40
OTWARCIE DOMU W STANISłAWOWIE – str. 8 ALBUM O MARSZAłKU PłAżYńSKIM – str. 30 II ZJAZD W HISZPANII – str. 22 Nr 2/2013 ISSN: 1429-8457 bł. ks. Stefan Wincenty FrelichoWSki DODATEK SPECJALNY płyta DVD ToruńSkie SpoTkanie Młodych Harcerskie Czuwanie z Błogosławionym

ToruńSkie SpoTkanie Młodych

  • Upload
    others

  • View
    10

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: ToruńSkie SpoTkanie Młodych

Otwarcie DOmu w StaniSławOwie – str. 8

album O marSzałku PłażyńSkim – str. 30ii zjazD w HiSzPanii – str. 22

Nr 2/2013

iSSn: 1429-8457

bł. ks. Stefan Wincenty

FrelichoWSki

DoDatek specjalnypłyta DVD

ToruńSkieSpoTkanie MłodychHarcerskie Czuwanie z Błogosławionym

Page 2: ToruńSkie SpoTkanie Młodych

SPIS TREŚCI1 2majaDzieńPoloniiiPolakówzaGranicą

6 IVŚwiatowyZjazdNauczycieliPolonijnych–Ostróda2013

8 OtwarcieDomuPolskiegowStanisławowie

10 MonteCassino–powstajeCentrumInformacyjne

12 PolonijnaAkademiaWiedzyiUmiejętnościwOstródzie

14 ToruńskieSpotkanieMłodych.HarcerskieCzuwaniezBłogosławionym

20 MisjonarziharcerzwAfryce

22 IIZjazdStowarzyszeńPolonijnychorazKapelaniiPolskichwHiszpanii

24 WalczyćiuczyćsiępolskiegozrówieśnikamiwŁomży

27 SzkoleniedlafirmpolonijnychwAustrii

28 Jubileusz85-leciawZwiązkuPolsko-DuńskiegowNæstved

29 PolakczłonkiemKomitetuCentralnegoKatolikówNiemieckich

30 Odchodzącpozostawiłposobiewielkąpustkę–promocjaalbumuoMarszałkuPłażyńskim

32 StudiumDyrygentówChórówPolonijnychwKoszalinie

34 Festiwalim.KrzysztofaKlenczonawPułtusku

35 IXFestiwalPolskiegoKinawOrenburgu

36 ŚwiętokulturypolskiejwObwodzieKaliningradzkim

„WSPÓLNOTA POLSKA” PISMO POŚWIĘCONE POLONII I POLAKOM ZA GRANICĄ

Wydawca:ZarządKrajowyStowarzyszenia„WspólnotaPolska” ul.KrakowskiePrzedmieście64,00-322Warszawa,tel.(+4822)5569026 www.wspolnotapolska.org.pl

Redaktor–JolantaWroczyńska;e-mail:[email protected]

Opracowaniegraficzne–MałgorzataHernik

Zdjęcienaokładce:reprodukcjaobrazupędzlaRobertaBluja ofiarowanegodlaKościołaNMPwToruniuwdniu7czerwca2013r.

Redakcjazastrzegasobieprawoskracanianadesłanychmateriałów. Zapoglądyautorównieodpowiadamy.Materiówniezamówionychniezwracamy.

ProjektjestwspółfinansowanyześrodkówMinisterstwaSprawZagranicznych w ramachkonkursunarealizacjęzadania„Współpracaz Poloniąi Polakamizagranicą”

ISSN:1429-8457

Page 3: ToruńSkie SpoTkanie Młodych

1WSPÓLNOTA POLSKA nr 2/2013

Od2004rokuDzieńPoloniiiPola-kówzaGranicąobchodzonyjestrazemzDniemFlagiRzeczypo-spolitejPolskiejichoćniejesttodzieńwolnyodpracy,to2majaorganizowanesąróżnegorodzajumanifestacjepatriotycznezarównowkraju,jakizagranicą.

Stowarzyszenie„WspólnotaPolska”tradycyjniewtymdniuorganizujewWarszawiespotkanieprzedsta-wicieliPoloniizwieluregionów

świata.Wramachobchodówzor-ganizowano:przemarszPoloniiizaproszonychgościsprzedDomuPoloniiprzezKrakowskiePrzed-mieścienaplacprzedPałacemPrezydenckimwasyściedwuna-stoosobowejPodlaskiejChorągwiHusarii; udziałwuroczystościŚwiętaFlagiNarodowej iDniaPoloniiprzedPałacemPrezydentaRP,gdzienastąpiłowręczenieflagprzedstawicielomPolonii;spotka-niezPrezydentemRPBronisławem

KomorowskimwDomuPolonii;uroczysteotwarcieSalonuMuzycz-negoim.IgnacegoJanaPaderew-skiegowDomuPoloniiikoncertOrkiestryKameralnejFilharmoniiLwowskiej.

PREZydENT RP WRĘCZył fLAGI PRZEdSTAWICIELOM Polonii

„Wszyscy jesteśmy ambasadorami Polski, wszyscy służymy pod tą samą flagą” – powiedział prezy-dent Bronisław Komorowski pod-czas uroczystości podniesienia flagi narodowej.

Wspólneobchody2maja–ŚwiętaFlagiRzeczypospolitejPolskiejorazDniaPoloniiiPolakówzaGranicą– rozpoczęłysięwWarszawieprzemarszemPoloniiizaproszo-nychgościsprzedDomuPoloniiprzezKrakowskiePrzedmieścienaplacprzedPałacemPrezydenc-kimwasyściePodlaskiejChorągwiHusarii.Dwunastoosobowagruparekonstrukcyjna,zRotmistrzemChorągwiDariuszemWasilewskim,nawiązującadotradycjipodlaskichhusarzyzczasówWojewodyPod-laskiegoStefanaMikołajaBranic-kiego,sławiącychimiętychziemwczasiebitwypodWiedniem,wzbudziłaogromnezaintereso-wanieWarszawiaków.

W pochodzie, który przeszedłKrakowskimPrzedmieściemdoPałacuPrezydenckiegouczestni-czyliprzedstawicieleorganizacjipolskichzeWschoduorazpolonij-nychzinnychzakątkówświata.Nauroczystościprzyjechalim.in.przedstawicielezLitwy,Łotwy,Białorusi,Ukrainy,Rosji,Rumunii,Czech,Niemiec,Austrii,WielkiejBrytanii,Irlandii,Szwecji,StanówZjednoczonych,KanadyiBrazylii.

WsamopołudnienadziedzińcuPałacuPrezydenckiegoodbyłasięuroczystośćpodniesieniaflagipaństwowejorazwręczenieflagróżnymgrupom,m.in.jednostkomwojskowym,organizacjompoza-rządowym,szkołomiorganizacjompolonijnym.

2 maja 2013Dzień Polonii i Polaków za Granicą

2majaPolacynacałymświecieobchodząDzieńPoloniiiPola-kówzaGranicą.Świętoustanowionezostałow2002rokuwuznaniu„wielowiekowegodorobkuiwkładuPoloniiiPola-kówzagranicąwodzyskanieprzezPolskęniepodległości,wiernośćiprzywiązaniedopolskościorazpomocKrajowiwnajtrudniejszychmomentach,wcelupotwierdzeniawięzizMacierząijednościwszystkichPolaków,takmieszkającychwKraju,jakiżyjącychpozanim”.

Page 4: ToruńSkie SpoTkanie Młodych

WSPÓLNOTA POLSKA nr 2/20132

PrezydentRPpowiedział,żeniemapolskiegoserca,któreniebiłobymocniejnawidokflaginarodowej,reprezentującejnaszkraj.Flagataskupianasodwieluwieków,gdyżjestsymbolempaństwainarodu.

„Flagatofundament,którynasłączyipowinienłączyćjeszczebardziej”–powiedziałPrezydentdodając,żeflagałączyPolakównacałymświecieinieprzypadkiemwtymsamymdniuobchodzimyDzieńPoloniiiPolakówzaGranicą.

Flagibiało-czerwonezrąkPrezy-dentaRPBronisławaKomorow-skiegoodebrali:

Longin Komołowski–prezesSto-warzyszenia„WspólnotaPolska”;

Ks. hm. Paweł drążyk –komen-dantNiezależnegoHufcaHar-cerstwaPolskiego„LS-Kaszuby”wSzwecji;

Jan Cytowski–wiceprezesKon-gresuPoloniiKanadyjskiej;

Sandro Zimny Vitonski–pre-zesCentralnejReprezentacjaWspólnotyBrazylijsko-PolskiejBRASPOLOddziałwSaoMateusdoSul;

Aleksander Zając–dyrektorBiuraOrganizacjiPolskichwBerlinie;

Ryszard Stankiewicz–prezesZwiązkuPolakównaŁotwie;

Robert Nowak–prezesCentrumPolskiejSpołeczności„Biblary”wDublinie;

Artur Ludkowski–dyrektorDomuKulturyPolskiejwWilnie)

Irena Perszko–dyrektorDomuPolskiegowŻytomierzu;

Tatiana Rakus–dyrektorDomuPolskiegowPetersburgu;

Teresa Kopeć–prezesWspólnotyPolskichOrganizacjiwAustrii„ForumPolonii”;

Józef Szymeczek–prezesKon-gresuPolakówwRepubliceCze-skiej;

hm. Aleksander Radica–komen-dantHufca„Wołyń”;

Edward Hartwich–wicemar-szałekWojewództwaKujawsko--Pomorskiego,organizatorZlotuHarcerstwaPolskiegow100-lecieurodzinpatronaBłogosławionegoStefanaWincentegoFrelichow-skiego.

WswoimprzemówieniuPrezydentRPpodkreślił,żeflagapaństwowaodgrywakluczowąrolęwżyciunarodu, jednoczącwszystkichPolaków,niezależniewjakimkrajuświatamieszkają.Patriotycznasymbolikaflagibiało-czerwonejjestpowodemidentyfikacjinaro-dowejiprzesłaniemdlawspół-czesnych Polaków. Prezydentpodziękował takżewszystkimtym,którzyprzyczyniająsiędowiększegoposzanowaniabarwnarodowych,organizująciuczest-niczącwewszelkiego rodzajuinicjatywachiimprezach,zwią-zanychznarodowąflagąigodłem.NazakończeniePrezydentżyczyłwszystkimPolakom,aby flaganarodowacorazbardziejichjedno-czyłaitowarzyszyłaichsukcesom.

PouroczystościwręczeniaflagprezydentBronisławKomorow-skiwrazzMałżonkąpodeszlidoliczniezgromadzonychuczestni-kówuroczystościipozowalidowspólnychpamiątkowychzdjęć.

ZokazjiŚwiętaFlagiprzedPała-cemPrezydenckimzaprezento-wanowystawę„Biało-czerwonanamorzachioceanach”,poświęconądokonaniompolskichżeglarzypły-wającychpodbiało-czerwonąban-derą.PrzedpołudniemprezydentBronisławKomorowskiotworzyłekspozycjęwSaliChorągwianejPałacuPrezydenckiego,ukazującąhistorycznechorągwiepolskieodGrunwaldudo„Solidarności”.

Page 5: ToruńSkie SpoTkanie Młodych

3WSPÓLNOTA POLSKA nr 2/2013

zaGranicą,posełMirosławKoź-lakiewicz,członekRadyKrajowejStowarzyszenia„WspólnotaPol-ska”,wicemarszałekWojewództwaKujawsko-PomorskiegoEdwardHartwich,dyrektorTVPoloniaŁukaszKardas,wicemermiastaWilnaJarosławKamiński,prezesZwiązkuPolakówwRumuniiposełGervazyLongher.

Witając Prezydenta RP, gościiprzedstawicieliPoloniiiPolakówzzagranicyprezesStowarzyszenia„WspólnotaPolska”LonginKomo-łowskiprzypomniałm.in.,żedwalatatemu,wczasieuroczystościbeatyfikacyjnychJanaPawłaII,PanPrezydentpodejmowałPolonięwAmbasadzieRPwRzymie,awrokuubiegłymidzisiajponowniePanPrezydentzaszczycanastakżeswojąobecnością.Prezes„Wspól-notyPolskiej”wyraziłnadzieję,żejużnastałedokalendarzaoficjal-nychwydarzeńzudziałemGłowyPaństwaweszłoSpotkaniePre-zydentaRPzPolonią,wdniujejświęta.Podkreślił,żetakiespo-

Znajdują się tamm.in.:Chorą-giewWielkaKrólestwaPolskiegozokresubitwypodGrunwaldem;ChorągiewRzeczypospolitejObojgaNarodówzczasówjagiellońskich;ProporzecJanaIIISobieskiegospodWiednia;Chorągiewmanifesta-cyjnazPowstaniaListopadowegoz1831roku;SztandarPierwszejBrygadyLegionówPolskichz1915roku;Flaga„Solidarności”,atakżekopiedwóchważnychzabytkówpolskiegopiśmiennictwapoli-tycznego–Konstytucja3MajaiKonstytucjadlaEuropyWojcie-chaJastrzębowskiegoz1831r.Eksponatyukładająsięwnarracjęodziejachpolskiejpaństwowości,owartościach,zktórychPolacysądumniinawiązujądotakichideijaksuwerenność,solidarność,honor,wiaraiodpowiedzialność.

ZPałacuPrezydenckiegogościepolonijniudalisiędoDomuPoloniinaspotkanieipoczęstunekprzy-gotowanywogrodzieprzezDomPolonii–ZamekwPułtusku,ser-wującytradycyjnąpolskąkuchnię.

SPOTKANIE PREZydENTA RP Z POLONIĄ ŚWIATA W WAR-SZAWIE

Zokazjiobchodzonego2majaDniaPoloniiiPolakówzaGranicąPre-zydentRPBronisławKomorowskispotkałsięwwarszawskimDomuPoloniizprzedstawicielamiPoloniiiPolakówzzagranicy.Wspotkaniuudziałwzięlim.in.przedstawicielezLitwy,Łotwy,Białorusi,Ukrainy,Rosji,Rumunii,Czech,Niemiec,Austrii,WielkiejBrytanii,Irlan-dii,Szwecji,StanówZjednoczo-nych,KanadyiBrazylii.WśródgościwDomuPoloniiuroczystośćswojąobecnościąuświetnili:pre-zydentowaKarolinaKaczorowska,wiceministersprawzagranicznychBeataStelmach,dyrektorDeparta-mentuWspółpracyzPoloniąMSZBarbaraTuge-Erecińska, posełJoannaFabisiak,zastępcaprze-wodniczącegoSejmowejKomisjiŁącznościzPolakamizaGranicą,senatorAndrzejPerson,przewod-niczącySenackiejKomisjiSprawEmigracjiiŁącznościzPolakami

Page 6: ToruńSkie SpoTkanie Młodych

WSPÓLNOTA POLSKA nr 2/20134

Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski

zawybitnezasługiwdziałalno-ścinarzeczśrodowiskapolonij-negonaBiałorusi,pośmiertnie:danuta damska–orderodebrałaAgnieszkaBogucka;

Złotym Krzyżem Zasługi

zazasługidlaPoloniiiPolakówzagranicą,zadziałalnośćspo-łecznąicharytatywnąAndrzej Jaczewski i Regina Katner.

Wimieniuodznaczonychpodzię-kowaniePrezydentowiRPzłożyłJarosławKamiński.PrezydentBronisławKomorowski zapro-siłgościpolonijnychdoudziałuwdniunastępnymwcentralnychobchodachKonstytucji3Majaiuro-czystościwogrodachKancelariiPrezydentaRP.

