99
DÜNDAR UYAR İLKÖĞRETİM M ÜFETTİŞİ STRES YÖNETİMİ MART 2000

STRES YÖNETİMİ

  • Upload
    havily

  • View
    71

  • Download
    4

Embed Size (px)

DESCRIPTION

STRES YÖNETİMİ. MART 2000. Stres : Baskıya karşı oluşan tepkidir. Ppictetus :”İnsanlar şeylerden değil,onlara yükledikleri görünümden rahatsız olurlar “ der. FİZİKSEL OLARAK STRES (Çabuk hareket için büyük vitesle kalkış) - PowerPoint PPT Presentation

Citation preview

Page 1: STRES  YÖNETİMİ

DÜNDAR UYAR İLKÖĞRETİM MÜFETTİŞİ

STRES YÖNETİMİ

MART 2000

Page 2: STRES  YÖNETİMİ

DÜNDAR UYAR İLKÖĞRETİM MÜFETTİŞİ

• Stres:Baskıya karşı oluşan tepkidir. Ppictetus:”İnsanlar şeylerden değil,onlara yükledikleri görünümden rahatsız olurlar “ der .

• FİZİKSEL OLARAK STRES• (Çabuk hareket için büyük vitesle kalkış)

• Beyinde bulunan hipotalamus tarafından başlatılmak üzere vücut:• Enerji için kan dolaşım sistemine adrenalin sağlar.• Sindirim sistemini kilitler.• Kanı koyulaştırır, kanama olunca kan pıhtılaşsın diye.• Kaslara ve önemli organlara kan pompalar.• Bu otomatik ve ani tepkinin amacı zaman kazanmaktır.• Toplantıyı yönetmek, soğukkanlılık ve kontrol istediğinden fiziksel stres• tepkisi işe yaramaz.• Stres kısa sürmeli, uzun sürerse ;• -mide bulantısı,• -cilt bozuklukları, • -baş ağrısı ve kas tutulması yapar.

Page 3: STRES  YÖNETİMİ

DÜNDAR UYAR İLKÖĞRETİM MÜFETTİŞİ

ZAMANINIZI NASIL KONTROL EDENİLİRSİNİZkontrol kurmaya doğru 10 adım

• 1-Öncelikle uzun vadeli hedefler belirleyin• 10 yıl sonraki hedefler• 5 yıl sonraki hedefler• Bu yılki hedefler• 2-Hedefleri davranış bağlamında gözden geçirme• Personelle konuşma• Aileye zaman ayırma• Kriz durumlarında soğukkanlı olma ve gevşeme• 3-Hedeflerin kendimize göre kritik olan zaman birimlerine

ayrılması• Günlük,• Haftalık ve• Aylık plânlama ve değerlendirme

devam

Page 4: STRES  YÖNETİMİ

DÜNDAR UYAR İLKÖĞRETİM MÜFETTİŞİ

• 4-Başlamadan önce her şeyin listelenmesi• Yapılacaklar listesi• A-Önemli olanlar• B-Daha az önemli olanlar (yapılmasından hoşnutluk duyulacaktır)• C-Çok gerekli olmayanlar (zaman kalırsa ilgilenilir)• 5-Her görevi yapıp yapmamanın sonuçlarını tartın• Trafik lâmbasının kırmızı ışığı yanmak üzereyken yola devam etmek ya da• durmak gibi • 6-Yedek etkinliklerden kaçınma • Asıl işin önüne “olmasa da olur işi” getirmek• Bazıları bunda uzmandır• Etkinlikler önem sırasına konmalı• 7-“Yapılmayacaklar” listesini çıkarma• Raporu yazma, yarına bırak• Toplantıya katılma......i yolla• Öğleden sonra telefon görüşmesi yapma• 8-Günün sonunda yapılacaklar listesini hazırlayın• Akşamdan hazırla-sabaha bırakma • Varsa, sabahleyin ekleme yap

devam

Page 5: STRES  YÖNETİMİ

DÜNDAR UYAR İLKÖĞRETİM MÜFETTİŞİ

• Akşamdan liste yapma gevşeme ve huzur sağlama

• “Yatağa girmeden önce ertesi gün yapılması gerekenlerin listesini yapar,

• sonra da hiçbirisini düşünmemeye çalışırım.”

• Anna Massey

• 9-Zamanı değerlendirme

• Vakit nakittir

• Gasp edilen ya da verilmeyen paraya karşı takımlar tavır ile zamana

• karşı takınılan tavır aynı olmalı 10-Kesintisiz bir “düşünme zamanı” ayrılmalı

• Düşünerek tecrübelerden yararlanılabilir; yanlışlardan pay çıkarılır

• Bölünen düşünme zamanında %60 yoğunlaşma zaman alı)

• Kesintisiz düşünme zamanında %100 verim elde edilir

• Ulaşılamaz zaman ayırma (Rahatsız edilmeme)

• Sakin olunan ve bölünen zaman profili çıkarılmalı

devam

Page 6: STRES  YÖNETİMİ

DÜNDAR UYAR İLKÖĞRETİM MÜFETTİŞİ

İŞ ve İŞTEN UZAK DİNLENME ZAMANLARI PLANLARI

• 1-Tatiller ve hafta sonları

• 2-Aralar ve dinlenme saatleri

• Zihinsel yorgunluk, fiziksel yorgunluk kadar güçten güçten düşmeye sebep olur.

• Kendimizi yorgun hissetmeden önce dinlenmeye çalışın.

• ETKİLİ ZAMAN TABLOSU BEŞ YOLU

• 1-Kendinize ne kadar zaman alacağını sorun.

• “Bir işin aldığı zaman,ona ayrılandan hep daha fazladır.”Anonim

• Hesaba katmamız gereken her şeyin farkında olun.

• 3-Problemleri tahmin edin.

• 4-”Normalde 15dk. ulaşılabilecek yere,trafik problemi katılması.”

• 5-Programınızı kullanın programın sizi kullanmasına izin vermeyin.

• “Bunu niye böyle yazıyorum? Başka yolu yok mu?”

Page 7: STRES  YÖNETİMİ

DÜNDAR UYAR İLKÖĞRETİM MÜFETTİŞİ

ZAMAN TASARRUFU VE ORGANİZE KALMANIN ALTI YOLU

• 1-Problem günülüğü tutma• 2-Masanın düzenli tutulması(Ayda bir temizlik günü-tek sefer elden geçirme-

kağıtlara ö1-mür biçme)• 3-Notlar yazma• 4-Boşa geçen zamanları değerlendirme• 5-Bölünmelere meydan okuma• -rutin çalışma• -tek sefer elden geçirme• -randevüler• 6-Toplantılara katılma zorunluluğuyla baş etme

• İŞ VE EV HAYATINI DENGELEME• 1- Öncelikli değerler hakkında karar verin• -işinize• -ev hayatı ve boş zamanlar• -sağlığınız

Page 8: STRES  YÖNETİMİ

DÜNDAR UYAR İLKÖĞRETİM MÜFETTİŞİ

BAŞKALARIYLA ETKİLİ VE İDDİALI İLETİŞİM KURMANIN YOLLARI

• Etkiniz İletişim ve Stres:

• Kişiler üzerindeki baskıların ana kaynağı kendilerinden beklenilenin bilinmemesidir

• -İletişim net değilse etkili de değildir

• -Bulanık iletişim tahminde bulunmaya sebep olur

• -Diğer kişi ne istendiğini bilmediğinden sinirlenebilir, düş kırıklığına uğrayabilir veya gizliden gizliye zafer kazanmış gibi hissedebilir

• -Bunlar için sebep olduğu baskıyı arttırır

Page 9: STRES  YÖNETİMİ

DÜNDAR UYAR İLKÖĞRETİM MÜFETTİŞİ

ETKİLİ İLETİŞİM

• -Herkes diğerinin ne hissettiğini ve konuya ilişkin duygularını bilir

• -Mevcut durumdan ne almak ya da ona katmak istediğinizi bildiğiniz bunu açıkça ortaya koyabildiğiniz ayrıca karşınızdakilerin mesajlarını belirleyebileceğiniz , açık , dolaysız ve eşitlik taşıyan iletişimdir

• İletişimin rolü iki katmanlıdır:

• 1- Verilmek istenilen mesaj konusunda açık olunmalı

• 2- Diğerleri tarafından verilen mesajlar konusunda da açık olmalısınız

Page 10: STRES  YÖNETİMİ

DÜNDAR UYAR İLKÖĞRETİM MÜFETTİŞİ

İDDİALI DAVRANIŞ NEDİR• Etkili iletişimin temelidir. İddialı olmak:

• 1- Belli bir özelliğe sahip olmak; özgüven ve kendine saygı

• 2- Belli biçimlerde davranmaktır; akılcı ve yetişkin biri olarak istediğinizi doğrudan ortaya koyarak

• 3-hayata özel bir bakış açısıyla yaklaşmak

• -dürüst olmak

• -olumlu olmak

• -açık sözlü olmak

• 4- Hepsinin üstünde , başkalarına kendinize davranılmasını istediğiniz gibi saygı ve anlayışla yaklaşmak

Page 11: STRES  YÖNETİMİ

DÜNDAR UYAR İLKÖĞRETİM MÜFETTİŞİ

İDDİALI DAVRANIŞ ETKİLİ İLETİŞİME NASIL YARDIMCI OLUR

İddialı davranış iletişimin yardımcısıdır.

