TGAU CBAC LLENYDDIAETH GYMRAEG · briodol, mewn amrywiaeth o waith llafar ac ysgrifenedig. Bydd mwyafrif y gweithiau a astudir yn destunau llenyddol a ysgrifennwyd yn y Gymraeg yn

Nid yw’r cymhwyster hwn a reoleiddir gan Lywodraeth Cymru ar gael i ganolfannau Lloegr.

ACHREDWYD GAN LYWODRAETH CYMRU

TGAU CBAC

LLENYDDIAETH GYMRAEG

MANYLEB

Addysgu o 2015 I’w ddyfarnu o 2017

Fersiwn 2 Ionawr 2019

TGAU

WJEC CBAC Cyf.

CRYNODEB O NEWIDIADAU

Fersiwn Disgrifiad Rhif y dudalen

2

Mân newidiadau i weithiau gosod Uned 2, i’w hasesu o haf 2021.

7

Newidiwyd yr adran ‘Cofrestru’ i egluro’r rheolau ailsefyll, y trosglwyddo marciau asesu diarholiad a’r rheol derfynol.

18

TGAU LLENYDDIAETH GYMRAEG 1

WJEC CBAC Cyf.

Mae’r fanyleb hon yn bodloni’r Egwyddorion Cymhwyster TGAU sy’n pennu gofynion yr holl fanylebau TGAU newydd neu ddiwygiedig a ddatblygwyd i’w haddysgu yng Nghymru o fis Medi 2015.


© WJEC CBAC Ltd.

¼

Barddoniaeth Bydd disgwyl i’r ymgeiswyr werthfawrogi a chymharu un o’r cerddi gosod â cherdd nas astudiwyd o’r blaen.

¼

Nofel Cwestiynau wedi’u strwythuro ar y testunau gosod

Llunyddiaeth Caiff yr ymgeiswyr eu harholi mewn grwpiau o dri ar destun llunyddol.

Caiff yr ymgeiswyr eu hasesu ar ddwy dasg: Tasg1 Straeon byrion – gwerthfawrogi rhyddiaith Tasg 2 Drama – dehongli testun yn greadigol

CYFLEOEDD ASESU

Ionawr 2017 a phob blwyddyn

wedi hynny

Mehefin 2017 a phob blwyddyn

wedi hynny

Uned 1

Uned 2

Uned 3

Uned 4

Rhif Cymhwyster ar restr The Register: 601/4914/0

Rhif Cymeradwyo Cymwysterau Cymru ar restr QiW: C00/0720/9

http://register.ofqual.gov.uk/

https://www.qiw.wales/?lang=cy


WJEC CBAC Cyf.

Mae’r fanyleb hon yn annog ymgeiswyr i fwynhau darllen yn eang. Hyrwyddir ymateb personol hyddysg i amrywiaeth o destunau yn ogystal â rhoi cyfle i astudio darnau penodol o lenyddiaeth a deunyddiau amlgyfrwng cyfoes yn fanwl gan ennyn gwerthfawrogiad o etifeddiaeth ddiwylliannol Cymru. Wrth ddatblygu’r fanyleb hon, mae CBAC wedi cadw’r nodweddion canlynol mewn cof:

meithrin yn yr ymgeiswyr agweddau cadarnhaol at yr iaith Gymraeg gan feithrin gwerthfawrogiad o’r Gymraeg a hyrwyddo defnydd effeithiol ohoni

datblygu diddordeb a brwdfrydedd ymgeiswyr yn y Gymraeg a’u harfogi i gyfrannu at gymdeithas ddwyieithog

cyfleoedd ar gyfer dulliau addysgu hyblyg

cwestiynau a thasgau wedi eu cynllunio i alluogi ymgeiswyr i arddangos eu gwybodaeth, dealltwriaeth a’r hyn maent yn gallu ei wneud

geirio cwestiynau yn glir ac uniongyrchol

hygyrchedd y deunyddiau

cyfleoedd ar gyfer astudiaeth eang ynghyd â gwybodaeth pwnc benodol

defnyddio deunydd nas astudiwyd o’r blaen i’w ddadansoddi mewn asesiad allanol

canolbwyntio’r asesu ar sgiliau iaith penodol

cyfleoedd i gynhyrchu ysgrifennu estynedig

deunyddiau ac arholiadau o safon Mae i’r cymhwyster hwn dair uned asesiad allanol sydd wedi’u pwysoli’n gyfartal ac un uned asesiad diarholiad. Asesir dwy uned allanol yn ysgrifenedig ac un uned allanol drwy arholiad llafar. Mae’r uned asesiad diarholiad yn cynnwys tasgau ysgrifenedig. Wrth gynllunio’r fanyleb hon, mae ystyriaeth ofalus i hyd amser arholiadau a’r nifer o gwestiynau wedi sicrhau cydbwysedd rhwng asesiad cadarn ac ymarferoldeb. Bydd mathau amrywiol o gwestiynau a chyfarwyddiadau clir yn anelu at wneud yr asesiad haenol hwn yn hygyrch i ddysgwyr o bob gallu. Nod allweddol y fanyleb hon yw annog ymgeiswyr i gynhyrchu atebion o safon wrth ymateb yn ysgrifenedig. Er mwyn cynorthwyo dysgwyr i gyflawni hyn, bydd deunyddiau asesu CBAC yn sicrhau bod gwaith ysgrifenedig o safon yn cael ei astudio a all fod yn fuddiol fel patrwm i ddysgwyr wrth iddynt ysgrifennu. Dylid darllen y fanyleb hon ar y cyd â’r dogfennau CGC ar drefniadau mynediad ac ystyriaethau arbennig ac ar gynnal arholiadau. Yn ychwanegol, mae dogfen CGC o’r enw Canllawiau cynnal asesiadau dan reolaeth (cymwysterau TGAU) yn darparu cyngor a chanllawiau ar gyfer asesiadau diarholiad.


© WJEC CBAC Ltd.

Dylai'r fanyleb TGAU Llenyddiaeth Gymraeg annog dysgwyr i gael eu hysbrydoli, eu cyffroi a'u newid drwy ddilyn cwrs astudio eang, cydlynol, boddhaus a gwerth chweil. Dylai ehangu diddordeb dysgwyr mewn llenyddiaeth a'u brwdfrydedd tuag ati wrth iddynt feithrin dealltwriaeth o'r ffyrdd y mae llenyddiaeth yn gyfoethog ac yn ddylanwadol. Dylai baratoi dysgwyr i wneud penderfyniadau hyddysg am gyfleoedd dysgu a dewisiadau gyrfa yn y dyfodol. At hynny, dylai TGAU Llenyddiaeth Gymraeg helpu i feithrin diddordeb a brwdfrydedd dysgwyr tuag at yr iaith Gymraeg a pharatoi dysgwyr i gyfrannu at gymdeithas ddwyieithog.

Dylai TGAU mewn Llenyddiaeth Gymraeg baratoi dysgwyr i feithrin y wybodaeth, y ddealltwriaeth a'r sgiliau perthnasol sydd eu hangen i astudio Cymraeg yng Nghyfnod Allweddol 5.

Mae'n rhaid i fanyleb TGAU mewn Llenyddiaeth Gymraeg alluogi dysgwyr i wneud y canlynol:

deall bod testunau wedi bod yn ddylanwadol ac yn arwyddocaol dros amser ac ystyried eu hystyr yn yr oes sydd ohoni

ystyried sut y gall testunau adlewyrchu gwerthoedd, rhagdybiaethau ac ymdeimlad o hunaniaeth neu ddylanwadu arnynt

cysylltu syniadau, themâu a materion, gan ddefnyddio amrywiaeth o destunau

dod yn ddarllenwyr beirniadol rhyddiaith ffuglennol, barddoniaeth a drama/llenyddiaeth fel ffilmiau

profi gwahanol gyfnodau, diwylliannau, safbwyntiau a sefyllfaoedd fel y'u ceir o fewn testunau llenyddol

ymateb i themâu, plotiau, cymeriadaeth, deialog, cefndir a'r ffordd y cânt eu cyflwyno drwy gyfrwng llenyddiaeth weledol yn ogystal ag ar ffurf ysgrifenedig.

Er nad oes anghenion penodol parthed dysgu blaenorol, mae’r fanyleb hon yn

adeiladu ar y wybodaeth, y ddealltwriaeth a’r sgiliau a feithrinwyd yng Nghyfnod Allweddol 3.

Bydd yr arholiad hwn, ynghyd â TGAU Cymraeg Iaith, yn sail gadarn i’r ymgeiswyr hynny sydd yn dymuno parhau â’u hastudiaethau yn y Gymraeg trwy ddilyn cyrsiau Uwch Gyfrannol a Safon Uwch.

Gellir astudio’r fanyleb hon gan unrhyw ddysgwr, beth bynnag fo’i ryw, cefndir ethnig, crefyddol neu ddiwylliannol. Nid yw’r fanyleb hon yn oed benodol, ac felly oherwydd hyn darpara gyfleoedd i ymgeiswyr ymestyn eu haddysg gydol oes. Cynlluniwyd y fanyleb i osgoi, lle bo’n bosibl, nodweddion a allasai, heb gyfiawnhad ei gwneud yn fwy anodd i ddysgwyr lwyddo oherwydd bod ganddynt nodwedd benodol wedi ei hamddiffyn. O dan y Ddeddf Cydraddoldeb y nodweddion penodol wedi eu hamddiffyn yw oed, anabledd, ailbennu rhywedd, beichiogrwydd a mamolaeth, hil, crefydd neu gred, rhyw neu gyfeiriadedd rhywiol.