INAuGuRACJA SALONu MuZyCZNEGO IM IGNACEGO JANA PAdEREWSKIEGO

PodczasuroczystościPrezydentRPBronisławKomorowskiiprezesStowarzyszenia„WspólnotaPol-ska”LonginKomołowskiodsłonilipopiersieIgnacegoJanaPaderew-skiego,dłutamłodegorzeźbiarzazUkrainyWasylaDutki,inaugu-rująctymsamymSalonMuzycznyim.IgnacegoJanaPaderewskiego

kówzpolskościąiprzynależnościemocjonalnejdonarodupolskiego.

OdZNACZENIA PAńSTWOWE ZA dZIAłALNOŚć POLONIJNĄ

ZokazjiDniaPoloniiiPolakówzaGranicą,podczasuroczystościwDomuPoloniiwWarszawie,Pre-zydentRzeczypospolitejPolskiejBronisławKomorowski,wręczyłodznaczeniapaństwoweosobomzasłużonymwdziałalnościnarzeczPoloniiiPolakówzagranicą.

Odznaczenizostali:

Krzyżem Kawalerskim Orderu Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej

zawybitnezasługiwrozwijaniuruchuharcerskiegopozagrani-camikraju,zadziałalnośćnarzeczśrodowiskapolonijnegowWielkiejBrytanii–Teresa Cie-cierska,obywatelkaZjednoczo-negoKrólestwaWielkiejBrytaniiiIrlandiiPółnocnej,przewod-niczącaZwiązkuHarcerstwaPolskiegopozagranicamikraju;

zawybitnezasługidlaPoloniiiPolakówzagranicą,zapromo-waniePolskiorazdziałalnośćnarzeczkrzewieniapolskichtradycjiikulturynarodowej–Jarosław Kamiński,obywatelRepublikiLitewskiej,wicemermiastaWilna;

tkanieprzypomina,iżPrezydent„reprezentujenaswszystkich,takżetych,którychżycietoczysiępozagranicamiPolski”.PrezesKomo-łowskipodziękował takżePre-zydentowi,jednemuzczłonkówzałożycieli„WspólnotyPolskiej”,żeflagęotrzymałowtymrokuStowarzyszenie,któreprzyjmujejezwielkąwdzięcznością„jakoświadectwoprzekonaniaPanaPre-zydentaosłusznościmisji,którąrealizujemyodponaddwudziestulat”.

PrezydentBronisławKomorowskiwDniuPoloniiiPolakówzaGranicądziękowałdziałaczompolonijnymzaichzaangażowaniewdziałal-nośćsłużącątemu,aby„polskośćtrwała,aPolacymielisilnepoczu-ciezwiązkuzOjczyzną”.Prezydentpodkreślił,żemaświadomość,iżwDomuPoloniispotykasięzgro-nemludzinajbardziejzasłużo-nychinajgłębiejzaangażowanychwsprawyżyciapolskiegoipolonij-nego.Dodałrównież,żerozumie,iżtaichdziałalnośćwiążesięnaj-częściejnietylkozesplendoremihonorami,alezkoniecznościąpoświęceniaprywatnegoczasunasprawypolonijnewimiępolskościijedności,abyPolacywłaśniemielitosilnepoczuciezwiązkuzOjczy-zną–„idąceprzezkolejnepokoleniawkażdymzkrajóweuropejskichiprawiewkażdymkrajuświata”.

Prezydentzauważyłponadto,żezwiązekwynikającyztejsamejdatyobchodzeniaDniaPoloniiiPolakówzaGranicązeŚwiętemFlagiRP„będzienaswzajemnezobowiązywałizachęcałdotego,byśmyrazemwielesprawważnychdlaPolskipodejmowaliwspólnie”.

Prezydentocenił,że„chybaniemainnegobardziejprzemawiającegodopolskichsercsymboluniżflaganarodowa,któranacałymświecieiwewszystkichspołeczeństwachjestelementemłączącym,wyzna-czającymkieruneknamyślenieowspólnocie”.NazakończeniePrezydentKomorowskipodkreślił,iżchciałby,abypolskaflagabyłasymbolicznymokazaniemzwiąz-

Page 7: ToruńSkie SpoTkanie Młodych

5WSPÓLNOTA POLSKA nr 2/2013

KameralnaFilharmoniiLwow-skiej, pod batutąWołodymyraSywohyba.Naprogramkoncertuzłożyłysięm.in.:FantazjaPolskaI.J.PaderewskiegowwykonaniuMariannyHumeckiej.Czterypieśniop.7 I.J. Paderewskiegozaśpie-wałaMałgorzataKubala(sopran),przyfortepianieBeataSzebesczyk,artystkizWarszawy.Pięćpieśniz opusu 18 I.J. Paderewskiegowykonał Robert Cieśla (tenor)ztowarzyszeniemBeatySzebe-sczykprzyfortepianie.NastępniedofortepianuzasiadłMathisZieliń-skizParyża,którywykonałEtiudęop.10nr11FryderykaChopinaorazSonatęop.21iPolonezaH-durop. 9nr6IgnacegoJ.Paderewskiego.KoncertwpoważnejipatriotycznejatmosferzezakończyłuroczystościDniaPoloniiiPolakówzaGranicąwDomuPoloniiwWarszawie.

wwarszawskimDomuPolonii.NaotwarcieMenuetaIgnacegoJ. Pade-rewskiegozagrałalwowskapia-nistkaMariannaHumecka.

PokoktailuzPrezydentemRPwogrodachDomuPoloniiizrobie-niusetekpamiątkowychzdjęćrot-mistrzPodlaskiejChorągwiHusariiwasyścieHusarzyodebrałzrąkprezesa„WspólnotyPolskiej”Lon-ginaKomołowskiegoflagęnaro-dowąorazchorągiewjakosymbolrocznicyWiedniaorazrozpoczy-nającejsiętradycjicorocznychuroczystościPolskiejHusariinaZamkuwPułtusku.

Uroczystykoncert„PaderewskiwDomuPolonii”zokazjiotwarciaSalonuMuzycznegoim.IgnacegoJanaPaderewskiegowDomuPolo-niiwWarszawiezagrałaOrkiestra

OdSłONIĘCIE TABLICy POŚWIĘCONEJ OSTAT-NIEMu PREZydENTOWI RP NA uCHOdźSTWIE

Wieczorem goście polonijnipojechalidoPułtuska,gdzienaZamku-DomuPoloniinastąpiłoodsłonięcieprzezpaniąprezy-dentowąKarolinęKaczorowskątablicypoświęconejPrezydentowiRPRyszardowiKaczorowskiemu.

Wokolicznościowymprzemówie-niuprezesStowarzyszenia„Wspól-notaPolska”LonginKomołowski,przypominającsłowaOjcaŚwię-tego:„NiemożnaoWasmyśleć,wychodzącodpojęcia„emigra-cja”;Trzebamyśleć,wychodzącod rzeczywistości „Ojczyzna”powiedział,żesłowaskierowaneprzezJanaPawła IIdoPoloniiangielskiejw1982r.utwierdzająnaswodczuciu,żepoIIwojnieświatowejrolamoralnegoprzy-wództwacałejpolskiejdiaspory,wszystkichkochającychwolnośćiodrzucającychkomunistycznezniewoleniePolaków,spoczęławrękachskupionejwokółPrezy-dentaiRząduPolskiegonaUchodź-stwieemigracjiniepodległościowejwWielkiejBrytanii.Podkreślił,żeostatnimwszereguprezydentówbyłRyszardKaczorowski–harcerz,więzieńłagrówsowieckich,żoł-nierzIIKorpusuiuczestnikbitwypodMonteCassino–jednymsło-wemczłowiek,którybyłżywymsymbolemlosówsetek tysięcyPolaków,którychświatostatecz-niezniszczyłaIIwojnaświatowaijałtańskiporządekwEuropie.–Totakżejedenzpatronówosta-tecznegopojednaniaipołączeniawjednąWspólnotępodzielonychżelaznąkurtynąPolaków–zazna-czyłprezes„WspólnotyPolskiej”.

3majagościepolonijniuczestni-czyliwcentralnychobchodachKon-stytucji3Majaorazuroczystościachwogrodachprezydenckich.

SWP/JWFoto-KatarzynaBiersztańska,

JolantaWroczyńska

Page 8: ToruńSkie SpoTkanie Młodych

WSPÓLNOTA POLSKA nr 2/20136

wysłuchaćkoncertumuzykikla-sycznejwwykonaniuolsztyńskichfilharmoników.

Kolejne dni zjazdu wypełniłyobrady plenarne i panele dys-kusyjne.PierwszydzieńzjazduprzyniósłrozważanianadedukacjąpolonijnąXXIwieku.Takibyłtemat

Obradyzjazdupoprzedziłamszaśw.wSanktuariumMaryjnymwGietrzwałdziepodprzewodnic-twemJ.E.MetropolityWarmiń-skiegoKs.ArcybiskupaWojciechaZiębyorazinauguracjaprojektuPolonijnaAkademiaWiedzyiUmie-jętnościdlauzdolnionejmłodzieżypolonijnej–LaboratoriumDiagno-stykiMolekularnejnaUniwersyte-cieWarmińsko-Mazurskim.

UroczysteotwarciezjazduodbyłosięwpięknejsceneriiFilharmo-niiWarmińsko-Mazurskiej im.FeliksaNowowiejskiegowOlsz-tynie.WystąpienieinauguracyjnewygłosiłJarosławNarkiewicz-wiceprzewodniczącySejmuRepu-blikiLitewskiej,pedagog,politykAkcjiWyborczejPolakównaLitwie.Prezes„WspólnotyPolskiej”LonginKomołowskiwspólniezwicepre-zesemDariuszemBonisławskimwręczylimedalestowarzyszeniaicertyfikatywybitnympolonij-nymnauczycielomiorganizacjomoświatowym.Zebranimieliokazję

poprowadzonejprzezekspertaPCMZdzisławaHofmanasesjipierw-szejzjazdu,wktórejpostawionowstępnądiagnozęobecnegostanuoświatypolonijnejiprognozęjejrozwoju.Modelwspółpracyinsty-tucjipaństwapolskiegoipolonij-nychorganizacji oświatowychpróbowanowypracowaćwkolej-nympanelu,doktóregozaproszonowiceministraedukacjinarodowejMaciejaJakubowskiego,dyrektorDepartamentuStrategiiiWspół-pracy Międzynarodowej MENUrszulęMartynowiczinaczelnikBeatęPietrzyk,atakżenaczelnikDorotęBaryszMSZ.Stronępolo-nijnąwdyskusjireprezentowaliprzedstawicieleKongresuOświatyPolonijnej.

Wkolejnychpanelachzajętosiętakważnymizagadnieniamijakmożliwościzastosowanianowych

IV Światowy Zjazd Nauczycieli PolonijnychOstróda, 8-12 maja 2013

Przyszłośćszkółpolonijnych,znaczenienaukijęzykapolskiegodlarozwojuuczniówmigracyjnych,wpływmigracjinazmianytożsamościudzieci,roladwujęzyczności–otonajważniejszezagadnienia,którepodjęliwdebacienadstanemoświatypolonijnejnauczycieleprzybyliz19krajówdoOstródynaIVŚwiatowyZjazdNauczycieliPolonijnych.OrganizatoremZjazdubyłOddziałWarmińsko-MazurskiStowarzyszenia„WspólnotaPolska”,apartneremmerytorycznymNordyckaUniaOświatyPolonijnej–skupiającaoświatoweorganizacjezpięciukrajównordyckich.

Page 9: ToruńSkie SpoTkanie Młodych

7WSPÓLNOTA POLSKA nr 2/2013

Obradypopołudniowewypełniływarsztaty,naktórychpracowanonadróżnymiaspektamiprocesuedukacyjnegoirelacjiwgrupachuczniowskich.

Zjazdzakończyłsweobradyprzy-jęciemuchwałiwnioskóworazpowołaniem zespołu, któregozadaniemjestprzesłanieuchwałdowłaściwychinstancjiibieżącawspółpracazMENiMSZnadichrealizacją.

dr Maria Małaśnicka-Miedzianogóra PrezesNordyckiejUniiOświatyPolonijnej

deklaracje programowe, ulotkiibroszuryskierowanedorodzi-cówzachęcającedonaukijęzykapolskiegoichdzieciipropagującezalety dwujęzyczności wśródpolskichmigracyjnychuczniów.Tematroli rodzicówwpolonij-nejszkolekontynuowanotakżewkolejnychwystąpieniach.

O tendencjach i zmianachwewspółczesnejpolszczyźniemówiłgośćzjazdu,przewodniczącyRadyJęzykaPolskiego,prof.AndrzejMarkowski.

technologiioświatowych,prawną,finansowąiorganizacyjnąwizjąrozwojuiwspieraniaoświatypolo-nijnej,atakżeprzygotowaniempodstawdlakampaniimedialnejpropagującejnauczanie językapolskiegopozagranicamikraju.Rozważano znaczenie dwuję-zycznościizmianwtożsamościdzieckamigracyjnegomającychkonsekwencje dla programównauczania.

DzieńpierwszymerytorycznychobradzjazduuświetniłPiknikedu-kacyjno-rekreacyjny„JulianTuwimnaMazurach”,zorganizowanydlauczczeniaRokuTuwimawkultu-rzepolskiej.Nauczycieleigoście,doktórychdołączyłapaniposełJoannaFabisiakświetniebawilisię, reżyserując „Lokomotywę”iinneutworymistrzaTuwima,słuchającpiosenekdojegowier-szy,awszystkotowmagicznymmiejscunawzgórzuokalającymjezioroSzelągMały.

KolejnegodniazjazduNordyckaUniaOświatyPolonijnejzapre-zentowałastanoświatypolonijnejwpięciukrajachPółnocy,atakżewypracowaneprzezorganizacjeoświatowe krajów nordyckich

Page 10: ToruńSkie SpoTkanie Młodych

WSPÓLNOTA POLSKA nr 2/20138

PrezesFederacjiOrganizacjiPol-skichnaUkrainieEmiliaChmie-lowa nazwała to wydarzeniewielkimświętem,podziękowałaobecnymnauroczystościukra-ińskimwładzommiastaIwano--Frankiwska za zrozumienieizaangażowaniewsprawęDomuPolskiego.Wezwałarównieżmiesz-

kańcówmiastabezwzględunapochodzenie i narodowość dowspółpracy,mówiąc: „Bądźcieznami–dajmyprzykładjaknależydziałaćrazem”.

BurmistrzIwano-FrankiwskaWik-torAnuszkewiczius,zapewnił,żejegomiastojestwzoremtoleran-

cjimiędzynarodowejimiędzy-wyznaniowej.Samjestdobrymprzykładem,bopochodzizrodzinylitewsko-ukraińskiej.Zaznaczyłteż,że351lattemuStanisławówzałożyłStanisławPotocki,aPolacypozostawiliwieleśladówwhistoriitegomiasta.Podkreślił,żeobecnyIwano-Frankiwskjestmiastemeuropejskim,a99%jegomiesz-kańcówmożesięopowiedziećza wstąpieniem do UE.Woje-wodaiwano-frankiwskiMychajłoWyszywaniuknazwałDomPolskiszczególnymmiejscemspotkańwdialoguzEuropąizapewnił,żenadalbędziewspieraćwspólnotępolską.

WiceministersprawzagranicznychRPJerzyPomianowskipowiedziałwswoimprzemówieniu,iżjestnie-zwykleszczęśliwy,mogącotwieraćCentrumDialoguEuropejskiego,w którymPolacymieszkającywStanisławowiebędąmoglispoty-kaćsię,tworzyćprzyszłośćswojegomiasta,chronićirozwijaćwłasnąkulturę,azarazemtworzyćnowąprzestrzeńdemokratycznejEuropy.WiceministerJerzyPomianowskiwręczyłMychajłowiWyszywaniu-

Otwarcie Domu Polskiego w Stanisławowie

UroczysteotwarcieCentrumKulturyPolskiejiDialoguEuro-pejskiegowIwano-Frankiwsku(dawnymStanisławowie)odbyłosię11majabr.przyskocznejmuzycepolskichgóraliiukraińskichhucułów.