Hepimizin belli hakları olduğuna dayanır.

İddialılık bu hakların kabulü ile ve onları davranış biçimineyedirmekle başlar.

Kendi davranışlarımız için bu temel hakları kabul ediyor,başkalarınınkini de onaylıyor muyuz?

Page 12: STRES  YÖNETİMİ

DÜNDAR UYAR İLKÖĞRETİM MÜFETTİŞİ

HEPİMİZİN SAHİP OLDUĞU HAKLAR

1-İstediğimiz yada istemediğimiz şeyleri talep etme hakkı.

2-Başkaları tarafından dinlenme ve onlardan saygı görme hakkı.

3-Bir şeyi bilmeme ve anlayamama hakkı.

4-Hata yapma hakkı.

5-Fikrimizi değiştirme hakkı.

Page 13: STRES  YÖNETİMİ

DÜNDAR UYAR İLKÖĞRETİM MÜFETTİŞİ

İDDİALI DAVRANIŞ VE ETKİLİ İLETİŞİMİN ON TEMEL KURALI

1-Neyi istediğiniz konusunda açık olun.2-Açık ifade edin.3-Soğukkanlı ve akılcı olun.4-Anlaşılır olun.5-Sınırlarınızı ve seçeneklerinizi ortaya koyun.6-Hissettiklerinizi açığa vurun.7-Yan yollara sapmayın.8-Yer ve zamanınızı seçin.9-Özürler değil,sebepler sunun.10-Uzlaşma için hazırlanın yada”ihtiyacınızdan vaz geçin”

Page 14: STRES  YÖNETİMİ

DÜNDAR UYAR İLKÖĞRETİM MÜFETTİŞİ

İDDİALILIK İÇİN ALTI ÖNERİ

Page 15: STRES  YÖNETİMİ

DÜNDAR UYAR İLKÖĞRETİM MÜFETTİŞİ

1-SÖYLEDİĞİNİZİN SORUMLULUĞUNU ALIN.

KULLANMAYIN KULLANIN

“O şöyle diyor”

“Böyle diyor”

“Yapamam”

“Yapmamalıyım”

“Ben”

“Benim”

“Yapacağım”

“Seçtim-Yeğlerim”

“Yapmayacağım”

Page 16: STRES  YÖNETİMİ

DÜNDAR UYAR İLKÖĞRETİM MÜFETTİŞİ

2-YANIT VERMEDEN ÖNCE KARŞINIZDAKİNİN SÖYLEDİĞİNİ YADA İSTEDİĞİNİ TEKRARLAYIN.

“Yani sizin söylediğiniz..............................”

“....................... yapmamı istiyorsunuz demek.”

Page 17: STRES  YÖNETİMİ

DÜNDAR UYAR İLKÖĞRETİM MÜFETTİŞİ

3-DAHA FAZLA AYRINTI İSTEMEK İÇİN HAZIRLIKLI OLUN.

Bilgi sahibi olunmayan, ilk bakışta mantıksız görünenfikre tepki göstermek doğru değildir.

Konunun ayrıntılı anlatılması, örneklendirilmesi istenmelidir.

“-Ne demek istediğinizi açıklayan bir örnek verebilir misiniz?”

“-Bütün veriler olmadan bu konuyu kabul ya da reddetmekistemiyorum. Şunu bilmek isterim...”

Page 18: STRES  YÖNETİMİ

DÜNDAR UYAR İLKÖĞRETİM MÜFETTİŞİ

4-KARŞINIZDAKİNİN DUYGULARINI KABUL EDİN.

Karşıdakinin duyguları paylaşılmalıdır.

5-KARŞINIZDAKİNE NE HİSSETTİĞİNİZİ VENE YAPACAĞINIZI SÖYLEYİN.

“Bu şekilde konuşmaya devam ederseniz telefonu kapatacağım.”

ÖNEMLİ NOT: Yapacağınızı söylediğiniz şey konusundaher zaman dürüst olun; çünkü ardından söylediğinizi yapmak zorunda kalabilirsiniz.

Page 19: STRES  YÖNETİMİ

DÜNDAR UYAR İLKÖĞRETİM MÜFETTİŞİ

6-İYİ BİR NEDEN OLMADIKÇA ÖZÜR DİLEMEYİN.

Gereksiz özürler konumunuzu tehlikeye atar.

Özür dilemek yerine “bir orta nokta bulalım” demek daha iyidir.

Özürler, söylediğiniz ya da yaptığınızdan pişmanlıkduyduğunuz zamanlar içindir.

Yalın ve içtenlikli bir şekilde dile getirilen “ÜZGÜNÜM”genelde yeterlidir.

“Ben hatalıydım” da denebilir.

Page 20: STRES  YÖNETİMİ

DÜNDAR UYAR İLKÖĞRETİM MÜFETTİŞİ

İDDİALILIĞI KULLANMADA

BEŞ GENEL ZORLUK

Page 21: STRES  YÖNETİMİ

DÜNDAR UYAR İLKÖĞRETİM MÜFETTİŞİ

1-HAYIR DİYEBİLMEK-Belli kelimeler tekrarlanmalı.

-Önce kullanılan kelimelerle “HAYIR” denilirse fikrinizi değiştirmeye niyetinizin olmadığı, kararlılık anlaşılır.

-Ayrıntıya girilirse, karşıdaki buna yüklenebilir.

Örnek:1.İstek: “Öğleden sonra odanı kullanabilir miyim ?” Siz: “Hayır, kendim kullanacağım.”2.İstek: “Haydi yapma, benim için çok önemli.” Siz:“Hayır, kendim kullanacağım.”3.İstek: “Bak, yalnızca bu defalık. Lütfen.” Siz:“Hayır”

Page 22: STRES  YÖNETİMİ

DÜNDAR UYAR İLKÖĞRETİM MÜFETTİŞİ

HAYIR’ı nasıl söylediğiniz,ne söylediğiniz kadar önemlidir.

Açık ve kararlı biçimde söylendiğinde, mesaj etkili olacaktır.Konunun kapandığını vurgulamak için göz teması da kullanılır.Kısaca ardından baş çevrilir.-konuşma bitmiştir.

Hayır derken:

1-Aynı kelimeleri tekrarlayın.2-Bunun kişisel bir seçim olduğunu “ben” diyerek vurgulayın.3-Karşınızdakinin ne hissettiğinizi ve ne yapacağınızı öğrenmesini sağlayın.(Fikrimi değiştirmeyeceğim,hissetiklerimden eminim.)4-Kararınız için özür dilemeyin.-Söylediğinizden dönmeyin.5-Konuşmanın sona erdiği sinyalini vermek için, sözünüz bitince başka yere bakın.

Page 23: STRES  YÖNETİMİ

DÜNDAR UYAR İLKÖĞRETİM MÜFETTİŞİ

2-KESİNTİLERİ NASIL ÖNLERİZ?

-Uygun hızda ve tutarlı konuşmaya çalışın.-Bunun için konuşmalarınızı yavaşlatın.-Hızlı konuşursanız soluğunuz kesilir.-Kolayca araya girilip sözünüzü kesilebilir.-Sözünüzü kesmeye çalışanlarla göz göze gelmekten kaçının.-Eğer çok ısrarcıysa, bir an durun ve doğrudan ona yönelin.-Ardından sözünüzü kesmeye çalışandan farklı yöne dönün.Örnek:

“Henüz sözümü bitirmedim”“Bu noktanın söylenmeden geçilmeyecek kadar önemli

olduğunu düşünüyorum”“Öncelikle bu konuyu bitirmek istiyorum”“Biraz bekleyebilir misiniz, lütfen?”

