Trasncript Kuching Docx

7/24/2019 Trasncript Kuching Docx

1/42

************************Introduction skipped**********************

Lim: Saya mulakan dengan perbincangan tadi tentang pandangan tuan-

tuan dan puan-puan berkaitan dengan masyarakat setempattentang sukan dengan lebih tepat. Kali ini saya nak bertanya pula

pandangan tuan-tuan dan puan-puan ataupun berkaitan dengan diri

tuan-tuan dan puan-puan sebab kita nak tahu tentng kegiatan

sukan yang dilakukan oleh kalangan masyarakat di kawasan

Kuching. Jadi tuan-tuan dan puan-puan mewakili penduduk di

kawasan Kuching dan kita telah pun mengadakan pungutan data

melalui soal selidik melihatkan hampir 1-! orang yang kita

dapat. "an sekarang anda ialah kumpulan yang terpilih untuk

mewakili penduduk Kuching dan kita adakan pungutan data nak

tahu ketepatan data yang kita pungut. #k$ tentang diri tuan-tuan

dan puan-puan$ saya nak bertanya berkaitan dengan apa yang

tuan-tuan tulis tadi iaitu: pertama$ adakah tuan-tuan dan puan-puan

terlibat dengan akti%iti sukan. Itu$ soalan pertama. "an kedua$

kalau terlibat$ apakah akti%iti sukan yang tuan-tuan dan puan-puan

lakukan$ sukan rekreasi&sukan '(ikal yang tuan-tuan dan puan-puan

sendiri lakukan: di mana$ contohnya$ dan berapa lama apabila tuan-

tuan dan puan-puan bersukan: mengambil masa berapa lama

bersukan$ tempohnya$ kemudian berapa kerap tuan-tuan dan puan-

puan bersukan dalam masa seminggu dan sebagainya: dan

kebiasaannya anda melakukan akti%iti tersebut dengan siapa$

dengan siapa melakukannya: dengan kawan) dengan sendiri) "an

sebagainya. uan-tuan dan puan-puan yang sediakan +awapan dan

saya kira saya nak bagi peluang kepada semua untuk men+awab.

Jadi$ silakan. Siapa nak mula dahulu)

,urliati: Saya mulakan dahulu

Lim: a$ n ,urliati

,urliati: Saya sebagai +urulatih robik. /emang minat dalam robik dalam 10

tahun camtulah terlibat dalam robik dan kalau itu kita buat dalam

tiap-tiap malam$ Isnin hingga Jumaat dekat robik punya studio dari

+am .2 hingga 3. malam.

Lim: Setiap malam)

,urliati: Isnin hingga Jumaat memang kita buat robiklah itu bersama dengan

instructor$ 4ikgu #sman yang terkenal. Kalau bersempat +uga$ ikut

+uga keadaan kalau tidak cukup masa$ kalau untuk kesihatan satu

minggu adalah sekalilah. Kalau tidak buat di studio$ kita buat dekat

aman Sahabat$ dekat dengan +alan besar dan satu lagi di ustaka

,egeri. 5greement dia situ memang tiap-tiap petang$ tak kira hu+an$


2/42

tak kira$ 4uma diorang akan buat pada hari besar$ hari raya$ hari

cuti. Itu$ dia orang buat.

Lim: 6ersama kawan atau tidak)

,urliati: 6ersama dengam +amlah. "an kami +uga pernah mewakili Sarawak

+ugalh untuk robik. /emang bersama kawan$ dengan suamilah

dengan instructor +uga.

Lim: #k$ terima kasih. eruskan. Siapa. eruskan$ teruskan

7asarudin: Saya 8n 7asarudin 7+ /at selaku engerusi kelab sukan$ kelab

sukan komuniti 6etong ,K. endekata saya semen+ak ditubuhkan

kelab sukan ini pada !0$ ditubuhkan di bawah Jabatan 6elia dan

Sukan sebab itulah saya memegang +awatan tersebut sehingga

sekarang. "an$ +uga +awatan-+awatan yang saya pegang selain kelab

sukan$ saya merupakan engerusi kelab Sukan /alaysia Sdn 6hd$dan +uga engerusi /as+id kawasan kampong$ engerusi Seberkas

kuching dan penglibatan saya banyak melebihi kepada kelab sukan

komuniti awam$ iaitu di bawah Jabatan 6elia dan Sukan. 6anyak

akti%iti yang kami an+urkan !0 sehingga sekarang$ masih +uga

bersama dengan pegawai-pegawai permerhati untuk buat

perancangan dengan ker+asama Jabatan 6elia mewakili arlimen

Stampin. 9ntuk kelab sukan itu$ akti%iti kebanyakannya Jabatan

6elia$ kebanyakannya melibatkan Sukan 1 /alaysia$ macam-macam

sukan serntak sekali. "an$ saya sendiri +uga melibatkan diri. ada

!11$ ilihan aya !11$ melibatkan 1 ; tenaga ahli-ahli kelabuntuk membuat akti%itilah terutama sekali untuk menyokong

akti%iti dibuat oleh kera+aan untuk masyarakat-masyarakat

setempat.

Lim: 6iasanya$ di mana dilakukan akti%iti)

7asarudin: ang kita buat itu$ kebanyakannya di kawasan "9, 6atu "anau

melibatkan seramai hampir !! buah kampung "9, 6atu "anau

yang kita buat. elaksanaan yang kita buat itu ker+asama dengan

Jabatan 6elia dan Sukan ber+alan dengan lancarlah

Lim: So$ sambutan masyarakat setempat)

7asarudin: Sambutan masyarakat berbilang kaum amat mengalakkan tetapi

semen+ak diambil alih oleh 6 "ato Sabri 4hik$ +adi pembuatan

ataupun penyaluran untuk progam$ untuk kelab-kelab itu kurang.

Jadi dari 1 minister ke 1 minister lain punya diorang cara. Jadi

perutukan daripada "S 5(alina yang bermula menubuhkan kelab

itu$ alhamdullilah diorang cakap memang)?)? lawan antara kampung ke kampung >)?.

Lim: "alam seminggu$ berapa kali ya)

Suraya: 2 kali

Lim: Sekali bersukan itu$ agak-agak berapa lama$ berapa +am)

Suraya: B +am- A +am

Lim: #h$ B hingga A ham. 8ndurance$ ketahanan$ B-A +am.#k biasanya

bermain dengan dengan kawan-kawan atau keluaga itu sendiri.

Suraya: keluarga sekali dengan kawan-kawan sekali.

Lim: #h. #k. erima kasih. eruskan.

7ami(a: Sya ,ur 7ami(a dan akti%iti yang saya buat adalah >)?

dengan akti%iti bola sepak.

Lim: 6ola sepak$ @utsal sama)

7ami(a: Jadi dalam masa setahun mungkin sekali.. lepas itu.. akti%iti

seperti +ogging


4/42

Lim: 5kti%iti pelbagai ini.

7ami(a: /ungkin dalam seminggu itu$ satu akti%iti>)? tetapi akti%iti pada

Sabtu dan 5had macam itu.

Lim: 7ampir setiap hari berakti%iti nih)

7ami(a: "alam seminggu itu$ 2 kali lah

Lim: 2 kali.

7ami(a: 2 kali

Lim: elbagai penglibatan dalam akti%iti sukan macan-macam nih

7ami(a: a

Lim: )?

pertandingan @utsal >)? telah melibatkan bangsa-bangsa /elayu$

4ina pun ada.

Lim: Ini. 4ikgu eoh

eoh: Saya buat rekreasi. englibatan saya se+ak di waktu sekolah$ saya

mula dengan bola sepak. "alam pasukan bola sepak selalu saya

seorang yang lain daripada yang lain. #k. Itu ialah bola sepak. Sayamain bola sepak sehingga umur ! tahun. Kemudian bila saya

pindah balik ke Kuching untuk bertugas baru saya tinggalkan bola

sepak sebab saya tiada kawan. "ulu ada kawan$ sekarang tiada

kawan. Saya masuk satu sukan$ ! sukan lain$ bola keran+ang dan

tenis sehingga hari ini. 7ari ini saya masih main tenis. 6ola

keran+nag saya tinggalkan kerana terlalu cergas dan terlalu cepat

untuk orang macam saya nih. englibatan saya dalam sukan untuk

pembangunan adalah dalam sukan olahraga. Ini adalah satu sukan

yang saya tidak melibatkan diri langsung tetapi melalui minat dari

+urulatih yang baik yang membimbing saya untuk men+adi +urulatihboleh dikatakan e'sien dan saya +uga dilatih sebagai penasihat

olahraga untuk sekolah-sekolah Sarawak selama tahun$ iaitu 133

sehingga 1330. ada masa itu$ saya mula untuk masuk dalam sukan

#K9$ orang kurang upaya. Saya panggil mereka orang kelainan

upaya$ kerana mereka lari$ tapi tak boleh lari$ mereka kurang satu

kaki$ pun masih lari$ mereka kurang satu tangan pun masih lontar.

