Styczeń 2015 do pobrania w pdf

Informator Parafialny nr 1/2015 (134)

styczeń 2015 1

OD REDAKCJI:

Rozważanie biblijne

Beata Macura

Pozdrowienia Noworoczne

BłogosławionyczasŚwiątBożegoNarodzeniamija.Jednakbohater tychŚwiąt,naszPaniZbawiciel,jestzawszeTensam,wczoraj,dzisiajinawieki!Taprawdamożebyćźródłemposileniadlanasnakażdydzień.Jakmówiąsłowapewnejpieśni:Panznanasząsytuację,naszetroskiizmartwienia,wyznałtoStan-phili,wjednejzpieśni:

„Czy Bóg wie, gdy jestem smutny?Tak on wie!

Czy On wie, gdym jest zmęczony?Tak On wie!

Grudzieńbezśnieżnejszatyjestbardzoponury,podob-ne odczucia pojawiają w kolejnych zimowych miesiącach.

Jednakokresprzedświąteczny,świątecznystajesięjednąwielkąjasnością...Domy,ulice,całemiastazostająrozświetlonekolorowymilampionami.Światłojestsymbolemdobra,sprawiedliwości,miłości,zaściemnośćoznaczazło,niesprawiedliwość,nawetnienawiść.Podobna symbolika występuje także w Biblii. Źródłem różnorodnego światła, dobra,sprawiedliwościimiłościjestsamBóg.TowłaśnieOnsprawił,żeokresświątgodowychjestczymśpięknym,wspaniałym,kiedytowdomachpanujeradość,wzajemnamiłość.Wciągłejbieganinienastępujeczas,kiedymożemywspólniezasiąśćdowigilijnegostołu,spędzićwspólnieokresświąteczny,sylwester,apóźniej…Oczywiście,zaczynamynowykolejnyrok.Niktznasniewiecoonmożezesobąprzynieść.Jednakjeżelipowierzymynaszesprawy,naszeżycieBogutozjegopomocąbędziedobrze… KażdyznasjestdzieckiemBożym.Życieczłowiekamawtedysens,kiedyżyjemyzgodniezwoląBożą.ŻycieczłowiekawbliskościBogadajeświatłość,niewinnośćisprawiedliwość.OddalaniesięodBogatopogrą-żaniesięwciemnościach,uleganiepokusomszatana,zatracaniepoczuciatego,codobreizgodnezwoląBożą.Otoiszatanwzbudzawludziachniezdrowąciekawość,wygórowaneambicje,chęćdorównaniainnym.Czyniewartobyćsobą,kształcićswójcharakter.Osobychwiejne,niemającewłasnejwartościidązabłędnymognikiemwskazanymimprzezszatana,idąwciemnośćgrzechuinieprawości.Corazmniejzbiegiemczasuwnichsamychiwokółnichprawdziwejświatłości,acorazwięcejciemności.Popełnieniepierwszegogrzechuokazujesięzej-ściemnarówniępochyłą,poktórejludziestaczająsięcorazniżejigłębiej,wnajczarniejsząciemnośćgrzechu ioddaleniaodBoga. JednakBógniepozostawialudziwciemnościach.PosyłaimŚwiatłość,którawskazujedrogępowrotuzciemnościdoświatłości,zgrzechudoniewinności.TąŚwiatłościąjestJezusChrystus.Onjest„światłością,któraświeciwciemności",której„ciemnośćnieprzemogła".Ta„prawdziwaświatłość,któraoświecakażdegoczłowieka,przyszłanaświat"(J1,9). I mymożemy stać się dziećmi światłości. Będziemy nimi, gdy pójdziemy śladami Zbawiciela, gdybędziemytakpostępować, jakOnpostępował,gdywypełniaćbędziemyJegoSłowo.Wtedywnaszymżyciu i w naszej duszy „ciemność ustępuje, a światłość prawdziwa już świeci". Porzućmywięc nienawiść, gniew,wszystko,cotrzymanaswkrainieciemności,arozbudzajmyipielęgnujmymiłość,życzliwość,pobożność,spra-wiedliwość.JeślipójdziemywierniezaPanem,wtedycorazmniejbędziewnaszymżyciuiwokółnasciemności,acorazwięcejświatłości. DrodzyCzytelnicyWieściWyższobramskichzokazjiŚwiątBożegoNarodzeniażyczęszczerejradości,którejźródłemjestnarodzenieZbawicielawBetlejemorazBożegopokoju.

Wieœci wy¿szobramskie

http://www.parafia.cieszyn.org.pl2 Odwiedź naszą stronę:

Choinka

Czy On zna pokusy me? Widzi ból co serce rwie?

Przed Nim nic nie skryje się!Jezus wie!

Tej pewności, że nie jesteśmy tylko zdani nasiebie,życzęgorącokażdemuznas.

Janina Kisza-Bruell

Moje Święta

Święta Narodzenia Pańskiego są świętami ra-dości, wszak stoją pod znakiem słów „Oto zwiastujęwamradośćwielką,którabędzieudziałemwszystkiegoludu."Natęradośćciesząsięiprzygotowująsięstarzyimłodzi,dorośliidzieci.Bywajednaknieraz,żeitara-dośćświątecznabywazamącona.Wspominającwłasneżycie,chciałbymodwóchtakichświętachwspomnieć,wktórych tej radościniebyłowogóle, albo teżbyłazamącona. Pierwszy wypadek to rok 1940. Byliśmy weLwowie.Ojciecbyłjużod6miesięcywGułagu,amat-kaz trudemwiązałakonieczkońcem.Dlamnie jakosiedmiolatka było wielkim smutkiem, że matki niebyłostaćnachoinkę,mogłatylkosprawićkilkaświer-kowychgałęzi.Kolejnymbólembyłodlamnieto,gdymatkatłumaczyłami,żeRosjanienieobchodząświąt,dlategomusimniepomimodnia świątecznegoposłaćdoprzedszkola,gdyżniewiadomo,czy tegodnianiebędąchodziłypodomachkontrole,bysprawdzić,ktow,

tymdniuświątecznymchodzidopracy,adzieciposyładoszkoływzględniedoprzedszkola;atym,którzytegodniabędąświętować,grożąrepresje.Jakżeradowałemsię, gdy następne święta mogliśmy obchodzić w ro-dzinnymgronie,wrodzinnychstronach.Zbiegiemlatzrozumiałem istotę świątGodowych, cowskazałomiistotę tej radości:Do tegodopomogłomiświadectwopewnej znajomej, która o przeżytych świętach pisała:„WminioneŚwiętaniemiałam:nikogobliskiegoprzysobie, ale byłamwBetlejemie i przeżyłam tę radość,któranamtamzostaładarowana”.Otym,żetaradośćsilniejszajestaniżeliwszystkienaszesmutkiidolegli-wości,przekonałemsięwroku1982.Wiedzieliśmy,żedwadnipoświętachsynisynowawyjadąnastałezagranicę.Niewiedzieliśmyjakaprzyszłośćichtamcze-ka.Ponadto,chociażwypisanyzeszpitalapoprzebytejoperacji woreczka żółciowego, nie czułem się najle-piej(cozresztązarazpoŚwiętachzaprowadziłomnieznowu na stół operacyjny). Pomimo tomogliśmy siępodczasświątradować,gdyżotrzymaliśmywspaniałydar. Syn oraz synowa szczerze pokochali Pana Jezu-sa, o czym syn świadczył podczas świątecznej ewan-gelizacji.Taradośćbyławiększaodwszystkichobaw izmartwień.TakżemogliśmyzradościąwielbićPanazaJegomiłość,którejdoznaliśmywchwilachbardzotrudnychikłopotliwychnp.wroku1991,gdyżonadwadniprzedWigiliązłamała rękę.Patrzącwstecznami-nionelatamożemywyznać:,,Taradość,którądajePan,jestsiłąmą."

ks. Tomasz Bruell

Pisanooniejwierszeipieśni,malowanoobra-zyzroziskrzonymświatłamidrzewkiem.OdXVIIwie-kustawiamyjąnaBożeNarodzenie,aspotkaćmożnająnawetwAmerycePołudniowejiIndiach;jestnajpięk-niejszymdrzewkiemnaziemi. Właściwieniepowinno się jej stawiaćnapla-cach, wystawach i dworcach już na początku adwen-tu,awięcnacałetygodnieprzedwłaściwymświętem.ChoinkanależybowiemdoWigilii,do samychŚwiąt

BożegoNarodzenia.Corokuradujenaszeoczyiserca.Amaprzytymswojespecjal-neznaczenie,októrymnienależyzapomi-nać. Po pierwsze jest ona symbolem drze-wa życia.WBiblii jestmowa o drzewiepoznania, któreBóg zasadziłw ogrodzieEden,aktóremiałorozstrzygnąćolosachludzkości. Nieposłuszni Bogu pierwsi lu-dzie zjedli owoce tego drzewa, po czym

zostaliwygnanizraju.Ludziestracilinieśmiertelność-drzewożyciazostałonamodebrane. Ale przecież mamy Boże Narodzenie: „SynBoży się nam narodził, by nas grzesznychwyswobo-dził!"Onprzynosiżycie,OnsamjestŻyciem.Drzwiraju na nowo otwierają się przed człowiekiem. Drze-wożyciastoipośródnas. Jezusmówi:„Ktowemniewierzy,choćbyiumarł,żyćbędzie".-„OtwieraPannanowodziś-drzwiraju,bynaswwieść..."


styczeń 2015 3

Gwiazdka

NiegdyśmalowanodrzewoIzajego,zktóregowyrastało drzewo genealogiczne Jezusa. Z pnia Izaje-gowyrosło drzewo życia.Ostatnia księgaBiblii rów-nieżmówiorajskimdrzewieżycia.Naszesymbolicznedrzewkowinno namprzypominać, kto stoiw central-nympunkcieBożegoNarodzenia i co jest istotą tychświąt. Choinka jest zawsze zielona, mimo mrozu iśniegu.Tosymbolnadzieipośródciemnejzimy.BożeNarodzeniebudzinasząnadzieję.Napewnowieluludzibędziebeznadzieiwpatrywaćsięwtymrokuwświa-tła choinki, będziemymyślami z tymi, którzy od nasnazawszeodeszli,pomyślimyostarości,przemijaniunaszegokrótkiegożycia,ktośbędziewsmutkuisamot-nościspędzałwigilijnywieczór.Ponoćnajwięcejsamo-bójstwmamiejscewłaśniewBożeNarodzenie!JednakChrystusniesienamżycieiżywąnadzieję:Zmartwych-wstanie.Ktootymwie,tegonanowowypełninadzieja.Niemajużciemności!Możemywznieśćręce,tak,jakwznoszą się zielone gałęzie choinki i wznieść wzrokkuPanu iBogunaszemu,któryzabieraodnaswszel-kismutek.Złożonedomodlitwyręcepozwoląominąćsmutekiból. Czynaszedrzewkomatakżeowoce?Oczywi-ście,żetak.Tostaryobyczajkażewieszaćnagałązkachchoinki jabłka i orzechy, często malowane i złocone.Kiedy byliśmy dziećmi, często doznawaliśmy rozcza-rowania rozbierając choinkę: jabłka były przeważnienadpsute,orzechypuste.Nierosłyoneprzecieżnacho-ince, nie czerpały z niej soków.Były jedynie ozdobą,umocowanąnagałęziach.Zwierzchupiękne,wśrodkuzepsute.Podobniedziejesięnierazznami,ludźmi.Dą-żymydosukcesów,wielemówimyoduchowychwar-

tościach,ajednakniewieleichtaknaprawdęposiadamy.Nasze postępowanie, nasza praca, nasze życie nie sąkonsekwencjążyciawewnętrznego,któregopodstawąjestChrystus.Ktowemniemieszka, a Jawnim, tenprzyniesiewieleowoców-teowocewinnybyćtrwałe. Ozdoby choinkoweubogacają nasze drzewko.Bombki,lameta,pierniki,robiązniegoprawdziwącho-inkę.Choinka, jedzenie, picie, prezenty,wiele szumuwokółprzygotowańdoświąt- towszystkoprzesłaniawieluludziomprawdziwąistotęBożegoNarodzenia. Na choince najpiękniejsze są płonące świecz-ki.Drzewożycia staje siędrzewemświatłości, podob-nymdo rozgwieżdżonegonieba. „Jam jest światłościąświata"-mówiJezus-„wyjesteścieświatłościąświata". Wświetlezapominamyo troskach,ociemności.Świa-tłemsercajestradość-najpiękniejszaozdobaczłowieka.W konturach choinkowych gałązek dostrzec możnakrzyż.ToprowadzinasdorefleksjioKrzyżuChrystu-sa.UmieraOnnadrzewieprzekleństwa,abyprzynieśćnam życie. To paradoksalne - ale jednak prawdziwe.Stajenka i krzyż są ze sobą nierozerwalnie złączone. Iotymnienależyzapominać. Kiedyś,wmoimrodzinnymdomu,podchoin-kąstaławykonanaprzezmegoojcaszopka.Kiedyjużwypaliłysięwszystkieświeczkinachoince,wówczasojcieczapalałtewokółstajenki;wciemnościachjaśniałtylkojedenpunkt:Betlejem. Podobnie wypalają się wszystkie światła na-szegożycia,opróczświatławieczności.Wszelkiedarytracąwartość-jedenjednakdarzostajenazawsze-tomiłość.Naszachoinkausycha,aledrzewożyciapozo-stajenawieki.

WokresieBożegoNarodzeniaczęściejniżkiedy-kolwiekkierujemynaszemyślikugwieździe,którapoja-wiasięwtymczasienakartkachświątecznych,nachoince,nadszopką.Jesttotacudownagwiazda,któramędrcomzeWschoduwskazaładrogędobetlejemskiejstajenki.Mywtejgwiazdcewinniśmyujrzećitęświatłość,którapro-mieniujeodNowonarodzonego,„wmrokachnocywiekipłyną, oto Bóg się stał Dzieciną, wstają blaski nowychzórz". Dogwiazdzwracanosięodwieków.WBabilonie,skądzapewnemędrcywyruszylidoBetlejem,oddawiendawnaodczytywanojużprzyszłośćzgwiazd.Czczonojeniemaljakbóstwa-dziśtakżewieluludziufabezgranicz-niehoroskopom.Nawetczłowiekniewierzącywzruszasięwidokiemrozgwieżdżonegonieba.UważanojeniegdyśzadowódnaistnienieBoga.Ajeśliniemożeszdojśćdoładu

z własnymi troskami i przeżyciami, zwróć wzrokkugwiazdom-pochwilidojdzieszdowniosku,żecałe twojeżycie, twojecierpienia, troski, trudy, sąmaleńkiewporównaniuzogromemWszechświata.RozpoznaszwtedypięknoiwielkośćBożegostwo-rzenia,wtakiejchwiliśpiewasz:„JakwielkiśTy!"

R.I.Zwiastun 1982



Jezus

Ale Gwiazda betlejemska ma zupełnie inne znacze-nie.OnajestodpoczątkużyciaJezusa.Trzebananiąpatrzeć, gdyż ona, jako zwiastun cudu, chce nas pro-wadzićinamikierować.Mamynaniąpatrzećtak,jakmarynarzepatrząna„GwiazdęPolarną”,abyutrzymaćkierunek.Oninawzburzonymmorzu-mynapełnymniepokojówświecie. Patrzećwgórę!Muszępatrzećwgórę,bydo-strzecgwiazdę.Abydostrzecto,cowBożymNarodze-niunajważniejsze:narodzonegonamZbawiciela.BożeNarodzenie niesie bowiem też tradycję, która częstoprzesłanianamDzieciątko.Wwirzeprzygotowań,po-rządków i prezentów, gwiazdka znad stajenki winnaprzypomniećnamistotęŚwiątGodowych. Im ciemniej wokół, tym wyraźniej jaśniejegwiazdka. Tak też jest w naszym życiu: im ciemniej itrudniejwmoimżyciu,tymwyraźniejszeobjawyBo-żej Łaski, tymmocniejszy uścisk Jegowiodącej ręki.Gdybymtylkozawszejądostrzegał! MędrcyzeWschodupodążylizagwiazdąwna-iwnymniemalposłuszeństwie.Wiedzieli,jakieznacze-niematenświecącypunkcik.Imywżyciumamytakiegwiazdy,którenasprowadządoBoga. Gwiazdy to zwiastuny. Także Gwiazda betle-jemska prowadzi nas do stajenki Zbawiciela. Tylkotam.Celemjestdziecko,wbiedzie,strachuiponiżeniu. W Boże Narodzenie powiedziano nam jedynie, iż

„Dziecię narodziło się nam!"DziecięBoże,Człowiek--Bóg, jakimOn się stał, a czymmynigdy nie będzie-my.ToBoskaprzemiana.Tennieśmiertelny,odwiecznyBóg, którego nie jesteśmyw stanie pojąć, który żyjewświatłości,doktórejniktniemadostępu,stajenamsięnaglebliski,bierzenasiebienasz ludzki los,żyjenaszymżyciem,umieranasząśmiercią.Poto,abyśmypowrócilidoprawdziwegoczłowieczeństwa,doniebie-skiejojczyzny,abyśmyzmartwychwstali. IdlategoBetlejem,dlategoradość,żegwiazdaprzywiodłamędrców do żłobka.Oni powrócili do oj-czyzny,choćstałosiętobardzodalekoodichmiejscazamieszkaniatunaziemi.Możnabowiemwieleutracić:ojczyznę,pieniądze,zdrowie,abyćwciążbogatym,po-siadająctajemnicębetlejemskiegocudu.RadośniestaliludzieuJezusowegożłobka.To,comielioddalisponta-nicznieDzieciątku.Igwiazdcebylizapewnewdzięczniza to, że imwskazaładrogędoZbawiciela. Jednakżegwiazdkitakżemająswójkresigasnąpomilionachlatświetlnych.TakżeiprzezGwiazdębetlejemskąprzebi-jaKrzyż, a zatemkoniec. Jednocześnie jednakwidaćtam Wielkanoc, Zmartwychwstanie i Wieczność. TaGwiazdawięcwskazujenamostatecznątajemnicętegoświataiwiedzienaswgłęboką,nieprzemijającąradośćBożegoNarodzenia.

MEZwiastun 1982

WtymimieniujestpełniaBożegoświatłaisiły.„DziśnarodziłsięwamZbawiciel,którymjestChrystusPan,wmieścieDawidowym"-Łk2,11.Cud świętej NocyWigilijnej obejmuje cały plan zba-wieniaBożego,któryOnustanowiłprzedzałożeniemświata.„Iniemawnikiminnymzbawienia;albowiemnie ma żadnego innego imienia pod niebem, danegoludziom,przezktóremoglibyśmybyćzbawieni"-Dz4,12. Jezus-jestimieniemponadwszelkieimię.Tojestimięzwycięzcynadksięstwami,siłamiimocaminaziemiipodziemią.Jezus-jestimieniemżyjącegoSynaBożego,którysampowiedział:,JamjestJezus"-Dz9,5i„Jamjestalfaiomega,początekikoniec"-Obj1,8. „Iżyjący.Byłemumarły,leczotożyjęnawiekiwieków,imamklucześmierciipiekła"-Obj1,18. GdyobchodzimyBożeNarodzenie-toniemy-ślimy tylkooBetlejem,ochwaleSynaBożego,którązwiastowali aniołowie, niewidzimy tylkoDzieciątka,które leży w żłobie, ale pragniemy przeżyć osobistespotkaniezżywymJezusem. Błogotemu,ktowimieniuJezusajużotrzymał

odpuszczeniegrzechów iznalazłnoweżycie.„Każdy,kto w Niego wierzy, dostąpi odpuszczenia grzechówprzezimięJego"-Dz10,43. Ktotoprzeżył,tenwielbiwmiłościiwdzięcz-ności imię Jezusa i wymawia je z prawdziwą czcią iuwielbieniem. Tosąprawdziweświętagodowe,gdynaszeży-ciejestżywymświadectwemoJezusie,awJegoimie-niuznaleźliśmycelitreśćżycia.Życienaszepowinnobyćhymnempochwalnymna cześć Jezusa.Aby imięPananaszego,JezusaChrystusa,byłownasuwielbione.„Iwszystko,cokolwiekczyniciewsłowielubwuczyn-ku,wszystkoczyńciewimieniuPanaJezusa,dziękującprzezNiegoBoguOjcu"-Kol3,17. Pan Jezus dał tym, którzy do Niego należą,swojepełnomocnictwo:„OcokolwiekprosićbędzieciewimieniuMoim,touczynię,abyOjciecbyłuwielbionywSynu"-J14,13. ZwiastowaćJezusaiświadczyćoNim,toozna-cza teżcierpienie,boniejednokrotnie trzeba„odnosićzniewagędlaimieniaJezusowego".„WamdlaChrystusa zostało darowane to, żemożecienie tylkowNiegowierzyć,ale idlaNiegocierpieć"-leczdlatego,ktocierpidlaPanaJezusa,jestzgotowanacudownanagroda-„Błogosławienijesteście,jeśliwasznieważają dla imienia Chrystusowego, gdyż Duch


styczeń 2015 5

chwały,DuchBoży,spoczywanawas"-1P4,14.Temu zaś; kto zwycięży, jest dana obietnica: „Wypi-szęnanim imięBogamojego (...) i nowe imięmoje"Obj.3,12. Niechaj więc drogie imię Twego Zbawiciela,JezusaChrystusarozbrzmiewawtwoimsercuibędzie

uwielbieniemwcodziennejsłużbiedlaNiego. Niechaj piękne święta godowe staną się dlaCiebienanowoźródłemradościisiłyduchowej,aimięJezusniechcięprowadzijakjasnagwiazdadowiecznejwspaniałościwNiebie.

A. SikorskaZwiastun 1982

Dokument Światowej Federacji Luterańskiej (ŚFL) pt: Gender Justice Policy (Polityka Sprawiedli-wości Płciowej), opublikowano rok temu w 10 językach. Ponad 10% Kościołów członkowskich Federacji pracu-je nad tym dokumentem. Dzisiejsze seminarium jest tego najlepszym przykładem –powiedziałaks.drKaisamariHintikka - dyrektorDziałuds.Teologii i publicznegoświadectwaiasystentSekretarzaGeneralnegods.eku-meniiwramachŚwiatowejFederacjiLuterańskiej.Ks.Hintikkawswoimreferacieprzybliżyłasłuchaczompo-wody,dlaktórychpowstałwspomnianytekst:Od dekad mówimy o liczbach, chodzi o reprezentację kobiet w gre-miach kościelnych. Chodzi też o jakość tej reprezentacji, która jest świadectwem chrześcijańskiego życia. Re-ferentka zFinlandii przedstawiła teżdrogę, jakąprze-szłaŚFL,abywjejKomiteciewykonawczymznalazłysię kobiety:w 1947 r., na zdjęciu osób wchodzących w skład pierwszego Komitetu znalazła się przypadkowo jedna kobieta. Jest to siostra diakonisa przydzielona do obsługi medycznej jednego z duńskich profesorów. Dziś widzimy, że proporcje obecności kobiet w tym gremium są inne. Mamy 7 mężczyzn i 7 kobiet. Chodzi nam o to, aby w luterańskim świecie była równowaga świadectw przedstawicieli obojga płci. Jest to zalecenie kierowane także do 44 Kościołów członkowskich Federacji.Refe-rentkapodkreśliła,żedokumentGenderJusticePolicypełnirolęwskazówki inarzędziaregulującegomecha-nizmypodejmowaniakościelnychdecyzji.Zaznaczyła,że istotna jest jegometodologicznaczęść,ułatwiającazastosowaniewkontekścieKościołówlokalnych. Drugą prelegentką była JoannaKoleff-Pracka z Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej wWarsza-wie.Podkreśliła,żepolskadebataogenderznajdujesięwzdecydowanieinnymmiejscu,niżdebatazachodnio-europejska:polski kontekst każe nam tłumaczyć pojęcie, gdzie na różnych płaszczyznach wyznaniowych nie je-

Problematyka gender z perspektywy luterańskiej,

przemoc wobec kobiet i zagadnienia związane

z rodziną, to główne tematy międzynarodowej konfe-

rencji „Jako mężczyznę i kobietę stworzył ich”, która

odbyła się 19 listopada

w warszawskim Centrum Luterańskim. steśmy w stanie określić znaczenia pojęcia gender. Cały czas jest ono traktowane, jako zamach na tradycyjny model rodziny. Mam przekonanie, że jest to pierwszy strach przerażeniem się ideologią. W moim przekona-niu jest to mit. Jeśli coś jest obce, to się tego boimy. Aby była możliwa dyskusja, musimy stwierdzić czy gender jest ideologią, czy kategorią badawczą.DrKoleff-Prac-kaprzekonywała,żekoncepcjagender jestpo to,abybadaćitworzyćwarunkiorazpłaszczyznędodyskusji:Wychowujemy ludzi nie po to, aby powielali wzorce, ale by je rozumieli i chcieli w nich być. Chodzi o zobacze-nie siebie, a nie o obalanie aktualnych wzorców. Gdy-byśmy nakazali role, to wylalibyśmy dziecko z kąpielą. Nie o to chodzi. Chodzi o to, aby to zbadać i określić, i wreszcie uświadomić. Jako ostatni w części referatowej głos zabrał ks. Thomas Schollas z Ewangelickiego KościołaPółnocy (Niemcy). Przedstawił on, w jaki sposób wrzeczywistościniemieckiejnastępujerecepcjadoku-mentówdot.płciopracowanychprzezŚFL:Tak wypra-cowane wskazówki teologiczne mają służyć wyrabianiu opinii w konkretnym kontekście, tak, aby rozwijać opcje działania mające na celu wprowadzanie sprawiedli-wości płciowej. Przykładem tego może być podejście do zagadnienia ordynacji kobiet, do którego dokument Gender Justice Policy odnosi się w sposób bezpośred-ni. Staje się to szczególnie ważne w kontekście Ko-ściołów nieordynujących kobiet, albo wstrzymujących ordynację.Po części referatowej miała miejsce dyskusja panelo-waprowadzonaprzezAgnieszkęGodfrejów-Tarnogór-ską.Wzięliwniejudział:prof.KalinaWojciechowska zChrześcijańskiejAkademiiTeologicznej,diakonHa-linaRadacz,zwierzchnikKościołaEwangelicko-Augs-burskiego – bp. Jerzy Samiec orazMarcin Podżorski–teologewangelicki.



Mam mieszane uczucia na temat dokumentów ŚFL do-tyczących równowagi obecności kobiet i mężczyzn w gremiach kościelnych. Gdy patrzę na Synod Kościoła (władza ustawodawcza), to w przypadku osób świec-kich proporcje rozkładają się mniej-więcej po połowie. Podobnie w przypadku rad parafialnych - też nie patrzy się na płeć radnych, ale na kompetencje i zaangażowa-nie–powiedziałwdyskusjibiskupKościoła.Zkoleiprof.Wojciechowskazaznaczyła,żeużywaniesformu-łowania„sprawiedliwośćpłciowa”wydajesiębyćtrud-nedozdefiniowania:Może bardziej powinniśmy mówić o dostępie do możliwości lub wyrównywaniu szans. Tu potrzebna jest praca u podstaw; szansę na to daje wspo-mniany dokument po dostosowaniu go do naszej rzeczy-wistości. Mam też wrażenie, że nie jest to dokument po-nadczasowy. Rzeczywistość szybko się zmienia i należy spoglądać na wiele problemów elastycznie. NatomiastdiakonRadaczzwróciłauwagęnawspólnotowerozu-mienieKościoła:W moim rozumieniu ma to być wspól-

nota ludzi równych. To, że jesteśmy małym Kościołem nie oznacza, że nie mamy prawa mówić z podniesionym czołem o tym, co nie jest nasze, ale co jest przesłaniem ewangelicznym. Z kolei Marcin Podżorski zaznaczył,że nie rozumie faktu przyjmowania do konkretnychgremiówkościelnychosóbzewzględunazachowanieparytetów,aniezewzględunakompetencje:Wydaje mi się, że w Kościele kobiety zyskują coraz mocniejszy głos i to się dzieje w naturalny sposób. Nie musi to być nakaz.

Konferencję zorganizowała Kancelaria Bisku-pa Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego we współpra-cy ze Światową Federacją Luterańską. Uczestniczyli w niej studenci teologii, wykładowcy Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej (ChAT), duchowni luterańscy i mariawiccy oraz osoby zainteresowane tematyką – nie wiązane z ChAT.