Gubernator obwodu iwano-frankiwskiego Mychajło Wyszywaniuk (od lewej), prezes FOPnU Emilia Chmielowa, wiceminister Jerzy Pomianowski oraz

mer Iwano-Frankiwska Wiktor Anuszkewiczius (aut. Sabina Różycka)

Page 11: ToruńSkie SpoTkanie Młodych

9WSPÓLNOTA POLSKA nr 2/2013

kowi,WiktorowiAnuszkiewicziu-sowiiZinowijowiFitelowiKrzyżeKawalerskieOrderuZasługiRP.

KonsulgeneralnyRPweLwowieJarosławDrozdokreśliłDomPolskijakomiejsceaktywnościPolakówiposzukiwaniadalszychdrógdopolsko-ukraińskiegodialogu.

PrezesStowarzyszenia„Wspól-notaPolska”LonginKomołowskipodkreślił,żedombudująludzie,którzywidząperspektywę,azwypowiedzidziałaczyśrodowiskapolskiegowStanisławowiewidaćperspektywębudowaniawspól-negodomueuropejskiegoopartegonawspólnychwartościachidobrejwspółpracy.

Poprzecięciuwstęgiprzedwej-ściemdoCentrumKulturyPolskiejiDialoguEuropejskiego,wsalikonferencyjnejuczniowieSzkołyŚredniejnr3wIwano-Frankiwskuzrosyjskimipolskimjęzykaminauczania przedstawili krótkiprogramartystyczny. Podczasotwarciaodbyłasięteżprezentacjawystaw„Stanisławowianie”,„Huculiigórale”orazkrótkiespotkanieprzedstawicieliMSZRP,Stowarzy-szenia„WspólnotaPolska”,Fundacji„PomocPolakomnaWschodzie”zprezesamiorganizacjipolskichzobwoduiwano-frankiwskiego.

Wuroczystościwzięłoudziałwielugości.OdmieszkańcówMałopolskiżyczeniaprzekazałMarekLasota,przewodniczącyKomisjids.PoloniiiPolakówSejmikuwojewództwamałopolskiegoorazwręczyłEmiliiChmielowejprezentyodMarszałkaMałopolskiegoMarkaSowy.PrezesOrganizacjiPolskichnaUkrainiewspomniałarównież,żeinneśro-dowiskapolskietakżeczekająnaswojedomy,weLwowieczekająnagłosowanieradnych,awKołomyinadecyzjęwojewody,któryobiecałzwrócićobiekt,służącydo1939r.jakoDomPolskiiwyraziłanadzieję,żeStanisławówbędziepierwszymdobrymprzykłademdwustronnejwspółpracy.

KG/SWPFotoMariaBasza,SabinaRóżycka

Wiceminister Jerzy Pomianowski i konsul Jarosław Drozd podczas konferencji prasowej z okazji otwarcia Centrum Kultury Polskiej i Dialogu Europejskiego w Iwano-Frankiwsku (aut. Maria Basza)

Gmach, w którym mieści się Centrum Kultury Polskiej i Dialogu Europejskiego (aut. Maria Basza)

Wspólne zdjęcie w sali konferencyjnej (aut. Sabina Różycka)

Page 12: ToruńSkie SpoTkanie Młodych

WSPÓLNOTA POLSKA nr 2/201310

CentrumInformacyjnenaMonteCassinomazatemupamiętniaćudziałpolskichżołnierzywkam-paniiwłoskiej,azarazemsłużyćpromocjiwiedzyoPolsce.BędziemogłospełniaćrównieżistotnąrolęedukacyjnąwobecsamychPolaków,ponieważdlawiększościnaszychrodakównieodłącznympunktemprogramuwycieczekdoWłochjestpobytnaMonteCassino.

KoncepcjęarchitektonicznąCen-trumInformacyjnegoprzygotowałPietroRogacien–architekt,synpolskiegożołnierza2.KorpusuiuczestnikabitwyoMonteCassino.Będzietowzniesionywpobliżugłównegowejściapolskiejnekro-poliipawilonwkształcierotundy,zlokalnegokamienia,zharmonizo-wanyzotoczeniemiarchitekturącmentarza.Pomieścistałąwystawęfotograficzną,obrazującądzieje2.Korpusu–deportacjePolakównaSyberię,procesformowaniaArmiigenerałaAndersa,przejścieprzezBliskiWschóddoWłochikampanięwłoską.

Realizacjaprojektuwymagaoczy-wiścienietylkowysiłkuorgani-

zacyjnego,aleprzedewszystkimwysokichnakładówfinansowych,znacznieprzewyższającychmoż-liwościbudżetoweZwiązkuPola-kówweWłoszechorazAmbasadyRP,ponieważogólnykosztsza-cujesięnaok.250tys.euro.Dotejporyudałosięzgromadzićwięcejniżpołowętejsumy,dziękizaan-gażowanium.in.: Fundacji im.ZygmuntaZaleskiego,Stowarzy-szeniaWeteranówArmiiPolskiejwAmeryce(Okręg2wNowymJorku),Elektropolu,BankuPKO

BP,BankuZachodniegoWBKSA,PolskiegoGórnictwaNaftowegoiGazownictwaSA,StowarzyszeniaMłodszychOchotniczekzWielkiejBrytanii,polskichkombatantów,byłychżołnierzy2.Korpusuorazosóbprywatnych.Dofinansowa-nierealizacjiprojektuiogłoszenieprzetargunawykonanieczęścipracbudowlanychzadeklarowałateżRadaOchronyPamięciWalkiMęczeństwa.Dotejporyotrzy-manojużwszystkiekoniecznezezwoleniaodwładzwłoskich.Prace powinny zakończyć sięwostatnichmiesiącach2013roku.

ZwiązekPolakówweWłoszechnadalprowadzizbiórkęfunduszynabudowęCentrumInformacyj-negonaMonteCassino.Osobypry-watneiinstytucje,którezechcąwesprzećfinansowotenprojektiwpłacąkwotęwwysokościpowy-żej1000euro,znajdąsięnaliścieofiarodawców,umieszczonejnaspecjalnejtablicy.

Monte Cassino – powstaje Centrum Informacyjne

ZwiązekPolakówweWłoszech,przywspółudzialeAmbasadyRP,kontynuujestaraniaowybudowanieCentrumInformacyjnegoprzyPolskimCmentarzuWojennymnaMonteCassino.JesttomiejsceodwiedzanenietylkoprzezPolaków,aletakżeprzezlicznegrupyturystówipielgrzymówzWłochorazzinnychkrajów.Wieluznichniewie,dlaczegowłaśnietuznajdujesięcmentarzpolskichżołnierzy,zjakiegopowoduznaleźlisięoniweWłoszechidlaczegowalczyliowyzwolenietegokraju.

Page 13: ToruńSkie SpoTkanie Młodych

11WSPÓLNOTA POLSKA nr 2/2013

ROCZNICA BITWy POd MONTE CASSINO

„Ognisko Polskie” w Turynie od kilkudziesięciu lat podtrzymuje tradycje obchodzenia rocznic bitwy pod Monte Cassino i w szcze-gólności zajmuje się miejscowo-ścią Acquafondata, pierwotnym miejscem pochówku żołnierzy pol-skich 2.Korpusu, których zwłoki po wybudowaniu Cmentarza Pol-skiego na Monte Cassino zostały tam przeniesione.

Wnastępnychlatachdoturyń-skiegoOgniskadołączyłaPolo-nia z innychmiast włoskich.ZwiązekPolakówweWłoszechodzaraniaswojegoistnieniazaj-mujesiępamięciąożołnierzachpolskichwalczącychwtymkraju.WStatucieZwiązkuważnemiejscezajmujesprawapielęgnowaniatra-dycjiudziału2.KorpusuPolskiegowwyzwoleniuWłoch.Świadczyłaotymrównieżobecnośćprzez

wszystkiepoprzednielatawewła-dzachZwiązkuprzedstawicielanieistniejącegojużniestetyStowa-rzyszeniaPolskichKombatantówweWłoszech.

Wweekend18-19majabr.upamięt-nionożołnierzy2.KorpusuwSanVittoredelLazioorazwAcquafon-data,gdziewobecnościburmistrzaiwładzgminnychzłożonowieńceikwiatypodPomnikiemŻołnierzy2.KorpusuPolskiego,podwłoskimPomnikiemPoległychorazprzykapliczceupamiętniającejmiejscepierwotnegocmentarzawojennego.UroczystościzakończyłysięwPie-dimonteSanGermanomodlitwąwintencjipoległychorazzłoże-niemkwiatówpodPomnikiemŻołnierzy4.PułkuPancernegoim.DzieciLwowskich.Organizatorzypodkreśliliogromnążyczliwośćiudziałwewszystkichuroczy-stościachprzedstawicieligminwłoskich.WydziałKonsularnyAmbasadyRPwRzymiezorga-

nizowałtegoroczneobchody69.rocznicybitwypodMonteCassino,wktórychtradycyjnieuczestniczyłZwiązekPolakówweWłoszech,którybyłreprezentowanyprzezprezesahonorowegoks.MarianaBurniaka,wiceprezesaUrszulęSte-fańską,licznągrupęz„OgniskaPolskiego”wTuryniezprezesBar-barąStasiowską,przedstawicieleStowarzyszeniaRodzinPolskichKombatantówzprezesemMau-rizioNowakiem,StowarzyszeniaPrzyjaźniPolsko-WłoskiejwSanGiuseppeVesuviano(Neapol)zpre-zesBarbarąTraczykiRzymskiegoStowarzyszeniaWłosko-Polskiego.NauroczystościachbyłaobecnakonsulJadwigaPietrasik,kierow-nikWydziałuKonsularnegoAmba-sadyRPwRzymie,przedstawicieleAtaszatuObronyAmbasadyRP,konsulowiehonorowiRP:Ulrico-LeissdeLeimburgzTurynu,DariodalVermezNeapoluorazprzybyłazPolskilicznagrupaharcerzy.Zestronywłoskiejprzybyliprzedsta-wicielewładzmiastCassino,Acqu-afondata,PiedimonteSanGermano,SanVittoredelLazioiMignanoMontelungo,przedstawicielewło-skiegoMinisterstwaObronyorazopactwanaMonteCassino.WtymrokunauroczystościachnaMonteCassinoobecnychbyłookoło100osób.MszęwintencjipoległychodprawiłnaPolskimCmentarzuWojennymnaMonteCassinoks.prałatJanGłówczykwrazzks.rek-toremPawłemPtasznikiemiks.MarianemBurniakiem.Pomszyzgromadzenizłożylinacmentarzuwieńceiwiązankikwiatów.

Wmaju2014roku,w70.rocznicębitwy,odbędziesięuroczystainaugu-racjaCentrumInformacyjnegoprzyPolskimCmentarzuWojennymnaMonteCassino,któregobudowajużruszyła,podługotrwającymokresiegromadzeniafunduszy(zbiórkatrwanadal)ipopokonaniuwielutrud-nościbiurokratycznych.Centrumpowstajedziękiwspólnejinicjaty-wieZwiązkuPolakówweWłoszechiAmbasadyRPprzyKwirynale.

ZPW/SWP

Ufamy, że dzięki szczodremu wsparciu ofiarodawców idea

Centrum stanie się wkrótce faktem. Poniżej podajemy

dane konta, na które można dokonywać wpłat.

Komitet Wykonawczy

Budowy Centrum Informacyjnego:

Ambasador RP w Rzymie – Wojciech Ponikiewski

I Radca Minister przy Ambasadzie RP w Rzymie

– Wojciech Unolt wiceprezes ZPwW – Grzegorz Kaczyński

wiceprezes ZPwW – Urszula Stefańska-Andreini

architekt – Pietro Rogacien

Nazwa konta / Intestazione del conto:

Associazione Generale dei Polacchi in Italia

Via Piemonte 117; 00187 Roma

Nazwa Banku / Banca:

UniCredit Banca di Roma; Roma 70,

Via dei Corso 307, 00186 Roma (Italy)

Numer konta:

IBAN:IT 16 N 02008 05181 000400852580

BIC SWIFT : UNCRITM1B44

Page 14: ToruńSkie SpoTkanie Młodych

WSPÓLNOTA POLSKA nr 2/201312

zkadrądydaktycznąWydziałuBiologii iBiotechnologii zostałprzygotowanyprogram,wramachktórego27marcawDomuPolskimwWilnieponad100uczniówzklasX-XIIzeszkółWilna,Niemenczyna,Butrymańc,Bujwidz,Landwarowa,Niemieżaprzystąpiłodonapisaniatestówkwalifikacyjnych.Ucznio-wie, którzy zdobyli najlepszewynikiwrazzeswoiminauczy-cielamiprzyjechalidoOstródy.

WczasiekilkudniowegopobytumłodzieżpolonijnawzięłaudziałwzajęciachnaWydzialeBiologiiiBiotechnologii,któreopracowałaiprzygotowaładrhab.AgnieszkaPiotrowicz-Cieślak,prof.UWMorazwatrakcyjnymprogramietowa-rzyszącym.Rozpoczętomultime-dialnymwykładempt.„Gatunkiinwazyjne,agresorzyczysprzy-mierzeńcy?”orazzwiedzaniemWydziałuBiologii.Młodzieżzapo-znałasięznajnowocześniejsząaparaturąobejmującątermocyklerydoanalizReal-TimePCRpozwa-lającymi na przeprowadzeniereakcjiPCRzanaliząprzyrostuilościproduktuwczasierzeczy-wistym.Wpomieszczeniachpra-cowniimmunohistochemicznejmłodzieżpoznałaspecyfikępracyzeźródłamipromieniotwórczymi.Podniupełnymwrażeńwlabora-toriachodbyłosiępopołudniowezwiedzanieOlsztyna.

Kolejny dzień to intensywnapracawKatedrzeMykologii,gdzieuczniowiemielimożliwośćzapo-znaniasięzespecyfikąbadawczątejjednostkiorazzaobserwowa-nia różnorodnościgrzybównaróżnychpoziomachichorgani-zacji.Wramachzajęćlaborato-ryjnych wysłuchali wykładuwprowadzającegowkrólestwogrzybów,abynastępniezapoznalisię z powszechniewystępują-cymigatunkamigrzybówwyra-stających namartwejmateriiorganicznejorazpowodującychchorobyroślin.DrugączęśćpobytuwKatedrzeMykologiiwypełniłyzajęciaterenowe,którychcelembyłoprzybliżeniebiologiiieko-logiigrzybówzlichenizowanych

systememstypendialnymorazdalszymwsparciemnaukowym.

W2012r.odbyłasięedycjapilo-tażowa,którejuczestnikamibyłapolskamłodzieżzLitwy,UkrainyiCzech,goszczącanaWydzialeChemiiUniwersytetuim.AdamaMickiewiczawPoznaniu.Tego-rocznympartnerem„WspólnotyPolskiej”jestUniwersytetWarmiń-sko-MazurskiwOlsztynie.Razem

PolonijnaAkademiajestdługo-falowymprogramem,którywewspółpracyznajlepszymipol-skimiuczelniamiwspierauzdol-nionąwzakresienaukścisłychmłodzieżpolskiegopochodzeniazLitwy,Ukrainy,Czech,Białorusi,RosjiiKazachstanu.Absolwenciprojektu,którzybędązaintereso-wanikontynuacjąnaukinapol-skichuczelniachobjęcizostaną

Polonijna Akademia Wiedzy i Umiejętności w Ostródzie

WdrugiejpołowiemajawdomuPoloniiwOstródzieruszyłakolejnaedycjaprojektuPolonijnaAkademiaWiedzyiUmie-jętności.TymrazemwzięłownimudziałkilkudziesięciuuzdolnionychPolakówzLitwyiUkrainy.

