Embed Size (px)
Citation preview
UCZESTNICTWO JEDNOSTEK SAMORZĄDU TERYTORIALNEGO
W PROGRAMIE „PROSUMENT”
Grudzień 2014 r.
o Niniejszy poradnik przeznaczony jest dla urzędników zatrudnionych w
gminach, zainteresowanych programem „Prosument” Narodowego Funduszu
Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (dalej Program), którzy
odpowiedzialni będą za przygotowanie i wdrożenie Programu.
o W niniejszym Poradniku zawarte zostały zagadnienia dzięki którym gminy
powinny uzyskać informacje niezbędne do przeprowadzenia Programu.
Poradnik został oparty na przykładzie wykorzystania ogniw fotowoltaicznych
jako dynamicznie rozwijającego się obecnie rodzaju instalacji odnawialnych
źródeł energii dla budownictwa mieszkaniowego.
o Program może być realizowany przez jednostki samorządu terytorialnego lub
ich związki. Jednakże, mając na uwadze możliwości organizacyjne, naszą
analizę koncentrujemy wyłącznie na gminach.
o Poradnik został uzupełniony o znajdującą się w załącznikach dokumentację
przetargową, informację dotyczącą pomocy publicznej oraz analizę warunków
programu i dostępnych informacji na temat programu Prosument, które
należy analizować wspólnie z Poradnikiem.
o Poradnik został przygotowany przez Instytut Agroenergetyki.
PORADNIK UCZESTNICTWA W
PROGRAMIE PROSUMENT DLA GMIN
I. Podstawowe informacje o projekcie Prosument
II. Postępowanie krok po kroku przy organizacji projektu Prosument w gminie
III. Wymagania techniczne dla instalacji
IV. Wybrane pytania i odpowiedzi
V. Przydatne linki/strony
VI. Załączniki
Prosument to projekt organizowany przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW)
mający na celu m.in. dofinansowanie mikroinstalacji odnawialnych źródeł energii na prywatnych budynkach mieszkalnych
znajdujących się w gminach biorących udział w Programie.
o Na jeden budynek może zostać udzielone tylko jedno dofinansowanie.
o Pożyczka wraz z dotacją łącznie do 100% kosztów kwalifikowanych instalacji.
o Dotacja w wysokości 40% w przypadku instalacji wytwarzających energię elektryczną, a w przypadku instalacji składającej się z
kilku źródeł 40% na część instalacji produkującą energię elektryczną (fotowoltaika, elektrownie wiatrowe, mikokogeneracja) i 20 %
na część produkującą energię cieplną (kotły na biomasę, pompy ciepła, kolektory słoneczne). Wysokość dotacji zmienia się po 2015
r. (odpowiednio 30% i 15%). Program nie przewiduje dofinansowania dla przedsięwzięć polegających wyłącznie na zakupie i
montażu instalacji źródeł ciepła.
o Maksymalna wysokość kosztów kwalifikowanych jednostkowego przedsięwzięcia to:
o dla osób fizycznych 100 tys. zł na jedno źródło OZE lub 150 tys. zł na kilka źródeł OZE;
o dla spółdzielni/wspólnot mieszkaniowych (i w przypadku mikrobiogazowni) 300 tys. zł na jedno źródło OZE lub 450 tys.
zł na kilka źródeł OZE
o Oprocentowanie pożyczki: 1%, maksymalny okres finansowania pożyczką: 15 lat.
o Wykluczenie możliwości uzyskania dofinansowania kosztów przedsięwzięcia z innych środków publicznych.
o Kwota pożyczki wraz z dotacją wynosi nie mniej niż 1 mln PLN.
o Nabór wniosków dla JST prowadzony jest w trybie ciągłym, rozpoczął się 26 maja 2014 r.
I. PODSTAWOWE INFORMACJE O PROJEKCIE PROSUMENT
I. Podstawowe (wybrane) informacje o projekcie Prosument
II. Postępowanie krok po kroku przy organizacji projektu Prosumentw gminie
III. Wymagania techniczne dla instalacji
IV. Wybrane pytania i odpowiedzi
V. Przydatne linki/strony
VI. Załączniki
Etap B Etap C Etap D Etap E
Ogłoszenie i
postępowanie przed
udzieleniem
zamówienia
Okres trwałości
projektu
Przed ogłoszeniem
postępowania
Po udzieleniu
zamówienia
Finansowanie,
dostawa i montaż
o Analiza uczestnictwa
w programie
o Określenie adresatów i
zdobycie uwagi
adresatów programu
o Spotkanie
informacyjne
o Określenie kosztów
o Decyzja o
przystąpieniu gminy
do Programu
o Ustalenie kryteriów
wyboru oferenta
o Ogłoszenie naboru
dla chętnych
mieszkańców
o Ogłoszenie o
przetargu dla
oferentów
o Wybór
Beneficjentów
Końcowych
o Umowa
przedwstępna z
Beneficjentami
Końcowymi
o Wybór ofert
dostawców,
publikacja
rozstrzygnięcia
o Umowa o dostawę i
montaż
o Projekt Instalacji
o Wniosek do
NFOŚiGW
o Podpisanie umowy i
wypłata środków
o Realizacja umowy
o Weryfikacja montaży
o Rozliczenie Programu
Etap A
Krok 1 Analiza uczestnictwa w programie (Przed ogłoszeniem postępowania)
Etap B Etap C Etap D Etap EEtap A
o Dla rozpoczęcia prac wskazane jest powołanie przez Wójta lub Burmistrza osoby lub zespołu odpowiedzialnej/-ego za przeprowadzenie
analizy korzyści i kosztów wynikających z uczestnictwa w programie oraz realizację Programu. Dokonanie tej analizy jest niezbędne w celu
podjęcia decyzji o tym czy gmina powinna/może wziąć udział w Programie.
o Program przewiduje wsparcie różnych rodzajów instalacji OZE, jednak ze względów praktycznych, wskazany jest wybór i skoncentrowanie
się na jednej (maksymalnie dwóch) rodzajach instalacji, które gmina będzie wspierać. Przykładowo, decydując się na instalacje fotowoltaiczne,
rynek oferuje nam szeroką paletę urządzeń przy relatywnie niskich kosztach inwestycyjnych związanych z uzyskaniem dofinansowania oraz
możliwością sprzedaży nadwyżek wyprodukowanego prądu. W części III przedstawiamyopis techniczny instalacji, który może być
wykorzystany na etapie sporządzania analizy, jak i przygotowywania dokumentacji przetargowej.
o Kolejną rzeczą powinna być analiza wpływu warunków lokalnych na wybór określonych instalacji, w tym np. weryfikacja informacji o
nasłonecznieniu na terenie gminy. Bardzo pomocne może być doświadczenie gminy, jeżeli brała ona już udział np. w programach
dofinansowania kolektorów słonecznych do ogrzewania wody użytkowej. Do przygotowania analizy przydatne będzie stworzenie listy osób i
podmiotów, które brały w nich udział. Należy zwrócić uwagę, że bardzo prawdopodobne jest, że osoby te, będą zainteresowane udziałem w
Programie lub co najmniej w swoim środowisku lokalnym będą wspierały działania gminy w zakresie Programu.
o Analiza powinna zawierać szacowaną ilość osób/podmiotów, które wezmą udział w Programie, sposoby w jakie gmina zamierza pozyskać
osoby do projektu oraz spodziewane koszty związane z rozpropagowaniem uczestnictwa w Programie.
o Ponadto analiza powinna zawierać harmonogram realizacji etapu organizacyjnego Programu na terenie gminy.
o Kluczowe jest także określenie kryteriów wyboru beneficjentów końcowych (spółdzielnie/wspólnoty mieszkaniowe bądź osoby fizyczne
posiadające prawo do dysponowania budynkiem mieszkalnym znajdującym się na obszarze danej gminy).
o Przygotowanie analizy możliwego udziału gminy oraz mieszkańców w spłatach pożyczki oraz związany z tym moment przejścia własności
instalacji na mieszkańców.
o Niezbędne jest także dokonanie analizy zagadnienia pomocy publicznej.
Krok 1 Analiza uczestnictwa w programie (Przed ogłoszeniem postępowania)
Etap B Etap C Etap D Etap EEtap A
Po przygotowaniu analizy powinna być ona poddana wewnętrznej dyskusji przez osoby odpowiedzialne za jej sporządzenie wraz z
burmistrzem/wójtem lub radą gminy. Możliwa jest także rozmowa z przedstawicielami lokalnego operatora systemu dystrybucyjnego lub Urzędu
Regulacji Energetyki w celu zdobycia dodatkowej wiedzy lub opinii praktycznej.
Po zakończeniu dyskusji powinna zostać podjęta decyzja o kontynuowaniu realizacji Programu i przejścia do kolejnego kroku.
Efekt/Cel:
o Opracowana analiza potrzeb i możliwości gminy wzięcia udziału
w programie Prosument.
o Określenie i zdefiniowanie grupy docelowej.
o Podjęcie wstępnej decyzji o udziale w programie Prosument.
o Powołanie osób/zespołu odpowiedzialnych/(ego) za realizację
programu.
Potencjalne trudności/ryzyka:
o Czas konieczny do przygotowania analizy.
o Podjęcie decyzji o udziale w projekcie bez zdefiniowania grupy
docelowej.
o Brak koncentracji na jednej (ewentualnie dwóch) instalacji
(instalacjach) OZE.
Krok 2 Określenie adresatów programu i zdobycie ich uwagi (Przed ogłoszeniem postępowania)
Etap B Etap C Etap D Etap EEtap A
Zachęcenie do udziału w Programie odpowiedniej liczby osób/podmiotów jest kluczowe dla powodzenia projektu. Dlatego też konieczne jest
zaplanowanie szeregu działań informacyjnych, aby wiadomość o Programie dotarła do wszystkich potencjalnych zainteresowanych.
Przykładowe działania:
o gminy, które brały udział w projektach dofinansowujących kolektory słoneczne powinny dotrzeć do osób/podmiotów, które skorzystały z
dofinansowania, czy też były nim zainteresowane;
o niezbędne jest zaplanowanie co najmniej dwóch spotkań mających na celu promocję Programu, tak aby jak najwięcej osób mogło wziąć w
nim udział;
o korzystne może być zaproszenie na spotkania ekspertów, którzy pomogą w odpowiedzi na pytania;
o warto skontaktować się z lokalnymi mediami (prasa, radio, portale internetowe), zwrócić się z prośbą o poinformowanie
czytelników/słuchaczy o Programie, organizowanych spotkaniach informacyjnych, itp.;
o o pomoc w rozpropagowaniu informacji o Programie można też poprosić szkoły, kościoły, itp.
o istotne jest wyznaczenie osoby/osób które będą odpowiadały za kontakty z osobami zainteresowanymi projektem i gromadziły dane
niezbędne do przygotowania udziału w projekcie;
o umieszczenie listów lub ulotek z zaproszeniem na spotkanie informacyjne w skrzynkach pocztowych.
Etap B Etap C Etap D Etap EEtap A
Po podjęciu przez gminę decyzji o uczestnictwie w programie należy jasno określić:
o kto i na jakiej podstawie może ubiegać się o dofinansowanie oraz
o w jaki sposób będzie naliczana kwota dofinansowania (można np. określić minimalny wkład własny odbiorcy dofinansowania).
Podstawowym kryterium określenia adresatów jest:
o posiadanie przez osoby fizyczne pełnej zdolności do czynności prawnych oraz
o posiadanie prawa do dysponowania (prawo własności, współwłasność lub użytkowanie wieczyste) nieruchomością mieszkalną na terenie
gminy, w tym również prawa do dysponowania budynkiem mieszkalnym jednorodzinnym w budowie.
Efekt/Cel:
o Zdobyta uwaga adresatów Programu.
o Pozyskanie danych osób zainteresowanych Programem.