Lutrowe tłumaczenie BibliiCz. 4: Znaczenie Pisma Świętego i teologiczne

pomoce w jego lekturze

Oczywiście dzieło przekładu Nowego Testa-mentu, a potem całejBiblii przezMarcinaLutra, niebyło jedynie przedsięwzięciem językowym, ale także, awłaściwieprzedewszystkim,teologicznym.Wynika-łototakżeztego,jakieznaczeniePismoŚwiętemiałodlasamegoReformatora. Wjednymzpismprogramowychz1520roku,„Do chrześcijańskiej szlachty niemieckiego narodu”,M. Luter wystąpił z krytyką papieskiego roszczeniadowyłącznościwwykładzie PismaŚwiętego.Tak jąpodsumowywał:„Dziękitymwszystkimiwieluinnymwyrokomwinniśmybyćpełniotuchyipoczućsięwol-nymiaduchawolności,jakgoPawełnazywawIILi-ścieKoryntian3,17,niedaćprzepłoszyćprzezwymy-słypapieskie,leczżwawopoprzezwszystko,cotamcirobiączynierobią,osądzaćwedługnaszegowierzące-gorozumieniaPismaizmusićtychże,bypostępowaliwedługlepszegoaniewłasnegorozumienia”.Cytattenpokazuje,jakM.LuterczynizPismaŚwiętegoautory-tet,napodstawiektóregorozstrzyganesąkwestiewiary.Wsparcietegoautorytetupozwalamustaćwopozycjidosamegopapiestwa. AutorytetPismastaniesiętakżedlaniegodecy-dującymsędziąwobliczużądań,jakiepostawionomuwczasiesejmuwWormacjiw1521roku.ObłożonemuekskomunikąReformatorowiprzedłożonowobecności

cesarzaksiążki,doktórychautorstwasięprzyznał.Na-stępniezadanopytanie,czygotówjestodwołaćprzed-stawionewnichpoglądyuznaneprzezwładzękościel-ną zaherezje. 18marca1521 roku, podniunamysłu, M.Luterodpowiedział:„Dopókiniezostanęprzekona-ny przez świadectwo Pisma Świętego albo przez roz-sądne racje – bo trudnomi wierzyć tylko papieżowi i soborom, przecież ustalono, że wielokrotnie mylilisięisamisobiezaprzeczali–trwamprzekonanyprzezPismoŚwięte,naktórymsięopieram,słowoBożepo-chwyciłomoje sumienie.Awięcniemogę inie chcęodwoływać,bodziałaniewbrewsumieniunie jestanipewne,anizbawienne[…]Bożepomóżmi.Amen”. Toznaczenie,jakieprzywiązałM.LuterdoPi-smaŚwiętegospowodowało,żeopatrzyłprzygotowaneprzezsiebietłumaczenieteologicznymipomocamidlaczytelników.By ułatwić im odbiór całejBiblii, a tak-żeposzczególnychjejksiągioczyścićichrozumienie z dotychczasowych przekłamań, Reformator zdecy-dowałsięopatrzyćcałewydanieNowegoTestamentu, apotemBiblii, przedmowami.Przedmowyotrzymałyteżposzczególneksięgi.WprzedmowiedoTestamentuwrześniowegotakuzasadniałswojądecyzjęowprowa-dzeniu przedmów: „Byłoby rzeczą słuszną i sprawie-dliwą, aby księga ta ukazała się bez żadnegowstępui obcych nazw, i aby nosiła własną mowę. Jednakże

ks. Wojciech PrackiRzecznik Kościoła

Kościół Ewangelicko-Augsburski w RP


styczeń 2015 7

poprzez niejeden dowolny wykład i przedmowę jejchrześcijańskisenszostałzatarty,takżeniemaljużniewiadomo,cooznaczaEwangelia,acoprawo[Zakon],co to jest NowyTestament, a co Stary. Istnieje więcpotrzeba umieszczenia wskazówki i przedmowy, zapomocąktórejprostyczłowiekodwiedzionybyzostałodswojegostaregobłędnegomniemania isprowadzo-nynawłaściwądrogęorazpouczony,czegomawtejksiążceoczekiwać,abynieszukałprzykazaniaiprawatam,gdzieszukaćmaEwangeliiiobietnicyBoga”.Jużwtymkrótkimcytaciewidać,żeM.Luterwprzedmo-wach dotyka podstawowych tematów swojej teologii, w tymwypadku jest to rozróżnienie Zakonu i Ewan-gelii. Inne kluczowe kwestie omawiane w przedmo-wachto:naukaousprawiedliwieniu(zbawieniu),wiara iuczynki,czyteżdialektykiMojżeszaiChrystusa. W Testamencie wrześniowym po ogólnejprzedmowie do całego Nowego Testamentu dołączo-ne zostało uzupełnienie „Które to są właściwe i naj-szlachetniejsze księgi Nowego Testamentu”, któregonie zamieszczono jużwwydaniu całej Biblii z 1534, azsamodzielnychwydańNowegoTestamentuzniknę-ło onow1539 roku.WnimM.Luterwyróżnia jakonajlepsze księgiNowegoTestamentu Ewangelię Jana ilistyapostołaPawła,szczególnielistdoRzymian,orazPierwszy listPiotra.Teksięgi uznawał zaprawdziwejądroirdzeńNowegoTestamentuizalecał,byjegolek-turęzacząćwłaśnieodnichiabychrześcijanin„przezcodzienne czytanie tak do nich przywykł, jak do co-dziennegochleba”.PowodemdlaktóregoM.Lutertakwysoko cenił akurat te spośród nowotestamentowychksiąg jest fakt, że „nie znajdujesz w nich […] opisa-nychwieluczynówicudówChrystusa,leczzupełniepomistrzowskuprzedstawioneto,jakwiarawChrystusaprzezwyciężagrzech,śmierć,piekłoidajeżycie,spra-wiedliwośćizbawienie,co,jaksłyszałeś,jestwłaściwątreściąEwangelii”. Reformator cenił także wysoko List do Rzy-mian.W przedmowie do niego czytamy, że „list tenjest prawdziwym artykułem wiary Nowego Testa-mentuinajczystsząEwangeliąijestzapewnegodzien

iwart,bychrześcijaninznałgonietylkosłowowsło-wonapamięć,leczbyobcowałznimcodzienniejakozpowszednimchlebemduszy”.Wprzeciwieństwiedoniego,umieszczonenakońcuListyJakuba,Judy idoHebrajczyków,orazObjawienieśw.Janabudząwątpli-wościM.Lutra.Przytejokazjiwykładaonswojerozu-mienie jednego z podstawowych kryteriów tworzeniabiblijnego kanonu, awięc pochodzenia od apostołów.WprzedmowiedoListuJakubapisze:„To,coChrystu-sanienaucza,niejestapostolskie,nawetgdybynauczałtegośw.Piotr albo św.Paweł.Natomiast to, coChry-stusazwiastuje[dosł.uprawia],jestapostolskie,nawetgdybyzwiastowałtoJudasz,Annasz,PiłatiHerod”.Tojestjedenzgłównychpowodówdlaktórych„słomiany”listJakubaznalazłsięnakońcuNowegoTestamentu–zbytniokoncentrujesięonbowiemzdaniemM.LutranauczynkachoraznienauczawłaściwieoChrystusie.Jako pomoc w interpretacji tekstu biblijnego Luterprzygotował w Testamencie wrześniowym nie tylkoprzedmowy, ale także glosy na marginesach, w któ-rychobjaśniaobcealboniejednoznacznesłowa,zwroty izwiązkiwyrazowe,atakżepodkreślaistotnemiejsca.Glosy te stanowią przewodnik po interpretacji Biblii wduchu teologii Lutra, stawiającw centralnymmiej-scuusprawiedliwienie zwiaryanie zuczynków, czypodkreślającopozycję ludzkichnauk iSłowaBożego.W glosach znalazła się także krytyka współczesnegoLutrowipapieskiegoKościoła. Polemikęzpapiestwemzawieratakże21drze-worytów Lucasa Cranacha, dołączonych w wydaniuTestamentu wrześniowego do Objawienia św. Jana.Na przykładwspominanywObjawieniuBabilon jestprzedstawionyjakoRzym,azwierzęwychodzącezot-chłanizrozdziału11oraznierządnicaBabilonujadącanazwierzęciuz rozdziału17mielinagłowachpotrój-nąpapieskąkoronę.TeprzedstawieniawywołałydużeporuszeniewRzeszy,dlategoteżzrezygnowanoznich wkolejnymwydaniuNowegoTestamentu–Testamen-cie grudniowym. W późniejszych wydaniach jednakpowróciły.

dr Jerzy Sojka

AbyłczłowiekzfaryzeuszówimieniemNikodem,dostojnikżydowski.TenprzyszedłdoJezusawnocyirzekł

mu:Mistrzu!Wiemy,żeprzyszedłeśodBogajakonauczyciel;niktbowiemtakichcudówczynićbyniemógł,jakieTy

czynisz,jeślibyBógznimniebył.OdpowiadającJezus,rzekłmu:Zaprawdę,zaprawdę,powiadamci, jeślisiękto

nienarodzinanowo,niemożeujrzećKrólestwaBożego.RzekłmuNikodem:Jakżesięmożeczłowieknarodzić,gdy

jeststary?Czyżmożepowtórniewejśćdołonamatkiswojejiurodzićsię?OdpowiedziałJezus:Zaprawdę,zaprawdę,

powiadamci,jeślisięktonienarodzizwodyizDucha,niemożewejśćdoKrólestwaBożego.Cosięnarodziłozciała,

ciałemjest,acosięnarodziłozDucha,duchemjest.Niedziwsię,żecipowiedziałem:Musiciesięnanowonarodzić.

Jan 3,1-7



500 lat ReformacjiLuter, a kazania wigilijne

ZbliżasiędoniosłainiezwykleważnadlaKo-ściołaEwangelickiegouroczystość,jubileusz500.rocz-nicyReformacji (przyp. red.).Wartowięcwpowodziróżnych dat, jubileuszów, wspomnień i uroczystości o głębokim wydźwięku historycznym przybliżyć na-szymwspółwyznawcomwspaniałąpostaćReformatora,którywywarłogromnywpływnadziejeświata.Luterbyłczłowiekiemogenialnejwprostwielostronno-ści,żadenproblemniebyłmuobcy,żadnezagadnienieza trudne,nierozwiązywalne.MówisięoLutrze jakooczłowiekusurowym,możenawetrubasznym(tostylowejepoki),niezwykległębokowierzącym.Iwłaśnietagłębokawiarawycisnęłapiętnonajegocharakterze:cechowałagowielka,wprostdziecięcaradość,rzadkospotykana wrażliwość. Obok charakterystycznej dlaniego wybuchowości był bardzo dobry. Miał poczu-ciehumoru,ale ipopadałczasamiwgłębokązadumęo zabarwieniu, niekiedy melancholijnym, znany był z muzykalności, posiadał zdolności kompozytorskiei pisarskie.Nieobcąmubyła praktykowanawowychczasach mistyka. Te wszystkie cechy dochodziły dogłosu w jego przeżywaniu tak pięknych, bogatych wtradycjęŚwiątNarodzeniaPańskiego.Wkazaniachgodowychstajeprzednamiczłowiek,któryjakgdybydopierocopowróciłzestajenkibetlejemskiej.Zadaniemmoimniejestjednakcharakterystykaosobo-wościReformatora,aleanaliza—nailejest tomożli-we-kazańgodowychLutra,wygłaszanychwburzliwejówczesnejepoce. Ulubionym i często powtarzanym zwrotemw kazaniach wigilijnych Lutra jest słowo: wam, np.:„gdyż dziś narodził się wam Zbawiciel..." (Łk 2,11).Chceprzeztosłowopodkreślićowąwielkąradość,jakąw nas budzi Narodzenie Pańskie. To słowo znajdujesię takżewKatechizmie ima spełniać rolę czynnikapobudzającego dzieci do wiary. Luter najczęściej po-sługuje się imieniemChrystus.DlaReformatora imięChrystusmaznaczenietytułuurzędowego,oficjalnego.ImieniaJezusjakobliskiego,poufnego,używagłówniewkazaniachwigilijnych.Wkazaniuwigilijnymwroku1531nazywaMarię najpierwszą kobietą i najszlachet-niejszym klejnotem po Chrystusie. Maria jest ponadcesarzowe i królowe, uwielbiana ponad szlachectwo,mądrość,świętość.Alenigdyniemożegórowaćponad

swymSynem.Niestety,ztejpokornejsłużebnicyPań-skiejuczynionoboginię,bożyszczeigdybydziśzstąpi-łanaziemię,zapłakałabykrwawymiłzami. NajdoskonalszeinajbardziejcharakterystycznedlaLutrabyłyjegokazaniawigilijne.Kazaniatepozba-wionesąsztucznościiwedługamerykańskiegoteologaBaintonadotychwłaśniekazańLuterprzygotowywałsiębardzoskrupulatnie,korzystającz różnychdostęp-nychmuźródeł,sięgałdoAugustyna,Bernarda,Taule-ra,LudolfaSaskiego,autora„ŻyciaJezusa".Kazaniate,świadcząceorozległejznajomościteologii,bytyjedno-cześniebardzo żywedzięki umiejętności obrazowegoprzedstawiania.Jednoztychkazańchciałbymomówić.Nasipilniuczestnicynabożeństwwigilijnychbędąmo-gli zauważyć różnicemiędzy kazaniami Lutra i kaza-niamidzisiejszymi. DlaLutraEwangeliajestczymśbardzojasnym,nie wymaga specjalnego komentarza. ZastanawiamnietakiestanowiskoReformatora,alewydajesię,żewspółcześniLutrowimieliwięcejwyczuciadlaPismaŚwiętego.Ewangeliapowinnabyćjednakuważnieroz-patrywana i głębokow sercachzakorzeniona.Pouczasłuchaczy, aby się ze wszystkiego potrafili wyłączyć,pilnieizuwagąsłuchać,aztakiegosposobusłuchaniaodniosąpożytek.PotymwstępieLuterprzechodzidoomawianiatekstuzEwangeliiŁukaszarozdział2. Opowiada, żewielkiedziełoBoże takbardzozwyczajniewygląda na ziemi.Mówi omłodej kobie-ciezNazaretu,ubogiej,niemającejżadnegoznaczenia ipoważania,októrejniktnigdyniepomyślał,żeode-gra tak wielką, przełomową rolę w świecie. Jest mil-cząca i cicha, spełnia swojegospodarskiepowinnościprzy swymmężu Józefie. Są biedni, niemają żadnejsłużbyanipomocy.Naglemusząopuścićdom iudaćsięwdrogę,nieposiadająosiołka,więcidąnapiecho-tę.Kobieta jest ciężarna i droga jest dla niej trudna idługa.Jejmążrozważasobiepodrodze,żebyledostalisiędoBetlejem,dokrewnych,askończąsięwszystkiekłopoty.,,Dobrzepomyślane"-otorefleksjakaznodziei.Najgorszejednak,żetamłodakobietamusirodzićnie wdomu ido tegoma jeszczeprzedsobą trzydniwę-drówki.Kiedywreszciedotarlinamiejsce,niebyłodlanichwolnejkwateryiniktniechciałudzielićimschro-nienia.Wkońcuznaleźlimiejscewstajni.


styczeń 2015 9

Itunastępujewybuchgniewu. A fe! - wota Luter - ty haniebne Betlejem, niech domy twoje zostaną spalone siarką. Cóż z tego, że była to kobieta uboga, ale w tym wypadku należało zrobić wyjątek. Wielu tu dziś znajduje się w kościele, którzy mówią sobie: O, gdybym ja tam był, z jaką ochotą słu-żyłbym temu Dziecięciu, prał pieluszki, byłbym szczę-śliwy jak owi pasterze, którzy mogli to Dziecię oglądać. Dziś wiesz, kim jest to Dziecię, ale wówczas postąpił-byś tak samo. Dlaczego dziś tak nie postępujesz, mając Chrystusa w twoim bliźnim, bo co uczynisz dla bliźnie-go, uczyniłeś dla Chrystusa. Nikogo wówczas nie było, kto by tej matce okazał miłość, kto przyjąłby ją do siebie, kto by pomyślał, że jest tu zupełnie obca i nie ma nic z sobą; nie było ani światła, ani ognia, tylko ciemna noc. Może nie zdawała sobie sprawy, że poród tak szybko nastąpi, bo czyż nie lepiej było pozostać w domu? A co to były za pieluszki? Może jej szal, chyba nie spodnie Józefa, które dziś jeszcze pokazują w Aachen. Kto to Dziecię mógł wykąpać, nie było ciepłej wody, nawet zimnej. Matka była dla siebie położną i służącą. Zim-ny żłób to była kołyska i wanienka. Któż ją pouczył, co ma robić? Nie róbcie z niej kamienia. Wyobraźcie sobie Jezusa na łonie matki, cóż może być bardziej drogiego od tego Dziecięcia i bardziej powabnego od Jego matki, cóż piękniejszego od jej młodości i subtelniejszego od jej dziewiczości. Nie bój się przytulić tego Dziecka do siebie, ono przynosi ukojenie. Pomyśl, ile spokoju tkwi w tym Dziecku. Ten spokój udzieli się także tobie na widok tego Dziecięcia uśmiechniętego, leżącego przy piersi matki. Kogo ten widok nie rozczuli i nie ukoi? Oto zwyciężony jest grzech i piekło, uspokojone sumie-nie i zatarta wina. Na widok tego Dziecięcia uprzytom-nij sobie, że nie przyszło sądzić, ale zbawić. Jest to fragment kazania. Rzuca się w oczypotęgowanie nastroju przez opis smutnego i bolesne-go stanu bezsilnej kobiety pozostawionej w ciężkiej,trudnejsytuacji.Luterumiegraćnauczuciach.Każdakobietałatwomożesobiewyobrazićtakąsytuację.Re-formatorchcewtensposóbprzybliżyćJezusaczłowie-kowi.Niechdzisiejszyczytelnikartykułuwypowiesięnatemattegokazania. W jednej ze swoichmów stołowychpowiadaLuter, że z chwilą wyjścia na kazalnicę widzi przedsobątylkonajprostszychludzi i imgłosiSłowoBoże.I z wrodzoną sobie rubasznością powiada dalej, żegdybymiałkazaćuczonym,wówczasprostyludstałbyjak ,,krowy".OdpowiadającErazmowiAlberusowinajegopytanie,jakmakazać,Luterodpowiedział:,,Two-jekazaniamusząbyćproste,nieoglądajsięprzytymnawysokourodzonych,alemiejnauwadzezwykłych,prostych ludzi,głupich,prostackich inieuczonych.Jatakże nie mam na uwadze uczonych, ale prostaków, iwszystkimsiętopodoba".

Chyba przytoczone dość obszernie kazanie wigilijneLutrastanowiwystarczającąilustracjętakiegostanowi-ska. WdzieńBożegoNarodzenia25grudnia1538rokuwygłosiłLuterkrótkierozmyślanie.Świadkowietegonabożeństwapisząwswoichwspomnieniach,żeReformator był w podniosłym nastroju, śpiewano od-powiedniepieśniiwszystkierozmowyobracałysięwo-kółwydarzeniabetlejemskiego.NapoczątkustwierdzaLuter,żezachowaniesięludziwobecfaktunarodzeniaJezusa jest obojętne, oziębłe (już wówczas tak było -przyp.autora),oziębłewobectejogromnejradości,któ-ranamzostałazgotowana.UważanarodzeniePańskiezanajwiększycudstworzenia.Dlaniegotowielkiewy-darzeniestanowirdzeńnaszejwiary,śpiewaniołówjestdlaniegonajpiękniejszymnabożeństwem.OdczasówupadkuAdamaświatnieznaBogaiżyjepozaBogiem,przestałoddawaćcześćnależnąBogu.Jakpięknebyło-byżycie,gdybynietenupadekAdamowy.Wnajmniej-szejrośliniewidziałbyczłowiekwszechmocimądrośćStwórcy, jego dobroć. Spoglądając na świat, widzi wnimLuter dziełowielkiegomistrza i artysty, które-muniktniedorówna.PrzezupadekAdamacałedziełostworzeniastałosięchoreinieszczęśliwe. To rozmyślanie ma już inne akcenty, bardzoróżneodomówionegowyżejkazania.UpadekAdamajest klęską dla człowieka i dzieła stworzenia. Swo-je rozmyślanie Luter kończy wołaniem do słuchaczy onawrócenie,owiarę-niechczłowieknanowonauczysię oddawać cześć Bogu, a odzyska wówczas pokój zBogiemizludźmi.Wmoimodczuciutorozmyślaniebrzmi bardzo współcześnie, wolne jest od takich dzi-wacznychporównańjaknastępnekazanie,którepozo-stajejeszczedoomówienia Kazanie tozostałowygłoszoneprzezLutrawpierwszeświętoBożegoNarodzeniawroku1530,pod-czas nabożeństwa popołudniowego i było przez jegoprzyjacielaspisywanenagorąco.Opartezostałonatek-ściezEw.Łukasza2,1-14. DzieciętojestnaszymPanemiZbawicielem-głosiLuter.-Tenfaktjesttakniepojęty,żewieluludziniepotrafiwniegouwierzyć.Nauczasięwszędzie,żeChrystus Pan zMarii Panny narodzony jest prawdzi-wymBogiem,iczłowiekiem,alewtosamowierzą-jaktwierdziLuter-szataniTurcy,leczzatęprawdęniktniepotrafioddaćżycia.NatomiastczłowiekzabylecopotrafizaprzećsięJezusa.Turekmocnowierzy,żeMa-ria jest dziewicą, a Chrystuswięcej niż człowiekiem.Rozumludzkiniepotrafitegozrozumieć.Kaznodziejastawiasobiepytanie,dlakogoJezusjestPanemiZba-wicielem,oczymtakpiękniegłosząaniołowie.Dużosię o tymmówi, ale uwierzyć jest trudno. Luter wy-znaje:fakttenniebudzinajmniejszejjegowątpliwości.Abyjednakuwierzyć,niemożnaopieraćsięnarozumie,



gdyżnatopotrzebadaruznieba-wiary.Uwierzyliwtogrzesznipasterze,leczwieluludziprzespałotęnoc,niezdającsobiesprawyztego,cosięwydarzyło.Wieluzaśotymusłyszałoiwciążtopowtarza,aleniematonicwspólnegozwiarą, jest totylkopowtarzaniezasłysza-nego. Reformator stawia sobie pytanie, czemu takdużomówi się o narodzeniu i o tych nieludzkichwa-runkach,w jakich Jezus przyszedł na świat.Robi sięto dlatego, aby z Marii uczynić bożyszcze, boginię ijejoddawaćcześćichwałę.Jednakże,głosiLuterniejejsięcześćnależy,oniejtrzebazapomnieć,niematkęmamyczcić,aleDzieciątkoiwNiegowierzyć,boniematcezwiastowalianiołowieonarodzeniuZbawiciela,lecznam!Możnazdobyćwszystkieskarbyświata,aletoniezastąpinamnaszegoZbawiciela.Wokuumiera-jącegoczłowiekatkwicudownyobraz:dziśnarodziłsięnamZbawiciel.Onmniezbawi.DrogaMario,urodziłaśtoDziecięniedlasiebieanidlatwojejchwały.Wszyst-ko,coprzyNimrobiszjakomatka,dotyczyJegociele-sności,całachwałanależysięJemujakoZbawicielowi,tylkowNimjestpomociratunek. Ludziewydzierają sobie te słowa, ale, jakwi-dzimy,niebiorąichnaserio,todlanichtylkostrzępypapieru.OpowiadanieonarodzeniuJezusanicnamniedaje,jeślitychsłównieprzyjmęinieuwierzęzcałegoserca,żeJezusjestmoimZbawicielem. Lutergłosidalej,żetoDziecięurodzonezMa-riiniestanowiwyłącznejjejwłasności,niezależnieod

matczynegoobowiązkustwierdza,żeonjestwlepszympołożeniu,boDziecię jest jego.Luter twierdziwtymkazaniu,że JezusnienależydoMarii jak innedzieci,alenależydoniego,awięcidonas.Ztegowynika,żerolaMariikończysięzchwiląwydaniaDzieciątkanaświat.Luterwciążpowołujesięnazwiastowanieanio-łów:wam się narodził. Powtarza te słowaw kazaniunibyrefren,którymamywbićsobiewpamięć.Podkre-śla takżekilkarazy,żenaprzeszkodzie tejwierzesta-jerozum,iodwołujesiędopomocyapostołówPiotra i Pawła, aby oni pomogli nam w umocnieniu naszejwiary. Zwracasięteżdoswoichsłuchaczyzpytaniem,czysągotowinazwiastowanieaniołówodpowiedziećswoim:tak,toznaczyuwierzyćzcałegoserca.Tonamda spokój, ufność, radość, pociechę, uwolnienie odtrosk.AzwracającsiędoMariipowiada:Droga, szla-chetnaPanno,narodzenieJezusacenięsobienajwyżej zwszelkich dóbr i bogactw na niebie i na ziemi, bo:,,Kogóżbyminnegomiałnaniebieinaziemi,opróczCiebie (Jezusa—przyp. autora),w nikim innymniemamupodobania"Psalm73,25.Możnawięcradowaćsięzodzieniaidziesięciuguldenów,alecóżpotrafiza-stąpićsłowaaniołów.Luterstwierdzazrezygnacją,żeludziesłuchająkazania,apotemowszystkimzapomi-nają.Kto jednak toDziecię przyjmuje, niemusi oba-wiaćsięgniewuBożegoaniśmierci.

ks. Gustaw MeyerZwiastun1981

MODLITWA (na Nowy Rok)

KażdymójoddechniechCiebiechwaliikażdedrgnięciemoichpowiek.

Panie,codbaszokrzewymalin,jakżeCimanieufaćczłowiek?

Ty,copodniebneptakikarmisz,wiewiórkomdajeszprzetrwaćzimę,

spraw,bymodlitwamaniezdarnamogławysławiaćTwojeImię.

Ach,Tobie,któryśocaleniemnamorzugrozyzbawczątratwą,

zanieśmysłowemdziękczynienie,choćbyjerzecniebyłołatwo.

Ty,którywzrokiemsięgaszwglebępomiędzytrawłodygisuche,

dajnamdosięgnąćzzieminieba,kugłosomnaszymnakłońucha.

KażdymójoddechniechCiebiechwaliikażdedrgnięciemoichpowiek-

ŚWIEĆSIĘTWEBOSKIEIMIĘDALEJ,przedktórymkorniechylęgłowę.autor nieznany

ud. RM


styczeń 2015 11

W³adys³aw SosnaLudzie i wydarzenia

Odcinek 202

Trochę historii

01.01.1940:wCieszynie,naBobrkuurodziłsięJan Krop.Swoją edukację rozpoczął w 1946 r. w Szkole Ćwiczeń, akontynuowałdo1957r.wLiceumPedagogicznymwCie-szynie.Następnieprzeniósł siędoKrakowa,gdziezaliczyłdwuletni kurs z zakresu filologii polskiej na Studium Na-uczycielskim,zakończonyuzyskaniemdyplomunauczycielapolonisty.KursuzupełniłstudiamipolonistycznymiwWyż-szejSzkolePedagogicznej,któreukończyłw1963r.ztytu-łemmagistra.Takprzygotowanyrozpocząłpracęzawodowąjako nauczyciel w Szkole Podstawowej i Liceum Ogólno-kształcącymwpomorskimSławnie.PouzyskaniunominacjinauczycielskiejprzeniósłsiędoUstkinastanowiskozastęp-cy kierownika do spraw pedagogicznych w PaństwowymDomuDziecka.W1965r.zostałpolonistąwusteckiejfiliiTechnikumMechanicznegoiZasadniczejSzkoleZawodowejwSłupsku, rokpóźniejobjąłstanowiskodyrektorazespołuszkół budowy okrętów dla pracowników stoczni „Ustka”.Wreszciew1968r.udałosiępowrócićdorodzinnychstron.PowierzonomustanowiskodyrektoraLiceumOgólnokształ-cącegowWiśle.Byłtoczas,gdywresorcieszkolnictwapod-jęto szereg reform wymagających znacznego poszerzeniabazydydaktycznej.Wiślańska szkoła takichwarunkówniemiała,toteżdyr.Kropwystąpiłzwnioskiembudowynowegogmachu szkolnego, alewładzeoświatoweodmówiłypopar-cia dla tej inicjatywy.W tej sytuacji dyr.Krop postanowiładaptowaćdlacelówdydaktycznychsuterenyszkoły,dopo-sażyłgabinety,urządziłbibliotekę,podwoiłliczbęoddziałów,dzięki czemu ocalił istnienie szkoły średniej wWiśle. Potrzechlatachzrezygnowałzestanowiskadyrektora,do1975r.pracującjakopolonista.KolejnymmiejscempracystałosięMuzeumBeskidzkie.Dla podniesienia swoich kwalifikacjiw1978r.ukończyłpodyplomowestudiazzakresuetnogra-fiinaWydzialeFilozoficzno–HistorycznymUniwersytetuJagiellońskiegowKrakowie.Wtymteżrokuprzystąpiłdotrwającego2latagruntownegoremontuplacówkimuzealnej, wwiększym stopniu dostosowując ją dla potrzebmuzeum.Jużjakokustoszopracowałpierwszezałożeniadoplanubu-dowyprzymuzealnejenklawybudownictwaludowego.PrzezcałyczasprowadziłdodatkowozajęciawykładowewTech-nikumHotelarskimwWiśleiwobuLiceachOgólnokształ-cącychwCieszynie.W1985 r. powrócił do pracy nauczy-cielskiejwLOwWiśle,alejeszczeprzezczterylatapełniłobowiązki w Muzeum w ograniczonym wymiarze godzin.Naemeryturęprzeszedłw1998r. Poza pracą zawodową udzielał się społecznie.Jako członek Komisji Kultury Miejskiej Rady Narodowej, wimieniuUrzęduMiejskiegow1971r.przejąłdlaMuzeum

Beskidzkiego kolekcję malar-ską mieszkającego w Wiśleartysty malarza Czesława Ku-ryatty. Przez szereg lat anga-żował się w pracą KomitetówOrganizacyjnychTygodniaKul-turyBeskidzkiej.Zabiegałtakże o rewitalizację TowarzystwaMiłośnikówWisły,pełniącwla-tach1980–1996funkcjewiceprezesaiprzez13latprezesa.Wiele sił poświęcił przypomnieniu zasług dr JulianaOcho-rowicza. Z jego inicjatywywystawionow1983 r. obeliskJulianaOchorowiczawcentrumWisły,zaś6latpóźniejufun-dowany zostałmedal JulianaOchorowicza dla osób szcze-gólniedlaWisłyzasłużonych.Włączyłsiętakżewzainicjo-wanyprzezKołoPrzewodnikówBeskidzkichiTerenowychwCieszynieIZlotPrzewodnikówBeskidzkichnaBaraniejGórze(1984)dlauczczenia150rocznicypierwszegoopisukrajoznawczego źródełWisły przezApoloniuszaTomkowi-cza.Efektemwspółpracy była nie tylko sesja popularno –naukowa, ale pozostawieniew rejonie źródliskowym rzekiWisły czterech tablic pamiątkowych, ufundowanych przezprzewodnikówbeskidzkichz20kółiTMW.Jemuteżnale-żyzawdzięczaćocaleniedawnegodworkumyśliwskiegonaPrzysłopie, od 1925 r. służącego turystom jako schroniskona ruchliwym szlaku na Baranią Górę. Z chwilą wybudo-waniamurowańca,drewnianyzameczekmyśliwskipopadałstopniowowruinę,zostałwreszcierozebrany,przeniesiony iodbudowanywcentrumWisływ1986r.Takżezjegoinicja-tywywodospadynaBiałejWisełcepowyżejroztokiuzyskałyimię „KaskadyRodła”, aw ich pobliżuwmurowana zosta-łaokolicznościowa tablica.Upamiętnione tablicamizostałytakżepostaciezwiązanezWisłą:MariaKonopnickaiBole-sławPrusaMiejskaBibliotekaPublicznazyskałaimięJanaŚniegonia. Trzeba także przypomnieć Jana Kropa, jako wy-trawnegoprelegenta.Swojąwiedządzieliłsięm.in.naspo-tkaniach przewodnickich, a także na zebraniach PolskiegoTowarzystwaEwangelickiegowCieszynieiwWiśle. Pozostawiłposobieśladtakżenapolupublicystycz-nym.Jegoartykuły,bądźrozdziały,wwiększościpoświęco-ne regionalistyce znajdziemywprasie lokalnej,w różnychperiodykach i w wielu wydawnictwach zwartych. Wśródtychostatnichwymieńmybiografię„Ks.drAndrzejWantu-ła”(2001),„OdzameczkuHabsburgówwWiśledoZamku–RezydencjiPrezydentówRzeczypospolitejPolskiej(wmo-nografiiWisły–2007),przewodnik„Wisła–miastoustóp



Baraniej Góry” napisany wspólnie zWładysławem Sosną(1990),orazbedekery„Wisła”(1980)i„Istebna,Jaworzynka,Koniaków”(1981).Znaczącywkładwniósłjakoczłonekze-społuredakcyjnego„SłownikagwaryŚląskaCieszyńskiego(2wydania – 1995 i 2010). Z jego inicjatywywyszło dru-kiem unikatowe faksymile rękopisu „Słownika dialektycz-negoŚląskaCieszyńskiego”AndrzejaCinciałyz1889r.Wzwiązku ze zbliżającym się stuleciem powstania Towarzy-stwaMiłośnikówWisły (2005)przygotowywałmonografięTowarzystwa, niestety rozpoczętej pracy nie zdołał ukoń-czyć.Mocniejsząokazałasięchoroba,którawyłączyłagozewszelkiejdziałalności.ZmarłwWilkowicach30.04.2009r.,pochowanynacmentarzukomunalnymwWiśleobokwcze-śniejzmarłejżonyLudomiryzMarków,takżepolonistki,po-ślubionejwCieszyniepodkoniec1963r.

