Szczegółowe specyfikacje techniczne · 2011-02-24 · Specyfikacje Techniczne D.00.00.00 6 g) Warstwa mrozoochronna - warstwa, której głównym zadaniem jest ochrona nawierzchni

��

��

BANK BPH SA /OAugustów 51106000760000320000155181

BANK SPÓŁDZIELCZY

w Augustowie 34935100000018919620000010

Przedsi�biorstwo POLNET Sp. z o.o. 16-300 Augustów ul. Wypusty 3

tel.: (0-87) 643-2114 NIP: 846-10-31-333

fax: (0-87) 643-2168 REGON: 790220994

www.polnet.com.pl [email protected]

Umowa Nr: 11/P/2006

Nr archiwalny: PTD-0165/1/06 Egz. Nr 1

Szczegółowe specyfikacje techniczne

Nazwa projektu:

Remont ul. Al. Józefa Piłsudskiego w Łom�y

na odcinku od ul. Al. Legionów do ul. Szosa Zambrowska

(z wył�czeniem skrzy�owania z ul. Zawadzk�)

Miejscowo�ci: Łom�a

Inwestor: Urz�d Miejski w Łom�y

Adres Inwestora: ul. Stary Rynek 14, 18-400 Łom�a

Biuro projektowe: Przedsi�biorstwo „POLNET” Sp. z o. o.

Adres: ul. Wypusty 3, 16-300 Augustów

Data wykonania: 2007

Specyfikacje Techniczne

2

Spis tre�ci Specyfikacji technicznych dla robót drogowych

STRONA TYTUŁOWA str. 1 SPIS TRE�CI str. 2

D.00.00.00 WYMAGANIA OGÓLNE str. 3-24

D.01.00.00 ROBOTY PRZYGOTOWAWCZE D.01.01.01 Odtworzenie trasy i punktów wysoko�ciowych str. 25-30 D.01.02.02 Zdj�cie warstwy humusu str. 31-34 D.01.02.04 Rozbiórki elementów dróg str. 35-39 D.01.03.02 Przebudowa kablowych linii energetycznych oraz przebudowa latarni o�wietlenia ulicznego przy przebudowie i remoncie dróg str. 40-56 D.01.03.06 Przebudowa podziemnych linii gazowych przy przebudowie i remoncie dróg str. 57-77

D.02.00.00 ROBOTY ZIEMNE D.02.01.01 Wykonanie wykopów w gruntach I÷V kat. str. 78-83 D.02.03.01 Wykonanie nasypów str. 84-90

D.03.00.00 ODWODNIENIE KORPUSU DROGOWEGO D.03.02.01 Kanalizacja deszczowa str. 91-101

D.04.00.00 PODBUDOWY D.04.01.01 Koryto wraz z profilowaniem i zag�szczaniem podło�a str. 102-107 D.04.02.01 Warstwy ods�czaj�ce str. 108-114 D.04.03.01 Oczyszczenie i skropienie warstw konstrukcyjnych str. 115-122 D.04.05.01 Podbudowa z gruntu/kruszywa stabilizowanego cementem str. 123-139 D.04.07.01 Podbudowa z betonu asfaltowego str. 140-183 D.04.08.01 Wyrównanie podbudowy mieszankami mineralno-asfaltowymi str. 184-188

D.05.00.00 NAWIERZCHNIE D.05.03.01 Nawierzchnia z kostki kamiennej str. 189-203 D.05.03.05 Nawierzchnia z betonu asfaltowego str. 204-257 D.05.03.23 Nawierzchnia z brukowej kostki betonowej str. 258-263

D.07.00.00 OZNAKOWANIE DRÓG I URZ�DZENIA BEZPIECZE�STWA RUCHU D.07.01.01 Oznakowanie poziome str. 264-271 D.07.02.01 Oznakowanie pionowe str. 272-282 D.07.06.02 Urz�dzenia zabezpieczaj�ce ruch str. 283-290

D.08.00.00 ELEMENTY ULIC D.08.01.01 Kraw��niki betonowe str. 291-299 D.08.02.02 Chodniki z brukowej kostki betonowej str. 300-306 D.08.03.01 Betonowe obrze�a chodnikowe str. 307-314

D.09.00.00 ZIELE� DROGOWA D.09.01.01 Ziele� drogowa - trawniki str. 315-319

Specyfikacje Techniczne D.00.00.00

3

D.M.00.00.00 WYMAGANIA OGÓLNE

1. WST�P

1.1. Przedmiot Specyfikacji Technicznej

Specyfikacja Techniczna D.M.00.00.00 „Wymagania Ogólne” odnosi si� do wymaga� wspólnych dla poszczególnych wymaga� technicznych dotycz�cych wykonania i odbioru Robót, które zostan� wykonane w ramach remontu ulicy Al. J. Piłsudskiego w Łom�y na odcinku od ulicy Al. Legionów do ulicy Szosa Zambrowska (z wył�czeniem skrzy�owania z ulic� Zawadzk�).

1.2. Zakres stosowania ST

Specyfikacje Techniczne stanowi� cz�� Dokumentów Przetargowych i nale�y je stosowa� w zlecaniu i wykonaniu Robót opisanych w podpunkcie 1.1.

1.3. Zakres Robót obj�tych ST

Wymagania ogólne nale�y rozumie� i stosowa� w powi�zaniu z ni�ej wymienionymi Specyfikacjami Technicznymi:

D.01.00.00 ROBOTY PRZYGOTOWAWCZE D.01.01.01 Odtworzenie trasy i punktów wysoko�ciowych D.01.02.02 Zdj�cie warstwy humusu D.01.02.04 Rozbiórki elementów dróg D.01.03.02 Przebudowa kablowych linii energetycznych oraz przebudowa latarni

o�wietlenia ulicznego przy remoncie ulic D.01.03.06 Przebudowa podziemnych linii gazowych przy remoncie ulic

D.02.00.00 ROBOTY ZIEMNE D.02.01.01 Wykonanie wykopów w gruntach I÷V kat. D.02.03.01 Wykonanie nasypów

D.03.00.00 ODWODNIENIE KORPUSU DROGOWEGO D.03.02.01 Kanalizacja deszczowa

D.04.00.00 PODBUDOWY D.04.01.01 Koryto wraz z profilowaniem i zag�szczaniem podło�a D.04.02.01 Warstwy ods�czaj�ce D.04.03.01 Oczyszczenie i skropienie warstw konstrukcyjnych D.04.05.01 Podbudowa z gruntu/kruszywa stabilizowanego cementem D.04.07.01 Podbudowa z betonu asfaltowego D.04.08.01 Wyrównanie podbudowy mieszankami mineralno-asfaltowymi

D.05.00.00 NAWIERZCHNIE D.05.03.01 Nawierzchnia z kostki kamiennej D.05.03.05 Nawierzchnia z betonu asfaltowego D.05.03.23 Nawierzchnia z kostki brukowej betonowej


4

D.07.00.00 OZNAKOWANIE DRÓG, URZ�DZENIA BEZPIECZE�STWA RUCHU D.07.01.01 Oznakowanie poziome D.07.02.01 Oznakowanie pionowe D.07.06.02 Urz�dzenia zabezpieczaj�ce ruch

D.08.00.00 ELEMENTY ULIC D.08.01.01 Kraw��niki betonowe D.08.02.02 Chodniki z brukowej kostki betonowej D.08.03.01 Betonowe obrze�a chodnikowe

D.09.00.00 ZIELE� DROGOWA D.09.01.01 Ziele� drogowa - trawniki

Niezale�nie od postanowie� Umowy, normy pa�stwowe, instrukcje i przepisy wymienione w Specyfikacjach Technicznych b�d� stosowane przez Wykonawc� w j�zyku polskim.

1.4. Okre�lenia podstawowe

U�yte w ST wymienione poni�ej okre�lenia nale�y rozumie� w ka�dym przypadku nast�puj�co:

1.4.1. Projekt drogowy - projekt obejmuj�cy budow� drogi z obiektami mostowymi.

1.4.2. Budowla drogowa - obiekt budowlany, nie b�d�cy budynkiem, stanowi�cy cało�� techniczno-u�ytkow� (drog�) lub te� jego cz�� stanowi�ca odr�bny element konstrukcyjny lub technologiczny (obiekt mostowy, korpus ziemny, w�zeł).

1.4.3. Chodnik - wyznaczony pas terenu przy jezdni lub odsuni�ty od jezdni, przeznaczony do ruchu pieszych i odpowiednio utwardzony.

1.4.4. Droga- wydzielony pas terenu przeznaczony do ruchu lub postoju pojazdów oraz ruchu pieszych wraz z wszelkimi urz�dzeniami technicznymi zwi�zanymi z prowadzeniem i zabezpieczeniem ruchu.

1.4.5. Droga tymczasowa (monta�owa) - droga specjalnie przygotowana, przeznaczona do ruchu pojazdów obsługuj�cych zadanie budowlane na czas jego wykonania, przewidziana do usuni�cia po jego zako�czeniu.

1.4.6. Dziennik Budowy - opatrzony piecz�ci� Zamawiaj�cego zeszyt, z ponumerowanymi stronami, słu��cy do notowania wydarze� zaistniałych w czasie wykonywania zadania budowlanego, rejestrowania dokonywanych odbiorów Robót, przekazywania polece� i innej korespondencji technicznej pomi�dzy In�ynierem, Wykonawc� i projektantem.

1.4.7. In�ynier - Inspektor nadzoru inwestorskiego - osoba wyznaczona i upowa�niona przez Zamawiaj�cego (Inwestora) do pełnienia nadzoru nad realizacj� robót oraz do wyst�powania w jego imieniu w sprawach przestrzegania warunków umowy.

1.4.8. Jezdnia - cz�� korony drogi przeznaczona do ruchu pojazdów.

1.4.9. Kierownik budowy - osoba wyznaczona przez Wykonawc�, upowa�niona do kierowania Robotami i do wyst�powania w jego imieniu w sprawach realizacji Umowy.


5

1.4.10. Korona drogi - jezdnia z poboczami lub chodnikami, zatokami, pasami awaryjnego postoju i pasami dziel�cymi jezdnie.

1.4.11. Konstrukcja nawierzchni - układ warstw nawierzchni wraz ze sposobem ich poł�czenia.

1.4.12. Konstrukcja no�na - cz�� obiektu oparta na podporach mostowych, tworz�ca ustrój nios�cy dla przeniesienia ruchu kołowego, pieszego.

1.4.13. Korpus drogowy - nasyp lub ta cz�� wykopu, która jest ograniczona koron� drogi i skarpami rowów.

1.4.14. Koryto - element uformowany w korpusie drogowym w celu uło�enia w nim konstrukcji nawierzchni.

1.4.15. Rejestr Obmiarów - akceptowany przez In�yniera rejestr z ponumerowanymi stronami słu��cy do wpisywania przez Wykonawc� obmiaru dokonywanych Robót w formie wylicze�, szkiców i ew. dodatkowych zał�czników. Wpisy w Ksi�dze Obmiarów podlegaj� potwierdzeniu przez In�yniera.

1.4.16. Laboratorium - drogowe lub inne laboratorium badawcze, zaakceptowane przez Zamawiaj�cego, niezb�dne do przeprowadzenia wszelkich bada� i prób zwi�zanych z ocen� jako�ci materiałów oraz Robót.

1.4.17. Materiały - wszelkie tworzywa niezb�dne do wykonania Robót, zgodne z Dokumentacj� Projektow� i Specyfikacjami Technicznymi, zaakceptowane przez In�yniera.

1.4.18. Most - obiekt zbudowany nad przeszkod� wodn� dla zapewnienia komunikacji drogowej i ruchu pieszego.

1.4.19. Nawierzchnia - warstwa lub zespół warstw słu��cych do przejmowania i rozkładania obci��e� od ruchu na podło�e gruntowe i zapewniaj�cych dogodne warunki dla ruchu.

a) Warstwa �cieralna - górna warstwa nawierzchni poddana bezpo�rednio oddziaływaniu ruchu i czynników atmosferycznych.

b) Warstwa wi��ca - warstwa znajduj�ca si� mi�dzy warstw� �cieraln� a podbudow�, zapewniaj�ca lepsze rozło�enie napr��e� w nawierzchni i przekazywanie ich na podbudow�.

c) Warstwa wyrównawcza - warstwa słu��ca do wyrównania nierówno�ci podbudowy lub profilu istniej�cej nawierzchni.

d) Podbudowa - dolna cz�� nawierzchni słu��ca do przenoszenia obci��e� od ruchu na podło�e. Podbudowa mo�e składa� si� z podbudowy zasadniczej i podbudowy pomocniczej.

e) Podbudowa zasadnicza - górna cz�� podbudowy spełniaj�ca funkcje no�ne w konstrukcji nawierzchni. Mo�e ona składa� si� z jednej lub dwóch warstw.

f) Podbudowa pomocnicza - dolna cz�� podbudowy spełniaj�ca, obok funkcji no�nych, funkcje zabezpieczenia nawierzchni przed działaniem wody, mrozu i przenikaniem cz�stek podło�a. Mo�e zawiera� warstw� mrozoochronn�, ods�czaj�c� lub odcinaj�c�.


6

g) Warstwa mrozoochronna - warstwa, której głównym zadaniem jest ochrona nawierzchni przed skutkami działania mrozu.

h) Warstwa odcinaj�ca - warstwa stosowana w celu uniemo�liwienia przenikania cz�stek drobnych gruntu do warstwy nawierzchni le��cej powy�ej.

i) Warstwa ods�czaj�ca - warstwa słu��ca do odprowadzenia wody przedostaj�cej si� do nawierzchni.

1.4.20. Niweleta - wysoko�ciowe i geometryczne rozwini�cie na płaszczy�nie pionowego przekroju w osi drogi lub obiektu mostowego.

1.4.21. Obiekt mostowy - most, wiadukt, estakada, tunel, kładka dla pieszych i przepust.

1.4.22. Objazd tymczasowy - droga specjalnie przygotowana i odpowiednio utrzymana do przeprowadzenia ruchu publicznego na okres budowy.

1.4.23. Odpowiednia (bliska) zgodno�� - zgodno�� wykonywanych Robót z dopuszczonymi tolerancjami, a je�li przedział tolerancji nie został okre�lony – z przeci�tnymi tolerancjami, przyjmowanymi zwyczajowo dla danego rodzaju Robót budowlanych.

1.4.24. Pas drogowy - wydzielony liniami rozgraniczaj�cymi pas terenu przeznaczony do umieszczania w nim drogi oraz drzew i krzewów. Pas drogowy mo�e równie� obejmowa� teren przewidziany do rozbudowy drogi i budowy urz�dze� chroni�cych ludzi i �rodowisko przed uci��liwo�ciami powodowanymi przez ruch na drodze.

1.4.25. Pobocze - cz�� korony drogi przeznaczona do chwilowego zatrzymywania si� pojazdów, umieszczenia urz�dze� bezpiecze�stwa ruchu i wykorzystywana do ruchu pieszych, słu��ca jednocze�nie do bocznego oparcia konstrukcji nawierzchni.

1.4.26. Podło�e - grunt rodzimy lub nasypowy, le��cy pod nawierzchni� do gł�boko�ci przemarzania.

1.4.27. Podło�e ulepszone - górna warstwa podło�a, le��ca bezpo�rednio pod nawierzchni�, ulepszona w celu umo�liwienia przej�cia ruchu budowlanego i wła�ciwego wykonania nawierzchni.

1.4.28. Polecenie In�yniera - wszelkie polecenia przekazane Wykonawcy przez In�yniera, w formie pisemnej, dotycz�ce sposobu realizacji Robót lub innych spraw zwi�zanych z prowadzeniem budowy.

1.4.29. Projektant - uprawniona osoba prawna lub fizyczna b�d�ca autorem Dokumentacji Projektowej.

1.4.30. Przedsi�wzi�cie budowlane - kompleksowa realizacja nowego poł�czenia drogowego lub modernizacja istniej�cego poł�czenia.

1.4.31. Przepust - obiekt słu��cy do przepływu małych cieków wodnych pod nasypami korpusu drogowego lub dla ruchu kołowego, pieszego.

1.4.32. Przeszkoda naturalna - element �rodowiska naturalnego, stanowi�cy utrudnienie w realizacji zadania budowlanego, na przykład dolina, bagno, rzeka itp.

1.4.33. Przeszkoda sztuczna - dzieło ludzkie, stanowi�ce utrudnienie w realizacji zadania budowlanego, na przykład droga, kolej, ruroci�g itp.


7

1.4.34. Rysunki - cz�� Dokumentacji Projektowej, która wskazuje lokalizacj�, charakterystyk� i wymiary obiektu b�d�cego przedmiotem Robót.

1.4.35. Rekultywacja - Roboty maj�ce na celu uporz�dkowanie i przywrócenie pierwotnych funkcji terenom naruszonym w czasie realizacji zadania budowlanego.

1.4.36. Przedmiar Robót - wykaz elementów wycenianych przez Wykonawc�, okre�laj�cy ogólnie rodzaj i przybli�one ilo�ci Robót, które maj� zosta� wykonane.

1.4.37. Usuni�cie drzewa - mechaniczne �cinanie drzew o danych �rednicach wraz z karczowaniem pni oraz wywiezieniem dłu�yc, gał�zi, karpiny na wskazane miejsce.

1.4.38. Zadanie budowlane - okre�lona cz�� przedsi�wzi�cia budowlanego, stanowi�ca odr�bn� cało�� konstrukcyjn� lub technologiczn�, zdoln� do samodzielnego spełnienia przewidywanych funkcji techniczno-u�ytkowych.

1.5. Ogólne wymagania dotycz�ce Robót

Wykonawca Robót jest odpowiedzialny za jako�� ich wykonania oraz za ich zgodno�� z Dokumentacj� Projektow�, ST i poleceniami In�yniera.

1.5.1. Przekazanie Terenu Budowy

Zamawiaj�cy w terminie okre�lonym w Umowie przeka�e Wykonawcy Teren Budowy wraz ze wszystkimi wymaganymi uzgodnieniami prawnymi i administracyjnymi, lokalizacj� i współrz�dne punktów głównych trasy oraz reperów, Dziennik Budowy oraz jeden egzemplarz Dokumentacji Projektowej i jeden komplet SST.

Na Wykonawcy spoczywa odpowiedzialno�� za ochron� przekazanych mu punktów pomiarowych do chwili odbioru ostatecznego Robót. Uszkodzone lub zniszczone znaki geodezyjne Wykonawca odtworzy i utrwali na własny koszt.

1.5.2. Dokumentacja Projektowa

1.5.2.1. Przetargowa Dokumentacja Projektowa

Przetargowa Dokumentacji Projektowa została opracowana na podstawie projektów, które zostan� przekazane Wykonawcy po podpisaniu Umowy.

1.5.2.2. Dokumentacja przekazana Wykonawcy

Po podpisaniu Umowy, Wykonawcy zostanie przekazany jeden egzemplarz Dokumentacji Projektowej. Dokumentacja Projektowa jest dost�pna do wgl�du dla Oferentów w czasie opracowywania Ofert w siedzibie Urz�du Miasta w Łom�y.

1.5.2.3. Dokumentacja do wykonania przez Wykonawc�

Wykonawca zobowi�zany jest opracowa� na własny koszt projekt organizacji ruchu na czas budowy i uzyska� jego zatwierdzenie.

Je�eli w trakcie wykonywania Robót w Dokumentacji Projektowej przekazanej przez Zamawiaj�cego stwierdzone zostan� drobne braki, Wykonawca na własny koszt sporz�dzi brakuj�ce rysunki i ST w trzech egzemplarzach i przedło�y je In�ynierowi do zatwierdzenia.


8

1.5.3. Zgodno�� Robót z Dokumentacj� Projektow� i ST

Dokumentacja Projektowa, Specyfikacje Techniczne oraz dodatkowe dokumenty przekazane przez In�yniera Wykonawcy stanowi� cz�� Umowy, a wymagania wyszczególnione w cho�by jednym z nich s� obowi�zuj�ce dla Wykonawcy tak jakby zawarte były w całej dokumentacji.

W przypadku rozbie�no�ci w ustaleniach poszczególnych dokumentów obowi�zuje nast�puj�ca kolejno�� ich wa�no�ci: 1. Projekt wykonawczy (cz�� graficzna i opisowa); 2. Cz�� przedmiarowo - kosztorysowa; 3. Szczegółowe Specyfikacje Techniczne.

Wykonawca nie mo�e wykorzystywa� bł�dów lub opuszcze� w Dokumentacji Projektowej, a o ich wykryciu winien natychmiast powiadomi� In�yniera, który dokona odpowiednich zmian lub poprawek.

W przypadku rozbie�no�ci opis wymiarów wa�niejszy jest od odczytu ze skali rysunków. Wszystkie wykonane Roboty i dostarczone materiały b�d� zgodne z Dokumentacj�

Projektow� i Specyfikacjami Technicznymi. Dane okre�lone w Dokumentacji Projektowej i w Specyfikacjach Technicznych b�d�

uwa�ane za warto�ci docelowe, od których dopuszczalne s� odchylenia w ramach okre�lonego przedziału tolerancji. Cechy materiałów i elementów budowli musz� by� jednorodne i wykazy-wa� blisk� zgodno�� z wymaganiami okre�lonymi w Specyfikacjach Technicznych.

W przypadku, gdy materiały lub Roboty nie b�d� w pełni zgodne z Dokumentacj� Projektow� lub Specyfikacjami Technicznymi, i wpłynie to na niezadowalaj�c� jako�� elementu budowli, to takie materiały b�d� niezwłocznie zast�pione innymi, a Roboty rozebrane na koszt Wykonawcy.

1.5.4. Zabezpieczenie Terenu Budowy

Wykonawca jest zobowi�zany do utrzymania ruchu publicznego na Terenie Budowy, w okresie trwania realizacji Umowy a� do zako�czenia i odbioru ostatecznego Robót.

Wykonawca na podstawie opracowanego przez siebie projektu organizacji ruchu na czas budowy dostarczy, zainstaluje i b�dzie obsługiwał wszystkie tymczasowe urz�dzenia zabezpieczaj�ce takie jak: zapory, �wiatła ostrzegawcze, sygnały itp., zapewniaj�c w ten sposób bezpiecze�stwo pojazdów i pieszych.

Wykonawca zapewni stałe warunki widoczno�ci w dzie� i w nocy tych zapór i znaków, dla których jest to nieodzowne ze wzgl�dów bezpiecze�stwa.

Wszystkie znaki, zapory i inne urz�dzenia zabezpieczaj�ce b�d� akceptowane przez In�yniera.

Fakt przyst�pienia do Robót Wykonawca obwie�ci publicznie przed ich rozpocz�ciem w sposób uzgodniony z In�ynierem oraz przez umieszczenie, w miejscach i ilo�ciach okre�lonych przez In�yniera, tablic informacyjnych, których tre�� b�dzie zatwierdzona przez In�yniera. Tablice informacyjne b�d� utrzymywane przez Wykonawc� w dobrym stanie przez cały okres realizacji Robót.

Koszt zabezpieczenia Terenu Budowy nie podlega odr�bnej zapłacie i przyjmuje si�, �e jest wł�czony w Cen� podana w Umowie.


9

1.5.5. Organizacja ruchu Wykonawca jest zobowi�zany do utrzymania publicznego ruchu kołowego, pieszego itp. na i

przez Teren Budowy, w okresie trwania realizacji Umowy a� do zako�czenia i odbioru ko�cowego Robót.

Przed przyst�pieniem do Robót Wykonawca przedstawi In�ynierowi do zatwierdzenia uzgodniony z odpowiednim zarz�dem drogi i organem zarz�dzaj�cym ruchem oraz Policj� projekt organizacji ruchu i zabezpieczenia Robót w okresie trwania budowy. W zale�no�ci od potrzeb i post�pu Robót projekt organizacji ruchu powinien by� aktualizowany przez Wykonawc� na bie��co. Wykonawca winien uzyska� od władz wszelkie niezb�dne pozwolenia w czasie wykonywania Robót Wykonawca dostarczy, zainstaluje i b�dzie utrzymywał wszelkie tymczasowe urz�dzenia organizacji ruchu takie jak: zapory, �wiatła ostrzegawcze, sygnały itp., zapewniaj�c w ten sposób bezpiecze�stwo pojazdów i pieszych.

Wykonawca b�dzie miał prawo zamkn�� ruch na odcinku przebudowywanej drogi pod warunkiem wyznaczenia i uzgodnienia objazdów.

Dojazdy do posesji zlokalizowanych w pobli�u placu budowy winny by� utrzymywane przez Wykonawc� na jego koszt przez cały czas budowy.

Wykonawca zapewni stałe warunki widoczno�ci w dzie� i w nocy tych zapór i znaków, dla których jest to nieodzowne ze wzgl�dów bezpiecze�stwa.

Wszystkie znaki, zapory i inne urz�dzenia zabezpieczaj�ce b�d� akceptowane przez In�yniera

1.5.6. Ochrona �rodowiska w czasie wykonywania Robót

Wykonawca ma obowi�zek zna� i stosowa� w czasie prowadzenia Robót wszelkie przepisy dotycz�ce ochrony �rodowiska naturalnego.

W okresie trwania budowy i wyka�czania Robót Wykonawca b�dzie: a) utrzymywa� Teren Budowy i wykopy w stanie bez wody stoj�cej, b) podejmowa� wszelkie uzasadnione kroki maj�ce na celu stosowanie si� do przepisów i

norm dotycz�cych ochrony �rodowiska na terenie i wokół Terenu Budowy oraz b�dzie unika� uszkodze� lub uci��liwo�ci dla osób lub własno�ci społecznej i innych, a wynikaj�cych ze ska�enia, hałasu lub innych przyczyn powstałych w nast�pstwie jego sposobu działania.

Stosuj�c si� do tych wymaga� b�dzie miał szczególny wzgl�d na: 1) Lokalizacj� baz, warsztatów, magazynów, składowisk, ukopów i dróg dojazdowych 2) �rodki ostro�no�ci i zabezpieczenia przed:

� zanieczyszczeniem zbiorników i cieków wodnych pyłami, � zanieczyszczeniem powietrza pyłami i gazami, � mo�liwo�ci� powstania po�aru.

1.5.7. Ochrona przeciwpo�arowa

Wykonawca b�dzie przestrzega� przepisów ochrony przeciwpo�arowej. Wykonawca b�dzie utrzymywa� sprawny sprz�t przeciwpo�arowy, wymagany przez

odpowiednie przepisy, na terenie baz produkcyjnych, w pomieszczeniach biurowych, mieszkalnych i magazynach oraz w maszynach i pojazdach.


10

Materiały łatwopalne b�d� składowane w sposób zgodny z odpowiednimi przepisami i zabezpieczone przed dost�pem osób trzecich.

Wykonawca b�dzie odpowiedzialny za wszelkie straty spowodowane po�arem wywołanym jako rezultat realizacji Robót albo przez personel Wykonawcy. 1.5.8. Materiały szkodliwe dla otoczenia

Materiały, które w sposób trwały s� szkodliwe dla otoczenia, nie b�d� dopuszczone do u�ycia.

Nie dopuszcza si� u�ycia materiałów wywołuj�cych szkodliwe promieniowanie o st��eniu wi�kszym od dopuszczalnego, okre�lonego odpowiednimi przepisami.

Wszelkie materiały odpadowe u�yte do Robót b�d� miały �wiadectwa dopuszczenia, wydane przez uprawnion� jednostk�, jednoznacznie okre�laj�ce brak szkodliwego oddziaływania tych materiałów na �rodowisko.

Materiały, które s� szkodliwe dla otoczenia tylko w czasie Robót, a po zako�czeniu Robót ich szkodliwo�� zanika (np. materiały pylaste) mog� by� u�yte pod warunkiem przestrzegania wymaga� technologicznych wbudowania. Je�eli wymagaj� tego odpowiednie przepisy Zamawiaj�cy powinien otrzyma� zgod� na u�ycie tych materiałów od wła�ciwych organów administracji pa�stwowej.

Je�eli Wykonawca u�ył materiałów szkodliwych dla otoczenia zgodnie ze Specyfikacjami, a ich u�ycie spowodowało jakiekolwiek zagro�enie �rodowiska, to konsekwencje tego poniesie Zamawiaj�cy. 1.5.9. Ochrona własno�ci publicznej i prywatnej

Wykonawca odpowiada za ochron� instalacji na powierzchni ziemi i za urz�dzenia podziemne, takie jak ruroci�gi, kable itp. oraz uzyska od odpowiednich władz b�d�cych wła�cicielami tych urz�dze� potwierdzenie informacji dostarczonych mu przez Zamawiaj�cego w ramach planu ich lokalizacji. Wykonawca zapewni wła�ciwe oznaczenie i zabezpieczenie przed uszkodzeniem tych instalacji i urz�dze� w czasie trwania budowy.

Wykonawca zobowi�zany jest umie�ci� w swoim harmonogramie rezerw� czasow� dla wszelkiego rodzaju Robót, które maj� by� wykonane w zakresie przeło�enia instalacji i urz�dze� podziemnych na Terenie Budowy i powiadomi� In�yniera i władze lokalne o zamiarze rozpocz�cia Robót. O fakcie przypadkowego uszkodzenia tych instalacji Wykonawca bezzwłocznie powiadomi In�yniera i zainteresowane władze oraz b�dzie z nimi współpracował dostarczaj�c wszelkiej pomocy potrzebnej przy dokonywaniu napraw. Wykonawca b�dzie odpowiada� za wszelkie spowodowane przez jego działania uszkodzenia instalacji na powierzchni ziemi i urz�dze� podziemnych wykazanych w dokumentach dostarczonych mu przez Zamawiaj�cego.

1.5.10. Ochrona istniej�cych kabli doziemnych

Miejsca kolizji i skrzy�owa� ulicy z kablami doziemnymi sieci uzbrojenia terenu, nale�y zabezpieczy� poprzez zało�enie dwudzielnych rur osłonowych zgodnie z ustaleniami zawartymi w dokumentacji projektowej. Przepusty kablowe z tworzyw sztucznych maj� na celu ochron� kabli przed uszkodzeniami mechanicznymi, chemicznymi i innymi.


11

1.5.11. Ograniczenie obci��e� osi pojazdów

Pojazdy lub ładunki powoduj�ce nadmierne obci��enie osiowe nie b�d� dopuszczone na �wie�o uko�czony fragment budowy i Wykonawca b�dzie odpowiedzialny za napraw� wszelkich Robót w ten sposób uszkodzonych, zgodnie z poleceniami In�yniera.

1.5.12. Bezpiecze�stwo i higiena pracy

Podczas realizacji Robót Wykonawca b�dzie przestrzega� przepisów dotycz�cych bezpiecze�stwa i higieny pracy.

W szczególno�ci Wykonawca ma obowi�zek zadba�, aby personel nie wykonywał pracy w warunkach niebezpiecznych, szkodliwych dla zdrowia oraz nie spełniaj�cych odpowiednich wymaga� sanitarnych.

Wykonawca zapewni i b�dzie utrzymywał wszelkie urz�dzenia zabezpieczaj�ce, socjalne oraz sprz�t i odpowiedni� odzie� dla ochrony �ycia i zdrowia osób zatrudnionych na budowie oraz dla zapewnienia bezpiecze�stwa publicznego.

Uznaje si�, �e wszelkie koszty zwi�zane z wypełnieniem wymaga� okre�lonych przepisami BHP nie podlegaj� odr�bnej zapłacie i s� uwzgl�dnione w Cenie podanej w Umowie.

1.5.13. Ochrona i utrzymanie Robót

Wykonawca b�dzie odpowiedzialny za ochron� Robót i za wszelkie materiały i urz�dzenia u�ywane do Robót od Daty Rozpocz�cia do daty wydania Potwierdzenia Zako�czenia przez In�yniera.

Wykonawca b�dzie utrzymywa� Roboty do czasu ostatecznego odbioru. Utrzymanie powinno by� prowadzone w taki sposób, aby budowla drogowa lub jej elementy były w zadowalaj�cym stanie przez cały czas, do momentu odbioru ostatecznego.

Je�li Wykonawca w ci�gu 24 godzin nie podejmie działa� w celu wypełnienia polecenia In�yniera dotycz�cego ochrony i utrzymania Robót, In�yniera b�dzie mógł wstrzyma� Roboty i podj�� wszelkie inne kroki, jakie uzna za odpowiednie.

1.5.14. Stosowanie si� do prawa i innych przepisów

Wykonawca zobowi�zany jest zna� wszystkie przepisy wydane przez władze centralne i miejscowe oraz inne przepisy i wytyczne, które s� w jakikolwiek sposób zwi�zane z Robotami i b�dzie w pełni odpowiedzialny za przestrzeganie tych praw, przepisów i wytycznych podczas prowadzenia Robót.

Wykonawca b�dzie przestrzega� praw patentowych i b�dzie w pełni odpowiedzialny za wypełnienie wszelkich wymaga� prawnych odno�nie wykorzystania opatentowanych urz�dze� lub metod i w sposób ci�gły b�dzie informowa� In�yniera o swoich działaniach, przedstawiaj�c kopie zezwole� i inne odno�ne dokumenty.


12

2. MATERIAŁY

2.1. �ródła uzyskania materiałów

Co najmniej na trzy tygodnie przed zaplanowanym wykorzystaniem jakichkolwiek materiałów przeznaczonych do Robót Wykonawca przedstawi szczegółowe informacje dotycz�ce proponowanego �ródła wytwarzania, zamawiania lub wydobywania tych materiałów i odpowiednie �wiadectwa bada� laboratoryjnych oraz próbki do zatwierdzenia przez In�yniera.

Zatwierdzenie partii (cz��ci) materiałów z danego �ródła nie oznacza automatycznie, �e wszelkie materiały z danego �ródła uzyskaj� zatwierdzenie.

Wykonawca zobowi�zany jest do prowadzenia bada� w celu udokumentowania, �e materiały uzyskane z dopuszczonego �ródła w sposób ci�gły spełniaj� wymagania Specyfikacji Technicznych w czasie post�pu Robót. 2.2. Pozyskiwanie materiałów miejscowych

Wykonawca odpowiada za uzyskanie pozwole� od wła�cicieli i odno�nych władz na pozyskanie materiałów z jakichkolwiek �ródeł miejscowych wł�czaj�c w to �ródła wskazane przez Zamawiaj�cego i jest zobowi�zany dostarczy� In�ynierowi wymagane dokumenty przed rozpocz�ciem eksploatacji �ródła.

Wykonawca przedstawi dokumentacj� zawieraj�c� raporty z bada� terenowych i laboratoryjnych oraz proponowan� przez siebie metod� wydobycia i selekcji do zatwierdzenia In�ynierowi.

Wykonawca ponosi odpowiedzialno�� za spełnienie wymaga� ilo�ciowych i jako�ciowych materiałów z jakiegokolwiek �ródła.

Wykonawca poniesie wszystkie koszty, w tym: opłaty, wynagrodzenia i jakiekolwiek inne koszty zwi�zane z dostarczeniem materiałów do Robót.

Humus i nadkład czasowo zdj�te z terenu ukopów i miejsc pozyskania piasku i �wiru b�d� formowane w hałdy i wykorzystane przy zasypce i rekultywacji terenu po uko�czeniu Robót.

Wszystkie odpowiednie materiały pozyskane z wykopów na Terenie Budowy lub z innych miejsc wskazanych w Umowie, b�d� wykorzystane do Robót lub odwiezione na odkład odpowiednio do wymaga� Umowy lub wskaza� In�yniera.

Z wyj�tkiem uzyskania na to pisemnej zgody In�yniera, Wykonawca nie b�dzie prowadzi� �adnych wykopów w obr�bie Terenu Budowy poza tymi, które zostały wyszczególnione w Umowie.

Eksploatacja �ródeł materiałów b�dzie zgodna z wszelkimi regulacjami prawnymi obowi�zuj�cymi na danym obszarze.

2.3. Inspekcja wytwórni materiałów

Wytwórnie materiałów mog� by� okresowo kontrolowane przez In�yniera w celu sprawdzenia zgodno�ci stosowanych metod produkcyjnych z wymaganiami. Próbki materiałów mog� by� pobierane w celu sprawdzenia ich wła�ciwo�ci. Wynik tych kontroli b�dzie podstaw� akceptacji okre�lonej partii materiałów pod wzgl�dem jako�ci.

W przypadku, gdy In�ynier b�dzie przeprowadzał inspekcj� wytwórni b�d� zachowane nast�puj�ce warunki:


13

a) In�ynier b�dzie miał zapewnion� współprac� i pomoc Wykonawcy oraz producenta materiałów w czasie przeprowadzania inspekcji,

b) In�ynier b�dzie miał wolny dost�p, w dowolnym czasie, do tych cz��ci wytwórni, gdzie odbywa si� produkcja materiałów przeznaczonych do realizacji Umowy.

2.4. Materiały nie odpowiadaj�ce wymaganiom

Materiały nie odpowiadaj�ce wymaganiom zostan� przez Wykonawc� wywiezione z Terenu Budowy, b�d� zło�one w miejscu wskazanym przez In�yniera. Je�li In�ynier zezwoli Wykonawcy na u�ycie tych materiałów do innych robót, ni� te, dla których zostały zakupione, to koszt tych materiałów zostanie przewarto�ciowany przez In�yniera.

Ka�dy rodzaj Robót, w którym znajduj� si� niezbadane i nie zaakceptowane materiały, Wykonawca wykonuje na własne ryzyko, licz�c si� z jego nieprzyj�ciem i niezapłaceniem. 2.5. Przechowywanie i składowanie materiałów

Wykonawca, zapewni aby tymczasowo składowane materiały, do czasu gdy b�d� one potrzebne do Robót, były zabezpieczone przed zanieczyszczeniem, zachowały swoj� jako�� i wła�ciwo�� do Robót i były dost�pne do kontroli przez In�yniera.

Miejsca czasowego składowania b�d� zlokalizowane w obr�bie Terenu Budowy w miejscach uzgodnionych z In�ynierem lub poza Terenem Budowy w miejscach zorganizowanych przez Wykonawc�. 2.6. Wariantowe stosowanie materiałów

Je�li Dokumentacja Projektowa lub ST przewiduj� mo�liwo�� wariantowego zastosowania rodzaju materiału w wykonywanych Robotach, Wykonawca powiadomi In�yniera o swoim zamiarze co najmniej 3 tygodnie przed u�yciem materiału, albo w terminie wcze�niejszym, je�li b�dzie to wymagane dla bada� prowadzonych przez In�yniera. Wybrany i zaakceptowany rodzaj materiału nie mo�e by� pó�niej zmieniany bez zgody In�yniera. 3. SPRZ�T

Wykonawca jest zobowi�zany do u�ywania jedynie takiego sprz�tu, który nie spowoduje niekorzystnego wpływu na jako�� wykonywanych Robót. Sprz�t u�ywany do Robót powinien by� zgodny z ofert� Wykonawcy i powinien odpowiada� pod wzgl�dem typów i ilo�ci wskazaniom zawartym w ST, PZJ lub projekcie organizacji Robót, zaakceptowanym przez In�yniera; w przypadku braku ustale� w takich dokumentach sprz�t powinien by� uzgodniony i zaakceptowany przez In�yniera.

Liczba i wydajno�� sprz�tu b�dzie gwarantowa� przeprowadzenie Robót zgodnie z zasadami okre�lonymi w Dokumentacji Projektowej, ST i wskazaniach In�yniera w terminie przewidzianym Umow�.

Sprz�t b�d�cy własno�ci� Wykonawcy lub wynaj�ty do wykonania Robót ma by� utrzymywany w dobrym stanie i gotowo�ci do pracy. B�dzie on zgodny z normami ochrony �rodowiska i przepisami dotycz�cymi jego u�ytkowania.

Wykonawca dostarczy In�ynierowi kopie dokumentów potwierdzaj�cych dopuszczenie sprz�tu do u�ytkowania, tam gdzie jest to wymagane przepisami.


14

Je�eli Dokumentacja Projektowa lub ST przewiduj� mo�liwo�� wariantowego u�ycia sprz�tu przy wykonywanych Robotach, Wykonawca powiadomi In�yniera o swoim zamiarze wyboru i uzyska jego akceptacj� przed u�yciem sprz�tu. Wybrany sprz�t, po akceptacji In�yniera, nie mo�e by� pó�niej zmieniany bez jego zgody.

Jakikolwiek sprz�t, maszyny, urz�dzenia i narz�dzia nie gwarantuj�ce zachowania warunków Umowy, zostan� przez In�yniera zdyskwalifikowane i niedopuszczone do Robót. 4. TRANSPORT

Wykonawca stosowa� si� b�dzie do ustawowych ogranicze� obci��enia na o� przy transporcie materiałów/sprz�tu na i z terenu Robót. Uzyska on wszelkie niezb�dne zezwolenia od władz co do przewozu nietypowych ładunków i w sposób ci�gły b�dzie o ka�dym takim przewozie powiadamiał In�yniera.

Wykonawca jest zobowi�zany do stosowania jedynie takich �rodków transportu, które nie wpłyn� niekorzystnie na jako�� wykonywanych Robót i wła�ciwo�ci przewo�onych materiałów. Liczba �rodków transportu b�dzie zapewnia� prowadzenie Robót zgodnie z zasadami okre�lonymi w Dokumentacji Projektowej, ST i wskazaniach In�yniera, w terminie przewidzianym Umow�.

�rodki transportu nie odpowiadaj�ce warunkom dopuszczalnych obci��e� na osie mog� by� u�yte przez Wykonawc� pod warunkiem przywrócenia do stanu pierwotnego u�ytkowanych dróg publicznych na koszt Wykonawcy.

Wykonawca b�dzie usuwa� na bie��co, na własny koszt, wszelkie zanieczyszczenia spowodowane jego pojazdami na drogach publicznych oraz dojazdach do Terenu Budowy.

5. WYKONANIE ROBÓT

5.1. Ogólne zasady wykonywania Robót

Wykonawca jest odpowiedzialny za prowadzenie Robót zgodnie z Umow� oraz za jako�� zastosowanych materiałów i wykonywanych Robót, za ich zgodno�� z Dokumentacj� Projektow�, wymaganiami ST, PZJ, projektu organizacji Robót oraz poleceniami In�yniera.

Wykonawca ponosi odpowiedzialno�� za dokładne wytyczenie w planie i wyznaczenie wysoko�ci wszystkich elementów Robót zgodnie z wymiarami i rz�dnymi okre�lonymi w Dokumentacji Projektowej lub przekazanymi na pi�mie przez In�yniera.

Nast�pstwa jakiegokolwiek bł�du spowodowanego przez Wykonawc� w wytyczeniu i wyznaczaniu Robót zostan�, je�li wymaga� tego b�dzie In�ynier, poprawione przez Wykonawc� na własny koszt.

Sprawdzenie wytyczenia Robót lub wyznaczenia wysoko�ci przez In�yniera nie zwalnia Wykonawcy od odpowiedzialno�ci za ich dokładno��.

Decyzje In�yniera dotycz�ce akceptacji lub odrzucenia materiałów i elementów Robót b�d� oparte na wymaganiach sformułowanych w Umowie, Dokumentacji Projektowej i w ST, a tak�e w normach i wytycznych. Przy podejmowaniu decyzji In�ynier uwzgl�dni wyniki bada� materiałów i Robót, rozrzuty normalnie wyst�puj�ce przy produkcji i przy badaniach materiałów, do�wiadczenia z przeszło�ci, wyniki bada� naukowych oraz inne czynniki wpływaj�ce na rozwa�an� kwesti�.


15

Polecenia In�yniera b�d� wykonywane nie pó�niej ni� w czasie przez niego wyznaczonym, po ich otrzymaniu przez Wykonawc�, pod gro�b� zatrzymania Robót. Skutki finansowe z tego tytułu ponosi Wykonawca. 6. KONTROLA JAKO�CI ROBÓT

6.1. Program zapewnienia jako�ci (PZJ)

Do obowi�zków Wykonawcy nale�y opracowanie i przedstawienie do aprobaty In�yniera programu zapewnienia jako�ci, w którym przedstawi on zamierzony sposób wykonywania Robót, mo�liwo�ci techniczne, kadrowe i organizacyjne gwarantuj�ce wykonanie Robót zgodnie z Dokumentacj� Projektow�, ST oraz poleceniami i ustaleniami przekazanymi przez In�yniera.

Program zapewnienia jako�ci b�dzie zawiera�: a) cz�� ogóln� opisuj�c�:

- organizacj� wykonania Robót, w tym terminy i sposób prowadzenia Robót, - organizacj� ruchu na budowie wraz z oznakowaniem Robót, - bhp, - wykaz zespołów roboczych, ich kwalifikacje i przygotowanie praktyczne, - wykaz osób odpowiedzialnych za jako�� i terminowo�� wykonania poszczególnych

elementów Robót, - system (sposób i procedur�) proponowanej kontroli i sterowania jako�ci�

wykonywanych Robót, - wyposa�enie w sprz�t i urz�dzenia do pomiarów i kontroli (opis laboratorium

własnego lub laboratorium, któremu Wykonawca zamierza zleci� prowadzenie bada�),

- sposób oraz form� gromadzenia wyników bada� laboratoryjnych, zapis pomiarów, nastaw mechanizmów steruj�cych a tak�e wyci�ganych wniosków i zastosowanych korekt w procesie technologicznym, proponowany sposób i form� przekazywania tych informacji In�ynierowi;

b) cz�� szczegółow� opisuj�c� dla ka�dego asortymentu Robót: - wykaz maszyn i urz�dze� stosowanych na budowie z ich parametrami technicznymi

oraz wyposa�eniem w mechanizmy do sterowania i urz�dzenia pomiarowo-kontrolne, - rodzaje i ilo�� rodków transportu oraz urz�dze� do magazynowania i załadunku

materiałów, spoiw, lepiszczy, kruszyw itp., - sposób zabezpieczenia i ochrony ładunków przed utrat� ich wła�ciwo�ci w czasie

transportu, - sposób i procedur� pomiarów i bada� (rodzaj i cz�stotliwo��, pobieranie próbek,

legalizacja i sprawdzanie urz�dze�, itp.) prowadzonych podczas dostaw materiałów, wytwarzania mieszanek i wykonywania poszczególnych elementów Robót,

- sposób post�powania z materiałami i Robotami nie odpowiadaj�cymi wymaganiom. 6.2. Zasady kontroli jako�ci Robót


16

Celem kontroli Robót b�dzie takie sterowanie ich przygotowaniem i wykonaniem, aby osi�gn�� zało�on� jako�� Robót.

Wykonawca jest odpowiedzialny za pełn� kontrol� Robót i jako�ci materiałów. Wykonawca zapewni odpowiedni system kontroli, wł�czaj�c personel, laboratorium, sprz�t, zaopatrzenie i wszystkie urz�dzenia niezb�dne do pobierania próbek i bada� materiałów oraz Robót.

Przed zatwierdzeniem systemu kontroli In�ynier mo�e za��da� od Wykonawcy przeprowadzenia bada� w celu zademonstrowania, �e poziom ich wykonywania jest zadowalaj�cy.

Wykonawca b�dzie przeprowadza� pomiary i badania materiałów oraz Robót z cz�stotliwo�ci� zapewniaj�c� stwierdzenie, �e Roboty wykonano zgodnie z wymaganiami zawartymi w Dokumentacji Projektowej i ST.

Minimalne wymagania co do zakresu bada� i ich cz�stotliwo�� s� okre�lone w ST, normach i wytycznych. W przypadku, gdy nie zostały one tam okre�lone, In�ynier ustali jaki zakres kontroli jest konieczny, aby zapewni� wykonanie Robót zgodnie z Umow�.

Wykonawca dostarczy In�ynierowi �wiadectwa, �e wszystkie stosowane urz�dzenia i sprz�t badawczy posiadaj� wa�n� legalizacj�, zostały prawidłowo wykalibrowane i odpowia-daj� wymaganiom norm okre�laj�cych procedury bada�.

In�ynier b�dzie mie� nieograniczony dost�p do pomieszcze� laboratoryjnych, w celu ich inspekcji.

In�ynier b�dzie przekazywa� Wykonawcy pisemne informacje o jakichkolwiek niedoci�gni�ciach dotycz�cych urz�dze� laboratoryjnych, sprz�tu, zaopatrzenia laboratorium, pracy personelu lub metod badawczych. Je�eli niedoci�gni�cia te b�d� tak powa�ne, �e mog� wpłyn�� ujemnie na wyniki bada�, In�ynier natychmiast wstrzyma u�ycie do Robót badanych materiałów i dopu�ci je do u�ycia dopiero wtedy, gdy niedoci�gni�cia w pracy laboratorium Wykonawcy zostan� usuni�te i stwierdzona zostanie odpowiednia jako�� tych materiałów.

Wszystkie koszty zwi�zane z organizowaniem i prowadzeniem bada� materiałów ponosi Wykonawca. 6.3. Pobieranie próbek

Próbki b�d� pobierane losowo. Zaleca si� stosowanie statystycznych metod pobierania próbek, opartych na zasadzie, �e wszystkie jednostkowe elementy produkcji mog� by� z jednakowym prawdopodobie�stwem wytypowane do bada�.

In�ynier b�dzie mie� zapewnion� mo�liwo�� udziału w pobieraniu próbek. Na zlecenie In�yniera Wykonawca b�dzie przeprowadza� dodatkowe badania tych

materiałów, które budz� w�tpliwo�ci co do jako�ci, o ile kwestionowane materiały nie zostan� przez Wykonawc� usuni�te lub ulepszone z własnej woli. Koszty tych dodatkowych bada� pokrywa Wykonawca tylko w przypadku stwierdzenia usterek; w przeciwnym przypadku koszty te pokrywa Zamawiaj�cy.

Pojemniki do pobierania próbek b�d� dostarczone przez Wykonawc� i zatwierdzone przez In�yniera. Próbki dostarczone przez Wykonawc� do bada� wykonywanych przez In�yniera b�d� odpowiednio opisane i oznakowane, w sposób zaakceptowany przez In�yniera. 6.4. Badania i pomiary


17

Wszystkie badania i pomiary b�d� przeprowadzone zgodnie z wymaganiami norm. W przypadku, gdy normy nie obejmuj� jakiegokolwiek badania wymaganego w ST, stosowa� mo�na wytyczne krajowe, albo inne procedury, zaakceptowane przez In�yniera.

Przed przyst�pieniem do pomiarów lub bada�, Wykonawca powiadomi In�yniera o rodzaju, miejscu i terminie pomiaru lub badania. Po wykonaniu pomiaru lub badania, Wykonawca przedstawi na pi�mie ich wyniki do akceptacji In�yniera. 6.5. Raporty z bada

Wykonawca b�dzie przekazywa� In�ynierowi kopie raportów z wynikami bada� jak najszybciej, nie pó�niej jednak ni� w terminie okre�lonym w programie zapewnienia jako�ci.

Wyniki bada� (kopie) b�d� przekazywane In�ynierowi na formularzach według dostarczonego przez niego wzoru lub innych, przez niego zaaprobowanych. 6.6. Badania prowadzone przez Inyniera

Dla celów kontroli jako�ci i zatwierdzenia, In�ynier uprawniony jest do dokonywania kontroli, pobierania próbek i badania materiałów u �ródła ich wytwarzania, i zapewniona mu b�dzie wszelka potrzebna do tego pomoc ze strony Wykonawcy i producenta materiałów.

In�ynier, po uprzedniej weryfikacji systemu kontroli Robót prowadzonego przez Wykonawc�, b�dzie ocenia� zgodno�� materiałów i Robót z wymaganiami ST na podstawie wyników bada� dostarczonych przez Wykonawc�.

In�ynier mo�e pobiera� próbki materiałów i prowadzi� badania niezale�nie od Wykonawcy, na swój koszt. Je�eli wyniki tych bada� wyka��, �e raporty Wykonawcy s� niewiarygodne, to In�ynier poleci Wykonawcy lub zleci niezale�nemu laboratorium przeprowa-dzenie powtórnych lub dodatkowych bada�, albo oprze si� wył�cznie na własnych badaniach przy ocenie zgodno�ci materiałów i Robót z Dokumentacj� Projektow� i ST. W takim przypadku całkowite koszty powtórnych lub dodatkowych bada� i pobierania próbek poniesione zostan� przez Wykonawc�. 6.7. Certyfikaty i deklaracje

In�ynier mo�e dopu�ci� do u�ycia tylko te materiały, które posiadaj�: 1. certyfikat na znak bezpiecze�stwa, wykazuj�cy �e zapewniono zgodno�� z kryteriami

technicznymi okre�lonymi na podstawie Polskich Norm, aprobat technicznych oraz wła�ciwych przepisów i dokumentów technicznych,

2. deklaracj� zgodno�ci lub certyfikat zgodno�ci z: * Polsk� Norm� lub * aprobat� techniczn�, w przypadku wyrobów, dla których nie ustanowiono Polskiej

Normy, je�eli nie s� obj�te certyfikacj� okre�lon� w pkt. 1. i które spełniaj� wymogi Specyfikacji Technicznej.

W przypadku materiałów, dla których w/w dokumenty s� wymagane przez ST, ka�da partia dostarczona do Robót b�dzie posiada� te dokumenty, okre�laj�ce w sposób jednoznaczny jej cechy.


18

Produkty przemysłowe musz� posiada� w/w dokumenty wydane przez producenta, a w razie potrzeby poparte wynikami bada� wykonanych przez niego. Kopie wyników tych bada� b�d� dostarczone przez Wykonawc� In�ynierowi.

Jakiekolwiek materiały, które nie spełniaj� tych wymaga� b�d� odrzucone. 6.8. Dokumenty budowy

(1) Dziennik Budowy

Dziennik Budowy jest wymaganym dokumentem prawnym obowi�zuj�cym Zamawiaj�cego i Wykonawc� w okresie od przekazania Wykonawcy Terenu Budowy do ko�ca okresu gwarancyjnego. Odpowiedzialno�� za prowadzenie Dziennika Budowy zgodnie z obowi�zuj�cymi przepisami spoczywa na Wykonawcy.

Zapisy w Dzienniku Budowy b�d� dokonywane na bie��co i b�d� dotyczy� przebiegu Robót, stanu bezpiecze�stwa ludzi i mienia oraz technicznej i gospodarczej strony budowy.

Ka�dy zapis w Dzienniku Budowy b�dzie opatrzony dat� jego dokonania, podpisem osoby, która dokonała zapisu, z podaniem jej imienia i nazwiska oraz stanowiska słu�bowego. Zapisy b�d� czytelne, dokonane trwał� technik�, w porz�dku chronologicznym, bezpo�rednio jeden pod drugim, bez przerw.

Zał�czone do Dziennika Budowy protokoły i inne dokumenty b�d� oznaczone kolejnym numerem zał�cznika i opatrzone dat� i podpisem Wykonawcy i In�yniera.

Do Dziennika Budowy nale�y wpisywa� w szczególno�ci: - dat� przekazania Wykonawcy Terenu Budowy, - dat� przekazania przez Zamawiaj�cego Dokumentacji Projektowej, - uzgodnienie przez In�yniera programu zapewnienia jako�ci i harmonogramów Robót, - terminy rozpocz�cia i zako�czenia poszczególnych elementów Robót, - przebieg Robót, trudno�ci i przeszkody w ich prowadzeniu, okresy i przyczyny przerw w

Robotach, - uwagi i polecenia In�yniera, - daty zarz�dzenia wstrzymania Robót, z podaniem powodu, - zgłoszenia i daty odbiorów Robót zanikaj�cych i ulegaj�cych zakryciu, cz��ciowych i

ostatecznych odbiorów Robót, - wyja�nienia, uwagi i propozycje Wykonawcy, - stan pogody i temperatur� powietrza w okresie wykonywania Robót podlegaj�cych

ograniczeniom lub wymaganiom szczególnym w zwi�zku z warunkami klimatycznymi, - zgodno�� rzeczywistych warunków geotechnicznych z ich opisem w Dokumentacji

Projektowej, - dane dotycz�ce czynno�ci geodezyjnych (pomiarowych) dokonywanych przed i w trakcie

wykonywania Robót, - dane dotycz�ce sposobu wykonywania zabezpieczenia Robót, - dane dotycz�ce jako�ci materiałów, pobierania próbek oraz wyniki przeprowadzonych

bada� z podaniem, kto je przeprowadzał, - wyniki prób poszczególnych elementów budowli z podaniem, kto je przeprowadzał, - inne istotne informacje o przebiegu Robót.


19

Propozycje, uwagi i wyja�nienia Wykonawcy, wpisane do Dziennika Budowy b�d� przedło�one In�ynierowi do ustosunkowania si�.

Decyzje In�yniera wpisane do Dziennika Budowy Wykonawca podpisuje z zaznaczeniem ich przyj�cia lub zaj�ciem stanowiska.

Wpis projektanta do Dziennika Budowy obliguje In�yniera do ustosunkowania si�. Projektant nie jest jednak stron� Umowy i nie ma uprawnie� do wydawania polece� Wykonawcy Robót. (2) Ksi�ga Obmiarów

Ksi�ga Obmiarów stanowi dokument pozwalaj�cy na rozliczenie faktycznego post�pu ka�dego z elementów Robót. Obmiary wykonanych Robót przeprowadza si� w sposób ci�gły w jednostkach przyj�tych w Przedmiarze Robót i wpisuje do Ksi�gi Obmiarów. (3) Dokumenty laboratoryjne

Dzienniki laboratoryjne, deklaracje zgodno�ci lub certyfikaty zgodno�ci materiałów, orzeczenia o jako�ci materiałów, recepty robocze i kontrolne wyniki bada� Wykonawcy b�d� gromadzone w formie uzgodnionej w programie zapewnienia jako�ci. Dokumenty te stanowi� zał�czniki do odbioru Robót. Winny by� udost�pnione na ka�de �yczenie In�yniera. (4) Pozostałe dokumenty budowy

Do dokumentów budowy zalicza si�, oprócz wymienionych w pkt. (1)-(3) nast�puj�ce dokumenty: a) pozwolenie na realizacj� zadania budowlanego, b) protokoły przekazania Terenu Budowy, c) umowy cywilno-prawne z osobami trzecimi i inne umowy cywilno-prawne, d) protokoły odbioru Robót, e) protokoły z narad i ustale�, f) korespondencj� na budowie. (5) Przechowywanie dokumentów budowy

Dokumenty budowy b�d� przechowywane na Terenie Budowy w miejscu odpowiednio zabezpieczonym.

Zagini�cie któregokolwiek z dokumentów budowy spowoduje jego natychmiastowe odtworzenie w formie przewidzianej prawem.

Wszelkie dokumenty budowy b�d� zawsze dost�pne dla In�yniera i przedstawiane do wgl�du na �yczenie Zamawiaj�cego.


20

7. OBMIAR ROBÓT

7.1. Ogólne zasady obmiaru Robót

Obmiar Robót b�dzie okre�la� faktyczny zakres wykonywanych Robót zgodnie z Dokumentacj� Projektow� i ST, w jednostkach ustalonych w Przedmiarze Robót.

Obmiaru Robót dokonuje Wykonawca po pisemnym zawiadomieniu In�yniera o zakresie obmierzonych Robót i terminie obmiaru, co najmniej 3 dni przed tym terminem.

Wyniki obmiaru b�d� wpisane do Ksi�gi Obmiarów. Jakikolwiek bł�d lub przeoczenie (opuszczenie) w ilo�ciach podanych w Przedmiarze

Robót lub gdzie indziej w Specyfikacjach Technicznych nie zwalnia Wykonawcy od obowi�zku uko�czenia wszystkich Robót. Bł�dne dane zostan� poprawione wg instrukcji In�yniera na pi�mie.

Obmiar Robót b�dzie przeprowadzony z cz�sto�ci� wymagan� do celu miesi�cznej płatno�ci na rzecz Wykonawcy lub w innym czasie okre�lonym w Umowie lub przez In�yniera. 7.2. Zasady okre�lania ilo�ci Robót i materiałów

Długo�ci i odległo�ci pomi�dzy wyszczególnionymi punktami skrajnymi b�d� obmierzone poziomo wzdłu� linii osiowej.

Je�li Specyfikacje Techniczne wła�ciwe dla danych Robót nie wymagaj� tego inaczej, obj�to�ci b�d� wyliczone w m3 jako długo�� pomno�ona przez �redni przekrój.

Ilo�ci, które maj� by� obmierzone wagowo, b�d� wa�one w tonach lub kilogramach zgodnie z wymaganiami Specyfikacji Technicznych.

7.3. Urz�dzenia i sprz�t pomiarowy

Wszystkie urz�dzenia i sprz�t pomiarowy stosowane w czasie realizacji i obmiaru Robót b�d� zaakceptowane przez In�yniera.

Urz�dzenia i sprz�t pomiarowy zostan� dostarczone przez Wykonawc�. Je�eli urz�dzenia te lub sprz�t wymagaj� bada� atestuj�cych to Wykonawca b�dzie posiada� wa�ne �wiadectwa legalizacji.

Wszystkie urz�dzenia pomiarowe b�d� przez Wykonawc� utrzymywane w dobrym stanie, w całym okresie trwania Robót. 7.4. Wagi i zasady waenia

Wykonawca dostarczy i zainstaluje urz�dzenia wagowe odpowiadaj�ce odno�nym wymaganiom Specyfikacji Technicznych. B�dzie utrzymywa� to wyposa�enie zapewniaj�c w sposób ci�gły zachowanie dokładno�ci wg norm zatwierdzonych przez In�yniera. 7.5. Czas przeprowadzenia obmiaru

Obmiary b�d� przeprowadzone przed cz��ciowym lub ostatecznym odbiorem odcinków Robót, a tak�e w przypadku wyst�powania dłu�szej przerwy w Robotach.

Obmiar Robót zanikaj�cych przeprowadza si� w czasie ich wykonywania.


21

Obmiar Robót podlegaj�cych zakryciu przeprowadza si� przed ich zakryciem. Roboty pomiarowe do obmiaru oraz nieodzowne obliczenia b�d� wykonane w sposób zrozumiały i jednoznaczny. 8. ODBIÓR ROBÓT

W zale�no�ci od ustale� odpowiednich ST i wymaga� In�yniera, Roboty podlegaj� nast�puj�cym etapom odbioru: a) odbiorowi Robót zanikaj�cych i ulegaj�cych zakryciu, b) odbiorowi cz��ciowemu, c) odbiorowi ostatecznemu, d) odbiorowi pogwarancyjnemu. 8.1. Odbiór Robót zanikaj�cych i ulegaj�cych zakryciu

Odbiór Robót zanikaj�cych i ulegaj�cych zakryciu polega na finalnej ocenie ilo�ci i jako�ci wykonywanych Robót, które w dalszym procesie realizacji ulegn� zakryciu.

Odbiór Robót zanikaj�cych i ulegaj�cych zakryciu b�dzie dokonany w czasie umo�liwiaj�cym wykonanie ewentualnych korekt i poprawek bez hamowania ogólnego post�pu Robót.

Odbioru Robót dokonuje In�ynier. Gotowo�� danej cz��ci Robót do odbioru zgłasza Wykonawca wpisem do Dziennika

Budowy i jednoczesnym powiadomieniem In�yniera. Odbiór b�dzie przeprowadzony niezwłocznie, nie pó�niej jednak ni� w ci�gu 3 dni roboczych od daty zgłoszenia wpisem do Dziennika Budowy i powiadomienia o tym fakcie In�yniera.

Jako�� i ilo�� Robót ulegaj�cych zakryciu ocenia In�ynier na podstawie dokumentów zawieraj�cych komplet wyników bada� laboratoryjnych i w oparciu o przeprowadzone pomiary, w konfrontacji z Dokumentacj� Projektow�, ST i uprzednimi ustaleniami.

8.2. Odbiór cz��ciowy

Odbiór cz��ciowy polega na ocenie ilo�ci i jako�ci wykonanych cz��ci Robót. Odbioru cz��ciowego Robót dokonuje si� wg zasad jak przy odbiorze ostatecznym Robót. Odbioru Robót dokonuje In�ynier. 8.3. Odbiór ostateczny Robót

Odbiór ostateczny polega na finalnej ocenie rzeczywistego wykonania Robót w odniesieniu do ich ilo�ci, jako�ci i warto�ci.

Całkowite zako�czenie Robót oraz gotowo�� do odbioru ostatecznego b�dzie stwierdzona przez Wykonawc� wpisem do Dziennika Budowy z bezzwłocznym powiadomieniem na pi�mie o tym fakcie In�yniera.

Odbiór ostateczny Robót nast�pi w terminie ustalonym w Umowie, licz�c od dnia potwierdzenia przez In�yniera zako�czenia Robót i przyj�cia dokumentów, o których mowa w punkcie 8.3.1.


22

Odbioru ostatecznego Robót dokona komisja wyznaczona przez Zamawiaj�cego w obecno�ci In�yniera i Wykonawcy. Komisja odbieraj�ca Roboty dokona ich oceny jako�ciowej na podstawie przedło�onych dokumentów, wyników bada� i pomiarów, ocenie wizualnej oraz zgodno�ci wykonania Robót z Dokumentacj� Projektow� i ST.

W toku odbioru ostatecznego Robót komisja zapozna si� z realizacj� ustale� przyj�tych w trakcie odbiorów Robót zanikaj�cych i ulegaj�cych zakryciu, zwłaszcza w zakresie wykonania Robót uzupełniaj�cych i Robót poprawkowych.

W przypadkach niewykonania wyznaczonych Robót poprawkowych lub Robót uzupełniaj�cych w warstwie �cieralnej lub Robotach wyko�czeniowych, komisja przerwie swoje czynno�ci i ustala nowy termin odbioru ostatecznego.

W przypadku stwierdzenia przez komisj�, �e jako�� wykonywanych Robót w poszczególnych asortymentach nieznacznie odbiega od wymaganej Dokumentacj� Projektow� i ST z uwzgl�dnieniem tolerancji i nie ma wi�kszego wpływu na cechy eksploatacyjne obiektu i bezpiecze�stwo ruchu, komisja dokona potr�ce�, oceniaj�c pomniejszon� warto�� wykonywanych Robót w stosunku do wymaga� przyj�tych w Umowie. 8.3.1. Dokumenty do odbioru ostatecznego

Podstawowym dokumentem do dokonania odbioru ostatecznego Robót jest protokół odbioru ostatecznego Robót sporz�dzony wg wzoru ustalonego przez Zamawiaj�cego.

Do odbioru ostatecznego Wykonawca jest zobowi�zany przygotowa� nast�puj�ce dokumenty: 1. Dokumentacj� Projektow� podstawow� z naniesionymi zmianami oraz dodatkow�, je�li

została sporz�dzona w trakcie realizacji Umowy. 2. Specyfikacje Techniczne (podstawowe z Umowy i ew. uzupełniaj�ce lub zamienne). 3. Recepty i ustalenia technologiczne. 4. Dzienniki Budowy i Ksi�g� Obmiarów (oryginały). 5. Wyniki pomiarów kontrolnych oraz bada� i oznacze� laboratoryjnych, zgodnie z ST i ew.

PZJ. 6. Deklaracje zgodno�ci lub certyfikaty zgodno�ci wbudowanych materiałów zgodnie z ST i

ew. PZJ. 7. Opini� technologiczn� sporz�dzon� na podstawie wszystkich wyników bada� i pomiarów

zał�czonych do dokumentów odbioru, wykonanych zgodnie z ST i PZJ. 8. Rysunki (dokumentacje) na wykonanie robót towarzysz�cych (np. na przeło�enie linii

telefonicznej, energetycznej, gazowej, o�wietlenia itp.) oraz protokoły odbioru i przekazania tych robót wła�cicielom urz�dze�.

9. Geodezyjn� inwentaryzacj� powykonawcz� Robót i sieci uzbrojenia terenu. 10. Kopi� mapy zasadniczej powstałej w wyniku geodezyjnej inwentaryzacji powykonawczej.

W przypadku, gdy wg komisji, Roboty pod wzgl�dem przygotowania dokumentacyjnego nie b�d� gotowe do odbioru ostatecznego, komisja w porozumieniu z Wykonawc� wyznaczy ponowny termin odbioru ostatecznego Robót.

Wszystkie zarz�dzone przez komisj� Roboty poprawkowe lub uzupełniaj�ce b�d� zestawione wg wzoru ustalonego przez Zamawiaj�cego.

Termin wykonania Robót poprawkowych i Robót uzupełniaj�cych wyznaczy komisja.


23

8.4. Odbiór pogwarancyjny

Odbiór pogwarancyjny polega na ocenie wykonanych Robót zwi�zanych z usuni�ciem wad stwierdzonych przy odbiorze ostatecznym i zaistniałych w okresie gwarancyjnym.

Odbiór pogwarancyjny b�dzie dokonany na podstawie oceny wizualnej obiektu z uwzgl�dnieniem zasad opisanych w punkcie 8.3. „Odbiór ostateczny Robót”. 9. PODSTAWA PŁATNO�CI

9.1. Ustalenia Ogólne

Podstaw� płatno�ci jest cena jednostkowa skalkulowana przez Wykonawc� za jednostk� obmiarow� ustalon� dla danej pozycji Kosztorysu ofertowego.

Dla pozycji kosztorysowych wycenionych ryczałtowo podstaw� płatno�ci jest warto�� (kwota) podana przez Wykonawc� w danej pozycji Kosztorysu ofertowego.

Cena jednostkowa lub kwota ryczałtowa pozycji Kosztorysowej b�dzie uwzgl�dnia� wszystkie czynno�ci, wymagania i badania składaj�ce si� na jej wykonanie, okre�lone dla tej Roboty w Specyfikacji Technicznej i w Dokumentacji Projektowej.

Ceny jednostkowe lub kwoty ryczałtowe Robót b�d� obejmowa�: - Robocizn� bezpo�redni� wraz z towarzysz�cymi kosztami - Warto�� zu�ytych Materiałów wraz z kosztami zakupu, magazynowania, ewentualnych

ubytków i transportu na Teren Budowy. - Roboty tymczasowe i instalacje, które mog� okaza� si� potrzebne w celu wykonania

Robót stałych. - Warto�� pracy Sprz�tu wraz z towarzysz�cymi kosztami - Koszty po�rednie, zysk kalkulacyjny oraz ka�de ryzyko, odpowiedzialno�� i zobowi�zanie

jasno wskazane lub wynikaj�ce z dokumentów, na których oparto Przetarg. - Podatki obliczane zgodnie z obowi�zuj�cymi przepisami.

B�dzie si� uwa�a�, �e koszty organizacyjne, zysk i koszty zobowi�za� rozło�one s� równomiernie we wszystkich cenach jednostkowych.

Do cen jednostkowych nie nale�y wlicza� podatku VAT. Ka�da pozycja Kosztorysu ofertowego, dla której płatno�� okre�lono ryczałtem i brak jest

dla niej harmonogramu dokonywania płatno�ci b�dzie opłacona po wykonaniu cało�ci robót obj�tych ryczałtem w sposób w pełni satysfakcjonuj�cy In�yniera. 9.2. Warunki Umowy i Wymagania Ogólne Specyfikacji Technicznej D.M.00.00.00

Koszt dostosowania si� do wymaga� Warunków Umowy i Wymaga� Ogólnych zawartych w Specyfikacji Technicznej D.M.00.00.00 obejmuje wszystkie warunki okre�lone w w/w dokumentach, a nie wyszczególnione w innych miejscach Przedmiaru Robót.

9.3. Objazdy, Przejazdy i Organizacja Ruchu

Koszt wybudowania objazdów/przejazdów i organizacji ruchu obejmuje:


24

a) Opracowanie oraz uzgodnienie z In�ynierem i odpowiednimi instytucjami Projektu Organizacji Ruchu na czas trwania budowy, wraz z dostarczeniem kopii Projektu In�ynierowi i wprowadzeniem dalszych zmian i uzgodnie� wynikaj�cych z post�pu Robót.

b) Ustawienie tymczasowego oznakowania i o�wietlenia zgodnie z wymaganiami bezpiecze�stwa ruchu.

c) Opłaty/dzier�awy terenu.

d) Przygotowanie terenu.

e) Konstrukcja tymczasowej nawierzchni, ramp, chodników, kraw��ników, barier, oznakowa� i drena�u.

f) Tymczasowa przebudowa urz�dze� obcych.

Koszt Utrzymania objazdów/przejazdów i organizacji ruchu obejmuje:

a) Oczyszczanie, przestawienie, przykrycie i usuniecie tymczasowych oznakowa� pionowych, poziomych, barier i �wiateł.

b) Utrzymanie płynno�ci ruchu publicznego.

Koszt Likwidacji objazdów/przejazdów i organizacji ruchu obejmuje:

a) Usuni�cie wbudowanych materiałów i oznakowania.

b) Doprowadzenie terenu do stanu pierwotnego.

10. PRZEPISY ZWI�ZANE

1. Ustawa z dnia 7 lipca 1994 - Prawo budowlane (Dz.U Nr 89 z 25.08.1994r, poz. 414 z pó�niejszymi zmianami).

2. Ustawa z dnia 17 maja 1989 roku - Prawo geodezyjne i kartograficzne (Dz. U. Nr 30, poz. 163 z pó�niejszymi zmianami).

3. Warunki Umowy.


25

D.01.01.01 ODTWORZENIE TRASY I PUNKTÓW WYSOKO�CIOWYCH

1. WST�P

1.1. Przedmiot Specyfikacji Technicznej (ST)

Przedmiotem niniejszej Specyfikacji Technicznej s� wymagania dotycz�ce wykonania i odbioru Robót zwi�zanych z wykonaniem odtworzenia osi trasy i jej punktów wysoko�ciowych w ramach remontu ulicy Al. J. Piłsudskiego w Łom�y na odcinku od ulicy Al. Legionów do ulicy Szosa Zambrowska (z wył�czeniem skrzy�owania z ulic� Zawadzk�). 1.2. Zakres stosowania ST

Specyfikacja Techniczna jest stosowana jako dokument przetargowy i kontraktowy przy zlecaniu i realizacji Robót wymienionych w punkcie 1.1. 1.3. Zakres Robót obj�tych ST

Ustalenia zawarte w niniejszej ST dotycz� prowadzenia robót zwi�zanych z odtworzeniem w terenie przebiegu trasy drogowej z Dokumentacj� Projektow� i obejmuj�:

� Sprawdzenie wyznaczenia punktów głównych osi trasy, � Wyznaczenie i utrwalenie reperów roboczych, � Uzupełnienie osi trasy dodatkowymi punktami, � Wyznaczenie przekrojów poprzecznych z ewentualnym wytyczeniem dodatkowych

przekrojów, � Zastabilizowanie punktów w sposób trwały, ochrona ich przed zniszczeniem oraz

oznakowanie w sposób ułatwiaj�cy odszukanie i ewentualne odtworzenie, � Wykonanie pomiarów bie��cych w miar� post�pu robót, zgodnie z Dokumentacj�

Projektow�. 1.4. Okre�lenia podstawowe

1.4.1. Punkty główne trasy – punkty załamania osi trasy, punkty kierunkowe oraz pocz�tkowy i ko�cowy punkt trasy.

1.4.2. Mapa zasadnicza – wielkoskalowe opracowanie kartograficzne, zawieraj�ce aktualne informacje o przestrzennym rozmieszczeniu obiektów ogólnogeograficznych oraz elementów ewidencji i budynków, a tak�e sieci uzbrojenia terenu.

Pozostałe okre�lenia s� zgodne z obowi�zuj�cymi, odpowiednimi polskimi normami oraz definicjami podanymi w ST D.M.00.00.00 „Wymagania ogólne”. 1.5. Ogólne wymagania dotycz�ce Robót

Wykonawca Robót jest odpowiedzialny za jako�� wykonanych Robót oraz za. ich zgodno�� z Dokumentacj� Projektow�, ST oraz poleceniami In�yniera.

Ogólne wymagania dotycz�ce Robót podano w ST D.M.00.00.00 „Wymagania ogólne”.


26

2. MATERIAŁY

2.1. Wymagania ogólne dotycz�ce materiałów

Wymagania ogólne dotycz�ce materiałów podano w ST D.M.00.00.00 „Wymagania ogólne” pkt. 2. 2.2. Rodzaje materiałów

Materiałami stosowanymi przy wykonywaniu Robót okre�lonych w pkt. 1.3 s� pale i paliki drewniane, b�d� inne materiały akceptowane przez In�yniera.

Do utrwalenia punktów głównych trasy i reperów roboczych nale�y stosowa� pale drewniane z gwo�dziem lub trzpienie stalowe (stabilizacja punktów w istniej�cej nawierzchni. Pale drewniane umieszczone w s�siedztwie punktów załamania trasy w czasie ich stabilizacji powinny mie� �rednic� 0,15÷0,20 m i długo�� 1,5÷1,7 m.

Do stabilizacji pozostałych punktów nale�y stosowa� paliki drewniane o długo�ci około 0,30 m i �rednicy 0,05÷0,08 m. 3. SPRZ�T

3.1. Wymagania ogólne dotycz�ce sprz�tu

Wymagania ogólne dotycz�ce sprz�tu podano w ST D.M.00.00.00 „Wymagania ogólne” pkt. 3. 3.2. Sprz�t do wykonania Robót

Do odtworzenia punktów wysoko�ciowych oraz osi trasy i przepustów, a tak�e wykonania inwentaryzacji powykonawczej nale�y stosowa� odpowiedni sprz�t geodezyjny: - teodolity lub tachimetry, - niwelatory, - dalmierze, - tyczki, - łaty, - ta�my stalowe i parciane.

Stosowany sprz�t powinien gwarantowa� uzyskanie wymaganej dokładno�ci przy pracach pomiarowych, jak i przy opracowaniach kartograficznych. 4. TRANSPORT

4.1. Wymagania ogólne

Ogólne wymagania dotycz�ce transportu podano w ST D.M.00.00.00. „Wymagania ogólne” pkt 4.


27

4.2. Wymagania dla transportu

Transport geodetów, sprz�tu geodezyjnego oraz materiałów potrzebnych do stabilizacji osi trasy i wyznaczenia zakresu robót mo�e odbywa� si� dowolnymi �rodkami transportowymi, spełniaj�ce wymagania dotycz�ce przepisów ruchu drogowego i BHP. 5. WYKONANIE ROBÓT


Ogólne wymagania dotycz�ce Robót podano w ST D.M.00.00.00 „Wymagania ogólne”. Prace pomiarowe powinny by� wykonane zgodnie z obowi�zuj�cymi instrukcjami GUGiK.

Zamawiaj�cy zobowi�zany jest wytyczy� i zastabilizowa� w terenie punkty główne osi trasy i dostarczy� Wykonawcy szkic wytyczenia trasy oraz wszelkie inne dane, niezb�dne di zidentyfikowania punktów głównych w terenie.

W oparciu o materiały dostarczone przez In�yniera, Wykonawca powinien przeprowadzi� obliczenia i pomiary geodezyjne niezb�dne do szczegółowego wytyczenia Robót.

Prace pomiarowe powinny by� wykonane przez osoby posiadaj�ce odpowiednie kwalifikacje i uprawnienia. Wykonawca ponosi odpowiedzialno�� za nast�pstwa niezgodno�ci wykonanych robót z Dokumentacja Projektow�, niniejszymi ST oraz zmianami wprowadzonymi w nich zawczasu przez In�yniera.

Wykonawca powinien natychmiast poinformowa� In�yniera o jakichkolwiek bł�dach wykrytych w wytyczeniu punktów głównych trasy. Bł�dy powinny by� usuni�te na koszt zamawiaj�cego.

Wykonawca powinien sprawdzi� czy rz�dne terenu okre�lone w Dokumentacji Projektowej s� zgodne z rzeczywistymi. Je�eli Wykonawca stwierdzi, �e rzeczywiste rz�dne istotnie ró�ni� si� od rz�dnych okre�lonych w Dokumentacji Projektowej to powinien powiadomi� o tym In�yniera. Wszelkie roboty dodatkowe, wynikaj�ce z ró�nic terenu podanych w Dokumentacji Projektowej i rz�dnych rzeczywistych, akceptowane przez Kierownika Projektu, zostan� wykonane na koszt Zamawiaj�cego. Zaniechanie powiadomienia In�yniera oznacza, �e roboty dodatkowe w takim przypadku obci�� Wykonawc�.

Wszystkie roboty, które bazuj� na pomiarach Wykonawcy nie mog� by� rozpocz�te przed zaakceptowaniem wyników pomiarów przez In�yniera.

Punkty wierzchołkowe, punkty główne terenu musz� by� zaopatrzone w oznaczenia okre�laj�ce w sposób wyra�ny i jednoznaczny charakterystyk� i poło�enie tych punktów. Forma i wzór tych oznacze� powinny by� zaakceptowane przez In�yniera.

Wykonawca jest odpowiedzialny za ochron� wszystkich punktów pomiarowych i ich oznacze� w czasie trwania robót. Je�eli znaki pomiarowe przekazane przez Zamawiaj�cego zostan� zniszczone przez Wykonawc� �wiadomie lub w skutek zaniedbania, a ich odtworzenie jest konieczne do dalszego prowadzenia robót, to zostan� one odtworzone na koszt Wykonawcy.

Wszystkie pozostałe prace pomiarowe konieczne dla prawidłowej realizacji robót nale�� do obowi�zków Wykonawcy.


28

5.2. Sprawdzenie wyznaczenia punktów głównych osi trasy

Punkty wierzchołkowe trasy i inne punkty główne do tyczenia powinny by� zastabilizowane w sposób trwały, przy u�yciu pali drewnianych lub trzpieni stalowych a tak�e dowi�zane do punktów pomocniczych, poło�onych poza granic� robót ziemnych.

Wykonawca powinien zało�y� roboczy punkt wysoko�ciowy (reper roboczy). Reper roboczy nale�y zło�y� poza granicami robót zwi�zanych z wykonaniem trasy

drogowej i obiektów towarzysz�cych. Jako repery robocze mo�na wykorzysta� punkty stałe na stabilnych, istniej�cych budowlach wzdłu� trasy drogowej. Dla przedmiotowego zadania nale�y zało�y� jeden reper roboczy.

Rz�dne reperu nale�y okre�li� z dokładno�ci� do 0.5cm stosuj�c niwelet� podwójn�. Repery robocze powinny by� wyposa�one w dodatkowe oznaczenia, zawieraj�ce wyra�ne i

jednoznaczne nazwy reperu i jego rz�dnej. 5.3. Wyznaczenie osi trasy

Tyczenie osi trasy nale�y wykona� w oparciu o Dokumentacj� Projektow� oraz inne dane geodezyjne przekazane przez Zamawiaj�cego.

O� trasy powinna by� wyznaczona w punktach głównych i w punktach po�rednich w odległo�ci zale�nej od charakterystyki terenu i ukształtowania trasy.

Dopuszczalne odchylenie sytuacyjne wytyczonej osi trasy w stosunku do Dokumentacji Projektowej nie mo�e by� wi�ksze ni� 5cm. Rz�dne punktów osi trasy nale�y wyznaczy� z dokładno�ci� do 1cm w stosunku do rz�dnych okre�lonych w Dokumentacji Projektowej.

Do utrwalenia osi jazdy w terenie nale�y u�y� odpowiednich pali drewnianych lub trzpieni stalowych, których usuni�cie dopuszczalne jest wówczas, gdy Wykonawca robót zast�pi je odpowiednimi palami po obu stronach osi, umieszczonymi poza granic� robót.

5.4. Wyznaczenie przekrojów poprzecznych

Wyznaczenie przekrojów poprzecznych obejmuje:

� wyznaczenie kraw�dzi jezdni i pobocza,

� wyznaczenie kraw�dzi nasypów i wykopów na powierzchni terenu (okre�lenie granicy robót ziemnych),

� wyznaczenie w czasie trwania robót ziemnych zarysu (konturów) nasypów i wykopów w przekrojach poprzecznych (tzw. Profilowanie przekrojów poprzecznych).

� Powinno by� wykonane zgodnie z Dokumentacj� Projektow� oraz w miejscach wymagaj�cych uzupełnienia dla poprawnego przeprowadzenia robót zaakceptowanych przez In�yniera.

Do wytyczenia kraw�dzi jezdni nale�y stosowa� szpilki stalowe a do wyznaczenia poboczy paliki drewniane.

Do wyznaczenia kraw�dzi nasypów i wykopów nale�y stosowa� dobrze widoczne paliki lub wiechy. Wiechy nale�y stosowa� w przypadku nasypów przekraczaj�cych 1 metr oraz wykopów gł�bszych ni� jeden metr. Odległo�� mi�dzy palikami lub wiechami nale�y


29

dostosowa� do ukształtowania terenu oraz geometrii trasy drogowej. Odległo�� ta co najmniej powinna odpowiada� odst�powi kolejnych przekrojów poprzecznych.

Profilowanie przekrojów poprzecznych musi umo�liwia� wykonanie warstwy wyrównawczej nawierzchni oraz nasypów i wykopów o kształcie zgodnym z dokumentacj� projektow�. Konieczne jest profilowanie przekrojów poprzecznych we wszystkich punktach głównych trasy, zgodnie z dokumentacj� projektow� oraz w innych dodatkowych punktach zaakceptowanych przez in�yniera.

6. KONTROLA JAKO�CI ROBÓT

6.1. Ogólne zasady kontroli jako�ci Robót

Ogólne zasady kontroli jako�ci Robót podano w ST D.M.00.00.00 „Wymagania ogólne” pkt. 6.

Kontrol� jako�ci prac pomiarowych zwi�zanych z odtworzeniem trasy i punktów wysoko�ciowych oraz wykonaniem pomiarów powykonawczych nale�y prowadzi� według ogólnych zasad okre�lonych w instrukcjach i wytycznych Głównego Urz�du Geodezji i Kartografii lub Głównego Geodety Kraju [2÷10]. 7. OBMIAR ROBÓT


Ogólne zasady obmiaru Robót podano w ST D.M.00.00.00 „Wymagania ogólne” pkt. 7.

7.2. Jednostka obmiarowa

Jednostk� obmiarow� Robót zwi�zanych z odtworzeniem osi trasy i punktów wysoko�ciowych w terenie jest 1 km trasy drogowej. 8. ODBIÓR ROBÓT

8.1. Ogólne zasady odbioru Robót

Ogólne zasady odbioru Robót podano w ST D.M.00.00.00 „Wymagania ogólne” pkt. 8. Obmiar robót nast�puje na podstawie szkiców i dzienników pomiarów geodezyjnych lub

protokołu z kontroli geodezyjnej, które Wykonawca przekłada In�ynierowi.

9. PODSTAWA PŁATNO�CI

9.1. Ogólne ustalenia dotycz�ce podstawy płatno�ci

Ogólne ustalenia dotycz�ce podstawy płatno�ci podano w ST D.M.00.00.00 „Wymagania ogólne” pkt. 9.


30

9.2. Cena jednostki obmiarowej

Płatno�� nale�y przyjmowa� na podstawie szkiców i dzienników pomiarów geodezyjnych lub protokółu z kontroli geodezyjnej (odtworzenie trasy) oraz po odbiorze skompletowanej dokumentacji geodezyjnej (pomiary powykonawcze).

Cena wykonania Robót obejmuje: a) dla otworzenia trasy:

- sprawdzenie wyznaczenia punktów głównych osi trasy i punktów wysoko�ciowych, - uzupełnienie osi trasy dodatkowymi punktami, - wyznaczenie dodatkowych punktów wysoko�ciowych - wyznaczenie przekrojów poprzecznych z ewentualnym wytyczeniem dodatkowych

przekrojów, - wyznaczenie osi i konturów oraz punktów wysoko�ciowych przepustów, - zastabilizowanie punktów w sposób trwały, ochrona ich przed zniszczeniem i

oznakowanie ułatwiaj�ce odszukanie i ewentualne odtworzenie, - odtworzenie istniej�cych punktów osnowy geodezyjnej,

b) dla pomiarów powykonawczych: - wykonanie pomiarów powykonawczych, - naniesieniem zmian na map� zasadnicz�.


10.1. Normy

1. PN-76/N-02207 Geodezja. Podstawowe nazwy, okre�lenia, oznaczenia.

10.2. Inne dokumenty

2. Instrukcja techniczna 0-1-Ogólne zasady wykonywania prac geodezyjnych. 3. Instrukcja techniczna G-1.-Geodezyjna osnowa pozioma. GUGiK, 1978. 4. Instrukcja techniczna G-2.-Wysoko�ciowa osnowa geodezyjna. GUGiK, 1983. 5. Instrukcja techniczna G-3.-Geodezyjna obsługa inwestycji, Główny Zarz�d Geodezji i

Kartografii, Warszawa 1979. 6. Wytyczne techniczne G-3.1.-Osnowy realizacyjne, GUGiK, 1983. 7. Wytyczne techniczne G-3.2.-Pomiary realizacyjne, GUGiK, 1983. 8. Instrukcja techniczna G-4.-Pomiary sytuacyjne i wysoko�ciowe, GUGiK, 1979.


31

D.01.02.02 ZDJ�CIE WARSTWY HUMUSU

1. WST�P


Przedmiotem n/n Specyfikacji Technicznej s� wymagania dotycz�ce wykonania i odbioru Robót zwi�zanych ze zdj�ciem warstwy humusu w ramach remontu ulicy Al. J. Piłsudskiego w Łom�y na odcinku od ulicy Al. Legionów do ulicy Szosa Zambrowska (z wył�czeniem skrzy�owania z ulic� Zawadzk�). 1.2. Zakres stosowania ST

Specyfikacja Techniczna jest stosowana jako dokument przetargowy i kontraktowy przy zlecaniu i realizacji Robót wymienionych w pkt.1.1. 1.3. Zakres Robót obj�tych ST

Ustalenia zawarte w n/n Specyfikacji Technicznej dotycz� zdj�cia warstwy humusu o grubo�ci 15 cm w ramach robót przygotowawczych wykonywanych na remontowanym odcinku drogi.

W przypadku wyst�pienia warstwy o innej mi��szo�ci ni� wymieniona, nale�y j� zebra� dostosowuj�c si� do warunków lokalnych. 1.4. Okre�lenia podstawowe

Stosowane okre�lenia podstawowe s� zgodne z obowi�zuj�cymi, odpowiednimi polskimi normami i definicjami podanymi w ST D.M.00.00.00 „Wymagania ogólne”. 1.5. Ogólne wymagania dotycz�ce Robót

Wykonawca Robót jest odpowiedzialny za jako�� ich wykonania oraz za zgodno�� z Dokumentacj� Projektow�, ST i poleceniami In�yniera.

Ogólne wymagania dotycz�ce Robót podano w ST D.M.00.00.00 „Wymagania ogólne”. 2. MATERIAŁY

Nie wyst�puj�. 3. SPRZ�T

3.1. Ogólne wymagania dotycz�ce sprz�tu

Ogólne wymagania dotycz�ce sprz�tu podano w ST D.M.00.00.00 „Wymagania ogólne”.


32

3.2. Sprz�t do wykonania Robót zwi�zanych z usuni�ciem humusu

Do wykonywania Robót zwi�zanych ze zdj�ciem warstwy humusu nale�y stosowa�: - spycharki, - równiarki, - sprz�t do r�cznego wykonywania robót ziemnych - w miejscach, gdzie prawidłowe

wykonanie Robót sprz�tem zmechanizowanym nie jest mo�liwe. 4. TRANSPORT

4.1. Ogólne wymagania dotycz�ce transportu

Ogólne wymagania dotycz�ce transportu podano w ST D.M.00.00.00 „Wymagania ogólne”. 4.2. Transport humusu

Humus nale�y przemieszcza� z zastosowaniem równiarek lub spycharek na pryzmy z przeznaczeniem do humusowania skarp i terenów zielonych.

Nadmiar humusu mo�e by� przewo�ony dowolnym transportem samochodowym. 5. WYKONANIE ROBÓT


Ogólne zasady wykonywania Robót podano w ST D.M.00.00.00 „Wymagania ogólne”. Wykonawca przedstawi In�ynierowi do akceptacji projekt organizacji i harmonogram

Robót, uwzgl�dniaj�ce warunki, w jakich wykonywane b�d� Roboty zwi�zane ze zdj�ciem humusu. 5.2. Zdj�cie warstwy humusu

Warstwa humusu powinna by� zdj�ta z przeznaczeniem do pó�niejszego u�ycia do humusowania. Zagospodarowanie humusu powinno by� zgodne z Dokumentacj� Projektow� i wskazaniami In�yniera. Humus nale�y zdejmowa� mechanicznie z zastosowaniem równiarek lub spycharek. W wyj�tkowych sytuacjach, gdy zastosowanie maszyn nie jest wystarczaj�ce dla prawidłowego wykonania Robót (zmienna grubo�� warstwy humusu) nale�y dodatkowo stosowa� r�czne wykonanie Robót jako uzupełnienie prac wykonywanych mechanicznie.

Warstw� humusu nale�y zdj�� z powierzchni całego pasa robót ziemnych oraz w innych miejscach okre�lonych w Dokumentacji Projektowej lub wskazaniach In�yniera. Humus nale�y zdj�� na pełn� gł�boko�� jego zalegania okre�lon� w Dokumentacji Projektowej lub wskazan� przez In�yniera na roboczo, według faktycznego stanu wyst�powania. Stan faktyczny b�dzie stanowił podstaw� do rozliczenia czynno�ci zwi�zanych ze zdj�ciem warstwy humusu.

Zdj�ty humus nale�y składowa� w regularnych pryzmach, za� jego nadmiar nale�y odwie�� transportem samochodowym w miejsce uzgodnione z Inwestorem.


33

Miejsca składowania humusu powinny by� przez Wykonawc� tak dobrane, aby humus był zabezpieczony przed zanieczyszczeniem, a tak�e naje�d�aniem przez pojazdy i zag�szczaniem. Nie nale�y zdejmowa� humusu w czasie intensywnych opadów i bezpo�rednio po nich, aby unikn�� zanieczyszczenia glin� lub innym gruntem nieorganicznym. 6. KONTROLA JAKO�CI ROBÓT


Ogólne zasady kontroli jako�ci Robót podano w ST D.M.00.00.00 „Wymagania ogólne”.

6.2. Kontrola jako�ci Robót zwi�zanych ze zdj�ciem humusu

Sprawdzenie jako�ci Robót polega na wizualnej ocenie kompletno�ci usuni�cia humusu z powierzchni pasa robót ziemnych, zgodnie z Dokumentacj� Projektow� i wskazaniami In�yniera. 7. OBMIAR ROBÓT


Ogólne zasady obmiaru Robót podano w ST D.M.00.00.00 „Wymagania ogólne”.


Jednostk� obmiarow� Robót zwi�zanych ze zdj�ciem warstwy humusu jest 1 m2 (metr kwadratowy), na podstawie Dokumentacji Projektowej i pomiarów w terenie. 8. ODBIÓR ROBÓT


Ogólne zasady odbioru Robót podano w ST D.M.00.00.00 „Wymagania ogólne”.

8.2. Sposób odbioru Robót

Roboty obj�te niniejsz� ST podlegaj� odbiorowi robót zanikaj�cych i ulegaj�cych zakryciu, który powinien by� dokonany po wykonaniu zdj�cia warstwy humusu wraz z hałdowaniem w pryzmy.

In�ynier oceni wyniki pomiarów przedło�onych przez Wykonawc� zgodnie z niniejsz� ST. W przypadku stwierdzenia usterek, In�ynier ustali zakres robót poprawkowych do wykonania, a Wykonawca wykona je na własny koszt w ustalonym terminie.



Ogólne ustalenia dotycz�ce podstawy płatno�ci podano w ST D.M.00.00.00 „Wymagania ogólne”.


34


Płatno�� za 1 m2 zdj�tego humusu nale�y przyjmowa� zgodnie z obmiarem i ocen� jako�ci Robót.

Cena jednostkowa wykonania Robót obejmuje zdj�cie humusu na pełn� gł�boko�� jego zalegania wraz z hałdowaniem w pryzmy w celu ponownego wykorzystania, lub z odwiezieniem na odkład w miejsce uzgodnione z zarz�dc� drogi, wraz z ewentualnymi kosztami przyj�cia na wysypisko. 10. PRZEPISY ZWI�ZANE

10.1. Normy

1. PN-S-02205 Drogi samochodowe. Roboty ziemne. Wymagania i badania.


35

D.01.02.04 ROZBIÓRKI ELEMENTÓW DRÓG

1. WST�P


Przedmiotem n/n Specyfikacji Technicznej s� wymagania dotycz�ce wykonania i odbioru Robót zwi�zanych z rozbiórk� elementów dróg w ramach remontu ulicy Al. J. Piłsudskiego w Łom�y na odcinku od ulicy Al. Legionów do ulicy Szosa Zambrowska (z wył�czeniem skrzy�owania z ulic� Zawadzk�). 1.2. Zakres stosowania ST

Specyfikacja Techniczna jest stosowana jako dokument przetargowy i kontraktowy przy zlecaniu i realizacji Robót wymienionych w pkt. 1.1. 1.3. Zakres Robót obj�tych ST

Ustalenia zawarte w n/n ST dotycz� rozbiórki elementów dróg i obejmuj�: a) rozebranie nawierzchni z mieszanek mineralno-bitumicznych; b) rozebranie podbudowy z chudego betonu; c) rozbiórka nawierzchni z betonowej kostki brukowej; d) rozebranie chodników z płyt betonowych; e) rozebranie kraw��ników betonowych i ław pod kraw��niki; f) rozebranie obrze�y betonowych; g) rozebranie nawierzchni z kostki kamiennej; h) rozebranie słupków do znaków drogowych; i) zdj�cie tablic znaków drogowych; j) rozebranie urz�dze� zabezpieczaj�cych ruch.


Okre�lenia podstawowe s� zgodne z obowi�zuj�cymi, odpowiednimi polskimi normami i definicjami podanymi w ST D.M.00.00.00 „Wymagania ogólne”. 1.5. Ogólne warunki dotycz�ce Robót


Wymagania ogólne dotycz�ce Robót podano w ST D.M.00.00.00 „Wymagania ogólne”. 2. MATERIAŁY

Nie wyst�puj�.


36

3. SPRZ�T


Wymagania ogólne dotycz�ce sprz�tu podano w ST D.M.00.00.00 „Wymagania ogólne”. 3.2. Sprz�t do rozbiórki

Do wykonania Robót zwi�zanych z rozbiórk� elementów dróg i przepustów nale�y stosowa�: - frezarki do nawierzchni, - spycharki, - ładowarki, - koparki, - zrywarki, - �urawie samochodowe, - samochody ci��arowe, - młoty pneumatyczne, - inne.

Drobne Roboty mo�na wykonywa� r�cznie przy zastosowaniu prostych narz�dzi pomocniczych. Sprz�t zastosowany do robót rozbiórkowych powinien uzyska� akceptacj� In�yniera. 4. TRANSPORT


Ogólne wymagania dotycz�ce transportu podano w ST D.M.00.00.00 „Wymagania ogólne”. 4.2. Transport materiałów z rozbiórki

Materiały z rozbiórki nale�y przewozi� transportem samochodowym. Sposób zagospodarowania materiałów rozbiórkowych oraz miejsce ich składowania

zostanie wskazane przez Inwestora.

5. WYKONANIE ROBÓT


Ogólne zasady wykonywania Robót podano w ST D.M.00.00.00 „Wymagania ogólne”.


37

5.2. Wykonanie rozbiórki

Podbudow� z chudego betonu i nawierzchni� z mieszanek mineralno-bitumicznych nale�y usuwa� mechanicznie w sposób okre�lony w Dokumentacji Projektowej lub przez In�yniera przy zastosowaniu sprz�tu wymienionego w pkt 3.

Niewielkie powierzchnie robót rozbiórkowych, jak w przypadku rozbiórek nawierzchni przy kraw��nikach, zjazdów z kostki, chodników i kraw��ników mo�na wykonywa� r�cznie.

Roboty rozbiórkowe nawierzchni nale�y prowadzi� w taki sposób, aby kraw�d� rozbieranej warstwy na styku z istniej�c� nawierzchni� była pionowa i prostopadła do osi drogi, nie mo�e by� postrz�piona.

Do usuni�cia nawierzchni z mieszanek mineralno-bitumicznych nale�y zastosowa� frezark� drogow� umo�liwiaj�c� frezowanie warstw nawierzchni na zimno na okre�lon� gł�boko��.

Materiał uzyskany z rozbiórki nawierzchni z mieszanek mineralno-bitumicznych nale�y odwie�� w miejsce uzgodnione z Inwestorem.

Wszystkie elementy mo�liwe do powtórnego wykorzystania powinny by� usuwane bez powodowania zb�dnych uszkodze� i powinny by� chroniony przed zanieczyszczeniami. Materiał rozbiórkowy mo�e zosta� powtórnie wykorzystany pod warunkiem spełnienia wymaganych parametrów technicznych. Wbudowane mog� by� tylko te materiały, które zgodnie z obowi�zuj�cymi przepisami s� dopuszczone do obrotu.

Materiał uzyskany z rozbiórek nale�y zagospodarowa� zgodnie z zaleceniami Inwestora.. Sposób post�powania z materiałem rozbiórkowym zostanie szczegółowo okre�lony w Warunkach Umowy pomi�dzy Inwestorem a Wykonawc�.

Pozostałe elementy i materiały rozbiórkowe, nie nadaj�ce si� do powtórnego zu�ycia, nale�y zagospodarowa� zgodnie z Ustaw� o odpadach (Dz. U. z dnia 20 czerwca 2001 r.). Bezu�yteczne elementy i materiały powinny by� wywiezione na wysypisko, b�d� w miejsce wskazane przez In�yniera.

Ewentualne doły powstałe po rozbiórce elementów dróg znajduj�ce si� w miejscach, gdzie zgodnie z Dokumentacj� Projektow� b�d� wykonywane wykopy drogowe powinny by� tymczasowo zabezpieczone. W szczególno�ci nale�y zapobiec gromadzeniu si� w nich wody opadowej. Wszystkie pozostałe doły nale�y wypełni� gruntem do poziomu okre�lonego w Dokumentacji Projektowej i zag��ci� zgodnie z wymaganiami okre�lonymi w SST D.02.03.01. „Roboty ziemne”. 6. KONTROLA JAKO�CI ROBÓT


Ogólne zasady kontroli jako�ci Robót podano w ST D.M.00.00.00 „Wymagania ogólne”. 6.2. Kontrola prawidłowo�ci wykonania robót rozbiórkowych

Sprawdzenie jako�ci Robót polega na sprawdzeniu kompletno�ci wykonanych robót rozbiórkowych.

Zag�szczenie gruntu wypełniaj�cego doły po usuni�tych elementach powinno spełnia� odpowiednie wymagania okre�lone w PN-S-02205 [1].


38

7. OBMIAR ROBÓT




Jednostk� obmiarow� Robót zwi�zanych z rozbiórk� jest: - dla elementów betonowych (ław pod kraw��niki) - 1 m3 (metr sze�cienny), - dla podbudów, nawierzchni i chodników - 1 m2 (metr kwadratowy), - dla kraw��ników, obrze�y betonowych i urz�dze� zabezpieczaj�cych ruch - 1 m (metr), - dla znaków drogowych - 1 szt. (sztuka). 8. ODBIÓR ROBÓT



8.2. Sposób odbioru Robót

Roboty obj�te niniejsz� ST obejmuj�: - odbiór robót zanikaj�cych i ulegaj�cych zakryciu, - odbiór ostateczny, zgodnie z zasadami podanymi w ST D.M.00.00.00 „Wymagania ogólne”. 9. PODSTAWA PŁATNO�CI




Płatno�� za 1 m3 rozebranej ławy betonowej, za 1 m2 podbudowy, nawierzchni i chodnika, za 1 m kraw��nika, obrze�a i urz�dzenia zabezpieczaj�cego ruch oraz za 1 szt. znaku drogowego zostanie dokonana na podstawie obmiaru i oceny jako�ci Robót w oparciu o pomiary i badania.

Cena jednostkowa wykonania Robót obejmuje: a) dla rozbiórki warstw podbudowy i nawierzchni :

- wyznaczenie powierzchni przeznaczonej do rozbiórki, - rozebranie nawierzchni/podbudowy, - załadunek i wywiezienie materiałów z rozbiórki, - zagospodarowanie materiałów rozbiórkowych zgodnie z zaleceniami inwestora, - wyrównanie podło�a i uporz�dkowanie terenu rozbiórki;


39

b) dla rozbiórki znaków drogowych: - demonta� tarcz znaków drogowych ze słupków, - odkopanie i wydobycie słupków do znaków drogowych i słupków prowadz�cych, - zasypanie dołów po słupkach wraz z zag�szczeniem do uzyskania Is≥1,00 wg

BN-77/8931-12 [2], - załadunek i wywiezienie materiałów z rozbiórki, - zagospodarowanie materiałów rozbiórkowych zgodnie z zaleceniami inwestora, - uporz�dkowanie terenu rozbiórki;

c) dla elementów betonowych, kraw��ników, obrze�y i urz�dze� zabezpieczaj�cych ruch: - odkopanie fundamentów, ław, umocnie� itp. elementów, - rozebranie elementów betonowych, - załadunek i wywiezienie materiałów z rozbiórki, - zagospodarowanie gruzu zgodnie z zaleceniami inwestora okre�lonymi w SIWZ, - ewentualny koszt przyj�cia i składowania gruzu na wysypisku, - zasypanie dołów (wykopów) gruntem z zag�szczeniem do uzyskania Is≥1,00 wg

BN-77/8931-12 [2], - uporz�dkowanie terenu rozbiórki;

d) dla chodników i zjazdów: - rozebranie elementów chodnika, zjazdu, - odkopanie i wydobycie elementów fundamentowych, - zasypanie dołów wraz z zag�szczeniem do uzyskania Is≥1,00 wg BN-77/8931-12 [2], - załadunek i wywiezienie materiałów z rozbiórki, - zagospodarowanie materiałów rozbiórkowych zgodnie z zaleceniami inwestora, - ewentualny koszt przyj�cia i składowania gruzu na wysypisku, - uporz�dkowanie terenu rozbiórki;


10.1. Normy

1. PN-S-02205 Drogi samochodowe. Roboty ziemne. Wymagania i badania. 2. BN-77/8931-12 Drogi samochodowe. Oznaczanie wska�nika zag�szczenia gruntu.


