Tin Hoc Trong Hoa Hoc

  • Upload
    bihpu2

  • View
    230

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

  • 8/9/2019 Tin Hoc Trong Hoa Hoc

    1/202

    TRNG I HC CN THKHOA SPHM

    THNG K HA HCV TIN HC TRONG HA HC

    ThS. Hunh Kim Lin

    2006

    1

  • 8/9/2019 Tin Hoc Trong Hoa Hoc

    2/202

    THNG TIN V TC GI

    PHM VI V I TNG SDNGCA GIO TRNH

    1. THNG TIN V TC GI

    H v tn: Hunh Kim LinSinh nm: 1955Cquan cng tc:B Mn: Ha Hc Khoa: S Phm

    Trng: i hc Cn Tha ch Email lin h: [email protected]

    2. PHM VI V I TNG SDNGGio trnh c th dng tham kho cho cc ngnh : C nhn Ha hc, S Phm

    Ha hc, Cng ngh Ha HcC th dng cho cc trng: i hc S Phm, i hc Khoa Hc T Nhin, Cao

    ng S Phm

    Cc t kha: Phng sai, lch chun, Sai s ngu nhin, Sai s h thng,Chun thng k, MS Excel, Chem win, Chem office, MS flash.Yu cu kin thc trc khi hc mn hc ny: Xc sut thng k v tin hc cn

    bn (trnh A)

    2

  • 8/9/2019 Tin Hoc Trong Hoa Hoc

    3/202

    MC LCBA.......................................................................................................................................1

    THNG TIN V TC GI ................................................................................................2

    MC LC ...........................................................................................................................3

    PHN I: THNG K HA HC.......................................................................................8

    Chng 1: I CNG V THNG K .........................................................................8

    I. SAI S NGU NHIN V SAI S H THNG. .....................................................8

    1. Cc khi nim thng dng: ....................................................................................8

    2. Sai s ngu nhin:.....................................................................................................9

    3. Sai s h thng: ......................................................................................................10

    4. Lan truyn sai s h thng v sai s ngu nhin: ...................................................12

    II. HM PHN B (DISTRIBUTION FUNCTION) ..................................................121. Cc khi nim cbn: ............................................................................................12

    2. Hm phn b chun (Normal distribution function): .............................................13

    3. Hm phn b mu:..................................................................................................18

    III. CC CHUN (TEST) THNG K........................................................................24

    1. Khi qut v phng php kim nh thng k: ....................................................24

    2. Chun Dixon (Zlt = n,PQ ) .......................................................................................26

    3. Chun (t) (Zlt =p,n ).........................................................................................284. Cc chun : .......................................................................................................30

    5. Chun Fisher. (Zlt =III f,f,P

    F ).....................................................................................33

    6. Chun Cochran . (Zlt= GP,f,n) ..................................................................................34

    7. Chun Student (t-Test): ..........................................................................................35

    8. Chun Gauss (Zlt = Up)...........................................................................................38

    9. Chun Duncan. (Zlt = thf,R,Pq ) ...............................................................................39

    CU HI N TP........................................................................................................45TI LIU THAM KHO..............................................................................................45

    Chng 2: PHN TCH PHNG SAI...........................................................................46

    I. KHI QUT V PHN TCH PHNG SAI (ANALYSIS OF VARIANCE).....46

    1. Mc ch v ngha: ..............................................................................................46

    2. Nguyn tc v thut ton: .......................................................................................46

    II. PHN TCH PHNG SAI MT YU T (SINGLE FACTOR) ........................47

    III. BI TP NG DNG............................................................................................50

    1. Bi tp 1:.................................................................................................................50

    2. Bi tp 2:.................................................................................................................52

    3

  • 8/9/2019 Tin Hoc Trong Hoa Hoc

    4/202

    BI TP ........................................................................................................................56

    TI LIU THAM KHO..............................................................................................56

    Chng 3: PHN TCH HI QUY ..................................................................................57

    I. KHI QUT V PHN TCH HI QUY................................................................57

    1. Mc ch v ngha : .............................................................................................572. iu kin thc hin: ...............................................................................................57

    II. PHNG TRNH HI QUY TUYN TNH N GIN (Y=ax + b). .................57

    1. Nguyn tc tm cc h s ca phng trnh hi quy: .............................................57

    2. Tnh cc h s a , b v cc thng s cn thit: .......................................................58

    3. Xt ngha ca h s hi quy (chun Student):.....................................................59

    4. Kim nh s tuyn tnh gia x v y ca phng trnh hi quy ( chun Fisher): .60

    5. Trnh by phng trnh hi quy km vi cc c trng cn thit:.........................60

    6. ng dng phng trnh hi quy: ............................................................................61III. PHNG TRNH HI QUY TUYN TNH NHIU BIN.................................62

    IV. BI TP NG DNG............................................................................................62

    1. Bi tp 1:.................................................................................................................62

    2. Bi tp 2:.................................................................................................................65

    BI TP ........................................................................................................................66

    TI LIU THAM KHO..............................................................................................67

    PHN II: TIN HC NG DNG TRONG HA HC ..................................................68Chng 1: PHN TCH DLIU BNG MICROSOFT EXCEL .................................68

    I. CNG C PHN TCH DLIU TRONG EXCEL. .............................................68

    II. NG DNG PHN TCH DLIU. .....................................................................70

    1. Loi gi tr bt thng (aberrant observation): ......................................................70

    2. Thng k m t:......................................................................................................71

    3. So snh phng sai:................................................................................................74

    4. So snh gi tr trung bnh vi hai phng sai ng nht:.......................................76

    5. Phn tch phng sai mt yu t: ...........................................................................796. Hi quy tuyn tnh n gin:..................................................................................82

    7. Hi quy tuyn tnh a tham s: ..............................................................................85

    BI TP ........................................................................................................................88

    TI LIU THAM KHO..............................................................................................88

    Chng 2: CHNG TRNH MS EQUATION ..............................................................89

    I. CA SNG DNG. ..............................................................................................89

    1. Cch mca s: .....................................................................................................892. c im ca ca s:..............................................................................................90

    3. Cch ng ca s: ..................................................................................................90

    4

  • 8/9/2019 Tin Hoc Trong Hoa Hoc

    5/202

    II. THANH MENU. .......................................................................................................90

    1. Menu File: ..............................................................................................................90

    2. Menu Edit: ..............................................................................................................90

    3. Menu View: ............................................................................................................91

    4. Menu Format: .........................................................................................................915. Menu Style: ............................................................................................................91

    6. Menu Size:..............................................................................................................92

    7. Menu Help: .............................................................................................................92

    III. TNH NNG K THUT. .....................................................................................93

    1. Thanh k hiu: ........................................................................................................93

    2. Thanh khung mu: ..................................................................................................94

    IV. BI TP NG DNG............................................................................................95

    1. Bi tp 1:.................................................................................................................952. Bi tp 2:.................................................................................................................96

    3. Bii tp 3: ...............................................................................................................96

    4. Bi tp 4:.................................................................................................................96

    5. Bi tp 5:.................................................................................................................96

    TI LIU THAM KHO..............................................................................................97

    Chng 3: CHNG TRNH CHEMWIN ......................................................................98

    A. CHNG TRNH CHEMWIN 3.............................................................................98I. CA SNG DNG............................................................................................98

    II. THANH MENU.....................................................................................................99

    III. TNH N NG K THUT................................................................................104

    B. CHNG TRNH CHEMWIN 6...........................................................................107

    I. CA SNG DNG..........................................................................................107

    II. THANH MENU...................................................................................................108

    III. CC THANH CNG C. .................................................................................109

    IV. CCH M THVIN V NP TRANG MU. ...........................................111V. BI TP NG DNG. ......................................................................................112

    BI TP...................................................................................................................115

    TI LIU THAM KHO............................................................................................116

    Chng 4: CHNG TRNH CHEMOFFICE ..............................................................117

    A. CHNG TRNH CHEMDRAW..........................................................................117

    I. CA SNG DNG..........................................................................................117

    II. THANH MENU...................................................................................................118III. BI TP NG DNG. .....................................................................................121

    B. CHNG TRNH CHEM3D.....................................................................................130

    5

  • 8/9/2019 Tin Hoc Trong Hoa Hoc

    6/202

    I. CA SNG DNG: ............................................................................................130

    II. THANH MENU: .....................................................................................................131

    III. THANH CNG C. ..............................................................................................134

    III. TNH NNG K THUT: ...................................................................................136

    IV. BI TP P DNG .............................................................................................137BI TP...................................................................................................................141

    TI LIU THAM KHO........................................................................................141

    Chng 5: CHNG TRNH MICROSOFT POWERPOINT 2003.............................142

    I. CA SNG DNG. ............................................................................................143

    II. THANH MENU. .....................................................................................................143

    1. Menu File: ............................................................................................................143

    2. Menu Edit: ............................................................................................................144

    3. Menu View: ..........................................................................................................1444. Menu Insert:..........................................................................................................145

    5. Menu Format: .......................................................................................................145

    6. Menu Tools:..........................................................................................................145

    7. Menu Slide Show: ................................................................................................146

    III. XY DNG CC SLIDE.....................................................................................148

    1. Qun l cc slide: .................................................................................................148

    2. a thng tin ln slide: ........................................................................................1493. nh dng tng th cc slide: ...............................................................................151

    IV. SDNG CC HIU NG NG. ..................................................................155

    1. p dng cho cc thnh phn ca mt trang slide (dng Custom Animation): ....155

    V. K THUT TRNH DIN.....................................................................................159

    1. Cch bt u v kt thc trnh din: .....................................................................159

    2. Bt u cc hiu ng v chuyn slide, quay li hiu ng trc:..........................159

    3. Cc hot ng khc khi trnh din:.......................................................................160

    VI. BI TP NG DNG..........................................................................................1601. Bi tp 1:...............................................................................................................160

    2. Bi tp 2:...............................................................................................................163

    BI TP ......................................................................................................................164

    TI LIU THAM KHO............................................................................................164

    Chng 6: CHNG TRNH MACROMEDIA FLASH (FLASH)..............................165

    I. CA SNG DNG V MT S KHI NIM C BN................................165

    1. Ca s chng trnh: ............................................................................................1652. Cc khi nim cbn: ..........................................................................................166

    II. THANH MENU. .....................................................................................................166

    6

  • 8/9/2019 Tin Hoc Trong Hoa Hoc

    7/202

    1. Menu File : ...........................................................................................................166

    2. Menu Edit : ...........................................................................................................167

    3. Menu View : .........................................................................................................167

    4. Menu Insert:..........................................................................................................167

    5. Menu Modify:.......................................................................................................1686. Menu Text: ...........................................................................................................171

    7. Menu Control: ......................................................................................................171

    8. Menu Window:.....................................................................................................171

    III. THANH CNG C (TOOLS). .............................................................................173

    IV. BI TP NG DNG..........................................................................................175

    1. Bi tp 1:...............................................................................................................175

    2. Bi tp 2:...............................................................................................................180

    3. Bi tp 3:...............................................................................................................1834. Bi tp 4:...............................................................................................................187

    5. Bi tp 5:...............................................................................................................196

    6. Bi tp 6:...............................................................................................................197

    7. Bi tp 7:...............................................................................................................198

    8. Bi tp 8:...............................................................................................................199

    9. Bi tp 9:...............................................................................................................200

    BI TP ......................................................................................................................201TI LIU THAM KHO............................................................................................202

    7

  • 8/9/2019 Tin Hoc Trong Hoa Hoc

    8/202

    PHN I: THNG K HA HC

    Chng 1: I CNG V THNG K

    I. SAI S NGU NHIN V SAI S H THNG.

    1. Cc khi nim thng dng:

    Trong thc nghim ha hc khi o i lng X nhiu ln lp li cng cc iu kinging nhau, thu c mt dy cc gi tr xi vi i = 1, 2, ..., n.

    Mi gi tr xi gi l mt yu t ca tp h p, n l dung lng ca tp hp(observations).

    K hiu tp hp {xi}

    a) Tp hp mu (samples)

    - Nu n hu hn, dy xi to thnh mt tp hp mu

    b) Tp hp tng qut (populations)

    - Nu n , tp hp mu trthnh tp hp tng qut .