Page 24: STRES  YÖNETİMİ

DÜNDAR UYAR İLKÖĞRETİM MÜFETTİŞİ

3-NASIL YANIT ALINIR?

-Söylemek istediğinizi bitirdikten sonra, doğrudan yanıt beklediğiniz kişiye bakın.

-Onun bakışını ve sessiz bir anı yakalayın.

-Sessizlik diğer kişiyi yanıt vermeye zorlayacaktır.

-Sessizlik rahatsız edici olabilir.

-Söylediğimizi daha fazla açmaya meraklıyızdır.

-Oysa sessizlik, istediğinizi karşıtlık yoluyla belirginleştirir.

Page 25: STRES  YÖNETİMİ

DÜNDAR UYAR İLKÖĞRETİM MÜFETTİŞİ

4-DİNLEDİĞİNİZİ NASIL GÖSTERİRSİNİZ?

-Dinlediğinizi gösterin.-İyi dinleyiciler, sohbeti yerinde kimseler olarak görülürler.-Etkin dinleyici, konuşmanın içine daha fazla girebilir.-Etkin dinleme önerileri1-Anlayıp anlamadığınızı sınayın.2-Kilit noktaları özetleyin.(“Demek ki iddianızın özü..”)3-Söyleneni netleştirmeye çalışın. (“...demekle neyi kastediyorsunuz?”)4-Konuşanın daha önce söylediği bir şeye gönderme yapın.5-Anladığınızı göstermek için başınızla onaylayın.6-”A- ha” vb. başka cesaretlendirici sözler söyleyin.7-Söze girmeden önce arada bir sessizlik olmasına izin verin.

Page 26: STRES  YÖNETİMİ

DÜNDAR UYAR İLKÖĞRETİM MÜFETTİŞİ

5-NASIL İLTİFAT ETMELİ, İLTİFATLARI NASIL KABUL ETMELİ?

İltifata değer vermiyorsak, çoğunlukla onu kabul etmekte zorlanırız.

ÖVGÜNÜN DEĞERİNİ AZALTMA YOLLARI

*Ah, bu sefer bir parça şanslıydım.*Geçen hafta aynı şeyi nasıl yaptığımı görmeliydiniz. -Tam bir felaketti.*Sağol-Ama bu yalnızca bana ait değil,hepimiz bir şeyler yaptık.*Teşekkürler-ama herkes yapabilirdi.*Ah, önemli bir şey değildi.

Page 27: STRES  YÖNETİMİ

DÜNDAR UYAR İLKÖĞRETİM MÜFETTİŞİ

ÖVGÜYÜ KABUL ETME YOLLARI

*Yalnızca “teşekkür ederim” demekle yetinin.*”Teşekkür ederim” deyin ve övgüyü onaylayın.

Örnek:”Bence de gayet iyiydi.”*”Teşekkür ederim” deyin ve iltifatı iade edin.

Örnek:”Çok naziksiniz”*”Teşekkür edin” ve niçin onayladığınızı belirtin.

Örnek:”Ben de canlı bir sunumun, verileri iletmekteyazılı bir rapordan daha iyi olacağını düşünmüştüm.”*İltifat ettiğinizde açık ve kesin olun.

Örnek:”Toplantıyı idare etme biçiminden hoşlandım.”

Page 28: STRES  YÖNETİMİ

DÜNDAR UYAR İLKÖĞRETİM MÜFETTİŞİ

İLTİFAT İÇİN İP UÇLARI

1-Daha çok iltifat edin.

2-Açık ve kesin olun.

3-Örnek yada örnekler verin.

4-Mümkün olduğunca olaydan hemen sonra övün.

5-Başkalarının önünde övün.

Page 29: STRES  YÖNETİMİ

DÜNDAR UYAR İLKÖĞRETİM MÜFETTİŞİ

SÖZLÜ MESAJ NASIL OLMALI?

SÖZLÜ MESAJ İLE SÖZSÜZ MESAJ SÖZLÜ MESAJ İLE SÖZSÜZ MESAJ

UYUMLU DEĞİL İSE, UYUMLU DEĞİL İSE, SÖZLÜ OLMAYAN A

İNANILMA İHTİMALİ DAHA FAZLADIR.İNANILMA İHTİMALİ DAHA FAZLADIR.

Page 30: STRES  YÖNETİMİ

DÜNDAR UYAR İLKÖĞRETİM MÜFETTİŞİ

SÖZLÜ MESAJIN ETKİLİ OLMASI İÇİN;

1-İçten olun.2-Sesinizi nasıl kullandığınızın farkında olun. (Yavaş,duyulabilir.)3-Sesinizdeki tonlamaların farkında olun.4-Duruş5-Yükseklik ayarı.6-Yakınlık ve uzaklık7-Göz teması

Page 31: STRES  YÖNETİMİ

DÜNDAR UYAR İLKÖĞRETİM MÜFETTİŞİ

Rahatlama yolları

• Gevşeme/rahatlama: Gerilimi hızlı ve kolay azaltma.

• Dinlenme : derinlemesine kas rahatlaması.• MEŞGUL BİR İNSAN NASIL

RAHATLAYABİLİR ?• Yanlış yargılar• 1.Uzun zaman alacağı.• 2. Zor teknik ve meditasyonlara gerek olduğu

Page 32: STRES  YÖNETİMİ

DÜNDAR UYAR İLKÖĞRETİM MÜFETTİŞİ

• 3. Dinginleşmek için her şey olup bittkten sonra yapılacağıdır.

• 4. Zor ve yorucu bir günün sonunda yapılan uzun bir banyodur.

• Halbuki bunun hızlı ve basit yolları vardır.• Bazen,dört dörtlük yemek yemek varken

fast foodun tercih edilmesi ,aynı şey gevşeme içinde geçerlidir.

Page 33: STRES  YÖNETİMİ

DÜNDAR UYAR İLKÖĞRETİM MÜFETTİŞİ

Rahatlama nedir ?• Rahatlama yalnızca dinginleşmedir.• İnsan sırtında kurma anahtarları bulunan oyuncaklara

benzer.• Anahtarlarımız stres tarafından kurulur,rahatlama

yoluyla da boşalırız.• Oyuncaklar gibi çalışmak için bir miktar dinamik

gerilime ihtiyaç duyarız. Ancak• fazla kurulursak,kırılma noktasına geliriz.• Oyuncaktan farkımız,gerilimin yükselmesini

durdurup,kendimizi istediğimiz anda dinginleştirebiliriz.

Page 34: STRES  YÖNETİMİ

DÜNDAR UYAR İLKÖĞRETİM MÜFETTİŞİ

NE ZAMAN GEVŞEMELİ ?

• 1. Potansiyel olarak stres taşıyan bir olaydan önce.

• Her yeni duruma gizli bir gerilimle girilir.

• Bir sonraki stresli olay bu gerilime yanisini ekleyecektir.

• Olayın stresli olacağı biliniyorsa,kendimizi kontrolden geçirmeliyiz.

Page 35: STRES  YÖNETİMİ

DÜNDAR UYAR İLKÖĞRETİM MÜFETTİŞİ

• Sakinleşmek için biraz durun.

• Olaya girmeden önce gözlerinizi kapatın.

• Bir kaç defa derin nefes alın.

• Bütünüyle sakinleşmek gerekmez.

• İşle başa çıkabilme kapasitesi sağlayabilmek için “anahtarı” birkaç çevirim gevşetin.

Page 36: STRES  YÖNETİMİ

DÜNDAR UYAR İLKÖĞRETİM MÜFETTİŞİ

• 2. Stresli olaylar sırasında ,

• Stres açığa çıkmak için uygun zamanı beklemez. Genelde hangi zamanlarda stresli hissediyorsunuz

• Toplantılarda

• Açılış konuşmalarında

• Burada kimse kontrolü kaybetmeyi istemez.

• Hemen sakinleşip soğuk kanlı olmak gerekir.

• Rahatlama yolları şimdi harekete geçirilmeli.

Page 37: STRES  YÖNETİMİ

DÜNDAR UYAR İLKÖĞRETİM MÜFETTİŞİ

• Her stresli olay,sonrakini daha da gerilimli yaşamamıza yol açar.