********** 03.01.1890:urodziłks. Otton Krenz,wikariuszwŁodzi,administrator w Grodźcu i Zagórowie, proboszcz parafiiewangelickiejwNieszawie,prefektgimnazjalnywWarsza-wie,organizatorszkolnictwaparafialnego,publicysta.Patrzodc.176,w:„WieściWyższobramskie”2012/11,s.13–14.

********** 06.01.1940: rozstrzelanowoboziewPoznaniuStanisła-wa Pawłowskiego, geografa, profesora uniwersytetów weLwowie i w Poznaniu, dziekana i rektora, wiceprezydentaMiędzynarodowej Unii Geograficznej, autora wielu prac iartykułówwredagowanym„CzasopiśmieGeograficznym”.Patrz:odc.108,w:„InformatorParafialny”2007/03,s.16.

********** 10.01.1815:wWiedniuzmarłBaltazar Hacquet,chirurg,prof.anatomiiichirurgiiwLubljanie,prof.historiinaturalnejnauniwersytetachwKrakowieiLwowie,badaczAlpiKar-pat.Urodziłsięw1739bądź1740r.wLeConquetwBretanii.StudiowałwRennesiPontáMousson,uzyskująctytułdok-torafilozofii,anastępniezaliczyłkursylekarskiewMontpel-lieriwParyżu.Potemznajdujemygowsłużbiewojskowejwarmiachfrancuskich,angielskiejipruskiej,wreszciejakolekarzawojskowegowczasiewojny7–letniej(1756–1763)warmiiaustriackiej.Podjejkoniecpełniłobowiązkistarsze-gochirurgaiprosektorawszpitaluwojskowymwPradze.W1773r.powołanyzostałdoLubljanynakierownikakatedryanatomii,chirurgiiipołożnictwawtamtejszymliceum.Czte-rylatapóźniejuzyskałnominacjęprofesorahistoriinaturalnejnaWydzialeLekarskimUniwersytetuLwowskiego.Wresz-ciew1805r.uzyskałprzeniesienienaUniwersytetJagielloń-ski,gdzietakżekierowałkatedrąhistoriinaturalnej,w1807r.pełniłdodatkowofunkcjędziekanaWydziałuLekarskiego.Zchwilą,gdyw1809r.zwierzchnictwonaduniwersytetemprzejęływładzepolskie,mimopropozycjipozostania,wrazz innymi wykładowcami cudzoziemskimi opuścił Kraków iudałsiędoWiednia. Wiele uwagi w swojej działalności naukowej po-święciłprzedewszystkimbotanice,będącpionieremwozna-czaniu wielu roślin, wśród nich nazwanej jego imieniemHacquetiaepipactis,znanejnambardziejpodpolskąnazwącieszynianka.Dałtemuwyrazwwielupracachnaukowych,będącychefektemjegopenetracjipoKrainie,atakżepoKar-patach.Największedzieła,jakiepozostawił,towydanewla-tach1778–1789czterotomowedzieło„OryctographiaCar-

niolaoderphysicalischeErdbeschreibungdesHerzogthumsKrain, Istrien, und zum Theil der benachtbarten Länder”.Pracataprzyniosłamurozgłosiwielezaszczytówwposta-ciczłonkostwhonorowychróżnychtowarzystwnaukowych.Kolejnąpracą,będącąefektemjegopodróżybadawczychpoKarpatachbyłotakżeczterotomowedzieło„Neuestephisika-lisch–politischeReisenindenJahren1788und1789durchdieDacischen und Sarmathischen oderNördlichenKarpa-then”.Dziełozawieraopisyzzakresugeografii,geologii,mi-neralogii,botaniki,antropologiiietnografii,orazinformacjeoprzeprowadzonychanalizachwódmineralnych.WykonanaprzezniegomapaTatrzawieradanedotyczącebogactwko-palnych.Wostatnimtomiedziełaznajdujemywskazówkicodo uprawiania turystyki górskiej. Było to najobszerniejszedziełofizjograficzneKarpat,odpowiadającestanowiwiedzyzkońcaXVIIIw.Zpozostałychdziełtrzebawymienić:„Be-merkungen über dasKarpathischGebirge (Moll’sAnnalenderBergu.Hüttenkunde”,„Abbildungu.BeschreibungderSüdwestu.őstlichenSlaven”,„DesalinisinDaciaetSarma-tiamontibus”,„ŰberdieSalzbergeinSiebenbürgenu.Gali-zien”iwieleinnych.Owocemjegopodróżybyłtakżepokaź-nyzbiórokazówskamielin,minerałówatakżedrobnejfauny,wzbogacanych dodatkowo przez nadsyłane mu przykłady znakazuurzędnikówgubernialnych.Zbioryte,napolecenieprof.AlojzegoEstreicherazostaływ1810r.wykupionedogabinetów uniwersyteckich UJ. Dorobek naukowy, zwłasz-czapublicystycznyHacquetadotądniezostałwcałościoce-niony. Z drugiej strony on sam, będąc zwolennikiem józe-fińskiejpolitykigermanizacyjnej,wwypowiadanychsądachostry i nieprzejednany,niebyłosobą łatwąwewspółżyciu,co wydatnie zaciążyło na jego popularności wśród tych, zktórymiwypadłomuwspółpracować.

********** 11.01.1915:wLozanniezmarłTeodor Tomasz Jeż,publi-cysta i powieściopisarz, autor około 90 powieści historycz-nychzdziejówPolski,Węgier,SerbiiiBułgarii,atakżeprozyotematycewspółczesnej.Jegoprawdziwenazwiskobrzmia-ło:ZygmuntFortunatMiłkowski.Urodził się 23.03.1824 r.w Saracei na Podolu. Był synem bohatera kampanii napo-leońskiejJózefa iBalbinyzBrudzewskich.Wrazzrodzica-miopuściłSaraceę,sprzedanącelempokryciadługów,iza-mieszkałwRybkach na Pobereżu, a następniewKlebanii.Do gimnazjum zaczął uczęszczać wNiemirowie, ale – żezamiastsięuczyć–jaksamnapisał–„łotrował”,więcojcieczabrałgododomu.Gdywróciłpowakacjachdogimnazjum,związał się ze sprzysiężeniemwzorowanymna zakonie ry-cerskim,którewszakżezostałownetwykryte,aniepokornyZygmuntwydalonyzgimnazjum.Porocznejprzerwiedalsząnaukę kontynuował na wydziale matematyczno – fizyczy-nymliceumwOdessie,któreukończyłw1846r.Pokolejnejprzerwie zdecydował się na kurs przygotowawczy z mate-matykinaUniwersyteciewKijowie,gdziezetknąłsięzru-chemdemokratów.Podichwpływemstałsięzwolennikiemuwłaszczenia i wolności dla chłopów, z chwilą wybuchuWiosnyLudówudałsiędopowiatuzłoczowskiegonaterenieGalicji,alewidzącniemrawośćpolskichchłopów,wyjechałdoWęgier, gdzie w szeregach powstańczych wziął udział wwielubitwach,dosługującsięstopniaporucznika.Poupad-kupowstania,przedostałsiędopodległejTurcjiSerbii,gdzie


styczeń 2015 13

został internowany.Zwolnionyw1849wyjechałdoLondy-nu,gdziewstąpiłdoTowarzystwaDemokratycznego izbli-żył się do jegoCentralizacji.Wydelegowany doMołdawii,z chwiląwybuchuwojny rosyjsko– tureckiejwyjechał doKonstantynopola (1853). Tam został asystentemw sztabienaczelnegowodzaIzmaiłaPaszy,anastępniepodjąłsiębezpowodzeniazorganizowaniawRumuniioddziałówdowalkinatyłachwojskrosyjskich.PrzezSerbięiBułgariędotarłdoKostantynopola, skąd ponownie zjawił sięwMołdawii nakrótkojakoagentkompaniihandlowej.WKonstantynopolu,zarabiając na życie różnymi sposobami, doczekałwreszciezawarciapokojuparyskiego(1857)kończącegowojnękrym-ską. Zachęcony przez napotkanych polskich emigrantów,zacząłwysyłać swoje korespondencje dowychodzącegowLondynie„DemokratyPolskiego”,apotemdo lwowskiego„DziennikaLiterackiego”,aodpołowy1856r.także„Wyjątki zpamiętnikówwłóczęgi”poBałkanach”.Wysłanedo„GazetyWarszawskiej”reportażepobiłyrekordyczytelnictwapisma. W1857r.opublikowałpodpseudonimemT.T.Jeżapierwsząpowieść„WasylHołub”w„DziennikuLiterackim”.Naciska-nyprzezredaktorów,wkrótkimczasiepojawiłysięnastępnepowieści:„SzandorKovacz”,„Historiaopra...,pra...dziad-ku”,„Historiaopra...,prawnuku”.W1858r.nakrótkowy-jechałdoParyża,anastępniedoLondynu,gdziestałjednymzprzywódcówCentalizacjiTowarzystwaDemokratycznegoPolskiego.Gdy jednakokazało się, żemimopoznaniawie-luczołowychdziałaczyemigracyjnychniejestichwstanieprzekonać do zdecydowanychdziałań na rzecz odzyskanianiepodległości przez Polskę, opuścił szeregi TDP.W cza-sieczęstychnielegalnychwyjazdówdoGalicjizapoznałnaPodoluZofięWróblewską,zktórąożeniłsięw1861r.iza-mieszkałwgranicznejrumuńskiejmiejscowościMichalenypodzmienionymnazwiskiemFortunatMelko.WtymczasieściągałemigrantówzzaborówpolskichdoMołdawii,goto-wychwziąćudziałwpowstaniu.Ostrzeżony,popodróżydoWarszawy,LwowaiKrakowa,nielegalnieprzedostałsiędoWarszawy,gdzieuczestniczyłwnaradachKomitetuCentral-nego,przygotowującegoPowstanieStyczniowe.OfiarowanomugłównedowództwonaRusizzapewnieniemprzesunię-ciaterminuwybuchupowstania.WdrodzedoKonstantyno-polazaskoczyłagowiadomośćowybuchupowstania.Zanie-pokojonyapelemzrywającejsiędoczynumłodzieży,alebezdowódcy,czymprędzejzawróciłdoLwowa.Byłprzekonany,żepowstanieprzeciwRosjipociągnie,jakwWiośnieLudów,takżeujarzmionenarodydowalkiprzeciwmonarchiiHabs-burgów. Główną siłę widział w patriotycznie nastawionejszlachcie.Zupoważnieniagen.Wysockiego,MiłkowskiudałsiędoTurcji,celemzorganizowaniaoddziałuijegouzbroje-nia.Ostateczniepowstał znaczniemniejszyoddział, alepoprzekroczeniuPrutu,oddział rozwiązałsięnaskutekbrakuoczekiwanych podwodów.Dzięki zabiegomMiłkowskiego,Rumuniodesłali oddziałdoTurcji,a ta rozpuściłaoddziałbezkarnie.Popodróżynazachód,MiłkowskiwróciłdoLwo-wa, tu jednak został aresztowany i odesłany do Krakowa, astąddeportowanydoMonachium.Jesienią1866 r.osiadłwBrukseli,wstąpił do gminy Zjednoczenia Emigracji Pol-skiej, stał się redaktorem jego organu „Niepodległość”, nałamachktóregoogłosiłapeloutworzenieskarbonkidlapo-trzebOjczyzny.Powojniefrancusko–pruskiej(1870–1871),

Miłkowski wyjechał do Szwajcarii, w 1872 r. zamieszkałwraz z rodziną Lozannie, zapewniając przede wszystkimswoimpięciorgudzieciomwykształcenie.Samudzielał sięwTowarzystwiePolskimWzajemnejPomocy,byłczłonkiemKomitetuCentralnegoLigiPokojuiWolności.W1877prze-niósł się doGenewy.W czasie swoichwypadów do kraju, wWielkopolscespotykałsięzdziałaczamiTDP,awGalicjizdawnymitowarzyszamibroniizesmutkiemstwierdził,żespołeczeństwo polskie opanował powszechny lojalizm wo-beczaborców.Wodpowiedzinatakąpostawęwydałbroszu-rę„RzeczoobronieczynnejioSkarbieNarodowym”,wzy-wającRodakówdopracydlaPolskiigromadzeniaśrodkówfinansowych. Także przy wsparciu finansowym LudwikaMichalskiego-Miłkowskiprzystąpiłdoredagowaniapisma„WolnePolskieSłowo”,po rychłej śmierci sponsora (1888)wydawanebezinteresowniedo1998r.NajegołamachMił-kowskiogłosiłprogramideowyLigiPolskiej.Piastującgod-ność członkaCentralizacjiLigi zabiegał przedewszystkim o należyte zabezpieczenie środków finansowych spływają-cychdospontaniczniepowstającychkasSkarbuNarodowe-go,powołanieKomisjiNadzorczejiWydziałuWykonawcze-go.Ze środkówSkarbu, pozyskanych przezMiłkowskiegonawetwśródPoloniiamerykańskiej,finansowanebyłyorga-nizacjeniepodległościowe,aprzedewszystkimLigaPolska.Na skutek zarysowujących się różnic w programach poli-tycznych zwłaszczamłodych działaczy (RomanDmowski) w1893r.doszłodoprzemianowaniaLigiPolskiejwLigęNa-rodowąiusunięciezniejMiłkowskiego.IdeaMiłkowskiego„równychz równymi iwolnychzwolnymi”wstosunkudomniejszości zamieszkujących ziemie polskie zderzyła się zpolitykąpełnejasymilacjiipodporządkowania.OstatecznieMiłkowskizerwałzLigą,gdyDmowskiopowiedziałsięzaodzyskaniemniepodległościprzywspółpracyzcarskąRosją(1908).WielestarańwłożyłMiłkowskidouporządkowaniafinansów Muzeum Narodowego w Rapperswill, wydatniewspierając w tym dziele Stefana Żeromskiego. On także w 1912 ostatecznie zdecydował o pozostawieniu zbiorówMuzeumwSzwajcarii.ZchwiląwybuchuIwojnyświatowej,choćniewłączałsię jużdożyciapolitycznego,odrodzeniePolskiwidziałwyłącznieprzyudzialepaństwsojuszniczychEuropyZachodniej. Pozostawiłszeregpismocharakterzepolitycznym,około 90 utworów powieściowych (oprócz wspomnianychm.in.: „Derslaw z Rytwian” (1872), „Za króla Olbrach-ta” (1876), „Z ciężkich dni” (1881), „Z burzliwej chwili” (3 t. – 1882), „Dyplomacja szlachecka” (1885), „Nad wo-dami Babilonu” (1888), „Jaskółki” (1900), także powieści„bałkańskie”: „Asan” (1860), „Narzeczona Harambaszy”(1871), „Dachijszczyzna” (1873), „Ratułowicze” (1877),„Rycerzchrześcijański(3t.–1889),„Ciitamci”(3t.–1889).Szczególnąwartośćmapamiętnik„Odkolebkiprzezżycie” (3t.wydanedopierow1937). Tak oto z krnąbrnego młodzieńca wyrósł jeden znajwiększychherosówpolskiejsprawynarodowejXIXw.,dziś prawie zupełnie zapomniany, dotąd nie doczekał wy-czerpującejbiografii, tymbardziejgodziłosięprzypomniećjegoburzliweżycieiprowadzonązniesłychanieofiarnąde-terminacjądziałalnośćnarzeczodrodzeniaPolski.

**********



11.01.1915:wStonawiewrodziniegórniczejurodziłsięJó-zef Kazik.Wykształceniezdobywałwmiejscowejszkolelu-dowej,następniewpolskimGimnazjumRealnymwOrłowej,apo jegoukończeniuw1934 r. rozpoczął studiawzakre-sieprawanaUniwersytecieim.KarolawPradze.W1938r.,naskutekwypadkówpomonachijskichiczęściowejaneksjiziemczeskichprzezRzeszęhitlerowskązostałzmuszonydoprzerwaniastudiówipodjęciapracybiurowejwKarwinie.PowkroczeniuwojskniemieckichnaŚląskCieszyńskiw1940r. został ofiarą gestapo, został uwięziony iwywieziony doobozukoncentracyjnegowOświęcimiu,przerzuconypotemdoMauthausen–Gusen.TamnależałdoMiędzynarodowe-goRuchuOporu. Powróciwszy szczęśliwie po oswobodze-niuobozu,znalazłpracęwSpółdzielni„Jednota–Jedność” wCzeskimCieszynie,gdziepracowałdoemeryturyw1972r.Jużodczasówgimnazjalnychzaprawionybyłwpracyspo-łecznej.W 1933 r. założył chór mieszany StowarzyszeniaMłodzieżyKatolickiej w Stonawie, w czasie studiów dzia-łałwStowarzyszeniuAkademikówPolaków„Jedność”.Pozakończeniu wojny światowej należał do ścisłej czołówkidziałaczy Związku Bojowników Antyfaszystowskich, odmomentu zawiązania się Polskiego Związku Kulturalno–Oświatowego dał się poznać jako dyrygent, reżyser, wy-trawny prelegent i organizator wycieczek krajoznawczych, aprzedewszystkimofiarnydługoletnidziałaczSekcjiHisto-rii Regionu ZG PZKO. Publikował w prasie polskiej i ka-lendarzachartykułyhistoryczne,zwłaszczaospółdzielczościi polskich organizacjach, oparte na bogatym zebranymma-teriale dokumentacyjnym. Zmarł 19.11.1997 r. wCzeskimCieszynie.

********** 15.01.1990:wUSAzmarłdr med. Otton Bazar;poprze-życiachwojennychwyjechałdoNiemiec;osiedliłsięwUSA.Na ile było możliwe, utrzymywał kontakt z rodzinnymUstroniem, przesyłał niedostępne lekarstwa oraz literaturę z zakresu medycyny. Patrz odc. 164, w: „WieściWyższo-bramskie”2011/11,s.18–19.

********** 16.01.1890:wNawsiuurodziłsięAlfred Farny.Poukoń-czeniupolskiegoGimnazjumMacierzowegow1908 r., ob-rał studia naWydziale Filozoficznym Uniwersytetu Jagiel-lońskiegowKrakowie.W1921r.podjąłpracęnauczyciela wpolskimGimnazjumim.J.SłowackiegowOrłowej.Pro-wadziłzajęciazmatematyki,fizykiiprzedmiotówprzyrodni-czych.ZchwiląuruchomieniapolskichparalelekwczeskimSeminariumNauczycielskimwŚląskiejOstrawie,wklasachpolskichprzyjąłdodatkowowykładyzchemiiiprzyrody(do1934 r.). Prowadził także zajęciawPolskiej SzkoleGospo-darstwaDomowegowOrłowej.Udzielałsięrównieżwko-łach samokształceniowych Macierzy, prowadził liczne wy-kłady popularyzującewiedzę przyrodniczą, a także zajęciametodyczne nawakacyjnych kursach dla nauczycieli. Samzgromadziłpokaźnyzbiórokazówmineralogicznych,któryprezentował wszystkim zainteresowanym. Głęboką wiedzą iumiejętnościąjejprzystępnegowyłożeniazyskałsobiepo-wszechneuznanienietylkowOrkowej.Władzeczeskiemia-nowałygoczłonkiemkomisjiegzaminacyjnejdlanauczycieliszkół ludowych iwydziałowych (1931).ByłczłonkiemTo-warzystwaNauczycieli Szkół Średnich iWyższych i szere-

gukomisjachoświatowychnaterenieOrłowejiwpowiecie. Z chwiląwybuchuwojny schronił sięw rodzinnejwiosce.Gdywładzehitlerowskiezarekwirowałyjegobezcennezbio-ry,niewytrzymałnapięciaemocjonalnegoiwdniuswoichurodzinw1940r.popełniłsamobójstwo.

********** 18.01.1940:wWarszawiezmarłKazimierz Przerwa - Tet-majer, redaktor, poeta i prozaik, najpopularniejszy piewcaPodhala.Znajdujemyo nim taką opinię: „Erotyk, chorobli-wie przewrażliwiony na punkcie własnej twórczości, źleznoszącyjakąkolwiekkrytykę,zaplątanywszeregnieszczę-śliwych romansów, popadający stopniowo w obłęd, zmarłosamotnionyiniemalzapomniany”.Urodziłsię12.02.1865r.wLudźmierzunieopodalNowegoTargu,wdworkuAdolfaijegodrugiejżonyJuliizGrabow-skich. Ojciec, kiepski gospodarz, musiał w końcu dworeksprzedać iprzenieśćsiędoKrakowa(1883).TamteżKazi-mierz rozpoczął, alenie skończył, studianaUniwersytecieJagiellońskimnaWydzialeFilozoficznym.Bardziejniżstu-diapociągałogopisaniepoczytnychinagradzanychwierszy,publikowanych w prasie, zwłaszcza „Tygodniku Ilustrowa-nym”,aod1889r.w„KurierzeWarszawskim”,doktóregoposyłał także swoje korespondencje. Sławę przyniosłymupierwsze cztery serie „Poezji”, utwory nawskrośmoderni-styczne,alepełneduchakatastroficznegozwiązanegozkoń-cemXIXw.Niestetynadmiernapobudliwośćiskłonnośćdomiłostekbyłyprzyczynąwielu tragediisławnego jużpoety.Wielokrotnie zaręczony, nigdy się nie ożenił, a nieślubnysynKazimierz Stanisław (* 1901) okazał się degeneratem iwkońcupopełniłsamobójstwo. W latach 1881 – 1896 uprawiał także taternictwo.EfektemjegozamiłowaniadoTatriPodhalabyłokilkasetuj-mującychlirykówotematycetatrzańskiej,atakże5–tomo-wycyklpowieściowy„NaSkalnymPodhalu”(1903–1910),„Zatracenie”(1905),„BajecznyświatTatr”(1906)i„Legen-daTatr”(1914).Niektóreznichdoczekałyekskluzywnychwydańbogatoilustrowanychprzezprzednichmalarzyigra-fików,awiele jegowierszyspopularyzowalikompozytorzypolscywpostacipieśni(„Hejidemwlas”).Niestetyprocesupośledzeniawzmógł sięna tyle, że starszyprzyrodnibratWłodzimierz Tetmajer, wraz z bratem ciotecznym Tade-uszem Żeleńskim - Boy’em, byli zmuszeni umieścić Kazi-mierzaw1916r.wzakładziepsychiatrycznym.Zaopatrzonyjużw1920r.wemeryturępaństwowąistałąpensjęczłonkahonorowego Bydgoszczy, otrzymał bezpłatne mieszkanie wHoteluEuropejskimizapewnionąkonsumpcjęwlokalachwarszawskich.HonorowyczłonekTowarzystwaTatrzańskie-go(1913),w1927r.uzyskałhonoroweobywatelstwoZako-panego,a1934r.honoroweczłonkostwoPolskiejAkademiiLiteraturymimo, iż już nie sięgał po pióro, a jego ostatniwierszzamieściły„WiadomościLiterackiew1927r.Dziękiżyczliwości,zwłaszczamedykówiliteratów,sprawionomuwwarunkachokupacyjnychskromny,alegodnypogrzeb.Po-chowanyzostałwkatakumbachpowązkowskich,w1986 r.przeniesionynaPęksowyBrzyzekwZakopanem. Mimo tragicznego życiorysu Kazimierza Przerwy- Tetmajera, jego twórczość, zarówno poetycka, jak proza-iczna, zaliczana jest do czołowych dzieł literatury młodo-polskiej.Nikt, jakKazimierzPrzerwa -Tetmajernieoddał


styczeń 2015 15

wsłowietakwszechstronnegopejzażuTatriPodtatrza,atak-żeludziznimzwiązanych,ajegoopisypowieścioweopartesąnagłębokimwyczuciumentalnościiznajomościobycza-jówludziTatr.Byłtym,któryodważyłsiędoliteraturypol-skiejwprowadzićgwarępodhalańską. Należy także przypomnieć jego wielkie zaangażo-waniewsprawysporugranicznegopolsko–czechosłowac-kiegoiwpracachprzygotowawczychdoplebiscytunaSpi-szuiOrawie(broszura:„OSpisz,OrawęiPodhale”–1919).Cieszynianie winnimu pamięć za wiersz okolicznościowynapisanynaotwarcieDomuNarodowegowCieszynie.

********** 19.01.1940:woboziewSachsenhausen-Oranienburgu(wgWEP†20.01.)zginąłIgnacy Chrzanowski,prof.Uniwersy-tetu Jagiellońskiego,członekPolskiejAkademiiUmiejętno-ści,historykliteratury.UrodziłsięnaPodlasiuwStokuLac-kim5.02.1866r.ByłsynemziemianinaBolesławaiHeleny z Dmochowskich. Do gimnazjum uczęszczał Warszawie(1876–1883).SwoichstudiówzzakresufilologiiklasycznejnieograniczyłtylkodozaliczenianarosyjskimUniwersytecieWarszawskim(1889),alerozszerzyłjeofilologięsłowiańskąweWrocławiu(gdziesłuchałm.in.WładysławaNehringa), wBerlinie(tuspotkałsięzAleksandremBrücknerem),wresz-cienaSorbonieiwCollégedeFrancewParyżu.Takwyposa-żony,w1894r.wróciłdoWarszawy,przez6latudzielałsięwszkolnictwieprywatnym,żywoangażowałsięwstaraniacho otwarcie polskich szkół,w 1906 r. został członkiemKo-mitetuKasyim.JózefaMianowskiego.WtymżerokuzostałtakżeczłonkiemAkademiiUmiejętności,rokpóźniejznalazłsię wśród współzałożycieli Towarzystwa NaukowegoWar-szawskiego.Jużwówczas,przez2lataredagował„Ateneum”(1899–1901),współpracowałzmiesięcznikiem„Książka”,swójwkładwniósłdopracyzbiorowej„WiekXIX.Sto latmyślipolskiej”.W1910r.przeniósłsiędoKrakowa,byob-jąćkatedręliteraturypolskiejnaUniwersytecieJagiellońskim.Wiele sił poświęcał działalności pedagogicznej, wychowałszeregznakomitychznawcówhistoriiliteratury,tejmiarycoStanisławPigońiKazimierzWyka,aleteżsamniewypuściłpióra z ręki.W1911 r.własnymkosztemzacząłwydawaćserię„PraceHistoryczno–Literackie”.Do1939r.wydał50tomów.Znaturyniepodzielałskrajności,takżewideologiiStronnictwaNarodowego, z którym sympatyzował, ani też wstosunkudosanacji.Gdyodważyłsięnapublicznąkrytykęrząduisprzeciwiłekscesombrzeskim,w1931r.zostałprze-niesionynaemeryturę.Uniwersytetmianowałgowówczasprofesoremhonorowymipowierzyłprowadzeniezajęćsemi-naryjnych,któreprowadziłdo1936r.Byłosobąlubianą,nawykładachniemógłuskarżaćsięnabrakfrekwencji.Podob-niejakwjegopismach,toknarracjibyłprostyiprzejrzysty,językwykwintny.W1939r.,pozajęciuKrakowaprzezwoj-skahitlerowskie,padłofiarą„Sonderaktion”.ZwięzieniaweWrocławiuzostałprzewiezionydoobozukoncentracyjnegowSachsenhausen,skądprzesłanorodziniejużtylkoprochy,złożone na Cmentarzu Rakowickim. Był żonaty zWandą z domu Szlenkier, miał córkę Hannę, autorkę pierwszegopodręcznika pielęgniarstwa i synaBogdana, zamordowane-gowKatyniu. Pozostawił po sobie bogaty dorobek naukowy ipublicystyczny.Pierwszejegopracemiałycharakterfilolo-

giczny,Odnoszącsiękrytyczniedoakademizmunaukowego,corazwiększąuwagękierowałnakwestieideologiczneies-tetyczne,przyjmującdoocenyliteraturykryteriummoralno–patriotyczne.Literaturętraktowałjako„środekiobjawwal-kiobytnarodowy”,szukałwniejwzorówwychowawczychgodnychnaśladowania.Spośród jegodziełwymieńmycho-ciaż:„FacecjeMikołajaReja”(1894),„Oliteraturzepolskiej”(1910), „Z dziejów satyry polskiej XVIII wieku” (1917), „OkomediachAleksandraFredry”(1919),„Wśródzagadnień,książekiludzi”(1922),„Literaturaanaród”(1936),„Studiaiszkice,rozbioryikrytyki”(2t.–1939).Naosobnewspo-mnieniezasługujeprzedewszystkim„Historialiteraturynie-podległejPolski”(1906,któradoczekałado1994r.14wydań)oraz „Historia literatury Polski porozbiorowej” (pozostała wrękopisie).Tapierwsza,zawierającapotężnyładunekmyślipatriotycznej,podnosiławartośćkulturyiliteraturypolskiej.Zrazuprzeznaczonadlaszkółśrednich,pojejuzupełnieniu w1930r.stałasiępodręcznikiemakademickim.

