam hapa ta katolay na en, pettamkumanen a mabalin kitam magnonotta mappya na nonot. 5 Te am nesipatkitanan ta pasi na en a mesipat kitamhapa ta katolay na en.

6 A tekitamen nagzigut a nesipatmantu ya gagangayen nonot tam tapasi ni Hesus tentu en nelansa tanagappan na en, pettam kumanen amaperdi ya pagliwat na bari tam, aawetanan sangaw megalut ta pagli-wat tam. 7 Te am nasin ya tolay anaubadan na ta pagliwat na. 8 Ammigafu ta nasi kitanan ta pakesipat tamte Hesus a itta ya ikatalak tam tamesipat kitam hapa ta katolay na en.9 A gafu ta natolay hala i Hesus aamu tanan ta awenan sangawmasi, tenaabak na haman ya pasi. 10 A tentuen nasi a inawe na haman ya ikayatna bari na en petta ikerutan na kitam.A gafu ta inawe na ya ikayat na barina en a pake negungay ta dulayennga mamagliwat tentu. Ammi gafu tanatolay hala a awan na ta magsalintentu, petta intu la nonotan na yaNamaratu ewan. 11 A kumanen minata tagtakday tekamuy, te am nesipatkam te Afu Hesus a amu muy minata negitta kanan hapa tentu pettaawemuy magliwat, te intu la nonotmuy ya kuman na nonot na Namaratuewan.

12Amappyamantu ta awemuypag-turayan ya dulay ta bari muy kid-ina, petta awemuy sangaw kuruganya inaman da en nga dulay. 13 A ku-manen hapa ta ramyenta na barimuy,te awemuy kid ituluk ta dulay, te nek-wenta ta nasi kanan haman, a natolaykanan te Hesus. A mapmappya hud lata iatad muy ya ngamin bari muy taNamaratu ewan, petta magserbi kamta katunungan. 14Te awenan mabalin

Page 288: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Roma 6:15 285 Roma 7:6ta pagliwatan na kam na dulayen, tenegungay na kanan na Namaratu talintig na en, petta intu la ikatalakmuy ya allak na en nga mangpasikantekamuy.

15 Ammi am kakurugan ta intu laikatalak tam ya allak na Namaratutekitam a mappya de am idulot tamla ya magliwat petta pakoman na ki-tam? Awenamabalin, te bakkanminata kunna ten na razon tam. 16 Teawemuy hud manonot ta maski amanu ya pangitulukanmuy ta bari muya tagabu na kanan. A am tagabu nakam na dulay a iange na kam san-gaw ta pasi na kahalwa muy. Ammiam Namaratu ewan ya pakitagabunmuy a ituldu na kam ta matunungpetta matolay kam. 17-18A pakemata-lakak hapa ta Namaratu gafu teka-muy, kahkahulun, temaski am tagabuna kam na dulay ta idi a negun-gay kanan, te pake netug muy na yapangurug muy ta uhohug na Nama-ratu nga netuldu tekamuy, a nagbalinkanan ta tagabu na katunungan ikidna kappyanan.

19 A neangarig ta kam ta kumanna tagabu ikid na negungay, te yenya malogon maawatan na tolay. Teya kuman na tarabaku muy ta idi anepatagabu muy la ya bari muy taawan ta kapkappyan addet ta pakedumakal ya tinarabaku muy ta du-lay. Ammi ta ayanin a mappyata patagabu muy ya bari muy tamatunung petta pake mappya kam.20 A tekamuyen nakitagabu ta dulaya naguray kam la ta ikayat muyennga tarabakun, ammi awemuy para laamu ya mappya en. 21 Ammi awanhaman ta neatad na tarabaku muyen,te awan sangaw ta pagbalinan na ambakkan la ta pasi na kahalwa muy.A ta ayanin a mamat kanan gafu tatinarabaku muy en. 22 Ammi gafuta negungay kanan ta dulay, annatagabu kanan na Namaratu ewan anabaggawan na ya nonot muy, a yensangaw ya pagbalinan na ya mag-nayun na angat. 23 A am angarigan

mina ta idulot tam la ya magliwata tandanan na kitam na liwat tamta pasi na kahalwa tam. Ammi amituluk tam ya bari tam ta Namaratuewan a sagolyatan na kitam sangaw tamagnayun na angat, te yen ya iatadna ta ngamin kiden nesipat ta Dafutamewan Hesus Kristu.

7Ya Keangarigan Na Mangurug Ikid

Na Lintigen1 A ta ayanin a itta ya mabidak

ta kagittak kiden nga Hudyo gafu taikid ya makkamu ta lintig na Nama-ratu. Amu muy, kahkahulun, ta ne-galut kitam ta lintig na en addet tamasi kitam, ammi am nasi kitanana naubadan kitanan ta lintig na en.2Ya pagnonotan muy mina nga kean-garigan a ya babbayen nga nakiatawa,te ya ibar na lintig na Namaratu amegalut ya babbayen ta atawa na enaddet ta pasi na lalaki en. Ammiam nasin ya lalaki en a naubadan naya babbayen ta lintigen, a mepalubusna ta makiatawa ta takwan am yenya ikayat na. 3 Ammi am makidaggamina ta takday na lalaki am itta parala ya atawa na en a makaliwat talintigen, te makikadallaw na. Ammiam nasin ya atawa na en kapye namakiatawa ha, a awan ta liwat na teawena nakikadallaw.

4 A kumanen hapa tekitam ngaHudyo nga mangikatalak te HesusKristu. Te am nesipat kitanan ta nasien anegungay kitananmantu ta lintigkiden, petta medagga kitanan hapa tamatolayen, pettammagserbi kitam taNamaratu ewan. 5 A tekitamen parala mangidulot ta gagangayen nonottam ta idi a kuman na sigida lumattogya ikayat tam nga dulay gafu ta lintigna en, te ya ihangat na lintig na entekitam a yen haman ya ikayat tam.A gafu ta mehangat ya ikayat tamena kuman na masanat kitam mantunga magliwat, ammi awan haman taneatad na tinarabaku tam am bakkanla ta pasi na kahalwa tam. 6 Ammi taayanin a naubadan kitanan ta lintigen

Page 289: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Roma 7:7 286 Roma 7:24-25nga nekegalutan tam, te nekwentata nasi kitanan ta pakesipat tam teHesus, petta takwan na ya pakidafutam ta Namaratu. Te bakkan na talintig na en nga dan ya nonotan tamta pakidafu tam tentu, te ittan yanonot tam nga bagu gafu ta Kahalwana en nga mangpanonot tekitam.

7 A gafu ta naubadan kitanan talintig na en a anu ya uray tam? Dulayde ya lintig na en? Awan, awenadulay, te am awan mina ya lintig naen a awek mina narikna ta itta liwatku, te ya takday ibar na ta lintig na ena “Awem passilan ya kwa na kagittamtolay,” kunna. A yen ya pakkamunku ta dulay ya pumassil. 8Ammi gafuta dana ikayat ku ya ihangat na lintigna en a kuman na lumattog mantu yadulayen nonot ku petta passilan ku yangamin magmagannud. A am awanmina ya lintig na en a awekmina amuta itta teyak ya uminammagliwat. 9Ata aweken para la pakkamu ta lintigna en a pahig ku ta mappya ya ka-tolay ku. Ammi teyaken nakadangagta lintigen a lumattog na ya umina-men magliwat, a yen ya pakkamukta itta ya pasi teyak. 10 A ya neatadmantu na Namaratu nga mangikarita pagtolayan tam a yen haman yamangipasikkal ta pasi na kahalwak.11Te ya dulayen nonot ku a kuman nainayayyaw nak gafu ta lintig na en, ayen ta nagliwatak, a nariknak ta masiyak sangaw gafu ta liwat ku ta lintigna en. 12 A yen hapa ya pakkamuntam ta mappya ya lintig na en, teyen haman ya mangibar ta liwat tam.A bakkan mantu ta lintig na en yaagyan na dulay, te mappya haman, amatunung hapa ya ngamin ibar na.

13 Ammi am kakurugan ta mappyaya lintig na en a had kunna? Te yen deya mangatad ta pasi na kahalwa tam?

Bakkan, te ya uminamen magliwatta barikin a sinanat nak petta magli-watak ta lintig na en nga mappya, ayenmantu yamangatad ta pasi na ka-halwak. Ammiurayhala naNamaratuta kunna ten petta pake ipasikkal na

tekitam ya kadulay na liwat tam. Teya lintig na en a pake palattogan naya dulay nga itta ta gagangayennonottam.

Ya Zigat Na Pangurug Tam Ta Lintig14 A ya maawatan tam mantu ta

lintig na Namaratu a yen ya pakka-mun tam ta nonot ikid na gagangayna Namaratu ewan. Ammi had kunkumangurug ta lintig na en? Te awekhaman negitta ta nonot na, te kumanna pagtagabun nak garay na umina-men magliwat ta barikin. 15 A kuganapopoyungak ta idi ta agangwa nabarikin, te maski am ikayat ku yamappya awek hamanmakkwa, te intuhud la kwan ku ya dulayen nga ikatu-pag ku. 16 A gafu ta nekatupag ku yapagliwat ku ta lintig na en a nalawagmantu ta sinagappya na nonot kin yalintig na en. 17Abakkanmantu ta iyakya gafu na liwat ku, te nagafu hamanta dulayen nga magyan teyak, 18 teamuk ta awan pulus ta mappya teyak,ta gagangayen nonot ku. A maskiam ikayat ku ya mappya a salinannak na gagangayen nonot ku pettaawek makkwa ya ikayat ken. 19 Aawek mantu kwan ya ikayat ken ngamappya, te intu hud la kwan ku yadulayen nga awek ikayat. 20 A gafu takwan ku ya aweken ikayat a bakkanmantu ta iyak ya gafu na am awa yadulayen nga magyan teyak.

21 Maawatan ku mantu ya gagan-gay na barikin, te am ikayat ku yamangwa ta mappya a abikan hamanya dulayen nga manabtabang teyak.22Tematalak hamanya bagu ennonotku ta lintig na Namaratu. 23 Ammiya mariknak ta barikin a takwan yalintig na, a salinan na ya lintig nanonot ku. A pagtagabun nak hapana dulayen nga karagatan na barikin.24-25 A kakallakak mantu na tolay, team iyak hapa la tatakday a kuruganku ya lintig na Namaratu ta nonotku hapa la, ammi ya barikin a ku-rugan na haman ya lintig na dulay.Inya mantu ya mangikerutan teyak

Page 290: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Roma 8:1 287 Roma 8:17petta awenak mina mapagtagabu nabarikin? Te yen haman ya mangia-dayu teyak ta Namaratu ewan. Amatalakak na ta Namaratu ewan teittan ya Dafu tamen Hesus Kristu aintun ya mangikerutan teyak.

8Ya PanguffunNa KahalwaNaNama-

ratu1A ta ayanin gafu ta itta kitanan te

Hesus Kristu a awena kitam maabakna mamagliwaten tekitam. 2 Te yanaparubak hapa gafu ta nesipatak nate Afu Hesus a pake matolayak nagafu ta Kahalwa na Namaratu ngamagyan teyak. A gafu ta netuldu naen teyak a naubadanak na ta lintigennga mangsanat ta pagliwat ku ikidna pasik. 3 Te maski am lintig naNamaratu a awena haman magammaya pagliwat tam am awa masanat nakitam hud la gafu ta makafuy kitamgaray nga mangidulot ta ibar na en.A gafu ta awena magamma ya pagli-wat tam a neatad na Namaratu yamasmasikan tekitam, te dinob na yaAnak na en ta lutakin nga pake ne-gitta hala tekitam tolay fwera la tapagliwat tam, petta ikaru na ya liwattam kiden. A gafu ta nakisagapil iHesus tekitam a inazi na Namaratuya gafu na pagliwat tam gafu ta barina en, petta am nesipat kitanan teAfu Hesus a intun ya mangpasikantekitam, 4 petta awetanan magliwatam awa kwan tam hud la ya mappyanga ibar na lintig na en tekitam, tebakkan na ta gagangayen nonot tamya dagdagan tam am awa Kahalwa naNamaratu nga mangituldu tekitam.5 Te ya dumagdag ta danen gagan-gay na a intu la ikatalak na ya barina en, ammi ya dumagdag ta ikayatna Kahalwa na Namaratu a yen hapaya pake ikatalak na ammi ta bari naen. 6 A am intu dagdagan tam yadanen gagangay tam a masi kitamhala ta Namaratu ewan, ammi amintu dagdagan tam ya ikayat na Ka-halwa na Namaratu a matolay kitam

sangawmagnayun, a awan na sangawta burungan tam. 7 Te ya gagangayennonot tam a intu ikayat na ya ikatu-pag na Namaratu, a awena kuruganya lintig na en, te awena mabalintentu. 8 Te ya mangikatalak la tadanen gagangay na a awena matalakna Namaratu tentu.

9 Ammi mappya tekamuy,kahkahulun, te bakkan ta kunna tenya gagangay muy, te ya Kahalwa naNamaratu tekamuy a yen ya ikatalakmuy. Ammi ya awena en pagyananna Kahalwa na en nga nehulunte Hesusen a awan hapa tentu iHesus. 10 A ikitam nga pagyanan niHesus a kakurugan ta nagbanad yabari tam ta Namaratu ta kuman nanasi gafu ta dulayen tekitam, ammimaski kunna ten a matolay hala yakahalwa tam tentu gafu ta katunungni Hesusen nga nekesipatan tam. 11Agafu ta ittan tekitam ya Kahalwa naNamaratu nga nangtolay te Hesus tapasi na en a intu hapa la sangaw yamangtolay ta bari tam kiden gafu taKahalwa na en nga magyan tekitam.

12 A mappya mantu, kahkahulun,ta pagtalekudan muy ya gagangayennonot muy, te petta kurugan muy laya Kahalwa na Namaratu. 13 Te amintu pagtolayān muy ya gagangayennonot muy a masi kam ta Namaratuewan. Ammi am papasin muy yagagangay na bari muy gafu ta pangu-rug muy ta Kahalwa na Namaratu amatolay kam tentu. 14 Te ya ngaminkidenmangurug ta ituldu na Kahalwana Namaratu a yen kid ya ānāk naNamaratu. 15 A yen ta awetam minaitalaw ta pagtagabun na kitam na Ka-halwa na en, te ya Kahalwa na ennga magyan tekitam a igitta na kitamhaman ta ānāk na kiden. 16 A yenta “Amang,” kuntam, am makimal-lak kitam tentu, te yen haman yaiparikna na Kahalwa na en ta nonottam, petta amu tam ta anak na kitamna Namaratu. 17 A gafu ta anak nakitanan, a pagamid na hapa tekitamya ngamin kwa na, te kahulun na

Page 291: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Roma 8:18 288 Roma 8:33kitam ni Hesusen nga makipaggamid.Ammi mappya ta makipagzigat kitamte Hesus ta ayanin petta mesipat ki-tam hapa sangaw ta kalalaki na ikidna pakedayawan na.

Ya Zigat Tam Ikid Na Ikatalak Tam18 A maski am mazigatan kitam ta

katolay tam sin, a kuman na assangla ya zigat tamin, te sangaw am isipatna kitam na Namaratu ta kalalaki niHesus a awetanan manonot ya zigattamen gafu ta kalalaki tam nga ne-sagolyat na tekitam. 19 Te maski yangamin kiden pinaratu na Namaratunga neduma tekitam tolay a kumanna timoltollok kid nga magindag taaraw na pangipabuya na Namaratu taānāk na kiden. 20-21 Te ikatalak da tamesipat kid hapa ta pakedayawan naānāk na kiden na Namaratu, te ittasangaw ya araw nga aweda paglabag,te sa pabagun na sangaw ya ngaminkiden pinaratu na. Te maski awanta liwat da ta idi a negaged na kidhala na Namaratu gafu ta liwat nimina Adanen, petta awena magdulotna dana en uray na tekid. Ammi ittala ta uray na ta sa mesipat kid halasangaw ta pakedayawan na ānāk nakiden.

22 Ammi ta ayanin a kuman namaaggutan mauli ya ngamin kidennapadday, petta awedan sangawmagdan ikid na masi. 23 A maskitekitam tolay a maaggutan kitamhapa nga mauli, te gafu ta ittanya Kahalwa na Namaratu tekitama nakakkapan tanan ya nepaunnanna en nga bendisyon. A yen tamanalasigak hapa ya nonot tam tapagindag tam, te maaggutan kitamnga mauli, petta sa maazi ya ngaminpagdakat na bari tam kidin, gafuta naamaw na kitam ta anak na.24 A tekitamen nekerutan ta gafu napangurug tamen a yen hapa ya gafuna pangikatalak tam ta itta para laya iatad na Namaratu tekitam. Ammiawetam para lamaita ya ikatalak tam,te am naita tanan mina a awetananindagan, te ittan. 25 Ammi am itta

ya ikatalak tam ta kwa tam sangawya awetam maita, a gagangay tamagattam kitam magindag.

Ya Panguuffun Na Kahalwa Na Na-maratu Tekitam

26 A kumanen hapa uffunan nakitam na Kahalwa na Namaratu tapagkafuy tam, te awetam amu amanumina ya adangan tam ta kadwan paki-mallak tam, ammi ya Kahalwa na enya sumagapil tekitam, te itta hamanta nonot tam nga makimallak ta pa-gahayan tam nga awetam mepāssay.27 A gafu ta Namaratu ya makkamuta nonot na ngamin tolay a amu nahapa am anu ya ikayat na uhohuganna Kahalwa na en ta nonot tam, teintu adangan na ya kuman na ikayatna Namaratu tekitam.

28 A ikitam nga mangidduk ta Na-maratu a dana amu tam ta maskiam anu ya dumatang tekitam a pag-balinan na Namaratu ta kappyanantam, te yen ya nepangalap na teki-tam petta magdulot ya uray na entekitam. 29 Te maski ta pake gafgafuna ngamin a dana amu na ya ngaminkiden nga mangurug sangaw tentu,a dana nekari na hapa ta yen kidya igitta na ta Anak na en Hesus,petta pakemadayawan i Hesus gafu takaddu na wāgi na kiden nga negittatentu. 30 A ya ngamin kiden nekarina nga megitta te Hesus a yen kidhapa ya inalap na. A ya ngamin kideninalap na a yen kid hapa ya nebar nata matunung kid. A ya ngamin kidennebar na ta matunung a nesipat nakid hapa ta kalalaki na.

Ya Pangidduk Na Namaratu Tekitam31 A gafu ta yen ya uray na Nama-

ratu tekitam a anumina ya uray tam?Te am Namaratu ya kahulun tam aitta hud ya makkwa namangikatupagtekitam? 32 A gafu ta awena neitukna Namaratu ya pake Anak na entekitam nga mangikaru ta liwat tama itta hud ya awena iatad tekitamawa sa iatad na ya ngamin. 33 A ittahud sangawyamakedarum tekitam ta

Page 292: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Roma 8:34 289 Roma 9:9Namaratu ewan, bakawa intu hamanya nangpili tekitam, a nebar na hapata awan ta liwat tam. 34 A mabalinhud ta itta sangaw ya pangpa-gangna tekitam, te dana nekaru ni Hesusya liwat tam kiden. A kustu hapaya nepangikaru na te natolay hala, ata ayanin intun ya pinakabari tam tahebing na Namaratu ewan, te paki-mallak na kitam. 35 A itta hud mantuya makeadayu tekitam ta pangiddukni Hesus? Te maski am anu ya zigattam, ikid na kapopoyungan tam, aawena kitam pagtalekudan. A ku-manen hapa am mabisin kitam, ikidna awan ta barawasi tam. A maskiam itta kitam ta ngahab na avut, onoam itta ya makitapil tekitam, a idu-lot na la ya pangidduk na tekitam.36 Naggagitta ya kadwan tekitam takuman na napopolu kiden mangurugnga binida da ta lebru na Namaratu,te ya inuhohug da gafu ta zigat da a“Kinanghahaw a papasin da kami,

Afu, gafu ta pangurugmi teko.A mekwenta kami ta kumanna partin da ta dapun,” kunda.

37 Ammi maski am anu ya zigattam nga mangtampa mina tekitam amaabak tam hala gafu te Hesusen ngamangidduk tekitam. 38-39 Te maskiam masi kitam ono matolay kitam la,a amuk ta awan ta makeadayu teki-tam ta pangidduk na Namaratu ikidna Dafu tamewan Hesus Kristu. Temaski am anghel, ikid na kompormina magturay, ikid na kompormi nadumatang, ikid na awan para la du-matang, ikid na anitu ta utun, ikidna anitu ta akban, a maski am anuya napadday, a awan ta makeadayutekitam ta pangidduk na Namaratutekitam.

9YaDamdamNi PabluTaHudyo kiden

1-2 A ta ayanin itta ya ibar ku teka-muy gafu ta sakā Hudyok kiden, aawek hapa magtulad te tagabu nak ni

Hesus, a kustu ya uhohugan ku ta ku-man na neparikna na Kahalwa na Na-maratu teyak. Te ya kuman namarik-nak ta nonot ku a pakemadamdamak,ikid na kanayun matakit ya nonotku ta kagittak kiden, te melogot kidsangaw gafu ta aweyan da ya nesaadna Namaratu ta dafu da. 3 A gafu takahulun ku kid, ikid na kagittak kidnga Istralita, a ikayat ku ta iyak minaya pa-gangan na Namaratu ikid naiwasik ni Afu Hesus ammabalin minata ikid ya ikerutan na. 4Te ya Istralitakiden ya napolu kiden nekwenta naNamaratu ta anak na, a ikid hapa yanagyanan na dakar na en, a ikid haya nakitaratun na ikid na inatadan nata lintig na en ikid na pangdayaw datentu. A ikid hala ya nangikarin nata mangikerutan tekid. 5 A gafu tasimsima kid nig mina Abrahamen agagangay ta ikid mina ya mesipat tanekari na Namaratu teg mina Abra-hamen. A ikid hapa ya nagafun niHesusen ngamagturay ta ngamin ikidna mangikerutan ta ngamin tolay.

Ampade Namaratu ya maday-dayawan addet ta addet.

6 Ammi maski am awedan nesi-pat ta nekari na Namaratu teg minaAbraham a awetam mina pahig taawena idulot na Namaratu ya nekarina en, te maski am sa nagafu kid temina Abrahama awena haman pinag-gagitta na Namaratu ta sa Istralitakid. 7 A maski am sa nagafu kidte mina Abrahamen a awena pinag-gagitta na Namaratu ta sa simsima nakid. Te duwa haman ya anak ni minaAbraham, a ya uhohug na Namaratutentu a“Ya anak mina Isak ya nekariken teko

nga mesipat ta bendisyon kuteko, te bakkan te Ismael,”kunna.

8 A ya ikayat na uhohugan ta isina bakkan ta simsima na bari na enya ikwenta na Namaratu ta simsimana, te intu la ikwenta na ya ihuga nakiden ta kuman na nepangihuga nate Isaken ta idi. 9 Te ya nekari na

Page 293: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Roma 9:10 290 Roma 9:25Namaratu tegAbraham ta kawanparala ni Isaken a“Magtoli yak hala sangaw tekamuy ta

kumanin na hulan ta takdaydarun, a yen sangaw ya pa-ganak na atawamina Sara talalaki,” kunna.

10 A itta hapa ya takday para namangipasikkal ta uray na Namaratu,te ta nepagatawa nig Isak ikid ni Re-beka a natarun i Rebeka ta siping nalalaki, i Hakob ikid ni Esaw. 11-12 a yauhohug hapa na Namaratu te Rebekaa“Itta ya duwa na asitay ta sirat mina,

a ya kapozyanan sangaw yamaturturay ammi ta imunna-nen.

A pake umaddu sangaw ya simsima dakiden, te magbalin kid sangawta duwa na tolay,” kunna.

A ta aweda en para la nekeanak,ikid na kawan para la na iningwa da tamappya ikid na dulay a dana pinili naNamaratu ya takdayen, te bakkan takuman na uray na tolay ya nepangpilina, te uray na hapa la. 13A nepasikkalna para ya gagangayna pangpili na, teya uhohug na ta takday surat a“Pake iddukan ku ya simsima kiden ni

Hakob ammi ta simsima kidenni Esaw,” kunna.

14 A anu mantu ya uray tam? Killude ya gagangay na pangpili na Nama-ratu? Bakkan, 15 te ya uhohug na ente mina Moses ta idi a“Am itta ya ikayat ku pilin a pilin ku

la, a am itta ya ikayat ku isipatta kallak ku a isipat ku la,”kunna.

16Am ittamantu ya pilin naNamaratua bakkan haman ta uray na ikid natarabaku na ya gafu na pangpili naNamaratu tentu, te pulus ta awanmina ta pilin na am awa ikallak na enla.

17 A nonotam para ya uhohug naNamaratu te Faraon nga Ari na Egip-tano kiden, te ya uhohug na en tentunga nesurat ta Bibliya a

“Iyak yamakāuray tamagari ka, pettaiko sangaw ya pakaitan napakapangwak

gafu ta pangabak ku sangawteko,

a petta mepadangag hapa sangaw yakalalaki na pakapangwak tangamin paglelehutin,” kunna.

18 A am itta mantu ya ikayat na enikallak, a ikallak na la, a am itta yaikayat na en patuyagan ta nonot naa patuyagan na la hapa. A gafu takunna ten a mabalin ta kummuy ngamaguhohug teyak ta19 “Anu kawagan na mantu ta pali-

watan na Namaratu ya awanmangurug tentu? Te maskiam anu ya kwan tam a intula kwan tam ya uray na teki-tam?” kummuy de.

20Ammi ya tabbag ku hapa a“Tolay kam la haman, a itta hud ya

amu muy petta ituldu muy yaNamaratu.”

Te ikitam nga pinadday na en a map-pyahud ta tagasoysoyan tamyanang-paddayen tekitam.“A te bakkan mina ta kunna sin ya

nepamadday mu teyak,” awe-tam mina kumin.

21Te amangarigan ta itta ya paddayannamaginlala-ba a awena hudmabalinta pagdaduman na ya paddayan na,petta itta ya pake ispot ikid na gagan-gayen la na la-ba? A kumanen hapata Namaratu ewan, te mabalin hamanta paddayan na ya ikayat na en pad-dayan?

22Amappya para tamaawatanmuyya itta ta nonot na Namaratu, temaski am ikayat na ipaita ya pag-poray na ikid na pakapangwa na tagagangay kiden mapa-gang a awenala bit, te italantan na ya arawen ngapangpa-gangna tekid, 23-24petta danaipaita na ya kalalaki na allak na tamayat kiden mekallak, te yen kid yadana neparan na ikid na inagagay na,kontodu ikitammangurug nga Hudyopase Hentil. 25 A yen hapa ya dananebar na ta surat ni mina Osyas:

Page 294: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Roma 9:26 291 Roma 10:6“A ya Hentil kiden nga awek pinili ta

idi a yen kid hapa ya ikwentakta tolay ku.

Awek kid inidduk ta idi, ammi taayanin a iddukan ku kid na,”kunna.

26 “A ya awek kiden nekwenta ta tolayku ta idi, a ya simsima da ki-den sangaw ya magngagan ta‘Anak na sigatolay na Dyos,’ ”kunna ha.

27 Ammi ya uhohug hapa ni Isayasgafu ta Istralita kiden a“Maski am pake addu ya Istralita ki-

den ta kuman na kaddu naginat kiden ta bebay

a assang la sangaw yamekerutantekid,

28 te am idatang na Namaratu yapangpa-gang na ta lutakin apake alistu ikid na masikan,”kunna.

29 A uhohug hapa ni Isayas gafu tasakā Hudyo na kiden a“Am awan mina ta nehuna na Nama-

ratu tekitam ta anak tama sa negitta kitam mina ta pina-

pasi na kiden ta ili na Sodomikid na Gomora,” kunna.

30 A ya maawatan tam mantugafu ta Hentil kiden ta idi, a awedanakanonot nga makipakoma taNamaratu, ammi ta ayanin a yasimsima da kiden ya ikwenta na tamatunung gafu ta pangikatalak date Hesus. 31 Ammi ya Istralita kidennga nagafura magpatunung ta barida gafu ta lintig na en a awan tamabalinan da.

32 “Te anu hud ta kunna ten?” kum.A onay, te bakkan haman ta Nama-

ratu ya nekatalak da ta katunung da,am awa pagbannag da hud la. A yen taawan ta mabalinan da, te nekatupagda garay ya nesaad na Namaratu ngamangikerutan tekid. 33 A dumatangmantu tekid ya kuman na inuhohugna Namaratu nga nesurat ni Isayasen;“Itta sangaw ya isaad ku nga batu ta

ili na Ziyon,

petta magserbi mina ta kumanna pagpatayukān na tolay ki-den ta bali.

Ammi takwan sangaw ya uray da tabatu en gafu ta aweda sangawikatalak,

a yen hapa sangaw ya kuman naketumpapan da.

Ammi ya mangikatalak sangaw taisaad ken a awena sangawmelogot,” kunna.

10Ya Pagkurangan Na Istralita Kiden

1A ya ibosag ku tekamuy, kahkahu-lun, a pake matakit ya nonot kugafu ta kagittak kiden nga Istralita.A kanayun pakimallak ku kid pettamekerutan kid mina, 2 te amuk tapake ikakinan da ya dumagdag talintig na Namaratu. Ammi intu dulayte killu garay ya pangawatan da, 3 teaweda haman amu ya iatad na Nama-ratu tekid petta matunung kid minatentu. A gafu ta aweda amu a parubanda la ipasikkal ya katunung na bari dagafu ta pangdagdag da ta lintig na en.A yen ta aweda ikatalak ya iatad naNamaratu, petta mekwenta mina takatunung da. 4Ammi awan na hamanta serbi na lintigen nga ikatalak da,te ya pasi ni Hesusen ya addet na,a intun mina ya ikatalak da, pettamekwenta kid ta matunung gafu tapangikatalak da tentu.

5 Intu mina pagnonotān da yanesurat ni mina Moses ta idi, te yauhohug na ta Istralita kiden a“Am sigida idulot muy ya ngamin ki-

den nesurat ta lintig naNama-ratu

petta awemuy pulus magliwata matolay kam sangaw magnayun

gafu ta katunung muy,”kunna.

6Ammi gafu ta awan ta awan nagliwata nebar hapa ni Moses ta itta ya ik-wenta na Namaratu ta katunung tamam ikatalak tam. A awena masapul taitta yamagafu ta langit petta kurugantam, te dana dumagut na haman i

Page 295: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Roma 10:7 292 Roma 11:2Hesusen. 7 A awena masapul ta ittaya magafu ta agyan na nagpasi kidenpetta ibar na tekitam, te nasi hamani Hesusen a natolay hala. 8 Te ya ik-wenta na Namaratu ta katunung tama dana nepaita na haman ta bida nasurat kiden nga kanayun basan tamikid na nonotan tam. A yen hapa yakanayun ipadpadangag mi ta ngamintolay petta kurugan da. 9 Te am ku-rugan tam ta tinolay na Namaratu iAfu Hesus ta pasi na en, otturu ibosagtam ta intu hala ya dafu na ngamin amekerutan kitam. 10 Te ya pangurugna nonot tam ya ikwenta na Nama-ratu ta katunung tam, a am yen yaibosag tam a ikerutan na kitam. 11 Aya uhohug na hapa ta takday para nasurat a“Ya ngamin kiden mangikatalak

tentu, a aweda sangawmelogot,” kunna.

12 Te maski am Hudyo kitam ono amHentil kitam a awan ta idaduma naNamaratu tekitam am ikatalak tam iAfu Hesus. Te ya Dafu na takday aDafu da ngamin, amalogonmangatadta ngamin kiden makimallak tentu,13 te ya uhohug na hapa ta takday hana surat a“Ya ngamin kidenmakimallak ta Dafu

tam ewan a ikerutan na kid,”kunna hapa.

14Ammi aweda haman makimallakta aweda ikatalak. A aweda ikatalakya aweda en para la nadangag. Aawan hapa ta madangag da am awanta umangemangipadangag tekid. 15Aawan hapa ta ange mangipadangagam awena medob. Ammi nonotantam ya nebar ni mina Isayas ta suratna en:“Pake ispot ya umange kiden

mangipadangag ta mappya endamag,” kunna.

16 A addu mantu ya nedob, a ispothapa ya nepadangag da, ammi intudulay te pake addun ya awan man-gurug ta nepadangag da en. A nag-gagitta kid mantu ta dadagkal da ki-den nga binida ni mina Isayasen,

“Ay Afu, manmano la ya nangurug tanepadangag mi tekid,” kunna.

17 A ta kuman na inuhohug kena awan ta mangurug am awan tanadangag na, a awan ta madangag naam awena mepadangag ya uhohug niHesus tentu. 18 Ammi ya takday parasaludsud ku gafu ta Istralita kiden aawan hud ta nangipadangag tekid?Itta haman, te“Madangag haman ya ngahal na Na-

maratu addet ta ngamin pa-glelehutin.

A nepadangag ya uhohug na kidenaddet ta ngamin kiden lugarta lutakin,” kunna.

19 Ammi mabalin de ta awenamaawatan na Istralita kiden? Ammianu haman ta aweda maawatan? Teya uhohug na Namaratu tekid a“Pangahugun ta kam sangaw gafu

ta takwan na tolay nga awanpara la makkamu teyak,

a magtaratna kam sangaw gafu tapangurug da teyak,” kunna.

20 A ya takday para uhohug na ngapake nepasikkal ni Isayasen tekid a“Ya awan kiden nakanonot teyak ta

idi a amu dak na, te maskiawedak inapag a nakipakamuyak tekid,” kunna.

21 Ammi ya uhohug na en gafu taIstralita kiden a“Pake nabayagak na nga mangagagay

ta masoysoy na tolay, ammikanayun pagtalekudan dak,”kunna.

11Ya Kasasaad Na Istralita Kiden

1 Anu mantu ya uray na Nama-ratu ta Istralita kiden? Sa newaradna de ya ngamin kiden tolay na ngapinili na ta idi? Awan, te bakkanta yen ya ikayat ku uhohugan, te Is-tralita yak haman, a awenak hamannewarad. Simsima nak hapa ni minaAbrahamen, a neanakak ta tribu nimina Bendyamin. 2A awemuy mantupahig ta sa newarad nan ya tolay nakiden nga pinili na ta idi, te nono-tan muy ya tabbag na Namaratu te

Page 296: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Roma 11:3 293 Roma 11:18mina Eliyas tentu en nangpaliwat taIstralita kiden ta idi, te ya uhohug bitni Eliyas a3 “Ay Afu, itam ya iningwa na tolay

mu kidin, awa nagtalekudanda ka, Afu,

te pinapasi da haman ya dinobmu kiden nga nangipadangagtekid,

a pinerdi da hapa ya angiatangan mikiden.

A iyak la tatakday ya awannagtalekudteko, a yen ta apagan dak hapapetta papasin dak,” kunna.

4Ammi ya tabbag na Namaratu tentua“Bakkan ta iko la ya awan nagtalekud

teyak,te itta la ya pituribu na kagittam

kiden nga awek newaradgafu ta aweda makimallak ta sinang

dyosen Baal,” kunna.5 A kumanen hapa ta ayanin, te ittala ya assang la na Istralita kiden ngaawan nagsoysoy ta Namaratu, te danapinili na kid gafu ta allak na en tekid.6 A am pinili na kid gafu ta ikallak nakid a bakkan mantu ta tarabaku daya gafu na pangpili na en tekid. Team pahig tam ta itta para mina yatarabakun tam petta pilin na kitama awetam mantu ikatalak ya allak natekitam.

7 A anu mantu ya nagbalinan nakadwan kiden Istralita? A ya nagbali-nan da a aweda nagamid ya ikayat daen gamidan, te intu la nakagamid yapinili na kiden naNamaratu. Ammi takadwan kiden a pinagorayan na kid,petta magbanad la ya nonot da. 8 teyen haman ya nebar na suraten;“Kuman na aweda makaita ikid na

aweda makadangag gafu tapinagbanad na Namaratu yanonot da addet ta idi addet taayanin,” kunna.

9 A ya uhohug hapa ni mina Dabidengafu tekid a“Ampade melogot kid gafu ta ikatalak

da en, petta mapa-gang kid.10 Ampade magdaram kid, petta

aweda maita ya angen da,

a mappya ta mazigatan kid gafuta dammat na agtun da,”kunna.

Ya Uray Na Namaratu Ta IstralitaKiden

11 A gafu ta nagamamangaw ya Is-tralita kiden a anu mantu ya urayna Namaratu tekid? Sa newarad nakid de petta awedan sangaw magtolitentu? A bakkan ta yen ya urayna tekid, ammi gafu ta liwat da auray na Namaratu ta mepadangag yapangikerutan na taHentil kiden hapa,pettam pumassil hapa ya Istralita ki-den gafu ta kallak na ta Hentil kiden.12 Ammi am napasinapan ya Hentilkiden ta bendisyon na Namaratu gafuta nesod ya nonot na Hudyo kidena awan hud pake dakdakal para yabendisyon na tekid ammagbabawi haya Istralita kiden.

13A ikamuy Hentil, a nonotan muyya ibar kin tekamuy, te ikamuy yanangidoban na Namaratu teyak pettamadangagmuy hapa ya uhohug na. Apake ikakinan ku ya tarabakuk teka-muy, 14 petta pumassil mina ya sakāHudyok kiden, talo am mekerutanhapa sangaw ya kadwan tekid. 15 Agafu ta nagtalekudan na Namaratuya Hudyo kiden a yen ta nakikofunna tekamuy nga Hentil. Ammi ampinagtoli nan sangaw ya Hudyo kidena meangarig kid sangaw ta kuman nanasi en nga natolay hala. 16 A gagan-gay hapa ta kunna ten, te am kwana Namaratu ig mina Abraham nganapopolu nangurug tentu a kumanenhapa ta simsimada kidenngamatolayta ayanin. Te am kwa na Namaratu yafun na kayu, a kwa na hapa ya pangana kiden.

17Ammi gafu ta napakka ya kadwankiden panga na kayu na en, a ikamuyHentil ya inalap na nga kuman napanga na kayu en nga nagafu ta talun,petta itulfu na kam ta fun na kayu naen, petta mesipat kam hapa ta angatna kayu en. 18 Ammi awemuy mina

Page 297: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Roma 11:19 294 Roma 11:35magparayag, te am parig muy ta mal-malalaki kam ammi ta panga kidennga napakka a nonotan muy minata fun na en ya pakesipatan muy, tebakkan ta ikamuy ya pakesipatan nafun na kayu en.

19 “Ay mappya te napakka yadana kiden panga na petta ikamiya metulfu,” kummuy de. 20 Akakurugan hapa ta kunna ten, amminonotan muy ta newasik ya Hudyokiden gafu ta aweda nangurug, a taayanin a ikamuy ya netali na. Ammiawemuyminamagparayag, te netulfukam la gafu ta pangurug muy tentu.A mapmappya mantu ta magtalawkanan tentu, petta awemuy hapasangaw melogot. 21 Te am awenakinenga na Namaratu ya pangpangakiden nga dan a kengan na kam hudam awemuy idulot ya pangurug muytentu?

22 Nonotan muy mantu ya allak naNamaratu tekamuy ikid na poray nata Hudyo kiden, te nagporayan nakid gafu ta nagtalekud kid tentu, aikamuy na ya ikallak na. Ammi amawemuy idulot ya pangikatalak muyta allak na en tekamuy a azin na kamhapa. 23 A am angarigan ta mag-babawi sangaw ya Hudyo kiden ngaawan mangurug a pakoman na kidhapa, pettametulfu kid ha ta dana funda en hala. Te am mangurug kid aitta ya pakapangwa na Namaratu ngamangitulfu tekid. 24 Te am amu naitulfu ya panga kiden nga nagafu tatalun a pake amu na mantu itulfu yadana kiden panga na ta kayu na en takuman na ikiden hala.

25 A ya pake ipasikkal ku teka-muy, kahkahulun, a awemuy pahigta malmalalaki kam ammi ta Hudyokiden. Te ya nelemad tekitam a ku-man na pa nagbanad bit ya nonotna kadwan kiden Hudyo addet la tasa mangurug ya ngamin kiden Hen-til nga mayat mangurug. 26 Ammimakanonot hala sangaw ya Hudyokiden petta sa mekerutan kid hapa,

te ya uhohug na suraten ta lebru naNamaratu a“Ange sangaw ya Mangikerutan nga

simsima ni mina Hakoben,a azin na sangaw ya dulay na

nonot ta sakā simsima na ki-den.

27 A pakoman ku kid sangaw ta liwatda te dana netulag ku tekid,”kunna.

28Ammi ta ayanin para la a kumanna ikatupag na kid na Namaratu gafutekamuy Hentil petta madangag muyya damag ni Hesus. Ammi iddukanna kid hapa gafu ta ikid ya pinili nata palungu, a idulot na hala sangawya nekari na en ta dadagkal da ki-den, 29 te maski am anu ya neatad naNamaratu ikid na pinili na a awenamabalin ta ibabawi na.

30 A ta kuman na ikamuy Hentil taidi a awemuy nangurug ta Namaratu,a ya Istralita kiden ya tolay na. Ammigafu ta nagsoysoy kid tentu a ikamuyna ya nekallak na pettamagbalin kamhapa ta tolay na. 31 Ammi maski amawena mangurug na Hudyo kiden taayanin a pumassil kid hapa sangawtekamuy Hentil, pettam sakā ikallakna kid hapa. 32 Te maski am anu yakatolay tam a sa pinaggagitta na ki-tam na Namaratu ta nagsoysoy tentu,pettam kumanen a sa ikallak na kitamhapa.

Ya Pangdayaw Ni Pablu Ta SistemaNa Namaratu

33 Pake ispot mantu ya allak naNamaratu tekitam tolay, te awan taaddet na amu na, a kumanen hapata kalalaki na nonot na. A itta hudya makebar ta nonot na Namaratu?A itta hud ya makaparig ta nonotna? 34 Ta kuman na inuhohug naaglavunen ta suraten a“Itta hud ya makkamu ta nonot na

Namaratu?A itta hud ya makatabarang

tentu?35 A itta hud ya masapul na tekitam,

petta intu mina ya gumatuttekitam.” kunna.

Page 298: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Roma 11:36 295 Roma 12:1336 A kakurugan hapa ya nebar naaglavunen, te Namaratu hapa la yapagafun na ngamin, ikid namakkamuta ngamin. A itta hala ya kappyananna ngamin tentu. Ampade intu yamadaydayawan addet ta addet.

12Ya Pagkakahulun Na Mangurug

1 Mappya mantu, kahkahulun, tapake nonotan muy ya ngamin al-lak na Namaratu tekamuy, te yapake ipasikkal ku tekamuy a igawatmuy mina ya bari muy tentu, pettamagserbi kam la tentu ta kuman nasitatolay na atang, te yen ya pakeikayat na, petta kakurugan ya pang-dayawmuy tentu. 2A awemuymantuparigan ya gagangay na awan kidenmangurug, te pauli muy hud la yanonot muy petta bagu ya gagangaymuy, petta amu muy hapa am anu yauray na Namaratu tekamuy, te yen yamappya ikid na kustu ikid na mang-patalak tentu.

3 A gafu ta patarabaku na Nama-ratu teyak a ibar ku tekamuy ngaminta awan mina ta mangpātā-nāng tabari na, te mapmappya hud la tamagnonot kam ta kustu na nonot. Team anu ya neatad na Namaratu taamu na tagtakday tekamuy a yen lamina ya nonotan muy ikid na idulotmuy. 4 Intu mina pagnonotan muyya keangarigan na bari tam, te amutam ta addu ya ramyenta na baritam, ammi magdaduma ya tarabakuda ikid na pagserbi da. 5 A kumanenhapa tekitam mangurug, te maski amaddu kitam a kuman na tatakday ki-tam la na bari gafu ta pagdadagga tamte Hesus Kristu. A mappya mantu tamaginguf-uffun kitam ta kuman naramyenta na bari tam. 6 A gafu tamagdaduma hapa ya amu tam ikid nakalalaki tam nga neatad na Namaratutekitam a tarabakun tam mantu yaneatad na en nga amu tam.

A am intu neatad na ta takday yapangiuhohug na ta ipakamu na

Namaratu tentu a yen mina yatarabakun na,te awena mina ikamat.

7 A am intu neatad na ta takday yapanguffun na ta kadwan kidena yen mina ya tarabakun na.

A ya makkamu mangituldu a man-gituldu la.

8 A ya makkamu mangpaturad amangpaturad hapa la.

A ya makabalinen nga mangatad aawena mina iituk ya neatad naNamaratu tentu.

A ya makkamu mangtaron tatarabaku na kadwan kiden aikakinan na mina ya pangtaronna.

A ya mangikallak hapa ta mazi-gatan a awena mina igitta yakallak na en ta kuman na pa-gatut,te malogon la mangikallak.

9 A mappya hapa ta sa mangiddukkam ta kakurugan na pangidduk,te ikatupagmuymina ya ngamin

dulay a pake itugmuy yamap-pya.

10 A magkaid-idduk kam hapa takuman na magkakabagis,te nonotan muy apolu ya kad-

wan kapye muy nonotan yabari muy.

11 A awemuy mina matalakag tapatarabaku na Namaratu teka-muy,te malogon kam mina gafu ta

intu ya magpatarabaku teka-muy,

a ikakinan muy ya ngamin tarabakumuy.

12 A awemuy magdamdam, tekanayun matalak kam la gafuta pagtoli ni Afu Hesus.

A maski am anu ya pagzigātānmuya attaman muy la setalak,a awemuy magimmang maki-

mallak.13 A am mazigatan ya kabagis muy

kiden nga mangurug gafu taawan tekid, a uffunan muy kidhapa,

Page 299: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Roma 12:14 296 Roma 13:8a pagdulotan muy hapa ya ange

kiden magpasyar ta bali muy.14A kumanen hapa am itta ya mak-

itapil tekamuy a“Maski ikatupag nak a mappya yak la

teko,” kummuy,te awemuy igaged, a pakimallak

muy hapa.15Aam itta yamatalak, a samatalak

kam ngamin.A am itta ya madamdam a sa

damdam muy ngamin hapa.16A awemuy hapa idaduma ya ikat-

tolay muy, te igitta muy kid takuman na bari muy.

A awemuy hapa pahig ta mapmap-pya kam ammi ta kadwan kidentolay,te makikofun kam la ta ngamin

tolay maski am kuman na ne-duma kid tekamuy.

17 A awemuy hapa isupapak ya du-lay ta dulayen,te dana nonotan muy am anu

ya mappya ta uray na kadwankiden tolay.

18 A awemuy hapa makitabtabbagikid na makitapil,te parubanmuymina yamakiko-

fun ta ngamin tolay.19 A awemuy hapa magbalat,

kahkahulun, awa indagan muyhud la ya pangbalat naNamaratuewan,te yen ya uhohug na ta surat na

aglavunen:“Iyak sangaw ya mangbalat, a iyak ya

magsupapak,” kunna.20 A kumanen am mabisin ya

mangikatupag tekamuy a pakananmuy. A am makainum a penumanmuy, te am kunna ten ya isupapakmuy tentu a mamat na sangaw.21 Ammi am ibalat muy mina yadulayen tekamuy a inabak na kananmantu na dulayen. Ammi mapmap-pya ta ipaita muy ya mappya pettaikamuy ya mangabak ta dulayen.

13Tumuluk Kitam La Ta Gubyernu

1Amappya hapa, kahkahulun, ta samakituray kitam ta gubyernu, te yenya mangibbal tekitam, te ya ngaminkiden magturay a ipalubus hala naNamaratu ewan. A maski am inya yamagturay tekitam a Namaratu hapala ya makāuray. 2 A am itta yaawan makituray a mekwenta mantuta awena kurugan ya nepasaad na Na-maratu. A am inya ya awanmakituraya intu hapa la ya gafu na pangpa-gang na magturay kiden tentu. 3 Tebakkan haman ta mappya na tolay yapa-gangan na magturay am awa yadulayen. A am ikayat mu ta awemmagtalaw ta magturay a idulot mumantu ya mappya, te dayawan na kahapa. 4 Te intu hala ya kuman nadaddoban na Namaratu nga magserbita kappyanam. Ammi am mangwa kata dulay a magtalaw kan sangaw, tebakkan ta kampon la ya turay na ennga mangpa-gang teko, te intu hapaya turin na Namaratu nga mangpa-gang tamakaliwat. 5Amappyamantuta makituray kitam petta malillikantam hapa ya pangpa-gang na Nama-ratu ewan, a awan hapa ta pangpali-watan na nonot tam tekitam.

6 A yen ta nonotan tam hapa yapangiatad tam ta gubyernu, te yamagturay kiden ya turin na Nama-ratu, a awan ta takwan na pagapaganda am bakkan ta pagturay da. 7 Amappya mantu ta awetam italantanya pagpaga tam ta gatut tam tekid,te yen haman ya magserbi tekid tatandan da. A pagan tam mantu yasedula tam am sedula, ikid na bwisna lutak tam am bwis. A ipaita tamhapa ya amat tam ikid na pangdayawtam ta ngamin kiden seturay, 8 temaski am anu ya gatut tam a mappyata awetam italantan ya pagpaga tam.Ammi itta ya takday gatut tam ngaawetam sa mapagpagan, intu hala yagatut na pagkaid-idduk tam.

Ya Kadakalan Na Gatut TamAm kanayun iddukan tam ya ikat-

tolay tam a nedulot tanan ya ngaminpakkwa na Namaratu ta lintig na en.

Page 300: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Roma 13:9 297 Roma 14:99Te ya nagdadaggan na ngamin kidenpakkwa na Namaratu ta lintig na en aintu yan:“Iddukam ya kagittam tolay ta ku-

man na pangidduk mu hala tabarim,” kunna.

A am pake kurugan tam ya tatak-dayen ibar na a awetanan mantumakaliwat ta kadwan kiden ibar na,te awetam sangaw mangadallaw, ikidna awetam sangaw mamapasi, annaawetam magtakaw, a awetam mag-inggum. 10Te yamangidduk ta ikatto-lay na kiden a awena kid uyoyungan.A gafu ta pangidduk na ta ikattolay nakiden a nedulot na ya ngamin lintigna Namaratu.

11 A mappya ta idulot muy yangamin nebar kin tekamuy, te danaamu muy haman ta tanagay na yadatang na dafu tam, a pake umab-abikan na ya araw na pangikerutanna tekitam ammi tekitamen. A dulayhapa am madatangan na kitam ngaawannakaparan. A awetammakigittata masidug, te aghahukal na yan, apake nonotan tammina ya kwan tam,12 te magge nagpasan ya araw na du-lay ikid na zigat, a tanagay na yaaraw na pagimbestigar na Namaratutekitam. A iwarad muy mantu yatarabaku na sugiram, a iparan muyya bari muy petta makkwa muy yamekustu ta dakar. 13 A azin muymantu ya mafulotan na alikkad, ikidna magillaw, ikid na magatattug, ikidnamangipaita ta awan ta kapkappyanna, ikid na makitapil, ikid na man-gahugu. 14 A pagbalinan muy ya barimuy ta bari ni Afu Hesus, petta awe-muy nonotan ya karagatan na barimuy nga dulay.

14Ya Pagdaduman Na Mangurug

1 A am angarigan ta itta ya tak-day mangurug nga mayat makidaggatekamuy nga medyo makurang yaamu na ta kurugan tam a pagdulotanmuy la, a awemuy kadibati gafu tatakwan ya pangurug na. 2 Te ya

kadwan kiden mangurug a pahig data dulay am mangigup kid ta bilsag,a ya laplappa kiden la ya makan da.Ammi ta kadwan a makan da hala yangamin pagdaduman na kanan. 3 Aya mangan mantu ta ngamin a awenamina idadula ya awan mangigup, akumanen hapa ta awanen mangigupta bilsag, te awena mina paliwatan yamangigupen, te azo ikatalak na kid naNamaratu gafu ta pangurug da te AfuHesus. 4 A awetam mantu paliwatanya kabagis tam gafu ta takwan yapangurug na, te itta hud ya turay tampetta mangpaliwat kitam? Te Nama-ratu hapa la ya dafu tam ngamin, aintu hapa la ya makkamu tekitam ammagtayuk kitam ono am matukalitkitam, ammi magtayuk kitam hala, tei Afu Hesus ya mangpatayuk tekitam.

5 A magdaduma hapa ya kadwankiden mangurug gafu ta itta ya ngili-nan da nga araw. Te ya kadwan atakday la na araw ya ngilinan da tapangdayaw da ta Namaratu, ammi takadwan a sa ngilinan da ya ngamin ki-den araw. Amabalin la ngamin, ammimappya ta awena magduwaduwa nanonot tam gafu ta yen ya pilin tam.6Ayamagngilin ta takday la na araw angilinan na gafu ta yen ya pangdayawna ta Namaratu, a kumanen hapa tamagngilin ta ngamin kiden araw. Aya mangan ta ngamin a dayawan nahapa ya Namaratu, te pakimallak nahapa ya kanan na. A kumanen hapa taawanen mangigup, te pangdayaw nahapa ya awena pangigup, a makimal-lak hapa yen. 7 Te maski am matolaykitam ono am masi kitam a bakkanhaman ta kwa tam ya bari tam, te kwani Afu Hesus. 8Te ammatolay kitam amagserbi ya katolay tam te AfuHesus,a am masi kitam a magserbi hapa yapasi tam tentu, pettam kumanen ammatolay kitam ono am masi kitam akwa na kitam hapa la. 9Yen haman tanasi i Afu Hesus otturu natolay halapettam intu ya dafu na nagpasi kidenpase matolay kiden.

Dulay Ya Mangpaliwat

Page 301: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Roma 14:10 298 Roma 15:310 A gafu ta kumanen a awan mina

ta mangpaliwat ta kabagis na en, aawan mina ta mangidadula, te samaayagan kitam haman ta atubangna Dyos, petta imbestigaran na teki-tam. 11 Te yen hapa ya uhohug na talebru na en,“Gafu ta iyak ya Dyos nga awan masi

a kakurugan ta sa mamalen-tud sangaw ya ngamin tolay taatubang ku,

a ibosag da sangaw teyakya ngamin tinarabaku da,”kunna.

12A kakuruganmantu tamamalentudya tagtakday tekitam ta atubang naNamaratu ewan, te pabida na tekitamya gafu na tinarabaku tam ta katolaytamin.

13Amappyamantu ta awetam pali-watan ya kabagis tam gafu ta kananna ikid na ngilinan na. A ikari tamhapa ta awetam tarabakun ya gagan-gayen tarabaku tam am pahig nakabagis tam ta dulay, petta awedahapa makaliwat gafu tekitam. 14 Teya kuman na nepasikkal ni Afu Hesusteyak a amuk ta awan ta mehangatna kanan, ammi am pahig na to-lay ta itta ya mehangat a mehangatmantu la tentu. 15 A am kanamhala ya pahig na kabagis mu tamehangat, otturu paruban na hapakanan a maperdi mantu ya pangurugna gafu ta pangam, te awem hamanninonot ya kabagis men. Awemmantu kanan ya pahig na kabagis muta mehangat, te intu hapa ya takdaynga iddukan ni Hesus, a dulay mantuam perdim ya pangurug na ta Hes-usen nga nangsaka tentu.

16Amaski am anu yamappya teko aam dulay hapa ta kadwan a mapmap-pya ta bay-am hapa la talo am du-lay sangaw ya pagbalinan na map-pya en teko. 17 Te bakkan ta intunonotan tam ya kanan ikid na inu-man ta pagturay na Namaratu teki-tam am awa matunung na nonot, ikidna makikappya ta kabagis tam kiden,ikid na makipagtalak gafu ta itta ya

Kahalwa na Namaratu tekitam. 18 Aam yen kid mina ya pakolangan tama mappya hapa ya pagserbi tam teHesus, a matalak hapa ya Namaratutekitam, yaga dayawan na kitam hapana ikāttolay tam kiden.

19 Mappya mantu, kahkahulun, taintu la tarabakun tam ya mangatadta kappyanan na tagtakday tekitamikid namangpadakal ta pangurug tamkontodu pangurug na kahulun tamkiden. 20 A awetam mina perdinya tarabaku na Namaratu ta kahuluntam kiden gafu ta kanan. Mappyahaman ya ngamin na kanan, ammidulay am magliwat ya kabagis mengafu ta nakāmen. 21 Mappya taawetam mangigup ta bilsag ikid naawetam uminum ta binarayang ikidna awetam mangwa ta kompormi namakkwa tam am mabalin ta yen kidsangaw ya mangpatawag ta kabagistam. 22 Te maski am anu ya mappyatekitam gafu ta pangurug tam ta Na-maratu a awetam mina yen iparayagta kabagis tam kiden, te mapmap-pya ta Namaratu la ya makkamu tatarabaku tam. A am awetam sagap-pyan ya amu tamen ta dulay teki-tam a matalak kitam hapa, te awansangaw ta kapopoyungan na nonottam. 23 Ammi am magduwaduwa yanonot tamgafu ta kanan tam anakali-wat kitam, te kinan tam haman yaawena sagappyan na pangurug tam.Te maski am anu ya itta ta nonot tamta tarabakun tam am awena sagap-pyan na pangurug tam a liwat tammantu am idulot tam ya ikayat tamnga kwan.

15Ya Pagtatakday Na Mangurug Kiden

1 A ikitam hapa nga masikan man-gurug a mappya ta makipagattam ki-tam ta kadwan kiden nga malogonmaabak ya pangurug da. A bakkanla ta bari tam ya nonotan tam, 2 tenonotan tam hapa am anu ya kap-pyanan na kabagis tam kiden, pettamagsikan hapa ya pangurug da. 3 Intu

Page 302: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Roma 15:4 299 Roma 15:16mina nonot tam ya kuman na nonotna Dafu tamewan Hesus, te awenaninonot ya kappyanan na bari na en,awa naattamanna hud la ya zigat gafutekitam. Te ya nesurat ta lebru naNamaratu gafu tentu a“Iyak hapa la, Afu, ya nagattam ta

pamadpadulay na tolay kidenteko,” kunna.

4 A yen mina ya pagnonotan tam, teya ngamin kiden nesurat ta popolukiden araw a nesurat kid hapa gafutekitam, pettam metuldu kitam. Team attaman tam ya zigat tam ikid naitug tam ya ituldu na surat kiden teki-tam a itta ya ikatalak tam ta uffunanna kitam na Namaratu ewan.

5 A gafu ta intu hala ya man-gatad ta sikan tam ikid na pakaattamtam, ampade intu hapa yamanguffuntekamuy, petta magtatakday kam tapakikahulun muy te Hesus, 6 pettamkumanen hapa a madaydayawan san-gaw ya Dyos ewan nga Dama ni AfuHesus gafu ta pagtatakday muy ikidna paggagitta na bida muy. 7 A map-pya mantu, kahkahulun, ta maski aminya na tolay ya sakā makigimungtekamuy a awemuymina dugiman, temagkaid-idduk kam mina ta kumanna pangidduk ni Afu Hesus tekamuy,pettam kumanen a pake maita hapaya pakedayawan na Namaratu gafutekamuy.

Ya Paggagittan Na Hudyo Ikid NaHentil

8 A pake ibar ku tekamuy ya gafuna neange ni Hesus Kristu: Immangeta Hudyo kiden petta ituldu na kid taintu hapa la ya mangidulot ta nekarina Namaratu ta dadagkal da kiden,petta aweda pahig ta naliwatan na kidNamaratu ewan. 9Ammi bakkan la taHudyo kiden ya gafu na neaange na,te nesipat na hapa ya Hentil kiden,petta dayawan da hapa ya Namaratugafu ta kallak na tekid. Te ya takdayuhohug ta surat kiden gafu te Hesus aintu yan:“Mehulunak sangaw ta Hentil ki-

den ta pangdayaw ku ikid na

pagkansyon ku teko,” kunnata Namaratu.

10 A ya mekaduwa en hapa na suratgafu ta Hentil kiden a intu yan:“Ikamuy Hentil, makipagayayat

kanan hapa ta tolay kiden naNamaratu,” kunna.

11A ya mekatallu en para a“Ikamuy ngamin Hentil, dayawan

muy ya Namaratu ewan, tesa magdayaw mina ya ngamintolay tentu,” kunna.

12A yamekappaten para ya inuhohugni Isayas:“Itta sangaw ya meanak nga simsima

ni mina Dyesi, a intu hala san-gaw ya magturay ta Hentil ki-den, a intu hapa ya ikatalak dapetta mekerutan kid,” kunna.

13ANamaratu ewanmantu ya Dyostam nga nangatad ta ikatalak tam.Ampade intu hapa ya mangipasinaptekamuy ta talak muy ikid na map-pya na nonot ta pangurug muy tentu,pettam dumakal para ya pangikatalakmuy tentu gafu ta pangpasikan naKahalwa na en ta nonot muy.

Ya Pangipasikkal Ni Pablu TaTarabaku Na

14 A ta kuman na iyak la takdaya awan ta pagduwaduwan na nonotku tekamuy, kahkahulun, te mangu-rugak ta mappya ya ngamin nonotmuy, ikid na addu ya amu muy pettamakapagintultuldu kam. 15 Ammigafu ta nepatarabaku na Namaratuteyak a neturad ku la ya mangisuratta netabarang kin tekamuypetta awe-muy hapa kaliwatan. 16 Te iyak yaturin ni Hesus Kristu nga mangi-padangag ta damag na en ta kagittamuy kiden Hentil. A gafu ta pangi-padangag ku a kuman nak hapa napadi nga mangiatang ta Namaratuewan, te ya ngamin kiden manguruga yen kid ya kuman na iatang kutentu, te sagappyan na kid hala gafuta nabaggawan ya nonot da ta pangu-rug da ikid na tarabaku naKahalwa naen tekid.

Page 303: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Roma 15:17 300 Roma 16:217 A kuman na iparayag ku mantu

ya tarabakuken ta Namaratu, tebakkan haman ta iyak ya gafu na, tekahulun ku haman i Afu Hesus ngamanguffun teyak. 18 A awek mantuibar ta malalaki yak, ammi awek hapailemad ta nangurug ya addu na Hentilta nepadangag ku tekid, te itta hamani Hesus teyak nga nangpasikan teyakta ngamin inuhohug ku. A kumanenhapa ta ngamin kiden tinarabakuk,19 te nehulun hapa ya pakapangwana Kahalwa na Namaratu ta nepangi-padangag ku tekid, a inuffunan naknga maguhohug ikid na mangwa tapakaitan da ta kalalaki na Namaratu.A pake nepadangag kun ya damagna pangikerutan ni Hesus ta ili naHerusalem ikid na ngamin kiden ilita lehut na en, a maski abat ta itenIliriko. 20 Te intu la pakolangan ku yamangipadangag ta damag ni Hesus tangamin kiden lugar nga awan parala nakadangag ta ngagan ni HesusKristu, te awek ikayat magmula tadana namulan na takwan. 21A gafu takumanen a nedulot kun ya kuman nalinavun ni mina Isayasen ta surat naen, te ya uhohug na en a“Ya awan kiden nakadangag tentu ta

idi a nadangag dan, a amu danya awena ennepakamu tekid,”kunna.

22 A yen ta namingaddu yak hapanatalantan nga umange tekamuy.23-24 Ammi ta ayanin a nabalin na yatarabakuk ta isin kid na lugar, a ittaya ikatalak ku ta magsibalak tekamuyam eyak sangaw ta lugar na Espanya,te addet ta pake nabayag a pake ikayatku magpasyar tekamuy. A sangawam nabalin na ya pagkāan-anap tama mappya hapa am uffunan dak ammagtugutak, petta makadulotak taeyan ken. 25 Ammi ta ayanin a eyakbit ta ili na Herusalem, te iangek bitla ten ya masapul na mangurug kidenten. 26 Te ya mangurug kiden ngataga Masadonya ikid na Giresya anakanonot kid nga magkontribisyonta pobre kiden nga mangurug ta

ili na Herusalem, te pake ikayatda manguffun. 27 A kustu hapa tenakagatut kid haman ta mappyatekid, te ya Hentil kiden nga tagaMasadonya ikid na Giresya a nesipatkid na ta uhohug na Namaratu gafuta Hudyo kiden mangurug ta ili naHerusalem. A yen ta mangatad kid taHudyo kiden ta ngamin masapul da.

28 A sangaw am mabalinak man-gitulud ta kontribisyon da kiden, amagsibalak hapa sangaw tekamuykapyek sangaw magdulot ta lugarna Espanya. 29 A ikatalak ku hapata sa mapasinapan kitam sangaw tabendisyon ni Afu Hesus am dumatan-gak tekamuy.

30 A itta hapa ya adangan ku teka-muy, kahkahulun, gafu te Afu Hesus,ikid na Kahalwa na Namaratu ngamagpakāidduk tekitam. Te ya ikayatku a uffunan dak haen ta pakimallakmuy ta Namaratu, 31 petta awenaksangaw an-anun na awan kiden man-gurug ta iten Hudeya, a petta matalakhapa sangaw yamangurug kiden ta ilina Herusalem gafu ta itta ya isirak kusangaw tekid. 32 A yen ya ikayat kuta pakimallak muy, petta am uray naNamaratu a magdulotak na sangawtekamuy, petta matalakanak ikid namabannayanak hapa ta pagpasyar kutekamuy. 33 A ya Namaratu ewan ngamangatad ta ngaminmappya tekitama makkamu hapa tekamuy.

16Ya Pakikumusta Ni Pablu Ta Taga

Roma Kiden1 A kumanen hapa ipakamuk teka-

muy ya kabagis tamin Fibi nga man-gitulud ta suratin tekamuy, te intuya takday babbay nga manguffun tamangurug kiden ta ili na Senkareya.2 A mappya ta pagdulotan muy, tekabagis muy hapa nga nedagga teDafu tamewan Hesus. A ipaita muyhapa ya pangidduk muy tentu ta ku-man na gagangay na mangurug. Amaski am anu yamasapul na tekamuya yen haen ya iuffun muy tentu, te

Page 304: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Roma 16:3 301 Roma 16:22addu hapa ya inuffunan na ta mangu-rug kiden ta isin, kontodu iyak.

3 A kumanen hapa makikumustayak teg Persila ikid ni Akila, tekahulun ku kid nga nakipagban-nag ta tarabaku ni Hesus Kristu,4yaganesagapil da hapa ya angatda teyak.A pake matalakak mantu tekid,

ammi bakkan la ta iyak amawa ngamin kiden mangurugta Hentil kiden.

5A makikumusta yak hapa ta man-gurug kiden nga maggagimungta bali da, ikid ni Epeneto ngapakematakit ta nonot ku, te intuya imunnan nangurug te Hesusta lugar na Asya.

6 A makikumusta yak hapa teMariya ngamasikan nagbanban-nag ta panguffun na tekamuy,

7 kumanen hapa ta kahulun ku kid-ina Andronikas ikid ni Hunyasnga sakā balud ku kiden ta idi.Yen kid na tolay ya ispot na turin

ni Hesus, a napolu kid nangu-rug ammi teyak.

8A makikumusta yak hapa teg Am-pliato nga iddukan ku hapa tapakikahulun mi te Afu Hesus,9 ikid ni Urbanus nga kahu-

lun tam makipagbannag tatarabaku ni Hesus, ikid na id-dukan ken Istakis,

10 ikid ni Apeles nga pake nangi-pasikkal ta pangurug na te AfuHesus,

ikid na ngamin kiden makidamate Aristobulo.

11 A makikumusta yak hapa takahulun ku sina Herodyon, ikidna mangurug kiden ta bali niNarsisu,12 ikid nig Trifina ikid ni Trifusa

nga makipagbannag hapa tatarabaku na Dafu tam,

ikid na iddukan kina Persida ngamasikan magtarabaku te AfuHesus.

13Amakikumusta yak hapa teg Ru-fus nga napili na mangurug, ikid

na hina na en, te nekwenta nakhapa ta anak na.

14 A makikumusta yak hapa tegAsinkritu, ikid ni Fugonte, ikidni Hermes, ikid ni Patrubas, ikidni Hermas, ikid na kadwan kidenkabagis tam nga magyan tekid.

15 A makikumusta yak hapa teg Pi-lologo, ikid ni Hulya, ikid nigNeriyo, kontodu kabbayanna en,ikid ni Olimpas, ikid na kadwankiden mangurug nga makipag-gimung tekid.

16 A ya pake ipasikkal ku tekamuyngamin a magimpadpadulot kam takuman na magkakabagis am kadamaggagimung kam. A ya ngamin ki-den mangurug nga maggagimung takadwan kiden lugar a makikumustakid hapa tekamuy.

Ya Mapozan Na Tabarang Na Tekid17 A ya mabidak para tekamuy,

a pake riknan muy am itta yamangkulkulaw tekamuy ikid namagpakattway tekamuy gafu taaweda kurugan ya kuman na netuldutekamuy. Mappya ta lillikan muy kid,18 te bakkan ta Dafu tamewan Kristuya pakidafun da am awa bari da hapala. A gafu ta malalaki ya uhohugan daa maayayyaw da ya awan magnonot.

19 A matalakanak tekamuy te amuna ngamin tolay ya pangurug muy,ammi ikayat ku para ta malalakikam ta ngamin nga mappya, pettaawemuy mapenam ta dulay. 20 Aya Namaratu ewan nga mangatadta ngamin na mappya tekitam aintu sangaw ya mangpasikan teka-muy petta maabak muy ya tarabakuni Satanas ta agyan muy. Ampademehulun hapa ya kallak ni Afu HesusKristu tekamuy.

21 A ya kahulun ku kiden sin ngamakikumusta hapa tekamuy a i Tim-otyo, ikid ni Lusyo, ikid ni Dyason,ikid ni Sosipatro nga kagittak kidenHudyo. 22 [**A maski iyak Tersyu ngasekritaryo ni Pablu, a makikumustayak tekamuy gafu ta Dafu tamewanHesus**].

Page 305: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Roma 16:23-24 302 Roma 16:2723-24Amakikumusta hapa kan teka-

muy i Gayus, kontodu ngamin kidenmakigimung ta bali na in, a iyak,Pablu, ya sangaili na. A kumanenhapa makikumusta kan tekamuy iIrastu nga tusarero ta ili in ikid nakabagis tam Kwartu.

Ya Pangdayaw Na Ta Namaratu25A ta ayanin Namaratu ewan hapa

la ya makkamu mangpasikan teka-muy ta kuman na megitta ta Damagni Hesus Kristu nga nepadangag kutekamuy. A intu la nepadangag ku yangamin uray na Namaratu ewan nganelemad na ta idi, 26 ammi ta ayanina pake nepalawag na tekitam gafu tasurat na aglavun kiden. A yen hapa yanepadangag ku ta ngamin tolay pettamangurug kid, te yen ya nebilin naNamaratu ewannga awan ta addet na.27 Intu hala ya malalaki na Dyos ngamadaydayawan addet ta addet gafu teHesus Kristu. Amen!

Page 306: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

1 Korinto 1:1-3 303 1 Korinto 1:10

Ya Mapolu En Surat NiPablu Ta Taga Korinto

KidenYa Gafu Na Suratin Yan

Ta mekaduwa na pangisaned nigPablu ta damag ni Hesus a nagdulotkid ta ili na Korinto nga kadakalanna ili ta lugar na Giresya. A ya tolaykiden ngamagyan ta Korinto amaggedipuru Hentil kid nga maguhohug taagsitang na Giregu. Ammi itta hapaya assang la na Hudyo, a kada Sabadua makigimung kid ta kapilya da. A tadatang nig Pablu ikid ni Silas ta isinna ili a immange kid bit nakigimungta kapilya na Hudyo kiden te kagittada kid nga mangurug ta Namaratu,ammi aweda para nadangag ya damagni Hesus. Am basam ya Tarabaku NaTurin Kiden kapitulo 18 a mabasamhapa ya pagpasyar nig Pablu ta isin naili.

A gafu ta medyo nabayag ig Pabluta isin a nangurug hapa ya kadwan ki-den Hudyo te Hesus, ammi pake nag-soysoy ya kadwan, a yen ta nagtaleku-dan na kid nig Pablu petta ipadangagda ya damag ni Hesus ta Hentil kiden.A nangurug hapa ya pake addu tekid.A sangaw nagdulot ig Pablu ta kad-wan kiden ili nga mangipadangag tauhohug na Namaratu.

A ta gafan nig Pablu a timulyathapa ya kadwan kiden mangituldu taili na Korinto, a yenhapa ya datang nadulay tamangurug kiden ta iglesya, tenagkakattway kid na gafu ta mangit-uldu kiden tekid. A intu para dulay teaweda pake naurnos ya paggagimungda. A ta nepakadamag ni Pablu takaddu na problema da a yen ta nag-surat tekid petta pake tabarangan nakid. A ya nesurat ni Pablu tekid a intuyan:

1-3Tekamuy ngamin nga iglesya naNamaratu ta ili na Korinto,

Ampade Dama tam Namaratu ikidni Afu Hesus Kristu ya mangikallaktekamuy petta mappya kam la.

A ya nagsurat tekamuy a iyak,Pablu, nga pinatudunan na Namaratuewan petta turin nak ni Hesus Kristu.A intu hapa kahulun ku i Sostinu ngatakday kabagis na mangurug kiden.A ikamuy, kahkahulun, ya negitta naNamaratu ta tolay na kiden, te negun-gay na kam gafu ta pangurug muy teHesus Kristu. A gafu ta tolay na kanana nesipat kanan hapa ta ngamin kidentolay na nga magdayaw te Afu Hesusta ngamin kiden lugar, te intu hapa laya dafu tam ngamin.

4 A am kada makimallakak ta Na-maratu ewan a pake matalakak hapatentu gafu tekamuy, kahkahulun, tenesipat na kanan ta allak na en gafute Afu Hesus. 5-6 A matalakak hapatentu gafu ta nepasikkal na tekamuyya damag ni Afu Hesusen nga netuldumi tekamuy. A gafu ta nedagga kamte Hesus a pinasinapan na kam hapata amu muy ikid na pakauhohug muyta uhohug na en. 7 A awan mantu takurang na neatad Kahalwa na Nama-ratu ta pakapangwa muy, te malalakikam la mangipaita ta ngamin kidenpakapangwa na Kahalwa na en addetta lattog na Dafu tamen Hesus ngaindagan tam. 8 A intu hapa la yamangpasikan tekamuy addet ta pa-gaddetan na, petta awan sangaw tapangihuyan na tekamuy ta araw nalattog na tekitam. 9 A mekatalakhapa ya Namaratu nga mangpasikantekamuy, te intu hapa la ya nangalaptekamuy petta mesipat kam ta Anakna en Hesus Kristu nga dafu tam.

Ya Itabarang Ni Pablu TaMagkakattway Kiden

10 Itta hapa ya pakikekallak ku teka-muy, kahkahulun, gafu ta ngagan naDafu tamewan Hesus, te mappya tapaggagittan muy ya nonot muy ikidna uhohugan muy, petta awemuymina magkakattway am awa mag-tatakday kam mina ta ngamin nono-tan muy ikid na pagbabidan muy.

Page 307: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

1 Korinto 1:11 304 1 Korinto 1:2711 Te ya nadamag ku teg Klowe gafutekamuy a magkakattway kam kangafu ta pagtatapil muy. 12A kuman namagtatapil kam, kunku, te ya uhohugkan na kadwan a “I Pablu ya dagdaganmi,” kunda kan. A ya uhohug kan nakadwan a “I Apolos ya dagdagan mi,”kunda kan. A ta kadwan paha a “IPedru ya dagdagan mi,” kunda kan.A pahig na kadwan ta malmalalakikid paha, te “Intu la dagdagan mi iHesus Kristu,” kunda kan. 13 A ku-man na napispissang mantu ya barini Afu Hesus gafu ta pagkakattwaymuy. Ammi i Pablu hud ya nagappaen nga nangikaru ta liwat muy? Ai Pablu hud ya nesipatan muy teka-muyen nagzigut?

14-16 Matalakak te bakkan ta iyakya nangzigut tekamuy, petta awanta mangibar ta iyak ya nesipatan nata nepagzigut na. Intu la amuk ngazinigut ku i Krispu ikid ni Gayus. Ayon, zinigut ku hapa ig Istebanya ikidnga mamattama. Ammi maski kunnaten a bakkan ta iyak ya nesipatan daam awa i Afu Hesus. A awan ta amukta zinigut ku ta kadwan kiden. 17 Tebakkan ta yen ya pake nangidoban niHesusKristu teyakpettamangzigutakta tolay, te intu la patarabaku nateyak ya mangipadangag ta damag nanepangikaruniAfuHesus ta liwat tamkiden. A awek hapa pake inasinanya paguhohug ku ta pangipadangagku, talo am aweda pake nonotan yapakapangwana pasi ni AfuHesus gafuta kalalaki na paguhohug ku. 18 Teya metawag kiden nga itta ta dalanna kaperdi da a idadula da ya bidana nepangikaru ni Hesus ta pasi naen, ammi tekitam nga itta ta dalanna pangikerutan na Namaratu a na-paruba tanan ya pakapangwa na gafuta pangurug tam ta bida na pasi niHesusen. 19 te ya uhohug na Nama-ratu ta lebru na en a“Abakan ku ya kalalaki na masistema

kiden, a melogot kid sangawgafu ta sistema da,” kunna.

20 A awan mantu ya pagkappyanan

na kalalaki na masistema kiden, ikidna nakaadal kiden, ikid na malalakikiden makidibati. Te ya kalalaki naNamaratu ewan a pinagbalin na yakalalaki da ta awan ta kapkappyan,21 petta bakkan ta kalalaki da en yagafu na pakkamu da tentu. A gafu tailogot na kid na kalalaki da en a ikayatna Namaratu ta mekerutan kid minagafu ta pangurug da ta ipadangag mitekid. Ammi kadulayan na te pahigna kadwan ta awan ta kapkappyan naipadangag mi. 22 Te ya Hudyo kiden aipapilit da ta ittamina ya ipaita naNa-maratu ta pakapangwa na tekid pettakurugan da. A ya Giregu kiden hapaa intu la kurugan da ya megitta en taamu da en. 23 Ammi intu la ipadan-gag mi i Hesusen nga Mangikerutantekitamgafu ta pagappa na en ta krus.A ya ipadangag mi en ya magpābbagta nonot na Hudyo kiden, a pahig naHentil kiden ta awan ta kwenta na.24 Ammi maski kunna ten a itta halaya kappyanan na tekitam mangurugnga inalap na Namaratu nga Hudyopase bakkanen ta Hudyo, te ya pasi niHesus ya pakkamun tam ta kalalaki naNamaratu ewan ikid na pakapangwana en. 25 A maski am idadula natolay kiden ya damag na pangikaruni Hesus ta liwat tam kiden a mal-malalaki hala ya idadula da en ammita kalalaki da. A pahig da hapa tamakafuy ya Dyos nga ipadangag mi,ammi ya pahig da en ta makafuy amasmasikan haman ammi ta kasikanna tolay.

Ya Kasasaad Na Pinili Na Namaratu26 A yen mina nonotan muy,

kahkahulun, ya kasasaad muy tanepangalap na Namaratu tekamuy,te manmano tekamuy ya malalakita kuman na pangikwenta na tolay,a manmano tekamuy ya itta turayna, a manmano tekamuy ya anak namaba-nang. 27 Ammi maski awankan ta kalalaki muy ta kuman napangikwenta na tolay a ikamuyhala ya pinili na Namaratu ewan,petta mamatan ya kadwan kiden nga

Page 308: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

1 Korinto 1:28 305 1 Korinto 2:13pumahig ta itta ya kalalaki da. Apinili na ya makafuy petta mamatanya masikan kiden. 28 A maski yaawan kiden ta saad da nga idadulana kadwan kiden a yen kid ya pinilina Namaratu, petta imitta ya awan,a imawan hapa ya itta, 29 pettamkumanen hapa a awan pulus tameparayag na tolay ta atubang naewan. 30 Ammi gafu ta kalalaki na ena nedagga na kitam te Hesus Kristu,petta intu ya kalalaki tam, te intuhapa la ya nekwenta na Namaratuta katunung tam, ikid na kappya tam,ikid na nepagpaga tam ta liwat tamkiden. 31 A yen ya gafu na uhohug nasuraten ta“Awetam mina dayawan ya bari tam,

te intu mina dayawan tam yaDafu tamewan gafu ta allak natekitam,” kunna.

2Ya Gagangay Na Pangipadangag Ni

Pablu1 A ta kuman na iyaken, kahkahu-

lun, teyaken umange nangipadangagta damag na Namaratu tekamuy aawek naguhohug ta malalaki ikid namaumag na uhohug tekamuy, 2 teya itta en hapa la ta nonot kin aawan ta takwan na pakolangan kuta ipadangag ku tekamuy am bakkante Hesusen ikid na nepasi na en takrus gafu tekitam. 3 A teyaken nan-gituldu tekamuy a kuman na maka-fuyak, a medyo nagpapilpigak hapagafu ta burung ken ta paguhohug kutekamuy. 4 A yen ta awek nakauho-hug tekamuy ta malalaki na uhohugnga mangayayyaw tekamuy, te intula nekatalak ku ya pakapangwa naKahalwa naNamaratu petta intu hapala ya mangipasikkal ta uhohugan kutekamuy, 5pettam kumanen a bakkanmina ta kalalaki na tolay ya pangu-rugan muy am awa pakapangwa naNamaratu ewan.

Ya Kalalaki Nga Iatad Na KahalwaNa Namaratu

6Ammi maski kunna ten a itta halaya malalaki na bida nga ipadangagmi ta nagtuyag kiden nga mangurug,ammi bakkan ta kuman na gagan-gayen kalalaki na tolay, a bakkanhapa ta kuman na kalalaki na akkimo-hayan kiden nga magturay ta arawinyan, te maperdi kan sangaw ya paka-pangwa da. 7 Ammi intu la ipadan-gag mi ya kalalaki na Namaratu ngaawena naamu ta idi. Te ta kawanpara la na ngamin kiden napadday adana nanonot na ta ikallak na kitam,petta mesipat kitam ta kalalaki na engafu ta pasi ni Hesus Kristu. 8 Ammiya akkimohayan kiden nga anitu ngamagturay ta arawin yan a aweda amuya itta ta nonot na Namaratu, te amamu da mina a aweda mina nepapa-pasi ya Dafu tamewan nga sekalalaki,petta awena mina nagdulot na urayna Namaratu ewan. 9 Ammi ya uho-hug na takdayen surat ta lebru na ena“Addu ya neparan na Namaratu gafu

ta mangidduk kiden tentu ngaawena maita na tolay, ikidna aweda madangag, ikid naaweda manonot,” kunna,

10 Te ya Kahalwa na Namaratu yamangituldu ta neparan na en tekitam,te intu hapa la ya mangipakamu tangamin kiden nelemad na Namaratu.

11 Ta kuman na ikitam tolay a awe-tam haman amu am anu ya itta tanonot na kagitta tam tolay am awedaibar tekitam. A kumanen hapa taNamaratu, te awetam amu ya nonotna am bakkan ta Kahalwa na en yamangipakamu ta nonot tam. 12 Abakkan mantu ta kuman na anitu yamangituldu tekitam, te napasinapānkitam hud la ta Kahalwa na Namaratuewan, petta awetam mina makilavunta kuman na awan kiden mangurug,am awa amu tam mina ya ngaminkiden neparan naNamaratu nga iatadna tekitam. 13 A yen hapa ya bidanmi tekamuy, ammi bakkan ta intuuhohugan mi ya seasinen nga uho-hugan namalalaki kidenmaguhohug,te intu la uhohugan mi ya ituldu na

Page 309: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

1 Korinto 2:14 306 1 Korinto 3:12-13Kahalwa na Namaratu tekami. A yenhapa ya ipasikkal mi ta ngamin kidenpagyanan na Kahalwa na en.

14 Ammi ya tolay kiden nga awanpara la nauli ya nonot da a awedakurugan ya ituldu na Kahalwa na Na-maratu, te awan ta kwenta na tekid.A aweda hapa maawatan, te awenamabalin am awena iparikna na Ka-halwa na Namaratu tekid. 15Ammi yatolayen nga pinasinapan na Kahalwana Namaratu amarikna na ya ngamingafu ta Kahalwa na Namaratu tentu.Ammi awan ta makarikna tentu, te yauhohug na suraten a16 “Itta hud ya makkamu ta nonot na

Namaratu, petta iparikna namina tentu?” kunna.

Ammi mabalin ta marikna tam yanonot na te itta tekitam ya nonot niHesus Kristu.

3Ya Pangihuya Ni Pablu Ta

Pagkattway Da1 Ammi teyaken nangituldu teka-

muy, kahkahulun, a kuman na awe-muy haman negitta ta pinasinapanna Kahalwa na Namaratu, te kumankam para la na abbing, te dagdaganmuy haman ya kuman na gagangayna awan kiden mangurug. 2 A yenta awek nepakan ya kuman na bilsagna uhohug na Namaratu tekamuy amawa gattak na la en, te kuman na awe-muy para la makalintuk ta matuyagna bida. A maski ta ayanin awemuypara la malintuk, 3 te intu para ladagdaganmuy ya kuman gagangayennonot muy ta idi gafu ta magim-paspassil kam, ikid na magintaptapilkam. Pariganmuymantu la ya gagan-gay na awan kiden mangurug. 4 Te yauhohug na takday a“Awan ta takwan na ikayat ku man-

gituldu teyak am bakkan tePablu,” kunna.

“I Apolos hapa ya ikayat ku,” kunnahapa na takday.

A megitta kam mantu ta kumanna awan kiden mangurug. 5 Ammi

itta hud ya kwenta mi ni Apolos, tedaddoban kami la na Namaratu ewanngamangituldu tekamuy ikid na nan-guruganmuy te AfuHesus, ammi intula tinarabaku na tagtakday tekamiya kuman na nepatarabaku na Dafutamen tekami. 6 Iyak ya kuman nanagmula en, a i Apolos ya kumanna nagsibug, ammi Namaratu hapa laya nagpatuhu ikid na nagpadakal tamula kiden. 7 A awan bale mantu aminya ya nagmula ikid na nagsibug, teNamaratu ewan hala ya mangpadakalta mula kiden. 8 A kumanen naggittahala ya nagmula en ikid na nagsibu-gen, a azo masagolyatan kid sangawtamegitta ta tinarabakuda. 9Te ikamini Apolos a maggitta kami nga mag-tarabaku ta patarabaku na Namaratutekami, a ikamuy ya kuman na umana.

Ya Keangarigan NaMangurug KidenA ta kuman na takday para kean-

garigan a ikamuy hapa ya kuman nabali nga nepapatayuk na Namaratu.10 A gafu ta pangpasikan na teyaka kuman nak hapa na malalaki nakalapintero nga mangitunglak ta ku-man na arigi na bali na en, a ikamuyhapa sangaw ya mangibalin ta balien. Ammi mappya ta pake appiyanna tagtakday tekamuy ya pangibalinna ta bali en, 11 te awena mabalin tatalin na ya netunglak ken, te awanta takwan na pakapatayukan na balina Namaratu am bakkan la te HesusKristu. 12-13 A pake pilin muy mantuya ibalin muy ta bali en, te maparubasangaw ta afuyen talo am malogonmaapang. Te am kuman na magda-likompormi na kayu ikid na hulu ikidna gahut ya ibalin muy a kenga san-gaw ya ngamin nagbannagan muy.Ammi am kuman na balituk ikid napirak ikid na mangina kiden batu yaibalin muy a magnayun hala sangaw.

A pake mepasikkal mantu sangawam anu ya tinarabaku na tagtakdaytekitam nga mangurug. Te am it-tan sangaw ya araw na datang niAfu Hesus a ya kuman na afuy na

Page 310: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

1 Korinto 3:14 307 1 Korinto 4:6en sangaw ya mangparuba ta ngamintinarabaku tam, petta maita am ittaya kappyanan na ono awan. 14 Aam angarigan ta awena maapang natinarabaku tam ta pangparuba ni AfuHesus a maatadan kitam hala sangawta sagolyat tam. 15 Ammi am ku-man na maapang ya tinarabaku nakadwan a kenga mantu sangaw yangamin nagbannagan da, a maggemesipat kid hapa sangaw ta kaapangna tinarabaku da en, ammi melillikhala sangaw ya kahalwa da gafu tapangurug da.

16 A yen mina ya nonotan muy,kahkahulun, te ikamuy mangurug yakuman na bali na Namaratu ewan,te magyan hala tekamuy ya Kahalwana en. 17 Ammi am itta teka-muy ya kuman na mangtapang onomangkutkutet ta bali na en a Nama-ratu hapa sangaw ya mangpa-gangtentu, te neduma na ya bali na enpetta magserbi tentu. A ikamuy yanekwenta na ta bali na.

Ya Kakurugan Na Kalalaki18 Awemuy mantu paayayyaw,

kahkahulun, gafu ta kalalaki nasistema muy, te am intu ikatalakmuy ya gagangayen sistema na tolaya mapmappya ta iwarad muy pettakuman kam na makilavun, pettamalalaki kam sangaw ta sistema naNamaratu ewan. 19 Te maski am anuya kalalaki na sistema na tolay a awanta kwenta na ta uray na Namaratu, teya nebar na ta takdayen surat a“Sikwatan na Namaratu ya malalaki

kiden gafu ta sistema da enhapa la,” kunna.

20 A ya uhohug na takday ha na surata“Amu na Namaratu ya nonot na

malalaki kiden, a awan kanta kapkappyan na nonot da,”kunna.

21-22 A yen ta ibar ku tekamuy,kahkahulun, ta awan mina tamagparayag gafu ta pinili na ennga mangituldu tentu. Te maskiam Pablu, ono Apolos, ono Pedru,a sa magserbi kami ngamin ta

kuman na tagabu muy. A maskiam anu ya pinaratu na Namaratuta paglelehutin a sa mesipat kamta ngamin. Parefu kam seangat, aparefu kam sangaw masi. Sa mesipatkanan ta arawin yan, a kumanen hapasangaw ta dumatang. 23 Ammi maskiam kwamuy ya ngamin a kwa na kamni Hesus, a kwa na Namaratu ewan iHesusen.

41 Mappya mantu, kahkahulun, ta

ikwenta da kami ta daddoban la niHesus Kristu, te ikami ya nekatalakna nga mangipadangag ta awena ennepakamu na Namaratu ta popolu ki-den dadagkal. 2 A gafu ta nekatalakna kami a mappya mantu ta idulotmi la idulot ya ngamin patarabakuna tekami. 3 Ammi am takwan yauray muy teyak a awek la burungan,te awan bale teyak am anu ya uraymuy, kumanen hapa ta uray na kad-wan kiden, te maski am inya na to-lay a awan haman ta makkamu ngamagimbestigar teyak, te awek hapaimbestigaran ya barikin. 4 Awan taamuk ta pangilogot ku ta Namaratu,ammi maski kunna ten a bakkan tayen ya mangibar ta kawan na li-wat ku, te Namaratu la ya makkamuam kustu ya tarabakuken tentu onoawan. 5Mappya mantu ta awetam ka-ma la padulayan ya ikattolay tam taawena para la datang na Dafu tame-wan, te am dumatang na a intu san-gaw ya mangpalattog ta ngamin ki-den melemad, a ibar na sangaw yangamin kiden razon na nonot tam.A yen sangaw ya pakadangag tam tauray na Namaratu ta tagtakday teki-tam.

Ya Pangihuya Ni Pablu Ta Pag-parayag Da

6 A intu nabidak tekamuy,kahkahulun, ya gagangay mi niApolos, petta ikami mina ya pariganmuy, petta intu la dagdagan muyya kuman na nesurat ta lintigen,pettam kumanen a awemuy sangaw

Page 311: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

1 Korinto 4:7 308 1 Korinto 4:21magparayag gafu ta pilin muy ngamangituldu tekamuy. 7 Te itta hud yakatunungan muy nga mangidadumata tolay? Amaski am itta ya amumuynga awena amu na kadwan a bakkanhud ta Namaratu ewan ya nangiatadta amu muy? A am kakurugan taintu ya nagafun na a anu kawaganna mantu ta iparayag muy?

8 Kuga malalaki kam pon, te amumuy na ya ngamin, a awemuy mas-apul ya ituldu mi. Mappya te ittantekamuy ya ngamin pakapangwa naKahalwa na Namaratu, a napnapolukanan ammi tekami nga magturayta kuman na ari. A am kakuruganmina ta magturay kanan a matalakakhapa, te nabalin na mina ya pan-gituldu mi tekamuy a makipagturaykamin hapa tekamuy. 9 Ammi takakurugan a awena para la mabalin,te ikami nga turin ni Hesus a ku-man na pinaakban na kami na Na-maratu ammi ta kadwan kiden to-lay, te nagbalin kamin haman ta ku-man na nabalud kiden nga ipabuyada kapye da papasin, te maita hamanna ngamin tolay kontodu anghel yapagdakat na katolay mi. 10 *Addet taayanin a kanayunmakurang ya kananmi ikid na inuman mi, a napispis-sang ya pagbarawasi mi, a napal-paluk kami, a awemi makaintak teawan ta kabukodan na pagdulotanmi. 11 A mazigatan kami nga maga-pag ta magserbi tekami, te magban-bannag kami haman. A am itta yamangigaged tekami a sagolyatan mita mappya. A am matapangan kamia attaman mi la. 12A am mapadpadu-lay kami a mappya la ya itabbag mi.Nagbalin kamin ta kuman na hugtana kadwan kiden tolay, te ikwenta dakami ta kuman na tapang na paglele-hutin. 13 Awan kami kan ta nonotgafu ta pangipadangag mi ta damagni Hesus, ammi mappya tekamuy tesenonot kam de, te awan haman ta

mangtapang tekamuy. Makafuy kamikan, ammi tekamuy a maturad kamde, ikid na madayawan kam, a ikamiya medadula.

14 A maski am isurat ku ya ku-manin na uhohug tekamuy a awemuymina pahig ta amāmatan ta kam, tetabarangan ta kam la gafu ta ānāk takanan nga iddukan ku. 15Temaski amaddu ya mangituldu tekamuy a iyakhapa la ya nekwenta ta dama muy,te nagbalin kam ta kuman na ānākku kiden gafu ta pangurug muy tadamag ni Hesus Kristu nga nepadan-gag ku tekamuy. 16A ikayat ku mantuta makigitta kam teyak. 17 A yenta dinob kun i Timotyo nga mangi-tuldu tekamuy, te intu hapa ya ku-man na anak kin nga iddukan ku ikidna ikatalak ku gafu ta pangurug nate Afu Hesus. A ibar na ha sangawtekamuy ya ngamin kiden gagangayna tarabakuk ikid na pangurug ku teHesus ta kuman na itulduk ta ngaminkiden mangurug ta ngamin eyan ku.

18 Ammi ya kadwan kidina teka-muy a nagparayag kid na, te ibarda kan ta awek maturad nga magtoliumatubang tekid. 19 Ammi eyak halasina ta mavit am ituluk ni Afu Hesus,a pasikkalan ku sangaw am itta yamakkwa na magparayag kidina ngamegitta ta uhohugan da. 20 Te amkakurugan ta nesipat kid na hapa tapangikerutan na Namaratu a bakkanmina ta uhohug da la ya mang-pasikkal am awa tarabaku da en gafuta pakapangwa na Namaratu tekid.21 A ikamuy mantu ya mangnonotam imanu sangaw ya paguhohug kuta datang ku tekamuy, te am usutānmuy la ya kuman na parayag muyena mappya sangaw ta ihuya ta kam.Ammi am nagbabawi kanan a maitamuy sangaw ya pangidduk ku teka-muy ikid na kasippat na nonot kin.

* 4:10 Nauli ya katunud na bida kiden ta bersikulo 10 addet ta 13, petta matarus ya bida. Te ya bida tabersikulo 10 ta kadwan kiden Bibliya a dumagdag ta bersikulo 12, a nagbalin ta bersikulo 13,

Page 312: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

1 Korinto 5:1 309 1 Korinto 6:25

Ya Pangihuya Ni Pablu Ta PagkilluNa Nonot Da

1 A ya takday para na dulay nganadamag ku tekamuy a ya kagittamuyen mangurug ya mangdorug kanta bakkanen ta atawa na. Ammi pakekaamamatan para ya liwat na te intukan kadallawan na ya atawa na damana en. Addu ya mangadallaw ta awankiden mangurug, ammi awan para tanadangag ku tekid nga mangadallawta atawa na dama na ta kuman naitta en tekamuy. 2 A anu haman taiparayag muy para la ya pangurugmuy am ituluk muy la ta makigimungtekamuy ya mangadallaw? Mapmap-pya hud la ta magdamdam kammina,a dugimanmuymina ya nakaliwatinanga makigimung tekamuy. 3-5 Amaski am awanak tekamuy a ku-man na itta yak hala tekamuy gafuta pakimallak ta kam. A gafu tapinatudunan nak hapa ni Afu Hesusa uray kun ta pa-gangan muy minaya nakaliwatina. Te am nagkakam-pat kanan sangaw a itta yak hapatekamuy gafu ta pakapangwa ni AfuHesus, a yen ta ibar ku tekamuy taitulukmuy ya nakaliwatina te Satanaspetta pagzigātan na ya bari na en,talo am magbabawi sangaw, pettamkumanen a mekerutan sangaw ya ka-halwa na en ta araw na datang ni AfuHesus.