WJEC CBAC Cyf.

Mae’r fanyleb hon wedi ei thrafod â grwpiau sy’n cynrychioli diddordebau ystod amrywiol o ddysgwyr, ac adolygir y fanyleb yn gyson. Gwneir addasiadau rhesymol ar gyfer ymgeiswyr penodol er mwyn eu galluogi i gael mynediad i asesiadau (e.e.cais i gael amser ychwanegol i bwnc TGAU pan fydd gofyn am ysgrifennu estynedig). Mae gwybodaeth am addasiadau rhesymol i’w chael yn nogfen Cyd-Gyngor Cymwysterau (CGC) Trefniadau Mynediad Addasiadau Rhesymol ac Ystyriaeth Arbennig: Cymwysterau Cyffredinol a Galwedigaethol. Mae’r ddogfen hon ar gael ar wefan CGC. (www.jcq.org.uk). Byddwn yn dilyn yr egwyddorion a osodir yn y ddogfen ac, o ganlyniad i ddarpariaeth addasiadau rhesymol, ychydig iawn o ddysgwyr fydd yn profi rhwystr llwyr i unrhyw ran o’r asesiad.

Dylai dysgwyr, wrth ddilyn y fanyleb hon, gael cyfleoedd lle bo’n briodol i ddatblygu’r sgiliau sy’n cael eu hasesu fel rhan o Graidd Bagloriaeth Cymru: • Llythrennedd • Rhifedd • Llythrennedd Ddigidol • Meddwl yn Feirniadol a Datrys Problemau • Cynllunio a Threfnu • Creadigedd ac Arloesi • Effeithiolrwydd Personol.


© WJEC CBAC Ltd.

Mae’n rhaid i ymgeiswyr astudio’r agweddau canlynol o Lenyddiaeth Gymraeg:

barddoniaeth

rhyddiaith

drama

llenyddiaeth fel ffilm (llunyddiaeth)

Rhoddir cyfle i ymgeiswyr:

ddeall ac ymateb i amrywiaeth o ddeunydd llenyddol drwy ddarllen yn eang gan gynnwys rhai testunau allweddol ac astudio’n fanwl enghreifftiau o lenyddiaeth o wahanol gyfnodau, a thrwy hynny feithrin ymwybyddiaeth o’r etifeddiaeth lenyddol

ymateb i gyflwyniadau llenyddol a gynhyrchir ar gyfer y cyfryngau

arddangos dealltwriaeth o’r ffyrdd y defnyddir iaith gan awduron er mwyn cael effaith

arddangos gallu i ymateb yn effeithiol, gan ddefnyddio mynegiant a geirfa briodol, mewn amrywiaeth o waith llafar ac ysgrifenedig.

Bydd mwyafrif y gweithiau a astudir yn destunau llenyddol a ysgrifennwyd yn y Gymraeg yn wreiddiol, er y ceir rhai addasiadau. Rhoddir cyfle i ymgeiswyr ddysgu am dreftadaeth lenyddol Cymru. Rhaid i ymgeiswyr ymateb ar lafar ac yn ysgrifenedig yn y Gymraeg.

Papur Ysgrifenedig: Barddoniaeth 25% (1¼ awr) Gosodir dau bapur arholiad – Haen Uwch (A* - D) a Haen Sylfaenol (C – G). Gosodir cwestiwn a fydd yn gofyn i ymgeiswyr gymharu un o’r cerddi gosod a nodir isod â cherdd nas astudiwyd o’r blaen. Bydd disgwyl i ymgeiswyr:

ymateb yn sensitif a manwl i gerddi er mwyn gwerthfawrogi eu cynnwys a’u neges/thema

adnabod a gwerthfawrogi mesurau ac arddull y cerddi

cyflwyno ymateb personol i’r cerddi Wrth gymharu’r ddwy gerdd, dylid ceisio annog ymgeiswyr i gydblethu sylwadau am y cerddi os yw hynny’n briodol. Bydd nifer o ffurfiau barddonol – mesurau caeth, rhydd a phenrhydd yn cael eu cynnwys ymysg y cerddi a ddewisir. Daw’r cerddi gosod o’r gyfrol – Fesul Gair (gol. Tudur Dylan Jones). Gall y gerdd nas astudiwyd o’r blaen ddod o’r gyfrol hon neu o ffynonellau eraill.


WJEC CBAC Cyf.

Cerddi gosod

Haen Sylfaenol Haen Uwch

Rhaid peidio dawnsio... Emyr Lewis Rhaid peidio dawnsio... Emyr Lewis

Y Ferch wrth y Bar yng Nghlwb Ifor

Rhys Iorwerth Y Ferch wrth y Bar yng Nghlwb Ifor

Rhys Iorwerth

Gweld y Gorwel Aneirin Karadog Gweld y Gorwel Aneirin Karadog

Y Sbectol Hud Mererid Hopwood Y Sbectol Hud Mererid Hopwood

Tai Unnos Iwan Llwyd Tai Unnos Iwan Llwyd

Walker’s Wood Myrddin ap Dafydd Walker’s Wood Myrddin ap Dafydd

Ofn Hywel Griffiths

Eifionydd R. Williams Parry

Y Coed Gwenallt

Etifeddiaeth Gerallt Lloyd Owen

Ni chaniateir defnyddio geiriaduron yn yr arholiad hwn.

Papur Ysgrifenedig: Rhyddiaith - Nofel 25% (1¼ awr) Gosodir dau bapur arholiad – Haen Uwch (A* - D) a Haen Sylfaenol (C – G).

Gosodir cwestiwn a fydd yn gofyn i ymgeiswyr:

ymateb yn sensitif a manwl i nofel er mwyn gwerthfawrogi cynnwys, themâu, datblygiad plot a chymeriadau

adnabod a gwerthfawrogi arddull yr awdur gan ddefnyddio tystiolaeth o’r testun fel y bo’n briodol

cyflwyno ymateb personol a chreadigol i’r nofel.

Nofelau gosod: i'w hasesu yn 2019 a 2020

Haen Sylfaenol

Naill ai: Llinyn Trôns

Neu: Bachgen yn y Môr

Neu: Diffodd y Sêr

Bethan Gwanas

Morris Gleitzman Addasiad gan Elin Meek

Haf Llewelyn

Haen Uwch

Naill ai: Y Stafell Ddirgel

Neu: Yn y Gwaed

Neu: O Ran

Marion Eames

Geraint Vaughan Jones

Mererid Hopwood

Nofelau sy’n addas ar gyfer yr holl ystod gallu

Naill ai: Ac Yna Clywodd Sŵn y Môr

Neu: I Ble’r Aeth Haul y Bore?

Neu: Dim

Alun Jones

Eirug Wyn

Dafydd Chilton

Nofelau gosod: i'w hasesu o 2021 ymlaen

Haen Sylfaenol

Naill ai: Llinyn Trôns

Neu: Bachgen yn y Môr

Neu: Diffodd y Sêr

Bethan Gwanas

Morris Gleitzman Addasiad gan Elin Meek

Haf Llewelyn

Haen Uwch

Naill ai: Dim

Neu: Yn y Gwaed

Neu: O Ran

Dafydd Chilton

Geraint Vaughan Jones

Mererid Hopwood

Nofelau sy’n addas ar gyfer yr holl ystod gallu

Naill ai: Ac Yna Clywodd Sŵn y Môr

Neu: I Ble’r Aeth Haul y Bore?

Neu: Llyfr Glas Nebo

Alun Jones

Eirug Wyn

Manon Steffan Ros

Ni chaniateir defnyddio copïau o’r testunau gosod na geiriaduron yn yr arholiad hwn.


© WJEC CBAC Ltd.

Arholiad Llafar: Llunyddiaeth (hyd at 20 munud y grŵp) Gosodir dau bapur arholiad – Haen Uwch (A* - D) a Haen Sylfaenol (C – G).

Disgwylir i ymgeiswyr ymateb i destun a astudir ar DVD ac a atgyfnerthir gan astudiaeth o’r testun cyfatebol printiedig. Golygir wrth hyn ystyried elfennau megis themâu, datblygiad plot, cymeriadaeth, deialog, cefndir a’r modd y cyflwynir y rhain drwy gyfrwng ffilm.

Testunau Gosod Haen Sylfaenol

Dihirod Dyfed – Pechod Mary Prout; Wil Cefncoch; Cythraul

Cwrw

Disgwylir i’r ymgeiswyr astudio dwy o’r ffilmiau uchod.

Dihirod Dyfed Bethan Phillips

Haen Uwch

Tylluan Wen Y Dylluan Wen Angharad Jones

Testun sy’n addas ar gyfer yr holl ystod gallu

Y Mynydd Grug Te yn y Grug Kate Roberts

Ni chanaiteir defnyddio copïau o’r testunau gosod na geiriaduron yn yr arholiad hwn.