• Tehlike küçük olayların stresinin daha büyük problem yaratmak üzere birikmesidir.

• 3. Düzenli derin rahatlama,bütünüyle sakinleşmenizi sağlar.

Page 38: STRES  YÖNETİMİ

DÜNDAR UYAR İLKÖĞRETİM MÜFETTİŞİ

NASIL ÇALIŞMALI VE GEVŞEMELİ

• 1. Soluk alışınızı yavaşlatın. • 2. Sakinleşmek için egzersizler yapın.• 3. Kaslarınızı doğrudan rahatlatın.• 4. Oturuş ve duruş biçiminizi gözden geçirin.• Duygusal gerilimi salıverin.• Yöneticiye bağıramama• Asta kabalık yapmama

Page 39: STRES  YÖNETİMİ

DÜNDAR UYAR İLKÖĞRETİM MÜFETTİŞİ

• Arkadaşlarına her zaman söylemek istediklerini söyleyememek.

• Bunları açığa çıkarmak için• onları yazın.• Sizi kızdırana mektup ya da not yazın.• Şikayet sebebi olabilecek her şeyin listesini yapın

ve mektuba bakın.açınızı bütünüyle yansıttığına ikna olduğunuzda bir kenara koyun.

• Ertesi gün tekrar göz atın.

Page 40: STRES  YÖNETİMİ

DÜNDAR UYAR İLKÖĞRETİM MÜFETTİŞİ

• Hala yazdığınız hususlara öfke duyuyorsanız,onlarla yapıcı bir biçimde uğraşmanız gerektiğini düşünün.

• Öfkeniz o anlıksa mektubu atın.• Düşüncelerinizi teybe de kaydedebilirsiniz.• Dinlediğinizde hangilerini mantıklı olmaktan çok

duygular tarafından motive edildiğini anlarız..• “Yazmak bir çeşit terapidir”• Graham Green

Page 41: STRES  YÖNETİMİ

DÜNDAR UYAR İLKÖĞRETİM MÜFETTİŞİ

• 6. Gerilimi bir arkadaşınızla konuşarak azaltın.• Stresli olaydan sonra konuşmak insana rahatlama

fırsatı verir.• 7. Fiziksel olarak yavaşlayın.• 8. Bir mola verin.• Molalar performansı artırır.• Zaman tasarrufu için ara vermemek yanlış bir

ekonomi yöntemidir.• Altın kural : yorgun düşmeden önce ara vermektir.

Page 42: STRES  YÖNETİMİ

DÜNDAR UYAR İLKÖĞRETİM MÜFETTİŞİ

• 9. Etkinlik değiştirin.• “Bir değişiklik,en az dinlenmek kadar iyidir”• 10. Mini molalar verin. • Mini mola 10-60 sn. arasındadır.• Dışardan gelecek rahatsız edecek şeylere kendinizi kapatın.• Gözlerinizi yumun.• Elinizdeki işle ilgili düşüncelere ara verin.• Saniyeleri sayın.• Saatin tık taklarını sayın.• Soluk alıp verin

Page 43: STRES  YÖNETİMİ

DÜNDAR UYAR İLKÖĞRETİM MÜFETTİŞİ

• Havadaki kokuları hissedin.• Omurganızı dik tutmaya çalışın.• Kaslarınızı gevşetin.• Kollarınızı-bacaklarınızı sallayın.• Gergin bölgelerdeki kasları gevşetin.• Derin soluk alıp yavaşça verin.• İşinize dönmeden önce bir durun.• İşinizde öncelikleri belirleyin.• 11. Düşünmeye zaman ayırın.

Page 44: STRES  YÖNETİMİ

DÜNDAR UYAR İLKÖĞRETİM MÜFETTİŞİ

• 12.Kendinize kaçış mekanizmaları yaratın.• “Eğer başımın ağrıyacağını hissedersem durup kısa bir

yürüyüşe çıkacağım”.• 13. Kendinize yalnız kalabileceğiniz sessiz zamanlar

yaratın.• Sessiz anlar,daha derinlemesine gevşeme tekniklerine

başvurmaksızın rahatlama imkanı sağlar.• Gün ortasında yarım saatlik zaman ayırın.• Araba parkında arabada 10dk. Oturun.• Gazete okuma ( okuyormuş gibi yapma)

Page 45: STRES  YÖNETİMİ

DÜNDAR UYAR İLKÖĞRETİM MÜFETTİŞİ

• 14. Gevşeme mekanizmaları geliştirin.• Gevşeme mekanizmaları,rahatlamaya yardımcı

olan ateşleyicilerdir.• Müzik dinlemek• Okumak• Yazmak• düzenli diş fırçalama diş sağlığını korur.• Düzenli rahatlama stresin zararlarından korur.

Page 46: STRES  YÖNETİMİ

DÜNDAR UYAR İLKÖĞRETİM MÜFETTİŞİ

• Mini molalar: Gerek duyulduğunda verilen 10-60sn.lik kendine gelme araları.

• Düzenli molalar : saat başı verilen birkaç dakikalık aralar. Yorgun düşmeden önce ara verin.

• Standart aralar : İş yerinde size,çay,kahve araları gibi standart molalar veriliyor olmalı onları kullanın.

• Sessiz zamanlar : kendi kendinize kaldığınız zamanlar,mümkünse telaşlı bir günün ortasında ;gün sonunda mutlaka.

Page 47: STRES  YÖNETİMİ

DÜNDAR UYAR İLKÖĞRETİM MÜFETTİŞİ

• Tatiller : Bunların bir sebebi vardır.• Tatilden döndükten sonra daha verimli çalışılır.• UYKUDAN EN İYİ ŞEKİLDE YARARLANMA• 1. Yatma kalkma vakitlerini bir düzene bağlayın .

Vücudunuz balli bir ritme girer.• 2. Akşam erken saatlerde biraz egzersiz yapın.

Vücudumuz gerçekten dinlenme ihtiyacı duyar.• 3. Yatağa girmeden önce kısa bir yürüyüşe çıkın.

Page 48: STRES  YÖNETİMİ

DÜNDAR UYAR İLKÖĞRETİM MÜFETTİŞİ

• 4. Yatmadan bir saat önce gevşemeye başlayın.• 5.Yatmadan önce ağır yemekler yamayin.• 6.Yatmadan hemen önce süt için.• 7.Uykudan önce rahatlayıcı bir banyo yapın.• 8. Kafanızı meşgul eden bir şey varsa,üzerine

konuşun ya da zihninizde nasıl baş edebileceğinizi kurun. Yeterince uğraştığınızı düşündüğünüz zaman uyumaya gidin.

• 9. Yatmadan önce düşünce ve dileklerinizi yazıya dökün.

Page 49: STRES  YÖNETİMİ

DÜNDAR UYAR İLKÖĞRETİM MÜFETTİŞİ

• 10.yatağınızın yanında kağıt kalem bulundurun. Gelecek parlak fikirleri not edip uykunuza dönebilirsiniz.

• 11. Gözlerinizi kapatın ve uykuyu düşünün. “esneme”kelimesini göz önüne getirin.

• 12. Uyanırsanız yatakta kalmayın. Kalkın ve bir şeyler yapın.Yorgunluk hissettiğinizde tekrar yatağa girin

Page 50: STRES  YÖNETİMİ

DÜNDAR UYAR İLKÖĞRETİM MÜFETTİŞİ

DERECE DERECE ARTAN RAHATLAMA

• 1. SESSİZ VE TENHA BİR YER,BAŞ DESTEĞİNDE İSKEMLE.

• 2. Zaman ( akşam erken saat-yatmadan önce ) • 3. Gevşeme başladıktan sonra hareket etmeme• 4. Rahatlama sırası:• a. soluk alırken her bir kas grubunu gerin.• b. Bu konumdayken 7-8 sn.soluk alıp verin.

Page 51: STRES  YÖNETİMİ

DÜNDAR UYAR İLKÖĞRETİM MÜFETTİŞİ

• C. Çabucak soluk verin ,gerilimi Salıverin. Sağ yumruk ,sağ üst kol( dirsekleri geriye çekin.

• Kaşları kaldırın,gözlerinizi ve burnunuzu kırıştırın dişlerinizi sıkın.

• Ağız kenarlarını açığa çekin ve dilinizi üst dudağınıza bastırın.