Itu keistimewaan mereka. Jadi$ dalam sukan paralimpik yang saya

menceburi$ ini merupakan sukan yang kompetiti@. Kami adakan

latihan 2-B kali seminggu$ oC season tapi on season$ setiap hari

5had-Sabtu dengan syarat saya bagi mereka +angan terlalu letih.


5/42

Lim: 6erapa orang) Jumlah orang istimewa)

eoh: Setakat yang ada di kuching hari ini$ B lebih. /ereka ini

merupakan kualiti atlit-atlit negeri. "i antaranya$ adanya atlit

kebangsaan yang pernah wakil /alaysia$ so macam sekarang

musim on season kerana paralimpik akan berlaku di erlis padabulan depan$ bermakna kami akan adakan latihan tiap-tiap hari.

empat kami ialah di adang Jubli$ satu arena$ satu tapak sukan

yang kepunyaan /a+lis 6andaraya Kuching Selatan. ,asib baik

mereka layan dan +uga terima dalam masa tertentu saha+a.

Lim: "alam seminggu$ cikgu terlibat berapa kali dengan akti%iti sukan)

eoh: Saya sendiri)

Lim: a$ sendiri.

eoh: Sendiri. Saya 2 kali.

Lim: 2 kali.

eoh: Sebab @aktor umur.

Lim: Setiap kali berapa +am) 6erapa lama)

eoh: ! +am

Lim: ! +am

eoh: Latihan saya pun ! +am.

Lim: #k. #k. 6agus

eoh: So$ dengan itu$ ini >)?

Lm: erima kasih. 6erhenti di sini dulu$ kemudian boleh lagi sambung.

#k. Seterusnya.

Sharon: #k. Selamat pagi. ,ama saya Sharon. he 'rst Duestion yang tanya

sama ada main sukan$ tak ke. 5pa yang boleh saya cakap di sini

ialah saya dah lama tinggalkan sukan sebenarnya tapi 1B yearssebelum$ 1B years yang lepas saya agak akti@ dalam sukan

disebabkan minat dalam sukan olahraga @or eEample lompat ki+ang$

lompat +auh. Jadi$ di mana pada tahun 1333 kalau saya tidak salah$

i@ not mistaken 1333 ataupun !. 5h$ tahun 1333 masa itu saya

dar+ah 0$ saya bela+ar dekat St /ary School$ +adi saya melibatkan

diri secara akti@ dalam sukan olhraga dan melibatkan diri secara

langsung dalam ! sukan yang saya sangat minat$ iaitu lompat +auh

dan lompat ki+ang sebab I keep on @orce landing. So thatFs how

people kacaulah$ thatFs how Sharon no woder you tak tinggi sebab

selalu buang diri atas pasir. ! sukan inlah$ lompat +auh dan lompatki+ang. So saya mewakili Sekolah St /ary masa itu dalam /S/$


6/42

maa itu saya dapat nombor B dalam acara lompat ki+ang$ which is

good lah tetapi tidak dapat pingatlah. 5nd then$ bila saya secondary

school dekat St /ary School +uga saya pun melibatkan diri secara

akti@ dalam sukan tenis. ada masa itu$ court tenis adalah dekat

belakang Gisma Seberkas$ sekarang tak ada lagikan. "an coach

masa itu adalah 4ikgu oli. Jadi$ saya tak sure sama ada dia masih

akti@ ke tidak sekarang. 4ikgu 4ollin adalah coach saya masa itu$

tetapi saya hanya melibatkan diri dalam 1 tahun disebabkan oleh

kawanlah$ tak mahu +oin. ak bestlah main seorang-seorang saha+a.

Jadi$ masa bermin tenis itu dari pukul $ dari pukul. Saya rasa habis

sampai pukul 3 kalau tak silap sebab 4ikgu 4ollin bagi tahu yang

a@ter 3$ dah tak sesuai bagus lagi cahaya matahari. "ia macam tak

sesuai untuk bersukan apa semua. Jadi itu adalah penglibatan saya

sendirilah dalam akti%iti sukan. Lepas itu @orm !$ @orm 2$ @orm B$

@orm A$ terus tak melibatkan diri. api sekarang sayahanya

berbasikal$ berbasikal secara riadah saha+alah. ang simple-simplesaha+a.

Lim: Jadi$ sekarang berbasikal saha+a)

Sharon: 7a< berbasikal.

Lim: 6aik. erima kasih Sharon. uan.

H: ertama kali saya berterima kasih kepada tuan >)? beri peluang

>)?sebab saya masuk terlibat dalam program di Kementerian 6elia

dan Sukan atas kepercayaan dan sokongan daripada kawan-kawanyang lain. >)? saya masih beker+a di /a+lis Sukan Sarawak dari tahun

133B sampai saya tahun ini$ hampir ! tahun >)? mncerita tempat

saya beker+a$ bermula daripada hobi syaa. 7obi saya lebih kepada

sukan pemotoran. Sukan pemotoran. Saya terlibat dalam sukan

pemotoran lepas berkahwin. Itu adalah salah satu hobi saya di

mana saya dapat >)? di Sabah dan Sarawak apabila saya >)?

/otosikal 4up di kota-kota besar di mana saya riding dari Kuching

sampai ke Sabah dengan +umlah kilometer 21! km tanpa henti 30

+am$ tanpa pena+a. Jadi apa yang membuat nama >)? daripada

akhbar-akhbar yang ingin tahu siapakah orang itu) Siapa orang atausebagainya. Jadi atas kesempatan lagi untuk mema+ukan sukan

pemotoran. Sukan pemotoran di Sabah$ Sarawak memang

berkurangan$ lebih-lebih lagi melibatkan perbelan+aan yang besar.

Jadi$ kita mencari +alan untuk menyelesaikan &melunaskan impian

semua belia-belia di Sabah dan Sarawak untuk ha+atkan >)? sukan

bermotor. ang terakhir sekali$ kita telah melakukan atas ker+asama

Kementerian 6elia dan Sukan$ iaitu pada bulan =ebruari di >)?

melibatkan hampir ke belia yang hadir dengan

peruntukan ba+et hanya / 0 saha+a. Jadi$ maksudnya 0 itu

termasuklah sewa-menyewa$ peralatan apa semua dan sebagainya.

"engan bangganya dengan adanya belia-belia ini dalam sukan


7/42

pemotoran$ +adi kita nak menembuskan untuk terlibat seluruh

daerah di Sarawak. Kita ada hingga daerah$ tak tercapai kerana

tak cukup peruntukan. Jadi$ banyak ob+ekti@-ob+ekti@ kenapa kita nak

adakan sukan bermotor ini. Salah satu daripadanya untuk cuba

mengurang%an ge+ala mat rempit ataupun ge+ala-ge+ala social yang

berlaku sekarang.

Lim: 5da rempit ke sini)

H: Kalau ikut se+arah di Sarawak apa yang saya ka+i$ apa yang saya

selidik$sebenarnya rempit tak wu+ud di Sarawak. "i Sabah pun tak

wu+ud. ng datang mengan+urkan)?

bukannya senang. 6anyak kalilah untuk menyelesaikan masalah

belia ini. Kadang-kadang tak ramai yang belia-belia$ kawan-kawan

kita ker+a sebagai sukarelawan. 5pa yang kita lalui yang selalu

beker+a untuk melunaskan impian semua orang-orang sekitar. Jadi$

itulah sekarang ini saya masih sedaya upaya untuk)? ..

Kuching. Saya satu >)? sukan >)? di Kuching.

Lim: Saya nak tanya sama ada 8n. 7assan terlibat dalam akti%iti sukan)

7assan: erlibat secara langsung memang tak ada lah. api saya bekas

pemain ping pong.

Lim: pemain ping pong)

7assan: wakil Sarawak.

Lim: 6erapa kali berlatih seminggu$ 8n 7assan)

7assam: "ah kurang >)?


17/42

Oam: a.

Lim: 6erapa kerap terlibat)

Oam: 8rrr..

Lim: kekerapan terlibat)

Oam: /aksudnya$ penglibatan untuk pengan+urankah ataupun pengadilan

ke macam mana)

Lim: engadilan dan +uga penglibatan sendiri dalam sukan.

Oam: Kalau saya$ memang hampir setiap bulan terlibat. Kalau ada

pengan+uran$ maksudnya kalau ada pengan+uran @utsal di Kuching..

8rr.. macam mana pun memang pihak kami yang akan dipanggil

untuk mengadili perlawanan.

Lim: Jadi$ memang banyak kea rah pengan+uran.

Oam: .. ke arah pengan+uran.

Lim: dan ada +uga pengadilan.

Oam: a.

Lim: #k..ok..ok. Sempat tak$ ada satu bahagian nak habiskan. 8n =ad(li

macam mana)

H: 5nak dia call$ dia akan)?< dia banyak @aktor itu. 5da yang melibatkan diri dalam

pertruhan$ ada yang melibat%an hanya melepaskan gian daripada

>)? nak membaikpulih dari segi kemahiran$ dari segi mekanikal$ dari

segi teknikal.. e%erythinglah

Lim: a.

: kerap.. sihat.. >)?