Page 15: ToruńSkie SpoTkanie Młodych

13WSPÓLNOTA POLSKA nr 2/2013

W kolejnym bardzo pracowi-tymdniuuczestnicyprogramuzapoznalisięzistotąiznacze-niemhodowliinvitroroślinnychkomórek,orazzzasadamipracywwarunkachjałowościiorganiza-cjilaboratoriówdobiotechnologicz-nejprodukcjikomórekitkanek.ZapomocąroztworuBlueStarmłodzinaukowcyidentyfikowaliplamykrwawe.Ponadtonapodstawieśladówkryminalistycznych,cha-rakteryzującfragmentygenuame-logeniny,określalipłećprzestępcyimogliwskazać„podejrzanego”.Mielirównieżmożliwośćprzepro-wadzeniaekspertyzygenetycznejinsilico.Podczasćwiczeńlabo-ratoryjnychmoglisprawdzić,czyserce,mózgimięśnieszkieletowesąźródłemprądu,któregoprzepływpodczasaktywnościtychnarzą-dówbadanoprzyzastosowaniumetodelektroencefalografii(EEG),elektrokardiografii(EKG)orazelek-tromiografii(EMG).

Atrakcyjnymrozwinięciempro-gramunaukowegobyławycieczkaedukacyjnadoGdyni,podczasktórejuczniowiemieliniezwykłąokazjęuczestniczyćwzajęciach:„FaunaiFloraBałtyku”zorgani-zowanychwLaboratoriumBiolo-gicznymOceanariumMorskiego.

Wtrakciepobytuniezabrakłowie-czorówintegracyjno-teatralnych,relaksuwaquaparku,seansufil-mowegowtechnice3Dorazdys-kotekipożegnalnej.

W imieniu organizatorówpra-gniemyserdeczniepodziękowaćpracownikomnaukowymWydziałuBiologii i Biotechnologii UWMwOlsztynie,opiekunomzLitwyiUkrainyorazwszystkimosobomzaangażowanymwrealizacjępro-jektu.Projektjestfinansowanyześrodkówfinansowychotrzy-manychodMinisterstwaSprawZagranicznychwramachkonkursunarealizacjęzadania„WspółpracazPoloniąiPolakamizagranicą”.

Ilona Puklicz

SWP/OddziałWarmińsko-Mazurski

wnowewarunkiklimatyczneisie-dliskowe.

Wkolejnymdniuzostałazorga-nizowanawycieczkaterenowawzdłużrzekiŁyny,ajejtematemprzewodnimbyłaekologiamia-sta:przekształceniaśrodowiskaprzyrodniczego,związanezkra-jobrazemrolnymorazkrajobra-zemzurbanizowanym.Następnieodbyłysięzajęciazroślinleczni-czych,podczasktórychprzedsta-wionowłaściwościwybranychroślin(m.in.:pokrzywyzwyczajnej,czosnkuniedźwiedziego,lubczykuitp.).Uczestnicyzajęćmogliosobi-ścieprzygotować,wedługstaropol-skichreceptur,apotemdegustowaćpotrawyipreparatylecznicze.

(porostów).UnikalnywskaliPolskikampusuniwersytecki,położonynaskrajulasuijeziora,zcieka-wymdrzewostanemparkowym,stwarzamożliwośćobserwacjiinteresującychgatunkówgrzy-bównietylkowpostaciokazówihodowlilaboratoryjnych,alerów-nieżwnaturalnychwarunkachichwystępowania,praktyczniejużzzaokienuniwersyteckichlaboratoriów.NastępnieodbyłosięzwiedzaniearboretumwKudy-pach.Specjalistycznyogródbota-nicznyobejmujekolekcjegatunkówiodmiandrzeworazkrzewówzcałegoświata.Prowadzisiętambadanianaukowedotyczącemetodhodowlidrzewikrzewów,icheko-logii,orazmożliwościintrodukcji

Page 16: ToruńSkie SpoTkanie Młodych

WSPÓLNOTA POLSKA nr 2/201314

Toruńskie Spotkanie MłodychHarcerskie Czuwanie z Błogosławionym

HufcaHarcerstwaPolskiego„LS--Kaszuby”wSzwecjiks.hm.PawełDrążyk,KomendantHarcerskiegoHufca„Wołyń”naUkrainiephm.Aleksander Radica oraz liczniinstruktorzy.Harcerzomtowarzy-szyliichduszpasterze,m.in.ks.inf.phm.StanisławŚwierczyński,kapelannaczelnyZHPpozagrani-camiKraju,ks.AndrzejWojteczekTChr.zBrazylii,o.OlafKazimierzBochnakOFMBern.zArgentyny,ks.phm.AdamPergółzZambii,ks.TomaszBabelzUkrainy,ks.Krzysz-tofKickaTChr.zKazachstanu,kape-lannaczelnyZHPnaLitwieo.JerzyLatawiecOP,KapelanHarcerstwaPolskiegonaŁotwieks.KrzysztofKuryłowiczTCh.orazzPolski–ks.drphm.MarcinStaniszewski,duszpasterzśrodowiskharcerskichDiecezjiToruńskiej,polonijnydusz-

W dniach 6-8 czerwca br. w Toruniu i Chełmży odbyły się Toruńskie Spotkania Młodych – Harcerskie Czuwanie z Błogosławionym, w rocz-nicę 100-lecia urodzin bł. ks. Stefana Wincentego Frelichowskiego, połą-czone ze świętem Województwa Kujawsko-Pomorskiego.

Apel organizacji harcerskich na rynku w Chełmży

DoTorunia,nazaproszenieMarszałkaWojewództwaKujaw-sko-PomorskiegoPiotraCałbeckiegoiprezesaStowarzyszenia„WspólnotaPolska”LonginaKomołowskiego,przyjechałyreprezentacjeśrodowiskharcerzypolskichzkrajuizagranicy.

PrzybyłygrupyzBiałorusi,Litwy,Łotwy,Ukrainy,Rosji,Kazachstanu,Szwecji,WielkiejBrytanii,Fran-cji,Niemiec,Kanady,Argentyny,BrazyliiiAustralii.Obecnibylim.in.:PrzewodniczącaZwiązkuHarcerstwaPolskiegopozagrani-camiKrajuhm.TeresaCiecierska,KomendantChorągwiHarcerzywKanadzieZHPpozagranicamiKrajuhm.RafałBilyk,Przewodni-czącaRepublikańskiegoSpołecz-negoZjednoczenia„Harcerstwo”Białoruśpwd.MariaJucho,Wice-przewodniczącaZwiązkuHarcer-stwaPolskiegonaLitwiephm.JuliaDarjina,KomendantNiezależnego

Page 17: ToruńSkie SpoTkanie Młodych

15WSPÓLNOTA POLSKA nr 2/2013

sławionegoKrzysztofiZygmuntJaczkowscy.WuroczystościachuczestniczyliposłowiezParlamen-tarnegoZespołuHarcerstwaPol-skiegowPolsceipozagranicamiKrajuJanDziedziczakiMirosławKoźlakiewiczorazartyści-polskimalarzzWilnaRobertBluj,autorobrazuStefanaWincentegoFreli-chowskiegoorazm.in.obrazuśw.RafałaKalinowskiegowkościeleśw.DuchawWilnieirzeźbiarzzUkra-inyWasylDutka,autorm.in.tablicpoświęconychbłogosławionemuFrelichowskiemu dla ChełmżyiDachau.

OjciecŚwiętyJanPawełII,ogła-szając7czerwca1999r.wToruniuks.podharcmistrzaStefanaWin-centegoFrelichowskiegobłogosła-wionym,powiedziałdoharcerzy:

„zwracam się do całej rodziny polskich harcerzy, z którą nowy Błogosławiony był tak głęboko związany. Niech stanie się dla was patronem, nauczycielem szla-chetności i orędownikiem pokoju i pojednania”.

DekretStolicyApostolskiej,uzna-jącybł.ks.StefanaWincentegoFre-lichowskiegopatronemHarcerstwaPolskiego,zostałwydany22lutego2003r.wwigilięjegoświętapatro-nalnego.

pasterzks.prałatHenrykBłaszczykiks.KazimierzChudzicki,kapelannaczelnyZwiązkuHarcerstwaRze-czypospolitej.

PouroczystejMszyŚwiętejwkon-katedrzeNMP, przedstawicielewładz organizacji harcerskichpodpisaliAktDziękczynieniazaustanowienieBłogosławionegoWickaPatronemHarcerstwaPol-skiego.Następniebiskuptoruń-skiks.AndrzejW.SuskiwręczyłrelikwiarzeautorstwaAndrzejaRenesadlaZHPp.g.K.orazdlaZHPnaLitwie,atakżepamiątkowestułyzwizerunkiemBłogosławionegokapelanomorganizacjiharcerskichzcałegoświata.Poświęconazostała

takżekapliczka,autorstwahm.Ste-fanaAdamskiegozeLwowa,któranaMiędzynarodowymZlocieHarce-rzyiSkautów„Wicek2013”rozpocz-nieperegrynacjępośrodowiskachharcerskichnaświecie.WprocesjizdaramiwniesionyzostałtakżenowyobrazBłogosławionegoautor-stwaRobertaBluja,ofiarowanyprzezartystęzWilnakonkatedrzeNMP.WChełmżynastąpiłooficjalneprzekazanietablicypoświęconejBłogosławionemu,autorstwaWasylaDutkizeLwowa,przedstawicielomgimnazjumnr1,szkołynoszącejimięBłogosławionego.Harcerzemielirównieżokazjęspotkaćsięzrodzinąks.Wicka,naspotkanieprzyjechali siostrzeńcy Błogo-

Procesja z darami podczas uroczystości w Toruniu (7 czerwca 2013 r.)

Bp. Andrzej W. Suski wręcza relikwie błogosławionego Stefana Wincentego Frelichowskiego

Page 18: ToruńSkie SpoTkanie Młodych

WSPÓLNOTA POLSKA nr 2/201316

niu1934 r.zdobyłkolejnystopieńinstruktorski-podharcmistrza,arokpóźniejpozaliczeniupróbynastopień,naJubileuszowymZlociewSpale,kapitułaHRprzyznałamunajwyższystopieńharcerski–HarcerzaRzeczypospolitej.

Ks.StefanWincentyFrelichowskiwdniu14marca1937r.wPelpli-nieprzyjąłświęceniakapłańskiezrąkbiskupachełmińskiegoSta-nisławaWojciechaOkoniewskiego.PoświęceniachkontynuowałpracęsekretarzaksiędzabiskupaSta-nisławaOkoniewskiego.Pełnił

ŻyCIORyS PATRONA HARCERZy

Błogosławionyks.phm.StefanWincentyFrelichowskiurodziłsię22stycznia1913r.wChełmży.Mając14latwstąpiłdo2.Pomor-skiej DrużynyHarcerskiej im.ZawiszyCzarnego.WtymsamymrokuzłożyłPrzyrzeczenieHarcer-skie.Zostałzastępowymzastępu„Lisów”,potemprzybocznym,aw1930r.drużynowym.Jakoklerykseminariumwlatach1933-1936prowadził StarszoharcerskieZrzeszenieHarcerskie.Wsierp-

takżefunkcjękapelanabiskupa.Wlipcu1938rokuzostałwikariu-szemwparafiipw.WniebowzięciaNajświętszejMariiPannywToru-niu,gdziebyłtakżeredaktoremczasopismaparafialnego„Wiado-mościkościelne”.Nieprzerwanieodświęceńkapłańskichpełniłposługękapłańskąjakokapelanharcerski,zgodniezeswojąobiet-nicązapisanąwpamiętnikupoddatą16stycznia1930r.:„Isamjakdługotylkobędęmógł,codajBoże,abyzawszebyło,będęharcerzeminigdydlaniegopracowaćigopopieraćnieprzestanę.Czuwaj!”

Powybuchuwojnybardzoszybko,bojuż11września1939r.zostałaresztowany.Kilkadnipóźniejzostałwypuszczony,jednakjuż18październikaNiemcyponow-nie aresztowali księdza Freli-chowskiegoitakzaczęłasięjegoprywatnadrogakrzyżowa.Naj-pierwosadzonybyłwtwierdzyToruńwforcieVII,ajużwstyczniu1940rokuzostałprzeniesionydo

Legitymacja harcerska

Dowód osobisty Stefana Wincentego Frelichowskiego

Page 19: ToruńSkie SpoTkanie Młodych

17WSPÓLNOTA POLSKA nr 2/2013

fanaWincentegoFrelichowskiego.BomimożewkatowniachStut-thofu,SachsenhauseniDachau,przyszłybłogosławiony,byłjużdojrzałymmężczyznąikapłanem,nigdynieprzestałbyćwiernyhar-cerskiemuprzyrzeczeniu.Dumnyjestem,żetosynnaszejziemi,„sza-cunkiemdlakażdegoczłowieka”pokonał„kulturęnienawiści,prze-mocyiśmierci”ipatronujedziśHarcerstwuPolskiemu.

Piotr CałbeckiMarszałekWojewództwa Kujawsko-Pomorskiego

SyN NASZEJ ZIEMI

„MamszczerąwolęcałymżyciempełnićsłużbęBoguiOjczyźnie,nieśćchętnąpomocbliźnim”–ślu-bował14-letniWicekFrelichowski,przypinającpierwszyrazkrzyżharcerski.Przeznastępne18lat,równieżwpiekleniemieckichobo-zówśmierci,kierowałsię„miłościądouciśnionychibiednych”.„Wkaż-dymwidziałbliźniego”,„byłzawszepogodny”–prawdopodobnieniezdając sobie sprawy, że cytujeprawoharcerskie,zgodniezapew-niająświadkowiemęczeństwaSte-

obozupracywGdańsku–NowyPort.MiesiącpóźniejprzeniesionogodoobozukoncentracyjnegowStutthofie.Wkwietniu1940rokuksiędzaStefanaWincentegoznówprzeniesiono,tymrazemdoobozukoncentracyjnegoSachsenhausen--OranienburgwNiemczech.ABożeNarodzenie1940rokuspędzałjużjakowięzieńobozowynr22492wDachau.

Jegowspółwięźniowie, ksiądzkardynałAdamKozłowieckiorazksiądzarcybiskupKazimierzMaj-dańskitwierdzili,żebył„nieprze-ciętnymczłowiekiem”.Imimożebyłstosunkowomłodypotrafiłbyćwzoremdlawielunawetstarszychidoświadczonychkapłanów.Pro-mieniowałnienaturalnymwtakichwarunkachspokojemiodwagą.Zdobywałpotajemniewinoihostie,imimosurowychzakazów,włącz-nie z karą śmierci, celebrowałMsześwięte,słuchałspowiedzi,wygłaszał patriotyczne poga-danki.Spieszyłzpomocąkażdemupotrzebującemu.Woboziezało-żyłnawet„MałyCaritas”,któregocelembyłapomocżywnościowadlaszczególniepotrzebujących.Kiedywoboziezaczęłaszerzyćsięepidemiatyfusu,ksiądzFreli-chowskiznarażeniemwłasnegożyciaiwbrewsurowymzakazompomagałisłużyłposługąkapłań-skąśmiertelniechorymwięźniom.Wkońcusamzaraziłsiętąchorobąizmarłwopiniiświętości23lutego1945r.wDachau.

Zdjęcie z okresu maturalnego

Zdjęcie z okresu seminarium

Jedno z ostatnich zdjęć

Krzyżyk, który trzymał ks. Frelichowski, gdy umierał

Page 20: ToruńSkie SpoTkanie Młodych

WSPÓLNOTA POLSKA nr 2/201318

Akt Dziękczynienia

Po mszy św. prymicyjnej odprawionej 15 marca 1937 r.