6 Awan mantu ta kapkappyan naparayag muy am itta para la ya dulaytekamuy. Awemuy hud manonot taam tagorayan muy la ya dulay natarabaku ta makigimung kidina teka-muy a umalasig hala sangaw tekamuyngamin. 7 Mappya mantu ta azinmuy ya dulayen tekamuy, petta awansangaw ta pakadulayan muy. Te yenta neatang ni Hesus ya bari na en gafutekitam, petta sa mabaggawan kitamta kadulay tam. 8A mappya mantu taam kada maggagimung kitam a pakenonotan tam ya nepangikaru ni AfuHesus ta liwat tam kiden, a awetamtagorayan ya dulay ta pakikahulun

tam, te mappya hud la ta pagtaleku-dan tam ya dana en gagangay tam,pettamangdayaw kitam tamatunungikid na mappya na nonot.

9 Nonotan muy mina ya nesuratku tekamuy ta idi, te “Awemuy lamakikahulun ta tolayen nga man-gadallaw,” kunku paen. 10-11 Ammibakkan ta intu bidankuya awankidenmangurug, am awa kagitta muyenmangurug nga magliwat. Te am intumina lillikan muy ya ngamin kidenmangadallaw ikid na maginggum,ikid namagtakaw, ikid namakimallakta takwan na dyos a masapul mantuta e kam ta awan ta totolay. Ammiintu hud la bidan ku ya kagittamuyenmangurug ngamagliwat, te maski ammangadallaw ono maginggum, onomakipagdayaw ta takwan, ono ma-madpadulay, ono magillaw, ono mag-takaw a awemuy la sumisi-ged tentu,ikid na awemuy makikkanan tentu.12-13 Ammi ya awan kiden mesipatta pangurug tam a bakkan haman taiyen kid ya pa-gangan tam, te Nama-ratu hala sangaw yamakkamu ta isinakid. Ammi ya mesipat kiden tekamuyta paggagimungan a mappya ta yanakid ya pa-gangan muy am dulay yatarabakun da. Yen ta dugiman muymina ya nakaliwaten nga kinan kupetta awena mesipat tekamuy.

6Ya Tabarang Ni Pablu Ta Mangi-

darum1 A itta hapa ya tabarang ku teka-

muy gafu ta pangidarum muy. Team itta kan ya pangpaliwatan muyta kabagis muy a idarum muy kan.Ammi anu kawagan na ta emmuyidarum ya kabagis muyen ta atubangna awan kiden mangurug? Mappyamina ta kagitta muy kiden mangurugya makkamu magimbestigar tentu,ikid na magnonot ta pangpa-gang datentu. 2 Awemuy panaw amu ta iki-tam nga tolay na Namaratu ya kauf-funan na sangaw nga mangibbal tangamin kiden tolay ta paglelehutin?

Page 313: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

1 Korinto 6:3 310 1 Korinto 6:18A amamu tanan sangawyamangibbalta ngamin tolay a awan hud ta amumuy petta ikamuy sangaw ya mag-imbestigar ta assang la na problemamuy? 3 A awemuy de amu ta iki-tam hapa sangaw ya magimbestigarta anghel kiden ta langit? A awetamhud mantu amu ya magimbestigarta ikattolay tam ta lutakin? 4 Amitta mantu ya magpaimbestigar takabagis na en a aweda mina ange taatubang na awan kiden megitta tanonot muy. 5 A bidan ku ya kumanintekamuy petta mamat kam mina, teawan hud ta senonot tekamuy ngamakkamu magimbestigar ta pagtat-apilān na magkakabagis? 6 Ammi takuman na ikamuyina a idarum natakday ya kabagis na en, a pake du-lay para te idarum na ta atubang naawan mangurug. 7 Ammi maski aminya sangaw tekamuy yamangabak taidarum na en a dana naabak hamangafu ta nedarum na ya kabagis na en.Mapmappya mina ta attaman muy layamamaddayen ta dulay ikid namag-darogas tekamuy ammi ta sakā ma-madday kam hapa ta dulay. 8Ammi takuman na ikamuyina a magliwat kamhaman ta kadwan kidina tekamuy, adarogasan muy kid hapa maski amkagitta muy kiden mangurug?

9 Kuman na awemuy de manonotta maski am inya ya mamadday tadulay a awena sangaw mesipat tapangikerutan na Namaratu. A awe-muy mantu paayayyaw, te addu san-gaw ya madugiman. Te ya magatat-tug, ikid na makipagkultu ta sinangtolay, ikid na mangadallaw, ikid nabakla, 10 ikid na magtakaw, ikid namaginggum, ikid na magillaw, ikidna mamadpadulay, ikid na tulisan,a awan sangaw tekid ta mesipatta pangikerutan na Namaratu ewan.11 Kumanen haman ya gagangay nakadwan kiden tekamuy ta idi. Ammitekamuyen nagzigut a nedagga kamte Afu Hesus gafu ta pakapangwa naKahalwa na Namaratu, a nekwenta na

Namaratu ta matunung kam na tolay.A takwan na mantu ya kasasaad muy,te binaggawan na kamni Afu Hesus taliwat muy kiden, a negungay na kamta dulayen ta paglelehutin.

Ya Pagserbi Na Bari Tam Kiden12 Gafu ta inubadan na kitam na

Namaratu a “Mabalin mantu ta kwanku la ya ngamin ikayat ku,” itta yakumin. Ammi bakkan haman ta kap-pyanan tam ya ngamin ikayat tam. Amaski am awan ta mehangat teyak aawek ikayat megalut maski ta awa-nen mehangat teyak. 13 Ta kumanna uray na kadwan a awan kan taihangat na Namaratu nga kanan tam,te pinadday na kan ya sirat tam ngamakagiling ta ngamin ikayat tam ngakanan. A gagangay kan ta kunna ten,te awena kan magnayun na sirat tamikid na kanan tam, te paggittan na kidsangawazin naNamaratu. A yenhapaya razon da ta pangadallaw da. Ammikillu ya razon da, te bakkan hamanta iyen ya nepamadday na Namaratuta bari tam petta kadallawan tam yangamin karagatan na bari tam, tegagangay ta magserbi kid mina te AfuHesus, a i Hesus hapa ya magserbi tabari tam kiden, petta matolay kitamsangaw. 14 Te maski am masi kitama tolayan na kitam hala na Namaratuewan ta pakapangwa na en ta kumanna nepangtolay na te Afu Hesus.

15 Kuman na awemuy de manonotta pinakabari ni Hesus Kristu ya baritam kiden. A mappya hud ta igungaytam ya bari tam tentu petta idaggatam ta bari namakikadallawen? Madihaman. 16 Te am makidagga ya tolayta akikadallawen a mekwenta kid nata tatakday la na bari. Te ya uhohugna Namaratu ta lebru na en a“Am nagatawan ya lalaki en ikid na

babbayen a mekwenta kid nata tatakday la na bari,” kunna.

17 Ammi ikitam nga nesipat te AfuHesus a nedagga hapa ya kahalwa nata kahalwa tam. 18 A mappya mantuta adayunan muy ya makidorug taawemuy atawa, te maski am anu ya

Page 314: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

1 Korinto 6:19 311 1 Korinto 7:16pagliwatān na tolay fwera la ta pan-gadallaw na a awena mazigman nabari na. Ammi yamakidorug ta awenaen atawa a pagliwatān na hapa la yabari na en, 19 te nonotan muy yan:ya bari muy kidina ya kuman na balina Kahalwa na Namaratu, te nesi-pat na ya Kahalwa na tekamuy pettapagyanan na kam. 20A bakkan mantuta kwa tam ya bari tam, te ginātāngna haman na Namaratu, te nekaruna kitam ta nepangsaka ni Afu Hesustekitam. Mappya mantu ta Namaratuya madayawan gafu ta tarabaku nabari tam kidin.

7Ya Ituldu Ni Pablu Ta Nagatawa

1 A ta ayanin a tabbagan ku hapaya pohut muyen nga nesurat muyteyak. “Mapmappya de ta awena pu-lus makidorug na lalaki ta atawa naen?” kummuy. 2 Ammi am gagangayta kunna ten a awena hud sangawangemakidorug ta bakkanen ta atawana? A mapmappya mantu ta itta yaatawa na tagtakday lalaki, a kumanenhapa ta tagtakday babbay. 3Amappyahapa ta iatad na babbayen ya katu-nungan na lalaki en, a kumanen hapata lalaki en. 4Te ya babbayen a bakkanla tentu ya makākwa ta bari na en amawa atawa na en hapa, a bakkan hapata lalaki en ya makākwa ta bari na enam awa babbayen hapa. 5 A maskiam bagu nagatawa ono am nabayagna nga nagatawa a aweda mina iitukya bari da ta atawa da. Ammi amikayat muy ta immangan muy bit laya pagdorug muy petta mapmappyaya pakatagop muy ta pakimallak muya mabalin hapa am naggitta ya nonotmuy. Ammi mappya hapa ta awe-muy pabayagan ya awemuy pagdorugtalo am paruban na kam ni Satanasa e kam makidorug ta takwan gafuta awemuy pakaguwad ta bari muy.6 Ammi maski ibar ku yan tekamuy abakkan haman ta kuman na pakkwana Namaratu tekamuy, ammi ibar kula ya kuman na mappya ta uray kin

hapa la. 7 Pake ikayat ku ta megittamina ya ngamin tolay teyak nga awanmaglahām, ammi amuk hapa ta mag-daduma ya neatad na Namaratu tatagtakday tolay.

8 A ya uray ku hapa ta awan ki-den ta atawa ikid na balu kiden amappya am idulot da mina ya awanmangatawa ta kuman na iyak. 9Ammiam aweda maguwad ya bari da amapmappya mantu ta makiatawa yababbay, a mangatawa hapa ya lalaki,te mapmappya ta itta ya atawa daammi ta umalzub ya pagattug da.

10-11 A itta hapa ya ibar ku ta na-gatawa kiden, ammi bakkan la teyakya nagafun na, te dana nebar ni AfuHesus, te intu nebar na ta awenaminamakigungay na babbay ta atawa naen, kumanen hapa ta lalaki en. Ammiam angarigan ta dana negungay amappya ta awena ha sangaw maki-atawa, ammi am ikayat na makiatawaa mappya ta makikappya ta dana enatawa na.

12-13 A ya ibar ku ta kadwan kidentekamuy a uray ku la, te awan taamuk nga nebar ni Afu Hesus. Team angarigan ta itta tekamuy ya dananagatawa ta awan mangurug a awenamina makigungay tentu am ikayat nala makidagga na awanen mangurug.14 Te ya awanen mangurug a mesi-pat hapa ta bendisyon na Namaratuta pagatawa da gafu ta atawa na enmangurug. Te am bakkan mina takunna ten a awena mina mesipat naanak da kiden ta bendisyon na Nama-ratu, ammi ta kakurugan a mesipatkid hala. 15 Ammi am angarigan taikayat na awanenmangurug ya maki-gungay ta atawa na en mangurug apagurayan na la ten, te am kunna tenya ikayat na a maubadan mantu yamangurugen ta pagatawa da, ammiikayat na Namaratu ta magmappyakid mina. 16 Te am babbayen ya man-gurug a nonotan na mina ya atawa naen talo am mekerutan hapa sangawgafu tentu, a kumanen hapa ta lalakien.

Page 315: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

1 Korinto 7:17 312 1 Korinto 7:36Ya Metabarang Ta Mangpauli Ta

Kasasaad Da17 Mappya mantu ta am anu ya

kasasaad na tagtakday mangurugta nepangalap na Namaratu tentua awena mina pagtalekudan yakasasaad na en nga neatad naNamaratu tentu, te yen ya ituldukta ngamin kiden paggagimungan namangurug. 18 A am angarigan mantuta Hudyo ka gafu ta kabanggit mu aawem pagtalekudan ya kaHudyom.A am bakkan ka ta Hudyo gafu taawem nabanggit a awem pahig tamabanggit ka mina petta magbalinka ta Hudyo. 19 Te awan ta kwentana kabanggit mu, ono kawan nakabanggit mu, te intu la mekwentaya pangurug tam ta patarabaku naNamaratu tekitam. 20Amaski am anuya gagangayen tarabaku na tagtakdaytekamuy ta nepangalap na Namaratutekamuy a idulot muy la ten. 21 Team dana tagabu kan ta nepangalapna Namaratu teko a makitagabuka la. Ammi am pagurayan na kana dafumen a maguray kan hapa.22 Te maski am makitagabu ka tatolay a inubadan na ka ni Afu Hesusta pakitagabum ta dulay. Ammiya awanen nakitagabu ta tolay tanepangalap na Namaratu tentu anagbalin hala ta kuman na tagabuni Afu Hesus. 23A gafu ta mangina yanepangsaka ni Afu Hesus tekamuy abakkan mina ta tolay ya pakitagabunmuy am awa Namaratu ewan. 24 Amaski am anu ya kasasaad muy tanepangalap na Namaratu tekamuya yen la ya idulot muy ta kuman napakitagabu muy ta Namaratu ewan.

Ya Ituldu Na Ta Awan Kiden Na-gatawa

25 A ta ayanin a tabbagan ku hapaya pohut muyen gafu ta awan kidenta atawa. Awan ta amuk nga nebarni Afu Hesus, ammi ibar ku la yauray kin, te mekatalak hapa ya it-ulduk tekamuy gafu ta panguffun niAfu Hesus teyak. 26 A ta kuman nauray kin, gafu ta ittan ya zigat tam, a

mappya ta idulot na tagtakday man-gurug ya kasasaad na en. 27 Te amitta ya atawa na a awena mina igun-gay, a am awan ta atawa na a awenamina magapag ta atawa na. 28 Ammiam ikayat na mangatawa a awan taliwat na, kumanen hapa ta babbay,ammi itta hala sangaw ya zigat danga mehulun ta pagatawa da, a yenta ilillik ta kam mina ta zigat. 29 A yaikayat ku uhohugan ta isin, kahkahu-lun, a tanagay na ya pagaddetan naarawin yan, a assang la ya araw tam.A ya seatawa en a mappya ta apolunonotan na ya ikayat na Namaratu takuman na awanen ta atawa. 30 A yamagdamdamenhapa a apolu nonotanna mina ya ikayat na Namaratu takuman na awanen ta damdam. A yamagayayaten a kuman na awanen tapagayayat na. A ya aggātāngen hapaa awenamina pakolanganya ginatangna en. 31 A kumanen hapa ta ngaminkiden magserbi tekitam ta lutakin, tetanagay kid na imawan.

32 Ikayat ku mantu ta awan tapakapoyungan muy, te ya lalaki ennga awan ta atawa na a awan ta nono-tan na am bakkan la ta patarabakuni Afu Hesus tentu, petta matalakhapa tentu. 33 Ammi ya seatawa ena addu ya nonotan na ta magserbitekid ta pagkatolay da, petta mama-mallak na ya atawa na en. 34 A yenta nagkattway ya nonot na, te duwaya pakolangan na. Kumanen hapata babbay, te ya awanen ta atawa anonotan na ya ikayat ni Afu Hesuspetta intu la tatakday ya pagserbin nabari na ikid na angat na. Ammi yababbayen nga seatawa a addu hapaya nonotan na ta magserbi tekid tapagkatolay da, petta mamamallak naya atawa na en. 35 A maski bidan kuyan tekamuy a awena ta ihangat ku yapangatawa na lalaki ikid na pakiatawana babbay, ammi uffunan ta kam lata kappyanan muy, petta awan minata pakatabtabanganmuy ta pangurugmuy te Afu Hesus.

36 A am angarigan ta itta ya

Page 316: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

1 Korinto 7:37 313 1 Korinto 8:12balatang nga awena pakiatawan nadadagkal na kiden, otturu nonotanda sangaw ta aweda mina ihangat,a mappya hapa am pakiatawan da,te awena dulay. 37 Ammi am awenaikayat makiatawa na balatangen, akumanen hapa ya nonot na dadagkalna kiden gafu ta awan ta mangipersatekid, a mappya hapa am awedapakiatawan ya balatang da en.38 Mappya mantu am makiatawa, akumanen hapa am awena makiatawa.

39 A ya babbayen nga seatawa adulay ammakigungay ta atawa na en,temappya ta idulot da ya pagatawa daaddet ta masi ya takday tekid. Ammiam nasin ya lalaki en a mabalin tamakiatawa ha ya babbayen ta ikayatna, ammi mappya ta intu atawan naya kagitta na en mangurug te AfuHesus. 40 Ammi ta kuman na urayku a dakdakal para ya talak na amawenan makiatawa. A kustu hapa deya uray kin te itta hapa ya Kahalwa naNamaratu teyak nga mangpanonot.

8Ya Metuldu Gafu Ta Kanan Nga

Neatang1A ta ayanin a tabbagan ku hapa ya

uhohug muyen gafu ta pangan muyta neatang da ta sinang dyos kiden.“Awan ta dulay am mangan kami, tesa amu tam haman ta tulad ya atan-gan da kiden,” kummuy. A kakuruganyana, ammi bakkan haman ta amutamen ya mangatad ta kappyanan nakadwan kiden kabagis tam ngamaku-rang ya amu da, te mapmappya tanonotan tam ya pangidduk tam tekid.Te am intu la ikatalak tam ya amu tama yen sangaw ya gafu na parayag tam.Ammi ya pangidduk tam ta kabagistam kiden ya mangpasikan ta pangu-rug da. 2Am itta ya magparayag gafuta amu na a makurang mantu ya amuna. 3 Ammi am itta ya mangidduk akakurugan ta itta ya amu na.

4A ya ikayat ku uhohugan tekamuygafu ta pangan muy ta neatang da tasinang dyos kiden a amu tam ta tulad

ya sinang dyos da kiden, te tatakdayla ya Dyos. 5-6 A maski am addukan ya dyos ta langit ikid na lutakinnga ibar na kadwan kiden tolay tadafu da a tekitam mangurug a amutam ta tatakday la ya Dyos, a intuhala ya Dama tam nga makkamu tangamin, a ikitam ya magserbi tentu.A amu tamhapa ta tatakday la ya dafutamewan nga Hesus Kristu, te intu yapinagpadday naNamaratu ta ngamin,a matolay kitam hapa gafu tentu.

7 Ammi maski kunna ten a awenapara la netug na kadwan kiden man-gurug ya kuman na amu tam, te pahigda para la ta kakurugan ya sinangdyos kiden gafu ta napenam kid ta idinga nangan ta atang. A am mehulunkid hapa nga makikkan ta neatanggafu tekamuy a aweda ikwenta tagagangay la na igupan am awa nono-tan da hud la ta atang, a intu la nono-tan da ya pagliwat da ta Namaratu, temedyo makafuy para la ya pangurugda. 8 Ammi awek ibar ta matalakya Namaratu tekitam gafu ta kanantam, te awan bale tentu am anu yakanan tam. Te maski am mangankitam mina ta neatang a bakkan taiyen ya pangkatupagan na tekitam. Aam awetammangan a bakkan hapa taiyen ya pangsagolyatan na tekitam.

9Ammi maski kunna ten a mappyata pake nonotan muy ya kwammuytalo am magamamangaw sangaw yamakafuyen mangurug gafu tekamuy.10Te am angarigan ta itta ya agagayanda tekamuy ta kapilya na sinang dyosda petta makikkan ka tekid a ma-balin tamaita na ka sangaw na takdaykabagis mu nga makafuy mangurug.A gafu ta iko ya takday makkamu tangamin kappyanan, a tumurad hapasangaw ange makikkan tekamuy taneatang maski am pahig na ta dulay.11 A gafu ta amumen a pinerdim yanonot na kabagis men nga nekerutanni Hesus Kristu, te tumurad magliwatgafu teko. 12 A gafu ta pinerdim yanonot na kabagis men nga makafuya nakaliwat kan tentu, otturu nakali-

Page 317: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

1 Korinto 8:13 314 1 Korinto 9:15wat kan hapa te Hesus. 13 Am ma-balin mantu ta tumurad magliwat yakabagis ku gafu ta kanan ku a awekna mantu mangan ta neatang, pettabakkan ta iyak ya gafu na pagliwat na.

9I Pablu Mina Ya Parigan Da

1Ammi anu haman ta kunna ten yanonot ku? Awenak hud inubadan niAfu Hesus petta magurayak mina tangamin ikayat ku? A bakkanak hudta turin ni Afu Hesus? A awena hudnakipaita ni Hesus teyak ta kabalinanna pasi na? A bakkan hud ta ika-muy ya pakaitan ta tarabakuk gafu tapanguffun ni Afu Hesus teyak? 2 Amaski am awena ibosag na kadwan taturin nak ni Afu Hesus a dana amumuy, te iyak ya gafu na pangurugmuytentu, a ikamuy mantu ya pakaitanta turin nak. 3 Ammi gafu ta ittatekamuy ya awan mangurug ta turinnak a imbestigaran dak. A yen ta pakeipasikkal ku, petta nonotan da mina.

4 Pahig muy de ta awan ta turayku gafu ta awek nakitandan tekamuy.Ammi maski kunna ten a awan hud takatununganmi ni Barnabas ngaman-gibar ta pagtolay mi gafu ta bannagmi ta ituldu mi kiden? 5 A awan hudta katunungan mi nga mangihulunta atawa mi ta kuman ni Pedru ikidna kadwan kiden turin ni Hesus ikidna kabagis na kiden, petta mesipatkid hapa tekami? 6 A pahig muyde ta magbannag kami ni Barnabasta takwan na tarabaku gafu ta awanta katunungan mi nga makitandanta ituldu mi kiden. 7 Ammi am ittaya magserbi ta kadwan a awan hudta katunungan na nga mangibar taiuffun na tentu? Ya suddalu en hudya makkamu nga magpaga ta armasna kiden? A awena hud mabalin tamagkakkap ya nagmula en ta nemulana en? A am magtaron ta kaldingawena hud kakkapan ya gattak na en?8-9 Ammi bakkan la ta gagangay natolay yamangipasikkal ta isin, te dana

yen haman ya netuldu na Namaratuta lintig na en nga nepesurat na teMoses;“Am pagaggikan muy ya anwang

muy a awemuy busalan, pettamakakan hapa,” kunna paen.

Ammi bakkan ta intu la bidan na yakappyananna anwang, 10amawakap-pyanan na tolay hapa. A nepesurat nayan gafu ta pangkenga na tekami ngaange mangipadangag ikid na mangi-tuldu ta uhohug na en. Te gagangayta ikatalak mi hapa ya meatad tekamigafu ta bannag mi ta kuman na angekiden magaradu ikid na maggapas.

11 Ikami mantu ya kuman nanangimula ta uhohug na Namaratutekamuy, te pagkappyanan nakahalwa muy. A madi hud ammesipat kami hapa tekamuy tapagkappyanan na bari mi? 12 *Intumina pagnonotan muy ya magtaronkiden ta simbaan na Namaratu taidi, te nesipat kid nangan ta neatadna tolay kiden ta simbaanen. Aya nangatang kiden hapa ta agyanna simbaanen a nangan kid hapata nepeatang na tolay kiden tekid.13 A kumanen hapa tekami ngamangipadangag ta damag ni Hesus,te nebar na ta pagtolayan mi minaya pangipadangag mi. 14 Te maskiam itta ya gatut muy ta mappya takadwan kiden mangituldu tekamuya dakdakal para tekami. Ammimaski kunna ten awemi haman ibarta mauffunan da kami mina, temapmappya ta attaman mi ya zigatmi nga magapag ta magserbi tekami,petta awan ta nonotan na tolay kidennga magpabbag ta damag ni Hesusnga ipadangag mi tekid.

15 A yen mina ya nonotan muy,te maski am itta mina ya kesipatanku tekamuy a awek la ibar. Abakkan ta iyen ya pagsurat ku teka-muy ta ayanin petta ittamina ya iatadmuy teyak, te mapmappya ta masi

* 9:12 Ya bida ta bersikulo 12 ta kadwan kiden Bibliya a yen ya nagbalin ta bersikulo 14 ta isin pettamatarus ya bida.

Page 318: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

1 Korinto 9:16 315 1 Korinto 10:3yak mina ta bisin ammi ta patan-danak nga mangipadangag ta damagni Hesus. Te am patandanak mina akuman na awan sangaw tameparayagku. 16 Te maski am ipadangag ku yadamag ni Hesus a awena mabalin tayen ya iparayag ku, te yen haman yakumanna gatut ku tentu, a kakallakakna sangaw am awek ipadangag yanebar na en teyak. 17 Am angari-gan ta dana uray ku mina nga angemangipadangag a mabalin ta inda-gan ku ya metandan teyak. Ammibakkan haman ta kunna ten te ittahaman ya gatut ku ta nangikerutanteyak, amappyamantu ta idulot ku yanekatalak na en teyak. 18 Anu mantuya sagolyat ku? Intu la sagolyat kuya talak ku gafu ta awek ipapaga yapangipadangag ku ta damag ni Hesus,a yen ta awek mangibar ta meatadteyak gafu ta pangipadangag ku.

19 A maski am awan ta tolay ngamangpatagabu teyak a kuman namakitagabu yak hala ta ngamin tolaytalo am itta ya maagagay ku tekidnga dumagdag te Afu Hesus. 20 Team itta yak ta kagittak kiden ngaHudyo a dagdagan ku hapa ya gagan-gay da kiden. A kurugan ku hapa yalintig da kiden nga nesirak ni minaMoses tekid, petta mayat kid hapamagdangag ta ipadangag ku tekid.Ammimaski kurugan ku ya lintig da abakkan ta yen ya ikatalak ku ta mang-tolay teyak. 21 A am itta yak hapa taHentil kiden nga awan makkamu talintig na Hudyo kiden a makigitta yakhapa tekid, talo am itta hapa ya ma-padagdag ku tekid. Ammi awek du-magdag ta pagsoysoy da ta Namaratu,te kanayun kurugan ku ya patarabakuni Afu Hesus teyak. 22A am itta yak tamangurugkidenngamedyokillu parala ya pangurug da a igittak hapa yabarik tekid, petta malogon kid hapamagdangag ta itulduk tekid. Temaskiam anu ya gagangay na tolay a igittakla ya barik tekid talo am mekerutankid mina gafu ta ipaitak tekid. 23 A

yen ta kanayun nonotan ku am anuya megitta ta damag ni Hesus, pettamesipatak hapa ta pagkappyanan naipadangag ken ta kadwan kiden.

24 Pake nonotan muy mina yagagangay na magkainnabak kidennga magbilag, te maski am sa mag-bilag kid a ya mangabaken la yamaatadan ta sagolyat. A kumanenhapa mina tekamuy, te mappya tapake ikakinan muy ya mangidulot tapangurugmuy petta itta hapa sangawya sagolyat muy. 25 Te am magtren-ing ya magbilag kiden a azin da yangamin kiden dulay nga magpakafuyta bari da. A addu hapa ya atta-man da ta mazigat, petta maatadankid sangaw ta barobu na mangabak.Ammi intu la sagolyat da ya don nalanut nga magkatang sangaw. Ammitekitam nga mangurug a maatadankitam sangaw ta sagolyat nga mag-nayun. 26 Am para iyak hapa la aawek mantu parigan ya magbilagennga awan makkamu ta datangan na,te pake patunungan ku hud la ya ku-man na agbilag ku. A awek hapa pari-gan ya magboksing ta bakkabakkan,27 te penaman ku ya barikin ta zigat,a iturayan ku ta mappya. Te am awekhapa isipat ya barikin ta itulduk takadwan a mabalin ta melogotak hapata pagaddetan ku.

10Ya Tabarang Ni Pablu Gafu Ta

Sinang Dyos Kiden1 Mappya ta nonotan muy hapa,

kahkahulun, ya pakelogot nadadagkal tam kiden nga pinohetni mina Moses ta lugar na Egiptota palungu na araw. Te tekidennagtugut a sa nasigongan kid takulam na Namaratu, a sa nakadakitkid hapa ta nepaggungay na bebayen.2 A gafu ta pagyan da ta addun nakulamen ikid na hahat na danumennga naggungay a yen ya kuman nanepagzigut da ta pangurug da teMoses. 3A sangaw sa nangan kid hapata nanna en nga neatad na Namaratu

Page 319: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

1 Korinto 10:4 316 1 Korinto 10:21tekid ta kalafukanen, 4 a sa uminumkid hapa ta danumen nga pinagarutna ta batu en. Ammi takwan nabatu ye-yen, te pakaitan ta nehulunhapa i Hesus Kristu tekid ta awenaen para la nagbalin ta tolay. 5 Ammimaski sa nesipat kid ta isin kid nabendisyon a pake assang la tekid yapinagdulot na Namaratu ta bagu enlugar da, te nasesenut nasi ya kadwankiden, a nekutukutet ya bari da takalafukanen.

6 A iyen kid mina ya nonotan tam,petta awetam mina karagatan ya du-lay ta kuman na ikid. 7 A awemuyhapa makipagdayaw ta sinang dyoskiden ta kuman na ikid, te ya nebar nimina Moses ta surat na en gafu tekida“Nekabalin da nangatang ta sinang

dyos da en a nagtogkok kid,kapye da nangan ikid nauminum ta neatang da en,kapye da nagsasala ikid nanagalikkad ta dulay,” kunnata surat na en.

8 Awetam mantu makidallaw ta ku-man na kadwan tekid, te pina-gangna kid na Namaratu, a nagpasi yadwafulutallu ribu tekid ta takday la naaraw. 9 A awetam hapa paruban yaNamaratu ta kumanna kadwankiden,te addu ya nagpasi tekid ta dagat naulag kiden nga dinob na Namaratutekid. 10 A awetam hapa libakan yaNamaratu gafu ta zigat tam ta kumanna kadwan kiden, te pinapasi na kidna anghelen nga dinob na Namaratu.

11 A ya ngamin kiden dumatangta dadagkal tam kiden ta idi anepalubus na Namaratu gafu tekitam,te nepesurat na hapa ya netuldu natekid, petta itta hapa ya pagnonotantam, te tanagay na ya pakadatangtam ta pagaddetan na arawin yan,a abikan na ya pangpa-gang naNamaratu ta awan kiden makanonot.12 A am pahig muy ta awemuymaayayyaw gafu ta malalaki ya

pangurug muy a pake imugudanmuy mina talo am melogot kamhapa. 13 Ammi maski am anu yanaparuba muy nga pakaayayyawanono pagzigātān a gagangay hamanta yen ya pinaruba na ngamintolay. Ammi mekatalak hala yaNamaratu nga manguffun tekamuy,te awena ipalubus ta maparuba kamta awemuyen maattaman, te maskiam anu ya pakaparuban muy adaggan na Namaratu ya pakaattammuy, petta itta ya pagalikin muy tapagliwatan.

14Amappyamantu, kahkahulun, taumadayu kam ta pangatangan da tasinang dyos kiden. 15 *A pake nono-tan muy hapa ya ikayat ku uhohugantekamuy, te awek haman ibar ta kaku-rugan ya dyos da kiden nga atanganda, anna awek hapa ibar ta dumatangsangawyadulay tekamuygafu ta pan-ganmuy ta iatangda en, 16ammi awekikayat ta mesipat kam ta anitu, te amitta ya iatang da a ya anitu na sinangdyos kiden ya ātāngān da. 17 Gafuta senonot kam a nonotan muy minaam kustu ya ibar ku tekamuy gafu tainuman tamen ikid na kanan tamenta kada paggagimung tam. 18 Te yainuman tamen nga pakimallak tam ayen ya pakesipatan tam ta daga niHesus Kristu. A ya panen hapa ngapagbabingayan tam kapye tam kanana yen ya pakesipatan tam ta bari niHesus. 19 A gafu ta tatakday la ya pa-nen nga kesipatan tam a yen hapa yamangatad ta pagtatakday tam maskiaddu kitam. 20 Kumanen haman taidi ta Hudyo kiden nga nangatang taNamaratu, te am kada nangan kid taneatang da tentu a nesipat kid hapa taNamaratu. 21A ammakipaginumkammantu ta panadamdaman tam ta dagani AfuHesus a had kummuypara angemakipaginum ta kwa na anitu kiden?Kumanen hapa am makikkanan kamta neatad ni Afu Hesus a had kummuy

* 10:15 Ya bida ta bersikulo 19, ikid na 20 ta kadwan kiden Bibliya a yen ya imunnan ta isin, pettamatarus ya bida. A ya bida ta bersikulo 15 ta kadwan Biblya a yen ya nagbalin ta bersikulo 17 ta isin.

Page 320: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

1 Korinto 10:22 317 1 Korinto 10:9para makikkanan ta neatang da en taanitu? 22 Ikayat muy hud ta man-gahugu ya Dafu tam? A mabalin hudta magammamuy ya pangpa-gang natekamuy?

23 Ta kuman na uray muy a “Awanta mehangat tekitam,” kummuy. Akakurugan hapa yana, ammi mappyata nonotan tam ya mappya en. Temaski am mepalubus ya ngamin teki-tam a itta hapa ya awanenmanguffuntekitam, ikid na awanen manguffunta ikattolay tam. 24Amapmappyahudla ta nonotan tam ya kappyanan naikattolay tam, te bakkan la ta kap-pyanan na bari tam. 25 A am ikayatmuy gumatang ta igupan muy ta da-pun, a mabalin hapa, ammi awemuyla pohutan am dana neatang da, 26 tekwa na Namaratu ya ngamin paglele-hutin kontodu ngamin magyan tautun na lutakin. 27A am agagayan nakam na awan mangurug petta man-gan kam ta bali na a e kam la man-gan am ikayat muy, a awemuy hapapohutan am itta ya dana neatang da.28 Ammi am itta ya makanonot ngamangibar tekamuy ta “Dana neatangda yan,” kunna, a mappya mantu taawemuy kanan, te petta awena san-gaw pahig ta usut kam magliwat gafuta pangan muy. 29 Bakkan mantu tanonot muy ya burungan ku am awanonot na nangibaren tekamuy. Amiyak a awek la kanan, te am kananku ya pahig na en ta dulay a padu-layan na mantu ya mappya teyak.30A maski am pakimallak ku apolu yaneatang da en kapyek kanan a padu-layan nak hala sangaw gafu ta panganken, ammi awek ikayat ta mapadulayya mappya teyak. 31 Mappya mantuta maski am anu ya tarabakun tam,ikid na kanan tam ikid na inuman tama dana nonotan tam mina ya Nama-ratu, petta intu yamadayawan gafu taipalubus tam ta bari tam. 32 A awe-tam hapa pagurayan ya amu tam amikazigman na nonot na ikattolay tam,kompormi amHudyo, onoHentil, onokagitta tam kiden mangurug. 33 Ya

kuman na gagangay ku ta bari kin amaski am anu mina ya ipalubus ku tabarik a dana nonotan ku bit am anuya mappya ta uray na kadwan kidentolay, te bakkan la ta kappyanan kuya nonotan ku am awa kappyanan nangamin, talo ammekerutan kid hapa.

111 A mappya mantu ta iyak ya pari-

gan muy, te parigan ku hapa i AfuHesus.

Ya Gagangay Mina Na Babbay TaPaggagimungan

2 A matalakak hapa tekamuy,kahkahulun, gafu ta kanayunnonotan muy ya netulduk tekamuy,ikid na idulot muy la ya patarabaku niHesus nga netulduk tekamuy. 3Ammimappya ta ipasikkal ku para tekamuyya gagangay na kaurnos tam, te yakasasaad ni Afu Hesus a intu ya uluna lalaki en, a ya lalaki hapa ya uluna babbay, a Namaratu ewan ya uluni Hesus. 4 A yen ta am makimallakya lalaki ta paggagimungan onoam mangiuhohug ta ipakamu naNamaratu, a awena mina panyawānya ulu na kapye na makimallak, teiamamat na haman ya ulu na en.5 Ammi am babbayen ya makimallakono mangiuhohug ta ipakamu naNamaratu a awena mina azin yanepanyaw na ta ulu na, petta awenaiamamat ya ulu na. Te am awenamapanyawān na babbay a megittahala ta makikadallaw nga nausipanya ngamin huk na. 6 A am awenaikayat panyawān ya ulu na a mappyamantu ta mausipan. Ammi dulayhaman am mausipan ya babbay,te mangamamat haman, a yen tapanyawān na mina ya ulu na. 7Ammimadi ammatappanan ya ulu na lalakigafu ta intu ya pakaitan ta kalalaki naNamaratu ewan, ammi ya babbay yapakaitan ta kalalaki na lalaki en, 8 tebakkan ta babbayen ya nagafun nalalaki en am awa lalaki en ya nagafunna babbayen. 9 A bakkan ta lalaki enya pinaratu na Namaratu ta kahulun

Page 321: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

1 Korinto 10:10 318 1 Korinto 10:29na babbay, te ya babbay ya pinaratuna ta kahulun na lalaki. 10 A yen tamapanyawān mina ya babbay, te yenya pakaitan tamepalubusmakimallakikid na mangiuhohug ta ipakamuna Namaratu, petta awena minaballāwan na anghel kiden. 11 Ammimaski kunna ten magkauf-uffun halaya lalaki ikid na babbay gafu ta azonesipat kid te Afu Hesus, 12 te yanapopolu en babbay a nagafu hala talalaki en, ammi ta ayanin a ya babbayya pagafunna lalaki, aNamaratuhapaya nagafun na ngamin.

13 Mappya ta ikamuy hapa yamangnonot ta uhohug kin tekamuy,te mappya hud am makimallakya babbay ta Namaratu am awenamapanyawān na ulu na en? 14 Intumina pagnonotan muy ya gagangayna tolay kiden addet ta idi, te mamathaman ya lalaki am adanuk ya hukna kiden, 15 ammi am adanuk yahuk na babbay a yen ya lugar napakadayawan na, te yen ya neatadna Namaratu nga magserbi ta tappanna ulu na.

16 A am itta ya magsoysoy tanetabarang kin a anu mabalin ku, teintu la ipasikkal ku ya dana gagangaytam, a yen haman ya dagdagan da takadwan kiden iglesya.

Ya PanganDaTa PanadamdamanDaTe Afu Hesus

17 A itta hapa ya takday gagangaymuy nga awek dayawan, te am mag-gagimung kam a bakkan haman tamappya ya tarabakun muy am awadulay. 18 Te ya nadamag ku tekamuyamagkakattway kanan kan ta panganmuy, te itta ya mangan, a itta hapaya awan makakan. A medyo kuruganku hapa ya nadamag ken, 19 ammimappya hapa am kunna ten pettamalasinmuy ya pake nangitug ta pan-gurug da. 20 A gafu ta kunna ten yagagangay muy a perdin muy mantuya pakikkan muy ta netuldu ni AfuHesus, te bakkan haman te Afu Hesusya nonotan muy ta pangan muy am

awa pagbattug muy la. 21 Te ya kad-wan kiden a dana unnanan da kananya balun da en, a awan na ta isipat data kadwan kiden. A gafu ta kumanena mabisin hapa ya kadwan, ikid namellaw ya kadwan. 22 Anu awemuyhud dana mangan ikid na uminum tabali muy? Kuman na idadula muyya iglesya na Namaratu, te amāmatanmuy haman ya kahulun muy kidennga napanglaw. Anu hud mina yauhohugan ku tekamuy? Mappya hudta dayawan ta kam? Awek dayawan yatarabakun muy, te bakkan ta kunnaten ya netulduk tekamuy.

23 Intu nesirak ku tekamuy ya ku-man na netuldu ni Afu Hesus ta itulduna kiden ta hiklam na nepangitalabani Hudas tentu. 24Te nagibbal i Hesusta pan kapye na nepakimallak, kapyena ha ginadgadwa. A“Ye-yan ya barik nga mapapasi

sangaw gafu tekamuy.Kanan muy mantu, tepanadamdaman muy teyak,”kunna.

25 A ta nekabalin da nangan ta panena inibbalan na hapa ya naginuman daen, a“Ye-yan na inuman ya dagak nga

mangipasikkal ta bagu en tu-lag na Namaratu tekamuy.Am kada uminum kam ta isina nonotan dak,” kunna.

26 A yen ta kada mangan kam ta isinna pan ikid na uminum kam ta isinna inuman a yen ya mangipasikkal tapasi ni Afu Hesus addet ta pagtoli nasangaw tekitam.

27Ammi am itta sangaw yamanganikid na uminum ta panadamdamantam te Afu Hesus ta idaduma naya ikattolay na kiden a sakā mek-abat ta namapasi kiden ta bari niHesus ikid na mangiburud ta dagana en. 28 Mappya mantu ta danaappiyan muy ya nonot muy pettaawan ta idaduma muy, petta kustusangaw ya pangan muy ikid na pag-inum muy. 29 Te am itta ya man-gan ikid na uminum ta awena pag-gagittan ya ngamin kiden mangurug

Page 322: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

1 Korinto 10:30 319 1 Korinto 12:12a padatangan na ya pangpa-gang naNamaratu tentu. 30 Yen haman tanagkafuy ikid na nagtatākit ya kad-wan kiden tekamuy, yaga nasi para yakadwan. 31Ammi amdana riknan tammina ya nonot tam petta pakappyantam a melillik kitam ta pangpa-gangna tekitam. 32 Ammi maski am pa-gangan na ya mangurug a awena taikatupag na am awa patunungan nala, petta awena ikabat ta pangpa-gangna ta awan kiden mangurug.

33Amappyamantu, kahkahulun, taam magkakampat kam nga manganta panadamdaman tam te Afu Hesusa awan mina ta madugal, a magin-sipsipat kam. 34 Am itta ya madu-gal, a dana mangan mina ta bali naen petta awemuy sangaw pagbalinanya pagkakampat muy ta pagliwatanmuy, a pa-gangan na kam sangaw naNamaratu ewan. Itta para mina yaitulfuk ta isin kid na bida, ammi bidanku sangaw tekamuy am makaangeyak sin.

12Ya Magdaduma Na Mabalinan Na

Mangurug1A ta ayanin a ipalawag ku ya mag-

daduma na pakapangwa na Kahalwana Namaratu nga iatad na tekamuy,te awek ikayat ta makilavun kam.2Ammi dana nonotan muy, kahkahu-lun, ya gagangay muy ta idi ta awe-muy para la pakkamu ta Namaratu,te netawag kam tentu gafu ta an-itu kiden nga nangayayyaw tekamuypetta makimallak kam ta sinang dyoskiden. 3 A yen ta pake ipalawag kuyan tekamuy: am itta ya magbida nganapasinapān ta KahalwanaNamaratua awena mabalin ta padulayan na iHesus. Ammi am ibosag na i Hesusta intu ya Dafu tam a ya Kahalwana Namaratu mantu ya nagafun nauhohugan na.

4 A magdaduma hapa ya paka-pangwa na mangurug kiden, ammitatakday la ya pagafun da, te yaKahalwa na Namaratu ya mangatad

ta pakapangwa na tagtakday tekid.5 Magdaduma hapa ya pagserbi da,ammi tatakday la ya Dafu da ngamagpatarabaku tekid. 6 A magdad-uma hapa ya tarabaku da, ammi Na-maratu hala ya mangpasikan tekidngamin. 7 Mapasinapān mantu yatagtakday mangurug ta pakapangwana Kahalwa na Namaratu petta ittaya makkwa na ta pagkappyanan nangamin.

8 Te ya iatad na ta takday a yapangipasikkal na ta uray na Na-maratu.

A iatad na ta takday para ya pangi-pakamu na ta kakurugan.

9 A itta para ya pasinapān na Ka-halwa na en ta pake masikan napangikatalak na ta iatad na Na-maratu tentu.

A itta para ya makapagmappyata magdaduma na takit gafu tapangpasikan na Kahalwa en.

10 A itta para ya pasinapān na ngamakapangwa ta kuman na paka-pangwa na Namaratu.

A itta para ya pasinapān na ngamangiuhohug ta ipakamunaNa-maratu ta maggagimung kiden.

A itta para ya pasinapān na pettamalasin na ya nagafu na Nama-ratu ikid na anitu, ono am urayla na tolay.

A itta para ya pasinapān na pettamakauhohug ta Namaratu tamagdaduma na agsitang.

A itta para ya pasinapān na pettaibar na ya ikayat na bidan natakdayen nga nagsitang ta mag-daduma na agsitang.

11Amaski ammagdadumayamakkwana tagtakday mangurug a ya Kahalwana Namaratu ya mangpasikan tekidngamin, te isaned na ya ikayat naiatad ta tagtakday tekid.

Ya GagangayNa Bari Ni Hesus Kristu12 A naatadan mantu ya tagtakday

tekitam ta pakapangwa tam gafu taikitamya lugar na bari ni Hesus Kristuta lutakin. Te ya gagangay na bari

Page 323: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

1 Korinto 12:13 320 1 Korinto 12:31na tolay a addu ya ramyenta na ki-den, ammi maski addu kid a tatak-day kid la na bari. A kumanen hapata bari ni Afu Hesus. 13 Te maskiam anu ya katolay tam a sa nesi-pat kitam ta Kahalwa na Namaratuta nepagzigut tamen, petta magbalinkitam ta kuman na tatakday la nabari. A kompormi am Hudyo kitam,ono bakkan kitam ta Hudyo, a kom-pormi am tagabu kitam ono awetammagtagabu, te sa napasinapān kitamtaKahalwanaNamaratu petta tagtak-day kitam ta pakapangwa na en.

14 Ya kasasaad mantu na bari tama bakkan ta tatakday la ya ramyentana, am awa addu ya ramyenta na ki-den. 15A am angarigan tamadamdammina ya takki, te “Awek mekwenta tabari te bakkanak haman ta kamat,”am kunna, a killu haman ya razonna, te mappya ta itta hapa ya takkina bari. 16 A am madamdam hapaya bangbang, te “Awek haman mek-wenta ta bari, te bakkanak haman tamata,” kunna, a killu ha yen, te map-pya ta itta hapa ya bangbang na bari.17 Te am angarigan ta sa pumassilmina ya ngamin kiden ramyenta nabari ta mata kiden petta dipuru matakid a itta para mantu ya pakadan-gag na bari en? A am dipuru bang-bang mina ya ngamin bari a itta paramantu ya pakalab na? 18 Ammi map-pya, teNamaratuhapa la yamakkamuta pagyanan na tagtakday ramyentana bari petta mappya ta kuman naikayat na en. 19 Te am angariganta tatakday la ya ramyenta a awenamantumekwenta ta bari, te kamat amkamat, ono mata am mata. 20 Ammimappya te bakkan ta kunna ten, teaddu haman ya ramyenta na, ammitatakday la ya bari. 21 A dulay hapaam idadula na mata ya kamat. “Oh,aweta ka masapul,” awena mina ku-min. A awena mina idadula na uluya takki, “Aweta ka masapul,” awenamina kumin. 22 Te ya ramyenta ki-den nga ikwenta tam ta makafuy ayen kid ya pake mesasita. 23 A yaramyenta tam kiden nga ikwenta tam

ta dupal a yen kid ya pake pais-potan tam, a ya ramyenta tam ki-den nga ikamat tam a tappanan tamkid. 24 Ammi ya ramyenta tam ki-den nga ispot a pagurayan tam kid.Ammi pinagdadagga na Namaratuya ngamin kiden ramyenta na baritam petta dakdakal ya pakesipatanna awanen ispot, 25 pettam kumanenawan mina ta medadula ikid na awanmina ta madugiman, am awa magin-tartaron ya ngamin kiden ramyentana bari. 26 Te am matakitan ya tak-day ramyenta tam a sa matakitan yangamin bari tam, a ammadayawan yatakday ramyenta tam a matalak hapaya ngamin bari tam.

27 A yen mina ya pagnonotan muy,te ikitam ngamin nga manguruga nagbalin kitam ta bari ni HesusKristu, a ya tagtakday tekitam yakuman na takday ramyenta nabari na. 28 A Namaratu hapa laya makkamu ta pakesaadan natagtakday tekitam, te intu apolunetun na ya turin kiden ni Afu Hesus,a mekaduwa ya mangiuhohug kidenta ipakamu na Namaratu, a mekatalluya mangituldu kiden. A sangawnetun na hapa ya makapangwakiden ta kuman pakapangwa naNamaratu, ikid na makapagmappyata magdaduma na takit, ikid namakkamu kiden manguffun, ikidna makkamu kiden mangibar tamappya, ikid na makauhohug kidenta magdaduma na agsitang. 29 Abakkan mantu ta sa turin kid, annabakkan ta sa ikid ya mangiuhohug taipakamu na Namaratu, anna bakkanta sa ikid ya mangituldu, a bakkanta sa ikid ya makapangwa ta kumanna pakapangwa na Namaratu. 30 Abakkan ta sa ikid ya makapagmappyata takit, anna bakkan ta sa ikidya maguhohug ta magdaduma naagsitang, anna bakkan ta sa ikidya makkamu mangibar ta ikayatna uhohugan na nagbida en tamagdaduma na agsitang. 31 A gafuta magdaduma ya pakapangwa na

Page 324: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

1 Korinto 13:1 321 1 Korinto 14:1Kahalwa na Namaratu nga iatad natekamuy a mappya ta karagatanmuy ya mangatad ta pagkappyananna kagitta muy kiden mangurug.A mappya ta ipasikkal ku hapatekamuy ya pake malmalalaki parana tarabaku.

13Ya Pangidduk Tam Ya Malmalalaki

Na Tarabaku Tam1 A maski am amuk ya maguhohug

ta ngamin kiden aguhohug na tolayikid na anghel kiden, ammi am awekmangidduk a awan ta kappyanan napaguhohug ku, te masitangak la takuman kanitol na gasa ono lata. 2 Amaski am malalaki yak mangiuho-hug ta ipakamu na Namaratu, ikidna maawatan ku ya ngamin kidenuray na Namaratu nga nelemad nata kadwan, ikid na masikan hapa yapangikatalak ku ta Namaratu pettamahantud ya bagetay kiden, ammiam awekmangidduk a awanmantu takappyanan na kalalakik. 3Amaski amsa isaned ku ya ngamin itta teyak tapobre kiden, ikid na isagapil ku minaya ngamin barik petta itta sangaw yaiparayag ku, ammi am awek mangid-duk a awan na sangaw ta sagolyat ku.

4 A ya gagangay hapa na mangid-duk

A malogon magattam ikid namangikallak.

A awena pumassil ikid na mag-parayag.

5 A awena pātā-nāngan ya barina, ikid na awena paakbanan yaikattolay na kiden.

A awena maginggum.A awena malogon magporay, ikid

na awena panpanan ya takit nanonot na.

6 A awena matalak ta dulay, tematalak hud la ta matunung.

7 A awena maglibak, ikid na awenapadulayan ya tarabaku na kad-wan, am awa ikatalak na ta map-pya kid.

A ikatalak na ta mappya ya ngamindumatang,

a attaman na ya ngamin kiden zi-gat.

8 A maski am anu ya kalalaki naamu tam a itta hala sangaw ya pa-gaddetan na, ammi awan sangaw tapagaddetan na pangidduk tam. Teya mangiuhohug ta ipakamu na Na-maratu a awan sangaw ta iuhohugna. A ya makauhohug ta magdadumana agsitang a magimmang sangaw.A kumanen hapa sangaw ta mangi-pakamu ta kakurugan, 9 te makafuypara la ya pakkamu tam, kumanenhapa ta pangiuhohug tam ta ipakamuna Namaratu. 10 Ammi am dumatangna sangaw i Hesus a ulin na sangawya pakkamu tam petta masikan, a yensangaw ya pakkamu tam ta ngamin.11 Ta kuman na iyaken ta kaabbingken a naguhohugak ta kuman na ab-bing, te ya pagnonot ku ikid na pagra-zon ku ta idi a kuman na gagangay naabbing. Ammi teyaken dimmakal naa inawek na ya gagangay na abbing.12A kumanen hapa tekitam ta ayanin,te kuman na mali-bag para la ya amutam ikid na maita tam. Ammi sangawam ittan i Hesus a pake amu tam yangamin ipaita na Namaratu tekitam,te makiatubang tekitam. Assang la yaamu tam ta ayanin, ammi maawatantam sangaw ya ngamin ta kumanna pakkamu na Namaratu tekitam.13 Sa magimmang mantu sangaw yangamin makkwa tam nga neatad naKahalwa na Namaratu tekitam, a intula magnayun ya pangurug tam, ikidna pangikatalak tam, ikid na pangid-duk tam ta ikattolay tam. A ya tallukidin yan ya idulot tam mina, ammiintu dakdakal ya pangidduk tam.

14Ya Metabarang Ta Makauhohug Ta

Takwan Na Aguhohug1 Mappya mantu ta ikakinan muy

ya mangidduk, ammi mappya hapaam karagatan muy ya pakapangwana Kahalwa na Namaratu, aglalo ta

Page 325: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

1 Korinto 14:2 322 1 Korinto 14:19pasinapān na kampetta iuhohugmuyya ipakamu na tekamuy, petta ma-pasikan ya kadwan kiden mangurug.2 Ammi ya makauhohug ta magdad-uma na agsitang a bakkan haman tatolay ya kabida na am awa Namaratuewan. A awena maawatan na tolaykiden ya ikayat na uhohugan, te yakahalwa na en ya magbida, a mele-mad ta kadwan kiden. 3 Ammi yamangiuhohug ta ipakamu na Nama-ratu a intu kabida na ya sakā tolayna kiden, petta dumakal ya amu daikid na pangurug da ikid na talakda. 4 Ya makauhohug ta magdadumana agsitang a bari na en hapa la yauffunan na, ammi ya mangiuhohugta ipakamu na Namaratu a uffunanna ya ngamin iglesya. 5 Ikayat ku tasa makauhohug kam mina ta mag-daduma na agsitang, ammi ikaykayatku para ta iuhohug muy ya ipakamuna Namaratu, te dakdakal ya pan-guffun na ammi ta takwan na agsi-tang, malaksid am itta yamangibar taikayat na uhohugan, pettamauffunanhapa ya ngamin kidenmaggagimung.

6 A am angarigan, kahkahulun, taeyak makigimung tekamuy, anna ka-ma yak la maguhohug ta takwan naagsitang a itta hud ya kappyanan napaguhohug ku tekamuy? Mapmap-pya ta itulduk ya uhohug na entekamuy, ono uhohugan ku mina yaipakamu na Namaratu tekamuy, pettamaawatan muy. 7 Intu mina nonotanmuy ya gagangay na maggitara onomagpata-gung, te am magrarabak yasitang na gitara en ono pata-gungen ameduma sangaw ya magkansyon onomagtalip. 8 A am tumakwan hapaya sitang na amaryungen nga pag-pakampat da ta suddalu kiden a amuda hud ta e kid na makigubat? 9 Akumanen hapa tekamuy, te am intuuhohugan muy ya awena maawatanna tolay a awan ta makkamu am anuya ibar muy, a kuman na magbidakam ta paddaden. 10Kakurugan ta ittaya addu na aguhohug ta paglelehutinnga maawatan na kadwan kiden to-

lay, 11 ammi am awek maawatan yaaguhohug na maguhohugen teyak a“Kuman na aguhohug na mamanuk,”kunku, a kumanenak hapa tentu. 12Agafu ta pake ikayat muy ta mapasi-napān kam ta pakapangwa na Ka-halwa na Namaratu a mappya ta intukaragatan muy ya pakapangwa na ennga manguffun ikid na mangpasikanta ngamin kiden maggagimung.

13-15A am itta yak ta aggagimungana hehitan nak na Kahalwa na Na-maratu nga maguhohug ta takwanna agsitang a ya kahalwakin la yamaguhohug, te pakimallak na tentu,ammi awena haman maawatan nanonot ku am anu ya uhohugan ku. Agafu ta kumanen a makimallakak latentu ta amu na kahalwakin, ammimakimallakak hapa sangaw ta amunanonot ku, pettamaawatanna kahulunku kiden nga maggagimung. A kuma-nen hapa am magkansyonak, te amkansyonan ku ya amu na kahalwak akansyonan ku hapa sangaw ya amuna nonot ku. Yen ta am itta sangawya hehitan na Kahalwa na Namaratunga makimallak ta takwan na agsi-tang nga bakkan ta agsitang na enhapa la a magadang hapa mina tapanguffun na Namaratu tentu pettameuhohug na hapa ya inuhohug naen ta agsitang na en hapa la, petta samaawatan na ngamin kiden maggag-imung. 16 Te am itta ya maguhohugta takwan na agsitang ta pangdayawna ta Namaratu a awena haman amuna kadwan kiden am anu ya inuho-hug na petta onan da hapa. 17 Temaski am mappya ya pangdayaw naa awan haman ta iatad na ta kadwankiden. 18 Matalakak ta Namaratu takanayun maguhohugak hapa tentuta magdaduma na agsitang, te maskimamengaddu yak de ammi tekamuy.19Ammi am itta yak ta maggagimungkiden a ikaykayat ku hud la ya mag-bida ta maski lilima la na uhohugnga maawatan na nonot ku kontodunonot da ammi ta magbida yak tamafuluribu na uhohug ta takwan na

Page 326: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

1 Korinto 14:20 323 1 Korinto 14:29aguhohug.

20 Mappya mantu, kahkahulun,ta awemuy magnonot ta kuman naagnonot na abbing. Te am intula pakolangan muy ya pakauhohugmuy ta magdaduma na agsitanga megitta kanan mantu ta abbingnga mafulotan matalak ta mammayna en. Mappya ta megitta kamta abbing nga makilavun ta dulay,ammi am maggagimung kam ngamangdayaw ta Namaratu amappya tamagnonot kam ta kuman na agnonotna dadagkal. 21 Nonotan muy minaya nebar na Namaratu ta popolukiden dadagkal nga nepesurat na teIsayasen, te ya uhohug na en tekid a“Maningbangngag ye-yan kid na to-

lay te aweda dangdangagan yauhohug ku tekid.

A doban ku mantu sangaw ya mak-agubat tekid nga maguhohugta takwan na aguhohug, taloam yen sangaw ya pagnono-tan da.

Ammi maski kunna ten awedak san-gaw dangdangagan,” kunna.

22 A ya ikayat na uhohugan nasuraten am itta ya maguhohugta magdaduma na agsitang ngaawena maawatan na magdangagkiden a awena haman magserbi tamangurug kiden am awa awan kidenmangurug, petta pagnonotan da tapangpa-gang na Namaratu tekid.Ammi am itta ya mangiuhohug taipakamu na Namaratu a bakkanta awan kiden mangurug ya serbina am awa mangurug kiden, pettapagnonotan da ta panguffun naNamaratu tekid. 23 A pake ipasikkalku para am had kunna, te dipendeta uray na awan kiden mangurugnga umange nagpasyar tekamuy. Team angarigan ta sa nagkakampat yangamin kiden mangurug ta lugarmuy, anna sakā mehulun hapa yakadwan nga awan mangurug, a amsa maguhohug kam ta magdadumana agsitang a anu sangaw ya urayda? Ibar da hud ta Namaratu ya

gafu na? Awan, te ibar da sangawta sa maguyung kanan. 24 Ammiam angarigan ta sa mangiuhohugkam ta ipakamu na Namaratu taagsitang muyen hapa la a maawatanna hapa na awanen mangurug, amanonot na sangaw ya liwat na taawena mangurug, te napalattog naya liwat na kiden gafu ta uhohuganmuy, a magtalaw na hapa ta pangpa-gang na Namaratu tentu. 25 A gafu tanaukadan ya ngamin nelemad na tanonot na amagtakab hapamagdayawta Namaratu, a ibar na sangaw ta ittakad ya Namaratu tekamuy.

Ya Gagangay Mina Na Pagserbis NaMangurug Kiden

26Anumantu yamappya, kahkahu-lun? Mappya ta am nagkakam-pat kanan ta paggagimungan muya makiserbis ya tagtakday tekamuyta kuman na amu na gafu ta paka-pangwa na Kahalwa na Namaratutekamuy. Ya makkamu magkansyona iserbis na ya pagkansyon na. A yamakanonot ta ituldu na a isipat nahapa ya ituldu na. A ya makanonotta bagu nepakamunaNamaratu tentua bidan na hapa. A am itta ya hehi-tan na Kahalwa na Namaratu ngamaguhohug ta takwan na agsitanga mabalin ta magsitang hapa bastaitta hapa ya mangibar ta ikayat nauhohugan, te mappya ta mauffunanya ngamin kiden magdangag. 27 Aam itta mina ya maguhohug ta tak-wan na agsitang a mappya ta duduwakid la ono taltallu kid la, a mappyahapa ta matubtubbat kid. A mappyahapa ta itta ya takday nga mangibidata uhohugan da. 28 Ammi am awanta makkamu mangibida ta uhohuganda en a mappya ta aweda la magsi-tang ta agyan na paggagimungan, temaguhohug kid ta nonot da en hapala ikid na Namaratu.

29 A am itta mina ya mangiuhohugta ipakamu na Namaratu a mappyata duduwa kid hapa ono taltallu kid,ammimappya hapa ta pake dangaganna kadwankidenpettamarikna da am

Page 327: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

1 Korinto 14:30 324 1 Korinto 15:10kustu ya ibar da. 30A am angarigan taitta ya iparikna na Namaratu ta tak-dayen nga imatuttud ta pagbida parala na takday amappya tamagimmangna ya napolu en petta ipadangag natakdayen ya neparikna na Namaratutentu. 31 Te mabalin ta sa mangiuho-hug kam ngamin ta ipakamu na Na-maratu, petta sa makaadal kam annasa mapasikan kam. Ammi mappyata matubtubbat kam, 32 te maski amKahalwa na Namaratu ya magpauho-hug tekamuy a gagangay ta iguwadmuy mina ya bari muy, 33 te awenaikayat na Namaratu ta maggagindankam masitang, am awa maurnos kammina ta kuman na gagangay da takadwan kiden iglesya, 34-35 (-) 36 **tebakkan haman ta ikamuy ya naga-fun na uhohug na Namaratu, annabakkan ta ikamuy la ya nagdulotanna.

37 A am kakurugan ta itta tekamuyya napasinapān ta Kahalwa na Nama-ratu, ono makkamu mangiuhohug taipakamu na en a dana amu na minata intu la nesurat ku tekamuy ya urayna Namaratu. 38 A am itta ya awanmangurug a awenamantu kurugannaNamaratu.

39 A mappya mantu, kahkahulun,ta karagatan muy ya mangiuhohug taipakamu na Namaratu, anna awemuyihangat ya maguhohug ta magdad-uma na agsitang, 40 ammi mappyata pake pakappyan muy ya pagser-bis muy petta masinukud ya ngamintarabakun muy.

Ya Gagangay Mina Na Babbay TaPaggagimungan

(v 34) †*A kumanen hapa mappyata awena magbida na babay kiden tapaggagimungan, temehangat kid ngamanabtabang petta timuluk kid minata lalaki kiden ngamangituldu, te yen

hapa ya nebar na lintig na Namaratu.(v 35) A am ittamina ya pohutan da talalaki da kiden a pohutan da sangawta bali, te mamat am isimmu da yamagsitang ta paggagimungan.

15Ya Pangipasikkal Na Ta Katolay Ni

Hesus1 A ta ayanin, kahkahulun, a

pidwan ku ha bidan tekamuy yanepadangag ken tekamuy ngamappya nga kinurug muy ta addet taayanin. 2 Te am idulot muy la idulotya pangurug muy ta nepadangag kentekamuy a mekerutan kam, ammiintu dulay amkampon la ya pangurugmuyen.

3 A ya pake nepadangag ku teka-muy ta idi a yenhala ya netuldu teyak,te ya kuman na nebar ku tekamuy anekaru ni Hesus Kristu ya liwat tamkiden ta pasi na en, petta magdulotya uhohug na Namaratu nga nesuratta palungu na araw. 4 A ta neka-balin na pasi ni Hesusen a netanamdahapa. Ammi ta mekatallu en na arawa natolay hala, petta magdulot ha yakuman na nesurat na aglavun kiden.5 A tentu en natolay a nakipaita kante Pedru, a kumanen hapa ta kadwankiden turin na. 6 A sangaw ha tamittan a nakipaita kan ta nasurokkiden ta limagatut na kabagis tamkiden nga nagkakampat, a addu kidpara la abat ta ayanin, ammi nasinya kadwan. 7 A sangaw ha ta mittana nakipaita kan te Santiago, a kuma-nen kan ha ta ngamin kiden turinna, 8 a iyak hapa ya kapozyanan nanakipaitan na. Ammi iyak ya kumanna kadulayan, 9 te dana tinapanganku ya imunnan kiden mangurug, ayen ta iyak ya pake kadulayan, a awekmina mekwenta ta turin na. 10 Ammigafu ta allak na Namaratu teyak a

* 14:36 Nealit ya bersikulo 34, 35 petta dumagdag ta bersikulo 40, te gagangay ta bersikulo 36 ya tulfuna bida en ta bersikulo 33. † 14:40 Ta kuman na uray na kadwan kiden nga makkamu ta nagafunna suratin yan a bakkan kan te Pablu ya nagsurat ta bersikulo 34, 35, am awa netulfu kan hala na takdaynangiparig ta surat ni Pablu. A bakkan kan ta Pablu ya nagsurat ta duwa kidin bersikulo, te awena kannegitta ta nesurat na ta kapitulo 11 gafu ta paguhohug na babbay ta iglesya.

Page 328: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

1 Korinto 15:11 325 1 Korinto 15:31-32pinagturin nak hapa ni Hesus. Amap-pya hapa te awena nelogot na allakna en teyak, te iyak ya masmasikanmagbannag ammi ta kadwan kidenturin na. Ammi bakkan haman ta iyakya namaspasikan ta barik am awa Na-maratu ewan. 11 Ammi awan bale aminya tekami yamasmasikan, te intu lamesasita ya ipadangag mi en nga pasini Hesus Kristu ikid na nepagtolay naen, a yen hapa ya kinurug muy.

12A gafu ta ipadangagmi ya nepag-tolay ni Hesus a anu kawagan namantu ta takwan ya bidan na kad-wan kiden tekamuy, te bidan muykan ta awena sangaw matolay namasi. 13 Ammi am kakurugan minata awena matolay na masi a awenamina natolay ni Hesusen. 14 A amkakurugan mina ta awena natolay niHesus a awan mantu ta kapkappyanna ipadangag mi, yaga awan hapa takapkappyan na pangurug muy. 15-16Aam kakurugan mina ya bidan muyenta awena sangaw matolay na masia awena mantu natolay ni Hesus, anagbalin kamin hapa ta matulad namangipadangag, te ipadangag mi tatinolay na Namaratu i Hesusen ammiawena haman tinolay. 17 A am kaku-rugan mina ta awena natolay a awanmantu ta kapkappyan na pasi na enikid na pangurug muy tentu, te seli-wat kam para la. 18Amaski ya kabagistam kiden nga nagpasi a kakallak kidna mantu, 19 te am ikatalak tam tamatolay kitam gafu ta pangurug tamte Hesus, ammi awetam sangaw ma-tolay ta pasi tam a ikitam mantu yapake kakallak ammi ta ngamin tolay,te ilogot na kitam na kinurug tam.

20 Ammi mappya te bakkan hamanta kunna ten, te kakurugan ta nato-lay hala i Hesus, a ya nepagtolay naen ya ikatalak tam ta matolay hapasangaw ya ngamin kiden mangurug,te kuman na masmasidug kid para lata tanam da kiden. 21-22 Te am gagan-gay ta sa masi kitam gafu ta nesipatkitam ta liwat ni Adan a sa matolaykitam hapa sangaw gafu ta nesipat

kitam te Hesus Kristu, te am tolayya nagafun na pasi tam a gagangayta tolay hapa ya pagafun na pagtolaytam. 23Ammimappya ta indagan tamya araw tam, te i Hesus ya napolu entinolay na Namaratu, a sangaw ammagtoli a tolayan na hapa ya ngaminkiden nesipat tentu. 24 A sangaw tapagaddetan na arawin yan a itulukni Hesus ya ngamin kiden iturayanna ta dama na ewan Namaratu, pettaintu ya makkamu ta ngamin. Ammimappya ta dana abakan ni Hesus yangamin kiden katapil na nga magtu-ray ikid na mangibbal ikid na maka-pangwa. 25 Te mappya ta intu bitla ya makkamu ta ngamin addet tapangabak na ta ngamin kiden katapilna, 26 a ya pasi en ya kapozyanan naabakan na, 27 te ya uhohug na suratena“Nepaturay na Namaratu ya ngamin

ta anak na en petta intu yamakkamu ta ngamin,” kunna.

Ammi iturayan na sangaw ya ngaminfwera la ta Namaratu, te intu hamanya nangipaturay ta ngamin tentu. 28Asangaw am nepaturay nan ya ngaminte Hesus a ipaturay hapa ni Hesus yabari na en ta dama na en nga nangi-paturay ta ngamin tentu, pettam ku-manen a Namaratu hala sangaw yamakkamu ta ngamin a magserbi hapasangaw ya ngamin tentu.

29 A kumanen hapa am kakuruganmina ta awena sangaw matolay namasi ta kuman na uray muy a anukawagan na mantu ta magzigut kamha gafu ta nagpasi kiden nga awannakazigut ta katolay da en? Te amaweda sangaw matolay a anu mantuya kappyanan na pagzigut muy gafutekid?

30 A kumanen hapa tekami, teawemi mina isagapil ya angat mi takinanghahaw am awemi ikatalak tamatolay kami hala sangaw. 31-32Awekmagtulad, kahkahulun, ta kanayunitta yak ta ngahab na avut gafu tatarabakukin. A maski ta isin Efesoa pake nazigatanak gafu ta nakitapil

Page 329: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

1 Korinto 15:33 326 1 Korinto 15:50

kiden teyak ta kuman na maporay naatu. Ammi awan bale, te itta ya ikata-lak ku te Afu Hesus ta sa mahahulunkitam sangaw ta atubang na ewan.Ammi am kakurugan mina ta awenasangaw matolay na masi a awek hudmelogot gafu ta tarabakukin? Aam kakurugan mina ta melogotak amapmappya mantu ta parigan ku yanonot na magayayat la magboda takinanghahaw talo am tanagay kan naya pasi na. “Te ammasi yak na a awanna sangaw ta pangamamuk,” kunna.33 Ammi awemuy mina paayayyaw,kahkahulun, ta mangitawag kidinatekamuy, te am makilelet kam taawan mangurug a parigan muy hapasangaw ya gagangay da. 34Magnonotkanan mina ta mappya na nonot,petta awemuy sangawmagliwat, te yakadwan kidina tekamuy a makilavunkid para la ta Namaratu, a yen minaya ikamat muy.

Ya Gagangay Na Bari Na Matolayen35Ammimabalin ta itta yamangpo-

hut teyak gafu ta kasasaad na nagpasikiden, te“Am kakurugan ta matolay hala san-

gaw ya masi a had kunna, aanu hud ya neduman na barida,” kunna.

36 Ammi kumanen ya saludsud naawan makanonot, te awena manonotya gagangay na imula na ta lutakin,te ya imula na en a awena hamanmagtuhu am awena bit malabag. 37 Amaski am anu ya imula na, kompormiam ammay ono takwan na hukal aawena haman negitta ta tuhu na ensangaw, te sisibukal la na hukal tanekamula na en, 38 ammi takwan san-gaw ya tuhu na en. Te dana netunna Namaratu ta hukal en ya mayanna tuhu na en, a kumanen hapa tatagtakday hukal, te magdaduma hapasangaw ya tuhu da. 39 Kumanen hapata magindumohuma na sebilsag, teya bilsag na tolay a bakkan ta ku-man na bilsag na anwang, a takwanpara ya bilsag na mamanuk kiden, atakwan para ya bilsag na ikan kiden.

40 A takwan para ya bari na bitwankiden ta langitewan, te ya kalalakina itta kiden ta langit a magduma takalalaki na itta kiden ta lutakin. 41 Aya kalalaki na bilagewan a magdumahapa ta kalalaki na hulanen, a takwanpara ya kalalaki na bitwan kiden, amagdaduma para ya kalalaki na tag-takday bitwan.

42 A yen mina ya pagnonotan muy,te am matolay sangaw ya nagpasi ki-den a magduma sangaw ya bari da.Te ya bari tam kidin nga metanama malabag kid sangaw, ammi am to-layan na kid sangaw na Namaratu aaweda sangawmalabag, te magnayunkid la. 43 Am metanam ya bari tamkidin a dakat kid na, te awan na taangat da, ammi am matolay kid san-gaw amalalaki kid, te masikan kid na.44 A ya bari tam kidin nga metanama gagangay kid la bari, ammi am ma-tolay kitam sangaw a maatadan ki-tam ta takwan na bari nga megitta taNamaratu ewan. Te am makapaddayya Namaratu ta gagangay la na bari amakapadday hapa ta takwan na baringa megitta tentu. 45 A yen hapa yauhohug na takdayen surat te“Ya napolu en Adan, a natolay ta

gagangay la na angat,” kunna,Ammi te Hesusen a intu ya kumanna napozan nga Adan nga mangatadta magnayun na angat. 46 A yen taimunnan ya gagangayen bari tam, asangaw ta pangtolay na tekitam amaatadan kitam ta bari tam ngamag-nayun. 47 A ya napolu en Adan anagafu ta lutak, ammi ya takdayenna Adan a nagafu ta langit. 48 Aam anu ya katolay na taga lutaken akumanen hapa ya katolay na ngaminkiden nagafu tentu. A am anu yakatolay na taga langitewan a kuma-nen hapa ya katolay na ngamin kidennesipat tentu. 49 Gafu ta negitta yabari tam ta taga lutaken a megittakitam hapa sangaw ta bari na tagalangitewan. 50 Te ya gagangayen baritam, kahkahulun, nga sebilsag ikid nasedaga a kakurugan ta aweda sangaw

Page 330: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

1 Korinto 15:51 327 1 Korinto 16:11

mesipat ta pangikerutan na Nama-ratu, te awena mabalin ta magnayunya gagangayen nga malabag.

51 A dangagan muy mantu ya ibarkin tekamuy nga awena amu na tolaykiden ta idi, te awetam haman samasi, te itta para la sangaw ya ma-tolay ta datang ni Afu Hesus. Ammimaski kunna ten a samauli ya ngaminkiden mangurug nga matolay kon-todu nasi. 52Te ammagsitang sangawya kapozyanan na amaryung a alistukitam mauli ta kuman na kalistu napagkimay na mata tam. A am nagsi-tang na sangaw ya amaryung na ena sa matolay ya ngamin kiden nag-pasi nga mangurug, te maatadan kidsangaw ta bari da nga awan masi.A ikitam nga matolay para la a samauli kitam hapa nga megindan tapagtolay na nagpasi kiden. 53 Te yabari tam kidin nga malabag a mappyata matalin kid ta awan malabag, a yagagangayen masi a matalin sangawta magnayun. 54 A am dumatang nasangaw ya kumanin a yen sangaw yapagdulot na uhohug na suraten te“Awan na sangaw ta pasi, te nangabak

na ya Namaratu ewan. 55 Hadpara mantu ya pangabak napasi? Awan na, te awan na yadagat na pasi,” kunna.

56 Te ya dagat na pasi tam a intu halaya liwat tam kiden, a abakan na kitamna liwat tam gafu ta lintig en ngamangpapa-gang tekitam. 57 Ammidakal ya talak tam ta Namaratu ewan,te inuffunan na kitam petta ikitam yamangabak ta pasi tam gafu ta pangu-rug tam te Hesus Kristu nga dafu tam.

58A iyen kid mina ya nonotan tam,kahkahulun, petta awena matampana pangikatalak tam ta Namaratu.A ikakinan tam la ya ngaminpatarabaku ni Afu Hesus tekitam, temaski am anu ya tarabakun tam tapangurug tam tentu a amu tam taawena sangawmelogot na pagbannagtam.

16Ya ItulduNi Pablu Ta Ilimut NaMag-

gagimung Kiden1 A ta ayanin a itta hapa ya ibar

ku tekamuy gafu ta ilimut muy tapobre kiden nga mangurug. Mappyata parigan muy ya kuman na nebarku ta mangurug kiden taga Galasya,2 te kada Liggu a maguknud minaya tagtakday tekamuy ta lugar na il-imut na. Te am anu ya ikari muy tameatad muy a yen ya uknudan muy,pettamkumanen a aweta kam sangawsanedan ta ilimut muy am dumatan-gak tekamuy gafu ta dana nauknudmuy na. 3 A sangaw am dumatangaka magpili kam ta ikayat muy idob ngamangitulud ta ilimut muy, a dobanku kid sangaw ta ili na Herusalem, temaski ihulun da hapa sangaw ya suratku nga mangipakamu tekid. 4 A ammappya sangaw ta eyak hapa ta ili naHerusalem amaski mehulun kid hapasangaw teyak.

5Gagangay ta eyak hala magpasyartekamuy, ammi magsibsibalak hapata kadwan kiden mangurug ta lu-gar na Masadonya, kapyek dumatangtekamuy. 6 A mabalin ta mabayagakhapa tekamuy maski addet ta kabali-nan na agirid, talo am itta sangawya iuffun muy teyak am magdulotaksangaw ta kadwan kiden lugar ngaimeyan ku. 7Ammi awek bit la magsi-bal tekamuy ta ayanin, te awek ikayatta mavitak la tekamuy, te ikayat kuta mabayagak tekamuy am ipalubusni Afu Hesus. 8 A magyanak mantu labit ta isin ili na Efeso addet ta pyestana Pentikostes, 9 te maski am addu yamakitapil teyak ta isin a addu hapa yamayat magdangag ta itulduk tekid.

10 A am angarigan ta dumatangsangaw i Timotyo tekamuy apagdulotan muy ta mappya, pettaawena mamat mangituldu tekamuy,te kagittak hapa nga magtarabakuta uhohug na Namaratu. 11 A maskiawena para la laklakay a awan minata mangidadula tentu. A am kanu

Page 331: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

1 Korinto 16:12 328 1 Korinto 16:24sangaw ya pagtugut na tekamuya uffunan muy hapa, petta awenasangaw matalantan nga dumatangteyak, te indagan mi na kabagis kidinya datang na.

12 A ya kabagis tamin Apolos apake nepapilit ku ta mehulun minata kabagis tam kiden nga magtolitekamuy, ammi awena kan matagopta ayanin, a ange kan sangaw ammatagop na.

13Amappyahapa ta imugudanmuypetta awena magkafuy na pangurugmuy, te mappya hud la ta pasikananmuy petta maturad kam ta kumanna awan magtalaw, 14 ammi mappyahapa ta ipaita muy ya pangiddukmuyta ngamin tarabaku muy.

15-18 Matalakak hapa teg Isteban,ikid ni Portunatu, ikid ni Akayku, taenda en pagpasyar teyak, te maskiaweta kam maita a ikid ya kumanna tali muy nga manabtabang tadamdam ku tekamuy, a kumanenhapa ta damdam muy teyak. Danaamu muy, kahkahulun, ya pangurugnig Isteban, te ikid ya napopolu kidennangurug ta agyan muy ewan addetta Akaya, a pake malogon kid hapangamanguffun ta kadwankidenman-gurug. A ikayat ku ta pake nonotanmuy yen kid na tolay, a dangaganmuy hapa ya ituldu da tekamuy, ku-manen hapa ta kadwan kiden kagittada nga magtarabaku ta uhohug naNamaratu.

19 A ya mangurug kiden ta kad-wan kiden iglesya ta lugar na Asya amakikumusta kid hapa tekamuy. Aig Akila ikid ni Persila ikid na man-gurug kiden nga maggimung ta balida a makikumusta kid hapa tekamuygafu ta makikahulun kitam ngaminte Afu Hesus. 20 A ya ngamin ki-den kabagis ta isin Efeso a makiku-musta kid hapa tekamuy, a mappyata kanayun magkakumkumusta kamhapa ta kuman na magkakabagis ngamagkaid-idduk.

21 A ya napozanen nga nesurat taisin a ya kamat kin hapa la ya nag-

surat. 22 Ampade dumatang na minaya dafu tamin Hesus, ammi am ittatekamuy ya awan mangidduk tentu amappya ta megaged mina. 23Ampadei Afu Hesus ya makkamu tekamuyngamin. 24 Iddukan ta kam ngamingafu ta pakikahulun tam te HesusKristu.

Page 332: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

2 Korinto 1:1-2 329 2 Korinto 1:10

Ya Mekaduwa En SuratNi Pablu Ta Taga KorintoKiden

Ya Gafu Na Suratin YanA ta nepagsurat ni Pablu ta napolu

en surat na ta iglesya ta ili na Korintoa medyo nagdamdam hapa talo amnamatan kid gafu ta pangihuya na entekid ta surat na en. A gafu ta burungna tekid a dinob na i Tito nga angemangrikna tekid, petta ipadamag nasangaw tentu am ginawat da ya suratna en, ono am nagporay kid gafu tapangihuya na en tekid.

A ta pagyan ni Pablu para la talugar na Masadonya a nagtoli hapai Tito nga ange mangipadamag tePablu gafu ta iglesya en ta Korinto. Amappya kan hapa te nagawat da kanya surat na en, a nagbabawi kid kanhapa ta tinarabaku da en nga dulay, amatalak kid kanhapa ta surat ni Pablutekid. Ammi intu kan dulay te itta kanya kadwan kiden nga mamadpadulayte Pablu, a nebar da kan ta awanta turay na nga mangihuya tekid, tebakkan kan ta kakurugan na turin niHesus awa sinang turin la.

A gafu ta nepadamag ni Tito tePablu a nagsurat ha i Pablu tekidpetta pake ipasikkal na ya nepang-patudun ni Hesus tentu. A pakenepasikkal na para ya ngamin kidenzigat na nga naattaman na gafu tapangipadangag na ta uhohug na Na-maratu tekid, petta pake nonotan damina ya pangidduk na tekid. A yanesurat ni Pablu tekid a intu yan:

1-2Tekamuy ngamin nga iglesya naNamaratu ta ili na Korinto,

kontodu ngamin kiden tolay naNamaratu nga magyan ta lugar naAkaya.

Ampade Dama tam Namaratu ikidni Afu Hesus ya mangikallak tekamuypetta mappya kam la.

A ya nagsurat tekamuy a iyak,Pablu, nga turin ni Hesus Kristu ngapinatudunan na Namaratu ewan. Aya kabagis tamin Timotyo ya kahulunkin hapa nga magsurat tekamuy.

3 Ampade madaydayawan ya Na-maratu ewan nga Dama ni Afu HesusKristu, te intu hapa ya Dama tamngamangikallak tekitam, ikid naDyostamnga kanayunmanguffun tekitam.4 A pasikanan na ya nonot tam tangamin kiden zigat tam petta amutam hapa sangaw mangpasikan tanonot na kadwan kiden mazigatan,te intu pangpasikan tam tekid ya ku-man na nepangpasikan na Namaratutekitam. 5 Te am mesipat kitam tazigat ni Afu Hesus gafu ta pakikahu-lun tam tentu a kumanen hapa tapangpasikan na ta nonot tam.

6 A tekami en nangipadangag tauhohug na Namaratu tekamuy a adduya zigat mi, ammi naattaman mihala petta mauffunan kam ikid namekerutan kam. A maski nazigatankami a pinasikan na Namaratu yanonot mi petta ikami hapa ya mang-pasikan ta nonot muy am mazigatankam hapa ta kuman na zigat mi. 7 Aawemi hapa magburung tekamuy, temaski am mazigatan kam ta kumanna zigat mi a amu mi ta mesipat kamhapa ta kuman na pangpasikan naNamaratu ta nonot mi.

Ya Zigat Nig Pablu Ta Lugar Na Asya8 A bidan ku yan tekamuy,

kahkahulun, petta amu muy hapaya zigat mi tekami en dumatang talugar muy kontodu ngamin na lugarna Asya, te pake nagsurok ya dammatna zigat mi addet ta awemi ikatalak tamatolay kami.9 “Gagangay de ta ipasi tam sangaw

ye-yan na zigat,” kukummi.Ammimappya hala yen, petta bakkanta bari mi ya ikatalak mi am awa Na-maratu ewan nga mangtolay ta nasi.10 A mappya hapa te nekerutan nakami hala ta zigat mi en nga maggenasinmi, a amuk ta kanayun ikerutanna kami. A yen hapa ya ikatalak

Page 333: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

2 Korinto 1:11 330 2 Korinto 1:24mi ta ikerutan na kami hala sangawam e kami mangipadangag. 11 Ammimappya ta uffunan da kami hapa tapakimallakmuy. Te am addu yamaki-mallak a addu hapa sangaw ya mata-lak ikid na magdayaw ta Namaratuam madangag da ya pangikallak natekami gafu ta pakimallak muy.

Ya Pangipasikkal Ni Pablu Ta Kap-pya Na Nonot Na

12Amappya ta pakimallak da kami,kahkahulun, te ya talak mi a awan tadulay ta nonotmi, awakanayun ipaitami ya matunung na nonot ta atubangna ngamin tolay, aglalo tekamuy. Aintu la gagangay mi ya kuman naamu mi ta gagangay na Namaratu, tebakkan haman ta sistema na tolay yanekatalak mi am awa panguffun naNamaratu tekami. 13 A teyaken nag-surat tekamuy ta idi a awemuy minapahig ta nelemad ku ya ikayat ku uho-hugan tekamuy, te nalawag haman yaikayat ku uhohugan, a malogon hapamabasa. 14 A maski am awemuy pakenaawatan ya kadwan nga nesurat kutekamuy ta idi a ikatalak ku hala tasa maawatan muy sangaw ya ngamin,petta matalak kam sangaw tekami takumanna katalakmi tekamuy ta arawna ange ni Afu Hesus.

15 A gafu ta nekatalak ku yapangikatalak muy tekami a danauray ku ta magpasyar yak tekamuyapolu kapyek magdulot ta takdayeneyan ku, petta mamidwa mina yapagpasyar ku tekamuy. 16 Te yauray ken teyaken a magsibalak minanga magpasyar tekamuy kapyekmagdulot mina ta Masadonya, otturumagsibalak ha mina sangaw tapagtolik tekamuy, petta uffunan dakha nga medob ta lugar na Hudeya.17 Ammi awek amu am pahig muyde ta nagduwaduwa ya nonot kingafu ta awek nedulot ya uray ken? Apahig muy de ta parigan ku ya nonotikid na sistema na manguyoyung,petta “On, e yak,” kunku tekamuy,ammi ta nonot kin hapa la a “Awek la

ange,” kunku de. 18Ammi pagasinganta Dyos nga awan magtulad amtulad ya uhohug ku tekamuy, team “On,” kunku tekamuy, a awekotturu aweyan ta nonot kin hapala, te maski am anu ya uhohuganmi tekamuy a awemi haman ikihuya tulad ikid na kakurugan, 19 amawa intu la parigan mi i HesusKristu nga Anak na Namaratu ewannga nepadangag mi ni Silas ikid niTimotyo tekamuy. Te am itta kitamte Hesus a awena mabalin ta manguliya nonot na Namaratu tekitam pettamekihu ya “On” ikid na “Bakkan”.20 Te ya ngamin kiden nekari naNamaratu tekitam a magdulot kidhala magdulot gafu te Hesus.

A yen ta “Amen” kun tam ta paki-mallak tam ta ngagan ni Hesus, pettaNamaratu hala ya madayawan, teya “Amen” nga kun tam a yen yapangikatalak tam tamagdulot hala yanekari na en tekitam. 21 A Namaratuhapa ya kanayun mangpasikan teki-tampettamagtatakday kitamngaminta pakikahulun tam te Hesus Kristu,te pinasinapan na kitam ta Kahalwana en. 22 A ya Kahalwa na en hapa yasinyal na Namaratu tekitam, te intuya imunnan ta ngamin kiden nekarina tekitam, a yen ya ikatalak tam taitta para la sangaw ya iatad na teki-tam.

Ya Pangipalawag Ni Pablu Ta Keta-lantan Na

23 Ammi anu kawagan na ta aweknedulot ya uray ken nga umangetekamuy? Pagasingan ta Dyos amtulad ya uhohug ku tekamuy, te amnedulot ku mina ya umange tekamuya gagangay ta nehuya ta kam minagafu ta tinarabaku muy, ammi aweknekayat ta mamatan kam ta atubangku ta pangihuyak tekamuy. 24 Ammimaski itta ya pangihuyan ku tekamuyawena ta ikami ya dafu na pangu-rug muy am awa ikayat mi hud lamanguffun ta pangurug muy pettadumakal para ya talak muy, te amuk

Page 334: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

2 Korinto 2:1 331 2 Korinto 2:17ta masikan ya pangikatalak muy teHesus.

21 A yen ta awek bit la im-

mange tekamuy, te awek ikayatta madamdam kam gafu tapangtabarang ku tekamuy ta kumanna ikamuyen ta napolu en neangektekamuy. 2 Te am pagdamdaman takam a awan na sangaw ta ikatalakku tekamuy, te am madamdam kama madamdamak hapa. 3 A yen tanesurat ku ya itta en ta nonot kutekamuy, petta dana pakappyan muymina ya agangwa muy, pettam kuma-nen am makaange yak mina tekamuya awek hapa magdamdam gafutekamuy, am awa matalakak mina.Te nekatalak ku ta am matalakaktekamuy a samatalak kamhapa, pettagisatalak kitam. 4A teyaken nagsurattekamuy a nagtangitak hapa, te kugamadamdamak, a matakit hapa yanonot ku ta nepangihuyak tekamuyta surat ken, ammi awek hamannegakkad yamagpadamdam tekamuyam awa ikayat ku hud la ta amumuy mina ya sikan na pangidduk kutekamuy.

5Ammi ya nangamāmaten teyak tapagyan ku tekamuy ta idi a bakkanla ta iyak ya namatan am awa sa ika-muy hapa; malaksid ta kadwan teka-muy, te awek ikayat ta matadam yapaguhohug ku tentu. 6 Ammi gafuta parefu ya nonot na kadwan kidentekamuy ta pangpa-gang da tentu agustun yen. 7Amappya hapa ta pako-man muy na, a pasikanan muy hapaya nonot na talo am pake mepallatsangaw ya damdam na. 8 A map-pya hapa ta ipasikkal muy ya pangid-duk muy tentu. 9 Te yen ta nag-suratak tekamuy ta kwa en sina, tepangparubak la tekamuy, petta amukmina ammalogon kammangidulot tangamin metabarang tekamuy. 10 Aam pakoman muy ya nakaliwatina apakoman ku hapa. Ammi maski amanu ya pakoman ku a pakoman ku

hala gafu tekamuy ta atubang ni AfuHesus, 11 petta awan sangaw ta ib-balan ni Satanas ta panguyoyung natekitam, te dana amu tam haman yagagangay na.

12 A teyaken umange ta lugar naMasadonya a nagsibalak ta ili naTroas petta ipadangag ku ya damagni Hesus tekid ten, te kuman nanaukadan ya lugar da kontodu bang-bang da ta pangitulduk ta uhohug niAfu Hesus. 13 Ammi kuman na awenanakaintak na nonot ku, te nekatalakku hapa ta dumatang i Tito nga na-gafumina tekamuy, petta ittamina yamadamag ku tekamuy. Ammi awekhaman nasimmu i Tito en, a yen tanagtugutan ku ya itta kiden ta ili naTroas, te nagdulotak na taMasadonyatalo am yen sangaw ya pakasimmunku tentu.

Ya Pangipasikkal Ni Pablu Ta Paka-turin Na

14 Ammi maski am had sin na lu-gar ya eyan mi nga pangipadanga-gan a pake matalakak ta Namaratuewan gafu ta pakikahulunmi te HesusKristu, te intu ya kanayun mangiun-nan tekami ta kuman na kapitan minga mamaspasikan ta patarabaku natekami. A mesaned ya damag nakalalaki na ta kuman na bangog tangamin kiden lugar gafu tekami. 15Teikami nga mangipadangag ta damagni Hesus a kuman kami na bangogna en nga makamamallak ta Nama-ratu ewan. A kuman na malab dakami hapa na mangurug kiden ngamekerutan pase awan kiden mangu-rug nga megaged.

16 Ta kuman na uray na megagedkiden a kuman kami na mahuyukennga mangiaswang ta pasi da ngamagnayun. Ammi ta mekerutan ki-den a kuman kami na mabangogennga mangiaswang ta angat da ngamagnayun. A inya mantu ya me-gitta nga mangidulot ta kumanin natarabaku am bakkan la ta awan mag-inggum, 17 te addu haman ya mayatmangisaned ta uhohug na Namaratu

Page 335: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

2 Korinto 3:1 332 2 Korinto 3:14petta itta ya magamid da ta pirak.Ammi bakkan haman ta kumanentekami, te matunung la ya nonot mi.A gafu ta makikahulun kami te Hesusa maguhohug kami ta kuman na ittakami ta atubang na Namaratu ewan,te intu ya nangidob tekami.

31 Ammi maski am uhohugan ku ya

kumanin a awemuy pahig ta dayawanku ya bari mi tekamuy petta pagdu-lotan da kami, te masapul muy hudya surat nga mangipasikkal tekami takuman na kadwan kiden nga umangetekamuy? A masapul mi hud yasurat muy nga mangipasikkal tekamita kadwankidenmangurug? 2 Ikamuyhapa la ya kuman na surat ngamangi-pasikkal tekami, te kuman na nesuratya netuldumi en ta nonotmuy, amal-ogon mabilbig hapa gafu ta agangwamuy, pettam kumanen a amu nangamin tolay ya ituldu mi gafu teka-muy. 3 A gafu ta pangurug muy analawag ta itta hapa ya kuman nanesurat ni Hesus Kristu ta nonot muygafu ta nepadangag mi en tekamuy,a awena malogon maazi ta kumanna nesurat na lapis, te pake nekurnitna Kahalwa na Namaratu ta nonotmuy. Ta idi a nekurnit na Namaratuya lintig na kiden ta batu, ammi taayanin a nekurnit na kid ta nonot natolay.

4 A awek mina bidan yan am awaNamaratu ewan ya ikatalakmi gafu tapanguffun ni Afu Hesus tekami. 5 Aawanhapa ta kalalakimi nga pahigmita mesigud tekami, te awan haman tamabalin mi am awena kami uffunannaNamaratu ewan. 6A intu hapa la yamangpasikan tekami petta makkwami ya mangipadangag ta bagu en tu-lag na nga pepadangag na ta ngamintolay. Ammi ya tulag na en ngaipadangag mi a bakkan ta kuman nadana kiden lintig na nga nesurat tabatu am awa intu netulag na ya pan-guffun na Kahalwa na en tekitam, teya dana kiden lintig na a yen kid ya

gafu na pangpa-gang na Namaratutekitam, ammi ya Kahalwa na en yamangatad ta magnayun na angat.

Ya PagdumanNa Lintig Ikid Na Baguen Tulag

7-8 A ta nepangituldu ni Moses talintig na Namaratu nga nekurnit nata batu a nagdangang ya mukat naen gafu ta pakapangwa na Nama-ratu tentu. A maski magkulkulsap yadakar na en a aweda pake aitan naIstralita kiden ya mukat na en gafu tasikan na en. Kakurugan ta dakal yapakapangwa na Namaratu nga nehu-lun ta pangatad na ta lintig na kiden,ammi dakdakal para ya pakapangwana nga mehulun ta pangatad na taKahalwa na en tekitam. Te ya lintigna kiden ya mangatad ta pasi na to-lay kiden, ammi ya Kahalwa na enya mangatad ta magnayun na angatgafu ta damag ni Hesus Kristu ngaipadangag mi tekamuy.

9 A am dakal ya pakapangwa naNamaratu nga nehulun ta lintig naen nga mangibar ta pakaliwat tam,a gagangay ta pake dakdakal para yapakapangwa na en nga mehulun tadamag na pagpakoma na tekitam, teikwenta na ta matunung kitam. 10 Agafu ta pake dakdakal ya pakapangwana nga mehulun ta bagu en tulag naa kuman na awan mantu ta kalalakina pakapangwa na en nga nehulunta dana en tulag na. 11 Te am kaku-rugan ta seppakapangwa ya imunna-nen nga awan mabayag a gagangayta pake dakdakal para ya pakapangwana magnayunen.

12 Pake dakal mantu ya pangikata-lak mi ta bagu en tulag na, a yen taawemi ikamat am awa pake ipadan-gag mi ta mappya. 13 A awan tailemadmi ta kuman niminaMosesen,te ya iningwa ni Moses a kada na-balin nangituldu ta lintig na Nama-ratu ta tolay kiden a nagumomuk taga-gamit petta aweda it-itan ya pa-gaddetan na dakaren nga awan mag-nayun. 14Ammi intu dulay, te kumanna mangudal ya nonot da, te aweda

Page 336: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

2 Korinto 3:15 333 2 Korinto 4:12naawatan ya serbi na umomuk na en.Te maski addet ta ayanin am kadabasan na Hudyo kiden ya dana entulag a aweda maawatan ya ikayat nauhohugan, te itta para la ta nonot daya kuman na umomuk ni Moses.

A aweda mantu amu ta newasanya dana en tulag gafu ta pasi niHesus Kristu, 15 te maski ta ayaninam mebasa ya surat kiden ni minaMoses ta paggagimungan da a kumanna natappanan para la ya nonot da, tekillu ya pangawatan da. 16 Ammi ammagbabawi kid mina petta mangurugkid ta Dafu tamewan a maazi hapaya kuman na tappan na nonot da, amaawatan da ngamin.