40

D.01.03.02 PRZEBUDOWA KABLOWYCH LINII ENERGETYCZNYCH ORAZ PRZEBUDOWA LATARNI O�WIETLENIA ULICZNEGO PRZY REMONCIE ULIC

1. WST�P

1.1. Przedmiot Specyfikacji Technicznej

Przedmiotem niniejszej specyfikacji technicznej (ST) s� wymagania dotycz�ce wykonania i odbioru kablowych linii energetycznych oraz przebudowa latarni o�wietlenia ulicznego w ramach remontu ulicy Al. J. Piłsudskiego w Łom�y na odcinku od ulicy Al. Legionów do ulicy Szosa Zambrowska (z wył�czeniem skrzy�owania z ulic� Zawadzk�). 1.2. Zakres stosowania Specyfikacji Technicznej

Specyfikacja Techniczna jest stosowana jako dokument przetargowy i kontraktowy przy zlecaniu i realizacji Robót wymienionych w punkcie 1.1. 1.3. Zakres robót obj�tych Specyfikacj�

Ustalenia zawarte w niniejszej specyfikacji maj� zastosowanie do przebudowy linii kablowych oraz latarni o�wietleniowych koliduj�cych z remontem ulic. 1.4. Okre�lenia podstawowe

1.4.1. Linia kablowa - kabel wielo�yłowy lub wi�zka kabli jedno�yłowych w układzie wielofazowym albo kilka kabli jedno- lub wielo�yłowych poł�czonych równolegle, ł�cznie z osprz�tem, uło�one na wspólnej trasie i ł�cz�ce zaciski tych samych dwóch urz�dze� elektrycznych jedno- lub wielofazowych.

1.4.2. Trasa kablowa - pas terenu, w którym uło�one s� jedna lub wi�cej linii kablowych.

1.4.3. Napi�cie znamionowe linii - napi�cie mi�dzyprzewodowe, na które linia kablowa została zbudowana.

1.4.4. Osprz�t linii kablowej - zbiór elementów przeznaczonych do ł�czenia, rozgał�ziania lub zako�czenia kabli, odległo�� mi�dzy rzutami pionowymi przedmiotów.

1.4.5. Osłona kabla - konstrukcja przeznaczona do ochrony kabla przed uszkodzeniami mechanicznymi, chemicznymi i działaniem łuku elektrycznego.

1.4.6. Przykrycie - słoma uło�ona nad kablem w celu ochrony przed mechanicznym uszkodzeniem od góry.

1.4.7. Przegroda - osłona uło�ona wzdłu� kabla w celu oddzielenia go od s�siedniego kabla lub od innych urz�dze�.

1.4.8. Skrzy�owanie - takie miejsce na trasie linii kablowej, w którym jakakolwiek cz�� rzutu poziomego linii kablowej przecina lub pokrywa jak�kolwiek cz�� rzutu poziomego innej linii kablowej lub innego urz�dzenia podziemnego.


41

1.4.9. Zbli�enie - takie miejsce na trasie linii kablowej, w którym odległo�� mi�dzy lini� kablow�, urz�dzeniem podziemnym lub drog� komunikacyjn� itp. jest mniejsza ni� odległo�� dopuszczalna dla danych warunków układania bez stosowania przegród lub osłon zabezpieczaj�cych i w których nie wyst�puje skrzy�owanie.

1.4.10. Przepust kablowy - konstrukcja o przekroju okr�głym przeznaczona do ochrony kabla przed uszkodzeniami mechanicznymi, chemicznymi i działaniem łuku elektrycznego.

1.4.11. Dodatkowa ochrona przeciwpora�eniowa - ochrona cz��ci przewodz�cych, dost�pnych w wypadku pojawienia si� na nich napi�cia w warunkach zakłóceniowych.

1.4.12. Słup o�wietleniowy - konstrukcja wsporcza osadzona bezpo�rednio w gruncie, słu��ca do zamocowania oprawy o�wietleniowej na wysoko�ci nie wi�kszej ni� 14 m.

1.4.13. Wysi�gnik - element rurowy ł�cz�cy słup o�wietleniowy z opraw�.

1.4.14. Oprawa o�wietleniowa - urz�dzenie słu��ce do rozdziału, filtracji i przekształcania strumienia �wietlnego wysyłanego przez �ródło �wiatła, zawieraj�ce wszystkie niezb�dne detale do przymocowania i poł�czenia z instalacj� elektryczn�.

Pozostałe okre�lenia podstawowe s� zgodne z normami PN-61/E-01002 [1], PN-84/E-02051 [2] i definicjami podanymi w ST D-M-00.00.00 “Wymagania ogólne”. 1.5. Ogólne wymagania dotycz�ce robót

Ogólne wymagania dotycz�ce robót podano w ST D-M-00.00.00 „Wymagania ogólne”. Wykonawca przed przyst�pieniem do wykonywania robót, powinien przedstawi� do aprobaty In�yniera program zapewnienia jako�ci (PZJ).

2. MATERIAŁY

2.1. Ogólne wymagania

Ogólne wymagania dotycz�ce materiałów podano w ST D-M-00.00.00 “Wymagania ogólne”. 2.2. Rodzaje materiałów

Wszystkie zakupione przez Wykonawc� materiały, dla których normy PN i BN przewiduj� posiadanie za�wiadczenia o jako�ci lub atestu, powinny by� zaopatrzone przez producenta w taki dokument. Inne materiały powinny by� wyposa�one w takie dokumenty na �yczenie In�yniera. 2.2.1. Kable

Przy przebudowie istniej�cych linii kablowych lub budowie nowych nale�y stosowa� kable uzgodnione z zakładem energetycznym oraz zgodne z dokumentacj� projektow�.

Je�eli dokumentacja projektowa nie przewiduje inaczej, to w kablowych liniach elektroenergetycznych nale�y stosowa� nast�puj�ce typy kabli:

� YAKXS wg PN-76/E-90301 [7] o napi�ciu znamionowym do 1 kV, � YHAKX wg PN-76/E-90306 [9] lub HAKnFtA wg PN-76/E-90251 [5] o napi�ciu

znamionowym od 1 do 30kV, � YKSY wg PN-76/E-90304 [8] dla linii sygnalizacyjnych.


42

Przekrój �ył kabli powinien by� dobrany w zale�no�ci od dopuszczalnego spadku napi�cia i dopuszczalnej temperatury nagrzania kabla przez pr�dy robocze i zwarciowe wg zarz�dzenia MGiE [24] oraz powinien spełnia� wymagania skuteczno�ci zerowania w instalacjach zerowanych wg zarz�dzenia Ministra Przemysłu [23].

B�bny z kablami nale�y przechowywa� w pomieszczeniach pokrytych dachem, na utwardzonym podło�u. 2.2.2. Mufy i głowice kablowe

Mufy i głowice powinny by� dostosowane do typu kabla, jego napi�cia znamionowego, przekroju i liczby �ył oraz do mocy zwarcia, wyst�puj�cych w miejscach ich zainstalowania. Mufy przelotowe kabli o powłoce metalowej o napi�ciu znamionowym wy�szym ni� 1 kV powinny mie� wkładki metalowe do ł�czenia z powłokami metalowymi ł�czonych kabli. Mufy i głowice kablowe powinny by� zgodne z postanowieniami PN-74/E-06401 [3]. 2.2.3. Piasek

Piasek do układania kabli w gruncie powinien odpowiada� wymaganiom BN-87/6774-04. 2.2.4. Folia

Foli� nale�y stosowa� do ochrony kabli przed uszkodzeniami mechanicznymi. Zaleca si� stosowanie folii kalendrowanej z uplastycznionego PCW o grubo�ci od 0,4 do 0,6 mm, gat. I. Dla ochrony kabli o napi�ciu znamionowym do 1 kV nale�y stosowa� foli� koloru niebieskiego, a przy napi�ciach od 1 do 30 kV, koloru czerwonego.

Szeroko�� folii powinna by� taka dobrana, aby przykrywała uło�one kable, lecz nie w��sza ni� 20 cm. Folia powinna spełnia� wymagania BN-68/6353-03 [15]. 2.2.5. Przepusty kablowe

Przepusty kablowe powinny by� wykonane z materiałów niepalnych, z tworzyw sztucznych lub stali, wytrzymałych mechanicznie, chemicznie i odpornych na działanie łuku elektrycznego.

Rury u�ywane na przepusty powinny by� dostatecznie wytrzymałe na działanie sił �ciskaj�cych, z jakimi nale�y liczy� si� w miejscu ich uło�enia. Wn�trza �cianek powinny by� gładkie lub powleczone warstw� wygładzaj�c� ich powierzchni�, dla ułatwienia przesuwania si� kabli.

Zaleca si� stosowanie na przepusty kablowe rur stalowych lub rur z polichlorku winylu (PCW) o �rednicy wewn�trznej nie mniejszej ni� 110 mm dla kabli do 1 kV i �rednicy 160 mm dla kabli od 1 do 30 kV.

Rury stalowe powinny odpowiada� wymaganiom normy PN-80/H-74219 [12], a rury PCW normy PN- 80/89205 [11].

Rury na przepusty kablowe nale�y przechowywa� na utwardzonym placu, w miejscach zabezpieczonych przed działaniem sił mechanicznych. 2.2.6. Osprz�t o�wietleniowy

2.2.6.1. Fundamenty prefabrykowane pod słup o�wietleniowy

Zastosowano fundamenty prefabrykowane o wytrzymało�ci katalogowo dobranej do obci��enia naporu wiatru stosowanych opraw. W ka�dym przypadku nale�y uzyska� aprobat� techniczn� producenta, a przy indywidualnym wykonaniu nale�y przedło�y� obliczenia wytrzymało�ciowe wykonane przez uprawnionego konstruktora.


43

2.2.6.2. Słupy o�wietleniowe stalowe

Słupy o�wietleniowe pochodz�ce z rozbiórki. Słupy powinny przenie�� obci��enia wynikaj�ce z zawieszenia opraw i parcia wiatru. W dolnej cz��ci powinny posiada� wn�k� zamykan� drzwiczkami. We wn�ce nale�y zamontowa� tabliczki zaciskowe zgodne z projektem - istniej�ce.

2.2.6.3. Oprawy o�wietleniowe

Zastosowane oprawy o�wietleniowe pochodz�ce z rozbiórki, odpowiadaj�ce standardom okre�lonym przez normy PN-EN 60598.

2.2.6.4. Przewody

Przewody typu: DY, LY, 750V lub produkt równowa�ny tej samej jako�ci. Przewody powinny spełnia� wymagania PN-74/E-90184.

3. SPRZ�T


Wykonawca jest zobowi�zany do u�ywania jedynie takiego sprz�tu, który nie spowoduje niekorzystnego wpływu na jako�� wykonywanych robót, zarówno w miejscu tych robót, jak te� przy wykonywaniu czynno�ci pomocniczych oraz w czasie transportu, załadunku i wyładunku materiałów, sprz�tu itp.

Sprz�t u�ywany przez Wykonawc� powinien uzyska� akceptacj� In�yniera. Liczba i wydajno�� sprz�tu powinna gwarantowa� wykonanie robót zgodnie z zasadami okre�lonymi w dokumentacji projektowej, ST i wskazaniach In�yniera w terminie przewidzianym kontraktem. 3.2. Sprz�t do wykonania linii kablowej

Wykonawca przyst�puj�cy do przebudowy linii kablowej winien wykaza� si� mo�liwo�ci� korzystania z nast�puj�cych maszyn i sprz�tu, gwarantuj�cych wła�ciw� jako�� robót: - spawarki transformatorowej, - zag�szczarki wibracyjnej spalinowej, - r�cznego zestawu �widrów do wiercenia poziomego otworów do Ø 15 cm, - wci�garki mechanicznej z nap�dem elektrycznym od 5 do 10 t., - zespołu pr�dotwórczego trójfazowego, przewo�nego 20 kVA, - koparki przedsi�biernej, - samochodu specjalnego z platform� i balkonem, - spawarki, - zag�szczarki wibracyjnej

4. TRANSPORT


Wykonawca jest zobowi�zany do stosowania jedynie takich �rodków transportu, które nie wpłyn� niekorzystnie na jako�� wykonywanych robót.

Liczba �rodków transportu powinna gwarantowa� prowadzenie robót zgodnie z zasadami okre�lonymi w dokumentacji projektowej, ST i wskazaniach In�yniera, w terminie przewidzianym kontraktem.


44

4.2. �rodki transportu

Wykonawca przyst�puj�cy do przebudowy linii kablowej powinien wykaza� si� mo�liwo�ci� korzystania z nast�puj�cych �rodków transportu: - samochodu skrzyniowego do 5t, - samochodu dostawczego do 0,9t, - przyczepy do przewo�enia kabli, - samochodu samowyładowczego, - ci�gnika kołowego. - �urawia samochodowego o ud�wigu 10 t.

Na �rodkach transportu przewo�one materiały powinny by� zabezpieczone przed ich przemieszczaniem i układane zgodnie z warunkami transportu wydanymi przez ich wytwórc�.

5. WYKONANIE ROBÓT

5.1. Przebudowa linii kablowych

Przy przebudowie i budowie dróg, wyst�puj�ce elektroenergetyczne lub sygnalizacyjne linie kablowe, które nie spełniaj� wymaga� PN-76/E-05125 [2] powinny by� przebudowane. Metoda przebudowy uzale�niona jest od warunków technicznych wydawanych przez u�ytkownika linii. Warunki te okre�laj� ogólne zasady przebudowy i okres, w którym mo�liwe jest odł�czenie napi�cia w linii przebudowywanej.

Wykonawca powinien opracowa� i przedstawi� do akceptacji In�yniera harmonogram robót, zawieraj�cy uzgodnione z u�ytkownikiem okresy wył�czenia napi�cia w przebudowywanych liniach kablowych.

Je�eli dokumentacja projektowa nie przewiduje inaczej to koliduj�ce linie kablowe nale�y przebudowywa� zachowuj�c nast�puj�c� kolejno�� robót: - wybudowanie nowego niekoliduj�cego z drog� odcinki linii maj�cego parametry nie

gorsze ni� przebudowywana linia kablowa, - wył�czenie napi�cia zasilaj�cego t� lini�, - wykonanie podł�czenia nowego odcinka linii z istniej�cym, poza obszarem kolizji z drog�, - zdemontowanie kolizyjnego odcinka linii.

Przebudow� linii nale�y wykonywa� zgodnie z normami i przepisami budowy oraz bezpiecze�stwa i higieny pracy [22]. 5.2. Demonta� linii kablowej

Demonta� kolizyjnego odcinka linii kablowej nale�y wykona� zgodnie z dokumentacj� projektow�, ST oraz zaleceniami u�ytkownika tej linii. Wykonawca ma obowi�zek wykonania demonta�u linii kablowej w mo�liwie taki sposób, aby jej elementy nie zostały uszkodzone lub zniszczone.

W przypadku niemo�no�ci zdemontowania elementów linii bez ich uszkodzenia, Wykonawca powinien powiadomi� o tym In�yniera i uzyska� od niego zgod� na jej uszkodzenie lub zniszczenie.

W szczególnych przypadkach Wykonawca mo�e pozostawi� element linii bez jego demonta�u, o ile uzyska na to zgod� In�yniera.

Wszelkie wykopy zwi�zane z odkopaniem linii kablowej powinny by� zasypane gruntem zag�szczanym warstwami co 20 cm i wyrównane do poziomu istniej�cego terenu.

Wykonawca zobowi�zany jest do nieodpłatnego przekazania Zamawiaj�cemu wszystkich materiałów pochodz�cych z demonta�u i dostarczenie ich do wskazanego miejsca.


45

5.3. Rowy pod kable

Rowy pod kable nale�y wykonywa� za pomoc� sprz�tu mechanicznego lub r�cznie w zale�no�ci od warunków terenowych i podziemnego uzbrojenia terenu, po uprzednim wytyczeniu ich tras przez słu�by geodezyjne. Wymiary poprzeczne rowów uzale�nione s� od rodzaju kabli i ich ilo�ci układanych w jednej warstwie.

Gł�boko�� rowu okre�lona jest gł�boko�ci� uło�enia kabla wg punktu 5.4.4 powi�kszon� o 10 cm, natomiast szeroko�� dna rowu obliczamy ze wzoru:

S = nd + (n-1) a + 20 [cm]

gdzie: n - ilo�� kabli w jednej warstwie, d - suma �rednic zewn. Wszystkich kabli w warstwie, a - suma odległo�ci pomi�dzy kablami wg tablicy 1. Tablica 1. Odległo�ci mi�dzy kablami uło�onymi w gruncie przy skrzy�owaniach i zbli�eniach

Najmniejsza dopuszczalna odległo�� w [cm]

Skrzy�owanie lub zbli�enie

pionowa przy skrzy�owaniu

pozioma przy zbli�eniu

Kabli elektroenergetycznych na napi�cie znamio-nowe do 1 kV z kablami tego samego rodzaju lub sygnalizacyjnymi

25 10

Kabli sygnalizacyjnych i kabli przeznaczonych do zasilania urz�dze� o�wietleniowych z kablami tego samego rodzaju

25 mog� si� styka�

Kabli elektroenergetycznych na napi�cie znamio-nowe do 1 kV z kablami elektroenergetycznymi na napi�cie znamionowe wy�sze ni� 1 kV

50 10

Kabli elektroenergetycznych na napi�cie znamio-nowe wy�sze ni� 1 kV i nie przekraczaj�ce 10 kV z kablami tego samego typu

50 10

Kabli elektroenergetycznych na napi�cie znamio-nowe wy�sze ni� 10 kV z kablami tego samego rodzaju

50 25

Kabli elektroenergetycznych z kablami telekomu-nikacyjnymi 50 50

Kabli ró�nych u�ytkowników 50 50

Kabli z mufami s�siednich kabli - 25

5.4. Układanie kabli

5.4.1. Ogólne wymagania

Układanie kabli powinno by� wykonane w sposób wykluczaj�cy ich uszkodzenie przez zginanie, skr�canie, rozci�ganie itp. Ponadto przy układaniu powinny by� zachowane �rodki ostro�no�ci zapobiegaj�ce uszkodzeniu innych kabli lub urz�dze� znajduj�cych si� na trasie budowanej linii.


46

Zaleca si� stosowanie rolek w przypadku układania kabli o masie wi�kszej ni� 4 g/m. Rolki powinny by� ustawione w takich odległo�ciach od siebie, aby spoczywaj�cy na nich kabel nie dotykał podło�a.

Podczas przechowywania, układania i monta�u, ko�ce kabla nale�y zabezpieczy� przed wilgoci� oraz wpływami chemicznymi i atmosferycznymi przez: - szczelne zalutowanie powłoki, - nało�enie kapturka z tworzywa sztucznego (rodzaju jak izolacja). 5.4.2. Temperatura otoczenia i kabla

Temperatura otoczenia i kabla przy układaniu nie powinna by� ni�sza ni�: a) 4oC - w przypadku kabli o izolacji papierowej o powłoce metalowej, b) 0oC - w przypadku kabli o izolacji i powłoce z tworzyw sztucznych.

W przypadku kabli o innej konstrukcji ni� wymienione w pozycji a) i b) temperatura otoczenia i temperatura układanego kabla - wg ustale� wytwórcy.

Zabrania si� podgrzewania kabli ogniem. Wzrost temperatury otoczenia uło�onego kabla na dowolnie małym odcinku trasy linii kablowej powodowany przez s�siednie �ródła ciepła, np. ruroci�g cieplny, nie powinien przekracza� 5oC. 5.4.3. Zginanie kabli

Przy układaniu kabli mo�na zgina� kabel tylko w przypadkach koniecznych, przy czym promie� gi�cia powinien by� mo�liwie du�y, nie mniejszy ni�: a) 25-krotna zewn�trzna �rednica kabla - w przypadku kabli olejowych, b) 20-krotna zewn�trzna �rednica kabla - w przypadku kabli jedno�yłowych o izolacji

papierowej i o powłoce ołowianej, kabli o izolacji polietylenowej i o powłoce polwinitowej oraz kabli wielo�yłowych o izolacji papierowej i o powłoce aluminiowej o liczbie �ył nie przekraczaj�cych 4,

c) 15-krotna zewn�trzna �rednica kabla - w przypadku kabli wielo�yłowych o izolacji papierowej i o powłoce ołowianej oraz w przypadku kabli wielo�yłowych skr�canych z kabli jedno�yłowych o liczbie �ył nie przekraczaj�cych 4.

5.4.4. Układanie kabli bezpo�rednio w gruncie

Kable nale�y układa� na dnie rowu pod kable, je�eli grunt jest piaszczysty, w pozostałych przypadkach kable nale�y układa� na warstwie piasku o grubo�ci co najmniej 10 cm. Nie nale�y układa� kabli bezpo�rednio na dnie wykopu kamiennego lub w gruncie, który mógłby uszkodzi� kabel, ani bezpo�rednio zasypywa� takim gruntem.

Kable nale�y zasypywa� warstw� piasku o grubo�ci co najmniej 10 cm, nast�pnie warstw� rodzimego gruntu o grubo�ci co najmniej 15 cm, a nast�pnie przykry� foli� z tworzywa sztucznego. Odległo�� folii od kabla powinna wynosi� co najmniej 25 cm.

Grunt nale�y zag�szcza� warstwami co najmniej 20 cm. Wska�nik zag�szczenia gruntu powinien osi�gn�� co najmniej 0,85 wg BN-72/8932-01 [14].

Gł�boko�� uło�enia kabli w gruncie mierzona od powierzchni gruntu do zewn�trznej powierzchni kabla powinna wynosi� nie mniej ni�:

� 70 cm - w przypadku kabli o napi�ciu znamionowym do 1 kV, z wyj�tkiem kabli uło�onych w gruncie na u�ytkach rolnych,

� 80 cm - w przypadku kabli o napi�ciu znamionowym wy�szym ni� 1 kV, lecz nie przekraczaj�cym 15 kV, z wyj�tkiem kabli uło�onych w gruncie na u�ytkach rolnych,


47

� 90 cm - w przypadku kabli o napi�ciu znamionowym do 15 kV uło�onych w gruncie na u�ytkach rolnych,

� 100 cm - w przypadku kabli o napi�ciu znamionowym wy�szym ni� 15 kV .

Kable powinny by� uło�one w rowie lini� falist� z zapasem (od 1 do 3% długo�ci wykopu) wystarczaj�cym do skompensowania mo�liwych przesuni�� gruntu. Przy mufach zaleca si� pozostawi� zapas kabli po obu stronach mufy, ł�cznie nie mniej ni�:

� 4 m - w przypadku kabli o izolacji papierowej nasyconej lub z tworzyw sztucznych, o napi�ciu znamionowym od 15 do 40 kV,

� 3 m - w przypadku kabli o izolacji papierowej nasyconej lub z tworzyw sztucznych, o napi�ciu znamionowym od 1 do 10 kV,

� 1 m - w przypadku kabli o izolacji z tworzyw sztucznych, o napi�ciu znamionowym 1 kV.

5.4.5. Układanie kabli na słupach linii napowietrznych

Przy kablowaniu odcinków linii napowietrznych, konieczne jest wprowadzenie kabla na ich słupy i poł�czenie jego �ył z przewodami napowietrznymi.

Kabel nale�y chroni� rur� stalow� do wysoko�ci nie mniejszej ni� 2,5 m od powierzchni gruntu. �rednica wewn�trzna rury nie mo�e by� mniejsza ni� 1,5-krotna zewn�trzna �rednica wprowadzanego kabla i jednocze�nie nie mniejsza ni� 50 mm.

Kabel na słupie powinien by� przymocowany do jego �cianki za pomoc� uchwytów o szeroko�ci równej co najmniej zewn�trznej jego �rednicy. W przypadku mocowania kabla bez opancerzenia, uchwyty powinny by� zaopatrzone w elastyczne wkładki o grubo�ci co najmniej 2 mm, a kształt uchwytów powinien by� taki, aby kabel nie uległ uszkodzeniu.

5.5. Skrzy�owania i zbli�enia kabli mi�dzy sob�

Skrzy�owania kabli mi�dzy sob� nale�y wykonywa� tak, aby kabel wy�szego napi�cia był zakopany gł�biej ni� kabel ni�szego napi�cia, a linia elektroenergetyczne lub sygnalizacyjna gł�biej ni� linia telekomunikacyjna.

5.6. Skrzy�owania i zbli�enia kabli z innymi urz�dzeniami podziemnymi

Zaleca si� krzy�owa� kable z urz�dzeniami podziemnymi pod k�tem zbli�onym do 90o i w miar� mo�liwo�ci w najw��szym miejscu krzy�owanego urz�dzenia. Ka�dy z krzy�uj�cych si� kabli elektroenergetycznych i sygnalizacyjnych uło�ony bezpo�rednio w gruncie powinien by� chroniony przed uszkodzeniem w miejscu skrzy�owania i na długo�ci po 50 cm w obie strony od miejsca skrzy�owania. Przy skrzy�owaniu kabli z ruroci�gami podziemnymi zaleca si� układanie kabli nad ruroci�gami.

Tablica 2. Najmniejsze dopuszczalne odległo�ci kabli uło�onych w gruncie od innych urz�dze�

podziemnych

Najmniejsza dopuszczalna odległo�� w [cm]

Rodzaj urz�dzenia podziemnego pionowa przy skrzy�owaniu

pozioma przy zbli�eniu

Ruroci�gi wodoci�gowe, �ciekowe, cieplne, gazowe z gazami niepalnymi i

801) przy �rednicy ruroci�gu do

50


48

ruroci�gi z gazami palnymi o ci�nieniu do 0,5 At

250 mm i 1502)

Ruroci�gi z cieczami palnymi przy �rednicy 100

Ruroci�gi z gazami palnymi o ci�nieniu wy�szym ni� 0,5 At i nie przekraczaj�cym 4 At

wi�kszej ni� 250 mm

100

Ruroci�gi z gazami palnymi o ci�nieniu wy�szym ni� 4 At

BN-71/8976-31 [17]

Zbiorniki z płynami palnymi 200 200

Cz��ci podziemne linii napowietrznych (ustój, podpora, odci��ka)

- 80

�ciany budynków i inne budowle, np. tunele, kanały

- 50

Urz�dzenia ochrony budowli od wyładowa� atmosferycznych

50 50

1) dopuszcza si� zmniejszenie odległo�ci do 50 cm pod warunkiem zastosowania rury ochronnej 2) dopuszcza si� zmniejszenie odległo�ci do 80 cm pod warunkiem zastosowania rury ochronnej.

5.7. Skrzy�owania i zbli�enia kabli z drogami

Kable powinny si� krzy�owa� z drogami pod k�tem zbli�onym do 90o i w miar� mo�liwo�ci w jej najw��szym miejscu.

Przy uło�eniu kabla bezpo�rednio w gruncie ochrona kabla od urz�dze� mechanicznych w miejscach skrzy�owania z drog�, powinna odpowiada� postanowieniom zawartym w tablicy 3. Tablica 3. Długo�ci przepustów kablowych przy skrzy�owaniu z drogami i ruroci�gami Rodzaj

krzy�owanego obiektu Długo�� przepustu na skrzy�owaniu

Ruroci�g �rednica ruroci�gu z dodaniem po 50 cm z ka�dej strony

Droga o przekroju ulicznym z kraw��nikami

szeroko�� jezdni z kraw��nikami z dodaniem po 50 cm z ka�dej strony

Droga o przekroju szlakowym z rowami odwadniaj�cymi

szeroko�� korony drogi i szeroko�ci obu rowów do zewn�trznej kraw�dzi ich skarpy z dodaniem po 100 cm z ka�dej strony

Droga w nasypie szeroko�� korony drogi i szeroko�� rzutu skarp nasypów z dodaniem po 100 cm z ka�dej strony od dolnej kraw�dzi nasypu

W przypadku przekrojów półulicznych, z jednostronnym rowem lub jednostronnym

nasypem, długo�ci przepustów nale�y ustala� odpowiednio wg w/w wzorów. Najmniejsza odległo�� pionowa mi�dzy górn� cz��ci� osłony kabla a płaszczyzn� jezdni

nie powinna by� mniejsza ni� 100 cm. Odległo�� mi�dzy górn� cz��ci� osłony kabla a dnem rowu odwadniaj�cego powinna wynosi� co najmniej 50 cm.

W/w min. odległo�ci od powierzchni jezdni i dna rowu mog� by� zwi�kszone, gdy� dla konkretnego odcinka drogi powinny wynika� z warunków okre�lonych przez zarz�d drogowy (uwzgl�dniaj�cych projektowan� przebudow� konstrukcji nawierzchni lub pogł�bienie rowu).


49

Kable nale�y układa� poza pasem drogowym w odległo�ci co najmniej 1 m od jego granicy. Odległo�� kabli od zadrzewienia drogowego (od pni drzew) powinna wynosi� co najmniej 2 m.

W przypadku niemo�no�ci prowadzenia linii kablowych poza pasem drogowym: na terenach zalewowych, zalesionych lub zaj�tych pod sady, dopuszcza si� układanie ich w pasie drogowym na skarpach nasypów lub na cz��ciach pasa poza koron� drogi.

Roboty przy układaniu kablowych linii elektroenergetycznych na skrzy�owaniach z drogami i na odcinkach ewentualnego wej�cia lini� kablow� na teren pasa drogowego przy zbli�eniach do drogi wymagaj� zezwolenia ze strony zarz�du drogowego, i nale�y je wykonywa� na warunkach podanych w tym zezwoleniu, zgodnie z ustaw� o drogach publicznych [25]. 5.8. Wykonanie muf i głowic

Ewentualne ł�czenie, odgał�zianie i zaka�czanie kabli nale�y wykonywa� przy u�yciu muf i głowic kablowych. Nie nale�y stosowa� muf odgał��nych do kabli o napi�ciu znamionowym wy�szym ni� 1 kV. Mufy i głowice powinny by� tak umieszczone, aby nie było utrudnione wykonywanie prac monta�owych.

W przypadku wi�zek kabli składaj�cych si� z kabli jedno�yłowych, zaleca si� przesuni�cie wzgl�dem siebie (wzdłu� kabla) muf montowanych na poszczególnych kablach. Metalowe wkładki muf przelotowych powinny by� przylutowane szczelnie do powłok metalowych kabli.

Miejsca poł�cze� �ył kabli w mufach powinny by� izolowane oddzielnie, przy czym rozkład pola elektrycznego w izolacji tych miejsc powinien by� zbli�ony do rozkładu pola w kablu. Na izolacj� miejsc ł�czenia �ył zaleca si� stosowa� materiały izolacyjne o własno�ciach zbli�onych do własno�ci izolacji ł�czonych kabli. Dopuszcza si� niewykonywanie oddzielnego izolowania miejsc ł�czenia �ył kabli o napi�ciu znamionowym nie przekraczaj�cym 1 kV, je�eli mufy wykonywane s� z �ywic samoutwardzalnych.

Izolatory i kadłuby głowic oraz wkładki metalowe muf do kabli o izolacji papierowej powinny by� wypełnione zalew� izolacyjn� o wła�ciwo�ciach syciwa, którym nasycona jest papierowa izolacja kabla. W przypadku muf i głowic do kabli o izolacji papierowej na napi�cie nie przekraczaj�ce 1 kV dopuszcza si� stosowanie zalewy izolacyjnej bitumicznej wg E-16 [20].

Izolatory i kadłuby głowic oraz kadłuby muf do kabla o izolacji z tworzyw sztucznych powinny by� wypełnione zalew� izolacyjn� nie działaj�c� szkodliwie na izolacj� i inne elementy tych kabli. Mufy przelotowe kabli olejowych umieszczone bezpo�rednio w gruncie powinny mie� osłon� otaczaj�c� wykonan� z materiałów niepalnych, np. z cegieł wg BN-64/6791-02 [13], poł�czonych zapraw� cementowo-wapienn� wg PN-65/B- 14503 [10] i wykonan� zgodnie z dokumentacj� projektow�. 5.9. Wykonanie poł�cze� powłok, pancerzy i �ył kabli

Własno�ci elektryczne poł�cze� powinny by� zgodne z norm� PN-74/E-06401 [3]. Przewodno�� poł�czenia metalowych powłok kabli lub pancerzy powinna by� nie mniejsza ni� przewodno�� ł�czonych powłok lub pancerzy. W przypadku ł�czenia aluminiowych powłok kabli dopuszcza si� przewodno�� poł�czenia nie mniejsz� ni� 0,7 przewodno�ci powłoki. Metalowe powłoki kabli oraz pancerze powinny by� poł�czone metalicznie ze sob� oraz z metalowymi kadłubami muf przelotowych i głowic. Poł�czenia powłok luminiowych ze sob� i kadłubem mufy nale�y wykonywa� wewn�trz mufy przy u�yciu przewodów aluminiowych o przekroju nie mniejszym ni� 10 mm2.


50

Poł�czenia ze sob� powłok, �ył powrotnych i pancerzy kabli z materiałów innych ni� aluminium nale�y wykona� przewodami miedzianymi o przekroju nie mniejszym ni� 6 mm2.

Poł�czenia powinny by� wykonywane przez lutowanie lub spawanie. W przypadku muf z wkładkami metalowymi przylutowanymi do metalowych powłok obu ł�czonych odcinków kabli, nie wymaga si� dodatkowego ł�czenia powłok przy u�yciu oddzielnych przewodów.

5.10. Układanie przepustów kablowych

Przepusty kablowe nale�y wykonywa� z rur stalowych lub z PCW o �rednicy wewn�trznej nie mniejszej ni� 100 mm dla kabli do 1 kV i 150 mm dla kabli powy�ej 1 kV.

Przepusty kablowe nale�y układa� w miejscach, gdzie kabel nara�ony jest na uszkodzenia mechaniczne. W jednym przepu�cie powinien by� uło�ony tylko jeden kabel; nie dotyczy to kabli jedno�yłowych tworz�cych układ wielofazowy i kabli sygnalizacyjnych. Gł�boko�� umieszczenia przepustów kablowych w gruncie, mierzona od powierzchni terenu do górnej powierzchni rury, powinna wynosi� co najmniej 70 cm - w terenie bez nawierzchni i 100 cm od nawierzchni drogi (niwelety) przeznaczonej do ruchu kołowego. Minimalna gł�boko�� umieszczenia przepustu kablowego pod jezdni� drogi mo�e by� zwi�kszona, gdy� powinna wynika� z warunków okre�lonych przez zarz�d drogowy dla danego odcinka drogi.

W miejscach skrzy�owa� z drogami istniej�cymi o konstrukcji nierozbieralnej, przepusty powinny by� wykonywane metod� wiercenia poziomego, przewiduj�c przepusty rezerwowe dla umo�liwienia uło�enia kabli dodatkowych lub wymiany kabli uszkodzonych bez rozkopywania dróg.

Miejsca wprowadzenia kabli do rur powinny by� uszczelnione nasmołowanymi szmatami, sznurami lub pakułami, uniemo�liwiaj�cymi przedostawanie si� do ich wn�trza wody i przed ich zamuleniem. 5.11. Ochrona przeciwpora�eniowa

Metalowe głowice kabli powinny by� poł�czone z uziemieniami w sposób widoczny. Powłoki aluminiowe kabli mog� by� bezpo�rednio poł�czone w rozdzielni z szyn� zerow� lub uziemiaj�c�.

Pancerze i powłoki metalowe kabli oraz metalowe kadłuby muf powinny stanowi� nieprzerwany ci�g przewodz�cy linii kablowej. 5.12. Oznaczenie linii kablowych

Kable uło�one w gruncie powinny by� zaopatrzone na całej długo�ci w trwałe oznaczniki (np. Opaski kablowe typu OK. [18]) rozmieszczone w odst�pach nie wi�kszych ni� 10 m oraz przy mufach i miejscach charakterystycznych, np. przy skrzy�owaniach.

Kable uło�one w powietrzu powinny by� zaopatrzone w trwałe oznaczniki przy głowicach oraz w takich miejscach i w takich odst�pach, aby rozró�nienie kabla nie nastr�czało trudno�ci.

Na oznacznikach powinny znajdowa� si� trwałe napisy zawieraj�ce: - symbol i numer ewidencyjny linii, - oznaczenie kabla, - znak u�ytkownika kabla, - znak fazy (przy kablach jedno�yłowych), - rok uło�enia kabla.


51

Trasa kabli uło�onych w gruncie na terenach niezabudowanych z dala od charakterystycznych stałych punktów terenu, powinna by� oznaczona trwałymi oznacznikami trasy, np. słupkami betonowymi typu SD [19] wkopanymi w grunt, w sposób nie utrudniaj�cy komunikacji. Na oznacznikach trasy nale�y umie�ci� trwały napis w postaci ogólnego symbolu kabla „K”. Na prostej trasie kabla oznaczniki powinny by� umieszczone w odst�pach około 100 m, ponadto nale�y je umieszcza� w miejscach zmiany kierunku kabla i w miejscach skrzy�owa� lub zbli�e�. Oznaczniki trasy kabli układanych w gruncie na u�ytkach rolnych nale�y umieszcza� tak, aby nie utrudniały prac rolnych i stosowa� takie oznaczniki, które umo�liwi� łatwe i jednoznaczne okre�lenie przebiegu trasy kabla.

5.13. Wykopy pod fundamenty słupów o�wietleniowych

Pod fundamenty prefabrykowane, zaleca si� r�czne wykonywanie wykopów w�skoprzestrzennych. Ich obudowa i zabezpieczenie przed osypywaniem powinno odpowiada� wymaganiom BN-83/8836-02. Wykopy wykonane powinny by� bez naruszenia naturalnej struktury dna wykopu i zgodnie z PN-68/B-06050. 5.14. Monta� fundamentów prefabrykowanych

Monta� fundamentów wykona� zgodnie z wytycznymi monta�u dla konkretnego fundamentu. Przed jego zasypaniem nale�y sprawdzi� posadowienie, stan zabezpieczenia antykorozyjnego �cianek i poziom górnej powierzchni. Wykop nale�y zasypywa� ziemi� bez kamieni ubijaj�c j� warstwami co 20 cm. 5.15. Monta� słupów o�wietleniowych

Przed przyst�pieniem do monta�u słupa, nale�y sprawdzi� stan powłoki antykorozyjnej. Podczas ustawiania słupa nale�y zwróci� uwag�, aby nie spowodowa� odkształcenia elementów lub ich zniszczenia. Nakr�tki �rub mocuj�cych słup powinny by� dokr�cane dwustadiowo i trwale zabezpieczone przed odkr�ceniem. Odchylenie osi słupa od pionu nie mo�e by� wi�ksze ni� r = h/300 gdzie: r - odchylenie wierzchołka słupa od osi pionowej w ka�dym kierunku w [m] h - wysoko�� nadziemna słupa w [m]

Wn�ka powinna by� poło�ona nie ni�ej ni� 20 cm od powierzchni chodnika lub gruntu. 5.16. Monta� opraw o�wietleniowych

Przed zamontowaniem ka�d� opraw� nale�y podł�czy� do sieci i sprawdzi� jej działanie (sprawdzenie za�wiecenia si� lampy). Oprawy montowa� po uprzednim wci�gni�ciu przewodów zasilaj�cych do słupów. Oprawy powinny by� mocowane w sposób trwały, aby nie zmieniały swego poło�enia pod wpływem warunków atmosferycznych.


6.1. Ogólne zasady kontroli jako�ci robót

Ogólne zasady kontroli jako�ci robót podano w ST D-M-00.00.00 „Wymagania ogólne”. Celem kontroli jest stwierdzenie osi�gni�cia zało�onej jako�ci wykonywanych robót przy przebudowie linii kablowej.


52

Wykonawca ma obowi�zek wykonania pełnego zakresu bada� na budowie w celu wskazania In�ynierowi zgodno�ci dostarczonych materiałów i realizowanych robót z dokumentacj� projektow�, ST i PZJ.

Materiały posiadaj�ce atest producenta stwierdzaj�cy ich pełn� zgodno�� z warunkami podanymi w specyfikacjach, mog� by� przez In�yniera dopuszczone do u�ycia bez bada�.

Przed przyst�pieniem do badania, Wykonawca powinien powiadomi� In�yniera o rodzaju i terminie badania. Po wykonaniu badania, Wykonawca przedstawia na pi�mie wyniki bada� do akceptacji In�yniera.

Wykonawca powiadamia pisemnie In�yniera o zako�czeniu ka�dej roboty zanikaj�cej, któr� mo�e kontynuowa� dopiero po stwierdzeniu przez In�yniera i ewentualnie przedstawiciela, odpowiedniego dla danego terenu Zakładu Energetycznego - zało�onej jako�ci. 6.2. Badania przed przyst�pieniem do robót

Przed przyst�pieniem do robót, Wykonawca powinien uzyska� od producentów za�wiadczenia o jako�ci lub atesty stosowanych materiałów.

Na ��danie In�yniera, nale�y dokona� testowania sprz�tu posiadaj�cego mo�liwo�� nastawienia mechanizmów regulacyjnych.

W wyniku bada� testuj�cych nale�y przedstawi� In�ynierowi �wiadectwa cechowania. 6.3. Badania w czasie wykonywania robót

6.3.1. Rowy pod kable

Po wykonaniu rowów pod kable, sprawdzeniu podlegaj� wymiary poprzeczne rowu i zgodno�� ich tras z dokumentacj� geodezyjn�. Odchyłka trasy rowu od wytyczenia geodezyjnego nie powinna przekracza� 0,5 m.

6.3.2. Kable i osprz�t kablowy

Sprawdzenie polega na stwierdzeniu ich zgodno�ci z wymaganiami norm przedmiotowych lub dokumentów, według których zostały wykonane, na podstawie atestów, protokółów odbioru albo innych dokumentów.

6.3.3. Układanie kabli

W czasie wykonywania i po zako�czeniu robót kablowych nale�y przeprowadzi� nast�puj�ce pomiary: - gł�boko�ci zakopania kabla, - grubo�ci podsypki piaskowej nad i pod kablem, - odległo�ci folii ochronnej od kabla, - stopnia zag�szczenia gruntu nad kablem i rozplantowanie nadmiaru gruntu.

Pomiary nale�y wykonywa� co 10 m budowanej linii kablowej, a uzyskane wyniki mog� by� uznane za dobre, je�eli odbiegaj� od zało�onych w dokumentacji nie wi�cej ni� o 10%.


53

6.3.4. Sprawdzenie ci�gło�ci �ył

Sprawdzenie ci�gło�ci �ył roboczych i powrotnych oraz zgodno�ci faz nale�y wykona� przy u�yciu przyrz�dów o napi�ciu nie przekraczaj�cym 24 V.

Wynik sprawdzenia nale�y uzna� za dodatni, je�eli poszczególne �yły nie maj� przerw oraz je�li poszczególne fazy na obu ko�cach linii s� oznaczone identycznie. 6.3.5. Pomiar rezystancji izolacji

Pomiar nale�y wykona� za pomoc� megaomomierza o napi�ciu nie mniejszym ni� 2,5 kV, dokonuj�c odczytu po czasie niezb�dnym do ustalenia si� mierzonej warto�ci. Wynik nale�y uzna� za dodatni, je�eli rezystancja izolacji wynosi co najmniej:

� 20 M/km - linii wykonanych kablami elektroenergetycznymi o izolacji z papieru nasyconego, o napi�ciu znamionowym do 1 kV,

� 50 M/km - linii wykonanych kablami elektroenergetycznymi o izolacji z papieru nasyconego, o napi�ciu znamionowym wy�szym ni� 1 kV oraz kablami elektroenergetycznymi o izolacji z tworzyw sztucznych,

� 0,75 dopuszczalnej warto�ci rezystancji izolacji kabli wykonanych wg PN-76/E-90300 [6].

6.3.6. Próba napi�ciowa izolacji

Próbie napi�ciowej izolacji podlegaj� wszystkie linie kablowe. Dopuszcza si� niewykonywanie próby napi�ciowej izolacji linii wykonanych kablami o napi�ciu znamionowym do 1 kV. Prób� napi�ciow� nale�y wykona� pr�dem stałym lub wyprostowanym.

W przypadku linii kablowej o napi�ciu znamionowym wy�szym ni� 1 kV, pr�d upływu nale�y mierzy� oddzielnie dla ka�dej �yły.

Wynik próby napi�ciowej izolacji nale�y uzna� za dodatni, je�eli: � izolacja ka�dej �yły wytrzyma przez 20 min. bez przeskoku, przebicia i bez objawów

przebicia cz��ciowego, napi�cie probiercze o warto�ci równej 0,75 napi�cia probierczego kabla wg PN-76/E-90250 [4] i PN-76/E-90300 [6],

� warto�� pr�du upływu dla poszczególnych �ył nie przekroczy 300 µA/km i nie wzrasta w czasie ostatnich 4 min. badania; w liniach o długo�ci nie przekraczaj�cej 300 m dopuszcza si� warto�� pr�du upływu 100 µA.

6.3.7. Wykopy pod fundamenty

Sprawdzenie lokalizacji, wymiarów i zabezpieczenia �cian wykopu. Po ustawieniu fundamentów - sprawdzenie stopnia zag�szczenia gruntu i usuni�cie nadmiaru ziemi. 6.3.8. Słupy o�wietleniowe

Słupy o�wietleniowe, po ich monta�u, podlegaj� sprawdzeniu pod k�tem: - dokładno�ci ustawienia pionowego słupów, zgodnie z pkt 5.6, - jako�ci poł�cze� kabli i przewodów na tabliczce zaciskowej oraz na zaciskach oprawy, - jako�ci poł�cze� �rubowych słupów, wysi�gników i opraw, - stanu antykorozyjnej powłoki ochronnej wszystkich elementów.


54

6.3.9. Instalacja przeciwpora�eniowa

Podczas wykonywania uziomów ta�mowych nale�y wykona� pomiary gł�boko�ci uło�enia bednarki oraz sprawdzi� stan poł�cze� spawanych, a po jej zasypaniu, sprawdzi� stopie� zag�szczenia i rozplantowanie gruntu. Bednarka powinna by� zakopana nie płycej ni� 60 cm. Stopie� zag�szczenia gruntu jak dla wykopów pod fundamenty. Po wykonaniu instalacji nale�y pomierzy� impedancje p�tli zwarciowych dla stwierdzenia Szybkiego Wył�czania Zasilania. Wszystkie wyniki pomiarów nale�y zamie�ci� w protokole pomiarowym ochrony przeciwpora�eniowej.

6.4. Badania po wykonaniu robót

W przypadku zadawalaj�cych wyników pomiarów i bada� wykonanych przed i w czasie wykonywania robót, na wniosek Wykonawcy, In�ynier mo�e wyrazi� zgod� na niewykonywanie bada� po wykonaniu robót.

7. OBMIAR ROBÓT


Ogólne wymagania dotycz�ce obmiaru robót podano w ST D-M-00.00.00 “Wymagania ogólne”. 7.2. Jednostka obmiarowa

Jednostk� obmiarow� dla linii kablowej jest 1m (metr). Obmiaru robót dokona� nale�y w oparciu o dokumentacj� projektow� i ewentualnie

dodatkowe ustalenia, wynikłe w czasie budowy, akceptowane przez In�yniera.

8. ODBIÓR ROBÓT


Ogólne wymagania dotycz�ce odbioru robót podano w ST D-M-00.00.00 “Wymagania ogólne”. 8.2. Rodzaje odbiorów Robót

Przy przekazywaniu linii kablowej do eksploatacji, Wykonawca zobowi�zany jest dostarczy� Zamawiaj�cemu nast�puj�ce dokumenty: - projektow� dokumentacj� powykonawcz�, - geodezyjn� dokumentacj� powykonawcz�, - protokóły z dokonanych pomiarów, - protokóły odbioru robót zanikaj�cych, ewentualn� ocen� robót wydan� przez zakład energetyczny.


55


9.1. Ogólne zasady dotycz�ce podstawy płatno�ci

Ogólne wymagania dotycz�ce podstawy płatno�ci podano w ST D-M-00.00.00 “Wymagania ogólne”. 9.2. Cena jednostki obmiarowej

Płatno�� za metr nale�y przyjmowa� zgodnie z obmiarem i ocen� jako�ci u�ytych materiałów i wykonanych robót na podstawie wyników pomiarów i bada� kontrolnych.

Cena jednostkowa wykonanych robót obejmuje: - roboty przygotowawcze, - oznakowanie robót, - przygotowanie, dostarczenie i wbudowanie materiałów, - odł�czenie i demonta� koliduj�cego odcinka linii kablowej, - podł�czenie linii do sieci, zgodnie z dokumentacj� projektow�, wykonanie inwentaryzacji przebiegu kabli pod gruntem. 9.3. Zakres robót obj�tych płatno�ci�

Zgodnie z dokumentacj� projektow� roboty obejmuj�: - Demonta� słupów o�wietleniowych, monta� słupów o�wietleniowych, wci�gni�cie i

podł�czenie kabli energetycznych. - Przebudowa odcinków kabli energetycznych na odcinku B1oraz na odcinku B2. - Zało�enie rur osłonowych Ø110/6,3 PS i Ø160/9,1 PS. 10. PRZEPISY ZWI�ZANE

10.1. Normy

1. PN-61/E-01002 Przewody elektryczne. Nazwy i okre�lenia. 2. PN-76/E-05125 Elektroenergetyczne i sygnalizacyjne linie kablowe. Projektowanie i

budowa. 3. PN-74/E-06401 Elektroenergetyczne linie kablowe. Osprz�t do kabli o napi�ciu

znamionowym do 60 kV. Ogólne wymagania i badania. 4. PN-76/E-90250 Kable elektroenergetyczne o izolacji i powłoce metalowej na napi�cie

znamionowe nie przekraczaj�ce 23/40 kV. 5. PN-76/E-90251 Kable elektroenergetyczne o izolacji papierowej i powłoce

metalowej. Kable o powłoce ołowianej na napi�cie znamionowe nie przekraczaj�ce 23/40 kV.

6. PN-76/E-90300 Kable elektroenergetyczne i sygnalizacyjne o izolacji z tworzyw termoplastycznych, na napi�cie znamionowe nie przekraczaj�ce 18/30 kV. Ogólne wymagania i badania.

7. PN-76/E-90301 Kable elektroenergetyczne o izolacji z tworzyw termoplastycznych i powłoce polwinitowej na napi�cie znamionowe 0,6/1 kV.

8. PN-76/E-90304 Kable sygnalizacyjne o izolacji z tworzyw termoplastycznych i powłoce polwinitowej na napi�cie znamionowe 0,6/1 kV.


56

9. PN-76/E-90306 Kable elektroenergetyczne o izolacji polietylenowej, na napi�cie znamionowe powy�ej 3,6/6 kV.

10. PN-65/B-14503 Zaprawy budowlane cementowo-wapienne. 11. PN-80/C-89205 Rury z nieplastyfikowanego polichlorku winylu. 12. PN-b0/H-74219 Rury stalowe bez szwu walcowane na gor�co ogólnego zastosowania. 13. BN-64/6791-02 Cegła budowlana pełna. 14. BN-72/8932-01 Budowle drogowe i kolejowe. Roboty ziemne. 15. BN-68/6353-03 Folia kalendrowana techniczna z uplastycznionego polichlorku

winylu. 16. BN-87/6774-04 Kruszywa mineralne do nawierzchni drogowych. Piasek. 17. BN-71/8976-31 Odległo�ci poziome gazoci�gów wysokiego ci�nienia od obiektów

terenowych. 18. BN-73/3725-16 Znakowanie kabli, przewodów i �ył (analogia). 19. BN-74/3233-17 Słupki oznaczeniowe i oznaczeniowo-pomiarowe. 20. E-16 Zalewy kablowe.


21. Przepisy budowy urz�dze� elektrycznych. PBUE wyd. 1980 r. 22. Rozporz�dzenie Ministra Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych w

sprawie bezpiecze�stwa i higieny pracy przy wykonywaniu robót budowlano-monta�owych i rozbiórkowych. Dz. U. Nr 13 z dnia 10.04.1972 r.

23. Rozporz�dzenie Ministra Przemysłu z dnia 26.11.1990 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiada� urz�dzenia elektroenergetyczne w zakresie ochrony przeciwpora�eniowej. Dz. U. Nr 81 z dnia 26.11.1990 r.

24. Zarz�dzenie nr 29 Ministra Górnictwa i Energetyki z dnia 17 lipca 1974 r. w sprawie doboru przewodów i kabli elektroenergetycznych do obci��e� pr�dem elektrycznym.

25. Ustawa o drogach publicznych z dnia 21.03.1985 r. Dz. U. Nr 14 z dnia 15.04.1985r.


57

D.01.03.06 PRZEBUDOWA PODZIEMNYCH LINII GAZOWYCH PRZY REMONCIE I PRZEBUDOWIE DRÓG

1. WST�P


Przedmiotem niniejszej Specyfikacji Technicznej s� wymagania dotycz�ce wykonania i odbioru podziemnych linii gazowych w ramach remontu ulicy Al. J. Piłsudskiego w Łom�y na odcinku od ulicy Al. Legionów do ulicy Szosa Zambrowska (z wył�czeniem skrzy�owania z ulic� Zawadzk�). 1.2. Zakres stosowania ST

Specyfikacja Techniczna jest stosowana jako dokument przetargowy i kontraktowy przy zlecaniu i realizacji Robót wymienionych w punkcie 1.1. 1.3. Zakres Robót obj�tych ST

Niniejsza Specyfikacja Techniczna dotyczy przebudowy podziemnej linii gazowej, koliduj�cej z projektowanym przejazdem przez istniej�cy pas dziel�cy jezdnie, w ramach remontu ulicy na w/w odcinku.

Zakres stosowania Specyfikacji Technicznej dotyczy wykonania przebudowy linii gazowych zarówno w gruntach nienawodnionych jak i nawodnionych, w �rodowisku słabo i silnie agresywnym. 1.4. Okre�lenia podstawowe

1.4.1. Gazoci�g - ruroci�g wraz z wyposa�eniem, słu��cy do przesyłania i rozdziału paliw gazowych.

1.4.2. Sie� gazowa - gazoci�gi wraz ze stacjami gazowymi, układam i pomiarowymi, tłoczniami gazu, magazynami gazu, poł�czone i współpracuj�ce ze sob�, słu��ce do przesyłania i dystrybucji paliw gazowych, nale��ce do przedsi�biorstwa gazowniczego.

1.4.3. Rura ochronna - rura o �rednicy wi�kszej od gazoci�gu, usytuowana w przybli�eniu współosiowo z gazoci�giem, słu��ca do przenoszenia obci��e� zewn�trznych i do odprowadzania przecieków gazu poza przeszkod� terenow�.

1.4.4. Rura przej�ciowa - rura o �rednicy wi�kszej od rury ochronnej, usytuowana w przybli�eniu współosiowo z gazoci�giem, słu��ca do wykonania przej�cia pod przeszkod� terenow� bez wykonania wykopu (np. metod� przecisku lub przewiertu).

1.4.5. Rura wydmuchowa - rura słu��ca do odprowadzenia z rury ochronnej na zewn�trz mniejszych przecieków gazu, a której zako�czenie dla gazoci�gów o ci�nieniu do 0,4 MPa powinno by� umieszczone w skrzynce ulicznej, za� dla gazoci�gów powy�ej 0,4 MPa w kolumnie wydmuchowej.

1.4.6. Stacja gazowa - stacja gazowa wraz z wyposa�eniem słu��ca do redukcji ci�nienia gazu i pomiaru przepływaj�cego gazu.


58

1.4.7. Przył�cze - odcinek gazoci�gu od kurka głównego umieszczonego przed reduktorem domowym do zasuwy zainstalowanej na gazoci�gu, a w razie braku zasuwy, do odgał�zienia na gazoci�gu.

1.4.8. Obiekt terenowy - obiekt naturalny lub sztuczny usytuowany nad lub pod powierzchni� ziemi, który ze wzgl�du na swój charakter mo�e podlega� szkodliwym działaniom sieci gazowej lub sam na ni� szkodliwie oddziaływa�.

1.4.9. Odległo�� podstawowa - dopuszczalna odległo�� osi gazoci�gu od obiektu terenowego (przeszkody terenowej) bez specjalnych zabezpiecze� gazoci�gu.

Pozostałe okre�lenia s� zgodne z obowi�zuj�cymi, odpowiednimi polskimi normami oraz definicjami podanymi w ST D.M.00.00.00 „Wymagania ogólne”.


Wykonawca Robót jest odpowiedzialny za jako�� wykonanych Robót oraz za. ich zgodno�� z Dokumentacj� Projektow�, ST oraz poleceniami In�yniera.


2. MATERIAŁY


Wymagania ogólne dotycz�ce materiałów podano w ST D.M.00.00.00 „Wymagania ogólne” pkt. 2.

Wszystkie zakupione przez Wykonawc� materiały, dla których normy przewiduj� posiadanie za�wiadczenia o jako�ci lub atestu, powinny by� zaopatrzone przez producenta w taki dokument.

Inne materiały powinny by� wyposa�one w takie dokumenty na �yczenie In�yniera.

2.2. Rury przewodowe

Rodzaj rur, ich �rednice zale�ne s� od istniej�cych przewodów i ustala si� je z odpowiednim u�ytkownikiem sieci gazowej.

Do wykonania sieci gazowej stosuje si� nast�puj�ce materiały: − rury stalowe bez szwu walcowane na gor�co ogólnego zastosowania wg PN-80/H-74219

[17] malowane wewn�trz asfaltoz� (WM) i zabezpieczone zewn�trz powłok� bitumiczn� z pojedyncz� (ZO1) lub podwójn� przekładk� (ZO2),

− rury stalowe ze szwem przewodowe wg PN-79/H-74244 [18] zabezpieczone wewn�trznie roztworem asfaltu (WM), zewn�trznie powłok� bitumiczn� z pojedyncz� (ZO1), podwójn� (ZO2) przekładk� z włókna szklanego, ze szwem wzdłu�nym lub spiralnym (S), �ciankami ukosowanymi (V), o okre�lonym składzie chemicznym i własno�ciach wytrzymało�ciowych oraz sprawdzonej szczelno�ci (B2, B3),

− rury ci�nieniowe z polietylenu typ 80 MDPE wg PN-87/C-96001 [36], spełniaj�ce ponadto wymagania zawarte w „Wytycznych M.O.Z.G.” - Warszawa [69].


59

2.3. Rury ochronne

Rury ochronne powinny mie� �ciank� o grubo�ci nie mniejszej ni� grubo�� cianki gazoci�gu.

Zewn�trzna powierzchnia rury ochronnej stalowej powinna by� zabezpieczona izolacj� antykorozyjn� wytrzymał� na przebicie pr�dem o napi�ciu min. 18 kV, a powierzchnia wewn�trzna przez pomalowanie.

Rury ochronne dla gazoci�gów polietylenowych wykorzystuje si� głównie w celu ochrony przed czynnikami zewn�trznymi (uderzenie mechaniczne, �ródło ciepła, napr��enia), np. przy zmniejszeniu odległo�ci podstawowej w stosunku do innego uzbrojenia podziemnego. Ponadto zastosowanie Rury ochronnej ma zapobiega� niekontrolowanemu przenikaniu gazu do innych sieci, które mo�e wyst�pi� w miejscach poł�cze� zgrzewanych (wadliwie wykonane poł�czenia mog�ce pojawi� si� w trakcie eksploatacji).

2.3.1. Korpus rury ochronnej

Do wykonania rur ochronnych nale�y stosowa�: − rury stalowe, bez szwu walcowane na gor�co ogólnego zastosowania wg PN-80/H-74219

[17] malowanie wewn�trznie asfaltoz� (WM) i zabezpieczone zewn�trznie powłok� bitumiczn� z podwójn� przekładk� (ZO2),

− rury stalowe ze szwem przewodowe wg PN-79/H-74244 [18] zabezpieczone wewn�trznie i zewn�trznie jak rury wy�ej.

Gatunek stali nale�y ustala� na podstawie oblicze� wytrzymało�ciowych. Na ��danie Zamawiaj�cego mog� by� stosowane rury o zabezpieczonej zewn�trznie powierzchni z potrójn� przekładk� z włókna szklanego.

2.4. Armatura i kształtki

W gazoci�gach układanych w ziemi korpusy armatury powinny by� wykonane ze stali lub staliwa. Dopuszcza si� na gazoci�gach o ci�nieniu nie przekraczaj�cym 0,4 MPa stosowanie armatury z korpusami z �eliwa sferoidalnego, ci�gliwego, z tworzyw sztucznych oraz z zespołów miedzi.

Cz��ci armatury, maj�ce bezpo�redni kontakt z gazem, powinny charakteryzowa� si� odporno�ci� na jego szkodliwe działanie, powinny mie� odpowiedni� wytrzymało�� mechaniczn� oraz konstrukcj� umo�liwiaj�c� bezpieczne przenoszenie maksymalnych ci�nie� gazu i napr��e� rur gazoci�gu. Dozwolone jest, w gazoci�gach układanych pod powierzchni� jezdni, stosowanie armatury o korpusach stalowych, staliwnych lub z tworzyw sztucznych zabezpieczonych przed uszkodzeniem od obci��e� powodowanych ruchem pojazdów.

Korpusy armatury wykonanej z tworzyw sztucznych powinny by� ł�czone z rurami przewodowymi za pomoc� poł�cze� zgrzewanych lub kołnierzowych. W przypadku, gdy korpus armatury wykonany jest ze stali lub �eliwa, ko�cówki do przył�czenia Rury powinny by� z PE. W szczególnych wypadkach mo�liwe jest stosowanie poł�czenia kołnierzowego, lecz przy wykorzystaniu kołnierzowego przej�cia PE/stal (uszczelka elastomerowa).

Armatura wmontowana w gazoci�g mo�e nie mie� atestu, je�eli oznaczono na niej zgodnie z norm� wszystkie dane techniczne pozwalaj�ce okre�li� przydatno�� armatury do pracy w przyj�tych parametrach gazoci�gu.

Niniejsz� specyfikacj� nie s� obj�te: − zespoły przył�czeniowe gazoci�gów niskiego i �redniego ci�nienia wg BN-74/8976-70 [62]

oraz wysokiego ci�nienia wg BN-79/8976-35 [52],


60

− zespoły zaporowo-wpustowe gazoci�gów niskiego i �redniego ci�nienia wg BN-74/8976-71 [63] oraz wysokiego ci�nienia wg BN-80/8976-44 [54] i BN-71/8976-46 [56],

− nadziemne układy zasuw wg BN-80/8976-80 [66].

2.5. Składowanie materiałów

2.5.1. Rury przewodowe i ochronne

Rury nale�y przechowywa� w czystych i suchych pomieszczeniach, w poło�eniu poziomym, w sposób gwarantuj�cy zabezpieczenie ich przed uszkodzeniem oraz spełnienie warunków bhp.

Rury mo�na przechowywa� w wi�zkach lub luzem. Rury o �rednicach poni�ej 30 mm tylko w wi�zkach.

Rury z tworzyw sztucznych PE nale�y składowa� w taki sposób, aby stykały si� one z podło�em na całej swej długo�ci. Mo�na je składowa� na g�sto uło�onych podkładach. Zwoje rur mog� by� składowane tylko na płask. Wysoko�� sterty rur nie powinna przekracza� 1,5 m. Składowane rury nie powinny by� nara�one na bezpo�rednie działanie promieniowania słonecznego oraz opadów atmosferycznych. Temperatura w miejscu przechowywania nie powinna przekracza� 30oC. Przed uło�eniem w ziemi rury nie powinny by� składowane dłu�ej ni� 2 lata, chyba �e producent zaleci inaczej. Rury, nara�one na bezpo�rednie działanie promieniowania słonecznego i opadów atmosferycznych, nie mog� by� przechowywane dłu�ej ni� 1 rok.

Wysoko�� składowania i pakowania rur nie powinna przekracza�: � 1,00 m dla rur w odcinkach, składowanych luzem; � 1,50 m dla rur produkowanych w zwojach.

Aby unikn�� strat ekonomicznych, zwi�zanych z uszkodzeniami rur, zaleca si� ich dokładne ogl�danie po składowaniu. 2.5.2. Armatura przemysłowa

Armatura przemysłowa zgodnie z norm� PN-92/M-74001 [29] powinna by� przechowywana w pomieszczeniach zabezpieczonych przed wpływami atmosferycznymi i czynnikami powoduj�cymi korozj�.

3. SPRZ�T


Wymagania ogólne dotycz�ce sprz�tu podano w ST D.M.00.00.00 „Wymagania ogólne” pkt. 3.

3.2. Sprz�t do robót ziemnych przygotowawczych i wyko�czeniowych

W zale�no�ci od potrzeb, Wykonawca zapewni nast�puj�cy sprz�t do wykonania robót ziemnych i wyko�czeniowych: − pił� do ci�cia asfaltu i betonu, − pił� motorow� ła�cuchow� 4,2 KM, − �uraw budowlany samochodowy o no�no�ci do 10 ton, − kopark� podsi�biern� 0,25 m3 do 0,40 m3,


61

− spychark� kołow� lub g�siennicow� do 100 KM, − sprz�t do zag�szczania gruntu, a mianowicie: zag�szczark� wibracyjn�, ubijak spalinowy,

walec wibracyjny, − specjalistyczny sprz�t do uzupełniania nawierzchni.

3.3. Sprz�t do robót monta�owych

W zale�no�ci od potrzeb i przyj�tej technologii robót, Wykonawca zapewni nast�puj�cy sprz�t monta�owy: − samochód dostawczy do 0,9 t, − samochód skrzyniowy do 5 t, − samochód skrzyniowy od 5 do 10 t, − samochód samowyładowczy do 5 t, − samochód dłu�ycowy, − przyczep� skrzyniow� 3,5 t, − �uraw samochodowy do 6 t, − �urawie boczne g�siennicowe do 15 t, 35 t, − ci�gnik g�siennicowy od 37 do 40 kN, − wci�gark� r�czn� od 3 do 5 t, − spawark� spalinow� 300 A, − spr��ark� spalinow� o wydajno�ci od 4 do 5 m3/min., − spr��ark� powietrzn� spalinow� 10 m3/min., 10 MPa, − suszark� elektrod, − kocioł do podgrzewania asfaltu, − betoniark� wolnospadow� spalinow� 250 dm3, − urz�dzenie przeciskowe, − urz�dzenie przewiertowe, − tłok czyszcz�cy, − defektoskop iskrowy D1 - 64, − instalacj� rurow� do pneumatycznej próby wytrzymało�ci i szczelno�ci, − zespół pr�dotwórczy 2,5 kVA, − barakowóz pomiarowy z AKP i UKP, − pomp� wirnikowa spalinow� 225 m3/h, − pomp� wysokoci�nieniow� 30 l/min.

Sprz�t monta�owy i �rodki transportu musz� by� w pełni sprawne i dostosowane do technologii i warunków wykonywanych robót oraz wymogów wynikaj�cych z racjonalnego ich wykorzystania na budowie.

4. TRANSPORT

4.1. Wymagania ogólne Ogólne wymagania dotycz�ce transportu podano w ST D.M.00.00.00. „Wymagania

ogólne” pkt 4.


62

4.2. Transport rur przewodowych i ochronnych Rury przewozi si� dowolnymi �rodkami transportu wył�cznie w poło�eniu poziomym,

zabezpieczaj�c je przed przesuwaniem i uszkodzeniem. Samochody przeznaczone do transportu winny by� wyło�one mi�kkim materiałem tak, aby osłoni�te zostały ostre kraw�dzie, mog�ce uszkodzi� rury. Poszczególne zwoje czy wi�zki rur prostych winny by� przedzielone mi�kkimi przekładkami i odpowiednio umocowane.

W przypadku załadowania do wagonu lub samochodu ci��arowego wi�cej ni� jednej partii rur, nale�y je zabezpieczy� przed pomieszaniem.

Rury powinny by� ładowane obok siebie na całej powierzchni i zabezpieczone przed przesuwaniem si� przez podklinowanie lub inny sposób. Powierzchnia ładunkowa powinna by� równa, pozbawiona ostrych i wystaj�cych elementów. Nie wolno przesuwa� rur po podło�u ani zrzuca� w trakcie prac przeładunkowych. Przy wielowarstwowym układaniu rur górna warstwa nie mo�e przewy�sza� �cian �rodka transportu o wi�cej ni� 1/3 �rednicy zewn�trznej wyrobu.

W przypadku przewo�enia rur transportem kolejowym, nale�y przestrzega� przepisów o ładowaniu i wyładowywaniu wagonów towarowych w komunikacji wewn�trznej.

Zaleca si� transportowanie rur PE w zwojach na b�bnach – szczególnie rur o �rednicach Ø 63 mm i wi�kszych.

Czynno�ci załadunkowe i wyładunkowe nale�y wykonywa� r�cznie albo przy pomocy odpowiednich urz�dze�, z uwzgl�dnieniem przepisów bhp i z zachowaniem �rodków ostro�no�ci. Nie dopuszcza si� u�ywania lin stalowych do przenoszenia czy zabezpieczania ładunku rur PE. Mo�na u�ywa� jedynie pasy. Zwoje rur winny by� albo zwi�zane, albo ładowane na paletach. Rury proste oraz zwoje rur PE nie mog� by� przeci�gane po ziemi lub podłogach, lecz przenoszone.

4.3. Transport armatury przemysłowej Transport armatury powinien odbywa� si� krytymi �rodkami transportu, zgodnie z

obowi�zuj�cymi przepisami transportowymi. Armatura transportowana luzem powinna by� zabezpieczona przed przemieszczaniem i uszkodzeniami mechanicznymi.

Armatura drobna (≤ DN25) powinna by� pakowana w skrzynie lub pojemniki.

5. WYKONANIE ROBÓT



5.2. Roboty przygotowawcze

Przed przyst�pieniem do robót Wykonawca dokona ich wytyczenia i trwale oznaczy je w terenie za pomoc� kołków osiowych, kołków �wiadków i kołków kraw�dziowych.

W przypadku niedostatecznej ilo�ci reperów stałych Wykonawca wbuduje repery tymczasowe (z rz�dnymi sprawdzanymi przez słu�by geodezyjne), a szkice sytuacyjne reperów i ich rz�dne przeka�e In�ynierowi.

W celu zabezpieczenia wykopów przed zalaniem wod� pompowan� z wykopów lub z opadów atmosferycznych powinny by� zachowane przez Wykonawc� co najmniej nast�puj�ce warunki: a) górne kraw�dzie bali przy�ciennych powinny wystawa� co najmniej 15 cm ponad szczelnie

przylegaj�cy teren;


63

b) powierzchnia terenu powinna by� wyprofilowana ze spadkiem umo�liwiaj�cym łatwy odpływ wody poza teren przylegaj�cy do wykopu;

c) w razie konieczno�ci wykonany zostanie ci�g odprowadzaj�cy wod� na bezpieczn� odległo��.

5.3. Roboty ziemne

W przypadku usytuowania wykopu w jezdni Wykonawca dokona rozbiórki nawierzchni i podbudowy, a materiał z rozbiórki odwiezie i zło�y w miejscu uzgodnionym z In�ynierem.

Tras� projektowanego ruroci�gu nale�y wytyczy� w oparciu o cz�� rysunkow� projektu wykonawczego.

Wykop nale�y wykona� mechanicznie jako szeroko-przestrzenny o nachyleniu skarp 1:0,75. Gł�boko�� i szeroko�� wykopu powinna by� zgodna z cz��ci� rysunkow�.

Je�eli materiały obudowy nie s� fabrycznie zabezpieczone przed szkodliwym wpływem warunków atmosferycznych, to powinny one by� zabezpieczone przez Wykonawc� poprzez zastosowanie odpowiednich �rodków antykorozyjnych lub impregnacyjnych wła�ciwych dla danego materiału.

Metoda wykonywania wykopów powinna by� dostosowana do gł�boko�ci wykopów, danych geotechnicznych oraz posiadanego sprz�tu mechanicznego.

Wydobyty grunt z wykopu powinien by� składowany z jednej strony wykopu z pozostawieniem pomi�dzy kraw�dzi� wykopu a stop� odkładu wolnego pasa terenu o szeroko�ci min. 0,50 m.

Wykopy pod przewody powinny by� rozpoczynane od najni�ej poło�onego punktu ruroci�gu przesuwaj�c si� stopniowo do góry. W przypadku wyst�pienia wód gruntowych powy�ej dna wykopu, nale�y zastosowa� odpompowanie powierzchniowe za pomoc� pompy przeponowej spalinowej.

Ruroci�g nale�y układa� na podsypce piaskowej o grubo�ci 5 cm. Po oczyszczeniu i wyrównaniu dna wykopu, wykonaniu podsypki i uło�eniu ruroci�gu (a przy nim kabla stanowi�cego poł�czenie zabezpieczenia katodowego ruroci�gu stalowego) mo�na przyst�pi� do wykonania zasypki. Nale�y dokładnie podbi� boki ruroci�gu, a nast�pnie zasypywa� warstw� gruntu grubo�ci około 30÷40 cm, zag��ci� go i uło�y� na nim nad ruroci�giem ta�m� ostrzegawcz� o szeroko�ci 30 cm w kolorze �ółtym. Do zasypywania nale�y stosowa� grunt pozbawiony kamieni i innych ciał stałych – mo�na zastosowa� w tym celu grunt rodzimy, je�eli odpowiada powy�szym warunkom. Nast�pnie trzeba zasypa� wykop do ko�ca warstwami, z zag�szczeniem gruntu.

Grunty zasypowe w pasie drogowym powinny by� zag�szczone mechanicznie. Zag�szczenie gruntu wokół Rury powinno wynosi� około 85÷90 % zmodyfikowanej warto�ci Proctora. Powy�ej Rury zag�szczenie gruntu powinno wynosi� około 90 % zmodyfikowanej warto�ci Proctora. Taki stopie� zag�szczenia mo�na osi�gn�� przy u�yciu wibratora płytowego 100 kg, zag�szczaj�c warstwami o grubo�ci 0,20÷0,30 m.

Przej�cie ruroci�gu pod projektowan� jezdni� nale�y wykona� w rurze osłonowej PE100. Po wykonaniu robót ziemnych nale�y teren doprowadzi� do stanu pierwotnego.

5.4. Przygotowanie podło�a

Rodzaj podło�a jest zale�ny od rodzaju gruntu w wykopie. W gruntach suchych piaszczystych, �wirowo-piaszczystych i piaszczysto-gliniastych o

wytrzymało�ci powy�ej 0,05 MPa podło�em jest grunt naturalny przy nienaruszonym dnie wykopu.


64

W gruntach spoistych lub skalistych nale�y wykona� podło�e wzmocnione z warstw pospółki lub �wiru z domieszk� piasku grubo�ci od 15 do 20 cm.

W gruntach nawodnionych (odwadnianych w trakcie robót) podło�e nale�y wykona� z warstwy �wiru lub tłucznia z piaskiem grubo�ci od 15 do 20 cm ł�cznie z uło�onymi s�czkami odwadniaj�cymi.

Podło�e nale�y wykona� zgodnie z dokumentacj� projektow� zaakceptowan� przez In�yniera. Wykonawca dokona zag�szczenia wykonywanego podło�a do IS nie mniej ni� 0,95.

5.5. Roboty monta�owe

5.5.1. Warunki ogólne

− gazoci�gi powinny by� prowadzone po trasach zbli�onych do linii prostych w taki sposób, aby były zachowane odległo�ci poziome od obiektów terenowych, zgodnie z Dziennikiem Ustaw Nr 45 tablice od 1 do 4 [67] oraz Dziennikiem Ustaw Nr 14 Art. od 37 do 39 oraz Art. 43.1 [68] - zgodnie z Art. 43.1, Dz. U. Nr 14 przebudowane gazoci�gi przy drogach powinny by� sytuowane w odległo�ci od zewn�trznej kraw�dzi jezdni co najmniej:

Lp. Rodzaj drogi Na terenie zabudowy miast

i wsi

Poza terenem zabudowy

1 Autostrada 30 m 50 m

2 Droga ekspresowa 20 m 40 m 3 Droga ogólnodost�pna

a) krajowa b) wojewódzka c) gminna, lokalna miejska

i zakładowa

10 m 8 m 6 m

25 m 20 m 15 m

Od pozostałych obiektów wg ww. tablic od 1 do 4 Dz. U. Nr 45;

− ponadto gazoci�gów (z wyj�tkiem odcinków doprowadzaj�cych gaz bezpo�rednio do odbiorców) nie nale�y prowadzi� przez tereny: zakładów przemysłowych, stacji kolejowych, jednostek wojskowych, zakładów chemicznych i magazynów materiałów łatwopalnych;

− gazoci�gów wysokiego ci�nienia nie nale�y prowadzi� przez tereny o zwartej zabudowie lub przeznaczone do takiej zabudowy;

− gazoci�gi niskiego i �redniego ci�nienia prowadzone na obszarach zabudowanych powinny by� układane w pasach zieleni lub pod chodnikami;

− w przypadkach szczególnych (uzasadnionych wzgl�dami techniczno-ekonomicznymi) dopuszcza si� układanie gazoci�gów niskiego i �redniego ci�nienia pod jezdni�. Wówczas powinny by� one uło�one na podsypce z piasku o grubo�ci 0,1 do 0,2 m i zasypane warstw� piasku do wysoko�ci min. 0,2 m ponad powierzchni� rury. Warstwy piasku powinny by� wentylowane za pomoc� w�chowych s�czków liniowych wg BN-79/8976-07 [47] rozmieszczonych w odległo�ci 10 - 20 m;

− gł�boko�� uło�enia gazoci�gu pod powierzchni� ziemi powinna by� taka, aby grubo�� warstwy ziemi ponad górn� tworz�c� przewodu wynosiła co najmniej: dla gazoci�gów gazu suchego - 0,5 m, dla gazoci�gów gazu wilgotnego - 0,8 m. Gł�boko�� uło�enia gazoci�gu nie mo�e by� jednak mniejsza od grubo�ci warstw konstrukcyjnych nawierzchni ponad gazoci�giem;


65

− w przypadkach uzasadnionych dopuszcza si� układanie gazoci�gów nad powierzchni� terenów bagnistych, górskich oraz nad przeszkodami terenowymi. W przypadku prowadzenia odcinka gazoci�gu (niskiego, �redniego lub wysokiego ci�nienia do 2,5 MPa) nad ziemi�, nale�y układa� go w miar� mo�liwo�ci na istniej�cych konstrukcjach nadziemnych, np. na mostach lub wiaduktach, po uzgodnieniu z odpowiednim zarz�dem mostu;

− w przypadku, gdy współczynnik tarcia gazoci�gu o podło�e jest mniejszy lub równy tangensowi k�ta nachylenia, powinny by� stosowane urz�dzenia kotwi�ce.

5.5.2. Wytyczne dotycz�ce wykonania przewodów

− gazoci�gi nale�y wykonywa� z rur stalowych: a) bez szwu o okre�lonych własno�ciach mechanicznych i sprawdzonej szczelno�ci wg PN-80/H-74219 [17], b) ze szwem wg PN-79/H-74244 [18];

− dopuszcza si� wykonanie gazoci�gów niskiego i �redniego ci�nienia z rur stalowych u�ywanych, o sprawdzonej przydatno�ci do budowy gazoci�gu,

− do budowy gazoci�gów o ci�nieniu roboczym do 0,6 MPa dopuszcza si� stosowanie rur z tworzyw sztucznych, odpornych na korozyjne działanie składników gazu, o sprawdzonej szczelno�ci i wła�ciwo�ciach wytrzymało�ciowych (rury polietylenowe typ 50 wg BN-74/6366-03, 04 [35, 36]);

− rury przeznaczone do budowy gazoci�gów powinny by� sprawdzone u wytwórcy pod wzgl�dem szczelno�ci i wytrzymało�ci, co powinno by� potwierdzone odpowiednim dokumentem;

− grubo�� cianek przewodów rurowych gazoci�gów �redniego i wysokiego ci�nienia nale�y przyjmowa� zgodnie z dokumentacj� projektow�. Niezale�nie od wyników oblicze� wytrzymało�ciowych zawartych w dokumentacji, grubo�� nominalna �cianki przewodu rurowego gazoci�gu wysokiego ci�nienia nie powinna by� mniejsza ni�: 3 mm - dla przewodów o �rednicach nominalnych do 300 mm, 5 mm - dla przewodów o �rednicach nominalnych od 300 do 500 mm, 6 mm - dla przewodów o �rednicach nominalnych powy�ej 500 mm;

− technologia oraz materiały u�yte do ł�czenia rur powinny zapewnia� wytrzymało�� poł�cze� równ� co najmniej wytrzymało�ci rur. Rury stalowe powinny by� ł�czone spawaniem elektrycznym r�cznie lub półautomatycznie i automatycznie. Dopuszcza si� spawanie gazowe w gazoci�gach o grubo�ci �cianek do 6 mm dla ci�nie� roboczych nie wi�kszych ni� 1,2 MPa i niezale�nie od wielko�ci ci�nienia - w gazoci�gach o �rednicach nie wi�kszych ni� 150 mm. Wymagania techniczne wykonywania robót spawalniczych w gazoci�gach z rur stalowych oraz wymagania techniczne ł�czenia rur z tworzyw sztucznych okre�la zał�cznik do zarz�dzenia Nr 47 [69]. Spoiny podłu�ne s�siaduj�cych ze sob� odcinków rur ze szwem powinny by� przesuni�te wzgl�dem siebie o co najmniej 1/4 obwodu rury. Odległo�� pomi�dzy s�siaduj�cymi ze sob� spoinami obwodowymi dla prostych odcinków ruroci�gu nie powinna by� mniejsza ni� obie �rednice nominalne rury. W miejscach uło�enia spoin podłu�nych lub obwodowych nie dopuszcza si� wycinania otworów i wspawywania kro�ców. Rury z PE powinny by� ł�czone metod� zgrzewania zgodnie z dokumentacj� techniczn� i kart� technologiczn� ł�czenia;


66

− stosowanie poł�cze� kołnierzowych dopuszcza si� tylko przy ł�czeniu przewodów rurowych z armatur� kołnierzow�. Ł�czenie gazoci�gów przy zastosowaniu izoluj�cych poł�cze� kołnierzowych wg BN-77/8976-76 [65] nale�y stosowa�, gdy wymaga tego czynna ochrona antykorozyjna gazoci�gu;

− na odcinkach gazoci�gów uło�onych w gruncie nawodnionym lub w wodzie nale�y stosowa� i wykonywa� doci��enie i zakotwienia przewodów zgodnie z BN-70/8976-15 [49] i BN-71/8976-26 [50];

− na pocz�tku i ko�cu ka�dego odcinka gazoci�gu przewidzianego do czyszczenia przy u�yciu tłoków czyszcz�cych, nale�y sytuowa� w miejscach łatwo dost�pnych �luzy tłoków czyszcz�cych, wykonane wg BN-74/8976-66 [61] i BN-74/8976-67 [61];

− bloki oporowe nale�y stosowa� i wykonywa� zgodnie z BN-71/8976-48 [58] w punktach gazoci�gu, które wymagaj� utwierdzenia w kierunku osiowym;

− s�czki w�chowe nale�y stosowa� i wykonywa� zgodnie z BN-79/8976-07 [47] oraz w przypadku prowadzenia gazoci�gu pod nawierzchni� nieprzepuszczaln� dla gazu;

− izolacj� termiczn� gazoci�gu nale�y stosowa� na uło�onych nad ziemi� ruroci�gach gazu wilgotnego wg BN-74/8976-65 [60];

− podł�czenia domowe gazoci�gu niskiego i �redniego ci�nienia nale�y wykonywa� zgodnie z wymaganiami BN-81/8976-47 [57].

5.5.3. Wytyczne dotycz�ce skrzy�owania gazoci�gów z obiektami terenowymi

Wytyczne dotycz�ce skrzy�owa� gazoci�gów z obiektami terenowymi oparte zostały na wymaganiach zawartych w PN-91/M-34501 [22].

5.5.3.1. Skrzy�owania z drogami

− Skrzy�owania nadziemne Przy skrzy�owaniach gazoci�gów usytuowanych nad drogami nale�y zachowa� prze�wit pomi�dzy najni�szym punktem gazoci�gu lub konstrukcji podtrzymuj�cej gazoci�g, co najmniej: a) dla autostrad i dróg ekspresowych - 5,0 m, b) dla pozostałych dróg - 4,75 m. Odległo�� pozioma konstrukcji no�nej od kraw�dzi jezdni oraz prze�wit gazoci�gu nale�y

ka�dorazowo uzgodni� z zarz�dem drogi; − Skrzy�owania podziemne zgodnie z punktem 5.5.4.1 i 5.5.4.2. 5.5.3.2. Skrzy�owania z ruroci�gami

− Skrzy�owania podziemne a) skrzy�owania gazoci�gów z podziemnymi ruroci�gami (wody, gazu, kanalizacji i sieci

ciepłowniczej nie maj�cej poł�czenia z pomieszczeniami dla ludzi i zwierz�t oraz innymi ruroci�gami ci�nieniowymi) powinny by� wykonane z zachowaniem odległo�ci pionowej mi�dzy zewn�trznymi �ciankami gazoci�gu a ww. ruroci�gami, nie mniej ni�: − dla gazoci�gów o ci�nieniu do 0,4 MPa - 0,10 m, − dla gazoci�gów o ci�nieniu powy�ej 0,4 MPa - 0,20 m. K�t skrzy�owania gazoci�gu z ruroci�gami powinien by� nie mniejszy ni� 15o,

b) skrzy�owania gazoci�gów z przewodami kanalizacyjnymi i kanałami ciepłowniczymi maj�cymi poł�czenia z pomieszczeniami dla ludzi i zwierz�t powinny by� rozwi�zane zgodnie z punktem 5.5.4.1 i 5.5.4.3;


67

− Skrzy�owania nadziemne Odległo�� mi�dzy zewn�trzn� powierzchni� gazoci�gu i zewn�trznymi powierzchniami innych ruroci�gów powinna stanowi� prze�wit co najmniej 0,15 m. K�t skrzy�owania gazoci�gu z ruroci�gami powinien by� nie mniejszy ni� 30o.

5.5.3.3. Skrzy�owania z elektroenergetycznymi liniami kablowymi i sygnalizacyjnymi

podziemnymi

− skrzy�owanie gazoci�gu z podziemnymi kablami nale�y wykonywa� z zachowaniem odległo�ci pionowej mi�dzy zewn�trzn� �ciank� gazoci�gu a kablem co najmniej 0,15 m;

− przy układaniu gazoci�gu pod kablem, kabel nale�y zabezpieczy� rur� z tworzywa sztucznego na długo�ci co najmniej po 1,5 m od osi skrzy�owania, mierz�c prostopadle do osi gazoci�gu;

− w przypadku układania gazoci�gu nad kablem, miejsce to nale�y oznaczy� zgodnie z PN-76/E-05125 [13];

− k�t skrzy�owania gazoci�gu z kablami doziemnymi nie powinien by� mniejszy ni� 15o. 5.5.3.4. Skrzy�owania z elektroenergetycznymi liniami napowietrznymi

− Skrzy�owania podziemne Odległo�� pozioma skrajnej �cianki gazoci�gu od rzutu fundamentu słupa napowietrznej

linii elektroenergetycznej powinna by� nie mniejsza ni�: a) przy napi�ciu w linii do 1,0 kV i ci�nieniu gazu w gazoci�gu do 0,4 MPa - 0,5 m, powy�ej

0,4 MPa - 3,0 m, b) przy napi�ciu w linii powy�ej 1,0 kV i ci�nieniu gazu w gazoci�gu do 0,4 MPa - 5,0 m,

powy�ej 0,4 MPa - 10,0 m. K�t skrzy�owania gazoci�gów podziemnych z liniami elektroenergetycznymi

napowietrznymi powinien by� nie mniejszy ni� 15o. − Skrzy�owania nadziemne

Zgodnie z norm� PN-75/E-05100 [12]. K�t skrzy�owania gazoci�gów nadziemnych z liniami elektroenergetycznymi napowietrznymi powinien by� nie mniejszy ni� 30o. 5.5.3.5. Skrzy�owania z telekomunikacyjnymi liniami napowietrznymi

Przy skrzy�owaniach gazoci�gów z napowietrznymi liniami nale�y zachowa� odległo�� poziom� gazoci�gu od słupa co najmniej: a) dla gazoci�gów o ci�nieniu do 0,4 MPa - 0,50 m, b) dla gazoci�gów o ci�nieniu powy�ej 0,4 MPa - 2,0 m.

K�t skrzy�owania gazoci�gów nadziemnych z liniami telekomunikacyjnymi napowietrznymi powinien by� nie mniejszy ni� 60o, za� gazoci�gów podziemnych - nie mniejszy ni� 15o. 5.5.3.6. Skrzy�owania z telekomunikacyjnymi liniami kablowymi

Je�eli odległo�� pionowa mi�dzy zewn�trzn� �ciank� gazoci�gu o ci�nieniu do 0,4 MPa a kablem wynosi od 0,1 do 0,5 m, kabel wymaga zabezpieczenia pustakiem kablowym, za� przy odległo�ci pionowej powy�ej 0,5 m nie jest wymagane takie zabezpieczenie.

Przy skrzy�owaniach gazoci�gu o ci�nieniu powy�ej 0,4 MPa z kablem, niezale�nie od odległo�ci pionowej, nale�y pomi�dzy nimi stosowa� zabezpieczenia kabla pustakiem kablowym.


68

K�t skrzy�owania gazoci�gów z liniami kablowymi powinien by� nie mniejszy ni�: a) dla gazoci�gów uło�onych (w miejscach skrzy�owa�) w rurach ochronnych - 60o, b) dla gazoci�gów bez rur ochronnych - 15o. 5.5.3.7. Skrzy�owania z kanalizacj� kablow�

Skrzy�owania gazoci�gów z kanalizacj� kablow� maj�c� poł�czenie z pomieszczeniami dla ludzi i zwierz�t powinny by� rozwi�zane zgodnie z punktem 5.5.4.1 i 5.5.4.4.

5.5.4. Wytyczne wykonania rur ochronnych

Przy wykonywaniu rur ochronnych nale�y przestrzega� wymaga� zawartych w PN-91/M-34501 [22]. 5.5.4.1. Stosowanie rur ochronnych

Rury ochronne na gazoci�gu nale�y stosowa�: a) w miejscach skrzy�owa� gazoci�gu z autostradami, drogami ekspresowymi i krajowymi

(przy skrzy�owaniach z innymi drogami stosowanie rury ochronnej jest dopuszczalne w technicznie uzasadnionych przypadkach);

b) przy skrzy�owaniach gazoci�gów z przewodami kanalizacyjnymi i kanałami ciepłowniczymi maj�cymi poł�czenia z pomieszczeniami dla ludzi i zwierz�t;

c) przy skrzy�owaniu gazoci�gów z kanalizacj� kablow� maj�c� poł�czenie z pomieszczeniami dla ludzi i zwierz�t;

d) przy układaniu gazoci�gów na mostach i wiaduktach kolejowych oraz drogowych po uzgodnieniu z zarz�dem mostu;

e) w przypadku skrzy�owania gazoci�gów z ruroci�gami rozprowadzaj�cymi substancje łatwopalne;

f) w miejscach skrzy�owa� gazoci�gów z torami kolejowymi (nie jest tematem niniejszej specyfikacji).

5.5.4.2. Odległo�� pozioma ko�ca rury i pionowa przy skrzy�owaniach z drogami

Odległo�� pozioma ko�ca rury ochronnej od zewn�trznej kraw�dzi jezdni, mierzona prostopadle do osi drogi, powinna by� nie mniejsza ni� podana w tablicy 1.

Tablica 1. Ci�nienie gazu w gazoci�gu, MPa Lp. Nazwa drogi do 0,4 od 0,4 do 2,5 powy�ej 2,5 [m] 1 Autostrady i drogi ekspresowe 5,0 15,0 25,0

2 Drogi krajowe 1,0 10,0 15,0

3 Pozostałe drogi 0,5 6,0 10,0

Odległo�� pionowa mierzona od zewn�trznej powierzchni rury ochronnej od powierzchni jezdni powinna wynosi� nie mniej ni� podana w tablicy 2.


69

Tablica 2.

Ci�nienie gazu w gazoci�gu, MPa Lp. Nazwa drogi do 0,4 powy�ej 0,4

m

1 Autostrady i drogi ekspresowe 1,2 1,5

2 Drogi krajowe 1,0 1,2

3 Pozostałe drogi 0,8 1,2

W przypadku stosowania przy skrzy�owaniach rury przej�ciowej (na rurze ochronnej) odległo�� pionowa �cianki tej rury od nawierzchni jezdni nie mo�e by� mniejsza ni� 0,8 m, chyba �e zarz�d drogi okre�li inaczej.

Odległo�� pionowa rury ochronnej (lub gazoci�gu) od dna przydro�nego rowu powinna wynosi� co najmniej 0,5 m.

5.5.4.3. Odległo�� pozioma ko�ca rury i pionowa przy skrzy�owaniach z przewodami kanalizacyjnymi i kanałami ciepłowniczymi

Ko�ce rur ochronnych gazoci�gu, mierz�c prostopadle do osi krzy�uj�cego si� przewodu kanalizacyjnego lub zewn�trznego obrysu kanału ciepłowniczego, powinny by� wyprowadzone na odległo�� co najmniej: − dla gazoci�gów o ci�nieniu do 0,4 MPa - 1,5 m, − dla gazoci�gów o ci�nieniu powy�ej 0,4 do 2,5 MPa - 2,0 m, − dla gazoci�gów o ci�nieniu powy�ej 2,5 MPa - 6,0 m.

Odległo�� pionowa mi�dzy zewn�trzn� �ciank� rury ochronnej a zewn�trzn� przewodu kanalizacyjnego lub obudowy kanału ciepłowniczego powinna by� nie mniejsza ni�: − dla gazoci�gów o ci�nieniu do 0,4 MPa - 0,10 m, − dla gazoci�gów o ci�nieniu powy�ej 0,4 MPa - 0,20 m.

5.5.4.4. Odległo�� pozioma ko�ca rury i pionowa przy skrzy�owaniu z kanalizacj� kablow�

Ko�ce rur ochronnych powinny by� wyprowadzone od osi skrzy�owania, mierz�c prostopadle do kanalizacji kablowej na odległo�� co najmniej: − dla gazoci�gów o ci�nieniu do 0,4 MPa - 2,0m, − dla gazoci�gów o ci�nieniu powy�ej 0,4 MPa - 10,0 m.

Odległo�� pionowa zewn�trznej �cianki rury ochronnej od kanalizacji kablowej powinna wynosi� co najmniej 0,15 m.

5.5.4.5. Długo�� rury i odległo�� pionowa przy skrzy�owaniu z ruroci�gami rozprowa-dzaj�cymi substancje łatwopalne

Długo�� rury ochronnej powinna wynosi� co najmniej po 1,5 m z obu stron od osi skrzy�owania, mierz�c prostopadle do krzy�uj�cego si� ruroci�gu.

Odległo�� pionowa mi�dzy zewn�trznymi �ciankami rury ochronnej a ww. ruroci�gami powinna wynosi� jak w punkcie 5.5.4.3.


70

5.5.4.6. Przypadki szczególne wykonania rur ochronnych

W przypadku konieczno�ci skrzy�owania czynnych gazoci�gów (tj. braku mo�liwo�ci ich wył�czenia z eksploatacji) obiektami wymienionymi w punkcie 5.5.4.1 nale�y wykona� na gazoci�gu rur� ochronn� stalow� dwudzieln�.

Warunki wykonania tych rur (zakres czynno�ci i kolejno�� robót zwi�zanych z monta�em rur) nie s� tematem niniejszej ST.

5.5.6. Wytyczne dotycz�ce armatury zaporowej i upustowej

Armatura z korpusami stalowymi lub staliwnymi powinna by� ł�czona z przewodami rurowymi za pomoc� spawania lub kołnierzy. Dopuszcza si� w budowie gazoci�gów niskiego ci�nienia poł�czenia gwintowane armatury dla �rednic nominalnych do 15 mm.

W przypadku zastosowania armatury z kołnierzami, w uzasadnionych przypadkach, nale�y zastosowa� kompensatory monta�owe wg BN-77/8976-74 [64].

Zabrania si� instalowania zaworów (zasuw) w gazoci�gach układanych pod jezdni�. W budowie gazoci�gów �redniego ci�nienia nale�y stosowa� armatur� o ci�nieniu

nominalnym nie mniejszym ni� 0,6 MPa. W gazoci�gach o ci�nieniu nominalnym równym 0,4 MPa lub mniejszym,

doprowadzaj�cych gaz do odbiorców, nale�y umieszcza� zawory (zasuwy) dla umo�liwienia zamkni�cia dopływu gazu do budynków. Warunek ten nie dotyczy domów jednorodzinnych.

Armatura zaporowa i upustowa o �rednicy nominalnej wi�kszej ni� 200 mm i ci�nieniu nominalnym wi�kszym ni� 1,6 MPa powinna by� wyposa�ona w przekładnie zmniejszaj�ce siły potrzebne do jej otwierania i zamykania. W przypadku wi�kszego oddalenia armatury zaporowej od stanowisk obsługi, nale�y stosowa� do jej uruchomienia nap�dy pomocnicze (elektryczne przeciwwybuchowe, hydrauliczne lub pneumatyczne).

Zespoły zaporowe gazoci�gów niskiego i �redniego ci�nienia wg BN-74/8976-70 [62] nale�y tak rozmieszcza�, aby przy zastosowaniu mo�liwie małej ich liczby mo�na było wył�czy� z sieci mo�liwie małe grupy odbiorców, przy równoczesnym zapewnieniu ci�gło�ci dostawy gazu do tych odbiorców, którzy tego bezwarunkowo wymagaj�.

Zespoły zaporowo-upustowe przelotowe gazoci�gów wysokiego ci�nienia wg BN-71/8976-46 [56] nale�y rozmieszcza� w odst�pach wynosz�cych: − od 20 do 35 km dla gazoci�gów o �rednicach nominalnych do 500 mm, − od 15 do 20 km dla gazoci�gów o �rednicach nominalnych wi�kszych od 500 mm.

Zespoły zaporowo-upustowe k�towe gazoci�gów wysokiego ci�nienia wg BN-80/8976-44 [54] nale�y stosowa� w punktach rozgał�zienia gazoci�gu, w przypadku stosowania dwóch (lub wi�cej) równoległych ci�gów rurowych lub w przypadku odgał�zie� zasilaj�cych wi�ksze odbiory gazu.

Zespoły przył�czeniowe gazoci�gów wysokiego ci�nienia wg BN-79/8976-35 [52] nale�y stosowa� w punktach odgał�zie� zasilaj�cych mniejsze odbiory gazu.

Zespoły zaporowo-upustowe oraz zespoły przył�czeniowe nale�y lokalizowa� w miejscach łatwo dost�pnych o ka�dej porze roku. Nie nale�y ich lokalizowa� na terenach podmokłych lub bagiennych.

5.5.7. Wytyczne dotycz�ce zasypania i zag�szczania wykopów

U�yty materiał i sposób zasypania nie powinny spowodowa� uszkodzenia uło�onego przewodu i obiektów na przewodzie oraz ochrony przed korozj�.


71

Gazoci�gi powinny by� zasypywane warstw� ochronn� ziemi nie zawieraj�cej grud, kamieni i gnij�cych resztek ro�linnych, do wysoko�ci co najmniej 0,2 m w ka�dym miejscu ponad najwy�szy punkt zewn�trznej powierzchni rury, zgodnie z zarz�dzeniem Nr 47 [69]. W obszarach zabudowanych powinna by� umieszczona nad t� warstw� siatka ochronna z tworzywa sztucznego koloru �ółtego o szeroko�ci równej �rednicy gazoci�gu, nie mniejszej jednak ni� 0,4 m.

Materiał zasypu w obr�bie strefy niebezpiecznej powinien by� zag�szczony ubijakiem r�cznym po obu stronach przewodu, zgodnie z PN-68/B-06050 [3]. Pozostałe warstwy gruntu dopuszcza si� zag�szcza� mechanicznie, o ile nie spowoduje to uszkodzenia przewodu. Wska�nik zag�szczenia gruntu powinien by� nie mniejszy ni� 0,97.

W przypadku prowadzenia robót ziemnych w istniej�cej drodze o nawierzchni ulepszonej i trudno�ci osi�gni�cia wska�nika zag�szczenia gruntu co najmniej 1, nale�y zast�pi� górn� warstw� zasypu wzmocnion� podbudow� drogi.




6.2. Kontrola, pomiary i badania

6.2.1. Badania przed przyst�pieniem do robót

Przed przyst�pieniem do robót Wykonawca powinien wykona� badania maj�ce na celu: − zakwalifikowania gruntów do odpowiedniej kategorii, − okre�lenie rodzaju gruntu i jego uwarstwienia, − okre�lenie stanu terenu, − ustalenie sposobu zabezpieczenia wykopów przed zalaniem wod�, − ustalenie metod prowadzenia robót i ich kontroli w czasie trwania budowy. 6.2.2. Kontrola, pomiary i badania w czasie robót

Wykonawca jest zobowi�zany do stałej i systematycznej kontroli prowadzonych robót w zakresie i z cz�stotliwo�ci� zaakceptowan� przez In�yniera w oparciu o norm� BN-83/8836-02 [39] i zarz�dzenie Nr 47 Ministra Przemysłu [69].

W szczególno�ci kontrola powinna obejmowa�: − sprawdzenie rz�dnych zało�onych ław celowniczych w nawi�zaniu do podanych na placu

budowy stałych punktów niwelacyjnych z dokładno�ci� odczytu do 1 mm, − sprawdzenie metod wykonywania wykopów, − zbadanie materiałów i elementów obudowy pod k�tem ich zgodno�ci z cechami podanymi w

dokumentacji technicznej i warunkami technicznymi podanymi przez wytwórc�, − badanie zachowania warunków bezpiecze�stwa pracy, − badanie zabezpieczenia wykopów przed zalaniem wod�, − badanie prawidłowo�ci podło�a naturalnego, w tym głównie jego nienaruszalno�ci,

wilgotno�ci i zgodno�ci z okre�lonym w dokumentacji, − badanie i pomiary szeroko�ci, grubo�ci i zag�szczenia wykonanego podło�a, − badanie ewentualnego drena�u,


72

− badanie w zakresie zgodno�ci z dokumentacj� techniczn� i warunkami okre�lonymi w odpowiednich normach przedmiotowych lub warunkami technicznymi wytwórni materiałów, ewentualnie innymi umownymi warunkami,

− badanie gł�boko�ci uło�enia przewodu, jego odległo�ci od budowli s�siaduj�cych i ich zabezpieczenia,

− badanie uło�enia przewodu na podło�u, − badanie odchylenia osi przewodu i jego spadku, − badanie poł�cze� rur, − badanie zmiany kierunków przewodu i ich zabezpieczenia przed przemieszczaniem, − badanie zabezpieczenia przewodu przy przej�ciu pod drogami (rury ochronne), − badanie radiograficzne spoin czołowych w zł�czach doczołowych zgodnie z PN-72/M-

69770 [27], − badanie czysto�ci wn�trza gazoci�gów, − badanie wytrzymało�ci i szczelno�ci gazoci�gów, − badanie warstwy ochronnej zasypu przewodu, − badanie zasypu przewodu do powierzchni terenu poprzez badanie wska�ników zag�szczenia

poszczególnych jego warstw. 6.2.3. Dopuszczalne tolerancje i wymagania

− odchylenie odległo�ci kraw�dzi wykopu w dnie od ustalonej w planie osi wykopu nie powinno wynosi� wi�cej ni� ± 5 cm,

− odchylenie wymiarów w planie nie powinno by� wi�ksze ni� 0,1 m, − odchylenie grubo�ci warstwy zabezpieczaj�cej naturalne podło�e nie powinno przekroczy�

± 3 cm, − dopuszczalne odchylenia w planie kraw�dzi wykonanego podło�a wzmocnionego od

ustalonego na ławach celowniczych kierunku osi przewodu nie powinny przekracza�: dla przewodów z tworzyw sztucznych 10 cm, dla pozostałych przewodów 5 cm,

− ró�nice rz�dnych wykonanego podło�a nie powinny przekroczy� w �adnym jego punkcie: dla przewodów z tworzyw sztucznych ± 5 cm, dla pozostałych przewodów ± 2cm,

− dopuszczalne odchylenia osi przewodu od ustalonego na ławach celowniczych nie powinny przekroczy�: dla przewodów z tworzyw sztucznych 10 cm, dla pozostałych 2 cm,

− dopuszczalny spadek ci�nienia w czasie próby hydraulicznej okre�la projekt próby, − przy próbie pneumatycznej dopuszcza si� spadki ci�nienia, je�eli jego ró�nica nie przekracza

0,1% na godzin� trwania próby dla odcinków gazoci�gów o �rednicach do 250 mm, a dla gazoci�gów o �rednicach wi�kszych ni� 250 mm ró�nica ci�nienia nie powinna przekroczy�: 0,1 x 250 : Dn %,

− sieci gazowe nie oddane do eksploatacji w ci�gu 6 miesi�cy po zako�czeniu prób wytrzymało�ci lub szczelno�ci podlegaj� ponownym próbom szczelno�ci przed oddaniem do eksploatacji,

− stopie� zag�szczenia zasypki wykopów okre�lony w trzech miejscach na długo�ci 100 m nie powinien wynosi� mniej ni� 0,97.


