Departament Wspó∏pracy RozwojowejMinisterstwo Spraw ZagranicznychAl. J. Ch. Szucha 2300-580 Warszawatel.: +48 (0) 22 523 80 73faks: +48 (0) 22 523 80 74

polskapomoc@msz.gov.plwww.polskapomoc.gov.plwww.polishaid.gov.pl

POLSKA POMOC– AFRYKA

Zdj´cia na ok∏adce:Ambasada RP w Dar es Salaam

PROJEKT: Zakup generatora do misji Nanjota, Tanzania 2007

Polskie Centrum Pomocy Mi´dzynarodowejPROJEKT: Budowa budynku szkolnego (2 klasy) dla 90 dzieci z Juby, Po∏udniowy Sudan 2007

Ambasada RP w NairobiiPROJEKT: Wyposa˝enie przedszkola oo. Pallotynów w Kigali, Rwanda 2008

Pomoc humanitarna

Sudan

W 2005 r. podpisano porozumienie pokojowe, które zakoƒczy∏o ponad 20-letniàwojn´ domowà w Sudanie. Porozumienie zapoczàtkowa∏o okres g∏´bokich przemianspo∏eczno-ekonomicznych zwiàzanych g∏ównie z powrotem na te tereny czteromilionowej grupy uchodêców i osób wewn´trznie przesiedlonych. Warunki˝ycia osób powracajàcych do swoich domów sà bardzo ci´˝kie. Sudan jest jednym z najgor´tszych krajów Afryki, w którym przez ca∏y rok temperatura wynosi powy˝ej 300 C. W 2008 r. ze Êrodków polskiej pomocy, uruchomionych przez MSZ,Polska Akcja Humanitarna zrealizowa∏a projekt budowy kilkunastu studni w SudaniePo∏udniowym.

Projekt objà∏ budow´ 16 studni g∏´binowych, napraw´ dwóch studni ju˝ istniejàcychoraz budow´ systemu poboru i grawitacyjnego zaopatrzenia w wod´ pitnà w miejscowoÊci Pieri w hrabstwie Uror (stan Jonglei). Dzi´ki inicjatywie udost´pnionowod´ pitnà dla 60 tys. osób. Koszt projektu to ponad 980 tys. PLN.

Kenia

W poczàtkach 2008 r. w Kenii dosz∏o do starç pomi´dzy zwolennikami najwi´kszychpartii politycznych. W ich wyniku zgin´∏o ok. 1,5 tys. osób, a kolejne kilkaset tysi´cyzosta∏o zmuszonych do opuszczenia miejsc zamieszkania. Wed∏ug oceny KenijskiegoCzerwonego Krzy˝a w zamieszkach ucierpia∏o 500 tys. osób. Powa˝nym, d∏ugofalowym efektem zajÊç by∏ wzrost liczby osób przesiedlonych (InternallyDisplaced Persons, IDPs), które po miesiàcach od zakoƒczenia konfliktu nadal przebywa∏y poza swoim miejscem zamieszkania.

Ministerstwo Spraw Zagranicznych we wspó∏pracy z Ambasadà RP w Nairobi podj´∏odecyzj´ o wsparciu dzia∏aƒ Kenijskiego Czerwonego Krzy˝a na rzecz uchodêcówwewn´trznych. Kenijski Czerwony Krzy˝ wykorzysta∏ przekazane przez MSZ 101 tys.PLN na zakup materia∏ów najpilniejszej potrzeby oraz budow´ tymczasowychschronieƒ. Ze Êrodków MSZ, w wiosce w pobli˝u Eldoret, w Kenii wybudowano 30drewnianych domów jednorodzinnych, w których zamieszkali przedstawiciele grupetnicznych Kikuju oraz Kalend˝in.

