7/27/2019 TERMK SUNU

1/28

TERMK SANTRALLER

GAMZE OZBEKELEKTRIK ELEKTRONIK MUHENDISI

7/27/2019 TERMK SUNU

2/28

TERMK SANTRAL NEDR?Elektrik enerjisine dntrlecek olantermik enerjiyi retmek iin, yakt bir buhar

kazannda yaklr. Buhar kazan, bir ocak ile birboru demetinden oluur; borularn iindedolanan su, burada stlr ve buhar halinegeldikten sonra trbinlere gnderilir.

Eer yakt olarak kmr kullanlyorsa,bu kmr nce tlp toz haline getirilir;sonra scak havayla kartrlr ve brlrlebuhar kazannn yanma odasna pskrtlr.

Eer sv yakt kullanlyorsa, bu svyakt nce akkanlnn artmas iin stlr,sonra kullanlr. Termik santraller, kmr,akaryakt veya gaz gibi fosil yaktlarnyaklmas yoluyla elektrik retir. Su;santrallerde, ocan kazan blmnde dolanansu, ok scak buhar haline dnr ve bu

buhar, elektrik akm reten alternatrlere baltrbinleri altrr.

7/27/2019 TERMK SUNU

3/28

TERMK SANTRAL NEDR?Termik santraller yakt cinsine gre grupta incelenir. Bunlar kat, sv ve gaz yaktl

santrallerdir.

*Kat Yaktl Santraller

ounluu kmr ile alr. Elektrik enerjisi retiminde en ok linyit kmrdenfaydalanlr. Linyit kmrlerin sl deerleri yaklak olarak 1000-4500 kcal/kgcivarndadr. Termik santralde bu kmrleri yakan kademeli, dner zgaral veyaakkan yatakl sistemler vardr. Yurdumuzda Elbistan, Tavanl, Seyitmer, Kangal,Beypazar, Yataan, Milas, Orhaneli ve an blgelerinde linyit yataklar bulunur.

Bununla birlikte Zonguldak atalaz blgesinde de takmr yataklarbulunmaktadr. Takmrnn sl deeri ise 3500 kcal/kg civarndadr.

*Sv Yaktl Santraller

Ham petroln ilenmesi sonucu ortaya kan benzin, mazot, fuel-oil ve benzeriyaktlar sv yaktl santrallerde kullanlmaktadr. Sv yaktl santrallerin gaztrbinlerinde yakt yakp enerji retilmektedir.

*Gaz Yaktl Santraller

Yakt olarak bu santrallerde doalgaz kullanlmaktadr. Bu sistem lkemizde dahayeni ve tercih edilen santraldir.

7/27/2019 TERMK SUNU

4/28

7/27/2019 TERMK SUNU

5/28

TERMK SANTRALLERN GEREKLLKLER

Termik santralleri byk debili akarsu yaknndaveya deniz kysna kurmak gerekiyor; bylecesantralde retilen snn yarsn boaltankondansenin suyla beslenmesi salanr. Scak

su rmaa dorudan boaltld gibi (ak devresoutma) byk soutma kulelerine yollanabilir;burada havayla temas ederek ksmenbuharlatktan sonra kondanseye baslr (kapal

devre soutma). Bu son zm daha pahaldr,ama su alma ilemini ve rmak sularnnsnmasna bal evre sorunlarn azaltmaolana salar.

7/27/2019 TERMK SUNU

6/28

TERMK SANTRALN GEREKLLKLER 2

Termik santraln bilanosu incelendiinde,retilen bir kilowatt iin 4000 kilojouledan fazlabir enerjinin soutma suyuna harcand

anlalmtr. Su bir akarsudan alnrsa, busuyun gnmzde en ok 7-10C arasndastlmasna izin verilmektedir; bu da byk birdebi gerektirir. Szgelimi, 600 megawattlk bir

enerji grubunda soutma iin saniyede 22metrekp su gerekir. Bu nedenlerden tr,byk santraller ancak byk akarsularnzerinde ya da deniz kysnda kurulur.

7/27/2019 TERMK SUNU

7/28

7/27/2019 TERMK SUNU

8/28

TERMK SANTRALN ANA ELEMANLARI

KAZAN

KONDENSER

SOUTMA KULES

7/27/2019 TERMK SUNU

9/28

KAZAN

Santralde bu enerji deiimi tek kademede gerekleen birolay deildir. Yaktn kimyasal enerjisinin s enerjisi eklindeaa kmas iin kimyasal bir olay olan yanmagereklemelidir.

Bu prosesin termik santrallerinde oluturulduu yere kazandenir.

Kazann ierisine denen borularn iinden saf su geirilirve yanma srasnda ortaya kan s enerjisi ile bu borularnierisinden geen sular buhar fazna geer. Suyun buharfazna gemesi yeterli deildir. Buhar fazna geen bu suyas enerjisi verilmeye devam edilir. .

