1
Tema dhe ushtrimi Nr.8Kontabiliteti i rivlersimit t A. A.GJ
.M(Pr kuptimin dhe zbatimin e drejt t SKK-s Nr.5 AKTIVET AFATGJATA
MATERJALE DHE AKTIVET AFATGJATA JO MATERJALE KAPITULLI:Modeli i
rivlersimit paragrafi 30.31.32)
I.Rivleresimi i aktiveve t qndrueshme t trupzuara(AQT)
A.(varianti kur gjat rivlersimit me vlern e drejt ka edhe ritje
edhe rnje vlere )1.N dt 01/01/2007 blihet nj makineri pune dhe
vihet n pun po n kt dat me vleftn sipas faturs se blerjes pr
5.000.000 lek .2.N dt 31/12/2007 llogaritet amortizimi fiskal i
vitit t par t prdorimit me 20 % n vit, mbi bazn e vlefts se mbetur
5.000.000*20%=1.000.000
3. N dt 31/12/2008 llogaritet amortizimi fiskal i vitit t dyt me
20 % n vit mbi bazn e vlefts s
mbetur(5.000.000-1.000.000)*20%=800.000.
4. N dt 31/12/2009 llogaritet amortizimi fiskal i vitit t tret
me 20 % n vit mbi bazn e vlefts s
mbetur(5.000.000-1.000.000-800.000)*20%=640.000.
5. N dt 31.12.2009 bhet rivlersimi i makineris: - Vlefta e
mbetur e makineris n kontabilitet (kosto historike) lek
2.560.000(5.000.000-2.440.000).
5.000.000 sht vf.fillestare ose k.e blerjes ,ndrsa shuma
2.440.000 sht amortizimi i akumuluar i
v.2007,2008,2009(1.000.000+800.000+640.000=2.440.000). -Rivlersimi
I makineris me vleftn e drejt apo t tregut sht 3.000.000 lek
-vf.kontabl e mbetur(vlera historike) n dt 31.12.2009 eshte
2.560.000 lek Teprica nga rivlersimet(rivlersim n ritje)+440.000
lek
6.N datn 31.12.2010 llogaritet amortIzimi i vitit t katrt me 20%
mbi vleftn e mbetur:
5.440.000-2440.000=3000.000*205=600.000 lek
6/1.Rimarje kuotash nga rivlersimi (rillogaritja e amortizimit)
5000000-2440000=2560000*20%=512.000 (amort.i llog.mbi bazn e kostos
fillestare) =600.000 (amort.i llog.mbi bazen e vlers se drejt) =
88.000 (rimarje kuotash nga rivleresime)7.N dt 31.12.2011
llogaritet amortizimi i vitit t peste me 20% mbi vleften e
mbetur:
Vlefta e mbetur[5.440.000-(2.440.000+600.000)]*20%=480.000
7/1.Rimarje kuotash nga rivlersimi n datn
31.12.2011(rillogaritja e amortizimit pr vitin e pest): {
(5.000.000-(2.440.000+512.000)}*20%= 409.600 (amort.i llog.mbi bazn
e kostos fillestare)
= 480.000 (amort.i llog.mbi bazn e vlers s drejt)
= 70.400 (rimarje kuotash nga rivleresimet)8.N dt 31.12.2011
bhet nj rivlersim tjetr i makineris me vlern e drejt ose t tregut
dhe rezultoi:
-vlera kontabl e mbetur n dt 31.12.2011 sht
[(5440000-(2440000+600000+480000)]=1.920.000 -vlera e drejt ose e
tregut n dt 31.12.2011 sht=1.500.000 - Rnje vlere nga rivlersimi..
-420.0009. N datn 31.12.2012 llogaritet amortizimi me 20% mbi
vleftn e mbetur:
[5.020.000-(1.000.000-800.000-640.000-600.000-480.000)]*20%=300.000
lek.
9/1.Rimarje kuotash nga rivlersimi n datn
31.12.2012(rillogaritja e amortizimit pr vitin e gjasht
{5.000.000-(3432000+409600)*20%= 327.680 (amort.i llog.mbi bazn e
kostos fillestare)
= 300.000 (amort.i llog.mbi bazn e vlers se drejt)
= (27.680) (rimarje kuotash nga rivleresime)10.Sistemohet
llogaria 106-rivlersime me rezultatin pr shumn lek 110.720 duke
kredituar llogarin rivleresime, n debi t llogaris 109-rezultati i
vitit ushtrimor po pr kt shum, sepse
Vlefta e mbetur kontabl n momentin e shitjes sipas kostos
historike ose me vleftn fillestare do t ishte pr shumn lek
1.310.720 ndrsa sipas kontabilitetit t mbajtur me vlern e drejt sht
pr shumn lek 1.200.000,kshtuq, nqoftese nuk do t kishim br
rivleresime, llogaria 652-vlera kontabl e makineris s shitur duhet
t debitohej me shumn lek 1.310.720 dhe jo me shumn lek 1.200.000
duke shkuar kjo diference pr 110.720 n humbje sht e njjta gj, sikur
n llogarin 652-vlefta kontabl e AQT s shitur,n momentin q u
realizua shitja t kishim kredituar llogarin e kl.2..makineria pr
shumn lek 1.310.720 n debi t llogaris 652-vlefta kontabl e
makineris s shitur.
11.N datn 31.12.2012 shitet makineria: a)shitet me vleftn e
mbetur sipas kontabilitetit, dmth pr shumn lek 1.200.000
b)shitet me vleftn pr shumn lek 1.400.000
c)shitet me vleftn pr Shumn lek 1.000.000
Veprimet e msiprme kontabilizohen n llogarit n form T-je n mnyre
t akumuluar pr t gjitha vitet e prdorimit t makineris duke prfshir
edhe momentin e blerjes dhe t shitjes, duke br edhe arsyetimin
llogjik t veprimeve kontabl: Ndrtimi pasqyrs s mposhtme do t
ndihmoj n kuptimin m t mir t veprimeve kontabl:
RIVLERESIMI I MAKINERIVE(AQT)
NRVITETE E PERDORIMITGJENDJA NE DATEN 31.12. TE CDO VITIVLFETA
FILLESTARE KOSTO HISTORIKEVLEFTA E MBETUR NE 31.12.CDO
VITLLOG.AMORT. ME 20% MBI VF. K MB.TE KOST. HIST.AMORT.AKUMULUAR
MBI BAZEN E LLOG.AMORT KOSTO HISTRIVLERESIMETVLEFTA E MBETUR PAS
RIVLERESIMITAMORT.I LLOG.MBI VF.E MB.PAS RIVLER.RIMARJET E KUATAVE
NGA RIVLER.
1234567891011
1VITI.1shenim31.12.20075.000.0004.000.000 (4/1-6/1)1.000.000
(4/1*20%)1.000.000 (7/1=6/1)04.000.000
(9/1=5/1)1.000.000(10/1=6/1)0
2VITI.2shenim31.12.20085.000.0003.200.000 (5/1-6/2)800.000
(5/1*20%)1.800.000(7/1+6/2)03.200.000 (9/2=5/2) 800.000
(10/2=6/2)0
3VITI.3shenim31.12.20095.000.0002.560.000 (5/2-6/3)640.000
(5/2*20%)2.440.000 (7/2+6/3)440.000 (9/2-10/3-9/3)3.000.000 Vlera e
drejte 640.000(10/2=6/3)0
4VITI.4shenim31.12.20105.000.0002.048.000 (5/3-6/4)512.000
(5/3*20%)2.952.000 (7/3+6/4)02.400.000 (9/3-10/4)
600.000(9/3*20%)88.00010/4-6/4
5VITI.5shenim31.12.20115.000.0001.638.400 (5/4-6/5)409.600
(5/4*20%)3.361.600 (7/4+6/5)(420.000)(9/5-10/4--9/5)1.500.000 Vlera
e drejte 480.000(9/4*20%)70.40010/5-6/5
6VITI.6shenim31.12.20125.000.0001.310.720 (5/5-6/6)327.680
(5/5*20%)3.689.280(7/5+6/6)01.200.000 (9/5-10/6)
300.000(9/5*20%)(27.680)(10/6-6/6
7SHUMA3.689.280(10/7-11/7) 20.000 (8/3+8/5)3.820.000130.720
Shpjegim i pasqyres:Shifrat e vendosura ne qelizat e kesaj
tabele jane rezultat i veprimeve matematikore sipas shenimit per
cdo vit,ku 4/1(p.sh) do te thote shifra qe ndodhet ne kolonen (4) e
reshtit (1).Zgjidhje:
Llog.2makineria (AAGJ) _ ___4..-llog.pag. furnitor per
investime__________________
(1) 5.000.000 I I 5.000.000(1)
(5) 440.000 I I (8) (420.000 ) I I 3.820.000 (10)
_________________________ I 1.200.000 (10/a) 5.020.000 I
5.020.000Llog.28. amort.akumulu. makinerise llog.6..shpz amortizimi
I makinerise&zhvleresime I 1.000.000 (2) ( 2) 1.000.000 I I
800.000 (3) (3) 800.000 I I 640.000 (4) (4) 640.000 I
I 600.000 (6) (6) 600.000 I I 480.000 (7) (7) 480.000 I I
300.000 (9) (9) 300.000 I (10) 3.820.000 I 3.820.000 I 3.820.000
I`llog.106-rivleresimi I makinerise llog.77 te ardhura nga rimarje
kuotash nga rivlersimi I makinerise I 440.000 (5) I 88.000(6/1)
(6/1) 88.000 I I 70.400(7/1) (7/1) 70.400 I I 158.400 ___________ I
(420.000) (8) I (27.680) (9/1) 158.400 I 20.000 I
130.720(9/1)___(27.680)_I____________________ 130.720 I 20.000
110.720 I 110.720 (10)
I`````````````````` 4.. llog.arket.klienti per shitje aqt 7..-te
ardh.nga shitja e makinerise (10/a) 1.200.000 I I 1.200.000 (10/a)
I I
llog . 652 vlera konatbel e makinerise se shitur 109-rezultati
ushtrimor (10/a) 1.200.000 I(10) 110.720I I I
Ashtu sikurse duket edhe nga llogarite n formeT-je,meqnse nd-ja
ka br rivleresime t makineris me vlern e drejt apo t tregut n ritje
dhe n rnje vlere,n kontabilitetin e saj,gjat gjith jets s prdorimit
t ksaj makinerie, ajo ka kaluar n shpenzimet e viteve ushtrimore n
formn e kuotave t amortizimit shumn lek 3.820.000,ndrkoh ajo ka
rimar n formn e t ardhurave ushtrimore gjat gjith jets s prdorimit
t ksaj makinerie shumn lek 130.720, duke kredituar nj llogari t
klasit t 7-t , t t ardhurave nga rimarja kuotash nga rivlersimi I
makineris ,n kt mnyr, shuma q ka ndikuar n rezultat sht
3.689280(3.820.000-130.720),d.m.th sht pikrisht ajo shum ,e cila do
t ishte kontabilizuar n kontabilitetin e nd-jes si shpenzim
amortizimi,nqoftese nd-ja nuk do t kishte br rivlersime gjat gjith
jets s prdorimit s ksaj makinerie, e llogaritur kjo mbi bazn e
kostos fillestare apo asaj historike me 20% mbi vlern e mbetur t
cdo viti,mbi shumn lek 5.000.000 ,aq sa sht bler makineria,dhe pr t
ciln ka paguar parat. Ashtu si duket n veprimet kontabl t llogarive
n form T-je, kemi kredituar llog.106-Rivlersime t makineris , n
debi te llogarise 109Fitime ose humbje t vitit ushtrimorpr ta
mbyllur llogarin 106-Rivleresime t makineris,kjo llogari duhet t
dal me mbetje zero n momentin q makineria sht shitur,nuk ka pse t
egzistoje prderisa nuk egziston vet makineria. Pse shuma e gjndjes
debitore e llogaris 106- Rivleresime te makinerise duhet mbyllur me
rezultatin.