Szkolenie M∏odych Dyplomatów

We wrzeÊniu 2008 r. Departament Wspó∏pracy Rozwojowej MSZ we wspó∏pracy z Akademià Dyplomatycznà Polskiego Instytutu Spraw Mi´dzynarodowych zorgani-zowa∏ szkolenie dla m∏odych dyplomatów z krajów partnerskich. By∏a to czwarta edycja szkolenia. Udzia∏ w niej wzi´li m.in. pracownicy s∏u˝by zagranicznej z Botswany, Demokratycznej Republiki Konga, Kamerunu, Kenii, Lesotho, Mali,Namibii i Republiki Po∏udniowej Afryki. Podczas czterotygodniowego szkolenia m∏odzidyplomaci uczestniczyli w wyk∏adach i dyskusjach na temat problematyki dwu- i wielostronnej wspó∏pracy mi´dzynarodowej, procesów demokratyzacji i sposobów rozwiàzywania problemów ekonomicznych i spo∏ecznych krajów rozwijajàcych si´, jak równie˝ pracowali nad warsztatem pracy dyplomaty. Uczestnicyszkolenia mieli tak˝e mo˝liwoÊç zapoznania si´ z praktycznymi aspektami pracydepartamentów terytorialnych MSZ, w tym poznanie kierunków polityki RP wobecpaƒstw, które reprezentowali. Szkolenie jest sta∏ym elementem programu polskiejpomocy.

Program wolontariat polska pomoc

W pilota˝owej edycji programu w 2008 r. Ministerstwo Spraw Zagranicznych sfinan-sowa∏o pobyt 17 wolontariuszy pracujàcych na rzecz poprawy warunków ˝ycianajubo˝szej ludnoÊci Afryki. Projekty by∏y realizowane w Kamerunie, Rwandzie,Zimbabwe, Ugandzie, Togo, Ghanie, Etiopii, Malawi, Zambii oraz Tanzanii.

Centrum Animacji Misyjnej Ksi´˝y WerbistówPROJEKT: Edukacja i leczenie pacjentów z HIV/AIDS i/lub gruêlicà, Angola 2007

Ambasada RP w Dar es SalaamPROJEKT: Wyposa˝enie klas i zagospodarowanie placu zabaw przedszkola, Tanzania 2007

POLSKA POMOC– AFRYKA

Na poczàtku XXI w. Afryka nadal pozostaje kontynentem wymagajàcym najwi´kszegowsparcia ze strony krajów rozwini´tych. Polska pomoc dla Afryki obejmuje przedewszystkim wp∏aty do bud˝etu pomocowego Unii Europejskiej, a tak˝e finansowanieprzez Ministerstwo Spraw Zagranicznych projektów realizowanych przez organizacjepozarzàdowe oraz polskie placówki dyplomatyczne we wspó∏pracy z lokalnymi partnerami.

Poziom rozwoju spo∏ecznego na Êwiecie

W maju 2005 r. podczas posiedzenia Rady UE ds. Ogólnych i StosunkówZewn´trznych (General Affairs and External Relations Council, GAERC) zdecydowano,˝e co najmniej 50% dodatkowych Êrodków na pomoc rozwojowà, zgromadzonych w wyniku przyj´cia nowych kolektywnych zobowiàzaƒ UE co do wielkoÊci pomocy,skierowane b´dzie do paƒstw afrykaƒskich.

Dodatkowo przyj´ta w grudniu 2005 r. „Wspólna Strategia UE Afryka” przewidujekonkretne dzia∏ania na rzecz pog∏´bienia wspó∏pracy UE z Afrykà w 12 dziedzinach,takich jak m.in.: bezpieczeƒstwo, ochrona Êrodowiska, prawa cz∏owieka i dobrerzàdzenie, handel i integracja regionalna oraz rolnictwo i infrastruktura.

Kraje biorcy unijnej pomocy rozwojowej w Afryce

Istotnym atutem polskiego systemu pomocy rozwojowej, którym nie dysponujewi´kszoÊç Êwiatowych donatorów, jest obecnoÊç w wielu krajach afrykaƒskich polskich misji katolickich, gotowych do realizacji przedsi´wzi´ç pomocowych, tak˝eze Êrodków publicznych. Za∏o˝eniem programu polskiej pomocy zagranicznej na 2008 r. jest szersze w∏àczenie Polski w dzia∏ania w Afryce z wykorzystaniemÊrodowisk misyjnych.