********** 23.01.1965:wTomaszowieMazowieckimzmarłRobert Kożusznik,pedagog,działaczPolskiegoTowarzystwaPeda-gogicznego, sekretarz Mazurskiego Towarzystwa Ewange-lickiegowDziałdowie,redaktor„GazetyMazurskiej”.Patrzodc.147,w:„WieściWyższobramskie”2010/6,s.16.

********** 25.01.1890: wGnojnikuzmarłJan Buzek,pedagog,spo-łecznik,prezbiterzborucieszyńskiego.PochodziłzŻukowa,gdzieurodziłsięw1832r.Niestetywobecbrakudanych,niejesteśmywstanieuszeregowaćwieluszczegółówjegożycio-rysu.Wiemyzaledwie,żekształciłsięwgimnazjumwCie-szynieizaliczyłkurspedagogiczny,którypozwoliłmuprzez8latparaćsięnauczaniemdzieciwrodzinnejwiosce.PotemosiedliłsięnamłyniewprzysiółkuGnojnika-Kukuczkowi-cach.JakodziałaczTowarzystwaRolniczegozabiegałopod-niesieniekulturyrolnej,byłprzełożonymgminyiczłonkiemWydziałuDrógPowiatowych.Był takżeprezbiteremzboru w Cieszynie. Pod koniec życia zapisał znaczne środki narzeczparafii, szkoły ewangelickiej, cmentarza, naFunduszBratniejPomocyGustawaAdolfainafunduszdlaubogich.

********** 26.01.1990:wBoguminiezmarłAlfred Kocur,nauczycielwszkołachzaolziańskich,działaczZHPiPZKO.Pochodziłw Rychwałdu, gdzie urodził się 12.05.1905 r. Opuściwszymiejscową szkołę powszechną, dalszą naukę kontynuował wGimnazjumorłowskim, a potemwSeminariumNauczy-cielskimwOstrawie. JakonauczycielpracowałwBogumi-nie,RychwałdzieiOstrawie.Wtymczasieudzielałsiętakże w harcerstwie, pełniąc obowiązki komendanta drużyn mę-skichwobwodziebogumińskim.PozajęciuZiemiCieszyń-skiejprzezwojskahitlerowskie,rodzinanaczasostrzeżona,wyjechała do Lwowa, po czasie jednakwróciła, znajdującschronieniewRychwałdzie,aAlfredzdobyłpracęjakorobot-nikwkopalniwęglaniespodziewającsię,żerychłowpadnie w sidła gestapo. Uwięziony w 1940 r., został wysłany doobozukoncentracyjnegowOświęcimiu,anastępniedoMau-thausen-Gusen.Szczęśliwieudałomusięprzeżyćgehennęobozową iwrócićdo rodzinnych stron, i jeszczew1945 r.włączyćsiędoodbudowypolskiegoszkolnictwawBogumi-nie,coniespotkałosięzretorsjamizestronywładzczeskich.



W1947r.zostałczłonkiemZGPZKO,starającsiępogodzićpracęzawodowąispołecznąwCzeskimCieszynieiwMo-stach, by po kilku latach znówwrócić doBogumina i pre-zesować tamKołuPZKO.Był szeroko znanym i szanowa-nymaktywnymprelegentem,działaczemKlubuSportowego, z zamiłowania ogrodnikiem, współpracownikiem redakcjipolskichpismwychodzącychnaZaolziu. Jest autoremcen-nego cyklu artykułówo polskim szkolnictwiewokolicachBohumina„Zdziejówszkolnictwa”.

********** 27.01.1965:wKrakowiezmarłprof. Feliks Olszak, inż.metalurg,autor13patentówiok.30praczdziedzinymeta-lurgii,pochowanywAleiZasłużonychnaCmentarzuRako-wickim.ByłsynemlekarzaWacławaOlszakaiMariizdomuKraus.Urodził się 2.12.1904 r.wKarwinie. Po uzyskaniumaturywpolskimGimnazjumwOrłowej(1922),studiowałnaAkademii Górniczej wKrakowie (1922 – 1927), przezostatnirokakademickibyłasystentemwKatedrzeWalcow-nictwa. Już jako dyplomowany inżynier metalurgii przez 3latapracowałnastanowiskuinżynieraruchuwHucie„Lau-ra”wSiemianowicach,dalszych5lat(1930–1935)pełniłobowiązkikierownikaprodukcjiwHucieBaildonwKatowi-cach.WtymczasieczęstowyjeżdżałnapraktykizagranicznedoStanówZjednoczonych,Anglii,Niemiec,Francji,Belgii,Szwecji,atakżedoZSRR,CzechosłowacjiiRumunii.Przezkolejne3lata(1935–1938)pracowałjakobudowniczyidy-rektor techniczny budowanej w StalowejWoli huty. Ostat-nirokprzedwybuchemIIwojnyświatowejbyłdyrektoremHutyŻelazawTrzyńcu.PoprzedostaniusiędoAnglii,krót-kobyłinżynieremidoradcąhut„Pamiers”,anastępnie„Sa-muelFox”.W1940r.wstąpiłdoIArmiiPolskiejwstopniuporucznika.Pozakończeniuwojny,w1946r.wróciłdokraju.PowierzonomuwówczasstanowiskodyrektoraCentralnegoZarząduPrzemysłuHutniczegowKatowicach,aod1952r.dyrektora naukowego InstytutuMetalurgii ŻelazawGliwi-cach.WtymżerokuzostałwykładowcąnaAkademiiGórni-czo–HutniczejwKrakowie,rokpóźniejzastępcąprofesora,wreszciew1962r,.uzyskałnominacjęprofesora.Kierowałwtymczasie(1953–1961)zakłademelektrometalurgiistali,katedrąmetalurgiistali,krótkozakłademprojektowaniahut,Katedrą budowy pieców hutniczych i zakłademmetalurgiiogólnej.W latach 1954 – 1956 pełnił obowiązki dziekanaWydziału Metalurgicznego, następnie prorektora do sprawnauki,wreszciew latach1958–1961nosiłgodność rekto-ra uczelni. Zgłoszone patenty dotyczyły zarówno różnychurządzeńpomocniczychdoobsługipiecówhutniczych, jak

iotrzymywaniastopówimetaliwchodzącychwskładstalistopowych.Byłautoremm.in.takichprac,jak:„Elektrome-talurgia stali”, „Żelazostopy”, „Żelazokrzem”, „Metalurgiażelaza”, „Gaz koksowniczy w hutnictwie żelaza” i in. Na-leżałdo szeregu instytucji i organizacji zawodowych,m.in.przewodniczyłkilkuRadomNaukowym,byłprezesemRadyGłównejNaczelnejOrganizacjiTechnicznej,członkiemKo-mitetu Hutnictwa PAN, prezesem Stowarzyszenia Inżynie-rówiTechnikówPrzemysłuHutniczego,wchodziłwskładredakcji pism„ArchiwumHutnictwa” i „Hutnik”, a takżewydawnictwa„Śląsk”.

********** 30.01.1940:zginąłks. Gustaw Manitius,zatłuczonyprzezhitlerowcówkijamiwcytadelipoznańskiej.Miejscejegopo-chówkuniejestznane. UrodziłsięwKonstantynowie7.02.1880r.iwycho-wałwdomupastorostwaZygmuntaManitiusaiZofiiEhlert.DogimnazjumuczęszczałwŁodzi,apodążającślademojcaidziadkaks.sup.KarolaGustawa,studiowałteologięewan-gelicką w Dorparcie. Ordynacji doczekał w 10.02.1907 r.,przez2latabyłwikariuszemwŁodzi,anastępnieprzezrokwLipnie iOsówce.Jesienią1909r.zostałprzeniesionydoZduńskiejWolinaurządadministratora,apotemproboszcza,równocześnie nauczał w gimnazjum religii i historii. Pod-czas Iwojny światowejzaangażował sięwszerokądziałal-nośćcharytatywnąnarzeczmieszkańcówmiasta.Powojniedorywczo opiekował się parafiami w Łasku i wWieluniu. W 1924 r. został powołany na stanowisko proboszcza pol-skiejParafiiEwangelickiejwPoznaniu,w1937r.objąłurządseniora Diecezji Poznańsko – Pomorskiej. W tym czasiewalnieprzyczyniłsiędopowstaniapolskichzborówwLesz-nie(1925)iwGdyni(1931),okresowoopiekowałsiętakżezboramiwBydgoszczyiwToruniu.Przezcałyczasswojejposługi duszpasterskiej bronił interesówpolskich ewangeli-ków,byłimpomocąiwsparciem.KrótkopowejściuwojskhitlerowskichdoPoznaniazostałaresztowanyprzezgestapo(9.10.1939),apo„przesłuchaniu”14.12.1939r.umieszczonywVIIForcieCytadeliPoznańskiej. Żonaty był z córką pastorską Marią Kleindienst.Mieli trzech synów: Jana,Leona iZdzisława.Dzięki stara-niomks.TadeuszaRaszyka,natereniedawnegocmentarzaewangelickiegourządzonoPark,któremuw2000r.nadanoimięks.GustawaManitiusa.Dwalatapóźniejwystawiono wnimpamiątkowyobeliskpoświęconypamięcizamęczone-goduszpasterza.

Przywigilijnymstolełamiącopłatekświęty,pomnijcie,żedzieńtenradosnywmiłościjestpoczęty

że,jakomówiwamwszystkimdawne,odwieczneorędzie,zpierwsząnaniebiegwiazdą

Bógwwaszymdomuzasiędzie.SercemGoprzyjąćgorącym,naścieżajotworzyćwrota–

otococzynićwamkażeMIŁOŚĆ,największacnota.Jan Kasprowicz


styczeń 2015 17

Helena Schweitzerur. 25 stycznia 1879 r. w Berlinie

zm. 1 czerwca 1957 r. w Zurychu

GłównefilozoficznedziełoAlbertaSchweitzera„Kulturaietyka"(1923) nosi dedykację: „Mojej żonie, najwierniejszemu przyjacielowi".Przypomina to znane powiedzenie, iż najlepszym towarzyszem męż-czyznyjest jegotowarzyszkażycia.Wswojejfrankfurckiejprzemowiepoświęconej GoethemuAlbert Schweitzer mówi o „uszlachetniającymwpływiekobiety".OtymwpływiedowiedziałsięzapewnenietylkozestudiównadGoethem.

Dzieciństwo, młodość i lata nauki HelenaBresslaubyładzieckiemparynaukowcówpochodzeniażydowskiego.Miała jedenaście lat, kiedy jej rodzice przenieśli się doStrasburga(Francja),gdziejejojciec,HarryBresslau,powołanyzostałnaprofesorahistoriiśredniowiecznej.Helenanieukończyłajeszczeosiem-nastulat,gdyotrzymałauprawnieniadonauczanianapensji.Niepocią-gałajejjednakpracawszkole.Studiowałaprzezkilkasemestrówmuzykęihistorięsztuki,podróżowałazrodzicamidoWłoch,RosjiiAnglii,gdzieprzezrokpracowałajakowychowawczyni.Potemzajęłasięzgodniezeswoim powołaniem działalnością społeczną. W ewangelickim semina-rium diakonii szpitala szczecińskiego zdobyła swój drugi zawód - pie-lęgniarki.MiastoStrasburgzatrudniłojąjakoinspektoradosprawsierot,a to stanowisko przyniosło jej przydomek „panimatka".W roku 1907otworzyłatampierwszydomdlamatekznieślubnymidziećmi.

Spotkanie z Albertem Schweitzerem W 1902 r., w kościele św. Wilhelma w Strasburgu nastąpiłopierwszespotkanieHelenyBresslauzmuzykiemkaznodziejąifilozofem-Albertem Schweitzerem.Miał onwtedy dwadzieścia siedem lat.Ona„ćwiczyła na dole" śpiew z dziećmi ze szkółki niedzielnej, a on „ćwi-czyłnagórze"gręnaorganach.Częstospotykalisięwkręguznajomych i w kole cyklistów (jazda na rowerach dopierowchodziławówczaswmodę). Wkrótce Helena przeglądała szkice kazań wikariusza, późniejczytałakorektyjegonaukowychpublikacji-setkistrondruku.Częstosia-dywałaprzynimnaławceprzyorganachipomagałamuwybieraćrejestry. I takpostanowili razem iśćprzezżycie.AlbertSchweitzerwta-jemniczył Helenęw swoje plany: studiamedyczne, wyjazd doAfryki.Onawyraziłazgodę.Po latachpowiedziała:„Połączyłonasobustronnepoczucieodpowiedzialnościwobecwszelkiegodobra, jakiegodoświad-czyliśmy.Ztegorozwinęłosiępoczucieobowiązku,bypomagaćinnym".Była tonajgłębszaharmoniaodczuć,myśli iwoliAlbertaSchweitzera. Wr.1909Helenazrezygnowałazdotychczasowejpracyirozpoczęłapeł-nąnaukępielęgniarstwa,zakończonąegzaminem. 18czerwca1912 rokuodbył się ślub.Udzielał imgo szwagierAlbertaSchweitzerawrodzinnymkościelewGuensbach(Alzacja).Na-stępnemiesiącewypełniałyprzygotowaniadowielkiejpodróży,przedewszystkim pakowanie siedemdziesięciu skrzyń, zawierających najpo-

Wspomnienia

trzebniejszerzeczydogospodarstwai sprzętmedyczny.Każda skrzyniaoznaczona była literami ASB (Al-bert Schweitzer-Bresslau zrobionez nich później łóżeczka dziecinnenosiłytesamelitery).WielkiPiątek23marca 1913 roku był dniem po-żegnaniawGuensbach,18kwietnia1913r.byłdniemprzybyciadoLam-barene.

Razem w Afryce Helena Schweitzer znositrudy budowy wspólnie z „dokto-remzdżungli".Musibyćkucharką,dietetyczką,instruktorkągotowania,praczką, ogrodniczką, księgową,musi spełniać jeszczewiele innychfunkcji,bowtymzupełnieodmien-nym kraju - gdzie upały dochodządo trzydziestu i więcej stopni Cel-sjusza-wszystko jestzupełnie inne.Musi być pielęgniarką, psycholo-giem i duszpasterzem,musi asysto-waćprzyoperacjachiwciążocieraćspocone czoło operującego. Musiteż być „wędrującym pękiem klu-czy", bowedług opinii jej nowegootoczenia,rzeczywartościowebądźwyglądające nawartościowe, którewłaściciel zostawił nie zamknięte,można„roznosić",atoznaczyrów-



nież-przywłaszczyćsobie. Ten niezmordowany lekarz i budowniczy zLambarene,któryanitrochęnieszczędzisiebie,wy-magarównieżbardzowieleodswoichwspółpracowni-ków.Kiedyżonazapytałagopewnegodnia:Jakdługojeszczemasz zamiar pracować? - odpowiedział: „Doostatniego tchu!"A pod koniec swego życia Helenauznałaten-jakżekrótki!-okresbudowy,zanajszczę-śliwszyokresswegożycia.

Wojna Po wybuchu wojny w r. 1914 małżeństwoSchweitzerówzostałouznaneprzezfrancuskiewładzekolonialnezawięźniówwojennych:przeddomemdok-torapostawionokolorowestraże - tubylców.Wkrótcezezwolono mu wprawdzie na dalszą pracę, była onajednak pod każdym względem trudniejsza. Posiłki z Europy zostały zatrzymane, a kolorowi nie moglipojąć, jakteżnarodychrześcijańskiemogąprowadzićmiędzysobątakąwojnę. W r. 1917 małżeństwo Schweitzerów zostałoprzewiezione do obozu dla internowanych do Fran-cji.W tymoboziewPirenejachwęgierska kapela cy-gańska wykonała serenadę dla „pani doktorowej" wdniu jej urodzinw1918 r. Po uwolnieniu -wymianawięźniówprzezSzwajcarię-musipaniHelena1wrze-śnia 1918,przewieźć z Guensbach swego ciężko cho-regomężanaoperacjędoColmar.14stycznia1919r, w dniu urodzin Alberta Schweitzera, przychodzi naświatwStrasburgujedynacórkaSchweitzerów,Rhena.

Pomoc ze Szwecji Na zaproszenie arcybiskupa Natana Soeder-blomamałżeństwoSchweitzerówwyjeżdżanawiosnę1920 r. do Szwecji nawykłady i koncertymuzyki or-ganowej.Przedewszystkimkoncertyprzynosząśrodkifinansowe,umożliwiającespłaceniedługówiponownystartwLambarene. „Doktorzdżungli"możejużw1924r.podjąćnanowoswąpracę.Żonazewzględunadzieckoorazstanwłasnegozdrowianiemożeznimpojechać.Niezatrzymujegojednak,przeciwnie,nakłaniadowyjazdu.Wieprzecież,jakbardzo,całymsercemzwiązanyjestze swoim „szpitalem".Albert Schweitzer docenia jejpoświęcenie.Piszedoniej:„Nigdyniezapomnęofiary,jakąponiosłaśdlanaszegodzieła". Jest spokojniejszy,bo mógł jeszcze urządzić dla swej małej rodziny do-mekwKoenigsfeld,wSchwarzwaldzie.Aletakżeinatę podróż przygotowano skrzynie z literamiASB. PorazdrugiwLambarene W r. 1927 Albert Schweitzer przyjechał naurlopdoojczyzny.Stałsiętymczasemsławny,stądteżwczasieurlopupoświęciłsięswemudziełu,anierodzi-nie.W1928otrzymałnagrodęGoethego,ufundowanąprzezmiastoFrankfurt,dziękiktórejuzyskałśrodkina

budowęwłasnegodomuwGuensbach.Wr.1929wracadoLambarene,tymrazemzżoną.Rhenazostałapowie-rzonaopieceszkoływKoenigsfeld. Do szpitala przyjeżdżająw dzieńBożegoNa-rodzenia.Zgotowanoimwielkie,uroczystepowitanie.Wnowychpomieszczeniachpracastałasię łatwiejsza,możnapowiedziećbardziej„normalna",amieszkaniew nowym domu doktorawygodniejsze.Nawet ogródwarzywny otrzymał nazwę „Eden". PaniHelena urzą-dziłaterazwszpitalutakżeoddziałdlamatek. Jej urodzinyw 1930 r. stały się prawdziwymświętem, które obchodzono z udziałemwspółpracow-ników, na położonym opodal jeziorze, porośniętymliliamiwodnymi.Od tego czasumiejsce, gdzie odby-wała się ta uroczystość nosi nazwę „ZatokaHeleny".Zewzględu na stan zdrowiaHelenaSchweitzermusiwWielkanoc1930r.opuścićLambarene;jedziedoGu-ensbachiKoenigsfeld.

I znowu wojna MimoosłabionegozdrowiaHelenaSchweitzerwyjeżdżaw1937r.doUSA,abywygłaszaćtamodczy-ty o Lambarene.Musi się przezwyciężyć: „Nie nada-jęsiędopubliczności,występujęprzedniąniechętniei tylkowtedy,kiedy jużniemożna tegouniknąć".TewykładydoprowadziłydoutworzeniaAmerykańskiegoKomitetuPomocy,którywczasiedrugiejwojnyświa-towejzaopatrywałszpitalwto,czegojużniemogłado-starczyćEuropa. Po bardzo trudnych rozmowach z kompetent-nymiwładzamiwwielustanachipobardzouciążliweji niebezpiecznej podróży, Helena Schweitzer wróciławsierpniu1941 r.doLambarene -nie chciaławcza-sie wojny zostawić męża samego. Było wiele pracy i ogromna nędza. „Często ledwie powłóczyliśmy no-gami, jakbyśmy chodzili po bagnie, ale posuwaliśmysięnaprzód".Wytrzymałatamprzezponadpięćlat,kuswejwielkiejradości.Wewrześniu1946r.stanzdrowiazmusiłjądowyjazdudoAlzacji. W1948r.przyjechałzaniąjejmąż,na„urlop".CórkaRhena, żona zurychskiego organmistrza, JeanaEckerta, przedstawiła dziadkowi czwórkę wnucząt;ochrzciłjewszystkierazem.

Aspen i Oslo Następne lata przyniosły małżeństwu Schwe-itzerówdwawspólnieprzeżytewydarzenia.W1949r.mógłdrSchweitzerwygłosićwUSA,wAspennawy-żynieColorado,uroczystywykładzokazji200roczni-cyurodzinGoethego.Pewienreporterstwierdził:„Kie-dyAlbert Schweitzermówił, jego żona słuchała jegosłów z zamkniętymi oczami i chciała, aby cały blaskpadałwyłącznienaniego".W1954r.AlbertSchweit-zerodebrałwOsloPokojowąNagrodęNobla.NacześćHelenySchweitzerodbyłsięuroczystybankiet,naktó-


styczeń 2015 19

rymzostaływypowiedzianesłowa:„Dopieroterazwie-my,jakiesiłyprzeszłyzPaniwżycieidziełoAlbertaSchweitzera". Albert i Helena Schweitzerowie - on siedem-dziesięciodziewięcioletni, ona siedemdziesięciopięcio-letnia - stali obok siebie na balkonie ratusza wOslo iprzyjmowalipochódzpochodniami,będącywyrazemczci, podziwu iwdzięczności trzydziestu tysięcymło-dychludzi.

Ostatnie podróże DrSchweitzerpragnąłobchodzićswojeosiem-dziesiąte urodziny 14 stycznia 1955 r.w Lambarene;jegożonazrozumiała to iuszanowała. I takznówpo-jechała z nim doAfryki, choć miała teraz zgarbione

plecy iporuszać sięmogła jedynieprzypomocykuli. WokolicachBożegoNarodzenia1955r.złystanzdro-wiazmusiłjądopowrotudoEuropy;pojechaładocór-ki.Ale14stycznia1956r.znówpospieszyładoLam-barene,tymrazemsamolotem.Przebywałatamprawiepółtoraroku;godzinamisiedziaławspecjalniedlaniejzrobionymfotelu,obokbiurkaswojegomęża.Niemo-głamujużjednakpomagać. 22maja1957 r.musiałapodopiekąholender-skiejpielęgniarkiudaćsiędoParyża;jejżyciezostałozagrożone.Córka przyjechała pomatkę i zawiozła jądoszpitalawZurychu.PospotkaniuzwnukamiHelenaSchweitzerumarła1czerwca1957r.

W2014rokuminęło150latodnarodzinKarolaNiedoby.Kimbył:nauczycielemipedagogiem,aleprzedewszystkimzna-nympolskimmalarzem, związanymcałe życie zeŚląskiemCie-szyńskim.ObecniewMuzeumwCieszynie trwawystawa jegoobrazów. ...Na świat przyszedł w Cieszynie w 1864 roku. Pocho-dził z wielodzietnej rodziny, która mieszkała w małym domkunaprzedmieściachCieszyna,byłsiódmymdzieckiem.Ojciecdo1948r.jeździłwołamiwmajątkuwDzięgielowie,apozniesieniupańszczyznyw1948r.,wyuczyłsięrzemiosłaizostałmalarzempokojowym.PracowałwCieszynieiturazemzżonązamieszkał.Oboje ciężko pracowali,matka chodziła do roboty do bogatego„siedloka”,wszystkopoto,byzapewnićdzieciommożliwośćna-uki,chociażrzemiosła, iuchronićjeprzedgłodem.Chłopcyrze-czywiście po skończeniu szkoły ludowej zostali rzemieślnikami.JedynacórkaKarola,Anna,wspomina,jakojciecopowiadał:Żyło się bardzo ciężko, skromnie, często panował głód. Tylko dwa razy w roku rodzina była syta: w wieczór wigilijny i podczas zabijania świni. Trzymano jedną krowę. Matka chodziła do pracy do boga-tego wieśniaka. Dzieci nie cierpiały za często głodu, ale nie były ubrane według potrzeb. Na buty nie starczało pieniędzy, więc oj-ciec niósł małego Karola w zimie na plecach do szkoły, żeby się nie zaziębił. Mieszkali w jednym małym pokoiku; drugi był wynajmo-wany jeszcze biedniejszej kobiecie. Pokój, który był jednocześnie kuchnią, miał podłogę z gliny, a w kącie znajdowała się wnęka na przechowywanie ziemniaków na zimę. Obok tego pomieszczenia była jeszcze jedna komórka, także z glinianą podłogą, tam spały dzieci na ziemi wyłożonej tylko słomą, przykryte ciepłą pierzyną. StarszybratKarola,Paweł,jakomalarzpokojowy,założyłfirmęiKarolzostałjegouczniem.Obojepracowaliciężko,dzieńpracyzaczynałsięogodzinie7rano,akończyło19wieczorem.RazemjeździlidopracyażnaSłowację.Tenczaswspominado-

Karol Niedoba - artysta malarz; 1864 - 1947

brze: było wesoło, śpiewaliśmy po drodze a najczęściej kościelne pieśni. Firma mia-ła dobrą opinię, otrzymywali zamówienia w Cieszynie, malowali kościół Jezusowy,dom burmistrza Jana Demla. I tam wła-śnienastąpił zwrotwkarierzeKarola. Jużwcześniej, w latach 1881-1887, chodziłdo Przemysłowej Szkoły DokształcającejwCieszynie.Burmistrzpoznałsięna jegotalencie i postarał sięo stypendium.Mógłwięcw1887r.rozpocząćstudiawWiedniu,w Szkole Przemysłu Artystycznego. Tamstudiował pod okiem znanych profesorów,a naukę kontynuował na Akademii SztukPięknychwMonachium.Wczasiestudiówfinansowo wspierał go brat Paweł. Studia

H.P.Zwiastun 1982



Andrzej Niedoba ojciec Karola Niedoby

Anna Niedoba zd. Michalik matka Karola Niedoby

Marta i Karol Niedobowie oraz córka Anna

skończyłzbardzodobrymiwynikamiidoCieszynawróciłw1898r.Zdecydo-wałsięnapracęwszkole,rokpracowałjakonauczycielrysunkuwKarniowienaŚląskuOpawskim,anastępniewBrnienaMorawach.WkońcuuzyskałposadęwMiejskiejSzkoleRealnejwCieszynieorazwPrzemysłowejSzkoleDokształcającej,którejsambyłkiedyśuczniem.Wlatach1904-1911praco-wałwpolskich „paralelkach” niemieckiegoSeminariumNauczycielskiego, a od 1906 – uczył rysunków w polskim gimnazjum Macierzy Szkolnej, a także od 1907wPolskiej SzkoleLudowej. Popołudniami zaś prowadziłkursydlainteresującychsięsztukąmalarską.W1906roku,wWiedniu,uzy-skałuprawnieniadonauczaniaztzw.wolnejrękirysunkuwszkołachśred-nich,aw1909r.tytułC.K.profesora,nadanyprzezKrajowyUrządSzkolny wOpawie.Uczyłdo1928roku,kiedytoprzeszedłnaemeryturę.Byłzaan-gażowanywżycieartystyczno-kulturalnemiasta,należałdowspółorgani-zatorówPierwszejŚląskiejWystawySztukiiRzemiosłArtystycznych,któraodbyłasięwCieszynienaprzełomie1906i1907r. W roku 1906 zamieszkał w kamienicy „Pod Kasztanem” przy ul.NoweMiasto27wCieszynieituspędziłresztężycia.OżeniłsięzMartąFolwarczną,córkąpastoraBernardaFolwarcznegoirazemmieszkaliwdomujejojca. Mimo,żebyłcenionymwy-chowawcąmłodzieżyipedagogiem,był jednak przede wszystkim bar-dzopłodnymiaktywnymmalarzem.Tematyka jego obrazów była roz-legła, namalował wiele portretów,tworzył obrazy o tematyce sakral-nej, kopie dawnych mistrzów, aleprzede wszystkim utrwalał pejzażwsipodcieszyńskiej.Chodziłzkrze-słemmalarskimimalowałkrajobra-zy, fragmenty ulic. Kochał ziemięcieszyńską, stąd może upodobaniedo malowania krajobrazów. Wie-le uwiecznionej na jego obrazachdawnej architektury, zabytkowychkościółków, kapliczek, chłopskichchałup, już nie istnieje. Jego pra-


styczeń 2015 21

ce odkrywały piękno naszej ziemi. Na-malował około 700 akwareli i obrazówolejnych. W europejskim malarstwiepanowaływtedy inne trendy i style,aleKarol pozostał niezależny, wierny swo-jejmalarskiejpasji–cieszyńskiejziemi.Mimo tak sporej spuścizny ten artystarozmiłowanywregioniepozostajetrochęzapomniany.Stopniowotraciłwzrok,aletworzyłdalej,corazczęściejpodejmująctematy religijne.Ostatniobraz–portretmatki – namalował w 1943 roku. Podkoniec życia stracił wzrok, co było dlaniegonajcięższymciosem.Alezniósłtocierpliwie, jakwszystkiedoświadczeniaw życiu, których nie brakowało od naj-młodszych lat.Mimo takiego ciosu dlamalarza,pozostałpogodnegousposobie-nia, łagodnymczłowiekiembył całe ży-cie.CórkaAnna,razemzmężem,miesz-kała z rodzicami i do końca troskliwesięnimopiekowała.Zmarł20lipca1947rokuizostałpochowanynacmentarzuewangelickimprzyul.Biel-skiej,razemzżonąMartą.Zgodniezjegowolączęśćspuściznyartystycznej–pracezokresustudiów,szki-cowniki,akwareleiobrazyolejneorazczęśćbiblioteki–znalazłysięwzbiorachMuzeumŚląskaCieszyńskiegowCieszynie.Jegospuściznąpieczołowiciezajmowałasięcórka.Pośmiertniejegoobrazywystawianonakilkuwystawachm.in.w2005rokunaZamkuwCieszyniena wystawie „Korzenie”, a w roku 1987 w Warsza-

wiewgaleriiTowarzystwaSztukPięknychjegopraceznalazły się na ekspozycji „Pejzaż ziemi cieszyńskiej wtwórczościartystówregionu”.