Arsyetimi llogjik , q duhet prdorur pr t kuptuar kt kontabilizim
sht shum i thjesht:Kur bm shitjen e ksaj makinerie ,n t njjtn koh
shkarkohet edhe makineria nga kartela e vet,( e cila figuron n
kontabilitet, n llogarit e klasit 2. si AQT), duke e kreduar kt
llogari n debi t nj llogarie t klasit t gjasht-(652-vlera kontabl e
makineris s shitur).Mirpo n kontabilitet,duke prdorur metodn e
rivlersimit t makineris me vlern e drejt apo t tregut, vleftn
kontabl t mbetur t makineris , e kemi n kt rast pr shumn lek
1.200.000 (5.020.000-3820.000),ku shuma 5.020.000 sht vlefta e
fillestare e makineris plus ose minus shumat q i jan br nga
rivlersimet,ndrsa shuma 3.820.000 sht amortizimi I akumuluar I
makineris I llogaritur gjate gjithe jetes se perdorimit te saj mbi
bazen e vlers s drejte, pra duke prfshir rivlersimet q jan br gjat
periudhs s prdorimit,ndrsa, nqoftse nuk do t kishim br rivlersimet,
vlefta e mbetur e makineris, n momentin kur bhet shitja, do t
ishte: 1.310.720(5.000.000-3.689280),pra,nqoftse nuk do t kishim br
rivlersime ,llogaria 652-vlefta kontabl e makineris s shitur do t
debitoheshe pr shumn lek 1.310.720 ,n kredi t llogaris inventariale
apo n karteln e makineris llog.2 a.q.t, pr ta mbyllur kt llogari,
meqnse makineria u shit do t bhet dalje, dhe jo 1.200.000 , d.m.th
do t ishte 110.720 lek m e madhe, (1.310.720-1.200.000),dhe sht
pikrisht kjo shum q mbetet e hapur(me gjndje debitore )n llogarine
106-rivlersime t makineris e cila duhet t kaloj n rezultat si nj
humbje pr t kompesuar apo plotsuar, shumn e kaluar m pak gjat
veprimit kontabl t br n momentin e shitjes .Nqoftse makineria do t
shitej n datn 31.12.2012 (10/b) me nj cmim shitje prej 1.400.000
lek firma do t rezultonte me nj fitim prej 200.000 lek dhe ky fitim
do t raportohej n Pasqyrn e t ardhurave dhe Shpenzimeve n postin
prkats t ksaj Pasqyre Financiare.Ndrsa nqoftse makineria do t
shitje me nj cmim shitjeje prej 1.000.000(10/c) lek firma do t
reziltonte me nj humbje prej 200.000 lek.Prfundimisht : pr
variantin I.A, rezulton se:-Nd-ja ka paguar n 01/01/2007 pr blerjen
e makineris shumn lek 5.000.000 -nd-ja ka shprndar n shpenzimet e
saj t amortizimit (2007-2012) shumn lek..(3.820.000)-nd-ja ka rimar
n t ardhurat e saj(rimarje kuot.amort. t amort 2007-2012)shumn .
130.720
-nd-ja ka kalu n humbje n mbyllje t llog.106 rivlersime t
makineris shumn(110.720)
-nd-ja ka shitur makinerin dhe ka arktuar n 31.12.2012 shumn
lek. 1.200.000 Rikuperimi i plot i vlers s paguar. 5.000.000
Ndrkaq n bilancin e dates 31.12.2012:Do t rezultoj:
-Llog.2.makineri pune(AAGJM) gjendja 0
-llog.28.amortizimi dhe zhvlersimi I makinerise se punes . 0
-llog.106rivlersimi I makineris 0
I.B.(varianti kur gjat rivlersimit me vlern e drejt ka vetm
ritje vler ) Do t supozojm se kemi t njjtin ushtrim (sipas I/A ),
por n datn 31.12.2011 nuk sht br rivlersim me vlern e drejt,pra nuk
kemi nj rivleresim n rnj vlere (shi piken 8. te I/A).Pra kemi vetm
nj rivlersim me vlern e drejt at t dats 31.12.2009,i cili sht
rivlersim me ritje vlere(shi I/A.5.)Pra t dhnat e ushtrimit pr
variantin I.B jan njlloj si t dhnat e ushtrimit pr variantin I/A.me
prjashtim:
-Pika 8 e variantit I.A hiqet pr variantin e dyte I.B
-pika 9 e variantit I.A ndryshon si m poshte per variantin
I.B:
N datn 31.12.2012 llogaritet amortizimi me 20% mbi vleftn e
mbetur
[5.440.000-(1.000.000-800.000-640.000-600.000-480.000)]*20%=384.000
-pika 9/1 e variantit I.A , pr variantin I.B te ndryshoje me
kete tekst:
Rimarje kuotash nga rivleresimi ne dt 31.12.2012(rillogaritje e
amortizimit per vitin 2012):
[5.000.000-(1.000.000+800.000+640.000+512000+409600+)]*20%=327.680(amort.llog.mbi
bazen e kostos fillestre) =384.000(amort.llog.mbi bazen e vleres se
drejte) = 56.320(rimarje kuotash nga rivleresimi)
Ndrsa pika 10 e variantit I.APr variantin I.B do t
jet:Sistemohet mbetja kreditore e llogarise 106-rivlersime pr shumn
lek 225.280 duke debituar kt llogari n kredi t kllogaris 109-
rezultati financiar(fitimi I pashprndar) N datn 31.12.2012 shitet
makineria:
a)shitet me vleften ..1.200.000
b)shitet me vleften per Shumen lek 1.400.000
c)shitet me vleften per Shumen lek 1.000.000
Veprimet q do t bhn n kontabilitet n kt rast(me variantin I.B)
do t jen:
Llog.2makineria (AAGJ) _ ___4..-llog.pag. furnitor per
investime__________________
(1) 5.000.000 I I 5.000.000(1)
(5) 440.000 I I
I
I 3.904.000 (10)
I 1.536.000 (10/a) 5.440.000 I 5.440.000Llog.28. amort.akumulu.
makinerise llog.6..shpz amortizimi I makinerise&zhvleresime I
1.000.000 (2) ( 2) 1.000.000 I I 800.000 (3) (3) 800.000 I I
640.000 (4) (4) 640.000 I
I 600.000 (6) (6) 600.000 I
I 480.000 (7) (7) 480.000 I
I 384.000 (9) (9) 384.000 I (10) 3.904.000 I 3.904.000 3.904.000
I `llog.106-rivleresimi I makinerise llog.77 te ardhura nga rimarje
kuotash nga rivlersimi I makinerise I 440.000 (5) I 88.000(6/1)
(6/1) 88.000 I I 70.400(7/1) (7/1) 70.400 I I 56.320 (9/1) (9/1)
56.320 I I 214.720 I
____________________________
214.720 I 440.000 (10) 225.280 I 225.280`````````````````` 4
llog.arket.klienti per shitje aqt 7..-te ardh.nga shitja e
makinerise (10/a) 1.200.000 I I 1.200.000 (10/a) I I
llog . 652 vlera kontabel e makinerise se shitur llog.1. fitime
te pashperndara (10/a) 1.536.000 I I 225.280(10) I I
Ashtu sikurse duket edhe nga llogarit n formeT-je, n kt
variant,kur nd-ja ka br rivleresime t makineris me vlern e drejt
apo t tregut vetm n ritje vlere,n kontabilitetin e saj,gjat gjith
jets s prdorimit t ksaj makinerie, ajo ka kaluar n shpenzimet e
viteve ushtrimore n formn e kuotave t amortizimit shumn lek
3.904.000,ndrkohe ajo ka rimar n formn e t ardhurave ushtrimore
gjat gjith jets s prdorimit t ksaj makinerie shumn lek 214.720,
duke kredituar nj llogari t klasit t 7-t , t t ardhurave nga
rimarja kuotash nga rivlersimi I makineris ,n kt mnyr shuma q ka
ndikuar n rezultat sht 3.689280(3.904.000-214.720),d.m.th sht
pikrisht ajo shum ,e cila do t ishte kontabilizuar n kontabilitetin
e nd-jes si shpenzim amortizimi,nqoftse se nd-ja nuk do t kishte br
rivlersime gjat gjith jets s prdorimit s ksaj makinerie.