Potencjalne trudności/ryzyka:
o Małe zainteresowanie mieszkańców, związane z
niezrozumieniem Programu.
o Czynniki zewnętrzne, powodujące brak zainteresowania lub
uniemożliwiające udział w spotkaniu.
o Brak współpracy z lokalnymi interesariuszami.
Krok 2 Określenie adresatów programu i zdobycie ich uwagi (Przed ogłoszeniem postępowania)
Krok 3 Spotkanie Informacyjne (Przed ogłoszeniem postępowania)
Etap B Etap C Etap D Etap EEtap A
o Działania informacyjno – edukacyjne są niezbędnym elementem zachęcenia mieszkańców do udziału w Programie. Organizacja spotkania i
przekazania na nim jak największej liczby informacji jest więc jednym z kluczowych elementów realizacji Programu.
o Należy zorganizować spotkania informacyjne (zachęcamy do organizacji co najmniej dwóch spotkań informacyjnych) dla mieszkańców
gminy, na których informowani będą o wszystkich aspektach Programu, a szczególnie o roli i sytuacji beneficjenta Programu, roli gminy,
dokonanym przez gminę wyborze instalacji oraz kosztach które będą pokryte przez dofinansowanie.
o Należy pamiętać, aby spotkanie odpowiednio wcześnie ogłosić tak żeby mogło w nim uczestniczyć jak najwięcej osób (w szczególności
istotne jest zaproszenie osób które już korzystają z odnawialnych źródeł energii lub są w trakcie ich instalacji).
o Ponadto możliwe jest także przeprowadzenie akcji informacyjnej w lokalnej gazecie lub sieci Internet lub ustanowienie specjalnego punktu
kontaktowego dla osób które są zainteresowane wzięciem udziału w Programie.
o W szczególności w przypadku wyboru fotowoltaiki warto zaprosić na spotkanie przedstawiciela lokalnego operatora sieci dystrybucyjnej oraz
Urzędu Regulacji Energetyki w celu wyjaśnienia wszelkich niejasności dotyczących ewentualnej sprzedaży nadwyżki energii elektrycznej przez
osoby fizyczne nie prowadzące działalności gospodarczej.
Efekt/Cel:
o Zainteresowanie mieszkańców gminy udziałem w Programie.
o Zebranie informacji kontaktowych od osób zainteresowanych
wzięciem udziału w Programie.
o Przedstawienie jak największej ilości informacji technicznych.
o Przedstawienie aspektów związanych ze sprzedażą energii
elektrycznej.
Potencjalne trudności/ryzyka:
o Zorganizowanie właściwych warunków dla spotkania oraz
odpowiednie rozpropagowanie uczestnictwa w spotkaniu
informacyjny wydaje się być kluczowe dla powodzenia
Programu.
Krok 4 Koszty (Przed ogłoszeniem postępowania)
Etap B Etap C Etap D Etap EEtap A
Niezbędne jest określenie kosztów Programu które mogą być pokryte przez dofinansowanie. Przed rozpoznaniem ile osób jest zainteresowanych
udziałem w Programie nie możliwe jest wstępne określenie kosztów, a w konsekwencji otrzymanie akceptacji RIO przez gminy już zadłużone.
Koszty, które mogą być pokryte przez dofinansowanie muszą spełniać określone warunki, m.in. muszą być skalkulowane w oparciu o ceny
rynkowe, muszą być poniesione w czasie realizacji zadania oraz być zgodne z przepisami powszechnie obowiązującego prawa.
Koszty kwalifikowane:
o Pożyczka wraz z dotacją może być wykorzystana wyłącznie na sfinansowanie kosztów kwalifikowanych niezbędnych do realizacji
przedsięwzięcia. Koszty te obejmują projekt instalacji, dokumentację niezbędną do uzyskania pozwoleń, koncesji, zakup, montaż oraz odbiór
i uruchomienie instalacji objętych przedsięwzięciem, spełniających kryteria techniczne Programu.
o Wymaganym elementem instalacji są liczniki niezbędne do prawidłowego prezentowania danych o wielkości produkcji ciepła lub energii
elektrycznej ze źródeł odnawialnych, o ile konieczność ich instalacji wynika z warunków technicznych Programu.
o Podatek VAT nie jest kosztem kwalifikowanym, jeżeli beneficjent końcowy ma możliwość żądania zwrotu lub odliczenia podatku VAT.
o Okres kwalifikowalności kosztów trwa od 01.01.2014 r. do 31.12.2022 r.., z zastrzeżeniem przepisów pomocy publicznej.
Wydatki kwalifikowane na realizację inwestycji mogą być ponoszone w następujących kategoriach:
o przygotowanie niezbędnych projektów i dokumentacji,
o koszt przygotowania, nabycia albo koszt remontów niezbędnych maszyn i urządzeń,
o koszt przygotowania, nabycia albo koszt remontów narzędzi, przyrządów i aparatury,
o przygotowanie instalacji wewnętrznych w obiektach, przyłączy,
o koszt instalacji i uruchomienia środków trwałych,
o koszt nabycia materiałów lub robót budowlanych, pod warunkiem, że pozostają w bezpośrednim związku z celami Programu,
o usługi niezbędne do realizacji inwestycji, w tym nadzór i badania potwierdzające osiągniecie efektu ekologicznego.
Krok 4 Koszty (Przed ogłoszeniem postępowania)
Etap B Etap C Etap D Etap EEtap A
Efekt/Cel:
Określenie jakie
koszty mogą być
pokryte przez
dofinansowanie.
Potencjalne trudności/ryzyka: (informacja z www.nfosigw.pl)
Czy silnie zadłużone jst mogą otrzymać akceptację RIO dla zaciągnięcia pożyczki NFOŚiGW w związku z realizacją
inwestycji finansowanych w ramach Programu? Poniżej wskazujemy na możliwą logikę uzasadniania przez jst przed
RIO braku istotnego wpływu nowego długu z tytułu pożyczki NF na sytuację budżetu jst.
Założenia:
o JST wnioskuje o max. dofinansowanie = 100% kosztów kwalifikowanych, w tym od 60% do 80% kosztów
kwalifikowanych w formie pożyczki udzielanych na maks. okres 15-letni;
o jst zawiera z użytkownikami instalacji umowy cywilno-prawne, na mocy których przenosi na nich pełne obciążenia
związane z obsługą przez jst pożyczki NF, zarówno w zakresie spłaty kapitału pożyczki w określonych latach, jak i
odsetek z tytułu oprocentowania, a także - gdyby taka sytuacja wystąpiła (np. przy niezachowaniu trwałości
przedsięwzięcia), wcześniejszego zwrotu kapitału pożyczki, pożytków i ew. odsetek za zwłokę w sytuacjach
określonych w umowie pożyczki;
o jst tak ustali warunki płatności za dostawę i montaż instalacji i/lub sposób finansowania pożyczką NF, że nie
będzie konieczności zapewnienia przez jst finansowania pomostowego inwestycji;
o koszty niekwalifikowane inwestycji i ew. finansowanie obrotowe nie będą relatywnie istotne i nie są brane pod
uwagę w poniższej analizie;
o VAT za dostawę i montaż instalacji przez jst nie podlega odliczeniu i stanowi koszt kwalifikowany inwestycji.
Zaciągnięcie pożyczki przez jst przy w/w założeniach, w sytuacji zachowywania indywidualnego limitu zadłużenia jst
(na podstawie aktualnie obowiązującego WPF jst pozytywnie zaopiniowanego przez RIO), nie powinno pogorszyć
relacji z art. 243 ustawy o finansach publicznych i powinno wpływać neutralnie na przepływy gotówkowe jst. Wpływy
z tytułu umów z użytkownikami instalacji prosumenckich zbilansują wydatki związane z obsługą pożyczki NF.
Krok 5 Decyzja o przystąpieniu gminy do Programu (Przed ogłoszeniem postępowania)
Etap B Etap C Etap D Etap EEtap A
Wewnętrzne konsultacje w Zarządzie Gminy oraz podjęcie decyzji o rozpoczęciu Programu jest niezbędne do efektywnego rozpoczęcia prac.
W tym Zakresie niezbędne wydaje się podjęcie decyzji w formie uchwały rady gminy o uczestnictwie w Programie, ewentualne wprowadzenie
zmian do budżetu gminy.
Krok 6 Ustalenie kryteriów wyboru oferenta – zgodnie z zasadami PZP (Przed ogłoszeniem postępowania)
Etap B Etap C Etap D Etap EEtap A
Należy pamiętać aby warunki przeprowadzenia postępowania i kryteria oferty były dostosowane do liczby potencjalnych uczestników Programu,
a także były przygotowane w sposób zapewniający zachowanie uczciwej konkurencji oraz równe traktowanie.
Kryteria wyboru oferenta
Podstawowym kryterium wyboru jest cena, mogą zostać jednak wprowadzone inne kryteria. W sytuacji dodania do ceny dodatkowych kryteriów,
zapis określający kryteria wyboru wykonawcy powinien stanowić procentowy udział każdego z kryterium w wyborze oferenta.
Montażu małych oraz mikro- instalacji może dokonać wyłącznie wykwalifikowany wykonawca spełniający, co najmniej jedno z wymagań:
o może sprawować samodzielne funkcje techniczne w budownictwie, tj. ma uprawnienia do kierowania robotami budowlanymi w odpowiedniej
specjalności instalacyjnej: w zakresie sieci, instalacji i urządzeń cieplnych, wentylacyjnych, gazowych, wodociągowych i kanalizacyjnych lub w
zakresie sieci, instalacji i urządzeń elektrycznych i elektroenergetycznych, o czym jest mowa w Rozdziale 2 ustawy z dnia 7 lipca 1994 Prawo
budowlane (tekst jedn. Dz.U. 2013 r. poz. 1409);
o jest przedstawicielem producenta głównego urządzenia wytwarzającego energię lub jego autoryzowanego dystrybutora;
o posiada świadectwo kwalifikacyjne, uprawniające do zajmowania się eksploatacją urządzeń, instalacji i sieci na stanowisku dozoru lub
eksploatacji, wydawane na podstawie rozporządzenia Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 28 kwietnia 2003 r. w sprawie
szczegółowych zasad stwierdzania posiadania kwalifikacji przez osoby zajmujące się eksploatacją urządzeń, instalacji i sieci (Dz. U. 2003 r. Nr
89, poz. 828 z późniejszymi zmianami) – w zakresie niezbędnym dla montowanej instalacji;
o posiada ważny certyfikat wystawiony przez Prezesa Urzędu Dozoru Technicznego odpowiednio w zakresie instalowania danego rodzaju
urządzeń.
Krok 7 Ogłoszenie naboru dla chętnych mieszkańców (Ogłoszenie i postępowanie przed udzieleniem zamówienia)
Etap B Etap C Etap D Etap EEtap A
Niezbędne jest opublikowanie ogłoszenia o przystąpieniu do Programu skierowane do mieszkańców gminy mające na celu umożliwienie im
składania oficjalnych oświadczeń o chęci uczestnictwa w Programie w charakterze beneficjenta końcowego.