17 Ammi ya Dafu tamewan ngakinan ku a intu hala ya Kahalwana Namaratu, te maski am inya yapagyanan na Kahalwa na en a awanna ta magsalin tentu, petta malo-gon umabikan ta Namaratu. 18 Aikitam ngamin nga umabikan tentua awetam umomukan ya mukat tamta kuman ni mina Mosesen ta idi,petta pake maita hala ya kalalakina pakapangwa na Dafu tamen gafutekitam, te awena haman magkulsapna kalalaki na en tekitam am awasumikan hud la, a masesenut kitamhapa nga megitta tentu gafu ta Dafutamen nga Kahalwa na Namaratu.

41 A gafu ta kallak na Namaratu

ewan nga magpatarabaku tekamia awena matampa na talak mi tatarabaku mi in. 2 A inawe min hapaya kuman na gagangay na kadwankiden nga kaamamatan. A awemiayayyawan ya magdangag tekami,te awan ta ilemad mi, a awemi hapapatakwanan ya ibar na uhohug naNamaratu am awa pake bidan mi hudla ya katunung na, petta maparubanna kami na ngamin tolay am matuladkami na mangaskasaba, te Namaratuhapa ya magdangag ta bida mi.

3 Ammi ta kuman na uray nakadwan a kuman na mali-bag kanya ipadangag mi, te awena kan

maawatanna tolay kiden. A gagangayta awena maawatan na kadwan tekuman na inumomukan da ya nonotda, a yen kid ya awan mekerutan.4 A gafu ta aweda mangurug akwa na kid mantu na dyos naawan kiden mangurug. A kumanna pinagdaram na ya nonot da,petta aweda maawatan ya ikayat nauhohugan na damag na kalalaki niHesusen, a yen ta aweda kuruganta intu hala ya kagitta na Namaratuewan. 5 A bakkan hapa ta bari mi yaipadangag mi am awa Hesus Kristu,te intu ya dafu na ngamin tolay. Aikami ya magserbi tekamuy ta kumanna tagabu muy gafu te Hesus. 6 Teya Namaratu ewan nga nagpadakarta sugiramen ta nepagparatu na tangamin paglelehutin a intu hala yanagpadakar ta nonot mi petta amumi ya kalalaki na en nga itta te HesusKristu.

Ya Kalalaki Na Namaratu Ta BangaNa Lutak

7 Ammi kuman na awemi megittanga mangipadangag ta kalalaki naen, te kuman kami na banga na lu-tak nga pagyanan na balituk. Ammiuray hala na Namaratu ta ikami yamangipasikkal ta kalalaki na pettabakkan ta ikami ya dayawan na to-lay kiden am awa kalalaki na en ngaseppakapangwa. 8 Te ya pagdakat mia mazigatan kami ta kompormi nazigat, ammi awena kami mapatuluk,te pasikanan na kami na Namaratuewan. A mapopoyung kami, ammimatalak kami la. 9 A matapangankami, ammi awena kami iwagak naDyos mi, a kuman na mewarad kamita lutak, ammi awemi haman masi.

10A kanayun attamanmi yamama-pasi hamina teHesus ta barimi kiden,pettamaita hapa ya pagtolay ni Hesusta bari mi. 11 Te maski matolay kamia kuman na magyan kami la ta nga-hab na pasi gafu ta pangipadangagmi te Hesus. Ammi maski kunna ten,petta maita hala ya pagtolay ni Hesustekami. 12 A gafu ta pangipadangag

Page 337: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

2 Korinto 4:13 334 2 Korinto 5:11mi ta damag ni Hesus a yen de sangawya ipasi mi, ammimappya tekamuy teyen ya pagtolayan muy.

Ya Ikatalak Na Masi13 A ya uhohug na takday surat ta

Kansyon Kiden a“Nangurugak, a yen ta naguho-

hugak,” kun na nagsuraten.A gafu ta mangurug kami hapa takagitta na pangurug na nagsuratena yen ta bidan mi hapa ya pangu-rug mi. 14 Te amu mi ta maski ammasi kami a mesipat kami hala te AfuHesus. Te ya nangtolay te Afu Hesusa tolayan na kami hapa, a ihulun nakami hapa sangaw tekamuy, petta ittakitam ngamin ta atubang na ewan.15 A maski am anu ya zigat mi tatarabaku mi a mappya la, te magserbihala tekamuy kontodu ngamin kidenmakadangag, pettam kumanen ammesaned ya damag na allak na Nama-ratu ta addu na tolay a madayawanhapa sangaw ya Namaratu, te adduhapa sangaw ya matalak tentu.

16 A yen ta awena matampa na ta-lak mi, te maski am masesenut mar-alay ya bari mi a mapabagu hala yanonot mi ikid na kahalwa mi ta ki-nanghahaw. 17 Te ya zigat mi kidenta ayanin a kuman na mavit la ikidna malampaw, te yen kid sangaw yapangsagolyatan na Namaratu tekamita pake dakal na bendisyon nga mag-nayun nga awan ta kegittan na. 18 Ayen ta awemi nonotan ya maita namata tam, te awena haman mabayag,te intu hud la nonotan mi ya awanmaita nga magnayun ta agyan na Na-maratu ewan.

51 Te ya bari tam kidin ya kuman

na bali nga pagyanan tam ta pagtolaytam para la ta lutakin. A amu mita maski am nakutkutet na ya balitamin a itta hala sangaw ya takwanna pagyanan tam nga awena pinad-day na tolay, te iatad na Namaratuewan. A awena sangaw makutkutet,te magnayun la ta langitewan. 2 A

gafu ta isin a kuman na manalasigakkami gafu ta mabanta kami ta balimi in, te pake karagatan mi ya baguna bari mi ta langitewan, 3 pettamkumanen am ittan ya bagu na barimi a awena kuman na nauhagan nakahalwa mi. 4 Te am itta kami parala ta bari mi kidin amanalasigak kamigafu ta zigat na bari mi kidin. Gagan-gay ta awemi ikayat ya masi am awaikayat mi hud la ta takwan mina yabarimi, pettamkumanen amatalin yabari mi in masi ta magnayun na bari.5 A mappya te Namaratu ewan halaya nangiparan tekitam ngamin, pettaitta hala sangaw ya kumanen na baritam, te ya Kahalwa na en nga magyantekitam ya mangipasikkal ta ngaminkiden nekari na tekitam.

6 A gafu ta itta ya Kahalwa na Na-maratu tekami a awena matampa natalak mi, awa mappya la ya ikatalakmi. A kanayun nonotan mi ta amitta kami para la ta bari mi kidina kuman na adayu kami para la taDafu tamewan, 7 te awemi para lamaita am awa ikatalak mi la ta ittatekami. 8 A gafu ta itta ya ikata-lak mi tentu, a ikaykayat mi hud laya masi, petta itta kamin ta agyanna Dafu tamewan. 9 Ammi maskiam matolay kami ono am masi kamia intu la karagatan mi ya makama-mallak tentu, 10 te gagangay ta samauknud kitam sangaw ta agyan napangparuban ni Afu Hesus tekitamngamin, pettamaatadan ya tagtakdaytekitam ta kuman na tinarabaku tamtapagtolay tamin kompormi ammap-pya ono dulay.

Ya Pangipasikkal Ni Pablu TaTarabaku Na

11 A gafu ta imbestigaran na kitamsangaw ni Afu Hesus a amu mi mantuya magtalaw talo am magliwat kamitentu. A yen ta ipasikkal mi hapaya kappya na nonot mi ta tolay ki-den nga magdangag tekami. Ammimaski am anu ya kasasaad na nonotmi a dana amu haman na Namaratuta awemi mangayayyaw, a matalakak

Page 338: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

2 Korinto 5:12 335 2 Korinto 6:3-4hapa am kunna ten ya uray muytekami. 12 A maski am isurat kuyan tekamuy awena ta padayaw kamitekamuy am awa ibar ku la ya nonotmi ikid na gagangay mi tekamuy,petta yen sangaw ya itabbag muy takadwan kidina nga magparayag, tebakkan ta nonot da ya paispotan daam awa pangayayyaw da ta tolay.

13 A am kakurugan ta maguyungkami ta kuman na ibar na kad-wan a Namaratu mantu ya makkamutekami. Ammi am kakurugan tamatunung hala ya nonot mi ikidna gagangay mi a ikamuy ya man-gibar. 14 Te ya kuman na mang-pasikan tekami a bakkan haman tauray mi am awa pangidduk ni Hesus,te ya dana nonot mi a nasi haman yatakday la na tolay nga nangisagapil tabari na tekitam ngamin. A nekwentamantu ta nasin hapa ya ngamin tolaygafu ta pasi ni Hesusen, pettam ku-manen a matolay kitam la nga mag-nayun. 15Ammi yen ta nasi i Hesusennga nangsagapil ta ngamin tolay pet-tam ikitam nga matolay gafu tentu aawetananmina idulot ya uray tam amawa uray na nangsagapilen tekitamnga natolay hala petta mekerutan ki-tam.

16 A yen ta awemin idaduma yatolay, te bakkan haman ta uray natolay ya gafu na pangikwentami tekidam awa uray na Namaratu ewan, tepaggagittan na haman ya ngamin to-lay. A maski am nekwenta mi i Hesusta kuman na gagangay la na tolayta idi, a bakkan na ta kunna ten yapangikwentan mi tentu ta ayanin, tenatolay hala. 17 A am itta mantu yanedagga te Hesus Kristu a nagbalin nata bagu na tolay, te newasa nan yadana ennonot na ikid na gagangayna,a kuman na bagun ya nonot na ikidna gagangay na. 18 Ammi Namaratuhapa la ya naguray nga nanguli teki-tam. Te gafu ta nepangikaru ni Hesusta liwat tam kiden a pinakoma na ki-tam, a nekwenta na kitanan ta kofunna kiden. A neatad na hapa tekami

ya tarabaku mi nga mangipenam tatolay kiden tentu. 19 Te ya ibar mitekid a i Hesus Kristu ya pinakabarina Namaratu ewan nga nangikaru taliwat na ngamin tolay, petta maazi yapangikatupagan na Namaratu tekid, aawenan sangaw ikwenta ya liwat dakiden tentu. A ikami ya nekatalak nangamangipadangag ta pagpakomanaikid na pagpakofun na tekid.

20 A ikami mantu ya pinakabari niHesus Kristu, te ikami ya kuman nasimuk na Namaratu ewan nga man-gagagay ta tolay kiden. A gafu tapinakabari na kami ni Hesus a

“Magkofun kanan ta Namaratuewan,” kummi ta pagagagay mitekid. 21 “Te ya awanen ta liwat yapina-gang na Namaratu ewan gafuta liwat tam kiden, petta mesipatkitam ta katunung na en gafu tapangikatalak tam ta nangikaru entekitam,” kummi hapa.

6Ya Pangipasikkal Ni Pablu Ta Zigat

Da1 Makipagtarabaku kami mantu ta

Namaratu ewan gafu tekamuy. A yenta adangan mi tekamuy ta awemuyandarakatan ya allak na Namaratutekamuy. 2 Te ya uhohug na en ta idinga nesurat ni Isayas a“Gafu ta pakimallak muyen teyak

a dinangag ta kam ta kustuna araw na pangikallak kutekamuy. A yen hapa yaaraw na nepanguffun ku teka-muy, petta mekerutan kam,”kunna.

A yen mina ya nonotan muy,kahkahulun, te bakkan la ta idi yapagdangag na ikid na pangikerutanna ta tolay na am awa ayanin, teayanin ya ikayat na en nga araw ngapangikallak na ikid na pangikerutanna tekamuy. 3-4 A awan hapa tainingwami ngamagsalin ta pangurugmuy, te kanayun nepaita mi hud la tadaddoban kami la na Namaratu ewan,

Page 339: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

2 Korinto 6:5 336 2 Korinto 6:2petta awan ta pangpaliwatan muy tatarabaku mi.

A addu hapa ya mangipasikkal tadaddoban na kami, te attaman mi laya kompormi na zigat, 5 ikid na paluk,ikid na mebalud, ikid na makitapil,ikid na magbannag, ikid na awanmasidug, ikid na bisin. 6 A intu paramangipasikkal ya kappya na nonotmi, ikid na pakkamu mi ta Namaratu,ikid na pagattam mi, ikid na kasippatna nonot mi, ikid na panguffun naKahalwa na Namaratu tekami, ikidna pangidduk mi nga awan malalab.7 A awemi pulus magladdud, am awaipaita mi hud la ya pakapangwa naNamaratu ta ngamin uhohugan miikid na tarabakun mi. A awan taikkamanmi ambakkan la ta katunungna nonot mi ikid na agangwa mi.

8 A ya medagga para ta kasasaadmi a itta ya mangpātā-nāng tekami,ammi itta hapa ya magpaakban. Ittaya mangdayaw tekami, ammi ittahapa ya mamadpadulay. A maskiam kustu ya uhohugan mi a man-gayayyaw kami kan. 9 A ibar nakadwan para ta awan ta makkamutekami, ammi amu na kami na Dyoskontodu addu na tolay. A kuman nakanayun itta kamin ta ngarab na pasi,ammi matolay kami la. A pa-ganganna kami na Namaratu petta metuldukami, ammi awena kami papasin.10 A addu hapa ya pagdamdamān mi,ammi itta la itta ya talak na nonotmi. A napanglaw kami hapa, ammiaddu ya nagba-nang gafu ta netuldumi tekid, te maski awan ta ba-nangmi ta paglelehutin a kwa mi hala yangamin nga pinadday na Namaratuewan.

11 A iyen kid ya bidan ku tekamuynga taga Korinto petta amu muy taawan ta ilemad mi tekamuy, te dakalya pangidduk na nonot mi tekamuy.12 A awan ta kurang na pangidduk mitekamuy, ammi ya nonot muy kidenhapa la ya nagpakurang ta pangiddukmi tekamuy. 13 A mappya mantu tapadakalan muy hapa ya nonot muy

tekami ta kuman na nonot mi teka-muy, te ikwenta ta kam ta kuman naanak ku kiden.

Ya Mangurug Kiden Ya Bali Na Na-maratu

14 A ya takday para itabarang kutekamuy a awemuy mina makitaratuta awanmangurug gafu ta pangatawamuy ono tarabaku muy, te itta hudya paggagittan na matunung ikid nakillu? A had kukunna magdadaggana madakar ikid na masugiram? 15 Amabalin hud ta itta ya pakitaratun niHesus ikid ni Satanas? A yen minaya pagnonotan muy, te mabalin hudta mesipat ya awan mangurug ta ke-sipatan na mangurug? 16 A mabalinhud para ta itta ya sinang dyos ta balina Namaratu? Te ikitam nga mangu-rug ya kuman na bali na sigatolay naDyos, te ya uhohug na en a“Magyanak tekid, a makihulunak

tekid, te iyak ya Dyos da ngamakkamu tekid, a ikid ya tolayku kiden.

17 Adayunan muy mantu ya awan ki-den mangurug petta awemuymekabat tekid.

A awemuy si-gedan ya mangatad tapakadulayan muy, a mata-lakak hapa sangaw tekamuy,

18 te iyak sangaw ya dama muy,a ikamuy sangaw ya anak kukiden,”

kun na Namaratu ewan nga maka-pangwa ta ngamin.

71 A gafu ta yen kid na kappyananya nekari na Namaratu tekitam,kahkahulun, a mappya ta azintam ya ngamin kiden mangatad tapakadulayan na bari tam ikid nanonot tam. A kanayun itug tam hapaya talaw tam taNamaratu ewan, pettamegitta kitam ta katunung na.

Ya Talak Ni Pablu Ta Taga Korinto2 A ta kuman na dana nebar kun

tekamuy, kahkahulun, a padakalanmuy mina ya nonot muy tekami, teawan ta liwat mi tekamuy. A awan

Page 340: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

2 Korinto 6:3 337 2 Korinto 8:1hapa ta bigad muy gafu tekami, ikidna awan ta inuyoyungan mi tekamuy.3 A maski am ibar ku yan a awe-muy pahig ta paliwatan ta kam, teya kuman na nebar ku ta idi a pakematakit ya nonot mi tekamuy, te amuray mina na Namaratu a ikayat mimakipagyan tekamuy addet ta awe-tam masi.

4 A gafu ta damag ni Tito tentu ennagafu tekamuy a dakal ya pangikata-lak ku tekamuy, a dayawan ta kam.A maski addu ya zigat kin a matalakla ya nonot ku, te natabtabang naya damdam kin gafu tekamuy. 5 Teta idi tekami en bagu nakadatang taisin Masadonya a awan ta nakaban-nayan mi am awa nazigatan kamipara la gafu ta makitapil tekami ikidna burung na nonot mi tekamuy.6Ammimappya, te yaNamaratu ewannga mangpasikan ta nonot na mag-damdam a pinasikan na ya nonot mita datang ni Tito nga nagafu tekamuy.7 Ammi bakkan la ta datang na en yanekatalak mi am awa nepadamag natekami, te binida na ya talak na gafutekamuy, te madamdam kam kan ngamakaita teyak.

A pake nafulotan mantu ya ta-lak ku, te masikan kam kan nganangipasikkal teyak ta naglibak kid-ina teyak. 8-9 Ammi ta kabalinan nanepagsurat ku tekamuy a nadamagku ta nagdamdamān muy ya nesuratken. A maski am mavit la ya damdammuy a nagdamdaman ku bit hapa yanesurat ken nga nagpadamdam teka-muy. Ammi ta ayanin a awek namadamdam amawamatalakanak hudla, ammi bakkan ta intu ikatalak ku yapagdamdam muy am awa pagbabawimuy ta liwat muy, te ya kumanenna damdam ya ikayat na Namaratu.A mapmappya mantu ta kunna tenpetta awemuy sangaw melogot gafutekami. 10 Te am magdamdam ki-tam ta kuman na ikayat na Nama-ratu a mappya ya pagbalinan na, temekerutan kitam gafu ta pagbabawitam, a awetam pagdamdaman ya pag-

babawi tamen. Ammi ya pagdamdamna awan kiden magbabawi a intu lapagbalinān na ya pasi na kahalwa da.11 Ammi mappya ya pagbalinān napagdamdam muy, te itan muy awapake nakanonot kam, te nagburungkam gafu ta dulayen tekamuy, yaganakaporay kam ta nakaliwaten, a nag-damdam kam hapa tekami. A yen tamalogon kamhapa nga nangipasikkalta kappya na nonot muy, a neafuramuy ya mangpa-gang ikid na mag-patunung ta nakaliwaten. A iyen kidya mangipasikkal ta awan na ta liwatmuy, te napakappyan muy na ya du-layen tekamuy.

12 A teyaken nagsurat tekamuy abakkan ta intu nonotan ku ya nagli-waten ono nagliwatan na en, amawa ikamuy, petta am itta kam taatubang na Namaratu a riknan muymina am anu ya addet na pangkengamuy tekami. 13 A gafu ta mappya yanepasikkal muy a nabannayan hapaya nonot mi.

Ammi pake nadaggan para ya talakmi gafu ta talak ni Tito, te naban-nayan hapa ya nonot na gafu teka-muy. 14 A yen ta matalakak ta talakni Tito tekamuy, te nedayaw ta kamtentu ta awena en para la umangetekamuy, a mappya te awedak nel-ogot, te amu nan ta kakurugan yapangdayawan mi tekamuy, a kuma-nen hapa ta ngamin kiden binida mitekamuy. 15 A yen ta dumakal hapaya idduk na nonot na tekamuy, temanonot na ya pangidulot muy tauhohug ku tekamuy, ikid na pagpadu-lotmuy tentu gafu ta amatmuy tentu.16Ayen ta pakematalakak na, te awanna ta burung ku tekamuy, te amuk nata mekatalak kam.

8Ya Ilimut Na Mangurug Ta Mazi-

gatan1A ya takday para namabidak teka-

muy, kahkahulun, a ipakamuk teka-muy ya pangidduk na iglesya kiden

Page 341: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

2 Korinto 8:2 338 2 Korinto 8:21ta lugar na Masadonya gafu ta pang-pasikan na Namaratu tekid. 2 Temaski pake mazigatan kid ta pagpo-bre da a nasurok haman ya neatad data kadwan kiden mazigatan gafu tatalak da ta Namaratu. 3A pake naitakta neatad da ya addet na meturad da,otturu nesipat da hapa ya nesirak daen nga magserbi mina ta bari da. Aawan haman ta nangpersa tekid amawa ikid hapa la ya naguray, 4 te dananebar da tekami ta sakā manguffunkid hapa ta kagitta da kiden mangu-rug ta lugar na Hudeya.

5 A pahig mi ta assang la mina yaiatad da, ammi pake nasurok haman.Ammi dana neatad da ya bari da taNamaratu kontodu ikami, te “Yen yauray na Namaratu,” kunda, kapye daneatad ya ilimut da en. 6 A yenta nebar ku hapa te Tito ta pedulotna mina tekamuy ya ilimut muy ngadana en nebar na tekamuy ta idi. 7 Agafu ta malalaki ya pangurug muyte Hesus, ikid na pakkamu muy taNamaratu, ikid na pangituldu muy,ikid na pangidduk muy tekami, ikidna pangkengamuy amappya ta ipaitamuy hapa ya kalalaki na panguffunmuy ta mazigatan kiden.

8 Ammi maski ibar ku yan teka-muy a bakkan haman ta bilin kutekamuy, am awa bidan ku la yapangkenga na kadwan kiden, talo amikayat muy hapa ipaita ya pangiddukmuy ta mazigatan kiden. 9 A intumina pagnonotan muy ya allak niHesus Kristu, te pake naba-nang taidi ta langitewan, ammi nagbalin tanapanglaw na tolay gafu ta pangid-duk na tekamuy, pettam kumanen amagba-nang kam tamagnayun na ba-nang gafu ta kapanglaw na en. 10A yaibar ku mantu tekamuy a mappya taibalin muy ya pinegafwanan muyenta takdayen sina darun, maski te ika-muy haman ya imunnan nakanonotnga maguknud ta iuffun muy.

11Amaski am anu ya ittan tekamuya mappya ta yen ya iatad muy, pettaidulot muy ya negafu muyen. 12 Te

am itta la ya ayat muy nga mangatada intu la ikayat na Namaratu am anuya meatad muy. 13 Te awek hapaikayat ta ikamuy ya mazigatan pettamabannayan ya kadwan kiden, amawa parefu kammina. 14A gafu ta ittaya sobra muy ta ayanin a mappya amyen ya iuffun muy ta makurang en,a sangaw am itta ya sobra da a yenhapa sangaw ya iuffun da tekamuygafu ta kurangmuy, pettam kumanena parefu kam mina mauffunan. 15 Takuman na nebar ni Moses ta surat naen a“Umange nagimana ya tolay kiden

ta kustu ta kanan da, a yanakaalap ta addu a awan tasurok na, a ya nakaalap ta as-sang la a awan ta kurang na,”kunna.

Ya Pangdayaw Ni Pablu Ta KahulunNa Kiden

16 A matalakak hapa ta Namaratuewan, te neatad na te Tito ya kagittana nonot mi nga mangkenga teka-muy. 17 A pake matalak hapa ngamedob tekamuy, te maski am awekmina dinob a pake nagafura ngaumange, te dana nanonot na hala yamagtoli tekamuy, petta uffunan nakamngamangiparan ta kinankenngailimut muy. 18 A pehulun ku tentuya takday kabagis tam nga dayawanna ngamin kiden mangurug gafu tapangaskasaba na ta damag ni HesusKristu. 19 A mappya para te intu yapinatudunānnamangurug kiden tagakadwan kiden iglesya, petta mehu-lun tekami. A mappya ta intu yamanguffun tekami nga mangisanedta ilimut muy ta pobre kiden ta ili naHerusalem, petta maita da ya kappyana nonot mi, a madayawan hapa i AfuHesus. 20 A gafu ta pake dakal yanelimut na mangurug kiden a awemiikayat ta itta sangaw ya mangpali-wat tekami gafu ta pangisaned mi,21 te ikayat mi hud la ta mappya yatarabaku mi ta atubang na Namaratuewan pase tolay kiden.

Page 342: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

2 Korinto 8:22 339 2 Korinto 9:1322 A doban ku hapa ya takday para

kabagis mi nga mehulun teg Tito, aadduhapa ya nepangparubak tentu taaddu na tarabaku, te pake pasikkalanku am malogon, a mappya kad. Ata ayanin gafu ta talak na tekamuya pake ikayat na hapa manguffun.23 Dana amu muy i Tito, te intu yakahulun ku nga manguffun teyak tatarabakuken tekamuy. A ya kadwankidenkabagismingamehulun tentu aikid ya dinob namangurug kiden tagakadwan kiden iglesya, a madayawanhapa i Hesus Kristu gafu ta tarabakuda. 24Mappya mantu ta ipaita muy yapangidduk muy tekid, petta amu nanangidob kiden tekid ta kakurugan yapangdayawan mi tekamuy.

9Ya Pangipasikkal Ni Pablu Ta Ilimut

Da1 Gagangay ta awek mina bidan ya

ilimut muy ta tolay kiden na Nama-ratu, 2 te dana ikayat muy haman, ayen ta nedayaw ta kam ta mangurugkiden taga Masadonya.

“Nonotan muy ya taga Korintokiden awa namegafu kid na ngamaguknud ta ilimut da abat ta tak-dayen sina darun,” kunku tekid.

A addu hapa ya mayat tekid gafuta malogon kam. 3 A yen ta dinobku hapa ya kabagis kidina nga man-guffun sangaw tekamuy, petta dananakaparan kanan ta kuman na nebarku ta taga Masadonya kiden, pettaawek sangaw melogot ta nepang-dayaw ku tekamuy. 4Te am angariganta mehulun sangaw teyak ya kadwankiden taga Masadonya, anna awemuypara la neparan ya nekari muyen amamatak na sangaw te nelogot dak,ammi bakkan la teyak ya mamatanam awa ikamuy hapa. 5 A ta kumanna uray ku a mappya ta apolu angeya kabagis kiden ammi teyak, pettauffunan da kam nga mangiparan tanekari muyen, pettam kumanen adana ittan ta datang ku tekamuy, amaita sangaw ta awemuy napersa am

awa naguray kam lamangatad gafu taayat na nonot muy.

6 Te iangarig ku tekitam; a ammagmula kitam ta assang a assanghapa sangaw ya maapit tam, ammiam addu ya imula tam a addu hapasangaw ya maapit tam. 7 A mappyamantu ta dana magnonot ya tagtak-day tekamuy am piga ya meatad na,a awena mina pagdamdamān ya pan-gatad na ta kuman na napersa am awamangatad setalak, te yen ya ikayat naNamaratu. 8 A maski te intu hapala ya makeatad ta ngamin mawagmuy petta kanayun kustu, a maskisurokān na para ya iatad na tekamuy,petta dakal hapa ya meuffun muy tangamin kiden tarabaku nga mappya.9 Te ya uhohug na suraten gafu tamangurug ta Namaratu a“Kanayun mangatad ya mangurugen

ta kuman na magpurwak, teatadan na ya pobre kiden, akanayun nonotan na Nama-ratu ya allak na tekid addet taaddet,” kunna.

10 A gafu ta Namaratu ewan yakanayun mangatad ta imula muy ikidna kanan muy a daggan na paraya neatad na en tekamuy petta ittahapa ya kuman na ipurwak muy tamazigatan kiden, otturu pakaddun napara, petta imaddu hapa sangaw yaiatadmuy, 11 te pagba-nangan na kampetta kanayunmangikallak kam hapata kadwan. A addu hapa sangaw yamatalak ta Namaratu gafu ta ilimutmuy nga petulud muy tekami. 12 Team isaned mi sangaw ya ilimut muya duwa sangaw ya pagbalinān na, temalampawan ya tolay kiden ta zigatda, yaga addu sangawyamagdayaw taNamaratu gafu ta neatad muy.

13 A ya panguffun muy mantu yamangipasikkal ta pangurug muy, adayawan da sangaw ya Namaratugafu ta idulot muy ya pangurug muyta damag ni Hesus Kristu, te yagamepasikkal ya pangidduk muy tekidkontodu ngamin kiden mangurug.

Page 343: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

2 Korinto 9:14 340 2 Korinto 10:1614 A dakal hapa sangaw ya pangid-duk da tekamuy, a pakimallak da kamhapa sangaw gafu ta panguffun naNamaratu nga nesurok na tekamuy,petta mesaned hapa tekid. 15 A map-pya hapa ta kanayun dayawan tam yaNamaratu ewan, gafu ta kallak na entekitam nga awan ta addet na.

10Ya Pangipasikkal Ni Pablu Ta

Kasasaad Na1-2A petta awek sangawmakaporay

tekamuy am eyak sangaw tekamuy ayen ta makikekallakak na tekamuy tasuratin ta kumanna kasippat niHesusKristu, petta pake itug muy mina yatabarang na surat kin tekamuy. Te yauhohug na kadwan kidina tekamuy a

“Mamat haman i Pablu am ittasin ta atubang tam, ammi amadayutekitam a kuga maturad,” kundakan.Ammi gagangay ta makaporayak

sangaw ta kadwan kidina, te ibar dahaman ta intu la pakolangan mi yapagkappyanan na bari mi ta kumanna awan kiden mangurug. 3 Ammimaski am gagangay kami la na tolaya bakkan haman ta pagkappyanan miya nonotan mi, te kuman na itta kamihaman ta gubat gafu ta patarabaku naNamaratu tekami. Ammi ya armas mikiden a bakkan ta kuman na armasna awan kiden mangurug, 4 te sep-pakapangwa ya armas mi nga neatadna Namaratu ewan. A yen kid yapangperdi mi ta bida na katabbag mikiden nga mangsalin ta uhohug naNamaratu. 5 A abakan mi ya itulduda nga tulad, ikid na ngamin kidenipabbag da ta ituldu na Namaratu ngaiparayag da. A fulatān mi ya nonotda petta mangurug kid te Afu Hesus.6 A am nabalin kanan mangidulot tangamin patarabakuniHesus tekamuya pa-gangan mi hapa sangaw ya ma-soysoy kidina nga awan magbabawi.

7 A yen kid mina ya nonotan muypetta amumuy am inya ya kakuruganna turin ni Hesus Kristu. Te am itta ya

mangikatalak ta intu ya turinniHesusa pake nonotan na mina am anu yamangipasikkal tentu, te masmasikanpara ya mangipasikkal tekami. 8 Amaski am ipasikkal ku la ya paka-pangwa mi nga neatad na Namaratutekami a awek la ikamat, te neatad nahaman ta panguffun mi ta pangurugmuy, te bakkan ta pangperdi mi teka-muy. 9 A ibar ku yan tekamuy pettaawemuy pahig ta tātālawan ta kam tasurat ku kiden. 10 Te ya uhohug kanna kadwan kidina a

“Kuga mefulot ya poray na suratkiden ni Pablu, ammi am itta sin taatubang tam a kuman na makafuynga maguhohug, a kuman na awanta kwenta na uhohugan na,” kundakan.11 Ammi ya ibar ku hapa tekid a

maski am anu ya nesurat kin a ku-manen hala sangaw ya uhohugan kuta atubang muy. 12 Ammi maskiam seturadak sangaw nga maguho-hug tekamuy a awek kadmeturad ngamakigitta ta mangiparayag kidina tabari da. A killu ya nonot da, te yanonot da en hapa la ya pangita da takatunung na bari da.

13Ammi tekami a awemi ikayat pa-surokan ya tinarabaku mi ta kumanna itta kidina tekamuy, te intu labidan mi ya addet na nepatarabakuna Namaratu tekami, a uray na taikamuy hapa ya mesipat ta ituldu mi.14 A gafu ta nesipat na kam ta ituldumi a finulatan mi kam hud awa urayna Namaratu ta mangurug kam gafutekami, te ikami haman ya napolunakadatang ta agyan muy nga nangi-padangag ta damag ni Hesus teka-muy. 15 A awan mantu ta fulatanmi ta tarabaku na takwan, ammi amdumakal na sangaw ya pangurugmuya ikatalakmi ta umalawahapa sangawya lugar na pagtarabakun mi ta sakāHentil muy kiden. 16 Te am kanu san-gaw ya kabalin na tarabaku mi teka-muy a ikayat mi ipadangag ya damagni Hesus ta kadwan kiden lugar taunnanmuy, te awemi ikayat magfulat

Page 344: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

2 Korinto 10:17 341 2 Korinto 11:15ta dana tinarabaku na takwan. 17 Teya uhohug na takday surat a“Awetam mina iparayag ya bari tam,

te intu la mina iparayag tamya Dafu tamewan gafu takallak na en tekitam,” kunna.

18 A yen mina ya nonotan muy,te ya sagappyan muy mina a bakkanmina ta mangpatudun ta bari na amawaya pinatudunannaNamaratu ngadinob na tekamuy.

11Ya Pagpatunung Ni Pablu Ta Taga

Korinto Kiden1 A awek mina idulot ya kumanin

na bida, te kuman na bida na awanenta nonot. Ammi attaman dak hala,2 te iahugu ta kam haman ta kumanna pangiahugu na Namaratu tekitam.A gagangay ta mangahugu yak, teiyak haman ya kuman na nangiatawatekamuy te Hesus Kristu. A am igawatta kam sangaw tentu ta ange na sina ikayat ku ta awan ta takwan naatawa muy am awa intu la tatakday.3Ammimaburungak tekamuy talo ammaperdi ya pangidduk muy te Hesusgafu ta pangayayyaw ni Satanas teka-muy ta kuman na nepangayayyaw naulagen te Eba nga atawa ni Adan.4 Te am itta ya umange tekamuynga mangituldu ta takwan na Hesusnga awemi netuldu tekamuy a awe-muy kid haman ihuya am awa ikayatmuy haman dangagan. A am itulduda tekamuy ya takwan na ispiritunga bakkan ta Kahalwa na Namaratunga magyan tekamuy, ono am patak-wanan da ya damag ni Hesus Kristunga kinurug muy ta idi a pakolan-gan muy hud la ya ituldu da. 5 Amaski am malalaki kid a dakdakal yapakapangwak nga mangituldu teka-muy ammi ta isina kid nga ape mag-malmalalaki ammi teyak. 6 A maskiam awekmalalaki maguhohug a awekhaman makilavun ta kuman na kad-wan, te amuk haman ya kakurugannga netuldu na Namaratu teyak, a

dana nepasikkal kun yan tekamuy tangamin kiden netulduk tekamuy.

7 Ammi awek amu am liwat kutekamuy gafu ta awek nangibar taiuffun muy ta pangitulduk tekamuy.Te immalinnakak hud la ta kuman namakitagabu tekamuy, petta ikamuymina ya umata-nang nga magbalinta anak na Namaratu ewan. 8 A ku-man na nagtakawak ta kadwan kideniglesya gafu tekamuy, te ya neatad daen teyak a yen haman ya nealap kuta kanan ku ta nepagyan ken teka-muy, petta makauffunak tekamuy. 9Amaski itta ya maapag ku ta nepagyanken tekamuy a awek haman inadangtekamuy, te ya kabagis kiden tagaMasadonya ya nangihulun ta neuffunda teyak. A yen ta awek hapa san-gaw magadang tekamuy petta awe-muy mazigatan gafu teyak. 10 Te amadangan kumina yamasapul ku teka-muy a awek na sangaw meparayag yaawekin matandanan ta pangipadan-gag ku ta damag ni Hesus. A gafuta kakuruganen nga netuldu ni Hesusteyak awek ipalubus ta maperdi yaiparayag kin, petta amu na ngamintolay ta lugar na Akaya ya gagangaykin. 11 Ammi anu kawagan ta awekmangibar ta iuffun muy teyak? Gafuta aweta kam de ikayat? Bakkan,te amu haman na Namaratu ta pakeikayat ta kam, a yen ta aweta kampagzigātan.

12 A awek hapa sangaw ulin yakuman na gagangay ken, te awekikayat megitta ta kadwan kiden ngamangidayaw ta tarabaku da tekamuy,petta aweda sangaw mebar ta kagit-tak kid hapa, 13 te sinang turin kidhaman, a intu la tarabakun da yamangayayyaw, te ape pagbalinan daya bari da ta turin ni Hesus. 14 Aanggem, te maski ya dafu da en Sa-tanas a ape pagbalinan na hapa yabari na ta anghel na Namaratu ewan.15 A kumanen hapa ta daddoban nakiden, te pagbalinan da ya bari da takumannamangituldu ta katunungan.Ammi dulay sangaw ya pagaddetan

Page 345: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

2 Korinto 11:16 342 2 Korinto 11:33da te megitta hala ta tinarabaku da.

16 A ta kuman na inuhohug kena awedak haen igitta ta awanen tanonot, ammi maski am awanak tanonot a attaman dak hala, petta dan-gagan muy ya iparayag kin ta ku-man na kadwan kidina nga mangit-uldu tekamuy. 17 (Ya uhohugan kuta ayanin a bakkan te Afu Hesus yanagafun na te maguhohugak hamanta kuman na awanen ta nonot, teiparayag ku ya awan ta kwenta na.18 Ammi gafu ta ikayat muy de dan-gagan ya mangiparayag ta kalalaki nabari da a parigan ku kid hapa taloam ikatalak dak hapa.) 19 Ta kumanna uray muy a dana amu muy yamappya; a anu kawagan na mantu tapakolanganmuy yamangituldu kidennga manguyoyung tekamuy? 20 Tepātā-nāngan da ya bari da ammi teka-muy, a pagbalinan da kam ta kumanna daddobanda, a uyoyunganda kam,a afutan da ya pagtolayanmuy, a amā-matan da kam para, ammi attamanmuy kid haman. 21 Ammi tekamien nagyan tekamuy, kahkahulun, amamatak haman nga manguyoyungtekamuy. Ammi pakoman dak on?

Ya Iparayag Ni PabluA idulot ku la bit ya maguhohug

ta kuman na awanen ta nonot, temaski am anu ya iparayag na kad-wan kidina a meparayag ku hapa.22 Ibar da ta Hebreyu kid, a Hebreyuyak hapa. A simsima kid kan naIstralita kiden, a simsima dak hapa.A simsima kid kan ni mina Abra-ham, a simsima nak hapa ni Abraham.23 A ibar da hapa ta daddoban kidni Hesus Kristu, ammi malmalalakiyak para. A maski am maguhohugakna ta kuman na maguyung a kakuru-gan haman, te mazmazigat haman yatinarabakuken, te namengaddu yaknabalud gafu ta pangipadangag kute Hesus, a namengaddu yak hapanapaluk. A awek amu tekid ammikanayun itta yak ta ngahab na pasi.24 te namenglima ya pagpaligat na

kagittak kiden Hudyo teyak ta sagtal-lufulu siyam na paligat. 25A nameng-tallu hapa ya nepagpaluk na tagaRoma kiden teyak ta kayu. A mit-tanak hapa nawarad ta batu addet tamasi yak. A namengtallu hapa nalam-mad ya bapor kiden nga naglugananku, a mittanak hapa ta danumen ngagumafgafut ta kompormi na kuma-baw addet ta tangagaw a tāhiklaman.26A gafu ta kanayun makatugtugutakmakaal-alit a kuman na nesaldak yaangat ku ta karayan nga naglayus,ikid na gakkad na tulisan, ikid nagakkad na kagittak kiden Hudyo, ikidna gakkad na Hentil kiden. A adduya nasimmuk nga dulay ta ili paseadayu ta ili, ikid na bebay, ikid naape makikabagis. 27 A kanayun ma-banbannagak ikid na mazigatanak, teawek nakakasidug ta addu na hiklam,a namengaddu hapa ya bisin ku gafuta kawan na kanan ku ikid na inu-man ku, a ta kadwan a nala-batak tasanawen gafu ta kurang na ulolat ku.

28 A bakkan la ta isin kid na zi-gat ya naattaman ku, te kinangha-haw a kuman na agtun ku ya burungku ta problema na iglesya kiden takadwan kiden lugar. 29 Am itta yamakafuy tekid a awek hud mariknaya kafuy na. A am itta ya naayayyawtekid a awek hud magporay ta nan-gayayyawen tentu.

30 Ammi maski am bidan ku yankid na zigat ku a bakkan mina ta isinkid ya iparayag ku, te awan ta iatadna. Am mabalin ta iparayag ku yakasasaad na barik a mapmappya taiparayag ku ya pagkafuy ku. 31 A ma-daydayawan ya Namaratu ewan ngaDama ni Afu Hesus, te amu na taawek magtulad. 32 A nonotan muyya pagkafuy ken teyaken umange taili na Damasku. Te ya gubernadorenten nga kahulun ni Ari en Aretas adinob na ya ange mangilakap teyakta ruwangan na ili en petta gafutandak. 33 Ammi awedak nagafut te ne-tagu dak na kabagis kiden ta umag nakuribut, kapye dak neuriyay ta lawan

Page 346: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

2 Korinto 12:1 343 2 Korinto 12:16na batu en alad, a nakatammangakna.

121 A awan ta iatad na tekamuy am

idulot ku bidan ya kasasaad na barikin, ammi mappya ta bidan ku halaya nepakamu ni Afu Hesus teyak gafuta nagmatakaren teyak. 2 Ta meka-mafulu appat na darun ta idi a ka-mala naalapak ta utun ta lawan na lan-gitewan, ammi awek amu am kahal-waken la ya naalap ono kontodu barikin, Namaratu ewan la ya makkamu.3 Ammi amuk ta naalapak ta pakeispot na lugar ta lawan na langitewan,a Namaratu la ya makkamu am ka-halwaken la ya naalap ono kontodubari kin. 4 A itta hapa ya nadangagku nga awek mepadangag, te awenamabalin ta tolay ya mangipadangagta nadangag ken. 5 Pake matalakakgafu ta nakkwa teyak, ammi awan tadayawan ku ta bari kin am bakkanla ta pagkafuy kin. 6 Ammi maskiam bidan ku mina ya nakkwa teyak aawek megitta ta maguyung, te kaku-rugan haman. Ammi awek la bidanya kuman na nagmatakar teyak, pettaawan sangaw ta mangdayaw teyak, temapmappya hud la ta intu nonotanda ya maita da ta gagangay ku ikid namadangag da ta itulduk tekid.

7A gafu ta ngamin kiden nepakamuna Namaratu teyak ta langitewan anepalubus na ta itta ya dakal napagzigātān ku nga nagafu te Satanas,petta awek magparayag gafu ta ne-paita na teyak. 8 Namillu yak nganakimallak te Afu Hesus, petta azinna mina ya pagzigātān kin, 9 ammi yauhohug na teyak a

“Awem la, te kustun sangawya panguffun ku teko, te gafu tapagkafuymen amapasinapan ka tapakapangwak,” kunna teyak.A yen ta ikatalak ku ya pagkafuy ku,

petta mapasinapanak ta pakapangwani Hesus Kristu. 10 A gafu ta ittai Hesus teyak a pake matalakanak

mantu ta pagkafuy ku, ikid na mang-tapang teyak, ikid na ngamin kidenpagzigātān ku, ikid namamadpadulayteyak, ikid na kapopoyungan ku, team awan ta mabalin ku a pasikanannak ni Hesus.

11 Kakurugan ta nagbida yak takuman na awan makanonot, ammipinersa dak garay, te awedak garaysinarangitan ta namadpadulay kidenteyak. Gagangay ta ikamuy minaya nangibida ta kappyak tekid, temaski am awan ta kalalakik a awekhaman naak-akban ammi ta sinangturin kidina nga mangpātā-nāng tabari da. 12 Te teyaken nagyan teka-muy a addu haman ya nepaitak teka-muy, petta pangurugan muy ta turinnak ni Hesus Kristu, te nasippat kamitekamuy, a addu hapa ya naita muyta pakapangwa na Namaratu gafu tatarabakuken tekamuy. 13 A itta hudmantu ya neduman muy ta iglesyakiden ta kadwan kiden lugar? Intula amuk ta liwat ku tekamuy yaaweken nepagadang ta iuffun muyteyak, ammi awena hud mabalin tapakoman dak?

Ya Pangidduk Ni Pablu Ta Taga Kor-into

14 A ta ayanin a mekatallun yanna eyak pagpasyar tekamuy, ammiaweta kam sangaw pagzigātan, tebakkan ta intu karagatan ku ya pan-guffun muy teyak am awa ya pangi-tuluk muy mina ta bari muy te AfuHesus. Te bakkan mina ta anak yamakkamu ta kasapulan na naganaktekid am awa ya naganak mina yamakkamu ta kasapulan na anak nakiden. 15 A maski am igastuk minaya ngamin kwak a ikayat ku la pettamagserbi ta kappyanan na kahalwamuy. Te maski isagapil ku para yaangat ku gafu tekamuy am yen yaikayat muy. Ammi am padakalan kuya pangidduk ku tekamuy a mappyahud ta paassanganmuy ya pangiddukmuy teyak? 16 Ammi ya uhohug nakadwan kiden nga umange mangit-uldu tekamuy a

Page 347: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

2 Korinto 12:17 344 2 Korinto 13:7“Kakurugan ta awan ta inadang

ni Pablu tekamuy, ammi sistemana la yen, petta maayayyaw nakam nga mangatad ta pobre kiden,ammi intu hala sangaw ya man-galap ta iatad muy,” kunda teka-muy.17 Ammi anu hud ya naita muy

teyak ta panguyoyung ku tekamuy?A inuyoyungan na kam hud na dinobku tekamuy? 18 Dinob ku i Tito ikidna takday kabagis tekamuy petta uf-funan da kam ta ilimut muy ta pobrekiden, a anu hud ya naita muy ta pan-guyoyung da tekamuy? A awek hudnegitta tekid? Awek hud parigan yaitulduk ta dinob ku kiden tekamuy?

19 Anu mantu ya uray muy tangamin kiden mabidak tekamuy?Pahig muy de ta sagappyan ku yagagangay ku tekamuy petta mappyaya nonot muy teyak, ammi bakkan takunna ten, kahkahulun, te nesuratku yan tekamuy petta magserbita kappyanan muy, a uhohuganku yan ta atubang na Namaratuewan, te itta yak te Hesus Kristu.20 A nesurat ku yan tekamuy, temaburungak talo am madatangan takam sangaw nga mangwa ta awan takapkappyan, a pagka-mamuy sangawya poray ku tekamuy. A maburungaktekamuy talo am madatangan kusangaw ya magintaptapil, ikid namagimpaspassil, ikid na magporay,ikid na maginggum, ikid na magim-padpadulay, ikid na magingliblibak,ikid na magparayag, ikid na awemuymasinukud. 21 A maburungakpara talo am mamatanak sangawta atubang na Namaratu gafu takadwan tekamuy. Te am awenapara la nagbabawi na kadwan kidentekamuy nga manguyoyung ta atawana kadwan ikid na mangwa ta awanta kapkappyan a pake madamdamaksangaw ta atubang na Namaratuewan.

13Ya Kapozyanan Na Tabarang Ni

Pablu Tekid1 A am dumatangak sangaw teka-

muy, anna itta para la ya nakaliwata mappya ta mapa-gang kid, ammimappya ta itta sangaw ya duwa onotallu na mangipasikkal ta liwat da, teyen haman ya uhohug na Namaratuta lintig na en. 2 A ta mekaduwaen neangek tekamuy ta idi a danatinabarangan ku ya nakaliwat kidenkontodu kadwan kiden naggagimung,a pidwan ku kid ha tabarangan taayanin ta suratin yan ta kuman naiyaken, te ya uhohug ken tekid a

“Am itta para la sangaw ya awannagbabawi ta pagliwatan na tadatang ku tekamuy a awan san-gaw ta malillikan ta pama-gang kutekid,” kunku paen.3 A gafu ta ikayat muy pasikkalan

am paguhohugan nak ni Hesus Kristua maita muy sangaw ya pakapangwana, te awena makafuy mangpa-gangtekamuy am awa masikan. 4 Te maskiamkumannamakafuy ta nepasi na ena natolay na hala gafu ta pakapangwana Namaratu tentu. A maski ikami,kuman na makafuy kami hapa amitta kami ta atubang muy, te pariganmi ya gagangay ni Hesus, ammi ittahapa ya pakapangwa mi nga mang-patunung tekamuy, te mesipat kamita pakapangwa na Namaratu gafu tanesipat kami ta katolay ni Hesus.

5 A kumanen bakkan mina ta iyakya paruban muy am awa bari muyhapa la, petta maamu muy minaam kakurugan ya pangurug muy.Pasikkalan muymantu am anu ya ittata nonot muy, te am kakurugan yapangurug muy a awan hud i HesusKristu tekamuy, intu la dulay amsinangmangurug kam la. 6A am pakemagnonot kam a ikatalak ku ta yensangaw ya pakkamun muy ta bakkankami ta sinang turin ni Hesus.

7A pakimallak ta kam ta Namaratuewan ta awemuy sangaw pidwan yakuman na kadulay muyen. Ammiawena ta ikami mina ya madayawangafu tekamuy, te maski am aweda

Page 348: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

2 Korinto 13:8 345 2 Korinto 13:13kami ikwenta ta turin ni Hesus aikayat mi la ta mappya ya tarabakunmuy. 8Temaski am anu ya kakurugana awena haman mabalin ta ilemadmi, a mappya mantu ta ibosag min.9Te maski am pahig na kadwan kidenta makafuy kami nga mangtabarangtekamuy a matalak kami la bastamasikan kam nga mangidulot ta kap-pyanan. A yen ta pake pakimallak takam, petta pakappyan muy ya nonotmuy. 10 A yen ta isurat ku yan takawan kin para la tekamuy pettamsangaw am dumatangak tekamuy aawek sangaw makaporay tekamuy, teya pakapangwakin nga neatad na Na-maratu teyak a bakkan ta iyen yapangkutkutet ku tekamuy am awapangpasikan ku tekamuy.

11 A ya napozanin nga uhohug kutekamuy, kahkahulun, a Namaratuya makkamu tekamuy. Pakappyanmuy ya nonot muy a nonotan muy yangamin tabarang kin tekamuy. Pag-tatakdayan muy ya nonot muy, pettamappya la ya pagkakāhulun muy, amagyan tekamuy ya Namaratu ewannga mangidduk ikid na mangatad takamappya na nonot muy. 12 Ipaitamuy ya pagingid-idduk muy, 13 amakikumusta tekamuy ya ngamin ki-den mangurug ta agyan kin. Ampademapasinapan kam ta panguffun niAfu Hesus Kristu, ikid na pangiddukna Namaratu ewan, ikid na pakikahu-lun na Kahalwa na en.

Page 349: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Galasya 1:1-5 346 Galasya 1:10

Ya Surat Ni Pablu TaTaga Galasya KidenYa Gafu Na Suratin Yan

Ya lugar na Galasya a pake alawana lugar, a addu hapa ya ili na kiden.A ya ili kiden na Antiokya ta Pisidya,ikid na Ikoniya, ikid na Listra, ikid naDerbe, a yen kid na ili ya pinasyarnig Pablu ikid ni Barnabas ta gafu napangipadangag da ta damag ni AfuHesus. Am basam ya Tarabaku NaTurin Kiden ta kapitulo 13 ikid na 14a yen ya pakabasam ta tarabaku nigPablu ta isin kid na ili, ikid na pangi-gafgafu da ta iglesya ta tagtakday naili.

A ta nepagtugut nig Pablu ta lu-gar na Galasya a awena la mabayaga itta ya kadwan kiden nga tumulyatta gafan da nga mangituldu ta tak-wan na bida, yaga pinadpadulay dai Pablu en, te nebar da ta awenaturin ni Hesus. A ta nepakadamagni Pablu ta takwan na ya kurugan nanetuldu na kiden a yen ta nagsurattekid petta pake tabarangan na kid.Te ya tumulyat kiden ta gafan nigPablu a mangurug kid kan hapa teHesus, ammi gafu ta Hudyo kid a ipa-pilit da hapa ya dana en gagangay danga magbanggit ikid na mangihangatta kadwan kiden na kanan. A gafuta Hentil kan ya taga Galasya kidena makurang kan ya pangurug da amaweda hapa mabanggit. Ammi ta ku-manna netuldu naNamaratu te Pablua tulad ya netuldu na sakā Hudyo nakiden, a yen ya pake nepasikkal nahapa ta surat na in ta taga Galasyakiden.

1-5 Tekamuy ngamin nga iglesyanga taga Galasya.

Ampade Dama tamewan Nama-ratu ikid ni Afu Hesus Kristu yamangikallak tekamuy petta mappyakam la.

A uray na Namaratu ta isagapil niHesus ya bari na en tekitam gafu ta

liwat tam kiden, petta igungay nakitam ta magdulay kidin ta ayanin.AmpadeNamaratu yamadaydayawanaddet ta addet.

A ya nagsuratin tekamuy a iyak,Pablu, nga turin ni Hesus Kristuikid na Dama tamewan Namaratu, amakikumusta hapa ya ngamin kidinkahulun ku sin nga mangurug.

Ya Pangpaliwat Na Ta Taga GalasyaKiden

A awemuy mina pahig, kahkahu-lun, ta tolay ya nangidob teyak, teawan haman ta nangisaad ikid nanangidob teyak am bakkan la te AfuHesus ikid na Dama tamewan Na-maratu nga nangtolay tentu ta pasina en. 6 A yen ta nagsuratak teka-muy te pake nakagtutak gafu ta pag-sunsun muy, te awemuy para lanabayag mangurug a pagtalekudanmuy haman ya nangikallaken teka-muy gafu te Hesusen. Matalak kampaen ta damag na allak na en teka-muy, a ta ayanin a mangurug kananta takwan na damag nga awan ne-gitta ta nepadangag mi en tekamuy.7 A ta kuman na mariknak a itta deya namopoyung tekamuy, te pagkil-luyan da ya Damag ni Hesus Kristu.8 Ammi maski am ikami mina onoanghel nga taga langit ya mangi-padangag ta takwan tekamuy ngaawan negitta ta nepadangag mi entekamuy ta idi a mappya ta igaged nakami na Namaratu ewan. 9 A pakeipasikkal kun ha, te am angarigan taittamina yamangipadangag tekamuyta takwan na damag nga awan negittata kinurug muyen ta idi a Dyos san-gaw ya mangpa-gang tentu.

Ya Nagafun Na Nepadangag NiPablu

10 “A anu haman ta kumanin yauhohugan ni Pablu en,” kummuy de?A onay, te petta awemuy mina ku-rugan ya ibar na tumulyat kiden tagafan ken tekamuy, te ibar da kanta intu la ipadangag ku ya maka-mamallak ta tolay a bakkan ta Na-maratu ewan. Ammi am kakurugan

Page 350: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Galasya 1:11 347 Galasya 2:5mina ta kunna ten a awek mina ne-gitta ta daddoban ni Hesusen, annaawek mina nebar ta ayanin ta igagedna Namaratu ya mangipadangag tatakwan na damag nga awan negittata ipadangag ku. 11 Ammi ya pakeipasikkal ku tekamuy, kahkahulun, aya damag ni Hesus nga nepadangagku tekamuy a bakkan haman ta nonotna tolay ya nagafun na, 12 te bakkan tatolay ya nakadangagan ku, a bakkanhapa ta tolay ya nangituldu teyak, teyen haman ya nepakamu ni Hesusenteyak.

13-14 A dana amu muy haman yagagangay ken ta idi teyaken para ladimmagdag ta relisyon na Hudyo ki-den, te pake inabak ku ya addu nasakā Hudyok kiden ta relisyon mi, apake masikanak dimmagdag ta ne-tuldu na dadagkal mi kiden. A yenta masikanak hapa nakitapil ikid nanangpazigat ta iglesya na Namaratu,petta maperdi mina. 15 Ammi gafuta dana pinili nak na Namaratu ewanta kawan ken para la, a nekallak nakhapa, 16 te nepakamu na ya Anak naen Hesus teyak petta kurugan ku, apinatudunan nak nga ange mangi-padangag ta agyan na Hentil kiden.A maski am nepaita na Namaratu takillu ya pangurug ku tentu ta idi aawek nagapag ta nangituldu teyak,17 anna awek umange nakibibida taturin kiden ta ili na Herusalem ngaimunnan nesaad ammi teyak, awaiyak hapa la ya immange ta kalafuka-nen ta iten Arabya, petta iyak hapa laya makanonot ta ituldu na Namaratuteyak. A sangaw nagtoli yak ha ta ilina Damasku.

Ya Testimonyo Ni Pablu18 A ta kabalinan na tallu darun a

umange yak ha ta ili na Herusalempetta magkaaamu kami ni Pedru, anagyanak tentu addet ta mafulu limana araw. 19 A awek naita ya kadwankiden turin fwera la te Santiago ngakabagis na Dafu tamen Hesus. 20 Apagasingan la ta Dyos amawena kustuna nesurat kin ta isin tekamuy.

21 A ta nekabalin na kumanen aumange yak hapa ta iten Siriya ikidna Silisya. 22 Ammi ya kahulun tamkiden nga taga Hudeya nga mangu-rug te Hesus a awedak para la amu,te awedak para la naita. 23 Amminadamag da la ta mangurug na hapaya nakitapil tekid ta idi, anna ipadan-gag nan hapa ya damag ni Hesusnga pinadpadulay na ta idi. 24 A di-nayawan da hapa ya Namaratu ewangafu teyak.

2Ya Neange Ni Pablu Ta Ili Na

Herusalem1 A ta nepagpasa na mafulu ap-

pat na darun a umange yak ha taili na Herusalem, ammi hinulun nakni Barnabas, a inalap ku hapa iTito ta kahulun mi. 2 A umangeyak ta atubang na turin kiden ikidna kalalaklakayan kiden gafu ta ne-paita na Namaratu teyak. A pakenepasikkal ku tekid ya damag niHesus nga nepadangag ku ta Hentilkiden, petta damagan ku tekid amanu ya uray da, te awek ikayat takenga ya nagbannagan ken ikid napagbannagan ken para la. 3Amappyahapa, te matalak kid teyak. A danaamu da hapa ta Hentil i Tito en nganehulun teyak, ammi maski kunnaten a aweda haman nepapilit ta ma-banggit mina. 4 A yen hapa ya ikayatmi nga dangagan tekid, te ta idi a ittaya umange nakigimung tekami ngaape pumarig tekami, petta pang-itanda tekami am magpabanggit kami taHentil kiden ngamangurug. A gafu tamangurug kamin te Hesus a nebar dahaman ta makurang ya pangurug migafu ta awemin dagdagan ya lintigennga netuldu ni Moses ta kuman naikid. A yen ta kinasaba da kamin pettapagtagabun da kami ha ta lintigen.5 Ammi maski kunna ten a awemipulus timuluk tekid, pettamkumanena awan tamelagum ta damag ni Hesusnga ipadangag mi ikid na isirak mitekamuy.

Page 351: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Galasya 2:6 348 Galasya 2:19Ya Pagkakattway Na Turin Kiden

6 A maski am anu ya kalalaki nasakā turin ku kiden nga magtaron taiglesya ta ili na Herusalem, a awanbale teyak am anu ya kasasaad da, teawanhaman ta idadumanaNamaratutekami. A maski am ikid ya dayawanna kadwan kiden a awan haman taneatad da teyak petta daggan daminaya amuk ikid na itulduk, 7 te naawatanda ta iyak ya nesaad na Namaratuta ange mangipadangag ta damag niHesus ta Hentil kiden, a kumanenhapa te Pedru ta Hudyo kiden. 8Te yananguffun te Pedru ta pangipadangagna ta Hudyo kiden a intu hala yananguffun teyak gafu ta Hentil kiden.9 A gafu ta naita da ya panguffunna Namaratu teyak, a ya uhohug nigPedru ikid ni Santiago, ikid ni Hwanteyak, te ikid ya kuman na makkamu,a

“Mappya mantu ta ikamuy niBarnabas ya mangipadangag taHentil kiden, a ikami ya umangeta Hudyo kiden,” kunda,

a nagaalimano kamin hapa, pettamepasikkal ya pagkaap-appya mi.

10 “A nonotan muy hapa ya po-bre kiden nga mangurug ta isinHerusalem, te uffunan muy kid,”kunda hapa.

A “On,” kunku hapa, te yen haman yadana nonot ku.

Ya Pangihuya Ni Pablu Te Pedru11-12 Ammi sangaw ta medyo

nabayag a umange hapa i Pedru nganagpasyar tekami ta ili na Antiyoka.A mappya bit, te nakikihkihu hapa taHentil kiden, a nakikkanan bit hapatekid. Ammi ta datang na kadwankiden Hudyo nga dinob ni Santiago,a nakigungay haman i Pedru, aawenan abikanān ya Hentil kiden, tenagtalaw ta uhohugan na sakā Hudyona kiden nga awan nakikihu ta awankiden nabanggit. A gafu ta madi yatinarabaku na en a nagsasitanganku hapa ta atubang na, 13 te yagadumagdag hapa tentu ya kadwankiden Hudyo, a yen ta nehulun hapa i

Barnabas tekid. 14 A teyaken nakaitata nedaduma da ya kadwan kidenmangurug a nagsasitangan ku i Pedruta atubang na kadwan kiden, pettamadangag da hapa, te kuman nanelemad na haman ya ituldu nadamag ni Hesus tekitam. A ya uhohugku tentu a

“Maski am Hudyo ka, Pedru, aguta nagtalekudam paen ya relisyonna Hudyo kiden gafu ta mangurugkan te Hesus? A anu kawagan namantu ta ipersam na ya nagtaleku-damen ta Hentil kiden, te awemkidna pakipulpulapulan gafu ta awedahapa mabanggit?” kunku tentu.Ya Gafu Na Katunung Tam

15-16 A yen mina ya pake nonotanmuy, te ikami nga Hudyo a danaamu mi ya lintig na Namaratu ad-det ta kaabbing mi, te bakkan kamita kuman na Hentil kiden nga awanmakkamu ta lintig na en. Ammimaskikunna ten a amu min ta bakkan tatarabakun tam ya ikwenta na Nama-ratu ta katunung tam, te intu la ik-wenta na ya pangikatalak tam tentu.A yen mantu la ya ikatalak mi yanepangikaru ni Hesus ta liwat mi,petta ikwenta na ta matunung kami,te bakkanhaman ta pangidulot tam talintig na en ya mangatad ta katunungtam.

17 A gafu ta ikayat mi mangurug teHesus petta matunung kami ta pakai-tan na Namaratu a dana nebosag mita negitta kamin hapa ta Hentil kidennga nakaliwat. Ammi nagbalin kamihud ta makaliwat gafu ta pangurugmi te Hesus? Bakkan ta kunna ten.18 Ammi am angarigan ta tolin ku haya lintig na Namaratu nga nagtaleku-dan ku ta idi petta yen ya ikatalak kutamangatad ta katunung ku amakali-watak ha ta Namaratu ta netuldu naen ngamangatad ta katunung ku. 19Ayen ta kuman na nasi yak na ta lintigna en petta matolayak ta kuman nanetuldu na Namaratu teyak. Te yalintig na en hapa la ya pakkamun kuta awan ta mabalin ku ta ibar na en

Page 352: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Galasya 2:20 349 Galasya 3:10am bakkan ta Namaratu ewan hapa laya manguffun teyak.

20 A gafu ta nesipatak ta pasi niHesusen ta nekelansa na en ta krusa ya katolay kin a bakkan mantu tatolay, te i Hesus ya nagtolay teyak.A ya angat kun ta ayanin a angat kugafu ta pangikatalak ku ta Anak naNamaratu nga mangidduk teyak, tenesagapil na ya bari na en teyak pettamelillikak ta pama-gang naNamaratuta ngamin kiden nagliwat. 21 A awekmantu ilemad ya kallak na Namaratuteyak, te am angarigan ta matunungmina ya tolay ta pangitan na Nama-ratu gafu ta pangidulot na ta lintig naen a kenga mantu ya nepasi ni Hesus,a kuman na awan ta serbi na.

3Ya Pangihuya Ni Pablu Ta Taga

Galasya Kiden1 Ammi tekamuy nga taga Galasya

a kuman na awan ta nonot muy, temaski am pake nepasikkal ku ya pasini Hesus tekamuy nga nangikaru taliwat tam kiden a nepalubus muyhaman ta itta ya nangayayyaw teka-muy, te pahig muy na ta matunungkam ta pakaitan na Namaratu gafu tapangidulot muy ta lintig na en. 2 Aitta mantu ya pohut ku tekamuy, tetekamuyen nangurug te Hesus a ittahud ya tinarabaku muy petta mapasi-napān kam ta Kahalwa na Namaratu?A nagdulot hud ya Kahalwa na entekamuygafu ta nedulotmuyya lintigna en? Awa intu la nangidulotanna tekamuy ya pangikatalak muy tadamag ni Hesus nga nepadangag mitekamuy. 3 A itan muy mantu yakawan na nonot muy, te nekatalakmuy biten ya Kahalwa na Namaratuta gafu na pangurug muy, ammi taayanin a pahig muy haman ta itta yasikan muy nga mangidulot ta uraymuy hapa la.

4 A bakkan la ta yen ya pakaitanta kawan na nonot muy, te nonotanmuy para ya ngamin naattaman muyta idi ta nakitapil kiden tekamuy gafu

ta pangikatalak muy te Hesus, ammita ayanin a kuman na awan ta serbi napagattam muyen, te pumahig kananhaman ta nakitapil kiden tekamuy taidi. Ammi mabalin hud ta awan taserbi na pagattam muyen? 5 A intumina pagnonotan muy ya kadwan ki-den kahulun muy nga itta ya paka-pangwa da, te bakkan ta pangidu-lot da ta lintigen ya nepangatad naNamaratu ta Kahalwa na tekid pettaitta ya pakapangwa da, te yen la yanangatadan na ya pangikatalak da tadamag ni Hesus.

Ya Keangarigan Ni Abraham6 A mappya ta nonotan muy hapa

ya kasasaad ni mina Abraham, te yauhohug na suraten gafu tentu a intuyan:“Kinurug ni Abraham ya nebar na

Namaratu tentu a yen ta nek-wenta na Namaratu ta matu-nung i Abrahamen,” kunna.

7 A maski am inya mantu yamangikatalak ta nekari na Namaratuewan a yen hapa ya ikwenta nata matunung ta kuman ni minaAbrahamen. 8 A ya uhohug naNamaratu te mina Abraham a“Gafu ta iko, Abraham, a pake mag-

asat hapa sangaw ya ngamintolay ta ngamin kiden lugar,”kunna.

A ta nepaguhohug na Namaratuta isin te mina Abrahamen a intunepadangag na ya damag ni Hesus takawan na en para la, a nepesurat nahapa petta dana mepasikkal ya urayna en gafu ta Hentil kiden, te dananegakkad na ta isipat na kid hapa temina Abrahamen am parigan da hapaya pangurug na. 9 A maski am inyamantu ya mangidulot ta pangurug naikid na pangikatalak na ta allak naNamaratu a yen hapa ya mesipat tabendisyon na Namaratu nga nekarina temina Abrahamen gafu ta pangu-rug na en hapa.

Ya Mapa-gang Gafu Ta Lintigen10 Ammi ya awanen mangidulot ta

pangikatalak na ta allak na Namaratu

Page 353: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Galasya 3:11 350 Galasya 3:20gafu ta intu ikatalak na ya pangidulotna ta lintig na en a yen sangaw yamapa-gang gafu ta awena sa idulotya ikatalak na en. Te ya takday parauhohug ta lebru na lintigen a“Mapa-gang sangaw ya ngamin to-

lay nga awan mangidulot tangamin kiden nesurat ta lebruna lintigen,” kunna.

11 A kakurugan mantu ta awan tamatunung ta pakaitan na Namaratugafu ta pangidulot na ta lintig na en,te ya uhohug ni mina Habakuk ngaaglavun na Namaratu a“Ya mangikatalak ta allak na Nama-

ratu tentu a yen ya ikwentana ta matunung, a matolayhapa sangaw nga magnayun,”kunna.

12 Ammi ta nepangatad na Nama-ratu ta lintig na en ta dadagkal tamkiden a awena haman nebar ta ikata-lak da mina ya allak na tekid, te intula nebar na ta“Idulot muy la ya ngamin lintig ku

nga neatad ku tekamuy, a ma-tolay kam sangaw,” kunna.

13 Ammi gafu ta sa nagliwat kitamhaman ta lintig na en a yen ta itta yapangtaguhalin na tekitam. Ammi yenta sinaka na kitamhapa niHesusen, teintu ya netali tekitam nga tinaguhalina Namaratu tentu en nagappa takayu en, te yen hapa ya uhohug natakday surat,“Am itta ya nebesin ta kayu a yen ya

pakaitan ta nagtalekudan naNamaratu,” kunna.

14-17 A pake nonotan muy,*kahkahulun, am inya ya sakā nesipatna Namaratu ta nepangikari nate Abrahamen, te “Iko ikid nasimsimam,” kunna. A awena mantusakā nesipat ya ngamin kidensimsima na am awa tatakday la.A awan ta takwan na ikayat nauhohugan ambakkan te Hesus Kristu.A yen ta immange i Hesus nga metalitekitam ngamin, petta mesipat hapa

ya Hentil kiden ta allak na Namaratunga nekari na te mina Abrahamen,pettam kumanen hapa a pasinapānna kid ta Kahalwa na en gafu tapangikatalak da te Hesus.

A ya pake ipasikkal ku ta isin amaski am pake napozan ya nepan-gatad na Namaratu ta lintig na en,te nagpasa haman ya appatagatut atallufulu darun, a bakkan ta yen yatali na tulag na en te mina Abra-hamen, te masmasikan haman ya tu-lag na en, te dana nepagasingan nahaman. Am angarigan ta ikitam tolayya mamadday ta tulag ikid na nabalinna naperman ya tulag tam a awenasangaw mabalin ta mauli. A kuma-nen hapa ta tulag na Namaratu temina Abrahamen, te awena mabalintamaazi. 18Agagangay hapa ta kunnaten, te ya nekari na Namaratu teminaAbrahamen ikid na simsima na kidena allak na la tekid, te awena para lanebar ya lintig na en. A amkakuruganmina ta isipat na kitam tanekari na ente mina Abrahamen gafu ta nedulottam ya lintig na en a bakkan mantuta allak ya gafu na am awa pangidulottam hud la ta lintig na en.

Ya Serbi Na Lintigen19 Anu kawagan na mantu ta

nedagga na Namaratu ya lintig naen? Anu hud ya serbi na? Ayen ta nedagga na petta itta yamangipasikkal ta liwat na tolay kiden.Ammi ape netunglak addet la taneaange na simsima ni mina Abra-hamen, te intu ya pake nangidulotta nekari na Namaratu te Abraham.A pake naturturay para ya nekari naNamaratu te Abraham ammi ta lintigna en, te ta nepanggawat na tolaykiden ta lintig na en a bakkan hamanta Namaratu ya nangigawat awadinob na hud la ya anghel na kiden, aikid ya nangigawat te Moses kapye nakid netuldu ta tolay kiden. 20 Ammiya nekari na Namaratu te Abrahama awan ta takwan na nangiuhohug

* 3:14-17 Nauli ya katunud na bersikulo kiden ta isin petta matarus ya bida. A kunna sin ya katunud da:16, 14, 17, 15.

Page 354: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Galasya 3:21 351 Galasya 4:9tentu am bakkan ta Namaratu ewanhapa la.

21 A anu mantu ya maawatan tamta lintig na en? Kuman na ikatu-pag na de ya nekari na en te minaAbraham? Bakkan ta kunna ten,ammi magduma ya pagserbi da. Team angarigan ta neatad na mina yalintig nga mangtolay tekitam a ma-balinmantu tamatunung kitam tentugafu ta pangidulot tam ta lintigen.22Ammi bakkan haman ta kunna ten,te ya lintig na en yamangibar ta liwattam, petta mangurug kitam te Hes-usen nga mangikerutan tekitam, pet-tam kumanen a mesipat kitam hapata nekari na Namaratu te mina Abra-hamen.

23 Ammi ta awena en para laneaange ni Hesusen a awan hamanta amu na tolay kiden ta kurugan daam bakkan la ta lintigen. A kumanna negalut kid mantu ta lintigenaddet ta itta ya mangituldu tekid,petta mangurug kid te Hesus. 24 Aya lintigen mantu ya manggammatekid ta kuman na mangtaronenta abbing, te taronan na kid addetta ketta sangaw ni Hesusen, te ammangurug kid tentu a ikwenta naNamaratu ta matunung kid na. 25 Agafu ta mangurug kitanan tentu aawetanan masapul ya manggammatekitam.

26 A ta ayanin a ānāk kananna Namaratu nga negitta tentugafu ta pangikatalak muy te Hesus.27 Te tekamuyen nagzigut gafu tapangikatalak muy tentu a intun yanonot muy ya nonot ni Hesus. 28 Ata kuman na pangitan na Namaratutekamuy a awan ta nagdadumanmuy,te bakkan kanan ta Hudyo ikid naHentil, ikid na lalaki ikid na babbay,ikid na tagabu ikid na magpatagabu,te sa naggagitta kam haman gafu teHesus. 29 A gafu ta nedagga kanante Hesus a mekwenta kanan hapa tasimsima ni mina Abrahamen, a kwamuy hapa ya ngamin na nekari naNamaratu tentu.

4Ya Kasasaad Na Awan Para La

Makkamu Te Hesus1 A pake bidan ku para ya kean-

garigan na abbing nga taronan namangtaronen, te am angarigan ta ittaya isirak na dama na abbingen tentua awena bit ibbalan na abbingen takaabbing na para la. A maski amkwa na ya ngamin kiden isirak nadama na en tentu a negitta bit la tatagabu en nga awan ta kwa na, 2 tetakwan bit la ya makkamu magtarontentu ikid na kwa na kiden addet taarawen nga nebar na dama na en.3 A kumanen hapa tekami nga Hudyota idi ta awemi en para la pakkamuta kustu, te ya lintig na Namaratunga nesirak na dadagkal mi kidentekami a yen ya kuman na nagturaytekami ta idi. 4 Ammi ta pakadatangna arawen nga nebar na Namaratu ayen ya nepangidob na ta Anak na enHesus, ammi neanak hala na tolay. Asa nedulot na hapa ya ngamin nebarna Namaratu ta lintig na en, 5 pettaipasikkal na ta intu ya makabalin ngamangsaka ta tolay kiden nga iturayanna lintigen, pettamkumanen a alapanna kami hapa na Namaratu ewan tapake ānāk na. 6 A gafu ta nesipat nakam hapa nga Hentil a amu tam taanak na kitanan gafu ta pagyanan nakitam na Kahalwa na en nga nagyanta Anak na en Hesus, a yen ta “AmangNamaratu ”, kuntamhapa ta pakimal-lak tam tentu. 7 A gafu ta allak naNamaratu tekitam a bakkan kitananmantu ta kuman na tagabu nga itu-rayan na lintigen, te pake ānāk nakitam na Namaratu ewan, a gafu taanak na kitam a isipat na kitam hapata ngamin kwa na.

8 A ya kasasaad muy ta idi ta awe-muyen para la pakkamu ta Namaratua kuman na nakitagabu kam ta mag-daduma na pakimallakan nga bakkanta Dyos. 9Ammi ta ayanin gafu ta amumuyna yaNamaratu nga nakipakamutekamuy a anu kawagan na ta ikayatmuymagtoli ta nagtalekudanmuyen?

Page 355: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Galasya 4:10 352 Galasya 4:27Te kuman na ikayat muy ha patagabuta makafuy ikid na awan makauf-fun tekamuy. 10 A gafu ta magtalawkam para la ta nagtalekudan muyena ngilinan muy haman ya kadwankiden araw, ikid na hulan, ikid nadarun, ikid na magdaduma na pyesta.11 A yen ta nagburungak na tekamuyte kuman na kenga de ya pagbannagken tekamuy.

Ya Kapopoyung Ni Pablu Ta TagaGalasya Kiden

12 A yen ta pake ipasikkal ku teka-muy, kahkahulun, ta parigan dakmina ta ayanin, te nagbalinak hapata kuman na ikamuy Hentil, te nag-talekudan kun haman ya gagangayna sakā Hudyok kiden petta mangu-rugak te Afu Hesus. 13 A teyakennangipadangag ta damag na en teka-muy ta neangeken tekamuy a map-pya haman ya nepagpadulot muyenteyak, te amu muy ta umange yak taagyan muy gafu ta takit na barikin.14 A nazigatan kam hapa gafu ta takitken, ammi maski kunna ten a awedakhaman nedadula, ikid na awedak nag-talekudan, te pinagdulot dak ta ku-man na anghelak na Namaratu ewan,ta kuman na pagpadulot muy mina teHesusen. 15A pake matalak kam paenteyak, te magge kilotan muy ya matamuy kiden ta talak muy teyak, pettaiatad muy kid mina teyak. A anu hudmantu ya liwat ku ta nagdulay na yanonot muy teyak? 16 Pinagbalin dakde ta ikatupagmuy gafu ta nabidak yakustu tekamuy?

17 Ammi ya mangayayyaw kidennga magpakolang tekamuy a dulay yapagpakolang da, te ikayat da ta maki-gungay kam tekami, petta ikid hapala ya pakolangan muy. 18 A mappyahapa ta itta ya magpakolang tekamuyam mappya la ya pagpakolang da takuman na iyaken ta kettaken teka-muy. 19 Ammi gafu ta nagsunsunkam, anak ku, a mazigatanak ha takuman namaganak, te kuman na pid-wan ku ha ya tarabakuken tekamuy,

petta pake kustu mina ya pangurugmuy te Hesusen nga mangikerutantekamuy. 20 Ampade itta yak minatekamuy ta ayanin petta sang mala-pat mina ya paguhohug ku tekamuy,te magburungak gafu ta kapopoyungna nonot ku tekamuy.

YaKeangariganNaDuwaKiden Bab-bay

21 A itta hapa ya damagan ku teka-muy, te am ikayat muy ha megalutta lintigen a amu muy hud am anusangaw ya kasasaad muy? 22 Intumina pagnonotanmuy ya duwa kidenanak ni mina Abrahamen nga binidani Moses ta surat na en. Te ya takdaya kuman na tagabu, te anak hamanna tagabu na en, ammi ya takdayena bakkan ta tagabu, te anak na pakeatawa na en Sara. 23 A ya anak natagabu na en a neanak hala ta ku-man na gagangayen meanak. Ammiya anak na pake atawa na en a intuhala ya nekari na Namaratu tekid, aawan mina yen am bakkan ta uray naNamaratu ewan. 24-25 Ammi ya bidana duwa kiden babbay nga naganak amaumag hapa ya ikayat na uhohugan,te ikid hala ya kuman na keangariganna duwa kiden tulag na Namaratuta tolay. Te ya babbayen nagtagabunga nagngagan te Hagar a intu halaya keangarigan na lintig na en nganeatad na ta Istralita kiden ta agyanna Bagetayen Sinay ta iten Arabya, teya babbayen ikid na lintigen a kumanna naggitta kid naganak ta tagabu.

A ya tolay kiden taga Herusalemnga dumagdag para la ta lintigen aikid ya kuman na anak ni Hagar, tenaggitta kid magtagabu. 26 Ammiikitam nga mangurug te Afu Hesusa bakkan kitam ta tagabu, te kumanna anak kitam ni mina Sara en ngapake atawa ni Abraham. A yen taawetam parigan ya tolay kiden ngataga ili na Herusalem ta lutakin, teya ili na Herusalem ta langitewan yakakurugan na lugar tam. 27 A yalinavun ni mina Isayasen ta surat na

Page 356: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Galasya 4:28-29 353 Galasya 5:10en a ad-addu sangaw ya anak ni Saraammi ta tagabu en, te ya uhohug naen a“Magayayat kan, iko nga awan

nakaanak,a pake gimihawa ka,

te maski nabaybay-an ka a ad-addusangaw ya anak mu nga iatadna Namaratu

ammi ta anak na gagangayenmaganak nga seatawa,”kunna.

28-29 A ikitam, kahkahulun, ngamangurug te Hesus, a naggitta ki-tam te mina Isaken nga neanak nimina Sara en, te sa ikitam ya ānākkiden ni mina Abraham nga nekarina Namaratu tentu. Ammi intu paranonotan muy ya kasasaad na duwakiden anak ni Abraham ta idi, te yaneanaken ta kuman na gagangayenmeanak a tinapil na i Isaken nganeanak ta pakapangwana Kahalwa naNamaratu. A kumanen hapa tekitamta ayanin, te tapilan na kitam hapa nadumagdag kiden ta lintigen. 30Ammiawetam mina burungan yen, te intumina nonotan tam ya uhohug na Na-maratu te Abrahamen nga nesurat takumanin:“Patugutam la ya tagabu ina ikid na

anak na, te awena mabalin tamesipat ya anak na tagabu takesipatan na anak na awanmagtagabu,” kunna.

31A yen mantu ya ibar ku tekamuy,kahkahulun, petta maawatan muymina ya kasasaad muy. Te ikitam ngamangurug te Afu Hesus a awetanannegalut ta lintigen ta kuman na ānākkiden na tagabu. Te bakkan haman taānāk na tagabu ya mesipat ta nekarina Namaratu te mina Abraham amawa anak na awanen magtagabu.

5Awetam Timuluk Ta Magpatagabu

Tekitam1 A awetanan mantu megalut ta

lintigen, te inubadan na kitam niAfu Hesus. A gafu ta naubadankitam a awetam hapa timuluk ta

magpatagabu kiden mina tekitam, temagintak kitamhud la ta nakaubadantamen. 2 A pake nonotan muy yaibar kin tekamuy: te am pabanggi-tan muy ya bari muy gafu ta yen yaikatalak muy ta mangikerutan teka-muy a awan mantu ta pakesipatanmuy te Hesus. 3 A pake ipasikkalku para tekamuy ta am itta tekamuyya pabanggit gafu ta yen ya ikatalakda nga mangikerutan tekid a map-pya mantu ta sa idulot da ya ngaminnesurat ni mina Moses ta lintigen.4 Te am pahig da ta matunung kidsangaw ta pangitan naNamaratu gafuta pangidulot da ta lintig na en a naki-gungay kid na mantu te Hesusen ngaMangikerutan, te awedan ikatalak yaallak na Namaratu tekitam. 5 Ammiikitam nga mangikatalak ta panguf-fun na Kahalwa na Namaratu tekitama itta ya ikatalak tam ta matunungkitam ta pangitan na Namaratu gafuta pangikatalak tam te Hesus. 6Te amnedagga kitanan te Hesus a awan baleam nabanggit kitanan hapa ono amawetamnabanggit, te intu la ikayat naNamaratu ta ipasikkal tam ya pangu-rug tam tentu gafu ta pangidduk tamta ikattolay tam kiden.

7 A mappya haman ya pangurugmuy ta idi, ammi anu haman ta ne-tuluk muy ta itta ya manabtabangtekamuy petta awemuy ikatalak yakakurugan nga netuldu mi tekamuy.8Te ya ipapilit na manabtabang kidentekamuy a bakkan haman ta Nama-ratu ya nagafun na, te takwan hamanya nangayagan na tekamuy. 9 A amituluk muy ta itta ya mangituldu takillu tekamuy a pake sumaned san-gaw ya ituldu da ta ngamin kidentekamuy. 10 Ammi maski am kunnaten ya uhohugan ku tekamuy a ikata-lak ku la ta pagnonotan na kam ni AfuHesus petta megitta ya nonot muyta kuman na nonot ku. A maski aminya ya manabtabang ta pangikatalakmuy te Hesus a Namaratu sangaw yamakkamu mangpa-gang tentu.

Page 357: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Galasya 5:11 354 Galasya 5:2511 A pahig de na kadwan kidina ta

iyak para la ya takday nga mangi-pasikkal ta mabanggit mina ya to-lay. Ammi am kakurugan mina takunna ten a anu kawagan na mantuta tapilan nak para na sakā Hudyokkiden nga magpabanggit ta tolay? Team ipadangag ku mina ta mekerutanya tolay gafu ta kabanggit na ena awedak na mina tapilan. Ammiyen ta ikatupag dak la gafu ta intula ipadangag ku ya nepangikaru niHesus ta liwat tam kiden tentu ennagappa ta krus. 12 Ammi ya ikayatkin mina ta magpabanggit kiden ngamamopoyung tekamuy a kaponan damina ya bari da am angarigan ta intula ikatalak da ya nagalgal ta bari da.

Naubadan Kitam Petta Magserbi Ki-tam Ta Kappyanan

13 Ammi tekamuy, kahkahulun, ainalap na kam na Namaratu ewanpetta maubadan kam ta nakegalutanmuyen. Ammi maski am naubadankanan a bakkan mina ta yen ya pam-bar muy petta intu tarabakun muy yaangzen ta awa ikayat na bari muy, temappya ta magintagtagabu kam la tapagkaid-idduk muy. 14 Te ya uhohugna Namaratu ta lebru na en a“Iddukamya kagittam tolay ta kuman

na pangidduk mu ta barim,”kunna.

A am tarabakun muy mantu ya ku-man na inuhohug na in ta isin amekwenta ta kinurug muy ya ngaminlintig na. 15 Ammi am idulot muyla ya magtatapil, ikid na gindukduk-mar, a itan muy sangaw awa maperdisangaw ya pakikahulun muy te AfuHesus.

Ya Gagangayen Nonot Tam Ikid NaKahalwa Na Namaratu

16 Mappya mantu, kahkahulun, tapetuldu kam ta Kahalwa na Nama-ratu ngamagyan tekamuy, petta awe-muy sangaw medulot ya gagangayennonot muy. 17 Te ya gagangayennonot tam a tabtabangan na ya ikayatna Kahalwa na Namaratu, a ya ikayatna Kahalwa na en a tabtabangan na

hapa ya ikayat na gagangayen nonottam, petta awetam idulot ya gagan-gayen tarabakun tam. Te ya gagan-gayen nonot tam ikid na Kahalwana Namaratu a magkakatkatupag kid.18 A gafu ta ittan ya Kahalwa na Na-maratu tekamuy nga mangituldu tamappya a awan mantu ta serbi nalintigen tekamuy, te awan haman tapanguffun na. 19 Ammi am tumu-luk kam ta gagangayen nonot muy aintu sangaw tarabakun muy ya man-gadallaw, ikid na magnonot ta dupalna nonot, ikid na magatattug, 20 ikidna mangiatang ta sinang dyos, ikidna maganitu, ikid na mangikatupag,ikid namakitapil, ikid namangahugu,ikid na mafulotan magporay, ikidna maginggum, ikid na makikattway,21 ikid na makipassil, ikid na mag-illaw, ikid na mafulotan magragsak,ikid na kadwan para na kumanin. Apake itabarang ku tekamuy ta ku-man na nabidak tekamuy ta idi ta amitta ya mangwa ta kumanin kid natarabaku a aweda sangaw mesipat tapangikerutan na Namaratu.

22 Ammi am kurugan muy yaKahalwa na Namaratu nga magyanta bari muy a mappya sangaw yapatarabaku na tekamuy, petta intula tarabakun muy ya mangidduk, ikidna matalak, ikid na makikappya, ikidna magattam, ikid na mangikallak,ikid na mangatad. 23 A uffunan nakam hapa petta mekatalak kam, ikidnamasippat kam, a petta iguwadmuyhapa ya bari muy ikid na nonot muy.A am yen kid na tarabaku ya pakkwana tekamuy a anuhudpara ya serbi nalintigen tekamuy, te awan haman talintig nga mangihangat ta isin kid natarabaku. 24Te ya ngamin kiden tolaynga nedagga te Afu Hesus a nesipatdan hapa ya gagangayen nonot data nagappan ni Hesusen, kontodungamin kiden pinassilan da. 25 Agafu ta ittan tekitam ya Kahalwa naNamaratu nga mangtolay ta kahalwatam a mappya ta sigida parigan tam

Page 358: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Galasya 5:26 355 Galasya 6:17ya ituldu na tekitam. 26 A awetamhapa magparayag, te awan sangaw taiatad na am awa pakidibati tam, ikidna pagimpaspassil tam.

6Ya Pagpatunung Tam Ta Bari Tam

Ikid Na Kahulun Tam1-2 A maski am anu ya problema

muy ikid na zigat muy, kahkahulun, amappya ta magkauf-uffun kam, pettamedulot muy ya lintig ni Hesusen,te “Magkaid-idduk kam,” kunna. Aam angarigan ta itta ya meddatan-gan muy nga magliwat, a ikamuynga napasinapān ta Kahalwa na Na-maratu ya ange mina mangtabarangtentu. Ammi mappya ta malapatya pangtabarang muy tentu, te amawemuy hapa nonotan ya bari muy amabalin ta masanat kam hapa magli-wat. 3Te am pahig tam ta malalaki yaamu tam ta awan haman ta kalalakitam a ayayyawan tam hala ya baritam. 4 A bakkan mina ta ikattolaymuy ya pakanonotanmuy tamalalakikam, te intu hud la nonotan muyya Namaratu ewan, te am sagappyanna kam a yen mina ya gafu na talakmuy, a bakkan ta ikattolay muy yagafu na. 5 Te am anu ya patarabakuna Namaratu ta tagtakday tekitam amappya ta yen ya tarabakun tam.

6 A ikamuy hapa nga metuldu tauhohug na Namaratu a mappya ta isi-patmuyhapa yamangituldu tekamuyta magserbi tekamuy. 7 A awemuypahig ta maayayyaw muy ya Nama-ratu, te maski am anu ya imula natolay a kumanen hala sangaw ya ap-itan na. 8 A am intu la imula tamya ikayat na bari tam a awan mantusangaw ta takwan na maapit tam amawa pasi tam nga magnayun. Ammiam intu imula tam ya ikayat na Ka-halwa na Namaratu tekitam a intusangaw maapit tam ya magnayun naangat gafu ta Kahalwa na en ngamagyan tekitam. 9 A mappya mantuta awemuy mahulat nga mangipaitata mappya, te am awemuy magkafuy

a itta hala sangaw ya apit muy ngamappya, a awena hapa sangaw mata-lantan. 10 A yen ta kanayun ipaitamuymina yamappya ta ngamin tolayta ketta para la na arawmuy, aglalo takahulun muy kiden nga mangurug.

Ya Pangihuya Ni Pablu Ta Magpa-banggit Kiden

11 A ya isurat kun tekamuy tamapozan a itan muy awa pake dakalya letra na kiden petta pake nonotanmuy ya ibar kin:

12 YA MANGIPAPILIT KIDEN TAMABANGGIT KAM MINA A IKAYATDA TA ITTA MINA TA BARI MUYYA PAKAITAN TA PAKIDAGGA MUYTEKID, PETTA MALILLIKAN DA YAPANGIKATUPAG NA SAKA HUDYO DAKIDENTEKIDGAFUTAAWEDA IKATA-LAK YA PASI NI HESUSEN.

13 Ammi maski am nabanggit kidta kuman na nebar na lintig na Na-maratu a aweda haman kurugan yakadwan kiden nebar na. A ikayatda ta mabanggit kam hapa ta kumanna ikid petta matalakan kid gafu tanagalgal ya bari muy kiden. 14 Ammiteyak hapa la a annun ku ikatalakya nagalgal ta barikin? Te awan tatakwan na ikatalak ku ambakkan la taDafu tamewan Hesus nga nangikaruta liwat ku kiden ta nagappan na en.A gafu ta nesipatak hapa ta pasi naen amatabeng teyak ya ngamin kidenpakolangan na awan kiden mangu-rug, a matabeng hapa ya pakolanganku tekid. 15 A maski am nabanggit yatolay, ono awena nabanggit, a awanhaman ta pagduman da, te intu lamekwenta ya bagu na nonot. 16A Na-maratu hapa sangaw ya mangikallakta ngamin kidenmangpahig ta isin nalintig petta mappya kid la, te yen kidya Istralita na Namaratu nga kaku-rugan. 17 A awek na sangaw ikayatta itta sangaw ya mangihuya teyak takuman na awek turin ni Hesus, te yangamin kiden piglat ku ta barbarikinnga neatad namangikatupag teHesusa yen kid ya pakaitan ta iyak hala yaturin na nga kakurugan.

Page 359: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Galasya 6:18 356 Galasya 6:1818 A ya Dafu tamewan Hesus nga

Mangikerutan tekitam, ampade intuhala ya makkamu tekamuy.

Page 360: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Efeso 1:1-2 357 Efeso 1:13

Ya Surat Ni Pablu TaTaga Efeso KidenYa Gafu Na Suratin Yan

A ya takday para na ili nga nangi-padangagan nig Pablu ta damag niHesus a intu hala ya ili na Efeso. Ambasam ya Tarabaku Na Turin Kidenkapitulo 19 ikid na 20 a mabasamhapa ya pagpasyar nig Pablu ta isinna ili, te medyo nabayag hapa ta isinna ili nga mangituldu ta uhohug naNamaratu. Ta damo na ange na enta isin a magge nagtatapil ya tolaykiden gafu tentu, te ye-yen na ili yamayor na pangpaddayan da ta sinangdyos na dyos da en Artemis. A gafuta nangurug ya pake addu na tolay tanepadangag ni Pablu a nagtalekudanda ya sinang dyos kiden nga ilaku napandayān kiden. A ya dafu na pan-dayan kiden a intu ya nangsanat tatolay kiden petta pa-gangan da minai Pablu. Ammi mappya te aweda nasi-ged, a nagtugut hapa.

A ta nepagsurat ni Pablu ta man-gurug kiden ta ili na Efeso a nabaludta ili na Roma. A ye-yen na suratya pake mangipasikkal ta kadakalanna bendisyon na Namaratu tekitammangurug gafu te Hesus Kristu. A yanesurat ni Pablu a intu yan:

1-2Tekamuy nga tolay na Namaratutaga Efeso nga mangikatalak te HesusKristu;

Ampade Dama tam Namaratu ikidni Afu Hesus ya mangikallak tekamuypetta mappya kam la.

A ya nagsurat tekamuy a iyak,Pablu, nga turin ni Hesus gafu ta urayna Namaratu ewan.

Ya Bendisyon Na Namaratu Ta IttaKiden Te Hesus Kristu

3 Ampade madaydayawan ya Na-maratu ewan nga Dama na Dafutamen Hesus Kristu, te pinasinapanna kitam ta magdaduma na kap-pyanan na pakapangwa na en gafuta itta kitam te Hesus. A yen kid

na kappyanan ya magserbi tekitamta lugar na ewan nga awan maita.4 A gagangay ta pinasinapan na ki-tam, te ta kawan para la na lutakina dana uray na Namaratu ta isipatna kitam te Hesus, petta awan san-gaw ta pagkurangan tam am awa me-gitta kitam hala tentu nga medumata gagangay la na tolay. 5 A gafu taidduk na tekitam a dana nekari na tamagbalin kitam ta anak na kiden gafuta pangsaka ni Hesus tekitam, pettaidulot na hapa ya uray na en tekitam.

6 A nekwenta na kitam ta anak napetta madayawan hapa ya kalalakina allak na en tekitam, te nesipatna kitam ta Anak na en nga matakitta nonot na. 7 A ta pasi na Anakna en a nasaka na kitam ta dagana en, te nekaru na ya liwat tamkiden petta mapakoma kitam. 8 Apake nasurok para ya allak na Na-maratu tekitam, te pinasinapan nakitam para ta kuman na amu na en,petta maawatan tam ya ngamin allakna tekitam. 9 A nepakamu nan hapatekitam ya uray na en nga nelemad nata idi, petta magdulot ya bendisyonna en nga nekari na tekitam gafu teHesus Kristu. 10 Te ya uray na en ngamagdulot sangaw ta maatubang naaraw a i Hesus sangaw ya pagdadag-gan na ngamin kiden nawatwatek talutakin kontodu langitewan.

11-12A ta kuman na ikami hapa ngaHudyo a ikami ya popolu kiden pinilina petta medagga kami te Hesusen.Te addet ta nekapadday na ngaminkiden napadday a dana nekari na taikami ya kabukodan na kwa na ngamatakit tentu. A gafu ta mangurugkamin a nagdulot na ya ikayat naNamaratu ewan tekami, petta intusangaw ya madayawan gafu tekaminga napopolu kiden nangikatalak teHesus. Te maski am anu ya mak-makkwa ta utun na lutakin a pagbali-nan na ya ngamin ta kuman na ikayatna en. 13 Ammi bakkan la ta ikaminga Hudyo am awa ikamuy hapa ngabakkan ta Hudyo. A gafu ta nedaggakanan hapa te Hesus a sininyalan na

Page 361: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Efeso 1:14 358 Efeso 2:6kam hapa na Namaratu ewan. Tetekamuyen nakadangag ta kakuruganta uhohug na Namaratu a kinurugmuy ya damag na pangikerutan natekamuy. A gafu ta pangurug muy aneatad na ya Kahalwa na en petta ku-man na sinyal na tekamuy, te yen yanekari na ta ngamin kiden mangurugtentu. 14 A ya Kahalwa na en hapaya mangipasikkal tekitam ta itta halasangaw ya iatad na Namaratu teki-tam, petta pake maubadan kitam tangamin kiden dulay, petta Namaratuhapa ya madayawan gafu ta ngaminallak na tekitam.