Prfundimisht : pr variantin I.B, rezulton se:-Nd-ja ka paguar ne
01/01/2007 pr blerjen e makineris shumn lek 5.000.000 -nd-ja ka
shprndar n shpenzimet e saj t amortizimit (2007-2012) shumn
lek..(3.904.000)
-nd-ja ka rimar n t ardhurat e saj(rimarje kuot.amort. nga
rivl.) (2007-2012)shumn 214.720-nd-ja ka kaluar n fitim n mbyllje t
llog.106 rivlersime t makineris shumn 225.280-nd-ja ka kaluar n
rezultat ( humbje)pr shitje nn vlern kontabl t mbetur
sipasLlogaritjeve mbi bazn vlers s drejt shumn
(1.536.000-1.200.000) (336.000)-nd-ja ka shitur makinerin dhe ka
arktuar n 31.12.2012 shumn lek. 1.200.000 Rikuperimi i plot i vlers
s paguar. 5.000.000
Ndrkaq n bilancin e dats 31.12.2012
Do t rezultoj:
-Llog.2.makineri pune(AAGJ) gjndja 0
-llog.28.amortizimi dhe zhvlersimi I makinerise se punes . 0
-llog.106rivlersimi I makinerise 0
N prfundim,ashtu si shihet,konstatojm se n t dyja variantet (
I.A )dhe ( I.B ), ndikimi n rezultatin e shoqris, pr sa i prket
veprimeve n kontabilitet, n lidhje me rivlersimet n ritje ose n
rnje . si dhe llogaritjes s amortizimeve dhe rimarjeve t shumave
prkatse nga rivlersimet jan ne total me efekte t barabarta .Ndrsa
duke e prputhur rezultatin financiar me cash-flow mund t themi
se:
Ndrrmarja n datn 01/01/2007 ka nxjere nga arka e saj shumn lek
5.000.000, pr t bler makinerin ,pas 6 vjetesh ajo e shiti makinerin
dhe futi n arkn e saj shumn lek 1.200.000, ndrkaq, shuma prej
3.800.000 lek, i sht njohur asaj n shpenzime gjat gjith periudhs,
prej 6 vjetsh, s prdorimit t ksaj makinerie,nprmjet kuotave t
amortizimit.Kontabilist t dipllomuar apo student n vazhdim :Beni
komente, vrejtjet dhe sugjerimet tuaja ne lidhje me zgjidhjen e
ushtrimit,dergohini ato nepermjet adreses tone elektronike ose
nqoftse dshironi , mund t kontaktoni me ne,n studion ton t
kontabilitetit,ne jemi t prgatitur dhe t gatshm t shpjegojm ato
tema, q relativisht mund t duken m t vshtira.Feleminderit.Studio
Kontabiliteti
(Kontabl i Miratuar)
Sazan Xhialli
Email:[email protected]
Telefon :069 57 74 851
--------------------------------------------------------------.----------------------------------------------------------------------------
Tema dhe ushtrimi nr.12
Kontabiliteti i provizioneve pr kontratat me kushte t
rnduara(SKK Nr.6)
Ndrmarja ekonomike A,n Janar t vitit 2008, ka nnshkruar nj
kontrat t thjesht qiramarje pr prdorim t nj linje prodhimi(AAGJM)
me nj afat 6 vjecar me ndrmarjen ekonomike B.
Sipas kushteve t kontrats , qiramarsi ,nd-ja ekonomike A do ti
paguaj qiradhnsit,nd-jes B,cdo vit shumn(qiran )pr 500.000 lek.
Kushti i kontrats ,i pranuar nga t dy palt, sht ,q nqoftse
qiramarsi,nd-ja A, trhiqet apo e ndrpret n mnyr t njanshme kontratn
e nnshkruar prpara afatit 6 vjecar,ajo detyrohet ti paguaj
qiradhnsit,nd-jes B, n formn e nj gjobe,e cila do t jet e barabart
me qiran e vitit sipas kontrats,n proporcion me kohn e mbetur nga
moment i trheqjes nga kontrata dhe prmbushjes s afatit 6
vjecar.
Qiramarsi ,nd-ja A, gjat vitit 2008,2009 dhe 2010 prdori linjen
e prodhimit t mar me qira nga nd-ja B, dhe i ka paguar nd-jes B
normalisht qiran e 3 viteve .
N fund t viti 2010,apo ne fillim te v.2011, nd-ja A vendosi t
mar me qira nj linj t re prodhimi nga nj ndrmarje tjetr dhe t
ndrprese n mnyr t njanshme kontratn me qiradhnsin ,nd-jen B.
Nd-ja A, sht e vetdishme se edhe pr tre vitet e ardhshme, sht e
detyruar ti paguaj qiran nd-jes B, shumn prej 500.000 lek cdo vit
radhazi ,pr vitin 2011.2012.2013,deri n prfundim t kontrats 6
-vjecare t nnshkruar,pra ,gjithsej pr t treja vitet do t vazhdoj ti
paguaje nd-jes B shumn lek 1.500.000.
N kto kushte ,qiramarsi, nd-ja A,vendosi tja rilshoje me nnqira
kt linj prodhimi nj nd-jeje tjetr C pr tre vitet e mbetura pr shumn
prej 400.000 lek ne vit,pra and-ja A ,do t arktoj nga ridhnja me
nnqira t po kesaj linje prodhimi pr tre vitet e mbetura shumn lek
1.200.000,ndrkohe q do ti paguaj nd-jes B Shumn lek 1.500.000.
N kto kushte, nd-ja A pson nj humbje prej
300.000(1.500.000-1.200.000) lek gjithsej pr t treja vitet,duke
zgjidhur kshtu variantin e kostos apo t humbjes m t vogl,sepse n t
kundr,nqoftese nuk do ta rilshonte me nnqira kt linj prodhimi
,nd-ja A do t psonte nj humbje prej 1.500.000 lek,aq sa do t ishte
vlefta e qiras q nd-ja do ti paguaj nd-jes B,n formn e nj gjobe
sipas kontrats t nnshkruar dhe pranuar midis tyre.
Kjo ngjarje ekonomike ndodh n fund t vitit 2010,pra kjo humbje
konstatohet n 31.12.2010 dhe, pavarsisht se kjo humbje, do t
prballohet apo shoqrohet me rrjedhje mjetesh monetare gjat tre
viteve t ardhshme,2011.2012.2013,kjo humbje,duhet t raportohet dhe
t prfshihet n bilancin dhe pasqyrat financiare t dats
31.12.2010,sepse viti 2010 sht viti n t cilin ndodhi
fenomeni/tranzaksioni/apo ngjarja ekonomike,dhe jo kur ajo t
shlyhet(t paguhet apo t arktohet),sepse nd-ja A mban nj
kontabilitet mbi baza ritse dhe jo mbi bazat e cash-flow,q do t
thot se veprimet ekonomike do t pasqyrohen n kontabilitet n
momentin kur lind nj e drejte apo nj detyrim dhe jo n momentin kur
ato shlyhen.
Pra, pikrisht n datn 31.12.2010,nd-ja A do t krijoj nj
provizion, i cila sipas SKK Nr.6 ,quhet provizion pr kontratat me
kushte t rnduara.
Veprimi q do t pasqyrohet n kontabilitet ,do t jet: Debitojm nj
llogari t klasit 6-shpenzime ushtrimore ,q vin nga provizione t
parashikuara pr humbje, t cilat vin nga kontratat me kushte t
rnduara,duke kredituar nj llogari t klasit 4-Provizione t krijuara
nga parashikimi i humbjes q vijn pr kontratat me kushte t
rnduara.
Por sa do t jet kjo shum,me t ciln nd-ja A do t kryej kt
kontabilizim apo kt provizion, duke rnduar shpenzimet ushtrimore t
vitit 2010,kur dihet ,q shuma ,t ciln nd-ja A do ti paguaj me cash
nd-jes qiradhnse B,do te jet 500.000 lek cdo vit dhe 1.500.000 per
te treja vitete e mbetura sipas kontrates ,ndrkohe q ajo,nd-ja A,
do t arktoj nga nd-ja C nga ridhnja me nnqira te po kesaj linje
prodhimi shumn prej 400.000 lek cdo vit,dhe 1.200.000 per te treja
vitet e mbetura sipas kontrates ,duke psuar kshtu nj humbje n cash
pr cdo vit pr 100.000 lek ,dhe pr te treja vitet s bashku nj humbje
gjithsej pr shumn pr 300.000 lek.
N rastin kur dihet se nd-ja A pr tre vitet e mbetura deri n
prfundim t kontrats do ti paguaj qiradhnsit, nd-jes B ,n fund t cdo
viti shumn 500.000 lek,dmth pr t treja vitet do ti paguaj shumn lek
1.500.000 ,kjo do t thot se do t ishte e njjta gj sikur
qiradhnsi,nd-ja B ,ti kishte dhn nj hua apo kredi n lek n fillim t
vitit 2011 nd-jes A,e cila e shlyen apo e kthen kt huamarje n tre
kste t barabarta prej 500.000 lek n fund t cdo viti, por nuk dihet
sa sht principali apo huaja e dhn fillimisht,pra duhet t
aktualizojm vlern e ksaj qiramerje .
Duke supozuar se prqindja e interesit mbi baza vjetore sht
8%(0.08),athere aktualizimi i ksaj vlere do t gjndet duke zbatuar
ekuacionin e mposhtm,ku x-e panjohura, eshte vlefta e aktualizuar e
ksaj kontrate qiramarje t linjs s prodhimit,ose principali i ksaj
humarja-e dhn n natyr:
1.500.000=x +{(x*0.08*3/3) +( x *0.08*2/3) + (x *0.08*1/3)}
1.500.000= x + x *0.08*6/3
1.500.000= x 1 + x 0.16
1.500.000=1.16 x
x =1.500.000/1.16=1.293.103 lek
N rastin ton qiradhnsi i linjs s prodhimit,nd-ja B,nuk i ka dhn
nj hua n lek qiramarsit,nd-jes A,por i ka dhn nj linje prodhimi me
qira,nj mjet pune,A.A.GJ.M,qiraja nomimale e secils , apo
principali n fillim t vitit 2011 ka qn 1.293.103 lek, dhe kjo vlere
quhet vlera aktuale e qiras s mar ne datn 1/01/2011 ose aktualizimi
i qiras s mar n datn 01/01/2011.
Ndrsa n rastin tjetr ,n ridhnjen me qira, sht nd-ja A ,q i ka
dhn nj hua nd-jes C,dhe prsri bjm t njjtin arsyetim : po ti kishte
dhn nd-ja A nj hua n lek nd-jes C ,pr shumn lek 1.200.000,me afat
tre vjecar,e cila do ti kthehet nd-jes A n tre kst t barabarta me
400.000 lek cdo vit, athere principali ose huaja fillestare ,t
cilen nuk e dim dhe shte e panjohura pr ne dhe do ta shnojm me X,
do t ishte sipas zgjidhjes s ekuacionit t mposhtm:(duke supozuar se
prqindja e interesit mbi baza vjetore sht perseri 8%(0.08))
1.200.000=x +{(x*0.08*3/3) +( x *0.08*2/3) + (x *0.08*1/3)}
1.200.000= x + x *0.08*6/3
1.200.000= x 1 + x 0.16
1.200.000=1.16 x
x =1.200.000/1.16=1.034.482 lek
N rastin ton,prsri, qiradhnsi i linjs s prodhimit,nd-ja A,nuk i
ka dhn nj hua n lek qiramarsit,nd-jes C,por i ka dhn nj linj
prodhimi me qira,nj mjet pune,A.A.GJ.M,qiraja nomimale e secils ,
apo principali n fillim t vitit 2011 ka qn 1.034.482 lek, dhe kjo
vlere quhet vlera aktuale e qiras s dhn n datn 1/01/2011, ose
aktualizimi i qiras s dhn n datn 01/01/2011.