Tasgau Diarholiad – Tasgau Ysgrifenedig 25%

Tasg 1: Straeon Byrion 15% Disgwylir i ymgeiswyr astudio 2 stori fer ar thema benodol o’r cyfrolau 20 Stori Fer Cyfrol 1 ac 20 Stori Fer Cyfrol 2 (gol. Emyr Llywelyn). Bydd CBAC yn dewis dwy thema a newidir y rhain bob dwy flynedd. Rhoddir gwybodaeth am y themâu a astudir drwy gyfrwng cylchlythyr i ganolfannau. Dylai canolfannau osod tasgau a fydd yn gofyn i ymgeiswyr werthfawrogi’r straeon byrion. Nodir rhai tasgau enghreifftiol isod ond gosodir mwy o enghreifftiau thema benodol ar wefan ddiogel CBAC a bydd y rhain yn newid bob dwy flynedd wrth i’r themâu newid. Gall canolfannau addasu’r enghreifftiau a gyflwynir gan CBAC neu gynllunio tasgau tebyg eu hunain.

Pan ddewisir thema ‘Siom a Dadrithiad’ gan CBAC, ni chaniateir defnyddio stori ‘Te yn y Grug’ os bydd ymgeiswyr yn astudio Y Mynydd Grug ar gyfer Uned 3 – Llunyddiaeth Arholiad Llafar

Trafodwch y modd mae’r thema / themâu yn datblygu yn y ddwy stori a ddarllenwyd gennych. Cofiwch sôn am y modd maent yn defnyddio ffurf ac arddull i gyfleu’r thema hon i chi.

Yn y ddwy stori a astudiwyd gennych, dangoswch sut mae’r awdur yn trafod y thema / themâu? Pa nodweddion arddull effeithiol a ddefnyddir yn y straeon? Ydy ffurf y straeon yn addas ar gyfer dangos y thema / themâu hyn?


WJEC CBAC Cyf.

Disgrifiwch y prif gymeriadau yn y straeon. Sut maen nhw’n datblygu? Pa nodweddion arddull y mae’r awduron yn eu defnyddio i ddarlunio’r cymeriadau hyn?

Tasg 2: Drama 10% Disgwylir i ymgeiswyr astudio drama brintiedig neu gynhyrchiad a welwyd mewn theatr neu a wyliwyd ar y teledu neu ar DVD. Dylai canolfannau osod tasgau a fydd yn gofyn i ymgeiswyr ddehongli’r testun yn greadigol.

ENGHREIFFTIAU O DESTUNAU ADDAS (Adolygir yr enghreifftiau hyn o destunau bob dwy flynedd)

Ar Ddu a Gwyn – Huw Lloyd Edwards

Blodeuwedd – Saunders Lewis

Cyfres Codi’r Llenni - Martha Jac a Sianco: Sgript a Gweithgareddau – Caryl Lewis, Catrin Jones

Cysgod y Cryman: Addasiad Llwyfan – Siôn Eirian

Esther – Saunders Lewis

Gymerwch chi Sigaret? – Saunders Lewis

Sal – Gwenlyn Parry

Tair – Meic Povey

Y Tad a’r Mab – John Gwilym Jones

Traed mewn Cyffion (Addasiad teledu)

Y Graith (Addasiad teledu)

Y Wisg Sidan (Addasiad teledu)

Solomon a Gaenor

Cariad Creulon – Richard Bryn Williams

Chwe Drama Fer – Emyr Edwards

Cyfres Codi’r Llenni - Hi Yw Fy Ffrind: Sgript a Gweithgareddau – Dafydd Llywelyn, Lowri Cynan

Cyfres Codi’r Llenni - I Dir Neb: Sgript a Gweithgareddau – Rhiannon Wyn, Catrin Jones

Dan y Wenallt – Addasiad Cymraeg T. James Jones

Leni – Dewi Wyn Williams

Panto – Gwenlyn Parry

Shirley Valentine – Addasiad Cymraeg Manon Eames

Y Ffin – Gwenlyn Parry

Crash – Sera Moore Williams

Cyfres Copa: Waliau – Bedwyr Rees

Anne Frank – Iola Ynyr

Ar Goll – Addasiad Cymraeg Sharon Morgan

Ma’ Bili’n Bwrw’r Bronco – Addasiad Cymraeg Jeremi Cockram

Lois

William Jones (Addasiad teledu)

Agi! Agi! Agi! – Urien William

Cyfres Codi’r Llenni - Mewn Limbo: Sgript a Gweithgareddau – Gwyneth Glyn, Lowri Cynan

Cyfres Lleisiau

Dramâu’r Drain

Cyfres Copa: Hap a... – Rhian Staples

Cyfres Copa: Gŵyl – Peter Davies

Cyfres Copa: Gwastraff Catrin Jones Hughes

Love Hearts i Bosnia - Gwen Lasarus

Man Gwyn Man Draw – Gwenno Hywyn

Y Sosban – Myrddin ap Dafydd

Gêm o Ddau Hanner – Addasiad Siôn Eirian

Dirgelwch yr Ogof (Addasiad Teledu)

Chwilio am y Nefoedd


© WJEC CBAC Ltd.

Dylai ymgeiswyr gael y cyfle i gyflwyno tasgau tebyg i’r awgrymiadau isod:

TASGAU POSIBL

(Adolygir yr enghreifftiau o dasgau bob dwy flynedd.)

*Ymson y prif gymeriad / un o’r cymeriadau

Cyfres o ymsonau’r cymeriadau ar adegau arbennig e.e. Leni

Creu diweddglo / golygfa newydd e.e. Y Ffin

Golygfa newydd i gloi

*Dyddiadur / Blog y prif gymeriad / un o’r cymeriadau

*Pytiau o ddyddiadur un neu fwy o’r cymeriadau e.e. Panto

Sgwrs rhwng dwy gymdoges am y digwyddiadau yn y ddrama e.e.

Shirley Valentine

Llythyr e.e. Love Hearts i Bosnia – llythyr Wayne at ei gariad Linda o

Sarajevo; Shirley Valentine – llythyr ffrind at Shirley

Cyfres o lythyrau

Sgwrs rhwng y cymeriadau wrth ailgwrdd ymhen cyfnod o amser e.e.

Agi! Agi! Agi!

Cyfres o negeseuon e-bost rhwng cymeriadau

*Os bydd y ddrama yn cynnwys ymsonau gan gymeriad(au), yna dylid osgoi gosod tasg ysgrifennu ymson gan y cymeriad(au) hyn. Mae hyn hefyd yn berthnasol os cynhwysir dyddiadur gan gymeriad yn y testun, ni ddylid gosod tasg ysgrifennu dyddiadur i’r cymeriad hwnnw.


WJEC CBAC Cyf.

AA1 Nodi a gwerthfawrogi’r cynnwys, y themâu a’r cymeriadau mewn amrywiaeth o destunau gan gyfeirio at y testun fel y bo’n briodol.

50%

AA2 Nodi a gwerthfawrogi’r arddull, y mesur / ffurf a’r iaith a ddefnyddir gan awduron / cynhyrchwyr i greu effaith, gan gyfeirio at dystiolaeth yn y testun fel y bo’n briodol.

30%

AA3 Ymateb ar lefel bersonol i amrywiaeth o destunau llenyddol a/neu weledol.

20%

Mae pwysiad yr amcanion asesu ar draws y cydrannau fel a ganlyn:

AA1 AA2 AA3 Cyfanswm

Uned 1 Papur Ysgrifenedig Barddoniaeth

13.75%

6.25%

5%

25%

Uned 2 Papur Ysgrifenedig Nofel

13.75% 6.25% 5% 25%

Uned 3 Arholiad Llafar Llunyddiaeth

12.5% 12.5%

25%

Uned 4 Asesiad Diarholiad

Tasgau Ysgrifenedig 10% 5% 10% 25%

Cyfanswm Pwysoli

50%

30%

20%

100%

Ar gyfer unedau sy’n cynnwys ysgrifennu estynedig (Uned 1 – Barddoniaeth, Uned 2 – Nofel, Uned 4 - Asesiad Diarholiad – Tasgau Ysgrifenedig), bydd ysgrifennu’r ymgeiswyr yn cael ei asesu o fewn asesiad cyffredinol yr uned honno.

Mae’r cynlluniau marcio ar gyfer yr unedau hyn yn cynnwys y meini prawf penodol canlynol i asesu’r ysgrifennu:

cyfathrebu a threfn (ystyr, pwrpasau, darllenwyr a strwythur)

ysgrifennu’n gywir (iaith, gramadeg, atalnodi a sillafu)


© WJEC CBAC Ltd.

Ceir manylion llawn am yr arholiad llafar gan gynnwys dyddiadau, paratoi ymgeiswyr, trefn ar ddiwrnod yr arholiad, recordio, safoni ac asesu mewn dogfen ar wahân a fydd ar gael ar wefan CBAC.

(a) Gweinyddu arholiad llafar Asesir ymgeiswyr drwy arholiad ffurfiol a gynhelir cyn neu wedi’r Pasg.

Gofynnir i bob canolfan recordio arholiadau pob grŵp. Neilltuir dau ddiwrnod penodol ar gyfer Arholiad Llafar Llenyddiaeth

Gymraeg - un ar gyfer Haen Uwch a’r llall ar gyfer Haen Sylfaenol. Gosodir y tasgau yn allanol gan CBAC i’w cwblhau mewn grwpiau dan

arweiniad yr athro/athrawes. Bydd y cwestiynau yn profi gallu’r ymgeisydd i werthfawrogi cefndir, cynllun a phlot, cymeriadau, themâu ac arddull.

