Strategia Rozwoju

Produktów Turystyki

Aktywnej RITA

•Strategia jest podstawowym instrumentem zarządzania produktem turystycznym, jest narzędziem za pomocą, którego określa się rozwój w aspekcie ilościowym i jakościowym

•Strategia powinna składać się z następujących elementów:

1. Obszar działania, określający gdzie podmiot, organizator turystyki będzie świadczyć usługi.

2. Przewaga strategiczna umożliwiająca zwiększenie atrakcyjności względem innych podmiotów na obszarze działania produktu.

3. Cel strategiczny określający zamierzenia w wyznaczonych okresach czasu.

4. Funkcjonalny program działania, określający sposoby realizacji strategii.

•strategia jest długofalową i jakościową koncepcją działania w określonej przestrzeni gospodarczej. Realizacja określonego celu następuje poprzez wyznaczony sposób działania

STRATEGIA

• Głównym celem projektu jest rozwój turystyki na obszarze polsko-słowackiego pogranicza.

• Wzrost zainteresowania turystyką aktywną, oraz turystycznymi walorami regionu poprzez wykreowanie i promowanie Produktów Turystyki Aktywnej RITA. W ramach realizacji projektu wykorzystuje i promuje się nowopowstałe produkty turystyczne, oraz funkcjonujące atrakcje regionu czerpiąc z dziedzictwa kultury regionu transgranicznego.

• Wdrożenie projektu daje możliwość wszechstronnego zaktywizowania całego obszaru transgranicznego. Funkcjonujące obiekty RITA umożliwią wykreowanie turystyki aktywnej w miejscowościach posiadających walory dotychczas nieeksplorowane. Aktywizacja turystyczna regionu daje możliwość utworzenia nowych miejsc pracy, co bez wątpienia wpłynie na wzrost jakości życia mieszkańców.

Cele

Istotne elementy strategii:Charakterystyka gospodarki turystycznej w rejonie polsko-

słowackiego pogranicza (obszar transgraniczny)* Zgodnie z definicją strefy przygranicznej zaczerpniętą z Rozporządzenia Nr 1931/2006

Parlamentu Europejskiego i Rady Unii Europejskiej z dnia 20 grudnia 2006 r. ustanawiającego przepisy dotyczące małego ruchu granicznego na zewnętrznych granicach lądowych państw członkowskich i zmieniające postanowienia Konwencji z Schengen, za strefę przygraniczną uważamy strefę, która nie sięga dalej niż 30 km od granicy, (jeżeli część jednostki podziału administracyjnego jest położona między 30 a 50 km od linii granicy, uznaje się ją mimo to za część strefy przygranicznej). Na polsko-słowacką strefę przygraniczną według powyższych wytycznych przypadają następujące powiaty:

* W ramach województwa podkarpackiego - powiat bieszczadzki, jasielski, krośnieński, leski, sanocki oraz miasto na prawach powiatu Krosno;

* Po słowackiej stronie: do strefy należy 13 granicznych powiatów:

* w obrębie województwa-kraju preszowskiego są to: Bardejov, Humenné, Kežmarok, Medzilaborce, Poprad, Snina, Stará Ľubovňa, Stropkov, Svidník, natomiast w obrębie kraju żylińskiego: Čadca, Liptovský Mikuláš, Námestovo i Tvrdošín

Podstawowe dane charakteryzujące gospodarkę turystyczną polsko-słowackiego pogranicza.

* W 2010 roku nastąpił procentowy spadek liczby zagranicznych wyjazdów Polaków. Regres o 6,4% był wynikiem narastającego kryzysu gospodarczego, Polacy zdecydowanie częściej wybierali podróże w obrębie kraju niż za granice. Około 39% osób w przedziale wieku powyżej 15 lat wybrało wyjazdy krajowe. Z ogólnej liczby turystów decydujących się na wyjazd krajowy, około 26 % wybrało wyjazd długookresowy powyżej 5 dni, wyjazdy krótkookresowe w przedziale 2 - 4 dni wybrało 22% badanych. Pozostałe 52 % ruchu turystycznego to wycieczki jednodniowe w ramach turystyki szkolnej, pielgrzymkowej, organizowanej przez touroperatorów i indywidualnie.

* Cechami różnicującymi uczestnictwo Polaków w wyjazdach turystycznych są wykształcenie, miejsce zamieszkania oraz status majątkowy. Spośród osób korzystających z wyjazdów długookresowych 47,3% to osoby

* z wykształceniem wyższym, 29,4% z wykształceniem średnim i jedynie 16,5% z wykształceniem zasadniczym zawodowym. Badania wykazały również, że turyści uczestniczący w wyjazdach długookresowych to w zdecydowanej większości mieszkańcy dużych miast – 44,5% uczestników. Mieszkańcy wsi to jedynie 17%.