Ogłoszenie dla mieszkańców powinno wskazywać kryteria wyboru beneficjenta końcowego (np. środowiskowe, socjalne) wraz z dokumentami i
oświadczeniami niezbędnymi do dołączenia do oświadczenia. Niezbędne w ogłoszeniu jest także dokładne wskazanie miejsca i czasu składania
oświadczeń.
o Ogłoszenie o możliwości składania ofert trzeba zamieścić w Biuletynie Informacji Publicznej, na stronie internetowej gminy, na tablicach
ogłoszeń w siedzibie gminy, innych zwyczajowo przyjętych miejscach umożliwiających dotarcie do jak największej ilości mieszkańców oraz
ewentualnie w dzienniku o zakresie przynajmniej regionalnym. Jak największy dostęp do ogłoszenia jest istotny ze względu na zapewnienie
możliwości uczestnictwa w przetargu przez jak największą liczbę oferentów co w konsekwencji ułatwia wybór najlepszej oferty.
o Ogłoszenie w Biuletynie Zamówień Publicznych zamieszcza się drogą elektroniczną za pomocą formularzy umieszczonych na stronach
portalu internetowego Urzędu Zamówień Publicznych.
o Przedmiot zamówienia musi zostać opisany w sposób jednoznaczny i wyczerpujący, za pomocą dokładnych i zrozumiałych określeń,
uwzględniając wszystkie wymagania i okoliczności mogące mieć wpływ na wybór oferty. Zamówienie musi zostać opisane z zawarciem
niezbędnych cech technicznych i jakościowych lub za pomocą wskazania wymogów funkcjonalnych.
o Podstawą ustalenia wartości zamówienia jest całkowite szacunkowe wynagrodzenie wykonawcy, bez podatku VAT.
Krok 8 Ogłoszenia o przetargu dla oferentów – zgodnie z zasadami PZP (Ogłoszenie ...)
Etap B Etap C Etap D Etap EEtap A
Efekt/Cel:
o Możliwość wyboru z szerokiego wachlarza ofert
Potencjalne trudności/ryzyka:
o Ogłoszenie o szerokiej rozpoznawalności publicznej może
wiązać się z poniesieniem dodatkowych kosztów oraz
zwiększonym nakładem pracy
W trakcie prowadzenia postępowania niezbędne jest sporządzanie protokołu z najistotniejszych czynności. Protokół ten powinien zawierać co
najmniej:
o opis przedmiotu zamówienia,
o informacje o trybie udzielenia zamówienia,
o informację o wykonawcach,
W ramach Programu zaplanowana zostanie instalacja odnawialnych źródeł energii dla budynków prywatnych, znajdujących się na terenie
jednostek samorządu terytorialnego, biorących udział w Programie. Właściciele tych budynków nazywani są beneficjentami końcowymi.
Kwalifikacja beneficjentów końcowych powinna być przeprowadzona zgodnie z kryteriami przedstawionymi przez gminę w ogłoszeniu na
podstawie informacji zawartych we wniosku w formie oświadczenia.
Istotnym elementem procedury jest zapewnienie możliwości powszechnego uczestnictwa w Programie. W związku z powyższym już na etapie
planowania (Krok 1) należy w sposób obiektywny określić kryteria kwalifikowania jednostkowych przedsięwzięć do finansowania.
Po dokonaniu wyboru beneficjentów końcowych niezbędne będzie zawarcie z nimi umów zgodnie ze wskazówkami określonymi w Kroku 10.
Krok 9 Wybór beneficjentów końcowych (Po udzieleniu zamówienia)
Etap B Etap C Etap D Etap EEtap A
o cenę i inne istotne elementy oferty,
o wskazanie wybranej oferty.
Efekt/Cel:
o Wybór Beneficjentów Końcowych
Potencjalne trudności/ryzyka:
o Zagwarantowanie obiektywnego i przejrzystego procesu wyboru
beneficjentów
Należy zawrzeć umowy przedwstępne (warunkowe) z osobami, które wykazały chęć zostania beneficjentami końcowymi Programu. Przedmiotem
tej umowy powinno być udostępnienie nieruchomości w celu instalacji odnawialnych źródeł energii oraz określenie zasad finansowania
przedsięwzięć.
Warunki udzielania dofinansowania beneficjentom końcowym:
o oprocentowanie pożyczki 1% w skali roku;
o maksymalny okres finansowania pożyczką 15 lat;
o maksymalny okres realizacji przedsięwzięcia 2 lata;
o dofinansowaniu nie podlegają instalacje zakończone przed datą złożenia do NFOŚiGW wniosku o dofinansowanie;
o na jeden budynek mieszkalny może być udzielone jedno dofinansowanie w ramach Programu;
o instalowane urządzenia muszą być nowe;
o wymagana jest wysoka jakość instalowanych urządzeń, potwierdzona dokumentami określonymi w wymaganiach technicznych oraz
udzielenie 5-letniej gwarancji przez głównych producentów elementów instalacji;
o beneficjent (JST) zobowiązany jest do przekazywania danych o wielkości produkcji energii ze źródeł odnawialnych zgodnie z warunkami
określonymi w umowie o dofinansowanie, realizacja programu musi zapewniać pozyskanie tych danych od beneficjentów końcowych.
Krok 10 Umowa przedwstępna z beneficjentami końcowymi (Po udzieleniu zamówienia)
Etap B Etap C Etap D Etap EEtap A
Umowa powinna zawierać:
o informacje o inwestycji (informacje o budynku, termin realizacji inwestycji, opis instalacji, rodzaj źródła, moc znamionowa, koszt, itp.);
o warunki finansowania (warto skoordynować terminy spłat pożyczki przez beneficjentów końcowych ze spłatami do NFOŚiGW);
o harmonogram wdrażania przedsięwzięcia;
o kwestię udostępnienia nieruchomości JST i wykonawcom dla celów instalacji i eksploatacji urządzeń, jak też udostępnienie nieruchomości dla
ewentualnej kontroli gminy lub NFOŚIGW;
o czas trwania umowy – co najmniej okres trwałości przedsięwzięcia wynoszący 3 lata;
o warunki przejścia własności instalacji na właścicieli budynków oraz zapisy na wypadek sprzedaży nieruchomości do upływu okresu trwałości
(obowiązek przejęcia zobowiązania do spłaty pożyczki przez nabywcę);
o zabezpieczenie na wypadek śmierci właściciela budynku.
Należy także przeprowadzić analizę pomocy publicznej po podpisaniu umów przedwstępnych zgodnie z materiałem dotyczącym pomocy
publicznej, a jeżeli jest to konieczne należy podjąć działania tam wskazane.
Krok 10 Umowa przedwstępna z beneficjentami końcowymi (Po udzieleniu zamówienia)
Etap B Etap C Etap D Etap EEtap A
Efekt/Cel:
o Określenie praw i obowiązków zarówno gminy jak i beneficjenta
końcowego
Potencjalne trudności/ryzyka:
o Odpowiednie przygotowanie umowy w sposób gwarantujący
zawarcie w niej wszelkich istotnych zapisów
o Za przygotowanie i przeprowadzenie postępowania odpowiada wójt/burmistrz, może on jednak powołać komisję przetargową składającą się
co najmniej z 3 osób. Przed otwarciem ofert, należy upewnić się czy żaden z członków komisji ani urzędników uczestniczących w
postępowaniu nie ulega wykluczeniu.
o Po ustanowieniu Komisji następuje otwarcie otrzymanych ofert na dostawę i montaż instalacji odnawialnych źródeł energii. W związku z
otwarciem ofert powinno się sporządzić protokół zawierający datę i miejsce otwarcia ofert oraz osoby w tym uczestniczące.
o Należy pamiętać iż otwarte mogą być jedynie oferty, które spełniają wszystkie wymogi formalne.
Krok 11 Otwarcie ofert – zgodnie z zasadami PZP (Po udzieleniu zamówienia)
Etap B Etap C Etap D Etap EEtap A
Efekt/Cel:
o Zapewnienie prawidłowości otwarcia ofert
Potencjalne trudności/ryzyka:
o Wcześniejsza weryfikacja ofert pod względem formalnym
o Postępowania prowadzone są przez wydziały merytoryczne w urzędzie gminy, pod nadzorem komisji przetargowej. Możliwy jest wybór
zarówno jednego podmiotu dla całej gminy jak i różnych podmiotów dla różnych instalacji, o ile gmina zdecyduje się na takie rozwiązanie.
o Oceny formalnej i merytorycznej ofert dokonuje powołana w gminie Komisja.
o Zasady działania Komisji oraz Regulamin pracy Komisji zawarte są w zarządzeniu powołującym Komisję.
o Wymogi formalne oraz kryteria brane pod uwagę w trakcie oceny merytorycznej podane są każdorazowo w ogłoszeniu o konkursie. O
wyborze oferty rozstrzyga wójt lub burmistrz w formie zarządzenia.
o Analiza złożonych ofert musi rozpocząć się od analizy formalnej polegającej na sprawdzeniu czy żaden z oferentów nie podlega wykluczeniu,
czy załączone zostały wszystkie niezbędne informacje oraz oświadczenia oraz czy oferta została właściwie sporządzona i podpisana.
o W trakcie oceny ofert możliwe jest zwracanie się do oferentów o składanie dodatkowych wyjaśnień lub przedstawienie dodatkowych
oświadczeń i dokumentów.
o Wybór powinien odbywać się według jasno sprecyzowanych zasad, może on być dokonany zgodnie ze wzorem ustalonym wcześniej i
przypisującym każdemu z kryteriów wyboru określoną punktację, lub według zasad priorytetowości określonych zapisów oferty.
Krok 12 Wybór ofert– zgodnie z zasadami PZP (Po udzieleniu zamówienia)
Etap B Etap C Etap D Etap EEtap A
Efekt/Cel:
o Wybór najkorzystniejszej oferty
Potencjalne trudności/ryzyka:
o Właściwe uwzględnienie wszystkich czynników wpływających
na wybór oferty
Ogłoszenie o rozstrzygnięciu należy opublikować tak samo jak informację o przetargu (patrz Krok 8). W ogłoszeniu o rozstrzygnięciu zawrzeć
należy przede wszystkim nazwę oferenta, tytuł zadania publicznego oraz wysokość przyznanych środków. W rozstrzygnięciu podać należy
również listę ofert złożonych po terminie i zweryfikowanych negatywnie z przyczyn formalnych. Każdy oferent może żądać uzasadnienia wyboru
lub odrzucenia jego oferty w terminie 30 dni od dnia ogłoszenia wyników.
Krok 13 Publikacja rozstrzygnięcia – zgodnie z zasadami PZP (Po udzieleniu zamówienia)
Etap B Etap C Etap D Etap EEtap A
Efekt/Cel:
o Dojście do wiadomości publicznej informacji o zakończeniu
postępowania przetargowego i wyborze oferenta
Potencjalne trudności/ryzyka:
o Właściwe opublikowanie wyników postępowania w sposób
dochodzący do wiadomości publicznej w jak najszerszym
zakresie
Po ogłoszeniu wyników należy zawrzeć umowę warunkową o dostawę oraz montaż instalacji z wybranymi oferentami (jednak gmina może
zastrzec sobie prawo do niezawarcia umowy w już rozstrzygniętym konkursie). Umowa ta powinna określać prawa i obowiązki stron, które będą
zawarte później w umowie właściwej jednak z zastrzeżeniem, że do zawarcia umowy głównej może nie dojść w przypadku niezakwalifikowania do
Programu. Warunkiem wejścia umowy z dostawcą w życie ma być zakwalifikowanie się do Programu oraz wypłata środków przez NFOŚiGW.
Umowa powinna zawierać:
o warunki dostawy ze szczególnym określeniem parametrów jakościowych i ilościowych instalacji (w tym gwarancja osiągnięcia
o potwierdzenie przez wykonawcę spełnienia kryteriów programu, zobowiązanie do montażu zgodnie z prawem i zaleceniami producenta;
o wskazanie warunków montażu instalacji;
o określenie gwarancji i rękojmi (konieczna co najmniej 3-letnia rękojmia), serwisowania oraz zasad ewentualnych napraw instalacji;
o informację o gwarantowanym rocznym uzysku energii z instalacji;
o określenie uprawnień montażystów i terminu dokonania montażu;
o warunki zapłaty za dostawę i montaż instalacji;
o zasady odbioru instalacji oraz weryfikacji prawidłowości montażu;
o kwestie odpowiedzialności stron (ewentualne kary umowne).