Obecnie zapraszamy do sali wystaw cieszyńskiego muzeum. Trwa tam pięknie przygotowana wystawa jego obrazów.

Władysława Magiera

Wieczórwigilijny

Towłaśnietegowieczoru,gdymrózlśnijakgwiazdanadworze,

przystołachsąmiejscadlaobcych,boniktbyćsamotnyniemoże.

Towłaśnietegowieczoru,gdywiatrzimnyśniegiemdmucha,

wsercazłamaneismutnepocichuwstępujeotucha.

Towłaśnietegowieczoruzłozewstyduumiera,

widząc,jaksilnaipięknajestMiłość,gdypięścirozwiera.

Towłaśnietegowieczoru,odbardzowieluwieków,

poddachemtkliwejkolędyBógrodzisięwczłowieku.

Emilia Waśniowska udost. RM



Wydarzenia parafialneOrdynacja w Skoczowie

W dniu 13 grudnia br. o godzinie 11.00rozpoczęłosięwewangelickimkościeleśw.Trój-cyw Skoczowie uroczyste nabożeństwo ordyna-cyjne.Dla naszej parafii nie było towydarzeniebez znaczenia, ponieważ na duchownego zostałwyświęconymagister teologiiMarcin Podżorski.Z kronikarskiego obowiązku dodam, że oprócznaszego parafialnego praktykanta, ordynowanizostalitakże:RobertAugustyn,TymoteuszBujokiAdrianLazar.OrdynacjinaduchownychdokonałBiskupKościołaks.JerzySamiec. Uroczystość okrasiły śpiewem trzy chó-rykościelne–miejscowyzeSkoczowa,zWisły--Malinki oraz chór mieszany Hażlach-Zamarski.TenostatnitowarzyszyłksiędzuMarcinowi,gdyżnowoordynowanyjużdziałałduszpasterskonate-renie naszej parafii, ze szczególnymuwzględnie-niemHażlachaiZamarsk.KsiądzMarcinbędziemiał okazję kontynuować podjętą służbę i dzia-łania w wyżej wymienionych filiałach. Dlatego życzymy mu dalszego Bożego prowadzenia, obfi-tości Bożych łask oraz jak dotąd wielu pomysłów, inspiracji, inicjatyw, które przyczynią się do roz-woju Bożej chwały w naszej społeczności.

ks. Dariusz Madzia

ks. Robert Augustyn, ks. Tymoteusz Bujok, ks. Adrian Lazar, ks. Marcin Podżorski


styczeń 2015 23

Nabożeństwa Adwentowe dla seniorów:

... w Ogrodzonej

Spośródwielunabożeństw,sązawszete,którezjakiegośpowodulepiejzapamiętujemyodinnych.Dotejgrupydlawieluznasnależąnabożeństwa,wktó-rychuczestnicząseniorzynaszejparafii.W tymrokuw drugą niedzielęAdwentu razem z seniorami prze-żywaliśmy nabożeństwo ze Spowiedzią i WieczerząŚwiętą.Dziękowaliśmyzasiły izdrowieiprosiliśmyodalszeBożebłogosławieństwodlawszystkichprzy-byłych.Wmodlitwieniezapomnieliśmytakżeotych,którymwminionymczasiestanzdrowiapogorszyłsięna tyle, że nie mogli być razem z nami. Powierzyli-śmyPanuBoguwszystkienaszetroskiibóleufając,żeOn zamieni jew swoje dobro. Prosiliśmy o codzien-nypokój,radośćinadzieję,któregłosiczasAdwentu.Ponabożeństwiespotkaliśmysięprzy stołach.Wspólny czas przycieście i kawie wypełniło wielerozmówiuśmiechów.Niezabra-kłoadwentowejrefleksjiiżyczeńświątecznych. Na koniec każdy zseniorówotrzymałwprezenciemałyupominek. Chciałbympodziękowaćwszystkim,którzyporazkolejnyprzyczynili się do zorganizowa-nianaszegospotkania.Szczegól-nie dziękuję Radzie filiału i pa-niom,któreprzygotowałypysznewypiekiistołynanaszespotkanie.ks. Łukasz Gaś

... w Hażlachu

Wtrzeciąniedzielęadwentową14grudniabr. odbyło się coroczne nabożeństwo szczególnieskierowanedoseniorówhażlaskiegofiliału.Nabo-żeństwobyłoszczególnymwydarzeniemnietylkodla seniorów i zboru, ale równieżdlaopiekunafi-liału, nowo ordynowanego księdza Marcina Pod-żorskiego,któryporazpierwszydostąpiłgodnościsprawowaniaSakramentu–KomuniiŚwiętej. Tradycyjnie też po nabożeństwie odbyłosię spotkanie senioróww sali czytelni,w którymuczestniczylirównieżbyłyWójtgminyKarolFol-



warczny, kurator parafii Jan Król, przed-stawiciele rady parafialnej, filiału orazzborownicy.WtrakciespotkaniaprezbiterZbigniew Dębinny złożył podziękowaniewójtowi Karolowi Folwarcznemu, któ-rywtymrokupostanowiłnieubiegaćsię okolejną,czwartąreelekcjęnastanowiskowójta, za długoletnią współpracę gminy zhażlaskimfiliałem. Pokrótkimprzemówieniu,podzię-kowaniachizłożeniużyczeń,K.Folwarcz-ny wręczył zebranym drobne upominki.DozebranychzwróciłsięrównieżkuratorJ. Król oraz ks.M. Podżorski. Spotkaniezakończono wzajemnym złożeniem świą-tecznychżyczeńiprzekazaniemdrobnychpaczeksenioromzfiliału.

mg

... w Puńcowie

WtrzeciąniedzielęAdwentu14grudniabr.se-niorzynaszegofiliałuwzięliudziałwspecjalniedlanichprzygotowanym nabożeństwie spowiednio-komunij-nym.SłowemBożymtejniedzielisłużyłks.T.Chudec-ki,zaśpieśniąmiejscowychór.Pouroczystościwkościele seniorzyudalisiędosalkinadrugączęśćspotkania. Tutaj w świątecznejjuż atmosferze, przy choince i zastawionych stołach, toczyłysię ciekawe rozmowy. Opiekunfiliału podzielił się krótkim roz-ważaniemm zaś pisząca te sło-wa złożyła zebranym życzenia.Każdy z uczestników spotkaniaotrzymał świąteczny upominekorazksiążkęks.H.Czembora.Nazakończeniebyłczasnazłożeniesobie życzeń i podzielenie się

opłatkiem.JesteśmywdzięczniPanuBogu,żedałnamprzeżyćkolejnyrok imogliśmysięspotkaćw gronienaszych „Drogich Seniorów”. Jeszcze raz wszystkimżyczymyzdrowych,radosnychibłogosławionychŚwiąt.Niechaj to nowo narodzone Dzieciątko Jezus narodzisięwsercukażdegozWasiniechajtowarzyszyWamwkażdymdniunowego,2015Roku. Grażyna Smoter

Foto: Marcin Gabryś


styczeń 2015 25

... w Bażanowicach

14 grudnia 2014, w trzecią nie-dzielęadwentu,odbyłosięwBażanowi-cach uroczyste nabożeństwo połączoneze spowiedzią i komunią świętą, prze-znaczonądlaseniorówfiliału. Podczas nabożeństwa kazaniewygłosił ks. Łukasz Gaś. Zaśpiewałmiejscowychórkościelnypoddyrekcjądiak.JoannySikory. Po nabożeństwie seniorzy spo-tkali się w sali parafialnej, gdzie przy-gotowanodlanichpoczęstunek.WystępprzygotowałydziecizchórkuStokrotkipoddyrekcjąDorotyGaś.Nazakończe-nie spotkania wszystkim obecnym roz-danosymboliczneprezenty.

Tekst: J. SzalbotZdjęcia: S. Polok




styczeń 2015 27

Adwentowe spotkanie kobiet

W środę, 10 grudnia, w Hażlachuodbyło się Adwentowe spotkanie kobiet zfiliałówHażlachiZamarski.Dosalistarejczytelniprzybyłookoło50pań,główniesta-łych uczestniczek spotkań, które odbywająsięregularnierazwmiesiącuwZamarskach, wHażlachuiwBrzezówce.Spotkanierozpo-cząłmodlitwą opiekun filiałówMarcin Pod-żorski, a następnie zaśpiewano kilka pieśni,po czym przyszedł czas na wykład biblijny.GościemspotkaniabyłaIlonaHajewska,któ-rawswoichprzemyśleniachwskazałanaróż-nicępomiędzyczłowiekiem,któryjesttylkoreligijny,aczłowiekiem,któryszczerzechcenaśladować w swoim życiu Jezusa Chrystu-sa.Podczaswykładupadałyróżneprzykłady zżyciacodziennegoizrozmówzludźmi.Po wykładzie i kilku kolejnych pieśniachprzyszedł czas na poczęstunek. Na uczest-niczki czekał pyszny bogracz przygotowanyprzezpaniezHażlachaprzypięknieprzystro-jonychstołach.Wdalszejczęścispotkaniabyłjeszcze krótki konkurs ze znajomości kolędprzygotowanyprzezMarcinaPodżorskiego. Dalsza część spotkania upłynęła nawielu rozmowach przy kawie i cieście. Ta-kiespotkaniebyłodobrąokazjądolepszegopoznania się pań, zadowoleniewielu z nichpotwierdziło sens organizowania takich wy-darzeń.

Uczestniczka

Jesteściebowiemponowniedożyciapowołaniniezginącegonasienia,alezniezniszczalnego,dziękisłowu

Boga,którejestżyweitrwa.Każdebowiemciałojaktrawa,acałajegochwałajakkwiattrawy:trawauschła,akwiat

jejopadł,słowozaśPanatrwanawieki.WłaśnietosłowoogłoszonowamjakoDobrąNowinę.

1 Piotra 1,22-25



Adwentowe spotkanie Młodzieży Dojrzałej

Mam wrażenie, że czaspędzi coraz szybciej, a my led-wozanimnadążamy.Niedawnopisałamoadwentówce2013,do-pierocooczerwcowejwycieczce, a tu już za nami kolejna adwen-tówka. Spotkaliśmysię06grud-nia 2014 roku o godzinie 17.00.Większość chętnych do pracyprzyszładużowcześniej.Achęt-nychjestcorazwięcejicorazwię-cej ujawnia się wśród nas talen-tów. Każdy to co przygotowuje,robizwłasnejwoliiwyglądanato,żezradością.Nikt nie kazał Uli szydełkować dzwoneczków,kilkaosób spotkało się specjalniepoprzedniegowieczoru,abyzrobićstroikinastoły,innagruparobiłasałatkę,Irkaprzyniosławłasnoręczniezro-bione kanapki, Ilona upiekła drobne ciasteczka,Gerciaprzygotowałakonkursy.Trochętodziwnezachowaniew dzisiejszych czasach, kiedy prze-ważaminimalizm,branie,aniedawanie.Zawszepodkreślam, że nasza grupa jestwyjątkowa, poprostuchcenamsięchcieć.Skorospotkanieod-bywałosię6grudnia-niemogłozabraknąćMi-kołaja i słodkichprezentów.NawetmałaAlusiabyławmikołajkowymstroju.Pośpiewaliśmyulu-bionepieśni,trochępokolędowaliśmy,byłapelowyciszeniesięwczasieadwentu, radowaniesiębez pośpiechu, a także życzenie ,abyśmyŚwiątBożego Narodzenia nie przeżuwali, ale przeży-wali.Długo trwały sympatyczne rozmowy przypięknienakrytychstołach,przerywanekonkursa-mipolegającyminaprawidłowymodpowiadaniunapytaniadotyczącesamychświąt,atakżezwy-czajów,śpiewaniunapamięćwylosowanejpieśni,układaniu puzzli, strojeniu papierowej choinki,itp.Niestetywszystkomusisięskończyć,więcitospotkaniesięskończyło,anastępnaadwetówkadopiero(amożejuż?)zarok.Podsumowującmi-jającyroktrzebaprzyznać,żeprzeżyliśmywieledobrych,radosnychchwilczytonaspotkaniachczynabaluczyteżnawycieczce.Wciągutegorokuprzybyłodonaskilkaosób,urodziłasięteżAlusia.Byłyitrudnechwile.Byłychoroby,operacje,anajtrudniejsząchwilęprzeżywaliśmy, kiedy staliśmy w kościele przy trum-nie śp.GrażynyBujok-Gębal.Była jednązzałożycie-lekMłodzieżyDojrzałej,starałasięurozmaicaćnasze

spotkania, robiła wyroczki przy okazji adwentówek,świadectwa ukończenia roku szkolnego MłodzieżyDojrzałej,albochowałasłodkieprezencikiodzajączkapoogrodzie.Założyłanasząkronikę,napisałakilkaar-tykułówznaszychspotkań.Pozostałyjedyniezdjęciaiwspomnienia... Acomamywplanach?Kolejnespotkania,na


styczeń 2015 29

którychbędziemyprzeżywaćradośćzmożliwościprzebywaniarazem,balkarnawałowy,jużsiędopracowujeprogramwyciecz-ki.Obytylkodopisałonamwszystkimzdrowie,azresztąsobieporadzimy.Najbliższespotkanieodbędziesię10.01.2015ogo-dzinie18.00. Już terazzapraszam.A póki co, życzę wszystkim zdrowych, radosnych i spokojnych świąt.

Lidia Procner

30 lat Oddziału PTEw. w Cieszynie

19 listopada 2014 r. mi-nęła 30 rocznica zebrania zało-życielskiegoOddziałuPolskiegoTowarzystwa Ewangelickiego w Cieszynie. Tej okazji,20.11.2014 r., poświęcony byłwieczórwspomnieniowy,naktó-rym zaprezentowano w ponad100 obrazach w skrócie dziejei osiągnięcia oddziału. Spośródczłonkówzałożycieliprzybylinaspotkanie: Edward Figna, Emi-lia Grochal, pastorostwo Irena iks.JanMelcerowie,IrenaPolok,Emilia i Władysław Sosnowie.Do grupy członków seniorównależy również zaliczyć Pań-stwo Ewalda i Stanisławę Rucz-ko,którzyprzenieślisiędonaszoddziałubielskiego.Wgrupiegościzaszczycilinas:wiceburmistrzMiastaCieszyna–JanMatuszek,prezesZGPTEw.JózefKról,prezesioddziałówPTEw.wBielskuBiałej–LigiaJa-siok,Jaworza–JanKliberizbyłegooddziałuPTEw.wWiśle–AleksandraArkuszyńska. Na wstępie prezes przeprosił zebranych zaniedostatkiprezentacjiwynikające z tego, żeniestetyzpierwszych latdziałalnościOddziałuniemażadnej

dokumentacjifotograficznej. Prezentacjaskładałasięzkilkuczęści.OtworzyłjąwypiszkroniknajważniejszychwydarzeńzhistoriiOddziału,portretyzałożycielaPTEw.ks.KarolaKotulii pierwszego prezesaOddziałuwCieszynie –Włady-sławaKaletyorazjedynezdjęciezpierwszegowalnegozebraniadelegatówwPoznaniuw1985r.WIIczęściprzypomnianychbyłokilkadziesiątfotografiizmarłychjuż członkówOddziału, których podobizny „powycią-

Foto: Edward Figna



gano” z różnych zdjęć okolicznościowych.Potem pokazanych było kilka migawek znajważniejszychuroczystościorganizowa-nych przezOddział,m.in. 400 – lecia uro-dzinks.JerzegoTrzanowskiego,300–leciapowstania Kościołów Łaski na Śląsku, 25–leciaOddziału,TygodniaEwangelickiego w2010r.izkilkuwieczornic.Przypomnia-nezostałytakżezainicjowaneprzezOddziałzebraniatzw.GrupyWyższobramskiej,sku-piającej współpracujące z sobą na terenieŚląska Cieszyńskiego Oddziały PTEw. Za-akcentowano równieżwspółpracę zMacie-rząZiemiCieszyńskiej,parafią,azwłaszczazredakcją„WieściWyższobramskich”iichpoprzedników.Wkolejnymblokuzaprezen-towano ufundowane przezOddział pamiąt-kiplastyczne (pomnik, tablice)orazstronytytułowe wydanych publikacji. Ciekawieprzedstawiał się także blok ze zdjęciamiz wybranych wycieczek organizowanychprzez Oddział. Przegląd zakończyło zesta-wienie najważniejszych dokonańOddziałuwliczbach. W suchych liczbach można jeprzedstawićnastępująco: 1/ ilość odnotowanych spotkańczwartkowych,wieczornicisesji–670 2/ ilość zorganizowanych wycieczek krajo-znawczo - rekreacyjnychna tereniePolski,RepublikiCzeskiejiSłowacji(odpowiednio140+72+59)271 3/ilośćufundowanychtablic-10ijednegopo-mnika,współfundowanych - 2 iwystawione z naszejinicjatywy–3tablice. 4/ilośćwydanychpozycjiksiążkowych28i4folderów. Wciągu 30 latOddziałmiał tylko dwóch pre-zesów:WładysławaKaletęiod1989r.WładysławaSo-snę. Najdłuższy staż w zarządachmają: Emilia Sosna (6kadencji),MartaGrzybek,StanisławHławiczkaiMar-cinMrózek(5kadencji),EmiliaGrochal(4kadencje).

„Urzędującemu”prezesowi,wjego25–lecieprezesowaniagratulacjeisłowauznaniazłożyli:wice-burmistrzJanMatuszekorazw imieniuPTEw.: JózefKról,Ligia Jasiok, JanKliber iAleksandraArkuszyń-ska,azwłasnegopodwórka:NinaBartoniStanisławaRuczko, która równocześnie podziękowała prezeso-wi„zazatrudnienie” (P.Stanisławawciąguostatnich3 lat należy do grupy najaktywniejszych prelegentówOddziału).Prezeszaśpodziękowałwszystkim,którzy wciągutych30latprzyłożylirękędopługa.

wa


styczeń 2015 31

Wizyta w Schwabach

Podczas pobytu dużej grupy z Parafii Ewange-licko-Luterańskiej ze Schwabach w Cieszynie w majubr., uzgodniono przyjazd członków Rady Parafialnej zCieszynadoSchwabach.Wizytazrealizowanazostaławdniach24do27października2014r.Współpracapo-międzyparafiamiwSchabachiCieszynienawiązanazo-stałapoczątkiemubiegłegorokuirozwijasiędobrzekuzadowoleniuobydwustroniodtegoczasumiałomiejscejużkilkaspotkańwCieszynieiSchwabach. PobytwSchwabachrozpocząłsięwieczorem24października spotkaniem grupy cieszyńskiej z przedsta-wicielami Parafii Ewangelicko-Luterańskiej Św. Mar-cinawdomuparafialnympołożonymniedalekopięknejstarówki.Wpięknieurządzonymdomuznajdująsięnietylko pomieszczenia Parafii Św.Marcina, lecz równieżDekanatu Schwabach oraz diakonatu.Wspotkaniuuczestniczył teżks.LutzDomröse.Wsobotęwtowarzystwieks.proboszcza dr. Paula Hermanna Zell-feldera oraz grupy parafian ze Schwa-bach miał miejsce wyjazd do leżącejniedaleko Frankonii Szwajcarskiej.Teren ten jest atrakcyjnym miejscem zdolinkamikrasowymi,wktórychjestwiele pagórków, skał, jaskiń, starychzamków i urokliwych wiosek. Wielo-godzinnerozmowywczasiewędrówki,a również pobytu u rodzin, które nasgościnnie przyjmowały, były okazjądo rozmów dotyczących życia para-fialnego w Polsce i Niemczech, histo-riiiwspółczesnościFrankoniiiŚląskaCieszyńskiego.WBawarii iw całychNiemczechPołudniowychregionFran-konii (Norymberga, Schwabach) jestmiejscem,gdziejestnajwięcejluteran.PopowrociedoSchwabachgrupacie-szyńskazwiedziłakościółzbudowanyw latach1685-1687przezHugenotówfrancuskich.Wroku1685KrólLudwikXIV(zwany„słońce”)wypędziłzFran-cji ponad 200 tys. Hugenotów.Więk-szość trafiładoSzwajcarii,aczęśćdoFrankoniiprzyjaznejprotestantom.Na-bożeństwawjęzykufrancuskimodpra-



wianebyłydopołowyXIXw.,potemkościółprzejętyzostałprzezParafięEwangelicko-Reformowaną. W niedzielę nasza grupa wzięła udział w na-bożeństwie w kościele Spitalkirche.W nabożeństwieuczestniczyłks.PaulZellfelderakazaniewygłosiłks.LutzDomröse.Temat kazania „Politik undKirche” –„polityka i kościół”, był bardzo ciekawy, bowiem do-tyczył problemu wspierania ludzi ubogich, chorych i potrzebującychwsparcia socjalnegow czasachMar-cina Lutra oraz współcześnie w Niemczech. Gotyc-ki kościół Spitalkirchewybudowany zostałw drugiejpołowieXIVw., awnętrzezostałoczęściowoprzebu-dowanewstylubarokowymwXVIIIw.Popołudniugrupa cieszyńska wspólnie z przedstawicielami radyparafialnejzeSchwabachmiałaokazjęzwiedzićpobli-skąNorymbergę,azwłaszczagotyckiekościołyewan-gelickieśw.Sebaldaiśw.Wawrzyńca,katolickikościółpodwezwaniemNajświętszejMariiPanny,domDüreraorazzamekcesarzyniemieckich.Wieczoremodbyłosięspotkaniewdomuzborowym,wktórymuczestniczyło12członkówParafiiśw.Marcina.SpotkanieprowadziłproboszczdrPaulZellfelder.Wdyskusjiiomawianiutematówprzyszłejwspółpracy aktywnie uczestniczyliwszyscy członkowie grupy cieszyńskiej: ks. TomaszChudecki,PavlinaChudecka,ks.MirosławPodżorskiorazStanisławHławiczka. Wwynikudyskusjiorazteżczęściowoinicjaty-wystronyniemieckiejuzgodniononastępującetematy(pomysły)dorealizacjiwlatach2015-2017: - wizyta większej grupy cieszyńskiej w Schwa-bach w dniach 5.-8, 06. 2015. Główne uroczystości ponownego otwarcie kościoła św. Marcina, po ponad 4-letniej renowacji, odbędą się w niedzielę, 7 czerw-ca 2015 r. Chór mieszany z Cieszyna będzie aktywnie uczestniczył w nabożeństwie oraz po południu w kon-cercie (ok. 30 min.) Rada Parafialna w Schwabach pod-jęła już uchwałę, że 50 % ofiary z uroczystego nabo-żeństwa przeznaczona zostanie na renowację organów w Cieszynie. - Cieszyński Wyższobramski Chór Kameralny będzie uczestniczył w koncertach „Schwabacher Musik-tage” – Dniach Muzyki w Schwabach. Koncert będzie miał miejsce 5 lipca 2015 r. o godz. 19.30 w kościele św. Marcina. - w czasie pobytu grupy cieszyńskiej w dniach 5-8.06.2015r. planowane jest podpisanie oficjalnej umowy dotyczącej współpracy pomiędzy parafiami w Schwabach i Cieszynie. - w 2015 r. planowany jest przyjazd do Cieszy-na kierowniczki przedszkola parafii św. Marcina oraz kierownika dekanatu Schwabach w celu zapoznania się

z pracą przedszkola i szkoły podstawowej TE w Cieszy-nie. - w 2016 r. planowana jest wizyta (ok. tygodnio-wy staż) wychowawczyń z przedszkola i nauczycieli ze szkoły podstawowej TE z Cieszyna w Schwabach. Jeżeli nie będzie barier językowych, mogą być realizowane dodatkowe obustronne hospitacje. - w 2015 r. planowany jest przyjazd do Cieszy-na członków parafii św. Marcina zajmujących się pracą z młodzieżą, celem zapoznania się z organizacją tej pra-cy w Parafii Cieszyńskiej. Zorganizowanie wspólnego pobytu młodzieży konfirmacyjnej z Cieszyna i Schwa-bach w Beskidzie (w Wiśle-Jaworniku) w 2015 r. jest niemożliwy. W jedynym możliwym terminie, sierpniu 2015, młodzież ze Schwabach wyjeżdża na obóz do Włoch (wraz z opiekunami z parafii). Rozważana jest możliwość finansowego wsparcia jakiejś grupy konfir-mantów Cieszyna, żeby mogli uczestniczyć w obozie we Włoszech. - jesienią 2015 r. planowany jest przyjazd gru-py ze Schwabach do Cieszyna celem urządzenia wspól-nych wędrówek po Beskidzie Śląskim z członkami Para-fii Cieszyńskiej.

- jesienią 2016 r. planowany jest przyjazd grupy z Cie-szyna do Schwabach celem urządzenia wspólnych wę-drówek po Frankonii z członkami Parafii w Schwabach. - w III kw. 2016 r. planowany jest przyjazd do Cieszyna grupy ze Schwabach w celu uczestniczenia w kościele Jezusowym w uroczystym poświęceniu (oraz koncercie) organów po renowacji. - w jubileuszowym roku reformacji (2017) od-będzie się szereg imprez, których szczegółowy program zostanie jeszcze uzgodniony. Planowany jest m.in. obu-stronny udział w uroczystych nabożeństwach i koncer-tach, wykłady w Schwabach na temat Reformacji i hi-storii protestantów na Śląsku Cieszyńskim oraz wykłady w Cieszynie na temat historii protestantów w Schwa-bach i okolicy (m.in. przyjmowanie wypędzonych z Au-strii i Francji). Należy mieć nadzieję, że z inicjatywy człon-kówParafiiwCieszynieplantenzostaniejeszczeuzu-pełniony.

Stanisław Hławiczka


styczeń 2015 33

Goście ze Szwecji w Cieszynie

Nasz Kościół podpisał umowę partnerską z Diecezją Upsala Luterańskiego Kościoła Szwecji.Wynikiempodpisanejumowysąpierwszepartnerstwazawierane pomiędzy parafiami.Naszą parafię odwiedziła dzie-więcio osobowa grupa z parafiiDelsbowpółnocnejSzwecji.Odśrody, 12 listopada do niedzieli16listopadagościezwiedziliCie-szyn, Beskidy, Oświęcim i Kra-ków. Spotkali się z przedstawi-cielaminaszejparafiiizapoznalisięznaszymżyciemparafialnym. Wzięli też udział w nie-dzielnym nabożeństwie, w cza-sie któregoprzekazali po-zdrowienia odswojej parafii i zaproszenie do Delsbo dlapięciu przed-stawicieli na-szej parafii naich uroczysto-ści parafialnew dniu piąte-go lipca 2015roku.

Możetawspółpracabędziesięrozwijaćiprzy-niesie dobre owoce w przyszłości dla obu naszych parafii. ks. Janusz Sikora

„Tobie, Królu i Panie, kłaniają się Cieszynianie” - Ekumeniczne obchody Święta Epifanii

w Cieszynie

Święto Objawienia Pańskiego (Epifanii), nazy-wanetakżeŚwiętemTrzechKróli,jestjednymznajstar-szychświątkościelnych.Niestety,niewieluznasotympamięta, bowiem dopiero od niedawna, dokładnie od2011rokuEpifaniajestdniemustawowowolnymodpra-cy.ŚwiętoTrzechKróliprzypominanamowydarzeniuopisanymwEwangeliiśw.Mateusza,gdzieznajdujemyhistorięokrólach(zwyczajowotrzech),którzywiedzeniprzezGwiazdęBetlejemską udają się doBetlejem, byoddaćpokłonnowonarodzonemuDzieciątkuJezus.

6 stycznia o godz. 17.00. w naszej parafii odby-wa się Wieczór Kolęd, podczas którego wszystkie chó-ry naszej parafii kolędują wspólnie ze zgromadzonymi zborownikami. To piękna tradycja, którą warto pielę-gnować. Warto również włączyć się do ekumenicznych obchodów Święta Epifanii. To nowa inicjatywa, którą postaram się krótko przybliżyć.

