24
STUDIA STUDIA DOKTORANCKIE DOKTORANCKIE w świetle procesu w świetle procesu bolońskiego bolońskiego Janusz M. Pawlikowski Janusz M. Pawlikowski marzec 2006 marzec 2006 (Instytut Fizyki Politechniki (Instytut Fizyki Politechniki Wrocławskiej, Zespół Promotorów Wrocławskiej, Zespół Promotorów Bolońskich w Polsce) Bolońskich w Polsce) [email protected] [email protected]

STUDIA DOKTORANCKIE w świetle procesu bolońskiego

  • Upload
    balin

  • View
    39

  • Download
    1

Embed Size (px)

DESCRIPTION

STUDIA DOKTORANCKIE w świetle procesu bolońskiego. Janusz M. Pawlikowski marzec 2006 (Instytut Fizyki Politechniki Wrocławskiej, Zespół Promotorów Bolońskich w Polsce) [email protected]. Szlachetną cechą jest dążyć do wzniosłości celów, mierząc - PowerPoint PPT Presentation

Citation preview

Page 1: STUDIA DOKTORANCKIE w świetle procesu bolońskiego

STUDIA STUDIA DOKTORANCKIEDOKTORANCKIE

w świetle procesu bolońskiegow świetle procesu bolońskiego

Janusz M. PawlikowskiJanusz M. Pawlikowskimarzec 2006marzec 2006

(Instytut Fizyki Politechniki Wrocławskiej, Zespół (Instytut Fizyki Politechniki Wrocławskiej, Zespół Promotorów Bolońskich w Polsce)Promotorów Bolońskich w Polsce)

[email protected]@pwr.wroc.pl

Page 2: STUDIA DOKTORANCKIE w świetle procesu bolońskiego

22

Szlachetną cechą jest dążyćSzlachetną cechą jest dążyć

do wzniosłości celów, mierzącdo wzniosłości celów, mierząc

nie własne siły, ale siły swojej natury;nie własne siły, ale siły swojej natury;

i podejmować ambitniejsze planyi podejmować ambitniejsze plany

niż te, jakie mogliby spełnić nawetniż te, jakie mogliby spełnić nawet

ludzie obdarzeni niezwykłą siłą ducha.ludzie obdarzeni niezwykłą siłą ducha.

(Seneka, SENTENCIAE SELECTAE)(Seneka, SENTENCIAE SELECTAE)

Page 3: STUDIA DOKTORANCKIE w świetle procesu bolońskiego

33

PROCES BOLOŃSKI JAKO PROCES BOLOŃSKI JAKO PROCES HARMONIZACJI PROCES HARMONIZACJI

SYSTEMÓW SZKOLNICTWA SYSTEMÓW SZKOLNICTWA WYŻSZEGO W EUROPIEWYŻSZEGO W EUROPIE

Page 4: STUDIA DOKTORANCKIE w świetle procesu bolońskiego

44

PODSTAWOWY CEL PODSTAWOWY CEL PROCESU BOLOŃSKIEGOPROCESU BOLOŃSKIEGO

(Zharmonizowanie krajowych systemów edukacyjnych)(Zharmonizowanie krajowych systemów edukacyjnych)

Kształcenie studentów i doktorantów pod potrzeby regionalnego, Kształcenie studentów i doktorantów pod potrzeby regionalnego,

krajowego oraz europejskiego rynku pracy.krajowego oraz europejskiego rynku pracy.

Przygotowanie aktywnych obywateli dbających o swój rozwój (w tym – o Przygotowanie aktywnych obywateli dbających o swój rozwój (w tym – o

ciągłą edukację).ciągłą edukację).

Zwiększenie konkurencyjności i atrakcyjności EOSW w świecie.Zwiększenie konkurencyjności i atrakcyjności EOSW w świecie.