    Vy mt tp hp tng qut cha ng v s yu t v v s tp hp mu. Mt khc,khi c 2 tp hp mu no , chng c th thuc v cng mt tp hp tng qut hocthuc v hai tp hp tng qut khc nhau.

    c) Gi tr trung bnh (mean, average)

    Vi tp hp mu:

    n

    x i= (trung tm phx n b)

    Vi tp hp tng qut:

    =x (tr sng, k vng)

    d) Ph n, variance)

    -Ph sai mu:

    ng sai (dispersio

    ng

    f

    d 2i

    f: bc t do ca phng sai

    -Phng sai tng qu

    1n

    )xx(S

    2i2 ==

    di: lch ngu nhin

    t

    n

    )x( 2i2 =

    e) on)lch chun (standard deviati

    - lch chun mu : S

    8

  • 8/9/2019 Tin Hoc Trong Hoa Hoc

    9/202

    - l chun tng qut:

    tandard erro of the mean)

    ch

    - lch chun tngi (s

    n

    SS = x

    f) Khong bin ng R (range)R = xmax-xmin

    - H s bin ng CV (Coefficient of variation): 100x

    SCV =

    2. Sai sngu nhin:

    Sai s ngu nhin pht sinh do hng lot nguyn nhn khng kim sot c vlun

    u nhin

    i hon ton ngu nhin. Khi n tng th s du (+) cng xpx s

    sngu nhin. unhin

    s ngu nhin. N biu tho cng c ngha l lp li ca php o. N thay i ngu

    nhin

    tc) Tr

    hp l mt yu t no ca tp hp y m tt cccy i tp hp u tn ti mt trung tm phn b.. Tphp {

    lun c mt trong bt c php o no

    a) lch ng lch ngu nhin di c cc tnh cht sau :

    - Du (-) hay (+) thaydu (-).

    - Gi tr tuyt i |di| cng thay i hon ton ngu nhin nhng gi tr cng nh sc tn s xut hin cng ln, ngc li gi tr cng ln s c tn s xut hin cng nh.

    = 0d i - Tng i s

    Nhng tnh cht trn cho thy lch ngu nhin di

    l du hiu tn ti ca saiTuy nhin, mt gi tr d ring l khng th coi l i din cho sai s ngi

    . i din cho sai s ngu nhin phi l ton b tp hp {di}.

    b) phn tn

    - Phng sai : l i din cho sai s ngu nhin (khng cng th nguyn vi xi)

    - lch chun (mu hoc tng qut) l thc o ca sai phn tn ca kt qu

    ty thuc phng php o lng, iu kin o lng, ln ca i lng o vvo c nhn ngi o lng. Chnh v th m lch chun l mt thng s thng k

    quan trng c s dng rng ri rong nhiu ngnh khoa hc.ung tm phn b:

    Trung tm phn b ca mt tpu t khc quy t xung quanh. Mxi} c trung tm phn b l x

    t i lng ngu nhin X c biu din bng hai thng s :Tm li, m

    - x : biu th trung tm phn b

    - S: biu th phn tn

    Ch :

    9

  • 8/9/2019 Tin Hoc Trong Hoa Hoc

    10/202

    - S c dng biu dinsai sngu nhin ca php o

    ng c th gim thiu ti mc ty mun

    thng:

    a) P

    Th d : Cc qu cn chun, dung dch m pH chun dng cho my o pH.

    ia gi tro c so vi gi trng cai l

    - Khng th loi bc sai s ngu nhin nhbng cch tng ln s ln o n mt cch tng ng.

    3. Sai sh

    hn bit sai s h thng v sai s ngu nhin.Gi s x l gi trng ca i lng X, gi tr ny cn c theo mu chun hoc

    chtchun.

    Sai s h thng ca php o l hiu s gng o.

    = x x

    Sai s h thng c cc tnh cht sau :

    Sai s thng c xem xt khi | | > S

    ring l:

    n hng nh, vvy t

    - C du hngnh :

    - Khi < 0 : gi l sai s tha.

    - Khi > 0 : gi l sai s thiu.

    - C ln || cng hngnh cho mii lngo.

    h

    Php o coi nh khng mc sai s h thng khi | | < S.

    - l tngi sca nhng sai shthng

    = i

    Mi i pht sinh t ngun sai s ring, mi ngun c du v lng i s cng c du v l n hng nh.

    - Sai s h thng tng ix

    biu thng (accuracy).

    - Sai s ngu nhin tng i

    x

    b) Phn bit

    Sbi u th chnh xc (prescision).

    ng v chnh xc :

    cao khi- Mt php o c ng x cng gn x

    o nhng gitr xi

    - Mt php o c chnh xc cao khi s ln o lp li in ht nhau chphn b st gn gi tr x . Tuy nhin khng phi c ng cao th nht thit c

    chnh xc cao.

    Phn bit 4 trng hp :

    o c chnh xc cao, nhng ng km : S nh v || > S.

    + Php o c chnh xc km, nhng ng cao : S ln v || < S.

    + Php

    10

  • 8/9/2019 Tin Hoc Trong Hoa Hoc

    11/202

    + Php o c chnh xc v ng u km : S ln v || > S.

    Php o c chnh xc v ng cao : S nh v || < S.

    khng hon ho ca nh ch to dng co lng hoc dngco

    : Cc vch chia ca buret khng u nhau, qu cn b mi mn...

    t cc tp cht trong ha cht em s dng phn tch hahc.

    ch nn gi l sai s t l.

    t phn trong dung dch lm thp kt quphn

    n php loi b sai s h thng :

    th php o phi gm hai giai on:

    iai on 2 : Tin hnh o trn mu so snh.

    +

    c) Phn loi sai s h thng :

    - Sai sdng c :

    L sai s gy ra do sxung cp trong qu trnh s dng.

    Th d

    - Sai sha cht :

    L sai s gy ra do c m

    Th d : Lng nh SiO2 trong NaOH, lng nh Fe3+ trong HCl...

    - Sai sc th:

    L sai s thuc v nguyn l ca phng php phn tch.

    Th d : Phng php phn tch th tch c hai sai s phng php quan trng :

    - Sai s ch th.

    - Sai s t l : gy ra do xc nh khng ng nng dung dch chun.

    V vy nu cht phn tch c nng cng cao th phi tiu tn nhiu th tch dungdch chun, do s mc sai s h thng cng ln. Sai s ny t l vi hm lng cacht phn t

    Trong phng php phn tch trng lng, c hai loi sai s tri chiu nhau :- Sai s thiu : gy ra do kt ta tan mtch.

    - Sai s tha : gy ra do s cng kt ca kt qu lm cho tng kt qu phn tch.

    d) Cc bi

    - Nguyn l ly so theo hiu s.

    Theo nguyn l ny, c c mt so ng

    - Giai on 1 : Tin hnh o trn mu nghin cu.

    - G

    11

  • 8/9/2019 Tin Hoc Trong Hoa Hoc

    12/202

    Kt quo ly theo hiu s ca cc so thu c mi giai on.

    php phn tch, tin hnh phn tch vi mu nghincu, n hnh vi mu trng l mu khng c mt chtnghi

    php thm chun :

    y mu so snhc c chtchun

    - ng vi hm lng x1 ca mu, o c tn hiu phn tch l y1.

    - ng vi hm lng x2 = x1 + a (thm vo), o c tn hiu phn tch l y2.

    Mu so snh c la chn thch hp cn c theo ngun gc pht sinh sai s hthng.

    * Th nghim trng :

    loi tr sai s ha cht trongthu c kt qu x . Sau ti1n cu nhng c thc hn trong cng iu kin vi mu nghin cu, thu c kt

    qu x2. Hm lng cht em phn tch c tnh : x = x1 - x2

    * Phng

    Cn gi l phng php thm. Khc vi th nghim trng, ch to bng cch ly mu nghin cu v cho thm mt lng chnh x. Vy :

    Nu gia tn hiu phn tch y v hm lng x c quan h tuyn tnh th :

    x1 y - y2 1

    Phng php thm c s dng rng ri khi phn tch cc hm lng vt nhm

    =y1

    lo b sai s h thng gy ra bi thnh phn th 3 m nhiu khi khng bit r.

    iu kin p dng thnh cng phng php thm l quan h gia x v y phi

    i b sai s ha cht ln y1.

    thng v sai sngu nhin:

    a cc so gin tip. Bnng v sai s ngu nhin dn n cc thut ton lan truyn

    II. H1. C

    hin lin tc :

    c th ca X lp y mt hay mt khong ca trc s, hoc lpy t

    {X = a} = 0.

    i

    tuyn tnh v ngoi ra cn phi lm th nghim trng lo

    4. Lan truyn sai sh

    Sai s ca so trc tip c lan truyn sang sai s ccht khc nhau ca sai s h thsai s cng khc nhau.

    M PHN B (DISTRIBUTION FUNCTION)c khi nim cbn:

    a) i lng ngu n

    Mt LNN (i lng ngu nhin )X c gi l LNN lin tc nu:

    - Tp hp cc gi tran b trc s.

    - Xc sut X nhn mt gi tr c th no lun lun bng khng, ngha l vimi s a : P

    12

  • 8/9/2019 Tin Hoc Trong Hoa Hoc

    13/202

    Nh vy i vi LNN lin tc, xc sut n nhn gi tr trong mt khong no r

    b) Hm

    Hm nh trn ton b trc sc gi l hm mt ca LNN lin tcX nu :

    P{a < X < b }

    P{a < X < b } l din tch hnh thang cong gii hn bi th hm s y = (x) v 2

    t c quan tm. Xc sut ny c quyt nh bi mt hm gi l hm mt xcsutca X

    mt xc sut :

    (x) xc

    (x) 0 vi mi x

    = 1dx)x( +

    Vi mi a < b

    =b

    a

    dx)x(

    ng thng x = a v x = b

    x

    y

    a b

    2. Hm phn bchun (Normal distribution function):

    a) Hm Gauss

    Hm Gauss (x) (t tp hp tng qut) vi bin s x v cc thng s, :2-x1

    2e.1

    )x(

    =2.

    Hm (x) mang y mi tnh cht ca mt hm mt xc sut.

    th:

    th(x) theo x c dng i xng hnh chung.

    * Cc i : 0dx

    )x(d = khi x = .

    13

  • 8/9/2019 Tin Hoc Trong Hoa Hoc

    14/202

    ng (x) c cc i :

    =

    = 0,399/2.

    1)x(

    0dx

    )x(d 2=

    * im un : khi x = .

    ng (x) c hai im un i xng qua trc thng ng x = v cch trc .

    Ti cc im un :

    ( + ) = ( - ) = 0,242/

    Bng 1. Cc gi trng lu ca hm phn b chun

    x

    (x) (x)

    x

    x

    (x) (x)

    x

    x

    (x) (x)

    x

    x

    (x) (x)

    x

    x

    (x) (x)

    x

    x

    (x) (x)

    x

    x

    (x) (x)

    x

    x

    (x) (x)

    x

    x

    (x) (x)

    x

    x

    (x) (x)

    x

    x-

    (x) (x)

    x -2-3

    php gii tch Ton hc, tch phn xc nh dx)x(f c gi tr bng din tch S

    bao hm gi f(x) l mt

    hm mt xc sut, ngha l khi f(x) = (x) th tch phn f

    tin cy cc gi ng l x ca tp hp {x} ri vo khong (a , b). Vy din tch S

    x (x)

    2

    0,399/

    0,242/

    0,054/ 3 0,0044/

    -2-3 - 2 23 3

    b

    Ta

    a ng f(x), trc x v hai ng thng ng x = a v x = b. Khi

    b

    a

    dx)x( = P biu th xc sut

    cho tr ri

    14

  • 8/9/2019 Tin Hoc Trong Hoa Hoc

    15/202

    c gi g bng xc sut. Mi quan h gia din tch S v P mi hmmt t , trong n b n.

    M y P phi lun lun gn lin vi khong y (a , b)l kho cy c sut tin cy

    Khi (a , b) n nh (- , + ) th xc sut P = 1 : s ki ng l xnm trong khong ) l mt s kin chc chn xy ra, xc n ny

    phi = 1.

    Phn bit hai loi khong tin cy : khong i xng v khong bt i xng.

    - Khi a i xng vi b qua im x = th (a , b) l khong i xng.

    khong bt i xng.

    trn ny ng choxc su c hm ph chu

    t khc, xc sung tin

    t tin cng vi x

    (a , b).VP.

    i rng th n gi tr ri(- , + sut ca s ki

    - Khi khng tha iu kin trn (th du a, b ng cng mt pha so vi hoc a, bkhng cch u ( t hai pha th (a , b) l

    Bng 2. Mt s khong tin cy v xc sut tin cy ng lu trn ng phn b chun

    Khong tin cy

    x = a x = bP =

    b

    dx)x( Loi khong tin cya

    i xng

    i xng

    -

    - 2

    + 0,682

    0,954

    - 3 + 3

    + 2

    0,997

    -

    -

    + 2

    + 20,977

    0,9540,5

    0,8142

    0,954

    2

    682,0

    =+

    =+

    bt i xng

    bt i xng

    2

    i xng

    Nh

    Th d : P = 0,682 c ngha l c 1000 gi tr ring l x trong tp hp {x} th c 682gi tr x nm trong khong (- ; + )

    n xt :* Bt lun l bao nhiu, din tch S bao hm gia ng (x) v ton b trc x c

    gi tr = 1; ngha l P = 1.