Krok 14 Umowa o dostawę i montaż – zgodnie z zasadami PZP (Po udzieleniu zamówienia)
Etap B Etap C Etap D Etap EEtap A
Efekt/Cel:
o Sfinalizowanie procesu ofertowego poprzez zawarcie umowy
wykonawczej
Potencjalne trudności/ryzyka:
o Zabezpieczenie interesów stron we właściwym zakresie
o Dla każdej z nieruchomości na której ma być zainstalowane odnawialne źródło energii niezbędne jest przygotowanie przez osobę
uprawnioną projektu instalacji. Nie jest wymagane przygotowywanie projektu architektoniczno – budowlanego w rozumieniu prawa
budowlanego.
o Instalacja powinna być odrębnie zaprojektowana z uwzględnieniem specyfiki jej konstrukcji oraz przyłączy dla każdej z nieruchomości.
Niezbędne jest posiadanie przez projektanta niezbędnych uprawnień i zezwoleń do wykonywania tego rodzaju prac, tak aby zapewnić
dokonanie jej w sposób należyty, zgodnie z warunkami uczestnictwa w Programie.
Krok 15 Projekt instalacji (Po udzieleniu zamówienia)
Etap B Etap C Etap D Etap EEtap A
Efekt/Cel:
o Odpowiednie przygotowanie projektu instalacji
Potencjalne trudności/ryzyka:
o Zapewnienie instalacji przez osobę z odpowiednim
przeszkoleniem i kwalifikacjami
Krok 16 Wniosek do NFOŚiGW (Finansowanie, dostawa i montaż)
Etap B Etap C Etap D Etap EEtap A
o Wypełnienie wniosku do NFOŚiGW o dofinansowanie dostawy i montażu instalacji odnawialnych źródeł energii na formularzach
dostępnych na stronie:
http://www.nfosigw.gov.pl/srodki-krajowe/programy/prosument-dofinansowanie-mikroinstalacji-oze/nabor-wnioskow-dla-wfosigw/
o Wnioski są przyjmowane począwszy od 16.07.2014 r. aż do wyczerpania środków.. W każdym przypadku należy złożyć dwa wnioski o
udostępnienie środków NFOŚiGW, jeden z przeznaczeniem na udzielanie pożyczek i jeden z przeznaczeniem na udzielanie dotacji.
Adres do korespondencji:
Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej
ul. Konstruktorska 3A
02-673 Warszawa
z dopiskiem: „Prosument - linia dofinansowania z przeznaczeniem na zakup i montaż mikroinstalacji odnawialnych źródeł energii”
Krok 17 Podpisanie umowy i wypłata środków (Finansowanie, dostawa i montaż)
Etap B Etap C Etap D Etap EEtap A
Jeżeli wniosek do NFOŚiGW został przyjęty i pozytywnie rozpatrzony następuje podpisanie umowy właściwej o dofinansowanie a następnie
dochodzi do przekazania środków finansowych na podany w umowie rachunek bankowy we wskazanym (również w umowie) terminie.
Krok 18 Realizacja umowy (Finansowanie, dostawa i montaż)
Etap B Etap C Etap D Etap EEtap A
Dostawa i montaż instalacji spełniającej warunki zamówienia na nieruchomościach beneficjentów końcowych, przez osobę posiadającą określone
uprawnienia. Niezbędne jest ustalenie z właścicielami nieruchomości terminów i kolejności dokonywania montaży.
Efekt/Cel:
o Dokonanie instalacji
Potencjalne trudności/ryzyka:
o Nadzór nad terminowością i prawidłowością wypełnienia oferty
Krok 19 Weryfikacja montażu (Okres trwałości projektu)
Etap B Etap C Etap D Etap EEtap A
o Niezbędne jest zweryfikowanie prawidłowości dokonanego montażu przez uprawnione do tego osoby, w tym osoby odpowiadające za
realizację Programu ze strony gminy.
o Zachęcamy do fotografowania wykonanych instalacji oraz odpowiadanie na wszelkie pytania lub wątpliwości mieszkańców, którzy wzięli
udział w Programie.
Krok 20 Rozliczenie programu (Okres trwałości projektu)
Etap B Etap C Etap D Etap EEtap A
Po zakończeniu instalacji niezbędne jest rozliczenie i podsumowanie przez gminę wszystkich kosztów i wydatków związanych z Programem
stosownie do warunków umowy z NFOŚiGW. Dokumenty przedkładane do rozliczenia w NFOSiGW muszą spełniać zarówno wymagania
określone w umowach, jak i doprecyzowane w wytycznych NFOŚiGW. Natomiast dokumentowane wydatki, aby można je było rozliczyć,
powinny spełniać określone warunki kwalifikacji, a w tym m. in. to, że:
o są niezbędne do realizacji przedsięwzięcia;
o są racjonalne i efektywne (tj. nie zawyżone) oraz nie przekraczają kosztów kwalifikowanych przewidzianych w programie;
o zostały sprawdzone, zatwierdzone do zapłaty (realizacji) i zaksięgowane, lub odpowiednio sprawdzone i zaakceptowane;
o dotyczą faktycznie dostarczonych towarów i usług, lub usług i towarów niezbędnych do wykonania/zakupu (w przypadku zaliczek);
o odnoszą się do okresu realizacji przedsięwzięcia określonego w umowie o dofinansowanie i zostały poniesione w umownym okresie
kwalifikacji;
o są właściwie udokumentowane i zgodne z zatwierdzonym budżetem przedsięwzięcia/projektu;
o są zgodne z przepisami prawa krajowego oraz odpowiednio krajowego i wspólnotowego, jeśli będą przeznaczone na dofinansowanie
projektów współfinansowanych ze środków wspólnotowych.
Rozliczenie częściowe lub odpowiednio końcowe powinno zawierać zestawienie dokumentów rozliczeniowych, w tym kwot wnioskowanych
przez gminę do rozliczenia (wypłaty) ze środków NFOŚiGW, przypisanych do określonych pozycji harmonogramu rzeczowo finansowego.
Rozliczenie w przypadku budowlano - montażowych przedsięwzięć inwestycyjnych powinno być podpisane przez Inspektora Nadzoru. Do ww.
zestawienia powinny być dołączone kserokopie dokumentów rozliczeniowych potwierdzonych za zgodność z oryginałem przez osobę
odpowiedzialna za gospodarkę finansową. Kserokopie powinny być wykonane z poprawnie sporządzonych, sprawdzonych pod względem
formalno-rachunkowym, merytorycznym i zatwierdzonych do wypłaty (realizacji) oraz opisanych, zgodnie z wymaganiami określonymi w
umowie, oryginałów dokumentów rozliczeniowych.
Krok 20 Rozliczenie programu (Okres trwałości projektu)
Etap B Etap C Etap D Etap EEtap A
Efekt/Cel:
o Rozliczenie Programu zgodnie z wymogami NFOŚiGW poprzez przygotowanie zestawienia pobranych kwot i kwalifikowanych
wydatków razem z dowodami tych wydatków.
o Podsumowania kosztów związanych z Programem.
o Środki wypłacane są w postaci zaliczek, bądź refundacji zgodnie z harmonogramami wypłat określonymi w umowie dotacyjnej i umowie
pożyczki z NFOŚiGW.
o Po zakończeniu realizacji przedsięwzięcia należy przedstawić rozliczenie końcowe (w terminie do 45 dni).
o Płatność końcowa po zakończeniu i zaakceptowaniu rozliczenia (5% dofinansowania).
o Spłata pożyczki w okresach kwartalnych (możliwość skoordynowania terminów spłat od beneficjentów końcowych ze spłatami do
NFOŚiGW).
I. Podstawowe (wybrane) informacje o projekcie Prosument
II. Postępowanie krok po kroku przy organizacji projektu Prosument w gminie
III. Wymagania techniczne dla instalacji
IV. Wybrane pytania i odpowiedzi
V. Przydatne linki/strony
VI. Załączniki
Wymagania techniczne dla instalacji:
1) Projekt instalacji powinien być wykonany przez osobę posiadającą uprawnienia budowlane do projektowania w odpowiedniej specjalności
instalacyjnej, o których jest mowa w Rozdziale 2 Art. 14 ust. 1 pkt 4) i 5) ustawy z dnia 7 lipca 1994 Prawo budowlane.
2) Montaż instalacji powinien być wykonany przez osobę spełniającą co najmniej jedno z poniższych wymagań:
o może sprawować samodzielne funkcje techniczne w budownictwie, tj. ma uprawnienia do kierowania robotami budowlanymi w
odpowiedniej specjalności instalacyjnej: w zakresie sieci, instalacji i urządzeń cieplnych, wentylacyjnych, gazowych, wodociągowych i
kanalizacyjnych lub w zakresie sieci, instalacji i urządzeń elektrycznych i elektroenergetycznych, o czym jest mowa w Rozdziale 2 ustawy
z dnia 7 lipca 1994 Prawo budowlane (tekst jedn. Dz.U. 2013 r. poz. 1409);
o jest przedstawicielem producenta głównego urządzenia wytwarzającego energię lub jego autoryzowanego dystrybutora;
o posiada świadectwo kwalifikacyjne, uprawniające do zajmowania się eksploatacją urządzeń, instalacji i sieci na stanowisku dozoru lub
eksploatacji, wydawane na podstawie rozporządzenia Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 28 kwietnia 2003 r. w
sprawie szczegółowych zasad stwierdzania posiadania kwalifikacji przez osoby zajmujące się eksploatacją urządzeń, instalacji i sieci (Dz.
U. 2003 r. Nr 89, poz. 828 z późniejszymi zmianami) w zakresie niezbędnym dla montowanej instalacji;
o posiada ważny certyfikat wystawiony przez Prezesa Urzędu Dozoru Technicznego odpowiednio w zakresie instalowania danego rodzaju
urządzeń.
3) Urządzenia wchodzące w skład instalacji powinny:
o być fabrycznie nowe;
o posiadać gwarancję producentów głównych urządzeń na co najmniej 5 lat od daty uruchomienia instalacji;
o posiadać rękojmię wykonawcy instalacji na co najmniej 3 lata;
o posiadać instrukcję obsługi i użytkowania w języku polskim.
III. WYMAGANIA TECHNICZNE DLA INSTALACJI
4) Moc cieplna instalacji ogrzewczej powinna wynikać z obliczeniowego zapotrzebowania budynku na ciepło określonego według normy PN-
EN 12831 „Instalacje ogrzewcze w budynkach - Metoda obliczania projektowego obciążenia cieplnego” lub równoważnej.
5) Zapotrzebowanie na ciepło nie może przekroczyć:
o w przypadku budynków nowych – 50 W/m2;
o w przypadku budynków modernizowanych - 80 W/m2 powierzchni ogrzewanej.
6) Instalacja grzewcza powinna być zrównoważona hydraulicznie.
7) W przypadku instalacji służących wyłącznie na potrzeby przygotowania wody użytkowej (c.w.u), z dofinansowania wyklucza się podłączonych
odbiorców ciepła ze scentralizowanej sieci ciepłowniczej.
8) Jeżeli projekt instalacji przewiduje montaż akumulatorów do magazynowania energii elektrycznej, to powinny one posiadać następujące
cechy:
o pojemność akumulatorów adekwatna do mocy znamionowej instalacji, lecz nie mniejsza niż: 1 kWh dla mocy do 3 kW włącznie, 2
kWh dla mocy od 3 do 6 kW włącznie, 3 kWh dla mocy od 6 kW do 10 kW włącznie, 4 kWh dla mocy powyżej 10 kW;
o możliwość łączenia baterii szeregowo i równolegle w moduły dające poziom 24V lub 48V i 96V;
o co najmniej 2500 pełnych cykli ładowania i rozładowania do 80% pojemności;
o deklarowana przez producenta żywotność co najmniej 7 lat;
o klasa szczelności IP67 w przypadku instalacji akumulatorowych umiejscowionych na zewnątrz budynku;
o system zarządzania baterią posiadający co najmniej funkcje: monitoring napięcia każdego ogniwa, balansowanie ogniw, zabezpieczenie
przed wysokim prądem, napięciem i zwarciem, monitorowanie temperatury ogniw i układu zabezpieczającego, redundancja
zabezpieczeń, możliwość awaryjnego odłączenia baterii, liczenie State of Charge (poziomu naładowania);
o interfejs: RS485. CAN lub Modbus;
o możliwość odczytu stanu naładowania baterii, napięć i statusu ładowania.