Lim: ,i$ n. ,urliati

,urliati: #k$ yang.. >)? @utsal dan badminton

Lim: 6adminton

,urliati: Kalau itu bersukan$ akti%iti bersukan. >)? @utsal

Lim: ,i. n >)?

O: ang popular di kawasan saya$ badminton$ @utsal dan

>)?.Kebanyakannya yang >)? budak-budak$ yang @utsal itu belia.

Kalau badminton itu >)? berumur. 6anyak yang akti@ la.

Lim: 6adminton lah)

O: a$ badminton

Lim: ang berumur sikit itu$ su%a badmiintonlah. ang dewasa itu)?

Lim: Sebab itu)? malam pun masih akti@ main @utsal)

Lim: Kawasan memang akti@. Itulah. Kawasan 8n. 7assan$ berapa ;)

7assan: Saya duduk di kawasan perumahan yang ada 2 taman. Satu taman

yang ada rumah pangsa$ satulah perumahan biasa dari segi teres.

Jadi$ hari-hari saya +umpa budak ramai main @utsal$ +adi

peratusannya memang dalam 1 ; daripada +umlah penduduk di

kawasan itu.

Lim: a 1 ;. Kawasan 4ikgu eoh macam mana)

eoh: kawasan saya adalah berdekatan dengan sini. So$ >)? susah merekaselalu keluar$ outsourse. Ini$ one o@ the issue$ maybe one is

kemudahan$ but I donFt want to talk about nowlah. /aybe antara

1A-! ;.

Lim: 1A-! ;)

eoh: es. hatFs how I see it lah. ang saya dapat lihat >)?kita boleh bawa

alat sukan. Moing out the way they dress$ more or less can see

where they are going. So >)? there is about 1A-! ;

Lim: #k$ itu pandangan peribadi tuan-tuan dan puan-puan secara ikhlasyang anda berikan. Seterusnya saya nak tanya +uga @aktor yang

mendorong mereka bersukan) 5pa pula @aktor yang menghalang

mereka bersukan daripada peratusan yang diberikan tadi).....#k..

boleh..

H: Kalau >)? kebanyakannya belia dan >)? yang tak mendorong mereka

untuk bersukan itu$ beker+a sampai 1! +am pagi$ 1! +am malam >)?..

nak buat pertandingan ke apa. Kebanyakannya >)?)? melayu semua >)?..

Lim: ,i$ n ,urliati.

,urliati: >)? dari segi masa sebab kadang-kadang tak minat$ kadang-kadang

kita paksa diorang bersama untuk< >)? itulah..

Lim: =aktor masa yang bagi kekangan.

,urliati: 7a< @aktor masalah. 5lasannya$ sebenarnya itu kerana ada yang

tak minat +uga. >)?

Lim: 8n usman)


24/42

usman: 5hh.. apa yang saya kata tadi$ 2 ;$ @aktor itu kerana atas

kesedaran$ kesedaran baru nak benar-benar men+aga kesihatan

diri./ungkin salah satu daripada @aktor yang lain.

4ontoh..melibatkan keluargalah$ >)? ubahlah. Jadi yang ; itu

mungkin keluarganya semua sihat. Jadi$ tiada sebarang >)? untuk

mengadakan satu latihan kenapa dibayar tidak diperlukan. Jadi$

banyak @aktor-@aktor sebanarnya itu. Jadi$ itulah..

Lim: Ghat about you$ Sharon)

Sharon: kalau bersukan seperti yang saya nyatakan tadi macam kurang

sangat$ kurang daipada 1 ; disebabkan oleh$ what I can see lah

yang penduduk dekat my kawasan perumahan itu kebanyakannya

macam dah tua-tua. Jadi$ macam tua-tua saha+a yang +alan kaki

pergi kedai depan apa semua. So actually$ I can only talk based on

akti%iti rekreasi. "ari segi sukan macam %ery-%ery low$ maybe

sebab oleh kekurangan kemudahan. "ekat my area$ dekat area

6atu Kawah$ >)?kita tak ada dewan$ tak ada dewan yang betul-betul

boleh youngsters main @utsal la apakah. So apa yang I ,ampak bagi

siapa yang lakukan akti%iti riadah. #k. engaruh rakan sebaya ok.

Jom pergi (umba$ pergi (umba >)? and then @or boys pula$ saya

,ampak macam this people dia orang main$ IFm not sure whether

@utsal kea pa. Should be @utsal. api dari segi keselamatan memang

umembahayakanlah sebab dia orang was a time$ dia orang main

@utsal and then bola itu crossing the road pergi area >)?. Jadi$ I rasa

semua ini @aktor yang menghalang mereka untuk benar-benar

menghalang mereka daripada melibatkan diri dalam akti%iti riadah

kah$ bersukan kah simply because o@ kemudahan itu sa+alah.

Lim: uan$ tempat n$ macam mana)

M: 6agi saya tempat saya$ satu yang menghalangnya adalah

kemudahan tempat yang agak terbatas sebab sekarang ini ada pun

4uma @utsal. Lepas itu$ masa dan yang lebih itu lagi tentang

kemesraan penduduk setempat. 5rr.. sebab kalau duduk taman ini$

lorong sebelah pun tak kenal lorong sebelah$ kadang-kadang. Jadi$

kadang susah +ugalah. 9ntuk yang @aktor mendorong ini$ dia murah.Kalau @utsal$ tempat saya ini murah cuma tempat dah ada$ 4uma

kumpul duit untuk beli bola sa+a. Lepas itu$ kawasan itu banyak

dengan belia$ +adi untuk mendapatkan kawan main @utsal$ mudah.

Itu yang mendoronglah. Lepas itu$ @aktor ada sorang itu yang

macam ketualah$ +adi yang main peranan dalam tempat itu.

Lim: tempat itu< 8n. 7assan macam mana) /endorong) /enghalang)

7assan: Saya duduk >)? taman. ! taman >)? yang baru nak masuk pun >)?

memang setiap petang >)? memang main @utsallah$ bola sepak di

padang >)? padang >)?. Jadi mereka boleh bermain saya selakuengerusi sukan >)? . Jadi >)? saya tahu >)?$ saya tahu >)? waktu


25/42

cuti sekolah. Jadi$ mudah untuk mereka main bola sepak waktu

petang. 5danya gelanggang >)?$ +ogging$ berbasikal >)? yang saya

nampak dekat taman itu. 4uma @utsal saha+a >)? 1 ; dalam sukan.

Lim: 7mm. 4ikgu$ tempat cikgu macam mana) /enghalang dan

mendorong)

eoh: "i sini saya mula dengan @aktor-@aktor yang mendorong. #k. "i

kawasan saya sini +uga seperti yang saya tahu mereka buat >)? 'rst

is @or and oly >)? people and then together they >)? see @riends.

Kemudian yang kedua$ aside yang kumpulan katakan @eel 't dengan

maknanya eEercise o@ course we know @rom the @riends that

eEercise$ we will not grow too big lah or too @at lah. 5t the same

time$ they als @eel 't. hey are hard to be better$ sistem

pengedaran will be more lancarlah$ means sweaty. 5nother thing is

there is another kumpulan daripada belialah. /ereka ada sasaran

untuk wakil sekolah$ wakil bahagian$ wakil negeri. So$ my #K9in my

>)? there$ they wakil /alaysia. So they set the target %ery high. So$

when they set the target high$ I know that they will represent

Sarawak. hat is the thing lah. his is @or the @aktor yang

mendoronglah. #k. ang menghalang$ this one I can go into a lot$

secara ringkas seperti yang Sharon telah sebut$ kemudahan. =or my

game$ @or my sports olahraga$ there are only 2$ ! stadiums @or the

public. api$ satu sudah makan oleh bola sepak. 6ila coach bola

datang$ no way we can go in @or @ree. he Sarawak coach$ dia

pernah halau saya. "ia cakap$ you spoil my grass. I say running can

spoil your grass) I say your @ootball starts as there are altogether 1!

dululah. >)? 7ow many steps your players play and how many

sliding do they do) /y +umping is only one cucuk only. 7e say I

donFt want to argue with you$ this is my area. Sehingga one time I

was in the organi(er @or the whole bahagian o@ Kuching$ cannot be

in the stadium. I ha%e to 'nd another alternati%e. 4ari kiri kanan.

he other one is /KS$ >)? So this is kebolehan. Saya tahu ada +uga

sukan lain. Saya sebut contoh yang saya rapat$ badminton.

6adminton kita pergi dekat >)?kena bayar$ >)? sini pun ada$ tapi

semua kena bayar$ bayar$ bayar$ so belum ini dapat ini$ dulu

diperuntukan untuk what we called it$ belia dan sukan. Some called

it >)? gelanggang sukan. I was thinking it was going to be like >)?.

Ghat is the name o@ the place ah)

6: Kampung andan

eoh: Kampung andan. It is the same @orm$ but Kampung andan turun

kepada #K9. 6ut the 'eld is still open @or the public dekat >)?$ a @ew

schools there$ IFm not mistaken. 6ut here$ bila sudah di>)? bina

dengan koperasi$ kolam apa semua itu$ orang yang >)? seronaok$

bila masuk A dollar per session. Sudah dioutsource. I used to >)?

outsource. he whole compleE is outsource. So 'nish. atah


26/42

semangat. I see the bola keran+ang$ nobody use. Ghy) 6ecause I

check$ one hour is / !