    * ng phn b chun c nh cng cao khi cng nh (. l thc o ca phn

    chun ca hai i lng sai s ngu nhin c coi l trng nhaukhi chng c v . ng phn b chun s khc nhau khi hai thng s

    ny k

    tn). Khi cng nh th chnh xc cng cao, cc gi tr x ring l cng tp trungli xung quanh trung tm phn b.

    * ng phn b cng thng s

    hc nhau.Quy tc 3 (ba xch ma) :

    15

  • 8/9/2019 Tin Hoc Trong Hoa Hoc

    16/202

    T bng 2, khong (a , b) vi a = - 3 v b = + 3ng vi xc sut P rt ln,= 0,9 cho khong ny rt nh, bng 1 -0,997 n m ngoi khong (a , b) ny rthim

    vi ln m gp

    mt gi tr ring l x* * c th l mt gi tr bt thng cnc xt xem c loi l ni dung ca quy

    Quy tc 3 c th huyn thnh quy tc 2, 4... ty thuc vo xc sut c chn.Khi dng quy tc 3, ch c 2 th xcsut cc gi tr b loi

    Cch p dng quy

    quy tc ny l phi bit trc ca php o.

    97.Vy xc sut gi tr ring l x i ra ngoi= 0,003 (tc l 3 ph nghn). Nhng gi tr ring n

    gp.

    Vy vi mt php o bit trc , nu ch mi o lp li c

    > + 3 hoc x* < - 3 , xb ra khi cc gi tr ring l khc khng.

    tc 3.

    cp nhn 0,3% cc gi tr b loi b ; khi dng quy t

    b cao hn, = 1 - 0,954 = 0,046, tc l 4,6%.

    tc 3 trong thc hnh :Mc ch ca quy tc ny l loi b cc so c gi tr bt thng. iu kin p

    dngCch tin hnh :

    Gi s nghi nggi tr x* trong tp hp mu {x} dung lng n. Tin hnh loi bx* v dung lng cn li l n - 1. Tnh 1nx v coi 1nx = .

    - Nu tm thy |x* - 1nx | > 3 loi b x* .

    - Nu tm thy |x* - 1nx | < 3 khng loi b x*.

    Vy s loi b hay chp nhn x* rt ph thuc vo xc sut P.

    Th d : Mt php o hm lng nguyn t X cho cc gi tr sau :

    3,45; 3,48; 3,47; 3,57* (%)

    C loi b gi tr x* khng, nu theo quy tc 3 v 2 ? ( php o c = 0,04%)

    3,473,46754

    3,473,473,483,45x 1n =

    +++=

    |3,57* - 3,47| = 0,10 < 3.0,04 = 0,12 (quy tc 3)

    |3,57* - 3,47| 0 2.0,04 = 0,08 (quy tc 2)

    b.

    R nhikhc a c

    = 0,1 >

    Theo quy tc 3 khng nn loi gi tr 3,57; nu theo quy tc 2 th c th loi

    b) Hm Gauss chun ha

    t nhiu i lng ngu nhin gp trong t n tun theo hm phn b Gauss. Snhau gia chng th hin s khc nhau c c thng s v . Tuy nhin, khi p

    dng hm Gauss trong thc t, xc sut P cng vi khong (a , b) no rt c ch . tin cho vic tnh ton P, tp hp {x} c bin i thnh tp hp {u} :

    16

  • 8/9/2019 Tin Hoc Trong Hoa Hoc

    17/202

    .dudx-x

    u =

    =

    du.e.2

    2= 1

    22u.

    1

    du..e.

    1dx.e.

    1(x)dx

    2u.2

    1-x

    2

    1

    == 2

    2

    t :2u

    11 2e.2

    )u(

    =

    (x)dx = (u)du.

    ==b

    a

    )b(u

    u(a)

    (u)du(x)dxP vi

    -a

    =

    =

    -b)b(u

    )a(u

    Bin ngu nhin x t l tuyn tnh vi bin ngu nhin u; nhng khc u ch l x li lng c th nguyn ca i lng o v cn ph thuc cc thng s v , trongkhi u khng c hai tnh cht trn.

    Nu lch d = x - c th nguyn th

    =d

    u khng th nguyn ( lch rt gn)

    Hm c thng s = 0 v ng t nh hm Gauss vtrn v thay = 0 v =

    1.ng cch tra bng tch phn

    :

    u nhin Z , k hiu Z (x) = P{Z < x})

    P{Z Z } = (Z) = P{Z < Z } = 1-

    = 1- P : Mc ngha hay xc sut ngvc

    Xc sut tin cy mt pha (one tail)

    X ti y hai pha (two tail) i xng (Px) hoc bt i xng (

    (u) gi l hm Gauss chun ha, y l mt hm Gauss c bit khi c = 1. th biu din t

    Xc sut P theo khong (a , b) c tnh d dng bLaplace .

    - ng dng ca hm phn b chun:

    Cc khi nim

    im phn v ca i lng ng

    (Hm phn b

    >

    P = 1- : Xc sut tin cy

    P )c sut n c

    17

  • 8/9/2019 Tin Hoc Trong Hoa Hoc

    18/202

    Z/2 Z1-/2Z

    P = 1- P = 1-

    ng dng 1: Tnh gii hn tin cy (GHTC, confidence limits) v khong tin cy

    (KTC, confidence level) vi xc sut P cho trc :

    Khi bit xc sut Px, tra bng tm gi tr uP (Bng tch phn Laplace).

    * i vi gi tr ring l x :

    T

    =

    xu gii hn tin cy ca ng vi xc sut P :

    GHTC() = x uP.Khong tin cy ca xung quanh x ng vi xc sut P l :

    KTC(x)

    Gi tr u P.

    * Vi gi tr

    = uP.ty thuc vo xc sut

    x :

    V n.x

    un

    x

    ==

    GHTC c ut P l :

    a ng vi xc s

    GHTC()n

    .ux P

    =

    x )n

    .u P

    = KTC(

    Khong (x - uP. ; x + uP.) rng hn khong (n

    ux;

    n

    .u-x PP

    +

    ) nn c lng

    theo x c hiu qu hn theo x.3. Hm phn bmu:

    a) Hm phn b Student:

    Hm phn b chun thch hp cho tp hp tng qut {x} vi dung lng n rt ln ( n> 30). Tp hp mu {x} vi dung lng nh (n 2) tun theo hm phn b Student. HmStudent c vai tr thay th hm phn b chun khi n nh v trc ht c s dng lng . Tng t hm (u), hm Student c cho dng hm mt xc sut(

    ct) vi bin ngu nhin t thay cho u.

    18

  • 8/9/2019 Tin Hoc Trong Hoa Hoc

    19/202

    +

    +f

    1.

    +

    =

    2

    1f

    f

    1f

    ..f

    )t(

    f : s bc

    221 t

    2

    vi : - < t < +

    t do = n -1

    S

    xt

    = hoc n.

    xt

    =

    S

    Bin ngu nhin t c gi l lch rt gn mu

    =

    t1-x

    dte.t)x( (hm Gamma)

    ng vi mi f m ng.

    (t) l m t vi mi gi tr ca f

    0

    t hm (t) tng

    t hm mt xc su

    P = 1-

    0 /2t/- t 2

    H o xc sut Px bngnhn 5 ; 0,99

    tp,f : Student (tra bng h s Student phn ph

    ng ca hm phn b Studen

    ng dng 1 :Tnh gii hn tin cy

    x tp,f.S

    i vi gi nh

    m phn b Student i xng , vi t trong khong (-t, +t ) sao chg gi tr thng dng : 0,90 ; 0,9

    h s lc)

    dng t

    i vi gi tr ring l x :

    GHTC() =

    tr trung b x :

    GHTC() = x nS.tf,p

    Th d : Php xc nh Ni trong thp cho kt qu :

    19

  • 8/9/2019 Tin Hoc Trong Hoa Hoc

    20/202

    x = 1,76% vi S = 0,08%

    Tnh GHTC( 95.

    Gii :

    ) xung quanh gi tr trung bnh ng vi Px = 0,

    Khi Px = 0,95; f = 5 - 1 = 4 t0,95;4 = 2,78

    Ta c :

    GHTC() = 1,76 4

    .78,2 = (1,76 0,11) %08,0

    ng dng 2: Tnh P ng vi KTC cho trc v f cho trc :

    Php o pH sau 6 ln o cho kt qu :

    Biu din kt quy :

    % Ni = (1,76 0,11) % ng vi n = 5; P = 0,95.

    Th d :

    x = 2,87 vi S = 0,019

    Tnh P cho KTC( x ) = 0,03 d( ng bng h s Student y ).

    Gii :

    KTC( x ) =n

    t f,p = 0,03S

    .

    |tp,f| =

    S

    n. 0,03 =

    019,0

    6. 0,03 = 3,78

    5.

    tp,5 2,57 3,37 4,03 4,77

    Tra ngc bng h s Student tnh P ng vi f = 6 - 1 =

    T bng h s Student, ta c :

    Px 0,95 0,98 0,99 0,995

    t 3,37 < 3,87 < 4,03

    0,98 < ? < 0,99

    P = 0,98 +3,37)-03,4(

    3,37)-0,98)(3,87-99,0(# 0,988

    0,988 v n = 6.

    t mt gi tr CV cho trchoc khong tin cy

    Biu din kt qu :

    pH = 2,87 0,03 ng vi P =

    ng dng 3: Tnh s ln th nghim song song x cho trc :

    20

  • 8/9/2019 Tin Hoc Trong Hoa Hoc

    21/202

    (Dng bng h s Student y )

    Th d : Php xc nh C (3 ln) trong mt cht hu cmi tng hp cho kt qu x =44,3%

    c ca php o cha thit lp cng thc ha hc v cntng

    vi S = 0,4%.

    Tuy nhin chnh xs ln th nghim song song n sao cho KTC ( x ) 0,25% ng vi P = 0,95. Hy tm

    n.

    Gii :

    T cng thc :

    x ) = n

    S.t f,p KTC(

    x

    S

    t

    n=

    iu kin : KTC( ) 0,25%x

    0,25

    S

    t

    n

    .

    Ngi ta chp nhn Sn # S3 = 0,4%, do :

    V ch bit S (n =3) nn php tnh n y ch l gn ng

    1,60,2525,0t

    f,p

    Tm cp gi tr n, t

    0,4

    S

    n n =

    p,fbng h s Student :

    11 12 13n

    t0,95;f 2,20 2,18 2,16

    f;95,0t

    n

    1,51 1,59 1,67

    f,Vi n = 13 th pt

    n

    = 1,67.

    Vy n 13.

    Vy mun nng cao chnh xc u phi tr gi : tng t 3 ln 13 ln. V th ccdng c c cp chnh xc cao thng rt t tin.

    ng dng 4: Loi b so c gi tr bt thng :

    ax). Ta tnhGi s nghi ngx* trong dy o lp li n ln (x* c th l xmin hoc xmn-1 Sn-1 (v loi b x* khi tnh ton). Nu tm thy :

    |x* -vx

    x n-1| > 4.Sn-1

    21

  • 8/9/2019 Tin Hoc Trong Hoa Hoc

    22/202

    th c th loi b x*.

    l quy tc Graf - Henning c p dng cho 4 < n < 1000.

    b) H

    . Hm phn b2 cho php

    c l ng t S khi n nh

    m phn b2Hm phn b Gauss v Student cho php c lng

    2

    2

    2

    22 S)1n( ==

    Sf

    Khong bin thin : 0 +

    u (t) ch bin s ngu nhin 2 tn ti

    (0 , + ).(2) c y tnh cht ca mt hm mt xc sut :

    2

    ( ) . ( )2 2=1

    Vy hm mu ( ) khc vi h

    trong khong

    2 m m

    .2

    2 2ef

    .2

    2 f / 2 f

    2

    2( )

    P = 1- = 1- P

    2

    2

    2 2 2

    /2/2 1-

    Hm phn b(2) , ni chung l bt i xng, nhng bt i xng s cnggim khi f tng ln

    ng dng:

    - Tnh GHTC ca t S ng vi xc sut P i xng hoc bt i xng

    - Kim nh mt gi tr cho trc no c cn l lch chu ng qut cho Shay khng (s cp trong chun 2 )

    c)

    c ccph ut ths hng sai ny phi mang tnh cht ngu nhin.

    sai khc ngu nhin ny theo t s F v bin ngu nhinmi:

    ( )

    n t

    Hm phn b Fisher (F)

    Gi s c hai tp hp mu {x1} c dung lng nI v {x2} c dung lng nII,ng sai mu 2S v 2S . Nu hai tp mu ny thuc v cng mt tp hp tng qIsai khc gia 2 p

    II

    Fisher ngh biu th s

    22

  • 8/9/2019 Tin Hoc Trong Hoa Hoc

    23/202

    2IIS

    2ISF = vi khong bin thi n : 0 F +

    Fisher tm ra hm phn b ((F), mt hm phn b mu c dng sau y :

    ong : fI = nI - 1, fII = nII - 1.

    t :

    0

    ng vi khong (F(a) , F(b))

    Xc sut mt pha :

    Hm phn b Fisher l mt cng c hu hiu so snh cc loi phng sai rt

    ln dng ng cong cng i

    Tr

    (F) c y tnh cht ca mt hm mt xc su

    +

    = 1dF)F(

    - Xc sut hai pha :

    -

    ng vi khong (0 , F(b))

    hay gp trong thc nghim ha hc.