JMP

Stworzenie europejskiego obszaru szkolnictwa Stworzenie europejskiego obszaru szkolnictwa wyższego, EOSWwyższego, EOSW

Page 5: STUDIA DOKTORANCKIE w świetle procesu bolońskiego

55

AKTUALNE PRIORYTETY AKTUALNE PRIORYTETY maj 2005 (Bergen) – 2007 (Londyn) maj 2005 (Bergen) – 2007 (Londyn)

Zapewnienie wysokiej jakości kształcenia jako istotnej cechy Zapewnienie wysokiej jakości kształcenia jako istotnej cechy

europejskiego obszaru szkolnictwa wyższego.europejskiego obszaru szkolnictwa wyższego.

Wdrożenie jednolitego Wdrożenie jednolitego trójstopniowego trójstopniowego systemu systemu

szkolnictwa wyższego, wykorzystującego nowoczesne szkolnictwa wyższego, wykorzystującego nowoczesne

techniki nauczania.techniki nauczania.

Wprowadzenie pełnej rozpoznawalności i uznawalności Wprowadzenie pełnej rozpoznawalności i uznawalności

tytułów zawodowych i stopni oraz okresów studiów. tytułów zawodowych i stopni oraz okresów studiów.

JMP

Page 6: STUDIA DOKTORANCKIE w świetle procesu bolońskiego

66

NOWY SYSTEM EDUKACJI NOWY SYSTEM EDUKACJI

Podstawa systemu – trzy cykle kształcenia :Podstawa systemu – trzy cykle kształcenia : bachelor bachelor (B) (B)

mastermaster (M) (M) doctordoctor (D) (D) jako zasada (z nielicznymi wyjątkami)jako zasada (z nielicznymi wyjątkami)

Oba tytuły zawodowe (B,M) i stopień (D) rozpoznawalne i Oba tytuły zawodowe (B,M) i stopień (D) rozpoznawalne i

uznawalne na całym europejskim rynku pracy.uznawalne na całym europejskim rynku pracy.

Minimalne okresy studiów : B+M+D = 3 + 2 + 3Minimalne okresy studiów : B+M+D = 3 + 2 + 3 (?) (?) ; z ; z

możliwie małymi odchyleniami (np. 4 + 1.5 + 3.5, etc.)możliwie małymi odchyleniami (np. 4 + 1.5 + 3.5, etc.)

Dyplomy ukończeniaDyplomy ukończenia każdego cyklu muszą być wyraźnie każdego cyklu muszą być wyraźnie

zdefiniowane poprzez zdefiniowane poprzez standardy uzyskiwanych kwalifikacjistandardy uzyskiwanych kwalifikacji

(czyli wiedzę, umiejętności i kompetencje/predyspozycje).(czyli wiedzę, umiejętności i kompetencje/predyspozycje).

JMP

Page 7: STUDIA DOKTORANCKIE w świetle procesu bolońskiego

77

UZNAWALNOŚĆ DYPLOMÓW UZNAWALNOŚĆ DYPLOMÓW

Początki :ECTS - narzędzie umożliwiające Początki :ECTS - narzędzie umożliwiające „przenoszenie”„przenoszenie”

wyników nauczania pomiędzy uczelniami (rok 1989).wyników nauczania pomiędzy uczelniami (rok 1989).

Obecnie : system oparty na ustaleniu Obecnie : system oparty na ustaleniu całkowitego nakładucałkowitego nakładu

pracy studentapracy studenta (opisanego przez punkty ECTS) niezbędnego (opisanego przez punkty ECTS) niezbędnego

dla uzyskania dla uzyskania założonych efektów kształceniazałożonych efektów kształcenia (opisanych w (opisanych w

standardach/europejskich ramach kwalifikacji).standardach/europejskich ramach kwalifikacji).

System ten umożliwia przedstawienie planów studiów i System ten umożliwia przedstawienie planów studiów i

programów nauczania w sposób czytelny i pozwalający na programów nauczania w sposób czytelny i pozwalający na

rozpoznawanie i uznawanie dyplomów wszystkich stopnirozpoznawanie i uznawanie dyplomów wszystkich stopni

(niezależnie od trybu studiowania, uczelni czy kraju).(niezależnie od trybu studiowania, uczelni czy kraju).

Studia doktoranckie - bez ECTS (tymczasem).Studia doktoranckie - bez ECTS (tymczasem).