73

7. OBMIAR ROBÓT


Ogólne zasady obmiaru Robót podano w ST D.M.00.00.00 „Wymagania ogólne” pkt. 7.


Jednostk� obmiarow� jest 1 m (metr) wykonanego i odebranego przewodu rurowego. 8. ODBIÓR ROBÓT


Ogólne zasady odbioru Robót podano w ST D.M.00.00.00 „Wymagania ogólne” pkt. 8. Roboty uznaje si� za wykonane zgodnie z dokumentacj� projektow�, ST i wymaganiami

In�yniera, je�eli wszystkie pomiary i badania z zachowaniem tolerancji wg pkt 6 dały wyniki pozytywne.

8.2. Odbiór robót zanikaj�cych i ulegaj�cych zakryciu

Odbiorowi robót zanikaj�cych i ulegaj�cych zakryciu podlegaj� wszystkie technologiczne czynno�ci zwi�zane z przebudow� linii gazowych, a mianowicie: − roboty przygotowawcze, − roboty ziemne, − przygotowanie podło�a, − roboty monta�owe wykonania ruroci�gów, − wykonanie rur ochronnych, − sprawdzenie czysto�ci wn�trza gazoci�gów i szczelno�ci poł�cze� odcinków gazoci�gu

(przed opuszczeniem ich do wykopu), − próby wytrzymało�ci lub szczelno�ci, − zasypanie i zag�szczenie wykopu.

Odbiór robót zanikaj�cych powinien by� dokonany w czasie umo�liwiaj�cym wykonanie korekt i poprawek bez hamowania ogólnego post�pu robót.

Próby wytrzymało�ci lub szczelno�ci gazoci�gów powinny by� przeprowadzone w wykopie po ich całkowitym zmontowaniu i zasypaniu ziemi�. Miejsca z zainstalowan� armatur� lub przeznaczone do jej zainstalowania oraz poł�czenia odcinków gazoci�gów ze sprawdzon� szczelno�ci� i poł�czenie kołnierzowe, a tak�e poł�czenie rur z polietylenu z elementami stalowymi powinny by� pozostawione odkryte.

Odcinki gazoci�gów z polietylenu rozwijane z b�bna powinny by� nie zasypane. Próby wytrzymało�ci elementów prefabrykowanych przed ich wmontowaniem lub po

zamontowaniu w gazoci�g mo�na nie przeprowadza� pod warunkiem, �e producent tych urz�dze� w pisemnym za�wiadczeniu stwierdzi, �e zostały one poddane próbom wytrzymało�ci pod ci�nieniem równym co najmniej ci�nieniu próby gazoci�gu.

Elementy prefabrykowane i armatura nie maj�ce atestu, mog� by� zastosowane pod warunkiem przeprowadzenia przed ich wmontowaniem w gazoci�g próby, w której ci�nienie próbne i czas jej trwania b�d� co najmniej równe wymaganemu ci�nieniu próbnemu i czasowi trwania próby gazoci�gu.


74

Długo�� odcinka robót ziemnych poddana odbiorowi nie powinna by� mniejsza od 50 m i powinna wynosi�: około 300 m dla przewodów z tworzywa sztucznego PE bez wzgl�du na sposób prowadzenia wykopów oraz dla przewodów z rur stalowych w przypadku uło�enia ich w wykopach o �cianach umocnionych, za� dla przewodów uło�onych w wykopach nieumocnionych z rur stalowych około 1000 m.

Dopuszcza si� zwi�kszenie lub zmniejszenie długo�ci przeznaczonego do odbioru odcinka przewodu z tym, �e powinna by� ona uzale�niona od warunków lokalnych oraz umiejscowienia uzbrojenia lub uzasadniona wzgl�dami techniczno-ekonomicznymi.

In�ynier dokonuje odbioru robót zanikaj�cych zgodnie z zasadami okre�lonymi w Specyfikacji Technicznej D-00.00.00 „Wymagania ogólne” pkt 8.2.

8.3. Odbiór ko�cowy

Odbiorowi ko�cowemu zgodnie z zarz�dzeniem Nr 47 [69] podlega: − sprawdzenie kompletno�ci dokumentacji do odbioru technicznego ko�cowego (polegaj�ce

na sprawdzeniu protokółów bada� przeprowadzonych przy odbiorach technicznych cz��ciowych),

− badanie wytrzymało�ci lub szczelno�ci gazoci�gów (przeprowadzone po ich całkowitym zmontowaniu i zasypaniu ziemi�, zgodnie z zarz�dzeniem Nr 47).

Wyniki przeprowadzonych bada� podczas odbioru powinny by� uj�te w formie protokółu, szczegółowo omówione, wpisane do dziennika budowy i podpisane przez nadzór techniczny oraz członków komisji przeprowadzaj�cej badania.

Wyniki bada� przeprowadzonych podczas odbioru ko�cowego nale�y uzna� za dokładne, je�eli wszystkie wymagania (badanie dokumentacji i szczelno�ci całego przewodu) zostały spełnione zgodnie z wymaganiami BN-81/8976-47 [57], BN-77/8976-06 [46] i zarz�dzeniem Nr 47 [69].

Je�eli które� z wymaga� przy odbiorze technicznym ko�cowym nie zostało spełnione, nale�y oceni� jego wpływ na stopie� sprawno�ci działania przewodu i w zale�no�ci od tego okre�li� konieczne dalsze post�powanie.



Ogólne ustalenia dotycz�ce podstawy płatno�ci podano w ST D.M.00.00.00 „Wymagania ogólne” pkt. 9.


Cena 1 m wykonanej i odebranej linii gazoci�gowej obejmuje: − dostaw� materiałów, − wykonanie robót przygotowawczych, − wykonanie wykopu w gruncie I - IV kat. wraz z umocnieniem �cian wykopu i jego

odwodnieniem, − przygotowanie podło�a, − ewentualne wykonanie s�czków, − uło�enie przewodów wraz z monta�em armatury i innego wyposa�enia,


75

− wykonanie zabezpiecze� przewodu przy przej�ciu pod drogami (rur ochronnych wraz z uszczelnieniem i uzbrojeniem),

− przeprowadzenie próby wytrzymało�ci i szczelno�ci, − zasypanie wykopu wraz z jego zag�szczeniem, − doprowadzenie terenu do stanu pierwotnego, − pomiary i badania.

Cena jednostki obmiarowej nie obejmuje wykonania zespołów przył�czeniowych i zaporowo-upustowych b�d�cej tematem oddzielnych specyfikacji.


10.1. Normy

1. PN-74/B-02480 Grunty budowlane. Podział, nazwy, symbole i okre�lenia. 2. PN-81/B-03020 Grunty budowlane. Posadowienia bezpo�rednie budowli. Obliczenia

styczne i projektowanie. 3. PN-68/B-06050 Roboty ziemne budowlane. Wymagania w zakresie wykonywania

i badania przy odbiorze. 4. PN-88/B-06250 Beton zwykły. 5. PN-74/B-24622 Roztwór asfaltowy do gruntowania. 6. PN-57/B-24625 Lepik asfaltowy z wypełniaczami stosowany na gor�co. 7. PN-90/C-96004/01 Gazownictwo. Terminologia. Postanowienia ogólne i zakres normy. 8. PN-58/C-96177 Lepik asfaltowy bez wypełniaczy stosowany na gor�co. 9. PN-76/C-96178 Asfalty przemysłowe. Postanowienia ogólne i zakres normy. 10. PN-90/E-05030.00 Ochrona przed korozj�. Elektrochemiczna ochrona katodowa.

Wymagania i badania. 11. PN-90/E-05030.01 Ochrona przed korozj�. Elektrochemiczna ochrona katodowa.

Metalowe konstrukcje podziemne. Wymagania i badania. 12. PN-75/E-05100 Elektroenergetyczne linie napowietrzne. Projektowanie i budowa.

13. PN-76/E-05125 Elektroenergetyczne i sygnalizacyjne linie kablowe. Projektowanie

i budowa. 14. PN-89/H-02650 Armatura i ruroci�gi. Ci�nienia i temperatury. 15. PN-91/H-74019 Armatura przemysłowa. Odlewy ze staliwa w�glowego i stopowego. 16. PN-74/H-74200 Rury stalowe ze szwem gwintowane. 17. PN-80/H-74219 Rury stalowe bez szwu walcowane na gor�co ogólnego

zastosowania. 18. PN-79/H-74244 Rury stalowe ze szwem przewodowe. 19. PN-75/H-93200 Walcówka i pr�ty stalowe okr�głe walcowane na gor�co. 20. PN-70/H-97051 Ochrona przed korozj�. Przygotowanie powierzchni stali. Staliwa

i �eliwa do malowania. Ogólne wytyczne. 21. PN-82/M-01600 Armatura przemysłowa. Terminologia. 22. PN-91/M-34501 Gazoci�gi i instalacje gazownicze. Skrzy�owania gazoci�gów

z przeszkodami terenowymi. Wymagania. 23. PN-90/M-34502 Gazoci�gi i instalacje gazownicze. Obliczenia wytrzymało�ciowe. 24. PN-87/M-69000 Spawalnictwo. Spawanie metali. Nazwy i okre�lenia. 25. PN-87/M-69008 Spawalnictwo. Spawanie metali. Klasyfikacja konstrukcji spawanych.


76

26. PN-87/M-69009 Spawalnictwo. Spawanie metali. Zakłady stosuj�ce procesy spawalnicze. Podział.

27. PN-72/M-69770 Radiografia przemysłowa. Radiogramy spoin czołowych w zł�czach doczołowych ze stali. Wymagania jako�ciowe i wytyczne wykonywania.

28. PN-87/M-69772 Spawalnictwo. Klasyfikacja wadliwo�ci zł�cz spawanych na podstawie radiogramów.

29. PN-92/M-74001 Armatura przemysłowa. Ogólne wymagania i badania. 30. PN-85/M-74081 Skrzynki uliczne stosowane w instalacjach wodnych i gazowych. 31. PN-67/M-74083 Armatura przemysłowa. Skrzynki uliczne typu lekkiego do instalacji

wodnych i gazowych. 32. PN-86/M-75198 Osprz�t przewodów gazowych niskiego ci�nienia. Wymagania

i badania. 33. BN-76/0648-76 Bitumiczne powłoki na rurach stalowych układanych w ziemi. 34. BN-75/5220-02 Ochrona przed korozj�. Wymagania ogólne i ocena wykonania. 35. BN-74/6366-03 Rury polietylenowe typ 50. Wymiary. 36. BN-74/6366-04 Rury polietylenowe typ 50. Wymagania techniczne. 37. BN-77/6731-08 Cement. Transport i przechowywanie. 38. BN-87/6755-06 Welon z włókien szklanych. 39. BN-83/8836-02 Przewody podziemne. Roboty ziemne. Wymagania i badania przy

odbiorze. 40. BN-80/8975-02.00 Znakowanie gazoci�gów uło�onych w ziemi. Zasady ogólne. 41. BN-74/8976-01 Punkty pomiarów elektrycznych gazoci�gów uło�onych w ziemi.

Słupek. 42. BN-74/8976-02 Punkty pomiarów elektrycznych gazoci�gów uło�onych w ziemi. 43. BN-74/8976-03 Punkty pomiarów elektrycznych gazoci�gów uło�onych w ziemi.

Płytki izolacyjne. 44. BN-74/8976-04 Punkty pomiarów elektrycznych gazoci�gów uło�onych w ziemi.

Gniazdo wtykowe. 45. BN-76/8976-05 Pokrycia malarskie na gazoci�gach uło�onych nad ziemi�. 46. BN-77/8976-06 Powłoki ochronne na kształtkach, armaturze i poł�czeniach

gazoci�gów uło�onych w ziemi. 47. BN-79/8976-07 S�czki w�chowe gazoci�gów uło�onych w ziemi. 48. BN-70/8976-12 Doci��enia gazoci�gów uło�onych w wodzie lub gruncie

nawodnionym. Obci��niki siodłowe. 49. BN-86/8976-15 Doci��enia gazoci�gów uło�onych w wodzie lub gruncie

nawodnionym. 50. BN-71/8976-

26,27,28 Zakotwienia gazoci�gów uło�onych w gruncie nawodnionym.

51. BN-71/8976-29 Gazownictwo. Ci�nienia. Podział, nazwy, okre�lenia i symbole. 52. BN-79/8976-35 Zespoły przył�czeniowe gazoci�gów wysokiego ci�nienia uło�onych

w ziemi. 53. BN-71/8976-37 Gazoci�gi i instalacje gazownicze. Płyty fundamentowe armatury

uło�onej w ziemi. 54. BN-80/8976-44 K�towe zespoły zaporowo-upustowe gazoci�gów wysokiego

ci�nienia uło�onych w ziemi. 55. BN-80/8976-45 Zespoły zaporowo-upustowe gazoci�gów wysokiego ci�nienia

uło�onych w ziemi. Kolumny upustowe.


77

56. BN-71/8976-46 Przelotowe zespoły zaporowo-upustowe gazoci�gów wysokiego ci�nienia uło�onych w ziemi.

57. BN-81/8976-47 Gazoci�gi uło�one w ziemi. Wymagania i badania. 58. BN-71/8976-48 Tarczowe bloki oporowe gazoci�gów uło�onych w ziemi. 59. BN-71/8976-49 Łuki i załamania gazoci�gów uło�onych w ziemi. Wymagania i

badania. 60. BN-74/8976-65 Izolacja cieplna gazoci�gów. Wymagania i badania. 61. BN-74/8976-

66,67,68 Gazoci�gi przystosowane do czyszczenia od wewn�trz tłokami czyszcz�cymi.

62. BN74/8976-70 Zespoły przył�czeniowe gazoci�gów niskiego i �redniego ci�nienia uło�onych w ziemi.

63. BN-74/8976-71 Zespoły zaporowo-upustowe gazoci�gów niskiego i �redniego ci�nienia uło�onych w ziemi.

64. BN-77/8976-74 Gazoci�gi i instalacje gazownicze. Kompensatory monta�owe. 65. BN-77/8976-75 Gazoci�gi i instalacje gazownicze. Izoluj�ce poł�czenia kołnierzowe. 66. BN-80/8976-80 Nadziemny układ zasuw.


67. Dziennik Ustaw Nr 45 z dnia 26 lipca 1989 r. poz. 243. Rozporz�dzenie Ministra Przemysłu z dnia 24 czerwca 1989 r. w sprawie warunków technicznych jakim powinny odpowiada� sieci gazowe.

68. Dziennik Ustaw Nr 14 z dnia 15 kwietnia 1985 r. poz. 60. Ustawa z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych. Rozdział 4 - Pas drogowy.

69. Dziennik Urz�dowy Ministra Przemysłu Nr 4 z dnia 31 sierpnia 1989 r. poz. 6. Zarz�dzenie Nr 47 Ministra Przemysłu z dnia 9 maja 1989 r. w sprawie warunków technicznych wykonania i odbioru robót budowlanych sieci gazowych.


78

D.02.01.01 WYKONANIE WYKOPÓW

1. WST�P


Przedmiotem n/n Specyfikacji Technicznej s� wymagania dotycz�ce wykonania i odbioru Robót zwi�zanych z wykonaniem wykopów w ramach remontu ulicy Al. J. Piłsudskiego w Łom�y na odcinku od ulicy Al. Legionów do ulicy Szosa Zambrowska (z wył�czeniem skrzy�owania z ulic� Zawadzk�).


Specyfikacja Techniczna stanowi dokument przetargowy i kontraktowy przy zlecaniu i realizacji Robót wymienionych w pkt. 1.1.


Ustalenia zawarte w niniejszej Specyfikacji dotycz� zasad prowadzenia robót zwi�zanych z wykonaniem wykopów w gruntach I-V kategorii.


1.4.1. Wykop - usuni�cie gruntu w obr�bie wyznaczonym projektowanym profilem drogi.

1.4.2. Gł�boko�� wykopu - ró�nica rz�dnej terenu i rz�dnej robót ziemnych, wyznaczonych w osi wykopu.

1.4.3. Wykop płytki - wykop, którego gł�boko�� jest mniejsza ni� 1 m.

1.4.4. Wykop �redni - wykop, którego gł�boko�� jest zawarta w granicach od 1 do 3 m.

1.4.5. Wykop gł�boki - wykop o gł�boko�ci ponad 3 m.

1.4.6. Odkład - miejsce poza placem budowy do składowania materiału z wykopów zakwalifikowanego jako niezdatny do u�ycia w dalszych robotach.

1.4.7. Ukop - miejsce pozyskiwania gruntu do budowy nasypu, poło�one poza stref� robót ziemnych lub poza pasem drogowym.

1.4.8. Podło�e nawierzchni - grunt rodzimy lub nasypowy znajduj�cy si� bezpo�rednio pod warstwami nawierzchni.

1.4.9. Odkład tymczasowy - miejsce składowania materiału z wykopów do u�ytku w dalszych robotach.

1.4.10. Wska�nik zag�szczenia - wielko�� okre�laj�ca stan zag�szczenia gruntu wyra�ona wzorem:

ds

dSI

ρρ=

gdzie:


79

dρ – g�sto�� obj�to�ciowa szkieletu zag�szczonego gruntu [Mg/m3],

dsρ – maksymalna g�sto�� obj�to�ciowa szkieletu gruntowego przy wilgotno�ci optymalnej, okre�lona w normalnej próbie Proctora, zgodnie z PN-B-04481 [3], słu��ca do oceny zag�szczenia gruntu w robotach ziemnych, badana zgodnie z norm� BN-77/8931-12 [10] [Mg/m3].

Pozostałe okre�lenia s� zgodne z obowi�zuj�cymi, odpowiednimi polskimi normami i definicjami podanymi w ST D.M.00.00.00 „Wymagania ogólne”.


Wykonawca Robót jest odpowiedzialny za jako�� wykonanych Robót oraz za ich zgodno�� z Dokumentacj� Projektow�, ST oraz poleceniami In�yniera.


2. MATERIAŁY


Wymagania ogólne dotycz�ce materiałów podano w ST D.M.00.00.00 „Wymagania ogólne”. 2.2. Charakterystyka i podział gruntów wyst�puj�cych w wykopach

Podstaw� podziału gruntów na kategorie pod wzgl�dem trudno�ci ich odspajania oraz przeci�tne warto�ci g�sto�ci obj�to�ciowej gruntów w stanie naturalnym oraz współczynników spulchnienia nale�y przyjmowa� na podstawie normy PN-S-02205 [11]. 2.3. Warunki wykorzystania gruntów z wykopu

Grunty uzyskane przy wykonywaniu wykopów powinny by� w maksymalnym stopniu wykorzystane przez Wykonawc� do wbudowania a nasyp, zgodnie z Dokumentacj� Projektow�, ST i poleceniami In�yniera.

Okre�lenie gruntów pod wzgl�dem przydatno�ci do budowy nasypów nale�y przyjmowa� wg tablicy 2 zawartej w PN-S-02205 [11].

W czasie trwania robót ziemnych, Wykonawca powinien przeprowadza� badania laboratoryjne gruntów pozyskanych z wykopów celem okre�lenia ich przydatno�ci do budowy nasypów zgodnie z PN-S-02205 [11]. Grunty nieprzydatne do budowy nasypów powinny by� wywiezione przez Wykonawc� na odkład zgodnie z pkt. 5.2.3. n/n ST. 3. SPRZ�T




80

3.2. Sprz�t stosowany do wykonania wykopów

Do wykonania wykopów i przemieszczania gruntu mo�e by� stosowany sprz�t: - koparki jednonaczyniowe kołowe, samochodowe lub g�sienicowe, - koparko-spycharki, - koparko-ładowarki, - spycharki g�sienicowe, - ładowarki, - równiarki samojezdne, lub inny sprz�t akceptowany przez In�yniera.

4. TRANSPORT


Ogólne wymagania dotycz�ce transportu podano w ST D.M.00.00.00 „Wymagania ogólne”. 4.2. Transport gruntu pozyskanego z wykopów

Wybór �rodków transportowych oraz metod transportu powinien by� dostosowany do kategorii gruntu (materiału), jego obj�to�ci, technologii odspajania i załadunku oraz od odległo�ci transportu. Wydajno�� rodków transportowych powinna by� ponadto dostosowana do wydajno�ci sprz�tu u�ywanego do wykonania wykopów. 5. WYKONANIE ROBÓT


Ogólne zasady wykonywania Robót podano w ST D.M.00.00.00 „Wymagania ogólne”. Wykonawca przedstawi In�ynierowi do akceptacji projekt organizacji, harmonogram Robót, uwzgl�dniaj�ce wszystkie warunki, w jakich b�d� wykonywane wykopy. 5.2. Roboty przygotowawcze

Roboty przygotowawcze - odtworzenie osi trasy i punktów wysoko�ciowych, usuni�cie drzew i krzewów oraz zdj�cie humusu nale�y wykona� zgodnie z Rysunkami, Specyfikacj� D.0l.01.01, Specyfikacj� D.01.02.01 oraz poleceniami In�yniera. Przed rozpocz�ciem robót, wyznaczona zostanie trasa i punkty wysoko�ciowe wraz ze wszystkimi zmianami, zatwierdzonymi przez In�yniera. Przed rozpocz�ciem robót Wykonawca dokona obmiaru terenu po zdj�ciu warstwy humusu.

5.3. Odwodnienie pasa robót ziemnych

Niezale�nie od budowy urz�dze�, stanowi�cych elementy systemów odwadniaj�cych uj�tych w Rysunkach, Wykonawca powinien wykona� urz�dzenia, które zapewni� odprowadzenie wód opadowych poza obszar robót ziemnych tak, aby zabezpieczy� grunty przed przewilgoceniem i nawodnieniem.


81

Je�eli w opinii In�yniera, grunt przeznaczony do odspojenia uległ zbytniemu zawilgoceniu, co uniemo�liwia jego u�ycie w odpowiednim terminie, grunt taki powinien zosta� odspojony i przewieziony na odkład. Je�eli w trakcie wykonywania robót ziemnych zostan� stwierdzone urz�dzenia podziemne nie wykazane w Rysunkach (kable, przewody itp.), wówczas roboty nale�y przerwa� i powiadomi� o tym fakcie In�yniera, który podejmie decyzj� odno�nie kontynuowania robót.

5.4. Wykonywanie wykopów

5.4.1. Skarpy wykopów

Sposób wykonania skarp wykopów i skarp rowów powinien gwarantowa� ich stateczno�� w całym okresie prowadzenia robót, a naprawa uszkodze� wynikaj�cych z nieprawidłowego ukształtowania skarp wykopu, ich podci�cia lub innych odst�pstw od Rysunków obci��a Wykonawc�. Pochylenia skarp wykopów oraz nierówno�ci powierzchni skarp nie powinny przekracza� warto�ci podanych w Rysunkach oraz w niniejszej Specyfikacji pkt 5.6.

5.4.2. Zag�szczenie gruntu w wykopach

Zag�szczenie gruntu w wykopach - w podło�u nawierzchni, okre�lane jest na podstawie: - wska�nika zag�szczenia Is, - modułu odkształcania E2, albo innej metody zaakceptowanej przez In�yniera, np. metoda belki Benkelmana.

Wska�nik zag�szczenia Is wyznaczony na podstawie bada� g�sto�ci obj�to�ciowej szkieletu gruntu ( dρ ) wg BN-77/8931-12 na próbkach pobranych z podło�a wykopu oraz maksymalnej g�sto�ci obj�to�ciowej ( dsρ ) suchego gruntu okre�lanej laboratoryjnie dla danego gruntu wg PN-88/B-04481. Liczba bada� wska�nika zag�szczenia Is lub wtórnego modułu odkształcenia E2 powinna by� zgodna z norm� „Drogi samochodowe. Roboty ziemne PN-S-02205.1998” i powinna wynosi� dla podło�a w wykopach - nie mniej ni� 2 do 3 pomiarów w przekroju poprzecznym (w zale�no�ci od szeroko�ci korony robót ziemnych) co 20 m.

Je�eli grunty rodzime w podło�u wykonanego wykopu nie maj� wymaganych warto�ci wska�nika zag�szczenia Is lub wtórnego modułu odkształcenia E2, to przed uło�eniem warstwy mrozoochronnej lub konstrukcji nawierzchni, podło�e nale�y dog��ci�.

Je�eli wymagane zag�szczenie nie mo�e by� osi�gni�te przez bezpo�rednie zag�szczanie gruntów rodzimych, to nale�y podj�� rodki w celu ulepszenia gruntu podło�a „ umo�liwiaj�ce uzyskanie wymaganych warto�ci wska�nika zag�szczenia. Mo�liwe do zastosowania �rodki proponuje Wykonawca i przedstawia do akceptacji In�ynierowi.

Naprawa uszkodze� powierzchni robót ziemnych, wynikaj�cych z niedotrzymania podanych powy�ej warunków obci��a Wykonawc� robót ziemnych.


82

5.4.3. Dokładno�� wykonania wykopów

Dopuszcza si� nast�puj�ce tolerancje: - wymiary wykopu w planie nie mog� ró�ni� si� od szeroko�ci projektowanej o wi�cej

ni� +10 cm i -5 cm, a kraw�dzie dna wykopu nie powinny mie� wyra�nych załama�, - ró�nica w stosunku do projektowanych rz�dnych robót ziemnych nie mo�e przekracza� +1

cm i -3 cm, - pochylenie skarp wykopu nie mo�e ró�ni� si� od projektowanego o wi�cej ni� 10 % jego

warto�ci wyra�onej tangensem k�ta, - maksymalna gł�boko�� wkl��ni�� na powierzchni skarp wykopu nie mo�e przekracza�

10 cm przy pomiarze łat� 3 m. 5.4.4. Ruch budowlany

Nie nale�y dopuszcza� ruchu budowlanego po dnie wykopu, o ile grubo�� warstwy gruntu (nadkładu) powy�ej rz�dnych robót ziemnych jest mniejsza ni� 0,3 m. Z chwil� przyst�pienia do ostatecznego profilowania podło�a ulepszonego dopuszcza si� po nim jedynie ruch maszyn wykonuj�cych t� czynno�� budowlan�. Mo�e odbywa� si� jedynie sporadyczny ruch pojazdów, które nie spowoduj� uszkodze� powierzchni korpusu. Naprawa uszkodze� powierzchni robót ziemnych, wynikaj�cych z niedotrzymania podanych powy�ej warunków obci��a Wykonawc� robót ziemnych. 6. KONTROLA JAKO�CI ROBÓT

6.1. Zasady ogólne kontroli jako�ci Robót

Zasady ogólne kontroli jako�ci Robót podano w ST D.M.00.00.00 „Wymagania ogólne”. Przed przyst�pieniem do robót ziemnych Wykonawca powinien sprawdzi� prawidłowo�� wykonania robót pomiarowych i przygotowawczych. 6.2. Kontrola wykonywania wykopów

Sprawdzenie wykonania wykopów polega na kontrolowaniu zgodno�ci z wymaganiami okre�lonymi w niniejszej specyfikacji oraz w Rysunkach. W czasie kontroli szczególn� uwag� nale�y zwróci� na: (a) odspajanie i transport gruntów w sposób nie pogarszaj�cy ich wła�ciwo�ci, (b) zapewnienie stateczno�ci skarp, (c) odwodnienie wykopów w czasie wykonywania robót i po ich zako�czeniu, (d) dokładno�� wykonania wykopów, (e) zag�szczenie górnej strefy korpusu w wykopie. 7. OBMIAR ROBÓT

7.1. Wymagania ogólne dotycz�ce obmiaru Robót

Wymagania ogólne dotycz�ce obmiaru Robót podano w ST D.M.00.00.00 „Wymagania ogólne”.


83


Jednostk� obmiarow� jest 1 m3 (metr sze�cienny) wykonanych Robót w wykopach na podstawie pomiarów w terenie. 8. ODBIÓR ROBÓT


Ogólne zasady odbioru Robót podano w ST D.M.00.00.00 „Wymagania ogólne”. 9. PODSTAWA PŁATNO�CI




Płatno�� za 1 m3 wykonanych wykopów nale�y przyjmowa� na podstawie obmiaru i oceny jako�ci Robót w oparciu o wyniki pomiarów i bada� laboratoryjnych. Cena wykonania Robót obejmuje: - wytyczenie i prace pomiarowe, - oznakowanie robót, - wykonanie bada� laboratoryjnych (przed przyst�pieniem do robót ziemnych), - wykonanie wykopu z przewiezieniem na odkład, z rozplantowaniem i rekultywacj�

odkładu, na miejsce wskazane przez Wykonawc� i akceptowane przez In�yniera, - profilowanie dna wykopu i skarp zgodnie z Rysunkami i niniejsz� Specyfikacj�, - zag�szczenie podło�a gruntu w wykopie wg metod i do wielko�ci podanej w Specyfikacji

lub innych wskazanych przez In�yniera, - wykonanie niezb�dnego odwodnienia w trakcie robót..


10.1. Normy

[1] BN-88/8932-02 Podło�e i podło�e kolejowe. Roboty ziemne. Wymagania i badania. [2] BN-77/8931-12 Oznaczanie wska�nika zag�szczenia gruntu. [3] PN-88/B-04481 Grunty budowlane. Badania próbek gruntu. [4] BN-64/8931-02 Drogi samochodowe. Oznaczanie modułu odkształcania nawierzchni podatnych i podło�a przez obci��enie płyt [5] PN-S-02205.1998 Roboty ziemne. Wymagania i badania.


84

D.02.03.01 WYKONANIE NASYPÓW

1. WST�P


Przedmiotem niniejszej Specyfikacji Technicznej s� wymagania dotycz�ce wykonania i odbioru Robót zwi�zanych z wykonaniem nasypów w ramach remontu ul. Al. J. Piłsudskiego w Łom�y na odcinku od ulicy Al. Legionów do ulicy Szosa Zambrowska (z wył�czeniem skrzy�owania z ulic� Zawadzk�).


Specyfikacja Techniczna stanowi dokument przetargowy i kontraktowy przy zlecaniu i realizacji Robót wymienionych w pkt. 1.1. 1.3. Zakres Robót obj�tych ST

Ustalenia zawarte w n/n ST maj� zastosowanie przy wykonywaniu nasypów na terenie obj�tym zakresem z pkt. 1.1. 1.4. Okre�lenia podstawowe

1.4.1. Wysoko�� nasypu - ró�nica rz�dnej terenu i rz�dnej robót ziemnych, wyznaczonych w osi nasypu.

1.4.2. Dokop - miejsce pozyskania gruntu do wykonania nasypów, poło�one poza pasem robót drogowych.

1.4.3. Wska�nik zag�szczenia gruntu - wielko�� charakteryzuj�ca stan zag�szczenia gruntu, okre�lona według wzoru:

ds

dSI

ρρ=

gdzie:

dρ - g�sto�� obj�to�ciowa szkieletu zag�szczonego gruntu [Mg/m3],

dsρ - maksymalna g�sto�� obj�to�ciowa szkieletu gruntowego przy wilgotno�ci optymalnej, okre�lona w normalnej próbie Proctora, zgodnie z PN-B-04481 [3], słu��ca do oceny zag�szczenia gruntu w robotach ziemnych, badana zgodnie z norm� BN-77/8931-12 [10] [Mg/m3].

Pozostałe okre�lenia s� zgodne z obowi�zuj�cymi, odpowiednimi polskimi normami i

definicjami podanymi w ST D.M.00.00.00 „Wymagania ogólne”. 1.5. Ogólne wymagania dotycz�ce Robót



85

Wykonawca Robót jest odpowiedzialny za jako�� wykonanych Robót oraz za. ich zgodno�� z Dokumentacj� Projektow�, ST oraz poleceniami In�yniera. 2. MATERIAŁY


Wymagania ogólne dotycz�ce materiałów podano w ST D.M.00.00.00 „Wymagania ogólne”.

2.2. Materiały do budowy nasypów

Do wznoszenia nasypów nale�y stosowa� wył�cznie grunty i materiały przydatne do tego celu, tzn. takie, które spełniaj� szczegółowe wymagania zawarte w normie PN-S-02205 [11] i s� akceptowane przez In�yniera.

Akceptacja powinna nast�powa� na bie��co, w czasie trwania robót ziemnych, na podstawie przedkładanych przez Wykonawc� wyników bada� laboratoryjnych.

W przypadku stosowania materiałów o ograniczonej przydatno�ci Wykonawca ma obowi�zek uwzgl�dnienia wszystkich zastrze�e� dotycz�cych technologii i dopuszczonych miejsc wbudowania tych materiałów, okre�lonych w normie PN-S-02205 [11] /tablica 2/.

Je�eli Wykonawca wbuduje w nasyp grunty lub materiały nieprzydatne, albo nie uwzgl�dni zastrze�e� dotycz�cych materiałów o ograniczonej przydatno�ci, okre�lonych w ST lub przez In�yniera, to wszelkie takie cz��ci nasypu zostan� przez Wykonawc� na jego koszt usuni�te i wykonane powtórnie z materiałów o odpowiednich wła�ciwo�ciach.

2.2.1. Grunty uzyskane z wykopów

Zgodnie z Dokumentacj� Projektow� i ST D.02.01.01 grunty uzyskane z wykopów na trasie drogi b�d� wykorzystane do budowy nasypów po wykonaniu bada� laboratoryjnych i akceptacji In�yniera.

2.2.2. Grunty uzyskane z dokopów

Zgodnie z Dokumentacj� Projektow�, grunt niewysadzinowy kat.I÷II do wykonania nasypów nale�y uzyska� z dokopu. Grunty niewysadzinowe z dokopu powinny posiada� nast�puj�ce wła�ciwo�ci podane w normie PN-S-02205 [11]: a) zawarto�� cz�stek wg PN-B-04481:

- ≤ 0,075 mm - < 15%, - ≤ 0,02 mm - < 3%,

b) kapilarno�� bierna /Hkb/ wg PN-B-04493 < 1,0 m c) wska�nik piaskowy /WP/ wg BN-64/8931-01 > 35.

3. SPRZ�T


Wymagania ogólne dotycz�ce sprz�tu podano w ST D.M.00.00.00 „Wymagania ogólne”.


86

3.2. Sprz�t do wykonania nasypów

Do wykonania nasypów nale�y stosowa�: - koparki, - spycharki, - równiarki samojezdne, - walce ogumione i stalowe, wibracyjne i statyczne, - płyty wibracyjne.

Wykonawca jest zobowi�zany do u�ywania jedynie takiego sprz�tu, który nie spowoduje niekorzystnego wpływu na wła�ciwo�ci gruntu, zarówno w miejscu jego naturalnego zalegania, jak te� w czasie odspajania, transportu, wbudowania i zag�szczania.

Sprz�t u�ywany w robotach ziemnych powinien by� zgodny z ofert� Wykonawcy i uzyska� akceptacj� In�yniera. 4. TRANSPORT

4.1. Wymagania ogólne dotycz�ce transportu

Wymagania ogólne dotycz�ce transportu podano w ST D.M.00.00.00 „Wymagania ogólne”. 4.2. Transport przy wykonywaniu nasypów

Wybór �rodków transportu oraz metod transportu powinien by� dostosowany do kategorii gruntu, jego obj�to�ci, technologii odspajania i załadunku oraz od odległo�ci transportu.

Wydajno�� rodków transportowych powinna by� dostosowana do wydajno�ci sprz�tu stosowanego do wbudowania gruntu.

Wykonawca zaproponuje i uzasadni typ sprz�tu przeje�d�aj�cego przez obiekty in�ynierskie i uzyska akceptacje In�yniera. Wykonawca przewidzi i uło�y warstw� ochronn� zabezpieczaj�ca izolacj� na obiektach.

5. WYKONANIE ROBÓT


Ogólne zasady wykonywania Robót podano w ST D.M.00.00.00 „Wymagania ogólne”. Wykonawca przedstawi In�ynierowi do akceptacji projekt organizacji i harmonogram Robót, uwzgl�dniaj�ce warunki, w jakich prowadzone b�d� Roboty przy wykonywaniu nasypów. 5.2. Wykonanie nasypów

5.2.1. Przygotowanie podło�a

Przed przyst�pieniem do budowy nasypów nale�y w obr�bie ich podstawy zako�czy� roboty przygotowawcze okre�lone w ST D.01.01.01, D.01.02.02, D.01.02.04.


87

5.2.2. Wybór gruntów do wykonania nasypów

Wybór gruntów do wykonania nasypów powinien by� dokonany z uwzgl�dnieniem zasad z pkt. 2.2. 5.2.3. Zasady wykonania nasypów

5.2.3.1. Ogólne zasady wykonywania nasypów

Nasypy powinny by� wykonywane przy zachowaniu przekroju poprzecznego i profilu podłu�nego, zgodnie z Dokumentacj� Projektow� i ewentualnymi zmianami wprowadzonymi przez In�yniera.

W celu zapewnienia stateczno�ci nasypów i ich równomiernego osiadania nale�y przestrzega� nast�puj�cych zasad: a) Nasypy nale�y wykonywa� metod� warstwow� z gruntów przydatnych do budowy

nasypów. Nasypy powinny by� wznoszone równomiernie na całej szeroko�ci. b) Grubo�� warstwy w stanie lu�nym powinna by� odpowiednio dobrana w zale�no�ci od

rodzaju gruntu i sprz�tu u�ywanego do zag�szczania. Przyst�pienie do układania kolejnej warstwy nasypu mo�e nast�pi� dopiero po stwierdzeniu prawidłowego wykonania warstwy poprzedniej.

c) Grunty o ró�nych wła�ciwo�ciach nale�y układa� w oddzielnych warstwach, o jednakowej grubo�ci na całej szeroko�ci nasypu. Grunty spoiste nale�y wbudowywa� w dolne, a grunty niespoiste w górne warstwy nasypu.

d) Warstwy gruntu przepuszczalnego nale�y układa� poziomo, a warstwy gruntu mało przepuszczalnego ze spadkiem górnej powierzchni około 4% ± 1%. Ukształtowanie powierzchni warstwy powinno uniemo�liwia� lokalne gromadzenie si� wody.

e) Górne warstwy nasypu o grubo�ci co najmniej 0,5 m nale�y wykona� z gruntów niewysadzinowych, o wska�niku ró�noziarnisto�ci nie mniejszym ni� 5 i współczynniku filtracji k10≥6×10-5 m/s, w razie braku takiego gruntu nale�y górn� warstw� ulepszy� spoiwem (cementem, wapnem lub aktywnymi popiołami).

5.2.3.2. Poszerzenie nasypu

Przy poszerzaniu istniej�cego nasypu nale�y wykonywa� w jego skarpie po zdj�ciu humusu stopnie o szeroko�ci 1,0 m. Spadek górnej powierzchni stopni powinien wynosi� 4% ± 1% w kierunku zgodnym z pochyleniem skarpy.

Wyci�cie stopni obowi�zuje zawsze przy wykonywaniu styku dwóch przyległych cz��ci nasypu, wykonywanych z gruntów o ró�nych wła�ciwo�ciach lub w ró�nym czasie. 5.2.3.3. Wykonywanie nasypów w niekorzystnych warunkach atmosferycznych

W okresie deszczów i mrozów, nasypy zaleca si� wykonywa� jedynie z gruntów i materiałów przydatnych bez zastrze�e� wg tablicy 2 zawartej w PN-S-02205 [11].

Nie nale�y wbudowywa� gruntów o nadmiernej wilgotno�ci (w>wopt), zamarzni�tych albo przemieszanych ze �niegiem lub lodem.


88

5.2.4. Grubo�� warstwy

Grubo�� warstwy zag�szczanego gruntu oraz wybór sprz�tu i liczba przej�� sprz�tu zag�szczaj�cego, powinna by� ustalona przez Wykonawc� do�wiadczalnie przed przyst�pieniem do wykonywania nasypów. Poletko do�wiadczalne dla próbnego zag�szczenia gruntu powinno by� wykonane na terenie oczyszczonym z gleby.

5.2.5. Zag�szczanie gruntu

Ka�da warstwa gruntu powinna by� zag�szczona jak najszybciej po jej rozło�eniu z zastosowaniem sprz�tu odpowiedniego dla danego rodzaju gruntu oraz wyst�puj�cych warunków. Kolejn� warstw� gruntu mo�na nakłada� po stwierdzeniu uzyskania wymaganych parametrów ju� uło�onej warstwy.

Wykonawca zaproponuje typ sprz�tu do zag�szczania nasypów w rejonie obiektów i uzyska akceptacj� In�yniera.

5.2.6. Wilgotno�� gruntu

Wilgotno�� technologiczna gruntu w czasie zag�szczania powinna by� dostosowana do metody zag�szczania i rodzaju stosowanego sprz�tu. Decyduj�cym kryterium jest mo�liwo�� zag�szczenia gruntu do wymaganego poziomu no�no�ci.

W przypadku zag�szczania walcami statycznymi, wilgotno�� powinna by� zbli�ona do optymalnej, oznaczonej na podstawie próby normalnej metod� I i II wg PN-B-04481 [3]. Odchylenie od wilgotno�ci optymalnej nie powinno przekracza� ±2% (dla gruntów niespoistych). W przypadku u�ycia sprz�tu wibracyjnego zalecana jest wilgotno�� mniejsza od optymalnej, ustalona na podstawie wst�pnych prób. Urz�dzeniami wibracyjnymi grunty niespoiste mo�na zag�szcza� tak�e w stanie powietrzno - suchym, o ile wst�pne próby dadz� pozytywne wyniki.

Je�eli wilgotno�� gruntu jest wy�sza od wilgotno�ci optymalnej o warto�� wi�ksz� od podanych odchyle�, to grunt nale�y osuszy� w sposób naturalny lub ulepszy� przez zastosowanie dodatku spoiw. Sposób osuszenia gruntu powinien by� zaakceptowany przez In�yniera. Je�eli zachodzi taka potrzeba, to zaleca si� zwi�kszenie wilgotno�ci gruntu przez zraszanie wod�. 5.2.7. Dokładno�� wykonania nasypów

Przy wykonywaniu nasypów obowi�zuj� nast�puj�ce wymagania: - odchylenie sytuacyjne osi korpusu ziemnego w nasypie od osi projektowanej nie mo�e by�

wi�ksze ni� ± 10 cm, - ró�nica w stosunku do projektowanych rz�dnych robót ziemnych nie mo�e przekracza� +1

i -3 cm, - szeroko�� korony nie mo�e ró�ni� si� od szeroko�ci projektowanej o wi�cej ni� ± 10 cm, a

kraw�dzie korony nie powinny mie� wyra�nych załama�, - nierówno�ci powierzchni korpusu mierzone łat� długo�ci 3 m nie mog� przekracza�

±3 cm, - pochylenie poprzeczne powierzchni korpusu nie mo�e ró�ni� si� o wi�cej ni� ± 0,5 %

pochylenia projektowanego,


89

- pochylenie skarp nasypu nie mo�e ró�ni� si� od projektowanego o wi�cej ni� 10 % jego warto�ci,

- maksymalna gł�boko�� lokalnych wkl��ni�� na powierzchni skarp nasypu nie mo�e przekracza� 10 cm przy pomiarze łat� 3-metrow�.




6.2. Sprawdzenie jako�ci wykonania nasypów

Sprawdzenie jako�ci wykonania nasypów polega na kontrolowaniu zgodno�ci z wymaganiami okre�lonymi w pkt. 2.2 oraz 5.2 n/n ST i w Dokumentacji Projektowej.

Szczególn� uwag� nale�y zwróci� na: a) badania przydatno�ci gruntów do budowy nasypów, b) badanie prawidłowo�ci wykonania poszczególnych warstw nasypu, c) badanie zag�szczenia nasypu, d) pomiary kształtu nasypu. 7. OBMIAR ROBÓT




Jednostk� obmiarow� Robót zwi�zanych z wykonaniem nasypów jest 1 m3 (metr sze�cienny) wykonanych robót w nasypach z gruntu pozyskanego z ukopów. 8. ODBIÓR ROBÓT


Ogólne zasady odbioru Robót podano w ST D.M.00.00.00 „Wymagania ogólne”. 9. PODSTAWA PŁATNO�CI




90


Cena 1 m3 nasypu obejmuje: - wytyczenie i prace pomiarowe, - koszty pozyskania gruntu z ukopów, - odspojenie gruntu w dokopie, - transport gruntu z ukopu na miejsce wbudowania w nasypie, - dowóz wody, - wbudowanie gruntu uzyskanego z ukopu, warstwami wraz z zag�szczeniem,

- profilowanie powierzchni nasypu z nadaniem im spadków i pochyle� zgodnie z rys. i ST, - zag�szczenie nasypów walcami samojezdnymi statycznymi, ogumionymi, - wyprofilowanie skarp ukopu, - rekultywacj� ukopu i terenu przyległego do drogi, - odwodnienie terenu robót, - wykonanie dróg dojazdowych na czas budowy, (do transportu gruntu), - przeprowadzenie wymaganych przez Specyfikacj� bada� laboratoryjnych, dotycz�cych wła�ciwo�ci wbudowanych gruntów i wska�nika zag�szczenia poszczególnych warstw nasypu.


[1] PN-88/B-0448 1 Grunty budowlane. Badania próbek gruntu. [2] BN-77/8931-12 Drogi samochodowe. Oznaczenie wska�nika zag�szczenia gruntu. [3] PN-S-02205.1998 Drogi samochodowe. Roboty ziemne. Wymagania i badania. [4] BN-64/8931-02 Drogi samochodowe. Oznaczanie modułu odkształcania nawierzchni podatnych i podło�a przez obci��enie płyt .


5. Wykonanie i odbiór robót ziemnych dla dróg szybkiego ruchu. Instytut Badawczy Dróg i Mostów, Warszawa, 1978

6. Katalog Typowych Konstrukcji Nawierzchni Podatnych i Półsztywnych - IBDiM, 1997


91

D.03.02.01 KANALIZACJA DESZCZOWA

1. WST�P

1.1. Przedmiot Specyfikacji Technicznej ( ST )

Przedmiotem niniejszej Specyfikacji Technicznej s� wymagania dotycz�ce wykonania i odbioru Robót zwi�zanych z wykonaniem kanalizacji deszczowej w ramach remontu ul. Al. J. Piłsudskiego w Łom�y na odcinku od ulicy Al. Legionów do ulicy Szosa Zambrowska (z wył�czeniem skrzy�owania z ulic� Zawadzk�).


Specyfikacja Techniczna jest stosowana jako dokument przetargowy i kontraktowy przy zlecaniu i realizacji Robót wymienionych w punkcie 1.1.


Ustalenia zawarte w niniejszej Specyfikacji Technicznej dotycz� budowy elementów kanalizacji deszczowej i obejmuj�: - budow� kanałów z rur plastikowych Ø 20 cm, - wykonanie studzienek �ciekowych wg KPED 02.13 [27] oraz przykanalików z rur

plastikowych Ø 20 cm, Lokalizacja poszczególnych elementów kanalizacji deszczowej wg Dokumentacji

Projektowej.


1.4.1. Kanalizacja deszczowa - sie� kanalizacyjna zewn�trzna przeznaczona do odprowadzania �cieków opadowych.

1.4.2. Kanały

1.4.2.1. Kanał - liniowa budowla przeznaczona do grawitacyjnego odprowadzania �cieków.

1.4.2.2. Kanał deszczowy - kanał przeznaczony do odprowadzania �cieków opadowych.

1.4.2.3. Przykanalik - kanał przeznaczony do poł�czenia wpustu deszczowego z sieci� kanalizacji deszczowej.

1.4.2.4. Kanał zbiorczy - kanał przeznaczony do zbierania �cieków z co najmniej dwóch kanałów bocznych.

1.4.2.5. Kolektor główny - kanał przeznaczony do zbierania �cieków z kanałów oraz kanałów zbiorczych i odprowadzenia ich do odbiornika.

1.4.2.6. Kanał nieprzełazowy - kanał zamkni�ty o wysoko�ci wewn�trznej < ni� 1,0 m.

1.4.2.7. Kanał przełazowy - kanał zamkni�ty o wysoko�ci wewn�trznej ≥ ni� 1,0 m.

1.4.3. Urz�dzenia (elementy) uzbrojenia sieci

1.4.3.1. Studzienka kanalizacyjna - studzienka rewizyjna - na kanale nieprzełazowym przeznaczona do kontroli i prawidłowej eksploatacji kanałów.


92

1.4.3.2. Studzienka przelotowa - studzienka kanalizacyjna zlokalizowana na załamaniach osi kanału w planie, na załamaniach spadku kanału oraz na odcinkach prostych.

1.4.3.3. Studzienka poł�czeniowa - studzienka kanalizacyjna przeznaczona do ł�czenia co najmniej dwóch kanałów dopływowych w jeden kanał odpływowy.

1.4.3.4. Studzienka kaskadowa (spadowa) - studzienka kanalizacyjna maj�ca dodatkowy przewód pionowy umo�liwiaj�cy wytr�cenie nadmiaru energii �cieków, spływaj�cych z wy�ej poło�onego kanału dopływowego do ni�ej poło�onego kanału odpływowego.

1.4.3.5. Studzienka bezwłazowa - �lepa - studzienka kanalizacyjna przykryta stropem bez otworu włazowego, spełniaj�ca funkcje studzienki poł�czeniowej.

1.4.3.6. Komora kanalizacyjna - komora rewizyjna na kanale przełazowym przeznaczona do kontroli i prawidłowej eksploatacji kanałów.

1.4.3.7. Komora poł�czeniowa - komora kanalizacyjna przeznaczona do ł�czenia co najmniej dwóch kanałów dopływowych w jeden kanał odpływowy.

1.4.3.8. Komora spadowa (kaskadowa) - komora maj�ca pochylni� i zagł�bienie dna umo�liwiaj�ce wytr�cenie nadmiaru energii �cieków spływaj�cych z wy�ej poło�onego kanału dopływowego.

1.4.3.9. Wylot �cieków - element na ko�cu kanału odprowadzaj�cego �cieki do odbiornika.

1.4.3.10. Wpust deszczowy - urz�dzenie do odbioru �cieków opadowych, spływaj�cych do kanału z utwardzonych powierzchni terenu.

1.4.4. Elementy studzienek i komór

1.4.4.1. Komora robocza - zasadnicza cz�� studzienki lub komory przeznaczona do czynno�ci eksploatacyjnych. Wysoko�� komory roboczej jest to odległo�� pomi�dzy rz�dn� dolnej powierzchni płyty lub innego elementu przykrycia studzienki lub komory, a rz�dn� spocznika.

1.4.4.2. Komin włazowy - szyb poł�czeniowy komory roboczej z powierzchni� ziemi, przeznaczony do zej�cia obsługi do komory roboczej.

1.4.4.3. Płyta przykrycia studzienki lub komory - płyta przykrywaj�ca komor� robocz�.

1.4.4.4. Właz kanałowy - element �eliwny przeznaczony do przykrycia podziemnych studzienek rewizyjnych lub komór kanalizacyjnych, umo�liwiaj�cy dost�p do urz�dze� kanalizacyjnych.

1.4.4.5. Kineta - wyprofilowany rowek w dnie studzienki, przeznaczony do przepływu w nim �cieków.

1.4.4.6. Spocznik - element dna studzienki lub komory kanalizacyjnej pomi�dzy kinet� a �cian� komory roboczej.

Pozostałe okre�lenia podstawowe s� zgodne z obowi�zuj�cymi, odpowiednimi polskimi normami i z definicjami podanymi w ST D.M.00.00.00 „Wymagania ogólne” pkt 1.4.





93

2. MATERIAŁY



2.2. Materiały do budowy kanalizacji

Materiałami do wykonania kanalizacji deszczowej zgodnie z zasadami niniejszej ST s�: - rury plastikowe Ø 20 cm, - kształtki plastikowe, - rury kanalizacyjne, kielichowe PVC Ø 20 cm, do zastosowania na przykanaliki, - płyty pokrywowe 149/60 wg karty 02.03.01 KPED [27], - włazy �eliwne typu ci��kiego wg PN-H-74051/02 [12], - kr�gi betonowe Ø 50 cm, wysoko�ci 30 lub 50 cm z betonu klasy B-25 wg

BN-83/8971-06.02 [23], - wpusty uliczne ci��kie 65x45 cm wg PN-H-74080/04 [15], PN-H-74080/01 [14], - pier�cienie �elbetowe prefabrykowane Ø 65 cm z betonu wibrowanego klasy B-20 (stal

zbrojeniowa St OS ) wg PN-B-10170 [4] stosowane pod wpusty deszczowe płaskie, - płyta �elbetowa prefabrykowana Ø 115/65 cm, grub. 11 cm z betonu wibrowanego klasy

B-20 (stal zbrojeniowa St OS ) wg PN-B-10170 [4] zastosowanie j.w., - płyty fundamentowe zbrojone grubo�ci 15 cm, beton klasy B-15, - cegła kanalizacyjna wg PN-B-12037 [7], - zaprawa cementowa marki 8 MPa wg PN-B-14501 [8], - stal zbrojeniowa, - beton wg PN-B-06250 [2], - lepik asfaltowy wg PN-C-96177 [10], - roztwór asfaltowy do gruntowania wg PN-B-24622 [9], 3. SPRZ�T



3.2. Do wykonania Robót nale�y stosowa� nast�puj�cy sprz�t:

a) koparki, b) spycharki g�sienicowe, c) sprz�t do zag�szczania gruntu:

- zag�szczarki wibracyjne, - ubijaki spalinowe, - walce wibracyjne,

d) wci�garki r�czne 3 ÷ 5 ton, e) samochody skrzyniowe 5 ÷ 10 ton, f) samochód beczkowóz 4 t,


94

g) samochód samowyładowczy 5 ÷ 10 ton, h) �uraw do 6 ton, i) sprz�t do zag�szczania betonu, j) młoty pneumatyczne. Sprz�t musi zosta� zaakceptowany przez In�yniera.

4. TRANSPORT


Wymagania ogólne dotycz�ce transportu podano w ST D.M.00.00.00 „Wymagania ogólne”.

4.2. Transport materiałów do budowy kanalizacji

4.2.1. Kr�gi i inne prefabrykaty

Transport kr�gów powinien odbywa� si� w liczbie sztuk nie przekraczaj�cej dopuszczalnego obci��enia zastosowanego �rodka transportu. Układanie elementów na �rodkach transportowych powinno odbywa� si� pionowo, za� ich rozmieszczenie powinno by� symetryczne.

Elementy nale�y układa� na podkładach drewnianych o wymiarach przekroju co najmniej 10x5 cm z odst�pami pomi�dzy elementami umo�liwiaj�cymi rozładowanie.

Podkłady powinny wystawa� poza obr�b elementu co najmniej 30 cm. Do transportu mo�na przekaza� elementy, w których beton osi�gn�ł co najmniej 0,75 �redniej wytrzymało�ci badanej serii próbek. Pozostałe prefabrykaty nale�y przewozi� tak, aby ich nie uszkodzi�.

4.2.2. Rury plastikowe

Przewóz rur samochodami uregulowany jest odno�nymi przepisami ruchu kołowego po drogach publicznych.

Ze wzgl�du na specyfik� rur plastikowych nale�y przestrzega� nast�puj�cych dodatkowych wymaga�: - rury nale�y przewozi� samochodami skrzyniowymi lub pojazdami maj�cymi boczne

wsporniki o max. rozstawie 2 m. Wystaj�ce poza pojazd ko�ce nie mog� by� dłu�sze ni� 1 m,

- je�eli rury przewo�one s� luzem, to wysoko�� ładunku nie mo�e przekracza� 1 m, - lu�no układane rury powinny by� zabezpieczone przed zarysowaniem przez podło�enie

tektury falistej i desek pod ła�cuch spinaj�cy boczne �ciany skrzyni samochodu. Przy rurach składowanych luzem układa� na podkładach drewnianych o szeroko�ci min.

10 cm i wysoko�ci 2,5 cm. W stosie nie powinno by� wi�cej ni� 7 warstw rur, wysoko�� stosu max. 1,5 m. Rury układa� kielichami naprzemianlegle. Rozstaw podpór max. 2 m. Szczegółowe dane zawiera instrukcja producenta.

Rury z PE-HD podlegaj� podobnym warunkom transportu i składowania jak rury PVC, przy transporcie uniemo�liwi� uszkodzenie rur, a w szczególno�ci powstanie rys i obtar�.

4.2.3. Mieszanka betonowa

Transport mieszanki betonowej powinien odbywa� si� zgodnie z norm� PN-B-06251 [3].


95

4.2.4. Pozostałe materiały

Włazy kanałowe, skrzynki lub ramki wpustów, stopnie włazowe, płyty �ciekowe mog� by� przewo�one dowolnymi �rodkami transportu w sposób zabezpieczaj�cy przed przemieszczaniem i uszkodzeniem.

Kruszywa mog� by� przewo�one dowolnymi �rodkami transportu, w sposób zabezpieczaj�cy je przed zanieczyszczeniem i nadmiernym zawilgoceniem.

Stal zbrojeniowa powinna by� transportowana w warunkach zabezpieczaj�cych j� przed korozj� i uszkodzeniami mechanicznymi. 5. WYKONANIE ROBÓT


Ogólne zasady wykonywania Robót podano w ST D.M.00.00.00 „Wymagania ogólne”. Wykonawca powinien przedstawi� In�ynierowi do akceptacji projekt organizacji i harmonogram Robót, uwzgl�dniaj�ce wszystkie warunki, w jakich b�dzie wykonywana kanalizacja deszczowa.

5.2. Roboty przygotowawcze i ziemne

Sposób wykonania Robót ziemnych w wykopach powinien by� dobrany w zale�no�ci od wielko�ci Robót, gł�boko�ci wykopu, ukształtowania terenu, rodzaju gruntu oraz posiadanego sprz�tu mechanicznego.

Wykopy powinny by� wykonane w takim okresie, �eby po ich zako�czeniu mo�na było przyst�pi� natychmiast do wykonania przewidzianych w nich Robót i szybko zlikwidowa� wykopy przez ich zasypanie.

Zaleca si� wykonanie wykopów w�skoprzestrzennych kopark�. �ciany wykopów winny by� zabezpieczone na czas Robót według Dokumentacji Projektowej, ST i zalece� In�yniera.

Zabezpieczenie powinno polega� na: - stosowaniu bezpiecznego nachylenia skarp wykopów, - podparciu lub rozparciu �cian wykopu.

Dopuszcza si� stosowanie nast�puj�cych, bezpiecznych nachyle� skarp: - w gruntach spoistych (gliny, iły) - o nachyleniu 2 : 1, - w gruntach mało spoistych i słabych gruntach spoistych - o nachyleniu 1 : 1,25.

Stan skarp nale�y sprawdzi� okresowo w zale�no�ci od wyst�powania czynników niekorzystnych (opady atmosferyczne, mróz, itp.).

Wymiary wykopów powinny by� dostosowane do wymiarów budowli w planie, gł�boko�ci wykopów, rodzaju gruntu, poziomu wody gruntowej oraz do technicznych mo�liwo�ci zabezpieczenia �cian wykopów. Wykop pod ruroci�gi nale�y rozpocz�� od najni�szego punktu budowlanego kanału i prowadzi� w kierunku przeciwnym do jego spadku, co zapewni mo�liwo�� grawitacyjnego odpływu wody po jego dnie.

Dno wykopu powinno by� równe i wykonane ze spadkiem ustalonym w Dokumentacji Projektowej, przy czym dno wykopu wykonanego r�cznie nale�y pozostawi� na poziomie wy�szym od rz�dnej projektowanej o około 5 cm, a przy gruntach nawodnionych 20 cm. Przy mechanicznym wykonywaniu wykopu powinna by� pozostawiona niedobrana warstwa gruntu,


96

o grubo�ci co najmniej 20 cm od projektowanego dna wykopu. Warstwa ta powinna by� usuni�ta r�cznie bezpo�rednio przed wykonaniem elementów kanalizacji deszczowej. 5.3. Roboty monta�owe

5.3.1. Układanie przykanalików

5.3.1.1. Podło�e pod kanały

Pod kanały przewidziano podsypk� piaskow� grubo�ci 15 cm. O stosowaniu podsypki w trakcie wykonywania Robót winien decydowa� nadzór.

5.3.1.2. Układanie kanałów

Wykop nale�y rozpocz�� od najni�szego punktu, aby zabezpieczy� grawitacyjny odpływ wody po jego dnie. Przy wykopach r�cznych spód wykopu pozostawi� wy�ej od projektowanego o 5 cm, przy gruntach nawodnionych 20 cm. Przy wykopach mechanicznych warstw� gruntu pozostawi� co najmniej 20 cm wy�ej od dna projektowanego. Nie wybran� warstw� usun�� r�cznie.

Z dna wykopu usun�� kamienie, grudy, dno wyrówna� i przyst�pi� do wykonania podło�a zgodnie z Dokumentacj�.

W trakcie robót ziemnych nie wolno doprowadzi� do naruszenia rodzimego podło�a w wykopie. Prace ziemne nale�y prowadzi� starannie, szybko, nie trzymaj�c zbyt długo otwartego wykopu. Grunt naruszony nale�y usun�� z dna wykopu zast�puj�c go podło�em z ławy piaskowej, po zag�szczeniu grubo�ci min. 20 cm. Podło�e z warstw� wyrównawcz� nale�y profilowa� w miar� układania kolejnych odcinków przewodu.

Przewód po uło�eniu powinien przylega� do podło�a na całej długo�ci na co najmniej 1/4 swego obwodu tzn. nale�y starannie zag��ci� grunt. Do budowy stosowa� rury nie wykazuj�ce uszkodze� - wgniece�, p�kni��, rys.

5.3.2. Zasypka kanałów

Do wykonywania warstw wypełniaj�cych wykop, nale�y przyst�pi� natychmiast po dokonaniu i zatwierdzeniu cz��ciowego odbioru Robót w zakresie zako�czenia posadowienia ruroci�gu.

Wypełnienie wykopu nale�y wykonywa� w dwu etapach: - etap I, wypełnienie wykopu w strefie ochronnej rury, czyli tzw. obsypka ruroci�gu, - etap II, wypełnienie wykopu nad stref� ochronn� rury, czyli tzw. zasypka wykopu.

Obsypk� wykonywa� z gruntu mineralnego, sypkiego, wielko�� ziaren w bezpo�rednim s�siedztwie rury nie mo�e przekracza� 10 % nominalnej �rednicy rury lecz nigdy nie mo�e by� wi�ksza ni� 60 mm.

Materiał obsypki nie mo�e by� zmro�ony ani te� zawiera� ostrych kamieni lub innego łamanego materiału.

W celu zapewnienia całkowitej stabilno�ci ruroci�gu konieczne jest zadbanie, aby materiał obsypki szczelnie wypełniał przestrze� nad rur�.

Obsypk� wykonywa� warstwami równolegle po obu bokach rury, ka�d� warstw� zag�szcza�. Grubo�� warstwy nie powinna przekracza� 1/3 �rednicy rury, ale nie powinna by� wi�ksza ni� 30 cm. Obsypk� prowadzi� a� do osi�gni�cia górnego poziomu strefy ochronnej rury tj. po zag�szczeniu 30 cm ponad wierzch rury. Niedopuszczalne jest wykonywanie


97

obsypki przez bezpo�rednie spuszczanie mas ziemi na ruroci�g z samochodów wywrotek. Stopie� zag�szczenia (Is≥0,95).

Pierwsze warstwy a� do osi rury powinny by� zag�szczone bardzo ostro�nie, by unikn�� uniesienia si� rury. Po wykonaniu obsypki do 1/2 wysoko�ci rury, wszelkie ubijanie warstw powinno by� wykonywane w kierunku od �cian wykopu do ruroci�gu. Te warstwy winny by� zag�szczane r�cznie. Mechaniczne zag�szczanie wykopu rozpocz�� dopiero, gdy nad ruroci�giem została wykonana warstwa ochronna.

Do wykonywania wypełniania wykopu (zasypka) mo�na przyst�pi� po wykonaniu kontroli zag�szczenia obsypki przez uprawnion� jednostk� geotechniczn�. Zasypk� wykopu wykona� z takiego materiału, który spełnia warunki rekonstrukcji terenu - drogi, chodniki, tereny zielone. Do zasypki nie u�ywa� gruntu zawieraj�cego du�e kamienie i głazy. Wymagany stopie� zag�szczenia (Is≥1,0) w przypadku ruroci�gów znajduj�cych si� pod korpusem drogi i (Is≥0,97) w przypadku ruroci�gów zlokalizowanych za korpusem drogowym.

5.3.3. Studzienki kanalizacyjne

Projektuje si� regulacj� studzienek kanalizacyjnych na całym odcinku obj�tym opracowaniem.

Regulacj� nale�y wykona� dostosowuj�c wysoko�� studzienek do projektowanej niwelety jezdni i linii kraw��nika.

Wszystkie elementy studzienek, które ulegn� uszkodzeniu lub ich stan nie b�dzie pozwalał na powtórne u�ycie, nale�y zast�pi� nowymi.

Regulacj� nale�y wykona� cegł� kanalizacyjn� lub kr�gami betonowymi. Zł�cza prefabrykatów powinny by� zaspoinowane i zatarte zapraw� cementow� na gładko.

Komor� robocz� nale�y przykry� �elbetow� płyt� pokrywow�. Stopnie złazowe w �cianie komory roboczej nale�y montowa� mijankowo w dwóch

rz�dach, w odległo�ciach pionowych 0,30 m i w odległo�ci poziomej osi stopni 0,30 m.

5.3.4. Studzienki �ciekowe

Studzienki �ciekowe z osadnikami powinny by� wykonane zgodnie z wymaganiami Dokumentacji Projektowej i KPED 02.13 [27].

Do budowy studzienek �ciekowych nale�y u�y� kr�gów betonowych Ø 50 cm z betonu klasy B-25, wysoko�ci 30 lub 50 cm.

Wloty do studzienek �ciekowych wykona� z betonu B 30 w szalunkach. Lokalizacja studzienek - zgodnie z Dokumentacj� Projektow�.

5.3.5. Izolacje

Izolacj� powierzchniow� �elbetowych studni i osadników betonowych nale�y wykona� poprzez dwukrotne posmarowanie wcze�niej zagruntowanych roztworem asfaltowym powierzchni lepikiem asfaltowym na gor�co. 6. KONTROLA JAKO�CI ROBÓT




98

6.2. Kontrola jako�ci Robót

6.2.1. Sprawdzenie materiałów u�ytych do budowy kanalizacji

Sprawdzenie materiałów nast�puje poprzez porównanie ich cech z wymaganiami okre�lonymi w Dokumentacji Projektowej. 6.2.2. Sprawdzenie zgodno�ci z Dokumentacj� Projektow�

Sprawdzenie zgodno�ci z Dokumentacj� Projektow� polega na porównaniu wykonywanych i wykonanych Robót z Dokumentacj� Projektow� oraz na stwierdzeniu wzajemnej zgodno�ci na podstawie ogl�dzin i pomiarów. 6.2.3. Badanie wykopów otwartych

W czasie wykonywania robót ziemnych nale�y sprawdzi� odwodnienie wykopu, usytuowanie oraz pod wzgl�dem zachowania bezpiecze�stwa pracy. Po wykonaniu nale�y sprawdzi� czy pod wzgl�dem kształtu i wyko�czenia wykop odpowiada wymaganiom Dokumentacji Projektowej oraz czy dokładno�� wykonania nie przekracza tolerancji wg PN-S-02205 [20]. 6.2.4. Sprawdzenie podło�a naturalnego

Sprawdzenie podło�a sprowadza si� do stwierdzenia czy grunt podło�a stanowi nienaruszony grunt rodzimy, czy nie został podebrany, czy posiada wilgotno�� naturaln� oraz czy jest zgodny z okre�lonym w Dokumentacji Projektowej. 6.2.5. Sprawdzenie ławy fundamentowej

Sprawdzeniu podlega: - rodzaj i ilo�� materiału do wykonania ławy, - wymiary ławy.

Sprawdzenie ławy fundamentowej przeprowadza si� przez ogl�dziny zewn�trzne i obmiar, przy czym grubo�� ławy nale�y zbada� w trzech wybranych miejscach badanej ławy. Dopuszczalne zmniejszenie grubo�ci ławy nie powinno by� wi�ksze ni� 10 %. Badanie to obejmuje ponadto usytuowanie ławy w planie, rz�dne ławy i gł�boko�� uło�enia ławy. Badanie rz�dnych ławy nale�y wykona� przy u�yciu niwelatora. Dopuszczalne odchylenie rz�dnych od rz�dnych projektowanych nie powinno przekracza� w �adnym punkcie ± 1 cm. 6.2.6. Sprawdzenie przewodu rurowego

Sprawdzenie przewodu rurowego obejmuje czynno�ci wst�pne sprowadzaj�ce si� do pomiaru długo�ci (z dokładno�ci� do 10 cm) i �rednicy (z dokładno�ci� do 1 cm), badanie uło�enia przewodu na ławie w planie i w profilu, badanie poł�czenia rur i prefabrykatów pod wzgl�dem zgodno�ci z wymaganiami podanymi w pkt. 5.3.1 i 5.3.2. n/n ST.

Sprawdzenie wykonania poł�cze� rur i prefabrykatów nale�y przeprowadzi� przez ogl�dziny zewn�trzne.


99

6.2.7. Sprawdzenie zasypu

Sprawdzenie zasypu przewodu sprowadza si� do badania warstwy ochronnej zasypu, zasypu przewodu do powierzchni terenu zgodnie z norm� PN-B-10735 [6] i BN-83/8836-02 [22]. Badanie warstwy ochronnej zasypu nale�y wykona� przez pomiar jego wysoko�ci nad wierzchem kanału, zbadanie dotykiem sypko�ci materiału u�ytego do zasypania, skontrolowanie zag�szczenia gruntu. Pomiar nale�y wykona� z dokładno�ci� do 10 cm, co najmniej w trzech dowolnie wybranych charakterystycznych miejscach.

6.2.8. Sprawdzenie nasypu stałego

Sprawdzenie nasypu stałego sprowadza si� do badania zag�szczenia gruntu nasypowego zgodnie z wymaganiami podanymi w ST D.02.03.01. 7. OBMIAR ROBÓT


Ogólne zasady obmiaru Robót podano w ST D.M.00.00.00. “Wymagania ogólne”. 7.2. Jednostka obmiarowa

Jednostk� obmiarow� wykonanych elementów kanalizacji deszczowej zgodnie z Dokumentacj� Projektow� i pomiarem w terenie jest: - 1 m (metr) przykanalika, - 1 szt. (sztuka) studni �ciekowej.

8. ODBIÓR ROBÓT


Ogólne zasady odbioru Robót podano w ST D.M.00.00.00. “Wymagania ogólne”. 8.2. Sposób odbioru Robót

Roboty obj�te niniejsz� ST obejmuj�: a) odbiór robót zanikaj�cych i ulegaj�cych zakryciu, b) odbiór ostateczny, c) odbiór pogwarancyjny,

zgodnie z zasadami podanymi w ST D.M.00.00.00. “Wymagania ogólne”.





100


Płatno�� za 1 m (metr) przykanalika oraz 1 szt. (sztuk�) studni �ciekowej nale�y przyjmowa� zgodnie z obmiarem i ocen� jako�ci wykonanych Robót na podstawie wyników pomiarów i bada�.

Cena wykonania Robót obejmuje: a) dla przykanalika :

- roboty pomiarowe i przygotowawcze, - dostarczenie materiałów, - wykonanie wykopów wraz z ewentualnym umocnieniem przez rozparcie �cian

wykopu, - przygotowanie podło�a i odwodnienie wykopu, - uło�enie rur kanału i przykanalików, - wykonanie izolacji przewodów, - zasypanie wykopu warstwami z zag�szczeniem zgodnie z ST, - doprowadzenie terenu do stanu pierwotnego, - wykonanie geodezyjnej inwentaryzacji powykonawczej przebiegu przewodu

kanalizacyjnego, b) dla studni �ciekowych:

- roboty pomiarowe i przygotowawcze, - dostarczenie materiałów, - wykonanie wykopów wraz z ewentualnym umocnieniem przez rozparcie �cian

wykopu, - przygotowanie podło�a, - wykonanie studzienek kanalizacyjnych, - wykonanie studzienek �ciekowych, - wykonanie izolacji studzienek, - zasypanie wykopu warstwami z zag�szczeniem zgodnie z ST, - doprowadzenie terenu do stanu pierwotnego,


10.1. Normy

1. PN-B-01800 Antykorozyjne zabezpieczenia w budownictwie. Konstrukcje betonowe i �elbetowe. Klasyfikacja i okre�lenie �rodowisk.

2. PN-B-06250 Beton zwykły. 3. PN-B-06251 Roboty betonowe i �elbetowe. Wymagania techniczne. 4. PN-B-10170 Sie� kanalizacyjna zewn�trzna. Obiekty i elementy wyposa�enia.

Terminologia. 5. PN-B-10729 Studzienki kanalizacyjne. 6. PN-B-10735 Kanalizacja. Przewody kanalizacyjne. Wymagania i badania przy

odbiorze. 7. PN-B-12037 Cegła pełna wypalana z gliny kanalizacyjna.


101

8. PN-B-14501 Zaprawy budowlane zwykłe. 9. PN-B-24622 Roztwór asfaltowy do gruntowania. 10. PN-C-96177 Lepik asfaltowy bez wypełniaczy stosowany na gor�co. 11. PN-H-74051/00 Włazy kanałowe. Ogólne wymagania i badania. 12. PN-H-74051/02 Włazy kanałowe. Klasa B, C, D. 13. PN-H-74056 eliwne włazy uliczne. 14. PN-74080/01 Skrzynki �eliwne wpustów deszczowych. Wymagania i badania. 15. PN-74080/04 Skrzynki �eliwne wpustów deszczowych. Klasa C. 16. PN-H-74081 Wpusty uliczne �eliwne przejazdowe. 17. PN-H-74086 Stopnie �eliwne do studzienek kontrolnych. 18. PN-H-83104 Odlewy z �eliwa szarego. Tolerancje wymiarowe. 19. PN-H-84023/06 Stal okre�lonego stosowania. Stal do zbrojenia betonu. Gatunki. 20. PN-S-02205 Drogi samochodowe. Roboty ziemne. Wymagania i badania. 21. BN-62/7838-07 Beton hydrotechniczny. 22. BN-83/8836-02 Przewody podziemne. Roboty ziemne. Wymagania i badania przy

odbiorze. 23. BN-83/8971-06.02 Rury bezci�nieniowe. Rury betonowe i �elbetowe. 24. BN-86/8971-08 Prefabrykaty budowlane z betonu. Kr�gi betonowe i �elbetowe. 10.2. Inne dokumenty

25. Wymagania i zalecenia dotycz�ce wykonania betonów do konstrukcji mostowych. Generalna Dyrekcja Dróg Publicznych, Warszawa 1990.

26. Katalogi Budownictwa: - KB4-4.12.1 (6) studzienki poł�czeniowe, - KB3-3.1.10 (1) studzienki �ciekowe do odwodnienia dróg, - KB1-22.2.6 (6) kr�gi betonowe �rednicy 50 cm. 27. Katalog Powtarzalnych Elementów Drogowych - Transprojekt Warszawa.


102

D.04.01.01 KORYTO WRAZ Z PROFILOWANIEM I ZAG�SZCZANIEM PODŁO�A

1. WST�P


Przedmiotem niniejszej Specyfikacji Technicznej s� wymagania dotycz�ce wykonania i odbioru Robót zwi�zanych z wykonaniem koryta z profilowaniem i zag�szczaniem podło�a w ramach remontu ul. Al. J. Piłsudskiego w Łom�y na odcinku od ulicy Al. Legionów do ulicy Szosa Zambrowska (z wył�czeniem skrzy�owania z ulic� Zawadzk�). 1.2. Zakres stosowania ST

Specyfikacja Techniczna stanowi dokument przetargowy i kontraktowy przy zlecaniu i realizacji Robót wymienionych w punkcie 1.1.


Ustalenia zawarte w niniejszej specyfikacji dotycz� zasad prowadzenia robót zwi�zanych z wykonaniem koryta przeznaczonego do uło�enia konstrukcji nawierzchni.


1.4.1. Podło�e – grunt rodzimy lub nasypowy, le��cy pod nawierzchni� do gł�boko�ci przemarzania.

1.4.2. Koryto – element uformowany w korpusie drogowym w celu uło�enia w nim konstrukcji nawierzchni.

Pozostałe okre�lenia podstawowe s� zgodne z obowi�zuj�cymi, odpowiednimi polskimi normami oraz z definicjami podanymi w ST D.M.00.00.00 „Wymagania ogólne”.


Wykonawca Robót jest odpowiedzialny za jako�� wykonanych Robót oraz za ich zgodno�� z Dokumentacj� Projektow�, ST oraz z zaleceniami In�yniera.

Ogólne wymagania dotycz�ce wykonania Robót podano w ST D.M.00.00.00 „Wymagania ogólne”.

2. MATERIAŁY

Nie wyst�puj�.

3. SPRZ�T




103

3.2. Sprz�t do wykonania Robót

Wykonawca przyst�puj�cy do wykonania koryta i profilowania podło�a powinien wykaza� si� mo�liwo�ci� korzystania z nast�puj�cego sprz�tu: - równiarek lub spycharek uniwersalnych z uko�nie ustawianym lemieszem; In�ynier mo�e dopu�ci� wykonanie koryta i profilowanie podło�a z zastosowaniem spycharki z lemieszem ustawionym prostopadle do kierunku pracy maszyny, - walców statycznych, wibracyjnych lub płyt wibracyjnych, - innego sprz�tu dopuszczonego przez In�yniera.

Stosowany sprz�t nie mo�e spowodowa� niekorzystnego wpływu na wła�ciwo�ci gruntu podło�a.

4. TRANSPORT


Ogólne wymagania dotycz�ce transportu podano w ST D-M-00.00.00 „Wymagania ogólne” pkt 4.

5. WYKONANIE ROBÓT


Ogólne zasady wykonywania Robót podano w ST D.M.00.00.00 „Wymagania ogólne”. Przed rozpocz�ciem Robót Wykonawca przedstawi In�ynierowi do akceptacji projekt organizacji i harmonogram Robót, uwzgl�dniaj�ce wszystkie warunki, w jakich b�d� wykonywane Roboty zwi�zane z profilowaniem i zag�szczaniem podło�a. 5.2. Warunki przyst�pienia do Robót

Wykonawca powinien przyst�pi� do profilowania i zag�szczenia podło�a bezpo�rednio przed rozpocz�ciem Robót zwi�zanych z wykonaniem warstw nawierzchni. Wcze�niejsze przyst�pienie do wykonania profilowania i zag�szczania podło�a, jest mo�liwe wył�cznie za zgod� In�yniera, w korzystnych warunkach atmosferycznych.

Po wyprofilowanym i zag�szczonym podło�u nie mo�e odbywa� si� ruch budowlany, niezwi�zany bezpo�rednio z wykonaniem pierwszej warstwy nawierzchni.

5.3. Wykonanie koryta

Paliki lub szpilki do prawidłowego ukształtowania koryta w planie i profilu powinny by� wcze�niej przygotowane.

Rozmieszczenie palików lub szpilek powinno umo�liwia� naci�gni�cie sznurków lub linek do wytyczenia robót w odst�pach nie wi�kszych ni� co 10 metrów


104

Rodzaj sprz�tu, a w szczególno�ci jego moc nale�y dostosowa� do rodzaju gruntu. w którym prowadzone s� roboty i do trudno�ci jego odspojenia.

Koryto mo�na wykonywa� r�cznie, gdy jego szeroko�� nie pozwała na zastosowanie maszyn, na przykład na poszerzeniach lub w przypadku robót o małym zakresie. Sposób wykonania musi by� zaakceptowany przez In�yniera.

Grunt odspojony w czasie wykonywania koryta powinien by� wykorzystany zgodnie z ustaleniami dokumentacji projektowej i ST, tj. wbudowany w nasyp lub odwieziony na odkład w miejsce wskazane przez In�yniera. Profilowanie i zag�szczenie podło�a nale�y wykona� zgodnie z zasadami okre�lonymi w pkt 5.4.

5.4. Profilowanie i zag�szczanie podło�a

Przed przyst�pieniem do profilowania podło�e powinno by� oczyszczone ze wszelkich zanieczyszcze�.

Po oczyszczeniu powierzchni podło�a nale�y sprawdzi�, czy istniej�ce rz�dne terenu umo�liwiaj� uzyskanie po profilowaniu zaprojektowanych rz�dnych podło�a. Zaleca si�, aby rz�dne terenu przed profilowaniem były o co najmniej 5 cm wy�sze ni� projektowane rz�dne podło�a.

Je�eli powy�szy warunek nie jest spełniony i wyst�puj� zani�enia poziomu w podło�u przewidzianym do profilowania, Wykonawca powinien spulchni� podło�e na gł�boko�� zaakceptowan� przez In�yniera, dowie�� dodatkowy grunt w ilo�ci koniecznej do uzyskania wymaganych rz�dnych wysoko�ciowych.

Bezpo�rednio po profilowaniu podło�a nale�y przyst�pi� do jego zag�szczania. Wilgotno�� gruntu podło�a podczas zag�szczania powinna by� równa wilgotno�ci optymalnej z tolerancj� od -20% do +10%.

Zag�szczanie podło�a nale�y kontynuowa� do osi�gni�cia wska�nika zag�szczenia nie mniejszego ni� 1,0. Wska�nik zag�szczenia nale�y okre�la� zgodnie z BN-77/8931-12.

W przypadku, gdy gruboziarnisty materiał tworz�cy podło�e uniemo�liwia przeprowadzenie badania zag�szczenia, kontrol� zag�szczenia nale�y oprze� na metodzie obci��e� płytowych. Nale�y okre�li� pierwotny i wtórny moduł odkształcenia podło�a według zał�cznika B do PN-S-02205. Stosunek wtórnego i pierwotnego modułu odkształcenia nie powinien przekracza� 2,2.

5.5. Utrzymanie koryta oraz wyprofilowanego i zag�szczonego podło�a

Podło�e (koryto) po wyprofilowaniu i zag�szczeniu powinno by� utrzymywane w dobrym stanie.


105

Je�eli po wykonaniu robót zwi�zanych z profilowaniem i zag�szczeniem podło�a nast�pi przerwa w robotach i Wykonawca nie przyst�pi natychmiast do układania warstw nawierzchni, to powinien on zabezpieczy� podło�e przed nadmiernym zawilgoceniem, na przykład przez rozło�enie folii lub w inny sposób zaakceptowany przez In�yniera.

Je�eli wyprofilowane i zag�szczone podło�e uległo nadmiernemu zawilgoceniu, to do układania kolejnej warstwy mo�na przyst�pi� dopiero po jego naturalnym osuszeniu.

Po osuszeniu podło�a In�ynier oceni jego stan i ewentualnie zaleci wykonanie niezb�dnych napraw. Je�eli zawilgocenie nast�piło wskutek zaniedbania Wykonawcy, to napraw� wykona on na własny koszt.




6.2. Badania w czasie Robót

6.2.1. Cz�stotliwo�� oraz zakres bada� i pomiarów

Cz�stotliwo�� oraz zakres bada� i pomiarów dotycz�cych cech geometrycznych i zag�szczenia wyprofilowanego podło�a (koryta) podaje tablica 1.

Tablica l. Cz�stotliwo�� bada� kontrolnych

Cz�stotliwo�� bada�

Lp. Wyszczególnienie bada� Minimalna liczba bada� na dziennej działce roboczej

Maksymalna powierzchnia przypadaj�ca na jedno badanie

(m2) 1. Szeroko��

Równo�� poprzeczna i podłu�na Spadki poprzeczne Rz�dne wysoko�ciowe Ukształtowanie osi w planie

Z cz�stotliwo�ci� gwarantuj�c� spełnienie wymaga� przy odbiorze, okre�lonych w pkt. 6.2.

2. Zag�szczenie,

Wilgotno�� gruntu 2 600

3. No�no�� podło�a min. jeden raz w trzech punktach na 2000 m2 powierzchni

6.2.2. Szeroko�� koryta (profilowanego podło�a)

Szeroko�� profilowanego podło�a (koryta) nale�y sprawdza� co najmniej co 100 m. Szeroko�� profilowanego podło�a (koryta) nie mo�e ró�ni� si� od szeroko�ci projektowanej o wi�cej ni� +10 cm i -5 cm. 6.2.3. Równo�� koryta (profilowanego podło�a)

Nierówno�ci podłu�ne profilowanego podło�a (koryta) nale�y mierzy� 4-metrow� łat� co 20 metrów w kierunku podłu�nym, zgodnie z BN-68/8931-04 [4].


106

Nierówno�ci poprzeczne nale�y mierzy� 4-metrow� łat�, a na odcinkach poszerze� łat� o długo�ci dostosowanej do szeroko�ci profilowanego podło�a, co najmniej co 100 m. Nierówno�ci nie mog� przekracza� 2 cm.

6.2.4. Spadki poprzeczne

Spadki poprzeczne nale�y mierzy� za pomoc� łaty o długo�ci jak w pkt. 6.2.3 i poziomicy co najmniej co 100 m. Spadki poprzeczne powinny by� zgodne z Dokumentacj� Projektow� z tolerancj� ± 0,5 %.

6.2.5. Rz�dne wysoko�ciowe

Rz�dne wysoko�ciowe nale�y sprawdza� w osi jezdni i na jej kraw�dziach co 20 m, a na odcinkach krzywoliniowych co 10 m. Ró�nice pomi�dzy rz�dnymi wysoko�ciowymi wyprofilowanego podło�a (koryta) i rz�dnymi projektowanymi nie powinny przekracza� +1 cm i -2 cm.

6.2.6. Zag�szczenie koryta (profilowanego podło�a)

Wska�nik zag�szczenia wyprofilowanego podło�a (koryta) okre�lony według BN-77/8931-12 [5] nie powinien by� mniejszy od podanego w pkt 5.3 n/n ST.

W przypadku, je�li w koryto zostanie wbudowana mieszanka kruszywa stabilizowanego cementem jako ulepszone podło�e, wówczas podło�e (w korycie) powinno spełnia� jedynie kryterium wska�nika zag�szczenia IS ≥ 0,97.

Wilgotno�� w czasie zag�szczania nale�y bada� według PN-B-06714-17 [2]. Wilgotno�� gruntu podło�a powinna by� równa wilgotno�ci optymalnej z tolerancj� od –20 % do +10 %. Warto�� wtórnego modułu odkształcenia nie powinna by� mniejsza od podanej w pkt 5.4 n/n ST.

podło�a powinna by� równa wilgotno�ci optymalnej z tolerancj� od -20% do + 10%.

6.2.7. No�no�� podło�a

No�no�� nale�y sprawdza� na poziomie wykonanego koryta (wyprofilowanego podło�a) przez pomiar wtórnego modułu odkształcenia E2 płyt� o �rednicy 300 mm, zgodnie z zał�cznikiem B do PN-S-02205. No�no�� podło�a jest wystarczaj�ca, je�eli wszystkie warto�ci wtórnego modułu odkształcenia spełniaj� warunek: E2�45 MPa.

7. OBMIAR ROBÓT


Ogólne zasady obmiaru Robót podano w ST D.M.00.00.00 „Wymagania ogólne”. 7.2. Jednostka obmiarowa

Jednostk� obmiarow� jest 1 m2 (metr kwadratowy) wykonanego i odebranego profilowanego podło�a (koryta) zgodnie z Dokumentacj� Projektow� i obmiarem w terenie.


107

8. ODBIÓR ROBÓT


Ogólne zasady odbioru Robót podano w ST D.M.00.00.00 „Wymagania ogólne”. 8.2. Sposób odbioru Robót

Odbiór profilowanego podło�a (koryta) dokonywany jest na zasadach odbioru robót zanikaj�cych i ulegaj�cych zakryciu podanych w ST D.M.00.00.00 „Wymagania ogólne”.



Ogólne ustalenia dotycz�ce podstawy płatno�ci podano w ST D.M.00.00.00 „Wymagania ogólne”. 9.2. Cena jednostki obmiarowej

Płatno�� za 1 m2 profilowanego podło�a (koryta) nale�y przyjmowa� na podstawie obmiaru, po ocenie jako�ci wykonania Robót na podstawie wyników bada� i pomiarów laboratoryjnych.

Cena wykonania Robót obejmuje: - prace pomiarowe i roboty przygotowawcze, - profilowanie podło�a lub dna koryta, - zag�szczenie, - utrzymanie koryta lub podło�a, - przeprowadzenie wymaganych pomiarów i bada� laboratoryjnych.

10. PRZEPISY ZWIZANE

10.1. Normy

1. PN-B-04481 Grunty budowlane. Badanie próbek gruntu. 2. PN-B-06714-17 Kruszywa mineralne. Badania. Oznaczanie wilgotno�ci. 3. BN-64/8931-02 Drogi samochodowe. Oznaczanie modułu odkształcenia nawierzchni

podatnych i podło�a przez obci��enie płyt�. 4. BN-68/8931-04 Drogi samochodowe. Pomiar równo�ci nawierzchni planografem i łat�. 5. BN-77/8931-12 Drogi samochodowe. Oznaczanie wska�nika zag�szczenia gruntu. 6. PN-S-02205 Drogi samochodowe. Roboty ziemne. Wymagania i badania. 10.2. Inne dokumenty

7. Katalog typowych konstrukcji nawierzchni podatnych i półsztywnych, IBDiM, Warszawa, 1997 r


108

D.04.02.01 WARSTWY ODS�CZAJ�CE

l. WST�P

1.1. Przedmiot Specyfikacji Technicznej (ST) Przedmiotem niniejszej specyfikacji technicznej s� wymagania dotycz�ce wykonania i

odbioru robót zwi�zanych z wykonaniem warstw ods�czaj�cych w ramach remontu ulicy Al. J. Piłsudskiego w Łom�y na odcinku od ulicy Al. Legionów do ulicy Szosa Zambrowska (z wył�czeniem skrzy�owania z ulic� Zawadzk�).

1.2. Zakres stosowania ST Specyfikacja techniczna (ST) jest stosowana jako dokument przetargowy i kontraktowy przy

zlecaniu i realizacji robót na drogach krajowych, wojewódzkich i powiatowych.

1.3. Zakres robót obj�tych ST Ustalenia zawarte w niniejszej specyfikacji dotycz� zasad prowadzenia robót zwi�zanych z

wykonaniem warstw ods�czaj�cych, stanowi�cych cz�� podbudowy pomocniczej.

1.4. Okre�lenia podstawowe Okre�lenia podstawowe s� zgodne z obowi�zuj�cymi, odpowiednimi polskimi normami i z

okre�leniami podanymi w SST D-M-00.00.00 „Wymagania ogólne" pkt 1.4.

1.5. Ogólne wymagania dotycz�ce robót

Ogólne wymagania dotycz�ce robót podano w ST D-M-00.00.00 „Wymagania ogólne”.

2. MATERIAŁY

2.1. Ogólne wymagania dotycz�ce materiałów Ogólne wymagania dotycz�ce materiałów, ich pozyskiwania i składowania, podano w

ST D-M-00.00.00 „Wymagania ogólne" pkt 2.

2.2. Rodzaje materiałów Materiałami stosowanymi przy wykonywaniu warstw ods�czaj�cych s� kruszywa.

2.3. Wymagania dla kruszywa Kruszywa do wykonania warstw ods�czaj�cych powinny spełnia� warunek szczelno�ci,

okre�lony zale�no�ci�:


109

gdzie: D15 - wymiar sita, przez które przechodzi 15% ziarn warstwy ods�czaj�cej; d85 - wymiar sita, przez które przechodzi 85% ziarn gruntu podło�a.

Dla materiałów stosowanych przy wykonywaniu warstw ods�czaj�cych warunek szczelno�ci musi by� spełniony, gdy warstwa ta nie jest układana na warstwie odcinaj�cej.

2.4. Składowanie materiałów

2.4.1. Składowanie kruszywa Je�eli kruszywo przeznaczone do wykonania warstwy ods�czaj�cej nie jest wbudowane

bezpo�rednio po dostarczeniu na budow� i zachodzi potrzeba jego okresowego składowania, to Wykonawca robót powinien zabezpieczy� kruszywo przed zanieczyszczeniem i zmieszaniem z innymi materiałami kamiennymi. Podło�e w miejscu składowania powinno by� równe, utwardzone i dobrze odwodnione.

3. SPRZ�T

3.1. Ogólne wymagania dotycz�ce sprz�tu Ogólne wymagania dotycz�ce sprz�tu podano w ST D-M-00.00.00 „Wymagania ogólne”.

3.2. Sprz�t do wykonania robót Wykonawca przyst�puj�cy do wykonania warstwy ods�czaj�cej powinien wykaza� si�

mo�liwo�ci� korzystania z nast�puj�cego sprz�tu: - równiarek, - walców statycznych, - płyt wibracyjnych lub ubijaków mechanicznych.

4. TRANSPORT


Ogólne wymagania dotycz�ce transportu podano w ST D-M-00.00.00 „Wymagania ogólne” pkt 4.

4.2. Transport kruszywa Kruszywa mo�na przewozi� dowolnymi �rodkami transportu w warunkach zabezpieczaj�cych

je przed zanieczyszczeniem, zmieszaniem z innymi materiałami, nadmiernym wysuszeniem i zawilgoceniem.

5. WYKONANIE ROBÓT

5.1. Ogólne zasady wykonania robót Ogólne zasady wykonania robót podano w ST D-M-00.00.00 „Wymagania ogólne” pkt5.


110

5.2. Przygotowanie podło�a Podło�e gruntowe powinno spełnia� wymagania okre�lone w ST D-02.00.00 „Roboty

ziemne” oraz D-04.01.01 „Koryto wraz z profilowaniem i zag�szczaniem podło�a". Warstwy ods�czaj�ce powinny by� wytyczone w sposób umo�liwiaj�cy wykonanie ich

zgodnie z dokumentacj� projektow�, z tolerancjami okre�lonymi w niniejszych specyfikacjach. Paliki lub szpilki powinny by� ustawione w osi drogi i w rz�dach równoległych do osi drogi,

lub w inny sposób zaakceptowany przez In�yniera. Rozmieszczenie palików lub szpilek powinno umo�liwia� naci�gni�cie sznurków lub linek

do wytyczenia robót w odst�pach nie wi�kszych ni� co 10 m.

5.3. Wbudowanie i zag�szczanie kruszywa Kruszywo powinno by� rozkładane w warstwie o jednakowej grubo�ci, przy u�yciu

równiarki, z zachowaniem wymaganych spadków i rz�dnych wysoko�ciowych. Grubo�� rozło�onej warstwy lu�nego kruszywa powinna by� taka, aby po jej zag�szczeniu osi�gni�to grubo�� projektowan�.

Je�eli dokumentacja projektowa lub SST przewiduje wykonanie warstwy ods�czaj�cej o grubo�ci powy�ej 20 cm, to wbudowanie kruszywa nale�y wykona� dwuwarstwowo. Rozpocz�cie układania ka�dej nast�pnej warstwy mo�e nast�pi� po odbiorze przez In�yniera warstwy poprzedniej.

W miejscach, w których widoczna jest segregacja kruszywa nale�y przed zag�szczeniem wymieni� kruszywo na materiał o odpowiednich wła�ciwo�ciach.

Natychmiast po ko�cowym wyprofilowaniu warstwy ods�czaj�cej nale�y przyst�pi� do jej zag�szczania.

Zag�szczanie warstw o przekroju daszkowym nale�y rozpoczyna� od kraw�dzi i stopniowo przesuwa� pasami podłu�nymi cz��ciowo nakładaj�cymi si�, w kierunku jej osi. Zag�szczanie nawierzchni o jednostronnym spadku nale�y rozpoczyna� od dolnej kraw�dzi i przesuwa� pasami podłu�nymi cz��ciowo nakładaj�cymi si�, w kierunku jej górnej kraw�dzi.

Nierówno�ci lub zagł�bienia powstałe w czasie zag�szczania powinny by� wyrównywane na bie��co przez spulchnienie warstwy kruszywa i dodanie lub usuni�cie materiału, a� do otrzymania równej powierzchni.

W miejscach niedost�pnych dla walców warstwa ods�czaj�ca powinna by� zag�szczana płytami wibracyjnymi lub ubijakami mechanicznymi. Zag�szczanie nale�y kontynuowa� do osi�gni�cia wska�nika zag�szczenia nie mniejszego od 1,0 według normalnej próby Proctora, przeprowadzonej według PN-B-04481 [l]. Wska�nik zag�szczenia nale�y okre�la� zgodnie z BN-77/8931-12 [8].W przypadku, gdy gruboziarnisty materiał wbudowany w warstw� ods�czaj�c� uniemo�liwia przeprowadzenie badania zag�szczenia według normalnej próby Proctora, kontrol� zag�szczenia nale�y oprze� na metodzie obci��e� płytowych. Nale�y okre�li� pierwotny i wtórny moduł odkształcenia warstwy według BN-64/8931-02 [6]. Stosunek wtórnego i pierwotnego modułu odkształcenia nie powinien przekracza� 2,2.

Wilgotno�� kruszywa podczas zag�szczania powinna by� równa wilgotno�ci optymalnej z tolerancj� od -20% do +10% jej warto�ci. W przypadku, gdy wilgotno�� kruszywa jest wy�sza od wilgotno�ci optymalnej, kruszywo nale�y osuszy� przez mieszanie i napowietrzanie. W


111

przypadku, gdy wilgotno�� kruszywa jest ni�sza od wilgotno�ci optymalnej, kruszywo nale�y zwil�y� okre�lon� ilo�ci� wody i równomiernie wymiesza�.

5.4. Odcinek próbny

Je�eli w SST przewidziano konieczno�� wykonania odcinka próbnego, to co najmniej na 3 dni przed rozpocz�ciem robót Wykonawca powinien wykona� odcinek próbny w celu:

- stwierdzenia, czy sprz�t budowlany do rozkładania i zag�szczania jest wła�ciwy, - okre�lenia grubo�ci warstwy materiału w stanie lu�nym koniecznej do uzyskania wymaganej

grubo�ci po zag�szczeniu, - ustalenia liczby przej�� sprz�tu zag�szczaj�cego, potrzebnej do uzyskania wymaganego

wska�nika zag�szczenia.

Na odcinku próbnym Wykonawca powinien u�y� takich materiałów oraz sprz�tu, jakie b�d� stosowane do wykonywania warstwy ods�czaj�cej na budowie.

Odcinek próbny powinien by� zlokalizowany w miejscu wskazanym przez In�yniera.

5.5. Utrzymanie warstwy ods�czaj�cej i odcinaj�cej Warstwa ods�czaj�ca po wykonaniu, a przed uło�eniem nast�pnej warstwy powinny by�

utrzymywana w dobrym stanie. W przypadku warstwy z kruszywa dopuszcza si� ruch pojazdów koniecznych dla wykonania wy�ej le��cej warstwy nawierzchni.

Koszt napraw wynikłych z niewła�ciwego utrzymania warstwy obci��a Wykonawc� robót.



Ogólne zasady kontroli jako�ci robót podano w ST D-M-00.00.00 „Wymagania ogólne”.

6.2. Badania przed przyst�pieniem do robót Przed przyst�pieniem do robót Wykonawca powinien wykona� badania kruszyw

przeznaczonych do wykonania robót i przedstawi� wyniki tych bada� In�ynierowi. Badania te powinny obejmowa� wszystkie wła�ciwo�ci kruszywa okre�lone w p. 2.3.

6.3. Badania w czasie robót

6.3.1. Cz�stotliwo�� oraz zakres bada� i pomiarów Cz�stotliwo�� oraz zakres bada� i pomiarów dotycz�cych cech geometrycznych i

zag�szczenia warstwy ods�czaj�cej podaje tablica l.


112

Tablica l. Cz�stotliwo�� oraz zakres bada� i pomiarów warstwy ods�czaj�cej i odcinaj�cej

*) Dodatkowe pomiary spadków poprzecznych i ukształtowania osi w planie nale�y wykona� w punktach głównych łuków poziomych.

6.3.2. Szeroko�� warstwy

Szeroko�� warstwy nie mo�e si� ró�ni� od szeroko�ci proj. o wi�cej ni� +10 cm, -5cm.

6.3.3. Równo�� warstwy Nierówno�ci podłu�ne warstwy odcinaj�cej i ods�czaj�cej nale�y mierzy� 4 metrow� łat�,

zgodnie z norm� BN-68/8931-04 [7]. Nierówno�ci poprzeczne warstwy ods�czaj�cej nale�y mierzy� metrow� łat�. Nierówno�ci nie mog� przekracza� 20 mm.

6.3.4. Spadki poprzeczne O� w planie nie mo�e by� przesuni�ta w stosunku do osi projektowanej o wi�cej ni� ± 3 cm

dla autostrad i dróg ekspresowych lub o wi�cej ni� ± 5 cm dla pozostałych dróg.

6.3.5. Grubo�� warstwy

Grubo�� warstwy powinna by� zgodna z okre�lon� w dokumentacji projektowej z tolerancj� +1 cm, -2 cm. Je�eli warstwa, ze wzgl�dów technologicznych, została wykonana w dwóch warstwach, nale�y mierzy� ł�czn� grubo�� tych warstw.

Na wszystkich powierzchniach wadliwych pod wzgl�dem grubo�ci Wykonawca wykona napraw� warstwy przez spulchnienie warstwy na gł�boko�� co najmniej 10 cm, uzupełnienie nowym materiałem o odpowiednich wła�ciwo�ciach, wyrównanie i ponowne zag�szczenie. Roboty te Wykonawca wykona na własny koszt. Po wykonaniu tych robót nast�pi ponowny pomiar i ocena grubo�ci warstwy, według wy�ej podanych zasad na koszt Wykonawcy.


113

6.3.6. Zag�szczenie warstwy

Wska�nik zag�szczenia warstwy ods�czaj�cej, okre�lony wg BN-77/8931-12 [8] nie powinien by� mniejszy od 1,0.

Je�eli jako kryterium dobrego zag�szczenia warstwy stosuje si� porównanie warto�ci modułów odkształcenia, to warto�� stosunku wtórnego do pierwotnego modułu odkształcenia, okre�lonych zgodnie z norm� BN-64/8931-02 [6], nie powinna by� wi�ksza od 2.2.

Wilgotno�� kruszywa w czasie zag�szczenia nale�y bada� według PN-B-06714-17[2]. Wilgotno�� kruszywa powinna by� równa wilgotno�ci optymalnej z tolerancj� od -20% ÷ +10%. 6.4. Zasady post�powania z odcinkami wadliwie wykonanymi

Wszystkie powierzchnie, które wykazuj� wi�ksze odchylenia cech geometrycznych od okre�lonych w punkcie 6.3, powinny by� naprawione przez spulchnienie do gł�boko�ci co najmniej 10 cm, wyrównane i powtórnie zag�szczone. Dodanie nowego materiału bez spulchnienia wykonanej warstwy jest niedopuszczalne. 7. OBMIAR ROBÓT

7.1. Ogólne zasady obmiaru robót

Ogólne zasady obmiaru robót podano w ST D-M-00.00.00 „Wymagania ogólne” pkt 7. 7.2. Jednostka obmiarowa

Jednostk� obmiarow� jest 1 m2 (metr kwadratowy) warstwy ods�czaj�cej. Powierzchnia warstwy ods�czaj�cej została obliczona w połowie grubo�ci warstwy.

8. ODBIÓR ROBÓT

Ogólne zasady odbioru robót podano w ST D-M-00.00.00 „Wymagania ogólne” pkt 8. Roboty uznaje si� za wykonane zgodnie z dokumentacj� projektow�, SST i wymaganiami In�yniera, je�eli wszystkie pomiary i badania z zachowaniem tolerancji wg pkt 6 dały wyniki pozytywne.