    Dng ng biu din ca hm F (Nu fI , fII cngxng)

    0,8

    0,

    0,4

    0,2

    6

    1 2 3 4

    10 ; 50( )

    10 4( );

    (F) If = fII =

    (F) If = fII =

    ( )

    .

    ( )/F

    f

    fFI

    II

    f fI II=

    f

    2

    f

    2+ 1I II

    + 2

    ) .( / )

    f FI

    II

    fI

    (f + f I II-1

    2

    /f

    fII 2

    P F dFF a

    F b

    = ( )( )

    ( )

    P F dFF b

    = ( )( )

    0

    23

  • 8/9/2019 Tin Hoc Trong Hoa Hoc

    24/202

    ng dng: Chun thng k F :

    xem c s khc bit h thng hay ngu nhin :

    ng sai nh k hiu , fII.

    So snh hai phng sai mu

    Cch tin hnh:

    - Phng sai ln k hiu 2IS , fI.

    - Ph 2IIS

    Tnh2

    2I

    tn

    SF = v so snh vi Flt =

    III f,f,PF

    SII

    - Nu Ftn < Flt : S khc bit gia hai phng sai mang tnh ngu nhin (khngngk).

    ng (ng k).

    so snh tay ngh gia hai k thut vin A v B, ngi ta ly mt muphn hso

    S

    - Nu Ftn > Flt : S sai khc gia hai phng sai mang tnh h th

    Cch kim nh thng k ny gi l kim nh theo chun F.

    Th d : tch ng nht ri phn chia thnh nhiu mu mang s hi u khc nhau ln vo

    ng lot mu phn tch khc (mc ch l khng bit c l mu th nghim songng).

    Kt qu phn tch c x l thng k tnh ra S :

    KTV A :A

    S = S5 = 0,4%

    KTV B : BS = S6 = 0,9%

    o snh tay ngh ca A v B, chn P = 0,95.

    Gii :

    Tra bng tm Flt = F0,95;5;4 = 6,26

    V Ftn < Flt nn c th kt lun l tay ngh ca cc k thut vin l tng ngnhau. Kt lun ny c ngvc (mc ngha ) = 0,5%.

    N (TEST) THNG K.

    1. Khi qut vphng php kim nh thng k:

    a) Gi thit thng k:

    mt cch khch quan cckt q

    F =0,9

    = 5,062

    tn 0,4 2

    III. CC CHU

    Cc phng php kim nh thng k cho php gii thchu th nghim. Th d, c hai kt qu trung bnh Ix v IIx ca hai k thut vin khi

    24

  • 8/9/2019 Tin Hoc Trong Hoa Hoc

    25/202

    phn tch cng mt mu ng nht. Mun bit s sai khc gia Ix v IIx mang bn chtngu nhin hay h thng, cn phi dng phng php kim nh thng k.

    Nu cho rng Ix v IIg phi mang bn cht ngu nhin. Mt gi thit thng k nh vy c gi l gi

    thit H

    x thuc v cng mt tp hp tng qut th s sai khc cachn

    0 (Null Hypothesis). Ngc li, nu cho rng Ix v IIx khng thuc cng mt tp

    hp t g ph i mang bn cht h thng. Gi thit ny cgi l H a l bc b H1 v ngc li.

    b) M

    ngha), k hiu l ty thuc vo s dng xc sut hai pha(two tail) hay mt pha (one tail).

    te :

    nh thng k. cn phi dng cc chun thng k u tin chn mc ngha thc

    ng qut th s sai khc gia chn1.(Alternative Hypthesis) Nu chp nhn H0 c ngh

    c ngha :S chp nhn hay bc b mt gi thit thng k bao gicng phi gn vi mt xc

    sut tin cy xc nh v gn lin vi mt xc sut ngvc nht nh ( trong kim nhthng k cn gi l mc

    c) Chun thng k Z(Z st)

    kim h hp, sau phi chn mt bin ngu nhin Z thch hp cho bi ton thng k.

    Bin ngu nhin Z c hm mt (Z) v c sn cc im phn vP

    Z hay ZP ghi bngthng k.

    Th d : Z c th l bin ngu nhin hi t nh u, t, 2, F... Chn bin no th chunthng .

    Ngo n c theo xc sut mt pha hay hai pha th gitng n thng k mt pha hay hai pha.

    Th d ai pha, chun F mt pha...

    i tr Z tra bng thng k gi l gi tr l thuyt, k hiu Zlt.

    ng k mt pha, ch cn tra mt trong hai gi tr Zlt, ly Zlt(a)hoc l lt

    - Khi dng chun th ng k hai pha, cn tra hai gi tr Zlt : Zlt(a) v Zlt(b) nu Zlt l

    k mang tn bin y : chun u, chun t, chun F..

    i ra, nu chun thng k cng l chu

    : Chun t h

    G

    - Khi dng chun thy Z (b).

    PZ . Khi : Zlt(a) = Z v Zlt(b) = 1Z .

    Zx th ch cn tra mt gi tr Zlt l .

    Gi tr Z tnh c t s liu thc nghim (rt ra t tp hp mu {x}) gi l gi trthc .

    i th t H0 p nhn khi Ztn < ZP hoc Ztn nm trongkhong (Z (a), Z (b))

    Gi c chp nhn khi Ztn > Zlt(a) hoc Ztn < Zlt(b).

    Nu cc iu kin H0 khng tha mn, c ngha l chp nhn H1.

    Tuy nhin, nu Zlt l

    nghim v k hiu Ztn

    Sau , so snh Zlt vi Ztn, v kt lun :

    G i theo chun hai pha c chlt lt

    thit H theo chun mt pha0

    25

  • 8/9/2019 Tin Hoc Trong Hoa Hoc

    26/202

    /2Z- /2ZZZ-

    Bc b H0Chp nhn H0

    ng k:

    thit H0 khi gi thit ny ng mc ngha ca kim nh , ngha l tin cy ca kim nh l (1-). Th d : =5% c nh sai lm ca kim nh ny 5%, v vy tin cy l 95%.

    Erro): Ngc li vi sai lm loi I, Sai lm loi II l loisai l khi gi thit ny sai mc ngha no .

    tc :

    b H0 h chn = 0,01, tc l P = 0,99.

    Khi chp nhn c l P = 0,95.

    * Khi nm gia Zlt;0,99 v Zlt;0,95 th cn thn, tt hn ht l lm thm th nghimb su

    Cc loi sai lm trong trong kim nh gi thit th

    - Sai lm loi 1 (Type I Erro): Bc b gi no ngha l gi

    - Sai lm loi II (Type IIm ca vic chp nhn gi thit H0

    Cn phi tun th nguyn

    * Khi bc t

    * H0 th chn = 0,05, t

    ng ri hy k t lun.

    2. Chun Dixon (Zlt= n,PQ )

    a) M

    ng trong mt tp hp mudung

    b) C

    - Sp xp cc so theo trnh t t nhn ln :

    x1 < x2 < ... < xn

    R

    - Nu nghi ng x1 :

    c ch :

    Chun Dixon dng loi b so c gi tr bt thlng 3 n 8.

    ch thc hin :

    - Tnh R :

    = |x1 - xn|

    RQ tn =

    - Nu ngh

    x-x 2*1

    i ngx :n

    Chp nhn H0 Chp nhn H0Bc b H0 Bc b H0 Bc b H0

    26

  • 8/9/2019 Tin Hoc Trong Hoa Hoc

    27/202

    R

    - Gi tr Q

    x-xQ

    1-n*n

    tn =

    lt tra bng n,PQ .

    Gi thit thng k : H0 : khng nn loi b x1 hay xn.

    H

    + Nu Qtn < Qlt : Ch p nhn H0

    H1

    Bng cc im phn v

    1: loi b x1 hay xn.

    + Nu Qtn > Qlt : Chp nh n

    n,PQ

    n P = 0,90 P = 0,95 P = 0,99

    3

    8

    0,89

    0,40

    0,94

    0,77

    4

    0,56

    0,51

    0,48

    0,99

    0,89

    0,76

    0,70

    0,64

    0,58

    4 0,68

    5 0,56 0,6

    6 0,48

    7 0,43

    Th d : C 4 so : 8,26 8,28 8,29 v 8,42.

    C nn loi b so 8,42 hay khng ?

    Gii :

    t gi thit thng k

    H : khng loi b so 8,42

    1

    Tn

    R 6 - 8,42| = 0,1

    0

    H : Loi b so 8,42

    h:

    = |8,2 6

    0,8116,0

    8,29-42Q tn ==

    Nu c

    8,

    hn P = 0,95 ; Q0,95;4 = 0,77

    Qtn > lt : bc b t H0, c th b so 8,42 ng theo qui tc trn,khi bc b n

    Q gi thi loi . NhH0 nn ch P = 0,99. Khi , Q 0,89 Q lt .

    khng nn lo tr 8,42 v Q Q < Q0,99.

    Theo quy tc trn th nn lm thm th m b sung.Gi s m thm th im thu c s 8,32 :

    0,99;4 = tn < Q

    i b gi 0,95 ,n : chp nh

    28

  • 8/9/2019 Tin Hoc Trong Hoa Hoc

    29/202

    M vun loi b so tip theo th cn tnh li tn vi Sn-1 1nx , sau so snh

    vi . n-1.

    m phn v

    P = 0,95 P = 0,99

    p

    Bng cc i p,n

    n P = 0,90

    3

    4 1,65 1,69 1,72

    5

    6

    1,79

    1,89

    1,87

    2,00

    1,96

    7 1,97 2,09 2,27

    8

    9

    2,04

    2,10

    2,17

    2,24

    2,37

    2,

    10

    1,41

    2,15

    1,41

    2,29

    1,41

    2,13

    46

    2,54

    111 2,19 2,34 2,6

    Nhn xt :

    So snh v Q :

    m nh ch

    dng 3 gi tr x1, x2, x3 hoc x1, xn-1, xn, v vy khi n cng ln th chun Q cng trnnkhn

    Bin tn dng ht tt c s liu ca tp hp mu nn chun c th thch hpcho d

    Bin Q khng tn dng ht cc s liu ca tp hp mu, mi ln ki

    g thch h p.

    ung lng n nh v ln.

    Th d 1 : Ly th d trong chun Q :

    n = 4 S = 0,0774 x = 8,3125

    tn =

    414. 07274,0

    8,3125-42,8= 1,706

    > = 1,69 v

  • 8/9/2019 Tin Hoc Trong Hoa Hoc

    30/202

    Gi gi tr hm lng phi tm l xmax.

    Gi x = 11,0 ppm.

    n = + .S.

    n

    1n.S

    xx max x = xtn

    max tn1-n

    Cho tn = 0,95;5 = 1,87 (tra bng)

    5

    1-5= 12,5 ppmxmax = 11,0 +1,87.0,9

    Vy t lun l h cha bt u b nhim.khi xi > 12,5 ppm/l th c th k

    Th d 3 : Hiu sut thu hi alcaloid t mt nguyn liu thc vt sau 5 ln xc nhl x = 85% vi S = S5 = 2 %. Trong mt ln thu hi khc c hiu sut x = 92%.

    Phi chng c mt bin ng ng k v nguyn liu trong ln ny ? Cho P = 0,95.

    tn =

    5

    4.2

    = 3,9

    0,95;5 =

    lt

    4. C

    85-92

    tn = 4,96

    tn > c s bin ng ng k v nguyn liu.

    c chun 2 :Chun 2, chun Bartlet ( Zlt = 2 f,p )

    a. M

    ng co lng, ca phng php phntch, i chnh xc quy nh (chun 2).

    h t t dy phng sai mu rt ra t mt tp hp mu

    tun theo u n Bartlet).

    b.Ki ng) :

    c ch :

    Kim nh chnh xc thc t (ca dca tay ngh ngi phn tch) so v

    Kim n nh ng nht ca m

    nh l t phn b chun (chu

    m nh chnh xc thc t (chun 2 thng th chnh xc quy nh l cho sn bi nh ch to dng c o lng hoc

    phng php phn tch em s dng.. chnh xc thc t l S :

    2 =tn 2

    2Sf

    Dng chun hai pha vi xc sut P v tra bng 2 tm gi tr 22

    P1 v2

    2

    P1+

    +Nu 2

    2

    P1 < 2

    P1+ K2

    t lu : t khng t yu cu.