Ya Pakimallak Ni Pablu15 A teyaken nakadangag ta man-

gurug kanan te Afu Hesus ikid naiddukan muy ya tolay na kiden, 16-17 aawekmahulat mangibosag ta talak kuta Namaratu gafu tekamuy. A gafu taintu hala ya Dyos ni Afu Hesus ikidna Dama tam nga seppakapangwaa kanayun pakimallak ta kam hapatentu, petta padakalan na para yaamu muy tentu gafu ta Kahalwa naen, te intu ya mangatad ta malalakina nonot petta amu muy ya nelemadna ta awan kiden mangurug. 18 Aadangan ku para ta pake pagdakaranna ya nonot muy, petta pake amumuy ya ikatalak muy tentu gafu tapangalap na en tekamuy, a petta amumuy hapa ya kalalaki na pagba-nangna en nga isipat na ta tolay na ki-den, 19-20 a kumanen hapa ta kalalakina pakapangwa na en nga mamas-pasikan tekitam nga mangurug. Apake malmalalaki ya pakapangwa naammi ta ngamin kiden makapangwa,te yen ya nepangtolay na te Hesus tanepasi na en, kapye na pinātā-nāng talangitewan. A ta ayanin a umatogkokna ta kanawannaNamaratu ewanngamakipagturay tentu ta lugar na ewan.

21 A tentu en nakapagtogkok taiturayan na Namaratu ewan a pakenapātā-nāng na ammi ta ngamin ki-den anghel ikid na anitu nga itta yaturay da ikid na pakapangwa da. A

naatadan hapa ta ngagan na nga pakemalmalalaki ammi ta ngamin kidenngagan ta ayanin ikid na maatubang.22 Te intu ya pinagturay na Nama-ratu ta ngamin kiden naparatu tangamin paglelehutin, yaga intu hapaya nesaad na ta kuman na ulu nangamin kiden mangurug ta paglele-hutin. 23Te ya pagdadagga na ngaminkiden mangurug ya mekwenta ta barina en, te ikitam ngamin nga man-gurug ya kedaggan ni Hesusen, aintu hapa yamakalannat ta tagtakdaymangurug ta ngamin kiden lugar.

2Ya Pagkappyanan Na Allak Na Na-

maratu1 A ta kuman na ikamuyen ta awe-

muyen para la nepangurug a dananasin ya kahalwa muy gafu ta pag-soysoymuy ta Namaratu ikid na liwatmuy kiden. 2A intu la tinarabakumuyya kuman na gagangay na tolay ki-den nga awanmakkamu ta Namaratu,te kinurug muy ya akkimohayan naanitu kiden nga itta ta paglelehutin,te anitu en hala ya mamaspasikan tatolay kiden nga magsoysoy ta Nama-ratu. 3 A kumanen haman tekitamngamin ta idi, te intu la tinarabakutam ya dulayen nga kinaragatan nanonot tam, te maski am anu ya ki-naragatan na bari tam ikid na nonottam a yen ya tinarabaku tam. A gafuta dulay ya gagangay tamen ta idi nganesigud tekitam a awan ta inindagantam am bakkan la ta pangpa-gang naNamaratu tekitam, te sa naggagittakitam na ngamin tolay.

4 Ammi gafu ta pake maiddukya Namaratu ewan ikid na malogonmangikallak, a nekallak na kitam halata pangidduk na tekitam. 5 A pakedakal hapa ya idduk na tekitam, temaski am nasi kitam para la gafu tapagsoysoy tam tentu a tinolay na ki-tam, te nesipat na kitam ta nepangto-lay na te Afu Hesus. A nekerutan ki-tammantu gafu ta allak na Namaratutekitam. 6A gafu ta nesipat kitanan ta

Page 362: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Efeso 2:7 359 Efeso 2:22nepagtolay ni Hesus a nesipat kitananhapa ta agtogkokan na en ta lugarna Namaratu ewan, petta makipag-turay kitanan hapa tentu ta ngamin,7 petta am dumatang na sangaw yakaarawan na pagturay ni Hesus aikitam hapa sangaw ya pakaitan nakalalaki na allak na Namaratu ikidna pangidduk na en tekitam gafu tapakesipat tam te Hesus Kristu. 8 Abakkan mantu ta kalalaki tam ya gafuna pangikerutan na Namaratu teki-tam, te allak la na tekitam gafu tapangikatalak tam te Afu Hesus. 9 Abakkan hapa ta tarabaku tam ya gafuna nangikerutan na tekitam, pettaawan na sangaw ta meparayag tam taatubang na ewan. 10 Te maski am anuya kalalaki tam nga mangwa ta map-pya a Namaratu haman ya nagafun nagafu ta pakesipat tam te Hesusen, tedana neparan na ya tarabakun tamnga mappya, petta yen ya idulot tam.

Ya Pagpadagga Na Namaratu TaHudyo Ikid Na Hentil

11 A yen ta nonotan muy mina,kahkahulun, ya katolay muy ta idi, teHentil kam haman ta nekeanak muy,a awemuy nabanggit ta kuman naHudyo kiden. A yen ta ikatupag dakam, te ibar da ta awan ta kwentamuy ta Namaratu gafu ta awena kannasinyalan na bari muy ta kuman nanetuldu ni Moses ta lintigen. 12 Agafu ta kumanen a awan ta nekatalakmuy ta mesipat kam sangaw te HesusKristu, te awemuy haman nesipat taIstralita kidennga tolay naNamaratu.A gafu ta Hentil kam a awemuy hapanesipat ta tulag na en te mina Abra-hamen. A awan mantu ta nekatalakmuy ta idi, te awan haman ta Dyosmuy nga makkamu mina tekamuy tapaglelehutin. 13 Ammi ta ayanin gafuta itta kanan te Hesus a neabikan nakam ta Namaratu, te ya daga na en yanangikaru ta liwat muy kiden.

14 I Hesus mantu ya nangpamap-pya tekitam ngamin nga Hudyo pasebakkanen ta Hudyo, te inazin na yapagingkatkatupag tam, a pinagdagga

na kitam. 15 Te ya lintig na Nama-ratu nga netuldu ni mina Moses taHudyo kiden a dinugiman na hamanya Hentil kiden ta idi. Ammi taayanin a newasa ni Hesus ya lintig naen kontodu ngamin kiden netuldu nimina Moses gafu ta pasi na en. Te yapasi na en ya nagdulotan na ngaminkiden netuldu ta lintigen, petta azomesipat tentu ya Hudyo pase bakkanta Hudyo. A gafu ta pinagdagga naya duwa kiden na tolay te Hesus amekwenta kid na ta kuman na tatak-day la na tolay nga bagu pinaratuna, a magkāmappya kid na sangaw tapagingkatkatupag da. 16 A gafu ta sanekaru ni Hesus ya ngamin kiden li-wat na Hudyo kiden pase Hentil kidena mabalin ta azo magkofun kid na taNamaratu, te awan na ta pangikatu-pagan na tekid.

17 A gafu ta ange ni Hesus ta lu-takin a yen ta mepadangag ya damagna pakikofun na Namaratu tekamuyHentil nga awannakkamu tentu, a ku-manen hapa ta Hudyo kiden nga naki-tulagan na ta idi. 18 Te am mangurugkitam te Hesus a sa pasinapān nakitam ta Kahalwa na Namaratu, kom-pormi am Hudyo kitam ono Hentilkitam, petta sa makaabikan kitananta Dama na ewan gafu ta Kahalwana en nga iatad na tekitam. 19 Ayen ta awemuy na sangaw madugi-man nga makidagga ta tolay kidenna Namaratu, te sa nagdadagga kitamhaman, a samagkakahulun kitam ngamakidama ta Namaratu ewan. 20 A sanekwenta na kitam ngamin ta kumanna bali na en, te ya popolu kiden turinni Hesus ikid na aglavun kiden nganangiuhohug ta ibar na Namaratu ayen kid ya kuman na arigi na balina en, a nedagga kanan hapa tekid.Ammi i Afu Hesus ya mayor na arigi,21 a intu ya tunudān na kadwan kidenramyenta na bali. A masesenut ma-patayuk ya bali en petta magbalin takuman na kapilya nga pagyanan naNamaratu ewan. 22A gafu ta timunudkanan hapa te Afu Hesus a nedagga

Page 363: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Efeso 3:1 360 Efeso 3:19kanan hapa ta paddayan na en balinga pagyanan na Namaratu gafu taKahalwa na en nga magyan tekitam.

3YaNepakamuNaNamaratuTe Pablu

1 A yen ta itta yak ta agbaludanin,te kuman na uray ni Afu Hesus tamabaludak gafu ta pangipadangag kuta damag na en tekamuy Hentil. 2 Tedana amu muy haman ta iyak yanekatalak na Namaratu nga mangi-padangag ta allakna en tekamuyHen-til. 3-5 A ta kuman na nesurat kin taayanin ta assang la a itta ya nepakamuna Namaratu teyak nga awena amuna popolu kiden dadagkal, te nelemadna tekid. Ammi ta ayanin a ikaminga turin ni Hesus ikid na aglavunkiden a nepakamu nan ya uray naen tekami gafu ta Kahalwa na en. Aam nabalin kanan sangaw nga mag-basa ta surat kin a amu muy san-gaw am had kunna pangawatan kuta uray na Namaratu nga mehulunta Anak na en Hesus Kristu. 6 Te yanepakamu na tekami a bakkan la taIstralita kiden ya tolay na Namaratu,te nesipat nan hapa ya kadwan kidentolay nga bakkan ta Istralita, pettasa magkakahulun kid nga medagga tabari ni Afu Hesus, petta parefu kidmakagamid ta bendisyon na Nama-ratu nga nekari na te mina Abrahamgafu ta pangikatalak da ta damag niHesus.

7A gafu ta allak na Namaratu teyaka pinasikan nak na pakapangwa naen, petta magbalinak ta daddobanna en nga ange mangipadangag tadamag ni Afu Hesus. 8 A ta kumanna uray kin hapa la a iyak ya ku-man na kaaassangan na ngamin ki-den tolay na Namaratu, ammi iyakhala ya inatadan na ta allak na paka-pangwa na en, petta ipadangag ku yakadakalan na bendisyon ni Hesus ngaawena mabilbilang ta ngamin kidenHentil. 9 A iyak hapa ya pinatudunanna petta pake ipalawag ku tekid ya

uray na Namaratu ewan nga nele-mad na ta idi addet ta ayanin. 10 Ayen ta pinagdadagga na Namaratu yangamin kiden mangurug te Hesus,petta magbalin kid ta takday la naiglesya, petta yen sangaw ya pakaitanta magindumohuma na kalalaki ikidna pakapangwanaNamaratu ewan, teyen ya ipakamu na ta ngamin kidenanghel ikid na anitu nga seppaka-pangwa ta lugar na ewan. 11 Yen yadana uray na Namaratu nga nekarina ta kawan para la na ngamin kidennapadday, a ta ayanin a nagdulot nahapa gafu ta Dafu tam ewan HesusKristu. 12 A gafu ta pangikatalaktam tentu a itta ya ikatalak tam taawetammadugiman nga umabikan taNamaratu ewanpetta adangan tamyaikayat tam tentu. 13 A yen ta ibar kutekamuy ta maski am nabaludak gafuta pangipadangag ku te Hesus teka-muy a awemuy tampan ya talak muyta nepadangag ken tekamuy, te yenhaman ya mangatad ta pakedayawanmuy ta atubang na Namaratu ewan.

Ya Pakimallak Ni Pablu Ta Mangu-rug Kiden

14-15 A gafu ta isin a magtumagaknga makimallak ta Dama tam ewannga nagafun na ngamin kiden tolayta lutakin pase langitewan. 16Te pakepakimallak ta kam ta isipat na kam naNamaratu ta pagba-nang na kalalakina ewan, petta pake magsikan yanonot muy nga makkamu tentu gafuta pakapangwa na Kahalwa na ennga magyan tekamuy, 17 a petta pakemetunglak hapa i Afu Hesus ta nonotmuy gafu ta pangikatalak muy tentu.A adangan ku para ta pake magramutya pagkaid-idduk muy, 18 petta mag-gagitta kam na ngamin kiden tolay naNamaratu nga makaawat ta ngaminkadakalan ikid na pagaddetan na urayna Namaratu ewan ta iglesya na en,19 a petta pake marikna muy hapa yaidduk ni Hesusen tekamuy nga awe-tam sa maawatan, a petta sa mapasi-

Page 364: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Efeso 3:20-21 361 Efeso 4:16napān kam ta kuman na kadyos naNamaratu ewan.

20-21Ampade intu mina ya kanayunmadaydayawan addet ta addet gafutekitam nga iglesya na en, ikid niHesus Kristu. Te maski am anu yamanonot tam ta adangan tam tentua mabalin ta pake surokan na paragafu ta pakapangwa na en nga mang-pasikan tekitam.

4Ya Pagtatakday Na Bari Ni Hesus

Kristu1 A ta kuman na iyak hapa nga

mabalud gafu ta pangurug ku te AfuHesus, a itta ya pakikekallak ku teka-muy, kahkahulun, te mappya ta intutarabakun muy ya megitta ta nan-gayagan na Namaratu tekamuy. 2 Teawemuy mina pātā-nāngan ya barimuy ta kahulun muy kidina, awamapmappya hud la ta masippat kamtekid. A magkaat-attam kam ikid namagkatultuluk kam gafu ta pagkaid-idduk muy. 3 Te mappya ta awe-muy magtatapil am awa pake kenganmuy hud la ya pagkakabagis muy,te pinagtatakday na kam na Kahalwana Namaratu. 4 Te ikitam ngaminnga nedagga te Afu Hesus a tatakdaykitam na bari, a tatakday hapa yaKahalwa na Namaratu nga magyantekitam ngamin. A tatakday la hapaya ikatalak tam gafu ta nepagagagayna Namaratu tekitam. 5A tatakday lahapa ya dafu tam ngamin, te i Hesusla tatakday ya kurugan tam ngamin,a intu hapa la ya gafu na nepagziguttam. 6 A tatakday la hapa ya Nama-ratu tam nga ingagan tam ta Damatam, te intu ya makkamu tekitamngamin ikid na magyan tekitam ikidna mangpasikan tekitam.

7 Ammi ya tagtakday tekitam amagdaduma ya kalalaki tam nganeatad ni Hesus tekitam, te inatadanna ya gintatakdayan tekitam takuman na ikayat na en nga iatadtekitam. 8 Ta kuman na uhohug naNamaratu ta takdayen surat a

“Tentu en timullu ta utun a adduhapa ya naabak na ta katapilna kiden, a ya ginubatan natekid a neatad na ta tolay nakiden,” kunna.

9A gafu ta timullu i Hesus ta kumanna kinan na suraten, a gagangay tadana umakban bit addet ta umag nalutakin, 10 te umakban haman kapyena timullu, a pake napātā-nāng hapaammi ta ngamin kidenmagyan ta lan-git, petta intu yamakkamu ta ngaminpaglelehutin gafu ta pakapangwa naen. 11 A gafu ta neatad na en tatagtakday tolay na a nagbalin ya kad-wan ta turin na kiden nga makkamumanguknud ta mangurug kiden. Anagbalin ya kadwan ta aglavun ngamangiuhohug ta ibar na Namaratu.A ya kadwan para ya mangisaned tadamagna pangikerutannaNamaratu.A ya kadwan para ya magpastor ngamangituldu ta mangurug kiden ta lu-gar da. 12-13 A yen kid ya nesaad niHesus ta iglesya na en petta ituldu daya sakā tolay da kiden ngamangurug,petta metuldu kid nga mangituldu takadwan. Amappya ta kunna ten pettadumakal ikid na magsikan ya pangu-rug na ngamin kiden nedagga ta barini Hesus Kristu addet ta magsibukalya pangurug tam ikid na pakkamutam ta Anak na Namaratu, petta mag-balin kitam ta kuman na tatakday lana tolay nga awan ta pagkurangan nanga megitta ta ngamin kiden kalalakini Hesus.

14 A mappya para ta kunna tenpetta awetam sangaw megitta ta ab-bing nga awan angzen dagdagān tangamin metuldu nga tulad, te adduhaman yamangayayyaw gafu ta tuladda kiden. 15 Ammi tekitam a intula uhohugan tam ikid na tarabakuntam ya kakurugan gafu ta pangidduktam ta ikattolay tam, pettam kuma-nen a dakalān tam ya ulu tamewanHesus addet ta megitta kitam tentu.16 A intu hapa la ya mangpahehit tatagtakday ramyenta na bari na en,petta maginguf-uffun kitam. Te am

Page 365: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Efeso 4:17 362 Efeso 5:5

kustu ya pagtarabaku na tagtakdayramyenta na bari na a sa dumakal yangamin barbari na, a magtuyag hapagafu ta pagingid-idduk na ramyentana kiden.

Ya Metabarang Ta Mangurug KidenNga Bari Ni Hesus

17 A ya ibar ku tekamuy ikid naipasikkal ku gafu te Afu Hesus a awe-muy na sangaw tarabakun ya kumanna gagangay muyen ta awemuyennepangurug, te intu la nonotan naawan kiden mangurug ya awan takapkappyan. 18 A nagsugiram yanonot da gafu ta aweda nesipat taangat na Namaratu ewan. A yenta makilavun kid hapa tentu gafu taaweda metug. 19A awan hapa ta amatda, te ipaita da haman ya pagattug data pakaitan na tolay, petta tarabakunda ya kompormi na kadulayan ngakaragatan da.

20 Ammi tekamuy a bakkan hamanta kunna ten ya naamu muy ta pan-gurug muyen te Hesus Kristu, 21-22 team kakurugan ta netug muy ya kaku-rugan nga itta te Hesus nga netuldutekamuy a dana naazin mantu yagagangayen nonot muy nga iminammagliwat, te yen haman ya nan-gatad ta kadulayan muy ta idi gafuta naayayyaw na kam na dulayen ngaininaman muy. 23 A ta ayanin a ittanya bagu en nonot muy nga neatad naNamaratu tekamuy, 24 te ya tagtakdaytekamuy a nagbalin kanan ta kumanna bagu na tolay nga pinaratu naNamaratu, petta megitta kam tentugafu ta katunung na gagangay muyikid na kappya na nonot muy.

25 A gafu ta nagtalekudan muy naya tulad, a mappyamantu ta kanayunbidan muy ya kakurugan ta kabagismuykiden, te samagkakahulunkitamnga nedagga ta bari ni Afu Hesus.26-27 A am magporay kam a awemuymagliwat, te mappya ta awemuy idu-lot ya pagporay muy addet ta furabpetta awena makaabikan na Satanastekamuy. 28 A ya iminam magtakawa mappya ta iwasa nan ya magtakaw,

petta ange magapag ta mappya en napangallun, petta itta hapa sangaw yaisipat na ta awan kiden makaapag.29 A awan mina ta uhohugan muy tadulay am awa mappya mina, pettamagserbi ta kappyanan, petta mauf-funan ya makadangag.

30 A awemuy hapa pagdamdamanya Kahalwa na Namaratu, te intuhaman ya kuman na sinyal na Nama-ratu tekitam, petta melasin na kitamsangaw ta araw na pangalap na teki-tam.

31 A yen ta azin muy mina yamaglussaw ikid na mafulotan mag-poray ikid na makitapil ikid na ma-madpadulay ikid na kompormi na du-lay. 32 A magingkalkallak kam ikidna magingid-idduk kam. A magim-pakpakoma kam hapa ta kuman nanepagpakoma na Namaratu tekamuygafu ta nepangikaru ni Hesus teka-muy.

5Ya Gagangay Mina Na Anak Kiden

Na Namaratu1Agafu ta anak kanan naNamaratu

ewan nga iddukan na ta mappya amappya ta makigitta kam hapa tentu,2 te magkaid-idduk kam mina ta ku-man na pangidduk ni Hesus tekamuy.Te nesagapil na ya bari na en tekitam,petta magserbi ta kuman na iatangna ta Namaratu nga mabangog ngamangmamallak tentu.

3 A gafu ta tolay kanan na Nama-ratu ewan a awan mina ta manguy-oyung ta awena atawa, a awan minata maglaham ikid na mangpassil taawena atawa, te bakkan haman takunna ten ya tarabaku na mangurug.4 A dulay hapa am bidan muy ya kaa-mamatan ikid na awan ta kapkappyanna bida, te intu hud la bidan muy yamappya en nga pakaitan ta talak muyta Namaratu ewan, 5 te pake nono-tan muy yan: ya magatattug, ikid namangibida ta paglaham na, a awenasangaw mesipat ta pangikerutan niHesus ikid na Namaratu, kumanen

Page 366: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Efeso 5:6 363 Efeso 5:28-29hapa ta maginggum, te kuman naikwenta na ya kaba-nang na ta dyosnga mangikerutan tentu.

6 A awemuy hapa paayayyaw tamagladdud kiden nga mangsansanattekamuy, te kakurugan ta pa-gangannaNamaratu yamagsoysoy kiden ngamamadday ta dulay na tarabaku. 7 Amappya mantu ta awemuy lumelettekid, 8 te maski am kagitta da kamta idi nga nagsugiram ta nonot, amadakar kanan haman gafu ta kettani Afu Hesus tekamuy. A mappyamantu ta intu tarabakun muy ya me-gitta ta dakar muyen, 9 te ya dakarenya mangatad ta ngamin kappyananikid na katunungan ikid na kakuru-gan.

10 A mappya hapa ta pakepasikkalan muy am anu ya ikayatni Afu Hesus, 11 petta awemuymekabat ta itta kidina ta sugiram ngamamadday ta awan ta kapkappyan.Mapmappya hud la ta mamaddaykam ta mappya, petta pagnonotanda ta kadulay na gagangay da, 12 tekaamamatan hapa am bidan tam yatarabakun da en nga ilemad da. 13 Amaski am ilemad damina ya tarabakuda a ya dakar na kappyanan muyya mangipasikkal tekid ta kadulayna tarabaku da, petta manonotda sangaw. Te ya ngamin kidenmadakaran a pake maita kid tamappya. 14 Yen ta itta ya takdayuhohug na Namaratu nga kumanin:“Ikamuynga kumannamasmasidug a

mahukal kanan te pagdakaranna kanan na Ari en Kristu, tekuman na nasi kam,” kunna.

15 A mappya mantu, kahkahulun,ta appiyan muy ya gagangay muypetta awemuy mina parigan yamapāpāwang ta nonot am awamakanonoten mina, 16 te awemuymina sensenan ya pangwa muy tapatarabaku na Namaratu tekamuy,te ittan ya dulay ta kinangrarawin.17 A awemuy hapa makilavun, tenonotan muy am anu ya patarabakuni Afu Hesus tekamuy. 18 A

awemuy mina magillaw, te yenhaman ya mangpaturad tekamuy ngamamadday ta dulay. Mapmappya hudla ta mapasinapān kam ta Kahalwana Namaratu, 19 te magkakansyonkam ta uhohug na Salmo kiden,ikid na kadwan kiden kansyon muyta Namaratu. Kumanen hapa taadade ikid na not am yen ya iatadna Kahalwa na en tekamuy. Temappya ta magkakansyon kam ikidna magtokar kam ta Namaratu ewanta talak na nonot muy. 20 A mappyahapa ta kanayun ibosag muy ya talakmuy ta Dama muy ewan Namaratugafu ta ngamin allak na tekamuy, tenesipat na kam te Dafu tamen HesusKristu. 21 A magintultuluk kam hapagafu ta ikamat muy i Afu Hesus.

Ya Gagangay Mina Na Nagatawa22 A ikamuy babay nga seatawa a

mappya ta timuluk kam ta atawamuyta kuman na itattuluk muy mina teAfu Hesus, 23 te ya lalaki en ya pan-gulu na babbayen ta kuman ni Hes-usen ta tolay na kiden, te ikid yanekwenta ta bari na en, a intu hapa yamangikerutan tekid. 24A ta kuman naitattuluk namangurug kiden te Hesusa kumanen hapa mina ya itattulukna babay kiden ta atawa da kiden tangamin ibar da.

25-27A ikamuy lalaki a iddukanmuyhapa ya atawa muy ta kuman ni Hes-usen ta iglesya na en, te nesagapilna ya bari na en tekitam, petta mag-balin kitam ta kuman na atawa na.A yen ta dana binaggawan na kitamta liwat tam kiden ta nepangibosagtam ta pangurug tam tentu ikid napagzigut tamen ta danum. A gafu tapangbaggaw na en tekitam a nedumana kitam ta gagangay kiden na tolay,petta megitta kitam tentu. Te sangawam magtoli a kuman na iboda na ki-tam, a pake ispot kitam hapa, te awansangaw ta mansa tam, ikid na dupingtam, ikid na kompormi na kadulaytam.

28-29 A kumanen hapa mina yapangidduk na lalaki kiden ta atawa da

Page 367: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Efeso 5:30 364 Efeso 6:13kiden, te yamangidduk ta atawana ena mesipat hapa ya bari na en. A map-pya mantu ta igitta da ya atawa da takuman na bari da, te ikatupag da hudya bari da am awa taronan da hamanpetta kengan da. 30 A kumanen hapaya pangkengani AfuHesus tekitam, tebari na kitam.

31 A nonotan muy hapa ya uhohugna Namaratu ta lebru na en, te yanebar na a“Ammangatawa ya lalaki a kuman na

makigungay ta dakal na kiden,te makidagga ta atawa na en,te magbalin kid na ta tatakdayla na tolay,” kunna.

32 A ya ikayat na uhohugan ta isina medyo maumag hapa, ammi ta ku-man na pangawatan ku a intu bidanna ya gagangay ni Hesus ikid naiglesya na en. 33Ammi kumanen hapatekamuy nga lālāki, te mappya ta id-dukan na tagtakday lalaki ya atawana en ta kuman na pangidduk na tabari na en hapa la, a mappya hapata dayawan na tagtakday babbay yaatawa na en.

6Ya Itabarang Ni Pablu Ta Anak Ikid

Na Tagabu1A ikamuy anak a kurugan muy ya

hina muy ikid na dama muy gafu tasa mangurug kam te Afu Hesus, tegagangay haman ta kunna ten teki-tamngamangurug. 2Te ya uhohugnaNamaratu ta suraten a“Ikamatmu ig hinam ikid na damam,”

kunna.A ye-yenhapanauhohugyanapolu

en lintig na nga nehulunan na kari na,3 te ya netulfu na ta lintigen a“petta mappya ya makkwa teko ikid

namabayag ya pagtolaymu tautun na lutakin,” kunna.

4 A ikamuy nga seanak a awe-muy pagporayan ya anak muy kidengafu ta pagpatunung muy tekid, temapmappya hud la ta ituldu muy kidta mappya na tabarang ta kuman nanetuldu ni Afu Hesus.

5 A ikamuy tagabu a kurugan muyya dafu muy kiden nga itta ta lu-takin, a ipaitamuy ya talawmuy tekidikid na lagpat muy ikid na kappya nanonot muy, te ikwenta muy kid takuman na dafu muyen Hesus. 6Ammiawemuy mina parigan ya ape mang-mamallak tekid, te maski am awedataronan ya tarabaku muy a idulotmuy la ya patarabaku da tekamuyta kuman na pakitagabu muy te AfuHesus, petta medulot muy ya ikayatna Namaratu tekamuy gafu ta kap-pya na nonot muy. 7 A maglologonkam mantu nga makitagabu tekid,te awemuy ikwenta ta tolay ya pak-itagabun muy am awa i Afu Hesus.8Te nonotan muy ta maski am anu yatarabakun muy nga mappya a kuma-nen hapa sangaw ya pangsagolyat niAfu Hesus tekamuy, a kumanen hapata ngamin tolay kompormi am tagabuono bakkan ta tagabu.

9A ikamuy hapa nga makātagabu anonotan muy ya tagabu muy kidina,te mappya mina ya nonot muy tekid,a awemuy kid tātālawan, te nonotanmuy ta intu hapa dafu muy ya dafuda en ta langitewan, a awan hapa taidaduma na tekamuy.

Ya Kakurugan Na Katapil Na Man-gurug

10 A ya napozanin nga mabidaktekamuy a pasikanan muy ya nonotmuy gafu ta pagdadagga muy teAfu Hesus, te intu pagsikanan muyya pakapangwa na en. 11 A iserbimuy hapa ya ngamin kiden neatadna Namaratu ta ikkaman muy, pettamakkwamuy sangaw yamanggammata pagsistema ni Satanasen tekamuy.12Tebakkanhaman ta kumanna tolayya katapil tam am awa anitu kidenikid na dafu da kiden nga seturay ikidna seppakapangwa, ikid na masikankiden akkimohayan ta paglelehutinnga magpasugiram ta nonot na tolay,ikid na addu para na magdaduma naanitu nga awetam maita nga mamad-day ta dulay. 13 A mappya mantu ta

Page 368: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Efeso 6:14 365 Efeso 6:24kanayun ihulunmuy yangamin kidenikkaman muy nga neatad na Nama-ratu tekamuy, petta awemuy sangawmagsunsun ta ketta na dulay am awaidulot muy hud la ya pakigubat muyaddet ta nangabak kanan.

14 A mappya mantu ta dana naka-paran kamngamagatubang ta katapilmuy kiden ta kuman na suddalu, tealapan muy apolu ya kakurugan, teyen ya mekwenta ta pagsintaronmuynga magibbal ta pantalon muy. Aitug muy hapa ya mappya na nonot,te yen ya kuman na barawasi na lan-duk ta radang muy. 15 A malogonkam hapa mangipadangag ta damagni Hesus, te yen ya kuman na pagsap-atos muy. 16 A intu para idaggamuy ta isin kid ya pangikatalak muyta Namaratu, te yen ya kuman nakalasag muy nga mangpasi-gat ta tu-lad ni Satanas, te ya tulad na kidenya kuman na pana na afuy. 17-18 Apake itug muy hapa ta ulu muy yapangikatalak muy ta pangikerutan naNamaratu, te yen ya kuman na tad-dung na landuk. A pake gikumanmuyya uhohug na Namaratu nga igawatna tekamuy ta pangkattab muy, team makimallak kam ta kuman na it-uldu na Kahalwa na en tekamuy aipanonot na ya uhohug na Namaratutekamuy petta kuman na pangkattabmuy ta mangparuba en tekamuy. Temappya ta kanayun makimallak kamikid na magadang kam ta panguffunna Namaratu ewan tekamuy. A pakeimugudan muy makimallak talo ammagamamangaw kam am dukmaranna kam ni Satanas. A pakimallakmuy hapa ya ngamin kiden tolay naNamaratu, 19 aglalo teyak, petta aweksangaw mamat nga maguhohug amawapasikanannakminanaNamaratuewan, pettamepadangag kuyadamagna en nga melemad para la ta tolaykiden. 20 Te maski am itta yak ta ag-baludanin a ikayat ku ta idulot ku halaya nekatalak ni AfuHesus teyak, pettaitta ya turad ku nga mangipadangagta kuman na ikayat na.

Ya Kapozyanan Na Ibar Na21-22 A ya nangitulud ta surat kin

tekamuy a ya kabagis kin Tikiku, teintu ya pake iddukan ku, a mekata-lak hapa manguffun ta patarabakuni Afu Hesus teyak. A intu ya di-nob ku tekamuy petta ibar na teka-muy ya kasasaad kin ta isin, a pettaintu hapa sangaw ya mangpasikanta nonot muy. 23 Ampade Damatamewan Namaratu ikid ni Afu HesusKristu ya mangatad ta kamappya nanonot muy, ikid na mangpasikan tapangidduk muy gafu ta pangurugmuy tentu. 24Ampade ikallak na hapaya ngamin kiden mangidduk ta Dafutamen Hesus ta kakurugan na idduk.

Page 369: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Pilipos 1:1-2 366 Pilipos 1:14

Ya Surat Ni Pablu TaTaga Pilipos KidenYa Gafu Na Suratin Yan

Ye-yan ya takday na surat ni Pablutentu en para la nabalud ta ili naRoma. Am basam ya Tarabaku naTurin Kiden kapitulo 21 addet ta 28 aamum sangaw ya gafu na nekebaludna en. A tentu en para la nabaluda nangidob hapa ya mangurug kidentaga Pilipos ta ange mangitulud taiuffun da tentu, te ikid ya napnapolukidenmangurug te Afu Hesus ta lugarna Masadonya ta nepangipadangagnig Pablu ta ili da.

A gafu ta kallak da te Pablua yen ta nagsurat hapa tekid, tepake madamdam tekid. A paketinabarangan na kid hapa ta awedaipalubus ya ange kiden manabtabangta pangurug da te Afu Hesus, te yakadwan kiden Hudyo nga manguruga nepapilit da ta awena kustu napangurug na taga Pilipos kiden amaweda hapa mabanggit.

Am ikayat mu hapa basan ya bidana pagpasyar ni Pablu ta ili na Piliposa itam ya kapitulo 16 ta Tarabaku naTurin Kiden.

1-2 Tekamuy taga Pilipos nganedagga te Afu Hesus Kristu, kontodumagtaron kiden tekamuy ikid nakauffunan da kiden.

Ampade ikallak na kam ngaminna Dama tam Namaratu ikid ni AfuHesus, petta mappya kam la.

A ya nagsurat tekamuy a iyakPablu, ikid ni Timotyo nga daddobanni Hesusen.

Ya Pakimallak Ni Pablu Tekid3-5 Am kada nonotan ta kam,

kahkahulun, a pake matalakak taNamaratu ewan, te intu nonotan kuya ngamin neuffun muy teyak gafuta pangipadangag ku ta damag niHesus, te awena la magimmang naneuffun muy teyak addet ta gafu napagyan ku tekamuy addet ta ayanin.

A amkadamakimallakak apakimallakta kam hapa setalak. 6 A gafu taNamaratu hapa la ya namepegafu tamappya na tarabaku tekamuy a ittahapa ya ikatalak ku ta pedulot na halatekamuy addet ta dumatang sangaw iAfu Hesus.

7 A maski am kunna ten ya nonotku tekamuy a kustu hala, te amuk taitta yak hapa ta nonot muy, te nesipatkanan hapa ta pangpatudun na Na-maratu teyak ta pangipasikkal ku tadamag ni Hesus, a kumanen hapa takabalud kin. 8 A kakurugan para yatalak ku tekamuy, te maski Namaratuewan hapa ya makkamu ta kasikanna damdam ku tekamuy ta kuman natakit na nonot ni Afu Hesus tekamuy.

9 A am kada pakimallak ta kam taNamaratu ewan a

“Pake padakalam, Afu, yapangidduk da ikid na amu da ikidna pakarikna da ta kakurugan,10 petta amu da hapa pilin yakappyanan,” kunku.

Te am itta yen kid tekamuy a awansangaw ta kadulayan muy ikid napakehuyan muy ta araw na pag-imbestigar ni Hesus Kristu tekitam,11 te dana pinasinapan na kanan tamagdaduma na kappyanan nga na-gafu te Hesusen, a yen ta pake maitahapa sangaw ya kalalaki na Namaratuewan gafu tekamuy.

Ya Kappyanan Na Kabalud Na12 Mappya hapa, kahkahulun, ta

ipakamuk tekamuy ya pagbalinan nadimmatang teyak, te gafu ta kabaludkin a mauffunan hapa ya pakesanedna damag ni Hesus. 13 Te ya ngaminkiden umange nagpasyar teyak, kon-todu ngamin kiden suddalu nga mag-taron, a nadangag dan hapa ya damagni Hesus teyak, te amu dan tamabalu-dak gafu ta pangurug ku tentu. 14A yakappyanan na para a pake pinagturadni Afu Hesus ya addu na kahulun tamkiden gafu ta kabalud kin, te awedanmagtalaw mangipadangag ta uhohugna Namaratu.

Page 370: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Pilipos 1:15-17 367 Pilipos 2:415-17 Itta hapa ya kadwan kiden nga

mangipadangag ta damag ni Hesusgafu ta pumasil kid teyak, a ikihuda ya pamadakat da teyak ta pangi-padangag da, petta madaggan minaya zigat na kabalud kin, pettam ku-manen a ata-nang kid mina ammiteyak. Ammi mapmappya ya ra-zon na kadwan kiden, te ikayat damanguffun mangipadangag gafu tapangikayat da teyak, te amu da taiyak ya pinatudunan na Namaratungamangipasikkal ta damagniHesus.18 Anu mantu ya mappya? Mappyata matalakak tekid ngamin, te maskiam anu ya razon na pangipadangagda, am matunung ya nonot da, onomaski am killu, a mepadangag hala yangagan ni Hesus, a yen ya ikatalak ku.

19 A idulot ku la ya talak ku, temaski am anu ya zigat kin a amuk tamappya hala sangaw ya pagbalinanna teyak gafu ta pakimallak muy ikidna panguffun na Kahalwa ni Hesusteyak. 20 A itta mantu ya ikata-lak ku ta awek sangaw melogot, tekanayun iturad ku ya ngamin kidenzigat, aglalo ta ayanin, ta kuman naiyaken ta idi, pettam kumanen a ma-dayawan hapa i Afu Hesus gafu teyak,te maski am masi yak ono am ma-tolayak la. 21 Te am iyak hapa la,a awan ta kwenta na katolay ku amawek magserbi te Hesus, a am masiyak mina a mapmappya yen, te ittayak na tentu.

22 Ammi am angarigan ta mabaya-gak para la a addu sangaw ya mabalinku ta mappya na tarabaku. A yen taawek amu amhad sin yamapilik tekidduwa, 23 te kuman na mapopoyungakmagpili. Te ya ikayat ku ta kadwana pagtugutān kun mina ya bari kinyan, petta itta yak mina te Hesus, temapmappya yen teyak. 24 Ammi takadwan a mapmappya tekamuy amawek bit la magtugut petta mauffu-nan ta kam para la. 25A yen mantu yapakkamuk ta awek bit la magtugut, temappya ta magyanak la bit tekamuy,

petta mauffunan ta kam nga mag-padakal ta talak muy ikid na pangu-rug muy. 26 A mappya para ta kunnaten, petta kustu sangaw dumakal yatalak muy te Hesus gafu ta itta yak naha tekamuy.

27 Ammi maski am itta yak teka-muy ono awan a mappya ta kanayunipaita muy ya megitta ta netulduni Hesusen, petta am angarigan tamakaange yak sangaw tekamuy onoam awan a madamag ku ta mag-dadagga ya nonotmuy ikid namahul-hulun kam ngamangipasikkal ta pan-gurug muy te Hesus. 28 A awemuyla magtalaw ta makitapil tekamuy, teipadangag muy la ya pangurug muytekid, te maski am ibar da ta melogotkam gafu ta pangurug muy a yenhaman ya ikatalak muy ta mekerutankam. A Namaratu hala ya makāurayta isin, 29 te maski am neatad na tamangurug kam te Hesus, a neatad nahapa ta mazigatan kam gafu tentu.30 A yen ta nesipat kanan hapa takuman na nagzigatan ken ta kettakentekamuy, ikid na pagzigātān ku taayanin.

2Ya Pangipasikkal Na Ta Umalinnak

Kid1 Am kakurugan mantu ta itta ya

turad muy gafu te Hesusen, ikid naawan ta damdammuy gafu ta pangid-duk na ikid na takit na nonot na teka-muy, ikid na magkakahulun kanangafu ta Kahalwa na Namaratu teka-muy, 2 a paggagittan muy mantu yanonot muy, ikid na pagkaid-iddukmuy, petta pake matappag mina yatalak ku tekamuy. Te am anu ya nonotna takday a nonot muy ngamin mina,3 pettam kumanen awemuy pumasilta kahulun muy kiden, ikid na awe-muy iparayag ya awan ta kapkappyan.Te mapmappya hud la ta umalinnakkam, petta awemuy pahig ta mal-malalaki kam ammi ta kadwan. 4 Abakkan la mina ta kappyanan muyya nonotan muy, te isipat muy hapa

Page 371: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Pilipos 2:5 368 Pilipos 2:22nonotan ya kappyanan na kadwankiden tekamuy. 5 Kumanen minaya nonot muy, te kumanen hapa yanonot ni Hesusen:

6 Te addet ta gafgafu na ngamin anegitta hala ta kadyos na Nama-ratu ewan.A gafu ta Dyos a bakkan ta intu

ninonot na ya kadyos na,7 te neatad na hud la ta kappyanan

na tolay kiden,te nagbalin hapa ta tolay, a

nakigitta para ta daddoban natolay.

8 A pake umalinnak para, tekanayun tumuluk lamaski addetta pasi na,ammi bakkan haman ta gagan-

gay na pasi, te pasi na dulay natolay, te pinagappa da hamanta kayu.

9A yen ta pake pinata-nang na Na-maratu ewan ammi ta ngamin,a inatadan na hapa ta ngagan

na nga at-ata-nang ammi tangamin kiden ngagan,

10 pettam kumanen am mepadan-gag ya ngagan ni Hesus a mama-lentud sangaw tentuya ngamin kiden magyan ta lan-

git, ikid na lutakin, pase umagna lutak.

11 A awan sangaw ta awanmangipadangag ta pangdayawda tentu,te maski am anu ya agsitang da a

ibar da sangaw ta“Hesus Kristu ya Dafu na ngamin,”

kunda, pettam kumanen a ma-dayawan hapa ya Dama na ewanNamaratu gafu tentu.Ya Tarabaku Mina Na Mangurug

12Yenmantu ya gafu na, kakabagis,ta itug muy la mina ya uhohug ku,tekamuy, aglalo ta kawan kin teka-muy, te kanayun kumanen haman taketta ken tekamuy ta idi. Te mappyata afuran muy appiyan ya pakikahu-lun muy, petta awena maperdi. 13 Teitta haman yaNamaratu tekamuy ngamangpasikan ta nonot muy, petta

itta ya ayat muy nga mangidulot tangamin pakkwa na tekamuy.

14 A am anu ya tarabakun muy, aawemuy mantu la maglalibak ikid namakitapil, 15petta awan ta pakehuyanmuy, petta ispot kam la nga ānāk naNamaratu ewan. Te gafu ta itta kampara la ta paglelehutin ngamekikkihuta tolay kiden nga magkillu ikid namagdupal ta nonot, a ikamuy minayamangipaita ta pagkappyanan tekidta kuman na zilag nga mangpadakarta sugiram. 16 A mappya mantu tapagdakarān muy kid ta uhohug naNamaratu, te yen yamangtolay tekid.

Mappya ta yen kid na tabarang yapake itug muy, petta itta sangaw yapangikatalakan ku tekamuy ta arawna pagimbestigar ni Hesus tekitam, team pasikkalan na sangaw ya mappyana tarabaku muy a yen sangaw yapakkamuk ta awek nelogot ta pagban-nag ku tekamuy. 17-18 A maski ampapasin dak mina a matalakak hala,te am angarigan ta kuman na atangya pangurugmuy taNamaratu amap-pya ta medagga hapa ya pasik, pettamagbalin ya angat ku ta kuman na bi-narayangen ngameburud ta atangen,pettam kumanen a sa makipagayayatkitam ngamin ta neatang tam ta Na-maratu ewan.

Ya Bida Na Gafu Te Timotyo Ikid NiPafuditu

19 A am uray ni Afu Hesus a itta yaikatalak ku ta ange i Timotyo teka-muy, te doban ku ta mavit, petta amanu sangaw yamadangag na tekamuya ibar na hapa sangaw teyak, pettasang matabtabang hapa ya damdamku tekamuy. 20 Awan haman ta tak-wan nga medob ku mina tekamuy, teintu la ya amuk nga megitta ta nonotku nga mangidduk tekamuy. 21 Te yakadwan kidin ta isin a intu la kara-gatan da ya magserbi ta kappyananda hapa la, te kuman na aweda latagopan ya ikayat ni Hesus. 22 Ammite Timotyo a dana amu muy ya kap-pya na, te kuman kami la na mat-tama nga magtarabaku mangisaned

Page 372: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Pilipos 2:23 369 Pilipos 3:5-6

ta damag ni Hesus. 23 A ikatalak kumantu ta madob ku sangaw tekamuyta mavit, ammi dangagan ku bit amanu ya dumatang teyak. 24 Ammiam uray hapa ni Afu Hesus teyak aitta hapa ya ikatalak ku ta awena lamabayag a doban nak hapa tekamuy.

25 Ammi ya nonot ku te Pafuditunga dinob muy teyak a pagtolin kutekamuy, te kuga madamdam natekamuy. Mappya ta dinob muyteyak, petta pinakabari muy ngamanguffun teyak, te nehulhulun lateyak ta kuman na kabagis ku ngamanguffun ta tarabaku kin, yagakahulun ku hapa nga magattamta zigat ta kuman na magsuddalu.26 Ammi madamdam na tekamuy,a naburungan hapa, te amu na tanadamag muy ya pagtakit na en. Ayen ta naburungan talo am burunganmuyhapa. 27Akakurugan ta nagtakit,a magge nasi, ammi nekallak na halana Namaratu ewan, a nagmappyan.Ammi kallak na Namaratu hapateyak ta awena nasi, te nelillik naya medagga mina ta damdam kin.28 A mesasita mantu ta doban ku iPafuditu tekamuy, pettam kumanena matalakan kam hapa am maitamuy, ikid na lumampaw hapa yaburung kin tentu. 29 A am dumatangna mantu tekamuy a pagayayatanmuy ta kuman na pagayayat muyte Afu Hesus. A ipaita muy hapaya pangdayaw muy tentu, kumanenhapa ta ngamin kiden megitta tentu,30 te nesalda na haman ya angat nagafu ta patarabaku ni Hesus tentu, amagge nasi petta idulot na ya neuffunmuy teyak nga awemuy medulot taidi.

3Ya Matunung Nga Kakurugan

1-2A ya pakemesasita, kahkahulun,a idulot muy la ya talak muy te AfuHesus. A pake itan muy hapa yaange kiden magpabanggit tekamuy,te kuman kid na atu kidenmaguyung,te dulay ya tarabakun da, te ipapilit

da ya pakabigad na bari muy. A maskiamnabidak yen tekamuy ta idi amap-pya ta isurat ku ha, te kappyananmuyhapa. 3 Te ikitam nga mangurug teHesus a ikitam ya kakurugan na sim-sima ni mina Abrahamen nga nakitu-lagan na Namaratu, te dayawan tamhaman ya Namaratu ta kuman na it-uldu na Kahalwa na en tekitam. Amaski am anu ya kalalaki na bari tamikid na nagafun tam a awan ta tak-wan na ikatalak tam ta mangikerutantekitam am bakkan la te Hesus Kristu,te awetam ikatalak ya bari tam. 4 Amkakurugan mina ta mekerutan ya to-lay gafu ta kalalaki na ikid na bigad nata bari na en a gagangay ta iyak minaya mangikatalak ta kalalaki na barik,ammi awek.

A maski am anu ya pangikatalakna kadwan kiden tolay ta bari da adakdakal para mina ya pangikatalakku ta barik,

5-6 te ya dadagkal ku kiden a ging-ginafu da hala ya Istralita kidenngapopolu kiden tolaynaNama-ratu.

A gingginafu da para ya tolay kidenni Bendyamin nga pake maday-dayawan na Istralita.

A teyaken neanak a binanggit dakhapa ta mekawalu en araw, teyen haman ya nebar na Nama-ratu ta popolu kiden dadagkalmi.

A ya dana agsitang ku a Hebreyuhapa, te yen haman ya dana agsi-tang na Istralita kiden.

A addet ta kaabbing ku awan pulusta tinaliban ku ta ngamin kidenlintig na Namaratu,petta mekwenta yak mina ta

matunung ta atubang naewan.

A nedagga yak hapa ta pinpinangana Pariseyu kiden nga pake ma-fulotan mangidulot ta ngaminkiden lintig na Namaratu.

A pake masikanak hapa nganangipasikkal ta pangurug kuta relisyon ku ta idi,

Page 373: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Pilipos 3:7 370 Pilipos 4:1

te pina-gang ku yamangurug ki-den te Hesus nga nakikattwayta relisyon mi.

7 A ye-yen kid na tarabaku ya pakenekatalak ku ta idi, te pahig ku ta kap-pyanan ku kid, petta yen kid mina yapangikwentan na Namaratu ta map-pya yak na tolay. Ammi nagtaleku-dan ku kid na, a nekwentak kid nata awan ta kapkappyan, petta intu lakappyanan ku i Hesus. 8 A maski amanu ya kappyanan ku ta idi a ikwen-tak na ta awan ta iatad na, te pakemapmappya hud la ya pakkamuk teAfuHesus. A gafu ta intu a nekwentakna ya kuman na kappyanan ken taduping, a nagtalekudan kun, pettamagamid ku ya kappyanan ni Hesus.9 A newarad kun mantu ya kuman nakappyanan ken ta idi, petta medaggayak la tentu, pettam kumanen a igittanak na Namaratu ewan ta mappya natolay gafu ta ikatalak kun i Hesus. Teawek na ikatalak ta itta ya kappyananku gafu ta pangidulot ku ta lintig naen, te makurang haman. 10 A awanmantu ta takwan na karagatan ku ambakkan la te Hesus, petta pake mesi-patak tentu ikid na pakapangwa na ennga nangtolay tentu. A isagapil ku yabarik tentu ta nagzigatan na en, pettamegitta yak tentu ta pasi na en, 11 taloammesipatak hapa sangaw ta tolayanna kiden.

Ya Karagatan Ni Pablu12 Awek ibar ta dumatang na teyak

ya ngamin karagatan ku te Hesus, aawek hapa ibar ta awan ta pagku-rangan ku, ammi pake pakolanganku am had kunku megitta tentu, taloam magamid ku sangaw ya gafu nanepanggamid na teyak. 13 Am iyakhapa la, kahkahulun, a awek ibar tanagamid kun yen, ammi takday laya kwan ku, te awek la nonotan yaitta ta gafan ku, te masikanak mang-atubang ta patarabaku na Namaratuteyak ta ayanin. 14 A kuman naparigan ku la ya magkain-inabak ki-den magbilag addet ta pagaddetan

na dalan da, te pake pasikkalan kuya isagolyat na Namaratu ewan teyakam ayagan nak sangaw ta utun, pettapake mesipatak sangaw ta ngaminkalalaki ni Hesus.

Ya Tabarang Ni Pablu Tekid15Amaski am pahig muy, kahkahu-

lun, ta awan ta kurang na pangu-rug muy a mappya ta parigan muyla mina ya kuman na nonot kin.Ammi am takwan ya nonot muya mappya ta Namaratu hapa la yamakkamu mangipaita ta kustu teka-muy. 16 Ammi maski am had sin yanagaddetan tam ta pangurug tam amappya ta idulot tam la, petta awe-tam magsunsun.

17 Mapmappya, kahkahulun, taparigan dak mina, a am itta yakadwan tekamuy nga dumagdag takuman na netuldu mi en tekamuy, ayen kid hapa ya parigan muy, 18 teaddu haman ya ape mangurug nganebar ku tekamuy ta idi, a pidwanku ha ibar ta ayanin, te itangit kupara ta intu la parigan da ya awankiden mangikatalak ta nepangikaruni Hesus ta liwat da kiden. 19 Ammiawan ta takwan na pagaddetan daam bakkan la ta pangtaguhali naNamaratu ewan, te ya sirat da hapala ya dyos da, a iparayag da para yakāāmāmatān, te intu la nonotan daya katolay da ta lutakin. 20 Ammiikitam nga kakurugan na manguruga intu nonotan tam ya katolay tamta langitewan, te yen ya agyan ni AfuHesus nga mangikerutan tekitam. Aipa-na tam ya datang na tekitam, 21 teintu sangaw ya manguli ta bari tamkidin nga makafuy ikid na malogonmasi, petta megitta kid ta kalalakina bari na en. Te intu haman yaseppakapangwa a pagbalinan na yangamin ta kuman na ikayat na.

41 A yen ya gafu na tabarang ku

tekamuy, kakabagis, te ikamuy yakuman na sagolyat ku nga pake id-dukan ku ikid na ikatalak ku ikid na

Page 374: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Pilipos 3:2 371 Pilipos 3:18kadamdamān ku. A pake itug muymantuyapangurugmuy teAfuHesus.

Ya Kapozyanan Na Tabarang Na2A ya tabarang ku hapa teg Eyodya

ikid ni Suntuke a azin muy ya kalus-saw muy, a pagdaggan muy ya nonotmuy, te magkabagis kam haman gafute Afu Hesus. 3 A am itta tekamuyya mekatalak nga makigitta teyak atabaranganmuy haen ya duwa kidinanga babay, petta magmappya kid, tekagittak kid haman nga nangisanedta damag ni Hesus, te nakihebing kidteyak nga nanguffun ta idi; sa ikidnig Klemente ikid na kadwan kidenkatarabakuk nga awan kid sin na nga-gan, ammi itta hala ya ngagan da talebru na mangtolayen tekitam.

4 A mappya mantu, kahkahulun, tasigida matalak kitam gafu ta nedaggakitanan ta Dafu tamewan. A ulin kuha petta awemuy kaliwatan, Maga-yayat kanan la.

5Amaski am anu ya problema muya awemuy hama magimpalpaliwat, temangikalkallak kammina, te tanagayna ya datang ni Afu Hesus tekitam, aintu sangaw ya makkamu ta makali-wat. 6 A maski am anu ya dumatangtekamuy a awemuy la burungan, temakimallak kam laNamaratu ewan. Aibosag muy hapa ya talak muy tentugafu ta kallak na tekamuy, 7 te maskiam awemuy amu am had kunna amapasinapan kam hala ta kagitta nanonot na Namaratu nga awanmagbu-rung, te intu hapa la ya mangtaronta nonot muy ta pangikatalak muy teHesus.

8 A ya mesasita para, kahkahulun,am intu karagatan muy ya mappyaikid na pangdayaw na ngamin tolaytekamuy a awan mina ta nonotanmuy am bakkan la ta kakurugan, ikidna malalaki, anna matunung, ikid naawan ta kadulayan, ikid na ispot, ikidna madayawan. 9 A ya ngamin kidennetulduk ikid na nesirak ku tekamuynga kurugan tam a pariganmuy kid lahapa, kumanen hapa ta ngamin naita

muy ikid na nadangag muy teyak, aitta la ya Namaratu ewan tekamuynga mangatad ta pagintak na nonotmuy.

Ya Talak Ni Pablu Ta Neuffun DaTentu

10 A pake matalakak hapa te AfuHesus gafu ta nakanonot kanan hanga mangikallak teyak ta kuman naikamuyen ta idi. Ammi maski amawan ta nepetulud muy teyak abatta nabayag a awek haman pahig tanewarad dak, te amuk ta nonotan dakhala, te mazigat hapa ya pangituludmuy ta iuffun muyen. 11 A awemuyhapa pahig ta bidan ku yan gafu tamazigatanak, te maski am anu yakasasaad ku a matalakak la, te mape-namak na ta ngamin dumatang teyak.12 Te nariknak ya zigat na makuran-gan, a nariknak hapa ya gasat na ma-surokan, te itta ya kabattug ku, a ittahapa ya pagbisin ku. Ammi maskikumanen a matalakak la ta ngamindumatang teyak, 13 temabalin ku la yangamin ta pangpasikan ni Afu Hesusteyak.

14Ammimaski kunna ten amappyahapa yen tekamuy te inuffunan dak tazigat kin. 15Amaski addet ta nepangi-padangag ku ta damag ni Hesus teka-muy ikid na nepagtugut ku ta lugar naMasadonya a awek hapa naliwatan taawan haman ta takwan nga nanguf-fun teyak am bakkan la ta ikamuy ngataga Pilipos. 16 A maski teyaken nag-dulot ta ili na Tesalonika nga nagafutekamuy a namidwa kam haman nag-petulud ta iuffunmuy teyak. 17Ammimaski am bidan ku yan tekamuy aawemuy pahig ta itta ya karagatanku ta iatad muy para teyak, te intula karagatan ku ya addu na mayanna nemulaken gafu ta panguffunmuyteyak, petta itta hapa ya medaggata isagolyat na Namaratu tekamuy.18 Ammi am iyak hapa la a ittanngamin teyak, a awan na ta masapulku, te nasurok na ya neatad muy nganetuludni Pafuditu teyak. A ikwentakhapa ya neatad muyen ta kuman na

Page 375: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Pilipos 3:19 372 Pilipos 3:23mabangog na atang nga makamamal-lak ta Namaratu ewan. 19 A maskiam anu ya masapul muy a ya Dyosewan ngamakkamu teyak a intu hapaya makkamu tekamuy gafu ta ittakam te Hesus. A isipat na kam hapata kaba-nang na kalalaki na ewan.20 Ampade madaydayawan ya Damatamewan Namaratu addet ta addet.

Ya Pakikumusta Ni Pablu Tekid21 A kumanen hapa makikumusta

yak ta ngamin kiden mangurug teHesus ta agyan muy, a makikumustahapa tekamuy ya kahulun ku kidin,22 ikid na ngamin kidin mangurugtaga ili na Roma, aglalo ta mag-tarabaku kiden ta bali na Ari in.

23Ampade i Afu Hesus yamakkamutekamuy. Yen la ya addet na surat kintekamuy.

Page 376: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Kolosas 1:1-2 373 Kolosas 1:13

Ya Surat Ni Pablu TaTaga Kolosas KidenYa Gafu Na Suratin Yan

A ya takday para na surat nganesurat ni Pablu ta kabaludna enparala ta ili na Roma a intu yan. Ammi yapagduman na ta kadwan kiden nag-suratan na a aweda para la nagkāit-ita nig Pablu ikid na mangurug kidenta isin na ili. Ya nangipadangag tauhohugnaNamaratu tekid a i Paparasnga kofun ni Pablu. A ta kabalud niPablu para la ta ili na Roma a im-mange hapa i Paparas nga nagpasyartentu, a binida na ya problema naiglesya ta ili na Kolosas. Te ya prob-lema da kan a itta kan ya takwan namangituldu nga immange nagpasyartekid, a takwan kan hapa ya relisyonda nga netuldu da ta tolay kiden. Aya netuldu da kan a dakdakal kan yaanghel kiden ammi te Afu Hesus, ayen kid mina ya pakimallakan da.

A gafu ta binida ni Paparas te Pablua nagsurat hapa i Pablu ta mangurugkiden ta ili na Kolosas, petta pakeipasikkal na ya kakurugan tekid, aneatad na ya surat na en te Paparaspetta enna itulud ta iglesya. A yanesurat ni Pablu tekid a intu yan:

1-2Tekamuy nga tolay na Namaratutaga Kolosas ikid na kabagis mi ngamangikatalak te Hesus Kristu.

Ampade Dama tam Namaratu yamangikallak tekamuy petta mappyakam la.

A ya nagsurat tekamuy a iyak,Pablu, nga turin ni Hesus gafu ta urayna Namaratu ewan. A kahulun kuhapa ya kabagis tamin Timotyo.

3-4 Pake matalak kamin, kahkahu-lun, ta Namaratu ewan nga Dama niAfu Hesus gafu ta nadamag mi teka-muy, te mangurug kam kan hapa teAfu Hesus, ikid na iddukan muy kanhapa ya tolay na kiden. A yen taam kadamakimallak kami a ibosagmihapa ya talak mi ta Namaratu gafu

tekamuy. 5 A gafu ta kinurug muyya kakurugan nga nadangag muy tadamag ni Hesus nga nepadangag niPaparas tekamuy, a ittan ya ikatalakmuy ta iatad na Namaratu tekamuy talugar na ewan, a yen ya indagan muysetalak gafu ta nadangag muy ikid nakinurug muy.

6 A ya bida ni Hesus nga nepadan-gag ni Paparas tekamuy a sumanedna hapa ta ngamin paglelehutin. Apake umaddun hapa ya mangurugte Hesus gafu ta damag na en, temagbabawi kid ta tarabaku da ennga dulay. A mappyan hapa yatarabakun da ta kuman na ikamuyentekamuyen nakadangag ta kakuruganikid na nakkamu ta allak naNamaratutekamuy. 7 A i Paparas nga nangi-padangag ta allak na Namaratu teka-muy a intu hala ya sakā tagabu minga pake abikan tekami. A mekatalakhapa nga mangidulot ta patarabakuni Hesus Kristu, pettamauffunan kamhapa. 8A intu hapa ya nangipadamagta iddukan da kami hapa gafu ta Ka-halwa na Namaratu ngamangpasikantekamuy.

9 A addet ta nepakadamag mi tapangurug muy ikid na pangiddukmuy a kanayun pakimallak mi kamta pasinapān na kam na Namaratu tamalalaki na nonot gafu ta Kahalwa naen, petta pake amumuy ya uray na entekamuy, 10 a petta intu la tarabakunmuy ya megitta ta dafu muyen Hesuspetta matalak hapa tekamuy. Apake adangan mi para ta dumakal lamina ya mappya na tarabaku muyikid na amu muy ta Namaratu ewan,11 petta pake mapasinapān kam tapakapangwa na en, petta itta ya turadmuy ikid na talak muy nga magattamta ngamin dumatang tekamuy. 12 Amappya mantu ta ibosag muy hapaya talak muy tentu, te intu ya Damamuy nga nangpakustu tekamuy, pettamesipat kam ta kasasaad na anghelkiden nga magyan ta dakar na Na-maratu ewan. 13 A isipat na kitamta dakar na en, te dana pinohet na

Page 377: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Kolosas 1:14 374 Kolosas 1:28kitam ta sugiramen nga nangigalutanni Satanasen tekitam. A nealit nakitanan ta pangikerutan na Anak naen nga pake iddukan na, petta intuya makkamu tekitam, 14 te intu yanangikaru ta liwat tam kiden pettamapakoma kitam.

I Hesus Ya Kagitta Na NamaratuEwan Nga Nangikerutan Tekitam

15 A gafu ta awetam maita ya Na-maratu ewan a ya Anak na en Hesusya pake pakaitan tam ikid na pakka-mun tam tentu. A intu hapa yamakkamu ta ngamin kiden napadday,16 te intu hapa la ya pinagpaddayna Namaratu ta ngamin kiden maitatam pase awetam maita ta lutakinikid na langitewan, kontodu mag-daduma na anghel nga seturay ikidna kadwan kiden makapangwa, pettaintu hapa la ya madayawan gafu tangamin kiden pinadday na. 17 Danaittan mantu i Hesusen ta kawan parala na ngamin, a ta ayanin a intuhapa ya mangibbal ikid na magtaronta ngamin, petta magdanang kid langa awan makutukutet. 18 A intuhapa ya kuman na ulu tam, te iki-tam ngamin mangurug ya bari na talutakin. A gagangay ta intu ya ulutam nga mangtolay tekitam, te intuya imunnan magnayun tentu en na-tolay ta pasi na en, petta magbalin takātā-nangān na ngamin. 19 A gagan-gay hapa ta intu ya kātā-nangān nangamin, te dana uray na Namaratu taintu ya pagyanan na ngamin kalalakina kadyos na ewan, 20 petta intu yapinakabari na nga mangpamappya tangamin kiden nakigungay tentu talutakin pase langitewan. Te ya dagana en nga nagarut ta krus a yen yanepangikaru na ta liwat tam kiden,petta magkakahulun kitam na Nama-ratu ewan.

Napakoma Kitanan Gafu Ta Pasi NiHesus

21 A ikamuy hapa nga adayu ta Na-maratu ta idi, a kuman na katapil nakam ta idi gafu tamagsoysoy ya nonotmuy ikid na dulay ya tinarabaku

muy. 22-23 Ammi ta ayanin a pakemagkakahulun kanan na Namaratuewan gafu te Hesus, te nesipat nakam ta bari na en tentu en nasi, pettamegitta kam hapa ta kappya na en. Aam idulot muy la idulot ya pangurugmuy tentu, petta pake metunglak tamappya a awan na sangaw ta pakali-watan muy ikid na pangihuyan natekamuy am igawat na kam sangawta Namaratu ewan. A mappya mantuta awemuy pagtalekudan ya nekata-lak muyen nga nekari na Namaratutekamuy ta damag ni Hesus. Te awanhaman ta takwan na ikatalak tam tamekerutan kitam am bakkan la tadamag ni Hesus nga mepadangag tangamin tolay ta paglelehutin, te iyak,Pablu, ya nekatalak na nga mangi-padangag ta damag na en.

Ya Zigat Ni Pablu NgaManguffun TaMangurug Kiden

24 A maski am mazigatanak gafu tapangipadangag ku ta damag ni Hesusa matalakak la, te amuk ta mappya yapagbalinan na tekamuy, te kuman nalannatan ku ya zigat kiden ni Hesusta barikin hapa la gafu ta iglesya naen, te intu hala ya tolay na kiden ngamedagga ta bari na en. 25 Te iyakya nekatalak na Namaratu ewan ngamanguffun ta iglesya ni Hesus, pettapake ipasikkal ku tekamuy ya uray naNamaratu ta uhohug na en. 26-27 Teaddet ta pake palungu na araw a ittaya uray na Namaratu ewan nga awenaamu na tolay kiden ta idi pase anghelna kiden. Ammi ta ayanin a pakemepalawag ta tolay na kiden, pettaikid hapa ya pakkamun na ngamintolay ta pagba-nang na kalalaki na ennga nelemad na ta idi, te ya pagba-nang na kalalaki na en nga awedaamu ta idi a intu hala i Hesus Kristunga magyan tekamuy, a intu hapa yaikatalak muy ta mesipat kam hapasangaw ta kalalaki na en.

28 A intu hala ya ipadangag mi tangamin tolay. A pake ituldu mi kid,anna tabarangan mi kid ta mappyana uhohug, petta am mepaatubang

Page 378: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Kolosas 1:29 375 Kolosas 2:15kid sangaw ta Namaratu ewan a awanmina ta pagkurangan da am awa pakemekustu kid hud la gafu te Afu Hes-usen nga magyan tekid. 29 A yen taikakinan ku ya tarabakukin tekid gafuta pangpasikan na Namaratu teyak tapakapangwa na en.

21 A pake ibosag ku tekamuy,

kahkahulun, ta ikakinan ku la yatarabakukin gafu tekamuy, kontodumangurug kiden ta ili na Laodisya, akumanen hapa ta ngamin kiden ngaawan para la nakaita teyak, 2 pettamagsikan mina ya nonot muy gafuta pagdadagga muy ikid na pagkaid-idduk muy, a petta pake maawatanmuy para ya uray na Namaratu ikid niHesus Kristu nga awena amu na tolaykiden ta idi. 3 Te ya ngamin kidennelemad na Namaratu ewan ta idi ai Hesus ya kuman na tulbik tam ngamanghukat ta nelemad na en, pettaamu tam ya uray na en, te intu hala yanangatadan na Namaratu ta ngaminkiden pepakamu na tekitam. 4 A yenya ibar ku tekamuy petta awemuymina maayayyaw, talo am maay-ayuna kam mina na kadwan tolay takaispot na uhohugan da nga tulad. 5Amaski am awanak tekamuy a itta halaya nonot ku tekamuy, a matalakaktekamuy gafu ta pagtatakday muyikid na pangurug muy te Afu Hesusnga netug muy ta nonot muy.

Matolay YaMangurug Gafu Te HesusKristu

6Gafu ta mangurug kanan te HesusKristu nga nesaad na Namaratu tadafu na ngamin a mappya mantu taintu tarabakun muy ya megitta tadafu muy. 7A gafu ta pake netug muyya damag ni Hesus nga netuldu ni Pa-paras tekamuy a yen la ya idulot muypetta dumakal para ya pangurugmuytentu, petta awena sangawmahantudna kinurug muyen. A mappya hapata kanayun ibosag muy ya talak muyta Namaratu gafu ta allak na ikid naidduk na tekamuy.

8 A imugudan muy hapa talo amitta sangaw ya mangitawag tekamuyta takwan na relisyon nga ituldu datekamuy. Te am bakkan ta kumanna nesirak ni Hesus Kristu a tuladmantu, a awan ta iatad na tekamuy, tenagafu ta nonot na tolay nga netulduna anitu kiden tekid. 9 A imugu-dan muy mantu talo am metawagkam te Hesus, te awan ta takwan napagyanan na ngamin kadyos na Na-maratu ewan am bakkan la ta intu.10 A gafu ta nedagga kam hapa tentua itta mantu la tentu ya ngamin mas-apul muy, te intu ya kātā-nangānna ngamin kiden seppakapangwa ngaanghel ikid na anitu ikid na tolay.11A gafu ta nedagga kanan te Hesus asinyalan na kam, petta itta ya pakai-tan ta kwa na kam na Namaratu.Ammi ya sinyal muy a bakkan ta ku-man na kabanggit na Hudyo kiden,te intu nasinyalan ya nonot muy, tenewasa muy ya gagangayen nonotmuy ta nekesipat muy ta pasi ni Hes-usen. 12 A gafu ta nesipat kanan tapasi na en anesipat kamhapa ta neke-tanam na en ta nepagzigut muyen.Ammi tekamuyen lumattog ta danu-men a nesipat kam hapa ta nepag-tolay na en, te intu nekatalak muyya pakapangwa na Namaratu ewannga mangtolay tekamuy ta kuman nanepangtolay na te Hesus ta pasi na en.

13 Ta idi a nasin ya kahalwa muygafu ta liwat muy kiden ikid na kadu-lay na nonot muy. Ammi gafu tapasi ni Hesus a pinakoma na kitamna Namaratu ta liwat tam kiden anesipat na kitam ta pagtolay ni Hes-usen. 14 Te ya pasi na en ya nepang-purid na Namaratu ta ngamin kidenliwat tam ta lintig na kiden, te dananelista na kid ta kuman na gatut tamtentu. A ta nepangilansa da te Hesusta nagappan na en a uray na Nama-ratu ta sakā nelansa hapa ya lista naliwat tam kiden petta ikaru na kid.15 A gafu ta nekaru na ya liwat tamkiden a naabak na hapa ya Satanasikid na anitu kiden nga kanayun ma-

Page 379: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Kolosas 2:16 376 Kolosas 3:4madpadulay tekitam, te pinerdi naya pamadpadulay da tekitam. A tanepangipabuya da ta pangpapasi date Hesus a intu nepabuya na Nama-ratu ya pangabakna te Satanas ikid naanitu na kiden gafu ta pasi ni Hesus.

Naubadan Kitam Ta Ituldu Na AnituKiden

16 (v16,20a) * Gafu ta pangabakni Hesus ta anitu kiden a naubadankanan hapa ta ituldu na anitu kiden,te nesipat kanan ta pasi ni Hesus.A yen ta awemuy mina nonotan yaibar na kadwan kidina nga mangi-huya tekamuy gafu ta kananmuy ikidna inumanmuy. A am ibar da ta ngili-nan muy mina ya dana kiden pyestanaHudyo kiden, ikid na bagunahulanda, ikid na araw na agimmang daa awemuy la ikaskasu, 17 te bakkanhaman ta iyen kid ya pake kakuru-ganen nga ituldu na Namaratu teki-tam, te yen kid la bit ya neunnan naNamaratu ta popolu kiden dadagkalpetta kuman kid la na keangarigan naawanen para dumatang. Ammi gafuta ange ni Hesusen a intun ya kaku-rugan. 18 A awemuy hapa ituluk taayayyawan da kamnamangipapilit tapakikultu da, te ikayat da ta timulukkam hapa nga makimallak ta anghelkiden, te intu la dagdagan da ya naitada ta tarinap da, a iparayag da yaamu da. Ammi awan ta kappyananna amu da, te nagafu hala ta dana ennonot da nga dulay. 19 A kuman nanewasik da mantu ya ulu da en, tenakigungay kid na haman te Hesusen.Ammi gagangay ta intu ya kuman naulu tam, te intu haman ya pagafunna angat tam ikid na sikan tam, pettadumakalmina yangaminbari na en takuman na ikayat na Namaratu ewan.Te ya ngamin kiden urat na ikid nanagtotopan na tulang na kiden yamagingufuffun hapa petta dumakalya bari na ta kuman na idagdakal nagagangayen bari tam.

20 (v20b) A gafu ta naubadan kananta ituldu na anitu kiden a awemuyminamakigitta ta kadwan kiden tolaynga pasikanan na anitu, te negungayna kam haman ni Hesus. A awemuymantu pegalut ta lintig da kiden 21 teaddu haman ya ihangat da nga map-pya;

“Awemuy kanan ya kumanin,maski awemuy la si-gedan, temakaliwat kam,” kunda.

22 Ammi ya ihangat da en a urayna Namaratu ta magserbi tekitam.A awemuy mantu kurkuruganya ngamin madangag muy ngamehangat, te bakkan haman taNamaratu ya nangihangat am awatolay. 23 Ta kuman na uray da amappya ya lintig da kiden, te uffunanda kid kan nga mangurug, ikid naumalinnak, ikid na mangiguwad tabari da. Ammi ta kakurugan a awanhaman ta iatad na tarabakun da, tepadakalan na hud la ya pagkaragat nabari da.

3Ya Kappyanan Na Pakesipat Tam Ta

Nepagtolay Ni Hesus1 A ta kuman na inuhohug ken

ta idi, kahkahulun, a nesipat kananhaman ta nepagtolay ni Hesus, a tak-wan na mantu ya lintig muy, pettaintu mina karagatan muy ya itta enta Namaratu ewan, te yen haman yaagyan na dafu muyewan Hesus ngamakipagturay tentu ta ngamin pa-glelehutin. 2 A awemuy la mantunonotan ya ngamin kiden karagatanda ta lutakin nga awan mabayag, temapmappya ta intu nonotan muy yaneatad naNamaratu tekamuy ta lugarna ewan nga magnayun, 3 Te nasikanan haman nga nesipat te Hesus,ammi nesipat kanan hapa ta nepag-tolay na en, a sakā netagu ya angatmuy ni Hesus ta Namaratu ewan. 4 Aam makipaita ha sangaw i Hesus asakā mepaita kitam hapa tentu nga

* 2:16 Ya gadwa na bersikulo 20 a netulfu ta isin petta matarus ya bida.

Page 380: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Kolosas 3:5 377 Kolosas 3:22megitta ta ngamin kalalaki na, te intuhapa la ya katolayan tam.

5A mappya mantu ta iwasa muy yagagangayen nonotmuy ngamagkara-gat ta kwa na lutakin, petta awemuymangadallaw, ikid na magattug taawemuy atawa, ikid na magattug tasakā lalaki muy ikid na sakā babbaymuy, ikid na maglaham. A awemuyhapa maginggum, te ya maginggumya kagitta namakidyos ta sinang tolaynga dyos. 6 A yen kid na tarabakuya gafu na pangpa-gang na Nama-ratu ta ngamin kiden makaliwat. 7 Asakā nakihulun kam hapa tekid taidi ta isin kid na tarabaku, 8-9 ammita ayanin a nagtalekudan muy na,a mappya ta awemuy kid tolin. Aawemuy mantu ipasinap ya pagpo-ray muy, ikid na makitapil, ikid namangikatupag, ikid na mamadpadu-lay, ikid na maguhohug ta dulay nauhohug, ikid na magladdud ta sakātolay muy, te newasa muy hamanya gagangayen nonot muy kontodutarabaku muyen. 10 A gafu ta naulikanan neanak a ittan ya bagu nanonot muy nga megitta ta nonot naNamaratu, petta dumakal la dumakalya amu muy tentu ta pakangangayin.11 A ya ngamin kiden nauli neanaknga Hudyo ikid na bakkan ta Hudyo,ikid na nabanggit ikid na awan na-banggit, a awan ta idaduma na Nama-ratu tekid, temaski am anu ya katolayda a awan ta kwenta na, a kumanenhapa ta awanen para la mepenam,ikid na awan ta adal, ikid na tagabuikid na awena en magtagabu, te intulamesasita i Hesus Kristu ngamagyantekitam.

12A gafu ta sa pinili na kam ngaminna Namaratu ewan, a neduma nakam ta kadwan kiden tolay ta pangid-duk na tekamuy. A mappya mantuta ipaita muy ya pakipagrikna muyta ikattolay muy kiden, a kumanenhapa ta pangidduk muy tekid, ikid nakasippat muy, ikid na pagattam muytekid, ikid na pangikallak muy. 13 Amagimpakpakoma kam hapa am itta

ya liwat na takday ta kadwan teka-muy, te mappya ta magimpakpakomakam ta kuman na nepagpakoma naDafu tamewan tekamuy. 14 Ammiya pagkaid-idduk muy ya pake mesa-sita, te yen ya magpasibukal tekamuypetta mappya ya kauknud muy.

15 A am itta ya problema muy ngamagpakattway tekamuy a patalibanmuy la, te intu nonotan muy yapagpatatakday ni Hesus tekamuy, ayen mina ya tulukān muy, te yenta inalap na kam na Namaratu ewanpetta magtatakday kam ta kuman namagkakabagis. A nonotan muy hapaya ngamin kiden bendisyon na Na-maratu tekamuy, te ibosag muy yatalak muy tentu. 16A mappya hapa takanayun mapasinapān ya nonot muyta uhohug ni Hesusen, petta mappyaya uhohugan muy ta pagintultuldumuy ikid na pagintabtabarang muy.A magkakansyon kam hapa setalakta Namaratu ewan ta magdaduma nakansyon. Kumanen hapa ta adadeikid na not am yen ya iatad na Ka-halwa na en tekamuy. 17 A maski amanu ya tarabakun muy ikid na uho-huganmuy amappya ta nonotanmuyya ngagan ni Afu Hesus petta intuya madayawan, a ibosag muy hapaya talak muy ta Namaratu ewan gafutentu.

Ya Metuldu Ta Nagatawa Kiden IkidNa Magtagabu

18 A ikamuy babay nga seatawa amappya ta timuluk kam ta atawamuyta kuman na mekustu ta pangurugmuy te Afu Hesus. 19 A ikamuy lalakia iddukan muy hapa ya atawa muy, aawemuy kid pagzigātan. 20 A ikamuyānāk a kuruganmuy ya hina muy ikidna dama muy ta ngamin patarabakuda tekamuy, petta matalak hapa yaNamaratu ewan tekamuy. 21 A ika-muy seanak a awemuy pagporayanya ānāk muy kiden ta pagpatunungmuy tekid, talo am matampa ya ta-lak da. 22 A ikamuy tagabu a kuru-gan muy ya dafu muy kiden nga itta

Page 381: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Kolosas 3:23 378 Kolosas 4:15

ta lutakin ta ngamin patarabaku datekamuy, ammi awemuy mina pari-gan ya ape mangmamallak tekid, temaski am aweda taronan ya tarabakumuy a idulot muy la ya patarabaku datekamuy gafu ta talaw muy ta Dafutamewan Hesus. 23Amaski am anu yapatarabaku da tekamuy amaglologonkam la, a ikwenta muy ta bakkan tatolay ya pakitagabun muy am awai Afu Hesus, 24 te nonotan muy tamaski am anu ya tarabakun muy ngamappya a intu sangaw ya makkamunga mangsagolyat tekamuy ta kumanna nekari na Namaratu ewan, te mek-wenta te Hesus Kristu ya pakitagabunmuy. 25 Ammi ya mangwa ta dulay amaatadan hala sangaw ta kuman nainingwa na en, te awan ta idaduma naNamaratu ewan.

41 A ikamuy hapa nga makātagabu

a atadan muy ya tagabu muy kidenta mappya en nga mekustu tekid, tenonotanmuy ta itta hapa ya dafumuynga magyan ta langitewan.

Ya Kapozyanan Na Ituldu Na2 A ya ibar ku tekamuy ngamin

a malogon kam mina nga makimal-mallak ta Namaratu ewan, a awe-muy kaliwatan ya mangibosag ta ta-lak muy tentu gafu ta allak na ikid nabendisyon na tekamuy. 3 A am kadamakimallak kam a pakimallak dakhapa, petta atadan nak na Namaratuta araw ku nga mangipadangag tauhohug na en, pettamepalawag ku yauray na en nga nehulun te Hesus nganelemad ta idi. 4 A maski am yen yagafu na kabalud kin ta ayanin a paki-mallak dak hala petta itta ya lugar kunga mangipalawag ta kadwan kidentolay ta agyan kin. 5A ya ibar ku paratekamuy a kanayun nonotan muy amanu ya mappya nga tarabakun muyikid na uhohugan muy ta awan kidenmangurug, te awemuy mina ipapa-naya mangipaita ta kappyanan na pan-gurug muy. 6 A am kada maguhohugkam a ipaita muy hapa ya masippat

na nonot petta awena matabeng nauhohug muy, te gagangay ta kunnaten petta amu muy am had kunnamina na tabbag muy ta ngamin tolay.

Ya Kapozyanan Na Pakikumusta NigPablu

7-8 A ya nangitulud ta surat kintekamuy a ya kabagis kin Tikiku, teintu ya pake iddukan ku, a mekatalakhapangamanguffun ikid namakipag-tagabu teyak ta patarabaku ni AfuHesus. A intu ya dinob ku tekamuypetta ibar na am imanu yak ta agyankin, petta amu muy ya kasasaad kinikid na ngamin tarabakuk, a pettaintu hapa ya mangpasikan ta nonotmuy. 9 A intu hapa kahulun na iOnisimu nga kalugaran muy. In-tun hapa ya takday kabagis ku ngamekatalak nga iddukan ku hapa. Aikid duwa ya pakadangagan muy tangamin makkwa teyak ta agyan kin.

10-11A makikumusta hapa tekamuyi Aristarku nga sakā balud kin, ikid niMarkus nga kasinsin ni Barnabasen,ikid ni Hesusen nga nengagan taHusto. A dana nesurat kun tekamuyya tabarang ken gafu te Markus, aam dumatang sangaw tekamuy a pag-dulotan muy la. A ya tallu kidin laya sakā Hudyok kidin nga makipaguf-fun teyak ta tarabakukin nga mangi-tuldu ta pangikerutan na Namaratuewan, a dakal hapa ya talak ku tekid.12 A makikumusta hapa i Paparasennga kalugaran muy ikid na tagabuni Hesus Kristu. A pake ikakinanna hapa ya makimallak ta Namaratugafu tekamuy, te intu adangan nata pake magtuyag ya pangurug muyikid na awan mina ta kapopoyunganmuy gafu ta patarabaku na Namaratutekamuy. 13A ibar ku la yan tekamuy,te pake napasikkal kun hapa ta dakalya lagpat na nga magtarabaku gafutekamuy ikid na itta kiden ta ili naLaodisya ikid na Hirapolis. 14 A yamakikumusta para tekamuy a i Dok-toren Lukas nga iddukan ku hapa ikidni Demasen. 15 A ibar muy hapa ta

Page 382: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Kolosas 4:16 379 Kolosas 4:18makikumusta kami ta kabagis ku ki-den ta ili na Laodisya, kumanen hapate Nimpas kontodu mangurug kidennga maggagimung ta bali na en.

16A am nabalinmuy sangawmang-basa ta suratin yan ta atubang nakabagis kiden a pabasa muy hapasangaw ta maggagimung kiden ta ilina Laodisya, a kumanen hapa basanmuy sangaw ya surat ken tekid. 17 Aibar muy hapa te Arkipo ta awenamina kaliwatan ya tarabaku na en nganekatalak ni Afu Hesus tentu, te map-pya ta iduldulot mina. 18 A iyak hapala, Pablu, ya nagsurat ta kapozyananna uhohug ta isin. Namaratu ewanya makkamu tekamuy, a nonotan dakhapa gafu ta kabalud kin. Awan na.

Page 383: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

1 Tesalonika 1:1 380 1 Tesalonika 1:9

Ya Napolu En Surat NiPablu Ta Taga

Tesalonika KidenYa Gafu Na Suratin Yan

Ambasam apolu ya kapitulo 16 ikidna 17 ta Tarabaku Na Turin Kiden aamum sangaw ya bida na pagpasyarnig Pablu ta ili na Tesalonika, te teki-den nagtugut ta ili na Pilipos a nag-dulot kid ta ili na Tesalonika. Ye-yan na ili ya mayor na ili ta lugar naMasadonya. A ya lugar naMasadonyaya nedagga hapa ta lutak na Ari entaga ili na Roma.

Tallu liggwan la ig Pablu ta ili naTesalonika nga nangipadangag ikidna nangituldu ta uhohug na Nama-ratu ikid na damag ni Hesus. Ammigafu ta mangurug ya kadwan kidenHudyo ikid na Hentil a nangahuguhapa ya Hudyo kiden nga awan nan-gurug, a nakitapil kid na te Pablu. Agafu ta dulay ya negakkad da tentua napersa nagtugut, a nagdulot na taili na Atenas ikid na Korinto, a yenya nagindagan na te Timotyo gafu tanesirak na ig Timotyo ikid ni Silas taili na Tesalonika.

A ta datang ni Timotyo te Pablua nepadamag na tentu ya kasasaadna mangurug kiden ta ili na Tesa-lonika, yaga nebar na hapa tentu yakapopoyung da gafu ta kahulun dakiden nga nagpasi. A yen ta nesuratni Pablu ya suratin yan tekid, te adduya ipasikkal na tekid, petta masikanya pangurug da, ikid na pangikatalakda ta katolay na kahulun da kidennagpasi. A ya pake nesurat ni Pablutekid a intu yan:

1 Ikamuy taga Tesalonika, ngaman-gurug ta Dama tamewan Namaratuikid ni Afu Hesus Kristu:

Ampade sa ikallak na kam na Na-maratu ewan, petta mappya kam la.

A ya nagsurat tekamuy, kahkahu-lun, a ikami Pablu, a Silas, ikid niTimotyo.

Ya Pangdayaw Da Ta Pangurug Da2 Am kada makimallak kami,

kahkahulun, a kanayun pakimallakmi kam hapa. A “Mappya hapayen teko, Afu, te inuffunam hapaya taga Tesalonika kiden,” kummihapa tentu, 3 te intu nonotan miya pangipasikkal muy ta pangurugmuy, ikid na pagbannag muy gafuta pangidduk muy, ikid na pagattammuy gafu ta pangikatalak muy tadatang ni Afu Hesus tekitam.

4 A amu mi hapa, kahkahulun, tadana pinili na kam na Namaratu gafuta pangidduk na tekamuy, 5 te yadamag ni Hesusen nga nepadangagmi tekamuy a bakkan la ta uhohugna tolay, te itta hapa ya pakapangwana gafu ta Kahalwa na Namaratunga nangipasikkal ta inuhohug mien tekamuy, petta kurugan muy. Amaski te naita muy hapa ya gagan-gay mi ta pagyan mi en tekamuy, aamu muy ta intu la tinarabaku mi yamagserbi ta kappyanan muy.

6 A mappya hapa, te nakigitta kamtekami ikid ni Afu Hesus, te maski aminuyoyungan na kam na awan kidenmangurug gafu ta pangurug muy tauhohug mi en tekamuy, a matalakkam la ta dakal na talak nga neatad naKahalwa na Namaratu tekamuy. 7 Ayen ta ikamuy mina ya parigan nangamin kiden mangurug ta lugar naMasadonya ikid na Akaya, 8 te gafu tapangurug muy a negitta kanan hapata kuman na kampana, te pake nakaa-dayun ya ngahal na uhohug ni AfuHesus gafu tekamuy addet ta ngaminkiden babali ta lugar na Masadonyaikid na Akaya. A gafu ta pake nesanedhapa ya damag na pangurug muy ad-det ta ngamin paglelehut a kuman naawan tamabidami ta isin kid na lugar,te dana amu dan. 9 A bidan da hapatekami ya talak muy nga nagpadulottekami ta angemi en tekamuy, te amudan ta nagtalekudan muy ya sinang

Page 384: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

1 Tesalonika 1:10 381 1 Tesalonika 2:14dyos kiden, petta magserbi kam takakurugan na Dyos nga seangat. 10 Aamu dan ta indagan muy hapa yadatangna anakna ennga tinolayna tapasi na en, te magafu sangaw ta lan-git. A intu hala i Hesus ngamangililliktekitam ta pama-gang na Namaratuewan, petta awetammekabat ta awankiden mangurug.

2Ya Pangipasikkal Da Ta Tarabaku Da

en Tekid1 A maski am anu ya bidan na

kadwan kiden tekami, kahkahulun,a dana amu muy haman ta awemiimmange tekamuy ta kuman na mag-pakewās, petta pakanan da kami. 2Tekabalinan na nepangpaluk da tekamita ili na Pilipos, ikid na nepangama-mat da tekami a nagdulot kamin hapatekamuy. A dana amu muy hamanta addu ya nakitapil tekami ta agyanmuy, ammi pinagturad na kami la naNamaratu ewan, petta ipadangag mihapa ya uhohug na en tekamuy. 3 Aawan hapa ta inayayyaw mi ta maskiam inya tekamuy, ikid na awan hapata ininggumanmi tekamuy, te bakkanhaman ta dulay ya nepangagagay mitekamuy, te mappya haman. 4 Tegafu ta ikatalak na kami na Namaratuewan a pinakimohayan na kami ngamangipadangag ta damag ni Hesus.A bakkan mantu ta tolay ya mamal-lakan mi ta uhohugan mi, te intu hudla uhohugan mi ya kuman na ikayatna Namaratu ewan, te intu haman yamangparuba ta nonot mi.

5 A amu muy hapa ta aweminaguhohug ta kuman na apemagdayaw tekamuy, te bakkankami haman ta kuman na maging-aappya na tolay nga mangilemad tapaginggum na, te ya Namaratu ewanya mangipasikkal ta kappya na nonotmi. 6A gafu ta turin kami ni AfuHesusa kakurugan ta itta ya mabalinan minga mangalap ta iuffun muy, ammiinawemi hapa, te bakkan ta intukinaragatan mi ya pangdayaw na

tolay tekami, temaski am ikamuy onokompormi na tolay. 7 Ammi maiddukkami hud la tekamuy ta kuman nakaidduk na magpasusu ta anak na.

8 A gafu ta idduk mi tekamuya matalak kami la nga mangisipatta pagkappyanan mi tekamuy, tebakkan la ta uhohug na Namaratu yanekayat mi isipat tekamuy, te maskiya ngamin bari mi ikid na angat mi,te meribu ya idduk mi tekamuy. 9 Teintu mina nonotan muy, kahkahulun,ya pagbannag mi en hapa tekami ennangipadangag ta damag ni Hesustekamuy, te maski hiklam pase arawa nangallu kami hapa ta magserbitekami, pettam kumanen awemuymina mazigatan gafu tekami. 10 Amuhaman na Dyos pase ikamuy ta awanpulus ta nangihuyan muy tekami, temappya ikid na matunung ya katolaymi ta atubang muy nga mangurug.11 A amu muy para ta tinabaranganmi ya tagtakday tekamuy ta kumannapangituldu na dama ta ānāk na kiden,12 te pake nepasikkalmi ikid na nema-mallak mi ta intu la mina tarabakunmuy ya megitta ta Namaratu ewan, teintu haman ya nangagagay tekamuy,petta mesipat kam ta iturayan na ikidna kalalaki na.

Ya Talak Da Ta Pangurug Na TagaTesalonika Kiden

13 A kanayun matalak kami hapata Namaratu gafu ta malogon kamnagdangag ta uhohug na Namaratu,te awemuy negitta ya nepadangag mien ta uhohug na tolay amawa uhohugna Namaratu, te kakurugan haman.A yen ta nauli hapa ya nonot muyikid na agangwa muy, te itta ya paka-pangwana uhohugna enngamangulitekamuy nga mangurug. 14 A yen yagafu na, kahkahulun, ta nekabat kamhapa ta kuman na zigat na tolay kidenna Namaratu nga taga Hudeya ngamangurug te Hesus, te ya pangpazi-gat na kalugaranmuy kidina tekamuya kumanen hapa ya nepangpazigatna Hudyo kiden ta kagitta da kiden

Page 385: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

1 Tesalonika 2:15 382 1 Tesalonika 3:12taga Hudeya nga mangurug te Hesus.15 Ammi gagangay haman ta kunnaten, te ya Hudyo kiden hapa la yanamapasi ta aglavun kiden ta palunguna araw gafu ta pangipadangag da tauhohug na Namaratu tekid, a sangawnetubbat da hapa papasin i AfuHesus,a ta ayanin a tapilan da kami hapa.Kuman na ikatupag da haman ya Na-maratu kontodu ngamin tolay, 16 tesalinan da kami mina, petta awemimina ipadangag ya pangikerutan niHesus ta Hentil kiden. A gafu tatarabaku da a kanayun daggan da yaliwat da kiden petta pake mapannukid. Ammi nagaddet na ya pagat-tam na Namaratu ewan tekid, te du-matang na ya pama-gang na tekid.

Ya Damdam Nig Pablu Tekid17 Ammi ta kuman na ikami,

kahkahulun, a pake madamdamkami tekamuy gafu ta pa nakigungaykami tekamuy, ammi maski amawemi kam maita a itta kam hala tanonot mi. A yen ta pake karagatanmi ya ange tekamuy, petta maitami kam, te pake madamdam kamitekamuy. 18 A gafu ta karagatanmi ya ange tekamuy a kanayunkami gumanwat, aglalo teyak Pablu,ammi sinalinan na kami garay niSatanas. 19A gagangay ta madamdamkami tekamuy, kahkahulun, te awansangaw ta takwan na ikatalak mi ikidna iparayag mi ikid na sagolyat mita atubang ni Afu Hesus am bakkanla tekamuy. 20 Te am ittan sangaw iAfu Hesus a pake matalak ya nonotmi gafu tekamuy, te ikamuy sangawya iparayag mi.

3Ya Gafu Na Nepangidob Na Te Timo-

tyo1-2 A gafu ta awek maattaman ya

awek pakaange tekamuy, a “Maskiam awan ta kahulun ku ta isin Ate-nas a mappya ta doban ku i Timo-tyo, petta intu ya manguffun tekid,”kunku, te intu hala ya kabagis mi ikidna katarabakun mi ta Namaratu nga

mangipadangag ta damag ni Hesus. Ayen ta dinob ku ngamangpasikan ikidna mangtabarang tekamuy, 3 pettaawena mina matampa na pangurugmuy gafu ta pagzigātān muy, te danaamumuy ta nekari kitamngamesipatta zigat gafu ta pangurug tam. 4 Yenhaman ya binida mi tekamuy ta kettami en para la tekamuy, te dana ne-unnan mi ta mazigatan kitam sangawgafu ta pangurug tam, a ta ayaninamu muy na ta dumatang na teka-muy. 5Ammi gafu ta awek pakadamagtekamuy a awek neattam, a yen tadinob ku i Timotyo tekamuy, pettaipadamagna sangaw teyak amumanuya pangurug muy, te nagburungakhapa talo am naayayyaw na kananni Satanas, a nelogotak na mina tabanbannag ken tekamuy.

6Ammi mappya, te bagu dumatangna i Timotyo, a matalakak tanepadamag na en, te masikan kānla ya pangurug muy ikid pangiddukmuy. A nebar na hapa ta kanayunnonotan da kami, te madamdamkam kān nga makaita tekami takuman na damdammi hapa tekamuy.7 A yen ya gafu na, kahkahulun, tamaski am mazigatan kami gafu tamakitapil kiden tekami anatabtabangna ya damdam mi gafu ta damagna pangurug muy. 8 Te am amu mita netug muy la ya pangurug muyte Afu Hesus a yen ya kuman namangtolay tekami. 9 A maski amdakal ya pangdayaw mi ta Namaratugafu tekamuy a kuman na makurangpara la, te am makimallak kami tentua kuman na awan ta pagpakabalatmi ta neatad na tekami nga talakmi gafu tekamuy. 10 Ammi kanayunmakimallak kami ta araw ikid nahiklam, petta mapalubusan kamimina nga ange ha tekamuy, pettapake pannun mi hapa ya magkurangpara la ta pangurug muy.

11 A mappya mantu ta Damatam Namaratu ikid ni Afu Hesusya mangazi ta mangsalin tekami,petta makaange kami tekamuy. 12 A

Page 386: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

1 Tesalonika 3:13 383 1 Tesalonika 4:16mappya ta padakalan na hapa yapagkaid-idduk muy, kumanen hapata ngamin tolay, petta nasurok yapangidduk muy ta kadwan ta kumanna pangidduk mi tekamuy. 13 Ayen kid ya adangan mi tentu, pettamasikan mina ya nonot muy ngamangwa ta mappya, petta awansangaw ta pakehuyan muy ikid napagkurangan na kappya muy taatubang na Namaratu ewan am angeig Afu Hesus ikid na ngamin kidenkahulun na nga anghel.

4Ya Kadwan Kiden Itabarang Na

Tekid1 A itta hapa ya itabarang mi teka-

muy, kahkahulun, gafu ta pagkakahu-lun tam te Afu Hesus. Amaski te danaamu muy haman ya netuldu mi entekamuy petta intu tarabakunmuy yaikayat na Namaratu ewan. A gafu tayen hala ya tinarabakumuy amappyata idulotmuy la ta kumanna tarabakumuyen hala. 2 Te amu muy hapa taintu la netuldumi tekamuy ya kumanna netuldu ni Afu Hesus tekami, pettaawan ta kadulayan muy, 3 te ikayat naNamaratu ewan ta magserbi ya baritam ta pagkappyanan.