7/27/2019 TERMK SUNU

10/28

KONDENSER

Kondenser ve Soutma Kuleleri; Trbinden kan, buharenerjisi dier bir deyile basn ve scakl azalm buharyounlatrc (kondenser) denilen blmde soutulup suhaline dntrlr. Bu ilemin sebebi buharn

depolanamamasna karlk suyun depolanabilme zelliininolmasdr. Oluan su sonra, tekrar kullanlmak zeresantraln s retilen blmne geri gnderilir.Younlatrcda soutma iini salayabilmek iin deniz, glveya rmaklarda bulunan su kullanlr. Su kaynaklarndan

uzak blgelerde ise santraln hemen yannda bulunansoutma kuleleri kullanlr. Bu kulelerin zerinde grlenbeyaz duman su buhardr.) Bu suyu sisteme geri gnderensoutma suyu pompalar ile bu ilem kapal evrim eklindesrekli devam etmektedir.,

7/27/2019 TERMK SUNU

11/28

TERMK SANTRALLERN ALIMA PRENSPLER

Yanma, bir kazan yada buhar retecindegerekletirilir ve suyun buharadntrlmesini,daha sonrada bunun yksek basnaltnda (135 bar),yksek scaklkta(5350C)ok

stlmasn salar.Buhar nce trbinin yksekbasnl blmnde ve daha sonra yeniden okstldktan sonra orta ve alak basnl blmlerdegeniler.Birbirini izleyen bu genilemeler srasnda senerjisi mekanik enerjiye dnr.Kondansede

soutulan buhar tekrar su haline dner; trbindenektii buharla alan bir yeniden stma blmysesuyun ssn ykseltip kazana gnderir.Buhar ve subir kapal devre halinde dolatklar iin,bu evrimsonsuza kadar yenilenir.

7/27/2019 TERMK SUNU

12/28

Duman kazan knda byk oranda s yitirirve elektro filtreden sonra havaya verilir; Byleceyanma olay gerekleir. Kmrle alansantrallerde dumann daha sonra elektrostatik

dzenekler yardmyla tozu alnr ve bacadandar atlr. Bu arada trbinde yaratlan mekanikenerji bir alternatre iletilir ve burada elektrikenerjisine dntrlr. Trbo-alternatr

gurubunun uzunluu 600 megawat bir g iinbazen 50maar; verilen elektrik akmysa 20000 voltluk bir gerilim altnda 19 200 ampereular. Modern bir termik santraln verimi %40dolayndadr.

7/27/2019 TERMK SUNU

13/28

TERMK ELEKTRK SANTRALLARINDAKULLANILAN YAKITLARIN ZELLKLER

Daha nce de belirtildii gibi termik elektrik g santrallarin deyakt olarak daha ok kmr, doalgaz ve petrol kullanlmaktadr.Bunlarkat, gaz ve svyaktlarolarak da snflandrlabilir.

Dnyada mevcut doalyaktlarnbanda yeralrlar. Elektrikenerjisinin retiminde yakt olarak en nemli yeri katyaktlar

dediimiz takmrleri ve linyit kmrleri almaktadr. Dnyada elektrik enerjisi retmek amacyla termik santrallardeyakt olarak kullanlan kmrlerin orijinal sdeerleri 800kcal/kg'dan 5000-7000 kcal/kg seviyelerine kadarkmaktadr. Bukmrlerin ierdikleri kl oran ise arlk olarak % 6-7'den %30~40'lara kadarkmaktadr. Takmrleri dediimiz kmrlerin

sdeerleri 5000~7000 kcal/kg arasndadeiirken ierdikleri kloranarlk olarak % 6-12 arasnda olmaktadr.

7/27/2019 TERMK SUNU

14/28

Linyit kmrlerin sdeerleri 148 kcal/kg denbalayp,1000 ile 4000 kcal/kg arasndadeiirken ierdikleri kl yzdeleri ise 20 ile

40 arasndadeimektedir. Trkiye'de termikelektrik santrallarndakullanlan kmrlerinsdeerleri 1000 kcal/kg ile 3500 kcal/kg

deerleriarasnda, ierdikleri kl miktarlararlklolarak % 15 ile 35 arasndadeienlinyit kmrleridir.

7/27/2019 TERMK SUNU

15/28

TERMIK ELEKTRIK G SANTRALLAR IKI TIPLEDIZAYN EDILIR:

1)Kondenseli santrallarda sadece elektrikenerjisi retilir ve trbin kondenseye baldr.

2)Istma ve g santrallarnda elektrik gcelde edildii gibi ayrca 5bar'a kadar prosesbuhar veya stmaamacylascak suda eldeedilir. Bu tip sistem de verim % 60~70'lere hattakarbasnl trbin kullanldnda verim %85'lere kadarkmaktadr.