    Nu

    n chnh xc thc

    + 2tn 0 13,3t lu : Chic cn ny ng hn n s i.

    2P1 +

    2

    2

    tn

    2

    4;99, =K n b xu cp c h xc, c a cha l

    Gi s : Sau khi sa cha, S5 = 0,0003g.

    2( 0002)

    22tn 0,

    4.(0,003)= = 9 < 13,3

    K i phc.

    c. Kim ai mu (chun 2 theo Bartlet)Gi s g sai mu nh s fj = 1, 2, ..., k vi fj = nj - 1.

    sa ti hin (cn gi l phng sai mu c trng s k hiu: )

    :

    t lun : chnh xc cn c kh

    nh tnh ng nht ca dy phng s

    c k phn 2jS

    +Tnh phng i 2thS2

    k,nS

    =2thS

    j

    2jj

    f

    S.f(fth=fj = nj-k)

    2jj S.ff

    t g fj.log =

    2thth S.

    B = 2,303(fth.lo 2thS -2thS )

    C =

    + 111

    1 thj

    Theo Bartlet bin ngu nhin B i vi dy ph sai ng2

    ff)1k(3

    , /C ng nht s tun theonh lut vi bc s t do f = k - 1 nu tt c fj > 2.

    Theo Bartlet :

    C

    B2tn =

    31

  • 8/9/2019 Tin Hoc Trong Hoa Hoc

    32/202

    2lt : tra bng

    2

    f,

    Pvi f = k - 1.

    < : dy phng sai mu S thng nht. Ngha l cc phng sai

    c dy phng saiu phng sai tng qut khc nhau.

    g phng sai ng nht.

    Chun Bartlet l mt cng c quan trng ca php phn tch phng sai.

    :

    +Nu 2 tn lt jmu 2jS cng mt phng sai tng qut.

    2 2

    +Nu2tn >

    2lt : dy phng sai khng ng nht. Ngha l c

    2jS

    thuc v hai hoc nhi

    * Bartlet khng cho bit trong bao m my nhm

    Ch

    V C lun un > 1, kl im nh nhanh :

    u tin tnh B v so snh vi 2f,P

    :

    - Nu B < 2f,P

    : khng cn tnh C.

    - Nu B > 2 : tnh thm C, lm nh trn.f,P

    C ong 4 mu thp khc nhau bng cch o th tch khu khc nhau. Hy kim nh tnh ng nht ca

    mu, bin lun vnh hng ca cc thnh phn trong thp n chnhxc c

    Th d : Khi xc nh % tr CO2, ta thu c cc lch chun mcc phng sai

    a php xc nh % C.

    jj

    x (%) Sj (%) fj Loi thp

    1

    3

    8

    32

    32

    C pha thm 1,2% Si v 1,2% Cr

    Loi thp khng pha thm

    1,03 0,005 24 C pha 14% Cr

    2 1,23 0,007

    4

    1,30

    1,38

    0,010

    0,00

    28 Loi thp Ferro mangan

    Gii :

    t Si = 1000Sj.(kt qu khng thay i)

    i Si 2iS fj fj.2iS log

    2iS fj.logS

    2i

    1

    2

    4

    9

    100 28

    600

    2.800

    1,3979

    2,0000

    33,5496

    56,0000

    5 25 24

    3

    7

    8

    4 32 1.568 1,6802 54,0864

    10 64 32 2.048 1,0062 57,7984

    116 7016 201,4344

    32

  • 8/9/2019 Tin Hoc Trong Hoa Hoc

    33/202

    60,487016

    S2 ==116th

    = 116 x 1,7816 = 206,6656

    03(fth. lo f )

    (206,6656 - 201,4344) = 12,0475

    : B >

    C =

    log 2thS = 1,7816

    2thSfth. log

    B = 2,3 g 2thS - j. log2iS

    = 2,303

    2lt =

    23;99,0 = 11,3

    2lt So snh

    Tnh thm :

    1 thf)1k(3

    + j 1f11

    +++

    116

    1

    32

    1

    28

    1

    32

    1

    24

    1

    )14(3

    1= 1,0146= 1 +

    0146,1

    0475,12 2Btn == = 11,8740 11,87

    Kt l ng sai mu l khng ng

    nht.Phng a

    loi b v = = 5,99.

    Vy cc phng sa n

    Phng php xc nh % C trong mu thp Ferro mangan c chnh xc kmhn so vi i.

    5. Chun

    C

    2iSun : V

    2tn = 11,87 >

    299,0 = 11,3 nn cc ph

    on : C l tnh khng ng nht do S = 0,010 ln nht trong dy ny. T3tnh li 2tn . Kt qu thu c

    2tn = 5,63 v

    2lt

    22;95,0

    i c li l ng nht.

    cc mu thp cn l

    Fisher. (Zlt=III f,f,P

    F )

    a) Mc :m nh tnh ng nht ca hai phng sai mu v rt

    u {xI} v {xII}.

    ch .

    ng sai em kim nh S >S .

    chChun Fisher dng ki 2IS

    2IIS

    ra t hai tp hp m

    iu kin : Cc tp hp ny tun theo nh lut phn b un

    b) Cch thc hin :

    Trong hai ph 2I II2

    Ftn

    =2

    I

    S

    S

    2

    II

    (lun lun ln hn 1)

    So snh Ftn vi Flt =III f,f,P

    F :

    33

  • 8/9/2019 Tin Hoc Trong Hoa Hoc

    34/202

    Nu Ftn III f,f,P

    F th hai phng sai khng ng nht.

    Chun F l cng c quan trng ca php gii tch phng sai.

    6. Ch G P,f,n)

    a) M c ch :

    Chun Cochran dng kim nh trong dy phng sai mu c cng dung

    lng

    j n nht c ng nht vi cc phng sai cn li khng.

    b) Cch th

    Gi s , k,

    un Cochran . (Zlt=

    2jS

    n = n, phng sai l 2maxS

    c hin :

    c k phng sai mu 2S dung lng n bng nhau v nh s j = 1, 2,j

    phng sai ln nht2 xmaS l

    Tnh Gtn theo cng thc :

    =tnG 2

    jS

    p,f,n vi f = k - 1.

    So snh gi tr G i tr Glt :- Nu Gtn < Glt : sai bit khng ng k so vi cc phng sai cn li;dy

    phng sa

    ng sai cn li.

    L v p vi th hai trong dy phng saicho n khi thu c dy phng sai ng nht.

    2maxS

    Tra bng gi tr Glt trong bng im phn v G

    tn vi g2

    xmaS

    i 2jS l ng nht.

    - Nu G > G : 2 c sai s h thng vi cc phxmaStn lt

    oi 2 xmaS a xem xt v c th th ti2

    xmaS

    Lu :Khi th vi xmaS th2 hai , so snh Gtn 2 vi Gp,f,n , trong f = k -2.

    Th d : Php xc nh % Cl- trong 4 mu khc nhau cho kt qu sau :

    1) 11 1

    2) 11,26 14,32 14,27

    3) 18,60 62

    m nh tnh ng nht ca cc phng sai trc khi tnh Sn,k).

    ii :

    ,28 1,30 11,31

    18,72 18,

    4) 16,45 16,42 16,50

    Hy tnh lch chun c trng s Sn,k ca php xc nh ny. Cho P = 0,95.(Lu : Cn phi ki

    G

    im nh tnh ng nht ca cc phng sai mu theo chun Cochran :K

    34

  • 8/9/2019 Tin Hoc Trong Hoa Hoc

    35/202

    21S = 0,0002333 = 3,071033

    22S

    23S = 0,004133

    2S = 0,0016334

    2maS =

    22S x

    G =tn 2jS

    2maxS =

    077032,3071033,3 = 0,5877

    > Gtn = 0,5877.

    t.

    3 phng sai cn li ng nht vi nhau

    Glt = G0,95;3;3 = 0,7977

    Cc phng sai mu l khng ng nh

    Loi b 22S ra khi dy phng sai trn .Xem xt 3 phng sai cn li.

    k,nf

    2

    jj2 k,n

    S.fS = = 3900599.2 = 0,001966 vi fn,k= nj-k

    443

    7. Ch

    a) Mc

    trung bnh

    Sn,k= 0,0

    Sn,k 0,04%

    un Student (t-Test):

    ch :

    - Kim nh s sai khc gia hai gi tr Ix v IIx trong iu kinv mang tnh ngu nhin hoc hthng

    i hn tin cy - nh gi kt qu phn tch.

    b) C

    i

    2IS

    2IIS (sau khi kim nh bng chun F) Sai s

    .

    - Tnh ton gi

    ch thc hin :

    * Kim nh ha gi trtrung bnh :

    Tnh ttn theo cng thc :

    III

    IIIIII

    2IIIIII S)1n(S)1n( +

    2

    IIItn

    xxt =nn

    )2nn(nn.+

    +

    I = nII = n th :* Nu n

    nxx

    t IIItn

    = SS 2II

    2I +

    - Tra tlt = tp trong b,f ng im phn v (vi f = nII + nII - 2)

    35

  • 8/9/2019 Tin Hoc Trong Hoa Hoc

    36/202

    - So snh t lt :

    Nu ttn < tlt : S sai khc gia hai gi tr trung bnh mang tnh ngu nhin.

    N u t t mang tnh h thng.

    Ch

    tn v t

    n > tlt : S sai khc gia hai gi tr trung bnh

    : Nu c snh vi xgi tr xnn so no ng hn.

    Th d : Hm lng % N tm thy trong cc mu phn tch bi hai nhm sn xutcho kt qu sau

    bit gi tr

    : Ix = 9,36 vi SI = 0,09 v IIx = 9,57 vi SII = 0,034 , nI = nII = 4.Hy so snh hai k

    Gii :

    t qu trung bnh ? (P = 0,95)

    Kim h ng nht ginh tn a hai phng sai :

    2tn 0,034F = = 7,0

    20,09

    Ftn < Flt : Hai phng sai ng nht.p d n t so snh hai gi tr trung bnh :

    F = F = 9,28lt 0,95;3;3

    ng chu

    4.034,009,0

    9,57-9,36t

    2tn +=

    2= 4,36

    = t0,95;6 = t0,99;6 = 3,71

    ung bnh sai khc rt ng k.

    * Tn

    tlt 2,45

    Hai gi tr tr

    h gii hn tin cy :

    n.x

    (vi f = n -1)tP,f=S

    n

    Stx f,P hay GHTC () =

    n

    Stx f,P =

    Th d 1 : Kt qu phn tch nguyn t X l 53,2; 53,6; 4,9; 52,3; 53.6; 53.1 mg.y phng php phn tch c mcV sai s h thng khng nu gi tr thc ca X l 56,3

    Gii

    mg ? (P = 0,95)

    :

    - Kim tra so coi gi tr no.

    gi tr bt thng trong dy s liu thu c theo chun Q :khng l

    = 53,45.- Tnh : x

    - Tnh : S = 0,85.

    - Tnh : t = 8,2.tn

    Tra bng : t = t = 2,57lt 0,95;5

    36

  • 8/9/2019 Tin Hoc Trong Hoa Hoc

    37/202

    t mc sai s h thng.

    Th d ch Al2O3, thu c cc kt qu (%) : 2,25; 2,19; 2,11;2,38; ca Al2O3 bng bao nhiu, vi P = 0,95 ?

    tn > tlt : Phng php

    2 : Sau 5 ln phn t2,32. Vy hm lng

    Gii :

    - Kim tra ch khng b g .nh :

    un Q : i tr no- T x = 2,25.

    - Tnh : ,11.

    ra b lt = t0,95;4 = 2,7

    S = 0

    - T ng : t 8.

    5

    S.t 4;95,0 = 0,14

    = (2,25 0,14) %

    *So snh gi tr

    Hm lng thc ca Al2O3 :

    Ngha l trong khong 2,11 - 2,39 %.

    x vi gi trtht (bit trc)Tnh ttn = n.

    S

    x

    Nu ttn < tlt : x # (s t gi l ng

    ttn > t

    khc bi a 2 gi tr u nhin)

    lt : x do sai s thng no )

    0,02% cht X .Hai phng php phn tch cho ccgi tr

    ; ,42

    ( c th h

    Th d : Mt mu cha 49,06o:

    PPA : 49,01 ; 49,21 ; 49,08

    PPB : 49,40 ; 49,44 49

    Tnh x , GHTC v nh gi 2 kt qu (P = 0,95)

    Gii :

    - Kim tra cc gi tr bng chun Q: khng b gi tr no

    - Ax = 49,10% SA = 0,10

    - Bx = 49,42% SB = 0,02

    * So snh v x

    310,4906,49

    ttnA= = 0,69 < t0,95;2 = 4,310,0

    Ax # : s khc bit ch do sai s ngu nhin

    ttnB = 302,0

    42,4906,49 = 31 > t0,95;2 = 4,3

    37

  • 8/9/2019 Tin Hoc Trong Hoa Hoc

    38/202

    Bx : s khc bit do sai s h thng

    * So snh vng:

    3.02,01,0

    42,4910,49 ttn =

    22 += 5,43 > t0,95; 4 = 2,78

    ng h s ai s h thng)

    tn =

    Hai gi tr tru bn c s ai khc ng k (s

    * So snh lp li:

    F 2502,0

    10,02

    == > FS

    S 2

    2B

    2A 19

    l i ca hai th nghim cng sai khc nhau mt cch h thng.