W HARCERSTWIE TKWI SIłA

Bógstawiakażdegoznaswmiej-scu,wktórymchcemuwyświad-czyćnajwiększedobro.Losjestwnaszychrękach.Sądzę,żetowłaśniezrozumiałFrelichowski.Chciałpokazać,żemożnaosią-gnąćheroizmświętości,będąctylko sobą,na swoimmiejscu,wykonującobowiązkijaknajle-piej.Harcerstwojesttąorganizacją,któranaprawdędajetemożliwo-ści,aWicekjesttegoprzykładem,onprzecieżpragnąłbywszyscyPolacybyliharcerzami...Jestemzaszczycony,żemogłempoznaćrodzinęFrelichowskiego.Iwśródżyjącychjegokrewnychczułemsięjakwdomu,bobijeznichatmos-feraautentyczności,któraporywa.Myślałem,żejużwszystkowżyciuzrobiłem,alepatrzącnaWicka,odkrywam,żetoniejestprawda.DrodzyHarcerzeiDruhny,bądźcieprzekonani,żewszystkiewaszeproblemyrozwiążeWicek.Amy,jakogrupaharcerzyrozproszonapocałymświecie,musimyrazemwspółpracowaćwpokoju...

ks. infułat Stanisław Świerczyński KapelanZHPpgK.

czywAfryce…Takipatronjestdlawszystkich.Niełączynastylkomundurikrzyż,aleJegoOsoba.Jestnaszymwzorcem.Ontakżebyłwystawianynapróby,jakkażdyskrzat,zuch,harcerz,każdyznas.Aponadtobyłkapłanem.PatrzącnaNiegojesteśmyzdaninaciągłąkonfrontację,czynasbyłobystaćnatakieczyny..

hm. Tersa CiecierskaPrzewodniczącaZHPpgK.,Londyn

PATRON dLA WSZySTKICH

Osobiścieoks.Frelichowskimdowiedziałamsięodks.ZdzisławaPeszkowskiego,któryodpoczątkupowtarzał,żedruhFrelichowskipowinienbyćnaszympatronem,patronemharcerzywkrajuizagranicą,pragnącjegobeatyfika-cji.Dziświem,żewłaśniepostaćFrelichowskiegołączynaswszyst-kich razem, czy przebywamywAnglii,naSyberii,wIndiach,

Wicek (drugi od lewej) na obozie harcerskim

Page 21: ToruńSkie SpoTkanie Młodych

19WSPÓLNOTA POLSKA nr 2/2013

Fragmenty pamietnika, który Wicek zaczął spisywać w gimnazjum

W duCHu SłuŻBy BOGu, POL-SCE I BLIźNIM

WpodjętejprzezSenatRPuchwalezdnia9sierpnia2013r.w100.rocz-nicęurodzinbłogosławionegoks.phm.StefanaWincentegoFreli-chowskiego,PatronaHarcerstwaPolskiego,napisanom.in.:

„Chcemy,abykolejnepokoleniapolskichharcerzykontynuowały

dzieło założycieli harcerstwawduchusłużbyBogu,Polsceibliź-nim,acałamłodzieżkierowałasiępatriotyzmemisłużbądrugiemuczłowiekowi.Realizowanietegozadania–choćniełatwe–jestrów-nieżdziśbardzopotrzebne.Dla-tegobardzoistotnyjestprzykładizachętanaszychwyjątkowychpoprzedników,bezinteresownychipracowitych,oddanychNarodowiizwykłympotrzebującymludziom.Takimwzorembezwątpieniajest

błogosławionyks.phm.StefanW. Frelichowski.

Przypominamy Jego postaćwsetnąrocznicęurodzin,mającnadzieję,żeprzezwielekolejnychlatharcerstwobędziewskazaniemdlamłodychwpodejmowaniuważ-nychdecyzji,wyzwaniemipolemsłużbydladobranaszegoNaroduiPaństwa”.

Aleksandra ZapotocznySWP

Kosteczka z palca ks. Stefana Wincentego Frelichowskiego umieszczona w gipsowym odlewie

Relikwiarz autorstwa Andrzeja

Renesa

Page 22: ToruńSkie SpoTkanie Młodych

WSPÓLNOTA POLSKA nr 2/201320

dzielęgromadząsięwierninalitur-giisłowa,awrazzwizytąksiędzauczestnicząwemszyśw.iotrzy-mująsakramenty.W25ośrodkachnasiludziespotykająsięnaczyta-niuimedytacjiPismaśw.,awbar-dziejoddalonychkaplicachksiądzpojawiasięraznakilkatygodni,awporzedeszczowejnawetpokilkumiesiącach.Mimoniemożno-ścidostępudosakramentówwiararozwijasię.

MałyośrodekzdrowiazałożonywMpundeprzypowstaniumisjijestdzisiajszpitalemna42łóżka.Dawnaszkołapodstawowadladziewczątjestobecnieszkołąśred-niązinternatemdla400dziewcząt.Obokniejmieścisięnowaszkołapodstawowa.Szpitaliszkołypro-wadzązambijskiesiostryzakonnezezgromadzeniazałożonegoprzezks.kard.AdamaKozłowieckiegoSJ,któryprzezprawie15latjakowikariuszpracowałnanaszejmisjiażdochwili,kiedyPanpowołałgodosiebie.

Głębokowierzymy,żeBłogosła-wionyWicekFrelichowski–naszpatron–jestpośródnas,opiekujesięnami,dodajesiłiodwagidoprzestrzeganianaszegoPrawaHar-cerskiego.PragniemyprzywołaćdokompanijegokolegęzDachau,ks.kardynałaAdamaKozłowieckiego,

polscyjezuici,anastępnieksiężaFideiDonum(księżadiecezjalni).Moimpoprzednikiemnaprobo-stwiewMpundebyłprawieprzez25latks.JanKrzysztońzarchi-diecezjilubelskiej.

Przezlataotwieranonoweośrodkimodlitewne,gdziewkażdąnie-

Jeszczeprzedotwarciemmisjipolscyjezuicizbudowaliszkołępodstawową.Wrazzpoczątkiemmisjizostałazbudowanakolejnaszkoładladziewczątiniewielkiośrodekzdrowia.Możnapowie-dzieć,żejesttopolskamisja.Przeztewszystkielatazprzerwą(1981–1986)misjąopiekowalisięnajpierw

Misjonarz i harcerzw Afryce

NaszamisjawMpunde(Zambia)zostałazałożonawroku1960przezówczesnegoArcybiskupaLusakiks.AdamaKozłowiec-kiegoSJ,wśródludówBaLenjeiBaLamba.Rozciągasięnawielkimobszarze(ponad180kmdługości)przylegającymdoterenówbagiennychzwanychLukangaSwamp.Donajbliższegomiasta–Kabwe,gdziemożnazrobićzakupy,odebraćzpocztylisty,kupićpaliwodosamochodu,jestponad40kilometrówafrykańskądrogą.

Wierni podczas uroczystości poświęcenia kaplicy pw. bł. Stefana Wincentego Frelichowskiego

Page 23: ToruńSkie SpoTkanie Młodych

21WSPÓLNOTA POLSKA nr 2/2013

naspokojneinawetpogodneoczyKsiędzaFrelichowskiegodawałoświadectwo, że nawet w tychwarunkachjestTen,którypowie-dział:„jestemzwamiażdokońcaświata!”Całąswojąpostawądawałnamświadectwo,żeniejesteśmytusami,bojestznamiTen,którypowiedział:„Niebójciesię,Jamzwyciężyłświat”.

KultBłogosławionegoWickadotarłdoZambiiteżzasprawąharce-rzy.Gdypowstajetunowyośrodekmodlitwy,ludzienajpierwgroma-dząsięwbuszu,poddrzewami,wcieniumango.Potemnowiwiernibudująkościółekztrawy.Wrazzrozwojemwspólnotyprzychodziczasnakonstrukcjęmurowaną.Nasiludziewypalającegłę,gro-madząpiasek,kamieńiszykująręcedopracy.Potrzebnesąśrodkifinansowenaopłaceniemura-rzaorazzakupcementu,blachyiinnychmateriałówbudowlanych.Tuzpomocąprzyszlinamdru-howie:PawełZarzycki,WojciechLech,IreneuszWilk,MarekKor-daszPrzyjaciółmizPolski,którzyopróżnilitrochęswojekieszeniei sfinansowalibudowękaplicywMunga.

I takBłogosławionyWicektra-fiłdoZambiiimaswojąkaplicę.WiernizajegowstawiennictwemzanosząprośbydoPana.Modląsięorozwójwiary,ozdrowie,dobrąporędeszczową,urodzajkukury-dzy,anadewszystkoproszą,bytakjakichpatronBłogosławionyks.Frelichowski,byliwierniBoguiEwangeliiażdokońcażycia.Ufamy,żeBłogosławionyWiceknadobrezadomowisięwZambii,chcemyzbudowaćkolejnąkaplicęjego imienia.Mamy już cegłę,piasek,kamienie.Potrzebnyjestjeszcze,jaktomówiłKsiądzKar-dynał,„motywnadprzyrodzony”czylipieniądze.Prosimypozambij-sku,wnaszymjęzykuBemba,byCiWielcykoledzyzDachaumielinaszawszewswojejopiece:MweBatakatifuWiceknaAdam–mutu-lombele.

Ks. Adam PergółMisjonarzwAfryce,instruktorharcerski

oddanyszerzeniukultubł.Frelichowskiego.

zginąłwobozie,tobyłbybłogo-sławionym,apotemświętym,jakjegoobozowikoledzy,atakzostałtylkoarcybiskupemikardynałem.Myślęjednak,żeKsiądzKardynałwiedziałcorobi.Patrzącnajegopokorneżyciewierzę,żeinaołta-rzeteżbędziewyniesiony.

ŚWIAdECTWO KSIĘdZA KARdyNAłA O BłOGOSłA-WIONyM WINCENTyM fRE-LICHOWSKIM:

„Nigdyznimnierozmawiałem,aleGoobserwowałem.WzórKapłana,promieniowałoodNiegostałezjed-noczenie z Bogiem.Naprawdętrudnomiwyrazić,jakgłębokienamniewywarłwrażeniesamJegowidok.CałąSwojąOsobądawałświadectwoChrystusowi.Wtym„przedpieklu”,jakimbyłyhitlerowskieobozykoncentracyjne,gdzierozwrzeszczani„kapowie”biliikopalipogardzanych„kle-chów”(Pfaffen),obrzucającichnajgorszymiprzekleństwami,led-wieciągnącychnogamiztępymiwystraszonymwyrazemzapad-niętychgłodemoczu,spojrzenie

jezuitę,pierwszegobiskupasto-licyZambii-Lusaki.AtozasprawąkazaniawygłoszonegoprzezKsię-dzaKardynaławToruniuprzedbeatyfikacjąnaszegodruhaWicka.Myślę,żeKs.Kardynałnieobrazisię,żebezpytaniaużywamyjegosłów.Mądrzenapisał,więcwartozacytować to świadectwo tymbardziej,żenapisałjenanaszejmisjiwMpunde,więcteżmamydoniegoprawo.Ks.Kardynałbyłpierwszym świadkiem, któryzeznawałwprocesiebeatyfika-cyjnymks.phmWincentegoFreli-chowskiego.Miałwięcejszczęściawnaszymprzyziemnymrozumie-niuiprzeżyłobózwDachau.DokońcaswoichdnibyłmisjonarzemwZambii.Nawetporezygnacjizobowiązkówabp.Lusaki,pozostałwZambiijakozwykłymisjonarz.OstatnielataspędziłnanaszejmisjiwMpunde.Nailezdrowiepozwalałomu,pomagałwdusz-pasterstwie.Każdegodniaogodzi-nie14.00wpokoikuprzykościeleopatrywałdzieciomwrzody.Jakmówił,nauczyłsiętegowłaśniewDachau.CzęstożartowaliśmyzKsiędzaKardynała,żegdyby

Maska pośmiertna ks. Stefana Wincentego Frelichowskiego wykonana przez jednego z współwięźniów – Stanisława Bieńka

Page 24: ToruńSkie SpoTkanie Młodych

WSPÓLNOTA POLSKA nr 2/201322

PozakończeniuczęścioficjalnejzjazduodbyłasięBiesiadaPolonijna–„NocŚwiętojańska”zudziałemprzedstawicieliisympatykówsto-warzyszeńpolonijnychorazzapro-szonychgości.OprawęartystycznązapewniliprzyjacielePoloniiiPola-kównaświecie „KapelaGóral-skaZbójnicy”zeSzczyrkuorazzespołyfolklorystyczneStowa-rzyszeń„NaszDom”iDomPolski.Nastołachbiesiadnychzagościłyoscypki,pierogi,polskieciastaoraztradycyjnepotrawyhiszpańskieprzygotowanenatęokazjęprzezstowarzyszenia biorąceudziałwzjeździe.Symboliczneognisko

iDomPolskiwGetafe–MadrytAndrzejJaneczkopodziękowałzawieloletniąwspółpracępomiędzyStowarzyszeniamiPolonijnymiwHiszpaniiizaprosiłwszystkichuczestnikówdoszerszegowspół-działaniaprzytworzeniunowychwspólnychprojektów.

ZjazdrozpocząłsięodspotkaniaprezesówdwudziestuStowarzy-szeń PolonijnychwHiszpaniizzaproszonymigośćmi,naktó-rymprzedstawionoroczneplanydziałalnościstowarzyszeńoraznurtującejeproblemy.Przedsta-wionorównieżnowelogoportaluinternetowegowww.polonia.es.WpodsumowaniudyskusjigłoszabraliambasadorTomaszArab-ski,którypodziękowałprezesomzaprzedstawienieplanówdzia-łalności stowarzyszeńnanaj-bliższyokresizadeklarowałwolępomocyiwspółpracy.NastępnieprezesStowarzyszenia„Wspól-notaPolska”LonginKomołowskipodkreśliłdużeznaczenieoświatypolonijnejwzachowaniujęzykaikulturypolskiejorazkoniecz-nośćwzmacnianiawspółpracypomiędzy stowarzyszeniamipolonijnymi w Hiszpanii. Nazakończenie spotkania prezesStowarzyszeniaPolakówwHisz-panii„NaszDom”–„NuestraCasa”

II Zjazd Stowarzyszeń Polonijnych oraz Kapelanii Polskich w Hiszpanii

WzjeździewzięlirównieżudziałprzedstawicieleWydziałuKonsularnegoAmbasadyRPwMadrycie,KrzysztofCzaplickiiIwonaCzaplicka;PLLLOTMałgorzataWieteska;PolskiejOrganizacjiTurystycznejAgataWitosławskaorazwieloletnidziałaczepolonijni:SidoniaIgnatowicz,LechPiekutowski,MarianŚwierczyński,JerzyJaniszewski.

prezes Andrzej Janeczko, ambasadsor RP Tomasz Arabski i prezes „Wspólnoty Polskiej” Longin Komołowski

Page 25: ToruńSkie SpoTkanie Młodych

23WSPÓLNOTA POLSKA nr 2/2013

NocyŚwiętojańskiejrozpalilipre-zesLonginKomołowskiorazkon-sulKrzysztofCzaplicki.

WdrugimdniuzjazduuczestnicywzięliudziałwObchodachDniaBraterstwawSomosierra.Uro-czystościrozpoczęłysięMsząśw.koncelebrowanąprzezproboszczaparafiiSomosierraks.JoseMedina,kapelanaPoloniiGetafe-Mostolesks.AndrzejaSobczykaorazgościaz Polski ks. Kazimierza Sowę.OprawęmuzycznąMszyprzygoto-wali:„KapelaGóralskaZbójnicy”zeSzczyrkuorazchórStowarzyszeń„NaszDom”iDomPolski.PoMaszyodbyłsięapelpoległych,podczasktóregodelegacjeAmbasadyRPwMadrycie,StowarzyszeńPolonij-nychwHiszpaniiorazUrzęduMia-staSomosierrazłożyływieńcepodtablicąupamiętniającąpoległychwwąwozieSomosierraw1808r.Wceremoniiwzięliudziałm.in.attacheobronywAmbasadzieRPwMadrycie,płk.JerzyDudaorazburmistrzmiasteczkaSomosierra,FranciscoSanzGutierrez.