JMP

Page 8: STUDIA DOKTORANCKIE w świetle procesu bolońskiego

88

PROCES LIZBOŃSKI JAKO PROCES LIZBOŃSKI JAKO PROJEKT BUDOWY PROJEKT BUDOWY

EUROPEJSKIEGO OBSZARU EUROPEJSKIEGO OBSZARU BADAŃ NAUKOWYCHBADAŃ NAUKOWYCH

Page 9: STUDIA DOKTORANCKIE w świetle procesu bolońskiego

99

DEKLARACJA LIZBOŃSKA (2000 r.) DEKLARACJA LIZBOŃSKA (2000 r.)

… … należy zmierzać do tego, by Europa w 2010 roku stała się należy zmierzać do tego, by Europa w 2010 roku stała się

„najbardziej konkurencyjną i opartą na wiedzy gospodarką „najbardziej konkurencyjną i opartą na wiedzy gospodarką

świata, zdolną do trwałego wzrostu, z większą liczbą lepszych świata, zdolną do trwałego wzrostu, z większą liczbą lepszych

stanowisk pracy i większą spójnością społeczną”.stanowisk pracy i większą spójnością społeczną”.

Jako skutek (Barcelona, 2002 r.) : do 2010 roku Jako skutek (Barcelona, 2002 r.) : do 2010 roku wzrost wzrost

nakładów na badania do 3 % PKBnakładów na badania do 3 % PKB (2004 r. = Polska 0.59%, (2004 r. = Polska 0.59%,

Szwecja 4.27%, USA 2.76%, Japonia 3.12%, średnio w UE Szwecja 4.27%, USA 2.76%, Japonia 3.12%, średnio w UE

1.93%) i dalej: około 700 tysięcy nowych miejsc pracy „w 1.93%) i dalej: około 700 tysięcy nowych miejsc pracy „w

branży badań i wdrożeń”, ale z tego tylko około 10 % w branży badań i wdrożeń”, ale z tego tylko około 10 % w

szkolnictwie wyższym.szkolnictwie wyższym.

JMP

Page 10: STUDIA DOKTORANCKIE w świetle procesu bolońskiego

1010

DEKLARACJA LIZBOŃSKA c.d. DEKLARACJA LIZBOŃSKA c.d.

Komunikat Komisji Europejskiej na Konferencję Berlińską Komunikat Komisji Europejskiej na Konferencję Berlińską

(2003 rok) p.t. „Naukowcy w europejskim obszarze badań; (2003 rok) p.t. „Naukowcy w europejskim obszarze badań;

jeden zawód, wiele dróg zawodowych” zaleca, by programy jeden zawód, wiele dróg zawodowych” zaleca, by programy

studiów doktoranckich brały szerzej pod uwagę potrzeby studiów doktoranckich brały szerzej pod uwagę potrzeby

rynku pracy i obejmowały rynku pracy i obejmowały ustrukturyzowane nauczanieustrukturyzowane nauczanie jako jako

integralną część tego procesu kształcenia.integralną część tego procesu kształcenia.

Jest to wyraźna wskazówka rodząca pytania :Jest to wyraźna wskazówka rodząca pytania :

czy jeszcze istnieje relacjaczy jeszcze istnieje relacja : „mistrz – uczeń” ? : „mistrz – uczeń” ?

czym jest dzisiaj doktoratczym jest dzisiaj doktorat : potwierdzeniem odbycia studiów : potwierdzeniem odbycia studiów

czy też potwierdzeniem przedstawienia rozprawy naukowej ?czy też potwierdzeniem przedstawienia rozprawy naukowej ?