Ni chaniateir geiriaduron na’r testun printiedig yn yr asesiad llafar allanol.

Ni chaniateir nodiadau a baratowyd o flaen llaw cyn y cyfnod paratoi ond caniateir i’r ymgeiswyr wneud nodiadau byr neu bwyntiau bwled eu hunain yn ystod y cyfnod paratoi.

Ar sail adnabyddiaeth athrawon o’r ymgeiswyr, dylid ffurfio grwpiau nad ydynt yn cynnwys mwy na 3 ymgeisydd. Dylai athrawon sicrhau hyd eithaf eu gallu fod aelodau’r grŵp, os nad yn cynrychioli’n union yr un marciau, o leiaf yn cynrychioli’r un band o farciau. Os na ellir ffurfio grŵp o 3 yna awgrymir asesu mewn pâr (caniateir grŵp o 4 mewn sefyllfa eithriadol).

Dylid cyflwyno’r dasg ar yr haen briodol (Sylfaenol/Uwch) i’r grŵp. Caniateir iddynt baratoi am 25 munud.

Dylid dechrau’r arholiad trwy nodi enw a rhif y ganolfan a gofyn i’r ymgeiswyr gyflwyno eu hunain.

Dylid gofyn i’r ymgeiswyr drafod y cwestiynau a osodir ar eu cyfer gan CBAC a dylid caniatáu iddynt wneud hynny’n weddol annibynnol er y gellid ymyrryd ar adegau er mwyn symud y drafodaeth yn ei blaen.

Dylai’r drafodaeth gymryd hyd at 20 munud. Ar ddiwrnod yr arholiad rhaid nodi marc allan o 40 ar gyfer pob

ymgeisydd.

Rhoddir cyfle i’r ymgeiswyr drafod pynciau/cwestiynau/ isgwestiynau tebyg i’r isod. Bydd y cwestiwn/cwestiynau yn sicrhau cyfleon digonol i drafod yr Amcanion Asesu Priodol. Yn y ddwy haen bydd angen trafod AA1 – cynnwys, themâu a chymeriadau ac AA2 – adnabod a gwerthfawrogi arddull.

Gwerthfawrogi’r ffilm(iau) a’u cymharu â’r testun print gan gyfeirio at y dulliau a ddefnyddiwyd i gyfleu bwriad ac effeithiau'r gwaith.

Trin a thrafod adeiladwaith y ffilm(iau) â’u cymharu â’r testun print gan gyfeirio at y cymeriadau, y cefndir a themâu’r gwaith.

Manylu ar un olygfa arbennig a thrafod y defnydd a wnaed o’r olygfa honno.

Trafod themâu’r ffilm(iau). Ymateb i osodiad fel “Dyma’r cymeriad rwy’n ei hoffi fwyaf a dyma’r un

rwy’n ei hoffi leiaf a pham.” Sut mae’r cynhyrchydd wedi llwyddo i greu golygfeydd effeithiol?


WJEC CBAC Cyf.

SWYDDOGAETH YR ATHRO/ATHRAWES Dylid: (i) cyflwyno'r dasg i ddechrau'r drafodaeth (ii) sicrhau bod y grŵp yn dechrau ac yn parhau'r drafodaeth (iii) hybu newid cyfeiriad yn ôl gallu'r grŵp, gan ofalu bod yr ymgeiswyr yn

trafod yr isgwestiynau i gyd (iv) ymyrryd pan fo angen, yn arbennig pan fo'r sgwrsio'n ddibwrpas ac yn

cuddio diffyg gwybodaeth neu pan nad yw’r wybodaeth neu’r dystiolaeth sydd ganddynt yn berthnasol i’r cwestiwn

(v) bod yn hyblyg a newid a derbyn pob syniad lle mae tystiolaeth i’w

gadarnhau (vi) cau'r drafodaeth ymhen 20 munud

Safoni Dylai safoni ddigwydd ar ddwy lefel. (i) Er mwyn sicrhau bod safon yr asesu yn gyson ar draws y grwpiau dysgu rhaid i

safoni mewnol trylwyr ddigwydd o fewn canolfan.

Rhaid i ganolfannau safoni asesiadau ar draws gwahanol athrawon a grwpiau addysgu. Rhaid i un person fod yn gyfrifol am y drefn safoni mewnol yn y ganolfan. Rhaid i’r asesu mewnol ddigwydd cyn cyflwyno’r marciau i CBAC.

(ii) Rhaid i ganolfan anfon sampl o dasgau at y safonwr allanol erbyn dyddiad

penodol ym mis Mai. Dylid nodi’r marciau a roddwyd i bob ymgeisydd a gynhwysir yn y sampl ar y taflenni marciau priodol a nodi enwau’r ymgeiswyr, marciau ac enw’r ganolfan yn glir ar bob cryno-ddisg.

Y sampl safoni Caiff sampl o’r gwaith a safonir yn allanol ei ddewis gan CBAC. Bydd y sampl yn adlewyrchu’r holl ystod gallu. Darperir canllawiau pellach i athrawon neu ganolfannau unigol pan na fyddant yn cwrdd â gofynion CBAC. Os oes angen, gellir gofyn am sampl pellach ar gais y safonwr. Os bydd problem ddifrifol yn codi, gall CBAC argymell monitro gwaith y ganolfan a’r broses safoni cyhyd ag y tybir bod angen gwneud hynny. Cyflwyno marciau Cyflwynir marciau pob ymgeisydd i CBAC erbyn dyddiad penodol ym mis Mai.


© WJEC CBAC Ltd.

Mae rheoliadau'r asesiadau diarholiad wedi eu diffinio ar gyfer tri cham yr asesiad:

gosod y dasg

gwneud y dasg

marcio'r dasg Ar gyfer pob cam, pennwyd lefel benodol o reolaeth er mwyn sicrhau dilysrwydd a dibynadwyedd. Nid oes haenau i'r asesiad diarholiad a gwahaniaethir trwy ganlyniad. Gall ymgeiswyr gwblhau’r asesiad unrhyw bryd yn ystod y cwrs. Uned 4 – Tasg 1: Straeon Byrion Gosod tasg Rheolaeth ar lefel ganolig Disgwylir i ymgeiswyr astudio 2 stori fer ar thema benodol o’r cyfrolau 20 Stori Fer Cyfrol 1 ac 20 Stori Fer Cyfrol 2 (gol. Emyr Llywelyn). Bydd CBAC yn dewis dwy thema a newidir y rhain bob dwy flynedd. Rhoddir gwybodaeth am y themâu a astudir drwy gyfrwng cylchlythyr i ganolfannau. Dylai canolfannau osod tasgau a fydd yn gofyn i ymgeiswyr werthfawrogi’r straeon byrion. Gweler rhai tasgau enghreifftiol yn adran 2.4. Gosodir mwy o enghreifftiau thema benodol ar wefan ddiogel CBAC a bydd y rhain yn newid bob dwy flynedd wrth i’r themâu newid. Gall canolfannau addasu’r enghreifftiau a gyflwynir gan CBAC neu gynllunio tasgau tebyg eu hunain. Pan ddewisir thema ‘Siom a Dadrithiad’ gan CBAC, ni chaniateir defnyddio stori ‘Te yn y Grug’ os bydd ymgeiswyr yn astudio Y Mynydd Grug ar gyfer Uned 2 – Arholiad Llafar. Dylai’r athrawon roi’r dasg i’r ymgeiswyr oddeutu pythefnos cyn bod disgwyl iddynt gyflawni’r dasg. Nid yw hyn yn cynnwys yr amser sydd ei angen i baratoi’r testunau gyda’r ymgeiswyr. Yn ystod y pythefnos cyn gwneud y dasg gall ymgeiswyr weithio o dan oruchwyliaeth gyfyngedig. Gall athrawon drafod a chynnig cyngor cyffredinol i’r ymgeiswyr. Gellir gosod ymarferion/tasgau byrion ar lafar neu’n ysgrifendig i ymgeiswyr i’w cyflawni yn y dosbarth gogyfer ag ymgyfarwyddo â’r testunau neu a fydd yn medru eu cynorthwyo i ddeall natur y dasg. Gall ymgeiswyr weithio yn unigol neu ar y cyd ar yr ymarferion hyn. Dylid cofnodi pa arweiniad a roddwyd i’r ymgeiswyr ar y taflenni marciau unigol wrth gyflwyno’r sampl i’w safoni. Gwneud y dasg Rheolaeth ar lefel uchel Bydd yn rhaid cyflawni’r dasg derfynol o dan oruchwyliaeth ffurfiol yn y ganolfan. Dylid nodi’r testun, y dasg, dyddiad y dasg ar y gwaith a gyflwynir i’w asesu.


WJEC CBAC Cyf.