Od pewnego czasu w Święto Objawienia Pań-skiego w wielu polskich miastach organizowane jest

Foto: Oliwia Madzia



wydarzenie nazwane Orszakiem Trzech Króli, nawiązujące do organizowanych już w średniowieczu ulicznych jasełek. To niezwykłe i kolorowe widowisko prze-nosi uczestników do Betlejem, gdzie wraz z królami oddają pokłon małemu Jezusowi. 6 stycznia 2015 roku Orszak Trzech Króli zagości również na ulicach Cieszyna. Inicjatorem i organizatorem orszaku jest Katolickie Liceum i Gimnazjum im. Mel-chiora Grodzieckiego. Do udziału w eku-menicznych obchodach Święta Epifanii zaproszono wszystkie cieszyńskie parafie. Członkowie poszczególnych wspólnot uformować mają kolorowe orszaki, które wyruszą spod swoich kościołów w kierunku rynku. Mile widziane są całe rodziny po-przebierane w stroje mędrców, aniołów, pasterzy, zwie-rząt itp. Pomiędzy godziną 13.00-13.15 wszyscy uczest-nicy spotkają się na rynku, gdzie rozpoczną się oficjalne obchody święta. Nie zabraknie inscenizacji Pokłonu Trzech Króli, będzie szopka, stragany, a do wspólne-go kolędowania zagra kapela góralska z Koniakowa. Przewidziano również występy chórów i zespołów z cie-szyńskich parafii. Ponadto na rynku czekać będzie wie-le atrakcji, między innymi liczne stragany z wyrobami cukierniczymi, rękodziełem oraz stoiska gastronomicz-ne. Wszyscy uczestniczący w uroczystości będą mogli ogrzać się przysłowiowym kubkiem gorącego napoju czy talerzem ciepłej zupy.

Serdecznie zapraszamy do włączenia się do akcji i uformowania licznego i kolorowego Orszaku Trzech Króli parafii EA w Cieszynie. Niech będzie to okazja do aktywnego i radosnego świętowania Epifa-nii w gronie rodziny i przyjaciół, przy wspólnym śpie-wie i modlitwie.

Kto?-Wszyscychętni,dzieciidorośliKiedy?-6stycznia2015r.godz.12.50

-formujemyorszakGdzie?-PlacKościelny(przedbudynkiemparafii)

www.orszak.org ks. Janusz Sikora

STÓŁ JUŻ NAKRYTYStółjużnakryty,pachniejemiołą,nastoleleżyopłatekisól,

bochenekchleba,pachnąceryby,bybyłobfitszynastępnyrok,

Wkąciechoinkawesołomruga,apodniąleżyprezentówstos.

Przystolesiadłacałarodzinka,amożeprzyjdziewtymdniuigość.

Wigilia,wigilia,jużpłonąświeceiradośćwsercachpanujedziś,

usiądźmywięcwszyscyprzywspólnymstoleodrzućmynaboktroskiizłość.

Apokolacjiiletchuwpiersiśpiewajmyrazem,żeprzyszedłPan.

Niechdomzapełnipięknakolęda,żetamwBetlejemtencudsięstał.

Abytychdnijakpięknygrudniowyzdarzyłowrokuwięcczęściejsię–

nietylkowświęta,leczcałeżycie,poprostuwszyscykochajmysię.

Wigilia,wigilia,jużpłonąświece,iradośćwsercachpanujedziś,

usiądźmywięcwszyscyprzywspólnymstoleodrzućmynaboktroskiizłość. A. Potę

paud

ost. R

M


styczeń 2015 35

Z życia kościoła ...XV Wigilijne Dzieło Pomocy Dzieciom

Wisła Jawornik – 07.12.2014 PodczasnabożeństwawIIniedzielęAdwentu,7grudnia2014rokuwParafiiEwangelicko-AugsburskiejwWiśleJawor-nikuodbyłasięinauguracjaedycjiekumenicznejakcjiWigilij-negoDzieła PomocyDzieciom2014 – ŚwiecaWigilijna. Jużod15latniesionajestpomocdladzieciwekumenicznejakcjichrześcijańskichkościołówwPolsce reprezentowanychprzez:„Caritas”-KościołaRzymskokatolickiego;„Diakonię”–Kościo-ła Ewangelicko–AugsburskiegowRP i „Eleos”–KościołaPrawosławnegowRP. Ks.proboszczZdzisławSztwiertniaprzywitałzaproszo-nychgości,m.in.siostrydiakonisezDzięgielowa,ks.RobertaKasprowskiego,dyrektora„Caritas”DiecezjiBielsko–Żywiec-kiejKościołaRzymskokatolickiego,burmistrzaWisły-TomaszaBujoka,przewodniczącegoRadyMiasta–JanuszaPodżorskie-go,posłankęnaSejmRP–AleksandręTrybuś–Cieślar,dyrek-torgeneralnąDiakoniiKościołaEwangelicko–AugsburskiegowRPwPolsce–WandęFalk,dyrektoraDiakoniiCieszyńskiej–ks.MarkaLondzina,ks.radcęPiotraWowrego,radcęMaciejaOczkowskiegoorazprzedstawicieliradparafialnych. Okolicznościowe kazanie wygłosiła Anna Wantulok– członkini Rady Diakonii Kościoła i Diakonii Cieszyńskiej,któranawiązaładoscenkiopartejoewangelicznąprzypowieść o talentach, przedstawionej przez dzieci z Jawornika na po-czątkunabożeństwa.Podkreśliławtensposóbaktualnośćhasłategorocznej edycji – „Dziecko – sercem rodziny”.Należy gorozumieć jako wezwanie do niesienia pomocy oraz odpowie-dzialnościzaswojeżycieiswojąrodzinę. GłoszabrałarównieżWandaFalk,którapodziękowaławszystkim obecnym za możliwość kontynuowania Wigilijne-goDziełaPomocyDzieciom,gdyżakcja tapomaganie tylkodostrzecpotrzebyipragnienianajuboższychdzieci,aleprzedewszystkim zebrane środki finansowe przekazać na ich rzecz,miedzy innymi na prowadzenie świetlic środowiskowych, do-żywianiewświetlicach,stypendiadladzieci,naakcjęwakacyj-ną,atakżenapomocdladzieciżyjącychwkrajachogarniętychwojną,np.zUkrainy,Syrii,Iraku.

Z okazji promocji akcji Wigilijne-go Dzieła Pomocy Dzieciom pozdrowieniaprzekazalirównież: ks.RobertKasprowskidyrektorCaritasDiecezjiBielsko–Żywiec-kiej i w imieniu Biskupa Diecezji Cieszyń-skiej orazRadyDiakoniiCieszyńskiej - ks.radcaPiotrWowry. Marzena B

T A K M A Ł O

Takłatwoumyćręce,trudniejpołożyćjenasercu,takłatwoskładaćdomodlitwy,trudniejwkieszeniachzagłębić.

Aprzecieżwystarcząidziśdwierybkiipięćchlebków.OddajjeTemu,któryrozdajechleb,atenodrastaiodrasta.

Okruchamiwwyciągniętychdłoniachnakarmiszświat,gdyOnjepobłogosławi. Udost. G. Cimała



Aleksandra trybuś - cieślar

Czesko-Polskie relacje

Okiem Posłanki

Mojaparlamentarnaaktywnośćwdużejmierzedotyczypolsko-czeskichrelacjinapoziomiebilateral-nymorazwspółpracytransgranicznej.PolskęiCzechyłączą bardzodobre stosunki, awzajemnekontakty sąintensywne. W ostatnim czasie miały miejsce licznespotkania:premierRepublikiCzeskiejBohuslavSobot-kaodbyłswojąpierwszązagranicznąwizytęwłaśniedoWarszawy, spotykając się z premieremDonaldemTu-skiem, podobnie minister spraw zagranicznych Grze-gorz Schetyna w swoją pierwszą podróż zagranicznąudał się do Pragi.Dwa tygodnie temu do Pragi poje-chała równieżpanipremierEwaKopacz,aprezydentRP Bronisław Komorowski w Pradze uczestniczył wspotkaniuprezydentówGrupyWyszehradzkiejiNie-miec.Nawszystkich tych spotkaniach obok tematówdotyczącychsytuacjipolitycznejwEuropie,współpra-cygospodarczejiinfrastruktury,rozmawianoorozwią-zywaniu wspólnych problemów, ale także o wzajem-nej współpracy i budowaniu dobrych relacji miedzynaszymipaństwami.Stosunkipolsko - czeskienależądokluczowychwEuropieŚrodkowej iwewspólnyminteresieobustronjestpodejmowaniewszelkichstarań,abywzmacniaćdobrywizerunek sąsiadawopinii pu-blicznejobydwupaństw. Jakowiceprzewodniczącapolsko-czeskiejgru-pybilateralnejuczestniczyłamwkilkuistotnychwyda-rzeniach:wpaździernikupo razXXobradowałaCze-sko-PolskaKomisjaMiędzyrządowads.WspółpracyTransgranicznejwTrzyńcu,atakżewspotkaniuPrezy-diumSejmuRPiCzeskiejIzbyPoselskiej,jakieodbyłosięwGdańsku. Realna współpraca jednak odbywa się na po-graniczu, w ramach euroregionów. W sali kolumno-wej SejmuRPmiałamiejsce konferencja pt. "Polsko

- czeskawspółpraca transgra-nicznanaprzykładziewspół-działania euroregionów i projektu EUREGIO PL-CZ". Euroregiony na po-graniczupolsko-czeskimpowstawaływlatach1991-2000 w wyniku inicjatyw oddolnych. To samorządy sameinicjowały współpracę na pograniczu. Powstało 6 eu-roregionówwzdłużcałejpolsko-czeskiejgranicy,któreswoim działaniem obejmują powierzchnię ok. 42 kmkwi7mlnmieszkańców.Euroregionytoprzestrzeńdowspółpracy transgranicznej, narzędzie umożliwiającebudowanieirozwój,orazprzestrzeńdociągłegoucze-niasięm.in.kultury,jezykasąsiada. ProjektEUREGIOPL-CZobjąłwszystkie eu-roregionypograniczapl-cz,ajegorealizacjaopierałasięnawzajemnympoznawaniusięirozwijaniuwspółpra-cy,zdobywaniudoświadczeńzagranicą,przeglądupro-blemówzzakresuwspółpracytransgranicznej,promo-cjidziałaniaipodnoszeniaświadomoścint.współpracytransgranicznej. Sztandarowym projektem w Eurore-gionie ŚląskCieszyński jest „Ogród dwóch brzegów“zrealizowany właśnie dzięki europejskim funduszom.Współpracęwidać takżewwielu innych dziedzinach imiejscachcałegoeuroregionu. WCieszyniepograniczetotakżeZaolzieiPo-lacymieszkającypodrugiejstronieOlzy,tocałyszeregdziałańprzybliżającychtrudną,wspólnąhistorięŚląskaCieszyńskiego. Ostatnio zorganizowane w KsiążnicyCieszyńskiej spotkanie autorskie z Jarosławem jot@Drużyckim dotyczące jego bardzo interesującej publi-kacjipt.„HospicjumZaolzie",skupiłowieluuczestni-kówiwzbudziłogorącądyskusjęokondycjipolskościwzachodniejczęściŚląskaCieszyńskiego.

Niech te najpiękniejsze ze Świąt będą czasem błogosławionym,

pełnym duchowych przeżyć i wielkiej radości przy wigilijnym stole.

Niech ciepło rodzinnych spotkań i obecność Najbliższych

pozwoli oderwać się od codziennych trosk,

dając otuchę i siłę do pokonywania wyzwań, jakie przyniesie Nowy Rok.

Aleksandra Trybuś - Cieślar


styczeń 2015 37

Wieści z Dzięgielowa

Wsobotnie,listopadoweprzedpołudnie,spo-tkałyśmy się po raz kolejny w dzięgielowskim ko-ściele Eben-Ezer na „śniadaniu dla kobiet”. Tematbrzmiał:„Jakuczyćwiaryswoichbliskich?”izostałprzygotowanyprzez Jolę Janik.Rok2014 jest „Ro-kiemkatechizmu”,więcmyślprzewodniaśniadaniapozwalała wgłębić się w ten problem. Czy „MałyKatechizm”MarcinaLutra toarchaicznydokument,którystraciłswojeznaczenie iwobecnychczasachcałkowiciesięzdezaktualizował? Prelegentka na początku wykładu przedsta-wiłaświatwidzianyoczamiMarcinaLutrawczasach,wktórychbyłomudaneżyć:nędzy,analfabetyzmu,choróbzakaźnych.Mieszkamywciepłych,komfor-towychdomach,mamypracę,medycyna jestwsta-nieporadzićsobiezwielomazakaźnymichorobami,zniknął analfabetyzm.Warunki życia, przynajmniejwEuropie, uległy niesamowitej zmianie imogłobysięwydawać, żewszystko jestwporządku. Jednakzarównowdawnych,aleiobecnychczasach,jednopozostało niezmienne, nadal potrzebujemy zasad,wedługktórychmożemyprowadzićdobreżycie.TewłaśniezasadyzostałydawnotemuprzekazanenamprzezPanaBogaipozostająwciążaktualne. Pomi-motego,żeminęłojużodtegoczasuparętysięcylat,żadna z nich nie straciła swojej ważności. MarcinLuterująłwbardzozrozumiały,ajednocześniezwię-złysposóbcałydekalog iwyraźniewskazał,żenietylkoksięża są zobowiązani do jegonauczania, aleprzedewszystkimmy, rodzice i dziadkowie.To odnaszależy,czydzieckochodzinaszkółkęniedzielną,czy też spędza czas przed komputerem lub na nie-dzielnychzakupach.Niemożemyzatemwinićtylkokościoła,czynaszegopastora,żezamałouwagipo-święcaswoimowieczkom.Rodzice,którymPanBógdałdzieci,sąwpierwszejkolejnościodpowiedzialniza ichwychowanie iwskazanie tejwłaściwejdrogi.Trafniezauważyławykładowczyni,jakbardzotrosz-czymysięozdrowiefizyczneswoichdzieci,szukamynajlepszych lekarzy,myślimy o tym, żeby zdobyłydobrezawody,miałydobrąpracę.Niemartwimysięza to zupełnieo ich życiewieczne! Jeżeli jesteśmyludźmiwierzącymi,tomusimysobiezdawaćsprawęz tego,żemyinaszedzieci jesteśmytutaj tylkonachwilę.Nasze życie to tylkomała chwilawwiecz-ności. Starajmy się, żeby dzieci tę chwilę przeżyły

Śniadanie dla kobiet



dobrze,mającBożeBłogosławieństwo, które otrzy-mujemytylkowtedy,gdypostępujemywedługzasad,którewyznaczyłnamPanBóg.Toniesązakazy,któ-reograniczająnamwolność,aledrogowskazy,dziękiktórymniewpadamywkłopoty.Każdeprzykazaniedotyczy innej sfery naszego życia i pozwala nam inaszymdzieciomwłaściwieprzeżyćżycieiniepo-gubićsięwtymkrzykliwymiprzerażającymświecie.Problem został naświetlony, ale najtrudniej go zre-alizować.Czybowiemktośznaswpadłnapomysł,abyczytaćdzieciom„MałyKatechizm”?Powykła-dziewieleznasnapewnogoprzeczytałobądźprze-czyta.Wielenaszychpociechjużdorosło,częśćjestnastolatkami.Onijużniesłuchająnastakjakwtedy,kiedybyłymałe.Ważnajestteraznaszaświadomość,żebyznaleźćdobryczaswżyciunaszychdzieci,abywieczorami, w spokojnej atmosferze czytać im tendokument, abyw sposóbprzystępnymożenauczyćsięgonapamięć–bo są toBożeZasady.Dobrymprzykłademniechbędziewyznaczeniesobiejednegowieczoruwtygodniu,kiedyrodziceczydziadkowierazem,wspólniebędączytaćiuczyćsię„MałegoKa-techizmu”.

Opróczduchowegopokarmujakzwyklemogły-śmynakarmićteżnaszeciała.Tymrazemsłynnymicie-szyńskimikanapkamiipysznymidomowymirogalikami.Terminnastępnego„Śniadaniadlakobiet”nie jest jesz-czeznany,dlategozachęcamdoodwiedzenianaszejstro-nyinternetowej:www.dziegielow.luteranie.pl.

JK

Zza granicyŚladami reformowanych parafii „potolerancyjnych”

na Morawach i pograniczu Czesko-Morawskim

Luterańska parafia w centrum Pragi

Czasy najdawniejsze świątyni

Gdy czeski książę Władysław I założył piąte z koleiopactwo benedyktyńskie w Czechach, częścią majątku klaszto-ruwKladrubach stała się parcela na terenach dzisiejszej Pragi, w połowie drogi między Hradczanami a Wyszehradem, gdziebenedyktynizałożyliwioskęOpatowice.Tamteż,wsąsiedztwiepracowni cechu garbarzy (od których pochodzi nazwa V Jir-chářích), powstała świątynia podlegająca początkowo pod nie-dalekikościółśw.Wojciecha,którazaniedługostałasięsiedzibąsamodzielnejparafii.PoczątkiświątynisięgająjednakXIIwieku, iniemawątpliwości, żewspominanaw roku1115 trójnawowabazylikamniejszawOpatowicach,towłaśniekościółśw.Michała. Do dziś widoczne elementy architektury romańskiejmówiąwiele o historii świątyni i obecności najstarszego styluna praskimNowymMieście.W roku1511kościół został prze-budowany w stylu gotyckim, otrzymując sklepienie krzyżowe,mistrzowskie dzieło architekta, którego umiejętności zmierzyć


styczeń 2015 39

się musiały z asymetrią planu kościoła. Styl baro-kowywpisał sięw architekturę kościoła za sprawącharakterystycznychozdóbprzywejściudozakrystiiorazkabinetowejkapliczki,naktórejstropiedodziśoglądaćmożnadetaległowyChrystusazpłótnaWe-ronikiorazgłówkianiołówzrealizowanew typowydlabarokusposób.Zkronikdowiadujemysię,żewXVIIIwiekuodkrytopodczasrenowacjikościołasta-refreskizmotywamiMękiPańskiej,któremogłypo-chodzićzczasówprzebudowygotyckiej.Popożarze w roku 1717, ze względu na znaczne uszkodzenia,nie zostały jednak odrestaurowane. W roku 1722dobudowano za towieżę orazwspomnianą kaplicę.Źródła historyczne podają, że kościółmiał dziesięćołtarzy,zktórychgłównypochodziłz1765r. WstojącymnaprzeciwkościołaDomuHiero-nimaPraskiegoznajdowałasięstaraszkołakościelna,októrejmowajestjużwroku1377.Obokświątyniodzachodniejstrony,podnumerem152,mieściłasięfara–„curiadomiplebani”.Zkościołemsąsiadowałsporej wielkości cmentarz, gdzie pochowane byłym.in.ofiarymorowejepidemii.WokresieReforma-cji czeskiej, od roku 1419 kościół znajdował sięwrękachutrakwistów.Jesienią1621r.zostałponowniekatolickim.

W czasach po Patencie Tolerancyjnym

W roku 1787 w wyniku tzw. reform józe-fińskich kościół został zlikwidowany, zaś jego wy-posażenie zostało w większości przeniesione dosąsiedniego kościoła św. Wojciecha. OpuszczonemuryświątyniwykupiłkupiecKern,odktóregopowydaniuPatentuTolerancyjnegoodkupilijeniemiec-cy luteranie 9 kwietnia 1791 r.Cesarsko-królewskimagistrat potwierdził umowę pod warunkiem, że zkościoła zdjęty zostaniekrzyżorazdzwony, roze-brana zostanie wieża, usunięte kamienie nagrobne,zaśwyglądbudynkudostosowanyzostaniedowyglą-du pozostałych domówmieszczańskich.W efekcieprzygotowańdokoronacjikrólewskiejdozburzeniawieży jednaknie doszło.Przedstawiciele zboruwy-korzystali powstałe w ten sposób czteromiesięczneopóźnienie w celu uzyskania zgody na pozostawie-niewieży.Wroku1890najejwierzchołkuponownieumieszczonyzostałkrzyż. WŚwiętoZesłaniaDuchaŚwiętegodnia12czerwca1791r.odbyłasięuroczystośćpoświęceniaodnowionej świątyni. Pastor J.Ch.Gotschelmodli-twąrozpocząłuroczystenabożeństwo.Wrazztowa-rzyszeniem instrumentów dętych odśpiewano pod-niosłe „Te Deum”. Centralną częścią nabożeństwa

stałosiękazanieSłowaBożegoiKomuniaŚwięta. Ołtarzkościoławykonanowroku1791zdrew-naorazkamiennejimitacjimarmuru.Obrazprzedstawia-jącyJezusabłogosławiącegozostał,niestety,skradzionyw80.latachXXwieku.GórnączęśćołtarzazdobiobrazZbawiciela niosącego swój krzyż. Chrzcielnica, wyko-nana z czerwonegomarmuru, z pozłacaną figurą JanaChrzciciela, jest dziełem rzeźbiarza Roehra. W roku1915 w bocznym oknie nawy ołtarzowej umieszczony



zostałwitrażprzedstawiającyks.draMarcinaLutra.WbarokowejkaplicyznajdująsiępopiersiaLutraiMelanchtona.Wlatach1923 i1928gościłikoncertowałwkościeleAlbertSchweitzer. Świątynia jest od roku1947własnością słowackich ewan-gelikówaugsburskiegowyznania.Kościółśw.MichałaVJircháříchjestjedynąświątyniąluterańskąwPradze–„mieścieostuwieżach”.Coniedzielaodprawianesątutajnabożeństwawjęzykusłowackim,angielskimiczeskim.Swegoczasuodprawianotamtakżenabożeń-stwawjęzykupolskim,któreodprawialiksiężazeŚKEAW.Pokil-kulatachjednak,pierwotnagrupa20-30osóbzróżnychwzględówstopniała,takiżzaprzestanoorganizowaniapolskichnabożeństw.

ks. sen. Janusz Kożusznik

Wchodzimy w Nowy Rok pełni nowych za-mierzeńipostanowień.Planujemyzorganizowaćsobiecodzienność lepiej i sprawniej. Generalnie ufamy, żebędziedobrzeistaramysięwierzyćwsprzyjanienamludzi iokoliczności. Imyślimy tak jakochrześcijanie,opierający swoje życie na podstawowych kanonachwiary, nadziei imiłości.Tak postrzegamy świat i ota-czającychnasludziizdarzenia. Niestety tak nigdy nie było, ażebywszystkieoczekiwania ludzi się sprawdzały. Stąd nieporozumie-nia, przeróżne konflikty i także wojny. Jedni walczą zinnymi,inaczejmyślącyzprawomyślnymi.Awszyst-kie te działania odbywają się przy akceptacji i błogo-sławieństwie.ChrześcijanbłogosławiBóg,amuzułma-nówAllah.Wyraziściejesttopokazanewpoprzednichkonfliktach wojennych, gdy całe armie spotykały sięwpierw na modlitwie i nabożeństwach, by za chwilęjednocześnieiwzajemniesięunicestwiaćwimięBogaiAllaha. UnaswEuropiemediajednymchóremgłoszątotalnezagrożeniezastronymuzułmanów.Nagledzien-nikarze angielscy, francuscy, a szczególnie niemieccyprzebudzili się ze snu o potędze świata zachodniego iprzekonaniaocałkowitejkontrolinadnapływemwy-znawcówAllaha.Alarmują-wEuropiejestichjuż60mln,aza10latmożejużbyćnanaszymkontynencie100mlnemigrantówspodznakupółksiężyca.WNiem-czechpracuje,uczysię iżyjewwielodzietnychrodzi-nachdzisiajponad4mlnmuzułmanów.Mediawołają

Janek SchyllaBe omide didar

na alarm. Odbywają się maso-we manifestacje w Hamburgu,a ostatnio każdego tygodniaw Dreźnie maszeruje kilkana-ścietysięcyludzi.Niemcybojąsię najbardziej ekspansji in-nychideologiiireligiiprzyichmieszczańskiejtradycji-dodatkowoobciążonejlataminarodowegosocjalizmu.PrzezcałelataazyluwNiem-czechszukalimuzułmaniezcałegoświata.TowNiem-czechuczylisięistudiowaliniektórzymłodzi,bardzozdolniludzie,którzypróczwiedzypolitechnicznejopa-nowalipilotowaniedużychsamolotówpasażerskichiwkońcujakoterroryści-męczennicybyliwdużejczęściwykonawcamizamachunaWorldTradeCenteriPenta-gonw2001roku. Europa zaczyna się bać, gdy codziennie jużogląda iczytadoniesieniaoPaństwie Islamskim(pro-klamowanym29.06.2014),państwieopartymnaprawiekoranicznym (szariacie), a zaczynającym obejmowaćczęściterytoriówSyrii,IrakuiLibanu.Praktyczniepo-wstałprężnyKalifatdysponującyśrodkamifinansowy-mi, siłami zbrojnymi i poparciemwielkiej rzeszymu-zułmanówzcałegoświata.ZEuropyciągnąochotnicyprzekonani o konieczności walki z niewiernymi. Co-raz częściej ujawniani sąochotnicymającypaszportySzwecji,WielkiejBrytanii,USAczyNiemiec. Jakniepokojącejesttozjawiskozaczynająsięprzebijać ze swoimi opiniami i diagnozami zagroże-


styczeń 2015 41

niasłużbyspecjalneblokupaństwzachodnich.Młodzi ludzie przeszkoleni do działań wojennych i terrory-stycznychkiedyśwrócądonaszychpaństwUniiEuro-pejskiej.Nastawieniwrogodonaszejcywilizacji, reli-gii i tradycji,przepełnieni fanatyzmembędą stanowićpoważne zagrożenie dla bezpieczeństwa i egzystencjiludzi. Mnożą się przeróżne organizacje terrorystycz-ne,głoszącewalkęwimiędobraświatamuzułmańskie-go.SzerokodziałaAl-Kaida(PółwysepArabski,Afry-ka Północna), powiązane zAl-Kaidą ekstremistyczne,bardzo brutalnie postępujące Boko Haram w Nigerii iAbuSajefanaFilipinach.Ichdziałalnośćbardzoczę-sto sprowadza się do porwań dla okupu, zamachówbombowychmającychsiaćstrachorazbezwzględnegomordowania chrześcijańskiej ludnościwobrębie swo-jegodziałania. Światzdajesięniewidziećjeszczepowagiter-roryzmu.DoniedawnaAmerykaniezajmowali siędo-mniemanąbroniąmasowegorażeniawIrakuczySyriioraz budową potęgi atomowej Iranu. Tymczasem za-

grożeniezaczęłożyćwłasnymokrutnymżyciem.PrzymilczącejzgodzieświataiONZnacałezło,zaczynamynagledostrzegać iprzeciwdziałaćpotężnemuzagroże-niu,aprzedewszystkimuświadamiamysobiekoniecz-nośćszukaniarozwiązaniawewspółpracyUSA,RosjiiIranu,czylisiłmogącychogarnąćirozwiązaćpalącyproblemwspółczesnegoświata.

„Powiedz: O ludu Księgi!

Dochodźcie do słowa jednakowego dla was i dla nas:

abyśmy nie czcili nikogo innego, jak tylko Boga,abyśmy nie dodawali Jemu niczego za współto-

warzyszyi aby jedni z nas nie brali sobie innych

jako panów , poza Bogiem”

(Sura Rodzina Imrana, aja 64) Koran

ZŁOTA JEROZOLIMA I BIEDNE BETLEJEM

Zawiejaibeznadzieja-ZłotaJerozolima–

AwbiednymBetlejemPanisyneczkawgrociepowiła.

Zimasięludzitrzymazłotedenarywszędzie–

biedastrasznawBetlejem–tamtylkoPanprzybędzie.

Niedozłotaimirryniedoróżanychpachnideł,

aledoszopywzawiejętejnocyPandonasprzybył.

Niedowieżyzksięgami,gdziemędrcyświatanajwięksi,

aledoszopywzawieję,gdziepastuszkowiesąpierwsi.