Dhe n kt rast nd-ja A ka aktualizuar vlerat e t dy llojeve t
qirave :
-Vlera aktuale(aktualizimi) i qiras t linjes se prodhimit t mar
me qira nga Nd-ja B lek..1.293.103
-Vlera aktuale(aktualizimi) i qiras t po ksaj linje prodhimi t
dhn me nnqira Nd-jes C..1.034.482
Duke mar n mnyr t prbashkt efektet e tyre, rezulton ,se pr t
gjith periudhn e mbetur t tre viteve: 2011.2012.2013,deri n
prfundim t kontrats s nnshkruar midis paleve,nd-ja A pson nj humbje
,dhe vlera aktuale e ksaj humbje n datn 31.12.2010 sht pr shumn lek
258618(1.293.103-1.034.482)
Mnyra alternative, pr t prcaktuar humbjen aktuale n datn
31.12.2010,ose pr t br aktualizimin e humbjes prej 300.000 lek ,q
do t realizohet gjate tre viteve t mbetura t kontrats do t ishte
edhe mnyra direkte dhe konkretisht:
Nqoftse prcaktojm me Xprincipalin apo vlern e aktualizuar t
humbjes, athere sa do t jet kjo shum,e cila cdo vit do t shlyhet me
kste t barabarta prej 100.000 lek.
Duke prdorur t njjtin ekuacion kjo shum ,q prfaqson humbjen e
aktualizuar do t jet prsri me t njjtn vleft pr shumn lek 258.621 ,
dhe q rezulton sipas zgjidhjes s t njjtit ekuacion:
300.000=x +{(x*0.08*3/3) +( x *0.08*2/3) + (x *0.08*1/3)}
3000.000= x + x *0.08*6/3
300.000= x 1 + x 0.16
300.000=1.16 x
x =300000/1.16=258.621 lek
Pra ,duke konstatuar n datn 31.12.2010, se nd-ja A ,n tre vitet
e ardhshme do t humbas n cash gjithsej shumn lek 300.000,(100.000
lek cdo vit),nga efektet e prbashkta t t dy kontratave ,ajo
llogariti sa sht humbja aktuale e dats 31.12.2010 dhe i duhet t bj
kontabilizimin prkats duke e prfshir at,humbjen,n kontabilitetin e
v.2010.
Krijimi i provizionit n kt rast i plotson kushtet q t
krijohet,ai sht materjal,matet me saktsi,ka propabilitet t plot pr
t ndodhur.
Pra ,supozohet se nd-ja A ka mar nj hua n datn
31.12.2010(01/01/2011),n rastin ton dy shrbime qiraje,n t
cilat,njra sht huamarje,ose qiramarje d.m.th sht nj shpenzim, dhe
tjetra sht huadhnje ose qiradhnje, dmth , sht nj e ardhur,dhe
meqnse shpenzimi sht m i madh se t ardhurat, athere, kemi nj
huamarja dhe vlera aktuale e saj sht pr shumn lek 258621,do t
paguhen interesat pr shumn lek 41.379 ,dhe gjithsej shuma prej
300000 do t paguhet nprmjet tre ksteve t barabarta nga 100.000 lek
n fund t do viti sipas mnyres s llogaritur m posht:
Vitet Kesti mes.vjetor principali interesi
V.2011 100000 79311 20689(258621*0.08*3/3)
V.2012 100000 86206 13794(258621*0.08*2/3)
V.2013 100000 93104 6896 (258621*0.08*1/3)
SHUMA300000..258621.41379
Komenti yn:
Shumat pr lek 20689,13794,6896, do t kalojn respektivisht n
shpenzimet e viteve 2011,2012 dhe 2013,ne formen e shpenzimeve per
interesandrkaq, vetm shumn pr lek 258621 duhet ta kalojm n
shpenzimet e vitit 2010,nprmjet krijmit t provizionit,sepse humbja
aktuale n datn 31.12.2010 sht vetm shuma 258621 lek,dhe meqnse ne
tre vitet m pas do t paguajm shumn lek 300000 lek duke paguar
100000 lek ne cdo fund viti,kjo do t thot q me kto para ,t cilat
nuk i kemi paguar q n fillim ,31.12.2010(01/01/2011),kemi realizuar
t ardhura,duke i prdorur apo shfrytezuar ato ,dhe pr t prshtatur
apo harmonizuar t ardhurat me shpenzimet,meqnse me kto fonde
financiare apo kto mjete monetare ,ne rrjedhn normale t biznesit
kemi realizuar t ardhura, athere edhe shpenzimin pr interesa t tyre
duhet ti kalojm pikrisht n kto periudha t ushtrimeve kontabl,n
vitin 2011,2012,2013.
Kontabiliteti q nd-ja A do t mbaj ,n kt rast do t jet:
N datn 31.12.2010 ,nd-ja A do t bj kt kontabilizim ; Debi
Kredi
Art.kont.1
Debi:llog.e kl.6shpz.v.ushtr.nga humbje q vin nga krijimi i
provizioneve
si anullim i kontrats me kushte t rnduara..258621
kredi:llog.kl.4provizione pr humbje t parashikuara q vin nga
anullimi i kontrats me kushte t rnduara(pr vleftn e
aktualizuar)258621
Art.kont.2
Debi:llog.kl.4.shpz.periudhs s ardhshme q vin nga efekti i
aktualizimit t humbjes(si interesa t periudhes 3 vjecare)41379
Kredi:llog. Kl.4provizione pr humbje t parashikuara q vin nga
anullimi i kontrats me kushte t rnduara(pr interesin
3/vjecar).41379
Kontabilizimet q do t bhn n vitin 2011 nga nd-ja A
Kontabilizimi I faturs se blerjes (qiramarjes) q nd-ja B i bn
Nd-jes A:
Art.kont.3.
Debi: .kl.4provizione pr humbje t parashikuara q vin nga
anullimi i kontrats me kushte te renduara(pr vleftn e
aktualizuar500000
Kredi:kl.401furnitori nd-ja B500000
Art.kont.4.
Kontabilizimi i faturs s shitjes (qiradhnjes) q nd-ja A i bn
Nd-jes C:
Debi:llog.411-klient-nd-ja C400000
Kredi: kl.4provizione pr humbje t parashikuara q vin nga
anullimi
i kontrats me kushte t rnduara(pr vleftn e aktualizuar)
400000
Kontabilizimi q bhet pr sistemimet e llogarive te vitit
2011.
Art.kont.5
Prfshirja n shpenzimet e vitit ushtrimor t kuots t shp.periudhs
s ardhshme q vin nga
efekti i aktualizimit t humbjes(si interesa t periudhs
3/vjecare)
Debi:llog.kl.6 shpenz.v.ushtrimor t int.q vin nga aktualizimi i
humbjes pr v.2011 20689
Kredi: kl.4.shpz.periudhs s ardhshme q vin nga efekti i
aktualizimit t
humbjes(si interesa t periudhs 3 vjecare) 20689
Art.kont.6debi kredi
Debi: llog.kl.4provizione pr humbje t parashikuara q vin nga
anullimi
i kontrats me kushte t rnduara(pr vleftn e
aktualizuar)..(20689)
debi: Kl.4provizione pr humbje t parashikuara q vin nga
anullimi
i kontrats me kushte t rnduara(pr interesin 3/vjecar)20689
Ndrsa kontabilizimet q do t bhen pr vitin 2012 nga nd-ja A do t
jene si m poshte:
Kontabilizimi i faturs s blerjes (qiramarjes) q nd-ja B i bn
Nd-jes A:
Art.kont.7.
Debi: .kl.4provizione pr humbje t parashikuara q vin nga
anullimi
i kontrats me kushte t renduara(pr vleften e
aktualizuar)500000
Kredi:kl.401furnitori nd-ja B500000
Art.kont.8.
Kontabilizimi i faturs s shitjes (qiradhnjes) q nd-ja A i bn
Nd-jes C:
Debi:llog.411-kliente-nd-ja C400000
Kredi:llog.kl.4provizione pr humbje t parashikuara q vin nga
anullimi
i kontrats me kushte t rnduara(pr vleften e aktualizuar)
400000
Kontabilizimi q bhet pr sistemimet e llogarive t vitit 2012.
Art.kont.9Prfshirja n shpenzimet e vitit ushtrimor t kuots t
shp.periudhs s ardhshme q vin nga
efekti i aktualizimit t humbjes(si interesa t periudhs
3/vjecare)
Debi:llog.kl.6..shpenz.v.ushtrimor t int.q vin nga aktualizimi I
humbjes pr v.201213794
Kredi:llog.kl.4shpz.periudhs s ardhshme q vin nga efekti i
aktualizimit t
humbjes(si interesa t periudhs 3 vjecare)13794
Art.kont.10debi kredi
Debi: llog.kl.4provizione pr humbje t parashikuara q vine nga
anullimi
i kontrats me kusht t rnduara(per vleftn e
aktualizuar)..(13794)
debi:llog. Kl.4provizione pr humbje t parashikuara q vin nga
anullimi
i kontrats me kushte t rnduara(pr interesin 3/vjecar13794
Po n t njjtn mnyr bhen kontabilizimet pr vitin 2013 dhe t vitit
t fundit.
Kontabilizimi I fatures s blerjes (qiramarjes) q nd-ja B i bn
Nd-jes A:
Art.kont.11.
Debi:llog.kl.4provizione pr humbje t parashikuara q vin nga
anullimi
i kontrats me kushte t rnduara(pr vleftn e
aktualizuar)500000
Kredi:llog.kl.401furnitori nd-ja B.500000
Art.kont.12.
Kontabilizimi i faturs s shitjes (qiradhnjes) q nd-ja A i bn
Nd-jes C:
Debi:llog.kl.411-kliente-nd-ja C400000
Kredi:llog. kl.4provizione pr humbje t parashikuara q vin nga
anullimi
i kontrats me kushte t rnduara(pr vleftn e aktualizuar)
400000
Kontabilizimi q bhet pr sistemimet e llogarive t vitit 2013.