    * Tnh gii hn tin cy:

    0,95;2;2 =

    p l

    nS.t 95,0 A2; = 0,25

    n

    S.t B2;95,0 = 0,05

    A

    B=(49,42 0,05)% nm ngoi khong tin cy

    8. Ch n Gauss (Zlt= Up)

    a) Mc dng kim nh s sai khc gia hai gi tr trung bnh

    =(49,10 0,25)% nm trong khong tin cy

    u

    c ch :Chun Gauss Ix v

    IIx c ng sai tng qut 2

    b) Cch th n ngu nhin x tun theo hm phn b chun :

    cng ph

    c hin i vi bi

    - Tnh Utn theo cng thc :

    Utn =III nn +

    IIIIII n.nxx

    *Nu nI = nII = n :

    Utn =2nx III

    - Tra bng U = U .

    Vi gi trng nh:

    0,95 6 (P = 0,9)

    0,99

    x

    lt p

    U = 1,64 (P = 0,90)0,90

    U = 1,9

    U = 2,52 (P = 0,99)

    38

  • 8/9/2019 Tin Hoc Trong Hoa Hoc

    39/202

    - So snh Utn v Ult.

    Th d em phn tch hai mu king, thu c kt qu :

    Mu B ca phng php phn tch

    :

    Mu A

    A

    Ce

    L

    Sb

    Th

    ppm

    2,7

    0,6

    1,5

    0,81

    0,17

    1,5

    0,08

    s 1290 1090 ppm 95 ppm

    0,45

    a 3,93 3,61 0,09

    0,61

    C th coi h king ny thuc c ng m t loi khng ? Cho P = 0,95.ai mu

    Gii :

    Tnh Utn ca cc nguyn t theo cng thc :

    2

    1.

    x-xu BAtn

    =

    As Ce La* Sb Th

    Utn 1,49 0,62 2,51 0,57 1,77

    - Tra bng Ult = U0,95 = 1,96.

    V U a La ln t Ult nn hai mu k ng ny khng cng mt i.9. Chun Duncan. (Zlt= q )

    a) Mc ch

    Chun Duncan ki h s sai khc gia m tr trun h viln t cc gi tr trung n li, t s t p s sai khc h th ngunhin gia cc gi tr trung bnh v nh gi tc dng nh hng ca cc yu t gy ra skhc bit c r trung bnh.

    iu kin thc hin kim nh Duncan :

    - Phi oan chc rng cc phng sai mu l ng nht (kim nh chun Bartlet).

    - Phng sai ti hin v phng sai i snh l khng ng nht (kim nh bngchun Fisher).

    Ch : Kim nh chun Bartlet v Fisher c thc hin trc khi kim nhchun Duncan.

    b) Cch thc hin :

    Gi s c k mu nh s i = 1, 2, 3, ..., k, mi mu i c tin hnh ni th nghim

    song song, t tnh c gi tr trung bnh

    tn c hn r r i lo

    thf,R,P

    :

    c dngbnh c

    m n t gi g bnl rn c hit l ng v

    a gi t

    ix v* Kim nh tnh ng nht ca theo Bartlet :

    2iS .2iS

    39

  • 8/9/2019 Tin Hoc Trong Hoa Hoc

    40/202

    C

    B2tn =

    Kim nghim : 2tn F ia tr trun s sai s g, tin hng chun D

    tn < Flt h th trung bnh..

    nh the an :

    tn v qlt :

    * Tm q

    ix theo th t t ln n nh v nh s bc r = 1, 2, 3, ..., k.

    Gi s n so snh c ix v ix , vi ix > ix .

    Tm s bc r v r tng ng r < r.

    R l s a ix v ix bc t ng i gi :

    R = r- r + 1Gi th lt ng Duncan.tr bc R v f dng tnh q trong b

    40

  • 8/9/2019 Tin Hoc Trong Hoa Hoc

    41/202

    * Tnh qtn :

    "n'nS iithtn +

    "n'.n2.

    "x-'xq ii

    ii

    =

    * So s :

    Nu qtn < : s sai khc gia

    nh qtn v qlt

    thf;R;95,0q i vx ix khng mang tnh h thng

    Ghi: ix ix

    Nu q : s sai k tn >thf;R;95,0

    q hc gia ix v ix mang tnh h thng ng k.

    Ghi : 'x i > "x i

    N kh c giau qtn >thf;R;99,0

    q :s sai ix v ix mang tnh h thng rt ng k.

    Ghi: ix >> ix Th d : ch to mu chun dng cho phng php phn tch bng ph pht x

    nguy ng nht ri ln lt ca thnh cc ming nh c3x3 cm i ming, ngi ta tin hnh xc nh % Cr4 ln 6 mu nhvy, ring mu th hai th c phn tch 3 ln v st , phi lo .

    H y k tnh t c u c n c ng s sau (xpln l di c t) :

    i

    ni

    n t, ngi ta chn mt tm st 2. kim tra tnh ng nht ca m

    . C 5 ming th chn ming th nm lm mu phn tch. Chn ch b r i b

    t the

    im trao chiu

    ng nha tm s

    a cc m hun c theo b liu

    1 2 3 4 5 6

    1

    2

    3

    4

    42

    1,41

    1,44

    ,

    1,39

    1,41

    1,38

    1

    1,41

    1,42

    1,37

    1,34

    1,38

    1,36

    1,37

    1,32

    1,33

    1,32

    1,

    1,421 42

    1,4 1,34

    1,38 1,37 1,34

    1,423 1 07 1 5 1,3ix ,4 ,40 58 1,370 1,328

    41

  • 8/9/2019 Tin Hoc Trong Hoa Hoc

    42/202

    G i :i

    t X = 100x - 140 : chuyn thnh bng :

    i 2 3 4 5 6

    i

    n 1

    1

    2

    +

    +

    +

    +

    + 2

    - 1

    + 1

    -

    +

    +

    -

    -

    -

    -

    - 2

    - 3

    - 4

    - 3

    - 8

    - 7

    - 6

    - 8

    3

    4

    2

    2

    1

    4

    2

    1

    1

    + 2

    3

    6

    2

    6

    X + + 2 + - - 12 - 299 2 17

    X 45-

    2iS 1,583 2,333 3,000 4,25 0,667 0,917

    iX +

    2,+ 0,50 - 4,25 - 3,0

    25+ 0,667 - 7,25

    * Kim nh tnh ng nht ca 2iS theo chun Bartlet :

    Lp bng sau :

    I S fi fi. log f i.log2iS2iS

    2iS

    2i

    1

    2

    3

    1,583

    2,333

    3,000

    3

    2

    3

    4,749

    4,666

    9,000

    0,19948

    0,36791

    0,47712

    0,59844

    0,73583

    1,43136

    4

    5

    4,25

    0,667

    3

    3

    12,75

    2,001

    0,62839

    - 0,17587

    6 0,917 3 2,751 - 0,03763 - 0,11289

    1,88517

    - 0,52797

    1 3 917 4,010017 5,

    Tnh :

    2,1128=17

    35,917

    f

    .f

    i

    i =

    S2iS2th =

    = fj(fth = 17)

    log 2thS = 0,3248

    fth.log2thS = 5,52247

    B = 2,303(fth.log2thS - fi.log

    2iS )

    42

  • 8/9/2019 Tin Hoc Trong Hoa Hoc

    43/202

    = 2,303(5,52247 - 4,01001) = 3,438

    = = 11,1 > 32lt2

    5;95,0 ,483 =2tn

    Vy cc phng sai l ng nht.

    * Kim nh tnh khng ng nht gia phng sai theo chun Fisher :

    2thS = 2,1128 fth = 17

    ( )

    = 221

    xn1

    S

    2

    iiiids xnN1k

    +++ 45

    -29

    12

    17

    2

    22222

    ++=

    2344443

    2

    4

    9

    1-6

    1

    22

    2thS = 50,60 fs = 6 - 1 = 5

    23,952,112850,60

    S

    SF

    2

    2ds

    tn ===th

    Flt = F0,95;5;17 = 2,81 F0,99;5;17 = 4,34

    Vy cc phng sai l khng ng nht v : Ftn > Flt

    * Kim nh theo chun Duncan :

    Sp xp li cc gi tr trung bnh t ln n nh, ta c bng nh sau :

    r 1 2 3 4 5 6

    iX

    i

    ni

    + 2,25

    1

    4

    + 0,667

    2

    3

    + 0,50

    3

    4

    - 3,0

    4

    4

    - 4,25

    5

    4

    - 7,25

    6

    4

    1,4532,11S th ==

    Tnh :

    - So snh hai gi tr ix = + 2,25 v ix = + 0,667 :

    2,02134

    3.4.2.

    453,1

    0,667-25,2q tn =+

    = (R = r- r + 1 = 2 - 1 + 1= 2)

    - So snh hai gi tr ix = 2,25 v ix = + 0,50 :

    2,4144

    4.4.2.

    453,1

    0,50-25,2q tn =+

    = (R = 3)

    Lp bng :

    43

  • 8/9/2019 Tin Hoc Trong Hoa Hoc

    44/202

    'x i "i R qx Kt luntn q0,95;R;17 q0,99;R;17

    + 2,25

    +

    + 0,667

    - 3,00

    2

    4

    5

    2,021

    7,24

    8,97

    2,98

    3,22

    3,28

    4,10

    4,41

    4,50

    >>

    >>

    >>

    >>

    + 0,50 3 2,41 3,13 4,30

    - 4,25

    -7,25 6 13,10 3,33 4,56 >>

    0,667

    + 0,50

    + 0,50

    - 3,00

    - 4,25

    -7,25

    - 3,00

    2

    3

    4

    5

    2

    0,21

    4,68

    6,28

    10,10

    4,83

    2,98

    3,13

    3,22

    3,28

    2,98

    4,10

    4,30

    4,41

    4,50

    4,10

    >>

    >>

    >>

    - 4,25

    -7,25

    3

    4

    6,55

    10,69

    3,13

    3,22

    4,30

    4,50

    >>

    - 3,00

    - 4,25

    - 4,25

    -7,25

    -7,25

    2

    3

    2

    1,72

    5,86

    4,14

    2,98

    3,13

    2,98

    4,10

    4,30

    4,10

    >>

    >>

    Phng php lp bng ny ca Doerffel tuy khi qut nhng khng tin cho vic

    bin lun kt qu. Gio s C Thnh Long ngh mt phng php khc :

    Nguyn tc :

    Vic so snh gi tr trung bnh cng mt lc ging nh vic phn hng nhiu ibng trong cch thi u vng trn. Trong trn ha , mi i c 1 im; trong trnthn

    imtng

    g (> hoc >>), i thng c 2 im, i thua 0 im. S ln thng m (tng ng>>) c ghi di dng ch s di bn phi ca im tng kt.

    Gi tr trung bnh cng ln th c im tng kt cng cao.

    Cc gi tr trung bnh c coi l hon ton tng ng nhau khi c cngkt v cng ch s.

    i 1 2 3 4 5 6

    i (% Cr) 1,423 1,407 1,405 1,358 1,370 1,328x

    im tng kt 83 83 83 31 31 0

    T bng trn, c th kt lun :

    44

  • 8/9/2019 Tin Hoc Trong Hoa Hoc

    45/202

    Hm lng % Crnhng phn u ca tm st (3 mu u tin) l hon ton ngnht ,hm l

    um cc sai s trn trong thc nghim ha hc.

    li

    3- t mc ch s dng ca cc chun thng k: Bartlet, Fisher,

    1- Doerffel Thng k trong ha hc phn tch NXB H&THCN 1983

    2- C Th ng k trong thc nghim ha hc H

    nhau v c th dng lm mu chun. Dc theo chiu di ca tm st, k t mu s 4ng % Cr cng trnn km ng nht. Do khng nn dng lm mu chun.

    CU HI N TP

    1- Phn bit sai s ng nhin v sai s h thng. Cho bit cch loi tr hoc lmgi

    2- Cch loi b cc s u bt thng thu c trong thc nghim ha hc.

    So snh v phn biDucan, Cohran, Student.

    TI LIU THAM KHO

    nh Long Gio trnh x l thTng hp TP HCM 1991

    3- ng Hng Thng Thng k v ng dng NXB GD 1999

    45

  • 8/9/2019 Tin Hoc Trong Hoa Hoc

    46/202

    Chng 2: PHN TCH PHNG SAI

    I. KHI QUT V PHN TCH PH SAI (ANA YSIS OFVARIANCE)

    1. Mc ch v ngha:Cn phn bit hai loi yu tnh hng n gi tr ca mt so thc nghim : yu

    t cb n v yu t ngu nhin.

