Światowy Dzień Zdrowia Światowy Dzień Zdrowia 7 kwietnia 20147 kwietnia 2014

CHOROBY PRZENOSZONE CHOROBY PRZENOSZONE PRZEZ WEKTORY – PRZEZ WEKTORY –

BORELIOZABORELIOZA

Dawid Makowicz

Natalia ŚliwaMateusz Świszcz

WEKTOR ZAKAŻENIAWEKTOR ZAKAŻENIA

„„PRZENOSICIEL”PRZENOSICIEL”

Stawonogi (owady, pajęczaki), które przenoszą biologiczne czynniki chorobotwórcze ze źródła zakażenia

bezpośrednio na osobnika (człowiek) lub pośrednio zakażając żywność, przedmioty, z

którymi ma kontakt

PRZYKŁADY WEKTORÓW PRZYKŁADY WEKTORÓW ZAKAŻEŃZAKAŻEŃ

Mucha tse- tse przenosząca świdrowca wywołującego śpiączkę

afrykańską

Komar przenoszący zarodźca wywołującego malarię

Komar przenoszący wirus dengi - gorączka denga

NAJCZĘSCIEJ WYSTĘPUJĄCA NA NAJCZĘSCIEJ WYSTĘPUJĄCA NA ŚWIECIE CHOROBA WEKTOROWAŚWIECIE CHOROBA WEKTOROWA

MALARIA (ZIMNICA)

- 660 000 ofiar z powodu malarii w roku 2010- brak szczepionki- dreszcze i uczucie zimna, następnie bardzo wysoka gorączka -nagłe obniżenie temperatury, następnie uczucie nadmiernego gorąca i zlewne poty- rozpad krwinek czerwonych

REJONY ZAGROŻENIA MALARIĄREJONY ZAGROŻENIA MALARIĄ

NAJCZĘŚCIEJ WYSTĘPUJĄCA NAJCZĘŚCIEJ WYSTĘPUJĄCA W POLSCEW POLSCE

CHOROBA WEKTOROWACHOROBA WEKTOROWA

BORELIOZA (choroba z Lyme)

Willy Burgdorfer amerykański naukowiec w 1981 r odkrył bakterie wywołującą boreliozę krętki nazwano na jego cześć Borrelia burgdorferi

BORELIOZA BORELIOZA

Przewlekła, wieloukładowa choroba zakaźna charakteryzująca się występowaniem objawów

skórnych, stawowych, kardiologicznych i neurologicznych

Przenoszona jest na człowieka i niektóre zwierzęta przez KLESZCZE z rodzaju Ixodes

KLESZCZEKLESZCZE

Według różnych danych statystycznych, zakażonych może być nawet około 70% kleszczy w

zależności od regionu

Występowanie i liczebność kleszczy w danym siedlisku zależy od warunków

mikroklimatycznych oraz dostępności do żywicieli

Niektóre mają skrzydła, które w momencie gdy kleszcz dotrze do swojego żywiciela natychmiast

odpadaj

ŚRODOWISKO ŻYCIA KLESZCZYŚRODOWISKO ŻYCIA KLESZCZY

Kleszcze preferują: - dużą wilgotność powietrza (80%)- małe różnice temperatury w ciągu doby - aurę bezwietrzną

Żyją w lasach, parkach, ogrodach, trawnikach

Skupiają się wzdłuż dróg i ścieżek leśnych

ŻYWICIELE KLESZCZYŻYWICIELE KLESZCZY

lądowe gady ptaki

ssaki ludzie

CZŁOWIEK ŻYWICIEL KLESZCZYCZŁOWIEK ŻYWICIEL KLESZCZY

Na ugryzienie narażone są wszystkie części ciała, nawet ukryte pod ubraniem

Kleszcze są zaopatrzone w termoreceptory, mogą czynnie przemieszczać się w kierunku ofiary

przyciągane ciepłem skóry człowieka i zapachem potu

NAJCZĘSTSZA LOKALIZACJA KLESZCZYNAJCZĘSTSZA LOKALIZACJA KLESZCZY

SEZONOWOŚĆ WYSTĘPOWANIA SEZONOWOŚĆ WYSTĘPOWANIA KLESZCZY W POLSCEKLESZCZY W POLSCE

LICZEBNOŚĆ KLESZCZY W RÓŻNYCH LICZEBNOŚĆ KLESZCZY W RÓŻNYCH REGIONACH KRAJU REGIONACH KRAJU

Stadium boreliozy Objawy

I. Stadium wczesne, zakażenie miejscowe

Rumień wędrujący (erythema migrans) — pojawiający się zwykle 7-14 dni po ukąszeniu przez zakażonego kleszcza , charakterystyczna jest pojedyncza zmiana na skórze, na ogół niebolesna, o średnicy  5 cm do nawet 7 cm. Czasem towarzyszy jej gorączka, bóle głowy, mięśni (typowe objawy grypopodobne). Rumień wędrujący występuje u 60-80% (a nawet 90%, jak podają Amerykanie) pacjentów

II. Stadium wczesne, choroba układowa

3-5 tygodni po ukąszeniu:•rumień — zmiany w wielu miejscach na skórze•porażenie nerwów czaszkowych, szczególnie twarzowych•zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych •zapalenie mózgu•gorączka, bóle mięśni, bóle głowy, zmęczenie•przewlekłe zapalenie stawów

III. Stadium późne

Tygodnie, miesiące, a nawet lata po wystąpieniu pierwszych objawów:• zapalenie stawów• neuroborelioza: zapalenie mózgu, zapalenie nerwów, rdzenia• zanikowe zapalenie skóry kończyn (niemal wyłącznie u pacjentów w Europie)