4 A yen ta awemuy mina maki-dorug ta awemuy atawa, te map-pya ta amu na tagta-day tekamuy yamanggamma ta bari na, petta intula tarabakun na ya kappyanan ikidna madayawan. 5 A awan mina tamagatattug ta kuman na agangwa naawan kiden makkamu ta Namaratu,6 te awan mina ta ange makisalnuk tabarawasi na kagitta na en tolay. Dananebar mi haman ikid na nepasikkalmi tekamuy ta Namaratu ewan san-gawyamangpa-gang ta ngamin kidenmangwa ta kumanen na kadulayan.7 Te bakkan ta intu nepangagagayna tekitam ta magatattug kitam, amawa megitta kitam mina ta kappyana ewan. 8 A am itta tekamuy yamagsoysoy ta itabarang kin, a bakkanhaman ta tolay ya pagsoysoyān na am

awa Namaratu ewan, te intu hamanya nangatad ta Kahalwa na en teka-muy, petta megitta kam tentu.

9 A awek na uhohugan tekamuy taiddukan muy mina ya kabagis muy,te dana netuldu na kam na Namaratuta magkaid-idduk kam. 10 A kakuru-gan hapa ta iddukan muy ya ngaminkiden kabagis ta ngamin paglelehutna Masadonya, ammi mappya hapata padakalan muy para ya pagkaid-idduk muy, 11 te mappya ta magin-tak kam, petta awemuy tabtabanganya tarabaku na kadwan. Te dananetabarang mi haman ta magbannagmagtarabaku ya tagtakday tekamuyta katunungan na tarabaku na hapala, 12 pettam kumanen a dayawanna kam hapa sangaw na awan kidenmangurug gafu ta maita da ta awe-muy ange magadang ta kahulun muykiden ta magserbi tekamuy.

Ya Pangipasikkal Da Ta Kasasaad NaNagpasi Kiden

13 A itta hapa ya takday ipasikkalmi tekamuy, kahkahulun, petta awe-muy makilavun gafu ta kasasaad nakahulun muy kiden nagpasi, pettaawemuy hapa madamdam tekid takuman na damdam na awan kiden taikatalak. 14 Te am mangurug kitamta natolay hala i Hesus ta nepasi naen a kumanen hapamina ta nangurugkiden tentu nga nagpasi, te tolayanna kid hala sangaw na Namaratu takuman na nepangtolay na te Hesus.15 Te ya uhohug ni Afu Hesus nganesirak na tekami ikid na ipadangagmin tekamuy a ikitam kān mangurugngamatolay addet ta ange na tekitama awetam kān mapmapolu ammi tanagpasi kiden. 16 Te am dumagutsangaw ya Dafu tamewan nga mag-afu ta langit a madangag tam kānsangaw ya ngahal na kadakalan naanghel kiden ikid na amaryung naNamaratu, kapye na magayayag hapani Afu Hesus. A mapolu kān magtolayya ngamin kidennagpasi nga nedagga

Page 387: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

1 Tesalonika 4:17 384 1 Tesalonika 5:19-22tentu, 17 te ikitam nga matolay ad-det ta datang na Dafu tamewan a saigindan na kitam hapa ta tinolay nakiden, te ka-ma la patullun na kitamta kulam kiden, petta magdadafungkitam hapa ta langit. A magnayunkitanan sangaw tentu. 18 A mappyamantu ta ye-yen kid na uhohug yasigida bibidan muy petta matabta-bang hapa ya damdam muy ta awankiden tekamuy.

5Ya Pagka-ma Na Datang Ni Hesus

1A kumanen hapa awemi ibar teka-muy, kahkahulun, am kanu na arawya datang na Dafu tamewan, 2 ammimaski, te dana amumuy haman ta ka-ma la dumatang ta kuman na iangena tulisan ta hiklam. 3 Te sangawam pahig na tolay kiden ta awan tadulay, ikid na awan ta burungan da,a yen sangaw ya datang na pakadu-layan da, te pagka-ma da sangaw takuman na maganaken am pagka-mana ya zigat na paganak na, a awedansangaw malillikan ya pama-gang naNamaratu tekid.

4 Ammi mappya tekamuy,kahkahulun, te awemuy magyan tasugiram ta kuman na awan kidenmangurug, a am magka-ma sangawya panglavvu na Namaratu ewan takuman na ange na tulisan a awenakam sangaw madatangan, 5 te saitta kam ngamin ta dakar, a intutarabakun muy ya mappya. 6 A gafuta awetam magyan ta sugiram amappya mantu ta awetam pasiduganya iange na Dafu tamewan, pettaawetam mekabat ta awan kidenmangurug. Te mappya ta imugudantam la sehahukāl, petta awetammegitta ta mellaw. 7 Te ya magyankiden ta hiklam ikid na sugiram aintu la amu da ya magillaw ikid namasidug. 8 Ammi gafu ta magyankitam ta dakar a mappya ta kanayunmahukal la ya nonot tam, pettaawetam megitta ta mellawen. Aafuran tam ya pangurug tam ikid

na pangidduk tam, te yen kid yamangikerutan tekitam. A itug tam laya pangikatalak tam ta pangikerutanni Afu Hesus tekitam, 9-10 te bakkanta pama-gang na Namaratu ya nekarina tekitam, am awa pangikerutan natekitam gafu ta nepangsaka ni AfuHesus tekitam ta pasi na en, pettamkumanen a maski am dana nasi kitamta datang na, ono am matolay kitamla a makipagtolay kitam hala sangawtentu. 11 A yen ta awemuy minamagimmang magimpatpaturad ikidna magimpaspasikan ta pangurugmuy.

Ya Napozan Na Tabarang Da Tekid12 A ya adangan mi hapa tekamuy,

kahkahulun, a nonotanmuyyamang-taron kiden tekamuy nga nesaad niAfu Hesus, te yen kid ya mangitulduikid na mangtabarang tekamuy. 13 Apake ipaitamuymantu ya pangdayawmuy ikid na pangidduk muy tekidgafu ta bannag da tekamuy. A sa pag-dadagganmuy hapa ya ngamin nonotmuy, petta awemuy magimpaspasil.

14 A ya kadwan kiden paraitabarang mi tekamuy, kahkahu-lun, a ihuya muy ya matalakagmagtarabaku, a paturadan muy yamagtalaw ikid na magburung, auffunan muy ya makafuy, a ipaitamuy ya pagattam muy tekid ngamin.15 A am itta ya mangwa ta dulaytekamuy a itan muy ta bakkan tadulay ya isupapak muy tentu, teintu mina apagan muy am anu yakappyanan na tagtakday tekamuy,a kumanen hapa ta ngamin tolay.

16-18 A ya ikayat na para na Nama-ratu tekamuy gafu ta itta kam te AfuHesus a kanayun pagayayatanmuy yakallak na tekamuy, a pakimallak muyya ngamin tentu, a maski am anu yadumatang tekamuy a “Mappya hapayen teko, Afu, te iko ya makkamuteyak,” kummuy.

19-22 A kumanen hapa am itta yamaguhohug ta paggagimungmuyngapasinapān na Kahalwa na Namaratu

Page 388: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

1 Tesalonika 5:23 385 1 Tesalonika 5:28a awemuy la ihuya, ikid na awe-muy idadula ya uhohugan na. Ammimaski am inya ya maguhohug a pakepasikkalan muy am mappya ya uho-hugan na, petta itug muy. Ammiam kuman na itta ya kadulayan na alillikan muy.

23 A ya Namaratu ewan nga man-gatad ta ngamin kappyanan, ampadeintu ya mangpatatakday ta nonot natagtakday tekamuy, petta awan san-gaw ta pakehuyan muy, am awa map-pya la ya ngamin kahalwamuy ikid nanonot muy ikid na bari muy addet tadumatang i Afu Hesus. 24 A gafu tamekatalak hapa ya nangalapen teka-muy a idulot na la idulot ya ikayat miin tekamuy.

25 A mappya hapa, kahkahulun, tapakimallak da kami, 26 a pakikumustamuy hapa ya ngamin kiden kahkahu-lun mi ta agyan muy.

27 Peafurak hapa tekamuy gafu taNamaratu ewan ta basan muy yasuratin yan ta ngamin kahkahulunmuy kidina.

28 Ampade i Afu Hesus Kristu yamakkamu tekamuy.

Page 389: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

2 Tesalonika 1:1-2 386 2 Tesalonika 1:12

Ya Mekaduwa En SuratNi Pablu Ta TagaTesalonika Kiden

Ya Gafu Na Suratin YanTa nepagsurat ni Pablu ta napolu

en surat na ta nangurug kiden tagaTesalonika, a awena la nabayag anadamag na ta mapopoyung para laya nonot da ta araw na iange ni AfuHesus, te itta ya nangibar ta nag-pasan ya ange na en, a awenanmantumagtarabaku na kadwan kiden gafuta kapopoyung da. A yen ta nesuratni Pablu ya mekaduwa in surat natekid, te pake ipasikkal na ta itta bit yaimunnandumatang kapyenaumangei Afu Hesus, yaga pake tabaranganna ha ya awan kiden magtarabakupetta magtarabaku kid mina, pettamagdadagga ya pagkakahulun da. Aya nesurat na en a intu yan:

1-2 Ikamuy taga Tesalonika, ngamangurug ta Dama tamewan Nama-ratu ikid ni Afu Hesus Kristu:

Ampade sa ikallak na kam na Na-maratu ewan, petta mappya kam la.

A ya nagsurat ha tekamuy,kahkahulun a iyak, Pablu, a kahulunku hapa ig Silas, ikid ni Timotyo.

Ya Pangdayaw Na Ta Pangurug Da3 A pake matalak kami ta Nama-

ratu gafu tekamuy, kahkahulun, tepake dumakal para ya pangurug muyta Namaratu gafu ta tarabaku na enta nonot muy, a kumanen hapa tapagkaid-idduk muy. A yen ta sigidaibosag mi hapa ya talak mi tentu, tekuman na gatut mi tentu ta mappya.4 A gafu ta attaman muy la ya zi-gat muy, ikid na idulot muy hapa yapangurug muy ta ketta na makitapiltekamuy, a yen ta idayaw mi kamhapa ta tolay kiden na Namaratu takadwan kiden lugar.

5 Ammi ya pagattam muy ta maki-tapil kiden tekamuy a yen ya mangi-pasikkal ta matunung hala sangaw

ya uray na Namaratu tekamuy, ku-manen hapa tekid, te ipasikkal na taikamuy ya megitta nga mesipat tapangikerutan na en gafu ta pagattammuy ta zigat na pangurugmuy. Ammiikid hapa la sangaw ya pa-gangan nagafu ta pakitapil da tekamuy. 6 Temappya ta uray na Namaratu ta ibalatna ya pakitapil da tekamuy, 7 pettamabannayan kam hapa. Te samaban-nayan kitam sangaw am makipaitaha sangaw i Afu Hesus nga magafuta langitewan, te ihulun na hapa yadakal na afuy ikid na anghel na ki-den nga seppakapangwa. 8 A yensangaw ya pangbalat na ta awan ki-den makkamu ta Namaratu kontodungamin kiden nga awan nangurug tadamag ni Afu Hesus. 9 A attaman dasangaw ya pangpa-gang na tekid, temagnayun kid la sangaw mazigatanaddet ta addet gafu ta madugimankid nga medagga te Afu Hesus ikid nakalalaki na pakapangwa na en. 10 Team dumatang sangaw i Afu Hesus apake mepaita ya ngamin kalalaki nagafu ta anghel na kiden nga mehu-lun tentu, a madayawan hapa gafuta ngamin kiden mangurug tentu. Aikamuy hapa ya mesipat tekid gafu takinurugmuy na ya nepadangagmi entekamuy.

11 A yen ta kanayun pakimallak mikam hapa ta Namaratu ewan, pettauffunan na kam nga megitta ta nang-agagayan na tekamuy.

“Atadam kid hapa, Afu, ta sikanda, petta medulot da ya ngaminigakkad da nga mappya, ikid nangamin tarabakun da nga megittata pangurug da,” kummi hapa tapakimallak mi,

12 pettam kumanen a madayawanhapa ya ngagan ni Afu Hesus gafutekamuy, a madayawan kam hapagafu tentu. A magdulot hala sangawyen gafu ta panguffun na Namaratuikid ni Afu Hesus tekamuy.

2Ya Masikan Na Pumasil Ta Nama-

Page 390: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

2 Tesalonika 2:1 387 2 Tesalonika 2:16ratu

1 A itta hapa ya pake ipasikkal kutekamuy, kahkahulun, gafu ta iangesangaw ni Afu Hesus ikid na pangda-fung tam tentu ta utun. 2-3 Te yen yapakikekallak mi tekamuy ta awemuylamapopoyung ikid namalangga gafuta takwan na bida nga madangagmuy. Te am itta ya madamag muy tanagpasa kān ya araw na iange na Dafutamewan, a awemuy la kurugan, pettaawemuy maayayyaw. Te maski amhad sin ya pagafun na madamag muy,am yen ya mepadangag tekamuy, onoam linavun na tolay, ono am nesuratmi kān, a awemuy la kurugan, te tuladhaman. Te am tanagay na ya datangniAfuHesus ta lutakin amapolu bit yapagtalekud na tolay kiden ta Nama-ratu ewan, kapye na hapa lumattogna tolayen nga masikan mamaddayta dulay. Ammi yen ya gagangayna agyan na ya pagtaguhalin na Na-maratu, 4 te ikatupag na ya Nama-ratu ikid na ngamin kiden na dyos,a pake pātā-nāngan na hapa sangawya bari na, petta intu hapa la sangawya maguray nga ange magtogkok taagtogkokan na Namaratu ta bali naen, te ipadangag na sangaw ta intuhapa la ya Dyos.

5 Ammi dana amu muy hamanye-yen na bida, te yen ya kanayunnabidak tekamuy ta kettaken para latekamuy. 6 A dana amu muy mantuam inya ya manggubat ta ayanin, teintu yamanggubat, petta dana iparanna ya paglattog na tolayen nga ma-madday ta dulay, te itta sangaw yaaraw na. 7 Te ya mamepegafu en tadulay a magdaggun na magtarabakutamelemad, a intuhala yamanggubatta ayanin addet ta ittan ya tolayenngamasikan mamadday ta dulay, 8 (v 8a)*a yen hapa sangaw ya pakipaita na tangamin tolay. 9Ammi Satanas ya ma-maspasikan tentu petta itta ya paka-pangwa na ngamamadday ta addu na

pakaitan nga mangayayyaw ta tolaykiden.

10 A gafu ta addu sangaw ya pan-gayayyaw na nga dulay a malogonmaayayyaw ya gagangay kiden mag-imperperdi, te aweda haman ikata-lak ya kakurugan na uhohug ngamangikerutanmina tekid. 11A gafu taaweda ikatalak, a ipalubus na Nama-ratu ta maayayyaw na kid na masikanna mangayayyaw, petta kurugan daya tulad, 12 (v 12,8b) pettam kumanena sa pa-gangan na kid sangaw, gafu tapake ikaykayat da yamangwa ta dulayammi ta mangurug ta uhohug na en.Ammi am makipaita hapa sangaw iAfu Hesus nga magafu ta langit, apapasin na hapa ya mamaddayen tadulay gafu ta dangang na bari na enikid na pakapangwa na uhohugan na.

Ya Pangkenga Na Namaratu Ta To-lay Na Kiden

13 Ammi mappya tekamuy,kahkahulun, te pake iddukan na kamna Namaratu ewan, a dakal hapaya talak mi tentu gafu tekamuy, teaddet ta awena para la pakapaddayna paglelehutin, a dana nekari nata mekerutan kam. A negungayna kam hapa na Kahalwa na en,petta mangurug kam ta uhohug naen. 14 A yen ta inagagay na kamhapa gafu ta mappya en damagnga nepadangag mi tekamuy, pettamesipat kam hapa ta kalalaki na Dafutamewan Hesus nga Mangikerutan.15 A mappya mantu, kahkahulun,ta pake magintak kam te Hesus,ikid na pake itug muy ya ngaminnetuldu mi tekamuy ta ketta mi entekamuy, a kumanen hapa ta suratmi in tekamuy.

16 A mappya tekitam, kahkahu-lun, te ya Dafu tamewan Hesus ngaMangikerutan ikid na Dama tamewanNamaratu, a ikid hapa la ya nangi-pasikkal ta pangidduk da tekitam. Tegafu ta kallak da en tekitam a ittaya mangpaturad ta nonot tam nga

* 2:8 Ya gadwa na bersikulo 8 a netulfu ta bersikulo 12 petta matarus ya bida.

Page 391: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

2 Tesalonika 2:17 388 2 Tesalonika 3:18magnayun, a itta hapa ya ikatalaktam ta matolay kitam. 17 Ampadepadakalan da para ya turad muy ikidna sikan muy, petta mappya sangawya ngamin tarabaku muy ikid na uho-hugan muy.

3Ya Pakimallak Da Mina Teg Pablu

1 A ya takday para, kahkahulun, apakimallak da kami haen, petta al-istu mina ya pangisaned mi ta uho-hug na Dafu tamewan, petta umadduhapa ya mangurug tentu ta kumanna nepangurug muy. 2 A pakimallakda kami hapa, petta melillik kami tadulay kidin na tolay, te addu hapaya mangikatupag ta kurugan tam.3Ammi mappya, te mekatalak hala yaNamaratu ewan nga makkamu teki-tam ngamin, a pake itunglak na kamhapa te Afu Hesus, ikid na ikerutan nakam ta mangigakkaden ta dulay teka-muy. 4 A amu mi hapa ta idulot muyla idulot ya tabarang mi in tekamuygafu te Afu Hesus. 5 Ampade itulduna kam hapa nga mangidduk ta ku-mannapangidduknaNamaratu ewantekitam, a petta magattam kam hapata zigat ta kuman na nepagattam naen gafu tekitam.

YaTabarangDaTaAwanKidenMag-tarabaku

6 A itta hapa ya ibar mi tekamuy,kahkahulun, gafu ta turay ni AfuHesus nga neatad na tekami, te amitta ya kabagis muy nga matalakagmagtarabaku ikid na awan mangidu-lot ta kuman na netuldu mi en teka-muy, a mappya ta adayunanmuy. 7Tedana amu muy haman ta intu minaparigan muy ya kuman na gagan-gay mi en, te awemi haman mata-lakag ta pagyan mi en tekamuy, 8 aawan hapa ta inadang mi tekamuyta kanan mi am awa pinagan mihaman, te nagbanbannag kami hapanga nagtarabaku ta araw pase hik-lam, petta awemuy mazigatan gafutekami. 9 Maski am itta ya ma-balinan mi nga mangalap ta iuffun

muy tekami a inawemi, te nangallukami hud la tamagserbi tekami, pettaikami hapa mina ya parigan muy.10Te intu mina nonotan muy ya linti-gen nga nesirak mi tekamuy:

“Ya awan magtarabaku a awe-muy pakanan,” kummi.11 A yen ta bidan mi ya kumanin

tekamuy, te ya kuman na nadamagmi tekamuy a itta para la kan yamatalakag magtarabaku, a intu lakan tarabakun da ya manabtabangta tarabaku na kadwan. 12 A yenkid na tolay ya tabarangan mi gafuta turay ni Afu Hesus Kristu, te yaibar mi tekid a magintak kid mina,te magtarabaku kid mina, petta ikidhapa la ya makkamu ta kanan da.13 Ammi ya ibar ku ta kadwan kid-ina tekamuy, kahkahulun, a mappyata awemuy mahulat mangwa ta kap-pyanan. 14 Ammi am itta tekamuyya awan mangurug ta uhohug minga nesurat ta isin a takkilalan muymantu, a pagurayanmuy la petta ma-mat. 15 Ammi awemuy la ikwenta takatupag muy, te tabarangan muy hudla ta kuman na takday kabagis muy.

Ya Mapozan Na Ibar Da16 A ya Dafu tamewan nga pagafun

na ngamin kappyanan, ampade intuhapa la ya makkamu tekamuy ikid namangatad ta pagintak na nonot muyta ngamin kiden tarabaku muy.

17 Kumusta kam hala, kahkahulun.Iyakin Pablu ya nangisurat ta pakiku-mustak tekamuy, te kumanin ya pag-permak ta ngamin kiden surat kupetta amu muy ta surat ku.

18Ampade i Afu Hesus ya manghu-lun ikid na manguffun tekamuyngamin.

Page 392: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

1 Timotyo 1:1-2 389 1 Timotyo 1:11

Ya Napolu En Surat NiPablu Te Timotyo

Ya Gafu Na Suratin YanA ta neange ni Pablu ta lugar na

Asya ikid na Masadonya nga mangi-padangag ta damag ni Hesus a ittahapa ya duwa na kahulun na, a iTimotyo ya ngagan na takday, a intuhala ya nekwenta ni Pablu ta kumanna anak na, te malogon dumagdag tangamin netuldu ni Pablu tentu. Ambasam ya Tarabaku na Turin Kidenta kapitulo 16 a yen sangaw ya pak-abasam ta nepangihulun ni Pablu teTimotyo.

A ta nepagsibal da ta ili na Efesoa nesirak ni Pablu i Timotyo pettaintu ya makkamu magtaron ikid namangituldu ta mangurug kiden, temagdulot i Pablu ta kadwan kiden ili.A sangaw nagsurat hapa te Timotyo,te ituldu na para gafu ta tarabaku naen nga magtaron ikid na mangituldu.Ammi ya netuldu na te Timotyo akappyanan tam hapa petta amu tamya ikayat na Namaratu tekitam. Atimunud mantu sin ya surat na en teTimotyo.

1-2Anak ku, Timotyo.Ampade ikallak na ka na Dama

tamewanNamaratu ikid ni Afu Hesus,pettamappya ka la, te iko ya igittak taanak ku ta kakurugan gafu ta pangu-rug mu te Afu Hesus.

A ya nagsurat teko a iyak, Pablu, teturin nak ni Hesus Kristu gafu ta uraynaNamaratu ewanngamangikerutantekitam, ikid ni Hesusen hapa ngaikatalak tam, te naggitta kid nganangidob teyak.

Ya Patarabaku Na Te Timotyo3 A ya pakikekallak ku teko, Aleng,

teyaken nagtugut nga umange taMasadonya a

“Magyan ka la ta isin ili na Efeso,petta matabarangam ya kadwan

kidin mangituldu, petta aweda it-uldu ya awan kustu,” kunku.

4 A ibar mu mantu tekid ta awedanmina pakolangan ya magmagannudna bida nga pinarparatu na pal-palungu kiden tolay, ikid na awedamina paangtolin pagbabidan yapagkakahulun na palpalungu kiden.Te awan ta iatad na kumanin kid nabida am bakkan la ta pagtatabbaganna tolay kiden. A awan mantuta meuffun da ta pangurug dapetta idulot da mina ya uray naNamaratu tekid. 5Amappya ta yen yametabarang tekid, petta pake itug damina ya pangurug da, ikid na mappyana nonot, pettam kumanen a mappyasangaw ya pangidduk da ta Namaratuewan ikid na ikattolay da. 6 Te yakadwan kidina a kuman na umadayukid na ta isin kid na kappyanan, aintu la nonotan da ya bida kiden ngaawan ta kapkappyan, 7 te karagatanda ya mangituldu ta lintig kidenna Namaratu, ammi aweda hamanmaawatan ya uhohugan da ikid naipasikkal da. 8 Amu tam haman tamappya ya lintig na Namaratu, ammidulay am awetam amu ya gafu nanepangpadday na ta lintig na.

9 A mappya mantu ta nonotan tamya pagserbi na lintig na kiden, tebakkan haman ta mappya kiden natolay ya inatadan na tekid, te pinad-day na kid hud la gafu ta awan ki-den makkamu ta mappya, ikid namasoysoy, ikid na awan makkamu taNamaratu, ikid na minagliwat, ikidna nagdupal ta nonot, ikid na mangi-dadula ta kwa na Namaratu, ikid namanguyoyung teg hina na ikid nidama na, 10 ikid na mamapasi, ikid namangadallaw, ikid na magatattug takagitta da en lalaki ikid na kagitta daen babbay, ikid namagsibrung ikid namaglaku ta tolay, ikid na magladdud,ikid na magdarogas, ikid na ngaminkiden nga awan mangurug ta kumanna netuldu tamen nga kakurugan.11 Te awan haman ta takwan na ne-tuldu tam am bakkan la ta mappya en

Page 393: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

1 Timotyo 1:12 390 1 Timotyo 2:7damag na pakapangwa na Namaratuewan nga mangbendisyon tekitam, teyen haman ya nepangitalak na teyakpetta ipadangag ku ta ngamin tolay.

Ya Testimonyo Ni Pablu12 A matalakak hapa ta Dafu tame-

wanHesus ngaMangikerutan tekitamikid na mangpasikan teyak, te iyakya nekatalak na ikid na pinatudunanna, petta magserbi yak hapa tentu takumanin na tarabaku. 13Ta idi a pakedulayak na tolay, te padpadulayan kuya ngagan ni Hesus, ikid na pagzigā-tan ku ya mangurug kiden tentu, amasikanak nagporay. Ammi maskikunna ten a nekallak nak hala naNamaratu ewan, gafu ta awek para lanangurug te Hesus ta idi, ikid na awekgaraynaamu ta dulay ya tarabakuken.14 A pake nasurok mantu ya kallak naen teyak, te inatadan nak ta pangurugku tentu, ikid na pangidduk ku tatolay na kiden gafu te Hesus Kristu.

15 Itta ya bida en ta“Umange i Hesus ta paglelehutin

petta ikerutan na ya minagliwat,”kunna.

A kakurugan hapa ye-yen na bida, temaski am iyak ya kadakalan na dulay,16 a nekallak nak hala, petta iyak yapakaitan ta awan ta addet na pagat-tam ni Hesusen, pettam kumanen aiyak mina ya pagnonotan na awankiden para la mangurug, te maatadankid hapa sangaw ta magnayun angatam mangurug kid. 17 Ampade ma-daydayawan yaNamaratu ewan addetta addet, te intu la tatakday ya mag-nayun na Ari nga awan masi ikid naawan maita. Amen.

Ya Patarabaku Ni Pablu Te Timotyo18 A ya ibar ku hapa teko, Aleng

Timotyo, a nonotam ya dana linavunna lalaklakay kiden ta tarabakum, teintu linavun da ya nagafu ta Nama-ratu ewan. A dagdagam mantu yabinida da teko, pettam yen kid yamangpaturad teko ta pakigubat muta dulay. 19 Ammi mappya ta pake

ibbalamya pangurugmu ikid namap-pya na nonot ta pakigubat mu, teya kadwan a aweda dangdangagan yamappya na nonot, a yen ta naperdinhapa ya pangurug da. 20 Ig Himenyoikid ni Alehandru ya nekabat hapatekid, a yen ta pinagurayān ku kid ngaumange te Satanas, petta mapa-gangkid magbida ta dulay.

21 A ya pake napopolu nga

patarabakuk tekamuy a kanayunpakimallak muy ya ngamin magdad-uma na tolay ta Namaratu ewan amkada maggagimung kam. A maskiam anu ya adangan muy tentu, aibosag muy hapa ya talak muy tentugafu ta dangagan na ya pakimallakmuy. 2 A isipat muy hapa pakimallakya ari kiden ikid na ngamin kidenmagturay tekitam, petta mappya yapagturay da ta ngamin kiden lugartam. Te am mappya ya pagturay da aawetam sangaw magburung ta itta yamanguyoyung tekitam, te malagpatkitam la nga mangidulot ta ngaminpatarabaku na Namaratu tekitam.

3-4 Mappya yen, Aleng, nga mang-pakustu ta Namaratu ewan, te intuhaman ya mangikerutan tekitam, aikayat na ta mekerutan hapa yangamin tolay nga awan makkamutentu, petta amu da hapa ya kakuru-gan. 5 Te tatakday haman la ya Dyos,a awan ta takwan na mangipakomatekitam ta Namaratu am bakkan late Hesus Kristu nga negitta ta tolay.6 Te ta datang na arawen nga nebitalna Namaratu a nesagapil ni Hesus yabari na en tekitam petta masaka nakitam. A yen ya mangipasikkal tapangikerutan na Namaratu tekitam.7 A maski am pahig na kadwan kidenta tulad a kakurugan haman, te iyakya turin ni Hesus nga pinatudunanna nga ange mangipadangag ikid namangituldu ta kakurugan ta awan ki-den makkamu ta kakurugan na Dyos.

YaMetabarang TaMaggagimung Ki-den

Page 394: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

1 Timotyo 2:8 391 1 Timotyo 3:14-158 A ya ikayat ku mantu ta lālāki

kiden a ikid mina ya makimallak tangamin kiden paggagimungan, ammimappya ta awan ta ikatupag da ikid natapilan da, petta awan ta pagmansanna pakimallak da. 9 A ya tabarangku hapa ta bābāy kiden, a intu lamina pagbarawasi da ya gagangayenna barawasi, te awedamina pake pais-potan ya bari da ikid na huk da tasigal, ikid na balituk, ikid na mang-ina en na ga-gamit, 10 te mapmappyahud la ta intu paispotan da ya nonotda ikid na tarabaku da, te yen yamekustu ta babbay nga mangurug taNamaratu.

11Amappya ta bābāy kiden hapa yaumalinnak ikid na magdangag ta bidapetta metuldu kid hapa. 12 Te awekituluk ta ma-mautun ya babbay ammita lalaki, te mappya ta umalinnakhapa ya babbay. 13 Te bakkan hamanta babbayen ya napolu naparatu, amawa lalaki en, 14 a bakkan hapa talalaki en ya napolu en naayayyaw,am awa babbayen, a yen ya nagli-watan na. 15 Ammi maski nagliwat amekerutan hala, te naganak na hapaya babbay ta mangikerutan tentu. Amekerutanmantu ya bābāy am idulotda la ya pangurug da, ikid na pangid-duk da, ikid na kappya na bari da ikidna nonot da.

3Ya Magpastor Ta Mangurug Kiden

1 Kakurugan hapa ya uhohugan daen ta“Am itta ya mayat magpastor a

mappya hapa na tarabaku yaikayat na,” kunda.

2Ammi am inya ya magpastor a map-pya ta awan ta pangihuyan na tolaykiden tentu, te tatakday la ya atawana, a iguwad na ya nonot na ikid nabari na. A mappya ya paghehit na,te makānnonot, a matalak hapa mag-padulot ta bali na, a malalaki hapamangituldu ta kadwan. 3 A awenamagillaw, ikid na magporay, ikid namakitapil, te masippat hud la ikidna maidduk, a awena maginggum ta

pirak. 4 A mappya hapa ya pagtaronna ta ānāk na kiden, petta awedamasoysoy am awa mangurug kid tangamin mebar tekid. 5 Te ya awanmakkamu magtaron ta ānāk na kidenta bali na a had kukunna mantu taro-nan ya itta kiden ta bali na Namaratu.6 A awena mina mesaad ta magpas-tor am bagu la na mangurug, te taloam magparayag sangaw a mekabathapa ta pama-gang na Namaratu teSatanas. 7 A mappya hapa ta intu lamesaad ya amu na awan kiden man-gurug ta mappya na tolay, pettambakkan sangaw ta iyen ya pakasik-watan na ta sikwat ni Satanas.

Ya Kauffunan Na Magpastor8 A kumanen hapa ta manguffun

kiden ta magpastor, te mappya taitta hapa ya pakedayawan da gafu taaweda magtulad, ikid na magillaw,ikid na maginggum ta pirak. 9 Amappya ta pake itug da ya ngaminnepakamu na Namaratu tekitam takurugan tam. 10 Ammi am inya san-gaw ya mapili a mappya ta dana ma-paruba kid la bit am mappya kid namanguffun, a am maita sangaw taawan ta pakehuyan da a kustu tamesaad kid na.

11 A kumanen hapa ta atawa da, temappya ta itta hapa ya pakedayawanda gafu ta aweda mamadpadulay, ikidna iguwad da ya nonot da ikid na barida. A mekatalak kid hapa mangidulotta ngamin tarabaku da.

12 A am inya sangaw ya mesaadta kauffunan na magpastor a map-pya ta tagtakday kid la ta atawa, ikidna mappya hapa ya pagtaron da taānāk da kiden ikid na ngamin kidenmagyan ta bali da. 13 Te am mappyaya panguffun da a dakal hapa sangawya pangdayaw na kadwan kiden man-gurug tekid, a dumakal hapa ya talakda ikid na turad da ta pangurug da teHesus Kristu.

14-15 A ta kuman na iyak hapa, aikatalak ku ta makaange yak teko tamavit, ammi am angarigan ta mata-lantanak sangaw nga umange, a dana

Page 395: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

1 Timotyo 3:16 392 1 Timotyo 4:14nesurat kun ye-yan kid na tabarangku teko, petta ituldum kid hapa tatolay kidina, petta amu da mina yaikayat na Namaratu ta tarabakun dagafu ta pangurug da ikid na paggag-imung da. Te ikitam mangurug yapagyanan na siggatolayen na Dyos, agagangay ta ikitam magdadagga yamakkamu ikid na mangipasikkal takakurugan nga neatad na tekitam.16 Te awan ta makelemad ta malalakiyanangipasikkal ta relisyon tam, te yabida na kansyonen gafu te Hesus a“Negitta haman ta tolay,

a pinagappa da ta kayu.Tinolay na Kahalwa na Namaratu,

a naita na turin na kiden.Nepadangag da ta ngamin kiden lu-

gar,a kinurug na tolay kiden.

A ta ayanin a napātā-nāng na hapa talangitewan,” kunna.

4Ya Makigungay Ta Kakurugan

1A itta para ya ipakamunaKahalwana Namaratu ngamadakar, te am um-abikan kan na sangaw ya pagaddetanna arawin yan amakigungay kan san-gaw ya kadwan ta kinurug tamin, teyen kan sangaw ya pakolangan da yaituldu na seanitu nga mangayayyawtekid. 2 Te itta kan sangaw ya to-lay kiden nga magimmamappya ngamangituldu ta tulad na anitu kiden, teawan ta marikna da ta allak da. 3 Aihangat da kan sangaw ta mangatawaya tolay, ikid na mangan ta kadwanna kakkanan. Ammi ya ihangat dasangaw na kakkanan a yen haman yaneatad na Namaratu ta kanan tam,aglalo tekitam nga makkamu ikid namangurug ta kakurugan. A mabalinmantu ta kanan tamngamin am isipattam hapa ibosag ya talak tam tentugafu ta neatad na en tekitam. 4 Te yangamin kiden pinaratu na Namaratuta kakkanan amappya haman, a awanmina ta aweyan tam, te ikatalak tamhud la mina, a ibosag tam mina ya

talak tam tentu gafu ta kallak na teki-tam. 5Te maski am anu ya kanan tamanekwenta tamappya gafu ta uhohugna Namaratu ikid na pakimallak tamtentu.

Ya Tarabaku NaMappya NaMangit-uldu

6 A am ituldum mantu yen kid natabarang ta kabagis tamkidina amag-balin ka hapa sangaw ta mappya namangituldu ta dalan ni Hesus Kristu,aglalo am kanayun pakanam hapa yanonot mu ta uhohug na en nga di-nangag mu ikid na kinurug mu abatta ayanin. 7 Ammi awem la dang-dangagan ya bida kiden nga pinaratuna tolay nga awena megitta ta Nama-ratu, te mapmappya hud la ta ipenammu ya nonot mu ta patarabaku naNamaratu teko. 8 Awan ta dulay amipenam tam ya bari tam ta zigat,ammi mapmappya ta ipenam tam yanonot tam ta patarabaku na Nama-ratu tekitam, te itta ya iatad na tapagkatolay tam ta lutakin, yaga ittahapa ya iatad na ta pagkatolay tam taagyan na Namaratu ewan. 9 Mappyamantu ta pake itug tam ye-yen nauhohug, te kakurugan haman. 10 Ayen ta pake ikakinan tam mina yamangidulot ta pakkwa na Namaratutekitam, te intu ikatalak tam ya sigga-tolayen na Dyos nga mangikerutan tangamin tolay, aglalo tekitam mangu-rug.

11 A mappya mantu ta ituldum ye-yen kid na tabarang, a petug mu kidhapa ta tolay kidina. 12 A am an-garigan ta itta ya mangidadula tekogafu ta kaabbing mu a awem la pa-nunnutan, te ipaitam la ya mappya tangamin aguhohug mu ikid na agang-wam ikid na pangidduk mu ikid napangurug mu, petta parigan da yakappya na nonot mu. 13 A ta awekpara la ange tekamuy a ikakinam yapangibasam ta Uhohug na Namaratuta maggagimung kidina, kumanenhapa ta pangituldum, ikid na pan-gitabarangmu. 14Temappya ta awembaybay-an ya pakapangwam, te yen

Page 396: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

1 Timotyo 4:15 393 1 Timotyo 5:16haman ya neatad na Namaratu tekogafu ta linavun na lalaklakay kiden tanepangipotun da ta kamat da teko.

15 Pake ikakinam mantu ya ngaminkidin patarabakuk teko, a yen kid la yatagopam, petta maita na ngamin to-lay ya nepagmappyana nonotmu ikidna agangwam. 16 Pake nonotam ikidna ikakinam ya ngamin tarabakumikid na ituldum, petta mekerutan ka,a kumanen hapa tamangdangag teko.

5Ya Metabarang Gafu Ta Nabalu Ikid

Na Laklakay1-2 A ya kadwan para na tabarang

ku teko, Aleng, am itta mina yatabarangam nga laklakay a igittam lata damam; a am bakbakat a igittam tahinam, a am kagittam abbing a igit-tam ta kabagismu, a ambabbay a igit-tam tawagim petta awemmakanonotta dulay tentu.

3 A itam hapa ta mauffunan yababbālu kiden nga bābāy nga awanmakaapag ikid na awan ta mang-uffun. 4Ammi am itta ya anak da onoafuk da a mappya ta yen kid ya mang-uffun tekid, te ya ikayat na Namaratua dana nonotan na anak kiden yaisubalit da ta dadagkal da kiden, tekumanen hapa ya pangidulot da tapangurug da ta Namaratu. 5 Ammiya balu na babbay nga kakurugan taawan ta kahkahulun na a mappya tayen ya uffunan na maggagimung ki-den, te awan ta takwan na ikatalakna am bakkan la ta Namaratu ewan,a yen ta idulot na la ya makimallaktentu ta arawpase hiklam, te adanganna ya magserbi tentu. 6 Ammi amitta ya balu nga intu la tarabakun naya magapag ta ikayat na bari na ena megitta hala ta awan mangurug, temaski ammagatotolay para la ya barina a dana nasin ya kahalwa na.

7 A yen mina ya itabarang mu tababbālu kiden, petta awan sangawta pakehuyan da gafu ta tarabakunda. 8 Ammi am awetam iddukan

ya kahkahulun tam kiden nga mazi-gatan, aglalo am anak tam kiden ikidna dadagkal tam kiden, a yen mantuya pakaitan ta nagtalekudan tanan yapangurug tam, a pake dulay kitamammi ta awan kiden mangurug.

9 A kumanen am melista ya bab-bālu kiden, petta uffunan na kid namaggagimung kiden, a intu la melistaya babakbakat kiden nga awan nan-gadallaw ta nepagatawa da en nganakadatang ta annamafulu na darun.10 A mappya ta madayawan kid hapagafu ta kappya na tarabaku da, ikidna nagpadakal kid ta abbing, ikid namatalak kid nagpadulot ta ange mag-pasyar, ikid na nagbaggaw kid ta dup-ing na kagitta da kiden mangurug,ikid na nang-uffun kid ta mazigatan,ikid na nangipaita kid ta mappya tangamin kiden tarabaku da.

11Ammi ya babbālu kidennga awanpara la pake bakbakat a awem ilistayen kid, talo am masmasikan sangawya ayat da ta lalaki ammi te Afu Hesusa makiatawa kid ha. A am yen san-gaw ya pagbabawi da ta kari da en teHesus, 12amakaliwat kid sangaw gafuta aweda nedulot ya dana kari da ententu. 13 A dulay para am mauffunanyen kid, te kwan da la sangaw yamakakalkalay ta babali na kadwan. Abakkan la ta iyen, te angzen kid taawa bidan ta awan kustu ta babali.14 A ikayat ku mantu ta makiatawaha mina ya babbalu kiden nga awanpara la pake bakbakat, petta maganakkid, ikid na mangituldu kid ta ānākda kiden, pettam kumanen a awansangaw ta panglibakan na awan kidenmangurug tekitam gafu tekid. 15 Amappya ta yen ya metabarang tekid,te dana tumawag na ya kadwan kidenbabbalu te Hesus, a dumagdag kid nate Satanas.

16 A kumanen am itta ya takdaymangurug nga itta ya kahkahulunna kiden nga balu, a intu mina yamang-uffun tekid, te awena kid minaipaagtu ta iglesya, petta gustu sangaw

Page 397: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

1 Timotyo 5:17 394 1 Timotyo 6:9ya iffun da ta babbālu kiden nga kaku-rugan ta awan ta mang-uffun tekid.

Ya Metuldu Gafu Ta Lala-laay KidenMagtaron

17 A ya lala-laay kiden ngamakkamu ta iglesya gafu ta tarabakuda nga mangipadangag ikid namangituldu ta uhohug na Namaratua mappya ta itta hapa ya tandan danga mehulun ta pangdayaw na tolaykiden tekid. 18Te yen haman ya lintigna Namaratu nga nesurat ni minaMoses.“Awem busālān ya baka am madama

magaggik, petta manganhapa,” kunna.

A ya takday para surat na a“Gagangay ta matandanan ya mag-

bannagmagtarabaku,” kunna.19 A am angarigan ta itta ya mag-

paliwat ta takday laklakay a awemla kurugan ya ipaliwat na malaksidam itta ya duwa ono tallu na mangi-pasikkal. 20 A am kakurugan ta nagli-wat a ihuyam ta atubang na maggag-imung kiden, petta magtalaw hapaya kadwan kiden. 21 A ya ibar kupara teko ta kettayan na Namaratuewan ikid ni Hesus Kristu ikid naanghel na kiden a idulot mu yan kidna tabarang, a igittam ya ngamin to-lay ta nonot mu, te dulay am itta yaidadumam.

22 A kumanen hapa am itta minaya isaad mu ta magpastor a awemaggutan ipotun ya kamat mu tentu,talo am intu isaad mu ya seliwat parala, a mekabat ka hapa sangaw ta liwatna kiden. Mappya ta magpalan kapetta awem mekabat ta dulay, 23-25 apake appiyam ya pagpilim, te ya liwatna kadwan a melemad bit, a awetamamu abat ta mabayag. Ammi ya li-wat na kadwan a awena melemad, tedana amu tam ta awena para la nebartekitam. A kumanenhapa ta tarabakuna tolay, te am mappya a malogonmaita. Ammi maski am awena malo-gon maita a awena haman melemadta kanayun.

A mappya hapa, Aleng, ta bakkanla ta danum ya inumam, te uminumkamina ta tagassang la na binarayanggafu ta pagtakit na sirat mu.

6YaMetabarang Ta TagabuKiden Ikid

Na Maba-nang1 A ya itabarang ku hapa ta tagabu

kiden mangurug, a mappya ta ipaitada ya amat da ta dafu da, pettamkumanen awan sangaw ta pangpadu-layan na dafu da ta Dyos tam ikidna ituldu tam. 2 A am angariganta magkakabagis ya tagabu ikid namakattagabu tentu gafu ta pangurugda te Afu Hesus, a bakkanmina ta yenya pagrazonan na tagabu en ta awenakurugan ya makattagabu tentu, temapmappya hud la ta pake ikakinanna ya pagtarabaku na tentu, te pan-guffun na haman ta kagitta na enmangurug nga iddukan na Namaratu.

3 A sa ituldum ikid na itabarangmu ye-yan kid na uhohug ta tolaykidina. A am itta sangaw ya mangi-tuldu ta takwan gafu ta aweyan naya netuldu ni Afu Hesus ikid na me-gitta ta relisyon tam, 4 a gagangaymantu ta magparayag, a awan ta amuna. A gafu ta itta ya ayat na ngamakitabtabbag ikid na makidibati takebalinan na uhohug, a yen sangawya pamegafwanan na ketta na mag-impaspassil, ikid na magingkatkatu-pag, ikid na magimpadpadulay, ikidna magimpalpaliwat, ikid na maki-taptapil. 5 A yen kid na tarabakuya gagangay na nagdupal kiden tanonot, a aweda amu ya kakurugan, tepahig da ta magba-nang kid gafu tarelisyon da.

6 A kakurugan ta dakal ya pagba-nang tam ammatappag ya nonot tamgafu ta pangurug tam ta Namaratu.7 Te awan haman ta nehulun tamta nekeanak tam, a awan hapa san-gaw ta ihulun tam am masi kitam.8Ammi amkustu ya kanan tam ikid napagbarawasi tam a matappag kitam.9Ammi ya magkaragat ta pagba-nang

Page 398: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

1 Timotyo 6:10 395 1 Timotyo 6:21na amalogonmasikwatan gafu ta intukaragatan na ya magmagannud naawan ta kapkappyan, a yen kid san-gaw ya mangitalaba tentu petta uma-dayu ta Namaratu, a melogot sangawta pangtaguhalin na Namaratu. 10 Teya pagkaragat na tolay ta pirak a yenya mangatad ta ngamin dulay. A yenta umadayu hapa ya kadwan kiden takinurug da en, te ya pagkaragat da tapagba-nang da. A ta ayanin a kumanna itta ya kimaddug ta nonot da gafuta nagtalekudan da ya pagkappyananna kahalwa da.

Ya Metabarang Te Timotyo11A yen ya gafu na, Aleng, ta awem

la parigan ya kuman na nonot da,te daddoban ka na Namaratu ewan.Intu hud la karagatam ya mappya natarabaku, ikid na kagitta na nonotna Namaratu, ikid na pangurug mutentu. A ikakinam hapa ya mangid-duk, ikid namagattam ta zigat, ikid namagattam ta kagittam kiden na tolay.12Ta nepangagagay naNamaratu tekoa mappya hapa ya nepangipasikkalmu ta pangurug mu, te addu hapa yanakadangag teko. A maski am anu yapagzigātām a ikakinam la ya pangu-rug mu ta kuman na masikan mak-iunnan, petta magamid mu sangawya magnayun na angat nga nekari naNamaratu teko ta nepangagagay naen teko.

13-14 A magbilbilinak hapa teko,Aleng, ta kettayan na Namaratuewan nga mangtolay ta ngamin,ikid ni Hesus Kristu nga naturadnangipasikkal ta kustu ta atubangni Gubernador Pilato, te ya bilinku teko a pake appiyam ya ngaminpatarabakuk teko, petta awan sangawta kuman na mansam ikid napakehuyam addet ta ange ni AfuHesus tekitam.

15 A Namaratu ewan ya makkamuam kanu sangaw ya iange na sin, teintu la tatakday ya malalaki na man-gituray; intu ya Ari na ngamin kiden

ari, a Dafu na ngamin kiden magtu-ray, 16 te intu la tatakday ya Dyosnga awan masi, a magyan ta zilag ngaawena maabikanan. A awan ta tolaynga nakaita tentu, te intu ya Dyosnga awena maita. A mappya te ittahapa tentu ya ngamin kalalaki ikid namagnayun na pakapangwa.

Ya Mapozan Na Metabarang17A ya itabarang mu hapa ta maba-

nang kidina a aweda mina fulotanya magparayag, ikid na aweda minaikatalak ya pagba-nang da nga awenamagbayag tekid. Te mapmappya hudla ta Namaratu ewan ya ikatalak data makkamu tekid, te iburud na latekitam ya ngamin magserbi tekitamta ikatalak tam. 18 A ibar mu tekid takanayun mangikallak kid mina, pettamasurok ya pangwa da ta mappyata kuman na kasurok na pagba-nangda, te am siayayat kid mangatad ikidna mangisipat, 19 a mekwenta ta ku-man na neappiya ya kaba-nang da tamabayag na araw, pettam kumanena kwa dan sangaw ya kakurugan naangat nga awan maafut.

20 A iko hapa, Timotyo, a pake ap-piyam ya tarabakum nga nekatalakna Namaratu teko, a awem pariganya maguhohug ta awan mappya taNamaratu. A pagurayam la ya maki-tulyat ta uhohugan na, te maski ibarda ta itta tekid ya kakurugan a tuladya amu da. 21 Te ya kadwan kidennga nehulun tekid a netawag kid nata kinurug tam. Yen la ya addet naitabarang ku teko.

Namaratu ya makkamu tekamuyngamin.

Page 399: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

2 Timotyo 1:1-2 396 2 Timotyo 1:14

Ya Mekaduwa En SuratNi Pablu Te TimotyoYa Gafu Na Suratin Yan

Ya mekaduwa in surat ni Pablu teTimotyo a nesurat na tentu en na-balud ta ili na Roma. Ye-yan kan yanapozan na surat na kapye da pina-pasi. Dana narikna na ta abikan na yapasi na a yen ta nagsurat ha te Tim-otyo petta daggan na ya netabarangna en tentu ta napolu en surat na. Amappya te nakadatang hapa tekitamya surat na in yan petta madangagtam hapa ya mappya na tabarang.

1-2Anak ku, Timotyo.Ampade ikallak na ka na Dama

tamewanNamaratu ikid ni Afu Hesus,pettamappya ka la, te iko ya igittak taanak ku nga iddukan ku.

A yanagsurat ha teko, Aleng, a iyak,Pablu, te turin nak ni Hesus Kristugafu ta uray na Namaratu ewan, pettaipadangag ku ya magnayun na an-gat nga nekari na ta ngamin kidennedagga te Hesus.

Ya Damdam Ni Pablu Te Timotyo3-4 A pake matalakak ta Namaratu

ewan, te intu hala ya Dyos ku ngapakidafun ku ta mappya na nonot takuman na dadagkal ku kiden ta idi. Aam kada makimallakak tentu ta arawpase hiklam a kanayun nonotan taka hapa, te pake madamdamak ngamakaita teko, petta imag-agtay minaya talak ku teko, te yaga manonotku hapa ya zigu na matam tekita ennaggungay. 5 A matalakak hapa, temanonot ku ya pangurug mu te AfuHesus nga pake netug mu ta nonotmu, te negitta hala ta pangurug nigkako men Loyda ikid ni hinamen Yu-nis. A matalakak ta itta hapa teko yakagitta na pangurug da. 6 A yen taipanonot ku hapa teko ya pakapang-wam nga neatad na Namaratu teko tanepangipotun ku ta kamat ku teko,petta pagatangam mina. 7 Te ya Ka-halwa na en nga neatad na Namaratu

tekitam, a bakkan haman ta yen yamangpaamat tekitam, te pasinapānna kitam hud la ta pakapangwa naen nga mangpaidduk tekitam ikid namangpagattam tekitam ta zigat.

Ya Pangpaturad Ni Pablu Te Timotyo8A mappya mantu, Aleng, ta awem

ikamat ya ngagan na Dafu tame-wan Hesus, a kumanen hapa teyakmaski am itta yak ta agbaludan gafuta pangipadangag ku tentu. Temapmappya ta ikatalak mu ya paka-pangwa na Namaratu nga mangpatu-rad teko, petta makipagzigat ka hapanga mangipadangag ta damag ni Hes-usen. 9 Te intu mina nonotam, Aleng,ya kallak na Namaratu tekitam, temaski awan ta iningwa tam tamappyata nakagatutan na tekitam a inagagayna kitam hala, petta melillik kitamsangaw ta pama-gang na ta dulay.Te ta kawan para la na paglelehutin,a dana nekari na ta ikallak na ki-tam, petta megitta kitam tentu gafute Hesus Kristu. 10 A ayanen la yanepangipasikkal na ta kallak na teki-tam, te dimmatang na i Hesusen ngaMangikerutan tekitam, a naabak naya pasi, otturu nepasikkal nan teki-tam ya pakapangwa na en nga mang-tolay tekitam, pettamagnayun kitam.11 A iyak hapa ya turin na en ngapinatudunan na Namaratu ta angemangipadangag ikid na mangitulduta damag ni Hesusen. 12 A maskiam yen ya gafu na zigat kin ikid nakabalud kin, a attaman ku la setalak,te awek haman ikamat ya patarabakuna en teyak. Te amuk haman yaDyos ku ta itta ya pakapangwa nanga magtaron ta nekatalak ken tentu,petta magdulot hala ngamin addet tapagaddetan na arawin yan.

13 A ya kakuruganen hapa nganadangag mu teyak ta nepangituldukta kadwan a yen hapa ya ihulhulumta pangurug mu ikid na pangiddukmu te Afu Hesus. 14 A gafu ta pinaki-mohayan na kita na Namaratu ewan,petta ituldu ta ya nekatalak na en

Page 400: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

2 Timotyo 1:15 397 2 Timotyo 2:14tekita amappya ta awemhapa paulin,te yen hapa yamanguffun ya Kahalwana en nga magyan tekita.

15 A yen ta uhohugan ku yen teko,Aleng, maski te dana amum ya nonotna kahulun tam kiden taga Asya tanagtalekudan dak ta kabalud kin. Anehulun hapa tekid ig Figelu ikid niHermogines. 16-18Ammimatalakak teOnsiforu, te awenak nekamat ta ka-balud kin. Te datang na en ta isin ngaili na Roma a nekakinan na ya maga-pag teyak, a mappya te naapagan nakhapa. A kanayun nagpatotoli nag-pasyar teyak ta agyannanakabaludankin, a pake nabannayan ya nonot kugafu ta idduk na en teyak. A danaamum hapa ta dakal ya panguffun naen teyak ta idi ta ili na Efeso. Ampadesagolyatan na sangaw ni Afu Hesusya kallak na en teyak ta pagaddetanna arawin yan, kumanen hapa tekidngamin nga mamattama.

2Ya Mappya Na Suddalu Ni Hesus

Kristu1 A iko hapa, Aleng, a mappya

ta pauffun ka te Afu Hesus, pettapagsikanan na hapa ya nonot munga mangurug ikid na mangidulot tangamin tarabakum. 2 Te mappya taituldum hapa ya kadwan kiden ngamekatalak ikid na megitta mangit-uldu, petta mangituldu kid hapa takadwan para. A ya ngamin nadangagmu ta itulduk a yen hapa ya itul-dum tekid, te yen haman ya amu nangamin kiden mangurug ta kinurugtam. 3 A makipagzigat ka hapa takuman na zigat na suddalu nga nedobmakigubat, te kuman na suddalu ki-tam ni Hesus Kristu. 4 A gafu ta sud-dalu na ka hapa a nonotam ya gagan-gay na suddalu ta awena patabtabangya bari na ta tarabaku na awan mag-suddalu, te intu hud la nonotan naya patarabaku na nangpasuddalu ententu. 5A nonotam hapa ya keangari-gan namagkainnabak kiden, te maskiam inya sangaw tekid ya mangabak a

awena sangaw maatadan ta sagolyatmalaksid am kinurug na ya ngaminkiden lintig na nagpainnabak tekid. Akumanen hapa tekitam, te mappya taidulot tam ya ngamin kiden lintig namangpatarabaku en tekitam. 6 A takuman na takday para keangarigan,a ya malagpaten magmula a yen lasangaw ya makaapit. 7 A nonotammantu, Aleng, ya ngamin kiden kean-garigan kin, te Namaratu sangaw yamangatad ta pangawatam.

8 A pake nonotam, Aleng, ta awanta takwan na damag nga nekatalak kuteko am bakkan te Hesus Kristu nganatolay hala ta pasi, te intu hala yaMangikerutan nga simsima ni minaAri en Dabid. 9 A ye-yen na damagya gafu na nepangibalud da ikid nanepangkawad da teyak ta kuman napake dulayak na tolay. Ammi maskinakawadanak a awena nakawadan nauhohug na Namaratu. 10 A yen taattaman ku la ya ngamin kiden zigatnga magpadagdag ta tolay kiden ngapinili na Namaratu, petta mesipat kidhapa ta pangikerutan ni Afu Hesusikid na kalalaki na ewan nga mag-nayun.

11Kakurugan hapa ya uhohugan daen:

“Am nesipat kitanan ta pasi niHesusa kumanen hapa sangaw ta kato-

lay na.12A ammesipat kitam ta kuman na

zigat na ena kumanen hapa sangaw ta pag-

turay na en,ammi am pagtalekudan tam

a pagtalekudan na kitam kanhapa, te yen haman ya nebarna.

13Amaski am angarigan ta awetamkurugan ya nebar na ena kurug ta awena magladdud,”

kunda.Ya Mappya Na Magtarabaku Ta Na-

maratu Ewan.14 A yen kid na uhohug ya ituldum

ta tolay kidina, a pake tabarangam

Page 401: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

2 Timotyo 2:15 398 2 Timotyo 3:5kid hapa ta kettayan na Namaratu taaweda mina pagtatapilān ya kebali-nan na uhohug nga awan ta kappyan,te matampa sangaw ya pangurug namagdangag. 15 Ammi teko a ikaki-nam la ya patarabaku na Namaratuteko, a pake appiyam hapa ya gagan-gay na pangituldum ta uhohug naen, petta awem sangawmamatan, amawa dayawan na ka na Namaratu gafuta tarabakum. 16 A awem ituluk taitta ya magbida ta awena megitta taNamaratu ewan, te yen sangaw yamangiadayu ta tolay kiden tentu. 17Asangaw am dumakal ya bida da a ku-malasig ta addu na tolay ta kuman nagurid, aglalo ta ituldu nig Himenyoikid ni Filetu, 18 te gimungay kid nata kakuruganen, a ibar da haman tanabalin na ya pangtolay na Nama-ratu ta nagpasi kiden, te bakkan kanta bari tam ya tolayan na am awakahalwa tam ta nepangurug tamen.A pake mapopoyung na ya kadwankiden mangurug gafu ta ituldu da ennga nagkillu. 19 Ammi maski am ittaya gimungay ta kinurug tam a mal-adda hala ya pagyanan na Namaratutekitam, te pasikkalan na am inya yakakurugan na mangurug tentu. A aminya sangaw ya mangngagan ta Na-maratu ewan a mappya ta pagtaleku-dan na ya dulay.

20 A am itam ya umag na bali namaba-nang a maitam ya magdadumana pinggan ikid na pangitunan ngapirak ikid na balituk, ammi nalakaya kadwan, te kayu kid la ikid nalutak. Ya ispot na pinggan ya idasarna am itta ya sangaili na, ammi yamedyo dakat kiden ya magserbi taanganan na atu ikid na bahuy. 21 Akumanen hapa tekitam, te am bag-gawan tam ya nonot tam a mappyasangaw ya pagserbi tam ta kuman naispot na pinggan, te negitta kitamta dafu tamewan, petta pagserbin nakitam ta mappya na tarabaku. 22 Amappya mantu, Aleng, ta magpalanka, petta awem mekabat ta gagan-gayen karagatan na babbagu kiden, te

intu mina karagatam ya magserbi takappyanam ikid na pangurug mu, akumanen hapa ta pangidduk mu ikidna pakikahulum ta tolay kiden ngamakimallak ta Namaratu ta mappyana nonot.

23 A awem la kimabat ta pagtatab-bagan na kadwan kiden nga awan takapkappyan, te dana amum hamanta yen kid na bida ya mangatad tapagtatapilān da. 24 A dulay am kima-bat hapa ya daddoban na Namaratu,te mappya ta ipaita tam ya allak tamta ngamin tolay, te masippat kitammina nga mangituldu tekid, ikid namagattam ta makubbit metuldu. 25 Aam itta ya makitapil tekitam a map-pya ta tabbagan tam ta malapat, taloam yen sangaw ya pagpanonot na Na-maratu tekid ta pagbabawi da, pettaamu da sangaw ya kakurugan. 26 Team magtoli sangaw ya nonot da amakaibbat kid na sangaw ta sikwat niSatanas, te dana sinikwatan na kid tapangayayyaw na en tekid, petta kwanda ya ikayat na.

3Ya Gagangay Na Dulay Na Tolay

1 A pake nonotam hapa ya ibar kinteko, Aleng, te dumatang sangaw yadakal na pagzigātān am tanagay naya pagaddetan na arawin yan, 2 tepake umaddu sangaw ya maituk, ikidna maginggum ta pirak, ikid na ma-parayag, ikid na mangidadula, ikid namaguhohug ta dulay, ikid na mag-soysoy ta naganak tekid, ikid na awanta amat da, ikid na awan matalakta nangikallak tekid, 3 ikid na awanmangikallak, ikid na mamadpadulay,ikid na awan mangiguwad ta barida, ikid na magporay ta ikattolayda, ikid na mangikatupag ta mappya,4 ikid na mangitalaba, ikid na ka-ma la mamadday ta dulay, ikid namangiparayag ta amu da, ikid na pakemagkaragat ta pagayayat da ammi taNamaratu ewan. 5 A agingkakurugkid sangaw ta Namaratu, ammi awedakurugan ta itta ya pakapangwa na.

Page 402: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

2 Timotyo 3:6 399 2 Timotyo 4:5Mappya ta lillikam ye-yen kid na

tolay, a am angarigan ta e kid sangawtekamuy a awem kid pagdulotan, 6 temangayayyaw kid, a simarok kid tabali na kadwan, petta maayayyaw daya babay kiden nga malapat ta nonot.A malogon kid maayayyaw, te dananagburung kid hapa ta kaddu na liwatda. 7 A yen ta kanayun kid magdan-gag ta dalikompormi na mangituldu,ammi aweda haman melasin ya kustuen nga mangituldu ta kakurugan.

8 Ammi ya mangayayyaw kidennga mangituldu ta tulad a kanayunsoysoyan da ya kakurugan. A nag-gagitta kid nig mina Hanes ikid niminaHambres nga nagsoysoy teminaMoses ta idi, te nagkillu ya nonot da.A awan ta kapkappyan na pangurugda te takwan haman ya kurugan da.9 Ammi maski te melogot kid halasangaw ta kuman nigmina Hanes ikidni mina Hambres, te maita sangaw nangamin tolay ya kawan na nonot da.

Ya Tabarang Ni Pablu Te Timotyo10 Ammi mappya teko, Aleng, te

dana amum ya gagangay na ituldukikid na agangwak ikid na igakkad kuta pagtolay kin, a yen kid hapa yapinarigam, a kumanen hapa ta pan-gurug ku ikid na pangidduk ku, ikidna pagattam ku ta zigat. 11 A danaamum hapa ya ngamin kiden nagzi-gatan ku nga inattaman ku ta idi gafuta pangikatupag da teyak ta ili naAntiyoka, a kumanen hapa ta ili naIkoniya, ikid na ili na Listra. Ammimaski nekatupag dak a nekerutan nakhala ni AfuHesus ta ngaminnegakkadda teyak. 12 A maski am inya yamangidulot ta pangurug na te HesusKristu a gagangay ta itta ya mang-pazigat tentu, 13 te dumulay la dumu-lay sangaw ya dulay na tolay, a kuma-nen hapa ta minangayayyaw. Ammimaski am mangayayyaw kid a dananaayayyaw kid hapa.

14 Ammi teko, Aleng, a mappyata idulot mu la ya ngamin naadalmu ikid na kinurug mu, te amum

ta awena nagtulad na nangituldu enteko. 15 A maski addet ta kaabbingmu a dana amum ya surat kiden naNamaratu nga mangatad ta amumpetta mekerutan ka ta pangurug mute Hesus. 16 Te ya ngamin kiden uho-hugnganesurat ta Bibliya aneaswangna kid na Namaratu, a pagkappyanantam kid, petta metuldu kitam takakurugan, ikid na mehuya kitam tadulay, ikid na matabarangan kitamta mappya, ikid na metuldu kitamta ngamin patarabaku na Namaratutekitam. 17A yen ya pagserbi na suratna kiden petta ikitam nga daddobanna Namaratu ewan a awan sangawta pagkurangan tam, te dana netuldukitam, petta amu tam ya mangwa tangamin kappyanan.

41 Itta para ya takday ibar ku teko,

Aleng, ta kettayan na Namaratu ewanikid ni Hesus Kristu, aglalo te tanagayna ya datang na ta lutakin, petta intuya magari ikid na magimbestigar tangamin kiden tolay kontodu nagpasikiden. 2 A mappya mantu ta ikaki-nam yamangipadangag ta uhohug naNamaratu. A bakkan la ta mappyana araw te maski am dulay na araw,te mappya ta kanayun nakaparan kanga mangipasikkal ta kakurugan, ikidna mangihuya ta magsoysoy, ikid namangpaturad ta makafuy, a masip-pat ka hapa ta pangituldum tekidngamin. 3 Yen kid ya pakkwak teko,te dumatang na sangaw ya araw amaweda magdangag ta matunung nametuldu, te intu la tagasingatan dadangagan ya karagatan na bari da.A magkalkalasig kid sangaw ta adduna mangituldu, te intu apagan daya mangituldu en ta tagasingatan nabangbang da. 4 A gafu ta kumanena pagtalekudan da sangaw ya kaku-rugan, te tumawag kid sangaw mag-dangag ta magmagannud na bida ngatulad.

5 A yen ya gafu na, Aleng, ta idulotmu la ya matunung na nonot, a atta-

Page 403: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

2 Timotyo 4:6 400 2 Timotyo 4:22mam hapa ya pagzigātām. A idulotmu la ya tarabaku na mangipadangagta damag ni Hesus, petta magdulotya ngamin patarabaku na Namaratuteko. 6 Te awanak na sangaw, te ittayak na de ta ngahab na avut, a mag-tugutak. 7Ammimaski te nedulot kunya ngamin kabalinan ku ta pakigubatken, a nadatang kun ya pagaddetanken, a awek kad nawakay ya kurugantam. 8 A awan na mantu ta nonotanku am bakkan la ta sagolyat ku nganeparan na Namaratu teyak, pettamegitta yak ta katunung na ewan. Team dumatang na sangaw i Afu Hesusa matunung sangaw ya pangitan nateyak, a sagolyatan nak ta neparanna Namaratu teyak, a kumanen hapasangaw ta ngamin kiden magindag taange na tekitam.

Ya Adangan Ni Pablu Te Timotyo9 A mappya hapa, Aleng, ta alis-

tum ya ange teyak, 10 te nagtugutannak ni Demasen, a umange ta ili naTesalonika, te intu la nonotan na yakappya na bari na en ta arawin yan.A awan hapa i Kresenti te immange taitenGalasya, a i Tito hapa ya immangeta lugar na Dalmasya. 11 I Lukas la yanasirak teyak. Alapam hapa i Markusta kahulum, te mappya sangaw yapanguffun na teyak ta tarabaku kin,12 te dinob ku i Tikiku ta ili na Efeso.13 A sangaw am e kam sin a alapamhapa ya ulolat ken nga nesirak kuta bali ni Karpo ta ili na Troas. Aalapam hapa ya surat ku kiden, aglalota papeles kiden, te pake masapul kukid.

14-15 A pake magpalan ka hapa ammaitam sangaw ya agpaddayen Ale-handru, te masikan nakitapil ta idigafu ta nepadangag tamen. Adduhapa ya iningwa na teyak ta du-lay, ammi Namaratu sangaw ya man-gibalat tentu. 16Ta damo na nepangi-darum da teyak a awan ta nangi-pasikkal teyak, te sa newagak nak nakahulun ku kiden, ammimaski kunnaten a mappya am pakoman na kidna Namaratu. 17 A maski newagak

dak a hinebing nak ni Afu Hesus, apinasikan nak nga pake mangipadan-gag ta uhohug na en ta Hentil ki-den nga nangibalud teyak, pettammadangag da hapa. A nelillik nakhapa ta nangigakkad kiden ta du-lay teyak, 18 a ikatalak ku ta sigidaikerutan nak ta ngamin dulay addetta alapan nak ta pagariyan na en talangit. Mappya ta intu ya pake ma-daydayawan addet ta addet.

19 A kumanen hapa pakikumustamig Persila ikid ni Akila, a kumanenhapa teg Onsiforu ikid nga mamat-tama. 20 Nasirak i Rastu ta ili naKorinto, a nesirak ku hapa i Tropimota ili na Miletu te nagtakit. 21Alistummantu ya ange sin ta kaatubangan naagiridin. A makikumusta hapa tekoig Ubulo, ikid ni Pudente ikid ni Lino,ikid ni Klawdya, ikid na ngamin kidenkahkahulun tam ta isin.

22 Ampade Namaratu ya makkamuteko, ikid na manguffun tekamuyngamin sina.

Page 404: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Tito 1:1-4 401 Tito 1:15

Ya Surat Ni Pablu Te TitoYa Gafu Na Suratin Yan

Ta awena para la nekebalud niPablu ta ili na Roma a dana nagsuratte Tito, te intu ya takday pastor ngananguffun te Pablu ta kuman ni Tim-otyo en. Anesurat na yan teTito pettaamu na am had kun na pagpastor na.

1-4Anak ku, Tito.Ampade ikallak na ka na Dama

tamewanNamaratu ikid ni Afu Hesus,petta mappya ka la.

A iyak, Pablu, ya nagsurat teko, tekuman na anak ta ka ta kakurugangafu ta naggitta kita ngamangurug teAfu Hesus.

A dana amum, Aleng, ta iyak yadaddoban na Namaratu ewan ikid naturin ni Hesus Kristu, te dinob daknga ange mangipadangag ta tolay nakiden nga pinili na, petta mangurugkid, a petta pake itug da hapa ya kaku-rugan nga negitta ta Namaratu ewan.A yen ta ikakinan ku ya tarabakuktekid te ikatalak ku ya Namaratuewan nga awan magtulad ta isipatna kid ta magnayun na angat ta ku-man na nekari na en ta pake nabayagna araw. A ta datang na arawennga dana pinili na a pake madakarya nekari na en gafu ta uhohug naen nga nepepadangag na teyak, teiyak hapa la ya pinatudunan na ngaange mangipasikkal ta pangikerutanna tekitam.

Ya Patarabaku Ni Pablu Te Tito5 A ta nepangisirak ku teko ta fugu

na Kareta a“Magyan ka la sin, Aleng, petta

uffunam ya mangurug kiden ngamangappiya ta paggagimung da, temappya ta isaad mu ya kalalak-lakayan kidenngamangtaron tekidta tagtakday na lugar,” kunku.6 A am itta mantu ya isaad mu

a mappya ta mapili ya awan kidenta pakehuyan da, ikid na tagtakdayta atawa. A dana itam hapa am

mangurug ya ānāk da kiden, ikid naawan ta pakehuyan da gafu ta awedamanguuyoyung ikid na aweda ma-soysoy. 7 Te ya mangtaron ta tolaykiden na Namaratu a intu hala yapinakabari na Namaratu, a mappyata awena ipersa ya ikayat na en, ikidna awena malogon magporay, ikid naawena magillaw, ikid na awena hapamakitapil, ikid na awena maginggumta pirak. 8 A mappya hapa ta malo-gon magpadulot ta ange magpasyar,ikid na malogon mangwa ta ngaminna pagkappyanan, ikid na makān-nonot, ikid na matunung, ikid namangiguwad ta nonot na ikid na barina. 9 A mappya hapa ta pake itug naikid na ipasikkal na ya kakuruganennga negitta ta gagangayen ituldu tam,petta itta ya ibar na nga mappya taituldu na kiden, ikid na itabbag na tamasoysoy kiden tentu.

10 Te addu garay ya masoysoy tataga Kareta kidina, ikid na maguho-hug ta awan ta kapkappyan, ikid namangayayyaw, aglalo ta Hudyo kid-ina ngamangpabanggit ta bagu kidenmangurug. 11 A mappya mantu tagammam yen kid, te gafu ta ituldu daen a addu ya makikattway ta kakuru-ganen nga dadagkal kontodu anak dakiden. Ammi ya taga Kareta kidinaa malogon kid la mangituldu ta tuladgafu ta tandanan na kid na mangidobtekid. 12 Ya bida na takday kagitta danga nagtabarang tekid ta idi a

“Kanayun magtulad ya tagaKareta kidin, a kuman kid namaguyung na atu. Matalakag kidmagtarabaku ammi madugal kid,”kunna.13 A kakurugan hapa ya uhohug na

en, a yen ta pake ihuyam kid, sa ikidna mangituldu kiden kontodu itulduda kiden, petta appiyan da mina yapangurug da, 14 petta awedan san-gaw dangdangagan ya bida kiden ngapinaratu na Hudyo kiden, a kumanenhapa ta ibar na makigungay kidenta kakurugan. 15 Te am mappya yanonot na tolay a mappya hapa ya

Page 405: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Tito 1:16 402 Tito 3:1ngamin gakkad na, ammi ya dulaykiden ta nonot ikid na awan man-gurug a balittagan da ya ngamin tadulay, te ya nonot da hapa la ya mag-padulay. 16 Ibar da haman ta amuda ya Namaratu, ammi ya tarabakuda ya mangitalaba tekid, te nagdupalkid, ikid na masoysoy kid, a awan tamakkwa da ta mappya.

2Ya Petuldu Ni Pablu Te Tito

1 Ammi iko, Tito, a mappya ta itul-dumyanegitta tamappya enmetuldunga kakurugan. 2 A pake ituldumhapa ya lala-laay kidina ta awedamina magillaw, te iguwad da mina yanonot da ikid na bari da, petta map-pya ya pangurug da, a kumanen hapata pangidduk da, ikid na pagattam data zigat.

3 A ituldum hapa ya baba-baatkidina ta aweda mina mamadpadu-lay, ikid na magillaw, petta mappyahapa ya paghehit da ta kuman namegitta ta Namaratu. A mappyamina ya ngamin ipaita da ikid na it-uldu da ta kaaassangan da kiden ngababay, 4 petta parigan da kid hapanga mangidduk ta atawa da ikid naanak da kiden, 5 ikid na mangiguwadta nonot da ikid na bari da. Te awedamina magpasyar ta babali ta kaddunna lalaki, te magintak kid la mina tabali da nga magtarabaku ta mappyana tarabaku, ikid na timuluk kid taatawa da. A mappya ta yen kid yametuldu ta babay kiden, pettam awansangaw ta mamadpadulay ta uhohugna Namaratu gafu tekid.

6 A ituldum hapa ya māssikan kid-ina nga lālāki, petta iguwad da yanonot da ikid na bari da. 7Te ikomina,Tito, ya mangipaita ta mappya tekid,pettam yen sangaw ya parigan da. Aam ituldum kid a pake ipaitam hapata matunung ka na tolay nga makān-nonot. 8 A appiyam hapa ya uho-hugam, petta awan sangaw ta pake-huyam, te am awan ta pangihuyan na

makitapil teko a mamatan hapa gafuta pagsoysoy na teko.

9A ya tagabu kidina hapa nga man-gurug a ituldum kid hapa, petta tim-uluk kid la ta dafu da kiden ta ngaminpatarabaku da tekid. A aweda minamasoysoy, te pagtalakan da mina yadafu da kiden ta mappya na tarabaku.10 A aweda kid mina pagtakawān, teipaita da mina ta pake mekatalak kidgafu ta aweda pulus magakut. Team mappya ya ipaita da ta ngaminpaghehit da a yen sangaw ya pakaitanta mappya hapa ya ituldu tam gafu taDyos tam nga mangikerutan tekitam.

11 Te ya allak na Namaratu ewannga mangikerutan ta ngamin tolaya nepakamu nan tekitam, 12 pettametuldu kitam nga mangazi tangamin kiden gagangay tam ngaawan negitta tentu, ikid na ngaminkiden karagatan tam ta paglelehutinyan, petta mappya ikid na matunungya paghehit tam ta katolay taminpara la. 13 A gafu ta allak na ennga nepakamu na tekitam a indagantam hapa ya ikatalak tamen naaraw nga datang ni Hesus Kristunga seppakapangwa. Intu hapa laya Dyos tam nga malalaki ikid naMangikerutan tekitam, 14 te nesagapilna ya angat na tekitam, petta sakānna kitam ta mamagliwaten tekitam.Te baggawan na hapa ya nonot tam,petta pagbalinan na kitam ta tolayna nga mangipasikkal ta mappya natarabaku.

15 A yen kid mantu ya ituldum tatolay kidina, Aleng, a awem itulukta idadula da ka, te ipaitam minaya turay mu ta pangituldum ikid napangtabarang mu tekid.

3Ya Gagangay Mina Na Mangurug

1 A pagnonotam hapa ya mangu-rug kidina petta kurugan da ya mag-turay kiden tekitam ikid na ngaminkiden lintig na gubyernu, te map-pya ta dana nakaparan kid nga mag-tarabaku ta kakurugan na tarabaku.

Page 406: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Tito 3:2 403 Tito 3:152A ibar mu hapa tekid ta aweda minamamadpadulay ikid na makitapil taikattolay da, te ipaita da mina yakasippat da ikid na kaalinnak da tangamin tolay. 3 Te maski ikitamenta idi a sa naggagitta kitam nga awanmakkamu ta kappyanan, te nasoysoykitam, ikid na naayayyaw kitam hapa,te tinagabu na kitamna ngamin kidenkinaragatan tam. A napannu hapaya nonot tam ta passil ikid na pangi-gakkad tam ta dulay, te ya nangikatu-pag tekitam a nekatupag tam kidhapa. 4 Ammi ta pakkamu tamen taallak na Namaratu ewan ikid na iddukna tekitam a yen ya nekatalak tampetta ikerutan na kitam. 5 A bakkanmantu ta tarabaku tam nga mappyaya gafu na nangikerutan na tekitamam awa allak na la tekitam, te binag-gawan na kitam ta liwat tam kiden tanepangzigut da tekitam ta danum, anauli kitam neanak. 6 A pinasinapanna kitam para ta pakapangwa na Ka-halwa na en gafu ta nedagga kitam teHesusen nga mangikerutan tekitam.7 Te ya allak na Namaratu tekitam anebar na ta matunung kitanan gafute Hesusen, a pinagbalin na kitam taanak na kiden nga mang-alap ta iatadna tekitam, petta itta ya ikatalak tamta matolay kitam ta magnayun.

8 Kakurugan ya ngamin inuhohugku ta isin, a ikayat ku ta pake ipasikkalmu yan kid ta tolay kidina nga man-gurug ta Namaratu, pettam ikakinanda hapa ya magtarabaku ta kakuru-gan na tarabaku, te petta magserbikid hapa ta kappyanan na ngamintolay. 9 Ammi am itta kam ta pag-gagimungan a awem mina ituluk tapagtatabbagan da ya awan ta kapkap-pyan, ikid na pagkakahulun na pal-palungu kiden tolay, ikid na lintig ki-den nga nesirak ni Moses ta dadagkaltam kiden, te awan haman ta iatad nainen kid na bida am awa pagtatapilanhud la na tolay kiden. 10 A am ittaya mangpakāttway ta maggagimungkiden a ihuyam. A am awena dang-dangagan ta kabalinan na takday ono

duwa na pangihuyam a padayum la,11 te amum na ta killu ya nonot na,te gagangay na la ta magliwat. Ammiya liwat na sangaw ya mangitalabatentu.

Ya Napozan Na Uhohug12 A kumanen hapa am idob ku

sangaw teko i Artemas ono Tikiku aalistum ya ange mangdafung teyak taili na Nikopolis, te magyanak sangawta ten abat ta kabalinan na agirid.13 A alistum hapa uffunan ya kabagistamin Zenas nga abugadu, ikid niApolos ta ngamin masapul da, pettamakadulot kid ta eyan da. 14 Ammibakkan mina ta iko la ya manguffun,te ituldumhapa ya kabagis tamkidinapettamalogon kid hapamanguffun tamasapul na kadwan kiden, petta ittahapa ya pagserbi da ta kappyanan.

15 A ya ngamin kidin kahulun kuta isin a makikumusta kid teko, apakikumustak hapa ya kofun ku kid-ina mangurug.

Namaratu ya makkamu tekamuy.

Page 407: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Pilimon 1-3 404 Pilimon 16

Ya Surat Ni Pablu TePilimonYa Gafu Na Suratin Yan

Ya surat ni Pablu te Pilimon a intunyan, a nesurat na kan ta nekebaludna en ta ili na Roma. I Pilimon yatakday kofun ni Pablu ikid na kabagisna nga nagyan ta ili na Kolosas. Aya tagabu na en Onisimu a nagtakawkan ta pirak ni Pilimon, kapye nanetammang, a nakaadayu addet taili na Roma. Awena nebar am hadkunna amminesimmukanniOnisimui Pablu ta nakabaludan na en, a yenhapa ya nepakadangag na ta damagni Hesus te Pablu, a kinurug na hapa.A gafu ta pagtolin ni Pablu i Onisimute Pilimon a yen ta nesurat na ye-yanna surat te Pilimon petta pakoman namina i Onisimu, te bakkan na la tatagabu na am awa kabagis nan hapagafu ta pangurug na te Afu Hesus.

Ya kallak ni Pablu te Onisimu ikidni Pilimon a kumanen hapa ya kallakni AfuHesus tekitamgafu ta liwat tamkiden ta Namaratu ewan.

1-3 Kofun ku, Pilimon nga kahu-lun ku nga magtarabaku ta Namaratuewan,

Ampade ikallak na ka na Damatamewan Namaratu ikid ni Afu HesusKristu, petta mappya ka la. A kuma-nen hapa ta kabagis tamina Appya,ikid ni Arkipo nga kuman na sakāsuddalu tam, ikid na ngamin kidenmaggagimung ta balimina.

A ya nagsurat tekamuy a iyak,Pablu ikid na kabagis tamin Timotyo,ammi iyak ya nabalud ta ili na Romain gafu ta pangipadangag ku te HesusKristu.

Ya Talak Ni Pablu Te Pilimon4 Pake matalakak ta Namaratu,

kabagis, am kada pakimallak ta ka,5 te kanayun mepadamag teyak yapangurug mu ikid na pangidduk mute Afu Hesus, a kumanen hapa tangamin kiden tolay na Namaratu. 6A

yen ta pakimallak ta ka para, pettapake dumakal para ya pangurug muikid na pakkamum ta ngamin kidenbendisyon na Namaratu tekitam, pet-tam madayawan hapa i Hesus Kristugafu ta panguffum ta kahulun tam ki-den mangurug. 7A gafu ta pangiddukmu ta idi, kabagis, a nabannayan hapaya nonot na tolay kiden na Namaratu,a yen hapa ya pake mangpatalak ikidna mangpasikan ta nonot ku.

Ya Adangan Ni Pablu Te Pilimon8-10 A yen ta itta hapa ya adangan

ku teko, kabagis, te maski itta ya saadku nga neatad ni Hesus a awek ibarta doban ta ka, te makikekallakak lateko gafu ta pagkaid-idduk ta. A gafuta laklakayak na hapa nga nabaludgafu te Hesus a adangan ku teko taikallak mu sangaw ya dinob ken tekota ayanin, te nagbalin ta kuman naanak ku ta kabalud kin. Intu halaya tagabumen Onisimu nga nagtam-mang teko ta idi.

11 A ta idi a kuman na awan taserserbi na teko te madi ya tarabakuna, ammi ta ayanin a nangulin amakauffun na teko, a kumanen hapateyak. 12 A ta ayanin a pagtolin kuteko, ammi pake madamdamak san-gaw tentu, 13 te ikayat ku mina tamagyan la teyak, petta intu mina yapinakabarim nga manguffun teyak takabalud kin. 14 Ammi awek la bitalapan am awek ibar teko, te awekikayat ta mapersa ka manguffun amawa nonot mu hapa la. 15Mabalin deta nepalubus na Namaratu ya nepag-tammang na teko ta mavit la, pettamatabarangan ta uhohug na Nama-ratu, pettam kumanen a magdanangla sangaw magyan teko. 16 Ammimaski tagabum a awemmina igitta takuman na tagabu am awa naturturayammi ta tagabu, te iddukam minagafu ta kabagis mun nga mangurugte Hesus Kristu. Gagangay ta kabagiskun nga iddukan ku, ammi dakdakalmina ya idduk mu tentu ta ayanin,te tagabum nga magkabagis gafu tapangurug na te Afu Hesus.

Page 408: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Pilimon 17 405 Pilimon 2517A kumanen am ikwenta nak hapa

ta kahuluma pagdulotam la i Onisimuta kuman na pagpadulot mu minateyak. 18 A am itta ya liwat na onogatut na teko, a iyak sangaw ya singi-ram. 19 Itam, te iyak, Pablu, ya pakenagsurat ikid na nagperma ta isin,a kustu ta iyak sangaw ya magpaga.Ammi awem de naliwatan, kabagis, tadakdakal para ya gatut mu teyak, teitta yamagnayun na angatmu gafu tanesipat ken teko. 20Amappya mantu,kabagis, am isubalit mu hapa teyak yaadangan kin teko gafu ta pagkahulunta te Afu Hesus. Nonotammantu yan,petta mabannayan hapa ya nonot ku.

21 A yen ta nagsuratak teko, te ittaya ikatalak ku ta nasursurok sangawya pangwam ta kuman na nebar kinteko.

22 A ya takday para manonot kua mabalin de am iparanan nak tapagyanan ku ta balimina, te ikatalakku ta makatoli yak sangaw tekamuygafu ta pakimallak muy teyak.

23 A itta hapa sin i Paparasen ngakahulun ku nabalud gafu ta damagni Hesus Kristu, a makikumusta kantekamuy. 24 Magpakumusta hapa yakauffunan ku kiden, ig Markus, ikidni Aristarku, ikid ni Demas, ikid niLukas.

25 A mappya am ikallak na kamngamin ni Afu Hesus pettamappya yakahalwa muy.

Page 409: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Hebreyu 1:1 406 Hebreyu 1:7

Ya Surat Ta HebreyuKiden

Ya Gafu Na Suratin YanAwan kan ta makkamu am inya ya

nagsurat ta Hebreyu kiden, te awenahaman netun na nagsuraten ya nga-gan na. Ammi ta uray na kadwana Pablu ya nagsurat, te ya suratinyan a gagangay na agsurat na. Ata uray na kadwan para a Apolos yanagsurat, a ta kadwan para a Lukas.Ammi kompormi am inya na tolayya nagsurat, te amu tam haman taKahalwa na Namaratu ya nangitulduta nesurat na.

A ya nagsuratan na kiden a He-breyu kid, te Hebreyu ya agsitang da,ammi Hudyo ya pangingaganan datekid gafu ta relisyon da. Ammi yakadwan kiden Hebreyu a nangurugkid hapa te Afu Hesus, te amu da taintu hala yaMangikerutan nga nekarina Namaratu ta dadagkal da kiden.Ammi gafu ta mangurug kid na teHesus a nekatupag na kid na sakāHudyoda kidennga awannangurug, atinapil da kid. A pake nazigatan hapaya kadwan, te nabalud kid, a nagu-batan ya kwa na kadwan, a namatanya kadwan. A gafu ta pake nazigatankid a kuman na ikayat da magbabawita pangurug da te Hesus, petta mag-toli kid ta relisyon na Hudyo kiden,te yen ya pake nepapilit na nakitapilkiden tekid. A yen ta nagsurat ya na-gafun na suratin yan, te tabaranganna kid, ikid na paturadan na kid, pettaidulot da mina ya pangurug da teHesus, te am magsunsun kid kan amelogot kid. A ya ngamin nesuratna ta isin a yen ya ipasikkal na tekidpetta amuda ta kakuruganya kinurugda en.

Ya Pinaguhohug Na Namaratu TaTolay

1 A ta napopolu en araw am itta yaibar na Namaratu ta dadagkal tam ki-den a ya aglavun kiden ya pinaguho-hug na ta addu ikid na magdadumana bida. 2 Ammi ta arawin yan aya Anak na en ya pinaguhohug natekitam. A intu hala ya pinagpaddayna Namaratu ta ngamin paglelehutin,yaga intu hapa ya nesaad na ta mag-turay sangaw ta ngamin kiden napad-day. 3 A gafu ta Anak na Namaratua intu hapa ya pakaitan ta kalalakina Namaratu ewan, te ya kalalaki naNamaratu a kumanen hapa ta Anakna en. A tentu en nabalin nangikaruta liwat na tolay kiden a nagtoli hapata langitewan, a nagtogkok na hapata kanawannaNamaratu, temakipag-turay hapa tentu. A ta ayanin aintu hapa ya magtaron ta ngamininpaglelehut kontodu langit ta paka-pangwa na uhohug na.

Naturturay I Hesus Ammi Ta AnghelKiden

4Amaski am anghel kiden ya dinobna Namaratu ngamangidagut ta danaen uhohug na a pake naturturay paraya Anak na en, te malmalalaki ya saadna nga neatad na Namaratu ammi tasaad da. 5Te ya uhohug na en tentu a“Ikon ya Anak ku, a ta arawin yan

a ipasikkal ku ta iyak la yadamam,” kunna tentu.

Ammi awan pulus ta anghel kiden tanangibaran na ta kumanin. A kuma-nen hapa ta takday para na bida na:“Iyak ya dama na, a intu ya anak ku,”

kunna.A bakkan haman ta anghel ya ikayatna en bidan.

6 A ta nepangilattog na Namaratuta mementu en anak na ta lutakin a“Mappya ta intu ya dayawan na

anghel kiden,” kunna.7Ammi ya uhohug na suraten gafu taanghel kiden a“Doban na Namaratu ya anghel na

kiden ta kumannamasikan napaddad, a pagserbin na kid takuman na afuy,” kunna.

Page 410: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Hebreyu 1:8 407 Hebreyu 2:98 Ammi takwan ya kasasaad na

Anak na en, te ya uhohug na takdaypara surat tentu a intu yan:“Iko Afu Dyos ya magnayun magtu-

ray. A matunung hapa ya tu-ray mu ta ngamin kiden itu-rayam,

9 te pake ikatalak mu ya mappyaen, ammi ikatupag mu ya du-lay.

A ya Dyos mu Namaratu ya nangpiliteko,

a pinasinapan na ka ta talak ngadakdakal ammi ta neatad na takahulum kiden,” kunna.

10 A mepasikkal para ta naturturayi Hesus ammi ta anghel kiden, te yauhohug na takday para na surat a“Iko, Afu, ya namadday ta lutakin ta

gafgafu na ngamin,a ya kamat mu kiden hapa la ya

nangpadday ta langitewan.11-12 Ammi sa imawan kid hala san-

gaw, te sa magdan kid ta ku-man na ga-gamit,

a lukutam kid sangaw ta kumanna barawasi petta matalin kid.

Ammi teko a magnayun ka la, a awemsangawmanguli ikid na awemsangaw maglaklakay addet taaddet,” kunna.

13A ya takday para uhohug na Nama-ratu ngamangipasikkal ta Anak na ena“E ka sin makipagtogkok ta kanawan

kin, te abakan ta ya katapilmu kiden, petta iko sangaw yamagturay ta ngamin,” kunna.

Ammi itta hud ya anghel nga nan-gibaran na ta kumanin? 14 Te yaanghel kiden a ispiritu kid nga dad-doban na Namaratu, te doban na kidnga ange manguffun ta ikerutan nakiden.

2Ya Metabarang Tekitam

1 A gafu ta naturturay ya Anak naNamaratu ewan ammi ta anghel ki-den a mappya ta pake itug tam yanadangag tamen nga nagafu tentutalo am maliwatan tam. 2-3 Ta idi

a pina-gang na Namaratu ya awankiden nangurug ta lintig na kiden nganedagut na anghel kiden, a papa-nuntammantumakalillik ta pangpa-gangna am awetam tagopan ya allak naAnak na en Hesus nga mangikerutantekitam. Te pake mappya hamanya nepadangag ni Hesusen ammi tanepadangag na anghel kiden. Te intuhapa la ya napolu nga nangipadangagta pangikerutan na tekitam tolay, aya nakadangag kiden tentu ya nangi-pasikkal hapa tekitam, 4 otturu Na-maratu hapa ya nanguffun nga nangi-pasikkal ta nepadangag da en, tepinasinapan na kid ta pakapangwa naKahalwana en, petta ihuga da ya adduna pakaitan, ikid na magdaduma napagpaka-latan, te magdaduma hapaya kalalaki na Kahalwa na en nga ne-saned na tekid ta kuman na ikayat naen tekid. 5 Te maski am anghel kidenya dinob na nga mangidagut ta lintigna kiden a bakkan haman ta ikid yapinili na nga magturay ammapabagusangaw ya paglelehutin. Te ya kumanna inuhohug ku ta ayanen a tolayhaman ya pinasinapan na ta kalalakina ikid na pakapangwa na Kahalwa naen petta ikid ya magturay. 6 A yenhapa ya uhohug na suraten ta lebruna Namaratu;“Anu haman ta tolay ya nonotam,

Afu? A anu haman ta simsimani Adan ya pakapoyungam?

7Te nepaakbam bit la ammi ta anghelkiden, ammi inatadam hapata kalalaki na ikid na paka-dayawan na,

te pinagturay mu ta ngamin ki-den pinadday mu,” kunna.

8 A gafu ta sa peturayan na Na-maratu ya ngamin ta tolay, a awanmina ta awan meturayān na. Ammita kuman na kakurugan a awan parata maita tam ta tolay ngamagturay takumanna uhohugna suraten. 9Ammiya maita tam nga magturay a intuhala i Hesus. Te dana naak-akbanbit la hapa ammi ta anghel kiden, agafu ta allak na Namaratu tekitam

Page 411: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Hebreyu 2:10 408 Hebreyu 3:6a nazigatan i Hesus nga nakisagapiltekitam tolay petta kakkapan na yapasi tam, petta matolay kitam. Agafu ta nazigatan i Hesus ta pakis-agapil na tekitam a yen ta sinagoly-atan na Namaratu ta kalalaki na ikidna dayawnangamagturay ta ngamin.10 Te ya uray na Namaratu ewan ngamakkāmu ikid na mangpadulot tangamin a masapul ta dana mesipatkitam te Hesus, petta sa peturayanna ya ngamin tekitam ta kuman nakinan na suraten. Amappyamantu tadana mazigatan ya nesaad na en ngamangikerutan tekitam, petta kustu yapangikerutan na tekitam.

I Hesus Ya Kabagis Tam11A ya nangbaggawen tekitam kon-

todu sa ikitam nga binaggawan na atatakday la mantu ya dama tam. Ayen ta awena mamat ni Hesus ngamangibar ta kabagis na kitam, 12 teyen haman ya uhohug na ta lebru naNamaratu;“Ipakamu ta ka, Afu, ta kabagis ku

kiden, a dayawan ta ka hapa takettayan na kahulun ku kidennga maggagimung,” kunna.

13A ya takday para na uhohug na a“Nakigitta yak tekid nga mangikata-

lak ta Namaratu,” kunna.“A itta kamin ikid na wāgik kiden nga

neatad na Namaratu teyak,”kunna ha.

I Hesus Ya Nangikaru Ta Liwat Tam14 A gafu ta sebilsag ikid na sedaga

ya pakapadday nawāgi na kiden a yenta nakigitta hapa i Hesus ta kumanna katolay da, petta ikaru ya liwatda ta pasi na en. Te ya pasi naen ya nepangabak na te Satanas ngamangapasi tekid, 15 pettam kumanena maubadan ya ngamin kiden pinag-tagabu ni Satanas, te pinersa na kidhaman nga makitagabu tentu addetta kaassang da en gafu ta talaw da tapasi da.

16 A amu tam haman ta bakkan taanghel kiden ya pakapopoyungan niHesus am awa simsima kiden ni mina

Abraham. 17 A mappya mantu ta ne-gitta ta kabagis na kiden, pettam ku-manen a magbalin hapa ta kadakalanna padi da nga makipagrikna ikidna mangikallak tekid ta atubang naNamaratu, te intu ya mangikaru taliwat da kiden. 18 A gafu ta dadananagattam ta addu na pagzigātān ikidna pangayayyawan a malogon hapamangikallak tekitam am ikitam yamaayayyaw ikid na mazigatan.

3Naturturay I Hesus Ammi Te Moses

1 A gafu ta kumanen a ikitam,kahkahulun, ya magkakabagis ngamegitta ta Namaratu ewan, te pinag-balin na kitam ta kabagis na Anak naen. Amappyamantu ta pake nonotantam i Hesusen, te intu hala ya turinna Namaratu ewan. A gafu ta kinurugtamen a intu hapa ya pinakabari tamta atubang na Namaratu ewan.

2Ta idi a i mina Mosesen ya nesaadna Namaratu ta magturay ta tolay nakiden, a mekatalak hapa nga mag-taron tekid ta kuman na magtaron tabali, te ya bali naNamaratu a intuhalaya tolay na kiden. A mekatalak hapai Hesus ta kuman ni mina Moses, tesa nedulot na ya ngamin patarabakuna Namaratu tentu. 3-4 Ammi maskiam had sin na bali a gagangay ta ittaya namadday ta bali en, ammi ya na-maddayen ta ngamin kiden napaddaya kagitta hala na Namaratu. A yenta naturturay i Hesus ammi te minaMosesen, te intu haman ya namaddayta bali na Namaratu, ammi i Moses yatakday la na tolay nga nagyan ta balina.

5Ya kasasaadmantu ni minaMosesa tagabu la na Namaratu nga mekata-lak magtaron ta bali na, te intula nepasikkal na ta tolay kiden yamebida sangaw ta mabayag para naaraw. 6 Ammi ta neange ni Hesusennga Mangikerutan tekitam a intu yamekatalak nga magturay ta bali naNamaratu gafu ta Anak na. A ikitamhapa ya bali na nga pagyanan na am

Page 412: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Hebreyu 3:7 409 Hebreyu 4:2-4idulot tam la idulot ya pangikatalaktam ta nekari na en tekitam. 7 Te yauhohug na Kahalwa na Namaratu taidi a“Am arawin yan ya pakadangag muy

ta uhohugan na Namaratutekamuy

8 a awemuy pagbanadan yanonot muy ta kuman nadadagkal muy kiden ta iditekiden nagsoysoy ikid nanangparuba teyak ta agyanna kalafukanen.

