Tarımsal Akciğer Hastalıkları

Prof. Dr. Y. İzzettin Barış

Hastalık yapan etkenler Organik Tozlar :Tahıl,saman, endotoksin Inorganik Tolzlar : Silikat’lar Gazlar :NH3,NOx,H2S, CO, NH4 Kimyasal : Pestisitler (Paraquat vs) Gümreler : Anhidre amonyak türevleri Dezenfektanlar : Cl ve diğerleri Solvent’ler : Dizel, pestisit sol. Kaynak dumanları.Ozon, metal dumanları Zoonetik enfeksiyonlar:

Organik toz ortamları

Ahırlar, Silolar, Hasat yapımı, kullanımlar Inorganik tozlar :Tarla işi, hasat yapımı,Gazlar : Ahır,organik-inorganik gübre, silo,Gübrelerin kullanımı : Tarla, bahçe.Dezenfektanlar : Ahırlar. Solventler : Traktör egzos,gazı, Zoonetik enfeksiyonlar : Hayvancılık,

veterinerlik

Tarımsal Akciğer Hastalıkları

Byssinosis : Metal fever, Astma, KOAH, KB, Üst solunum yolu irritasyonu,amfizem

Astma, Astma’ya benzer hst,bronkospazmUSYE,Trakeobronşitis,Kronik bronşitisOrganik dust toxic synd.Hipersensivite pnomonisiQ fever,Psittagosis,Hantavirus pul.syn,

antrax, H5N1 enfeksiyonu

Toksik Gas inhalasyonuSilo Çalışanların Hastalığı

:Tahıl, Hayvan yemi için :konteyner,metal kule gibi silolar,büyük plastik torbalar, yer altı depoları.

Havasız ortam (anaerobik )>>organik asit oluşumu>>pH düşmesi>>mikropların üremesinin durması>>çürüme durur;fermentasyonla N2O,NO,NO”,NOX= Silo gazları>>Akciğer ödemi

Büyük Ahırlarda Gaz Birikimi

NH3 :Üst hava yolu irritasyonuSinüsitisNon kardiyojenik pulmoner ödemKronik bronşitisAstma’ya benzeyen sendrom

Anhydrous Ammonia

Sıvı şeklinde olup, toprağa zerkedilerek N katkısıyla gübreleme görevi yapar :Suda eridiği için çok irritan bir gazdır.Üst solunum yollarında ağır yanıklara, larengeal ödeme sebep olur.Bronşiolitis obliterans ve reaktif hava yolu disfonksiyonu (RAD) yapar

Hydrogene Sulfide (H2S)

Düşük 20 ppm solunum yolu irritanı150 ppm. Olfaktör sinir felçi, koku hissi 0200 ppm bronşiolitis obliterans 250 ppm :cytochrome oxidası inhibe ederek asfiksi, pulmoner ödem,Yüksek miktarda asfiksi, bilinç kaybı

Karbon Monoksit (CO)

COHB. Hipoksi Kısa sürede komaKardiak toksisiteSolunum durmasıNörolojik hasar >> ölüm

Karbon Dioksit ve Metan

Hayvan solunumundan ve dışkılarından ortaya çıkar.

CO2 5000 ppm. Ventilasyon kabul edilebilir düzeyde.

NH4 ve CO2 ortamdaki O2’yi düşürürse,Tehlikeli olur.NH4 havada %5’i geçerse patlamayapar

Fumigat’lar : Böcek öldürücüler

Tahılları haşerattan korumak için kullanılır.Methy bromide : Çok toksik, pulm. Ödemve akciğer kanaması yapar.Methyl phosphine : Çok toksik, kronikakciğer hastalığına sebep olabiliyor.

Inorganik Tozlar : Quartz,diatomidemika, kil ve lifsel mineraller

Tarlaların sürülmesi, tırmıklanması,ve samanla uğraş sırasında solunurlar.Partikül büyüklükleri 5 mikrondan küçük olunca alveollere ulaşabilirler.Inorganik tozlar ROR stimüle ederek inflamasyon ve karsinogenezisi başlatabilir

Organik Tozlar7DA biyolojik aktif proteinler

Endotoxin (LPS): Gram – bakterilerden Peptidoglycan : Gram+ sakterilerden Küf ve mycotoxinler. Tahıl tozlarından:Allerjenik ve

proinflamatuvar ajanlar.Domuz ahırlarında çalışanların nazal lavajda INT-1 alfa, INT 1-beta, INT 6 artma

Organik Tozlar Niçin her çalışanda hastalık yapmıyor ?

Bazı kişilerde Toll-Like Reseptör genlerinde genetik varyasyon (polymorfizm) oluyor TLR4 bazılarında düşük yanıt (hyporesponse), hastalarda ise hyperresponse 8hypersensitivite (aşırı reaksiyon verebiliyor)

Potansiyel organik tozlar nerelerde bulunur ?

