25
TEORIA ZACHOWANIA TEORIA ZACHOWANIA KONSUMENTA KONSUMENTA Na podstawie książki M. Blauga „Metodologia ekonomii” rozdz. VI Justyna Krysiak

TEORIA ZACHOWANIA KONSUMENTA

Embed Size (px)

DESCRIPTION

TEORIA ZACHOWANIA KONSUMENTA. Na podstawie książki M. Blauga „Metodologia ekonomii” rozdz. VI Justyna Krysiak. Plan prezentacji:. Ocena teorii ekonomicznej Prawo popytu Wyjątki prawa popytu Teoria obojętności Teoria ujawnionych preferencji Empiryczna analiza popytu - PowerPoint PPT Presentation

Citation preview

Page 1: TEORIA ZACHOWANIA KONSUMENTA

TEORIA TEORIA ZACHOWANIA ZACHOWANIA KONSUMENTAKONSUMENTA

Na podstawie książki M. Blauga „Metodologia

ekonomii” rozdz. VI

Justyna Krysiak

Page 2: TEORIA ZACHOWANIA KONSUMENTA

1 grudnia 2006 Metodologia ekonomii 2

Plan prezentacji:1. Ocena teorii ekonomicznej2. Prawo popytu3. Wyjątki prawa popytu4. Teoria obojętności5. Teoria ujawnionych

preferencji6. Empiryczna analiza popytu7. Teoria cech Lancastera8. Podsumowanie

Page 3: TEORIA ZACHOWANIA KONSUMENTA

1 grudnia 2006 Metodologia ekonomii 3

Ocena teorii ekonomicznej

Określenie „sytuacji problemowej”, której rozwiązaniem ma być teoria

Ustalenie, co prognozuje teoria

Próba oszacowania wiarygodności prognoz teorii

Page 4: TEORIA ZACHOWANIA KONSUMENTA

1 grudnia 2006 Metodologia ekonomii 4

Ocena teorii ekonomicznej

Teorie naukowe mogą być poprawnie ocenione tylko w kategoriach konkurencyjności hipotez

nie ma żadnych absolutnych standardów, do których powinny dostosować się wszystkie teorie konieczność oceny porównawczej

Która spośród wszystkich konkurujących teorii ma największe szanse przeżycia?

Page 5: TEORIA ZACHOWANIA KONSUMENTA

1 grudnia 2006 Metodologia ekonomii 5

Prawo popytu

Prawo – dobrze potwierdzone uniwersalne związki między zdarzeniami lub klasami zdarzeń wywnioskowanymi ze sprawdzonych niezależnie warunków początkowych

Page 6: TEORIA ZACHOWANIA KONSUMENTA

1 grudnia 2006 Metodologia ekonomii 6

Prawo popytu „prawo deterministyczne” – uchwytna

empirycznie regularność, nie dopuszczająca żadnych wyjątków

„prawo statystyczne” – opisuje zachowania na rynku i zachodzi z prawdopodobieństwem bliskim, lecz nie równym jedności

„prawo przyczynowe” – wyjaśnia działania ludzkie w kategoriach powodów, pragnień i przekonań „racjonalnych” jednostek, tworzących mechanizm przyczynowy

Page 7: TEORIA ZACHOWANIA KONSUMENTA

1 grudnia 2006 Metodologia ekonomii 7

Prawo popytu

wyprowadzone z bardzo podstawowych założeń dotyczących zachowania konsumentów

jedno z najlepiej statystycznie potwierdzonych praw ekonomii

najbliższe teorii zachowania konsumenta

Page 8: TEORIA ZACHOWANIA KONSUMENTA

1 grudnia 2006 Metodologia ekonomii 8

Prawo popytu

Wielkość popytu jest odwrotnie proporcjonalna do wysokości cen

Brak możliwości zaobserwowania indywidualnych i zagregowanych krzywych popytuMożemy tylko zaobserwować pojedynczy punkt na krzywej popytu rynkowego na dane dobro