9 Te maski am kanayun naita da yakalalaki na pakapangwak talas-ud na appatafulu na darun

a parparuban dak la.10A yen ta nagporayak hapa tekid, a

‘Kuga pagtalekudan nak na tolaykidin yan, a gagangay ta aweyanda la ya itulduk tekid,’ kunku.

11 “A gafu ta pagporay ku tekid a‘Bakkan na sangaw ta Namaratu ya

ngagan ku ammakipagtalak san-gaw ye-yen kid teyak,’ kunku.”

Ya Metabarang Ta Magbanad TaNonot

12 A mappya mantu, kahkahulun,ta imugudan muy, petta awan teka-muy ta dulay na nonot nga awanmangurug, te yen sangaw ya mangia-dayu tekamuy ta siggatolay na Dyos.13 A magkapatpaturad kam mina takinanghahaw ta ketta para na arawmuy, petta awan sangaw tamagbanadta nonot na gafu ta pakaayayyaw nata pagliwatan na. 14 Te am awetampake kengan ya pangikatalak tamente Hesus petta idulot tam la ta addetta addet a awan sangaw ta kesipatantam tentu. 15 A yen ta nonotan tammina ya ikayat na uhohugan ta danensurat ta Bibliya;“Am arawin yan ya pakadangag

muy ta uhohugan na Na-maratu tekamuy a awemuypagbanadan ya nonot muyta kuman na dadagkal muykiden ta idi tekiden nagsoysoyteyak,” kunna.

16 A inya hud ya nakadangag tauhohug na Namaratu otturu nag-talekud tentu am bakkan ta dadagkaltam kiden nga pinagbakwit ni minaMoses ta lugar na taga Egipto kiden?17-18A inya hud para ya nangipagasin-gan na ta aweda sangaw makipagta-lak tentu am bakkan ta ikid hapa langa nagtalekud tentu. A inya hud yanagporayan na ta addet ta appatafuluna darun am bakkan ta ikid hapa la,te gafu ta nagliwat kid a sa nagpasikid ta kalafukanen. 19A yen mantu yapakkamun tam ta aweda nakipagtalakta Namaratu gafu ta aweda nedulot yapangurug da.

4Ya Talak Na Nonot Na Namaratu

1 A gafu ta nelogot ya napopolukiden dadagkal a pake magburungkitam mina talo am itta hapa san-gaw ya melogot tekitam, te indaganna para la ya makipagtalak tentu.2-4 A awan hapa ta pambar tam, teitta haman ya nadangag tam ngamappya ta kuman na nadangag napopolu kiden dadagkal. A ikitam nganakadangag ikid na mangikatalak tatinarabaku ni Hesus a makipagtalakkitanan mantu ta Namaratu ewan.Ammi ya napopolu kiden dadagkalnga nakadangag ta nebar na Nama-ratu tekid a awan ta neuffun nanadangag da en tekid gafu ta awedahaman nekatalak. A gafu ta pagporayna Namaratu tekid a nebar na teminaMoses ta“Bakkan na sangaw ta Namaratu ya

ngagan ku am makipagtalakkid sangaw teyak,” kunna.

A yen ta negungay na Namaratu yamekapitu en araw petta ngilinan natolay kiden, petta yen ya pagnono-tan tam ta makipagtalak kitam minatentu. Te ya ikayat na uhohugan gafuta mekapitu en araw a“Nagimmang ya Namaratu ta

mekapitu en araw, te matalakna gafu ta sa nabalin na ya

Page 413: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Hebreyu 4:5 410 Hebreyu 5:2ngamin kiden tinarabaku na,”kunna.

A maski am sa nebalin na Namaratuya ngamin a aweda haman kuruganta mesipat kid hapa ta ngamin kidentinarabaku na. 5A yen ta nebar na ta“Bakkan na sangaw ta Namaratu ya

ngagan ku am makipagtalakkid sangaw teyak,” kunna.

6-7 A gafu ta nangilogot yanapopolu kiden nga nagsoysoy tanadangag da en a pinidwa ha naNamaratu ya nekari na en, pettamesipat ya mayaten mesipat. Tetentu en nabayag addet ta nepasi napopolu kiden dadagkal a nepeuhohugna te mina Dabiden ya ikari na en takuman na nebar kun ta ayanen;“Am arawin yan ya pakadangag

muy ta uhohugan na Na-maratu tekamuy a awemuypagbanadan ya nonot muy,”kunna.

A gafu ta nepeuhohug na teDabiden a netunglak na ya takwan naaraw, petta makipagtalak kitam minata Namaratu ewan, te am arawin yankan ya pakadangag tam ta uhohuganna tekitam a yen kan mina yapakesipat tam ta talak na. 8 Te maskiam nakadatang ya napopolu kiden talugar na Kanaan nga nangituludan nimina Hoswe tekid a bakkan hamanta iyen ya pakesipat da ta talak nanonot na Namaratu, a yen ta nebar naNamaratu ya takwanna araw tekitam,pettamakipagtalak kitammina tentu.9 A yen mina ya pake nonotan tam,te ya iatad na Namaratu nga talakna tolay na kiden a megitta hala tatalak na en ta mekapitu en araw, tenagimmang na gafu ta sa nabalin naya nepangparatu na ta paglelehutin.10 A am itta ya makipagtalak taNamaratu a pagkamagan na yagagangayen tarabaku na ta kumanna Namaratu ewan, te ikatalak na tadana nabalin na ya ngamin ikayat naNamaratu gafu ta uhohug na en.

11 A gafu ta kumanen a awetammina pagbanadan ya nonot tam ikid

na magsoysoy ta uhohugan na Nama-ratu tekitam ta kuman na napopolukiden, te afuran tam la ya makipag-talak ta Namaratu, petta awetam san-gaw melogot. 12 Te ya gagangayna uhohug na Namaratu a sitatolayhaman ikid na seppakapangwa, te ku-man na itta ya tadam na nga mat-matadam ammi ta magdwaakub nakampilan, yaga malogon suminap ad-det ta umag na nonot tam ikid nakahalwa tam, ikid na umag na ngaminbarbari tam ikid na tulang tam ki-den. A pasikkalan na hapa am anuya nonotan tam ikid na igakkad tam,13 te awan ta melemad tam ta Na-maratu am awa umapārān ya ngaminkasasaad na pinaratu na kiden. Amappya ta intu sangaw ya mangitatekitam am kustu ya tinarabaku tam.

Ya Kadakalan Na Padi Tam14 A yen ta pake itug tam mina ya

pangurug tam, te itta ya kadakalanna padi tam nga nakasarok ta agyanna Namaratu ewan, a intu hala yaanak na en Hesus. 15 A amu na hapamakipagrikna ta pagkafuy tam, te na-paruba na hapa ya kuman na ngaminkiden nangayayyaw tekitam, ammiinattaman na la petta awena makali-wat. 16 A gafu ta intu ya padi tamnga sumagapil tekitam ta atubang naNamaratu ewan a mappya ta ituradtam la ya simarok ta bali na ewanpetta makimallak kitam tentu ta pakeatubang na ewan, te intu hala ya Dyosnga makkamu ta ngamin, a malogonhapa mangikallak, petta mauffunankitam am itta ya zigat tam.

51 A ya netunglak ta kadakalan na

padi ta idi a dana pinili na Nama-ratu, kapye na nesaad, petta intuya pinakabari na ikattolay na kidenta atubang na Namaratu, te intu yananggawat ta iatad da ikid na peatangda ta Namaratu gafu ta liwat da kiden.2A gafu ta addu hapa ya pagkuranganna ta kuman na ikattolay na kiden, amaalumemak hapa nga magtabarang

Page 414: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Hebreyu 5:3 411 Hebreyu 6:5tekid am angarigan ta tumakwan kidgafu ta pakilavun da. 3 A gafu ta ittahapa ya pagkurangan na a gagangayta itta hapa ya iatang na gafu ta liwatna kiden hapa la ta kuman na iatangna ta liwat na tolay kiden.

4 A maski am inya ya kadakalan napadi ta idi a awena haman naguraynagpadi, te inindagan na ya pagpili naNamaratu tentu ta kuman na nepag-pili na te mina Aronen. 5 A kuma-nen hapa te Hesusen, te bakkan taintu ya nangpātā-nāng ta bari na takadakalan na padi, te Namaratu yanangpātā-nāng tentu. Te ya napoluen uhohug na Namaratu tentu a“Ikon ya Anak ku, a iyak la ya

damam,” kunna,6 kapye na hapa nebar ta“Ikon ya padi nga magnayun ta addet

ta addet, te nesaad ta kan takuman na pagpadi ni Melk-isadeken ta idi,” kunna.

7 A ta ketta para la ni Hesus talutakin a pake masikan makimallaktentu en magge masi, te neayag naya pakimallak na, yaga netangit napara taNamaratu ewanngamakkamumangikerutan tentu. Ammi gafu tamalologon hapa timuluk ta pasi na ena dinangag na hapa na Namaratu yapakimallak na en. 8 A maski am Anakna Namaratu a mappya ta pinarubana hapa yamagattam ta zigat na pettamapenam mangidulot ta pangurugna. 9 A gafu ta awan pulus ta pagku-rangan na a nagbalin hapa ta mag-nayunnamangikerutan ta ngamin ki-den mangurug tentu, 10 te pinagbalinna Namaratu ta kadakalan na padi takuman na pagpadi ni Melkisadek taidi.

Ya Metabarang Ta Awan Para Make-tug

11 A addu para la mina ya ipasikkalku tekamuy gafu te Melkisadeken,ammi mazigat nga melawlawagtekamuy, te kuman na nagbangngagkanan. 12 Gagangay ta ikamuy namina ya mangituldu ta kadwan, tenabayag kanan haman nakadangag,

ammi kuman na masapul muy parala ya mangituldu ha tekamuy taimunnanen metuldu ta uhohug naNamaratu, te kuman na mapasusukam para la, te awemuy para makanya kuman na matuyag na kanan.13 A gafu ta kuman na gattaken laya maattaman muy a awemuy parala amu ya pagduman na matunungikid na killu. 14 Ammi ya matuyagenta nonot, a masapul na ya matuyagna kanan, te napenam na magnonot,a marikna na ya pagduman namatunung ikid na killu.

61 Ammi gafu ta nabayag kitanan

mangurug a taliban tam la bitya mapopolu kiden metuldu tabagu kiden mangurug, te mappyata pagtuyagan tam ya pangurugtam ta kadwan kiden metuldu, tenabalin na haman netunglak yakuman na arigi na pangurugan tam,a yen ta awetanan mina totolinbibidan ya napopolu kiden netuldutekitam nga pagbabawi tam, ikid napamegafwanan na pangurug tam taNamaratu, 2 ikid na pagzigut tam, ikidna pangisi-ged tam ta bendisyon, ikidna pagtolay sangaw na nagpasi kiden,ikid na pangpa-gang na Namaratunga awan ta addet na. Taliban tam bitla yen kid na metuldu, petta nonotantam ya kadwan kiden para metuldunga mangpatuyag ta pangurug tam.

3 A am uray hapa na Namaratu ayen ya itulduk tekamuy, petta awe-muy sangaw magtalekud, 4 te am ittaya magtalekud ta pangurug na ena awena mabalin ta magtoli ta nag-talekudan na en. Te dana naparubananhamanyadakar naNamaratu ikidna bendisyon na en, ikid na naparubanan hapa ya panguffun na Kahalwana Namaratu tentu, 5 ikid na kap-pyananna uhohugnaNamaratu, yaganakakkapan na para ya pakapangwana Namaratu nga nehulun te HesusKristu ta ange na en ta lutakin.

Page 415: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Hebreyu 6:6 412 Hebreyu 7:1-26 A am pagtalekudan na a awena

mantu mabalin ta magtoli, te neama-mat nan haman ya Anak na Nama-ratu, te kuman na pinagappa na la takrus. 7 Te ya nonot na tolay a kumanna lutak. A am dana naaradun ya lu-taken kapye na mamulan, a bendisy-onan na hapa na Namaratu ta uda-nen petta malapat. A am lumattoghapa sangaw ya mayan na lutaken aittan ya magserbi ta makālutaken takanan na. 8 Ammi am angarigan taintu la sangaw lumattog ya sit ikid nakompormi na kadat, a awan ta serbina lutaken, a igaged nan mantu namakālutaken kapye na tungradan yamayan na en. A kumanen hapa tatolay.

9 A maski am bidan ku yan teka-muy, kahkahulun, a awek ibar taikamuy ya kuman na lutaken ngaawan ta serbi na, te amuk ta is-pot ya ipaita muy gafu ta pangu-rug muy, a yen ya mangipasikkal tamekerutan kam. 10A matunung hapaya Namaratu, te awena kaliwatan yatarabaku muy ikid na pangidduk muytentu, te maita na hala ya panguffunmuy ta kahulun muy kiden mangu-rug. 11 Ammi pake ikayat ku parata iduldulot na tagtakday tekamuy yakuman na dana kalogonmuyen addetta addet, petta magdulot hapa san-gaw ya ngamin ikatalak muy ta iatadna Namaratu tekamuy. 12 A nabidakyan tekamuy petta awemuy la mata-lakag, am awa parigan muy mina yaimunnan kiden nangurug nga nak-agamid ta nekari na Namaratu gafu tapangurug da ikid na nepagattamda tazigat da en.

Ya Pagpagasingan Na Namaratu TaKari Na En

13-14 A intu mina nonotan muy imina Abraham ta idi, te ya uhohug naNamaratu tentu a“Pagasingan teyak am aweta ka san-

gaw bendisyonan, a pakaddunku hapa sangaw ya simsimamkiden,” kunna.

A gafu ta awan ta atata-nang ammita Namaratu ewan, a yen ta ngaganna en hapa la ya nepagasingan na taidulot na la idulot ya nekari na ente Abrahamen. 15 A gafu ta inatta-man ni mina Abraham ya magindag anagamid na hapa ya nekari na Nama-ratu tentu.

16 A am angarigan ta tolay mina yamagpagasingan ta ipasikkal na en aingagan na ya ngagan na Namaratuewan gafu ta atata-nang ammi tentu.A maski am anu ya ipasikkal na, amngagan na Namaratu ya ipagasinganna a yen na hapa ya kurugan na kad-wan kiden. 17 A kumanen hapa taNamaratu, te gafu ta itta ya nekari naa ikayat na ipasikkal ya nekari na enta nangikarin na kiden, petta man-gurug kid ta awena sangaw ibabawiya nekari na en tekid. A yen ta ipa-gasingan na ya ngagan na en pettamepasikkal ya nekari na en.

18 A gafu ta awena magladdud naNamaratu, a awena mantu mabalin taibabawi na ya nekari na en ikid nanepagasingan na. A yen kid nga duwayamangpaturad ta nonot tam, te gafuta umahat kitanan ta Namaratu ewana paturadan na kitam, petta pake itugtam ikid na idulot tam ya pangikata-lak tam tentu. 19 Te am ikatalak tamyauhohugnaNamaratu tekitamayenya kuman na kegalutan na kahalwatam, petta awetam magattāt ta pakesodan tamen ta agyan na Namaratuewan. 20Te yen ya imeyan ni Hesusennga mangiparan ta angen tam hapa,te nagbalin ta kadakalan na padi ngamagnayun ta kuman na pagpadi niMelkisadek ta idi.

7Ya Pagpadi Ni Melkisadek

1-2 A ya kasasaad ni Melkisadek taidi, a intu ya ari ta lugar na ili naSalem, yaga padi hapa na Namaratuewan. A ya ikayat na uhohugan nangagan na en Melkisadek a, “Ari naKatunungan,” kunna. Ammi “Ari naKappya” ya takday para ngagan nagafu ta intu hala ya ari ta lugar na

Page 416: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Hebreyu 7:3 413 Hebreyu 7:15Salem. 3 Ammi awan ta makkamuam had sin ya nagafun na pagpadina, te awena haman nesurat am inyaya dama na ikid na hina na ikid nadadagkal na kiden, kumanen hapa tanekeanak na ikid na pasi na. A gafu takumanen a meangarig hapa ta Anakna Namaratu, te kuman na awan tapagaddetan na pagpadi na.

4 * A nonotan muy mantu yakadakal na turay ni Melkisadek, teintu hala ya inatadan ni Abrahamenta pagkafulu na ngamin kiden nagu-bat na ta kwa na ari kiden, te ennadinafung i Abrahamen tentu en nag-toli nga ange namapasi ta ari kiden,a binendisyonan na hapa. 5 Danaamu na ngamin tolay ta naturturayya mangbendisyon ammi ta bendisy-onan na en, a yen ya mangipasikkalta naturturay i Melkisadek ammi temina Abraham, a naturturay hapa yapagpadi na en ammi ta pagpadi namagLebi kiden ta ayanin, te ya ma-gLebi kiden a simsima kid ni minaAbrahamen, te ya dadagkal da en Lebia afuk ni Abraham ta tud.

6 A ya magLebi kiden a itta hapaya turay da, te ya takday lintig naNamaratu ya mangibar ta ikid minaya maatadan ta pagkafulu na bannagna sakā Hudyo da kiden gafu ta pag-padi da, ammi sa simsima kid hala nimina Abrahamen nga binendisyonanni Melkisadek ta idi.

7Ammi naturturay para ya pagpadini Melkisadek, te takwan ya nagafunna pagpadi na ta idi, te awena negittata nagafun na pagpadi na magLebikiden, te awan kid para la ten, a awanpara la ya lintigen nga nangpapaditekid. Ammi gafu ta padi i Melkisadeka intu ya inatadan ni Abrahamen tapagkafulu na kwa na kiden. Ammibinendisyonan na hapa i Abrahamen,te intu ya nakitulagan na Namaratuta palungu. 8 A maski am awanpara la yamagLebi kiden nga simsima

ni Abrahamen ta nepangdafung niMelkisadek tentu a itta kid para lata bari ni Abrahamen, a sakā nesipatkid hala ta pangatad na ta pagkafuluna nagbannagan na te Melkisadeken.9 A maski am ikid ya maatadan tapagkafulu na nagbannagan na tolaykiden a dana nangatad kid haman teMelkisadeken.

A yen ta naturturay ya pagpadi niMelkisadek ammi ta pagpadi na ma-gLebi kiden. 10 A pake maita para tanaturturay i Melkisadek, te ya ma-gLebi kiden a aweda haman mag-danang, te nasi kid la. Ammi te Melk-isadek a nepasikkal ta matolay la.

YaPangtali NaNamaratuTaPagpadiNa MagLebi Kiden

11 A maski am nesaad ya magLebikiden ta pagpadi da a awan hamanta mabalinan da nga manguffun tatolay kiden petta matunung kid minata Namaratu. A yen ta inazi na yapagpadi ni Aron ikid na kahulun nakiden nga magLebi, a takwan na yanesaad na nga magpadi ta kuman napagpadi ni Melkisadek ta idi. 12A gafuta natalin ya magpadi kiden a gagan-gay ta matalin hapa ya lintigen nganangpapadi tekid, te ya lintigen nganedagut ni mina Mosesen ta idi a yenya nangatad ta pagpadi na magLebikiden.

13-14 Ammi ya tali da en nga mag-padi nga binida na Namaratu tasuraten a bakkan haman ta tribuni Lebi ya nagafun na, te amu tamhaman ta tribu ni mina Huda ya na-gafun na Dafu tamen Hesus, a bakkanta yen ya nagafun na padi kiden taidi. A gafu ta awan ta nabida ni Mosesta lintigen ta isin na tribu tentu ennangipalawag ta tarabaku na padi, ayen ta nebar na Namaratu ya baguna lintig nga mangpapadi te Hesus.15 A gafu ta ittan ya bagu na padi nganegitta te Melkisadek, a yen para ya

* 7:4 Ya katunud na bersikulo 4 addet ta 10 a medyo takwan ammi ta katunud da ta kadwan kidenBibliya, te nauli ya katunud da ta isin petta matarus ya bida.

Page 417: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Hebreyu 7:16 414 Hebreyu 8:5mangipasikkal ta pagkurang na pag-padi na magLebi kiden. 16 Te bakkanta lintig namagLebi kiden ya nangpa-padi te Hesus, te ya gafu na pagpadina a ya pakapangwa na angat na ngaawan ta addet na, 17 te yen haman yauhohug na Namaratu ta suraten;“Iko ya padi nga magnayun addet ta

addet te mesaad ka ta kumanna pagpadi ni Melkisadeken,”kunna.

18 A naazi mantu ya danen lintiggafu ta itta ya kurang na, te awanta neatad na, 19 a awan ta pakauffunna ta tolay kiden petta umabikan kidmina ta Namaratu. Ammi ta ayaningafu ta damag ni Hesus a dakdakalya ikatalak tam ammi ta nekatalak nadadagkal kiden, a intu ya manguffuntekitam petta makaabikan kitam taNamaratu. 20-22 A pake mapmappyamantu ya bagu en netulag na Nama-ratu tekitam ammi ta dana en netulagna ta dadagkal tam kiden, te i Hesusya makkamu mangidulot ta netulagna en tekitam. A gafu ta intu yakadakalan na padi tam a itta hapaya nekari na Namaratu tentu, te yauhohug na Namaratu tentu a“Nepagasingan ku ta padi ka nga

magnayun, a awek na sangawibabawi,” kunna tentu.

Ammi ta nekesaad na imunnan kidennagpadi a awan haman ta nekari naNamaratu tekid.

23 Ammi nakiduma para i Hesusta imunnan kiden nagpadi, te awedahaman nagdanang ta pagpadi da tenasi kid, a yen ta matubtubbat yamagLebi kiden ngamagpadi. 24Ammite Hesus a awena magimmang mag-padi te magnayun la addet ta ad-det. 25 A yen ta itta ya mabalinanna nga mangikerutan ta mappya tangamin kiden umabikan ta Namaratugafu tentu, te magnayun sitatolay taatubang na Namaratu ewan, pettapakimallak na kitam.

26 A i Hesus mantu ya kadakalanna padi nga makauffun tekitam tekagitta hala na Namaratu ewan, aawan ta liwat na ikid na pakehuyan

na, te awena mekabat ta magliwatkiden, a ta ayanin a neata-nanghapa addet ta utun na ngamin ki-den magyan ta langit. 27 A awenahapa masapul ta kanayun mangatangta kuman na imunnan kiden ngakadadagkalan na padi. Te ye-yen kida kanayun nangatang kid bit gafu taliwat da kiden, kapye da nangatanggafu ta liwat na tolay kiden. Ammitentu a mittan la ya nepangatang natentu en nangiatang ta bari na ta pasina en.

28 Ammi ta idi a ya lintigen yanangpapadi ta tolay maski am itta yapagkurangan na. Ammi ta ayanin aitta ya nekari na Namaratu a nepa-gasingan na para ta intu magpadi yaAnak na en nga magnayun magpadi,te awan pulus ta pakehuyan na.

8I Hesus Ya Pinakabari Tam

1-3A kumaninmantu ya pake ikayatku uhohugan tekamuy: ittan yakadakalan na padi tam ta kuman nanebar kun ta ayanin, a mappya taneatang na ya bari na en ta Namaratugafu ta liwat tam kiden, te maski aminya ya mesaad ta kadakalan na padia gagangay ta itta ya iatang na. A taayanin a nesaad ya kadakalan na paditam ta kanawan na dama na en ngamagturay ta langitewan. A intu hapaya pinakabari tam ta pake agyan naNamaratu ewan, te bakkan ta agyanna gagangay na kapilya nga paddayanna tolay ta lutakin.

4 A ta ketta para la ni Hesus talutakin a awena mabalin ta magpadita gagangayen kapilya, te ya magLebikiden la ya magpadi ikid na man-gatang ta kapilya in yen ta kumanna nebar na lintigen nga mangpapaditekid. 5 Ammi ye-yen na kapilya nganagtarabakun na padi kiden a bakkanta yen ya kakurugan na agyan naNamaratu, te yen la ya neunnan naNamaratu ta kuman na keangariganla na agyan na en ta langit. Te yauhohug na Namaratu te mina Moses

Page 418: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Hebreyu 8:6 415 Hebreyu 9:5tentu en ange namadday ta gagan-gayen kapilya a“A pake itam, Moses, am paddayam

ya kapilya en, te megitta minata nepaitaken teko ta utun nabagetayen,” kunna.

Ya Bagu En Tulag Na Namaratu6 A ya tarabaku ni Hesus ta ayanin

ta pake agyan na Namaratu ewan apake mapmappya ammi ta tarabakuna nagpadi kiden ta lutakin, te pakemapmappya hapa ya bagu en tulagnga idulot na ammi ta napolu en tulagnga nedulot na popolu kiden nagpadi.A kakurugan ta mapmappya ya baguen tulag, te pake mapmappya hapaya ikari na Namaratu nga mehuluntentu ammi ta napolu en tulag na. 7Team angarigan ta awanmina ta kurangna napolu en a awena mina netaliya mekaduwa en. 8 Ammi kuman nanehuya na ya napolu en tulag na gafuta tolay kiden, te ya uhohug na entekid a“Itta sangaw ya araw am mamad-

dayak ta baguna tulag ku ta Is-tralita kiden ikid na taga Hudakiden.

9 Ammi bakkan sangaw ta kuman nadana en tulag ku ta dadagkalda kiden teyaken nangiuhettekid ta lugar na Egipto,

te aweda haman kinurug ya tu-lag ken tekid, a yen ta pinago-rayan ku kid hapa,” kunna.

10 “A ya tulag ku sangaw ta tolay kukiden a

Iyak hapa la sangaw ya mangipasinapta lintig ku kiden tekid,

te isurat ku ta nonot da, pettamalogon kid sangaw mangu-rug.

A iyak sangaw ya Dyos da ngamakkamu tekid,

a ikid sangaw ya tolay ku ngamangurug teyak.

11A awena sangawmasapul ta magin-tultuldu kid.

A awan sangaw ta,‘O, nonotam ya Namaratu,’kumin,

te amu nak sangaw na ngamin kidentolay ku

nga abbing ikid na dadagkal, ikidna pobre ikid na naba-nang.

12A amu dak sangaw te ikallak ku kidsangaw ta pagliwat da,

te awek na sangaw nonotan yaliwat da kiden teyak,” kunna.

13 A gafu ta bidan na ya bagu natulag, a ikwenta na ya napolu en tadadan na nga awan ta kapkappyan. Aya nagbalinen ta dan ikid na makafuya tanagay na imawan.

9Ya Kasasaad Na Kapilya En Ta Lutak

1 A gafu ta napolu en tulag na Na-maratu ta popolu kiden dadagkal aitta ya kapilya da ta lutakin nga nepa-paddaynaNamaratu tekid, a itta hapaya kuman na lintig na pangdayaw da.2 Duwa hapa ya silid ta kapilya en, adana neparan da ya napolu en silid,te yen ya pagyanan na medyo ata-nang na zilag nga pitu ya panga na,ikid na lamesa en nga tinunan da tamafulu duwa na pan. A ya nengaganda ta isin na silid a, “Mangilin naSilid.” 3 A ya mekaduwa en silid, aitta ta lingad na zingzingen nga ga-gamit, ammi pake makanag. A ye-yen na silid ya nengagan da ta “PakeMangilin na Silid”.

4 A itta hapa ya angiatangan nabalituk nga pangapangan da ta hutawnga mabangog, ammi itta ta taakubna zingzingen. A ta umag na PakeMangilinen Silid a itta yanengagandaen “Lakasa na Tulag” nga nahungunta balituk. A ta umag na lakasa enitta ya banga en nga balituk, ikid nasarukud ni mina Aron nga nagsarin-git ta idi, ikid na duwa na batu ngadampig nga nasuratan ta lintig kidenna Namaratu. A ya “mana en” ngakuman na pan a itta ta umag na bangaen. 5 A ya kalab na lakasa en, a yenya nengagan da ta “Pakapakoman naLiwat Kiden”. A itta hapa ya duwa nasinang ayam nga balituk nga sepayak,

Page 419: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Hebreyu 9:6 416 Hebreyu 9:16-17a nagtayuk kid ta kalab na lakasa ennga nagatubang. A yen kid ya nenga-gan da ta “Kerubim na Kadakaran”, teya nagtangnganan da en ya pakaitanta dakar na Namaratu. Ammi bakkanta ayanin ya pangipalawag ku ta isinkid.

6 A sangaw am sa neparan yangamin kiden masapul da ta umagna kapilya en a simarok hapa ya padikiden ta napolu en silid ta kinang-hahaw, petta idulot da ya gagan-gayen tarabaku da. 7 Ammi intu lamakasarok ta mekaduwa en silid yakadakalan na padi, ammi mittan lata kada darun. A awena mabalin tasimarok am awan hapa ta ihulun nata daga na pinarti da en, petta iatangna ta Namaratu gafu ta liwat na ikidna liwat na tolay kiden nga aweda ne-gakkad. 8 Ammi gafu ta keangariganla ya gagangayen kapilya ta idi a ittaya ikayat na uhohugan na Kahalwana Namaratu tekitam, te gafu ta kettapara la na zingzingen nga ga-gamitikid na napolu en silid, a ikayat nauhohugan ta awena mabalin ta mag-dalikompormi ya ange maguhohug taNamaratu.

9 A ya kasasaad mantu na kapilyaen ta idi a yen ya pakaitan tam ta ittaya pagkurangan na dana en tulag naNamaratu tekid, te ya ngamin kidenneatang da ikid na neatad da ta pang-dayaw da ta idi a aweda nakabaggawta nonot na tolay kiden, te narikna dapara la ya liwat da. 10 A ya pangurugna popolu kiden dadagkal ta danaen tulag a nagserbi la bit ta pagkap-pyanan na bari da, te magdaduma yapagbaggaw da, a nehangat kid man-gan ta kadwan kiden kanan ikid nainuman. Ammi yen kid ya nepakkwana Namaratu tekid addet ta pangatadna ta bagu na tulag.

Ya Sarok Ni Hesus Ta KakuruganenKapilya

11 A gafu ta lumattog na i HesusKristu a intun ya kadakalan na paditam nga nangihulun ta ngamin ki-den naparuba tam nga mappya. Te

awena haman simarok ta gagangayenkapilya nga pinadday na tolay amawa kadakalanen kapilya ta langitnga pakemapmappya ammi ta pinad-day na tolay. 12 A nagdulot na tapake agyan na Namaratu ewan, ammiawena magpatotoli simarok ta ku-man na kadwan kiden ta gagangayenkapilya am awa mittan la ya sarok na,te bakkan haman ta daga na kaldingikid na baka ya neatang na ta kumanna imunnan kiden, am awa daga naen hapa la. A ye-yen na daga ya pakenangikaru ta liwat tam kiden, pettamabalin na ya pangikerutan na teki-tam nga magnayun addet ta addet.

13 Ta idi a ya daga na kalding ikidna baka ya neatang da gafu ta liwatna tolay kiden, a ya iningwa da hapaam itta ya kazigzigmanan na tolay adana nekihu da ya danum ta laffu nabaka nga naapang kapye da iwarsi tatolayen. 14 A am yen kid na atangya nakaazi ta kazigman na bari da taidi, a kontimas ta mapmappya ikidna masmasikan ya daga ni Hesusen.Te gafu ta pangurug na ta Kahalwana Namaratu nga nagyan tentu aneatang na ya bari na en ta Namaratunga awan ta pakehuyan na. A ya dagana en mantu ya pake makabaggaw tanonot tam ta tinarabaku tam kidennga awan ta kapkappyan, petta intuntarabakun tam ya pakkwa na Nama-ratu tekitam.

15 I Hesus mantu ya nangkustu tabagu en tulag na Namaratu tekitam,petta maatadan ya tolay na kiden tamagnayun na bendisyon ta kuman nanekari na en tekid. Te gafu ta pasi naen a sinaka nan ya tolay na kiden nganakaliwat ta ketta para la na dana entulag na.

Ya Mangkustu Ta Tulag Na Nama-ratu

16-17 A ta kuman na keangarigan,am itta yamamadday ta papeles pettaibar na ya ngagan na mangalap san-gaw ta kwa na kiden a awan para lata kwenta na papelesen am matolaypara la ya namaddayen. Ammi am

Page 420: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Hebreyu 9:18 417 Hebreyu 10:5nasin a masapul ya papelesen, te yenya mangibar ta ngagan na mangalapta kwa na kiden. 18 A kumanen hapata danen tulag na Namaratu, te awanpara la ta kwenta na am awan ta dagana nasi nga mehulun ta tulag na en.19A ya iningwa mantu ni mina Mosesen ta idi tentu en nabalin nangi-padangag ta ngamin kiden lintig naNamaratu ta tolay kiden, a nagpapartihapa ta urbunna baka ikid na kalding.A nekihu na hapa ya daga da kiden tadanum, te nangalap hapa ta darag nadu-dut na kalneru, kapye na igalut takulang na hisop, kapye na isabbungta daga kiden. A sangaw newarsi nahapa ya daga kiden ta lebru na lintigkiden kontodu tolay kiden.20 “Ya daga in yan ya mangidulot

ta nakitulagan na Namaratutekitam,” kunna hapa tekid.

21 A sangaw winarsin na hapa yakapilya en, kontodu ngamin kidenmasapul da ta pangdayaw da. 22 Agafu ta lintig na en ta idi a gagangay tametun ya daga na ayam ta kadwan ki-den usaran da, a am awan ta nagarutta daga a awan hapa tamapakoman taliwat na.

23 Ammi ya gagangay na pang-dayaw da ta idi, ikid na kapilya en,ikid na ngamin kiden masapul da abakkan ta yen kid ya lugar na kakuru-gan na pangdayawan tam, te kumankid la na keangarigan. A mabalinhapa ta daga na ayam ya nangkustu takeangariganen, ammi ya mangkustuta pangdayaw tam ta langit a awenamabalin ta daga na ayam, te masapulya daga na tolay nga awan pulus tapakehuyan na. 24 Te bakkan hamanta gagangay na kapilya nga pinaddayna tolay ya simarokan ni Hesusen amawa pake agyan na Namaratu ewannga kakurugan. A ta ayanin a intu yapinakabari tam ta atubang na ewan.

25 A ya gagangay na kadakalan napadi ta idi a kada darun simarok taPake Mangilinen Silid petta ipaita naya daga en nga ape nangikaru taliwat na tolay kiden, ammi bakkan

haman ta daga na, am awa daga naayam. Ammi te Hesusen a daga na enhapa la, a bakkan ta namengaddu yapangiatang na ta bari na, te mittanla. 26 Te am namengaddu mina agagangay mantu ta namengaddu nasiaddet ta nekaparatu na paglelehutin.Ammi ta kakurugan a negitta ta tolayta mittan la ta pagaddetan na arawkidin, petta pake azin na ya pagliwattam gafu ta pangiatang na ta bari naen.

27-28 A gafu ta mittan la ya pasina tolay kapye na imbestigaran naNamaratu ewan, a gagangay tamittanla hapa ya pangikaru ni Hesus ta liwattam kiden kapye na hala magtoli taisin. Ammi bakkan ta intu sangawiange na ya mangikaru ha ta liwat,am awa alapan na ya tolay kiden ngamatalak magindag tentu.

10Ya Kakurugan Na Bendisyon Na Na-

maratu1 A ya ngamin kiden tinarabaku da

ta idi gafu pangurug da ta lintig kidennga nesurat ni Moses a bakkan ta yenkid yamangatad ta pagkappyanan da,te kuman kid la na keangarigan nganeunnan na Namaratu ta dumatan-gen sangaw ta maatubang para naaraw. Te maski am namengpiga yapangiatang da ta kuman na neatangda kiden ta kada darun, a awanhamanta neatad da ta tolay kiden pettamatunung kidmina ta Namaratu. 2Team angarigan ta nagmappyan minaya nonot da a neimmang da minaya neatang da kiden. A am kakuru-gan mina ta kustu ya nekabaggaw nanonot da kiden a awedaminananono-tan ya liwat da kiden. 3 Ammi gafu takanayun kid nangatang ta kada daruna yen ya nakanonotan da ta itta parala ya liwat da. 4On, te awena mabalinta daga na baka ikid na kalding yamangazi ta liwat da kiden.

5 A yen ta umange ya Anak na Na-maratu ta lutakin, te ya nebar na tadama na en a

Page 421: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Hebreyu 10:6 418 Hebreyu 10:24“Yen ta dinob nak, te bakkan ta ku-

man na iatang da kiden yaikayat mu.

A neatad mu teyak ya bari na tolay,petta yen ya meatang teko,

6 te bakkan ta daga na ayam ikidna naapang na bilsag ya ikayatmu.

7 “A ya inuhohug ken teko, Dyos ku, a‘Itta yak mantu sin, te kompormi ya

pakkwam teyak,amalogonak la ta kumanna linavun

da teyak ta surat kiden,’kunku.”8 A ya napolu en uhohug na ta isin

a bakkan kan ta magmagannud naatang ya ikayat naNamaratu, temaskiam yen kid ya neatang da gafu talintig na kiden a awena kid nekatalak.9 A ya mekaduwa en uhohug na ta“Itta yak mantu sin te kompormi laya pakkwam teyak,” kunna, a yen yapakkamun tam ta inawe na Nama-ratu ya pangatang da ta idi petta intumetali ya pakeatang na Anak na en.10 A gafu ta malogon i Hesusen tanepakkwa na Namaratu tentu a na-pakoma kitanan gafu ta nepangiatangna ta bari na en, a maski ammittan laya nepangiatang na.

Ya Neatang Ni Hesus11 A ya kuman na tarabaku na

padi kiden ta idi a kinanghahaw nan-giatang kid, te kanayun pidwan da laya kuman na neatang da kiden. Ammiawan haman ta naazi na neatang dakiden ta liwat na tolay kiden. 12Ammite Hesusen a mittan la ya nepan-giatang na ta bari na a kustun yenaddet ta addet. Te tentu en na-balin nangatang a nagtogkok na hapata kanawan na Namaratu ewan, temakipagturay hapa tentu. 13 A itta laten magaindag addet ta sa naabak yangamin kiden katapil na.

14 A gafu ta tatakday la na atang asa nekaru ni Hesus ya ngamin kidenliwat na ngamin kiden mabaggawan,petta awan pulus ta pakehuyan daaddet ta addet. 15A yen hapa ya dananepasikkal na Kahalwa na Namaratu

gafu ta nepeuhohug na ta aglavunen,te ya uhohug na en a16 “Sangaw ta maatubang na araw

a mamaddayak ta takwan napakitulag ku ta tolay ku kiden,

a iyak hapa la sangaw ya mangipasi-nap ta lintig ku kiden tekid,

te isurat ku ta nonot da, pettamalogon kid sangaw mangu-rug,” kunna.

17A ya uhohug na en para a“Awek na sangaw nonotan ya liwat da

kiden,” kunna ta suraten.18 A gafu ta sa pinakoman na yangamin kiden liwat tam a awenanmasapul ta itta para ya meatang ngamangikaru ta liwat tam.

Umabikan Kitam Ta Namaratu19 A gafu ta nagarut ya daga ni

Hesus ta pasi na en a yen minaya ikatalak tam, kahkahulun, ta samakasarok kitanan ta pake mangilinna silid nga agyan na Namaratu talangitewan. 20 Te ya zingzingen ngaga-gamit nga nagsalin ta gagangayenkapilya, a napissang na, te yen yakeangarigan na bari ni Hesusen nganapapasi gafu tekitam. Ammi gafu tanatolay hala a nehukat na tekitam yabagu na angen tamnga katolayan tamhapa.

21-22 A gafu ta intu hapa yakadakalan na padi tam nga magturayta bali na Namaratu a pake umabikankitam mantu la ta Namaratu ewan.A awetam pagduwaduwan ya nonottam, te pake itug tam hud la yapangikatalak tam tentu, te gafu tadaga na en a pake nabaggawan naya nonot tam ta tinarabaku tamen, anaulin hapa ya gagangay na bari tamta nepagzigut tamen. 23 A awetamhapa pagpopoyungan ya nonot tam,am awa pake idulot tam hud la yapangikatalak tamen nga nebosag tamta pangurug tamen, te mekatalakhapa ya mangidulot ta nekari na entekitam.

24 A nonotan tam hapa am hadkuntammagkapatpaturad, petta awe-tam taliban ya magkaid-idduk ikid

Page 422: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Hebreyu 10:25 419 Hebreyu 11:2-3na mappya na tarabaku. 25 A awe-tam la parigan ya gagangay na kad-wan ngamagabsen ta paggagimmungtam, te mapmappya hud la ta mag-impaspasikan kitam, aglalo te maitatam haman ta abikan na ya araw nadatang na Dafu tamen. 26 Te amnaparuba tanan ya kakurugan, otturupagtalekudan tam a awan na sangawta takwan na mangazi ta liwat tam.27 A awan hapa sangaw ta takwanna pakesipatan tam am bakkan la takattatalawanen na panglavvu na Na-maratu nga mangapang ta katapil nakiden.

Mapa-gang Sangaw Ya Magsunsun28 Intu mina nonotan muy ya

nakkwa ta nakaliwat kiden ta idi,te am itta ya awan nangurug talintig kiden nga ginawat ni Moses taNamaratu, ikid na itta hapa ya duwaono tallu na nangipasikkal ta liwat na,a pinapasi da la, aweda nekallak. 29 Akontimas mantu ta madmadammatsangaw ya pangpa-gang na Namaratuta magtalekuden ta Anak na en, tenedadula nan haman ya daga naen nga nangbaggaw tekitam, yaganagtalekudan na para ya allak naKahalwa na Namaratu tekitam. 30 Teamu tam haman ya nebar na en ta“Iyak sangaw ya mangibalat, a pa-

gangan ku sangaw ya makali-wat,” kunna.

A kumanen hapa ya inuhohug na tatakday para na surat;“Pa-gangan sangaw na Namaratu ya

tolay na kiden nga makali-wat,” kunna.

31 A kattatalawan mantu yamakasimmu ta pangpa-gang nasitatolay na Dyos.

Ya Pagattam Na Mangurug32-33Mappya, kahkahulun, ta nono-

tan muy ya kasasaad muyen ta gafuna pangurug muy, te tekamuyennadakaran gafu ta uhohug na Nama-ratu a nasimmu muy hapa ya adduna zigat. Te namatan kam ta atubangna addu na tolay, a nedadula dakam, yaga tinapil da kam para, ammi

masikan kam la nagattam. A ta kad-wan a nesipat muy hapa ya bari muyta kahulun muy kiden nazigatan, 34 tenakipagrikna kam hapa ta mangurugkiden nga nabalud gafu ta pangurugda. A naattaman muy hapa setalakya nepakagubat na kwamuy kiden, tedana amu muy ta itta hala sangaw yamagamid muy ta mapmappya na kwamuy nga awan mawakay.

35 A awemuy mantu iwarad yaturad muy, te yen sangaw yapakasagolyatan muy ta dakal nasagolyat. 36 Te mappya ta magattamkitam la petta idulot tam ya ikayatna Namaratu, a maatadan kitam hapasangaw ta nekari na en tekitam. 37 Teya uhohug na en ta suraten a“Assang la na araw kapye na du-

matang na ikatalak tamen ngadumatang, te awan ta talantanna.

38 A yen sangaw ya matolay ya ik-wentak ta matunung gafu tapangikatalak na teyak.

Ammi am itta ya magtalekud tanekatalak na en a awekna san-gaw pakolangan,” kunna hapana Namaratu.

39 Ammi awek ibar, kahkahulun, taitta tekitam ya magtalekud ikid namelogot, te ikitam ya mangidulot tapangikatalak tampettamekerutan ki-tam.

11YaBidaNaMalalaki KidenNangurug

1 Am kakurugan ta mangurugkitam a yen ya ikatalak tam tamaatadan kitam hala sangaw tangamin kiden indagan tam, te yapangurug tam ya mangipasikkal taitta ya awetamen maita. 2-3 A gafuta mangurug kitam a amu tam tanapadday ya ngamin paglelehutingafu ta Uhohug na Namaratu, te yangamin kiden maita a nagafu kid taawan maita. A yen ta sinagappya naNamaratu ya popolu kiden tolay gafuta nangurug kid tentu.

Abel

Page 423: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Hebreyu 11:4 420 Hebreyu 11:154 Ta kuman ni mina Abel, a ne-

paita na ya pangurug na tentu ennangatang ta Namaratu ewan, temapmappya ya neatang na ammi taneatang na kaka na en Kain, a yen tasinagappya na Namaratu, a nekwentana ta matunung i Abelen gafu ta pan-gurugna. Amaski amnasin a itta la yaipasikkal na tekitam gafu ta pangurugna en.

Enok5 A kumanen hapa te Enok, te gafu

ta nangurug a awenanasi, te inalapnaNamaratu siggatolay. A aweda naapa-gan ya bari na en te inalap haman naNamaratu. A maski ta awena en parala pakaalap a itta ya nangipasikkal tapake matalak ya Namaratu tentu. 6 Aam awetam kurugan ya Namaratu ayen ya pakkamun tam ta awena kitamhapa ikatalak, te maski am inya yamayat umabikan ta Namaratu a mel-ogot hala sangaw am awena kuruganta intu ya kakurugan na Dyos ngamangikallak ta ngamin kiden maki-mallak ikid na mangdayaw tentu.

Nowe7 A ta kuman ni mina Nowe en

hapa a dana nebar na Namaratu tentuta itta sangaw ya dakal na layus talutakin. A maski awan ta pakaitan tamaglayus a kinurug na hala ya uho-hug na Namaratu tentu, te namaddayta dakal na bapor ta kuman na nebarna Namaratu tentu, petta mekerutankid nga mamattama. A ya pangurugna en hapa ya mangipasikkal ta awanta pambar na awan kiden nangurugnga nalimat ta layusen. Ammi teNowe a nekwenta na Namaratu tamatunung na tolay gafu ta pangurugna.

Abraham8 A kumanen hapa te mina Abra-

ham, te pinatugut na Namaratu tadana en lugar na, petta ange ta tak-wan na lugar nga ikari na Namaratuta kwa na. A maski awena la amu am

had sin ya eyan na a kinurug na la yauhohug na Namaratu tentu. 9 Ammita datang na ta lutaken nga nekarina Namaratu tentu a dana itta tenya makākwa. Ammi gafu ta idulotna ya pangurug na en a nakipagyanla tekid ta kuman na magpasyar la,te nagyan la ta tolda na la-las. Akumanen hapa ta anak na en Isak, ikidna afuk na en Hakob, te nesipat kidhapa ta nekari na Namaratu tentu.10 A naattaman na la ya kumanen nabali na, te inindagan na ya takwanna ili nga magnayun nga pinadday naNamaratu ewan.

11Amaski am pake bakbakat i minaSara en nga atawa ni Abrahamen, anaganak kid hala ta pake kabakbakatna en gafu ta pangurug ni Abraham,te nekatalak na ya uhohug na Nama-ratu, te nekari na ta itta sangaw yaanak da.12 *“Ya anak mina Isak ya nekariken

teko nga mangidulot tabendisyon ku teko, petta pakeumaddu sangaw ya simsimamkiden,” kunna na Namaratutentu.

13 Ammi tentu en dimmakal nai Isaken a pinaruba na Namaratui Abrahamen, te nebar na ta ennaiatang ya anak na en tentu. A gafuta mangurug a enna papasin ya me-mentu en anak na nga neatad naNamaratu tentu, 14 te nekwenta nata itta ya pakapangwa na Namaratunga mangtolay ta nasi. A kumanna nasi hala i Isaken kapye na halanatolay, te pinapasi na mina na damana en am awena mina ginamman naNamaratu. 15A kumanen maski awanmina ta anak ni Abrahamen gafu takalaklakay na a intu hala tatakday yanagafunna adduna tolay ta kumannakaddu na bitwan kiden ta langit ikidna kaddu na ginat kiden ta pingit nabebay nga awan mabilang.

Isak* 11:12 Ta kadwan kiden Bibliya a takwan ya katunund na bersikulo 12 addet ta 21, te ya bersikulo 12 taAgta a intu hala ya 17 ikid na 18 ta kadwan kiden Bibliya. A ya 13–17; 14–19; 16–20; 17–21; 18–13; 19–14;20–15; 21–16.

Page 424: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Hebreyu 11:16 421 Hebreyu 11:3016 A kumanen hapa te mina Isak,

te gafu ta kinurug na ya nekari naNamaratu tentu a linavun na ta ittasangaw ya bendisyon na Namaratu taanak na kiden ni Hakob ikid ni Esaw.

Hakob17A kumanen hapa te mina Hakob,

te gafu ta nangurug hapa a linavun nata itta hapa ya bendisyon na Nama-ratu ta duwa kiden afuk na nga anakni Hose. A tentu en masi a nagtaheligta sagukud na en nga nangdayaw taNamaratu.

18Ammi sa nagpasi ig Abraham ikidni Isak ikid ni Hakob ta aweda parala pakagamid ta nekari na Namaratutekid, ammi nedulot da la ya pangu-rug da addet ta pasi da, te kuman nanaita da ya pakagamid da ta mabayagpara na araw, te nebosag da ta awedamagnayun ta lutaken nga nagyananda am awamagpasyar kid la. 19A gafuta kumanen ya ibosag da a ikayat dauhohugan ta indagan da para ya tak-wan na pagyanan da nga kakurugan.20 Ammi bakkan ta intu kinaragatanda ya lutaken nga nagtugutan da taidi, te am yenmina ya itta ta nonot daa gagangay ta tinoli da mina. 21Ammita kakurugan a intu kinaragatan daya mapmappya na pagyanan ammita nagtugutan da en, te itta hala taNamaratu ya ikayat da en. A yen taikatalak na kid hapa, a awena mamatnga mangibar ta ikid ya tolay na ki-den, a yen ta itta ya neparan na takuman na ili da.

Hose22 A kumanen hapa te mina Hose,

te gafu ta kinurug na hapa ya uhohugna Namaratu te mina Abrahamen ananglavun hapa tentu en masi, telinavun na ya pagtugut na sakā Is-tralita na kiden ta lugar na Egipto, anebar na hapa tekid ta ihulun da hapasangaw ya tulang na kiden.

Moses23 A kumanen hapa ta dadagkal ki-

den ni Mosesen, te gafu ta pangurugda a aweda nagtalaw ta lintig na arien, a yen ta aweda pinapasi ya asitay

da en Moses ta nekeanak na en, tenetagu da hud la addet ta tallu hulan,te naita da ta malalaki na abbing.

24-25Agafu ta nangurughapa iminaMoses tentu en dimmakal a inawenan ya makipagragsak ta dulay ngaawan mabayag, a yen ta nagtaleku-dan na ya anak na ari en nga nanga-maw tentu, te ikaykayat na hud la yamakipagzigat ta sakā tolay na kidenngapinili naNamaratu. 26Anegakkadnamantu yamakisagapil ta sakā tolayna kiden nga pagafun na sangaw niHesus Kristu, te nekwenta na ta pakemapmappya sangaw ya iatad na Na-maratu tekid ammi ta ngamin kidenpagba-nangan ta lugar na Egipto, ayen ta kanayun ninonot na hapa yamesagolyat tentu. 27A gafu ta pangu-rug na a nagtalekudan na ya lugar naEgipto. A maski nagporay ya ari ena awena nagtalaw, te neturad na la,te kuman na naita nan ya Namaratunga awanmaita. 28Agafu ta pangurugna a pinegafwanan na ya napopolu enSimana na Istralita kiden, te nagpartikid ta kalneru kapye da newarsi yadaga na en ta irwangan na bali da,petta awena kid si-gedan na anghelennga medob mamapasi, te papasin naya kadakalan na anak ta tagtakdaybali ta ngamin lugar na Egipto.

Istralita Kiden29 A gafu ta nangurug hapa ya Is-

tralita kiden a sa dumakit kid ta Be-bayen Darag, te pinaggungay na Na-maratu ya danum na en, petta angenda ya mamaga na lutak. Ammi tanepangdagdag na armado na Egip-tano kiden ta Istralita kiden a sanagkalimat ya Egiptano kiden, te nag-toli ya danum na bebayen.

30 A kumanen hapa ta pakigubatna Istralita kiden ta ili na Heriku, tegafu ta pangurug da a linelehut da yabatu en alad nga makanag addet tapitu araw, a sa nakutkutet ya ngaminaladen, a simarok na ya tolay kidenpetta magubatan da ya ili en.

Rahab

Page 425: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Hebreyu 11:31 422 Hebreyu 12:331 A kumanen hapa te mina Rahab

nga nakisweldu ta pakidallaw na, tegafu ta pangurug na hapa a awenanekabat ta awan kiden nangurug nganagpasi ta ili na Heriku, te danapinagdulot na ya umange kiden nag-sisim ta ili en ta idi.

Ya Kadwan Kiden32 A mabalin ta addu para mina

ya mabidak, ammi awek matagop yamangibida teg mina Gidyon, ikid nimina Barak, ikid ni mina Samson, ikidni mina Hepta, ikid ni mina Dabid, a imina Samwel, ikid na aglavun kidenta idi. 33 Te ya kadwan a naabak daya nakigubat tekid gafu ta pangurugda. A ya kadwan para a matununghapa ya pagturay da, a ya kadwan anagamid da ya nekari na Namaratutekid. A gafu ta nangurug hapa yakadwan a namunitan ya simuk naleon kiden nga mamapasi mina tekid.34 A ya kadwan para nga nefukuk tadakal na afuy a awedanaapang gafu tanangurug kid. A nakalillik ya kadwanta mamapasi mina tekid, a ya kadwana gagangay ta makafuy kid, ammisimikan kid. A naatadan hapa yakadwan ta kalalaki da nga makigubat,a pinabilag da ya armadona katapil dakiden. 35 A gafu ta nangurug hapa yakadwan kiden babay a natolay hala yakahulun da kiden nasi.

Ammi ya kadwan kiden a nabaludkid gafu ta pangurug da, a napalpalukkid addet ta nasi kid. A naibbatankid mina am nagtalekudan da minaya pangurug da, ammi inawe da teikaykayat da hud la ya masi pettamapmappya sangaw ya katolay da tapagaddetan na arawin yan. 36 A gafuta nangurug ya kadwan a naattamanda la ya medadula, ikid na napal-paluk, ikid na nakawadan, ikid nanabalud. 37 A ya kadwan a napapasikid ta warad, a naggadwa ya kadwannga naragadi, a napapasi ya kadwanta kampilan. A pake kakallak paraya kadwan kiden nangurug, te awanta pagbarawasi da am awa la-las la

na kalneru ikid na kalding, te na-panglaw kid. A nazigatan kid gafuta nakitapil tekid, 38 te napersa kid lakumalkalasig ta kompormi na lugarikid na bagbagetay kiden nga awenapagyanan na tolay. A nagyan kidla ta kweba kiden ikid na kompormina avut ta lutak. Ammi yen kid natolay nga malalaki mangurug a awanta megitta tekid ta paglelehutin.

39 A sa madayawan mantu ye-yankid na tolay gafu ta kalalaki na pan-gurug da, ammi maski kunna ten asa nagpasi kid hala. Ammi awedapara la naalap ya nekari na Namaratutekid gafu tekitam, 40 te mapmap-pya ta uray na Namaratu ta aindaganda kitam nga mapozan, petta mag-gagindan kitam sangaw maatadanta ngamin kiden nekari na tekitamngamin.

12I Hesus Ya Parigan Tam

1 A gafu ta pake addu ya napopolukiden tolay nga nangipasikkal ta pan-gurug da, a mappya ta makigitta ki-tam hapa tekid, te girawan da ki-tam ta kuman na magbabilag kitamta adayu na pagbilagan. A azin tammantu ya ngamin pakasalinan tam,aglalo ya pagliwatan tam nga nape-naman tam, te idulot tam la idulot yapangurug tam ta ngamin ibar na Na-maratu tekitam addet ta pagaddetantam. 2A gafu te Hesus yamangiunnanikid na mangibalin ta pangurug tama awetam mantu ilipay ya mata nanonot tam ta takwan, te iita tam hudla tentu, petta intu hapa ya mapari-gan tam, te malogon la nagattam tazigat na krus, ikid na keamamat nata pagpaappa da en tentu, te itta yanekatalak na ta matolay hala sangaw.A yen ta imatogkok na ta kanawanna Namaratu ewan ngamakipagturaytentu.

3 A yen mina ya pagnonotan muy,kahkahulun, petta awemuy sangawmatampa ikid na magtabeng nga ma-gattam ta zigat na pangurug muy.

Page 426: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Hebreyu 12:4 423 Hebreyu 12:18Te ya Dafu tamewan nga awan pulusta pakehuyan a pake mazmazigat yanaattaman na gafu ta nangikatupagkiden tentu. 4Amaski am anu ya zigatna pangurug tam a itta hud tekitamya magarut ta daga na gafu ta awenaikayat magliwat?

Ya Pangpatunung Na Namaratu TaAnak Na Kiden

5 A am kuman na magtabeng yanonot muy gafu ta zigat muy a nali-watan muy de ya tabarang na Nama-ratu ta suraten nga mangibar ta anakna kam;“Anak ku,” kunna, “awem pahig ta

awan ta gafu na am ihuya taka, a awem la magtabeng ampa-gangan ta ka,

6 te ya ngamin kiden iddukan ku apatunungan ku kid hapa, a yaamuk ta anak ku a paligatanku para,” kunna.

7 Awemuy mantu pagsunsunān yazigat muy, petta metuldu kam, team ituldu na kitam na Namaratu aikwenta na kitam ta anak na. A ittahud ya abbing nga awena patununganna dama na? 8 Te parefu haman yangamin kiden anak ta pangituldu nadama da. A am awena kam minaituldu na Namaratu a bakkan kammantu ta anak na, te kuman kam nalavwag.

9 A nonotan muy para ta itta yagagangay kiden dama tam nga man-gituldu tekitam, a malogon kitamhaman timuluk tekid. A mappyamantu ta pake malogon mina ya it-uluk tam ta Dama na kahalwa tampetta matolay kitam sangaw. 10 Te yagagangay kiden dama tam a ituldu dakitam abat ta assang la na darun takuman na mappya ta uray da, ammiya ituldu na dama tam Namaratu amagserbi ta kappyanan na nonot tamikid na kahalwa tam, petta mesipatkitam hapa ta kappya na. 11 A am pa-gangan na kitam a kakurugan ta awe-tam matalak, te madamdam kitamhaman. Ammi sangaw am nabalinna a matalak ya nonot tam gafu ta

nagtunung na ya gagangay tam, tenetuldu kitam gafu ta pangpa-gangna tekitam.

12 Mappya mantu, kahkahulun, taawemuy magtabeng, te pasikananmuy ya pagkafuy muy. 13 A angenmuy hapa ya katunungan na dalan,petta awena sangawmagpanganāt nakuman na pilay kiden nga dumagdagtekamuy, am awa magmappya kidmina.

14 A kumanen hapa afuran muyya makikappya ta ngamin tolay, apakappyan muy ya nonot muy pettamegitta ta nonot na Namaratu, teya awan megitta ta kuman na nonotna a awena sangaw mesipat tentu.15 A mappya hapa ta magintartaronkam, petta awena sangaw melogotna panguffun na Namaratu tekamuy,petta awan hapa sangaw ta magtuhuta agyan muy ta magnonot ta dulayna nonot. Te am kumalasig sangawya kumanen a umaddu hapa sangawya magtarabaku ta dulay. 16 A itanmuy hapa ta awan sangaw tekamuyta mangadallaw, ikid na mangidadulata bendisyon na Namaratu ta kumanni mina Esawen nga kaka ni minaHakob. Te ya bendisyon na Namaratunga nekari na ta dama na en Isak agagangay ta Esaw mina ya mangalap,ammi netali na haman ta takday la napamurab. 17 A sangaw ta kabalinanna a pake kinaragatan na ya iatad nadama en, ammi awan ta meatad natentu, te neatad nan ta wagi na enHakob. A maski tinangtangitan napara ya bendisyon na, ammi awenamabalin ta ibabawi na dama na en yanepangatad na te Hakob.

Ya Kasasaad Na Dimmatangan Tam18 A yen mina ya pagnonotan muy,

kahkahulun, petta awena melogotna panguffun na Namaratu tekamuy,te ya dimmatangan muy a bakkanhaman ta kuman na Bagetayen Sinaynga dimmatangan na Istralita kidenta idi tekiden nakadangag ta nga-hal na Namaratu, te itta ya kat-tatalawan na afuy ikid na sugiram

Page 427: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Hebreyu 12:19 424 Hebreyu 13:5ikid na masikan na paddad. 19 Agafu ta nahighigalan kid ta sitang naamaryung ikid na ngahal na Nama-ratu a aweda neattam ya magdangag.A nebar da te Moses ta intu ya angemagdangag petta ibida na sangaw yauhohug na Namaratu tekid, 20 te kuganagtalaw kid gafu ta nebar na en ta“Maski am tolay ono ayam ya

mangilubeg ta bagetayina papasin muy sangaw tawarad,” kunna.

21Agafu ta pake kattatalawan ya naitada a nakatalaw hapa i Moses.“Kuga magapilpilpigak ta talaw ku,”

kunna.22Ammi tekamuy, kahkahulun, nga

mangurug te Afu Hesus a bakkan takumanen ya dimmatangan muy, tenakadatang kanan hud la ta pakepagyanan na siggatolay na Dyos. Intuhala ya kinan da en ‘Bagetayen Ziyon,’ikid na bagu en ili na Herusalem talangit. 23 A nesipat kanan hapa tarinibribu na anghel nga magkakam-pat magayayat ta atubang na Nama-ratu. A intu hapa kahulun muy yangamin kiden anak na Namaratu nganelista ta langit, kontodu kahalwana mangurug kiden nga awan na tapagkurangan da. 24 A nesipat kananhapa ta Namaratu ewan nga kata-nangan na kwes nga magimbestigarsangaw ta ngamin tolay. A nesipatkanan hapa te Hesusen nga nangidu-lot ta bagu en tulag na Namaratu. Anabaggawan kanan ta daga na en, temapmappya ya ibar na daga na enammi ta neatang ni mina Abelen.

Ya Iturayan Nga Awan Mawalwag25 A mappya mantu ta pake dan-

gagan muy ya uhohugan na Nama-ratu tekamuy ta ayanin, te gafu tapina-gang na ya dadagkal tam kidennga awan nangdangag ta tabarang nimina Mosesen nga taga lutakin a ta-laga ta pake pa-gangan na kitam paraam angarigan ta awetam dangaganya mangtabarang tekitam nga nagafu

ta langitewan. 26 A ta nepaguho-hug na Namaratu tekid ta agyan naBagetayen Sinay a nawalwag hapa yalutakin gafu ta ngahal na en, ammi taayanin itta ya ibar na ta kumanin:“Sangaw am mittan,” kunna “a

bakkan la ta lutakin yawalwagan ku am awa langithapa,” kunna.

27 A ya ikayat na uhohugan ta isina sa maazi sangaw ya ngamin kidenpinadday na ngamalogonmawalwag,petta intu la sangaw masirak ya awa-nen mawalwag. 28 A gafu ta nesipatkitanan ta iturayan na Namaratu ngaawan mawalwag, a magserbi kitammantu tentu setalak ta kuman naikayat na. A ipaita tam hapa ya amattam ikid na pangdayaw tam tentu.29 Te ya poray na Dyos tam a kumanna afuy, te afutan na ya apangan na.

13Ya Kadwan Para Na Tabarang

1 A kumanen hapa iduldulot muyla ya pagkaid-idduk muy ta kumanna magkakabagis, 2 ikid na awemuyhapa taliban ya magpadulot ta angemagpasyar tekamuy, te ya pinagdulotna kadwan ta bali da ta idi a awedanaamu ta anghel kid. 3 A makipa-grikna kam hapa ta kahulun muy ki-den nabalud, a uffunan muy kid takuman na ikayat muy am ikamuy yanabalud. A kumanen hapa ta nazi-gatan kiden a uffunan muy kid hapata kuman na ikayat muy ta bari muy.

4 A ikamuy nga seaatawa a kenganmuy ya pagatawa muy, petta awanmina ta makaliwat ta atawa na, teNamaratu sangaw yamangpa-gang tangamin kiden mangadallaw ikid namakidorug ta aweda en atawa. 5 Aawemuy hapamaginggum ta pirak, tematalak kam hud la ta itta tekamuy,te nonotan muy ya uhohug na Nama-ratu ta“Pulus ta aweta ka sangaw ilogot,

annapulus ta aweta ka sangawpagtalekudan,” kunna.

Page 428: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Hebreyu 13:6 425 Hebreyu 13:20-216A yen mina ya pagturadān na nonotna tagtakday tekitam, pettam kuma-nen a

“Awek na sangaw magburung,te Namaratu haman ya manguffunteyak,” kuntam.

A “Anun ku hud burungan yakwan na tolay teyak?” kuntamhapa sangaw.7 A kumanen hapa awemuy kali-

watan ya nangituldu kiden ta uho-hug na Namaratu tekamuy ta idi, anonotan muy hapa ya agangwa daikid na pangurug da te Hesus Kristu,petta maparigan muy hapa. 8 Teawena haman manguli i Hesus, te yakasasaad na ta idi a kumanen hala taayanin, a kumanenhala sangaw addetta addet.

9 A kumanen hapa awemuy ladangdangagan ya magmagannud nametuldu, aglalo am awena negitta tanadangag muy te Hesus Kristu, pettaawemuy sangaw metawag. Te ya ku-man na ituldu na kadwan a“Mappya ta kanan muy ya kumanin,

te mehangat ya kadwan kidenkanan,” kunda.

Ammi bakkan haman ta kanan yamangpasikan ta nonot tam ikid napangurug tam am awa pakapangwana Namaratu tekitam. Te ya kanan nadumagdag kiden ta lintig kiden ngadan a awan haman ta iatad na ta kap-pyanan na nonot da addet ta ayanin.10Ammi tekitamngamangurug teAfuHesus a takwanna kanan ya ipakannaNamaratu tekitam, a awena mesipatna dumagdag kiden para la ta dankiden na lintig, te aweda kurugan.

Gumungay Kitam Ta Dana En Lintig11 A ya kuman na iningwa da ta

idi ta ketta para la na napopolu enkapilya, am nabalin na ya kadakalanna padi nga nangiatang ta daga naayam kiden ta umag na Pake Mangi-linen Silid a inalap da ya bari na ayamkiden, a neadayu da kid ta babali ki-den, kapye da kid inapang. 12 A yenhapa ya keangarigan na iningwa date Hesus, te neange da hapa ta lawan

na ili, petta adayu ta simbaan da en,kapye da pinapasi. A gafu ta daga naen a nekaru na ya liwat tam kiden.13 A gafu ta nasi i Hesus ta adayu taagyan na simbaan da en a mappyata dagdagan tam hapa, te gumungaykitam hapa ta dan kiden na lintig,pettamedagga kitam tentu, amesipatkitam hapa ta kuman na nekeamamatna en. 14 Te maski am pagzigātan dakitam ta isin a awan bale, te bakkanhaman ta lutakin yan ya pagyanantammagnayun. A yen ta indagan tamya ili na Namaratu nga patayukan nasangaw tekitam.

15 A gafu ta itta ya kadakalan napadi tam ta agyan na Namaratu ewana itta mina ya iatang tam tentu ngamagnayun, a intu hala ya pangdayawtam ikid na pangibosag na simuk tamta ngagan na. 16 A awetam hapataliban ya mangwa ta mappya ikid namangisipat ta awan kiden ta kwa, teyen kid hapa na tarabaku ya ikwentana Namaratu ta iatang tam tentu ngapake ikayat na.

17A kumanen hapa timuluk kam tapinakadakal muy kiden, a idulot muyla ya ibar da tekamuy, te taronan daya kahalwa muy ta kuman na pakkwana Namaratu tekid, te paruban na kidhapa sangaw am kustu ya pangtaronda. A mappya mantu ta malogonkam mataronan, petta aweda mag-damdam am awamatalak kidmina, team pagdamdamanmuy kid amelogotkam hapa sangaw.

18 A pakimallak dak hapa, te maskiam kumanin ya nesurat ku tekamuyawan ta amuk ta dulay ta nonot kugafu tekamuy, te ikayat ku ta map-pya ya ngamin tarabakuk. 19 A pakekaragatan ku ta pakimallak dak, pettaawan sangaw ta ketalantanan ku, teikayat ku ta mavit ya pagtolik teka-muy.

Ya Mapozan Na Uhohug20-21 Ya Namaratu ewan nga man-

gatad ta ngamin kappyanan tam, atinolay na ya Dafu tamewan Hesusgafu ta daga na en nga nangidulot

Page 429: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Hebreyu 13:22 426 Hebreyu 13:25ta bagu en tulag na Namaratu teki-tam. A gafu ta natolay a intun yakadakalan na mangpastor ta tolay nakiden. Ampade Namaratu mantu yamangatad ta ngamin masapul muy,ikid na mangpasikan tekamuy, pettamakkwa muy ya ngamin uray na ikidna ikayat na tekamuy gafu te HesusKristu. Ampade intu hapa ya maday-dayawan addet ta addet. Amen.

22 A yen ya ikayat ku, kahkahu-lun, ta attaman muy la ya netabarangkin tekamuy ta suratin yan, te apisihaman la na surat. 23A ya ibar ku paratekamuy a nakauhet na i Timotyo taagbaludanen, a am mavit dumatangta isin, a duwa kami sangaw maghu-lun ange magpasyar tekamuy.

24 Pakikumustan ta kam ngamin,ikamuy kadadagkalan kontodu kad-wan kiden mangurug. Makikumustahapa tekamuy ya kahulun tam kidentaga Itali.

25 Ampade Namaratu ya makkamutekamuy. Onay!

Page 430: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Santiago 1:1 427 Santiago 1:14

Ya Surat Ni SantiagoYa Gafu Na Suratin Yan

I Santiago ya takday wagi ni Hesusnga neanak ni Mariya, ammi takwanya dama da, te Namaratu ya nangi-huga ta paketarun ni Hesus, ammi teSantiago a putut ni Hose en.

A ta awena para la nepasi ni Hesusa awena bit kinurug ni Santiago taintu hala ya Anak na Namaratu ewan,ammi ta nekatolay ni Hesus ta nepasina en a yen ya nepangurug na tentu,te nakipaita i Hesus tentu ta nekato-lay na en. A sangaw a nagbalin hapa iSantiago ta takday na pastor ta man-gurug kiden ta ili na Herusalem. Ambasam ya Tarabaku na Turin Kiden takapitulo 15 ikid na 21 a yen hapa yapakabasam ta tarabaku ni Santiago.

A gafu ta pastor i Santiago a yen tanagsurat ta mangurug kiden ta kad-wan kiden lugar, aglalo ta Hudyo ki-den nga nangurug, petta pake itug damina ya pangurug da. A intu ipasikkalna ta surat na in ya kakurugan namangurug, te maski am ibar tam tamangurug kitam, awan kān ta kwentana am awan ta tarabakun tam ngamangipasikkal ta pangurug tam. Yaitta mantu ta akban ya nesurat niSantiago.

Ya Serbi Na Pagzigātān1 Tekamuy nga tolay na Namaratu

nga nesaned ta ngamin kiden lugar.Ampade Namaratu ya makkamu

tekamuy.A ya nagsurat tekamuy a iyak, San-

tiago, nga takday daddoban na Nama-ratu ewan ikid ni Afu Hesus Kristu.

2 A am angarigan kahkahulun kuta mesipat kam ta magdaduma napagzigātān gafu ta pangurug muy aikwenta muy la ta pagayayatan muyhala sangaw. 3 Te ya nonotan muymina a am itta ya zigat muy ngamangankanna ta pangurug muy a pa-datangan na hapa ya pagattam muy.

4A mappya ta idulot muy la ya pagat-tam muy, petta maazi ya ngamin nadulay ta nonotmuy, pettam kumanenawan sangaw ta pagkurangan muy.

5 A am angarigan ta itta tekamuyyamapopoyung gafu ta pagzigātān naa magadang mina ta katunungan nanonot ta Namaratu ewan, te awenahaman ihuya, te malogon hamanmangatad ta ngamin kiden makimal-lak tentu. 6Ammi am magadang kamtentu amappya ta awemuypagduwanya nonot muy, te mappya ta ikatalakmuy hud la ta itta ya iatad na teka-muy, te ya magduwa ta nonot na ameangarig ta palung na bebay ngaawan makaintak gafu ta paddaden.7A am kunna ten ya nonot na a awenamina pahig ta itta ya iatad na Nama-ratu tentu, 8 temagingaappya haman,te awena pagtatakdayan ya nonot na.

9 A kumanen hapa am mazigatanya mangurug gafu ta pobre a matalakhala mina gafu ta dayawan na san-gaw na Namaratu ewan. 10 Ammi yamaba-nangen a awan sangaw ta ikata-lak na am bakkan la ta pangpaakbanna Namaratu tentu, te gagangay taimawan hala sangaw ya maba-nangkiden ta kuman na lappaw kiden.11 Te am imata-nang na ya bilagen ayen ya mangkatang ta kadat kiden, amahunnak na hapa ya lappaw kiden,a maperdi ya kappya da en. Kumanenhapa sangaw ya makkwa ta maba-nang kiden ta kasikan da para la ngamaguknud.

12 Nagāsāt mantu ya magattamta pagzigātān na, te sangaw amnepasikkal nan ya pakaattam na amasagolyatan sangaw ta magnayunna angat, te yen ya dana nekari na Na-maratu ta ngamin kiden mangidduktentu. 13 Ammi am angarigan ta ittaya magliwat mina gafu ta pagzigātānna en a awena mina ibar ta Nama-ratu ya mamagliwat tentu, te ikayatna hud ta magliwat ya tolay? 14 Abakkan mantu ta Namaratu ya ma-magliwat tentu, te ya tagtakday tolayhapa la yamamagliwat ta bari na gafu

Page 431: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Santiago 1:15 428 Santiago 2:6

ta ikayat na haman ya dulay, te yaikayat na en ya mangagagay tentu takuman na makikadallaw, a kuman nabengbengan na ya bari na ta agyanna pagliwatan na. 15 A sangaw amnatarun na ya ikayat na en amaganakna hapa sangaw ta liwat na, a amdumakal sangaw ya liwat na en a yenya mangapasi tentu.

16 Awemuy mantu paayayyaw yabari muy, kahkahulun ku, 17 te awanhaman ta magafu ta Namaratu ewanam bakkan la ta mappya ikid namekustu tekitam. Te ya namaddayenta bitwan kiden nga magdakar talangitewan a awena haman mauli, aawena mabalin ta ul-ulin na ya iatadna tekitam. 18 A gafu ta kabukodanna en na nonot a pinagbalin na kitamta ānāk na kiden gafu ta uhohug naen nga mangipasikkal ta kakurugan,pettam kumanen a ikitam mina yakaispotan na ngamin kiden pinaddayna.

Ya Gagangay Na Maningbangngag19 A mappya hapa, kahkahulun ku

ta kanayun nakaparan kam mina ngamagdangag, a dana nonotan muyhapa ya bidan muy petta awemuyhama magporay. 20 Te bakkan hamanta pagporay muy ya mangidulot tapatarabaku na Namaratu tekamuy.21 Hantudan muy mantu ya ngamindulayen nga napenaman na bari muy,a timuluk kam la ta Namaratu, pettametug muy ya uhohug na en nganepemula na ta nonot muy, te yensangaw ya mangikerutan tekamuy.

22 A am kada magdangag kam tauhohug na Namaratu, a mappya takurugan muy ya madangag muy. Teamawemuy kurugan a awanmantu taserbi na pagdangag muy, te uyoyun-gan muy hud la ya bari muy. 23 Te amitta ya maningbangngag ta uhohugna Namaratu a parigan na mantu yamagispero ennga awanmakanonot tamaita na en, 24 te pa itan na la bit yagagangay na mukat na en, kapye namagtugut nga ange ta eyan na, a awe-nan manonot ya naita na. 25 Ammi

ya magtalekkurug mangdangag ikidna mangitug ta uhohug na Namaratu,petta awena sangaw kaliwatan, a yenhala sangaw ya mapasinapan gafu tapangurug na ta nadangag na en, te yauhohug na Namaratu ya kakuruganna lintig nga mang-ubad tentu.

26 A am pahig tam ta kustu yapangurug tam ta Namaratu ta awe-tam magafut ya hila tam, a uyoyun-gan tam la ya bari tam, te awan taserbi na pangurug tam am awetamhapa magafut ya hila tam. 27 Ammiya mangurugen nga awan pulus tapangihuyan naNamaratu tentu a intuhala ya kanayun mangikallak ta ulilakiden ikid na babay kiden nabaluta pagzigātān da, yaga awena hapapaalasigan ya bari na ta kadulay nakadwan kiden tolay.

2Ya Mangidaduma Ta Tolay

1 A ikitam, kahkahulun, ngamangurug ta pakedayawan na Dafutamewan Hesus Kristu a awetammina mangidaduma ta tolay. 2 Te amitta ya ange makigimung tekamuynga napanglaw nga magbarawasita napispissang, ikid na maba-nangnga magbarawasi ta mangina ikid namagsakalang ta balituk, 3 a am ibarmuy ta naba-nangen ta

“Ye Apo, magtuttud kan tabangku in,” kummuy,

ammi ibar muy hapa ta pobre en tamagtayuk la, ono magtogkok mina talutak, 4 a dulay mantu ya itta ta nonotmuy, te dulay ya pangidaduma muyta kahulun muy kidina. 5 Nonotanmuy mina, kahkahulun ku, ta intupinili na Namaratu ya pobre kiden,te yen kid ya maba-nang ta pangu-rug da tentu. A ikid hapa sangawya isipat na ta pagariyan na, te yenya dana nekari na ta ngamin kidenmangidduk tentu. 6 Ammi tekamuya amāmatan muy haman ya pobre ennga pinili na Namaratu, a dayawanmuy hud la ya maba-nang kiden nga

Page 432: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Santiago 2:7 429 Santiago 2:22mangpazigat tekamuy, ikid namangi-darum tekamuy. 7 A yen kid para yamamadpadulay ta ngagan ni Hesusennga nesipatan muy.

8 Intu mina nonotan muy yakadakalan na lintig ta Bibliya, te yaibar na a“Iddukam mina ya kagittam tolay ta

kuman na pangidduk mu halata barim,” kunna.

A am pake kurugan muymantu ye-yen na lintig a mappya hapa, 9 ammiam idaduma muy ya tolay a dulaymantu ya tarabakunmuy, a nakaliwatkanan ta lintig na Namaratu. 10 Temaski am kurugan muy ya ngaminlintig na kiden fwera ta takday la amekwenta mantu ta nakaliwat kamta ngamin kiden lintig na. 11 Takuman na angarigan a “Awemuy lamangadallaw,” kunna. A “Awemuyhapa igakkad ya mamapasi ta tolay,”kunna para. A maski awem man-gadallaw, am magpapasi ka a nakali-wat kanmantu ta ngamin kiden lintigna Namaratu.

12 A mappya mantu ta pilin muyya uhohugan muy ikid na tarabakunmuy, petta awemuy makaliwat, teparuban na kitam sangaw na Nama-ratu petta maita na am kinurug tamya lintig na kiden nga mang-ubadtekitam. 13 A am ittan sangaw yaaraw na pangparuba na tekitam aawan sangaw ta kallak na ta awan ki-den nangikallak, ammi ya pangikallaktam ta sakā tolay tam kiden a yenyamangsalin ta pangpa-gang na teki-tam.

Ya Kakurugan Na Mangurug14 A am mangurug kān ya tolay ta

awan ta tarabakun na nga megitta tapangurug na en, a itta hud mantuya kappyanan na pangurug na en?A mabalin hud ta mekerutan gafu tapangurug na? 15 Te am angariganta itta ya takday kabagis muy ngamakurang ta ulolat na ikid na kananna, 16 a am ibar muy ta

“Namaratu ya makkamu tekopetta awem mala-bat ikid namabisin,” kummuy tentu,

a anu mantu ya serbi na inuhohugmuyen am awan ta neatad muy tamagserbi tentu? 17 Am awan mantuta tarabakun tam nga megitta ta pan-gurug tam a awan mantu ta serbi napangurug tam, te nasin.

18 A angarigan la ta itta mina yamakitabbag teyak, te ibar na ta

“Bakkan ta kuman na inuhohugmina, te magduma haman ya gafuna pangikerutan na Namaratu tatagtakday tolay, te ya kadwan amekerutan kid gafu ta pangurugda, a ta kadwan a mekerutan kidgafu ta tarabakun da nga mappya,”kunna mina.Ammi ya tabbag ku hapa, a

had kukunna mantu mepasikkalna pangurug na kadwan am awanta tarabakun da nga megitta tapangurug da? Ammi ya kadwankiden nga mappya ya tarabaku daa malogon mepasikkal ya pangurugda, te tarabakun da haman yapatarabaku na Namaratu tekid, a yenya mangipaita ta pangurug da. 19 Ammangurug ka ta itta ya takday la naDyos a mappya hapa yen, ammi amyen la ya abat na kurugam a awanmantu ta pakidumam ta anitu kiden,te amu da hapa ta takday la ya Dyos,ammi pa-gangan na kid hala sangaw,a yen hapa ya pagpapilpig da ta talawda tentu. 20 Awan mantu ta nonotmu am pahig mu ta mekerutan kamaski am awan ta mangipasikkal tapangurug mu.

21 Intu mina pagnonotam i minaAbrahamen, te nangurug kan hapata Namaratu, ammi kinankanna naNamaratu ya pangurug na, te nebarna haman ta iatang na mina ya anakna en Isak tentu. A gafu ta nan-gurug a enna hala papasin ya anakna en, ammi ginamman na hapa naNamaratu. A gafu ta iningwa na anekwenta na Namaratu ta matunungla na tolay. 22 Yen mina ya pakaitam

Page 433: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Santiago 2:23 430 Santiago 3:12ta naggagitta ya pangurug na ikid natarabaku na, a nagdulot ya pangurugna gafu ta tinarabaku na en. 23A gafuta tinarabaku na en hapa a nagdulothala ya uhohug na takdayen surat taBibliya, te“Kinurug ni Abraham ya uhohug

na Namaratu tentu, a nek-wenta na Namaratu ta matu-nung gafu ta pangurug na en,”kunna.

A yen ta nengagan da i Abrahamen taKofun na Namaratu.

24-25 A kumanen hapa ta babbayenmina Rehaben nga nagkakalamet taidi, te nekwenta na Namaratu tamatunung gafu ta pangurug na, teinuffunan na hapa ya tolay kiden naNamaratu nga umange nagilalap talugar na katapil da kiden, te pinag-dulot na kid ta bali na petta magtagukid, otturu pinagtammang na kid tatakwan na dalan. Maamum mantu tamatunung ya tolay gafu ta tarabakuna, te maski am mangurug kān, amawan ta tarabaku na nga megitta tapangurug na a awena mantu megittata matunung. 26 Ta kuman na bari natolay nga awan ta angat na a mek-wenta ta nasin, a kumanen hapa tapangurug tam, te mekwenta ta nasinam awan ta tarabakun tam.

3Ya Kadulayan Na Simuk

1 Mappya hapa, kahkahulun, tamanmano la tekamuy ya magbalinta mangituldu, te amu muy ta mas-masikan sangaw ya pagimbestigar naNamaratu ta mangituldu ammi ta it-uldu na kiden. 2 Te gagangay tasa magamamangaw kitam ta kadwanuhohugan tam, ammi am itta ya awanmagamamangaw ta uhohugan na ayen ya pake matunung na tolay, teamu na gamman ya ngamin bari na.

3 Ya kuman na panggamma da takabayu a itun da ya busāl ta simuk napetta timuluk ta eyan da. 4 A nono-tan muy para ya panggamma da ta

bapor, te maski am umanu ya kadap-pug na ikid na kasikan na paddadnga mangitu-bang tentu a meturunghala ta ngamin ikayat na piloto naen gafu ta lapag na en nga alaassang.5 A kumanen hapa ya hila na tolay,te maski alaassang a mapegafwananna hala ya pake dakal na dulay gafuta mauhohug na. 6 Nonotan muyhapa ya kalalaki na afuy, te maski amalaassang bit ya gatang na a dumakalla dumakal abat ta maapang ya pakealawa na talun. A kumanen hapa yahila na tolay, te am pinagatangan niSatanas, a sumaned sangaw ya afuyna en ta ngamin tolay. A ya hilatam mantu ya kadakalan na dulay tabari tam, a mekabat hapa ya ngaminbarbari tam ta kadulay na en.

7A pake nonotanmuymina ya pag-duman na hila tam ikid na simaronkiden ta talun nga mamanuk, ikidna ulag, ikid na ikan kiden ta bebay,temalmalogonmagamma ya simaronkiden ammi ta hila tam kiden, te ittahaman ya makagamma tekid. 8Ammiawan para la ta tolay nga nakagammata simuk na, te kuman na simuk namadagat, a yen ta awena makaintaknga maguhohug ta dulay.

9 A nonotan muy hapa ya pagim-mamappya na simuk tam, te dayawantam bit ya Namaratu ewan, kapye tampadpadulayan ya pinaratu na kidentolay nga negitta tentu. 10 Itta hudmantu ya kapkappyan na simuk tam,kahkahulun, am magserbi ta pang-dayaw tam ta Namaratu kapye namagserbi ta pamadakat tam ta tolay?11 Te mabalin hud ta magdagga yamamit ikid na mapet ta takday lana huhun? 12 A magmayan hud yaagmayanan na dupat ta apapet pasedupat? A naita muy hud para yatabungaw nga magmayan ta dupatpase tabungaw, awa awan haman. Akumanen mantu ta simuk tam, te amgagangay tamappya a awenamabalinta azo imuhet yamamit ikid namapet.

Ya Mappya Na Sistema

Page 434: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Santiago 3:13 431 Santiago 4:1213Am inya kān tekamuy ya makān-

nonot ikid namakkamumangituldu amappyamantu ta ipasikkal na ya kap-pya na nonot na gafu ta mappya natarabaku, a awena mina magparayagam awa umalinnak hud la mina takuman na gagangay na makānnonot.14Ammi am magkapaspassil kam ikidna magkain-inābāk kam a awemuymina iparayag ya sistema muy, te du-pal haman, 15 te bakkan ta Namaratuya nagafun na sistema muy am awabari muy hapa la ikid ni Satanas, tenegitta hala ya sistema muy ta awankiden makkamu ta Namaratu. 16 Temaski am had ya kettayan na magka-paspassil ikid na magkain-inābāk ayen hapa ya agyan na awan maurnosikid na ngamin kadulayan.

17 Ammi am intu mina sistema natolay ya kuman na sistema na Nama-ratu a makillat mantu ya nonot na,a awena makitapil, a maalumemak,a maketug ta mauhohug tentu, amakipagtakit, a mangikallak, a awenamangidaduma ta tolay, a awena ma-glemad na nonot na. 18 A yen kid yagagangay na mangpakappya ta kahu-lun na kiden, petta awan mina tamagtatapil, a umaddu hapa sangawya mayat pumarig ta kappyanan na.

4Ya Tarabaku Na Mainggum

1 A nonotan muy para am anu yagafu na pagtatapil muy ikid na pag-gagera muy am bakkan ta paginggumna bari muy, te kuman na itta ya gerata bari muy kidina gafu ta ngaminkiden ikayat da. 2 Itta ya ikayatmuy ta maalap muy, ammi awemuymaalap. A gafu ta awemuy maalapya passilan muy ikid na inggumanmuy a yen ta magingkatkatupag kamikid na magtatapil kam, a sangawmagimpappapasi kanan. Ammi awe-muy haman maalap ya ikayat muyte awemuy haman adangan ta Na-maratu. 3 Ammi maski am adan-gan muy a awena iatad, te dulay yapagadang muy, te intu la adangan

muy yamagserbi ta pagayayat na barimuy.

4 Nagbalin kanan mantu ta ku-man na mangadallaw, te kuman nanewarad muy ya Namaratu pettamakidorug kam ta takwan. Awemuyhud amu ta am passilan muy ya ku-man na pakolangan na awan kidenmangidduk ta Namaratu a nagbalinkanan hapa ta katupag na? 5 Ammipahig muy de ta awan ta kwenta nauhohug na en ta Bibliya ta“Iahugu na kitam na Kahalwa na en

nga magyan tekitam,” kunna.6 Ammi maski iahugu na kitam naKahalwa na Namaratu, a mappya yaiatad na tekitam petta awetam minanonotan ya dulay, te ya nebar na hapata takday para na surat a“Uffunanna ya umalinnak, ammi sali-

nan na ya mangpātā-nāng tabari na,” kunna.

7 Kappyanan na mantu ta timulukkam ta Namaratu, a atubangan muyya Satanas, te pagbilagān na kam.8Te am umabikan kam ta Namaratu aabikanan na kam hapa.

A ikamuy magliwat a pagimman-gan muy mantu ya pagliwat muy, aikamuy magduwa ta nonot muy apagtakdayan muy. 9 Awemuy minamagayayat ikid na magkakatawata ketta para la na liwat muy, temapmappya hud la ta madamdamkam gafu ta liwat muy kidina. 10 Team umalinnak kam ta atubang naNamaratu a pātā-nāngan na kamhapa sangaw.

Ya Mangsalnuk Ta Lintig Na Nama-ratu

11 A kumanen hapa awemuy minamagimpadpadulay, kahkahulun ku,te ya mamadpadulay ikid na mang-paliwat ta kahulun na en manguruga makaliwat ta lintig na Namaratu,te ugtulān na haman ya lintig na entekitam. A am ugtulān muy mantuya lintig na Namaratu a awena ma-balin ta kuruganmuy, te ugtulānmuyhaman. 12 Ammi itta hud ya aamu

Page 435: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Santiago 4:13 432 Santiago 5:10muy petta mangpaliwat kam ta ikat-tolay muy, te Namaratu haman la yamakkamu mamadday ta lintig ikid namangpaliwat ta awan mangurug, aintu hapa la sangaw ya mangnonotam inya ya pa-gangan na ono tolayanna.

Ya Pagparayag Na Awan Timuluk TaNamaratu

13 A kumanen hapa dangagan muyya ikayat ku uhohugan ta kadwantekamuy, te ya uhohug na kadwantekamuy a

“Magtugut kami ta arawin onolakwat, te e kami ta takday na lu-gar, te magyan kami ten abat tatakday darun petta magapag kamitalo am addu sangaw ya maapaganmi,” kummuy.

14Ammi awemuy haman amu am anuya dumatang tekamuy ta lakwat. Aawemuy hapa amu ta kuman na lap-pat la ya angat muy nga pāpāngamla limitap. 15 Mapmappya hud la takumanin ya uhohugan muy:

“Am ipalubus na Namaratu amatolay kami sangaw, a mangwakami sangaw ta kumanin,” kum-muy mina.

16 Ammi ya kuman na uhohuganmuyen, a pagparayag muy haman,a dulay ya magparayag. 17 Nebarkunmantu yamappya tekamuy, pettaamumuy, a am awemuy tarabakun yaamu muyen nga mappya a liwat muymantu yen.

5Ya Kelogot Na Magdarogas

1 A ikamuy maba-nang a dangaganmuy ya ibar ku tekamuy, te pagka-mamuy sangaw ya pagtangit muy ikidna panalasigak muy ta pangpazigatna Namaratu tekamuy, 2 te sa meku-tukutet sangaw ya ngamin kaba-nangmuy, a afutan na ulolag ya ga-gamitmuy kiden. 3 On, te dana nagatattayhaman ya pirak muy ikid na balitukmuy nga awemuy neuffun ta awan ki-den ta kwa, a ya pagatattay da sangawya mangipasikkal ta kainggum muy

ikid na kaituk muy, a magbalin hapasangaw ta kuman na afuy petta kananna ya bilsag muy. Maski am tanagayna ya pagaddetan na arawin yan amasikan kam para maguknud, ammiintu la uknudan muy ya liwat muyikid na pakapa-gang muy.

4-6 Itan muy ya kaba-nangmuy awayen hala ya lugar na nesirak muy tanagtarabaku kiden tekamuy, te di-narogas muy kid. A kuman kamna pagtolay na ari, te itta hamanya ngamin tekamuy nga pakolanganmuy ikid na pagayayatan muy. Aaddu hapa ya nedarum muy ikidna pinapasi muy ta awan kiden taliwat, maski aweda nakitapil teka-muy. Ammi Namaratu ewan hala yanakadangag ta panalasigak da, a intuhala sangaw ya mangibalat, te kumankanan na bahuy nga pake mataba,ammi awemuy amu ta pinagtabamuyya bari muy ta pakaparti muy.

Ya Pagattam Na Mangurug7 Ammi ikamuy, kahkahulun, nga

mazigatan a awemuy hama ibalat yaliwat na mangpazigat kiden tekamuy,te indagan muy la ya pagtoli na Dafutamewan, te intu sangaw ya man-gibalat. Intu mina pagnonotan muyya pagattam na magtalun kiden, teattaman da la ya magindag ta arawna paggapas da, ammi dana inda-gan da ya imunnan na udan ikid namapozan na udan. 8A kumanen minahapa tekamuy, te attamam muy la yamagindag ta Dafu tamewan, a pakeitunglakmuy ya pangurugmuy tentu,te tanagay na ya pagtoli na.

9 A awemuy hapa magkamul-mulmug gafu ta pagzigātān muy,kahkahulun ku, petta awemuysangaw mapaliwatan, te tanagayna ya iange na magimbestigartekitam. 10 Intu mina nonotan muy,kahkahulun, ya aglavun kiden naNamaratu nga nangiuhohug ta ibarna en ta idi, te masikan kid nagattamta nangpazigat kiden tekid. Amappyata parigan muy hapa ya kuman na

Page 436: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Santiago 5:11 433 Santiago 5:20nepagattamda en, 11 te dana uray tamhaman ta pake nagāsāt ya nagattamkiden ta zigat. A dana amu muyya pagattam na laklakayen Hob tapalungu araw, te pake nazigatanhapa gafu ta pangikatalak na taNamaratu. Ammi maski netulukna Namaratu ta nazigatan a amutam ta mappya ya uray na tentu,te kabalinan na zigat na en a pakepinasinapan na Namaratu, te pakemaidduk ya Namaratu a malogonhapa mangikallak.

Ya Gagangay Mina Na Magkari12 A ya pake mesasita, kahkahulun

ku, a awemuy mina magpagasingan,te am itta ya ikari muy a awemuymina ikabkabat ya Namaratu, a awe-muy mina ikabkabat ya kuman naikabkabat na kadwan kiden tolay, te“On,” kummuy la am onan muy, a“Awek la O,” kummuy am aweyanmuy, petta awan sangaw ta pangpali-watan na Namaratu tekamuy.

Ya Kappyanan Na Pakimallak Tam13A kumanen hapa am itta yamazi-

gatan tekamuy amappya tamakimal-lak ta Namaratu ewan. A am ittaya matalak a magkansyon mina mag-dayaw tentu. 14 A am itta ya mag-takit a paayagan na mina ya kalalak-lakayan kiden ta iglesya, petta luggu-dan damina ta denu kapye da sangawpakimallak ta Dafu tamewan. 15 Team pake itug da hapa ya pangikata-lak da ta pakimallak da a yen san-gaw ya pagmappya na magtakiten, tepagmappyan ni AfuHesus, yaga pako-man na hapa sangaw ta liwat na kidenamangarigan ta yen ya nepagtakit na.

16 Mappya mantu ta tagtakdaytekamuy ya mangibosag ta liwatmuy kiden ta kahulun muy kidina,a pakimallak muy hapa ya tagtakdaytekamuy, petta magmappya kam, teya pakimallak na mappya na tolay aseppakapangwa hapa. 17 Intu minanonotan muy ya laklakayen minaEliyas ta palungu araw, te kagitta tamtolay hapa, ammi tinalekkurug na

nakimallak ta awena mina magudan,a awena kad nagudan abat ta talludarun a annam na hulan. 18A sangawtentu ha nakimallak a nagudan hata masikan a limattog ha ya nagtuhukiden, a nagmayan kid.

Ya Mangpadatang Ta Metawag19 A takday para la ya mabidak

tekamuy, kahkahulun ku. Am an-garigan ta itta ya takday netawag takinurug tam a mappya sina ta ittaya ange mangpadatang tentu, 20 tenonotan muy yan; am nedatang nanya netawagen a mekerutan hapa yakahalwa na en gafu ta pakapakoma nata kaddu na liwat na kiden.

A yen la ya addet na.

Page 437: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

1 Pedru 1:1-2 434 1 Pedru 1:8

Ya Napolu En Surat NiPedru

Ya Gafu Na Suratin YanAm nabasam ya Mappya en Damag

ni Hesus Kristu nga nesurat ni Matyu,ikid ni Markus, a Lukas, anna Hwan,a dana amum am inya i Pedru, teintu ya takday na popolu kiden itulduni Hesus ta katolay na en para laaddet ta pasi na en. I Pedru hapaya nangilemad te Hesus ta nepang-gafut na suddalu kiden tentu, ammisangaw nagbabawi a nagtangit. A tanepakipaita ni Hesus ta ituldu na ki-den ta nekatolay na en, a yen hapa yanepangibar na te Pedru ta parigan nahapa sangaw ya kuman na pasi halani Hesus ammadatang na ya kala-laayna (Itam ya Hwan 21).