    NG L

    Yu tcbn : Bao gm mt nhm cc iu kin cbn ca th nghim. Mi iukin bn. Trong th nghim Ha hc, yu t cbn thng lyu t ng ha hc hoc lm thay i vn tc phn ng. Th d :nhit , p sut, nng cc cht xc tc, nng tc cht... l cc yu t cbn. Mi

    ca th nghi m gi l mc cnh ca yu t cbn. Chng hn, nhc kh 3 mc cnh l pH = 2, pH = 3, pH = 4.

    Kh m, vi khong mc cnh chn th yu t cbn c g h thng ca gi tr trung bnh. Nu xt v mt sai s th

    l yu c kh nng gy ra sai s hthng ca php o.

    Khi c nhiu phng th nghim cng tham gia phn tch mt mu ng nht bng mtquy tr thng gia cc gitr trung bnh thu c bi mi phng th nghim. Tnh hung ny rt hay gp trong thc

    ngi ta ch n mt yu t c bn c bit gi l yu tphng th nghim vi s mc cnh bng ng bng s phng th nghim tham gia.

    c coi l mt yu t clm dch chuyn cn b

    iu kin c th hng ca pH o st

    i lp k hoch th nghith y ra s thay i c tnhyu t cbn t

    nh phn tch ging ht nhau, thng xy ra c s khc bit h

    t kim nghim. Khi p nh

    Yu t ngu nhin : Th hin khi lp li th nghim vi cc iu kin c bnc nhng gi tro khc nhau. y l sai s ngu nhin thunty c nh ca yu tbn

    i gi tro cha ng thi ca yu t c bn v yu t nguhin.

    ch ca phn tch phng sai l tch bit v so snh tng loi yu tn gi tro: nh hng gia cc y n v u t cbn vi cc yu tgu nhin. Hn na g i pht hin mt lot nh hng

    c bit ch th hin khi c mn tch phng sai c s dng rng ri trong Ha phn tch pht hin v nh

    gi vai tr ca ngun sai s khc nhau. Trong Ha hc ni chung, phn tch phng sai lt cng c tm ra i a nh th nghim.

    Ty theo s yu t cbn dnh em kho cu, phn tch phng sai mt yu t,hai y ai mc cnh.

    2. Nguyn tc v thut ton:

    ng ging o do mi yu t gy ra c c trng bng mtphng sai mu vi b do tng ng. Php so snh nh hng ca cc yu t rtthnh php kim nh tnh ng nht ca cc yu t.

    khng h thay i, thu a th nghim. c lng sai s ngu nhin ny vi mi mc c

    c cn phi tin hnh mt s th nghim song song.

    M ng nh hng n

    Mc u t cb i nhau, gia cc yn , phn tch phn sa cn cho php

    t ng thi hai hay nhiu yu t cbn.Ph

    m cc iu kin t u h trong hoch

    u t, nhiu yu t... Thng thng mi yu tc kho cu t nht vi h

    S th ca gi trc s t

    46

  • 8/9/2019 Tin Hoc Trong Hoa Hoc

    47/202

    - ng nht ca 2 phng sai : chun Fisher.

    - ng t chun Bartlet hoc Cochran.

    ai :

    - Ph n b u nhin thun ty ngi tr

    n v yu t cn n gi tro.

    +Nu v ng nht (theo Fisher) : yu t cbn khng nh hng n ktq

    + Nu v khng ng nh ln t , c th tch thnh hai phn

    ri t ngu thun ty

    Thnh phn a yu t cbn A

    v c gii quyt a vo s lp li n i mc jc u cho mi mc (th nghim i xng) th:

    (n l th nghim song song)

    NG SAI MT YU T (SINGLE FACTOR)

    Gik, m i 2

    1. Trnh tthc hin:

    Bc 1:

    Kim nh tnh

    Kim nh tnh nh ca mt dy phng sai :

    Thut ton :

    C hai loi phng sai c trng ca phn tch phng s

    ng sai ti hi 2thS iu th tc dng ca yu t ng:o.

    - Phng sai i snh 2dsS : biu th tc dng chung ca yu t ngu nhib

    2thS

    2dsS

    uo.

    t, S2thS2dsS

    2ds

    2thS

    2dsS

    ng :Thnh phn 2thS c a yu nhin

    2AS c

    Mi quan h gia v S 2A 2thS

    2ds S d i m

    a yu t A , nu ni ng

    2dsS =2thS + nS

    s ln2A

    II. PHN TCH PH

    Mc ch : nh gi snh hng ca mt yu t no trn cc gi tr trung bnhca kt quo

    s kho st nh hng ca yu t cbn A vi k mc cnh, nh s j = 1, 2,... ,i mc tin hnh th nghim song song nh s = 1, ,... ,n

    Lp bng ghi kt quo xji v tnh thm cc cc d liu cn thit

    ... kj

    1 2i

    1 x

    2

    ...

    n

    x

    11 x21 xk1

    x22

    ...

    x2n

    ...x12

    ...

    x1n

    k2

    ... =n k

    jinN

    xkn

    1i 1j= =

    47

  • 8/9/2019 Tin Hoc Trong Hoa Hoc

    48/202

    i

    n

    1ii

    j

    xx

    n

    == 1x 2x ... kx

    =

    =k

    1jjTT

    n

    ix T=

    T2 ... Tk11i

    =

    =1i

    2i

    2j xx 21x

    22x ...

    2kx

    kn

    =1j

    2jx

    2s 21s

    22s ...

    2ks j

    Cc k hi

    *Trung b ca mu

    u :

    nh

    i

    1ij n

    x

    n

    ix== =

    inj

    T

    chung:* Trung bnh

    Nx =

    T

    * SST: Tng bnh phng chung (Total Sum of Squares)

    SST = 1n

    2)xx( +=i 1

    i1 2n

    2)xx( +.+ kn

    NT

    x2

    2ji

    =

    1i

    2)xx( ==1i

    2i ki

    * SSF : Tng bnh phng do y (Sum of Squares for Factor)

    SSF =

    u t

    N

    T

    n

    T...

    n

    T

    n

    T)xx(jn

    2

    k

    2k

    2

    2k

    1j 1

    212

    j ++==

    * SSE : Tng bnh phng do sa

    SSE = SST SSF

    * M F : Trung bnh bnh phng ca yu t (Mean Square forFactor)

    MSF

    2 +

    i s (Sum of Squares for Erro)

    S

    =1k

    SSF

    = (fs = k-1 )

    * M E : Trung bnh bnh phng c sai s (Mean Square forErro)

    MSE

    S2ds

    S a

    =kN

    SSE

    = 2thS (fth= N-k)

    * M T : Trung bnh bnh ph (Mean Total Sum of quare)S ng chung

    48

  • 8/9/2019 Tin Hoc Trong Hoa Hoc

    49/202

    MST =1N

    SST

    = (fchung = N-1)

    * Ftn=

    2ChungS

    2thSSSE

    2dsSSF = (Flt =

    Sthds f,f,P

    F )

    So snh Ftnv F+Nu Ftn < Fl : v S ng nht (theo Fisher) :

    Yu t cbn A khng nh hng n kt quo.. Ly biu th sai s

    c s t do fchung = N - 1.

    +Nu Ftn > Flt

    trungbn

    Ngun gc phng saic

    t do

    Tphng cc

    lchPhng sai

    Thnca phng sai

    lt2

    t th ds

    2

    S 2

    chungS

    ngu nhin ca ton b php o, vi b

    : 2S v 2S khng ng nht (theo Fisher)th ds

    Yu t cbn A nh hng ng kn kt quo .Trong dy gi trh nht nh c mt hoc vi cp c sai bit h thng (tin hnh bc 2)

    S bng bnh

    h phn

    Tc dng chung cayu t ngu SSF 2dsS = 1k

    SSF

    2dsS = + n

    (th nghim i

    2thS

    2AS

    cbn v k - 1nhin xng)

    T SSEc dng ring cayu t ngu nhin N - k2thS = kNSSE

    2thS

    Ngu nhin ha mi2ChungS = 1N

    SST

    2chungS tc dn ca yu t c N- 1g

    bn v ngu nhinSST

    Bc 2 :Kim nh tnh ng nht ca phng sai theo chun Bartlet hocCochran (khi th nghim i xng cc n =n):j

    cc phng sai ln cho n khi cc phng sai cn li u ng nhtBcCn loi b

    3 : Kim nh tnh khng ng nht ca v heo chS2th2dsS t un Fisher :

    2th

    2ds

    tnS

    SF =

    thds

    i F

    f,f,PltFF = vi fs = k - 1 fth = k(n - 1)

    So snh v v F :

    tn ltn : y A khng c n cc gi tro

    rn cc so cn li sau khi loi bbc 2)

    tn lt

    Nu F < F , k t lu u t nh hng ng k(t

    49

  • 8/9/2019 Tin Hoc Trong Hoa Hoc

    50/202

    Nu Ftn > F , k t lun : yu t A c ng ng n gi tro.gi tr trung bnh nht nh c mt hoc vi cp c sai bit h thng., cn tin hnh bc4 nh s t gia cc gi tr trung bnh.

    B c 4

    lt nh h k Trong dy

    kim ai bi

    : Ki nh s sai bit h gia cc gi tr trung bnh theo chunDuncan:

    p xp l

    m thng

    Ta s i jx theo trnh t t ln , nh s c r = 1, 2, ..., k; sau tinnh nhphn chun Duncan.

    III G DNG

    1.

    H ng Ca (%) trong mu vi c xc nh bng 3 phng php khcnh hm lng C c c bnh ng bi cc phng php phn

    tch khc nhau khng?B

    PP1

    12 11 13 10

    Bc 1

    n nh bh

    . BI TP N

    Bi tp 1:

    m lau. Hy cho bit a thu h

    ng kt qu:

    12 10 11 12 9 12

    PP2 12 14 15 16

    PP3

    : Lp bng v ghi cc d liu cn thit

    Gi t thng k

    ng Ca khng bnh hng bi phng php phn tch

    c c s khc bit )

    PP1 PP2 PP3

    12

    10

    11

    12

    9

    12

    12

    14

    15

    16

    12

    11

    13

    10

    nj 6 4 4 N

    fj 5 3 3

    thi

    H0 : Hm l

    (Cc gi tr trung bnh thu c xem nh tng ng nhau)

    H1 : Hm lng Ca bnh hng bi phng php phn tch

    (Cc gi tr trung bnh thu

    =14

    50

  • 8/9/2019 Tin Hoc Trong Hoa Hoc

    51/202

    jx 11 14,25 11.

    T 66 57 46

    1,6 2,916667 1,666667

    =

    5

    2jS

    NTx2

    2jiSST = 48,9286

    SSF =N

    TTTT 2222

    n...

    k

    k ++ = 27,1786nn 2

    2

    1

    1 +

    SSE = SST SSF = 21,75

    MSF =1k

    = dsS = 13,5893 (fSSF 2

    s = k-1 = 3-1 = 2)

    MSE = kNSSE

    =2

    thS = 1,97 73 (fth= N-k = 14-3 = 11)

    2th

    2ds

    tnS

    SF = = 6,8727 > F 1 = 3,98

    Yu t ng php phn tch c nh g n kt o

    B c 2

    0,95;2;1

    ph hn qu

    : Ki tnh n t ca cc p g sai bng n Barlet

    PP1 PP2 PP Slog 1,0206 1,3947 0,6655 3,0808

    = 2,3 Sg - Sf )

    B = 2,30 log1,9773 808) = 0, = 5 f = k-1 =

    Cc phng sai ng nhtB

    m nh g nh hn chu

    3

    2

    jj Slogf2jjf

    B 03( th lof2th

    2jj log

    3(11. 3,0 4053 < 2 2;95,0 ,99 ( 2)

    c 3: Ki nh kh nht h Fishe

    m nh t ng ng ca 2thS v2dsS t eo chun r :

    2th

    2ds

    tn S

    SF = = 6,8727 > F0,95;2;11 = 3,98

    Cc phng sai v l khng ng nht Yu t phng php phn tchc nh thu c

    B

    2 2thS dsS

    hng n cc kt qu

    c 4: Kim nh s sai bit h thng gia cc gi tr trung bnh theo chun Duncan :

    Lp bng

    51

  • 8/9/2019 Tin Hoc Trong Hoa Hoc

    52/202

    r 1 2 3

    jx 14,25 11,5 11

    n 4 6j 4

    Sth = 1,4062

    Qtn =jj

    jj

    th

    jj

    nn

    n.n.2

    S

    xx

    +

    Qlt = v i f = 11 v R = r

    / - r// +thf;R;95,0

    Qthf;R;99,0

    Q ( v th

    1)

    jx jx R Qtn K t lu n

    14,25

    11

    11,5

    11

    2

    3

    3,91

    5,06

    0,78

    3,12

    3,26

    3,12

    4,4

    4,64

    4,4

    >

    >>

    Bng im tng kt:

    Ph g p PP PP2 PP3

    H 11,5

    i m t 1 41 1

    u

    t H1.Ngha l hm lng Ca thu c t 3PP phn tch c s khc bit . Trong PP1 v PP3 xem nh cho kt qu tng ngnhau

    C ng ca Ca nn khng th kt lun l PP no chokt qu

    2. Bi tp

    Hy so snh nh hng ca cc halogenur alkyl CH3I (a1), C3H7I (a2), C4H9I (a3),C2H5Br (a 7Br (a5) n hiu sut ng polimer theo cch gc t do,

    da vo bng s liu o hiu sut :

    thf;R;95,0Q

    thf;R;99,0Q

    ,5 11 2

    n ph 1

    m l ng Ca 11 14,25(%)

    ng k t

    Kt l n:

    Bc b gi thit H0 , chp nhn gi th

    .

    h :y cha bit gi trng .