Art.kont.13Prfshirja n shpenzimet e vitit ushtrimor t kuotes t
shp.periudhs s ardhshme q vin nga
efekti i aktualizimit t humbjes(si interesa t periudhs
3/vjecare)
Debi:llog.kl.6..shpenz.v.ushtrimor t int.q vin nga aktualizimi I
humbjes pr v.2013..6896
Kredi:llog. kl.4shpz.periudhs s ardhshme q vin nga efekti i
aktualizimit t
humbjes(si interesa t periudhes 3 vjecare).6896
Art.kont.14debi kredi
Debi: llog.kl.4provizione pr humbje t parashikuara q vin nga
anullimi
i kontrats me kushte t rnduara(pr vleftn e
aktualizuar)..(6896)
debi: llog.Kl.4provizione pr humbje t parashikuara q vin nga
anullimi
i kontrats me kushte t rnduara(pr interesin 3/vjecare)6896
Po ti paraqitim artikujt kontabl e msiprm n llogarit n form T-je
,do t vem re se t gjitha llogarit n fund mbyllen apo barazohen:
llog.e kl.6shpz.v.ushtr.nga humbje q vin nga krijimi i
provizioneve
si anullim i kontrats me kushte t
rnduara_________________________(Art.kont.1 dt 31.12.2010) 258621 I
258621(mbyllet me rezultatin 31.12.2010)
258621 I258621
I
I
I
Llog e kl.6shpenz.v.ushtrimor t int.q vin nga aktualizimi I
humbjes________________
(Art.kont.5 v.2011) 20689 I 20689 (mbyllet me rezultatin
31.12.2011)
(Art.kont.9 v.2012) 13794 I13794 (mbyllet me rezultatin
31.12.2012)
Art.kont.13 v.2012) 6896 I 6896 (mbyllet me rezultatin
31.12.2013)
41379 I 41379
I
llog.kl.4provizione pr humbje t parashikuara q vin nga
anullimi
i kontrats me kushte t rnduara(pr vleften e
aktualizuar)_______________ (Art.kont.3 v.2011) 500000I 258621
(Art.kont.1 dt 31.12.2010) (Art.kont.6 v.2011) (20689)I 400000
(Art.kont.4 v.2011)
(Art.kont.7 v.2012) 500000I 400000 (Art.kont.8 v.2012)
(Art.kont.10 v.2012) (13794)I 400000 (Art.kont.12 v.2013)
(Art.kont.11 v.2013) 500000I
(Art.kont.14 v.2013) (6896)
I________________________________________
1458621 I 1458621
llog.kl.4.shpz.periudhs s ardhshme q vin nga efekti i
aktualizimit t
humbjes(si interesa t periudhs 3
vjecare)_________________________________(Art.kont.2 dt 31.12.2010)
41379 I 20689 (art.kont 6 v.2011)
I 13794 (Art.kont.9 v.2012)
I 6896 (Art.kont.13 v.2013)
_____________________________________I____________________________________________
41379I 41379
I
Llog. Kl.4provizione pr humbje t parashikuara q vin nga
anullimi
___________ i kontrats me kushte t rnduara(pr interesin
3/vjecar)_________________
(Art.kont.6 v.2011) 20689I 41379 ( Art.kont.2 dt 31.12.2010)
(Art.kont.10 v.2012) 13794 I
(Art.kont.14 v.2013) 6896I
____________________________________I_____________________________________________
41379 I 41379
__________ llog.401furnitori nd-ja
B____________________________________________
I 500000 (Art.kont.3 v.2011)
I 500000 (Art.kont.7 v.2012)
I 500000 (Art.kont.11 v.2013)
________________________________I__________________________________________
Mbyllet me daljet e bankes 1500000 I 1500000
llog.411-kliente-nd-ja
C_____________________________________________________
(Art.kont.4 v.2011) 400000 I
(Art.kont.8 v.2012) 400000 I
(Art.kont.12 v.2013)400000 I
_________________________________
I_____________________________________________
1200000 I 1200000 mbyllet me hyrjet e banks
Nga veprimet e msiprme duke prfshir edhe ato t viteve
2008,2009,2010 sht ndrtuar tabela e mposhtme pr t prcaktuar efektet
n rezultatin e nd-jes A n kontabilitet ,sipas viteve dhe rjedhjet e
parave gjithashtu ,sipas viteve.
Rjedhje e parave efekti i rjedhjes se paraseVitet ndikimi ne
rezultathyrje(+) dalje(-) (dalje mjetesh monetare) (Shpenzime
qiraje)2008 (500000).(500000).(500000)
2009 (500000)..(500000).(500000)
2010 (500000)..(500000).(500000)
(258621)nga prov.i llog.me vlern e aktualizuar..
2011 (20689)400000 (500000)..(100000)
2012 (13794)400000(500000)(100000)
2013 (6896).400000 (500000)..(100000)
Shumat..(1.800.000)1.200.000..(3.000.000)(1.800.000)Koment
Pra si shihet ,pr t gjashta vitet ,nd-ja A ka nxjer nga
arka/banka e saj ,gjithsej 3.000.000 lek pr pagesn e qirase t linjs
s prodhimit t mar me qira nga nd-ja B,ndrkoh q ka arktuar n
ark/bank shumn lek 1.200.000 nga ridhnja me qira t t njjts linj
prodhimi nd-jes C ,pra pr t gjashta vitet ajo ka nxjere nga arka
apo banka shumn lek 1.800.000 (3.000.000-1.200.000)aq sa ajo ka
raportuar n bilancet e saj si shpenzime qiraje pr kt linj prodhimi
gjithsej pr t gjashta vitet,duke prputhur n kt mnyr kontabilitetin
mbi baza ritse me at t cash-flow, ose e shprehur ndrysh: nqoftse
nd-ja A ka paguar pr qiran e linjs s prodhimit pr t gjashta vitet t
mara se bashku shumn lek 1.800.000,po kjo shum i sht njohur asaj n
shpenzimet e zbritshme si nj shpenzim qiraje.
Lind pyetja, pse nd-ja A duhet t krijoj nj provizion n datn
31.12.2010,pr vlern e aktualizuar t humbjes pr shumn 258621 lek, q
do t konkretizohet me dalje mjetesh monetare per 300.000 lek pas
tre viteve,duke e pasqyruar apo prfshir ate(humbjen aktuale ) n
rezultatin e bilancit 31.12.2010 .
N SKK nr.6(kapitulli provizionet q lidhen me kontratat me kushte
rnduese) paragrafi 27 dhe 28 citohet tekstualisht:
Kontratat me kushte rnduese , sht nj kontrat,n t ciln kostoja e
shlyerjes s nj detyrimi i kaprxen prfitimet ekonomike q priten prej
ksaj kontrate.
Nj provizion pr kontratat me kushte rnduese do t kontabilizohet
pr shumn m t vogl midis humbjes q lidhet me prmbushjen e
kontrats(d.m.th. t ardhurat nga kontratat minus koston q lidhet me
prmbushjen e saj)ose gjobs pr pezullimin e kontrats.
Pra, n rastin e ushtrimit t dhn nd-ja A n datn 31.12.2010, e ka
t sigurt humbjen q ajo pson,
sepse kostoja e shlyerjes s nj detyrimi (1.500.000 lek) i
kaprxen prfitimet ekonomike q priten prej ksaj kontrate (1.200.000
lek),dhe duke zgjedhur shumn m t vogl midis dy humbjeve ,t humbjes
1.500.000 lek dhe asaj prej 300.000 ajo zgjedh at me shumn 300.000
dhe e prfshin at ne rezultatin e atij viti kur kjo humbje u
konstatua apo lindi dhe jo kur ajo t shlyhet.Si dhe n kt rast nd-ja
ekonomike i plotson tre pikat e paragrafit 10 te SKK nr 6 pr
krijimin e provizionit, q thot se-njsia ekonomike do t njoh nj
provizion n bilanc kur:pika (a)-njsia ka nje detyrim aktual ligjor
ose konstruktiv,si rezultat i ngjarjeve q kan ndodhur para dats s
bilancit,(b)ekziston mundsia q pr shlyerjen e deyrimit do t
nevojitet nj dalje e burimeve,(c)mund t bhet nj vlersim relativisht
i sakt i shums s detyrimit.
Duke br nj supozim alternativ, do t mendojm se nd-ja A nuk ariti
t gjej asnj nd-je tjetr pr ta ridhn me nenqira linjn e prodhimit qe
ajo ka mare me qira nga nd-ja B, pr shkaqe nga m t ndryshme, kshtu
p.sh teknologjia e re e ka zhvleftsuar apo nxjer jasht prdorimit kt
linj e tj e tj , dhe asnj nd-je ekonomike nuk pranon ta mar me
qira,athere nd-ja A ,detyrohet t prmbush kontratn me nd-jen B, duke
qn e detyruar ti paguaj asaj shumn prej 1.500.000 lek,n kt rast
shuma m e vogl midis dy humbjeve sht vet shuma 1.500.000, sepse nuk
ka ridhnje me nnqira t linjs s prodhimit, q nd-ja A mund ti bnt nj
nd-jeje tjetr, nga e cila mund t kishte prfitime ekonomike,dhe n
kto kushte nd-ja A do t krijonte nj provizion n 31.12.2010 pr shumn
prej 1.500.000, duke raportuar kt shpenzim apo humbje pikrisht n
bilancin e dats 31.12.2010,me vleftn aktuale t saj, dhe jo tja
transferonte kt humbje viteve t ardhshme 2011.2012.2013,sepse me kt
shpenzim nuk pritet t gjenerohen t ardhura n kto vite,linja e
prodhimit nuk ekziston fizikisht,nuk sht e materjalizuar.
Pas dats 01.01.2011, nd-ja A ka vazhduar normalisht aktivitetin
e saj ,ajo ka blere ose ka mar me qira nj linj tjetr prodhimi
Nd-ja A llogarit cdo vit(nga data 01/01/2011 e n vazhdim) kuotat
e amortizimit dhe i kalon ato n shpenzimet e viteve ushtrimore
,nqoftse linjn tjetr t prodhimit e ka bler, ose i paguan normalisht
qiran nd-jes D(p.sh) -nga e cila ka mar me qira linjn tjetr t
prodhimit,duke debituar cdo vit shpenzimet ushtrimore-n zrin prkats
t nj llogarije t klasit t gjasht si shpenzime qiraje,dhe t ardhurat
q sigurohen nga kto shpenzime amortizimi apo shpenzime qiraje t
linjs tjetr t prodhimit , harmonizohen apo prshtaten prkatsisht
,duke zbatuar kshtu parimin apo normat e SKK-Nr.1 paragrafi 36 dhe
37,n t cilat sht prcaktuar qart:shpenzimet q lidhen me t ardhurat e
fituara gjat periudhs raportuese njihen n t njjtn periudh kontabl
si dhe t ardhurat prkatseKontabilist t dipllomuar apo student n
vazhdim.
Ushtrimi i zgjidhur m lart sht br me shpjegime dhe komente,
shoqruar me veprime kontabl pr t kuptuar m mir shmbullin e dhn n
Standartin Kombtar t Kontabilitetit Nr.6Provizionet,Pasivet dhe
Aktivet e Kushtzuaraparagrafi - provizionet q lidhen me kontratat
me kushte rnduese.