9) Dla źródeł energii elektrycznej obowiązkowym elementem instalacji jest licznik umożliwiający gromadzenie i lokalną prezentację danych o
ilości energii elektrycznej wytworzonej w instalacji oraz podłączenie modułu komunikacyjnego do przesyłania danych.
III. WYMAGANIA TECHNICZNE DLA INSTALACJI
III. WYMAGANIA TECHNICZNE DLA INSTALACJI
Szczegółowe wymagania techniczne dla instalacji fotowoltaicznych:
Uwagi ogólne:
1) Dopuszczalny jest zakup i montaż instalacji równolegle wykorzystującej:
o więcej niż jedno odnawialne źródło energii elektrycznej lub;
o więcej niż jedno odnawialne źródło ciepła w połączeniu ze źródłem energii elektrycznej, przeznaczonej dla jednego budynku
mieszkalnego, o ile jest to technicznie i ekonomicznie uzasadnione.
2) Efektywność kosztowa – maksymalny poziom jednostkowych kosztów kwalifikowanych.
3) Maksymalny jednostkowy koszt kwalifikowany systemów fotowoltaicznych:
o dla instalacji o mocy poniżej 10 kW: 8 000 zł/kWp.;
o dla instalacji o mocy od 10 do 40 kW: 6 000 zł/kWp.
4) Jeżeli projekt instalacji przewiduje montaż akumulatorów do magazynowania energii elektrycznej – maksymalny koszt kwalifikowany instalacji
powiększa się o 5 000 zł/kW.
IV. WYMAGANIA TECHNICZNE DLA INSTALACJI
Uwagi szczegółowe:
1) Znamionowa moc instalacji: do 40 kWp (pomiar w Standardowych Warunkach Pomiaru).
2) Moduły fotowoltaiczne powinny posiadać jeden z certyfikatów zgodności z normą:
o PN-EN 61215 Moduły fotowoltaiczne (PV) z krzemu krystalicznego do zastosowań naziemnych;
o PN-EN 61646 Cienkowarstwowe naziemne moduły fotowoltaiczne (PV), lub normami równoważnymi.
Certyfikat musi być wydany przez właściwą jednostkę certyfikującą. Data potwierdzenia zgodności z wymaganą normą nie może być
wcześniejsza niż 5 lat licząc od daty złożenia wniosku o dofinansowanie.
3) System powinien posiadać odpowiednie zabezpieczenia: przeciwpożarowe, przepięciowe, odgromowe.
4) W zakres kosztów kwalifikowanych mogą wchodzić wyłącznie roboty i zakupy związane z budową kompletnej instalacji, m.in.:
o koszt zakupu, montażu i uruchomienia kompletnej instalacji umożliwiające jej współpracę z instalacjami odbiorczymi w budynku;
o koszt materiałów i robót niezbędnych do przyłączenia do sieci elektroenergetycznej;
o koszt zakupu, montażu i uruchomienia urządzeń do magazynowania energii elektrycznej lub ciepła;
o koszt liczników energii elektrycznej;
o koszt wykonania niezbędnych projektów technicznych oraz dokumentacji do uzyskania pozwoleń administracyjnych (o ile są
wymagane);
o koszt robót budowlanych koniecznych do zamontowania instalacji na budynku mieszkalnym lub obok budynku (np. wzmocnienie
więźby dachowej, modernizacja instalacji odgromowej, montaż urządzeń antyprzepięciowych).
I. Podstawowe (wybrane) informacje o projekcie Prosument
II. Postępowanie krok po kroku przy organizacji projektu Prosument w gminie
III. Wymagania techniczne dla instalacji
IV. Wybrane pytania i odpowiedzi
V. Przydatne linki/strony
VI. Załączniki
Czy możliwa jest zmiana umowy z oferentem lub beneficjentem końcowym?
Oferent lub Beneficjent Końcowy z którym zwarto umowę zobowiązany jest
na bieżąco przekazywać gminie informacje, w formie pisemnej, o zmianach w
swojej sytuacji prawnej (w tym zmianie: osób uprawnionych do reprezentacji,
siedziby lub adresie zamieszkania, numeru rachunku bankowego itp.) lub w
realizowanym zadaniu (np. zmianie: miejsca, terminu realizacji zadania, liczby
beneficjentów itp.). Informacje o zmianach powinny być podpisane przez osoby do
tego uprawnione.
Zmiany zostają wprowadzone do umowy aneksem (nie dotyczy zmiany numeru
rachunku bankowego). W przypadku zmian w realizacji zadania, Zleceniobiorca
powinien zwrócić się pisemnie do gminy o wyrażenie zgody na zaakceptowanie
zmian i sporządzenie aneksu do umowy. Załączniki (oferta lub zaktualizowana
oferta) stanowią integralną część umowy i w związku z tym zmiana ich treści (np.
wprowadzenie nowej pozycji do kosztorysu, zmiana planowanych wydatków,
zwiększenie danej pozycji wydatku powyżej limitu określonego w umowie,
obniżenie środków własnych, zamiana środków własnych finansowych na środki
własne niefinansowe, zmiana terminów realizacji poszczególnych etapów zadania)
również wymaga zawarcia stosownego aneksu do umowy. Wszelkie zmiany muszą
być zgłaszane ze stosownym wyprzedzeniem uwzględniającym poszczególne etapy
realizacji zadania. Każda proponowana zmiana umowy podlega ocenie pod kątem
celowości i oszczędności.
Jakie są kryteria wyboru beneficjentów
końcowych?
W ramach projektu zaplanowana została
instalacja odnawialnych źródeł energii na
budynkach prywatnych mieszkańców znajdujących
się na terenie jednostek samorządu terytorialnego
biorących udział w Programie. Podstawowym
kryterium jest posiadanie przez osoby fizyczne
pełnej zdolności do czynności prawnych oraz
posiadanie tytułu prawnego do nieruchomości
położonej na terenie gminy.
Do zakwalifikowania się do Programu
niezbędne będzie przedstawienie przez
kandydatów dowodów własności nieruchomości
(akt notarialny/wypis z księgi wieczystej) lub prawa
do dysponowania nieruchomością (np. w imieniu
spółdzielni mieszkaniowej), można też wprowadzić
wymóg uzasadnienia uczestnictwa w Programie.
Kwalifikacja Beneficjenta zostanie
przeprowadzona w oparciu o dane zamieszczone
we wniosku w formie oświadczenia.
IV. WYBRANE PYTANIA I ODPOWIEDZI
I. Podstawowe (wybrane) informacje o projekcie Prosument
II. Postępowanie krok po kroku przy organizacji projektu Prosument w gminie
III. Wymagania techniczne dla instalacji
IV. Wybrane pytania i odpowiedzi
V. Przydatne linki/strony
VI. Załączniki
http://www.nfosigw.gov.pl/srodki-krajowe/programy/prosument-dofinansowanie-mikroinstalacji-oze/najczesciej-zadawane-pytania/
http://www.nfosigw.gov.pl/srodki-krajowe/programy/prosument-dofinansowanie-mikroinstalacji-oze/informacje-o-programie/
http://www.nfosigw.gov.pl/srodki-krajowe/programy/prosument-dofinansowanie-mikroinstalacji-oze/nabor-wnioskow-dla-
samorzadow/
IV. PRZYDATNE LINKI, STRONY
I. Podstawowe (wybrane) informacje o projekcie Prosument
II. Postępowanie krok po kroku przy organizacji projektu Prosument w gminie
III. Wymagania techniczne dla instalacji
IV. Wybrane pytania i odpowiedzi
V. Przydatne linki/strony
VI. Załączniki
Analiza warunków Programu i dostępnych informacji na temat Programu Prosument
Wprowadzenie
W dniu 28 lutego 2014 r., na posiedzeniu Rady Nadzorczej Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW)
ustalone zostały szczegółowe warunki programu wspierania rozproszonych, odnawialnych źródeł energii „Wspieranie rozproszonych,
odnawialnych źródeł energii Część 4) Prosument - linia dofinansowania z przeznaczeniem na zakup i montaż mikroinstalacji odnawialnych źródeł
energii” (Program). Program ma na celu promowanie nowych technologii OZE oraz postaw prosumenckich (podniesienie świadomości
inwestorskiej i ekologicznej), a także rozwój rynku dostawców urządzeń i instalatorów oraz zwiększenie liczby miejsc pracy w tym sektorze
poprzez dofinansowanie do zakupu i montażu mikroinstalacji odnawialnych źródeł energii. Program stanowić będzie kontynuację i rozszerzenie
kończącego się w 2014 r. programu „Wspieranie rozproszonych, odnawialnych źródeł energii. Część 3) Dopłaty na częściowe spłaty kapitału
kredytów bankowych przeznaczonych na zakup i montaż kolektorów słonecznych dla osób fizycznych i wspólnot mieszkaniowych”.
NFOŚiGW w Programie ogłosił uszczegółowione warunki dofinansowania oraz wymagania techniczne planowanych instalacji.
Beneficjentami końcowymi będą mogły zostać osoby fizyczne posiadające prawo do dysponowania budynkiem mieszkalnym jednorodzinnym
albo prawo do dysponowania budynkiem mieszkalnym jednorodzinnym w budowie, wspólnoty i spółdzielnie mieszkaniowe oraz jednostki
samorządu terytorialnego lub ich związki, jednak i w tym przypadku beneficjentami rzeczywistymi (końcowymi) są mieszkańcy posiadający prawo
do dysponowania budynkiem mieszkalnym jednorodzinnym albo prawo do dysponowania budynkiem mieszkalnym jednorodzinnym w budowie.
Odnawialne Źródła Energii występujące w Programie odnoszą się do 6 instalacji (źródła ciepła opalane biomasą - o zainstalowanej mocy
cieplnej do 300 kWt, pompy ciepła - o zainstalowanej mocy cieplnej do 300 kWt, kolektory słoneczne - o zainstalowanej mocy cieplnej do 300
kWt, systemy fotowoltaiczne - o zainstalowanej mocy elektrycznej do 40kWp, małe elektrownie wiatrowe - o zainstalowanej mocy elektrycznej do
40kWe, mikrokogeneracja - o zainstalowanej mocy elektrycznej do 40 kWe,).
Analiza warunków Programu i dostępnych informacji na temat Programu Prosument
I. Streszczenie Programu
Z zakresu Programu dostępnego w dokumencie „Program Priorytetowy” na stronie internetowej NFOŚiGW
http://www.nfosigw.gov.pl/srodkikrajowe/programy/prosument-dofinansowanie-mikroinstalacji-oze/informacje-o-programie/, wynika, że
podstawowe założenia Programu są następujące:
1) Cel Programu
Celem Programu jest ograniczenie lub uniknięcie emisji CO2 w wyniku zwiększenia produkcji energii z odnawialnych źródeł poprzez zakup i
montaż małych instalacji lub mikroinstalacji odnawialnych źródeł energii do produkcji energii elektrycznej lub ciepła i energii elektrycznej.
Służące osiągnięciu celu Programu dofinansowanie przedsięwzięć obejmie zakup i montaż nowych instalacji i mikroinstalacji odnawialnych źródeł
energii do produkcji:
a) energii elektrycznej lub;
b) ciepła i energii elektrycznej (połączone w jedna instalację lub oddzielne instalacje w budynku),
dla potrzeb budynków mieszkalnych jednorodzinnych lub wielorodzinnych, w tym dla wymiany istniejących instalacji na bardziej efektywne i
przyjazne środowisku.
