UNIVERSITETI I PRIZRENIT Administrim Biznesi

Lënda

BAZAT E MENAXHIMIT

Izet Çelaj, MSc - MBA

Prizren, 20 JANAR 2011

STRUKTURA ORGANIZACIONALE

Definimi i Strukturës Organizacionale

Struktura Organizacionale Aranzhimi formal i vendeve të punës brenda një

organizate. Dizajni Organizacional

Një proçes që përfshin vendimet rreth gjashtë elementeve kryesore:

Specializimi i punës Departamentalizimi Zinxhiri i komandës Hapësira e Kontrollit Centralizimi dhe decentralizimi Formalizimi

Disa qëllime të Organizimit

• Ndan punën për t’u bërë (kryer) si punët specifike dhe të departamenteve.

• Cakton detyrat dhe përgjegjësitë që lidhen me punën individuale.

• Koordinon detyra të ndryshme organizative.

• Grupon punët në njësi.

• Krijon marrëdhënie mes individëve, grupeve dhe departamenteve.

• Themelon linjat formale të autoritetit.

• Alokon dhe përdor burimet e organizatës.

Struktura Organizacionale

Specializimi i punës Shkalla në të cilën detyrat në organizatë janë të

ndara në punë të veçanta dhe në secilin hap të plotësuara nga një person tjetër.

Mbispecializimi mund të rezultojë në diseconominë e njeriut nga mërzitja, lodhja, stresi, cilësia e dobët, mungesave në rritje dhe qarkullimi i lartë.

Departamentalizimi sipas tipeve

Funkcional Grupimi i punëve

sipas funkcioneve të performuara

Produktit Grupimi i punëve

sipas linjave të produktit

Gjeografik Grupimi i punëve në

bazë të teritorit ose gjeografisë

Proçesit Grupimi i punëve në

bazë të produkteve ose rrjedhjes se konsumatorëve

Customer Grupimi i

produkteve sipas llojit te konsumatorëve dhe nevojave

Departmentalizimi Funkcional

• Avantazhet

• Efikasiteti nga vënia së bashku e specialistëve të ngjajshëm dhe njerëzve me aftësi të zakonshme, njohuri dhe orientime

• Koordinimi brenda zonës funkcionale

• Specializim i thellë.

• Disavantazhet

• Komunikimi i dobët në të gjithë zonat funksionale

• Pamje të kufizuar të qëllimeve organizative

Departamentalizimi Gjeografik

• Avantazhet

• Trajtimin më efektiv dhe efikas të çështjeve të veçanta rajonale që mund të dalin

• Shërben më mirë nevojat e tregjeve unike gjeografike

• Disavantazhet

• Dyfishimi i funksioneve

• Mund të ndjehen të izoluar nga fushat tjera organizative

Departmentalizimi sipas Produktit

+ Lejon specializimin e produkteve dhe shërbimeve të veçanta

+ Menaxherët mund të bëhen ekspertë në industrinë e tyre

+ Më pranë konsumatorëve

– Dyfishimi I funksioneve

– Pamje të kufizuar të qëllimeve organizativeSource: Bombardier Annual Report.

Departmentalizimi sipas Proçesit

+ Rrjedhje më efikase të aktiviteteve të punës

– Mund të përdoret vetëm me lloje të caktuara të produkteve

Departamentalizimi sipas konsumatorëve

+ Nevojat e konsumatorëve dhe problemet mund të plotësohen

nga specialistët - Dyfishimi i funkcioneve

- Pamje e kufizuar e qëllimeve organizative

Struktura Organizative (vazhdim)

Zinxhiri i Komandës Linjë e vazhdueshme e autoritetit që

shtrihet nga nivelet e sipërme të një organizate për nivelin më të ulët të organizimit dhe sqaron i cili i raporton kush.

Struktura Organizative (vazhdim)

Autoriteti Të drejtat e natyrshme të një pozite menaxheriale t’u

tregojë njerëzve se çfarë duhet të bëjmë dhe të presin nga ata që ta bëjnë atë punë.

Përgjegjësia Obligimi/detyrimi apo pritja për të performuar.

Uniteti i Komandës Koncepti që një person duhet të ketë një bos dhe

duhet t’i raporton vetëm ati personi.