• Boyun (iskemleye yaslanarak ), omuzlar, mide kalçalar ( Topukları aşağı bastırın )

• Sağ baldır ( ayak parmakları aşağı kıvrık)• Sağ ayak ( ayak parmakları yukarı kıvır )• Sol baldır ( ayak parmakları yukarı kıvır )

Page 52: STRES  YÖNETİMİ

DÜNDAR UYAR İLKÖĞRETİM MÜFETTİŞİ

• Sol ayak( ayak parmakları yukarı kıvır )• 5. Kasları gerdiğiniz sıra,esneme ve sıkılık üzerine

yoğunlaşın.• Gevşeme sırasında ılıklık ve ağırlık duyguları üzerine

yoğunlaşın.• 6. Her bir sıkıp bırakma evresi arasında 10-15 sn. kadar

sessiz ve hareketsiz kalın. Rahatlamanın sürdürülmesi üzerine yoğunlaşın.içinizden “rahatla” diye geçirin.

• 7. Bütün kas grupları gevşedikten sonra ağırlık ve rahatlık duygularında yoğunlaşarak oturur pozisyonda kalın yavaş ve düzenli soluk alın.

Page 53: STRES  YÖNETİMİ

DÜNDAR UYAR İLKÖĞRETİM MÜFETTİŞİ

BOYUN VE OMUZLARIN RAHATLAMASI• Omurlar

• Alın - kafa • Dişler - çene• Baş geriye• Baş öne - çene göğse• SOLUNUM TEKNİKLERİ• Diyafram solunum• Düzenli solunum• 1’e 1 solunum• 2’ye 1 solunum

Page 54: STRES  YÖNETİMİ

DÜNDAR UYAR İLKÖĞRETİM MÜFETTİŞİ

BEDENİ SAĞLIKLI VE ZİNDE TUTMANIN YOLLARI

• GÖVDE VE STRES• Fiziksel stres tepkisi,gövdenin acil hareketi

için vites büyütmesidir. • Stres anında,vücut anında tepki verebilmesi

için donatılır.• STRESİN ERKEN UYARI SİNYALLERİ• 1. Hızlı solunum ( Soluğu tutma da zorluk

çekme )

Page 55: STRES  YÖNETİMİ

DÜNDAR UYAR İLKÖĞRETİM MÜFETTİŞİ

• 2. Ağız ve gırtlak kuruluğu.• 3.Nemli ayaklar.• 4. Sıcaklık hissi.• 5. Gergin kaslar.• 6.Hasımsızlık• NE YAPMALI ? • 1. Bilinçli biçimde sakinleşmeye çalışmalı fiziksel zor

alacağına,duygusal yaklaş .• 2.Yavaş ve derin soluk alın.• 3.El altında bir bardak su bulundurun.• 4.Odayı havalandırın.

Page 56: STRES  YÖNETİMİ

DÜNDAR UYAR İLKÖĞRETİM MÜFETTİŞİ

• 5. Yüzünüzü soğuk suyla yıkayın.

• 6. Kaslarınızı gevşetin.

• Sürekli stres ciddi olabilir.

• SAĞLIK İÇİN YEMEK

• Arabanıza gösterdiğiniz özeni vücudunuza gösteriyor musunuz ?

Page 57: STRES  YÖNETİMİ

DÜNDAR UYAR İLKÖĞRETİM MÜFETTİŞİ

SAĞLIKLI BESLENME REJİMİ İÇİN ALTI KURAL

• 1. Daha çok rafine olmayan yiyecekler yiyin

• 2.Pişirme ve bekleme süresini kısaltın.

• 3.Yağlara dikkat edin.

• 4.Şeker ve tuzu azaltın.

• 5. Vitamin ve mineraller.

• 6. Çok su için.

Page 58: STRES  YÖNETİMİ

DÜNDAR UYAR İLKÖĞRETİM MÜFETTİŞİ

SUYUN FAYDALARI

• 1. KANI İNCELTMEYE,ZARARLI PIHTI OLUŞUMUNU ENGELLER.

• 2. Deri dokusunun korunması ve beden ısısının terlemeyle düzenlemesi.

• 3. Sindirime• 4. Gereksiz ürünlerin idrarla atılması.• 5. Ciğerde ve genizde balgam oluşumunu

engelleme.

Page 59: STRES  YÖNETİMİ

DÜNDAR UYAR İLKÖĞRETİM MÜFETTİŞİ

NASIL YEMELİYİZ ?

• 1.Yavaş yemek.• 2. Başka biriyle birlikte yiyin.• 3. Sık sık atıştırmak yerine düzenli yemek.• 4. Yemek için uygun bir ara vermek.• 5. Yemek yerken oturun.• 6. Çok yemektense az yiyin.• 7.Kendinizi yemekle ödüllendirirken dikkatli

olun.

Page 60: STRES  YÖNETİMİ

DÜNDAR UYAR İLKÖĞRETİM MÜFETTİŞİ

DAYANIKLILIK,GÜÇLÜLÜK VE ESNEKLİK ALIŞTIRMALARI

• 1. Huzursuzluk.• 2.Kalkarak dolaşmak isteği.• 3.Bir bardak çay için uzun koridoru kat

etme isteği.• 4.Kayıtsızlık ve yorgunluk hissi. Erken

uyarı sinyalleri.• Vücudumuz hareket için vites yükselttiğini

söylüyor.

Page 61: STRES  YÖNETİMİ

DÜNDAR UYAR İLKÖĞRETİM MÜFETTİŞİ

YAPILABİLECEKLER

• 1. Yürüyüşe çıkmak ya da fiziksel enerji harcayacak bir şeyler yapın.

• 2. Günlük egzersiz alışkanlığı kazanın.

• ÜÇ EGZERSİZ ÇEŞİDİ

• 1. Dayanıklılık için egzersizler.

• 2.Güçlülük için egzersizler.

• Esneklik için egzersizler.

Page 62: STRES  YÖNETİMİ

DÜNDAR UYAR İLKÖĞRETİM MÜFETTİŞİ

DAYANIKLILIK İÇİN EGZERSİZLER

• Kaybedilmiş enerjiyi açığa çıkarır.Zindelik verme

• Ne : koşma,ip atlama,bisiklet sürme,yüzme.• Niye : Oksijeni daha hızlı kullanmayı ve

daha verimli enerji harcamayı sağlar.• Nasıl ve ne zaman : Haftada 2-3 kez 15 - 20

dk.lık saatlarla.• Egzersiz yaparken konuşmak denektir.

Page 63: STRES  YÖNETİMİ

DÜNDAR UYAR İLKÖĞRETİM MÜFETTİŞİ

Güçlülük için• Kasları güçlendirmek ve kas gerilimini gidermek

açısından yararlıdır.• Ne: Ağırlık çalışmaları,ayakta ve ya oturarak

ağırlık kaldırma.• Niye : Kasların gücünü korur.İncinme ve

burkulma ihtimalini azaltır.• Nasıl ve zamanı : Haftada 3 - 4 defa her hareket

birkaç kez,fazla zorlamadan,kendinizi iyi hissettiğiniz sayıda

Page 64: STRES  YÖNETİMİ

DÜNDAR UYAR İLKÖĞRETİM MÜFETTİŞİ

ESNEKLİK İÇİN EGZERSİZLER

• Vücudun gerginlik hissedilen bölgelerinde yoğunlaşılır.

• Ne : Eklemleri dondurmak,kasları uzatmak,germek ve gevşetmek.

• Niye : Ağrı ve sızılar azalır. Kaslar rahatla,olabilecek gerilimlere yatkınlık azalır.

• Nasıl ve ne zaman: Yavaş aşama aşama zorlamadan solunum yavaş ve ritmik.

Page 65: STRES  YÖNETİMİ

DÜNDAR UYAR İLKÖĞRETİM MÜFETTİŞİ

SAĞLIKLI YAŞAM İÇİN ÖNERİLER

• 1. Sigarayı bırakın.

• 2. Hoşlanacağınız alkolsüz içkiler bulun.

• Aşırı alkol tüketiminden kaçının.

• Haplar ve ilaçlardan uzak durun.

• Performansınızı doğru değerlendirin.

Page 66: STRES  YÖNETİMİ

DÜNDAR UYAR İLKÖĞRETİM MÜFETTİŞİ

KONTROLLU KALMANIN YOLLARI• Üzülecek ne var ?