Program nie przewiduje dofinansowania dla przedsięwzięć polegających na zakupie i montażu wyłącznie instalacji źródeł ciepła.
2) Wskaźnik osiągnięcia celu
Głównym celem Programu jest ograniczenie lub uniknięcie emisji CO2 oraz produkcja energii z odnawialnych źródeł. W wyniku umów
zawartych w latach 2014-2018 w ramach Programu planowane jest ograniczenie emisji emisji CO2 o 180 tys. Mg/rok oraz osiągnięcie produkcji
400 tys. MWh/rok energii ze źródeł odnawialnych.
Analiza warunków Programu i dostępnych informacji na temat Programu Prosument
I. Streszczenie Programu
3) Budżet
Budżet Programu wynosi 681 mln zł na lata 2014-2022 z możliwością zawierania umów kredytu do 2020 r. W latach 2014-2015 uruchomiona
zostanie część pilotażowa Programu w wysokości 300 mln zł, w tym 100 mln zł dla jednostek samorządu terytorialnego do wydatkowania w
latach 2014-2017, z możliwością zawierania umów do 2015r.
4) Dofinansowanie
Nabór wniosków prowadzony jest w trybie ciągłym, a dofinansowanie udzielane jest w formie pożyczki wraz z dotacją i wynosi łącznie do 100%
kosztów kwalifikowanych instalacji, w tym w formie:
a) dotacji: 20-40% dofinansowania (zależnie od rodzaju instalacji);
b) pożyczki oprocentowanej 1% w skali roku: na pozostałe koszty kwalifikowane.
Minimalna kwota wniosku o pożyczkę wraz z dotacją wynosi 1 mln zł. Wsparciem objęte są przedsięwzięcia polegające na zakupie i montażu
instalacji odnawialnych źródeł energii, które wskazane zostały w pkt. 1 powyżej.
Analiza warunków Programu i dostępnych informacji na temat Programu Prosument
I. Streszczenie Programu
5) Beneficjenci
Beneficjentami Programu są jednostki samorządu terytorialnego lub ich związki. Beneficjenci dokonują wyboru obiektów do montażu instalacji
na podstawie zgłoszeń od osób fizycznych posiadających prawo do dysponowania (prawo własności, współwłasność lub użytkowanie wieczyste)
budynkiem mieszkalnym jednorodzinnym, wspólnot lub spółdzielni mieszkaniowych zarządzających budynkami wielorodzinnymi. W momencie
składania wniosku samorząd musi posiadać wstępne umowy, określające m.in. warunki realizacji, finansowania, udostępniania nieruchomości dla
celów instalacji i eksploatacji inwestycji oraz kontroli, zawarte z osobami fizycznymi, wspólnotami lub spółdzielniami mieszkaniowymi (lista
instalacji w budynkach stanowi załącznik do wniosku). Na jeden budynek mieszkalny może być udzielone jedno dofinansowanie w ramach
Programu. Uwaga: dopuszcza się zakup i montaż instalacji równolegle wykorzystującej:
a) więcej niż jedno odnawialne źródło energii elektrycznej
b) więcej niż jedno odnawialne źródło ciepła w połączeniu ze źródłem (źródłami) energii elektrycznej.
W przypadku instalacji, o których mowa w pkt. a i b, udział procentowy dofinansowania w formie dotacji ustalany jest jako średnia ważona
udziałów procentowych, odpowiednio do rodzaju instalacji, proporcjonalnie do ich mocy znamionowej.
Wytyczne dotyczące Programu będą podlegały ciągłemu monitoringowi i okresowym przeglądom. Jeżeli konieczne będzie dostosowanie zapisów
do aktualnej sytuacji rynkowej lub porządku prawnego, wytyczne zostaną zaktualizowane. Jeżeli instalacja składa się z kilku urządzeń mogących
pracować samodzielnie, koszt kwalifikowany każdego z urządzeń wytwarzających energię (wraz z instalacjami pomocniczymi) nie może być niższy
niż 20% łącznych kosztów kwalifikowanych instalacji. Beneficjent zobowiązany będzie do przekazywania danych o wielkości produkcji energii ze
źródeł odnawialnych zgodnie z warunkami określonymi w umowie o pożyczkę wraz z dotacją.
Analiza warunków Programu i dostępnych informacji na temat Programu Prosument
I. Streszczenie Programu
6) Procedura wyboru przedsięwzięć
W ramach Programu, działa następująca procedura wyboru przedsięwzięcia:
a) Wnioski o dofinansowanie w formie pożyczki i dotacji rozpatrywane będą w trybie ciągłym, w kolejności wpływu do NFOŚiGW. O
udzieleniu dofinansowania decyduje kolejność złożenia kompletnego wniosku o dofinansowanie w ramach przyjętego limitu środków.
b) Wniosek o dofinansowanie w formie pożyczki składany jest równocześnie z wnioskiem o dotację.
c) Szczegółową procedurę wyboru przedsięwzięć i udzielenia dofinansowania określają wewnętrzne regulacje NFOŚiGW.
d) NFOŚiGW przeprowadzi okresowe oceny efektów i uwarunkowań Programu. Wyniki oceny mogą być podstawą do zmiany zapisów
Programu.
Analiza warunków Programu i dostępnych informacji na temat Programu Prosument
II. Szczegółowe kryteria wyboru (linia dofinansowania dla samorządów)
KRYTERIA DOSTĘPU
L.p. Kryterium Tak Nie
1 Wniosek jest złożony w terminie określonym w programie priorytetowym
2 Wniosek jest złożony na obowiązującym formularzu i w wymaganej formie
3 Wniosek jest kompletny i prawidłowo podpisany, wypełniono wszystkie wymagane pola formularza wniosku
4 Wnioskodawca mieści się w katalogu Beneficjentów, określonym w programie priorytetowym
5 W roku złożenia Wniosku oraz w ciągu ostatnich 3 lat przed jego złożeniem NFOŚiGW nie wypowiedział
Wnioskodawcy umowy z przyczyn leżących po stronie Wnioskodawcy
6 Wnioskodawca wywiązuje się z zobowiązań publicznoprawnych na rzecz NFOŚiGW, właściwych organów, czy też
podmiotów
7 Wnioskodawca wywiązuje się z zobowiązań cywilnoprawnych na rzecz NFOŚiGW
8 Cel i rodzaj przedsięwzięcia jest zgodny z programem priorytetowym
9 Realizacja przedsięwzięcia nie jest zakończona przed dniem złożenia wniosku
10 Okres realizacji przedsięwzięcia i wypłaty dofinansowania jest zgodny z programem priorytetowym
Analiza warunków Programu i dostępnych informacji na temat Programu Prosument
II. Szczegółowe kryteria wyboru (linia dofinansowania dla samorządów)
L.p. Kryterium Tak Nie
11 Forma i intensywność wnioskowanego dofinansowania jest zgodna ze szczegółowymi zasadami udzielania
dofinansowania, zawartymi w programie priorytetowym
12 Wnioskodawca zadeklarował, że:
12.1 zastosowane urządzenia będą fabrycznie nowe i będą posiadały 5-letnią gwarancję producentów,
12.2 instalacje montowane będą w budynkach mieszkalnych osób fizycznych, wspólnot i spółdzielni
mieszkaniowych,
12.3 instalacje będą spełniać wymagania techniczne określone przez NFOŚiGW w załączniku do programu
„Wymagania techniczne”.
12.4 nie uzyskał i nie będzie się ubiegał o dofinansowanie całych lub części kosztów przedsięwzięcia, objętych
finansowaniem w ramach programu priorytetowego, z innych środków publicznych.
13 Wnioskodawca zawarł wstępne umowy, określające m.in. warunki realizacji, finansowania, udostępniania
nieruchomości dla celów instalacji i eksploatacji inwestycji oraz kontroli, z :
• osobami fizycznymi posiadającymi prawo do dysponowania budynkiem mieszkalnym lub
•wspólnotami / spółdzielniami mieszkaniowymi zarządzającymi budynkiem wielorodzinny.
Analiza warunków Programu i dostępnych informacji na temat Programu Prosument
II. Szczegółowe kryteria wyboru przedsięwzięć (linia dofinansowania dla samorządów)
KRYTERIA JAKOŚCIOWE PUNKTOWE
L.p
.
Kryterium Punkty Waga Wynik
oceny
I. Zasadność realizacji przedsięwzięcia
1. Ocena planowanego efektu ekologicznego – wpływ na realizację wskaźników programu priorytetowego 0 pkt.
5 pkt.
6 max 30
pkt.
Zasady oceny:
0 pkt. - założenia i dane, będące podstawą do wyliczenia efektu ekologicznego, nie są wiarygodne i nie wskazują na możliwość
osiągnięcia zakładanego efektu ekologicznego
- metodyka obliczenia efektu ekologicznego jest niewiarygodna:
• założona wielkość rocznego uzysku energii elektrycznej jest nierealna
• założona wielkość wskaźnika emisji CO2 jest nierealna
5 pkt. - założenia i dane, będące podstawą do wyliczenia efektu ekologicznego, są wiarygodne i wskazują na możliwość zakładanego efektu
ekologicznego,
- metodyka obliczenia efektu ekologicznego jest wiarygodna:
• założona wielkość rocznego uzysku energii elektrycznej jest możliwa do zaakceptowania
• założona wielkość wskaźnika emisji CO2 jest możliwa do zaakceptowania
Analiza warunków Programu i dostępnych informacji na temat Programu Prosument
II. Szczegółowe kryteria wyboru przedsięwzięć (linia dofinansowania dla samorządów)
L.p
.
Kryterium Punkty Waga Wynik
oceny
II. Wykonalność przedsięwzięcia
1. Ocena realności wdrożenia przyjętego rozwiązania (w tym: możliwość osiągnięcia i utrzymania trwałości
rzeczowej i ekologicznej, realistyczny harmonogram wdrażania z uwzględnieniem posiadanych pozwoleń i
harmonogramu pozyskiwania pozostałych)
0 pkt.
5 pkt.
6 max 30
pkt.
Zasady oceny:
0 pkt. - brak możliwości utrzymania trwałości przedsięwzięcia (rzeczowej i ekologicznej),
− brak realistycznego harmonogramu wdrażania przedsięwzięcia:
• plan wdrożenia i eksploatacji przedsięwzięcia jest nierealny
• etapy budowy instalacji nie zostały wzajemnie powiązane i zsynchronizowane
• planowany okres realizacji inwestycji nie pozwala na terminowe zakończenie przedsięwzięcia
5 pkt. - realną możliwość utrzymania trwałości przedsięwzięcia (rzeczowej i ekologicznej),
− realistyczny harmonogram wdrażania przedsięwzięcia :
• plan wdrożenia i eksploatacji przedsięwzięcia jest realny
• etapy budowy instalacji zostały wzajemnie powiązane i zsynchronizowane
• planowany okres realizacji inwestycji pozwala na terminowe zakończenie przedsięwzięcia
Analiza warunków Programu i dostępnych informacji na temat Programu Prosument
II. Szczegółowe kryteria wyboru przedsięwzięć (linia dofinansowania dla samorządów)
L.p
.
Kryterium Punkty Waga Wynik
oceny
III. Efektywność kosztowa
1. Ocena niezbędności zakresu przedsięwzięcia dla osiągnięcia efektu ekologicznego 0-5 pkt. 4 max 20
Zasady oceny:
0 pkt. - wnioskodawca nie uzasadnił konieczności poniesienia wydatków na realizację przedsięwzięcia w celu osiągnięcia efektu ekologicznego
lub zakres przedsięwzięcia nie gwarantuje osiągnięcia zakładanych rezultatów przedsięwzięcia (rzeczowego i ekologicznego)
5 pkt. - planowane wydatki wynikające z zakresu rzeczowego przedsięwzięcia są niezbędne i bezpośrednio związane z realizacją przed.