Struktura Organizative (vazhdim)

Hapësira e Kontrollit Numri i punonjësve të cilët mund të jenë të

efektshëm dhe efikas, mbikqyret nga një menaxher. Gjerësia e hapësirës kufizohet nga:

Shkathtësitë dhe aftësitë e menaxherit Karakteristikat e punonjësve Karakteristikat e punës së bërë Ngjashmëria e detyrave Kompleksiteti i detyrave Afërsia fizike e vartësve Standardizimi i detyrave

Struktura Organizative (vazhdim)

Centralizimi Shkallën në të cilën vendim-marrja është e përqëndruar në një

pikë të vetme në organizatë. Organizata në të cilat drejtuesit më të lartë marrin të gjitha

vendimet dhe të punësuarit e nivelit të ulët thjesht i kryejnë këto urdhëra.

Decentralizimi Organizations in which decision-making is pushed

down to the managers who are closest to the action. Fuqizimi i të punësuarve

Rritja e pjesemarrjes ne vendim marrje

Struktura Organizative (vazhdim)

Formalizimi Shkallën në të cilën punët në kuadër të organizatës

janë të standardizuara dhe masën në të cilën sjellja e punonjësve është e udhëzuar nga rregullat dhe procedurat.

Formalizimi i lartë, ofronm shumë pak liri se çfarë është për tu bërë.

Formalizimi i ultë nënkupton më pak kufizime në ate se si punonjësit e kryejne punen e tyre.

Vendimet mbi Dizajnin Organizativ

Organizata Mekanike Një strukturë e ngurtë

dhe e kontrolluar fortë Specializim i lartë Departamentalizim i

ngurtë Hapësirë e ngushtë

kontrolli Formalizim i lartë

Rrjet i limituar informacioni

Pjesëmarrje e ultë në vendime

Organizata Organike Fleksibilitet i lartë dhe

strukturë adaptuese Punët jo të

standardizuara Më pak mbikqyrje

direkte Rregulla formale

minimale Rrjet i hapur

komunilimi Fuqizimi i punëtorëve

Dizajni Organizativ

Dizajni Tradicional Strukturë e thjeshtë Strukturë funkcionale Strukturë Divizionale

Dizajni Organizativ

Dizajni Tradicional Strukturë e thjeshtë

Departamentalizim i ulët, përfshirje të gjerë të kontrollit, autoritet të centralizuar, pak formalizim.

Strukturë Funkcionale Departamentalizimi sipas funksioneve

Operacionet, financat, resurset njerëzore dhe kërkimi dhe zhvillimi i produktit.

Strukturë Divizionale E përbërë nga njësitë e biznesit të veçanta ose të

njësive me autonomi të kufizuar nën koordinimin dhe kontrollin e korporatës prind.

Dizajni Organizativ

Dizajni Bashkëkohor Organizativ Struktura Ekipore

Organizata në përgjithësi është e përbërë nga grupet e punës apo ekipet e vetë-menaxhuara të punësuarve të fuqizuar.

Matrix-i dhe Strukturat e projektit Specialistët për departamentet e ndryshme funksionale

janë caktuar për të punuar në projekte të udhëhequr nga menaxherët e projektit.

Matrix pjesëmarrësit kanë dy udhëheqës/menaxher. Strukturat e Projektit

Punonjësit punojnë vazhdimisht në projekte, duke lëvizur në një tjetër projekt, pasi çdo projekti paraprak është i përfunduar.

Dizajni Organizativ

Dizajni Bashkëkohor Organizativ (vazhdim) Organizata pa kufij

Një dizajn fleksibil dhe i pastrukturuar organizativ që ka për qëllim për të thyer barrierat e jashtme midis organizatës dhe klientëve të saj dhe furnizuesve.

Largoin kufijtë e brendshëm (horizontal) Eliminon zinxhirin e komandës Ka hapësirë të palimituar për kontroll Përdor ekipet e fuqizuara në vend të

departamenteve Eliminon kufijtë e jashtëm

Dizajni Organizativ

Organizata që mëson Një organizatë që ka zhvilluar kapacitetin për të mësuar në

mënyrë të vazhdueshme përshtatjen dhe për të ndryshuar me anë të praktikës së menaxhimit të njohurive nga punonjësit.

Karakteristikat e Organizatës që mëson Një organizatë e hapur e bazuar në dizajn ekipor dhe që

fuqizon punëtorët. Një shërndarje ekstensive dhe të hapur të informacionit Lidershipi që ofron një vizion të përbashkët për mbështetjen e

organizatës, të ardhmen dhe inkurajimin. Një kulturë e fortë e vlerave të përbashkëta,besimi, sinqeriteti

dhe një ndjenjë e përkatësisë së komunitetit.

Karakteristikat e Organizatës që mëson

PYETJE?