Tahıllarla uğraş : Buğday, arpa, çavdar, yulaf,mısır, ay çiceği, pirinç, soya fasülyesi

Ahırlar :Büyükbaş, domuz, kümeslerdeBalya kesimi, dağıtımı, yere serilmesi. Süt üretimi, işlenmesi.Çicekçilik

Organik tozlar hangi hastalıkları yapar ?

Byssinosis Endüstriyel kronik bronşitisOrganic Toxic Syndrome (Mill fever)Nasal, Dermal irritasyon PFT : Obstrüktif/restriktif kusur

Organik Dust Toksik Sendrom(ODTS)

Non-enfeksiyöz, ateşli ; kırgınlık, titreme,myalji, öksürük, dispne baş ağrısı

Organik tozun yoğun olduğu iş yerlerinde Toz solunduktan 4-12 saat sonra çıkar,

spontan olarak düzelme olur. EAA (HP) gibi sensitizasyon durumu yok Tahıl ateşi (Grain fever),Silo filler’s Dis.

= ODS

ODTS Etkenleri ve Prevalansı

Endotoxin (LPS) Tahıl tozları :Buğday, arpa, yulaf, mısır vs Fungus sporları,mycotoxin,peptoglycanÇiftçilerin 1/3. ünde görülür.Domuz ahırlarında çalışanların % 30-50

görülür. Kültür mantarlarında çalışanların 1/3

Hypersensivitiy Pneumonitis(EAA, Farmer’s Lung)

Küflü ot, saman ve benzeri malzemlerle temas.

Etken : Mycopolyspora faeni, Termoaktinomyces vulgaris, aspergillus

Tip III reaksiyon (presipitan AB) Tip IV reaksiyon granüloma gelişmesi.

TNF alfa geninde polymorfizm.

Hypersensivity Pneumonitis’in kliniği

Küflü sap, saman, ot tozu ile temastan 4-6 saat sonra : öksürük, ateş, dispne,kırgınlık.Kilo kaybı.

Akut/Subakut/Kronik formları var Bazal alanlarda ins.sonu krepitasyon CXR : İnfiltrasyon, pulm. ödem, CT. Buzlu cam görünümü. Lab : PFT Rest. Kusur, DLCO azalma,

Presipitan antikorlar (IgA, IgG, Ig M)

Endüstriyel Kronik Bronşitis

NS tarım işçilerinin % 3-30’unda olurDomuz ahırlarında çalışanlarda % 20 Tahıl tozu soluyan, ahır ve kümeslerle

ilişkisi olanlarda daha çok görülüyor. Silo asansör işçilerinin NS %20 S % 50Öksürük, balgam ve dispne kliniği. Semptomlar mevsimsel ve reversibil’dir. Etken : Endotoxin, yoğun tahıl tozu,

Mesleksel Astma

Türleri :Sinsitizer induced asthma,irritaninduced veya work aggrevated A.( NH3)Reactive Airway Disease :

Daha ziyade ahır, kümes ve motorlu taşıtlarla ilgili çalışanlarda.

Takip : PFT, Reversibiliti testi, PFM,provakasyon testleri FEV1 % 10 düşerse sonuç +

Astma’ya benhzer sendrom

Non-allerjiktir Airway inflamasyonu ve hiperreaktiviti yokDomuz ahırlarında çalışanların % 25.

görülür.Sebep endotoxin ve NH3. Tanı : İş yerinde ve evde FEV1 ölçümü.Respiratörle çalışınca, görülmez. İnhale steroide yanıt vermez

Tarım İşçilerinde Respiratuvar Enfeksiyon

Domuz inflüenzası Psittagosis : Kümes hayvanlarındanQ fever. Koyun, keçi, sığırlar la temasMyc. Bovis enfeksiyonuHantavirus pulmner szendrom (HPS):

Kemiricilerin feces idrar, salgası ile temas.Akciğer ödemi, hemorajisi. Fatalitesi % 40.Tedavide Ribavirin

Pesticide (haşerat öldürücü) ilaçlarParathion, malathion,thiocarbomateOrganophosphate, methylisocyanate

parathione inhalasyonuIrritant induced astma, persistant wheezing.Uçakla ilaçlamadan sonra çalışanlarda öksürük, balgam çıkarma oluyor.

Herbicide (Ot ilacı ) Artrazine, Paraquat.Wheezing yapıyor

Küf ve Mycotoxin’lere bağlı tarımsal hastalıklar

Ahır, samanlık ve kümes hayvanları ( hindi) bezleyenlerde ;küflü saman kullanan, küflü balya açanlarda

Etken Thermoactinomyces vulgaris, aspergillus.

İmmünitesi bozulmuş kişilerde ağır enfeksiyonlar görülür.

Dizel yağı kullanılan taşıtlarla temaslılarda

Çiftçilerin % 93’ü dizel yanma ürünleri ile temaslıdır.

NO2, SO2 ve partiküllerin solunması.Wheezing ve astmayı provake eder