JMP

Page 11: STUDIA DOKTORANCKIE w świetle procesu bolońskiego

1111

SCENARIUSZE EOSWSCENARIUSZE EOSW

(HORYZONT 2020)(HORYZONT 2020)

JMP

Page 12: STUDIA DOKTORANCKIE w świetle procesu bolońskiego

1212

SCENARIUSZE EOSW ISCENARIUSZE EOSW I

SZERSZY KONTEKSTSZERSZY KONTEKST

Cel działań: EOSW + EOBN = Cel działań: EOSW + EOBN = „Europa Wiedzy i Gospodarki”,„Europa Wiedzy i Gospodarki”,

w roku 2010 przodująca w świecie w tych obszarach;w roku 2010 przodująca w świecie w tych obszarach;

Do roku 2010 : wzrost nakładów na badania naukowe w Do roku 2010 : wzrost nakładów na badania naukowe w

krajach UE do wysokości 3 % PKB oraz utworzenie około krajach UE do wysokości 3 % PKB oraz utworzenie około

700 tysięcy nowych miejsc pracy dla absolwentów uczelni;700 tysięcy nowych miejsc pracy dla absolwentów uczelni;

W tym „krajobrazie” : W tym „krajobrazie” : trzy scenariuszetrzy scenariusze opracowane we opracowane we

wrześniu 2004 roku (przez pracowników CHEPS, University wrześniu 2004 roku (przez pracowników CHEPS, University

of Twente, w Holandii) z of Twente, w Holandii) z horyzontem 2020 roku.horyzontem 2020 roku.

JMP

Page 13: STUDIA DOKTORANCKIE w świetle procesu bolońskiego

1313

SCENARIUSZE EOSW IISCENARIUSZE EOSW II

Jak przeprowadzono badaniaJak przeprowadzono badania

Postawiono sobie trzy podstawowe pytania:Postawiono sobie trzy podstawowe pytania:

1. Czy (do 2020 roku) powstanie w Europie jednolita struktura 1. Czy (do 2020 roku) powstanie w Europie jednolita struktura

systemu edukacji na poziomie wyższym?systemu edukacji na poziomie wyższym?

2. Czy (w 2020 roku) Europejska Rada Nauki będzie 2. Czy (w 2020 roku) Europejska Rada Nauki będzie

najpoważniejszą organizacją finansującą europejskie badanianajpoważniejszą organizacją finansującą europejskie badania

naukowe? naukowe?

3. Czy (w 2020 roku) zarządzanie europejskimi uczelniami nadal 3. Czy (w 2020 roku) zarządzanie europejskimi uczelniami nadal

będzie pozostawało w rękach „profesury” a nie fachowców?będzie pozostawało w rękach „profesury” a nie fachowców?

JMP

Page 14: STUDIA DOKTORANCKIE w świetle procesu bolońskiego

1414

SCENARIUSZE EOSW IIISCENARIUSZE EOSW III

Wyniki badań IWyniki badań I

Wśród najbardziej pożądanych/niepożądanych i najbardziej Wśród najbardziej pożądanych/niepożądanych i najbardziej

prawdopodobnych/nieprawdopodobnych wydarzeń – prawdopodobnych/nieprawdopodobnych wydarzeń –

elementów stanu rzeczy w roku 2020 uznano :elementów stanu rzeczy w roku 2020 uznano :

A. Najbardziej pożądane :A. Najbardziej pożądane :

1. Na naukę, rozwój technologii i innowacje wydatkowane jest nie1. Na naukę, rozwój technologii i innowacje wydatkowane jest nie

mniej niż 3% PKB (w skali każdego kraju i Europy).mniej niż 3% PKB (w skali każdego kraju i Europy).

2. Powszechną praktyką jest sprawdzanie kwalifikacji do 2. Powszechną praktyką jest sprawdzanie kwalifikacji do

studiowania zgłaszających się na uczelnie kandydatów.studiowania zgłaszających się na uczelnie kandydatów.

3. Więcej niż 40 % studentów, podejmujących studia II stopnia,3. Więcej niż 40 % studentów, podejmujących studia II stopnia,

czyni to na innej uczelni (a nawet w innym kraju).czyni to na innej uczelni (a nawet w innym kraju).

JMP

Page 15: STUDIA DOKTORANCKIE w świetle procesu bolońskiego

1515

SCENARIUSZE EOSW IVSCENARIUSZE EOSW IV

Wyniki badań IIWyniki badań II

4. Więcej niż 50 % czasopism naukowych to czasopisma4. Więcej niż 50 % czasopism naukowych to czasopisma

„ „internetowe”, będące własnością i zarządzane przezinternetowe”, będące własnością i zarządzane przez

społeczności akademickie.społeczności akademickie.