CHARAKTERYSTYKA BORELIOZY CHARAKTERYSTYKA BORELIOZY

CHARAKTERYSTYKA CHARAKTERYSTYKA RUMIENIA WĘDRUJĄCEGORUMIENIA WĘDRUJĄCEGO

- występuje u 30-50% zakażonych- ujawnia się w miejscu wkłucia nawet do 3 tygodni- początkowo ma formę plamy, powiększa się

wykazując centralne przejaśnienie

CHARAKTERYSTYKACHARAKTERYSTYKAZAPALENIA MIĘŚNIA SERCOWEGOZAPALENIA MIĘŚNIA SERCOWEGO

Występują zaburzenia przewodnictwa w postaci bloków przedsionkowo-komorowych

CHARAKTERYSTYKA CHARAKTERYSTYKA CHŁONIAKA LIMFOCYTARNEGO SKRÓRYCHŁONIAKA LIMFOCYTARNEGO SKRÓRY

Pojedynczy, sino-czerwony, niebolesny guzek o średnicy 1-5 mm,nieleczony może utrzymać się przez kilka lat i ustąpić samoistnie

CHARAKTERYSTYKA CHARAKTERYSTYKA PRZEWLEKŁEGO ZANIKOWEGO ZAPALENIA PRZEWLEKŁEGO ZANIKOWEGO ZAPALENIA

SKÓRY KOŃCZYNSKÓRY KOŃCZYN

Ujawnia się w wiele lat po zakażeniu (nawet po 10 latach) Sino-czerwone zmiany z cechami obrzęku zapalnego i zaniku skóry

CHARAKTERYSTYKA CHARAKTERYSTYKA ZAPALENIA STAWÓW ZAPALENIA STAWÓW

Zapalenie stawów może przybierać formę:

1.Wędrujących bólów kości, stawów, mięśni i ścięgien 2.Nawracających bólów kostnych, stawowych lub tkanek okołostawowych3.Nawracającego zapalenia stawów4.Przewlekłego zapalenia stawów

CHARAKTERYSTYKA NEUROBORELIOZYCHARAKTERYSTYKA NEUROBORELIOZY

Neuroborelioza w wczesnym stadium przebiegać może jako:

1.Porażenie nerwów czaszkowych, najczęściej nerwu twarzowego2.Porażenie korzeni nerwowych lub nerwów obwodowych3.Zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych4.Zapalenie mózgu/ rdzenia kręgowego

KLESZCZOWE ZAPALENIE MÓZGU (KZM) – KLESZCZOWE ZAPALENIE MÓZGU (KZM) – NEUROBORELIOZA PÓŹNE STADIUMNEUROBORELIOZA PÓŹNE STADIUM

Stadia KZM Objawy Faza I  trwa zwykle około 4-14 dni

przypominają infekcję grypową lub grypopodobną.

Występuje wówczas:•temperatura do 38 stopni;•złe samopoczucie z narastającym osłabieniem;•bóle głowy i karku;•bóle mięśni kończyn, a także bóle gałek ocznych.

Faza II  neurologiczna

• wysoka gorączka nawet do 40°C• silne bóle głowy• nudności, wymioty• objawy oponowe• bóle stawów i mięśni

KLESZCZOWE ZAPALENIE MÓZGU - KLESZCZOWE ZAPALENIE MÓZGU - CHARAKTERYSTYKACHARAKTERYSTYKA

OBSZARY ZAGROŻONE KZMOBSZARY ZAGROŻONE KZM

SZCZEPIENIA PRZECIWKO SZCZEPIENIA PRZECIWKO KLESZCZOWEMU ZAPALENIU MÓZGUKLESZCZOWEMU ZAPALENIU MÓZGU

Szczepienia zaleca się:

ZALECENIA:1.Zatrudnionym przy eksploatacji lasów2.Stacjonującemu w lasach wojsku3.Rolnikom 4.Młodzieży odbywającej praktyki 5.Turystom6.Uczestnikom obozów i kolonii.

PROFILAKTYKAPROFILAKTYKA

1.Zaszczepienie się przeciwko odkleszczowemu zapaleniu mózgu2. Osłona ciała poprzez stosowanie preparatów przeciwko kleszczom3.Szybkie usuwanie kleszczy z ciała4.Unikanie siadania, leżenia na trawie i pod krzewami5.Staranne oglądanie ubrania po wyjściu z miejsca, gdzie mogły występować kleszcze6.Dokładne oglądanie powierzchni ciała po powrocie do domu

PRZYBORY DO USUWANIA KLESZCZYPRZYBORY DO USUWANIA KLESZCZY

TECHNIKA USUWANIA KLESZCZATECHNIKA USUWANIA KLESZCZA

1. Kleszcza po zauważeniu należy od razu usunąć pęsetą lub grubą igłą.2. Chwycić tuż przy skórze i pociągnąć w górę.3. Miejsce po ukąszeniu dokładnie przemyć wodą utlenioną lub środkiem dezynfekcyjnym.4. Jeżeli kleszcz tkwi głęboko, lepiej iść po pomoc do lekarza.

5. Kleszczem nie wolno kręcić, wyciskać go, smarować benzyną.6. Pokrywanie kleszcza tłuszczem wywołuje u insekta wymioty, co zwiększa ryzyko zakażenia.7. W czasie tych zabiegów rozprzestrzeniają się bakterie.

.

KAŻDY POWINIEN WIEDZIEĆKAŻDY POWINIEN WIEDZIEĆ

Przechorowanie boreliozy nie chroni przed ponownym zachorowaniem

• Nie ma szczepionki przeciwko boreliozie

Boreliozę leczy się terapią antybiotykową

Każde podejrzenie zakażenia należy skonsultować z lekarzem

ŻARCIK NA KONIEC ŻARCIK NA KONIEC

DZIĘKUJEMY ZA UWAGĘ