Podstawowe dane charakteryzujące gospodarkę turystyczną polsko-słowackiego pogranicza

* Według szacunków Instytutu Turystyki Polacy wzięli udział w 33,9 mln wyjazdów krajowych. Około 40% ogólnej liczby wyjazdów stanowiły pobyty krótkoterminowe a 60% długoterminowe. Należy również zauważyć wydłużenie średniego czasu wyjazdów długookresowych z 9 noclegów w 2009 do 9,8 w 2010 r. Średnia długość wyjazdów krótkookresowych utrzymuje się natomiast na podobnym poziomie jak w poprzednich latach, czyli 1,9 dnia.

* Najliczniejszą grupą odwiedzających województwo podkarpackie były osoby w przedziale wieku 26-35 lat. Drugą znaczącą grupę stanowiły osoby w wieki 36 - 45 lat oraz osoby w przedziale wiekowym pomiędzy 28 a 25 rokiem życia. Zaobserwowano również występujące w skali całego kraju zróżnicowanie w przyjazdach ze względu na wykształcenie. Najliczniejszą grupą turystów podróżujących do województwa podkarpackiego stanowiły osoby z wykształceniem wyższym (51%) i średnim (33%). Udział osób z wykształceniem podstawowym i zawodowym oraz policealnym stanowił mniej niż 10% dla każdej z tych grup. W zdecydowanej większości wśród turystów przeważały osoby aktywne zawodowo - 66%.

2.Podstawowe dane charakteryzujące gospodarkę turystyczną polsko-słowackiego pogranicza

Typowy turysta przybywający do regionu powiatu krośnieńskiego i sąsiadujących to: osoba w wieku pomiędzy 25 a 36 rokiem życia, podróżująca z rodziną lub osobą towarzyszącą. Posiada wykształcenie wyższe, jest aktywna zawodowo i określa swój status materialny, jako dobry lub średni. Podróżując samodzielnie organizuje pobyt, najczęściej 2- 4 dniowy. Porusza się za pomocą własnego samochodu. Wybiera zakwaterowanie w hotelach lub u krewnych i znajomych.

SłowacjaBogactwo walorów turystycznych, dobra dostępność komunikacyjna oraz łatwość w porozumiewaniu, bliskość kulturowa czynią Słowację krajem bardzo chętnie odwiedzanym przez Polaków. Ruch turystyczny koncentruje się w dwóch regionach: w Karpatach oraz w Bratysławie. Region Karpat obejmuje 60% powierzchni kraju, którego najatrakcyjniejszą częścią są Tatry. Blisko 2/3 ich powierzchni leży na terenie Słowacji. Region ten charakteryzuje się wysokim poziomem bazy turystycznej o dużej pojemności. Dane statystyczne pokazują, że najliczniejszą grupą turystów odwiedzającą Słowację są Czesi - w dalszej kolejności: Polacy, Niemcy i Węgrzy.

Słowacja• znaczny spadek liczby turystów odwiedzających Słowację nastąpił w roku 2009. W

2009 r. liczba turystów zagranicznych wynosiła 73,5% liczby turystów roku 2008. Największy spadek - prawie o połowę dotyczył Polski (53,4%), stosunkowo najmniejszy zaś - Włoch (93,2%). W 2010 zanotowano ogółem niewielki przyrost liczby turystów zagranicznych odwiedzających Słowację (102,2%). Przyrost liczby turystów dotyczył takich państw, jak: Włochy (106,8%), Austria (103,2%) i Czechy (101,9%).

• Najliczniej reprezentowaną grupą wiekową pośród turystów odwiedzających Słowację w 2007 r. byli ludzie w średnim i młodym wieku: 35-44 lat - 31,55%, 25-34 lat – 24,76%. Ludzie w przedziale wiekowym 15-24 lat stanowili 10,11%, 45-54 lat - 21,18%, a 55 i więcej lat – 12,39%. Dane statystyczne pokazują, że najwięcej, bo prawie 27% turystów zagranicznych wybrało zakwaterowanie w pensjonatach i kwaterach prywatnych. Nieco ponad 26% osób wybrało zakwaterowanie w hotelach trzygwiazdkowych.