7/27/2019 TERMK SUNU

16/28

7/27/2019 TERMK SUNU

17/28

TERMK SANTRALLARDA VERMDKLNN NEDENLER

Bu kayplarierisin de en byk yeri % 56 ilekondensenin soutulmas iin soutma suyuile dar verilen soluturmaktadr.

Bir saatte kazan,trbin, generator ve

transformatrkayplar toplam olarak, 100MW elektrik gc reten birsantralda 160

MWH elektrik enerjisi karlolmaktadr

7/27/2019 TERMK SUNU

18/28

7/27/2019 TERMK SUNU

19/28

7/27/2019 TERMK SUNU

20/28

7/27/2019 TERMK SUNU

21/28

7/27/2019 TERMK SUNU

22/28

Termik santrallerde kullanlan yaktlar mazot,gaz ve kmrdr. Mazot ii gerekli olantesisler basit tesislerdir; mazot 30000-40000mkp hacimli, silindir biiminde metalik

depolarda saklanr. Depolardan alnp stlanmazot pskrtlerek brlrlere aktarlr. Gazkullanm iin gerekli olan donanmlar ok azsaydadr; Gaz brlrlere gnderilmedennce yalnzca geniletilir, filtreden geirilir vestlr.

7/27/2019 TERMK SUNU

23/28

TERMK SANTRALLERN AVANTAJLARI

1-) Kalitesiz linyit kmr,kmr tozlar veyaklmas g fuel-oil kullanlabildii iinekonomiktir.

2-) Yaktn tanabildii her yere kurulabilir.3-)Kurulu masraflar azdr.

7/27/2019 TERMK SUNU

24/28

TERMK SANTRALLERN ZARARLARI

1997 ylnda Avrupa Birliince yaynlanan YenilenebilirEnerjilere likin Beyaz Belge, 2010 ylna kadar yedevletlerde tketilen tm elektriin % 23,5i olan 675milyar kilowat saatin yenilenebilir enerji kaynaklarndanretilmesini ngryor.

Trkiyede yenilenebilir enerjiler iin resmi hedefler yoktur;fosil yakt bamlln daha da arttracak, kirli ve tehlikelienerji tesislerinin ithalini salayan ihale planlar vardr.Trkiyede elektrik enerjisinin %70i evre kirlilii yaratanve kresel snmaya yol aan fosil yaktlardan (%31-doal

gaz; %29-linyit, %10 petrol trevleri, ta kmr, vb.) eldeedilmektedir.

7/27/2019 TERMK SUNU

25/28

Termik santrallerinin evresel etkileri ylesralanabilir:

1. Hava Kirlilii

2. Su Kirlilii

3. Toprak Kirlilii

4. Canllar zerinde Yapt Etkiler 5. Arazi Kullanm zerindeki Etkileri

7/27/2019 TERMK SUNU

26/28

HAVA KRLL

Termik santrallerin almas sonucu ortayakan baca gaz (SO2, NOx) birok evreselproblemi de beraberinde getirmektedir.Kullanlan yakta bal olarak deien oranlardakan gaz ve partikl maddeler uzun zamanboyunca havada asl kalmalar nedeniylebronit, anfizeme, damar hastalklar gibi

hastalklarn yannda insan lmlerine desebebiyet vermektedir. SO2 ve NOx gazlar asit yamurlarnn

oluumunda birinci derecede sorumludurlar.

7/27/2019 TERMK SUNU

27/28

SU KIRLILII

Termik santrallerde soutma, temizleme vb. ilemleriin nemli miktarda su kullanlmaktadr. Kullanlan busuyun alc ortama dearj sonucu ortamdaki scaklkdengesi bozulur. Scaklk canllar iin hayati nem

tayan bir kavramdr ve scaklk deiimlerinin canlfaaliyetleri zerinde kstlayc hatta ldrc etkisivardr

Kullanlan soutma sularnn alc ortama verilmeden

nce artlmas srasnda (geici sertlik giderimi,ktrme) kullanlan kimyasal maddeleri suyunverildii ortamlarda kirlilie neden olmaktadr.

7/27/2019 TERMK SUNU

28/28

TOPRAK KIRLILII

Termik santrallerin hava ve su ortamlarnda yarattetkiler toprak iinde geerlidir. Santralde kullanlansularn topraa dearj, asit yamurlar, uucu kllerintoprak zerinde birikmesi gibi bir ok kavram toprak

kirliliine ve dolayl olarak verim dmesi ve rnkalitesinin bozulmasna sebep olmaktadr. Toprak oraklamas, orman azalmasna sebep

olabilir.

Yaplan aratrmalar santral evrseinde yaayaninsanlarda solunum yolu rahatszlklarnn dierblgeler gre daha ok olduunu ortaya koymutur.