Zjazdzakończyłsięwspólnymzwiedzaniemizbypamięcipoświę-conejbitwieoSomosierręorazbraterskimspotkaniempolsko--hiszpańskim.

Polonia.es/SWP

W dniach 22-23 czerwca br. odbył się II Zjazd Stowarzyszeń Polonijnych oraz Kapelanii Polskich w Hiszpanii zorganizowany przez Stowarzyszenie Polaków w Hiszpanii „Nasz Dom” – „Nuestra Casa” i Dom Polski w Getafe – Madryt. Honorowymi gośćmi Zjazdu byli Ambasador Nadzwyczajny i Pełnomocny RP w Królestwie Hiszpanii Tomasz Arabski oraz prezes Stowarzyszenia „Wspólnota Polska” Longin Komołowski.

Page 26: ToruńSkie SpoTkanie Młodych

WSPÓLNOTA POLSKA nr 2/201324

Od poniedziałku do czwartkuodbyłysięzawodysportowewlek-kiejatletyce,piłceręcznej,pływa-niu,tenisiestołowym,zapasach,karate,strzelaniusportowym,piłcesiatkowej,minikoszykówcechłop-cówiszachach.Weśrodęwieczo-rem,pozakończeniusportowychzmagań,wszyscybawilisięnafestyniepolonijnymioklaskiwaliswoichrówieśnikówzBiałorusi,EstoniiiLitwy,awczasiewol-nymzwiedzaliŁomżęioglądaliwystawę„Historiasportupolonij-nego”,zorganizowanąprzezPolskiKomitetOlimpijski”.

Rozgrywkidrużynowe jeszczewdniuotwarciarozpoczęlipiłka-rze.Ichrywalizacjabyłaszcze-gólnieostrapomiędzyzespołamizRumunii,Rosji,Litwy,Białorusi,Ukrainy,EstoniiiPolski.KrólemstrzelcówzostałtrzynastoletniAleksanderLongherzklubuSpor-tingzSuczawywRumunii,strzelec20goli.

z Ukrainy. Atrakcją stały sięwystępyŁomżyńskiejOrkiestryDętejpodbatutąWaldemaraBoru-siewiczaipokazykaratewstylukyokushinwychowankówtreneraDariuszaSyrnickiegozŁomżyń-skiegoKlubuKarate.Ciekawypro-gramzaprezentowałateżgrupatancerzyzEstonii.

NajliczniejprzybyłydziecizLitwy–206osób,183zBiałorusii88zUkrainy,jednaksporomłodychreprezentantów było równieżzŁotwy,EstoniiiRosjiorazjużwmniejszychskładachzRumunii,Niemiec,WielkiejBrytaniiiUSA.Polskęreprezentowałydziecizłom-żyńskichklubówsportowychorazzBiałegostoku,Kolna,RadomiaiZambrowa.

Młodzi zawodnicy zawitali doŁomży29czerwca.Widaćichbyłonaulicachwcharakterystycznychczerwonychkoszulkach.Zmaganiasportowetrwałydo4lipca,auro-czysteotwarcie30czerwcaroz-poczęłamszaświętawKatedrze,poktórejuczestnicypolonijnychigrzyskprzeszliwbarwnymkoro-wodzienastadionmiejski.Sym-bolicznąinauguracjęrywalizacjisportowejstanowiłybiegisztafe-towe4x100metrów,wktórychtryumfowaływpolskichbarwachdziewczętazŁomży,natomiastwśród chłopców– lekkoatleci

Walczyć i uczyć się polskiego z rówieśnikami w Łomży

PolonijneIgrzyskaMłodzieżySzkolnejim.JanaStypuły,orga-nizowanecorocznieprzezOddziałStowarzyszenia„WspólnotaPolska”wŁomżypodkierunkiemprezesHankiGałązki,ciesząsięodlatdużymzainteresowaniem.Wtegorocznejtrzynastejedycjibrałoudział587młodychzawodniczekizawodnikówz10krajóworaz356uczniówzPolski.

Page 27: ToruńSkie SpoTkanie Młodych

25WSPÓLNOTA POLSKA nr 2/2013

–PolskajestprzyjacielemHam-burga–zapewniaOliverOsiński(lat9)zNiemiecibrązowymedali-stawkarate,któregojęzykaojczy-stegoucząobojerodzice.–Mójtatawpadłnatakipomysł,żebymtrenowałsztukiwalki.Toszkołacharakteru.MogęwyjeżdżaćnazawodytakiejakwŁomżyiuczyćsiępolskiegoprzezrozmowę.

Chłopca słuchają rówieśnicyzLondynu:KonradTrubecki(lat10)zkuzynkąNataliąorazKlau-diuszSzklarczyk(lat11).Klaudiuszniespodziewałsiędwóchzłotychmedaliwwalkachikarate,zaśKonradazaskoczyłyjegodwabrą-zowe.ChwaląpobytwgrodzienadNarwią,gdziespotkali–jakmówią–tylkosamychdobrychludzi.

Ewelina zWilna niemoże sięnachwalić, jak dobrze zostaliugoszczeniwBursieSzkolnejnr1:„przyzwoitewyposażenie,wszędzieczysto,ciepławodapodpryszni-cami,smacznejedzenie,jogurciki,czekoladkiihotdogi.”

niektórychzawodnikówbyłatowspaniałaokazja,bydoskona-lićznajomośćjęzykapolskiegopoprzezrozmowęzrówieśnikami.OrganizatorzysprostalimarzeniomprzyszłychzawodowychpiłkarzyizorganizowaliwycieczkędoWar-szawy,którejgłównymcelembyłozwiedzanieStadionuNarodowego.Radośćbyławielka.

–Pierwszyrazmisięzdarzyłozdo-byćwjednymturniejutylebramek–opowiadazradościąAleks.–Trenujęsolidnie,bochciałbymkie-dyśzagraćwMenchesterzeUnitedalbowRealuMadryt.Iwiemjakatociężkapraca.

ZespółzRumuniiuczestniczyłwigrzyskachporazpierwszy.Dla

Page 28: ToruńSkie SpoTkanie Młodych

WSPÓLNOTA POLSKA nr 2/201326

–Najważniejsze,żedziecisązado-wolone–podsumowujeŚwietłanaStepanowa,trenerkazMińska,którejzawodniczkijedenastolet-nieNataliaJegorowaiJanaKozelzdobyłysrebroibrązprzystoletenisowym.

–WyjeżdżamyzŁomżyzdrowiiwdobrychnastrojach–mówiłtrenerWaldemarSzumskizLitwy.Jestzadowolonyzeswoichzawodni-czek,jegosiatkarkizgimnazjumwAwiżeniachzdobyłysrebro,zaśAgnieszkaGosztold(lat14)zostałanajlepsząsiatkarkąigrzysk.

–WyjeżdżajączŁomżyjużmyślimyonastępnychzawodachzarok–podkreślaOksanazUkrainy.

Drużynowowzawodachlekko-atletycznychwygrały zespołyzPolski,podobniewstrzelectwiesportowym,gdzienajlepszabyłamłodzieżzPiątnicy,natomiast

wszachachdominowałaEstonia,wpiłceręcznejŁotwa,wsiatkówceUkraina,wkarateWielkaBrytania,awzapasachBiałoruś.Zawodypły-wackiewygraładrużynazŁotwy,przedPolskąiUkrainą.

Igrzyskamogłysięodbyćdziękizaangażowaniu ogromnegozespołuludzi:dyrektorówszkółłomżyńskich,trenerówłomżyń-skichklubówsportowych,sponso-rów,pracownikówbiuraiczłonkówzarząduOddziału„WspólnotyPol-skiej”.CzteryosobyzkręguosóbwspierającychodlatorganizacjęPolonijnychIgrzyskMłodzieżySzkolnej zostały odznaczonemedalemStowarzyszenia„Wspól-notaPolska”.ZłotymedalSWPotrzymałMieczysławCzerniaw-ski–prezydentmiastaŁomża,a srebrne:BożenaDziekońska–dyrektorSzkołyPodstawowejnr9,JózefPrzybylski–dyrektorII LiceumOgólnokształcącego

iskarbnikoddziałuSWP,TeresaKurpiewska–dyrektorPublicz-negoGimnazjumnr1,MałgorzataPietrusewicz–dyrektorSzkołyPodstawowejnr5iczłonekZarząduOddziałuSWP.

Jakcoroczniezadaniebyłofinan-sowaneprzezMinisterstwoSportuiTurystyki,ahonorowypatronatobjęłaministraJoannaMucha.KomitetHonorowysprawowali:LonginKomołowski–prezesSto-warzyszenia„WspólnotaPolska”,JarosławDworzański–marsza-łekWojewództwaPodlaskiego,WojciechDzierzgowski–wice-wojewodapodlaski,MieczysławCzerniawski–prezydentmia-sta Łomża. PatronatmedialnysprawowałaTVPolonia,dziękiktórejmożnabyłoobejrzećzma-ganiasportoweinastrojemłodychzawodników.

Hanna GałązkaSWP

Page 29: ToruńSkie SpoTkanie Młodych

27WSPÓLNOTA POLSKA nr 2/2013

jednoosobowadziałalnośćgospo-darczaipozostałeformy,księgo-wośćipodatki,

możliwość f inansowaniazewnętrznego, świadczeniasocjalne,ubezpieczeniaiprze-rejestrowywaniesamochodów.

Zakończeniemczęściszkoleniowejbyłaożywionadyskusja,wktórejreferenciodpowiadalinawieledodatkowychpytań.Nasmakowi-tympoczęstunkuwSaliRycerskiej,kontynuowanorozmowynanurtu-jąceuczestnikówtematyzwiązanezichdziałalnościągospodarcząwAustrii.

SzkoleniejestnowąformąpomocyPolakomwAustrii,którzyczęstowswojejdziałalnościgospodar-czejborykająsięzbrakiemdosta-tecznejwiedzypozwalającejimnaprowadzeniefirmywsposóbbez-problemowy.Zewzglądunadużezainteresowaniezagadnieniamiporuszonymiwtrakcieszkoleniaorganizatorzybędąkontynuowaćpodjętąinicjatywępomocyprzed-siębiorczymrodakomwAustrii.

Sekretariat „forum Polonii”

niejeogromnezapotrzebowanienainformacje,którychprzekazaniewtrakcieszkoleniaorganizatorzyprzewidzieli.

UczestnikówszkoleniapowitałaTeresaKopeć,prezes„ForumPolo-nii”orazJerzyJędrzejewski,kie-rownikWydziałuPromocjiHandluiInwestycjiAmbasadyRP.Refe-ratywygłosili:AgataMrożek-DudazCentrumInformacyjno-Dorad-czegoIBZPoloniaorazAnnaCho-ińskazfirmyVanconsult.

Programszkoleniaobejmowałdwablokitematyczne:

Wdniu7czerwcabr.,wpięknej,wypełnionejdoostatniegomiejscaSaliKrólaJanaIIISobieskiego Sta-cjiPolskiejAkademiiNaukwWied-niu,odbyłosiębezpłatneszkolenietematycznedlapolskichfirmjed-noosobowychwAustrii,któregoorganizatoramibyli:WspólnotaPolskichOrganizacjiwAustrii„ForumPolonii”orazWydziałPro-mocjiHandluiInwestycjiAmba-sadyRPwWiedniu.

Dużafrekwencjauczestnikówmilezaskoczyłaorganizatorówipotwier-dziłatrafnośćtejinicjatywy.Wśródpolonijnychprzedsiębiorcówist-

Szkolenie dla firm polonijnych w Austrii

Page 30: ToruńSkie SpoTkanie Młodych

WSPÓLNOTA POLSKA nr 2/201328

Częśćoficjalnazostałazainaugu-rowanaodśpiewaniemhymnównarodowychPolski iDanii, poczymprzewodniczącaZwiązkuPolsko-DuńskiegowNæstvedijed-nocześnieprezesFederacji„Polo-nia”LidiaSzusterpowitałagości,anastępniewkrótkichzarysachprzedstawiłahistoriępierwszychpolskichemigrantówwDaniiprzy-byłychnawyspęLollandiawroku1893.Wswoimwystąpieniuomó-wiłatakżeobecnąsytuacjęnowejemigracjizarobkowejzPolski.Pod-kreśliłapotrzebęzrzeszaniasięPolakówworganizacjachpolonij-nych.Głoszabralirównieżzapro-szenigoście.AmbasadorRPRafałWiśniewskipodkreślił,żePolacysąwdzięczniDuńczykomzarównozapomocudzielonąpowojennejemi-gracji,jakinowejemigracjizarob-kowej.BurmistrzNaestvedCarstenRasmussendziękowałZwiązkowiichwaliłPolakówzadobrąwspół-pracę,aprezesLonginKomołowskipodzieliłsięwrażeniamizwizytywMuzeumwTagerupidziękowałPoloniizaznaczenieichpracydladobrychstosunkówzDanią.

Wczęściartystycznejobecninasaliodśpiewaliwspólniekilkadawnychpolskichpieśni.Wystąpiłrównieżburmistrzmiasta,któryzagrałnapianinieizaśpiewałkilkapopularnychpiosenek.Jubileuszezostałyzakończoneuroczystymobiadem,adobraatmosferaspo-tkaniaprzymuzycesprzyjałaroz-mowomRodaków.

EuWP/SWP

lokalwzabytkowymbudynkunale-żącymdawniejdokoszar–Musik-stalden(kiedyśstajnia)–obecniepiękneCentrumKultury.

NaZlotprzybyli reprezentancizarównoorganizacjinależącychdoFederacji„Polonia”,jakiinnychzwiązków.Oprócz gospodarzauroczystości, ZwiązkuPolsko--DuńskiegowNæstved,MuzeumIzba Polska, Związku Polakóww Maribo, Duńsko-PolskiegoZwiązkuKulturalnegowÅrhus,TowarzystwaKrzewieniaOświatyPolskiejwDanii,ObronyCywilnej,„Ogniska”,ZwiązkuŻydowPolskichwDanii,„Agory”orazduchowień-stwoisympatycy.

Uroczystośćuświetniliteżważnigoście:AmbasadorRPwDaniiRafałWiśniewski, prezes Sto-warzyszenia„WspólnotaPolska”Longin Komołowski, dyrektorStowarzyszenia„WspólnotaPol-ska”IwonaBorowska-PopławskaorazburmistrzNæstvedCarstenRasmussen.

Wsobotę1czerwcabr.PolacywDaniiobchodziliwformiezlotu Polonii dwa ważnejubileusze,120.rocznicęprzy-byciapierwszychPolakówdoDaniii85-lecieZwiązkuPol-sko-DuńskiegowNæstved.

GośćmijubileuszówbyliprezesStowarzyszenia„WspólnotaPolska”,LonginKomołowski,wrazzdyrek-toremBiuraZarząduKrajowegoStowarzyszenia IwonąBorow-ską-Popławską,którzyodwiedziliunikatowemuzeumIzbaPolskawTågerupnawyspie Lolland.TowarzyszyłimwicekonsulRPwDanii,ŁukaszGabler.WizytatadoszładoskutkudziękistaraniomsekretarzageneralnegoEuropej-skiejUniiWspólnotPolonijnych,RomanaŚmigielskiego.