- nakłady na realizację przedsięwzięcia w sposób bezpośredni przyczynią się do osiągnięcia efektu ekologicznego
- zakres przedsięwzięcia umożliwia osiągnięcie zakładanych rezultatów przedsięwzięcia (rzeczowego i ekologicznego)
2. Ocena wysokości kosztów pod warunkiem zaakceptowania ich kwalifikowalności w poszczególnych
kategoriach
0-5 pkt. 4 max 20
Zasady oceny:
0 pkt. - wysokość kosztów przekracza maksymalny koszt jednostkowy inwestycji wykazany w pkt III załącznika do programu „Wymagania
techniczne” lub koszty nie wpisują się w katalog kosztów kwalifikowanych
5 pkt. - wysokość kosztów nie przekracza maksymalnego kosztu jednostkowego inwestycji wykazanego w pkt III załącznika do programu
„Wymagania techniczne” i wpisuje się w katalog kosztów kwalifikowanych. Koszty zostały racjonalnie oszacowane.
Analiza warunków Programu i dostępnych informacji na temat Programu Prosument
II. Szczegółowe kryteria wyboru (linia dofinansowania dla samorządów)
KRYTERIA JAKOŚCIOWE DOPUSZCZAJĄCE
L.p
.
Kryterium Tak Nie
I. Ocena finansowa (o ile dotyczy)
1. Analiza dotychczasowej sytuacji finansowej Wnioskodawcy
Zasady oceny:
Ocena przeprowadzana jest na podstawie zweryfikowanych przez NFOŚiGW danych finansowych przedstawionych we wniosku (wraz z
załącznikami) zgodnie z Metodyką oceny finansowej wniosku o dofinansowanie.
Kryterium jest oceniane pozytywnie o ile z oceny wynika, iż Wnioskodawca nie znajduje się w złej sytuacji finansowej.
2. Analiza prognozowanej sytuacji finansowej Wnioskodawcy – w tym analiza wykonalności i trwałości finansowej
Zasady oceny:
Ocena przeprowadzana jest na podstawie zweryfikowanych przez NFOŚiGW danych finansowych przedstawionych we wniosku (wraz z
załącznikami) zgodnie z Metodyką oceny finansowej wniosku o dofinansowanie. Kryterium jest oceniane pozytywnie o ile z oceny
prognozowanej sytuacji finansowej Wnioskodawcy wynika, iż nie znajduje się on w złej sytuacji finansowej i jest w stanie zapewnić wykonalność
i trwałość finansową oraz zbilansowanie źródeł finansowania projektu.
Analiza warunków Programu i dostępnych informacji na temat Programu Prosument
III. Korzyści dla beneficjenta końcowego na przykładzie instalacji fotowoltaicznej
Inwestycja, przy założeniu, że beneficjentem końcowym zakładającym np. mikroinstalację fotowoltaiczną jest osoba fizyczna nie prowadząca
działalności gospodarczej, wymaga zgłoszenia do zakładu energetycznego. W tym wypadku inwestor jest zwolniony z szeregu kosztów
administracyjnych. Przy założeniu, że instalacja będzie posiadała moc 4kWp, w skali roku produkcja energii w naszej strefie klimatycznej wyniesie
ok. 3 700 kWh. Koszt takiej instalacji założymy na poziomie ok. 20 000 zł. Zakładając, że instalacja projektowana jest w głównej mierze na
zużycie własne energii, przy kosztach prądu na poziomie 0,58 zł/kWh brutto, inwestor jest w stanie rocznie zaoszczędzić ok. 2 000 zł,
przy założeniu, ze zagospodaruje całą wytworzoną ilość energii elektrycznej. Prosument może sprzedawać wyprodukowaną energię w
cenie 80% ceny energii na rynku konkurencyjnym, czyli właśnie około 16 gr/kWh. Daje to okres zwrotu całej inwestycji wynoszący ok. 10 lat.
Korzystając z programów wsparcia, można ten okres skrócić. W przypadku instalacji fotowoltaicznej program zakłada dopłatę w
wysokości 40% inwestycji, co skraca okres zwrotu inwestycji w tym wypadku do mniej więcej 6 lat.
Idealnym rozwiązaniem jest wykorzystanie przez inwestora wytworzonej przez system fotowoltaiczny energii elektrycznej na ogrzewanie domu
czy też przygotowanie ciepłej wody użytkowej.
Dużo kontrowersji wzbudzały różne interpretacje Prawa Budowlanego dotyczące pozwoleń na budowę instalacji fotowoltaicznych. Wiadomo, że
takie pozwolenie nie jest wymagane w przypadku montażu fotowoltaiki. Zgodnie z Art. 29 ust. 2 pkt 16. – pozwolenia na budowę nie wymaga
wykonywanie robót budowlanych polegających na montażu pomp ciepła, urządzeń fotowoltaicznych o zainstalowanej mocy
elektrycznej do 40 kW oraz wolnostojących kolektorów słonecznych.
Analiza warunków Programu i dostępnych informacji na temat Programu Prosument
IV. Warunki Programu, a Ustawa o odnawialnych źródłach energii
Obecnie podstawowym aktem prawa polskiego regulującym zagadnienia związane z energią odnawialną i jej pozyskiwaniem jest ustawa z dnia 10
kwietnia 1997 r. Prawo energetyczne (PE). Ustawa PE reguluje między innymi takie kwestie jak zasady kształtowania polityki energetycznej
państwa, zasady i warunki zaopatrzenia i użytkowania paliw i energii, w tym ciepła, zasady działalności przedsiębiorstw energetycznych oraz
organy właściwe w sprawach gospodarki paliwami i energią. W PE pojawiła się również definicja Odnawialnych Źródeł Energii. Zgodnie z art. 3
pkt. 20 ww. ustawy pod pojęciem OZE rozumie się: źródła wykorzystującego, w procesie przetwarzania, energię wiatru, promieniowania
słonecznego, geotermalną, fal, prądów i pływów morskich, spadki rzek oraz energię pozyskiwaną z biomasy, biogazu wysypiskowego, a także
biogazu powstałego w procesach odprowadzania lub oczyszczania ścieków albo rozkładu składowanych szczątek roślinnych i zwierzęcych.
Ustawa PE mimo, że nie wprowadza terminu prosument, to określa zasady i warunki wykonywania działalności w zakresie wytwarzania energii
elektrycznej z odnawialnych źródeł energii w instalacjach odnawialnego źródła energii. Zgodnie z jej zapisami wytwórca energii elektrycznej z
odnawialnych źródeł energii w mikroinstalacji, będący osobą fizyczną nieprowadzącą działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy z dnia 2
lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2013 r. poz. 672, z późn. zm.), który wytwarza energię elektryczną w celu jej zużycia
na własne potrzeby, może sprzedać niewykorzystaną energię elektryczną wytworzoną przez niego w mikroinstalacji i wprowadzoną do sieci
dystrybucyjnej po cenie 80 % średniej ceny sprzedaży energii elektrycznej w poprzednim roku kalendarzowym. Gdy właścicielem instalacji OZE
jest wspólnota lub spółdzielnia mieszkaniowa przepisy ustawy PE obowiązują jak w przypadku osoby prawnej (co oznacza, że sprzedaż nadwyżek
energii może być dużo bardziej skomplikowana i nieopłacalna).
W chwili sporządzania analizy (tj. październik 2014 r.) trwają nadal sejmowe prace nad Ustawą o odnawialnych źródłach energii, która ma wejść w
życie w dniu 1 stycznia 2016 r. („Ustawa OZE”), która regulować ma kwestie związane z energetyką odnawialną i działalnością prosumencką.
Obecnie trwa m.in. dyskusja, czy nie zwiększyć ceny sprzedaży energii z mikroinstalacji do 100% ceny energii elektrycznej sprzedawanej na rynku
konkurencyjnym, co dodatkowo poprawiłoby opłacalność działalności prosumenckiej. Dyskutowana jest też propozycja, aby nadwyżki energii
wytworzonej w mikroinstalacji mogły sprzedawać także wspólnoty i spółdzielnie mieszkaniowe.
Analiza warunków Programu i dostępnych informacji na temat Programu Prosument
IV. Warunki Programu, a Ustawa o odnawialnych źródłach energii
Projekt ustawy OZE stanowi, że wytwarzanie i sprzedaż energii elektrycznej z odnawialnych źródeł energii, nie stanowi działalności gospodarczej
w rozumieniu ustawy o swobodzie działalności gospodarczej. Wytwórca energii elektrycznej z odnawialnych źródeł energii w mikroinstalacji,
będący:
a) osobą fizyczną nieprowadzącą działalności gospodarczej, która wytwarza energię elektryczną w celu jej zużycia na własne potrzeby,
b) przedsiębiorcą w rozumieniu ustawy o swobodzie działalności gospodarczej
– pisemnie informuje operatora systemu dystrybucyjnego elektroenergetycznego, do którego sieci ma zostać przyłączona mikroinstalacja, o
terminie planowanego jej przyłączenia nie później jednak niż na 30 dni przed dniem planowanego przyłączenia mikroinstalacji do sieci
operatora systemu dystrybucyjnego elektroenergetycznego. Jednakże w razie przekroczenia przez instalację mocy przyłącza występuje
obowiązek uzyskania warunków przyłączenia do sieci.
Wytwórca energii, jest obowiązany informować operatora systemu dystrybucyjnego elektroenergetycznego, do sieci którego została przyłączona
mikroinstalacja:
a) o każdej zmianie rodzaju i mocy zainstalowanej elektrycznej w mikroinstalacji oraz o zawieszeniu lub zakończeniu wytwarzania energii
elektrycznej z odnawialnych źródeł energii w mikroinstalacji, w terminie 14 dni od dnia zmiany tych danych albo od dnia zawieszenia lub
zakończenia wytwarzania energii elektrycznej z odnawialnych źródeł energii w mikroinstalacji;
b) o ilości:
o wytworzonej przez niego energii elektrycznej z odnawialnych źródeł energii w mikroinstalacji oraz
o energii elektrycznej sprzedanej przez niego, która została wytworzona z odnawialnych źródeł energii w mikroinstalacji i
wprowadzona do sieci operatora systemu dystrybucyjnego elektroenergetycznego,
o w terminie 7 dni od dnia zakończenia kwartału;
c) o dacie wytworzenia po raz pierwszy energii elektrycznej z odnawialnych źródeł energii w mikroinstalacji lub o dacie zakończenia jej
modernizacji, w terminie 7 dni od tej daty.
Analiza pomocy publicznej w ramach Programu Prosument
I. Wprowadzenie
Zgodnie z Programem „Prosument” („Program”) organizowanym przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej
(„NFOŚiGW”) beneficjentami pomocy składającymi wnioski o dofinansowanie mogą być jednostki samorządu terytorialnego („JST”). JST
uczestnicząc w Programie dają możliwość zainstalowania na nieruchomościach należących do beneficjentów końcowych czyli osób fizycznych
zamieszkałych na terenie JST oraz spółdzielni i wspólnot mieszkaniowych położonych na terenie JST odnawialnych źródeł energii. W ramach
Programu w związku z dofinansowaniem do instalacji może wystąpić problem pomocy publicznej udzielanej przez JST.