Lim: #h.

eoh: =utsal itu$ I think 1 hour is 2 dollars$ 2 and so. So$ all this are

making the penduduk setempat..>)? hat is onelah. 5nd another one

is because itFs near my school there$ now there is a big pro+ect

about ! hectres o@ land. Saya pernah cakap dengan 'nance

controller >)? eE classmate saya dulu. 4an you spare one corner and

build a sports area @or people to eEercise and so on. 5nd why you

are talking to me) /illion dollar pro+ect here you know. So$ they only

+aga orang yang cari money and untung. I think its e%erywherelah.

#k. 8%erywhere is the same. hese are the thing that make it

maybe >)?. /aybe the neEt perancangan they ha%e to look into this

area. his >)? need to ha%e >)? @or people to ha%e eEercise. I ha%e

been to big cities e%en in the %ery >)? you know they still build a

stadium there @or the people$ and they are charging. IFm so surprise

1 dollar$ up to you to use as much as you can. 7ere$ to go in A

dollar. #%er there is 1 dollar. I@ I can Duote a country$ 7ong Kong is 1

dollar$ you go in. I@ our money$ B cents here. So$ it is in the >)?$ itFs

in the >)?$ lereng bukit. hey build the stadium there$ people go in

sehingga >)?. So$ this kind o@ things$ itFs not here but itFs there in the

big city where the land is so limited yang sangat terhad but they

still can go in. 6ut here$ build$ can do$ I say. 4an you gi%e us one

small corner lah @or a part @or people.7e say no$ no. 5 million dollar

pro+ect.

Sharon: a.. 5 million dollar pro+ect.

eoh: #k$ satu lagi ialah penduduk memang semua di bandar ini

>)?kebanyakan ini ker+a and plus >)? pukul 3 A or they work in the

supermarket. Gork in pri%ate sector maybe no problem to eEercise

eEcept @or ! days la. adi saya sudah sebut pasal yuran and then$ o@

course @rom the ker+a$ ada kesuntukan masa. So ini ialah isu-isu. I

would say kemudahan is the biggest issuelah. So$ bila 6andar

de%elop$ banyak tempat yang dimakan untuk pembangunan. So$thatFs why our belia banyak yang masuk ke dalam dewan. engok

matahari$ dia sudah takut. Some are li%ing in the kind o@< we are

mo%ing into a normal way than a outdoor way.

Sharon: hoeniE gym @or all the belia @or gym >)?

eoh: Lagipun air pun lagi. /ungkin our kawan were dekat dengan gym$

he >)? dewan >)? dekat air cond$ so young people go there$ no place

to go.

Lim: he constrain is the payment$ the money they ha%e to pay.

eoh: a. he gym they pay how much) A dollars ar)


27/42

9nknown: 1 dollars

eoh: 1 dollars

Lim: 1 ringgit.

eoh: ou +ust imagine$ this again the people who pay is their parents. I@

parents can aCord it ne%ermind la. Like my @riend @orce me$ @ather I

want to go to the gym. >)? eEpensi%e. 5nd then I said oklah$ rather

than +adi orang +ahat and do something @unny$ I say oklah$ I pay. I

pay here$ I a%oid trouble @or therelah. So @ar$ oklah he build his body.

7e is happy. 5lright$ this is the things la.

Lim: #k.. #k.

eoh: I ha%e seen the transistion @rom 130 until now >)?. Saya start bola

daripada @orm 1$ I ha%e 2 padang to go$ padang ini atau padang itu.

Sekarang$ saya mahu cari satu padang pun susah. Like /KS$ one

match$ ! dollars$ bahagi kepada ! pasukan$ setiap pemain$ 1

dollars to pay. ou see. #ne match you play @rom B to oF clock$ 2

hours$ ! to 2 dollars. So this now coming to be %ery

commercial. his is Duite interesting lah @or the kementerian to

know that people had to turn a commercial enterprise and this is

killing the sport.

Sharon: So@tly< killing the sports so@tly.

eoh: ou were in St /ary$ we en+oy the time during the day. ,ow to goin..

Sharon: es..

eoh: Ge ha%e to ask permission.

Sharon: #therwise$ you sit there and en+oy the >)? apa.

eoh: and then cannot play sports anymore. Luckily they ha%e a park @or

people around to but young people donFt want to walk. oung

people want to ha%e @ull blood. he people who walk around the

park are %eterans.. >)? like me. 6ut$ you really want to see them

running. #n the other hand$ go%ernment has done something also

lah. hey build a lot o@ stadium but in town %ery limited$ only ! that

I know. 8%en @rom the education department$ mysel@$ we ha%e a

sports school pun masuk kena bayar. #ne day$ ! dollars. ou use

setengah hari pun..

Lim: Is there anymore space in the town to build all these compleEs) 5ll

the stadium)

eoh: Ge ha%e$ but there is @or pembangunan here and there. 4ompleEshopping mall& 6ut$ that one at >)? $ that one okay. hat one they


28/42

take the swamp land and do a compleE. hat one I ok$ %ery happy.

6ut$ a place like this$ go%ernment Duarters$ I @eel %ey sad. 6ut$ they

should keep a school @or them. ou can take but gi%e a corner @or

the people de%elopment.

Lim: a..

eoh: I@ you look into big cities$ one o@ the thing that >)? is kemudahan

untuk penduduk$ the young people especially. I@ not young people

donFt want to do.

Lim: #k. hank you %ery much. es$ sambungan.

5: /emang isu ini membabitkan ma+lis belia >)? sukan >)? belia-belia >)

untuk sukan lebih selesa walaupun untuk mereka >)? 4uma

langkah kementerian untuk pastikan sukan berterusan ada +ugalah

tapi tak cukup lagi. Kami >)? Kuching ada dua gelanggang @utsal>)?kampung-kampung tetapi tidak >)? walaupun ada yang trim >)?

mereka masih minat tempat-tempat yang berlumpur$ >)? memang

banyaN gelanggang terbuka$ tapi tidak mendapat sambutan baik.

5da banyak tempat >)? tetapi kebanyakannya rosak >)? '(ikal

gelanggang yang rosak >)?.

Lim: Siapa yang menyelenggarakan kemudahan)

5: >)? JKK$ K yang mengurus >)? tempat-tempat berkenaan >)? dan

ada +uga kelab-kelab sukan itu$ kebanyakannya JKKK lah >)?

memang kotor$ tak terurus dengan baik. Kalau kelab-kelab sukan itu>)? di 6atu Kawah dan >)? urus dengan baik. /ereka lebih memilih

untuk budak-budak main >)?kurang sumber >)?

Lim: #k. erima kasih. #k. Jadi seterusnya$ kami nak tahu +uga usaha

kera+aan kerana %ita nak membina negara bersukan. Kemudian nak

membina negara bersukan kita nak tahu industri sukan itu boleh tak

dibangunkan$ dihidupkan supaya menampak selari dengan negara

besukan. Jadi$ sehubungan dengan itu$ kita nak tahu +uga trend

masyarakat di tempat tuan-tuan dan puan-puan berbelan+a sanggup

mengeluarkan duit$ memperuntukan dan membeli. Kalau nakmenyertai dalam bidang sukan$ se+auh mana kesanggupan

masyrakat setempat berbelan+a untuk nak ambil bahagian dalam

akti%iti sukan untuk nak beli peralatan sukan untuk bersukan.

5: >)?..

Lim: 5dakah mereka sanggup mengeluarkan peruntukan semata-mata

untuk bersukan)

5: Selalunya macam itu lah.

Lim: kepada yang berminat mungkin


29/42

5: beli peralatam. Itu yang kami kata tadi$ kesanggupan untuk

membeli peralatan$ pakaian$ apa-apa yang berkaitan dengan minat.

Lim: ,i kawasan ni$ tempat.

5: Samalah$ kalau minat sukan itu >)? orang yang >)?.. pertandinagn$

hadiah itu semua

Lim: kalau ikut yang cikgu ini sebut tadi$ setiap kali bayar A ringgit$

pening kepala$ 1 ringgit pening kepala. Sanggup mereka

berkorban$ sedikit kalau nak menyertai akti%iti sukan. Shari@ah$

macam mana tempat kamu)

Shari@ah: Sama

Lim: Sama)

Shari@ah: Sama +uga.

Lim: ,i$ 4ikgu #sman)

#sman: Kalau tempat di >)?kalau isu >)?kita ada litae Sepang$ +adi untuk di

Sabah dan Sarawak$ tak ada litar pun. Kalau litar itu ada di Sabah

dan Sarawak$ kongsi Saah dan Sarawak$ buat satu litar khas$ litar

yang boleh melibatkan peringkat kebangsaan$ antarabangsa.

Lim: /acam @ormula one la) Kat Sepang itu.