Am basam hapa ya Tarabaku naTurin Kiden nga nesurat ni Lukas takapitulo 1 addet ta 15, a yen hapa yapakabasam ta tarabaku ni Pedru takabalinan na netattullu ni Hesus talangit. I Pedru ya takday na pastorta ili na Herusalem, a masikan hapamangipadangag ta uhohug na Nama-ratu, a namidwa hapa nabalud gafu tapangipadangag na.

A yen ta nesurat ni Pedru ya suratinyan, te paturadan na ya kadwan ki-den mangurug nga mazigatan gafu tapangurug da.

1-2 Tekamuy nga mangurug teHesus Kristu, nga nesaned ta lugarkiden na Pontu, ikid na Galasya, ikidna Kapadosya, ikid na Asya, a Bitinya.

Ampade padakalan na Namaratuewan ya allak na tekamuy, petta ittala itta ya ngamin mappya tekamuy.

A ya nagsurat tekamuy a iyak, Pe-dru, nga turin ni Hesus Kristu.

A nesansaned kam ta pagyananmuy kidina, te kuman na awemuyhaman lugar, ammi maski te ikamuyya pinili na Namaratu ewan ta awe-muyen para la pakeanak, te dana ne-gakkad na ta kwa na kam. A yen ta

negungay na kam hapa na Kahalwana en, petta mangurug kam te Hesus,pettam kumanen a mabaggawan kamta liwat muy kiden gafu ta daga na enta nepasi na en.

Ya Neparan Na Namaratu Ta AnakNa Kiden

3Dayawan ku la ya Namaratu ewannga Dama na Dafu tamewan Hesus,te gafu ta dakal ya allak na tekitama nauli kitam neanak. A yen ta ittaya ikatalak tam ta magnayun kitamgafu ta natolay hapa i Hesus ta pasina en. 4 A gafu ta ānāk kitanan naNamaratu ewan a atadan na kitamhapa sangaw ta lugar na kwa tam ngaawanmaperdi ikid na awanmawakay,te neappiya na la bit ta lugar naewan. 5 A mappya hapa te pataronānna kitam ta pakapangwa na en gafuta pangurug tam tentu, pettam awe-tam sangaw megungay tentu addetta pagaddetan na arawin yan, te yensangaw ya pangipaita na ta kustu enna pangikerutan na tekitam nga dananeparan na tekitam.

6 A yen mina ya nonotan muy ikidna ikatalak muy, te am uray na Na-maratu ta dana mazigatan kam la bitta kompormi na pagzigātān a atta-man muy la, 7 petta mepasikkal hapaya mekustu ta pangurug muy ta ku-man na pake balituk. Te maski yagagangayen na balituk a dana lutunda ta afuy petta maazi ya nekihu ennga duping. A am kunna ten yapangpasikkal da ta pake balituken akumanen hapa ta pangurug muy, tepake ad-addu ya iatad na pangurugmuy ammi ta balituk, te maperdihala sangaw ya balituken, ammi ammepasikkal ta kakurugan ya pangu-rug muy a yen sangaw ya mangatadta pakedayawan muy ikid na kalalakimuy ta arawen nga datang ni Hesustekitam.

8A maski am awemuy para la naitai Hesusen addet ta ayanin a iddukanmuy hala, te intu ya kurugan muy. Apake dakal hapa ya talak muy tentunga nagafu ta Namaratu nga awemuy

Page 438: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

1 Pedru 1:9 435 1 Pedru 1:24mebosag. 9 A gafu ta pangurug muytentu a melillik ya kahalwa muy tamekaduwa en pasi.

10-11 A ya aglavun kiden na Nama-ratu ta palungu na araw a dana binidada ya allak na Namaratu nga ipaita natekitam, te itta tekid ya Kahalwa naen nga nangpalavun ta pangikerutanna tekitam. Ammi maski kunna ten apake pakanonnonotan da ya linavunda en, te nekabalin da nanglavunta pasi na Mangikerutanen ikid napangpata-nang na Namaratu tentua pake ikayat da para dangagan amkanu na araw ikid na had kunna.12 Ammi nepakamu na Namaratutekid ta aweda la bit maita ya linavunda en, te magdulot kan sangaw tamabayag para na araw.

A ikitam mantu nga simsima dakiden ya nagdulotan na ta ayanin.Te ya napolu kiden nangipadangagta uhohug na Namaratu tekamuy anapasinapān kid ta Kahalwa na Na-maratu nga nagafu ta langit, a intunepadangag da tekamuy ya kettana mangikerutanen nga linavun naaglavun kiden ta palungu na araw.Pake dakal mantu ya allak na Na-maratu tekitam, te maski ya anghelkiden a ikayat da hapa dangagan amanu ya itta ta nonot na Namaratugafu ta pangikallak na en tekitam ngatolay.

Ya Patarabaku Na Namaratu Teki-tam

13 A mappya mantu ta iparan muyya nonot muy, petta awemuy megittata mellawen. A pake ikatalak muyla ya kallak na Namaratu nga ipaitana sangaw ta ange ni Hesus tekitam.14 A malologon kam mina ta Nama-ratu ta kuman na ānāk, petta awemuytolin ya kuman na kinaragatan muyta idi ta awemuyen para la pakkamuta kustu. 15 Ya gagangay na Nama-ratu ewan nga nangalap tekamuy ameduma, te awan ta karagatan na tadulay, at kumanen mina hapa teka-muy. 16 te ya nepesurat na en ta idia

“Mappya tamedumakam, temedumayak,” kunna.

17 A gafu ta “Amang,” kummuy taNamaratu ewan a mappya mantu taitalaw muy ta katolay muyin para lata lutakin, te am uknudan na kitamsangaw ta atubang na ewan a awansangaw ta idaduma na tekitam, teatadan na sangaw ya tagtakday teki-tam ta kuman na tinarabaku tam.18-19 Te dana amu muy, kahkahulun,ta yen ya nepangsaka ni Hesus teki-tam petta maubadan kitam mina tadana en gagangay tam nga dulay ngapinarigan tam ta dadagkal tam ki-den. A bakkan ta intu nepangpagana tekitam ya kuman na pirak ikidna balituk nga kanayun maglaka, amawa daga na en hapa la nga awanmanguli. Te intu hala ya Kalneru naNamaratu nga negitta ta kaispotanna kalneru nga awan pulus ta zin-nay na nga neatang na popolu kidendadagkal petta mekaru ya liwat dakiden.

20 Ammi maski ta idi ta awena enpara la pakapadday na paglelehutin adana uray na Namaratu ta Anak na ensangaw ya mangsaka tekitam, a yenta umangen hapa ta lutakin ta pagad-detan na araw kiden petta mekerutankitam hapa. 21 A gafu ta tinolay naNamaratu ya Anak na en nga pinata-nang na ta hebing na ewan a itta yaikatalak tam ta intu hapa sangaw yamangtolay tekitam gafu ta pangurugtam tentu.

22 A gafu ta kinurug muy ya kaku-rugan, kahkahulun, a nabaggawan nahapa ya nonot muy, petta mangiddukkam hapa ta kakurugan na pangid-duk. A mappya mantu ta ikakinanmuy ya magkaid-idduk ta kakuruganna idduk nga nagafu ta nonot muy,23 te bakkan kanan haman ta kumanna gagangay na tolay. Te gafu tauhohug na Namaratu ya nemula nata nonot muy a nauli kanan neanak,te bakkan haman ta kuman na gagan-gayen hukal nga masi, te magnayunhaman, a tolayan na kam. 24 Te ya

Page 439: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

1 Pedru 1:25 436 1 Pedru 2:12

uhohug na takday aglavun a“Kuman na kadat ya tolay kiden,

a kuman na sabong ya kaispotda,

te imawan kid hala sangaw takuman na kadat kiden ngamagkatang, ikid na lappawkiden nga magkahunnak,

25 ammi ya uhohug na Namaratu amagnayun la,” kunna.

A ye-yen na uhohug ya mappya endamag na Namaratu nga nepadangagda tekamuy.

21 A gafu ta nauli kanan neanak

a mappya ta azin muy hapa yangamin kadulay muy, te awanmina ta magladdud, ikid na magim-mamappya, ikid na pumassil, ikid namamadpadulay. 2-3 Te am mappyaya nepakakakkap muy ta idduk naNamaratu ewan tekamuy a mappyata sigida karagatan muy ya uhohugna en ta kuman na bagu en neanaknga kanayun magsusu. Te ya uhohugna en ya kuman na mappya na gattaknga awan ta kihu na. A yen sangaw yamangpadakal ta pangurug muy pettamegitta kam ta kadakalan na ānāk naNamaratu ewan.

Ya Batu Na Namaratu4-5 *Ya kuman na keangarigan ni

Hesus a intu hala ya kuman na batunga seangat nga pagpatayukān naNamaratu ta bali na, te maski amnewarad na tolay kiden a intu hala yanegitta na Namaratu ta mapili ikid nakaispotan na batu. A gafu ta nedaggakanan tentu a negitta kam hapa takuman na batu kiden seangat, pettamapadday kam ta bali na Kahalwana Namaratu. 6 Te ya uhohug naNamaratu nga nesurat ta Bibliya nadadagkal tam kiden a“Itta sangaw ya isaad ku tamapili ikid

na kaispotan na batu, pettamegitta ta mayor na batu tabali kin.

Amaski am inya sangawyamangurugtentu a mesipat hapa sangawta dayaw na en,” kunna.

7 A ikamuy mantu nga mangurugte Hesus a itta hapa ya dayaw muy,ammi ta awan kiden mangurug a nel-ogot kid, te ya nesurat na takdayaglavun na Namaratu ta idi a“Ya batu en nga newarad na magbali

kiden, a netoli hala na Nama-ratu,

a nagbalin ta mayor na batu ta bali naen,

a intu hapa sangawya ketumpapannaawan mangurug,” kunna.

8A gafu ta soysoyan da ya uhohug naNamaratu a nagdulot hapa ya nebarna en, te netumpap kid ta batu na en.

9 Ammi ikitam, kahkahulun, ya to-lay kiden na Namaratu nga pinili na,a nesaad na kitam hapa ta padi nakiden nga makipagturay ikid na man-giatang ta pangdayaw tam tentu gafuta pangurug tam te Afu Hesus, te yenkid na atang ya pake ikatalak na. Apinagbalin na kitam ta tolay na, pettaipadangag tam hapa ya kalalaki naen, te neuhet na kitam ta sugiramen,ikid na nealit na kitam ta dakar na ennga ispot. 10 Ta idi a kuman na awanta kwenta muy ta Namaratu, a awe-muy nesipat ta kallak na, te awemuynesipat ta tolay na kiden. Ammi taayanin a nekallak na kanan, te tolayna kanan.

Ya Gagangay Mina Na Tolay Na Na-maratu

11 A gafu ta tolay kitam na Nama-ratu, kahkahulun, a bakkan mantu talugar tam ya paglelehutin, te kumanna magpasyar kitam la ta isin. Ayen ta itabarang ku tekamuy ta awe-muy passilan ya itta ta paglelehutinnga karagatan na bari muy, te yenkid sangaw ya makigubat ta kahalwamuy petta melogot kam ta Namaratuewan. 12Amappya ta ipaitamuy hapaya ispot ta atubang na awan kidenmangurug, te maski am angarigan tapadpadulayan da kam gafu ta awe-muy megitta tekid a maita da hala

Page 440: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

1 Pedru 2:13 437 1 Pedru 3:6ya pagkappyanan na agangwa muy.A am kanu sangaw ya panghukāl naNamaratu ta nonot da a mabalin tamagbabawi kid, petta mangurug kidhapa tentu.

13 A gafu ta mangurug kanan teAfu Hesus a mappya hapa ta timu-luk kam la ta ngamin kiden magtu-ray nga nepesaad na tekamuy, aglalota kadakalan na magturay, 14 ammikumanen hapa ta turin na kiden, teyen kid ya daddoban na nga angemangpa-gang ta makaliwat, a intudayawan da ya matunung. 15 A uraymantu na Namaratu ta mappya yatarabakun tam, petta awan ta kut-tagu mabida na tinarabitab kiden ngamanglibak tekitam. 16 Mappya teawan na ta kuman na galut muygafu ta nepangubad ni Hesus teka-muy, ammi bakkan mina ta yen yapambar muy petta mangwa kam tadulay, te daddoban kam haman naNamaratu ewan. 17 A mappya mantuta ipaitamuy ya amatmuy ta atubangna ngamin tolay, ikid na iddukanmuyya kabagis muy kiden mangurug, ikidna italaw muy ya Namaratu, ikid nadayawan muy hapa ya kadakalanenmagturay ta lugar muy.

Ya Gagangay Mina Na Magtagabu18 A ikamuy hapa nga magtagabu

ta tolay a malogon kam la ta dafumuy kidina, a masippat kam la tekid.Ammi bakkan la ta maallak kiden ikidna maidduk kiden tekamuy, te maskiya maporay kiden hapa. 19 Te maskiam awan ta liwat muy tekid, am atta-man muy ya pangpazigat da tekamuygafu ta pangurug muy ta Namaratua madayawan kam hapa. 20 Ammiam itta ya liwat muy tekid a itta hudya pakedayawan muy gafu ta atta-man muy ya pagpaluk da tekamuy?Ammi am angarigan ta mazigatankam gafu ta mappya a attaman muyhapa, a pake dakal hapa ya talak naNamaratu tekamuy. 21 Te yen hamanya nepangalap na Namaratu tekitampetta tarabakun tammina ya mappya

maski am pagzigātān tam, te nazi-gatan hapa i Hesusen gafu tekitam.

A yen mina ya pangnonotān tam,petta parigan tam hapa, 22 te awanhaman ta iningwa na ta dulay, ikidna awan ta inuhohug na ta awankustu. 23 A maski inamamat da aawena tinabbag. A tekid para lanangpazigat tentu a awenananatalawawa Namaratu la ya nekatalak na, teintu sangaw ya mangpa-gang tekidta kuman na mekustu en tekid. 24 Ata nepagpaappa da tentu ta kayu ena nesagapil na kitam gafu ta liwattam kiden, petta awetanan sangawmagliwat, am awamangwa kitam hudla ta mappya gafu ta pakesipat tamtentu, te ya bigad na kiden ya nam-agmappya tekitam. 25 Ta idi a kumankam na kalneru kiden nga netawagta dafu da, ammi ta ayanin a nagtolikanan ta dafu muyen nga mangtaronta kahalwa muy.

3Ya Metabarang Ta Seatawa

1-2 A ikamuy hapa babay ngaseatawa a timuluk kamhapa ta āttawamuy, te maski am aweda para lamangurug ta uhohug na Namaratua mabalin ta mauli ya nonot dagafu ta kappya na tarabaku muyikid na talaw muy ta Namaratu,maski awan ta mauhohug muy tekid.3 A bakkan mina ta kaispot na hukmuy ikid na barawasi muy ya pakepakolangan muy, te bakkan ta yen yakakurugan na ispot. 4 Mapmappyahud la ta nonotan muy ya masippatikid na magintak ta nonot muy, teye-yen na ispot ya awan magdan,ikid na dayawan na Namaratu ewan.5 Kumanen ya kaispot na popolukiden babay nga nangikatalak taNamaratu ta idi, te timuluk kid hapata āttawa da. 6 Ta kuman ni minaSara en a timuluk hala ta atawa naen Abraham, te nekwenta na ta dafuna. A am mappya hapa ya tarabakunmuy gafu ta awan ta burungan muy

Page 441: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

1 Pedru 3:7 438 1 Pedru 3:21ta dulay a negitta kam hapa te minaSara en.

7A ikamuy hapa nga lālāki a nono-tan muy ta pake makāfuy ya bari naāttawa muy ammi ta bari muy, a id-dukan muy kid mantu, te mesipat kidhapa tekamuy ta magnayun na angatnga neatad na Namaratu tekamuy. Aiddukan muy kid mina petta awan tamangsalin ta pakimallak muy.

Ya Metabarang Ta Mazigatan8 A ya mabidak hapa tekamuy

ngamin a pagdadagganmuy ya nonotmuy, ikid na magkaid-idduk kam takuman na magkabagis, a makipa-grikna kam ta kahulun muy kid-ina, ikid na magkapaspasensa kam.9 A awemuy la ibalat ya dulayen, teatadan muy hud la ta mappya, te yenya gafu na nepangalap na Namaratutekamuy pettamaatadan kamhapa tamappya. 10 Te ya uhohug na Nama-ratu ta lebru na en a“Ya mayat matolay ikid na mak-

agamid ta mappya a mappyata awena maguhohug ta dulayikid na awena magladdud,

11 am awa pagtalekudan na mina yangamin dulay, petta mangwata mappya.

A pake apagan na mina ya pakikap-pya na ta sakā tolay na kiden,petta yen la ya nonotan na,

12 te kumanen hapa ya taronan na Na-maratu, a dangagan na hapaya pakimallak na.

Ammi ta mangwa en ta dulay a pag-porayān na hapa,” kunna.

13 A am malogon kam mantu ngamangwa ta mappya a itta hud san-gaw mangigakkad tekamuy? 14Ammimaski am angarigan ta mazigatankam gafu ta mappya ya tarabakunmuy a matalak kam mina, te pasi-napān na kam na Namaratu ewan. Aawemuy mantu italaw ya makitapiltekamuy, ikid na awemuy burunganya kwan da tekamuy, 15 te mapmap-pya ta dana itug muy ikid na bikulanmuy ya talaw muy ta dafu muyewan

Hesus. A dana nakaparan kananminatalo am itta sangaw ya mangibar tagafu ta pangurug muy tentu, pettaitta ya tabbag muy. 16 Ammi itanmuy ta awemuy pasinapān ya dulayta nonot muy, te malapat mina yatabbag muy.

A isipat muy hapa ya alinnak nanonot, petta maski am padpadulayanda kam a awemuy la pasinapān tanonot muy, te mas bali mamatan kidam maita da ya kappyanan na pan-gurug muy te Hesus. 17 A am urayna Namaratu ta mazigatan kam gafuta mappya ya tarabakun muy a mata-lak kam la, te mapmappya hamanyen ammi ta mazigatanen gafu tatarabaku na en nga dulay. 18 Teintumina pagnonotanmuy i Hesusententu en nasi nga nangikaru ta liwattam kiden. Te intu haman ya matu-nungen, ammi nazigatan haman gafuta kadulay na kadwan, petta ikitamnga dulay ya padatangan na ta Nama-ratu ewan.

A ta nepangpapasi da tentu a nesi-pat hapa ya bari na en ta zigat ta ku-man na ikamuy, te kagitta tam tolayhaman. Ammi ta kabalin na pasi naen a natolay hala ta kuman na bari naen, ammi negitta ta Namaratu ewan.19A gafu ta pangabak na ta pasi a ennahapa nepasikkal ta anitu kiden nganabalud ta agyan na sugiram. 20 Aya anitu kiden hapa a ikid hala yaanghel kiden nga nagsoysoy ta Nama-ratu ewan ta araw ni mina Nowe en,te sa nagdadorug kid na tolay kiden.A nabayag hapa ya nepagattam naNamaratu ta tolay kiden, te awena kidbit pa-gangan talo am itta ya mag-babawi tekid. Te indagan na hapa yakabalin na baporen nga nepapaddayna te Nowe petta ahatan da mina tapaglayus na danumen. Ammi pakeassang la ya simarok ta baporen, tewalwalu la ya natolay ta kabalin nalayusen.

21 A ya pakalasat na walu kiden talayusen a yen hapa ya keangarigan nanepagzigut muy ta danum, te gafu ta

Page 442: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

1 Pedru 3:22 439 1 Pedru 4:15pagzigut muyen a nesipat kam hapata pasi ni Hesus ikid na katolay na enpetta mekerutan kam. Te am nabalinna nagzigut ya nedagga te Afu Hesusa bakkan ta bari na en ya nabaggawanam awa nonot na en gafu ta kari naen ta Namaratu ewan. 22 A gafu tanatolayhapa iHesusen a ittan ta lugarna Namaratu ewan ngamakipagturayhapa tentu, a timuluk hapa tentu yangamin kiden anghel ikid na magtu-ray nga seppakapangwa.

4Ya Kappyanan Na Pagzigātān

1A gafu ta netuluk ni Hesus ya barina en ta pagzigātān a mappya hapa,kahkahulun ku, ta itugmuy ya kumanna nonot na en. Te ya timuluk tapagzigātān na bari na ta kuman niHesusen a awenan sangaw nonotanya dulay, 2 petta maski am mabayagpara la ya katolay muy a awemuy latarabakun ya kuman na ikayat na barimuy ta idi, te intu la tarabakun muyya ikayat na Namaratu ewan.

3 Pake nabayag kam garay ta idinga namadday ta dulay ta kumanna awan kiden mangurug, te intula tinarabaku muy ya magalikkad taawan ta kapkappyan, ikid namagatat-tug, ikid na kanayun magilellaw, ikidna magdugal, ikid na mefulot ta pa-gayayatan, ikid na makipagdayaw takompormi na sinang dyos nga bakkanta Namaratu. 4 Ammi gafu ta newasamuy ya kumanen a pagpaka-lat nakanan na kahulun muy kiden ta idigafu ta awemuy na makihulun tekidnga ange magtabur ta katapangan nabari da, a padpadulayan da kananhapa. 5Ammi maayagan kid hala san-gaw ta atubang na Namaratu ewan, tepagpagan na kid ta liwat da, te dananegakkad na ta imbestigaran na yangamin tolay, kompormi am matolaykid para la ono am dana nasi kid.6 A yen ya gafu na ta nepadangag yapangikerutan naNamaratu ta nagpasikiden ta katolay da en pettamaski ammasi kid ta kuman na gagangay na

tolay, a mabalin ta matolay kid halanga megitta ta Namaratu ewan.

7A ta ayanin a tanagay na ya pagad-detanna arawin yan, amappyamantuta appiyan muy ya nonot muy, a gam-man muy ya bari muy, petta maki-mallak kam. 8 A pake ipasikkal muyhapa ya pagkaid-idduk muy, te amiddukan tam ya ikattolay tam a fuhi-dan tam ya liwat da tekitammaski amaddu. 9 A matalak kam la mina ngamagkapadpadulot ta bali muy, 10 temaski am anu ya neatad na Namaratuta tagtakday tekitam nga makauffunhapa ta kabagis tam kiden a map-pya ta yen hapa ya iuffun tam tekid,petta mappya kitam na magtaron tamagdaduma na peuffun na Namaratutekitam. 11 Am itta ya mangituldu amappya ta uhohugan na ya megittata uhohug na Namaratu. A am ittaya manguffun ta kadwan a mappyata ikatalak na ya pangpasikan na Na-maratu tentu, pettam kumanen a Na-maratu hapa sangaw ya madayawangafu ta ngamin tarabakun muy tapangurug muy te Hesus Kristu. Tegagangay ta intu ya madayawan ikidna magturay addet ta addet. Onay!

12 Dana itug muy hapa ta nonotmuy, kahkahulun, ta itta hala sangawya madammat na pagzigātān muy. Aawemuy mina pahig ta dana melil-lik kam mina, te gagangay ta ittaya mangankanna ta pangurug tam.13Mapmappya hud la ta matalak kamla, māsi mekabat kam hapa ta kumanna zigat ni Afu Hesus, petta mefulothapa sangaw ya talak muy ta pagtolina tekitam, te yen sangaw ya pake-paita na ngamin kalalaki na ikid napakapangwa na ta ngamin tolay.

14 A am padpadulayan na kam naawan kiden mangurug gafu ta pan-gurug muy te Hesus a matalak kammina, te yen ya pakaitan ta pasinapānna kam na Kahalwa na Namaratu ngaseppakapangwa. 15 Ammi awan minatekamuy ta mamapasi ikid na mag-takaw ikid na kompormi na mamad-day ta dulay, petta bakkan ta yen kid

Page 443: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

1 Pedru 4:16 440 1 Pedru 5:11ya gafu na pangikatupag da tekamuy.16 Ammi am pagzigātan da kam gafuta pangurug muy te Hesus a awemuyikamat, te mas bali ibosag muy tekidya pangdayaw muy ta Namaratu gafuta mesipat kam ta ngagan ni Hesus.17 Te nonotan muy, kahkahulun, tanamegafun ya araw na pangpa-gangna Namaratu ta itta kiden ta bali na,a am papa-gang na apolu ya tolay nakiden nga nagliwat a anu sangaw yapagbalinan na awan kiden mangurugta uhohug na. 18 Ta kuman na takdayuhohug ta lebru na Namaratu a“Gafu ta mazigat mekerutan ya

mappya kiden na tolay apake kakallak sangaw yadulay kiden tolay nga awanmangnonot ta Namaratu,”kunna.

19A amuraymantu na Namaratu tamazigatan ya kadwan kiden tekamuyta ayanin a mappya ta idulot da la yamappya na tarabaku, a ipataron daya kahalwa da ta Namaratu ewan, teawena ilogot ya mangikatalak tentu.

5Ya Metabarang Ta Manaron

1 A ikamuy hapa nga kalalak-lakayan ta iglesya a itta hapa yaibar ku tekamuy, te kagitta dakhapa laklakay, a iyak hapa yatakday nakaita ta pangpapasi date Afu Hesus, a kahulun dak hapasangaw nga mesipat ta kalalaki naen am magtoli tekitam. 2 A yaibar ku tekamuy, a taronan muy yamangurug kiden ta agyan muy, tekwa na kid na Namaratu ewan. Aawemuy mina madamdam magtarongafu ta zigat na pagtaron muy, tematalak kam mina gafu ta Namaratuya manguffun tekamuy.

A awan mina ta magtaron gafu takaragatan na ya tandan, te malogonla mina magtaron gafu ta talak na. 3Aawemuy hapa igitta ya taronan muykidina ta kuman na daddoban muykid, te mapmappya hud la ta maskiam anu ya ituldum tekid a mapolu

kam hapa, petta parigan da kam. 4 Aam magtoli sangaw ya kadakalan namanaron tekitam a atadan na kamhapa sangaw ta sagolyat muy nga is-pot nga awan magdan.

5 A ikamuy hapa nga medyo aas-sang a kurugan muy ya ibar na lak-lakay kidina, te taronan da kam hapa.A samaggagitta kamhapa ngamangi-paita ta alinnak na nonot ta gintata-dayan tekamuy, te ya uhohug ta Bib-liya a“Uffunan na Namaratu ya umalinnak,

ammi ikatupag na ya mag-parayag,” kunna.

6 A am angarigan mantu ta kumannamadammat ya kamat na Namaratutekamuy a umalinnak kam la, te ittala sangaw ya pangpata-nang na teka-muy. 7Amaski am anu ya kapopoyun-gan muy a ibar muy la ngamin tentute intu ya makkamu tekamuy.

8Amappya hapa ta imugudanmuy,talo am dukmaran na kam sangawni Satanas, te intu hapa ya katapiltam nga makakalkalasig ta kumanna maguyung na atu, te apagan naya dukmaran na. 9 Mappya mantuta pake itug muy ya pangurug muyte Hesus, petta masikan kam ngamang-atubang te Satanas. A awe-muy pahig ta ikamuy la ya pagzigātanna, te maski ya kagitta muy kidenmangurug ta ngamin paglelehutin amazigatan kid hapa ta kuman napagzigātān muy. 10 Ammi am atta-man muy la ya zigat muy abat ta sangmaba-bayag a paglampawan na kamna Namaratu ewan. Intu hala ya Dyosmuy nga mangatad ta ngamin kap-pyanan. A yen ta inalap na kam pettamesipat kam hapa ta kalalaki na ennga magnayun gafu ta itta kam te AfuHesus. A patuyagan na hapa ya pan-gurugmuy, pettamasikan kammang-atubang ta ngamin kiden mangsalintekamuy, 11 Mappya te magnayun latentu ya ngamin kalalaki.

Ya Mapozan Na Uhohug Na

Page 444: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

1 Pedru 5:12 441 1 Pedru 5:1412 A nesurat kun ya apisi in surat

tekamuy, te ye-yan ya itabarang kuikid na ipasikkal ku tekamuy, pettaamu muy ya panguffun na Namaratunga kakurugan. A mappya ta pakeitugmuy ta nonot muy, petta ikatalakmuy.

I Silas hapa ya mangitulud ta suratkin tekamuy, te intu hala ya kabagisku nga awan mangilogot. 13 Amakikumusta hapa tekamuy ya man-gurug kiden ta isin nga kagitta naili na Babilonya, te kahulun muykid hapa nga pinili na Namaratu.A makikumusta hapa ya anak kinMarkus.

14 A am kada maggagimung kama magkaalimano kam ta talak muy.Namaratu ya makkamu tekamuyngamin nga nedagga te Hesus Kristu.Yen la ya addet na mabidak tekamuy.

Page 445: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

2 Pedru 1:1-2 442 2 Pedru 1:12-13

Ya Mekaduwa En SuratNi PedruYa Gafu Na Suratin Yan

Ya mekaduwa in surat ni Pedru anesurat na ta mangurug kiden ta lu-gar na Asya en Assang, te nadamagna ta tabtabangan na kid na mangi-tuldu kiden ta awan kustu. A yenta nagsurat tekid, petta amu da yakustu ikid na awan kustu, petta awenamina maperdi na pangurug da. Pakenepasikkal na tekid ta itta sangaw yamangidadula ta pangurug da, te yagaidadula da hapa sangaw ya pagtoli niAfu Hesus. A yen kān ta magpalan kidmina, petta aweda maayayyaw ngamangurug ta takwan.

1-2Tekamuy ngamin ngamangurugte Hesus Kristu,

Ampade dumakal ya kallak na Na-maratu tekamuy, petta itta la ittaya ngamin mappya tekamuy gafu tapakkamumuy tentu ikid ni AfuHesus.A gafu tamatunung ya Dyos tamewanHesus nga mangikerutan tekitam aawan ta idaduma na tekitam, te ne-gitta na kamhapa tekami ngamesipatta kallak na en, petta parefu kitamnga mangurug tentu.

A ya nagsurat tekamuy a iyak, Si-mon Pedru, nga daddoban ni HesusKristu, ikid na takday turin na ngamangipadangag ta uhohug na en.

Ya Panguffun Na Pakapangwa NaNamaratu

3 A gafu ta pakapangwa na Na-maratu nga itta te Hesus ikid napakkamu tam tentu a neatad na teki-tam ya ngamin masapul tam pettamakkwa tam ya megitta ta Nama-ratu ta katolay tamin para la, teyen ya nepangalap ni Hesus tekitampetta mesipat kitam hapa ta ngaminkalalaki na. 4 A gafu ta pangalap naen tekitam a itta hapa ya nekari nanga pake dakal ikid na mappya, a amyen kid ya kurugan muy a mesipat

kam hapa ta kuman na nonot na Na-maratu ewan, pettamalillikanmuy yadulayen nga karagatan na awan kidenmangurug.

5A yen ta pake ipasikkal muy minaya pangurug muy ta mappya natarabaku.

A am ikakinan muy ya mappya natarabaku a nonotan muy hapaam anu ya mekustu.

6A am manonot muy ya mekustu aituldu muy hapa ya bari muy.

A am ituldu muy ya bari muy amaattaman muy hapa ya mazi-gat.

A am maattaman muy ya mazigata idulot muy hapa ya megitta taNamaratu ewan.

7 A am idulot muy ya megitta taNamaratu a iddukan muy hapaya kabagis muy kiden nga man-gurug.

A am itta ya pangidduk muy takabagismuy kiden a dagganmuypara ta kuman na pangidduk naNamaratu petta awan ta idad-uma muy.

8 Am yen kid na kappyanan ya itugmuy ta nonot muy ikid na kanayunidulot muy ta mappya a yen yamangipasikkal ta awemuy makupatta pakkamu muy ta Dafu tamewanHesus Kristu. 9 Ammi am mangurugkān ya tolay ta awena ipaita ye-yenkid na kappyanan a negitta hapa takuman na daram, te kuman na intula maita na ya pake abikan tentu, analiwatan nan ya gafu na nekabaggawna ta liwat na kiden.

10A yen ya gafu na, kahkahulun, tapake ikakinan muy mina ye-yen kidna tarabaku, petta awemuy sangawmelogot, te yen kid ya mangipasikkalta nepangpili ikid na nepangalap naNamaratu tekamuy. 11 Te am idulotmuy la ya kumanin a pagdulotan nakam hapa sangaw sedayaw ta mag-nayun na iturayan na Dafu tamewanHesus nga mangikerutan tekitam.

12-13 A maski am dana amu muy yakuman na nabidakin tekamuy ikid nanetugmuy ya kakurugan nga netuldu

Page 446: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

2 Pedru 1:14 443 2 Pedru 2:6tekamuy a mappya hala ta kanayunitotolik ibida tekamuy ta katolay kinpara la, 14 te amuk ta tanagay naya pagtugut ku tekamuy ta kumanna nebar ni Afu Hesus teyak ta idi.15 A yen ta nesurat ku yan, a isirakkun hapa tekamuy, pettam kumanenam awanak sangaw a itta hala yapangnonotan muy ta nabidak teka-muy.

Ya Mangipasikkal Ta Pagtoli NiHesus

16Aya kumannanepadangagmi entekamuy ta idi a magtoli hala sangawsin i Afu Hesus nga seppakapangwata kuman na gagangay na ari. Ammibakkan ta intu binida mi tekamuy yakampon la na bida nga pinaratu namasistema na tolay, te ikami hapa laya pake nakaita ta dakar na kalalakina en tentu en pa nanguli ta utun nabagetayen. 17-18 Te naghahulun kamita bagetayen, a pinagdakar na Nama-ratu ya bari na en ta kuman na bilag,a dinayawan na hapa, te nadangagmi ya ngahal na Namaratu ewan nganagafu ta langit;“Ye-yan ya Anak ku nga matakit

ta nonot ku, te pake mata-lakanak tentu,” kunna tekami.

19 A itta hapa ya pake mangi-pasikkal para ta pagtoli na sangawtekitam, te ya lavun na aglavunkiden na Namaratu nga nesuratda ta palungu na araw a yen kidya nangiunnan ta itta sangaw yamalalaki na ari nga magafu taNamaratu ewan. A ya uhohug daen mantu ya kuman na hilag muynga magpadakar ta sugiram, pettayen ya pake kurugan muy addet tamagkarawan. Te am ittan sangawya araw na ange na a intu hapa laya mangpadakar ta nonot muy. 20 Amappyahapa ta dananonotanmuyyanagafun na linavun na aglavun kidenta idi, te bakkan haman ta nonot dahapa la ya nagafun na linavun da, 21 teawedahamannaguraynanglavun, amawa pinaglavun na kid na Kahalwa na

Namaratu, petta intu neuhohug da yanepeuhohug na Namaratu tekid.

2Ya Mangituldu Kiden Ta Tulad

1 Ammi maski kunna ten itta hapaya sinang aglavun ta idi nga naglavunta tulad. A kumanen hapa ta ayanin,te maguray hapa sangaw ya kadwankiden tekamuy nga mangituldu tatulad, te isaned da hapa sangaw yatakwan na bida ta tolay kidina, ayen sangaw ya mangperdi ta pangu-rug da, te yaga ilemad da sangawya Dafu tamewan Hesus ta intu yanangsaka tekid, a yen ta alistu sangawya pangpa-gang na tekid. 2 Ammiintu dulay te addu hapa sangaw yadumagdag tekid, a paruban da yangamin magdaduma na dulay. Amedadula hapa sangaw ya pangurugtam gafu ta kahulun tam kiden ngadumagdag tekid. 3 A gafu ta maing-gum hapa ya sinang mangituldu ki-den a paruban da kam sangaw ngaayayyawan ta tulad na bida, pettamagamid da ya iuffun muy tekid.

Ammi pahig da ta awena magdulotna pangpa-gang na Namaratu tekid,te masidug kan na. Ammi kuga mak-ilavun kid, te aweda manonot ya in-ingwa na Namaratu ta araw ni minaNowe en. 4 Te awena haman tinal-iban ya anghel kiden nagliwat, awapinatugut na kid ta agyan da en, anefukuk na kid ta lugar na pakemasu-giram addet ta araw na pake pangpa-gang na tekid.

5 A kumanen hapa ta napopolu ki-den tolay nga awan nagtalaw ta Na-maratu ta araw ni mina Nowe en, teawena kid nekallak, awa pinaglayusna ya ngamin paglelehut da, a sanagkalimat kid fwera la teg minaNowe en nga nangipadangag ta katu-nungan, ikid na pitu kiden kahulunna. 6 Kumanen hapa ta tolay kiden taili na Sodom ikid na Gomora ta arawni mina Abraham, te tinungradan naNamaratu ya ngamin ili da, a sa naa-pang kid, pettam kumanen a ikid kān

Page 447: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

2 Pedru 2:7-8 444 2 Pedru 2:22sangaw ya pagnonotan na tolay ki-den nga awanmagtalaw ta Namaratu.7-8 Ammi dana nelillik na ig Lot ngapanganakan ni Abrahamen, te map-pya kān na tolay, a sigida matakitkān ya nonot na gafu ta naita na ikidna nadangag na ta kailiyan na kiden,te intu la tarabakun da ya awan takapkappyan, te sa magatattug kid takagitta da kiden lalaki ikid na kagittada kiden babay.

9 A yen kid na bida ya mangi-pasikkal ta pangpa-gang na Nama-ratu, te amu na ikerutan yamamat ki-den tentu ta pagzigātān da, yaga amuna hapa pagzigātan ya magtarabakukiden ta dulay addet ta datang naaraw na pake pangpa-gang na tekid.10 A pake mepallat hapa sangaw yapangpa-gang na ta sinang mangit-uldu kiden, temafulotan kidmagatat-tug ta ngamin karagatan na bari danga dulay.

“Annun mi hud mangurug tamagturay tekami,” kunda,

te pake ipaita da para ya parayag daikid na turad da, te padpadulayan daya seppakapangwa kiden, petta maitata awan ta talaw da tekid. 11 Ammimaski am pake naturturay para yapakapangwa na anghel kiden na Na-maratu a awedahamanpadpadulayanya maski al-alinnak ammi tekid, amawa gamman da kid la ta uhohugna Namaratu. 12 Ammi takwan yanonot na sinang mangituldu kiden,te padulayan da ya aweda maawatan.A kuman kid mantu na ayam ki-den nga awan makanonot, te intu latarabakun da ya gagangay na bari da.A awanmantu ta serbi na pakeanak daen am bakkan la ta pasi da, te isipatna kid hala sangaw na Namaratu tapangpa-gang na ta seppakapangwakiden, 13 petta maatadan kid hapa takuman na tarabaku da en dulay.

A yen kid hapa ya mangpali-bagta pangdayaw muy, te ikayat damakigimung tekamuy, ammi tagasin-gatan da para la ya magalikkad ta du-lay maski ta araw. 14 A gafu ta aweda

para la matappag ta pagliwatan da aintu la itan da ya kadallawān da. Agafu ta malalaki kid hapa manggamidta ngamin ingguman da a sistemanda para ya makafuy mangurug. Pa-gangan na kid malat na Namaratu,15 te nagtalekudan da ya dalan nakatunungan, a netawag kid na. Intuparigan da i mina Balam nga anakni Bosar, te ya iningwa ni Balamena kinaragatan na ya itandan na ma-magliwat tentu, 16 ammi ya kabayuna en nga nagtakayan na a yen yanangballaw tentu ta pagliwat na en,te naguhohug ta kuman na tolay, aginamman na ya dafu na en ta pag-guyung na en.

17 Awan mantu ta pagkappyananna tolay kidin yen, te kuman kid nahuhun nga awan ta danum na, a ku-man na mepayad kid la ta kuman nakulam nga awan ta udan na. A kaku-rugan ta yen kid ya nangiparananna Namaratu ta lugar na pake masu-giram, 18 te kuga maparayag ya ag-bibidan da. A ipasikkal da hapa yagagangayen dulay nga napenaman natolay kiden, petta maayayyaw da yabagu kiden nagbabawi, petta masi-watan kid ha ta nagtalekudan da en.Te ya ibar da tekid a

19 “Am kurugan muy ya ituldumi tekamuy a malu-fut sangaw yagalut namagturay kiden tekamuy,”kunda tekid.Ammi aweda garay marikna ta

galutan na kid hapa na dulay nanonot, te maski am anu ya kapena-man na tolay a kegalutan na hapa.20 Te am angarigan ta aweyan da yadulayen nga napenaman da ta idi gafuta mangurug kid na te Afu Hesus anaubadan kid na. Ammi am tolinda ha ya nagtalekudan da en a nasi-watan kid ha, a pake dulay na yakegalut da ammi ta aweda en para lapangurug. 21 Mapmappya mina parata awan ta amu da, te gafu ta kinu-rug da ya uhohug na Namaratu nganepadangag tekid, kapye da ha san-gaw nagtalekudan, 22 a nagdulot hala

Page 448: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

2 Pedru 3:1 445 2 Pedru 3:15tekid ya kuman na bida na dadagkalkiden;

“Kinān na atu ya neadwa na en,a ya bahuyen nazigut a umange hanagtabur,” kunda.

3Ya Pagaddetan Na Arawin Yan

1 Ye-yan, kahkahulun, yamekaduwa na surat ku tekamuy,te hukalan ku ya nonot muy, pettapake nonotan muy ta mappya yadana netuldu tekamuy; kumanenhapa ta napolu en surat ku. 2 Ikayatku ta awemuy kaliwatan ya linavunna aglavun kiden na Namaratu taidi, ikid na inuhohug ni Afu Hesusnga nepadangag na turin na kidentekamuy.

3 Ya pake mapopolu mina nga amumuy a am tanagay na ya pagadde-tan na arawin yan a itta sangaw yaange tekamuy nga mangidadula takurugan muy, te yeyan kid sangawya mafulotan magatattug ta ngaminkaragatan na bari da nga dulay. 4 Yaibar da sangaw a

“Agu ta nekari ni Hesus ya pag-toli na ta isin, petta ulin na yapaglelehutin?” kunda sangaw.

“A had agyan na mantu? Te abatta nekamulu na lutakin yan awankad para la ta nauli ta kasasaad natolay. A itta para la ngamin takumanna idi ta ketta na gingginafutam kiden,” kunda sangaw.

5 Ammi pamakukun da la, te awedaikayat nonotan ya nakkwa ta lutakinyan ta palungu araw. Te gafu ta in-uhohug na Namaratu ta idi a ittan yalangit ikid na lutak, ammi danum yanagafun na lutakin, a sangaw danumhapa ya nangtolay ta ngamin nag-tuhu ta lutak. 6 Ammi danum ha yanangperdi ta lutakin kontodu tolaykidengafu ta dakal na layus ta ngaminpaglelehutin. 7 A gafu ta uhohug naNamaratu a nabayag ya lutakin ikidna langitewan abat ta ayanin, te ibay-bayag na kid addet ta araw na pan-guknud na ta awan kiden nagtalaw

tentu, te yen sangaw ya pangpa-gangna tekid, te tungradan na sangaw yangamin lutakin kontodu langitewan.

8-9 A ta kuman na uray na kadwana pahig da ta italantan na Dafu tame-wan ya pagtoli na en nga nekari na,ammi awan, te ya kuman na mavittekitam a mabayag ta Namaratu, a yakumannamabayag tekitam amavit latentu. Awena mantu ta italantan yaange na, te attaman na la ya kabayagna gafu tekamuy, te pa-nagan nabit ya awan para la magbabawi tapagliwat da, te awena ikayat ta ittaya maperdi ta maski takday la tekid.10Ammi sangaw ta datang na araw napangpa-gang na Dafu tamewan a yensangaw ya pagka-ma na tolay kidenta kuman na tulisan ta hiklam, te ka-ma la magsitang ya “Du du du du du,”kumin ta pake masikan, te imawansangaw ya langitewan, a sa maapangya ngamin kiden seppakapangwa ngadulay ta langit kontodu lutakin ikidna ngamin kiden napadday ta lutak.

11 A gafu ta sa imawan sangaw yangamin paglelehutin a anu mantu yamappya tekitam petta awetam hapasangaw melogot? Mappya, kahkahu-lun, ta sigida idulot tam ya kuman namegitta ta Namaratu ewan, 12 a ikak-inan tam la ya patarabaku na teki-tam ta pangipa-na tam tentu, a yensangaw ya pagalistu na ange tekitam.A maski am sa maapang sangaw yalutakin ikid na langitewan ta afuy,13 a itta hala ya ikatalak tam ta baguna lutak ikid na bagu na langit nganekari na tekitam, a yen sangaw yapagyanan na ngamin katunungan.

14 A gafu ta aindagan muy ya ku-man na nekari na Namaratu teki-tam, mappya, kahkahulun, ta pakemakikappya kam tentu, a appiyanmuy ya agangwa muy, petta awansangaw ta pangihuyan na tekamuyta ange na. 15 A ikwenta muy yapagattam na Namaratu ta kuman naiatad na ta awan kiden para lamangu-rug, petta mekerutan kid mina. Ku-manin hapa ya nesurat na kabagis

Page 449: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

2 Pedru 3:16 446 2 Pedru 3:18tamen Pablu tekamuy ta kuman nanetuldu na Namaratu tentu, 16 te yenhapa ya bidan na ta ngamin kidensurat na. Ammi mazigat maawatanya kadwan kiden bida na. A gafu taaweda maawatan na aging-aamu ki-den na tolay ikid na magbalabalittagta nonot, a pagkilluyan da ya bidana kiden, a kumanen hapa ta kad-wan kiden surat na Namaratu, ammimelogot kid hala sangaw te killu yapangurug da.

17Mappya, kahkahulun ku, te danaamu muy na ya dumatang sangawta kumanin kid na tolay, a yen tapalananmuy kidmina, petta awemuyhapa sangaw maayayyaw ta tulad da,talo am yen sangaw ya pakekulzatanmuy. 18 Mapmappya hud la ta ikata-lak muy ya kallak ni Afu Hesus ngamangikerutan tekitam, a padakalanmuy ya amu muy tentu. Ampadeintu ya madaydayawan addet ta ad-det. Onay!

Page 450: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

1 Hwan 1:1-4 447 1 Hwan 2:6

Ya Napolu En Surat NiHwan

Ya Gafu Na Suratin YanYa ngagan na nagsurat ta isin a

Hwan, a intu hala ya takday itulduni Hesus ta pagyan na en para la talutakin. A ta paglaklakay ni Hwana nesurat na ye-yan na surat, pettametuldu ya mangurug kiden ta kaku-rugan, te addu ya nangisaned tapagkilluyan, a nangitawag kid. Du-magdag mantu sin ya nesurat niHwan.

Ya Uhohugen Nga Nagbalin Ta Tolay1-4 Nagsuratak tekamuy, anak ku,

gafu ta “Uhohug na Namaratu” nganagbalin ta tolay, te nagpeta hamantekami, a naita mi ikid na nadangagmi, a pake binilbig mi ta mappya,yaga nasamgad mi para ya bari naen. Ammi ta awena para la nepagpetatekami a dana ittan. Maski ta kāwānpara la na nekahukal na paglelehutina dana ittan te Dama na ewan Nama-ratu. Ammi tentu nagpeta tekami apinasikkal mi ta mappya am anu yakatolay na, a amu min ta intu hala yaUhohug na Namaratu nga mangatadta magnayun na angat.

A yen ta nagsuratak tekamuy pettaamu muy hapa ya naita mi ikidna nadangag mi, pettam kumanena mesipat kam hapa tekami tapakikahulun mi ta Namaratu ewanikid na Anak na en Hesus Kristu, teammesipat kam hapa a pake kustu yatalak mi.

Ya Gagangay Na Namaratu5 A ya nadangag mi en te Hesus,

a yen ya ipadangag ku tekamuy, teya gagangay kan na Namaratu ewana pake madakar kan, te awan kanpulus ta pagsugiram na. 6 A am ibartam ta makikahulun kitam tentu tamagtugtugut kitampara la ta sugirama nagtulad kitam mantu, te awetamhaman tarabakun ya megitta ta in-uhohug tam. 7 Ammi am intu angen

tam ya dakaren nga dakar na Nama-ratu ewan a sa makikahulun kitam, aya daga na anak na enHesus yamang-baggaw ta ngamin kadulay tam. 8Ampahig tam ta awan ta dulay tekitama kuman na pagladdudān tam mantuya bari tam, te awetam haman amuya kakurugan. 9Ammi am ibosag tamhala ya liwat tam kiden ta Namaratu,a mekatalak hapa nga mangpakomatekitam, a matunung hapa ta pang-pakoma na tekitam, te baggawan napara ya ngamin kadulay tam. 10Ammiam ilemad tam ta awan ta nagliwatantam, a ikwenta tam mantu ya Nama-ratu ta magtulad, te awetam hamankurugan ya uhohug na en tekitam.

2Ya Panguffun Ni Hesus

1 Yen ta nagsuratak tekamuy, ānākku, petta awemuy mina magliwat,ammi am itta tekitam ya magliwat aitta hala i Hesusen nga mangisagapilta bari na en tekitam ta atubang naDama na ewan Namaratu, petta pako-man na kitam. A mappya hapa, teawan pulus ta pagkilluyan ni Hesus,2 a intu ya nangikaru ta liwat tamkiden, kontodu liwat na ngamin kidentolay ta paglelehutin.

3 A am kurugan tam ya ngaminpatarabaku na tekitam a yen yapakkamu tam ta kofun na kitamna Namaratu. 4 Ammi am itta yamangibar ta “Magkofun kami naNamaratu,” kunna, ta awena kuruganya patarabaku na Namaratu tentu, amagtulad haman, te intu la uhohuganna ya awan kustu. 5 Ammi am itugtam la ya uhohug na Namaratu a pakenetug tanan hapa ya pangidduk naNamaratu tekitam, a yen ya pakkamutam ta itta kitam tentu. 6 A amitta ya mangibar ta “Itta yak nata Namaratu,” kunna, a mappyamantu ta tarabakun na ya kuman natinarabaku ni Hesusen.

Ya Bagu Na Bilin

Page 451: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

1 Hwan 2:7 448 1 Hwan 2:237Amumuy, kahkahulun, ya bilin ni

Hesus nga nesirak na tekitam, te“Magkaid-idduk kam la ta kuman

na pangidduk ku tekamuy,”kunna.

A awan mantu ta takwan na isurat kutekamuy am bakkan hala ta dana enbilin ni Hesus nga nadangag muy tagafu na nepangurug muy. 8 Ammiibar ku ta kuman na bagu ya bilinna en, te kuman na ayanen la yapakkamu tam ta ikayat na uhohuganna pangidduk na en tekitam, a ayaninla hapa ya pakaparig tam ta ku-man na pangidduk na en tekitam, teimawan na ya sugiram na nonot tamamadakaran kitanan ta kakurugan nadakar.

9-11 Ammi am “Madakar hala yanonot ku,” itta ya kumin, ta ikatupagna para la ya sakā tolay na a kurugta masugiram para la ya nonot na, tedādagdagan na sugiramen, a awenaamu ya dadayuman na, te kuman napinagdaram na sugiram na en. Ammiya mangidduk ta sakā tolay na a yenya magyan ta dakar, a awena sangawmetumpap magliwat.

12-14A ta ayanin a nagsuratak teka-muy ngamin mangurug, te pinako-man na kam na Namaratu ta liwatmuy kiden gafu te Hesus, a amu muyya Namaratu nga ikwenta muy taDama muy. A nagsuratak hapa teka-muy nga kalalaklakayan, te amu muyhapa ya Anak na Namaratu nga danaitta addet ta pake gafgafu na ngamin.A nagsuratak hapa tekamuy bābbāgu,te masikan kam, a inabak muy yaSatanas nga mamagliwat mina teka-muy, gafu ta netugmuy ya uhohug naNamaratu ta nonot muy.

15A ya ibar ku para tekamuy a awe-muy la pakolangan ya gagangayenta paglelehutin yan, ikid na awemuyla pakolangan ya kuman na pakolan-gan na tolay kiden nga mapenam tapaglelehutin, te maski am inya yamangpakolang ta isin kid a awena ne-tug ya pangidduk na Dama na ewan.16 Te ya pangpakolang na tolay kiden

ta ngamin kiden karagatan da, ikidna pangpakolang da ta ngamin kidenmaita da, ikid na pagparayag da takalalaki da a bakkan ta yen kid yapatarabaku na Namaratu, te nagafukid hala ta nonot na tolay, a yen kid yatarabakun na mapenam kiden ta pa-glelehutin yan. 17Ammi imawan halasangaw ya paglelehutin yan kontodungamin kiden pakolangan na tolay ki-den. Intu lamagnayun yamangidulotta ikayat na Namaratu ewan.

Ya Pumasil Te Hesus18 Nadamag muy, kahkahulun, ta

itta sangaw ya masikan nga pumasilte Hesus am tanagay na ya pagad-detan na arawin yan. Ammi maskita ayanin a addun ya mangipopolupumasil tentu, a yen ya pakkamutam ta tanagay na ya pagaddetan naarawin yan, te ikayat da ulin ya pan-gurug muy te Hesus. 19 Ikid paenya nakikahulun tekitam ta idi, amminakigungay kid na. A yen ta awedanagdanang tekitam te aweda negittatekitam. Te am kagitta tam kid minaa nagyan kid mina tekitam, ammigafu ta nakigungay kid na a yen yapakkamu tam ta awetam kid kahulun.20 Ammi mappya tekamuy, kahkahu-lun, te itta hala ya Kahalwa na Nama-ratu tekamuy, a pinasinapan na kampetta amumuyyangamin kakurugan.

21A bakkanmantu ta yen ya nepag-surat ku tekamuy gafu ta awemuyamu ya kakurugan, te amu muyhaman. Ammi nagsuratak hala teka-muy, petta idulot muy la ya amumuy,te amu muy ta awan ta pagkilluyanna kinurug tamen, te kakurugan langamin. 22 Inya hud ya mangisanedta tulad am bakkan ta awan kidenmangurug ta kadyos ni Hesusen, te“Bakkan te Hesusen ya Mangikerutan

am awa pa nagyan bit ta barina en,” kunda.

A yen kid mantu ya pumasil te Hesus,te azo aweyan da ya Namaratu ikidna Anak na en. 23 Ammi ya awanmangurug te Hesus a adayu hapa taDama na ewan Namaratu, ammi ya

Page 452: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

1 Hwan 2:24 449 1 Hwan 3:12mangurugen te Hesus a yen hapa yapagyanan na Namaratu. 24 Mappyamantu, kahkahulun, ta pake itug muyya nadangag muy ta gafu na nepan-gurug muy, te am itug muy yen tanonot muy a kahulun na kam mantuna Namaratu ewan ikid na Anak na enHesus, 25 a atadan na kam sangaw tamagnayun na angat nga dana nebarna tekitam.

26Nesurat kun ya kumanin na uho-hug tekamuy gafu ta kadwan kidennga umange mangayayyaw tekamuy.27 Ammi mappya te itta hala ya Ka-halwa na Namaratu nga makisagapiltekamuy, a maski am awan ta tolaynga mangituldu tekamuy, te intu halaya mangituldu tekamuy ta ngamin, aawan ta pagkilluyan na ituldu na, tekakurugan haman ngamin. Amappyamantu ta idulot muy la ya pangikata-lakmuy teHesus ta kumannanetulduna Kahalwa na Namaratu tekamuy,28 pettam kumanen am magpeta hasangaw i Hesus tekitam a awemuysangaw mapalan tentu am awa mata-lak kam tentu. 29 Amu muy ta matu-nung la ya ngamin gagangayniHesus,te Anak haman na Namaratu ewan. Aam matunung hapa ya gagangay tama yen ya mangipasikkal ta ānāk kitamhapa na Namaratu ewan.

3Ya Anak Kiden Na Namaratu

1 Itan muy, kahkahulun, awa pakedakal ya pangidduk na Namaratutekitam, te ibar na haman ta ānākna kitam, a kustu hapa ya ibar na tekakurugan haman. Ammi ya awankiden mangurug a aweda malasinta ānāk kitam na Namaratu gafu taaweda garay malasin ya Dama tam.2Maski ta ayanin, kahkahulun, a ānākkitanan na Namaratu ewan, a awenapara la maita am anu sangaw ya pag-balinan tam. Ammi sangaw am maitatanan ya panguli na bari tam kidena yen ya pakkamu tam ta megittakitanan hala ta Namaratu ewan, teintu hapa la sangaw ya pake maita

tam. 3 Gafu ta itta ya ikatalak tam takumanin, a gagangay ta a azin tam laazin ya ngamin dulay tekitam pettamappya kitam la ta kuman na kappyani Hesusen.

4 A ya awan magimmang magliwata makaliwat mantu ta lintig kiden naNamaratu, te intu liwat na tolay yaawena en pangurug ta lintig na kiden.5 Amu muy ta awena pulus nagliwatni Hesus, te umange haman ta isinpetta ikaru na ya liwat tam kiden. 6Aam kurug ta itta kitam la te Hesus aawetanan mantu magliwat. Ammi yaawan nagimmang magliwat a awenamantu amu i Hesus, a awena parala amu ya gafu na neange na en talutakin.

7 Awemuy mantu paayayyaw, ānākku, te awan ta matunung ta kumanna katunung ni Hesus am bakkan lata pumarigen tentu nga mangidulotta mappya. 8 Ya maggakkad parala magliwat a kahulun mantu ni Sa-tanas, te kanayun nagliwat hamanya Satanasen maski abat ta gafu naen. Ammi yen ta nagpeta ya Anak naNamaratu tekitam tolay, petta perdinna ya tarabaku ni Satanas ta tolaykiden. 9 A am mauli meanak ya tolaypettamagbalin ta anaknaNamaratu aaweyan na mantu ya magliwat, te ittahaman ya nemula na Namaratu tentunga mangpasikan tentu. A awenamabalin ta magliwat, te putut hamanna Namaratu ewan. 10 Malasin tammantu am inya ya ānāk na Namaratuikid na ānāk ni Satanas, te ya tarabakuda ya pangilasinan tam tekid. Teya awan mangidulot ta mappya ikidna awan mangidduk ta sakā tolay nakiden a bakkan mantu ta anak naNamaratu am awa anak na Satanas.

Ya Gagangay Na Awan Mangidduk11 Mappya, kahkahulun, ta

magkaid-idduk kitam, te yen hamanya kanayun nepadangag ni Hesusikid na ikami addet ta palungu. 12 Teawetam mina parigan i mina Kainennga dumagdag te Satanas, te pinapasina haman ya wagi na en Abel. Ammi

Page 453: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

1 Hwan 3:13 450 1 Hwan 4:5anu kawagan na ta pinapasi na? Aon te nekatalak na Namaratu yanegawat na wagi na en Abel, ammitentu a nagtalekudan na Namaratuya negawat na en te awena kustu. 13Aawemuy mantu zigatan, kahkahulun,am ikatupag na kam hapa na awankiden mangurug, te naggagitta kidhaman ni mina Kainen. 14 Ammiikitam mangurug a iddukan tam yasakā tolay tam, a yen ya pakkamu tamta nagtalekudan tanan ya pasi tamikid na simarok kitanan ta pagtolayantam. Ammi ya awan mangidduk aittan para la ta agyan na pasi. 15 Temaski am inya ya mangikatupag taikattolay na a mekwenta hala tamamapasi, a yen ya pakkamu tamta awena mesipat na mangikatupagta magnayun na angat, te megittahaman ta mamapasi.

16 Ya pangidduk ni Hesus teki-tam ya pakkamu tam ta gagangayna mangidduk, te nesagapil na yaangat na tekitam petta matolay ki-tam. A am kakurugan ta mangiddukkitam a isagapil tam hapa ya angattam ta kabagis tam kiden, petta ma-tolay kid hapa. 17 A am itta tekomantu ta maitam ta awan ta kahu-lum mangurug, am pulus na la taawemnonotan, a had kukunnamantumagbalin na pangidduk na Namaratuteko, te gagangay haman ta mangid-duk. 18 Mappya mantu, ānāk ku,ta bakkan mina ta kamkampon laya pangidduk tam am awa kakuru-ganmina, pettam kumanen amegittahala ya tarabakun tam ta inuhohugtam. 19 Te am kunna ten ya pangid-duk tam a yen ya pakkamu tam tamatunung kitam, a matalak la san-gaw ya nonot tam ta pakimallak tamta Namaratu ewan. 20 A maski ampaliwatan na kitam na nonot tam adakdakal haman ya amu na Nama-ratu tekitam, a intu hala sangaw yamakkamu tekitam.

21 A am awena kitam paliwatan nanonot tam a mappya, petta matalakkitam la ta pakimallak tam tentu. 22A

maski am anu ya adangan tam tentua iatad na hala sangaw, gafu ta ku-rugan tam ya ngamin patarabaku natekitam, ikid na tarabakun tam yamakamamallak tentu. 23 A ya ikayatna mantu ta tarabakun tam a man-gurug kitam ta Anak na en HesusKristu ikid na magkaid-idduk kitam,te yen ya nebilin na tekitam. 24 Yangamin kiden mangurug ta bilin nakiden tekitam a yen kid mantu yamakikahulun tentu, a makikahulunhapa ya Namaratu tekid. A amu tamta makikahulun ya Namaratu tekitamgafu ta Kahalwa na en nga magyantekitam.

4Ya Mangituldu Ta Tulad

1 Mappya, kahkahulun, ta awe-muy hama kurugan ya ngamin kidenange mangituldu tekamuy, maski amKahalwa kan na Namaratu ya mag-pauhohug tekid, te mappya ta pakepasikkalan muy bit am kurug ta Na-maratu ya nangidob tekid ono awan,te addun ya sumaned ta paglelehutinnga sinang paguhohugan na Nama-ratu. 2 Pake dangagan muy bit amanu ya ibosag da gafu te Hesus, te yensangaw ya pangilasinan muy ta mag-pauhohug tekid, te am Hesus kān yaMangikerutan ikid na kagitta na Na-maratu nga negitta ta tolay, a yen yapakkamu muy ta Namaratu ya mag-pauhohug tekid. 3 Ammi am bakkanta kunna ten ya ibosag da gafuHesus ayen kid hala ya paguhohugan na kat-apil ni Hesus nga pumasil mina tentu.Nadangag muy haman ta itta san-gaw ya masikan na pumasil te Hesus,ammi dana ittan haman ya paguho-hugan na kiden. 4 Ammi mappya,ānāk ku, te ānāk kanan na Namaratuewan, a naabak muy ya mangituldukiden ta tulad, te masmasikan ya Ka-halwa na en nga manguffun tekamuyammi ta manguffunen ta awan kidenmangurug.

5Ya awan kidenmangurug te Hesusa yen ya mangdangag ta mangituldu

Page 454: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

1 Hwan 4:6 451 1 Hwan 5:1kiden ta tulad, te sa ikid hala, a intu laituldu da yamegitta ta nonot na awanmangurug. 6 Ammi ikitam nga man-gurug te Hesus ya ānāk na Namaratuewan, a dangagan na kitam hapa nangamin kidenmakkamu taNamaratu.Ammi ya awan kidenmakkamu ta Na-maratu a aweda ikayat mangdangagtekitam. Yen mantu ya pakkamu tamta napasinapan kiden ta kakuruganikid na napasinapan kiden ta tulad.

Ya Pangidduk Na Namaratu7 Ya pake itabarang ku tekamuy,

kahkahulun ku, a mappya ta samagkaid-idduk kitam, te Namaratuya mamepegafu ta pangidduk. A yangamin kiden pinagbalin na ta anakna a yen kid ya gagangay mangiddukikid na makkamu tentu. 8 Ya awanenmangidduk a awena mantu amuya Namaratu, te maidduk haman.9 A pake nepasikkal na hapa yapangidduk na tekitam, te dinob na yamementu en anak na ta agyan taminlutak, pettam kumanen a matolaykitam hapa gafu tentu. 10A maski amiddukan tam ya Namaratu a bakkanta yen ya gafu na pangikerutanna tekitam am awa pangidduk naen tekitam, te dinob na haman yaAnak na en, petta ikaru na ya liwattam kiden. 11 A gafu ta meribu yapangidduk na Namaratu tekitam,ānāk ku, a ittan mantu ya gatut tamta mappya tentu, a yen ta magkaid-idduk kitam mina. 12 Awan para lata tolay nga nakaita ta Namaratu,ammi am magkaid-idduk kitam aitta hala ya Namaratu tekitam, amagbalin hapa ya pangidduk nagafu ta pagkaid-idduk tam. 13 Amaski awetam maita a amu tam tamagkakahulun kitam na Namaratugafu ta Kahalwa na en nga magyantekitam.

14 Ta nepangidob na Namaratu taAnak na en ta paglelehutin a ikamiikid na sakā turin ku kiden ya nakaitatentu, a intu hala ya ipadangag mi tangamin tolay, te intu hala tatakday ya

makkamumangikerutan tekitam. 15Amaski am inya mantu ya mangibosagta Anak na Namaratu i Hesusen ayen mantu ya makikahulun ta Nama-ratu, a makikahulun hapa ya Nama-ratu tentu. 16 A ikitam mantu ngamangurug te Hesus ya makkamu tapangidduk na Namaratu, te kinurugtam ya pangidduk na en nga nepaitana tekitam gafu ta Anak na en.

Namaratu hapa la ya mamepegafuta mangidduk. A am inya mantu yamangidduk ta ikattolayna kiden a yenya makikahulun ta Namaratu, a Na-maratu hapa ya makikahulun tentu.17 A gafu ta makikahulun kitam taNamaratu ewan a nagbalin na hapaya pangidduk na tekitam, pettam ku-manen a awetam sangaw magtalawta araw na pangimbestigar na teki-tam, te maski ta ketta tam para la talutakin a kagitta na kitam ni Hesusta pakikahulun na ta Dama na en.18 Am nagbalin na ya pangidduk naNamaratu tekitam a awetam sangawmagtalaw ta uray na tekitam, te yapangidduk na en ya mangazi ta talawtam. Am itta ya magtalaw a awenapara la nagbalin na pangidduk na Na-maratu tentu, te intu la nonotanna yapangpa-gang na Namaratu tentu.

19 A gafu ta Namaratu ya napolunangidduk tekitama gagangaymantuta iddukan tam hapa. 20 A am itta yamangidduk kan ta Namaratu ta ikatu-pag na para la ya ikattolay na a tuladmantu ya ibar na, te papa-nun na hudiddukan ya Namaratu ewan nga awanmait-ita, am awena amu iddukan yamait-ita na? 21 Te itta haman ya bilinna Namaratu tekitam ta am iddukantam ya Namaratu a mappya ta isipattam hapa ya kagitta tam tolay.

5Ya Mangabak Ta Dulay

1 A ya ngamin kiden mangurug teHesus ta intu hala ya Mangikerutannga dinob na Namaratu ewan a yenkid mantu ya putut na Namaratu. A

Page 455: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

1 Hwan 5:2 452 1 Hwan 5:20am kakurugan ta iddukan tam ya nag-putut tekitam a gagangay ta isipattam hapa iddukan ya kadwan kidenputut na. 2 A amu tam sangaw ammatunung ya pangidduk tam tekidam pake iddukan tam hapa ya Na-maratu, te ipaita tam tekid ya ku-man na nebilin na Namaratu teki-tam. 3Te awan ta takwan na pakaitanna pangidduk tam ta Namaratu ambakkan ta pangurug tam ta bilin nakiden. A bakkan haman ta pagzigātāntam ya bilin na kiden, 4 te ānāk nakitam haman, a itta ya mabalinantam nga mangabak ta dulay ta pa-glelehutin, te ya pangurug tam yapangabak tam ta dulay. 5 Inya hudmantu ya mangabak ta dulay ta pa-glelehutin am bakkan ta ikitam ngamangurug te Hesus nga Anak na Na-maratu ewan.

Ya Mangipasikkal Te Hesus6 I Hesusen ya mepasikkal nga

Mangikerutan tekitam gafu ta danumikidnadaga, te nesagapil na ya bari natekitam ta pagzigut na en ta danum, akumanen hapa ta nepagarut na dagana en. A bakkan mantu la ta pagzigutna en ya nangipasikkal tentu am awapasi na enhapa. 7AyaKahalwanaNa-maratu ya takday para mangipasikkaltentu, te ipasikkal na ya kakurugan.8 Tallu mantu ya mangipasikkal teHesus, te ya nepagzigut na en, ikidna nepasi na en, ikid na Kahalwa naNamaratu, a naggagitta hala yapangi-pasikkal da. 9 Am itta ya ipasikkal natolay a kurugan tam haman, a konti-mas na ta am itta ya ipasikkal na Na-maratu tekitam, te dakdakal hamanya pangipasikkal na, a ya nepasikkalna te Hesus a Anak na kan.

10 A ya awan mangurug ta pasikkalna Namaratu a pinagbalin na mantuya Namaratu ta nagtulad, te awenahaman kinurug ya nepasikkal na taAnak na en. Ammi ya mangurug tapasikkal na en a itta hapa ta nonot naen yamangipasikkal ta kinurug na en.11A ya pasikkal na Namaratu tekitama iatad na kān ya magnayun angat,

ammi mehulun kān ta Anak na en.12 A ya nagpadulot mantu ta Anak naen a kwa na hapa ya magnayun naangat. Ammi ta awanen magpadulottentu a awena mantu mesipat ta an-gat na en.

Ya Kappyanan Na Pangurug Tam13Nesurat ku ye-yen kid na uhohug

tekamuy, ikamuy nga mangurug taAnak na Namaratu ewan, petta amumuy ta ittan ya angat muy nga mag-nayun. 14 A am itta ya pakimallaktam ta Namaratu ewan a itta hapa yaikatalak tam ta dangagan na kitam,ammimappya ta intu adangan tam yamegitta ta ikayat na en hapa tekitam.15 A am amu tam ta dangagan nakitam ta pagadang tam tentu a amutam hapa ta iatad na ya inadang tam.

16A amangarigan ta itta yamakaitata magliwat ya takday kabagis na apakimallak na mina, malaksid am li-wat na ya pagtalekud na te Hesus,petta magbabawi mina, te pakomanna hapa na Namaratu, petta awenasangaw melogot. Ammi am angari-gan ta intu liwat na ya pagtalekudna te Hesus a awan ta serbi na paki-mallak muy tentu, te awena hamanmapakoma na magtalekud te Hesus.

17 Gagangay ta makaliwat yangamin kiden mangwa ta dulay,ammi mabalin ta mapakoma kitamta liwat tam petta awetammina masi,ammi itta ya takday liwat nga awanmapakoma.

18 Amu tam haman ya putut ki-den na Namaratu ta aweda magdulotmagliwat, te gafu ta putut kid na Na-maratu a taronan da ya bari da pettaawena kid masi-ged ni Satanas. 19 Aamu tam hapa ta ikitammangurug yakahulun na Namaratu, a ya kadwankiden tolay ya ibbalan ni Satanas. 20Aamu tam para ta itta tekitam ya Anakna Namaratu, a pinagnonot na kitampetta amu tam ya kakurugan na Dyos.A itta kitanan ta kakurugan na Dyos,te itta kitanan ta Anak na en Hesusnga mangikerutan tekitam. A awanta takwan na Dyos nga makeatad ta

Page 456: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

1 Hwan 5:21 453 1 Hwan 5:21magnayun na angat am bakkan tentu.21A kappyanan na mantu, ānāk ku, talillikan muy ya magmagannud kidennga sinang dyos. Yen la ya addet na.

Page 457: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

2 Hwan 1 454 2 Hwan 13

Ya Mekaduwa En SuratNi HwanYa Gafu Na Suratin Yan

Ye-yan na surat ya nesurat na lak-lakayen Hwan ta takday na iglesya, abidan na ta magkaid-idduk mina yamangurug kiden, ammi aweda minaipalubus tamangituldu ya awanman-gurug ta Anak na Namaratu i Hesus.Dumagdag mantu sin ya surat na in.

1 Ya nagsurat tekamuy, kahkahu-lun, a iyakin nga laklakay na pastor.

A nagsuratak tekamuy kontoduānāk muy kidina nga iddukan ku takakurugan na idduk. Ammi bakkanla ta iyak ya mangidduk tekamuy,am awa ngamin kiden makkamu takakurugan nga nepadangag ni HesusKristu tekitam. 2 A gagangay tamangidduk kitam gafu ta itta tekitamya kakurugan nga netuldu ni Hesus, ayen ya netug tam petta itta la itta tanonot tam addet ta addet.

3 A am idulot tam la ya mangu-rug ta kakurugan, ikid na magkaid-idduk a ya Dama tam Namaratu ikidna Anak na en Hesus ya manguffunikid na mangikallak tekitam, ikid namangatad ta pagintak na nonot tam.

4 Pake matalakak gafu ta nadamagku ta kadwan kiden tekamuy, tedagdagan da la kan ya kakurugan nganebilin na Namaratu tekitam. 5 Ata ayanin itta ya itabarang ku teka-muy, ammi bakkan ta bagu na bilinya itabarang ku am awa dana en bilinnga nadangag tam addet ta gafgafuna pangurug tam. Mappya mantu tamagkaid-idduk kitam, te yen hamanya nadangag tam addet ta idi. 6 Team iddukan tam ya kabagis tam ki-den a ikayat na uhohugan ta kurugantananmantu yangamin kidenbilin naNamaratu, aglalo ta magkaid-iddukkitam, te yenhaman ya nadangag tamaddet ta palungu. 7Teumaddungarayya mangisaned ta tulad da ta ngamin

paglelehutin, te aweda haman kuru-gan ta Hesus ya Mangikerutan ikid nakagittan na Namaratu nga negitta tatolay. Ye-yen kid ya mangitawag tatolay, a pumasil kid te Hesus.

8Mappya mantu ta magpalan kam,petta awena sangaw makenga nangamin banbannag mi ta pangituldumi en tekamuy, ikid na maatadankam hapa ta ngamin isagolyat naNamaratu tekamuy. 9 Ya kakuru-gan nga kurugan tam a i Hesus yaMangikerutan nga kagitta na Nama-ratu ewan, a negitta ta tolay. Aam itta ya awan mangpadanang takurugan tamen gafu ta maguray ladumagdag ta takwan na metuldu, aawan mantu ta kesipatan na Nama-ratu tentu. Ammi ya mangpadanangla ta kurugan tamen a yen mantu yapagyanan na Namaratu ikid na Anakna en. 10 A am angarigan mantuta itta ya dumatang tekamuy ngamangipadangag ta takwan na uhohugnga awan negitta ta kuruganmuyen aawemuy mantu la pagdulotan ta balimuy, maski awemuy la baran, 11 te ambaran muy a mekabat kanan hapa tadulay gafu ta tarabaku na.

12A addu paramina ya ibar ku teka-muy, ammi awek la isurat ta ayanin,te eyak sangaw tekamuy sina, a mag-babida kitam sangaw magaatubang,petta kustu sangaw ya katalak tam.

13 Makikumusta hapa ya kagittamuy kidin mangurug ta isin. A yen laya addet na.

Page 458: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

3 Hwan 1 455 3 Hwan 15

Ya Mekatallu En Surat NiHwanYa Gafu Na Suratin Yan

Ye-yan na surat ya nesurat na lak-lakayen Hwan ta kofun na en Gayus,a dayawan na ya pangurug na ikid napanguffunna ta kadwankidenmangi-padangag, ammi tabarangan na hapata awena mina parigan ya kuman napagparayag ni Dyotrepes.

1Teko, Gayus,A ya nagsurat teko a iyakin nga

laklakay na pastor, te iddukan ta ka takakurugan na idduk. 2 A pakimallakta ka hapa, kofun, petta itta mina yangamin kasapulam, anna mapmap-pya la mina ya barimina ta kuman nakappya na kahalwam. 3 Te matalakakta datang na kahulun tam kiden nganagafu teko, te binida da ya pangurugmu ta kakurugan nga nepadangag niHesus tekitam, te neitan da kān taihulhulum la ya pangurugmu. 4Awanta kadakalan na katalak ku am awaya pakadangag ku ta ānāk ku kiden taihulhulun da ya pangurug da.

5 Mappya hapa, kofun, ya panguf-fum ta kabagis tam kiden, aglalo taawem kiden amamu ta idi, 6 te binidada hapa ya pangidduk mu tekid taiglesya in ta isin. A am angariganta magsibal kid ha teko a mappyahapa am ikallak mu kid ha. A uf-funam kid ta eyan da ta kuman namegitta ta magtarabaku ta uhohugna Namaratu, 7 te malagpat kid ngaange mangipadangag ta ngagan niAfu Hesus, a aweda ikayat ta pan-galapan da ya awan kiden mangurugnga pangipadangagan da. 8Amappyamantu ta ikitam mangurug ya man-guffun ta kumanin kid na tolay, pettamesipat kitam hapa ta pangisaned data uhohug na Namaratu.

9 Itta hapa ya nesurat ku ta iglesyata agyamina, ammi pumasil garay iDyotrepes teyak, a awenak dangdan-gagan, te pagbalinan na ya bari na

ta pinakadakal muy. 10 Ammi amangarigan ta eyak sangaw tekamuya palattogan ku sangaw ya ngamintarabakun na ikid na pamadpadulayna teyak. Ammi awena para la mat-appag ta isina, te awena haman pag-dulotan ya kahulun tam kiden ngaange mangipadangag, yaga ihangatna para ya mayat magpadulot tekid,a dugiman da kid nga makigimung.11 Mappya mantu, Kofun, ta awemparigan ya kumanin na tolay ngamangwa ta dulay, te intu la parigamya mappya. Te intu kahulun naNamaratu ya mangwa ta mappya,ammi ya mangwa ta dulay ya awanmakkamu ta Namaratu.

12 I Dimitriyu ya pake dayawan nangamin tolay, te pake dagdagan nahapa ya kakurugan nga kurugan tam.A maski iyak hapa ya mangipasikkalta kappya na nonot na, a amum taawek mina bidan am awek amu takustu.

13 Addu para mina ya ibar ku teko,ammi awek kayat isurat ta ayanin,14 ammi maski te magkaita kita tamavit, a magbida kita sangaw maga-tubang.

15 A mappya na nonot mina ya ittateko, a makikumusta hapa ya kofunku kidin ta isin, a kumanen pakiku-mustam hapa ya kofun ku kiden taisina. Yen la ya addet na.

Page 459: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Hudas 1-2 456 Hudas 9

Ya Surat Ni HudasYa Gafu Na Suratin Yan

A ya nagsuraten ta suratin yan akabagis ni Santiago, a ikid duwa yawagi ni Hesus, te takday la ya hinada, ammi takwan ya dama da. Te yadama na duwa kidin a Hose nga atawani Mariya, ammi bakkan ta tolay yadama ni Hesus, te natarun i Mariya taawena en para la nakidorug ta lalaki.

A ya nesurat ni Hudas ta isin a intuhala ya kuman na binida ni Pedru tamekaduwa en surat na, ammi nap-napolu kan ya surat ni Hudas ammita surat ni Pedru. A mappya ta pakenonotan tam ya nesurat na, te kaku-rugan ta addu ya mangisaned ta tak-wan na uhohug nga magpabbag tauhohug na Namaratu. A ta kumanna uhohug ni Hudas ta isin na surata pake isarangit tam kan mina yakakurugan nga nadangag tam gafute Hesus, te addu garay ya itta tapaglelehutin nga mangitawag. A yanesurat ni Hudas a intu yan:

1-2Tekamuy ngaminmangurug ngaiddukan na Namaratu ewan ikid nataronanna addet ta dumatangna san-gaw i Afu Hesusen.

Ampade padakalan na para ya allakna ikid na idduk na tekamuy pettamappya kam la.

A ya nagsurat tekamuy a iyak, Hu-das, nga daddoban ni Hesus Kristuikid na wagi ni Santiago.

3 A teyaken nakanonot nga mag-surat tekamuy, kahkahulun, a danauray ku ta pake ipalawag ku minaya pangikerutan na Namaratu teki-tam. Ammi ya nariknak ta ayanin amappya ta isurat ku ya pangpaturadku tekamuy, petta isarangit muy yapangurugan tamnga nesirak ni Hesusikid na turin na kiden tekitam tolayna Namaratu, te dulay am talin tamya nesirak da tekitam. 4 A mappya taisarangit tam, te itta garay ya simaroktekitam nga ape mangurug nga awan

magtalaw ta Namaratu ewan. A balit-tagan da ya allak na en nga netuldutekitam, petta sumi-gat, te petta yenhala idulot da ya dulayen nga kara-gatan na bari da. A aweda mantupake mangurug te Afu Hesus ta intula tatakday ya dafu tam. Ammi addetta pake nabayag a dana nesurat yapama-gangnaNamaratu ta isin kid natolay.

5A yen ta pake pagnonotan ta kam,te maski dana amu muy ya mabidakta ayanin a ikayat ku ta dangaganmuy ha petta nonotan muy. Te yapopolu kiden dadagkal nga nekerutanna Namaratu nga pinohet na ta lu-gar na Egipto a pinapasi na ya kad-wan kiden gafu ta aweda nekatalakya nangikerutan tekid. 6 A kumanenhapa ta anghel kiden nga nagliwat tapake idi para, te nagtugutan da yalugar na pagturayan da nga neatad naNamaratu tekid, pettamangatawa kidta babbay na tolay. Ammi ta ayanin anefukuk na kid ta lugar na pake ma-sugiram petta indagan da ya pama-gang na tekid. 7 A kumanen hapata tolay kiden taga ili na Sodom ikidna Gomora ikid na kahebing da kidennga ili ta araw ni mina Abrahamen, tenangadallaw kid, a nagatattug kid tasakā lalaki da ikid na sakā babay da, ayen ta pina-gang na kid na Namaratuta afuy na en nga awan maazap, pettaitta ya pagnonotan tam gafu tekid.

8 Ammi ya sakā ange kidenmakigimung tekitam a intu halaparigan da ya nagatattug kiden ngapina-gang na Namaratu ta idi, teintu la dagdagan da ya tarinap dakiden, a pagzigmanan da mantu yabari da hapa la gafu ta pagattug data sakā tolay da. A aweyan da hapaya pagturay ni Afu Hesus tekid, yagaidadula da para ya anghel kiden ngamalmalalaki ammi tekid. 9 Ammi yaanghel kiden nga idadula da a pakedakdakal ya amat da ammi tekid,te intu nonotan muy i Migelen ngakadakalan na anghel kiden, te duwa

Page 460: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Hudas 10 457 Hudas 21kid ni Satanas, a nagkagubatan daya bari ni mina Mosesen ta nepasina en. A gafu ta mamat i Migelennga mamadpadulay a awena nehuyai Satanas ta dulay na uhohug am awa“Namaratu sangaw ya mangpa-gangteko,” kunna hud la tentu.

10 Ammi ya ape kiden mangu-rug nga sakā makigimung tekitam aidadula da ya aweda maawatan. Akuman na intu la amu da ya gagangayna ayam kiden nga awan magnonot.Ammi yen hala ya nangatad ta kadu-layan da ikid na perdisyon da. 11 Akakallak sangaw yen kid na tolay, teparigan da para i mina Kain nga anakni mina Adan nga timakwan ta ne-tuldu na Namaratu. A gafu ta inggu-man da hapa ya pagba-nang da a pari-gan da hapa ya liwat ni mina Balam.A yen ta mekabat kid hapa sangawta kuman na pama-gang na Namaratuteg mina Kora en nga nagsunsun tanepagturay ni mina Mosesen tekid.

12 Ammi ya kadulay da para a li-bagan da ya pagdayaw muy ta Nama-ratu ewan, te makisipat kid tekamuyta pangan muy ta panadamdamantam te Hesus, ammi tagasingatan dapara la ya magalikkad ta dulay. Apemagtaron kid hapa ta mangurug ki-den, ammi intu la taronan da ya barida kiden hapa la. A awan mantu takapkappyan da, te kuman kid na ku-lam kiden nga ape mangatad ta udanammi mepayad haman. A mamidwakid masi, te kuman kid na kayu ki-den nga nahantud gafu ta aweda nag-mayan ta araw na pagmayan damina.13 A meangarig kid hapa ta palungkiden ta bebay nga awanmakaintak, alumattog hapa ya tapang na agangwada ta kuman na lukbak na palungkiden. A tumaktakwan kid hapa takuman na bitwan kiden nga magal-alit ta pagyanan da. A yen ta mag-nayun kid sangaw ta lugar na pakemasugiramnganeparannaNamaratutekid.

14 A ye-yan kid na tolay ya binidahapa ni Enoken nga mekānnamen

simsima ni Adan, te ya uhohug nata nepanglavun na ta pama-gang naNamaratu tekid a“Dangaganmuy, ange sangaw ya Dafu

tam,a mehulun hapa tentu ya awan

bababang na anghel,15 te paruban na sangaw ya ngamin

tolay,a ipasikkal na ya liwat na ngamin

kiden nakaliwat nga iningwada ta nepagsoysoy da ikid nanepanglibak da tentu,” kun niEnoken.

16 A kustu hapa ya nebar na en, tekanayun maglibak haman ya tolaykidin yan nga sakā makigimung teki-tam, te paliwatan da para ya Nama-ratu gafu ta zigat da, a dagdagan daya ngamin kiden dulay nga karagatanda. A pake mefulot ya parayag da,a agagayan da hapa ya kadwan tolaypetta makkwa da ya ikayat da tekid.

17 Ammi mappya, kahkahulun, tanonotan muy ya linavun na turin ki-den ni Afu Hesus Kristu, 18 te ya nebarda a“Am tanagay na ya pagaddetan na

arawin yan a itta sangaw yamangidadula tekamuy gafuta kurugan muy, te ikayatda dagdagan ya dulayen ngakaragatan na bari da,” kunda.

19 A ye-yen kid hapa na tolay yamangpakāttway ta mangurug kiden,te idaduma da ya kadwan, ammi ikidhaman ya meduma, te awan ya Ka-halwa na Namaratu tekid, a yen lanonotan da ya pagkatolay da ta lu-takin.

20 Ammi tekamuy, kahkahulun, amappya ta magkauf-uffun kam minanga mangpasikan ta pangurug muyta Namaratu ewan, a kanayun maki-mallak kam ta kuman na ituldu naKahalwa na en tekamuy. 21A awemuyhapa umadayu ta pangidduk na Na-maratu tekamuy, te mappya ta atta-man muy ya magindag ta pagtoli ni

Page 461: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Hudas 22-23 458 Hudas 25Afu Hesus, te yen sangaw ya pangidu-lot na ta allak na en tekamuy, pettaitta ya pagtolay muy nga magnayun.

22-23A am itta ya mapopoyung gafuta aweda amu am anu mina ya kuru-gan da a pake ituldu muy kid ta map-pya, petta mekerutan kid nga mea-dayu ta afuy na pangtaguhali na Na-maratu ewan. A ya kadwan kiden ngakuman na napafuyak ta pagliwatanda a uffunan muy kid hapa pettamagbabawi kid, ammi imugudanmuyhapa talo am mapafuyak kam hapa tafuyak da en.

24 A Namaratu ewan ya makkamumanguffun tekamuy petta awemuymagamamangaw magliwat. A intuhapa ya makkamu nga mangazi tangamin mansa muy, petta igihawamuy ya talak muy am iatubang nakam ta dakar na en. 25 Ampademadaydayawan ya mementu en naDyos nga mangikerutan tekitam gafuta Dafu tamewan Hesus Kristu. Intula tatakday ya atata-nang na Dyosnga magturay ikid na makapangwa tangamin addet ta idi addet ta sangawinaddet ta addet. Amen.

Page 462: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Nagmatakar 1:1 459 Nagmatakar 1:10

Ya Nagmatakar Te HwanGafu Te Hesus KristuYa Gafu Na Suratin Yan

A ya nagsuraten ta isin na surat aintu hala ya Hwan nga nagsurat tadamagen gafu te Hesus Kristu, ikidna tallu kiden surat nga apisi. Ammita nepagsurat na ta suratin yan apake laklakay, a nafukuk ta Fugu naPatmos gafu ta pangipadangag na tadamag ni Hesus. Te ya pinakadakal nagubyernu na Roma a aweda nangurugta Namaratu, te takwan ya dyos da, aaweda ikayat ta itta ya mangipadan-gag ta takwan na dyos. A yen tanefukuk da i Hwan.

Ammi kallak naNamaratu teHwan,te maski nafukuk a addu ya nepaitani Afu Hesus tentu, petta amu na ikidna isurat na ya dumatang ta lutakinta pagaddetan na arawin yan. A yanesurat ni Hwan a intu yan:

Ya Nagafun Na Suratin Yan1 Ye-yan ya bida na pinagmatakar

ni Hesus Kristu teyak, te dana nebarna Namaratu tentu, petta yen yapakkamun na tolay na kiden ta du-matang sangaw ta paglelehutin, temappya ta mavit ya datang na. Adinob ni Hesus ya anghel na en teyak,petta ipakamu na ya pinagmatakar niHesus teyak. 2A iyakmantu yamangi-pasikkal ta Uhohug na Namaratu ikidna ngamin nepakamu ni Hesus teyaknga naitak ikid na nadangag ku gafuta nagmatakar teyak. 3 A itta hapasangaw ya bendisyon na Namaratu tangamin kiden mangbasa ta ngaminnalavun ta isin, kumanen hapa tangamin kiden mangdangag ikid namangitug tangaminnesurat ta isin, tetanagay na ya araw na datang na.

Ya Uhohug Na Nagsuraten4-6A iyak i Hwan, a ye-yanmantu ya

surat ku tekamuy ngamin nga mag-gagimung ta pitu kiden kapilya talugar na Asya.

Ampade kanayun pasinapān nakam na Namaratu ewan ikid na Ka-halwa na en ikid ni Hesus Kristu.Te ya Namaratu ta idi a intu halata ayanin, a intu hala sangaw yaumange. A ya Kahalwa na en hapaya kahulun na nga makapangwa tangamin. A i Hesus hapa ya mekata-lak nga nangipasikkal ta kakurugan,ikid na napopolu en natolay ta pasi,ikid na kata-nangan ta ngamin kidenmagturay ta paglelehutin.

Ampade intu ya madaydayawanikid na masikan magturay addet taaddet, te gafu ta pangidduk na teki-tam ikid na daga na en a naubadankitam ta liwat tam kiden. A pinag-balin na kitam hapa ta kuman napadi na kiden, petta magserbi kitamngamakipagturay tentu, ikid naman-giatang ta pangdayaw tam ta Damanaewan Namaratu. Onay!

7 A pake nonotan muy yan! Tedumatang na sangaw i Hesus, a hulu-nan na kulam kiden na Namaratu, asa maita da sangaw na ngamin tolayta utun na lutak, kontodu namapasikiden tentu. A magagayoy sangawya ngamin tolay ta ngamin paglele-hutin gafu ta ange na, te ihulun na yapangpa-gang na ta lutakin. A kurug tadumatang sangaw yan. Onay!

8 A ya uhohug na Namaratu ngaDafu tamewan a“Iyak ya mangigafu ikid na man-

gibalin ta ngamin,” kunna.Te intu hala ya itta ta idi, a intu hala taayanin, a intu hala sangaw ya umangenga seppakapangwa ta ngamin.

Ya Bida Ni Hwan Ta Naita Na En9 A iyak, Hwan, ya takday kabagis

muy nga nedagga te Afu Hesus, akahulun dak hapa nga mesipat ta itu-rayan na kiden, ikid na magattam tapagzigātān gafu ta pangurug tam. Ata kuman na iyak ta idi a nafukukak tafugu na Patmos gafu ta pangipadan-gag ken ta uhohug na Namaratu ikidna nepakamu ni Hesus teyak. 10 Ata araw na Liggu, nga araw na Dafutamen, a napasinapānak ta Kahalwa

Page 463: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Nagmatakar 1:11 460 Nagmatakar 2:7na Namaratu, a itta ya nagmatakarteyak, te nadangag ku ya masikan nangahal ta talekud ken ta kuman nakasikan na amaryung. 11A ya uhohugna teyak a

“Isurat mun ya maitam,” kunna.“A petulud mu sangaw ya suratmu ta mangurug kiden ta pitu ki-den iglesya nga itta ta iten Efeso,ikid na Ismirna, ikid na Pergamo,anna Tiyatira, ikid na Sardis, ikidna Piladelipya, ikid na Laodisya,”kunna.12 A naglipayak hapa, petta itan

ku am inya ya maguhohug teyak, anaitak ya pitu na hilag nga balituk.13 A ta naghahatan na hilag kidena itta hapa ya kuman na tolay nganagbarawasi ta adadanuk na barawasiaddet ta takki na kiden, a nagbandahapa ta ga-gamit ta kuman na bali-tuk ta radang na en. 14 Pake furawya huk na ta kuman na kafuraw nadagwak, a kuman na bagkang na afuyya mata na kiden. 15 A ya takki nakiden hapa a kuman na baronsi kidnga gumatang ta kuman na bagkang.A ya ngahal na en hapa ya kumanna adug na dakal na tapaw. 16 A yaibbalan na hapa ta ziwanan na en apitu na bitwan, a tentu naguhohug aintu imuhet ta simuk na ya kampilannga maggwaakub ya tadam na, a pakemakillat hapa ya mukat na ta kumanna kasikan na bilag.

17A ta nepakaitak tentu a napaiddayak na ta kuman na nasi ta takki nakiden. Ammi nepotun na ya ziwananna en teyak, a

“Awem la magtalaw, iyak yanangigafu ta ngamin, a iyak halasangaw ya mangibalin, 18 a iyak yamatolay ngamagnayun, te nasi yakta idi, ammi itam, matolayak hala,a awek na sangawmasi, a itta teyakya tulbik na pasi ikid na pagyananna nagpasi kiden. 19 Isurat mumantu ya ngamin maitam, te yenkid ya mangibar ta itta, ikid nadumatang sangaw,” kunna.

20 “A ya pitu kiden bitwan nganaitam ta ziwanan kin a yen kidya keangarigan na daddoban ki-den na Namaratu ta pitu kideniglesya. A ya pitu kiden hilag ngabalituk a yen kid ya keangariganna tarabaku na daddoban na kidenngamesaned ta tagtakday iglesya,”kunna.

2Ya Nepesurat Ta Iglesya Ta Ili Na

Efeso1A ya uhohug na en para teyak a

“Isurat mu yan ta daddoban ki-den na Namaratu nga maggag-imung ta ili na Efeso:

‘Iyak ya mangsaned mangitata pitu kiden hilag ikid namangibbal ta pitu kiden bitwan.2 Amuk mantu ya tarabaku muyikid na pagbanbannag muy ikidna pagattam muy. A amuk hapata aweyanmuy yamangwa kidenta dulay, te pinaruba muy yaape turin kiden ni Hesus a amumuy ta nagtulad kid. 3 A amukhapa ta awemuy mahulat, tenaturad kam la nga magattamta zigat gafu ta pangurug muyteyak. 4 Ammi itta hapa yapangihuyan ku tekamuy, teawemuy na mangidduk takuman na ikamuyen ta palungu.5 Mappya mantu ta magbabawikanan, te nonotan muy mina yagagangay muyen ta awemuyenpara la pakaliwat, a yen mina yaidulot muy. Te am awan a eyaksangaw sina, a pa-gangan ta kampetta awemuy sangaw magserbita kuman na hilag ta agyanmuy. 6 Ammi itta ya mappyatekamuy, te naggagitta kitamnga mangikatupag ta tarabakuna Nikoleta kiden.

7 ‘A am kakurugan hala taitta ya bangbang muy a mappyamantu ta dangagan muy ye-yenkid na uhohug na Kahalwa naNamaratu ta iglesya kiden. A ya

Page 464: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Nagmatakar 2:8 461 Nagmatakar 2:19ngamin kiden mangabak ta du-lay a yen kid sangaw ya pakananku ta mayan na kayu en mang-tolay nga itta ta lugar na Nama-ratu,’ ” kunna.Ya Nepesurat Ta Iglesya Ta Ili Na

Ismirna8 A ya nepesurat na hapa ta dad-

doban kiden na Namaratu nga mag-gagimung ta ili na Ismirna, a intu yan:

“Iyak ya nangigafu ikid na man-gibalin ta ngamin, te nasi yak taidi, ammi natolayak hala. 9A amukta mazigatan kanan ikid na pobrekam, ammi ta kakurugan a maba-nang kam gafu ta pangurug muyteyak. A kumanen hapa a amukta padpadulayan na kam na Hudyokiden gafu ta pangurug muy teyak,ammi tulad kid na Hudyo, te ittakid haman ta kapilya ni Satanas.10Ammi pake nonotan muy yan, teitta sangaw ya pebalud ni Satanasta kadwan tekamuy. A uray naNamaratu ta mazigatan kid abat tamafulu araw, petta maparuba kid,ammi awemuy sangaw burunganya zigaten nga magge ittan teka-muy, te idulot muy la ya pangu-rug muy maski addet ta pasi muy,a atadan ta kam sangaw ta mag-nayun angat ta sagolyat muy.