• Ya hastasınızdır ya değil,eğer hasta değilseniz üzülmeye gerek yok. Eğer hasta iseniz ya yaşayacaksınız ya öleceksiniz. Eğer yaşıyorsanız üzülmeye gerek yok. Eğer ölürseniz ya cennete gideceksiniz ya cehenneme . Eğer cennete giderseniz üzülmeye gerek yok. Eğer cehenneme giderseniz arkadaşlarınızla tokalaşmakla söyleşme ile meşgul olacaksınız. Ki üzülecek zamanınız olmayacak.

Page 67: STRES  YÖNETİMİ

DÜNDAR UYAR İLKÖĞRETİM MÜFETTİŞİ

OLUMLU DÜŞÜNMEK

• Filozof ve Roma imparatoru Marcus Aurelius

• “Hayatınız ,düşünceleriniz onu nasıl kılıyorsa öyledir” diyor.

• Demek ki olumlu düşünce,hayatımızı daha olumlu kılmanın bir yoludur.

• Bu,bizi aşağıya çeken şeylerden çok,destekleyen şeyleri görme yoludur.

Page 68: STRES  YÖNETİMİ

DÜNDAR UYAR İLKÖĞRETİM MÜFETTİŞİ

• Önemlidir çünkü olumlu düşünmek , olumsuz düşünmek kadar kolaydır.e

• Henry Ford “Yapabileceğinizi düşünüyor olsanız da yapamayacağınızı düşünüyor olsanız da kesinlikle haklısınız”. Demiştir.

• Olumlu düşünmedeki ilk adım,olumsuz düşünceyi tanımaktır.

• Olumsuz düşünme hiç şaşmadan,fena sayılamayacak bir durumu alır ve bir biçimde ona hak ettiğinden daha az değer biçer. Hepimizde bunu yaparız.

Page 69: STRES  YÖNETİMİ

DÜNDAR UYAR İLKÖĞRETİM MÜFETTİŞİ

Kendimize ne diyoruz ? Ne yapıyoruz ?

• “Ah, ben şanslıydım, bunu herkes yapabilirdi.”

• “Hepsi benim hatamdı.”

• “Bir işe yaramıyorum.”• “Bu bir felaket olmalı.”

• Başarının değerini azaltıyoruz..

• Hataları kişiselleştiriyoruz( Utancı yüklenerek)

• Hataları genelleştiriyoruz.• Hataları abartıyoruz.

Olumlu düşünce,körce bir iyimserlik değildir. Daha çok,olumluyu vurgulamak için olayları yeniden değerlendirme yoludur.

Page 70: STRES  YÖNETİMİ

DÜNDAR UYAR İLKÖĞRETİM MÜFETTİŞİ

Yukarıdaki ifadeleri,daha olumlu bir şekilde yeniden dile getirelim.

• Olumlu ifade

• “Gayet iyi gitti.”

• “Mavi düğmeye basmamak benim hatamdı.”

• “Bu özel görev konusunda tecrübeli değilim.”

• “Bunun potansiyel sonuçları hem iyi,hem kötü olabilir. İyi olanlar şunlar.................... Kötülerse...................

• Ne yapıyoruz ?

• Başarıyı kabulleniyoruz.

• O ana özgü hataların sorum- luluğunu yükleniyoruz.

• Yeterlik alanını belirliyoruz.

• Sonuçları uygun biçimde değerlendiriyoruz.

Page 71: STRES  YÖNETİMİ

DÜNDAR UYAR İLKÖĞRETİM MÜFETTİŞİ

OLUMLU DÜŞÜNME İÇİN BEŞ KURAL

• 1. Başarıyı kabullenin,

• 2. Genellemelerle değil,o duruma özgü şeylerle uğraşın.

• 3. En kötü korkularımızın gerçekleşme ihtimalini gerçekçi olarak değerlendirin. “Hayatım,çoğu hiçbir zaman gerçekleşmeyen felaketlerle geçmişti.” Montaigne 17. Y.y. F.f.

• 4. Olabilecek en kötü senaryoyu düşünün. Olabileceklerin en kötüsü nedir ? Sonucu bir parça daha iyi kılmak için ne yapabilirim ?

• 5. Elinizden gelenin en iyisini yapın ve sonuçları kabul edin.

Page 72: STRES  YÖNETİMİ

DÜNDAR UYAR İLKÖĞRETİM MÜFETTİŞİ

Olumlu düşünme tek taraflı bir düşünüş değildir. Böyle düşünebilme bir

alışkanlığa dönüşene kadar sabrederseniz,olumlu düşünceden çok

fazla şey elde edebilirsiniz.“ Eğer ilk seferinde başarılı

olamazsan tekrar dene,dene,dene.”Atasözü

Page 73: STRES  YÖNETİMİ

DÜNDAR UYAR İLKÖĞRETİM MÜFETTİŞİ

OLUMLU DÜŞÜNCE ÜZERİNE BAŞKA KURALLAR

• 1. Kesinlik taşıyan Şeyleri amaç edinin. Belirsizlik kaygı yaratır. Bir toplantıyı zamanında yapıp yapamama endişesi gerginliğe yol açar. Eğer yapamayacağınız kesinleşirse,bu durumda en iyi sonuç almanın yolları düşünülmelidir.

• 2. Olumsuz düşünceleri içinde bulunduğumuz çevre ve şartlara göre değerlendirin.” Bu işi yapmak üç ayını mı alır yoksa bir yılını mı alır ? “

Page 74: STRES  YÖNETİMİ

DÜNDAR UYAR İLKÖĞRETİM MÜFETTİŞİ

Yolunda giden işlerin listesi yapılmalı.

• Hayattayım

• sağlıklıyım

• Yaşayacak bir yerim var.

• Arkadaşlarım var.

• Evde yiyeceğim var. Bütün bu sahip olunan (ihtimal birçoklarının sahip olmadığı) şeylerin farkına vardığınızı olumsuz düşünceleriniz o kadar halledilemez görünmeyecektir.

Page 75: STRES  YÖNETİMİ

DÜNDAR UYAR İLKÖĞRETİM MÜFETTİŞİ

3. Olumlu düşünceden çok fazla şey beklemeyin. İnsan bazen sebepsiz kendini kötü hissedebilir. Ortada olumsuz düşünceler de olmayabilir. Bu gibi hallerde kendinize” Bu normal ve yalnızca geçici bir durum”demeli.

4. Neyin yanlış olduğundan çok neyin doğru olduğu üzerinde yoğunlaşın.

Dale Carnegeie-insanların çoğunun,hayatın bizi tatmin etmeyen % 10’u üzerinde yoğunlaşıp mutsuz olduğunu % 90’ı göz ardı ettiğini söyler.5 10 ile % 90’ı değerlendirip % 90’nın listesini yapmak gerekir.

Page 76: STRES  YÖNETİMİ

DÜNDAR UYAR İLKÖĞRETİM MÜFETTİŞİ

5. Kendinize “ Bu beni niye üzüyor ?” deyin. Bazen bizi kaygının sebebi değil belirtisi üzebilir. Sizi üzen şeyi ve niye üzüldüğünüzü yazın. Bunu gerçek sebepleriyle karşılaştırıp problemi çözüp çözemeyeceğinizi anlayın.

Page 77: STRES  YÖNETİMİ

DÜNDAR UYAR İLKÖĞRETİM MÜFETTİŞİ

EGOMUZU NASIL DESTEKLERİZ ?

• 1. Başarıları duyurmalı Yetenekler gizlenmemeli “Tevazu fazilet ,utangaçlıksa kusurdur.” * İnsanlara nelerin yolunda gitmediğini değil,neyi iyi yaptığınızı anlatın. *Kendinizi tanıtırken bazı başarılarınızı ayrıntılı olarak anlatın. *Başarmak için üstesinden gelmek zorunda kaldığınız engelleri açıklayın. *Her bir başarının kişisel ya da kuramsal açıdan taşıdığı önemi açıklayın. Abartmamak önemlidir.

Page 78: STRES  YÖNETİMİ

DÜNDAR UYAR İLKÖĞRETİM MÜFETTİŞİ

2. Başarıları kutlamak3. Kendine ödüller vermek 4. Kendine ikramda bulunmak5. İyi yanların listesini çıkarmak * Kişiliğinde en çok hoşunuza giden yanlar nelerdir ? * Ne tür işlerde diğerlerinden daha iyisiniz ? * Geliştirmiş olmaktan gururlandığınız becerileriniz nelerdir ? * Bugüne kadar başvurduğunuz en zor iş neydi ? * Hayatınızda en çok gurur duyduğunuz şeyler nelerdir ?6. Başarılarınızı kaydedin. *...... sözünü kesmeden dinleyebildim. * ...... sigarayı günde 5 taneye indirebildim.