#sman: ak payah la >)? yang peringkat 5sia dah cukup. Jadi saya rasa$tutup >)? dah tutup cerita$ semua rema+a dah biasa >)? perlumbaan$

itulah. api$ penduduk di Sabah dan Sarawak ini$ tiap-tiap tahun

mesti pergi ke Sepang. 6erapa banyak perbelan+aan mereka untuk

menyaksikan /otorM dan =ormula #ne$ endurance >)?. 6oleh untuk

adakan litar khas$ kekal di Sabah dan Sarawak ini tak payah nak

berangan untuk buat setiap daerah. /ini trek pun tak payah. 6uat

satu trek pun dah cukup baru kita dapat.

Lim: untuk sukan pemotoran.

#sman: a..

Lim: Sharon)

Sharon: adi soalan "r. Lim$ adalah pasal perbelan+aankan) In my humble

opinion$ saya rasa +ika soalan pasal kesanggupan seseorang itu

untuk berbelan+a untuk sukan yang dia minat$ akti%iti yang dia

minat itu. Saya rasa saya boleh kaitkan trend dengan perbelan+aan.

#k$ @or eEample$ I canFt really talk about sport but I can talk about

akti%iti rekreasi$ contohlah macam (umba. So kalau (umba$ (umba

is a trend$ and then dia dapat dikaitkan dengan perbelan+aan sama

ada seseorang itu sanggup ke tak sanggup untuk beli pakaian

(umba$ ada tulis (umba di t-shirt$ so orang itu sanggup beli kasut


30/42

(umba$ seluar (umba$ I li%e to say here is that trend pada masa itu

yang mempengaruhi +awapan kepada soalan ini. erbelan+aan

sesetengah pihak itu sama ada dia >)? on certain thing a not kan..

trend..Sebab in my area$ peratusan belia kah ataupun orang yang

sudah berumurkah$ dalam akti%iti riadahkah$ akti%iti bersukan ini

%ery-%ery low. I can see that sebab kebanyakannya macam

pensioner and then @aktor kesihatan dan umur. So$ ini semua +adi >)?

dalam e%en +ogging$ walking semua tak dapat. est @or youngsters

disebabkan my residential area itu orang tidak ada dewan ataupun

padang untuk those teenagers main @ootball e%erything. Jadi$ saya

tak tahu$ IFm not sure$ ini macam trend la. Kalau trend itu$ kalau

macam$ e%eryone is hu hu ha ha$ so semua pun nak berbelan+a beli

ba+u (umba$ seluar (umba$ apa kasut (umba$ e%erything. So$ I can

say is that my area kalau we want to relate about perbelan+aan

sukan$ perbela+aan akti%iti riadah$ itFs all because o@ trend la "r Lim.

>)? hatFs my arealah$ all I can say.

Lim: #k. hank you

Sharon: ItFs a )?.So$ this is where I say our pendidikan$ our pengetahuan

sampaikan kepada masyarakat$ apa gunanya kalau you terlibat

dalam sukan. #@ course$ the 'rst thing is kecergasan lah. Kedua$

melibatkan diri dalam kegiatan yang tidak sihat. hird$ mungkin

budak ini bagus seperti yang saya bagi. 4ontoh itu$ they can wakil

/alaysia. Jadi$ macam wira /alaysia. 5nd then$ insenti@ coming in is

good. 6e@ore$ during my time >)? seperti yang "ato-"ato bola sepak

itu$ "ato Sin ok Singh. Ge play @or the lo%e @or the country. 6ut$

now ask them you play @or the lo%e o@ country) I play @or the

publicity o@ /alaysia. 4orrect a not) So$ tapi no problem. his is

changing. 6ola kita lihat /alaysia punya bola sepak dan bola sepak


31/42

di 8ngland atau 6ra(il$ all the players are making big money. hat is

@air enough because penonton cukup$ sponsor pun cukup >)?. 6ack

in /alaysia >)? eEcept we ha%e to start in the plat@orm. I@ we uar-

uarkan /alaysia boleh +adi satu negara yang bersukan. Ge ha%e to

start @rom the %ery beginning. 6ring it to the children 'rst$ you must

do this. So$ I was talking to my$ talking..not to show too much$ how

important is learning and education itsel@. I ask my Merman @riend$

he is a coach$ top =I=5 coach$ top IG= coach going o%er 5@rica. I

asked him what makes Mermany so good) I thought you people

good in making car$ /ercedes only. 6ut$ I +ust >)? we ha%e a

systematic way o@ de%eloping them by pro@essional coaches$ we

ha%e what we call$ a pool o@ educated people. Gho knows$ how to

bring the message to the young people. So this is what is happening

in >)? not like we want to pu+i them$ but we can @ollow also. So$ we

ha%e to look into this also lah. In order to see trend$ the people can.

Ge are ahead o@ all the S85 countries$ in terms o@ our kekayaan.6ut$ we ha%e to de%elop @aster than them. hailand is doing %ery

well although in terms o@ money wise$ in terms o@ money wise and

ketegangan >)? not is good. 6ut$ the other >)? are doing well in

sports. Ghen we good in 5sia$ this result come lah. I@ we go @or 5sia

Mames$ how many gold medal @or /alaysia) 7ow many gold medals

@or hailand) Same to my aralimpik Mame$ we can see all this

things. 6ut$ when you go to hailand and see how they >)? diCerent

story. So$ this is my way o@ communicate la. So$ kalau /alaysia

mahu +adi negara yang bersukan$ we need >)? e%erybody should be

in%ol%ed. hey cannot be at the top le%el and then the people downthere >)? whats ay up there. hat maybe takes years. Ge are young

nation$ A years old. Ge can mo%e there.

Lim: #k. #k

eoh: Kalau banding dengan negara ma+u >)? they are >)? because in

terms o@ their amount$ eCort put in @or the industry sukan. So$ I see

our present minister is good especially @or our #K9. 7e is %ery$ he is

helping a lot and I can see.. %ery supporti%e.

Sharon: "r Lim$ please allow me to add something.

Lim: es.

Sharon: 4ikgu eoh$ actually is like this. /y own anak buah$ dia punya

mother is my 'rst cousin. So recently$ dia dapat gold medal dalam

S9K/5$ ae Kwan "o. I donFt ha%e to mention his name$ dia$ so dia

dapat gold medal ae Kwan "o$ S9K/5 erlis recently. Jadi$

sekarang he is ha%ing a problem masuk dalam local uni%ersity

simply because sebab his S/ result tak dapt support the +am kredit

e%erything. api saying sebab dia ambil sains sukan dan itFs

something like dia nak +adi +urulatih @or ae Kwan "o. 4anFt he seethis thing will grow bigger$ kalau kita allow dia +adi coach by


32/42

allowing him to continue study.$ ambil sains sukan dan dia insist

mahu +adi +urulatih ae kwan "o. api$ our local uni%ersity say no$

we cannot accept you e%en you dapat$ you wakil Sarawak$ you wakil

negeri sukan$ you member o@ pasukan ae kwan "o Sarawak.

Ghatsoe%er$ tapi we cannot accept you$ allow you to enrol in any

local uni%ersity$ that uni%ersity I am not going to mention$ simply

because your S/ result tidak dapat support. a$ kemasukan dalam

bidang sains sukan untuk men+adi +urulatih ini. So$ what can you do

with that) Sayang$ e%en her parents pun support dalam segala hal

yang dia buat$ tapi sekarang parents a bit sad with it simply

because the education Duote >)? re@use dia masuk I5$ macam

mana itu)

Lim: hatFs: an issue.

eoh: Isulah. /aybe you.. I@ you ask me$ honestly$ I lost a triple +ump to

5ustralia.

Sharon: #h$ #k

eoh: I@ he cannot 'nd anything$ he went to 5ustralia$ they accepted him.

7e is now doing well in 5ustralia as an engineer.

Sharon: #k.

eoh: #%er here they only oCer him sports science. his is where we lost

talents. In @act$ one o@ our >)? is swimming @or Singapore.

Sharon: #k

eoh: 6ecause you know why$ other countries know. #k$ people say

Singapore is de%eloping in Sports. es. 6ut they import people @rom

around here because they see the abilities there. hey donFt ha%e it$

they can get it. Just like our eEperts$ the one who runs /5S$ the one

who runs >)?. his is the thing. 6ack to our main issue$ hope@ully this

thing is not within our >)? as adult here$ the Kementerian or the

/enteri has a blueprint that is cukup mantap untuk membantu

rakyat +elata tak kira siapa. =or eEample$ like your anak buah$ ae

Kwan "o.

Sharon: ae Kwan "o. Mold medal recently S9K/5

eoh: Ge ha%e also others that I know$ tht cannot get to the 9. 6ut then$

they mo%ed on. hey mo%ed to other country. his is the problem.

Sharon: I see.

eoh: his is where gi%en the chance to speak$ hope@ully this message can

>)? back to them then we will not loose this out i@ we want our

country to be negara bersukan.


33/42

Sharon: Sukan.

Lim: #k. #k.

eoh: 6ecause we ha%e to keep our heroes.

Lim: hatFs one @actor.

eoh: I@ we donFt keep our heroes$ our heroes keep on going away. ,obody

already..

Sharon: a$ correct

eoh: ,asib baik we stil ha%e @ew heroes like "ato Lee 4hong Gei. Gell$

that one os >)? o@ our country. ,ot only that$ ashid Sidek.. >)? hese

are the things we ha%e.