11 “A am kakurugan hala ta ittaya bangbang muy a mappya mantuta dangagan muy ye-yen kid nauhohug na Kahalwa na Namaratuta iglesya kiden. A ya ngamin ki-den mangabak ta dulay a awedasangaw mekabat ta mekaduwa napasi,” kunna.Ya Nepesurat Ta Iglesya Ta Ili Na

Pergamo12 A ya nepesurat na hapa ta dad-

doban kiden na Namaratu nga mag-gagimung ta ili na Pergamo, a intuyan:

“Iyak ya seuhohug nga kumanna kampilan nga maggwaakub yatadam na, 13 a dana amuk ta adduya dumagdag te Satanas ta agyan

muy, te pinapasi da ya kahu-lun muyen Antipas nga mekatalaknangipasikkal teyak. Ammi map-pya te awemuy newagak ya pangu-rugmuy teyakmaski ta pangpapasida en ta kagitta muyen nangurug.14 Ammi itta hapa ya pangihuyanku tekamuy, te ya kadwan kidinatekamuy a dagdagan da ya dulayta kuman na netuldu ni mina Bal-amen. Te ya tarabaku ni Balama netuldu na ya Ari en Balak tapangayayyaw na ta Istralita kiden,petta mangan kid ta neatang ikidna mangadallaw kid. 15 A pal-palugudan muy para ya kadwankidina nga dumagdag ta ituldu naNikoleta kiden. 16 Mappya ta ulinmuy ya nonot muy, petta maazi yamangatad ta kadulayan muy, te amawan a alistu yak sangaw umangetekamuy, a pa-gangan ku sangawyamakaliwat kidina tamatadamnakampilan nga magafu ta simuk kin.

17 “A am kakurugan hala ta ittaya bangbang muy a mappya mantuta dangagan muy ye-yen kid nauhohug na Kahalwa na Namaratuta iglesya kiden. A ya ngamin ki-den mangabak ta dulay a pakananku kid sangaw ta kanan nga awanmaita nga magafu ta langit, yagaatadan ku hapa ya tagtakday tekidta furaw na batu nga nasuratan tabagu na ngagan da, a awan sangawta makkamu ta ngagan da fwera lata makāngaganen,” kunna.Ya Nepesurat Ta Iglesya Ta Ili Na

Tiyatira18 A ya nepesurat na hapa ta dad-

doban kiden na Namaratu nga mag-gagimung ta ili na Tiyatira, a intu yan:

“Iyak ya Anak na Namaratu nganagmata ta kuman na bagkang,ikid na nagtakki ta kuman nabaronsi. 19 A amuk ya ngamintarabaku muy gafu ta pangiddukmuy ikid na pangurug muy teyak,ikid na panguffun muy ta ikat-tolay muy kiden, ikid na pagat-

Page 465: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Nagmatakar 2:20 462 Nagmatakar 3:5tam muy ta ngamin pagzigātānmuy. A amuk hapa ta dakdakal yatarabaku muy ta ayanin ammi taidi. 20 Ammi itta hapa ya pangi-huyan ku tekamuy, te pagurayanmuy haman ya mangituldu ta du-lay nga negitta ta babbayen minaDyezabel ta idi. Te igitta na ya barina ta paguhohugan na Namaratu,ammi ayayyawan na haman ya to-lay ku kidina, petta mangadallawkid ikid na mangan kid ta neatang.21 Pinagurayan ku la ya babbay-ina addet ta ayanin talo am mag-babawi mina ta pakikadallaw na,ammi awena ikayat. 22 Pagbalinankumantu ya dapan na en ta kumanna dapan na magtakit, a sa mazi-gatan hapa sangaw ya kadallaw nakidina gafu ta pagkakadallaw da.Te am angarigan ta aweda mag-babawi ta patarabaku na babbay-ina, 23 a sa papasin ku sangaw yadumagdag kidina tentu, petta yensangaw ya pagnonotan na iglesyakiden ta iyak ya makaita ta nonotna tolay, a iyak hapa sangaw yamangatad ta tagtakday tekamuy takagitta na tarabaku muy.

24 “Ammi ta kadwan kidina teka-muy ta ili na Tiyatira nga awandumagdag ta ituldu na babbayina,ikid na awan makkamu ta kinan daen ‘mazigat’ nga nagafu te Satanas,a awek daggan ya tarabaku muy,25 te ikayat ku ta itugmuy la ya amumuy nga mappya addet ta datangku tekamuy.

26 “A ya ngamin kiden mangabakta dulay ikid namangidulot ta urayku tekid addet ta masi kid a atadanku kid sangaw ta turay da ta ku-man na turay kin nga neatad niDamakewan teyak, petta ikid hapasangaw ya makkamu ta ngamin ki-den tolay ta paglelehutin. 27 Amasikan hapa sangaw ya pangpa-gang da ta katapil da kiden, te pa-gangan da kid sangaw ta kuman namagtappok ta barreta ta kalamba.28 A atadan ku kid hapa sangaw ta

kalalaki da ta kuman na kalalaki nadarammagan.

29 “A am kakurugan hala ta ittaya bangbang muy a mappya mantuta dangagan muy ye-yen kid nauhohug na Kahalwa na Namaratuta iglesya kiden,” kunna.

3Ya Nepesurat Ta Iglesya Ta Ili Na

Sardis1 A ya nepesurat na hapa ta dad-

doban kiden na Namaratu nga mag-gagimung ta ili na Sardis a intu yan:

“Iyak ya mangibbal ta pitu kidinbitwan ta ziwanan kin, a ittateyak ya Kahalwa na Namaratunga makapangwa ta ngamin. Adana amuk hapa ya gagangay natarabaku muy, te maski am ibarda ta magatotolay ya pangurugmuy a masin haman. 2 A mahukalkanan mantu, a pasikanan muyya itta in para la tekamuy pettaawena hapa mekavut, te ya kumanna pangitan mi ikid na Namaratuewan ta tarabaku muy a addu parala ya pagkurangan na. 3Magbabawikanan mantu ta katalakag nanonot muy, a nonotan muy yanepadangag da tekamuy ta idi ngakinurug muy, te yen mina ya itugmuy. Te am awemuy mahukal apagka-ma muy sangaw ya iangektekamuy ta kuman na tulisan, teawemuy sangaw amu ya araw nadatang ku tekamuy.

4 “Ammi matalakak ta kadwankidina tekamuy, te aweda tinapan-gan ya bari da ikid na nonot da tadulay, a yen kid sangaw ya mehu-lun teyak nga magbarawasi ta fu-raw, te megitta kid. 5 Te ya ngaminkiden mangabak ta dulay a mag-barawasi kid hapa sangaw ta furaw,a awek sangaw azin ya ngagan data lebru na matolay kiden am awadayawan ku kid hud la ta atubangni Damakewan ikid na anghel nakiden.

Page 466: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Nagmatakar 3:6 463 Nagmatakar 3:206 “A am kakurugan ta itta ya

bangbang muy a mappya mantu tadangagan muy ye-yen kid na uho-hug na Kahalwa na Namaratu taiglesya kiden,” kunna.Ya Nepesurat Ta Iglesya Ta Ili Na

Piladelipya7 A sangaw nebar na hapa ya

isurat ku ta daddoban kiden na Na-maratu nga maggagimung ta ili naPiladelipya, a intu yan:

“Iyak ya kagitta na Namaratuewan nga awan mangilogot, aiyak ya mangibbal ta tulbik napangikerutan na Namaratu ngadana nebar na te mina Ari enDabid. Am itta ya pasarokan kuta pangikerutan na Namaratu aawena mabalin ta madugiman, aam itta ya dugiman ku a awenamantu mabalin ta simarok. 8 Adana amuk hapa ya tarabaku muy,a nonotanmuy ta itta ya hinukatanku ta sarokan muy nga awenamelitup. A maski am assang laya mabalinan muy a mappya tekinurug muy ya uhohug ku, teawedak nelemad. 9Ammi ya Hudyokiden nga mangipapilit ta ikid yatolay na Namaratu a matulad kid,te nedagga kid haman ta kapilya niSatanas. Ammi pake ipasikkal kusangaw ta ikamuy ya pake matakitta nonot ku, petta magamid kidsangaw nga ange mamalentud taatubang muy.

10 “A gafu ta kinurug muy yauhohug ku tekamuy nga magattamta zigat na pangurugmuy a ilillik takam hapa sangaw ta kadakalan nazigat nga dumatang ta ngamin pa-glelehutin, te yen sangaw ya pang-parubak ta ngamin kiden awanmangurug. 11 Tanagay na ya angektekamuy, a pake itug muy mantuya pangurug muy, a awemuy hapapaayayyaw petta awemuy sangawmelogot ta isagolyat ku tekamuy.12 A ya ngamin kiden mangabakta dulay a pake itunglak ku kidsangaw ta kuman na arigi ta bali

na Namaratu ewan, petta awedasangaw maazi addet ta addet. Aimarkak hapa sangaw ya bagu enna ngagan ku ta tagtakday tekid,kumanen hapa ta ngagan na Na-maratu ewan, ikid na ngagan na ilina Namaratu nga umakban sangawmagafu ta langit. Yen sangaw yaBagu na Ili na Herusalem.

13 “A am kakurugan ta itta yabangbang muy a mappya mantu tadangagan muy ye-yen kid na uho-hug na Kahalwa na Namaratu taiglesya kiden,” kunna.

Ya Nepesurat Ta Iglesya Ta Ili NaLaodisya

14 A ya nepesurat na hapa ta dad-doban kiden na Namaratu nga mag-gagimung ta ili na Laodisya a intu yan:

“Iyak ya awan magtulad, te iyakya mekatalak nga mangipasikkalta kustu, ikid na nangigafu tangamin kiden pinaratu na Nama-ratu ewan. 15 A ya amuk hapatekamuy gafu ta tarabaku muy akuman na matabeng kam teyak.A mapmappya ta awemuy mangu-rug ammi ta ape mangurug kam.16 Ammi gafu ta matabeng kama ilutab ta kam. 17 A ibar muyhaman ta maba-nang kam, ikid namappya la ngamin kasasaad muygafu ta awan pulus ta pagkuranganmuy. Ammi ta kakurugan a awe-muy haman amu ta kakallak kamta kuman na nadisgrasya en, te ku-man kam na pobre, ikid na daram,ikid na nauhagan. 18 Ya tabarangku mantu tekamuy a e kam minateyak nga gumatang ta kakuruganna balituk, ikid na furaw na ga-gamit, ikid na uru na mata muy,petta maba-nang ya kahalwa muy,amatappanan ya liwat na barimuy,a makaita kam hapa.

19 “Ibar ku yen tekamuy, te yangamin kiden iddukan ku a ihuyakkid, ikid na tabarangan ku kid, amappya mantu ta afuran muy yamagbabawi. 20 A pake nonotan

Page 467: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Nagmatakar 3:21 464 Nagmatakar 5:2

muy yan! te itta yak na ta irwanganmuy nga mangbar tekamuy. Amitta ya makadangag ta ngahal kuikid namagpadulot teyak amagdu-lotak hapa, amakiatubangak tentu.21 A ya ngamin kiden mangabak tadulay a isipat ku kid nga makipag-turay teyak, petta parigandakhapata pakipagturay ku te Damakengafu ta pangabak ken.

22 “A am kakurugan hala ta ittaya bangbang muy a mappya mantuta dangagan muy ye-yen kid nauhohug na Kahalwa na Namaratuta iglesya kiden,” kunna.

4Ya Naita Ni Hwan Ta Langit

1 A ta kabalinan na a naglipayak,a itta ya kuman na irwangan ngasehahukat ta langit, a nadangag kuha ya ngahal na nagbida en teyakta damo, a kuman na amaryung yangahal na.

“Gimon kan ta isin, te ipaitakhapa teko ya dumatang para,”kunna.

2 A ka-ma la napasinapānak ta Ka-halwa na Namaratu, a kuman na ittayak na ta langit, a naitak ya imatuttudta agtuttudan na ari. 3Apakemakillatya bari na en ta kuman na ispot ki-den batu nga madakar ikid na darag.A itta hapa ya hunglun ta lehut naagtuttudan na en, ammi medyo azulta kuman na batu na esmeralda. 4 Aitta hapa ya dwafulu appat na lala-laay nga gituttudan, te linehut da yaari en, a tagtakday kid hapa ta kumanna agtuttudan na ari. Samagbarawasikid ta dipuru furaw, a nagsangngatkid hapa ta balituk. 5 A sangaw ma-galdug hapa ya kilat ikid na masikanna dalak ta agyan na agtuttudan naari en, a itta hapa ya pitu na hilag taatubangna nga umal-alzub, te yen kidya pakaitan ta Kahalwa na Namaratunga makapangwa ta ngamin.

6A ta atubang na ari en a itta hapaya bebay nga kuman na sarming, tepake mali-mang. A ta bikat na en

hapa itta ya imatayuk ta appat nakuman na ayam nga seangat ta kadasuli na agtuttudan na ari en. A adduhapa ya mata da ta ngamin atubangda ikid na addag da. 7 A ya takdayayam a kuman na bari na tigre, akuman na baka ya mekaduwa en, a tamekatallu en itta ya kuman na mukatna tolay, a ya mekappaten a kumanna hukkawen nga imubbar. 8 Ammisepayak kid ngamin, te tagannam kidhapa ta payak. A addu hapa ya matadamaski ta sirat na payak da. A awedahaman magimmang magkakansyonta araw pase hiklam;“Mappya la mappya ya Dafu tamin

Namaratu nga makapangwata ngamin.

Intu la ya Dyos ta idi,a intu hala ta ayanin,

a intu hala sangaw ya umange,”kunna kansyon da.

9 A am kada dayawan da ya itta taagtuttudan na ari nga matolay lamagnayun, 10 a sa maggagindan hapamagtumag ya dwafulu kiden appatnga lala-laay ta atubang na en, a azinda hapa ya sangngat da kapye da itab-nak ta atubang na en, a magkakan-syon kid na hapa:11 “O, Afu Dyos mi, awan ta meatadmi

nga megitta tekoambakkan la ta pangdayawmi ta

kalalakim ikid na pakapang-wam.

Te iko haman ya gafu na ngamin,a iko ya makāuray ta pakapadday da

ikid na katolay da,” kun nakansyon da.

5Ya Kalneru En Nga Nakaukad Ta Pa-

pel1 A ta kabalinan na kumanen a

naitak hapa ya papelen nga nalukutnga inibbalan na ari en, a nasuratanhapa ya nagdwaakub, ammi nale-hutan ta pitu na dirkat petta awenamaukadan. 2 A sangaw naitak hapaya masikan na anghel nga nagayag tamasikan:

Page 468: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Nagmatakar 5:3 465 Nagmatakar 6:2“Inya ya itta turay na nga

mangazi ta dirkat kiden, pettamaukadan ya papelin,” kunna,

3 ammi awan haman ta makkamu tangamin langit ikid na lutak, ikid naumag na lutak nga mang-ukad ta pa-pelen. 4 A nakatangtangitak na hapate awan ta naapagan da tamang-ukadikid na mangbasa ta papelen. 5Ammitinabtabang nak hapa na takdayen la-laay.

“Awem na la magtangit, te itam,itta ya Akkimohayan na Tribu naHuda nga simsima ni mina Ari enDabid. Intu ya makkamu mangazita dirkat kiden ikid na mang-ukadta papelen, te intu ya nangabak tapasi na,” kunna teyak.6 A itan ku ya netuldu na en a

kalneru haman nga imatayuk ta nag-tatangnganan na ari en ikid na appatkiden ayam ikid na lala-laay kiden,ammi itta hapa ya bigad na ta kumanna bigad na atangen nga pinarti da.A pitu ya tarkud na kiden, kumanenhapa ta mata na kiden. Ammi yamata na kiden ya pakaitan ta Kahalwana Namaratu nga makapangwa tangamin, ikid na makkamu ta ngaminmakmakkwa ta ngamin paglelehutin.7 A imabikan ya Kalneru en ta ari en,a ginawat na ya papelen ta kamat naen. 8A ta nepanggawat na ta papelena nagtatumag na hapa ya appat kidenayam ta atubang na Kalneru en, a di-nayawan da. Kumanen hapa ta dwa-fulu kiden appat nga lala-laay, ammitagtakday kid ta kuman na gitara ikidna diyug nga balituk, a napannu yadiyug da kiden ta kuman na hutawnga naapang, amagasok. A ya asok nahutawen ya keangarigan na pakimal-lak na tolay na kiden na Namaratu.9A sa nagkakansyon hapa ya lala-laaykiden ta bagu na kansyon ta Kalneruen:“Iko la, Afu, ya amumi ta makaalap ta

papelen nga nalukut,ikid na mangazi ta dirkat na ki-

den.Te iko ya nasi,

a ya dagam ya nepangsakam tatolay kiden na Namaratu

ta ngamin kiden nasyon ikid nalugar ikid na ngamin kidenagsitang.

10 A pinagbalim kid ta padi na Nama-ratu,

petta makipagturay kid hapatentu

ta ngamin paglelehutin,”kunda.

11 A sangaw naglipayak, te nadan-gag ku ya ngaral na adaddu na anghel.Aweda haman mabilang, te nasurokta rinibribu kid. A kinalihung da yaari en, ikid na appat kiden ayam, ikidna lala-laay kiden. 12A nagkakansyonkid hapa ta masikan:“Malalaki ya Kalneru en nga pinapasi

da.Intu la ya amu mi nga dayawan mi ta

ngamin pangdayaw,te itta ya ngamin tentu nga paka-

pangwa, ikid na pagba-nang,ikid na kalalaki, ikid na kasikan, ikid

na bendisyon” kun na kan-syon da.

13 A sangaw tumubbat hapa yangamin kiden seangat ta langit, ikidna lutak, ikid na umag na lutak, ikidna umag na bebay, te sa magkakan-syon na ya ngamin kiden pinaratu naNamaratu:“Madaydayawan ya itta ta agtuttudan

na ari,ikid na Kalneru en ta ngamin

pangdayaw.“Ikamuy la, Afu, ya malalaki magtu-

ray ikid na dayawan mi addetta addet,” kunda.

14 A sangaw tumubbat hapa mag-dayaw ya appat kiden ayam. “On ay!”kunda. A nagtatumag hapa ya lala-laay kiden nga magdayaw.

6Ya Pangazi Na Ta Dirkat Kiden

1 Itan ku ha ya Kalneru en a azinna ya napolu en dirkat ta papelennalukut, a nagayag na hapa ya takdayayam ta kuman na adug na dalak.“E kan,” kunna. 2 A nepagka-mak

Page 469: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Nagmatakar 6:3 466 Nagmatakar 6:16-17la ya nagtakay ta furaw na kabayunga sehutug, a inatadan da hapa tasangngat na, te yen ya pakaitan tapangabak na, a umange makigubatikid na mangabak ta katapil na kiden.

3 A tentu en ha nangazi tamekaduwa en dirkat ta papelen adadangagan ku hapa ya ngaral namekaduwa en ayam, te “E kan,”kunna. 4 A limattog ha ya nagtakayta kabayu nga pake darag. A inatadanda hapa ta dakal na kampilan, kapyena nedob nga ange mamadday tagubat ta ngamin paglelehutin, pettamagimpappapasi ya tolay kiden.

5 A tentu en ha nangazi tamekatallu en dirkat a “E kan,” kunnaha na mekatallu en ayam. A limattogha ya nagtakay ta ngisit na kabayu, anagibbal hapa ta agkilun. 6 A ka-mala itta ya nagayag ta agyan na appatkiden ayam:

“Ya itandam ta tangagaw atākaltek na baggat, ammi am maita tallu kaltek, ammi awem ulinya paga na mantika ikid na bina-rayang,” kunna ta magtakayen.7 A tentu en ha nangazi ta mekap-

paten dirkat a nadangag ku hapa yanebar na mekappaten ayam, te “Ekan,” kunna hapa. 8 A limattog yanagtakay ta kabayu nga medyo ngila.A ya ngagan kan na nagtakayen aPasi, a dumagdag hapa tentu ya mag-ngaganen ta Tanam. A itta ya turayna duwa kiden, petta papasin da yapagkappat na ngamin kiden tolay tapaglelehutin gafu ta gubat, ikid na ag-babisin, ikid na takit, ikid na kadwankiden simaron ta lutak ngamagkan tatolay.

9 A tentu en ha nangazi tamekalima en dirkat a naitak yaangiatangan. A ta addun naangiatanganen a naitak hapa yakahalwa na mangurug kiden ngapinapasi da gafu ta pangurug data uhohug na Namaratu ikid napangipadangag da te Hesus, 10 amagayayag kid hapa ta masikan:

“Ay Afu Dyos mi, iko ya matu-nung na Dyos nga awan mangilo-got. A anu mabayag ka, Afu, ngamangpa-gang ta mamadday kidenta dulay, petta mebalat mina yapangpapasi da tekami?” kunda.11A ya nebar na Namaratu tekid a

“Magimmang kam la bit addetta sa nedagga tekamuy ya kadwanpara na kahkahulun muy nga ma-papasi sangaw ta kuman na ika-muy,” kunna tekid,

yaga inatadan na ya tagtakday tekidta furaw na ga-gamit.

12A tentu en ha nangazi ta mekān-namen dirkat, a ka-ma la naglunigta masikan, a pake nagsugiram naya bilagen, yaga nagdarag ya hulanta kuman na daga. 13 A negindanhapa ya bitwan kiden nga nagkahun-nak ta lutak ta kuman na kahunnakna mayan na kayu nga nakawanan.14 A sangaw lumitap hapa ya langitta kuman na pakalukut na papel, anawawalwag hapa ya bagetay kidenikid na fugfugu kiden ta bebay addetta naazi kid ta agyan da. 15 A ya akki-mohayan kiden ta paglelehutin, ikidnamagturay kiden ta suddalu, ikid namaturad, ikid na maba-nang, ikid nangamin kiden magtagabu pase awankiden magtagabu, a sa magtatagu kidngamin ta kweba kiden ikid na hahatna batu kiden ta bagetay kiden. 16-17Anagayayag kid hapa ta talaw da, abinaran da ya bagetay kiden ikid nabatu kiden,

“Igsilan da kami, petta awenakami maita na imatuttuden. A tap-panan da kami, petta awemi mek-abat ta pagporay na Kalneru en,”kun na ayag da,

A kunna ten ya iayag da, te ye-yen yakadakalan na pangpa-gang na Nama-ratu ikid na Kalneru en. A itta hud yamaketurad ta pagporay da.

7Ya Tolay Kiden Nga Minarkan Na

Anghel Kiden

Page 470: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Nagmatakar 7:1 467 Nagmatakar 8:31 A ta kabalinan na kumanen a

naitak hapa ya appat na anghel ngagitayukan ta kadadugu na paglele-hutin, te gamman da ya paddad kidenta amyanan, ikid na abagatan, ikidna lalassangan, ikid na lalammadan,petta awanpulus ta paddad ta ngaminna lutak ikid na talun, ikid na bebay.2 A sangaw itta ya takday para naanghel nga nagafu ta lalassangan, ainibbalan na ya pagmarka na ta tolayna kiden naDyosewannga awanmasi.A pake magayag na hapa ya anghelenta appat kiden anghel nga nedob ngamangperdi ta lutakin ikid na bebay.

3“Awemuy bit perdin ya lutakinaikid na talun kiden, ikid na bebaykiden, te dana markan mi bit yamukat na tolay na kiden na Nama-ratu ewan,” kunna.

4A nadangag ku hapa ya bilang nami-narkan da, a tagmafulu duwa ribu kidta tagtakday na mafulu duwa kidentribu na Istralita kiden, petta 144,000kid ngamin (mamemfulu duwayama-fulu duwa ribu), 5 te 12,000 ya mi-narkan da ta tribu ni Huda, a 12,000ta tribu ni Ruben, a 12,000 ta tribuni Gad, 6 a 12,000 ta tribu ni Aser, a12,000 ta tribu ni Naptali, a 12,000 tatribu ni Manasa, 7 a 12,000 ta tribu niSimyon, a 12,000 ta tribu ni Lebi, a12,000 ta tribu ni Isakar, 8 a 12,000 tatribu ni Zabulon, a 12,000 ta tribu niHose, a 12,000 ta tribu ni Bendyamin.

Ya Tolay Kiden Taga Ngamin KidenNasyon

9A ta kabalinan na kumanen nagli-payak a ‘Adadi’! ta kaddu na toto-lay kiden; aweda mabilbilang. Baba-bang kid taga ngamin kiden lugarikid na nasyon, ikid na agsitang, agitayukan kid ta atubang na ari enikid na Kalneru en. Sa nagbarawasikid hapa ta dipuru furaw, a tagtakdaykid hapa ta kuman na don na anaw.10A gisaayag kid ta masikan:

“Madaydayawan ya Dyos tamnga makkamu ta ngamin, ikid naKalneru en, te malalaki kid ngamangikerutan,” kunda.

11A tumubbat hapa mangdayaw yaanghel kiden nga nangkalihung ta arien ikid na lala-laay kiden ikid na ap-pat kiden ayam, te gisatumag kid taatubang na ari en a dinayawan da yaNamaratu:

12 “Dayawan mi ka, Afu, temalalaki ka na Dyos nga seppaka-pangwa. Mappya hapa yen, Afu,te iko ya mangatad ta ngaminbendisyon. Madaydayawan ka,Afu, addet ta addet,” kunda.

13A ya uhohug hapa na takday la-laayteyak a

“Amum de am inya ya tolay ki-den ngamagbarawasi ta furaw, ikidna had sin ya nagafun da?” kunna.

14 “Ay, awek amu, Ser. Iko de yamakkamu,” kunku hapa.

A ya nebar na teyak a“Yan kid ya nagafu ta lutak

nga nakaattam ta kadakalanna pagzigātān. A nagfuraw yabarawasi da kiden, te binaggawanda kid ta daga na Kalneru en.15 A yen ta itta kid sin ta atubangna Namaratu, a kanayun kidmagserbi tentu ta bali na in ta arawpase hiklam, a intu ya kanayunpagsigongan da. 16 A awedansangaw mazigatan ta bisin ikidna kawan na inuman da, ikid napatu na bilag, 17 te itta ya Kalneruen ta atubang na agtuttudan naNamaratu a intu ya mangtarontekid, a itulud na kid sangaw tahuhunen nga mangtolay tekid, aNamaratu sangaw ya mangfurid tazigu na mata da.” kunna.

8Ya Mekapitu En Dirkat

1 A ta nepangazi na Kalneru en tamekapitu en dirkat a nagimmang yangamin magsitang ta langit, a awanpulus ta nagsitang addet ta gadwa naoras. 2 A sangaw naitak hapa ya pituna anghel nga imatayuk ta atubangna Namaratu, a inatadan na ya tag-takday tekid ta kuman na amaryung.3 A ya mekawalu en nga anghel a

Page 471: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Nagmatakar 8:4 468 Nagmatakar 9:8nagibbal hapa ta kuman na palapalanga balituk, a neatad na tentu yaaddu na hutaw nga mabangog ammaapang, petta ikihu na ya asok nahutaw kiden ta pakimallak na ngaminkiden tolay na Namaratu ta agyanna angiatangan na balituk nga itta taatubang na Namaratu. 4 A tentu ennangiburud ta hutaw kiden ta afuyena timullu ya asok na en nga nehulunta pakimallak na mangurug kiden taatubang na Namaratu. 5 A sangawpinannu na anghelen ya palapala naen ta bagkang na afuy nga inalap na taangiatanganen, kapye na nepurwakya afuy kiden ta lutak. A kima-ma lahapa ya dalak ikid na magaldug ikidna kilat ikid na lunig.

Ya Pagsitang Na Amaryung Kiden6 A ta kabalinan na kumanen a

neparan na pitu kiden anghel yaamaryung da kiden, te pagsitanganda kid. 7 A ta pagpasitang na mapoluen a namegafu nagudan ta araru nganakihun ta afuy ikid na daga, a naa-pang ya pagkatallu na lutaken kon-todu kayu kiden ikid na kadat kiden.8A ta pagpasitang hapa namekaduwaen anghel ta amaryung na en a ka-ma la imalzub ya kumanna dappugnabagetay, kapye na newasik ta bebay, anagbalin hapa ya pagkatallu na bebayta daga, 9 a nagpasi ya pagkatalluna ayam kiden ta bebay, a naperdingamin ya pagkatallu na bapor kiden.

10A ta pagpasitang namekatallu enanghel ta amaryung na en a ka-mala imalzub hapa ya dakal na bitwanta langit ta kuman na hilag, kapyena nahunnak ta lutak ta agyan napagkatallu na karayan kiden ikid nahuhun kiden. 11 A ya ngagan nabitwanen a ‘Mapet,’ kunna, a nagpethapa ya pagkatallu na danum kidenta lutakin, a nagpasi hapa ya addu natolay nga uminum ta danum kiden.

12A ta pagpasitang na mekappatenanghel ta amaryung na en a nagdul-lam ya pagkatallu na bilag ikid na

hulan ikid na bitwan kiden, a nagka-fuy ya pagdakar da petta aweda mag-dakar ta pagka-lu na araw ikid napagka-lu na hiklam.

13A teyaken hapa naglipay a naitakya hukkaw nga umuubar ta tangn-gan na langit a namillu nagsitang tamasikan:

“Kakallak, kakallak, kakallaksangaw ya awan kiden mangurugngamagyan ta lutak. Te sangaw ammagsitang ya tallu kiden amaryungnga tanagay pasitangan na anghelkiden a pake kakallak kid,” kunna.

91 A ta pagpasitang na mekalima en

anghel ta amaryung na en a naitak yatakday anghel nga nagafu ta langit,ammi nagsunak ta kuman na alis-lisang na bitwan. A tentu en nagtab-nak ta lutak, a itta hapa ya tulbik nata kalab na pake adadalamen avut.2 A tentu en nanghukat ta kalab naavuten a tumurayuk na ya napuskulna asok nga nagafu ta avuten, a nag-sugiram ya bilag ikid na langit gafuta asoken. 3 A sangaw itta hapa yaadaddu na dudun nga nagafu ta aso-ken, a tekiden nagtatabnak ta lutaka itta ya dagat da ta kuman na da-gat na manggagama. 4 Ammi nebarna Namaratu ta aweda si-gedan yakadat kiden ikid na kayu kiden ikidna mula kiden, te intu la kagatan daya tolay kiden nga awan ta markana Namaratu ta mukat da. 5 Ammiawena mepalubus ta papasin da yatolay kiden, te pagzigātan da kid laabat ta lima hulan gafu ta dagat da enta kuman na dagat na manggagama.6 A am dumatang sangaw ye-yan nazigat a ikakayat na tolay kiden yamasiammi aweda haman masi.

7 A ya pakaitan na dudun kidena kuman kid na kabayu kiden ngapagtakayanna ange kidenmakigubat,te itta ya kuman na sangngat na bal-ituk ta ulu da, ammi ya mukat da yakuman na mukat na tolay. 8 A ittahapa ya huk da ta kuman na huk na

Page 472: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Nagmatakar 9:9 469 Nagmatakar 10:4babbay, a adanuk hapa ya ngipan data kuman na tong na tigre. 9 A taradang da hapa itta ya siksik da takuman na balayang, a am imubar kida pake magsitang ya payak da kidenta kuman na pagsitang na adadduna kalesa na gubat nga gergeran nakabayu kiden. 10 Itta hapa ya iffut data kuman na iffut na manggagama, ayen ya agkagat da petta taltalamananda ya tolay kiden abat ta lima hulan.11 Itta hapa ya ari da nga magturaytekid, a intu ya anitu nga mangtaronta adadalamen avut. Abadon ya nga-gan na ta agsitang na Hebreyu, ammiApalyon ya ngagan na ta agsitang naGiregu, (a ya ikayat na uhohugan teki-tam a Angapasi).

12 A yen ya addet na mapolu enakattatalawan na pagzigātān, ammiitta para duwa nga dumagdag.

13 A ta pagpasitang na mekānna-men anghel ta amaryung na en anadangag ku ya maguhohug ta agyanna appat kiden tarkud ta kadadugu naangiatanganen nga itta ta atubang naNamaratu, 14 a ya ibar na ta mekān-namen anghel nga nagpasitang taamaryung a

“Ubadam ya appat kiden anitunga negalut ta dakalen karayanngaKarayan na Yufurates,” kunna.

15 A naubadan hapa ya appat ki-den anitu, te dana negalut kid addetta isin na oras, ikid na araw, ikidna hulan, ikid na darun, kapye danaubadan petta ange kidmamapasi tapagkatallu na tolay kiden. 16A nadan-gag ku hapa ya mangibar ta kaddu nasuddalu da nga nagtakay ta kabayu, tedwagatut a milyon* ya bilang da.

17 A ya pakaitan na kabayu ki-den ikid na magtakay kiden nga nag-matakar teyak a itta ya netappan namagtakay kiden ta balayang ta radangda nga pake darag ikid na ngisit ikidna ngila. A ya ulu na kabayu da kidena kuman na ulu na leon, a neaswangda ya afuy ikid na asok ikid na asok na

burbura. 18A nasi hapa ya pagkatalluna tolay kiden gafu ta afuyen ikidna asoken ikid na burbura en nganeaswang da. 19 Te ya simuk da yaagyan na angapasi da yaga iffut dahapa, te kuman na ulag seulu ya iffutda kiden, a yen hapa ya agkagat da tatolay kiden.

20Ammi ya kadwan kiden tolay ngaawan nasi ta isin kid na pagzigātān aaweda haman nanonot yamagbabawita tarabaku da en nga dulay, te nedu-lot da la ya makimallak ikid na mang-dayaw ta anitu kiden ikid na sinangdyos da kiden, ammi intu dinayawanda ya awan makaita ikid na awanmakadangag ikid na awanmakahehit,te pinadday da kid haman ta balitukikid na pirak ikid na baronsi, ikid nabatu, ikid na kayu. 21 A aweda hapanagbabawi ta pamapasi da ikid napaganitu da ikid na pagdalluk da ikidna pangadallaw da ikid na pagtakawda.

10Ya Anghelen Nga Nangibbal Ta

Lalalebru1 A ta kabalinan na kumanen a

naitak ya takday ha na anghel ngaseppakapangwa nga nagafu ta langit.Itta ya hunglun ta utun na ulu naen, a nahungun ya bari na ta kulam.Nagdakar hapa yamukat na ta kumanna bilag, a ya takki na kiden ya ku-manna duwana arigi nga umagātang.2 Itta hapa ya lalalebru sehahukat takamat na en. A nesabbung na ya tak-day takki na ta bebay, a ya takdayentakki na ya nelubeg na ta lutak. 3 Asangaw pake nagsitang ta masikan takuman na pagsitang na leon. A tentuen nagsitang a namempitu hapa nag-dalak. 4A ta pagsitang na dalak kidena magge isurat kun mina ya nebarna dalak kiden, ammi ginamman nakna takday maguhohug ta agyan nalangit.

* 9:16 A ya takday milyon a intu hala ya mafulu na maribu

Page 473: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Nagmatakar 10:5 470 Nagmatakar 11:9“Awem la isurat ya nebar na

dalak kiden, te melemad,” kunna.5 A ya anghelen nga naitak nga

imatayuk ta bebay ikid na lutak, a in-uyad na ya kamat na ta langit, 6 kapyena nagayag:

“Pagasingan ta Namaratu ewannga awan masi ikid na namaddayta lutak ikid na bebay ikid na lan-git kontodu ngamin kiden magyantekid ta awan na sangaw ta ta-lantan. 7 Te am kanu sangaw naaraw ya pagsitang na mekapitu enamaryung a yen kid na araw yapangibalin na Namaratu ta ngamingakkad na en nga nelemad na taidi, ammi dana nepakamu na tapinaguhohug na kiden,” kunna.8 A sangaw naguhohug ha teyak ya

nagsitangen ta langit ta idi:“Em alapan ya lalalebru en ta ka-

mat na anghelen nga imatayuk talutak ikid na bebay,” kunna teyak.9A umange yakmantu ta anghelen,

a inadang ku ya lebru en. A ya uhohugna hapa teyak a

“Alapam na ay, a kanam. Mamitsangaw ta simuk mu ta kumanna tahu, ammi am nalintuk muna matakit sangaw ya sirat mu,”kunna.

10 A ginawat ku mantu ya lebru en takamat na en, a kinān ku, a mamit kadta kuman na tahu, ammi ta nepaglin-tuk ken a matakit haman ya sirat kin.11A sangaw nadangag ku ya maguho-hug teyak:

“Mappya ta manglavun ka hapasangaw, te intu lavunam ya du-matang nga dulay ta addu na tolayikid na dafu da kiden,” kunna.

11Ya Duwa Na Mangipasikkal

1 A ta kabalinan na kumanen a ittaya nangatad ta sarukud teyak, pettapagrukud ku.

“Em rukudan ya simbaan na Na-maratu ikid na angiatangan na en,

a bilangam hapa ya ngamin mag-gagimung, 2 ammi awem rukudanya bagawen ta lehut na simbaa-nen, te yen ya meatad ta tolaykiden nga awan makkamu ta Na-maratu, a gubatan da sangaw yaili na Namaratu, te pagyanan dasangaw abat ta tallu darun annamna hulan. 3 A doban ku sangaw yaduwa na mangipasikkal nga mag-barawasi ta kustal, a ipasikkal dasangaw ya peuhohug ku tekid ad-det ta maribu dwagatut annama-fulu araw (1260)*,” kunna.4 A ya duwa kiden mangipasikkal

nga nebar na teyak, a intu hala yaduwa kiden kayu ikid na duwa ki-den hilag nga magindag ta atubangna Dafu na paglelehutin nga binidana aglavunen Zikaraya ta palungu naaraw. 5 A am itta sangaw ya mangi-gakkad ta dulay tekid a apangan dakid sangaw ta afuyen nga iaswang da,te kunna ten sangaw ya pangpapasida ta makitapil tekid. 6 A gafu tapakapangwa da en a ilitup da sangawya langit petta awena sangaw magu-dan ta araw na pangipasikkal da, apagbalinan da hapa ya danum kidenta daga. A am kanu ya ikayat da apadatangan da hapa ya kompormi nazigat ta lutakin.

7 A am mabalin kid sangaw mangi-pasikkal a itta sangaw ya pake ma-poray na simaron nga imuhet taadadalamen avut, a ange sangawmakitapil ta duwa kiden, a am naabakna kid a papasin na kid hapa. 8 Amagyan la sangaw ya bari da kidenta kalsada ta dakalen ili nga nangpa-pasin da ta Dafu da en Hesus ta idi,ammi meangarig hapa ye-yen na ilita kuman na lugar na Sodom ikid naEgipto gafu ta kaddu na liwat na tolayna kiden. 9 A magyan la sangaw yabari na duwa kiden ta kalsada abatta tallu araw a gadwa, te awena san-gaw ituluk na tolay kiden tametanamya bari da, petta itta ya pakaitan na

* 11:3 Intu hala ya tallu darun a annam na hulan.

Page 474: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Nagmatakar 11:10 471 Nagmatakar 12:4ngamin kiden tolay ta paglelehutin.10 A pake matalakan sangaw ya awankiden mangurug nga magyan ta lutakgafu ta pasi na duwa kiden, a ging-at-atad kid sangaw gafu ta pagayayatda ta pasi na duwa kiden nga nang-pakakallak tekid ta idi.

11 Ammi am nagpasan sangaw yatalluhaw a gadwa a tolayan na kidha na Namaratu, a magtayuk kid, apake italaw na kid sangaw na ngaminmakaita tekid. 12A itta sangaw yama-gayag tekid ta langit, “Gimon kananta isin,” kunna sangaw, a timullu kidsangaw ta langit ta umag na kulam, atatangadan na kid sangaw na katapilda kiden. 13 Kabalinan na igon da aitta sangaw ya pakemasikan na lunig,a maperdi sangaw ya pagkafulu na iliin yen, a magpasi sangaw ya pitu ribuna tolay ta lunigen. A ya awan kidennasi ta lunigen a pake makatalaw kidsangaw, a ibar da sangaw ta pakemasikan ya Dyos ta langit. 14 Yen yaaddet namekaduwa en akattatalawanna pagzigātān, ammi alistu sangawdumagdag ya mekatallu.

Ya Mekapitu En Amaryung15 A ta kabalinan na kumanen a

pinagsitang na mekapitu en anghelya amaryung na en, a dadangagan kuya addu na magsitang ta masikan talangit:“Nangabak na ya Dafu tamin Nama-

ratu ikid na pinili na en mag-turay.

A ta ayanin na i Hesus Kristu yamakākwa ta ngamin kiden itu-rayan ta paglelehutin,

a intu la ya magnayun magtu-ray,” kunda.

16 A ya dwafulu en appat na lala-laay nga sakā makipagari ta Na-maratu a nagtatumag kid hapa taatubang na en mangdayaw tentu.17 “Mappya hapa yen teko, Afu Dyos,

te iko ya makapangwa tangamin.

Iko ya Dyos ta idi, a iko hala ta ayanin.

A matalak kamin teko, te ne-paitam ya kadakal na paka-pangwam,

a mamegafun ya pagturay mu tangamin paglelehutin.

18 “Kakurugan ta nakaporay ya awankiden mangurug teko,

ammi nepaitam hapa ya pagpo-ray mu tekid.

A ittan ya arawnapangimbestigarmuta nagpasi kiden,

ikid na pangsagolyat mu ta ngaminkiden pinaguhohug mu,

ikid na tolay mu kiden nga mag-talaw teko nga pobre ikid nanaba-nang.

A ayanin hapa ya araw na pangpa-gangmu ta ngamin kiden nag-perdi ta lutakin,” kunda tapangdayaw da tentu.

19 A ta kabalinan na kumanen anahukatan ya simbaan na Namaratuta langit, a maaita ya lakasa en nganetaratu na Namaratu ta tolay na ki-den. A ta nekahukat na simbaanna ena nakakilkilat, ikid na nakadaldalak,a naglunig hapa ikid na nagararu tamasikan.

12Ya Pagmatakar Na Babbay Ikid Na

Lamag1 A ta kabalinan na kumanen a

nakipaita hapa teyak ya pakaitan talangit. Itta ya babbay nga pakemakatulang ya barawasi na ta kumanna bilag, a kuman na imatayuk ta hu-lan. A ta ulu na en a itta ya sangngatna nga sebitwan ta mafulu duwa nabitwan, 2 ammi tanagay na maganak,a “Agi, agi,” kunna ta takit na paganakna.

3 A sangaw takwan ha ya nakipaitata langit, te itta ya pake dappug nalamag nga darag, ammi pitu ya uluna ikid na mafulu ya tarkud na, a ittahapa ya kuman na sangngat na ari tatagtakday ulu na. 4 Nesi-bat na ya if-fut na en anetapal na yapagkatallu nabitwan kiden ta langit, a nagkahun-nak kid ta lutak. A sangaw nagtayuk

Page 475: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Nagmatakar 12:5 472 Nagmatakar 13:2ya lamagen ta atubang na babbayenmaganak, te kanan na mina ya anakna en am imuhet. 5 A naganak yababbayen ta lalaki nga mekari mag-turay ta ngamin kiden nasyon ikid natolay ta lutakin ta masikan na turay.Ammi nelogot ya lamagen, te napat-ullu ya anak na babbayen ta Nama-ratu ta agyan na agtuttudan na en.6A nakabilag hapa ya babbayen addetta lugar nga kawanan na totolay, temagtagu ta lugarennga dana neparanna Namaratu tentu, petta mataronanaddet ta maribu dwagatut annama-fulu araw.*

7A sangawnagbattakhapa ya gubatta langit, te sa nagtatapil ig Migelikid na sakā anghel na kiden ta lam-agen. Tumubbat hapa nagtapil yalamagen ikid na anitu na kiden tegMigel, 8ammi naabak kid hala, a awanna ta lugar da ta langit, 9a yen ta naazikid, a nehunnak kid ta lutak. Ya nag-ngagan ta lamag a intu hala ya ulagenta palungu araw nga nagngagan hapata Dyablo ikid na Satanas, te intu yamangayayyaw ta ngamin tolay ta pa-glelehutin. A yen ta sa nehunnak kidta lutak, sa ikid na anitu na kiden. 10Asangawnadangag ku hapa yamasikanmaguhohug ta langit:“Nangabak na ya pakapangwa na Na-

maratu ewan,a magturay naman na ya pinili

na en Hesus Kristu,te naabak na ya nangidardarum ta

kabagis tam kiden, a nehun-nak na ta lutak,

te kanayun nedardarum na kidta atubang na Namaratu taaraw pase hiklam.

11 Ammi ikid ya nangabak tentu gafuta daga na Kalneru en ikid napangibosag da ta uhohug naen.

A aweda kinenga ya angat da ta pan-gibosag da tentu,

te nesagapil da la tentu maskiaddet ta pasi da.

12 “Magayayat kanan mantu, ikamuynga magyan ta langit.

Ammi kakallak kanan ngamagyan ta lutak ikid na bebay,

te dumagut na tekamuy ya DyabloSatanas, a mefulot ya porayna,

te amu na ta assang na ya arawna,” kunna.

13-16 A gafu ta nehunnak ya lama-gen ta lutak a dinagdag na ya bab-bayen naganak ta lalaki, a nangipur-dad hapa ya lamagen ta danum takuman na karayan, petta mealudmina malimat ya babbayen ta danu-men. Ammi inuffunan na lutak yababbayen, te nagbangrak, a lumitapya danumen ta umag na lutak. Ainatadan na Namaratu ya babbayenta payak na ta kuman na dappug nahukkaw, pettamakaubar addet ta tak-day lugar nga kawanan na totolay nganeparan na Namaratu tentu, pettaawena masi-ged na lamagen, a yenya nangtaronan na Namaratu tentuabat ta tallu darun a gadwa. 17 Agafu ta pake nagporay ya lamagen tababbayen, a nangunungan na ya kad-wan kiden anak na petta makitapiltekid, te ikid ya mangurug ta ibar naNamaratu ikid na mangipasikkal tadamag ni Hesus. 18 A nagtayuk yalamagen ta pingit na bebay.

13Ya Simaron Nagafu Ta Bebay

1 A sangaw naitak ya pake kahigh-igalan na simaron nga imuhet ta be-bayen. Pitu ya ulu na ikid na mafuluya tarkud na, a itta hapa ya sangngatna ari ta tagtakday tarkud na. Anasuratanhapa ya tagtakday ulu na takuman na ngagan na Dyos, te pasilanna ya kasasaad na Namaratu. 2 A ku-man na dappug na atu ya simaronennga naitak, ammi takwan ya takki nakiden te kuman na takki na mungaw,ammi dadappug hapa, a adanuk hapaya lu na kiden. A ya simuk na enhapa a kuman na simuk na leon. A ya

* 12:6 Intu hala ya tallu darun a annam na hulan.

Page 476: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Nagmatakar 13:3 473 Nagmatakar 13:18simaronin yan ya inatadan na lama-gen ta kalalaki na ikid na pakapangwana, petta intu ya magturay ta ngaminiturayan na lamagen. 3 A ta kumanna naitak a itta ya dakal na bigadta takdayen ulu na simaronen, a yenya pakalasinan ta nasi ta idi, ammigafu ta nagmappyan ya bigad na ena natolay hala. A gafu ta kumanen adumagdag ya ngamin tolay ta simaro-nen ta pagpaka-lat da tentu. 4 Adaydayawan da hapa ya lamagen gafuta pakapangwana en nga neatad na tasimaronen, yaga dayawan da hapa yasimaronen.

“Inya hud ya megitta ta simaro-nen, itta hud ya makabalin ngamangabak tentu,” kunda.5A pinagsikan hapa na lamagen ya

simuk na simaronen petta maguho-hug ta maparayag ikid na dulay nauhohug, a nepalubus hapa magtu-ray ta lutak addet ta tallu darun agadwa. 6 A awena nagimmang ma-madpadulay ta Namaratu, te pinad-padulay na ya ngagan na kontodutolay na kiden nga pagyanan na talangit. 7 A nepalubus hapa na Nama-ratu ta pa magturay la bit ya simaro-nen ta ngamin kiden tolay ta ngaminkiden lugar ikid na agsitang, pettapakākāllakan na hapa ya tolay kidenna Namaratu. 8 A gafu ta kumanen asa magdayaw ya ngamin kiden tolayta simaronen, fwera ta tolay kidennga dana nelista ta lebru na Kalneruen nga napapasi, te ta awena para lanekapadday na paglelehutin a dananesurat ya ngagan da ta lebru na enpetta maatadan kid ta magnayun naangat.

9 A am kakurugan hala ta itta yabangbang muy a mappya mantu tadangagan muy yan:10Am inya sangaw yamebalud gafu ta

awenamakidafu ta simaronena timuluk la mebalud.

A am inya sangawyamapapasi gafu taawenamakidafu ta simaronena timuluk la mapapasi.

A yen ta pake maturad mina ya tolaykiden na Namaratu, petta idulot da laya pangurug da.

Ya Simaronen Nga Nagafu Ta Lutak11 A sangaw naitak ya takwan na

kahighigalan na simaron nga imuhetta lutak. Duwa ya tarkud na ta kumanna tarkud na kalneru, ammi magsi-tang ta kuman na agsitang na lamag.12 A ye-yen hapa ya pinatudunan nanapolu en simaron nga sebigad taidi ammi nagmappyan, te neatad naya turay na en tentu, petta intu yakuman na pinakabari na. A persan naya ngamin tolay, petta dayawan da yanapolu en simaron. 13 A itta hapa yapakapangwa na napozanen simaronpetta palattogan na ya addu na pakai-tan nga masikan nga pagpaka-latanna tolay kiden, temaski paghunnakanna ya afuy ta lutak nga magafu talangit petta maita na ngamin tolay.14 A gafu ta palattogan na kiden ngapakaitan a maayayyaw na hapa yangamin kiden tolay nga magyan talutak nga awan mangurug, petta ma-madday kid ta sinang simaron ta ku-man na kagitta na napolu en simaronnga sebigad.

15A gafu ta pakapangwa na en hapaa ihuga na ya angat na sinang simaro-nen petta matolay ikid na makauho-hug ikid na makapapasi ta ngaminkiden tolay nga awan mangdayawtentu. 16 A ya ngamin kiden tolaynga ata-nang ikid na alinnak, ikidna maba-nang ikid na pobre, ikid namagturay ikid namagtagabu a sa per-san na kid sangaw nga mamarkanta ziwanan na kamat da ono mukatda, 17 pettam kumanen awan sangawta makalaku ikid na makagatang amawan tentu ya marka na ngagan nasimaronen ono bilang na ngagan na.

18 A ya malalaki en magnonot amappya ta pake lavunan na mina amanu ya ikayat na uhohugan na nu-mero na ngagan na, te ngagan hala natolay, a 666 ya numero na.

Page 477: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Nagmatakar 14:1 474 Nagmatakar 14:1314

Ya Kalneru en Ikid Na 144,0001 A sangaw tumangadak a naitak

ha ya Kalneru en nga imatayuk takinan da en Bagetay Zayon, a ne-hulun hapa tentu ya 144,000 kidentolay, a nasuratan hapa ya tagtakdaymukat da ta ngagan na Kalneru enikid na ngagan na Dama na en. 2 Adadangagan ku hapa ya masikan naadug ta kuman na dakal na tapaw ikidna dalak, ammi pake dangagan ku aadaddu kid na magkansyon ikid namaggitara. 3 A gisakansyon kid hapata bagu na kansyon ta atubang naNamaratu, ikid na appat kiden ayam,ikid na lala-laay kiden. A awan tamakkamu ta kansyon da en fwera la ta144,000 kiden, te nekaru na Kalneruen ya liwat da kiden. 4 Ye-yen kid natolay ya awan nakaliwat ta Kalneru enta kuman na mangadallaw, te awedaikayat medagga ta takwan, am awadagdagan da la ya Kalneru en tamaskihad ya eyan na. Yen kid ya sinakana Kalneru en, a neatad da ya bari data Namaratu ikid na Kalneru en. 5 Aawan pulus ta uhohugan da ta awankustu, te pake matunung kid la.

Ya Damag Na Tallu Kiden Anghel6A sangaw naitak ya takday anghel

nga umuubar ta utun, a ipadangag naya Damag ni Hesus nga awan maulita awan kidenmangurug nga magyanta lutakin, petta maski am anu yakatolay da ikid na agsitang da, ikid nagubyernu da a pake madangag da. 7Amasikan hapa ya pangbar na tekid,

“Magbabawi kanan, a mangu-rug kanan ta Namaratu, te tanagayna ya araw na pangpa-gang na tamakaliwat. A mappya ta dayawanmuy, te intu ya namadday ta langitikid na lutak ikid na bebay pasengamin kiden pagafun na danum,”kunna.8 A tumubbat hapa magsitang ya

mekaduwa na anghel,

“Naperdin ya ili na Babilonya,pinerdin naNamaratu ya kadakala-nen na ili, te ya umili kiden yanangayayyaw ta kadwan kiden to-lay ta kuman na nangpagilellaw,petta mekabkabat ya tolay kidenta pakikadallaw da ta takwan nadyos,” kunna.9 A sangaw tumubbat hapa ya

mekatallu na anghel,“Am itta sangaw ya makidafu

ikid na mangdayaw ta maporayensimaron ikid na sinang simaronen,ikid na magpamarka ta mukat naono kamat na, 10 a Namaratu hapasangawyamagporay tentu, a penu-man na hapa sangaw ta kumannabinarayangenngamangpa-gangtentu, te kuman na iburud na san-gaw tentu yapagporaynanga awanpulus ta laok, te pake masikan la.

“A pake kakallak kid hapa san-gaw gafu ta afuy ikid na burbura,a buyan na kid hapa na Kalneruen ikid na anghel kiden. 11 Temaski araw ikid na hiklam awedamabannayan ta pagzigātān da, gafuta pangdayaw da en ta simaronenikid na sinang simaronen, ikid napagpamarka da en ta ngagan naen tekid. A awena sangaw mag-immangna afuyenngamangpagat-tam tekid addet ta addet,” kunna.

12 A yen mina ya pangnonotan natolay na kiden na Namaratu, te amidulot tam ya pangurug tam ta uho-hug na Namaratu ikid ni Afu Hesusa attaman tam la bit ya dumatangtekitam gafu ta awetam pakidafu tasimaronen.

13 A ta kabalinan na kumanen anadangag ku ya maguhohug teyak talangit:

“Isurat mun yan. Mamegafu taayanin a nagāsāt ya ngamin kidenmasi nga mangurug te Afu Hesus,”kunna.

“On, kustu,” kunna hapa naKahalwa na Namaratu teyak,“Nagāsāt kid te magimmang kid nata ngamin banbannag da, te yaga

Page 478: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Nagmatakar 14:14 475 Nagmatakar 15:8masagolyatan kid hapa sangaw tatinarabaku da,” kunna.Ya Pakauknud Na Itta Kiden Ta Lu-

takin14 A sangaw itan ku a itta ya fu-

raw na kulam, a pagtuttudan na To-layen Taga Langit, a nagsangngathapa ta balituk, yaga nagibbal hapata matadam na kumpay. 15 A sangawlimattog ya takday anghel nga nagafuta umag na simbaan na Namaratu, abinaran na ya imatuttuden ta kula-men,

“Aran, maggapas kan, te du-matang na ya araw na aggapas, tenalutun ya ammay kiden ta lutake-wan,” kunna.

16Anewaradiwad na ya kumpay na enta lutaken, a nabalin na nagapas yamayan na lutakin.

17 A sangaw imuhet ya takdaypara na anghel ta simbaanen ta lan-git, a nagibbal hapa ta matadam napalataw. 18 A dumagdag para ya tak-day anghel nganagafu ta agyanna an-giatanganen. Yen hapa ya makkamuta afuy, a binaran na hapa ya anghe-len nga nagibbal ta palataw,

“Aran, e kan magpa-pat ta unaskiden ta lutak, te mabalin kid namalutu,” kunna.19A newaradiwad na ya palataw na

en ta unas kiden, te kuman na unasya tolay kiden nga awan mangurug, asa inuknud na kid petta iange na kidta kuman na agdapilan na Namaratu,petta mapa-gang kid. 20A sa napapasikid ta lawan na ili ta agdapilan naNamaratu, a nagarut ya daga da kidenta kuman na karayan addet ta 320 nakilumetru, a adalam hapa addet taawang na kabayu.

15Ya Pagpazigat Na Anghel Kiden

1 A ta kabalinan na kumanen anakipaita teyak ya takwan na pakai-tan ta langit nga pake pagpaka-latan,te itta ya pitu na anghel, a ikid hapaya makkamu mangiburud ta pitu napagzigātān ta tolay kiden ta lutak. A

am nabalin na sangaw ye-yen kid napagzigātān a yen sangaw ya addet napangpa-gang na Namaratu. 2 A ittahapa ya naitak ta kumanna bebay ngakuman na nekihu ya sarming ikid naafuy. A ta pingit na bebayen a gi-tayukan hapa ya ngamin kiden tolaynga nangabak ta simaronen ikid nasinang simaronen, te aweda nagpa-marka ta numero na ngagan na en.A tagtakday kid hapa ta kuman nagitara nga neatad na Namaratu tekid.3 A gisakansyon kid hapa ta kansyonni Mosesen nga tagabu na Namaratuta idi ikid na kansyon na Kalneru en.A kunna sin ya uhohug na kinansyonda en:“O Afu Dyos nga makapangwa ta

ngamin, a dakal ikid namalalaki, Afu, ya ngamintarabakum.

Iko la, Afu, ya Kadakalan na Ari ngamagturay ta ngamin,

a mappya ikid na kustu yangamin iningwam.

4 “A inya hud para ya awan magtalawikid na magdayaw teko, Afu,

bakawa iko la ya mappya.A sa ange sangaw teko ya ngamin

tolay, petta dayawan da ka,Afu,

te naita da ya kappya na ngaminkiden tinarabakum,” kun nakansyon da.

5 A ta kabalinan na kumanen anaitak ta naukadan ya mayor na silidna Namaratu ta simbaan na en talangitewan. 6 A limattog na hapa yapitu kiden anghel nga mangiburud tapagzigātān ta lutakin. Sa nagbarawasikid ta pake furaw, a nagbanda kidta ga-gamit nga pake makillat ta ku-man na balituk. 7 A ya mekappatenta ayam kiden nga itta ta bikat naari en a enna nesaned ya diyug ngabalituk ta tagtakday ta pitu kidenanghel. A ya tagtakday diyug da anapannu ta pagporay na Namaratuewan nga awan masi. 8 A maganan-wan la a napannu hapa ya simbaanenta asok gafu ta kalalaki na Namaratu

Page 479: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Nagmatakar 16:1 476 Nagmatakar 16:15-16ikid na pakapangwa na en, a awanta makasarok ta simbaanen addet takabalin na pitu kiden pagzigātān ngaiburud na pitu kiden anghel.

16Ya Diyug Na Pagporay Na Namaratu

1 A sangaw nadangag ku hapa yamasikanmagayag ta umag na simbaa-nen, te dobanna ya pitu kiden anghel.

“E kanan, te emmuy iburud yapagporay na Namaratu ta lutake-wan nga itta ta diyug kidina,”kunna.2 A umangen ya takday anghel, a

neburud na ya mayan na diyug naen ta lutak, a sa naggagurid na yatolay kiden nga namarkan ya mukatda ta numero na simaronen ikid nanagdayaw ta sinang bari na en. Apakematakit ikid na mahuyuk ya gurid dakiden.

3 A sangaw enna neburud namekaduwa en anghel ya mayan nadiyug na en ta bebay. A nagbalin yabebayen ta daga, ta kuman na dagana nasi. A sa nagpasi ya ngamin kidenikan ikid na ayam ta bebay.

4 A sangaw enna neburud namekatallu en anghel ya mayan nadiyug na en ta ngamin kiden karayanikid na wer ikid na ubbug, a sanagbalin ya ngamin danum da kidenta daga. 5 A nadangag ku hapa yauhohug na anghelen nga manaron tadanum kiden:“Matunung ka hala, Afu Dyos, te iko

ya Dyos ta idi,a iko hala ta ayanin.

A kustu hapa ya pangpa-gang mu taisin kid na tolay,

6 te yen kid ya nangpagarut tadaga na tolaymu kiden ikid napinaguhohug mu kiden ta idi.

A ta ayanin a pinenummu kid hapa tadaga.

A yen ya mappya na balat,”kunna.

7A itta hapa ya tumabbag ta agyanna angiatanganen:

“On, Afu Dyos, iko ya maka-pangwa ta ngamin, a mappya ikidna kustu ya ngamin pangpa-gangmu,” kunna.8 A sangaw enna neburud na

mekappaten anghel ya mayan nadiyug na en ta bilag, a pake nadagganya patu na en addet ta naapang yatolay kiden ta patu na en. 9 Ammimaski naap-apang kid ta patu nabilagen aweda haman nagbabawi,ikid na aweda nebosag ya kalalakina Namaratu nga makkamu ta isinkid na pagzigātān awa pinaliwatan dahud la.

10 A sangaw enna neburud namekalima en anghel ya mayanna diyug na en ta agtuttudan nasimaronen, a nagsugiram na yangamin kiden lugar ta pagturayanna simaronen, a nginalngal na tolaykiden ya hila da kiden gafu ta zigatda. 11Ammi aweda haman nagbabawita liwat da kiden, te pinadpadulay dala ya Dyos ta langitewan gafu ta guridda kiden ikid na takit da kiden.

12 A sangaw enna neburud namekānnamen anghel ya mayan nadiyug na en ta karayan na Yufurates,a nabbasan na petta makadakit yangamin armado na ari kiden ngamagafu sangaw ta lalassangan. 13 Asangaw naitak ha ya lamagen, ikid nasimaronen nga imuhet ta bebay taidi, ikid na simaronen nga imuhet talutak ikid namangisaned ta laddud niSatanas. A imuhet hapa ya matapangna anitu ta simuk na tagtakday tekidta kuman na bulprag. 14 A itta hapaya pakapangwa da, petta ihuga daya pagpaka-latan. A enda hapaagagayan ya ngamin kiden ari tapaglelehutin, petta sa magkakampatya ngamin kiden suddalu da ta takdaylugar, petta ange kid makigubatta Namaratu. 15-16 A ya ngaganna lugaren nga pagkakampatanda sangaw a ‘Armagidon,’ kunnata agsitang na Hebreyu. A yensangaw ya lugar na pakilabanan data Namaratu ewan, te yen sangaw ya

Page 480: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Nagmatakar 16:17 477 Nagmatakar 17:8kadakalan na araw na pakilaban naNamaratu tekid. A ya uhohug hapa niHesus a

“Dangagan muy, te pagka-mamuy sangawya datang ku ta kumanna ange na tulisan. A pake nagas-gāsāt sangaw ya sehahukal ikid nasebarawasi nga mangipa-na teyakammi ta masidugen ikid na awannagbarawasi,” kunna.17 A sangaw ta pangipurwak na

mekapitu en anghel ta mayan nadiyug na en a pehulun na ta paddad,a itta ya masikan nagsitang ta sim-baanen ta agtuttudan na Namaratu.“Nabalin na,” kunna. 18 A ka-ma lanagsitang hapa ya kilat kiden ikid nadalak kiden, a naglunig hapa ta pakemasikan. A yen sangaw ya kadakalanna lunig addet ta nekaparatu na tolaykiden, 19 te naggungay ya lutak ta ilina Babilonya nga kadakalan na ili ad-det ta nagtallu ya nagyanan na ili en.A negindan hapa naperdi ya ngaminkiden ili ta paglelehutin, te yen yabalat na Namaratu ta ili na Babilonya,a sa ipenum na ya ngamin pagporayna tekid. 20 A sa lumitap hapa yafugfugu kiden ta bebay, ikid na bage-tay kiden ta lutak. 21 A naggagin-dan nagkahunnak ya dadappug kidenararu ta tolay kiden, taglimafulu kiluya kadammat da, ammi pinadpadulayda la yaNamaratu gafu ta araru kiden,te akattatalawan ye-yen na zigat.

17Ya Babbayen Nga Nagtakay Ta

simaron1 A sangaw umange hapa teyak

ya takdayen anghel nga nagibbal tadiyug, a ya nebar na teyak a

“E ka sin, te ipaitak teko ya bab-bayen nga makikadallaw ikid napangpa-gang na Namaratu tentu,ammi intu hala ya kadakalan naili nga nesaad ta nagminangan naaddu na karayan,” kunna.2-3 A inalap na anghelen ya ka-

halwak ta pake adayu na lugar ngaadayu ta tolay, a yen ya nagyanan ku

teyaken nakaita ta babbayen, a nag-takay hapa ta pake darag na simaronnga maporay. A ya uhohug para naanghelen teyak a

“Ya babbayewan ya pan-gadallawan na ari kiden ta paglele-hutin, a kuman na nellaw hapaya ngamin tolay ta binarayang napakikadallaw na en tekid,” kunna.A ya simaronen nga nagtakayan

na babbayen a pitu ya ulu na ikidna mafulu ya tarkud na, a napannuhapa ya bari na en ta addu na ngaganna Dyosewan, te ikayat na gubatanya kasasaad na Namaratu. 4 A yababbayen hapa a nagbarawasi ta ku-man na burik na ubi ikid na pakedarag. A napannu hapa ya barawasina en ta magdaduma na magadildilabta kuman na balituk ikid na ispotkiden batu. A kuman na mangigawathapa ya babbayen ta paginuman nabalituk, ammi napannu haman tangamin kadulayan, te intu ipenum naya pakikadallaw na. 5 A nesurat hapaya ngagan na babbayen ta mukat naen:BABILONYA KADAKALAN HINA NANGAMIN MAKIKADALLAW IKID NAMAMADDAY TA NGAMIN DULAY

Ammi melemad ya ikayat na uho-hugan na ngagan na kiden. 6A kumanna nellaw hapa ya babbayen, te pakenagragsak gafu ta pagarut na dagana pinapasi na kiden, te bababangya pinapasi na ta mangurug kiden teHesus.

A ta nepakaitak ta babbayen ikid nanagtakayan na en nga pitu ya ulu naikid na mafulu ya tarkud na a “Ahu,anu panaw yewan,” kunku. 7 Ammiya anghelen nga naguhohug teyaka pake nepasikkal na ya babbayenteyak:

“Awem pahig am anu yewan kid,te pake ipadangag ku teko, pettaamum,” kunna.

8 “A ya simaronina nga nag-takayan na babbayina a itta ta idi,te awan haman ta ayanin, ammi

Page 481: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Nagmatakar 17:9-10 478 Nagmatakar 18:2tanagay na ha magtoli, te magafusangaw ta avuten ta pake umag nalutakin. A sangaw am lumattog naa intu sangaw ya dayawan na tolaykiden nga awan nelista ta nakelis-tan namatolay kiden ta awena parapakapadday na paglelehutin. Team maita da ta limattog na a

‘Imawan haman ta idi a anukawagan na ta itta ha,’ kunda.

“Ammi awena sangaw mabayag, temewarad hala sangaw ta pangpa-gang na Namaratu tentu.

9-10 “A am itta ya mayatmakkamu ta kebalinan na simaro-nen nga pagtakayan na babbayena mappya ta pake malalaki yanonot na, te ya pitu kiden ulu naa yen kid ya keangarigan na pitukiden bagetay nga pagyanan nababbayen, ammi keangarigan kidhapa na pitu na ari. Ammi awanna ya lima kiden, te dana naazikid na, a magturturay para la yamekānnamen. A awan para la yamekapitu en, ammi sangaw amittan a awena mabayag.

11 “A ya bari na simaronen ngapagtakayan na babbayen a intuhala ya keangarigan na mekawaluna ari, ammi ta idi a intu hala yamekapitu ta pitu kiden. A awanna yen ta ayanin, ammi ta idi itta.A lumattog hala sangaw kapye namewarad ta pangpa-gang na Na-maratu tentu.

12 “A ya mafulu kiden tarkud nganaitam ta simaronen a yen kid yapakaitan ta itta sangaw ya mafuluna ari nga awan para la mesaadta iturayan da, ammimakipagturaykid sangaw ta simaronen abat tatakday la na oras. 13 A tatakdayla sangaw ya nonot da, te idaggada sangaw ya turay da ikid nakalalaki da ta pagturay na simaro-nen. 14 A yen kid sangaw yamaghahulun makilaban ta Kalneruen, ammi intu hala sangaw yamangabak tekid, te intu ya pakemasmasikan ammi ta ngamin ki-

den ari ikid na ngamin kiden mag-turay. A ya ngamin kiden tolaynga pinili na ikid na inalap na amesipat kid hapa ta pangabak nagafu ta aweda mangilogot,” kun naanghelen teyak.15A ya binida na en para teyak

“A ya karayan kiden nga naitamnga magar-arut ta pagyanan nababbayen makikadallaw a yen kidya keangarigan na tolay kiden taaddu na lugar ikid na maguhohugta addu na agsitang. 16 Ammi yamafulu kiden ari nga meangarig tatarkud ta simaronen, a maghahu-lun kid sangaw na simaronen, teikatupag da sangaw ya babbayennga makikadallaw, a sa perdin dasangaw ya ngamin kwa na, pettamagbalin sangaw ta kuman nanauhagan, yaga afutan da sangawya bilsag na kapye da sangaw apan-gan ta afuy. 17 Kumanen san-gaw ya tarabakun da, te Namaratuya mangpatakday ta nonot da, tepetta maggagitta kid mangatad tapagturay da ta simaronen, pettamkumanen a sa dumatang sangaw yangamin gakkad na Namaratu addetta sa mebalin ya inuhohug na en.

18 “A ya babbayen hapa nganaitam ta naperdi a yen ya kean-garigan na kadakalanen na ili nganakitagabun na ari kiden ta pa-glelehutin,” kunna.

18Ya Kaperdi Na Ili Na Babilonya

1 A ta kabalinan na kumanen anaitak ya takwan na anghel ngaumakban ta lutak, te nagafu ta langit.A pake dakal hapa ya turay na tenadakaran ya lutaken gafu ta kalalakina bari na en. 2A sangaw a nagayag tamasikan:“Awan na, awan na ya Ili na Babilonya

nga kadakalan na ili.Te nagbalin na ta pagyanan na anitu

kiden,

Page 482: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Nagmatakar 18:3 479 Nagmatakar 18:17ikid na ngamin kiden espiritu

nga dulay, ikid na mamanuknga magkan ta bilsag na nasi.

3 Pina-gang na Namaratu ya ili ingafu ta sa pinagillaw na ya ngamin

tolayta binarayang na pakikadallaw

na en tekid,a gafu ta pinagliwat na hapa ya mag-

turay kiden ta pakikadallawna tekid,

te pinagba-nang na hapaya maglaku kiden gafu tapagkaragāt na tolay kiden tapakikadallaw na en tekid,”

kun na anghelen teyak.4 A sangaw nadangag ku hapa ya

takwan namaguhohug ta langitewan:“Ikamuy nga tolay ku, umadayu

kanan ta makikadallawina,petta awemuy mekabkabat ta li-

wat na kidina ikid na pangpa-gang ku tentu,

5 te nahuttul na ya liwat na kiden abatta langit,

a iparan na Namaratu yapangpa-gang na tentu.

6 “Aran, ibalat muy na ya liwat na iliina,

te atadan muy ta kuman naneatad na ta kadwan,

ammi doblen muy ya pangpa-gangmuy tentu,

te ya dulayen nga nepenum nata kadwan a masmasikan yaipenum muy tentu.

7Amanu ya kasikan na pagparayag naikid na pagragsak na ta idi

a kuman en hapa ya iatadmuy tazigat na ikid na damdam na,

te kuga maparayag ya nonot na.‘Anuhud ya burungan kubakawa

ari yak haman na babbay, aawek haman nabalu, te adduya lālākik kiden,” kunna.

8 “A yen ta gulpe sangaw ya ngaminkiden zigat na,

te sa maggagindan ya bisin, ikidna pasi, ikid na damdam tatakday la na araw.

A maapang sangaw ta afuy, temasikan ya Namaratu ngamangpa-gang tentu,” kun naanghelen teyak.

9Apakemadamdammantu sangawya ari kiden nga nangkadallaw tentuikid na nakipagragsak tentu, te ammaita da sangaw ya asok na ili ena pake makatangtangit kid na. 10 Aumadayu kid hapa sangaw tentu ngamakatangtangit, te yaga magburungkid sangaw tamekabkabat kid hapa tapangpa-gang na Namaratu ta ili en.

“Agayoy, agayoy, ta ili tamewannga Babilonya. Piga la ya pangpa-gang na Namaratu tentu, pade awamalalaki na ili,” kunda sangaw.11-13 A makatangtangit hapa san-

gaw ya maglaku kiden, te awan nasangaw ta gumātāng ta ilaku danga balituk, ikid na pirak, ispotna batu, perlas, ga-gamit, bangog,kayu, tulang, baronsi, landuk, kanela,rikado, binarayang, denu, arena, bag-gat, baka, kalding, kabayu, lugan,yaga tolay para nga pagtagabun da.14 (-) 15 * Ta idi a nagba-nang kid tangamin kiden nelaku da ta tolay ki-den ta ili na Babilonya, ammi sangawgafu ta naperdin ya ili en a magyankid la ta adayu nga makatangtangit,te yaga magburung kid hapa, te mek-abkabat kid hapa ta pangpa-gang naNamaratu.16 “Agayoy, agayoy, ta ili tamewan,pade awa ispot paen ya pagbarawasi

na tolay na kiden ta darag ikidna asul.

A ispot paen ya nesigal da kiden, ikidna aritut da kiden nga balitukikid naperlas, ikid namanginana batu.

17 A piga la ya kaperdi na ngaminpagba-nangna ikid na kalalakina,” kunda sangaw.

* 18:15 Ya bersikulo 14 a yan ya tulfu na uhohug na anghelen, a nehahat mantu ta bersikulo 21 ikid na22 petta nagdadagga ya ngamin bida na anghelen.

Page 483: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Nagmatakar 18:18-19 480 Nagmatakar 19:5A kumanen hapa sangaw ya

damdam na itta kiden ta bapor dakiden ta bebay, ya kapitan da ikid namagtarabaku kiden kontodu ngaminmakilugan, 18-19 te am maita da hapasangaw ya asok na ili en ta adayu,a makatangtangit kid hapa sangawgafu ta damdam da ta ili en.“Agayoy, agayoy, ta ili tamewan.Itta hud ya takwan na ili nga malalaki

ta kumanewan?Te intu paen ya nangalapan tam

ta pagba-nang tam gafu takarga na bapor tam kiden ngaginatang da.

A piga la ya kaperdi na in,” kundasangaw.

20 Ammi ikamuy nga magyan talangit a magayayat kanan, te pina-gang na Namaratu ya nakaliwat. Samagayayat kanan, ikamuy tolay naNamaratu, ikid na ikamuy turin naikid na paguhohuganna, te pina-gangnan ya dulayen babbay gafu ta in-ingwa na en tekamuy.

21 A sangaw itta ya masikan naanghel, a inakkat na ya dakal na batuta kuman na kadakal na aggilingan,kapye na newarad ta bebay. A yanebar na en hapa a“Kumanin sangawyapa-gangna ili na

Babilonya,te medangkak sangaw ta lutak, a

awan na sangaw.(v 14) A awan na sangaw ya ngamin

kiden karagatan na tolay nakiden,

te imawan na sangaw ya ngaminpagba-nang na ili in ikid nakalalaki na, a aweda sangawmetoli tentu.

22Awan na sangaw ta sitang na gitara,ikid na tokar,

ikid na kansyon ta agyan nakalsada na kiden ikid na ba-bali.

A awan na sangaw ta magtarabakutentu,

ikid na mamadday ta gagan-gayen paddayan na tolay, aawan na sangaw ta magbayu.

23 A awan na sangaw ta hilag ngamagpadakar tentu,

te awan na sangaw ta sitang namagayayat ta kuman na mag-boda.

Kumanin sangaw ya dumatang ta iliin, te ya maglaklaku kidententu ya nagbalin ta kumannaari kiden ta paglelehutin,

a inayayyaw da ya tolay kidengafu ta sistema na paglaku da.

24A intu para liwat na ya pasi na tolaykiden na Namaratu,

ikid na aglavun na kiden, pasengamin kiden napapasi ta lu-takin,” kunna.

19Ya Magayayat Ta Kaperdi Na Ba-

bilonya1 A ta kabalinan na kumanen a

nadangag ku ya kumanna agsitang naadaddu na tolay ta langit, a gisakan-syon kid:“Haleluya! Malalaki ya Namaratu

ewan,te intu yamangikerutan nga seppaka-

pangwa.2Amatunung kad ya pangpa-gang na,te pina-gang nan ya makikadallawen

nga nangpadakat ta ngaminpaglelehutin

ta pakikadallaw na ta tolay ki-den.

A nebalat nan hapa ya nepamapasi nata tolay na kiden,” kunda.

3“Haleluya! Temagnayun lamagasokya nagdakaten ili addet ta ad-det,” kunda ha.

4Aya dwafulu kiden appat na lalak-lakay ikid na appat kiden ayam tabikat na agtuttudan na Namaratu agitumagan kid ta atubang na en, adinayawan da.

“Kakurugan, madaydayawan yaNamaratu,” kunda.5A sangaw itta ha ya takday magsi-

tang ta bikat na agtuttudan na Nama-ratu,“Ikamuy ngamin nga daddoban na

Namaratu a dayawan muy.

Page 484: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Nagmatakar 19:6 481 Nagmatakar 19:18“Kumanen hapa tekamuy nga

magtalaw tentu ngamagturaypase awan magturay.

“Sa dayawan muy ya Dyos tam,”kunna.

6 A sangaw nadangag ku hapa yaawan bababang na tolay, te gisasitangkid ta kuman na adug na dakal natapaw ikid na masikan na dalak:“Haleluya! Madaydayawan ya Dyos

nga makapangwa ta ngamin,te magturay na ta ngamin.

7 “Magayayat kitanan! A dayawantam ya Dafu tam,

te dumatang na ya araw na bodana Kalneru en, a neparan yaatawa na en.

8 “Te pinagbarawasi na Dyos ta furawikid na magadildilab na ga-gamit,” kunda.

(Ya furaw na ga-gamit ya keangariganna mappya kiden tinarabaku na to-lay kiden nga mangurug ta Namaratuikid ni Afu Hesus.)

9 A sangaw itta ya anghel nganaguhohug teyak,

“Isurat mun yan:‘Nagāsāt ya ngamin kidenma-

gawi ta boda na Kalneru en, temesipat kid na ta pagpamakanna,’ ” kunna.“Te kakurugan yan kid na uho-

hug na Namaratu,” kunna ha.10 A nagtumagak na ta atubang na

anghelen, te dayawan ku mina, ammiginamman nak,

“Bakkan mina ta iyak yadayawam, te Namaratu la mina,te daddoban nak la na Namaratuta kuman na iko ikid na kagittamkiden aglavun nga mangipasikkalte Hesus, a yen ta paglavunan nakna Kahalwa na Namaratu, pettaiyak ya mangipasikkal te Hesus,”kunna.Ya Nagtakay Ta Furaw Ta Kabayu

11-16 A ta kabalinan na kumanen anaitak ta kuman na nahukatan ya lan-git, a “Hu, hu”, itta ya dumagut ngamagtakay ta pake furaw na kabayu, anatultulfu hapa ya addu na sangngat

na ari ta ulu na en, te ya duwa nangagannanganesurat ta salnukna enikid na uffu na en a

KATA-NANGAN NA ARI IKID NAKADAKALAN NA MAGTURAY

A kuman na bagkang na afuy yamata na kiden, te awan ta melemadtentu. A awan pulus ta pagkilluyānna, te kustu ya ngamin ibar na, amatunung hapa am ange makilabanta katapil na kiden. A itta hapa yangagan na nga nesurat ta bari na,ammi intu hapa la ya makkamu amanu ya ikayat na uhohugan. Ammiamu na ngamin tolay ta intu ya Kaku-rugan nga mekatalak. A ya panginga-ganan da tentu a ‘Uhohug na Nama-ratu’, kunda, te itta ya matadam nakampilan nga imuhet ta simuk na en,te yen ya pangkattab na ta tolay kidenta ngamin kiden lugar, a pa-ganganna kid hapa ta kuman na magpaluk talanduk.

A timunud hapa tentu ya armadokiden nga nagafu ta langit, a gin-sātakay kid hapa ta furaw kid nakabayu, ikid na nagbarawasi kid hapata dipuru furaw na ga-gamit. A gi-daddagan hapa ya barawasi na ari en,te ilublubeg na ya katapil na kidenta kuman na mangpalsok ta daragna ubas, te intu ya mangidatang tapangpa-gang na Namaratu ewan ngaseppakapangwa ta ngamin gafu tapagporay na.

17 A naitak hapa ya takday anghelnga umatayuk ta bilagen, a pake na-gayayag ta mamanuk kiden umuubarta langit:“E kanan sin te magkakampat kanan,

te magpamakan ya Namaratuewan.

18 “E kanan sin te mangigup kanan tabilsag na ari kiden ikid na sud-dalu kiden pase kumander dakiden, ikid na bilsag na kabayupase magtakay kiden.

“Kakkapan muy ya bilsag na ngamintolay nga tagabu pase awan

Page 485: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Nagmatakar 19:19 482 Nagmatakar 20:10nagtagabu, ikid na alinnakpase ata-nang,” kunna.

Ya Kaabak Na Simaronen19A sangawnaitak ha ya simaronen

ikid na magturay kiden ta lutak ikidna suddalu da kiden, te sa nagkakam-pat kid petta makilaban kid na tanagtakayen ta furaw na kabayu ikidna suddalu na kiden. 20Ammi naabakya simaronen ikid na kahulun na enngamangisaned ta laddud ni Satanas.

(Ya nagladduden a intu hala yanamadday ta pagpaka-latan ta idi,petta ayayyawan na ya tolay ki-den nga nagpamarka ta ngagan nasimaronen, ikid na nagdayaw hapata sinang simaronen.)A ginafut da ya simaronen ikid

na kahulun na en nagladdud, a azonewarad da kid seangat ta alugen ngaseafuy ikid na seburbura. 21 A yakadwan kiden kahulun na simaronena sa pinapasi na kid na nagtakayen tafuraw na kabayu ta kampilanen ngaimuhet ta simuk na en. A nagbasuba-sug yamamanuk kidenngamagkakanta bilsag da.

20Ya Maribu Na Darun

1 A ta kabalinan na kumanen anaitak ya takday para na anghel ngadumagut ta lutak, te nagafu ta lan-git. A nagibbal hapa ta dakal nakawad ikid na tulbik na Adadala-men Avut. 2 A ginafut na ya lama-gen, ya kinan da en ulag nga nan-gayayyaw ta tolay kiden addet tapalungu araw, intu hala ya Satanasikid na Dyablo. 3 A kinawadan naanghelen, kapye na nehunnak taAvuten, kapye na hapa tinulbikanpetta awena makalattog, te mappyata mabalud abat ta maribu na darunpetta awenan sangaw maayayyaw yatolay kiden. Ammi sangaw am nag-pasan ya maribu na darun a ma-palubusan nga lumattog, ammi mavitla.

4 A sangaw naitak hapa ya addu natolay nga imatuttud ta agtuttudan na

ari, a inatadan na kid na Namaratuta turay da, petta ikid na ya kahulunna kiden nga magturay ta ngamin pa-glelehutin. A naitak hapa tekid ya ka-halwa na tolay kiden nga naputulangafu ta pangipasikkal da te Hesus ikidna uhohug na Namaratu, te yen kidya awannangdayaw ta simaronen ikidna sinang simaronen ikid na awannagpamarka ta ngaganna tamukat daono kamat da. Ammi sa natolay kidhala petta makipagturay kid te HesusKristu addet ta maribu na darun.

5 A yen kid ya napolu nga tolayanna Namaratu ta pasi da, ammi ya kad-wan kiden tolay nga nagpasi a awedasangaw matolay addet ta maribu nadarun. 6 Ammi mapmappya ya mesi-pat kiden ta apolu en pangtolay naNamaratu, a pake matalakan kid san-gaw, te awena kid sangaw masi-gedna mekaduwa na pasi, a magserbi kidla ta Namaratu ikid ni Hesus Kristu, temagbalin kid ta padi na, a makipagtu-ray kid tentu abat tamaribu na darun.

Ya Kewarad Ni Satanas Ta Afuyen7A sangaw am nagpasan ya maribu

na darun a ipalubus na Namaratu talumattog ya Satanas ta nakebaludanna en. 8A kuga ange ha sangaw man-gayayyaw ta tolay kiden ta ngaminkiden lugar ta ngamin paglelehutin.A sansanatan na sangaw ya tolay ki-den nga taga Gog ikid naMagog, pettamagkakampat kid nga mangiparan tagubat. Pake adaddu kid sangaw takuman na kaddu na ginat kiden ta be-bay. 9A sumaned kid sangawmangle-hut ta ngamin na lutakin, a sa lehutanda sangawya kampona tolay kidennaNamaratu ikid na ili en nga iddukanna. Ammi maudanan kid sangaw taafuy a sa maapang kid. 10A ya Dyablonga nangayayyaw tekid, a mewaradhapa sangaw ta alugen nga seafuyikid na seburbura nga newaradan nasimaronen ta idi ikid na turin na ennga nangisaned ta laddud ni Satanas.A pake kākāllak kid ta araw pase hik-lam addet ta addet.

Page 486: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Nagmatakar 20:11 483 Nagmatakar 21:1211 A ta kabalinan na kumanen a

naitak ya imatuttud ta pake dakal ikidna furaw na agtuttudan na ari, a ka-ma la imawan ya lutaken pase langite-wan gafu ta ketta na imatuttuden tafuraw na agtuttudan. 12-13 A sangawnaitak hapa ya nagpasi kiden, ngaminata-nang pase alinnak, a gitayukankid ta atubang na imatuttuden ta fu-raw na agtuttudan, te ya ngamin ki-den nagpasi ta bebay ikid na lutaka sa imuhet kid ta tanam da kiden.A sangaw naukadan hapa ya lebrukiden nga nakesuratan ta ngamin ki-den tinarabaku na nagpasi kiden takatolay da en. A naukadan hapa yatakday para na lebru nga nakelistanna matolay kiden. A gafu ta lebrukiden a yen ya pakaitan ta tinarabakuna tagtakday, petta amu na Namaratuam anu sangaw ya pangpa-gang natekid.

14-15 A ya ngamin kiden nga awanta ngagan ta nakelistan na matolaykiden a sa mewarad kid ta alugen ngaseafuy. Ya alugen nga seafuy a yenya mekaduwa na pasi, te yen sangawya kewaradan na nagpasi kiden ngamagafu ta tanam kiden.

21Ya Bagu Na Lutak Ikid Na Langit

1 A ta kabalinan na kumanen anaitak ya bagu na langit, ikid na baguna lutak, te imawan ya dana en lan-git ikid na lutak, a awan na hapa yabebayen. 2 A naitak hapa ya ili naNamaratu, ya nengagan na en ta BagunaHerusalem, a umak-akban ta lutak,te nagafu ta langit ta kuman na ispotna nobya nga umangemangdafung taatawa na en. 3 A sangaw nadangagku hapa ya maguhohug ta masikan tabikat na agtuttudan na Namaratu,

“Itan muy awa magdadagganya Namaratu ikid na tolay, temakipagyan na ya Namaratu tekidta takday lugar, te sa tolay na kid.4 A intu hapa la sangaw ya mang-purid ta zigu na mata da kiden, teawan na sangaw ta masi ikid na

madamdam ikid na magtangit, ikidna magtakit, te awan na ya danenkasasaad na paglelehutin,” kunna.5 A sangaw naguhohug hapa ya

imatuttuden ta agtuttudan na ari,“Itan muy awa sa inulik ya

ngamin petta bagu,” kunna.A ya nebar na teyak a

“Isurat mun ya nadangag mu, tekakurugan na uhohug,” kunna.6A sangaw naguhohug ha teyak,

“Nabalin na. Iyak ya nangigafuikid na nangibalin. A ya ngaminkiden makainum a atadan ku kidta inuman nga awan mapagan ngamagafu ta huhunenmangtolay, 7 tegagangay ta yen ya kwa na ngaminkiden nangabak, a iyak sangaw yaDyos da, a ikid sangaw ya ānāk ku.

8 “Ammi ya ngamin kiden mag-talaw, ikid na mahigal nga man-gatubang, ikid na mangilogot, ikidna natapangan ta dulay, ikid namamapasi, ikid na mangadallaw,ikid na maganitu, ikid na makimal-lak ta sinang dyos, ikid na ngaminmagladdud, a sa mewarad kid san-gaw ta alugen nga seafuy ikid naseburbura, a yen ya mekaduwa napasi,” kunna.9 A sangaw umange ha teyak ya

takday ta anghel kiden nga nagibbalta diyug, a ya uhohug na teyak a

“E ka sin, te ipaitak la tekoya Nobya en nga makiatawa taKalneru en,” kunna.10 A inalap na ya kahalwaken ta

utun na dakal na bagetay nga ata-nang. A sangaw netuldu na teyak yaBagu en Herusalem nga ili na Nama-ratu, a imak-akban, te nagafu ta lan-git. 11A pakemadakar ya ili en gafu takalalaki na Namaratu tentu, te maga-dildilab ta kuman na batu en sarmingnga makillat. 12A nagibawān hapa yaili en ta makanag ikid na ata-nang nagibaw, a mafulu duwa ya sasarokanna kiden, a tagtakday kid hapa taanghel nga maggwardya. A nasur-atan hapa ya tagtakday sasarokan tatakday ngagan, te itta ngamin ten ya

Page 487: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Nagmatakar 21:13 484 Nagmatakar 22:7ngagan na mafulu duwa kiden tribuna tolay kiden nga Istralita. 13 Ittaya tallu na sasarokan ta daya, tallu taamyanan, tallu ta abagatan, a tallu talaud. 14 A ya kuman na kepundasyonna gibawen a mafulu duwa na batu, anasuratan hapa ya tagtakday batu tatakday ngagan na mafulu duwa kidenturin na Kalneru en.

15 A ya anghelen nga naguhohugteyak a nagibbal hapa ta pagrukudna nga balituk, te rukudan na yaili en kontodu gibaw na en ikid nasasarokan na kiden. 16 A kalpig yakasasaad na ili en a naggagitta yakadanuk na ikid na kalawa na. A tentuen nagrukud ta ili en a 12,000 (mafuluduwa ribu) na hekterya ya kadanukna, kumanen hapa ya kalawa na pasekata-nang na. 17A tentu en nagrukudta gibawna ili en a inalapna ya kumanna pagrukud na tolay. A 144 (magatutappatafulu appat) na metru ya kātā-nāng na gibawen. 18 A ya batu nagibawen a kuman na batu nga daragnga mali-mang. A dipuru balitukhapa ya bali kiden ta ili en, ammi ma-galinu kid ta kuman na sarming. 19 Ayamafulu duwa kiden pundasyon ngapagtayukan na gibawen a naispotankid hapa ta magdaduma na batu ngaispot, te itta ya darag, ikid na asul,ikid na ngila, ikid na māta, ikid nangisit. 20 A itta hapa ya nagkakihuta burik na. 21 A ya mafulu duwakiden sasarokan a perlas ya tagtakdaytekid, te ya takday perlas ya takday nasasarokan. A dipuru balituk hapa yakalsada na ili en a magalinu ta kumanna sarming.

22 A ta kuman na naitak a awanta simbaan ikid na kapilya ta ili inyen, te agyan na Namaratu ikid naKalneru en a aweda masapul ya sim-baan. 23 A aweda masapul ya bilagikid na hulan, te ya Kalneru en yakuman na hilag da, a ya kalalaki naNamaratu ya magpadakar ta ngaminna ili en. 24A ya dakar na en ya angenna ngamin tolay, a ya ari da kidenhapa a idagga da ya lugar na pagturay

da ta ili na Namaratu. 25 A awenasangawmaserran ya sasarokan kiden,te awan na sangaw ta hiklam ten, 26 aiange da hapa ya ngamin kaba-nangda ikid na kappya da ta ili en.

27Ammimehangat sangaw simarokya awan mappya ta Namaratu, ikidna mangwa ta kaamamatan ikid namagladdud, te intu la mapasarok yanesurat ta ngagan na ta lebru naKalneru en nga mangatad ta mag-nayun na angat.

22Ya Karayan Nga Mangtolay

1 A sangaw nepaita na anghelenteyak ya karayan nga mangtolay nganagafu ta agyan na agtuttudan na Na-maratu ikid na Kalneru en, te kumanna laswadan, a pake mali-mang takuman na sarming, a nagarut hapa tatangngan na kalsada na ili en. 2 A tamagdwaakub na karayanen a itta yakayu nga mangtolay, a magmayan kidta kada hulan. A ya don da kiden yamangatad ta sikan na tolay kiden tangamin kiden lugar, 3 te ya ngamindulay ta idi a awan na. Namaratuikid na Kalneru en ya magturay ta ilien, a kanayun daydayawan na kid natolay da kiden, 4 te aitan da sangaw yamukat na Namaratu, a mesurat hapaya ngagan na en ta mukat da kiden.5 Awan sangaw ta hiklam, a awedasangawmasapul ya hilag ikid na bilag,te yaDafu daNamaratu yamangdakartekid, a makipagturay kid hapa tentuaddet ta addet.

6A sangaw nebar na teyak,“Kakurugan yan kid na uhohug,

te ya Namaratu nga nangpalavunta aglavun na kiden a dinob na yaanghel na en teko petta ipaita naam anu sangaw ya dumatang tamavit, petta mepadangag hapa tatolay na kiden,” kunna.7A ya uhohug hapa ni Hesus a

“Itan muy awa tanagay na yadatang ku tekamuy, a pake mata-lakan sangaw ya ngamin kiden

Page 488: UhohugnaNamaratugafuteHesusKristu NewTestamentinAgta ...Hesus tentu (itam Mat. 9:9), ammi ta nepagpadagdag ni Hesus tentu a alistu imikkat, a nagtugutan na ya pagpagan na tolay kiden

Nagmatakar 22:8 485 Nagmatakar 22:21mangitug ta uhohug kiden nebidata lebru in yan,” kunna.8A iyak, Hwan, ya nakadangag ikid

na nakaita ta ngamin nabidak ta isin.A teyaken nakadangag ikid na nakaitaa nagtumagak ta atubang na anghe-len nga nangipaita tekid teyak, tedayawan ku mina. 9Ammi ya uhohugna teyak a

“Bakkan mina ta iyak yadayawam, te Namaratu la mina,te daddoban nak la na Namaratuta kuman na iko ikid na kagittamkiden aglavun ikid na ngaminkidenmangitug ta uhohug na lebruin yan,” kunna.10 A sangaw nebar na anghelen

teyak,“Awem sangaw ilemad ya bida

kiden nga nesurat mu ta lebru inyan, te yen kid ya nepalavun na Na-maratu teko, a awena la mabayaga magdulot. 11 Te ya mangigakkadnga mangwa ta dulay, ikid nanagdupal ta nonot a idulot da laya kuman na gagangay da en, a yamangigakkad nga mangwa ta map-pya, ikid na mangnonot ta mappyana nonot a idulot da la idulot yamappya,” kunna.12A ya uhohug hapa ni Hesus teyak,

“Dangagam, te tanagay na yadatang ku, a ihulun ku hapa ya is-agolyat ku, te atadan ku sangaw yangamin tolay ta kuman na megittata tinarabaku da. 13 Iyak ya mapoluikid na mapozan, te iyak ya nangi-gafu ta ngamin ikid na mangibalin.14 Mapasinapān ya ngamin kidennangazi ta duping ta ga-gamit dakiden, te mabalin da simarok taili en ikid na mangan ta mayanna kayu en nga mangtolay tekid.

15 Ammi mehangat simarok ya ku-man na atu kiden ikid namaganitu,ikid namangadallaw ikid namama-pasi, ikid na makimallak ta takwanna dyos, ikid namagladdud, ikid nangamin kiden mangayayyaw.

16 “Iyak, Hesus, a dinob ku yaanghel ken teko, petta ibar musangaw ya ngamin naitam ikid nanadangag mu ta iglesya kiden tatagtakday lugar. Iyak ya simsimani mina Ari en Dabid, a iyak yanengagan da en Darāmagan ngamagdakar ta magkarawan,” kunna.

17 “E kanan sin,” kun na Kahalwana Namaratu,

“E kanan sin,” kunna hapa naatawa na Kalneru en,

“E kanan sin,” kunna hapa nangamin nakadangag.

Te maski am inya ya makainum, ikidna kompormi ya mayat, a ange minauminum ta danumen mangtolay teawan ta paga na.

18A pake tabarangan ku ya ngaminmakadangag ta uhohug kiden nganesurat ta lebru in yan, te am ittaya mangidagga ta nesurat ta isin aNamaratu sangaw ya mangidagga tazigat na kiden ta kuman na nesuratta isin. 19 A am itta ya mangazi tanesurat ta lebru in yan a Namaratuhapa sangaw ya mangazi ta billayna, petta awena mesipat ta kayu enmangtolay ikid na ili na Namaratunga nabida ta lebru in yan.

20 I Hesus ya mangipasikkal tangamin nesurat ku ta isin,

“Kakurugan ta dumatangak nata mavit,” kunna.Kustu Afu, dumatang kan mina.21 Ampade i Afu Hesus ya man-

guffun ikid na mangikallak tekamuyngamin. Awan na.