UNIVERSITETI ALEKSANDER MOISIU UNIVERSITETI ALEKSANDER MOISIU

Fakulteti Ekonomise dhe AdministrimitDega: Administrim - Biznes

LOGO

Pershkrimi i temes

Kjo teme jep një pamje mbi gjendjen e finacimit të bizneseve në Shqiperi, institucionet financiare ekzistues, rolin e qeverise si koordinatore në financim, mjedisin ligjor, pengesat kryesore të aksesit në kapital, krahasimi me vendet e tjera të rajonit dhe rekomandime se si mund të kapercehen veshtiresite, duke hartuar në kete menyre një strategji të zhvillimit të bizneseve.

Objektivi i kesaj teme është synimi për minimizimin e barierave, për kreditimin e biznesit dhe

mbeshtetja e tyre nga institucionet financiare.

LOGO

HYRJE

Zhvillim ekonomik do të thote një hap perpara. Biznesi i Vogel dhe ai i Mesem luajne një rol thelbesor në kete aspekt. Për kete një vemendje e vecante duhet t'i kushtohet politikave,strategjive dhe inisiativave për zhvillimin e bizneseve me qellim rritjen e konkurrences në biznes dhe ecjen perpara të ketyre kompanive

LOGO

HYRJE

Aktualisht sektori privat në Shqipëri kontribuon me më shumë se 75% të Produktit të Përgjithshëm Bruto (GDP) dhe më shumë se 62% të gjithë të punësuarve. Ndërmarrjet mikro, të vogla dhe të mesme përbëjne 99% të ndërmarrjeve private dhe rreth 75% të të punësuarve në sektorin jo-bujqësor.

LOGO

Pikpamja e pergjithshme e sektorit privat ne Shqiperi

Ambjenti ekonomik në Shqiperi ka ardhur duke u permiresuar vazhdimisht që nga gjysma e dyte e viteve 90. Vihet re një stabilizim ekonomik si rezultat i liberalizimit të cmimeve dhe atij të shkembimit të valutave, kontrollit fiskal, kufizimeve monetare e privatizimit të shpejte të tokes bujqesore dhe ndermarrjeve të vogla.

LOGO

Aktualisht në Shqiperi operojne tre nivele të kreditimit të bizneseve:

2. Fondacionet e kreditimit

3. Fondet e ekuitit

4. Conclusion

1. Bankat

LOGO

• Mikro - kompanite

• Kompani te vogla

• Kompani te mesme

(Deri ne 9 te punesuar)

• Kompani te medha

1 - 9 10-49 50-149 Mbi 150

(10 -49 te punesuar)

(50-149 te punesuar)

(mbi 150 te punesuar)

Kategorite e Ndermarjeve• Nr. Te punesuarve

Ne baze të kesaj shperndarje mund të themi se 98% e bizneseve shqiptare klasifikohen si SME.

LOGO

Llojet e bizneseve

Ndërmarrje individualeNdërmarrje individualeNdërmarrje individualeNdërmarrje individuale11

OrtakëriOrtakëriOrtakëriOrtakëri22

Ndermarje shpkNdermarje shpkNdermarje shpkNdermarje shpk33

Ortakëri e kufizuarOrtakëri e kufizuar Ortakëri e kufizuarOrtakëri e kufizuar44

Organizata jo-fitimprureseOrganizata jo-fitimprurese Organizata jo-fitimprureseOrganizata jo-fitimprurese66

KoperativeKoperative KoperativeKoperative77

Prone e huajProne e huajProne e huajProne e huaj88

Prone shoqeroreProne shoqerore99

Shoqëri aksionShoqëri aksioneerereShoqëri aksionShoqëri aksioneerere55

LOGO

Shperndarja e Prodhimit te Pergjithshem vendas sipas sektoreve

SektoretSektoret 20042004 20052005 20062006 20072007 20082008

Bujqesia, Gjuetia dhe pyet

27 26 24,7 15 24,4

Industria 11,2 10,5 10,2 17,1 14,5

Ndertimi 8,6 7,8 9,1 9,8 12,2

Tregetia, hotele, restorante

20 21,8 34 23,3 19,3

Transport 12,4 11,4 10 10,4 10,2

Sherbime te tjera 24,2 25,8 46 48,6 20

LOGO

Kredi afatshkurtraKredi afatshkurtra

Qellimi i dhenies se kredise nga banka eshte: mbeshtetja financiare e veprimtarise ekonomike të klienteve të saj dhe realizimi i një fitimi të pranueshem për vete dhe sigurimi i kthimit të kredise.

- Afatet e kredise percaktohen si me larte...

Mbi 5 vjet

Kreditimi

3-5

vjet

1-3vjet

Kredi afatgjataKredi afatgjata

Kredi afatmesmeKredi afatmesme

LOGO

Kredite per biznese npm sektorit bankar

Ekzistojne rreth 16 banka të nivelit të dyte që operojne sot në tregun Shqiptar, dhe kjo e ka bere sistemin bankar shqiptar edhe me efikas.