Lim: #k$ 4ikgu 7assan$ ada pandangan tempat)

7assan: /acam mana>)?

Lim: asal negara bersukan$ trend belan+a$ kesanggupan masyarakat

setempat belan+a untuk bersukan.

7assan: Kalau bagi saya$ kesanggupan belan+a >)? betul-betul >)? ada @aktor

lain >)? seperti sokongan ibu bapa$ guru-guru >)? mereka sanggup

belan+a >)? untuk lebih ma+u. api$ kita lihat golongan kanak-kanak

mampu >)? sekolah menengah$ @utsallah. 6anyak padang-padang

@utsal >)? di sana yang ramai$ di padang itu adalah percuma. >)?yang sekolah ini$ mereka masih mampu sanggup >)? memilih

tempat itu yang cepatnya. Kadang-kadang dia mampu >)?

kemudian$ seperti >)?kita sediakan percuma$ mereka lebih memilih

sekiranya mereka ada potensi$ @utsal contohny. Kita mudah >)?

padang @utsal. >)? memang susah kita buat >)?kalau kita buat di

dewan yang tertutup$ memang ramai >)? melihatkan >)? mereka

memilih +uga. /ereka sanggup belan+a untuk keselesaan.

Lim: #k. erima kasih. Saya ada ! soalan lagi. Kita ada timbul isu dalam

sukan. 4ontohnya$ Sharon kata nih$ pendidikan dalam sukan$

macam mana yang terlibat. 5kti@ dalam sukan$ dia masuk dalam

I5. Isu-isu sebeginilah $ungkin men+adi @aktor penghalang +uga.

api$ namun demikian$ kita nak gunakan @aktor sukan ini sebagai

yang positi@ untuk menyatupadukan masyarakat kita. Saya tak tahu

di Kuching ini tak ramai golongan India. amai tak India bersukan.

enduduk dia pun tak ramai. ak ramaikan) 5dakah melibatkan

pelbagai golongan dalam akti%iti bersukan$ ataupun hanya

kelompok tertentu saha+a yang bersukan. Kita nak tahu +uga. Jadi$

kita nak gunakan sukan ini untuk men+adi plat@orm nak

menyatupadukan masyarakat yang pelbagai kaum kerana negara

kita yang pelbagai kaum. Jadi pada pandangan anda$ bagaimanakah


34/42

kita nak +adikan sukan sebagai plat@orm nak menyatupadukan kaum

di tempat anda)

H: ertandingan antara kampung ke kampung$ daerah ke daerah

macam itu

Lim: So$ mengan+urkan sukan kampung ke kampung

H: kampung ke kampung

Lim: 6agaimanakah melibatkan komuniti di situ) elbagai kaum)

H: >)? berbasikal buat sukan ini$ lepas itu$ dia orang pergi ke kampung$

buat sukan. Kita ada perpaduan$ tak kira bangsalah.

: Kadang-kadang limited +ugalah dengan akti%iti sukan yang biasa

kita lihat$ @utsal$ dia memang macam bangsa itu kan$ bangsa itu dia

kebanyakannya yang main itu minatlah$ dia lain-lain. /acam bola+aring yang itu$ perempuan cina campur Iban$ /elayu$ India pun

bercampur. Jenis sukan itu memang tak. Jarang kita lihat$ bukan

+aranglah. Itulah main @utsal$ macam itulah. "ia tak boleh ada sukan

masing-masing.

Lim: #k. ,i..

O: Saya ikut pengalaman sayalah. 6aru-baru ini sa+a$ pertandingan

ping pong 6umiputera. api dalam undang-undang saya$ saya

mewa+ibkan setiap pasukan mesti menghantar seorang pemain

yang bukan bumiputera. Sebabm saya tahu pemain ping pong ini$

dimonopolikan oleh kaum 4ina. Lepas itu$ di kampung aya pula$ ada

Iban$ ada /elayu. Saya akan syaratkan dalam satu pasukan mesti

beberapa orang Iban$ beberapa orang /elayu. 9ntuk >)? sukan$

baru kita terima penyertaan mereka.

Lim: "engan bersyarat$ ada syarat.

O: a$ dengan bersyarat.

Lim: Jika nak masuk pertandingan

O: a..

Lim: #k. #k. a. 4ikgu

5: /asa$ pemerhatian saya selaku egawai Sukan untuk Kementerian

6elia dan Sukan$ satu +enis program membangun bangsa adalah

melaui liga sukan apa semua >)? @utsal$ bola sepak ada +uga

badminton sekalilah. Jadi$ saya tengok dalam peraturan dia >)?

contoh dalam satu pasukan$ mereka perlu mengambil seorang

bukan 6umiputera.>)? "i situ kita nampak penyertaan kaum lainlah.

>)? itupun ada +uga kaum India dalam bersukan semua. rogram-

program aerobic >)? memang >)? pelbagai %aum yang terlibat.


35/42

/emang ramai >)?$ memang ramai 4ina$ memang ramailah >)?

@utsal >)? dan apa semualah. Sayang tahun ini$ kenapa kementerian

tidak mengan+urkan sukan >)?$ tak ada liga sukan semua >)? untuk

pertama kali. iap-tiap tahun ada >)? program yang melibatkan

pelbagai kaum$ yang saya nampaklah. emilihan atlit adalah

integrasi >)?kelab-kelab sukan komuniti >)? boleh minta untuk

an+urkan >)? sukan$ nampak ber+aya. Saya tak tahu kenapa tahun ini

tak ada.

Lim: 9ntuk semualah.. Sharon)

Sharon: 6agaimanakah sukan ini dapat digunakan sebagai @aktor untuk

penyatuan kaum apa semua. adi$ "r. Lim ada mention pasal kaum

India betul) Jadi$ my humble opinion kalau nak kaitkan dengan apa

semua akti%iti riadah dengan kaum-kaum ini. Kaum India dia agak

sukar$ saya rasa penduduk India di Kuching$ Sarawak$ mereka

scattered isnFt it. hey stay sana sini$ sini sana$ so kita tak ,ampak

macam certain kaum. "ia duduk dekat area "4$ what kaum is

that) 4ertain kaum duduk dekat Kampung 6oyan$ you can see what

kaum is that$ +adi apabila penempatan ini ada sekian-sekian kaum$

+adi apabila pertandingan dilakukan$ itFs so ob%ious that

pertandingan sukan itu akan melibatkan kaum ini saha+a di suatu

kawasan seperti di Kampung 6oyan. 5nd then another one i@ sukan

berlangsung di area "4 ataupun di aman Sahabat$ sometimes

kita akan lihat kaum 4ina yang akan melibatkan diri secara tidak

langsung$ simply because the residential area dekat dengan aman

Sahabat itu. Ghereas @or India$ they a bit susahlah because kaum

India$ kita @aham yang dia orang tinggal do scattered lah.

Lim: 6ertaburan.

Sharon: Scattered. 7a.. 6ertaburan. api their eEistence in Kuching memang

ada$ kaum India. hat is number one$ and then number two is that

apa yang saya rasalah$ @or eEample$ kalau satu kumpulan itu dia

buat pertandingan$ let say Oumba again$ (umba all o%er again. Jadi

untuk Oumba$ untuk group yang di kawasan Kuching itu buatlah

pertandingan di kawasan luar Kuching seperti di Lunduk ke$ di mana>)? di mana di Lunduk$ kita ada 6idayuh$ Iban +uga. Ghereas in

Kuching$ kita ada /elayu$ kita ada 4ina$ tapi ada Iban +uga. Kalau

yang best di Kuching itu dibuat di >)?$ di Samatan$ secara tidak

langsung kita akan dapat melihat kaum yang lain. So$ you see$

+angan sa+a buat di Kuching whereby you can see 4hinese$ /uslim$

Iban $ whatsoe%er. api kalau pertandingan is based in kuching$

persatuan itu$ tapi buatlah di Lunduk$ Samatan di mana penglibatan

+uga melibatkan penduduk di kawasan Lunduk itu iaitu 6idayuh$ ada

kaum Selakau. Jadi$ this people dia orang tak dapat stay sangat di

Kuching. Jadi$ kita buat di luar kawasan Kuching$ >)? allow other


36/42

races @or other to +oin in$ so I think that is one o@ the ways on how to

bring >)?.

H: Seperti yang dibagi tahu tentang pengan+uran di certain-certain

tempat untuk makluman uan kita di Jabatan$ bersukan$ seluruh

/alaysia di mana kita ada buat macam @utsal$ kita memang$tempat-tempat memang kita buat >)?

Lim: /emang buat semua.

H: obik$ @utsal >)? memang kita buat ikut arlimen$ ikut "9,$ ikut

"aerah$ ikut 6ahagian.

Lim: enyertaan pelbagai kaum itu menyeluruh tak)

H: 4ontoh macam >)? di sana kita ada 6idayuh$ Iban dan +uga /elayu.

/emang campur itu. 4uma kaum 4ina memang tak ada. /emang

tak ada. 4ontoh aerobic memang kita akan buat pertandingan dekat

Serian$ dekat >)?$ dekat >)? di mana memangs semua masuk.