Bni komentin tuaj n lidhje me zgjidhjen e ushtrimit,bni vrejtjet
dhe sugjerimet tuaja,dhe nqoftse dshironi, ju mund t kontaktoni me
ne,n studion ton t kontabilitetit,pr m shum tema dhe ushtrime t
zgjidhura,sepse nprmjet shmbujve praktike,me zgjidhje t ushtrimeve
kontabl, sht mnyra m e mir pr t kuptuar paragrafet e njpasnjshme t
SKK-s (Standartit Kombtar t Kontabilitetit),si dhe Teorin e
Kontabilitetit .
Faleminderit.
STUDIO KONTABILITETI
KONTABEL I MIRATUAR
/SAZAN XHIALLI/
ADRESA E-MAIL:[email protected]
Telefon: 069 57 74 851
____________________________________________...._____________________________________
Tema dhe ushtrimi nr.31
Kontabiliteti i obligacioneve.
Emetohet(shitet) nj obligacion me afat pes vjecar, me vleft
nominale 100.000 lek, me norm interesi 8%,q paguhet njher n
vit,cmimi i emetimit sht 94418 lek,kostoja e emetimit t
obligacionit sht 2000 lek.
Zgjidhje:Versioni 1.
(Sipas kontabilitetit t mbajtur me normn e interesit nominal
duke prdorur amortizimin linear)
Veprimet kontabl.
1.Kontabilizimi i obligacionit.
2.Arktimi i mjeteve monetare nprmjet llogaris bankare.
3.kontabilizimi i shpenzimeve t bra pr emetimin e obligacionit
prej 2000 lek.
4.Maturimi i shpenzimit t interesave t obligacionit pr vitin e
par ushtrimor.
5.Maturimi i amortizimit t zbritjes s obligacionit pr v.par
ushtrimor.
6.Maturimi i amortizimit t kostos s obligacionit per v.par
ushtrimor.
7.shlyerja e detyrimit pr interesin e vitit t par (8000
lek).
8.Shlyerja e principalit sipas vlefts nominale t obligacionit n
fund t v.pest pr shumn lek 100000
Art.kont.1 (Kontabilizimi i obligacionit) debi kredi
-llog.81.. provizore.. 94418
-llog.kl.4zbritje e obligacionit. 5582
Te
-llog.kl.4LLP(DAGJ)obligacione principali100000
-llog.kl.4..shpz,p.ardhshme interesat e obligacionit40000
Te
-llog.kl.4LLP(DASH) obligacioni-interesat 8000
-llog.kl.4LLP(DAGJ) obligacioni-interesat32000
Art.kont.2 (Arketimi i mjeteve monetare nprmjet llogaris
bankare.)
-llog.e kl.5Banka94418
Te
-llog.81..provizore94418
Art.kont.3 (kontabilizimi i shpenzimeve t bra pr emetimin e
obligacioni prej 2000 lek.)
-llog.4..shpenz.periudhs ardhshme( kostoja e
obligacionit).2000
Te
-llog. e kl.5Banka2000
Art.kont.4(.Maturimi i shpenzimit t interesave t obligacionit pr
vitin e par ushtrimor).
--llog.kl.6.shpenzime v.ushtrimor interesat te
obligacionit.8000
Te
-llog.kl.4..shpz .p.ardhshme interesat e obligacionit..8000
Art.kont.5.Maturimi i amortizimit t zbritjes s obligacionit pr
v.par ushtrimor.--Llog.kl.6.shpenzime v.ushtrimor(amortizimi i
zbritjes s obligacionit)..1116.40
( 5582/5 vjet=1116.4)
Te
-llog.kl.4zbritje e obligacionit.1116.40
Art.kont.6.Maturimi i amortizimit t kostos s obligacionit pr
v.par ushtrimor.Llog.kl.6.shpenzimet e vitit t par ushtrimor(kosto
e obligacionit400
(2000/5 vjet=400)
Te
-llog.4..shpenz.periudhs ardhshme( kostoja e
obligacionit).400Art.kont.7.shlyerja e detyrimit pr interesin e
vitit t par (8000 lek).
--llog.kl.4LLP(DASH) obligacioni-interesat.8000
Te
-llog.kl.5Banka8000Veprimet kontabl 4,5,6,7, prsriten pr t pesta
vitet me radh dhe n fund t vitit t pest do t bhet edhe shlyerja e
detyrimit pr vlern nominale t obligacioni(100000 lek) sipas :
Art.kont.8.Shlyerja e principalit t obligacionit n fund t
v.pest-llog.kl.4LLP(DAGJ)obligacione principali100000
Te
-llog.kl.5.Banka..100000
N fund t vitit t pest llogarit e Librit t Madh n lidhje me
kontabilitetin e obligacionit t mar pr t 5 vitet sipas mnyrs s
interesit nominal parqiten dhe mbyllen si m posht:
ll.kl.5-banka____ ll.kl.4-LLP(DAGJ)oblig.princ llog.kl.4-zbritje
e obligacionit (1) 94418 I2000(4)(v.5)100000I100000 (1) (1)5582 I
1116.4(v.1)
I8000(v.1)I I 1116.4(v.2)
I8000(v.2)I I 1116.4(v.3)
I8000(v.3)I I 1116.4(v.4)
I8000(v.4)I ______ I 1116.4(v.5) I8000(v.5) 5582 I 5582
I100000(v.5)
I140000
ll.kl 4..ll.P.(DASH&DAGJ)oblig.int. ll.
Kl.4..shpz.p.ardh.(kosto e oblig) ll.kl.4shpz.p.ardh.int.oblig
(v.1)8000I 40000(1)(4)2000I 400(v.1)(1)40000I 8000(v.1)
(v.2)8000II 400(v.2)I 8000(v.2)
(v.3)8000II 400(v.3)I 8000(v.3)
(v.4)8000II 400(v.4) I 8000(v.4)
(v.5)8000I_________________I 400(v.5)________I 8000(v.5) 40000 I
40000 2000 I 2000 40000 I 40000
Maturimet n shpenzimet e viteve ushtrimore sipas viteve.
Llog.kl.6..shpz.v.ushtr.(int.oblig)
llog.kl.6..shpz.v.ushtr.(amort.i zbr.oblig
ll.kl.6.shpz.v.ushtr.kosto oblig,
(v.1)8000I(v.1) 1116.40I (v.1) 400I
(v.2)8000I(v.2) 1116.40I(v.2) 400I
(v.3)8000I(v.3) 1116.40I (v.3) 400I
(v.4)8000I(v.4) 1116.40I (v.4) 400I
(v.5)8000___ I_________(v.5) 1116.40 I__________ (v.5) 400I
(5/v)40000I(5/v) 5582I(5/v) 2000 I
Prfshirja n shpenzimet e viteve ushtrimore pr t pesta vitet e
shlyerjes s obligacionit t interesave,zbritjeve dhe koston e
shitjes s obligacionit:
-Viti 1 lek 9516.40=(8000+1116.40+400)
-Viti 2 lek 9516.40=(8000+1116.40+400)
-Viti 3 lek 9516.40=(8000+1116.40+400)
-Viti 4 lek 9516.40=(8000+1116.40+400)
-Viti 5 lek 9516.40=(8000+1116.40+400)
-5 vjecari 47852 =(40000+5582+2000)
Shoqria tregtare ka mar nj hua(borxh) n fillim t vitit t
par,nprmjet emetimit(shitjes s nj obligacioni).
-N fillim t vitit t par shoq.tregt.ka futur n ark/bank shumn lek
+94418 lek
-gjat pes viteve ajo ka nxjra nga arka/banka e saj shumn 8000
lek pr cdo vit(int.e oblig) -40000 lek
-ajo ka nxjer nga arka /banka pr t realizuar emetimin e
obligacionit shumn -2000 lek
-n fund t viti t pest shoq.tregt. ka nxjer nga arka/banka pr
shlyerjen e vf.nom.oblig-100000 lek -dhe diferenca midis shums s
parave q ka mar dhe shums se parave q ka paguar.. -47582 lek
i sht njohur shoqris tregtare n shpenzime gjat 5 viteve
ushtrimore t aktivitetit -47582 lekZgjidhje:Versioni 2.
(Sipas kontabilitetit t mbajtur me llogaritjen e kostos s
amortizuar duke prdorur normn e interesit efektiv).
N paragrafin 13 t SKK Nr.3-Instrumentet Financiare thuhet
tekstualisht:
Kostoja e amortizuar do t prcaktohet duke prdorur metodn e
interesit efektiv(jo normn e interesit nominal t specifikuar n
kontrat).Norma e interesit efektiv sht nj norm interesi,zbatimi i s
cils skonton rrjedhjet e prllogaritura t ardhshme t paras nga
instrumenti financiar(pr shmbull ,nga nj borxh ose obligacion)n
vlern kontabl t instrumentit financiar.N llogaritjen e norms s
interesit efektiv do t merren n konsiderat t gjitha kostot e
veprimeve t pagueshme ose t arktueshme,q lidhen me aktivin ose
pasivin financiar.
N ushtrimin e dhn pr t gjetur normn e interesit efektiv,duhet t
zgjidhet ekuacioni i mposhtm(ku i sht norma e interesit efektiv,
sht e panjohura)
8000 8000 8000 8000 108000
-------- + ------- + ------- + ------- + ------------ =
92418
(1+i)1 (1+i)2 (1+i)3 (1+i)4(1+i)5Koment:
Pse shtrohet pr zgjidhje ky ekuacion i matematikes
financiare,dhe si duhet shpjeguar llogjika, apo cfar prmban ky
ekuacion n konceptin ekonomik apo kontabl-financiar.
N datn 1 Janar t vitit t par ose n fillim t vitit t par,n kohen
t0, shoqria tregtare ka mar nj borxh(nprmjet emetimit t nj
obligacioni),ajo ka mar borxh shumn lek 94418 lek,n t njjtn koh ajo
ka shpenzuar 2000 lek pr realizimin e ksaj huamarje,pra kostoja
reale e ktij borxhi sht pr shumn lek 92418(94418-2000),dhe kjo sht
vlefta kontabl e ktij instrumenti financiar,apo e ksaj huamarje,apo
e ktij obligacioni ne datn 1 Janar t vitit t par apo n momentin e
regjistrimit t ktij obligacioni ,n kohn t0.Ndrkaq, sipas
kontrats,huamarsi,ose lshuesi apo emetuesi(shitsi) i obligacionit
,do ti paguaj hudhnsit, apo mbajtsit t obligacionit, n fund t cdo
viti, shumn n formn e interesit prej 8000 lek, dhe n fund t vitit t
pest,prcvec kstit prkats t interesit t vitit t fundit prej 8000 lek
, do ti shlyeje edhe shumn prej 100000 lek,e cila sht vlefta
nominale e obligacionit apo principali.