Caniateir i’r ymgeiswyr gyfeirio at y testunau yn ystod y cyfnod ysgrifennu. Ni ddylai’r rheini gynnwys unrhyw nodiadau ac ni ddylid tanlinellu dyfyniadau arnynt. Caniateir i ymgeiswyr ddefnyddio un ochr tudalen A4 o nodiadau byr a baratowyd ganddynt o flaen llaw a dylid cyflwyno’r dudalen hon gyda’r dasg orffenedig. Ni chaniateir i’r ymgeisydd ddefnyddio gwaith estynedig y bydd wedi ei baratoi o flaen llaw e.e. paragraffau cyflawn/brawddegau llawn ar y daflen hon. Caniateir pwyntiau bwled byr sy’n cynnwys enghreifftiau a dyfyniadau perthnasol i gyflawni’r dasg. Dylid caniatáu i ymgeiswyr ddefnyddio geiriaduron/thesawrws wrth gyflawni’r dasg. Ni chaiff ymgeiswyr ymgynghori â’i gilydd. Caniateir 2½ awr i gyflawni’r dasg. Caniateir mwy o amser i ddisgyblion a chanddynt anghenion arbennig.

Hyd y dasg: Awgrymir lleiafswm o 500 o eiriau ac uchafswm o 1500 o eiriau. Unwaith y cyflwynir gwaith i’r athro/athrawes ni ellir ei ddiwygio ymhellach. Os gweinyddir y dasg yn ystod cyfnodau byrrach na dwy awr a hanner, yna dylid casglu’r gwaith ar ddiwedd pob cyfnod a’i gadw’n ddiogel o fewn y ganolfan. Ni ddylai athro/athrawes nodi unrhyw sylwadau ar y gwaith rhwng y cyfnodau hyn. Ni chaniateir defnyddio Technoleg Gwybodaeth i gyflawni’r dasg hon. Ni chaniateir i’r ymgeisydd adolygu ac ailddrafftio’r gwaith. Marcio’r dasg Rheolaeth ar lefel ganolig Bydd yr athrawon yn marcio’r dasg yn unol â’r meini prawf yn y fanyleb.

Disgwylir i’r athro/athrawes farcio’r dasg o gyfanswm o 30: AA1 – 20 ac AA2 – 10.

Uned 4 – Tasg 2: Drama Gosod tasg Rheolaeth ar lefel gyfyngedig Gall y ddrama fod yn un brintiedig neu’n gynhyrchiad a welwyd mewn theatr neu a wyliwyd ar y teledu neu ar DVD.

Wrth gyflawni’r dasg hon dylai’r ymgeisydd ddehongli’r testun yn greadigol. Trwy gyfrwng y dasg gall ymgeisydd ddangos ei ddealltwriaeth a’i werthfawrogiad o’r testun a’i ymwybyddiaeth o naws, arddull a chyd-destun. Diffinir dehongli testun yn greadigol yn y cyd-destun hwn fel gwaith sy’n cyfuno’r ffeithiol a’r dychmygol, hynny yw, mae’n defnyddio ffeithiau neu ddehongliadau sydd ymhlyg yn y ddrama/ffilm, ond drwyddynt yn creu rhywbeth nad ydyw ar gael yn uniongyrchol yn y gwreiddiol.

Rhaid i’r dasg hon gael ei seilio yn gadarn ar y testun neu fod yn ddatblygiad amlwg ohono, hynny yw, rhaid i’r testun gael lle pendant, canolog yn y dasg a gyflwynir.

Dylai’r testunau a’r tasgau a osodir fod yn addas ar gyfer gallu’r ymgeisydd. Gall canolfannau ddewis testunau addas eraill ac addasu neu gynllunio tasgau tebyg i’r rhai a nodir yn adran 2.4.


© WJEC CBAC Ltd.

Dylai’r athrawon roi’r dasg i’r ymgeiswyr gan ganiatáu oddeutu pythefnos cyn bod disgwyl iddynt gyflawni’r dasg. Nid yw hyn yn cynnwys yr amser sydd ei angen i baratoi’r testun gyda’r ymgeiswyr. Yn ystod y cyfnod paratoi gall ymgeiswyr weithio o dan oruchwyliaeth gyfyngedig. Gall athrawon drafod a chynnig cyngor cyffredinol i’r ymgeiswyr. Gellir gosod ymarferion/tasgau byrion ar lafar neu’n ysgrifenedig i ymgeiswyr gogyfer ag ymgyfarwyddo â’r testun neu a fydd yn medru eu cynorthwyo i ddeall natur y dasg. Gall ymgeiswyr weithio’n unigol neu ar y cyd ar yr ymarferion hyn. Dylid cofnodi pa arweiniad a roddwyd i’r ymgeiswyr ar y taflenni marciau unigol wrth gyflwyno’r sampl i’w safoni. Gwneud y dasg Rheolaeth ar lefel ganolig Bydd rhaid i ymgeiswyr gyflawni’r dasg hon yn annibynnol o dan oruchwyliaeth anffurfiol yn y ganolfan. Bydd angen sicrhau bod yr oruchwyliaeth yn ddigonol i sicrhau bod modd dilysu’r gwaith ac mai gwaith yr ymgeisydd unigol a gyflwynir i’w asesu. Dylid nodi’r testun, y dasg, dyddiad y dasg ar y gwaith a gyflwynir i’w asesu.

Gall yr ymgeiswyr ddefnyddio’r testun, nodiadau a geiriaduron wrth gyflawni’r dasg. Gallant ddefnyddio Technoleg Gwybodaeth gan ddefnyddio adnoddau ar-lein fel geiriaduron ar-lein a gwirwyr gramadeg a sillafu. Os bydd ymgeiswyr yn cyflawni’r dasg mewn ffurf electronig, yna rhaid cadw’r gwaith yn ddiogel rhwng sesiynau cyflawni’r dasg (e.e. casglu cof bach sy’n cynnwys y gwaith i mewn). Caniateir i athro/athrawes adolygu gwaith ymgeiswyr a rhoi cyngor ar lefel gyffredinol iddynt. Caniateir i ymgeiswyr adolygu ac ailddrafftio gwaith. Caniateir hyd at 3 awr i gyflawni’r dasg.

Hyd y dasg: Awgrymir lleiafswm o 500 o eiriau ac uchafswm o 1500 o eiriau.

Ni ddylai ymgeisydd ailysgrifennu tasg na’i chywiro wedi i’r athro/athrawes ei chywiro h.y. ni ddylid ar unrhyw gyfrif roi marc am waith fydd wedi ei gywiro mewn drafftiau cynt. Marcio’r dasg Rheolaeth ar lefel ganolig Asesir y gwaith cwrs yn fewnol gan athro neu athrawes yr ymgeisydd yn unol â’r meini prawf yn y fanyleb. Disgwylir i’r athro/athrawes farcio’r dasg o gyfanswm o 20: AA3 – 20. Safoni’r ddwy dasg Dylai safoni ddigwydd ar ddwy lefel. (iii) Er mwyn sicrhau bod safon yr asesu yn gyson ar draws y grwpiau dysgu rhaid i

safoni mewnol trylwyr ddigwydd o fewn canolfan.

Mae'n rhaid sicrhau cyfleoedd i gyfnewid gwaith a thrafod meini prawf yn gyson. Rhaid i ganolfannau safoni asesiadau ar draws gwahanol athrawon a grwpiau addysgu. Rhaid i un person fod yn gyfrifol am y drefn safoni mewnol yn y ganolfan. Rhaid i’r asesu mewnol ddigwydd cyn cyflwyno’r marciau i CBAC.


WJEC CBAC Cyf.

(iv) Rhaid i ganolfan anfon sampl o dasgau at y safonwr allanol erbyn dyddiad

penodol ym mis Mai.

Dylai canolfannau lenwi taflen farciau unigol ar gyfer pob ymgeisydd a ddewisir ar gyfer safoni allanol (ar gael o wefan CBAC). Dylid nodi:

teitlau’r tasgau

unrhyw ragbaratoi ar ran yr ymgeiswyr ac unrhyw gymorth/arweiniad a roddwyd gan yr athro/athrawes

unrhyw nodiadau/sylwadau perthnasol ar gyfer y safonwr megis sut y cafodd y tasgau eu cyflawni

Bydd safoni yn digwydd ar ddwy lefel. 1. Mae gofyn i ganolfannau sicrhau bod safoni mewnol yn digwydd cyn

cyflwyno’r marciau yn derfynol, fel bod y safonau a ddefnyddir yn gyson â’r rheini a welir yn y deunyddiau enghreifftiol, er mwyn sefydlu trefn restrol ddibynadwy o fewn y ganolfan. Gall dulliau addas o gyflawni hyn ddibynnu ar bolisi a threfn canolfannau unigol. Fodd bynnag mae’n rhaid i sampl o ymgeiswyr pob athro/athrawes gael ei asesu gan athro/athrawes arall.

2. Cynhyrchir deunyddiau asesu enghreifftiol yn gyson. Mae’n rhaid i

bob athro/athrawes sy’n addysgu TGAU Llenyddiaeth Gymraeg gwrdd i drafod y deunydd enghreifftiol fel cymorth i osod y dasg, asesu a safoni’r marcio.

Y sampl safoni Caiff sampl o’r gwaith a safonir yn allanol ei ddewis gan CBAC. Bydd y sampl yn

adlewyrchu’r holl ystod gallu. Darperir canllawiau pellach i athrawon neu ganolfannau unigol pan na fyddant yn

cwrdd â gofynion CBAC. Os oes angen, gellir gofyn am sampl pellach ar gais y safonwr. Os bydd problem ddifrifol yn codi, gall CBAC argymell monitro gwaith y ganolfan a’r broses safoni cyhyd ag y tybir bod angen gwneud hynny.