/emang aerobic pelbagai kaumlah$ India$ 4ina$ /elayu memang

masuk >)? sukan saha+a memang susah sikit. /acam bola +arring$

macam liga yang seperti 8n 7assan bagi tahu tadi. Liga sukan itu

semua >)?kalau kita buat program memang ramailah$ 4ina$ India

sekali$ walaupun kuantiti India itu sedikit >)?

: >)? sebab liga sukan untuk semua >)? ada lagi sukan >)?kesan itu

kaum. Sukan tradisional mengan+urkan di tempat-tempat

tertentulah yang mana banyak$ ramai kaum yang terlibatlah. "isana +uga >)? silat$ ka%adi$ memang >)? untuk kaum ini. "i mana kita

akan melibatkan mereka dalam pertandingan yang melibatkan

semua sekali >)?.kalau main silat >)? +uga alternate player >)? mesti

ada satu kaum dalam setiap pasukan.

Lim: 8n. #sman macam mana) Sukan sebagai sebagai plat@orm

perpaduan)

#sman: 8rr..

Lim: emotoran itu$ kaum apa yang ramai itu) Molongan mana yangramai kalau ikut komposisi kaum dalam sukan pemotoran)

#sman: Semua ada$ dari dewasa dan..

Lim: "ari segi kaum)

#sman: Kaum itu hampir semua ada.

Lim: Semua ada.

#sman: 5da 4ina$ /elayu$ India$ 6idayuh$ Kayan< memang ramai

H: Semua pun minat$ kita selalu beker+asama$ perempuan pun minat.


37/42

#sman: /acam$ dia ni tak macam sukan >)? yang bermotor ni mereka nih >)?

e%ent brotherhood$ kira silaturahim di mana setiap lokasi di Sabah

dan Sarawak$ dia ada tempat tertentu untuk kumpul. Jadi$ mereka

boleh berkenalan$ pelbagai kaum. Jadi yang datang utu$

brotherhood itu wu+udlah. ak pernah putus$ kata orang.

Lim: a$ ya$ 4ikgu macam mana) "ari segi sukan untuk perpaduan ini)

eoh: adi$ saya dengar pasal ! isu$ isu pertama$ pendidikan dan sukan

itu$ sudah saya +awab. Itulah dasar kera+aan$ itu kita tak boleh

cakaplah. 5pa yang "r. cakapkan untuk perpaduan dalam kalangan

rakyat di /alaysia. Sya terlebih dahulu ingin katakana saya bangga

sebagai orang Sarawak. 6ukan saya anak Sarawak yang >)? to be

honest with you$ here we ha%e more than ! kaum and we ne%er

had problem to Duarrel with each other. So$ this our 'rst meeting$

we work on lah. #k$ >)? no problem sama ada di sukan atau di lain-

lain. So$ thatFs why whene%er we tal%ed about perpaduan$ I was told

one time$ you sleep with the same room ah) So$ I say whatFs wrong.

7e is a 7a+i$ he needs to pray. I say$ he pray$ I also get pahala. So

they all laugh at me$ and then you ask 7a+i la$ he want to take me a

not) 6ecause we two together$ they usually split us$ but we can stay

together. his is where I want to let "r. Lim know. /aybe in

Semenan+ung$ there is only 2 big kaumlah$ India$ 4ina and /elayu.

his has become a %ery sticky issue already. So$ we ha%e no o%er

>)?$ I e%en sleep in the kampung house with the /alay @amily >)? and

I had a good time with them. hey had a time accept me. I slept in

the long house @or 2 nights and then >)? I work in >)? in terms o@

sports is diCerent >)?

,urliati: Kt boleh..

eoh: Like n ,urli >)?$ Iban$ Ge ha%e no problem. "e'nitely my answer is

QyesF$ sukan boleh bawa perpaduan kepada masyarakat. 6ut$ this

has to all come @rom the players and the coaches. layers must

teach themsel%es to accept each other as sportsmen. Ghen I see

the stadium$ whene%er Sarawak play with other team$ macam-

macam ada. ,ot only 2 kaum$ we ha%e ! o%er kaum all there.SarawakR Sarawak) Ge all perpaduan >)? hat is the thing we @eel

%ery proud here. /aybe$ that is hard to eEperience in other places$

but I say to you >)? my 'rst >)? I was as%ed whether >)? we are

buddies right) oung already we are sitting neEt to maaly @riend. #k$

some o@ them becoming %ery big. an Sri is my @riend$ same class.

6ut same class here we didnFt >)? anything. his is what I can say

lah about perpaduan. he only thing is that you ask me about

Duestion >)?. I donFt knw whether I am recorded. 6ut$ I think >)?

perpaduan has been played by politicians

Lim: olitici(e)


38/42

eoh: It is %ery politici(ed. I@ you go to the town$ this thing ne%er

happened. I still can meet my Indian @riend$ they all >)? certain le%el

people politici(e it so much.

Lim: #k. hank you %ery much. /y last Duestion. "ah pukul 1! dah. /y

last Duestion$ since you ha%e gi%en the input %ery meaning@ul andinsight@ul. Saya kira sangat-sangatlah membantu @or us to write a

good report about budaya sukan dalam kalangan rakyat /alaysia$

So my last Duestion$ maybe you can suggest to us$ member

cadangan ataupun padangan. 6agaimanakah kita nak melibat

penglibatan masyarakat bersukan. 4ontoh$ kadar dia masih rendah$

saya di@ahamkan. 5da 1A ;$ ! ;$ 2; ada kurang daripada 1 ;

to increase rate o@ participation around people around area)

Silakan.

5: 6uat satu apa$ tempat yang orang awam boleh guna secara

percuma.

Lim: Secara percuma. empat bersukan secara percuma.

5: ercuma. a

6: ercuma dan @acilities dia lengkap untuk contoh macam @utsal. "i

sini$ contohnya di sini dia ada @utsal$ tapi bila dia buat @utsal$ dia

buat alang-alang.

Lim: ak serius.

6: 5lang-alang kalau kita tengok dekat yang swasta buat$ dia buat

dengan cantiknya dengan bumbung dia$ kalau nih siang pakainya$

itu pun kena bayar$ sungguhpun kera+aan. Kene. Kene. Itu yang

melibatkan kadang-kadang ada yang nak pergi @utsal$ bila tengok

mahal. >)?kera+aan buat kompleks$mesti @reekan$ tapi bayar 2

puluh ringgit$ bayar$ duit +uga. Lepas itu$ lagi 2 ringgit siang$

malam A ringgit. 6e(a kalau pergi dekat yang >)? swasta punya$

tempat cantik$ apa$ semua cantik$ itulah puncalah. /acam itulah$

susah nak >)? 5t least$ dia buat tempat percuma lepas itu dan

@acilities yang lengkap.

Lim: ,i$ 8n. #sman

#sman: iap-tiap bulan kita boleh adakan e%ent pemotoran.

Lim: #k. #k.

#sman: "engan caranya setiap +awatan-+awatan ataupun ,M#-,M# yang

sanggup beker+asama. 4ontohlah$ macam dengan adakan >)? sukan$

kita boleh buat promosi siap yang berminat$ boleh >)?kalau dari segi

>)? mereka boleh dari segi bahagian keselamatan. JK seperti >)?

yang teruk$ >)? ,M# yang terlibat$ kita boleh buat >)?.Kita sebelum

ini$ saya ini >)? kita sering dituduh$ kerana kepala dia >)? banyak


39/42

duit$>)? ada >)? bukan saya nak mencampakkan$ itu diri sendiri$

Sekarang$ ini dapat ke tak sebelum kita mengakhiri (aman

kehidupan ini. ang belia-belia yang kita lihat hari ini yang ber+aya.

Itu adalah satu hadiah. Kalau pemotoran ini semua$ kata orang tak

ada semua$ kata orang tak ada penghu+ung$ memang tak ada

penghu+ung$ tapi sekurang-kurangnya kita dapat mengurangkan

dari segi ge+ala-ge+ala$ kesalahan-kesalahan tra'k apa semua itu.

6ukan kata nak men+ayakan ge+ala-ge+ala >)?$ untuk mengadakan

e%ent di setiap daerah di Sarawak melibatkan !1 kaum. api kita

+angan >)? berapa peruntukan >)?

Lim: ,i$ uan >)?

O: >)? @utsalkan ramai yang minat >)? pelbagaikan lagilah$ >)? barukah

lamakah. 6elia bersama-sama %eteran sama-sama main

Lim: #k$ 4ikgu.

eoh: Saya nih bila disebutkan cadangan dan pandangan untuk >)?

penglibatan masyarakat dalam bersukan. #k$ saya sudah dengar

rakan-rakan sebilik sudah beri cadangan. #@ course$ my 'rst one is

kemudahan tapi dengan kemudahan kalau tak dipakai$ bagus pun

no point. hat is kemudahan memang isu utama. 5ntara isu yang

utama kerana kalau tak cukup @acilities ataupun tak cukup

kemudahan untuk pelbagai sukan bukan satu saha+a$ we will @ace

>)?$ @or eEample one time$ bahagian kuching was the king o@ >)?