Segmentacja usług turystycznych* Segmentacja rynku identyfikuje pewne grupy konsumentów pod względem popytu na

produkt turystyczny. Określenie grupy docelowej odbiorców Produktów Turystyki Aktywnej RITA, umożliwi ukierunkowanie działań promocyjnych i marketingowych i maksymalizację wynikających z tych działań efektów. Pozwala na rozpoznanie oczekiwań klientów, umożliwia podwyższenie kompetencji pracowników, zwiększenie zasobów i specjalizację w zakresie oferowanych usług turystycznych. Segmentacja ocenia poziom, w jakim wykorzystywany jest potencjał danego segmentu turystyki oraz analizę jego rozwoju w przyszłości. Głównymi kryteriami, według których dokonuje się segmentacji rynku są:

* Kryterium demograficzne: wiek, płeć, liczba członków rodziny, sytuacja finansowa, wykształcenie, czy przyjeżdża sam, czy w grupie.

* Kryterium geograficzne: region, z jakiego przyjeżdża turysta: wieś lub miasto, wielkość miasta, typ obszaru ze względu na gęstość zaludnienia.

* Kryterium psychograficzne: styl życia: poszukiwanie przygód (sporty ekstremalne, wędrówki), aktywność zdrowotna (szlaki spacerowe, uzdrowiska, spa), odpoczynek (piesze wycieczki, imprezy regionalne, bierny wypoczynek)

* Cel podróży – podróże służbowe, urlopowe: wakacje letnie główne, cele zdrowotne, odwiedzenia innych, edukacyjne (szlaki edukacyjne, muzea, ekspozycje), potrzeby estetyczne (galeria sztuki, imprezy kulturalne), religijne i in.

3. Segmentacja usług turystycznych* Segment turystyki aktywnej

Oparty na walorach naturalnych z wykorzystaniem infrastruktury turystycznej

i paraturystycznej stworzony dla amatorów aktywnego wypoczynku (turystyka piesza, rowerowa, konna, różnego rodzaju szlaki i ścieżki tematyczne, dydaktyczne), turystyki narciarskiej, wodnej i sportów lotniczych. Kryteria demograficzne: płeć: kobiety i mężczyźni, wiek 15-60, wykształcenie średnie i wyższe, dochód średnia krajowa i wyżej. Turystami są najczęściej osoby indywidualne. Kryteria geograficzne: osoby z kraju i województwa. Kryteria psychograficzne: turysta całoroczny, jest pasjonatem określonej dziedziny turystyki aktywnej, zainteresowany aktywną formą wykorzystania naturalnego środowiska, również kulturą i historią regionu. Cel podróży: urlopowy, edukacyjny.

* Segment turystyki weekendowej

Stworzony z myślą o turystach, którzy w wolne dni od pracy chcą ciekawie zagospodarować czas, przeznaczając go na rekreację, rozrywkę i zabawę. Kryteria demograficzne: płeć: kobiety i mężczyźni, wiek 20-50, młodzież, młode i średnie małżeństwa, rodziny o profilu 2+, dochód średnia krajowa i wyżej. Turystami są osoby indywidualne (grupy znajomych osób). Kryteria geograficzne: osoby z kraju, ale głównie z województwa podkarpackiego. Kryteria psychograficzne: osoby szukające połączenia wypoczynku i ciekawych atrakcji, najczęściej w jednym miejscu, – jakie może im zapewnić pobyt dwudniowy. To zwolennicy uprawiania turystyki aktywnej, połączonej z kontaktem z przyrodą oraz rozrywką i udziałem w oferowanych imprezach. Zainteresowanie ofertą pobytu kwiecień – październik.

ANALIZA SWOT W OBSZARACH:

* Otoczenie społeczno-gospodarcze, infrastruktura techniczna

* Środowisko naturalne oraz dziedzictwo kulturowe

* Marketing, produkt i organizacja ruchu turystycznego.

* Kapitał ludzki

Otoczenie społeczno-gospodarcze, infrastruktura techniczna

mocne strony

* Wysoka ranga turystykiw opracowaniach planistycznych jednostek samorządu terytorialnego.

* Położenie badanego terenu w osi przebiegu międzynarodowych traktów komunikacyjnych.

* Duża ilość organizacji pozarządowych działających na rzecz rozwoju turystyki.

* Duża ilość dobrych serwisów internetowych.

* Umiejętność wykorzystania środków unijnych przez organizacje pozarządowe.

* Współpraca międzynarodowa, w tym transgraniczna z Ukrainą, Słowacją i Węgrami (realizowanie wspólnych projektów, umowy o partnerstwie).

* Dobre wyposażenie w podstawowe elementy infrastruktury technicznej (prąd, gaz, woda, telefon).

* Strefa Schengen.

Otoczenie społeczno-gospodarcze, infrastruktura techniczna słabe strony

* Słabo rozwinięta sieć połączeń kolejowych, komunikacji publicznej i połączeń lotniczych.