Page 9: TEORIA ZACHOWANIA KONSUMENTA

1 grudnia 2006 Metodologia ekonomii 9

Wyjątki prawa popytu Paradoks Giffena –wielkość

negatywnego efektu dochodowego zmiany ceny jest tak duża, że równoważy negatywny efekt substytucyjny tej zmiany (Marshall)

Przy bardzo niskich dochodach, zwiększenie ceny dóbr podstawowych powoduje zwiększenie popytu na to dobro i zmniejszenie popytu na dobro komplementarne

Page 10: TEORIA ZACHOWANIA KONSUMENTA

1 grudnia 2006 Metodologia ekonomii 10

Wyjątki prawa popytu

Krzywe popytu indywidualnego ograniczenia klauzuli ceteris paribus obejmującej gusty, oczekiwania co do wysokości przyszłych cen, dochody pieniężne konsumentów oraz ceny wszystkich pozostałych dóbr

Page 11: TEORIA ZACHOWANIA KONSUMENTA

1 grudnia 2006 Metodologia ekonomii 11

Wyjątki prawa popytu „Krzywa popytu przy stałym dochodzie

realnym” (skompensowana) – ceny wszystkich dóbr ściśle związanych z analizowanym dobrem zmieniają się odwrotnie do ceny tego dobra. Powinna mieć nachylenie ujemne

Problem: nigdy nie została zaobserwowana posługiwanie się krzywymi popytu przy

stałym dochodzie realnym oznacza zignorowanie efektu dochodowego

Page 12: TEORIA ZACHOWANIA KONSUMENTA

1 grudnia 2006 Metodologia ekonomii 12

Teoria obojętności Zakłada porównywanie parami koszyków dóbr różniących się od siebie w nieskończenie małym stopniu

Wady: nieobserwowalna jak teoria porównań

użyteczności krańcowych

krzywe obojętności nie pomagają przewidzieć, które krzywe popytu mają ujemne, a które dodatnie nachylenie

Page 13: TEORIA ZACHOWANIA KONSUMENTA

1 grudnia 2006 Metodologia ekonomii 13

Teoria obojętności

Teoria konsumenta dalej pozostaje dokonywaną ex post racjonalizacją dowolnych zmian popytu i wciąż nie jest przewidywalna

Page 14: TEORIA ZACHOWANIA KONSUMENTA

1 grudnia 2006 Metodologia ekonomii 14

Teoria ujawnionych preferencji oczyszczenie teorii wyboru konsumenta

z resztek użyteczności i ograniczenie jej do porównań sum wartości (QxP)

„„Fundamentalne twierdzenie teorii konsumpcji”:Fundamentalne twierdzenie teorii konsumpcji”:Jeżeli konsument woli więcej niż mniej dóbr i w każdej sytuacji budżetowej wybiera jeden zbiór ściśle określonych dóbr oraz zachowuje się spójnie przy następnych wyborach, to kupi mniej dobra, którego cena wzrosła, jeśliby tylko kupił więcej tego dobra w przypadku wzrostu jego dochodu.

Page 15: TEORIA ZACHOWANIA KONSUMENTA

1 grudnia 2006 Metodologia ekonomii 15

Teoria ujawnionych preferencji

Zalety TUP zawiera wszystkie możliwe do

zaobserwowania wnioski teorii obojętności

preferencje konsumentów analizuje na podstawie ich ujawnionego zachowania

efekt dochodowy jest mierzalny – stanowi zmianę dochodu o wysokości umożliwiającej ponowny zakup koszyka dóbr nabywanego początkowo

Page 16: TEORIA ZACHOWANIA KONSUMENTA

1 grudnia 2006 Metodologia ekonomii 16

Teoria ujawnionych preferencji

Wady TUP nie ma większych zdolności do

prognozowania popytu niż poprzedzające ją teorie

analizuje wybory pojedynczego konsumenta, a pomiary i testy hipotez dotyczące popytu odnoszą się do zachowań rynkowych