Pobogatychmuzealnychzbiorachpamiątekpopolskichpracowni-kachsezonowychiichpotomkachoprowadziligościkustoszmuzeumTorstenElsvor,prezesTowarzy-stwaPrzyjaciółMuzeumMarekKocubaiKatarzynaMartaHetma-niak.PodczaswizytyksiądzMarekPomykałazkatolickiegokościołaśw.BrygidywMaribo,przekazałdlamuzeumstarysztandarz1930roku.KilkalattemuStowarzysze-nie„WspólnotaPolska”przeka-załadotacjęnapraceremontowewmuzeum.

Miejscemobchodówjubileuszy120.rocznicyprzybyciapierwszychPolakówdoDaniii85-leciaZwiązkuPolsko-DuńskiegowNæstvedbył

Jubileusz 85-lecia Związku Polsko-Duńskiego w Næstved

Page 31: ToruńSkie SpoTkanie Młodych

29WSPÓLNOTA POLSKA nr 2/2013

Zachodniej,którejprzewodniczyobecnieks.bpWiesławLechowicz,delegatKonferencjiEpiskopatuPol-skids.DuszpasterstwaEmigracjiPolskiej.DziałarównieżaktywniewstrukturachkatolikówświeckichwarchidiecezjiMonachium-Fry-zynga,gdziewlatach2006-2010byłwiceprzewodniczącymDiece-zjalnejRadyKatolikówŚwieckich,aod2002jestczłonkiemzarządui wiceprzewodniczącymRadyRegionuMonachium.Wlatach1996-2006byłprzewodniczącymRadyParafialnejwprowadzonejprzez Ojców RedemptorystówPolskiejMisjiKatolickiejwMona-chium.JestwspółzałożycielemorazwiceprzewodniczącymChrze-ścijańskiegoCentrumKrzewieniaKultury,TradycjiiJęzykaPolskiegowNiemczech, stowarzyszeniazarejestrowanego,działającegowstrukturachPolskiejMisjiKato-lickiej.Prof.Małoszewskirepre-zentujeChrześcijańskieCentrumwKonwnecieOrganizacjiPolskichwNiemczech.Jestodznaczonym.in.papieskimOrderemśw.Syl-westraorazKrzyżemKomandor-skimOrderuOdrodzeniaPolski.

KomitetCentralnyKatolikówNie-mieckichjestnajwyższymprzed-stawicielstwem(parlamentem)katolikówświeckichwtymkraju.JesttoorganprzedewszystkimopiniotwórczywypowiadającysięwwielusprawachzwiązachnietylkozżyciemKościoła,alerównieżwsprawachpolityczno--społecznych.WskładZdK,któryoficjalniepowstałw1869r.(ZdKzawiesiłoswojądziałalnośćwroku1933ireaktywowałow1946),wcho-dzi po trzech przedstawicieliwybieranychwkażdejz27diecezji,zordynariatupolowegowojskaizFederalnejRadyKatolikówObco-krajowców,97przedstawicieliorga-nizacjiiruchówkatolickichoraz45osobistościdobieranychprzezwalnyzjazddelegatów(plenumZdK).NaczeleZdKstoiprezydium,któremuprzewodniczyznanypoli-tykCSUAloisGlück,byłyprezydentparlamentubawarskiego.

TP/SWP

Polak członkiem Komitetu Centralnego Katolików Niemieckich

Po razpierwszywpowojennejhistroriiczłonkiemnajwyższegogremiumniemieckichkatolikówświeckich–ZdK(KomitetCen-tralnyKatolikówNiemieckich)–zostałPolak,prof.drhab.inż.PiotrMałoszewskizKrakowa,mieszka-jącyodblisko30latwMonachium.

Katolicy obcokrajowcy, przedewszystkimPolacypodprzewod-nictwemks.prałataStanisławaBudynia,RektoraPMKwNiem-czech,odwielulatzabiegalioto,bywZdKznalazłosięmiejscedlaichprzedstawicieli,którychsamiwybiorą.WNiemczechmieszkaobecnie4milionykatolikówobco-języcznych(30grupetnicznych),costanowi17%wszystkichkato-likówwtymkraju.Wkwietniubr.KomitetCentralnyKatolikówNiemieckich,podczaszebraniaplenarnegowMünster,zdecydo-wałsięnaustępstwoidokonał,cowartopodkreślić–jednomyślnie,odpowiednichzmianstatutowych.Przewidująonewprowadzenienastałedo230-osobowegoZdKtrzechnowychczłonkówwybieranychbezpośrednioprzezprzedstawi-

cielikatolikówobcojęzycznychwNiemczech,natakichzasadachjakieobowiązująwdiecezjachnie-mieckichiwordynariaciepolowymwojska.25czerwcabr.RadaStałaBiskupówNiemieckichzatwierdziłazmianystatutowedokonaneprzezZdK.WnastępnąsobotękatolicyobcojęzycznipodczasspotkaniaweFrankfurcienadMenemdokonaliwyboruswoichtrzechprzedstawi-cielidoZdK.Obokprof.Małoszew-skiegowybranoHiszpana–JoseIbanezaiprzedstawicielaAfrykidr.EmekaAnizNigerii.Ichwpro-wadzenienaczteroletniąkadencjęnastąpiwlistopadziebr.podczaszebraniaplenarnegoZdKwBonn.

Prof.PiotrMałoszewskijestpra-cownikiemnaukowym,absolwen-temWydziałuElektrotechnikiAGHwKrakowie,wicedyrektoremInsty-tutuEkologiiWódPodziemnychwCentrumBadawczymHelm-holtzawMonachium.Odponaddziesięciulatjestprzewodniczą-cym Rady Naczelnej PolskichKatolikówŚwieckichwNiemczechorazwiceprzewodniczącymPol-skiejRadyDuszpasterskiejEuropy

Trzech przedstawicieli katolików obcojęzycznych w ZdK, w środku prof. Piotr Małoszewski

Page 32: ToruńSkie SpoTkanie Młodych

WSPÓLNOTA POLSKA nr 2/201330

Napoczątku spotkaniaprezes„WspólnotyPolskiej”LonginKomo-łowskiwyjaśniłzamysłpowstaniapamiątkowejpublikacjipoświęco-nejtragiczniezmarłemuMacie-jowiPłażyńskiemu.Książka,jak

napisanowewstępie:„niejestpoli-tycznąbiografiąaniobiektywnymportretempublicznejosoby.TojedyniepróbazatrzymaniamiędzynamiCzłowieka,któryodchodzącpozostawiłposobiewielkąpustkę”.

Ideąbyłopokazanieemocji,jakiewśródbliskichiosób,któremiałyszczęścieznimwspółpracować,budziłjakoczłowiek,działacz,poli-tykiprzyjaciel.Dlategoteżwalbu-mieznalazłysiębardzoosobistewypowiedziiopinie.Komołowskipodzieliłsięrównieżwłasnąopinią,żeuważaMaciejaPłażyńskiegozaczłowieka,któryswojąrolę–pol-skiegopolityka–traktowałnie-zwyklepoważnie,wkategoriachpublicznej służby i obowiązkuwobecspołeczeństwa–stądtytułalbumu.Wostatnichdwóchlatachjakoprezes„WspólnotyPolskiej”poświęciłsiębezresztysłużbiewszystkimPolakomzamieszkałympozagranicamiojczyznyichciałsprawić,abysprawypolonijnestałysięprzedmiotempoważnejdebatypolityków.Komołowskidodałrów-nież,żejakouczestnikiobser-watorpolskiejscenypolitycznejdostrzega,żeobecnienadetosem

Odchodząc pozostawił po sobie wielką pustkę– promocja albumu o Marszałku Płażyńskim

Uroczystapromocjaalbumu„Moimpowołaniemjestsłużbapubliczna–rzeczomarszałkuMaciejuPłażyńskim”odbyłasię19czerwca2013r.wDomuPoloniiwWarszawieizgromadziłalicznegronoprzyjaciółiwspółpracownikówśp.MaciejaPła-żyńskiego.Album,naktóryzłożyłosiękilkanaścieartykułówwspomnieniowychizdjęcia,powstałwhołdzieWojewodzieGdańskiemu,MarszałkowiSejmuRP,WicemarszałkowiSenatuRPiPrezesowiStowarzyszenia„WspólnotaPolska”.

Od lewej: Longin Komołowski, Tomasz Chodnikiewicz, Jan Borowczak, Marek Kempski i Maciej Kazienko

Page 33: ToruńSkie SpoTkanie Młodych

31WSPÓLNOTA POLSKA nr 2/2013

iMariaCiesielskazbiuradoradcówMarszałkaSejmuRP.Wśródgościbylitakżesamorządowcyiprzy-jacielezMałopolski,PodkarpaciaiŚląska,dziennikarkaAnnaPopekiprzyjacielzTczewaJacekPrętki.Niesposóbwymienićwszystkich,którzyspotkalisięwwarszawskimDomuPoloniinawspólnewspo-minanie.

Jolanta WroczyńskaFoto JW

NapromocjęalbumuprzyszłowieludobrychznajomychPanaMar-szałka,m.in.szefowaKancelariiSenatuRPEwaPolkowska,senatorAndrzejPerson,posełMirosławKoźlakiewicz,posełJanBorow-czakiposełJanWarzecha.WśródgościbyłJanuszSteinhoff,byływicepremieriministergospodarki,wieloletniznajomyMarszałkaorazwspółpracownicyzokresupracywsejmie:byłaszefowaKancelariiSejmuWandaFidelus-Ninkiewicz

służbypublicznejgórębiorągrypolityczneisprawnośćmedialna,zaśprzedwczesnaśmierćPłażyń-skiegostajesięsymbolemodcho-dzeniawprzeszłośćpojmowaniapolitykijakotroskiodobrowspólne.

Książkapozawspomnieniamizawieralicznezdjęcia,stareinowe,zrodzinnychalbumów,zliceumwPasłęku,zestrajkunawydzialehumanistycznymUniwersytetuGdańskiegoistrajkuwStoczniGdańskiej,zWigiliiwSpółdzielni,,Świetlik”imeczukonserwatyścikontraliberałowienastadioniegdańskiej Lechii.Wzruszającerodzinneobrazywakacyjnezżonąidziećmiczyzcórkąpodczaskwe-stynarzeczpowodziannaDolnymŚląsku.Ciekawądokumentacjęsta-nowiązdjęciazposzczególnychokresówzaangażowaniaMaciejaPłażyńskiegojakowojewodygdań-skiego,marszałkasejmu,wicemar-szałkasenatuiopiekunaPoloniiiPolakównaWschodzie.

Spotkaniezaszczyciliswąobecno-ściączłonkowierodzinyPanaMar-szałka–małżonkaElżbietaidzieci,KatarzynaiJakub.Wpaneluwspo-mnieniowym,którypoprowadziłdziennikarzKrzysztofSkowroń-ski,postaćMaciejaPłażyńskiegoprzybliżyli:przyjacielMarszałkaTomaszChodnikiewicz,posełJanBorowczak,śląskidziałaczzwiąz-kowyibyływojewodaMarekKemp-ski,bliskiwspółpracownikMaciejKazienkozGdańskaorazLonginKomołowski.

Spotkaniu towarzyszył pokazfilmuwspomnieniowego orazotwarciewystawypoświęconejMaciejowiPłażyńskiemu.Gościewciszyiskupieniuobejrzelifilm,którydołączonyjestrównieżdoalbumu.NazakończenieprojekcjigłoszabrałPawełZarzycki–koor-dynatorwydaniaalbumuireżyserfilmu,którypodzieliłsięswoimiwspomnieniamizrealizacjiobrazu.Przesłaniemfilmujestmemento:„Wszyscy,którzyGoznali,zobo-wiązanisądokrzewieniawartościiideałów,jakimiprzezcałesweżyciepozostawałwierny.”

Od lewej: Szefowa Kancelarii Senatu RP Ewa Polkowska, poseł Mirosław Koźlakiewicz, poseł Jan Borowczak

Od lewej: Bogdan Filipek, Tadeusz Filipek, Stanisław Filipek i poseł Jan Warzecha

W środku: Maria Ciesielska z Gabinetu Marszałka Sejmu RP i była Szefowa Kancelarii Sejmu RP Wanda Fidelus-Ninkiewicz

Page 34: ToruńSkie SpoTkanie Młodych

WSPÓLNOTA POLSKA nr 2/201332

Todoskonałaformapromocjipol-skościpozajejgranicami.Wstu-diumwzięłoudział22słuchaczy,wtymażsiedemosóbrozpoczęłonaukęnapierwszymroku.Podczascałodziennychzajęćodgodz.8.30do21.00pracowalirównieżm.in.zChóremWarsztatowym„Repeti-tio”,składającymsięzestudentówAkademiiMuzycznychzPoznania,WrocławiaiBydgoszczy.Dziękitemuzdobywanąwiedzęmogliwsposóbpraktycznyprzenieśćnaćwiczebnyzespół,powoływanyspecjalnienapotrzebyStudiumwKoszalinie.

PodczasinauguracjiiwręczaniaindeksówsłuchaczomprezesSto-warzyszenia„WspólnotaPolska”LonginKomołowskiprzypomniał,żejakuczynashistoria,PolskaprzetrwaładziękiKościołowi–którybyłostojąjęzykapolskiegoitradycjiorazdziękinaszejkul-turze.Dodał,cytującpapieżaJanaPawłaII,żedzisiajmamywolnąOjczyznę,aleta„wolnośćjestnamnietylkodana,aleizadana”.

SłuchaczeStudium,próczumie-jętnościdyrygenckich,posiadająrównież piękne głosy, którychwaloryprezentująpodczaskon-certówchóru„Ojczyzna”,złożonegowłaśniezestudentówkoszaliń-skiego studium. Ten unikalnyzespół, kierowany przez prof.ElżbietęWtorkowskązAkademiiMuzycznejwBydgoszczy,takżewykładowcyemisjigłosu,prezen-tujeswojeumiejętnościpodczaskoszalińskiejimprezy,zachwy-cającszerokąpublicznośćpolo-nijnego lata, przyczyniając siędopromocji polskiej literaturychóralnejwświecie.WtymrokuwWarsztatachChóralnychwziąłudziałdwudziestoczteroosobowychór„Społem”zMińskakierowanyprzezabsolwentakoszalińskiegoStudium–AleksandraSzugajewa.

NataliaKriwaszijewazMińska,słuchaczka IV roku studium,powiedziała:–Przyjechałamtu,gdysiędowiedziałam,żewKosza-liniesąwspanialiwykładowcyodchóralistyki,emisjigłosuiaran-

wspólniepracujemy, każdynapewnoznajdziecośinteresującegodlasiebie.Oczywiście,pracujemynadkanonempolskiejliteraturychóralnej,alekażdegorokuprzy-wozimydoKoszalinanoweutworywspółczesnychpolskichkompo-zytorów.Bardzonascieszy,żepoznawanewKoszalinieutworywzbogacająnastępnierepertuarypolonijnychchórówwróżnychkrajach.

–Wzwiązkuzkrótszymczasemtrwaniapracowaliśmyjeszczebar-dziejintensywniej–przyznajeprof.PrzemysławPałka–zAkademiiMuzycznejwPoznaniu,dyrek-torartystycznyPolonijnegoLatawKoszalinieikierownikStudiumDyrygentów–Każdydyrygentjestindywidualnościąitakmusibyć–dopowiada–alewwachlarzuzaproponowanychprzeznaspozy-cjirepertuarowych,nadktórymi

Studium DyrygentówChórów Polonijnych w Koszalinie

Studium Dyrygentów i Polonijne Warsztaty Chóralne złożyły się na Polonijne Lato w Koszalinie 2013, w którym uczestni-czyli artyści z USA, Rosji, Ukrainy, Łotwy i Białorusi.