Shuma 8000 lek prfaqson interesin e llogaritur me 8% mbi bazn e
vlefts nominale prej 100000 lek t obligacionit ,pra gjithsej n fund
t 5-vjecarit do ti paguaj huadhnsit shumn prej 140000 lek(40000 lek
interesat 8000*5 vjet, plus principalin apo vleftn nominale t
obligacionit 100000 (kjo sht nj kontrat e pranuar nga t dyja
palt),kshtu q rjedhjet e parave,daljet, do t jen pas 5 vjetsh
gjithsej 140000 lek ,ndrsa hyrjet e parave n fillim t periudhs jan
92418 lek.
Nprmjet ktij ekuacioni,duhet t gjejm apo t llogaritim q parat q
do paguhen nesr(dhe t cilat i dim q jan n fund t cdo viti,te koha
t1,t2,t3,t4, 8000 lek ,dhe n fund t vitit t pest (te koha t5)
108.000 lek, me cfar koifcenti duhet ti pjestojm,koificent, i cili
duhet t jete patjetr m i madhe se 1,pr ti zvogeluar kto shuma, q n
prfundim t veprimeve matematikore, mbasi t bhen pjestimet dhe
mbledhja e faktoreve t tyre, t na shpien te parat q faktikisht kemi
mar sot te koha t0(q sht 1 janar i vitit t par ) dhe q e dim q kjo
shum gjithsej sht 92418-dhe e cila prfaqson koston kontabl t huas
ose parat n fakt t mara borxh.
Duke pjestuar pr vitin e par shumn 8000 lek me emruesin (1+i)1,
ku i sht interesi ose e panjohura ,q duhet t gjejm dhe quhet
interesi efektiv e cila mund t jet p.sh 9% ose 0.09 apo 10% ose
0.1, ndrsa 1 prfaqson 100% ose 1,apo shumn 8000 lek,ose 108000 n
fund t vitit t pest,pra nqofts shumn prej 8000 lek ,q prfaqson
parat q do t paguhen nesr( n fund t vitit t par, pr vitin e par,e
me radh pr t gjitha vitet) do ta pjestojm me 110%(100%+10%)gj q sht
njlloj sikur ta pjestojm me koificentin 1.1 (sepse 110:100=1.1) dhe
ne ket rast kemi zvogluar shumn q do t paguajm nesr (n fund t vitit
t par),duke e pjestuar me nj numr apo koificent m t madh se 1, pr t
nxjer,apo pr ta shpn kt shum, tek shuma q kemi mar sot,n fillim t
viti t par,n kohn t0.
Sipa ksaj llogjike,sht e njjta gj, sikur t kshim t njohur
prqindjen e interesit efektiv, dhe pr rjedhoj ,do t kishim t njohur
edhe koificentin rits, dhe,duke u nisur nga parat q kemi sot, n
kohn t0 , pr t nxjer sa do t jen parat q do t paguhen nesr ,n kohn
t1, t2, t3, t4, t5, ,(apo n fund t vitit t par, dyte,trete,t
katrt,t pest) do t bnim t kundrtn, duke shumzuar parat sot n kohn
t0 , me t njjtin koificent.
Ndrsa pr t kthyer shumn q paguhet n fund t vitit t dyt ose n
kohn t2 ,n kohn t0,duhet q shumn 8000 lek ta pjestojm dy her me
koificentin (1+i),sepse do t shkojm dy vjet prapa pr t dal n kohn
t0,pra 8000/(1+i)(1+i) ose 8000/(1+i)2,dhe kshtu me radh deri te
shuma e vitit t pest 108000/(1+i)5,kjo ka nj llogjike sepse
prqindjet e interesave jan mbi baza vjetore,edhe po t ishte e
kundrta, p.sh, po t kshim t njohur prqindjen e interesit efektiv
dhe parat q kemi mar borxh sot, pr t gjetur parat ,q do t paguhen
nesr,dmth n fund t cdo viti, do t bnim t kundrtn, duke shumzuar me
koificentin rits (1+i) njher pr vitin e par dhe dy her pr vitin e
dyt (1+i)2 e kshtu me radh pr vitet e tjera,pra sht i njjti
koificent ,i cili pr t shkuar nga koha t0 n kohn t1,t2.t5 ,quhet
koificent rits,dhe shumzohet paraja sot,pr t shkuar t paraja
nesr,ndrsa pr t shkuar nga t1,t2.t5 tek t0, quhet koificent zbrits
apo zvoglues dhe pjestohet paraja nesr pr tu kthyer te paraja
sot.Kshtu p.sh mbasi gjetm t panjohurn i,pr t shkuar nga paraja
sot(t0)tek paraja nesr t1,t2.t5Do t vepronim me t njjtin koificent
rits si m posht; 7273 * (1+i)1 = 8000
6611 * (1+i)2 = 8000
6010 * (1+i)3 = 8000
5464 * (1+i)4 = 8000
67080* (1+i)5 = 108000 92418 140000
Zvndsimi i i me normn e gjetur t interesit efektiv nga zgjidhja
e ekuacionit perj 10% ose 0.1 vrteton kto barazime.
M posht sht paraqitur nj form grafiku,pr t kuptuar m mir
ekuacionin e prdorur pr t gjetur normn e interesit efektiv(i),e
cila do t prdoret pr t skontuar flukset e ardhme t parave(daljet
ose rjedhjet) nga obligacioni dhe pr ti kthyer ato n vlern
fillestare prej 92418 lek +92418(t0)..-140.000(t1+t2+ t3+ t4+
t5)
I________________________________________________________________________
108000I67080=
108000/(1+i)5 I
II
I__________________________________________________________
8000I
I5464= 8000/(1+i)4 II
I_____________________________________________ 8000 II
I6010= 8000/(1+i)3 I II
I______________________________ 8000 I II
I6611= ..8000/(1+i)2 I I II
I_____________ 8000 I I II
I7273 = 8000/(1+i)1 I I I II
I_______________ I_______________ I______________
I_____________I______________I
t0 t1 t2 t3 t4 t5Nga zgjidhja e ekuacioni t dhn m lart rezulton
: i = 10 % ose 0.1(10:100=0.1)Pr vrtetim e ksaj zgjidhje,do t bjm
zvndsimet e m poshtme:
8000 8000 8000 8000 108000
-------- + ------- + ------- + ------- + ------------ =
92418
(1+0.1)1 (1+0.1)2 (1+0.1)3 (1+0.1)4 (1+0.1)58000 8000 8000 8000
108000
-------- + ------- + ------- + ------- + ------------ =
92418
(1.1)1 (1.1)2 (1.1)3 (1.1)4 (1.1)58000 8000 8000 8000 108000
-------- + ------- + ------- + ------- + ------------ =
92418
1.1 1.21 1.331 1.464 1.617273 + 6611 + 6010 + 5464 + 67080 =
92438 (mos rakordimi pr
20 lek vjen nga
rumbullakimet)
Kontabiliteti n kt rast sipas metods s interesit efektiv do t
jet si m posht:
1.Kontabilizimi i obligacionit.
2.Arktimi i mjeteve monetare nprmjet llogaris bankare.
3.kontabilizimi i shpenzimeve t bra pr emetimin e obligacioni
prej 2000 lek.
4.Maturimi i shpz. te interesave,zbritjes,kostos s shitjes s
obligacionit pr vitin e par ushtrimor.
5.shlyerja e detyrimit pr interesin e vitit t par (8000
lek).
6.Shlyerja e principalit sipas vlefts nominale t obligacionit n
fund t v.pest pr shumn lek 100000
Veprimet kontabl t pikes 1,2,3 do t bhen njlloj si n variantin e
par dhe konkretisht.
Art.kont.1 (Kontabilizimi i obligacionit) debi kredi
-llog.81.. provizore.. 94418
-llog.kl.4shpz.p.ardh.pr zbritjen e obligacionit5582
Te
-llog.kl.4LLP(DAGJ)obligacione principali100000
-llog.kl.4..shpz,p.ardhshme pr(interesat e
obligacionit)40000
Te
-llog.kl.4LLP(DASH) obligacioni-interesat. 8000
-llog.kl.4LLP(DAGJ) obligacioni-interesat 32000
Art.kont.2 (Arktimi i mjeteve monetare nprmjet llogaris
bankare.)
-llog.e kl.5Banka94418
Te
-llog.81..provizore94418
Art.kont.3 (kontabilizimi i shpenzimeve t bra pr emetimin e
obligacionit prej 2000 lek.)
-llog.4..shpenz.periudhs ardhshme( kostoja e
obligacionit).2000
Te
-llog. e kl.5Banka2000
Art.kont.4. Maturimi i shpz te interesave,zbritjes,kostos se
shitjes se obligacionit per vitin e pare ushtri.
--llog.kl.6. Maturimi i shpz. t interesave,zbritjes,kostos s
shitjes s obligacionit
pr vitin e par ushtrimor9242
(92418*10% shi evidencen me poshte)
-Te
-llog.kl.4.. shpz. t p.ardheshme interesave,zbritjes,kostos se
shitjes se obligacionit 9242
Art.kont.5.shlyerja e detyrimit pr interesin e vitit t par (8000
lek).
--llog.kl.4LLP(DASH) obligacioni-intersat.8000
Te
-- llog.kl 5.Banka8000
Art.kont.6.Shlyerja e principalit t obligacionit n fund t
v.peste-llog.kl.4LLP(DAGJ)obligacione principali100000
Te
-llog.kl.5.Banka..100000
Koment:
Shoqria tregtare huamarse ose emetuese (apo shitse) e
obligacionit, sht e detyruar t mbaj nj kontabilitet n baz t parimit
rits, q do t thot t kontabilizohet dokumentacioni
ekonomik-financiar n momentin kur lind nj e drejt apo nj detyrim
dhe jo kur ajo t shlyhet.
Sipas ktij parimi baz obligacioni sht nj fatur,nj kontrat apo nj
akt- detyrimesh t ndrsjellta midis t dy palve,huamarsit dhe
huadhnsit.
N baz t parimit t kuptueshmris,rndsis,besueshmris,materjalitetit
e tj., t prcaktuara n SKK.1 huamarsi duhet t dij n cdo moment t
krkuar,dhe ta shpreh at n kontabilitetin e vet ,se sa jan detyrimet
e pashlyera kundrejt huadhnsit, apo mbajtsit t obligacionit ,si pr
principalin apo vlern nominale t obligacionit ,ashtu dhe pr
interesat.Si dhe ndrmarja huamarse duhet t dij dhe t pasqyroj n
kontabilitetin e vet, cilat jan shpenzimet e periudhave t ardhshme
,t pashprndara apo t pa maturuara akoma n kosto apo shpenzimet e
viteve ushtrimore.