5. Tworzenie regionalnych centrów informacji to obowiązek władz5. Tworzenie regionalnych centrów informacji to obowiązek władz

regionalnych / samorządowych.regionalnych / samorządowych.

6. Zarządzanie uczelniami przechodzi w ręce „zawodowych”6. Zarządzanie uczelniami przechodzi w ręce „zawodowych”

menedżerów; jest to rozpoznawalny i doceniony typ kariery.menedżerów; jest to rozpoznawalny i doceniony typ kariery.

7. Stosowany jest powszechnie dwustopniowy system studiów w7. Stosowany jest powszechnie dwustopniowy system studiów w

układzie B+M=3+2; dyplomy są uznawane w całej Europie.układzie B+M=3+2; dyplomy są uznawane w całej Europie.

8. 8. Upowszechnia się III stopień studiów – studia doktoranckie.Upowszechnia się III stopień studiów – studia doktoranckie.

JMP

Page 16: STUDIA DOKTORANCKIE w świetle procesu bolońskiego

1616

SCENARIUSZE EOSW VSCENARIUSZE EOSW V

Wyniki badań IIIWyniki badań III

B. Pożądane, ale nieprawdopodobne:B. Pożądane, ale nieprawdopodobne:

1. Jakość kształcenia studentów jest jednakowo wysoka we1. Jakość kształcenia studentów jest jednakowo wysoka we

wszystkich krajach Unii i na wszystkich uczelniach.wszystkich krajach Unii i na wszystkich uczelniach.

2. Więcej niż 25 % studentów, którzy ukończyli I cykl2. Więcej niż 25 % studentów, którzy ukończyli I cykl

kształcenia (u nas: licencjat lub inżynier) – jeśli podejmujekształcenia (u nas: licencjat lub inżynier) – jeśli podejmuje

studia II cyklu (u nas: magisterskie lub równorzędne) tostudia II cyklu (u nas: magisterskie lub równorzędne) to

czyni to w innym kraju. czyni to w innym kraju.

JMP

Page 17: STUDIA DOKTORANCKIE w świetle procesu bolońskiego

1717

SCENARIUSZE EOSW VISCENARIUSZE EOSW VI

Wyniki badań IVWyniki badań IV

C. Najbardziej prawdopodobne :C. Najbardziej prawdopodobne :

1. Upowszechni się stosowalność systemu : B+M=3+2.1. Upowszechni się stosowalność systemu : B+M=3+2.

2. Dalej będą istnieć ogromne dysproporcje w wynagrodzeniach2. Dalej będą istnieć ogromne dysproporcje w wynagrodzeniach

pracowników uczelni w różnych krajach Unii.pracowników uczelni w różnych krajach Unii.

3. Tylko niektóre uczelnie i ośrodki naukowe osiągną „poziom3. Tylko niektóre uczelnie i ośrodki naukowe osiągną „poziom

światowy” i to tylko w niektórych dziedzinach.światowy” i to tylko w niektórych dziedzinach.

4. Regionalne centra innowacji zostaną utworzone i będą4. Regionalne centra innowacji zostaną utworzone i będą

zarządzane przez władze regionalne/samorządowe. zarządzane przez władze regionalne/samorządowe.

JMP

Page 18: STUDIA DOKTORANCKIE w świetle procesu bolońskiego

1818

SCENARIUSZE EOSW VIISCENARIUSZE EOSW VII

Wyniki badań VWyniki badań V

D. Prawdopodobne, ale niepożądaneD. Prawdopodobne, ale niepożądane::

1. Proces „lizboński” (uczynienie z Europy najbardziej1. Proces „lizboński” (uczynienie z Europy najbardziej

dynamicznego ośrodka kształcenia i badań) nie powiedzie się.dynamicznego ośrodka kształcenia i badań) nie powiedzie się.

Światowe centra badawcze i akademickie będą się nadal Światowe centra badawcze i akademickie będą się nadal

znajdowały w USA i w Azji (Chiny, Indie, Japonia).znajdowały w USA i w Azji (Chiny, Indie, Japonia).