EdukacjawStudium,którawtymrokutrwałaod6do14lipca,realizowanajestwtokuindywidualnegonauczaniaiobejmujećwiczeniazzakresudyrygowania,emisjigłosuindywidualnejizespołowej,metodykiprowadzeniazespołówśpiewaczych,polskiejliteraturychóralnej,aranżacjim.in.naróżnezespoływokalneiwokalno-instrumentalne.UdziałwStudiumzapew-nianietylkodoskonaleniedyrygenckiegowarsztatu,aletakżepoznaniebogatejpolskiejliteraturymuzycznej,doskonaleniejęzykapolskiegoorazspotkanieartystówpolonijnychzróż-nychstronświata.

Page 35: ToruńSkie SpoTkanie Młodych

33WSPÓLNOTA POLSKA nr 2/2013

żacji,ajauczęmuzykipolskiejiśpiewu.NatomiastIewgenMorgunzukraińskiegoDoniecka,gdziena1,5mlnmieszkańców20tys.toPolacy,cieszyłsię,żezKoszalinawracaznowyminutamiiumie-jętnościami.

Całejimprezietowarzyszyłaprzyja-zna,rodzinnaatmosfera.Wszyscychórzyściisłuchaczezjednoczylisięwjedenzespół,abyuczyćsięikultywowaćpolskość.WramachPolonijnegoLataodbyłysiętrzykoncerty:wBiałogardzie,DygowieiKoszalinie.Podczastychkon-certówopróczchórudyrygentów„Ojczyzna”orazchóru„Społem”,możnabyłozobaczyćtegorocznychdyplomantów,którzywtensposóbzdawaliswójegzamin,popięcio-letnimprzygotowaniu.Zwieńcze-niemcałejimprezybyłauroczystaMszaświęta14lipcawkoszaliń-skiejkatedrze,celebrowanaprzezJEks.bpapomocniczegoDiecezjikoszalińsko-kołobrzeskiejKrzysz-tofaZadarko.Bezpośrednioponiejodbyłsiękończącykoncertgalowy,podczasktóregozostaływręczonedyplomydlaabsolwen-tów.Wręczylije:przewodniczącaKołaTerenowegoOddziałuZachod-niopomorskiegoStowarzyszenia„WspólnotaPolska”senatorGrażynaAnnaSztarkiwiceprzewodniczącysenatorPiotrBenedyktZientar-ski.PodczaswręczeniaobecnybyłrównieżwiceprezydentKoszalinaLeopoldOstrowski.

TegorocznadyplomantkaTatianaOzirska z Ukrainy, ze łzamiwoczach,podziękowaławimieniuwszystkichuczestnikówPolonij-negoLata,zarównoorganizatorom,jakiwszystkimosobomiinstytu-cjom,dziękiktórymmogłaodbyćsięwtymrokuimpreza.PolonijneLatotoopróczpracyinauki,wieleemocji,wzruszeńiprzyjaźni.Todziękitejimprezieszerzysiępol-skamowaipolskapieśńnaustachPolaków, rozsianychpocałymświecie.

Paweł Mielcarek / Ewa MarczakFoto:PawełMielcarek

Koncert w Białogardzie

Zajęcia dyrygowania – prof. Przemysław Pałka

Zajęcia aranżacji – mgr Mirosław Gałęski

Chór z Mińska z Radą Artystyczną i senator Grażyną Anną Sztark

Page 36: ToruńSkie SpoTkanie Młodych

WSPÓLNOTA POLSKA nr 2/201334

Historiajednegoznajwybitniej-szychtwórcówpolskiejpiosenkizaczęłasięwPułtusku14stycznia1942r.,gdzieurodziłsięwkamie-nicy przy najdłuższym rynkuwEuropie,skądruszyłdoKrainyWielkichJezior.KrzysztofKlen-czon tokompozytor,wokalistaigitarzystanazywany„polskimJohnemLennonem”.W czasieswejkarieryskomponowałkilka-setpiosenekikilkadziesiątprze-bojów,wtymhityCzerwonychGitariTrzechKoron:„Kwiatywewłosach”,„Matura”,„Historiajednejznajomości”,„Białykrzyż”„Port”,„10wskaliBeauforta”,„Jesieńidzieprzezpark”,„Wróćmynadjeziora”,„Nieprzejdziemydohistorii”iwieleinnych.Zmarł7kwietnia1981r.wChicago,apochowanyzostałwPolsce.Żegnałagorodzina,przy-jacieleiulewnydeszcz…

PierwszyOgólnopolskiFestiwalim.KrzysztofaKlenczonawPułtuskuodbyłsięwdniach21i22czerwcabr.,anajegoprogramzłożyłysięprzesłuchaniakonkursowe,kon-certy,warsztatyartystyczneipro-jekcjefilmowe.

„Nieprzejdziemydohistorii,dumnijakwpiosenkach.Niebędziemystaliwgloriizgitaramiwrękach...”–śpiewalimłodziwykonawcyzakochaniwmuzyceKlenczona,którażyjewpamięcifanów,wciążświeża,aktualnaiwciążrockowa.DoIIetapukonkursuzakwalifiko-wałosię12wykonawców:zespoły„Ad’Astra”zWilna,„BlueJeans”zWrocławiazespół„OfCourse”zPułtuska,„Zirnycia”zWinnicynaUkrainieorazsoliści:RafałChmielewskizPułtuska,Magda-lenaChołujzMorawicy,TomaszDorniakzŻukowak.Gdańska,ŁukaszGocławskizTrzcianki,IrynaSharazUkrainy,AlicjaSzem-plińskazCiechanowa,WojciechWładekzZamościaiAleksandraWylężekzWarszawy.

PodczasKoncertu FinałowegopierwszejedycjiPułtuskFestiwalim.KrzysztofaKlenczonaodbyłosięuroczysterozstrzygnięcieogól-nopolskiegokonkursuwokalno--muzycznego.Laureatamizostali:MagdalenaChołujzMorawicy-NagrodaGłównaBurmistrzaMia-staPułtusk;ŁukaszGocławski

zTrzcianki-NagrodaBurmistrzaMiastaPułtusk;TomaszDorniakzŻukowak.Gdańska-NagrodaBurmistrza Miasta Pułtusk.NagrodęInternautówzdobyłaAlek-sandraWylężekzWarszawy.Laure-ataminagróddodatkowychzostali:IrynaSharazUkrainy-NagrodaSpecjalna„WspólnotyPolskiej”dlapolonijnegouczestnikaKonkursuiWojciechWładekzZamościa-wyróżnienieodStowarzyszeniaPolskiRockandRollim.KrzysztofaKlenczonaorazzespołu„CzerwoneGitary”.NagrodypieniężneAlicjiKlenczon-PatronaHonorowegoFestiwaluorazKarolinyKlenczoniJacquelineNatalieKlenczon-Longostrzymali:Magdalena ChołujzMorawicy,AlicjaSzemplińskazCiechanowaiRafałChmielewskizPułtuska.

Wyjątkowoudanaimprezaumoż-liwiłamłodym,rozpoczynającymdopierokarierę,zespołomiwoka-listomszansęnazaprezentowaniesiędoskonałejpułtuskiejpublicz-ności.Wróćmytuzarok…

JW/SWP

Festiwal im. Krzysztofa Klenczona w Pułtusku

MiastoPułtuskiStowarzyszenie„WspólnotaPolska”postanowilizorganizowaćfestiwalnacześćKrzysztofaKlenczona,legendypolskiegobigbituirocka,przełomulat60-70ubiegłegowieku.PatronathonorowynadfestiwalemobjęłaAlicjaKlenczon,apatronowaliimprezie:Stowarzyszenie„Christopher”im.K.Klenczona,StowarzyszeniePolskiRockandRollorazMiejskieCentrumKulturyiSztukiwPułtusku.

Page 37: ToruńSkie SpoTkanie Młodych

35WSPÓLNOTA POLSKA nr 2/2013

Wśródwieluwybitnychtytułówzostałyzaprezentowaneproduk-cjeStudiaFilmowego„Tor”,etiudyzpolskichszkółfilmowych:SzkołyFilmowejwŁodzi,MistrzowskiejSzkołyReżyseriiFilmowejAndrzejaWajdywWarszawieorazWydziałuRadiaiTelewizjiwKatowicach.Były tom.in.projekcje filmów:„Ki”LeszkaDawida,„Salasamo-bójców”JanaKomasy,„Wymyk”GregaZglińskiego,„Mójrower”Pio-traTrzaskalskiego,„Cudownelato”RyszardaBrylskiego,„Paparazzi”PiotraBernasia,„Królikpoberliń-sku”BartkaKonopki.

Wbogatymprogramietegorocz-nejedycjioboknowych,najcie-kawszychprodukcjifabularnychi dokumentalnych, znalazł sięwybórnajbardziejwartościowychdziełzklasykipolskiejkinemato-grafiiczyliretrospektywafilmówsłynnego mistrza KrzysztofaZanussi’ego:„Strukturakryształu”,„Życierodzinne”,„Constans”,„Sercenadłoni”.Towłaśnietuścierająsiędoświadczeniastarszegopokole-niazmłodszymitotuobserwu-jemytenświattypówludzkich,życiowychpostawidokonanychwyborów.

OrganizatoremIXFestiwaluPol-skiego Kina było OrenburskieObwodoweKulturalno-OświatoweCentrum„CzerwoneMaki”,Pol-skieCentrumKulturywMoskwie,Oblkinovideo,przywsparciufinan-sowymAmbasadyRPwMoskwie.Festiwalodbyłsięrównieżdziękiwsparciupolskichproducentów,którzywyrazilizgodęnajedno-krotne nieodpłatne publiczneodtworzeniefilmówfabularnychorazdokumentalnychdlamiesz-kańcówOrenburga.

Obchody Dni Polskiej Kulturyuświetniłylicznewystawy,zapre-zentowanewfoyerKina„Sokół”,m.in.„Dzieńdobry,Polsko!”uka-zującahistorięprzyjaznychkon-taktówCentrum„CzerwoneMaki”z Polską i wystawa polskiegoplakatufilmowego.Festiwalowitowarzyszyłyrównieżwystępyartystyczne,w których udziałwzięłydziecięceimłodzieżowezespołyartystycznezobwoduorenburskiego.Nakoncercieniemogłozabraknąćpoloneza.

Festiwal,prezentującorenburskimwidzomnajciekawszepolskiepro-dukcje,przyczyniasięnietylkodopromocjipolskiegokina,alepołączonyzinnymiimprezamikulturalnymispołecznościpol-skiej,przedewszystkimpomagawbudowaniudobrychrelacjipol-sko-rosyjskich.

Wanda SeliwanowskaprzewodniczącaCentrum„CzerwoneMaki”

IX Festiwal

Polskiego Kina w Orenburgu

Tradycyjniewdrugiejpołowiemajabr.odbywałsięFestiwalPolskiegoKinapodhasłem:„ZPolski–zmiłością!”,którystałsięnieodłącznymhitemDniKulturyPolskiej,wpisującsięwżyciekulturalneobwoduorenburskiego.

Page 38: ToruńSkie SpoTkanie Młodych

WSPÓLNOTA POLSKA nr 2/201336

OficjalneotwarcieDniKulturyPolskiejnastąpiło6czerwcabr.TegosamegodniaodbyłasięMię-dzynarodowaKonferencjaHisto-ryczna,podczasktórejzeswoimiwykładamiwystąpili:prof.drhab.StanisławAchremczyk„Królewiecjakoośrodekeuropejskiejkultury inauki”;prof.drhab.JurijKostaszow„RolaKoningsbergawewspółpracynaukowejikulturalnejzRosją odXVIIIdoXXw.”;TadeuszBarył„Procesymigracyjnenaobszarzebyłychziempruskichiproblemtożsamościregionalnejichnowych

mieszkańców”.Podczasdebatyhistorycznej wypowiadali sięrównieżks.drJerzySteckiewicz,drJerzyŁapo,KrystynaJarosz,DanutaSzczęsna,SwietłanaGri-bowska,WacławHojszykiAndriejMartyniuk.

Pokonferencjiuroczystościprze-niosłysiędoCzerniachowska,gdziewramachDniKulturyodbyłosięszeregimprezdlanajmłodszych,m.in.dużymzainteresowaniemcieszyłysięwarsztatytanecznedladzieci imłodzieżyzeWspólnot

KulturyPolskiejprowadzoneprzezprofesjonalnegotancerzaichore-ografaKrzysztofaGąsiorka.

8czerwcatradycyjniezaproszenigościeuczestniczyliwemszyśw.odprawionejwkościeleśw.Bru-nonazKwerfurtuprzezks.JerzegoSteckiewicza.Tegodniaodbyłsięrównież konkurs recytatorskiorazkonkurspolskiejpiosenki.Zainteresowanie konkursamibyłobardzoduże,poziomwysokiiwyłonieniezwycięzcówbyłodlajurydużym problemem.Poczę-ścikonkursowejswojemożliwościzaprezentowaliuczestnicywarsz-tatówtanecznych,którzytańczylikrakowiaka,polkę,kujawiakaorazinnepolskietańce.PublicznośćmiałamożliwośćobejrzeniatakżetańcówludowychwwykonaniuLudowegoZespołuArtystycznegoPROMNIzeSzkołyGłównejGospo-darstwaWiejskiegozWarszawy.

XIIDniKulturyPolskiejzakończyłysięwystępemHannyBanaszak,która zachwyciła wszystkichswoimprzepięknymgłosem.

TegoroczneimprezywramachDniKulturyPolskiejodbyłysiędziękiMuzeumKulturyLudowej wWęgo-rzewie,TowarzystwuRatowaniaDziedzictwaKulturowegoKresówDawnych iObecnych„Ojcowizna”,KonsulatowiRPwKaliningradzie,AdministracjiRejonuCzernichow-skiego orazNiekomercyjnemuPart-nerstwu„DomPolski”im.FryderykaChopina wCzerniachowsku.

Wioletta dymarskaSWP/OddziałPomorski

Święto kultury polskiej w Obwodzie Kaliningradzkim

JużporazXIIodbyłysięwObwodzieKaliningradzkimDniKulturyPolskiej,którezgromadziływdniach3-8czerwcabr.licznegronomiłośnikówtegopolskiegoświęta.

Page 39: ToruńSkie SpoTkanie Młodych

37WSPÓLNOTA POLSKA nr 2/2013

bieG inteGracyjny baDmintOn beacH SOccer bOwlinG bryDż DuatHlOn erGOmetry GOlF jeŹDziectwO kajakarStwO kOlarStwO mtb kOlarStwO SzOSOwe kOSzykÓwka lekka atletyka łucznictwO mini iGrzySka Piłka nOżna Piłka SiatkOwa HalOwa Pływanie rinGO SiatkÓwka PlażOwa StrzelectwO Szermierka teniS StOłOwy teniS ziemny turniej rODzinny wĘDkarStwO żeGlarStwO

XVI Światowe Letnie Igrzyska Polonijnekielce 2013igrzyska odbędą się w dniach 3-10 sierpnia 2013 r. na terenie miasta kielce i w okolicznych ośrodkach sportu. Serdecznie zapraszamy do udziału w tej wspaniałej imprezie, będącej świętem polonijnego sportu!

Strona internetowa igrzysk:

www.igrzyskapolonijne.kielce.eu

DoDatek specjalnypłyta DVD

DzieńFlagi DzieńPolonii 2maja2013

Kuchniapolska potrawywigilijne

kuchnia polskaBefsztyk tatarski

Żurek

Półgąsek po polsku

Chłodnik po Litewsku

Karp po polsku w szarym sosie

Sandacz faszerowany

po polsku

Gruszka po karmelicku

Kaczka po hetmańsku

Polędwiczki z kuchni biskupiej

Pascha

Kutia

Polewka migdałowa

Schab po pułtusku

Sandacz po polsku

Pierogi z kapustą i grzybami

Page 40: ToruńSkie SpoTkanie Młodych

WSPÓLNOTA POLSKA nr 2/201338