Cyflwyno marciau Cyflwynir marciau pob ymgeisydd i CBAC erbyn dyddiad penodol ym mis Mai.

Ar ddiwedd yr asesiad, bydd y gwaith yn cael ei farico yn ôl yr arfer. Gall ymgeiswyr gael adborth am eu hasesiad ac mae’n bwysig bod y gwaith a chofnod o’r marciau yn cael eu cadw yn ddiogel ym meddiant yr athro/athrawes. Dylid fodd bynnag egluro i’r ymgeiswyr y gall y marciau newid yn dilyn proses safoni allanol.


© WJEC CBAC Ltd.

Manyleb ag unedau yw hon sy’n caniatáu elfen o asesu fesul cam. Bydd uned 1 ar gael yn Ionawr (2017 a phob blwyddyn wedi hynny) a Mehefin 2017 (a phob blwyddyn wedi hynny). Bydd unedau 2, 3 a 4 ar gael ym Mehefin yn unig (2017 a phob blwyddyn wedi hynny).

Unwaith yn unig y gall ymgeiswyr ailsefyll uned unigol. Defnyddir y marc unffurf gwell o'r ddau gynnig i gyfrifo gradd derfynol gyffredinol cyhyd ag y bodlonir y rheol derfynol yn gyntaf h.y. rhaid i ddysgwyr gwblhau'r rhan leiaf o'r asesiad sy'n ofynnol i ennill cymhwyster yn y gyfres y maent yn cyfnewid ynddi. Pennir y rheol derfynol ar 40% o'r cymhwyster cyffredinol yn achos TGAU Llenyddiaeth Gymraeg. Os yw’r asesiad sy’n cael ei ailsefyll yn cyfrannu tuag at y gofyniad rheol derfynol o 40%, y marc ar gyfer yr asesiad newydd fydd yn cyfrif. Os rhoddwyd cynnig ar unrhyw uned ddwywaith a bod ymgeisydd am gofrestru am yr uned am y trydydd tro, bydd yn rhaid i’r ymgeisydd ailgofrestru am bob uned a’r cyfnewid priodol. Cyfeirir at hyn fel ‘dechrau o’r newydd’. Pan gaiff cymhwyster ei ailsefyll (dechrau o'r newydd), gall ymgeisydd roi hyd at ddau gynnig arall ar bob uned. Fodd bynnag, ni ellir defnyddio canlyniadau o unedau a safwyd cyn dechrau o'r newydd wrth agregu'r radd (graddau) newydd. Gellir cario marciau unedau asesu di-arholiad ymlaen dros gyfnod oes y fanyleb. Os yw ymgeisydd wedi cofrestru am uned ond ei fod yn absennol, nid yw'r absenoldeb yn cyfrif fel ymgais. Fodd bynnag, byddai'r ymgeisydd yn cael ei ddisgrifio fel ymgeisydd ailsefyll. Mae'r codau cofrestru i'w gweld isod.

Teitl Codau cofrestru

Uned 1 Barddoniaeth (Sylfaenol) 3010N1

Barddoniaeth (Uwch) 3010NA

Uned 2 Nofel (Sylfaenol) 3010N2

Nofel (Uwch) 3010NB

Uned 3 Llunyddiaeth (Sylfaenol) 3010N3

Llunyddiaeth (Uwch) 3010NC

Uned 4 Asesiad Diarholiad: Tasgau Ysgrifenedig 3010N4

Cyfnewid Cymhwyster TGAU 3010CS

Rhoddir y gweithdrefnau cofrestru diweddaraf yn ein fersiwn cyfredol o’r ddogfen Gweithdrefnau Cofrestru a Gwybodaeth am Godau.


WJEC CBAC Cyf.

Caiff cymwysterau TGAU eu hadrodd ar raddfa wyth pwynt o A* i G, ac A* yw’r radd uchaf. Bydd cyrhaeddiad disgyblion na fyddant yn llwyddo i gyrraedd y safon isaf bosibl i ennill gradd yn cael ei gofnodi â’r llythyren U (annosbarthedig) ac ni fyddant yn derbyn tystysgrif.

Mae gan ganlyniadau am uned hyd oes a gyfyngir gan hyd oes y fanyleb yn unig. Gall ymgeisydd ailsefyll y cymhwyster cyfan fwy nag unwaith.

Adroddir canlyniadau unedau unigol ar raddfa marciau unffurf (GMU) â’r cyfwerthoedd graddau canlynol:

GRADD UCHAF. A* A B C D E F G

Uned 1 50 45 40 35 30 25 20 15 10

Uned 2 50 45 40 35 30 25 20 15 10

Uned 3 50 45 40 35 30 25 20 15 10

Uned 4 50 45 40 35 30 25 20 15 10

Dyfarniad Pwnc 200 180 160 140 120 100 80 60 40


© WJEC CBAC Ltd.

HAEN UWCH

Dylai'r ymgeiswyr gydadweithio fel grŵp wrth drafod y cwestiynau.

36 - 40

AA1 arddangos gwybodaeth drylwyr am y ffilm a chyflwyno tystiolaeth i gadarnahau safbwynt yn ardderchog gan gyfeirio at olygfeydd perthnasol a defnyddio dyfyniadau yn briodol

trafod plot ac adeiladwaith yn dreiddgar

dadansoddi a dangos dealltwriaeth dreiddgar o’r cymeriadau a’r berthynas rhyngddynt

dangos dealltwriaeth dreiddgar o’r themâu a’u datblygiad yn y testun

18 – 20

AA2 dangos blaengaredd ac aeddfedrwydd wrth gyfeirio at y ffynhonnell brintiedig a’r ffilm

defnyddio termau gwerthfawrogi llunyddiaeth/llenyddiaeth yn dreiddgar

ymdrin yn dreiddgar ag addasrwydd arddull, techneg a’r defnydd o iaith gan ystyried eu heffeithiolrwydd

18 – 20

28 – 35

AA1 arddangos gwybodaeth fanwl am y ffilm a chyflwyno tystiolaeth i gadarnhau safbwynt yn dda gan gyfeirio at olygfeydd perthnasol a defnyddio dyfyniadau addas

trafod plot ac adeiladwaith yn dda iawn

dadansoddi a dangos dealltwriaeth dda iawn o’r cymeriadau a’r berthynas rhyngddynt

dangos dealltwriaeth dda o’r themâu a’u datblygiad yn y testun

14 – 17

AA2 dangos aeddfedrwydd wrth gyfeirio at ffynhonnell brintiedig a ffilm

defnyddio termau gwerthfawrogi llunyddiaeth/llenyddiaeth yn dda iawn

ymdrin yn fanwl ag addasrwydd arddull, techneg a’r defnydd o iaith ac ystyried eu heffeithiolrwydd

14 – 17

22 – 27

AA1 arddangos gwybodaeth dda am y ffilm a chyflwyno tystiolaeth gan gyfeirio at olygfeydd perthnasol

trafod plot ac adeiladwaith yn dda

dadansoddi a dangos dealltwriaeth dda o’r cymeriadau a’r berthynas rhyngddynt

dangos dealltwriaeth o’r themâu a’u datblygiad yn y testun

11 – 13

AA2 cyfeirio’n ystyrlon at y ffynhonnell brintiedig a’r ffilm

defnyddio termau gwerthfawrogi llunyddiaeth/llenyddiaeth yn dda

trafod addasrwydd arddull, techneg a’r defnydd o iaith gan wneud sylwadau pwrpasol

11 – 13

16 – 21

AA1 arddangos gwybodaeth am y ffilm gan gyfeirio’n fanwl lle bo hynny’n briodol at y stori a’r sefyllfa

trafod plot ac adeiladwaith yn foddhaol

dangos dealltwriaeth dda o’r cymeriadau

dechrau dangos ymwybyddiaeth o’r themâu a’u datblygiad yn y testun

8 – 10

AA2 gallu cyfeirio at y ffynhonnell brintiedig a’r ffilm

defnyddio rhai termau gwerthfawrogi llunyddiaeth/llenyddiaeth

adnabod ac ymdrin ag arddull, techneg a’r defnydd o iaith

8 – 10

8 – 15

AA1 arddangos gwybodaeth am y ffilm gan gyflwyno ffeithiau perthnasol yn gywir a chyfeirio lle bo hynny’n briodol at y stori a’r sefyllfa

trafod y stori a sut mae’n datblygu

trafod cymeriadau yn eithaf llawn gan roi manylion perthnasol amdanynt

dechrau dangos peth ymwybyddiaeth o brif themâu’r ffilm

4 – 7

AA2 defnyddio ambell derm gwerthfawrogi llunyddiaeth/llenyddiaeth

dangos peth dealltwriaeth o arddull, techneg a’r defnydd o iaith

4 – 7

0 – 7

AA1 arddangos gwybodaeth am gynnwys y ffilm trwy gyflwyno rhai ffeithiau perthnasol a chyfeiro at y stori a’r sefyllfa

tueddu i ailadrodd rhannau o’r stori

trafod y cymeriadau a rhoi manylion amdanynt

0 – 3

AA2 cyfeirio at rai elfennau yn yr arddull, technegau neu ddefnydd o iaith 0 – 3


WJEC CBAC Cyf.