Page 79: STRES  YÖNETİMİ

DÜNDAR UYAR İLKÖĞRETİM MÜFETTİŞİ

PERFORMANSI TAM VE DOĞRU DEĞERLENDİRME

1. Her olumsuz noktayı bir olumlu noktayla dengeleyin. Değerlendirmenin amacı performansın tamamına göz atmaktır. Geliştirilmesi gereken alanlar ile güçlü kısımların farkına varılır. Geliştirilmesi gerekenler zayıflık olarak adlandırılmamalı. Zayıflık ,değiştirilmeyecek bir şeyi çağrıştırır. Geliştirilecek terimi,bir şeyler yapılabileceğini gösterir. Bazen iyi şeyler sıralanmış gibi,kötü noktaların altı çizilir.. Bunu men etmek için, her olumsuz noktayı olumlu bir noktayla dengeleyin.

Page 80: STRES  YÖNETİMİ

DÜNDAR UYAR İLKÖĞRETİM MÜFETTİŞİ

2. Yapıcı eleştirilerden yararlanın. Kendinizi ve başkasını eleştirirken, a- Yanlış olanı belirleyin b- Durumu düzeltmek için ne yapabileceğinizi söyleyin Bunların dışında eleştiri yalnızca bir saldırı ve hoşnutsuzluğu açığa vurmadır.3. Kişiyi değil,davranışı eleştirin. “Ali,çok kaba bir çocuksun.” yerine; “Ayşe’nin saçını çekmen çok yakışıksızdı.” demek. Davranış üzerine yoğunlaşmak iki şeye yol açar; 1- Davranışın yargılanmasına zorlama 2- Kişinin değil davranışın eleştirildiği

Page 81: STRES  YÖNETİMİ

DÜNDAR UYAR İLKÖĞRETİM MÜFETTİŞİ

Örnekler: Ahmet’e bunu başkalarının Duygusuzun tekisin önünde söylemek duygusuz

bir davranıştır.Gerçekten düşüncesizin birisin

Bu konuda başkalarının fikrini almamak düşüncesizceydi.

Sen gürültücü ve küstah birisinBaşkalarıyla konuşma

biçimini genelde saldırgan ve baskın olmaya yönelik4. Başarılar kadar başarısızlıkların da paylaşımı5. Düzeltmek gereken şeylerin farkında olmak Başkası performansınızı değerlendiriyorsa ilk olarak kendi değerlendirmenizi verip veremeyeceğinizi sormak ,geliştirilmesi gereken yönlerin farkında olunduğu mesajını verir.6. Her hatadan ders çıkarılmalıdır.

Page 82: STRES  YÖNETİMİ

DÜNDAR UYAR İLKÖĞRETİM MÜFETTİŞİ

KONTROLÜ YENİDEN KAZANMAK

• 1. Kendinize şöyle sorun” işler bir parça daha iyi gitseydi ne olurdu ?” işlerin yalnızca bir parça daha iyi olmasını sağlayacak bir şeyle başlayabilirim.

• 2. Yapabileceğiniz bir şey olup olmadığını araştırın.• 3. Stresli olduğunuzda beklentilerinizi azaltın.• 4. Tıpkı bir oyuncu gibi performansınızı prova edin.

UNUTMAYIN : Durumun kendisi değil,sizin seçtiğiniz bakış açısı stres vericidir.

Page 83: STRES  YÖNETİMİ

DÜNDAR UYAR İLKÖĞRETİM MÜFETTİŞİ

DESTEK OLUŞTURMA VE KULLANMA

• Destek nedir ? -- Bir arkadaş -- Bir metot (zaman yönetimi gibi ) -- Bir davranış ( iddialı olmak gibi ) Bir şeyin destek olabilmesi için,onu kullanmanız ve yararlı bulmanız şartına bağlıdır.

Page 84: STRES  YÖNETİMİ

DÜNDAR UYAR İLKÖĞRETİM MÜFETTİŞİ

DESTEK HARİTASINDAN DAHA FAZLASINI SAĞLAMAK

• Psikolojik

sosyal fiziksel

Hayatında en önemli baskı aşırı çalışma yükü olsun. Bu baskı:

*Sosyal mi ? * Psikolojik mi ? * Fiziksel mi ?

Page 85: STRES  YÖNETİMİ

DÜNDAR UYAR İLKÖĞRETİM MÜFETTİŞİ

Sosyal olarak ,gittikçe kapanıyorsunuz eve gidiyor her zamanki sosyal yaşantıya katılamıyorsunuz.

Psikolojik olarak , kendinize aşırı yüklenmiş hissediyorsunuz, kafanızın içi dolu, boşaltıp rahatlayamıyorsunuz.

Fiziksel olarak , artık hızınız düşüyor,her nasılsa daha az enerjiniz var, geceleri iyi bir uyku çekmekte zorlanıyorsunuz.

Baskı ,sosyal,psikolojik ve fiziksel olarak yaşanıyor. Buna bağlı olarak sosyal, psikolojik ve fiziksel destekler bulmak gerekiyor.

Page 86: STRES  YÖNETİMİ

DÜNDAR UYAR İLKÖĞRETİM MÜFETTİŞİ

Baskı kaynaklarından birini seçerek haritası yapılmalı. Sosyal, psikolojik ve fiziksel destekler var mı ? Yoksa üçgende olmayan parçalar tamamlanmalı. Örneğe uygun bazı destekler şunlar olabilir :Sosyal : *Haftada bir gece düzenli olarak arkadaşlarla görünmek*Eve iş getirecek akşamların sayısını sınırlamakPsikolojik :*Zaman yönetimi yöntemlerini öğrenip uygulamak*Rahatlama yöntemiyle ilgili daha çok şey öğrenmekFiziksel :*Düzenli olarak spor ve egzersizler yapmak*Düzenli yemek yemek ve sağlıklı bir beslenme rejimi yapmaİkinci stres üçgeni desteklerinden ve stres yönetimi yöntemlerinden ne zaman yararlandığımızı gösterir.

O sırada

önce sonra

Page 87: STRES  YÖNETİMİ

DÜNDAR UYAR İLKÖĞRETİM MÜFETTİŞİ

Etkili stres yönetimin sırrı, baskı yaratan durum sırasında ve sonrasında faydalanacağının destek- lerinin olmasıdır.

Yardımı dokunacak bazı desteklerÖncesinde :*Birkaç kez derin soluk alın*Gerçekleşen olayın provasını yapın*En vurucu etkiyi yaratabilmek için giysi seçiminizin nasıl olacağına karar verin.*Çok iyi yapmaya çalışacağınız bir şeyi kendinize hedef olarak seçin*Geçmişteki başarılarınızı hatırlayın

Page 88: STRES  YÖNETİMİ

DÜNDAR UYAR İLKÖĞRETİM MÜFETTİŞİ

Olay sırasında:

*Solunumunuzu yavaşlatın

*Rahatlamak için 5-10 sn’lik bir mini mola verin

*Öncelikle temel amaç olarak hedeflediklerinizden

önemli bir tanesi üzerinde yoğunlaşın.

*Gerçeği ve yorumu birbirinden ayırın,kesinlik taşıyan hangisi

Sonrasında:

*Nelerin iyi gittiğini ,neler öğrendiğinin ve gelecek sefere

bundan farklı olarak neler yapacağınızı yazın

*Yürüyüşe çıkın

Bir iç dökme seansı düzenleyip konuşabileceğiniz birini bulun.

Page 89: STRES  YÖNETİMİ

DÜNDAR UYAR İLKÖĞRETİM MÜFETTİŞİ

ÖZET: DESTEK HARİTASI

• 1. Desteklerimizin sayısı arttıkça,sorunlarla başa çıkabilme yolunda daha iyi davranmış olursunuz.

• 2. Destek haritası çizmek,sahip olduğunuz ( ya da olabileceğiniz ) destekleri görmenize yardımcı olur.

• 3. Kendinize sosyal,psikolojik ve fiziksel destekler bulun.• 4. Stresli olaylar ırasında,öncesinde ve sonrasında

yararlanabileceğiniz destekler bulun. DESTEĞİ GELİŞTİRMENİN 3 YOLU

• A. Kendinizi desteklemek• B. Başkalarından destek almak• C. Diğer kaynaklardan gelen destekler

Page 90: STRES  YÖNETİMİ

DÜNDAR UYAR İLKÖĞRETİM MÜFETTİŞİ

A. KENDİNİZİ DESTEKLEMEK

1. En önemli destek kaynağı kendinizsiniz.

A . Beni kaygılandıran şey ne ?