Ogólne ustalenia dotycz�ce podstawy płatno�ci podano w ST D-M-00.00.00 „Wymagania ogólne” pkt 9. 9.2. Cena jednostki obmiarowej

Cena wykonania 1m2 warstwy ods�czaj�cej z kruszywa obejmuje: - prace pomiarowe, - dostarczenie i rozło�enie na uprzednio przygotowanym podło�u warstwy materiału o grubo�ci i

jako�ci okre�lonej w dokumentacji projektowej i specyfikacji technicznej, - wyrównanie uło�onej warstwy do wymaganego profilu, - zag�szczenie wyprofilowanej warstwy,


114

- przeprowadzenie pomiarów i bada� laboratoryjnych wymaganych w specyfikacji technicznej, - utrzymanie warstwy. 10. PRZEPISY ZWI�ZANE

10.1. Normy

1. PN-B-04481 Grunty budowlane. Badania próbek gruntu 2. PN-B-06714-17 Kruszywa mineralne. Badania. Oznaczanie wilgotno�ci 3. PN-B-11111 Kruszywo mineralne. Kruszywo naturalne do nawierzchni drogowych . �wir i mieszanka 4. PN-B-11112 Kruszywo mineralne. Kruszywo łamane do nawierzchni drogowych 5. PN-B-11113 Kruszywa mineralne. Kruszywo naturalne do nawierzchni drogowych. Piasek 6. BN-64/8931-02 Drogi samochodowe. Oznaczanie modułu odkształcenia nawierzchni podatnych i podło�a przez obci��enie płyt� 7. BN-68/8931-04 Drogi samochodowe. Pomiar równo�ci nawierzchni planografem i łat� 8. BN-77/8931-12 Oznaczanie wska�nika zag�szczenia gruntu


115

D.04.03.01 OCZYSZCZENIE I SKROPIENIE WARSTW

KONSTRUKCYJNYCH

1. WST�P. 1.1. PRZEDMIOT ST.

Przedmiotem niniejszej Specyfikacji Technicznej (ST) s� wymagania dotycz�ce wykonania i odbioru robót zwi�zanych z oczyszczeniem i skropieniem warstw konstrukcyjnych nawierzchni w ramach remontu ulicy Al. J. Piłsudskiego w Łom�y na odcinku od ulicy Al. Legionów do ulicy Szosa Zambrowska (z wył�czeniem skrzy�owania z ulic� Zawadzk�). 1.2. ZAKRES STOSOWANIA ST. Specyfikacja Techniczna (ST) jest stosowana jako dokument przetargowy i kontraktowy przy zlecaniu i realizacji Robót wymienionych w pkt. 1.1. 1.3. ZAKRES STOSOWANIA ROBÓT OBJ�TYCH ST. Ustalenia zawarte w niniejszej Specyfikacji Technicznej (ST) dotycz� zasad prowadzenia robót zwi�zanych oczyszczeniem i skropieniem warstw konstrukcyjnych przed uło�eniem nast�pnej warstwy nawierzchni i obejmuj�: a) oczyszczenie i skropienie warstw bitumicznych:

− warstwy podbudowy z betonu asfaltowego, − warstwy wi��cej z betonu asfaltowego, − warstwy wyrównawczej z betonu asfaltowego ,

b) oczyszczenie i skropienie warstw niebitumicznych: − dolnej warstwy podbudowy z kruszywa stabilizowanego mechanicznie,

c) oczyszczanie pozostałych warstw konstrukcyjnych, niebitumicznych i ulepszonego podło�a. Zakres wyst�powania robót przy oczyszczeniu i skropieniu zgodnie z Dokumentacj� Projektow�.

1.4. OKRE�LENIA PODSTAWOWE Okre�lenia s� zgodne z obowi�zuj�cymi, odpowiednimi polskimi normami i z definicjami podanymi w ST D.M.00.00.00. "Wymagania ogólne". 1.5. OGÓLNE WYMAGANIA DOTYCZ�CE ROBÓT Ogólne wymagania dotycz�ce Robót podano w ST D.M.00.00.00 "Wymagania ogólne" . 2. MATERIAŁY 2.1. OGÓLNE WYMAGANIA DOTYCZ�CE MATERIAŁÓW Ogólne wymagania dotycz�ce Materiałów podano w ST D.M.00.00.00 "Wymagania Ogólne" . 2.2. RODZAJE MATERIAŁÓW DO WYKONANIA SKROPIENIA Materiały do skropienia warstw konstrukcji nawierzchni musz� by� zaakceptowane przez


116

In�yniera. Skropienie lepiszczem mo�e by� wykonane emulsj� asfaltow� według PN-EN 13808, albo innym materiałem według norm lub aprobat technicznych. Rodzaj lepiszcza powinien by� dostosowany do rodzaju materiału w podło�u. Do ł�czenia warstw asfaltowych zaleca si� stosowanie emulsji asfaltowych szybkorozpadowych kationowych, wytworzonych z asfaltu drogowego 70/100 lub twardszego. Zaleca si� równie� stosowanie emulsji asfaltowych modyfikowanych. W wypadku stosowania emulsji asfaltowej do skropienie podło�a z warstwy niezwi�zanej lub zwi�zanej hydraulicznie nale�y u�y� emulsj� wolnorozpadow�, a do skropienia podło�a zawieraj�cego cement – emulsj� o pH wi�kszym ni� 3,5. Kationowe emulsje asfaltowe przeznaczone do zł�czania warstw konstrukcji nawierzchni powinny spełnia� wymagania okre�lone w tablicy 1, a emulsje asfaltowe modyfikowane polimerami powinny spełnia� wymagania okre�lone w tablicy 2. Do dróg o kategorii ruchu KR3 ÷ KR6 zaleca si� emulsj� asfaltow� o wła�ciwo�ciach wg tablicy 2, do dróg o kategorii ruchu KR1 ÷ KR2 o wła�ciwo�ciach wg tablicy 1. Tablica 1 Wymagania dotycz�ce kationowych emulsji asfaltowych stosowanych do

zł�czania warstw nawierzchni

C60 B3 ZM lub C60 B4 ZM C60 B5 ZM

Wymagania techniczne

Metoda bada� według normy

Jednostka

Klasa Zakres warto�ci

Klasa Zakres

warto�ci

Indeks rozpadu PN-EN 13075-1 -

3 lub 4

50 do 100 lub 70 do 130

5 120 od 180

Zawarto�� lepiszcza PN-EN 1428 %(m/m) 5 58 do 62a)

5 58 do 62a)

Czas wypływu dla Ø 2 mm w 40oC PN-EN 12846 s 1 TBRb) 1 TBRb)

Pozostało�� na sicie 0,5mm PN-EN 1429 %(m/m) 1 TBR 1 TBR

Trwało�� po 7 dniach magazynowania PN-EN 1429 %(m/m) 1 TBR 1 TBR

Sedymentacja PN-EN 12847 %(m/m) 1 TBR 1 TBR PN-EN 13614 1 TBR 1 TBR

Adhezja c) WT-3, zał�cznik 2 %

pokrycia powierzc

hni

2 �75 2 �75

pH emulsji PN-EN 12850 - � 3,5d) - � 3,5d) Wymagania dotycz�ce lepiszczy odzyskanych z kationowych emulsji asfaltowych przez odparowanie, zgodne z PN-EN 13074 Penetracja w 25oC PN-EN 1426 0,1mm 3 � 100e) 3 � 100e)


117

a) Emulsj� mo�na rozcie�czy� wod�, do st��enia asfaltu nie ni�szego ni� 40% (m/m) b) Nie dotyczy emulsji rozcie�czanych wod� na budowie c) Oznaczenie jest wymagane, gdy emulsja ma bezpo�redni kontakt z kruszywem d) Dotyczy emulsji przeznaczonej do zwi�zania warstwy asfaltowej z podbudow� zawieraj�c� spoiwo hydrauliczne e) Do skropie� podbudów niezwi�zanych, w szczególno�ci z kruszywa stabilizowanego mechanicznie lub tłucznia kamiennego, dopuszcza si� stosowanie emulsji wyprodukowanych z asfaltu drogowego o penetracji 160/220. Tablica 2. Wymagania dotycz�ce kationowych emulsji modyfikowanych polimerami,

stosowanych do zł�czania warstw nawierzchni C60 BP3 ZM lub C60 BP4

ZM C60 BP5 ZM

Wymagania techniczne

Metoda bada� według normy

Jednostka

Klasa Zakres warto�ci

Klasa Zakres

warto�ci

Indeks rozpadu PN-EN 13075-1 - 3 lub 4

50 do 100 lub 70 do 130

5 120 od 180

Zawarto�� lepiszcza PN-EN 1428 %(m/m) 5 58 do 62a)

5 58 do 62a)

Czas wypływu dla Ø 2 mm w 40oC PN-EN 12846 s 1 TBRb) 1 TBRb)

Pozostało�� na sicie 0,5mm PN-EN 1429 %(m/m) 1 TBR 1 TBR

Trwało�� po 7 dniach magazynowania PN-EN 1429 %(m/m) 1 TBR 1 TBR

Sedymentacja PN-EN 12847 %(m/m) 1 TBR 1 TBR PN-EN 13614 1 TBR 1 TBR

Adhezja c) WT-3, zał�cznik 2 %

pokrycia powierzc

hni 2

�75 2 �75

pH emulsji PN-EN 12850 - � 3,5d) � 3,5=d) Wymagania techniczne dotycz�ce lepiszczy odzyskanych z kationowych emulsji asfaltowych przez odparowanie, zgodne z PN-EN 13074 Penetracja w 25oC PN-EN 1426 0,1mm 3 � 100 3 � 100 Temperatura mi�knienia

PN-EN 1427 oC 4 � 43 4 � 43

Nawrót spr��ysty w 25oC

PN-EN 13398 % 4 � 50 4 � 50

a) Emulsj� mo�na rozcie�czy� wod�, do st��enia asfaltu nie ni�szego ni� 40% (m/m). b) Nie dotyczy emulsji rozcie�czanej wod� na budowie. c) Oznaczenie jest wymagane, gdy emulsja ma bezpo�redni kontakt z kruszywem. d) Dotyczy emulsji przeznaczonej do zwi�zania warstwy asfaltowej z podbudow� zawieraj�c� spoiwo hydrauliczne.


118

2.3. ZU�YCIE LEPISZCZY DO SKROPIENIA Skropienie lepiszczem powinno by� wykonane w ilo�ci podanej w przeliczeniu na pozostałe lepiszcze zgodnie z tablic� 3. Tablica 3. Zalecane ilo�ci pozostałego lepiszcza do skropienia podło�a pod warstw� asfaltow�

Układana warstwa asfaltowa Podło�e pod warstw� asfaltow�

Ilo�� pozostałego

lepiszcza [kg/m2]

Podbudowa/ nawierzchnia tłuczniowa 0,7 ÷ 1,0 Podbudowa z kruszywa stabilizowanego mechanicznie

0,5 ÷ 0,7

Podbudowa z chudego betonu lub gruntu stabilizowanego spoiwem hydraulicznie

0,3 ÷ 0,5a) + 0,7 ÷ 1,0b)

Podbudowa z betonu asfaltowego AC lub AC WMS

Nawierzchnia asfaltowa o chropowatej powierzchni

0,2 ÷ 0,5

Warstwa wi��ca z betonu asfaltowego AC lub AC WMS

Podbudowa asfaltowa 0,3 ÷ 0,5

Warstwa wi��ca z asfaltu porowatego PA

Podbudowa asfaltowa 0,1 ÷ 0,3c)

Warstwa �cieralna z betonu asfaltowego AC

Warstwa wi��ca asfaltowa 0,1 ÷ 0,3

Warstwa �cieralna z mieszanki SMA

Warstwa wi��ca asfaltowa 0,1 ÷ 0,3c)

Warstwa �cieralna z mieszanki BBTM

Warstwa wi��ca asfaltowa 0,4 ÷ 0,8c)

Warstwa �cieralna z asfaltu porowatego Pad)

Warstwa wi��ca asfaltowa 0,1 ÷ 0,3 c) d)

a) zalecana emulsja o pH > 4 b) zalecana emulsja modyfikowana polimerem posypana grysem 2/5 w celu uzyskania membrany poprawiaj�cej poł�czeni oraz zmniejszaj�cej ryzyko sp�ka� odbitych c) zalecana emulsja modyfikowana polimerem; ilo�� emulsji nale�y dobra� z uwzgl�dnieniem stanu podło�a oraz porowato�ci mieszanki SMA, BBTM lub PA, je�eli mieszanka ma wi�ksz� zawarto�� wolnych przestrzeni, to nale�y u�y� wi�ksz� ilo�� lepiszcza do skropienia, które po uło�eniu warstwy �cieralnej uszczelni j� d) je�eli warstwa wi��ca jest z asfaltu porowatego, to nie nale�y stosowa� skropienia Dokładne zu�ycie lepiszczy powinno by� ustalone w zale�no�ci od rodzaju warstwy, stanu jej powierzchni oraz zastosowanego lepiszcza i zaakceptowane przez In�yniera. 2.4. PRZECHOWYWANIE LEPISZCZY Przechowywanie lepiszczy powinny by� zgodne z warunkami zawartymi w PZJ i powinny odpowiada� wymaganiom norm i przepisów dotycz�cych poszczególnych rodzajów lepiszczy.


119

Warunki przechowywania nie mog� powodowa� utraty cech lepiszcza i obni�enie jego jako�ci. Lepiszcza nale�y przechowywa� w zbiornikach stalowych wyposa�onych w urz�dzenia grzewcze zabezpieczonych przed dost�pem wody i zanieczyszcze�. 3. SPRZ�T 3.1. OGÓLNE WYMAGANIA DOTYCZ�CE SPRZ�TU Ogólne wymagania dotycz�ce sprz�tu podano w ST D.M.00.00.00. "Wymagania Ogólne" . 3.2. SPRZ�T DO OCZYSZCZANIA WARSTW NAWIERZCHNI Do oczyszczania warstw nawierzchni nale�y u�ywa�: − szczotki mechaniczne.

Zaleca si� u�ycie urz�dze� dwuszczotkowych. Pierwsza ze szczotek powinna by� wykonana z twardych elementów czyszcz�cych i słu�y� do zdrapywania oraz usuwania zanieczyszcze� przylegaj�cych do czyszczonej warstwy. Druga szczotka powinna posiada� mi�kkie elementy czyszcz�ce i słu�y� do zamiatania. Zaleca si� u�ywanie szczotek wyposa�onych w urz�dzenia odpylaj�ce.

− spr��arki, − zbiorniki z wod�, − szczotki r�czne, − lub inny sprz�t zaakceptowany przez In�yniera. 3.3. SPRZ�T DO SKRAPIANIA WARSTW NAWIERZCHNI Do skrapiania warstw nawierzchni nale�y u�ywa� skrapiark� lepiszcza. Skrapiarka powinna by� wyposa�ona w urz�dzenia pomiarowo -kontrolne pozwalaj�ce na sprawdzanie i regulowanie nast�puj�cych parametrów: − temperatury rozkładanego lepiszcza, − ci�nienia lepiszcza w kolektorze, − obrotów pompy dozuj�cej lepiszcze, − pr�dko�ci poruszania si� skrapiarki, − wysoko�ci i długo�ci kolektora do rozkładania lepiszcza, − ilo�ci lepiszcza. Zbiornik na lepiszcze skrapiarki powinien by� izolowany termicznie, tak aby było mo�liwe zachowanie stałej temperatury lepiszcza. Wykonawca powinien posiada� aktualne �wiadectwo cechowania skrapiarki zawieraj�ce zale�no�ci pomi�dzy wydatkiem lepiszcza a nast�puj�cymi parametrami: − ci�nieniem lepiszcza, − obrotami pompy, − pr�dko�ci� jazdy skrapiarki, − temperatur� lepiszcza. Skrapiarka powinna zapewni� rozkładanie lepiszcza z tolerancj� ±10% od ilo�ci zało�onej.


120

4. TRANSPORT 4.1. OGÓLNE WYMAGANIA DOTYCZ�CE TRANSPORTU Ogólne wymagania dotycz�ce transportu pokazano w ST D.M.00.00.00. "Wymagania Ogólne" 4.2. TRANSPORT EMULSJI Emulsja mo�e by� transportowana w cysternach, autocysternach, beczkach lub innych opakowaniach pod warunkiem, �e nie b�d� korodowały pod wpływem emulsji i nie b�d� powodowały jej rozpadu. Cysterny przeznaczone do przewozu emulsji powinny by� przedzielone przegrodami, dziel�cymi je na cz��ci o pojemno�ci nie wi�kszej ni� 1 m

3, a ka�da

przegroda powinna mie� wykroje umo�liwiaj�ce przepływ emulsji. Cysterny, pojemniki i zbiorniki przeznaczone do transportu lub składowania emulsji powinny by� czyste i nie powinny zawiera� resztek innych lepiszczy. 5. WYKONANIE ROBÓT 5.1. OGÓLNE WYMAGANIA DOTYCZ�CE WYKONANIA ROBÓT Ogólne wymagania dotycz�ce wykonania robót podano w ST D.M.00.00.00. "Wymagania Ogólne" . 5.2. OCZYSZCZENIE WARSTW NAWIERZCHNI Oczyszczenie warstw nawierzchni polega na usuni�ciu lunego materiału, brudu, błota i kurzu przy u�yciu szczotek mechanicznych, a w razie potrzeby wody pod ci�nieniem. W miejscach trudno dost�pnych nale�y u�ywa� szczotek r�cznych. W razie potrzeby, bezpo�rednio przed skropieniem warstwa powinna by� oczyszczona z kurzu przy u�yciu spr��onego powietrza. 5.3. SKROPIENIE WARSTW NAWIERZCHNI Warstwa przed skropieniem powinna by� oczyszczona. Je�eli do oczyszczenia warstwy była u�ywana woda to skropienie lepiszczem mo�e nast�pi� dopiero po wyschni�ciu warstwy. Skropienie warstwy mo�e rozpocz�� si� po akceptacji przez In�yniera jej oczyszczenia. Warstwa nawierzchni powinna by� skrapiana lepiszczem przy u�yciu skrapiarek a w miejscach trudno dost�pnych r�cznie (za pomoc� w��a z dysz� rozpryskow�). Temperatury emulsji powinny mie�ci� si� w przedziałach podanych w aprobacie technicznej. W razie potrzeby emulsj� nale�y ogrza� do temperatury zapewniaj�cej wymagan� lepko��. Skropienie powinno by� równomierne, a ilo�� rozkładanego lepiszcza powinna by� równa ilo�ci zało�onej z tolerancj� ±10%. Na wszystkich powierzchniach, gdzie rozło�ono nadmiern� ilo�� lepiszcza Wykonawca powinien rozło�y� warstw� suchego i rozgrzanego piasku i usun�� nadmiar lepiszcza przez szczotkowanie. Je�eli do skropienia została u�yta emulsja asfaltowa to skropiona warstwa powinna by� pozostawiona bez jakiegokolwiek ruchu na czas niezb�dny dla umo�liwienia penetracji lepiszcza w warstw� i odparowanie wody z emulsji. W zale�no�ci od rodzaju u�ytej emulsji czas ten wynosi od 1 godz. do 24 godzin. Przed uło�eniem warstwy z mieszanki mineralno -bitumicznej Wykonawca powinien zabezpieczy� skropion� warstw� podbudowy z kruszywa łamanego przed uszkodzeniem ( decyzj� o potrzebie i rodzaju zabezpieczenia przedstawi Wykonawca In�ynierowi do akceptacji) i dopu�ci� na niej tylko niezb�dny ruch budowlany. Jakiekolwiek uszkodzenia powierzchni powinny by� przez


121

Wykonawc� naprawione. 6. KONTROLA JAKO�CI ROBÓT 6.1. OGÓLNE WYMAGANIA DOTYCZ�CE KONTROLI JAKO�CI ROBÓT Ogólne wymagania dotycz�ce kontroli jako�ci robót podano w ST D.M.00.00.00. "Wymagania Ogólne" . 6.2. BADANIA I KONTROLA PRZED PRZYST�PIENIEM DO ROBÓT Przed przyst�pieniem do robót Wykonawca powinien przeprowadzi� próbne skropienie warstwy w celu okre�lenia optymalnych parametrów pracy skrapiarki i okre�lenia wymaganej ilo�ci lepiszcza w zale�no�ci od rodzaju i stanu warstwy przewidzianej do skropienia. 6.3. BADANIA I KONTROLA W CZASIE ROBÓT 6.3.1. Badania lepiszczy Ocena lepiszczy powinna by� oparta na atestach producenta. W wypadkach w�tpliwych In�ynier zaleci wykonanie dodatkowych bada�. 6.3.2. Sprawdzenie jednorodno�ci skropienia i zu�ycia lepiszcza Jednorodno�� skropienia powinna by� sprawdzana wizualnie. Raz na miesi�c dla ka�dej skrapiarki nale�y przeprowadzi� kontrol� ilo�ci rozkładanego lepiszcza według metody podanej w opracowaniu "Powierzchniowe utrwalenia. Oznaczanie ilo�ci rozkładanego lepiszcza i kruszywa". 7. OBMIAR ROBÓT 7.1. OGÓLNE ZASADY OBMIARU ROBÓT Ogólne zasady obmiaru robót podano w ST D.M.00.00.00 „Wymagania ogólne” . 7.2. JEDNOSTKA OBMIAROWA Jednostk� obmiarow� jest: − m

2 (metr kwadratowy) oczyszczonej powierzchni warstw konstrukcyjnych,

− m2 (metr kwadratowy) skropionej powierzchni warstw bitumicznych,

− m2 (metr kwadratowy) skropionej powierzchni warstw niebitumicznych.

8. ODBIÓR ROBÓT 8.1. OGÓLNE WYMAGANIA ODBIORU ROBÓT Ogólne wymagania odbioru robót podano w ST D.M.00.00.00. "Wymagania ogólne" . 8.2. ODBIÓR ROBÓT Odbiór oczyszczonej i skropionej powierzchni jest dokonywany na zasadach odbioru robót zanikaj�cych i ulegaj�cych zakryciu. Do odbioru Wykonawca przedstawia wszystkie wyniki bada� z bie��cej kontroli materiałów i Robót. Odbioru dokonuje In�ynier na podstawie


122

wyników bada� Wykonawcy z bie��cej kontroli jako�ci materiałów, robót i ogl�dzin warstwy. W przypadku stwierdzenia usterek In�ynier ustali zakres wykonania robót poprawkowych. 9. PODSTAWA PŁATNO�CI 9.1. OGÓLNE USTALENIA DOTYCZ�CE PODSTAWY PŁATNO�CI Ogólne ustalenia dotycz�ce podstawy płatno�ci podano w ST D.M.00.00.00. „Wymagania ogólne” . 9.2. CENA JEDNOSTKI OBMIAROWEJ Cena jednostkowa 1 m

2 oczyszczenia warstw konstrukcyjnych obejmuje:

− mechaniczne oczyszczenie ka�dej ni�ej poło�onej warstwy konstrukcyjnej nawierzchni z ewentualnym polewaniem wod� lub u�yciem spr��onego powietrza, w zale�no�ci od potrzeb,

− r�czne odspojenie stwardniałych zanieczyszcze�, − wywiezienie gruzu i zanieczyszcze�. Cena jednostkowa 1 m2 skropienia warstw obejmuje: − zakup i dostarczenie lepiszcza i napełnienie nim skrapiarek oraz podgrzanie do wymaganej

temperatury, − skropienie warstwy lepiszczem w ilo�ci okre�lonej w Specyfikacji Technicznej lub

uzgodnionej z In�ynierem. − przeprowadzenie pomiarów i bada� laboratoryjnych 10. PRZEPISY ZWI�ZANE 1. „WT-2 Nawierzchnie asfaltowe 2008” 2. „WT-3 Emulsje asfaltowe 2009” 3. Polskie Normy powołane w WT-2 4. Polskie Normy powołane w WT-3


123

D.04.05.01 PODBUDOWA Z GRUNTU LUB KRUSZYWA STABILIZOWANEGO CEMENTEM

1. WST�P


Przedmiotem n/n Specyfikacji Technicznej s� wymagania dotycz�ce wykonania i odbioru Robót zwi�zanych z wykonaniem podbudowy z gruntu lub kruszywa stabilizowanego cementem w ramach remontu ulicy Al. J. Piłsudskiego w Łom�y na odcinku od ulicy Al. Legionów do ulicy Szosa Zambrowska (z wył�czeniem skrzy�owania z ulic� Zawadzk�).


Specyfikacja Techniczna jest stosowana jako dokument przetargowy i kontraktowy przy zlecaniu i realizacji Robót wymienionych w pkt. 1.1.


Ustalenia zawarte w n/n Specyfikacji Technicznej dotycz� zasad prowadzenia Robót zwi�zanych z wykonaniem podbudowy z gruntu lub kruszywa stabilizowanego cementem wg PN-S-96012 [17] i obejmuj� wykonanie podbudowy zasadniczej i pomocniczej konstrukcji nawierzchni na jezdni drogi głównej.


1.4.1. Podbudowa z gruntu stabilizowanego cementem - jedna lub dwie warstwy zag�szczonej mieszanki cementowo-gruntowej, która po osi�gni�ciu wła�ciwej wytrzymało�ci na �ciskanie, stanowi fragment no�nej cz��ci nawierzchni drogowej.

1.4.2. Mieszanka cementowo-gruntowa - mieszanka gruntu, cementu i wody, a w razie potrzeby równie� dodatków ulepszaj�cych, np. popiołów lotnych lub chlorku wapniowego, dobranych w optymalnych ilo�ciach.

1.4.3. Grunt stabilizowany cementem - mieszanka cementowo-gruntowa zag�szczona i stwardniała w wyniku uko�czenia procesu wi�zania cementu.

1.4.4. Kruszywo stabilizowane cementem - mieszanka kruszywa naturalnego, cementu i wody, a w razie potrzeby dodatków ulepszaj�cych, np. popiołów lotnych lub chlorku wapniowego, dobranych w optymalnych ilo�ciach, zag�szczona i stwardniała w wyniku uko�czenia procesu wi�zania cementu.

1.4.5. Podło�e gruntowe ulepszone cementem - jedna lub dwie warstwy zag�szczonej mieszanki cementowo-gruntowej, na której układana jest warstwa podbudowy.

Pozostałe okre�lenia podane w niniejszej ST s� zgodne z obowi�zuj�cymi polskimi normami i definicjami podanymi w ST D.M.00.00.00 „Wymagania ogólne”.


124


Wykonawca Robót jest odpowiedzialny za jako�� ich wykonania oraz za zgodno�� z Dokumentacj� projektow�, ST i poleceniami In�yniera.

Wymagania ogólne dotycz�ce Robót podano w ST D.M.00.00.00 „Wymagania ogólne”.

2. MATERIAŁY


Wymagania ogólne dotycz�ce materiałów, ich pozyskiwania i składowania, podano w ST D.M.00.00.00.

2.2. Materiały do wykonania podbudowy z gruntu lub kruszywa stabilizowanego

cementem

Materiałami stosowanymi do wykonania podbudowy z gruntu lub kruszywa stabilizowanego cementem wg PN-S-96012 [17], zgodnie z zasadami n/n ST s�:

a) cement; b) grunty; c) kruszywa; d) woda; e) dodatki ulepszaj�ce. 2.2.1. Cement

Nale�y stosowa� cement portlandzki klasy 32,5 wg PN-B-19701 [11], portlandzki z dodatkami wg PN-B-19701 [11] lub hutniczy wg PN-B-19701 [11]. Wymagania dla cementu zestawiono w tablicy 1.

Tablica 1. Wła�ciwo�ci mechaniczne i fizyczne cementu wg PN-B-19701 [11]

Lp. Wła�ciwo�ci Klasa cementu 32,5

1 Wytrzymało�� na �ciskanie (MPa), po 7 dniach, nie mniej ni�: - cement portlandzki bez dodatków - cement hutniczy - cement portlandzki z dodatkami

16 16 16

2 Wytrzymało�� na �ciskanie (MPa), po 28 dniach, nie mniej ni�:

32,5

3 Czas wi�zania: - pocz�tek wi�zania, najwcze�niej po upływie, min. - koniec wi�zania, najpó�niej po upływie, h

60 12

4 Stało�� obj�to�ci, mm, nie wi�cej ni� 10


125

Badania cementu nale�y wykona� zgodnie z PN-B-04300 [1]. Przechowywanie cementu powinno odbywa� si� zgodnie z BN-88/6731-08 [19].

W przypadku, gdy czas przechowywania cementu b�dzie dłu�szy od trzech miesi�cy, mo�na go stosowa� za zgod� In�yniera tylko wtedy, gdy badania laboratoryjne wyka�� jego przydatno�� do robót.

2.2.2. Grunty

Przydatno�� gruntów przeznaczonych do stabilizacji cementem nale�y oceni� na podstawie wyników bada� laboratoryjnych, wykonanych według metod podanych w PN-S-96012 [17].

Do wykonania podbudów z gruntów stabilizowanych cementem nale�y stosowa� grunty spełniaj�ce wymagania podane w tablicy 2.

Grunt mo�na uzna� za przydatny do stabilizacji cementem wtedy, gdy wyniki bada� laboratoryjnych wyka��, �e wytrzymało�� na �ciskanie i mrozoodporno�� próbek gruntu stabilizowanego s� zgodne z wymaganiami okre�lonymi w p. 2.7 tablica 4.

Tablica 2. Wymagania dla gruntów przeznaczonych do stabilizacji cementem wg PN-S-96012

Lp. Wła�ciwo�ci Wymagania Badania według

1 Uziarnienie a) ziarn przechodz�cych przez sito # 40

mm, % (m/m), nie mniej ni�: b) ziarn przechodz�cych przez sito # 20

mm, % (m/m), powy�ej c) ziarn przechodz�cych przez sito # 4

mm, % (m/m), powy�ej d) cz�stek mniejszych od 0,002 mm, %

(m/m), poni�ej

100

85

50

20

PN-B-04481 [2]

2 Granica płynno�ci, % (m/m), nie wi�cej ni�:

40 PN-B-04481 [2]

3 Wska�nik plastyczno�ci, % (m/m), nie wi�cej ni�:

15 PN-B-04481 [2]

4 Odczyn pH od 5 do 8 PN-B-04481 [2]

5 Zawarto�� cz��ci organicznych, % (m/m), nie wi�cej ni�:

2 PN-B-04481 [2]

6 Zawarto�� siarczanów, w przeliczeniu na SO3, % (m/m), nie wi�cej ni�:

1 PN-B-06714-28 [6]

Grunty nie spełniaj�ce wymaga� okre�lonych w tablicy 2, mog� by� poddane stabilizacji po

uprzednim ulepszeniu chlorkiem wapniowym, wapnem, popiołami lotnymi. Grunty o granicy płynno�ci od 40 do 60 % i wska�niku plastyczno�ci od 15 do 30 % mog�

by� stabilizowane cementem dla podbudów pomocniczych i ulepszonego podło�a pod warunkiem u�ycia specjalnych maszyn, umo�liwiaj�cych ich rozdrobnienie i przemieszanie z cementem.


126

Dodatkowe kryteria oceny przydatno�ci gruntu do stabilizacji cementem; zaleca si� u�ycie gruntów o: − wska�niku piaskowym od 20 do 50, wg BN-64/8931-01 [20], − zawarto�ci ziarn pozostaj�cych na sicie # 2 mm - co najmniej 30%, − zawarto�ci ziarn przechodz�cych przez sito 0,075 mm - nie wi�cej ni� 15%.

Decyduj�cym sprawdzianem przydatno�ci gruntu do stabilizacji cementem s� wyniki wytrzymało�ci na �ciskanie próbek gruntu stabilizowanego cementem.

2.2.3. Kruszywa

Do stabilizacji cementem mo�na stosowa� piaski, mieszanki i �wiry albo mieszank� tych kruszyw, spełniaj�ce wymagania podane w tablicy 3.

Kruszywo mo�na uzna� za przydatne do stabilizacji cementem wtedy, gdy wyniki bada� laboratoryjnych wyka��, �e wytrzymało�� na �ciskanie i mrozoodporno�� próbek kruszywa stabilizowanego b�d� zgodne z wymaganiami okre�lonymi w p. 2.7 tablica 4.

Tablica 3. Wymagania dla kruszyw przeznaczonych do stabilizacji cementem

Lp. Wła�ciwo�ci Wymagania Badania według

1 Uziarnienie a) ziarn pozostaj�cych na sicie # 2 mm,

%, nie mniej ni�: b) ziarn przechodz�cych przez sito 0,075

mm, %, nie wi�cej ni�:

30

15

PN-B-06714-15 [4]

2 Zawarto�� cz��ci organicznych, barwa

cieczy nad kruszywem nie ciemniejsza ni�: wzorcowa PN-B-06714-

26 [5]

3 Zawarto�� zanieczyszcze� obcych, %, nie wi�cej ni�:

0,5 PN-B-06714-12 [3]

4 Zawarto�� siarczanów, w przeliczeniu na SO3, %, poni�ej:

1 PN-B-06714-28 [6]

Je�eli kruszywo przeznaczone do wykonania warstwy nie jest wbudowane bezpo�rednio

po dostarczeniu na budow� i zachodzi potrzeba jego okresowego składowania na terenie budowy, to powinno by� ono składowane w pryzmach, na utwardzonym i dobrze odwodnionym placu, w warunkach zabezpieczaj�cych przed zanieczyszczeniem i przed wymieszaniem ró�nych rodzajów kruszyw.

2.2.4. Woda

Woda stosowana do stabilizacji gruntu lub kruszywa cementem i ewentualnie do piel�gnacji wykonanej warstwy powinna odpowiada� wymaganiom PN-B-32250 [13]. Bez bada� laboratoryjnych mo�na stosowa� wodoci�gow� wod� pitn�. Gdy woda pochodzi z w�tpliwych �ródeł nie mo�e by� u�yta do momentu jej przebadania, zgodnie z wy�ej podan� norm� lub do momentu porównania wyników wytrzymało�ci na �ciskanie próbek gruntowo-cementowych wykonanych z wod� w�tpliw� i z wod� wodoci�gow�. Brak ró�nic potwierdza przydatno�� wody do stabilizacji gruntu lub kruszywa cementem.


127

2.2.5. Dodatki ulepszaj�ce

Przy stabilizacji gruntów cementem, w przypadkach uzasadnionych, stosuje si� nast�puj�ce dodatki ulepszaj�ce: − wapno wg PN-B-30020 [12], − popioły lotne wg PN-S-96035 [18], − chlorek wapniowy wg PN-C-84127 [15].

Za zgod� In�yniera mog� by� stosowane inne dodatki o sprawdzonym działaniu, posiadaj�ce aprobat� techniczn� wydan� przez uprawnion� jednostk�.

2.3. Grunt lub kruszywo stabilizowane cementem

W zale�no�ci od rodzaju warstwy w konstrukcji nawierzchni drogowej, wytrzymało�� gruntu lub kruszywa stabilizowanego cementem wg PN-S-96012 [17], powinna spełnia� wymagania okre�lone w tablicy 4.

Tablica 4. Wymagania dla gruntów lub kruszyw stabilizowanych cementem dla poszczegól- nych warstw podbudowy i ulepszonego podło�a

Wytrzymało�� na �ciskanie próbek nasyconych wod�

(MPa)

Lp.

Rodzaj warstwy w konstrukcji nawierzchni drogowej

po 7 dniach

po 28 dniach

Wska�nik mrozoodporno�ci

1 Podbudowa zasadnicza dla KR1 lub podbudowa pomocnicza dla KR2 do KR6

od 1,6 do 2,2

od 2,5 do 5,0

0,7

2 Górna cz�� warstwy ulepszonego podło�a gruntowego o grubo�ci co najmniej 10 cm dla KR5 i KR6 lub górna cz�� warstwy ulepszenia słabego podło�a z gruntów w�tpliwych oraz wysadzinowych

od 1,0 do 1,6

od 1,5 do 2,5

0,6

3 Dolna cz�� warstwy ulepszonego podło�a gruntowego w przypadku posadowienia konstrukcji nawierzchni na podło�u z gruntów w�tpliwych i wysadzinowych

-

od 0,5 do 1,5

0,6

3. SPRZ�T


Wymagania ogólne dotycz�ce sprz�tu podano w ST D.M.00.00.00 „Wymagania ogólne”. 4. TRANSPORT




128

5. WYKONANIE ROBÓT


Ogólne zasady wykonywania Robót podano w ST D.M.00.00.00 „Wymagania ogólne”.

5.2. Warunki przyst�pienia do robót

Podbudowa z gruntu lub kruszywa stabilizowanego cementem nie mo�e by� wykonywana wtedy, gdy podło�e jest zamarzni�te i podczas opadów deszczu. Nie nale�y rozpoczyna� stabilizacji gruntu lub kruszywa cementem, je�eli prognozy meteorologiczne wskazuj� na mo�liwy spadek temperatury poni�ej 5oC w czasie najbli�szych 7 dni.

5.3. Przygotowanie podło�a

Podło�e gruntowe powinno by� przygotowane zgodnie z wymaganiami okre�lonymi w OST D-04.01.01 „Koryto wraz z profilowaniem i zag�szczeniem podło�a” i OST D-02.00.00 „Roboty ziemne”. Paliki lub szpilki do prawidłowego ukształtowania podbudowy i ulepszonego podło�a powinny by� wcze�niej przygotowane. Paliki lub szpilki powinny by� ustawione w osi drogi i w rz�dach równoległych do osi drogi, lub w inny sposób zaakceptowany przez In�yniera. Rozmieszczenie palików lub szpilek powinno umo�liwia� naci�gni�cie sznurków lub linek do wytyczenia robót w odst�pach nie wi�kszych ni� co 10 m. Je�eli warstwa mieszanki gruntu lub kruszywa ze spoiwami hydraulicznymi ma by� układana w prowadnicach, to po wytyczeniu podbudowy nale�y ustawi� na podło�u prowadnice w taki sposób, aby wyznaczały one �ci�le linie kraw�dzi układanej warstwy według dokumentacji projektowej. Wysoko�� prowadnic powinna odpowiada� grubo�ci warstwy mieszanki gruntu lub kruszywa ze spoiwami hydraulicznymi, w stanie niezag�szczonym. Prowadnice powinny by� ustawione stabilnie, w sposób wykluczaj�cy ich przesuwanie si� pod wpływem oddziaływania maszyn u�ytych do wykonania warstwy.

5.4. Skład mieszanki cementowo-gruntowej i cementowo-kruszywowej

Zawarto�� cementu w mieszance nie mo�e przekracza� warto�ci podanych w tablicy 5. Zaleca si� taki dobór mieszanki, aby spełni� wymagania wytrzymało�ciowe okre�lone w p. 2.3 tablica 4, przy jak najmniejszej zawarto�ci cementu.

Tablica 5. Maksymalna zawarto�� cementu w mieszance cementowo-gruntowej lub w mieszance kruszywa stabilizowanego cementem dla poszczególnych warstw podbudowy i ulepszonego podło�a

Lp.

Kategoria

Maksymalna zawarto�� cementu, % w stosunku do masy suchego gruntu lub kruszywa

ruchu podbudowa zasadnicza

podbudowa pomocnicza

ulepszone podło�e

1 KR 2 do KR 6 - 6 8

2 KR 1 8 10 10

Zawarto�� wody w mieszance powinna odpowiada� wilgotno�ci optymalnej, okre�lonej

według normalnej próby Proctora, zgodnie z PN-B-04481 [2], z tolerancj� +10%, -20% jej warto�ci.


129

Zaprojektowany skład mieszanki powinien zapewnia� otrzymanie w czasie budowy wła�ciwo�ci gruntu lub kruszywa stabilizowanego cementem zgodnych z wymaganiami okre�lonymi w tablicy 4.

5.5. Stabilizacja metod� mieszania na miejscu

Do stabilizacji gruntu metod� mieszania na miejscu mo�na u�y� specjalistycznych mieszarek wieloprzej�ciowych lub jednoprzej�ciowych albo maszyn rolniczych.

Grunt przewidziany do stabilizacji powinien by� spulchniony i rozdrobniony. Po spulchnieniu gruntu nale�y sprawdzi� jego wilgotno�� i w razie potrzeby j� zwi�kszy�

w celu ułatwienia rozdrobnienia. Woda powinna by� dozowana przy u�yciu beczkowozów zapewniaj�cych równomierne i kontrolowane dozowanie. Wraz z wod� mo�na dodawa� do gruntu dodatki ulepszaj�ce rozpuszczalne w wodzie, np. chlorek wapniowy.

Je�eli wilgotno�� naturalna gruntu jest wi�ksza od wilgotno�ci optymalnej o wi�cej ni� 10% jej warto�ci, grunt powinien by� osuszony przez mieszanie i napowietrzanie w czasie suchej pogody.

Po spulchnieniu i rozdrobnieniu gruntu nale�y doda� i przemiesza� z gruntem dodatki ulepszaj�ce, np. wapno lub popioły lotne, w ilo�ci okre�lonej w recepcie laboratoryjnej, o ile ich u�ycie jest przewidziane w tej�e recepcie.

Cement nale�y dodawa� do rozdrobnionego i ewentualnie ulepszonego gruntu w ilo�ci ustalonej w recepcie laboratoryjnej. Cement i dodatki ulepszaj�ce powinny by� dodawane przy u�yciu rozsypywarek cementu lub w inny sposób zaakceptowany przez In�yniera.

Grunt powinien by� wymieszany z cementem w sposób zapewniaj�cy jednorodno�� na okre�lon� gł�boko��, gwarantuj�c� uzyskanie projektowanej grubo�ci warstwy po zag�szczeniu. W przypadku wykonywania stabilizacji w prowadnicach, szczególn� uwag� nale�y zwróci� na jednorodno�� wymieszania gruntu w obr�bie skrajnych pasów o szeroko�ci od 30 do 40 cm, przyległych do prowadnic.

Po wymieszaniu gruntu z cementem nale�y sprawdzi� wilgotno�� mieszanki. Je�eli jej wilgotno�� jest mniejsza od optymalnej o wi�cej ni� 20%, nale�y doda� odpowiedni� ilo�� wody i mieszank� ponownie dokładnie wymiesza�. Wilgotno�� mieszanki przed zag�szczeniem nie mo�e ró�ni� si� od wilgotno�ci optymalnej o wi�cej ni� +10%, -20% jej warto�ci.

Czas od momentu rozło�enia cementu na gruncie do momentu zako�czenia mieszania nie powinien by� dłu�szy od 2 godzin.

Po zako�czeniu mieszania nale�y powierzchni� warstwy wyrówna� i wyprofilowa� do wymaganych w dokumentacji projektowej rz�dnych oraz spadków poprzecznych i podłu�nych. Do tego celu nale�y u�y� równiarek i wykorzysta� prowadnice podłu�ne, układane ka�dorazowo na odcinku roboczym. Od u�ycia prowadnic mo�na odst�pi� przy zastosowaniu specjalistycznych mieszarek i technologii gwarantuj�cej odpowiedni� równo�� warstwy, po uzyskaniu zgody In�yniera. Po wyprofilowaniu nale�y natychmiast przyst�pi� do zag�szczania warstwy. Zag�szczenie nale�y przeprowadzi� w sposób okre�lony w p. 5.8. 5.6. Stabilizacja metod� mieszania w mieszarkach stacjonarnych

Składniki mieszanki i w razie potrzeby dodatki ulepszaj�ce, powinny by� dozowane w ilo�ci okre�lonej w recepcie laboratoryjnej. Mieszarka stacjonarna powinna by� wyposa�ona w urz�dzenia do wagowego dozowania kruszywa lub gruntu i cementu oraz obj�to�ciowego dozowania wody.

Czas mieszania w mieszarkach cyklicznych nie powinien by� krótszy od 1 minuty, o ile krótszy czas mieszania nie zostanie dozwolony przez In�yniera po wst�pnych próbach. W


130

mieszarkach typu ci�głego pr�dko�� podawania materiałów powinna by� ustalona i na bie��co kontrolowana w taki sposób, aby zapewni� jednorodno�� mieszanki.

Wilgotno�� mieszanki powinna odpowiada� wilgotno�ci optymalnej z tolerancj� +10% i -20% jej warto�ci.

Przed uło�eniem mieszanki nale�y ustawi� prowadnice i podło�e zwil�y� wod�. Mieszanka dowieziona z wytwórni powinna by� układana przy pomocy układarek lub

równiarek. Grubo�� układania mieszanki powinna by� taka, aby zapewni� uzyskanie wymaganej grubo�ci warstwy po zag�szczeniu.

Przed zag�szczeniem warstwa powinna by� wyprofilowana do wymaganych rz�dnych, spadków podłu�nych i poprzecznych. Przy u�yciu równiarek do rozkładania mieszanki nale�y wykorzysta� prowadnice, w celu uzyskania odpowiedniej równo�ci profilu warstwy. Od u�ycia prowadnic mo�na odst�pi� przy zastosowaniu technologii gwarantuj�cej odpowiedni� równo�� warstwy, po uzyskaniu zgody In�yniera. Po wyprofilowaniu nale�y natychmiast przyst�pi� do zag�szczania warstwy. 5.7. Grubo�� warstwy

Orientacyjna grubo�� poszczególnych warstw podbudowy z gruntu lub kruszywa stabilizowanego cementem nie powinna przekracza�:

− 15 cm - przy mieszaniu na miejscu sprz�tem rolniczym, − 18 cm - przy mieszaniu na miejscu sprz�tem specjalistycznym, − 22 cm - przy mieszaniu w mieszarce stacjonarnej.

Je�eli projektowana grubo�� warstwy podbudowy jest wi�ksza od maksymalnej, to stabilizacj� nale�y wykonywa� w dwóch warstwach.

Je�eli stabilizacja b�dzie wykonywana w dwóch lub wi�cej warstwach, to tylko najni�ej poło�ona warstwa mo�e by� wykonana przy zastosowaniu technologii mieszania na miejscu. Wszystkie warstwy le��ce wy�ej powinny by� wykonywane według metody mieszania w mieszarkach stacjonarnych.

Warstwy podbudowy zasadniczej powinny by� wykonywane według technologii mieszania w mieszarkach stacjonarnych. 5.8. Zag�szczanie

Zag�szczanie warstwy gruntu lub kruszywa stabilizowanego cementem nale�y prowadzi� przy u�yciu walców gładkich, wibracyjnych lub ogumionych, w zestawie wskazanym w SST.

Zag�szczanie podbudowy oraz ulepszonego podło�a o przekroju daszkowym powinno rozpocz�� si� od kraw�dzi i przesuwa� pasami podłu�nymi, cz��ciowo nakładaj�cymi si� w stron� osi jezdni. Zag�szczenie warstwy o jednostronnym spadku poprzecznym powinno rozpocz�� si� od ni�ej poło�onej kraw�dzi i przesuwa� pasami podłu�nymi, cz��ciowo nakładaj�cymi si�, w stron� wy�ej poło�onej kraw�dzi. Pojawiaj�ce si� w czasie zag�szczania zani�enia, ubytki, rozwarstwienia i podobne wady, musz� by� natychmiast naprawiane przez wymian� mieszanki na pełn� gł�boko��, wyrównanie i ponowne zag�szczenie. Powierzchnia zag�szczonej warstwy powinna mie� prawidłowy przekrój poprzeczny i jednolity wygl�d.

W przypadku technologii mieszania w mieszarkach stacjonarnych operacje zag�szczania i obróbki powierzchniowej musz� by� zako�czone przed upływem dwóch godzin od chwili dodania wody do mieszanki.

W przypadku technologii mieszania na miejscu, operacje zag�szczania i obróbki powierzchniowej musz� by� zako�czone nie pó�niej ni� w ci�gu 5 godzin, licz�c od momentu rozpocz�cia mieszania gruntu z cementem.


131

Zag�szczanie nale�y kontynuowa� do osi�gni�cia wska�nika zag�szczenia mieszanki okre�lonego wg BN-77/8931-12 [25] nie mniejszego od podanego w PN-S-96012 [17] i SST.

Specjaln� uwag� nale�y po�wi�ci� zag�szczeniu mieszanki w s�siedztwie spoin roboczych podłu�nych i poprzecznych oraz wszelkich urz�dze� obcych.

Wszelkie miejsca lu�ne, rozsegregowane, sp�kane podczas zag�szczania lub w inny sposób wadliwe, musz� by� naprawione przez zerwanie warstwy na pełn� grubo��, wbudowanie nowej mieszanki o odpowiednim składzie i ponowne zag�szczenie. Roboty te s� wykonywane na koszt Wykonawcy. 5.9. Spoiny robocze

W miar� mo�liwo�ci nale�y unika� podłu�nych spoin roboczych, poprzez wykonanie warstwy na całej szeroko�ci.

Je�li jest to niemo�liwe, przy warstwie wykonywanej w prowadnicach, przed wykonaniem kolejnego pasa nale�y pionow� kraw�d� wykonanego pasa zwil�y� wod�. Przy warstwie wykonanej bez prowadnic w uło�onej i zag�szczonej mieszance, nale�y niezwłocznie obci�� pionow� kraw�d�. Po zwil�eniu jej wod� nale�y wbudowa� kolejny pas. W podobny sposób nale�y wykona� poprzeczn� spoin� robocz� na poł�czeniu działek roboczych. Od obci�cia pionowej kraw�dzi w wykonanej mieszance mo�na odst�pi� wtedy, gdy czas pomi�dzy zako�czeniem zag�szczania jednego pasa, a rozpocz�ciem wbudowania s�siedniego pasa, nie przekracza 60 minut.

Je�eli w ni�ej poło�onej warstwie wyst�puj� spoiny robocze, to spoiny w warstwie le��cej wy�ej powinny by� wzgl�dem nich przesuni�te o co najmniej 30 cm dla spoiny podłu�nej i 1 m dla spoiny poprzecznej. 5.10. Piel�gnacja warstwy z gruntu lub kruszywa stabilizowanego cementem

Piel�gnacja powinna by� przeprowadzona według jednego z nast�puj�cych sposobów: a) skropienie warstwy emulsj� asfaltow�, albo asfaltem D200 lub D300 w ilo�ci od 0,5 do 1,0

kg/m2, b) skropienie specjalnymi preparatami powłokotwórczymi posiadaj�cymi aprobat� techniczn�

wydan� przez uprawnion� jednostk�, po uprzednim zaakceptowaniu ich u�ycia przez In�yniera,

c) utrzymanie w stanie wilgotnym poprzez kilkakrotne skrapianie wod� w ci�gu dnia, w czasie co najmniej 7 dni,

d) przykrycie na okres 7 dni nieprzepuszczaln� foli� z tworzywa sztucznego, uło�on� na zakład o szeroko�ci co najmniej 30 cm i zabezpieczon� przed zerwaniem z powierzchni warstwy przez wiatr,

e) przykrycie warstw� piasku lub grubej włókniny technicznej i utrzymywanie jej w stanie wilgotnym w czasie co najmniej 7 dni.

Inne sposoby piel�gnacji, zaproponowane przez Wykonawc� i inne materiały przeznaczone do piel�gnacji mog� by� zastosowane po uzyskaniu akceptacji In�yniera.

Nie nale�y dopuszcza� �adnego ruchu pojazdów i maszyn po podbudowie w okresie 7 dni po wykonaniu. Po tym czasie ewentualny ruch technologiczny mo�e odbywa� si� wył�cznie za zgod� In�yniera. 5.11. Odcinek próbny

Je�eli w SST przewidziano konieczno�� wykonania odcinka próbnego, to co najmniej na 3 dni przed rozpocz�ciem robót, Wykonawca powinien wykona� odcinek próbny w celu:


132

− stwierdzenia czy sprz�t budowlany do spulchnienia, mieszania, rozkładania i zag�szczania jest wła�ciwy,

− okre�lenia grubo�ci warstwy materiału w stanie lu�nym, koniecznej do uzyskania wymaganej grubo�ci warstwy po zag�szczeniu,

− okre�lenia potrzebnej liczby przej�� walców do uzyskania wymaganego wska�nika zag�szczenia warstwy.

Na odcinku próbnym Wykonawca powinien u�y� materiałów oraz sprz�tu takich, jakie b�d� stosowane do wykonywania podbudowy lub ulepszonego podło�a. Powierzchnia odcinka próbnego powinna wynosi� od 400 do 800 m2. Odcinek próbny powinien by� zlokalizowany w miejscu wskazanym przez In�yniera.

Wykonawca mo�e przyst�pi� do wykonywania podbudowy lub ulepszonego podło�a po zaakceptowaniu odcinka próbnego przez In�yniera.

5.12. Utrzymanie podbudowy

Podbudowa i ulepszone podło�e po wykonaniu, a przed uło�eniem nast�pnej warstwy, powinny by� utrzymywane w dobrym stanie. Je�eli Wykonawca b�dzie wykorzystywał, za zgod� In�yniera, gotow� podbudow� lub ulepszone podło�e do ruchu budowlanego, to jest obowi�zany naprawi� wszelkie uszkodzenia podbudowy, spowodowane przez ten ruch. Koszt napraw wynikłych z niewła�ciwego utrzymania podbudowy lub ulepszonego podło�a obci��a Wykonawc� robót.

Wykonawca jest zobowi�zany do przeprowadzenia bie��cych napraw podbudowy uszkodzonej wskutek oddziaływania czynników atmosferycznych, takich jak opady deszczu i �niegu oraz mróz.

Wykonawca jest zobowi�zany wstrzyma� ruch budowlany po okresie intensywnych opadów deszczu, je�eli wyst�pi mo�liwo�� uszkodzenia podbudowy.

Warstwa stabilizowana spoiwami hydraulicznymi powinna by� przykryta przed zim� warstw� nawierzchni lub zabezpieczona przed niszcz�cym działaniem czynników atmosferycznych w inny sposób zaakceptowany przez In�yniera. 6. KONTROLA JAKO�CI ROBÓT



6.2. Badania przed przyst�pieniem do robót

Przed przyst�pieniem do robót Wykonawca powinien wykona� badania spoiw, kruszyw i gruntów przeznaczonych do wykonania robót i przedstawi� wyniki tych bada� In�ynierowi w celu akceptacji. 6.3. Badania w czasie robót


Cz�stotliwo�� oraz zakres bada� i pomiarów w czasie wykonywania podbudowy stabilizowanej spoiwami podano w tablicy 6.


133

Tablica 6. Cz�stotliwo�� bada� i pomiarów

Cz�stotliwo�� bada�

Lp.

Wyszczególnienie bada� Minimalna liczba bada� na dziennej działce roboczej

Maksymalna powierzchnia podbudowy lub ulepszonego pod-

ło�a przypadaj�ca na jedno badanie

1 Uziarnienie mieszanki gruntu lub kruszywa 2 Wilgotno�� mieszanki gruntu lub kruszywa ze

spoiwem

3 Rozdrobnienie gruntu 1) 2 600 m2 4 Jednorodno�� i gł�boko�� wymieszania 2) 5 Zag�szczenie warstwy

6 Grubo�� podbudowy lub ulepszonego podło�a 3 400 m2

7 Wytrzymało�� na �ciskanie − 7 i 28-dniowa przy stabilizacji cementem

i wapnem − 14 i 42-dniowa przy stabilizacji popiołami

lotnymi − 90-dniowa przy stabilizacji �u�lem granulowa-

nym

6 próbek

6 próbek

3 próbki

400 m2

8 Mrozoodporno�� 3) przy projektowaniu i w przypadkach w�tpliwych

9 10 11 12

Badanie spoiwa: − cementu, − wapna, − popiołów lotnych, − �u�la granulowanego

przy projektowaniu składu mieszanki i przy ka�dej zmianie

13 Badanie wody dla ka�dego w�tpliwego �ródła

14

Badanie wła�ciwo�ci gruntu lub kruszywa

dla ka�dej partii i przy ka�dej zmianie rodzaju gruntu lub kruszywa

15 Wska�nik no�no�ci CBR 4) w przypadkach w�tpliwych i na zlecenie In�yniera

1) Badanie wykonuje si� dla gruntów spoistych 2) Badanie wykonuje si� przy stabilizacji gruntu metod� mieszania na miejscu 3) Badanie wykonuje si� przy stabilizacji gruntu lub kruszyw cementem, wapnem i popiołami lotnymi 4) Badanie wykonuje si� przy stabilizacji gruntu wapnem. 6.3.2. Uziarnienie gruntu lub kruszywa

Próbki do bada� nale�y pobiera� z mieszarek lub z podło�a przed podaniem spoiwa. Uziarnienie kruszywa lub gruntu powinno by� zgodne z wymaganiami podanymi w OST dotycz�cych poszczególnych rodzajów podbudów i ulepszonego podło�a.

6.3.3. Wilgotno�� mieszanki gruntu lub kruszywa ze spoiwami

Wilgotno�� mieszanki powinna by� równa wilgotno�ci optymalnej, okre�lonej w projekcie składu tej mieszanki, z tolerancj� +10% -20% jej warto�ci.

6.3.4. Rozdrobnienie gruntu

Grunt powinien by� spulchniony i rozdrobniony tak, aby wska�nik rozdrobnienia był co najmniej równy 80% (przez sito o �rednicy 4 mm powinno przej�� 80% gruntu).


134

6.3.5. Jednorodno�� i gł�boko�� wymieszania

Jednorodno�� wymieszania gruntu ze spoiwem polega na ocenie wizualnej jednolitego zabarwienia mieszanki.

Gł�boko�� wymieszania mierzy si� w odległo�ci min. 0,5 m od kraw�dzi podbudowy czy ulepszonego podło�a. Gł�boko�� wymieszania powinna by� taka, aby grubo�� warstwy po zag�szczeniu była równa projektowanej.

6.3.6. Zag�szczenie warstwy

Mieszanka powinna by� zag�szczana do osi�gni�cia wska�nika zag�szczenia nie mniejszego od 1,00 oznaczonego zgodnie z BN-77/8931-12 [25].

6.3.7. Grubo�� podbudowy

Grubo�� warstwy nale�y mierzy� bezpo�rednio po jej zag�szczeniu w odległo�ci co najmniej 0,5 m od kraw�dzi. Grubo�� warstwy nie mo�e ró�ni� si� od projektowanej o wi�cej ni� ± 1 cm.

6.3.8. Wytrzymało�� na �ciskanie

Wytrzymało�� na �ciskanie okre�la si� na próbkach walcowych o �rednicy i wysoko�ci 8 cm. Próbki do bada� nale�y pobiera� z miejsc wybranych losowo, w warstwie rozło�onej przed jej zag�szczeniem. Próbki w ilo�ci 6 sztuk nale�y formowa� i przechowywa� zgodnie z normami dotycz�cymi poszczególnych rodzajów stabilizacji spoiwami. Trzy próbki nale�y bada� po 7 lub 14 dniach oraz po 28 lub 42 dniach przechowywania, a w przypadku stabilizacji �u�lem granulowanym po 90 dniach przechowywania. Wyniki wytrzymało�ci na �ciskanie powinny by� zgodne z wymaganiami podanymi w OST dotycz�cych poszczególnych rodzajów podbudów i ulepszonego podło�a.

6.3.9. Mrozoodporno��

Wska�nik mrozoodporno�ci okre�lany przez spadek wytrzymało�ci na �ciskanie próbek poddawanych cyklom zamra�ania i odmra�ania powinien by� zgodny z wymaganiami podanymi w OST dotycz�cych poszczególnych rodzajów podbudów.

6.3.10. Badanie spoiwa

Dla ka�dej dostawy cementu, wapna, popiołów lotnych, �u�la granulowanego, Wykonawca powinien okre�li� wła�ciwo�ci podane w OST dotycz�cych poszczególnych rodzajów podbudów.

6.3.11. Badanie wody

W przypadkach w�tpliwych nale�y przeprowadzi� badania wody wg PN-B-32250 [13].

6.3.12. Badanie wła�ciwo�ci gruntu lub kruszywa

Wła�ciwo�ci gruntu lub kruszywa nale�y bada� przy ka�dej zmianie rodzaju gruntu lub kruszywa. Wła�ciwo�ci powinny by� zgodne z wymaganiami podanymi w OST dotycz�cych poszczególnych rodzajów podbudów.


135

6.3.13. Wska�nik no�no�ci CBR

Wska�nik no�no�ci CBR okre�la si� wg normy BN-70/8931-05 [13].

6.4. Wymagania dotycz�ce cech geometrycznych podbudowy


Cz�stotliwo�� oraz zakres bada� i pomiarów dotycz�cych cech geometrycznych podaje tablica 7.

Tablica 7. Cz�stotliwo�� oraz zakres bada� i pomiarów wykonanej podbudowy stabilizowanej spoiwami

Lp. Wyszczególnienie bada� i pomiarów

Minimalna cz�stotliwo�� bada� i pomiarów

1 Szeroko�� 10 razy na 1 km

2 Równo�� podłu�na w sposób ci�gły planografem albo co 20 m łat� na ka�dym pasie ruchu

3 Równo�� poprzeczna 10 razy na 1 km

4 Spadki poprzeczne*) 10 razy na 1 km

5 Rz�dne wysoko�ciowe co 100 m

6 Ukształtowanie osi w planie*)

7 Grubo�� podbudowy i ulepszonego podło�a

w 3 punktach, lecz nie rzadziej ni� raz na 2000 m2

*) Dodatkowe pomiary spadków poprzecznych i ukształtowania osi w planie nale�y wykona� w punktach głównych łuków poziomych.

6.4.2. Szeroko�� podbudowy

Szeroko�� podbudowy i ulepszonego podło�a nie mo�e ró�ni� si� od szeroko�ci projektowanej o wi�cej ni� +10 cm, -5 cm.

Na jezdniach bez kraw��ników szeroko�� podbudowy powinna by� wi�ksza od szeroko�ci warstwy wy�ej le��cej o co najmniej 25 cm lub o warto�� wskazan� w dokumentacji projektowej.

6.4.3. Równo�� podbudowy

Nierówno�ci podłu�ne podbudowy i ulepszonego podło�a nale�y mierzy� 4-metrow� łat� lub planografem, zgodnie z norm� BN-68/8931-04 [22].

Nierówno�ci poprzeczne podbudowy i ulepszonego podło�a nale�y mierzy� 4-metrow� łat�.

Nierówno�ci nie powinny przekracza�: - 12 mm dla podbudowy zasadniczej, - 15 mm dla podbudowy pomocniczej i ulepszonego podło�a.


136

6.4.4. Spadki poprzeczne podbudowy

Spadki poprzeczne podbudowy i ulepszonego podło�a powinny by� zgodne z dokumentacj� projektow� z tolerancj� ± 0,5 %.

6.4.5. Rz�dne wysoko�ciowe podbudowy

Ró�nice pomi�dzy rz�dnymi wykonanej podbudowy i ulepszonego podło�a a rz�dnymi projektowanymi nie powinny przekracza� + 1 cm, -2 cm.

6.4.6. Ukształtowanie osi podbudowy

O� podbudowy i ulepszonego podło�a w planie nie mo�e by� przesuni�ta w stosunku do osi projektowanej o wi�cej ni� ± 5 cm.

6.4.7. Grubo�� podbudowy

Grubo�� podbudowy i ulepszonego podło�a nie mo�e ró�ni� si� od grubo�ci projektowanej o wi�cej ni�: - dla podbudowy zasadniczej ± 10%, - dla podbudowy pomocniczej i ulepszonego podło�a +10%, -15%.

6.5. Zasady post�powania z wadliwie wykonanymi odcinkami podbudowy

6.5.1. Niewła�ciwe cechy geometryczne podbudowy

Je�eli po wykonaniu bada� na stwardniałej podbudowie lub ulepszonym podło�u stwierdzi si�, �e odchylenia cech geometrycznych przekraczaj� wielko�ci okre�lone w p. 6.4, to warstwa zostanie zerwana na cał� grubo�� i ponownie wykonana na koszt Wykonawcy. Dopuszcza si� inny rodzaj naprawy wykonany na koszt Wykonawcy, o ile zostanie on zaakceptowany przez In�yniera.

Je�eli szeroko�� podbudowy lub ulepszonego podło�a jest mniejsza od szeroko�ci projektowanej o wi�cej ni� 5 cm i nie zapewnia podparcia warstwom wy�ej le��cym, to Wykonawca powinien poszerzy� podbudow� lub ulepszone podło�e przez zerwanie warstwy na pełn� grubo�� do połowy szeroko�ci pasa ruchu i wbudowanie nowej mieszanki.

Nie dopuszcza si� mieszania składników mieszanki na miejscu. Roboty te Wykonawca wykona na własny koszt.

6.5.2. Niewła�ciwa grubo�� podbudowy

Na wszystkich powierzchniach wadliwych pod wzgl�dem grubo�ci Wykonawca wykona napraw� podbudowy lub ulepszonego podło�a przez zerwanie wykonanej warstwy, usuni�cie zerwanego materiału i ponowne wykonanie warstwy o odpowiednich wła�ciwo�ciach i o wymaganej grubo�ci. Roboty te Wykonawca wykona na własny koszt. Po wykonaniu tych robót nast�pi ponowny pomiar i ocena grubo�ci warstwy, na koszt Wykonawcy.

6.5.3. Niewła�ciwa wytrzymało�� podbudowy

Je�eli wytrzymało�� rednia próbek b�dzie mniejsza od dolnej granicy okre�lonej w OST dla poszczególnych rodzajów podbudów i ulepszonego podło�a, to warstwa wadliwie wykonana zostanie zerwana i wymieniona na now� o odpowiednich wła�ciwo�ciach na koszt Wykonawcy.


137

7. OBMIAR ROBÓT




Jednostk� obmiarow� jest 1 m2 (metr kwadratowy) podbudowy z gruntów lub kruszyw stabilizowanych spoiwem hydraulicznym (cementem).

8. ODBIÓR ROBÓT



8.2. Rodzaje odbiorów Robót

Odbiór podbudowy dokonywany jest na zasadach odbioru robót zanikaj�cych i ulegaj�cych zakryciu lub odbioru cz��ciowego według wymaga� podanych w ST D.M.00.00.00 „Wymagania ogólne”.

Roboty uznaje si� za zgodne z dokumentacj� projektow�, SST i wymaganiami In�yniera, je�eli wszystkie pomiary i badania z zachowaniem tolerancji wg pkt 6 dały wyniki pozytywne.



Ogólne ustalenia dotycz�ce podstawy płatno�ci podano w OST D-M-00.00.00 „Wymagania ogólne” pkt 9. 9.2. Cena jednostki obmiarowej

Cena wykonania 1 m2 podbudowy z gruntów lub kruszyw stabilizowanych spoiwami hydraulicznymi obejmuje: a) w przypadku wytwarzania mieszanek kruszywowo-spoiwowych w mieszarkach: − prace pomiarowe i roboty przygotowawcze, − dostarczenie materiałów, wyprodukowanie mieszanki i jej transport na miejsce wbudowania, − dostarczenie, ustawienie, rozebranie i odwiezienie prowadnic oraz innych materiałów i

urz�dze� pomocniczych, − rozło�enie i zag�szczenie mieszanki, − piel�gnacja wykonanej warstwy − przeprowadzenie pomiarów i bada� laboratoryjnych, wymaganych w specyfikacji

technicznej,

b) w przypadku wytwarzania mieszanek gruntowo-spoiwowych na miejscu: − prace pomiarowe i roboty przygotowawcze, − spulchnienie gruntu, − dostarczenie, ustawienie, rozebranie i odwiezienie prowadnic oraz innych materiałów i

urz�dze� pomocniczych,


138

− dostarczenie i roz�cielenie składników zgodnie z recept� laboratoryjn�, − wymieszanie gruntu rodzimego lub ulepszonego kruszywem ze spoiwem w korycie drogi, − zag�szczenie warstwy, − piel�gnacja wykonanej warstwy − przeprowadzenie pomiarów i bada� laboratoryjnych, wymaganych w specyfikacji

technicznej, 10. PRZEPISY ZWI�ZANE

10.1. Normy

1. PN-B-11111 Kruszywa mineralne. Kruszywa naturalne do nawierzchni drogowych. �wir i mieszanka.

2. PN-B-11112 Kruszywa mineralne. Kruszywa łamane do nawierzchni drogowych. 3. PN-B-11113 Kruszywa mineralne. Kruszywa naturalne do nawierzchni drogowych.

Piasek. 4. PN-EN 12591 Asfalty i produkty asfaltowe - Bitumy do układania - Specyfikacja 5. PN-S-04001 Drogi samochodowe. Metody bada� mas mineralno bitumicznych i

nawierzchni bitumicznych. 6. PN-S-96025 Drogi samochodowe i lotniskowe. Nawierzchnie asfaltowe. Wymagania. 7. BN-S-96504 Drogi samochodowe. Wypełniacz kamienny do mas bitumicznych. 8. BN-68/8931-04 Drogi samochodowe. Pomiar równo�ci nawierzchni planografem i łat�. 9. BN-70/8931-09 Drogi samochodowe i lotniskowe. Oznaczenie stabilno�ci i

odkształcenia mas mineralno-asfaltowych. 10. PN-EN

13043:2004 Kruszywa do mieszanek bitumicznych i powierzchniowych utrwale� stosowanych na drogach, lotniskach i innych powierzchniach przeznaczonych do ruchu.


11. Katalog Typowych Nawierzchni Podatnych i Półsztywnych - IBDiM, Warszawa, 1997 12. Wytyczne Techniczne - Drogowe kationowe emulsje asfaltowe. Wyd. IBDiM, Zeszyt

nr 60, Warszawa, 1999.


140

D.04.07.01 PODBUDOWA Z BETONU ASFALTOWEGO

1. WST�P 1.1. PRZEDMIOT ST Przedmiotem niniejszej Specyfikacji Technicznej ST s� wymagania dotycz�ce wykonania i odbioru warstwy podbudowy z betonu asfaltowego w ramach remontu ulicy Al. J. Piłsudskiego w Łom�y na odcinku od ulicy Al. Legionów do ulicy Szosa Zambrowska (z wył�czeniem skrzy�owania z ulic� Zawadzk�). 1.2. ZAKRES STOSOWANIA ST Specyfikacja Techniczna (ST) jest stosowana jako dokument przetargowy i kontraktowy przy zlecaniu i realizacji robót wymienionych w p. 1.1. 1.3. ZAKRES ROBÓT OBJ�TYCH ST Ustalenia zawarte w niniejszej Specyfikacji Technicznej (ST) dotycz� wykonania: − podbudowy z betonu asfaltowego wg PN-S-96025 [6] i obejmuj� wykonanie podbudowy zasadniczej grubo�ci 10 cm z betonu asfaltowego gruboziarnistego 0/25 mm (dla KR 3) na jezdni drogi głównej i zjazdach publicznych o nawierzchni bitumicznej. 1.4. PODSTAWOWE OKRE�LENIA 1.4.1. Podbudowa z betonu asfaltowego -warstwa zag�szczonej mieszanki mineralno-asfaltowej, która stanowi fragment no�nej cz��ci nawierzchni drogowej. 1.4.2. Beton asfaltowy -mieszanka mineralno-asfaltowa o uziarnieniu równomiernie stopniowanym, uło�ona i zag�szczona. 1.4.3. Podło�e pod warstw� asfaltow� -powierzchnia przygotowana do uło�enia warstwy z mieszanki mineralno-asfaltowej. 1.4.4. Asfalt upłynniony -asfalt drogowy upłynniony lotnymi rozpuszczalnikami. 1.4.5. Emulsja asfaltowa kationowa -zawiesina rozproszonego asfaltu w wodzie. 1.4.6. Kategoria ruchu (KR) -obci��enie drogi ruchem samochodowym, wyra�one w osiach obliczeniowych (100 kN) na obliczeniowy pas ruchu na dob�. 1.4.7. Pozostałe okre�lenia podstawowe s� zgodne z obowi�zuj�cymi, odpowiednimi polskimi normami i z definicjami podanymi w ST D.M.00.00.00 „Wymagania ogólne” . 1.5. OGÓLNE WYMAGANIA DOTYCZ�CE WYKONANIA ROBÓT Ogólne wymagania dotycz�ce wykonania robót podano w ST D.M.00.00.00. "Wymagania Ogólne" . 2. MATERIAŁY 2.1. OGÓLNE WYMAGANIA DOTYCZ�CE MATERIAŁÓW Ogólne wymagania dotycz�ce materiałów podano w ST D.M.00.00.00. "Wymagania Ogólne" .


141

2.2. KRUSZYWO Do wytworzenie mieszanki betonu asfaltowego na warstwy podbudowy nale�y stosowa� kruszywa mineralne zgodne z wymaganiami PN-EN 13043 i „WT-1 Kruszywa 2008” cz�� 2. Wymagane wła�ciwo�ci kruszywa naturalnego lub sztucznego stosowanego do podbudowy z betonu asfaltowego podano w tablicy nr 1 i nr 2. Tablica 1. Wymagane wła�ciwo�ci kruszywa grubego do podbudowy z betonu asfaltowego

Wymagania w zale�no�ci od kategorii ruchu

Punkt WT-1 Kruszywa 2008

Wła�ciwo�ci kruszywa KR1-KR2 KR3-

KR4 KR5-KR6

4.1.3. Uziarnienie według PN-EN 933-1, kategoria nie ni�sza ni�: Gc 85/20 Gc

90/20 Gc 90/20

4.1.4. Tolerancja uziarnienia; odchylenia nie wi�ksze ni� według kategorii: G20/17,5 G20/15 G20/15

4.1.6. Zawarto�� pyłu według PN-EN 933-1 kategoria nie wy�sza ni�: f2

4.1.8. Kształt kruszywa według PN-EN 933-3 lub według PN-EN 933-4, kategoria nie wy�sza ni�:

FI50 lub SI50

FI30 lub SI30

FI30 lub SI30

4.1.9. Procentowa zawarto�� ziaren o powierzchni przekruszonej i łamanej według PN-EN 933-5; kategoria nie ni�sza ni�:

CDeklarowana C90/1 C90/1

4.2.2. Odporno�� kruszywa na rozdrabnianie według PN-EN 1097-2, rozdział 5; kategoria nie wy�sza ni�:

LA50 LA40 LA40

4.3.1. G�sto�� ziaren według PN-EN 1097-6; rozdz.7,8 lub 9 deklarowana przez producenta

4.3.3. G�sto�� nasypowa według PN-EN 1097-3 deklarowana przez producenta

4.4.1. Nasi�kliwo�� według PN-EN 1097-6 zał�cznik B; kategoria:

Wcm0,5a)

4.4.2. Mrozoodporno�� według PN-EN 1367-1, kategoria nie wy�sza ni�: F4

4.4.5. „Zgorzel słoneczna” bazaltu według PN-EN 1367-3, kategoria: SBLA

4.5.2. Skład chemiczny-uproszczony opis petrograficzny według PN-EN 932-3 deklarowana przez producenta

4.5.3. Grube zanieczyszczenia lekkie, według PN-EN 1744-1 p. 14.2; kategoria nie wy�sza ni�: mLPC 0,1

4.6.1. Rozpad krzemianowy �u�la wielkopiecowego chłodzonego powietrzem według PN-EN 1744-1 p. 19.1

wymagana odporno��

4.6.2. Rozpad �elazowy �u�la wielkopiecowego chłodzonego powietrzem według PN-EN 1744-1 p. 19.2



142

4.6.3. Stało�� obj�to�ci kruszywa z �u�la stalowniczego według PN-EN 1744-1 p.19.3; kategoria nie wy�sza ni�:

V6,5

a) Je�eli nasi�kliwo�� jest wi�ksza, to nale�y bada� mrozoodporno�� według p. 4.4.2.

Tablica 2. Wymagane wła�ciwo�ci kruszywa drobnego lub o ci�głym uziarnieniu do podbudowy z betonu asfaltowego

4.3.1. G�sto�� ziaren według PN-EN 1097-6, rozdz. 7,8 lub 9

deklarowana przez producenta

4.5.3. Grube zanieczyszczenia lekkie, według PN-EN 1744-1 p. 14.2, kategoria nie wy�sza ni�: mLPC0,1

Grysy bazaltowe nie powinny wykazywa� oznak zgorzeli słonecznej i zmian natury chemicznej – wymagane badanie kruszywa pod k�tem wyst�powania zgorzeli. Badanie zgorzeli przeprowadza si� metod� gotowania zgodnie z metod� okre�lon� w PN-EN 1367-03. 2.3. WYPEŁNIACZ Do mieszanek mineralno-bitumicznych otaczanych na gor�co nale�y stosowa� wypełniacz zgodny z wymaganiami PN-EN 13043 i „WT-1 Kruszywa 2008” cz�� 2. Wymagane wła�ciwo�ci wypełniacza do podbudowy z betonu asfaltowego podano w tablicy 3. Tablica. 3. Wymagane wła�ciwo�ci wypełniacza do podbudowy z betonu asfaltowego



Wła�ciwo�ci wypełniacza KR1-KR2

KR3-KR4

KR5-KR6

5.2.1. Uziarnienie według PN-EN 933-10: zgodne z tablic� 24

5.2.2. Jako�� pyłu według PN-EN 933-9, kategoria nie wy�sza ni�: MBF10

5.3.1. Zawarto�� wody według PN-EN 1097-5, nie wy�sza ni�: 1% (m/m)



Wła�ciwo�ci kruszywa KR1-KR2

KR3-KR4

KR5-KR6

4.1.3. Uziarnienie według PN-EN 933-1, wymagana kategoria: GF85 i GA85

4.1.5. Tolerancja uziarnienia; odchylenie nie wi�ksze ni� według kategorii: GTCNR GTC20 GTC20

4.1.6. Zawarto�� pyłu według PN-EN 933-1 kategoria nie wy�sza ni�: f16

4.1.7. Jako�� pyłu według PN-EN 933-9; kategoria nie wy�sza ni�: MBF10

4.1.10. Kanciasto�� kruszywa drobnego według PN-EN 933-6, rozdz. 8, kategoria nie ni�sza ni�:

EcsDeklaro

wana Ecs30 Ecs30


143

5.3.2. G�sto�� ziaren według EN 1097-7 deklarowana przez producenta

5.4.1. Wolne przestrzenie w suchym zag�szczonym wypełniaczu według PN-EN 1097-4, wymagana kategoria:

V28/45

5.4.2. Przyrost temperatury mi�knienia według PN-EN 13179-1, wymagana kategoria: �R&B 8/25

5.5.1. Rozpuszczalno�� w wodzie według PN-EN 1744-1, kategoria nie wy�sza ni�: WS10

5.5.3. Zawarto�� CaCO3 w wypełniaczu wapiennym według PN-EN 19621 kategoria nie ni�sza ni�: CC70

5.5.4. Zawarto�� wodorotlenku wapnia w wypełniaczu mieszanym, wymagana kategoria: Ka10, K a Deklarowana

5.6.2. „Liczba asfaltowa” według PN-EN 13179-2, wymagana kategoria: BN Deklarowana

2.4. ASFALT DROGOWY 2.4.1. Rodzaje lepiszczy i zakres ich stosowania Niniejsza ST uwzgl�dnia tylko lepiszcza aktualnie produkowane i dost�pne w kraju. Zastosowanie innych lepiszczy mo�e mie� miejsce na podstawie aprobaty technicznej wydanej przez IBDiM oraz po spełnieniu wymaga� formalnoprawnych wynikaj�cych z Ustawy o wyrobach budowlanych. Do mieszanki mineralno-asfaltowej obj�tej niniejsz� ST nale�y stosowa� asfalt drogowy 35/50 (dla KR3 – KR6), spełniaj�cy wymagania podane w tablicy 4 według normy PN-EN-12591:2004. Tablica 4. Wymagania wobec asfaltów drogowych gatunku 35/50, wg PN-EN-12591

Lp. Wła�ciwo�ci

KR3 – KR6 35/50

Metoda bada�

1 Penetracja w 25 °C, 0,1 mm 35 – 50 PN-EN 1426 2 Temperatura mi�knienia, °C 50 – 58 PN-EN 1427 3 Temperatura zapłonu, nie mniej ni�, °C 240 PN-EN 22592 4 Zawarto�� składników rozpuszczalnych, nie mniej ni�,

% m/m 99 PN-EN 12592

5 Zmiana masy po starzeniu (ubytek lub przyrost), nie wi�cej ni�, % m/m 0,5 PN-EN 12607-1

6 Pozostała penetracja po starzeniu, nie mniej ni�, % 53 PN-EN 1426 7 Temperatura mi�knienia po starzeniu, nie mniej ni�, °C 52 PN-EN 1427 8 Zawarto�� parafiny, nie wi�cej ni�, % 2,2 PN-EN 12606-1 9 Wzrost temperatury mi�knienia po starzeniu, nie

wi�cej ni�, °C 8 PN-EN 1427

10 Temperatura łamliwo�ci, nie wi�cej ni�, °C -5 PN-EN 12593 Temperatury technologiczne dotycz�ce wytwarzania i układania mieszanki mineralno-asfaltowej (w tym temperatury minimalna i maksymalna dla asfaltu), oraz temperatury zag�szczania próbek wg metody Marshalla musz� by� podane przez Producenta asfaltu. Wykaz


144

tych temperatur zostanie zatwierdzony przez In�yniera i stanowi� b�dzie integraln� cz�� niniejszej ST. 2.5. �RODEK ADHEZYJNY �rodek adhezyjny nale�y stosowa� obligatoryjnie. Wybór �rodka adhezyjnego podejmuje si� po przeprowadzeniu przez Wykonawc� bada� laboratoryjnych pokazuj�cych jego wpływ na przyczepno�� asfaltu do kruszywa. �rodek adhezyjny i jego ilo�� powinny by� dobrane do zastosowanego kruszywa mineralnego i asfaltu. Ocen� przyczepno�ci nale�y okre�li� na podstawie badania według PN-EN 12697-11 metoda C, stosuj�c kruszywo 8/11 jako podstawowe (dopuszcza si� inne wymiary w przypadku braku wymiaru podstawowego). Przyczepno�� lepiszcza do kruszywa powinna wynosi�, co najmniej 80%. Nale�y stosowa� jedynie te �rodki adhezyjne, które posiadaj� aprobat� techniczn�. Wytwórnia mieszanek mineralno – asfaltowych powinna by� wyposa�ona w automatyczny system dozowania �rodka adhezyjnego. 2.6. DOSTAWY MATERIAŁÓW Za dostawy materiałów odpowiedzialny jest Wykonawca robót zgodnie z ustaleniami okre�lonymi w ST D.M.00.00.00 „Wymagania ogólne”. Do obowi�zku Wykonawcy nale�y takie zorganizowanie dostaw materiałów do wytwarzania mieszanki AC 22 P 35/50, aby zapewni� nieprzerwan� prac� otaczarki w trakcie wykonywania dziennej działki roboczej. Ka�da dostawa asfaltu, kruszywa i wypełniacza musi by� zaopatrzona w deklaracj� zgodno�ci z wydanym wcze�niej orzeczeniem. 3. SPRZ�T 3.1. OGÓLNE WYMAGANIA DOTYCZ�CE SPRZ�TU Ogólne wymagania dotycz�ce sprz�tu podano w ST D.M.00.00.00. "Wymagania Ogólne" . 3.2. SPRZ�T DO WYKONANIA PODBUDOWY Z BETONU ASFALTOWEGO Sprz�t powinien by� uzgodniony i zatwierdzony przez In�yniera Wytwórnia lub wytwórnie mieszanek mineralno-bitumicznych powinny posiada� odpowiedni certyfikat zakładowej kontroli produkcji wydany przez jednostk� certyfikuj�c�, by� w pełni zautomatyzowane, z rejestrem komputerowym daj�cym mo�liwo�� kontroli w ka�dym etapie cyklu technologicznego, zapewniaj�ce ci�gł� produkcj� i dostaw� MMA na budow� w ilo�ci min. 100 Mg/godz. Wszystkie urz�dzenia pomiarowe powinny posiada� aktualne �wiadectwo uwierzytelnienia. Wykonawca ma obowi�zek przedstawi� In�ynierowi �wiadectwo dopuszczenia Wytwórni do produkcji wydane przez Inspekcj� Sanitarn� i władze ochrony �rodowiska. Układarka mechaniczna o wydajno�ci skorelowanej z wydajno�ci� wytwórni, z automatycznym sterowaniem, pozwalaj�cym na uło�enie warstwy z zało�on� grubo�ci� oraz szeroko�ci�, oraz z podgrzewan� płyt� wibracyjn� do wst�pnego zag�szczania. Walce stalowe gładkie z wibracj�, �rednie i ci��kie. Walce ogumione ci��kie. Cysterna na wod�. Sprz�t drobny pomocniczy. 4. TRANSPORT


145

4.1. OGÓLNE WYMAGANIA DOTYCZ�CE TRANSPORTU Ogólne wymagania dotycz�ce transportu podano w ST D.M.00.00.00. "Wymagania Ogólne". 4.2. TRANSPORT MATERIAŁÓW Transport poszczególnych asortymentów materiałów powinien odbywa� si� zgodnie z wymogami, zawartymi w rozdziałach niniejszej Specyfikacji. 4.2.1. Asfalt Asfalt nale�y przewozi� zgodnie z zasadami podanymi w PN-C-04024:1991. Asfalt nale�y przewozi� izolowanymi termicznie cysternami, wyposa�onymi w instalacje umo�liwiaj�ce podł�czenie cystern do urz�dze� grzewczych lub wyposa�onymi we własne urz�dzenia grzewcze. 4.2.2. Wypełniacz Wypełniacz luzem nale�y przewozi� w cysternach przystosowanych do przewozu materiałów sypkich, umo�liwiaj�cych rozładunek pneumatyczny. Warunki dla transportu wypełniacza nale�y przyjmowa� według pkt. 4.2.2 ST D.05.05.05. 4.2.3. Kruszywo Kruszywo mo�na przewozi� dowolnymi �rodkami transportu, w warunkach zabezpieczaj�cych je przed zanieczyszczeniem, zmieszaniem z innymi asortymentami kruszywa lub jego frakcjami i nadmiernym zawilgoceniem. Warunki dla transportu kruszywa podano w pkt. 4.2.1 ST D.05.03.05. 4.2.4. Mieszanka betonu asfaltowego Mieszanki mineralno-asfaltowe powinny by� dowo�one na budow� w zale�no�ci od post�pu robót. Mieszanki podczas transportu i postoju przed wbudowaniem powinny by� zabezpieczone przed ostygni�ciem i dopływem powietrza (przykrycie, pojemniki termoizolacyjne lub ogrzewane itp.). Mieszanki mineralno-asfaltowe, powinny by� przewo�one pojazdami samowyładowczymi. Warunki i czas transportu mieszanek mineralno-asfaltowych, od produkcji do wbudowania, powinny zapewnia� utrzymanie temperatury w wymaganym przedziale. Podczas transportu mieszanki mineralno-asfaltowej musz� by� zachowane dopuszczalne warto�ci temperatury. Nie dotyczy to wypadku stosowania dodatków obni�aj�cych temperatur� produkcji i wbudowania lub lepiszczy zawieraj�cych takie �rodki. Nale�y równie� kierowa� si� informacjami podanymi przez producenta mieszanek Powierzchnie pojemników u�ywanych do transportu mieszanki powinny by� czyste, a do zwil�ania tych powierzchni mo�na u�ywa� tylko �rodki antyadhezyjne niewpływaj�ce szkodliwie na mieszanki mineralno-asfaltowe. 5. WYKONANIE ROBÓT 5.1. OGÓLNE WYMAGANIA DOTYCZ�CE WYKONANIA ROBÓT Ogólne wymagania dotycz�ce wykonania robót podano w ST D.M.00.00.00. "Wymagania Ogólne" .


146

5.2. PROJEKTOWANIE MIESZANKI MINERALNO-ASFALTOWEJ DO WARSTWY PODBUDOWY Przed przyst�pieniem do robót, w terminie uzgodnionym z In�ynierem, Wykonawca dostarczy In�ynierowi do akceptacji projekt składu mieszanki mineralno-asfaltowej oraz wyniki bada� laboratoryjnych i próbki materiałów pobrane w obecno�ci In�yniera. Projektowanie składu betonu asfaltowego (projektowanie empiryczne) i wła�ciwo�ci zaprojektowanej mieszanki mineralno – asfaltowej powinny by� zgodne z „WT-2 Nawierzchnie asfaltowe 2008”. Projektowanie mieszanki mineralno-asfaltowej polega na: − doborze składników mieszanki, − doborze optymalnej ilo�ci asfaltu, − okre�leniu jej wła�ciwo�ci i porównaniu wyników z zało�eniami projektowymi. Do betonu asfaltowego do warstwy podbudowy nale�y stosowa� kruszywa i lepiszcza podane w tablicy 5 (niezale�nie od metody projektowania: empirycznej lub funkcjonalnej) zgodnie z wymaganiami podanymi „WT2 Nawierzchnie asfaltowe 2008”. Tablica 5. Materiały do betonu asfaltowego do warstwy podbudowy (projektowanie empiryczne lub funkcjonalne)

Kategoria ruchu Materiał KR1÷ KR2 KR3 ÷ KR4 KR5 ÷ KR6

Mieszanka mineralno-asfaltowa lub granulat asfaltowy o wymiarze D, [mm]

16 22 16 22

16 22

Lepiszcza asfaltowe a) 50/70 35/50, 50/70, PMB 25/55-60

35/50, 50/70, PMB 25/55-60

Kruszywa mineralne Tablice 1.1, 1.2, 1.3 WT-1 Kruszywa 2008, Cz��2

a) na podstawie aprobat technicznych mog� by� stosowane tak�e inne lepiszcza nienormowe

Zalecane uziarnienie mieszanki mineralnej oraz zawarto�� lepiszcza podbudowy, projektowane metod� empiryczn� podano w tablicy 6. Tablica 6. Uziarnienie mieszanki mineralnej i zawarto�� lepiszcza do betonu asfaltowego do warstwy podbudowy (projektowanie empiryczne)

Przesiew, [% (m/m)] Wła�ciwo�� AC 16 P

KR1÷ KR2 AC 22 P

KR1÷ KR2 AC 16 P

KR3 ÷ KR6 AC 22 P

KR3 ÷ KR6 Wymiar sita #, [mm]: od do od do od do od do

31,5 - - 100 - - - 100 - 22,4 100 - 90 100 100 - 90 100 16 90 100 80 90 90 100 75 90

11,2 80 90 - - 75 90 - - 2 40 60 40 60 25 40 25 40

0,125 4 17 4 17 4 14 4 14 0,063 3,0 10,0 3,0 10,0 2,0 9,0 2,0 9,0

Zawarto�� lepiszcza, wzór (2) Bmin 4,2 Bmin 4,0 Bmin 4,0 Bmin 3,8


147

5.3. MIESZANKA MINERALNO-BITUMICZNA 5.3.1. Wymagania dla mieszanek mineralno-bitumicznych Beton asfaltowy do warstwy podbudowy projektowany metod� empiryczn� powinien spełnia� wymagania podane w tablicach 7. Tablica 7 Wymagane wła�ciwo�ci betonu asfaltowego do warstwy podbudowy KR3 ÷ KR4 (projektowanie empiryczne)

Wymiar mieszanki

Wła�ciwo��

Warunki zag�szczania wg PN-EN 13108-20

Metoda i warunki badania AC 22 P

Zawarto�� wolnych przestrzeni

C.1.3, ubijanie, 2x75 uderze� PN-EN 12697-8, p. 4 V min4,0

V max10

Odporno�� na deformacje trwałe

C.1.20, wałowanie, P98 -P100

PN-EN 12697-22, metoda B w powietrzu, PN-EN 13108-20, D.1.6, 60oC, 10 000 cykli

WTSAIR1,0 PRD AIR9,0

Odporno�� na działanie wody

C.1.1, ubijanie, 2x25 uderze�

PN-EN 12697-12, lecz przechowywanie w 40oC z jednym cyklem zamra�ania, badanie w 15oC

ITSR 70

5.4. WYTWARZANIE MIESZANKI MINERALNO-ASFALTOWEJ Wymagania dla wytwórni i produkcji mieszanki mineralno-asfaltowej zgodnie z „WT-2 Nawierzchnie asfaltowe 2008”. Mieszank� mineralno-asfaltow� nale�y wytworzy� na gor�co w otaczarce (zespole maszyn i urz�dze� dozowania, podgrzewania i mieszania składników oraz przechowywania gotowej mieszanki). Kruszywo o ró�nym uziarnieniu lub pochodzeniu nale�y składowa� oddzielnie według wymiaru i chroni� przed zanieczyszczeniem. Wypełniacz nale�y przechowywa� w suchych warunkach. Dozowanie składników mieszanki mineralno-asfaltowej w otaczarkach, w tym tak�e wst�pne, powinno by� zautomatyzowane i zgodne z recept� robocz�, a urz�dzenia do dozowania składników oraz pomiaru temperatury powinny by� okresowo sprawdzane. Kruszywo o ró�nym uziarnieniu lub pochodzeniu nale�y dodawa� odmierzone oddzielnie. Lepiszcze asfaltowe nale�y przechowywa� w zbiorniku z po�rednim systemem ogrzewania, z układem termostatowania zapewniaj�cym utrzymanie �danej temperatury z dokładno�ci� ± 5

oC. Temperatura lepiszcza asfaltowego w zbiorniku

magazynowym (roboczym) nie powinna przekracza� warto�ci, które podano w tablicy 8 . Tablica 8 Najwy�sza temperatura lepiszcza asfaltowego w zbiorniku magazynowym (roboczym)

Lepiszcze Rodzaj Najwy�sza temperatura [oC]

Asfalt drogowy 35/50 190 Kruszywo (ewentualnie z wypełniaczem i granulatem asfaltowym) powinno by� wysuszone i


148

tak podgrzane, aby mieszanka mineralna uzyskała temperatur� wła�ciw� do otoczenia lepiszczem asfaltowym (ewentualnie rozdrobnienia kawałków granulatu asfaltowego). Temperatura mieszanki mineralnej nie powinna by� wy�sza o wi�cej ni� 30

oC od najwy�szej

temperatury mieszanki mineralno-asfaltowej podanej w tablicy 9. W tej tablicy najni�sza temperatura dotyczy mieszanki mineralno-asfaltowej dostarczonej na miejsce wbudowania, a najwy�sza temperatura dotyczy mieszanki mineralno-asfaltowej bezpo�rednio po wytworzeniu w wytwórni MMA. Tablica 9 Najwy�sza i najni�sza temperatura mieszanki mineralno-asfaltowej

Temperatura mieszanki [oC] Lepiszcze asfaltowe Beton asfaltowy AC Mieszanki SMA, BBTM,

PA 10/20 od 170 do 200 - 15/25 od 160 do 195 - 20/30 od 155 do 195 - 35/50 od 155 do 195 - 50/70 od 140 do 180 od 160 do 200 70/100 od 140 do 180 od 140 do 180 PMB 10/40-65 od 140 do 180 od 140 do 180 PMB 25/55-60 od 140 do 180 od 140 do 180 PMB 45/80-55 od 130 do 180 od 130 do 180 PMB 45/80-65 od 130 do180 od 130 do 180 PMB 65/105-60 od 130 do 170 od 130 do 170 Sposób i czas mieszania składników mieszanki mineralno-asfaltowej powinny zapewnia� równomierne otoczenie kruszywa lepiszczem asfaltowym. Dodatki modyfikuj�ce lub stabilizuj�ce do mieszanki mineralno-asfaltowej mog� by� dodawane w postaci stałej lub ciekłej. System dozowania powinien zapewni� jednorodno�� dozowania dodatków do wytwarzanej mieszanki. Warunki wytwarzania i przechowywania mieszanki mineralno-asfaltowej na gor�co nie powinny istotnie wpływa� na skuteczno�� działania tych dodatków. Mieszanka mineralno-asfaltowa przegrzana (z oznakami niebieskiego dymu w czasie wytwarzania) oraz o temperaturze ni�szej od wymaganej powinna by� potraktowana jako odpad produkcyjny Wytwarzanie mieszanki b�dzie si� odbywa� w oparciu o recept� laboratoryjn� zatwierdzon� przez In�yniera. 5.4.1. Badania typu i ocena zgodno�ci 5.4.1.1. Badanie typu W celu wykazania, �e mieszanka mineralno-asfaltowa o danym składzie spełnia wszystkie wymagania zawarte w niniejszych „WT-2 Nawierzchnie asfaltowe 2008”, nale�y dla ka�dego składu mieszanki przeprowadzi� badanie typu. Badanie typu obejmuje kompletny zestaw bada� lub innych procedur, okre�laj�cych przydatno�� funkcjonaln� mieszanek mineralno-asfaltowych na próbkach reprezentatywnych dla typu wyrobu. Badanie typu powinno by� przeprowadzone przy pierwszym wprowadzeniu mieszanek mineralno-asfaltowych do obrotu, w celu wykazania zgodno�ci z wymaganiami. Je�eli u�yto materiały składowe, których wła�ciwo�ci były ju�


149

okre�lone przez dostawc� materiału na podstawie zgodno�ci z innymi dokumentami technicznymi, to wła�ciwo�ci te nie musz� by� ponownie sprawdzane pod warunkiem, �e przydatno�� tych materiałów pozostała bez zmian i nie istniej� inne przeciwwskazania. W wypadku wyrobów oznakowanych znakiem CE zgodnie odpowiednimi zharmonizowanymi specyfikacjami europejskimi mo�na zało�y�, �e maj� one wła�ciwo�ci okre�lone w oznakowaniu CE, jednak nie zwalnia to producenta z odpowiedzialno�ci za zapewnienie, �e mieszanka mineralno-asfaltowa jako cało�� spełnia odpowiednie warto�ci deklarowane. Normy Europejskie na mieszanki mineralno-asfaltowe zawieraj� ka�dorazowo pewn� liczb� wymaga� odno�nie wła�ciwo�ci fizycznych i mechanicznych. Niektóre z nich s� wyra�one przez bezpo�rednie pomiary wła�ciwo�ci mechanicznych, takich jak sztywno�� lub odporno�� na deformacje, podczas gdy inne s� w formie wła�ciwo�ci zast�pczych, takich jak zawarto�� asfaltu lub zawarto�� wolnych przestrzeni. Podczas przeprowadzania procedury bada� typu producent powinien dostarczy� dowód spełnienia ka�dego odpowiedniego wymagania w danym dokumencie technicznym, z którym deklaruje zgodno��. Normy wyrobów dopuszczaj� zastosowanie podej�cia grupowego w zakresie badania typu. Oznacza ono, �e w wypadku, gdy nast�piła zamiana składnika mieszanki mineralno-asfaltowej i istniej� uzasadnione przesłanki, �e dana wła�ciwo�� nie ulegnie pogorszeniu oraz przy zachowaniu tej samej wymaganej kategorii wła�ciwo�ci, to nie jest konieczne badanie tej wła�ciwo�ci w ramach badania typu. W wypadku wyboru podej�cia grupowego nale�y ograniczy� si� do korelacji pomi�dzy składami mieszanek o podobnych wła�ciwo�ciach obj�to�ciowych i identycznych składach, z wyj�tkiem rodzaju lepiszcza. W takim wypadku mo�na przyj��, �e twardsze lepiszcza zapewni� odporno�� na deformacje i sztywno�� mieszanki, co najmniej tak dobr�, jak z bardziej mi�kkimi asfaltami. Na przykład beton asfaltowy z asfaltem 70/100 spełnia odpowiednie wymagania odporno�ci na deformacje trwałe. Zmiana wył�cznie lepiszcza na twardsze, takie jak 50/70 nie b�dzie niekorzystnie wpływała na t� wła�ciwo��. W takim wypadku nie s� konieczne dodatkowe badania tej wła�ciwo�ci przy wymaganej tej samej kategorii wła�ciwo�ci. Wymagane jest równie� przeprowadzenie procedury badania typu, jako cz��ci Zakładowej kontroli produkcji wg PN-EN 13108-21, p. 4.1, z cz�sto�ci� przynajmniej raz na pi�� lat, celem wykazania ci�głej zgodno�ci. 5.4.1.2. Okres wa�no�ci Sprawozdanie z badania typu zachowuje wa�no�� dla okre�lonego składu mieszanki do wyst�pienia zmiany materiałów składowych, ale nie dłu�ej, ni� przez okres trzech lat. Badanie typu powinno by� powtórzone w wypadku: − upływu trzech lat, − zmiany zło�a kruszywa, − zmiany rodzaju kruszywa (typu petrograficznego), − zmiany kategorii kruszywa grubego, jak zdefiniowano w PN-EN 13043, jednej z nast�puj�cych − wła�ciwo�ci: kształtu, udziału ziaren cz��ciowo przekruszonych, odporno�ci na rozdrabnianie, odporno�ci − na �cieranie lub kanciasto�ci kruszywa drobnego, − zmiany g�sto�ci ziaren (�rednia wa�ona) o wi�cej ni� 0,05 Mg/m

3,

− zmiany rodzaju lepiszcza, − zmiany typu mineralogicznego wypełniacza,


150

− przekroczenia granicy zakresu zawarto�ci granulatu asfaltowego. 5.4.1.3. Sprawozdanie Sprawozdanie z badania typu powinno stanowi� cz�� deklaracji zgodno�ci producenta, powinno zawiera� wymagane informacje wymienione poni�ej oraz powinno by� przedstawiane razem z odpowiednimi �wiadectwami bada�. Sprawozdanie powinno zawiera�: a) informacje ogólne: − nazw� i adres producenta mieszanki mineralno-asfaltowej; − dat� wydania; − nazw� wytwórni produkuj�cej mieszank� mineralno-asfaltowa; − okre�lenie typu mieszanki i kategorii, z którymi jest deklarowana zgodno��; − zestawienie metod przygotowania próbek oraz metod i warunków badania poszczególnych wła�ciwo�ci, b) informacje o składnikach:

- ka�dy wymiar kruszywa ródło i rodzaj - lepiszcze typ i rodzaj -wypełniacz ródło i rodzaj - dodatki ródło i rodzaj - destrukt asfaltowy o�wiadczenie o dopuszczalnym zakresie wła�ciwo�ci i

metodach kontroli - wszystkie składniki wyniki bada� zgodnie z podanym zestawieniem (tablica 12)

c) informacje o mieszance mineralno-asfaltowej: skład mieszanki podany jako wej�ciowy skład (w wypadku walidacji w laboratorium) lub wyj�ciowy skład (w wypadku walidacji produkcji); -wyniki bada� zgodnie z podanym zestawieniem (tablica 11). Tablica 10 zawiera wszystkie wła�ciwo�ci sprawdzane w badaniu typu. Zestaw bada� danej mieszanki powinien uwzgl�dnia� metod� projektowania (beton asfaltowy), rodzaj warstwy, przeznaczenie i kategori� ruchu. Tablica 10 Rodzaj i liczba bada składników mieszanki mineralno-asfaltowej

Składnik Wła�ciwo�� Metoda badania Liczba bada�

Uziarnienie PN-EN 933-1 1 na frakcj� Kruszywo (PN-EN 13043) G�sto�� PN-EN 1097-6 1 na frakcj�

Penetracja lub temperatura mi�knienia

PN-EN 1426 lub PN-EN 1427 1 Lepiszcze

(PN-EN 12591, PN-EN 13924, PN-EN 14023) Nawrót spr��ysty b) PN-EN 13398 1

Uziarnienie PN-EN 933-10 1 Wypełniacz (PN-EN 13043) G�sto�� PN-EN 1097-7 1 Dodatki Typ Granulat asfaltowy a) Uziarnienie PN-EN 12697-2 1


151

Zawarto�� lepiszcza PN-EN 12697-1 1

Penetracj� odzyskanego lepiszcza

PN-EN 12697-3 lub PN-EN 12697-4 oraz PN-EN 1426

1

Temperatura mi�knienia odzyskanego lepiszcza


1

(PN-EN 13108-8)

G�sto�� PN-EN 12697-5 1 a) sprawdzane wła�ciwo�ci powinny by� odpowiednie do procentowego dodatku; przy małym procentowym dodatku stosuje si� minimum wymaga� b) dotyczy jedynie lepiszczy według PN-EN 14023 Tablica 11 Rodzaj i liczba bada mieszanek mineralno-asfaltowych

Wła�ciwo�� Metoda badania AC AC WMS

BBTM

SMA MA P

A

Zawarto�� lepiszcza (obowi�zkowa)

PN-EN 12697-1 PN-EN 12697-39 1 1 1 1 1 1

Uziarnienie (obowi�zkowa) PN-EN 12697-2 1 1 1 1 1 1

Zawarto�� wolnych przestrzeni ł�cznie z VFB i VMA przy wymaganej zawarto�ci wolnych przestrzeni Vmax � 7% (obowi�zkowa)

PN-EN 12697-8 G�sto�� obj�to�ciowa wg PNEN 12697-6, metoda B, w stanie nasyconym powierzchniowo suchym. G�sto�� wg PN-EN 12697-5, metoda A, w wodzie

1 1 1 1 - 1

Zawarto�� wolnych przestrzeni ł�cznie z VFB i VMA przy wymaganej zawarto�ci wolnych przestrzeni 7% < Vmax < 10% (obowi�zkowa)

PN-EN 12697-8 G�sto�� obj�to�ciowa wg PN-EN 12697-6, metoda C, w stanie uszczelnienia powierzchniowego. G�sto�� wg PN-EN 12697-5, metoda A, w wodzie

- - 1 - - 1


PN-EN 12697-8 G�sto�� obj�to�ciowa wg PN-EN 12697-6, metoda D, na podstawie wymiarów geometrycznych. G�sto�� wg PN-EN 12697-5, metoda A, w wodzie

- - - - - 1


152

Wra�liwo�� na działanie wody (powi�zana funkcjonalnie)

PN-EN 12697-12 1 1 1 1 - 1

Spływno�� lepiszcza (powi�zana funkcjonalnie)

PN-EN 12697-18 - - - 1 - 1

Odporno�� na deformacje trwałe (powi�zana funkcjonalnie), dotyczy betonu asfaltowego zaprojektowanego do maksymalnego obci��enia osi poni�ej 130 kN

PN-EN 12697-22, mały aparat, metoda B w powietrzu, przy wymaganej temperaturze

1 1 - 1 - -

Deformacja trwała (powi�zana funkcjonalnie), dotyczy wymaganej warto�ci maksymalnego zagł�bienia trzpienia wi�kszej ni� 2,5 mm

PN-EN 12697-20 drobne kruszywo D � 11,2 mm

- - - - 1 -

Sztywno�� (funkcjonalna) PN-EN 12697-26 1 1 - - - - Zm�czenie (funkcjonalna) do nawierzchni zaprojektowanych wg kryterium opartym na czteropunktowym zginaniu

PN-EN 12697-24, Zał�cznik D 1 1 - - - -

Odporno�� na paliwo (powi�zana funkcjonalnie)

PN-EN 12697-43 1 - 1 1 1 1

Odporno�� na �rodki odladzaj�ce (powi�zana funkcjonalnie)

PN-EN 12697-41 1 - 1 1 1 1

Ubytek ziaren (powi�zana funkcjonalnie) PN-EN 12697-17 - - - - - 1

5.4.1.4. Próba technologiczna i odcinek próbny Ustalony skład wej�ciowy mieszanki mineralno-asfaltowej powinien przed ostatecznym zastosowaniem zosta� sprawdzony w warunkach budowy, poprzez wykonanie próby technologicznej lub odcinka próbnego. Próba technologiczna ma na celu sprawdzenie zgodno�ci wła�ciwo�ci wyprodukowanej mieszanki mineralno-asfaltowej z recept�. Odcinek próbny o długo�ci, co najmniej 50 m powinien by� wykonany przez Wykonawc� w warunkach zbli�onych do warunków budowy w celu sprawdzenia sprz�tu i uzyskiwanych parametrów technicznych robót okre�lonych w dokumentacji projektowej. 5.4.1.5. Zakładowa kontrola produkcji


153

Nale�y prowadzi� Zakładow� kontrol� produkcji -(ZKP) zgodnie z PN-EN 13108-21. W ramach Zakładowej kontroli produkcji nale�y sprawdza� produkcyjny poziom zgodno�ci metod� pojedynczych wyników, zgodnie z punktem A.3 Zał�cznika A do normy PN-EN 13108-21. Oznaczenie produkcyjnego poziomu zgodno�ci jest miar� ogólnego stanu nadzorowania procesu produkcyjnego i polega w uproszczeniu na analizowaniu ostatnich 32 wyników dla wszystkich typów wyrobu. W analizie wynik klasyfikowany jest jako niezgodny, je�eli którykolwiek z sze�ciu wyszczególnionych parametrów jest poza zakresem tolerancji podanym w tablicy 12. Odchylenia te zawieraj� poprawk� ze wzgl�du na dokładno�� pobierania próbek i przebieg bada�. Tablica 12 Odchylenia stosowane w ocenie zgodno�ci produkcji mieszanki mineralno-asfaltowej z dokumentacj� projektow�

Dopuszczalne odchylenie pojedynczej próbki od zało�onego składu [%]

Dopuszczalne odchylenie �rednie od zało�onego

składu [%]

Przechodzi przez sito Mieszanki

drobnoziarniste Mieszanki

gruboziarniste Mieszanki

drobnoziarniste

Mieszanki gruboziarni

ste D -8 ÷ +5 -9 ÷ +5 ±4 ±5 D/2 lub sito charakterystyczne dla kruszywa grubego ±7 ±9 ±4 ±4

2 mm ±6 ±7 ±3 ±3 Sito charakterystyczne dla kruszywa drobnego ±4 ±5 ±2 ±2

0,063 mm ±2 ±3 ± 1 ±2 Zawarto�� rozpuszalnego lepiszcza ±0,5 ±0,6 ±0,3 ±0,3

Dla ka�dego wyniku badania nale�y obliczy� odchylenie �rednie od wymaganej warto�ci nast�puj�cych parametrów: przesiew przez sita D, D/2 lub sito charakterystyczne dla kruszywa grubego, 2 mm, 0,063 mm oraz zawarto�� rozpuszczonego lepiszcza. W odniesieniu do wszystkich mieszanek, krocz�ca bie��ca warto�� rednia z odchyle� ka�dego z tych parametrów powinna by� zachowywana z ostatnich 32 analiz. Je�eli �rednie odchylenia przekraczaj� odpowiednie warto�ci (tablica 12), to wyrób jest niezgodny z wymaganiami i nale�y podj�� stosowne działania koryguj�ce. Produkcyjny poziom zgodno�ci, okre�lony na podstawie ilo�ci niezgodnych wyników, który podano w tablicy 13, powinien by� oznaczony jako ni�szy o jeden poziom tak długo, jak �rednie odchylenie b�dzie ni�sze ni� tolerancja. Tablica 13 Okre�lenie produkcyjnego poziomu zgodno�ci wytwórni


154

Pojedyncze wyniki

Liczba wyników niezgodnych, spo�ród ostatnich 32 bada�

Produkcyjny poziom zgodno�ci (PPZ)

od 0 do 2 A od 3 do 6 B

>6 C W tablicy 14 przedstawiono minimaln� cz�sto�� bada� gotowej mieszanki mineralno-asfaltowej w ramach Zakładowej kontroli produkcji kategorii Y i Z. Tablica 14 Minimalna cz�sto�� bada w ramach Zakładowej kontroli produkcji kategorii Y i Z wg Zał�cznika A, PN-EN 13108-21

Cz�sto�� bada� gotowego wyrobu, w zale�no�ci od poziomu PPZ, co Mieszanka mineralno--

asfaltowa Kategoria PPZ A PPZB PPZC

Mieszanki gruboziarniste Z 2000 t 1000 t 500 t

Mieszanki drobnoziarniste Y 1000 t 500 t 250 t

Dodatkowe badania wła�ciwo�ci mieszanek asfaltowych nale�y przeprowadzi� zgodnie z PN-EN 13108-21, Zał�cznik D. W tablicy 15 podano kategorie i wynikaj�c� z nich cz�sto�� bada�. Tablica 15 Minimalna cz�sto�� bada dodatkowych w ramach Zakładowej kontroli produkcji wg Zał�cznika D, PN-EN 13108-21

Mieszanka mineralno-asfaltowa Poziom PPZ Cz�sto�� badania, co Mieszanki gruboziarniste B 5000 t

Mieszanki drobnoziarniste C 3000 t We wszystkich wypadkach próbki do bada� powinny zosta� przygotowane w taki sam sposób, jak przygotowane zostały próbki u�yte we wst�pnej walidacji badania typu danej mieszanki. W szczególno�ci powinna zosta� u�yta ta sama metoda zag�szczania próbek. We wszystkich wypadkach nale�y zastosowa� jednakow� procedur� badawcz� zgodn� z t�, jaka była wykorzystana do wst�pnej walidacji badania typu. W tablicy 16 przedstawiono zakres bada� dodatkowych w ramach Zakładowej kontroli produkcji. Tabela 16 Zakres badan dodatkowych w ramach Zakładowej kontroli produkcji


155

wg Zał�cznika D, PN-EN 13108-21

Typ mieszanki według PN-EN 13108 Wła�ciwo�� Metoda

badania AC, BBTM, SMA, PA

Zawarto�� wolnych przestrzeni, [%(v/v)] PN-EN 12697-8 +

Gdy jest u�ywany destrukt asfaltowy, badania wła�ciwo�ci odzyskanego lepiszcza

PN-EN 12697-3 PN-EN 12697-4 PN-EN 1426 PN-EN 1427

+

Badanie twardo�ci (penetracji) na próbkach sze�ciennych

PN-EN 12697-20 -

5.4.1.6. Deklaracje zgodno�ci i oznakowanie CE Certyfikat i deklaracje zgodno�ci W wypadku systemu 2+: Je�eli zgodno�� z warunkami tego zał�cznika jest osi�gni�ta, jednostka notyfikowana wystawiła certyfikat wspomniany poni�ej, producent lub jego przedstawiciel ustanowiony w EOG powinien przygotowa� i zachowa� deklaracj� zgodno�ci, która upowa�nia producenta do umieszczenia znaku CE. Deklaracja powinna zawiera�: − numer nadany przez producenta; − nazw� i adres producenta lub jego upowa�nionego przedstawiciela zgłoszonego w Europejskim Obszarze Gospodarczym oraz miejsce produkcji; − opis wyrobu i jego deklarowane wła�ciwo�ci (np. rodzaj, dane identyfikuj�ce, zastosowanie); − warunki, którym odpowiada wyrób, tj.: odniesienie do obowi�zuj�cych norm europejskich, zgodnie z nast�puj�cym przyporz�dkowaniem: • AC PN-EN 13108-1 − warunki stosowania wyrobu; − numer i adres jednostki certyfikuj�cej oraz nr certyfikatu Zakładowej kontroli produkcji; − nazwisko i stanowisko osoby upowa�nionej do podpisywania deklaracji zgodno�ci w imieniu producenta − lub jego upowa�nionego przedstawiciela; − dat� uzyskania. Do deklaracji zgodno�ci powinien by� doł�czony certyfikat Zakładowej kontroli produkcji wydany przez jednostk� certyfikuj�c�, zawieraj�cy poza podanymi wy�ej informacjami: − nazw� i adres jednostki certyfikuj�cej; − numer certyfikatu Zakładowej kontroli produkcji; − warunki i okres wa�no�ci certyfikatu, je�eli ma to zastosowanie; − nazwisko i stanowisko osoby upowa�nionej do podpisywania certyfikatu. Powy�sz� deklaracj� nale�y przygotowa� w jednym z j�zyków oficjalnych UE (angielskim, francuskim lub niemieckim) lub w j�zyku kraju członkowskiego UE, w którym wyrób b�dzie stosowany.