HAEN SYLFAENOL

Dylai'r ymgeiswyr gydadweithio fel grŵp wrth drafod y cwestiynau.

36 - 40

AA1 arddangos gwybodaeth am y ffilm gan gyfeirio’n fanwl lle bo hynny’n briodol at y stori a’r sefyllfa

trafod plot ac adeiladwaith yn foddhaol


dechrau dangos ymwybyddiaeth o’r themâu a’u datblygiad yn y testun

18 – 20

AA2 gallu cyfeirio at y ffynhonnell brintiedig a’r ffilm

defnyddio rhai termau gwerthfawrogi llunyddiaeth/llenyddiaeth

adnabod ac ac ymdrin ag arddull, techneg a’r defnydd o iaith

18 – 20

28 – 35

AA1 arddangos gwybodaeth am y ffilm gan gyflwyno ffeithiau perthnasol yn gywir a chyfeirio lle bo hynny’n briodol at y stori a’r sefyllfa

trafod y stori a sut mae’n datblygu

trafod cymeriadau yn eithaf llawn gan roi manylion perthnasol amdanynt

dechrau dangos peth ymwybyddiaeth o brif themâu’r ffilm

14 –17

AA2 defnyddio ambell derm gwerthfawrogi llunyddiaeth/llenyddiaeth

dangos peth dealltwriaeth o arddull, techneg a’r defnydd o iaith

14 – 17

22 – 27

AA1 arddangos gwybodaeth am gynnwys y ffilm trwy gyflwyno rhai ffeithiau perthnasol a chyfeirio at y stori a’r sefyllfa

tueddu i ailadrodd rhannau o’r stori

trafod y cymeriadau a rhoi manylion amdanynt

11 - 13

AA2 cyfeirio at rai elfennau yn yr arddull, technegau neu ddefnydd o iaith 11 – 13

16 – 21

AA1 adrodd cynnwys y ffilm o ran y stori a’r sefyllfa

ailadrodd ambell ran o’r stori

cyflwyno cymeriadau gan roi rhai manylion amdanynt

8 – 10

AA2 adnabod ambell nodwedd amlwg yn yr arddull, technegau neu ddefnydd o iaith 8 – 10

8 – 15

AA1 peth gwybodaeth yn unig am y ffilm

gallu adrodd peth o’r stori

sôn yn arwynebol am ambell gymeriad

4 – 7

AA2 ymgais i adnabod ambell elfen yn yr arddull, techneg neu ddefnydd o iaith 4 – 7

0 – 7

AA1 gallu adrodd darn byr iawn o’r ffilm

sôn yn arwynebol iawn am ambell gymeriad

0 – 3

AA2 ymateb yn arwynebol iawn i ambell elfen amlwg iawn yn yr arddull, technegau neu ddefnydd o iaith

0 – 3

Ar gyfer y Haen Uwch a'r Haen Sylfaenol bydd y cwestiynau a osodir ar gyfer yr arholiad llafar yn canolbwyntio ar o leiaf ddau o'r pwyntiau yn AA1 yn ogystal â'r holl bwyntiau yn AA2.


© WJEC CBAC Ltd.

Meini Prawf Asesu Tasgau Diarholiad

Meini Prawf Asesu Tasg 1 - Straeon Byrion – Gwerthuso Rhyddiaith

Cyfanswm marciau i’r dasg

Marciau Mae'r golofn hon yn berthnasol i'r ddau amcan asesu.

AA1 – 20 marc AA2 – 10 marc

28 - 30 AA1 19-20 AA2 9-10

trafod testunau heriol yn dreiddgar a threfnus ac arddangos dealltwriaeth dda o safbwynt yr awdur

dadansoddi a dangos dealltwriaeth dreiddgar o’r cymeriadau a’r berthynas rhyngddynt

dangos dealltwriaeth dreiddgar o’r themâu a’u datblygiad yn y testunau

cyflwyno tystiolaeth i gadarnhau safbwynt yn ardderchog gan gyfeirio at rannau perthnasol o’r testunau a defnyddio dyfyniadau’n briodol

cymharu testunau’n fedrus lle bo hynny’n briodol

adeiladwaith sicr a chydlynol

gafael sicr iawn ar sillafu, atalnodi a gramadeg

dadansoddi’n dreiddgar nodweddion megis ffurf, cynllun a mynegi barn am eu priodoldeb gan gynnwys rhesymau perthnasol

ymdrin yn dreiddgar ag addasrwydd arddull / techneg / defnydd o iaith mewn testunau gan ystyried eu heffeithiolrwydd

defnyddio termau beirniadaeth lenyddol yn feistrolgar

25 - 27 AA1 17-18 AA2 8

trafod testunau ymestynnol yn fanwl a threfnus ac arddangos dealltwriaeth o safbwynt yr awdur

dadansoddi a dangos dealltwriaeth dda iawn o’r cymeriadau a'r berthynas rhyngddynt

dangos dealltwriaeth dda iawn o'r themâu a’u datblygiad yn y testunau

cyflwyno tystiolaeth i gadarnhau safbwynt yn dda gan gyfeirio at rannau perthnasol o’r testunau a defnyddio dyfyniadau addas

cymharu testunau’n ystyrlon lle bo hynny’n briodol

cyflwyno gwaith yn glir a chydlynol


manylu ar nodweddion megis ffurf, cynllun a mynegi barn am eu priodoldeb gan gynnwys rhesymau perthnasol

manylu ar addasrwydd arddull/ techneg/ defnydd o iaith mewn testunau gan ystyried eu heffeithiolrwydd

defnyddio termau beirniadaeth lenyddol yn dda iawn

22 - 24 AA1 15-16 AA2 7

dangos gwybodaeth dda am y cynnwys

dadansoddi a dangos dealltwriaeth dda o’r cymeriadau a’r berthynas rhyngddynt

dangos dealltwriaeth o’r themâu a’u datblygiad yn y testunau

cyflwyno tystiolaeth wrth gyflwyno safbwynt

gan gyfeirio at rannau perthnasol o’r testunau a

defnyddio ambell i ddyfyniad addas

cymharu testunau’’n eitha da lle bo hynny’n briodol

cyflwyno'r gwaith yn glir a threfnus

gafael sicr ar sillafu, atalnodi a gramadeg

trafod nodweddion megis ffurf, cynllun a mynegi barn am eu priodoldeb gan roi rhai rhesymau

trafod addasrwydd arddull/techneg a'r defnydd o iaith gan wneud sylwadau pwrpasol

defnyddio termau beirniadaeth -lenyddol yn dda

18 - 21 AA1 12-14 AA2 6

arddangos gwybodaeth am destunau llenyddol gan gyfeirio’n fanwl lle bo hynny’n briodol at y stori a’r sefyllfa


dechrau dangos ymwybyddiaeth o themâu

cyflwyno rhai rhesymau i ategu eu safbwyntiau a defnyddio ambell ddyfyniad

ymgais i gymharu testunau cyflwyno'r gwaith yn drefnus gafael sicr ar sillafu, atalnodi a

gramadeg

disgrifio nodweddion megis ffurf, cynllun a mynegi barn ar eu priodoldeb

adnabod ac ymdrin ag arddull/techneg a'r defnydd o iaith

defnyddio rhai termau beirniadaeth lenyddol

14 - 17 AA1 9-11 AA2 5

arddangos gwybodaeth am y testunau gan gyflwyno ffeithiau perthnasol yn gywir a chyfeirio lle bo hynny’n briodol at y stori a’r sefyllfa

disgrifio cymeriadau’n eithaf llawn gan roi manylion perthnasol amdanynt

dechrau dangos peth ymwybyddiaeth o brif themâu’r testunau

cyflwyno ambell reswm i ategu safbwynt

cyflwyno'r gwaith yn lled drefnus

gafael gyson ar sillafu, atalnodi a gramadeg

disgrifio nodweddion ffurf a chynllun ac ymgeisio i fynegi barn am eu priodoldeb

dangos peth dealltwriaeth o arddull/techneg a'r defnydd o iaith

defnyddio ambell derm beirniadaeth lenyddol


WJEC CBAC Cyf.

11 - 13 AA1 7-8 AA2 4

arddangos gwybodaeth am gynnwys y testunau trwy gyflwyno rhai ffeithiau perthnasol a chyfeirio at y stori a’r sefyllfa

disgrifio cymeriadau gan roi manylion perthnasol amdanynt

dangos trefn mewn rhannau o’r gwaith

gafael gyson ar sillafu, atalnodi a gramadeg ar y cyfan

ymgais i ddisgrifio rhai nodweddion megis ffurf, cynllun

cyfeirio at rai elfennau yn yr arddull, techneg a defnydd o iaith

8 - 10 AA1 5-6 AA2 3

arddangos gwybodaeth am gynnwys y testun drwy gyfeirio at y stori a’r sefyllfa

cyflwyno cymeriadau gan roi rhai manylion

ceisio rhoi peth trefn ar y gwaith

gafael anghyson ar sillafu, atalnodi a gramadeg

adnabod ambell nodwedd amlwg yn y ffordd y bydd awduron yn ysgrifennu

5 - 7 AA1 3-4 AA2 2

peth gwybodaeth yn unig am y testun

gallu adrodd peth o’r stori sôn yn arwynebol am ambell

gymeriad

ymgais at ddilyniant

gafael gyfyngedig ar sillafu, atalnodi a gramadeg

ymgais i adnabod ambell nodwedd amlwg yn y ffordd y bydd awduron yn ysgrifennu

0 - 4 AA1 0-2 AA2 0-1

gallu adrodd darn byr iawn o’r cynnwys

sôn yn arwynebol iawn am ambell gymeriad

gafael gyfyngedig iawn ar sillafu, atalnodi a gramadeg

ymateb yn arwynebol iawn i ambell elfen yn unig yn yr arddull, technegau neu ddefnydd o iaith

Asesir yr ysgrifennu yn y dasg hon. Fodd bynnag, gallu ymgeisydd i ddangos ei wybodaeth a’i ddealltwriaeth o’r testun ynghyd â’i allu i ddadansoddi fydd yn penderfynu yn bennaf pa fand marciau sy’n disgrifio ei waith orau. Yn achos y dasg hon, mae trefnu gwybodaeth yn eglur a rhesymegol a defnyddio geirfa arbenigol megis termau beirniadaeth lenyddol ynghyd ag ysgrifennu’n gywir yn rhan annatod o benderfynu ar farc terfynol i’r dasg.