Analiza pomocy publicznej w ramach Programu Prosument
II. Dopuszczalność pomocy publicznej
Dopuszczalne jest stosowanie wsparcia finansowego ze strony JST, jeżeli jest to usprawiedliwione ważnymi względami (np. działania służące
ochronie środowiska). Niezależnie od tego, czy mamy do czynienia z dotacją, pożyczką udzieloną na preferencyjnych warunkach, poręczeniem
udzielonym na warunkach innych niż rynkowe, czy wsparciem w innej formie, będziemy mieli do czynienia z pomocą publiczną, o ile wsparcie:
a) dotyczy przedsiębiorstwa (przedsiębiorcy) w rozumieniu unijnego prawa konkurencji,
b) jest przyznawane przez państwo lub pochodzi ze środków państwowych,
c) udzielane jest na warunkach korzystniejszych niż oferowane na rynku,
d) ma charakter selektywny (uprzywilejowuje określone przedsiębiorstwo lub przedsiębiorstwa albo produkcję określonych towarów),
e) grozi zakłóceniem lub zakłóca konkurencję oraz wpływa na wymianę handlową między Państwami Członkowskimi UE.
Z uwagi na status prawny, prowadzoną działalność oraz charakter środków, którymi dysponuje NFOŚiGW wsparcie udzielane przez NFOŚiGW
z samego założenia przekazywane jest z zasobów państwowych.
Pojęcie „pomoc publiczna” zostało zdefiniowane w ustawie o postępowaniu w sprawach dotyczących pomocy publicznej. W art. 1 zapisano, że
„ustawa określa zasady postępowania w sprawach dotyczących pomocy państwa spełniającej przesłanki określone w art. 87 ust. 1 Traktatu
ustanawiającego Wspólnotę Europejską (TWE), zwanej dalej pomocą publiczną”.
Analiza pomocy publicznej w ramach Programu Prosument
II. Dopuszczalność pomocy publicznej
Zasady udzielania pomocy publicznej reguluje treść ustawy z dnia 30 kwietnia 2004 r. o postępowaniu w sprawach dotyczących pomocy
publicznej, zgodnie z zawartym w niej odwołaniem do przepisów prawa europejskiego. Z powyższego zapisu wynika, że pomoc publiczna jest
niedozwolona, gdy razem spełnione są następujące warunki:
a) dany środek stanowi pomoc dla przedsiębiorstwa,
b) pomoc zostaje udzielona przez państwo lub ze źródeł państwowych,
c) pomoc uprzywilejowuje niektóre przedsiębiorstwa lub gałęzie produkcji,
d) pomoc zakłóca konkurencję lub grozi jej zakłóceniem,
e) pomoc narusza wymianę handlową między krajami członkowskimi,
f) pomoc nie jest objęta jednym z wyjątków traktatowych.
W prawie europejskim znalazły się jednak wyłączenia warunkowe, które pozwalają na uznanie określonej formy pomocy za zgodną ze
wspólnym rynkiem. Jednym z takich wyłączeń jest pomoc przeznaczona na wspieranie realizacji ważnych projektów stanowiących
przedmiot wspólnego europejskiego zainteresowania lub mająca na celu zaradzenie poważnym zaburzeniom w gospodarce państwa
członkowskiego.
Dodatkowo, pewne formy pomocy są z góry uznane za zgodne ze wspólnym rynkiem i nie wymagają notyfikacji i zgody Komisji Europejskiej.
Jest to pomoc publiczna de minimis czyli nieprzekraczająca 200 tys. euro w ciągu 3 lat oraz tzw. wyłączenia grupowe (blokowe) do której
należy między innymi ochrona środowiska.
Analiza pomocy publicznej w ramach Programu Prosument
III. Analiza udzielania pomocy publicznej przez jednostki samorządu terytorialnego w zakresie Programu „Prosument”
W ramach programu „Prosument” pomoc publiczna wystąpi, gdy:
a) odbiorca przewiduje możliwość sprzedaży nadwyżek energii elektrycznej lub ciepła, nawet jeśli nadwyżki takie stanowią znikomą
część wytwarzanej energii i mają charakter incydentalny, lub
b) odbiorca nie będzie sprzedawał nadwyżek energii elektrycznej ani ciepła, ale wytwarzaną w mikroinstalacji energię lub ciepło
wykorzystywać będzie w działalności gospodarczej (np. oferowanie lokali przez spółdzielnię mieszkaniową, produkcja, gastronomia,
usługi noclegowe).
Dofinansowanie udzielane ze środków publicznych kwalifikowane jest jako pomoc publiczna, gdy wiąże się ono z korzyściami dla podmiotów
prowadzących działalność gospodarczą. Według unijnego prawa konkurencji, działalność gospodarcza rozumiana jest bardzo szeroko, jako
oferowanie na rynku towarów lub świadczenie na nim usług. Jest to zatem pojęcie szersze niż w prawie krajowym. Z punktu widzenia prawa
unijnego nie ma znaczenia, czy działalność ma charakter zarobkowy, ani czy jest prowadzona w sposób zorganizowany i ciągły. Przykładowo,
osoba fizyczna korzystająca z instalacji OZE głównie na własne potrzeby, ale sprzedająca nadwyżki energii do sieci, według prawa unijnego
prowadzi działalność gospodarczą i jest przedsiębiorcą, niezależnie od kwalifikacji takiej działalności według prawa krajowego.
Wpływ na wymianę handlową można wykluczyć w przypadku, gdy energia i/lub ciepło nie są sprzedawane, ale wykorzystywane w związku z
działalnością prowadzoną na rynku o charakterze ściśle lokalnym.
Pomoc publiczna nie wystąpi, gdy odbiorca nie będzie sprzedawał nadwyżek energii ani ciepła, a wyprodukowaną energię elektryczną i/lub
ciepło wykorzystywał będzie wyłącznie na swoje potrzeby niezwiązane z działalnością gospodarczą lub na potrzeby prowadzonej
przez siebie działalności gospodarczej o ściśle lokalnym charakterze.
Analiza pomocy publicznej w ramach Programu Prosument
III. Analiza udzielania pomocy publicznej przez jednostki samorządu terytorialnego w zakresie Programu „Prosument”
Odbiorcą korzyści (pomocy publicznej) w Programie nie są jst zawierające umowę z NFOŚiGW, lecz podmioty korzystające z instalacji
jako beneficjenci końcowi. Samorząd przed udostępnieniem instalacji beneficjentom końcowym powinien zatem przeanalizować, czy dla
konkretnego odbiorcy udostępnienie takie stanowi pomoc publiczną, a jeśli tak, to zapewnić jej zgodność z regułami unijnymi dotyczącymi
pomocy publicznej. Aby potwierdzić dopuszczalność pomocy samorząd może stosować np. zasady określone w Rozporządzeniu Komisji (UE)
Nr 1407/2013 z dnia 18 grudnia 2013 r. w sprawie stosowania art. 107 i 108 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej do pomocy de
minimis (Dz. Urz. UE L 352, 24.12.2013, str. 1) – (art. 3 Pomoc de minimis).
Udzielając pomocy samorząd realizuje także inne obowiązki określone w ustawie z dnia 30 kwietnia 2004 r. o postępowaniu w sprawach
dotyczących pomocy publicznej (tekst jedn. Dz. U. z 2007 r. nr 59, poz. 404, z późn. zm.):
a) przekazuje Urzędowi Ochrony Konkurencji i Konsumentów (UOKiK) sprawozdania o udzielonej pomocy, za pośrednictwem aplikacji
SHRIMP,
b) w przypadku pomocy de minimis – wystawia zaświadczenie o jej udzieleniu.
Wartość pomocy udzielanej konkretnemu odbiorcy należy ustalić poprzez porównanie zastosowanych w danym przypadku zasad udostępnienia
instalacji z rynkowymi zasadami udostępnienia. Dla dotacji wartość pomocy będzie to wartość przyznanej dotacji, natomiast dla pożyczek
preferencyjnych będzie to ekwiwalent dotacji.
Analiza pomocy publicznej w ramach Programu Prosument
III. Analiza udzielania pomocy publicznej przez jednostki samorządu terytorialnego w zakresie Programu „Prosument”
Ekwiwalent dotacji – to szacunkowa wartość pomocy,
jaką w formie dotacji otrzymałby przedsiębiorca, który
uzyskuje pomoc w innej formie niż dotacja. Celem
obliczeń jest określenie rzeczywistej wartości pomocy
publicznej udzielonej beneficjentowi. W celu
ujednolicenia metod obliczania ekwiwalentu, stosuje się
tzw. stopy referencyjne, które zgodnie z założeniem
odzwierciedlać mają rynkowe stopy oprocentowania.
Ich wysokość uzależniona jest od tzw. stopy bazowej,
publikowanej przez Komisję Europejską w Dzienniku
Urzędowym Wspólnot Europejskich. Źródłem
informacji o sposobie obliczania ekwiwalentu dla
poszczególnych form pomocy jest Rozporządzenie
Rady Ministrów z dnia 11 sierpnia 2004 r. w sprawie
szczegółowego sposobu obliczania wartości pomocy
publicznej udzielanej w różnych formach (Dz. U. Nr
194 poz. 1983 z późn. zm.). W zależności od tego, czy
przy przeliczaniu pomocy uwzględniono podatek
dochodowy, wyróżniamy ekwiwalent dotacji brutto lub
netto.
Jeżeli dana jednostka samorządu terytorialnego nie ma dotychczas statusu
podmiotu udzielającego pomocy publicznej (nie przekazuje UOKiK sprawozdania
o udzielonej pomocy, za pośrednictwem aplikacji SHRIMP), a w ramach
Programu wystąpi konieczność udzielenia pomocy publicznej to wymagana będzie
jej rejestracja w aplikacji SHRIMP i przekazywanie rocznych raportów w ww.
aplikacji.
Procedura przystąpienia do aplikacji SHRiMP i aktualizacja danych
użytkownika:
Należy pobrać formularz „Wniosku o udostępnienie identyfikatora (loginu) i
hasła użytkownika aplikacji SHRIMP” ze strony
http://www.uokik.gov.pl/sporzadzanie_sprawozdan_z_wykorzystaniem_aplikacji
_shrimp.php#faq1946),
Przesłać podpisany formularz na adres:
Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów
Departament Monitorowania Pomocy Publicznej
00-950 Warszawa
Plac Powstańców Warszawy 1,
Login i hasło dostępu do aplikacji SHRiMP zostaną przesłane w ciągu 40 dni od
dnia otrzymania kompletnego wniosku.
Analiza pomocy publicznej w ramach Programu Prosument
III. Analiza udzielania pomocy publicznej przez jednostki samorządu terytorialnego w zakresie Programu „Prosument”
Obowiązek przystąpienia do aplikacji SHRIMP obejmuje wszystkie podmioty udzielające pomocy publicznej oraz takie które z racji swoich
kompetencji potencjalnie mogą udzielać pomocy. Wynika to z Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 26 października 2012 r., zmieniającego
rozporządzenie w sprawie przekazywania sprawozdań o udzielonej pomocy publicznej i informacji o nieudzieleniu takiej pomocy z
wykorzystaniem aplikacji SHRIMP (Dz. U. poz. 1221). Wszystkie podmioty udzielające pomocy, sprawozdają pomoc publiczną oraz pomoc de
minimis w sposób ciągły, zgodnie z zasadami i terminami określonymi w ww. Rozporządzeniu.
Każdy przypadek pomocy publicznej należy wprowadzić do systemu (przesłać do UOKiK) w ciągu 7 dni od daty udzielenia pomocy.
Wszelkie korekty i uzupełnienia, także dotyczące lat ubiegłych wprowadza się za pośrednictwem aplikacji SHRIMP w terminie 7 dni od
daty, kiedy powstała wiedza o konieczności wprowadzenia takiej korekty.
Po przystąpieniu do systemu SHRIMP nie sporządza się kwartalnych ani rocznych sprawozdań z udzielonej pomocy. Informację o
nieudzieleniu pomocy wprowadza się tylko za dany rok w terminie 30 dni od zakończenia roku.
Instytut Agroenergetyki
ul. Bagno 2/73, 00-112 Warszawa
www.iae.org.pl