156

Oznakowanie CE i etykietowanie Producent lub jego upowa�niony przedstawiciel zgłoszony w EOG jest odpowiedzialny za umieszczenie oznakowania CE. Znak CE nale�y umie�ci� zgodnie z Dyrektyw� 93/68/EWG na etykiecie znajduj�cej si� na opakowaniu lub doł�czonej do dokumentów handlowych (np. listu przewozowego). Do znakowania znakiem CE powinny by� doł�czone nast�puj�ce informacje: − numer identyfikacyjny jednostki certyfikuj�cej; − nazwa lub znak identyfikacyjny oraz zarejestrowany adres producenta; − dwie ostatnie cyfry roku, w którym umieszczono oznakowanie CE; − numer certyfikatu zgodno�ci WE lub certyfikatu Zakładowej kontroli produkcji (je�eli dotyczy), numer − certyfikatu ZKP (dotyczy tylko wyrobów ocenianych w systemie 2+); − odniesienie do obowi�zuj�cych europejskich norm, zgodnie z nast�puj�cym przyporz�dkowaniem: − opis wyrobu, w tym m.in.: nazwa, wymiar i przewidywane zastosowanie; informacje na temat podstawowych wła�ciwo�ci przedstawione jako: − AC PN-EN 13108-1 � warto�ci deklarowane i, gdy jest to konieczne, poziom lub klasa w celu okre�lenia ka�dej z podstawowych wła�ciwo�ci zgodnie z „uwagami", � lub alternatywnie, tylko normowe oznaczenie lub w poł�czeniu z deklarowanymi warto�ciami jak powy�ej, oraz � „wła�ciwo�� nieoznaczona" w wypadku wła�ciwo�ci, wobec których jest to zasadne. Opcja „wła�ciwo�� nieoznaczona" (NPD) nie mo�e by� stosowana, je�eli dana wła�ciwo�� osi�ga warto�� dopuszczaln�. W innym wypadku opcja NPD mo�e by� stosowana wtedy, gdy ta wła�ciwo�� -przy zamierzonym stosowaniu -nie jest obj�ta wymaganiami zawartymi w przepisach. Deklaracj� i certyfikat nale�y przedło�y� w j�zyku polskim. 5.5. PRZYGOTOWANIE PODŁOA Podło�e pod warstw� asfaltow� na całej powierzchni powinno by�: − ustabilizowane i no�ne; − czyste, bez zanieczyszczenia lub pozostało�ci lunego kruszywa; − wyprofilowane, równe i bez kolein. W przypadku podło�a z nowo wykonanej warstwy asfaltowej do oceny nierówno�ci nale�y przyj�� dane z pomiaru równo�ci tej warstwy, zgodnie z punktem 6.2.2. Je�eli nierówno�ci poprzeczne s� wi�ksze ni� dopuszczalne, w wypadku podło�a pod warstwy asfaltowe wałowane, to nale�y wyrówna� podło�e. Rz�dne wysoko�ciowe podło�a oraz urz�dze� usytuowanych w nawierzchni lub j� ograniczaj�cych powinny by� zgodne z dokumentacj� projektow�. Z podło�a powinien by� zapewniony odpływ wody. Podło�e powinno by� wolne od zanieczyszcze� organicznych takich jak tłuszcze, smary i oleje. Podło�e musi by� czyste, nie mo�e by� na nim �niegu lub lodu. Nie dopuszcza si�, aby w podło�u były koleiny lub inne zagł�bienia mog�ce powodowa� zwi�kszone zaleganie wody, co jest szczególnie wa�ne w wypadku pozostawienia istniej�cych szczelnych warstw asfaltowych. W celu polepszenia poł�czenia mi�dzy warstwami


157

technologicznymi nawierzchni powierzchnia podło�a powinna by� w ocenie wizualne chropowata. Je�eli podło�e jest nieodpowiednie, to nale�y ustali�, jakie specjalne �rodki nale�y podj�� przed wykonaniem warstwy asfaltowej. Podło�e powinno by� skropione lepiszczem. Ma to na celu zwi�kszenie poł�czenia mi�dzy warstwami konstrukcyjnymi oraz zabezpieczenie przed wnikaniem i zaleganiem wody mi�dzy warstwami. Skropienie lepiszczem powinno by� wykonane w ilo�ci podanej w ST D-04.03.01 „Oczyszczenie i skropienie warstw konstrukcyjnych”. Skrapianie podło�a nale�y wykonywa� równomiernie stosuj�c rampy do skrapiania, np. skraplarki do lepiszczy asfaltowych. Dopuszcza si� skrapianie r�czne lanc� w miejscach trudno dost�pnych (np. �cieki uliczne) oraz przy urz�dzeniach usytuowanych w nawierzchni lub j� ograniczaj�cych. W razie potrzeby urz�dzenia te nale�y zabezpieczy� przed zabrudzeniem. Skropione podło�e nale�y wył�czy� z ruchu publicznego przez zmian� organizacji ruchu. W przypadku stosowania emulsji asfaltowej podło�e powinno by� skropione prze układaniem warstwy asfaltowej w celu odparowania wody, w zale�no�ci od ilo�ci emulsji asfaltowej: − 8h w wypadku zastosowania wi�cej ni� 1,0 kg/m

2,

− 2h w wypadku zastosowania od 0,5 do 1,0 kg/m2,

− 0,5h w wypadku zastosowania do 0,5 kg/m2.

Czas ten nie dotyczy skrapiania ramp� zamontowan� na rozkładarce. 5.6. POŁ�CZENIE MI�DZYWARSTWOWE Wg ST D-04.03.01. 5.7. WARUNKI PRZYST�PIENIA DO ROBÓT Mieszank� mineralno-asfaltowa nale�y wbudowywa� w sprzyjaj�cych warunkach atmosferycznych. Nie wolno wbudowywa� betonu asfaltowego i mieszanek SMA lub BBTM, gdy na podło�u tworzy si� zamkni�ty film wodny. Temperatura otoczenia w ci�gu doby nie powinna by� ni�sza od temperatury podanej w tablicy 17. Tablica 17 Minimalna temperatura otoczenie podczas wykonania warstw asfaltowych

Minimalna temperatura otoczenia [°C] Rodzaj robót przed przyst�pieniem do

robót w czasie robót

Warstwa �cieralna o grubo�ci � 3 cm

0 +5

Warstwa �cieralna o grubo�ci < 3 cm

+5 +10

Warstwa wi��ca -2 0 Warstwa podbudowy -5 -3 Temperatura powietrza powinna by� mierzona, co najmniej 3 razy dziennie: przed przyst�pieniem do robót oraz podczas ich wykonywania w okresach równomiernie rozło�onych w planowanym czasie realizacji dziennej działki roboczej. Temperatura otoczenia mo�e by� ni�sza w wypadku stosowania ogrzewania podło�a obramowania (np. promienniki podczerwieni, urz�dzenia mikrofalowe).


158

W wypadku stosowania mieszanek mineralno-asfaltowych z dodatkiem obni�aj�cym temperatur� mieszania i wbudowania nale�y indywidualnie okre�li� wymagane warunki otoczenia. 5.8. ZARÓB PRÓBNY Wykonawca przed przyst�pieniem do produkcji mieszanki mineralno-asfaltowej jest zobowi�zany do przeprowadzenia w obecno�ci In�yniera kontrolnej produkcji w postaci próbnego zarobu. W pierwszej kolejno�ci nale�y wykona� próbny zarób na sucho, tj. bez udziału asfaltu, w celu kontroli dozowania kruszywa i zgodno�ci składu granulometrycznego z projektowan� krzyw� uziarnienia. Próbk� mieszanki mineralnej nale�y pobra� po opró�nieniu zawarto�ci mieszalnika. Po sprawdzeniu składu granulometrycznego mieszanki mineralnej, nale�y wykona� pełny zarób próbny z udziałem asfaltu, w ilo�ci zaprojektowanej w recepcie. Sprawdzenie zawarto�ci asfaltu w mieszance okre�la si� wykonuj�c ekstrakcj�. Tolerancje zawarto�ci składników mieszanki mineralno-asfaltowej wzgl�dem składu zaprojektowanego powinny by� zawarte w granicach podanych w tablicy 12. 5.9. ODCINEK PRÓBNY Na co najmniej 3 dni przed rozpocz�ciem wbudowywania mieszanki, przewiduje si� wykonanie odcinka próbnego. Ka�dorazowo odcinek próbny nale�y wykona�: − przy zmianie recepty mieszanki mineralno-asfaltowej, − przy zmianie wytwórni, − przy zmianie dostawcy kruszyw lub asfaltu, − w wypadku zaistnienia w�tpliwo�ci co do jako�ci produkowanej mieszanki. Celem wykonania odcinka próbnego jest: − stwierdzenie czy u�yty sprz�t jest wła�ciwy, − okre�lenie grubo�ci warstwy mieszanki mineralno-asfaltowej przed zag�szczeniem, koniecznej do uzyskania wymaganej w dokumentacji projektowej grubo�ci warstwy, − okre�lenie potrzebnej ilo�ci przej�� walców dla uzyskania prawidłowego zag�szczenia warstwy. Do takiej próby Wykonawca u�yje takich materiałów oraz sprz�tu, jakie b�d� stosowane do wykonania warstwy nawierzchni. Odcinek próbny powinien by� zlokalizowany w miejscu zatwierdzonym przez In�yniera. Wykonawca mo�e przyst�pi� do wykonywania warstwy nawierzchni po zaakceptowaniu przez In�yniera wyników bada� i prób z odcinka próbnego warstwy. Odcinek próbny stanowi fragment podbudowy pełnej grubo�ci przewidzianej w Dokumentacji Projektowej, szeroko�ci zgodnej z u�ywanym do wbudowania warstwy sprz�tem, długo�ci 60 do 100 m. Z ka�dego odcinka próbnego, z ró�nych miejsc, pobiera si� materiał, na co najmniej 2 próbki, na bazie których przeprowadza si� badania składu oraz wła�ciwo�ci MMA przewidzianych w niniejszej Specyfikacji Technicznej. W wypadku w�tpliwo�ci, co do prawidłowo�ci przeprowadzonych bada�, In�ynier mo�e za��da� bada� uzupełniaj�cych lub zleci� je do innego laboratorium. Zwi�kszenie ilo�ci bada� nie mo�e ro�ci� ��da� Wykonawcy o dodatkow� zapłat�. 5.10. WBUDOWYWANIE I ZAG�SZCZANIE WARSTWY PODBUDOWY Z BETONU ASFALTOWEGO


159

5.10.1. Wbudowywanie Mieszank� mineralno-asfaltow� mo�na wbudowywa� na podło�u przygotowanym zgodnie z zapisami w punktach 5.5 i 5.6. Mieszank� mineralno-asfaltow� nale�y wbudowywa� w sprzyjaj�cych warunkach atmosferycznych zgodnie z punktem 5.7. Mieszanka mineralno-asfaltowa powinna by� wbudowywana rozkładark� wyposa�on� w układ automatycznego sterowania grubo�ci warstwy i utrzymywania niwelety zgodnie z dokumentacj� projektow�. Mieszanki mineralno-asfaltowe mo�na rozkłada� maszyn� drogow� z podwójnym zestawem rozkładaj�cym do rozkładania dwóch warstw technologicznych w jednej operacji. W miejscach niedost�pnych dla sprz�tu dopuszcza si� wbudowywanie r�czne. Grubo�� wykonywanej warstwy powinna by� sprawdzana, co 25 m, w co najmniej trzech miejscach (w osi i przy brzegach warstwy). Do warstwy podbudowy dopuszcza si� dostawy mieszanek mineralno-asfaltowych z kilku wytwórni, pod warunkiem skoordynowania mi�dzy sob� deklarowanych przydatno�ci mieszanek (min.: typ, rodzaj składników, wła�ciwo�ci obj�to�ciowe) z zachowaniem dopuszczalnych ró�nic ich składu: − zawarto�� lepiszcza: 0,3%(m/m), − zawarto�� kruszywa drobnego: 3,0%(m/m), − zawarto�� wypełniacza: l,0%(m/m). Mieszanki mineralno-asfaltowe powinny ponadto wykazywa� jednakow� jako��, jak równie� mie� zgodne parametry zag�szczania i układania, potwierdzone dla obu wytwórni zarobami próbnymi i odcinkami próbnymi. Mieszanki produkowane w ró�nych wytwórniach, b�d� wbudowywane w oddzielne pasy, podczas zespołowej pracy układarek. Nie dopuszcza si� równoczesnego wbudowywania mieszanek produkowanych na bazie ró�nych recept. Mieszank� mineralno-asfaltow� nale�y, bezzwłocznie po dowiezieniu do miejsca wbudowania, w ci�gły sposób podawa� do układarki i układa�. Wielko�ci dostaw mieszanki do układarki powinny by� tak regulowane, aby umo�liwi� nieprzerwan� prac� układarki. Układarka powinna pracowa� w sposób ci�gły zawsze, gdy jest to mo�liwe. Nalewy stosowa� takie pr�dko�ci poruszania si� układarki i technik� jej pracy, które zapewniaj� jednorodne podawanie mieszanki mineralno-asfaltowej na całej szeroko�ci układania, bez ci�gnienia, rozrywania i segregacji materiału. Minimalna grubo�� mieszanki układanej w ka�dym przej�ciu układarki powinna by� zgodna z minimalnymi wielko�ciami podanymi w p 1.3. niniejszej Specyfikacji. W przypadku warstwy gr. 18cm nale�y układa� j� w dwóch warstwach po 9cm. R�czne układanie mieszanek mineralno-asfaltowych dopuszcza si� jedynie w miejscach, gdzie praca układarki jest niemo�liwa oraz w miejscach wskazanych przez In�yniera., w nast�puj�cych przypadkach: − układanie warstw podbudowy o nieregularnym kształcie i zmiennej grubo�ci, − w miejscach, gdzie praca układarki jest niemo�liwa, − w miejscach wskazanych przez In�yniera. R�czne profilowanie grabiami mieszanki mineralno-asfaltowej lub r�czne dodawanie i roz�ciełanie mieszanki na uło�onej nawierzchni dopuszcza si� jedynie w nast�puj�cych przypadkach: − na brzegach warstw bitumicznych oraz przy wpustach (�ciekach) i włazach, − w miejscach wskazanych przez In�yniera. R�cznie uło�one warstwy powinny spełnia� wymagania okre�lone w niniejszym punkcie 5, z wyj�tkiem wymaga� odnosz�cych si� do układarek. W wypadku stosowania do mieszanek mineralno-asfaltowych do warstw podbudowy i wi��cej


160

granulatu asfaltowego dopuszcza si� zmian� typu mieszanki, z której uzyskano granulat asfaltowy. Do uszczelniania poł�cze� technologicznych nale�y stosowa� emulsj� asfaltow� według PN-EN 13808 lub inne lepiszcza oraz materiały termoplastyczne (ta�my, pasty itp.) według norm lub aprobat technicznych. Do uszczelniania kraw�dzi nale�y stosowa� asfalt drogowy według PN-EN 12591, asfalt modyfikowany polimerami według PN-EN 14023 „metod� na gor�co", albo inne lepiszcza według norm lub aprobat technicznych. W�ród poł�cze� technologicznych wyró�nia si�:

- zł�cza podłu�ne i poprzeczne (poł�czenia tego samego materiału wykonywanego w ró�nym czasie), - spoiny (poł�czenia ró�nych materiałów, np. asfaltu lanego i betonu asfaltowego oraz warstwy asfaltowej z urz�dzeniami obcymi w nawierzchni lub j� ograniczaj�cymi).

Poł�czenia technologiczne powinny by� jednorodne i szczelne. Zł�cza podłu�nego nie mo�na umiejscawia� w �ladach kół. Nale�y unika� umiejscawiania zł�czy w obszarze poziomego oznakowania jezdni. Zł�cza podłu�ne mi�dzy pasami kolejnych warstw technologicznych nale�y przesun�� wzgl�dem siebie, o co najmniej 15 cm w kierunku poprzecznym do osi jezdni. Zł�cza poprzeczne mi�dzy działkami roboczymi układanych pasów kolejnych warstw technologicznych nale�y przesun�� wzgl�dem siebie, o co najmniej 2 m w kierunku podłu�nym do osi jezdni. 5.10.1.1. Technologia rozkładania „gor�ce przy gor�cym” Do metody tej s� U�ywane rozkładarki pracuj�ce obok siebie. Wydajno�ci wst�pnego zag�szczania stołami rozkładarek musz� by� do siebie dopasowane. Przyj�ta technologia robót ma zapewni� prawidłowe i szczelne poł�czenie układanych pasów warstwy technologicznej. Zazwyczaj warunek ten zapewnia si� przez zminimalizowanie odległo�ci mi�dzy rozkładarkami tak, aby odległo�� mi�dzy układanymi pasami nie była wi�ksza ni� długo�� rozkładarki oraz druga w kolejno�ci rozkładark� nadkładała mieszank� na pierwszy pas. 5.10.1.2. Technologia rozkładania „gor�ce przy zimnym” Wcze�niej wykonany pas warstw technologicznej powinien mie� wyprofilowan� kraw�d, równomiernie zag�szczon�, bez p�kni��. Kraw�d ta nie mo�e by� pionowa, lecz powinna by� sko�na. Najcz��ciej takie przygotowanie kraw�dzi polega na odci�ciu w�skiego pasa wzdłu� kraw�dzi ciepłej warstwy. 5.10.1.3. Zakoczenie działki roboczej Zako�czenie działki roboczej dotyczy wyst�pienia przerw w układaniu pasa warstwy technologicznej na czas, po którym temperatura mieszanki mineralno-asfaltowej obni�y si� poza dopuszczaln� granic�. W takim wypadku wykonywanie warstwy technologicznej z mieszanek wałowanych (nie dotyczy asfaltu lanego) nale�y poprzedzi� usuni�ciem uło�onego wcze�niej pasa o długo�ci do 3 m. Nale�y usun�� fragment pasa na całej jego grubo�ci. Na tak powstał� kraw�d nale�y nanie�� lepiszcze lub inny materiał do zł�cz według punktu 5.10.1, w ilo�ci co najmniej 50 g na 1 cm grubo�ci warstwy na 1 metr bie��cy kraw�dzi. 5.10.2. Zag�szczanie Mieszank� mineralno-asfaltow� nale�y układa� i zag�szcza� warstwami umo�liwiaj�cymi uzyskanie wymaganej grubo�ci, rz�dnej powierzchni oraz spełnienie wymaga� w zakresie równo�ci i zag�szczenia. Zag�szczanie mieszanki mineralno-asfaltowej nale�y rozpocz�� niezwłocznie, gdy nie zag�szczony materiał b�dzie mógł by� zag�szczany walcami bez


161

powodowania przemieszcze� warstwy lub sp�ka� powierzchniowych. Zag�szczanie nale�y zako�czy� zanim temperatura spadnie poni�ej minimalnej temperatury wałowania okre�lonej w odpowiednich cz��ciach niniejszej Specyfikacji. Wałowanie nale�y kontynuowa� do czasu znikni�cia z powierzchni warstwy wszystkich �ladów po walcach. Nie dopuszcza si� powierzchniowego łatania zawałowanej warstwy. Warstwy wałowane powinny by� równomiernie zag�szczone ci��kimi walcami drogowymi. Do warstw z betonu asfaltowego nale�y stosowa� walce drogowe stalowe gładkie z mo�liwo�ci� wibracji, oscylacji lub walce ogumione. Walce wibracyjne powinny by� wyposa�one w przyrz�dy umo�liwiaj�ce odczytanie z odległo�ci cz�stotliwo�ci wibracji maszyny oraz pr�dko�ci jazdy. Wykonawca powinien oceni� prac� walców wibracyjnych lub innych proponowanych walców przy wykonywaniu odcinka próbnego, co umo�liwi uzyskanie akceptacji In�yniera i stwierdzenie, i� w porównywalnych warunkach, stosuj�c proponowan� mark� i model walca wibracyjnego lub innego alternatywnego walca, mo�na uzyska� wskanik zag�szczenia, co najmniej równy zag�szczeniu otrzymanemu stosuj�c walec statyczny 80 kN. Mieszanki mineralno-asfaltowe nale�y zag�szcza� w kierunku równoległym do osi drogi, a koła nap�dzane powinny znajdowa� si� bli�ej układarki. Wałowanie nale�y rozpocz�� od spoin i prowadzi� od ni�ej poło�onej do wy�ej poło�onej kraw�dzi. �lady kolejnych przej�� walca powinny zachodzi� na siebie na szeroko�� co najmniej połowy szeroko�ci tylnego koła. Walce powinny pracowa� z pr�dko�ci� nie wi�ksz� ni� 5 km/godz. Nie dopuszcza si� postoju walca na nie zag�szczonej w pełni nawierzchni. Nale�y równie� zastosowa� �rodki zapobiegaj�ce zanieczyszczeniu nawierzchni olejem nap�dowym, smarami, benzyn� i innymi substancjami obcymi w czasie pracy lub postoju walców. Aby zapobiec przyleganiu mieszanki do kół walców, mo�na je zwil�a� wod�. Nale�y stosowa� tylko takie ilo�ci wody, które s� wymagane w celu zapobiegania przyleganiu mieszanki do kół, przy czym zaleca si� stosowanie rozpylania wody (mgiełki wodnej). Na cz��ciowo wyko�czonej nawierzchni nie mog� tworzy� si� kału�e wody. 5.10.2.1. Spoiny Spoiny wykonuje si� z materiałów termoplastycznych (ta�my, pasty itp.), zgodnych z punktem 5.10.1. Grubo�� materiału termoplastycznego do spoiny powinna wynosi�: − nie mniej ni� 10 mm przy grubo�ci warstwy technologicznej do 2,5 cm, − nie mniej ni� 15 mm przy grubo�ci warstwy technologicznej wi�kszej ni� 2,5 cm. 5.10.2.2. Kraw�dzie W wypadku warstw nawierzchni z mieszanki wałowanej bez urz�dze� ograniczaj�cych j� (np. kraw��ników) kraw�dziom nale�y nada� spadki o nachyleniu nie wi�kszym ni� 2:1, a za pomoc� odpowiednich �rodków technicznych (np. zamontowanych na walcu drogowym elementów wyka�czaj�cych) wykona� kraw�dzie w linii prostej i docisn�� równomiernie na całej długo�ci. Po wykonaniu nawierzchni asfaltowej o jednostronnym nachyleniu jezdni nale�y uszczelni� kraw�d poło�on� wy�ej, a w strefie zmiany przechyłki -obie kraw�dzie. W tym celu boczn� powierzchni� kraw�dzi nale�y pokry� gor�cym lepiszczem w ilo�ci 4,0 kg/m

2. Lepiszcze

powinno by� naniesione odpowiednio szybko tak, aby kraw�dzie nie uległy zabrudzeniu. Ni�ej poło�ona kraw�d (z wyj�tkiem strefy zmiany przechyłki) powinna pozosta� nieuszczelniona. Kraw�d kolejnych warstw mo�e by� uszczelniona jednocze�nie, je�eli kolejne warstw układane s� bezpo�rednio jedna po drugiej oraz je�eli zabezpieczy si� kraw�dzie przed zanieczyszczeniem. Je�eli kraw�d poło�ona wy�ej jest uszczelniana warstwowo, to przylegaj�c� powierzchni� odsadzki danej warstwy nale�y równie� uszczelni� na szeroko�ci, co najmniej 10 cm. W wypadku nakładania warstwy na nawierzchni� przeznaczon� do ruchu nale�y odpowiedni


162

ukształtowa� kraw�d nakładanej warstwy, ł�cz�cej j� z ni�sz� warstw�, aby złagodzi� wjazd z ni�szej warstwy na wy�sz�. W tym celu nale�y: − usun�� (sfrezowa�) klin ni�szej warstwy; na gł�boko�� od 0 do grubo�ci nakładanej warstwy oraz na długo�ci równej, co najmniej 125 krotno�ci grubo�ci nakładanej warstwy, − przygotowa� podło�e i poł�czenia, − uło�y� nakładan� warstw� o stałej grubo�ci. 5.11. UTRZYMANIE WYKONANEJ WARSTWY Warstwy z mieszanek mineralno-asfaltowych nale�y utrzymywa� w czysto�ci. Po warstwie bitumicznej, na której przewiduje si� uło�enie nast�pnej warstwy, dopuszcza si� jedynie ruch pojazdów i maszyn pracuj�cych przy układaniu i zag�szczaniu nast�pnej warstwy. W przypadku jakiegokolwiek zanieczyszczenia warstwy bitumicznej, Wykonawca powinien podj�� starania w celu jej oczyszczenia, a je�eli oka�e si� to niemo�liwe, Kierownik Kontraktu podejmie decyzj� o rozbiórce warstwy. 6. KONTROLA I BADANIA LABORATORYJNE 6.1. OGÓLNE WYMAGANIA DOTYCZ�CE KONTROLI JAKO�CI ROBÓT Ogólne wymagania dotycz�ce kontroli jako�ci robót podano w ST D.M.00.00.00. "Wymagania Ogólne" . 6.2. WŁA�CIWO�CI WARSTW I NAWIERZCHNI 6.2.1. Grubo�� warstwy i zag�szczenie Wła�ciwo�ci wykonanej warstwy powinny spełnia� warunki podane w tablicy 18. Tablica 18. Typ i wymiar mieszanek mineralno-asfaltowych do warstw nawierzchni

Warstwa i sposób projektowania

Typ i wymiar mieszanki, przeznaczenie

Projektowana grubo�� warstwy technologicznej [cm]

Wskanik zag�szczenia [%]

Zawarto�� wolnych przestrzeni w warstwie [%(v/v)]

AC 16 P, KR1÷KR4 5,0 ÷ 14,0 � 98 4,0 ÷ 10,0

AC 22 P, KR1÷KR4

7,0 ÷ 14,0 � 98 4,0 ÷ 10,0

AC 16 P, KR5÷KR6

5,0 ÷ 14,0 � 98 5,0 ÷ 10,0 Podbudowa,

projektowanie empiryczne

AC 22 P, KR5÷KR6

7,0 ÷ 14,0 � 98 5,0 ÷ 10,0

6.2.2. Równo�� Pomiary równo�ci podłu�nej nale�y wykonywa� w �rodku ka�dego ocenianego pasa ruchu. Do oceny równo�ci podłu�nej warstw wi��cej i podbudowy nawierzchni dróg wszystkich klas technicznych nale�y stosowa� metod� z wykorzystaniem łaty 4-metrowej i klina lub metody


163

równowa�nej u�yciu łaty i klina, mierz�c wysoko�� prze�witu w połowie długo�ci łaty. Pomiar wykonuje si� nie rzadziej, ni� co 10 m. Wymagana równo�� podłu�na jest okre�lona w rozporz�dzeniu dotycz�cym warunków technicznych, jakim powinny odpowiada� drogi publiczne. 6.3. DOPUSZCZALNE ODCHYŁKI 6.3.1. Mieszanka mineralno-asfaltowa Na etapie oceny jako�ci wbudowywanej mieszanki mineralno-asfaltowej podaje si� warto�ci dopuszczalne i tolerancje, w których uwzgl�dnia si�: rozrzut wyst�puj�cy przy pobieraniu próbek, dokładno�� metod bada� oraz odst�pstwa uwarunkowane metod� pracy. Z tego wzgl�du wyst�puj� ró�nice w stosunku do zapisów dotycz�cych Zakładowej kontroli produkcji mieszanki mineralno-asfaltowej wg p. 5.4.1.5 Do oceny jako�ci mieszanki mineralno-asfaltowej mog� posłu�y� wyniki bada� wykonanych w ramach Zakładowej kontroli produkcji. Wła�ciwo�ci materiałów budowlanych nale�y okre�la� dla ka�dej warstwy technologicznej, a metody bada� powinny by� zgodne z niniejszymi wymaganiami technicznymi. Je�eli nie ma danych o materiałach budowlanych przeznaczonych do U�ycia oraz składzie mieszanki mineralnoasfaltowej, to wyniki bada� kontrolnych powinny by� zgodne z wymaganiami okre�lonymi w p. 5. Wła�ciwo�ci materiałów nale�y ocenia� na podstawie bada� pobranych próbek mieszanki mineralno-asfaltowej przed wbudowaniem (wbudowanie oznacza wykonanie warstwy asfaltowej). Wyj�tkowo dopuszcza si� badania próbek pobranych z wykonanej warstwy asfaltowej. 6.3.1.1. Wła�ciwo�ci lepiszcza odzyskanego Temperatura mi�knienia lepiszcza (asfaltu lub polimeroasfaltu) wyekstrahowanego z mieszanki mineralnoasfaltowej nie powinna przekroczy� warto�ci dopuszczalnych podanych w tablicy 19. Je�eli w składzie mieszanki mineralno-asfaltowej jest granulat asfaltowy, to temperatura mi�knienia wyekstrahowanego lepiszcza nie mo�e przekroczy� temperatury mi�knienia TR&Bmix, podanej w dokumentacji projektowej, o wi�cej ni� 8°C. W wypadku mieszanki mineralno-asfaltowej z polimeroasfaltem nawrót spr��ysty lepiszcza wyekstrahowanego powinien wynie��, co najmniej 40%. Dotyczy to równie� przedwczesnego zerwania tego lepiszcza w badaniu, przy czym nale�y wtedy poda� warto�� wydłu�enia. Tablica 19 Najwy�sza temperatura mi�knienia wyekstrahowanego asfaltu

Rodzaj Temperatura mi�knienia, nie wi�cej ni� [°C]

Asfalt drogowy 35/50 66 6.3.1.2. Zawarto�� lepiszcza Zawarto�� rozpuszczalnego lepiszcza z ka�dej próbki pobranej z mieszanki mineralno-asfaltowej lub wyj�tkowo z próbki pobranej z nawierzchni nie mo�e odbiega� od warto�ci projektowanej, z uwzgl�dnieniem podanych dopuszczalnych odchyłek w zale�no�ci od liczby wyników bada� z danego odcinka budowy (tablica 20). Do wyników bada� nie zalicza si�


164

bada� kontrolnych dodatkowych (p. 6.4.3). Tablica 20 Dopuszczalne odchyłki pojedynczego wyniku badania i �redniej arytmetycznej wyników bada zawarto�ci lepiszcza rozpuszczalnego, [%(m/m)]

Liczba wyników bada� Rodzaj mieszanki

1 2 od 3 do 4 od5do8a) od 9 do 19 a) �20

Mieszanki gruboziarniste

± 0,6 ±0,55 ±0,50 ±0,40 ±0,35 ± 0,30

Mieszanki drobnoziarniste (z wył�czeniem MA)

± 0,5 ±0,45 ± 0,40 ± 0,40 ±0,35 ±0,30

MA ±0,5 ±0,45 ±0,40 ±0,35 ± 0,30 ± 0,25 a) dodatkowo dopuszcza si� maksymalnie jeden wynik, spo�ród wyników bada� wzi�tych do obliczenia �redniej arytmetycznej, którego odchyłka jest wi�ksza od dopuszczalnej odchyłki dotycz�cej �redniej arytmetycznej, lecz nie przekracza dopuszczalnej odchyłki jak do pojedynczego wyniku badania 6.3.1.3. Uziarnienie − Uziarnienie ka�dej próbki pobranej z lunej mieszanki mineralno-asfaltowej nie mo�e odbiega� od warto�ci projektowanej, w zale�no�ci od liczby wyników bada� z danego odcinka budowy. Wyniki bada� nie uwzgl�dniaj� bada� kontrolnych dodatkowych (p. 6.4.3). W wypadku wymaga� dotycz�cych uziarnienia, wyra�onych jako którekolwiek z: − zawarto�� kruszywa o wymiarze < 0,063 mm, − zawarto�� kruszywa o wymiarze < 0,125 mm, − zawarto�� kruszywa drobnego o wymiarze od 0,063 mm do 2 mm, − zawarto�� kruszywa grubego o wymiarze > 2 mm, − zawarto�� kruszywa grubego o wymiarze > 5,6 mm, − zawarto�� ziaren grubych, to �adna próbka nie mo�e wykazywa� uziarnienia odbiegaj�cego o wi�cej ni� warto�� dopuszczalnych odchyłek podanych w tablicach 21÷25. Wymagania dotycz�ce udziału kruszywa grubego, drobnego i wypełniacza powinny by� spełnione jednocze�nie. W mieszance mineralnej betonu asfaltowego do warstw wi��cej i podbudowy zawarto�� kruszywa o wymiarze poni�ej 0,063 mm nie mo�e by� ni�sza ni� 2%(m/m). Je�eli w składzie mieszanki mineralno-asfaltowej okre�lono dodatki kruszywa o szczególnych wła�ciwo�ciach, np. kruszywo rozja�niaj�ce lub odporne na polerowanie, to dopuszczalna odchyłka zawarto�ci tego kruszywa wynosi: − ± 20% w wypadku kruszywa grubego, − ± 30% w wypadku kruszywa drobnego. Tablica 21 Dopuszczalne odchyłki dotycz�ce pojedynczego wyniku badania i �redniej


165

arytmetycznej wyników bada zawarto�ci kruszywa o wymiarze < 0,063 mm, [%(m/m)]

Liczba wyników bada�

Rodzaj mieszanki

mineralno-asfaltowej 1 2 od 3 do

4 od 5 do

8 od 9 do

19 �20

Mieszanki gruboziarniste ±4,0 ±3,6 ±3,2 ±2,9 ±2,4 ±2,0

Mieszanki drobnoziarniste (z

wył�czeniem PA i MA) ±3,0 ±2,7 ±2,4 ±2,1 ±1,8 ±1,5

Tablica 22 Dopuszczalne odchyłki dotycz�ce pojedynczego wyniku badania i �redniej arytmetycznej wyników bada zawarto�ci kruszywa o wymiarze < 0,125 mm, [%(m/m)]



4 od 5 do

8 od 9 do

19 �20

AC gruboziarniste ±5 ±4,4 ±3,9 ±3,4 ±2,7 ±2,0 AC i AC WMS drobnoziarniste ±4 ±3,6 ±3,3 ±2,9 ±2,5 ±2,0

Tablica 23 Dopuszczalne odchyłki dotycz�ce pojedynczego wyniku badania i �redniej arytmetycznej wyników bada zawarto�ci kruszywa drobnego o wymiarze od 0,063 mm do 2 mm, [%(m/m)]



4 od 5 do

8 od 9 do

19 �20

AC P, AC W, AC WMS, AC S, BBTM,

SMA, MA ±8 ±6,1 ±5,0 ±4,1 ±3,3 ±3,0

Tablica 24 Dopuszczalne odchyłki dotycz�ce pojedynczego wyniku badania i �redniej arytmetycznej wyników bada zawarto�ci kruszywa grubego o wymiarze > 2 mm, [%(m/m)]


mineralno-asfaltowej 1 2 od 3 do od 5 do od 9 do �20


166

4 8 19 AC P, AC W, AC

WMS, AC S, BBTM, SMA 5, SMA 8, MA

±8 ±6,1 ±5,0 ±4,1 ±3,3 ±3,0

Tablica 25 Dopuszczalne odchyłki dotycz�ce pojedynczego wyniku badania i �redniej arytmetycznej wyników bada zawarto�ci ziaren grubych, [%(m/m)]



4 od 5 do

8 od 9 do

19 �20

Mieszanki gruboziarniste -9 +5 -7,6

+5,0 -6,8 +5,0 -6,1 +5,0 -5,5 +5,0 ± 5,0

Mieszanki drobnoziarniste -8 +5 -6,7

+4,7 -5,8 +4,5 -5,1 +4,3 -4,4 +4,1 ± 4,0

6.3.1.4. Zawarto�� wolnych przestrzeni Zawarto�� wolnych przestrzeni w próbce Marshalla pobranej z mieszanki mineralno-asfaltowej lub wyj�tkowo powtórnie rozgrzanej próbki pobranej z nawierzchni, nie mo�e wykroczy� poza warto�ci dopuszczalne podane w p. 5.2 i 5.3. o wi�cej ni�: − AC P, AC W 2,0%(v/v). 6.3.2. Warstwa asfaltowa 6.3.2.1. Grubo�� warstwy oraz ilo�� materiału Grubo�� wykonanej warstwy lub warstw oraz ilo�� wbudowanego materiału na okre�lon� powierzchni� (dotyczy przede wszystkim cienkich warstw) mog� odbiega� od projektu o warto�ci podane w tablicy 26. W wypadku okre�lania ilo�ci materiału na powierzchni� i �redniej warto�ci grubo�ci warstwy z reguły nale�y przyj�� za podstaw� cały odcinek budowy. In�ynier ma prawo sprawdza� odcinki cz��ciowe. Odcinek cz��ciowy powinien zawiera�, co najmniej jedn� dzienn� działk� robocz�. Do odcinka cz��ciowego obowi�zuj� te same wymagania jak do odcinka budowy. Za grubo�� warstwy lub warstw przyjmuje si� �redni� arytmetyczn� wszystkich pojedynczych oznacze� grubo�ci warstwy lub warstw na całym odcinku budowy lub odcinku cz��ciowym. Niezale�nie od �redniej grubo�ci, w wypadku warstw wi��cej i podbudowy grubo�� okre�lona w pojedynczym oznaczeniu nie mo�e by� mniejsza od projektowanej grubo�ci o wi�cej ni� 2,5 cm, a całej nawierzchni asfaltowej -o wi�cej ni� 3,0 cm. Tablica 26 Dopuszczalne odchyłki grubo�ci warstwy oraz ilo�ci materiału na okre�lonej powierzchni, [%]

Warstwa asfaltowa lub pakiet warstw Warunki oceny Sa)+W+P Sa) + P Sa) +W Sa) P

A -�rednia z wielu oznacze� grubo�ci oraz ilo�ci


167

1. -du�y odcinek budowy, powierzchnia wi�ksza ni� 6 000 m2 lub - droga ograniczona kraw��nikami, powierzchnia

wi�ksza ni� 1000 m2 lub - warstwa �cieralna, ilo�� wi�ksza ni� 50 kg/m2 2. - mały odcinek budowy lub - warstwa �cieralna, ilo�� wi�ksza ni� 50 kg/m2

- -

- -

�10

�15

�10

�15

�10 �15

B -Pojedyncze oznaczenie grubo�ci �10 �15 �15 �25 - a) w wypadku budowy dwuetapowej, tzn. gdy warstwa �cieralna lub warstwa wi��ca jest układana z opónieniem, warto�� z wiersza B odpowiednio obowi�zuje; w pierwszym etapie budowy do górnej warstwy nawierzchni obowi�zuje warto�� 25%, a do ł�cznej grubo�ci warstw etapu 1÷15% 6.3.2.2. Zag�szczenie warstwy Zag�szczenie wykonanej warstwy, wyra�one wskanikiem zag�szczenia oraz zawarto�ci� wolnych przestrzeni, nie mo�e przekroczy� warto�ci dopuszczalnych podanych w tablicy 20. Dotyczy to ka�dego pojedynczego oznaczenia danej wła�ciwo�ci. 6.4. BADANIA LABORATORYJNE Badania dziel� si� na: − badania Wykonawcy (w ramach własnego nadzoru), − badania kontrolne (w ramach nadzoru ). Badania kontrolne dziel� si� na: − dodatkowe, − arbitra�owe. Je�eli to konieczne, badania obejmuj�: − pobranie próbek − zapakowanie próbek do wysyłki, − transport próbek z miejsca pobrania do placówki wykonuj�cej badania i sprawozdanie z

bada�. Na ��danie In�yniera ze wszystkich materiałów przewidzianych do budowy (kruszywo grube i drobne, wypełniacz, lepiszcze itd.) nale�y przekaza� próbki o odpowiedniej wielko�ci, a In�ynier b�dzie je przechowywał pod zamkni�ciem. Strony kontraktu potwierdzaj� uznanie próbek na pi�mie, w protokole pobrania lub przekazania próbek. W ramach bada� kontrolnych próbki te słu�� do oceny zgodno�ci dostaw z warunkami kontraktu. 6.4.1. Badania Wykonawcy Badania Wykonawcy s� wykonywane przez Wykonawc� lub jego zleceniobiorców celem sprawdzenia, czy jako�� materiałów budowlanych (mieszanek mineralno-asfaltowych i ich składników, lepiszczy i materiałów do uszczelnie� itp.) oraz gotowej warstwy (wbudowane warstwy asfaltowe, poł�czenia itp.) spełniaj� wymagania okre�lone w kontrakcie. Wykonawca powinien wykonywa� te badania podczas realizacji kontraktu z niezb�dn�


168

staranno�ci� iw wymaganym zakresie. Wyniki nale�y zapisywa� w protokołach. W razie stwierdzenia uchybie� w stosunku do wymaga� kontraktu, ich przyczyny nale�y niezwłocznie usun��. Wyniki bada� Wykonawcy nale�y przekazywa� In�ynierowi na jego �danie. In�ynier mo�e zdecydowa� o dokonaniu odbioru na podstawie bada� Wykonawcy. W razie zastrze�e� In�ynier mo�e przeprowadzi� badania kontrolne według p. 6.4.2. Zakres bada� wykonawcy zwi�zany z wykonywaniem nawierzchni: − pomiar temperatury powietrza, − pomiar temperatury mieszanki mineralno-asfaltowej podczas wykonywania nawierzchni, − ocena wizualna mieszanki mineralno-asfaltowej, − ocena wizualna posypki, − wykaz ilo�ci materiałów lub grubo�ci wykonanych warstw, − pomiar spadku poprzecznego poszczególnych warstw asfaltowych, − pomiar równo�ci poszczególnych warstw asfaltowych, − dokumentacja działa� podejmowanych celem zapewnienia odpowiednich wła�ciwo�ci przeciwpo�lizgowych, − pomiar parametrów geometrycznych poboczy, − ocena wizualna jednorodno�ci powierzchni warstwy, − ocena wizualna jako�ci wykonania poł�cze� technologicznych. 6.4.2. Badania kontrolne Badania kontrolne s� badaniami In�yniera, których celem jest sprawdzenie, czy jako�� materiałów budowlanych (mieszanek mineralno-asfaltowych i ich składników, lepiszczy i materiałów do uszczelnie� itp.) oraz gotowej warstwy (wbudowane warstwy asfaltowe, poł�czenia itp.) spełniaj� wymagania okre�lone w kontrakcie. Wyniki tych bada� s� podstaw� odbioru. Pobieraniem próbek i wykonaniem bada� na miejscu budowy zajmuje si� In�ynier w obecno�ci Wykonawcy. Badania odbywaj� si� równie� wtedy, gdy Wykonawca zostanie w por� powiadomiony o ich terminie, jednak nie b�dzie przy nich obecny. Wykonawca mo�e pobiera� i pakowa� do wysyłki próbki do bada� kontrolnych. Do wysłania próbek i przeprowadzenia bada� kontrolnych jest upowa�niony tylko In�ynier lub uznana przez niego placówka badawcza. In�ynier decyduje o wyborze takiej placówki. Wykaz i zakres bada� kontrolnych podano poni�ej. Kruszywa: Z kruszywa nale�y pobra� i zbada� �rednie próbki. Wielko�� pobranej �redniej próbki nie mo�e by� mniejsza ni�: − wypełniacz 2 kg, − kruszywa o uziarnieniu do 8 mm 5 kg, − kruszywa o uziarnieniu powy�ej 8mm 15kg. Lepiszcze: Z lepiszcza nale�y pobra� próbk� �redni� składaj�c� si� z 3 próbek cz��ciowych po 2 kg. Z tego jedn� próbk� cz��ciow� nale�y podda� badaniom. Ponadto nale�y pobra� i zbada� kolejn� próbk�, je�eli zewn�trzny wygl�d (jednolito��, kolor, zapach, zanieczyszczenia) mo�e budzi� obawy. Materiały do uszczelniania poł�cze�:


169

Z lepiszcza lub materiałów termoplastycznych nale�y pobra� próbki �rednie składaj�ce si� z 3 próbek cz��ciowych po 6 kg. Z tego jedn� próbk� cz��ciow� nale�y podda� badaniom. Ponadto nale�y pobra� i zbada� kolejn� próbk�, je�eli zewn�trzny wygl�d (jednolito��, kolor, połysk, zapach, zanieczyszczenia) mo�e budzi� obawy. Mieszanka mineralno-asfaltowa i wykonana warstwa: Rodzaj i zakres bada� kontrolnych mieszanki mineralno-asfaltowej i wykonanej z niej warstwy podano w tablicy 27. Nie zaleca si� wykonywania odwiertów z warstw asfaltowych (zwłaszcza ochronnej) na obiektach mostowych. Do oceny poprawno�ci zag�szczenia w takim wypadku mo�e posłu�y� ocena zag�szczenia warstwy na dojazdach do obiektu. W badaniach kontrolnych mo�na zastosowa� wspólne ustalenia dotycz�ce rozlicze� podane w p. 8.2. Tablica 27 Rodzaj i zakres bada kontrolnych

Warstwa Typ mieszanki Rodzaj bada�

P W AC S, SMA, BBTM

1. Mieszanka mineralno-asfaltowa a) ,b) 1.1. Uziarnienie + + + 1.2. Zawarto�� lepiszcza + + + 1.3. Temperatura mi�knienia lepiszcza odzyskanego + + + 1.4. G�sto�� i zawarto�� wolnych przestrzeni próbki + + + 1.5. Zagł�bienie trzpienia (wł�cznie z przyrostem po kolejnych 30 minutach badania) - - -

2. Warstwa asfaltowa 2.1. Wskanik zag�szczenia a) + + + 2.2. Spadki poprzeczne + + + 2.3. Równo�� + + + 2.4. Grubo�� lub ilo�� materiału + + + 2.5. Zawarto�� wolnych przestrzeni a) + + + 2.6. Wła�ciwo�ci przeciwpo�lizgowe - - + a) do ka�dej warstwy i na ka�de rozpocz�te 6 000m2 nawierzchni jedna próbka; w razie potrzeby liczba próbek mo�e zosta� zwi�kszona (np. nawierzchnie dróg w terenie zabudowy, nawierzchnie mostowe) b) w razie potrzeby specjalne kruszywa i dodatki

6.4.3. Badania kontrolne dodatkowe W wypadku uznania, �e jeden z wyników bada� kontrolnych nie jest reprezentatywny dla ocenianego odcinka budowy, Wykonawca ma prawo �da� przeprowadzenia bada� kontrolnych dodatkowych. In�ynier i Wykonawca decyduj� wspólnie o miejscach pobierania próbek i wyznaczeniu odcinków cz��ciowych ocenianego odcinka budowy. Je�eli odcinek cz��ciowy


170

przyporz�dkowany do bada� kontrolnych nie mo�e by� jednoznacznie i zgodnie wyznaczony, to odcinek ten nie powinien by� mniejszy ni� 20% ocenianego odcinka budowy. Do odbioru uwzgl�dniane s� wyniki bada� kontrolnych i bada� kontrolnych dodatkowych do wyznaczonych odcinków cz��ciowych. Koszty bada� kontrolnych dodatkowych za��danych przez Wykonawc� ponosi Wykonawca. 6.4.4. Badania arbitra�owe Badania arbitra�owe s� powtórzeniem bada� kontrolnych, co do których istniej� uzasadnione w�tpliwo�ci ze strony In�yniera lub Wykonawcy (np. na podstawie własnych bada�) Badania arbitra�owe wykonuje na wniosek strony kontraktu niezale�ne laboratorium, które nie wykonywało bada� kontrolnych. Koszty bada� arbitra�owych wraz z wszystkimi kosztami ubocznymi ponosi strona, na której niekorzy�� przemawia wynik badania. Wniosek o przeprowadzenie bada� arbitra�owych dotycz�cych zawarto�ci wolnych przestrzeni lub wskanika zag�szczenia nale�y zło�y� w ci�gu 2 miesi�cy od wpływu reklamacji ze strony In�yniera. 7. OBMIAR ROBÓT 7.1. OGÓLNE ZASADY OBMIARU ROBÓT Ogólne zasady obmiaru robót podano w ST D.M.00.00.00 „Wymagania ogólne”. 7.2. JEDNOSTKA OBMIAROWA Jednostk� obmiarow� jest 1 m

2 (metr kwadratowy) podbudowy z betonu asfaltowego AC 22 P

35/50, (KR3 – KR6), o grubo�ci: 10 cm. 8. ODBIÓR ROBÓT 8.1. OGÓLNE WYMAGANIA DOTYCZ�CE ODBIORU ROBÓT Ogólne wymagania dotycz�ce odbioru robót podano w ST D.M.00.00.00. "Wymagania Ogólne". 8.2. ODBIÓR I REKLAMACJA ROBÓT Podział odbiorów Odbiory robót inwestycyjnych, przebudów i remontów dziel� si� w zale�no�ci od charakteru robót na: − odbiory robót ulegaj�cych zakryciu, polegaj�ce na finalnej ocenie ilo�ci i jako�ci

wykonywanych robót, które w dalszym procesie realizacji obiektu ulegaj� zakryciu; − odbiory cz��ciowe, polegaj�ce na ocenie ilo�ci, jako�ci i warto�ci pieni��nej wykonywanych

robót obj�tych odbiorem cz��ciowym. Przedmiotem odbioru cz��ciowego mog� by� wył�cznie elementy wyszczególnione w tabeli elementów scalonych dokumentacji projektowej lub w umowie, obejmuj�ce cał� drog� lub jej cz��;

− odbiory ko�cowe, polegaj�ce na ostatecznej ocenie ilo�ci, jako�ci i warto�ci pieni��nej wykonanych robót. Przedmiotem odbioru ko�cowego mo�e by� tylko całkowicie zrealizowana droga.

Ocena cz��ci wykonanych prac, pozwalaj�ca na podj�cie decyzji o kontynuowaniu robót, nie


171

jest uwa�ana za odbiór. Dokumenty do odbioru robót Do odbioru cz��ciowego lub ko�cowego robót nale�y przedło�y� odbieraj�cemu nast�puj�ce dokumenty: − dokumentacj� projektow�, − recepty mieszanek i ustalenia technologiczne, − ksi�gi obmiaru robót i dziennik budowy, − wyniki bada� kontrolnych i oznacze� laboratoryjnych, − sprawozdanie techniczne (zakres i lokalizacja robót, wykaz zmian w stosunku do

zatwierdzonej dokumentacji projektowej oraz formalna zgoda na wprowadzenie tych zmian, uwagi dotycz�ce warunków realizacji, termin rozpocz�cia i zako�czenia robót),

− inne dokumenty wymagane w kontrakcie przez odbieraj�cego, − dokumentacj� powykonawcz� dla autostrad i dróg ekspresowych, − kosztorys wykonawczy sporz�dzony zgodnie z obowi�zuj�cymi zasadami kosztorysowania

i wymaganiami zamawiaj�cego Dokonuj�cy odbioru robót ocenia ich jako�� i ilo�� na podstawie przedło�onych dokumentów, wyników bada� i pomiarów oraz po wnikliwej ocenie wizualnej wykonanych robót. Je�eli według oceny odbieraj�cego, wykonane roboty pod wzgl�dem przygotowania dokumentacyjnego lub zakresu robót nie s� gotowe do odbioru, odbieraj�cy w porozumieniu z wykonawc� wyznacza ponowny termin odbioru. Podstawowym dokumentem dokonania odbioru jest protokół. Wszystkie uzgodnione roboty poprawkowe i uzupełniaj�ce powinny zosta� spisane i potwierdzone przez obie strony. Wszystkie zmiany dotycz�ce rodzaju, ilo�ci i technologii mog� zosta� uznane tylko po uprzedniej pisemnej zgodzie odbieraj�cego. 8.2.1. Odst�pstwo od wymaga Je�eli podczas odbioru zostan� stwierdzone wypadki przekroczenia warto�ci dopuszczalnych podanych w punkcie 5.2 i 5.3 oraz ni�ej, to ka�dy taki wypadek jest uznawany za wad�. Mog� mie� równie� miejsce inne wady, które nie s� opisane w niniejszych wymaganiach technicznych. 8.2.2. Potr�cenia i post�powanie z wadami Korzystaj�c z przysługuj�cych mu praw, In�ynier mo�e w razie niedotrzymania warto�ci dopuszczalnych: − grubo�ci warstwy, − ilo�ci zu�ytego materiału, − składu mieszanki mineralnej, − zawarto�ci lepiszcza, wskanika zag�szczenia, − równo�ci, wła�ciwo�ci przeciwpo�lizgowych, dokona� potr�ce� według zamieszczonych dalej wzorów, o ile wykonawca wyrazi na to pisemn� zgod�. Je�eli Wykonawca nie wyrazi na to zgody, to jest zobowi�zany usun�� wady. Je�eli wada wynikaj�ca z przekroczenia warto�ci dopuszczalnej pojawi si� przed terminem przedawnienia si� reklamacji, to In�ynier mo�e ��da� usuni�cia tej wady. Wykonawca ma prawo do uzyskania zwrotu kwoty potr�conej z powodu wady, je�eli wada


172

zostanie usuni�ta w ramach jego zobowi�za� gwarancyjnych. W wypadku rozwi�za� tymczasowych potr�cenie nale�y uzgodni� w osobnych umowach. Przy ustalaniu wysoko�ci potr�ce� nale�y uwzgl�dni� skrócenie okresu u�ytkowania. 8.2.2.1. Grubo�� warstwy i ilo�� zu�ytego materiału Uzgodnione grubo�ci warstw lub ilo�ci materiałów na okre�lon� powierzchni� mog� by� zani�one o nie wi�cej ni� warto�ci dopuszczalne podane w tablicy 26. Okre�laj�c ilo�� materiałów na dan� powierzchni� oraz �redni� grubo�� warstwy, za podstaw� nale�y przyj�� cały odcinek budowy. In�ynier ma prawo sprawdzi� podczas kontroli ilo�ciowej odcinki cz��ciowe. Odcinki cz��ciowe powinny odpowiada�, co najmniej wydajno�ci dziennej. Wymagania dotycz�ce minimalnej ilo�ci materiału przypadaj�cego na warstw� mieszanki o grubo�ci 1 cm podaje tablica 28. Za grubo�� warstw przyjmuje si� arytmetyczn� �redni� wszystkich jednostkowych warto�ci grubo�ci dla danej warstwy na całym odcinku budowy.

Tablica 28 Minimalne ilo�ci materiałów przypadaj�ce na 1m2

nawierzchni o grubo�ci 1cm.

Minimalna ilo�� materiału na lm2 nawierzchni o grubo�ci 1 cm w zale�no�ci od kategorii ruchu, [kg]

Typ i wymiar mieszanki KR5÷KR6 KR3÷KR4 KR1÷KR2 AC 22 do warstwy podbudowy 23,1

AC 22 i AC 16 do warstwy wi��cej 25,0 -

AC 16 do warstwy �cieralnej 25,0 - -

AC 11 do warstwy �cieralnej 25,0 24,3 -

AC 5 do warstwy �cieralnej - - 25,0 AC 8 do warstwy �cieralnej - 25,0 - SMA 11 do warstwy �cieralnej 25,0 - -

SMA 8 do warstwy �cieralnej 25,0

MA 5, MA 8 i MA 11 25,0 8.2.2.2. Skład mieszanki mineralnej Skład mieszanki mineralnej ocenia si� na podstawie bada� ekstrakcji, a nast�pnie na podstawie analizy sitowej uzyskanego kruszywa z 1/3 próbki. W wypadku w�tpliwym dokonuje si� badania z dwóch pozostałych cz��ci próbki. W takim wypadku �rednie warto�ci składu oblicza si� z dwóch najmniej ró�ni�cych si� wyników. Dopuszczalne odchyłki podaje tablica 29. Ocenianymi parametrami s�: − zawarto�� ziaren mniejszych od 0,063 mm,


173

− zawarto�� ziaren wi�kszych od 2 mm. Tabela 29 Dopuszczalne odchyłki składu mieszanki mineralnej od podanej w recepcie

Granice dopuszczalnych odchyłek [% bezwzgl�dne] Mieszanki mineralno-asfaltowe wałowane

Podział wg klas drogi Oceniany parametr

A,S GP,G Z Zawarto�� ziaren < 0,063 mm od 2,1 do 3,0 od 2,1 do 3,5 od 2,1 do 4,0

Zawarto�� ziaren > 2,0 mm od 7,0 do 10,0 od 7,0 do 12,0 od 7,0 do 14,0

8.2.2.3. Zawarto�� lepiszcza Zawarto�� lepiszcza w ka�dej próbce pobranej z wyprodukowanej mieszanki mineralno-asfaltowej lub w próbce pobranej wyj�tkowo z zag�szczonej warstwy nie mo�e odbiega� od wymaganej warto�ci o wi�cej ni� tolerancje podane w tablicy 30. Te same warto�ci tolerancji dotycz� obliczonej �redniej arytmetycznej zawarto�ci asfaltu z danego odcinka budowy. Zawarto�� lepiszcza nale�y oznacza� według PN-EN 12697-1. Tablica 30 Dopuszczalne odchyłki dotycz�ce pojedynczego wyniku badania i �redniej arytmetycznej wyników bada zawarto�ci lepiszcza rozpuszczalnego, [%(m/m)]

Liczba wyników bada�

Rodzaj mieszanki mineralno-asfaltowej

1 2 od 3 do 4 od 5 do 8 od 9 do 19 �20

AC do warstwy �cieralnej ±0,6 ±0,55 ±0,50 ±0,40 ±0,35 ±0,30

AC do warstw wi��cej i podbudowy oraz SMA, MA, PA, BBTM

± 0,5 ±0,45 ±0,40 ±0,35 ±0,30 ±0,25

8.2.2.4. Wska�nik zag�szczenia i zawarto�� wolnych przestrzeni Wskanik zag�szczenia gotowych warstw asfaltowych i ka�dej próbki pobranej z zag�szczonej nawierzchni nie mo�e by� mniejszy od warto�ci podanych w tablicy 18, która okre�la równie� wymagan� zawarto�� wolnych przestrzeni w warstwach nawierzchni z poszczególnych mieszanek mineralno-asfaltowych. 8.2.2.5. Równo��


174

Je�eli nierówno�� podłu�na lub poprzeczna warstwy nawierzchni, oceniana metod� z wykorzystaniem łaty 4metrowej i klina lub metod� równowa�n�, jest wi�ksza od ustalonej warto�ci dopuszczalnej, Zamawiaj�cy nalicza potr�cenia za wady trwałe. Nierówno�� ustala si� dla ka�dego pasa ruchu, dla 100-metrowych odcinków warstwy nawierzchni. 8.2.3. Obliczenie kwoty potr�ce Je�eli In�ynier wprowadzi potr�cenia zgodnie z punktem 8.2.2 z powodu wykrytych wad ilo�ciowych, grubo�ci, składu mieszanki mineralnej, zawarto�ci lepiszcza, wskanika zag�szczenia, równo�ci lub wła�ciwo�ci przeciwpo�lizgowych, to ich wysoko�� jest obliczana na podstawie wzorów podanych poni�ej. Potr�cenia naliczane s� dla wad wi�kszych ni� dopuszczalna tolerancja wykonania. Je�eli w jednej inwestycji zostanie wykryta wi�ksza ilo�� wad, z powodu których powinny by� dokonane potr�cenia zgodnie z odpowiednimi punktami od 8.2.3.1 do 8.2.3.6, to potr�cenia te nale�y zsumowa�. Ogólna kwota wszystkich potr�ce� jest ograniczona do 70% ceny ogólnej danej pozycji w odniesieniu do przyporz�dkowanej powierzchni warstwy mineralno-asfaltowej. 8.2.3.1. Niewła�ciwa grubo�� warstwy Potr�cenie jest obliczane zarówno na podstawie �redniej warto�ci wszystkich warto�ci jednostkowych, jak i na podstawie sumy potr�ce� cz��ciowych. Kwot� potr�cenia stanowi wy�sza warto��. Je�eli rzeczywista grubo�� warstwy (warto�� rednia) jest mniejsza od grubo�ci zapisanej w kontrakcie o wi�cej ni� warto�� dopuszczalna podana w tablicy 26, to niezale�nie od zmiany ceny jednostkowej dokonanej w ramach rozliczenia (patrz punkt 8.5.1.3.), potr�cenie jest obliczane według nast�puj�cego wzoru: Agw=( Pgw/100) x 3,75 x K x F lub Agw =A

’ x(K x F/100), (1)

w którym: Agw -potr�cenie, [PLN]; Pgw -warto�� przekroczenia w dół warto�ci dopuszczalnej 10% lub 15% grubo�ci okre�lonej w kontrakcie, [%]; K-koszt 1 m

2 wykonanej warstwy wg kosztorysu wykonawczego z narzutami, [PLN];

F-powierzchnia obj�ta sprawdzeniem, [m2].

Je�eli jednostkowe warto�ci grubo�ci s� ni�sze od warto�ci okre�lonych w kontrakcie o wi�cej ni� dana warto�� dopuszczalna podana w tablicy 26, to potr�cenia cz��ciowe dla danych powierzchni s� obliczane według wzoru (1). W miejsce warto�ci dopuszczalnej 10% lub 15% dla warto�ci �redniej, nale�y wstawi� warto�� dopuszczaln� 10%, 15% lub 25% dla warto�ci jednostkowych. Przy obliczaniu warto�ci jednostkowych oraz �rednich, dla grubo�ci w ramach oblicze� wysoko�ci potr�ce� w punktach pomiarowych wielowarstwowych struktur bez ogranicze�, s� uwzgl�dniane warstwy poło�one wy�ej jako kompensacja wyst�puj�cego niedoboru grubo�ci. W celu ułatwienia posługiwania si� wzorem (1), na rys. 1 i w tablicy 31, przedstawiono warto�� parametru A' = Pgw

x 3,75 [%] w zale�no�ci od warto�ci Pgw.

8.2.3.2. Niewła�ciwa ilo�� zu�ytego materiału Je�eli rzeczywista ilo�� materiału jest mniejsza od ilo�ci zapisanej w kontrakcie o wi�cej ni�


175

warto�� dopuszczalna podana w tablicy 26, to niezale�nie od zmiany ceny jednostkowej dokonanej w ramach rozliczenia (p. 8.5.2.3), potr�cenie jest obliczane według wzoru (1).

Parametr Pgw[%]

0 2 4 6 8 10 12 14 16

70 Rys. 1 Graficzne przedstawienie warto�ci parametru A’

Tablica 31 Tabelaryczne przedstawienie warto�ci parametru A’ Pgw [%] 0,5 1 1,5 2 2,5 3 3,5 4 4,5 5,0 5,5 6 6,5 7

A’ [%]

1,875

3,75

5,625 7,5 9,375 11,

25 13,125 15, 16,8

75 18,75

20,625

22,5

24,375

26,25

Pgw [%] 7,5 8,

0 8,5 9,0 9,5 10,0 10,5 11,

0 11,5 12,0 12,5 13,

0 13,5 14,0

A’ [%]

28,125 30 31,8

75 33,75

35,625

37,5

39,375

41,25

43,125 45 46,8

75 48,75

50,625

52,5

8.2.3.3. Niewła�ciwy skład mieszanki mineralnej Potr�cenia oblicza si� według wzorów (2) i (3) dla wszystkich badanych parametrów, proporcjonalnie do warto�ci charakteryzuj�cej poszczególne warstwy nawierzchni o powierzchni reprezentowanej przez ka�d� z próbek: − potr�cenia za niewła�ciw� ilo�� ziaren mniejszych od 0,063mm Aw = pw x K x F (2) − potr�cenia za niewła�ciw� ilo�� ziaren wi�kszych od 2,0 mm Az = pz x K x F (3) W których: A’ i Az -potr�cenie, [PLN] pw i pz -współczynniki podane w tablicach 32 i 33;

K – koszt 1m2 warstwy wykonanej wg kosztorysu wykonawczego z narzutami, [PLN]

F – powierzchnia warstwy reprezentowana przez próbk� lub pomiar, [m2]

Je�eli odchyłki przekraczaj� maksymalne warto�ci dopuszczalne, to dany odcinek nale�y


176

wył�czy� z odbioru do czasu wykonania robót niezb�dnych do uzyskania wymaganych cech na tym odcinku. W takim wypadku dopuszczalny jest, za zgod� stron, odbiór cz��ciowy. Tablica 32 Współczynnik pw do obliczania potr�ce za niewła�ciw� ilo�� ziaren mniejszych od 0,063 mm w mieszance mineralno-asfaltowej

Współczynnik pw [-] Odchylenie od

recepty [%] Mieszanka mineralno-asfaltowa

Podział wg klasy drogi A, S GP, G Z, L, D

2,1 0,0020 0,0015 0,0010 2,2 0,005 0,003 0,002 2,3 0,010 0,006 0,004 2,4 0,016 0,010 0,006 2,5 0,052 0,014 0,008 2,6 0,037 0,019 0,011 2,7 0,048 0,025 0,015 2,8 0,064 0,033 0,019 2,9 0,081 0,041 0,023 3,0 0,101 0,049 0,028 3,1 - 0,059 0,033 3,2 - 0,068 0,039 3,3 - 0,079 0,045 3,4 - 0,090 0,059 3,5 - 0,101 0,066 3,6 - - 0,075 3,7 - - 0,083

3,8 - - 0,092

3,9 - - 0,101

4,0 - - -

4,1 - - -

4,2 - - - 4,3 - - - 4,4 - - - 4,5 - - -

Tabela 33 Współczynnik pz do obliczania potr�ce za niewła�ciw� ilo�� ziaren wi�kszych od 2,0 mm w mieszance mineralno-asfaltowej

Współczynnik pz [-] Odchylenie od recepty [%] Mieszanka mineralno-asfaltowa

Podział wg klasy drogi A, S GP, G Z, L, D 6 - - -


177

7 - - - 8 0,002 0,001 0,001 9 0,008 0,004 0,003

10 0,019 0,010 0,007 11 0,050 0,018 0,012 12 - 0,032 0,021 13 - 0,050 0,028 14 - - 0,039

- - 0,050 8.2.3.4. Niewła�ciwa zawarto�� lepiszcza Je�eli rzeczywista zawarto�� lepiszcza w badanej mieszance mineralno-asfaltowej jest mniejsza od zawarto�ci deklarowanej o wi�cej ni� wynosi warto�� tolerancji podana w tablicy 20, to potr�cenie nale�y obliczy� według wzorów (4) i (5). Je�eli jest za mała zawarto�� lepiszcza dla pojedynczego wyniku bada� i dla warto�ci �rednich z 2÷4 próbek to: − dla p1 � 0,3% niedobór lepiszcza oblicza si� według wzoru: Al =(pl/100) x 30 x K x F, (4) − dla p1 > 0,3 % niedobór lepiszcza oblicza si� według wzoru: Al = [( pl x130 -30)/100]x K x F (5) w których: Al -potr�cenie, [PLN]; pl -warto�� przekroczenia w dół warto�ci dopuszczalnej i tolerancji podanej w tablicy 20, a podstawie zawarto�ci podanej przy badaniach kontrolnych mieszanki wykonanych w ramach odbioru; niedobór poni�ej warto�ci dopuszczalnej, [%];

K - cena jednostkowa wg kosztorysu wykonawczego z narzutami, [PLN/m2] lub [PLN/t];

F - powierzchnia obj�ta sprawdzeniem, [m2] lub odpowiednia ilo�� materiału, [t].

W celu ułatwienia posługiwania si� wzorami (4) i (5) warto�� parametru A' przedstawiono na rys. 2 i w tablicy 34. Tablica 34 Tabelaryczne przedstawienie warto�ci parametru A’ [%] je�eli p1 � 0,3 to A’ = pl x 30; je�eli p1> 0,3 to A’= pl x 130 -30 pl [%] 0,1 0,2 0,3 0,4 0,5 0,6 0,7 0,8 A’ [%] 3 6 9 22 35 48 61 74


178

Rys. 2 Graficzne przedstawienie warto�ci parametru A’ [%] je�eli p1 � 0,3 to A’ = p1 x 30; je�eli p1> 0,3 to A’= p1 x 130 -30 Je�eli jest za mała zawarto�� lepiszcza dla warto�ci �rednich z pi�ciu i wi�cej prób, to wzór na obliczenie potr�cenia przybiera posta�: Al =(pl /100) x 100 x K x F (6) W celu ułatwienia posługiwania si� wzorem (6) na rys. 3 i w tablicy 35 przedstawiono warto�� parametru A' = pl x 100.

Parametr pt [%] Rys. 2 Graficzne przedstawienie warto�ci parametru A’ Tablica 35 Tabelaryczne przedstawienie warto�ci parametru A’ pl [%] 0,1 0,2 0,3 0,4 0,5 0,6 0,7 0,8 A’ [%] 10 20 30 40 50 60 70 80 Potr�cenie mo�na obliczy� zarówno na podstawie warto�ci �redniej z wszystkich warto�ci jednostkowych, jak i na podstawie sumy potr�ce� cz��ciowych dokonanych na podstawie warto�ci dla pojedynczego wyniku bada�. Wy�sza warto�� jest warto�ci� potr�cenia.


179

8.2.3.5. Niewła�ciwe zag�szczenie warstwy Je�eli wskanik zag�szczenia jest ni�szy od warto�ci dopuszczalnej podanej w tablicy 18, to potr�cenie nale�y oblicza� zgodnie z wzorem (7):

Ag =(pg 2/100) x 3 x K x F (7)

w którym: Ag -potr�cenie, [PLN]; pg -warto�� przekroczenia w dół warto�ci dopuszczalnej w stosunku do ��danego wskanika zag�szczenia, [%];

K -cena jednostkowa wg kosztorysu wykonawczego z narzutami, [PLN/m2] lub [PLN/t];

F -powierzchnia obj�ta sprawdzeniem [m2] lub odpowiednia ilo�� materiału [t].

W celu ułatwienia posługiwania si� wzorem (8) warto�� parametru A'= pg 2

x 3 przedstawiono na rys. 4 i w tablicy 36. Parametr pg [%] 0 0,5 1 1,5 2 2,5 3 3,5 4

60 Rys 4. Graficzne przedstawienie warto�ci parametru A’

Tablica 36 Tabelaryczne przedstawienie warto�ci parametru A’

Przykład:

asfaltowa warstwa �cieralna z SMA

K= 100 PLN/m2

F = 6000 m2

wymagany wskanik zag�szczenia 97% uzyskany wskanik zag�szczenia 96% niedobór pg = (97-96)% = 1%

A’ = 12x3 = 3%

Zatem potr�cenie wynosi:

Ag = (3: 100) x 100 [PLN/m2] x 6000 [m

2] = 18000 PLN

pg [%] 0,5 1,0 1,5 2,0 2,5 3,0 3,5 4,0 A’ [%] 0,75 3 6,75 12 18,75 27 36,75 48


180

8.2.3.6. Niewła�ciwa równo�� Potr�cenie za nierówno�ci mierzone metod� łaty i klina jest obliczane według wzoru:

Ar = Pr2 x ( 0,0015 x K x Fr )

w którym: Ar – potr�cenie, [PLN]; Pr – zmierzona nierówno�� w mm powy�ej ustalonej warto�ci dopuszczalnej; Fr – powierzchnia ocenianego pasa warstwy nawierzchni na długo�ci 100m.

W wypadku, gdy Pr

2 b�dzie wi�ksza od 130 Wykonawca jest zobowi�zany, do usuni�cia

wady w sposób uzgodniony z Zamawiaj�cym. 8.3 REKLAMACJE W ocenie przed upływem terminu gwarancyjnego pod uwag� brane jest zu�ycie nawierzchni, z uwzgl�dnieniem kategorii ruchu i klasy drogi. Okres gwarancyjny wynosi 4 lata w wypadku nawierzchni asfaltowych, je�eli zostały one wykonane jako nowe, jako pełna przebudowa istniej�cej nawierzchni wraz ze wzmocnieniem konstrukcji uwzgl�dniaj�cym wymagania klasy drogi oraz warunki podane w dokumentacji projektowej. W wypadku tymczasowego ruchu technologicznego przez okres ponad 1 roku, w czasie cz��ciowego odbioru robót okres gwarancyjny odcinka nawierzchni (2 lub 3 letni) wydłu�a si� o 1 rok. 8.4 OBMIARY I ROZLICZENIA W opisie wymaga� nale�y okre�li�, czy rozliczenie ma by� przeprowadzone według grubo�ci warstwy, czy według ilo�ci materiałów zu�ytych na dan� powierzchni�. W wypadku powierzchni mniejszych ni� 6000 m

2 nale�y wymaga� rozliczenia według grubo�ci. Je�eli

wymagane jest rozliczenie według grubo�ci, to nale�y poda� metod� pomiaru. Poszczególne warstwy nale�y rozliczy� zgodnie z wymaganiami podanymi w kontrakcie. Zapłata za dodatkowe szeroko�ci, długo�ci, grubo�ci i ilo�ci materiałów, wykraczaj�ce poza postanowienia poni�szych punktów, przysługuje tylko wtedy, gdy ich wykonanie zostało zlecone na pi�mie przez In�yniera. Wykonawca powinien w por� zgłosi� odpowiedni wniosek, je�eli konieczno�� wykonania dodatkowych ilo�ci pojawi si� bez jego winy. Próbki pobrane do rozliczenia nale�y na ��danie przekaza� In�ynierowi. 8.4.1. Szeroko�� Szeroko�� wykonanej warstwy asfaltowej jest mierzona w wypadku wyprofilowanej uko�nej kraw�dzi do �rodka linii skosu o zało�onym pochyleniu 2:1. 8.4.2. Grubo�� Pojedynczy pomiar grubo�ci nale�y wykonywa� w punktach pomiarowych rozmieszczonych równomiernie na wykonanej powierzchni. Odległo�� wzdłu�na profili pomiarowych powinna wynosi� 50 m. W wypadku stosowania rdzeni wiertniczych mo�e zosta� ona zwi�kszona do 200 m. Minimalna liczba punktów


181

pomiarowych wynosi jednak 20. Liczba punktów pomiarowych warstw asfaltowych krótszych odcinków lub ulic miejskich mo�e zosta� zredukowana. Przy pomiarze grubo�ci poprzez pomiar odległo�ci od sznura lub niwelacj�, dla ka�dego mierzonego profilu nale�y zmierzy� po trzy punkty na osi jezdni oraz w obydwu zewn�trznych punktach 1/3 połowy jezdni (dla jezdni o szeroko�ci 7,50 m odległo�� od osi jezdni wynosi 2,50 m). Przy pomiarze grubo�ci za pomoc� grubo�ciomierza (wg PN-EN 12697-36) lub pomiarów rdzenia, dla ka�dego profilu nale�y sprawdza� tylko jeden punkt na przemian z prawej strony, na �rodku i z lewej strony osi jezdni. 8.5. ROZLICZENIE 8.5.1. Rozliczenie według grubo�ci 8.5.1.1. Sprawdzenie grubo�ci Je�eli kontrakt przewiduje wykonanie warstw asfaltowych, to dla ka�dej warstwy nale�y wykaza�, czy grubo�� rzeczywista jest zgodna z grubo�ci� okre�lon� w kontrakcie. Za grubo�� przyjmuje si� �redni� arytmetyczn� z wszystkich pomiarów dla danej warstwy na całym odcinku budowy. Wykazanie ilo�ciowe nie jest wymagane. 8.5.1.2. Grubo�� dodatkowa Dodatkowe grubo�ci poszczególnych warstw b�d� w pierwszej kolejno�ci zaliczane jako wyrównanie niedoborów ni�ej le��cych warstw mineralno-asfaltowych. Pozostała dodatkowa grubo�� górnej warstwy nawierzchni asfaltowej wykonanej zgodnie z kontraktem b�dzie uwzgl�dniona przy zapłacie tylko w zakresie 5% grubo�ci wymaganej w kontrakcie. To samo dotyczy sytuacji, w której wykonana jest tylko jedna warstwa. Niedobory grubo�ciowe poszczególnych warstw b�d� potr�cane, chyba �e zostały skompensowane nadmiarami z warstw wy�szych. 8.5.1.3. Dostosowanie ceny jednostkowej Je�eli przy rozliczeniu nale�y uwzgl�dni� nadmiar lub niedobór grubo�ci warstw, uzgodniona cena jednostkowa do rozliczenia zostanie zmieniona w zale�no�ci od stosunku dodatkowej grubo�ci podlegaj�cej zapłacie do grubo�ci ��danej (rozliczeniowa cena jednostkowa). 8.5.2. Rozliczenie według ilo�ci materiałów 8.5.2.1. Wykazanie ilo�ci zu�ytych materiałów Je�eli kontrakt przewiduje rozliczenie według ilo�ci materiałów zu�ytych na jednostk�

powierzchni [kg/m2], to dla ka�dej warstwy nale�y wykaza�, na ile rzeczywista ilo�� jest

zgodna z ilo�ci� okre�lon� w kontrakcie. Jako podstaw� do obliczenia tej ilo�ci dla ka�dej warstwy nale�y przyj�� ilo�� zu�yt� na cały odcinek budowy. In�ynier ma prawo �da� udokumentowania ilo�ciowego dla odcinków cz��ciowych. Odcinki takie powinny wtedy odpowiada�, co najmniej wydajno�ci dziennej.


182

8.5.2.2. Ilo�ci dodatkowe Dodatkowe grubo�ci poszczególnych warstw b�d� w pierwszej kolejno�ci zaliczane jako wyrównanie niedoborów ni�ej le��cych warstw z mieszanki mineralno-asfaltowej. Pozostała dodatkowa grubo�� górnej warstwy nawierzchni asfaltowej wykonywanej zgodnie z kontraktem b�dzie uwzgl�dniona przy zapłacie tylko w zakresie 5% ilo�ci wymaganej w kontrakcie. To samo dotyczy sytuacji, w której Wykonywana jest tylko jedna warstwa. Niedobory ilo�ciowe poszczególnych warstw b�d� potr�cane, chyba �e zostały skompensowane nadmiarami z warstw wy�szych. 8.5.2.3. Dostosowanie ceny Je�eli przy rozliczeniu nale�y uwzgl�dni� nadmiar lub niedobór ilo�ciowy, uzgodniona cena jednostkowa do rozliczenia zostanie zmieniona w zale�no�ci od stosunku dodatkowej ilo�ci podlegaj�cej zapłacie do ilo�ci �danej (rozliczeniowa cena jednostkowa). 9. PODSTAWA PŁATNO�CI 9.1. OGÓLNE USTALENIA DOTYCZ�CE PODSTAWY PŁATNO�CI Ogólne ustalenia dotycz�ce podstawy płatno�ci podano w ST D.M.00.00.00 „Wymagania ogólne” pkt. 9. 9.2. CENA JEDNOSTKI OBMIAROWEJ Cena jednostki obmiarowej obejmuje cen� wykonania 1 m

2 podbudowy:

− prace pomiarowe , − przygotowawcze i oznakowanie robót, − sprawdzenie i ewentualn� napraw� podło�a, − zakup materiałów , − koszty bada� i zarobu próbnego, − wykonanie recepty laboratoryjnej, − dostarczenie składników i wyprodukowanie mieszanki na podstawie zatwierdzonej recepty, − dostarczenie betonu asfaltowego na miejsce wbudowania, − dostarczenie innych materiałów i urz�dze� pomocniczych, ustawienie, rozebranie i

odwiezienie prowadnic posmarowanie lepiszczem kraw�dzi urz�dze� obcych i kraw��ników,

− rozło�enie, wyprofilowanie i zag�szczenie mieszanki, − wykonanie spoin roboczych, − obci�cie i posmarowanie kraw�dzi podbudowy, − przeprowadzenie pomiarów i bada� laboratoryjnych okre�lonych w Specyfikacji

Technicznej, − utrzymanie podbudowy w czasie robót.


183

10. PRZEPISY ZWI�ZANE 1 „WT-1 Kruszywa 2008”

2 „WT-2 Nawierzchnie asfaltowe 2008”

3 „WT-3 Emulsje asfaltowe 2009”

4 Polskie Normy powołane w WT-1



7 Rozporz�dzenie MTiGM w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiada� drogi publiczne i ich usytuowanie (Dz.U. nr 43 z dnia 14 maja 1999)


184

D.04.08.01 WYRÓWNANIE PODBUDOWY MIESZANKAMI MINERALNO-ASFALTOWYMI

1. WST�P

1.1.Przedmiot Specyfikacji Technicznej (ST)

Przedmiotem niniejszej specyfikacji technicznej (SST) s� wymagania dotycz�ce wykonania i odbioru robót zwi�zanych z wykonaniem wyrównania poprzecznego i podłu�nego podbudowy mieszankami mineralno-asfaltowymi w ramach remontu ulicy Al. J. Piłsudskiego w Łom�y na odcinku od ulicy Al. Legionów do ulicy Szosa Zambrowska (z wył�czeniem skrzy�owania z ulic� Zawadzk�). 1.2. Zakres stosowania ST


1.3. Zakres robót obj�tych ST

Ustalenia zawarte w niniejszej specyfikacji dotycz� zasad prowadzenia robót zwi�zanych z wykonaniem warstwy wyrównawczej podbudowy o zmiennej grubo�ci dla drogi kategorii ruchu KR 3, z betonu asfaltowego �rednioziarnistego 0/12.8.

Lokalizacja odcinków wyrównania wg Dokumentacji Projektowej. 1.4. Okre�lenia podstawowe

1.4.1. Warstwa wyrównawcza - warstwa o zmiennej grubo�ci układana na istniej�cej warstwie w celu wyrównania jej nierówno�ci w profilu podłu�nym i poprzecznym.

Pozostałe okre�lenia s� zgodne z obowi�zuj�cymi, odpowiednimi polskimi normami i z definicjami podanymi w SST D-M-00.00.00 „Wymagania ogólne” oraz w SST D-05.03.05 „Nawierzchnia z betonu asfaltowego” pkt 1.4.


Ogólne wymagania dotycz�ce robót podano w SST D-M-00.00.00 „Wymagania ogólne” pkt 1.5. 2. MATERIAŁY

2.1. Ogólne wymagania dotycz�ce materiałów

Ogólne wymagania dotycz�ce materiałów, ich pozyskiwania i składowania podano w SST D-M-00.00.00 „Wymagania ogólne” pkt 2. 2.2. Kruszywo

Do mieszanek mineralno-asfaltowych na warstwy wyrównawcze, wykonywanych i wbudowywanych na gor�co, nale�y stosowa� kruszywa spełniaj�ce wymagania okre�lone w SST D-05.03.05 „Nawierzchnia z betonu asfaltowego” pkt 2.


185

2.3. Wypełniacz

Do mieszanek mineralno-asfaltowych na warstwy wyrównawcze nale�y stosowa� wypełniacz wapienny spełniaj�cy wymagania podane w SST D-05.03.05 „Nawierzchnia z betonu asfaltowego” pkt 2. 2.4. Lepiszcza

Lepiszcza powinny spełnia� wymagania okre�lone w SST D-05.03.05 „Nawierzchnia z betonu asfaltowego” pkt 2. 2.5. Składowanie materiałów

Dostawy i składowanie kruszyw, wypełniaczy i lepiszcz powinny by� zgodne z wymaganiami okre�lonymi w SST D-05.03.05 „Nawierzchnia z betonu asfaltowego” pkt 2.

3. SPRZ�T


Ogólne wymagania dotycz�ce sprz�tu podano w SST D-M-00.00.00 „Wymagania ogólne” pkt 3. 3.2. Sprz�t do wykonania robót

Sprz�t do wykonania warstw wyrównawczych z mieszanek mineralno-asfaltowych został okre�lony w SST D-05.03.05 „Nawierzchnia z betonu asfaltowego” pkt 3.

4. TRANSPORT


Ogólne wymagania dotycz�ce transportu podano w SST D-M-00.00.00 „Wymagania ogólne” pkt 4.

4.2. Transport materiałów

Transport kruszyw, wypełniacza i lepiszczy powinien spełnia� wymagania okre�lone w SST D-05.03.05 „Nawierzchnia z betonu asfaltowego” pkt 4. 4.3. Transport mieszanki mineralno-asfaltowej

Transport mieszanki mineralno-asfaltowej powinien spełnia� wymagania okre�lone w SST D-05.03.05 „Nawierzchnia z betonu asfaltowego” pkt 4.

5. WYKONANIE ROBÓT

5.1. Ogólne zasady wykonania robót

Ogólne zasady wykonania robót podano w SST D-M-00.00.00 „Wymagania ogólne” punkt 5.


186

5.2. Projektowanie mieszanek mineralno-asfaltowych

Zasady projektowania mieszanek mineralno-asfaltowych s� okre�lone w SST D-05.03.05 „Nawierzchnia z betonu asfaltowego” pkt 5. 5.3. Produkcja mieszanki mineralno-bitumicznej

Zasady produkcji, dozowania składników i ich mieszania s� okre�lone w SST D-05.03.05 „Nawierzchnia z betonu asfaltowego” pkt 5. 5.4. Zarób próbny

Zasady wykonania i badania podano w SST D-05.03.05 „Nawierzchnia z betonu asfaltowego” pkt 5. 5.5. Przygotowanie powierzchni podbudowy pod wyrównanie profilu mas� mineralno-

asfaltow�

Przed przyst�pieniem do wykonywania wyrównania poprzecznego i podłu�nego powierzchnia podbudowy powinna zosta� oczyszczona z lu�nego kruszywa, piasku oraz skropiona bitumem. Warunki wykonania oczyszczenia i skropienia podbudowy podane s� w SST D-04.03.01 „Oczyszczenie i skropienie warstw konstrukcyjnych”.

Powierzchni� podbudowy, na której grubo�� warstwy wyrównawczej byłaby mniejsza od grubo�ci minimalnej układanej warstwy wyrównawczej, nale�y sfrezowa� na gł�boko�� pozwalaj�c� na jej uło�enie. 5.6. Układanie i zag�szczanie warstwy wyrównawczej

Minimalna grubo�� warstwy wyrównawczej uzale�niona jest od grubo�ci kruszywa w mieszance. Najwi�kszy wymiar ziarn kruszywa nie powinien przekracza� 0,5 grubo�ci układanej warstwy. Przed przyst�pieniem do układania warstwy wyrównawczej Wykonawca powinien wyznaczy� niwelet� układanej warstwy wzdłu� kraw�dzi podbudowy lub jej osi za pomoc� stalowej linki, po której przesuwa si� czujnik urz�dzenia steruj�cego układark�.

Maksymalna grubo�� układanej warstwy wyrównawczej nie powinna przekracza� 8 cm. Przy grubo�ci przekraczaj�cej 8 cm warstw� wyrównawcz� nale�y wykona� w dwu lub wi�cej warstwach nie przekraczaj�cych od 6 do 8 cm.

Warstw� wyrównawcz� układa si� według zasad okre�lonych w SST D-05.03.05 „Nawierzchnia z betonu asfaltowego” pkt 5.

Zag�szczenie warstwy wyrównawczej z mieszanki mineralno-asfaltowej wyprodukowanej i wbudowanej na gor�co odbywa si� według zasad podanych w SST D-05.03.05 „Nawierzchnia z betonu asfaltowego” pkt 5.

Ze wzgl�du na zmienn� grubo�� zag�szczanej warstwy wyrównawczej Wykonawca robót, na podstawie przeprowadzonych prób, przedstawi In�ynierowi do akceptacji sposób zag�szczania warstw wyrównawczych w zale�no�ci od ich grubo�ci.

5.7. Utrzymanie wyrównanej podbudowy

Wykonawca jest odpowiedzialny za utrzymanie wyrównanej podbudowy we wła�ciwym stanie, a� do czasu uło�enia na niej nast�pnych warstw nawierzchni. Wszelkie uszkodzenia podbudowy Wykonawca naprawi na koszt własny.


187



Ogólne zasady kontroli jako�ci robót podano w SST D-M-00.00.00 „Wymagania ogólne” pkt 6. 6.2. Badania przed przyst�pieniem do robót

Przed przyst�pieniem do robót Wykonawca powinien wykona� badania zgodnie z ustaleniami zawartymi w SST D-05.03.05 „Nawierzchnia z betonu asfaltowego” pkt 6, w zakresie obejmuj�cym badania warstw le��cych poni�ej warstwy �cieralnej. 6.3. Badania w czasie robót

Cz�stotliwo�� oraz zakres bada� i pomiarów w czasie wykonywania podbudowy podano w SST D-05.03.05 „Nawierzchnia z betonu asfaltowego” pkt 6. 6.4. Wymagania dotycz�ce cech geometrycznych wykonanego wyrównania podbudowy

Cz�stotliwo�� oraz zakres pomiarów dotycz�cych cech geometrycznych wykonanego wyrównania powinny by� zgodne z okre�lonymi w SST D-05.03.05 „Nawierzchnia z betonu asfaltowego” pkt 6. 7. OBMIAR ROBÓT


Ogólne zasady obmiaru robót podano w SST D-00.00.00 „Wymagania ogólne” pkt 7. 7.2. Jednostka obmiarowa

Jednostk� obmiarow� jest 1 t (tona) wbudowanej mieszanki mineralno-asfaltowej. 8. ODBIÓR ROBÓT

8.1. Ogólne zasady odbioru robót

Ogólne zasady odbioru robót podano w SST D.M.00.00.00 „Wymagania ogólne” pkt 8. Roboty uznaje si� za wykonane zgodnie z dokumentacj� projektow�, SST i wymaganiami In�yniera, je�eli wszystkie pomiary i badania z zachowaniem tolerancji według pkt 6 dały wyniki pozytywne. 8.2. Odbiór robót zanikaj�cych i ulegaj�cych zakryciu

Roboty zwi�zane z wykonaniem wyrównania podbudowy nale�� do robót ulegaj�cych zakryciu. Zasady ich odbioru s� okre�lone w SST D-M-00.00.00 „Wymagania ogólne” pkt 8.2.


188



Ogólne ustalenia dotycz�ce podstawy płatno�ci podano w SST D-M-00.00.00 „Wymagania ogólne” pkt 9. 9.2. Cena jednostki obmiarowej

Cena wykonania 1 tony wyrównania podbudowy mieszank� mineralno-asfaltow� obejmuje: − prace pomiarowe i roboty przygotowawcze, − dostarczenie materiałów, − wyprodukowanie mieszanki mineralno-asfaltowej, − transport mieszanki na miejsce wbudowania, − posmarowanie gor�cym bitumem kraw�dzi urz�dze� obcych, − roz�cielenie i zag�szczenie mieszanki zgodnie z zało�onymi spadkami i profilem, − przeprowadzenie pomiarów i bada� laboratoryjnych wymaganych w specyfikacji technicznej. 10. PRZEPISY ZWI�ZANE

Normy i przepisy zwi�zane z wykonaniem wyrównania podbudowy mieszankami mineralno-asfaltowymi wytwarzanymi i wbudowywanymi na gor�co s� podane w specyfikacji D-05.03.05 „Nawierzchnia z betonu asfaltowego” pkt 10.


189

D.05.03.01 NAWIERZCHNIA Z KOSTKI KAMIENNEJ

1. WST�P


Przedmiotem n/n ST s� wymagania dotycz�ce wykonania i odbioru Robót zwi�zanych z wykonaniem nawierzchni z kostki kamiennej w ramach remontu ulicy Al. J. Piłsudskiego w Łom�y na odcinku od ulicy Al. Legionów do ulicy Szosa Zambrowska (z wył�czeniem skrzy�owania z ulic� Zawadzk�). 1.2. Zakres stosowania ST

Specyfikacja Techniczna jest stosowana jako dokument przetargowy i kontraktowy przy zlecaniu i realizacji Robót wymienionych w pkt.1.1.


Ustalenia zawarte w n/n Specyfikacji Technicznej dotycz� zasad prowadzenia Robót zwi�zanych z wykonaniem warstwy �cieralnej z kostki kamiennej grubo�ci 14 cm na zatokach autobusowych.

Dokładna lokalizacja wg Dokumentacji Projektowej. 1.4. Okre�lenia podstawowe

1.4.1. Nawierzchnia twarda ulepszona - nawierzchnia bezpylna i dostatecznie równa, przystosowana do szybkiego ruchu samochodowego.

1.4.2. Nawierzchnia kostkowa – nawierzchnia, której warstwa �cieralna jest wykonana z kostek z kamienia lub z innego materiału.

Pozostałe okre�lenia s� zgodne z obowi�zuj�cymi, odpowiednimi polskimi normami i definicjami podanymi w ST D.M.00.00.00 “Wymagania ogólne”.





Ogólne wymagania dotycz�ce materiałów podano w ST D.M.00.00.00 „Wymagania ogólne”.


190

2.2. Kamienna kostka drogowa

2.2.1. Klasyfikacja

Kamienna kostka drogowa wg PN-B-11100 [8] jest stosowana do budowy nawierzchni z kostki kamiennej wg PN-S-06100 [11] oraz do budowy nawierzchni z kostki kamiennej nieregularnej wg PN-S-96026 [12]

W zale�no�ci od kształtów rozró�nia si� trzy typy kostki: − regularn�, − rz�dow�, − nieregularn�. Rozró�nia si� dwa rodzaje kostki regularnej: normaln� i ł�cznikow�.

W zale�no�ci od jako�ci surowca skalnego u�ytego do wyrobu kostki rozró�nia si� dwie klasy kostki: I, II.

W zale�no�ci od dokładno�ci wykonania rozró�nia si� trzy gatunki kostki: 1, 2, 3. W zale�no�ci od wymiaru zasadniczego - wysoko�ci kostki, rozró�nia si� nast�puj�ce

wielko�ci (cm): − kostka regularna i rz�dowa - 12, 14, 16 i 18, − kostka nieregularna - 5, 6, 8 i 10.

2.2.2. Wymagania

Surowcem do wyrobu kostki kamiennej s� skały magmowe, osadowe i przeobra�one. Wymagane cechy fizyczne i wytrzymało�ciowe przedstawia tablica 1.

Tablica 1. Wymagane cechy fizyczne i wytrzymało�ciowe dla kostki kamiennej

Lp. Cechy fizyczne Klasa Badania i wytrzymało�ciowe I II według

1 Wytrzymało�� na �ciskanie w stanie powietrzno-suchym, MPa, nie mniej ni�

160 120 PN-B-04110 [3]

2 �cieralno�� na tarczy Boehmego, w centymetrach, nie wi�cej ni�

0,2 0,4 PN-B-04111 [4]

3 Wytrzymało�� na uderzenie (zwi�zło��), liczba uderze�, nie mniej ni�

12 8 PN-B-04115 [5]

4 Nasi�kliwo�� wod�, w %, nie wi�cej ni�

0,5 1,0 PN-B-04101 [1]

5 Odporno�� na zamra�anie nie bada si�

całkowita

PN-B-04102 [2]

2.2.3. Kształt i wymiary kostki regularnej

Kostka regularna normalna powinna mie� kształt sze�cianu. Kostka regularna ł�cznikowa powinna mie� kształt prostopadło�cianu. Kształt kostki regularnej normalnej i ł�cznikowej przedstawia rysunek 1.


191

A - normalna B - ł�cznikowa

Rysunek 1. Kształt kostki regularnej normalnej i ł�cznikowej

Wymagania dotycz�ce wymiarów kostki regularnej normalnej i ł�cznikowej przedstawia tablica 2.