Page 17: TEORIA ZACHOWANIA KONSUMENTA

1 grudnia 2006 Metodologia ekonomii 17

TUP a Teoria obojętności TUP może zostać użyta do

wyprowadzenia wszystkich standardowych własności krzywych popytu, wcześniej dedukowanych w teorii użyteczności

wybór „racjonalny” = konsument „woli więcej niż mniej”, a jego wybory są „spójne” i „przechodnie”

TUP i teoria użyteczności są logicznie równoważne

Page 18: TEORIA ZACHOWANIA KONSUMENTA

1 grudnia 2006 Metodologia ekonomii 18

Empiryczna analiza popytu

Brown i Deaton: teoria zachowania konsumenta nie

dostarcza sposobu przeprowadzania eksperymentów służących analizie popytu

nacisk kładziony raczej na szacowanie niż testowanie

skupienie się na efektach substytucyjnych zmiany cen, zamiast na skutkach zmian dochodu

Page 19: TEORIA ZACHOWANIA KONSUMENTA

1 grudnia 2006 Metodologia ekonomii 19

Empiryczna analiza popytu

ważna odpowiedź na pytanie: w jaki sposób zmiany podziału dochodu wpływają na przeciętne zachowanie pojedynczych konsumentów

empiryczny pomiar elastyczności dochodowych niezbędny nawet do uznania koncepcji ujemnego nachylenia krzywych popytu

Page 20: TEORIA ZACHOWANIA KONSUMENTA

1 grudnia 2006 Metodologia ekonomii 20

Teoria cech Lancastera Konsumenci cenią dobra nie na podstawie

ich samych, lecz ze względu na ich usługi

„cechy” są obiektywnie mierzalne i takie same dla wszystkich konsumentów

cechy

pojedyncze dobro

koszyki „działań” konsumpcyjnych

Page 21: TEORIA ZACHOWANIA KONSUMENTA

1 grudnia 2006 Metodologia ekonomii 21

Teoria cech Lancastera Konsumenci maksymalizują funkcję

transformacji opisuje użyteczność z przekształcenia konkretnego zestawu cech w konkretny zestaw dóbr

WNIOSEK: Punkty równowagi konsumentów zwykle odpowiadają rozwiązaniom brzegowym dla większości wymiarów, w których dokonywany jest wybór

Page 22: TEORIA ZACHOWANIA KONSUMENTA

1 grudnia 2006 Metodologia ekonomii 22

Teoria cech Lancastera

Pomaga wyjaśnić: substytucyjność i komplementarność

decyzje o wyborze zawodu

decyzje o lokacie majątku

rolę reklamy jako narzędzia ułatwiającego wprowadzenie na rynek nowych dóbr

Page 23: TEORIA ZACHOWANIA KONSUMENTA

1 grudnia 2006 Metodologia ekonomii 23

Teoria cech Lancastera

Wady Założenie o stałości proporcji przy

produkcji cech- zbyt daleko idące uproszczenie

jeśli dobra mają różniące je cechy, to każde może być dobrem Giffena przy dowolnym poziomie dochodu, jeżeli posiada przewagę danej cechy na którą popyt został nasycony

Page 24: TEORIA ZACHOWANIA KONSUMENTA

1 grudnia 2006 Metodologia ekonomii 24

Podsumowanie W teorii zachowania konsumenta

„sytuacją problemową” jest pytanie o kierunek nachylenia rynkowej krzywej popytu na dobro

Istnieje wiele podejść i teorii zachowania konsumenta, jednak żadna z nich nie daje pełnej odpowiedzi na powyższe pytanie

Metodologia nie daje odpowiedzi, czy dana teoria odniesie sukces

Page 25: TEORIA ZACHOWANIA KONSUMENTA

1 grudnia 2006 Metodologia ekonomii 25

Dziękuję za uwagę!Dziękuję za uwagę!