Do grupy krajów priorytetowych polskiej pomocy rozwojowej w Afrycenale˝à Tanzania oraz Angola.

ANGOLA

Projekt: Ratowanie zdrowia i ˝ycia angolaƒskich pacjentów z HIV/AIDS i/lubgruêlicà. Specjalistyczna pomoc lekarzy z Polski dla ludnoÊci angolaƒskiej.Edukacja i promocja zdrowia – intensyfikacja dzia∏aƒOrganizacja: Centrum Animacji Misyjnej Ksi´˝y Werbistów

W Angoli powa˝nym problemem jest du˝a liczba zara˝onych wirusem HIV, chorych naAIDS i/lub gruêlic´. Szpital w Kifangondo, w dystrykcie Cacuaco, który uczestniczy w rzàdowym programie Angoli „Walka z HIV i Gruêlicà”, jest wspierany przez polskieMSZ od kilku lat. Ze Êrodków programu polskiej pomocy zagranicznej zakupiono leki,klisze i odczynniki radiologiczne oraz sprz´t laboratoryjny. W ramach projektu w 2008 r. polscy lekarze Êwiadczylinieodp∏atne konsultacje na rzecz osóbpotrzebujàcych, a tak˝e przeszkolili studen-tów Wydzia∏u Lekarskiego UniwersytetuAgostinho Neto w Luandzie. Akcje szkole-niowe polega∏y równie˝ na indywidualnejedukacji ka˝dego pacjenta i jego rodziny orazna otwartych wyk∏adach, które obj´∏y swoimzasi´giem ca∏à populacj´ Cacuaco. Realizacjaprojektu umo˝liwi∏a zwi´kszenie dost´puludnoÊci Kifangondo do leków i opieki medycznej.

TANZANIA

Projekt: Wspieranie Programu Rozwoju Szkolnictwa na PoziomiePodstawowym w Biharamulo, TanzaniaOrganizacja: Salezjaƒski Wolontariat Misyjny – M∏odzi Âwiatu

Wi´kszoÊç szkó∏ w Tanzanii nie dysponuje podstawowà infrastrukturà, brakujewyposa˝enia i niezb´dnych materia∏ów edukacyjnych. Liczba placówek jest niska,szczególnie w dystrykcie Biharamulo, w regionie Kagera. MSZ sfinansowa∏o projekt,którego celem bezpoÊrednim by∏a kontynuacja rozpocz´tej wczeÊniej budowy infrastruktury dla szko∏y podstawowej w Biharamulo, podniesienie jakoÊci kszta∏ceniai wyposa˝enie sal lekcyjnych. Dodatkowym za∏o˝eniem by∏o wzmocnienie kompetencji i potencja∏u okr´gowych koordynatorów ds. edukacji w zakresie implementacji rzàdowego Tanzaƒskiego Programu Rozwoju Szkolnictwa na poziomie Podstawowym (PEDP), a tak˝e budowa poparcia spo∏ecznego dla rzetelnejimplementacji planu na terenie dystryktu.

Projekty realizowane na rzecz pozosta∏ych krajów

Projekt: Modelowe Centrum Szkoleƒ Zawodowych w Jubie, Po∏udniowy SudanOrganizacja: Polskie Centrum Pomocy Mi´dzynarodowej