Tablica 2. Wymiary kostki regularnej normalnej i ł�cznikowej oraz dopuszczalne odchyłki

Wyszczególnienie

Wielko�� (cm)

Dopuszczalne odchyłki dla gatunku (cm)

12 14 16 18 1 2 3

Wymiar a 12 14 16 18 ± 0,5 ± 0,7 ± 1,0

Wymiar b 18 21 24 27 ± 0,7 ± 1,0 ± 1,2 Stosunek pola powierzchni dolnej (stopki) do górnej (czoła), nie mniejszy ni�

-

-

-

-

1,0

0,8

0,7

Nierówno�ci powierzchni górnej (czoła), nie wi�ksze ni�

- - - - ± 0,4 ± 0,4 ± 0,6

Wypukło�� powierzchni bocznej, nie wi�ksza ni�

- - - - 0,4 0,8 0,8

Nierówno�� powierzchni dolnej (stopki), nie wi�ksza ni�

- - - - ± 0,4 nie bada si�

P�kni�cia kostki - - - - niedopuszczalne

Kraw�dzie co najmniej jednej powierzchni kostki gatunku 1 powinny by� bez uszkodze�. Pozostałe kraw�dzie kostki mog� mie� uszkodzenie długo�ci nie wi�kszej ni� pół wymiaru wysoko�ci kostki (a), natomiast ł�czna ich długo�� nie powinna przekracza� wymiaru wysoko�ci kostki (a).

Kostki gatunku 2 i 3 mog� mie� uszkodzenia kraw�dzi powierzchni czołowej o długo�ci nie wi�kszej ni� pół wymiaru wysoko�ci kostki (a), natomiast ł�czna ich długo�� nie powinna przekracza� wielko�ci wymiaru wysoko�ci kostki (a).

Uszkodzenia któregokolwiek z naro�y kostki gatunku 1 i naro�y powierzchni górnej (czoła) kostki gatunku 2 i 3 s� niedopuszczalne.

Szeroko�� lub gł�boko�� uszkodzenia kraw�dzi lub naro�y nie powinna by� wi�ksza ni� 0,6 cm.


192

2.2.4. Kształt i wymiary kostki rz�dowej

Kostka rz�dowa powinna mie� kształt zbli�ony do prostopadło�cianu o równoległej powierzchni dolnej do górnej. Cała bryła kostki powinna mie�ci� si� w prostopadło�cianie zbudowanym na powierzchni górnej jako podstawie.

Kształt kostki rz�dowej przedstawia rysunek 2.

Rysunek 2. Kształt kostki rz�dowej

Wymagania dotycz�ce wymiarów kostki rz�dowej przedstawia tablica 3. Uszkodzenia kraw�dzi i naro�y kostki powinny by� nie wi�ksze ni� podane dla gatunku 2 i 3 kostki regularnej. Szeroko�� lub gł�boko�� uszkodzenia kraw�dzi lub naro�y nie powinna by� wi�ksza ni� 0,6 cm. Tablica 3. Wymiary kostki rz�dowej oraz dopuszczalne odchyłki

Wyszczególnienie Wielko��

(cm)

Dopuszczalne odchyłki dla

gatunku (cm)

12 14 16 18 1 2 3 Wymiar a 12 14 16 18 ±

0,5 ±

0,7 ± 1,0

Wymiar b od 12 do 24

od 14 do 28

od 16 do 32

od 18 do 36

- - -

Stosunek pola powierzchni dolnej (stopki) do górnej

(czoła), nie mniej ni�

-

-

-

-

0,8

0,7

0,6

Nierówno�ci powierzchni górnej (czoła), nie wi�ksze

ni�

- - - - ± 0,4

± 0,6

± 0,8

P�kni�cia kostki - - - - niedopuszczalne

2.2.5. Kształt i wymiary kostki nieregularnej

Kostka nieregularna powinna mie� kształt zbli�ony do prostopadło�cianu. Kształt kostki nieregularnej przedstawia rysunek 3.


193

Rysunek 3. Kształt kostki nieregularnej

Wymagania dotycz�ce wymiarów kostki nieregularnej przedstawia tablica 4. Uszkodzenie kraw�dzi powierzchni górnej (czoła) oraz ich szeroko�� i gł�boko�� nie

powinny by� wi�ksze ni� podane dla gatunku 2 i 3 kostki regularnej. Dopuszcza si� uszkodzenie jednego naro�a powierzchni górnej kostki o gł�boko�ci nie

wi�kszej ni� 0,6 cm.

Tablica 4. Wymiary kostki nieregularnej oraz dopuszczalne odchyłki

Wyszczególnienie

Wielko�� (cm)

Dopuszczalne odchyłki dla gatunku

5 6 8 10 1 2 3

Wymiar a 5 6 8 10 ± 1,0 ± 1,0 ± 1,0 Stosunek pola powierzchni dolnej (stopki) do górnej (czoła), w cm, nie mniejszy ni�

-

-

-

-

0,7

0,6

0,5

Nierówno�ci powierzchni górnej (czoła),w cm, nie wi�ksze ni�

- - - - ± 0,4 ± 0,6 ± 0,8

Wypukło�� powierzchni bocznej, w cm, nie wi�ksza ni�

- - - - 0,6 0,6 0,8

Odchyłki od k�ta prostego kraw�dzi powierzchni górnej (czoła), w stopniach, nie wi�ksze ni�

- - - - ± 6 ± 8 ±10

Odchylenie od równoległo�ci płaszczyzny powierzchni dolnej w stosunku do górnej, w stopniach, nie wi�ksze ni�

- - - - ± 6 ± 8 ±10

2.3. Kraw��niki

Kraw��niki betonowe uliczne i drogowe stosowane do obramowania nawierzchni kostkowych, powinny odpowiada� wymaganiom wg BN-80/6775-03/04 [17] i wg BN-80/6775-03/01 [16].


194

Wykonanie kraw��ników betonowych - ulicznych i wtopionych, powinno by� zgodne z OST D-08.01.01 „Kraw��niki betonowe”.

Kraw��niki kamienne stosowane do obramowania nawierzchni kostkowych (na drogach zamiejskich), powinny odpowiada� wymaganiom wg BN-66/6775-01 [15].

Wykonanie kraw��ników kamiennych powinno odpowiada� wymaganiom podanym w OST D-08.01.02 „Kraw��niki kamienne”. 2.4. Cement

Cement stosowany do podsypki i wypełnienia spoin powinien by� cementem portlandzkim klasy 32,5, odpowiadaj�cy wymaganiom PN-B-19701 [9].

Transport i przechowywanie cementu powinny by� zgodne z BN-88/6731-08 [13] 2.5. Kruszywo

Kruszywo na podsypk� i do wypełniania spoin powinno odpowiada� wymaganiom normy PN-B-06712 [7].

Na podsypk� stosuje si� mieszank� kruszywa naturalnego o frakcji od 0 do 8 mm, a do zaprawy cementowo-piaskowej o frakcji od 0 do 4 mm.

Zawarto�� pyłów w kruszywie na podsypk� cementowo-�wirow� i do zaprawy cementowo-piaskowej nie mo�e przekracza� 3%, a na podsypk� �wirow� - 8%.

Kruszywo nale�y przechowywa� w warunkach zabezpieczaj�cych je przed zanieczyszczeniem oraz zmieszaniem z kruszywami innych klas, gatunków, frakcji (grupy frakcji).

Pozostałe wymagania i badania wg PN-B-06712 [7].

2.6. Woda

Woda stosowana do podsypki i zaprawy cementowo-piaskowej, powinna odpowiada� wymaganiom PN-B-32250 [10]. Powinna to by� woda „odmiany 1”.

Badania wody nale�y wykonywa�: − w przypadku nowego �ródła poboru wody, − w przypadku podejrze� dotycz�cych zmiany parametrów wody, np. zm�tnienia, zapachu,

barwy. 2.7. Masa zalewowa

Masa zalewowa do wypełniania spoin i szczelin dylatacyjnych w nawierzchniach z kostki kamiennej powinna by� stosowana na gor�co i odpowiada� wymaganiom normy BN-74/6771-04 [14] lub aprobaty technicznej.

3. SPRZ�T

3.1. Ogólne wymagania dotycz�ce sprz�tu Ogólne wymagania dotycz�ce sprz�tu podano w OST D-M-00.00.00 „Wymagania

ogólne” pkt 3. 3.2. Sprz�t do wykonania nawierzchni z kostki kamiennej

Wykonawca przyst�puj�cy do wykonania nawierzchni z kostek kamiennych powinien wykaza� si� mo�liwo�ci� korzystania z nast�puj�cego sprz�tu: − betoniarki, do wytwarzania betonu i zapraw oraz przygotowywania podsypki cementowo-

piaskowej,


195

− ubijaków r�cznych i mechanicznych, do ubijania kostki, − wibratorów płytowych i lekkich walców wibracyjnych, do ubijania kostki po pierwszym

ubiciu r�cznym. 4. TRANSPORT

4.1. Ogólne wymagania dotycz�ce transportu Ogólne wymagania dotycz�ce transportu podano w OST D-M-00.00.00 „Wymagania

ogólne” pkt 4. 4.2. Transport materiałów

4.2.1. Transport kostek kamiennych

Kostki kamienne przewozi si� dowolnymi �rodkami transportowymi. Kostk� regularn� i rz�dow� nale�y układa� na podłodze obok siebie tak, aby wypełniła

cał� powierzchni� �rodka transportowego. Na tak uło�onej warstwie nale�y bezpo�rednio układa� nast�pne warstwy.

Kostk� nieregularn� przewozi si� lu�no usypan�. Ładowanie r�czne kostek regularnych i rz�dowych powinno by� wykonywane bez rzucania. Przy u�yciu przeno�ników ta�mowych, kostki regularne i rz�dowe powinny by� podawane i odbierane r�cznie.

Kostk� regularn� i rz�dow� nale�y ustawia� w stosy. Kostk� nieregularn� mo�na składowa� w pryzmach. Wysoko�� stosu lub pryzm nie powinna przekracza� 1 m.

4.2.2. Transport kruszywa

Kruszywo mo�na przewozi� dowolnymi �rodkami transportowymi w warunkach zabezpieczaj�cych je przed rozsypywaniem i zanieczyszczeniem.

5. WYKONANIE ROBÓT


Ogólne zasady wykonania robót podano w OST D-M-00.00.00 „Wymagania ogólne”.

5.2. Przygotowanie podbudowy

Je�eli w dokumentacji projektowej lub SST przewidziano wykonanie nawierzchni z kostki kamiennej na podbudowie np. z chudego betonu, gruntu stabilizowanego cementem, tłucznia itp. to warunki wykonania podbudowy powinny odpowiada� wymaganiom zawartym w odpowiednich OST: − D-04.06.01 Podbudowa z chudego betonu, − D-04.05.01 Podbudowa z gruntu lub kruszywa stabilizowanego cementem, − D-04.04.04 Podbudowa z tłucznia kamiennego. 5.3. Obramowanie nawierzchni

Do obramowania nawierzchni kostkowych stosuje si� kraw��niki betonowe uliczne, betonowe drogowe i kamienne drogowe, odpowiadaj�ce wymaganiom norm wymienionych w pkt 2.3.

Rodzaj obramowania nawierzchni powinien by� zgodny z dokumentacj� projektow�, SST lub wskazaniami In�yniera.

Ustawienie kraw��ników powinno by� zgodne z wymaganiami zawartymi w OST D-08.01.01 „Kraw��niki betonowe” lub OST D-08.01.02 „Kraw��niki kamienne”.


196

5.4. Podsypka

Do wykonania nawierzchni z kostki kamiennej mo�na stosowa� jeden z nast�puj�cych rodzajów podsypki:

− podsypka cementowo-�wirowa, cementowo-piaskowa, − podsypka bitumiczno-�wirowa, − podsypka �wirowa lub piaskowa.

Rodzaj zastosowanej podsypki powinien by� zgodny z dokumentacj� projektow�, SST lub wskazaniami In�yniera.

Wymagania dla materiałów stosowanych na podsypk� powinny by� zgodne z pkt 2 niniejszej OST oraz z PN-S-96026 [12].

Grubo�� podsypki powinna by� zgodna z dokumentacj� projektow� i SST. Współczynnik wodnocementowy dla podsypki cementowo-piaskowej lub cementowo-

�wirowej, powinien wynosi� od 0,20 do 0,25, a wytrzymało�� na �ciskanie R7 = 10 MPa, R28 = 14 MPa. Podsypka bitumiczno-�wirowa powinna by� wykonana ze �wiru odpowiadaj�cego wymaganiom PN-S-96026 [12], zmieszanego z emulsj� asfaltow� szybkorozpadow� w ilo�ci od 10 do 12% ci��aru kruszywa, spełniaj�c� wymagania okre�lone w WT.EmA-94 [19]. 5.5. Układanie nawierzchni z kostki kamiennej

5.5.1. Układanie kostki nieregularnej

Kostk� mo�na układa� w ró�ne desenie: − dese� rz�dowy prosty, który uzyskuje si� przez układanie kostki rz�dami

prostopadłymi do osi drogi, − dese� rz�dowy uko�ny, który otrzymuje si� przez układanie kostki rz�dami pod

k�tem 45o do osi drogi, − dese� w jodełk�, który otrzymuje si� przez układanie kostki pod k�tem 45o w

przeciwne strony na ka�dej połowie jezdni, − dese� łukowy, który otrzymuje si� przez układanie kostki w kształcie łuku lub

innych krzywych. Dese� nawierzchni z kostki kamiennej nieregularnej powinien by� dostosowany do

wielko�ci kostki. Przy ró�nych wymiarach kostki, zaleca si� układanie jej w formie desenia łukowego, który poza tym nie wymaga przycinania kostek przy kraw��nikach.

Szeroko�� spoin mi�dzy kostkami nie powinna przekracza� 12 mm. Spoiny w s�siednich rz�dach powinny si� mija� co najmniej o 1/4 szeroko�ci kostki.

Kostka u�yta do układania nawierzchni powinna by� jednego gatunku i z jednego rodzaju skał. Dla rozgraniczenia kierunków ruchu na jezdni, powinien by� uło�ony pas podłu�ny z jednego lub dwóch rz�dów kostek o odmiennym kolorze.

5.5.2. Układanie kostki regularnej

Kostka regularna mo�e by� układana: − w rz�dy poprzeczne, prostopadłe do osi drogi, − w rz�dy uko�ne, pod k�tem 45o do osi drogi, − w jodełk�.

Dese� nawierzchni z kostki regularnej powinien by� dostosowany do wymiarów kostki. Kostki du�e o wysoko�ci kostki od 16 do 18 cm powinny by� układane w rz�dy poprzeczne. Kostki �rednie o wysoko�ci od 12 do 14 cm oraz kostki małe, o wysoko�ci od 8 do 10 cm, mog� by� układane w rz�dy poprzeczne, w rz�dy uko�ne lub w jodełk�.


197

Układanie kostek przy kraw��nikach wymaga stosowania kostek regularnych ł�cznikowych dla uzyskania mijania si� spoin w kierunku podłu�nym.

Warunki układania kostki rz�dowej s� takie same jak dla kostki regularnej. Kostk� rz�dow� układa si� w rz�dy poprzeczne prostopadłe do osi drogi. Dopuszcza si�

układanie kostek w rz�dy uko�ne lub jodełk�.

5.5.3. Szczeliny dylatacyjne

Szczeliny dylatacyjne poprzeczne nale�y stosowa� w nawierzchniach z kostki na zaprawie cementowej w odległo�ci od 10 do 15 m oraz w takich miejscach, w których wyst�puje dylatacja podbudowy lub zmiana sztywno�ci podło�a.

Szczeliny podłu�ne nale�y stosowa� przy �ciekach na jezdniach wszelkich szeroko�ci oraz po�rodku jezdni, je�eli szeroko�� jej przekracza 10 m lub w przypadku układania nawierzchni połow� szeroko�ci jezdni.

Przy układaniu nawierzchni z kostki na podbudowie betonowej - na podsypce cementowo-�wirowej z zalaniem spoin zapraw� cementowo-piaskow�, szczeliny dylatacyjne warstwy jezdnej nale�y wykonywa� nad szczelinami podbudowy. Szeroko�� szczelin dylatacyjnych powinna wynosi� od 8 do 12 mm.

5.5.4. Warunki przyst�pienia do robót

Kostk� na zaprawie cementowo-piaskowej i cementowo-�wirowej mo�na układa� bez �rodków ochronnych przed mrozem, je�eli temperatura otoczenia jest +5oC lub wy�sza. Nie nale�y układa� kostki w temperaturze 0oC lub ni�szej. Je�eli w ci�gu dnia temperatura utrzymuje si� w granicach od 0 do +5oC, a w nocy spodziewane s� przymrozki, kostk� nale�y zabezpieczy� przez nakrycie materiałem o złym przewodnictwie cieplnym. �wie�o wykonan� nawierzchni� na podsypce cementowo-�wirowej nale�y chroni� w sposób podany w PN-B-06251 [6].

5.5.5. Ubijanie kostki

Sposób ubijania kostki powinien by� dostosowany do rodzaju podsypki oraz materiału do wypełnienia spoin. a) Kostk� na podsypce �wirowej lub piaskowej przy wypełnieniu spoin �wirem lub piaskiem

nale�y ubija� trzykrotnie. Pierwsze ubicie ma na celu osadzenie kostek w podsypce i wypełnienie dolnych cz��ci

spoin materiałem z podsypki. Obni�enie kostki w czasie pierwszego ubijania powinno wynosi� od 1,5 do 2,0 cm.

Uło�on� nawierzchni� z kostki zasypuje si� mieszanin� piasku i �wiru o uziarnieniu od 0 do 4 mm, polewa wod� i szczotkami wprowadza si� kruszywo w spoiny. Po wypełnieniu spoin trzeba nawierzchni� oczy�ci� szczotkami, aby ka�da kostka była widoczna, po czym nale�y przyst�pi� do ubijania.

Ubijanie kostek wykonuje si� ubijakami stalowymi o ci��arze około 30 kg, uderzaj�c ubijakiem ka�d� kostk� oddzielnie. Ubijanie w przekroju poprzecznym prowadzi si� od kraw��nika do �rodka jezdni.

Drugie ubicie nale�y poprzedzi� uzupełnieniem spoin i pola� wod�. Trzecie ubicie ma na celu doprowadzenie nawierzchni kostkowej do wymaganego

przekroju poprzecznego i podłu�nego jezdni. Zamiast trzeciego ubijania mo�na stosowa� wałowanie walcem o masie do 10 t - najpierw w kierunku podłu�nym, post�puj�c od kraw��ników w kierunku osi, a nast�pnie w kierunku poprzecznym.


198

b) Kostk� na podsypce �wirowo-cementowej przy wypełnianiu spoin zapraw� cementowo-piaskow�, nale�y ubija� dwukrotnie.

Pierwsze mocne ubicie powinno nast�pi� przed zalaniem spoin i spowodowa� obni�enie kostek do wymaganej niwelety.

Drugie - lekkie ubicie, ma na celu doprowadzenie ubijanej powierzchni kostek do wymaganego przekroju poprzecznego jezdni. Drugi ubicie nast�puje bezpo�rednio po zalaniu spoin zapraw� cementowo-piaskow�. Zamiast drugiego ubijania mo�na stosowa� wibratory płytowe lub lekkie walce wibracyjne. c) Kostk� na podsypce �wirowej przy wypełnieniu spoin mas� zalewow� nale�y ubija�

trzykrotnie. Spoiny zalewa si� po całkowitym trzykrotnym ubiciu nawierzchni. Kostki, które p�kn� podczas ubijania powinny by� wymienione na całe. Ostatni rz�d

kostek na zako�czenie działki roboczej, przy ubijaniu nale�y zabezpieczy� przed przesuni�ciem za pomoc� np. belki drewnianej umocowanej szpilkami stalowymi w podło�u.

5.5.6. Wypełnienie spoin

Zapraw� cementowo-piaskow� mo�na stosowa� przy nawierzchniach z kostki ka�dego typu układanej na podsypce cementowo-�wirowej. Bitumiczn� mas� zalewow� nale�y stosowa� przy nawierzchniach z kostki nieregularnej układanej na podsypce bitumiczno-�wirowej, �wirowej lub piaskowej. Wypełnienie spoin piaskiem mo�na stosowa� przy nawierzchniach z kostki nieregularnej układanej na podsypce �wirowej lub piaskowej.

Wypełnienie spoin zapraw� cementowo-piaskow� powinno by� wykonane z zachowaniem nast�puj�cych wymaga�: − piasek powinien odpowiada� wymaganiom wg pkt 2.5, − cement powinien odpowiada� wymaganiom wg pkt 2.4, − wytrzymało�� zaprawy na �ciskanie powinna wynosi� nie mniej ni� 30 MPa, − przed rozpocz�ciem zalewania kostka powinna by� oczyszczona i dobrze zwil�ona wod� z

dodatkiem 1% cementu w stosunku obj�to�ciowym, − gł�boko�� wypełnienia spoin zapraw� cementowo-piaskow� powinna wynosi� około

5 cm, − zaprawa cementowo-piaskowa powinna całkowicie wypełni� spoiny i tworzy� monolit z

kostk�. Wypełnienie spoin mas� zalewow� powinno by� wykonane z zachowaniem nast�puj�cych

wymaga�: − masa zalewowa powinna odpowiada� wymaganiom wg pkt 2.7, − spoiny przed zalaniem mas� zalewow� powinny by� suche i dokładnie oczyszczone na

gł�boko�� około 5 cm, − bezpo�rednio przed zalaniem masa powinna by� podgrzana do temperatury od 150 do

180oC, − masa powinna dokładnie wypełnia� spoiny i wykazywa� dobr� przyczepno�� do kostek.

Wypełnianie spoin przez zamulanie piaskiem powinno by� wykonane z zachowaniem nast�puj�cych wymaga�: − piasek powinien odpowiada� wymaganiom wg pkt 2.5, − w czasie zamulania piasek powinien by� obficie polewany wod�, aby wypełnił całkowicie

spoiny.


199

5.6. Piel�gnacja nawierzchni

Sposób piel�gnacji nawierzchni zale�y od rodzaju wypełnienia spoin i od rodzaju podsypki.

Piel�gnacja nawierzchni kostkowej, której spoiny s� wypełnione zapraw� cementowo-piaskow� polega na polaniu nawierzchni wod� w kilka godzin po zalaniu spoin i utrzymaniu jej w stałej wilgotno�ci przez okres jednej doby. Nast�pnie nawierzchni� nale�y przykry� piaskiem i utrzymywa� w stałej wilgotno�ci przez okres 7 dni. Po upływie od 2 do 3 tygodni - w zale�no�ci od warunków atmosferycznych, nawierzchni� nale�y oczy�ci� dokładnie z piasku i mo�na odda� do ruchu.

Nawierzchnia kostkowa, której spoiny zostały wypełnione mas� zalewow�, mo�e by� oddana do ruchu bezpo�rednio po wykonaniu, bez czynno�ci piel�gnacyjnych.

Nawierzchnia kostkowa, której spoiny zostały wypełnione piaskiem i pokryte warstw� piasku, mo�na odda� natychmiast do ruchu. Piasek podczas ruchu wypełnia spoiny i po kilku dniach piel�gnacj� nawierzchni mo�na uzna� za uko�czon�. 6. KONTROLA JAKO�CI ROBÓT


Ogólne zasady kontroli jako�ci robót podano w OST D-M-00.00.00 „Wymagania ogólne” pkt 6. 6.2. Badania przed przyst�pieniem do robót

Rodzaj i zakres bada� dla kostek kamiennych powinien by� zgodny z wymaganiami wg PN-B-11100 [8].

Badanie zwykłe obejmuje sprawdzenie cech zewn�trznych i dopuszczalnych odchyłek, podanych w tablicach 2, 3, 4.

Badanie pełne obejmuje zakres badania zwykłego oraz sprawdzenie cech fizycznych i wytrzymało�ciowych podanych w tablicy 1.

W skład partii przeznaczonej do bada� powinny wchodzi� kostki jednakowego typu, rodzaju klasy i wielko�ci. Wielko�� partii nie powinna przekracza� 500 ton kostki.

Z partii przeznaczonej do bada� nale�y pobra� w sposób losowy próbk� składaj�c� si� z kostek drogowych w liczbie:

− do badania zwykłego: 40 sztuk, − do badania cech podanych w tablicy 1: 6 sztuk.

Badania zwykłe nale�y przeprowadza� przy ka�dym sprawdzaniu zgodno�ci partii z wymaganiami normy, badanie pełne przeprowadza si� na ��danie odbiorcy.

W badaniu zwykłym parti� kostki nale�y uzna� za zgodn� z wymaganiami normy, je�eli liczba sztuk niedobrych w zbadanej ilo�ci kostek jest dla poszczególnych sprawdza� równa lub mniejsza od 4.

W przypadku gdy liczba kostek niedobrych dla jednego sprawdzenia jest wi�ksza od 4, cał� parti� nale�y uzna� za niezgodn� z wymaganiami.

W badaniu pełnym, parti� kostki poddan� sprawdzeniu cech podanych w tablicy 1, nale�y uzna� za zgodn� z wymaganiami normy, je�eli wszystkie sprawdzenia dadz� wynik dodatni. Je�eli chocia� jedno ze sprawdze� da wynik ujemny, cał� parti� nale�y uzna� za niezgodn� z wymaganiami.

Badania pozostałych materiałów stosowanych do wykonania nawierzchni z kostek kamiennych, powinny obejmowa� wszystkie wła�ciwo�ci, które zostały okre�lone w normach podanych dla odpowiednich materiałów wg pkt od 2.3 do 2.7.


200


6.3.1. Sprawdzenie podsypki

Sprawdzenie podsypki polega na stwierdzeniu jej zgodno�ci z dokumentacj� projektow� oraz z wymaganiami okre�lonymi w p. 5.4.

6.3.2. Badanie prawidłowo�ci układania kostki

Badanie prawidłowo�ci układania kostki polega na: − zmierzeniu szeroko�ci spoin oraz powi�zania spoin i sprawdzeniu zgodno�ci z p. 5.5.6, − zbadaniu rodzaju i gatunku u�ytej kostki, zgodnie z wymogami wg p. od 2.2.2 do 2.2.5, − sprawdzeniu prawidłowo�ci wykonania szczelin dylatacyjnych zgodnie z p. 5.5.3.

Sprawdzenie wi�zania kostki wykonuje si� wyrywkowo w kilku miejscach przez ogl�dziny nawierzchni i okre�lenie czy wi�zanie odpowiada wymaganiom wg p. 5.5.

Ubicie kostki sprawdza si� przez swobodne jednokrotne opuszczenie z wysoko�ci 15 cm ubijaka o masie 25 kg na poszczególne kostki. Pod wpływem takiego uderzenia osiadanie kostek nie powinno by� dostrzegane.

6.3.3. Sprawdzenie wypełnienia spoin

Badanie prawidłowo�ci wypełnienia spoin polega na sprawdzeniu zgodno�ci z wymaganiami zawartymi w p. 5.5.6.

Sprawdzenie wypełnienia spoin wykonuje si� co najmniej w pi�ciu dowolnie obranych miejscach na ka�dym kilometrze przez wykruszenie zaprawy na długo�ci około 10 cm i zmierzenie gł�boko�ci wypełnienia spoiny zapraw�, a przy zaprawie cementowo-piaskowej i masie zalewowej - równie� przez sprawdzenie przyczepno�ci zaprawy lub masy zalewowej do kostki.

6.4. Sprawdzenie cech geometrycznych nawierzchni

6.4.1. Równo��

Nierówno�ci podłu�ne nawierzchni nale�y mierzy� 4-metrow� łat� lub planografem, zgodnie z norm� BN-68/8931-04 [18].

Nierówno�ci podłu�ne nawierzchni nie powinny przekracza� 1,0 cm.


Spadki poprzeczne nawierzchni powinny by� zgodne z dokumentacj� projektow� z tolerancj� ± 0,5%.

6.4.3. Rz�dne wysoko�ciowe

Ró�nice pomi�dzy rz�dnymi wykonanej nawierzchni i rz�dnymi projektowanymi nie powinny przekracza� +1 cm i -2 cm.

6.4.4. Ukształtowanie osi

O� nawierzchni w planie nie mo�e by� przesuni�ta w stosunku do osi projektowanej o wi�cej ni� ± 5 cm.


201

6.4.5. Szeroko�� nawierzchni

Szeroko�� nawierzchni nie mo�e ró�ni� si� od szeroko�ci projektowanej o wi�cej ni� ± 5 cm.

6.4.6. Grubo�� podsypki

Dopuszczalne odchyłki od projektowanej grubo�ci podsypki nie powinny przekracza� ± 1,0 cm.


Cz�stotliwo�� oraz zakres bada� i pomiarów wykonanej nawierzchni z kostek kamiennych przedstawiono w tablicy 5.

Tablica 5. Cz�stotliwo�� i zakres bada� cech geometrycznych nawierzchni

Lp. Wyszczególnienie bada� i pomiarów

Minimalna cz�stotliwo�� bada� i pomiarów

1 Spadki poprzeczne 10 razy na 1 km i w charakterystycznych punktach niwelety

2 Rz�dne wysoko�ciowe 10 razy na 1 km i w charakterystycznych punktach niwelety

3 Ukształtowanie osi w planie

10 razy na 1 km i w charakterystycznych punktach niwelety

4 Szeroko�� nawierzchni 10 razy na 1 km

5 Grubo�� podsypki 10 razy na 1 km 7. OBMIAR ROBÓT




Jednostk� obmiarow� jest 1 m2 (metr kwadratowy) wykonanej nawierzchni z kostki kamiennej, zgodnie z Dokumentacj� Projektow� i pomiarem w terenie. 8. ODBIÓR ROBÓT


Ogólne zasady odbioru Robót podano w ST D.00.00.00 „Wymagania ogólne”. Roboty uznaje si� za wykonane zgodnie z dokumentacj� projektow�, SST i wymaganiami

In�yniera, je�eli wszystkie pomiary i badania z zachowaniem tolerancji według pkt 6 dały wyniki pozytywne.


202

8.2. Odbiór robót zanikaj�cych i ulegaj�cych zakryciu

Roboty zwi�zane z wykonaniem podsypki nale�� do robót ulegaj�cych zakryciu. Zasady ich odbioru s� okre�lone w OST D-M-00.00.00 „Wymagania ogólne” pkt. 8.2.





Płatno�� za 1 m2 wykonanej nawierzchni z kostki kamiennej nale�y przyjmowa� na podstawie obmiaru i oceny jako�ci Robót i materiałów w oparciu o pomiary i wyniki bada� laboratoryjnych.

Cena wykonania Robót obejmuje: − prace pomiarowe i roboty przygotowawcze, − dostarczenie materiałów, − wykonanie podsypki, − uło�enie i ubicie kostki, − wypełnienie spoin, − piel�gnacj� nawierzchni, − przeprowadzenie bada� i pomiarów wymaganych w specyfikacji technicznej. 10. PRZEPISY ZWI�ZANE

10.1. Normy

1. PN-B-04101 Materiały kamienne. Oznaczanie nasi�kliwo�ci wod� 2. PN-B-04102 Materiały kamienne. Oznaczanie mrozoodporno�ci

metod� bezpo�redni� 3. PN-B-04110 Materiały kamienne. Oznaczanie wytrzymało�ci na

�ciskanie 4. PN-B-04111 Materiały kamienne. Oznaczanie �cieralno�ci na

tarczy Boehmego 5. PN-B-04115 Materiały kamienne. Oznaczanie wytrzymało�ci

kamienia na uderzenie (zwi�zło�ci) 6. PN-B-06251 Roboty betonowe i �elbetowe. Wymagania techniczne 7. PN-B-06712 Kruszywa mineralne do betonu zwykłego 8. PN-B-11100 Materiały kamienne. Kostka drogowa 9. PN-B-19701 Cement. Cement powszechnego u�ytku. Skład,

wymagania i ocena zgodno�ci 10. PN-B-32250 Materiały budowlane. Woda do betonów i zapraw 11. PN-S-06100 Drogi samochodowe. Nawierzchnie z kostki

kamiennej. Warunki techniczne 12. PN-S-96026 Drogi samochodowe. Nawierzchnie z kostki

kamiennej nieregularnej. Wymagania techniczne i badania przy odbiorze

13. BN-69/6731-08 Cement. Transport i przechowywanie


203

14. BN-74/6771-04 Drogi samochodowe. Masa zalewowa 15. BN-66/6775-01 Elementy kamienne. Kraw��niki uliczne, mostowe i

drogowe 16. BN-80/6775-

03/01 Prefabrykaty budowlane z betonu. Elementy nawierzchni dróg, ulic, parkingów i torowisk tramwajowych. Wspólne wymagania i badania

17. BN-80/6775-03/04

Prefabrykaty budowlane z betonu. Elementy nawierzchni dróg, ulic, parkingów i torowisk tramwajowych. Kraw��niki i obrze�a

18. BN-68/8931-04 Drogi samochodowe. Pomiar równo�ci nawierzchni planografem i łat�.


19. Warunki techniczne. Drogowe emulsje asfaltowe EmA-94. IBDiM - 1994 r.


204

D.05.03.05 NAWIERZCHNIA Z BETONU ASFALTOWEGO

1. WST�P 1.1. PRZEDMIOT ST Przedmiotem niniejszej Specyfikacji Technicznej (ST) s� wymagania dotycz�ce wykonania i odbioru warstw wi��cej oraz warstwy �cieralnej z betonu asfaltowego w ramach remontu ulicy Al. J. Piłsudskiego w Łom�y na odcinku od ulicy Al. Legionów do ulicy Szosa Zambrowska (z wył�czeniem skrzy�owania z ulic� Zawadzk�). 1.2. ZAKRES STOSOWANIA ST Specyfikacja Techniczna (ST) jest stosowana jako dokument przetargowy i kontraktowy przy zlecaniu i realizacji robót wymienionych w pkt. 1.1. 1.3. ZAKRES ROBÓT OBJ�TYCH ST Ustalenia zawarte w niniejszej Specyfikacji Technicznej (ST) maj� zastosowanie przy wykonaniu:

− warstwy �cieralnej z mieszanki typu AC 11S PMB 45/80-55 KR3 grubo�ci 5cm. − warstwy wi��cej z mieszanki typu AC 16 W PMB 25/55-60 KR3 grubo�ci 8 cm.

Dokładna lokalizacja wg Dokumentacji Projektowej. 1.4. OKRE�LENIA PODSTAWOWE 1.4.1. Okre�lenia podane w niniejszej ST s� zgodne z obowi�zuj�cymi Polskimi normami i okre�leniami podanymi w ST D.M.00.00.00. „Wymagania Ogólne” . 1.5. OGÓLNE WYMAGANIA DOTYCZ�CE ROBÓT Wykonawca jest odpowiedzialny za jako�� wykonania Robót oraz za ich zgodno�� z Dokumentacj� Projektow�, ST i poleceniami In�yniera. 2. MATERIAŁY 2.1. OGÓLNE WYMAGANIA DOTYCZ�CE MATERIAŁÓW Ogólne wymagania dotycz�ce materiałów, ich pozyskiwania i składowania, podano w ST D.M.00.00.00. „Wymagania ogólne” . 2.2. RODZAJE MATERIAŁÓW 2.2.1 KRUSZYWO Do wytworzenia mieszanki na warstwy nawierzchni z betonu asfaltowego, nale�y stosowa� kruszywa mineralne zgodne z wymaganiami PN-EN 13043 i „WT-1 Kruszywa 2008” cz�� 2.


205

W tablicach nr 1 i nr 2 podano wymagane wła�ciwo�ci kruszywa naturalnego lub sztucznego stosowanego do warstwy wi��cej z betonu asfaltowego. Tablica 1. Wymagane wła�ciwo�ci kruszywa grubego do warstwy wi��cej, wyrównawczej i wzmacniaj�cej z betonu asfaltowego


Punkt WT-1

Kruszywa 2008

Wła�ciwo�ci kruszywa KR1÷KR2

KR3 ÷ KR4

KR5÷KR6

4.1.3. Uziarnienie według PN-EN 933-1 kategoria nie ni�sza ni�: GC 85/20 GC

90/20 GC 90/20

4.1.4. Tolerancja uziarnienia; odchylenia nie wi�ksze ni� według kategorii: G 20/17,5 G 20/15 G 20/15

4.1.6. Zawarto�� pyłu według PN-EN 933-1; kategoria nie wy�sza ni�: ƒ2

4.1.8. Kształt kruszywa według PN-EN 933-3 lub według PN-EN 933-4; kategoria nie wy�sza ni�:

FI35 lub SI35

FI25 lub SI25

FI25 lub SI25

4.1.9. Procentowa zawarto�� ziaren o powierzchni przekruszonej i łamanej w kruszywie grubym według PN-EN 933-5; kategoria nie ni�sza ni�:

C Deklarowana

C 90/1 C 95/1

4.2.2.

Odporno�� kruszywa na rozdrabnianie według normy PN-EN 10972, rozdział 5; kategoria co najmniej:

• grupa kruszyw A (tablica 8.1.) • grupa kruszyw B (tablica 8.1.)

LA30

LA35 LA30 LA35

LA25 LA30

4.3.1. G�sto�� ziaren według PN-EN 1097-6, rozdz. 7,8 lub 9: deklarowana przez producenta

4.3.3. G�sto�� nasypowa według normy PN-EN 1097-3: deklarowana przez producenta

4.4.1. Nasi�kliwo�� według PN-EN 1097-6, zał�cznik B; kategoria nie wy�sza ni�: W cm0,5a)

4.4.2. Mrozoodporno�� według PN-EN 1367-1; kategoria nie wy�sza ni�: F1

4.4.5. „Zgorzel słoneczna” bazaltu według PN-EN 1367-3, wymagana kategoria: SBLA

4.5.2. Skład chemiczny-uproszczony opis petrograficzny według PN-EN 932-3: deklarowany przez producenta

4.5.3. Grube zanieczyszczenia lekkie według PN-EN 1744-1 p. 14.2, kategoria nie wy�sza ni�: mLPC 0,1

4.6.1. Rozpad krzemianowy �u�la wielkopiecowego chłodzonego powietrzem według PN-EN 1744-1, p. 19.1:


4.6.2. Rozpad �elazowy �u�la wielkopiecowego chłodzonego powietrzem według PN-EN 1744-1, p. 19.2:


4.6.3. Stało�� obj�to�ci kruszywa z �u�la stalowniczego według PN-EN 1744-1, p. 19.3; kategoria nie V 3,5


206

wy�sza ni�:

a) Je�eli nasi�kliwo�� jest wi�ksza, nale�y bada� mrozoodporno�� według p. 4.4.2.

Tablica 2. Wymagane wła�ciwo�ci kruszywa drobnego lub o ci�głym uziarnieniu do warstwy wi��cej, wyrównawczej i wzmacniaj�cej z betonu asfaltowego


Punkt WT-1

Kruszywa 2008


KR3÷KR4

KR5÷KR6

4.1.3 Uziarnienie według PN-EN 933-1 wymagana kategoria: GF85

4.1.5. Tolerancja uziarnienia; odchylenia nie wi�ksze ni� według kategorii: GTCNR GTC20 GTC20

4.1.6. Zawarto�� pyłu według PN-EN 933-1; kategoria nie wy�sza ni�: f16



EcsDeklarowa

na Ecs30 Ecs30

4.3.1. G�sto�� ziaren według PN-EN 1097-6, rozdz. 7, 8 lub 9 deklarowana przez producenta


W tablicach nr 3 i nr 4 podano wymagane wła�ciwo�ci kruszywa naturalnego lub sztucznego stosowanego do warstwy �cieralnej z betonu asfaltowego. Tabela 3. Wymagane wła�ciwo�ci kruszywa grubego do warstwy �cieralnej z betonu asfaltowego


Punkt WT-1

Kruszywa 2008


KR3÷KR4

KR5÷KR6

4.1.3. Uziarnienie według PN-EN 933-1 kategoria nie ni�sza ni�: GC 85/20

GC 90/15

GC 90/15

4.1.4. Tolerancja uziarnienia; odchylenia nie wi�ksze ni� według kategorii: G 20/15 G 25/15 G 25/15

4.1.6. Zawarto�� pyłu według PN-EN 933-1; kategoria nie wy�sza ni�:

ƒ2

4.1.8. Kształt kruszywa według PN-EN 933-3 lub według PN-EN 933-4; kategoria nie wy�sza ni�:

FI25

lub SI25 FI20 lub SI20

FI20 lub SI20

4.1.9. Procentowa zawarto�� ziaren o powierzchni przekruszonej i łamanej w kruszywie grubym według PN-EN 933-5; kategoria nie ni�sza ni�:

C Deklarowana

C 95,/1 C 95/1


207

4.2.2.

Odporno�� kruszywa na rozdrabnianie według normy PN-EN 1097-2, rozdział 5; kategoria nie ni�sza ni�:

• grupa kruszyw A (tablica 8.1.) • grupa kruszyw B (tablica 8.1.)

LA25 LA30

LA25 LA30

LA20 LA25

4.2.3. Odporno�� na polerowanie kruszywa według PN-EN 1097-8, kategoria nie ni�sza ni�:

PSVDeklaro

wane PSV50 PSV50

4.3.1. G�sto�� ziaren według PN-EN 1097-6, rozdz. 7, 8 lub 9: deklarowana przez producenta

4.3.3. G�sto�� nasypowa według normy PN-EN 1097-3: deklarowana przez producenta

4.4.1. Nasi�kliwo�� według PN-EN 1097-6, zał�cznik B; kategoria nie wy�sza ni�: W cm0,5

4.4.2. Mrozoodporno�� według PN-EN 1367-1; zał�cznik B, w 1% NaCl, kategoria nie wy�sza ni�:

FNaCl 7

4.4.5. „Zgorzel słoneczna” bazaltu według PN-EN 1367-3, wymagana kategoria: SBLA

4.5.2. Skład chemiczny-uproszczony opis petrograficzny według PN-EN 932-3: deklarowany przez producenta

4.5.3. Grube zanieczyszczenia lekkie według PN-EN 1744-1 p. 14.2, kategoria nie wy�sza ni�: mLPC 0,1

4.6.1. Rozpad krzemianowy �u�la wielkopiecowego chłodzonego powietrzem według PN-EN 1744-1, p. 19.1:


4.6.2. Rozpad �elazowy �u�la wielkopiecowego chłodzonego powietrzem według PN-EN 1744-1, p. 19.2:


4.6.3. Stało�� obj�to�ci kruszywa z �u�la stalowniczego według PN-EN 1744-1, p. 19.3; kategoria nie wy�sza ni�:

V 3,5

a) Je�eli nasi�kliwo�� jest wi�ksza, nale�y bada� mrozoodporno�� według p. 4.4.2.

Tabela 4 Wymagane wła�ciwo�ci kruszywa drobnego lub o ci�głym uziarnieniu do warstwy �cieralnej z betonu asfaltowego


Punkt WT-1

Kruszywa 2008


KR3÷KR4

KR5÷KR6

4.1.3 Uziarnienie według PN-EN 933-1 wymagana kategoria: GF85

4.1.5. Tolerancja uziarnienia; odchylenie nie wi�ksze ni� według kategorii: GTCNR GTC20 GTC20

4.1.6. Zawarto�� pyłu według PN-EN 933-1; kategoria nie wy�sza ni�: f16



208


EcsDeklarow

ana Ecs30 Ecs30

4.3.1. G�sto�� ziaren według PN-EN 1097-6, rozdz. 7, 8 lub 9 deklarowana przez producenta


Grysy bazaltowe nie powinny wykazywa� oznak zgorzeli słonecznej i zmian natury chemicznej – wymagane badanie kruszywa pod k�tem wyst�powania zgorzeli. Badanie zgorzeli przeprowadza si� metod� gotowania zgodnie z metod� okre�lon� w PN-EN 1367-03. Do badania zgorzeli mo�na stosowa� inne metody, zaakceptowane przez In�yniera. 2.2.2. Asfalt Nale�y stosowa� elastomeroasfalt PMB 25/55-60, PMB 45/80-55 wg PN-EN 14023.

W zale�no�ci od rodzaju warstwy i kategorii ruchu nale�y stosowa� asfalty podane w tablicy 5 i

6.

Tabela5. Wymagania dotycz�ce asfaltów modyfikowanych polimerami (PMB) wg PN-EN 14023

Gatunek asfaltu modyfikowanego polimerami (PMB)

25/55-60 45/80-55 45/80-65

Wymagania podstawowe

Wła�ciwo��

Metoda badania

Jednostka wym

aganie

klasa

wymaganie

klasa

wymaganie

klasa

Konsystencja w po�rednich temperaturach eksploatacyjnych

Penetracja w 25oC PN-EN

1426 0,1 mm

25-55 3 45-80 4 45-80

4

Konsystencja w wysokich temperaturach eksploatacyjnych

Temperatura mi�knienia PN-EN

1427 oC � 60 6 �55 7 �65

5

Siła rozci�gania (mała pr�dko�� rozci�gania)

PN-EN 13589 PN-EN 13703

J/cm2 � 1 w

5oC

4 �1 w 5oC 4 �2 w

5oC

3

Kohezja Siła rozci�gania

w 5°C (du�a pr�dko��

PN-EN 13587 PN-EN

J/cm2

NPDa 0 NPDa 0 NPDa 0


209

rozci�gania) 13703

Wahadło Vialit (metoda uderzenia)

PN-EN 13588

J/cm2 NPDa 0 NPDa 0 NPDa 0

Zmiana masy % � 0,5 3 � 0,5 3 � 0,5 3 Pozostała penetracja

PN-EN 1426 % � 60 7 � 60 7 � 60 7

Stało�� konsystencji (odporno�� na starzenie wg PN-EN 12607-1 lub 12670-3)

Wzrost temperatury mi�knienia

PN-EN 1427

oC � 8 2 � 8 2 � 8 2

Inne wła�ciwo�ci

Temperatura zapłonu

PN-EN ISO 2592

oC � 235 3 � 235 3 � 235 3

Temperatura łamliwo�ci

PN-EN 12593

oC � -10 5 � -12 6 � -15 7


� 50 5 � 50 5 � 70 3


PN-EN 13398 %


Zakres plastyczno�ci

Punkt 5.1.9.

oC TBRb 1 TBRb 1 TBRb 1

Stabilno�� magazynowania. Ró�nica temperatur mi�knienia

PN-EN 13399 PN-EN 1427

oC � 5 2 � 5 2 � 5 2

Stabilno�� magazynowania. Ró�nica penetracji.

PN-EN 13399 PN-EN 1426

0,1 mm NPDa 0 NPDa 0 NPDa 0

Spadek temperatury mi�knienia po starzeniu wg EN 12607-1 lub -3

PN-EN 12607-1, PN-EN 1427

oC TBRb 1 TBRb 1 TBRb 1

Wymagania dodatkowe

Nawrót spr��ysty w 25°C po starzeniu wg PN-EN 12607-1 lub -3

PN-EN 12607-1, PN-EN 13398

% � 50 4 � 50 4 � 60 3


210

Nawrót spr��ysty w 10°C po starzeniu PN-EN 12607-1 lub -3


a NPD – No Performance Determined (wła�ciwo�� U�ytkowa nie okre�lana) b TBR – To Be Reported (do zadeklarowania)

2.2.3. Wypełniacz Jako wypełniacz nale�y stosowa� wypełniacz zgodny z wymaganiami PN-EN 13043 i WT-1 Kruszywa 2008” cz��2. W tablicy nr 6 podano wymagane wła�ciwo�ci wypełniacza do warstwy wi��cej, natomiast w tablicy 7 podano wymagane wła�ciwo�ci wypełniacza do warstwy �cieralnej z betonu asfaltowego. Tablica. 6. Wymagane wła�ciwo�ci wypełniacza do warstwy wi��cej z betonu asfaltowego


Punkt WT-1

Kruszywa 2008

Wła�ciwo�ci wypełniacza KR1÷KR2

KR3÷ KR4

KR5÷KR6




5.3.2. G�sto�� ziaren według PN-EN 1097-7 deklarowana przez producenta


V28/45

5.4.2. Przyrost temperatury mi�knienia według PN-EN 13179-1, wymagana kategoria: R&B 8/25


5.5.3. Zawarto�� CaCO3 w wypełniaczu wapiennym według PN-EN 196-21 kategoria nie ni�sza ni�: CC70

5.5.4. Zawarto�� wodorotlenku wapnia w wypełniaczu mieszanym, wymagana kategoria: Ka10, K a Deklarowana



211

Tablica 7. Wymagane wła�ciwo�ci wypełniacza do warstwy �cieralnej z betonu asfaltowego


Punkt WT-1

Kruszywa 2008

Wła�ciwo�ci wypełniacza KR1-KR2

KR3-KR4

KR5-KR6




5.3.2. G�sto�� ziaren według PN-EN 1097-7 deklarowana przez producenta


V28/45

5.4.2. Przyrost temperatury mi�knienia według PN-EN 13179-1, wymagana kategoria: R&B 8/25


5.5.3. Zawarto�� CaCO3 w wypełniaczu wapiennym według PN-EN 196-21 kategoria nie ni�sza ni�: CC70

5.5.4. Zawarto�� wodorotlenku wapnia w wypełniaczu mieszanym, wymagana kategoria: Ka20, Ka10, K a Deklarowana


Zawarto�� w�glanu wapnia CaCO3 w skale stanowi�cej surowiec do produkcji wypełniacza powinna by� nie mniejsza ni�70%. 2.2.5. �rodek adhezyjny Nale�y stosowa� �rodki adhezyjne zgodnie z pkt. 2.6 SST D.05.03.13. 2.3. DOSTAWY MATERIAŁÓW Za dostawy materiałów odpowiedzialny jest Wykonawca robót zgodnie z ustaleniami okre�lonymi w ST D.M.00.00.00 „Wymagania ogólne”. Do obowi�zku Wykonawcy nale�y takie zorganizowanie dostaw materiałów do wytwarzania mieszanki, aby zapewni� nieprzerwan� prac� otaczarki w trakcie wykonywania dziennej działki roboczej. Ka�da dostawa asfaltu, kruszywa i wypełniacza musi by� zaopatrzona w deklaracj� zgodno�ci o tre�ci według PN-EN-45014:1993, wydan� przez dostawc�


212

3. SPRZ�T 3.1. OGÓLNE WYMAGANIA DOTYCZ�CE SPRZ�TU Ogólne wymagania dotycz�ce sprz�tu podano w ST D.M.00.00.00. „Wymagania ogólne” . 3.2. SPRZ�T DO WYKONANIA NAWIERZCHNI Z BETONU ASFALTOWEGO U�ywany sprz�t powinien by� zgodny z ofert� Wykonawcy, PZJ i warunkami okre�lonymi w ST D.M.00.00.00. „Wymagania Ogólne”. Wytwórnia lub wytwórnie mieszanek mineralno-bitumicznych powinny posiada� certyfikat zakładowe kontroli produkcji wydany przez jednostk� certyfikuj�c�, by� w pełni zautomatyzowane, z rejestrem komputerowym daj�cym mo�liwo�� kontroli w ka�dym etapie cyklu technologicznego, zapewniaj�ce ł�czn� ci�gł� produkcj� i dostaw� MMA na budow� w ilo�ci min. 100 Mg/godz. Wszystkie urz�dzenia pomiarowe powinny posiada� aktualne �wiadectwo uwierzytelnienia. Wykonawca ma obowi�zek przedstawi� In�ynierowi �wiadectwo dopuszczenia Wytwórni do produkcji wydane przez Inspekcj� Sanitarn� i władze ochrony �rodowiska. Układarka mechaniczna o wydajno�ci skorelowanej z wydajno�ci� wytwórni, z automatycznym sterowaniem, pozwalaj�cym na uło�enie warstwy z zało�on� grubo�ci� oraz szeroko�ci�, oraz z podgrzewan� płyt� wibracyjn� do wst�pnego zag�szczania. Walce stalowe , kombinowane z wibracj�, �rednie i ci��kie. Cysterna na wod�. Sprz�t drobny pomocniczy. 4. TRANSPORT 4.1. OGÓLNE WYMAGANIA DOTYCZ�CE TRANSPORTU Ogólne wymagania dotycz�ce transportu podano w ST D.M.00.00.00. „Wymagania ogólne” . 4.2. TRANSPORT MATERIAŁÓW 4.2.1. Polimeroasfalt Polimeroasfalt nale�y przewozi� zgodnie z zasadami podanymi w TWT-PAD 2003 IBDiM oraz w aprobacie technicznej. 4.2.2. Wypełniacz Wypełniacz luzem nale�y przewozi� w cysternach przystosowanych do przewozu materiałów sypkich, umo�liwiaj�cych rozładunek pneumatyczny. Wypełniacz workowany mo�na przewozi� dowolnymi �rodkami transportu w sposób zabezpieczony przed zawilgoceniem. 4.2.3. Kruszywo Kruszywo mo�na przewozi� dowolnymi �rodkami transportu w sposób zabezpieczony przed zawilgoceniem, zanieczyszczeniem i zmieszaniem z innymi asortymentami materiałów.


213

4.2.4. Mieszanka mineralno-asfaltowa Do transportu mieszanki przewiduje si� samochody samowyładowcze posiadaj�ce pokrowce brezentowe zapewniaj�ce utrzymanie odpowiedniej temperatury transportowanej mieszanki. Ładowno�� i ilo�� rodków transportowych powinna by� tak dobrana aby zapewni� ci�gł� prac� układarki a jednocze�nie nie dopu�ci� do zbyt długiego przestoju przed wyładowaniem i wbudowaniem mieszanki asfaltowej. Transport powinien by� zorganizowany w taki sposób aby nie dopu�ci� do spadków temperatury przewo�onej mieszanki z wytwórni do miejsca wbudowania poni�ej 10% temperatury wyj�ciowej. Powierzchnia wewn�trzna skrzyni samochodów przed załadunkiem musi by� spryskana �rodkami zapobiegaj�cymi przyklejaniu si� mieszanki. Skrzynie samochodów wywrotek musz� by� dostosowane do współpracy z układark� w czasie rozładunku, kiedy układarka pcha przed sob� samochód. 5. WYKONANIE ROBÓT 5.1. OGÓLNE ZASADY WYKONANIA ROBÓT Ogólne zasady wykonania Robót podano w ST D.M.00.00.00. „Wymagania ogólne” . 5.2. PROJEKTOWANIE MIESZANKI MINERALNO – ASFALTOWEJ Recept� MMA nale�y wykona� przed rozpocz�ciem produkcji mieszanki oraz przy ka�dej zmianie dostawcy lub zło�a materiału jak równie� po stwierdzeniu w trakcie bada kontrolnych zmiany cech produkowanej mieszanki. In�ynier mo�e równie� za��da� ponownego zaprojektowania składu mieszanki w wypadku w�tpliwo�ci, co do prawidłowo�ci sposobu jej ustalenia. Projektowanie składu betonu asfaltowego i wła�ciwo�ci zaprojektowanej mieszanki mineralno-asfaltowej nale�y wykona� zgodnie z „WT-2 Nawierzchnie asfaltowe 2008”: Do betonu asfaltowego do warstwy wi��cej nale�y stosowa� kruszywa i lepiszcza podane w tablicy 8 Tablica 8 Materiały do betonu asfaltowego do warstwy wi��cej i wyrównawczej KR 3 (projektowanie empiryczne lub funkcjonalne)

Kategoria ruchu Materiał

KR1÷ KR2 KR3 ÷ KR4 KR5 ÷ KR6 Mieszanka mineralno-asfaltowa lub granulat asfaltowy o wymiarze D, [mm]

11b) 16 16 22

16 22

Lepiszcza asfaltowe a) 50/70 35/50, 50/70, PMB 25/55-60

35/50, PMB 25/55-60

Kruszywa mineralne Tablice 2.1., 2.2, 2.3 WT-1 Kruszywa 2008, Cz��2

a) na podstawie aprobat technicznych mog� by� stosowane tak�e inne lepiszcza nienormowe b) dopuszcza si� AC 11 do warstwy wyrównawczej do kategorii ruchu KR3 – KR6


214

Do betonu asfaltowego do warstwy �cieralnej nawierzchni obci��onych ruchem KR3 nale�y stosowa� kruszywa i lepiszcza podane w tablicy 9. Tablica 9 Materiały do betonu asfaltowego do warstwy �cieralnej

Kategoria ruchu Materiał KR1÷ KR2 KR3 ÷ KR4

Mieszanka mineralno-asfaltowa lub granulat asfaltowy o wymiarze D, [mm]

5 8 11 8 11

Lepiszcza asfaltowe a) 50/70b), 70/100, PMB 45/80-55, PMB 45/80-65

50/70b), PMB 45/80-55, PMB 45/80-65

Kruszywa mineralne Tablice 3.1., 3.2, 3.3 WT-1 Kruszywa 2008, Cz��2 a) na podstawie aprobat technicznych mog� by� stosowane tak�e inne lepiszcza nienormowe b) nie zaleca si� do stosowania w regionach, gdzie spodziewana minimalna temperatura nawierzchni wynosi poni�ej -28oC (region północno – wschodni i tereny podgórskie) 5.2.1. Projektowanie mieszanki mineralnej Zalecane uziarnienie mieszanki mineralnej oraz zawarto�� lepiszcza w betonie asfaltowym do warstwy wi��cej, projektowane metod� empiryczna podano w tablicy nr 10 Tablica 10 Uziarnienie mieszanki mineralnej oraz zawarto�� lepiszcza do betonu asfaltowego do warstwy wi��cej i wyrównawczej (projektowanie empiryczne)

Przesiew, [% (m/m)] Wła�ciwo�� AC 11 W

KR1÷ KR2 AC 16 W

KR1÷ KR2 AC 16 W

KR3 ÷ KR6 AC 22 W

KR3 ÷ KR6 Wymiar sita #, [mm]: od do od do od do od do 31,5 - - - - - - 100 - 22,4 - - 100 - 100 - 90 100 16 100 - 90 100 90 100 65 80 11,2 90 100 65 80 65 80 - - 8 60 80 - - - - - - 2 30 50 25 40 25 30 25 33 0,125 5 18 5 15 5 10 5 10 0,063 3,0 8,0 3,0 8,0 3,0 7,0 3,0 7,0 Zawarto�� lepiszcza, wzór (2) Bmin 4,6 Bmin 4,4 Bmin 4,4 Bmin 4,2

Zalecane uziarnienie mieszanki mineralnej oraz zawarto�� lepiszcza w betonie asfaltowym do warstwy �cieralnej podano w tablicy nr 11


215

Tablica 11 Uziarnienie mieszanki mineralnej oraz zawarto�� lepiszcza do betonu asfaltowego do warstwy �cieralnej, KR3-KR4

Przesiew, [% (m/m)] Wła�ciwo�� AC 8 S AC 11 S

Wymiar sita #, [mm]: od do od do 16 - - 100 - 11,2 100 - 90 100 8 90 100 70 85 5,6 70 85 - - 2 45 60 45 55 0,125 8 20 8 22 0,063 6,0 12,0 6,0 12,0 Zawarto�� lepiszcza, wzór (2)

Bmin

6,4

Bmin 6,2 5.2.2. Projektowanie ilo�ci lepiszcza W celu ustalenia ilo�ci lepiszcza w projektowanej mieszance betonu asfaltowego nale�y:

− wykona� 5 serii próbek wg metody Marshalla (po 3 próbki w ka�dej) z zaprojektowanej mieszanki mineralnej z ró�n� zawarto�ci� lepiszcza (zaprojektowana oraz co ±0,3%);

− próbki powinny by� zag�szczane w jednakowej temperaturze, podanej w Aprobacie Technicznej przez producenta asfaltu, stosuj�c po 75 uderze na ka�d� stron� próbki ,

− dla BA nale�y oznaczy� parametry zgodne z wymaganiami punktu 5.2. i na podstawie tych wyników wst�pnie ustali� optymaln� ilo�� lepiszcza;

Przy odchyleniach w zawarto�ci lepiszcza ±0,3%, w stosunku do optymalnej ilo�ci wszystkie parametry mieszanki mineralno-bitumicznej musz� spełnia� wymagania zawarte w p.5.2. Wykonawca ma obowi�zek opracowania recepty laboratoryjnej i przedstawienia jej do zatwierdzenia In�ynierowi, co najmniej 30 dni przed planowanym wykonaniem odcinka próbnego. 5.2.3. Wymagania dla zaprojektowanej mieszanki mineralno-asfaltowej Beton asfaltowy do warstwy wi��cej powinien spełnia� wymagania podane w tablicy nr 12 Tablica 12 Wymagane wła�ciwo�ci betonu asfaltowego do warstw wi��cej i wyrównawczej, KR3 ÷ KR4 (projektowanie empiryczne)

Wymiar mieszanki

Wła�ciwo��

Warunki

zag�szczania wg PN-EN 13108-20

Metoda i warunki badania AC 11 W

AC 16 W


C.1.2. ubijanie, 2x75 uderze PN-EN 12697-8, p. 4 V min4,0

V max7,0

V min4,0 V max7,0


216


C.1.20. wałowanie P38 – P100

PN-EN 12697-22 mat. B w powietrzu PN-EN 13108-20 D.1.6, 60°C, 10 000 cykli

WTSAIR

0,30

PRDAIR

5,0

WTSAIR

0,30

PRSAIR

5,0


C.1.1. ubijanie, 2x25 uderze

PN-EN 12697-12, przechowywanie w 40oC z jednym cyklem zamra�ania, badanie w 15oC

ITSR 80 ITSR 80

Beton asfaltowy do warstwy �cieralnej nawierzchni obci��onych ruchem KR3 ÷ KR4 powinien spełni� wymagania podane w tablicy nr 13 Tablica 13 Wymagane wła�ciwo�ci betonu asfaltowego do warstwy �cieralnej, KR3-KR4

Wymiar mieszanki

Wła�ciwo��

Warunki zag�szczenia wg PN-EN 13108-20

Metoda i warunki badania AC 5 S AC 11 S


C.1.3. ubijanie, 2x75 uderze PN-EN 12697-8, p. 4 V min2,0

V max4 V min2,0 V max4


C.1.20. wałowanie, P98 -P100

PN-EN 12697-22, metoda B w powietrzu, PN-EN 13108-20, D.1.6, 60oC, 10 000cykli

WTS AIR0,30 PRDAIR5,0

WTS AIR0,30 PRDAIR5,0


C.1.1. ubijanie, 2x25 uderze

PN-EN 12697-12, przechowywanie w 40oC z jednym cyklem zamra�ania, badanie w 15oC

ITSR 90 ITSR 90

5.3. WYTWARZANIE MIESZANEK MINERALNO – ASFALTOWYCH Wymagania dla wytwórni i produkcji mieszanki mineralno-asfaltowej zgodnie z „WT-2 Nawierzchnie asfaltowe 2008”. Mieszank� mineralno-asfaltow� nale�y wytworzy� na gor�co w otaczarce (zespole maszyn i urz�dze dozowania, podgrzewania i mieszania składników oraz przechowywania gotowej mieszanki). Kruszywo o ró�nym uziarnieniu lub pochodzeniu nale�y składowa� oddzielnie według wymiaru i chroni� przed zanieczyszczeniem. Wypełniacz nale�y przechowywa� w suchych warunkach. Dozowanie składników mieszanki mineralno-asfaltowej w otaczarkach, w tym tak�e wst�pne, powinno by� zautomatyzowane i zgodne z recept� robocz�, a urz�dzeni a do dozowania składników oraz pomiaru temperatury powinny by� okresowo sprawdzane. Kruszywo o ró�nym uziarnieniu lub pochodzeniu nale�y dodawa� odmierzone oddzielnie. Lepiszcze asfaltowe nale�y przechowywa� w zbiorniku z po�rednim systemem ogrzewania, z układem termostatowania zapewniaj�cym utrzymanie ��danej temperatury z dokładno�ci� ±

5oC. Temperatura lepiszcza asfaltowego w zbiorniku magazynowym (roboczym) nie powinna

przekracza� warto�ci, które podano w tablicy 13.


217

Tablica 13 Najwy�sza temperatura lepiszcza asfaltowego w zbiorniku magazynowym (roboczym)

Lepiszcze Rodzaj Najwy�sza temperatura [oC]

20/30 200 Asfalt drogowy 50/70 180

PMB 25/55-60 180 PMB 45/80-55 180

Polimeroasfalt drogowy

PMB 45/80-65 180 Kruszywo (ewentualnie z wypełniaczem i granulatem asfaltowym) powinno by� wysuszone i tak podgrzane, aby mieszanka mineralna uzyskała temperatur� wła�ciw� do otoczenia lepiszczem asfaltowym (ewentualnie rozdrobnienia kawałków granulatu asfaltowego).

Temperatura mieszanki mineralnej nie powinna by� wy�sza o wi�cej ni� 30oC od najwy�szej

temperatury mieszanki mineralno-asfaltowej podanej w tablicy 14. W tej tablicy najni�sza temperatura dotyczy mieszanki mineralno-asfaltowej dostarczonej na miejsce wbudowania, a najwy�sza temperatura dotyczy mieszanki mineralno-asfaltowej bezpo�rednio po wytworzeniu w wytwórni MMA. Tablica 14 Najwy�sza i najni�sza temperatura mieszanki mineralno-asfaltowej

Temperatura mieszanki [oC] Lepiszcze asfaltowe Beton asfaltowy AC Mieszanki SMA, BBTM,

PA 10/20 od 170 do 200 - 15/25 od 160 do 195 - 20/30 od 155 do 195 - 35/50 od 155 do 195 - 50/70 od 140 do 180 od 160 do 200

70/100 od 140 do 180 od 140 do 180 PMB 10/40-65 od 140 do 180 od 140 do 180 PMB 25/55-60 od 140 do 180 od 140 do 180 PMB 45/80-55 od 130 do 180 od 130 do 180 PMB 45/80-65 od 130 do180 od 130 do 180 PMB 65/105-60 od 130 do 170 od 130 do 170

Mieszanka mineralno-asfaltowa przegrzana (z oznakami niebieskiego dymu w czasie wytwarzania) oraz o temperaturze ni�szej od wymaganej powinna by� potraktowana jako odpad produkcyjny Wytwarzanie mieszanki b�dzie si� odbywa� w oparciu o recept� laboratoryjn� zatwierdzon� przez In�yniera.


218

5.3.1. Badania typu i ocena zgodno�ci 5.3.1.1. Badanie typu W celu wykazania, �e mieszanka mineralno-asfaltowa o danym składzie spełnia wszystkie wymagania zawarte w niniejszych „WT-2 Nawierzchnie asfaltowe 2008”, nale�y dla ka�dego składu mieszanki przeprowadzi� badanie typu. Badanie typu obejmuje kompletny zestaw bada lub innych procedur, okre�laj�cych przydatno�� funkcjonaln� mieszanek mineralno-asfaltowych na próbkach reprezentatywnych dla typu wyrobu. Badanie typu powinno by� przeprowadzone przy pierwszym wprowadzeniu mieszanek mineralno-asfaltowych do obrotu, w celu wykazania zgodno�ci z wymaganiami. Je�eli u�yto materiały składowe, których wła�ciwo�ci były ju� okre�lone przez dostawc� materiału na podstawie zgodno�ci z innymi dokumentami technicznymi, to wła�ciwo�ci te nie musz� by� ponownie sprawdzane pod warunkiem, �e przydatno�� tych materiałów pozostała bez zmian i nie istniej� inne przeciwwskazania. W wypadku wyrobów oznakowanych znakiem CE zgodnie odpowiednimi zharmonizowanymi specyfikacjami europejskimi mo�na zało�y�, �e maj� one wła�ciwo�ci okre�lone w oznakowaniu CE, jednak nie zwalnia to producenta z odpowiedzialno�ci za zapewnienie, �e mieszanka mineralno-asfaltowa jako cało�� spełnia odpowiednie warto�ci deklarowane. Normy Europejskie na mieszanki mineralno-asfaltowe zawieraj� ka�dorazowo pewn� liczb� wymaga odno�nie wła�ciwo�ci fizycznych i mechanicznych. Niektóre z nich s� wyra�one przez bezpo�rednie pomiary wła�ciwo�ci mechanicznych, takich jak sztywno�� lub odporno�� na deformacje, podczas gdy inne s� w formie wła�ciwo�ci zast�pczych, takich jak zawarto�� asfaltu lub zawarto�� wolnych przestrzeni. Podczas przeprowadzania procedury badani typu producent powinien dostarczy� dowód spełnienia ka�dego odpowiedniego wymagania w danym dokumencie technicznym, z którym deklaruje zgodno��. Normy wyrobów dopuszczaj� zastosowanie podej�cia grupowego w zakresie badania typu. Oznacza ono, �e w wypadku, gdy nast�piła zamiana składnika mieszanki mineralno-asfaltowej i istniej� uzasadnione przesłanki, �e dana wła�ciwo�� nie ulegnie pogorszeniu oraz przy zachowaniu tej samej wymaganej kategorii wła�ciwo�ci, to nie jest konieczne badanie tej wła�ciwo�ci w ramach badania typu. W wypadku wyboru podej�cia grupowego nale�y ograniczy� si� do korelacji pomi�dzy składami mieszanek o podobnych wła�ciwo�ciach obj�to�ciowych i identycznych składach, z wyj�tkiem rodzaju lepiszcza. W takim wypadku mo�na przyj��, �e twardsze lepiszcza zapewni� odporno�� na deformacje i sztywno�� mieszanki, co najmniej tak dobr�, jak z bardziej mi�kkimi asfaltami. Na przykład beton asfaltowy z asfaltem 70/100 spełnia odpowiednie wymagania odporno�ci na deformacje trwałe. Zmiana wył�cznie lepiszcza na twardsze, takie jak 50/70 nie b�dzie niekorzystnie wpływała na t� wła�ciwo��. W takim wypadku nie s� konieczne dodatkowe badania tej wła�ciwo�ci przy wymaganej tej samej kategorii wła�ciwo�ci. Wymagane jest równie� przeprowadzenie procedury badania typu, jako cz��ci Zakładowej kontroli produkcji wg PN-EN 13108-21, p. 4.1, z cz�sto�ci� przynajmniej raz na pi�� lat, celem wykazania ci�głej zgodno�ci. 5.3.1.2. Okres wa�no�ci Sprawozdanie z badania typu zachowuje wa�no�� dla okre�lonego składu mieszanki do wyst�pienia zmiany materiałów składowych, ale nie dłu�ej, ni� przez okres trzech lat. Badanie typu powinno by� powtórzone w wypadku:


219

− upływu trzech lat, − zmiany zło�a kruszywa, − zmiany rodzaju kruszywa (typu petrograficznego), − zmiany kategorii kruszywa grubego, jak zdefiniowano w PN-EN 13043, jednej z

nast�puj�cych − wła�ciwo�ci: kształtu, udziału ziaren cz��ciowo przekruszonych, odporno�ci na

rozdrabnianie, − odporno�ci na �cieranie lub kanciasto�ci kruszywa drobnego, zmiany g�sto�ci ziaren

(�rednia wa�ona) o wi�cej ni� 0,05 Mg/m3,

− zmiany rodzaju lepiszcza, zmiany typu mineralogicznego wypełniacza, − przekroczenia granicy zakresu zawarto�ci granulatu asfaltowego.

5.3.1.3. Sprawozdanie Sprawozdanie z badania typu powinno stanowi� cz�� deklaracji zgodno�ci producenta, powinno zawiera� wymagane informacje wymienione poni�ej oraz powinno by� przedstawiane razem z odpowiednimi �wiadectwami bada. Sprawozdanie powinno zawiera�: a) informacje ogólne:

− nazw� i adres producenta mieszanki mineralno-asfaltowej; − dat� wydania; − nazw� wytwórni produkuj�cej mieszank� mineralno-asfaltowa; − okre�lenie typu mieszanki i kategorii, z którymi jest deklarowana zgodno��; − zestawienie metod przygotowania próbek oraz metod i warunków badania

poszczególnych wła�ciwo�ci, b) informacje o składnikach:

ka�dy wymiar kruszywa �ródło i rodzaj lepiszcze typ i rodzaj wypełniacz �ródło i rodzaj dodatki �ródło i rodzaj destrukt asfaltowy o�wiadczenie o dopuszczalnym zakresie wła�ciwo�ci i

metodach kontroli wszystkie składniki wyniki bada zgodnie z podanym zestawieniem (tablica 24)

c) informacje o mieszance mineralno-asfaltowej: − skład mieszanki podany jako wej�ciowy skład (w wypadku walidacji w laboratorium)

lub wyj�ciowy skład (w wypadku walidacji produkcji); − wyniki bada zgodnie z podanym zestawieniem (tablica 16).

Tablica 15 zawiera wszystkie wła�ciwo�ci sprawdzane w badaniu typu. Zestaw bada danej mieszanki powinien uwzgl�dnia� metod� projektowania (beton asfaltowy), rodzaj warstwy, przeznaczenie i kategori� ruchu. Tablica 15 Rodzaj i liczba bada� składników mieszanki mineralno-asfaltowej


220

Składnik Wła�ciwo�� Metoda badania Liczba bada

Uziarnienie PN-EN 933-1 1 na frakcj� Kruszywo

(PN-EN 13043) G�sto�� PN-EN 1097-6 1 na

frakcj� Penetracja lub temperatura mi�knienia

PN-EN 1426 lub PN-EN 1427 1 Lepiszcze (PN-EN

12591, PN-EN 13924, PN-EN 14023) Nawrót spr��ysty b) PN-EN 13398 1

Uziarnienie PN-EN 933-10 1 Wypełniacz (PN-EN 13043) G�sto�� PN-EN 1097-7 1 Dodatki Typ

Uziarnienie PN-EN 12697-2 1 Zawarto�� lepiszcza PN-EN 12697-1 1

Penetracja odzyskanego lepiszcza


1

Temperatura mi�knienia odzyskanego lepiszcza


1

Granulat asfaltowy a) (PN-EN 13108-8)

G�sto�� PN-EN 12697-5 1 a) sprawdzane wła�ciwo�ci powinny by� odpowiednie do procentowego dodatku; przy małym procentowym dodatku stosuje si� minimum wymaga b) dotyczy jedynie lepiszczy według PN-EN 14023 Tablica 16 Rodzaj i liczba bada� mieszanek mineralno-asfaltowych

Wła�ciwo�� Metoda badania AC AC WM

S

BBTM

SMA MA P

A

Zawarto�� lepiszcza (obowi�zkowa)

PN-EN 12697-1 PN-EN 12697-39 1 1 1 1 1 1

Uziarnienie (obowi�zkowa) PN-EN 12697-2 1 1 1 1 1 1


PN-EN 12697-8 G�sto�� obj�to�ciowa wg PN-EN 12697-6, metoda B, w stanie nasyconym powierzchniowo suchym. G�sto�� wg PN-EN 126975, metoda A, w wodzie

1 1 1 1 - 1

Zawarto�� wolnych przestrzeni ł�cznie z VFB i VMA przy wymaganej zawarto�ci wolnych

PN-EN 12697-8 G�sto�� obj�to�ciowa wg PN-EN 12697-6, metoda C, w stanie

- - 1 - - 1


221

przestrzeni 7% < Vmax < 10% (obowi�zkowa)

uszczelnienia powierzchniowego. G�sto�� wg PN-EN 12697-5, metoda A, w wodzie


PN-EN 12697-8 G�sto�� obj�to�ciowa wg PN-EN 12697-6, metoda D, na podstawie wymiarów geometrycznych. G�sto�� wg PN-EN 12697-5, metoda A, w wodzie

- - - - - 1

Wra�liwo�� na działanie wody (powi�zana funkcjonalnie)

PN-EN 12697-12 1 1 1 1 - 1

Spływno�� lepiszcza (powi�zana funkcjonalnie)

PN-EN 12697-18 - - - 1 - 1

Odporno�� na deformacje trwałe (powi�zana funkcjonalnie), dotyczy betonu asfaltowego zaprojektowanego do maksymalnego obci��enia osi poni�ej 130 kN

PN-EN 12697-22, mały aparat, metoda B w powietrzu, przy wymaganej temperaturze

1 1 - 1 - -

Deformacja trwała (powi�zana funkcjonalnie), dotyczy wymaganej warto�ci maksymalnego zagł�bienia trzpienia wi�kszej ni� 2,5 mm

PN-EN 12697-20 drobne kruszywo D � 11,2 mm

- - - - 1 -

Sztywno�� (funkcjonalna) PN-EN 12697-26 1 1 - - - - Zm�czenie (funkcjonalna) do nawierzchni zaprojektowanych wg kryterium opartym na czteropunktowym zginaniu

PN-EN 12697-24, Zał�cznik D

1

1

-

-

-

-

Odporno�� na paliwo (powi�zana funkcjonalnie)

PN-EN 12697-43 1 - 1 1 1 1

Odporno�� na �rodki odladzaj�ce (powi�zana funkcjonalnie)

PN-EN 12697-41 1 - 1 1 1 1

Ubytek ziaren (powi�zana PN-EN 12697-17 - - - - - 1


222

funkcjonalnie)

5.3.1.4. Próba technologiczna i odcinek próbny Ustalony skład wej�ciowy mieszanki mineralno-asfaltowej powinien przed ostatecznym zastosowaniem zosta� sprawdzony w warunkach budowy, poprzez wykonanie próby technologicznej lub odcinka próbnego. Próba technologiczna ma na celu sprawdzenie zgodno�ci wła�ciwo�ci wyprodukowanej mieszanki mineralno-asfaltowej z recept�. Odcinek próbny o długo�ci, co najmniej 50 m powinien by� wykonany przez Wykonawc� w warunkach zbli�onych do warunków budowy w celu sprawdzenia sprz�tu i uzyskiwanych parametrów technicznych robót okre�lonych w dokumentacji projektowej. 5.3.1.5. Zakładowa kontrola produkcji Nale�y prowadzi� Zakładow� kontrol� produkcji -(ZKP) zgodnie z PN-EN 13108-21. W ramach Zakładowej kontroli produkcji nale�y sprawdza� produkcyjny poziom zgodno�ci metod� pojedynczych wyników, zgodnie z punktem A.3 Zał�cznika A do normy PN-EN 13108-21. Oznaczenie produkcyjnego poziomu zgodno�ci jest miar� ogólnego stanu nadzorowania procesu produkcyjnego i polega w uproszczeniu na analizowaniu ostatnich 32 wyników dla wszystkich typów wyrobu. W analizie wynik klasyfikowany jest jako niezgodny, je�eli którykolwiek z sze�ciu wyszczególnionych parametrów jest poza zakresem tolerancji podanym w tablicy 17. Odchylenia te zawieraj� poprawk� ze wzgl�du na dokładno�� pobierania próbek i przebieg bada. Tablica 17 Odchylenia stosowane w ocenie zgodno�ci produkcji mieszanki mineralno-asfaltowej z dokumentacj� projektow�

Dopuszczalne odchylenie pojedynczej próbki od zało�onego składu [%]

Dopuszczalne odchylenie �rednie od zało�onego

składu [%] Przechodzi przez sito Mieszanki

drobnoziarniste Mieszanki

gruboziarniste Mieszanki

drobnoziarniste

Mieszanki gruboziarni

ste D -8 ÷ +5 -9 ÷ +5 ±4 ±5 D/2 lub sito charakterystyczne dla kruszywa grubego ±7 ±9 ±4 ±4

2 mm ±6 ±7 ±3 ±3 Sito charakterystyczne dla kruszywa drobnego ±4 ±5 ±2 ±2

0,063 mm ±2 ±3 ± 1 ±2 Zawarto�� rozpuszczalnego lepiszcza ±0,5 ±0,6 ±0,3 ±0,3

Dla ka�dego wyniku badania nale�y obliczy� odchylenie �rednie od wymaganej warto�ci nast�puj�cych parametrów: przesiew przez sita D, D/2 lub sito charakterystyczne dla kruszywa grubego, 2 mm, 0,063 mm oraz zawarto�� rozpuszczonego lepiszcza. W odniesieniu do wszystkich mieszanek, krocz�ca bie��ca warto�� rednia z odchyle ka�dego z tych parametrów powinna by� zachowywana z ostatnich 32 analiz. Je�eli �rednie odchylenia przekraczaj� odpowiednie warto�ci (tablica 26), to wyrób jest


223

niezgodny z wymaganiami i nale�y podj�� stosowne działania koryguj�ce. Produkcyjny poziom zgodno�ci, okre�lony na podstawie ilo�ci niezgodnych wyników, który podano w tablicy 18, powinien by� oznaczony jako ni�szy o jeden poziom tak długo, jak �rednie odchylenie b�dzie ni�sze ni� tolerancja. Tablica 18 Okre�lenie produkcyjnego poziomu zgodno�ci wytwórni

Pojedyncze wyniki Liczba wyników niezgodnych, spo�ród

ostatnich 32 bada Produkcyjny poziom zgodno�ci (PPZ)

od 0 do 2 A od 3 do 6 B

>6 C W tablicy 19 przedstawiono minimaln� cz�sto�� bada gotowej mieszanki mineralno-asfaltowej w ramach Zakładowej kontroli produkcji kategorii Y i Z. Tablica 19 Minimalna czsto�� bada� w ramach Zakładowej kontroli produkcji kategorii Y i Z wg Zał�cznika A, PN-EN 13108-21

Cz�sto�� bada gotowego wyrobu, w zale�no�ci od poziomu PPZ, co Mieszanka mineralno--

asfaltowa Kategoria PPZ A PPZB PPZC

Mieszanki gruboziarniste Z 2000 t 1000 t 500 t

Mieszanki drobnoziarniste Y 1000 t 500 t 250 t

Dodatkowe badania wła�ciwo�ci mieszanek asfaltowych nale�y przeprowadzi� zgodnie z PN-EN 13108-21, Zał�cznik D. W tablicy 20 podano kategorie i wynikaj�c� z nich cz�sto�� bada. Tablica 20 Minimalna czsto�� bada� dodatkowych w ramach Zakładowej kontroli produkcji wg Zał�cznika D, PN-EN 13108-21

Mieszanka mineralno-asfaltowa Poziom PPZ Cz�sto�� badania, co

Mieszanki gruboziarniste B 5000 t

Mieszanki drobnoziarniste C 3000 t We wszystkich wypadkach próbki do bada powinny zosta� przygotowane w taki sam sposób, jak przygotowane zostały próbki U�yte we wst�pnej walidacji badania typu danej mieszanki. W szczególno�ci powinna zosta� u�yta ta sama metoda zag�szczania próbek. We wszystkich wypadkach nale�y zastosowa� jednakow� procedur� badawcz� zgodn� z t�, jaka była wykorzystana do wst�pnej walidacji badania typu. W tablicy 21 przedstawiono zakres bada dodatkowych w ramach Zakładowej kontroli produkcji.


224

Tabela 21 Zakres bada� dodatkowych w ramach Zakładowej kontroli produkcji wg Zał�cznika D, PN-EN 13108-21

Typ mieszanki według PN-EN 13108 Wła�ciwo�� Metoda

badania AC, BBTM, SMA, PA

Zawarto�� wolnych przestrzeni, [%(v/v)] PN-EN 12697-8 +

Gdy jest U�ywany destrukt asfaltowy, badania wła�ciwo�ci odzyskanego lepiszcza

PN-EN 12697-3 PN-EN 12697-4 PN-EN 1426 PN-EN 1427

+

Badanie twardo�ci (penetracji) na próbkach sze�ciennych

PN-EN 12697-20 -

5.3.1.6. Deklaracje zgodno�ci i oznakowanie CE Certyfikat i deklaracje zgodno�ci W wypadku systemu 2+: Je�eli zgodno�� z warunkami tego zał�cznika jest osi�gni�ta, jednostka notyfikowana wystawiła certyfikat wspomniany poni�ej, producent lub jego przedstawiciel ustanowiony w EOG powinien przygotowa� i zachowa� deklaracj� zgodno�ci, która upowa�nia producenta do umieszczenia znaku CE. Deklaracja powinna zawiera�:

− numer nadany przez producenta − nazw� i adres producenta lub jego upowa�nionego przedstawiciela zgłoszonego w

Europejskim Obszarze Gospodarczym oraz miejsce produkcji − opis wyrobu i jego deklarowane wła�ciwo�ci (np rodzaj, dane identyfikuj�ce,

zastosowanie), − warunki, którym odpowiada wyrób, tj.: odniesienie do obowi�zuj�cych norm

europejskich, zgodnie z nast�puj�cym przyporz�dkowaniem: � AC PN-EN 13108-1

− warunki stosowania wyrobu: � numer i adres jednostki certyfikuj�cej oraz nr certyfikatu Zakładowej kontroli

produkcji; � nazwisko i stanowisko osoby upowa�nionej do podpisywania deklaracji zgodno�ci

w imieniu producenta lub jego upowa�nionego przedstawiciela � dat� uzyskania.

Do deklaracji zgodno�ci powinien by� doł�czony certyfikat Zakładowej kontroli produkcji wydany przez jednostk� certyfikuj�c�, zawieraj�cy poza podanymi wy�ej informacjami: − nazw� i adres jednostki certyfikuj�cej; − numer certyfikatu Zakładowej kontroli produkcji; warunki i okres wa�no�ci certyfikatu,

je�eli ma to zastosowanie; − nazwisko i stanowisko osoby upowa�nionej do podpisywania certyfikatu. Powy�sz� deklaracj� nale�y przygotowa� w jednym z j�zyków oficjalnych UE (angielskim, francuskim lub niemieckim) lub w j�zyku kraju członkowskiego UE, w którym wyrób b�dzie stosowany.


225

Oznakowanie CE i etykietowanie Producent lub jego upowa�niony przedstawiciel zgłoszony w EOG jest odpowiedzialny, za umieszczenie oznakowania CE. Znak CE nale�y umie�ci� zgodnie z Dyrektyw� 93/68/EWG na etykiecie znajduj�cej si� na opakowaniu lub doł�czonej do dokumentów handlowych (np. listu przewozowego). Do znakowania znakiem CE powinny by� doł�czone nast�puj�ce informacje: − numer identyfikacyjny jednostki certyfikuj�cej; − nazwa lub znak identyfikacyjny oraz zarejestrowany adres producenta; − dwie ostatnie cyfry roku, w którym umieszczono oznakowanie CE; − numer certyfikatu zgodno�ci WE lub certyfikatu Zakładowej kontroli produkcji (je�eli

dotyczy), numer certyfikatu ZKP (dotyczy tylko wyrobów ocenianych w systemie 2+); − odniesienie do obowi�zuj�cych europejskich norm, zgodnie z nast�puj�cym

przyporz�dkowaniem: � AC PN-EN 13108-1

− opis wyrobu, w tym m.in.: nazwa, wymiar i przewidywane zastosowanie; − informacje na temat podstawowych wła�ciwo�ci przedstawione jako:

� •warto�ci deklarowane i, gdy jest to konieczne, poziom lub klasa w celu okre�lenia ka�dej z podstawowych wła�ciwo�ci zgodnie z „uwagami",

� lub alternatywnie, tylko normowe oznaczenie lub w poł�czeniu z deklarowanymi warto�ciami jak powy�ej, oraz

� „wła�ciwo�� nieoznaczana" w wypadku wła�ciwo�ci, wobec których jest to zasadne. Opcja „wła�ciwo�� nieoznaczana" (NPD) nie mo�e by� stosowana, je�eli dana wła�ciwo�� osi�ga warto�� dopuszczaln�. W innym wypadku opcja NPD mo�e by� stosowana wtedy, gdy ta wła�ciwo�� -przy zamierzonym stosowaniu -nie jest obj�ta wymaganiami zawartymi w przepisach. Deklaracj� i certyfikat nale�y przedło�y� w j�zyku polskim. 5.4. PRZYGOTOWANIE PODŁOA Podło�em dla układanej warstwy wi��cej i �cieralnej jest w zale�no�ci od rodzaju warstwy i lokalizacji: − podbudowa AC wg ST.D.04.07.01, − podbudowa z kruszywa stabilizowanego mechanicznie wg ST D.04.04.02, − warstwa wi��ca wg n/n ST. Przed skropieniem warstwy podło�a emulsj� asfaltow� wymagana jest kontrola poprawno�ci jego wykonania. Kontrola polega na sprawdzeniu zgodno�ci z wymaganiami ST dotycz�cymi warstwy podło�a: a) spadków poprzecznych, pochyle podłu�nych nie rzadziej ni� 100 m, b) równo�ci podłu�nej i poprzecznej – łat�, c) dokładnego oczyszczenia, d) ilo�ci i jako�ci skropienia. Podło�e pod warstw� asfaltow� na całej powierzchni powinno by�: − ustabilizowane i no�ne; − czyste, bez zanieczyszczenia lub pozostało�ci lu�nego kruszywa; − wyprofilowane, równe i bez kolein. W przypadku podło�a z nowo wykonanej warstwy asfaltowej do oceny nierówno�ci nale�y


226

przyj�� dane z pomiaru równo�ci tej warstwy, zgodnie z punktem 6.2.2. Je�eli nierówno�ci poprzeczne s� wi�ksze ni� dopuszczalne, w wypadku podło�a pod warstwy asfaltowe wałowane, to nale�y wyrówna� podło�e. Rz�dne wysoko�ciowe podło�a oraz urz�dze usytuowanych w nawierzchni lub j� ograniczaj�cych powinny by� zgodne z dokumentacj� projektow�. Z podło�a powinien by� zapewniony odpływ wody. Podło�e powinno by� wolne od zanieczyszcze organicznych takich jak tłuszcze, smary i oleje. Podło�e musi by� czyste, nie mo�e by� na nim �niegu lub lodu. Nie dopuszcza si�, aby w podło�u były koleiny lub inne zagł�bienia mog�ce powodowa� zwi�kszone zaleganie wody, co jest szczególnie wa�ne w wypadku pozostawienia istniej�cych szczelnych warstw asfaltowych. Oznakowanie poziome na warstwie podło�a nale�y usun��. W celu polepszenia poł�czenia mi�dzy warstwami technologicznymi nawierzchni powierzchnia podło�a powinna by� w ocenie wizualne chropowata. Je�eli podło�e jest nieodpowiednie, to nale�y ustali�, jakie specjalne �rodki nale�y podj�� przed wykonaniem warstwy asfaltowej. Podło�e powinno by� skropione lepiszczem. Ma to na celu zwi�kszenie poł�czenia mi�dzy warstwami konstrukcyjnymi oraz zabezpieczenie przed wnikaniem i zaleganiem wody mi�dzy warstwami. Skropienie lepiszczem powinno by� wykonane w ilo�ci podanej w ST D-04.03.01 „Oczyszczenie i skropienie warstw konstrukcyjnych”. Skrapianie podło�a nale�y wykonywa� równomiernie stosuj�c rampy do skrapiania, np. skraplarki do lepiszczy asfaltowych. Dopuszcza si� skrapianie r�czne lanc� w miejscach trudno dost�pnych (np. �cieki uliczne) oraz przy urz�dzeniach usytuowanych w nawierzchni lub j� ograniczaj�cych. W razie potrzeby urz�dzenia te nale�y zabezpieczy� przed zabrudzeniem. Skropione podło�e nale�y wył�czy� z ruchu publicznego przez zmian� organizacji ruchu. W przypadku stosowania emulsji asfaltowej podło�e powinno by� skropione prze układaniem warstwy asfaltowej w celu odparowania wody, w zale�no�ci od ilo�ci emulsji asfaltowej:

− 8h w wypadku zastosowania wi�cej ni� 1,0 kg/m2,

− 2h w wypadku zastosowania od 0,5 do 1,0 kg/m2,

− 0,5h w wypadku zastosowania do 0,5 kg/m2.

Czas ten nie dotyczy skrapiania ramp� zamatowan� na rozkładarce. Powierzchnie czołowe wpustów itp. urz�dze powinny by� pokryte asfaltem lub materiałem uszczelniaj�cym okre�lonym w odpowiednich ST i zaakceptowanym przez In�yniera. Powierzchnia podło�a pod warstw� nawierzchni z betonu asfaltowego powinna by� sucha i czysta. Nierówno�ci podło�a pod warstw� nawierzchni nie powinny by� wi�ksze ni� dopuszczalne warto�ci podane w odpowiednich ST. 5.5. POŁ�CZENIE MI�DZYWARSTWOWE Przed rozło�eniem warstwy wi��cej i �cieralnej z betonu asfaltowego, tak przygotowane podło�e, w celu zapewnienia odpowiedniego poł�czenia mi�dzywarstwowego, nale�y skropi� kationow� emulsj� asfaltow�, w ilo�ciach zgodnych z ST D.04.03.01. Powierzchnie czołowe kraw��ników, wpustów itp. urz�dze powinny by� pokryte uszczelniaj�c� ta�m� samoprzylepn� za bazie polimeroasfaltu grubo�ci min. 8 mm lub tiksotropow� mas� asfaltow�. Wybrane rozwi�zanie proponuje Wykonawca i przedstawia In�ynierowi do akceptacji. Nie dopuszcza si� skropienia powierzchni czołowych kraw��ników, włazów, wpustów itd. za


227

pomoc� emulsji asfaltowej lub asfaltu. 5.6. WARUNKI PRZYST�PIENIA DO ROBÓT Mieszank� mineralno-asfaltowa nale�y wbudowywa� w sprzyjaj�cych warunkach atmosferycznych. Nie wolno wbudowywa� betonu asfaltowego i mieszanek SMA lub BBTM, gdy na podło�u tworzy si� zamkni�ty film wodny. Temperatura otoczenia w ci�gu doby nie powinna by� ni�sza od temperatury podanej w tablicy 22. Tablica 22 Minimalna temperatura otoczenie podczas wykonania warstw asfaltowych

Minimalna temperatura otoczenia [°C] Rodzaj robót przed przyst�pieniem do

robót w czasie robót

Warstwa �cieralna o grubo�ci � 3 cm

0 +5

Warstwa �cieralna o grubo�ci < 3 cm

+5 +10

Warstwa wi��ca -2 0

Warstwa podbudowy -5 -3

Temperatura powietrza powinna by� mierzona, co najmniej 3 razy dziennie: przed przyst�pieniem do robót oraz podczas ich wykonywania w okresach równomiernie rozło�onych w planowanym czasie realizacji dziennej działki roboczej. Temperatura otoczenia mo�e by� ni�sza w wypadku stosowania ogrzewania podło�a obramowania (np. promienniki podczerwieni, urz�dzenia mikrofalowe). W wypadku stosowania mieszanek mineralno-asfaltowych z dodatkiem obni�aj�cym temperatur� mieszania i wbudowania nale�y indywidualnie okre�li� wymagane warunki otoczenia. Warunki atmosferyczne powinny zapewnia� zakoczenie zag�szczania mieszanki MA zanim jej temperatura opadnie poni�ej minimalnej temperatury w czasie zag�szczania wymaganej dla mieszanek opisanych w niniejszej Specyfikacji. 5.7. ZARÓB PRÓBNY Wykonawca przed przyst�pieniem do produkcji mieszanek mineralno-asfaltowych jest zobowi�zany do przeprowadzenia w obecno�ci In�yniera kontrolnej produkcji. Zarób próbny stanowi jedno pełne mieszanie w wytwórni mas bitumicznych. Podczas wykonywania zarobu próbnego nale�y pobra� 2 próbki mieszanki mineralno-asfaltowej, z których nale�y wykona� ekstrakcje i sprawdzi� zawarto�� asfaltu oraz tolerancje zawarto�ci poszczególnych frakcji wzgl�dem składu zaprojektowanego, zgodnie z poni�szymi wymaganiami. Zaroby próbne oraz badania nale�y powtarza� do momentu uzyskania odpowiednich wyników


228

oraz nastawie maszyny pozwalaj�cych na ich utrzymanie podczas produkcji. W wypadku w�tpliwo�ci, co do prawidłowo�ci przeprowadzonych bada, In�ynier mo�e za��da� kolejnej próby technologicznej oraz dodatkowych zarobów próbnych i bada uzupełniaj�cych lub zleci� je do innego laboratorium. Zwi�kszenie ilo�ci bada nie mo�e ro�ci� ��da Wykonawcy o dodatkow� zapłat�. Wymagania jako�ciowe dla mieszanki betonu asfaltowego na warstwy BA dopuszczaj� odchylenia od składu projektowanego zgodnie z punktem 6.3 . 5.8. ODCINEK PRÓBNY Na co najmniej 3 dni przed rozpocz�ciem wbudowywania mieszanki, przewiduje si� wykonanie odcinka próbnego. Ka�dorazowo odcinek próbny nale�y wykona�: − przy zmianie recepty mieszanki mineralno-asfaltowej, − przy zmianie wytwórni, − przy zmianie dostawcy kruszyw lub asfaltu, − w wypadku zaistnienia w�tpliwo�ci co do jako�ci produkowanej mieszanki. Celem wykonania odcinka próbnego jest: − stwierdzenie czy u�yty sprz�t jest wła�ciwy, − okre�lenie grubo�ci warstwy mieszanki mineralno-asfaltowej przed zag�szczeniem,

koniecznej do uzyskania wymaganej w dokumentacji projektowej grubo�ci warstwy, − okre�lenie potrzebnej ilo�ci przej�� walców dla uzyskania prawidłowego zag�szczenia

warstwy. Do takiej próby Wykonawca u�yje takich materiałów oraz sprz�tu, jakie b�d� stosowane do wykonania warstwy nawierzchni. Odcinek próbny powinien by� zlokalizowany w miejscu wskazanym przez In�yniera. Wykonawca mo�e przyst�pi� do wykonywania warstwy nawierzchni po zaakceptowaniu odcinka próbnego przez In�yniera. Odcinek próbny stanowi fragment nawierzchni pełnej grubo�ci przewidzianej w Dokumentacji Projektowej, szeroko�ci zgodnej z U�ywanym do wbudowania nawierzchni sprz�tem, długo�ci 60 do 100 m. Z ka�dego odcinka próbnego, z ró�nych miejsc, pobiera si� materiał na co najmniej 2 próbki, na bazie których przeprowadza si� badania składu MMA oraz wła�ciwo�ci przewidzianych w niniejszej Specyfikacji Technicznej. W wypadku w�tpliwo�ci, co do prawidłowo�ci przeprowadzonych bada, In�ynier mo�e za��da� bada uzupełniaj�cych lub zleci� je do innego laboratorium. Zwi�kszenie ilo�ci bada nie mo�e ro�ci� ��da Wykonawcy o dodatkow� zapłat�. 5.9. WYKONANIE WARSTWY Z BETONU ASFALTOWEGO 5.9.1. Wbudowywanie Mieszank� mineralno-asfaltow� mo�na wbudowywa� na podło�u przygotowanym zgodnie z zapisami w punktach 5.4 i 5.5. Mieszank� mineralno-asfaltow� nale�y wbudowywa� w sprzyjaj�cych warunkach atmosferycznych zgodnie z punktem 5.6. Mieszanka mineralno-asfaltowa powinna by� wbudowywana rozkładark� wyposa�on� w układ automatycznego sterowania grubo�ci warstwy i utrzymywania niwelety zgodnie z


229

dokumentacj� projektow�. Mieszanki mineralno-asfaltowe mo�na rozkłada� maszyn� drogow� z podwójnym zestawem rozkładaj�cym do rozkładania dwóch warstw technologicznych w jednej operacji. W miejscach niedost�pnych dla sprz�tu dopuszcza si� wbudowywanie r�czne. Grubo�� wykonywanej warstwy powinna by� sprawdzana, co 25 m, w co najmniej trzech miejscach (w osi i przy brzegach warstwy). Do warstwy wi��cej i �cieralnej dopuszcza si� stosowanie mieszanek mineralno-asfaltowych z kilku wytwórni, pod warunkiem skoordynowania mi�dzy sob� deklarowanych przydatno�ci mieszanek ( m.in.: typ, rodzaj składników, wła�ciwo�ci obj�to�ciowe) z zachowaniem braku ró�nic w ich wła�ciwo�ciach. Mieszanki mineralno-asfaltowe powinny ponadto wykazywa� jednakow� jako��, jak równie� mie� zgodne parametry zag�szczania i układania, potwierdzone dla obu wytwórni zarobami próbnymi i odcinkami próbnymi. Mieszanki produkowane w ró�nych wytwórniach, b�d� wbudowywane w oddzielne pasy, podczas zespołowej pracy układarek. Nie dopuszcza si� równoczesnego wbudowywania mieszanek produkowanych na bazie ró�nych recept. Mieszank� mineralno-asfaltow� nale�y, bezzwłocznie po dowiezieniu do miejsca wbudowania, w ci�gły sposób podawa� do układarki i układa�. Wielko�ci dostaw mieszanki do układarki powinny by� tak regulowane, aby umo�liwi� nieprzerwan� prac� układarki. Układarka powinna pracowa� w sposób ci�gły zawsze, gdy jest to mo�liwe. Nale�y stosowa� takie pr�dko�ci poruszania si� układarki i technik� jej pracy, które zapewniaj� jednorodne podawanie mieszanki mineralno-asfaltowej na całej szeroko�ci układania, bez ci�gnienia, rozrywania i segregacji materiału. Minimalna grubo�� mieszanki układanej w ka�dym przej�ciu układarki powinna by� zgodna z minimalnymi wielko�ciami podanymi w p.1.3 niniejszej Specyfikacji. R�czne układanie mieszanek mineralno-asfaltowych dopuszcza si� jedynie w nast�puj�cych przypadkach: − układanie warstw wi��cych o nieregularnym kształcie i zmiennej grubo�ci, − w miejscach, gdzie praca układarki jest niemo�liwa, − w miejscach wskazanych przez In�yniera. R�czne profilowanie grabiami mieszanki mineralno-asfaltowej lub r�czne dodawanie i roz�ciełanie mieszanki na uło�onej nawierzchni dopuszcza si� jedynie w nast�puj�cych przypadkach: − na brzegach warstw bitumicznych oraz przy wpustach (�ciekach) i włazach, − w pobli�u szczelin dylatacyjnych na mostach, wiaduktach i innych obiektach, − w miejscach wskazanych przez In�yniera. R�cznie uło�one warstwy powinny spełnia� wymagania okre�lone w niniejszym punkcie, z wyj�tkiem wymaga odnosz�cych si� do układarek. W wypadku stosowania do mieszanek mineralno-asfaltowych do warstw podbudowy i wi��cej granulatu asfaltowego dopuszcza si� zmian� typu mieszanki, z której uzyskano granulat asfaltowy. Do uszczelniania poł�cze technologicznych nale�y stosowa� emulsj� asfaltow� według PN-EN 13808 lub inne lepiszcza oraz materiały termoplastyczne (ta�my, pasty itp.) według norm lub aprobat technicznych. Do uszczelniania kraw�dzi nale�y stosowa� asfalt drogowy według PN-EN 12591, asfalt modyfikowany polimerami według PN-EN 14023 „metod� na gor�co", albo inne lepiszcza według norm lub aprobat technicznych.