* Zewnętrzna granica UE – utrudnienia w ruchu turystycznym.

* Strefa euro Słowacja - różne waluty – różnice kursowe.

* Zły stan techniczny dróg i niewłaściwy układ połączeń drogowych (dot. głównie dróg lokalnych i gminnych) – ograniczenie dostępności turystycznej, brak miejsc parkingowych.

* Niedostateczna ilość dużych, nowoczesnych, atrakcyjnie położonych, łatwo dostępnych centrów konferencyjnych.

* Brak współpracy pomiędzy podmiotami turystycznymi (biznes).

* Niezadowalający stan sanitarny obszarów recepcji turystycznej.

* Duży stopień wyeksploatowania bazy turystycznej w szczególności uzdrowiskowej, wczasowej i schronisk górskich.

* Słabo rozbudowana baza noclegowa na Słowacji.( brak agroturystyki)

* Niezadowalający stan infrastruktury technicznej (kanalizacja, drogi), szczególnie w gminach o mniejszej gęstości zaludnienia, ale o bogatym potencjale do rozwoju turystyki.

* Brak kompleksowego systemu zagospodarowania odpadów (Słowacja), występowanie nielegalnych, dzikich wysypisk. Brak systemu segregacji odpadów komunalnych.

* Nieprzestrzeganie planów zagospodarowania przestrzennego (estetyka krajobrazu, zagospodarowanie ad hoc, brak wyrazistego stylu architektonicznego, nie zachowywanie tradycyjnych wzorców budownictwa

Tendencje w ruchu turystycznym* Omawiany region, zarówno po jednej jak i po drugiej stronie granicy ma bardzo wiele do zaoferowania

* Wzrost zainteresowania turystyką związaną z poznawaniem historii techniki

* Świadomość, iż rekreacja fizyczna prowadzi do zwiększenia potencjału biologicznego organizmu człowieka, zdrowia fizycznego i psychicznego

* Coraz większym zainteresowaniem cieszą się takie oferty turystyczne, które zawierają usługi o charakterze turystyki aktywnej pozwalające dbać o zdrowie, samopoczucie i dobrą kondycję fizyczna i psychiczną.

Modelowy turysta to:

* Turysta nowego typu realistycznie ocenia swoją rolę, prezentując w stosunku do ludności miejscowej w swoim zachowaniu takie cechy jak: otwartość, skromność, życzliwość i gotowość do nawiązywania kontaktów.

* Jest krytyczny względem siebie, przewiduje możliwe dla otoczenia skutki swojego zachowania, starannie wybiera mniej szkodliwą dla otoczenia ofertę turystyczną. Jest odpowiedzialny.

* Wyrażą wolę przystosowania się do miejscowych warunków. Jego potrzeby są proste i gotowy jest do rezygnacji z usług turystycznych o charakterze luksusowym.

* Uwzględnia potrzeby miejscowej ludności, szanuje miejscowe zwyczaje, kulturę i religię.

* Próbuje w podróży odnaleźć siebie, szuka samorealizacji, przeznacza czas na refleksję, rezygnuje z pogoni za egzotyką, skrajnościami, rezygnuje ze snobistycznych upodobań, mody, prestiżu.

* Jest zdolny do samoograniczenia swoich potrzeb, rezygnuje z poszukiwania coraz to nowych sensacji. Powraca w swoje stałe, ulubione miejsca wypoczynku, starając się przyczynić do ich upiększania, wzbogacenia i rozwoju.

* Gotów jest do ponoszenia kosztów nowych eksperymentów, jest kreatywny. Jest też aktywny, zażywa dużo ruchu, uprawia sport.

* Traktuje wyjazd, jako okazje do nauki. Poświęca dużo czasu na przygotowanie się do podróży, zapoznając się prze wyjazdem z historią i dniem dzisiejszym obszaru, do którego wyjeżdża. Sam wyjazd ma pogłębić zyskaną już wcześniej wiedzę. Chce, aby podróż była kształcąca, pragnie poznać i odkryć nowe wartości dla siebie.

Wpływ turystyki na środowisko

* Środowisko naturalne, które dla wielu ludzi jest czynnikiem decydującym o wyborze kraju i miejscowości wyjazdu turystycznego.

* Do wyjazdu zachęcają ” krajobraz, środowisko naturalne, dobry stan sanitarny tj. „czystość” danego obszaru.

* Cechy ekologiczne decydują o wyborze destynacji.

* Region transgraniczny, jako region o ogromnym bogactwie przyrodniczym powinien być chroniony w stopniu szczególnym.