Duke qene se shumica e bankave janë krijuar me kapital të huaj, vihet re një permiresim i sistemit bankar në Shqiperi. Në të njejten kohe vihet re një shperndarje gjeografike pothuajse në të gjithe territorin, gje që permireson sherbimin bankar në vend

LOGO

Treguesit e shtrirjes se rrjetit bankar ne fund te vitit 2008

NR. BANKATNR.DEGEVE BRENDA VENDIT

NR.AGJENCIVE

NR.DEGEVE JASHTE SHQIPERISE

1 Banka Raiffeisen 98    

2 Banka Kombëtare tregtare 21 20 1

3 Banka e Bashkuar e Shqipërisë 3 1  

4 Banka Italiane e Zhvillimit 4    

5 Banka e Tiranës 39 4  

6 Banka Kombëtare të Greqisë 5 19  

7 Banka Ndërkombëtare Tregtare 5    

8 Banka Alfa 23 1  

9 Banka Intesa San Paolo 8 15 4

10 Banka Procredit 24 1  

11 Banka Emporiki 4 7  

12 Banka e Kreditit të Shqipërisë 2 1  

13 Banka Credins 21 4  

14 Banka Popullore 33    

15 Banka Union 12 12  

16 Banka e Parë e Investimeve   3  

  TOTALI 302 88 5

LOGO

Skema e kreditimit

KONTAKTI KONTAKTI PARAPRAK ME PARAPRAK ME KLIENTIN & KLIENTIN & PLOTESIMI I PLOTESIMI I FORMULARITFORMULARIT

MBLEDHJAMBLEDHJA E E INFORMACIONITINFORMACIONIT

ANALIZAANALIZA

PARAPRAKEPARAPRAKE

MBLEDHJA MBLEDHJA EE

DOKUMENTACIONITDOKUMENTACIONIT

ANALIZA ANALIZA

E PLOTEE PLOTE

SHLYERJASHLYERJA

E KREDISEE KREDISE

PERDORIMIPERDORIMIII

KREDISEKREDISE

LIDHJA E LIDHJA E MARRVESHJESMARRVESHJESSE KREDISESE KREDISE

KOMITETI I KREDITIMITKOMITETI I KREDITIMIT

LOGO

Kredite per biznese nepermjet institucioneve te kreditit

Fondet Ekuiti për SME-te

Fondi Shqiptaro - Amerikan i ndermarrjeve Fondi i Rikonstruksionit të Ndermarrjeve për

Shqiperine Organizmat Nderkombetare Financiare Banka Boterore dhe IDA (shoqata nderkombetare e

zhvillimit) IFC (korporata nderkombetare e financave) SEED (Zhvillimi i ndermarrjeve të Europes

Juglindore) EBRD (BERZH - banka Europiane per rindertim e

zhvillim) PHARE Faciliteti i Garncise se Riskut Politik në Shqiperi

LOGO

Fondacioni Besa Land O'Lakes

Fondacioni iFinancimitTe zonave

malore

Fondacioni iFinancimitTe zonave

rurale

Mikrokredite per biznese familjare permes fondacioneve

Mikrokredite per biznes

LOGO

Konkluzione dhe Rekomandime

Kriza financiare imponon kujdes për konsumin. Të dhënat e BSH tregojnë se ritmet e kredisë gjatë muajit dhjetor u rritën me 0.5%, rritja më e vogël që prej vitit 2004, kur nisi edhe kreditimi.

Kriza globale është ndjerë edhe në bankat shqiptare. Për vitin 2009, ritmet e rritjes së kredidhënies,do të jenë më të ngadalta krahasuar me vitin 2008. Thuhet se gjatë këtij viti ritmet e kredidhënies ranë në nivelin 34%

Vetë bankat janë të mendimit se, për vitin 2009 do të jetë më e rëndësishme ruajtja e stabilitetit dhe e cilësisë së portofolit të huave, se sa rritja e huasë

LOGO

Bankat preferojne te japin kredi ne Leke

Bankat e nivelit të dytë preferojnë të japin më shumë kredi në monedhën vendase. Bankat e nivelit të dytë kanë dhënë rreth 2%

më shumë kredi në lekë se në të njëjtën periudhë të vitit të kaluar.

Ekziston nje tendencë e bankave për të zhvendosur aktivitetin kreditues nga kreditimi në monedhë të huaj, në lekë.

Në fund të muajit shkurt, kredia në lekë përbën 29% të portofolit të kredisë, duke u rritur me 2 pikë % krahasuar me peshën mesatare që përbënte gjatë vitit 2008.

LOGO

Kredidhenia ne periudhen 2006-2009

LOGO

Punoi

Gerta BLETA

Udheheqes

Prof.dr Nevrus KOCI