Nj obligacion mund t shlyhet pas nj afati relativisht t gjat
5,10, 15 vjet ose dhe m shum.Kstet e shlyerjeve t interesave mund t
jen vjetore,6/mujore apo mujore,principali do t shlyhet n fund t
periudhs ,sipas llojeve nga m t ndryshme, q krijohen n rjedhn e
ekonomis t tregut apo bizneseve,por situata e detyrimeve apo t
drejtave t ndrsjellta midis huamarsit dhe huadhnsit duhet t dihet
dhe t njihet saktsisht n cdo moment t krkuar apo t raportuar.
Kontabilisti n rastin e pasqyrimit te kontabilitetit t
obligacionit sipas metods s interesit efektiv me qllim q t kete t
qarte shumat q do t kaloj n shpenzimet e viteve ushtrimore per
shpenzimet apo amortizimin e interesave,zbritjeve t obligacionit,
dhe kostot e shitjes s tyre , ndrton evidencn prkatse t ktij
amortizimi si m posht:
viti. data kostoja% (norma) matur.n shpenz. pagesatdiferenca
midis
e obligacioni int.efektiv e vitit ushtrimor e kesteve
(5)-(6)
(1) (2)(3)(4)(5)(6) (7)
v.1 01/01 9241810%9242
31/12 +1242 80001242
31/12 93660
v.2 01/01 9366010%9366
31/12 +1366 80001366 31/12 95026v.3 01/01 9502610%9503
31/12 +1503 80001503 31/12 96529v.4 01/01 9652910%9653
31/12 +1653 80001653 31/12 98182v.5 01/01 9818210%9818
31/12 +1818 80001818 31/12 10000047582 40000 7582
Komenti yne:
Shpjegimin e evidencs s msiprme po e bjm duke prdorur gjuhn e
kontabilitetit:
Pr ne ,shoqrin ton tregtare,blersi i obligacionit sht nj
furnitor,iI cili n vnd q t na furnizonte me mallra, na ka furnizuar
me lek ,shuma e lekve q na ka dhn sht 92.418 ,
Pr veprimin e par ,t furnizimit me lek do t bjm kt veprim
kontabl:
Art.kont.1DebiKredi---LLog. e kl.5..Banka 92418
te
--llog.kl.4..llog.pag.furnitori pr obligacionin (pr parat q na
ka dhn hua) 92418
Pr veprimin e dyt,meqnse kjo shum sht nj huamrje pr ne,ne duhet
t llogaritim shpenzimin
pr interesat ,q duhet ti paguajm ktij furnitori pr parat q na ka
dhn borxh, dhe q kjo shum
sht pr vitin e par 10% e shums 92418,pra 9242 lek, athere do t
regjistrojm kt artikull kontabl:
Art.kont.2--llog e kl.6..shpenzime t viti ushtrimor pr interesat
e huamarjes 9242
Te
--llog.kl.4..llog.pag.furnitori pr obligacionin (pr parat q na
ka dhn hua)9242
Pra n fund t vitit t par ne i kemi borxh furnitorit q na ka
furnizuar me lek ,jo vetm shumn per lek 92418 ,q na ka dhn n fillim
t vitit ,por edhe interesin q u krijua pr vitin e par ,dhe kjo shum
i shtohet xhiros kreditore t ksaj llogarie dhe tregon se sht ritur
detyrimi ton ndaj tij,ndrkoh q shuma prej 9242 lek kalon n
shpenzimet ushtrimore t viti t par kontabl.
Mirpo ,po gjate vitit t par, ne i kemi shlyer ktij furnitori nj
shum ,e cila sht 8000 lek,dhe veprimi q do t bhet n kontabilitet do
t jet si m posht:
Art.kont.3--llog.kl.4..llog.pag.furnitori pr obligacionin (pr
parat q na ka dhn hua)80000
te
--Banka..8000
Dhe pr ti patur veprimet akoma m t qarta, po i kalojme veprimet
e ditarit n llogarit n form
T-je(Libri i Madh i Bilancit):
LLog. e kl.5..Banka____________________________
(Art.kont.1) 92418 I 8000 (Art.kont.3)
84418I ====
I
--llog.kl.4..llog.pag.furnitori pr obligacionin (pr parat q na
ka dhn hua)
(Art.kont.3) 8000 I 92418 (Art.kont.1)
______ I___9242 (Art.kont.2)
8000 I 101660
===== I 93660
--llog e kl.6..shpenzime t viti ushtrimor pr interesat e
huamarjes
(Art.kont.2) 9242 I
I
I
I
Pra, n fund t vitit par ne i detyrohemi furnitorit pr
obligacionin(pr parat q na ka dhn hua) n fillim t vitit t par pr
shumn lek 92418,plus detyrimin ton ndaj tij, q shtohet nga
interesat e llogaritura t vitit t par (9242),minus shumn e paguar
nga ne ose t shlyer gjate vitit t par (8000) lek,dhe n fund t vitit
t par, shuma, q ne detyrohemi pr obligacionin sht 93660 lek,dhe kjo
sht gjndja kontabl e ktij detyrimi(obligacioni)n fund t viti t
par,ose n fillim t vitit t dyt,mbi t ciln do t llogaritet interesi
efektiv ,gjithmon me 10%,pr vitin e dyt,e me radh pr cdo vit.
N fillim t vitit t dyt kjo shifr,93660, sht celje e gjndjes
kontabl t detyrimit(obligacionit) dhe me t njjtn llogjik vazhdohet
n cdo vit deri n shlyerjen e obligacionit.
T ndrtojm nje mini bilanc vetem pr kto transaksione:
A K T I V IP A S I V I
--MM(NE BANKE)..84418 --DETYRIME(OBLIGACIONI).93660-gjendja
kontabel 31.12.v.1
--REZULT.FIN.HUMBJE.(9242)
________________________________________________________________
SHUMA..84418 SHUMA..84418
Ndersa paqyra e Cash-Flow(metoda indirekte) do t jet si m
posht:
-Fitimi para tatimit.. (9242)
--ritje ne tepricen e detyrimeve per tu paguar(obligacionit).
93660
-Ritje neto e mjeteve monetare...84418
-Mjetet monetare ne fillim te periudhes..0..
-Mjetet monetare ne fund te periudhes.84418
Vrtetimi:84418=93660-9242
Sipas ksaj metode maturimet e shpenzimeve n cdo vit ushtrimor do
t jen si m posht;
Pr vitin e par ushtrimor do t maturohet shuma pr lek 9242
Pr vitin e dyt ushtrimor do t maturohet shuma pr lek 9366
Pr vitin e tret ushtrimor do t maturohet shuma pr lek 9503
Pr vitin e katrt ushtrimor do t maturohet shuma pr lek 9653
Pr vitin e pest ushtrimor do t maturohet shuma pr lek 9818 Shuma
gjithsej e maturimeve t shpenzimeve 47582 e cila eshte e barabarte
n total
sipas metods s amortizimit e llogaritur me normn e interesit
nominal.
Veprime kontabl 4 dhe 5, prsriten pr t pesta vitet m radh
,njsoj,m prjashtim t maturimeve t shpenzimeve q do t ndryshojn
sipas llogaritjeve m normn e interesit efktiv,dhe n fund t vitit t
pest do t beht edhe shlyerja e detyrimit pr vlern nominale t
obligacioni(100000 lek) dhe Llogarit e Librit t Madh n lidhje me
kontabilitetin e obligacionit ,t mara pr t 5 vitet sipas mnyrs s
interesit efektiv parqiten dhe mbyllen si m posht:
ll.kl.5-banka____ ll.kl.4-LLP(DAGJ)oblig.princ
llog.kl.4-LLP(DASH/DAGJ)OBLI.INTER (1) 94418
I2000(4)(v.5)100000I100000 (1) (v.1)8000 I40000(v.1)
I8000(v.1)I (v.2)8000 I
I8000(v.2)I(v.2)8000 I I8000(v.3)I(v.2)8000 I
I8000(v.4)I_(v.2)8000 I ______
I8000(v.5) 40000 I 40000
I100000(v.5)
I140000
ll.kl.4-..shpz.p.ardhshme.( int.obligac,zbritjet e oblig. kosto
e shitjes se obligacionit_____
int.obligac 40000 I 9242(v.1)
zbritjet e oblig 5582 I 9366(v.2)
kosto e shitjes se oblig 2000 I 9503(v.3)
I 9653(v.4)
_______ I 9818(v.5)
47582 I 47582
Maturimet n shpenzimet e viteve ushtrimore sipas viteve:
Llog.kl.6..shpz.v.ushtr.(int.oblig,zbritjet e
obligacionit,kostoja e shitjes se obligacionit
(v.1)9242 I
(v.2) 9366 I
(v.3) 9503 I
(v.4) 9653 I
(v.5) 9818 I______________
5/vj) 47582I
Prfshirj n shpenzimet ushtrimore dhe raportimi i tyre pr t pesta
vitet sipas t dyja metodave:
Me intersin nominal Me interesin efektiv -Viti 1 . lek 9516.40
9242
-Viti 2. Lek 9516.40 9366
-Viti 3. lek 9516.40 9503
-Viti 4 . lek 9516.40 9653
-Viti 5. lek 9516.40 9818 5/vjet lek 47582 47582
Prfundimisht amortizimi i shpenzimeve t interesave,zbritjes dhe
kostos s shitjs s obligacionit
d.m.th, shuma gjithsej q kalon n shpenzimet e shoqris tregtare
huamarse apo emetuese(shitse)e obligacionit sht e barabart sipas t
dyja metodave t prdorura.
Kjo bhet mse e domozdoshme kur diferenca midis dy normave t
llogaritura asaj nominale dhe asaj efektive sht relativisht e
madhe.
Ndrsa kur diferenca midis dy prqindjeve t interesave t
llogaritura sht relativisht e vogl ,nuk sht e nevojshme t ndiqet
mnyra e amortizimit m ann e prqindjes s interesit efektiv.
Kontabilist t dipllomuar apo student n vazhdim :
Bni komentin tuaj n lidhje me zgjidhjen e ushtrimit,bni vrejtjet
dhe sugjerimet tuaja,dhe nqoftse dshironi ju mund t kontaktoni me
ne,pr m shum tema dhe ushtrime t zhvilluara nga ana jon ,gjithmon
me komente dhe shpjegime t plota, me shmbuj praktik, n lidhje me
kuptimin dhe zbatimin e drejt t normave apo parimeve t SKK-s, t
ligjit t Kontabilitetit, t ligjeve fiskale ,si dhe zbatimit me
llogjik t teoris s kontabilitetit, duke krijuar nj harmonizim apo
grshetim t plot midis tyre.
Faleminderit.
Studio Kontabiliteti
sxdfinance
Kontabl i Miratuar
Sazan Xhialli
Tel.069 57 74 851
e-mail:[email protected]
1