© WJEC CBAC Ltd.

Marciau Meini Prawf Asesu Tasg 2 Drama – Dehongli testun yn greadigol AA3

19-20 cyfanwaith creadigol sy’n dehongli testun heriol yn dreiddgar a threfnus

adlewyrchu nodweddion canolog y testun gwreiddiol yn llawn o ran naws ac awyrgylch yn dda iawn

ymdrin â chymeriadau yn aeddfed a sensitif

gwybodaeth lawn am y testun gwreiddiol - cymeriadau a digwyddiadau

defnydd hyderus ac effeithiol o ffurf gan ddefnyddio arddull ysgrifennu’n sensitif sy’n briodol i’r pwrpas

adeiladwaith sicr a chydlynol

gafael sicr iawn ar sillafu,atalnodi a gramadeg

17-18 gwaith creadigol â dyfnder sy’n dehongli testun ymestynnol yn fanwl a threfnus

adlewyrchu nodweddion canolog y testun gwreiddiol o ran naws ac awyrgylch yn dda

dangos sensitifrwydd ac aeddfedrwydd wrth ymdrin â chymeriadau

gwybodaeth fanwl am y testun gwreiddiol – cymeriadau a digwyddiadau

defnydd hyderus o ffurf gan ddefnyddio arddull ysgrifennu effeithiol sy’n briodol i’r pwrpas

cyflwyno’r gwaith yn glir a chydlynol


15-16 gwaith creadigol ag apêl iddo sy’n ymateb i’r testun yn fyw a threfnus

cadw nodweddion canolog y testun gwreiddiol o ran naws ac awyrgylch yn eithaf da

adnabyddiaeth dda o nodweddion a theimladau’r cymeriadau

dangos gwybodaeth dda am y testun gwreiddiol – cymeriadau a digwyddiadau

dealltwriaeth dda o ffurf gan ddefnyddio arddull ysgrifennu da sy’n briodol i’r pwrpas

cyflwyno’r gwaith yn glir a threfnus gafael sicr ar sillafu, atalnodi a gramadeg

12-14 gwaith creadigol eithaf diddorol sy’n ymateb yn ddeallus i’r testun gyda pheth manylder a threfn

dangos ymwybyddiaeth o brif nodweddion y testun gwreiddiol o ran naws ac awyrgylch

ymwybyddiaeth o nodweddion y cymeriadau a’u teimladau

gwybodaeth eithaf da am y testun gwreiddiol – cymeriadau a digwyddiadau

adnabyddiaeth eithaf da o ffurf gan ddefnyddio arddull ysgrifennu eithaf da sy’n briodol i’r pwrpas

cylwyno’r gwaith yn drefnus gafael sicr ar sillafu, atalnodi a gramadeg

9-11 gwaith creadigol lled drefnus gyda chyffyrddiadau diddorol wrth ymateb i’r testun

dangos peth ymwybyddiaeth o brif nodweddion y testun gwreiddiol o ran naws ac awyrgylch

dangos dealltwriaeth o nodweddion cymeriadau

dangos gwybodaeth am y testun gwreiddiol gan gyflwyno ffeithiau perthnasol i’r dasg dan sylw am y cymeriadau a’r digwyddiadau lle bo hynny’n briodol

ymwybyddiaeth eithaf da o ffurf gan ymdrechu i ysgrifennu’n briodol i’r pwrpas

cyflwyno’r gwaith yn lled drefnus gafael gyson ar sillafu, atalnodi a gramadeg

7-8 gwaith creadigol sy’n dangos ymdrech i gyflwyno’n ddiddorol wrth ymateb i’r testun gan ddangos trefn mewn rhannau o’r gwaith

ymgais i adlewyrchu’r testun gwreiddiol o ran naws ac awyrgylch

dangos peth dealltwriaeth o gymeriadau

dangos gwybodaeth am y testun gwreiddiol - trwy gyflwyno rhai ffeithiau perthnasol i’r dasg dan sylw am gymeriadau a digwyddiadau

ymwybyddiaeth fras o ffurf gan ddangos peth ymdrech i ysgrifennu'n briodol i’r pwrpas

dangos trefn mewn rhannau o’r gwaith

gafael gyson ar sillafu, atalnodi a gramadeg ar y cyfan

5-6 ymgais i gyflwyno gwaith creadigol yn seiliedig ar destun syml gydag ymgais i roi peth trefn ar y gwaith

ymateb yn syml i’r testun gwreiddiol

rhai manylion yn dangos peth dealltwriaeth o’r cymeriadau

dangos peth gwybodaeth am y testun gwreiddiol - cymeriadau a digwyddiadau

dangos ymwybyddiaeth o‘r ffurf a’r angen i ysgrifennu’n briodol i’r pwrpas

ceisio rhoi peth trefn ar y gwaith

gafael anghyson ar sillafu, atalnodi a gramadeg

3-4 peth ymgais i gyflwyno gwaith creadigol yn seiliedig ar destun syml - ymgais at ddilyniant

ychydig o ddealltwriaeth o’r testun gwreiddiol

ychydig o fanylion am gymeriadau a digwyddiadau

peth ymwybyddiaeth o’r ffurf gydag ymgais i ysgrifennu’n briodol i’r pwrpas

ymgais at ddilyniant

gafael gyfyngedig ar sillafu, atalnodi a gramadeg

0-2 ychydig o ymdrech i gyflwyno gwaith creadigol yn seiliedig ar destun syml

ychydig iawn o wybodaeth am y testun gwreiddiol

ychydig iawn o fanylion am gymeriadau a digwyddiadau

rhai elfennau o’r ffurf

gafael gyfyngedig iawn ar sillafu, atalnodi a gramadeg

Asesir yr ysgrifennu yn y dasg hon. Fodd bynnag, gallu ymgeisydd i ddangos ei wybodaeth a’i ddealltwriaeth

o’r testun ynghyd â’i allu i ddehongli fydd yn penderfynu yn bennaf pa fand marciau sy’n disgrifio ei waith orau.

Yn achos y dasg hon, mae cyflwyno’r gwaith yn drefnus, dewis arddull ysgrifennu sy’n briodol i’r pwrpas

ynghyd ag ysgrifennu’n gywir yn rhan annatod o benderfynu ar farc terfynol i’r dasg.


WJEC CBAC Cyf.

Dilysu’r Asesiadau Diarholiad Mae gofyn i ymgeiswyr lofnodi mai eu gwaith eu hunain yw’r gwaith a gyflwynwyd ac mae gofyn i athrawon/aseswyr gadarnhau mai gwaith yr ymgeisydd o dan sylw’n unig yw’r gwaith a asesir ac iddo gael ei wneud o dan yr amodau gofynnol. Bydd CBAC yn darparu copi o’r ffurflen ddilysu, sy’n rhan o’r ffurflen glawr ar gyfer pob ymgeisydd. Mae’n bwysig nodi bod gofyn i bob ymgeisydd lofnodi’r ffurflen hon, ac nid yn unig y rhai y mae eu gwaith yn rhan o’r sampl a gyflwynir i’r safonwr. Nid oes angen adrodd i CBAC am gamymddygiad a ddarganfuwyd cyn i’r ymgeisydd lofnodi’r datganiad dilysu ond rhaid ymdrin ag ef yn unol â gweithdrefnau mewnol y ganolfan. Cyn i unrhyw waith tuag at yr Asesiad Diarholiad gael ei wneud, dylid tynnu sylw’r ymgeiswyr at yr Hysbysiad i Ymgeiswyr perthnasol gan y CGC. Ceir cyswllt i’r hysbysiad yn y ddogfen Cyfarwyddiadau ar gyfer Cynnal Asesiadau dan Reolaeth ar wefan CGC (www.jcq.org.uk). TGAU Llenyddiaeth Cymraeg CBAC WJEC GCSE Welsh Literature Specification 2015/AE 23/09/16

Documents

TGAU CBAC LLENYDDIAETH GYMRAEG · briodol, mewn amrywiaeth o waith llafar ac ysgrifenedig. Bydd mwyafrif y gweithiau a astudir yn destunau llenyddol a ysgrifennwyd yn y Gymraeg yn