    2:

    4), C3H (%) ca phn

    52

  • 8/9/2019 Tin Hoc Trong Hoa Hoc

    53/202

    j1

    (a )

    2

    (a )

    3

    (a )

    4

    (a )

    5

    (a5)

    i

    1 2 3 4

    1

    2

    3

    4

    5

    86,3

    86,5

    69,6

    81,8

    5,5

    42,5

    64,3

    79,0

    61,0

    52,5

    76,0

    83,8

    72,8

    89,0

    93,2

    70,7

    64,8

    38,5

    77,0

    91,5

    80,0

    79,8 87,3

    92,3 78,0

    76,5 83,7 31,3 76,5

    6

    7

    8

    87,1

    82,5

    90,0

    64,8

    67,3

    7

    72,9

    58,7

    87,5

    74,5

    68,0

    38,1

    Gii :

    Bc 1:: Lp bng v ghi cc d liu cn thit

    Gi thit thng k

    H0 : Cc halogenur alkyl khng nh hng n hiu sut

    (Cc hiu sut thu c xem nh tng ng nhau)

    H1 : Cc halogenur alkyl c nh hng n hiu sut

    (Cc hiu sut thu c c s khc bit )

    j

    i

    1

    (a1)

    2

    (a2)

    3

    (a3)

    4

    (a4)

    5

    (a5)

    1

    2

    3

    4

    5

    6

    7

    8

    79,8

    86,3

    86,5

    92,3

    76,5

    87,1

    82,5

    90,0

    87,3

    69,6

    81,8

    78,0

    83,7

    64,8

    67,3

    75,5

    42,5

    64,3

    79,0

    61,0

    31,3

    72,9

    58,7

    52,5

    76,0

    83,8

    72,8

    89,0

    76,5

    87,5

    74,5

    93,2

    70,7

    64,8

    38,5

    77,0

    91,5

    68,0

    38,1

    80,0

    jx 85,125 76 57,775 81,6625 66,075Tj 681 608 462,2 653,3 528,6

    53

  • 8/9/2019 Tin Hoc Trong Hoa Hoc

    54/202

    T= Tj = 2933,12jS 27,4364 66,7086 242,1678 59,1655 361,3421

    N = 40

    SST = NT

    x

    22ji = 9379,9397

    SSF =N

    T

    n

    T...

    n

    T

    n

    T k21 +++ = 4082,1962222

    k21

    SSE = SST SSF = 5297,7437

    MSF =1k

    SSF

    = 2dsS = 1020,549 (fs = k-1 = 5-1 = 4)

    MSE =kN

    = 2th

    S = 151,3641 (fSSE

    th= N-k = 40-5 = 35)

    2th

    2dsS

    tn SF = = 6,7539 > F0,95;4;35 = 2,65

    Yu t halogenur alkyl n ng (cc hiu sut thuc c s khc bit nhau)

    ng nht

    ca

    B t ca cc phng sai theo chun Cochran

    Gtn =

    c nh hng n hiu sut ca ph

    Ch : Nu th nghim i xng (nj = n), s dng gi tr2jS kim nh s

    cc phng sai theo chun Cochran

    c 2: Kim nh sng nh2maxS = 361,3421

    2j

    2max

    S

    S=

    8204,756

    3421,361= 0,4774

    Glt = G0,95;k-1,n = G0,95;4;8 = 0,3910 ; G0,99;4;8 = 0,4627 < Gtn

    loi b = 361,3421

    Xem xt 4 phng sai cn li := 242,1678

    Gtn =

    2maxS

    2maxS

    2j

    2max

    S

    S=

    3421,3618204,756

    1678,242

    = 0,6123

    Glt = G0,95;3;8 = 0,4377 ; G0,99;3,8 = 0,5209 < Gtn loi b = 242,1678

    Xem xt 3 phng sai cn li :

    = 66,7086

    2maxS

    2maxS

    54

  • 8/9/2019 Tin Hoc Trong Hoa Hoc

    55/202

    2j

    2max

    S

    S=

    7086,663421,3618204,756

    7086,66= 0,2029Gtn =

    i l ng nht

    SST =

    Glt = G0,95;2;8 = 0,5157 > Gtn = 0,2029

    3 phng sai cn l

    Bng s liu bi 2 ct a3 v a5

    T = 2933,1 - 462,2 528,6 = 1942,3

    N = 40 16 = 24

    k=3

    Nji

    SSF =

    T 22x = 1412,6895

    N

    T

    n

    T

    ...n

    T

    n

    T 2

    k

    2k

    2

    22

    1

    21

    +++ = 339,5158

    SSE = SST SSF = 1073,1737

    MSF =1k ds

    SSF= 2S = 169,7579 (f = k-1 = 3-1 = 2)s

    MSE =kN th

    SSE= 2S = 51,1035 (f = N-k = 24-3 = 21)th

    Bc 3: Kim nh tnh khng ng nht ca 2thS v 2dsS theo chun Fisher :

    2th

    tn S

    2dsSF = = 3,3218 > F0,95;2;21 = 3,47

    11,9898,87

    1185,40SF

    *2ds

    tn = S *2

    ==

    Kt lun: Chp nhn gi thit thng k H1, cc halogenur alkyl c nh hng n hiua2, v

    th

    Flt = F0,95;3;28 = 4,57 < 11,98

    Cc hiu sut ca a1, a2, v a4 khng c s khc bit nhau.

    sut ca phn ng polimer ha. Sau khi loi b a3 v a5 th cc hiu sut cn li a1,a4 khng c s khc bit nhau.

    55

  • 8/9/2019 Tin Hoc Trong Hoa Hoc

    56/202

    BI TP

    1 ng (%) ca H2SO4 do 3 nhm sinh vin thc hin nh

    Nhm 1: 79 8

    N2 68 70 76

    Kim nh xem h ng trung bnh ca cc nhm thu c c ging nhau khng?

    2. nh gia hiu sut ca phng php chit thuc tr su Basudin t cc h dungc kt qu sau (%):

    CH3CO 3 78,4 76,4 78,4 76,1

    CH3CO 8 93,9 98,8 98,8 97,8

    C 95,8 94,8 96,8 96,8 94,3 95,8Cho P=0,95

    TI LIU THAM KHO

    4- Doe k a hc phn tch NXB H&THCN 1983

    5- C h Long Gio trnh x l thng k trong thc nghim ha hc H

    Tng h p TP HCM 19916- n ng v ng dng NXB GD 1999

    . Kt qu phn tch hm lsau:

    6 94 89

    hm 2: 71 77 81 88 Nhm 3: 8

    m l

    mi thu

    OH: 78,4 72,2 71,6 73,

    OH:CCl4 (1:1): 95,9 96,8 97,8 95,

    H3COOH:CCl4(1:2): 96,8 95,5

    rffel Thng trong h

    Thn

    g Hng Th Thng k

    56

  • 8/9/2019 Tin Hoc Trong Hoa Hoc

    57/202

    Chng 3: PHN TCH HI QUY

    I. KHI QUT V HN TCH HI QUY.

    1. Mc ch v ngha :

    Trong nghin cu khoa hc, thng phi v th ph thuc ca i lng y voa vo cc cp gi tr thc nghim (xi , yi), th biu din s ph thuc ny

    c th l ng thng hoc l ng cong. C mt s phng php i tm cc hmng thc nghim, trong c phng php hi quy.

    Biu thc ton hc ca hm ph hp ny gi l phng trnh hi quy, cng c tonc h ph hp gi l phn tch hi quy .

    Trong ha hc, phn tch hi quy c dng tm cho cc th chun gia cc t chnh xc v tn hiu ph y. i c phng trnh hi quy, c

    th s dng ngc phng trnh ny : o tn hiu phn tch y* ca mu phn tch ri tnhra hm lng x* theo phng trnh hi quy, nh vy trnh c nhc im ca phpc chiu theo th

    - Php chiu th thng km chnh xc

    n ic v mt h i tt c cc im ca thmang tnh ch quan ca ngi v v c th gy ra nhng sai s ln.

    n phng trnh h uy c th theo di c s bin ng ca tn hi ng hiu chnh cc thng s ca

    phng trnh hi quy cho ph hp vi khch quan. Ngoi ra, phn tch hi quy cho phpng tin c c x* m t cch hch quan.

    2.iu kin thc hin:

    p nhn S2(x)

  • 8/9/2019 Tin Hoc Trong Hoa Hoc

    58/202

    2. Tnh cc hsa , b v cc thng scn thit:

    a) Trng hp tng qut :

    m ring phn ca SSE theo a vb p ng 0.

    Thay Yi = axi + b :

    SSE = (yi axi - b)2 minimum

    cho a v b tha mn iu kin trn th cc o hhi b

    0a

    )E= ;

    SS(0

    b

    )SSE(=

    axi - b)2 = 0 (1)

    i( - axi -b)2 = 0 (2)

    ng trnh (1) v (2) :

    Do :

    2 (yi -

    2 x yi

    Gii h ph

    a =( ) i2i xk

    2

    iiii yxyxk x

    b =k

    xay ii

    L p kh u

    4. yi

    .

    xi.yI

    c nghim (xi , yi) ;

    ng bnh ph a hi quy

    o d li :

    1. xi

    2. 2ix 52 iy

    3. ( xi)2 6.

    =

    =k

    1i

    k : s cc cp th

    Cc k hiu

    SST: T ng c cc sai s trong phn tch

    SST = ( ) yy2

    2i k

    SSE: Tng bnh phng do sai s

    SSE = 2 by ii yxay

    ng bnh phng do hi quy

    ii

    SSR: T

    + 2SSR = SST SSE = i )ybax(

    MSR = SSR

    E2k

    SSE

    (vi Y = ax + b)MS =

    58

  • 8/9/2019 Tin Hoc Trong Hoa Hoc

    59/202

    R2 =SST

    SSR x

    b

    u b = 0 (ng hi quy qua gc ta ) :Y = a.x

    : H s c nh

    ) Trng hp c bit :

    N

    =

    2

    ii

    x

    yxa

    i

    '

    2i aySSE = ii yx'

    MSE =1k

    SSE

    * Cch tnh 2yS ,2

    y /S , 2aS ,

    2bS , :

    =

    2

    a /S

    2YS 2kSSE

    =

    y yxayb iii2i 2k

    2

    Y /S =

    1k

    xay ii2i Vi f = k-1y

    =2aS

    ( ) 2

    i

    2

    i

    2Y

    xxk

    kS Vi f = k-2

    2bS =

    ( ) 2i2i xxk V i f = k-2

    2i

    2Y xS

    =2a /

    S 2i

    2

    Y

    x

    S / Vi f = k-1

    3. Xt ngha ca hshi quy (chun Student):

    t gi thit thng k

    H0 : H s hi quy khng c ngha

    H1 : H s hi quy c ngha

    Gi tr thng k:

    Xt h s a : ttn=2aS

    a

    Xt h s b: ttn=2

    bS

    Bin ln:

    b

    59

  • 8/9/2019 Tin Hoc Trong Hoa Hoc

    60/202

    - ttn < tlt = tP, k-2 : chp nhn gi thit H0

    P, k-2 : chp nhn gi thit H1

    Ch

    - ttn > tlt = t

    : Nu h s b khng c ngha (b = 0) Chn ng hi quy Y/ , tnh a/ v ccthng s cn thit

    4 i p g h y nFis

    ikim n tch

    ph th nghim song song i) l m

    H hng trnh hi quy khng thch hprnh hi qu

    Gi tr thng k

    . Kim nh stuyn tnh g a x v y ca hn trnh i qu ( chuher):

    Khi tnh c cc h s a, b cha chc l x v y tuyn tnh vi nhau, do cn phnh xem gia x