Sharon$ those years we were good. ,ow$ bahagian lain sudah ambilalih. Kenapa) >)? memperkembangkan @aktor trek-trek dan padang$

dengan banyak di bahagian itu. hat is onelah. /acam tadi$ sudah

@utsal$ mungkin sudah outsource$ swasta sudah masuk$ >)? masing-

masing sudah mula dengan gelanggang. So$ ini adalah kemudahan

seperti yang 8n. katakan pula @ree$ %ery >)? / 1. or A cents.

H: /acam yang >)? di sini / A. masuk termasuk #K9$ adalah orang

kelainan upaya. A cents la.

eoh: I already talked to the manager but takkan you suruh #K9 ini ker+a

harian you know kadang-kadang bos tak suka$ you bohong >)?masyarakat belum lagi terima seperti yang negara lainlah. 8rm$

tentang dorongan #K9 ini. 6ack to the main issue$ I want to say is

kemudahan seperti yang >)? tempat sudah dimakan oleh

pembangunan. Shopping compleE$ high rise condominium$ tapi ini

hanya untuk keuntungan >)? Sesetengah lapisan masyarakat saha+a.

hat is how I look into it. 8%en though >)?kemudian another thing is

>)? per+umpaan >)? you bring the people together$ like katakana di

Sarawak ini$ we want to talk about competition$ we only >)?

Sarawak. Kalau ke+ohanan olahraga only once$ antara bahagian pun

tak ada. 5ntara daerah pun tak ada. So$ sebab tak ada peseta. apiin Semenan+ung$ kalau >)? negeri /elaka$ ahang$ Kelantan. #ne


40/42

calendar in a year$ e%ery month dia ada pertandingan. Sebab itu

saya setu+u dengan kawan saya ini$ e%ent mesti a lot. 5nd then you

will see the budaya untuk masyarakat melibatkan diri dalam sukan.

I@ not$ >)? dalam sekali satu tahun$ >)? tadi saya ada sebutkan di sini

i@ thatFs the case than >)? sukan negeri dan sukan negara. /aybe

they say ba+et but you make the people healthy$ ba+et untuk

kesihatan kuranglah. ou know how to balance$ thatFs all lah. ou

take one @rom here$ and gi%e it to the other one lah. eople become

healthy$ hospital pun tak banyak +am. >)? han$ thatFs my second

point$ the neEt one is dengan adanya kemudahan$ itFs not enough.

eople must be taught that$ this is @or you to stay healthy$

melibatkan diri$ keseronokan$ release stress dan also another thing.

6agi belia$ >)? when we look at 5merica$ basketball player ne%er can

pass college but they become top stars. hey earn million o@ dollars.

his is where I can say like your anak buah$ i@ he is in 5merica$

probably he will 'nd his way out. I am not pu+i 5mericalah. heseare the things other countries ha%e$ we should >)? try and see this

kind o@ blueprint. 7ow do they manage it) >)? inter-college

basketball @or kole+ where thay can bring it up other. In other

countries$ the @ootball is >)? thay ha%e the. #k$ ini maklumat mesti

disampaikan kepada masyarakat especially the belia supaya dia

tahu hala tu+u saya$ ker+ayalah. I@ I can 'nish my sukan$ I still can go

to the uni%ersity. ight now$ I ha%e one girl who is going to the

outh #limpic Mame in ,an+ing @rom the school. She asked me$

should I go) I say youth sekali dalam B tahun. outh only come only

once$ you donFt go now$ you ha%e no chance anymore. So$ I say go$go. engok orang bela+ar$ how they >)?$ you are smart girl$ can come

back and study. In other country$ they tangguh peperiksaan$ you go

@or another year. hese are the things we hpe$ we arrange$ which

brings it to my neEt point. Ker+asama kementerian ini saya sudah

talk about >)? because sometimes we ha%e one >)? kes pendidikan

itu$ Kemeterian 6elia dan Sukan dan K/$ they do not >)?. #k we

ha%e students$ they are youth$ these are the same people. #ne is

melibatkan sukan dalam sukan. #ne is melibatkan diri dalam

pendidikan. 4an >)? come together to 'nd out common plat@orm to

help these people who bring honour to the country but they shouldnot be halang daripada ma+u dalam ke+ayaan. #k$ thatFs where I see

KBS and K/ dan kementerian keba+ikan dan embanguanan

/asyarakat and o@ course >)? gan+aran. I@ you are sportsmen$ like

"ato Lee$ I remember >)? Gong when he won the 5ll 8ngland$

#lympic gold medal$ he has a pension @or li@e. his is the things that

come in$ our country are gi%ing us. /ake it norm o%er here$ I ha%e

said a lot lah$ Sorry.

Lim: ItFs ok.

eoh: =rom my years o@ eEperience $ this are our hard >)? when we see ourgood atheletes shying away because they @ace all these problems.


41/42

Kemudahan$ not enough competition. hey do not know where to go

a@ter that$ #k. 5nd e%en the S9K/5$ gold$ +umping$ today he is still

a lorry dri%er. So$ you +ust imagine that your anak buah is a gold

medal is ae kwan "o$ but this gold medalist in +a%elin$ he is 10

tahun. I@ he has got a correct place maybe can win gold medal in

5sia Mames or S85 Mames. 6ut$ he say >)? I ha%e to @eed my mum.

#k. 5nd then$ ker+asama is out o@ my reach$ I only can say I @rom

K/$ I also need the help @rom other kementerian to help us.

Lim: #k. hank you.

Sharon: Saya setu+u dengan 8n eoh >)?kera+aan perlu memperuntukan satu

tempat yang khusus >)? menyediakan >)? untuk kompleks ini. Saya

sedih sebenarnya$ saya minta maa@. Ini macam >)?kita lakukan

meningkatkan penglibatan penduduk setempat atau orang ramai

dalam sukan ini. So$ I can say here is that kita sudah ada bangunan

atau kemudahan Kompleks 6elia dan Sukan. api$ rasanya

masalahnya ialah interpretasi bangunan ini. ou see itFs near to the

trac light. Jadi$ orang lain tunggu lampu merah itu$ bangunan apa

itu$ color >)? apa dalam bangunan itu. Ghy canFt you interpret to the

public the usage o@ this building$ the purpose o@ this building you

know. /ake it approachable. 6agi yang duduk dalam kereta$ duduk

>)?. So$ I see kurang daripada interpretasikan kemudahan yang

sedia ada.

Lim: #k$ so uar-uar sikit. Kempen sikit.

H: Kalau di paroi dari luar boleh ,ampak >)? bangunan itu

: Kalau bagi saya$ yang promosi itu. Itu bukan kera+aan tetapi kepada

company itu.

H: #utsourced

: Kalau boleh kita minta penyewa bagi murah sikit$ olitiklah.

eoh: ,i bukan enterprise >)?

: /acam yang 4ikgu cakap$ politiklah.

6: Kami sendiri pun$ umpama macam rumah sendiri$ lagi sewa

berbayar$ asrama >)?$ dewan$ >)? seperti dululah. Jadi$ kena

bayarlah. Jadi$ ini yang menghalang program-program untuk

bersukan$ anak-anak muda sini. Jadi$ dengan melihat kemudahan-

%emudahan seperti ini. 4ontoh terbaik ialah >)? imbau >)?

eoh: ak payah

H: ak payah semua. Lepas itu sediakan banyak kemudahan. 4ontoh$

saya nampak itu$ di luar sekolah >)? sebab itu di sini. Kalau kita lihatdi aroi$ sukan di aroi >)? untuk olahragalah >)?. Jadi$ berbayar di


42/42

sini salah satu >)?kalau percuma pun boleh >)?. Kedua$ masih +uga

program-program$ peruntukan$ pelbagi peringkat di mana program-

progam liga sukan untuk semua$ perlu perbanyakkan lagi. ak

nampak lagi. >)? program seperti @utsal untuk rema+a. Kalau dulu

diadakan di peringkat arlimen$ lebih ! arlimen$ >)? Semua pergi

ke utra+aya untuk hantar team. Jadi$ nampak ramai belia-belia >)?

walaupun melibatkan ba+et yang besar. Jadi$ program kecergasan >)?

aerobik perlu diperhebatkan >)? dan sukan di sekolah-sekolah perlu

diperhebatkan$ dimantapkan lagi untuk cungkil bakat-bakat baru di

sekolah >)? program sukan teras >)? semua perlu diperluaskan lagi.

Lim: #k. hank you. Sharon$ got anything to say)

Sharon: 4an I add my point$ Just 1 minute. Kita mungkin lupa bahawa

sekarang ini kita di Kompleks 6elia dan Sukan$ mungkin kita lupa$

bangunan ini$ tanah ini. Jadi$ apa yang dapat kita lakukan based on

the Duestion tadi$ apakah cara yang dapat.

: "ia macam sekarang inilah. 6oleh umpama macam Israel dan

alestine

Lim: #k. "ah pan+ang lebar dah. erima kasih.

**********************unnecessary after this************************

Documents

Trasncript Kuching Docx