2. Poziom badań naukowych (i nakłady !) w Europie będzie silnie2. Poziom badań naukowych (i nakłady !) w Europie będzie silnie

zdywersyfikowany – wysoki poziom będzie charakterystycznyzdywersyfikowany – wysoki poziom będzie charakterystyczny

dla krajów zachodu i północy, a dużo niższy (statystycznie) wdla krajów zachodu i północy, a dużo niższy (statystycznie) w

krajach wschodu i południa Europy.krajach wschodu i południa Europy.

JMP

Page 19: STUDIA DOKTORANCKIE w świetle procesu bolońskiego

1919

EUROPEJSKIE RAMY EUROPEJSKIE RAMY KWALIFIKACJIKWALIFIKACJI

Page 20: STUDIA DOKTORANCKIE w świetle procesu bolońskiego

2020

Europejskie Ramy KwalifikacjiEuropejskie Ramy Kwalifikacji

ERK – efekty kształcenia na poziomie „doktorskim” :ERK – efekty kształcenia na poziomie „doktorskim” :

WIEDZA, UMIEJĘTNOŚCI, KOMPETENCJE/PREDYSPOZYCJEWIEDZA, UMIEJĘTNOŚCI, KOMPETENCJE/PREDYSPOZYCJE

WIEDZA:WIEDZA:

Wykorzystuje specjalistyczną wiedzę aby analizować, oceniać i Wykorzystuje specjalistyczną wiedzę aby analizować, oceniać i dokonywać syntezy nowych i złożonych idei, które są przełomowe dokonywać syntezy nowych i złożonych idei, które są przełomowe dla danej dziedziny.dla danej dziedziny.

Poszerza i redefiniuje obecną wiedzę lub zawodowe doświadczenie Poszerza i redefiniuje obecną wiedzę lub zawodowe doświadczenie w dziedzinie lub na styku dziedzin.w dziedzinie lub na styku dziedzin.

UMIEJĘTNOŚCI:UMIEJĘTNOŚCI: Przeprowadza badania, tworzy, opracowuje, wdraża i dostosowuje Przeprowadza badania, tworzy, opracowuje, wdraża i dostosowuje

projekty wiodące do pozyskania nowej wiedzy i nowych rozwiązań projekty wiodące do pozyskania nowej wiedzy i nowych rozwiązań proceduralnych.proceduralnych.

JMP

Page 21: STUDIA DOKTORANCKIE w świetle procesu bolońskiego

2121

Europejskie Ramy KwalifikacjiEuropejskie Ramy Kwalifikacji

ERK – efekty kształcenia na poziomie „doktorskim” :ERK – efekty kształcenia na poziomie „doktorskim” :

WIEDZA, UMIEJĘTNOŚCI, KOMPETENCJE/PREDYSPOZYCJEWIEDZA, UMIEJĘTNOŚCI, KOMPETENCJE/PREDYSPOZYCJE

KOMPETENCJE/PREDYSPOZYCJE:KOMPETENCJE/PREDYSPOZYCJE:

- samodzielność i odpowiedzialność;- samodzielność i odpowiedzialność;

- zdolność uczenia się;- zdolność uczenia się; (wykazuje umiejętność nieustannej pracy nad nowymi teoriami i(wykazuje umiejętność nieustannej pracy nad nowymi teoriami i

rozwijaniem nowych procesów oraz wysoki poziom rozumienia procesurozwijaniem nowych procesów oraz wysoki poziom rozumienia procesu

kształcenia się);kształcenia się);

- komunikatywność i zachowania społeczne;- komunikatywność i zachowania społeczne;

- kompetencje zawodowe;- kompetencje zawodowe; (posiada zdolność do krytycznej analizy, oceny i syntezy nowych i (posiada zdolność do krytycznej analizy, oceny i syntezy nowych i

złożonych idei oraz podejmowania decyzji w oparciu o te procesy).złożonych idei oraz podejmowania decyzji w oparciu o te procesy).