230

W�ród poł�cze technologicznych wyró�nia si�: − zł�cza podłu�ne i poprzeczne (poł�czenia tego samego materiału wykonywanego w ró�nym

czasie), − spoiny (poł�czenia ró�nych materiałów, np. asfaltu lanego i betonu asfaltowego oraz

warstwy asfaltowej z urz�dzeniami obcymi w nawierzchni lub j� ograniczaj�cymi). Poł�czenia technologiczne powinny by� jednorodne i szczelne. Zł�cza podłu�nego nie mo�na umiejscawia� w �ladach kół. Nale�y unika� umiejscawiania zł�czy w obszarze poziomego oznakowania jezdni. Zł�cza podłu�ne mi�dzy pasami kolejnych warstw technologicznych nale�y przesun�� wzgl�dem siebie, o co najmniej 15 cm w kierunku poprzecznym do osi jezdni. Zł�cza poprzeczne mi�dzy działkami roboczymi układanych pasów kolejnych warstw technologicznych nale�y przesun�� wzgl�dem siebie, o co najmniej 2 m w kierunku podłu�nym do osi jezdni. 5.9.1.1. Technologia rozkładania „gor�ce przy gor�cym” Do metody tej s� U�ywane rozkładarki pracuj�ce obok siebie. Wydajno�ci wst�pnego zag�szczania stołami rozkładarek musz� by� do siebie dopasowane. Przyj�ta technologia robót ma zapewni� prawidłowe i szczelne poł�czenie układanych pasów warstwy technologicznej. Zazwyczaj warunek ten zapewnia si� przez zminimalizowanie odległo�ci mi�dzy rozkładarkami tak, aby odległo�� mi�dzy układanymi pasami nie była wi�ksza ni� długo�� rozkładarki oraz druga w kolejno�ci rozkładark� nadkładała mieszank� na pierwszy pas. 5.9.1.2. Technologia rozkładania „gor�ce przy zimnym” Wcze�niej wykonany pas warstw technologicznej powinien mie� wyprofilowan� kraw�d�, równomiernie zag�szczon�, bez p�kni��. Kraw�d� ta nie mo�e by� pionowa, lecz powinna by� sko�na. Najcz��ciej takie przygotowanie kraw�dzi polega na odci�ciu w�skiego pasa wzdłu� kraw�dzi ciepłej warstwy. Na kraw�dzi pasa warstwy wi��cej i �cieralnej nale�y nanie�� lepiszcze lub inny materiał do zł�czy według punktu 5.9.1, w ilo�ci co najmniej 50g na 1cm grubo�ci warstwy 1 metr bie��cy kraw�dzi. Na kraw�d� pasa warstwy wi��cej i �cieralnej nie nale�y nanosi� lepiszczy u�ywanych do poł�czenia mi�dzywarstwowego według punktu 5.4 i 5.5. 5.9.1.3. Zako�czenie działki roboczej Zakoczenie działki roboczej dotyczy wyst�pienia przerw w układaniu pasa warstwy technologicznej na czas, po którym temperatura mieszanki mineralno-asfaltowej obni�y si� poza dopuszczaln� granic�. W takim wypadku wykonywanie warstwy technologicznej z mieszanek wałowanych (nie dotyczy asfaltu lanego) nale�y poprzedzi� usuni�ciem uło�onego wcze�niej pasa o długo�ci do 3 m. Nale�y usun�� fragment pasa na całej jego grubo�ci. Na tak powstał� kraw�d� nale�y nanie�� lepiszcze lub inny materiał do zł�cz, w ilo�ci co najmniej 50 g na 1 cm grubo�ci warstwy na 1 metr bie��cy kraw�dzi. 5.9.2. Zagszczanie Mieszank� mineralno-asfaltow� nale�y układa� i zag�szcza� warstwami umo�liwiaj�cymi uzyskanie wymaganej grubo�ci, rz�dnej powierzchni oraz spełnienie wymaga w zakresie


231

równo�ci i zag�szczenia. Zag�szczanie mieszanki mineralno-asfaltowej nale�y rozpocz�� niezwłocznie, gdy nie zag�szczony materiał b�dzie mógł by� zag�szczany walcami bez powodowania przemieszcze warstwy lub sp�ka powierzchniowych. Zag�szczanie nale�y zakoczy� zanim temperatura spadnie poni�ej minimalnej temperatury wałowania. Wałowanie nale�y kontynuowa� do czasu znikni�cia z powierzchni warstwy wszystkich �ladów po walcach. Nie dopuszcza si� powierzchniowego łatania zawałowanej warstwy. Zag�szczanie nale�y prowadzi� statycznymi walcami stalowymi gładkimi, wibracyjnymi lub te� zespołem tych walców, o ci��arze 80-100 kN i szeroko�ci wału nie mniejszej ni� 1450 mm. Dla zag�szczania mieszanki na bazie asfaltu bez modyfikacji, dopuszcza si� równie� zag�szczanie walcami ogumionymi. Powierzchni� warstwy wi��cej nale�y wykoczy� walcem gładkim, statycznym lub wibracyjnym z wył�czon� wibracj�. Na pomostach obiektów mostowych nie nale�y stosowa� walców wibracyjnych z wł�czon� wibracj�. Dopuszcza si� stosowanie walców wibracyjnych lub innych walców zaproponowanych przez Wykonawc�, je�eli mog� one zapewni� taki sam standard zag�szczenia jak walce statyczne o ci��arze 80 kN. Walce wibracyjne powinny by� wyposa�one w przyrz�dy umo�liwiaj�ce odczytanie z odległo�ci cz�stotliwo�ci wibracji maszyny oraz pr�dko�ci jazdy. Wykonawca powinien oceni� prac� walców wibracyjnych lub innych proponowanych walców przy wykonywaniu odcinka próbnego wg p.5.8, co umo�liwi uzyskanie akceptacji In�yniera i stwierdzenie, i� w porównywalnych warunkach, stosuj�c proponowan� mark� i model walca wibracyjnego lub innego alternatywnego walca, mo�na uzyska� stopie zag�szczenia co najmniej równy zag�szczeniu otrzymanemu stosuj�c walec statyczny 80 kN. Mieszanki mineralno-asfaltowe nale�y zag�szcza� w kierunku równoległym do osi drogi, a koła nap�dzane powinny znajdowa� si� bli�ej układarki. Wałowanie nale�y rozpocz�� od spoin i prowadzi� od ni�ej poło�onej do wy�ej poło�onej kraw�dzi. �lady kolejnych przej�� walca powinny zachodzi� na siebie na szeroko�� co najmniej połowy szeroko�ci tylnego koła. Walce powinny pracowa� z pr�dko�ci� nie wi�ksz� ni� 5 km/godz. Nie dopuszcza si� postoju walca na nie zag�szczonej w pełni nawierzchni. Nale�y równie� zastosowa� �rodki zapobiegaj�ce zanieczyszczeniu nawierzchni olejem nap�dowym, smarami, benzyn� i innymi substancjami obcymi w czasie pracy lub postoju walców. Aby zapobiec przyleganiu mieszanki do kół walców, mo�na je zwil�a� wod�. Nale�y stosowa� tylko takie ilo�ci wody, które s� wymagane w celu zapobiegania przyleganiu mieszanki do kół, przy czym zaleca si� stosowanie rozpylania wody (mgiełki wodnej). Na cz��ciowo wykoczonej nawierzchni nie mog� tworzy� si� kału�e wody. 5.9.3. Zł�cza W przypadku wyst�powania w nawierzchni bitumicznej zł�czy podłu�nych i poprzecznych, mieszanka powinna by� w pełni zag�szczona, a brzegi zł�czy powinny by� ze sob� zrównane, co mo�na uzyska� stosuj�c jedn� z wymienionych poni�ej metod, przy czym dla zł�czy poprzecznych nale�y stosowa� jedynie metod� opisan� w punkcie 2: 1 przez zastosowanie dwóch lub wi�cej układarek pracuj�cych w zespole w takiej odległo�ci,

aby mo�liwe było całkowite zag�szczenie s�siednich pasów roboczych przez ci�głe (nieprzerwane) wałowanie;

2 przez obcinanie odsłoni�tych zł�czy na gł�boko�� równ� wymaganej grubo�ci warstwy, do


232

uzyskania pionowej kraw�dzi i usuni�cie całego lu�nego materiału. Nast�pnie, przed uło�eniem s�siedniego pasa roboczego, pionowe kraw�dzie pokrywa si� ta�m� przylepn� z polimeroasfaltem o minimalnej grubo�ci 8 mm lub tiksotropow� mas� asfaltow�. Je�eli s�siedni pas roboczy nie b�dzie układany w tym samym czasie, odsłoni�t� kraw�d� nale�y zabezpieczy� przed uszkodzeniem listw� drewnian�.

Niedopuszczalne jest uszczelnianie poł�czenia wył�cznie przez zalanie go z góry asfaltem, po zag�szczeniu warstwy. Wszystkie zł�cza powinny by� przesuni�te o co najmniej: − 20cm wzgl�dem zł�czy podłu�nych do nich równoległych, − 200cm wzgl�dem zł�czy poprzecznych do nich równoległych, wyst�puj�cych w ni�ej poło�onej warstwie. Układ zł�czy powinien by� zaakceptowany przez In�yniera. 5.9.4. Utrzymanie wykonanych warstw Warstwy z mieszanek mineralno-asfaltowych nale�y utrzymywa� w czysto�ci. Po warstwie bitumicznej, na której przewiduje si� uło�enie nast�pnej warstwy, dopuszcza si� jedynie ruch pojazdów i maszyn pracuj�cych przy układaniu i zag�szczaniu nast�pnej warstwy. W przypadku jakiegokolwiek zanieczyszczenia warstwy bitumicznej, Wykonawca powinien podj�� starania w celu jej oczyszczenia, a je�eli oka�e si� to niemo�liwe, In�ynier podejmie decyzj� o rozbiórce warstwy. Warstwa wi��ca nie mo�e pozosta� nie przykryta warstw� �cieraln� przez wi�cej ni� trzy kolejne dni po uło�eniu. In�ynier, ze wzgl�du na panuj�ce warunki atmosferyczne lub z jakiegokolwiek innego powodu, mo�e wydłu�y� ten okres o minimalny, niezb�dny czas. 6. KONTROLA JAKO�CI ROBÓT 6.1. OGÓLNE ZASADY KONTROLI JAKO�CI ROBÓT Ogólne zasady kontroli jako�ci robót podano w ST D.M.00.00.00. „Wymagania ogólne” p.6. 6.2. WŁA�CIWO�CI WARSTW I NAWIERZCHNI 6.2.1. Grubo�� warstwy i zagszczenie Wła�ciwo�ci wykonanej warstwy powinny spełnia� warunki podane w tablicy 23. Tablica 23. Typ i wymiar mieszanek mineralno-asfaltowych do warstw nawierzchni

Warstwa i sposób

projektowania

Typ i wymiar mieszanki,

przeznaczenie

Projektowana grubo�� warstwy

technologicznej [cm]

Wska�nik zag�szczenia

[%]

Zawarto�� wolnych

przestrzeni w warstwie [%(v/v)]

AC 11 W, KR1÷KR2 4,0 ÷ 10,0 � 98 3,0 ÷ 6,0

AC 16 W, 5,0 ÷ 10,0 � 98 3,0 ÷ 6,0


233

KR1÷KR2

AC 16 W, KR3÷KR6 5,0 ÷ 10,0 � 98 4,0 ÷ 7,0 AC 22 W, KR3÷KR6 7,0 ÷ 10,0 � 98 4,0 ÷ 7,0 AC 16 W, KR3÷KR4 5,0 ÷ 10,0 � 98 3,0 ÷ 7,0

Wi��ca projektowanie

empiryczne

AC 22 W, KR3÷KR4 7,0 ÷ 10,0 � 98 3,0 ÷ 7,0 AC 16 W, KR5÷KR6 5,0 ÷ 10,0 � 98 4,0 ÷ 7,0 AC 22 W, KR5÷KR6 7,0 ÷ 10,0 � 98 4,0 ÷ 7,0

AC WMS 11 4,0 ÷ 10,0 � 98 2,0 ÷ 5,0 AC WMS 16 5,0 ÷ 10,0 � 98 2,0 ÷ 5,0

Wi��ca projektowanie funkcjonalne

AC 5 S KR1÷KR2 2,0 ÷ 4,0 � 97 1,0 ÷ 4,0

AC 8 S KR1÷KR2 2,5 ÷ 4,5 � 97 1,0 ÷ 4,0 AC 11 S

KR1÷KR2 3,0 ÷ 5,0 � 98 1,0 ÷ 4,0 AC 8 S

KR3÷KR4 2,5 ÷ 4,5 � 97 2,0 ÷ 5,0

�cieralna

projektowanie empiryczne

AC 11 S KR3÷KR4 3,0 ÷ 5,0 � 98 2,0 ÷ 5,0

6.2.2. Równo�� Pomiary równo�ci podłu�nej nale�y wykonywa� w �rodku ka�dego ocenianego pasa ruchu. Do oceny równo�ci podłu�nej warstwy �cieralnej nawierzchni drogi klasy G i dróg wy�szych klas nale�y stosowa� metod� pomiaru umo�liwiaj�c� obliczanie wska�nika równo�ci IRI. Warto�ci IRI oblicza si� dla odcinków o długo�ci 50 m. Dopuszczalne warto�ci wska�nika IRI wymagane przy odbiorze nawierzchni okre�lono w rozporz�dzeniu dotycz�cym warunków technicznych, jakim powinny odpowiada� drogi publiczne. Do oceny równo�ci podłu�nej warstwy �cieralnej nawierzchni dróg klasy Z, L i D oraz placów i parkingów nale�y stosowa� metod� z wykorzystaniem łaty 4-metrowej i klina lub metody równowa�nej u�yciu łaty i klina, mierz�c wysoko�� prze�witu w połowie długo�ci łaty. Pomiar wykonuje si� nie rzadziej ni� co 10 m. Wymagana równo�� podłu�na jest okre�lona przez warto�� odchylenia równo�ci (prze�witu), które nie mog� przekroczy� 6 mm. Przez odchylenie równo�ci rozumie si� najwi�ksz� odległo�� mi�dzy łat� a mierzon� powierzchni�. Do oceny równo�ci podłu�nej warstw wi��cej i podbudowy nawierzchni dróg wszystkich klas technicznych nale�y stosowa� metod� z wykorzystaniem łaty 4-metrowej i klina lub metody równowa�nej u�yciu łaty i klina, mierz�c wysoko�� prze�witu w połowie długo�ci łaty. Pomiar wykonuje si� nie rzadziej ni� co 10 m. Wymagana równo�� podłu�na jest okre�lona w rozporz�dzeniu dotycz�cym warunków technicznych, jakim powinny odpowiada� drogi publiczne. Przed upływem okresu gwarancyjnego warto�ci wska�nika równo�ci IRI warstwy �cieralnej


234

nawierzchni drogi klasy G i dróg wy�szych klas nie powinny by� wi�ksze ni� podane w tablicy 24. Badanie wykonuje si� według procedury jak podczas odbioru nawierzchni, w prawym �ladzie koła. Tablica 24 Dopuszczalne warto�ci wska�nika równo�ci podłu�nej IRI warstwy �cieralnej przed upływem okresu gwarancyjnego

Klasa drogi Element nawierzchni Warto�ci wska�nika

IRI [mm/m] Pasy: ruchu, awaryjne, dodatkowe,

wł�czania i wył�czania �2,9 A, S, GP

Jezdnie ł�cznic, jezdnie MOP, utwardzone pobocza �3,7

G Pasy: ruchu, dodatkowe, wł�czania i

wył�czania, postojowe, jezdnie ł�cznic, utwardzone pobocza

� 4,6

Przed upływem okresu gwarancyjnego warto�� odchylenia równo�ci podłu�nej warstwy �cieralnej nawierzchni dróg klasy Z i L nie powinna by� wi�ksza ni� 8 mm. Badanie wykonuje si� według procedury jak podczas odbioru nawierzchni. Do oceny równo�ci poprzecznej warstw nawierzchni dróg wszystkich klas technicznych nale�y stosowa� metod� z wykorzystaniem łaty 4-metrowej i klina lub metody równowa�nej u�yciu łaty i klina. Pomiar nale�y wykonywa� w kierunku prostopadłym do osi jezdni, na ka�dym ocenianym pasie ruchu, nie rzadziej ni� co 10 m. Wymagana równo�� poprzeczna jest okre�lona w rozporz�dzeniu dotycz�cym warunków technicznych, jakim powinny odpowiada� drogi publiczne. Przed upływem okresu gwarancyjnego warto�� odchylenia równo�ci poprzecznej warstwy �cieralnej nawierzchni dróg wszystkich klas technicznych nie powinna by� wi�ksza ni� podana w tablicy 25. Badanie wykonuje si� według procedury jak podczas odbioru nawierzchni. Tablica 25. Dopuszczalne warto�ci odchyle� równo�ci poprzecznej warstwy �cieralnej wymagane przed upływem okresu gwarancyjnego

Klasa drogi Element nawierzchni

Warto�ci odchyle równo�ci poprzecznej

[mm] Pasy: ruchu, awaryjne, dodatkowe,

wł�czania i wył�czania �6 A, S, GP

Jezdnie ł�cznic, jezdnie MOP, �8


235

utwardzone pobocza

G Pasy: ruchu, dodatkowe, wł�czania i

wył�czania, postojowe, jezdnie ł�cznic, utwardzone pobocza

�8

Z, L, D Pasy ruchu � 9 6.2.3. Wła�ciwo�ci przeciwpo�lizgowe warstwy �cieralnej Przy ocenie wła�ciwo�ci przeciwpo�lizgowych nawierzchni drogi klasy Z i dróg wy�szych klas powinien by� okre�lony współczynnik tarcia na mokrej nawierzchni przy całkowitym po�lizgu opony testowej. Pomiar wykonuje si� przy temperaturze otoczenia od 5 do 30°C, nie rzadziej ni� co 50 m na

nawierzchni zwil�anej wod� w ilo�ci 0,5 l/m2, a wynik pomiaru powinien by� przeliczalny na

warto�� przy 100% po�lizgu opony testowej o rozmiarze 185/70 R14. Miar� wła�ciwo�ci przeciwpo�lizgowych jest miarodajny współczynnik tarcia. Za miarodajny współczynnik tarcia przyjmuje si� ró�nic� warto�ci �redniej E(µ) i odchylenia standardowego D: (E(µ) -D. Długo�� odcinka podlegaj�cego odbiorowi nie powinna by� wi�ksza ni� 1000 m. Liczba pomiarów na ocenianym odcinku nie powinna by� mniejsza ni� 10. W wypadku odbioru krótkich odcinków nawierzchni, na których nie mo�na wykona� pomiarów z pr�dko�ci� 60 lub 90 km/h (np. rondo, dojazd do skrzy�owania, niektóre ł�cznice), poszczególne wyniki pomiarów współczynnika tarcia nie powinny by� ni�sze ni� 0,47, przy pr�dko�ci pomiarowej 30 km/h. Dopuszczalne warto�ci miarodajnego współczynnika tarcia nawierzchni wymagane w okresie od 4 do 8 tygodni po oddaniu warstwy do eksploatacji s� okre�lone w rozporz�dzeniu dotycz�cym warunków technicznych, jakim powinny odpowiada� drogi publiczne. Je�eli warunki atmosferyczne uniemo�liwiaj� wykonanie pomiaru w wymienionym terminie, powinien by� on zrealizowany z najmniejszym mo�liwym opó�nieniem. Przed upływem okresu gwarancyjnego warto�ci miarodajnego współczynnika tarcia nie powinny by� mniejsze ni� podane w tablicy 26. W wypadku bada na krótkich odcinkach nawierzchni, rondach lub na dojazdach do skrzy�owa poszczególne wyniki pomiarów współczynnika tarcia nie powinny by� ni�sze ni� 0,44, przy pr�dko�ci pomiarowej 30 km/h. Tablica 26 Dopuszczalne warto�ci miarodajnego współczynnika tarcia wymagane przed upływem okresu gwarancyjnego

Miarodajny współczynnik tarcia przy pr�dko�ci zablokowanej opony

wzgl�dem nawierzchni Klasa drogi Element nawierzchni 60 km/h 90 km/h

Pasy ruchu - �0,37 A,S Pasy: wł�czania i wył�czania, jezdnie � 0,44 -


236

ł�cznic

GP, G, Z Pasy: ruchu, dodatkowe, utwardzone pobocza �0,36 -

6.3. DOPUSZCZALNE ODCHYŁKI 6.3.1. Mieszanka mineralno-asfaltowa Na etapie oceny jako�ci wbudowywanej mieszanki mineralno-asfaltowej podaje si� warto�ci dopuszczalne i tolerancje, w których uwzgl�dnia si�: rozrzut wyst�puj�cy przy pobieraniu próbek, dokładno�� metod bada oraz odst�pstwa uwarunkowane metod� pracy. Z tego wzgl�du wyst�puj� ró�nice w stosunku do zapisów dotycz�cych Zakładowej kontroli produkcji mieszanki mineralno-asfaltowej wg p. 5.3.1.5 Do oceny jako�ci mieszanki mineralno-asfaltowej mog� posłu�y� wyniki bada wykonanych w ramach Zakładowej kontroli produkcji. Wła�ciwo�ci materiałów budowlanych nale�y okre�la� dla ka�dej warstwy technologicznej, a metody bada powinny by� zgodne z niniejszymi wymaganiami technicznymi. Je�eli nie ma danych o materiałach budowlanych przeznaczonych do u�ycia oraz składzie mieszanki mineralno-asfaltowej, to wyniki bada kontrolnych powinny by� zgodne z wymaganiami okre�lonymi w p. 5. Wła�ciwo�ci materiałów nale�y ocenia� na podstawie bada pobranych próbek mieszanki mineralno-asfaltowej przed wbudowaniem (wbudowanie oznacza wykonanie warstwy asfaltowej). Wyj�tkowo dopuszcza si� badania próbek pobranych z wykonanej warstwy asfaltowej. 6.3.1.1. Wła�ciwo�ci lepiszcza odzyskanego Temperatura mi�knienia lepiszcza (asfaltu lub polimeroasfaltu) wyekstrahowanego z mieszanki mineralno-asfaltowej nie powinna przekroczy� warto�ci dopuszczalnych podanych w tablicy 27. Je�eli w składzie mieszanki mineralno-asfaltowej jest granulat asfaltowy, to temperatura mi�knienia wyekstrahowanego lepiszcza nie mo�e przekroczy� temperatury mi�knienia TR&Bmix, podanej w dokumentacji projektowej, o wi�cej ni� 8°C. W wypadku mieszanki mineralno-asfaltowej z polimeroasfaltem nawrót spr��ysty lepiszcza wyekstrahowanego powinien wynie��, co najmniej 40%. Dotyczy to równie� przedwczesnego zerwania tego lepiszcza w badaniu, przy czym nale�y wtedy poda� warto�� wydłu�enia. Tablica 27 Najwy�sza temperatura miknienia wyekstrahowanego asfaltu lub polimeroasfaltu drogowego

Rodzaj Temperatura mi�knienia, nie wi�cej ni� [°C] Asfalt drogowy

50/70 63 20/30 71

Polimeroasfalt drogowy PMB 25/55-60 78


237

PMB 45/80-55 73 PMB 45/80-65 80

6.3.1.2. Zawarto�� lepiszcza Zawarto�� rozpuszczalnego lepiszcza z ka�dej próbki pobranej z mieszanki mineralno-asfaltowej lub wyj�tkowo z próbki pobranej z nawierzchni nie mo�e odbiega� od warto�ci projektowanej, z uwzgl�dnieniem podanych dopuszczalnych odchyłek w zale�no�ci od liczby wyników bada z danego odcinka budowy (tablica 28). Do wyników bada nie zalicza si� bada kontrolnych dodatkowych (p. 6.4.3). Tablica 28 Dopuszczalne odchyłki pojedynczego wyniku badania i �redniej arytmetycznej wyników bada� zawarto�ci lepiszcza rozpuszczalnego, [%(m/m)]

Liczba wyników bada Rodzaj mieszanki 1 2 od 3 do 4 od5 do 8a) od 9 do 19

a) �20

Mieszanki gruboziarniste

± 0,6 ±0,55 ±0,50 ±0,40 ±0,35 ± 0,30

Mieszanki drobnoziarniste (z wył�czeniem MA)

± 0,5 ±0,45 ± 0,40 ± 0,40 ±0,35 ±0,30

MA ±0,5 ±0,45 ±0,40 ±0,35 ± 0,30 ± 0,25 a) dodatkowo dopuszcza si� maksymalnie jeden wynik, spo�ród wyników bada wzi�tych do obliczenia �redniej arytmetycznej, którego odchyłka jest wi�ksza od dopuszczalnej odchyłki dotycz�cej �redniej arytmetycznej, lecz nie przekracza dopuszczalnej odchyłki jak do pojedynczego wyniku badania 6.3.1.3. Uziarnienie Uziarnienie ka�dej próbki pobranej z lu�nej mieszanki mineralno-asfaltowej nie mo�e odbiega� od warto�ci projektowanej, w zale�no�ci od liczby wyników bada z danego odcinka budowy. Wyniki bada nie uwzgl�dniaj� bada kontrolnych dodatkowych (p. 6.4.3). W wypadku wymaga dotycz�cych uziarnienia, wyra�onych jako którekolwiek z: − zawarto�� kruszywa o wymiarze < 0,063 mm, − zawarto�� kruszywa o wymiarze < 0,125 mm, − zawarto�� kruszywa drobnego o wymiarze od 0,063 mm do 2 mm, − zawarto�� kruszywa grubego o wymiarze > 2 mm, − zawarto�� kruszywa grubego o wymiarze > 5,6 mm, − zawarto�� ziaren grubych, to �adna próbka nie mo�e wykazywa� uziarnienia odbiegaj�cego o wi�cej ni� warto�� dopuszczalnych odchyłek podanych w tablicach 29÷33. Wymagania dotycz�ce udziału kruszywa grubego, drobnego i wypełniacza powinny by� spełnione jednocze�nie. W mieszance mineralnej betonu asfaltowego do warstw wi��cej i podbudowy zawarto�� kruszywa o wymiarze poni�ej 0,063 mm nie mo�e by� ni�sza ni�


238

2%(m/m). Je�eli w składzie mieszanki mineralno-asfaltowej okre�lono dodatki kruszywa o szczególnych wła�ciwo�ciach, np. kruszywo rozja�niaj�ce lub odporne na polerowanie, to dopuszczalna odchyłka zawarto�ci tego kruszywa wynosi: − ± 20% w wypadku kruszywa grubego, − ± 30% w wypadku kruszywa drobnego. Tablica 29 Dopuszczalne odchyłki dotycz�ce pojedynczego wyniku badania i �redniej arytmetycznej wyników bada� zawarto�ci kruszywa o wymiarze < 0,063 mm, [%(m/m)]

Liczba wyników bada

Rodzaj mieszanki


4 od 5 do

8 od 9 do

19 �20

Mieszanki gruboziarniste ±4,0 ±3,6 ±3,2 ±2,9 ±2,4 ±2,0

Mieszanki drobnoziarniste (z wył�czeniem PA i

MA)

±3,0 ±2,7 ±2,4 ±2,1 ±1,8 ±1,5

Tablica 30 Dopuszczalne odchyłki dotycz�ce pojedynczego wyniku badania i �redniej arytmetycznej wyników bada� zawarto�ci kruszywa o wymiarze < 0,125 mm, [%(m/m)]


Rodzaj mieszanki mineralno-asfaltowej 1 2 od 3 do

4 od 5 do

8 od 9 do

19 �20

AC gruboziarniste ±5 ±4,4 ±3,9 ±3,4 ±2,7 ±2,0 AC i AC WMS drobnoziarniste ±4 ±3,6 ±3,3 ±2,9 ±2,5 ±2,0

Tablica 31 Dopuszczalne odchyłki dotycz�ce pojedynczego wyniku badania i �redniej arytmetycznej wyników bada� zawarto�ci kruszywa drobnego o wymiarze od 0,063 mm do 2 mm, [%(m/m)]



4 od 5 do

8 od 9 do

19 �20

AC P, AC W, AC WMS, AC S, BBTM,

SMA, MA ±8 ±6,1 ±5,0 ±4,1 ±3,3 ±3,0


239

Tablica 32 Dopuszczalne odchyłki dotycz�ce pojedynczego wyniku badania i �redniej arytmetycznej wyników bada� zawarto�ci kruszywa grubego o wymiarze > 2 mm, [%(m/m)]



4 od 5 do

8 od 9 do

19 �20

AC P, AC W, AC WMS, AC S, BBTM, SMA 5, SMA 8, MA

±8 ±6,1 ±5,0 ±4,1 ±3,3 ±3,0

Tablica 33 Dopuszczalne odchyłki dotycz�ce pojedynczego wyniku badania i �redniej arytmetycznej wyników bada� zawarto�ci ziaren grubych, [%(m/m)]



4 od 5 do

8 od 9 do

19 �20

Mieszanki gruboziarniste 9 +5 7,6

+5,0 6,8 +5,0 6,1 +5,0 5,5 +5,0 ± 5,0

Mieszanki drobnoziarniste 8 +5 6,7

+4,7 5,8 +4,5 5,1 +4,3 4,4 +4,1 ± 4,0

6.3.1.4. Zawarto�� wolnych przestrzeni Zawarto�� wolnych przestrzeni w próbce Marshalla pobranej z mieszanki mineralno-asfaltowej lub wyj�tkowo powtórnie rozgrzanej próbki pobranej z nawierzchni, nie mo�e wykroczy� poza warto�ci dopuszczalne podane w p. 5.2 i 5.3. o wi�cej ni�: AC P, AC W - 2,0%(v/v) , AC S, AC WMS, BBTM, SMA - 1,5% (v/v). 6.3.2. Warstwa asfaltowa 6.3.2.1 Grubo�� warstwy oraz ilo�� materiału Grubo�� wykonanej warstwy lub warstw oraz ilo�� wbudowanego materiału na okre�lon� powierzchni� (dotyczy przede wszystkim cienkich warstw) mog� odbiega� od projektu o warto�ci podane w tablicy 34. W wypadku okre�lania ilo�ci materiału na powierzchni� i �redniej warto�ci grubo�ci warstwy z reguły nale�y przyj�� za podstaw� cały odcinek budowy. In�ynier ma prawo sprawdza� odcinki cz��ciowe. Odcinek cz��ciowy powinien zawiera�, co najmniej jedn� dzienn� działk� robocz�. Do odcinka cz��ciowego obowi�zuj� te same wymagania jak do odcinka budowy. Za grubo�� warstwy lub warstw przyjmuje si� �redni� arytmetyczn� wszystkich pojedynczych oznacze grubo�ci warstwy lub warstw na całym odcinku budowy lub


240

odcinku cz��ciowym. Niezale�nie od �redniej grubo�ci, w wypadku warstw wi��cej i podbudowy grubo�� okre�lona w pojedynczym oznaczeniu nie mo�e by� mniejsza od projektowanej grubo�ci o wi�cej ni� 2,5 cm, a całej nawierzchni asfaltowej -o wi�cej ni� 3,0 cm. Tablica 34 Dopuszczalne odchyłki grubo�ci warstwy oraz ilo�ci materiału na okre�lonej powierzchni, [%]

Warstwa asfaltowa lub pakiet warstw Warunki oceny Sa )+W +

P Sa) + P Sa) +W Sa ) P

A -�rednia z wielu oznacze grubo�ci oraz ilo�ci 1. - du�y odcinek budowy, powierzchnia wi�ksza ni� 6 000 m2 lub

- droga ograniczona kraw��nikami, powierzchnia wi�ksza ni� 1 000 m2 lub - warstwa �cieralna, ilo�� wi�ksza ni� 50 kg/m2

2. - mały odcinek budowy lub -warstwa �cieralna, ilo�� wi�ksza ni� 50 kg/m2

- -

- -

�10

�15

�10

�15

�10 �15

B -Pojedyncze oznaczenie grubo�ci �10 �15 �15 �25 - a) w wypadku budowy dwuetapowej, tzn. gdy warstwa �cieralna lub warstwa wi��ca jest układana z opó�nieniem, warto�� z wiersza B odpowiednio obowi�zuje; w pierwszym etapie budowy do górnej warstwy nawierzchni obowi�zuje warto�� 25%, a do ł�cznej grubo�ci warstw etapu 1÷15% 6.3.2.1. Zagszczenie warstwy Zag�szczenie wykonanej warstwy, wyra�one wska�nikiem zag�szczenia oraz zawarto�ci� wolnych przestrzeni, nie mo�e przekroczy� warto�ci dopuszczalnych podanych w tablicy 23. Dotyczy to ka�dego pojedynczego oznaczenia danej wła�ciwo�ci. 6.4. BADANIA LABORATORYJNE Badania dziel� si� na: − badania Wykonawcy (w ramach własnego nadzoru), − badania kontrolne (w ramach nadzoru ). Badania kontrolne dziel� si� na: − dodatkowe, − arbitra�owe. Je�eli to konieczne, badania obejmuj�: pobranie próbek, zapakowanie próbek do wysyłki, transport próbek z miejsca pobrania do placówki wykonuj�cej badania i sprawozdanie z bada.


241

Na ��danie In�yniera ze wszystkich materiałów przewidzianych do budowy (kruszywo grube i drobne, wypełniacz, lepiszcze itd.) nale�y przekaza� próbki o odpowiedniej wielko�ci, a In�ynier b�dzie je przechowywał pod zamkni�ciem. Strony kontraktu potwierdzaj� uznanie próbek na pi�mie, w protokole pobrania lub przekazania próbek. W ramach bada kontrolnych próbki te słu�� do oceny zgodno�ci dostaw z warunkami kontraktu. 6.4.1. Badania Wykonawcy Badania Wykonawcy s� wykonywane przez Wykonawc� lub jego zleceniobiorców celem sprawdzenia, czy jako�� materiałów budowlanych (mieszanek mineralno-asfaltowych i ich składników, lepiszczy i materiałów do uszczelnie itp.) oraz gotowej warstwy (wbudowane warstwy asfaltowe, poł�czenia itp.) spełniaj� wymagania okre�lone w kontrakcie. Wykonawca powinien wykonywa� te badania podczas realizacji kontraktu z niezb�dn� staranno�ci� iw wymaganym zakresie. Wyniki nale�y zapisywa� w protokołach. W razie stwierdzenia uchybie w stosunku do wymaga kontraktu, ich przyczyny nale�y niezwłocznie usun��. Wyniki bada Wykonawcy nale�y przekazywa� In�ynierowi na jego ��danie. In�ynier mo�e zdecydowa� o dokonaniu odbioru na podstawie bada Wykonawcy. W razie zastrze�e In�ynier mo�e przeprowadzi� badania kontrolne według p. 6.4.2. Zakres bada wykonawcy zwi�zany z wykonywaniem nawierzchni: − pomiar temperatury powietrza, − pomiar temperatury mieszanki mineralno-asfaltowej podczas wykonywania nawierzchni, − ocena wizualna mieszanki mineralno-asfaltowej, − ocena wizualna posypki, wykaz ilo�ci materiałów lub grubo�ci wykonanych warstw, − pomiar spadku poprzecznego poszczególnych warstw asfaltowych, − pomiar równo�ci poszczególnych warstw asfaltowych, − dokumentacja działa podejmowanych celem zapewnienia odpowiednich wła�ciwo�ci

przeciwpo�lizgowych, − pomiar parametrów geometrycznych poboczy, − ocena wizualna jednorodno�ci powierzchni warstwy, − ocena wizualna jako�ci wykonania poł�cze technologicznych. 6.4.2. Badania kontrolne Badania kontrolne s� badaniami In�yniera, których celem jest sprawdzenie, czy jako�� materiałów budowlanych (mieszanek mineralno-asfaltowych i ich składników, lepiszczy i materiałów do uszczelnie itp.) oraz gotowej warstwy (wbudowane warstwy asfaltowe, poł�czenia itp.) spełniaj� wymagania okre�lone w kontrakcie. Wyniki tych bada s� podstaw� odbioru. Pobieraniem próbek i wykonaniem bada na miejscu budowy zajmuje si� In�ynier w obecno�ci Wykonawcy. Badania odbywaj� si� równie� wtedy, gdy wykonawca zostanie w por� powiadomiony o ich terminie, jednak nie b�dzie przy nich obecny. Wykonawca mo�e pobiera� i pakowa� do wysyłki próbki do bada kontrolnych. Do wysłania próbek i przeprowadzenia bada kontrolnych jest upowa�niony tylko In�ynier lub uznana przez niego placówka badawcza. In�ynier decyduje o wyborze takiej placówki. Wykaz i zakres bada kontrolnych podano poni�ej. Kruszywa: Z kruszywa nale�y pobra� i zbada� �rednie próbki. Wielko�� pobranej �redniej próbki nie mo�e


242

by� mniejsza ni�: − wypełniacz 2 kg, − kruszywa o uziarnieniu do 8 mm 5 kg, − kruszywa o uziarnieniu powy�ej 8mm 15kg. Lepiszcze: Z lepiszcza nale�y pobra� próbk� �redni� składaj�c� si� z 3 próbek cz��ciowych po 2 kg. Z tego jedn� próbk� cz��ciow� nale�y podda� badaniom. Ponadto nale�y pobra� i zbada� kolejn� próbk�, je�eli zewn�trzny wygl�d (jednolito��, kolor, zapach, zanieczyszczenia) mo�e budzi� obawy. Materiały do uszczelniania poł�cze�: Z lepiszcza lub materiałów termoplastycznych nale�y pobra� próbki �rednie składaj�ce si� z 3 próbek cz��ciowych po 6 kg. Z tego jedn� próbk� cz��ciow� nale�y podda� badaniom. Ponadto nale�y pobra� i zbada� kolejn� próbk�, je�eli zewn�trzny wygl�d (jednolito��, kolor, połysk, zapach, zanieczyszczenia) mo�e budzi� obawy. Mieszanka mineralno-asfaltowa i wykonana warstwa: Rodzaj i zakres bada kontrolnych mieszanki mineralno-asfaltowej i wykonanej z niej warstwy podano w tablicy 35. Nie zaleca si� wykonywania odwiertów z warstw asfaltowych (zwłaszcza ochronnej) na obiektach mostowych. Do oceny poprawno�ci zag�szczenia w takim wypadku mo�e posłu�y� ocena zag�szczenia warstwy na dojazdach do obiektu. W badaniach kontrolnych mo�na zastosowa� wspólne ustalenia dotycz�ce rozlicze podane w p. 8.2. Tablica 35 Rodzaj i zakres bada� kontrolnych

Warstwa Typ mieszanki Rodzaj bada

P W AC S, SMA, BBTM

1. Mieszanka mineralno-asfaltowa a) ,b) 1.1. Uziarnienie + + + 1.2. Zawarto�� lepiszcza + + + 1.3. Temperatura mi�knienia lepiszcza odzyskanego + + +

1.4. G�sto�� i zawarto�� wolnych przestrzeni próbki + + +

1.5. Zagł�bienie trzpienia (wł�cznie z przyrostem po kolejnych 30 minutach badania)

- - -

2. Warstwa asfaltowa 2.1. Wska�nik zag�szczenia a) + + + 2.2. Spadki poprzeczne + + + 2.3. Równo�� + + + 2.4. Grubo�� lub ilo�� materiału + + +


243

2.5. Zawarto�� wolnych przestrzeni a) + + + 2.6. Wła�ciwo�ci przeciwpo�lizgowe - - + a) do ka�dej warstwy i na ka�de rozpocz�te 6 000m2 nawierzchni jedna próbka; w razie potrzeby liczba próbek mo�e zosta� zwi�kszona (np. nawierzchnie dróg w terenie zabudowy, nawierzchnie mostowe) b) w razie potrzeby specjalne kruszywa i dodatki 6.4.3. Badania kontrolne dodatkowe W wypadku uznania, �e jeden z wyników bada kontrolnych nie jest reprezentatywny dla ocenianego odcinka budowy, Wykonawca ma prawo ��da� przeprowadzenia bada kontrolnych dodatkowych. In�ynier i Wykonawca decyduj� wspólnie o miejscach pobierania próbek i wyznaczeniu odcinków cz��ciowych ocenianego odcinka budowy. Je�eli odcinek cz��ciowy przyporz�dkowany do bada kontrolnych nie mo�e by� jednoznacznie i zgodnie wyznaczony, to odcinek ten nie powinien by� mniejszy ni� 20% ocenianego odcinka budowy. Do odbioru uwzgl�dniane s� wyniki bada kontrolnych i bada kontrolnych dodatkowych do wyznaczonych odcinków cz��ciowych. Koszty bada kontrolnych dodatkowych za��danych przez Wykonawc� ponosi Wykonawca. 6.4.4. Badania arbitra�owe Badania arbitra�owe s� powtórzeniem bada kontrolnych, co do których istniej� uzasadnione w�tpliwo�ci ze strony In�yniera lub Wykonawcy (np. na podstawie własnych bada). Badania arbitra�owe wykonuje na wniosek strony kontraktu niezale�ne laboratorium, które nie wykonywało bada kontrolnych. Koszty bada arbitra�owych wraz z wszystkimi kosztami ubocznymi ponosi strona, na której niekorzy�� przemawia wynik badania. Wniosek o przeprowadzenie bada arbitra�owych dotycz�cych zawarto�ci wolnych przestrzeni lub wska�nika zag�szczenia nale�y zło�y� w ci�gu 2 miesi�cy od wpływu reklamacji ze strony In�yniera. 6.4.5. Ponadto warstwa bitumiczna powinna charakteryzowa� si nastpuj�cymi cechami: − zł�cza w nawierzchni powinny by� wykonane w linii prostej, równolegle lub prostopadle do

osi. Zł�cza − w konstrukcji wielowarstwowej powinny by� przesuni�te wzgl�dem siebie o odległo�ci

zgodne z p.5.9.3, − zł�cza powinny by� całkowicie zwi�zane a przylegaj�ce warstwy powinny by� w jednym

poziomie, − kraw�dzie warstwy powinny by� wyprofilowane a w miejscach gdzie zaszła konieczno��

obci�cia pokryte − asfaltem, − warstwa powinna mie� jednolit� tekstur�, bez miejsc przeasfaltowanych, porowatych,

łuszcz�cych si� i sp�kanych. 7. OBMIAR ROBÓT 7.1. OGÓLNE ZASADY OBMIARU


244

Ogólne zasady obmiaru robót podano w ST D.M.00.00.00. „Wymagania ogólne” p.7. 7.2. JEDNOSTKA OBMIAROWA Obmiaru Robót warstw bitumicznych dokonuje si� na budowie. Jednostk� obmiaru jest dla: − wykonania warstwy wi��cej z betonu asfaltowego AC 16W PMB 25/55-60 KR3 grubo�ci

warstwy 8cm – 1 metr kwadratowy (m2) ,

− wykonania warstwy �cieralnej z betonu asfaltowego AC 11S PMB 45/80-55 KR3 grubo�ci

warstwy 5cm – 1 metr kwadratowy (m2).

8. ODBIÓR ROBÓT 8.1. OGÓLNE ZASADY ODBIORU ROBÓT Ogólne zasady odbioru robót podano w ST D.M.00.00.00. „Wymagania ogólne” p.8. 8.2. ODBIÓR I REKLAMACJA ROBÓT Podział odbiorów Odbiory robót inwestycyjnych, przebudów i remontów dziel� si� w zale�no�ci od charakteru robót na: − odbiory robót ulegaj�cych zakryciu, polegaj�ce na finalnej ocenie ilo�ci i jako�ci

wykonywanych robót, które w dalszym procesie realizacji obiektu ulegaj� zakryciu; − odbiory cz��ciowe, polegaj�ce na ocenie ilo�ci, jako�ci i warto�ci pieni��nej wykonywanych

robót obj�tych odbiorem cz��ciowym. Przedmiotem odbioru cz��ciowego mog� by� wył�cznie elementy wyszczególnione w tabeli elementów scalonych dokumentacji projektowej lub w umowie, obejmuj�ce cał� drog� lub jej cz��;

− odbiory kocowe, polegaj�ce na ostatecznej ocenie ilo�ci, jako�ci i warto�ci pieni��nej wykonanych robót. Przedmiotem odbioru kocowego mo�e by� tylko całkowicie zrealizowana droga.

Ocena cz��ci wykonanych prac, pozwalaj�ca na podj�cie decyzji o kontynuowaniu robót, nie jest uwa�ana za odbiór. Dokumenty do odbioru robót Do odbioru cz��ciowego lub kocowego robót nale�y przedło�y� odbieraj�cemu nast�puj�ce dokumenty: − dokumentacj� projektow�, − recepty mieszanek i ustalenia technologiczne, − ksi�gi obmiaru robót i dziennik budowy, − wyniki bada kontrolnych i oznacze laboratoryjnych, − sprawozdanie techniczne (zakres i lokalizacja robót, wykaz zmian w stosunku do

zatwierdzonej dokumentacji projektowej oraz formalna zgoda na wprowadzenie tych zmian, uwagi dotycz�ce warunków realizacji, termin rozpocz�cia i zakoczenia robót),

− inne dokumenty wymagane w kontrakcie przez odbieraj�cego, − dokumentacj� powykonawcz� dla autostrad i dróg ekspresowych, - kosztorys wykonawczy sporz�dzony zgodnie z obowi�zuj�cymi zasadami kosztorysowania


245

i wymaganiami zamawiaj�cego Dokonuj�cy odbioru robót ocenia ich jako�� i ilo�� na podstawie przedło�onych dokumentów, wyników bada i pomiarów oraz po wnikliwej ocenie wizualnej wykonanych robót. Je�eli według oceny odbieraj�cego, wykonane roboty pod wzgl�dem przygotowania dokumentacyjnego lub zakresu robót nie s� gotowe do odbioru, odbieraj�cy w porozumieniu z wykonawc� wyznacza ponowny termin odbioru. Podstawowym dokumentem dokonania odbioru jest protokół. Wszystkie uzgodnione roboty poprawkowe i uzupełniaj�ce powinny zosta� spisane i potwierdzone przez obie strony. Wszystkie zmiany dotycz�ce rodzaju, ilo�ci i technologii mog� zosta� uznane tylko po uprzedniej pisemnej zgodzie odbieraj�cego. 8.2.1. Odstpstwo od wymaga� Je�eli podczas odbioru zostan� stwierdzone wypadki przekroczenia warto�ci dopuszczalnych podanych w punkcie 5.2 i 5.3 oraz ni�ej, to ka�dy taki wypadek jest uznawany za wad�. Mog� mie� równie� miejsce inne wady, które nie s� opisane w niniejszych wymaganiach technicznych. 8.2.2. Potr�cenia i postpowanie z wadami Korzystaj�c z przysługuj�cych mu praw, In�ynier mo�e w razie niedotrzymania warto�ci dopuszczalnych: − grubo�ci warstwy, − ilo�ci zu�ytego materiału, − składu mieszanki mineralnej, − zawarto�ci lepiszcza, − wska�nika zag�szczenia, − równo�ci, − wła�ciwo�ci przeciwpo�lizgowych, dokona� potr�ce według zamieszczonych dalej wzorów, o ile wykonawca wyrazi na to pisemn� zgod�. Je�eli Wykonawca nie wyrazi na to zgody, to jest zobowi�zany usun�� wady. Je�eli wada wynikaj�ca z przekroczenia warto�ci dopuszczalnej pojawi si� przed terminem przedawnienia si� reklamacji, to In�ynier mo�e ��da� usuni�cia tej wady. Wykonawca ma prawo do uzyskania zwrotu kwoty potr�conej z powodu wady, je�eli wada zostanie usuni�ta w ramach jego zobowi�za gwarancyjnych. W wypadku rozwi�za tymczasowych potr�cenie nale�y uzgodni� w osobnych umowach. Przy ustalaniu wysoko�ci potr�ce nale�y uwzgl�dni� skrócenie okresu u�ytkowania. 8.2.2.1. Grubo�� warstwy i ilo�� zu�ytego materiału Uzgodnione grubo�ci warstw lub ilo�ci materiałów na okre�lon� powierzchni� mog� by� zani�one o nie wi�cej ni� warto�ci dopuszczalne podane w tablicy 34. Okre�laj�c ilo�� materiałów na dan� powierzchni� oraz �redni� grubo�� warstwy, za podstaw� nale�y przyj�� cały odcinek budowy. In�ynier ma prawo sprawdzi� podczas kontroli ilo�ciowej odcinki cz��ciowe. Odcinki cz��ciowe powinny odpowiada�, co najmniej wydajno�ci dziennej. Wymagania dotycz�ce minimalnej ilo�ci materiału przypadaj�cego na warstw� mieszanki o grubo�ci 1 cm podaje tablica 36. Za grubo�� warstw przyjmuje si� arytmetyczn� �redni� wszystkich jednostkowych warto�ci


246

grubo�ci dla danej warstwy na całym odcinku budowy.

Tablica 36 Minimalne ilo�ci materiałów przypadaj�ce na 1m2

nawierzchni o grubo�ci 1cm.

Typ i wymiar mieszanki Minimalna ilo�� materiału na lm2 nawierzchni o grubo�ci 1 cm

w zale�no�ci od kategorii ruchu, [kg] KR5÷KR6 KR3÷KR4 KR1÷KR2 AC 22 do warstwy podbudowy 23,1

AC 22 i AC 16 do warstwy wi��cej 25,0 -

AC 16 do warstwy �cieralnej 25,0 - -

AC 11 do warstwy �cieralnej 25,0 24,3 -

AC 5 do warstwy �cieralnej - - 25,0 AC 8 do warstwy �cieralnej - 25,0 - SMA 11 do warstwy �cieralnej 25,0 - -

SMA 8 do warstwy �cieralnej 25,0

MA 5, MA 8 i MA 11 25,0 8.2.2.2. Skład mieszanki mineralnej Skład mieszanki mineralnej ocenia si� na podstawie bada ekstrakcji, a nast�pnie na podstawie analizy sitowej uzyskanego kruszywa z 1/3 próbki. W wypadku w�tpliwym dokonuje si� badania z dwóch pozostałych cz��ci próbki. W takim wypadku �rednie warto�ci składu oblicza si� z dwóch najmniej ró�ni�cych si� wyników. Dopuszczalne odchyłki podaje tablica 37. Ocenianymi parametrami s�: − zawarto�� ziaren mniejszych od 0,063 mm, − zawarto�� ziaren wi�kszych od 2 mm. Tabela 37 Dopuszczalne odchyłki składu mieszanki mineralnej od podanej w recepcie

Granice dopuszczalnych odchyłek [% bezwzgl�dne]

Oceniany parametr Mieszanki mineralno-asfaltowe wałowane podział wg klas drogi

A,S GP,G Z Zawarto�� ziaren <

0,063 mm od 2,1 do 3,0 od 2,1 do 3,5 od 2,1 do 4,0

Zawarto�� ziaren > 2,0 mm od 7,0 do 10,0 od 7,0 do 12,0 od 7,0 do 14,0

8.2.2.3. Zawarto�� lepiszcza Zawarto�� lepiszcza w ka�dej próbce pobranej z wyprodukowanej mieszanki mineralno-


247

asfaltowej lub w próbce pobranej wyj�tkowo z zag�szczonej warstwy nie mo�e odbiega� od wymaganej warto�ci o wi�cej ni� tolerancje podane w tablicy 38. Te same warto�ci tolerancji dotycz� obliczonej �redniej arytmetycznej zawarto�ci asfaltu z danego odcinka budowy. Zawarto�� lepiszcza nale�y oznacza� według PN-EN 12697-1. Tablica 38 Dopuszczalne odchyłki dotycz�ce pojedynczego wyniku badania i �redniej arytmetycznej wyników bada� zawarto�ci lepiszcza rozpuszczalnego, [%(m/m)]


Rodzaj mieszanki mineralno-asfaltowej 1 2 od 3 do 4 od 5 do

8 od 9 do 19 �20

AC do warstwy �cieralnej ±0,6 ±0,55 ±0,50 ±0,40 ±0,35 ±0,30

AC do warstw wi��cej i

podbudowy oraz SMA, MA, PA,

BBTM

± 0,5 ±0,45 ±0,40 ±0,35 ±0,30 ±0,25

8.2.2.4. Wska�nik zagszczenia i zawarto�� wolnych przestrzeni Wska�nik zag�szczenia gotowych warstw asfaltowych i ka�dej próbki pobranej z zag�szczonej nawierzchni nie mo�e by� mniejszy od warto�ci podanych w tablicy 23, która okre�la równie� wymagan� zawarto�� wolnych przestrzeni w warstwach nawierzchni z poszczególnych mieszanek mineralno-asfaltowych. 8.2.2.5. Równo�� Je�eli nierówno�� podłu�na lub poprzeczna warstwy nawierzchni, oceniana metod� z wykorzystaniem łaty 4metrowej i klina lub metod� równowa�n�, jest wi�ksza od ustalonej warto�ci dopuszczalnej, Zamawiaj�cy nalicza potr�cenia za wady trwałe. Nierówno�� ustala si� dla ka�dego pasa ruchu, dla 100-metrowych odcinków warstwy nawierzchni. 8.2.2.6. Wła�ciwo�ci przeciwpo�lizgowe Zamawiaj�cy nalicza potr�cenia za wady trwałe, je�eli warto�� miarodajnego współczynnika tarcia b�dzie ni�sza od ustalonej warto�ci dopuszczalnej oraz nie przekroczy warto�ci podanej w tablicy 39 lub gdy poszczególne wyniki bada na krótkich odcinkach nawierzchni s� nie ni�sze ni� 0,42, przy pr�dko�ci pomiarowej 30 km/h. W wypadku uzyskania podczas bada odbiorczych warto�ci ni�szych od dopuszczaj�cych potr�cenia wykonawca jest zobowi�zany przed odbiorem ostatecznym do usuni�cia wady w sposób uzgodniony z Zamawiaj�cym. Tablica 39 Dopuszczalne warto�ci miarodajnego współczynnika tarcia, dla których stosuje si potr�cenia na etapie odbioru nawierzchni

Klasa drogi Element nawierzchni

Miarodajny współczynnik tarcia przy pr�dko�ci zablokowanej opony wzgl�dem

nawierzchni


248

60 km/h 90 km/h

A, S Pasy ruchu - 0,35 Pasy wł�czania i wył�czania,

jezdnie ł�cznic 0,42 -

GP, G, Z Pasy: ruchu, dodatkowe, utwardzone pobocza 0,34 -

8.2.3. Obliczenie kwoty potr�ce� Je�eli In�ynier wprowadzi potr�cenia zgodnie z punktem 8.2.2 z powodu wykrytych wad ilo�ciowych, grubo�ci, składu mieszanki mineralnej, zawarto�ci lepiszcza, wska�nika zag�szczenia, równo�ci lub wła�ciwo�ci przeciwpo�lizgowych, to ich wysoko�� jest obliczana na podstawie wzorów podanych poni�ej. Potr�cenia naliczane s� dla wad wi�kszych ni� dopuszczalna tolerancja wykonania. Je�eli w jednej inwestycji zostanie wykryta wi�ksza ilo�� wad, z powodu których powinny by� dokonane potr�cenia zgodnie z odpowiednimi punktami od 8.2.3.1 do 8.2.3.7, to potr�cenia te nale�y zsumowa�. Ogólna kwota wszystkich potr�ce jest ograniczona do 70% ceny ogólnej danej pozycji w odniesieniu do przyporz�dkowanej powierzchni warstwy mineralno-asfaltowej. 8.2.3.1. Niewła�ciwa grubo�� warstwy Potr�cenie jest obliczane zarówno na podstawie �redniej warto�ci wszystkich warto�ci jednostkowych, jak i na podstawie sumy potr�ce cz��ciowych. Kwot� potr�cenia stanowi wy�sza warto��. Je�eli rzeczywista grubo�� warstwy (warto�� rednia) jest mniejsza od grubo�ci zapisanej w kontrakcie o wi�cej ni� warto�� dopuszczalna podana w tablicy 34, to niezale�nie od zmiany ceny jednostkowej dokonanej w ramach rozliczenia (patrz punkt 8.5.1.3.), potr�cenie jest obliczane według nast�puj�cego wzoru:

Agw=( Pgw/100) x 3,75 x K x F lub Agw =A’ x(K x F/100), (1)

w którym: Agw -potr�cenie, [PLN]; Pgw -warto�� przekroczenia w dół warto�ci dopuszczalnej 10% lub 15% grubo�ci okre�lonej w kontrakcie, [%];

K - koszt 1 m2 wykonanej warstwy wg kosztorysu wykonawczego z narzutami, [PLN];

F - powierzchnia obj�ta sprawdzeniem, [m2].

Je�eli jednostkowe warto�ci grubo�ci s� ni�sze od warto�ci okre�lonych w kontrakcie o wi�cej ni� dana warto�� dopuszczalna podana w tablicy 34, to potr�cenia cz��ciowe dla danych powierzchni s� obliczane według wzoru (1). W miejsce warto�ci dopuszczalnej 10% lub 15% dla warto�ci �redniej, nale�y wstawi� warto�� dopuszczaln� 10%, 15% lub 25% dla warto�ci jednostkowych. Przy obliczaniu warto�ci jednostkowych oraz �rednich, dla grubo�ci w ramach oblicze wysoko�ci potr�ce w punktach pomiarowych wielowarstwowych struktur bez ogranicze, s� uwzgl�dniane warstwy poło�one wy�ej jako kompensacja wyst�puj�cego niedoboru grubo�ci. W celu ułatwienia posługiwania si� wzorem (1), na rys. 1 i w tablicy 40, przedstawiono warto�� parametru A' = Pgw x 3,75 [%] w zale�no�ci od warto�ci Pgw. 8.2.3.2. Niewła�ciwa ilo�� zu�ytego materiału


249

Je�eli rzeczywista ilo�� materiału jest mniejsza od ilo�ci zapisanej w kontrakcie o wi�cej ni� warto�� dopuszczalna podana w tablicy 34, to niezale�nie od zmiany ceny jednostkowej dokonanej w ramach rozliczenia (p. 8.5.2.3), potr�cenie jest obliczane według wzoru (1).

Parametr Pgw [%]

0 2 4 6 8 10 12 14 16

70 Rys. 1 Graficzne przedstawienie warto�ci parametru A’ Tablica 40 Tabelaryczne przedstawienie warto�ci parametru A’ Pgw [%] 0,5 1 1,5 2 2,5 3 3,5 4 4,5 5,0 5,5 6 6,5 7

A’ [%]

1,875

3,75

5,625 7,5 9,375 11,

25 13,125 15, 16,8

75 18,75

20,625

22,5

24,375

26,25

Pgw [%] 7,5 8,

0 8,5 9,0 9,5 10,0 10,5 11,

0 11,5 12,0 12,5 13,

0 13,5 14,0

A’ [%]

28,125 30 31,8

75 33,75

35,625

37,5

39,375

41,25

43,125 45 46,8

75 48,75

50,625

52,5

8.2.3.3. Niewła�ciwy skład mieszanki mineralnej Potr�cenia oblicza si� według wzorów (2) i (3) dla wszystkich badanych parametrów, proporcjonalnie do warto�ci charakteryzuj�cej poszczególne warstwy nawierzchni o powierzchni reprezentowanej przez ka�d� z próbek: -potr�cenia za niewła�ciw� ilo�� ziaren mniejszych od 0,063mm Aw =pw x K x F (2) -potr�cenia za niewła�ciw� ilo�� ziaren wi�kszych od 2,0 mm Az = pz x K x F (3) w których: A’ i Az -potr�cenie, [PLN] pw i pz -współczynniki podane w tablicach 41 i 42;


250

K – koszt 1m2 warstwy wykonanej wg kosztorysu wykonawczego z narzutami, [PLN]

F – powierzchnia warstwy reprezentowana przez próbk� lub pomiar, [m2]

Je�eli odchyłki przekraczaj� maksymalne warto�ci dopuszczalne, to dany odcinek nale�y wył�czy� z odbioru do czasu wykonania robót niezb�dnych do uzyskania wymaganych cech na tym odcinku. W takim wypadku dopuszczalny jest, za zgod� stron, odbiór cz��ciowy. Tablica 41 Współczynnik pw do obliczania potr�ce� za niewła�ciw� ilo�� ziaren mniejszych od 0,063 mm w mieszance mineralno-asfaltowej

Współczynnik pw [-] Odchylenie od


podział wg klasy drogi A, S GP, G Z, L, D

2,1 0,0020 0,0015 0,0010 2,2 0,005 0,003 0,002 2,3 0,010 0,006 0,004 2,4 0,016 0,010 0,006 2,5 0,052 0,014 0,008 2,6 0,037 0,019 0,011 2,7 0,048 0,025 0,015 2,8 0,064 0,033 0,019 2,9 0,081 0,041 0,023 3,0 0,101 0,049 0,028 3,1 - 0,059 0,033 3,2 - 0,068 0,039 3,3 - 0,079 0,045 3,4 - 0,090 0,059 3,5 - 0,101 0,066 3,6 - - 0,075 3,7 - - 0,083

3,8 - - 0,092

3,9 - - 0,101

4,0 - - -

4,1 - - -

4,2 - - - 4,3 - - - 4,4 - - - 4,5 - - -

Tabela 42 Współczynnik pz do obliczania potr�ce� za niewła�ciw� ilo�� ziaren wikszych


251

od 2,0 mm w mieszance mineralno-asfaltowej

Współczynnik pz [] Odchylenie od


Podział wg klasy drogi A, S GP, G Z, L, D 6 - - - 7 - - - 8 0,002 0,001 0,001 9 0,008 0,004 0,003

10 0,019 0,010 0,007 11 0,050 0,018 0,012 12 - 0,032 0,021 13 - 0,050 0,028 14 - - 0,039 - - 0,050

8.2.3.4. Niewła�ciwa zawarto�� lepiszcza Je�eli rzeczywista zawarto�� lepiszcza w badanej mieszance mineralno-asfaltowej jest mniejsza od zawarto�ci deklarowanej o wi�cej ni� wynosi warto�� tolerancji podana w tablicy 28, to potr�cenie nale�y obliczy� według wzorów (4) i (5). Je�eli jest za mała zawarto�� lepiszcza dla pojedynczego wyniku bada i dla warto�ci �rednich z 2÷4 próbek to: − dla p1 � 0,3% niedobór lepiszcza oblicza si� według wzoru: Al =(pl/100) x 30 x K x F, (4) − dla p1 > 0,3 % niedobór lepiszcza oblicza si� według wzoru:

Al = [( pl x130 -30)/100]x K x F (5) w których: Al -potr�cenie, [PLN]; pl -warto�� przekroczenia w dół warto�ci dopuszczalnej i tolerancji podanej w tablicy 28, a podstawie zawarto�ci podanej przy badaniach kontrolnych mieszanki wykonanych w ramach odbioru; niedobór poni�ej warto�ci dopuszczalnej, [%];

K - cena jednostkowa wg kosztorysu wykonawczego z narzutami, [PLN/m2] lub [PLN/t];

F - powierzchnia obj�ta sprawdzeniem, [m2] lub odpowiednia ilo�� materiału, [t].

W celu ułatwienia posługiwania si� wzorami (4) i (5) warto�� parametru A' przedstawiono na rys. 2 i w tablicy 43. Tablica 43 Tabelaryczne przedstawienie warto�ci parametru A’ [%] je�eli p1 � 0,3 to A’ = pl x 30; je�eli p1> 0,3 to A’= pl x 130 -30 pl [%] 0,1 0,2 0,3 0,4 0,5 0,6 0,7 0,8 A’ [%] 3 6 9 22 35 48 61 74


252

Rys. 2 Graficzne przedstawienie warto�ci parametru A’ [%] je�eli p1 � 0,3 to A’ =p1 x 30; je�eli p1> 0,3 to A’= p1 x 130 -30 Je�eli jest za mała zawarto�� lepiszcza dla warto�ci �rednich z pi�ciu i wi�cej prób, to wzór na obliczenie potr�cenia przybiera posta�: Al =(pl /100) x 100 x K x F (6) W celu ułatwienia posługiwania si� wzorem (6) na rys. 3 i w tablicy 44 przedstawiono warto�� parametru A' = pl

Parametr pt [%]

Rys. 3 Graficzne przedstawienie warto�ci parametru A’

Tablica 44 Tabelaryczne przedstawienie warto�ci parametru A’ pl [%] 0,1 0,2 0,3 0,4 0,5 0,6 0,7 0,8 A’ [%] 10 20 30 40 50 60 70 80 Potr�cenie mo�na obliczy� zarówno na podstawie warto�ci �redniej z wszystkich warto�ci jednostkowych, jak i na podstawie sumy potr�ce cz��ciowych dokonanych na podstawie warto�ci dla pojedynczego wyniku bada. Wy�sza warto�� jest warto�ci� potr�cenia. 8.2.3.5. Niewła�ciwe zagszczenie warstwy Je�eli wska�nik zag�szczenia jest ni�szy od warto�ci dopuszczalnej podanej w tablicy 23, to potr�cenie nale�y oblicza� zgodnie z wzorem (7):


253

Ag =(pg 2/100) x 3 x K x F (7)

w którym: Ag -potr�cenie, [PLN]; pg -warto�� przekroczenia w dół warto�ci dopuszczalnej w stosunku do ��danego wska�nika zag�szczenia, [%];

K -cena jednostkowa wg kosztorysu wykonawczego z narzutami, [PLN/m2] lub [PLN/t];

F -powierzchnia obj�ta sprawdzeniem [m2] lub odpowiednia ilo�� materiału [t].

W celu ułatwienia posługiwania si� wzorem (8) warto�� parametru A'= pg 2

x 3 przedstawiono na rys. 4 i w tablicy 45.

60 Rys 4. Graficzne przedstawienie warto�ci parametru A’

Tablica 45 Tabelaryczne przedstawienie warto�ci parametru A’ pg [%] 0,5 1,0 1,5 2,0 2,5 3,0 3,5 4,0 A’ [%] 0,75 3 6,75 12 18,75 27 36,75 48 Przykład: asfaltowa warstwa �cieralna z SMA

K= 100 PLN/m2

F = 6000 m2

wymagany wska�nik zag�szczenia 97% uzyskany wska�nik zag�szczenia 96% niedobór pg = (97-96)% = 1%

A’ = 12x3 = 3%

Zatem potr�cenie wynosi:

Ag = (3: 100) x 100 [PLN/m2] x 6000 [m

2] = 18000 PLN

8.2.3.6. Niewła�ciwa równo��


254

Potr�cenie za nierówno�� mierzone wska�nikiem IRI obliczane jest według wzoru:

AIRI = pIRI 2 x 0,2 x K x FIRI (8)

w którym: AIRI – potr�cenie, [PLN]; pIRI – zmierzona nierówno�� powy�ej ustalonej warto�ci dopuszczalnej, na ocenianym odcinku, [mm/m]

K – koszt 1m2

wykonanej, ocenianej warstwy wg kosztorysu wykonawczego ł�cznie z zastosowanymi narzutami; F – powierzchnia ocenianego pasa warstwy �cieralnej nawierzchni na długo�ci 50m. Potr�cenie za nierówno�ci mierzone metod� łaty i klina jest obliczane według wzoru:

Ar = Pr2 x ( 0,0015 x K x Fr )

w którym: Ar – potr�cenie, [PLN]; Pr – zmierzona nierówno�� w mm powy�ej ustalonej warto�ci dopuszczalnej; Fr – powierzchnia ocenianego pasa warstwy nawierzchni na długo�ci 100m.

W wypadku, gdy Pr2

b�dzie wi�ksza od 130 Wykonawca jest zobowi�zany, do usuni�cia wady w sposób uzgodniony z Zamawiaj�cym. 8.2.3.7. Niewła�ciwe wła�ciwo�ci przeciwpo�lizgowe Potr�cenia za wady trwałe obliczane jest według wzoru:

ASRT = p2

SRT x (80 x K x FSRT) w którym: ASRT – potr�cenie, [PLN]; pSRT – wielko�� zmniejszenia warto�ci miarodajnego współczynnika tarcia poni�ej ustalonej warto�ci dopuszczalnej, na ocienianym odcinku;

K – koszt 1m2

wykonanej, ocenianej warstwy wg kosztorysu wykonawczego ł�cznie z zastosowanymi narzutami; FSRT – powierzchnia ocenianego pasa warstwy �cieralnej nawierzchni, reprezentowana przez pomierzon� warto�� miarodajnego współczynnika tarcia. 8.3 REKLAMACJE W ocenie przed upływem terminu gwarancyjnego pod uwag� brane jest zu�ycie nawierzchni, z uwzgl�dnieniem kategorii ruchu i klasy drogi. Okres gwarancyjny wynosi 4 lata w wypadku nawierzchni asfaltowych, je�eli zostały one wykonane jako nowe, jako pełna przebudowa istniej�cej nawierzchni wraz ze wzmocnieniem konstrukcji uwzgl�dniaj�cym wymagania klasy drogi oraz warunki podane w dokumentacji projektowej. W wypadku tymczasowego ruchu technologicznego przez okres ponad 1 roku, w czasie cz��ciowego odbioru robót okres gwarancyjny odcinka nawierzchni (2 lub 3 letni) wydłu�a si� o 1 rok. 8.4 OBMIARY I ROZLICZENIA


255

W opisie wymaga nale�y okre�li�, czy rozliczenie ma by� przeprowadzone według grubo�ci warstwy, czy według ilo�ci materiałów zu�ytych na dan� powierzchni�. W wypadku

powierzchni mniejszych ni� 6000 m2

nale�y wymaga� rozliczenia według grubo�ci. Je�eli wymagane jest rozliczenie według grubo�ci, to nale�y poda� metod� pomiaru. Poszczególne warstwy nale�y rozliczy� zgodnie z wymaganiami podanymi w kontrakcie. Zapłata za dodatkowe szeroko�ci, długo�ci, grubo�ci i ilo�ci materiałów, wykraczaj�ce poza postanowienia poni�szych punktów, przysługuje tylko wtedy, gdy ich wykonanie zostało zlecone na pi�mie przez In�yniera. Wykonawca powinien w por� zgłosi� odpowiedni wniosek, je�eli konieczno�� wykonania dodatkowych ilo�ci pojawi si� bez jego winy. Próbki pobrane do rozliczenia nale�y na ��danie przekaza� In�ynierowi. 8.4.1. Szeroko�� Szeroko�� wykonanej warstwy asfaltowej jest mierzona w wypadku wyprofilowanej uko�nej kraw�dzi do �rodka linii skosu o zało�onym pochyleniu 2:1. 8.4.2. Grubo�� Pojedynczy pomiar grubo�ci nale�y wykonywa� w punktach pomiarowych rozmieszczonych równomiernie na wykonanej powierzchni. Odległo�� wzdłu�na profili pomiarowych powinna wynosi� 50 m. W wypadku stosowania rdzeni wiertniczych mo�e zosta� ona zwi�kszona do 200 m. Minimalna liczba punktów pomiarowych wynosi jednak 20. Liczba punktów pomiarowych warstw asfaltowych krótszych odcinków lub ulic miejskich mo�e zosta� zredukowana. Przy pomiarze grubo�ci poprzez pomiar odległo�ci od sznura lub niwelacj�, dla ka�dego mierzonego profilu nale�y zmierzy� po trzy punkty na osi jezdni oraz w obydwu zewn�trznych punktach 1/3 połowy jezdni (dla jezdni o szeroko�ci 7,50 m odległo�� od osi jezdni wynosi 2,50 m). Przy pomiarze grubo�ci za pomoc� grubo�ciomierza (wg PN-EN 12697-36) lub pomiarów rdzenia, dla ka�dego profilu nale�y sprawdza� tylko jeden punkt na .przemian z prawej strony, na �rodku i z lewej strony osi jezdni. 8.5. ROZLICZENIE 8.5.1. Rozliczenie według grubo�ci 8.5.1.1. Sprawdzenie grubo�ci Je�eli kontrakt przewiduje wykonanie warstw asfaltowych, to dla ka�dej warstwy nale�y wykaza�, czy grubo�� rzeczywista jest zgodna z grubo�ci� okre�lon� w kontrakcie. Za grubo�� przyjmuje si� �redni� arytmetyczn� z wszystkich pomiarów dla danej warstwy na całym odcinku budowy. Wykazanie ilo�ciowe nie jest wymagane. 8.5.1.2. Grubo�� dodatkowa


256

Dodatkowe grubo�ci poszczególnych warstw b�d� w pierwszej kolejno�ci zaliczane jako wyrównanie niedoborów ni�ej le��cych warstw mineralno-asfaltowych. Pozostała dodatkowa grubo�� górnej warstwy nawierzchni asfaltowej wykonanej zgodnie z kontraktem b�dzie uwzgl�dniona przy zapłacie tylko w zakresie 5% grubo�ci wymaganej w kontrakcie. To samo dotyczy sytuacji, w której wykonana jest tylko jedna warstwa. Niedobory grubo�ciowe poszczególnych warstw b�d� potr�cane, chyba �e zostały skompensowane nadmiarami z warstw wy�szych. 8.5.1.3. Dostosowanie ceny jednostkowej Je�eli przy rozliczeniu nale�y uwzgl�dni� nadmiar lub niedobór grubo�ci warstw, uzgodniona cena jednostkowa do rozliczenia zostanie zmieniona w zale�no�ci od stosunku dodatkowej grubo�ci podlegaj�cej zapłacie do grubo�ci ��danej (rozliczeniowa cena jednostkowa). 8.5.2. Rozliczenie według ilo�ci materiałów 8.5.2.1. Wykazanie ilo�ci zu�ytych materiałów Je�eli kontrakt przewiduje rozliczenie według ilo�ci materiałów zu�ytych na jednostk�

powierzchni [kg/m2], to dla ka�dej warstwy nale�y wykaza�, na ile rzeczywista ilo�� jest

zgodna z ilo�ci� okre�lon� w kontrakcie. Jako podstaw� do obliczenia tej ilo�ci dla ka�dej warstwy nale�y przyj�� ilo�� zu�yt� na cały odcinek budowy. In�ynier ma prawo ��da� udokumentowania ilo�ciowego dla odcinków cz��ciowych. Odcinki takie powinny wtedy odpowiada�, co najmniej wydajno�ci dziennej. 8.5.2.2. Ilo�ci dodatkowe Dodatkowe grubo�ci poszczególnych warstw b�d� w pierwszej kolejno�ci zaliczane jako wyrównanie niedoborów ni�ej le��cych warstw z mieszanki mineralno-asfaltowej. Pozostała dodatkowa grubo�� górnej warstwy nawierzchni asfaltowej wykonywanej zgodnie z kontraktem b�dzie uwzgl�dniona przy zapłacie tylko w zakresie 5% ilo�ci wymaganej w kontrakcie. To samo dotyczy sytuacji, w której Wykonywana jest tylko jedna warstwa. Niedobory ilo�ciowe poszczególnych warstw b�d� potr�cane, chyba �e zostały skompensowane nadmiarami z warstw wy�szych. 8.5.5.3. Dostosowanie ceny Je�eli przy rozliczeniu nale�y uwzgl�dni� nadmiar lub niedobór ilo�ciowy, uzgodniona cena jednostkowa do rozliczenia zostanie zmieniona w zale�no�ci od stosunku dodatkowej ilo�ci podlegaj�cej zapłacie do ilo�ci ��danej (rozliczeniowa cena jednostkowa). 9. PODSTAWA PŁATNO�CI 9.1. OGÓLNE USTALENIA DOTYCZ�CE PODSTAWY PŁATNO�CI Ogólne ustalenia dotycz�ce podstawy płatno�ci podano w ST D.M.00.00.00. „Wymagania ogólne” .


257

9.2. CENA JEDNOSTKI OBMIAROWEJ Płaci si� za jednostk� obmiaru wg p.7.2 wykonania warstw nawierzchni z betonu asfaltowego. Cena jednostkowa jest cen� u�rednion� dla przyj�tego sposobu wykonania i obejmuje: − prace pomiarowe i przygotowawcze, z − zakup i dostarczenie materiałów przeznaczonych do produkcji mieszanki, − opracowanie recepty laboratoryjnej wraz z badaniami, − wykonanie odcinka próbnego, − oczyszczenie i przygotowanie podło�a, − zabezpieczenie kraw�dzi zł�czy, − wytworzenie mieszanki, − transport mieszanki do miejsca wbudowania, − mechaniczne rozło�enie mieszanki, − zag�szczenie i obci�cie kraw�dzi, − wykonanie wszystkich niezb�dnych bada, pomiarów, prób i sprawdze, w tym dodatkowo

zleconych przez In�yniera, − oznakowanie Robót i jego utrzymanie, − wykonanie innych czynno�ci niezb�dnych do realizacji Robót obj�tych niniejsz� ST i

zgodnych z Dokumentacj� Projektow� i ST. 10 RZEPISY ZWI�ZANE 1 „WT-1 Kruszywa 2008” 2 „WT-2 Nawierzchnie asfaltowe 2008” 3 „WT-3 Emulsje asfaltowe 2009” 4 Polskie Normy powołane w WT-1 5 Polskie Normy powołane w WT-2 6 Polskie Normy powołane w WT-3 7 Dz. U. Nr 43.430.1999 Rozporz�dzenie MTiGM w sprawie warunków technicznych, jakim

powinny odpowiada� drogi publiczne i ich usytuowanie, Zał. Nr 6. 8 Zalecenia stosowania geowyrobów w warstwach asfaltowych nawierzchni drogowych.

Zeszyt 66, IBDiM 2004r.


258

D.05.03.23 NAWIERZCHNIA Z KOSTKI BRUKOWEJ BETONOWEJ

1. WST�P


Przedmiotem n/n ST s� wymagania dotycz�ce wykonania i odbioru Robót zwi�zanych z wykonaniem nawierzchni z kostki brukowej betonowej w ramach remontu ulicy Al. J. Piłsudskiego w Łom�y na odcinku od ulicy Al. Legionów do ulicy Szosa Zambrowska (z wył�czeniem skrzy�owania z ulic� Zawadzk�). 1.2. Zakres stosowania ST

Specyfikacja Techniczna jest stosowana jako dokument przetargowy i kontraktowy przy zlecaniu i realizacji Robót wymienionych w pkt.1.1.


Ustalenia zawarte w n/n Specyfikacji Technicznej dotycz� zasad prowadzenia Robót zwi�zanych z wykonaniem nawierzchni z kostki brukowej betonowej grubo�ci 8 cm. zjazdów publicznych na parkingi oraz zjazdów indywidualnych.

Dokładna lokalizacja wg Dokumentacji Projektowej. 1.4. Okre�lenia podstawowe

1.4.1. Betonowa kostka brukowa – kształtka wytwarzana z betonu metod� wibroprasowania. Produkowana jest jako kształtka jednowarstwowa lub w dwóch warstwach poł�czonych ze sob� trwale w fazie produkcji.

1.4.2. Nawierzchnia kostkowa – nawierzchnia, której warstwa �cieralna jest wykonana z kostek z kamienia lub z innego materiału.

Pozostałe okre�lenia s� zgodne z obowi�zuj�cymi, odpowiednimi polskimi normami i definicjami podanymi w ST D.M.00.00.00 “Wymagania ogólne”. 1.5. Ogólne wymagania dotycz�ce Robót




Ogólne wymagania dotycz�ce materiałów podano w ST D.M.00.00.00 „Wymagania ogólne”.


259

2.2. Materiały do wykonania nawierzchni z kostki

Materiałami stosowanymi do budowy nawierzchni z kostki brukowej betonowej, zgodnie z zasadami n/n ST s�:

2.2.1. Betonowa kostka brukowa gr. 8 cm

2.2.1.1. Wygl�d zewn�trzny i tolerancje wymiarowe

Struktura wyrobu powinna by� zwarta, bez rys, p�kni��, plam i ubytków. Powierzchnia górna kostek powinna by� równa i szorstka, a kraw�dzie kostek równe i proste, wkl��ni�cia nie powinny przekracza� 2 mm. Tolerancje wymiarowe wynosz�:

- długo�� i szeroko�� ± 3mm - grubo�� ± 5mm

2.2.1.2. Wytrzymało�� na �ciskanie

Wytrzymało�� na �ciskanie betonowych kostek brukowych powinna wynosi� dla kostek brukowych klasy „50” min. 50 MPa.

2.2.1.3. Nasi�kliwo��

Nasi�kliwo�� kostek brukowych betonowych powinna wynosi� nie wi�cej ni� 5%.

2.2.1.4. Mrozoodporno��

Mrozoodporno�� powinna by� taka, by po 30 cyklach zamra�ania i odmra�ania próbek w 3% roztworze NaCl lub po 150 cyklach zamra�ania i odmra�ania w wodzie zostały spełnione jednocze�nie nast�puj�ce warunki: - próbka nie wykazuje p�kni�� i zarysowa� powierzchni licowych, - strata masy nie przekracza 5% masy, - obni�enie wytrzymało�ci na �ciskanie w stosunku do wytrzymało�ci próbek nie

zamra�anych nie jest wi�ksza ni� 20%.

2.2.1.5. �cieralno��

�cieralno�� kostek betonowych okre�lona na tarczy Boehmego wg PN-B-04111 [1] nie powinna przekracza� dla kostek brukowych klasy „50” 3,5 mm.

2.2.1.6. Szorstko��

Wska�nik szorstko�ci SRT sprawdzony wahadłem angielskim powinien wynosi� nie mniej ni� 50.

2.2.2. Kruszywo

Kruszywo na podsypk� i do wypełnienia spoin powinno odpowiada� wymaganiom norm PN-B-06711 [3] i PN-B-06712 [4].

2.2.3. Cement

Cement stosowany na podsypk� cementowo-piaskow� powinien by� cementem portlandzkim klasy 32,5, odpowiadaj�cy wymaganiom normy PN-EN 197-1 [5].


260

2.2.4. Woda

Woda stosowana do podsypki powinna by� odmiany „1” i odpowiada� wymaganiom PN-B-32250 [6]. 3. SPRZ�T



3.2. Sprz�t do wykonania nawierzchni z kostki brukowej

Wykonawca przyst�puj�cy do wykonania nawierzchni z betonowej kostki brukowej powinien wykaza� si� mo�liwo�ci� korzystania z nast�puj�cego sprz�tu: - betoniarki, do przygotowywania podsypki cementowo-piaskowej, - wibratorów płytowych z osłon� z tworzywa sztucznego, do ubijania uło�onej kostki, - innego drobnego sprz�tu zaakceptowanego przez In�yniera. 4. TRANSPORT



4.2. Transport materiałów do wykonania nawierzchni

Kostki betonowe mog� by� przewo�one po uzyskaniu wytrzymało�ci betonu min. 0,7 �redniej warto�ci wytrzymało�ci badanej serii próbek. Kostk� betonow� transportuje si� na dowolnych �rodkach transportowych na paletach.

Transport kruszywa powinien odbywa� si� w warunkach zabezpieczaj�cych je przed zanieczyszczeniem i zmieszaniem z innymi asortymentami kruszywa lub jego frakcjami.

Transport cementu powinien odbywa� si� w warunkach zgodnych z BN-88/6731-08 [7]. Woda mo�e by� pobierana z wodoci�gu lub dostarczana przewo�nymi zbiornikami wody (cysternami). 5. WYKONANIE ROBÓT 5.1. Ogólne zasady wykonywania Robót

Ogólne zasady wykonywania Robót podano w ST D.M.00.00.00 „Wymagania ogólne”. Wykonawca przedstawi In�ynierowi do akceptacji projekt organizacji i harmonogram Robót, uwzgl�dniaj�ce warunki, w jakich wykonywane b�d� Roboty zwi�zane z wykonaniem nawierzchni z kostki brukowej.

5.2. Wykonanie podsypki

Podsypk� nale�y wykona� jako cementowo-piaskow� z kruszywa odpowiadaj�cego wymaganiom PN-B-06712 [4] i cementu wg PN-EN 197-1 [5].


261

Grubo�� podsypki po wyprofilowaniu i zag�szczeniu powinna wynosi� 5 cm. 5.3. Układanie nawierzchni z betonowych kostek brukowych

Kostk� układa si� na podsypce w taki sposób, aby szczeliny mi�dzy kostkami wynosiły 2÷3 mm. Kostk� nale�y układa� ok. 1,5 cm wy�ej od projektowanej niwelety nawierzchni, gdy� w czasie wibrowania (ubijania) podsypka ulega zag�szczeniu.

Po uło�eniu kostki, szczeliny nale�y wypełni� piaskiem, a nast�pnie zamie�� powierzchni� uło�onych kostek przy u�yciu szczotek r�cznych lub mechanicznych i przyst�pi� do ubijania nawierzchni.

Do ubijania uło�onej nawierzchni z kostek brukowych stosuje si� wibratory płytowe z osłon� z tworzywa sztucznego dla ochrony kostek przed uszkodzeniem i zabrudzeniem. Wibrowanie nale�y prowadzi� od kraw�dzi powierzchni ubijanej w kierunku �rodka i jednocze�nie w kierunku poprzecznym kształtek.

Spoiny pomi�dzy kostkami po oczyszczeniu powinny by� zgodnie z Dokumentacj� Projektow� wypełnione piaskiem na pełn� grubo�� kostki. Do wypełniania spoin nale�y stosowa� drobny, ostry piasek odpowiadaj�cy PN-B-06711 [3].

Kostki brukowe betonowe nale�y układa� z zachowaniem projektowanych podłu�nych i poprzecznych spadków.

Nawierzchni� mo�na odda� do u�ytku bezpo�rednio po wykonaniu. 6. KONTROLA JAKO�CI ROBÓT



6.2. Badania przed przyst�pieniem do Robót

Przed przyst�pieniem do Robót, Wykonawca powinien uzyska� od dostawców materiałów deklaracje zgodno�ci oraz wykona� badania materiałów przeznaczonych do wykonania Robót i przedstawi� ich wyniki In�ynierowi w celu akceptacji materiałów, zgodnie z wymaganiami podanymi w pkt. 2. n/n ST.

6.3. Badania w czasie Robót


Sprawdzenie podsypki w zakresie grubo�ci i wymaganych spadków poprzecznych i podłu�nych polega na stwierdzeniu zgodno�ci z Dokumentacj� Projektow� oraz pkt. 5.2. niniejszej ST.

6.3.2. Sprawdzenie wykonania nawierzchni

Sprawdzenie prawidłowo�ci wykonania nawierzchni z betonowych kostek brukowych polega na stwierdzeniu zgodno�ci wykonania z Dokumentacj� Projektow� i wymaganiami wg pkt. 5.3. niniejszej ST: - pomierzenie szeroko�ci spoin, - sprawdzenie prawidłowo�ci ubijania (wibrowania),


262

- sprawdzenie prawidłowo�ci wypełnienia spoin, - sprawdzenie, czy przyj�ty dese� (wzór) i kolor nawierzchni jest zachowany. 6.4. Sprawdzenie cech geometrycznych nawierzchni

6.4.1. Równo��

Nierówno�ci nale�y mierzy� łat� 4-metrow�. Nierówno�ci nawierzchni mierzone zgodnie z norm� BN-68/8931-04 [8] nie powinny przekracza� 8 mm.

6.4.2. Rz�dne nawierzchni

Ró�nice pomi�dzy rz�dnymi wykonanej nawierzchni i rz�dnymi projektowanymi nie powinny przekracza� ± 1cm.

6.4.3. Szeroko�� nawierzchni

Szeroko�� nawierzchni nie mo�e ró�ni� si� od szeroko�ci projekt. o wi�cej ni� ± 5 cm.


Spadki poprzeczne nawierzchni powinny by� zgodne z Dokumentacj� Projektow� z tolerancj� ± 0,5%.

6.4.5. Grubo�� podsypki

Dopuszczalne odchyłki od projekt. grubo�ci podsypki nie powinny przekracza� ± 1 cm.

6.5. Cz�stotliwo�� pomiarów

Cz�stotliwo�� pomiarów dla cech geometrycznych nawierzchni z kostki brukowej, wymienionych w pkt. 6.4. powinna by� dostosowana do powierzchni wykonanych Robót.

Zaleca si�, aby pomiary cech geometrycznych wymienionych w pkt. 6.4. były przeprowadzone nie rzadziej ni� 2 razy na 100 m2 nawierzchni i w punktach charakterystycznych dla niwelety lub przekroju poprzecznego oraz wsz�dzie tam, gdzie poleci In�ynier. 7. OBMIAR ROBÓT




Jednostk� obmiarow� jest 1 m2 (metr kwadratowy) wykonanej nawierzchni, zgodnie z Dokumentacj� Projektow� i pomiarem w terenie.


263

8. ODBIÓR ROBÓT


Ogólne zasady odbioru Robót podano w ST D.00.00.00 „Wymagania ogólne”.

8.2. Rodzaje odbiorów

Odbiór nawierzchni z kostki brukowej obejmuje: a) odbiór ostateczny, b) odbiór pogwarancyjny, zgodnie z zasadami podanymi w ST D.M.00.00.00 “Wymagania ogólne”. 9. PODSTAWA PŁATNO�CI




Płatno�� za 1 m2 wykonanej nawierzchni z kostki betonowej nale�y przyjmowa� na podstawie obmiaru i oceny jako�ci Robót i materiałów w oparciu o pomiary i wyniki bada� laboratoryjnych.

Cena wykonania Robót obejmuje: - prace pomiarowe i roboty przygotowawcze, - dostarczenie materiałów na miejsce wbudowania, - wykonanie podsypki cementowo-piaskowej, - uło�enie i ubicie kostek brukowych, - wypełnienie spoin piaskiem, - przeprowadzenie niezb�dnych pomiarów i bada� laboratoryjnych. 10. PRZEPISY ZWI�ZANE

10.1. Normy

1. PN-B-04111 Materiały kamienne. Oznaczenie �cieralno�ci na tarczy Boehmego. 2. PN-B-06250 Beton zwykły. 3. PN-B-06711 Kruszywo mineralne. Piasek do betonów i zapraw. 4. PN-B-06712 Kruszywa mineralne do betonu zwykłego. 5. PN-EN 197-1 Cement. Skład, wymagania i kryteria zgodno�ci dotycz�ce cementów

powszechnego u�ytku. 6. PN-B-32250 Materiały budowlane. Woda do betonów i zapraw. 7. BN-88/6731-08 Cement. Transport i przechowywanie. 8. BN-68/8931-04 Drogi samochodowe. Pomiar równo�ci nawierzchni planografem i łat�.


264

D.07.01.01 OZNAKOWANIE POZIOME

1. WST�P


Przedmiotem n/n Specyfikacji Technicznej s� wymagania dotycz�ce wykonania i odbioru Robót zwi�zanych z wykonaniem oznakowania poziomego w ramach remontu ulicy Al. J. Piłsudskiego w Łom�y na odcinku od ulicy Al. Legionów do ulicy Szosa Zambrowska (z wył�czeniem skrzy�owania z ulic� Zawadzk�). 1.2. Zakres stosowania ST



Ustalenia zawarte w niniejszej ST dotycz� prowadzenia Robót zwi�zanych z wykonywaniem oznakowania poziomego na terenie obj�tym zakresem jak w pkt. 1.1 i obejmuj�: - wykonanie linii segregacyjnych i kraw�dziowych ci�głych, - wykonanie linii segregacyjnych i kraw�dziowych przerywanych, - wykonanie linii na przej�ciach dla pieszych, - wykonanie oznakowania skrzy�owa�, - wykonanie strzałek i innych symboli. 1.4. Okre�lenia podstawowe

1.4.1. Oznakowanie poziome – znaki drogowe poziome, umieszczone na nawierzchni w postaci linii ci�głych lub przerywanych, pojedynczych lub podwójnych, strzałek, napisów, symboli oraz innych linii zwi�zanych z oznaczeniem okre�lonych miejsc na tej nawierzchni.

1.4.2. Materiały do znakowania cienkowarstwowego – materiały nakładane warstw� grubo�ci 0,3÷0,8 mm (na mokro). Nale�� do nich rozpuszczalnikowe farby jedno- i dwuskładnikowe stosowane w temperaturze otoczenia lub w temperaturze podwy�szonej.

Pozostałe okre�lenia s� zgodne z obowi�zuj�cymi, odpowiednimi polskimi normami, “Instrukcj� o znakach drogowych poziomych” i definicjami podanymi w ST D.M.00.00.00 „Wymagania ogólne”.


Wykonawca Robót odpowiedzialny jest za jako�� ich wykonania, zgodno�� z Dokumentacj� Projektow�, ST i poleceniami In�yniera.

Wymagania ogólne dotycz�ce Robót podano w ST D.M.00.00.00 „Wymagania ogólne”.


265

2. MATERIAŁY



2.2. Materiały do oznakowania poziomego

Ka�dy materiał zaproponowany przez Wykonawc� do poziomego znakowania dróg musi posiada� aprobat� techniczn�.

Materiałami stosowanymi przy wykonywaniu oznakowania poziomego zgodnie z zasadami niniejszej ST, s�:

2.2.1. Farba rozpuszczalnikowa biała

Do malowania nale�y zastosowa� farb� rozpuszczalnikow� typu HS (high solid) o du�ej zawarto�ci wypełniacza. Farba winna spełnia� wymagania „Warunków Technicznych - Materiały do poziomego znakowania dróg: wymagania. WT-W 97” [15].

2.2.2. Kulki szklane

Do malowania znakowania poziomego jako materiał odblaskowy nale�y stosowa� zgodnie z wymaganiami WT-KSP 97 [17], mikrokulki szklane refleksyjne charakteryzuj�ce si� współczynnikiem załamania powy�ej 1,50, wykazuj�ce odporno�� na wod� i zawieraj�ce nie wi�cej jak 20% kulek z defektami.

2.3. Wymagania wobec materiałów do znakowania nawierzchni

2.3.1. Zawarto�� składników lotnych

Zawarto�� składników lotnych (rozpuszczalników organicznych) w materiałach do znakowania cienkowarstwowego w postaci gotowej do malowania nie powinna przekracza� 30 % (m/m).

Nie dopuszcza si� stosowania materiałów zawieraj�cych rozpuszczalnik aromatyczny (jak np. toluen, ksylen) w ilo�ci wi�kszej ni� 10 %. Nie dopuszcza si� stosowania materiałów zawieraj�cych benzen. 2.3.2. Trwało�� w czasie składowania

Materiały do poziomego znakowania nawierzchni musz� zachowywa� stało�� swoich wła�ciwo�ci chemicznych i fizykochemicznych co najmniej w okresie 6 miesi�cy składowania w warunkach okre�lonych przez producenta. 2.4. Warunki składowania

Materiały do poziomego znakowania dróg nale�y przechowywa� w magazynach odpowiadaj�cych zaleceniom producenta, zabezpieczaj�cych je od napromieniowania słonecznego, opadów i w temperaturze:

a) dla farb rozpuszczalnikowych od 0°C do 25°C, b) dla pozostałych materiałów poni�ej 40°C.


266

3. SPRZ�T



3.2. Sprz�t do wykonania oznakowania poziomego

Do wykonania znakowania poziomego nale�y stosowa� nast�puj�cy sprz�t, zaakceptowany przez In�yniera: - szczotki mechaniczne (zaleca si� z urz�dzeniem odpylaj�cym) oraz szczotki r�czne, - spr��arki, - malowarki samojezdne, - pistolet r�czny. 4. TRANSPORT



4.2. Transport materiałów do znakowania

Materiały do poziomego znakowania dróg nale�y przewozi� w pojemnikach zapewniaj�cych szczelno��, bezpieczny transport i zachowanie wymaganych wła�ciwo�ci materiałów. Pojemniki powinny by� oznakowane zgodnie z norm� PN-O-79252 [2].

Materiały do znakowania poziomego nale�y przewozi� krytymi �rodkami transportowymi, chroni�c opakowania przed uszkodzeniem mechanicznym, zgodnie z PN-C-81400 [1]. 5. WYKONANIE ROBÓT


Ogólne zasady wykonywania Robót podano w ST D.M.00.00.00 „Wymagania ogólne”. Wykonawca przedstawi do akceptacji In�yniera projekt organizacji i harmonogram Robót, uwzgl�dniaj�ce warunki, w jakich b�d� wykonywane Roboty zwi�zane z wykonywaniem poziomego oznakowania drogi

5.2. Wykonanie znakowania drogi

5.2.1. Przygotowanie podło�a

Przed wykonaniem znakowania poziomego nale�y oczy�ci� powierzchni� nawierzchni malowanej z pyłu, kurzu, piasku, smarów, olejów i innych zanieczyszcze� przy u�yciu sprz�tu zaakceptowanego przez In�yniera.

Powierzchnia nawierzchni przygotowana do wykonania oznakowania poziomego musi by� czysta i sucha.


267

5.2.2. Warunki atmosferyczne

W czasie wykonywania znakowania temperatura powietrza i nawierzchni powinna wynosi� od 5 do 35°C, a wilgotno�� wzgl�dna powietrza powinna by� mniejsza od 85 %.

5.2.3. Przedznakowanie

W celu dokładnego wykonania poziomego oznakowania drogi, nale�y wykona� przedznakowanie, stosuj�c si� do ustale� zawartych w Dokumentacji Projektowej, „Instrukcji o znakach drogowych poziomych” [13], ST i wskaza� In�yniera.

Znaki te w postaci cienkich linii lub kropek nale�y wykonywa� nietrwał� farb�, np. farb� silnie rozrzedzon� rozpuszczalnikiem.

5.2.4. Wykonanie oznakowania

Farb� do znakowania cienkowarstwowego nale�y po otwarciu opakowania, wymiesza� w czasie 2÷4 min. do uzyskania pełnej jednorodno�ci. Przed lub w czasie napełniania zbiornika malowarki zaleca si� przecedzi� farb� przez sito 0,6 mm. Nie wolno stosowa� do malowania mechanicznego farby, w której osad na dnie opakowania nie daje si� całkowicie wymiesza� lub na jej powierzchni znajduje si� ko�uch.

Farb� nale�y nakłada� równomiern� warstw� o grubo�ci co najwy�ej 800 µm (grubo�� na mokro bez kulek szklanych), zachowuj�c wymiary i ostro�� kraw�dzi. Grubo�� nanoszonej warstwy nale�y kontrolowa� przy pomocy grzebienia pomiarowego na płytce szklanej lub metalowej podkładanej na drodze malowarki.

Ilo�� farby zu�yta w czasie prac, okre�lona przez �rednie zu�ycie na metr kwadratowy nie mo�e si� ró�ni� od ilo�ci ustalonej, wi�cej ni� o 20 %.

Wszystkie wi�ksze prace powinny by� wykonane przy u�yciu samojezdnej malowarki z automatycznym podziałem linii i posypywaniem kulkami szklanymi. W przypadku mniejszych prac, wielko��, wydajno�� i jako�� sprz�tu nale�y dostosowa� do zakresu i rozmiaru Robót. Decyzj� dotycz�c� rodzaju sprz�tu i sposobu wykonania znakowania podejmie In�ynier na wniosek Wykonawcy.

5.3. Wymagania wobec znakowania dróg

5.3.1. Widzialno�� w dzie�

Widzialno�� w dzie� jest okre�lana współczynnikiem luminancji β i barw� wyznaczon� przez współrz�dne chromatyczno�ci x, y. Pomiary wykonuje si� kolorymetrem o nast�puj�cych parametrach: geometria strumienia �wiatła 45/0 (k�t padania �wiatła mierzony do normalnej do powierzchni 45°±5°, k�t odbicia 0° ± 10°), wzorcowe �wiatło D65 zgodne z publikacj� CIE nr 15.2.

Dla farb białych współczynnik luminancji znakowania dróg powinien wynosi� dla �wie�ego znakowania nie mniej ni� 0,55.

Punkt o współrz�dnych chromatyczno�ci x i y dla suchego oznakowania musi mie�ci� si� w polu o współrz�dnych granicznych podanych w “Warunkach Technicznych. Materiały do poziomego znakowania dróg: wymagania. WT -W 97” [15].


268

5.3.2. Widzialno�� w nocy

Miar� widzialno�ci w nocy jest g�sto�� powierzchniowa współczynnika odblasku RL [mcd/m2*lx] mierzona wg DIN 67 520, Cz.3 [3] lub wg NF P 98-606/1989 [8].

G�sto�� powierzchniowa współczynnika odblasku znakowania drogi w stanie suchym powinna wynosi� dla �wie�ego znakowania minimum 150 mcd/m2*lx.

5.3.3. Szorstko��

Miar� szorstko�ci oznakowania jest warto�� wska�nika szorstko�ci STR, mierzona wahadłem angielskim.

Wska�nik szorstko�ci na �wie�ym znakowaniu powinien by� nie mniejszy ni� 50 jednostek SRT [11].

5.3.4. Trwało��

Trwało�� okre�la si� jako stopie� zu�ycia w 10 stopniowej skali na zasadzie porównania z wzorcami zgodnie z NF P 98-615/1991 [9] - co najmniej 6 po 12 miesi�cach eksploatacji, a dla znakowa� cz�sto przeje�d�alnych i du�ym ruchu - min. 6 po 6 miesi�cach.

5.3.5. Czas schni�cia

Za czas schni�cia przyjmuje si� czas upływaj�cy mi�dzy wykonaniem oznakowania a jego oddaniem do ruchu. Pomiar czasu schni�cia wykonuje si� metod� wg ASTM D711-84 [10] (WT-BC 97). Czas schni�cia nie mo�e przekracza� czasu gwarantowanego przez producenta, a w �adnym przypadku nie mo�e przekracza� 2 godzin. 6. KONTROLA JAKO�CI ROBÓT



6.2. Kontrola jako�ci materiałów

Farby i materiały do posypywania powinny posiada� aprobat� techniczn� lub �wiadectwa dopuszczenia. Kontrola farb i mikrokulek szklanych powinna dotyczy� cech wymienionych w pkt. 2, jednorazowo dla całej partii.

6.3. Badanie przygotowania podło�a i przedznakowania

Powierzchnia jezdni przed wykonaniem oznakowania poziomego musi by� całkowicie czysta i sucha zgodnie z pkt. 5.2.1.

Przedznakowanie powinno by� wykonane zgodnie z wymaganiami punktu 5.2.3.

6.4. Badania wykonania oznakowania poziomego

Wykonawca, wykonuj�c znakowanie poziome powinien przeprowadza� nast�puj�ce badania: a) wizualn� ocen� stanu materiału, w zakresie jego jednorodno�ci i widocznych wad, przed

rozpocz�ciem prac i co najmniej raz dziennie,


269

b) pomiar wilgotno�ci powietrza, zgodnie z pkt. 5.2.2., przed rozpocz�ciem Robót i co najmniej raz dziennie w trakcie wykonywania Robót,

c) pomiar temperatury powietrza i nawierzchni, zgodnie z pkt. 5.2.2., przed rozpocz�ciem Robót i co najmniej raz dziennie w trakcie Robót,

d) badanie lepko�ci farby, wg WT-BC 97 [16], przed rozpocz�ciem Robót i co najmniej raz dziennie w trakcie wykonywania Robót,

e) pomiar czasu schni�cia farby – wg pkt. 5.4.5., przed rozpocz�ciem Robót i co najmniej raz dziennie w trakcie Robót,

f) wizualn� ocen� równomierno�ci skropienia i rozsypania kulek szklanych na całej szeroko�ci linii, w sposób ci�gły,

g) pomiar grubo�ci warstwy oznakowania, wg pkt. 5.2.4., 1 raz na 1 km dla ka�dej linii, h) pomiar poziomych wymiarów oznakowania, zgodnie z Dokumentacj� Projektow� i

„Instrukcj� o znakach drogowych poziomych” [13]. Po wykonaniu oznakowania poziomego Wykonawca przedstawi In�ynierowi wyniki bada�: - widzialno�� w dzie�, (badanie wykonuje si� z cz�stotliwo�ci� 1 raz na 1 km), - widzialno�� w nocy, (badanie wykonuje si� 1 raz na 1 km), - szorstko��, (badanie wykonuje si� w jednym miejscu wybranym losowo), odpowiadaj�cych wymaganiom podanym w pkt. 5.4.3 i wykonanych wg metod okre�lonych w WT-BC 97 [16].

6.5. Tolerancje wymiarów oznakowania

Oznakowanie poziome powinno posiada� wymiary i kształt zgodne z “Instrukcj� o znakach drogowych poziomych” [13] i z Dokumentacj� Projektow�.

Dopuszcza si� nast�puj�ce tolerancje wymiarów oznakowania: - szeroko�� linii nie mo�e by� mniejsza od wymaganej, mo�e by� wi�ksza nie wi�cej ni�

5 mm, - długo�� linii mo�e ró�ni� si� od projektowanej do ± 50 mm, - dla linii przerywanych, długo�� cyklu składaj�cego si� z linii i przerwy nie mo�e odbiega�

od �redniej liczonej z 10 kolejnych cykli o wi�cej ni� ± 50 mm długo�ci wymaganej, - dla strzałek, liter i cyfr rozstaw punktów naro�nikowych nie mo�e mie� wi�kszej odchyłki

od wymaganego wzoru ni� ± 50 mm dla wymiaru długo�ci. - dla osi wyznaczonych linii nie dopuszcza si� �adnych odchyłek na całej linii, natomiast

lokalnie odchyłki nie powinny przekracza� ± 1 cm. 7. OBMIAR ROBÓT




Jednostk� obmiaru oznakowania poziomego jest 1 m2 (metr kwadratowy) powierzchni naniesionych znaków.


270

8. ODBIÓR ROBÓT


Ogólne zasady odbioru Robót podano w ST D.M.00.00.00 „Wymagania ogólne”. Do odbioru Wykonawca przedstawi deklaracje zgodno�ci uzyskane od dostawców materiałów, wyniki pomiarów i bada� z bie��cej kontroli materiałów i Robót.


Odbiór oznakowania poziomego obejmuje: a) odbiór robót zanikaj�cych i ulegaj�cych zakryciu (oczyszczenie nawierzchni przed

znakowaniem, przedznakowanie, usuni�cie istniej�cego oznakowania poziomego), b) odbiór ostateczny (wszystkie elementy Robót obj�te n/n ST), c) odbiór pogwarancyjny oznakowania, zgodnie z zasadami podanymi w ST D.M.00.00.00 „Wymagania ogólne”. 9. PODSTAWA PŁATNO�CI




Płatno�� za 1 m2 wykonanego oznakowania poziomego nale�y przyjmowa� na podstawie obmiaru i oceny jako�ci Robót w oparciu o pomiary i wyniki bada� laboratoryjnych.

Cena wykonania Robót obejmuje: - prace pomiarowe i roboty przygotowawcze, - przygotowanie i dostarczenie materiałów, - oczyszczenie podło�a (nawierzchni), - przedznakowanie, - naniesienie powłoki znaków na nawierzchni� drogi o kształtach i wymiarach zgodnych z

Dokumentacj� Projektow� i “Instrukcj� o znakach drogowych poziomych”, - ochrona znaków przed zniszczeniem przez pojazdy w czasie prowadzenia Robót, - przeprowadzenie wymaganych bada� i pomiarów.


271


10.1. Normy

1. PN-C-81400 Wyroby lakierowe. Pakowanie, przechowywanie i transport. 2. PN-O-79252 Opakowania transportowe z zawarto�ci�. Znaki i znakowanie.

Wymagania podstawowe. 3. PN-E-04042-02 Pomiary promieniowania optycznego. Pomiary kolorymetryczne.