Juba – stolica Po∏udniowego Sudanu, przyciàga tysiàce ludzi poszukujàcych lepszychwarunków ˝ycia oraz mo˝liwoÊci zatrudnienia. Wielu z nich to uchodêcy i przesiedleƒcy, którzy powrócili po latach wygnania. W regionie panuje skrajna bieda i g∏ód, a dodatkowym problemem jest brak infrastruktury. W ramach projektuzbudowano Centrum Szkoleƒ Zawodowych sk∏adajàce si´ z sali szkoleniowej, magazynu, pomieszczenia wystawowego i biurowego oraz werandy s∏u˝àcej równie˝jako powierzchnia szkoleniowa podczas niektórych zaj´ç. Zakupiono komputery,dzi´ki czemu korzystajàce z us∏ug centrum kobiety mogà zdobywaç coraz bardziejpotrzebne w tym regionie umiej´tnoÊci w dziedzinie IT. JednoczeÊnie, w godzinachrannych, gdy kobiety pracujà poza Centrum Szkoleƒ Zawodowych, wykorzystuje si´komputery jako kawiarenk´ internetowà, co umo˝liwia Centrum pozyskiwanie Êrodków na dalszà dzia∏alnoÊç. Opracowany zosta∏ modelowy sposób organizacji i wdra˝ania szkoleƒ zawodowych. Inicjatywa mia∏a na celu podniesienie poziomuumiej´tnoÊci zawodowych wÊród kobiet, by godnà pracà mog∏y zarobiç na utrzymanieswoje oraz swoich rodzin.

Projekt: Budowa zbiornika i uj´cia wody w Uuni, Machakos, KeniaOrganizacja: Fundacja Ekonomiczna Polska – Afryka Wschodnia

Projekt mia∏ na celu zapewnienie spo∏ecznoÊci Uuni, zamieszkujàcej wysokie partiewzgórz w dystrykcie Machakos, sta∏ego dost´pu do wody pitnej. Ze wzgl´du na suchymikroklimat oraz ograniczony dost´p do uj´ç wody w okolicy, mo˝liwoÊci uprawypodstawowych produktów rolnych by∏y znacznie ograniczone. W ramach projektuzbudowany zosta∏ zbiornik i uj´cie wody, które poprawi∏y warunki ˝ycia kilkuset osóbzamieszkujàcych ten teren. Po zakoƒczeniu projektu, lokalny partner uruchomi∏szkó∏ki drzew i rozpoczà∏ proces ich nasadzania na zboczach wzgórz w celuograniczenia erozji i poprawy zasobnoÊci gleby w wod´.

Ma∏e granty

Fundusz Ma∏ych Grantów – to mechanizm realizacji projektów pomocowych przez polskie ambasady dzia∏ajàce w krajach obj´tych programem polskiej pomocyzagranicznej. Ambasady, odpowiadajàc na miejscowe potrzeby, zg∏aszajà i realizujàprojekty samodzielnie lub w porozumieniu z innymi podmiotami, takimi jak lokalne organizacje pozarzàdowe, instytucje u˝ytecznoÊci publicznej, misje katolickieoraz organy administracji centralnej i lokalnej.

W ramach funduszu finansowane sà najcz´Êciej projekty o stosunkowo niewielkimkoszcie realizacji, które bezpoÊrednio wywo∏ujà pozytywne efekty w ˝yciu codziennym spo∏ecznoÊci lokalnych. Obejmujà, mi´dzy innymi, takie dzia∏ania jakbudowa studni, drobne remontyinfrastruktury, zakup wyposa˝eniadla szpitali, szkó∏ oraz ró˝negorodzaju szkolenia.

SenegalProjekt do˝ywiania niemowlàt w regionie SalemataAmbasada RP w Dakarze

LudnoÊç zamieszkujàca region miasteczka Salematy i okolicznych wsi nale˝y do najbiedniejszych mieszkaƒców Senegalu. Ponad 40% dzieci w regionie cierpi z powodu niedo˝ywienia, a odestek ten jest jeszcze wy˝szy w przypadku niemowlàt i dzieci poni˝ej pierwszego roku ˝ycia i wynosi 68,6%. Projekt objà∏ opiekà˝ywnoÊciowà dzieci w wieku do 3 lat, które nie osiàgajà wagi cia∏a odpowiadajàcejnormom w swoich grupach wiekowych. Aby uzyskaç zamierzony cel, wybudowanoprzy lokalnej przychodni pomieszczenie kuchenne i izb´ przyj´ç, zakupiono sprz´t i produkty do intensywnego do˝ywiania, wyszkolono i zatrudniono personel pomocniczy. W tak przygotowanym centrum do˝ywiania opiekà otoczono grup´najbardziej potrzebujàcych dzieci. Trwa∏oÊç projektu zwiàzana jest nie tylko z samymdo˝ywianiem, ale g∏ównie z faktem prowadzenia dokszta∏cania matek i rodzin w zakresie ˝ywienia niemowlàt, higieny oraz mo˝liwoÊci wykorzystania lokalnych produktów przy komponowaniu posi∏ków.