Doszopy,doszopywszyscyktoogrzaćpragnieręcezdarami,

zdarami,zdaramibyodtajałoserce.

autor nieznanyudost. RM



LOTE & GTE

SPTE

Szko³y Towarzystwa

Ewangelickiego

Liceum Ogólnokształcące TE

GrudzieńwLOTErozpocząłsięodmiłejuroczystościwręczeniastypen-diówPrezesaRadyMinistrów.Uroczystośćtamiałamiejsce4.12.2014r.wauliPSMw Bielsku-Białej z udziałem kuratora śląskiego Stanisława Fabera. Naj-ważniejszymkryteriumdootrzymaniastypendiumPRMbyłouzyskanieprzezkandydatanajwyższejwszkoleśredniejocenkońcowychw2013/2014.WśródstypendystówznalazłsięuczeńLOTEMichałPilch(3b),którywczerwcuuzy-skałświadectwozwyróżnieniem,ajegośredniaocenwyniosła5,2! Wlistopadzie igrudniuodbyłysięeliminacjedoolimpiadprzedmioto-wych,wktórychbiorąudziałuczniowieLOTE.Pierwszewynikidotarłyjużdoszkoły,asątonaogółdobrewieści.Do etapu wojewódzkiego zakwalifikowali się:Sara Karwot (3a) i Wiktor Buczko (1a) – olimpiada biologiczna – przygotowuje I.KubiciusJędrzej Sobota (2a) – olimpiada wiedzy ekonomicznej – przygotowuje K.PiwochaVanessa Zgrzebniok(3c), Dominik Pilch(3b), Marcel Spainghaus(3c), Szymon Marciniak(1b) – olimpiada j.niemieckiego – przygotowuje J.SobotaAleksandra Wełna(3c) – olimpiada filozoficznaCzekamynawynikizolimpiadyj.polskiego,matematyki,chemii. Maturzyści zmagają się już po raz trzeci w tym roku szkolnym z eg-zaminamipróbnymi.Wpaździernikuodbyłasiępierwszapróbaprzygotowanaprzez nauczycieli szkoły, w listopadzie trzecioklasiści przystąpili do maturypróbnej przygotowanej przezwydawnictwoOPERON, zaś od 15 do 18 grud-niatrwapróbnamaturaprzygotowanaprzezOKE.Szkołazaplanowałajeszczejedną, ostatnią próbę po feriach zimowych.Wmajumaturzyści przystąpią doegzaminówmaturalnych,któreróżnićsiębędąwkonstrukcjiizakresieodtychegzaminów,którebyływlatachpoprzednich.Dlategoważnejest,abyuczniowiećwiczyliwielokrotnie,takabywmajuzdaliegzaminynajaknajwyższewyniki. Wklasachmaturalnychuczysię61uczniów,stądpoprawianiearkuszymatural-nychgenerujedlanauczycieliogromną,dodatkowąpracę.Napoprawienienp.arkusza egzaminacyjnego z j.polskiego potrzebaminimum30minut, tymbar-dziej,żeniewystarczyprzyznaćpunkty,alewypowiedziotwarteiwypracowaniatrzeba skomentować i sformułowaćwnioski.Tejpracynieda sięwykonaćnaprzerwie,czynatzw.okienkuwszkole;potrzebapoświęcićwielegodzinswo-jegoczasu,któregonigdyniedoliczasiędoetatu.Niktznauczycielisięnieżali–mówią„takizawódwybraliśmy”.DrodzyNauczyciele–zaWaszczasioddaniedziękuję.

A przed nami przy-gotowania do koncertu „Dzieci śpiewają kolę-dy”, który odbędzie się 3 i 4 stycznia 2015 r. w Te-atrze im. A. Mickiewicza w Cieszynie. Szczegóły na plakacie. Serdecznie zapraszamy.

Michał Pilch (pierwszy od lewej) Stypendysta Premiera RM


styczeń 2015 43

A na nadchodzące Święta Bożego Narodzenia

życzymy drogim Czytelnikom nadziei i radości,

którą przynosi na świat Boży Syn - Jezus Chrystus.

Godzien jest aby oddawać mu chwałę i cześć.Lidia Pałac

Gimnazjum TE

Powolizbliżasiędokońcapierwszysemestrnaukiwszkołach.Grudzień tomie-siącwytężonej pracy uczniów, którzy stara-ją się zawalczyć o swoje oceny semestral-ne. Koniec roku kalendarzowego obfitował wGTE także wwiele ciekawychwyda-rzeń, jak iw radosneoczekiwanienaprzyj-ścieŚwiątBożegoNarodzenia,oczymprzy-pominałnamnacodzieńadwentowywieniecozdabiającyszkolnykorytarz.

Podkoniec listopadauczniowienaszej szkoły,jakcorokuliczniewzięliudziałwOgólnopolskimKon-kursieBiblijnym„SolaScriptura”.Temattegorocznejedycji to:JozueisędziowiewZiemiObiecanej.Do IIetapuzakwalifikowałosię13osób.Sąto:Chudecka Maria, Kantor Agnieszka, Fromm Karolina, Macura Monika, Jakub Królica, Kisza Patrycja, Glaj-car Jan, Więcław Nicola, Machalica Filip, Zamarska Magda, Kryska Michał, Chrapek Marta, Bąkowski Robert

2grudniauczniowieklasy IIbgwzięliudziałwwarsztatachmedialnych„Jakpowstajefilm?”zorganizowanych wDomuNarodowym.ZajęciatewpisanesąwprogramKinoSz-koła, który jest Interdyscyplinarnym Programem Edukacji Me-dialnej,mającymnaceluwzrostkompetencjimedialnychwśróddzieciimłodzieży.Prowadząca–drJustynaBudzik-wykładow-cafilmoznawstwanaUniwersytecieŚląskim,wzrozumiałyspo-sóbprzedstawiłauczestnikomkulisypracynaplaniezdjęciowym,atakżenamówiładotwórczejpracyzkamerą.Uczniowiemieliokazję„wyprodukować”własnąscenęfilmową.Zadaniepolegałona sfilmowaniu fragmentu horroru rozgrywającego sięw szkol-nejpiwnicy.Uczniompowierzonofunkcje:reżyserów,scenogra-fa, scenarzysty, operatora kamery, oświetleniowca, dźwiękowca,garderobianejorazklapsera.Uczestnicywarsztatówświetniesiębawili,apodkoniecspotkaniaobejrzelisfilmowanyefektswojejpracy. 7grudnia lekkospóźniony,ale tymbardziejwyczekiwa-nypojawiłsięwnaszejszkoleŚwiętyMikołaj,abyumilićżycie

Warsztaty Medialne

Warsztaty Medialne



uczniów oraz nauczycieli słodkościami. Obdarowanizostalizarównocigrzeczni,jakici,którzynadaldążądodoskonałości. Wdniach9,10,11grudniatrzecioklasiści,po-dobniejakwinnychpolskichszkołachpisalipróbneegzaminygimnazjalneprzygotowaneprzezwydawnic-twoOperon.Takapróbaumożliwi imzapoznanie się zformątestuorazjegowymaganiami.

Wizyta „Świętego Mikołaja”

Uczniowie Gimnazjum na wycieczce w Wiedniu

Dnia10grudnia,któryjestmiędzynarodowymDniemPrawCzłowieka, za sprawąpani bibliotekarkiUliŻurawskiej, uczenniceklasy II agprzyłączyły siędo akcji organizowanej przezAmnesty Internationalwramachświatowegomaratonupisanialistów,wobro-nieosóbniesłusznie skazanych,prześladowanychczytorturowanych.Łącznienapisanychzostało15listów. Wgrudniowyweekendpomiędzy12a13grud-

nia, połączone klasy II bg oraz I a liceum uczestniczyły w wy-cieczce,którejcelembyłopozna-nie stolicyAustriiwraz z jej za-bytkami,historiąiadwentowymkiermaszem.Wpiątek12grudniana trasiezCieszynadoWiedniauczniowie zwiedzili czeskiemiasto Ołomuniec, a przed gra-nicąaustriackązatrzymalisię,byskorzystać z niewątpliwej atrak-cji, jaką jest wodny park Aqu-aland Moravia. Tu największeemocje wzbudziły: zjeżdżalnie iślizgawkiołącznejdługościpo-nad1000m.

W sobotę w stolicy Austriiuczniowie spacerowali po jed-nym z najstarszych europej-skich lunaparkówWiener Prater,zwiedzili imponującą Katedrę Św.Szczepana,okazałą wiedeń-skąOperęPaństwową,PałacCe-sarski Hofburg wraz z muzeumcesarzowejSisi.PodkoniecdniaprzyszedłczasbyzobaczyćWie-deńskiRatusziChristkindlmarkt(park przed ratuszem). Spaceru-jącwśródstraganówprzepełnio-nych świątecznymi drobiazgami,w świetle kolorowych światełek,


styczeń 2015 45

Katedra Wiedeńska

Opera Wiedeńska

pięknie przystrojonych choinek przy zapachukandyzowanych owoców i gorących napoi, namomentzapomnielionauce… 12grudniatrojeuczniównaszejszkołyzklasyIbgzmagałosięzdyktandempodczasXIV Powiatowego Konkursu Ortograficzne-go „Strumieńska Żaba”. Dyktando tradycyjnieprzygotowałaprof.AldonaSkudrzykzUniwer-sytetuŚląskiego.WwynikutychzmagańMariaChudeckazdobyłaIIImiejsce,aWojtekDecwy-różnienie.Serdecznieimgratulujemy! Ostatnidzieńnaukiwrokukalendarzo-wym rozpoczął się przedstawieniem Bożona-rodzeniowymwwykonaniukółkateatralnegoorazklasowymiwigilijkami,podczasktórychuczniowieoraznauczycielemieliokazjęzłożyćsobieżyczenia,podzielićsięopłatkiem,zaśpiewaćkolędyorazspo-żyćprzygotowanywspólniepoczęstunek.

Dagmara Jagucka-Mielke

Laureaci Maria Chudecka i Wojtek Dec

Z okazji Narodzenia Pańskiego życzę

wszystkim czytelnikom spontanicznej rado-

ści, nadziei, aby święta upłynęły w atmosfe-

rze rodzinnego spokoju i oby ta radość nie

była krótkotrwała, a nade wszystko miłości,

która przychodzi na świat w postaci Zbawi-

ciela. Dagmara Jagucka-Mielke



Szkoła Podstawowa TE

Grudzieńtomiesiąc,którykojarzysięzeŚwiętamiBoże-goNarodzeniaiSylwestrem,dlategoteżkiedyrozpoczynasięgru-dzień,przywejściudoszkoływieszamyadwentowywieniec,któryprzypominaoprzyjściuPanaJezusa,acałaspołecznośćuczniow-skawrazznauczycielamibierzeudziałwapeluprzypominającymoznaczeniutegoczasu.Grudzieńtoczasświąt,aleteżczasreflek-sjiizadumy. Opróczwieńca adwentowego trudno nie zauważyć pięk-nej rozświetlonej choinki, którą podarowała p. SylwiaMokrysz.NiespodziankaczekałatakżenaklasyIV-VIwmikołajki(torów-nieżprezentodp.S.Mokrysz).Szkołęodwiedził Jacenty Ignatowicz, muzykfolklorysta,którygrana18instrumen-tachodregionalnychgóralskich,takichjaktrombity,dudy,fujarki,gęśle,zbyr-coki,okarynypoklasyczne-saksofon,klarnet,flet,skrzypce,stalowapiłaśpie-wająca.WystępJacentegoIgnatowiczapozwolił naszym uczniom na podróżdoświatamuzyki.Programbyłbardzobogaty. Największe zinteresowaniewzbudził zielony liść, na którym arty-sta wykonał „PolonezaAs-dur Fryde-rykaChopina”.Recitalfolklorystycznybyłpięknymwystępemartystycznym,ale także lekcją muzyki. Wpisał się wnasządziałalność regionalną.Przedprzyjazdem artysty, początkiem grud-nia, odbył się konkurs regionalny dlaklas IV-VI. Uczniowie wraz wycho-wawcami przygotowali krótką scenkęgwarową, wykazali się znajomościąobyczajówiwyrazówgwarowych.Nazwycięzcówczekałasłodkanagroda. Klasy młodsze uczestniczyływprojekcie„KinoSzkoła”-ogólnopol-skim interdyscyplinarnym programie

Jacenty Ignatowicz


styczeń 2015 47

Ratujmy OrganyChór Jubileuszowy Zespołu Pieśni i Tańca

Ziemi Cieszyńskiej im. J. Marcinkowej

edukacyjnym, którego celem było poznanie bu-dowydziełafilmowego.Uczniowieuczestniczyliw warsztatach, podczas którychmieli okazję do-wiedziećsię,czymróżnisięadaptacjafilmowaodksiążki.Moglipoznaćnajważniejszepojęciazza-kresufilmu. Świąt radosnych nadszedł czas…W kla-sachpojawiłysięchoinki.Nakorytarzunauczycie-leprzygotowalikiermaszozdóbidekoracjiświą-tecznychorazkorzennepierniki.Odbyłosiętakżespotkanie z rodzicami, podczas którego śpiewali-śmy kolędy, dzieliliśmy się opłatkiem i składali-śmyżyczenia.

Dyrekcja i Grono Pedagogiczne Szkoły Podstawowej Towarzystwa Ewangelickiego

Życzymy Państwu: aby wigilijny wieczór przyniósł spokój i radość, upłynął przy

dźwiękach staropolskich kolęd, a Święta Bożego Narodzenia, aby miały charakter ro-

dzinny i pozostały na długo w Waszej pamięci.

Joanna Gibiec-Smierna

,,Chór Jubileuszowy w początkowych założeniach miał być jednorazową inicjatywą dla Zespołu i publiczności oraz okazją do spotkania się starych przyjaciół, dla których Jubileusz 50-lecia ZPi T Ziemi Cieszyńskiej w 2000 roku, oznaczał pierw-szy od wielu lat wspólny występ. Z perspektywy czasu widzimy, że wyszło inaczej, bo zespolakiem jest się na całe życie…” - takwspomina początki Chóru Jubi-leuszowegojednazczłonkiń.Po-mysłwspólnych spotkań byłychczłonkówZespołuzrodziłsięjużwcześniej,jednaknieudawałosięgowcielićwżycie.DopieroZłote



GodyZPiTZiemiCieszyńskiejzmobilizowałybyłychczłonkówZespołudospotkań,mającwperspektywieznowuwspólniezatańczyćizaśpiewać. Pierwsze spotkanie odbyło sięw auliUniwer-sytetuŚląskiegowCieszyniew1999roku,gdzie roz-poczęły się próby przygotowawcze jubileuszowegoprogramu. W pamiętnym jubileuszowym programie w czerwcu 2000 roku udział wzięli aktualni członko-wieZespołu,KapelaLudowa,GrupaDziecięca,Kape-laDziecięcaorazpo razpierwszyChórJubileuszowy iOrkiestraSymfonicznapoddyrekcjąWładysławaRa-kowskiego. Czaswspólnych prób iwspólnego jubileuszo-wegokoncertubyłczasempełenwspomnień,wzruszeńiradości.Wbyłychzespolakachodżyłachęćkontynu-owaniaspotkań,dlategopostanowiono,abytakoweod-bywałysięwkażdąpierwsząśrodęmiesiąca.Istałosię! SpotkaniabyłychśpiewakówitancerzyZespo-łu są kontynuowane do dnia dzisiejszego. Głównyminicjatorembył długoletni zasłużony członek i solistaZespołu Jerzy Kwiczała, zaś prekursorem pomysłupowstania Chóru Jubileuszowego był niezapomnianydyrygentikierownikmuzycznyZespołu,wychowawcawielumuzyków,solowychśpiewakówichórzystówśp.WładysławRakowski. Właśnie dzień Jubileuszu 50-lecia Zespołu,którybyłobchodzonywmiesiącuczerwcu2000rokuprzyjmuje się jako początek działalności Chóru Jubi-leuszowegoZespołuPieśniiTańcaZiemiCieszyńskiejim.JaninyMarcinkowej. W 2006 roku, po nieodżałowanej śmierci śp.WładysławRakowskiego,pałeczkędyrygenckąifunk-cję kierownika muzycznego Zespołu przejął zdolnymuzykigodnynastępcaPiotrGruchel,którypodjąłsiędalszegoprowadzeniaChóruJubileuszowego. Od14latChórJubileuszowyjestaktywnączę-ścią Zespołu Pieśni i Tańca Ziemi Cieszyńskiej, któ-

rywspomaga iwpieramłodszych następców, którymcoraz trudniej pogodzić obowiązki skomercjonalizo-wanego życia z pasją śpiewu i tańca. Pracami organi-zacyjnymiChóru Jubileuszowego kieruje Zarząd podprzewodnictwemoddanegowsprawieprezesaJerzegoKwiczały, który ściślewspółpracuje z dyrektoremZe-społuKarolinąMałyszorazkierownikiemmuzycznymPiotrem Gruchelem. Są to odpowiedzialni i zaanga-żowani pasjonaci i znawcy folkloru, tradycji,muzyki,śpiewuoraztańca. Wprzeciągu60-letniejdziałalnościZPiTZiemiCieszyńskiejwielujegoaktywnychczłonkówmusiałoopuścićszeregizespołowejrodzinyitozróżnychprzy-czyn,czyrodzinnych,zawodowych,naukiczyteżwie-ku,sądząc,żetenrozdziałichżyciajestjużzamknięty.Wszystkojednakzmieniłpowołanyprzed11latyChórJubileuszowy.Ponowniemożnabyłospotkaćdawnychiobecnychprzyjaciół,kolegówikoleżanki,którzysta-rająsięnadalwspieraćswójukochanyZespół. WChórze kontynuowana jest pasja nie tylkośpiewu, ale pasja wspierania szeroko rozumianej kul-tury iuwielbienianaszejCieszyńskiejKrainy.Tu, jakdawniej,istniejeatmosferarodzinnejpracyiwspółpra-cypołączonazwyjazdami,wycieczkami ipodróżami.Opróczprób,organizowanesąnadalcomiesięcznespo-tkaniabiesiadne,wktórychbiorąudział równieżbylizespolacy,niebędącyczłonkamiChóru.Tuwzajemniewspierająsięwszyscywchwilachtrudnychirazempo-trafiącieszyćsięzżyciairazemweselić.

Źródło: www.ziemia-cieszynska.pl


styczeń 2015 49

Chóry, muzyka...Niedzielne koncerty WCK

My, Wyższobramski Chór Kameralny, mamyza sobą dwie niezapomniane koncertowe niedziele,podczas których wystąpiliśmy trzy razy w różnychmiejscach.23listopadaudaliśmysiędoSuszcawoko-lice Pszczyny, dokąd zaprosił nas tamtejszy prężniedziałającyGminnyOśrodekKultury.Właśniewostat-niąniedzielęlistopadazaplanowanokoncertwieńczący5.SuszeckąJesieńKulturalną,imprezę,wramachktó-rejodpoczątkupaździernikaodbywałysięlicznekon-certy,przedstawieniaiinnekulturalneprzedsięwzięcia. Z wielką radością przyjęliśmy zaproszenie na kon-certzatytułowany„MuzykawbarwachJesieni”,który odbył się w tamtejszym kościele parafialnym. Zgod-nieztytułemkoncertu,przygotowaliśmyurozmaiconyprogram, na który składało się 15 pieśni związanych zróżnymiokresamirokukościelnego,jakrównieżpie-śniludoweorazutwór„Ogniskajużdogasablask”,któ-ry skojarzyłnamsię z zapachempalonych jesienią li-ści.CałośćdopełniłanaszakoleżankaAniaJurić,którapięknierecytowałapoezjęzwiązanąztematemjesieni.Pokoncerciezostaliśmybardzomiłoprzyjęcinaprobo-stwie, gdziemogliśmy porozma-wiać z organizatorami koncertu iwymienićsiędoświadczeniamiwpracychóralnej. Wdrugąadwentowąnie-dzielę, 7 grudnia wystąpiliśmypodczas nabożeństwa głównegow Kościele Jezusowym. Zaśpie-waliśmy dwie nowe pieśni ad-wentowe, które bardzo nam sięspodobały. Tego samego dniaudaliśmy się jeszcze do Trzyń-ca,natradycyjnyWieczórKolęd, o którym wspominaliśmy już w poprzednim numerze Wieści.

WCK w Trzyńcu

WCK w Suszcu

Początkowosądziliśmy,żebędzietokoncertadwento-wy,alejużpierwszywidokkościołarozwiałnaszewąt-pliwości.Kościółzostałwspanialeprzystrojony,przedołtarzem stanęła duża choinka, a z balkonów zwisałypięknebiałegwiazdki.Świątecznynastrójpodkreślałorównieżsubtelnekoloroweoświetleniekościoła,którezmieniało się w trakcie koncertu. Tak, jak nas uprze-dzano,wieczorykolędowewtrzynieckimkościelemają



długoletniątradycjęiciesząsięwielkimzainteresowa-niemparafian.Tużprzedgodziną16.00kościółwprostpękałwszwach! W trakcie dwugodzinnego koncertu wystąpi-łychóry izespołyzwiązanezmiejscowąparafiąorazkwartetdętyzOldrzychowic,orazgoście:NoemiBo-cek,wspaniałamłodawokalista,którejakompaniowałFilip Macura oraz Wyższobramski Chór Kameralny.Nasz program składał się z pieśni adwentowychoraz

kolęd.Wkoncerciewziął udział również nasz ksiądzproboszcz Janusz Sikora, któryw przerwie przekazałwszystkim zgromadzonym pozdrowienia od wyższo-bramskiej parafii. Koncert wypełniła piękna muzykaipochwalny śpiewpłynącyz serca.Cieszymysię, żemogliśmywziąćudziałw tymwspaniałymkoncercie,którynadługozostaniewnaszejpamięci. Chórzyści z Wyższej Bramy

Koncert muzyki W. A. Mozarta

Dnia 10 grudnia 2014 roku w Kościele Je-zusowym w Cieszynie odbył się „Koncert Muzyki W.A,Mozarta”.Byłtokolejnykoncertpoświęconyak-cji „Ratujmy organy Kościoła Jezusowego”. Do kon-certu słowemwprowadziłynasGrażynaDurloworazMałgorzataMendel.Całośćrozpoczęłasięodmodlitwyekumenicznejprowadzonejprzezks.prob.J.Sikorę. Pierwszym utworem wykonanymprzez chór akademicki „Harmonia” przy-gotowany przez Izabellę Zielecką-PanekorazAkademickąorkiestręKameralnąpodbatutąMałgorzaty Kaniowskiej była „La-crimosa”z Requiem d-moll , ku pamięcizmarłych pracowników Wydziału Arty-stycznego UŚ. Została ona poprzedzonawyczytaniem pracowników, którzy jużodeszli z tego świata.Następnie chórwy-konałutwórAveVerumCorpus. Kolejną pieśnią było LaudateDo-minumzVesperaeSolemnesdeConfesso-re,wktórymsolowrazzchóremiorkiestrąwykonałasopranistkaAnnaLeśniewska.Drugim punktem koncertu była„Masza Koronacyjna C-dur” skła-dającasięznastępującychczęści:

-Kyrie-Gloria- Credo

- Sanctus- Benedictus- Agnus Dei

Całość została wykona-naprzez akademicką „Harmonię”,Akademicką Orkiestrę Kameralnąorazsolistów:sopranistkę–Sabinę

Olbrych,alt-AgatęKobierską,tenora–HubertaMiśkęorazbaryton–IreneuszaMiczkę.Daryzebranepodczaskoncertuzostanąprzekazanenaremontkościelnegoinstrumentu.

Kornelia Dorighi


styczeń 2015 51

Foto: Stanisław Konopka

Bóg się rodzi ...

Wsłowachdobroci-Wczystymspojrzeniu-Wcodziennymtrudzie-Wnaszymzmęczeniu-

Wznakuprzyjaźniipojednania-Wpracy,modlitwachwimieniuPana-

Wnauczycielacichymmozole-Wfabryce,wbiurze,kuchni,

WuśmiechudzieckaWnatchnieniuartysty-

Wbezsennejnocyciężkochorego-Wczuwaniumatkinaddzieckakołyską,rodzisięChrystus.

Jaktamtejnocy-zstępujezniebatylkoprzyjmowaćGosercemgorącymciągleodnowa-uczyćsiętrzeba!

Magdalena Ponichter



Kącik młodzieżowy

Wierzący w Boga to ludzie, którzy mają swoje pasje i zainteresowania. Jak różni są ludzie, tak różne rzeczy lubią robić w wolnym czasie. Wśród nich są za-paleńcy budowania modeli RC, elektronicy czy spece od animacji i druku 3D

ZapraszamymłodzieżnaChrześcijańskiObózTechnologicznycH.O.T.

Jeśli masz już 14 lat lub więcej i...– dysponujesz wolnym czasem w pierwszym tygodniu lutego– chcesz rozwijać swoje zainteresowania– lubisz spędzać czas w miłym towarzystwie?cH.O.T. jest właśnie dla Ciebie!

Obóz odbędzie się od 1 do 8 lutego 2015 r. w SP nr 2 w Wiśle-Czarnem.

Do wyboru są następujące warsztaty:

Modelowanie 3D w Blenderze

Wdzisiejszychczasachjużprawiekażdarekla-ma telewizyjna,filmczyplakat reklamowyzawierająelementy wymodelowane w programach do projekto-wania3D.Blender topotężnenarzędziedo tworzeniagrafiki trójwymiarowej, które jest dostępne jakoopro-gramowanieOpenSource.Każdymożejesobielegalnieściągnąćizainstalowaćnatrzechsystemach(Windows,MacOSX,Linux). Warsztatybędąpolegałynapoznaniutegopro-gramuinauczeniusiępodstawjegoobsługi.Byćmożepo tychwarsztatach odkryjeszw sobie duszę grafika3D. Prowadzący:Marta KulikFilip Czarczyński

Elektronika i programowanie ARDUINO

CzymjestArduino?Kilkasłówzestronymaj-sterkowo.pl „Arduino jestbardzoprostym,wręczpry-mitywnym komputerem, który może stać się sercemnajróżniejszych majstrowanych w zaciszu własnegodomugadżetów.ZapomocąArduinomożnadosłowniewkilkaminutzrobićsobieautomatycznysterownikro-letwoknach,domowąstacjęmeteo(zdostępemprzezInternet), sterownikoświetlenia iogrzewaniawakwa-rium,czychociażbycyfrowąstacjęlutowniczą.Uprasz-czając–zapomocąArduinomożnazrobićdosłowniewszystko! Jeżeli chcesz poznać tajniki elektroniki, stwo-rzyćprojekt,przetestowaćgoipopracowaćwtwórczejgrupie,totewarsztatysądlaCiebie.Prowadzący:KrzysztofOlek

Tajniki druku 3D

Druk 3D to rozwijająca się prężnie dziedzinatechnologiczna. Prowadzący warsztaty przedstawiątajniki tejże dziedziny, pokażą, na co trzeba zwracaćszczególną uwagę podczas projektowania elementówdo druku. Prowadzący będą prezentować i uczyć, naczympolegadrukowanie3D.Nawarsztatachtychbędądrukowaneróżneprzedmioty,główniezplastiku.JeżeliznudziłCiędruknapapierze, zacznijprzygodęzdru-kiemprzestrzennym. Prowadzący:Milena PiskorzŁukasz Brandt

Budowa dronów

Rama,śmigła,silniki,zaawansowanykomputerpokładowy, regulatory obrotów, GPS, kamery i mnó-stwokabli–napewnąbędziewielepracynawarszta-tach,naktórychzostanąwybudowanedwaquadrokop-

Chrześcijaństwo i technologia


styczeń 2015 53

tery (drony). Poskładaćwszystko razem, polutować iwłaściwiepołączyćtodopieropołowasukcesu.Drugapołowa towłaściwezaprogramowanie iustawienie la-tającychmaszyn,któredziękinowoczesnejelektronicepotrafiąsamepowrócićdomiejscastartu.Jeślichcesznauczyćsię,jakwprzyszłościsamemuzbudowaćtakie„cudo”ioglądaćświatprzezkamerkęzpowietrza,totewarsztatysądlaCiebie.

Prowadzący:Łukasz Janota

Warsztaty z realizacji dźwięku (nagłośnienia)

Lubisz słuchać dobrej muzyki?W swojej pa-rafii,zborzezajmujeszsięnagłośnieniem?Twójzespółniebrzmitak,jakbyśchciał?Ciąglemaszmałosprzętu?Sala,wktórejnagłaśniasz,składasięgłówniezpogło-su?Przyjedźnawarsztaty z realizacjidźwięku!Poka-żemyci,jakprzymałymbudżeciezrobićdobrydźwięk.Dowiesz się, jakpolepszyćwłaściwości sali, jakusta-wićgłośnikiijakdobieraćsprzęt,bywszystkograłozesobąidealnie. Zapraszamytych,którzyjużzajmująsięnagło-śnieniem,jakitych,którzydopierochcązacząćswojąpodróżporozległychwodachfaldźwiękowych.Ostatniego dnia odbędzie się koncert uwielbienia dlawszystkichuczestnikówcH.O.T!

Prowadzący:Jan Kufel – perkusista, realizator dźwięku, mechanik szybowcowy, pilot.Współpracuje z: Beatą Bednarz, Mate.O, Głyk P.I.K. Trio, Gabi Gąsior, Robertem Kasprowiczem, Cijon i innymi.

Opłata za cH.O.T. wynosi 600,00 zł.W cenie są:– zakwaterowanie, w salach lekcyjnych na łóżkach;– wyżywienie, od kolacji 1 lutego do obiadu 8 lutego;– warsztaty technologiczne (materiały i instruktorzy);– atrakcje, prócz narciarstwa zjazdowego*;

– opiekę wychowawców;– ubezpieczenie NNW;* karnety na wyciąg czy wypożyczenie sprzętu narciar-skiego – płatne dodatkowo przez uczestnika obozu.

Przy zgłoszeniu należy wpłacić przedpłatę w wysokości 100,00 zł na konto:ING Bank Śląski SA o. Cieszyn 81 1050 1083 1000 0022 8838 0138Pozostałą kwotę: 500,00 zł, można przelać na konto do 30 stycznia 2015 r. Uwaga!Osoby, które chcą otrzymać fakturę za pobyt na obo-zie, proszone są o kontakt z księgowością CME (tel. 693 946 363, księgowość@cme.org.pl) przed dokonaniem przedpłaty.

Osoba kontaktowa:Katarzyna Wesner-MacuraAdres e-mail: [email protected] telefonu: 691 978 383

Duszpasterz:ks. Marek MichalikAdres e-mail: [email protected] telefonu: 600 819 782

Organizatorzy:Centrum Misji i Ewangelizacji z DzięgielowaDiecezjalna Komisja Młodzieżowa Diecezji Cieszyń-skiejParafia Ewangelicko-Augsburska w Wiśle-CzarnemStowarzyszenie „Nad Białką”FabLab Wisła-Czarne

Weź udział w obozie! Jeszcze dziś wypełnij for-mularz zgłoszeniowy on-line! Zapraszamy na www.chot.cme.org.pl. Zgłoszenia przyjmowane są do 19 stycznia 2015 r. Ilość miejsc ograniczona. Decyduje kolejność zgłoszeń.

