Twee onder één kapKosteneffectief?

Meting en monitoring!Waar liggen de mogelijkheden?,

Waar de lessen?

Renovatie-isolatie bestaande bouw

een case:

Door: ir. B.W. Kuiper

KC Engineering, april 2011

inhoud

1. Uitgangssituatie2. De maatregelen3. De uitvoering4. De details (daar gaat het om)5. En nu zit je er warmpjes bij?6. De metingen7. Suggesties en conclusies

1. Uitgangssituatie• Woning 1972, 2 onder één kap• Typische woning, baksteen, spouw• In 1978 achteruitbouw met platdak en dakkapel

Spouwisolatie• Status 2010:

– Vorstschade aan zijgevel– Kozijnen aan vervanging toe– (Plat-)dakbedekking aan vervanging toe– Twee thermopane slaapkamerruiten lek (mistig)

2. De maatregelen

Na advies MMM adviseur (& eigen ideeën)A. HR combi-ketel & zonneboiler combi (Nefit)B. Externe isolatie van de zijgevel met 10 cm

isolatie en steenstrip afwerking (Rc ≥ 4,0 m2K/W)C. HR-Kunststofkozijnen, met D. Drie-laags HR++ isolatieglas (U = 0,6 W/m2K)E. PIR isolatie op platdak (Rc ≥ 4,0 m2K/W) (Rc waarden zijn verviervoudiging van thermische

weerstand )

Uitvoering

Aparte PPT wegens

Omvang………

3. De details

• Doorvoeren muur• Doorvoeren dak• Balkeinden• Boeiborden• Ingepakte spouw en • Ventilatie kruipruimte

4. Warmpjes?

• Neen!• Het tochtte als de

ziekte

5. Metingen

a) Zonneboilerb) CO2c) Temperaturend) Relatieve vochtigheid (en spouw)e) .m3 gasf) kWhg) Infrarood (FIR)

Zonneboiler

Display op basis ∆T sensoren

Verband met contactthermometer

Douchegebruik, opwarming en …nachtafkoeling, (mbv monitoring

collectortemperatuur)

Verloop zon-instraling en Nefit Solarline zonneboilertemperatuur, sensor om 15.00 uur in de schaduw schoorsteen, collector niet

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

9:36:00 12:00:00 14:24:00 16:48:00 19:12:00 21:36:00 0:00:00

T-c

oll

ecto

r &

Zo

nkr

ach

t

x10([Watt/m2) T-boiler (°C)

Sensor in schaduw

schoorsteen…

Conclusies zonneboiler• Boilervat zakte over de nacht van 50 naar 40 °C !• De ochtend benutting was van 40 naar 20 °C • De opwarming overdag was van 20 naar 50 °C

– Alles op de bewuste dag natuurlijk, maar die afkoeling in de nacht lijkt aan de grote kant!

• Opbrengst is gelijk aan de snelle afname van energie-inhoud.

• Te meten met de sensor voor Tboiler en de tijd. (op zekere dag: het volgende

• Het rendement overdag ca 50%, (met enige reserve)

Temperatuur-, CO2 en RH metingen met draadloos

AREXX systeembuitensensor

Sensormodule met externe probe

Datalogger met USB interfaceCa. 3.000.000 metingen “gedaan”

in 7 maanden

CO2 , woonkamer, typisch verloop,

(onder de 1000 ppm is OK)CO2-woonkamer met tape op rooster

Sensor 25650 CO2

+450.0

+460.0

+470.0

+480.0

+490.0

+500.0

+510.0

+520.0

+530.0

0 6 12 18 013-10-2010

6 12 18 014-10-2010

6 12 18 015-10-2010

6 12 1816-10-2010

mechanische ventilatie nodig?...

Neen, hier niet: diffusie!/ tocht?

Of is de CO2 sensor temperatuurafhankelijk?

CO2 in slaapkamer, over 4 dagen,

wel degelijk verhoging in nacht; (prima waarden

overigens…) CO2-woonkamer met tape op rooster

Sensor 25650 CO2

+450.0

+460.0

+470.0

+480.0

+490.0

+500.0

+510.0

+520.0

+530.0

+540.0

+550.0

+560.0

+570.0

18 0 6 12 18 017-10-2010

6 12 18 018-10-2010

6 12 18 019-10-2010

6 1220-10-2010

Soms lijkt er een trend in te zitten…

CO2-woonkamer met tape op rooster

Sensor 25650 CO2

+580.0

+590.0

+600.0

+610.0

+620.0

+630.0

+640.0

+650.0

+660.0

+670.0

+680.0

+690.0

6 12 18 0 6 12 18 019-1-2011

6 12 18 020-1-2011

6 12 18 021-1-2011 22-1-2011

Temperatuurmetingen, is het effect van isolatie te

merken?H20 sensor aangeloten

Sensor 9170Sensor 11533Sensor 11687Sensor 12241Sensor 16720Sensor 25650

-6.0

-4.0

-2.0

+0.0

+2.0

+4.0

+6.0

+8.0

+10.0

+12.0

+14.0

+16.0

+18.0

+20.0

+22.0

+24.0

22 23 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1021-2-2011

1. Vergelijken nachtelijke afkoeling met de buren

Afkoeling bij buren

Afkoeling in de nacht

Stook..!

Idem bij “raampje dicht…”H20 sensor aangeloten

Sensor 9170Sensor 11533Sensor 11687Sensor 12241Sensor 16720Sensor 25650

+0.0

+2.0

+4.0

+6.0

+8.0

+10.0

+12.0

+14.0

+16.0

+18.0

+20.0

+22.0

0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 121-3-2011

Stook voor ochtend temperatuur

Vergelijk tussen vóór en ná de maatregelen (in zelfde huis)

Moeilijk, want (natuurlijk niet een jaar voor de tijd gemeten…)Toch: Enige dagen met 9 graden nachttemperatuur uitgezocht voor en na de renovatie/isolatie.

Vóór: gemiddeld 2,4 graden daling over 6 uren (bij Δ T = 12 °C)Na de tijd: gemiddeld 1,8 graden over 6 uren

=> Ca 25% verbetering ten gevolge van de isolatie?

4. Warmpjes?

1. Controle dakdoorvoeren

2. Infrarood metingen

Buitenkant…

De geïsoleerde gevel…

De buren…(vergelijk)

Pas op:‘s nachts FIR

fotograferen…

dit is overdag…

ontwikkeling gasstand 2009-2010

y = 12.442x + 26126

26000

26500

27000

27500

28000

28500

29000

0.00 50.00 100.00 150.00 200.00 250.00

Gasmeterstand op dagnr na 1-10-2010

28600

28800

29000

29200

29400

29600

29800

30000

30200

30400

30600

0.00 50.00 100.00 150.00 200.00

y = 9.193x + 28751

Verbruik was 12,4 m3/dag

Verbruik nu

(over zelfde periode)

was 9,2 m3/dag

=> 25% verbetering

Ontwikkeling jaarverbruik GAS, na maatregelen

0.00

500.00

1000.00

1500.00

2000.00

2500.00

3000.00

0.00 50.00 100.00 150.00 200.00 250.00dagen

6. Suggesties /Conclusies

a) Alleen in combinatie met renovatie financieel rendabel

b) Vraaggestuurde ventilatie: CO2 meting, zowel bijNatuurlijke als bij mechanische-/wtw-ventilatie

a) Serie zien in de details voor de duitenb) Transparantie in kostenc) Integrale verantwoordelijkheid uitvoerderd) Overheids-stimulering, bv t.a.v advies en FIR

metinge) De besparing en de duiten

Einde

Dank voor aandacht