BotswanaPrzedszkole w TutumeAmbasada RP w Pretorii

W liczàcej 1,6 miliona mieszkaƒców Botswanie oko∏o 37% populacji jest nosicielamiwirusa HIV. Dane statystyczne z 2006 r. podajà, ˝e 140 tys. dzieci, w przedzialewiekowym 0-14 lat ˝yje z wirusem HIV. W tym samym roku liczba dzieci, któreutraci∏y w wyniku AIDS co najmniej jedno z rodziców wynosi∏a 120 tys. Szybko rosnàca liczba sierot sta∏a si´ problemem trudnym do zrozumienia i zaakceptowaniaw tradycyjnym spo∏eczeƒstwie Botswany. Rodziny, które w przesz∏oÊci otacza∏yca∏kowità opiekà sieroty, w obliczu epidemii AIDS i jej skutków, nie sà w staniepodo∏aç ani finansowo, ani moralnie zapewnieniu opieki coraz liczniejszym sierotom.Budowa przedszkola po∏àczonego z oÊrodkiem dziennej opieki nad sierotami mapomóc dzieciom w wieku przedszkolnym otrzymaç dobrà edukacj´ zarówno w j´zyku lokalnym, jak równie˝ w j´zyku angielskim, który jest j´zykiem oficjalnym w Botswanie. W realizacj´ projektu zosta∏a w∏àczona miejscowa ludnoÊç oraz katolicka misja w Tutumie. Zgodnie z zaleceniami rzàdu Botswany, przedszkole ma charakter integracyjny – ucz´szczajà do niego zarówno sieroty i pó∏sieroty, jaki i dzieci z rodzin pe∏nych. Ca∏oÊç Êrodków uzyskiwanych z wp∏at czesnego za dzieci z rodzin pe∏nych przeznaczona jest na pokrycie kosztów bie˝àcego funkcjonowaniaoÊrodka, w tym zapewnienie opieki sierotom i pó∏sierotom, które sà przyjmowane do przedszkola nieodp∏atnie. Finansowanie bie˝àcej dzia∏alnoÊci spoczywa równie˝ w r´kach lokalnej spo∏ecznoÊci, wspólnoty koÊcielnej oraz miejscowego biznesu.

wysoki poziom rozwoju spo∏ecznegoÊredni poziom rozwoju spo∏ecznegoniski poziom rozwoju spo∏ecznegobrak danych

êród∏o:EU Donor Atlas 2006

êród∏o:Wskaênik Rozwoju Spo∏ecznego (HDI) wg Programu Narodów Zjednoczonych ds. Rozwoju (UNDP) 2007/2008

Ambasada RP w Dar es SalaamPROJEKT: Wyposa˝enie klas i zagospodarowanie

placu zabaw przedszkola, Tanzania 2007

Ambasada RP w Dar es SalaamPROJEKT: Wyposa˝enie klas

i zagospodarowanie placu zabaw przedszkola,Tanzania 2007

Polskie Centrum Pomocy Mi´dzynarodowejPROJEKT: Specjalistyczna pomoc medycznaoraz szkolenia zawodowe dla kobiet z przetokà dróg rodnych w Po∏udniowymSudanie, 2008

Ambasada RP w NairobiPROJEKT: Budowa oÊrodka dla dzieci

niewidomych w Kibeho w Rwandzie – II modu∏, Rwanda 2008

Ambasada RP w Dar es SalaamPROJEKT: Projekt wodny w Misji Chikukwe (studnia), Tanzania 2007