Tymzaś,którzygoprzyjęli,dałprawostaćsiędziećmiBożymi,tym,którzywierząwimięjego,

którzynarodzilisięniezkrwianizcielesnejwoli,anizwolimężczyzny,leczzBoga.

Jan 1,12-13



Dzieci i młodzieżRefleksja o nabożeństwach młodzieżowych

Byłamostatnionadwóchnabożeństwachmło-dzieżowych,wHażlachu iwZamarskach i chciałampodzielićsięmoimiprzemyśleniami. Nabożeństwa wzbogacone były występamimłodzieżyiwZamarskachdodatkowowystępamidzie-cizeszkółkiniedzielnej.Wyznaczonepieśniśpiewali-śmy razemzchóremmłodzieżowymprzyakompania-menciezespołu.Byłyśpiewaneiprzeżywanewniecoinnejatmosferzeniżzwyczajowo,alerówniedostojnieiradośnie.Po nabożeństwie odbywały się tradycyjne spotkaniaprzypysznymciastkuikawie.WZamarskach,zracjimyślęwcześniejszejpory,byłoniecomniejzborowni-ków imożedlategoodważyłam się i podziękowałammłodzieżyidzieciomzapięknewystępyizawartości,którenamprzekazaływpieśniach,zaichzaangażowa-nie.Takbardzobymchciała,abyznaleźlisiływPanu,dobry czasdo realizacji swoichmarzeń, postanowień,aby tewspólnespotkaniazBogiemwkościelenana-bożeństwiepozostaływichpamięcijakobudujące,da-jące im fundamentydodalszegoduchowego rozwoju,pozwoliłypoczućsięważnymi,drogimidlaPana,aleidlazboru. Aleco taknaprawdęmnieskłoniłodonapisa-niategotekstuotóż: Chciałamprzekazaćwszystkim zborownikom,którzyniemogli uczestniczyćw tychnabożeństwach,żewspólneprzeżywanienabożeństwaznasząmłodzie-żądajewieleradościibudujedobrerelacje,pozwalasięnawzajem poznawać, mieć poczucie wspólnoty, dajenadzieję,żeKościółsięrozwijaimamyswoichnastęp-ców. Nasza, dorosłych, życzliwa postawa, okazującazainteresowanie, rozsądną akceptację i uznanie zosta-niewpamięciisercachmłodzieży.Ziarnozasianewichsercachniezawszeodrazudajeplony,możekiełkowaćdługowmłodymsercu,awybuchnąćobfitościąniecopóźniejniżbyśmytegooczekiwali.

Chcę przypomnieć, nam dorosłym, ileż to razy nasze dzieci szły z nami na nabożeństwo, bo myśmy im tak kazali, niejednokrotnie nie rozumiały nic, siedziały grzecznie, były cierpliwe, czekały aż nabożeństwo się skończy, wtedy wychodziły z nami. Na pewno docierały do nich pewne sygnały, słowa, pieśni, doniosła atmos-fera. Czyż nie należałoby nam teraz do tego wró-cić, towarzyszyć im i wspierać ich w przeżywaniu na-bożeństw młodzieżowych. Może czasem nie do końca akceptujemy ich nieco odmienną atmosferę, kłóci się coś z naszymi przyzwyczajeniami. Wspierajmy ich w ich zmaganiach, dążeniach i cieszmy się, że mamy taką wspaniałą młodzież. Nasza akceptacja i uznanie będzie dla nich zachętą i podporą, da im siły i utwierdzi ich w dalszej działalności dla Pana. Wielokrotnie, czekając na dzieci, które przycho-dziły radosne z próby chóru lub spotkań młodzieżowych, myślałam sobie skrycie dziękując Bogu: jaka to radość, jak nasze dzieci wracają z zebrań młodzieżowych, swo-ich spotkań, ze szkoły czy pracy uśmiechnięte, rozmow-ne, zadowolone, a nie zasmucone, rozżalone, nieza-dowolone z życia. Doceńmy ich wkład, bądźmy z nimi, wspierajmy ich, zachęcajmy do rozmowy i zwracajmy uwagę na ich dobre, ale i złe pomysły, służąc życzliwą radą. Bądźmy z nimi razem, jak jeden zbór. Czyta-jąc Listy Apostoła Pawła do Koryntian, Galacjan, Efe-zjan, widzimy jak zwracał On uwagę na jednomyślność i wspólne, zharmonizowane działanie. Dziś powiedzie-libyśmy zbór różniący się zainteresowaniami, wiekiem, ale kompatybilny – współdziałający w sposób zgodny, harmonijny.

Parafianka


styczeń 2015 55

Kącik dla dzieciJanina Boruta

Świeta nie będą takie jak zawsze

Mikasiedziałaprzyoknieipatrzyłanaspływa-jącekropledeszczu…Niektóreznichsączyłysięwol-no,wolniutko…Innegnaływdółniczymrwącegórskiestrumyki…Dziewczynkapatrzyłananie,aleichwcaleniewidziała…Przez jasnowłosągłówkęprzelatywałytrochęsmutne,trochęgniewnemyśli… -TeŚwiętaniebędątakiejakzawsze…Niemasię na co cieszyć…Niema śniegu, a nadodateknakolacjęwigilijnąpójdziemydocioci,którejnieznoszę!Niemamanijednegopowodu,żebysięcieszyć…Anijednego! Mama wszystko zepsuła! Dlaczego przyję-ła tozaproszenie?Przecieżmogliśmyzostaćwdomu. Awłaściwietowszystkoprzeztatę.Wyjechałzagranicęiterazjesteśmysame.Gdybybył,tonieszlibyśmydotejdziwnejciotki. Przeniosłasięzkrzesłaprzyoknienasofę.Tambyłoznaczniewygodniej,żebysobieposiedzieć,płakaćiużalaćsięnadswoimpołożeniem.Zachwilęusłyszałajakotwierająsiędrzwiidodomuwchodzimama. -Dziateczki,dziateczki,pośpieszciesięwraz!– mama nuciła sobie radośnie. - Kochanie, jesteś wdomu?–zuśmiechemzajrzaładopokojuMiki. -Jestem–rozległsięcichypomruk. -Nocotam?Cotozasmutnamina?Świętaidą!–rozradowanamamapodbiegładocóreczkiiuściskałają,aledziewczynkapozostałaniewzruszona. -NiechcętakichŚwiąt!NiechcęiśćdociotkiJadzi!Jestemsmutnaizła!–Mikawyrzuciłazsiebiewszystkienagromadzoneżale. Mamapopatrzyłanadziewczynkę,przeztwarzprzemknęła jej jakaśmyśl.Widaćbyło,żezrobiło jejsięprzykro,aleniepowiedziałaanisłowa.Apochwilidodała: -Chodź,pomożeszmiwkuchni.Musimydo-kończyćdekorowanieciastamiodowegoiprzygotowaćsałatkęnakolacjęwigilijnąuciociJadzi. -Ale…Mamo…Proooszę…Nieidźmytam…-Mikabłagałamamę,alenicsięniedałozrobić.Wieczoremopatulonewciepłeubrania,bojużchwycił

mróz,wyruszyływdrogęnadrugikoniecmiasta.Tamw niewielkim domkumieszkała ciocia Jadzia, siostrataty.Kiedypodeszłydodrzwi,usłyszałysączącesięra-dosnedźwiękikolęd,gwarprzybyłychwcześniejgości,żarty,śmiechy. Dzyń, dzyń. Zadzwonił dzwonek, kiedy naci-snęłynaguziczekprzydrzwiach. - Witajcie! Wchodźcie szybciutko do środka,botustrasznieziiimno!Cieszęsię,żebezpieczniedo-tarłyścienamiejsce!Takielodowisko!–ciociaJadzia wpełnejokazałościstanęłarozpromienionawdrzwiach.Ześrodkabuchnęłysmakowitezapachyświątecznychłakoci,aradosnekolędowanieiśmiechygościjeszczebardziejzdenerwowałyMikę.Niemogłaznieśćtejca-łejwesołości,kiedysamabyłasmutna,niezadowolonaizagniewana. Mama uściskała ciocię i obie znacząco popa-trzyłynasiebie.Mikaprzywitałasię jakimśniewyraź-nym„dzieńdobry”,zrzuciłakurtkęiwtuliłasięwpustemiejscenakanapie.Wmyślachpowtarzała: - Jakośprzetrwam towszystko.Przetrzymam.Damradę. Kolacjawigilijnaprzebiegławdoskonałymna-stroju.Wszyscybyliwświetnychhumorach,śmialisięiopowiadalirodzinneanegdoty. - Jakmamamoże się takdobrzebawić?Tatyniema,amyjesteśmyutejdziwnejciociJadzi,któraciąglegadatylkoojednym…Oho,znowusięzaczyna…-myśliMikiniebyłyradosnetakjakinnych.Miałategowszystkiegodość,ajużtymbardziej,kiedypokolacjiciociaJadziawstałaizaczęłamówić: - Moi kochani! Jestem taka szczęśliwa, żemogęwaswszystkichgościćusiebie.ChciałabymwampowiedziećjakbardzojestemwdzięcznaPanuJezuso-wi za wszystko. Za to, że przyszedł na świat z wiel-kiejmiłościdonaswszystkich.Zato,żenigdynasnieopuszczaiżezawszedajenamtakwielepowodówdoradości!Tyleszczęściakażdegodnia!Dlatego,żebył,jestibędzie!



- O czym ona mówi? Jakie powody? Niechmówizasiebie.Jatamniemamżadnegopowodu,żebysięcieszyć.Wręczprzeciwnie…Samesmutki…-pro-testowałapocichuMika. -A terazmamdlawszystkich niespodziankę!–ciociazakończyłaswojąmowęztajemniczymuśmie-chem. -Oho,możewkońcudoczekamysięnaprezen-ty.Choćtyle…-zgryźliwiezauważyłaMika. -Ciiii…-uciszyłająmama. -Ubieramysię!–zakomenderowałatawielkaradosnakobieta.–Wychodzimy! -Teraz?Ponocy?Wtakimróz?Natenlód?–Mikamarudziła. Nie było czasu na dyskusję.Wszyscywpako-walisiędosamochodówipojechali.Naczele jechałaciotka Jadzia. Zaparkowali przed jakimś ogromnymbudynkiem na parkingu.Na jego fasadzie świecił sięwielkineonznapisem„Szpitaldziecięcy”. -Ocowtymwszystkimchodzi?–zastanawia-łasięMika. Wszpitaluchybawszyscyspodziewalisięwi-zyty, bo po odpowiednim przygotowaniu i zabezpie-czeniu obuwia, ciotka i kilka osób z rodziny zostałowpuszczonychna oddział.Mikawzbraniała się przedwejściemdośrodka,alemamatymrazemniepozwoli-łanażadnedyskusje. InagleMikazobaczyłaniezwy-kłegochłopcazogromnymipięknymioczami.Najegogłowieniebyłoanijednegowłosa,azoczubiłaradość. -Oj,totaniespodzianka,októrejmówiłapanidoktor!Towy!–zawołał. -Nooo…Tomy…Mikawręczyłamuprezentwcześniejpodanyjejprzezmamę.–Todlaciebie.Pro-szę. -Dziękuję!Jakatyjesteśdobraimiła!Takbar-dzosięcieszę,żeprzyszłaś!MamnaimięRobert,aty? - Ja jestemDominika, ale wszyscy nazywająmnieMika. -Jakślicznie!Jestemtakiwdzięczny,żeprzy-szłaś.Takmimiło!Takiwielkipowóddoradości!–Ro-bertcałypromieniałzeszczęścia.PanJezusodpowie-działnamojemodlitwy! -Jakiemodlitwy?–zapytaładziewczynka. -Wiesz…Ja jestemzbardzodaleka imoiro-dziceniemogliprzyjechaćnaŚwięta.Ciężkopracują.Itakjakośbardzochciałem,żebyktośmnieodwiedził.Ktośdomnieprzyszedł.Itaksięmodliłembardzo.Tyjesteśodpowiedziąnamojąspełnionąmodlitwę,wiesz?Mikazalałasięrumieńcem…Zrobiło jejsięstraszniewstyd, że tak się ostatnio zachowywała. Poczuła teżwielkiewzruszenieiradość.Zaszławniejnaglejakaś

przemiana. Tak jakby przeżyła jakiś wielki wstrząs.Całatanowasytuacjauderzyławniązpodwójnąsiłą.Zapachszpitala,bardzochory,aleprzecieżtakbardzoszczęśliwychłopiec. -Onmawielkipowóddoradości!Onmawiel-kipowóddowdzięczności…I tylkodlatego,żeprzy-szła…Nawetprezentunieotworzył… Dziewczynce zrobiło się bardzo przykro, żetak się ostatnio zachowywała…A wesołość Robertaokazałasiętakzaraźliwa,żeijejpoliczkiporóżowiały zemocji,awoczachpojawiłysięiskierkiradości.Przezchwilęgraliwnowągrę,abuzieimsięniezamykały,kiedyopowiadaliosobieizadawalipytaniacieszącsięztejnowejznajomości. -Mamo,jajużtakaniebędę–wyszeptałaMikawsamochodzie,kiedywracałyrazemdodomu. -Jaka?–zapytałamama. -No…No…Przecieżwiesz…Takasamolub-na -Wiem,kochanie.Wiem,żeniebyłociłatwo.Mnieteżnie,alejesteśbardzomądrą,dzielną,mojąko-chanącóreczką,wiesz?–wgłosiemamysłychaćbyłotylemiłościiradości.Mikapoczułasiębezpiecznieidobrze.Miłoiciepło. -A ta ciocia Jadzia wcale nie jest taka zła… Atenchłopiec,toon…OnjestbardzobliskozPanemJezusem…Myślę, że dlatego jest taki szczęśliwy.Tonieważnecosiędziejewnaszymżyciu,jeśliPanJezusjestblisko.Tonawetciężkiechwilesąmożliwedoznie-sienia,prawda?Apochwilidodała:-Wiesz,mamo?Jateżtakchcę.-TopowiedzMuotym.-Takzrobię.Dzisiajjestwielkidzień.PanJezusbardzogłośnozastukałwszybkę.-Wszybkę?–zdziwiłasięmama.-Nowiesz…Tylkojaksiępukawszybkę,totakgłośnodźwięczy.Widoczniemamokienkowsercu;)- Na pewno tak. Dzięki niemu możesz widzieć i ko-chaćinnychludzi,anietylkosiebie.Ale,zapomniałaś o czymś – z przymrużeniem oka mama spojrzała naMikę.-Oczym?–zainteresowałasię.-Oprezencie!ZobaczcodlaCiebiemam!–samochódpodjechał pod dom, w którym paliły się wszystkieświatła,anagankustałtata.Mikaniemogłauwierzyćwłasnymoczom!Łzyspływałyjejpozimnychpolicz-kach,awmyślachpowtarzaławerset,któregonauczyłjąwszpitaluRobert.


styczeń 2015 57

Jeśli chcesz się dowiedzieć co to za werset, rozwiąż podane zadanie:Zamień cyfry na odpowiednie litery podane w kodzie, resztę liter przepisz, a dowiesz się co masz czynić każdego dnia!

A w Sylwestra Mika postanowiła wypisać wszystko za co jest wdzięczna i z czego się cieszy w następujący sposób:

A kiedy już skończyła uzupełniać napis, podziękowała za wszystko Panu Bogu, szczęśliwa, że jej życie jest tak pełne pięknych niespodzianek! Zachęcam cię do tego, żebyś spróbował zrobić to samo! Używając słowa RADOŚĆ wypisz za co jesteś wdzięczny (wdzięczna) Panu Bogu i za co chcesz Mu podziękować!



Nowe przykazanie daję wam, abyście się wzajemnie miłowali, jak Ja was umiłowałem; abyście się i wy wzajemnie miłowali. Po tym wszyscy poznają, żeście uczniami moimi, jeśli miłość wzajemną mieć będziecie.

J 13,34-35

Śluby:

Pogrzeby: Gdyż pielgrzymami jesteśmy przed tobą i przychodniami, jak wszyscy ojcowie nasi; jak cień są dni nasze na ziemi, beznadziejne.

1 Krn 29,15

Zapisanewksięgachparafialnych

Chrzty: Idźcie tedy i czyńcie uczniami wszystkie narody, chrzcząc je w imię Ojca i Syna, i Ducha Świętego,

Mt 28,19

2014-11-052014-11-082014-11-102014-11-142014-11-262014-11-272014-11-28

śp.KarolBojdaśp.IrenaEwaKoneckazd.Szynderśp.JerzyPawełPindelśp.AnnaGiercakzd.Czyżśp.AnnaLubaszewskazd.Kożdońśp.WandaJaninaMichejda-Kubicaśp.DariuszBrachaczek

lat78lat77lat53lat89lat79lat86lat39

CieszynDębowiecCieszynCieszynCieszynCieszynHażlach

2014-11-092014-11-092014-11-232014-11-30

AdamMarcinDziadekAlicjaAnnaGergelOliwierGrzegorzStrządałaStefanWaliczek

HażlachCieszynCieszynCieszyn

2014-11-22 AndrzejPustówkaNataliaJadwigaGreń

Cieszyn


styczeń 2015 59

Polskie Towarzystwo Ewangelickie

Nasz pla

n

na styczeń

2015

rok

- W Zamarskach - drugi poniedzia³ek miesi¹ca, godz.16.00, spotkanie prowadzi mgr teol. Marcin Podżorski - W Gumnach - ostatni poniedzia³ek miesi¹ca, godz.17.00, spotkanie prowadzi ks. Tomasz Chudecki - W Cieszynie - drugi czwartek miesi¹ca, godz. 17.00, spotkanie prowadzi diakon Aleksandra B³ahut-Kowalczyk - W Marklowicach - pierwszy pi¹tek miesi¹ca, godz. 16.00, spotkanie prowadzi diakon Joanna Sikora - W Ogrodzonej - drugi wtorek miesi¹ca, o godz. 17.00, spotkanie prowadzi teolog Janina Boruta - Ko³o Odwiedzinowe w Cieszynie - pierwszy poniedzia³ek miesi¹ca, o godz. 16.00, spotkanie prowadzi diakon Joanna Sikora - W Ba¿anowicach- co 2 tygodnie o godz. 16.00, spotkanie prowadzi teolog Romana Szmidt-Król - Brzezówka - trzecia środa miesiąca, o godz. 15.00, spotkanie prowadzi mgr teol. Marcin Podżorski - Hażlach - trzeci czwartek miesiąca. o godz. 16.00, spotkanie prowadzi mgr teol. Marcin Podżorski

Informacje,ogłoszenia

Biblijne spotkania dla kobiet:

08.01.: godz.: 15.00: Klub PTEw. Prelekcja: Jan Krop (75 – lecie urodzin)

15.01:godz.: 15.00: Klub PTEw. Prelekcja: Teodor Tomasz Jeż (100 – lecie śmierci)

22.01: godz.: 15.00: WALNE ZEBRANIE SPRAWOZDAWCZE 29.01.: godz.. 15.00: Klub PTEw. Prelekcja: Ignacy Chrzanowski (75 – lecie śmierci

Zastrzegamy możliwość zmian w programie.Szczegóły o naszych imprezach podajemy w osobnych ogłoszeniach.

Bliższe informacje pod nr tel. 338 52 37 55 Spotkania Klubu PTEw. odbywają się

w sali Macierzy Ziemi Cieszyńskiej przy ul. Stalmacha 14.



Cieszyn ChórMisyjny wtorek godz.15.30CieszynCieszyn

ChórKościelnyWyż.ChórKam.

środapiątek

godz.18.00godz.18.30

Cieszyn Chórmęski środa godz.17.00Cieszyn Paraf.ZespółInstr. sobota godz.9.00Cieszyn ChórHosanna sobota godz.10.00Bażanowice Chórmieszany czwartek godz.18.00Bażanowice Chórdziecięcy czwartek godz.16.00Hażlach Chórmieszany piątek godz.19.00HażlachHażlach

E.G.„Gloria”Chórmłodzieżowy

piąteksobota(co 2 tygodnie)

godz.15.45godz.18.00

Puńców Chórmieszany poniedziałek godz.18.00Zamarski Chórmęski czwartek godz.18.00Zamarski Chórdziecięcy środa godz.16.15

Próby chórów w parafii cieszyńskiej

Muzeum Protestantyzmu

czynne w pi¹tki o godz. 14:30 Informacje

w Kancelarii Parafialnej lub w innym dogodnym terminie po uprzednim jego uzgodnieniu

tel.: 502495835, e-mail: [email protected]

lub za poœrednictwem Kancelarii Parafialnej tel.: 33 857 96 69

*(M)-młodzież;(D)-dzieci

Cieszyn piątek godz.17.00Bażanowice piątek w Ogrodzonej godz.18.00Gumna piątek godz.19.00Hażlach 2 i 4 sobota miesiąca godz.18.00Marklowice piątek godz.18.00Puńców piątek godz.18.00Zamarski 1 i 3 sobota miesiąca godz.17.00Ogrodzona piątek godz.18.00

Spotkania młodzieży na terenie parafii:

Cieszyngodz. 17.00> każda środa

Godziny Biblijne

w parafii:

Zamarskigodz. 18.00

> 1 i 3 środa miesiąca


styczeń 2015 61

Biblioteka Parafialna czynna po każdym niedzielnym nabożeństwie.

Bibliotekarki

Oferuje:-pięknewydanieksiążeczkidladzieci:religijne iświeckie-kasetymagnetofonowe zewangelizacjiProChrist-popularnepowieścireligijne-literaturędotyczącąwychowaniadzieciimłodzieży-kazaniairozmyślania-darmowyprezent–NowyTestamentzPsalmamiibez-ciekaweksiążkiopracymisjonarzyZapraszamyserdecznie–niemarnujcieczasu,boczastonaszeżycie.

SERDECZNIE ZAPRASZAMY NA SPOTKANIA, KTÓRE ODBYWAJĄ SIĘ W KAŻDY WTOREK O GODZ. 18:30,

W BUDYNKU PARAFIALNYM PRZY PLACU KOŒCIELNYM 6, W SALI NA II PIĘTRZE

M£ODZIE¯ STUDIUJ¥CA I PRACUJ¥CA

Księgarnia WARTO poleca:




styczeń 2015 63




styczeń 2015 65

Zamienię mieszka-nie 68,09 m2 – 3 pokoje, kuch-nia, łazienka, WC oddzielne, garaż w Cieszynie przy ul. Solnej na domek w okolicy Cieszyna tel. 664 877 228

Sprzedam tanio - pierze skubane z gęsi na pierzynę kołdrę, poduszki, tel. kontaktowy 698 114 286

Podziel się tym, co masz w nadmiarze!!!Poproś o to, czego ci brakuje!!! Zbliżasięzimaiprzygotowaniedoniej.Przeglądamystannaszegoodzienia,obuwia,widzimyich ilość.Dostrzegamybraki, atakżenadmiar.Bogacijesteśmywróżneniepotrzebne(wdobrymstanie)przedmioty,któreżalwyrzucić.Nadmiarembogactwacie-sząnasteżnaszesadyiogrody.Kogoobdarować?Kogopoprosićopomoc?Proponujemyumożliwienieczynieniadobraniewielkimkosztem,uczciwieidyskretnie–kuobopólnemuzadowoleniu.Wy-starczyodpowiedziećnahasła: - POSZUKUJĘ – czego – nieodpłatnie lub odkupię - ODSTĄPIĘ lub SPRZEDAM – co. Jeślichceszwziąć udział w tejakcji,zamieśćswoje ogłoszenie na „Ta-blicy ogłoszeń”w korytarzu Pa-rafii – podającnazwę rzeczy i swój nr telefonulub skontaktuj się z redakcją, albo pa-rafią.

Izabela Kuszka Twój Doradca - Nieruchomości

- Odszkodowania - Finanse

tel. 609 812 166

[email protected]

www.ikk-dom.pl

pośrednictwo nieruchomości: kupno, sprzedaż, wynajem, pomoc w wyprowadza-

niu stanu prawnego nieruchomości, redagowanie umów i pism urzędowych

odszkodowania - osobowe, komunikacyjne, przesyłowe, zadośćuczynienia,

odszkodowania dla rodzin zmarłej ofiary wypadku

finanse - ubezpieczenia indywidualne, grupowe, majątkowe, plany oszczędnościo-

we; wybór z pośród wielu towarzystw, taniej 5-30%



Kancelaria Parafialna w Cieszynie czynna jest:- poniedzia³ek, œroda, pi¹tek - 8.00 do 15.00

- wtorek, czwartek - 10.00 do 17.00

Numer telefonu oraz faxu: 33-857 96 69Nr konta bankowego: 78 8113 0007 2001 0074 4353 0001

Bank Spółdzielczy o/cieSzyn

[email protected] [email protected]

e-mail: [email protected]

Osoby zainteresowane Informatorem Parafialnym, które z ró¿nych powodów nie potrafi¹ odebraæ go osobiœcie, proszone s¹ o zg³oszenie tego faktu do Kancelarii Parafialnej. Informator zostanie dostarczony pod wskazany adres.

Redakcja nie ponosi odpowiedzialnoœci za treœæ og³oszeñ. Niezwracamy nie zamówionych materia³ów. Zastrzegamy sobie prawoopracowywaniaiskracaniatekstów.Wszystkiemateriayprosimyprzesy³aædo17dniaka¿degomiesi¹ca.Artyku³yprzes³anepoterminienieuka¿¹siê wWieœciach.

Projekt okładki: Korekta:

A. Macura ks. Jan Sztwiertniadr Jan SchyllaUrszula Szmidt

Wszystkie zamieszczone w Informatorze Parafialnym teksty biblij-ne (o ile nie zaznaczono inaczej) pochodzą z Biblii Warszawskiej - nowy przekład z języków oryginalnych, hebrajskiego i greckiego, dokonany przez Komisję Przekładu Pisma Świętego Brytyjskiego i Zagranicznego Towarzy-stwa Biblijnego, I wydanie w 1975 r.

W sprawach nagłych podajemy numery telefonów

księży:ks. Janusz Sikora:[email protected]

ks. Tomasz Chudecki: [email protected]

ks. Dariusz Madzia: [email protected]

ks. Łukasz Gaś[email protected]

Informator Parafialny Parafii Ewangelicko - Augsburskiej w Cieszynie

Druk: Ośrodek Wydawniczy „Augustana” Sp.zo.opl. ks. M. Lutra, Bielsko-Biała

Redaktor naczelna: Beata MacuraKontakt: Tel: 798 491 941;

Parafia Ewangelicko-AugsburskawCieszynie informuje, żeposiadajednowolnepomieszczeniazprzeznaczeniemnabiura lub innądziałalnośćgospodarczą.Pomieszczenie zlokalizowane jestprzyPlacuWolności 3 (wbudynkudawnejPolicji).Bliższychinformacjiudzielaadministratornieruchomościparafialnych.

Parafia Ewangelicko-Augsburska w CieszyniePlacKościelny643-400Cieszyntel.338579669

tel.kom.501290486

http://www.parafia.cieszyn.org.pl/Tutaj znajdziesz wszystkie pozostałe informacje:

mgr teol. Marcin Podżorski338569694506505062marc in [email protected]

Skład komputerowy: B i A Macura


styczeń 2015 67

Odredakcji..............................................................................................................................................................1Rozważaniebiblijne................................................................................................................................................1Choinka...................................................................................................................................................................2Gwiazdka.................................................................................................................................................................3Jezus........................................................................................................................................................................4ProblematykaGenderzperspektywyluterańskiej.................................................................................................5LutrowetłumaczenieBibliiczęśćIV......................................................................................................................6500 LAT REFORMACJI

Luter,akazaniawigilijne........................................................................................................................................8Trochę historii

Ludzie i wydarzenia ............................................................................................................................ 11Wspomnienia-HelenaSchweitzer.......................................................................................................................17Wspomnienia-KarolNiedoba-artystamalarz....................................................................................................19WYDARZENIA PARAFIALNE

OrdynacjawSkoczowie................................................................................................................................................22NabożeństwaAdwentowedlaseniorów:wOgrodzonej,Hażlachu,PuńcowieiBażanowicach.................................23Adwentowespotkaniekobiet.........................................................................................................................................27AdwentowespotkanieMłodzieżyDojrzałej...........................................................................................................2830latOddziałuPTEw.wCieszynie.....................................................................................................................29WizytawSchwabach.............................................................................................................................................31GościezeSzwecjiwCieszynie.............................................................................................................................33„Tobie,KróluiPanie,kłaniająsięCieszynianie”-EkumeniczneobchodyŚwiętaEpifaniiwCieszynie...........33Z ŻYCIA KOŚCIOŁA

XVWigilijneDziełoPomocyDzieciom..............................................................................................................35OKIEM POSŁANKI

Czesko-Polskie relacje .........................................................................................................................................36WIEŚCI Z DZIĘGIELOWA

Śniadanie dla kobiet .............................................................................................................................37ZZA GRANICY

ŚladamiParafii„potolerancyjnych”naMorawachiwCzechach.........................................................................38ZIranu:Beomidedidar.............................................................................................................................................40LOTE, GTE, SPTE, ...................................................................................................................................................42RATUJMY ORGANY

ChórJubileuszowyZaspołuPieśniiTańcaZiemiCieszyńskiejim.J.Marcinkowej...........................................47CHÓRY I MUZYKA...

NiedzielnekoncertyWCK...................................................................................................................................49KoncertmuzykiW.A.Mozarta.....................................................................................................................................50KĄCIK MŁODZIEŻOWY ................................................................................................................................52DZIECI I MŁODZIEŻ

Refleksjaonabożeństwachmłodzieżowych..........................................................................................................54K¥CIK DLA DZIECI: JaninaBoruta................................................................................................................55Zapisanewksięgachparafialnych................................................................................................................................58Informacjeiogłoszenia...............................................................................................................................................59

Spis treści:



Documents

Styczeń 2015 do pobrania w pdf