Iluminanty i �ródła normalne 4. PN/EN 535/ISO 2431 Oznaczenie czasu wypływu za pomoc� kubków wypływowych. 5. PN-C-81512 Oznaczenia zawarto�ci składników podstawowych 6. PN-C-81551 Oznaczenie g�sto�ci wyrobów lakierowych i farb graficznych. 7. DIN 67520 Cz. 3 Materiały odblaskowe dla bezpiecze�stwa ruchu drogowego.

Fotometryczna ocena, pomiary i charakterystyka materiałów fotorefleksyjnych.

8. NF P 98-606/1989 Pozioma sygnalizacja drogowa. Znakowanie jezdni. Odbicie powrotne

9. NF P 98-615 Oznaczanie trwało�ci 10. ASTM D 711-84 Standardowa metoda oznaczanie czasu schni�cia farb drogowych. 10.2. Inne dokumenty

11. TRRL Road Note No 27 Instrukcja u�ywania przeno�nego wahadła angielskiego SRT, 1969.

12. LCPC Skala wzorów do oceny trwało�ci poziomego znakowania. Laboratoire central des Ponts et Chaussées, Paris.

13. Zarz�dzenie Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z dnia 3 marca 1994 r. w sprawie szczegółowych przepisów okre�laj�cych znaki i sygnały drogowe oraz urz�dzenia bezpiecze�stwa ruchu. Instrukcja o znakach drogowych poziomych - Monitor Polski Nr 16, poz. 120.

14. Warunki techniczne. Poziome znakowanie dróg. POD-97 (Wydanie III rozszerzone). 15. Warunki techniczne. Materiały do poziomego znakowania dróg: wymagania. WT-W 97 16. Warunki techniczne. Materiały do poziomego znakowania dróg: badania materiałów

cienkowarstwowych. WT-BC 97 17. Warunki techniczne. Materiały do poziomego znakowania dróg: badania i wymagania dla

kulek szklanych do posypywania. WT-KSP 97 18. Warunki techniczne. Zasady udzielania aprobaty technicznej na materiały do poziomego

znakowania dróg. WT-AT 97


273

D.07.02.01 OZNAKOWANIE PIONOWE

1. WST�P


Przedmiotem n/n Specyfikacji Technicznej s� wymagania dotycz�ce wykonania i odbioru Robót zwi�zanych z wykonaniem oznakowania pionowego w ramach remontu ulicy Al. J. Piłsudskiego w Łom�y na odcinku od ulicy Al. Legionów do ulicy Szosa Zambrowska (z wył�czeniem skrzy�owania z ulic� Zawadzk�). 1.2. Zakres stosowania ST



Ustalenia zawarte w niniejszej specyfikacji dotycz� zasad prowadzenia robót zwi�zanych z wykonaniem, kontrol�, i odbiorem znaków pionowych stosowanych na drogach, w postaci znaków ostrzegawczych, nakazu, zakazu, i informacyjnych oraz drogowskazów tablicowych zgodnie z Dokumentacj� Projektow�.


1.4.1. Znak pionowy – znak wykonany w postaci tarczy lub tablicy z napisami albo symbolami, zwykle umieszczony na konstrukcji wsporczej.

1.4.2. Tarcza znaku – element konstrukcyjny, na powierzchni którego umieszczana jest tre�� znaku. Tarcza mo�e by� wykonana z ró�nych materiałów (stal, aluminium, tworzywa syntetyczne itp.) - jako jednolita lub składana.

1.4.3. Lico znaku – przednia cz�� znaku, słu��ca do podania tre�ci znaku. Lico znaku mo�e by� wykonane jako malowane lub oklejane (foli� odblaskow� lub nieodblaskow�). W przypadkach szczególnych (znak z przejrzystych tworzyw syntetycznych) lico znaku mo�e by� zatopione w tarczy znaku.

1.4.4. Znak drogowy odblaskowy – znak, którego lico wykazuje wła�ciwo�ci odblaskowe (wykonane jest z materiału o odbiciu powrotnym – współdro�nym).

1.4.5. Konstrukcja wsporcza znaku – słup (słupy), wysi�gnik, wspornik itp., na którym zamocowana jest tarcza znaku, wraz z elementami słu��cymi do przymocowania tarczy (�ruby, zaciski itp.).



274

1.5. Ogólne warunki dotycz�ce Robót





Ka�dy materiał do wykonania pionowego znaku drogowego, na który nie ma polskiej normy, musi posiada� aprobat� techniczn� wydan� przez uprawnion� jednostk�. Znaki drogowe powinny mie� certyfikat bezpiecze�stwa (znak „B”) nadany przez uprawnion� jednostk�.

2.2. Pionowe znaki drogowe

Materiałami stosowanymi do wykonania oznakowania pionowego w/g zasad n/n ST s�: - beton wykonywany “na mokro” do zamocowania konstrukcji wsporczych znaków, - konstrukcje wsporcze, - tarcze znaków, - folia odblaskowa, - materiały do monta�u znaków i inne.

2.2.1. Materiały stosowane do fundamentów znaków

Fundamenty do zamocowania konstrukcji wsporczych znaków nale�y wykona� z betonu klasy B15, wylewanego „na mokro”. Wymiarowanie fundamentów powinno by� uzgodnione z In�ynierem. Beton powinien odpowiada� wymaganiom PN-B-06250 [1].

2.2.2. Konstrukcje wsporcze znaków

Konstrukcje wsporcze znaków oraz sposób poł�czenia konstrukcji wsporczej z fundamentem, powinny by� zgodne z propozycj� Wykonawcy akceptowan� przez In�yniera. Konstrukcje wsporcze mo�na wykona� z ocynkowanych rur zaakceptowanych przez In�yniera.

Rury powinny odpowiada� wymaganiom PN-H-74219 [2], PN-H-74220 [3] lub innej normy zaakceptowanej przez In�yniera. Powierzchnia zewn�trzna i wewn�trzna rur nie powinna wykazywa� wad w postaci łusek, p�kni��, zawalcowa� i naderwa�. Ko�ce rur powinny by� równo obci�te i prostopadle do osi rury. Rury powinny by� proste. Dopuszczalne miejscowe odchylenia od prostej nie powinny przekracza� 1,5 mm na 1 m długo�ci rury. Rury powinny by� wykonane ze stali w gatunkach dopuszczonych przez normy (np. R55, R65, 18G2A): PN-H-84023/07 [8], PN-H-84018 [5], PN-H-84019 [6], PN-H-84030/02 [9].

Do ocynkowania rur stosuje si� gatunek cynku Raf według PN-H-82200 [4]. Powłoka metalizacyjna cynkowa na konstrukcjach wsporczych do znaków powinna by� z cynku o czysto�ci nie mniejszej ni� 99,5% i odpowiada� wymaganiom BN-89/1076/02 [17]. Minimalna


275

grubo�� powłoki metalizacyjnej cynkowej nara�onej na działanie atmosferyczne wg BN-89/1076/02 [17], w warunkach umiarkowanych wynosi 120 µm.

Producent lub dostawca obowi�zany jest do wydania gwarancji na konstrukcj� wsporcz�, której przedmiotem s� wła�ciwo�ci techniczne konstrukcji wsporczej lub elementów mocuj�cych oraz trwało�� zabezpieczenia przeciwkorozyjnego.

2.2.3. Tarcze znaków

2.2.3.1. Trwało�� materiałów na wpływy zewn�trzne

Materiały u�yte na lico i tarcz� znaku oraz poł�czenie znaku z tarcz� znaku, a tak�e sposób wyko�czenia znaku, musz� wykazywa� pełn� odporno�� na działanie �wiatła, zmian temperatury, wpływy atmosferyczne i wyst�puj�ce w normalnych warunkach oddziaływania chemiczne (w tym korozj� elektrochemiczn�) – przez cały czas trwało�ci znaku, okre�lony przez producenta lub dostawc�.

2.2.3.2. Warunki gwarancyjne producenta lub dostawcy znaku

Producent lub dostawca znaku obowi�zany jest przy dostawie okre�li�, uzgodnion� z odbiorc�, trwało�� znaku oraz warunki gwarancyjne dla znaku, a tak�e udost�pni� na �yczenie odbiorcy: a) instrukcj� monta�u znaku, b) dane szczegółowe o ewentualnych ograniczeniach w stosowaniu znaku, c) instrukcj� utrzymania znaku.

2.2.3.3. Materiały do wykonania tarczy znaku

Nale�y zastosowa� znaki �rednie w/g wymiarów podanych w „Instrukcji o znakach drogowych pionowych” [18].

Tarcze znaków mog� by� wykonane z blachy z aluminium lub stopów aluminium, odpornych na korozj� w warunkach umiarkowanego zasolenia, grubo�ci co najmniej 1,5 mm - dla tarcz znaków wzmocnionych przetłoczeniem (z podwójnie gi�t� kraw�dzi�).

Tarcza znaku powinna by� wykonana z jednolitego materiału i mie� podwójne zagi�cie na całym obwodzie (tak�e na naro�ach), przy czym szeroko�� drugiego zagi�cia nie powinna by� mniejsza ni� 5 mm.

Powierzchnie tarczy nie przykryte foli� powinny by� zabezpieczone przed korozj� przy zastosowaniu farby ochronnej lub powłoki z tworzyw sztucznych.

Wytrzymało�� dla tarcz wzmocnionych przetłoczeniem powinna wynosi� co najmniej 155 MPa.

Tarcza znaku musi by� równa i gładka - bez odkształce� płaszczyzny znaku, w tym pofałdowa�, wgi��, lokalnych wgniece� lub nierówno�ci. Odchylenia płaszczyzny tarczy znaku (zwichrowanie, pofałdowanie itp.) nie mo�e wynosi� wi�cej ni� 1,5 % najwi�kszego wymiaru znaku.

Kraw�dzie tarczy znaku musz� by� równe i nieostre. Zniekształcenia kraw�dzi tarczy znaków, pozostałe po tłoczeniu, musz� by� usuni�te.


276

2.2.3.4. Wymagania jako�ciowe znaku odblaskowego

Znaki drogowe odblaskowe nale�y wykona� przez oklejenie powierzchni znaku foli� odblaskow� II generacji.

W zale�no�ci od wła�ciwo�ci folii odblaskowej (odbijaj�cej powrotnie) powinna ona spełnia� wymagania optyczne okre�lone współczynnikiem luminancji barw znaków oraz wymagania dotycz�ce barw znaku odblaskowego okre�lone współrz�dnymi chromatyczno�ci pól barw, podane w „Tymczasowych Warunkach Technicznych. Znaki drogowe pionowe i wymagania Techniczne, TWT-94” (Opracowanie: Transprojekt - Warszawa, 1994 r. Projekt) [20]. Folie odblaskowe u�yte do wykonania lica znaku powinny wykazywa� pełne zwi�zanie z tarcz� znaku przez cały okres deklarowanej trwało�ci znaku. Niedopuszczalne s� lokalne niedoklejenia, złuszczenia lub odstawanie folii na kraw�dziach tarczy znaku oraz na jego powierzchni. Sposób poł�czenia folii z powierzchni� tarczy znaku powinien uniemo�liwia� jej odł�czenie od tarczy bez jej zniszczenia.

Tło znaku musi by� wykonane z jednego kawałka folii. W przypadku konieczno�ci ł�czenia (np. tablice typu E) nale�y j� ł�czy� na zakładk� lub styk. Okres trwało�ci znaku wykonanego przy u�yciu folii odblaskowych powinien wynosi� co najmniej 7 lat. Powierzchnia lica znaku powinna by� równa i gładka, nie mog� na niej wyst�powa� lokalne nierówno�ci i pofałdowania.

Dokładno�� rysunku znaku powinna by� taka, aby wady konturów znaku, które mog� powstawa� przy nanoszeniu farby na odblaskow� powierzchni� znaku nie były wi�ksze ni� 2,0 mm. Powstałe zacieki przy nanoszeniu farby na odblaskow� cz�� znaku nie powinny by� wi�ksze w ka�dym kierunku ni� 2 mm.

W znakach nowych na ka�dym z fragmentów powierzchni znaku o wymiarach 4x4 cm nie mo�e wyst�powa� wi�cej ni� 0,7 lokalnych usterek (załamania, p�cherzyki) o wymiarach nie wi�kszych ni� 1 mm w ka�dym kierunku. Niedopuszczalne jest wyst�powanie jakichkolwiek zarysowa� powierzchni znaku.

Poł�czenia folii odblaskowej z tarcz� znaku nie mo�e wykazywa� �adnych odkleje� i rozwarstwie� mi�dzy licem i tarcz� znaku. Niedopuszczalne jest wyst�powanie jakichkolwiek ognisk korozji, zarówno na powierzchni jak i na obrze�ach tarczy znaku.

Tylna strona tarczy znaków odblaskowych musi by� zabezpieczona farb� nieodblaskow� barwy ciemno-szarej. Grubo�� powłoki farby powinna wynosi� co najmniej 20 µm.

2.2.4. Materiały do monta�u znaków i inne

Wszystkie ocynkowane ł�czniki metalowe przewidywane do mocowania mi�dzy sob� elementów konstrukcji wsporczych znaków jak �ruby, listwy, wkr�ty, nakr�tki itp. powinny by� czyste, gładkie, bez p�kni��, naderwa�, rozwarstwie� i wypukłych karbów. W przypadku znaku przy „przej�ciu aktywnym” nale�y zastosowa� diodowe lampy ostrzegawcze, zasilane przez bateri� słoneczn�. Zastosowane urz�dzenia powinny by� zgodne z ofert� producenta i posiada� odpowiednie za�wiadczenia o jako�ci i akceptacj� In�yniera.

2.4. Przechowywanie i składowanie materiałów

Wykonawca powinien zapewni� wszystkim materiałom warunki przechowywania i składowania zapewniaj�ce zachowanie ich jako�ci i przydatno�ci do Robót.

Znaki powinny by� przechowywane w pomieszczeniach suchych, z dala od materiałów działaj�cych koroduj�co i w warunkach zabezpieczaj�cych przed uszkodzeniami.


277

3. SPRZ�T



3.2. Sprz�t do wykonywania Robót

Przy wykonywaniu oznakowania pionowego mo�na stosowa� nast�puj�cy sprz�t: - koparki, - wiertnice do wykonywania dołów pod słupki w gruncie spoistym, - betoniarki przewo�ne, - �rodki transportu materiałów, - przewo�ne zbiorniki do wody, - drobny sprz�t pomocniczy do monta�u, - sprz�t spawalniczy, itp. pod warunkiem zaakceptowania przez In�yniera.

4. TRANSPORT




Znaki, konstrukcje wsporcze i osprz�t (uchwyty, �ruby, nakr�tki itp.) nale�y przewozi� powszechnie stosowanymi �rodkami transportowymi, zabezpieczaj�c je przed uszkodzeniami mechanicznymi i wpływami atmosferycznymi.

5. WYKONANIE ROBÓT


Ogólne zasady wykonywania Robót podano w ST D.M.00.00.00 „Wymagania ogólne”. Wykonawca przedstawi do akceptacji In�yniera projekt organizacji Robót i harmonogram

Robót, uwzgl�dniaj�ce wszystkie warunki w jakich b�d� wykonywane Roboty zwi�zane z wykonywaniem pionowego oznakowania drogi.

5.2. Roboty przygotowawcze

Przed przyst�pieniem do Robót nale�y wyznaczy�: - lokalizacj� znaku, tj. jego pikieta� oraz odległo�� od kraw�dzi jezdni lub kraw�dzi

pobocza umocnionego, - wysoko�� zamocowania znaku na konstrukcji wsporczej.

Punkty stabilizuj�ce miejsca ustawienia znaków nale�y zabezpieczy� w taki sposób, aby w czasie trwania i odbioru Robót istniała mo�liwo�� odtworzenia lokalizacji znaków.


278

Lokalizacj� i wysoko�� zamocowania znaków nale�y przyjmowa� zgodnie z Dokumentacj� Projektow� oraz wymaganiami podanymi w „Instrukcji o znakach i sygnałach na drogach” [20].

5.3. Wykonanie wykopów i fundamentów dla konstrukcji wsporczych znaków

Sposób wykonania wykopu pod fundament znaku pionowego powinien by� dostosowany do gł�boko�ci wykopu, rodzaju gruntu i posiadanego sprz�tu. Wymiary wykopu powinny by� zgodne ze wskazaniami In�yniera.

Wykopy pod fundamenty konstrukcji wsporczych dla zamocowania znaków, wykonywane z betonu „na mokro” nale�y wykona� zgodnie z norm� PN-S-02205 [16].

Przy naruszonej strukturze gruntu rodzimego, grunt nale�y usun�� i ubytki wypełni� do spodu fundamentu betonem klasy B15.

Słupki konstrukcji wsporczych nale�y wstawi� w gotowy wykop i napełni� otwór mieszank� betonow�, odpowiadaj�c� wymaganiom podanym w pkt. 2.2.1, zag�szczaj�c j� ubijakami r�cznymi. Do czasu stwardnienia betonu słupek nale�y podeprze�. Górna cz�� fundamentu powinna pokrywa� si� z powierzchni� pobocza lub mo�e by� wyniesiona nie wy�ej ni� 3 cm.

5.4. Konstrukcje wsporcze znaków

Konstrukcje wsporcze znaków powinny by� wykonane zgodnie z ST i wskazaniami In�yniera.

Dopuszczalne tolerancje ustawienia znaku:

- odchyłka od pionu, nie wi�cej ni� ±1 %, - odchyłka w wysoko�ci umieszczenia znaku, nie wi�cej ni� ±2 cm, - odchyłka w odległo�ci ustawienia znaku od kraw�dzi jezdni lub utwardzonego pobocza,

nie wi�cej ni� 5 cm, przy zachowaniu minimalnej odległo�ci umieszczenia znaku zgodnie z „Instrukcj� o znakach drogowych pionowych” [18]. Konstrukcje wsporcze znaków drogowych pionowych musz� mie� barw� szar� neutraln�.

W pierwszym okresie u�ytkowania konstrukcji wsporczych dopuszcza si� barw� naturaln� pokry� cynkowych.

5.5. Poł�czenie tarczy znaku z konstrukcj� wsporcz�

Tarcza znaku musi by� zamocowana do konstrukcji wsporczej w sposób, uniemo�liwiaj�cy jej przesuni�cie lub obrót.

Sposób wykonania poł�czenia tarczy znaku z konstrukcj� wsporcz� musi umo�liwia� przy u�yciu odpowiednich narz�dzi odł�czenie tarczy znaku od tej konstrukcji przez cały okres u�ytkownia znaku.

Tarcza znaku składanego musi wykazywa� pełn� integralno�� podczas najechania przez pojazd w ka�dych warunkach kolizji.

W szczególno�ci - �aden z segmentów lub elementów tarczy nie mo�e si� od niej odł�czy� w sposób powoduj�cy nara�enie kogokolwiek na niebezpiecze�stwo lub szkod�.

Zaleca si� odchylenie tarczy znaku o 5° od linii prostopadłej do osi jezdni.


279

5.6. Trwało�� wykonania znaku pionowego

Znak drogowy pionowy musi by� wykonany w sposób trwały, zapewniaj�cy pełn� czytelno�� przedstawionego na nim symbolu lub napisu w całym okresie jego u�ytkowania, przy czym wpływy zewn�trzne działaj�ce na znak, nie mog� powodowa� zniekształcenia tre�ci znaku.

5.7. Tabliczka znamionowa znaku

Ka�dy wykonany znak drogowy oraz ka�da konstrukcja wsporcza musi mie� tabliczk� znamionow� z: a) nazw�, mark� fabryczn� lub innym oznaczeniem umo�liwiaj�cym identyfikacj� wytwórcy

lub dostawcy, b) dat� produkcji, c) oznaczeniem dotycz�cym materiału lica znaku, d) dat� ustawienia znaku.

Napisy na tabliczce znamionowej musz� by� wykonane w sposób trwały i wyra�ny, czytelny w normalnych warunkach przez cały okres u�ytkowania znaku. 6. KONTROLA JAKO�CI ROBÓT

6.1. Wymagania ogólne dotycz�ce kontroli jako�ci Robót


6.2. Badania w czasie wykonywania Robót

6.2.1. Badania materiałów w czasie wykonywania Robót

Wszystkie materiały dostarczone na budow� z deklaracjami zgodno�ci producenta powinny by� sprawdzone w zakresie powierzchni wyrobu i jego wymiarów. Cz�stotliwo�� bada� i ocena ich wyników powinna by� zgodna z zaleceniami tablicy 1.

W przypadkach budz�cych w�tpliwo�ci mo�na zleci� uprawnionej jednostce zbadanie wła�ciwo�ci dostarczonych wyrobów i materiałów w zakresie wymaga� podanych w pkt. 2.

Tablica 1. Cz�stotliwo�� bada� przy sprawdzeniu powierzchni i wymiarów wyrobów dostarczonych

przez producenta

Lp. Rodzaj badania Liczba bada� Opis bada� Ocena wyników

bada� 1. Sprawdzenie

powierzchni Powierzchni� zbada� nieuzbrojonym okiem. Do ew. sprawdzenia gł�boko�ci wad u�y� dost�pnych narz�dzi (np. liniałów z czujnikiem, suwmiarek, mikrometrów itp.)

2. Sprawdzenie wymiarów

5 do 10 bada� z wybranych losowo

elementów w ka�dej dostarczonej partii

wyrobów licz�cej do 1000 elementów Przeprowadzi� uniwersalnymi

przyrz�dami pomiarowymi lub sprawdzianami

Wyniki powinny by� zgodne z

wymaganiami pkt.2 i katalogiem (informacj�) producenta


280

6.2.2. Kontrola w czasie wykonywania Robót

W czasie wykonywania Robót nale�y zbada�: - zgodno�� wykonania znaków pionowych z Dokumentacj� Projektow� i ST (lokalizacja,

wymiary, wysoko�� zamocowania znaków), - zachowanie dopuszczalnych odchyłek wymiarów, zgodnie z pkt. 2 i pkt. 5, - prawidłowo�� wykonania wykopów, - poprawno�� ustawienia konstrukcji wsporczych znaków, - prawidłowo�� poł�czenia tarcz znaków z konstrukcj� wsporcz�. 7. OBMIAR ROBÓT




Jednostk� obmiarow� jest 1szt. (sztuka) dla znaków konwencjonalnych, oraz 1 m2 (metr kwadratowy) dla tablic informacyjnych i drogowskazowych.

8. ODBIÓR ROBÓT



Roboty uznaje si� za wykonane zgodnie z dokumentacj� projektow�. ST i normami, je�eli wszystkie pomiary i badania zachowaniem tolerancji według punktu 6 dały wyniki pozytywne.

8.2. Odbiór ko�cowy

Odbiór robót oznakowania pionowego dokonywany jest na zasadzie odbioru ko�cowego. Odbiór ko�cowy powinien by� dokonany po całkowitym zako�czeniu robót, na podstawie wyników pomiarów i bada� jako�ciowych okre�lonych w punktach 2 i 5.

8.3. Odbiór ostateczny

Odbioru ostatecznego nale�y dokona� po upływie okresu gwarancyjnego, ustalonego w dokumentach kontraktowych.


281




Cena wykonania Robót obejmuje: a) dla konstrukcji wsporczych:

- prace pomiarowe i roboty przygotowawcze, - dostarczenie materiałów na miejsce wbudowania, - wykopy z ewentualnym wykonaniem fundamentów, - ustawienie konstrukcji wsporczych znaków, - przeprowadzenie bada� kontrolnych, wymaganych w n/n ST i przez In�yniera, - uporz�dkowanie miejsca prowadzenia Robót,

b) dla tarcz znaków i tablic: - prace pomiarowe i roboty przygotowawcze, - dostarczenie materiałów na miejsce wbudowania, - zamocowanie tarcz znaków drogowych zgodnie z Dokumentacj� Projektow� i

n/n ST, - zamocowanie diodowych lamp ostrzegawczych i baterii słonecznych („przej�cie

aktywne”), - przeprowadzenie bada� kontrolnych, wymaganych w n/n ST i przez In�yniera, - uporz�dkowanie miejsca prowadzenia Robót.


10.1. Normy

1. PN-B-06250 Beton zwykły. 2. PN-H-74219 Rury stalowe bez szwu walcowane na gor�co ogólnego zastosowania. 3. PN-H-74220 Rury stalowe bez szwu ci�gnione i walcowane na zimno ogólnego

przeznaczenia. 4. PN-H-82200 Cynk 5. PN-H-84018 Stal niskostopowa o podwy�szonej wytrzymało�ci. Gatunki. 6. PN-H-84019 Stal w�glowa konstrukcyjna wy�szej jako�ci ogólnego przeznaczenia.

Gatunki. 7. PN-H-84020 Stal niestopowa konstrukcyjna ogólnego przeznaczenia. Gatunki. 8. PN-H-84023/07 Stal okre�lonego zastosowania. Stal na rury. 9. PN-H-84030/02 Stal stopowa konstrukcyjna. Stal do naw�glania. Gatunki 10. PN-H-92125 Stal. Blachy i ta�my ocynkowane. 11. PN-H-92325 Bednarka stalowa bez pokrycia lub ocynkowana.


282

12. PN-H-93010 Stal. Kształtowniki walcowane na gor�co. 13. PN-M-82006 Podkładki okr�głe dokładne. 14. PN-M-82054/03 �ruby, wkr�ty i nakr�tki. Własno�ci mechaniczne �rub i wkr�tów. 15. PN-M-82054/09 �ruby, wkr�ty i nakr�tki. Własno�ci mechaniczne nakr�tek. 16. PN-S-02205 Drogi samochodowe. Roboty ziemne. Wymagania i badania. 17. BN-89/1076/02 Ochrona przed korozj�. Powłoki metalizacyjne cynkowe i aluminiowe

na konstrukcjach stalowych, staliwnych i �eliwnych. Wymagania ogólne.


18. Zarz�dzenie Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z dnia 3 marca 1994 r. w sprawie szczegółowych przepisów okre�laj�cych znaki i sygnały drogowe oraz urz�dzenia bezpiecze�stwa ruchu. Instrukcja o znakach drogowych pionowych – Monitor Polski Nr 16 poz. 20.

19. System dopuszczania do stosowania pionowych znaków drogowych (Opracowanie: Transprojekt - Warszawa, 1994 r. Projekt).

20. Tymczasowe Warunki Techniczne. Znaki drogowe pionowe i wymagania techniczne, TWT-94 (Opracowanie: Transprojekt - Warszawa, 1994 r. Projekt).


283

D.07.06.02 URZ�DZENIA ZABEZPIECZAJ�CE RUCH PIESZY (BALUSTRADY I OGRODZENIA ŁA�CUCHOWE)

1. WST�P


Przedmiotem n/n Specyfikacji Technicznej s� wymagania dotycz�ce wykonania i odbioru Robót zwi�zanych z ustawieniem urz�dze� zabezpieczaj�cych ruch pieszy w ramach remontu ulicy Al. J. Piłsudskiego w Łom�y na odcinku od ulicy Al. Legionów do ulicy Szosa Zambrowska (z wył�czeniem skrzy�owania z ulic� Zawadzk�).




Ustalenia zawarte w niniejszej ST dotycz� prowadzenia Robót zwi�zanych z wykonaniem urz�dze� zabezpieczaj�cych ruch pieszy i obejmuj� wykonanie balustrad U-11a na pasach dziel�cych i ogrodze� ła�cuchowych U-12b w rejonie skrzy�owania z ul. St. Małachowskiego.

Dokładna lokalizacja wg Dokumentacji Projektowej.


1.4.1. Bariery ła�cuchowe – przegrody fizyczne oddzielaj�ce ruch pieszy od ruchu kołowego wykonane z rur i ła�cuchów stalowych.

1.4.2. Ła�cuch techniczny ogniwowy – wyrób z pr�tów lub walcówki stalowej o ogniwach krótkich, �rednich i długich zgrzewanych elektrycznie.

1.4.1. Balustrady ochronne - przegrody fizyczne wykonane z rur stalowych, oddzielaj�ce ruch pieszy od ruchu kołowego oraz rozdzielaj�ce potoki pojazdów mi�dzy sob�.

Pozostałe okre�lenia s� zgodne z obowi�zuj�cymi, odpowiednimi polskimi normami i z definicjami podanymi w ST D.M.00.00.00 „Wymagania ogólne”.


Wykonawca Robót odpowiedzialny jest za jako�� ich wykonania, zgodno�� z Dokumentacj� Projektow�, ST i poleceniami In�yniera. Wymagania ogólne dotycz�ce Robót podano w ST D.M.00.00.00 „Wymagania ogólne”.

2. MATERIAŁY



Specyfikacja Techniczne D.07.06.02

284

2.2. Materiały do wykonania barier ła�cuchowych

Ka�dy materiał zaproponowany przez Wykonawc� do wykonania bariery ła�cuchowej musi posiada� aprobat� techniczn�.

Materiałami stosowanymi przy wykonywaniu barier ła�cuchowych zgodnie z zasadami niniejszej ST, s�:

2.2.1. Słupki metalowe

Słupki metalowe barier ła�cuchowych i balustrad nale�y wykona� z ocynkowanych rur okr�głych.

Rury powinny odpowiada� wymaganiom PN-H-74219 [8], PN-H-74220 [9] lub innej zaakceptowanej przez In�yniera.

Powierzchnia zewn�trzna i wewn�trzna rur nie powinna wykazywa� wad w postaci łusek, p�kni��, zawalcowa� i naderwa�. Dopuszczalne s� nieznaczne nierówno�ci, pojedyncze rysy wynikaj�ce z procesu wytwarzania, mieszcz�ce si� w granicach dopuszczalnych odchyłek wymiarowych.

Ko�ce rur powinny by� obci�te równo i prostopadle do osi rury. Po��dane jest, aby rury były dostarczane o:

- długo�ciach dokładnych, zgodnych z zamówieniami; z dopuszczaln� odchyłk� ± 10 mm, - długo�ciach wielokrotnych w stosunku do zamówionych długo�ci dokładnych poni�ej 3 m

z naddatkiem 5 mm na ka�de ci�cie i z dopuszczaln� odchyłk� dla całej długo�ci wielokrotnej, jak dla długo�ci dokładnych. Rury powinny by� proste. Dopuszczalne miejscowe odchylenia od prostej nie powinny

przekracza� 1,5 mm na 1 m długo�ci rury. Rury powinny by� wykonane ze stali w gatunkach dopuszczonych przez normy (np. R55,

R65, 18G2A): PN-H-84023-07 [13], PN-H-84018 [11], PN-H-84019 [12], PN-H-84030-02 [14] lub inne normy.

Do ocynkowania rur stosuje si� gatunek cynku Raf wg. PN-H-82200 [10].

2.2.2. Ła�cuchy techniczne ogniwowe

Ła�cuchy techniczne ogniwowe stosowane w barierach ła�cuchowych powinny odpowiada� wymaganiom wg PN-M-84540 [17], PN-M-84541 [18], PN-M-84542 [19], PN-M-84543 [20].

Ogniwa ła�cuchów powinny mie� powierzchnie gładkie, bez wgł�bie�, p�kni�� i naderwa�. Dopuszcza si� drobne uszkodzenia mechaniczne nie przekraczaj�ce dopuszczalnych odchyłek ustalonych dla pr�tów, z których wykonany jest ła�cuch.

Do wyrobu ła�cuchów dopuszcza si� tylko materiały posiadaj�ce za�wiadczenia hutnicze z pr�tów lub walcówki ze stali w gatunku St1E, St1Z i 16GA. Dopuszcza si� inne gatunki stali zaakceptowane przez In�yniera.

Ła�cuchy musz� by� zabezpieczone przed korozj� przez ocynkowanie lub powlekanie antykorozyjne.


285

2.2.3. Beton i jego składniki

Beton klasy B15 do wykonania fundamentów pod słupki powinien odpowiada� PN-B-06250 [1].

Składniki betonu: Cement stosowany do betonu powinien by� cementem portlandzkim klasy co najmniej

„32,5”, odpowiadaj�cym wymaganiom PN-EN 197-1 [5]. Transport i przechowywanie cementu powinny by� zgodne z postanowieniami BN-88/6731-08 [22].

Kruszywo do betonu powinno odpowiada� wymaganiom PN-B-06712 [3]. Woda powinna by� „odmiany 1”, zgodnie z wymaganiami PN-B-32250 [6]. Bez bada�

laboratoryjnych mo�na stosowa� wod� pitn�.

2.2.4. Materiały do malowania powłok malarskich

Do malowania nale�y u�ywa� materiały zgodne z PN-B-10285 [4] lub stosownie do wskaza� In�yniera.

Nie dopuszcza si� stosowania wyrobów lakierowanych o nieznanym pochodzeniu, nie maj�cych uzgodnionych wymaga� oraz nie sprawdzonych zgodnie z postanowieniami norm. 3. SPRZ�T


Wymagania ogólne dotycz�ce sprz�tu podano w ST D.M.00.00.00 “Wymagania ogólne”.

3.2. Sprz�t do wykonania barier ła�cuchowych

Wykonawca przyst�puj�cy do wykonania barier ła�cuchowych powinien wykaza� si� mo�liwo�ci� korzystania z nast�puj�cego sprz�tu: - betoniarek przewo�nych , do wykonywania fundamentów betonowych „na mokro”, - �rodków transportu materiałów, - przewo�nych zbiorników do wody, - sprz�tu spawalniczego, itp. pod warunkiem zaakceptowania przez In�yniera. 4. TRANSPORT


Wymagania ogólne dotycz�ce transportu podano w ST D.M.00.00.00 „Wymagania ogólne” .


Rury stalowe na słupki przewozi� mo�na dowolnymi �rodkami transportu. W przypadku załadowania na �rodek transportu wi�cej ni� jednej partii rur nale�y je zabezpieczy� przed pomieszaniem.


286

Ła�cuchy techniczne ogniwowe dostarcza si� luzem bez opakowania. Dopuszcza si� dostaw� ła�cuchów w paletach skrzynkowych. Ła�cuchy nale�y przewozi� dowolnymi krytymi �rodkami transportu.

Cement nale�y przewozi� zgodnie z postanowieniami BN-88/6731-08 [22], za� mieszank� betonow� wg PN-B-06251 [2]. 5. WYKONANIE ROBÓT


Ogólne zasady wykonywania Robót podano w ST D.M.00.00.00 „Wymagania ogólne”. Wykonawca przedstawi do akceptacji In�yniera projekt organizacji i harmonogram Robót, uwzgl�dniaj�ce wszystkie warunki w jakich b�d� wykonywane bariery ła�cuchowe. 5.2. Wykonanie barier ła�cuchowych

5.2.1. Wykonanie dołów pod słupki

Przed wykonaniem Robót nale�y wytyczy� lokalizacj� barier ła�cuchowych na podstawie Dokumentacji Projektowej, ST lub zalece� In�yniera.

Doły pod słupki powinny mie� wymiary w planie co najmniej o 20 cm wi�ksze od wymiarów słupka, a gł�boko�� od 0,8 do 1,2 m.

5.2.2. Ustawienie słupków wraz z wykonaniem fundamentów betonowych pod słupki

Słupek nale�y wstawi� w gotowy wykop i napełni� otwór mieszank� betonow� odpowiadaj�c� wymaganiom punktu 2.2.3. Do czasu stwardnienia betonu słupek nale�y podeprze�.

Fundament betonowy wykonany „na mokro”, w którym osadzono słupek, mo�na wykorzysta� do dalszych prac co najmniej po 7 dniach od ustawienia słupka w betonie, a je�li temperatura w czasie wykonywania fundamentu jest ni�sza od 10oC - po 14 dniach.

5.2.3. Ustawienie słupków

Słupki, bez wzgl�du na rodzaj i sposób osadzenia w gruncie, powinny sta� pionowo w linii urz�dzenia zabezpieczaj�cego ruch pieszych, a ich wierzchołki powinny znajdowa� si� na jednakowej wysoko�ci. Słupki z rur powinny mie� zaspawany górny otwór rury.

5.2.4. Wykonanie ogrodze� ła�cuchowych

Poł�czenie ła�cuchów ze słupkami nale�y wykona� za pomoc� przyspawanych uszek z pr�tów lub drutu, odgi�tych koli�cie w stron� słupka.

Wysoko�� słupków powinna wynosi� 1,10 m, a rozstaw 2,50 m. Strzałka ugi�cia ła�cuchów nie powinna przekracza� 0,15 m.

Je�li linia barier ła�cuchowych pokrywa si� z urz�dzeniami podziemnymi zlokalizowanymi w chodniku, nale�y zrezygnowa� z posadowienia słupków na fundamencie betonowym wykonywanym „na mokro”, a stara� si� szuka� innego rozwi�zania (np. na płytach z blachy o grubo�ciach od 5 do 10 mm i zagł�bionymi ok. 0,5 m poni�ej poziomu chodnika). Rozwi�zania te powinny uzyska� akceptacj� In�yniera.


287

5.2.5. Malowanie

Zaleca si� przeprowadza� malowanie w okresie od maja do wrze�nia, wył�cznie w dni pogodne, przy zalecanej temperaturze powietrza od 15 do 20oC; nie nale�y malowa� p�dzlem lub wałkiem w temperaturze poni�ej +5oC, jak równie� malowa� metod� natryskow� w temperaturze poni�ej +15oC oraz podczas wyst�puj�cej mgły i rosy.

Przy malowaniu nale�y przestrzega� nast�puj�cych zasad : - z powierzchni stali nale�y usun�� bardzo starannie pył, kurz, ple�nie, tłuszcz, rdz�,

zgorzelin�, ewentualnie star� łuszcz�c� si� farb� i inne zabrudzenia zmniejszaj�ce przyczepno�� farby do podło�a; poprzez zmywanie, usuwanie przy u�yciu szczotek stalowych, odrdzewiaczy chemicznych, materiałów �ciernych, piaskowania, odpalania, ługowania lub przy zastosowaniu innych �rodków, zgodnie z wymaganiami PN-ISO-8501-1 [21] i PN-H-97052 [15],

- przed malowaniem nale�y wypełni� wgł�bienia i rysy na powierzchniach za pomoc� kitów lub szpachlówek ogólnego stosowania, a nast�pnie - wygładzi� i zeszlifowa� podło�e pod farb�,

- do malowania mo�na stosowa� farby ogólnego stosowania przeznaczone do u�ytku zewn�trznego, dobrej jako�ci, z nieprzekroczonym okresem gwarancji,

- farb� dłu�ej przechowywan� nale�y przygotowa� do malowania przez usuni�cie „ko�ucha” (zestalonej substancji błonotwórczej na powierzchni farby), dokładne wymieszanie (poł�czenie l�ejszych i ci��szych składników farby), rozcie�czenie zbyt zg�stniałej farby, ewentualne przecedzenie (usuni�cie nierozmieszanych resztek osadu i innych zanieczyszcze�),

- malowanie mo�na przeprowadza� p�dzlami, wałkami malarskimi lub ewentualnie metod� natryskow� (pistoletami elektrycznymi, urz�dzeniami kompresorowymi itp.),

- malowanie nale�y wykona� dwuwarstwowo: farb� do gruntowania i farb� nawierzchniow�, przy czym ka�d� nast�pn� warstw� farby mo�na nało�y� po całkowitym wyschni�ciu warstwy poprzedniej. Malowanie powinno odpowiada� wymaganiom PN-H-97053 [16]. Nale�y zwraca� uwag�

na dokładne pokrycie farb� miejsc stykania si� słupka metalowego z betonem fundamentu, ze wzgl�du na najszybsze niszczenie si� farby w tych miejscach i pojawianie si� rdzawych zacieków sygnalizuj�cych korozj� słupka.

Zaleca si� stosowanie farb mo�liwie jak najmniej szkodliwych dla zdrowia ludzi i �rodowiska, z nisk� zawarto�ci� m.in. niearomatycznych rozpuszczalników. Przy stosowaniu farb nieznanego pochodzenia Wykonawca przedstawi do akceptacji In�yniera badania na zawarto�� szkodliwych składników (np. truj�cego toluenu jako rozpuszczalnika).




6.2. Badania przed przyst�pieniem do Robót

Przed przyst�pieniem do Robót Wykonawca powinien uzyska� od producentów za�wiadczenia o jako�ci (aprobaty techniczne) oraz wykona� badania materiałów


288

przeznaczonych do wykonania Robót i przedstawi� ich wyniki In�ynierowi w celu akceptacji materiałów. 6.3. Badania i kontrola w czasie wykonywania Robót

6.3.1. Badania materiałów w czasie wykonywania Robót

Wszystkie materiały dostarczone na budow� z za�wiadczeniem o jako�ci (aprobat� techniczn�) producenta powinny by� sprawdzone w zakresie powierzchni wyrobu i jego wymiarów. Cz�stotliwo�� bada� i ocena ich wyników powinna by� zgodna z zaleceniami tablicy 1. Tablica 1. Cz�stotliwo�� bada� przy sprawdzeniu powierzchni i wymiarów wyrobów dostarczonych

przez producentów

Lp. Rodzaj badania Liczba bada� Opis bada� Ocena wyników

bada� 1 Sprawdzenie

powierzchni Powierzchni� zbada� nieuzbrojonym okiem. Do ew. sprawdzenia gł�boko�ci wad u�y� dost�pnych narz�dzi (np. liniałów z czujnikiem, suwmiarek, mikrometrów itp.)

2 Sprawdzenie wymiarów

od 5 do 10 bada� z wybranych losowo elementów w ka�dej dostarczonej partii wyrobów licz�cej do 1000 elementów

Przeprowadzi� uniwersalnymi przyrz�dami pomiarowymi lub sprawdzianami

Wyniki bada� powinny by� zgodne z wymaganiami punktu 2.2.

6.3.2. Kontrola w czasie wykonywania Robót

W czasie wykonywania barier ła�cuchowych nale�y zbada�: a) zgodno�� wykonania z Dokumentacj� Projektow� (lokalizacja, wymiary), b) zachowanie dopuszczalnych odchyłek wymiarów, zgodnie z punktami 2.2.1 i 2.2.2, c) prawidłowo�� wykonania dołów pod słupki, zgodnie z punktem 5.2.1, d) poprawno�� wykonania fundamentów pod słupki, zgodnie z punktem 5.2.2, e) poprawno�� ustawienia słupków, zgodnie z punktem 5.2.3, f) prawidłowo�� wykonania barier ła�cuchowych, zgodnie z punktem 5.2.4. 7. OBMIAR ROBÓT




Jednostk� obmiaru urz�dzenia zabezpieczaj�cego ruch pieszych (balustrad U-11a oraz ogrodze� ła�cuchowych U-12b) jest 1 m (jeden metr) rzeczywistej długo�ci urz�dzenia.


289

8. ODBIÓR ROBÓT


Ogólne zasady odbioru Robót podano w ST D.M.00.00.00 „Wymagania ogólne”. Do odbioru Wykonawca przedstawi deklaracje zgodno�ci uzyskane od dostawców materiałów, wyniki pomiarów i bada� z bie��cej kontroli materiałów i Robót. 8.2. Rodzaje odbiorów

Odbiór urz�dze� zabezpieczaj�cych ruch obejmuje: a) odbiór ostateczny, b) odbiór pogwarancyjny, według zasad okre�lonych w ST D.M.00.00.00 „Wymagania ogólne”. 9. PODSTAWA PŁATNO�CI



Płatno�� za 1 m wykonanego urz�dzenia zabezpieczaj�cego ruch nale�y przyjmowa� na podstawie obmiaru i oceny jako�ci Robót w oparciu o pomiary i wyniki bada� laboratoryjnych.

Cena wykonania Robót obejmuje: - prace pomiarowe przy wytyczeniu linii balustrad i ogrodze� oraz rozstawu słupków, - dostarczenie na miejsce wbudowania elementów urz�dze� zabezpieczaj�cych ruch, - wykopanie dołków pod słupki, - zainstalowanie słupków w fundamencie betonowym i zało�enie ła�cuchów (w przypadku

barier ła�cuchowych), - doprowadzenie terenu wzdłu� wykonanych barier do stanu przewidzianego w

Dokumentacji Projektowej albo według zalece� In�yniera, - przeprowadzenie wymaganych bada� i pomiarów. 10. PRZEPISY ZWI�ZANE

10.1. Normy

1. PN-B-06250 Beton zwykły. 2. PN-B-06251 Roboty betonowe i �elbetowe. Wymagania techniczne. 3. PN-B-06712 Kruszywa mineralne do betonu. 4. PN-B-10285 Roboty malarskie budowlane farbami, lakierami i emaliami na

spoinach bezwodnych. 5. PN-EN 197-1 Cement. Skład, wymagania i kryteria zgodno�ci dotycz�ce cementów


290

powszechnego u�ytku. 6. PN-B-32250 Materiały budowlane. Woda do betonów i zapraw. 7. PN-H-04651 Ochrona przed korozj�. Klasyfikacja i okre�lenie agresywno�ci

korozyjnej �rodowisk. 8. PN-H-74219 Rury stalowe bez szwu walcowane na gor�co ogólnego

zastosowania. 9. PN-H-74220 Rury stalowe bez szwu ci�gnione i walcowane na zimno ogólnego

przeznaczenia. 10. PN-H-82200 Cynk. 11. PN-H-84018 Stal niskostopowa o podwy�szonej wytrzymało�ci. Gatunki. 12. PN-H-84019 Stal w�glowa konstrukcyjna wy�szej jako�ci ogólnego przeznaczenia.

Gatunki. 13. PN-H-84023-07 Stal okre�lonego zastosowania. Stal na rury. 14. PN-H-84030-02 Stal stopowa konstrukcyjna. Stal do naw�glania. Gatunki. 15. PN-H-97052 Ochrona przed korozj�. Ocena przygotowania powierzchni stali,

staliwa i �eliwa do malowania. 16. PN-H-97053 Ochrona przed korozj�. Malowanie konstrukcji stalowych. Ogólne

wytyczne. 17. PN-M-84540 Ła�cuchy techniczne ogniwowe o ogniwach krótkich. 18. PN-M-84541 Ła�cuchy techniczne ogniwowe o ogniwach �rednich. 19. PN-M-84542 Ła�cuchy techniczne ogniwowe. Wymagania i badania. 20. PN-M-84543 Ła�cuchy techniczne ogniwowe o ogniwach długich. 21. PN-ISO-8501-1 Przygotowanie podło�y stalowych przed nakładaniem farb i

podobnych produktów. Stopnie skorodowania i stopnie przygotowania niezabezpieczonych podło�y stalowych oraz podło�y stalowych po całkowitym usuni�ciu wcze�niej nało�onych powłok.

22. BN-88/6731-08 Cement. Transport i przechowywanie. 10.2. Inne dokumenty

23. Instrukcja o znakach drogowych pionowych. Tom 1 - Zasady stosowania znaków i urz�dze� bezpiecze�stwa ruchu. Zał. nr 1 do zarz�dzenia Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z dnia 3 marca 1994 r. (Monitor Polski Nr 16, poz..120)


291

D.08.01.01 KRAW��NIKI BETONOWE

1. WST�P


Przedmiotem n/n Specyfikacji Technicznej s� wymagania dotycz�ce wykonania i odbioru kraw��ników betonowych w ramach remontu ulicy Al. J. Piłsudskiego w Łom�y na odcinku od ulicy Al. Legionów do ulicy Szosa Zambrowska (z wył�czeniem skrzy�owania z ulic� Zawadzk�).




Ustalenia zawarte w n/n Specyfikacji Technicznej dotycz� Robót zwi�zanych z ustawieniem kraw��ników betonowych na ławie betonowej z oporem na podsypce cementowo-piaskowej:

- kraw��niki typu lekkiego 15×30 cm i 15x22 cm (kraw��nik wtopiony),

- kraw��niki typu ci��kiego 20×30 cm i 20x22 cm (kraw��nik wtopiony. Lokalizacja ustawienia kraw��ników wg Dokumentacji Projektowej.


1.4.1. Kraw��niki uliczne – kraw��niki składaj�ce si� z elementów betonowych lub kamiennych i stanowi�ce odgraniczenie pasa jezdnego ulicy od pasów chodnikowych.

1.4.2. Ława – warstwa no�na słu��ca do umocnienia kraw��nika oraz przenosz�ca obci��enie kraw��nika na grunt.

1.4.3. Podsypka – warstwa wyrównawcza uło�ona bezpo�rednio na podło�u ziemnym lub ławie.



Wykonawca Robót jest odpowiedzialny za jako�� ich wykonania oraz za zgodno�� z Dokumentacj� Projektow�, ST i poleceniami In�yniera. Ogólne wymagania dotycz�ce Robót podano w ST D.M.00.00.00 „Wymagania ogólne”.

2. MATERIAŁY




292

2.2. Materiały do wykonania kraw��ników

Materiałami stosowanymi przy ustawianiu kraw��ników zgodnie z zasadami n/n ST s�:

2.2.1. Kraw��niki betonowe

Kraw��niki betonowe prostok�tne �ci�te typu ulicznego (U) o wymiarach 15x30x100 oraz 20x30x100 cm, gat. I, z betonu klasy B30, powinny odpowiada� wymaganiom normy BN-80/6775-03/04 [12], BN-80/6775-03/01 [11] oraz Komunikatu PKNMiJ z dnia 29 maja 1987 r. [15].

Wytrzymało�� betonu na �ciskanie powinna by� zgodna z PN-B-06250 [8] dla danej klasy betonu, nasi�kliwo�� - nie powinna by� wi�ksza ni� 4 %. Odporno�� na działanie mrozu zgodnie z PN-B-06250 [8] - stopie� mrozoodporno�ci F 150.

�cieralno�� na tarczy Boehmego według BN-80/6775-03.04 [12] nie powinna przekracza� dla kraw��ników gatunku I - 3 mm.

No�no�� elementów zgodnie z norm� BN-80/6775-03.04 [12] oraz Komunikatem Polskiego Komitetu Normalizacji, Miar i Jako�ci z dnia 29 maja 1987 r. [15] nie powinna by� mniejsza ni� 31,6 kN.

2.2.1.1. Dopuszczalne odchyłki wymiarów kraw��ników

Dopuszczalne odchyłki wymiarów kraw��ników betonowych dla gat. I, zgodnie z BN-80/6775-03/04 [12] powinny wynosi�:

- długo�� ± 8 mm, - szeroko��, wysoko�� ± 3 mm.

2.2.1.2. Dopuszczalne wady i uszkodzenia kraw��ników betonowych

Powierzchnie elementów powinny by� bez rys, p�kni�� i ubytków betonu, o fakturze z formy. Kraw�dzie elementów powinny by� równe i proste.

Dopuszczalne wady oraz uszkodzenia powierzchni elementów nie powinny przekracza� warto�ci podanych w tablicy 1.

Tablica 1. Dopuszczalne wady i uszkodzenia kraw��ników

Dopuszczalna wielko�� wad i uszkodze� Rodzaj wad i uszkodze�

Gatunek I Gatunek II Wkl�sło�� lub wypukło�� powierzchni górnej, wichrowato�� powierzchni i kraw�dzi

2

3

ograniczaj�ce powierzchnie górne (�cieralne), mm niedopuszczalne Szczerby i uszkodzenia kraw�dzi i naro�y

ograniczaj�ce pozostałe kraw�dzie: - liczba, max - długo��, mm, max - gł�boko��, mm, max

2

20 6

2 40 10


293

2.2.1.3. Składowanie

Kraw��niki betonowe powinny by� składowane w pozycji wbudowania na otwartej przestrzeni, na podło�u wyrównanym i odwodnionym z zastosowaniem podkładek i przekładek uło�onych w pionie jedna nad drug�.

Wymiary przekroju poprzecznego podkładek i przekładek nie powinny by� mniejsze ni�: grubo�� 2,5 cm, szeroko�� 5 cm, a długo�� przekładek powinna by� minimum 5 cm wi�ksza ni� szeroko�� kraw��nika.

2.2.2. Beton

Do wykonania ław nale�y stosowa� beton zwykły kl. B15, spełniaj�cy wymagania PN-B-06250 [8]

2.2.3. Cement

Cement portlandzki do betonu i na podsypk� cementowo-piaskow� powinien by� marki nie mniejszej ni� 32,5, odpowiadaj�cy wymaganiom normy PN-EN 197-1 [6].

Cement u�yty do wytwarzania zaprawy cementowo-piaskowej do zalania spoin kraw��ników powinien odpowiada� normie PN-EN 197-1 [6].

Składowanie i okres przechowywania powinno by� zgodne z BN-88/6731-08 [13].

2.2.4. Woda

Woda stosowana do podsypki i zaprawy cementowo-piaskowej, powinna by� odmiany „1” i odpowiada� wymaganiom PN-B-32250 [7].

2.2.5. Piasek

Piasek naturalny u�yty do podsypki powinien odpowiada� wymaganiom normy PN-B-06711 [3].

2.2.6. Masa zalewowa

Do zalewania spoin kraw��ników ustawianych na podsypce cementowo-piaskowej i o spoinach zalanych zapraw�, nale�y (co 50 m) nad szczelin� dylatacyjn� ławy u�ywa� bitumicznej masy zalewowej wg BN-74/6771-04 [10]. 3. SPRZ�T


Wymagania ogólne dotycz�ce sprz�tu podano w ST D.M.00.00.00 „Wymagania ogólne”. 3.2. Sprz�t do ustawienia kraw��ników

Roboty mo�na wykonywa� r�cznie przy pomocy drobnego sprz�tu z zastosowaniem: - betoniarek do wytwarzania betonu i zapraw oraz przygotowania podsypki cementowo-

piaskowej, - wibratorów płytowych, ubijaków r�cznych lub mechanicznych.


294

4. TRANSPORT



4.2. Transport materiałów do wykonania kraw��ników

4.2.l. Kraw��niki

Kraw��niki mo�na przewozi� �rodkami transportu po osi�gni�ciu wytrzymało�ci minimum 0,7 �redniej wytrzymało�ci badanej serii próbek.

Kraw��niki na �rodkach transportowych nale�y układa� w pozycji pionowej z nachyleniem w kierunku jazdy. Powinny one by� zabezpieczone przed przemieszczaniem si� i uszkodzeniem w czasie transportu, górna warstwa nie powinna wystawa� poza �ciany �rodka transportu wi�cej ni� 1/3 wysoko�ci tej warstwy.

4.2.2. Mieszanka betonowa klasy B15

Ze wzgl�du na wykonywanie betonu o konsystencji wilgotnej mo�e on by� transportowany samochodami wywrotkami z wytwórni z zapewnieniem utrzymywania wła�ciwej konsystencji.

4.2.3. Cement

Transport cementu powinien odbywa� si� w warunkach zgodnych z BN-88/6731-08 [13].

4.2.4. Piasek naturalny

Transport kruszywa powinien odbywa� si� w warunkach zabezpieczaj�cych je przed zanieczyszczeniem i zmieszaniem z innymi asortymentami kruszywa lub jego frakcjami.

5. WYKONANIE ROBÓT


Ogólne zasady wykonywania Robót podano w ST D.M.00.00.00 „Wymagania ogólne”. Wykonawca przedstawi In�ynierowi do akceptacji projekt organizacji i harmonogram Robót, uwzgl�dniaj�ce wszystkie warunki w jakich b�d� wykonywane Roboty zwi�zane z ustawianiem kraw��ników.

5.2. Zakres wykonywanych Robót

5.2.1. Wykonanie koryta pod ławy

Wykop koryta pod ławy nale�y wykona� zgodnie z PN-B-06050 [1]. Wymiary wykopu powinny odpowiada� wymiarom ławy w planie z uwzgl�dnieniem w szeroko�ci dna wykopu ew. konstrukcji szalunku.

Wska�nik zag�szczenia dna wykonanego koryta pod ław� powinien wynosi� co najmniej 0,97 według normalnej metody Proctora.


295

5.2.2. Wykonanie ławy betonowej

Ławy betonowe z oporem nale�y wykona� z betonu klasy B15 w szalowaniu. Beton roz�cielony w szalowaniu lub bezpo�rednio w korycie powinien by� wyrównany warstwami. Ława powinna by� zag�szczona przez ubicie lub wibrowanie.

Betonowanie ław nale�y wykonywa� zgodnie z wymaganiami PN-B-06251 [2], przy czym nale�y co 50 m stosowa� szczeliny dylatacyjne, wypełnione bitumiczn� mas� zalewow�, odpowiadaj�c� wymaganiom BN-74/6771-04 [10]. Szczeliny nale�y starannie oczy�ci� na pełn� wysoko�� ławy i osuszy� przed zalaniem ich bitumiczn� mas� zalewow�. Przed zalaniem nale�y podgrza� mas� zalewow� do temperatury 150÷170°C.

5.2.3. Ustawienie kraw��nika

Kraw��niki nale�y ustawia� zgodnie z lokalizacj� podan� w Dokumentacji Projektowej na ławach betonowych, na podsypce cementowo-piaskowej grubo�ci 5 cm, po zag�szczeniu.

W przypadku regulacji pionowej kraw��ników ław� betonow� po usuni�ciu prefabrykatu nale�y oczy�ci� z lu�nego materiału, a nast�pnie uzupełni� betonem w szalunku do wymaganej niwelety.

Tylna �cianka kraw��nika powinna by� po ustawieniu kraw��nika obsypana piaskiem, �wirem, tłuczniem lub miejscowym ubitym gruntem przepuszczalnym.

Na łukach mo�na ustawia� kraw��niki łukowe lub krótkie, odpowiednio doci�te. Łuki o promieniu powy�ej 15 m mo�na wykona� z kraw��ników ulicznych prostych.

�wiatło kraw��ników od strony jezdni powinno wynosi� 12 cm. Kraw��niki nale�y obni�y� przy zjazdach do 5 cm, a przy przej�ciach dla pieszych do max. 2 cm nad powierzchni� jezdni.

Niweleta podłu�na kraw��nika powinna by� zgodna z projektowan� niwelet� jezdni drogi.

5.2.4. Wypełnienie spoin

Spoiny kraw��ników nie powinny przekracza� 1 cm. Spoiny kraw��ników nale�y wypełni� zapraw� cementowo-piaskow�, przygotowan� w stosunku 1:2.

Spoiny przed wypełnieniem nale�y oczy�ci� i zmy� wod�. Dla zabezpieczenia przed wpływami temperatury kraw��niki o spoinach zalanych zapraw� nale�y zalewa� co 50 m bitumiczn� mas� zalewow� nad szczelin� dylatacyjn� ławy.




6.2. Kontrola przed przyst�pieniem do Robót

Przed przyst�pieniem do Robót Wykonawca powinien uzyska� od dostawców materiałów deklaracje zgodno�ci oraz wykona� badania materiałów przeznaczonych do wykonania Robót i przedstawi� ich wyniki In�ynierowi w celu akceptacji materiałów, zgodnie z wymaganiami podanymi w pkt. 2 niniejszej ST.


296

6.3. Kontrola w czasie wykonywania Robót

W czasie wykonywania Robót Wykonawca powinien prowadzi� dora�ne kontrole wszystkich asortymentów Robót, składaj�cych si� na ogólny element.

Kontrola obejmowa� powinna zgodno�� wykonywanych Robót z Dokumentacj� Projektow�, ustaleniami zawartymi w pkt. 5 n/n ST oraz w zakresie bada� i tolerancji wykonania Robót podanych w pkt. 6.4.

Cz�stotliwo�� kontroli powinna by� uzale�niona od potrzeb gwarantuj�cych wykonanie Robót zgodnie z wymaganiami, nie rzadziej jednak ni� przed upływem ka�dego dnia roboczego.

6.4. Kontrola po wykonaniu Robót

6.4.1. Sprawdzenie ław fundamentowych

6.4.1.1. Sprawdzenie wytrzymało�ci gwarantowanej betonu ławy

Badanie wytrzymało�ci betonu na �ciskanie próbek normowych, tj. sze�ciennych o wymiarze boku 150 mm nale�y wykona� zgodnie z PN-B-06250 [8].

6.4.1.2. Sprawdzenie profilu podłu�nego górnej powierzchni ław z Dokumentacj� Projektow�

Profil podłu�ny górnej powierzchni ławy powinien by� zgodny z projektowan� niwelet�. Dopuszczalne odchylenia mog� wynosi� ± 1 cm na ka�de 100 m ławy. Sprawdzenie rz�dnych niwelety nale�y wykona� za pomoc� niwelatora.

6.4.1.3. Sprawdzenie wymiarów ław z Dokumentacj� Projektow�

Wymiary ław nale�y sprawdzi� w dwóch dowolnie wybranych punktach na ka�de 100 m ławy. Tolerancje wymiarów wynosz�:

- dla wysoko�ci ± 10 % wysoko�ci projektowanej, - dla szeroko�ci ławy ± 20 % szeroko�ci projektowanej.

6.4.1.4. Sprawdzenie równo�ci górnej powierzchni ławy

Równo�� górnej powierzchni ławy nale�y sprawdza� przez poło�enie w dwóch punktach, na ka�de 100 m ławy, czterometrowej łaty. Prze�wit pomi�dzy górn� powierzchni� ławy i przyło�on� łat� nie mo�e przekracza� 1 cm.

6 4.1.5. Sprawdzenie odchylenia linii ławy od projektowanego kierunku

Dopuszczalne odchylenie linii ławy od projektowanego kierunku nie mo�e przekracza� ± 2 cm na 100 m wykonanej ławy. 6.4.2. Sprawdzenie ustawienia kraw��ników

6.4.2.1. Dopuszczalne odchylenie linii kraw��nika w planie

Dopuszczalne odchylenie linii kraw��nika w planie od linii projektowanej mo�e wynosi� ± 1 cm na ka�de 100 m ustawienia kraw��nika.


297

6.4.2.2. Dopuszczalne odchylenie niwelety kraw��ników

Dopuszczalne odchylenie niwelety górnej płaszczyzny kraw��nika od niwelety projektowanej mo�e wynosi� ± 1 cm na ka�de 100 m badanego niwelacj� ci�gu kraw��nika.

6.4.2.3. Równo�� górnej powierzchni kraw��ników

Równo�� górnej powierzchni kraw��ników nale�y sprawdza� przez przyło�enie w dwóch punktach na ka�de 100 m kraw��nika, 3-metrowej łaty. Prze�wit pomi�dzy górn� powierzchni� kraw��nika i przyło�on� łat� nie mo�e przekracza� 1 cm.

6.4.2.4. Dokładno�� wypełnienia spoin

Dokładno�� wypełnienia spoin nale�y bada� na ka�dych 10 metrach ustawionego kraw��nika. Spoiny musz� by� wypełnione całkowicie na pełn� gł�boko��. 7. OBMIAR ROBÓT




Jednostk� obmiarow� jest 1 m (metr) ustawionego kraw��nika betonowego. 8. ODBIÓR ROBÓT


Ogólne zasady odbioru Robót podano w ST D.M.00.00.00 „Wymagania ogólne”. Do odbioru Wykonawca przedstawi wszystkie za�wiadczenia o jako�ci materiałów, wyniki

pomiarów i bada� z bie��cej kontroli materiałów i Robót.


Roboty obj�te niniejsz� ST podlegaj� nast�puj�cym odbiorom: a) odbiór robót zanikaj�cych lub ulegaj�cych zakryciu (ława betonowa, podsypka), b) odbiór ostateczny (wszystkie elementy Robót obj�tych n/n ST) c) odbiór pogwarancyjny, zgodnie z zasadami podanymi w ST D.M.00.00.00 „Wymagania ogólne”. 9. PODSTAWA PŁATNO�CI




298


Płatno�� za 1 m kraw��nika nale�y przyjmowa� zgodnie z obmiarem i ocen� jako�ci wykonanych Robót na podstawie wyników pomiarów i bada� laboratoryjnych.

Cena wykonania Robót obejmuje: - prace pomiarowe i roboty przygotowawcze, - dostarczenie na miejsce wbudowania materiałów podstawowych i pomocniczych, - wykonanie szalunku ławy fundamentowej, - dostarczenie i wbudowanie mieszanki betonowej, - przygotowanie i roz�cielenie podsypki cementowo-piaskowej, - ustawienie kraw��ników, - przygotowanie zaprawy cementowej i wypełnienie ni� spoin, - zalanie spoin bitumiczn� mas� zalewow�, - zasypanie zewn�trznej �ciany kraw��nika gruntem i ubicie, - przeprowadzenie niezb�dnych pomiarów i bada� laboratoryjnych.


10.1. Normy

1. PN-B-06050 Roboty ziemne budowlane. 2. PN-B-06251 Roboty betonowe i �elbetowe. 3. PN-B-06711 Kruszywo mineralne. Piasek do betonów i zapraw. 4. PN-B-06712 Kruszywa mineralne do betonu zwykłego. 5. PN-B-10021 Prefabrykaty budowlane z betonu. Metody pomiaru cech

geometrycznych. 6. PN-EN 197-1 Cement. Skład, wymagania i kryteria zgodno�ci dotycz�ce cementów

powszechnego u�ytku. 7. PN-B-32250 Materiały budowlane. Woda do betonów i zapraw. 8. PN-B-06250 Beton zwykły. 9. PN-N-03010 Statystyczna kontrola jako�ci. Losowy wybór jednostek produktu do

próbki. 10. BN-74/6771-04 Drogi samochodowe. Masa zalewowa. 11. BN-80/6775-03/01 Prefabrykaty budowlane z betonu. Elementy nawierzchni dróg, ulic,

parkingów i torowisk tramwajowych. Wspólne wymagania i badania.

12. BN-80/6775-03/04 Prefabrykaty budowlane z betonu. Elementy nawierzchni dróg, ulic, parkingów i torowisk tramwajowych. Kraw��niki i obrze�a chodnikowe.

13. BN-88/6731-08 Cement. Transport i przechowywanie. 14. PN/EN 45014 Ogólne kryteria dotycz�ce deklaracji zgodno�ci wydawanej przez

dostawców.


299


15. Komunikat Polskiego Komitetu Normalizacji, Miar i Jako�ci z dnia 29 maja 1987 r. i z 30 lipca 1989 r. w sprawie zmian do norm bran�owych.


300

D.08.02.02 CHODNIK Z BRUKOWEJ KOSTKI BETONOWEJ

1. WST�P


Przedmiotem n/n Specyfikacji Technicznej s� wymagania dotycz�ce wykonania i odbioru Robót zwi�zanych z wykonaniem chodników z brukowej kostki betonowej w ramach remontu ulicy Al. J. Piłsudskiego w Łom�y na odcinku od ulicy Al. Legionów do ulicy Szosa Zambrowska (z wył�czeniem skrzy�owania z ulic� Zawadzk�).




Ustalenia zawarte w niniejszej specyfikacji dotycz� zasad prowadzenia robót zwi�zanych z wykonaniem chodnika z brukowej kostki betonowej na podsypce piaskowej gr. 5 cm.

Lokalizacja wykonania chodników wg Dokumentacji Projektowej.


1.4.1. Chodniki - wydzielone i umocnione powierzchnie drogi, ulicy lub placu przeznaczone wył�cznie dla ruchu pieszego.

1.4.2. Obramowanie chodników - umocnienie ich bocznych kraw�dzi, wykonane z kraw��ników /obrze�y/ betonowych, kostki, klinkieru lub innego materiału.

1.4.3. Betonowa kostka brukowa - kształtka wytwarzana z betonu metod� wibroprasowania. Produkowana jest jako kształtka jednowarstwowa lub w dwóch warstwach poł�czonych ze sob� trwale w fazie produkcji.

Pozostałe okre�lenia s� zgodne z obowi�zuj�cymi, odpowiednimi polskimi normami i definicjami podanymi w ST D.M.00.00.00 „Wymagania ogólne”. 1.5. Ogólne wymagania dotycz�ce Robót



2. MATERIAŁY




301

2.2. Betonowa kostka brukowa - wymagania

2.2.1. Aprobata techniczna

Warunkiem dopuszczenia do stosowania betonowej kostki brukowej w budownictwie drogowym jest posiadanie aprobaty technicznej, wydanej przez uprawnion� jednostk�.

2.2.2. Wygl�d zewn�trzny

Struktura wyrobu powinna by� zwarta, bez rys, p�kni��, plam i ubytków. Powierzchnia górna kostek powinna by� równa i szorstka, a kraw�dzie kostek równe i

proste, wkl��ni�cia nie powinny przekracza� 2 mm dla kostek o grubo�ci ≤ 80 mm.

2.2.3. Kształt, wymiary i kolor kostki brukowej

Do wykonania nawierzchni chodnika stosuje si� betonow� kostk� brukow� o grubo�ci 60 mm. Kostki o takiej grubo�ci s� produkowane w kraju.

Tolerancje wymiarowe wynosz�: − na długo�ci ± 3 mm, − na szeroko�ci ± 3 mm, − na grubo�ci ± 5 mm.

Kolory kostek produkowanych aktualnie w kraju to: szary, ceglany, klinkierowy, grafitowy i br�zowy.

2.2.4. Cechy fizykomechaniczne betonowych kostek brukowych

Betonowe kostki brukowe powinny mie� cechy fizykomechaniczne okre�lone w tablicy 1.

Tablica 1. Cechy fizykomechaniczne betonowych kostek brukowych

Lp. Cechy Warto��

1 Wytrzymało�� na �ciskanie po 28 dniach, MPa, co najmniej a) �rednia z sze�ciu kostek b) najmniejsza pojedynczej kostki

60 50

2 Nasi�kliwo�� wod� wg PN-B-06250 [2], %, nie wi�cej ni� 5

3 Odporno�� na zamra�anie, po 50 cyklach zamra�ania, wg PN-B-06250 [2]: a) p�kni�cia próbki b) strata masy, %, nie wi�cej ni� c) obni�enie wytrzymało�ci na �ciskanie w stosunku do wytrzymało�ci próbek nie zamra�anych, %, nie wi�cej ni�

brak 5

20

4 �cieralno�� na tarczy Boehmego wg PN-B-04111 [1], mm, nie wi�cej ni�

4

2.3. Materiały do produkcji betonowych kostek brukowych

2.3.1. Cement

Do produkcji kostki brukowej nale�y stosowa� cement portlandzki, bez dodatków, klasy nie ni�szej ni� „32,5”. Zaleca si� stosowanie cementu o jasnym kolorze. Cement powinien odpowiada� wymaganiom PN-B-19701 [4].


302

2.3.2. Kruszywo do betonu

Nale�y stosowa� kruszywa mineralne odpowiadaj�ce wymaganiom PN-B-06712 [3]. Uziarnienie kruszywa powinno by� ustalone w recepcie laboratoryjnej mieszanki betonowej, przy zało�onych parametrach wymaganych dla produkowanego wyrobu.

2.3.3. Woda

Woda powinna by� odmiany „1” i odpowiada� wymaganiom PN-B-32250 [5].

2.3.4. Dodatki

Do produkcji kostek brukowych stosuje si� dodatki w postaci plastyfikatorów, barwników - zgodnie z recept� laboratoryjn�.

Plastyfikatory zapewniaj� gotowym wyrobom wi�ksz� wytrzymało��, mniejsz� nasi�kliwo�� i wi�ksz� odporno�� na niskie temperatury i działanie soli.

Stosowane barwniki powinny zapewni� kostce trwałe wybarwienie. Powinny to by� barwniki nieorganiczne.

3. SPRZ�T


Ogólne wymagania dotycz�ce sprz�tu podano w OST D-M-00.00.00 „Wymagania ogólne” pkt 3.

3.2. Sprz�t do wykonania chodnika z kostki brukowej

Małe powierzchnie chodnika z kostki brukowej wykonuje si� r�cznie. Je�li powierzchnie s� du�e, a kostki brukowe maj� jednolity kształt i kolor, mo�na stosowa� mechaniczne urz�dzenia układaj�ce. Urz�dzenie składa si� z wózka i chwytaka sterowanego hydraulicznie, słu��cego do przenoszenia z palety warstwy kostek na miejsce ich uło�enia.

Do zag�szczenia nawierzchni stosuje si� wibratory płytowe z osłon� z tworzywa sztucznego. 4. TRANSPORT


Ogólne wymagania dotycz�ce transportu podano w OST D-M-00.00.00 „Wymagania ogólne” pkt 4. 4.2. Transport betonowych kostek brukowych

Uformowane w czasie produkcji kostki betonowe układane s� warstwowo na palecie. Po uzyskaniu wytrzymało�ci betonu min. 0,7 wytrzymało�ci projektowanej, kostki przewo�one s� na stanowisko, gdzie specjalne urz�dzenie pakuje je w foli� i spina ta�m� stalow�, co gwarantuje transport samochodami w nienaruszonym stanie.

Kostki betonowe mo�na równie� przewozi� samochodami na paletach transportowych producenta.


303

5. WYKONANIE ROBÓT


Ogólne zasady wykonania robót podano w OST D-M-00.00.00 „Wymagania ogólne”.

5.2. Koryto pod chodnik

Koryto wykonane w podło�u powinno by� wyprofilowane zgodnie z projektowanymi spadkami podłu�nymi i poprzecznymi oraz zgodnie z wymaganiami podanymi w OST D-04.01.01 „Koryto wraz z profilowaniem i zag�szczeniem podło�a”. Wska�nik zag�szczenia koryta nie powinien by� mniejszy ni� 0,97 według normalnej metody Proctora.

Je�eli dokumentacja projektowa nie okre�la inaczej, to nawierzchni� chodnika z kostki brukowej mo�na wykonywa� bezpo�rednio na podło�u z gruntu piaszczystego o WP ≥ 35 [6] w uprzednio wykonanym korycie. 5.3. Podsypka

Na podsypk� nale�y stosowa� piasek odpowiadaj�cy wymaganiom PN-B-06712 [3]. Grubo�� podsypki po zag�szczeniu powinna zawiera� si� w granicach od 3 do 5 cm. Podsypka powinna by� zwil�ona wod�, zag�szczona i wyprofilowana. 5.4. Warstwa ods�czaj�ca

Je�eli w dokumentacji projektowej dla wykonania chodnika przewidziana jest warstwa ods�czaj�ca, to jej wykonanie powinno by� zgodne z warunkami okre�lonymi w OST D-04.02.01 „Warstwy ods�czaj�ce”. 5.5. Układanie chodnika z betonowych kostek brukowych

Z uwagi na ró�norodno�� kształtów i kolorów produkowanych kostek, mo�liwe jest uło�enie dowolnego wzoru - wcze�niej ustalonego w dokumentacji projektowej lub zaakceptowanego przez In�yniera.

Kostk� układa si� na podsypce lub podło�u piaszczystym w taki sposób, aby szczeliny mi�dzy kostkami wynosiły od 2 do 3 mm. Kostk� nale�y układa� ok. 1,5 cm wy�ej od projektowanej niwelety chodnika, gdy� w czasie wibrowania (ubijania) podsypka ulega zag�szczeniu.

Po uło�eniu kostki, szczeliny nale�y wypełni� piaskiem, a nast�pnie zamie�� powierzchni� uło�onych kostek przy u�yciu szczotek r�cznych lub mechanicznych i przyst�pi� do ubijania nawierzchni chodnika.

Do ubijania uło�onego chodnika z kostek brukowych, stosuje si� wibratory płytowe z osłon� z tworzywa sztucznego dla ochrony kostek przed uszkodzeniem i zabrudzeniem. Wibrowanie nale�y prowadzi� od kraw�dzi powierzchni ubijanej w kierunku �rodka i jednocze�nie w kierunku poprzecznym kształtek.

Do zag�szczania nawierzchni z betonowych kostek brukowych nie wolno u�ywa� walca. Po ubiciu nawierzchni nale�y uzupełni� szczeliny materiałem do wypełnienia i zamie��

nawierzchni�. Chodnik z wypełnieniem spoin piaskiem nie wymaga piel�gnacji - mo�e by� zaraz oddany do u�ytkowania.


304



Ogólne zasady kontroli jako�ci robót podano w OST D-M-00.00.00 „Wymagania ogólne” pkt 6. 6.2. Badania przed przyst�pieniem do robót

Przed przyst�pieniem do robót Wykonawca powinien sprawdzi�, czy producent kostek brukowych posiada aprobat� techniczn�. Pozostałe wymagania okre�lono w OST D-05.02.23 „Nawierzchnia z kostki brukowej betonowej”.


6.3.1. Sprawdzenie podło�a

Sprawdzenie podło�a polega na stwierdzeniu zgodno�ci z dokumentacj� projektow� i odpowiednimi SST.

Dopuszczalne tolerancje wynosz� dla: − gł�boko�ci koryta:

− o szeroko�ci do 3 m: ± 1 cm, − o szeroko�ci powy�ej 3 m: ± 2 cm,

− szeroko�ci koryta: ± 5 cm.


Sprawdzenie podsypki w zakresie grubo�ci i wymaganych spadków poprzecznych i podłu�nych polega na stwierdzeniu zgodno�ci z dokumentacj� projektow� oraz pkt 5.3 niniejszej OST.

6.3.3. Sprawdzenie wykonania chodnika

Sprawdzenie prawidłowo�ci wykonania chodnika z betonowych kostek brukowych polega na stwierdzeniu zgodno�ci wykonania z dokumentacj� projektow� oraz wymaganiami pkt 5.5 niniejszej OST: − pomierzenie szeroko�ci spoin, − sprawdzenie prawidłowo�ci ubijania (wibrowania), − sprawdzenie prawidłowo�ci wypełnienia spoin, − sprawdzenie, czy przyj�ty dese� (wzór) i kolor nawierzchni jest zachowany. 6.4. Sprawdzenie cech geometrycznych chodnika

6.4.1. Sprawdzenie równo�ci chodnika

Sprawdzenie równo�ci nawierzchni przeprowadza� nale�y łat� co najmniej raz na ka�de 150 do 300 m2 uło�onego chodnika i w miejscach w�tpliwych, jednak nie rzadziej ni� raz na 50 m chodnika. Dopuszczalny prze�wit pod łat� 4 m nie powinien przekracza� 1,0 cm.

6.4.2. Sprawdzenie profilu podłu�nego

Sprawdzenie profilu podłu�nego przeprowadza� nale�y za pomoc� niwelacji, bior�c pod uwag� punkty charakterystyczne, jednak nie rzadziej ni� co 100 m.


305

Odchylenia od projektowanej niwelety chodnika w punktach załamania niwelety nie mog� przekracza� ± 3 cm.

6.4.3. Sprawdzenie przekroju poprzecznego

Sprawdzenie przekroju poprzecznego dokonywa� nale�y szablonem z poziomic�, co najmniej raz na ka�de 150 do 300 m2 chodnika i w miejscach w�tpliwych, jednak nie rzadziej ni� co 50 m. Dopuszczalne odchylenia od projektowanego profilu wynosz� ± 0,3%.

7. OBMIAR ROBÓT


Ogólne zasady obmiaru robót podano w OST D-M-00.00.00 „Wymagania ogólne” pkt 7.


Jednostk� obmiarow� jest 1 m2 (metr kwadratowy) wykonanego chodnika z brukowej kostki betonowej.

8. ODBIÓR ROBÓT Ogólne zasady odbioru robót podano w OST D-M-00.00.00 „Wymagania ogólne” pkt 8. Roboty uznaje si� za wykonane zgodnie z dokumentacj� projektow�, SST i wymaganiami

In�yniera, je�eli wszystkie pomiary i badania z zachowaniem tolerancji wg pkt 6 dały wyniki pozytywne.



Ogólne ustalenia dotycz�ce podstawy płatno�ci podano w OST D-M-00.00.00 „Wymagania ogólne” pkt 9. 9.2. Cena jednostki obmiarowej

Cena wykonania 1 m2 chodnika z brukowej kostki betonowej obejmuje: − prace pomiarowe i roboty przygotowawcze, − dostarczenie materiałów na miejsce wbudowania, − wykonanie koryta, − ew. wykonanie warstwy ods�czaj�cej, − wykonanie podsypki, − uło�enie kostki brukowej wraz z zag�szczeniem i wypełnieniem szczelin, − przeprowadzenie bada� i pomiarów wymaganych w specyfikacji technicznej.


306


10.1. Normy 1. PN-B-04111 Materiały kamienne. Oznaczanie �cieralno�ci na tarczy

Boehmego 2. PN-B-06250 Beton zwykły 3. PN-B-06712 Kruszywa mineralne do betonu zwykłego 4. PN-B-19701 Cement. Cement powszechnego u�ytku. Skład,

wymagania i ocena zgodno�ci 5. PN-B-32250 Materiały budowlane. Woda do betonów i zapraw 6. BN-68/8931-

01 Drogi samochodowe. Oznaczenie wska�nika piaskowego.


Nie wyst�puj�.


307

D.08.03.01 OBRZE�A BETONOWE

1. WST�P


Przedmiotem n/n Specyfikacji Technicznej s� wymagania dotycz�ce wykonania i odbioru Robót zwi�zanych z ustawieniem obrze�y betonowych chodnikowych w ramach remontu ulicy Al. J. Piłsudskiego w Łom�y na odcinku od ulicy Al. Legionów do ulicy Szosa Zambrowska (z wył�czeniem skrzy�owania z ulic� Zawadzk�).




Ustalenia zawarte w n/n Specyfikacji Technicznej dotycz� wykonania, kontroli i odbioru chodnikowych obrze�y betonowych o wym. 100×6×20 cm na podsypce piaskowej gr. 5 cm.

Lokalizacja ustawienia obrze�y wg Dokumentacji Projektowej.


1.4.1. Obrze�a betonowe – prefabrykowane belki betonowe rozgraniczaj�ce jednostronnie lub dwustronnie ci�gi komunikacyjne od terenów nie przeznaczonych dla komunikacji.

1.4.2. Podsypka – warstwa wyrównawcza uło�ona bezpo�rednio na podło�u ziemnym lub ławie.





2. MATERIAŁY



2.2. Obrze�a betonowe 2.2.1. Typ obrze�y betonowych.

Zastosowanie maj� obrze�a betonowe wg BN-80/6775-03/04 o wymiarach 100x6x20 cm.


308

2.2.2. Wymiarowanie obrze�y

Wymiary obrze�y podano w tabeli 1.

Tabeli 1. Wymiary obrze�y.

2.2.3. Dopuszczalne odchyłki wymiarów obrze�y.

Dopuszczalne odchyłki wymiarów obrze�y podano w tabeli 2.

Tabela 2. Dopuszczalne odchyłki wymiarów obrze�y

2.2.4. Dopuszczalne wady i uszkodzenia obrze�y.

Powierzchnie obrze�y powinny by� bez rys, p�kni�� i ubytków betonu o fakturze z formy lub zatartej, zgodnie z wymaganiami Dokumentacji Projektowej. Kraw�dzie elementów powinny by� równe i proste. Dopuszczalne wady oraz uszkodzenia powierzchni i kraw�dzi elementów nie powinny przekracza� warto�ci podanych w tabeli. 3.

Tabela 3. Dopuszczalne wady i uszkodzenia obrze�y.


309

2.2.5. Składowanie

Obrze�a betonowe oraz opornik kamienny powinny by� składowane w pozycji wbudowania na otwartej przestrzeni na podło�u wyrównanym i odwodnionym, przy czym obrze�a poszczególnych typów, rodzajów, klas i gatunków nale�y układa� oddzielnie z zastosowaniem podkładek i przekładek uło�onych w pionie jedna nad drug�.

Wymiary przekroju poprzecznego podkładek i przekładek nie powinny by� mniejsze ni� grubo�� 2,5 cm, szeroko�� 5 cm a długo�� przekładek powinna by� minimum 5 cm wi�ksza ni� szeroko�� obrze�y.

2.2.6. Kontrola

Do ka�dej partii obrze�y sprowadzonej przez Wykonawc� doł�czone powinno by� �wiadectwo dopuszczenia lub inny dokument potwierdzaj�cy jej jako�� na podstawie przeprowadzonych bada�.

Przy odbiorze partii obrze�y na budowie, Wykonawca powinien przeprowadzi� badania w zakresie wygl�du zewn�trznego. Pobór próbek partii nie wi�kszych ni� 10000 powinien by� przeprowadzony zgodnie z zasadami podanymi w tabeli 4.

Tabeli 4. Pobór próbek do badania cech zewn�trznych

Sprawdzenie wygl�du zewn�trznego nale�y przeprowadzi� na podstawie ogl�dzin elementu przez pomiar i policzenie uszkodze� wyst�puj�cych na powierzchniach i kraw�dziach elementu. Pomiary długo�ci i gł�boko�ci uszkodze� nale�y wykona� za pomoc� przymiaru stalowego lub suwmiarki z dokładno�ci� do 1 mm, zgodnie z PN-80/B-10021 [6]

Sprawdzenie kształtu i wymiarów elementów nale�y przeprowadzi� z dokładno�ci� do 1 min przy u�yciu suwmiarki oraz przymiaru stalowego lub ta�my. Sprawdzenie k�tów prostych w naro�ach elementów wykonuje si� przez przyło�enie k�townika do badanego naro�a i zmierzenia odchyłek z dokładno�ci� do 1 mm.

W razie wyst�pienia w�tpliwo�ci In�ynier mo�e zmieni� sposób pobierania próbek lub poszerzy� zakres kontroli obrze�y o inny rodzaj bada�, które Wykonawca wykona na swój koszt.


310

2.3. Woda

Woda stosowana do podsypki i zaprawy cementowo - piaskowej, powinna by� odmiany „1” i odpowiada� wymaganiom PN-88/B-32250.

Barwa wody powinna odpowiada� barwie wody wodoci�gowej. Woda nie powinna wydziela� zapachu gnilnego i nie powinna zawiera� zawiesiny np. grudek kłaczków.

Badania wody nale�y wykonywa�: • w przypadku nowego �ródła poboru wody • w przypadku podejrze� dotycz�cych zmiany parametrów wody np. zm�tnienie, zapachu, barwy

2.4. �wir

�wir lub gruboziarnisty piasek do wykonania ław powinien odpowiada� PN-79/B-06711 lub PN-086/B-6712

2.5. Beton

Do produkcji obrze�y nale�y stosowa� beton klasy B20. W przypadku wykonywania obrze�y dwuwarstwowych, gór� (licow�) warstw� obrze�y nale�y wykona� z betonu klasy 1320.

3. SPRZ�T

3.1 Wymagania ogólne dotycz�ce sprz�tu

Wymagania ogólne dotycz�ce sprz�tu podano w ST D.M.00.00.00 „Wymagania ogólne”. 3.2. Sprz�t do ustawiania obrze�y

Roboty mo�na wykonywa� r�cznie przy pomocy drobnego sprz�tu pomocniczego.

4. TRANSPORT


Wymagania ogólne dotycz�ce transportu podano w ST D.M.00.00.00 „Wymagania ogólne”. 4.2. Transport materiałów do wykonania obrze�y

4.2.1 Obrze�a betonowe

Transport obrze�y betonowych powinien by� zgodny z pkt. 4.2.1 ST D.08.01.01 „Kraw��niki betonowe”.


311

4.2.2. Piasek naturalny

Wymagania dla transportu piasku podano w pkt. 4.2.4 ST D.08.01.01 “Kraw��niki betonowe”. 4.2.3. Woda

Woda powinna by� transportowana zgodnie z zasadami przedstawionymi PN-B-32250 [5].

5. WYKONANIE ROBÓT

5.1. Zasady ogólne wykonywania Robót

Zasady ogólne wykonywania Robót podano w ST D.M.00.00.00 „Wymagania ogólne”. Wykonawca przedstawi In�ynierowi do akceptacji projekt organizacji i harmonogram Robót, uwzgl�dniaj�ce warunki w jakich wykonywane b�d� Roboty zwi�zane z ustawianiem obrze�y betonowych.

5.2. Zakres wykonywanych Robót

5.2.1. Wykonanie koryta

Wykop koryta pod ławy wykonywa� nale�y zgodnie z PN-B-06050 [1]. 5.2.2. Podsypka

Podsypk� o grubo�ci 5 cm po zag�szczeniu, nale�y wykona� z warstwy piasku �rednio- lub gruboziarnistego.

5.2.3. Ustawienie obrze�y

Obrze�a nale�y ustawi� na podsypce piaskowej wykonanej zgodnie z pkt. 5.2.2. Tylna �cianka obrze�y od strony terenu powinna by� obsypana piaskiem, �wirem lub

miejscowym gruntem przepuszczalnym. Materiał, którym zostanie obsypana tylna �cianka obrze�a nale�y ubi�.

Na łukach mo�na ustawia� obrze�a łukowe lub krótkie obrze�a odpowiednio doci�te. Łuki o promieniu powy�ej 15 m mo�na wykona� z obrze�y prostych.

5.2.3.1. Wysoko�� obrze�a

Wysoko�� obrze�a nad nawierzchni� chodnika powinna by� dostosowana do wymaga� Dokumentacji Projektowej lub zalece� In�yniera.

5.2.3.2. Niweleta obrze�a

Niweleta obrze�a powinna by� zgodna z projektowan� niwelet� ci�gu komunikacyjnego.

5.2.3.3. Spoiny

Spoiny nie powinny przekracza� szeroko�ci 1 cm i powinny zosta� wypełnione piaskiem na pełn� ich gł�boko��.


312




6.2. Kontrola przed przyst�pieniem do Robót

Przed przyst�pieniem do Robót Wykonawca powinien uzyska� od dostawców materiałów deklaracje zgodno�ci oraz wykona� badania materiałów przeznaczonych do wykonania Robót i przedstawi� ich wyniki In�ynierowi w celu akceptacji materiałów, zgodnie z wymaganiami podanymi w pkt. 2. niniejszej ST.

6.3. Kontrola w czasie wykonywania Robót

W czasie wykonywania Robót Wykonawca powinien prowadzi� dora�ne kontrole wszystkich asortymentów Robót, składaj�cych si� na ogólny element.

Kontrola obejmowa� powinna zgodno�� wykonywanych Robót z Dokumentacj� Projektow�, ustaleniami zawartymi w pkt. 5 n/n ST oraz w zakresie bada� i tolerancji wykonania Robót podanych w pkt. 6.4.

Cz�stotliwo�� kontroli powinna by� uzale�niona od potrzeb gwarantuj�cych wykonanie Robót zgodnie z wymaganiami, nie rzadziej jednak ni� przed upływem ka�dego dnia roboczego.

6.4. Badania i pomiary w trakcie wykonywania i odbioru Robót

6.4.1. Sprawdzenie jako�ci materiałów

Sprawdzenie jako�ci u�ytych materiałów nale�y wykona� zgodnie z wymaganiami podanymi w pkt. 2 n/n ST.

6.4.2. Sprawdzenie ustawienia obrze�y

6.4.2.1. Sprawdzenie dopuszczalnego odchylenia linii obrze�y w planie

Dopuszczalne odchylenie linii obrze�y w planie od linii projektowanej nie powinno wynosi� wi�cej ni� ± 2 cm na ka�de 100 m ustawienia obrze�a. 6.4.2.2. Dopuszczalne odchylenie niwelety

Dopuszczalne odchylenie niwelety górnej płaszczyzny obrze�y od niwelety projektowanej mo�e wynosi� ± 1 cm na ka�de 100 m badanego niwelacj� ci�gu obrze�a.

6.4.2.3. Sprawdzenie górnej powierzchni obrze�y

Równo�� górnej powierzchni obrze�y nale�y sprawdza� przez przyło�enie w dwóch punktach na ka�de 100 m obrze�a, 4-metrowej łaty. Prze�wit pomi�dzy górn� powierzchni� obrze�a i przyło�on� łat� nie mo�e przekracza� 12 mm.

6.4.2.4. Sprawdzenie wypełnienia spoin

Sprawdzenie wypełnienia spoin nale�y bada� na ka�de 10 m ustawionego obrze�a. Spoiny musz� by� wypełnione całkowicie.


313

7. OBMIAR ROBÓT




Jednostk� obmiarow� jest 1 m (metr) ustawionych obrze�y betonowych, na podstawie Dokumentacji Projektowej i pomiaru w terenie. 8. ODBIÓR ROBÓT


Ogólne zasady odbioru Robót podano w ST D.M.00.00.00 „Wymagania ogólne”. Do odbioru Wykonawca przedstawi wszystkie deklaracje zgodno�ci, wyniki pomiarów i

bada� z bie��cej kontroli materiałów i Robót.


Odbiór obrze�y obejmuje: a) odbiór ostateczny, b) odbiór pogwarancyjny, zgodnie z zasadami podanymi w ST D.M.00.00.00 „Wymagania ogólne”. 9. PODSTAWA PŁATNO�CI



Płatno�� za 1 m ustawionych obrze�y nale�y przyjmowa� zgodnie z obmiarem i ocen� jako�ci wykonanych Robót na podstawie wyników pomiarów i bada� laboratoryjnych.

Cena wykonania Robót obejmuje: - prace pomiarowe i roboty przygotowawcze, - dostarczenie materiałów, - wykonanie koryta, - przygotowanie i roz�cielenie podsypki piaskowej, - ustawienie obrze�y, - wypełnienie spoin piaskiem, - obsypanie zewn�trznej �ciany obrze�y gruntem wraz z jego ubiciem, - przeprowadzenie niezb�dnych pomiarów i bada� laboratoryjnych.


314


10.1. Normy

1. PN-B-06050 Roboty ziemne budowlane. 2. PN-B-06250 Beton zwykły. 3. PN-B-10021 Prefabrykaty budowlane z betonu. Metody pomiaru cech

geometrycznych. 4. PN-B-11113 Kruszywo mineralne. Kruszywa naturalne do nawierzchni

drogowych. Piasek. 5. PN-B-32250 Materiały budowlane. Woda do betonów i zapraw. 6. PN-N-03010 Statystyczna kontrola jako�ci. Losowy wybór jednostek produktu do

próbki. 7. BN-80/6775-03/01 Prefabrykaty budowlane z betonu. Elementy nawierzchni dróg, ulic,

parkingów i torowisk tramwajowych. Wspólne wymagania i badania. 8. BN-80/6775-03/04 Prefabrykaty budowlane z betonu. Elementy nawierzchni dróg, ulic,

parkingów i torowisk tramwajowych. Kraw��niki i obrze�a chodnikowe.


9. Komunikat Polskiego Komitetu Normalizacji, Miar i Jako�ci z dnia 29 maja 1987 r. i z 30 lipca 1989 r. w sprawie zmian do norm bran�owych.


315

D.09.01.01 ZIELE� DROGOWA

1. WST�P

1.1. Przedmiot ST.

Przedmiotem niniejszej specyfikacji technicznej (ST) s� wymagania dotycz�ce wykonania i odbioru z zało�eniem i piel�gnacj� zieleni drogowej w ramach remontu ulicy Al. J. Piłsudskiego w Łom�y na odcinku od ulicy Al. Legionów do ulicy Szosa Zambrowska (z wył�czeniem skrzy�owania z ulic� Zawadzk�).


ST jest stosowana jako dokument przetargowy i kontraktowy przy zlecaniu i realizacji robót wymienionych pkt. l.l.

1.3. Zakres robót obj�tych ST.

Ustalenia zawarte w niniejszej specyfikacji dotycz� zasad prowadzenia robót zwi�zanych z zakładaniem i piel�gnacj� trawników na terenie płaskim.

1.4. Okre�lenia podstawowe.

1.4.1. Ziemia urodzajna - ziemia posiadaj�ca wła�ciwo�ci zapewniaj�ce ro�linom prawidłowy rozwój.

1.4.2. Humus - ziemia ro�linna (urodzajna). 1.4.3. Humusowanie - pokrycie skarpy lub terenu w celu zapewnienia dobrego wzrostu trawy.

Pozostałe okre�lenia podane w niniejszej ST s� zgodne z obowi�zuj�cymi odpowiednimi polskimi normami i definicjami podanymi w ST D-M-00.00.00 „Wymagania ogólne” pkt 1.4.


Ogólne wymagania dotycz�ce robót podano w ST D-M-00.00.00. „Wymagania ogólne” pkt.i.5.

2. MATERIAŁY

2.1. Wymagania ogólne

Ogólne wymagania dotycz�ce materiałów podano w ST D-M-00.00.00. „Wymagania ogólne” pkt 2.


316

2.2. Ziemia urodzajna

Ziemia urodzajna, w zale�no�ci od miejsca pozyskania, powinna posiada� nast�puj�ce charakterystyki:

- ziemia rodzajna - powinna by� zdj�ta przed rozpocz�ciem robót budowlanych i zmagazynowana w pryzmach nie przekraczaj�cych 2 m wysoko�ci,

- ziemia pozyskana w innym miejscu i dostarczona na plac budowy - nie mo�e by� zagruzowana, przero�ni�ta korzeniami, zasolona lub zanieczyszczona chemicznie.

2.3. Nasiona traw

Nasiona traw najcz��ciej wyst�puj� w postaci gotowych mieszanek z nasion ró�nych gatunków

Gotowa mieszanka traw powinna mie� oznaczony procentowy skład gatunkowy, klas�, numer normy wg której została wyprodukowana, zdolno�� kiełkowania.

Wybór gatunków traw nale�y dostosowa� do rodzaju gleby i stopnia jej zawilgocenia. Zaleca si� stosowa� mieszanki traw o drobnym, g�stym ukorzenieniu, spełniaj�ce wymagania PN-R-65023.

2.4. Nawozy mineralne

Nawozy mineralne powinny by� w opakowaniu, z podanym składem chemicznym (zawarto�� azotu, fosforu, potasu - N.P.). Nawozy nale�y zabezpieczy� przed zawilgoceniem i zbryleniem w czasie transportu i przechowywania.

3. SPRZ�T


Ogólne wymagania dotycz�ce sprz�tu podano w ST D-M-00.00.00 „Wymagania ogólne” pkt 3.

3.2. Sprz�t stosowany do wykonania zieleni drogowej

Wykonawca przyst�puj�cy do wykonania zieleni drogowej powinien wykaza� si� mo�liwo�ci� korzystania z nast�puj�cego sprz�tu: - glebogryzarek, pługów, kultywatorów, bron do uprawy gleby, - wału kolczatki oraz wału gładkiego do zakładania trawników, - kosiarki mechanicznej do piel�gnacji trawników, - sprz�tu do roz�cielenia ziemi urodzajnej (np. spycharki g�siennicowej, koparki),


317

4. TRANSPORT


Ogólne wymagania dotycz�ce transportu podano w ST D-M-000.00 „Wymagania ogólne” pkt 4.


Nasiona traw mo�na przewozi� dowolnymi �rodkami transportu w warunkach zabezpieczaj�cych je przed zawilgoceniem.

Humus nale�y przemieszcza� z zastosowaniem taczek, albo przewozi� transportem samochodowym. Wybór �rodka transportu zale�y od odległo�ci, warunków lokalnych i przeznaczenia humusu.

5. WYKONANIE ROBÓT


Ogólne zasady wykonania robót podano w ST D-M-00.00.00Wymagania ogólne” pkt 5.

5.2. Trawniki

5.2.1. Wymagania dotycz�ce wykonania trawników

Wymagania dotycz�ce wykonania robót zwi�zanych z trawnikami s� nast�puj�ce: - teren pod trawniki musi by� oczyszczony z gruzu i zanieczyszcze�, - przy wymianie gruntu rodzimego na ziemi� urodzajn� teren powinien by� obni�ony w stosunku do gazonów lub kraw��ników o ok. 15 cm - jest to miejsce na ziemi� urodzajn� (ok. 10 cm) i kompost (ok. 2 do 3 cm), - przy zakładaniu trawników na gruncie rodzimym kraw��nik powinien znajdowa� si� 2 do 3 cm nad terenem, - teren powinien by� wyrównany i splantowany, - ziemia urodzajna powinna by� roz�cielona równ� warstw� i wymieszana z kompostem, nawozami mineralnymi oraz starannie wyrównana, - przed siewem nasion trawy ziemi� nale�y wałowa� wałem gładkim, a potem wałem - kolczatk� lub zagrabi�, - siew powinien by� dokonany w dni bezwietrzne, - okres siania - najlepszy okres wiosenny, najpó�niej do połowy wrze�nia, - na terenie płaskim nasiona traw wysiewane s� w ilo�ci od 1 do 4 kg na 100 m2, - na skarpach nasiona traw wysiewane s� w ilo�ci 4 kg na 100 m2, - przykrycie nasion - przez przemieszanie z ziemi� grabiami lub wałem kolczatk�, - po wysiewie nasion ziemia powinna by� wałowana lekkim wałem w celu ostatecznego wyrównania i stworzenia dobrych warunków dla podsi�kania wody. Je�eli przykrycie nasion nast�piło przez wałowanie kolczatka., mo�na ju� nie stosowa� wabi gładkiego, - mieszanka nasion trawnikowych mo�e by� gotowa lub wykonana wg składu zaakceptowanego przez In�yniera.


318

5.2.2. Piel�gnacja trawników

Najwa�niejszym zabiegiem w piel�gnacji trawników jest koszenie: - pierwsze koszenie powinno by� przeprowadzone gdy trawa osi�gnie wysoko�� około 10 cm, - nast�pne koszenia powinny si� odbywa� w takich odst�pach czasu, aby wysoko�� trawy przed kolejnym koszeniem nie przekraczała wysoko�ci 10 do 12 cm, - ostatnie, przedzimowe koszenie trawników powinno by� wykonane z l-miesi�cznym wyprzedzeniem spodziewanego nastania mrozów (dla warunków klimatycznych Polski mo�na przyj�� pierwsz� połow� pa�dziernika), - koszenia trawników w całym okresie piel�gnacji powinny si� odbywa� cz�sto i w regularnych odst�pach czasu, przy czym cz�sto�� koszenia i wysoko�� ci�cia, nale�y uzale�nia� od gatunku wysianej trawy, - chwasty trwale w pierwszym okresie nale�y usuwa� r�cznie; �rodki chwastobójcze o selektywnym działaniu nale�y stosowa� z du�� ostro�no�ci� i dopiero po okresie 6 miesi�cy od zało�enia trawnika.

Trawniki wymagaj� nawo�enia mineralnego - około 3 kg NPK na 1 ar w ci�gu roku. Mieszanki nawozów nale�y przygotowywa� tak, aby trawom zapewni� składniki wymagane w poszczególnych porach roku: - wiosn�, trawnik wymaga mieszanki z przewag� azotu, - od połowy lata nale�y ograniczy� azot, zwi�kszaj�c dawki potasu i fosforu, - ostatnie nawo�enie nie powinno zawiera� azotu, lecz tylko fosfor i potas.



Ogólne zasady kontroli jako�ci robót podano w ST D-M-00.00.00 „Wymagania ogólne” pkt 6.

6.2. Trawniki

Kontrola w czasie wykonywania trawników polega na sprawdzeniu: - oczyszczenia terenu z gruzu i zanieczyszcze�, - okre�lenia ilo�ci zanieczyszcze� (w m3), - pomiaru odległo�ci wywozu zanieczyszcze� na zwałk�, - wymiany gleby jałowej na ziemi� urodzajn� z kontrol� grubo�ci warstwy roz�cielonej ziemi, ilo�ci rozrzuconego kompostu, - prawidłowego uwałowania terenu, - zgodno�ci składu gotowej mieszanki traw z ustaleniami dokumentacji projektowej, - g�sto�ci zasiewu nasion, - prawidłowej cz�stotliwo�ci koszenia trawników i ich odchwaszczania, - okresów podlewania, zwłaszcza podczas suszy, - dosiewania płaszczyzn trawników o zbyt małej g�sto�ci wykiełkowanych zdziebeł trawy.

Kontrola robót przy odbiorze trawników dotyczy:

- prawidłowej g�sto�ci trawy (trawniki bez tzw. „łysin”), - obecno�ci gatunków niewysiewanych oraz chwastów.


319

7. OBMIAR ROBÓT


Ogólne zasady obmiaru robót podano w ST D-M-00.00.00 „Wymagania ogólne” pkt 7.


Jednostk� obmiarow� jest 1 m2 (metr kwadratowy) wykonania trawników.

8. ODBIÓR ROBÓT

Ogólne zasady odbioru robót podano w ST D-M-00.00.00 „Wymagania ogólne” pkt 8.

Roboty uznaje si� za wykonane zgodnie z dokumentacj� projektów ST i wymaganiami In�yniera, je�eli wszystkie pomiary i badania z zachowaniem tolerancji wg pkt 6 dały wyniki pozytywne.



Ogólne ustalenia dotycz�ce podstawy płatno�ci podano w ST D-M-00.00.00 „,Wymagania ogólne” pkt 9.


Cena wykonania 1 m trawnika obejmuje: - roboty przygotowawcze: oczyszczenie terenu, dowóz ziemi urodzajnej, roz�cielenie ziemi urodzajnej, rozrzucenie kompostu, - zakładanie trawników, - piel�gnacj� trawników: podlewanie, koszenie, nawo�enie, odchwaszczanie.


1. PN-R-65023 Materiał siewny. Nasiona ro�lin rolniczych 2. PN-S-02205 Drogi samochodowe. Roboty ziemne. Wymagania i badania

10.1. Inne materiały

[1] Stanisław Datka, Stanisław Lenczewski: Drogowe roboty ziemne

Documents

Szczegółowe specyfikacje techniczne · 2011-02-24 · Specyfikacje Techniczne D.00.00.00 6 g) Warstwa mrozoochronna - warstwa, której głównym zadaniem jest ochrona nawierzchni