B . Olabilecek en kötü şey ne ?

C . Ne yapabilirim ?

2. Kendinizi söylediklerinizle destekleyin.

“ Bu top deliğe bu deliğe girecek.”

“Ya olacak,ya olacak” gibi

“ Eylülde karşılaştığım problemi çözmüştüm bunu da halledeceğim.

Geçmişteki başarılarla ilişki kurun.

Page 91: STRES  YÖNETİMİ

DÜNDAR UYAR İLKÖĞRETİM MÜFETTİŞİ

3. Sizi destekleyen alışkanlıklar geliştirin. Başlangıç noktası ,nelerin sizi güçlendirdiğini,nelerin endişe ve baskıya yol açtığını bulmaktır.

- Her zaman işleri yetiştirememekten şikayetçiysen

- Her gün “yapılacaklar” listesi hazırlama alışkanlığı edinin

- Başkalarına karşı keskin,saldırgan oluyorsanız

- Kırmaya başladığınızı hissettiğinizde “haklı olabilir” deme alışkanlığı dinin

4. Başınıza dert açan alışkanlıklarınızdan kurtulun

- Fazla yemek - Sigara - Aşırı içki

Ne yazık ki alışkanlıkların böylesine destek olmasını sağlayan şey bir kez yerleşti mi bırakılması güç oluyor.

Page 92: STRES  YÖNETİMİ

DÜNDAR UYAR İLKÖĞRETİM MÜFETTİŞİ

ALIŞKANLIKLAR NASIL BIRAKILMALI ?

1. Kendinizle bir anlaşma yapın ( ya da daha yararlı olacaksa bir başkasıyla) Anlaşmadan beklenen ilerlemenin ayrıntıları ve kazanacağınız ödüllerde yer alsın.

2. Alışkanlığı bırakmanın neye benzeyeceğini hayal edin. İyi ve kötü sonuçları göz önüne getirin. Başka birine nasıl olacağı konusundaki düşüncelerinizi anlatın.

3. Bir deneme yapın. Kısa bir süre için alışkanlığı bırakın. Sandığınız kadar kötü gitti mi ?

4. Bir kez bıraktınız mı bir daha dönmemeye çalışın. Bir dahaki sefere bırakmak iki kat zor olacaktır.

5. Alışkanlığı bırakmaktan dolayı acı çekmeyin. Kabul edilebilir bir ödül seçin ve ilerlemenizi güçlendirebilmek için kendinize düzenli olarak bu ödülü vermeye çalışın.

Page 93: STRES  YÖNETİMİ

DÜNDAR UYAR İLKÖĞRETİM MÜFETTİŞİ

BAŞKALARINDAN DESTEK ALMAK5. Başkalarından destek arayın. En gözde destekler,diğer insanlardır. Benim kişisel ilişki ağım ne ölçüde yaygın ? Şu problemlerle ilgili kimlere başvurabilirim ?

*Mali endişeler*Kişisel problemler*İş alanındaki zorluklar*Sağlıkla ilgili kaygılar

Akla gelen isimler tatminkarsa,kendinizi güvende hissedersiniz. Tatminkar değilse,ilişki ağı oluşturulmalıdır.6. İttifaklar kurun. Çevre edinme “özel çıkar sağlama” kaynağı olarak kullanılmalıdır. Çevre edinme temaslarla ilişkiliyken,destek ittifaklar kurulup ilişkileri geliştirme hakkındadır.7. Bir danışmanla konuşmayı deneyin.

Page 94: STRES  YÖNETİMİ

DÜNDAR UYAR İLKÖĞRETİM MÜFETTİŞİ

C. DİĞER KAYNAKLARDAN GELEN DESTEK

8. Her şey bir destek olabilir. Batıl inançlara sürüklememek kaydıyla . Uğur sayılan eşya,özel giyecek vb güvenlik duygusu sağlar.

9. Unutmayınız “Ne giyerseniz osunuz”sevilen bir ceket kendinizi iyi hissetmenize yardım edebilir.

10. Hobiler ve günlük alışkanlıklar edinin.

*Toprağı bellemek * Yemek yapmak ( etkinlik )

*Kırda yürümek *Okumak ( etkinlik )

*Balık tutmak *Her gün gazete okuma

*Herhangi bir konuda derinlemesine bilgi için araştırma

Page 95: STRES  YÖNETİMİ

DÜNDAR UYAR İLKÖĞRETİM MÜFETTİŞİ

11. İş,dinlenme,eğlenceyi unutmayın.

12. Evcil hayvanları bir destek kaynağı olarak görün

13. Rahatlayabileceğiniz bir yeriniz olsun.

NASIL DESTEK OLURUZ ?

1. Başkasının destek haritasına yardım etme,katkıda bulunma

2. Destekleyici olun,boş bir onaylayıcı değil

* Her şey düzelir,takma kafanı ( yanlış )

* Senin için zor olacağını sanmıyorum ( doğru )

* Bu konuda endişelenmekte haklısın ( doğru )

3. Pratik destek önerin “ Ne yapmamı istersin ? ” “Benim yapabileceğim şu, bunun bir yardımı olur mu ?

Page 96: STRES  YÖNETİMİ

DÜNDAR UYAR İLKÖĞRETİM MÜFETTİŞİ

4. Duygusal destek önerin “ Eğer beni aramak istersen 2 - 4 arası buradayım “ “Sonuna kadar seninleyim”

5. İnsanları ilerlemeleri için destekleyin

USTA DESTEKLEYİCİ

1. Kısa vadeli zaman kazanımı için işi başkasına havale etmeyin,bu uzun vadede zaman kaybına yol açar.

2. Yetki devretmesi kisvesi altında,istemediğin işleri başkasına yükleme insanların motivasyonunu kırar

3. Neler istendiğini ve nasıl başarılabileceğini açıklamadan başkasına iş yüklemeyin. Aksi takdirde kendi elinizle başarısızlığı hazırlamış olursunuz.

4. Verilen işin uygun biçimde yapılmadığını gördüğümüzde hiddetlenmeyin . O kişinin kendini yetersiz hissetmesine sebep olunur. Başlangıçta daha iyi açıklamış olmanız gerekirdi.

Page 97: STRES  YÖNETİMİ

DÜNDAR UYAR İLKÖĞRETİM MÜFETTİŞİ

5. İlla “benim yöntemimle” diye diretmeyin. Yani bir işe tam olarak sizin yaptığınız gibi yapılmıyor diye müdahale etmeyin,sonradan o işi eleştirmeyin,belli bir hoş görü düzeyi gösterin.

1. İnsanların sorumluluklarının parametrelerini bilmelerine izin verin; daha da iyisi bu konuyu onlarla müzakere edin.

2. Görmek istediğiniz sonucu ayrıntılı olarak açıklayın. Birini işle başbaşa bırakıp gitmeyin. Başarılı bir sonuca ulaşmak için ne yapılması gerektiği konusunda açık seçik fikirleri olsun. Bir bitiş tarihi üzerinde anlaşın.

3. Bir işin nasıl yapılacağını düşün. İnsanların işlerini kendi yöntemleriyle yapabilmeleri için belli bir esneklik tanıyın,ama kendilerine tanınan yetkiyi kullanabilecekleri kaynakları ve mali durumu belirleyin.

Page 98: STRES  YÖNETİMİ

DÜNDAR UYAR İLKÖĞRETİM MÜFETTİŞİ

4. İnsanların bekleyebilecekleri sonuçları bilmelerini sağlayın. Bu, ödülleri ( hediye,konum,terfi,para,gelecekteki iş gibi )olduğu kadar,sonucun istendiği gibi olmaması durumunda ortaya çıkacakları da kapsar. Bunlar ceza değildir. Başarısızlıktan sonra da hayatın devam ettiğini göstermeye yarar.

5. İşler iyi gitmediğinde iki tarafında kollayabileceği uyarı sinyalleri oluşturun. Eğer üzerinde çalışılan uzun bir projeyse, ilerlemeyi gözleyebilmek için köşe taşları koyun.

Page 99: STRES  YÖNETİMİ

DÜNDAR UYAR İLKÖĞRETİM MÜFETTİŞİ