JMP

Page 22: STUDIA DOKTORANCKIE w świetle procesu bolońskiego

2222

MODEL STUDIÓW DOKTORANCKICHMODEL STUDIÓW DOKTORANCKICH

„„Proces Boloński” nie sięga zbyt głęboko w model studiów Proces Boloński” nie sięga zbyt głęboko w model studiów

doktoranckich; jedyna istotna wskazówka to nacisk na to, by doktoranckich; jedyna istotna wskazówka to nacisk na to, by

były to w dużej mierze były to w dużej mierze STUDIA, a nie tylko wykonanieSTUDIA, a nie tylko wykonanie pracy pracy

doktorskiej.doktorskiej.

Model studiów doktoranckich musi być nieodłącznie Model studiów doktoranckich musi być nieodłącznie

związany z modelem kariery naukowej/zawodowej !związany z modelem kariery naukowej/zawodowej !

Na pytanie: doktorat i co dalej? odpowiedź brzmi:Na pytanie: doktorat i co dalej? odpowiedź brzmi:

a) jeśli w uczelni – to a) jeśli w uczelni – to początekpoczątek rozwoju naukowego, rozwoju naukowego,

b) jeśli w gospodarce – to jego b) jeśli w gospodarce – to jego zakończeniezakończenie,,

a więc pewnego rodzaju wewnętrzna sprzeczność !a więc pewnego rodzaju wewnętrzna sprzeczność !

JMP

Page 23: STUDIA DOKTORANCKIE w świetle procesu bolońskiego

2323

STUDIA DOKTORANCKIE - PYTANIASTUDIA DOKTORANCKIE - PYTANIA

Raczej studiowanie i zaliczanie przedmiotów czy też Raczej studiowanie i zaliczanie przedmiotów czy też

wykonywanie pracy naukowej ?wykonywanie pracy naukowej ?

Status doktoranta – student to czy uczony ?Status doktoranta – student to czy uczony ?

Kształcenie/studia – jakie ? (dziedzinowe, kierunkowe czy Kształcenie/studia – jakie ? (dziedzinowe, kierunkowe czy

specjalistyczne ?).specjalistyczne ?).

Czas trwania – określony ściśle czy nie ? (co określone?)Czas trwania – określony ściśle czy nie ? (co określone?)

Co z kształceniem dydaktycznym – wszystkich doktorantów Co z kształceniem dydaktycznym – wszystkich doktorantów

czy tylko kandydatów do zatrudnienia na uczelni ?czy tylko kandydatów do zatrudnienia na uczelni ?

Jeśli nie ma być habilitacji, to jaki ten doktorat ma być ?Jeśli nie ma być habilitacji, to jaki ten doktorat ma być ?

JMP

Page 24: STUDIA DOKTORANCKIE w świetle procesu bolońskiego

2424

UWAGI KOŃCOWEUWAGI KOŃCOWE

Czy proces boloński prowadzi do „europejskiego wymiaru” studiów Czy proces boloński prowadzi do „europejskiego wymiaru” studiów doktoranckich - TAK !doktoranckich - TAK !

Zmiana przestrzeni studiów doktoranckich: z krajowej na Zmiana przestrzeni studiów doktoranckich: z krajowej na

europejską,europejską, połączona z mobilnością doktorantów (wspólne połączona z mobilnością doktorantów (wspólne

doktoraty);doktoraty);

EuropejskiEuropejski doktoratdoktorat,, powszechnie i bezwarunkowo uznawany w powszechnie i bezwarunkowo uznawany w

całym EOSW i EOBN, a także bardziej ceniony w świecie;całym EOSW i EOBN, a także bardziej ceniony w świecie;

Dobre uczelnie polskie, o rozpoznawalnej marce, nabierają wymiaru Dobre uczelnie polskie, o rozpoznawalnej marce, nabierają wymiaru

europejskiego europejskiego jako część nowoczesnego systemu edukacyjnego, jako część nowoczesnego systemu edukacyjnego,

w tym kształcącego na trzecim stopniu (doktoranckim)w tym kształcącego na trzecim stopniu (doktoranckim)

JMP